haccp manual 5.cdr

41
საქართველო 2015 ის სახელმძღვანელო HACCP- II გამოცემა დონორი პარტნიორი IFC-ის წარმომადგენლობა საქართველოში ივნისი 2015 saxelmZRvanelos II ganaxlebuli gamocema momzadda axalgazrda mecnierTa kavSir `inteleqtTan” TanamSromlobiT, romelsac finansur mxardaWeras uwevs saqarTveloSi litvis respublikis saelCo.

Upload: dinhnhu

Post on 21-Jan-2017

229 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: HACCP MANUAL 5.cdr

საქართველო 2015

ის სახელმძღვანელოHACCP-

I I გ ა მ ო ც ე მ ა

დონორი პარტნიორი

IFC-ის წარმომადგენლობა საქართველოში

ივნისი 2015

saxelmZRvanelos II ganaxlebuli gamocema momzadda axalgazrda mecnierTa kavSir `inteleqtTan” TanamSromlobiT, romelsac finansur mxardaWeras uwevs saqarTveloSi litvis respublikis saelCo.

Page 2: HACCP MANUAL 5.cdr

სახელმძღვანელოს შინაარსი დაცულია საავტორო უფლებით.

არც ეს სახელმძღვანელო და არც მისი რომელიმე ნაწილი არ შეიძლება იქნეს გამრავლებული, გადა-ღებული ან გავრცელებული შემდეგი აღნიშვნის გარეშე - “საერთაშორისო საფინანსო კორპორაცია (IFC) – HACCAP-ის სახელმძღვანელო”.

IFC ხელს უწყობს ამ პუბლიკაციის გავრცელებას და აღნიშნული დოკუმენტით მომხმარებელს უფლე-ბას აძლევს გადაიღოს მისი ცალკეული ნაწილის ასლი მომხმარებლის პირადი, არაკომერციული გამო-ყენებისთვის შემდგომი გაყიდვის, გავრცელების ან მასში შემავალი ინფორმაციის საფუძველზე სხვა დოკუმენტების მომზადების უფლების გარეშე. ამ დოკუმენტის ნებისმიერი სხვა მიზნით გამრავლება ან გამოყენება მოითხოვს IFC-ის წინასწარ წერილობით თანხმობას.

ამ სახელმძღვანელოში წარმოდგენილი ინფორმაცია ზოგადი ხასიათისაა და IFC, მსოფლიო ბანკის ჯგუფი და ავსტრიის ფინანსთა სამინისტრო არ არის პასუხისმგებელი მასში აღნიშნულ ნებისმიერ ინ-ფორმაციაზე.

ამ სახელმძღვანელოს მიზანი არ არის იყოს ამომწურავი და მის საფუძველზე არ უნდა იქნეს მიღებული რაიმე კომერციული გადაწყვეტილება. ყველა სამართლებრივ საკითხთან დაკავშირებით გათვალისწი-ნებულ უნდა იქნეს დამოუკიდებელი იურისტის რეკომენდაცია.

ამ დოკუმენტის მოსამზადებლად გამოყენებული სრული ინფორმაცია და მასალები წარმოადგენს IFC-ის საკუთრებას და დაცულია მის არქივში.

სახელმძღვანელოს შინაარსი დაცულია საავტორო უფლებით.

© 2015 საერთაშორისო საფინანსო კორპორაცია (IFC)

დიზაინი: გრაფიკული დიზაინის ლაბორატორია iStudio Ltd

Page 3: HACCP MANUAL 5.cdr

საქართველო 2015

ის სახელმძღვანელოHACCP-

I I გ ა მ ო ც ე მ ა

Page 4: HACCP MANUAL 5.cdr

2 3 HACCP-is saxelmZRvanelo

HACCP-is sistemis principebi

principi 1: safrTxis analizi (VI etapi)

principi 2: kritikuli sakontrolo

wertilebis (CCP) dadgena (VII etapi)

principi 3: kritikuli zRvrebis dadgena (VIII etapi)

principi 4: kritikuli sakontrolo wertilebis monitoringis procedurebis daweseba (IX etapi)

principi 5: makoreqtirebeli RonisZiebebis daweseba (X etapi)

principi 6: gadamowmebis procedurebis daweseba (XI etapi)

principi 7: Canawerebis warmoebisa da Senaxvis efeqtiani sistemis SemuSaveba (XII etapi)

danergili sistemis Sefaseba (auditi)

terminologia da akronimebi

I nimuSi – produqti: araJani

II nimuSi – produqti: puri sezamis marcvlebiT

III nimuSi – produqti: konservirebuli mwvane lobio

IV nimuSi – produqti: broileris qaTami

V nimuSi – produqti: naxevradSebolili Zexvi

Sesavali

saerTaSoriso safinanso korporaciis

(IFC) Sesaxeb

IFC-is agrobiznesis standartebis sakon-sultacio programis Sesaxeb

donori partniori

sursaTis uvnebloba da xarisxi

ra aris HACCP?

HACCP-is sistemis upiratesobebi

HACCP-is sistemis danergvis sirTuleebi

sursaTis uvneblobasTan dakavSirebuli saerTaSoriso standartebi

sursaTis uvneblobasTan dakavSirebuli evrokavSiris ZiriTadi regulaciebi

HACCP -is sistemis danergvis winapirobebi

winaswari aucilebeli programebi

HACCP-is danergvamde mosamzadebeli etapebi

I etapi: HACCP-is jgufis Camoyalibeba

II etapi: produqtis aRweriloba

III etapi: produqtis miznobrivi gamoyenebis aRwera

IV etapi: sawarmoo procesis bloksqemis SemuSaveba

V etapi: bloksqemis adgilze gadamowmeba

4

4

4

5

6

6

7

8

8

8

9

9

10

10

11

11

12

12

12

12

13

14

15

15

15

16

17

18

19

29

40

51

62

Page 5: HACCP MANUAL 5.cdr

Sesavali

HACCP-is saxelmZRvanelos I gamocema SemuSavebulia saqarTveloSi IFC-is sur-saTis uvneblobis gaumjobesebis proeqtis farglebSi.

warmogidgenT am saxelmZRvanelos II ganaxlebul gamocemas, romelic momzadda axalgazrda mecnierTa kavSir `inteleqtTan” TanamSromlobiT. kavSir `inte-leqts” finansur mxardaWeras uwevs saqarTveloSi litvis respublikis saelCo. `inteleqtis” Sesaxeb damatebiTi informaciis misaRebad ewvieT veb-gverds: www.intellect.org.ge

saxelmZRvanelo gamiznulia kvebis mrewvelobis sxvadasxva seqtoris kompaniebSi sursaTis uvneblobis marTvis Tanamedrove sistemis dasanergavad.

HACCP-is saxelmZRvanelo efuZneba Codex Alimentarius-is (saerTaSorisod reko-

mendebuli sursaTis higienis zogadi principebis kodeqsi) safrTxis analizisa da

sakontrolo kritikuli wertilebis principebs da nabijebs, sursaTis uvneb-

lobasTan dakavSirebul evrokavSiris ZiriTad regulaciebs.

saxelmZRvanelo Seqmnilia sursaTis erovnul saagentosa da dargis adgilobriv da saerTaSoriso eqspertebTan konsultaciiT.

IFC-is Sesaxeb

IFC, msoflio bankis jgufis wevri, ganviTarebaze orientirebuli yvelaze msxvili saerTaSoriso institutia, romelic eqskluziurad kerZo seqtoris ganviTarebas uwyobs xels. Cven vmuSaobT kerZo seqtorTan msoflios 100-ze met qveyanaSi da viyenebT Cvens kapitals, codnasa da gavlenas, raTa wvlili SevitanoT ukiduresi siRaribis daZlevaSi da keTildReobis amaRlebaSi. 2014 finansur wels Cvenma investiciebma 22 miliard aSS dolarze meti Seadgina. Cvens mier gamoyofili finansuri resursi ganviTarebad qveynebSi cxovrebis donis gaumjobesebas da msoflioSi ganviTarebis yvelaze mwvave problemebis mogvarebas Seuwyobs xels.

damatebiTi informaciis miReba SesaZlebelia veb-gverdze: www.ifc.org.

IFC-is agrobiznesis standartebis sakonsultacio programis Sesaxeb

evropasa da centralur aziaSi

IFC-im, romelic msoflio bankis jgufis wevria, 2013 wels daiwyo agrobiznesis standartebis sakonsultacio programa evropasa da centralur aziaSi. programa xorcieldeba avstriis finansTa saministrosTan TanamSromlobiT. programis moqmedebis vadaa sami weli.

programis mizania sursaTis adgilobriv mwarmoebelTa konkurentunarianobis amaRleba da eqsportis moculobis zrdis xelSewyoba. sursaTis uvneblobis TvalsazrisiT, programa Seecdeba sasursaTe jaWvis yvela rgolTan muSaobas, ma-Ti samuSao praqtikis gaumjobesebas da sursaTis uvneblobis marTvis sistemis da-nergvaSi mxardaWeras.

programa Sedgeba ori urTierTdakavSirebuli komponentisgan. kerZod, esenia:

kerZo seqtorisa da sazogadoebis informireba sursaTis uvneblobis sakiTxebisa da arsebuli sistemebis Sesaxeb;

siRrmiseuli muSaoba pilotur kompaniebTan sursaTis uvneblobis sisteme-bis danergvisa da adgilobrivi sakonsultacio bazris gaZlierebis mizniT.

donori partniori

avstriis finansTa saministros sagareo ekonomikuri programis Sesaxeb

avstriis finansTa saministros sagareo ekonomikuri programa xels uwyobs ganvi-Tarebisa da gardamavali etapis procesebs samxreT-aRmosavleT da aRmosavleT ev-ropaSi. es programa miznad isaxavs mdgradi investiciebis mxardaWeras ekonomiku-ri zrdis, samuSao adgilebis Seqmnisa da biznesis garemos gaumjobesebis sferoSi. adgilobrivi da ucxouri investiciebis mxardaWera xels uwyobs adamianebis cxov-rebis gaumjobesebasa da stabiluri, ayvavebuli regionis Seqmnisaken svlas. Cveni mizania wvlili SevitanoT kerZo seqtoris gaZlierebaSi, mcire da saSualo biz-nesis mxardaWeris, investirebis xelSewyobisa da sxva RonisZiebaTa meSveobiT. da-

matebiTi informaciisTvis ixileT: http://english.bmf.gv.at

4 5 HACCP-is saxelmZRvanelo

Page 6: HACCP MANUAL 5.cdr

sursaTis uvnebloba da xarisxi

sasursaTo produqtebs ori ZiriTadi maxasiaTebeli aqvs. esenia:

sursaTis uvnebloba, rac gulisxmobs saboloo momxmareblisTvis misi janmrTelobisTvis uvnebeli produqtis miwodebas da romelic sawarmoo

procesSi HACCP-is sistemis farglebSi ganixileba da kontroldeba;

sursaTis xarisxi, rac uvneblobaze damatebuli sxva atributia, romelsac Tavad momxmarebeli gansazRvravs (mag., produqtis iseTi organoleptiku-ri maxasiaTeblebi, rogoricaa gemo, suni, feri, aseve konsistencia, miwo-debis vada, SefuTvis wona an dizaini da sxv.). xarisxTan dakavSirebiT sxva-dasxva momxmarebels sxvadasxva molodini aqvs da mimwodebeli valdebu-lia daakmayofilos es molodini. aRniSnuli sakiTxi ar ganixileba da Sesa-

bamisad ar kontroldeba HACCP-is sistemis farglebSi.

sursaTis uvnebloba gulisxmobs imis uzrunvelyofas, rom miznobrivad gamoyene-bis SemTxvevaSi sursaTi zians ar miayenebs adamianis janmrTelobas an mis sicocx-les. sursaTis uvnebloba aris masSi biologiuri, qimiuri da fizikuri agentebis is minimaluri misaRebi done, romelic ar aris saziano adamianis janmrTelobisTvis. momxmarebelTa janmrTelobis efeqtiani dacva gulisxmobs uvneblobasTan dakav-Sirebuli safrTxeebis droul da adekvatur aRmofxvras an maT dasaSveb donemde dayvanas.

sursaTis uvneblobis uzrunvelyofisaTvis pasuxismgebloba, pirvel rigSi, ekis-rebaT sursaTis mwarmoebel kompaniebs. qveyanaSi arsebuli Sesabamisi saxelmwifo struqturebi ki uflebamosili arian akontrolon sursaTis biznesoperatorebis mier am sakiTxTan dakavSirebuli valdebulebebis Sesruleba.

safrTxis analizisa da kritikuli sakontrolo wertilebis (HACCP) sistema uz-runvelyofs sasursaTo produqtebis warmoebis, gadamuSavebisa da distribuciis procesSi momxmarebelTa janmrTelobis efeqtian dacvas.

ra aris HACCP?

dReisaTvis sursaTis uvneblobis marTvis saerTaSorisod aRiarebuli, msoflio-

Si yvelaze gavrcelebuli da efeqtiani sistemaa HACCP (Hazard Analysis and Critical

Control Points) – safrTxis analizisa da kritikuli sakontrolo wertilebis sistema, romelic emsaxureba sursaTiT gamowveuli safrTxis dadgenas da maT prevencias.

HACCP – abreviatura iSifreba ase:

Hazard safrTxe

Analysis analizi

Critical kritikuli

Control sakontrolo

Points wertilebi

HACCP aris sursaTis uvneblobis sistemis SemuSavebis, danergvisa da misi gaumjo-besebis organizebuli, racionaluri, meToduri da mecnierul safuZvlebze damya-rebuli midgoma, romelic saSualebas iZleva:

sursaTis warmoebis, gadamuSavebisa da distribuciis TiToeul etapze ga-nisazRvros da Sefasdes uvneblobasTan dakavSirebuli potenciuri safr-Txe;

ganisazRvros dadgenili safrTxis kontrolisa da prevenciisTvis saWiro drouli da qmediTi zomebi;

uzrunvelyofili iyos prevenciuli RonisZiebebis efeqtiani ganxorcie-leba.

HACCP-is principebi SemuSavda aSS-Si 1970 wels da Semdeg gavrcelda da dam-kvidrda msoflios ganviTarebul qveynebSi rogorc sursaTis warmoebisas misi uv-neblobis uzrunvelyofis erT-erTi efeqtiani xerxi. am sistemis efeqtianoba da mniSvneloba ganpirobebulia iseTi faqtorebiT, rogoricaa:

sursaTiT gamowveuli daavadebebis prevencia da kontroli, rac sazoga-

doebrivi jandacvis erT-erTi mniSvnelovani sakiTxia;

sasursaTo produqtebTan dakavSirebuli mravali skandaluri istoria (iseTi daavadebebis gavrceleba, rogoricaa Zroxis cofi, baqteriuli mo-wamvla da antibiotikebis gamoyeneba, mZime metalebiT da mikotoqsinebiT produqtebis dabinZureba da sxv.);

sursaTis gamo daavadebebis afeTqebiT gamowveuli masStaburi ekonomiku-ri Sedegebi;

industrializaciis, urbanizaciisa da masobrivi warmoebis uaryofiTi ze-gavlena garemoze, rasac Sedegad mohyveba sursaTis dabinZurebis aseve gazrdili riski;

axali saxeobis sasursaTo produqtebis mudmivad mzardi gavrceleba;

cxovrebis daCqarebuli wesis gamo saSinao pirobebSi sakvebis momzadebis klebis tendencia;

janmrTelobisTvis sasursaTo produqtebiT ganpirobebuli riskebis Se-saxeb momxmareblebis informirebulobis donis gazrda.

HACCP-is midgoma momxmarebelTa janmrTelobisTvis uvnebeli sursaTis uzrun-velyofis safuZvelia. aRniSnuli sistema:

awesebs uvneblobasTan dakavSirebuli safrTxeebis sakontrolo Ronis-Ziebebs konkretuli produqtisa da sawarmoo procesis specifikis gaTva-liswinebiT;

uzrunvelyofs kontrolis RonisZiebebis saTanadod ganxorcielebas;

iZleva Sesabamisi makoreqtirebeli moqmedebebis dagegmvisa da ganxorcie-lebis saSualebas.

HACCP-is sistemis upiratesobebi

miuxedavad im Zalisxmevisa, rasac sursaTis uvneblobis marTvis efeqtiani siste-mis danergva moiTxovs kompaniis mxridan, mis ganxorcielebas mwarmoeblisTvis mravali konkretuli dadebiTi Sedegi moaqvs, magaliTad:

kompaniis Sida upiratesobebi:

marTvis organizebuli, sistemuri da racionaluri xerxi, romelic mimar-Tulia warmoebuli sursaTis uvneblobis uzrunvelyofisaken;

savaraudo problemis prevencia da ara ukve miRebuli defeqtebis kontro-li, rac yvela SesaZlo safrTxis dadgeniTa da saTanado prevenciiT miiR-weva;

sistemis farglebSi TiToeuli procesisTvis SemuSavebulia saTanado kontrolis meqanizmi;

kompaniis farglebSi mkafiod aris ganawilebuli personalis pasuxismgeb-loba da uflebamosileba;

HACCP-is principebi integrirebulia ISO 22000 standartSi;

sistemis efeqtianad ganxorcieleba iwvevs laboratoriuli testirebis CatarebasTan dakavSirebuli xarjebis Semcirebas;

sistemis ganxorcielebis Sedegad miiRweva danakargebis minimizacia sa-warmoo procesSi narCenebis, wundebuli produqciis da bazridan produq-tis gamowvevis SemTxvevebis Semcirebis gamo.

kompaniis gare upiratesobebi:

bazris moTxovnebisa da saboloo momxmareblis moTxovnebis Sesruleba;saqarTvelos sakanonmdeblo moTxovnebTan, evrokavSiris samarTlebriv normebsa da saerTaSoriso standartebTan Sesabamisoba;mwarmoeblebis/momwodeblebis reputaciis da maTi konkurentunariano-bis amaRleba;

saerTaSoriso bazrebze Sesvlis xelSewyoba - eqsportis gaumjobesebuli SesaZleblobebi.

6 7 HACCP-is saxelmZRvanelo

Page 7: HACCP MANUAL 5.cdr

HACCP-is sistemis danergvis sirTuleebi

garda im upiratesobebisa, romlebiTac xasiaTdeba sawarmoSi sursaTis uvneblo-bis marTvis sistemis danergva, agreTve gasaTvaliswinebelia is sirTuleebi, romlebic Tan sdevs am sistemis ganxorcielebas organizaciaSi. kerZod:

menejmentis da TanamSromlebis mondomeba, rac sistemis danergvis proce-sis yvelaze rTuli nawilia;

HACCP-is sistemis danergva da mudmivi gaumjobeseba moiTxovs adekvatur finansur, adamianur, teqnikur da sxva saxis resursebsa da Zalisxmevas;

sistemis efeqtiani funqcionirebisTvis saWiroa TanamSromelTa regula-ruli treningi;

danergili sistemis gadamowmeba da HACCP-is gegmebis Secvlis aucileb-loba produqtTan an sawarmoo procesTan dakavSirebul nebismier cvli-lebasTan erTad;

sursaTis uvneblobis koncefciis principebis swori aRqma;

saxelmwifos mxridan sakanonmdeblo da oficialuri xelSewyoba (inspeq-tirebisaTvis uflebamosili piris kompetenturoba);

sasursaTo jaWvSi Cabmuli kompaniebis gaTviTcnobiereba sursaTis uvneb-lobasTan dakavSirebul sakiTxebSi.

sursaTis uvneblobasTan dakavSirebuli saerTaSoriso standartebi/sqemebi

Codex Alimentarius-is Mmier rekomendebuli saerTaSoriso kodeqsi CAC-RCP 1-1969, Rev. 4-2003 moicavs rogorc aucilebeli higienuri pirobebis arsebobas sasursaTo kompaniaSi, ise partiis identificirebis moTxovneb-

sa da HACCP-is principebs. Kkodeqsi SemuSavebulia Codex Alimentarius Commission-is mier. aRniSnuli komisia gaeros sursaTisa da soflis meur-

neobis organizaciisa (FAO) da jandacvis msoflio organizaciis (WHO) mier dafuZnebuli organizacia, romelic SeimuSavebs sursaTis uvneblo-basa da xarisxobriv parametrebTan dakavSirebul standartebs, konkre-tuli seqtorebisTvis warmoebis sanimuSo praqtikis kodeqsebsa da sxvada-sxva saxelmZRvanelos.

ISO-s (standartizaciis saerTaSoriso organizacia) standartebi sursa-

Tis uvneblobis marTvis kuTxiT. KkerZod, ISO 22000:2005, romelic efuZvne-

ba HACCP–is principebs.

FSSC 22000 - sursaTis uvneblobis sistemis sertifikaciis sqema, romelic

sursaTis uvneblobis globaluri iniciativis (GFSI) mier aRiarebuli

sqemaa da efuZneba ISO 22000 -sa da ISO 22002-is moTxovnebs.

msoflio savaWro organizaciis (WTO) SeTanxmeba `sanitaruli da fito-

sanitaruli zomebis gamoyenebis Sesaxeb~ (WTO – SPS xelSekruleba) moiT-

xovs wevr-saxelmwifoebisgan saerTaSoriso standartebTan sakuTari

erovnuli kanonmdeblobis miaxloebas. xelSekruleba miiCnevs Codex Alimentarius-is standartebs saerTaSorisod aRiarebul standartebad.

sursaTis uvneblobasTan dakavSirebuli evrokavSiris ZiriTadi regulaciebi

saqarTvelos kanonmdebloba sursaTis uvneblobasTan dakavSirebiT etapobrivad uaxlovdeba evrokavSirSi arsebul kanonmdeblobas. aseve mravali qarTuli kompa-nia ukve warmodgenilia evrokavSiris bazarze, bevri maTgani ki samomavlod gegmavs am bazarze Sesvlas. amitom, mniSvnelovania, rom qarTulma kompaniebma kargad icodnen Sesabamisi regulaciebi da daakmayofilon am bazris moTxovnebi. kerZod:

evroparlamentisa da evroKkavSiris sabWos 2002 wlis 28 ianvris regulacia

EC N178/2002, romlis mixedviTac Camoyalibda evropis sursaTis uvneblo-

bis organo (EFSA) da romelic awesebs sursaTis kanonis zogad principebs.

regulacia EC N178/2002 gansazRvravs riskis analizs, rogorc safuZvels mTeli sursaTis uvneblobis sistemisaTvis, aseve moiTxovs sifrTxilis

principis, gamWvirvalobisa da mikvlevadobis arsebobas;

�evroparlamentisa da evroKkavSiris sabWos 2004 wlis 29 aprilis regula-

cia EC 852/2004 sasursaTo produqtebis higienis Sesaxeb. es regulacia mo-

iTxovs HACCP-is danergvas sasursaTo produqtebis warmoebaSi;

evroparlamentisa da evroKkavSiris sabWos 2004 wlis 29 aprilis regula-

cia EC 853/2004 cxoveluri warmoSobis sasursaTo produqtebis gansakuT-rebuli higienuri wesebis Sesaxeb;

evroparlamentisa da evroKkavSiris sabWos 2004 wlis 29 aprilis regula-

cia EC 854/2004 adamianis moxmarebisTvis gankuTvnili cxoveluri warmo-Sobis sasursaTo produqtebis oficialuri kontrolis organizebisaTvis gaTvaliswinebuli gansakuTrebuli wesebis Sesaxeb;

evroparlamentisa da evroKkavSiris sabWos 2004 wlis 29 aprilis regula-

cia EC 882/2004 sursaTis da cxovelis sakvebis Sesaxeb kanonebTan, da cxo-velebis janmrTelobisa da keTildReobis wesebTan Sesabamisobis gadamow-mebis uzrunvelsayofad oficialuri kontrolis ganxorcielebis Taobaze;

evrokomisiis 2005 wlis 15 noembris regulacia EC 2073/2005 sasursaTo produqtebis mikrobiologiuri kriteriumebis Sesaxeb awesebs sursaTis uvneblobis harmonizebul kriteriumebs, gansakuTrebiT zogierTi paTo-genuri mikroorganizmebis mimarT. mikrobiologiuri kriteriumebis ga-

moyeneba HACCP-is principebze dayrdnobiT SemuSavebuli procedurebis da higienis kontrolis sxva zomebis ganuyofeli nawili unda iyos;

evroparlamentisa da evroKkavSiris sabWos 2008 wlis 16 dekembris regula-

cia EC 1333/2008 sasursaTo produqtebis danamatebis Sesaxeb adgens ev-rogaerTianebaSi gamosayeneblad nebadarTuli danamatebis CamonaTvals, specifikur moTxovnebs sxvadasxva danamatisaTvis da agreTve etiketire-bis moTxovnebs.

HACCP -is sistemis danergvis winapirobebi

HACCP-is sistemis danergvisTvis mniSvnelovania kompaniam Seasrulos iseTi wina-pirobebi, rogoricaa:

menejmentis mtkice mondomeba, mzadyofna da motivacia, rac qmediTi sis-temis danergvis umTavresi winapirobaa;

personalis regularuli treningi, rac aucilebelia sistemis SemuSave-bis, danergvis da Semdgomi warmarTvis yovel etapze;

HACCP-is jgufis treningi;

sistemis danergvisTvis saWiro resursebis gamoyofa (finansuri, teqniku-ri, adamianuri da sxv.);

sainformacio wyaroebis xelmisawvdomoba, rac moicavs samecniero sa-xelmZRvanelo masalebs, kanonebs, monacemTa bazebs, samecniero da sakon-sultacio organizaciebs da sxv.

winaswari aucilebeli programebi

HACCP-is efeqtianobis miuxedavad, es sistema SeuZlebelia arsebobdes calke, „va-

kuumSi“. Mmanam, sanam kompania HACCP-is sistemis SemuSavebas Seudgeba, misi sawar-moo saSualebebi aucileblad unda akmayofilebdes warmoebisa da higienis sani-

muSo praqtikis moTxovnebs. „warmoebis sanimuSo praqtika“ (GMP-Good Manufacturing

Practices) aris aSS-is sursaTisa da medikamentebis saagentos mier Camoyalibebuli moTxovnebis erToblioba, romelic exeba sursaTis mwarmoebeli kompaniis mowyo-bisa da funqcionirebis mraval aspeqts. aseTia, magaliTad, sawarmoo Senobis inte-rierisa da eqsterieris dagegmareba, teritoriis mowyoba, procesebis nakaduro-ba, TanamSromlebis swavleba, mavneblebis kontroli, momwodeblebis Sefaseba da SerCeva, manqana-danadgarebis momsaxureba da mzomi xelsawyoebis kalibracia da gadamowmeba, dasawyobebisa da transportirebis pirobebi da sxv.

higienis sanimuSo praqtika (GHP - Good Hygiene Practices) ki moicavs TanamSromlebis

8 HACCP-is saxelmZRvanelo 9

Page 8: HACCP MANUAL 5.cdr

sebze vrceldeba sistema. kompaniis resursebidan gamomdinare, SeiZleba sistemis danergva daiwyos erTi an ramdenime procesis farglebSi da SemdgomSi gavrceldes danarCen procesebsa Tu produqtebze.

produqtis aRwerilobis farglebSi unda SemuSavdes sawarmoo procesSi gamoyene-buli nedleulis, ingredientebisa da produqtTan SexebaSi myofi masalis sruli CamonaTvali Semdegi parametrebis miTiTebiT:

produqtis daxasiaTeba;

produqtis Sedgeniloba da gamoyenebuli ingredientebi;

mikrobiologiuri, qimiuri da fizikuri parametrebi;

gadamuSavebis etapebi;

SefuTvis saxeoba;

vargisianobis vada;

etiketze gamoyenebis instruqcia;

dasawyobeba/distribuciis gasaTvaliswinebeli faqtorebi (mag., tempera-turuli reJimi);

sursaTis uvneblobis parametrebTan dakavSirebiT moqmedi sakanonmdeb-lo, teqnikuri moTxovnebi.

agreTve unda SemuSavdes mza da naxevrad mza produqtis aRweriloba Semdegi para-metrebis miTiTebiT:

� produqtis daxasiaTeba;

produqtis Sedgeniloba da gamoyenebuli ingredientebi;

mikrobiologiuri, qimiuri da fizikuri parametrebi;

gadamuSavebis etapebi;

SefuTvis saxeoba;

vargisianobis vada;

etiketze gamoyenebis instruqcia;

dasawyobeba/distribuciis gasaTvaliswinebeli faqtorebi (mag., tempera-turuli reJimi);

sursaTis uvneblobis parametrebTan dakavSirebiT moqmedi sakanonmdeb-lo, teqnikuri moTxovnebi.

produqtis aRweriloba araJnis, puris, konservirebuli mwvane lobios, gayinuli qaTmis da naxevradSebolili Zexvis magaliTze ixileT saxelmZRvanelos bolos I, II, III, IV, V nimuSebSi.

III etapi: produqtis miznobrivi gamoyenebis aRwera

sistemis dagegmvisas unda dadgindes miznobrivi momxmareblebi, raTa ganisazR-vros, iqneba Tu ara produqti gankuTvnili momxmarebelTa mgrZnobiare jgufis-Tvis, magaliTad, susti imunuri sistemis mqone adamianebisTvis, bavSvebisTvis, or-sulebisa da moxucebisTvis. garda momxmareblisa, agreTve unda dadgindes gamoyenebis meTodi (mag., moxmare-bisTvis mza produqti, Semdgomi Termuli damuSavebisTvis gankuTvnili produqti da sxv.), raTa ganisazRvros momxmareblebis mier produqtis swori gamoyenebis Se-saZlebloba.

miznobrivi gamoyenebisa da SesaZlo araswori gamoyenebis Sesaxeb informacia mo-cemulia produqtis etiketze, gansakuTrebiT im SemTxvevaSi, Tu produqtis mom-xmarebelTa Soris arian mgrZnobiare jgufebis warmomadgenlebi. produqtis miz-nobrivi gamoyenebis aRwera araJnis, puris, konservirebuli mwvane lobios, gayi-nuli qaTmis da naxevradSebolili Zexvis magaliTze ixileT saxelmZRvanelos bo-los I, II, III, IV, V nimuSebSi.

piradi higienisa da qcevis wesebs, sanitariis normebisa da wesebis arsebobas.

warmoebis sanimuSo praqtikis garkveuli moTxovnebi gasaTvaliswinebelia sawar-moo Senobebis, mimdebare teritoriis, damxmare saTavsoebis da komunikaciebis da-proeqtebisa da mowyobisas. xolo sawarmos funqcionirebis procesSi warmoebis sanimuSo praqtikis moTxovnebis Sesabamisad xdeba konkretuli winaswari aucile-beli programebis danergva, rac miiRweva Sesabamisi standartuli samuSao ins-truqciebis SemuSavebiTa da ganxorcielebiT. winaswari aucilebeli programebis farglebSi SemuSavebuli standartuli samuSao instruqciebis magaliTebia: sa-warmoSi moqmedi personalis higienisa da qcevis wesebi, saamqroebisa da saopera-cio manqana-danadgarebis dasufTavebis instruqciebi, narCenebis marTvis ins-truqcia, nedleulis sawyobis marTvis instruqcia da sxv. standartuli samuSao instruqciebis mixedviT ganxorcielebuli moqmedebebis aRwera xdeba Sesabamisi Canawerebis warmoebiT. Canawerebis warmoebas am sistemis farglebSi (iseve, ro-gorc zogadad marTvis sistemebis SemTxvevebSi) udidesi mniSvneloba eniWeba.

winaswari aucilebeli programebi HACCP-is sistemis nawilad ar igulisxmeba, Tum-ca am programebis efeqtianad ganxorcieleba sursaTis uvneblobis mTliani sis-

temis safuZvelia da maT gareSe HACCP-is sistemis danergva SeuZlebelia. winaswa-ri aucilebeli programebi moicavs mTel sawarmos. es programebi, erTi SexedviT, konkretuli produqtis uvneblobasTan arc aris dakavSirebuli, mag., mavneblebis kontrolis mizniT ganxorcielebuli moqmedebebi konkretuli produqtis kon-kretuli partiis uvneblobas pirdapir ar ukavSirdeba. miuxedavad amisa, araefeq-tiani winaswari mosamzadebeli programebis pirobebSi TiTqmis SeuZlebelia qme-

diTi HAHACCP-is sistemis danergva da funqcionireba. winaswar aucilebel progra-mebs mniSvnelovani roli eniWeba sursaTis uvneblobasTan dakavSirebuli safr-Txeebis kontrolis TvalsazrisiT.

HACCP-is danergvamde mosamzadebeli etapebi

winaswari aucilebeli programebis efeqtianad funqcionirebis pirobebSi HAHACCP-is sistemis SemuSaveba iwyeba qvemoT CamoTvlili 5 mosamzadebeli etapis ganxorcie-

lebiT da grZeldeba danarCeni 7 etapiT, romelic HACCP-is sistemis 7 ZiriTad princips asaxavs.

pirvel rigSi unda ganisazRvros SesamuSavebeli sistemis miznebi da areali: ra

produqtebze an produqtTa jgufze gavrceldeba HACCP-is sistema, mxolod sa-warmoo procesiT/procesebiT Semoifargleba igi, Tu agreTve moicavs distribu-ciisa da saboloo momxmareblisTvis miwodebis etapebs da sxv.

I etapi: HACCP-is jgufis Camoyalibeba

sursaTis uvneblobis marTvis sistemis SemuSavebisa da efeqtian doneze SenarCu-

nebis mizniT, sawarmoSi unda Camoyalibdes HACCP-is jgufi. HAHACCP-is jgufis wev-rebs unda hqondeT sursaTis uvneblobis marTvis sistemis danergvisTvis saWiro mravaldargobrivi codna da gamocdileba. mizanSewonilia, mis SemadgenlobaSi Se-diodnen kompaniis sxvadasxva funqcionaluri erTeulebis warmomadgenlebi, raTa sistemis SemuSavebisas srulad iyos moculi kompaniis mier ganxorcielebul pro-cesebTan dakavSirebuli sakiTxebi, magaliTad: teqnologiuri procesebi, manqana-danadgarebi, produqtis specifikidan gamomdinare misi damaxasiaTebeli safrTxe-

ebi da sxv. saWiroebis SemTxvevaSi, kompaniis menejmentma HAHACCP-is jgufis wevrad SeiZleba moiwvios gare konsultanti.

ar arsebobs SezRudvebi jgufis wevrebis raodenobasTan dakavSirebiT, Tumca jgufis sidide damokidebulia:

kompaniaze;

SerCeuli sursaTis/procesebis sirTuleze.

jgufis xelmZRvaneli pasuxismgebelia jgufis muSaobis warmarTvisa da kompaniis mier warmoebuli sasursaTo produqtis uvneblobis uzrunvelyofisaTvis.

II etapi: produqtis aRweriloba

produqtis aRweriloba HACCP-is gegmis SemuSavebisTvis mosamzadebeli kvlevis sainformacio bazisia da gansazRvravs, romel produqtebsa Tu sawarmoo proce-

10 HACCP-is saxelmZRvanelo 11

Page 9: HACCP MANUAL 5.cdr

gadmotvirTvas;

gamoyenebas;

sawarmoSi arsebul praqtikasa da sxva faqtorebs.

safrTxis analizis ganxorcielebisas mizanSewonilia am sakiTxTan dakavSirebiT arsebuli informaciis maqsimalurad gamoyeneba. informaciis wyaroebia:

HACCP-is jgufis kompetencia da gamocdileba;

sawarmoo procesis wina etapebidan miRebuli informacia (produqtis Sesa-xeb informacia, bloksqema);

produqtis warmoebis istoria;

momxmareblis pretenziebi;

samecniero literatura (samecniero Jurnalebi, kvleviTi dokumentebi, teqnikuri wignebi da sxv.);

adgilobrivi da/an saeqsporto qveynebis kanonebi;

samecniero-kvleviTi institutebi;

dargis, konkurentebis gamocdileba da sxv.

safrTxis analizi ori etapisgan Sedgeba:

1. safrTxis dadgena

SemuSavebuli blok-sqemis mixedviT warmoebuli produqtis specifikis, gamoye-nebuli nedleulisa da SesafuTi masalis, teqnologiuri procesebis, arsebuli manqana-danadgarebis, dasawyobebis pirobebisa da yvela sxva faqtorebis gaTva-liswinebiT xorcieldeba yvela potenciuri safrTxis (mikrobiologiuri, qimiuri da fizikuri) dadgena.

2. safrTxis Sefaseba

TiToeuli dadgenili safrTxis Sefaseba warmoSobis albaTobisa da Sedegebis sim-

wvavis gaTvaliswinebiT. HACCP–is gegmaSi moxsenebuli unda iyos mxolod is safr-Txeebi, romlebic warmoSobis maRali albaTobiTa da gamowveuli Sedegebis sim-wvaviT xasiaTdeba. am etapze gasaTvaliswinebelia is winaswari aucilebeli prog-ramebi, romlebic danergilia sawarmoSi uvnebeli produqtis warmoebisaTvis aucilebeli sawarmoo pirobebis Sesaqmnelad.

aRniSnuli etapi agreTve moicavs saTanado sakontrolo zomebis gansazRvras, ro-melic mimarTulia dadgenili safrTxeebis aRmofxvris an dasaSveb donemde Sem-cirebisaken.

principi 2N : kritikuli sakontrolo wertilebis (CCP) dadgena (VII etapi)

Catarebuli safrTxis analizis safuZvelze HACCP-is jgufi adgens kritikul sa-kontrolo wertilebs. kritikuli sakontrolo wertili aris sawarmoo procesis is etapi, romelzec sursaTis uvneblobasTan dakavSirebuli safrTxis Tavidan acilebis, aRmofxvris an dasaSveb donemde Semcirebis SesaZlebloba arsebobs. sa-warmoo procesSi SeiZleba iyos ramdenime etapi, romlebzec safrTxeebis kontro-lis ararseboba an darRveva potenciurad mavne produqtis warmoebas gamoiwvevs.

swored aseT etaps ewodeba kritikuli sakontrolo wertili, romelic HACCP–is gegmaSi unda gaiTvaliswinos kompaniam.

kritikuli sakontrolo wertilis dadgenisTvis mizanSewonilia iseTi meTodis gamoyeneba, rogoricaa gadawyvetilebis xis meTodi (ix. naxazi 1).

kritikuli sakontrolo wertilis dadgenis Sesaxeb gadawyvetilebis miReba SeiZ-leba qvemoT CamoTvlil SekiTxvebze pasuxis gacemiT da sawarmoo procesis TiTo-euli etapisTvis qvemoT moyvanili diagramis gamoyenebiT:

1.� safrTxis kontrolis mizniT dawesebulia Tu ara rame prevenciuli zoma?

� saWiroa Tu ara warmoebis kontroli am etapze uvneblobis uzrunvelsayo-fad?

2.� sawarmoo procesis etapi dagegmilia Tu ara ise, rom aRmoifxvras dadgeni-li safrTxe an Semcirdes dasaSveb donemde?

IV etapi: sawarmoo procesis bloksqemis SemuSaveba

sawarmoo procesis bloksqema warmoadgens dagegmili sawarmoo procesis etapebis mimdevrobis detalur sqematur gamoxatvas, romelzec naTlad aris identifici-rebuli nedleulis/ingredientebis mowodebis, produqciis warmoebis, SesaZlo xelmeore gadamuSavebisa da narCenebis, gverdiTi da mza produqtebis miRebis eta-pebi.

sawarmoo procesebis bloksqemebi araJnis, puris, konservirebuli mwvane lobios, gayinuli qaTmis da naxevradSebolili Zexvis magaliTze ixileT saxelmZRvanelos bolos I, II, III, IV, V nimuSebSi.

V etapi: bloksqemis adgilze gadamowmeba

HACCP-is jgufi sawarmoo procesis dokumentirebul bloksqemas udarebs faq-tobrivad ganxorcielebul moqmedebebs, raTa:

dadasturdes sawarmoo procesis mimdinareobis Sesabamisoba dokumenti-rebul bloksqemasTan;

uzrunvelyofil iqnes, rom sawarmoo procesebi stabilurad SemuSavebu-li sqemis mixedviT mimdinareobs (gansakuTrebiT - Ramis cvlaSi, SabaT-kvi-ras, cvlebs Soris Sesvenebis dros, cvlebis gadacemisas da intensiuri sa-warmoo periodebisas).

sawarmoo bloksqemis gadamowmeba unda ganxorcieldes warmoebis msvlelobis gan-sxvavebul periodebSi.

bloksqemis gadamowmebisas dafiqsirebuli gadaxrebis SemTxvevaSi, unda moxdes realurad mimdinare procesis an sawarmoo procesis amsaxveli bloksqemis modi-ficireba, raTa es ori erTmaneTs Seesabamebodes.

HACCP-is sistemis principebi

zemoT CamoTvlili mosamzadebeli etapebis ganxorcielebis Semdeg HAHACCP-is jgu-

fi mzad aris Seudges uSualod HAHACCP-is sistemis SemuSavebas kompaniaSi.

HACCP-is sistemis danergva efuZneba Semdeg Svid princips:

principi N1: safrTxis analizi (VI etapi)

sursaTis uvneblobis TvalsazrisiT safrTxe warmoadgens im biologiur, qimiur an fizikur agents, romelmac SeiZleba uaryofiTi zegavlena moaxdinos momxmareb-lis janmrTelobaze an mis sicocxleze.

am dros xorcieldeba warmoebis TiToeul etapze, nedleulis miRebidan saboloo produqtis miwodebis CaTvliT, potenciuri mikrobiologiuri, qimiuri da fizi-kuri safrTxeebis gansazRvra safrTxeebis gamovlenis albaTobis Sefasebisa da produqtis uvneblobaze maTi zegavlenis simwvavis gansazRvris meSveobiT.

safrTxis analizis ganxorcieleba HACCP-is gegmebis SemuSavebis safuZvelia da, Sesabamisad, es etapi erT-erTi yvelaze didi mniSvnelobis mqonea.

safrTxis analizisas gaTvaliswinebuli unda iyos safrTxis yvela potenciuri wyaro, rac SeiZleba ukavSirdebodes:

nedleuls;

saboloo produqts;

gadamuSavebis meTodebs;

teqnikur saSualebebs;

manqana-danadgarebs;

personals;

dasufTaveba/dezinfeqciis moqmedebebs;

SefuTvas;

dasawyobebas;

transportireba/distribucias;

12 HACCP-is saxelmZRvanelo 13

Page 10: HACCP MANUAL 5.cdr

sawarmos xazis siCqare

wylis aqtivoba (A );w

wyalbadis maCvenebeli (pH);

marilis koncentracia;

qloris odenoba;

konservantebis koncentracia;

vizualuri kontroli;

mikrobiologiuri kriteriumebi da sxv.

kritikuli zRvrebis dadgena xorcieldeba iseTi informaciis safuZvelze, rogo-ricaa:

erovnuli da/an saerTaSoriso kanonmdebloba;

samecniero literatura;

kompaniis gamocdileba, rac samecniero kvlevebiT aris dasabuTebuli.

principi N4: kritikuli sakontrolo wertilebis monitoringis proce-

durebis daweseba (IX etapi)

es principi exeba kritikuli sakontrolo wertilebis da kritikuli zRvrebis mo-nitoringis saTanado sistemis SemuSavebas. monitoringi warmoadgens dakvirvebisa da kontrolis dagegmil Tanamimdevrobas, raTa dadasturdes, rom kritikuli zRvrebi daculia.

monitoringis dawesebisas pasuxi gaecema tipur SekiTxvebs: ra, rogor, rodis, vin da ganisazRvreba Semdegi pirobebi:

kontrolis tipi;

kontrolisas gamoyenebuli meTodebi;

monitoringis (kontrolis) ganxorcielebis sixSire;

monitoringisaTvis pasuxismgebeli piris vinaoba;

monitoringis CanawerebSi monacemTa asaxvis sistema.

principi N5: makoreqtirebeli RonisZiebebis daweseba (X etapi)

aRniSnuli principi gulisxmobs kritikuli sakontrolo wertilis monitoringis Sedegad kritikuli zRvrebis darRvevis SemTxvevaSi gansaxorcielebeli proce-durebis/moqmedebebis gansazRvras.

makoreqtirebeli moqmedebis mizania:

1. kritikuli zRvrebis gadaxris SemTxvevaSi saTanado moqmedebebis ganxor-cieleba, raTa procesi da, Sesabamisad, parametri dabrundes dasaSveb farglebSi;

2. kritikuli zRvrebis darRvevis gamomwvevi mizezebis dadgena da aRmofxv-ra samomavalod msgavsi problemis warmoSobis prevenciis mizniT.

qvemoT nimuSad aris warmodgenili kritikuli sakontrolo wertilis kritikuli zRvris darRvevis gamovlenis SemTxvevaSi moqmedi sqema:

1.� saWiroebis SemTxvevaSi sawarmoo procesis SeCereba;

2.� „saeWvo“ produqtis gancalkeveba da misi saTanado identificireba. Sem-dgomi damatebiTi testirebis Sedegebis safuZvelze miiReba gadawyveti-leba produqtis uvneblobis an ganadgurebis Sesaxeb;

3.� swrafi makoreqtirebeli zomebis gatareba, raTa warmoebis Semdgomi pro-cesi mimdinareobdes uvneblobis zRvrebSi;

4.� problemis Zireuli gamomwvevi mizezis swrafad dadgena da aRmofxvra;

3.� �SeuZlia Tu ara dadgenil safrTxes ziani miayenos produqts dasaSvebi zRvris gadaWarbebis SemTxvevaSi?

4.� �romelime Semdgom etapze xdeba Tu ara dadgenili safrTxis aRmofxvra an dasaSveb donemde Semcireba?

naxazi 1

gadawyvetilebis xe:

principi 3: kritikuli zRvrebis dadgena (VIII etapi)

TiToeuli kritikuli sakontrolo wertilisTvis unda dadgindes saTanado kri-tikuli zRvrebi, romlebic warmoadgens konkretuli parametris minimalur da/an maqsimalur mniSvnelobas, romlis farglebSic uzrunvelyofilia sursaTis uv-nebloba.

qvemoT moyvanilia is gavrcelebuli parametrebi, romlebisTvisac xSir SemTxve-vaSi wesdeba kritikuli zRvari. esenia:

temperatura;

dro;

tenianoba;

wona

fizikuri zomebi

dawesebulia Tu ara rame prevenciuli zoma ?

SekiTxva 1

aradiax procesis modifikacia

ara

diax

diax

saWiroa Tu ara warmoebis kontroli am etapze uvneblo-

bis uzrunvelsayofad?

ar aris CCP

Semdegi safr-Txis kvleva

sawarmoo procesis etapi aris Tu ara dageg-mili ise, rom aRmoifxvras dadgenili

safrTxe an dasaSveb donemde Semcirdes?

ara

ara

ara

SeuZlia Tu ara dadgenil safrTxes ziani miayenos produqts dasaSvebi zRvris gadaWarbebis SemTxvevaSi?

diax

diax

ar aris CCP

ar aris CCP

Semdegi safr-Txis kvleva

Semdegi safr-Txis kvleva

romelime Semdgom etapze xdeba Tu ara dadgeni-li safrTxis aRmofxvra an dasaSveb donemde Semcireba

sakontrolo kritikuli

wertili (CCP)

SekiTxva 2

SekiTxva 4

SekiTxva 3

14 HACCP-is saxelmZRvanelo 15

Page 11: HACCP MANUAL 5.cdr

11.� Canawerebi HACCP-is gegmis gadamowmebis Sesaxeb;

12.� Canawerebi Catarebuli treningebis Sesaxeb;

13.� Canawerebi manqana-danadgarebis momsaxurebis Sesaxeb;

14.� Canawerebi mzomi xelsawyoebis kalibraciis Sesaxeb;

15.� gadamowmebis amsaxveli Canawerebi da sxv.

zemoT moyvanili HACCP-is 7 principis safuZvelze SemuSavebuli dokumentebis erToblioba warmoadgens produqtis an procesis saxeobisTvis SemuSavebul

HACCP-is gegmas.

imis gaTvaliswinebiT, rom erTsa da imave seqtorSi momuSave kompaniebic ki sakma-od gansxvavdebian erTmaneTisgan, naklebad savaraudoa, rom maT hqondeT identu-ri winaswari aucilebeli programebi, standartuli samuSao instruqciebi an

HACCP-is gegmebi. sursaTis uvneblobis marTvis sistemis farglebSi TiToeuli konkretuli kompaniisTvis dokumentacia individualurad unda SemuSavdes misi Taviseburebebis, ukve arsebuli mdgomareobisa da moqmedi procesebis gaTvalis-winebiT.

safrTxis analizi, sakontrolo kritikuli wertilebi, kritikuli zRvrebi, moni-

toringi, makoreqtirebeli moqmedebebi, gadamowmeba, Canawerebi da HACCP-is gegma araJnis, puris, konservirebuli mwvane lobios, gayinuli qaTmis da naxevradSebo-lili Zexvis magaliTze ixileT saxelmZRvanelos bolos I, II, III, IV, V nimuSebSi.

danergili sistemis Sefaseba (auditi)

sursaTis uvneblobis marTvis sistemis funqcionirebis efeqtianobis Sefasebis mizniT, Zalian mniSvnelovania ganxorcielebuli sistemis auditis Catareba, rac warmoadgens konkretuli mtkicebulebis Segrovebis da aseTi mtkicebulebis dad-genil kriteriumebTan (standartis, kanonmdeblobis, proceduris, instruqciis moTxovnebTan) Sesabamisobis obieqturi Sefasebis sistemur, damoukidebel da do-kumentirebul process. auditis miznebisTvis mtkicebuleba SeiZleba warmodge-nili iyos konkretuli Canaweris, dokumentis, faqtis da/an sxva saxis dokumenti-rebuli informaciis saxiT.

ganxorcielebuli sistemis auditis ZiriTadi miznebia:

dagegmili da ganxorcielebuli zomebis da RonisZiebebis efeqtianobis Semowmeba;

makoreqtirebeli moqmedebebis qmediTobis Sefaseba da sistemis gaumjo-besebis RonisZiebebis gansazRvra;

Canawerebis warmoebis sizustis dadgena;

sakanonmdeblo moTxovnebTan Sesabamisobis dadgena;

masertificirebeli organos mier auditis Catarebis SemTxvevaSi sistemis sertificireba.

arsebobs auditis ramdenime kategoria:

Sida, anu pirveli mxaris auditi – kompania Tavad afasebs sakuTar sur-saTis uvneblobis marTvis danergil sistemas. Sida auditi tardeba sul cota weliwadSi erTxel an ufro xSirad kompaniis mier dadgenili perio-dulobiT, konkretuli saWiroebidan gamomdinare. pirveli mxaris auditi SesaZlebelia Catardes kompaniis mier daqiravebuli eqpertis mier;

gare, meore da mesame mxaris auditi;

meore mxaris auditi - kompanias afasebs misi momxmarebeli, an kompania afasebs Tavis momwodebels. auditi xorcieldeba mxareebs Soris SeTanx-mebis safuZvelze. meore mxaris auditis erT-erTi magaliTia, rodesac cnobili sacalo qselebi axorcieleben maTi momwodeblebis Semowmebas;

gare, mesame mxaris auditi – 1) saxelmwifo inspeqtireba; 2) damouki-debeli akreditebuli masertificirebeli organoebi kompaniis moTxov-nis safuZvelze axorcieleben kompaniis Sefasebas sursaTis uvneblobis

Sesabamisi standartebis moTxovnebis mixedviT, romelic HACCP-is da

5.� ganxorcielebuli moqmedebebis asaxva sistemis Sesabamis CanawerebSi;

6.� saWiroebis SemTxvevaSi, HHACCP-is sistemis gadamowmeba da gaumjobeseba.

principi N 6: gadamowmebis (verifikacia) procedurebis daweseba (XI etapi)

gadamowmeba yvela is qmedebaa (garda monitoringis qmedebisa), romelTa Sedegad

fasdeba, funqcionirebs Tu ara HACCP–is SemuSavebuli gegmebis mixedviT

kompaniis HACCP–is sistema. gadamowmebis moqmedebebis mizania imis dadastureba, rom sursaTis uvneblobis marTvis danergili sistema funqcionirebs dagegmilad, efeqtianad da saimedod.

gadamowmebis ZiriTadi procedurebia:

1.� Canawerebis inspeqtireba da monacemTa gadamowmeba;

2.� procedurebisa da procesebis adgilze gadamowmeba;

3.� kompaniis laboratoriis da testirebis Sedegebis sizustis gadamowmeba, aseve testirebis masalebis regularuli kontroli;

4.� nedleulis, naxevarfabrikatebisa da mza produqtebis nimuSebis aReba re-gularuli testirebisaTvis (mikrobiologiuri, qimiuri, fizikuri tes-tebi);

5.� personalis mier higienisa da sanitariis moTxovnebis Sesrulebis kontro-li;

6. HACCP-is gegmis wina gadamowmebis da modifikaciis Canawerebis inspeqti-reba;

7. makoreqtirebeli moqmedebebis warmatebis verifikacia;

8.� klientTa pretenziebisa da saCivrebis Sefaseba;

9.� Seusabamo, mobrunebuli da amoRebuli/gamowveuli produqtebis Sefase-ba.

gadamowmebis da perioduli validaciis Catareba aucilebelia sul mcire weli-wadSi erTxel da agreTve, sawarmoo procesSi ganxorcielebuli nebismieri cvli-lebebisas, romelic SeiZleba dakavSirebuli iyos teqnologiur procesTan, Sesa-fuT masalasTan, nedleulTan, manqana-danadgarTan, konkretukl dargSi dafiqsi-rebul siaxleebTan da sxv.

principi 7: Canawerebis warmoebisa da Senaxvis efeqtiani sistemis

SemuSaveba (XII etapi)

SemuSavebuli sistemis efeqtianobisa da moqmedebebis ganxorcielebis dadastu-rebas warmoadgens sursaTis uvneblobis marTvis sistemis farglebSi Seqmnili Ca-nawerebi. Canawerebis warmoebas udidesi mniSvneloba eniWeba sistemis funqcioni-rebisas. saTanado Canaweris gareSe moqmedebis ganxorcielebis dadastureba SeuZ-lebelia. gansxvavebul kompaniebs SeiZleba hqondeT SemuSavebuli Canawerebis war-moebis gansxvavebuli sistemebi.

sistemis farglebSi warmoebuli Canawerebis magaliTebia:

1.� Canawerebi gamoyenebuli nedleulis Sesaxeb;

2.� Canawerebi mza produqtis realizaciis Sesaxeb;

3.� kritikuli sakontrolo wertilebis dadgenis amsaxveli Canawerebi;

4.� kritikuli zRvrebis dadgenis Canawerebi;

5.� kritikuli sakontrolo wertilebis monitoringis Canawerebi;

6.� kritikuli zRvrebis gadaxrisas ganxorcielebuli makoreqtirebeli RonisZiebebis damadasturebeli Canawerebi;

7.� warmoebis procesis amsaxveli Canawerebi;

8.� dafasoebis Canawerebi;

9.� dasawyobebis Canawerebi;

10.� dasufTavebisa da dezinfeqciis Canawerebi;

16 HACCP-is saxelmZRvanelo 17

Page 12: HACCP MANUAL 5.cdr

Codex Alimentarius-is principebzea dafuZnebuli. mesame mxaris auditis Se-degebis mixedviT sertificirebis organo iRebs gadawyvetilebas kompa-niaSi ganxorcielebuli sistemis pirveladi sertificirebis an sertifi-cirebis SenarCunebis Sesaxeb. sertificirebuli sistemis SemTxvevaSi, ma-sertificirebeli organo dadgenili periodulobiT axorcielebs kompa-niis sazedamxedvelo audits.

terminologia da akronimebi

sursaTis uvnebloba – koncefcia, rom sursaTi zians ar miayenebs momxmarebels saTanadod da daniSnulebis Sesabamisad momzadebisa da miRebis SemTxvevaSi

sursaTis xarisxi – uvnebeli sursaTis im maxasiaTeblebis erToblioba, romelic dakavSirebulia saboloo momxmareblis ekonomikur interesebTan

FBO (Food Bussiness Operator) – sursaTis biznesoperatori

HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points ) – safrTxis analizi da kritikuli sakontrolo wertilebi

CCP (Critical Control Points) – kritikuli sakontrolo wertilebi

GMP (Good Manufacturing Practices ) – warmoebis sanimuSo praqtika

GHP (Good Hygiene Practices ) - higienis sanimuSo praqtika

A (Water Activity) - wylis aqtivoba (isazRvreba hidrodinamikuri meTodiT) w

pH - wyalbadis maCvenebeli

ISO (International Organization of Standartization) – saerTaSoriso standartizaciis organizacia

EU (European Union) – evropis kavSiri

FAO (Food and Agriculture Organization) – sursaTisa da soflis meurneobis organi-zacia

IFC (International Finance Corporation) – saerTaSoriso safinanso korporacia

The World Bank Group – msoflio bankis jgufi

Codex Alimentarius Commision – kodeqs alimentariusis komisia

WHO (World Health Organization) – jandacvis msoflio organizacia

WTO (World Trade Organization) – msoflio savaWro organizacia

EFSA (European Food Safety Association) – evropis sursaTis uvneblobis organo

18 HACCP-is saxelmZRvanelo 19

produqti: araJani

nimuSebi produqtebis mixedviT

Page 13: HACCP MANUAL 5.cdr

produqtis aRweriloba distribuciis meTodi

produqtis daxasiaTeba sufTa, rZemJavuri, pasterizebuli produqtisaTvis damaxasiaTebeli ga-moxatuli gemoTi da aromatiT, TeTri, kremisferi elferiT, Tanabrad mTel masaSi

mikrobiologiuri da qimiuri maCve-neblebiT Seesabameba `sanitaruli we-

sebi da normebi 2.3.2.000-00~-Si miTi-Tebul moTxovnebs

ar Seicavs ucxo sxeulebs

I nimuSi - produqtis aRwera

araJaniproduqti:

SefuTva: 200 g da 400 g-ian folgiT hermetulad daxurul polipropile-nis WiqebSi

distribucia xorcieldeba macivar-

manqaniT ara umetes +6°C temperatu-ris pirobebSi

miznobrivi gamoyeneba miznobrivi momxmarebeli

gamoiyeneba sakveb produqtad gada-muSavebis gareSe

gamoyeneba SeuZlia nebismier adamians, garda Cvili bavSvebisa da rZeze alergiis mqone pirebisa

ingredientebis CamonaTvali gadamuSavebis meTodebi

nedli pasterizebuli rZe;separirebiT miRebuli naRebi; rZemJava baqteriebis sufTa kultu-raze damzadebuli dedo

ix. `araJnis warmoebis teqnologiuri procedura~

alergeni

rZe (Sesabamisi gafrTxileba aRniSnu-lia etiketze)

damtkicebulia sursaTis uvneblobisa da xarisxis marTvis jgufis xelmZRvanelis mier:

damtkicebulia direqtoris mier:

damtkicebis TariRi:

I nimuSi - araJnis warmoebis teqnologiuri bloksqema

1. rZis miReba

2. gafiltvra

4. naRebis damateba, normalizacia

5. homogenizacia

6. naRebis pasterizacia

7. Cadedebis temperaturamde gacieba

9. dedos Setana da Sededeba

11. Sededebuli masis dareva, gafiltvra da dafasoeba

12. macivarSi Senaxva

3. separirebuli naREebi

8. mSrali dedo

10. SesafuTi masala

20 HACCP-is saxelmZRvanelo 21

Senaxvis pirobebi

0 - +2ºC temperaturis pirobebSi - 7 dRe

Page 14: HACCP MANUAL 5.cdr

I nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: araJani

ingredienti/ procesis

etapi

am etapze potenciuri safrTxeebis warmo-Soba, gakontroleba

an gamravleba

aucilebeli aris Tu

ara am poten-ciuri safr-Txis CarTva

HACCP–is gegmaSi?

(diax/ara)

ratom?(wina svetSi miRebuli gadawyvetilebis dasa-buTeba. dasabuTeba un-

da efuZnebodes safrTx-is simwvavesa da misi war-

moSobis albaTobas)

ra zomebi unda gan-xorcieldes moce-

muli safrTxis pre-venciis, aRmofxvrisda SemcirebisaTvis?

aris es etapi kritikuli

sakontrolo wertili?

1 2 3 4 5 6

rZis miReba biologiuri safrTxe: mezofiluri aerobu-li da fakultaturi anaerobuli mikrobebi; salmonela, brucelo-zi; tuberkulozi da sxva zooanTropono-zuri daavadebebis ga-momwvevebi

biologiurad dabinZu-rebulma rZem SeiZleba ziani miayenos momxma-reblis janmrTelobas

safrTxis kontroli xorcieldeba rZis miRebisas labora-toriuli Semowme-biT, momwodeblebis saTanado informi-rebiT da Semdgom etapze pasterizaci-iT

diax ara

qimiuri safrTxe:mZime liTonebi, mikotoqsinebi - afla-

toqsini M1;antibiotikebi,mainhibirebeli nivTie-rebebi: amiaki, soda, wyalbadis zeJangi; pesticidebi - heqsa-

qlorcikloheqsani (α;β;γizomerebi);ddt da misi metaboli-tebi;radionuklidebi - ce-zium 137, stroncium 80

rZeSi qimiuri safrTxe-ebis kontroli uzrun-velyofilia momwodeb-lebis SerCevis da Sefa-sebis sistemiT, rac gu-lisxmobs yoveli momwo-deblis rZis periodul Semowmebas uvneblobas-Tan dakavSirebuli safr-Txis gamomwvev agentebze

ara

fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi

produqtSi moxvedrili ucxo sxeulebis gamo momxmareblisTvis SesaZ-lo zianis miyeneba

diax ara

ara

rZis filtracia Semdgom etapze

rZis gafiltvra

biologiuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

produqtSi moxvedrili ucxo sxeulebis gamo momxmareblisTvis SesaZ-lo zianis miyeneba

diaxfizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi

rZis filtracia kritikuli sakontrolo wertili 1

separirebu-li naRebi

biologiuri safrTxe:mezofiluri aerobuli da fakultaturi anae-robuli mikrobebi; salmonela

biologiurad dabinZure-bulma naRebma SeiZleba ziani miayenos momxmare-bels

qimiuri safrTxe:mZime liTonebimikotoqsinebi - afla-

toqsini M1;antibiotikebi, mainhibirebeli nivTie-rebebi: amiaki, soda, wyalbadis zeJangi;pesticidebi - heqsa-qlorcikloheqsani

(α;β;γizomerebi);

ddt da misi metaboli-tebi;

radionuklidebi - ce-zium 137, stroncium 80

1 2 3 4 5 6

fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi momsa-xure personalisgan

rZeSi da naRebSi qimiuri safrTxeebis kontroli uzrunvelyofilia mom-wodeblebis SerCevis da Sefasebis sistemiT, rac gulisxmobs yoveli mom-wodeblis rZis perio-dul Semowmebas uvneb-lobasTan dakavSirebu-li safrTxis gamomwvev agentebze

ara

safrTxis warmoSobis albaToba mcirea, rad-gan naRebi miRebulia ga-filtruli rZidan, ina-xeba Tavdaxurul Wur-WelSi

separirebu-li naRebis damateba, normaliza-cia

biologiuri safrTxe:mezofiluri aerobuli da fakultaturi ana-erobuli mikrobebi; salmonela

paTogenuri baqteriebi (stafilokoki, koli-formebi)�momsaxure personalisgan

qimiuri safrTxe:

manqana-danadgare-bis sarecxi da sadezin-feqcio saSualebebis narCenebi

biologiurad dabinZu-rebulma naRebma SeiZle-ba ziani miayenos momxma-rebels

diax safrTxis kontro-li xorcieldeba Semdgom etapzepasterizaciT

ara

safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea danergili `dasufTavebis da recxva/dezinficirebis samuSao instruqciis~ gamo

ara

fizikuri safrTxe:momsaxure personalis-gan moxvedrili ucxo sxeulebi

ara

ara

ara safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure per-sonalis higienis da qce-vis wesebis gamo

homogeniza-cia

biologiuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:

manqana-danadgarebis sarecxi da sadezinfeq-cio saSualebebis nar-Cenebi

ara safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea danergili `dasufTavebis da recxva/dezinficirebis samu-Sao instruqciis~gamo

fizikuri safrTxe:ara

I nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: araJani

safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili `dasufTavebis da recxva/dezinficirebis samuSao instruqciis~ gamo

paTogenuri baqteriebi Sesanaxi WurWlidan

diax

ara

safrTxis kontroli xorcieldeba Semd-gom etapze pasteri-zaciiT

safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure per-sonalis higienis da qce-vis wesebis gamo

22 HACCP-is saxelmZRvanelo 23

Page 15: HACCP MANUAL 5.cdr

1 2 3 4 5 6

qimiuri safrTxe:manqana-danadgarebis sarecxi da sadezin-feqcio saSualebebis narCenebi

safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea `dasufTa-vebis da recxva/dezinfi-cirebis samuSao instruq-ciis~ gamo

ara

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi momsa-xure personalisgan

SesafuTi ma-salis miRe-ba da dasaw-yobeba

ara

1 2 3 4 5 6

fizikuri safrTxe:ara

macivarSi dasawyobebul mza produqciaSi paTo-genuri baqteriebis zrdis prevencia uzrun-velyofilia macivarSi Sesabamisi temperaturu-li reJimis dacviT

Sededebuli masis dareva,gafiltvra da dafasoeba

ara

naRebis pas-terizacia

biologiuri safrTxe: mezofiluri aerobu-li da fakultaturi anaerobuli mikrobebi; salmonela

biologiurad dabinZu-rebulma produqtma Se-iZleba ziani miayenos momxmarebels

diax naRebis pasteriaza-cia

kritikuli sakontrolo wertili 2

fizikuri safrTxe:ara

Cadedebis temperatu-ramde gaci-eba

biologiuri safrTxe: ara

fizikuri safrTxe:ara

mSrali de-dos miReba da Senaxva

biologiuri safrTxe:koliformebisalmonelamezofiluri da aero-buli mikrobebi

ara safrTxis arsebobis alba-Toba mcirea Semdegi faq-torebis gamo:- momwodeblebis SerCevis da damtkicebis programa;- mowodebuli Sesabamiso- bis sertifikati;- dedos Senaxvisas saWiro temperaturuli reJimis dacva

qimiuri safrTxe:mZime metalebi

ara

fizikuri safrTxe:ara

dedos Setanada Sededeba

biologiuri safrTxe:koliformebi da stafi-lokoki momsaxure per-sonalisgan

ara

qimiuri safrTxe:ara

ara

biologiuri safrTxe:yvela SesaZlo baqteria

safrTxis arsebobis alba-Toba mcirea Semdegi faq-torebis gamo:- momwodeblebis SerCevis da damtkicebis programa;- mowodebuli Sesabamiso- bis sertifikatiqimiuri safrTxe:

saRebavi da sxva qimiu-ri saSUualebebi

ara

fizikuri safrTxe:ara

biologiuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

macivarSi Senaxva

biologiuri safrTxe:paTogenuri mikroor-ganizmebis ganviTareba (stafilokoki, koli-formebi)

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

damtkicebulia: TariRi:

I nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: araJani

I nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: araJani

safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure per-sonalis higienis da qce-vis wesebis gamo

safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure per-sonalis higienis da qce-vis wesebis gamo

24 HACCP-is saxelmZRvanelo 25

Page 16: HACCP MANUAL 5.cdr

I nimuSi kritikuli zRvrebi kompania: produqti: araJani

procesisetapi/kriti-kuli sakon-trolo wer-

tili

kriti-kuli

zRvrebi

rZis filtracia

monitoringis procedurebi

ra rogor rodis vin

Sesworeba/ mako-reqtirebeli

qmedeba

filtrebisarseboba, sim-Tele da zoma

filtrebissimTelis Se-mowmeba

yoveli muSaobisdawyebis win da damTavrebis Sem-deg

operatori muSaobis dawyebis win garRveuli filtris dafiqsirebisas xdeba filtris Secvla;procesis dasrulebis Semdeg garRveuli filtris dafiqsire-bisas aucilebelia filtrebis Secvla da rZis xelmeored filtracia

naRebis pasteriza-cia

≥74°C 20 wm pasterizaci-is tempera-tura

firfitovani pasterizato-risTvis TviT-Camweris meSve-obiT

mudmivi

rezervuaruli pasterizaci-isas Termomet-riT gazomviT

pasterizaciis dawyebisas da das-rulebisas

operatori xelmeore pasteri-zacia

TviTCamwe-ris muSaobis Semowmeba (qaRaldis da melnis arse-boba)

TviTCamweris muSaobis vizu-aluri dadas-tureba

muSaobis yoveli dawyebis win

operatori gaumarTaobis mizezi-dan gamomdinare: qa-Raldis an kartri-jis Secvla, TviTCam-weris SekeTeba. xolo Tu SeuZlebelia amis gakeTeba, maSin paste-rizaciis maCveneble-bis xeliT Cawera

damtkicebulia: TariRi:

pasterizaciis efeqturo-bis sinji (peroqsidaza, fosfatazas sinji)

I nimuSi gadamowmeba da validacia kompania: produqti: araJani

gadamowmebis qmedebebi

ra rodis vin

validacia

yoveldRe pasterizebuli rZis Canidan; an SefuTuli pasterizebuli rZis Sem-TxvevaSi 5 nimuSis analizi cvlaSi

laboranti

pirveladi validacia: В. Д. Харитонов, Е. В. Шепелева Приемка и первичная обработка молока 1977, gv. 34

yovelwliuri validacia: monitoringis Canawerebis da Sesworebebis Canawere-bis gadaxedva da analizi, raTa davrwmundeT rom procesi mimdinareobda kritikuli zRvrebis dac-viT, xolo zRvrebis darR-vevis SemTxvevaSi xdeboda dagegmili Sesworebebis ganxorcieleba

rezervuaruli pasteriza-toris Termometris gada-mowmeba

dReSi erTxel pasteriza-ciis procesis dawyebamde

laboranti

firfitovani pasteriza-toris eleqtro Termo-metris kalibracia

weliwadSi erTxel gareSe akreditirebuli samsaxuris mier (uzrun-velyofs laboratoriis gamge)

mza produqciis mikrobio-logiuri maCveneblebi

cvlaSi erTxel laboranti

rZis gafiltvris Semdeg rZis sisufTavis gadamow-meba

10 dReSi erTxel laboranti

ukusarqvelis gamarTulo-bis Semowmeba

yoveli muSaobis dawyebis win

operatori

damtkicebulia: TariRi:

I nimuSi Canawerebi kompania: produqti: araJani

Canawerebi

kritikuli sakontrolo

wertili

monitoringis qmedebebi;Sesworeba/makoreqtirebeli qmedebebi gadamowmeba

rZis filtracia manqana-danadgarebis momsaxurebis Jurnali rZis sisufTavis Semowmebis Jurnali

damtkicebulia: TariRi:

rZis pasterizacia pasterizaciis Jurnali;TviTCamweris amonabeWdi

rZis pasterizaciis efeqturobis gan-sazRvris Jurnali;mza produqtis baqteriologiuri gamo-kvlevis Jurnali;mzomi xelsawyoebis gadamowmebis, Seda-rebis da kalibraciis Jurnali;manqana-danadgarebis momsaxurebis Jurnali

26 HACCP-is saxelmZRvanelo 27

saceriszoma

Page 17: HACCP MANUAL 5.cdr

HACCP-is gegma kompania: produqti: araJani

I nimuSi

1) paster

izac

iis ef

eqtu

ro

bis sinji

dR

eSi erT

xel an

cvl

aSi erT

xel

2) rez

ervu

aru

li pas-

ter

izat

or

is Ter

mo-

metr

is gad

amowmeba

dR

eSi erT

xel past

e-r

izac

iis pro

cesis

dawyebamd

e

3) fir

fit

ovani pas-

ter

izat

or

is eleq-

tr

oT

ermo

metr

is kal

ibrac

ia weli-

wadSi er

Txel

4) mza pr

od

uqc

iis mikr

obio

lo

giu

ri

maCveneblebis g

a-d

amowmeba 5 d

ReSi

erT

xel

5) uku

sarqvel

is ga-

marT

ul

obis Semo

w-meba yo

veli samu

-Sao

pro

cesis d

aw-yebis win

Ca

na

we

re

bi

ga

da

mo

wm

e-

ba

sT

an

da

ka

v-

Si

re

bu

li

m

oq

me

de

be

bi

1) d

anad

gar

eb

is

mo

ms

axu

re

bis

Ju

r-

nal

i

2) r

Zis

sis

uf

Tav

is

Se

mo

wm

eb

is J

ur

na-

li

rZ

is g

afil

tv

ris

Se

md

eg

rZ

is s

isu

f-

Tav

is g

adam

ow

me-

ba c

vl

aSi e

rT

xe

l

1) paster

izac

iis J

ur

nali; T

viTCamwe-

ris amo

nabeWd

i

2) rZis past

eriz

aci-

is efeqt

ur

obis g

an-saz

Rvr

is Ju

rnal

i

3) mza pr

od

uqc

iis baqt

erio

lo

giu

ri

gamo

kvlevis J

ur

na-l

i

4) mzo

mi xelsawyo

e-bis g

adamo

wmebis, Sed

arebisa d

a kalib-

rac

iis Ju

rnal

i

5) manqana-danad

gar

e-bis mo

msaxur

ebis J

ur

nali

6) labo

rat

or

iul

i Canawer

ebi pero

qsi-d

azas, po

spataz

aza.

mikro

biol

og

iur

i anal

izebis Canawe-

rebi

mo

ni

to

ri

ng

iro

di

sv

in

ro

go

r

fil

tr

e-

bis

sim

Te

-l

is S

e-

mo

wm

eb

a

mu

Sao

bis

y

ov

el

i p

ro

ce

sis

d

awy

eb

is

win

da

dam

Tav

-r

eb

is S

em

-d

eg

op

er

a-t

or

i

mu

dm

ivi

pas

te

riz

a-c

iis d

awy

e-

bis

as d

a d

asr

ul

e-

bis

as

mu

Sao

bis

y

ov

el

i p

ro

ce

sis

d

awy

eb

is

win

op

er

a-t

or

i

Se

sw

or

eb

a /

ma

ko

re

qt

ir

e-

be

li

mo

qm

e-

de

be

bi

muSao

bis dawyebis

win gar

Rveu

li

fil

tr

is daf

iqsi-r

ebisas icvl

eba f

ilt

ri;

pro

cesis d

asru

le-

bis Semdeg

gar

Rve-

ul

i fil

tr

is da-

fiqsir

ebisas saWi-

ro

a fil

tr

ebis Se-c

vla d

a rZis xel

-meo

red

fil

tr

acia

fir

fit

o-

vani past

e-r

izat

or

is-

Tvis

TviT

-Camw

eris

meS

veob

iT

re

ze

rv

ua-

ru

li p

as-

te

riz

aci-

isas

Te

rm

o-

me

tr

iT g

a-z

om

viT

xe

lm

eo

re

pas

te

-r

izac

ia

Tv

iTCam

we

-r

is m

uS

ao-

bis

viz

ua-

lu

ri d

a-d

ast

ur

e-

ba

gau

mar

Tao

bis

mi-

ze

zid

an g

amo

md

i-n

are

: qaR

ald

is an

k

art

rij

is S

ec

v-

la, T

viT

Camw

er

is

Se

ke

Te

ba. im

Se

m-

Tx

ve

vaS

i, Tu

es

S

eu

Zl

eb

el

ia, ma-

Sin

pas

te

riz

aciis

m

aCve

ne

bl

eb

is x

e-

liT

Cawe

ra

op

er

a-t

or

i

pas

te

riz

a-c

iis t

em

pe

-r

atu

ra

Tv

iTCam

we

-r

is m

uS

ao-

bis

Se

mo

w-

me

ba

(qaR

ald

is

da m

el

nis

ar

se

bo

ba)

fil

tr

e-

bis

naw

ila-

ke

bis

ars

e-

bo

ba, s

im-

Te

le

da

zo

ma

HA

CC

P-i

s g

eg

-m

aS

i m

ox

se

ni

-e

bu

li

sa

fr

-T

xe

eb

i

fi

zi

ku

ri

s

af

rT

xe

: uc

-x

o s

xe

ul

eb

i

bi

ol

og

iu

ri

s

af

rT

xe

: m

ez

of

ilu

ri

aer

ob

ul

i da

fak

ul

tat

ur

i an

aer

ob

ul

i m

ikr

ob

eb

i; s

alm

on

el

a da

sx

va p

aTo

ge

-n

ur

i baq

te

ri-

eb

i

≥74°C

20 w

m≥

ra

krit

ikul

i z

Rvr

ebi Ti-

To

eul

i sa-ko

ntr

ol

o

zo

misTvis

kr

it

ik

u-

li

sa

ko

n-

tr

ol

o

we

rt

il

i

rZ

is

f

il

tr

a-

ci

a

rZ

is

pa

s-

te

ri

za

-c

ia

dam

tk

ice

bu

lia: T

ariR

i:

28 HACCP-is saxelmZRvanelo 29

produqti: puri sezamis marcvlebiT

nimuSebi produqtebis mixedviT

sac

er

isz

om

a

Page 18: HACCP MANUAL 5.cdr

produqtis aRweriloba distribuciis meTodi

produqtis daxasiaTebaaxali, rbili, Ria moyviTalo-moya-visfro zedapiriT, moyrili aqvs seza-mis marcvlebi. SigTavsi – TeTri, Tana-bari forebiT. Sexebis Semdeg advilad ibrunebs sawyis formas ar Seicavs ucxo sxeulebs

II nimuSi - produqtis aRwera

produqti:

SefuTva: 500 g., daWrili puri poli-eTilenis SefuTvaSi

distribucia xorcieldeba mxolod puris transportirebisTvis gamoyo-fili satvirTo manqaniT

miznobrivi gamoyeneba miznobrivi momxmarebeli

sakvebad mza produqti. ar saWiroebs damatebiT gadamuSavebas

gamoyeneba SeuZlia nebismier adamians,garda Cvili bavSvis da sezamis marcv-lebze alergiis mqone pirebisa

ingredientebis CamonaTvali gadamuSavebis meTodebi

xorblis fqvilimarilisafuariwyalisezamis marcvlebi

ix. `warmoebis teqnologiuri proce-dura xorblis puri sezamis marcv-lebisTvis~

alergeni

sezamis marcvlebi (Sesabamisi gafrT- xileba aRniSnulia etiketze)

damtkicebulia sursaTis uvneblobisa da xarisxis marTvis jgufis xelmZRvanelis mier:

damtkicebulia direqtoris mier:

damtkicebis TariRi:

puri sezamis marcvlebiT

II nimuSi - xorblis puris warmoebis teqnologiuri bloksqema

�2.�fqvilisgacra

1. xorblis fqvili

3. safuari

4. marili

5. wyali

12. sezamis marcvlebis

moyra

11. sezamismarcvlebi

13. gafueba

14. gamocxoba

15. gacieba

16. daWra

17. liTonisdeteqtorze

gatareba

6. Sereva

7. comis mozela

8. comis moWra

9. comis dagundaveba

10. langarze ganTavseba

18. SesafuTi masala

19. SefuTva/etiketireba

20. transporti-reba

30 HACCP-is saxelmZRvanelo 31

Senaxvis pirobebi

oTaxis temperaturaze 3 dRis ganmav-lobaSi mikrobiologiuri da qimiuri maCveneblebiT Seesabameba `sanitaru-li wesebi da normebi 2.3.2.000-00~-Si miTiTebul moTxovnebs

Page 19: HACCP MANUAL 5.cdr

II nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: xorblis puri sezamis marcvlebiT

1 2 3 4 5 6

fizikuri safrTxe:ara

marili

produqtSi moxvedrilma ucxo sxeulma SeiZleba ziani miayenos momxma-reblis janmrTelobas

diax

safrTxis warmoqmnis alba-Toba mcirea `mavneblebis sakontrolo programis~ ga-mo

safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea `dasufTa-vebisa da recxva/dezinfi-cirebis samuSao instruq-ciis~ gamo

ara

paTogenuri baqteriebi mavneblebisgan

ara

biologiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi momsa-xure personalisgan

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

fqvilis gacra

biologiuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi

fqvilis gacra sa-cerSi

kritikuli sakontrolo wertili 1

Sereva biologiuri safrTxe:stafilokokebi da ko-liformebi

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi

ara safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea winaswari aucilebeli programis " gamo

ara safrTxis warmoqmnis alba-Toba mcirea winaswari au-cilebeli programis " gamo

comis mozela

biologiuri safrTxe:stafilokokebi da ko-liformebi momsaxure personalisgan

qimiuri safrTxe:manqana-danadgarebis sarecxi da sadezinfeq-cio saSualebebis nar-Cenebi

ara

ara

ucxo sxeulebi danad-garisgan

ara safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea winaswari aucilebeli programis `manqana-danadgarebis da-Tvalierebis samuSao ins-truqciis~gamo

II nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: xorblis puri sezamis marcvlebiT

ingredienti/ procesis

etapi

am etapze potenciu-ri safrTxeebis war-moSoba, gakontro-leba an gamravleba

aucilebeli aris Tu ara

am potenciuri safrTxis CarT-

va HACCP–is gegmaSi?

(diax/ara)

ratom?(wina svetSi miRebuli gada-

wyvetilebis dasabuTeba. dasabuTeba unda efuZ-

nebodes safrTxis simwva-vesa da misi warmoSobis

albaTobas)

ra zomebi unda ganxorcieldes mocemuli safr-Txis prevenciis,

aRmofxvris da Semcirebisa-

Tvis?

aris es etapi kritikuli

sakontrolo wertili?

1 2 3 4 5 6

xorblisfqvili

biologiuri safrTxe:-bacilus subtilisi-bacilus mesenteri- kusi

aRniSnuli safrTxeebis ar-sebobis mcire albaTobis ga-

mo maTi CarTva HACCP-is geg-maSi ar moxda. higienis ser-tifikati warmodgenilia TiTo partiisTvis, momwode-belTan dadebulia xelSek-ruleba da Semosuli nedle-uli gadis lab. Semowmebas

ara

fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi

produqtSi moxvedrili uc-xo sxeulebis gamo momxma-reblisTvis SesaZlo zianis miyeneba

diax arafqvilis gacra Semdgom etapze

safuari biologiuri safrTxe:koliformebi da sta-filokoki

qimiuri safrTxe:-toqsikuri elementebi-mikotoqsinebi-pesticidebi-radionuklidebi-aflatoqsini

safrTxeebis arsebobis alba-Toba mcirea winaswari auci-lebeli programis fargleb-Si arsebuli momwodeblebis SerCevisa da Sefasebis sis-temis gamo, aseve sawarmoSi arsebuli dasawyobebis pi-robebis gamo. Sesabamisobis sertifikatebi warmodgeni-lia TiToeuli partiisTvis

ara

safrTxeebis arsebobis alba-Toba mcirea winaswari auci-lebeli programis farglebSi arsebuli momwodeblebis Ser-Cevisa da Sefasebis sistemis gamo. Sesabamisobis sertifi-katebi warmodgenilia TiTo-euli partiisTvis

ara

wyali biologiuri safrTxe:Termotolerantuli koliformebi, saerTo koliformebi, mezofi-luri aerobuli da fa-kultaturi anaerobu-li baqteriebi

wyalSi safrTxeebis arsebo-bis albaToba mcirea imis ga-mo, rom wylis miwodeba xde-ba qalaqis centraluri wyal-momaragebis sistemiT. kompa-niis mxridan xorcieldeba wylis xarisxis perioduli Se-mowmeba gare laboratoriaSi. wylis rezervuarebis sisuf-Tave uzrunvelyofilia da-sufTavebis programiT

ara

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:nitratebi, sulfatebi, qloridebi, amiaki

ara

safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure per-sonalis higienis da qce-vis wesebis gamo

safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure per-sonalis higienis da qce-vis wesebis gamo

32 HACCP-is saxelmZRvanelo 33

Page 20: HACCP MANUAL 5.cdr

II nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: xorblis puri sezamis marcvlebiT

1 2 3 4 5 6

sezamis marcvlebi

diax

biologiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:alergeni

fizikuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:

fizikuri safrTxe:ara

ara

gafueba biologiuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

ara safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea „dasufTa-vebisa da recxva/dezin-ficirebis samuSao ins-truqciis“ gamo

II nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: xorblis puri sezamis marcvlebiT

1 2 3 4 5 6

comis moWra

paTogenuri baqterie-bi mavneblebisgan

safrTxis warmoqmnis albaTo-ba mcirea „mavneblebis sakon-trolo programis“ gamo

ara

ara

langarzeganTavseba

ara

ara

biologiuri safrTxe:stafilokokebi da ko-liformebi momsaxure personalisgan

ara

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi momsa-xure personalisgan

liTonis nawilakebi co-mis dasaWrelad gamoye-nebuli inventarisgan

diax safrTxis warmoSobis da Se-sabamisad liTonis nawila-kebiT produqtis dabinZu-rebis albaToba arsebobas, ramac SeiZleba saSualo sim-Zimis ziani miayenos momxma-rebels

liTonis deteq-toris gamoyene-ba Semdgom etap-ze

ara

comisdagundaveba

biologiuri safrTxe:stafilokokebi da ko-liformebi momsaxure personalisgan

ara

qimiuri safrTxe:manqana-danadgarebis sarecxi da sadezinfeq-cio saSualebebis nar-Cenebi

ara safrTxis warmoqmnis alba-Toba mcirea `dasufTavebisa da recxva/dezinficirebis samuSao instruqciis~ gamo

fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi momsa-xure personalisgan

ara

biologiuri safrTxe:stafilokokebi da ko-liformebi momsaxure personalisgan

qimiuri safrTxe:sarecxi da sadezinfeq-cio saSualebebis nar-Ceni

safrTxis warmoqmnis alba-Toba mcirea `dasufTavebisa da recxva/dezinficirebis samuSao instruqciis~ gamo

fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi momsa-xure personalisgan

ara

seriozul safrTxes war-moadgens adamianebis-Tvis, visac alergia aqvs sezamis marcvlebze

ix. SefuTva/etike-tirebis procesi Semdeg etapze

sezamis marcvlebismoyra

biologiuri safrTxe:stafilokokebi da ko-liformebi momsaxure personalisgan

gamocxoba biologiuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:manqana-danadgarebis sarecxi da sadezinfeq-cio saSualebebis nar-Cenebi

fizikuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

gacieba biologiuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

daWra biologiuri safrTxe:stafilokokebi da ko-liformebi momsaxure personalisgan

ara

safrTxis warmoSobis alba-Toba mcirea sawarmoSi daner-gili momsaxure personalis higienis da qcevis wesebis ga-mo

safrTxis warmoSobis alba-Toba mcirea sawarmoSi daner-gili momsaxure personalis higienis da qcevis wesebis ga-mo

safrTxis warmoSobis alba-Toba mcirea sawarmoSi daner-gili momsaxure personalis higienis da qcevis wesebis ga-mo

safrTxis warmoSobis alba-Toba mcirea sawarmoSi daner-gili momsaxure personalis higienis da qcevis wesebis ga-mo

safrTxis warmoSobis alba-Toba mcirea sawarmoSi daner-gili momsaxure personalis higienis da qcevis wesebis ga-mo

safrTxis warmoSobis alba-Toba mcirea sawarmoSi daner-gili momsaxure personalis higienis da qcevis wesebis ga-mo

ara

safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure per-sonalis higienis da qce-vis wesebis gamo

safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure per-sonalis higienis da qce-vis wesebis gamo

34 HACCP-is saxelmZRvanelo 35

diax seriozul safrTxes warmoadgens adamiane-bisTvis, visac aqvsalergia sezamis marcvlebze.

Page 21: HACCP MANUAL 5.cdr

II nimuSi kritikuli zRvrebi kompania: produqti: xorblis puri sezamis marcvlebiT

procesisetapi/kriti-kuli sakon-trolo wer-

tili

kriti-kuli

zRvrebi

fqvilis gacra

monitoringis procedurebi

ra rogor rodis vin

Sesworeba/ mako-reqtirebeli

qmedeba

saceris arse-boba, simTe-le da zoma

saceris sim-Telis Semow-meba

yoveli muSaobis dawyebis win da damTavrebis Sem-deg

nedleulis saamqros operatori

muSaobis dawyebis win garRveuli filtris dafiqsirebisas xdeba saceris Secvla;procesis dasrulebis Semdeg garRveuli sa-ceris dafiqsirebisas aucilebelia saceris Secvla da fqvilis xelmeore gacra

liTonis de-teqtorze ga-tareba

ara liTonis de-teqtoris Se-mowmeba

vizualuri da-kvirveba, rom liTonis de-teqtori Car-Tulia da pro-duqti masSi ga-di

procesis dawyebam-de; Semdeg saaTSi erTxel da proce-sis bolos

xazis opera-tori

Tu procesis mimdina-reobisas liTonis de-teqtori gamoirTo, maT Soris eleqtro-obis gaTiSvis gamo, maSin partiis xelaxa-li gatareba danad-garze liTonis Semcveli produqtis calke da-sawyobeba, gamokvleva da ganadgureba

comis daWris dros gamoyenebuli inven-taris Semowmeba manqana-danadgaris (liTonis deteqto-ris) gamarTulobis Semowmeba

etiketis Se-mowmeba

etiketze pro-duqtis dasaxe-lebis da ingre-dientebis wa-kiTxva

SefuTvis proce-sis dawyebis win, randomizebulad

SesafuTi xazis opera-tori

xelaxali SefuTva

damtkicebulia: TariRi:

SefuTva/etiketireba

diax

II nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: xorblis puri sezamis marcvlebiT

1 2 3 4 5 6

biologiuri safrTxe:ara

safrTxis warmoSobisa da Sesa-bamisad liTonis nawilakebiT produqtis dabinZurebis al-baToba arsebobs, ramac SeiZ-leba saSualo simZimis ziani miayenos momxmarebels

qimiuri safrTxe:ara

transpor-tireba

ara

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

diax

liTonis de-teqtorzegatareba

ara

ara

fizikuri safrTxe:liTonis nawilakebi

safrTxis warmoqmnis alba-Toba mcirea `satransporto saSualebebis dasufTavebis winaswari aucilebeli prog-ramis~ gamo

liTonis deteq-toris inspeqti-reba

kritikuli sakontrolo wertili 2

SesafuTimasala

biologiuri safrTxe:stafilokokebi da ko-liformebi sxva SesaZ-lo baqteriebi

safrTxis warmoqmnis albaTo-ba mcirea momwodeblebis Ser-Cevis da Sefasebis winaswari aucilebeli programis gamo. Sesabamisobis sertifikatebi TiToeul partias Tan axlavs

qimiuri safrTxe:saRebavebi

fizikuri safrTxe:ara

biologiuri safrTxe:ara

SefuTva/etiketireba

qimiuri safrTxe:alergeni

diax seriozul safrTxes war-moadgens adamianebis-Tvis, visac alergia aqvs sezamis marcvlebze, amdenad,aucilebelia maT gafrTxi-leba etiketis meSveobiT

kritikuli sakontrolo wertili 3

fizikuri safrTxe:ara

biologiuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:benzinisgan dabinZure-ba. sxva qimiuri saSUua-lebebi

fizikuri safrTxe:ara

damtkicebulia: TariRi:

etiketisSemowmeba

1 mm≥

36 HACCP-is saxelmZRvanelo 37

Page 22: HACCP MANUAL 5.cdr

fqvilis gacris Semdeg fqvilis sisufTavis vizu-aluri gadamowmeba

II nimuSi gadamowmeba da validacia kompania: produqti: xorblis puri sezamis marcvlebiT

gadamowmebis qmedebebi

ra rodis vin

validacia

cvlaSi erTxel teqnologi

pirveladi validacia: [miuTiTeT Sesabamisi li-teratura sakanonmdeblo moTxovnebis CaTvliT]

yovelwliuri validacia: monitoringis Canawerebis da Sesworebebis Canawere-bis gadaxedva da analizi, raTa davrwmundeT rom procesi mimdinareobda kritikuli zRvrebis da-cviT, xolo zRvrebis dar-Rvevis SemTxvevaSi xdebo-da dagegmili Sesworebebis ganxorcieleba

liTonis deteqtoris da-nadgaris testireba

3 dReSi erTxel xarisxis kontrolis mene-jeri

liTonis deteqtoris da-kalibreba

TveSi erTxel xarisxis kontrolis mene-jeri

SefuTuli produqtis eti-ketis Semowmeba

yovel cvlaSi; randomize-bulad

xarisxis kontrolis mene-jeri

cvlis ganmavlobaSi war-moebuli Canawerebis gada-mowmeba

yoveli cvlis bolos xarisxis kontrolis mene-jeri

mza produqciis mikrobio-logiuri da fiziko-qimiu-ri maCveneblebi

saboloo produqciis Ti-Toeuli partia

laboranti

II nimuSi Canawerebi kompania: produqti: xorblis puri sezamis marcvlebiT

Canawerebi

kritikuli sakontrolo

wertili

monitoringis qmedebebi;Sesworeba/makoreqtirebeli qmedebebi gadamowmeba

fqvilis gacra manqana-danadgarebis momsaxurebis Jurnali fqvilis sisufTavis Semowmebis Jurnali;makoreqtirebeli qmedebebis Jurnali

damtkicebulia: TariRi:

liTonis deteqtorze ga-tareba

manqana-danadgarebis momsaxurebis Jurnali manqana-danadgarebis momsaxurebis Jur-nali;gasazomi saSualebebis dakalibrebis, damowmebis da Sedarebis Jurnali;makoreqtirebeli qmedebebis Jurnali

SefuTva/etiketireba etiketirebis Jurnali etiketirebis Jurnali;makoreqtirebeli qmedebebis Jurnali

damtkicebulia: TariRi:

Ca

na

we

re

bi

ga

da

mo

wm

e-

ba

sT

an

da

ka

v-

Si

re

bu

li

m

oq

me

de

be

bi

1) m

anqa

na-d

anad

ga-

reb

is m

oms

axu

re-

bis

Ju

rna

li

2) f

qvil

is s

isu

f-

Tav

is S

emo

wmeb

is

Ju

rna

li

3) m

ako

req

tir

ebe-

li

moqm

edeb

ebis

J

ur

nal

i

1) m

anqa

na-d

anad

ga-

reb

is m

oms

axu

re-

bis

Ju

rna

li

2) g

asaz

omi

saS

ua-

leb

ebis

dak

alib

-r

ebis

, dam

owm

ebis

d

a Se

dar

ebis

Ju

r-

nal

i

3) m

ako

req

tir

ebe-

li

moqm

edeb

ebis

J

ur

nal

i

fqv

ilis

gac

ris

S

emd

eg f

qvil

is s

i-s

uf

Tav

is v

izu

a-l

ur

i g

adam

ow

meb

a -

kvir

aSi

erT

xel

liT

on

is

de

te

qt

o-

ris

Se

mo

w-

me

ba

sac

er

is a

r-

se

bo

ba,

sim

-T

el

e d

a z

om

a

mo

ni

to

ri

ng

i

ra

ro

di

sv

in

ro

go

r

sac

er

is

sim

Te

lis

S

em

ow

me

ba

yo

ve

li

mu

Sao

bis

d

awy

eb

is

win

da

dam

-T

avr

eb

is

Se

md

eg

ne

dl

eu

-l

is s

a-am

qr

os

o

pe

ra-

to

ri

pr

oc

es

is

daw

ye

bam

-d

e;

Se

md

eg

s

aaT

Si

er

Tx

el

da

pr

oc

es

is

bo

lo

s

xaz

is

op

er

a-t

or

i

Se

sw

or

eb

a /

m

ak

or

eq

ti

re

-b

el

i m

oq

me

-d

eb

eb

i

kr

it

ik

u-

li

sa

ko

n-

tr

ol

o

we

rt

il

i

HA

CC

P-i

s g

eg

-m

aS

i m

ox

se

ni

-e

bu

li

sa

fr

-T

xe

eb

i

krit

iku

li

zR

vreb

i T

i-T

oeu

li

sa-

kont

ro

lo

z

omi

saT

vis

muSa

obi

s d

awye

bis

win

gar

Rve

ul

i f

il-

tr

is d

afiq

sir

ebi-

sas

icvl

eba

sac

eri;

pro

ces

is d

asr

ul

e-bi

s Se

mdeg

gar

Rve

u-

li

sac

eris

daf

iqsi

-r

ebis

as s

aWir

oa

sa-

cer

is S

ecvl

a d

a f

qvil

is x

elme

o-

red

gac

ra

liT

on

is

de

te

q-

to

rz

e

gat

are

ba

ara

viz

ual

ur

i d

akvi

rve

ba,

r

om

liT

o-

nis

det

eq-

to

ri

Car

-T

ul

ia d

a pr

od

uqt

i ma

sS

i g

adis

Tu

pr

oc

es

is m

im-

din

are

ob

isas

li-

To

nis

de

te

qt

or

i g

amo

irT

o,

maT

So

-r

is e

le

qt

ro

ob

is

gaT

iSv

is g

amo

, s

a-W

iro

a p

art

iis

xe

-l

axal

i g

atar

eb

a d

anad

gar

ze

;

liT

on

is S

em

cv

el

i p

ro

du

qt

is c

alk

e

das

awy

ob

eb

a, g

amo

-k

vl

ev

a d

a g

anad

-g

ur

eb

a;

co

mis

daW

ris

d

ro

s g

amo

ye

ne

bu

-l

i in

ve

nt

aris

Se

-m

ow

me

ba;

man

qan

a-d

anad

ga-

ris

(l

iTo

nis

de

-t

eq

to

ris

) g

amar

-T

ul

ob

is S

em

ow

me

-b

a

fq

vil

is

gac

ra

fi

zi

ku

ri

sa

-f

rT

xe

:u

cx

o s

xe

ul

e-

bi

fi

zi

ku

ri

sa

-f

rT

xe

:l

iTo

nis

naw

i-l

ake

bi

liT

on

is d

et

eq

to

-r

is d

anad

gar

is

te

st

ire

ba

- 3

dR

e-

Si

er

Tx

el

;l

iTo

nis

de

te

qt

o-

ris

dak

alib

re

ba

- T

ve

Si

er

Tx

el

Se

fu

Tv

a/e

tik

et

i-r

eb

a

qi

mi

ur

i s

a-

fr

Tx

e:

ale

rg

en

i (s

e-

zam

is m

arc

v-

le

bi)

dia

xe

tik

et

is

Se

mo

wm

eb

aet

iket

ze

pro

du

qtis

d

asax

ele-

bis

da

in-

gr

edie

nte-

bis

waki

Txv

a

Se

fu

Tv

is

pr

oc

es

is

daw

ye

bis

w

in

Se

saf

u-

Ti

xaz

is

op

er

a-t

or

i

xe

lax

ali

Se

fu

T-

va

Se

fu

Tu

li

pr

o-

du

qt

is e

tik

et

is

Se

mo

wm

eb

a -

yo

ve

l

cv

laS

i

1) e

tik

etir

ebis

J

ur

nal

i

2) m

ako

req

tir

ebe-

li

moqm

edeb

ebis

J

ur

nal

i

1 m

m≥

dam

tk

ice

bu

lia

:

T

ariR

i:

HACCP-is gegma kompania: produqti: xorblis puri sezamis marcvlebiT

II nimuSi

38 HACCP-is saxelmZRvanelo 39

Page 23: HACCP MANUAL 5.cdr

produqtis aRweriloba distribuciis meTodi

produqtis daxasiaTebamarilxsnarSi konservirebuli mwvane lobio

ar Seicavs ucxo sxeulebs

III nimuSi - produqtis aRwera

produqti:

SefuTva: 500 ml minis qilebSi.distribuciisas ar moiTxoveba pro-duqtis transportireba macivar-man-qanebiT

miznobrivi gamoyeneba miznobrivi momxmarebeli

sakvebad mza produqti;gankuTvnilia Semdgomi gamoyenebis-Tvis kulinariaSi

ingredientebis CamonaTvali gadamuSavebis meTodebi

mwvane lobiowyalimariliSaqari

ix. `konservirebuli mwvane lobios warmoebis teqnologiuri procedura~

alergeni

Aara

damtkicebulia sursaTis uvneblobisa da xarisxis marTvis jgufis xelmZRvanelis mier:

damtkicebulia direqtoris mier:

damtkicebis TariRi:

konservirebuli mwvane lobio

40 HACCP-is saxelmZRvanelo 41

gamoyeneba SeuZlia nebismier adamians,garda Cvili bavSvebisa

produqti:

nimuSebi produqtebis mixedviT

konservirebuli

mwvane lobio

mSral da gril adgilas 3 wlis gan-mavlobaSi.mikrobiologiuri da qimiuri maCve-neblebiT Seesabameba `sanitaruli wesebi da normebi 2.3.2.000-00~-Si miTiTebul moTxovnebs

Senaxvis pirobebi

Page 24: HACCP MANUAL 5.cdr

III nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: konservirebuli mwvane lobio

ingredienti/ procesis

etapi

am etapze potenciu-ri safrTxeebis war-moSoba, gakontro-leba an gamravleba

aucilebeli aris Tu ara

am potenciuri safrTxis CarT-

va HACCP–is gegmaSi?

(diax/ara)

ratom?(wina svetSi miRebuli gada-

wyvetilebis dasabuTeba. dasabuTeba unda efuZ-

nebodes safrTxis simwva-vesa da misi warmoSobis

albaTobas)

ra zomebi unda ganxorcieldes mocemuli safr-Txis prevenciis,

aRmofxvris da Semcirebisa-

Tvis?

aris es etapi kritikuli

sakontrolo wertili?

1 2 3 4 5 6

mwvane lobio biologiuri safrTxe:salmonela, eSerixia koli, listeria, klos-tridium botulinumi

saboloo produqtSi klos-tridium botulinumis arse-boba saxifaToa momxmareb-lis janmrTelobisTvis

diax

daxarisxeba biologiuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:toqsikuri elementebipesticidebiradionuklidebi

safrTxeebis arsebobis alba-Toba mcirea winaswari auci-lebeli programis fargleb-Si arsebuli momwodeblebis SerCevisa da Sefasebis siste-mis gamo, aseve sawarmoSi ar-sebuli dasawyobebis pirobe-bis gamo. Sesabamisobis ser-tifikatebi warmodgenilia TiToeuli partiisTvis

ara

boloebis mocileba, damtvreva

biologiuri safrTxe:Termotolerantuli koliformebi, saerTo koliformebi, mezofi-luri aerobuli da fa-kultaturi anaerobu-li baqteriebi da sxv.

momsaxure persnalisgan pa-Togenuri baqeriebiT pro-duqtis dabinZurebis alba-Toba umniSvneloa sawarmoSi moqmedi `personalis higie-nis da qcevis wesebis~ gamo

ara

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:nitratebi, sulfatebi, qloridebi, amiaki da sxv.

ara

III nimuSi – konservirebuli mwvane lobios warmoebis teqnologiuri bloksqema

1.lobios miReba15. marilxsnaris

damateba14. marilxsnaris

momzadeba

11. wyali

12. marili

13. Saqari

2. pirveladi daxa-risxeba

3. boloebis moci-leba, damtvreva

5. blanSireba

7. recxva

8. gadarCeva

10. qilebSi Calageba

9. qilebis miReba, inspeqtireba,

recxva

6. wyali

4. narCeni

16. zedmeti haeris amotumbva

18. moxufva

19. sterilizacia

20. gagrileba

21. qilebis inspeq-tireba

23. etiketireba

22. Seusabamo produqti

24. dasawyobeba

sterilizacia momdevno etap-ze

ara

fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi

diax saboloo produqtSi moxved-rilma ucxo sxeulebma SesaZ-lebelia ziani miayenos mom-xmarebels

gadarCeva Sem-deg etapebze

ara

biologiuri safrTxe:paTogenebi momsaxure personalisgan

qimiuri safrTxe:ara

momsaxure persnalisgan pa-Togenuri baqteriebiT pro-duqtis dabinZurebis alba-Toba umniSvneloa sawarmoSi moqmedi `personalis higieni-sa da qcevis wesebis~ gamo

fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi momsa-xure personalisgan

ara

wyali wyalSi safrTxeebis arsebo-bis albaToba mcirea imis ga-mo, rom wylis miwodeba xdeba qalaqis centraluri wyal-momaragebis sistemiT. kompa-niis mxridan xorcieldeba wylis uvneblobis paramet-rebis perioduli Semowmeba gare laboratoriaSi. wylis rezervuarebis sisufTave uzrunvelyofilia dasufTa-vebis programiT

ara

17. xufi

42 HACCP-is saxelmZRvanelo 43

Page 25: HACCP MANUAL 5.cdr

III nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: konservirebuli mwvane lobio

kompania: produqti: konservirebuli mwvane lobio

1 2 3 4 5 6

fizikuri safrTxe:ara

blanSireba

mniSvnelovani safexuria baqteriis ganadgurebis-Tvis da mtvrisa da WuW-yis moSorebisTvis

diax

ara

biologiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:minis namsxvrevi

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

recxva biologiuri safrTxe:baqteriebi

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi

recxvis procedu-ris dacva, sakmarisi raodenobis wyliT wnevis qveS

kritikuli sakontrolo wertili 1

gadarCeva biologiuri safrTxe:stafilokokebi da ko-liformebi momsaxure personalisgan

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi

ara

minis qilebi biologiuri safrTxe:paTogenuri baqteriebi

qimiuri safrTxe:ara

ara

ara

ara

diax saboloo produqtSi mox-vedrilma ucxo sxeulebma SesaZlebelia ziani miaye-nos momxmarebels

produqtis gadar-Ceva da ucxo sxeu-lebis amoReba

kritikuli sakontrolo wertili 2

safrTxis warmoSobis albaToba mcirea saimedo momwodeblebis SerCevis da damtkicebis winaswari aucilebeli programis gamo da aseve minis qile-bis inspeqtirebis da rec-xvis instruqciis gamo

safrTxis warmoSobis albaToba mcirea saimedo momwodeblebis SerCevis da damtkicebis winaswari aucilebeli programis gamo da aseve minis qile-bis inspeqtirebis da rec-xvis instruqciis gamo

minis qilebis inspeqtireba, recxva

biologiuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:minis namsxvrevi

ara safrTxis warmoSobis albaToba mcirea qile-bis inspeqtirebis da recxvis instruqciis gamo

III nimuSi safrTxis analizi

1 2 3 4 5 6

qilebSi Calageba

marilxsnaris momzadeba

ara

ara

biologiuri safrTxe:stafilokokebi da ko-liformebi momsaxure personalisgan

ara

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

marili

ara safrTxeebis arsebobis alba-Toba mcirea winaswari auci-lebeli programis fargleb-Si arsebuli momwodeblebis SerCevisa da Sefasebis siste-mis gamo, aseve sawarmoSi ar-sebuli dasawyobebis pirobe-bis gamo. Sesabamisobis ser-tifikatebi warmodgenilia TiToeuli partiisTvis

ara safrTxeebis arsebobis alba-Toba mcirea winaswari auci-lebeli programis fargleb-Si arsebuli momwodeblebis SerCevisa da Sefasebis siste-mis gamo, aseve sawarmoSi ar-sebuli dasawyobebis pirobe-bis gamo. Sesabamisobis ser-tifikatebi warmodgenilia TiToeuli partiisTvis

fizikuri safrTxe:ucxo nawilakebi

biologiuri safrTxe:stafilokokebi da ko-liformebi momsaxure personalisgan

ara

biologiuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

Saqari biologiuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:toqsiuri elementebi, pesticidebi, radio-nuklidebi

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi

marilxsnaris damateba

biologiuri safrTxe:stafilokokebi da ko-liformebi momsaxure personalisgan

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi momsa-xure personalisgan

ara

safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure per-sonalis higienis da qce-vis wesebis gamo

safrTxis warmoSobis albaTo-ba mcirea sawarmoSi danergi-li momsaxure personalis hi-gienis da qcevis wesebis gamo

safrTxis warmoSobis albaTo-ba mcirea sawarmoSi danergi-li momsaxure personalis hi-gienis da qcevis wesebis gamo

safrTxis warmoSobis albaTo-ba mcirea sawarmoSi danergi-li momsaxure personalis hi-gienis da qcevis wesebis gamo

safrTxis warmoSobis albaTo-ba mcirea sawarmoSi danergi-li momsaxure personalis hi-gienis da qcevis wesebis gamo

safrTxis warmoSobis albaTo-ba mcirea sawarmoSi danergi-li momsaxure personalis hi-gienis da qcevis wesebis gamo

44 HACCP-is saxelmZRvanelo 45

Page 26: HACCP MANUAL 5.cdr

III nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti:konservirebuli mwvane lobio

1 2 3 4 5 6

sterilizacia kritikuli sakontrolo wertili 3

moxufva

biologiuri safrTxe:salmonela, eSerixia koli, listeria, klos-tridium botulinumi

diax

zedmeti haerisamotumbva

biologiuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

xufi biologiuri safrTxe: paTogenuri baqteriebi

qimiuri safrTxe:ara

ara safrTxis warmoSobis alba-Toba mcirea momwodeblebis SerCevis programis gamo, gar-da amisa teqnologiuri pro-cesi uzrunvelyofs paToge-nuri baqteriebis kontrols

fizikuri safrTxe:ara

biologiuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

steriliza-cia

saboloo produqtSi klos-tridium botulinumis arse-boba saxifaToa momxmareb-lis janmrTelobisTvis

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

qilebis ins-peqtireba

biologiuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:minis namsxvrevi

minis qilebis inspeqtirebis instruqciis gamo safrTxis warmoSobis albaToba mcirea

ara

etiketireba biologiuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

dasawyobeba biologiuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

gagrileba biologiuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

1 2 3 4 5 6

III nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: konservirebuli mwvane lobio

fizikuri safrTxe:ara

damtkicebulia: TariRi:

46 HACCP-is saxelmZRvanelo 47

Page 27: HACCP MANUAL 5.cdr

III nimuSi kritikuli zRvrebi kompania: produqti: konservirebuli mwvane lobio

procesisetapi/kriti-kuli sakon-trolo wer-

tili

kriti-kuli

zRvrebi

gadarCeva

monitoringis procedurebi

ra rogor rodis vin

Sesworeba/ mako-reqtirebeli

qmedeba

ucxo sxeule-bis arseboba

vizualuri da meqanikuri ga-darCeviT

yoveli partiis mi-Rebisa da gadamu-Savebisas

gadasarCevi ubnis muSebi

xelmeore gadarCeva

sterili-zacia

[miuTiTeT steriliza-ciis is re-Jimi (min temperatu-ra da xan-grZlivoba), romlis pi-robebSic klostri-dium botu-linumi Sem-cirdeba

1210 jer]

steriliza-ciis reJimi (temperatu-ra, xangrZli-voba)

TermometriT da saaTiT

sterilizaciis yo-veli procesisas

steriliza-ciis opera-tori

xelmeore sterili-zacia

ucxo sxeule-bis arseboba

vizualurad periodulad recxvis Semdeg

pasuxismge-beli piri

recxvis gameoreba

damtkicebulia: TariRi:

ucxo sxe-ulebis ararsebo-ba

recxva lobios srulyofi-li garecxva

produqtis gadarCevis xarisxi

III nimuSi gadamowmeba da validacia kompania: produqti: konservirebuli mwvane lobio

gadamowmebis qmedebebi

ra rodis vin

validacia

yoveli partiisas teqnologi, laboratoriis TanamSromeli

pirveladi validacia: [mi-uTiTeT Sesabamisi lite-ratura, sakanonmdeblo moTxovnebi da sxva saTana-do wyaro, romelic adas-turebs safrTxis anali-zis, kritikuli zRvrebis da sakontrolo zomebis dawesebis efeqturobas]

yovelwliuri validacia: monitoringis Canawerebis da Sesworebebis Canawere-bis gadaxedva da analizi, raTa davrwmundeT rom procesi mimdinareobda kritikuli zRvrebis dac-viT, xolo zRvrebis darR-vevis SemTxvevaSi xdeboda dagegmili Sesworebebis ganxorcieleba

gasazomi saSualebebis (Termometris, saaTis, manometris) dakalibreba, damowmeba

3 TveSi erTxel xarisxis kontrolis mene-jeri

monitoringis Canawerebis gadamowmeba

yoveli partiisas xarisxis kontrolis mene-jeri

mza produqciis mikrobio-logiuri da qimiuri maCve-neblebi

yoveli partiisas laboranti

damtkicebulia: TariRi:

III nimuSi Canawerebi kompania: produqti: konservirebuli mwvane lobio

Canawerebi

kritikuli sakontrolo

wertili

monitoringis qmedebebi;Sesworeba/makoreqtirebeli qmedebebi gadamowmeba

gadarCeva produqtis gadarCevis Jurnali produqtis gadarCevis Jurnali

damtkicebulia: TariRi:

sterilizacia sterilizaciis Jurnali sterilizaciis Jurnali;manqana-danadgarebis momsaxurebis Jur-nali;gasazomis saSualebebis dakalibrebis, damowmebis da Sedarebis Jurnali;mza produqciis laboratoriuli testi-rebis Jurnali

recxva wneva, wylis raodenoba wnevis cxrili

48 HACCP-is saxelmZRvanelo 49

Page 28: HACCP MANUAL 5.cdr

Ca

na

we

re

bi

ga

da

mo

wm

e-

ba

sT

an

da

ka

v-

Si

re

bu

li

m

oq

me

de

be

bi

pro

du

qtis g

adar

-Cevis J

ur

nali

ster

iliz

aciis

Ju

rnal

i;

manqana-danad

gar

e-bis mo

msaxur

ebis J

ur

nali;

gasaz

omi saSu

ale-

bebis dakal

ibreb-

is, damo

wmebisa da

Sedar

ebis Ju

rna-

li;

mza pr

od

uqc

iis l

abor

ato

riu

li

test

irebis J

ur

na-l

i

1) pr

od

uqt

is g

a-d

arCevis

xaris

xis

gad

amow

meba - kvi-

raS

i erT

xel2

) monit

or

ingis

Ca-naw

ereb

is g

adamo

w-

meba - kvir

aSi er

T-

xel

st

er

ili-

zac

iis r

e-

Jim

i (te

m-

pe

rat

ur

a, x

ang

rZ

li-

vo

ba)

mo

ni

to

ri

ng

i

ra

ro

di

sv

in

ro

go

r

viz

ual

ur

i d

a me

qan

i-k

ur

i ga-

dar

Cev

iT

yo

ve

li

par

tiis

mi-

Re

bis

a da

gad

amu

Sa-

ve

bis

as

gad

asar-

Cevi ub-

nis mu-

Sebi

st

er

ili-

zac

iis y

o-

ve

li p

ro

-c

es

isas

st

er

i-l

izac

i-is

op

e-

rat

or

i

Se

sw

or

eb

a /

ma

ko

re

qt

ir

e-

be

li

mo

qm

e-

de

be

bi

kr

it

ik

u-

li

sa

ko

n-

tr

ol

o

we

rt

il

i

HA

CC

P-i

s g

eg

-m

aS

i m

ox

se

ni

-e

bu

li

sa

fr

-T

xe

eb

i

krit

ikul

i z

Rvr

ebi Ti-

To

eul

i sa-ko

ntr

ol

o

zo

misaTvis

xelmeo

re gad

arCeva

st

er

ili-

zac

ia[m

iuT

i-T

eT

st

e-

ril

iza-

ciis

is

re

Jim

i (m

inim

a-l

ur

i te

m-

pe

rat

ur

a d

a xan

gr

-Z

liv

ob

a), r

om

lis

p

iro

be

b-

Sic

kl

os

-t

rid

ium

b

ot

ul

i-n

um

i Se

m-

cir

de

ba

12

10

je

r]

Ter

momet

-r

iT d

a sa-

aTiT

xe

lm

eo

re

st

er

i-l

izac

ia

gad

arCe

-v

a

uc

xo

sx

e-

ul

eb

is

arar

se

bo

-b

a

fi

zi

ku

ri

sa

-f

rT

xe

:u

cx

o s

xe

ul

e-

bi

bi

ol

og

iu

ri

s

af

rT

xe

:s

alm

on

el

a, e

Se

rix

ia ko

li,

lis

te

ria,

kl

os

tr

idiu

m

bo

tu

lin

um

i

1) g

asaz

om

i saS

ua-

le

be

bis

gad

amo

wm

e-

ba, d

akal

ibr

eb

a, d

amo

wm

eb

a - 3 T

ve

Si

er

Tx

el

2) m

on

ito

rin

gis

Can

awe

re

bis

gad

a-m

ow

me

ba - k

vir

aSi

er

Tx

el

3

) mz

a pr

od

uq

ciis

l

abo

rat

or

iul

i t

es

tir

eb

a - Tv

eS

i e

rT

xe

l

re

cx

va

sak

mar

isi

wy

lis

Wav

-l

is w

ne

va

da r

aod

e-

no

ba

wy

lis

wn

ev

a d

a rao

de

-n

ob

a

manomet

eri

da viz

ua-

lu

ri

ran

do

mi-

ze

bu

lad

pas

ux

is-

mg

eb

el

i p

iri

re

cx

vis

gam

eo

re

-b

ak

alib

rac

ia - 3 T

ve

-S

i er

Tx

el

, re

cx

vis

v

er

ifik

acia -

cv

laS

i ram

de

nj

er

-m

e

wylis wnevis Canawe-

rebi, kal

ibrac

iis Canawer

ebi

uc

xo

sx

e-

ul

eb

is

ars

eb

ob

a

bi

ol

og

iu

ri

s

af

rT

xe

:s

xv

adas

xv

a

HACCP-is gegma kompania: produqti: konservirebuli mwvane lobio

II nimuSi

dam

tk

ice

bu

lia: T

ariR

i:

50 HACCP-is saxelmZRvanelo 51

nimuSebi produqtebis mixedviT

produqti:

nimuSebi produqtebis mixedviT

broileris qaTami

Page 29: HACCP MANUAL 5.cdr

produqtis aRweriloba distribuciis meTodi

produqtis daxasiaTeba gayinuli qaTami

mikrobiologiuri da qimiuri maCveneb-lebiT Seesabameba `sanitaruli wesebi da normebi 2.3.2.000-00~-Si miTiTebul moTxovnebs

ar Seicavs ucxo sxeulebs

IV nimuSi - produqtis aRwera

produqti:

SefuTva: 800, 1000 da 1200 g-ian po-lieTilenis parkSi hermetulad Sefu-Tuli distribucia xorcieldeba macivar-

manqaniT ara umetes +4°C temperatu-ris pirobebSi

miznobrivi gamoyeneba miznobrivi momxmarebeli

produqti saWiroebs damatebiT gada-muSavebas

gamoyeneba SeuZlia nebismier adamians, garda Cvili bavSvebisa

ingredientebis CamonaTvali gadamuSavebis meTodebi

gayinuli qaTamigayinuli qaTmis nawilebi

ix. `gayinuli qaTmis warmoebis teqno-logiuri procedura~

alergeni

cxoveluri cila (Sesabamisi gafr-Txileba aRniSnulia etiketze)

damtkicebulia sursaTis uvneblobisa da xarisxis marTvis jgufis xelmZRvanelis mier:

damtkicebulia direqtoris mier:

damtkicebis TariRi:

broileris qaTami

IV nimuSi - broileris qaTmis warmoebis teqnologiuri bloksqema

8. cximovani jir-kvlis mocileba,kisris motexva,

saylapavis xvre-lis gasufTaveba,

gaReba

9. reqtumisgaxsna

10. Sinagani orga-noebis amoReba

11. postmortuliinspeqtireba

12. filtvis/Ci-Caxvis amoReba/

kisris kanis moZroba

13. gulisa daRviZlisamoReba

22. saboloogadafuTva

23. sabolooproduqtis

Senaxva

24. distibucia

14. kuWis garsis,nAawlavebis

amoReba

15. sabolookontroli/gam-

zadeba

16. saboloogarecxva

17. gagrileba

18. Signeulobisgagrileba

19. tanis daWra

20. SefuTva

21. produqtisSenaxva

1. qaTmis miReba

2. antimorten inspeqtireba

3. atvirTva/Ca-mokideba

4. gabrueba/dakv-la/sisxlgadi-

neba

5. damduRvra

6. frTebis gasufTaveba

7. garecxva, Tavismocileba, fexis mocileba, kvlav

Camokideba

52 HACCP-is saxelmZRvanelo 53

Senaxvis pirobebi

o 4 C temperaturis pirobebSi 1 Tve

Page 30: HACCP MANUAL 5.cdr

1 2 3 4 5 6

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

frTebis gasufTaveba

biologiuri safrTxe:biologiuri safrTxe:baqteriis migracia

qimiuri safrTxe:ara

TiTebis gasufTa-veba; TiTebis ga-recxva

danebis sterili-

zacia 82°C;

danebis sterili-

zacia 82°C;

garecxva, Tavis moci-leba, fexis mocileba, kvlav Camo-kidva

biologiuri safrTxe:baqteria

fizikuri safrTxe:ara

diax biologiuri safrTxis arseboba saxifaToa momx-mareblis janmrTelobis-Tvis

IV nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: broileris qaTami

ingredienti/ procesis

etapi

am etapze potenciu-ri safrTxeebis war-moSoba, gakontro-leba an gamravleba

aucilebeli aris Tu ara

am potenciuri safrTxis CarT-

va HACCP–is gegmaSi?

(diax/ara)

ratom?(wina svetSi miRebuli gada-

wyvetilebis dasabuTeba. dasabuTeba unda efuZ-

nebodes safrTxis simwva-vesa da misi warmoSobis

albaTobas)

ra zomebi unda ganxorcieldes

mocemuli safrT-xis prevenciis, aRmofxvrisda Semcirebisa-

Tvis?

aris es etapi kritikuli

sakontrolo wertili?

1 2 3 4 5 6

cxovelis miReba da mopyroba

biologiuri safrTxe:baqteria,virusi, paraziti

safrTxis warmoSobis alba-Toba mcirea saimedo momwo-deblebis SerCevis gamo. da-yovneba, xarisxis uzrunvel-yofa, fermerebTan dadebu-li kontraqti, fermerTa sa-ukeTeso praqtika, veteri-narTa saukeTeso praqtika

diax

fizikuri safrTxe:sxvadasxva

dayovneba, xarisxis uzrun-velyofa, fermerebTan dade-buli kontrati, fermerTa saukeTeso praqtika, veteri-narTa saukeTeso praqtika

ara

antemorten inspeqtireba

biologiuri safrTxe:baqteria,virusi, para-ziti

qimiuri safrTxe:narCenebi

dayovneba, xarisxis uzrun-velyofa, fermerebTan dade-buli kontrati, fermerTa saukeTeso praqtika, veteri-narTa saukeTeso praqtika

diax

gabrueba/ dakvla/ sis-xlis gadi-neba

biologiuri safrTxe:baqteria, virusi, para-ziti

biologiuri safrTxis arse-boba saxifaToa momxmareb-lis janmrTelobisTvis

diax

diax

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

Sinagani orga-noebis amoReba Semdeg etapze

ara

aradiax Sinagani orga-noebis amoReba Semdeg etapze

biologiuri safrTxis arse-boba saxifaToa momxmareb-lis janmrTelobisTvis

saTanado ante-morten inspeq-tireba TiTeu-li frinvelis

ara

ara

ara

ara

safrTxeebis arsebobis alba-Toba mcirea antemorten ins-peqtirebis winawari proce-duris gamo

atvirTva/ Camokideba

biologiuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

danebis steri-

lizacia 82°C

wylis regularu-li Secvla, wylis qlorireba, aR-Wurvilobis higi-enuri mgdomare-obis dacva

fizikuri safrTxe:AZvlis fragmentebi

Zvlis fragmentebis mocile-ba Semdgomi gasufTavebisas Sordeba

damduRvra biologiuri safrTxe:kanis baqteria

biologiuri safrTxis arse-boba saxifaToa momxmareb-lis janmrTelobisTvis

frTebidan migrirebuli baqteriebi janmrTelo-bisTvis saxifaToa

ara

ara

ara

fizikuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:qimiuri safrTxe:detergentis narCenebi

ara jvaredini dabinZurebis acileba magididan, wylis Wavlis wneva, qlorireba

cximovani jirkvlis mocileba, kisris mo-texva, sayla-pavis xvre-lis gasuf-Taveba, gaRe-ba

biologiuri safrTxe:baqteria

biologiuri safrTxis arseboba saxifaToa momx-mareblis janmrTelobis-Tvis

diax

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

reqtumis gaxsna

biologiuri safrTxe:baqteria

diax biologiuri safrTxis arseboba saxifaToa momx-mareblis janmrTelobis-Tvis

Sesabamisi SimSilo-bis periodis dacva, danebis steriliza-cia , arsebuli pro-ceduris dacva cxo-velTa mokvlaze

ara

fizikuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

Sianagani organoebis amoReba

biologiuri safrTxe:baqteria

fizikuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

diax dazianebuli nawlavidan gadmosuli SigTavsi saxi-faToa momxmareblis jan-mrTelobisaTvis

aRWurvilobis Se-mowmeba, treningi, tanis vizualuri Semowmeba

kritikuli sakontrolo wertili 1 (b)

postmortu-li inspeqti-reba

biologiuri safrTxe:baqteria

ara safrTis arseboba mcirea dawesebuli moTxivnebis gamo

qimiuri safrTxe:narCenebi

ara safrTis arseboba mcirea dawesebuli moTxivnebis gamo

1 2 3 4 5 6

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

frTebis gasufTaveba

biologiuri safrTxe:baqteriis migracia

qimiuri safrTxe:ara

TiTebis gasufTa-veba; TiTebis ga-recxva

danebis sterili-

zacia 82°C

danebis sterili-

zacia 82°C

garecxva, Tavis moci-leba, fexis mocileba, kvlav Camo-kidva

biologiuri safrTxe:baqteria

fizikuri safrTxe:ara

diax biologiuri safrTxis arseboba saxifaToa momx-mareblis janmrTelobis-Tvis

ingredienti/ procesis

etapi

am etapze potenciu-ri safrTxeebis war-moSoba, gakontro-leba an gamravleba

aucilebeli aris Tu ara

am potenciuri safrTxis CarT-

va HACCP–is gegmaSi?

(diax/ara)

ratom?(wina svetSi miRebuli gada-

wyvetilebis dasabuTeba. dasabuTeba unda efuZ-

nebodes safrTxis simwva-vesa da misi warmoSobis

albaTobas)

ra zomebi unda ganxorcieldes mocemuli safr-Txis prevenciis,

aRmofxvris da Semcirebisa-

Tvis?

aris es etapi kritikuli

sakontrolo wertili?

1 2 3 4 5 6

qaTmis miReba

biologiuri safrTxe:baqteria, virusi, paraziti

safrTxis warmoSobis alba-Toba mcirea saimedo momwo-deblebis SerCevis gamo. da-yovneba, xarisxis uzrunvel-yofa, fermerebTan dadebu-li kontraqti, fermerTa sa-ukeTeso praqtika, veteri-narTa saukeTeso praqtika

diax

fizikuri safrTxe:sxvadasxva

dayovneba, xarisxis uzrun-velyofa, fermerebTan dade-buli kontraqti, fermerTa saukeTeso praqtika, veteri-narTa saukeTeso praqtika

ara

antemorten inspeqtireba

biologiuri safrTxe:baqteria, virusi, para-ziti

qimiuri safrTxe:narCenebi

dayovneba, xarisxis uzrun-velyofa, fermerebTan dade-buli kontraqti, fermerTa saukeTeso praqtika, veteri-narTa saukeTeso praqtika

diax

gabrueba/ dakvla/ sis-xlis gadi-neba

biologiuri safrTxe:baqteria, virusi, para-ziti

biologiuri safrTxis arse-boba saxifaToa momxmareb-lis janmrTelobisTvis

diax

diax

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:sxvadasxva

qimiuri safrTxe:ara

Sinagani orga-noebis amoReba Semdeg etapze

ara

aradiax Sinagani orga-noebis amoReba Semdeg etapze

biologiuri safrTxis arse-boba saxifaToa momxmareb-lis janmrTelobisTvis

saTanado ante-morten inspeq-tireba TiToe-uli frinvelis

ara

ara

ara

ara

ara

safrTxeebis arsebobis alba-Toba mcirea antemorten ins-peqtirebis winaswari proce-duris gamo

atvirTva/ Camokideba

biologiuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

danebis steri-

lizacia 82°C

wylis regularu-li Secvla, wylis qlorireba, aR-Wurvilobis higi-enuri mgdomare-obis dacva

fizikuri safrTxe:AZvlis fragmentebi

Zvlis fragmentebis mocile-ba Semdgomi gasufTavebisas Sordeba

damduRvra biologiuri safrTxe:kanis baqteria

biologiuri safrTxis arse-boba saxifaToa momxmareb-lis janmrTelobisTvis

frTebidan migrirebuli baqteriebi janmrTelo-bisTvis saxifaToa

ara

ara

ara

fizikuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:detergentis narCenebi

ara jvaredini dabinZurebis acileba magididan, wylis Wavlis wneva, qlorireba

cximovani jirkvlis mocileba, kisris mo-texva, sayla-pavis xvre-lis gasuf-Taveba, gaRe-ba

biologiuri safrTxe:baqteria

biologiuri safrTxis arseboba saxifaToa momx-mareblis janmrTelobis-Tvis

diax

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

reqtumis gaxsna

biologiuri safrTxe:baqteria

diax biologiuri safrTxis arseboba saxifaToa momx-mareblis janmrTelobis-Tvis

Sesabamisi SimSilo-bis periodis dacva, danebis steriliza-cia, arsebuli pro-ceduris dacva cxo-velTa mokvlaze

ara

fizikuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

Sinagani organoebis amoReba(eviscera-cia)

biologiuri safrTxe:baqteria

fizikuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

diax dazianebuli nawlavidan gadmosuli SigTavsi saxi-faToa momxmareblis jan-mrTelobisaTvis

aRWurvilobis Se-mowmeba, treningi, tanis vizualuri Semowmeba

kritikuli sakontrolo wertili 1

postmortu-li inspeqti-reba

biologiuri safrTxe:baqteria

ara safrTis arseboba mcirea dawesebuli moTxovnebis gamo

qimiuri safrTxe:narCenebi

ara safrTis arseboba mcirea dawesebuli moTxovnebis gamo

IV nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: broileris qaTami

54 HACCP-is saxelmZRvanelo 55

diax

Page 31: HACCP MANUAL 5.cdr

1 2 3 4 5 6

qimiuri safrTxe:ara

tanis daWra biologiuri safrTxe:baqteria

fizikuri safrTxe:ara

diax

safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure per-sonalis higienis da qce-vis wesebis gamo

1 2 3 4 5 6

filtvis/Ci-Caxvis amoRe-ba/kisris ka-nis moZroba

biologiuri safrTxe:baqteria

diax

gulisa da RviZlis amo-Reba

biologiuri safrTxe:baqteria, naRveli

diax

qimiuri safrTxe:arafizikuri safrTxe:ara

garecxva, Tana-mSromelTa tre-ningi, aRWurvi-lobis sterili-zacia, procesis Seneleba, xele-bis dabana, Sim-Silobis perio-dis dacva

ara

ara

saboloo kon-troli/gam-zadeba

biologiuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

sivrce, simaRle,temperaturis kontroli, ga-grilebis mateba

tanis gagrileba

biologiuri safrTxe:baqteria, salmonela,kampilobaqteria

salmonela, kampilobaqteri-is arseboba saxifaToa momx-mareblis janmrTelobisTvis

ara

fizikuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:detergentis narCene-bi

ara

ara

ara

biologiuri safrTxe:baqteria

qimiuri safrTxe:sxvadasxva

fizikuri safrTxe:sxvadasxva

produqtis Senaxva

biologiuri safrTxe:baqteria

diax baqteriebis zrdis mate-ba

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

biologiuri safrTxis arse-boba saxifaToa momxmareb-lis janmrTelobisTvis

naRvlisbuStis amoRebis sa-Tanado treningi, dakvirve-ba/daTvaliereba

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

kuWis garsis, nawlavebis amoReba

biologiuri safrTxe:baqteria

ara mTlianad xdeba am organoe-bis mocileba da Semdgom wylis WavliT gasufTaveba

qimiuri safrTxe:arafizikuri safrTxe:qva, sakvebi

ara mTlianad xdeba am organoe-bis mocileba da Semdgom wylis WavliT gasufTaveba

saboloo garecxva

biologiuri safrTxe:baqteria

ara qlorireba, wnevis kontroli, wylis raodenoba

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure personalis higienis da qcevis wesebis gamo

SefuTva baqteriebis migracia SesafuTi masalidan

safrTxis warmoqm-nis albaToba mcirea dawesebuli Semosu-li SesafuTi masalis kontrolis proce-duriT, momwodeb-lis sertifikatis da kontraqtis mi-xedviT, masalis sa-Tanado dasawyobe-biT

safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea dawesebu-li Semosuli SesafuTi masalis kontrolis pro-ceduriT, momwodeblis sertifikatis da kon-traqtis mixedviT, masa-lis saTanado dasawyobe-biT

ara

temperaturis kon-troli

kritikuli sakontrolo wertili 3

fizikuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

Signeulobis gagrileba

biologiuri safrTxe:baqteria, salmonela,kampilobaqteria

sivrce, simaRle,temperaturis kontroli, ga-grilebis mateba

diax

saboloo ga-dafuTva

biologiuri safrTxe:baqteria

diax jvaredini kontaminacia pirveladi SesafuTi ma-salis dazianebis gamo

SefuTvis saTanado proceduris arse-boba

ara

safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea dawesebu-li Semosuli SesafuTi masalis kontrolis pro-ceduriT, momwodeblis sertifikatis da kon-traqtis mixedviT, masa-lis saTanado dasawyobe-biT

IV nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: broileris qaTami

IV nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: broileris qaTami

kritikuli sakontrolo wertili 2

salmonela, kampilobaqteri-is arseboba saxifaToa momx-mareblis janmrTelobisTvis

56 57 HACCP-is saxelmZRvanelo

kritikuli sakontrolo wertili 2

Page 32: HACCP MANUAL 5.cdr

1 2 3 4 5 6

saboloo produqtis Senaxva

biologiuri safrTxe:baqteria

diax

qimiuri safrTxe:sxvadasxva

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

distribucia biologiuri safrTxe:baqteria

ara

ara

safrTxis warmoqmnis alba-Toba mcirea distribuciis dadgenili wesis dacvis gamo

qimiuri safrTxe:ara

ara

ara

safrTxis warmoqmnis alba-Toba mcirea dawesebuli Se-mosuli SesafuTi masalis kontrolis proceduriT, momwodeblis sertifikatis da kontraqtis mixedviT, ma-salis saTanado dasawyobe-biT

fizikuri safrTxe:sxvadasxva

safrTxis warmoqmnis alba-Toba mcirea dawesebuli Se-mosuli SesafuTi masalis kontrolis proceduriT, momwodeblis sertifikatis da kontraqtis mixedviT, ma-salis saTanado dasawyobe-biT

biologiuri safrTxis arse-boba saxifaToa momxmareb-lis janmrTelobisTvis

fizikuri safrTxe:ara

temperaturis kontroli

damtkicebulia: TariRi:

kritikuli zRvrebi

procesisetapi/kriti-kuli sakon-trolo wer-

tili

kriti-kuli

zRvrebi

Sinagani organoebis amoReba

monitoringis procedurebi

ra rogor rodis vin

Sesworeba/mako-reqtirebeli

qmedeba

dazianebuli nawlavi

vizualuri daTvaliere-biT

yovel 60 wuTSi operatori

operatori

avtomaturi danadga-ri/maregulirebeli,xazidan amoReba

gagrileba < 4 °C gagrilebis temperatura

avtomaturi kontroli

permanentuli droisa da tempera-turis regulireba

damtkicebulia: TariRi:

dauziane-beli naw-lavi

operatori

operatori

Sinagani or-ganoebis gag-rileba

< 3 °C gagrilebis temperatura

sawyobis tem-peratura

avtomaturi kontroli

avtomaturi kontroli

permanentuli

permanentuli

droisa da tempera-turis regulireba

droisa da tempera-turis regulireba

produqtis Senaxva Sina-gani organo-ebis Senaxva

< 3 °C

< 4.4 °C

TviTCamweri monitoris Ca-nawerebi evisceraciaze

gadamowmeba da validacia

gadamowmebis qmedebebi

ra rodis vin

validacia

yoveldRiurad xarisxis uzrunvelyofis TanamSromeli

xarisxis uzrunvelyofis TanamSromeli

xarisxis uzrunvelyofis TanamSromeli

pirvelad validacia:[miu-TiTeT Sesabamisi litera-tura sakanonmdeblo moT-xovnebis CaTvliT] yovelwliuri validacia: monitoringis Canawerebis da Sesworebebis Canawere-bis gadaxedva da analizi, raTa davrwmundeT rom pro-cesi mimdinareobda kriti-kuli zRvrebis dacviT, xo-lo zRvrebis darRvevis SemTxvevaSi xdeboda dageg-mili Sesworebebis ganxor-cieleba

TviTCamweri monitoris Ca-nawerebi gagrilebis tem-peraturaze

cvlaSi erTxel,yoveldRiurad

cvlaSi erTxel,yoveldRiurad

TviTCamweri monitoris Ca-nawerebi sawyobis tempera-turaze

damtkicebulia: TariRi:

IV nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: broileris qaTami

IV nimuSi kompania: produqti: broileris qaTami

IV nimuSi kompania: produqti: broileris qaTami

58 HACCP-is saxelmZRvanelo 59

Page 33: HACCP MANUAL 5.cdr

IV nimuSi Canawerebi kompania: produqti: broileris qaTami

Canawerebi

kritikuli sakontrolo

wertili

monitoringis qmedebebi;Sesworeba/makoreqtirebeli qmedebebi gadamowmeba

Sinagani organoebis amoReba (evisceracia)

yoveldRiuri Canawerebis YJurnali saboloo inspeqtirebis Jurnali,makoreqtirebeli qmedebebis Jurnali

damtkicebulia: TariRi:

tanis gagrileba yoveldRiuri Canawerebis YJurnali tempera-turaze, remontis Jurnali

yoveldRiuri Canawerebis YJurnali tempera-turaze, remontis Jurnali

temperaturis aRricxvis Jurnali,makoreqtirebeli qmedebebis Jurnali

temperaturis aRricxvis Jurnali,makoreqtirebeli qmedebebis Jurnali

produqtis Senaxva Canawerebis Jurnali sawyobis temperatu-raze;yovelTviuri Canawerebi aRebul nimuSze

Sinagani organoebis ga-grileba

temperaturis aRricxvis Jurnali,makoreqtirebeli qmedebebis Jurnali

HACCP-is gegma kompania: produqti: broileris qaTami

IV nimuSi

Ca

na

we

re

bi

ga

da

mo

wm

e-

ba

sT

an

da

ka

v-

Si

re

bu

li

m

oq

me

de

be

bi

1) y

ove

ld

Riu

ri

Ca-

nawe

reb

is YJ

ur

nal

i2)

sab

ol

oo

ins

peq-

tir

ebis

Ju

rna

li

3) m

ako

req

tir

ebel

i mo

qmed

ebeb

is J

ur

-na

li

1) y

ove

ld

Riu

ri

Ca-

nawe

reb

is YJ

ur

nal

i t

empe

rat

ur

aze

2) r

emo

ntis

Ju

rna

li

3) t

empe

rat

ur

is a

R-

ric

xvis

Ju

rna

li

4) m

ako

req

tir

ebel

i mo

qmed

ebeb

is J

ur

na-

li

Tvi

TCa

mwer

i mo

ni-

to

ris

Can

awer

ebi

evis

cer

acia

ze

yo-

vel

dR

iur

ad

gag

ril

eb

is

te

mp

er

a-t

ur

a

daz

ian

eb

u-

li

naw

lav

i

mo

ni

to

ri

ng

i

ra

ro

di

sv

in

ro

go

r

viz

ual

u-

ri

daT

va-

lie

re

biT

yo

ve

l 6

0

wu

TS

io

pe

ra-

to

ri

op

er

a-t

or

ip

er

man

en

-t

ul

i

Se

sw

or

eb

a /

m

ak

or

eq

ti

re

-b

el

i m

oq

me

-d

eb

eb

i

kr

it

ik

u-

li

sa

ko

n-

tr

ol

o

we

rt

il

i

HA

CC

P-i

s g

eg

-m

aS

i m

ox

se

ni

-e

bu

li

sa

fr

-T

xe

eb

i

krit

iku

li

zR

vreb

i T

i-T

oeu

li

sa-

kont

ro

lo

z

omi

saT

vis

avt

oma

tu

ri

dan

a-d

gar

i/ma

reg

ul

ire-

bel

i, x

azid

an a

mo-

Reb

a

tan

is g

ag-

ril

eb

a<

4 °C

avt

oma

tu

-r

i ko

n-t

ro

li

dr

ois

a d

a t

em

pe

-r

atu

ris

re

gu

-l

ire

ba

Sin

agan

i o

rg

ano

e-

bis

am

o-

Re

ba

(ev

isc

e-

rac

ia)

dau

zia

ne

-b

el

i n

aw-

lav

i

bi

ol

og

iu

ri

sa

fr

Tx

e:

baq

te

ria

bi

ol

og

iu

ri

s

af

rT

xe

:b

aqt

er

ia,

sal

mo

ne

la,

k

amp

ilo

baq

-t

er

ia

Tv

iTCa

mw

er

i m

on

i-t

or

is C

anaw

er

eb

i g

agr

ile

bis

te

mp

e-

rat

ur

aze

, c

vl

aSi

er

Tx

el

, y

ov

el

-d

Riu

rad

nim

uS

is g

adam

ow

me

-b

a t

em

pe

rat

ur

aze

Tv

eS

i e

rT

xe

l

1) y

ove

ld

Riu

ri

Ca-

nawe

reb

is YJ

ur

nal

i t

empe

rat

ur

aze

2) r

emo

ntis

Ju

rna

li

3) t

empe

rat

ur

is a

R-

ric

xvis

Ju

rna

li

4) m

ako

req

tir

ebel

i mo

qmed

ebeb

is J

ur

na-

li

gag

ril

eb

is

te

mp

er

a-t

ur

a

op

er

a-t

or

ip

er

man

en

-t

ul

iS

inag

ani

or

gan

oe

-b

is g

agr

i-l

eb

a

< 3

°Cav

to

mat

u-

ri

kon-

tr

ol

i

dr

ois

a d

a t

em

pe

-r

atu

ris

re

gu

-l

ire

ba

bi

ol

og

iu

ri

s

af

rT

xe

:b

aqt

er

ia,

sal

mo

ne

la,

k

amp

ilo

baq

-t

er

ia

Tv

iTCa

mw

er

i m

on

i-t

or

is C

anaw

er

eb

i s

awy

ob

is t

em

pe

ra-

tu

raz

e,

cv

laS

i e

rT

xe

l y

ov

el

-d

Riu

rad

1) C

anaw

ereb

is J

ur

-na

li

sawy

obi

s t

em-

per

atu

raz

e2)

yo

vel

Tvi

ur

i Ca

-na

wer

ebi

aReb

ul

ni

muSz

e3)

tem

per

atu

ris

aR

-r

icxv

is J

ur

nal

i4)

mak

or

eqt

ireb

eli

moqm

edeb

ebis

Ju

rna

-l

i

saq

yo

bis

te

mp

er

a-t

ur

a

op

er

a-t

or

ip

er

man

en

-t

ul

ip

ro

du

q-

tis

Se

nax

-v

a

< 4

.4 °C

avt

oma

tu

-r

i ko

n-t

ro

li

dr

ois

a d

a t

em

pe

-r

atu

ris

re

gu

-l

ire

ba

bi

ol

og

iu

ri

s

af

rT

xe

:b

aqt

er

ia

< 3

°C

dam

tk

ice

bu

lia

:

Tar

iRi:

60 HACCP-is saxelmZRvanelo 61

Page 34: HACCP MANUAL 5.cdr

naxevradSebolili Zexvi

III nimuSi - produqtis aRwera

produqtis aRweriloba distribuciis meTodi

produqtis daxasiaTeba gare saxe: sufTa da mSrali, laqebisa da garsacmis dazianebis gareSekonsistencia: mkvrivi suni da gemo: damaxasiaTebeli am saxis produqtisTvis, ucxo sunisa da gemos gareSe, gamoxatuli sunelebis aroma-tiTfarSis saxe WrilSi: farSi vardisfe-ridan muqi wiTel Seferilobamde, ru-xi feris laqebis gareSe, Tanabrad are-uli. wvrilad gatarebuli farSi -Seicavs Roris suTis uformo naWrebsgarsacmi: xelovnurimikrobiologiuri da qimiuri maCveneb-lebiT Seesabameba `sanitaruli wesebi da normebi 2.3.2.000-00~-Si miTiTebul moTxovnebsar Seicavs ucxo sxeulebs. dasaSvebia xrtilovani struqturis umniSvnelo Semcveloba

produqti:

SefuTva: vakuum SefuTvaSi sxvadasxva woniT SefuTuli produqti produqtis wona, gamoSvebis TariRi da vargisianobis vada miTiTebulia SefuTvazedistribucia xorcieldeba macivar-

manqaniT araumetes 10°C temperatu-ris pirobebSi

miznobrivi gamoyeneba miznobrivi momxmarebeli

sakvebad mza produqti, ar saWiroebs Semdgom gadamuSavebas

ingredientebis CamonaTvali gadamuSavebis meTodebi

saqonlis xorci, Roris xorci, Roris suTi, marili, natriumis nitriti, sa-xamebeli, sunelebi (damtkicebuli recepturis mixedviT), niori

ix. `naxevradSebolili Zexvebis war-moebis teqnologiuri procedura~

alergeni

ara

naxevradSebolili Zexvi

damtkicebulia sursaTis uvneblobisa da xarisxis marTvis jgufis xelmZRvanelis mier:

damtkicebulia direqtoris mier:

damtkicebis TariRi:

62 HACCP-is saxelmZRvanelo 63

gamoyeneba SeuZlia nebismier adamians,garda Cvili bavSvebis da saQQWmlis mom-nelebeli sistemis daavadebebis mqone pirebisa

produqti:

nimuSebi produqtebis mixedviT

Senaxvis pirobebi da vadebi

xelovnur garsacmSi vakuum SefuT-OvaSi +4 - +6 C temperaturis da 75-78%

fardobiTi tenianobis pirobebSi: 1 Tve

Page 35: HACCP MANUAL 5.cdr

V nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: naxevradSebolili Zexvi

V nimuSi – naxevradSebolili Zexvis warmoebis teqnologiuri bloksqema

2. veterinaruliSemowmeba

1. gagrilebuli Ro-ris da saqonlis

xorcis miReba

3. macivarSiSenaxva

4. xorcis recxva

5. tan-xorcis daS-la, darbileba,

ganZarRva

7. gatareba, dama-rileba

8. momwifeba

9. xorcis gata-reba

22. farSis Sedgena

27. garsacmSi datumbva

29. Termuli damu-SAveba

30. gagrileba

32. produqtis daWra da vakuum-

Si SefuTva

lobios miReba

10. saxamebelimiReba/dasawyo-

beba

11. sunelismiReba/dasawyo-

beba

6. marilis miReba

17. yinulis miReba

16. wyali

28. naxerxis miRe-ba/dasawyobeba

19. macivar-Si Senaxva

18. gayinuli suTis miReba

23. naturalurigarsacmis miRe-ba/dasawyobeba

31. SesafuTi ma-salis miReba/ da-

sawyobeba

33. macivarSiSenaxva

34. distibucia

Zvali

myesebi

tyavi

12. natriumismiReba/dasawyo-

beba

13. marilismiReba/dasawyo-

beba

14. mSrali nivrismiReba/dasawyo-

beba

15. mobrunebuli produqti/wuni

20. defros-tacia*

21. gayinulisuTis daW-

ra*

24. natura-luri

garsacmis garecxva

25. xelovnurigarsacmis miRe-ba/dasawyobeba

26. xelovnurigarsacmis momzadeba

* saWiroebis SemTxvevaSi

ingredienti/ procesis

etapi

am etapze potenciu-ri safrTxeebis war-moSoba, gakontro-leba an gamravleba

aucilebeli aris Tu ara

am potenciuri safrTxis CarT-

va HACCP–is gegmaSi?

(diax/ara)

ratom?(wina svetSi miRebu-li gadawyvetilebis dasabuTeba. dasabu-Teba unda efuZnebo-des safrTxis simwva-vesa da misi warmoSo-

bis albaTobas)

ra zomebi unda ganxor-cieldes mocemuli

safrTxis prevenciis, aRmofxvrisda Semcire-

bisaTvis?

aris es etapi

kritiku-li sa-

kontrolo wertili?

1 2 3 4 5 6

gagrilebuli Roris xor-cis miReba

biologiuri safrTxe: koliformebi; mezofi-luri aerobuli da fa-kultaturi anaerobu-li mikrobebi; salmone-la; klostridiebi, oq-rosferi stafilokoki; xorcis daavadebebi (triqinelozi, finozi, wiTeli qari)

biologiurad dabin-Zurebulma xorcma SeiZleba ziani miaye-nos saboloo momxma-rebels

diax

biologiuri safrTxe: koliformebi; mezofi-luri aerobuli da fa-kultaturi anaerobu-li mikrobebi; salmone-la; klostridiebi, oq-rosferi stafilokoki; xorcis daavadebebi: cimbiris wyluli, bru-celozi, tuberkulo-zi, listeriozi, lep-tospirozi, cofi da yvavili

ara

qimiuri safrTxe:toqsikuri elementebi;antibiotikebi;pesticidebi; radionuk-lidebi

ara

xorcis miReba xdeba mxo-lod damtkicebuli mom-wodeblebisgan; xorcs Tan erTvis Sesaba-misi sertifikati;miRebuli xorcis veteri-naruli Semowmeba;paTogenuri baqteriebis zrdis SezRudvis mizniT macivarSi xorcis Senaxva warmoebaSi gamoyenebamde; xorcis Termuli damuSa-veba Semdgom etapze; damarileba da natriumis nitritiT damuSaveba

ara

qimiuri safrTxe:toqsikuri elementebi;antibiotikebi;pesticidebi; radio-nuklidebi

xorcis miReba xdeba mxolod damtkicebuli momwodeblebisgan;xorcs Tan erTvis Se-sabamisi sertifikati

fizikuri safrTxe:ara

gagrilebu-li saqonlis xorcis mi-Reba

biologiurad dabin-Zurebulma xorcma Se-iZleba ziani miayenos saboloo momxmare-bels

diax ara

xorcis miReba xdeba mxolod damtkicebu-li momwodeblebisgan;xorcs Tan erTvis Se-sabamisi sertifikati

fizikuri safrTxe:ara

veterinaru-li Semowme-ba

xorcis miReba xdeba mxo-lod damtkicebuli mom-wodeblebisgan; xorcs Tan erTvis Sesaba-misi sertifikati;miRebuli xorcis veteri-naruli Semowmeba;paTogenuri baqteriebis zrdis SezRudvis mizniT macivarSi xorcis Senaxva warmoebaSi gamoyenebamde; xorcis Termuli damuSa-veba Semdgom etapze; damarileba da natriumis nitritiT damuSaveba

biologiuri safrTxe:triqinelozi, finozi, wiTeli qari, cimbiriswyluli, brucelozi, tuberkulozi, liste-riozi, leptospirozi, cofi da yvavili

diax daavadebuli xorci warmoadgens safrTxes momxmareblisTvis

veterinaruli Semowmeba, aradamakmayofilebeli Sedegis SemTxvevaSi ned-leuli ar gamoiyeneba sa-warmoo procesSi

ara

64 HACCP-is saxelmZRvanelo 65

Page 36: HACCP MANUAL 5.cdr

1 2 3 4 5 6

ara

fizikuri safrTxe:momsaxure personalis-gan moxvedrili ucxo sxeulebi; Zvlis narCe-nebi

qimiuri safrTxe:arafizikuri safrTxe:ara

biologiuri safrTxe:koliformebi da sta-filokokebi momsaxurepersonalisgan

ara

ara

safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure personalis higienis da qcevis wesebis gamo

biologiuri safrTxe:koliformebi da sta-filokokebi an sxva in-feqciuri daavadebebi TanamSromlebisgan (ag-reTve xelis gaWris SemTxvevaSi)

qimiuri safrTxe:jvaredini dabinZure-biT gamowveuli qimi-uri dabinZureba (sare-cxi da sadezinfeqcio saSualebebi)

ara

ara

ara

safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea `dasufTa-vebis programis~ gamo

safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea `momsaxu-re personalis higienisa da qcevis wesebis~ gamo;xorcis msxvili da Sem-deg wvrili gatareba uJangi foladis badeSi

biologiuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:toqsikuri elementebi

1 2 3 4 5 6

xorcis gata-reba

ara

ara

ara

gatareba, damarileba

ara

ara

ara

biologiuri safrTxe: stafilokoki da koli-formebi momsaxure personalisgan

safrTxis warmoSobis alba-Toba mcirea sawarmoSi da-nergili momsaxure persona-lis higienis da qcevis wese-bis gamo

safrTxis warmoqmnis albaTo-ba mcirea `momsaxure perso-nalis higienisa da qcevis we-sebis~ gamo;xorcis wvrili gatareba uJangi foladis badeSi

ara

ara

biologiuri safrTxe:koliformebi da sta-filokoki momsaxure personalisgan;paTogenuri mikro-floris ganviTareba

qimiuri safrTxe:sareci da sadezinfeq-cio saSualebebis nar-Cenebi

saxameblis miReba

biologiuri safrTxe:mezofiluri aerobu-li da fakultaturi anaerobuli mikrobebi; salmonela; kolifor-mebi; obis da safuaris sokoebi

safrTxis arsebobis albaTo-ba mcirea Semdegi faqtore-bis gamo:- momwodeblebis SerCevis da damtkicebis arsebuli prog-rama;- mowodebuli Sesabamisobis sertifikati

qimiuri safrTxe:toqsikuri elementebi, radionuklidebi

fizikuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:arafizikuri safrTxe:ara

macivarSi Senaxva

tan-xorcis daSla, dar-bileba, ganZarRva

marilis mi-Reba

xorcis recxva

biologiuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

safrTxis arsebobis al-baToba mcirea Semdegi faqtorebis gamo:- momwodeblebis SerCe-vis da damtkicebis arse-buli programa;- mowodebuli Sesabami-sobis sertifikati

momsaxure personalis qce-vis wesebi; damarileba

efeqturi dasufTavebis programa

momsaxure personalis qce-vis wesebi;xorcis gatareba, danadga-ris dizaini

qimiuri safrTxe:san-higienuri saSua-lebebis narCenebi

fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi momsa-xure personalisgan;Zvlebis narCenebi

fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi momsa-xure personalisgan;Zvlebis narCenebi

momwifeba arabiologiuri safrTxe:baqteriebis zrda

temperaturuli reJimis mkacri dacva, sanitarul pirobebSi warmoeba

ara

ara

safrTxis warmoqmnis alba-Toba mcirea `dasufTavebis programis~ gamo

safrTxis warmoqmnis alba-Toba mcirea `dasufTavebis programis~ gamo

qimiuri safrTxe:jvaredini dabinZure-biT gamowveuli qimi-uri dabinZureba (sa-recxi da sadezinfeq-cio saSualebebi)

fizikuri safrTxe:momsaxure persona-lisgan moxvedrili ucxo sxeulebi

safrTxis warmoqmnis alba-Toba mcirea `dasufTavebis programis~ gamo

V nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: naxevradSebolili Zexvi

V nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: naxevradSebolili Zexvi

safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure personalis higienis da qcevis wesebis gamo

xorcSi arsebuli paTo-genuri baqteriebis zrda

macivrebis temperatu-ruli reJimis mudmivi kontroli

fizikuri safrTxe:ara

66 HACCP-is saxelmZRvanelo 67

Page 37: HACCP MANUAL 5.cdr

1 2 3 4 5 6

sunelis mi-Reba

biologiuri safrTxe:mezofiluri aerobu-li da fakultaturi anaerobuli mikrobebi; sulfatmareducirebe-li organizmebi; salmo-nela; koliformebi; obis da safuaris so-koebi

qimiuri safrTxe:mZime metalebi

fizikuri safrTxe:ara

ara

ara

nedleulis mSrali dasaw-yobeba

biologiuri safrTxe:stafilokoki da ko-liformebi (momsaxure personalisgan)

qimiuri safrTxe:jvaredini dabinZure-biT gamowveuli qimi-uri dabinZureba (sa-recxi da sadezinfeq-cio saSualebebi)

1 2 3 4 5 6

yinulis mi-Reba

ara

ara

ara

mobrunebu-li produq-tis miReba

diax

ara

biologiuri safrTxe: mikrobiologiurad dabinZurebuli Wur-Weli

efeqturi dasufTavebis programa

ara

ara

biologiuri safrTxe:koliformebi, saerTo koliformebi, mezofi-luri aerobuli da fa-kultaturi anaerobu-li baqteriebi

qimiuri safrTxe:san-higienuri saSua-lebebis narCenebi

gayinuli su-Tis miReba

biologiuri safrTxe:koliformebi; mezofiluri aerobuli da fakultaturi anae-robuli mikrobebi; salmonela;sulfitmareducirebe-li klostridiebi

damtkicebuli momwodebeli, Tanxlebi sertifikatebi

qimiuri safrTxe:toqsikuri elementebi;antibiotikebi, pesti-cidebi, radionukli-debi

ara

ara

ara

damtkicebuli momwode-beli, Tanmxlebi sertifi-katebi

qimiuri safrTxe:mZime metalebi, sul-fatebi

fizikuri safrTxe:ara

mSrali niv-ris miReba

biologiuri safrTxe:mezofiluri aerobuli da fakultaturi anae-robuli mikrobebi; salmonela; kolifor-mebi; obis sokoebi; ba-cilus cereusi

qimiuri safrTxe:toqsikuri elementebi, radionuklidebi

fizikuri safrTxe:ara

safrTxis warmoSobis albaToba mcirea `ned-leulis sawyobis marT-vis proceduris~ gamo

safrTxis arsebobis al-baToba mcirea `momsaxu-re personalis higienisa da qcevis wesebis~ gamo da `nedleulis sawyobis marTvis proceduris~ gamo

biologiurad dabinZurebu-li mobrunebuli produqtis sawarmoo procesSi gamoyene-bam SeiZleba ziani miayenos saboloo momxmarebels

`mobrunebuli da wundebuli produqtis marTvis instruq-ciis~ gamo (TanamSromlebis mier mobrunebuli produq-tis gaxsna, SefuTvidan amoRe-ba, vizualuri daTvaliereba, ucxo sxeulebis gamorCeva)

qimiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:SesafuTi masala, sxva ucxo sxeulebi

fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi momsa-xure personalisgan

wylis miReba arabiologiuri safrTxe:Termotolerantuli koliformebi, saerTo koliformebi, mezofi-luri aerobuli da fa-kultaturi anaerobu-li baqteriebi

araqimiuri safrTxe:nitratebi, sulfate-bi, qloridebi, amiaki

natriumisnitritismiReba

biologiuri safrTxe:ara

safrTxis arsebobis al-baToba mcirea Semdegi faqtorebis gamo:- momwodeblebis SerCe-vis da damtkicebis arse-buli programa;- mowodebuli Sesabami-sobis sertifikati

saimedo momwodebeli da Sesabamisobis serti-fikatebi

ara

fizikuri safrTxe:momsaxure personalis-gan moxvedrili ucxosxeulebi

safrTxis arsebobis al-baToba mcirea `momsaxu-re personalis higienisa da qcevis wesebis~ gamo da `nedleulis sawyobis marTvis proceduris~ gamo

safrTxis kon-troli xorci-eldeba mobrune-buli produq-tis laborato-riuli Semowme-biT da Termuli damuSavebis re-Jimis dacviT

ara

wyalSi safrTxeebis arsebo-bis albaToba mcirea imis ga-mo, rom wylis miwodeba xdeba qalaqis centraluri wyalmo-maragebis sistemiT. kompaniis mxridan xorcieldeba wylis xarisxis perioduli Semowme-ba gare laboratoriaSi. wylis rezervuarebis sisufTave uz-runvelyofilia dasufTave-bis programiT

fizikuri safrTxe:ara

safrTxis warmoqmnis albaTo-ba mcirea `momsaxure persona-lis higienisa da qcevis wese-bis~ gamo da `nedleulis saw-yobis marTvis proceduris~ gamo

V nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: naxevradSebolili Zexvi

V nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: naxevradSebolili Zexvi

ara

ara

68 HACCP-is saxelmZRvanelo 69

Page 38: HACCP MANUAL 5.cdr

1 2 3 4 5 6

naturaluri garsacmis mi-Reba

biologiuri safrTxe:koliformebi

1 2 3 4 5 6

naxerxis mi-Reba

ara

ara

sakveb mrewvelobaSi gamosa-yenebeli naxerxi;Sesabamisobis sertifikati

ara

farSis Sedge-na

biologiuri safrTxe:koliformebi da sta-filokokebi Tanam-Sromlebisgan

qimiuri safrTxe:jvaredini dabinZure-biT gamowveuli qimi-uri dabinZureba (sa-recxi da sadezinfeq-cio saSualebebi)

fizikuri safrTxe:momsaxure personalis-gan moxvedrili ucxo sxeulebi

garsacmSidatumbva

arabiologiuri safrTxe:koliformebi da sta-filokoki TanamSrom-lebisgan

araqimiuri safrTxe:san-higienuri saSuale-bebis narCenebi

macivarSi Se-naxva

ix. etapi 3 macivarSi Senaxvis etapi

safrTxis arsebobis al-baToba mcirea `momsaxu-re personalis higienisa da qcevis wesebis~ gamo

ara

diax

momsaxure personalis higie-na da qcevis wesebi

fizikuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

gayinuli su-Tis daWra

biologiuri safrTxe: *

fizikuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

defrostacia biologiuri safrTxe:baqteriebis zrda

fizikuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

sawarmoSi SemuSavebuli `defrostaciis instruq-cia~

safrTxis warmoqmnis albaToba mcirea `da-sufTavebis programis~ gamo

natriumis nitritis Warbi dozireba

natriumis nitritis War-bi dozireba mavnebelia mza produqtis momxma-reblisTvis

personalis instruq-taJi da natriumis nitritis dozire-bis sizustis dacva

kritikuli sakontrolo wertili 1

safrTxis arsebobis al-baToba mcirea `momsaxu-re personalis higienisa da qcevis wesebis~ gamo

Sesabamisobis sertifi-kati, garecxva gamoyene-bamde

ara

ara

fizikuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

xelovnurigarsacmis mi-Reba

biologiuri safrTxe:koliformebi

Sesabamisobis sertifi-kati, garecxva gamoyene-bamde

ara

fizikuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

ix. nedleuilis mSrali dasawyobebis etapi

dasawyobeba

naturaluri garsacmis ga-recxva

biologiuri safrTxe:koliformebi

garsacmis garecxvis gamoara

fizikuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

xelovnurigarsacmis momzadeba

biologiuri safrTxe:koliformebi momsaxu-re personalisgan

safrTxis warmoqmnis alba-Toba mcirea `momsaxure per-sonalis higienisa da qcevis wesebis~ gamo

ara

fizikuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

efeqturi dasufTavebis programa

biologiuri safrTxe:koliformebi

qimiuri safrTxe:qimiuri nivTierebebisnarCenebi

fizikuri safrTxe:ara

naxerxis da-sawyobeba

ix. nedleulis mSrali dasawyobebis etapi

xorcis Ter-muli damuSa-veba

diax aRniSnuli biologiuri safrTxeebi warmoadgens mni-Svnelovan safrTxes momxma-reblisTvis

biologiuri safrTxe:koliformebi; mezofiluri aerobuli da fakultaturi anae-robuli mikrobebi; salmonela

xorcis Termuli damuSavebis pro-cesSi tempera-turis kontro-li

kritikuli sakontrolo wertili 2

fizikuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

gagrileba biologiuri safrTxe:ara

fizikuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

V nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: naxevradSebolili Zexvi

V nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: naxevradSebolili Zexvi

70 HACCP-is saxelmZRvanelo 71

ara

damtkicebuli momwode-beli, Tanmxlebi serti-fikatebi

* koliformebi, mezofiluri aerobuli da fakultaturi anaerobuli mikrobebi; salmonela; sulfitmareducirebeli klostridiebi

ara

ara

Page 39: HACCP MANUAL 5.cdr

1 2 3 4 5 6

macivarSi Se-naxva

biologiuri safrTxe:paTogenuri baqterie-bis zrda

ara

produqtis daWra da va-kuum SefuTva

biologiuri safrTxe:koliformebi da sta-filokokebi da sxva in-fexqciuri daavadebebi TanamSromlebisgan;produqtis narCeni da-nadgarebze; anaerobuli baqterie-bis SesaZlo moxvedra da ganviTareba

qimiuri safrTxe:san-higienuri saSuale-bebis narCeni

fizikuri safrTxe:momsaxure personalis-gan moxvedrili ucxo sxeulebi

safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea `momsaxu-re personalis higienis da qcevis wesebis~, `va-kuum SefuTvis ubnis recxva-dezinficirebis programis~ da `vakuum SefuTvaSi produqtis SefuTvis instruqciis~ gamo

ara

ara

ara

SesafuTi ma-salis miReba

biologiuri safrTxe:koliformebi

fizikuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

SesafuTi ma-salis dasa-wyobeba

safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea `momsaxu-re personalis higienisa da qcevis wesebis~ gamo

im SemTxvevaSi, Tu miuxe-davad arsebuli winaswa-ri aucilebeli progra-mebis efeqturobisa mainc moxda produqtis mikro-biologiuri dabinZureba wina etapebze gamoyene-buli WurWlidan an per-sonalisgan, mza produq-ciis macivarSi arsebuli

temperatura (+2 - +4ºC) ar uwyobs xels paTogenu-ri baqteriebis zrdas

ara

fizikuri safrTxe:ara

qimiuri safrTxe:ara

distribucia biologiuri safrTxe:mikroorganizmebis gamravleba

ara

qimiuri safrTxe:ara

safrTxis arsebobis al-baToba mcirea Semdegi faqtorebis gamo:- momwodeblebis SerCe-vis da damtkicebis arse-buli programa;- mowodebuli Sesabami-sobis sertifikati

ix. nedleuilis mSrali dasawyobebis etapi

safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea `dasufTa-vebis programis~ gamo

V nimuSi kritikuli zRvrebi

procesisetapi/kriti-kuli sakon-trolo wer-

tili

kriti-kuli

zRvrebi

Termuli damuSaveba

monitoringis procedurebi

ra rogor rodis vin

Sesworeba/ mako-reqtirebeli

qmedeba

temperatura produqtis gulSi Ter-muli damuSa-vebisas

operatori amowmebs Rume-lis tabloze gamotanil tem-peraturis Cve-nebas

mudmivad Termu-li damuSavebis procesSi

Termuli Rumelis operatori

Termuli Rumelis operatori

xarSvis procesis daw-yebis Semdeg Termuli damuSavebis reJimis darRvevis SemTxvevaSi, saSualod 20 wuTis Semdeg produqti gasa-nadgurebelia. Termu-li reJimis darRvevi-dan saSualod 15 wuTis ganmavlobaSi proble-mis mogvarebis SemTxve-vaSi Termuli damuSa-vebis gagrZeleba da mza produqciis auci-lebeli organolepti-kuri da laboratoriu-li Semowmeba

teqnikur samsaxurTan dakavSireba problemis mogvarebis mizniT. Termuli damuSavebis procesis dawyeba mxo-lod problemis mogva-rebis Semdeg

produq-tis gulSi minimum

70ºC min 2 wT

damtkicebulia: TariRi:

Termuli Ru-melis tablo

Termuli Rume-lis gaxurebi-sas tablos vi-zualuri Semow-meba

CarTvisas, gaxure-bis procesis daw-yebisas

natriumis nitritis damateba

maqsimum 10 g 100 kg xorcze

min 5 g 100 kg xorcze

natriumis ni-tritis dozi-reba

saafTiaqo sas-worze awonva

yoveli gamoyenebis win

teqnologi 1) Tu Warbi dozireba dadasturda farSis Sedgenis etapze, maSin xdeba masis ganzaveba damatebiTi farSiT 2) Tu Warbi dozireba dadasturda mza pro-duqtSi, maSin saeWvo produqti CaiTvleba sawarmoo wunad da xelmeored gadamuSav-deba paStetis warmoe-bis mizniT (yovel 100 kg-ze 3%-is odeno-bis damatebiT)

V nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: naxevradSebolili Zexvi

kompania: produqti: naxevradSebolili Zexvi

distribuciisas manqana-macivarSi saTanado tem-peraturuli reJimis dacva uzrunvelyofs paTogenuri baqteriebis zrdis prevencias

1 2 3 4 5 6

fizikuri safrTxe:ara

damtkicebulia: TariRi:

72 HACCP-is saxelmZRvanelo 73

Page 40: HACCP MANUAL 5.cdr

mza produqtis mikrobio-logiuri Semowmeba

V nimuSi gadamowmeba da validacia

gadamowmebis qmedebebi

ra rodis vin

validacia

kviraSi erTxel gamoSvebu-li asortimentis produq-tis TiToeuli saxeobis-Tvis

laborant-mikrobiologi pirveladi validacia: И. А. Рогов, А. Г. Забашты "Справочник технолога колбасного производства" 1993

gv. 106 (Termuli damuSave-bis reJimebi)

pirveladi validacia: С. И. Анисимов "Справочник мас-тера колбасного производства" 1971

gv. 34 (nitritis dozireba)

yovelwliuri validacia: monitoringis Canawerebis da Sesworebebis Canawerebis gadaxedva da analizi, raTa davrwmundeT rom procesi mimdinareobda kritikuli zRvrebis farglebSi, xolo zRvrebis darRvevis SemTx-vevaSi xdeboda dagegmili Sesworebebis ganxorciele-ba

mza produqtSi natriumis nitritis raodenobis ga-zomva

3 TveSi erTxel gamoSvebu-li asortimentis produq-tis TiToeuli saxeobis-Tvis

gareSe akreditirebuli la-boratoriis mier produq-tis xarisxis sertifikatis aRebisas (Semowmebas uzrun-velyofs kompaniis labo-rant-qimikosi)

Termuli Rumelis Termo-wyvilis kalibracia, damow-meba;etaloni Termometris ka-libracia, damowmeba

2 kviraSi erTxel Sida laboratoriis labo-rant-qimikosi

gareSe akreditirebuli sam-saxuris mier (uzrunvel-yofs teqnikuri samsaxuris ufrosi)

weliwadSi erTxel

Termuli Rumelis Termo-wyvilis Cvenebis Sedareba etalonTan

Termuli Rumelis operato-ri

teqnologi

kviraSi erTxel

kviraSi erTxelxorcis Termuli damuSave-bis Jurnalis dagaxedva

gareSe akreditirebuli sam-saxuris mier (uzrunvel-yofs teqnikuri samsaxu-ris ufrosi)

teqnologi/operatori

weliwadSi erTxel

yoveli awonvis win

saafTiaqo sasworis kalib-racia, damowmeba

saafTiaqo sasworis gada-mowmeba

V nimuSi Canawerebi

Canawerebi

kritikuli sakontrolo

wertili

monitoringis qmedebebi;Sesworeba/makoreqtirebeli qmedebebi gadamowmeba

1) xorcis Termuli damuSavebis Jurnalis gadamowmeba teqnologis mier

2) Termuli Rumelis Termowyvilis yo-velwliuri kalibracia/damowmebis dama-dasturebeli sabuTi

3) mzomi xelsawyoebis Sedarebis Jurnali

4) mza produqtis mikrobiologiuri Se-mowmebis laboratoriuli oqmi

Termuli damuSAaveba

natriumis nitritis da-mateba

natriumis nitritis winaswar awonili TiTo-euli porciis SefuTvis etiketi (nivTiere-bis dasaxelebis, awonvis TariRis, Sesabamisi wonis da Semsruleblis miTiTebiT)

xorcis Termuli damuSAavebis Jurnali

1) saafTiaqo sasworis yovelwliuri da-mowmebis damadasturebeli sabuTi

2) mzomi xelsawyoebis Sedarebis Jurna-li

3) mza produqtis qimiuri Semowmebis la-boratoriuli oqmi

xorc-produqtebis warmoebis teqnologiu-ri Jurnali

kompania: produqti: naxevradSebolili Zexvi

kompania: produqti: naxevradSebolili Zexvi

damtkicebulia: TariRi:

damtkicebulia: TariRi:

74 HACCP-is saxelmZRvanelo 75

Page 41: HACCP MANUAL 5.cdr

Ca

na

we

re

bi

ga

da

mo

wm

e-

ba

sT

an

da

ka

v-

Si

re

bu

li

m

oq

me

de

be

bi

1) xor

cis T

ermu

li

damu

Savebis Ju

rna-

li

2) Ter

mul

i Ru

me-l

is Ter

mowyvil

is yo

velwl

iur

i ka-l

ibrac

ia/damo

wme-bis sabu

Ti

3) mzo

mi xelsawyo

e-bis Sed

arebis J

ur

-nal

i4) mz

a pro

du

qtis

mikro

biol

og

iur

i Semo

wmebis oqmi

1) mz

a pro

du

qtis

mikro

bio

lo

giu

ri

Semo

wmeb

a kviraS

i er

Txel

2) xo

rc

is Ter

mul

i d

amuS

avebis J

ur

na-l

is gad

axedva

3) T

ermu

li R

umel

is T

ermo

wyvil

is yo-

velw

liu

ri kal

ib-

rac

ia/damo

wmeb

a ga-

reS

e akred

itir

ebu

-l

i samsaxur

is mier4

) etal

oni T

ermo

-met

ris yo

velw

liu

-r

i damo

wmeb

a5

) Ter

mul

i Ru

melis

Ter

mow

yvilis S

eda-

reb

a etal

onT

an (kvir

aSi er

Txel

)

mo

ni

to

ri

ng

i

ra

ro

di

sv

in

ro

go

r

op

er

ato

ri

amo

wm

eb

s

Ru

me

lis

t

abl

oz

e

gam

ot

anil

in

fo

rm

a-c

ias

mu

dm

ivad

T

er

mu

li

dam

uS

ave

-b

is p

ro

-c

es

Si

Ter

mul

i R

umel

is o

pera-

to

ri

Se

sw

or

eb

a /

ma

ko

re

qt

ir

e-

be

li

mo

qm

e-

de

be

bi

kr

it

ik

u-

li

sa

ko

n-

tr

ol

o

we

rt

il

i

HA

CC

P-i

s g

eg

-m

aS

i m

ox

se

ni

-e

bu

li

sa

fr

-T

xe

eb

i

krit

ikul

i z

Rvr

ebi Ti-

To

eul

i sa-ko

ntr

ol

o

zo

misTvis

xarSvis pr

oc

esis d

awyebis Semdeg

Ter

-mu

li d

amuSavebis r

e-J

imis dar

Rvevis Sem-

TxvevaSi, saSu

alo

d

20 wuT

is Semdeg

pro

-d

uqt

i gasanad

gu

re-

belia. T

ermu

li r

e-J

imis dar

Rvevid

an saSu

alo

d 15 wu

Tis

ganmavl

obaSi pr

ob-

lemis mo

gvar

ebis SemT

xvevaSi Ter

mu-

li d

amuSavebis g

agr

-Zel

eba da mz

a pro

-d

uqc

iis auc

ilebel

i l

abor

ato

riu

li Se-

mowmeba

xo

rc

is

Te

rm

ul

i d

amu

SAv

eb

a

pr

od

uq

-t

is g

ul

Si

min

imu

m

70

ºC m

in

2 w

T

bi

ol

og

iu

ri

s

af

rT

xe

:k

ol

ifo

rm

eb

i; m

ez

of

ilu

ri

aer

ob

ul

i da

fak

ul

tat

ur

i an

aer

ob

ul

i m

ikr

ob

eb

i; s

alm

on

el

a

nat

riu

mis

n

itr

itis

d

amat

eb

a

maq

sim

um

1

0 g

10

0 k

g

xo

rc

ze

min

5 g

1

00

kg

x

or

cz

e

saafT

iaqo

saswor

ze

awonva

yo

ve

li g

a-m

oy

en

eb

isw

in

te

qn

o-

lo

gi

1) Tu

War

bi do

zir

e-ba d

adast

ur

da f

ar-

Sis Sedg

enis etapz

e, maSin xd

eba masis g

anzaveba d

amatebi-

Ti f

arSiT

2) T

u W

arbi d

oz

ire-

ba dad

astu

rd

a mza

pro

du

qtSi, maSin

saeWvo

pro

du

qti

CaiTvl

eba sawarmo

o

wunad

da xel

meor

ed

gad

amuSavd

eba paS-t

etis war

moebis

mizniT

(yovel

100kg

-ze 3%

-is od

eno-

bis damat

ebiT)

1) d

adg

enili per

io-

du

lo

biT

mza pr

o-

du

qtS

i natr

iumis

nit

rit

is r

aod

eno-

bis

gans

azR

vra

2) s

aafT

iaqo s

asw

o-

ris

yovel

wl

iur

i d

amow

meba g

areS

e ak-r

edit

ireb

ul

i sam-

saxu

ris

mier3

) saaf

Tiaqo

sas

wo

-r

is g

adamo

wmeb

a yo-

veli aw

onvis

win

1) natr

iumis nit

ri-

tis awo

nili T

iTo

eu-

li po

rc

iis etiket

i2) xo

rc

-pro

du

qte-

bis warmo

ebis teqno

-l

og

iur

i Ju

rnal

i.3) saaf

Tiaqo

saswo-

ris yo

velwl

iur

i d

amowmebis sabu

Ti

4) mzo

mi xelsawyo

e-bis Sed

arebis J

ur

na-l

i5) mz

a pro

du

qtis qi-

miur

i kvlevis o

qmi.

te

mp

er

atu

-r

a pr

od

uq

-t

is g

ul

Si

Te

rm

ul

i d

amu

Sav

eb

i-s

as

qi

mi

ur

i s

af

r-

Tx

e:

nat

riu

mis

n

itr

itis

War

-b

i do

zir

eb

a

HACCP-is gegmaV nimuSi

dam

tk

ice

bu

lia: T

ariR

i: T

er

mu

li

Ru

me

lis

t

abl

o

Te

rm

ul

i R

um

el

is

gax

ur

eb

i-s

as t

abl

os

v

izu

alu

ri

Se

mo

wm

eb

a

Ru

me

lis

Car

Tv

isas

, g

axu

re

bis

p

ro

ce

sis

d

awy

eb

isas

Te

rm

u-

li R

um

e-

lis

o

pe

ra-

to

ri

nat

riu

mis

n

itr

itis

d

oz

ire

ba

teqniku

r s

amsaxu

r-

Tan d

akavSir

eba

pro

bl

emis mo

gva-

reb

is miz

niT. T

er-

mul

i damu

Saveb

is

pro

ces

is d

awyeb

a mxo

lo

d pr

ob

lemis

mo

gvar

ebis

Semd

eg

kompania: produqti: naxevradSebolili Zexvi

76 HACCP-is saxelmZRvanelo