haccp manual 5.cdr
TRANSCRIPT
საქართველო 2015
ის სახელმძღვანელოHACCP-
I I გ ა მ ო ც ე მ ა
დონორი პარტნიორი
IFC-ის წარმომადგენლობა საქართველოში
ივნისი 2015
saxelmZRvanelos II ganaxlebuli gamocema momzadda axalgazrda mecnierTa kavSir `inteleqtTan” TanamSromlobiT, romelsac finansur mxardaWeras uwevs saqarTveloSi litvis respublikis saelCo.
სახელმძღვანელოს შინაარსი დაცულია საავტორო უფლებით.
არც ეს სახელმძღვანელო და არც მისი რომელიმე ნაწილი არ შეიძლება იქნეს გამრავლებული, გადა-ღებული ან გავრცელებული შემდეგი აღნიშვნის გარეშე - “საერთაშორისო საფინანსო კორპორაცია (IFC) – HACCAP-ის სახელმძღვანელო”.
IFC ხელს უწყობს ამ პუბლიკაციის გავრცელებას და აღნიშნული დოკუმენტით მომხმარებელს უფლე-ბას აძლევს გადაიღოს მისი ცალკეული ნაწილის ასლი მომხმარებლის პირადი, არაკომერციული გამო-ყენებისთვის შემდგომი გაყიდვის, გავრცელების ან მასში შემავალი ინფორმაციის საფუძველზე სხვა დოკუმენტების მომზადების უფლების გარეშე. ამ დოკუმენტის ნებისმიერი სხვა მიზნით გამრავლება ან გამოყენება მოითხოვს IFC-ის წინასწარ წერილობით თანხმობას.
ამ სახელმძღვანელოში წარმოდგენილი ინფორმაცია ზოგადი ხასიათისაა და IFC, მსოფლიო ბანკის ჯგუფი და ავსტრიის ფინანსთა სამინისტრო არ არის პასუხისმგებელი მასში აღნიშნულ ნებისმიერ ინ-ფორმაციაზე.
ამ სახელმძღვანელოს მიზანი არ არის იყოს ამომწურავი და მის საფუძველზე არ უნდა იქნეს მიღებული რაიმე კომერციული გადაწყვეტილება. ყველა სამართლებრივ საკითხთან დაკავშირებით გათვალისწი-ნებულ უნდა იქნეს დამოუკიდებელი იურისტის რეკომენდაცია.
ამ დოკუმენტის მოსამზადებლად გამოყენებული სრული ინფორმაცია და მასალები წარმოადგენს IFC-ის საკუთრებას და დაცულია მის არქივში.
სახელმძღვანელოს შინაარსი დაცულია საავტორო უფლებით.
© 2015 საერთაშორისო საფინანსო კორპორაცია (IFC)
დიზაინი: გრაფიკული დიზაინის ლაბორატორია iStudio Ltd
საქართველო 2015
ის სახელმძღვანელოHACCP-
I I გ ა მ ო ც ე მ ა
2 3 HACCP-is saxelmZRvanelo
HACCP-is sistemis principebi
principi 1: safrTxis analizi (VI etapi)
principi 2: kritikuli sakontrolo
wertilebis (CCP) dadgena (VII etapi)
principi 3: kritikuli zRvrebis dadgena (VIII etapi)
principi 4: kritikuli sakontrolo wertilebis monitoringis procedurebis daweseba (IX etapi)
principi 5: makoreqtirebeli RonisZiebebis daweseba (X etapi)
principi 6: gadamowmebis procedurebis daweseba (XI etapi)
principi 7: Canawerebis warmoebisa da Senaxvis efeqtiani sistemis SemuSaveba (XII etapi)
danergili sistemis Sefaseba (auditi)
terminologia da akronimebi
I nimuSi – produqti: araJani
II nimuSi – produqti: puri sezamis marcvlebiT
III nimuSi – produqti: konservirebuli mwvane lobio
IV nimuSi – produqti: broileris qaTami
V nimuSi – produqti: naxevradSebolili Zexvi
Sesavali
saerTaSoriso safinanso korporaciis
(IFC) Sesaxeb
IFC-is agrobiznesis standartebis sakon-sultacio programis Sesaxeb
donori partniori
sursaTis uvnebloba da xarisxi
ra aris HACCP?
HACCP-is sistemis upiratesobebi
HACCP-is sistemis danergvis sirTuleebi
sursaTis uvneblobasTan dakavSirebuli saerTaSoriso standartebi
sursaTis uvneblobasTan dakavSirebuli evrokavSiris ZiriTadi regulaciebi
HACCP -is sistemis danergvis winapirobebi
winaswari aucilebeli programebi
HACCP-is danergvamde mosamzadebeli etapebi
I etapi: HACCP-is jgufis Camoyalibeba
II etapi: produqtis aRweriloba
III etapi: produqtis miznobrivi gamoyenebis aRwera
IV etapi: sawarmoo procesis bloksqemis SemuSaveba
V etapi: bloksqemis adgilze gadamowmeba
4
4
4
5
6
6
7
8
8
8
9
9
10
10
11
11
12
12
12
12
13
14
15
15
15
16
17
18
19
29
40
51
62
Sesavali
HACCP-is saxelmZRvanelos I gamocema SemuSavebulia saqarTveloSi IFC-is sur-saTis uvneblobis gaumjobesebis proeqtis farglebSi.
warmogidgenT am saxelmZRvanelos II ganaxlebul gamocemas, romelic momzadda axalgazrda mecnierTa kavSir `inteleqtTan” TanamSromlobiT. kavSir `inte-leqts” finansur mxardaWeras uwevs saqarTveloSi litvis respublikis saelCo. `inteleqtis” Sesaxeb damatebiTi informaciis misaRebad ewvieT veb-gverds: www.intellect.org.ge
saxelmZRvanelo gamiznulia kvebis mrewvelobis sxvadasxva seqtoris kompaniebSi sursaTis uvneblobis marTvis Tanamedrove sistemis dasanergavad.
HACCP-is saxelmZRvanelo efuZneba Codex Alimentarius-is (saerTaSorisod reko-
mendebuli sursaTis higienis zogadi principebis kodeqsi) safrTxis analizisa da
sakontrolo kritikuli wertilebis principebs da nabijebs, sursaTis uvneb-
lobasTan dakavSirebul evrokavSiris ZiriTad regulaciebs.
saxelmZRvanelo Seqmnilia sursaTis erovnul saagentosa da dargis adgilobriv da saerTaSoriso eqspertebTan konsultaciiT.
IFC-is Sesaxeb
IFC, msoflio bankis jgufis wevri, ganviTarebaze orientirebuli yvelaze msxvili saerTaSoriso institutia, romelic eqskluziurad kerZo seqtoris ganviTarebas uwyobs xels. Cven vmuSaobT kerZo seqtorTan msoflios 100-ze met qveyanaSi da viyenebT Cvens kapitals, codnasa da gavlenas, raTa wvlili SevitanoT ukiduresi siRaribis daZlevaSi da keTildReobis amaRlebaSi. 2014 finansur wels Cvenma investiciebma 22 miliard aSS dolarze meti Seadgina. Cvens mier gamoyofili finansuri resursi ganviTarebad qveynebSi cxovrebis donis gaumjobesebas da msoflioSi ganviTarebis yvelaze mwvave problemebis mogvarebas Seuwyobs xels.
damatebiTi informaciis miReba SesaZlebelia veb-gverdze: www.ifc.org.
IFC-is agrobiznesis standartebis sakonsultacio programis Sesaxeb
evropasa da centralur aziaSi
IFC-im, romelic msoflio bankis jgufis wevria, 2013 wels daiwyo agrobiznesis standartebis sakonsultacio programa evropasa da centralur aziaSi. programa xorcieldeba avstriis finansTa saministrosTan TanamSromlobiT. programis moqmedebis vadaa sami weli.
programis mizania sursaTis adgilobriv mwarmoebelTa konkurentunarianobis amaRleba da eqsportis moculobis zrdis xelSewyoba. sursaTis uvneblobis TvalsazrisiT, programa Seecdeba sasursaTe jaWvis yvela rgolTan muSaobas, ma-Ti samuSao praqtikis gaumjobesebas da sursaTis uvneblobis marTvis sistemis da-nergvaSi mxardaWeras.
programa Sedgeba ori urTierTdakavSirebuli komponentisgan. kerZod, esenia:
kerZo seqtorisa da sazogadoebis informireba sursaTis uvneblobis sakiTxebisa da arsebuli sistemebis Sesaxeb;
siRrmiseuli muSaoba pilotur kompaniebTan sursaTis uvneblobis sisteme-bis danergvisa da adgilobrivi sakonsultacio bazris gaZlierebis mizniT.
donori partniori
avstriis finansTa saministros sagareo ekonomikuri programis Sesaxeb
avstriis finansTa saministros sagareo ekonomikuri programa xels uwyobs ganvi-Tarebisa da gardamavali etapis procesebs samxreT-aRmosavleT da aRmosavleT ev-ropaSi. es programa miznad isaxavs mdgradi investiciebis mxardaWeras ekonomiku-ri zrdis, samuSao adgilebis Seqmnisa da biznesis garemos gaumjobesebis sferoSi. adgilobrivi da ucxouri investiciebis mxardaWera xels uwyobs adamianebis cxov-rebis gaumjobesebasa da stabiluri, ayvavebuli regionis Seqmnisaken svlas. Cveni mizania wvlili SevitanoT kerZo seqtoris gaZlierebaSi, mcire da saSualo biz-nesis mxardaWeris, investirebis xelSewyobisa da sxva RonisZiebaTa meSveobiT. da-
matebiTi informaciisTvis ixileT: http://english.bmf.gv.at
4 5 HACCP-is saxelmZRvanelo
sursaTis uvnebloba da xarisxi
sasursaTo produqtebs ori ZiriTadi maxasiaTebeli aqvs. esenia:
sursaTis uvnebloba, rac gulisxmobs saboloo momxmareblisTvis misi janmrTelobisTvis uvnebeli produqtis miwodebas da romelic sawarmoo
procesSi HACCP-is sistemis farglebSi ganixileba da kontroldeba;
sursaTis xarisxi, rac uvneblobaze damatebuli sxva atributia, romelsac Tavad momxmarebeli gansazRvravs (mag., produqtis iseTi organoleptiku-ri maxasiaTeblebi, rogoricaa gemo, suni, feri, aseve konsistencia, miwo-debis vada, SefuTvis wona an dizaini da sxv.). xarisxTan dakavSirebiT sxva-dasxva momxmarebels sxvadasxva molodini aqvs da mimwodebeli valdebu-lia daakmayofilos es molodini. aRniSnuli sakiTxi ar ganixileba da Sesa-
bamisad ar kontroldeba HACCP-is sistemis farglebSi.
sursaTis uvnebloba gulisxmobs imis uzrunvelyofas, rom miznobrivad gamoyene-bis SemTxvevaSi sursaTi zians ar miayenebs adamianis janmrTelobas an mis sicocx-les. sursaTis uvnebloba aris masSi biologiuri, qimiuri da fizikuri agentebis is minimaluri misaRebi done, romelic ar aris saziano adamianis janmrTelobisTvis. momxmarebelTa janmrTelobis efeqtiani dacva gulisxmobs uvneblobasTan dakav-Sirebuli safrTxeebis droul da adekvatur aRmofxvras an maT dasaSveb donemde dayvanas.
sursaTis uvneblobis uzrunvelyofisaTvis pasuxismgebloba, pirvel rigSi, ekis-rebaT sursaTis mwarmoebel kompaniebs. qveyanaSi arsebuli Sesabamisi saxelmwifo struqturebi ki uflebamosili arian akontrolon sursaTis biznesoperatorebis mier am sakiTxTan dakavSirebuli valdebulebebis Sesruleba.
safrTxis analizisa da kritikuli sakontrolo wertilebis (HACCP) sistema uz-runvelyofs sasursaTo produqtebis warmoebis, gadamuSavebisa da distribuciis procesSi momxmarebelTa janmrTelobis efeqtian dacvas.
ra aris HACCP?
dReisaTvis sursaTis uvneblobis marTvis saerTaSorisod aRiarebuli, msoflio-
Si yvelaze gavrcelebuli da efeqtiani sistemaa HACCP (Hazard Analysis and Critical
Control Points) – safrTxis analizisa da kritikuli sakontrolo wertilebis sistema, romelic emsaxureba sursaTiT gamowveuli safrTxis dadgenas da maT prevencias.
HACCP – abreviatura iSifreba ase:
Hazard safrTxe
Analysis analizi
Critical kritikuli
Control sakontrolo
Points wertilebi
HACCP aris sursaTis uvneblobis sistemis SemuSavebis, danergvisa da misi gaumjo-besebis organizebuli, racionaluri, meToduri da mecnierul safuZvlebze damya-rebuli midgoma, romelic saSualebas iZleva:
sursaTis warmoebis, gadamuSavebisa da distribuciis TiToeul etapze ga-nisazRvros da Sefasdes uvneblobasTan dakavSirebuli potenciuri safr-Txe;
ganisazRvros dadgenili safrTxis kontrolisa da prevenciisTvis saWiro drouli da qmediTi zomebi;
uzrunvelyofili iyos prevenciuli RonisZiebebis efeqtiani ganxorcie-leba.
HACCP-is principebi SemuSavda aSS-Si 1970 wels da Semdeg gavrcelda da dam-kvidrda msoflios ganviTarebul qveynebSi rogorc sursaTis warmoebisas misi uv-neblobis uzrunvelyofis erT-erTi efeqtiani xerxi. am sistemis efeqtianoba da mniSvneloba ganpirobebulia iseTi faqtorebiT, rogoricaa:
sursaTiT gamowveuli daavadebebis prevencia da kontroli, rac sazoga-
doebrivi jandacvis erT-erTi mniSvnelovani sakiTxia;
sasursaTo produqtebTan dakavSirebuli mravali skandaluri istoria (iseTi daavadebebis gavrceleba, rogoricaa Zroxis cofi, baqteriuli mo-wamvla da antibiotikebis gamoyeneba, mZime metalebiT da mikotoqsinebiT produqtebis dabinZureba da sxv.);
sursaTis gamo daavadebebis afeTqebiT gamowveuli masStaburi ekonomiku-ri Sedegebi;
industrializaciis, urbanizaciisa da masobrivi warmoebis uaryofiTi ze-gavlena garemoze, rasac Sedegad mohyveba sursaTis dabinZurebis aseve gazrdili riski;
axali saxeobis sasursaTo produqtebis mudmivad mzardi gavrceleba;
cxovrebis daCqarebuli wesis gamo saSinao pirobebSi sakvebis momzadebis klebis tendencia;
janmrTelobisTvis sasursaTo produqtebiT ganpirobebuli riskebis Se-saxeb momxmareblebis informirebulobis donis gazrda.
HACCP-is midgoma momxmarebelTa janmrTelobisTvis uvnebeli sursaTis uzrun-velyofis safuZvelia. aRniSnuli sistema:
awesebs uvneblobasTan dakavSirebuli safrTxeebis sakontrolo Ronis-Ziebebs konkretuli produqtisa da sawarmoo procesis specifikis gaTva-liswinebiT;
uzrunvelyofs kontrolis RonisZiebebis saTanadod ganxorcielebas;
iZleva Sesabamisi makoreqtirebeli moqmedebebis dagegmvisa da ganxorcie-lebis saSualebas.
HACCP-is sistemis upiratesobebi
miuxedavad im Zalisxmevisa, rasac sursaTis uvneblobis marTvis efeqtiani siste-mis danergva moiTxovs kompaniis mxridan, mis ganxorcielebas mwarmoeblisTvis mravali konkretuli dadebiTi Sedegi moaqvs, magaliTad:
kompaniis Sida upiratesobebi:
marTvis organizebuli, sistemuri da racionaluri xerxi, romelic mimar-Tulia warmoebuli sursaTis uvneblobis uzrunvelyofisaken;
savaraudo problemis prevencia da ara ukve miRebuli defeqtebis kontro-li, rac yvela SesaZlo safrTxis dadgeniTa da saTanado prevenciiT miiR-weva;
sistemis farglebSi TiToeuli procesisTvis SemuSavebulia saTanado kontrolis meqanizmi;
kompaniis farglebSi mkafiod aris ganawilebuli personalis pasuxismgeb-loba da uflebamosileba;
HACCP-is principebi integrirebulia ISO 22000 standartSi;
sistemis efeqtianad ganxorcieleba iwvevs laboratoriuli testirebis CatarebasTan dakavSirebuli xarjebis Semcirebas;
sistemis ganxorcielebis Sedegad miiRweva danakargebis minimizacia sa-warmoo procesSi narCenebis, wundebuli produqciis da bazridan produq-tis gamowvevis SemTxvevebis Semcirebis gamo.
kompaniis gare upiratesobebi:
bazris moTxovnebisa da saboloo momxmareblis moTxovnebis Sesruleba;saqarTvelos sakanonmdeblo moTxovnebTan, evrokavSiris samarTlebriv normebsa da saerTaSoriso standartebTan Sesabamisoba;mwarmoeblebis/momwodeblebis reputaciis da maTi konkurentunariano-bis amaRleba;
saerTaSoriso bazrebze Sesvlis xelSewyoba - eqsportis gaumjobesebuli SesaZleblobebi.
6 7 HACCP-is saxelmZRvanelo
HACCP-is sistemis danergvis sirTuleebi
garda im upiratesobebisa, romlebiTac xasiaTdeba sawarmoSi sursaTis uvneblo-bis marTvis sistemis danergva, agreTve gasaTvaliswinebelia is sirTuleebi, romlebic Tan sdevs am sistemis ganxorcielebas organizaciaSi. kerZod:
menejmentis da TanamSromlebis mondomeba, rac sistemis danergvis proce-sis yvelaze rTuli nawilia;
HACCP-is sistemis danergva da mudmivi gaumjobeseba moiTxovs adekvatur finansur, adamianur, teqnikur da sxva saxis resursebsa da Zalisxmevas;
sistemis efeqtiani funqcionirebisTvis saWiroa TanamSromelTa regula-ruli treningi;
danergili sistemis gadamowmeba da HACCP-is gegmebis Secvlis aucileb-loba produqtTan an sawarmoo procesTan dakavSirebul nebismier cvli-lebasTan erTad;
sursaTis uvneblobis koncefciis principebis swori aRqma;
saxelmwifos mxridan sakanonmdeblo da oficialuri xelSewyoba (inspeq-tirebisaTvis uflebamosili piris kompetenturoba);
sasursaTo jaWvSi Cabmuli kompaniebis gaTviTcnobiereba sursaTis uvneb-lobasTan dakavSirebul sakiTxebSi.
sursaTis uvneblobasTan dakavSirebuli saerTaSoriso standartebi/sqemebi
Codex Alimentarius-is Mmier rekomendebuli saerTaSoriso kodeqsi CAC-RCP 1-1969, Rev. 4-2003 moicavs rogorc aucilebeli higienuri pirobebis arsebobas sasursaTo kompaniaSi, ise partiis identificirebis moTxovneb-
sa da HACCP-is principebs. Kkodeqsi SemuSavebulia Codex Alimentarius Commission-is mier. aRniSnuli komisia gaeros sursaTisa da soflis meur-
neobis organizaciisa (FAO) da jandacvis msoflio organizaciis (WHO) mier dafuZnebuli organizacia, romelic SeimuSavebs sursaTis uvneblo-basa da xarisxobriv parametrebTan dakavSirebul standartebs, konkre-tuli seqtorebisTvis warmoebis sanimuSo praqtikis kodeqsebsa da sxvada-sxva saxelmZRvanelos.
ISO-s (standartizaciis saerTaSoriso organizacia) standartebi sursa-
Tis uvneblobis marTvis kuTxiT. KkerZod, ISO 22000:2005, romelic efuZvne-
ba HACCP–is principebs.
FSSC 22000 - sursaTis uvneblobis sistemis sertifikaciis sqema, romelic
sursaTis uvneblobis globaluri iniciativis (GFSI) mier aRiarebuli
sqemaa da efuZneba ISO 22000 -sa da ISO 22002-is moTxovnebs.
msoflio savaWro organizaciis (WTO) SeTanxmeba `sanitaruli da fito-
sanitaruli zomebis gamoyenebis Sesaxeb~ (WTO – SPS xelSekruleba) moiT-
xovs wevr-saxelmwifoebisgan saerTaSoriso standartebTan sakuTari
erovnuli kanonmdeblobis miaxloebas. xelSekruleba miiCnevs Codex Alimentarius-is standartebs saerTaSorisod aRiarebul standartebad.
sursaTis uvneblobasTan dakavSirebuli evrokavSiris ZiriTadi regulaciebi
saqarTvelos kanonmdebloba sursaTis uvneblobasTan dakavSirebiT etapobrivad uaxlovdeba evrokavSirSi arsebul kanonmdeblobas. aseve mravali qarTuli kompa-nia ukve warmodgenilia evrokavSiris bazarze, bevri maTgani ki samomavlod gegmavs am bazarze Sesvlas. amitom, mniSvnelovania, rom qarTulma kompaniebma kargad icodnen Sesabamisi regulaciebi da daakmayofilon am bazris moTxovnebi. kerZod:
evroparlamentisa da evroKkavSiris sabWos 2002 wlis 28 ianvris regulacia
EC N178/2002, romlis mixedviTac Camoyalibda evropis sursaTis uvneblo-
bis organo (EFSA) da romelic awesebs sursaTis kanonis zogad principebs.
regulacia EC N178/2002 gansazRvravs riskis analizs, rogorc safuZvels mTeli sursaTis uvneblobis sistemisaTvis, aseve moiTxovs sifrTxilis
principis, gamWvirvalobisa da mikvlevadobis arsebobas;
�evroparlamentisa da evroKkavSiris sabWos 2004 wlis 29 aprilis regula-
cia EC 852/2004 sasursaTo produqtebis higienis Sesaxeb. es regulacia mo-
iTxovs HACCP-is danergvas sasursaTo produqtebis warmoebaSi;
evroparlamentisa da evroKkavSiris sabWos 2004 wlis 29 aprilis regula-
cia EC 853/2004 cxoveluri warmoSobis sasursaTo produqtebis gansakuT-rebuli higienuri wesebis Sesaxeb;
evroparlamentisa da evroKkavSiris sabWos 2004 wlis 29 aprilis regula-
cia EC 854/2004 adamianis moxmarebisTvis gankuTvnili cxoveluri warmo-Sobis sasursaTo produqtebis oficialuri kontrolis organizebisaTvis gaTvaliswinebuli gansakuTrebuli wesebis Sesaxeb;
evroparlamentisa da evroKkavSiris sabWos 2004 wlis 29 aprilis regula-
cia EC 882/2004 sursaTis da cxovelis sakvebis Sesaxeb kanonebTan, da cxo-velebis janmrTelobisa da keTildReobis wesebTan Sesabamisobis gadamow-mebis uzrunvelsayofad oficialuri kontrolis ganxorcielebis Taobaze;
evrokomisiis 2005 wlis 15 noembris regulacia EC 2073/2005 sasursaTo produqtebis mikrobiologiuri kriteriumebis Sesaxeb awesebs sursaTis uvneblobis harmonizebul kriteriumebs, gansakuTrebiT zogierTi paTo-genuri mikroorganizmebis mimarT. mikrobiologiuri kriteriumebis ga-
moyeneba HACCP-is principebze dayrdnobiT SemuSavebuli procedurebis da higienis kontrolis sxva zomebis ganuyofeli nawili unda iyos;
evroparlamentisa da evroKkavSiris sabWos 2008 wlis 16 dekembris regula-
cia EC 1333/2008 sasursaTo produqtebis danamatebis Sesaxeb adgens ev-rogaerTianebaSi gamosayeneblad nebadarTuli danamatebis CamonaTvals, specifikur moTxovnebs sxvadasxva danamatisaTvis da agreTve etiketire-bis moTxovnebs.
HACCP -is sistemis danergvis winapirobebi
HACCP-is sistemis danergvisTvis mniSvnelovania kompaniam Seasrulos iseTi wina-pirobebi, rogoricaa:
menejmentis mtkice mondomeba, mzadyofna da motivacia, rac qmediTi sis-temis danergvis umTavresi winapirobaa;
personalis regularuli treningi, rac aucilebelia sistemis SemuSave-bis, danergvis da Semdgomi warmarTvis yovel etapze;
HACCP-is jgufis treningi;
sistemis danergvisTvis saWiro resursebis gamoyofa (finansuri, teqniku-ri, adamianuri da sxv.);
sainformacio wyaroebis xelmisawvdomoba, rac moicavs samecniero sa-xelmZRvanelo masalebs, kanonebs, monacemTa bazebs, samecniero da sakon-sultacio organizaciebs da sxv.
winaswari aucilebeli programebi
HACCP-is efeqtianobis miuxedavad, es sistema SeuZlebelia arsebobdes calke, „va-
kuumSi“. Mmanam, sanam kompania HACCP-is sistemis SemuSavebas Seudgeba, misi sawar-moo saSualebebi aucileblad unda akmayofilebdes warmoebisa da higienis sani-
muSo praqtikis moTxovnebs. „warmoebis sanimuSo praqtika“ (GMP-Good Manufacturing
Practices) aris aSS-is sursaTisa da medikamentebis saagentos mier Camoyalibebuli moTxovnebis erToblioba, romelic exeba sursaTis mwarmoebeli kompaniis mowyo-bisa da funqcionirebis mraval aspeqts. aseTia, magaliTad, sawarmoo Senobis inte-rierisa da eqsterieris dagegmareba, teritoriis mowyoba, procesebis nakaduro-ba, TanamSromlebis swavleba, mavneblebis kontroli, momwodeblebis Sefaseba da SerCeva, manqana-danadgarebis momsaxureba da mzomi xelsawyoebis kalibracia da gadamowmeba, dasawyobebisa da transportirebis pirobebi da sxv.
higienis sanimuSo praqtika (GHP - Good Hygiene Practices) ki moicavs TanamSromlebis
8 HACCP-is saxelmZRvanelo 9
sebze vrceldeba sistema. kompaniis resursebidan gamomdinare, SeiZleba sistemis danergva daiwyos erTi an ramdenime procesis farglebSi da SemdgomSi gavrceldes danarCen procesebsa Tu produqtebze.
produqtis aRwerilobis farglebSi unda SemuSavdes sawarmoo procesSi gamoyene-buli nedleulis, ingredientebisa da produqtTan SexebaSi myofi masalis sruli CamonaTvali Semdegi parametrebis miTiTebiT:
produqtis daxasiaTeba;
produqtis Sedgeniloba da gamoyenebuli ingredientebi;
mikrobiologiuri, qimiuri da fizikuri parametrebi;
gadamuSavebis etapebi;
SefuTvis saxeoba;
vargisianobis vada;
etiketze gamoyenebis instruqcia;
dasawyobeba/distribuciis gasaTvaliswinebeli faqtorebi (mag., tempera-turuli reJimi);
sursaTis uvneblobis parametrebTan dakavSirebiT moqmedi sakanonmdeb-lo, teqnikuri moTxovnebi.
agreTve unda SemuSavdes mza da naxevrad mza produqtis aRweriloba Semdegi para-metrebis miTiTebiT:
� produqtis daxasiaTeba;
produqtis Sedgeniloba da gamoyenebuli ingredientebi;
mikrobiologiuri, qimiuri da fizikuri parametrebi;
gadamuSavebis etapebi;
SefuTvis saxeoba;
vargisianobis vada;
etiketze gamoyenebis instruqcia;
dasawyobeba/distribuciis gasaTvaliswinebeli faqtorebi (mag., tempera-turuli reJimi);
sursaTis uvneblobis parametrebTan dakavSirebiT moqmedi sakanonmdeb-lo, teqnikuri moTxovnebi.
produqtis aRweriloba araJnis, puris, konservirebuli mwvane lobios, gayinuli qaTmis da naxevradSebolili Zexvis magaliTze ixileT saxelmZRvanelos bolos I, II, III, IV, V nimuSebSi.
III etapi: produqtis miznobrivi gamoyenebis aRwera
sistemis dagegmvisas unda dadgindes miznobrivi momxmareblebi, raTa ganisazR-vros, iqneba Tu ara produqti gankuTvnili momxmarebelTa mgrZnobiare jgufis-Tvis, magaliTad, susti imunuri sistemis mqone adamianebisTvis, bavSvebisTvis, or-sulebisa da moxucebisTvis. garda momxmareblisa, agreTve unda dadgindes gamoyenebis meTodi (mag., moxmare-bisTvis mza produqti, Semdgomi Termuli damuSavebisTvis gankuTvnili produqti da sxv.), raTa ganisazRvros momxmareblebis mier produqtis swori gamoyenebis Se-saZlebloba.
miznobrivi gamoyenebisa da SesaZlo araswori gamoyenebis Sesaxeb informacia mo-cemulia produqtis etiketze, gansakuTrebiT im SemTxvevaSi, Tu produqtis mom-xmarebelTa Soris arian mgrZnobiare jgufebis warmomadgenlebi. produqtis miz-nobrivi gamoyenebis aRwera araJnis, puris, konservirebuli mwvane lobios, gayi-nuli qaTmis da naxevradSebolili Zexvis magaliTze ixileT saxelmZRvanelos bo-los I, II, III, IV, V nimuSebSi.
piradi higienisa da qcevis wesebs, sanitariis normebisa da wesebis arsebobas.
warmoebis sanimuSo praqtikis garkveuli moTxovnebi gasaTvaliswinebelia sawar-moo Senobebis, mimdebare teritoriis, damxmare saTavsoebis da komunikaciebis da-proeqtebisa da mowyobisas. xolo sawarmos funqcionirebis procesSi warmoebis sanimuSo praqtikis moTxovnebis Sesabamisad xdeba konkretuli winaswari aucile-beli programebis danergva, rac miiRweva Sesabamisi standartuli samuSao ins-truqciebis SemuSavebiTa da ganxorcielebiT. winaswari aucilebeli programebis farglebSi SemuSavebuli standartuli samuSao instruqciebis magaliTebia: sa-warmoSi moqmedi personalis higienisa da qcevis wesebi, saamqroebisa da saopera-cio manqana-danadgarebis dasufTavebis instruqciebi, narCenebis marTvis ins-truqcia, nedleulis sawyobis marTvis instruqcia da sxv. standartuli samuSao instruqciebis mixedviT ganxorcielebuli moqmedebebis aRwera xdeba Sesabamisi Canawerebis warmoebiT. Canawerebis warmoebas am sistemis farglebSi (iseve, ro-gorc zogadad marTvis sistemebis SemTxvevebSi) udidesi mniSvneloba eniWeba.
winaswari aucilebeli programebi HACCP-is sistemis nawilad ar igulisxmeba, Tum-ca am programebis efeqtianad ganxorcieleba sursaTis uvneblobis mTliani sis-
temis safuZvelia da maT gareSe HACCP-is sistemis danergva SeuZlebelia. winaswa-ri aucilebeli programebi moicavs mTel sawarmos. es programebi, erTi SexedviT, konkretuli produqtis uvneblobasTan arc aris dakavSirebuli, mag., mavneblebis kontrolis mizniT ganxorcielebuli moqmedebebi konkretuli produqtis kon-kretuli partiis uvneblobas pirdapir ar ukavSirdeba. miuxedavad amisa, araefeq-tiani winaswari mosamzadebeli programebis pirobebSi TiTqmis SeuZlebelia qme-
diTi HAHACCP-is sistemis danergva da funqcionireba. winaswar aucilebel progra-mebs mniSvnelovani roli eniWeba sursaTis uvneblobasTan dakavSirebuli safr-Txeebis kontrolis TvalsazrisiT.
HACCP-is danergvamde mosamzadebeli etapebi
winaswari aucilebeli programebis efeqtianad funqcionirebis pirobebSi HAHACCP-is sistemis SemuSaveba iwyeba qvemoT CamoTvlili 5 mosamzadebeli etapis ganxorcie-
lebiT da grZeldeba danarCeni 7 etapiT, romelic HACCP-is sistemis 7 ZiriTad princips asaxavs.
pirvel rigSi unda ganisazRvros SesamuSavebeli sistemis miznebi da areali: ra
produqtebze an produqtTa jgufze gavrceldeba HACCP-is sistema, mxolod sa-warmoo procesiT/procesebiT Semoifargleba igi, Tu agreTve moicavs distribu-ciisa da saboloo momxmareblisTvis miwodebis etapebs da sxv.
I etapi: HACCP-is jgufis Camoyalibeba
sursaTis uvneblobis marTvis sistemis SemuSavebisa da efeqtian doneze SenarCu-
nebis mizniT, sawarmoSi unda Camoyalibdes HACCP-is jgufi. HAHACCP-is jgufis wev-rebs unda hqondeT sursaTis uvneblobis marTvis sistemis danergvisTvis saWiro mravaldargobrivi codna da gamocdileba. mizanSewonilia, mis SemadgenlobaSi Se-diodnen kompaniis sxvadasxva funqcionaluri erTeulebis warmomadgenlebi, raTa sistemis SemuSavebisas srulad iyos moculi kompaniis mier ganxorcielebul pro-cesebTan dakavSirebuli sakiTxebi, magaliTad: teqnologiuri procesebi, manqana-danadgarebi, produqtis specifikidan gamomdinare misi damaxasiaTebeli safrTxe-
ebi da sxv. saWiroebis SemTxvevaSi, kompaniis menejmentma HAHACCP-is jgufis wevrad SeiZleba moiwvios gare konsultanti.
ar arsebobs SezRudvebi jgufis wevrebis raodenobasTan dakavSirebiT, Tumca jgufis sidide damokidebulia:
kompaniaze;
SerCeuli sursaTis/procesebis sirTuleze.
jgufis xelmZRvaneli pasuxismgebelia jgufis muSaobis warmarTvisa da kompaniis mier warmoebuli sasursaTo produqtis uvneblobis uzrunvelyofisaTvis.
II etapi: produqtis aRweriloba
produqtis aRweriloba HACCP-is gegmis SemuSavebisTvis mosamzadebeli kvlevis sainformacio bazisia da gansazRvravs, romel produqtebsa Tu sawarmoo proce-
10 HACCP-is saxelmZRvanelo 11
gadmotvirTvas;
gamoyenebas;
sawarmoSi arsebul praqtikasa da sxva faqtorebs.
safrTxis analizis ganxorcielebisas mizanSewonilia am sakiTxTan dakavSirebiT arsebuli informaciis maqsimalurad gamoyeneba. informaciis wyaroebia:
HACCP-is jgufis kompetencia da gamocdileba;
sawarmoo procesis wina etapebidan miRebuli informacia (produqtis Sesa-xeb informacia, bloksqema);
produqtis warmoebis istoria;
momxmareblis pretenziebi;
samecniero literatura (samecniero Jurnalebi, kvleviTi dokumentebi, teqnikuri wignebi da sxv.);
adgilobrivi da/an saeqsporto qveynebis kanonebi;
samecniero-kvleviTi institutebi;
dargis, konkurentebis gamocdileba da sxv.
safrTxis analizi ori etapisgan Sedgeba:
1. safrTxis dadgena
SemuSavebuli blok-sqemis mixedviT warmoebuli produqtis specifikis, gamoye-nebuli nedleulisa da SesafuTi masalis, teqnologiuri procesebis, arsebuli manqana-danadgarebis, dasawyobebis pirobebisa da yvela sxva faqtorebis gaTva-liswinebiT xorcieldeba yvela potenciuri safrTxis (mikrobiologiuri, qimiuri da fizikuri) dadgena.
2. safrTxis Sefaseba
TiToeuli dadgenili safrTxis Sefaseba warmoSobis albaTobisa da Sedegebis sim-
wvavis gaTvaliswinebiT. HACCP–is gegmaSi moxsenebuli unda iyos mxolod is safr-Txeebi, romlebic warmoSobis maRali albaTobiTa da gamowveuli Sedegebis sim-wvaviT xasiaTdeba. am etapze gasaTvaliswinebelia is winaswari aucilebeli prog-ramebi, romlebic danergilia sawarmoSi uvnebeli produqtis warmoebisaTvis aucilebeli sawarmoo pirobebis Sesaqmnelad.
aRniSnuli etapi agreTve moicavs saTanado sakontrolo zomebis gansazRvras, ro-melic mimarTulia dadgenili safrTxeebis aRmofxvris an dasaSveb donemde Sem-cirebisaken.
principi 2N : kritikuli sakontrolo wertilebis (CCP) dadgena (VII etapi)
Catarebuli safrTxis analizis safuZvelze HACCP-is jgufi adgens kritikul sa-kontrolo wertilebs. kritikuli sakontrolo wertili aris sawarmoo procesis is etapi, romelzec sursaTis uvneblobasTan dakavSirebuli safrTxis Tavidan acilebis, aRmofxvris an dasaSveb donemde Semcirebis SesaZlebloba arsebobs. sa-warmoo procesSi SeiZleba iyos ramdenime etapi, romlebzec safrTxeebis kontro-lis ararseboba an darRveva potenciurad mavne produqtis warmoebas gamoiwvevs.
swored aseT etaps ewodeba kritikuli sakontrolo wertili, romelic HACCP–is gegmaSi unda gaiTvaliswinos kompaniam.
kritikuli sakontrolo wertilis dadgenisTvis mizanSewonilia iseTi meTodis gamoyeneba, rogoricaa gadawyvetilebis xis meTodi (ix. naxazi 1).
kritikuli sakontrolo wertilis dadgenis Sesaxeb gadawyvetilebis miReba SeiZ-leba qvemoT CamoTvlil SekiTxvebze pasuxis gacemiT da sawarmoo procesis TiTo-euli etapisTvis qvemoT moyvanili diagramis gamoyenebiT:
1.� safrTxis kontrolis mizniT dawesebulia Tu ara rame prevenciuli zoma?
� saWiroa Tu ara warmoebis kontroli am etapze uvneblobis uzrunvelsayo-fad?
2.� sawarmoo procesis etapi dagegmilia Tu ara ise, rom aRmoifxvras dadgeni-li safrTxe an Semcirdes dasaSveb donemde?
IV etapi: sawarmoo procesis bloksqemis SemuSaveba
sawarmoo procesis bloksqema warmoadgens dagegmili sawarmoo procesis etapebis mimdevrobis detalur sqematur gamoxatvas, romelzec naTlad aris identifici-rebuli nedleulis/ingredientebis mowodebis, produqciis warmoebis, SesaZlo xelmeore gadamuSavebisa da narCenebis, gverdiTi da mza produqtebis miRebis eta-pebi.
sawarmoo procesebis bloksqemebi araJnis, puris, konservirebuli mwvane lobios, gayinuli qaTmis da naxevradSebolili Zexvis magaliTze ixileT saxelmZRvanelos bolos I, II, III, IV, V nimuSebSi.
V etapi: bloksqemis adgilze gadamowmeba
HACCP-is jgufi sawarmoo procesis dokumentirebul bloksqemas udarebs faq-tobrivad ganxorcielebul moqmedebebs, raTa:
dadasturdes sawarmoo procesis mimdinareobis Sesabamisoba dokumenti-rebul bloksqemasTan;
uzrunvelyofil iqnes, rom sawarmoo procesebi stabilurad SemuSavebu-li sqemis mixedviT mimdinareobs (gansakuTrebiT - Ramis cvlaSi, SabaT-kvi-ras, cvlebs Soris Sesvenebis dros, cvlebis gadacemisas da intensiuri sa-warmoo periodebisas).
sawarmoo bloksqemis gadamowmeba unda ganxorcieldes warmoebis msvlelobis gan-sxvavebul periodebSi.
bloksqemis gadamowmebisas dafiqsirebuli gadaxrebis SemTxvevaSi, unda moxdes realurad mimdinare procesis an sawarmoo procesis amsaxveli bloksqemis modi-ficireba, raTa es ori erTmaneTs Seesabamebodes.
HACCP-is sistemis principebi
zemoT CamoTvlili mosamzadebeli etapebis ganxorcielebis Semdeg HAHACCP-is jgu-
fi mzad aris Seudges uSualod HAHACCP-is sistemis SemuSavebas kompaniaSi.
HACCP-is sistemis danergva efuZneba Semdeg Svid princips:
principi N1: safrTxis analizi (VI etapi)
sursaTis uvneblobis TvalsazrisiT safrTxe warmoadgens im biologiur, qimiur an fizikur agents, romelmac SeiZleba uaryofiTi zegavlena moaxdinos momxmareb-lis janmrTelobaze an mis sicocxleze.
am dros xorcieldeba warmoebis TiToeul etapze, nedleulis miRebidan saboloo produqtis miwodebis CaTvliT, potenciuri mikrobiologiuri, qimiuri da fizi-kuri safrTxeebis gansazRvra safrTxeebis gamovlenis albaTobis Sefasebisa da produqtis uvneblobaze maTi zegavlenis simwvavis gansazRvris meSveobiT.
safrTxis analizis ganxorcieleba HACCP-is gegmebis SemuSavebis safuZvelia da, Sesabamisad, es etapi erT-erTi yvelaze didi mniSvnelobis mqonea.
safrTxis analizisas gaTvaliswinebuli unda iyos safrTxis yvela potenciuri wyaro, rac SeiZleba ukavSirdebodes:
nedleuls;
saboloo produqts;
gadamuSavebis meTodebs;
teqnikur saSualebebs;
manqana-danadgarebs;
personals;
dasufTaveba/dezinfeqciis moqmedebebs;
SefuTvas;
dasawyobebas;
transportireba/distribucias;
12 HACCP-is saxelmZRvanelo 13
sawarmos xazis siCqare
wylis aqtivoba (A );w
wyalbadis maCvenebeli (pH);
marilis koncentracia;
qloris odenoba;
konservantebis koncentracia;
vizualuri kontroli;
mikrobiologiuri kriteriumebi da sxv.
kritikuli zRvrebis dadgena xorcieldeba iseTi informaciis safuZvelze, rogo-ricaa:
erovnuli da/an saerTaSoriso kanonmdebloba;
samecniero literatura;
kompaniis gamocdileba, rac samecniero kvlevebiT aris dasabuTebuli.
principi N4: kritikuli sakontrolo wertilebis monitoringis proce-
durebis daweseba (IX etapi)
es principi exeba kritikuli sakontrolo wertilebis da kritikuli zRvrebis mo-nitoringis saTanado sistemis SemuSavebas. monitoringi warmoadgens dakvirvebisa da kontrolis dagegmil Tanamimdevrobas, raTa dadasturdes, rom kritikuli zRvrebi daculia.
monitoringis dawesebisas pasuxi gaecema tipur SekiTxvebs: ra, rogor, rodis, vin da ganisazRvreba Semdegi pirobebi:
kontrolis tipi;
kontrolisas gamoyenebuli meTodebi;
monitoringis (kontrolis) ganxorcielebis sixSire;
monitoringisaTvis pasuxismgebeli piris vinaoba;
monitoringis CanawerebSi monacemTa asaxvis sistema.
principi N5: makoreqtirebeli RonisZiebebis daweseba (X etapi)
aRniSnuli principi gulisxmobs kritikuli sakontrolo wertilis monitoringis Sedegad kritikuli zRvrebis darRvevis SemTxvevaSi gansaxorcielebeli proce-durebis/moqmedebebis gansazRvras.
makoreqtirebeli moqmedebis mizania:
1. kritikuli zRvrebis gadaxris SemTxvevaSi saTanado moqmedebebis ganxor-cieleba, raTa procesi da, Sesabamisad, parametri dabrundes dasaSveb farglebSi;
2. kritikuli zRvrebis darRvevis gamomwvevi mizezebis dadgena da aRmofxv-ra samomavalod msgavsi problemis warmoSobis prevenciis mizniT.
qvemoT nimuSad aris warmodgenili kritikuli sakontrolo wertilis kritikuli zRvris darRvevis gamovlenis SemTxvevaSi moqmedi sqema:
1.� saWiroebis SemTxvevaSi sawarmoo procesis SeCereba;
2.� „saeWvo“ produqtis gancalkeveba da misi saTanado identificireba. Sem-dgomi damatebiTi testirebis Sedegebis safuZvelze miiReba gadawyveti-leba produqtis uvneblobis an ganadgurebis Sesaxeb;
3.� swrafi makoreqtirebeli zomebis gatareba, raTa warmoebis Semdgomi pro-cesi mimdinareobdes uvneblobis zRvrebSi;
4.� problemis Zireuli gamomwvevi mizezis swrafad dadgena da aRmofxvra;
3.� �SeuZlia Tu ara dadgenil safrTxes ziani miayenos produqts dasaSvebi zRvris gadaWarbebis SemTxvevaSi?
4.� �romelime Semdgom etapze xdeba Tu ara dadgenili safrTxis aRmofxvra an dasaSveb donemde Semcireba?
naxazi 1
gadawyvetilebis xe:
principi 3: kritikuli zRvrebis dadgena (VIII etapi)
TiToeuli kritikuli sakontrolo wertilisTvis unda dadgindes saTanado kri-tikuli zRvrebi, romlebic warmoadgens konkretuli parametris minimalur da/an maqsimalur mniSvnelobas, romlis farglebSic uzrunvelyofilia sursaTis uv-nebloba.
qvemoT moyvanilia is gavrcelebuli parametrebi, romlebisTvisac xSir SemTxve-vaSi wesdeba kritikuli zRvari. esenia:
temperatura;
dro;
tenianoba;
wona
fizikuri zomebi
dawesebulia Tu ara rame prevenciuli zoma ?
SekiTxva 1
aradiax procesis modifikacia
ara
diax
diax
saWiroa Tu ara warmoebis kontroli am etapze uvneblo-
bis uzrunvelsayofad?
ar aris CCP
Semdegi safr-Txis kvleva
sawarmoo procesis etapi aris Tu ara dageg-mili ise, rom aRmoifxvras dadgenili
safrTxe an dasaSveb donemde Semcirdes?
ara
ara
ara
SeuZlia Tu ara dadgenil safrTxes ziani miayenos produqts dasaSvebi zRvris gadaWarbebis SemTxvevaSi?
diax
diax
ar aris CCP
ar aris CCP
Semdegi safr-Txis kvleva
Semdegi safr-Txis kvleva
romelime Semdgom etapze xdeba Tu ara dadgeni-li safrTxis aRmofxvra an dasaSveb donemde Semcireba
sakontrolo kritikuli
wertili (CCP)
SekiTxva 2
SekiTxva 4
SekiTxva 3
14 HACCP-is saxelmZRvanelo 15
11.� Canawerebi HACCP-is gegmis gadamowmebis Sesaxeb;
12.� Canawerebi Catarebuli treningebis Sesaxeb;
13.� Canawerebi manqana-danadgarebis momsaxurebis Sesaxeb;
14.� Canawerebi mzomi xelsawyoebis kalibraciis Sesaxeb;
15.� gadamowmebis amsaxveli Canawerebi da sxv.
zemoT moyvanili HACCP-is 7 principis safuZvelze SemuSavebuli dokumentebis erToblioba warmoadgens produqtis an procesis saxeobisTvis SemuSavebul
HACCP-is gegmas.
imis gaTvaliswinebiT, rom erTsa da imave seqtorSi momuSave kompaniebic ki sakma-od gansxvavdebian erTmaneTisgan, naklebad savaraudoa, rom maT hqondeT identu-ri winaswari aucilebeli programebi, standartuli samuSao instruqciebi an
HACCP-is gegmebi. sursaTis uvneblobis marTvis sistemis farglebSi TiToeuli konkretuli kompaniisTvis dokumentacia individualurad unda SemuSavdes misi Taviseburebebis, ukve arsebuli mdgomareobisa da moqmedi procesebis gaTvalis-winebiT.
safrTxis analizi, sakontrolo kritikuli wertilebi, kritikuli zRvrebi, moni-
toringi, makoreqtirebeli moqmedebebi, gadamowmeba, Canawerebi da HACCP-is gegma araJnis, puris, konservirebuli mwvane lobios, gayinuli qaTmis da naxevradSebo-lili Zexvis magaliTze ixileT saxelmZRvanelos bolos I, II, III, IV, V nimuSebSi.
danergili sistemis Sefaseba (auditi)
sursaTis uvneblobis marTvis sistemis funqcionirebis efeqtianobis Sefasebis mizniT, Zalian mniSvnelovania ganxorcielebuli sistemis auditis Catareba, rac warmoadgens konkretuli mtkicebulebis Segrovebis da aseTi mtkicebulebis dad-genil kriteriumebTan (standartis, kanonmdeblobis, proceduris, instruqciis moTxovnebTan) Sesabamisobis obieqturi Sefasebis sistemur, damoukidebel da do-kumentirebul process. auditis miznebisTvis mtkicebuleba SeiZleba warmodge-nili iyos konkretuli Canaweris, dokumentis, faqtis da/an sxva saxis dokumenti-rebuli informaciis saxiT.
ganxorcielebuli sistemis auditis ZiriTadi miznebia:
dagegmili da ganxorcielebuli zomebis da RonisZiebebis efeqtianobis Semowmeba;
makoreqtirebeli moqmedebebis qmediTobis Sefaseba da sistemis gaumjo-besebis RonisZiebebis gansazRvra;
Canawerebis warmoebis sizustis dadgena;
sakanonmdeblo moTxovnebTan Sesabamisobis dadgena;
masertificirebeli organos mier auditis Catarebis SemTxvevaSi sistemis sertificireba.
arsebobs auditis ramdenime kategoria:
Sida, anu pirveli mxaris auditi – kompania Tavad afasebs sakuTar sur-saTis uvneblobis marTvis danergil sistemas. Sida auditi tardeba sul cota weliwadSi erTxel an ufro xSirad kompaniis mier dadgenili perio-dulobiT, konkretuli saWiroebidan gamomdinare. pirveli mxaris auditi SesaZlebelia Catardes kompaniis mier daqiravebuli eqpertis mier;
gare, meore da mesame mxaris auditi;
meore mxaris auditi - kompanias afasebs misi momxmarebeli, an kompania afasebs Tavis momwodebels. auditi xorcieldeba mxareebs Soris SeTanx-mebis safuZvelze. meore mxaris auditis erT-erTi magaliTia, rodesac cnobili sacalo qselebi axorcieleben maTi momwodeblebis Semowmebas;
gare, mesame mxaris auditi – 1) saxelmwifo inspeqtireba; 2) damouki-debeli akreditebuli masertificirebeli organoebi kompaniis moTxov-nis safuZvelze axorcieleben kompaniis Sefasebas sursaTis uvneblobis
Sesabamisi standartebis moTxovnebis mixedviT, romelic HACCP-is da
5.� ganxorcielebuli moqmedebebis asaxva sistemis Sesabamis CanawerebSi;
6.� saWiroebis SemTxvevaSi, HHACCP-is sistemis gadamowmeba da gaumjobeseba.
principi N 6: gadamowmebis (verifikacia) procedurebis daweseba (XI etapi)
gadamowmeba yvela is qmedebaa (garda monitoringis qmedebisa), romelTa Sedegad
fasdeba, funqcionirebs Tu ara HACCP–is SemuSavebuli gegmebis mixedviT
kompaniis HACCP–is sistema. gadamowmebis moqmedebebis mizania imis dadastureba, rom sursaTis uvneblobis marTvis danergili sistema funqcionirebs dagegmilad, efeqtianad da saimedod.
gadamowmebis ZiriTadi procedurebia:
1.� Canawerebis inspeqtireba da monacemTa gadamowmeba;
2.� procedurebisa da procesebis adgilze gadamowmeba;
3.� kompaniis laboratoriis da testirebis Sedegebis sizustis gadamowmeba, aseve testirebis masalebis regularuli kontroli;
4.� nedleulis, naxevarfabrikatebisa da mza produqtebis nimuSebis aReba re-gularuli testirebisaTvis (mikrobiologiuri, qimiuri, fizikuri tes-tebi);
5.� personalis mier higienisa da sanitariis moTxovnebis Sesrulebis kontro-li;
6. HACCP-is gegmis wina gadamowmebis da modifikaciis Canawerebis inspeqti-reba;
7. makoreqtirebeli moqmedebebis warmatebis verifikacia;
8.� klientTa pretenziebisa da saCivrebis Sefaseba;
9.� Seusabamo, mobrunebuli da amoRebuli/gamowveuli produqtebis Sefase-ba.
gadamowmebis da perioduli validaciis Catareba aucilebelia sul mcire weli-wadSi erTxel da agreTve, sawarmoo procesSi ganxorcielebuli nebismieri cvli-lebebisas, romelic SeiZleba dakavSirebuli iyos teqnologiur procesTan, Sesa-fuT masalasTan, nedleulTan, manqana-danadgarTan, konkretukl dargSi dafiqsi-rebul siaxleebTan da sxv.
principi 7: Canawerebis warmoebisa da Senaxvis efeqtiani sistemis
SemuSaveba (XII etapi)
SemuSavebuli sistemis efeqtianobisa da moqmedebebis ganxorcielebis dadastu-rebas warmoadgens sursaTis uvneblobis marTvis sistemis farglebSi Seqmnili Ca-nawerebi. Canawerebis warmoebas udidesi mniSvneloba eniWeba sistemis funqcioni-rebisas. saTanado Canaweris gareSe moqmedebis ganxorcielebis dadastureba SeuZ-lebelia. gansxvavebul kompaniebs SeiZleba hqondeT SemuSavebuli Canawerebis war-moebis gansxvavebuli sistemebi.
sistemis farglebSi warmoebuli Canawerebis magaliTebia:
1.� Canawerebi gamoyenebuli nedleulis Sesaxeb;
2.� Canawerebi mza produqtis realizaciis Sesaxeb;
3.� kritikuli sakontrolo wertilebis dadgenis amsaxveli Canawerebi;
4.� kritikuli zRvrebis dadgenis Canawerebi;
5.� kritikuli sakontrolo wertilebis monitoringis Canawerebi;
6.� kritikuli zRvrebis gadaxrisas ganxorcielebuli makoreqtirebeli RonisZiebebis damadasturebeli Canawerebi;
7.� warmoebis procesis amsaxveli Canawerebi;
8.� dafasoebis Canawerebi;
9.� dasawyobebis Canawerebi;
10.� dasufTavebisa da dezinfeqciis Canawerebi;
16 HACCP-is saxelmZRvanelo 17
Codex Alimentarius-is principebzea dafuZnebuli. mesame mxaris auditis Se-degebis mixedviT sertificirebis organo iRebs gadawyvetilebas kompa-niaSi ganxorcielebuli sistemis pirveladi sertificirebis an sertifi-cirebis SenarCunebis Sesaxeb. sertificirebuli sistemis SemTxvevaSi, ma-sertificirebeli organo dadgenili periodulobiT axorcielebs kompa-niis sazedamxedvelo audits.
terminologia da akronimebi
sursaTis uvnebloba – koncefcia, rom sursaTi zians ar miayenebs momxmarebels saTanadod da daniSnulebis Sesabamisad momzadebisa da miRebis SemTxvevaSi
sursaTis xarisxi – uvnebeli sursaTis im maxasiaTeblebis erToblioba, romelic dakavSirebulia saboloo momxmareblis ekonomikur interesebTan
FBO (Food Bussiness Operator) – sursaTis biznesoperatori
HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points ) – safrTxis analizi da kritikuli sakontrolo wertilebi
CCP (Critical Control Points) – kritikuli sakontrolo wertilebi
GMP (Good Manufacturing Practices ) – warmoebis sanimuSo praqtika
GHP (Good Hygiene Practices ) - higienis sanimuSo praqtika
A (Water Activity) - wylis aqtivoba (isazRvreba hidrodinamikuri meTodiT) w
pH - wyalbadis maCvenebeli
ISO (International Organization of Standartization) – saerTaSoriso standartizaciis organizacia
EU (European Union) – evropis kavSiri
FAO (Food and Agriculture Organization) – sursaTisa da soflis meurneobis organi-zacia
IFC (International Finance Corporation) – saerTaSoriso safinanso korporacia
The World Bank Group – msoflio bankis jgufi
Codex Alimentarius Commision – kodeqs alimentariusis komisia
WHO (World Health Organization) – jandacvis msoflio organizacia
WTO (World Trade Organization) – msoflio savaWro organizacia
EFSA (European Food Safety Association) – evropis sursaTis uvneblobis organo
18 HACCP-is saxelmZRvanelo 19
produqti: araJani
nimuSebi produqtebis mixedviT
produqtis aRweriloba distribuciis meTodi
produqtis daxasiaTeba sufTa, rZemJavuri, pasterizebuli produqtisaTvis damaxasiaTebeli ga-moxatuli gemoTi da aromatiT, TeTri, kremisferi elferiT, Tanabrad mTel masaSi
mikrobiologiuri da qimiuri maCve-neblebiT Seesabameba `sanitaruli we-
sebi da normebi 2.3.2.000-00~-Si miTi-Tebul moTxovnebs
ar Seicavs ucxo sxeulebs
I nimuSi - produqtis aRwera
araJaniproduqti:
SefuTva: 200 g da 400 g-ian folgiT hermetulad daxurul polipropile-nis WiqebSi
distribucia xorcieldeba macivar-
manqaniT ara umetes +6°C temperatu-ris pirobebSi
miznobrivi gamoyeneba miznobrivi momxmarebeli
gamoiyeneba sakveb produqtad gada-muSavebis gareSe
gamoyeneba SeuZlia nebismier adamians, garda Cvili bavSvebisa da rZeze alergiis mqone pirebisa
ingredientebis CamonaTvali gadamuSavebis meTodebi
nedli pasterizebuli rZe;separirebiT miRebuli naRebi; rZemJava baqteriebis sufTa kultu-raze damzadebuli dedo
ix. `araJnis warmoebis teqnologiuri procedura~
alergeni
rZe (Sesabamisi gafrTxileba aRniSnu-lia etiketze)
damtkicebulia sursaTis uvneblobisa da xarisxis marTvis jgufis xelmZRvanelis mier:
damtkicebulia direqtoris mier:
damtkicebis TariRi:
I nimuSi - araJnis warmoebis teqnologiuri bloksqema
1. rZis miReba
2. gafiltvra
4. naRebis damateba, normalizacia
5. homogenizacia
6. naRebis pasterizacia
7. Cadedebis temperaturamde gacieba
9. dedos Setana da Sededeba
11. Sededebuli masis dareva, gafiltvra da dafasoeba
12. macivarSi Senaxva
3. separirebuli naREebi
8. mSrali dedo
10. SesafuTi masala
20 HACCP-is saxelmZRvanelo 21
Senaxvis pirobebi
0 - +2ºC temperaturis pirobebSi - 7 dRe
I nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: araJani
ingredienti/ procesis
etapi
am etapze potenciuri safrTxeebis warmo-Soba, gakontroleba
an gamravleba
aucilebeli aris Tu
ara am poten-ciuri safr-Txis CarTva
HACCP–is gegmaSi?
(diax/ara)
ratom?(wina svetSi miRebuli gadawyvetilebis dasa-buTeba. dasabuTeba un-
da efuZnebodes safrTx-is simwvavesa da misi war-
moSobis albaTobas)
ra zomebi unda gan-xorcieldes moce-
muli safrTxis pre-venciis, aRmofxvrisda SemcirebisaTvis?
aris es etapi kritikuli
sakontrolo wertili?
1 2 3 4 5 6
rZis miReba biologiuri safrTxe: mezofiluri aerobu-li da fakultaturi anaerobuli mikrobebi; salmonela, brucelo-zi; tuberkulozi da sxva zooanTropono-zuri daavadebebis ga-momwvevebi
biologiurad dabinZu-rebulma rZem SeiZleba ziani miayenos momxma-reblis janmrTelobas
safrTxis kontroli xorcieldeba rZis miRebisas labora-toriuli Semowme-biT, momwodeblebis saTanado informi-rebiT da Semdgom etapze pasterizaci-iT
diax ara
qimiuri safrTxe:mZime liTonebi, mikotoqsinebi - afla-
toqsini M1;antibiotikebi,mainhibirebeli nivTie-rebebi: amiaki, soda, wyalbadis zeJangi; pesticidebi - heqsa-
qlorcikloheqsani (α;β;γizomerebi);ddt da misi metaboli-tebi;radionuklidebi - ce-zium 137, stroncium 80
rZeSi qimiuri safrTxe-ebis kontroli uzrun-velyofilia momwodeb-lebis SerCevis da Sefa-sebis sistemiT, rac gu-lisxmobs yoveli momwo-deblis rZis periodul Semowmebas uvneblobas-Tan dakavSirebuli safr-Txis gamomwvev agentebze
ara
fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi
produqtSi moxvedrili ucxo sxeulebis gamo momxmareblisTvis SesaZ-lo zianis miyeneba
diax ara
ara
rZis filtracia Semdgom etapze
rZis gafiltvra
biologiuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
produqtSi moxvedrili ucxo sxeulebis gamo momxmareblisTvis SesaZ-lo zianis miyeneba
diaxfizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi
rZis filtracia kritikuli sakontrolo wertili 1
separirebu-li naRebi
biologiuri safrTxe:mezofiluri aerobuli da fakultaturi anae-robuli mikrobebi; salmonela
biologiurad dabinZure-bulma naRebma SeiZleba ziani miayenos momxmare-bels
qimiuri safrTxe:mZime liTonebimikotoqsinebi - afla-
toqsini M1;antibiotikebi, mainhibirebeli nivTie-rebebi: amiaki, soda, wyalbadis zeJangi;pesticidebi - heqsa-qlorcikloheqsani
(α;β;γizomerebi);
ddt da misi metaboli-tebi;
radionuklidebi - ce-zium 137, stroncium 80
1 2 3 4 5 6
fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi momsa-xure personalisgan
rZeSi da naRebSi qimiuri safrTxeebis kontroli uzrunvelyofilia mom-wodeblebis SerCevis da Sefasebis sistemiT, rac gulisxmobs yoveli mom-wodeblis rZis perio-dul Semowmebas uvneb-lobasTan dakavSirebu-li safrTxis gamomwvev agentebze
ara
safrTxis warmoSobis albaToba mcirea, rad-gan naRebi miRebulia ga-filtruli rZidan, ina-xeba Tavdaxurul Wur-WelSi
separirebu-li naRebis damateba, normaliza-cia
biologiuri safrTxe:mezofiluri aerobuli da fakultaturi ana-erobuli mikrobebi; salmonela
paTogenuri baqteriebi (stafilokoki, koli-formebi)�momsaxure personalisgan
qimiuri safrTxe:
manqana-danadgare-bis sarecxi da sadezin-feqcio saSualebebis narCenebi
biologiurad dabinZu-rebulma naRebma SeiZle-ba ziani miayenos momxma-rebels
diax safrTxis kontro-li xorcieldeba Semdgom etapzepasterizaciT
ara
safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea danergili `dasufTavebis da recxva/dezinficirebis samuSao instruqciis~ gamo
ara
fizikuri safrTxe:momsaxure personalis-gan moxvedrili ucxo sxeulebi
ara
ara
ara safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure per-sonalis higienis da qce-vis wesebis gamo
homogeniza-cia
biologiuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:
manqana-danadgarebis sarecxi da sadezinfeq-cio saSualebebis nar-Cenebi
ara safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea danergili `dasufTavebis da recxva/dezinficirebis samu-Sao instruqciis~gamo
fizikuri safrTxe:ara
I nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: araJani
safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili `dasufTavebis da recxva/dezinficirebis samuSao instruqciis~ gamo
paTogenuri baqteriebi Sesanaxi WurWlidan
diax
ara
safrTxis kontroli xorcieldeba Semd-gom etapze pasteri-zaciiT
safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure per-sonalis higienis da qce-vis wesebis gamo
22 HACCP-is saxelmZRvanelo 23
1 2 3 4 5 6
qimiuri safrTxe:manqana-danadgarebis sarecxi da sadezin-feqcio saSualebebis narCenebi
safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea `dasufTa-vebis da recxva/dezinfi-cirebis samuSao instruq-ciis~ gamo
ara
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi momsa-xure personalisgan
SesafuTi ma-salis miRe-ba da dasaw-yobeba
ara
1 2 3 4 5 6
fizikuri safrTxe:ara
macivarSi dasawyobebul mza produqciaSi paTo-genuri baqteriebis zrdis prevencia uzrun-velyofilia macivarSi Sesabamisi temperaturu-li reJimis dacviT
Sededebuli masis dareva,gafiltvra da dafasoeba
ara
naRebis pas-terizacia
biologiuri safrTxe: mezofiluri aerobu-li da fakultaturi anaerobuli mikrobebi; salmonela
biologiurad dabinZu-rebulma produqtma Se-iZleba ziani miayenos momxmarebels
diax naRebis pasteriaza-cia
kritikuli sakontrolo wertili 2
fizikuri safrTxe:ara
Cadedebis temperatu-ramde gaci-eba
biologiuri safrTxe: ara
fizikuri safrTxe:ara
mSrali de-dos miReba da Senaxva
biologiuri safrTxe:koliformebisalmonelamezofiluri da aero-buli mikrobebi
ara safrTxis arsebobis alba-Toba mcirea Semdegi faq-torebis gamo:- momwodeblebis SerCevis da damtkicebis programa;- mowodebuli Sesabamiso- bis sertifikati;- dedos Senaxvisas saWiro temperaturuli reJimis dacva
qimiuri safrTxe:mZime metalebi
ara
fizikuri safrTxe:ara
dedos Setanada Sededeba
biologiuri safrTxe:koliformebi da stafi-lokoki momsaxure per-sonalisgan
ara
qimiuri safrTxe:ara
ara
biologiuri safrTxe:yvela SesaZlo baqteria
safrTxis arsebobis alba-Toba mcirea Semdegi faq-torebis gamo:- momwodeblebis SerCevis da damtkicebis programa;- mowodebuli Sesabamiso- bis sertifikatiqimiuri safrTxe:
saRebavi da sxva qimiu-ri saSUualebebi
ara
fizikuri safrTxe:ara
biologiuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
macivarSi Senaxva
biologiuri safrTxe:paTogenuri mikroor-ganizmebis ganviTareba (stafilokoki, koli-formebi)
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
damtkicebulia: TariRi:
I nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: araJani
I nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: araJani
safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure per-sonalis higienis da qce-vis wesebis gamo
safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure per-sonalis higienis da qce-vis wesebis gamo
24 HACCP-is saxelmZRvanelo 25
I nimuSi kritikuli zRvrebi kompania: produqti: araJani
procesisetapi/kriti-kuli sakon-trolo wer-
tili
kriti-kuli
zRvrebi
rZis filtracia
monitoringis procedurebi
ra rogor rodis vin
Sesworeba/ mako-reqtirebeli
qmedeba
filtrebisarseboba, sim-Tele da zoma
filtrebissimTelis Se-mowmeba
yoveli muSaobisdawyebis win da damTavrebis Sem-deg
operatori muSaobis dawyebis win garRveuli filtris dafiqsirebisas xdeba filtris Secvla;procesis dasrulebis Semdeg garRveuli filtris dafiqsire-bisas aucilebelia filtrebis Secvla da rZis xelmeored filtracia
naRebis pasteriza-cia
≥74°C 20 wm pasterizaci-is tempera-tura
firfitovani pasterizato-risTvis TviT-Camweris meSve-obiT
mudmivi
rezervuaruli pasterizaci-isas Termomet-riT gazomviT
pasterizaciis dawyebisas da das-rulebisas
operatori xelmeore pasteri-zacia
TviTCamwe-ris muSaobis Semowmeba (qaRaldis da melnis arse-boba)
TviTCamweris muSaobis vizu-aluri dadas-tureba
muSaobis yoveli dawyebis win
operatori gaumarTaobis mizezi-dan gamomdinare: qa-Raldis an kartri-jis Secvla, TviTCam-weris SekeTeba. xolo Tu SeuZlebelia amis gakeTeba, maSin paste-rizaciis maCveneble-bis xeliT Cawera
damtkicebulia: TariRi:
pasterizaciis efeqturo-bis sinji (peroqsidaza, fosfatazas sinji)
I nimuSi gadamowmeba da validacia kompania: produqti: araJani
gadamowmebis qmedebebi
ra rodis vin
validacia
yoveldRe pasterizebuli rZis Canidan; an SefuTuli pasterizebuli rZis Sem-TxvevaSi 5 nimuSis analizi cvlaSi
laboranti
pirveladi validacia: В. Д. Харитонов, Е. В. Шепелева Приемка и первичная обработка молока 1977, gv. 34
yovelwliuri validacia: monitoringis Canawerebis da Sesworebebis Canawere-bis gadaxedva da analizi, raTa davrwmundeT rom procesi mimdinareobda kritikuli zRvrebis dac-viT, xolo zRvrebis darR-vevis SemTxvevaSi xdeboda dagegmili Sesworebebis ganxorcieleba
rezervuaruli pasteriza-toris Termometris gada-mowmeba
dReSi erTxel pasteriza-ciis procesis dawyebamde
laboranti
firfitovani pasteriza-toris eleqtro Termo-metris kalibracia
weliwadSi erTxel gareSe akreditirebuli samsaxuris mier (uzrun-velyofs laboratoriis gamge)
mza produqciis mikrobio-logiuri maCveneblebi
cvlaSi erTxel laboranti
rZis gafiltvris Semdeg rZis sisufTavis gadamow-meba
10 dReSi erTxel laboranti
ukusarqvelis gamarTulo-bis Semowmeba
yoveli muSaobis dawyebis win
operatori
damtkicebulia: TariRi:
I nimuSi Canawerebi kompania: produqti: araJani
Canawerebi
kritikuli sakontrolo
wertili
monitoringis qmedebebi;Sesworeba/makoreqtirebeli qmedebebi gadamowmeba
rZis filtracia manqana-danadgarebis momsaxurebis Jurnali rZis sisufTavis Semowmebis Jurnali
damtkicebulia: TariRi:
rZis pasterizacia pasterizaciis Jurnali;TviTCamweris amonabeWdi
rZis pasterizaciis efeqturobis gan-sazRvris Jurnali;mza produqtis baqteriologiuri gamo-kvlevis Jurnali;mzomi xelsawyoebis gadamowmebis, Seda-rebis da kalibraciis Jurnali;manqana-danadgarebis momsaxurebis Jurnali
≥
26 HACCP-is saxelmZRvanelo 27
saceriszoma
HACCP-is gegma kompania: produqti: araJani
I nimuSi
1) paster
izac
iis ef
eqtu
ro
bis sinji
dR
eSi erT
xel an
cvl
aSi erT
xel
2) rez
ervu
aru
li pas-
ter
izat
or
is Ter
mo-
metr
is gad
amowmeba
dR
eSi erT
xel past
e-r
izac
iis pro
cesis
dawyebamd
e
3) fir
fit
ovani pas-
ter
izat
or
is eleq-
tr
oT
ermo
metr
is kal
ibrac
ia weli-
wadSi er
Txel
4) mza pr
od
uqc
iis mikr
obio
lo
giu
ri
maCveneblebis g
a-d
amowmeba 5 d
ReSi
erT
xel
5) uku
sarqvel
is ga-
marT
ul
obis Semo
w-meba yo
veli samu
-Sao
pro
cesis d
aw-yebis win
Ca
na
we
re
bi
ga
da
mo
wm
e-
ba
sT
an
da
ka
v-
Si
re
bu
li
m
oq
me
de
be
bi
1) d
anad
gar
eb
is
mo
ms
axu
re
bis
Ju
r-
nal
i
2) r
Zis
sis
uf
Tav
is
Se
mo
wm
eb
is J
ur
na-
li
rZ
is g
afil
tv
ris
Se
md
eg
rZ
is s
isu
f-
Tav
is g
adam
ow
me-
ba c
vl
aSi e
rT
xe
l
1) paster
izac
iis J
ur
nali; T
viTCamwe-
ris amo
nabeWd
i
2) rZis past
eriz
aci-
is efeqt
ur
obis g
an-saz
Rvr
is Ju
rnal
i
3) mza pr
od
uqc
iis baqt
erio
lo
giu
ri
gamo
kvlevis J
ur
na-l
i
4) mzo
mi xelsawyo
e-bis g
adamo
wmebis, Sed
arebisa d
a kalib-
rac
iis Ju
rnal
i
5) manqana-danad
gar
e-bis mo
msaxur
ebis J
ur
nali
6) labo
rat
or
iul
i Canawer
ebi pero
qsi-d
azas, po
spataz
aza.
mikro
biol
og
iur
i anal
izebis Canawe-
rebi
mo
ni
to
ri
ng
iro
di
sv
in
ro
go
r
fil
tr
e-
bis
sim
Te
-l
is S
e-
mo
wm
eb
a
mu
Sao
bis
y
ov
el
i p
ro
ce
sis
d
awy
eb
is
win
da
dam
Tav
-r
eb
is S
em
-d
eg
op
er
a-t
or
i
mu
dm
ivi
pas
te
riz
a-c
iis d
awy
e-
bis
as d
a d
asr
ul
e-
bis
as
mu
Sao
bis
y
ov
el
i p
ro
ce
sis
d
awy
eb
is
win
op
er
a-t
or
i
Se
sw
or
eb
a /
ma
ko
re
qt
ir
e-
be
li
mo
qm
e-
de
be
bi
muSao
bis dawyebis
win gar
Rveu
li
fil
tr
is daf
iqsi-r
ebisas icvl
eba f
ilt
ri;
pro
cesis d
asru
le-
bis Semdeg
gar
Rve-
ul
i fil
tr
is da-
fiqsir
ebisas saWi-
ro
a fil
tr
ebis Se-c
vla d
a rZis xel
-meo
red
fil
tr
acia
fir
fit
o-
vani past
e-r
izat
or
is-
Tvis
TviT
-Camw
eris
meS
veob
iT
re
ze
rv
ua-
ru
li p
as-
te
riz
aci-
isas
Te
rm
o-
me
tr
iT g
a-z
om
viT
xe
lm
eo
re
pas
te
-r
izac
ia
Tv
iTCam
we
-r
is m
uS
ao-
bis
viz
ua-
lu
ri d
a-d
ast
ur
e-
ba
gau
mar
Tao
bis
mi-
ze
zid
an g
amo
md
i-n
are
: qaR
ald
is an
k
art
rij
is S
ec
v-
la, T
viT
Camw
er
is
Se
ke
Te
ba. im
Se
m-
Tx
ve
vaS
i, Tu
es
S
eu
Zl
eb
el
ia, ma-
Sin
pas
te
riz
aciis
m
aCve
ne
bl
eb
is x
e-
liT
Cawe
ra
op
er
a-t
or
i
pas
te
riz
a-c
iis t
em
pe
-r
atu
ra
Tv
iTCam
we
-r
is m
uS
ao-
bis
Se
mo
w-
me
ba
(qaR
ald
is
da m
el
nis
ar
se
bo
ba)
fil
tr
e-
bis
naw
ila-
ke
bis
ars
e-
bo
ba, s
im-
Te
le
da
zo
ma
HA
CC
P-i
s g
eg
-m
aS
i m
ox
se
ni
-e
bu
li
sa
fr
-T
xe
eb
i
fi
zi
ku
ri
s
af
rT
xe
: uc
-x
o s
xe
ul
eb
i
bi
ol
og
iu
ri
s
af
rT
xe
: m
ez
of
ilu
ri
aer
ob
ul
i da
fak
ul
tat
ur
i an
aer
ob
ul
i m
ikr
ob
eb
i; s
alm
on
el
a da
sx
va p
aTo
ge
-n
ur
i baq
te
ri-
eb
i
≥74°C
20 w
m≥
ra
krit
ikul
i z
Rvr
ebi Ti-
To
eul
i sa-ko
ntr
ol
o
zo
misTvis
kr
it
ik
u-
li
sa
ko
n-
tr
ol
o
we
rt
il
i
rZ
is
f
il
tr
a-
ci
a
rZ
is
pa
s-
te
ri
za
-c
ia
dam
tk
ice
bu
lia: T
ariR
i:
28 HACCP-is saxelmZRvanelo 29
produqti: puri sezamis marcvlebiT
nimuSebi produqtebis mixedviT
sac
er
isz
om
a
produqtis aRweriloba distribuciis meTodi
produqtis daxasiaTebaaxali, rbili, Ria moyviTalo-moya-visfro zedapiriT, moyrili aqvs seza-mis marcvlebi. SigTavsi – TeTri, Tana-bari forebiT. Sexebis Semdeg advilad ibrunebs sawyis formas ar Seicavs ucxo sxeulebs
II nimuSi - produqtis aRwera
produqti:
SefuTva: 500 g., daWrili puri poli-eTilenis SefuTvaSi
distribucia xorcieldeba mxolod puris transportirebisTvis gamoyo-fili satvirTo manqaniT
miznobrivi gamoyeneba miznobrivi momxmarebeli
sakvebad mza produqti. ar saWiroebs damatebiT gadamuSavebas
gamoyeneba SeuZlia nebismier adamians,garda Cvili bavSvis da sezamis marcv-lebze alergiis mqone pirebisa
ingredientebis CamonaTvali gadamuSavebis meTodebi
xorblis fqvilimarilisafuariwyalisezamis marcvlebi
ix. `warmoebis teqnologiuri proce-dura xorblis puri sezamis marcv-lebisTvis~
alergeni
sezamis marcvlebi (Sesabamisi gafrT- xileba aRniSnulia etiketze)
damtkicebulia sursaTis uvneblobisa da xarisxis marTvis jgufis xelmZRvanelis mier:
damtkicebulia direqtoris mier:
damtkicebis TariRi:
puri sezamis marcvlebiT
II nimuSi - xorblis puris warmoebis teqnologiuri bloksqema
�2.�fqvilisgacra
1. xorblis fqvili
3. safuari
4. marili
5. wyali
12. sezamis marcvlebis
moyra
11. sezamismarcvlebi
13. gafueba
14. gamocxoba
15. gacieba
16. daWra
17. liTonisdeteqtorze
gatareba
6. Sereva
7. comis mozela
8. comis moWra
9. comis dagundaveba
10. langarze ganTavseba
18. SesafuTi masala
19. SefuTva/etiketireba
20. transporti-reba
30 HACCP-is saxelmZRvanelo 31
Senaxvis pirobebi
oTaxis temperaturaze 3 dRis ganmav-lobaSi mikrobiologiuri da qimiuri maCveneblebiT Seesabameba `sanitaru-li wesebi da normebi 2.3.2.000-00~-Si miTiTebul moTxovnebs
II nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: xorblis puri sezamis marcvlebiT
1 2 3 4 5 6
fizikuri safrTxe:ara
marili
produqtSi moxvedrilma ucxo sxeulma SeiZleba ziani miayenos momxma-reblis janmrTelobas
diax
safrTxis warmoqmnis alba-Toba mcirea `mavneblebis sakontrolo programis~ ga-mo
safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea `dasufTa-vebisa da recxva/dezinfi-cirebis samuSao instruq-ciis~ gamo
ara
paTogenuri baqteriebi mavneblebisgan
ara
biologiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi momsa-xure personalisgan
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
fqvilis gacra
biologiuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi
fqvilis gacra sa-cerSi
kritikuli sakontrolo wertili 1
Sereva biologiuri safrTxe:stafilokokebi da ko-liformebi
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi
ara safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea winaswari aucilebeli programis " gamo
ara safrTxis warmoqmnis alba-Toba mcirea winaswari au-cilebeli programis " gamo
comis mozela
biologiuri safrTxe:stafilokokebi da ko-liformebi momsaxure personalisgan
qimiuri safrTxe:manqana-danadgarebis sarecxi da sadezinfeq-cio saSualebebis nar-Cenebi
ara
ara
ucxo sxeulebi danad-garisgan
ara safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea winaswari aucilebeli programis `manqana-danadgarebis da-Tvalierebis samuSao ins-truqciis~gamo
II nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: xorblis puri sezamis marcvlebiT
ingredienti/ procesis
etapi
am etapze potenciu-ri safrTxeebis war-moSoba, gakontro-leba an gamravleba
aucilebeli aris Tu ara
am potenciuri safrTxis CarT-
va HACCP–is gegmaSi?
(diax/ara)
ratom?(wina svetSi miRebuli gada-
wyvetilebis dasabuTeba. dasabuTeba unda efuZ-
nebodes safrTxis simwva-vesa da misi warmoSobis
albaTobas)
ra zomebi unda ganxorcieldes mocemuli safr-Txis prevenciis,
aRmofxvris da Semcirebisa-
Tvis?
aris es etapi kritikuli
sakontrolo wertili?
1 2 3 4 5 6
xorblisfqvili
biologiuri safrTxe:-bacilus subtilisi-bacilus mesenteri- kusi
aRniSnuli safrTxeebis ar-sebobis mcire albaTobis ga-
mo maTi CarTva HACCP-is geg-maSi ar moxda. higienis ser-tifikati warmodgenilia TiTo partiisTvis, momwode-belTan dadebulia xelSek-ruleba da Semosuli nedle-uli gadis lab. Semowmebas
ara
fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi
produqtSi moxvedrili uc-xo sxeulebis gamo momxma-reblisTvis SesaZlo zianis miyeneba
diax arafqvilis gacra Semdgom etapze
safuari biologiuri safrTxe:koliformebi da sta-filokoki
qimiuri safrTxe:-toqsikuri elementebi-mikotoqsinebi-pesticidebi-radionuklidebi-aflatoqsini
safrTxeebis arsebobis alba-Toba mcirea winaswari auci-lebeli programis fargleb-Si arsebuli momwodeblebis SerCevisa da Sefasebis sis-temis gamo, aseve sawarmoSi arsebuli dasawyobebis pi-robebis gamo. Sesabamisobis sertifikatebi warmodgeni-lia TiToeuli partiisTvis
ara
safrTxeebis arsebobis alba-Toba mcirea winaswari auci-lebeli programis farglebSi arsebuli momwodeblebis Ser-Cevisa da Sefasebis sistemis gamo. Sesabamisobis sertifi-katebi warmodgenilia TiTo-euli partiisTvis
ara
wyali biologiuri safrTxe:Termotolerantuli koliformebi, saerTo koliformebi, mezofi-luri aerobuli da fa-kultaturi anaerobu-li baqteriebi
wyalSi safrTxeebis arsebo-bis albaToba mcirea imis ga-mo, rom wylis miwodeba xde-ba qalaqis centraluri wyal-momaragebis sistemiT. kompa-niis mxridan xorcieldeba wylis xarisxis perioduli Se-mowmeba gare laboratoriaSi. wylis rezervuarebis sisuf-Tave uzrunvelyofilia da-sufTavebis programiT
ara
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:nitratebi, sulfatebi, qloridebi, amiaki
ara
safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure per-sonalis higienis da qce-vis wesebis gamo
safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure per-sonalis higienis da qce-vis wesebis gamo
32 HACCP-is saxelmZRvanelo 33
II nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: xorblis puri sezamis marcvlebiT
1 2 3 4 5 6
sezamis marcvlebi
diax
biologiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:alergeni
fizikuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:
fizikuri safrTxe:ara
ara
gafueba biologiuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
ara safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea „dasufTa-vebisa da recxva/dezin-ficirebis samuSao ins-truqciis“ gamo
II nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: xorblis puri sezamis marcvlebiT
1 2 3 4 5 6
comis moWra
paTogenuri baqterie-bi mavneblebisgan
safrTxis warmoqmnis albaTo-ba mcirea „mavneblebis sakon-trolo programis“ gamo
ara
ara
langarzeganTavseba
ara
ara
biologiuri safrTxe:stafilokokebi da ko-liformebi momsaxure personalisgan
ara
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi momsa-xure personalisgan
liTonis nawilakebi co-mis dasaWrelad gamoye-nebuli inventarisgan
diax safrTxis warmoSobis da Se-sabamisad liTonis nawila-kebiT produqtis dabinZu-rebis albaToba arsebobas, ramac SeiZleba saSualo sim-Zimis ziani miayenos momxma-rebels
liTonis deteq-toris gamoyene-ba Semdgom etap-ze
ara
comisdagundaveba
biologiuri safrTxe:stafilokokebi da ko-liformebi momsaxure personalisgan
ara
qimiuri safrTxe:manqana-danadgarebis sarecxi da sadezinfeq-cio saSualebebis nar-Cenebi
ara safrTxis warmoqmnis alba-Toba mcirea `dasufTavebisa da recxva/dezinficirebis samuSao instruqciis~ gamo
fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi momsa-xure personalisgan
ara
biologiuri safrTxe:stafilokokebi da ko-liformebi momsaxure personalisgan
qimiuri safrTxe:sarecxi da sadezinfeq-cio saSualebebis nar-Ceni
safrTxis warmoqmnis alba-Toba mcirea `dasufTavebisa da recxva/dezinficirebis samuSao instruqciis~ gamo
fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi momsa-xure personalisgan
ara
seriozul safrTxes war-moadgens adamianebis-Tvis, visac alergia aqvs sezamis marcvlebze
ix. SefuTva/etike-tirebis procesi Semdeg etapze
sezamis marcvlebismoyra
biologiuri safrTxe:stafilokokebi da ko-liformebi momsaxure personalisgan
gamocxoba biologiuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:manqana-danadgarebis sarecxi da sadezinfeq-cio saSualebebis nar-Cenebi
fizikuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
gacieba biologiuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
daWra biologiuri safrTxe:stafilokokebi da ko-liformebi momsaxure personalisgan
ara
safrTxis warmoSobis alba-Toba mcirea sawarmoSi daner-gili momsaxure personalis higienis da qcevis wesebis ga-mo
safrTxis warmoSobis alba-Toba mcirea sawarmoSi daner-gili momsaxure personalis higienis da qcevis wesebis ga-mo
safrTxis warmoSobis alba-Toba mcirea sawarmoSi daner-gili momsaxure personalis higienis da qcevis wesebis ga-mo
safrTxis warmoSobis alba-Toba mcirea sawarmoSi daner-gili momsaxure personalis higienis da qcevis wesebis ga-mo
safrTxis warmoSobis alba-Toba mcirea sawarmoSi daner-gili momsaxure personalis higienis da qcevis wesebis ga-mo
safrTxis warmoSobis alba-Toba mcirea sawarmoSi daner-gili momsaxure personalis higienis da qcevis wesebis ga-mo
ara
safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure per-sonalis higienis da qce-vis wesebis gamo
safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure per-sonalis higienis da qce-vis wesebis gamo
34 HACCP-is saxelmZRvanelo 35
diax seriozul safrTxes warmoadgens adamiane-bisTvis, visac aqvsalergia sezamis marcvlebze.
II nimuSi kritikuli zRvrebi kompania: produqti: xorblis puri sezamis marcvlebiT
procesisetapi/kriti-kuli sakon-trolo wer-
tili
kriti-kuli
zRvrebi
fqvilis gacra
monitoringis procedurebi
ra rogor rodis vin
Sesworeba/ mako-reqtirebeli
qmedeba
saceris arse-boba, simTe-le da zoma
saceris sim-Telis Semow-meba
yoveli muSaobis dawyebis win da damTavrebis Sem-deg
nedleulis saamqros operatori
muSaobis dawyebis win garRveuli filtris dafiqsirebisas xdeba saceris Secvla;procesis dasrulebis Semdeg garRveuli sa-ceris dafiqsirebisas aucilebelia saceris Secvla da fqvilis xelmeore gacra
liTonis de-teqtorze ga-tareba
ara liTonis de-teqtoris Se-mowmeba
vizualuri da-kvirveba, rom liTonis de-teqtori Car-Tulia da pro-duqti masSi ga-di
procesis dawyebam-de; Semdeg saaTSi erTxel da proce-sis bolos
xazis opera-tori
Tu procesis mimdina-reobisas liTonis de-teqtori gamoirTo, maT Soris eleqtro-obis gaTiSvis gamo, maSin partiis xelaxa-li gatareba danad-garze liTonis Semcveli produqtis calke da-sawyobeba, gamokvleva da ganadgureba
comis daWris dros gamoyenebuli inven-taris Semowmeba manqana-danadgaris (liTonis deteqto-ris) gamarTulobis Semowmeba
etiketis Se-mowmeba
etiketze pro-duqtis dasaxe-lebis da ingre-dientebis wa-kiTxva
SefuTvis proce-sis dawyebis win, randomizebulad
SesafuTi xazis opera-tori
xelaxali SefuTva
damtkicebulia: TariRi:
SefuTva/etiketireba
diax
II nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: xorblis puri sezamis marcvlebiT
1 2 3 4 5 6
biologiuri safrTxe:ara
safrTxis warmoSobisa da Sesa-bamisad liTonis nawilakebiT produqtis dabinZurebis al-baToba arsebobs, ramac SeiZ-leba saSualo simZimis ziani miayenos momxmarebels
qimiuri safrTxe:ara
transpor-tireba
ara
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
diax
liTonis de-teqtorzegatareba
ara
ara
fizikuri safrTxe:liTonis nawilakebi
safrTxis warmoqmnis alba-Toba mcirea `satransporto saSualebebis dasufTavebis winaswari aucilebeli prog-ramis~ gamo
liTonis deteq-toris inspeqti-reba
kritikuli sakontrolo wertili 2
SesafuTimasala
biologiuri safrTxe:stafilokokebi da ko-liformebi sxva SesaZ-lo baqteriebi
safrTxis warmoqmnis albaTo-ba mcirea momwodeblebis Ser-Cevis da Sefasebis winaswari aucilebeli programis gamo. Sesabamisobis sertifikatebi TiToeul partias Tan axlavs
qimiuri safrTxe:saRebavebi
fizikuri safrTxe:ara
biologiuri safrTxe:ara
SefuTva/etiketireba
qimiuri safrTxe:alergeni
diax seriozul safrTxes war-moadgens adamianebis-Tvis, visac alergia aqvs sezamis marcvlebze, amdenad,aucilebelia maT gafrTxi-leba etiketis meSveobiT
kritikuli sakontrolo wertili 3
fizikuri safrTxe:ara
biologiuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:benzinisgan dabinZure-ba. sxva qimiuri saSUua-lebebi
fizikuri safrTxe:ara
damtkicebulia: TariRi:
etiketisSemowmeba
1 mm≥
36 HACCP-is saxelmZRvanelo 37
fqvilis gacris Semdeg fqvilis sisufTavis vizu-aluri gadamowmeba
II nimuSi gadamowmeba da validacia kompania: produqti: xorblis puri sezamis marcvlebiT
gadamowmebis qmedebebi
ra rodis vin
validacia
cvlaSi erTxel teqnologi
pirveladi validacia: [miuTiTeT Sesabamisi li-teratura sakanonmdeblo moTxovnebis CaTvliT]
yovelwliuri validacia: monitoringis Canawerebis da Sesworebebis Canawere-bis gadaxedva da analizi, raTa davrwmundeT rom procesi mimdinareobda kritikuli zRvrebis da-cviT, xolo zRvrebis dar-Rvevis SemTxvevaSi xdebo-da dagegmili Sesworebebis ganxorcieleba
liTonis deteqtoris da-nadgaris testireba
3 dReSi erTxel xarisxis kontrolis mene-jeri
liTonis deteqtoris da-kalibreba
TveSi erTxel xarisxis kontrolis mene-jeri
SefuTuli produqtis eti-ketis Semowmeba
yovel cvlaSi; randomize-bulad
xarisxis kontrolis mene-jeri
cvlis ganmavlobaSi war-moebuli Canawerebis gada-mowmeba
yoveli cvlis bolos xarisxis kontrolis mene-jeri
mza produqciis mikrobio-logiuri da fiziko-qimiu-ri maCveneblebi
saboloo produqciis Ti-Toeuli partia
laboranti
II nimuSi Canawerebi kompania: produqti: xorblis puri sezamis marcvlebiT
Canawerebi
kritikuli sakontrolo
wertili
monitoringis qmedebebi;Sesworeba/makoreqtirebeli qmedebebi gadamowmeba
fqvilis gacra manqana-danadgarebis momsaxurebis Jurnali fqvilis sisufTavis Semowmebis Jurnali;makoreqtirebeli qmedebebis Jurnali
damtkicebulia: TariRi:
liTonis deteqtorze ga-tareba
manqana-danadgarebis momsaxurebis Jurnali manqana-danadgarebis momsaxurebis Jur-nali;gasazomi saSualebebis dakalibrebis, damowmebis da Sedarebis Jurnali;makoreqtirebeli qmedebebis Jurnali
SefuTva/etiketireba etiketirebis Jurnali etiketirebis Jurnali;makoreqtirebeli qmedebebis Jurnali
damtkicebulia: TariRi:
Ca
na
we
re
bi
ga
da
mo
wm
e-
ba
sT
an
da
ka
v-
Si
re
bu
li
m
oq
me
de
be
bi
1) m
anqa
na-d
anad
ga-
reb
is m
oms
axu
re-
bis
Ju
rna
li
2) f
qvil
is s
isu
f-
Tav
is S
emo
wmeb
is
Ju
rna
li
3) m
ako
req
tir
ebe-
li
moqm
edeb
ebis
J
ur
nal
i
1) m
anqa
na-d
anad
ga-
reb
is m
oms
axu
re-
bis
Ju
rna
li
2) g
asaz
omi
saS
ua-
leb
ebis
dak
alib
-r
ebis
, dam
owm
ebis
d
a Se
dar
ebis
Ju
r-
nal
i
3) m
ako
req
tir
ebe-
li
moqm
edeb
ebis
J
ur
nal
i
fqv
ilis
gac
ris
S
emd
eg f
qvil
is s
i-s
uf
Tav
is v
izu
a-l
ur
i g
adam
ow
meb
a -
kvir
aSi
erT
xel
liT
on
is
de
te
qt
o-
ris
Se
mo
w-
me
ba
sac
er
is a
r-
se
bo
ba,
sim
-T
el
e d
a z
om
a
mo
ni
to
ri
ng
i
ra
ro
di
sv
in
ro
go
r
sac
er
is
sim
Te
lis
S
em
ow
me
ba
yo
ve
li
mu
Sao
bis
d
awy
eb
is
win
da
dam
-T
avr
eb
is
Se
md
eg
ne
dl
eu
-l
is s
a-am
qr
os
o
pe
ra-
to
ri
pr
oc
es
is
daw
ye
bam
-d
e;
Se
md
eg
s
aaT
Si
er
Tx
el
da
pr
oc
es
is
bo
lo
s
xaz
is
op
er
a-t
or
i
Se
sw
or
eb
a /
m
ak
or
eq
ti
re
-b
el
i m
oq
me
-d
eb
eb
i
kr
it
ik
u-
li
sa
ko
n-
tr
ol
o
we
rt
il
i
HA
CC
P-i
s g
eg
-m
aS
i m
ox
se
ni
-e
bu
li
sa
fr
-T
xe
eb
i
krit
iku
li
zR
vreb
i T
i-T
oeu
li
sa-
kont
ro
lo
z
omi
saT
vis
muSa
obi
s d
awye
bis
win
gar
Rve
ul
i f
il-
tr
is d
afiq
sir
ebi-
sas
icvl
eba
sac
eri;
pro
ces
is d
asr
ul
e-bi
s Se
mdeg
gar
Rve
u-
li
sac
eris
daf
iqsi
-r
ebis
as s
aWir
oa
sa-
cer
is S
ecvl
a d
a f
qvil
is x
elme
o-
red
gac
ra
liT
on
is
de
te
q-
to
rz
e
gat
are
ba
ara
viz
ual
ur
i d
akvi
rve
ba,
r
om
liT
o-
nis
det
eq-
to
ri
Car
-T
ul
ia d
a pr
od
uqt
i ma
sS
i g
adis
Tu
pr
oc
es
is m
im-
din
are
ob
isas
li-
To
nis
de
te
qt
or
i g
amo
irT
o,
maT
So
-r
is e
le
qt
ro
ob
is
gaT
iSv
is g
amo
, s
a-W
iro
a p
art
iis
xe
-l
axal
i g
atar
eb
a d
anad
gar
ze
;
liT
on
is S
em
cv
el
i p
ro
du
qt
is c
alk
e
das
awy
ob
eb
a, g
amo
-k
vl
ev
a d
a g
anad
-g
ur
eb
a;
co
mis
daW
ris
d
ro
s g
amo
ye
ne
bu
-l
i in
ve
nt
aris
Se
-m
ow
me
ba;
man
qan
a-d
anad
ga-
ris
(l
iTo
nis
de
-t
eq
to
ris
) g
amar
-T
ul
ob
is S
em
ow
me
-b
a
fq
vil
is
gac
ra
fi
zi
ku
ri
sa
-f
rT
xe
:u
cx
o s
xe
ul
e-
bi
fi
zi
ku
ri
sa
-f
rT
xe
:l
iTo
nis
naw
i-l
ake
bi
liT
on
is d
et
eq
to
-r
is d
anad
gar
is
te
st
ire
ba
- 3
dR
e-
Si
er
Tx
el
;l
iTo
nis
de
te
qt
o-
ris
dak
alib
re
ba
- T
ve
Si
er
Tx
el
Se
fu
Tv
a/e
tik
et
i-r
eb
a
qi
mi
ur
i s
a-
fr
Tx
e:
ale
rg
en
i (s
e-
zam
is m
arc
v-
le
bi)
dia
xe
tik
et
is
Se
mo
wm
eb
aet
iket
ze
pro
du
qtis
d
asax
ele-
bis
da
in-
gr
edie
nte-
bis
waki
Txv
a
Se
fu
Tv
is
pr
oc
es
is
daw
ye
bis
w
in
Se
saf
u-
Ti
xaz
is
op
er
a-t
or
i
xe
lax
ali
Se
fu
T-
va
Se
fu
Tu
li
pr
o-
du
qt
is e
tik
et
is
Se
mo
wm
eb
a -
yo
ve
l
cv
laS
i
1) e
tik
etir
ebis
J
ur
nal
i
2) m
ako
req
tir
ebe-
li
moqm
edeb
ebis
J
ur
nal
i
1 m
m≥
dam
tk
ice
bu
lia
:
T
ariR
i:
HACCP-is gegma kompania: produqti: xorblis puri sezamis marcvlebiT
II nimuSi
38 HACCP-is saxelmZRvanelo 39
produqtis aRweriloba distribuciis meTodi
produqtis daxasiaTebamarilxsnarSi konservirebuli mwvane lobio
ar Seicavs ucxo sxeulebs
III nimuSi - produqtis aRwera
produqti:
SefuTva: 500 ml minis qilebSi.distribuciisas ar moiTxoveba pro-duqtis transportireba macivar-man-qanebiT
miznobrivi gamoyeneba miznobrivi momxmarebeli
sakvebad mza produqti;gankuTvnilia Semdgomi gamoyenebis-Tvis kulinariaSi
ingredientebis CamonaTvali gadamuSavebis meTodebi
mwvane lobiowyalimariliSaqari
ix. `konservirebuli mwvane lobios warmoebis teqnologiuri procedura~
alergeni
Aara
damtkicebulia sursaTis uvneblobisa da xarisxis marTvis jgufis xelmZRvanelis mier:
damtkicebulia direqtoris mier:
damtkicebis TariRi:
konservirebuli mwvane lobio
40 HACCP-is saxelmZRvanelo 41
gamoyeneba SeuZlia nebismier adamians,garda Cvili bavSvebisa
produqti:
nimuSebi produqtebis mixedviT
konservirebuli
mwvane lobio
mSral da gril adgilas 3 wlis gan-mavlobaSi.mikrobiologiuri da qimiuri maCve-neblebiT Seesabameba `sanitaruli wesebi da normebi 2.3.2.000-00~-Si miTiTebul moTxovnebs
Senaxvis pirobebi
III nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: konservirebuli mwvane lobio
ingredienti/ procesis
etapi
am etapze potenciu-ri safrTxeebis war-moSoba, gakontro-leba an gamravleba
aucilebeli aris Tu ara
am potenciuri safrTxis CarT-
va HACCP–is gegmaSi?
(diax/ara)
ratom?(wina svetSi miRebuli gada-
wyvetilebis dasabuTeba. dasabuTeba unda efuZ-
nebodes safrTxis simwva-vesa da misi warmoSobis
albaTobas)
ra zomebi unda ganxorcieldes mocemuli safr-Txis prevenciis,
aRmofxvris da Semcirebisa-
Tvis?
aris es etapi kritikuli
sakontrolo wertili?
1 2 3 4 5 6
mwvane lobio biologiuri safrTxe:salmonela, eSerixia koli, listeria, klos-tridium botulinumi
saboloo produqtSi klos-tridium botulinumis arse-boba saxifaToa momxmareb-lis janmrTelobisTvis
diax
daxarisxeba biologiuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:toqsikuri elementebipesticidebiradionuklidebi
safrTxeebis arsebobis alba-Toba mcirea winaswari auci-lebeli programis fargleb-Si arsebuli momwodeblebis SerCevisa da Sefasebis siste-mis gamo, aseve sawarmoSi ar-sebuli dasawyobebis pirobe-bis gamo. Sesabamisobis ser-tifikatebi warmodgenilia TiToeuli partiisTvis
ara
boloebis mocileba, damtvreva
biologiuri safrTxe:Termotolerantuli koliformebi, saerTo koliformebi, mezofi-luri aerobuli da fa-kultaturi anaerobu-li baqteriebi da sxv.
momsaxure persnalisgan pa-Togenuri baqeriebiT pro-duqtis dabinZurebis alba-Toba umniSvneloa sawarmoSi moqmedi `personalis higie-nis da qcevis wesebis~ gamo
ara
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:nitratebi, sulfatebi, qloridebi, amiaki da sxv.
ara
III nimuSi – konservirebuli mwvane lobios warmoebis teqnologiuri bloksqema
1.lobios miReba15. marilxsnaris
damateba14. marilxsnaris
momzadeba
11. wyali
12. marili
13. Saqari
2. pirveladi daxa-risxeba
3. boloebis moci-leba, damtvreva
5. blanSireba
7. recxva
8. gadarCeva
10. qilebSi Calageba
9. qilebis miReba, inspeqtireba,
recxva
6. wyali
4. narCeni
16. zedmeti haeris amotumbva
18. moxufva
19. sterilizacia
20. gagrileba
21. qilebis inspeq-tireba
23. etiketireba
22. Seusabamo produqti
24. dasawyobeba
sterilizacia momdevno etap-ze
ara
fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi
diax saboloo produqtSi moxved-rilma ucxo sxeulebma SesaZ-lebelia ziani miayenos mom-xmarebels
gadarCeva Sem-deg etapebze
ara
biologiuri safrTxe:paTogenebi momsaxure personalisgan
qimiuri safrTxe:ara
momsaxure persnalisgan pa-Togenuri baqteriebiT pro-duqtis dabinZurebis alba-Toba umniSvneloa sawarmoSi moqmedi `personalis higieni-sa da qcevis wesebis~ gamo
fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi momsa-xure personalisgan
ara
wyali wyalSi safrTxeebis arsebo-bis albaToba mcirea imis ga-mo, rom wylis miwodeba xdeba qalaqis centraluri wyal-momaragebis sistemiT. kompa-niis mxridan xorcieldeba wylis uvneblobis paramet-rebis perioduli Semowmeba gare laboratoriaSi. wylis rezervuarebis sisufTave uzrunvelyofilia dasufTa-vebis programiT
ara
17. xufi
42 HACCP-is saxelmZRvanelo 43
III nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: konservirebuli mwvane lobio
kompania: produqti: konservirebuli mwvane lobio
1 2 3 4 5 6
fizikuri safrTxe:ara
blanSireba
mniSvnelovani safexuria baqteriis ganadgurebis-Tvis da mtvrisa da WuW-yis moSorebisTvis
diax
ara
biologiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:minis namsxvrevi
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
recxva biologiuri safrTxe:baqteriebi
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi
recxvis procedu-ris dacva, sakmarisi raodenobis wyliT wnevis qveS
kritikuli sakontrolo wertili 1
gadarCeva biologiuri safrTxe:stafilokokebi da ko-liformebi momsaxure personalisgan
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi
ara
minis qilebi biologiuri safrTxe:paTogenuri baqteriebi
qimiuri safrTxe:ara
ara
ara
ara
diax saboloo produqtSi mox-vedrilma ucxo sxeulebma SesaZlebelia ziani miaye-nos momxmarebels
produqtis gadar-Ceva da ucxo sxeu-lebis amoReba
kritikuli sakontrolo wertili 2
safrTxis warmoSobis albaToba mcirea saimedo momwodeblebis SerCevis da damtkicebis winaswari aucilebeli programis gamo da aseve minis qile-bis inspeqtirebis da rec-xvis instruqciis gamo
safrTxis warmoSobis albaToba mcirea saimedo momwodeblebis SerCevis da damtkicebis winaswari aucilebeli programis gamo da aseve minis qile-bis inspeqtirebis da rec-xvis instruqciis gamo
minis qilebis inspeqtireba, recxva
biologiuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:minis namsxvrevi
ara safrTxis warmoSobis albaToba mcirea qile-bis inspeqtirebis da recxvis instruqciis gamo
III nimuSi safrTxis analizi
1 2 3 4 5 6
qilebSi Calageba
marilxsnaris momzadeba
ara
ara
biologiuri safrTxe:stafilokokebi da ko-liformebi momsaxure personalisgan
ara
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
marili
ara safrTxeebis arsebobis alba-Toba mcirea winaswari auci-lebeli programis fargleb-Si arsebuli momwodeblebis SerCevisa da Sefasebis siste-mis gamo, aseve sawarmoSi ar-sebuli dasawyobebis pirobe-bis gamo. Sesabamisobis ser-tifikatebi warmodgenilia TiToeuli partiisTvis
ara safrTxeebis arsebobis alba-Toba mcirea winaswari auci-lebeli programis fargleb-Si arsebuli momwodeblebis SerCevisa da Sefasebis siste-mis gamo, aseve sawarmoSi ar-sebuli dasawyobebis pirobe-bis gamo. Sesabamisobis ser-tifikatebi warmodgenilia TiToeuli partiisTvis
fizikuri safrTxe:ucxo nawilakebi
biologiuri safrTxe:stafilokokebi da ko-liformebi momsaxure personalisgan
ara
biologiuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
Saqari biologiuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:toqsiuri elementebi, pesticidebi, radio-nuklidebi
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi
marilxsnaris damateba
biologiuri safrTxe:stafilokokebi da ko-liformebi momsaxure personalisgan
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi momsa-xure personalisgan
ara
safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure per-sonalis higienis da qce-vis wesebis gamo
safrTxis warmoSobis albaTo-ba mcirea sawarmoSi danergi-li momsaxure personalis hi-gienis da qcevis wesebis gamo
safrTxis warmoSobis albaTo-ba mcirea sawarmoSi danergi-li momsaxure personalis hi-gienis da qcevis wesebis gamo
safrTxis warmoSobis albaTo-ba mcirea sawarmoSi danergi-li momsaxure personalis hi-gienis da qcevis wesebis gamo
safrTxis warmoSobis albaTo-ba mcirea sawarmoSi danergi-li momsaxure personalis hi-gienis da qcevis wesebis gamo
safrTxis warmoSobis albaTo-ba mcirea sawarmoSi danergi-li momsaxure personalis hi-gienis da qcevis wesebis gamo
44 HACCP-is saxelmZRvanelo 45
III nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti:konservirebuli mwvane lobio
1 2 3 4 5 6
sterilizacia kritikuli sakontrolo wertili 3
moxufva
biologiuri safrTxe:salmonela, eSerixia koli, listeria, klos-tridium botulinumi
diax
zedmeti haerisamotumbva
biologiuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
xufi biologiuri safrTxe: paTogenuri baqteriebi
qimiuri safrTxe:ara
ara safrTxis warmoSobis alba-Toba mcirea momwodeblebis SerCevis programis gamo, gar-da amisa teqnologiuri pro-cesi uzrunvelyofs paToge-nuri baqteriebis kontrols
fizikuri safrTxe:ara
biologiuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
steriliza-cia
saboloo produqtSi klos-tridium botulinumis arse-boba saxifaToa momxmareb-lis janmrTelobisTvis
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
qilebis ins-peqtireba
biologiuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:minis namsxvrevi
minis qilebis inspeqtirebis instruqciis gamo safrTxis warmoSobis albaToba mcirea
ara
etiketireba biologiuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
dasawyobeba biologiuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
gagrileba biologiuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
1 2 3 4 5 6
III nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: konservirebuli mwvane lobio
fizikuri safrTxe:ara
damtkicebulia: TariRi:
46 HACCP-is saxelmZRvanelo 47
III nimuSi kritikuli zRvrebi kompania: produqti: konservirebuli mwvane lobio
procesisetapi/kriti-kuli sakon-trolo wer-
tili
kriti-kuli
zRvrebi
gadarCeva
monitoringis procedurebi
ra rogor rodis vin
Sesworeba/ mako-reqtirebeli
qmedeba
ucxo sxeule-bis arseboba
vizualuri da meqanikuri ga-darCeviT
yoveli partiis mi-Rebisa da gadamu-Savebisas
gadasarCevi ubnis muSebi
xelmeore gadarCeva
sterili-zacia
[miuTiTeT steriliza-ciis is re-Jimi (min temperatu-ra da xan-grZlivoba), romlis pi-robebSic klostri-dium botu-linumi Sem-cirdeba
1210 jer]
steriliza-ciis reJimi (temperatu-ra, xangrZli-voba)
TermometriT da saaTiT
sterilizaciis yo-veli procesisas
steriliza-ciis opera-tori
xelmeore sterili-zacia
ucxo sxeule-bis arseboba
vizualurad periodulad recxvis Semdeg
pasuxismge-beli piri
recxvis gameoreba
damtkicebulia: TariRi:
ucxo sxe-ulebis ararsebo-ba
recxva lobios srulyofi-li garecxva
produqtis gadarCevis xarisxi
III nimuSi gadamowmeba da validacia kompania: produqti: konservirebuli mwvane lobio
gadamowmebis qmedebebi
ra rodis vin
validacia
yoveli partiisas teqnologi, laboratoriis TanamSromeli
pirveladi validacia: [mi-uTiTeT Sesabamisi lite-ratura, sakanonmdeblo moTxovnebi da sxva saTana-do wyaro, romelic adas-turebs safrTxis anali-zis, kritikuli zRvrebis da sakontrolo zomebis dawesebis efeqturobas]
yovelwliuri validacia: monitoringis Canawerebis da Sesworebebis Canawere-bis gadaxedva da analizi, raTa davrwmundeT rom procesi mimdinareobda kritikuli zRvrebis dac-viT, xolo zRvrebis darR-vevis SemTxvevaSi xdeboda dagegmili Sesworebebis ganxorcieleba
gasazomi saSualebebis (Termometris, saaTis, manometris) dakalibreba, damowmeba
3 TveSi erTxel xarisxis kontrolis mene-jeri
monitoringis Canawerebis gadamowmeba
yoveli partiisas xarisxis kontrolis mene-jeri
mza produqciis mikrobio-logiuri da qimiuri maCve-neblebi
yoveli partiisas laboranti
damtkicebulia: TariRi:
III nimuSi Canawerebi kompania: produqti: konservirebuli mwvane lobio
Canawerebi
kritikuli sakontrolo
wertili
monitoringis qmedebebi;Sesworeba/makoreqtirebeli qmedebebi gadamowmeba
gadarCeva produqtis gadarCevis Jurnali produqtis gadarCevis Jurnali
damtkicebulia: TariRi:
sterilizacia sterilizaciis Jurnali sterilizaciis Jurnali;manqana-danadgarebis momsaxurebis Jur-nali;gasazomis saSualebebis dakalibrebis, damowmebis da Sedarebis Jurnali;mza produqciis laboratoriuli testi-rebis Jurnali
recxva wneva, wylis raodenoba wnevis cxrili
48 HACCP-is saxelmZRvanelo 49
Ca
na
we
re
bi
ga
da
mo
wm
e-
ba
sT
an
da
ka
v-
Si
re
bu
li
m
oq
me
de
be
bi
pro
du
qtis g
adar
-Cevis J
ur
nali
ster
iliz
aciis
Ju
rnal
i;
manqana-danad
gar
e-bis mo
msaxur
ebis J
ur
nali;
gasaz
omi saSu
ale-
bebis dakal
ibreb-
is, damo
wmebisa da
Sedar
ebis Ju
rna-
li;
mza pr
od
uqc
iis l
abor
ato
riu
li
test
irebis J
ur
na-l
i
1) pr
od
uqt
is g
a-d
arCevis
xaris
xis
gad
amow
meba - kvi-
raS
i erT
xel2
) monit
or
ingis
Ca-naw
ereb
is g
adamo
w-
meba - kvir
aSi er
T-
xel
st
er
ili-
zac
iis r
e-
Jim
i (te
m-
pe
rat
ur
a, x
ang
rZ
li-
vo
ba)
mo
ni
to
ri
ng
i
ra
ro
di
sv
in
ro
go
r
viz
ual
ur
i d
a me
qan
i-k
ur
i ga-
dar
Cev
iT
yo
ve
li
par
tiis
mi-
Re
bis
a da
gad
amu
Sa-
ve
bis
as
gad
asar-
Cevi ub-
nis mu-
Sebi
st
er
ili-
zac
iis y
o-
ve
li p
ro
-c
es
isas
st
er
i-l
izac
i-is
op
e-
rat
or
i
Se
sw
or
eb
a /
ma
ko
re
qt
ir
e-
be
li
mo
qm
e-
de
be
bi
kr
it
ik
u-
li
sa
ko
n-
tr
ol
o
we
rt
il
i
HA
CC
P-i
s g
eg
-m
aS
i m
ox
se
ni
-e
bu
li
sa
fr
-T
xe
eb
i
krit
ikul
i z
Rvr
ebi Ti-
To
eul
i sa-ko
ntr
ol
o
zo
misaTvis
xelmeo
re gad
arCeva
st
er
ili-
zac
ia[m
iuT
i-T
eT
st
e-
ril
iza-
ciis
is
re
Jim
i (m
inim
a-l
ur
i te
m-
pe
rat
ur
a d
a xan
gr
-Z
liv
ob
a), r
om
lis
p
iro
be
b-
Sic
kl
os
-t
rid
ium
b
ot
ul
i-n
um
i Se
m-
cir
de
ba
12
10
je
r]
Ter
momet
-r
iT d
a sa-
aTiT
xe
lm
eo
re
st
er
i-l
izac
ia
gad
arCe
-v
a
uc
xo
sx
e-
ul
eb
is
arar
se
bo
-b
a
fi
zi
ku
ri
sa
-f
rT
xe
:u
cx
o s
xe
ul
e-
bi
bi
ol
og
iu
ri
s
af
rT
xe
:s
alm
on
el
a, e
Se
rix
ia ko
li,
lis
te
ria,
kl
os
tr
idiu
m
bo
tu
lin
um
i
1) g
asaz
om
i saS
ua-
le
be
bis
gad
amo
wm
e-
ba, d
akal
ibr
eb
a, d
amo
wm
eb
a - 3 T
ve
Si
er
Tx
el
2) m
on
ito
rin
gis
Can
awe
re
bis
gad
a-m
ow
me
ba - k
vir
aSi
er
Tx
el
3
) mz
a pr
od
uq
ciis
l
abo
rat
or
iul
i t
es
tir
eb
a - Tv
eS
i e
rT
xe
l
re
cx
va
sak
mar
isi
wy
lis
Wav
-l
is w
ne
va
da r
aod
e-
no
ba
wy
lis
wn
ev
a d
a rao
de
-n
ob
a
manomet
eri
da viz
ua-
lu
ri
ran
do
mi-
ze
bu
lad
pas
ux
is-
mg
eb
el
i p
iri
re
cx
vis
gam
eo
re
-b
ak
alib
rac
ia - 3 T
ve
-S
i er
Tx
el
, re
cx
vis
v
er
ifik
acia -
cv
laS
i ram
de
nj
er
-m
e
wylis wnevis Canawe-
rebi, kal
ibrac
iis Canawer
ebi
uc
xo
sx
e-
ul
eb
is
ars
eb
ob
a
bi
ol
og
iu
ri
s
af
rT
xe
:s
xv
adas
xv
a
HACCP-is gegma kompania: produqti: konservirebuli mwvane lobio
II nimuSi
dam
tk
ice
bu
lia: T
ariR
i:
50 HACCP-is saxelmZRvanelo 51
nimuSebi produqtebis mixedviT
produqti:
nimuSebi produqtebis mixedviT
broileris qaTami
produqtis aRweriloba distribuciis meTodi
produqtis daxasiaTeba gayinuli qaTami
mikrobiologiuri da qimiuri maCveneb-lebiT Seesabameba `sanitaruli wesebi da normebi 2.3.2.000-00~-Si miTiTebul moTxovnebs
ar Seicavs ucxo sxeulebs
IV nimuSi - produqtis aRwera
produqti:
SefuTva: 800, 1000 da 1200 g-ian po-lieTilenis parkSi hermetulad Sefu-Tuli distribucia xorcieldeba macivar-
manqaniT ara umetes +4°C temperatu-ris pirobebSi
miznobrivi gamoyeneba miznobrivi momxmarebeli
produqti saWiroebs damatebiT gada-muSavebas
gamoyeneba SeuZlia nebismier adamians, garda Cvili bavSvebisa
ingredientebis CamonaTvali gadamuSavebis meTodebi
gayinuli qaTamigayinuli qaTmis nawilebi
ix. `gayinuli qaTmis warmoebis teqno-logiuri procedura~
alergeni
cxoveluri cila (Sesabamisi gafr-Txileba aRniSnulia etiketze)
damtkicebulia sursaTis uvneblobisa da xarisxis marTvis jgufis xelmZRvanelis mier:
damtkicebulia direqtoris mier:
damtkicebis TariRi:
broileris qaTami
IV nimuSi - broileris qaTmis warmoebis teqnologiuri bloksqema
8. cximovani jir-kvlis mocileba,kisris motexva,
saylapavis xvre-lis gasufTaveba,
gaReba
9. reqtumisgaxsna
10. Sinagani orga-noebis amoReba
11. postmortuliinspeqtireba
12. filtvis/Ci-Caxvis amoReba/
kisris kanis moZroba
13. gulisa daRviZlisamoReba
22. saboloogadafuTva
23. sabolooproduqtis
Senaxva
24. distibucia
14. kuWis garsis,nAawlavebis
amoReba
15. sabolookontroli/gam-
zadeba
16. saboloogarecxva
17. gagrileba
18. Signeulobisgagrileba
19. tanis daWra
20. SefuTva
21. produqtisSenaxva
1. qaTmis miReba
2. antimorten inspeqtireba
3. atvirTva/Ca-mokideba
4. gabrueba/dakv-la/sisxlgadi-
neba
5. damduRvra
6. frTebis gasufTaveba
7. garecxva, Tavismocileba, fexis mocileba, kvlav
Camokideba
52 HACCP-is saxelmZRvanelo 53
Senaxvis pirobebi
o 4 C temperaturis pirobebSi 1 Tve
1 2 3 4 5 6
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
frTebis gasufTaveba
biologiuri safrTxe:biologiuri safrTxe:baqteriis migracia
qimiuri safrTxe:ara
TiTebis gasufTa-veba; TiTebis ga-recxva
danebis sterili-
zacia 82°C;
danebis sterili-
zacia 82°C;
garecxva, Tavis moci-leba, fexis mocileba, kvlav Camo-kidva
biologiuri safrTxe:baqteria
fizikuri safrTxe:ara
diax biologiuri safrTxis arseboba saxifaToa momx-mareblis janmrTelobis-Tvis
IV nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: broileris qaTami
ingredienti/ procesis
etapi
am etapze potenciu-ri safrTxeebis war-moSoba, gakontro-leba an gamravleba
aucilebeli aris Tu ara
am potenciuri safrTxis CarT-
va HACCP–is gegmaSi?
(diax/ara)
ratom?(wina svetSi miRebuli gada-
wyvetilebis dasabuTeba. dasabuTeba unda efuZ-
nebodes safrTxis simwva-vesa da misi warmoSobis
albaTobas)
ra zomebi unda ganxorcieldes
mocemuli safrT-xis prevenciis, aRmofxvrisda Semcirebisa-
Tvis?
aris es etapi kritikuli
sakontrolo wertili?
1 2 3 4 5 6
cxovelis miReba da mopyroba
biologiuri safrTxe:baqteria,virusi, paraziti
safrTxis warmoSobis alba-Toba mcirea saimedo momwo-deblebis SerCevis gamo. da-yovneba, xarisxis uzrunvel-yofa, fermerebTan dadebu-li kontraqti, fermerTa sa-ukeTeso praqtika, veteri-narTa saukeTeso praqtika
diax
fizikuri safrTxe:sxvadasxva
dayovneba, xarisxis uzrun-velyofa, fermerebTan dade-buli kontrati, fermerTa saukeTeso praqtika, veteri-narTa saukeTeso praqtika
ara
antemorten inspeqtireba
biologiuri safrTxe:baqteria,virusi, para-ziti
qimiuri safrTxe:narCenebi
dayovneba, xarisxis uzrun-velyofa, fermerebTan dade-buli kontrati, fermerTa saukeTeso praqtika, veteri-narTa saukeTeso praqtika
diax
gabrueba/ dakvla/ sis-xlis gadi-neba
biologiuri safrTxe:baqteria, virusi, para-ziti
biologiuri safrTxis arse-boba saxifaToa momxmareb-lis janmrTelobisTvis
diax
diax
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
Sinagani orga-noebis amoReba Semdeg etapze
ara
aradiax Sinagani orga-noebis amoReba Semdeg etapze
biologiuri safrTxis arse-boba saxifaToa momxmareb-lis janmrTelobisTvis
saTanado ante-morten inspeq-tireba TiTeu-li frinvelis
ara
ara
ara
ara
safrTxeebis arsebobis alba-Toba mcirea antemorten ins-peqtirebis winawari proce-duris gamo
atvirTva/ Camokideba
biologiuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
danebis steri-
lizacia 82°C
wylis regularu-li Secvla, wylis qlorireba, aR-Wurvilobis higi-enuri mgdomare-obis dacva
fizikuri safrTxe:AZvlis fragmentebi
Zvlis fragmentebis mocile-ba Semdgomi gasufTavebisas Sordeba
damduRvra biologiuri safrTxe:kanis baqteria
biologiuri safrTxis arse-boba saxifaToa momxmareb-lis janmrTelobisTvis
frTebidan migrirebuli baqteriebi janmrTelo-bisTvis saxifaToa
ara
ara
ara
fizikuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:qimiuri safrTxe:detergentis narCenebi
ara jvaredini dabinZurebis acileba magididan, wylis Wavlis wneva, qlorireba
cximovani jirkvlis mocileba, kisris mo-texva, sayla-pavis xvre-lis gasuf-Taveba, gaRe-ba
biologiuri safrTxe:baqteria
biologiuri safrTxis arseboba saxifaToa momx-mareblis janmrTelobis-Tvis
diax
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
reqtumis gaxsna
biologiuri safrTxe:baqteria
diax biologiuri safrTxis arseboba saxifaToa momx-mareblis janmrTelobis-Tvis
Sesabamisi SimSilo-bis periodis dacva, danebis steriliza-cia , arsebuli pro-ceduris dacva cxo-velTa mokvlaze
ara
fizikuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
Sianagani organoebis amoReba
biologiuri safrTxe:baqteria
fizikuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
diax dazianebuli nawlavidan gadmosuli SigTavsi saxi-faToa momxmareblis jan-mrTelobisaTvis
aRWurvilobis Se-mowmeba, treningi, tanis vizualuri Semowmeba
kritikuli sakontrolo wertili 1 (b)
postmortu-li inspeqti-reba
biologiuri safrTxe:baqteria
ara safrTis arseboba mcirea dawesebuli moTxivnebis gamo
qimiuri safrTxe:narCenebi
ara safrTis arseboba mcirea dawesebuli moTxivnebis gamo
1 2 3 4 5 6
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
frTebis gasufTaveba
biologiuri safrTxe:baqteriis migracia
qimiuri safrTxe:ara
TiTebis gasufTa-veba; TiTebis ga-recxva
danebis sterili-
zacia 82°C
danebis sterili-
zacia 82°C
garecxva, Tavis moci-leba, fexis mocileba, kvlav Camo-kidva
biologiuri safrTxe:baqteria
fizikuri safrTxe:ara
diax biologiuri safrTxis arseboba saxifaToa momx-mareblis janmrTelobis-Tvis
ingredienti/ procesis
etapi
am etapze potenciu-ri safrTxeebis war-moSoba, gakontro-leba an gamravleba
aucilebeli aris Tu ara
am potenciuri safrTxis CarT-
va HACCP–is gegmaSi?
(diax/ara)
ratom?(wina svetSi miRebuli gada-
wyvetilebis dasabuTeba. dasabuTeba unda efuZ-
nebodes safrTxis simwva-vesa da misi warmoSobis
albaTobas)
ra zomebi unda ganxorcieldes mocemuli safr-Txis prevenciis,
aRmofxvris da Semcirebisa-
Tvis?
aris es etapi kritikuli
sakontrolo wertili?
1 2 3 4 5 6
qaTmis miReba
biologiuri safrTxe:baqteria, virusi, paraziti
safrTxis warmoSobis alba-Toba mcirea saimedo momwo-deblebis SerCevis gamo. da-yovneba, xarisxis uzrunvel-yofa, fermerebTan dadebu-li kontraqti, fermerTa sa-ukeTeso praqtika, veteri-narTa saukeTeso praqtika
diax
fizikuri safrTxe:sxvadasxva
dayovneba, xarisxis uzrun-velyofa, fermerebTan dade-buli kontraqti, fermerTa saukeTeso praqtika, veteri-narTa saukeTeso praqtika
ara
antemorten inspeqtireba
biologiuri safrTxe:baqteria, virusi, para-ziti
qimiuri safrTxe:narCenebi
dayovneba, xarisxis uzrun-velyofa, fermerebTan dade-buli kontraqti, fermerTa saukeTeso praqtika, veteri-narTa saukeTeso praqtika
diax
gabrueba/ dakvla/ sis-xlis gadi-neba
biologiuri safrTxe:baqteria, virusi, para-ziti
biologiuri safrTxis arse-boba saxifaToa momxmareb-lis janmrTelobisTvis
diax
diax
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:sxvadasxva
qimiuri safrTxe:ara
Sinagani orga-noebis amoReba Semdeg etapze
ara
aradiax Sinagani orga-noebis amoReba Semdeg etapze
biologiuri safrTxis arse-boba saxifaToa momxmareb-lis janmrTelobisTvis
saTanado ante-morten inspeq-tireba TiToe-uli frinvelis
ara
ara
ara
ara
ara
safrTxeebis arsebobis alba-Toba mcirea antemorten ins-peqtirebis winaswari proce-duris gamo
atvirTva/ Camokideba
biologiuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
danebis steri-
lizacia 82°C
wylis regularu-li Secvla, wylis qlorireba, aR-Wurvilobis higi-enuri mgdomare-obis dacva
fizikuri safrTxe:AZvlis fragmentebi
Zvlis fragmentebis mocile-ba Semdgomi gasufTavebisas Sordeba
damduRvra biologiuri safrTxe:kanis baqteria
biologiuri safrTxis arse-boba saxifaToa momxmareb-lis janmrTelobisTvis
frTebidan migrirebuli baqteriebi janmrTelo-bisTvis saxifaToa
ara
ara
ara
fizikuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:detergentis narCenebi
ara jvaredini dabinZurebis acileba magididan, wylis Wavlis wneva, qlorireba
cximovani jirkvlis mocileba, kisris mo-texva, sayla-pavis xvre-lis gasuf-Taveba, gaRe-ba
biologiuri safrTxe:baqteria
biologiuri safrTxis arseboba saxifaToa momx-mareblis janmrTelobis-Tvis
diax
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
reqtumis gaxsna
biologiuri safrTxe:baqteria
diax biologiuri safrTxis arseboba saxifaToa momx-mareblis janmrTelobis-Tvis
Sesabamisi SimSilo-bis periodis dacva, danebis steriliza-cia, arsebuli pro-ceduris dacva cxo-velTa mokvlaze
ara
fizikuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
Sinagani organoebis amoReba(eviscera-cia)
biologiuri safrTxe:baqteria
fizikuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
diax dazianebuli nawlavidan gadmosuli SigTavsi saxi-faToa momxmareblis jan-mrTelobisaTvis
aRWurvilobis Se-mowmeba, treningi, tanis vizualuri Semowmeba
kritikuli sakontrolo wertili 1
postmortu-li inspeqti-reba
biologiuri safrTxe:baqteria
ara safrTis arseboba mcirea dawesebuli moTxovnebis gamo
qimiuri safrTxe:narCenebi
ara safrTis arseboba mcirea dawesebuli moTxovnebis gamo
IV nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: broileris qaTami
54 HACCP-is saxelmZRvanelo 55
diax
1 2 3 4 5 6
qimiuri safrTxe:ara
tanis daWra biologiuri safrTxe:baqteria
fizikuri safrTxe:ara
diax
safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure per-sonalis higienis da qce-vis wesebis gamo
1 2 3 4 5 6
filtvis/Ci-Caxvis amoRe-ba/kisris ka-nis moZroba
biologiuri safrTxe:baqteria
diax
gulisa da RviZlis amo-Reba
biologiuri safrTxe:baqteria, naRveli
diax
qimiuri safrTxe:arafizikuri safrTxe:ara
garecxva, Tana-mSromelTa tre-ningi, aRWurvi-lobis sterili-zacia, procesis Seneleba, xele-bis dabana, Sim-Silobis perio-dis dacva
ara
ara
saboloo kon-troli/gam-zadeba
biologiuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
sivrce, simaRle,temperaturis kontroli, ga-grilebis mateba
tanis gagrileba
biologiuri safrTxe:baqteria, salmonela,kampilobaqteria
salmonela, kampilobaqteri-is arseboba saxifaToa momx-mareblis janmrTelobisTvis
ara
fizikuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:detergentis narCene-bi
ara
ara
ara
biologiuri safrTxe:baqteria
qimiuri safrTxe:sxvadasxva
fizikuri safrTxe:sxvadasxva
produqtis Senaxva
biologiuri safrTxe:baqteria
diax baqteriebis zrdis mate-ba
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
biologiuri safrTxis arse-boba saxifaToa momxmareb-lis janmrTelobisTvis
naRvlisbuStis amoRebis sa-Tanado treningi, dakvirve-ba/daTvaliereba
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
kuWis garsis, nawlavebis amoReba
biologiuri safrTxe:baqteria
ara mTlianad xdeba am organoe-bis mocileba da Semdgom wylis WavliT gasufTaveba
qimiuri safrTxe:arafizikuri safrTxe:qva, sakvebi
ara mTlianad xdeba am organoe-bis mocileba da Semdgom wylis WavliT gasufTaveba
saboloo garecxva
biologiuri safrTxe:baqteria
ara qlorireba, wnevis kontroli, wylis raodenoba
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure personalis higienis da qcevis wesebis gamo
SefuTva baqteriebis migracia SesafuTi masalidan
safrTxis warmoqm-nis albaToba mcirea dawesebuli Semosu-li SesafuTi masalis kontrolis proce-duriT, momwodeb-lis sertifikatis da kontraqtis mi-xedviT, masalis sa-Tanado dasawyobe-biT
safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea dawesebu-li Semosuli SesafuTi masalis kontrolis pro-ceduriT, momwodeblis sertifikatis da kon-traqtis mixedviT, masa-lis saTanado dasawyobe-biT
ara
temperaturis kon-troli
kritikuli sakontrolo wertili 3
fizikuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
Signeulobis gagrileba
biologiuri safrTxe:baqteria, salmonela,kampilobaqteria
sivrce, simaRle,temperaturis kontroli, ga-grilebis mateba
diax
saboloo ga-dafuTva
biologiuri safrTxe:baqteria
diax jvaredini kontaminacia pirveladi SesafuTi ma-salis dazianebis gamo
SefuTvis saTanado proceduris arse-boba
ara
safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea dawesebu-li Semosuli SesafuTi masalis kontrolis pro-ceduriT, momwodeblis sertifikatis da kon-traqtis mixedviT, masa-lis saTanado dasawyobe-biT
IV nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: broileris qaTami
IV nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: broileris qaTami
kritikuli sakontrolo wertili 2
salmonela, kampilobaqteri-is arseboba saxifaToa momx-mareblis janmrTelobisTvis
56 57 HACCP-is saxelmZRvanelo
kritikuli sakontrolo wertili 2
1 2 3 4 5 6
saboloo produqtis Senaxva
biologiuri safrTxe:baqteria
diax
qimiuri safrTxe:sxvadasxva
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
distribucia biologiuri safrTxe:baqteria
ara
ara
safrTxis warmoqmnis alba-Toba mcirea distribuciis dadgenili wesis dacvis gamo
qimiuri safrTxe:ara
ara
ara
safrTxis warmoqmnis alba-Toba mcirea dawesebuli Se-mosuli SesafuTi masalis kontrolis proceduriT, momwodeblis sertifikatis da kontraqtis mixedviT, ma-salis saTanado dasawyobe-biT
fizikuri safrTxe:sxvadasxva
safrTxis warmoqmnis alba-Toba mcirea dawesebuli Se-mosuli SesafuTi masalis kontrolis proceduriT, momwodeblis sertifikatis da kontraqtis mixedviT, ma-salis saTanado dasawyobe-biT
biologiuri safrTxis arse-boba saxifaToa momxmareb-lis janmrTelobisTvis
fizikuri safrTxe:ara
temperaturis kontroli
damtkicebulia: TariRi:
kritikuli zRvrebi
procesisetapi/kriti-kuli sakon-trolo wer-
tili
kriti-kuli
zRvrebi
Sinagani organoebis amoReba
monitoringis procedurebi
ra rogor rodis vin
Sesworeba/mako-reqtirebeli
qmedeba
dazianebuli nawlavi
vizualuri daTvaliere-biT
yovel 60 wuTSi operatori
operatori
avtomaturi danadga-ri/maregulirebeli,xazidan amoReba
gagrileba < 4 °C gagrilebis temperatura
avtomaturi kontroli
permanentuli droisa da tempera-turis regulireba
damtkicebulia: TariRi:
dauziane-beli naw-lavi
operatori
operatori
Sinagani or-ganoebis gag-rileba
< 3 °C gagrilebis temperatura
sawyobis tem-peratura
avtomaturi kontroli
avtomaturi kontroli
permanentuli
permanentuli
droisa da tempera-turis regulireba
droisa da tempera-turis regulireba
produqtis Senaxva Sina-gani organo-ebis Senaxva
< 3 °C
< 4.4 °C
TviTCamweri monitoris Ca-nawerebi evisceraciaze
gadamowmeba da validacia
gadamowmebis qmedebebi
ra rodis vin
validacia
yoveldRiurad xarisxis uzrunvelyofis TanamSromeli
xarisxis uzrunvelyofis TanamSromeli
xarisxis uzrunvelyofis TanamSromeli
pirvelad validacia:[miu-TiTeT Sesabamisi litera-tura sakanonmdeblo moT-xovnebis CaTvliT] yovelwliuri validacia: monitoringis Canawerebis da Sesworebebis Canawere-bis gadaxedva da analizi, raTa davrwmundeT rom pro-cesi mimdinareobda kriti-kuli zRvrebis dacviT, xo-lo zRvrebis darRvevis SemTxvevaSi xdeboda dageg-mili Sesworebebis ganxor-cieleba
TviTCamweri monitoris Ca-nawerebi gagrilebis tem-peraturaze
cvlaSi erTxel,yoveldRiurad
cvlaSi erTxel,yoveldRiurad
TviTCamweri monitoris Ca-nawerebi sawyobis tempera-turaze
damtkicebulia: TariRi:
IV nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: broileris qaTami
IV nimuSi kompania: produqti: broileris qaTami
IV nimuSi kompania: produqti: broileris qaTami
58 HACCP-is saxelmZRvanelo 59
IV nimuSi Canawerebi kompania: produqti: broileris qaTami
Canawerebi
kritikuli sakontrolo
wertili
monitoringis qmedebebi;Sesworeba/makoreqtirebeli qmedebebi gadamowmeba
Sinagani organoebis amoReba (evisceracia)
yoveldRiuri Canawerebis YJurnali saboloo inspeqtirebis Jurnali,makoreqtirebeli qmedebebis Jurnali
damtkicebulia: TariRi:
tanis gagrileba yoveldRiuri Canawerebis YJurnali tempera-turaze, remontis Jurnali
yoveldRiuri Canawerebis YJurnali tempera-turaze, remontis Jurnali
temperaturis aRricxvis Jurnali,makoreqtirebeli qmedebebis Jurnali
temperaturis aRricxvis Jurnali,makoreqtirebeli qmedebebis Jurnali
produqtis Senaxva Canawerebis Jurnali sawyobis temperatu-raze;yovelTviuri Canawerebi aRebul nimuSze
Sinagani organoebis ga-grileba
temperaturis aRricxvis Jurnali,makoreqtirebeli qmedebebis Jurnali
HACCP-is gegma kompania: produqti: broileris qaTami
IV nimuSi
Ca
na
we
re
bi
ga
da
mo
wm
e-
ba
sT
an
da
ka
v-
Si
re
bu
li
m
oq
me
de
be
bi
1) y
ove
ld
Riu
ri
Ca-
nawe
reb
is YJ
ur
nal
i2)
sab
ol
oo
ins
peq-
tir
ebis
Ju
rna
li
3) m
ako
req
tir
ebel
i mo
qmed
ebeb
is J
ur
-na
li
1) y
ove
ld
Riu
ri
Ca-
nawe
reb
is YJ
ur
nal
i t
empe
rat
ur
aze
2) r
emo
ntis
Ju
rna
li
3) t
empe
rat
ur
is a
R-
ric
xvis
Ju
rna
li
4) m
ako
req
tir
ebel
i mo
qmed
ebeb
is J
ur
na-
li
Tvi
TCa
mwer
i mo
ni-
to
ris
Can
awer
ebi
evis
cer
acia
ze
yo-
vel
dR
iur
ad
gag
ril
eb
is
te
mp
er
a-t
ur
a
daz
ian
eb
u-
li
naw
lav
i
mo
ni
to
ri
ng
i
ra
ro
di
sv
in
ro
go
r
viz
ual
u-
ri
daT
va-
lie
re
biT
yo
ve
l 6
0
wu
TS
io
pe
ra-
to
ri
op
er
a-t
or
ip
er
man
en
-t
ul
i
Se
sw
or
eb
a /
m
ak
or
eq
ti
re
-b
el
i m
oq
me
-d
eb
eb
i
kr
it
ik
u-
li
sa
ko
n-
tr
ol
o
we
rt
il
i
HA
CC
P-i
s g
eg
-m
aS
i m
ox
se
ni
-e
bu
li
sa
fr
-T
xe
eb
i
krit
iku
li
zR
vreb
i T
i-T
oeu
li
sa-
kont
ro
lo
z
omi
saT
vis
avt
oma
tu
ri
dan
a-d
gar
i/ma
reg
ul
ire-
bel
i, x
azid
an a
mo-
Reb
a
tan
is g
ag-
ril
eb
a<
4 °C
avt
oma
tu
-r
i ko
n-t
ro
li
dr
ois
a d
a t
em
pe
-r
atu
ris
re
gu
-l
ire
ba
Sin
agan
i o
rg
ano
e-
bis
am
o-
Re
ba
(ev
isc
e-
rac
ia)
dau
zia
ne
-b
el
i n
aw-
lav
i
bi
ol
og
iu
ri
sa
fr
Tx
e:
baq
te
ria
bi
ol
og
iu
ri
s
af
rT
xe
:b
aqt
er
ia,
sal
mo
ne
la,
k
amp
ilo
baq
-t
er
ia
Tv
iTCa
mw
er
i m
on
i-t
or
is C
anaw
er
eb
i g
agr
ile
bis
te
mp
e-
rat
ur
aze
, c
vl
aSi
er
Tx
el
, y
ov
el
-d
Riu
rad
nim
uS
is g
adam
ow
me
-b
a t
em
pe
rat
ur
aze
Tv
eS
i e
rT
xe
l
1) y
ove
ld
Riu
ri
Ca-
nawe
reb
is YJ
ur
nal
i t
empe
rat
ur
aze
2) r
emo
ntis
Ju
rna
li
3) t
empe
rat
ur
is a
R-
ric
xvis
Ju
rna
li
4) m
ako
req
tir
ebel
i mo
qmed
ebeb
is J
ur
na-
li
gag
ril
eb
is
te
mp
er
a-t
ur
a
op
er
a-t
or
ip
er
man
en
-t
ul
iS
inag
ani
or
gan
oe
-b
is g
agr
i-l
eb
a
< 3
°Cav
to
mat
u-
ri
kon-
tr
ol
i
dr
ois
a d
a t
em
pe
-r
atu
ris
re
gu
-l
ire
ba
bi
ol
og
iu
ri
s
af
rT
xe
:b
aqt
er
ia,
sal
mo
ne
la,
k
amp
ilo
baq
-t
er
ia
Tv
iTCa
mw
er
i m
on
i-t
or
is C
anaw
er
eb
i s
awy
ob
is t
em
pe
ra-
tu
raz
e,
cv
laS
i e
rT
xe
l y
ov
el
-d
Riu
rad
1) C
anaw
ereb
is J
ur
-na
li
sawy
obi
s t
em-
per
atu
raz
e2)
yo
vel
Tvi
ur
i Ca
-na
wer
ebi
aReb
ul
ni
muSz
e3)
tem
per
atu
ris
aR
-r
icxv
is J
ur
nal
i4)
mak
or
eqt
ireb
eli
moqm
edeb
ebis
Ju
rna
-l
i
saq
yo
bis
te
mp
er
a-t
ur
a
op
er
a-t
or
ip
er
man
en
-t
ul
ip
ro
du
q-
tis
Se
nax
-v
a
< 4
.4 °C
avt
oma
tu
-r
i ko
n-t
ro
li
dr
ois
a d
a t
em
pe
-r
atu
ris
re
gu
-l
ire
ba
bi
ol
og
iu
ri
s
af
rT
xe
:b
aqt
er
ia
< 3
°C
dam
tk
ice
bu
lia
:
Tar
iRi:
60 HACCP-is saxelmZRvanelo 61
naxevradSebolili Zexvi
III nimuSi - produqtis aRwera
produqtis aRweriloba distribuciis meTodi
produqtis daxasiaTeba gare saxe: sufTa da mSrali, laqebisa da garsacmis dazianebis gareSekonsistencia: mkvrivi suni da gemo: damaxasiaTebeli am saxis produqtisTvis, ucxo sunisa da gemos gareSe, gamoxatuli sunelebis aroma-tiTfarSis saxe WrilSi: farSi vardisfe-ridan muqi wiTel Seferilobamde, ru-xi feris laqebis gareSe, Tanabrad are-uli. wvrilad gatarebuli farSi -Seicavs Roris suTis uformo naWrebsgarsacmi: xelovnurimikrobiologiuri da qimiuri maCveneb-lebiT Seesabameba `sanitaruli wesebi da normebi 2.3.2.000-00~-Si miTiTebul moTxovnebsar Seicavs ucxo sxeulebs. dasaSvebia xrtilovani struqturis umniSvnelo Semcveloba
produqti:
SefuTva: vakuum SefuTvaSi sxvadasxva woniT SefuTuli produqti produqtis wona, gamoSvebis TariRi da vargisianobis vada miTiTebulia SefuTvazedistribucia xorcieldeba macivar-
manqaniT araumetes 10°C temperatu-ris pirobebSi
miznobrivi gamoyeneba miznobrivi momxmarebeli
sakvebad mza produqti, ar saWiroebs Semdgom gadamuSavebas
ingredientebis CamonaTvali gadamuSavebis meTodebi
saqonlis xorci, Roris xorci, Roris suTi, marili, natriumis nitriti, sa-xamebeli, sunelebi (damtkicebuli recepturis mixedviT), niori
ix. `naxevradSebolili Zexvebis war-moebis teqnologiuri procedura~
alergeni
ara
naxevradSebolili Zexvi
damtkicebulia sursaTis uvneblobisa da xarisxis marTvis jgufis xelmZRvanelis mier:
damtkicebulia direqtoris mier:
damtkicebis TariRi:
62 HACCP-is saxelmZRvanelo 63
gamoyeneba SeuZlia nebismier adamians,garda Cvili bavSvebis da saQQWmlis mom-nelebeli sistemis daavadebebis mqone pirebisa
produqti:
nimuSebi produqtebis mixedviT
Senaxvis pirobebi da vadebi
xelovnur garsacmSi vakuum SefuT-OvaSi +4 - +6 C temperaturis da 75-78%
fardobiTi tenianobis pirobebSi: 1 Tve
V nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: naxevradSebolili Zexvi
V nimuSi – naxevradSebolili Zexvis warmoebis teqnologiuri bloksqema
2. veterinaruliSemowmeba
1. gagrilebuli Ro-ris da saqonlis
xorcis miReba
3. macivarSiSenaxva
4. xorcis recxva
5. tan-xorcis daS-la, darbileba,
ganZarRva
7. gatareba, dama-rileba
8. momwifeba
9. xorcis gata-reba
22. farSis Sedgena
27. garsacmSi datumbva
29. Termuli damu-SAveba
30. gagrileba
32. produqtis daWra da vakuum-
Si SefuTva
lobios miReba
10. saxamebelimiReba/dasawyo-
beba
11. sunelismiReba/dasawyo-
beba
6. marilis miReba
17. yinulis miReba
16. wyali
28. naxerxis miRe-ba/dasawyobeba
19. macivar-Si Senaxva
18. gayinuli suTis miReba
23. naturalurigarsacmis miRe-ba/dasawyobeba
31. SesafuTi ma-salis miReba/ da-
sawyobeba
33. macivarSiSenaxva
34. distibucia
Zvali
myesebi
tyavi
12. natriumismiReba/dasawyo-
beba
13. marilismiReba/dasawyo-
beba
14. mSrali nivrismiReba/dasawyo-
beba
15. mobrunebuli produqti/wuni
20. defros-tacia*
21. gayinulisuTis daW-
ra*
24. natura-luri
garsacmis garecxva
25. xelovnurigarsacmis miRe-ba/dasawyobeba
26. xelovnurigarsacmis momzadeba
* saWiroebis SemTxvevaSi
ingredienti/ procesis
etapi
am etapze potenciu-ri safrTxeebis war-moSoba, gakontro-leba an gamravleba
aucilebeli aris Tu ara
am potenciuri safrTxis CarT-
va HACCP–is gegmaSi?
(diax/ara)
ratom?(wina svetSi miRebu-li gadawyvetilebis dasabuTeba. dasabu-Teba unda efuZnebo-des safrTxis simwva-vesa da misi warmoSo-
bis albaTobas)
ra zomebi unda ganxor-cieldes mocemuli
safrTxis prevenciis, aRmofxvrisda Semcire-
bisaTvis?
aris es etapi
kritiku-li sa-
kontrolo wertili?
1 2 3 4 5 6
gagrilebuli Roris xor-cis miReba
biologiuri safrTxe: koliformebi; mezofi-luri aerobuli da fa-kultaturi anaerobu-li mikrobebi; salmone-la; klostridiebi, oq-rosferi stafilokoki; xorcis daavadebebi (triqinelozi, finozi, wiTeli qari)
biologiurad dabin-Zurebulma xorcma SeiZleba ziani miaye-nos saboloo momxma-rebels
diax
biologiuri safrTxe: koliformebi; mezofi-luri aerobuli da fa-kultaturi anaerobu-li mikrobebi; salmone-la; klostridiebi, oq-rosferi stafilokoki; xorcis daavadebebi: cimbiris wyluli, bru-celozi, tuberkulo-zi, listeriozi, lep-tospirozi, cofi da yvavili
ara
qimiuri safrTxe:toqsikuri elementebi;antibiotikebi;pesticidebi; radionuk-lidebi
ara
xorcis miReba xdeba mxo-lod damtkicebuli mom-wodeblebisgan; xorcs Tan erTvis Sesaba-misi sertifikati;miRebuli xorcis veteri-naruli Semowmeba;paTogenuri baqteriebis zrdis SezRudvis mizniT macivarSi xorcis Senaxva warmoebaSi gamoyenebamde; xorcis Termuli damuSa-veba Semdgom etapze; damarileba da natriumis nitritiT damuSaveba
ara
qimiuri safrTxe:toqsikuri elementebi;antibiotikebi;pesticidebi; radio-nuklidebi
xorcis miReba xdeba mxolod damtkicebuli momwodeblebisgan;xorcs Tan erTvis Se-sabamisi sertifikati
fizikuri safrTxe:ara
gagrilebu-li saqonlis xorcis mi-Reba
biologiurad dabin-Zurebulma xorcma Se-iZleba ziani miayenos saboloo momxmare-bels
diax ara
xorcis miReba xdeba mxolod damtkicebu-li momwodeblebisgan;xorcs Tan erTvis Se-sabamisi sertifikati
fizikuri safrTxe:ara
veterinaru-li Semowme-ba
xorcis miReba xdeba mxo-lod damtkicebuli mom-wodeblebisgan; xorcs Tan erTvis Sesaba-misi sertifikati;miRebuli xorcis veteri-naruli Semowmeba;paTogenuri baqteriebis zrdis SezRudvis mizniT macivarSi xorcis Senaxva warmoebaSi gamoyenebamde; xorcis Termuli damuSa-veba Semdgom etapze; damarileba da natriumis nitritiT damuSaveba
biologiuri safrTxe:triqinelozi, finozi, wiTeli qari, cimbiriswyluli, brucelozi, tuberkulozi, liste-riozi, leptospirozi, cofi da yvavili
diax daavadebuli xorci warmoadgens safrTxes momxmareblisTvis
veterinaruli Semowmeba, aradamakmayofilebeli Sedegis SemTxvevaSi ned-leuli ar gamoiyeneba sa-warmoo procesSi
ara
64 HACCP-is saxelmZRvanelo 65
1 2 3 4 5 6
ara
fizikuri safrTxe:momsaxure personalis-gan moxvedrili ucxo sxeulebi; Zvlis narCe-nebi
qimiuri safrTxe:arafizikuri safrTxe:ara
biologiuri safrTxe:koliformebi da sta-filokokebi momsaxurepersonalisgan
ara
ara
safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure personalis higienis da qcevis wesebis gamo
biologiuri safrTxe:koliformebi da sta-filokokebi an sxva in-feqciuri daavadebebi TanamSromlebisgan (ag-reTve xelis gaWris SemTxvevaSi)
qimiuri safrTxe:jvaredini dabinZure-biT gamowveuli qimi-uri dabinZureba (sare-cxi da sadezinfeqcio saSualebebi)
ara
ara
ara
safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea `dasufTa-vebis programis~ gamo
safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea `momsaxu-re personalis higienisa da qcevis wesebis~ gamo;xorcis msxvili da Sem-deg wvrili gatareba uJangi foladis badeSi
biologiuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:toqsikuri elementebi
1 2 3 4 5 6
xorcis gata-reba
ara
ara
ara
gatareba, damarileba
ara
ara
ara
biologiuri safrTxe: stafilokoki da koli-formebi momsaxure personalisgan
safrTxis warmoSobis alba-Toba mcirea sawarmoSi da-nergili momsaxure persona-lis higienis da qcevis wese-bis gamo
safrTxis warmoqmnis albaTo-ba mcirea `momsaxure perso-nalis higienisa da qcevis we-sebis~ gamo;xorcis wvrili gatareba uJangi foladis badeSi
ara
ara
biologiuri safrTxe:koliformebi da sta-filokoki momsaxure personalisgan;paTogenuri mikro-floris ganviTareba
qimiuri safrTxe:sareci da sadezinfeq-cio saSualebebis nar-Cenebi
saxameblis miReba
biologiuri safrTxe:mezofiluri aerobu-li da fakultaturi anaerobuli mikrobebi; salmonela; kolifor-mebi; obis da safuaris sokoebi
safrTxis arsebobis albaTo-ba mcirea Semdegi faqtore-bis gamo:- momwodeblebis SerCevis da damtkicebis arsebuli prog-rama;- mowodebuli Sesabamisobis sertifikati
qimiuri safrTxe:toqsikuri elementebi, radionuklidebi
fizikuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:arafizikuri safrTxe:ara
macivarSi Senaxva
tan-xorcis daSla, dar-bileba, ganZarRva
marilis mi-Reba
xorcis recxva
biologiuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
safrTxis arsebobis al-baToba mcirea Semdegi faqtorebis gamo:- momwodeblebis SerCe-vis da damtkicebis arse-buli programa;- mowodebuli Sesabami-sobis sertifikati
momsaxure personalis qce-vis wesebi; damarileba
efeqturi dasufTavebis programa
momsaxure personalis qce-vis wesebi;xorcis gatareba, danadga-ris dizaini
qimiuri safrTxe:san-higienuri saSua-lebebis narCenebi
fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi momsa-xure personalisgan;Zvlebis narCenebi
fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi momsa-xure personalisgan;Zvlebis narCenebi
momwifeba arabiologiuri safrTxe:baqteriebis zrda
temperaturuli reJimis mkacri dacva, sanitarul pirobebSi warmoeba
ara
ara
safrTxis warmoqmnis alba-Toba mcirea `dasufTavebis programis~ gamo
safrTxis warmoqmnis alba-Toba mcirea `dasufTavebis programis~ gamo
qimiuri safrTxe:jvaredini dabinZure-biT gamowveuli qimi-uri dabinZureba (sa-recxi da sadezinfeq-cio saSualebebi)
fizikuri safrTxe:momsaxure persona-lisgan moxvedrili ucxo sxeulebi
safrTxis warmoqmnis alba-Toba mcirea `dasufTavebis programis~ gamo
V nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: naxevradSebolili Zexvi
V nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: naxevradSebolili Zexvi
safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea sawarmoSi danergili momsaxure personalis higienis da qcevis wesebis gamo
xorcSi arsebuli paTo-genuri baqteriebis zrda
macivrebis temperatu-ruli reJimis mudmivi kontroli
fizikuri safrTxe:ara
66 HACCP-is saxelmZRvanelo 67
1 2 3 4 5 6
sunelis mi-Reba
biologiuri safrTxe:mezofiluri aerobu-li da fakultaturi anaerobuli mikrobebi; sulfatmareducirebe-li organizmebi; salmo-nela; koliformebi; obis da safuaris so-koebi
qimiuri safrTxe:mZime metalebi
fizikuri safrTxe:ara
ara
ara
nedleulis mSrali dasaw-yobeba
biologiuri safrTxe:stafilokoki da ko-liformebi (momsaxure personalisgan)
qimiuri safrTxe:jvaredini dabinZure-biT gamowveuli qimi-uri dabinZureba (sa-recxi da sadezinfeq-cio saSualebebi)
1 2 3 4 5 6
yinulis mi-Reba
ara
ara
ara
mobrunebu-li produq-tis miReba
diax
ara
biologiuri safrTxe: mikrobiologiurad dabinZurebuli Wur-Weli
efeqturi dasufTavebis programa
ara
ara
biologiuri safrTxe:koliformebi, saerTo koliformebi, mezofi-luri aerobuli da fa-kultaturi anaerobu-li baqteriebi
qimiuri safrTxe:san-higienuri saSua-lebebis narCenebi
gayinuli su-Tis miReba
biologiuri safrTxe:koliformebi; mezofiluri aerobuli da fakultaturi anae-robuli mikrobebi; salmonela;sulfitmareducirebe-li klostridiebi
damtkicebuli momwodebeli, Tanxlebi sertifikatebi
qimiuri safrTxe:toqsikuri elementebi;antibiotikebi, pesti-cidebi, radionukli-debi
ara
ara
ara
damtkicebuli momwode-beli, Tanmxlebi sertifi-katebi
qimiuri safrTxe:mZime metalebi, sul-fatebi
fizikuri safrTxe:ara
mSrali niv-ris miReba
biologiuri safrTxe:mezofiluri aerobuli da fakultaturi anae-robuli mikrobebi; salmonela; kolifor-mebi; obis sokoebi; ba-cilus cereusi
qimiuri safrTxe:toqsikuri elementebi, radionuklidebi
fizikuri safrTxe:ara
safrTxis warmoSobis albaToba mcirea `ned-leulis sawyobis marT-vis proceduris~ gamo
safrTxis arsebobis al-baToba mcirea `momsaxu-re personalis higienisa da qcevis wesebis~ gamo da `nedleulis sawyobis marTvis proceduris~ gamo
biologiurad dabinZurebu-li mobrunebuli produqtis sawarmoo procesSi gamoyene-bam SeiZleba ziani miayenos saboloo momxmarebels
`mobrunebuli da wundebuli produqtis marTvis instruq-ciis~ gamo (TanamSromlebis mier mobrunebuli produq-tis gaxsna, SefuTvidan amoRe-ba, vizualuri daTvaliereba, ucxo sxeulebis gamorCeva)
qimiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:SesafuTi masala, sxva ucxo sxeulebi
fizikuri safrTxe:ucxo sxeulebi momsa-xure personalisgan
wylis miReba arabiologiuri safrTxe:Termotolerantuli koliformebi, saerTo koliformebi, mezofi-luri aerobuli da fa-kultaturi anaerobu-li baqteriebi
araqimiuri safrTxe:nitratebi, sulfate-bi, qloridebi, amiaki
natriumisnitritismiReba
biologiuri safrTxe:ara
safrTxis arsebobis al-baToba mcirea Semdegi faqtorebis gamo:- momwodeblebis SerCe-vis da damtkicebis arse-buli programa;- mowodebuli Sesabami-sobis sertifikati
saimedo momwodebeli da Sesabamisobis serti-fikatebi
ara
fizikuri safrTxe:momsaxure personalis-gan moxvedrili ucxosxeulebi
safrTxis arsebobis al-baToba mcirea `momsaxu-re personalis higienisa da qcevis wesebis~ gamo da `nedleulis sawyobis marTvis proceduris~ gamo
safrTxis kon-troli xorci-eldeba mobrune-buli produq-tis laborato-riuli Semowme-biT da Termuli damuSavebis re-Jimis dacviT
ara
wyalSi safrTxeebis arsebo-bis albaToba mcirea imis ga-mo, rom wylis miwodeba xdeba qalaqis centraluri wyalmo-maragebis sistemiT. kompaniis mxridan xorcieldeba wylis xarisxis perioduli Semowme-ba gare laboratoriaSi. wylis rezervuarebis sisufTave uz-runvelyofilia dasufTave-bis programiT
fizikuri safrTxe:ara
safrTxis warmoqmnis albaTo-ba mcirea `momsaxure persona-lis higienisa da qcevis wese-bis~ gamo da `nedleulis saw-yobis marTvis proceduris~ gamo
V nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: naxevradSebolili Zexvi
V nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: naxevradSebolili Zexvi
ara
ara
68 HACCP-is saxelmZRvanelo 69
1 2 3 4 5 6
naturaluri garsacmis mi-Reba
biologiuri safrTxe:koliformebi
1 2 3 4 5 6
naxerxis mi-Reba
ara
ara
sakveb mrewvelobaSi gamosa-yenebeli naxerxi;Sesabamisobis sertifikati
ara
farSis Sedge-na
biologiuri safrTxe:koliformebi da sta-filokokebi Tanam-Sromlebisgan
qimiuri safrTxe:jvaredini dabinZure-biT gamowveuli qimi-uri dabinZureba (sa-recxi da sadezinfeq-cio saSualebebi)
fizikuri safrTxe:momsaxure personalis-gan moxvedrili ucxo sxeulebi
garsacmSidatumbva
arabiologiuri safrTxe:koliformebi da sta-filokoki TanamSrom-lebisgan
araqimiuri safrTxe:san-higienuri saSuale-bebis narCenebi
macivarSi Se-naxva
ix. etapi 3 macivarSi Senaxvis etapi
safrTxis arsebobis al-baToba mcirea `momsaxu-re personalis higienisa da qcevis wesebis~ gamo
ara
diax
momsaxure personalis higie-na da qcevis wesebi
fizikuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
gayinuli su-Tis daWra
biologiuri safrTxe: *
fizikuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
defrostacia biologiuri safrTxe:baqteriebis zrda
fizikuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
sawarmoSi SemuSavebuli `defrostaciis instruq-cia~
safrTxis warmoqmnis albaToba mcirea `da-sufTavebis programis~ gamo
natriumis nitritis Warbi dozireba
natriumis nitritis War-bi dozireba mavnebelia mza produqtis momxma-reblisTvis
personalis instruq-taJi da natriumis nitritis dozire-bis sizustis dacva
kritikuli sakontrolo wertili 1
safrTxis arsebobis al-baToba mcirea `momsaxu-re personalis higienisa da qcevis wesebis~ gamo
Sesabamisobis sertifi-kati, garecxva gamoyene-bamde
ara
ara
fizikuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
xelovnurigarsacmis mi-Reba
biologiuri safrTxe:koliformebi
Sesabamisobis sertifi-kati, garecxva gamoyene-bamde
ara
fizikuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
ix. nedleuilis mSrali dasawyobebis etapi
dasawyobeba
naturaluri garsacmis ga-recxva
biologiuri safrTxe:koliformebi
garsacmis garecxvis gamoara
fizikuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
xelovnurigarsacmis momzadeba
biologiuri safrTxe:koliformebi momsaxu-re personalisgan
safrTxis warmoqmnis alba-Toba mcirea `momsaxure per-sonalis higienisa da qcevis wesebis~ gamo
ara
fizikuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
efeqturi dasufTavebis programa
biologiuri safrTxe:koliformebi
qimiuri safrTxe:qimiuri nivTierebebisnarCenebi
fizikuri safrTxe:ara
naxerxis da-sawyobeba
ix. nedleulis mSrali dasawyobebis etapi
xorcis Ter-muli damuSa-veba
diax aRniSnuli biologiuri safrTxeebi warmoadgens mni-Svnelovan safrTxes momxma-reblisTvis
biologiuri safrTxe:koliformebi; mezofiluri aerobuli da fakultaturi anae-robuli mikrobebi; salmonela
xorcis Termuli damuSavebis pro-cesSi tempera-turis kontro-li
kritikuli sakontrolo wertili 2
fizikuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
gagrileba biologiuri safrTxe:ara
fizikuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
V nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: naxevradSebolili Zexvi
V nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: naxevradSebolili Zexvi
70 HACCP-is saxelmZRvanelo 71
ara
damtkicebuli momwode-beli, Tanmxlebi serti-fikatebi
* koliformebi, mezofiluri aerobuli da fakultaturi anaerobuli mikrobebi; salmonela; sulfitmareducirebeli klostridiebi
ara
ara
1 2 3 4 5 6
macivarSi Se-naxva
biologiuri safrTxe:paTogenuri baqterie-bis zrda
ara
produqtis daWra da va-kuum SefuTva
biologiuri safrTxe:koliformebi da sta-filokokebi da sxva in-fexqciuri daavadebebi TanamSromlebisgan;produqtis narCeni da-nadgarebze; anaerobuli baqterie-bis SesaZlo moxvedra da ganviTareba
qimiuri safrTxe:san-higienuri saSuale-bebis narCeni
fizikuri safrTxe:momsaxure personalis-gan moxvedrili ucxo sxeulebi
safrTxis warmoSobis al-baToba mcirea `momsaxu-re personalis higienis da qcevis wesebis~, `va-kuum SefuTvis ubnis recxva-dezinficirebis programis~ da `vakuum SefuTvaSi produqtis SefuTvis instruqciis~ gamo
ara
ara
ara
SesafuTi ma-salis miReba
biologiuri safrTxe:koliformebi
fizikuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
SesafuTi ma-salis dasa-wyobeba
safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea `momsaxu-re personalis higienisa da qcevis wesebis~ gamo
im SemTxvevaSi, Tu miuxe-davad arsebuli winaswa-ri aucilebeli progra-mebis efeqturobisa mainc moxda produqtis mikro-biologiuri dabinZureba wina etapebze gamoyene-buli WurWlidan an per-sonalisgan, mza produq-ciis macivarSi arsebuli
temperatura (+2 - +4ºC) ar uwyobs xels paTogenu-ri baqteriebis zrdas
ara
fizikuri safrTxe:ara
qimiuri safrTxe:ara
distribucia biologiuri safrTxe:mikroorganizmebis gamravleba
ara
qimiuri safrTxe:ara
safrTxis arsebobis al-baToba mcirea Semdegi faqtorebis gamo:- momwodeblebis SerCe-vis da damtkicebis arse-buli programa;- mowodebuli Sesabami-sobis sertifikati
ix. nedleuilis mSrali dasawyobebis etapi
safrTxis warmoqmnis al-baToba mcirea `dasufTa-vebis programis~ gamo
V nimuSi kritikuli zRvrebi
procesisetapi/kriti-kuli sakon-trolo wer-
tili
kriti-kuli
zRvrebi
Termuli damuSaveba
monitoringis procedurebi
ra rogor rodis vin
Sesworeba/ mako-reqtirebeli
qmedeba
temperatura produqtis gulSi Ter-muli damuSa-vebisas
operatori amowmebs Rume-lis tabloze gamotanil tem-peraturis Cve-nebas
mudmivad Termu-li damuSavebis procesSi
Termuli Rumelis operatori
Termuli Rumelis operatori
xarSvis procesis daw-yebis Semdeg Termuli damuSavebis reJimis darRvevis SemTxvevaSi, saSualod 20 wuTis Semdeg produqti gasa-nadgurebelia. Termu-li reJimis darRvevi-dan saSualod 15 wuTis ganmavlobaSi proble-mis mogvarebis SemTxve-vaSi Termuli damuSa-vebis gagrZeleba da mza produqciis auci-lebeli organolepti-kuri da laboratoriu-li Semowmeba
teqnikur samsaxurTan dakavSireba problemis mogvarebis mizniT. Termuli damuSavebis procesis dawyeba mxo-lod problemis mogva-rebis Semdeg
produq-tis gulSi minimum
70ºC min 2 wT
damtkicebulia: TariRi:
Termuli Ru-melis tablo
Termuli Rume-lis gaxurebi-sas tablos vi-zualuri Semow-meba
CarTvisas, gaxure-bis procesis daw-yebisas
natriumis nitritis damateba
maqsimum 10 g 100 kg xorcze
min 5 g 100 kg xorcze
natriumis ni-tritis dozi-reba
saafTiaqo sas-worze awonva
yoveli gamoyenebis win
teqnologi 1) Tu Warbi dozireba dadasturda farSis Sedgenis etapze, maSin xdeba masis ganzaveba damatebiTi farSiT 2) Tu Warbi dozireba dadasturda mza pro-duqtSi, maSin saeWvo produqti CaiTvleba sawarmoo wunad da xelmeored gadamuSav-deba paStetis warmoe-bis mizniT (yovel 100 kg-ze 3%-is odeno-bis damatebiT)
V nimuSi safrTxis analizi kompania: produqti: naxevradSebolili Zexvi
kompania: produqti: naxevradSebolili Zexvi
distribuciisas manqana-macivarSi saTanado tem-peraturuli reJimis dacva uzrunvelyofs paTogenuri baqteriebis zrdis prevencias
1 2 3 4 5 6
fizikuri safrTxe:ara
damtkicebulia: TariRi:
72 HACCP-is saxelmZRvanelo 73
mza produqtis mikrobio-logiuri Semowmeba
V nimuSi gadamowmeba da validacia
gadamowmebis qmedebebi
ra rodis vin
validacia
kviraSi erTxel gamoSvebu-li asortimentis produq-tis TiToeuli saxeobis-Tvis
laborant-mikrobiologi pirveladi validacia: И. А. Рогов, А. Г. Забашты "Справочник технолога колбасного производства" 1993
gv. 106 (Termuli damuSave-bis reJimebi)
pirveladi validacia: С. И. Анисимов "Справочник мас-тера колбасного производства" 1971
gv. 34 (nitritis dozireba)
yovelwliuri validacia: monitoringis Canawerebis da Sesworebebis Canawerebis gadaxedva da analizi, raTa davrwmundeT rom procesi mimdinareobda kritikuli zRvrebis farglebSi, xolo zRvrebis darRvevis SemTx-vevaSi xdeboda dagegmili Sesworebebis ganxorciele-ba
mza produqtSi natriumis nitritis raodenobis ga-zomva
3 TveSi erTxel gamoSvebu-li asortimentis produq-tis TiToeuli saxeobis-Tvis
gareSe akreditirebuli la-boratoriis mier produq-tis xarisxis sertifikatis aRebisas (Semowmebas uzrun-velyofs kompaniis labo-rant-qimikosi)
Termuli Rumelis Termo-wyvilis kalibracia, damow-meba;etaloni Termometris ka-libracia, damowmeba
2 kviraSi erTxel Sida laboratoriis labo-rant-qimikosi
gareSe akreditirebuli sam-saxuris mier (uzrunvel-yofs teqnikuri samsaxuris ufrosi)
weliwadSi erTxel
Termuli Rumelis Termo-wyvilis Cvenebis Sedareba etalonTan
Termuli Rumelis operato-ri
teqnologi
kviraSi erTxel
kviraSi erTxelxorcis Termuli damuSave-bis Jurnalis dagaxedva
gareSe akreditirebuli sam-saxuris mier (uzrunvel-yofs teqnikuri samsaxu-ris ufrosi)
teqnologi/operatori
weliwadSi erTxel
yoveli awonvis win
saafTiaqo sasworis kalib-racia, damowmeba
saafTiaqo sasworis gada-mowmeba
V nimuSi Canawerebi
Canawerebi
kritikuli sakontrolo
wertili
monitoringis qmedebebi;Sesworeba/makoreqtirebeli qmedebebi gadamowmeba
1) xorcis Termuli damuSavebis Jurnalis gadamowmeba teqnologis mier
2) Termuli Rumelis Termowyvilis yo-velwliuri kalibracia/damowmebis dama-dasturebeli sabuTi
3) mzomi xelsawyoebis Sedarebis Jurnali
4) mza produqtis mikrobiologiuri Se-mowmebis laboratoriuli oqmi
Termuli damuSAaveba
natriumis nitritis da-mateba
natriumis nitritis winaswar awonili TiTo-euli porciis SefuTvis etiketi (nivTiere-bis dasaxelebis, awonvis TariRis, Sesabamisi wonis da Semsruleblis miTiTebiT)
xorcis Termuli damuSAavebis Jurnali
1) saafTiaqo sasworis yovelwliuri da-mowmebis damadasturebeli sabuTi
2) mzomi xelsawyoebis Sedarebis Jurna-li
3) mza produqtis qimiuri Semowmebis la-boratoriuli oqmi
xorc-produqtebis warmoebis teqnologiu-ri Jurnali
kompania: produqti: naxevradSebolili Zexvi
kompania: produqti: naxevradSebolili Zexvi
damtkicebulia: TariRi:
damtkicebulia: TariRi:
74 HACCP-is saxelmZRvanelo 75
Ca
na
we
re
bi
ga
da
mo
wm
e-
ba
sT
an
da
ka
v-
Si
re
bu
li
m
oq
me
de
be
bi
1) xor
cis T
ermu
li
damu
Savebis Ju
rna-
li
2) Ter
mul
i Ru
me-l
is Ter
mowyvil
is yo
velwl
iur
i ka-l
ibrac
ia/damo
wme-bis sabu
Ti
3) mzo
mi xelsawyo
e-bis Sed
arebis J
ur
-nal
i4) mz
a pro
du
qtis
mikro
biol
og
iur
i Semo
wmebis oqmi
1) mz
a pro
du
qtis
mikro
bio
lo
giu
ri
Semo
wmeb
a kviraS
i er
Txel
2) xo
rc
is Ter
mul
i d
amuS
avebis J
ur
na-l
is gad
axedva
3) T
ermu
li R
umel
is T
ermo
wyvil
is yo-
velw
liu
ri kal
ib-
rac
ia/damo
wmeb
a ga-
reS
e akred
itir
ebu
-l
i samsaxur
is mier4
) etal
oni T
ermo
-met
ris yo
velw
liu
-r
i damo
wmeb
a5
) Ter
mul
i Ru
melis
Ter
mow
yvilis S
eda-
reb
a etal
onT
an (kvir
aSi er
Txel
)
mo
ni
to
ri
ng
i
ra
ro
di
sv
in
ro
go
r
op
er
ato
ri
amo
wm
eb
s
Ru
me
lis
t
abl
oz
e
gam
ot
anil
in
fo
rm
a-c
ias
mu
dm
ivad
T
er
mu
li
dam
uS
ave
-b
is p
ro
-c
es
Si
Ter
mul
i R
umel
is o
pera-
to
ri
Se
sw
or
eb
a /
ma
ko
re
qt
ir
e-
be
li
mo
qm
e-
de
be
bi
kr
it
ik
u-
li
sa
ko
n-
tr
ol
o
we
rt
il
i
HA
CC
P-i
s g
eg
-m
aS
i m
ox
se
ni
-e
bu
li
sa
fr
-T
xe
eb
i
krit
ikul
i z
Rvr
ebi Ti-
To
eul
i sa-ko
ntr
ol
o
zo
misTvis
xarSvis pr
oc
esis d
awyebis Semdeg
Ter
-mu
li d
amuSavebis r
e-J
imis dar
Rvevis Sem-
TxvevaSi, saSu
alo
d
20 wuT
is Semdeg
pro
-d
uqt
i gasanad
gu
re-
belia. T
ermu
li r
e-J
imis dar
Rvevid
an saSu
alo
d 15 wu
Tis
ganmavl
obaSi pr
ob-
lemis mo
gvar
ebis SemT
xvevaSi Ter
mu-
li d
amuSavebis g
agr
-Zel
eba da mz
a pro
-d
uqc
iis auc
ilebel
i l
abor
ato
riu
li Se-
mowmeba
xo
rc
is
Te
rm
ul
i d
amu
SAv
eb
a
pr
od
uq
-t
is g
ul
Si
min
imu
m
70
ºC m
in
2 w
T
bi
ol
og
iu
ri
s
af
rT
xe
:k
ol
ifo
rm
eb
i; m
ez
of
ilu
ri
aer
ob
ul
i da
fak
ul
tat
ur
i an
aer
ob
ul
i m
ikr
ob
eb
i; s
alm
on
el
a
nat
riu
mis
n
itr
itis
d
amat
eb
a
maq
sim
um
1
0 g
10
0 k
g
xo
rc
ze
min
5 g
1
00
kg
x
or
cz
e
saafT
iaqo
saswor
ze
awonva
yo
ve
li g
a-m
oy
en
eb
isw
in
te
qn
o-
lo
gi
1) Tu
War
bi do
zir
e-ba d
adast
ur
da f
ar-
Sis Sedg
enis etapz
e, maSin xd
eba masis g
anzaveba d
amatebi-
Ti f
arSiT
2) T
u W
arbi d
oz
ire-
ba dad
astu
rd
a mza
pro
du
qtSi, maSin
saeWvo
pro
du
qti
CaiTvl
eba sawarmo
o
wunad
da xel
meor
ed
gad
amuSavd
eba paS-t
etis war
moebis
mizniT
(yovel
100kg
-ze 3%
-is od
eno-
bis damat
ebiT)
1) d
adg
enili per
io-
du
lo
biT
mza pr
o-
du
qtS
i natr
iumis
nit
rit
is r
aod
eno-
bis
gans
azR
vra
2) s
aafT
iaqo s
asw
o-
ris
yovel
wl
iur
i d
amow
meba g
areS
e ak-r
edit
ireb
ul
i sam-
saxu
ris
mier3
) saaf
Tiaqo
sas
wo
-r
is g
adamo
wmeb
a yo-
veli aw
onvis
win
1) natr
iumis nit
ri-
tis awo
nili T
iTo
eu-
li po
rc
iis etiket
i2) xo
rc
-pro
du
qte-
bis warmo
ebis teqno
-l
og
iur
i Ju
rnal
i.3) saaf
Tiaqo
saswo-
ris yo
velwl
iur
i d
amowmebis sabu
Ti
4) mzo
mi xelsawyo
e-bis Sed
arebis J
ur
na-l
i5) mz
a pro
du
qtis qi-
miur
i kvlevis o
qmi.
te
mp
er
atu
-r
a pr
od
uq
-t
is g
ul
Si
Te
rm
ul
i d
amu
Sav
eb
i-s
as
qi
mi
ur
i s
af
r-
Tx
e:
nat
riu
mis
n
itr
itis
War
-b
i do
zir
eb
a
HACCP-is gegmaV nimuSi
dam
tk
ice
bu
lia: T
ariR
i: T
er
mu
li
Ru
me
lis
t
abl
o
Te
rm
ul
i R
um
el
is
gax
ur
eb
i-s
as t
abl
os
v
izu
alu
ri
Se
mo
wm
eb
a
Ru
me
lis
Car
Tv
isas
, g
axu
re
bis
p
ro
ce
sis
d
awy
eb
isas
Te
rm
u-
li R
um
e-
lis
o
pe
ra-
to
ri
nat
riu
mis
n
itr
itis
d
oz
ire
ba
teqniku
r s
amsaxu
r-
Tan d
akavSir
eba
pro
bl
emis mo
gva-
reb
is miz
niT. T
er-
mul
i damu
Saveb
is
pro
ces
is d
awyeb
a mxo
lo
d pr
ob
lemis
mo
gvar
ebis
Semd
eg
kompania: produqti: naxevradSebolili Zexvi
76 HACCP-is saxelmZRvanelo