S T E I N U N N B E N E D I KT S D Ó TT I R

HALLGRÍMUR PÉTURSSON

UPPVAXTARÁR

• Hallgrímur Pétursson fæddist árið 1614• Foreldrar hans hétu

Pétur Guðmundsson og Sólveig Jónsdóttir• Hallgrímur er talinn

vera fæddur í Gröf á Höfðaströnd • en var ungum komið í

fóstur á Hólum• En pabbi hans var hringjari

á Hólum

Gröf á Höfðarströnd

Hólar í Hjaltadal

UPPVAXTARÁR

• Hallgrímur þótti nokkuð baldinn í æsku• af ókunnum ástæðum

hverfur hann frá Hólum

• Séra Vigfús Jónsson skrifaði sögu Hallsríms• hann segir að hann hafi

horfið frá Hólum vegna þess að hann móðgaði fólk með kveðskap

JÁRNSMÍÐI

• Hallgrímur var rekinn frá Hólum • Fór utan og komst í

þjónustu hjá járnsmið eða kolamanni • í Glückstadt í Norður-

Þýskalandi eða Kaupmannahöfn

NÁM Í KAUPMANNAHÖFN

• Árið 1632 er Hallgrímur kominn til Kaupmannahafnar • um haustið kemst hann í

Vorrar frúar skóla • fyrir tilstyrk Brynjólfs

Sveinssonar

• Hann var að læra að verða prestur

• Haustið 1636 var hann kominn í efsta bekk skólans • Er fenginn til þess að

kenna Íslendingunum, sem leystir höfðu verið úr ánauð í Alsír kristin fræði og íslensku• Íslendingar höfðu verið í

ánauð í 9 ár

HJÓNABAND

• Meðal þerra sem komu frá Alsír var Guðríður Símonardóttir• Hún var frá

Vestmannaeyjum • var talin vera um 26

árum eldri en Hallgrímur

• Guðríður var gift kona• Hún var gift Eyjólfi

Sölmundarsyni

HJÓNABAND

• Guðríður og Hallgrímur felldu hugi saman • Guðríður varð brátt

barnshafandi af hans völdum

• Þar með var skólanám Hallgríms lokið• fóru Hallgrímur og

Guðríður þá til Íslands vorið 1637

• Þegar þau komu til Íslands var maður Guðríðar, Eyjólfur látinn• Hann hafði farist í

fiskiróðri rúmu ári áður

BÖRN HALLGRÍMS

• Barnið sem Guðríður var ólétt af var látið heita Eyjólfur• eftir fyrri manni

Guðríðar

• Svo fæddist þeim sonurinn Guðmundur• Yngst var svo

Steinunn• Sem lést einungis

fjögurra ára

STARF HALLGRÍMS SEM PRESTUR

• Næstu árin vann Hallgrímur ýmis konar púlsvinnu á Suðurnesjum • þar munu þau hjón

hafa lifað við mikla fátækt • ekki er vitað með

vissu hvar þau bjuggu á þeim tíma

• Árið 1644 var Hallgrímur vígður til prests á Hvalsnesi • mun hann þar hafa

notið síns forna velgjörðarmanns Brynjólfs biskups

Hallgrímur og Guðríður bjuggu á Suðurnesjum

STARF HALLGRÍMS SEM PRESTUR

• Hallgrímur þjónaði í Hvalsneskirkju• honum var veittur

Saurbær á Hvalfjarðarströnd árið 1651

• Þar bjó hann við nokkuð góð efni • Þrátt fyrir að bær

þerra Guðríðar brynni 1662

Hvalsneskirkja

STARF HALLGRÍMS SEM PRESTUR

• 1665 var Hallgrímur sleginn líkþrá hann átti þá erfitt með að þjóna embætti sínu• hann lét endanlega

af prestskap 1668

• Þau hjón flytja síðan til Eyjólfs sonar síns• á Kalastöðum og

síðan að Ferstiklu

ÆVILOK HALLGRÍMS

• Hallgrímur lést 27. október 1674• Hann var þá 60 ára að

aldri

• Hallgrímur Pétursson lést úr holdsveiki.

LJÓÐ

• Hallgrímur er tvímælalaust frægasta trúarskáld Íslendinga • líklega hefur ekkert

skáld orðið þjóðinni hjartfólgnara en hann

• Hann hefur samið t.d.• Allt eins og blómstrið

eina• sálma út af fyrri

Samúelsbók• Passíusálmana

PASSÍUSÁLMARNIR

• Frægasta verk Hallgríms eru Passíusálmarnir• Þeir eru ortir út frá

píslarsögu Krists• Þeir voru fyrst

prentaðir á Hólum 1666 • hafa þeir nú komið

út yfir 90 sinnum

LJÓÐ

Allt eins og blómstrið eina

Allt eins og blómstrið einaupp vex á sléttri grund

fagurt með frjóvgun hreinafyrst um dags morgunstund,

á snöggu augabragðiaf skorið verður fljótt,

lit og blöð niður lagði, -líf mannlegt endar skjótt.

Ég lifi' í Jesú nafni,í Jesú nafni' eg dey,

þó heilsa' og líf mér hafni,hræðist ég dauðann ei.

Dauði, ég óttast eigiafl þitt né valdið gilt,í Kristí krafti' eg segi:

Kom þú sæll, þá þú vilt.

Heilræðavísur

Ungum er það allra bezt-að óttast guð, sinn herra.

Þeim mun vizkan veitast mestog virðing aldrei þverra.

Hafðu hvorki háð né spott,hugsa um ræðu mína,

elska guð og gerðu gott,geym vel æru þína.

Foreldrum þínum þéna af dyggð,það má gæfu veita.

Varast þeim að veita styggð,viljirðu gott barn heita.