hanna ragnarsdóttir lektor khÍ okt. 2006 [email protected] 1 fjölmenningarlegur skóli 1....

Hanna Ragnarsdóttir lektor KHÍ Hanna Ragnarsdóttir lektor KHÍ okt. 2006 [email protected]. 2006 [email protected]

11

Fjölmenningarlegur skóliFjölmenningarlegur skóli

1. Menningarlegur margbreytileiki í skólum: 1. Menningarlegur margbreytileiki í skólum: Straumar og stefnurStraumar og stefnur

2. Foreldrasamstarf og samskipti2. Foreldrasamstarf og samskipti3. Viðhorf kennarans3. Viðhorf kennarans

Hanna RagnarsdóttirHanna Ragnarsdóttir


22

Rammar laga og reglna um íslenskt Rammar laga og reglna um íslenskt skólakerfiskólakerfi

MannréttindiMannréttindi Bann við mismununBann við mismunun Krafa um frelsi og umburðarlyndiKrafa um frelsi og umburðarlyndi

Grundvöllur t.d. í Stjórnarskrá lýðveldisins Íslands, Grundvöllur t.d. í Stjórnarskrá lýðveldisins Íslands, Lögum um mannréttindasáttmála Evrópu, Lögum um mannréttindasáttmála Evrópu, Barnasáttmála SÞ, lögum um grunnskóla og Barnasáttmála SÞ, lögum um grunnskóla og Aðalnámskrá grunnskólaAðalnámskrá grunnskóla


33

Hvers vegna fjölmenningarlegir Hvers vegna fjölmenningarlegir skólar?skólar?

Algengar hugmyndir:Algengar hugmyndir:““Af hverju látum við börnin ekki bara vera? Börn Af hverju látum við börnin ekki bara vera? Börn

vita ekkert um fordóma og staðalmyndir. Þau vita ekkert um fordóma og staðalmyndir. Þau taka ekki eftir litarhætti fólks. Ef við látum þau í taka ekki eftir litarhætti fólks. Ef við látum þau í friði og leyfum þeim að leika saman, verður allt í friði og leyfum þeim að leika saman, verður allt í lagi. Vinátta þróast auðveldlega milli alls konar lagi. Vinátta þróast auðveldlega milli alls konar barna”.barna”.

Rannsóknir sýna að raunveruleikinn er annar.Rannsóknir sýna að raunveruleikinn er annar.


44

1. Menningarlegur margbreytileiki 1. Menningarlegur margbreytileiki í skólumí skólum

Straumar og stefnurStraumar og stefnur


55

Fjölmenningarleg menntunFjölmenningarleg menntun

Grundvallaratriði:Grundvallaratriði:– Áhersla á samkennd, samstöðu, virðingu og Áhersla á samkennd, samstöðu, virðingu og

umburðarlyndiumburðarlyndi– Markvisst unnið gegn mismunun og fordómumMarkvisst unnið gegn mismunun og fordómum– Gagnkvæm fræðsla fólks af mismunandi þjóðerni, Gagnkvæm fræðsla fólks af mismunandi þjóðerni,

fólks af mismunandi menningarlegum og fólks af mismunandi menningarlegum og trúarlegum uppruna: Allir læra af öllumtrúarlegum uppruna: Allir læra af öllum

Ensk heiti, t.d. Ensk heiti, t.d. Multicultural education, Multicultural education, Intercultural education, Transcultural Intercultural education, Transcultural education, Transnational educationeducation, Transnational education


66

Nám/námskrá gegn mismununNám/námskrá gegn mismunun Ensk heiti: t.d. Ensk heiti: t.d.

– Anti-discriminatory teachingAnti-discriminatory teaching– Anti-discriminatory practiceAnti-discriminatory practice– Anti-bias curriculumAnti-bias curriculum

Áhersla á Áhersla á – Sterka sjálfsmyndSterka sjálfsmynd– EflinguEflingu– Jákvæð samskiptiJákvæð samskipti– Gagnrýna hugsun um staðalmyndir og fordómaGagnrýna hugsun um staðalmyndir og fordóma– Samstöðu gegn hvers konar mismununSamstöðu gegn hvers konar mismunun


77

Hnattræn menntun Hnattræn menntun (global education)(global education) og og þegnskaparmenntun þegnskaparmenntun (citizenship (citizenship

education)education) Áherslur: Áherslur:

– MannréttindiMannréttindi– Ábyrgð í samfélaginu og í hnattrænu samhengi Ábyrgð í samfélaginu og í hnattrænu samhengi

(alþjóðlega)(alþjóðlega)– RéttlætiRéttlæti– Friður og lausn átakaFriður og lausn átaka– Samstaða og jöfnuður í samfélaginu og í Samstaða og jöfnuður í samfélaginu og í

alþjóðasamfélaginualþjóðasamfélaginu– Virðing fyrir ólíkum skoðunumVirðing fyrir ólíkum skoðunum– Sjálfbær þróunSjálfbær þróun– ÞegnskaparmenntunÞegnskaparmenntun– Sammannleg gildi Sammannleg gildi


88

Kennslufræði í fjölmenningarlegum Kennslufræði í fjölmenningarlegum skólum: Algengar áherslurskólum: Algengar áherslur

Aldursblandaðir hópar – samvinna, virðingAldursblandaðir hópar – samvinna, virðing Getublandaðir hópar – umburðarlyndi, virðingGetublandaðir hópar – umburðarlyndi, virðing Samvinnunám – mikilvægi allra, bætt staða, samvinnaSamvinnunám – mikilvægi allra, bætt staða, samvinna Fjölgreindakennsla – styrkleikar allra metnir og nýttirFjölgreindakennsla – styrkleikar allra metnir og nýttir Einstaklingsmiðað nám – nám lagað að þörfum hvers Einstaklingsmiðað nám – nám lagað að þörfum hvers

nemandanemanda Samþætting námsgreina Samþætting námsgreina Námið fært út úr skólastofunni – vettvangsnám, Námið fært út úr skólastofunni – vettvangsnám,

rannsóknarnám, t.d. könnunaraðferðrannsóknarnám, t.d. könnunaraðferð Samfélagstengt nám – samvinna heimila, skóla og Samfélagstengt nám – samvinna heimila, skóla og

samfélags, svo sem atvinnulífs og þjónusta við samfélagiðsamfélags, svo sem atvinnulífs og þjónusta við samfélagið Nemendalýðræði – virk þátttaka nemenda í mótun Nemendalýðræði – virk þátttaka nemenda í mótun

skólastarfsskólastarfs


99

Umhverfi og efniviður í Umhverfi og efniviður í fjölmenningarlegum skólumfjölmenningarlegum skólum

Áhersla á að fjölbreytileiki mannlífsins Áhersla á að fjölbreytileiki mannlífsins endurspeglist í umhverfinu:endurspeglist í umhverfinu:

Sýnilegt umhverfi – námsefni, myndir og Sýnilegt umhverfi – námsefni, myndir og teikningar á veggjumteikningar á veggjum

Leikföng og annað efni – t.d. bækur, efniviður Leikföng og annað efni – t.d. bækur, efniviður fyrir leikræna tjáningu, tungumál, tónlist, litir, fyrir leikræna tjáningu, tungumál, tónlist, litir, pappír, brúður, pússluspil, kubbarpappír, brúður, pússluspil, kubbar

Ekki talið nóg að hafa eitt eintak af efnivið Ekki talið nóg að hafa eitt eintak af efnivið sem endurspeglar minnihlutahópana í sem endurspeglar minnihlutahópana í samfélaginu: Fjölbreytileikinn þarf að vera samfélaginu: Fjölbreytileikinn þarf að vera eðlilegur hluti af skólastarfinueðlilegur hluti af skólastarfinu

Efniviður sem endurspeglar nútímannEfniviður sem endurspeglar nútímann


1010

2. Foreldrasamstarf og 2. Foreldrasamstarf og samskiptisamskipti

í fjölmenningarlegum skólumí fjölmenningarlegum skólum


1111

Grunnur foreldrasamstarfs í Grunnur foreldrasamstarfs í fjölmenningarlegum skólumfjölmenningarlegum skólum

Að kennarar stuðli að samræðu heimila og skólaAð kennarar stuðli að samræðu heimila og skóla– taki tillit til þess sem foreldrar óska eða vænta fyrir taki tillit til þess sem foreldrar óska eða vænta fyrir

börnin sínbörnin sín– kynni sér ólíkan uppruna foreldra eða fjölskyldnakynni sér ólíkan uppruna foreldra eða fjölskyldna– kynni sér menningarleg gildi og markmið sem foreldrar kynni sér menningarleg gildi og markmið sem foreldrar

hafa fyrir börn sínhafa fyrir börn sín– kynni sér væntingar foreldra er varða kynni sér væntingar foreldra er varða

nám barna þeirranám barna þeirra– kynni sér hugmyndir foreldra um kynni sér hugmyndir foreldra um

uppeldi og námuppeldi og nám


1212

Dæmi um foreldrasamstarfDæmi um foreldrasamstarf Að hjálpa tilAð hjálpa til – Foreldrar koma í heimsókn, – Foreldrar koma í heimsókn,

kynnast umhverfinu og aðstoða. Lítil ábyrgð, en kynnast umhverfinu og aðstoða. Lítil ábyrgð, en góð hjálpgóð hjálp

Að nota móðurmálAð nota móðurmál – Foreldar færa móðurmál – Foreldar færa móðurmál barnsins inn í skólannbarnsins inn í skólann

Að taka virkan þátt í þróun skólastarfsAð taka virkan þátt í þróun skólastarfs – Staða – Staða foreldra styrkist, samvinna við skólann eykstforeldra styrkist, samvinna við skólann eykst

Að sýna hæfileika og störfAð sýna hæfileika og störf – Foreldrar eru – Foreldrar eru auðlind sem geta auðgað starfiðauðlind sem geta auðgað starfið

Að vinna með menningarþættiAð vinna með menningarþætti – Foreldrar fræða – Foreldrar fræða um menningu sína og trúarbrögð á ýmsan háttum menningu sína og trúarbrögð á ýmsan hátt

Mikilvægt er að efla Mikilvægt er að efla þátttökuþátttöku foreldra í skólastarfi foreldra í skólastarfi


1313

Ólík menning, trúarbrögð og Ólík menning, trúarbrögð og samskiptisamskipti

Menningarmunur Menningarmunur og og munur á trúarlegri afstöðu munur á trúarlegri afstöðu fólks:fólks:

Fjölbreytni Fjölbreytni innan menningar- og trúarhópainnan menningar- og trúarhópa er að er að mörgu leyti meiri en fjölbreytni mörgu leyti meiri en fjölbreytni milli menningar- milli menningar- og trúarhópaog trúarhópa

Samt sem áður er mikilvægt að þekkja til Samt sem áður er mikilvægt að þekkja til menningar- og trúarlegs bakgrunns viðkomandimenningar- og trúarlegs bakgrunns viðkomandi

Mikilvægt: Samskipti eiga sér fyrst og fremst stað Mikilvægt: Samskipti eiga sér fyrst og fremst stað milli milli einstaklingaeinstaklinga innan viðkomandi hópa, ekki innan viðkomandi hópa, ekki hópanna í heildhópanna í heild


1414

Trúarbrögð – meira en trú á guð eða Trúarbrögð – meira en trú á guð eða guðiguði

Sex birtingarform Sex birtingarform trúarbragðatrúarbragða– Trúarkenningar, Trúarkenningar,

trúaratriðitrúaratriði– Mýtur, upprunasögur, Mýtur, upprunasögur,

goðsagnirgoðsagnir– Siðakerfi, Siðakerfi,

hegðunarreglurhegðunarreglur– Helgisiðir, trúarsiðirHelgisiðir, trúarsiðir– Trúarleg reynslaTrúarleg reynsla– Samfélag mannaSamfélag manna


1515

3. Viðhorf kennara til margbreytileikans 3. Viðhorf kennara til margbreytileikans og áhrif þeirraog áhrif þeirra

Kennarar hafa valdamikla stöðu gagnvart börnumKennarar hafa valdamikla stöðu gagnvart börnum Kennarar þurfa stöðugt að skoða eigin viðhorf og Kennarar þurfa stöðugt að skoða eigin viðhorf og

meta hvernig þau berast til barnannameta hvernig þau berast til barnanna Fordómar og staðalmyndir eru helstu óvinir Fordómar og staðalmyndir eru helstu óvinir

kennara og barna í fjölmenningarlegum skólum kennara og barna í fjölmenningarlegum skólum Gagnrýnin hugsun og samræður kennara og Gagnrýnin hugsun og samræður kennara og

barna geta unnið gegn því að fordómar og barna geta unnið gegn því að fordómar og staðalmyndir festist í sessistaðalmyndir festist í sessi


1616

Fordómar og staðalmyndirFordómar og staðalmyndir

FordómarFordómar (prejudice) (prejudice) eru viðhorf eða afstaða, eru viðhorf eða afstaða, yfirleitt neikvæð og byggð á ónægri þekkingu á yfirleitt neikvæð og byggð á ónægri þekkingu á málefni eða manneskju og yfirleitt tengd sterkum málefni eða manneskju og yfirleitt tengd sterkum tilfinningumtilfinningum

StaðalmyndirStaðalmyndir (stereotypes)(stereotypes) eru einfaldaðar eru einfaldaðar lýsingar á vissum menningareinkennum hópalýsingar á vissum menningareinkennum hópa

Með staðalmyndum er fólk flokkað og þegar Með staðalmyndum er fólk flokkað og þegar staðalmynd verður til, gerir hún ráð fyrir að allir í staðalmynd verður til, gerir hún ráð fyrir að allir í tilteknum flokki fólks hafi viss einkennitilteknum flokki fólks hafi viss einkenni


1717

Viðhorf kennara: Til umhugsunarViðhorf kennara: Til umhugsunar

Er menningarlegur margbreytileiki ógnun Er menningarlegur margbreytileiki ógnun eða vandamál í skólastarfi?eða vandamál í skólastarfi?

eðaeða Er menningarlegur margbreytileiki ögrandi Er menningarlegur margbreytileiki ögrandi

og skemmtilegt viðfangsefni sem gefur ýmsa og skemmtilegt viðfangsefni sem gefur ýmsa möguleika á nýbreytni í skólastarfi? möguleika á nýbreytni í skólastarfi?

hanna ragnarsdóttir lektor khÍ okt. 2006 [email protected] 1 fjölmenningarlegur skóli 1....

Documents