Proyekto sa Filipino ng

ika-limang Grupo

MGA KA-GRUPO:

SHAIRA LYNNE GAWADSHAIRA JEAN BINABAYDANIELLLE ANDIELLA CASTROCHRISTIAN JAMES HERNANDEZ

PANITIKAN SA PANAHON NG HAPONES

Panahon ng Pananakop ng Hapon/Gintong Panahon ng Panitikang Tagalog

(1942-1944)

Panahon ng Pananakop ng Hapon

Ang panitikan sa panahong ito ay karaniwang… Nakasulat sa wikang katutubo gaya ng Tagalog May “katutubong kulay” Tumatalakay sa buhay sa lalawigan/kanayunan

(countryside), paghahangad ng kalayaan at pagkamakabayan

Mga Tula

Haiku (5-7-5)Hila mo’y tabak…Ang bulaklak: nanginig!Sa paglapit mo.

Tanaga (7-7-7-7)Palay siyang matinoNang humangi’y yumukoNgunit muling tumayoNagkabunga ng ginto

Maikling Kwento

Suyuan sa Tubigan ni Macario Pineda Lupang Tinubuan ni Narciso Reyes Uhaw ang Tigang na Lupa ni Liwayway Arceo Lunsod, Nayon at Dagat-Dagatan ni NVM

Gonzales

Dula

Sa Pula, Sa Puti ni Francisco “Soc” Rodrigo

Natatanging Kontribusyon ng mga Hapon sa Panitikan ng Pilipinas Ipinagbawal ang paggamit ng Ingles (taktika upang

maakit ang mga Pilipino sa republikang papet ng mga Hapon)

Hinikayat ang mga manunulat na magsulat sa Tagalog at iba pang wikang katutubo

Pinayagan ang pag-iral (existence/operation) ng mga magasin na gaya ng Liwayway na nagpalaganap sa sariling panitikan ng Pilipinas (bagamat nakapailalim ito sa sensura o censorship)

SANLIGANG KASAYSAYAN

Binomba ang Pearl Harbor, pati na rin ang Pilipinas

Madaling nasakop ang Pilipinas

Nasa ilalim ng mga Hapones ang Pilipinas mula 1941-1945

SANLIGANG KASAYSAYAN

Pansamantalang natigil ang mga palimbagan

Muling nabuksan ang lingguhang Liwayway

Sumunod sa Liwayway ang Taliba

Ipinagbawal ang mga magasing Ingles tulad ng Tribune at Free Press

SANLIGANG KASAYSAYAN

Paksa ng mga akdang pampanitikan: BUHAY LALAWIGAN

SANLIGANG KASAYSAYAN

Naging mapalad ang panitikan dahil kay Kinichi Isikawa

Tinuring na Gintong Panahon ng panitikang Pilipino

MGA URI NG AKDA: Maikling Kwento

Naging maunlad at lubusang namulaklak sa panahon ng mga Hapones

Hindi binigyang pansin ng mga patnugot ang panlasa ng mga karaniwang mamamayan

Buhay lalawigan

Maikling Kwento:Lupang Tinubuan ni Narciso Reyes

Unang gantimpala - pinakamahusay na akda noong 1945

Pumunta si Danding sa probinsya ng kanyang ama at kinilala niya ang kanyang mga kamag-anak at ang lugar

MGA URI NG AKDA:Dula

Mahalaga sa panahon ng mga Hapones

Pugo at Tugo (mga artista)

Ang mga mabubuting dula ay ipinapalabas sa Avenue Theater at Life Theater

MGA URI NG AKDA:Dula Sino Ba Kayo? ni

Julian C. Balmaceda (Alpahol)

Pitong Taon ni Fidel Sicam

Libangan para sa mga tao upang makalimot sa kawalan at karahasan

Nagkaroon ng puwang sa lipunan at nangako ng magandang hinaharap

MGA URI NG AKDA:Panulaan at Nobela

Namalasak ang haiku 17 pantig, 3 taludtod Matalinghaga at

masining ang pagpapahayag

Ildefonso Santos (Ilaw Silangan) – tanaga 7 pantig bawat taludtod May sukat at tugma

Namayani ang tulang may malayang taludturan

Hindi maunlad ang nobela sa panahong ito Kakapusan ng papel

Mga nobela: Tatlong Maria ni Jose

Esperanza Cruz Pamela ni Adriano

Laudico Magandang Silangan,

at Sa Lundo ng Pangarap ni Gervacio Santiago

KAUNTING KAALAMAN:

Si Mr. Jouy ay ang nagdaraos ng una niyang palabas sa Teatro de Variedades, ang Les Cloches de Corneville.

Teatro de Variedades naliliwanagang mabuti may mga bulaklak at halaman

sa mga pintuan at binatana Madaming tao sa may

papasukan ay naiinggit na  pinagmamasdan ang mga pumapasok, ang mga nagsirating na maaga sa takot na baka maunahan sa upuan.

Ang mga huling taong nagsirating na masama ang loob ay nagtatawanan, nagbubulungan at nagbabatian.

Si Camaroncocido Ayyyyyyy:

mataas na lalaking payat na marahang lumalakad at kinakaladkad ang isang paang parang naninigas

nakasuot ng masamang amerikanang kulay kape, pantalong pari-parisukat ang guhit at sombrerong hongo de arte

may maruming abuhing buhok at wari'y isang buhok makata - mahaba at kulot ang mga dulo

=

Kulay-saga(mamula-mula)-lalong katangi-tangi sa kanya

ikinakahiya ng kapwa Kastila

nabubuhay na parang hampaslupa at pulube na nagbubulakbol at nanghihingi ng limos

isang tagapamalita sa mga pahayagan

 may mga matang malaki't abuhin na malamlam

wala ni isang buhok sa muka

Tiyo Kiko, isang matandang lalaki.

napakaliit nakasuot ng sombrero de

copa nakadamit ng isang lebitang

napakaluwang at napakahaba

nakapantalong maliit na hanggang tuhod lamang halos

kayumanggi indiyo

may patilya at bigoteng maputi, mahahaba at madadalang

buhay na buhay ang mata pareho ng trabaho ni

Camaroncocido- naglalathala, nagbabalita ng mga palabas at nagdidikit ng mga kartel ng mga dulaan

Ibinalita ni Tiyo Kiko na siya'y binayaran ng 6 na piso ng Pranses sa pagdidikit ng mga paskil para sa pagtatanghal.

-Itinanong ni Camaroncocido kung magkano naman kaya ang ibibigay sa mga prayle sapagkat ang buong kikitain daw ng palabas ay mauuwi sa mga kumbento.

-Ang totoo, tutol ang mga prayle maging si Don Custodio at kanyang mga pinangunguluhan dahil masagwa at laban sa moralidad ang operata.

-mga sang-ayon sa operata-pranses: opisyal ng hukbo at pandigmang-dagat, ayudante ng Heneral, mga kawani at matataas na tao na nais lumasap ng kainaman ng wikang pranses sa bibig ng mga tunay na taga-Paris

Nahati ang Maynila sa dalawang pangkat nang magtanghal ng operata

1.Mga Sang-ayon: mga walang katipan at magaganda

2.mga di-sang-ayon: matatandang babae, mga babaeng panibughuin(selosa) at nanganganib sa pag-ibig ng kanilang mga kabiyak

• Sa mga tanggapan, ginugugol ang panahon sa pagbabasa ng kasaysayang limbag ng dulang itatanghal, nagsisibasa ng nobelang pranses at palihim na tinitingnan ang diksyunaryong pambulsa.

Si P. Salvi ay nagpalathala ng isang pastoral.Sa pasulatan ng mga pahayagan,naroon ang lalong galawan at kagipitan.

Si Ben Zayb ay maingat na maingat sa pagbuo ng salita sa pagsulat ng 17 na lathalain habang sumasangguni sa 15 diksyunaryo sapagkat katakut-takot na pamimintas ang kanyang aabutin kapag siya'y nagkamali.

Sinabi ni Camaroncocido kay Tiyo Kiko na ang talagang humakot ng manonood ay ang pastoral o pagbabawal ng pari at hindi ang mga kartel. Ang kalahati daw ay nagpunta dahil sinabi ng mga pari na huwag pumunta at ang isa pang kalahati ay nagpunta dahil sa pag-aakalang may maituturo ang palabas dahil ipinagbawal ng mga prayle.

Napansin ni Camaroncocido ang mga taong tila noon lamang nagsuot ng americana at wari'y umiiwas mapuna.

Nakita niya ang militar, pagkatapos makipag-usap sa mga dalawa o tatlong pulutong at lumapit sa karwahe at masayang nakipag-usap sa lulan niyon-si Simoun. Narinig niya ang "Ang hudyat ay isang putok!.....ang Heneral ang may-utos"

Dumating si Paulita Gomez na dumarating kasama ang isang kaibigan, si Donya Victorina at Juanito Pelaez

Dahil sa mahabang ilong ni P. Irene, nakilala ni Tadeo si P. Irene na nagbalatkayo sa pamamagitan ng bigoteng pustiso.

Tatlong Parka--3 dalagang payat, luwa halos

ang buto, nangagalumata, maluwang ang bunagnga at masagwa ang bihis

-tinatawag ding mga dalaga ni Balcon

-mga matatandang dalaga, namumula at kinamumuhian ang lahat

Kabanata 22

-Maraming nakatayo sa dinaraanan ng punung-punong dulaan

-Ang mga nakatayo ay nagkakahirap sa pagtataas ng ulo o makasilip man lamang ng 1 liig at 1 tainga

-May 3 o 4 na palko lamang ang walang laman kahit napakagabi.

-8:30 ang takdang pagsisimula ng palabas, ngunit 8:45 na ay hindi pa itinataas ang tabing dahil sa hindi pa dumadating ang Kapitan Heneral

Ang mga artilyero o ang mga kaagaw ni Marte ay -maingay -hindi nasisiyahan sa mga tugtugin

-Maraming pabastos na paghanga sa mga babae na maririnig sa mga artilyero at hindi na nila pinapansin ang matatalim na tingin ng kanilang mga asawa

-2 palko na lamang ang natitira at ang sa kapitan heneral na naiiba dahil sa tabing na pulang tersiyopelo (red velvet curtain)

-Si Don Primitivo na isang pilosopo ay umupo pinaaalis sa kanyang upuan. -Hindi napakiusapan ng tagapaghatid sa upuan maging ng tagapamahala si Don Primitivo na umalis sa upuan.

-Sabay-sabay umawit ang mga artilyero ng:”Sa hindi, sa oo!, sa hindi, sa oo!”

-Inuulit-ulit ni Don Primitivo ang “Hindi ako makatitindig.” Sa 2 beteranong tinawag ng tagapamahalaHabang pumapasok ang Kapitan Heneral at gubernador ng kapuluan ay tinutugtog ang marcha-real.

-Naupo ang Kapitan Heneral na parang 1 lalaki na pinakahihintay ng kanyang upuan.-Nagsitahimik na ang mga artilyero at sinimulan na ng orchestra ang tugtuging pambungad.-Ang mga estudiyante ay nakaupo sa palkong kaharap ng kay Pepay

-Handog ni Makaraig ang palko ni Pepay upang palambutin ni Pepay ang loob ni Don Custodio.-Dahil dito, naparoon sa dulaan si Don Custodio kahit tutol siya sa pagtatanghal ng operata-pranses.-Nakipagtinginan ng makahulugan si Makarig kay Pepay , na parang may nais sabihin

-Maging si Pecson ay nakalimot sa kanyang masasamang paniwala at humulang tiyak na ang tagumpay dahil sa nakikita si Pepay na nakangiti. -Si Isagani lang ang hindi masaya dahil nakita niya sina Paulita at Juanito na nag-uusap sa isang palko. -Ninais ni Isagani na gumuho na ang dulaan, muntik mabunsod ang paghalakhak ng malakas, alimurahin ang kasintahan, hamunin ang kaagaw, gumawa ng alingasngas ngunit nagkasya na lamang sa pag-upo ng dahan-dahan at di pagtingin sa dalaga.

-Kinailangan niyang magpigil upang maimpit ang pagluha. Ang tinatanaw niya ay ang tabing na paglalabasan at may anyong isang galeria.-Itinaas ang tabing at ang pangkat ng mga magbubukid sa Corneville ang humarap. Sila’y may 6-7 na dalaga.-Umawit si Gertrude, isang magandang artista at sumusulyap ng makahulugang sulyap sa Kapitan Heneral.

-“Makakikita tayo ng cancan!”-Tadeo. Walang hinahanap si Tadeo kundi ang bagay na malaswa.-Si Makaraig at Pecson ay ay nakahanda na sa pamamatyag at nakangiti na hindi pa man .-Si Isagani ay sa ibang pook nakatingin at iniisip na dapat hamunin ng patayan si Juanito Pelaez kinabukasan

-Walang napala sa kaaantay ang mga binata-Dumating si Serpolette, kaiga-igayang dalaga na naging ayos matapang at naghahamon.-Nakilala ni Tadeo ang unang taong pumalakpak- si P. Irene

-Si P. Irene ay pinadala ni P. Salvi na parang sikretang pulis pansimbahan-Kinuha ni Lily(Serpolette) ang braso ni Irene pagkatapos iyang ngitian nang pinalakpakan niya siya-1 babae na kasama ang kanyang asawa ang naupo sa isa sa dalawang palkong walang tao. “Dumating ako nang huli kaysa inyo…”. Nagwawagi ang huling dumarating

-Hindi nagtagal ang kasiyahan ng ababe; nakita ang 1 palko na wala pang tao; ikinunot ang kilay at kinagalitan ang asawa.-nagkukunwari si Juanito na nauunawaan niya ang lahat .-Si Paulita ay tumingin sa kinalalagyan ni Isagani na hindi tumatawa ni pumapalakpak at nanonood.

-Sumama ang loob ni Paulita at nanibugho.-Hangang-hanga si Donya Victorina kay Juanito at naisip na kung saka-sakaling mamatay ang kanyang asawang si Don Tiburcio ay pakakasal siya kay Juanito.-Nagtanong kay Juanito kung ano ang pagkakaiba ng servantes sa domestiques  *Juanito – nagmamarunong na marunong sa Pranses

-Natapos ang unang Bahagi - Nagusapan kung sino ang mas magaling*Isa nagsabi: Si Serpolette dahil sa boses.*Si  Germaine ang isa, dahil sa tindig*Ben Zayb: “Lahat ay walang kabuluhan, wala mang isang artistang matatawag”

-Nagtatanong ang mga nakaupo kung kanino ang huling palko- kay Simoun-Sabi ng 1, nagtungo raw si Simoun kay G. Jouy at nagpakita ng alahas-Sabi ng 1 pa, ibig daw magsa-Monte Cristo-Naiwan si Pecson, Sandoval at Isagani-Lumapit si Tadeo kay Don Custodio upang libangin

-Nagpakita si Makaraig kay Pepay para kunin ang sulat mula kay Don Custodio na nagsasabing:*“Pichona: Ang sulat mo ay dumating nang huli na sa panahon; naiharap ko na ang aking pasiya at sinang-ayunan. Gayunman masasabi kong para ko ring nahulaan ang iyong iniisip, sapagka’t ang pagkakaayos ng suliranin ay alinsunod sa ibig mangyari ng iyong mga ipinagtatanggol”“Paparoon ako sa dulaan at hihintayin kita sa paglabas”*Nagmamahal ang iyong kalapati,*“CUSTODINING”

-Napasiyahan na raw ang tungkol sa paaralan ayon kay Padre Irene. Sinang-ayunan ang paaralan. Ngunit ito’y ipaiilalim sa mga prayle-“upang ipagsaya ang pangyayari ay magkaroon tayo ng 1 piging sa pansiterya na pinaglilingkuran ng mga insik na walang baro.”-Pecson-Unang pumalakpak si Sandoval-Iniwan ng mga binata ang dulaan bago ang ikalawang bahagi.

Kabanata 23

-Si Simoun ay hindi naparoon sa dulaan.*7:00 PM-makalawang umalis at dumating si Simoun sa bahay na may iba’t ibang taong kasama*8:00 PM-Nakita ni Makaraig na paligid-ligid sa Kalye Ospital na malapit sa Kumbento ng Sta. Clara*9:00 PM-Nakita ni Camaroncocido na nakikipag-usap sa tila isang estudyante at binayaran ang tiket nito

-Hindi pumasok si Basilio sa dulaan-Si Kapitan Tiago ay naging masungit at laging bugnot.*Pinagtitiisan ni Basilio ang pananakit at pagmumura ni Kap. Tiago sa tuwing kaunti ang binibigay ni Basilio na apiyan.*Tinatawag naman ni Kap. Tiago si Basilio na anak kapag naliliwanagan.*Hindi miminsang naisip ni Basilio na pabayaan nang lumubha ang karamdaman ni Kap. Tiago at hayaan nang mamatay para di na magsakit.-Naisip ni Basilio si Juli

-Binabawasan ni Basilio ang hinihithit na apiyan ni Kap. Tiago ngunit kapag umaalis si Basilio ay may nagbibigay ng labis na apiyan kay Kap. Tiago.*Ang mga dumadalaw lamang sa bahay ay sina:#Simoun-bihirang dumalaw#P. Irene-nagbibilin na higpitan ang pangangalaga kay Kap. Tiago-Nang gabing itinatanghal ang “Les Cloches de Corneville”, nag-aaral si Basilio sa harap ng 1 matandang mesa.

-“Medicina Legal y Toxicologia” ni Doktor Mata-tanging aklat na ginagamit ng propesor, ang hiram na bahagi ng aklat na ito ay ang binabasa ni Basilio-Walang sapat na salapi upang mabili dahil:*Bawal ng mga tagasuri sa Maynila at kailangang suhulan ang maraming kawani para maipasok kaya malaking halaga ang hinihingi ng mga nagtitinda ng aklat.

-Nagtungo si Simoun sa kinaroroonan ni Basilio. “Kamusta ang ating maysakit?”-Simoun-“Ang tibok ng puso ay babahagya-ang pulso ay mahinang-mahina, walang kagana-gana sa pagkain, pinagpapawisan nang katakut-takot sa madaling araw. Ang buong katawan ay nakalatan ng lason, maaaring mamatay bukas o makalawa”-Basilio-“Katulad ng Pilipinas! “ -Simoun

-“Ang lalo pang nakapagpapahina sa kanya ay ang mga bangungot, ang kanyang mga pagkatakot .”-Basilio-“Katulad ng Pamahalaan!”-Simoun-“May ilang gabi nang nagising siyang walang ilaw at ang akala ay nabulag na siya, minura ako, dinukot ko raw ang kanyang mga mata. Ako’y pumasok na may dalang ilaw at ako’y ipinagkamali kay P. Irene at tinawag akong tagapagligtas.”-Basilio-Tumugtog ang 10:30 sa orasan

-“Hindi mo binubuksan ang mga aklat na ipinadala ko sa iyo.. .sa loob ng 1 oras ay magsisimula ang himagsikan…Kapag kami’y nagtagumpay, lahat ng taong hindi tumulong sa amin bagaman may kayang dumamay ay ituturing naming kaaway ”-Si Simoun ay naparoon para sa 2 bagay:*Ang kamatayan ni Basilio o ang*Hinaharap ni Basilio

-“Mayroon akong hukbo at mga taong pinamamahalaan; ilan ay sinabi kong ang himagsikan ay utos ng heneral; iba naman ay pinapaniwala kong mga prayle ang may kagagawan, iba pa’y inakit sa pamamagitan ng mga pangako ng mapapasukan ng salapi; lalong marami ang nagsipagkilos upang makapaghiganti.” -Simoun-“At ano ang kailangan kong gawin?”-Basilio

-“Sa dahilang pamamahalaan ko ang kilusan ay hindi ko maiiwan ang alin mang labanan. Ang kaguluhan ay nasa iba’t ibang pook. Panguluhan mo ang paggiba ng pintuan ng Sta. Clara at kunin mo roon ang isang tao na liban sa akin at kay Kapitan Tiago ay ikaw lamang ang makakakilala. Si Maria Clara!”-“Namatay na si Maria Clara! Kaninang mag-iikaanim ng hapon lamang. Kaninang hapon itinugtog ang kanyang agunyas.” – Basilio

-Naalala ni Simoun na siya’y nakarinig ng mga tugtog ng agunyas nang mga sandaling paligid-ligid siya sa kumbento.-“Kaawa-awang tao!”- BasilioInisip niya ang kapalaran ni Simoun at ni Maria Clara:*Ang isa’y binata, mayaman, bihasa, malaya, nakapagpapasiya sa sariling kabuhayan at may magandang kinabukasan*Ang ikalawa’y babaing kasing ganda ng 1 pangarap, malinis lipos ng pananalig at walang kamalayan sa lakad ng kamunduhan.

Kabanata 24 Mga Pangarap

-Huwebes, bago lumubog ang araw, naglalakad si Isagani sa Paseo de Maria Cristina na patungong Malecon upang makipagkita kay Paulita. Pag-uusapan nila ang naganap noong nakaraang gabi at inaasahan niyang magpapaliwanag si Paulita.*Naisip ni Isagani ang mga madaling araw ng Disyembre matapos ang misa de gallo, ang agua bendita na karaniwang iniaabot niya kay Paulita at pinasasalamatan naman sa pamamagitan ng 1 tinging puno ng pagsinta.*Ang araw ay lumulubog sa likuran ng Maribeles(Bataan).*Malilikot at walang pinag-aralan ang mga batang naglalaro sa dalampasigan, humahanap ng mga suso at kokomo na hinuhuli nang walang patumangga at pinapatay.

-Nagpugay siya nang walang kibo sa dalawang heswita na naging propesor niya.-Narinig niya si Ben Zayb na may kausap at si Simoun ang pinag-uusapan. Biglang nagkasakit si Simoun nang sinudang gabi, ayaw raw tumanggap ng dalaw, kahit na alagad ng Heneral.

-Naisip niya ang pagtimbang sa dalawang uri ng kamatayan:*Ang sa mga kawal ay dakila sapagkat tumutupad sila sa kanilang tungkulin.*Ang sa mga taga-kapuluan ay maluwalhati sapagkat ipinagtatanggol ang kanilang tinubuan.-Naisip niyang walang ibang kasalanan ang mga taga-kapuluang kabaka ng bayan kundi ang taglay na kahinaan.

-Nakasakay sa karwaheng hila ng mga putting kabayo sina Paulita, si Juanito, at si Donya Victorina.-Bago pa man makakilos si Isagani ay nakababa na si Paulita. Ngumiti ang dalaga ng ngiti ng pakikipagkasundo. Ngumiti rin si Isagani at napawing lahat ang masamang loob-Bago pa makapagsalita si Isagani, hinila siya ni Donya Victorina at tinanong si Don Tiburcio.

-“Tatawag ako ng guardia civil. Sa buhay at sa patay, ibig kong malaman kung saan siya naroon sapagkat kailangang maghintay ng 10 taon ang 1 tao bago makapag-asawa ulit” –Donya Victorina-Hindi makapaniwala si isagani sa kanyang narinig-“Sino ang sawimpalad na mapapangasawa niya?”-“Ano ba ang masasabi mo kay Juanito Pelaez?”-Donya Victorina

-Nais sabihin ni Isagani ang lahat ng masasamang alam niya laban kay Pelaez, ngunit pawang papuri ang kanyang sinabi.-Nahulog daw ang abanikong pamaypay ni Paulita sa dalampasigan. Paraan lamang ito ni Paulita upang makausap si Isagani ng sarilinan at makapiling ni Donya Victorina si Juanito Pelaez.-Si Isagani na handang humingi ng paliwanag ay siyang nagbigay nito, at naging maligaya nang marinig na siya’y pinapatawad ni Paulita.

-Nagtawanan silang dalawa pagka’t ipinagkatuwa nila ang pagpapakasal ni Pelaez kay Donya Victorina at halos nakikita na nilang nangyari.-Si Paulita ay nangako na hindi sasabihin kaninuman na buhay pa si Don Tiburcio ngunit sinasabi sa sariling ipagtatapat din niya sa kanyang kaibigan.

-Nais ni Isagani na sa nayon manirahan. Pinakaiibig raw niya ang kanyang bayang iyon. Bago raw niya nakita si Paulita, ang bayang iyon ang tangi niyang kaligayahan at magandang-maganda para sa kanya. Nguni’t nang makilala niya si Paulita ay naging parang may kulang sa kanya ang bayang iyon at natiyak niyang ang kulang ay si Paulita.-Nguni’t ayaw ni Paulita na tumungo roon. Ayaw niyang magdaan sa mga bundok na madaming linta. Ang ibig niyang paglalakbay sa pamamagitan ng tren.

-“Hindi malalaon at ang buong kapuluan ay malalaganapan na ng mga daang bakal.”-Isagani-Darating daw ang panahon ana uunlad at lalaya din ang Pilipinas-“Ang sabi ni Aling Torina ay lagi raw busabos ang bayang ito.” -Paulita-“Sapagkat ang ali mo’y isang hangal, di maaaring siya’y mabuhay nang walang alipin…..”-Isagani-Magtatagumpay daw ang bayan kung mananatili sila sa pag-aaral at patuloy na magiging marangal at mataas ang pag-iisip. -“Kung wala kayong mapala?”-Paulita

-“Masasabi mo sa lahat, baling araw, kasabay ng pagtuturo sa aking bangkay na ang aking pag-ibig ay namatay sa pagsasanggalang ng mga karapatan ng aking bayan.”-Isagani-Lumapit si Donya Victorina upang sabihing sila’y uuwi na.-Nagkatabi sa upuan sina Donya Victorina at Juanito.-Sa isang maliit na bangko, nagkatabi naman sina Paulita at Isagani.

Kabanata 25

-May anyong di-pangkaraniwan ang bulwagan ng “Pansiteria Macanista de Buen Gusto”*14 na binata mula sa indiyo hanggang sa kastialng taga-Espanya ang nangagkatipon upang iraos ang piging na iminungkahi ni P. Irene na ipagdiwang ang kapasyahangginawa para sa pagtuturo ng wikang Kastila*Madaming ilaw at may nakapaskil sa dingding na mga salitang:“LUWALHATI KAY DON CUSTODIO DAHIL SA KANYANG KATUSUHAN AT PANSIT SA LUPA PARA SA MGA BINATANG MAY MABUBUTING KALOOBAN”-Ang katuwaan ng mga binata ay pilit. Bakit pinatay ni Don Custodio ang kanilang pag-asa?

-Sa gitna ng bulwagan at sa ilalim ng mga pulang parol:*4 na lamesang bilog na inayos na parang kwadrado*Ang mga upuan ay mga kahoy na bilog*Sa gitna ng bawat mesa may apat na pinggang munti na may tig-apat na kakanin ang bawat isa at*Apat na tasang tsa na may kanya-kanyang takip na pawang porselanang pula.*Sa harap ng bawat upuan ay may 1 bote at dalawang kopang bubog

-“Masasabi mo sa lahat, baling araw, kasabay ng pagtuturo sa aking bangkay na ang aking pag-ibig ay namatay sa pagsasanggalang ng mga karapatan ng aking bayan.”-IsaganiLumapit si Donya Victorina upang sabihing sila’y uuwi na.Nagkatabi sa upuan sina Donya Victorina at Juanito.Sa isang maliit na bangko, nagkatabi naman sina Paulita at Isagani.Nagbabalita si Tadeo na pinaslang si Simoun ng 1 hindi kilala sa may lumang liwasan ng VivacSanhi: higantiDumating si Isagani. Si Pelaez na lang ang kulang.Winika ni Tadeo na sana si Basilio na lang ang inanyayahan sa halip na si Pelaez.Mas lalo pa raw silang masasayahan. Maipagtatapat sana niya ang lihim ukol sa bataang nawawala at sa mongha.

Pinapagtalumpati si Tadeo. Di ito nakahanda. Nagsimula ito kahit papaano. Sinigawan siya ng mga kasamahan. Huwad daw ang kanyang talumpati.Nahilingan ng talumpati si Pecson. Inatake ni Pecson ang mga prayle. Mula raw sa kamusmusan hanggang sa libingan ay prayle ang kasama natin.May nakakita sa utusan ni Padre Sibyla, ang biserektor sa Unibersidad. Sumakay ito sa karuwahe ni Simoun. Nagmamanman ito sa mga ESTUDYANTE.

*1941-1945, sinakop ng Hapon ang Pilipinas•Nabalam ang umuunlad na panitikang Pilipino.•Ang lingguhang Liwayway ay inilagay sa mahigpit na pagmamatyag ng mga Hapones.•Ipinagbawal ang mga babasahing naklimbag sa wikang Ingles.•Isinalin sa Tagalog ang mga nasa Ingles na babasahin.•Buhay Lalawigan- pangunahing pinapaksa sa mga panitikan.

IBA’T IBANG TEATRO NA NAGLABASAN SA PANAHONG ITO

Avenue Theater

b. Life Theaterc. Manila Grand Opera Theater

Mga Manunulat

A.Jose Ma. Hernandez – Panday PiraB.Jose Villa Panganiban- Utak Habang PanahonC. Wilfrido GuerreroD. Clodualdo del Mundo at Mateo Cruz- sumulat ng Bulaga noong Pebrero 23, 1943E. Alfredo Pacifico Lopez- Sankuwaltang AbakaF. Francisco Soc Rodrigo- Sa Pula. Sa Puti

MARAMING SALAMAT SA PAKIKINIG!!!!