Harduerinjësitë

hyrëse dhe dalëse,

funksioni, llojet

Njësia qendrore e përpunimit të të dhënave(CPU) bën ekzekutimin e programeve individuale dhe dirigjon punën e pjesëve tjera. Quhet edhe njësi qendrore procesorike(central processor unit) kur ajo ndodhet në qark të integruar quhet mikro procesor.

Hardueri

1) (ALU) njësia aritmetikore logjike –kryhen të gjitha llogaritjet

2) Njësia dirigjuese –bën dekodimin sinkronizimin dhe ekzekuton instruksionet e programeve

3) RAM- mundëson ruajtjen e të dhënave dhe programeve me të cilat mundësohet puna e kompjuterit.

njësia qendrore përbëhet nga tri njësi:

Këto këmbëza kanë funksionin e ndërlidhjes së qipit të procesorit me qipat e tjerë në pllakë.në brendi është I vendosur qipi me madhësi prëj disa mm katrorë dhe janë të vendosur disa miliona transistorë të ndërlidhur në mënyrë funksionale.

Lloji I procesorit e përcakton shpejtësinë e ekzekutimit të instruksioneve të ndryshme.

Sot mund te ekzekutojnë edhe disa dhjetëra miliona instruksione.

Njësia qendrore është e ndërtuar në një kuti të vogël të qeramikës me këmbëza metalike anash.

Tastiera shfrytëzohet për të futur të dhënat dhe për komandim me kompjuterin , është njësia hyrëse më e shpeshtë e kompjuterit personal.

Miu –Paisje gjithashtu e rëndësishme është edhe miu(mouse,është paisje e drejtuar me dorë dhe mundëson pozicionimin e drejtëpërdrejtë në fjalë apo objekte të kompjuterit.

Monitori-(ekrani)përdoret për të paraqitur informacionet që merren nga softueri I kompjuterit.

Altoparlantët-lidhen me kartelën e zërit ,shërbejnë për të dëgjuar muzikë nga kompjuteri.

Njësitë hyrëse dhe dalëse,funksioni dhe llojet

Më vonë u paraqiten VGA(video graphic array) dhe ato SVGA(syper VGA)kanë rezolucion 1024x 768 pika për inç në katror ose 1024x1280 pika për inç në katror e cilësia e fotografisë është jashtëzaknisht e mirë.Kartelat e vjetra (VGA,EGA,CGA dhe Hercules) s ‘janë në përdorim.Kartelat grafike të reja janë kartela grafike tridimenssionale 3D përdoren për lojëra dhe aplikime të CAD. E shpejtojnë llogaritjen e figurave tridimensionale.

Kartela grafike-mundëson komunikimin e kompjuterit me ekranin e tij.Kartelat e para grafike kanë qenë të llojit CGA(color graphic Adapter).

mundësojnë regjistrimin dhe reprodukimin e zërit.Kartelat e reja të zërit mund të njohin edhe të folurit.Paraqitja e kompakt disqeve (CD-ROOM) mundësoi përpunimin e efektëve të ndryshme në kompjuter.Altoparlantët lidhen me kartelën e zërit ose drejtpërdrejt me ngasësin e PC.

Kartela e zërit e bën të mundur përpunimin e zërit në kompjuter. .më parë kanë qenë të tipit Adlib pastaj Sound Blaster

Është shkurtesë për shprehjen Modulator-DEModulator.Shprehja modulim nënkupton ndryshimin e vetive të sinjalit ndërsa demodulim rikthimin e vetive burimore të sinjalit..Modemi mundëson komunikimin e kompjuterëve ,Parametri kryesor është shpejtësia e bartjes.Ka modem intern që instalohen brenda shtëpizës dhe ekstreme që e kanë shtëpizën e vet dhe instalohen jashtë shtëpizës së kompjuterit dhe me kompjuter personal komunikon duke e lidhur kabllon me një nga portet e lira.

Modemi

Mundëson paraqitje e rezultateve të përpunuara dhe dokumenteve nga kompjuteri në letër

Shtypësit sipas mënyrës në të cilën e krijojnë shtypjen në letër ndahen në :

Matricorë Ink Jet LaserikëCilësia e shtypjes varet nga gjilpërat ka

shtypës me 9-24 gjilpëra

Shtypësi

SKANERI-mundëson përfitimin e kopjes së ndonjë figure fotografie në kompjuter dhe përkthimin në formë të cilën e pranon kompjuteri.incizohen fotografitë origjinale dhe tekstet pastaj kopjohen ne kujtesë të kompjuterit .

Shërbejnë për lidhjen e pjesëve periferike të kompjuterit .Përdoren pesë lloje kryesore të tyre:

1. Ndërlidhësi serik2. Paralel3. Serik universal4. IEE 13945. SCSI

Ndërlidhësit

RS 232, V-24 Të gjithë bitët transmetohen në sekuenca njëri pas tjetrit.është e ngadalshme dhe kërkon harduer minimal(kërkon tre përques)modemët dhe mausët rëndom lidhen në porte serikë.

Ndërlidhësi paralel –transmetohen të gjithë bitët njëkohësisht.Ndërlidhës I tillë është porti I kompjuterit ku kyqet shtypësi

Ndërlidhësit SCSI(small computer system interface) është ndërlidhës standard për lidhjen e llojeve të ndryshme të pjesëve periferike në kompjuter:skaneri ,njësia e hard diskut lidhen disa njesi njëra pas tjetres.

Ndërlidhësit serik

Ky ndërlidhës paraqet një përmirsim të portit serik standard.Ky ndërlidhës shfrytëzon vetëm dy kabllo për komunikim dhe atë deri në 127pajisje siq janë ngasësit e CD etj është ndërlidhës universal për lidhjen e njësive periferike të ngadalshme.

Ndërlidhësit IEE1394-është ndërlidhës serik me shpejtësi të madhe që përdoret për të lidhur pajisjet me shpejtësi të lartë siq jane ngasësit disqeve të ndryshme etj.nuk është në përdorim të gjërë por do ta zëvendësojë ndërlidhësin SCSI.

Ndërlidhësi serik universal USB(univers serial bus)

Simptomat e dështimit të softuerit janë:1. Ndonjëri prej programeve stopohet e

tjerët punojnë normalisht2. Në ekran paraqitet mesazhi i

gabimit(ekrani ngjyrë të kaltër)3. Programet stopohen pas instalimit të

softuerit të ri4. Kompjuteri ndalet pas mbylljes së

programit.

DëSHTIMET E HARDUERIT DHE SOFTUERIT

Evitimi I dështimit të softuerit:duhet të ndalet PC-ja dhe të ristartohet.Në disa raste mjafton që të fillojë puna përsëri.Ndonjëherë nevojitet që te futen disa kartela zgjeruese dhe duhet të bëhet testimi I programeve.Ndodh të ndërrohet e tërë kartela e madje tërë pllaka amë.njësia e furnizimit ka rregullatorin i cili e mbron nga mbitensionet. Personi që e prek kompjuterin duhet së pari të shkarkohet nga ngarkesa para se të prek ndonjë pjesë të kompjuterit.Ky tokëzim mund të bëhet duke prekur gypin e ujin nxemjen qendrore .Prekja e shtëpizës metalike ndihmon sepse është e përtokëzuar.

Evitimi I dështimit të softuerit

Kujtesa RAM-është pjesë shtesë e kujtesës quhet kujtesë punuese ose RAM(random access memory).Shërben për të vendosur njëkohësisht programet dhe të dhënat në të.Në rast se shkyqet kompjuteri të gjitha të dhënat do të zhduken në këtë kujtesë.Kapaciteti I RAM është esenciale për shpejtësinë e sistemit.Kapaciteti minimal -32 MB(për Windows 95,64 MBpër Windows 98 dhe 128 MB për Windows NT/2000..Sa më tepër kujtesë aq më I shpejtë do të jetë kompjuteri.

Memoria funksioni,mediumet e memories

Kjo kujtesë vetëm mund të lexohet.Është përmanente e programuar gjatë prodhimit të saj.përmbajtja e saj nuk mund të fshihet as të ndryshojë.Kjo kujtesë përmban programet startuese të kompjuterit.

Përveq ketyre dy kujtesave ekziston edhe kujtesa e quajtur KESH e cila paraqet një kujtesë ndihmëse që shfrytëzohet për të shpejtuar leximin dhe shkruarjen në kujtesën RAM ajo është e vendosur afër njësisë qendrore.

Kujtesa ROM

◦Harddisku-disku I ngurtë paraqet një përmirsim të flopidiskut

Ky lloj disku karakterizohet me :a) Kohë të shkurtë të qasjesb) Kapacitet të madh të kujtesësc) Hard disku është gjithnjë në lëvizje(7200

rrotullime në minutë) por s mundet si tërësi ta zëvendësojë flopi

diskun meqë flopidisku përdoret edhe për: Transportin dhe shkëmbimin e të dhënave Instalim të programeve të vogla.

Në disketë ruhen të dhënat dhe programet.Përbehet nga mbështjellësi plastik në brendinë e të cilit gjendet një materie magnetike në formë të diskut.Sot disketat janë me dimensione 3,5 inç dhe 1.44 MB.ajo nuk duhet të jetë afër magnetëve nuk duhet t’I ekspozohet burimeve të nxehtësisë pasi që disku është shumë I ndjeshëm.

Njësia CD-ROOM mundëson që kompjuteri t’ju qaset të dhënave që janë në CD.Kapaciteti është 650MB e kohët e fundit edhe 700MB kjo hapësirë është e mjaftueshmë për të ruajtur 28vëllime të ndonjë enciklopedie.Njihet edhe Cd-writer.kjo njësi e CD mundëson ruajtjen e të dhënave në CD kurse për t’I ruajtur të dhënat në to janë disqe të veqanta CD-R(CD-Recordable).

PjesËt e kompjuterit

Kujtesa-ram kujtesa rom

CD-room

Punoi :DRILONA SHOSHI KL IX-2

FALEMINDERIT PËR VËMENDJE!