HARDVER

By : Ajdin Smajlović

HARDVER

Hardver ili računarski hardver jeste fizički, opipljivi dio računara. Hardver se

mnogo rjeđe mijenja nego softver. Zbog toga su i takvi nazivi, jer na engleskom Soft znači mehko, dok Hard znači tvrdo. Mogućnosti računara u najvišoj mjeri zavise od hardvera i njegove kvalitete. Hardverska, računarska arhitektura

koja se koristi u kućnim računarima se naziva Von-Neumann arhitektura.

Također, postoje i druge arhitekture, ali se mnogo rjeđe koriste.

ORGANIZACIJA HARDVERA

Organizacija računara prema Von Neumann-ovom konceptu.

Računar se sastoji od 6 osnovne jedinica:

1) Centralne (unutrašnje) memorije.

2) Aritmetičko-logičke jedinice.

3) Kontrolne jedinice.

4) Jedinice spoljne memorije.

5) Ulaznih jedinica.

6) Izlaznih jedinica.

CENTRALNA MEMORIJA

Računar obrađuje podatke izvršavajući naredbe koje se nalaze u programima.

Programi i podaci koji se obrađuju čuvaju se u unutrašnjoj (centralnoj) memoriji.

Kapacitet memorije izražavamo u bajtovima, oznaka B, odnosno većim

jedinicama: kilobajt (KB), megabajtima (MB), gigabajitma (GB) i terabajtima

(TB). Odnos između ovih jedinica je sljedeći:

1KB = 1024B

1MB = 1024KB

1GB = 1024MB1TB = 1024GB

ARITMETIČKO-LOGIČKA JEDINICA

Artimetičko-logička jedinica (ALU - Arithmetic and Logic Unit) je elektronički sklop koji vrši osnovne aritmetičke radnje (zbrajanje, oduzimanje i dr.) Prvi ga je opisao John von Neumann 1946. godine.

KONTROLNE JEDINICE

Kontrolna jedinica kontroliše i koordinira rad računarskog sistema. Ona se

sastoji od više čipova koji se nalaze na matičnoj ploči i kontroliše izvršavanje

programa i rad svih uređaja računarskog sistema.

JEDINICE SPOLJNE MEMORIJE

Jedinice spoljne memorije se koriste za čuvanje programa i podataka kad računar nije uključen ili kada se oni trenutno ne koriste. Značajni parametri za izbor jedinica spoljne memorije su:

• Srednje vrijeme pristupa podacima ( merna jedinica mili sekunda-ms)

• Brzina prenosa podataka (merna jedinica Gbit/s)

• Kapacitet (merna jedinica GB-giga bajt ).

ULAZNE JEDINICE

Uređaji koji se koriste za unos informacija u računar nazivaju se ulazne

jedinice. Najčešće se za unos programa i podataka koristi tastatura. Osim

tastature kao ulazne jedinice koriste se i miš, skener, digitalni foto aparat,

digitalna kamera, mikrofon, digitajzer (grafička tabla), čitač bar koda.

IZLAZNE JEDINICE

Izlazne jedinice se koriste za prikaz informacija kroje se nalaze u računaru. Najčešće se koristi monitor, a osim njega koriste se i štampač, ploter, zvučnik, slušalice.

MATIĆNA PLOČA

Matična ploča je glavna printana poluprovodnička ploča koja omogućava

komunikaciju između ostalih hardverskih dijelova u računaru.

Praktično, matična ploča je dom za ostale komponente. Ona direktno utiče na

performanse računara shodno mogućnostima njenog čipseta, socketa i kvaliteti

ostalih dijelova na ploči. Matične ploče su mnogo uznapredovale, tako da je

danas sasvim uobičajeno da matična ploča ima već ugrađen zvučni čip, grafički

čip, mrežni čip, USB priključke, pa čak i procesor, dok su floppy kontroleri već

odavno uobičajeni, iako su prije i oni bili odvojeni.

PROCESOR

Procesor (mikroprocesor, µP ili uP) je elektronička komponenta napravljena od minijaturnih tranzistora na jednom čipu (poluprovodničkom integralnom sklopu).

Centralni procesor (Central Processing Unit - CPU) je srce svakog računara, iako centralni procesor nije jedini procesor, njega imaju grafička kartica (GPU), zvučna kartica i mnogi drugi dijelovi, ali pod imenom procesor najčešće se misli na centralni procesor (CPU).

RANDOM ACCESS MEMORY

RAM (Random Access Memory) je oblik primarne računalne memorije čijem se

sadržaju može izravno pristupiti, za razliku od sekvencijskih memorijskih

uređaja kao što su magnetne vrpce, CD i DVD diskovi te tvrdi diskovi, u kojima

pristup određenom sadržaju ovisi o položaju čitača. RAM omogućuje upisivanje

i čitanje podataka, za razliku od ROM-a, iz kojeg je podatke moguće samo

čitati. U RAM se upisuju aktivni programi, te informacije potrebne za trenutačan

rad računala.

READ ONLY MEMORY

ROM (Read Only Memory). Koristi se kao medij za pohranu podataka u računarima. Zbog toga što se na ovakav medij podaci ne mogu (na jednostavan način) zapisivati, njegova upotreba je najčešća kod distribucije firmvera (vrste softvera što je u uskoj vezi sa računarskim hardverom, gdje nema potrebe za čestim ažuriranjem). Današnji poluprovodnički ROM ima tipičan oblik integralnog kola, ono što obično zovemo "čip", a razlikujemo ga od ostalih "čipova" često samo po upisanim oznakama.

HARD DISK

Hard Disk (Tvrdi Disk) je uređaj koji piše i čita podatke. Svaki računar danas

ima barem jedan tvrdi disk, na njemu se drže svi podaci neophodni za

pokretanje računara, kao npr. operativni sistem, te on ustvari omogućava

računaru da zapamti podatke i poslije isključivanja istog. Sam hard disk je

izumljen 1950-tih godina, kapaciteta od samo nekoliko megabajta danas su

došli do mnogo većih brojki, danas se kapaciteti mjere u stotinama gigabajta

(GB), čak na nekim web-serverima i u terabajtima (TB). Bilo šta što se nalazi u

disku je zapravo red bajtova, više ili manje. Svaka datoteka bila ona slika,

video, tekst ili nešto drugo je red bajtova zapisanih, u ovom slučaju, na tvrdom

disku.

Copyright © | Ajdin Smajlović