harf bİlgİsİ ciğerlerden gelen havanın ses yoluyla oluşturduğu … · 2020. 9. 22. · harf...
TRANSCRIPT
HARF BİLGİSİ
Ciğerlerden gelen havanın ses yoluyla oluşturduğu titreşime ses denir.
Dildeki sesleri gösteren işaretlerden her birine ise harf denir.
ç a n t a
Harfler
Dildeki harflerin belli bir sıraya göre dizilmiş bütününe alfabe denir.
Türk alfabesi , Latin harflerinden oluşmaktadır. Toplam 29 harf
bulunmaktadır. Harflerin küçük ve büyük yazılışları aşağıdaki şekildedir.
Aa Bb Cc Çç Dd Ee Ff Gg
Ğğ Hh Iı İi Jj Kk Ll Mm
Nn Oo Öö Pp Rr Ss Şş Tt
Uu Üü Vv Yy Zz
Harfler ve Özellikleri
Harfler
Sesli (ünlü) Harfler Sessiz (Ünsüz) Harfler
a-e-ı-i-o-ö-u-ü b-c-ç-d-f-g-ğ-h-j-k-l-m-n-p-r-s-ş-t-v-y-z
Sesli (Ünlü) Harfler
Alfabemizde tek başına okunabilen, hece oluşturabilen ve ağzımızdan
tek seferde hiç bir engele uğramdan çıkan seslere sesli (ünlü) harfler
diyoruz.
Alfabemizde 8 sesli harf vardır : a, e, ı, i, o, ö, u, ü
Sesli (Ünlü) Harfler
a, e, ı, i, o, ö, u, ü
Kalın Ünlü Harfler İnce Ünlü Harfler
a-ı-o-u e-i-ö-ü
a r a b a k i t a p
kalın kalın kalın ince kalın
ünlü ünlü ünlü ünlü ünlü
Sessiz (Ünsüz) Harfler
Tek başına söylenemeyen, bir ünlü yardımı ile söylenebilen harfler sessiz
(ünsüz) harflerdir. Alfabemizdeki bu harflerin sağına “e” harfi eklenerek
söylenir. be, ce, de, fe... gibi.
Alfabemizde 21 sessiz harf vardır.
Sessiz (Ünsüz) Harfler: b, c, ç, d, f, g, ğ, h, j, k, l, m, n, p, r, s, ş, t, v, y, z
Aşağıda verilen varlıkların adlarının kaç harften oluştuğunu örnekteki
gibi yazınız.
3 ……. ……. …….
……. ……. ……. …….
Aşağıda verilen harflerden önceki ve sonraki harfleri örnekteki yazınız.
S D
R Ş
O J
G V
Aşağıda verilen varlıkların isimlerindeki ünlü harfleri örnekteki gibi
kırmızı kalemle yazınız.
m ı s ı r …………………… …………………… ……………………
…………………… …………………… …………………… ……………………
Verilen ilk kelimenin son harfiyle başlayan yeni kelimeleri okları takip
ederek örnekteki gibi yazalım.
1 Saha Askı Islak Karabiber
2 Bakır
3 Zeynep
4 Yağ
5 Öğretmen
Aşağıdaki tabloyu inceleyin ve örnekteki gibi istenilen yerleri doldurun.
Kelime Kelimede Bulunan Ünlü Harfler Ünsüz Harfler
Kalın Ünlüler İnce Ünlüler
bilgisayar a-a i-i b-l-g-s-y-r
Atatürk
harita
kitaplık
çanta
teşekkür
kalemlik
orman
Akdeniz
üzüm
matematik
çalışma
virüs
temizlik
maske
kolonya
Tacettin
yağmurlu
market
telefon
özgürlük
“L” harfi alfabemizde “M” den önce, “H” den sonra gelir.
“Sonbahar” sözcüğünde 3 ünsüz harf vardır.
“J” harfi alfabemizde 13. sıradadır.
Alfabemizde kalın ve ince ünlü sayısı eşit değildir.
“Yerli” ve “Yeliz” kelimelerinin ünlü harfleri aynıdır.
Alfabemizde 22 sessiz (ünsüz) harf bulunmaktadır.
Aşağıdaki ifadelerden doğru olanın başına “D” yanlış olanın başına “Y”
yazınız.
Aşağıdaki sözcüklerin harflerini örnekteki gibi alfabetik sıraya
koyunuz.
Sözcükler Harflerin
Alfabetik Sırası
Sözcükler Harflerin
Alfabetik Sırası
salon a-l-n-o-s
serin
hastalık
dikkat
yurt
Aşağıdaki verilen özellikleri taşıyan iki sözcüğü örnekteki gibi boş
alanlara yazınız.
Hiç kalın ünlü harf yoktur Peynir – Sinem
İki ünlü harf yan yanadır
İlk iki harf ünsüzdür
Bütün ünlü harfler aynıdır
8 harf vardır 4’ü ünlüdür
4 ünsüz harf bulunmaktadır
Her sırada verilen harflerle ilgili kelimeler yazarken alfabetik sıraya
dikkat ederek yazalım.
z k e y
h b r t
s c v u
ö p d g
1-
2-
3-
4-
1-
2-
3-
4-
1-
2-
3-
4-
1-
2-
3-
4-
ÜÇ BASAMAKLI SAYILARI OKUMA VE YAZMA
Üç rakamla yazılan sayılara üç basamaklı sayılar denir.
Üç basamaklı sayılar 100’den başlar ve 999’a kadar devam eder.
Üç basamaklı doğal sayıların en küçüğü 100, en büyüğü 999’dur.
Aşağıdaki basamak tablosunu inceleyiniz . Üç basamaklı doğal sayıların önce rakamlarını sonra okunuşlarını yazınız.
Aşağıda abaküsle gösterilen sayıları ve okunuşlarını yazınız.
7 2 4
Aşağıdaki sayıların okunuşlarını örnekteki gibi yazınız.
105 yüz beş 128 …………………………………………………
389 ………………………………………………… 851 …………………………………………………
502 ………………………………………………… 280 …………………………………………………
458 ………………………………………………… 669 …………………………………………………
725 ………………………………………………… 997 …………………………………………………
Yedi yüz
yirmi dört
Aşağıda okunuşları verilen sayıları örnekteki gibi yazınız.
üç yüz yirmi sekiz ➞ 328 üç yüz altmış bir ➞ ..................
yedi yüz yetmiş sekiz ➞ ................... iki yüz iki ➞ ..................
dört yüz elli ➞ .................. yedi yüz on bir ➞ ..................
yüz seksen yedi ➞ .................. yüz kırk beş ➞ ..................
sekiz yüz kırk dokuz ➞ .................. dört yüz beş ➞ ..................
dört yüz yetmiş altı ➞ .................. iki yüz dokuz ➞ ..................
beş yüz doksan ➞ .................. sekiz yüz on ➞ ..................
dokuz yüz altmış beş ➞ .................. sekiz yüz beş ➞ ..................
üç yüz dört ➞ .................. altı yüz on bir ➞ ..................
altı yüz altmış bir ➞ .................. dokuz yüz üç ➞ ..................
Aşağıdaki abaküsün birler, onlar ve yüzler basamaklarını boncuk çizerek yeni oluşan sayıları rakamla ve yazıyla yazalım.
312:Üç yüz on iki ………………………………………………………… ……………………………………………………
………………………………………………………… …………………………………………………… ……………………………………………………
GÜÇLÜ YÖNLERİMİZ İnsanların bazı özel uğraşları vardır ve bu uğraşlar
genellikle ilgi duydukları alanlarda olur.
Kişilerin ilgi, yetenek ve becerileri farklı olabilir. Bu
özellikleri onları güçlü kılar. İlgi duymadığımız yada
yapmayı beceremediğimiz şeyler ise zayıf yönlerimizi
belirtmektedir.
Bizler planlı ve verimli çalışarak güçlü olduğumuz
becerilerimizi daha da geliştirebilir, zayıf
olduğumuz yönlerimizi işe güçlendire biliriz.
Kendimizi gözlemleyerek, büyüklerimizin tavsiye
ve uyarılarını dikkate alarak bu yönlerimizi de
keşfedebiliriz. Çevremizdekilerle iş birliği
yaparsak kendimizi daha fazla geliştirebiliriz.
Aşağıdaki şemayı doldurun ve soruları cevaplayınız
Güçlü Yönlerim Zayıf Yönleri 1- 1- 2- 2- 3- 3- 4- 4- Güçlü olduğun yönleri daha da
geliştirmek için ne yapıyorsun?
Zayıf olduğun yönleri geliştirmek için
ne yapıyorsun?
Aşağıdaki öğrencilerin güçlü yönlerini daha da geliştirmek , zayıf yönlerini ise güçlendirmek için önerilerde bulununuz.
Müzik konusunda güçlü olduğumu
düşünüyorum.
Daha da geliştirmek için ………………………
……………………………………………………………
……………………………………yapabilirsin.
Yemek yapma konusunda güçlü olduğumu
düşünmüyorum
Bu zayıf yönünü güçlendirmek için …………
……………………………………………………………
……………………………………yapabilirsin.
Yüzme konusunda güçlü olduğumu
düşünüyorum.
Daha da geliştirmek için ………………………
……………………………………………………………
……………………………………yapabilirsin.
DÜNYA’MIZIN ŞEKLİ NASILDIR?
Dünya, Güneş sistemindeki dokuz gezegenden biridir.
Ayrıca üzerinde insanların yaşadığı tek gezegendir. Dün-
ya'nın şekli bir top, portakal ya da geceleri gördüğümüz
Ay'a benzer. Ama onlar gibi tam yuvarlak değildir. Dün-
ya'mız alttan ve üstten basık, ortası biraz şişkin olan
küredir. Günümüzde
Dünya'nın şeklini ve hareketlerini inceleyen bilim dalına gökbilim
(astronomi) denir.
Eskiden insanlar Dünya’nın yuvarlak olduğunu bilmiyorlardı. Dünya’yı düz bir
tepsi gibi ya da öküzün boynuzları üzerinde duran bir nesne olarak
düşünüyorlardı. Bundan 4000 yıl önce yaşayan eski Mısırlılara göre ise
Dünya, uzunca bir kutu, gökyüzü de o kutunun kapağıydı. Eski Hintliler ise
Dünya’nın dört filin sırtında duran büyük bir daire biçiminde olduğuna
inanıyorlardı. Onlara göre bu 4 fil de bir kaplumbağanın sırtında duruyor,
kaplumbağa ise sonsuz bir denizde yüzüyordu.
Thales, Aristo, Biruni, Pisagor, Macellan olmak üzere birçok bilim insanı bu
konuda çalışmalar yaptı. Yapılan araştırmalar sonunda Dünya'nın yuvarlak
olduğu öğrenildi. Ayrıca gelişen bilim ve teknoloji sayesinde de Dünya'nın
küre şeklinde olduğu ispatlanmıştır.
Dünya'nın Yuvarlak Olduğunu Kanıtlayan Olaylar
Dünya'nın uzaydan çekilen resimlerinde Dünya'nın küre şeklinde olması.
Dünya'nın Ay üzerine düşen gölgesinin yuvarlak olması.
Kıyıdan uzaklaşan bir geminin önce gövdesi, sonra bacası, daha sonra
dumanının gözden kaybolması.
Sürekli aynı yöne doğru ve aynı yükseltiden uçan uçağın, ilk kalktığı yere
tekrar gelmesi.
Aşağıda verilen nesnelerden Dünya’nın şekline benzer olanları işaretleyiniz.
Aşağıda Dünya’mızla ilgili geçmişten günümüze ortaya atılmış fikirler verilmiştir. Bu fikirlerden günümüzde doğru kabul edilenleri işaretleyiniz.
Dünya’nın şekli küreye benzer.
Dünya’nın hareket etmez.
Dünya’nın yüzeyi bir tepsi gibidir.
Dünya kendi etrafında döner.
Dünya Güneş etrafında döner.
Biruni
Dünya’nın yuvarlak olduğunu kanıtlayan en güzel örneklerden birisi uzaklardan gelen geminin yavaş yavaş görünmesi örneğidir. Aşağıda yaklaşan bir geminin fotoları verilmiştir. Bu fotoğrafları önce çekilenden sonra çekilene doğru sıralayınız.
Aşağıda verilen bilim insanı, düşünür ve kaşiflerin Dünya'nın şekli ile ilgili görüşlerini ya da yaptıkları çalışmaları yazınız
Pisagor
Aristoteles
Macellan
…………………………………………………………………………………………
……………………………………………….…………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…….
…………………………………………………………………………………………
……………………………………………….…………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…….
…………………………………………………………………………………………
……………………………………………….…………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…….
…………………………………………………………………………………………
……………………………………………….…………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…….