haririzade - tdv İslam ansiklopedisiharirizade 200'e yakın tarikatın bazıları na rivayet...
TRANSCRIPT
HARIRI
hammed İbn Berrl ve Muhammed b. Abdullah b. Zafer'in Dürretü '1- gavvfış' a yazdıkları hfışiyeler Ahmed TaM Hasaneyn Sultan tarafından birleştirilerek lfavfışi İbn Berri ve İbn ?.afer 'alfı Dürreti'l-gavvfış ii evhfımi'l-lj.avfış li'l-lfariri adıyla neşredilmiştir (Kahire 1411/ ı 990). Ayrıca Cevallki de eser üzerine bir zeyil yazmıştır. Dürretü'I-gavvfış, Abdülhafiz Pergaii Ali ei-Karan! tarafından tahkik edilerek Şehabeddin ei-Hafacl'nin şerh i, İbn Berrl ve İbn Zafer' in haşiyeleri, Cevallki'nin zeyli ile beraber Dürretü '1-gavvfış, şer]J.uhfı ve }J.avfışihfı ve tekmiletühfı adıyla yayımlanmıştır ( Beyrut 1417/1996; bk. DİA, Vİ I, 439). La'll Ahmed Efendi eseri Tuhfetü'l-havfıs ii tercemeti Dürreti'l-gavvfıs adıyla Türkçe'ye çevirmiştir (Osmanlı Müellifleri, II, 51 -52; diğer şerhleri için b k. Keşfü '?:-?u
nun, I, 741-742; Gülle, s. 199-200). 3. Mül}J.atü'l-i'rfıb . Gramere dair manzum bir eserdir (nşr. L. Pinto. Paris 1885; Fransızca tercümesiyle, Paris I 904; Kah i re 1296/1878, 1340/I921, 1345/1926, 1353/ I 934; Beyrut I 31211894). Ali Hasan Ali Abdülhamld'in tahkikiyle yayımlanan eser (Amman 1988), müellifi tarafından Şer]J.u Mül]J.ati'l-i'rfıb adıyla şerhedilmiş, birkaç defa basılan bu şerhi (Bulak 1292-1293; Kahire 1302) Ahmed Muhammed Kasım tahkik ederek n eş retmiştir (Kahire 1982; Medine 1991). Muhammed b. Muhammed b. Ömer Bahrak ei-Hadraml'n in şerhi ise Tu]J.fetü'l- a}J.bfıb ve turfetü'l-aş]J.fıb 'alfı Mül]J.ati'l-i'rfıb baş
lığını taşımaktadır (Kahire 1296/1878, 1300/1882, 1306/ 1888, 1308/1890; diğer şerhleri için bk. Keş{ü'?-?Unün, II, 1817-1818; Gülle, s. 207-208). 4. ercRisfıletü'ssiniyye. S. er-Risfıletü'ş-şiniyye. İçinde sin ve şin harfleri bulunan kelimelerin seçilmesiyle oluşturulan bu iki risale elMa]famfıt'ın Kah i re baskısının ( 13 26) sonuna eklenmiştir. 6 . el-Far]f beyne'Q.c;ifıd ve '?:-?:fı' (nşr. Thorbecke, Leipzig 1871)
Hariri'nin kaynaklarda adları geçen diğer eserleri de şunlardır : Divan, Divfınü'r-resfı'il, Şu d uru zamani'I-tütUr ve fütUru zamfıni'ş-şudur fi't-tfırilj. ve Tevşi}J.u'l-beyfın.
BİBLİYOGRAFYA :
Hariri, Makamat (nşr. Yusuf Bikai), Beyrut, ts. (Darü'I-Kitabi'l-Lübnani). naşirin mukaddimesi, s. 5-12; a.e. (tre. Sabri Sevsevil). istanbul 1952, mütercimin önsözü, s. 3; a.mlf., Dürretü'l-gavviiş (nşr. Abdülhafiz Fergali- Ali el-Gareni). Beyrut 1417 /1996; Şerişi. Şerf:ıu MakamiW'l-lfarfrf (nşr. M. Ebü'l-Fazl). Beyrut 1413/ 1992, naşirin mukaddimesi,l, 3-19; a.e. (nşr. M. Abdülmün'im Hafi\ci). Beyrut, ts. (ei-Mekte-
192
betü's-Sekafiyye). naşirin mukaddimesi, 1, 3-4; Sem'ani. el-Ensab, IV, 121; Kemaleddin el-Enbari, Nflzhetü'l-elibba' (nşr. M. Ebü'l-Fazl). Kahire 1386/1967, s. 379-381; Yakut, Mu'cemü'lüdeba', XVI, 261-293; ibnü'I-Kıfti, İnbahü 'r-ruvat, lll, 23-27; İ bn Hallikan. Vefeyat, IV, 63-68; Flruzi\badi, el-Bülga {i teracimi e'immeti'n-naf:ıv ve'l-luga (nşr. Muhammed el-Mısri), Küveyt 1407/1987, s. 173; Abdürrahim b. Ahmed elAbbas!, Me'ahidü't-tenşfş (nşr. M. Muhyiddin Abdülhamid). Kahire 1367/1947, lll, 271-277; Ebü'I-Fida, el-Mutıtaşar; ll , 235-236; Abdülbaki b. Abdülmecid ei-Yemani, işaretü 't-ta'yfn {i teracimi'n-nüf:ıat ve'l-lugaviyyfn (nşr. Abdülmecid Diyab). Riyad 1406/1986, s. 263-265; Zehebi. A'lamü'n-nübela', XIX, 460-465; Ahmed b. Aybek ed-Dimyati, el-Müstefad min Zeyli Tarf i) i Bagdad (Hatlb. Tarfl]u Bagdad içinde). XIX, 379-382; ibnü'I-Verdi, Tetimmetü '1-Mutıtaşar {i al]bari'l-beşer (nşr. Ahmed Rif' at el-Bedravi), Beyrut 1389/1970, ll, 47-49; İbn Fazlullah ei-Ömeri, Mesalik, XII, 27-36; Yafıi, Mir'atü'lcenan, lll, 213-221; Sübki, Tabakat (Tanahf). VII, 266-270; isnevi, Tabakatü'ş-Şafi'iyye, ı, 429-432; İbn Kesir, el-Bidaye, XII, 191-193; Süyuti, Bugyetü'l-vu'at, ll, 257-259; Taşköprizade, Mi{taf:ıu's-sa'ade, 1, 223-225; Keşfü'?-?Unün, ı, 507,741-742; ll, 1787-1791, 1817-1818; Abdülkadir ei-Bağdadi, ljizanetü'l-edeb, VI, 462-464; Osmanlı Müellifleri, 1, 246, 310; ll, 51-52, 299, 428; Serkis, Mu'cem, 1, 533, 748-750; Brockelmann. GAL, ı, 325-329; Suppl., ll, 486; Hediyyetü'l-'ari{in, ı, 827-828; C. Zeydan, Adab (Dayf), lll, 40-41 ; Butrus ei-Bustani. Üdeba'ü'l'Arab, Beyrut 1979, ll, 426-437; Şevki Dayf, Tarfl]u '1-edeb, V, 4 72-4 78; a.mlf., el-Fen ve me?iihibüh, Kahire, ts . (Darü'I-Maarif). s . 292-304; Ömer Ferruh, Tarfl]u '1-edeb, lll, 238-250; Yusuf Es' ad Dağır. Meşadirü 'd-dirasati'l-edebiyye. Beyrut 1983, 1, 243-245; M. Kürd Ali, Künüzü'lecdad, Dımaşk 1404/1984, s. 269-277; Reşid Yusuf Ataullah. Taril;u'l-adabi'l-'Arabiyye (nşr. Ali Necib Atvi). Beyrut 1985, s. 329-333; Hanna ei-Fahuri. el-Mücez fi'l-edebi'l-'Arabf ve tarfl]ih, Beyrut 1985, ll , 184-189, 205-217; Abdülhadi ei-Fazli, Fihristü '1-kütübi'n- naf:ıviyyeti' 1-maıbü'a,Zerka [Ürdün[ 1407/1986,s.54, 125, 199; M. Rıdvan ed-Daye, A'lamü '1-edebi'l-'Abbasf, Beyrut 1407/1987, s. 190-193; Abdülvehhiib Rebi' Mahmud Hasan. et-Türaşü'n-naf:ıvf li'l-lfarfrf, Kahire 1408/1988, tür.yer.; Cezzar. Medal]ilü'l-mü'elli{in, 1, 354; Salihiyye, el-Mu'cemü'şşamil, 1, 148; ll, 177-181; S ıtkı Gülle, el-Harfrf: Hayatı, Arap Dil ve Edebiyatma Dair Çalışmalan (doktora tezi, 1995). iü Sosyal Bilimler Enstitüsü; L. Delatre, "al-Hariri, sa vie et ses ecrits", Revue orientale et algerienne, IV ( 1853), s. 317-329, 400-453; a.mlf .. "al Hariri, sa vie et ses ecrits", Revue de /'orient, VI (ı 857). 1-24; M. Ebü'I-Fazl. "e1-I:Iarlri ve Ma~matüh", Mecelletü '1-Baf:ışi'l-'ilmi ve't-türaşi'l-İslamf, 1, Mekke 1398, s. 115-124; Nevzat Aşık. "e1-Hemezani ve Makiimatı", DÜİFD, sy. 1 (ı 983 ı. s. 67 -96; a.mlf .. "Hicri IV. Asırdan Sonra Makamat Yazan1ar", a.e., sy. 2 (1985), s. 57-62; Bedrettin Aytaç, "Abbas! Devrinde N esir ve e1-Hariri", DTCFD, XXXV/1 ( 1991 ). s. 1-14; D. S. Margoliouth, "Harlri", İA. V/1, s. 237-238; a.mlf.- [Ch . Pellat]. "al-I:Iariri", EJ2 (ing.). lll, 221-222; Mahmud Fehmi Hicazi, "Makamatü'1-I:Iariri", Tİ, VII, 87-101.r:;:ı
~ HuLt)si Kıuç
L
L
.HARiRiYYE (a.i.i-.rJf)
Rifaiyye tarikatının Ebü'1-Hasan Ali el-Hariri'ye
(ö. 645/124 7) nisbet edilen kolu
(bk_ RİFAİYYE).
HARIRizADE (1850-1882)
Tibyfinü vesfi"ili'l-f:ıalpi'ilj adlı eseriyle tanınan sufi müellif.
_j
_j
İstanbul'da doğdu. Asıl adı Mehmed Kemaleddin olup Rifal şeyhlerinden Seyyid Abdurrahman ei-Harlrl'nin oğludur. Soyu, Rifaiyye tarikatının plri Ahmed erRifal'nin torunlarından ve tarikatın Harlriyye kolunun kurucusu Ebü'I-Hasan Ali ei-Harlrl'ye ( ö. 645/1248) ulaş ır. Hayatı
hakkında bilinenler, tasawuf ve tarikatlar tarihine dair şimdiye kadar yazılmış en geniş eser olma niteliğini taşıyan Tibyfınü vesfı'ili'l-}J.a]fa'ik adlı eserinde verdiğ i bilgilere dayanmaktadır.
İlk öğreniminden sonra rüşdiyeye devam eden Haririzade özel olarak Arapça, mantık ve belagat dersleri aldı. On yedi yaşında iken babası vefat edince bir süre ticaretle meşgul oldu. Ancak daha sonra tekrar ilme yönelerek Allame Şakir Efendi'nin Şa]J.i}J.-i Bul]fıri derslerine devam etti. 1869 yılında akrabalarını ziyaret için gittiği Halep'te dört ay kaldıktan sonra Şeyh Abdüllatif Buhar! ile birlikte İstanbul'a döndü ve onu evinde misafir ederek kendisinden Hanefi fıkhına dair bazı metinleri okudu, hadis dersleri aldı: ayrıca Şeyh Kasım ei-Mağribl'nin hadis derslerine devam etti.
Har!rlzade, 1872 yılında İstanbul'a gelen son dönem Melamlliğinin plri Muhammed NQrü'I-Arabl'yi Boyacıköyü'n
deki evinde misafir ederek kendisine int isap etti. Ondan Muhyiddin İbnü'I-Arabl'nin Fuşuşü'l-}J.ikem ve er-Risfıletü'la]J.adiyye'sini. İbnü'I-Parız'ın et-Tfı'iyyetü'l-kübrfı'sını okudu ve hilafetname aldı. 1873'te mürşidini ziyaret etmek için gittiği Üsküp'ten dönerken Selanik'e uğrayarak Şeyh Ali Rıza Efendi ve Şeyh Edi b Lutfi efendilerle görüştü. Ali Rıza Efendi'den Ramazaniyye, Edib Lutfi Efendi'den de Sinaniyye hilafetnamesi aldı. Ertesi yıl Mısır'a giderek bir süre orada kaldı. 1875 yılında Edirne'ye gidip döndükten sonra bir daha İstanbul'dan ayrılma-
dı. Fatih Kütüphanesi'nde kısa bir dönem süren hafız-ı kütüblük görevi dışında resmi bir görevi bulunmayan Haririzade, Hırkaişerif semtindeki evinde eser telifi ve irşadla meşgul oldu. Meşhur eseri Tibyanü vesa'ili 'l -J:ıa]fa'i]f'ı tamamladık
tan üç yıl sonra 2 Zilkade 1299 ( 15 Eylül 1882) tarihinde vefat etti. Eyüp'teki Şeyh Hasib Efendi Rifai Dergahı haziresine defnedil di.
Tasawufun yaşandığı bir ortamda büyüyen ve on beş yaşında babasından Rifaiyye'nin Haririyye ve Halvetiyye'nin Bekriyye kolu ile Hafneviyye, Şeyh Abdüllatif Buhari'den Kadiriyye, Şeyh Şerefeddin Edirnevi'den Sezaiyye kazetlerini alan Haririzade 200'e yakın tarikatın bazılarına rivayet yoluyla, bazılarına ise bizzat intisap ederek idizet almıştır. Ancak onun asıl tasawufi şahsiyetini belirleyen kişi, Melami piri olmasının yanı sıra Bektaşiliğe de ruhen nisbeti bulunan Muhammed NQrü'I-Arabi'dir. Osmanlı Müellifleri sahibi Sursalı Mehmed Tahir Haririzade'nin en tanınmış mürididir.
Eserleri. Haririzade tasavvufa dair Arapça ve Türkçe kır ka yakın eser telif etmiştir. A) Arapça Eserleri. 1. Tibyiinü vesii'ili'l-/.ıalpi'ilJ* ii beyani selasili't-tara'i]f. 400'den fazla kaynak kullanarak telif ettiği üç büyük ciltten oluşan eser bir tarikatlar ansiklopedisi mahiyetinde olup tek nüshası Süleymaniye Kütüphanesi'nde bulunmaktadır (Fatih !İbra him Efendi!. nr. 430-432) . z. Cevahirü müICıki'l-"aliyye ii bevahiri sülCıki'ş-Şa~eliyye (Süleymaniye K tp., Şazell Tekkes i. nr. 57, müellif hatt ı) . Ebü'I-Hasan eş-Şazeli'nin hayatı ve Şazeliyye tarikatının
esaslarına dairdir. 3. Esrarü '1-ma'in ii şer]J.i esma'i'l-erba'in (Süleymaniye Ktp. , Hacı Mahmud Efendi, nr. 3034). 4.
Feyzü'l-mugni min ]J.adişi men talebeni (Süleymaniye Ktp., Tırnovalı, nr.
898) Eserde ilahi aşk ve muhabbetullah konuları incelenmiştir. s. Ziya'ü'l-bedr
şer]J.u Jjizbi'l-baf:ır (Süleymaniye Ktp., Fatih, nr. 2662). Ebü'I-Hasan eş-Şazell'nin ljizbü'l-baf:ır adlı hizbinin şerhidir. 6. Ş ald tü '1-it]J.df bi-Şer]J.i Şalati's-Sa]f]fiif (Süleymaniye Ktp., Tırnovalı, nr. 940,
müellif hattı) Şeyh ibn Ebü'I-Hasan Sakkaf'ın okuduğu salatü selamın şerhidir. 7. Reş]J.atü'l-esna 'alô teveccühati'lesma' (Süleymaniye Ktp., Hacı Mahmud Efendi, nr. 290). Seb'u teveccühat ve cem<u tevessüldt adlı evradın şerhidir. 8. el-Mevridü'l-{J.Qş bi'l-l;].avaş ii tefsiri sureti'l-İf.J.laş. Yakup Çiçek tarafından tahkik edilerek yayımlanmıştır (İstanbu l ı 996) . 9. Şer]]. u beyti Mevlana Cami (Süleymaniye Ktp ., Tırnovalı, nr. 898/4,
müellif hattı). Abdurrahmap-ı Cami'nin, "Kainatta her şey vehim veya hayal veya aynadaki akisler veya gölgelerdir" anlamındaki Arapça beytinin şerhidir. 10. Seyrü'l-esma' ve sırrü '1-müsemma (Süleymaniye Ktp., Tırnovalı, nr. 898/1, müel lif hattı) . Rifaiyye tarikatında uygulanan on iki esmanın şerhidir.
B) Türkçe Eserleri. 1. Fecrü'l-esma ve subhu'l-müsemma (Süleymaniye Ktp ., Ha cı Mahmud Efendi, nr. 3 I 59). Tasavvuftaki zikir usullerinden esrna-i seb'anın şerhidir. z. RCışen-i Dilnüvaz (Süleymaniye Ktp., Hacı Mahmud Efendi. nr. 2753) .
Mahmud Şebüsteri'nin Gülşen-iRaz adlı eserinin şerhidir. 3. Fashu Dürri'l-ağld şerhu devri'l-a'la (Süleymaniye Ktp.,
?.· ~~C}i1Jı.iı;.,:y:Jr,.J~;,u-J',;..ı W-.-->!•, IJ
Jl!,.,..-...:ı•u-•0;&-.:-).ıııll••J-':'Vı.l?-•f.W' .:!j~t..ı~r~....u,v~J~,.~.,,~W..ct.li:J.'
·~~4:--·wı.rıt,>!Li,;,,:;!.b·•· ;;.,.. &'I!:-;~.Jı;ıı,ş~,,!~,.-~,.;.14~J.tY.ft.C.I~ <f';p:iJ.!:....-!•ift.J-ıil··;,_,, ·!.:>•··~)1,-(oi'vU~J.·,;D<,;""'-,ı,; •. ,.f;!J;,;(ı,~ ~ı;;9JI].J 1,:.ılf.-'~ı:r...;...ı...J&.D~.J.IJ;t}i"),.-1JI.i
.,~\--'~~rfrı.Xc..ı:.r..;.-,.)--t:J~~~.:ıtJl';':.-.;ır :Q&;ı'~..,;ı..ıf.;.,AJ•J:Jof"-"~J.~,,~. ,ı>;,ıi,j;,,p~~'~'lJ;,...;-";?.Jt~.'!t-iXr)> f;ı,;:,ı~IJ.Ic;.,~,.JS-,:.;;,J,,iyj,.-'/.:/~;;~Ö}'~J
·.:..J'~JJ.C~~»I.J!,..,uıı.•&JJ~J~~ ..... t:.;•Jli)Jt::;-'y;·•.:.4•.i.u!p'.:t_;,.u,.,..;ıı, ~~~l&u'(j.~(,)I,~J!:;-IJ};:'#)~ ~,~~i..Ji-:~ f-;,4,~ ;,ıJj:;i,o:j(t:/;~ ~_;~ı;.,.-Jı~U.jl.c.;-lt;j/~dı..J!..~_:..:j.(j
- ı-?t,.P!;,P. 'r1f}'rr."''l:tıJ~'"fi~v,i'o.J.~ l:J,ueu:.ı•;;,ıP
tl.;;.·~ .. ·rf!~····~'e·~ı;ı;~fi. ·~·ilt,V:.~w:~v.r~~J-:;~ . .,~)c,, .dv..~~{} ... i.tll''6i''".I'''V~JJU,;.ı!.A'V"~' 'l•·*"'vli-ll'< &....,dj:;..Jit'/.o-'~!~;..
;..~t'1'•fi:J ~'·_:ı(#~~.P.'r_.!6Jı:.;ı• dPt'Y..Wt;,ı Yf:,:...Jtl~JP:-P.r~·:i• (ll~;~d.Jv· ' <f)J~(Y.').r;t.,.r, <J.;.oı_, . • .v-' ~·ev'ru!&-G.:t"d-'t:.' lf'ı;__.p • ..p~ ... U:;Jı.~./i.J.t.}l~,)l,_JJ,~~.ıı' '
:&.:ı·~'' ~>··-..t.fl:;y.~~~-·J.CT(:J'P'.i,);Jı;..;uı,.:.~ı-4:J,uı!-,L~··.4J: Jtu._...,;,, uı,ııu.;,ı~'' _, uı • .P.,..~"' '*"' ~·· 'J?Iıj;;;ı;/;ıı_..:...ı.:r.:.ı ı ~Jtf"'·J./ı~; .. ,J:.ı CIJ9.:r J ı;.ıı~ u_.,., ).-'n•-"f'!.ıf"~,:,! < ._;.;(;.,ıli'' 1,.-' UL), .. nl.;.,ı;J'-'<"l1 •-fs-;;. ı'l:J •J))./'iJ ı,.. Ul:J!'-t}_,...l!:f'"./•U•Ul.:ul J~,~,ı..:...u0"/l.ıl''•'<~.....f{-kJI"t=~ L().!}lfd_:,.....Jı_,_.:.JJ~ı ı, ı;<Jit,;.J'ıf.l)'jôl 7f·;o.J\;ı-":)i:>'~~ü~uı,JtP4•.:r.
. "'~
Haririzade Kemaleddin Efendi'nin Tibyanü vesa'ili't
J:ıa!ca'i!c adlı eserinin ilk iki sayfası (Süleymaniye Ktp., Fatih (İbrahim Efendi(. nr. 430)
HARIRIZADE
Tırnova lı, nr. 964 ). İbnü'I -Arabl'nin Devrü'l-a<Ja adlı virdinin şerhidir. 4. Hakikatü't-tarika (Süleymaniye Ktp., Tırnovalı, nr. 898/4, müellif hattı) . Abdülganl en-Nablusi'nin bir mektubunun bazı ilavelerle birlikte tercümesidir. s. Hadikatü'l-hakika (Süleymaniye Ktp., Tırnovalı. nr. 898/2, müellif hattı). Fahreddin lraki'nin Farsça bir risalesinin tercüme ve şerhidir. 6. İmdad fi'l -mebde' ve'l-mead (Süleymaniye Ktp., Hacı Mahmud Efendi, nr. 2906). Hasan Sezai Efendi'nin mebde ve meadla alakah sözlerinin şerhidir. 7. İrfanü'l-aşıkin ala Burhani's-salikin (Süleymaniye Ktp., Hacı
Mahmud Efendi, nr. 2706) . Muhammed Nurü'I-Arabi'nin Nazarü't-talibin burhanü's-salikin adlı eserinin tercümesidir. 8. Kenzü'l-feyz (Süleymaniye Ktp. , Hacı Mahmud Efendi, nr. 2631, müellif hattı) . Tasawufi ve itikadi konulara dairdir. 9. Medar-ı Vahidiyyet ve Merkez-i Ahadiyyet (Süleymaniye Ktp., ŞazeiT Tekkesi, nr. 27/3; Tırnovalı, nr. 898/6). Seyrü sü!Qk makamlarının anlatıldığı bu risale Osman Türer tarafından sadeleştirilerek yayımlanmıştır (EAÜİFD, sy. 9 119901. s. 32 1-328). 10. Şerhu Evradi'lüsbCıiyye (İÜ Ktp., TY, nr. 263/1 ). İbnü'IArabi'ye ait evradın Muhammed NOrü'IArabl tarafından yapılan Arapça şerhinin tercümesidir. 11. Şerhu Virdi's-settar (İstanbul 1287) . Halvetiyye tarikatının pir-i sanisi Yahya-yı Şirvani'nin Virdü'ssettdr adlı virdinin şerhidir. 1Z. Tarfetü'lmüstersile ale't-tuhfeti'l-mürsele (Süleymaniye Ktp .. Düğümlü Baba, nr. 3 I 7). Seyyid Muhammed b. Fazlullah Hindi'nin Tu]J.fetü '1-mürsele adlı eserinin tercüme ve şerhidi r. 13 .. Mededü'l-Bekri min seyyidi'l-Bekri (Süleymaniye Ktp .. Hacı Mahmud Efendi, nr. 4680. müellif hattı). Şeyh Şemseddin Mustafa el-Bekri'nin menkıbelerine dairdir.
BİBLİYOGRAFYA :
Haririzade, Tibyfın, ı, vr. 81•, 290•·b, 292b, 293•, 299•; ll, vr. 129•; lll , vr. 304•-b; a .m ıf .. elMevridü'l-l].fış bi'l-l].av~ fi te{siri süreti'l-İ/].1~ (nşr. Yakup Çiçek). istanbul 1996, na şirin girişi; Bursalı Mehmed Tahir, Kibfır-ı Meşfıyihten On İki ZEttın Terficim-i Ahufili, istanbul 1316, s. 52, 53; Osmanlı Müellif/eri, I, 155; Hüseyin Vassaf. Sefine, lll, 84, 85; Abctüıbaki! Gölpınarlı ı.
Melfımilik ve Melfımiler, ista nbul 1931, s. 326; Muallim Vahyi. Bursa/ı Tahir Bey, istanbul 1335, s . 123; Tomar-Melfimilik, s. 86; Yakup Çiçek, Haririzade Mehmed Kemaleddin: Hayatı
Eserleri ve Tibyfinü vesfiili'l-hakfiik fi beyani selasi/i 't-t.a.rfiik Muhtevası -Kaynakları ( öğ re·
tim üyeliği tezi, ı 982). MÜiF;a.mlf .. "Harlıizade Mehmed Kemaleddin Efendi", MÜİFD, sy. 7-10 ( ı995). s. 407-484.
193