harplyk...k. abdullaÝewa, k. hallyÝew harplyk 1-nji synp ÜÇin okuw kitaby xiv ne şir...
TRANSCRIPT
K. ABDULLAÝEWA, K. HALLYÝEW
HARPLYK1-NJI SYNP ÜÇIN OKUW KITABY
XIV n e ş i r
Özbegistan Respublikasynyň Halk bilimi ministrligitarapyndan hödürlenildi
DAŞKENT — «O‘ZBEKISTON» — 2020
http:/
/edup
ortal.
uz
2
UO‘K 372.416.2811.512.164(075)
KBK 81.2 Tur-9A-13
S y n ý a z a n :
Jumabibi Rejepowa Dörtköl etrabynyň 9-njy mekdebiniňbaşlangyç synp mugallymasy
Respublikanyň ýörite kitap gaznasynyň serişdelerihasabyndan çap edildi.
Abdullaýewa K.Harplyk: 1-nji synp üçin okuw kitaby / K. Abdullaýewa, K. Hallyýew. –
XIV neşir. – D.: «O‘zbekiston», 2020. – 80 sah.I. Hallyýew, Kamiljan.
ISBN 978-9943-01-073-4UO‘K 372.416.2+811.512.164(075)KBK 81.2 Tur-9
A-13
ISBN 978-9943-01-073-4© Abdullaýewa we başg, 2015, 2017– 2020© «O‘ZBEKISTON» NÇDÖ, 2006, 2010, 2012 — 2020
http:/
/edup
ortal.
uz
3
http:/
/edup
ortal.
uz
4
.
MEKDEP
http:/
/edup
ortal.
uz
5
http:/
/edup
ortal.
uz
6
http:/
/edup
ortal.
uz
7
http:/
/edup
ortal.
uz
8
http:/
/edup
ortal.
uz
9
Aa
http:/
/edup
ortal.
uz
10
Tt
http:/
/edup
ortal.
uz
11
ýaý ýaý
ýa ý taý
ý a ý a ý
Ýý
ýaý
t
http:/
/edup
ortal.
uz
12
n a n
naý
aýna nan
Nn
Aýna, ana aý.
AnnaAýnaAtahttp:/
/edup
ortal.
uz
13
ma-ma nan A-manma-ta ana Ma-ýaa-ta at Aý-nataý ýaý A-ta
Mm
Ana Aman.Ana ata.Ana mama.
m a m a
mama
ma ma
http:/
/edup
ortal.
uz
14
Ata, matal aýt.Maýa, alma al.Aman ýalta.Ýalan aýtma.
t
m al
n
Lllaý mal ma-la ýaý-laal tal ma-tal A-laýa-la nal al-ma A-ta
l a ýlaý
,htt
p://ed
uport
al.uz
15
ta kak a-ýakýak ka-nal ka-ka
a ak ýa-kalak ta-ýak
Kkkakaka kak a k a
http:/
/edup
ortal.
uz
16
ene e-nee ne e-leke n e
etelmenmelýel
Maýa, elek ele. Aman, mel al.
eýe lek
melKe-mal
ýe-lek
e-ne
Ee
http:/
/edup
ortal.
uz
17
iki i-lik ke-ýikit til-ki e-kinkit ti-ken il-kiiým iý-mit I-la-man
Iiiki
i ki
i k i
2 — Harplyk 1-nji synp üçin
http:/
/edup
ortal.
uz
18
galam A-gaga lam Ta-gang a l a m Ýe-gen
Gg
Tagan, ine gant al.Ýegen, gel gaýmak iý.Maýa, legeni al.Aga ine geýim.Al geýin.
lamga
nat
http:/
/edup
ortal.
uz
19
pag ta
p a g t apag-ta
— pal-ta
— pa-pak
pil ýg aptl
— pi-le
ine pap-ka
Pp
http:/
/edup
ortal.
uz
20
çe kiçç e k i ç
Çççaý ke-çeçem-çe Çe-mença-nak ça-gage-çi çalt
kiçmen
çe pkn
http:/
/edup
ortal.
uz
21
gum Uç-gunka-nun Gul-mangu-lan Gun-çaul-la-kan gu-lak
Gunça, ine un, ele.Gulman, ine gumgan al.
Ullakan gulp
gul-pak
Uuu n
http:/
/edup
ortal.
uz
22
Yk-lym y-lymÝyl-gaý a-kyl
na-kyl
ýy - lan
Alym akylly.Aýna nakyl aýt.Mag — tym — gu — ly
Yyýyl gyn
ý y l g y n
ýyl - gyn Aý - na
http:/
/edup
ortal.
uz
23
üç günmün güýçgül güýç-likül kül-çe
Üü
Aga, güýçli. Aman, ata mün.
ütük
ü tük
ü t ü k
http:/
/edup
ortal.
uz
24
dag da-ýy Me-di-nede-pe tüý-dük Gel-didü-ýe mek-dep düýndel-lek dü-kan düýp
Ddd e pdep
http:/
/edup
ortal.
uz
25
DÜLDÜL ATIne düldül at.Geldi, düldül ata mün, diýdi
Medine.Geldi düldül ata mündi.
de pe Gel di
ig de a dam
http:/
/edup
ortal.
uz
26
on tok-mak Po-latol ot-ag og-lanok ýo-mak ýolkaot ço-kaý ýo-da
Polat, ýomak aýt.Polat ona golaýýomak aýtdy.
to-kaý
Ooo dun
o d u n
http:/
/edup
ortal.
uz
27
— Ine Aman, Ogulaý, Polat.— Ogulaý, Polat kitap okady.— Aman okamadymy?— Ýok.— Ol oýnady.— Ogulaý, Polatoýun oýnady.
http:/
/edup
ortal.
uz
28
ä dik äý-nek nä-me Täç-gül ä-lem nä-çe Lä-le kä-di gä-mi Gü-lä-lek çäý-nek çä-ge kä-ki-lik
— Täçgül, ol näme?— Ol çäýnek.— Täçgül, çäýnege çaýdemle.— Läle, Gülälek, al çaý iç.
Bu näme?
Äää d i kädik
http:/
/edup
ortal.
uz
29
LÄLE
— Läle lälik.— Ol uly ýolda oýnady.— Läle, ýolda oýnama!
Läle näme etdi?Gülälek näme etdi?Gülälek läle kakdy.http:/
/edup
ortal.
uz
30
baýdakbaý dakb a ý d a k
bal ba-dam obabag bil-bil Bi-keba-lyk bu-lut ba-ba
Bu kim?
Bb
— Bibi Ol — Beki
— Baba
http:/
/edup
ortal.
uz
31
BUKULLYM
Bibi, Beki, Baba bagda bu-kullym oýnady. Baba bukuldy.
— Baba, Baba, — diýdi Bibi.Baba, kuku, — diýdi.— Baba, indi men bukulýan.— Bolýa, bukul, — diýdi Baba.
http:/
/edup
ortal.
uz
32
kür-re Ma-raldur-na Ba-tyrgar Ba-burary Gar-ry
Maral, gara ruçkany al.Batyr raketa mündi.Garry traktorçy.Babur — beýik a yr.
Bunäme?
ga-ra-ly
ary
gar-ga
r e n d e
rende
Rrren de
http:/
/edup
ortal.
uz
33
ROBOT
Robot — demir adam.Ol bilimlidir.Ana, ol gelýär.— Robot, aýt, bu näme?— Bu raketa, ol uly.Men raketany buraýaryn.Robot raketany burady.Raketa belende uçdy.Robot näme diýdi?
3 — Harplyk 1-nji synp üçin
http:/
/edup
ortal.
uz
34
köl Ö-deöý Ö-remöý köý-nekgök kö-me-lek
ör dek
ö r d e k
ördek
Öö
http:/
/edup
ortal.
uz
35
KÖL
— Öde, bu näme?— Bu göm-gök köl.— Ol näme?— Ol ördek.
çk ölb
http:/
/edup
ortal.
uz
36
iň ňe
i ň ň e
iňňe
teň-ňe müň Meň-ligaň-ňa giň o-ňaleň-ňeç çuň ma-ňatöň-ňe iň o-ňat
Meňli iňňe bilen elde ýakatikdi.
Ýaka oňat eken.Ol maňa ýakdy.
Bu näme?
Ňň
http:/
/edup
ortal.
uz
37
OKAŇ, ÝAT TUTUŇ
Iňňe-iňňe,
U y-diňňe.
Bal-balyna,
ek- ekine.
Gotur geçi,
Möle geçi,
alalaň- apbaň,
Güleleň-güpbeň.
Ýaryl-bö ül,
Tur, en çyk!
ana aç.
http:/
/edup
ortal.
uz
38
wa tan
w a t a n
watan
We-li We-paWe-kil Döw-let
mi-we eý-wanga-wun kuw-watpa-law wa-kawa-gon ma-wy
Ww
http:/
/edup
ortal.
uz
39
ATA-WATAN
Meniň Ata-Watanym owadan.Onuň tebigaty örän baý.Men Ata-Watanymy gowy
görýärin. Watan — ene, Bo aga y — altyn.
Çagalar! Watana wepaly boluň!http:/
/edup
ortal.
uz
40
sa gat sa-lam Ser-darsa-ýa-wan Set-darsa-çak Sa-parsan-dyk Se-nem-gül
Arassaçylyk — bu saglyk.40
sagat
Sss a g a t
http:/
/edup
ortal.
uz
41
SALAMEdepli oglan ululary görende:— Salawmaleýkim, — diýýär.Ulular bolsa:— Waleýkimessalam, — diýýär-
ler.Çagalar, muny ýatda saklaň!
NakylEdep altyndan gymmat.http:/
/edup
ortal.
uz
42
ha ly
h a l y
haly
hat ha-ýat no-hutha-bar ha-tar haý-wanha-ryt hy-ýar ha-sap
Bu näme? Hikmeti okaň:
Hormat etseň, hormatlanarsyň.
he-re-ket Haý-darhe-ka-ýa Ha-sanha-ly-pa Hy-wahüý-pü-pik Mäh-ri
42
Hemra
Hh
http:/
/edup
ortal.
uz
43
SÖHBETMähri Heselden sorady:— Hesel, hyýar we behi
nirede bolýar?— Hyýar bossanda, behi
bolsa bagda bolýar.— Mähri, indi sen menden
sora:Bilbil we hüýpüpik näme
edýär?— Olar saýraýarlar.
NakylDost — dostuň aýnasy.
43htt
p://ed
uport
al.uz
44
zem zen zem söz
z e m z e n zen le
zem zen sö göz
zy-gyr gyz E-zizze-hin ba-zar Zöh-resaz gar-pyz A-zatsöz güýz Ze-li-li
DANALARYŇ SÖZIAz sözle, saz sözle,Elmydam uzagy gözle.Okap alsaň sözleri,Dana bolup ösersiň.
Zz
http:/
/edup
ortal.
uz
45
GAZ
Kakyp ganatyn,gagyldaýar gaz.— Siz bilen — diýýär, —Oýnaýyn biraz.— Bolýa oýnalyň,Hezil edeliň.Dost bolup mizemez,Ýaýnap oýnalyň.
45htt
p://ed
uport
al.uz
46
jüý je
j ü ý j e
jüýje
Jeren jigisine jorap dokady.Jeýhun derýa.Jeren we Jamal jana-jan jora.
ülje jorap Bu näme?
jaý Ju-majaň Je-mi-lejigi Jep-barjö-wen Jeý-hun
Jj
http:/
/edup
ortal.
uz
47
MÜRZE ULUGBEKBabamyz Mürze Ulugbek uly
alym bolupdyr. Ol münejjim bo-lup ýyldyzlary synlapdyr. Köpkitaplary ýazyp ony bize gal-dyrypdyr.
Ulugbegi bütin dünýä alym-lary bilýär.
Çagalar siz hem kitaby söýüň!
47
jožur jä
ji
manal gi
Ju jek
ra rap jo
http:/
/edup
ortal.
uz
48
ş a rşar
iş mäş baş guaşaş keş gaş dişdaş şah ýaş gyş
şa-ly Şi-rinşa-hyr A-ly-şirşä-nik Şa-batşä-her Şa-my-rat
Alyşir Nowaýy — beýik şahyr.Şahyryň şöhraty ýer şaryna
ýaýrandyr.
kä-şir
Şş
daş-de-şen
http:/
/edup
ortal.
uz
49
ALYŞIR NOWAÝY
Alyşir ýaşlygyndan edepli wezehinli oglan bolupdyr. Köpkitap okapdyr. Olary ýat tu-tupdyr. Beýik şahyr AlyşirNowaýy şeýle diýipdir:
— Balalarym, bilimli, danaboluň!Az-az öwrenip dana bolur,Damja-damja ýyglyp
derýa bolur.
4 — Harplyk 1-nji synp üçin
http:/
/edup
ortal.
uz
50
fab-rik Fer-ga-nafar-tuk Af-ri-kafut-bol Fa-ra-byfon-tan Fe-ruz
— Bu näme?— Bu fontan.
telefon
fonar
şarf
Fff o n a r
Bu näme?
fo nar
http:/
/edup
ortal.
uz
51
haž žyk
h a ž ž y k
haž-žykžur-nal e-taž
etažly jaý
Žž
Jeren žurnal okady.Ol köp etažly jaýda ýaşaýar.Biziň şäherimizde etažly jaýlar örän
köp.Şäherimiziň haýwanat bagynda žiraf
bar.http:/
/edup
ortal.
uz
52
ATALAR SÖZI — AKYLYŇ GÖZI
Eý perzent, sen mydamapeýdaly işleri et.
Peýdasyz işe el urma.Peýda-zeleliň tapawudynybil.
Abdulla Awlany
*Akyl bolsaň, söz aýtmagyn,Nobat berilmegen ýerde.
Magtymguly Pyragy
*Magtymguly, sözüň bilene sözdür,Bilmedik adama gury owazdyr.
http:/
/edup
ortal.
uz
53
MAGTYMGULY PYRAGY
Magtymguly gündogaryňbeýik şahyry we akyldarydyr.Ol ýaşlygyndan kitaby öränsöýüpdir. Köp okapdyr.
Magtymgulynyň goşgulary bi-ziň üçin öwüt-nesihatdyr.http:/
/edup
ortal.
uz
54
IÇINDEDurna aýdar: — Uçar men,Bagdat suwun içer men.Gyş Hindistan göçer men,Lälezarlyk içinde.
Düýe aýdar: — Otlar men,Otlan ýerim ýatlar men,Elmydama botlar menSelin, sazak içinde.
Ýaby aýdar: — Men gendeÜstüme münen bende,Azabym köpdür günde,Özüm hyzmat içinde.
Magtymguly
http:/
/edup
ortal.
uz
55
Nakyllar
Bilimli kişi ozar,Bilimsiz kişi tozar.
*Akyldan artyk baýlyk ýok,Saglykdan gymmat zat ýok.
*Ir turan işinden dynar.Bu günki işiňi ertä goýma.Çekseň zähmet, ýagar rähnet.
*Altyn ýerde ýatmaz,ýagşylyk ýolda galmaz.
*Okasaň, bilim alarsyň,Hemme zady bilersiň.http:/
/edup
ortal.
uz
56
GÜLÇI GYZ
Ertir-agşam gül bilen,Gümra bolup ýörşüni.Görsen-e sen Güljanyň.Güli gowy görşüni.
Doly täsin güllerden,Howludaky kölçeler.Bar kişiniň höwesi,Atyr ysly gül-çemen.
Ahmet Mämmedowhttp:/
/edup
ortal.
uz
57
TAPYŇ!
Mele donly, pes boýly.
Tap-tap edýär,aşagyndan kerwen geçýär.
Pes-pesejik boýy bar,ýedi gatly dony bar.
Agy — ak, garasy — gara,Guýrugy garyş sere.
... hazyna — suw altyn.http:/
/edup
ortal.
uz
58
MEN EJEMIŇ KÖMEKÇISIEjem güler ýüz bilen,Süýji-süýji söz bilen,Diýýär: — Düşbi gyzym sen,Işe gitsem, yzym sen!
Kakamyň guwanjy men,Diýýär maňa: Gulpaklym!Ejemiň daýanjy men,Ogşap diýýär: — Akyllym.
H. Seýithttp:/
/edup
ortal.
uz
59
TELEWIZOR WE BIZTelewizor hemmeleriň öýünde
bar. Telewizorda biz çagalar üçinörän gyzykly zatlar görkezilýär.Çagalar üçin agşam ertekisi wedürli multfilmler görkezilýär.
Biz telewizorda okuw geple-şiklerini hem görýäris.
http:/
/edup
ortal.
uz
60
Boljak oglan başdan belli.*
El hünäri il gezer.*
Ýedi ölçe, bir kes.*
Hünäri öwren-de, ýigren.htt
p://ed
uport
al.uz
61
ÇEPER GYZLAR
Berçin bilen Çemengüliki dogan.
— Çemengül, gel ýag-lyk tikeliň, — diýdi Berçin.
— Bolýa, ynha şu mata-dan tikeris.
Men gaýçy bilen gyrkypbereýin.
Sen bolsa gyzyl reňklinah saýlap al.
Gyrasyna owadan gü-lüň suratyny çekersiň.
Ýaglygy enemize sow-gat ederis.
Nakyl
Işliniň işi biter,Işsiziň güni geçer.
http:/
/edup
ortal.
uz
62
ÝATDA SAKLAŇ!
Pasyllar we günler
Bir ýylda dört pasyl bar
Bir hepdede ýedi gün bar:duşenbe, sişenbe, çarşenbe,penşenbe, anna, şenbe, ýek-şenbe.
Nakyllar
Az sözliniň göwni ýaz.*
Gyşy gyşlamadygyň ýazy ýazlamaz.
ÝAZ mart aprel maý
GYŞdekabrýanwarfewral
TOMUS iýun iýul awgust
GÜÝZ sentýabr oktýabr noýabr
http:/
/edup
ortal.
uz
63
KITAP,MENIŇ DOSTUMSYŇ
Her sahypaň meň üçinBir hekaýat sözleýär.— Okap, alym bolgun, — diýip,Ýagşy niýet eçilýär.Şoň üçinem diýýärin:«Kitap, meniň dostumsyň».
Zafar Diýar
Söhbeti şirin dostum,Durşuna bilim dostum.
http:/
/edup
ortal.
uz
64
IŇLIS DILI
Biz iňlis dili öwrenýäris.Biziň mugallymymyzyň adyDursun Rejepowna. Ol bizeiňlis dilinde gyzykly kitaplarokap berýär. Men uly bo-landa iňlis dili mugallymyboljak
Okuwçylar, siz ulalandakim bolmagy arzuw edýär-siňiz?
http:/
/edup
ortal.
uz
65
PROGRAMMISTEziz günde gyssanyp,Mekdepden öýe gelýär.Ol kompýuter oýunlary,Höwes bilen oýnaýar.
Internetde ol işläp,Iňlis dilin hem bilýär.«Ulalsam hökman, eje,Programmist boljak» – diýýär. Kamiljan Hallyýew
5 — Harplyk 1-nji synp üçin
http:/
/edup
ortal.
uz
66
HARPLYK BAÝRAMYTizara Harplyk baýramy bolar.
Gowuja taýýarlanyň.Biriňiz aýdym aýdarsyňyz. Baş-
gaňyz tans edersiňiz. Şonda sizdürli öwrenen harplaryňyz bilenbaşlanýan matallary we tapma-çalary aýdarsyňyz. Sebäbi si-ziň hemmäňiz gowy okamagy,owadan ýazmagy öwrendiňizahyryn.
Siz Harplyk baýramyna nähilitaýýarlanýarsyňyz?
http:/
/edup
ortal.
uz
67
Matallar
Özi bir garyşDili müň garyş.
(Galam).
Iňňesiz tikin gördüm.(Hat).
Birje gulaç boýy bar,Alty gara gözi bar.
(Penjire).
Ýörän ýoly demirdir,Iýmiti ýag, kömürdir.
(Otly).
Tamdyrlarda ýapylýar,Hemmeleriň geregi.Elmydama aýaň siz.Mele-myssyk ... .http:/
/edup
ortal.
uz
68
GURBAGA WE IÇÝAN(Erteki)
Bir gurbaganyň ýanyna biriçýan gelip:
— Gurbaga, gel, ikimiz dostbolaly — diýipdir.
Gurbaga:— Bolýar — diýipdir.Soň bu ikisi barýarkalar, öň-
lerinden ýap çykypdyr.Şonda içýan:— Dost! Men bu ýapdan
geçip bilmen — diýipdir.Onda gurbaga:— Dost, men seni arkama
alyp geçiräýerin — diýipdir. Olar suwuň ortasyna baranla-
rynda, içýan gurbagany çakyp-dyr.
— Ýeri, içýan dost, bu nämeetdigiň? — diýip sorapdyr.
http:/
/edup
ortal.
uz
69
Içýan:— Bu meniň kärim-dä — diýip,
jogap beripdir.Gurbaga:— Seniň käriň şu bolsa, biziň
hem seniň ýaly «dost» üçinkärimiz şu — diýip, suwa çümüpgidipdir.
Içýan bolsa gark bolupdyr.
1. Ertekide kim dost bolmagy teklipedipdir?
2. Iki dostuň öňünden nämeçykypdyr?
3. Içýan gurbagany nädipdir?4. «Gazma düşersiň, ýakma bi-
şersiň» nakyly şu ertekide ýerliklimi?
http:/
/edup
ortal.
uz
70
ÝOLKA
Ýolka hödür etse-de,Her pasyl bir köýnegi,Halaýar ol baharyňKöýnegini geýmegi.
Ähli baglaň geýmini,Çykarsa-da güýz gelip,Diňe ýolka tokaýdaÖmür sürýär ýaz bolup.
Ýolka baýramyna nähili taýýar-lanýarsyňyz?
Täze ýyly nirede kim bilengarşy alýarsyňyz?
http:/
/edup
ortal.
uz
71
Surata seredip Ýolka baýra-my barada gürrüň edip beriň.
http:/
/edup
ortal.
uz
72
SAPAKDAN DAŞARY OKUW
ÝYLDYRYM ÇAKANDA
Garryja mamaSanajyn kakdy,Gögi ýandyrypÝyldyrym çakdy.
«Ot söndürijä»Edeýin habar,
Galandyr olarMundan bihabar»
01-i aldym,Ýyldyrym söndi.Olara nämeDiýerkäm indi?!
Seýitmämmet Hydyrow
Goşgyny ýat tutuň.
http:/
/edup
ortal.
uz
73
PYŞDYLYŇ UKUSYŞemaldan gyşyň habaryny
alan Pyşdyl uka gitdi. Gyş geçip,gögeren otlaryň ysy burnunauranda, ol oýandy. Düzlükdepyşşyldap, otlap ýören pyşdylygörüp, çöl haýwanlary onuň da-şyna üýşdi.
— Pyşdyl, biziň sähramyzaasmandan ak gül döküldi, senony görmediň.
— Pyşdyl, düzde peşmeklerylgaşdy, sen olaryň ýaryşyny gör-mediň.
— Pyşdyl, biziň arkamyzy bu-lutlar ýuwup berdi, seniň arkaňýuwulman galdy...
Pyşdyl haýwanlaryň sözünidiňläp, hiç zat diýmedi-de, ýeke-je sapar uludan bir pallady.
Yssy düşdi, otlar gurady,pyşdyl ýene uka gitdi. Güýzýetip geldi. Güýz ýagmyryndan
http:/
/edup
ortal.
uz
74
yzgar alyp, gögeren otlaryňysyna pyşdyl oýandy. Düzlük-de pyşşyldap, otlap ýörenpyşdyly görüp, çöl haýwanlaryonuň daşyna üýşdi.
— Pyşdyl, sähra ak odaýandy, sen ony görmediň.
— Pyşdyl, kölleriň suwy buga-ryp, asmana uçdy, sen onygörmediň.
— Pyşdyl, bakjada gawungutardy, baglarda — iýmiş, senony görmediň.
Pyşdyl haýwanlaryň sözünidiňledi-de, ýekeje sapar uludanbir pallady.
Görşüňiz ýaly, diňe adam-laryň arasynda däl, hatdahaýwanlaryň arasynda-da ýalta-lar bolýar.
ŞAGALYŇ AGYSY— Şagal, aý şagal, seni
towuklara çopan etdiler.htt
p://ed
uport
al.uz
75
Şagal aglamaga başlady.—Şagal, aý, şagal, sen näme
üçin aglaýarsyň?— Siziň sözüňiz ýalan bolaý-
masyn — diýip aglaýaryn.
Allaberdi Haýydow
Ýumuş: hekaýajyklary okapgürrüň edip beriň.
ALABAHAR
Üçekde öýlänçiDynman dep kakar,Pitikläp pyşdylyňUkusyn ýakar.
Örüzer hinineGirip garynjaň,Baryp gulagyndanÇeker ýorunjaň.
Asmanda süsüşýänGoçlaň buýnuzy
http:/
/edup
ortal.
uz
76
Ýalpyldap ot alar,Gümmürdär sesi.
Ýaglar çöp otlaryÝaşyl gulpagyn,Kömelek boz ýerdeSilker telpegin.
Oslagsyz çakyşynEdip çybygyň,Pyntyk gabygynyDeşer çybygyň.
Säheriň ukusyBal ýaly süýjär,Şonda-da galmarysOkuwdan gijä.
Myratgeldi Söýegow
Ýumuş: goşgyny labyzly okaň.http:/
/edup
ortal.
uz
77
AKPAMYK(Türkmen halk ertekisi)
Bir bar eken, bir ýok eken.Gadym wagtda bir adamyň ýedisany ogly bar eken. Bularyň käriaw awlamak eken. Bularyň bi-rem gyz dogany ýok eken. Bireneleri göwreli bolupdyr. Enesi-niň aý-güni dolan wagty, bularawa gitmekçi bolup, atasyna:
— Biziň gyz doganymyz bol-sa, howlymyzyň agzyndangurjak asyp goýuň, erkek do-ganymyz bolsa, ok-ýaý goýuň—diýip gidipdirler.
Bularyň yzynda gyz doganybolupdyr. Atasy derwezedengurjak asyp goýupdyr. Emmagoňşulary ýamanlyk edip, munyaýryp, ok-ýaý asyp goýupdyrlar.Bular awdan gelenlerinde, ok-ýaýa gözleri düşüp: «Hudaý bize
http:/
/edup
ortal.
uz
78
gyz dogan bermändir» diýipöýkeläp, gidip bir dagyň go-wagynda jaý tutup, aw awlamakbilen gün görüp başlapdyrlar.
Indi bular bu taýda galsynlar,habary täze bolan gyzdan alyň.
Ertekiniň dowamyny özbaş-dak okaň.
DOSTLUK GÜZERIGoşa tuduň astyndan,Akýar obanyň ýaby.Gelseň hezil üstünden,Howanyň yssy çagy.
Tolkunlary gulaçlap,Hoştap suwun boýlamak,Gör, nähili hezillik,Suwa düşüp oýnamak!
Ýaňlandyryp uzagy,Joşýar şatlyk-şagalaň.Bu ýer dostluk güzeriBoldy ähli çagalaň.
http:/
/edup
ortal.
uz
79
Bolsa tersleşen çaga,Basym el berip ele,Dury suwa düşmäge,Gelýär tirkeşip bile.
Suw sepişip oýnaýar,Kine goýman göwünde.Ähli öýkäň aýrylýarBu güzeriň suwunda.
Ýaban Rozyýew
Ýumuş: goşgyny ýat tutuň.htt
p://ed
uport
al.uz
O‘quv nashri
Qumri Abdullayeva, Komiljon Xolliyev
HARPLYK(A l i f b e )
1-sinf uchun darslik
(Turkman tilida)
O‘n to‘rtinchi nashri
Redaktor J. MetýakubowHudožnikler: I. Halhojaýew, F. Iskenderow,
S. AbdumominowaÇeper redaktor H. Kutlukow
Tehredaktor L. HijowaKorrektor J. Metýakubow
Kompýuterde sahaplaýjy K. Goldobina
Neşirýatyň lisenziýasy AI ¹ 158, 14.08.2009.2020-nji ýylyň 10-njy aprelinde çap etmäge rugsat edildi.
Ölçegi 60×901/8. Ofset kagyzy. «Arial CE» garniturasy. Kegli 26. Ofset usulynda çap edildi. Şertli neşir listi 10,0. Neşir listi 12,0. 1196 nusgada çap edildi. Sargyt ¹ 20-172.
Özbegistan Respublikasynyň Prezidentiniň Administrasiýasynyň ýanyndakyHabar we köpçülikleýin kommunikasiýalar agentliginiň
«O‘zbekiston» neşirýat-çaphana döredijilik öýünde çap edildi.100011, Daşkent, Nowaýy köçesi, 30.
Telefon: (371) 244-87-55, 244-87-20.Faks: (371) 244-37-81, 244-38-10.
e-mail: [email protected]
http:/
/edup
ortal.
uz