AMAÇ

Basınçlı kaplarda sonlu elemanlar yöntemi ve yorulma analizlerinden faydalanılarak ömür tayini yapılması ve periyodik kontrollerde bu yöntemin kullanılabilirliğinin araştırılması.

GENEL BİLGİ

BASINÇLI KAP NEDİR?

0,5 atm ve üzerinde bir iç basınca sahip, sıvı ve gazların üretimi, taşınması veya depolanmasında kullanılan küre, silindirik veya koni şeklinde dizayn edilen atmosfere kapalı ekipmandır. (TS 3362)

BASINÇLI KAP ÇEŞİTLERİ

BASINÇLI KAPLARIN KULLANIM ALANLARI

BASINÇLI KAPLARDA GÜVENLİK ÖNLEMLERİ

Basınçlı kaplar, imalat esnasında ulusal ve uluslararası standartlarda üretilmelidir. Üretilen her basınçlı kabın üzerinde kabın kimliğini gösteren bir etiketi bulunmalıdır. Bu etiket görülebilecek bir yerde bulunmalı, kolayca okunabilir bir şekilde ve silinmesi mümkün olmayacak bir etiket olmalıdır.

Basınçlı kaplar ve kompresörler yılda bir kez periyodik kontrolden geçirilmelidirler. Kontrolleri yetkili kişiler yapmalıdır. Yapılan kontrollerin tutanakları tutulup dosyalanmalıdır.(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü)

BASINÇLI KAPLARDA İŞ GÜVENLİĞİ RİSKLERİ

1. Patlama 2. Boğulma – Zehirlenme 3. Yangın 4. Kimyevi ve Termal Yanıklar 5. Gürültü Ve Titreşim

KAZA NEDENLERİ1. Tasarım Hatası 2. İşletme Hatası 3. Emniyet, Kontrol ve Gösterge Cihazlarının

Çalışmaması 4. Korozyon 5. Hatalı ve Yetersiz Bakım 6. Test ve Kontrollerin Yetkin Kurumlarca

Yapılmaması

GENEL BOYUTLANDIRMA VE MUKAVEMET SINIRLARININ KLASİK

YÖNTEMLERLE BELİRLENMESİ

BASINÇLI KAP BOYUT HESAPLARIİHTİYACA GÖRE GENEL BOYUTLANDIRMA

GÖVDE Tasarım basıncı veya izin verilen en büyük çalışma basıncı (P,kPa)=1000

kPa Malzemenin izin verilen gerilim değeri (S,kPa)=108247 kPa Kaynak verim sayısı (E,tablodan)=0,85 İç yarıçap (R,mm)=300 mm İç çap (D,mm)=600 mm Et kalınlığı (t,mm)=6 mm Yenim payı (C,mm)=2,7 mm

BASINÇLI KAP BOYUT HESAPLAMALARI

BAŞLIKElipsoidal (2:1) Başlık olarak alırsak,

MUKAVEMET HESAPLARIÇALIŞMA DURUMUNA GÖRE VON MİSES GERİLMESİNİN

BULUNMASIA) ÇEVRESEL VE TEĞETSEL GERİLMELERİN BULUNMASI İç yarıçap (r,mm)=300 mmEt kalınlığı (t,mm)=3,29 mmMaks. çalışma basıncı (P,kPa)=0.9 MPaTankın uzunluğu (L,mm)=1500 mm

MUKAVEMET HESAPLARIB) ASAL GERİLMELERİN BULUNMASI ve VON MİSES

GERİLMESİNİN HESAPLANMASI

SERİ ÜRETİMDE OLAN VE İHTİYAÇ DUYULAN HAVA TANKININ KATALOGTAN SEÇİLMESİ

HAVA TANKININ ÖMÜR TAYİNİ

MODELLEME

MESNET NOKTALARININ BELİRLENMESİ VE YÜK UYGULANMASI

YÜK UYGULANMASI

Basınçlı kabın 6 bar ile 9 bar arasında çalıştığı varsayılmıştır. Kaptaki basınç 6 bara düştüğünde kompresör devreye girmekte ve kap basıncını 120 sn içerisinde 9 bara çıkarmaktadır. 600 sn içinde hava kullanımına bağlı olarak basınç 6 bara düşmektedir. Çevrim süresinin 720 sn olduğu varsayılmıştır.

YORULMA TEORİSİ

SONUÇLARÇEVRİM SAYISININ ORTALAMA YIL SAYISINA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ

Maksimum gerilmelerin kaynak bölgesinin çevresinde oluşmuş, dolayısıyla yorulmanın en fazla olduğu bölgeler de buralardır.

Maks. gerilme Maks. Yer değiştirme

Yorulma ömrü

110,83 Mpa 0,20142 mm 832325(çevrim sayısı)

TANKIN ÖMRÜ

UYGULANABİLİRLİKYapıldığı malzeme nedeniyle yenim payı çok

düşük olan basınçlı hava tanklarında, tankın ömrünü tamamlayıp tamamlamadığına karar vermek için bu yöntem kullanılabilir.

Periyodik kontrolü yapılan basınçlı tankların kalınlık değerleri benzer yerlerden ölçülüp, çalıştığı çevre koşulları dikkate alınarak kaydedilirse; bu tür bir çalışmaya temel teşkil edebilecek bir veri bankası oluşturulabilir.

Yaptığımız çalışmada bize olan yardım ve destekleri için MMO

Bursa Şubesi çalışanlarına teşekkür ederiz.