Höfundur:Guðmundur Freyr Gylfason

Hekla Hekla er eitt þekktasta fjall

landsins. Fyrr á öldum

töldu menn um gjörvalla

Evrópu fjalllið vera einn af

inngöngum helvítis og

jafnvel helvíti sjálft.

Stundum varð hinn eilífi

vítiseldur það magnaður

að eldurinn náði til

yfirborðs og stóð þá

eldstókurinn upp úr

heklugjá.

Fyrstir á tindinn Fyrstir manna til að

ganga á heklutind, að

því talið er, voru þeir

Eggert Ólafsson og

Bjarni

Pálsson, aðfaranótt 20

júní 1750.

Ógurlegast! Hekla er ógurlegasta

eldfjall á landinu en einnig eitt hið

óvenjulegasta

Hún er næstvirkasta eldfjall landsins á sögulegum tíma

○ hefur að meðaltali gosið á 55 ára fresti síðan land byggðist

Að minnsta kosti 17 gos eru þekkt úr Heklu sjálfri frá þessum tíma

Fjallið stendur á hinni 5,5 kílómetra löngu Heklugjá úr henni hafa flest eldgosin

komið

Hekla Mörg gosanna úr

Heklu hafa valdið miklu tjóni sérstaklega ber þar að

nefna gos sem úr henni kom á sögulegum tíma

Það átti sér stað árið 1104 og þeytti gríðarlega miklu magni af gjósku yfir landið Gosið lagði stór

landsvæði í auðn sérstaklega í þjórsárdal

Hekla Iðulega hefur orðið

mikið öskufall í

upphafi gosa

oftar en ekki valdið

tilfinnalegu tjóni víða

um sveitir landsins

ekki er vitað hve

margar jarðir Hekla

hefur lagt í auðn

Hekla Samkvæmt eldritum

Markúsar Loftsonar

hefur hún eytt fimm

hreppum að

mestu, alls 90-100

býlum að minnsta

kosti

Að öllum líkindum eru

þó fleiri

Hekla Flest öll Heklugos á

sögulegum tíma

hafa verið blandgos

Gosefni eru hraun og

gjóska en einnig

fylgja gosgufur og

vatnsgufur

Gosin hefjast yfirleitt

á gjóskugos en

fljótlega byrjar hraun

að renna

Hekla Gjóskumyndun er

langmest fyrstu klukkustund gossins En efir það fer að draga

úr henni og efir fyrsta sólarhringinn eða svo berst lítið af gosefnum frá fjallinu sem gjóska

Eftir það ræður hraunrennsli ríkjum og sumum Heklugosum líkur með hreinum flæðigosum, eins og gosinu 1947-48

Hekla Ekki hefur tekist að finna

með vissu nema um 15 hekluhrauna sem runnið hafa á síðustu 1000 árum

Skýringin á því er sú að hraunin hafa margsinns runnið hvort yfir annað og slíkt gerðist til dæmis í gosinu 1980 En hraun úr því gosi rann

yfir hraun frá 1947 og huldi hluta þess