8e jaargang nr. 3 18 mei 2017

Geest van hierboven, leer ons geloven, hopen, liefhebben door uw kracht!

Hemelse Vrede, deel U nu mede aan een wereld

die U verwacht!

2

KERKDIENSTEN

Beverwijk, Meerstraat 62, aanvang 10.00 uur

21 mei Geen dienst

28 mei 10:00 Br. IJke Aalders

Pianist: Justina Oosters

Kosterdienst: zr. Tineke Beems m.m.v. het Doopsgezind Gemengd Koor IJmond

04 juni 10:00 Pinksterdienst: Ds. Jarek Kubacki Organist: Ronald Molenaar Kosterdienst: br. Koen Kroon Vergeet niet om een bloem mee te nemen!

11 juni 10.00 Ds. Jarek Kubacki Organist: Marco Bij de Vaate

Kosterdienst: zr. Joke van Meningen

18 juni Geen dienst

25 juni 10:00 Ds. Paul Thimm

Organist: Ronald Molenaar Kosterdienst: zr. Bettie Spigt

02 juli Geen dienst 09 juli 10:00 Ds. Jarek Kubacki Pianist: Justina Oosters

Kosterdienst: zr. Henny Tabak

16 juli Geen dienst 23 juli 10:00 Br. Anne de Jong

Organist: Ronald Molenaar Kosterdienst: zr. Tiny ten Hoeve

AGENDA

Tenzij anders aangegeven, vinden alle activiteiten plaats in onze kerk, Meerstraat 62, Beverwijk.

Dag dtm tijd activiteit juni 2017

Do 08 10:30 Bijbelkring

Wo 14 14:00 Ontmoeting van de Moerberggroep,

Zuiderkruisstraat 74 IJmuiden

Dag dtm tijd activiteit juli 2017

Vr 07 17.30 70+ maaltijd

PINKSTEREN

TUSSEN HET UNIVERSELE EN HET PERSOONLIJKE

En als we Hem [God] in onszelve hebben gevonden, dán zien we zijn glans

ook over de wereld, schreef bijna honderd jaar geleden de eerste Neder-

landse predikante Anne Zernike.

God in onszelve? Soms valt het wellicht moeilijker te ontdekken dan zijn/

haar glans over de hele wereld. En toch... Wat is meer van onszelf dan on-

ze eigen adem? Maar in de Bijbelse scheppingsvertelling wordt die de

mens door God ingeblazen. Adam wordt be-ademd: door de goddelijke

Schepper en pas zo wordt hij een levende ziel, een levend wezen. Het

woord dat hier gebruikt wordt, ruach (in het Grieks: pneuma), betekent zo-

veel als: adem, lucht, wind, geest. Het is alsof de antieke dichter die het

scheppingsverhaal vertelde wilde zeggen: We zijn door de geest vervuld,

de geest van God die ons telkens weer ingeblazen wordt. In het Ameri-

kaanse tijdschrift dat ik regelmatig lees, The Christian Century, vind ik in

het artikel over Pinksteren een verhaal van een vrouw die een soort medita-

tieoefening voor zichzelf ontwierp. Elke keer als ze inademde, zei ze:

God’s peace, terwijl ze bij het uitademen zei: God's presence. Ik heb dit

nog niet uitgeprobeerd, maar misschien helpt het inderdaad om ons te reali-

seren dat we in- en vanuit een onverbrekelijke intieme verbinding leven:

met de levensbron die we God noemen. Er is ook een Koranspreuk die

zegt: God is u naderbij dan uw slagader. En wellicht helpt dit besef ons om

zijn glans ook over de wereld te ontwaren…

3

Jaren geleden kreeg ik van een oud doopsgezind echtpaar heel veel boe-

ken die mijn eigen, destijds nog tamelijk bescheiden, 'doperse biblio-

theek' aanvulden. Eén daarvan was het 'Gebedenboek' van Jeanna

Oterdahl. Zij was een Zweedse onderwijzeres en auteur en ze hoorde bij

de geloofsgemeenschap van Quakers: die, net als de doopsgezinden, tot

de oudste 'vredeskerken' behoren. In één van de teksten in het boek

schreef ze: Kan de materie iets anders zijn dan een verneembare uiting

van de geest? Het is uw geest, vader, die ik verneem in de glans van de

vruchtbloesem, in de tere fluistering van het pas uitgekomen lover, in

zonnespel en geur, in het blauw van hemel en zee. Ik ontmoet die geest in

de reine blik van goede mensen en in hun trouwe handdruk...

Anne Zernike koos de mens als het vertrekpunt van haar reflectie, Jeanne

Oterdahl daarentegen de wereld om ons heen. De eerste kwam tenslotte

bij de wereld uit, de tweede bij de menselijke blik en handdruk. Allebei

zagen ze echter zowel in de mens als in de natuur uitingen van de geest,

de adem, de scheppende levenskracht van de goddelijke ruach/pneuma

die alles vervult.

Deze twee dimensies: de persoonlijke en de universele, komen op een

bijzondere manier tot uitdrukking in de klassieke icoon van het Pinksterf-

eest die op de kaft van deze Meerboei is afgedrukt. Van boven naar bene-

den loopt daar een lijn: vanuit een (klein) stukje open hemel met een

soort zonachtige stralenkrans eromheen, via een vrouwelijke figuur naar

een koninklijke figuur. Rechtstreeks onder die opening zien we dus een

vrouw. Zij is de eerste die het licht ontvangt en het gelijk verder door-

geeft (dat zie ja aan de houding van haar handen). Wie is ze? Uiteraard

kun je Maria in haar zien die toen, bij de aankondiging van Jezus z’n ge-

boorte, te horen kreeg: De Heilige Geest zal over u komen en de kracht

van de Allerhoogste zal u overschaduwen (Lucas 1:35). Maar je kunt

hierin ook een afbeelding zien van Vrouwe Wijsheid die we in het Bij-

belboek Spreuken (hfdst. 8 en 9) tegenkomen. Zij was de vrouwelijke

vertegenwoordiging van God op aarde: onder de mensen. In het Oosten

werden kerken aan haar gewijd. De meest bekende daarvan is uiteraard

de Hagia Sophia in Constantinopel (huidig Istanboel in Turkije). Goethe

noemde haar Das Ewig-Weibliche: Het Eeuwig-Vrouwelijke. Tegelijker-

tijd kan ze ook de kerk vertegenwoordigen. Pinksteren wordt tenslotte als

de geboortestond van de kerk gevierd. Maar er is nog een andere beteke-

nis mogelijk: een heel persoonlijke. Volgens die staat de vrouwelijke fi-

guur symbool voor menselijke ziel: de kern, het meest wezenlijke deel

4

van ieder van ons: open voor het levendmakende impuls van de geest van

God en bereid om het door te geven: aan de wereld. Want wanneer we

tenslotte de gekroonde figuur onder de loep nemen die eronder wordt af-

gebeeld, valt zijn identiteit vrij makkelijk te ontrafelen: het is de wereld

(in het Grieks kosmos). En het laken in zijn handen symboliseert de be-

reidheid om zo veel mogelijk van die goddelijke impuls op te vangen en

in zich op te nemen. Daarnaast zien we op de icoon echter ook de kring

van de apostelen, waarvan iedereen zijn eigen klein vlammetje op het

hoofd heeft. Precies zoals we in het boek Handelingen kunnen lezen: Er

verschenen aan hen een soort vlammen, die zich als vuurtongen ver-

spreidden en zich op ieder van hen neerzetten. De geest die de hele Kos-

mos vervult, blijkt dus uiteindelijk ook iets heel intiems, heel persoon-

lijks, heel individueels.

Het valt niet mee om die beide dimensies tot hun recht te laten komen.

Meestal verliezen we ons een beetje in kosmische en universele bespiege-

lingen of wij maken van het Pinkstergebeuren een uitsluitend individuele

aangelegenheid en vergeten dat de geest ons tegenover elkaar moet ope-

nen om ons uiteindelijk tot een gemeenschap te maken. Wat ons helpen

kan is wellicht het besef dat ons Pinksterfeest lange wortels heeft. Zij lig-

gen in het Joodse feest Sjawoeot. Sjawoeot, ook het Wekenfeest genoemd,

heeft zelf een agrarische oorsprong. Het was het feest van de eerste oogst.

Om die reden worden op die dag synagogen nog steeds met bloemen en

planten versiert.

Op een bijzonder creatieve manier wordt deze dimensie van Pinksteren in

unitarische kringen benadrukt. Het Unitarisme is een vrijzinnig-religieuze

stroming die oorspronkelijk in Polen en Transsylvanië bloeide. Eén van

zijn meest bekende kenmerken was het afwijzen van het oude dogma van

de Heilige Drievuldigheid. Omdat ze de Drievuldigheid (niet helemaal ten

onrechte, trouwens!) als een echo van het oude geloof in meerdere goden

beschouwden, benadrukten de unitariërs dat God één was (vandaar ook de

naam die van het Latijnse woord unus afkomstig is, dat één of enig bete-

kent). Jezus zagen ze dus ook niet als ‘de Zoon van God’ maar als een

mens: één van ons. Vrij snel vond het unitarisme (destijds vaak Socinia-

nisme geheten: ter ere van één van zijn meest bekende theologen, Faustus

Socinus, 1539-1604), ook in Nederland best veel aanhang: niet in de laat-

ste plaats onder de doopsgezinden die ook de neiging hadden om Jezus

meer als een mens en voorbeeld dan als de goddelijke verlosser te be-

schouwen. Tegenwoordig hebben we in ons land één (Engelstalige) unita-

5

rische gemeenschap: in Amsterdam, maar ook Vrijzinnigen Nederland

(vroeger: Nederlandse Protestantenbond) behoort tot The International

Council of Unitarians and Universalists.

In de twintiger jaren van de vorige eeuw probeerde de predikant van de

Tsjechische unitariërs in Praag, dr. Norbert Capek (1870-1942) een ritueel

te bedenken dat zowel de eenheid als de verscheidenheid van zijn ge-

meenschap tot uitdrukking zou brengen. Hij vroeg aan de gemeenteleden

om op zondag 4 juli 1923 een bloem naar de kapel mee te brengen. De

bloemen werden in een grote vaas geplaatst. Na de dienst mocht iedereen

weer een bloem meenemen, HET MOCHT ECHTER NIET DEZELFDE

ZIJN DIE MEN HEEFT MEEGEBRACHT. Wat was de bedoeling er-

van? Aan de ene kant benadrukten al die verschillende bloemen het feit

dat de kerkgangers ook verschillend waren: allemaal vogels van diverse

pluimage. Maar ze vormden samen één boeket: één gemeenschap. En in

die gemeenschap moest je dus leren met de verscheidenheid om te gaan.

Je mocht niet alleen datgene bewaren en koesteren wat je eigen inbreng

was. Je moest ook de inbreng van de ander leren waarderen: vandaar dat

je een bloem naar huis mocht nemen maar niet dezelfde die je zelf hebt

meegebracht.

Ook dit jaar wordt op 4 juli zo’n bloemenritueel (in het Tsjechisch: květi-

nová slavnost) in Praag gevierd. Omdat ik vorig jaar, via Skype, een

preek voor deze gemeenschap heb gehouden, werd ik voor dit feest uitge-

nodigd. Uiteraard kon ik er niet heen, vanwege ons eigen Pinksterfeest.

Maar waarom zouden WIJ zoiets niet kunnen doen: op dezelfde dag, in

onze kerk, in Beverwijk? Wat er in dit ritueel gevierd wordt is tenslotte

ook voor ons waardevol en belangrijk: de diversiteit, het respect voor de

ander, voor zijn/haar overtuiging en tevens de eenheid van onze gemeen-

te. Ik hoop dat we op die manier ook die twee dimensies van Pinksteren

aan de orde kunnen stellen: het universele, het alomvattende en alverbin-

dende en het persoonlijke, het individuele. Elke bloem wordt door dezelf-

de groeikracht bezield en elke bloem geeft daar op zijn eigen manier vorm

aan. Samen maken ze echter deel uit van een groot geheel.

Daarom wil ik iedereen vragen om op zondag, 4 juli, één of meerdere VERSCHILLENDE bloemen mee te nemen. Ik hoop op een werkelijk

begeesterde viering van onze éénheid én onze diversiteit.

Jarek Kubacki

6

OVER EN VAN ONZE LEDEN

Verjaardagen

Op 18 maart werd zr. K. Klaassens 84 jaar. Omdat niet alle gegevens van haar bekend waren, stond dit niet in de vorige Meerboei vermeld. Alsnog onze felicitaties.

Verder zijn er tot de volgende editie van De Meerboei geen jarigen boven de 75 jaar.

Bedankje

Heel hartelijk bedankt voor de bloemen die ik voor mijn verjaardag mocht ontvangen.

Anneke de Willigen-Spits

BIJEENKOMST VAN DE MOERBERGGROEP

Na een lange periode in Huis ter Hagen kwamen we op woensdagmiddag 19 april voor de eerste keer bij elkaar in De Moerberg. Helaas waren er nog al wat afzeggingen, maar evengoed hadden we een waardevolle mid-dag. Na de koffie begonnen we de dienst en werd het lied "Licht dat ons aan-stoot in de morgen " gezongen. Een makkelijk lied om te zingen met een eenvoudige melodie. Na dit lied las Nettij de Bijbeltekst Lucas 24:13-35 voor. Omdat deze middag vlak na Pasen viel werd er in de overdenking de vraag gesteld: Hoe ervaar je opstanding? Jarek vertelde, dat je het breken van brood op twee manieren kunt ervaren. We weten allemaal dat bij het laatste avond-maal Jezus het brood brak en het uitdeelde aan zijn discipelen.

Je kunt door het breken van het brood ook laten zien, dat je hier troost uit kunt putten, bijvoorbeeld na een vervelende gebeurtenis. Zo kun je de kracht vinden om er voor elkaar te kunnen zijn. Er werden verschillende voorbeelden genoemd en over die voorbeelden kwam er een gesprek op gang. Tenslotte werd de middag afgesloten met het uitspreken van het "Onze vader "en het zingen van het lied "U zij de glorie ". De volgende bijeenkomst is op 14 juni om 14.00 uur en weer in "De Moerberg ".

Koen Koorn

7

70+ MAALTIJD

5 mei, Bevrijdingsdag, maar ook de

eerste vrijdag van de maand, dus

maaltijd in de ‘De Thouarsszaal’. We

begonnen met een ‘niet of eigenlijk

toch ’Oosters’ soepje, toen had Her-

mien lekkere gnocchi gemaakt met

champignons in heerlijke saus en tot

slot een stukje broodtaart.

Het goede doel was de kledingbank

IJmond (“ondergoedfonds”), waar we

(van twee keer) € 122,- naar toe konden overmaken.

In Juni slaan we even over, we zien elkaar weer op 7 juli om 17.30 uur.

Na de zomer beginnen we weer op 1 september. Vergeet u zich niet op te

geven door uw naam in het schrift te schrijven óf het aan Hermien of aan

mij door te geven?

Justina Oosters

STUDIEDAG 2017 VAN DOOPSGEZIND VROUWENWERK

“Op het snijpunt van de tijd”. Zr. Imy de Vries opent deze laatste studiedag, georganiseerd door de

LFDZ. We zijn met 43 zusters waaronder enkele broeders bijeen. We ste-

ken de kaars aan, zingen en bidden met elkaar.

Ds. Annette van der Zijpp leest een gedeelte uit Genesis 18, waar Sara en

Abraham verteld wordt dat zij over een jaar een zoon zullen hebben. Een

nieuwe weg voor beiden, waar ze geen rekening meer mee hadden gehou-

den.

Wij nemen afscheid van deze studiedagen. We slaan nieuwe wegen in.

Hiervoor nodig is; Openheid voor de toekomst en vertrouwen. Nu gaan

we verder op eigen kracht en met onze herinneringen. Tot slot wordt een

gedicht van Hans Bouma voorgelezen.

Lichtende gestalten.

Af en toe komen ze op mijn weg,

8

mensen die mij omringen met hun warmte,

woorden spreken die gloeien,

woorden van vuur,

mensen die mij hoop geven,

mij weer bezielen.

Af en toe, God,

komen ze op mijn weg,

mensen die hartveroverend mens voor mij zijn,

lichtende gestalten van U.

We gaan uiteen in groepjes van 3 a 4 personen. We beantwoorden de

vragen; Welke ontmoetingen bewaar je als kostbaar in je hart, welke

herinneringen hebben je sterker gemaakt? Daarna schrijven we een brief

aan een achterkleinzuster over al onze herinneringen aan onze

ontmoetingen.

We zijn het er over eens dat het moeilijk is om precies uit te drukken wat

je voelt. Toch komen al gauw de woorden samenzijn en saamhorigheid

naar boven. We horen bij elkaar. We delen dezelfde achtergrond. Omdat

je dingen in het geloof kunt delen maakt dat je rijker. Verbondenheid door

samen in gesprek te gaan. Allemaal verschillend, maar toch met elkaar op

weg. Een beeld zegt vaak meer dan 1000 woorden. We raken zo diep in

gesprek dat er voor een brief geen tijd overblijft. Wel maken we nog een

symbool van wat ons bindt.

Na de middagpauze, weer met een heerlijk soepje wisselen de groepen

hun symbolen en brieven van de ochtend uit. Ongeveer de helft van de

groepen was niet aan een brief toegekomen. Symbolen die gedeeld

werden waren o.a. een quilt, kaars en bloemen, een lappendeken, 2 cirkels

om elkaar heen (de zusterkring in de wereld).

Daarna maken we een creatieve verwerking van het thema. Elke zuster/

broeder versiert een waxinelichtjeshouder, met strookjes papier, glitters,

of stickers. We delen ze aan elkaar uit, maar branden eerst alle lichtjes bij

elkaar.

Dan komen we alweer toe aan de sluiting door ds. Van der Zijpp. Zr.

Wielenga moet nog even kwijt dat alles prima verlopen is. Een pak van

haar hart.

Hermien Fictoor

9

WERELDPREMIÈRE IN DE KERK!

Carl Smulders (1863 – 1934) werd geboren in Maastricht. Na zijn studie in Luik werd hij leraar aan het conservatorium aldaar. Dat kon alleen als hij de Belgische nationaliteit aannam. Gedurende de eerste wereldoorlog kwam hij even neutraal zijn in Nederland, maar net daarvoor in 1913 toonde hij zich een nationalistische Belg door een stuk te componeren voor 75 jarige onafhankelijkheid van België (NB. Onafhankelijk van de Nederlanden): Omnium gallorum fortissimi sunt Belgi (Van allen zijn de Belgen de dappersten) ondertitel: Cantate Les Temps sont Révolus (de tijd is volbracht). Dit stuk schreef hij voor driestemmig kinderkoor, vierstemmig gemengd koor, piano of orkest. De kopie van de autograaf (zijn handgeschreven partituur), die ik in het Haags Gemeente Archief aantrof, digitaliseerde en herschreef ik tot een partituur voor ons en-semble. Leuk detail: in zijn aantekeningen in de partituur heeft hij het over ‘solo voor 15 bassen’ en even later ’15 andere bassen’. Klein rekensommetje: minstens 30 bassen, vraagt om 30 tenoren. 60 mannen vraagt om minstens 120 vrouwen, driestemmig kinder-koor vraagt om min-

stens 60 kinderen en tegenover 240 zangers moet er toch een groot orkest zijn, waarvan hij nog zegt: ‘voor uitvoering in de openlucht, met veel ko-per- en houtblazers’. Als dit was uitgevoerd, was het zeker ergens ver-meld. Conclusie wij speelden 21 april de wereldpremière. Hoewel het het begin van de meivakantie was waren er toch aardig wat mensen gekomen. Ik was blij verrast dat men na afloop zo positief was, niet alleen knap, men vond het ook mooi! Het was voor de zangers en instrumentalisten een hele kluif, maar we mo-gen trots zijn op het resultaat! Stukjes concert zijn te beluisteren op: https://youtu.be/XNiPAwF8Gbw en https://youtu.be/QlzdtKuwbxY

Justina Oosters

10

De v

olg

end

e editie v

an D

e Meerb

oei

versc

hijn

t op

13 ju

li 2017

Kop

ij inlev

eren v

óór 3

0 ju

ni b

ij de red

actie.

Ind

ien o

nb

estelbaar: reto

ur aa

n O

verb

ildtw

eg 1

2,

20

71

XN

Santp

oort

-Noord

.