het conflict in oekraïne: nieuwe breuklijn tussen oost en west?
TRANSCRIPT
![Page 1: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/1.jpg)
Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen
Oost en West?
Ria Laenen (Faculteit SocialeWetenschappen, KU Leuven)
Seniorenuniversiteit Hasselt, 5.10.2015
![Page 2: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/2.jpg)
Overzicht
Het conflict in Oekraïne: van de Majdanrevolutietot vandaag
De impact van de crisis op de relatie tussen de Europese Unie en Rusland
Focus op recenteontwikkelingen métgeopolitieke en historischeomkadering
![Page 3: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/3.jpg)
Het conflict in Oekraine:enkele recente ontwikkelingen
Overleg tussen de ‘Normandie 4’ in Parijs (2.10.2015)
Tijdelijke brug tussen vastelandRusland en eiland in buurt van Krimgeopend, constructiewerken aansnelweg gestart (2.10.2015)
Voor het eerst zwaar Buratinoraketsysteem gesignaleerd door OVSE waarnemers (2.10.2015)
Akkoord over terugtrekking van ‘kleine’ wapens (30.09.2015)
Minsk II akkoord wordt (eindelijk) grotendeels nageleefd
In Rusland proces tegen Oekraïensegevechtspilote Savchenko gestart
Europese Unie beslist om sanctieregime tegen Rusland verderte zetten
![Page 4: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/4.jpg)
De Krim:enkele recente ontwikkelingen
18/8/2015
17/9/2015
![Page 5: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/5.jpg)
De crisis in Oekraïne: enkele belangrijke ijkpunten
Februari 2015: Minsk II akkoord
September 2014: Minsk I akkoord
September 2014: Associatieverdrag goedgekeurd door EU en Oekraïens parlement
Verregaande sancties van kracht tussen EU en Rusland (in beide richtingen)
17/7/2014:
vlucht MH17
neergeschoten
![Page 6: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/6.jpg)
Slachtoffers
![Page 7: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/7.jpg)
IDP’s
![Page 8: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/8.jpg)
Oekraïne: korte inleiding
Ca. 45 miljoen inwoners
2de grootste land in oppervlakte op Europeescontinent
Slavische volk
Onafhankelijk sinds 1991
Sterke regionale verdeeldheid
EU Oostelijk Partnerschap lid
Politiek en economischfragiele staat sindsonafhankelijkheid
![Page 9: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/9.jpg)
Oekraïne: korte inleiding
Belangrijk transitland voorolie en gas van Rusland naarEuropa
Ca. 25% v/d actieve bevolkingin landbouw
Zware industrie: steenkoolmijnen, metaalsector
Hoge graad van corruptiein alle staatsstructuren en economische sectoren
Politieke instabiliteit:
bv. Oranjerevolutie
![Page 10: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/10.jpg)
![Page 11: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/11.jpg)
Het conflict in Oekraïne: van nov. 2013 – sept. 2015
3 grote fases in het Oekraïense conflict:
1. De Majdanrevolutie
2. De Russische annexatie van de Krim
3. De oorlog in de oostelijke regio’s
![Page 12: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/12.jpg)
8 dec. 2013:Euro-Majdanbeweging
20 feb. 2014:Het Majdanpleinis een oorlogs-gebied
![Page 13: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/13.jpg)
De Majdanrevolutie: nov. 2013 – feb. 2014
Concrete aanleiding: beslissing Janoekovitsj omAssociatieverdrag met EU niet te ondertekenen
Vanaf eind novemberprotesteren mensen op Majdanplein (Kiev): aanvankelijk vooraansluiting bij EU; slaatsnel om in anti-regeringsprotest
Janoekovitsj en PoetinOvereenkomst dec 2013
![Page 14: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/14.jpg)
De Majdanrevolutie:regimewissel
18-20/2: repressief optreden van ordetroepen (Berkut): ca. 100 doden op het plein
situatie op Majdan: oorlogscenes 21/2/2014: akkoord tussen
Janoekovitsj en oppositie 22/2/2014:
Beslissing parlement om president af te zetten
Janoekovitsj vlucht Vrijlating Timosjenko Kort nadien: aantreden van
Jatsenjoek als premier van interimregering
![Page 15: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/15.jpg)
De Russische annexatie van de Krim: maart 2014
![Page 16: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/16.jpg)
![Page 17: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/17.jpg)
De Russische annexatie van de Krim: eind feb - maart 2014
Alles gaat zeer snel!
Gewapende mannen nemenvanaf eind feb strategischeposities in op de Krim
16/3/2014:
referendum op de Krim
18/3/2014:
Poetin ondertekent wet waardoor de Krim een deel
wordt van de
Russische Federatie
![Page 18: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/18.jpg)
De annexatie van de Krim: het referendum
![Page 19: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/19.jpg)
![Page 20: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/20.jpg)
De Krim
![Page 21: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/21.jpg)
De Krim: basis van de Zwarte Zeevloot
![Page 22: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/22.jpg)
De strijd in/om de Oostelijke regio’s: april 2014 – vandaag
Pro-Russische rebellen (met steun van Rusland) vs. het Oekraïenseleger
Beide zijden kennen wisselend succes in het veroveren en herveroveren van steden
Beide zijden begaan oorlogsmisdaden 25/5/2014: Porosjenko verkozen tot president: Obama noemt dit een
“wijze keuze” 11/5/2014: onafhankelijkheidsverklaring door Donetsk en Loehansk
regio’s na referendum Houding Rusland:
Officieel geen Russische troepen aanwezig Propaganda-oorlog in Rusland
Recent: voor het eerst echt sprake van een wapenstilstand
![Page 23: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/23.jpg)
![Page 24: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/24.jpg)
![Page 25: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/25.jpg)
De
25 jaar na val BerlijnseMuur: nieuwe Oost-West confrontatie?
Frequente verwijzingennaar nieuwe Koude Oorlogtussen Rusland en Westen
![Page 26: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/26.jpg)
Oekraïne = test voorbuitenlandbeleid EU
![Page 27: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/27.jpg)
![Page 28: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/28.jpg)
EU-Rusland: van strategische partners naar hoogoplopende
spanningen
EU:
Energie-afhankelijk van Rusland (vooral gas)
intern verdeeld over beleidt.a.v. Rusland
Oostelijk Partnerschap(2009): doorn in het oogvan Rusland
Sanctiebeleid legtbeperkingen bloot
Rusland:
Energie al politiekdrukkingsmiddel
Verdeel- en heerbeleidt.a.v. EU-lidstaten
EU is belangrijkstehandelspartner (import + export)
6/8/2014: ban op Europesevoedingswaren
![Page 29: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/29.jpg)
Sancties
![Page 30: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/30.jpg)
Russisch importembargo
![Page 31: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/31.jpg)
![Page 32: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/32.jpg)
![Page 33: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/33.jpg)
![Page 34: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/34.jpg)
Wat wil Poetin/Rusland?
Poetins ambitie Euraziatische Unie: Oekraïense desinteresse was grote frustratie Bredere internationale context: erkenning als grootmacht in
multipolaire wereld (vormt reeds jarenlang basis van Russischbuitenlandbeleid: NIET nieuw/plots)
Poetin vertolkt gevoelens Russische natie Post-Sovjet trauma: prestigeverlies Oekraïne: mix van belangen én symbolische waarde als
bakermat van de Russische natie Bereidheid om kosten te incasseren
![Page 35: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/35.jpg)
Uitdagingen/perspectieven
Oekraïense economische en politieke ontwikkeling:
lange weg af te leggen Nood aan verregaande hervormingen (corruptie!)
Een federale oplossing?
Nood aan duidelijke boodschap van EU
Een nieuw ‘bevroren conflict’?
Dialoog Oekraïne – EU – Rusland noodzakelijk: ‘gedoemd’ tot elkaar
Cruciaal belang van “people-2-people” contact
![Page 36: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/36.jpg)
Lessen voor de EU
Oostelijk Partnerschapsprogramma: problematisch Communicatieprobleem naar bevolking (intern + extern) Zeer beperkt als speler in internationale politiek Geopolitiek is terug van nooit weggeweest Te zelfzeker over aantrekkelijkheid van Europees model
buiten eigen grenzen Nood aan nuancering: niet de ogen sluiten voor interne
problemen Oekraine Nood aan dialoog met Rusland op alle niveaus Confrontatie met ‘belangen vs. waarden’-dilemma
![Page 37: Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042600/5875efd61a28abc9308b553d/html5/thumbnails/37.jpg)
Inzet van het conflict?