het geluks- en succes systeem in de klashlc-2013pdfs.s3.amazonaws.com/het geluks en succes...voor...
TRANSCRIPT
1
Het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
3
Ton Langelaan
HET GELUKS- EN SUCCES SYSTEEM IN DE KLAS
In 10 stappen van verlangen naar realisatie
Succesgewoonten voor leerkracht en leerlingen
Happy Life Centre
Copyright ©: Happy Life Centre, Alphen aan den Rijn 2012 Omslagontwerp: Ton Langelaan ISBN: 978-90-818499-0-6 Nur code: 816 1
e druk: januari 2012
ALLE RECHTEN VOORBEHOUDEN Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16 h Auteurswet 1912 dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan Stichting Reprorecht (Postbus 3051, 2130 KB Hoofddorp, www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie, Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro). Uitgever: Happy Life Centre Händelhof 102 2402GX Alphen aan den Rijn http://happylifecentre.com
INHOUD het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
1
Inhoud Voorwoord ............................................................................................................... 9
DEEL 1 De theorie in beeld ........................................................................................ 13
Hoofdstuk 1. .......................................................................................................... 15
Inleiding in het Geluks- en Succes Systeem in de Klas .......................................... 15
1. Een keuze maken voor geluk .................................................................... 15
2. Waarom een systeem voor geluk en succes in de klas? .......................... 19
3. Wat is geluk? ............................................................................................. 29
4. Verlangens en talenten ............................................................................. 33
5. Wat is flow?............................................................................................... 36
6. Hoe krijg je een goede relatie met je kinderen? ...................................... 39
7. Wat zijn de succespatronen van succesvolle mensen? ........................... 43
8. Hoe kun je passie en talenten inzetten? .................................................. 47
9. Hoe kun je systematiseren zonder alles om te gooien? .......................... 49
Hoofdstuk 2. .......................................................................................................... 53
Uitleg van het Geluks- en Succes Systeem in de Klas ............................................ 53
1. Inleiding in het model ............................................................................... 53
2. Wat zijn de grote lijnen van het Systeem in de Klas? .............................. 56
3. De onderdelen van het Geluks- en Succes Systeem ................................ 67
4. Het Universum is holografisch opgebouwd ............................................. 72
5. Alles Wat Is bestaat uit een veld van niet-fysieke oneindige
mogelijkheden .................................................................................................. 75
6. GROTE IK lanceert verlangens en idealen ................................................ 80
INHOUD het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
7. Je verlangens word je gewaar met je innerlijke zintuigen ..................... 82
8. Met je uiterlijke zintuigen kun je genieten van de realisatie ................. 84
9. Onze bewuste geest (kleine ik) kijkt de fysieke wereld in ...................... 85
10. GROTE IK doet het werk ....................................................................... 89
11. Het emotionele signalerings systeem .................................................. 93
12. De vibratie van het lichaam .................................................................. 95
13. Wat wil je bereiken? ............................................................................. 97
14. Hoe voeg je hulpbronnen toe? ........................................................... 106
15. Wat is een Future pace? ..................................................................... 111
16. Wat is een Ecologietest? ..................................................................... 112
17. Wanneer ga je tot actie over? ............................................................ 114
18. Het model nog eens op een rijtje ....................................................... 116
19. Het 10-stappen plan van verlangen naar realisatie ........................... 120
DEEL 2 De praktijk in beeld ...................................................................................... 123
Hoofdstuk 3 ......................................................................................................... 125
De praktische toepassing ..................................................................................... 125
1. Voel het verlangen .................................................................................. 125
2. Van verlangen tot een duidelijk doel ..................................................... 138
3. Bepaal hoe het nu is en contrasteer dat met waar je wel wilt zijn ....... 146
4. Bepaal welke hindernissen er zijn om dat te bereiken ......................... 152
5. Welke hulpbronnen heb je nodig en haal ze op .................................... 153
6. Futurepace, stap met de hulpbronnen in de vervulde wens ................ 187
7. Ecologietest, hef alle overige blokkades op ........................................... 196
8. Kom in flow door je actie ........................................................................ 198
9. Realiseer je dromen en geniet ................................................................ 200
INHOUD het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
3
10. Realiseer een nieuw verlangen .......................................................... 202
Hoofdstuk 4 ......................................................................................................... 203
Systematiseren .................................................................................................... 203
1. Het persoonlijke dromenboek ................................................................ 203
2. Het systeem............................................................................................. 208
3. Een nieuw verlangen .............................................................................. 212
4. literatuur ................................................................................................. 214
VOORWOORD het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
9
Voorwoord
Je bent zoveel meer dan dat je denkt dat je bent. Als je zou weten wie je werkelijk
bent zou je compleet verrast, overdonderd en geïnspireerd zijn. Door het denken in
beperkingen en door onze mogelijkheden te begrenzen doen we onszelf en onze
omgeving ernstig tekort. Je bent de bron van alles wat je meemaakt en werkelijk
alles wat je je kunt voorstellen is mogelijk.
In 1968 deden Rosenthal en Jacobson een onderzoek naar de ‘self fulfilling
prophecy’ van verwachtingen. Hierbij kregen leerkrachten van verschillende
willekeurige leerlingen in de klas te horen dat die kinderen op basis van testen een
enorme intellectuele sprong zouden maken. Na een jaar bleken de scores van deze
leerlingen duidelijk beter te zijn dan de overige leerlingen. De resultaten kwamen
overeen met die van de verwachtingen van de leerkrachten. Bizar, op de één of
andere manier zijn de kinderen geprogrammeerd om resultaten te laten zien die
kloppen met de ideeën van de leerkrachten.
Een ander onderzoek, waar ik de oorsprong niet van ken, is die van een aantal apen
in een kooi met een banaan aan het plafond en een trap eronder. Telkens als een
aap de banaan wil pakken worden de apen natgespoten. Op een gegeven moment
zorgen de apen er met elkaar voor dat er niemand meer de trap op gaat. Nat
worden is niet leuk.
Één van de apen wordt uit de kooi gehaald en een nieuwe wordt er in gestopt. De
overige apen zorgen er gezamenlijk voor dat ook deze aap de trap niet opgaat. De
volgende aap wordt verwisseld en de andere apen, inclusief de aap die nooit nat is
geworden, houden de nieuwe aap aan de grond. Als dan één voor één alle apen
vervangen zijn, en er geen originele natgespoten aap meer over is, blijven de apen
toch van de banaan af. Ze hebben geleerd om hun verlangen niet te volgen en ze
weten niet eens waarom dat niet kan.
Een snoek zit in een aquarium samen met goudvissen. Halverwege de bak scheidt
een glasplaat de bak in tweeën. Aan de ene kant zwemt de snoek en aan de andere
VOORWOORD het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
10
kant de goudvissen. De snoek wil de goudvissen eten maar zwemt telkens met zijn
kop tegen de glasplaat aan net zolang tot hij het afleert om het nog te proberen. Hij
heeft geleerd dat dat niet mogelijk is. Wanneer de glasplaat weggehaald wordt blijft
de snoek netjes aan zijn kant van de bak en de goudvissen aan de andere kant. De
snoek heeft geleerd dat zijn wereld beperkt is terwijl het niet (meer) overeenkomt
met de werkelijkheid.
Achter deze korte verhaaltjes van onderzoeken zitten principes die van ongelooflijk
belang zijn bij het al of niet bereiken van geluk en succes. Ons potentieel is oneindig
maar wat we geleerd hebben te geloven beperkt ons op dramatische wijze. Omdat
we nog altijd erg onwetend zijn op dit vlak, of als we al op de hoogte zijn de
principes nog nauwelijks toepassen, zijn we onze kinderen en onszelf nog altijd
enorm aan het beperken in het bereiken van wat we zouden kunnen bereiken, in
het realiseren van hun en ons potentieel, in het worden wie we in essentie zijn,
gelukkig en succesvol.
Kinderen worden al snel in hun leven aangeleerd dat ze hun verlangens niet kunnen
volgen omdat er verondersteld wordt dat ze dat niet kunnen, het gevaar oplevert of
dat het gewoon niet mogelijk is omdat ze niet slim genoeg of sterk genoeg of wat
dan ook genoeg zijn. We brengen de overtuiging over dat sommige (cognitieve)
dingen geleerd moeten worden om gelukkig en succesvol te zijn en dat andere
(creatieve) talenten en mogelijkheden niet zo van belang zijn daarbij. We zijn
geleerd dat logica en ratio superieur is aan voorstellingsvermogen en fantasie en
dat we vooral alles onder controle dienen te houden. Veel van die ideeën zijn
gewoon belemmerend voor de ontwikkeling en hebben weinig met de realiteit te
maken. Maar we hebben de gedachten wel heel reëel gemaakt. Verder worden
kinderen onbedoeld geconditioneerd te geloven dat ze het niet waard zijn om
succesvol te zijn of zelfs dat succes of geld verdienen ronduit slecht is. Dat gebeurt
niet vanuit een slechte intentie van een slechte opvoeder, ouder of leerkracht maar
omdat we daar als opvoeders zelf mee worstelen. Omdat we zelf geleerd zijn dit als
waarheid te zien. Omdat we het zelf als belemmerende overtuigingen bezitten. En
uiteindelijk kunnen we alleen maar dat geven aan de ander wat we zelf in ons bezit
hebben. Het wordt tijd dat we het bij onszelf oplossen, door krijgen dat we wezens
VOORWOORD het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
11
met oneindige mogelijkheden zijn, om deze waarheid aan onze kinderen te kunnen
doorgeven.
Omdat ik dagelijks om me heen kinderen en volwassenen zie die met een negatief
zelfbeeld zichzelf en hun omgeving onbedoeld ernstig tekort doen, en omdat ik
daartegenover ook fantastische voorbeelden zie van mensen die zichzelf durven zijn
en floreren, bied ik dit systeem voor Geluk en Succes in de Klas aan; voor een
bijdrage aan geluk en succes in het onderwijs en de opvoeding. Voor een bijdrage
aan het vervullen van ieders potentieel, de basis van geluk en succes. Voor een
bijdrage aan een betere wereld. ‘Mens ken uzelve’ en wordt wie je in wezen al bent,
groots en oneindig.
Het boek start met een inleiding. Vervolgens krijg je uitleg over de principes en
wetmatigheden die ten grondslag liggen aan Geluk en Succes. Als je praktisch
ingesteld bent is het handig om eerst aan de slag te gaan met Deel 2 om het
positieve effect van de werkwijze te ervaren. De theorie in Deel 1 geeft echter een
stevige verklaring en basis voor de werkzaamheid van Deel2 en wanneer je dit
bestudeert, toepast op jezelf en begrijpt zul je met nog veel meer overtuiging en
met het grootst mogelijke positieve effect de methoden, oefeningen en lessen uit
Deel 2 kunnen gebruiken en het systeem succesvol en gelukkig kunnen invoeren in
jouw klas.
VOORWOORD het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
12
Dank aan allen
De totstandkoming van dit boek had onmogelijk gelukt zonder de hulp en
bereidwilligheid van al die geniale persoonlijkheden die hun talenten hebben
gebruikt om ons een stukje van dat wonder dat mens heet te onthullen.
Geïnspireerd ben ik door mensen als Anthony Robbins, Milton Erickson, Richard
Bandler, John Grinder, Robert Dilts, Chris Howard, Stephen Covey, persoonlijkheden
als SETH en ABRAHAM en vele andere auteurs en trainers op het gebied van
persoonlijke groei en effectiviteit.
Mijn dank gaat uit naar Jaap Hollander en Lucas Derks, Anneke Meijer en Anneke
Durlinger van het IEP in Nijmegen die me op het praktische pad van NLP brachten.
Verder ben ik veel dank verschuldigd aan de mensen van basisschool het
Kleurenorkest in Limmen die mij inzicht hebben gegeven in hun manier van denken
en werken. Els Vonk (directrice), Heleen Lordens, Paul Hagen, Mariëlle de Winter
o.a. hebben bereidwillig hun ideeën en praktijken in de klas ten toon gespreid.
Al die andere leerkrachten die hun fantastische werkwijzen hebben laten zien en
voortdurend voorbeelden geven voor hoe geluk een plek hoort te hebben in de klas.
En al zeker ook al die leerkrachten met wie ik telkens weer mijn trainingen en
materiaal kan delen omdat zij nieuwsgierig, leergierig en gemotiveerd willen werken
aan beter onderwijs.
Verder natuurlijk mijn gezin, Annemiek, Bas en Nikki, die mij voortdurend de
gelegenheid geven om energie te steken in dit soort projecten en die ook de basis
vormen voor mijn motivatie en inspiratie om geluk en succes bewust te scheppen in
ons leven en in ons onderwijs.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
13
DEEL 1 De theorie in beeld
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
14
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
15
Hoofdstuk 1.
Inleiding in het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
1. Een keuze maken voor geluk
Introductie
In een vlaag van helderheid, en die zijn zeldzaam bij mij dus ik koester die
momenten, begreep ik het. Alles waar ik mijn hele leven naar op zoek ben is altijd al
aanwezig geweest. Gelukkig zijn is een kwestie van afstemmen op dat geluk dat er
in potentie allang is. Je hoeft het maar te grijpen.
Afstemmen op je gewenste televisieprogramma
Als analogie moet je je voorstellen dat je kunt afstemmen op een televisieprogram-
ma. Ik ga op dezelfde frequentie zitten als waar het door mij gewenste programma
zich bevindt en jawel, doordat mijn televisietoestel in staat is de signalen in de
ether, die alle informatie van het programma in zich hebben, te decoderen kan ik
het programma in beeld en geluid op mijn televisiescherm beleven. De
programma’s van al die verschillende zenders bestaan ook nog eens allemaal naast
en door elkaar heen in de ruimte en zijn daar in principe slechts in potentie
aanwezig en worden pas dan werkelijk voor mij op het moment dat ze door mijn
erop afgestemde televisie omgezet worden in voor mij zichtbaar en hoorbaar beeld
en geluid. Zou ik dit verhaal 100 jaar geleden verteld hebben dan zouden er maar
weinig mensen zijn geweest die begrepen waar ik het over had. Maar in deze tijd
waarin televisie en talloze zendstations gemeengoed zijn begrijp je precies waar ik
het over heb. Je bent gewend om met je afstandsbediening van het ene naar het
andere kanaal te zappen al gelang je voorkeuren. Nu nog de vraag ‘wat heeft dit
met geluk en succes te maken?’
Afstemmen op je gewenste levensprogramma
Ondersteund door de inzichten van geniale medemensen en de, met name
kwantumfysische en toegepaste wetenschappen blijkt dat wijzelf exact op dezelfde
wijze werken. Alles aan mogelijkheden is al in de ether aanwezig (net als alle
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
16
televisieprogramma’s). Elk levensprogramma dat je je kunt voorstellen bestaat al
ergens in potentie in de ether. Elke waarschijnlijkheid kun je ergens vinden. Al die
informatie is al beschikbaar in de vorm van energie in oneindige soorten frequen-
ties. En met mijn lichaam, mijn zintuigen (vergelijk het televisietoestel) kan ik die
informatie decoderen tot een voor mij zichtbare, hoorbare, voelbare, proefbare en
ruikbare werkelijkheid. Afhankelijk van waar ik op afstem krijg ik een gelukkig
levensprogramma of een triest levensverhaal. Alles is er al. Tijd en ruimte blijken
illusies van onze geest te zijn. We denken dat er één werkelijkheid is waar we
allemaal in deelnemen maar het blijkt dat er oneindig veel werkelijkheden, of beter
gezegd waarschijnlijkheden zijn, die we bewust kunnen kiezen. Het gaat er alleen
maar om op welk programma of welke waarschijnlijkheid ik afstem. En afstemmen
doen we altijd al, meestal onbewust. Het is de essentie van ons leven hier op deze
planeet. Maar vaak stemmen we ongewild af op zenders die we helemaal niet
willen, op werkelijkheden die we niet wensen.
Hoe stem je af op geluk
Hoe je afstemt op geluk blijkt veelal compleet anders te zijn dan dat de meeste
mensen geleerd hebben en proberen te doen. Het heeft bijvoorbeeld weinig te
maken met hard werken of hoge cijfers op school. Het heeft al helemaal niets te
maken met het voldoen aan de eisen van de omgeving in een poging om
gewaardeerd te worden. Ook ons onderwijs heeft zich nog niet echt met de
bewuste afstemming op geluk bezig gehouden. Gelukkig zijn er talloze gelukkige
mensen die ons het voorbeeld geven van wat nodig is om wel op die gewenste
werkelijkheid, die in potentie altijd al aanwezig is, af te stemmen zodat we deze
kunnen decoderen en ervaren als onze gelukkige en succesvolle realiteit. Geluk
begint in ieder geval met het besluit om gelukkig te zijn. Als je dat besluit genomen
hebt volgt de rest hierna.
Dagelijkse training om in top-conditie te komen
In ieder geval is het belangrijk bij het afstemmen op geluk dat we door dagelijkse
herhaling daar een automatisme van maken, net als dat we nu ons ook al hebben
aangeleerd automatisch op een bepaalde frequentie af te stemmen. Dat betekent
dat wanneer je aan de slag gaat met het bewust afstemmen op geluk je niet kunt
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
17
volstaan met af en toe eens een oefeningetje te doen, één keer in de week een lesje
sociale vaardigheden te doen, of zo nu en dan eens bewust je aandacht te richten
op wat je wilt. Een gewoonte wordt bereikt door herhaling, net als dat je alleen
fysiek in topconditie kan komen door regelmatig te trainen. In Deel 2 staan de
dagelijkse oefeningen.
Waar te starten in het boek?
Deel 1 van het Geluks- en Succes Systeem in de Klas is theoretisch. Het legt het
fundament onder het systeem en geeft logische maar ook niet alledaagse
verklaringen voor succesgewoonten en het ervaren van geluk. Wanneer je praktisch
bent ingesteld en liever eerst ervaart hoe iets werkt kun je beter naar Deel 2
stappen en direct aan de slag gaan zodat je door krijgt dat het werkt. Als je daarna
geïnteresseerd bent in hoe het werkt kun je Deel 1 bestuderen.
Raak je eerder overtuigd, om ergens mee aan de slag te gaan, door te begrijpen hoe
iets werkt en hou je ervan om de achtergronden, principes en mechanismen achter
geluk te kennen, voordat je aan het werk gaat, dan stel ik voor om Deel 1 te
bestuderen, bij jezelf na te gaan hoe de behandelde principes werken bij jou om van
daaruit met Deel 2 te gaan werken.
In beide gevallen wens ik je veel succes en geluk.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
18
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
19
2. Waarom een systeem voor geluk en succes in de klas?
‘Ik geloof dat gelukkig zijn het doel van het leven is’
De Dalai Lama
Geluk voor iedereen
Iedereen wil gelukkig zijn. Ons gedrag wordt er volledig door bepaald. Alles, maar
dan ook werkelijk alles wat we doen wordt ingegeven door het willen vermijden van
pijn en het willen ervaren van plezier. Niet dat alles wat we doen ook daadwerkelijk
leidt tot het vermijden van pijn of het bereiken van plezier, maar de intentie die
erachter zit is daar wel volledig op gericht. Het is een natuurlijke drang naar groei en
evenwicht. En geluk is het ultieme doel. Geluk zal ik hier omschrijven als de ervaring
van eenheid, harmonie, vrede en liefde. Het is intuïtief als thuiskomen op een plek
waar we ooit vertrouwd vandaan kwamen. En om maar even heel stellig kort te
gaan, geluk ontstaat wanneer je vanuit je eigen verlangens en talenten bijdraagt
aan je eigen groei en aan het grotere geheel waar je deel van bent.
Wat is waar?
Nu weet ik natuurlijk ook wel dat ik met grote stelligheid alles zwart op wit kan
zetten maar dat dit helemaal niet waar hoeft te zijn voor jou. Wat steeds duidelijker
wordt is dat wat waar is, of als feit wordt ervaren, afhankelijk is van de manier
waarop je ergens tegenaan kijkt of hebt leren kijken. Nu kun je zeggen dat 1 + 1
toch echt altijd 2 is en dat dit voor iedereen en overal geldt maar wat nu als de
ervaring is dat het geheel groter is dan de som van de afzonderlijke delen. Dat
gebeurt namelijk bij een goede samenwerking nogal eens. Dan kan 1 +1 plotseling 3
of zelfs 4 zijn. We noemen dat synergie. Alle waarheid is in die zin relatief,
afhankelijk vanuit welke hoek je ertegen aankijkt.
Dus wat ik je hier in dit boek vertel is geen waarheid. Het is wel in ieder geval mijn
waarheid, op dit moment van schrijven, omdat ik er op een bepaalde manier, die ik
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
20
zal uitleggen hier, tegen aankijk. Ik vind het prettig om het zo te zien omdat het me
helpt gelukkig en succesvol te zijn. En daarom ook deel ik die zienswijze met je.
Wellicht helpt het jou ook om je nog dichter te brengen bij wat je wenst: een trots
gevoel over jezelf, plezier in je werk, goede resultaten, fijne relaties met je
kinderen, collega’s en ouders, en veel energie en passie door de dag heen. Of hele
andere doelen en verlangens. Want dat is aan jou. Het enige dat ik je kan vragen is
het uit te proberen wat ik je hier voorspiegel en voor jezelf te bepalen of het
waarde heeft om dit ook als jouw waarheid te zien. Of het je daadwerkelijk helpt bij
het bereiken van geluk en succes is volledig aan jou.
Een moeilijke tijd
Ons onderwijs verkeert op het moment van schrijven in zwaar weer. En let wel, ook
dit is weer relatief natuurlijk maar er zijn talloze ontwikkelingen in het onderwijs
waar veel leerkrachten niet blij van worden: bezuinigingen in het algemeen, grotere
klassen, meer werkdruk, van speciaal onderwijs naar passend onderwijs met alle
mogelijke verloren banen en kennis van dien, inkorting van vakanties, uitbreiding
van het aantal lesuren, toenemende prestatiedruk voor zowel leerlingen als
leerkrachten, toename in het aantal drop-outs, toenemende concurrentiedruk
tussen scholen, prestatiebeloning voor uitmuntende leerkrachten, toename aantal
toetsen, op steeds jongere leeftijd toetsen, toename verplichte aflegging van
verantwoording en alle administratieve druk die daarbij komt, toenemend geweld
tegen leraren, prestatiebeloning voor (hoge)scholen, veel jonge maar ook oudere
leerkrachten die gedesillusioneerd uit het onderwijs stappen, weinig belangstelling
in het algemeen voor een onderwijsbaan en zeker niet van hoger opgeleiden, enz.
En terwijl de meester of juffrouw van de school vroeger in hoog aanzien stond in de
gemeenschap is de status van de huidige leerkracht gedaald tot een bedenkelijk
niveau. Volkomen onterecht want de verantwoordelijkheid die hij of zij draagt is
enorm.
Meer van hetzelfde
Er ligt nog altijd een enorme nadruk op cognitief onderwijs en met name naar taal
en rekenen gaat een voortdurende stroom van aandacht. De problemen lijken te
groeien en de antwoorden zijn eigenlijk steeds meer van hetzelfde. Meer taal en
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
21
rekenen, meer toetsen, vroeger toetsen, meer management, meer diagnoses, meer
IB-ers en therapeuten, meer en meer. We zitten in een soort vicieuze cirkel waar
een bepaalde manier van denken over onderwijs zichzelf voortdurend bevestigd,
beloond wordt en ons weer met dezelfde oplossingen doen komen waarbij het
middel misschien wel erger is dan de kwaal. Je moet wel erg sterk in je (financiële)
schoenen staan om af te wijken van wat nu nog altijd de norm is. Maar als je
hetzelfde doet als wat je altijd gedaan hebt kun je verwachten dat je hetzelfde krijgt
als wat je altijd gekregen hebt. Het zou namelijk zo maar kunnen zijn dat juist onze
huidige prestatiegerichte aanpak, met al zijn overmatige gerelateerde stress, zorgt
voor een daling van de prestaties.
Er is gelukkig een manier om uit deze tredmolen te stappen. En deze begint bij de
erkenning van je eigen verantwoordelijkheid, je eigen manier van denken, je eigen
vooronderstellingen en de erkenning dat je geen slachtoffer van de
omstandigheden bent maar schepper van jouw leven.
Wanneer je altijd maar wilt voldoen aan de eisen van je omgeving
bestaat de kans dat je aan het eind van je leven tot de conclusie komt
dat je niet je eigen leven hebt geleid maar dat van je omgeving.
Wetenschap en Geluk
Ieder mens streeft voortdurend naar geluk. Op wetenschappelijke basis is bepaald
dat we het voor ministens 40% zelf kunnen beïnvloeden. Natuurlijk heeft ook de
wetenschap zijn beperkingen en is het handig om te erkennen dat veel
wetenschappelijke bevindingen ook afhankelijk zijn van hoe je ergens tegenaan
kijkt. 1 + 1 is immers niet altijd 2. Empirische wetenschap geeft namelijk altijd een
beschrijving van dat wat we waarnemen op een bepaald moment. Wat we precies
waarnemen, als mens en dus ook als wetenschapper, wordt grotendeels bepaald
door de vooronderstellingen van waaruit we iets bekijken, door onze manier van
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
22
denken. Vooraf heb je al filters aangebracht in de waarneming zodat de resultaten
altijd al gekleurd zijn. Daarbij komt dat wetenschap de huidige situatie beschrijft en
in principe geen uitspraken kan doen over wat (nog meer) mogelijk is. Je kunt
immers hooguit concluderen dat iets tot nog toe niet gebeurd is. Maar het wil
bijvoorbeeld geenszins zeggen dat iemand met het syndroom van Down de
Universiteit niet met goed gevolg zou kunnen afronden ook al is dat, totdat Pablo
Pineda dat deed, nooit eerder gebeurt.
Zonder de enorme waarde van wetenschap te kort te doen weet ik dat op
wetenschappelijke basis ooit bepaald is dat als de stoomtrein sneller zou gaan dan
50 km/uur de adem afgesneden zou worden, dat als de atleet verder zou springen
dan 7,5 meter al zijn spieren zouden afscheuren en dat een vliegtuig uit elkaar zou
spatten wanneer hij door de geluidsbarrière zou gaan. En het vereist heel veel lef
om dan ondanks dat ‘weten’ toch harder en verder te durven gaan.
Het bleken ‘slechts’ ideeën, gedachten te zijn. Wat mogelijk is en wat niet wordt
niet zozeer bepaald door objectieve feiten of mogelijkheden of zelfs
wetenschappelijke bevindingen maar voornamelijk door manieren van denken,
door vooronderstellingen en daaruit voortkomende verwachtingen. Galileo werd
gevangen gezet om zijn ‘dwaze’ ideeën dat de wereld een bol is en de zon het
middelpunt is waarom heen de planeten draaien. Marconi werd door zijn vrienden
naar een inrichting voor geesteszieken gebracht toen hij bezig was met zijn idee om
berichten door de ether te sturen zonder kabel. En alhoewel veel ideeën in dit boek
nog lang geen gemeengoed zijn weet ik vrijwel zeker dat we over honderd jaar
zullen lachen om onze onwetendheid in onze tijd.
In New York werd in 1890 de z.g. Hollerith-machine (een machine voor
ponskaarten) in het bureau voor volkstelling in gebruik genomen. Mensen
die deze machine moesten bedienen kregen een opleiding. Er werd vanuit
gegaan dat per dag zo’n 550 kaarten verwerkt konden worden. En dat getal
klopte inderdaad met de ‘feiten’. Na enige ervaring konden sommige
werknemers zelfs 700 kaarten verwerken maar dit vereiste wel een haast
onmogelijke inspanning.
Toen kwamen er 200 nieuwe medewerkers bij. Zij hadden geen idee van de
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
23
norm van 550 kaarten per dag. Al snel kon deze groep 2100 kaarten per dag
behandelen, zonder enig probleem terwijl de oorspronkelijke groep nog
altijd met pijn en moeite niet verder kwam dan 700 kaarten.
Aan de Stanford University in Californië, kijken twee vertegenwoordigers van
Nike naar het atletiek team dat bezig is met trainen. Een deel van hun taak
is om feedback te verzamelen van door het bedrijf gesponsorde lopers over
welke schoenen ze de voorkeur geven.
Helaas, blijkt dat verre van gemakkelijk, als die dag alle lopers de voorkeur
geven aan ... niets.
'Hebben we u niet genoeg schoenen gestuurd?' vragen ze hoofdtrainer Vin
Lananna.
‘ Jawel, maar ze weigeren gewoon om ze te gebruiken. 'Ik kan dit niet
bewijzen,'vertelt de gerespecteerde coach hen, maar ik denk dat wanneer
mijn lopers op blote voeten trainen ze sneller zijn en minder blessures
hebben.'
Met andere woorden, we veronderstellen vaak dat de werkelijkheid op een
bepaalde manier werkt maar dat hoeft niet perse waar te zijn. Er zijn namelijk veel
meer mogelijkheden dan we op dit moment kunnen bedenken.
Grenzen aan resultaten
Onze verwachtingen en vooronderstellingen bepalen de resultaten van onze
inspanningen. Mijn persoonlijke mening of waarheid is dat alles mogelijk is en dat
slechts onze manier van denken een rem op die mogelijkheden zet. Wanneer we
zomaar uit durven gaan van een andere invalshoek blijken er plotseling nieuwe
mogelijkheden voorhanden.
Ook de wetenschappelijke bevindingen zijn gekleurd door verwachtingen en
achterliggende vooronderstellingen. Want stel je eens voor dat een ‘dyslecticus’
juist heel goed is in taal (bijvoorbeeld het gedetailleerd beschrijven van een situatie)
of dat iemand met AD(H)D juist enorm kan focussen (bijvoorbeeld op het spel waar
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
24
hij op een bepaald moment mee bezig is). Vanuit zo’n stellige verwachting ontstaan
er echt nieuwe mogelijkheden. Ik zie daar regelmatig ‘bewijzen’ van.
Ik durf daarom op niet-wetenschappelijke gronden te stellen dat we geluk voor
100% zelf in de hand hebben. Gewoon omdat ik dat als uitgangspunt en
vooronderstelling neem en die vooronderstelling positieve consequenties heeft. Ik
zal in dit boek verder uitleggen hoe dat werkt. Ook de wijze waarop we geluk
kunnen ervaren is bekend en voorhanden.
Geluksvaardigheden
En toch worstelen veel mensen in een ongelukkig bestaan, bezig met overleven
i.p.v. te genieten van het leven en van de mensen om hen heen. Blijkbaar hebben ze
niet geleerd om gelukkig te zijn. Ze blijken elke keer weer onbedoeld en onbewust
dat te doen wat ze er juist van af brengt.
Ja, we leren lopen en praten en heel veel vaardigheden die ervoor zorgen dat we
vooruit kunnen in ons leven. Op school leren we lezen en schrijven, rekenen en
topografie en nog veel meer vaardigheden en kennis die ooit van pas kunnen
komen, of niet. Maar geluksvaardigheden komen niet expliciet aan bod terwijl die
altijd van pas komen, zelfs de basis vormen voor de ontwikkeling op al die andere
vlakken. En hoe eerder je de geluksvaardigheden leert, bewust wordt of niet meer
vergeet - want kinderen zijn van nature heel erg goed in geluksvaardigheden maar
raken die in hun ontwikkeling veelal kwijt- , hoe meer plezier je er van zult hebben
in je leven.
Succesgewoonten
Door onderzoek en nieuwe bevindingen wordt het steeds duidelijker welke
principes, vaardigheden, overtuigingen en universele wetten ten grondslag liggen
aan de succes-gewoonten van mensen die gelukkig en succesvol zijn. Het bijzondere
is dat ons onderwijs daar op dit moment niet of nauwelijks aandacht voor heeft en
zelfs de nadruk legt op werkwijzen die daar nogal tegen in druisen. Zo blijken
succesvolle en gelukkige mensen veel gebruik te maken van hun voorstellings-
vermogen, van hun intuïtie en goed te luisteren naar hun gevoel. Op school leren
we uit te gaan van de ‘feiten’ en van ons rationele en logische denken en vooral niet
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
25
te vertrouwen op ons gevoel.
Aandacht op school
Maar ‘voorstellingsvermogen is belangrijker dan kennis en logica’, zei Albert Einstein
al. ‘Kennis brengt je van A naar B en voorstellingsvermogen brengt je overal.’ Onze
huidige nadruk in het onderwijs ligt echter vooral op logica en ratio.
‘Wat je aandacht geeft wordt groter’ is een universele wetmatigheid. Van oudsher
leggen we echter een grote nadruk op alles wat niet goed gaat, op gebreken en
tekortkomingen, op afwijkingen van ‘de norm’. Maar regels worden gewoon door
iemand opgesteld, op vaak arbitraire gronden. Want is het nu beter om 80 km per
uur te rijden op de rijksweg of juist 130? Het ligt er maar aan hoe degene die de
regels stelt er tegenaan kijkt. Is het nu handig om een kind met dyslectie veel te
laten oefenen met lezen en schrijven of juist bezig te gaan met dat wat gewoon al
heel goed gaat? De juf van mijn dochter gaf haar bij het schrijven van verhaaltjes de
vrije hand wat resulteerde in een schrift boordevol taal- en spellingsfouten en
fantastische en grootse avonturen op papier en een geïnspireerde schrijver. Wat is
belangrijk? Dat bepaalt waar de aandacht ligt en welke mogelijkheden er zijn.
We stellen veelal een norm en nemen die als uitgangspunt bij onze beoordeling.
Alles wat voldoet nemen we voor lief en wat afwijkt krijgt alle aandacht. Natuurlijk
is dat met de bedoeling om een perfect plaatje te krijgen want als iets aan onze
norm voldoet dan voelt dat goed. Als het afwijkt dan is dat vervelend. En zo leggen
we alle nadruk op wat niet voldoet met de bedoeling om het te laten voldoen. Kijk
maar naar de vele diagnoses van ‘stoornissen’ die gesteld worden bij schoolkinde-
ren. Vrijwel elk kind heeft tegenwoordig wel een stoornis op het één of andere
spectrum. Goed bedoeld maar de aandacht ligt bij gebreken, afwijkingen van de
norm, niet voldoen, tekortschieten en stoornissen. Tja, en wat je aandacht geeft
wordt groter.
In ons huidige onderwijs zijn we nog vooral bezig met het afleveren van ‘standaard
producten’ terwijl de basis voor Geluk en Succes de ontwikkeling van unieke
talenten is. Worden wie je in essentie bent is best lastig als je voortdurend moet
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
26
voldoen aan een gemiddelde of standaard norm, die niets zegt over jouw potentie.
En terwijl succesvolle mensen ongelofelijk veel fouten maken waardoor ze
ongelooflijk veel leren en pijlsnel vooruit komen worden we in ons huidige
onderwijs eerder beoordeeld en afgerekend op het aantal fouten dat we maken dan
op wat we goed gedaan hebben en wat wel werkte. Lamleggende faalangst en
vertragend perfectionisme is veelal het gevolg. In plaats dat we fouten omarmen als
mogelijkheden om te leren zien we ze veeleer als zoveel mogelijk te vermijden. En
als je dan maar niets meer doet maak je ook geen fouten maar kom je dus ook niet
vooruit. Een belemmerende manier van denken heeft zijn intrede gedaan en zet je
klem in je ontwikkeling naar geluk en succes.
Er bestaan geen fouten alleen lessen
De druk om te presteren wordt steeds hoger opgevoerd voor zowel de leerkracht
als de leerling. En hierbij wordt nog altijd voornamelijk uitgegaan van ons rationele
logische denken. Maar op een gegeven moment zijn de grenzen van dit denken
bereikt en gaan de prestaties alleen maar achteruit bij meer druk. Onze hele
samenleving leidt aan overspannenheid, stress en burn-out en juist het onderwijs
zou een prachtige plek zijn om daar los van te kunnen komen, om onze toekomstige
generaties te leren dat juist ontspanning en vertrouwen tot veel meer plezier én
resultaten leidt.
Geluksovertuigingen en succesgewoonten
De tijden zijn zodanig veranderd dat de huidige werkwijze tot een veelheid van
worstelingen leidt die met een nieuwe manier van denken opgelost kunnen
worden.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
27
Manieren van denken, hoe je ergens tegenaan kijkt, overtuigingen en gewoonten
zijn allemaal aangeleerd. Soms door een heftig emotionele gebeurtenis trek je de
conclusie dat iets de waarheid is. Veelal worden overtuigingen en gewoonten
echter door veel herhaling aangeleerd, overgenomen van ouders en leerkrachten,
vrienden en familie en andere belangrijke mensen in de omgeving, die deze
manieren van denken voortdurend in hun gedrag tot uitdrukking brengen. Sommige
overtuigingen en gewoonten zijn heel bevorderlijk voor je groei en ontwikkeling
richting geluk en succes. Anderen zijn juist enorm belemmerend en stellen
voortdurend opgelegde grenzen waar deze niet zouden hoeven zijn. Als het meezit
is de juf of meester een voorbeeld van een gelukkig mens zodat je als kind kunt
afkijken hoe die dat doet. Veel juffen en meesters en ook ouders zijn het echter
(nog) niet. Zij hebben het ook nog nooit geleerd of zijn het ergens kwijtgeraakt. ‘Ik
kan het niet’, ‘ik ben het niet waard’, ‘ik voldoe niet’, ‘ik schiet te kort’, ‘ik hoor er
niet bij’ zijn o.a. de meest fnuikende ideeën die we heel veel terug zien komen bij
vrijwel iedereen om ons heen. Ze zijn langzaam opgebouwd, door eindeloze
herhaling. Hoe is dat bij jou?
Het mooie is dat je nieuwe bevorderlijke ideeën en gewoonten op dezelfde manier,
door veel herhaling, kunt opbouwen. ‘Ik kan het’, ‘Ik ben het waard’, ‘Ik ben goed
zoals ik ben’, ‘Ik ben geliefd’ geven een heel ander gevoel en hele andere
mogelijkheden voor succes en geluk. En omdat juist de voortdurende herhaling van
manieren van denken, leidend tot gewoonten en overtuigingen, zo belangrijk is en
omdat geluks- en succesgewoonten de onderlegger vormen voor alles wat je doet
op school en in het leven denk ik dat je er niet komt met af en toe een lesje sociaal
emotionele vaardigheden. Geluk en Succesmethoden dienen overal en altijd door te
klinken in alles wat we doen op school om uiteindelijk die belangrijke
succesgewoonten te vormen die de basis vormen voor een gelukkig en succesvol
bestaan.
Met dit Geluks- en Succes Systeem in de Klas kun je systematisch werken aan het
realiseren van je unieke potentie, van jezelf en van je klas.
Omdat Geluk het allerhoogste goed is in ons leven, is een systeem om Geluks-
vaardigheden te trainen en Geluks- en Succesgewoonten aan te kweken een eerste
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
28
vereiste als het gaat om de educatie en opvoeding van onze kinderen. Maar of dat
echt waar is laat ik natuurlijk graag aan jou over.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
29
3. Wat is geluk?
Over de zin van het leven
Wat is de zin van het leven? Dat is een goede vraag als het gaat om het bevorderen
van Geluk. Het is een vraag waar veel filosofen zich mee bezig hebben gehouden.
Sommigen zeggen dat het leven op zich geen zin of bedoeling heeft. Het is maar wat
je er zelf voor betekenis aan geeft. Het voordeel van zo’n zienswijze is dat je er dan
ook elke betekenis aan kunt geven die je wilt. En aangezien we een natuurlijk
streven hebben naar geluk kun je maar beter een betekenis geven aan je leven die
je helpt om geluk te ervaren.
Volgens de Dalai Lama is gelukkig zijn het doel van het leven. Het lijkt me een
nastrevenswaardig doel. De vraag is daarbij waar je dan gelukkig van wordt. Is dat
het hebben van veel geld of bezittingen zoals we in onze westerse samenleving
veelal denken of is dat het hebben van liefdevolle relaties met anderen en met
jezelf. Sommigen geven aan dat geluk nooit buiten jezelf te vinden is en dat je van
nature gelukkig bent. Het enige dat je hoeft te doen is de blokkades weg te halen
die het gelukkig voelen tegenhouden. Er zijn vele mogelijkheden om tegen de zin
van het leven en geluk aan te kijken. Welke betekenis geef jij eraan?
Mens, ken uzelve
Vandaar dat ik het prettig vind te geloven dat het leven hier op aarde bedoeld is om
onszelf in al onze oneindige mogelijkheden te leren kennen. Dat is een
vreugdescheppende bezigheid. Wij bestaan, net als alles in het Universum uit
dezelfde soort energie. In essentie is alles één. Wij zijn allen onderdeel van ‘Al Wat
Is’, het Universum, God, Allah, de Natuur of welke andere benaming je ook wilt
geven aan het Grotere Geheel. Om zichzelf te kunnen ervaren heeft ‘Al Wat Is’
oneindig veel delen uit zichzelf geschapen die als individuele onderdelen zichzelf
bewust kunnen worden door de interactie met elkaar. ‘Ik wou dat ik twee hondjes
was, dan konden we samen spelen’ zou Godfried Bomans gezegd hebben. En zo zie
ik het dan ook, maar dan wat groter en complexer. We lijken afgescheiden van
elkaar maar op bepaalde momenten kunnen we die eenheid voelen. Dat is wat we
liefde noemen.
Het blijkt dat telkens wanneer ik mijn grenzen verleg en verder reik dan het mijn
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
30
bekende gebiedje, ik in dat proces mijn talenten inzet en een bijdrage lever aan het
grotere geheel waar ik deel van ben, ik me heel gelukkig voel. Voor mij is dat de zin
van het leven: mijn potentieel realiseren ofwel worden wie ik in essentie al ben.
De missie van het onderwijs
Als ik het onderwijs een missie zou mogen toedichten dan zou het zijn om ‘te
helpen bij het realiseren van het potentieel van kinderen’; om voor kinderen bij te
dragen aan het worden wie ze van binnen al zijn. En ik denk dat dit ook werkelijk de
bedoeling en intentie van de mensen binnen het onderwijs is. Als je nog eens bij
jezelf nagaat met welk idee je het onderwijs in bent gegaan dan zul je het
waarschijnlijk in die richting vinden.
Hierbij houden we echter vaak vast aan oude denkbeelden uit vervlogen tijden
waarin het hoogste ideaal van de geschoolde mens een universitaire graad is en die
vooral gebaseerd is op academische kennis en vaardigheden van het cognitieve
intellect. Dat slechts een beperkt deel van de mensheid daarmee zijn potentieel
realiseert en dat een meerderheid zijn talenten en sterkten bij volstrekt andere
intelligenties heeft liggen is wel een overweging waard. Steeds meer kinderen
haken af in het huidige onderwijs omdat ze misschien ergens het idee niet meer
hebben dat ze bezig zijn zichzelf te worden, maar dat hen gevraagd wordt
andermans leven te leiden. We praten over vervreemding als je steeds meer jezelf
kwijtraakt. En daar word je niet gelukkig van. Het is niet handig om een perenboom
te vragen appels voort te brengen. Ieder mens heeft zijn specifieke talenten die
bedoeld zijn om ontwikkeld en ingezet te worden ter meerdere glorie.
Flow
De basis voor menselijk geluk is een toestand van ‘flow’. Mihaly CSikszentmihalyi
beschrijft in ‘Finding Flow’ (1997) zijn bevindingen over dit verschijnsel van volle
aandacht bij het werken aan een taak. Als je ‘in flow’ aan het werk bent ga je er
volledig in op, verlies je elk besef van tijd en vallen alle andere dingen om je heen
weg zo geconcentreerd ben je op het werken aan je doel. Het voelt ook werkelijk als
het stromen van energie in tegenstelling tot het geblokkeerd zijn wat niet prettig
voelt.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
31
En wanneer kun je zo geconcentreerd bezig zijn? Als de taak je boeit, als je je ei erin
kwijt kunt en als je voelt dat je groeit in de ontwikkeling van je talenten. Als je dan
ook nog het idee hebt dat je een bijdrage levert aan anderen is het verhaal
compleet. Dat wat je doet heeft een zinvolle betekenis voor je en het sluit aan op je
natuurlijke behoeften van persoonlijke groei en bijdragen aan de wereld.
We ervaren Geluk wanneer we onze talenten inzetten
voor een bijdrage aan het grotere geheel waar we deel van zijn
en onszelf daarin leren kennen.
Een positief zelfbeeld
Als je in flow bezig bent is het stil in je hoofd en is het kritische stemmetje, dat we
ook wel ons ego noemen, even achterwege. Je zit jezelf niet meer in de weg om
volledig één te zijn met je taak waar alle aandacht op gericht is. Alles in je is
uitgelijnd, geen tegenstrijdigheden. Je zou kunnen zeggen dat alle innerlijke delen
het met elkaar eens zijn en in complete samenwerking de taak aan het volbrengen
zijn.
Met positieve gedachten over jezelf en een ondersteunende innerlijke stem bereik
je veel gemakkelijker die toestand van flow. Met een positief zelfbeeld heb je de
grenzen van je mogelijkheden ruim gemaakt zodat je veel meer blijkt te kunnen en
te bereiken. De opbouw van een positief zelfbeeld is essentieel bij het bereiken van
geluk en succes. En nogmaals, het zelfbeeld bestaat uit allemaal gedachten
waarvoor we op elk moment kunnen kiezen. Belemmerende gedachten kun je
omzetten in bevorderlijke ideeën.
Wat is een succesvol leven?
Een succesvol leven is een leven waarin je dat ervaart, manifesteert of realiseert
wat je diep van binnen wenst. Je verlangens zijn belangrijk. Het is een leven waarin
je voortdurend je eigen grenzen verkent en verlegt om telkens weer te ontdekken
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
32
dat je steeds weer boven jezelf uit kunt stijgen. Het is een leven waarin je je
mogelijkheden ontdekt en deze realiseert. Een succesvol leven is een gelukkig leven
vanuit een innerlijke vrede met jezelf en de wereld waarbinnen je leeft en waar je
deel van bent. Het is de ervaring van liefde, eenheid en harmonie met jezelf en met
dat wat je omgeeft. Het is een leven waarin je in de buitenwereld herkent wat er in
je binnenwereld afspeelt en waarin je bewust bent van je onmetelijke vermogen om
je eigen leven vorm te geven.
Een succesvol leven is ook leven met het gevoel dat je een bewuste schepper bent
en niet overgeleverd aan de grillen van je omgeving. Jij hebt het stuur in handen en
bent principieel in staat en verantwoordelijk om je leven zelf vorm te geven.
En wanneer je je geliefd voelt, met plezier naar school gaat en met een tevreden
gevoel de dag afsluit weet je dat je een succesvolle leerkracht bent.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
33
4. Verlangens en talenten
Verlangens zijn voorgevoelens van hetgeen
u in staat bent daadwerkelijk te realiseren.
Goethe
Verlangens zijn gevoelens rond voorstellingen van gewenste situaties en ze drijven
ons om in actie te komen en de verlangens te realiseren. Iedereen heeft verlangens
die opkomen als grote en kleine dromen. Ze borrelen op uit je onderbewuste geest,
of wat ik noem GROTE IK, dat gedeelte van ons dat zorgt draagt voor alle
onbewuste automatische processen en dat verbonden is met de universele energie
en kennis. De wens is om deze dromen in de fysieke persoonlijke werkelijkheid te
ervaren. ‘Wauw, stel je eens voor dat….’. En dat is inderdaad het begin van het
realiseren van wensen. Dromen, fantaseren, je voorstellen zijn de
basisgereedschappen voor succes en geluk. Kinderen zijn daar goed in en de
creatieve vakken als tekenen en schilderen, muziek maken, boetseren en
beeldhouwen, knutselen, bewegen, dans enz. stimuleren het creatieve vermogen
en het visualiseren. Als we creatief bezig zijn voelen we ons ook altijd prettig. We
zijn dicht bij onze kern bezig. Deze vakken zouden de basis moeten vormen van elke
educatie richting geluk en succes. Rekenen en taal zijn secundair, slechts middelen
om voorgestelde verlangens te verwezenlijken. Ik weet dat dit ongeveer
tegengesteld is aan hoe we deze vakken op dit moment waarderen.
Een verlangen veronderstelt een talent
Verlangens zijn gekoppeld aan talenten en mogelijkheden. Als een verlangen
opkomt bij iemand, zoals bijvoorbeeld het kunnen spelen van een
muziekinstrument, dan zal er altijd de principiële mogelijkheid bestaan om dat
verlangen te realiseren. Wanneer het talent niet aanwezig zou zijn zou het
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
34
verlangen gewoonweg niet op kunnen komen. Het verlangen geeft namelijk aan dat
de wens op niet-fysiek niveau, het niveau van GROTE IK, al gerealiseerd is. Het is
alleen nog maar de bedoeling om het in deze drie-dimensionale, vijf-zintuiglijke
werkelijkheid te ervaren. Op deze wijze leren we onszelf in al onze mogelijkheden
kennen.
Verlangens als pijnlijke leegten?
In sommige filosofieën worden verlangens gezien als de oorzaken van lijden en
wordt geleerd om verlangens los te laten. Omdat verlangens vaak leemtes lijken die
niet ingevuld kunnen worden kunnen ze je verscheuren als je voortdurend vanuit
het gemis leeft. Daarmee bereik je dan ook het tegenovergestelde van wat je wilt.
Je stemt daarmee af op de verkeerde frequentie. De pijnlijke gevoelens die je
daarbij ervaart van wat ik je emotionele signaleringssysteem zal noemen, zullen je
waarschuwen dat je niet op dezelfde golflengte zit als je verlangen en dat je nu
bezig bent met het manifesteren van dat wat je juist niet wilt. Dat is inderdaad
lijden, maar niet nodig als je de principes begrijpt en kunt toepassen achter het
bewust manifesteren.
Bij het loslaten van de verlangens gaat het om de acceptatie van dat wat is, om niet
in verzet te gaan tegen hoe de werkelijkheid zich op een bepaald moment aandient.
Het gaat om het willen wat je hebt. Dat voelt een heel stuk beter dan in verzet gaan
tegen iets wat toch gewoon niet anders is dan dat het is en daarmee kom je meer in
overeenstemming met je verlangen en met GROTE IK. Maar ook het krijgen van wat
je wilt en nog niet hebt kan vanuit vreugde gebeuren mits je je niet vastpint op de
exacte uitkomst of de precieze wijze waarop je krijgt wat je krijgt. Je kunt je immers
al verheugen op dat wat nog niet is maar wel kan komen, op welke wijze dan ook.
Verlangens als drijvende kracht
In het Geluks- en Succes Systeem in de Klas gaan we ervan uit dat verlangens de
drijvende krachten zijn om je eigen potentieel te realiseren, om te worden wie je in
essentie van binnen al bent. In dat realiseringsproces leer je jezelf kennen -
zelfverwezenlijking, de hoogste trap van de pyramide van Maslow - en dat is precies
de zin en de lol van het leven op aarde. En dat proces van steeds meer jezelf
worden is leuk, spannend en avontuurlijk zolang je niet vasthoudt of hecht aan
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
35
specifieke uitkomsten van jouw verlangens. En zolang je niet uitgaat van datgene
wat je niet bent of niet hebt maar juist van dat wat je wel hebt en waar jouw
mogelijkheden liggen. Als je je iets voorstelt om te bereiken en het pakt anders uit,
of het duurt langer dan verwacht of het lijkt in eerste instantie niet op wat je wilde,
accepteer het dan zoals het is. Wanneer je gefrustreerd raakt, boos of teleurgesteld
blokkeer je de energie juist en bereik je het tegenovergestelde van wat je wilde. Het
is zo als het is en dat is oké. Laat het los en ga verder. Zo blijft de energie stromen
en bereik je uiteindelijk altijd dat waar je naar verlangde. Hoe dat precies in zijn
werk gaat behandel ik in de volgende paragrafen en hoofdstukken.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
36
5. Wat is flow?
De basis voor menselijk geluk is een toestand van ‘flow’.
Mihaly CSikszentmihalyi
Stromende energie
Alles in dit universum is energie en alles is voortdurend in beweging. Als jouw
energie stroomt voel je je goed. Als je energie geblokkeerd is voelt dat niet goed. Als
dat laatste langere tijd voortduurt leidt dat tot allerlei klachten, zowel emotioneel
als lichamelijk.
Veel door oosterse filosofieën geïnspireerde geneeswijzen zijn vooral gebaseerd op
het opheffen van blokkades in de energiehuishouding van mensen en het laten
stromen van de energie (chi of Ki). Doordat de energie weer stroomt verdwijnen
allerlei geestelijke en lichamelijke symptomen. Een kenmerk van gezondheid is dus
stromende energie.
Stromende energie is ook een kenmerk van betrokken en geconcentreerd bezig zijn
of wat ook wel genoemd wordt ‘in flow’ bezig zijn. In Engelstalige sportartikelen
kom je de term ‘playing in the zone’ nog al eens tegen. Als je als sporter ‘in the
zone’ speelt gaat alles vanzelf en speel je op de toppen van je kunnen. Je haalt er op
dat moment alles uit wat er in zit.
Flow heeft te maken met een gemoedstoestand waarin iemand volledig opgaat in
waar hij mee bezig is. Alle aandacht is gericht op de activiteit met uitsluiting van al
het andere. De activiteit wordt heel doelgericht en succesvol uitgevoerd. Flow
betekent dat je als het ware in een stroom wordt meegevoerd. Er is geen tijdsbesef
en alles lijkt vanzelf te gaan. Je vergeet jezelf gewoon. Wat je doet is ook nog eens
erg leuk om te doen mede omdat het je vermogens tot het uiterste aanspreekt,
uitdagend is maar wel te doen.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
37
Flow kun je ook als het tegenovergestelde van blokkeren zien. Als er niets is wat je
tegenhoudt, hindernissen wegvallen, zul je als vanzelf je doel bereiken. Het is
natuurlijk uiterst interessant om te weten hoe je de blokkades kunt wegnemen
zodat je in flow komt en kunt bereiken wat je wilt.
Innerlijk en uiterlijk aspect bij menselijk streven
Bij elk menselijke handelen of streven zijn er twee gebieden waarop we ons
begeven. We hebben een uiterlijk aspect waarbij we externe hindernissen
overwinnen in de buitenwereld. En we hebben een innerlijk aspect dat zich in de
geest van de mens afspeelt tegen obstakels als angst, twijfel aan jezelf, beperkende
overtuigingen en gebrek aan concentratie. Deze zelfopgelegde hindernissen
beperken de toegang tot het volledige potentieel waar je beschikking over hebt
waardoor je jezelf ernstig te kort doet en je jezelf niet leert kennen in wie je
werkelijk bent. Dit innerlijke spel kan worden samengevat met de formule:
Prestatie = Potentieel -/- inmenging
Het werkelijke potentieel is een gegeven. Het zijn al je mogelijkheden en talenten
en deze reiken oneindig veel verder dan we ons nu kunnen voorstellen. Het is wie je
in essentie bent. De enige manier om dit grootse potentieel volledig tot uitdrukking
te laten komen in de prestaties die je levert is door de inmenging van de bewuste
geest ofwel kleine ik zoveel mogelijk te beperken.
Die inmenging is beperkt wanneer iemand in flow bezig is. Het blijkt telkens dat de
geest volkomen rustig en geconcentreerd is. Er is geen zelfkritiek of twijfel. We
leren en genieten van waar we mee bezig zijn. De timing is perfect en we zijn
telkens op de juiste plek aanwezig. De inmenging is minimaal en de prestatie is dus
maximaal. Wie je bent komt volledig tot uitdrukking. Je werkt vanuit je kern, bent
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
38
dicht bij jezelf en het voelt goed. Alle acties komen als vanzelf uit je onderbewuste
ofwel van GROTE IK. Zolang kleine ik, je bewust denkende geest, zich er maar niet
mee bemoeit ben je in staat om al je verlangens te realiseren waarbij je al je
talenten inzet en ontwikkelt .
Het blijkt dat wanneer de aandacht gericht is op de activiteit van dit moment terwijl
gelijktijdig op de achtergrond het eindresultaat helder voor ogen staat de kans
groot is om in flow te werken. Hoe beter je weet wat je wilt bereiken en hoe meer
de aandacht gericht is op wat je nu aan het doen bent hoe gemakkelijker de energie
kan stromen en hoe beter het resultaat. Dat geldt voor iedereen en altijd.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
39
6. Hoe krijg je een goede relatie met je kinderen?
Positieve beïnvloeding
Als er iets vooraf gaat aan het positief beïnvloeden van kinderen, en anderen in het
algemeen, dan is het wel een goede relatie. Het is de basis van alles wat mogelijk is
in de klas of in het gezin. Een goede relatie wordt gekenmerkt door harmonie,
vertrouwen, waardering en de bereidheid om elkaar te begrijpen en te volgen.
Begrip gaat altijd vooraf aan begrepen worden en de beste manier om een ander te
begrijpen is in de schoenen van de ander te stappen (niet letterlijk natuurlijk, dat
zou alleen maar ruzie opleveren). Kijk eens door de ogen van de ander. Stel je eens
voor hoe de ander zich voelt. Welke behoefte heeft deze? Is het niet dezelfde
behoefte aan waardering en erkenning die jij zelf ook hebt? Dit ‘door de ogen van
de ander kijken’ gaat het gemakkelijkst door zoveel mogelijk die ander te worden in
houding en bewegingen, in taalgebruik en criteria. Je opent daarmee als het ware
dezelfde neurologische kanalen waardoor je de wereld op een gelijksoortige manier
kunt zien als de ander.
Je zou ook kunnen zeggen dat je even in het energieveld van de ander stapt zodat je
even de ander wordt. Dit is het kenmerk van wat we ‘rapport’ noemen, ofwel goed
contact. Het is tevens een succesgewoonte. Bij mensen die gemakkelijk contact
maken zie je dat ze soepeltjes met de ander meebewegen, meepraten en min of
meer gelijksoortig worden. Dit gaat natuurlijk en ongemerkt maar mensen in een
goed gesprek zien er qua houding en beweging hetzelfde uit.
Afstemmen op de ander
Afstemmen op de ander doe je ondermeer door gelijk te worden (spiegelen) op de
volgende punten:
- Bewegingen
- Houding
- Gezichtuitdrukking
- Ademhaling
- Stem (volume, toonhoogte, snelheid, ..)
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
40
- Sleutelwoorden
- Criteria en overtuigingen
- Voorkeur voor zintuigsysteem (vooral visueel, auditief of kinesthetisch in
het woordgebruik)
- Abstractieniveau (gedetailleerd of juist globaal)
- …
Een goede relatie met jezelf
En telkens weer blijkt de essentie van een goede relatie in de relatie met jezelf te
zitten. Als je het goed kunt vinden met jezelf zul je dat ook merken in de contacten
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
41
die je in je omgeving hebt. Mensen die een positief zelfbeeld hebben zijn
aantrekkelijk voor anderen, stralen een prettige positiviteit uit en zijn naast
vriendelijk voor zichzelf ook aardig naar de ander.
Basisbehoeften
Alles wat we doen komt voort uit twee drijfveren: het vermijden van pijn en het
verkrijgen van plezier. We worden gedreven door ons gevoel. En als er twee
redenen zijn binnen het verkrijgen van plezier dan zijn het waardering en erkenning.
We snakken er naar, allemaal. En het is zo gemakkelijk om te geven. En toch doen
we vaak het tegenovergestelde, zonder het te beseffen, uit gewoonte, omdat we
zelf ook vooral gewend zijn gestuurd te worden vanuit wat er niet goed gaat, vanuit
zeuren en vitten. En dat het laatste zou werken is echt een misvatting. Het werkt
zoveel prettiger en ongelooflijk veel effectiever om te waarderen en te erkennen.
Naar de kleuterschool
Soms kom je een boek na 20 jaar weer eens tegen. En altijd op het juiste moment.
Dale Carnegie schrijft in ‘how to win friends and influence people’ het volgende
verhaal:
Stan komt bij thuiskomst zijn zoontje Tim van vier jaar trappelend en gillend
van protest op de grond tegen. Morgen gaat hij voor het eerst naar de
kleuterschool en daar is hij het niet mee eens. Gewoonlijk zou hij het kind
terechtwijzen en naar zijn kamer sturen maar hij bedacht iets anders. Samen
met zijn vrouw en andere zoon bedacht hij een lijstje van wat hij, door de
ogen van Tim, leuk zou vinden op de kleuterschool. Zingen, tekenen, kleien,
spelletjes doen, vrienden maken, kleuren, …. En dat laatste gingen ze doen,
aan de keukentafel. Met veel plezier waren ze aan het kleuren toen Tim
vroeg of hij ook mee mocht doen.
‘Nee, dat kan niet. jij moet eerst naar de kleuterschool om te leren hoe je
moet kleuren.’ Vervolgens begon Stan het lijstje uit te leggen van de dingen
die op de kleuterschool allemaal gedaan worden.
De volgende ochtend komt Stan zijn jongste zoon tegen half-slapend in een
stoel in de huiskamer. ‘Ik wacht tot ik naar de kleuterschool moet want ik wil
niet te laat komen.’
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
42
Door de ogen van de ander
Op het moment dat ik, bij het sturen van de ander, niet uitga van wat ik zelf wil
maar de ander als uitgangspunt neem, kan ik motiveren en leiden. Ik maak me er
zelf regelmatig schuldig aan en zie het van een ander altijd veel gemakkelijker, maar
het zeuren over het huiswerk van mijn zoon of dochter werkt gewoon nooit,
tegengesteld en relatie-verstorend. Op het moment dat ik daar mee wil beginnen
bijt ik op mijn tong en bedenk me weer het verhaal van de man en vrouw die hun
hele leven hun best hebben gedaan om elkaar te veranderen en aan het eind van
hun leven tot de conclusie moesten komen dat ze geen tijd en energie over hebben
gehad om van elkaar te houden.
Als ik belangstelling voor mijn kinderen heb, vertrouwen in ze stel, hun
inspanningen voor school erken en waardeer en bereid ben om hen te helpen als ze
me nodig hebben zie ik dat ze vervolgens gedreven hun huiswerk maken.
Waardering en erkenning
Je kunt, en als je het mij vraagt mag zelfs, geen respect verwachten als je het eerst
niet zelf geeft. Net zo goed als dat je van de haard geen warmte mag verwachten als
je er niet eerst houtblokken opgooit. Waardering is een basisbehoefte. Het
motiveert ons tot grote hoogten. De leukste optredens met mijn band zijn niet die
met de beste betaling of de grootste fooi aan het eind maar die met het meest
enthousiaste applaus en de complimenten. Ik ga niet beter spelen, lesgeven of wat
dan ook wanneer ik te horen krijg dat ik niet voldoe of te kort schiet. Ik presteer
telkens boven verwachting als ik waardering krijg en erkend word in dat wat ik goed
kan. Het is een basisprincipe. Het werkt voor mij, het werkt voor jou en het werkt
voor ieder kind. Als jij ervoor kunt zorgen dat een ander zich prettig voelt zul je
stimuleren, motiveren en kunnen leiden. En jij kunt dat, je bent er zelfs goed in. Het
is slechts een bewuste keuze die je maakt voor waardering en erkenning.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
43
7. Wat zijn de succespatronen van succesvolle mensen?
Allereerst, succesvolle mensen hebben een aantal kenmerken gemeen. Ook al
kunnen de karakters en de richting van wat ze doen enorm verschillen van elkaar,
bij iedereen die slaagt in het leven vind je een aantal herkenbare denk- en
gedragspatronen terug. Hier maken we in dit Geluks- en Succes Systeem gebruik
van. We gaan hun recept afkijken en toepassen.
a. Als succesvol mens maak je goed contact
Door goed af te stemmen op de ander ben je in staat om invloed uit te oefenen
zodat je je doelen kunt bereiken. Dit afstemmen begint met afstemming binnen
jezelf. Als iemand ergens over twijfelt, en het lijkt of verschillende delen binnenin
een andere kant op willen, komt hij weinig zelfverzekerd over. Zijn invloed is
beperkt. Soms lijkt het of hij in een innerlijke strijd is verwikkeld waarbij
verschillende innerlijke delen elkaar in de weg zitten en het niet eens kunnen
worden. Aan de ene kant zou hij wel willen aan de andere kant ontbreekt het
vertrouwen in zichzelf of hij het kan wat hij wil bereiken. Tot het moment dat er
overeenstemming is en begrip, harmonie en afstemming van binnen is hij niet
helder voor zichzelf en zijn omgeving en kan hij mensen niet beïnvloeden in de
richting van zijn doelen, voor zover deze al helder zijn.
Als de innerlijke delen ‘in lijn’ zijn met elkaar, gelijkgericht, dan kun je ook in lijn
komen met de ander. Als succesvol mens ben je er erg goed in om in lijn te komen
met jezelf en dus met de ander zodat de ander zich prettig en gerespecteerd voelt.
Als je een ander goed kunt laten voelen over zichzelf krijg je die waardering al snel
terug en ontstaan er allerlei mogelijkheden om te beïnvloeden.
Met een druppel honing vang je meer vliegen dan met een liter azijn
Abraham Lincoln
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
44
Toen Marlies in mijn klas kwam zat ze niet lekker in haar vel. Regelmatig hoorde
ik haar tegen zichzelf mopperen dat ze het niet kon en hoe stom ze wel was dat
het weer verkeerd ging. En inderdaad ging er niet veel goed van wat ze
ondernam in de klas. Heel bewust ben ik alle goede dingen gaan benadrukken
die ze deed en waar ze goed in was, hoe klein het ook was. Over wat verkeerd
ging sprak ik totaal niet. Na twee weken was het meisje totaal veranderd en
behaalde ze de meest fantastische resultaten.
b. Als succesvol mens weet je exact wat je wilt
Het leven is een aaneenschakeling van verlangens en het realiseren ervan. Op het
moment dat sommige verlangens niet gerealiseerd lijken te kunnen worden neigen
mensen ernaar om deze verlangens maar weg te stoppen om teleurstellingen te
voorkomen, net zolang tot ze niet meer weten wat ze willen. Het is bijvoorbeeld
opvallend hoe weinig eindexamen-leerlingen precies weten wat ze willen met hun
vervolgstudie en met hun leven. En zij die het wel weten zijn veelal erg succesvol.
Als succesvol mens weet je exact wat je wilt en je hebt daar een helder beeld van in
geuren en kleuren. En omdat je er zo duidelijk en intensief mee bezig bent wordt
het plaatje alleen maar gedetailleerder en scherper. Er zit een grote lading energie
achter en er is geen enkele twijfel. En zeg nu zelf, als het om samenwerking zou
gaan, met wie zou je eerder in zee gaan? Met iemand die een vaag beeld schept van
wat hij ongeveer twijfelachtig wil, met allerlei slagen om de arm, of met de man of
vrouw die absoluut staat voor zijn of haar ideaal?
Richard Branson, bekend ondernemer van de Virgin Group bedrijven, staat erom
bekend dat zijn favoriete bezigheid het fantaseren over de toekomst is.
Bij een onderzoek naar succesvolle zangeressen, waaronder Britney Spears en
Chritina Aquilera, bleek dat zij telkens als jonge meisjes zich al helemaal
voorstelden hoe ze als zangeres furore maakten.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
45
c. Als succesvol mens doe je de dingen die je doet in flow
Merk je het verschil tussen een activiteit die je echt heel graag, enthousiast en vol
passie wil uitvoeren of het doen van iets wat nu eenmaal moet? Natuurlijk! En de
resultaten verschillen ook hemelsbreed. Als succesvol mens ben je uitgelijnd en
weet je exact wat je wilt. Je bent verbonden met je essentie, dicht bij jezelf. En dat
zijn de voorwaarden om ‘in flow bezig te zijn’. De activiteit, om daar te komen waar
je wilt, gaat als vanzelf. Het is alsof iemand anders het van je overneemt terwijl je
bezig bent. Tijd en ruimte vervagen en je bent alleen nog maar, met vreugde en
intensiteit, vanuit je hart gericht op wat je nu doet. Dat is het kenmerk van
geïnspireerde actie, van het ‘in flow’ zijn van de succesvolle mens. De energie
stroomt en de resultaten zijn er naar.
d. Als succesvol mens gebruik je positieve zelfspraak
Net zo goed als dat anderen je omhoog of omlaag kunnen praten kun je dat zelf
ook. Het stemmetje in je gedachten gaat de hele dag door en het maakt nogal uit of
deze op een stimulerende en verheffende toon praat, met positieve aanwijzingen
en complimenten, of dat hij commandeert en naar beneden haalt. En deze innerlijke
stem heeft zelfs veel meer invloed dan welke uiterlijke spreker ook. Met zinloze
vragen als ‘waarom moet mij dit altijd overkomen?’ geeft de minder geslaagde
mens zichzelf zinloze antwoorden die hem alleen maar verder de put in helpen.
Ben je een succesvol mens dan zie je jezelf in een positief daglicht en zo praat je ook
tegen jezelf. Coachend en stimulerend help je jezelf verder. Met handige vragen als
‘hoe krijg ik het voor elkaar?’ of ‘hoe zorg ik ervoor dat ik mijn doel bereik?’ stel je je
onbewuste geest in staat om met zinvolle antwoorden te komen. En bijkomend
verschijnsel is dat je daardoor ook naar anderen positief bent en stimulerend wat
weer zorgt voor goede relaties en beïnvloedingsmogelijkheden.
Positieve of negatieve zelfspraak is een gewoonte die ergens aangeleerd is.
Vergelijk het met het leren opzeggen van de tafels. Als je het vaak genoeg
herhaald wordt het helemaal eigen.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
46
e. Als succesvol mens gebruik je je gevoel als innerlijk kompas
Je emoties, in grote lijnen pijn en plezier, vertegenwoordigen de
communicatiesignalen van je onderbewuste geest. Ik noem dit het emotionele
signaleringssysteem. Als je je goed voelt dan kun je ervan op aan dat wat je aan het
doen bent en waar je je aandacht op richt overeenstemt met wie je werkelijk bent,
met je verlangens en talenten. Voel je je niet zo goed dan is dat het signaal om je
aandacht van richting te doen veranderen. Wat je denkt en doet op dat moment is
niet in lijn met wat je wilt en wie je werkelijk bent. Denk gedachten die je beter
doen voelen en toets dit dus voortdurend aan je gevoel.
Als succesvol mens maak je voortdurend gebruik van dit emotionele signalerings-
systeem. Je intuïtie, maar eigenlijk je emoties of zoals we dat ook wel eens noemen
‘het onderbuikgevoel’ zegt je of je goed zit of niet. Je durft daar op te vertrouwen,
wat je rationele kritische geest ook mag zeggen.
Het Geluks- en Succes Systeem in de Klas is gebaseerd op deze succespatronen en –
gewoonten. Het geeft aan hoe succesvolle mensen bewust of onbewust gebruik
maken van de universele wetmatigheden en principes voor het realiseren van
verlangens en het ervaren van geluk. Het is onze handleiding om hetzelfde te doen.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
47
8. Hoe kun je passie en talenten inzetten?
Uiteindelijk gaat het er, in deze zienswijze om je verlangens te realiseren. Elk
verlangen is principieel gekoppeld aan talenten, en daarmee de mogelijkheid om
het verlangen te verwerkelijken. Ik kan me niet voorstellen dat de natuur zo
ingericht is dat je verlangens hebt die niet te verwezenlijken zijn. Dat zou de natuur
een sadistisch trekje geven en mijn ervaring is dat het juist harmonisch, liefdevol en
zorgzaam is. Het Universum geeft je altijd precies dat wat je nodig hebt om je te
ontwikkelen en te groeien. De enige die het ontvangen daarvan kan tegenhouden
ben jezelf, bijvoorbeeld door te vinden dat je iets niet kunt, niet mag of verdient
bijvoorbeeld.
Verlangens komen parallel aan de mogelijkheid ze te verwezenlijken. En aangezien
ieder mens verlangens heeft, heeft ook ieder mens talenten, unieke talenten. En
nogmaals, het is volgens mij de bedoeling van het leven om te zijn wie je bent, je
unieke talenten te gebruiken. En het blijft erg tegenstrijdig om een appelboom
peren te laten voortbrengen.
Wat doe je graag? Waar ben je goed in? Waarmee onderscheid je je van anderen?
Het achterhalen van je eigen talenten geeft je de mogelijkheid van een unieke
positie in het geheel. Wat is jouw kracht? Waarmee kun jij met veel plezier op de
meest effectieve manier bijdragen aan dit grotere geheel? De één heeft een passie
voor computers, de ander verzorgt graag anderen. Weer een ander is goed in
organiseren en een vierde vindt het geweldig om zaken te ordenen en te
administreren.
In een team of in een klas is het zinvol om ieder zijn eigen lijstje van talenten en
krachten te laten maken. Schrijf ook de punten er bij die je juist helemaal niet leuk
vindt om te doen. Gezamenlijk ontstaat zo een beeld van de meest geschikte taken
om uit te voeren zodanig dat er zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van ieders
kracht, talent en passie. En waar kun je je beter mee bezig houden dan iets wat je
ontzettend leuk vindt om te doen?
Net als in een goed draaiend huishouden werkt het ook in een klas uitstekend als
ieder zijn specifieke taken heeft. Dit kan variëren in het beurtelings aanvegen van
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
48
het lokaal na afloop van de dag (week-beurten), kopiëren, koffie zetten, planten
verzorgen, tot velerlei complexere taken passend bij de vaardigheden en
voorkeuren van de leerlingen en leerkrachten (computertaken, administratieve
handelingen, organisatie van evenementen, onderlinge lesjes, bibliotheek ordenen,
tutorschap, klusjes enz.)
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
49
9. Hoe kun je systematiseren zonder alles om te gooien?
Het schoolsysteem
Het schoolsysteem werkt zoals het werkt. Veelal zijn er jaarklassen en
standaardmethoden die gevolgd worden. Er is een vaste structuur voor de dag en
binnen die structuur dienen diverse activiteiten plaats te vinden. Veel leerkrachten
klagen over de prestatie- en tijdsdruk van hun werkzaamheden en het moeten
voldoen aan allerlei eisen. De standaardmethoden van de uitgever zijn bedoeld om
de leerkracht werk uit handen te nemen door het leerwerk te structureren en
aantrekkelijk te maken. Uiteindelijk gaat het erom dat er een aantal eindtermen of
kerndoelen behaald worden. En hierbij is het zeker niet nodig om alle stof van de
methoden doorgenomen te hebben of precies die stof. De methode is veel meer
bedoeld als richtlijn dan als opgelegde norm die volledig inhoudelijk afgewerkt moet
worden. Uiteindelijk gaat het om de grote lijn, het eindresultaat, het leerproces en
veel minder om de leerinhoud. Die zal namelijk grotendeels achterhaald zijn op het
moment dat leerlingen van school af komen.
Praktische activiteiten
Vandaar dat ik in Deel 2 van dit boek wel concrete en praktische voorbeelden en
activiteiten geef maar in dit eerste deel vooral gericht ben op de grote lijn, de
achterliggende principes bij geluk en succes, de mechanismen die daarbij werkzaam
zijn. Met de kennis hiervan kun je zelf ook passende activiteiten toevoegen aan je
geluks-repertoire.
Het werken met methoden geeft houvast en structuur en de leerkracht die deze
gebruikt is gewend om met een strakke organisatie te werken. Kinderen weten vaak
precies waar ze aan toe zijn en de dag is vaak van moment tot moment gepland. Dit
heeft voordelen voor de invoering van een Geluks- en Succes Systeem in de Klas. De
onderdelen waarmee je werkt aan Geluk en Succes kun je veelal eenvoudig tussen
de bestaande elementen in plannen. Vaak is het mogelijk een regulier onderdeel
zodanig inhoudelijk aan te passen dat het past binnen het aanleren van
succesgewoonten. Bijvoorbeeld het starten van de dag met een kwartiertje lezen
kan vervangen worden door het voorlezen of laten lezen van inspirerende
verhalen/metaforen waardoor deze tijd gebruikt wordt om zeer waardevolle
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
50
inzichten te verkrijgen. Een regulier kringgesprek kan inhoudelijk zodanig ingevuld
worden dat de waarde voor het verkrijgen van succesgewoonten enorm stijgt. Zelfs
de inhoud van spreekbeurten kan op een gegeven moment gestuurd worden van
‘het houden en verzorgen van een hamster’ naar ‘het gebruik maken van succes-
technieken om je wensen uit te laten komen’. Creatieve vakken kunnen inhoud
geven aan wensen en verlangens door het maken van vision-boards en wens-
tekeningen. Drama kan gaan over een ideale situatie in ons leven, het oplossen van
een bestaand probleem of het uitspelen van huidige ongewenste situaties. Je kunt
in de toekomst stappen met je toneelspel en daar je verlangen al helemaal ervaren.
Wat je aandacht geeft wordt groter kun je als principe overal in de klas een plek
geven zonder dat het hele systeem om hoeft.
Leef de principes
Je kunt echter ook los van welke structuur dan ook aan de slag met het Geluk en
Succes Systeem waarbij de systematiek dan meer zit in de inhoud dan in de
structuur. Op een gegeven moment ben je het Geluks Systeem en leef je de
principes.
In tegenstelling tot wat we in het Westen gewend zijn praten Oosterse meesters
pas als hen iets gevraagd wordt. Wanneer er een behoefte kenbaar gemaakt wordt
door een vraag die gesteld wordt zullen zij naar beste weten antwoord geven. Het
antwoord is gericht en voorziet in een behoefte aan kennis. Dat is best anders dan
binnen ons reguliere onderwijs waar de leerstof aangedragen wordt of er nu
behoefte aan is of niet. En waar het gevolg vaak is dat leerkrachten enorme moeite
moeten doen om hun leerstof te ‘verkopen’, soms hele klassen verveeld zitten te
kletsen of andere dingen aan het doen zijn en het soms een hele toer is om de
leerlingen bij de les te houden en te motiveren.
Het ervaringsgerichte onderwijs komt nog het dichtst bij de Oosterse werkwijze.
Wat zich voordoet in een les of op een dag dient als ingang om te leren. De inhoud
draait om een aantal inzichten en principes en als de vraag daar is wordt het
antwoord gegeven. Voor de leerkracht en ouder die geïnteresseerd is in Geluk en
Succes bied ik in dit boek een aantal inzichten en principes aan die op diverse
momenten binnen een lesdag als antwoord op vragen van kinderen gegeven
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
51
kunnen worden middels lesjes of korte activiteiten zoals deze in het tweede deel
van dit boek aangegeven staan.
Jij bent het voorbeeld
Bij alles wat je overbrengt op het vlak van Geluk en Succes ben jezelf als leerkracht
het voorbeeld. En uiteindelijk kun je alleen jezelf maar zijn. Wie zou je anders
moeten zijn? En tenslotte is dat ook het enige dat je anderen kunt geven. En het is
meteen ook het hoogste dat je te bieden hebt. Wanneer je authentiek jezelf kunt
zijn zal dat altijd bijzonder gewaardeerd worden door de omgeving. Juist de angst
om niet te voldoen aan de eisen van anderen houdt ons vaak tegen om ons volledig
te uiten in wie we zijn. En het vreemde is dat deze onechtheid gevoeld wordt door
die zelfde omgeving en daardoor juist weerstand opwekt en het tegenovergestelde
effect geeft van wat je zou willen en van wat er gebeurt vanuit oprechtheid.
Een voorbeeld ben je door te kiezen voor jezelf. Juist dan ben je van de grootst
mogelijke waarde voor jezelf en de ander. Deze laatste krijgt daarmee immers ook
de ruimte en mogelijkheid om te kiezen voor zichzelf en zichzelf te zijn. Het wordt
op deze wijze de norm.
Wanneer we stoppen met ons zorgen te maken of we wel voldoen zullen we
bemerken dat juist door onszelf te zijn we veel meer geaccepteerd worden dan
wanneer we ‘uitermate ons best doen om te voldoen aan alle eisen van de
omgeving’. Waarom en hoe dat werkt ontdek je in het volgende hoofdstuk waarin ik
de principes achter het Geluks en Succes Systeem behandel.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
52
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
53
Hoofdstuk 2.
Uitleg van het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
1. Inleiding in het model
‘Alles is energie en dat is alles wat er is. Breng je eigen energie-vibratie in
overeenstemming met die van je gewenste werkelijkheid en je kunt het niet
tegenhouden om die werkelijkheid te krijgen. Het kan niet anders.
Onthoud, dit is geen filosofie. Dit is natuurkunde’.
Albert Einstein.
Er zijn ongelooflijk veel systemen voor persoonlijke doelgerichtheid beschikbaar.
Deze variëren van bijvoorbeeld kledingadviezen en veranderingen van het gedrag,
doelen stellen en plannen uitvoeren, het loslaten van belemmerende gevoelens, tot
het stil zijn en accepteren van wat is. Telkens is het de bedoeling om succesvol te
realiseren van wat eerst wensen waren, om het waar maken van dromen. Hoe kom
je van verlangen tot realisatie? De ultieme droom die we met dit systeem willen
realiseren is onze potentie; die van onszelf en van de kinderen in de klas.
In grote lijnen komen de systemen allemaal op een aantal basisprincipes neer. Die
basisprincipes zullen we combineren en gebruiken in ons Geluks- en Succes Systeem
in de Klas voor een complete aanpak voor Geluk en Succes.
In het Geluks- en Succes Systeem in de Klas komen de denk- en gedragspatronen
van succesvolle en gelukkige mensen naar voren. Aangezien het de achterliggende
intentie van het onderwijs aan kinderen is om ze te helpen gelukkig en succesvol te
zijn kijken we bij deze geslaagde mensen af hoe zij dat doen. Het gaat er dan
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
54
vervolgens bij ons om dat we voor onszelf dezelfde succesgewoonten als deze
toppers aanleren.
In het schema op de volgende bladzijde is het basismodel van het systeem
weergegeven. Het is gebaseerd op de meest moderne inzichten in de werking van
onze realiteit, van ons brein en van leren. Alle concrete technieken, oefeningen en
methoden kunnen we afleiden van dit basismodel voor Geluk en Succes. Ik zal het in
de volgende paragrafen uitleggen. En omdat dit voor veel mensen niet de meest
gebruikelijke of in ieder geval bekende zienswijze is – ik zal regelmatig aangeven
waarom de elementen van het model van belang zijn bij het ervaren van geluk en
succes – benadruk ik nogmaals dat het niet de waarheid is die ik hier omschrijf maar
mijn visie, gebaseerd op de beschikbare kennis en samengebracht omdat mijn
ervaring me zegt dat het werkt. Pas het toe en oordeel voor jezelf.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
55
1
2
3
4 5 6 7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
56
2. Wat zijn de grote lijnen van het Systeem in de Klas?
Vijf universele basisprincipes voor Geluk en Succes werken we uit in het Systeem in
de Klas.
1. Wat je aandacht geeft wordt groter
2. Huidige situatie + innerlijke hulpbronnen =
Gewenste situatie
3. De onderbewuste geest voert de instructies van de bewuste geest uit
4. De onderbewuste geest communiceert met de bewuste geest door middel
van emoties
5. Resultaat = potentie -/- inmenging
1. Wat je aandacht geeft wordt groter
Waar ik me in gedachten, bewust maar veel vaker onbewust, overheersend mee
bezig hou is wat ik in mijn leven ervaar. Mijn gedachten hebben scheppende
krachten en omdat 95% van mijn huidige gedachten gewoontegedachten zijn leef ik
altijd min of meer hetzelfde soort leven. Daarbij komt dat ook weer eens 95 % van
mijn gedachten onbewust zijn zodat ik niet eens door heb dat ik ze denk. Daardoor
lijkt het lastig om überhaupt te veranderen of in ieder geval een drastisch nieuwe
weg in te slaan. Maar die mogelijkheid bestaat wel en die zullen we in dit boek
bespreken.
Laten we eerst eens wat dieper ingaan op ‘wat je aandacht geeft wordt groter’. Heb
je wel eens gemerkt dat als je een bepaald merk nieuwe auto wilt kopen deze auto’s
plotseling overal op straat opduiken? Toen mijn vrouw zwanger was kwam ik
opeens overal andere zwangere vrouwen tegen, babywinkels en speelgoedzaken
die me normaal gesproken nooit opgevallen waren. Waar je je in je gedachten mee
bezig houdt blijkt vervolgens in je ervaring op te duiken. Gedachten werken als een
zelfvervullende voorspelling.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
57
Laat ik op dit vlak meteen beginnen met een dramatische voorbeeld van ‘self-
fulfilling prophecy’ uit het onderwijs. In 1968 onderzochten Rosenthal en Jacobson
dit principe door willekeurige leerlingen voor de niets vermoedende leerkrachten te
labelen als heel intelligent of heel dom. Na een jaar bleken de scores van de
kinderen overeen te komen met die van de verwachtingen van de leerkrachten. De
zogenaamd domme kinderen scoorden slecht en de zogenaamd slimme kinderen
scoorden goed. Dit experiment is vele malen herhaald en zelfs zodanig dat klassen
met VWO kinderen op VMBO-niveau gingen scoren en ‘VMBO-leerlingen’ op VWO
niveau. Het doet bij mij het vermoeden rijzen dat iedereen alles kan leren mits de
juiste verwachtingen, voorwaarden en methoden aanwezig zijn. En zelfs als dit niet
waar zou zijn dan nog is het handig om dit als vooronderstelling te hanteren want
het brengt je veel verder dan wanneer je zou zeggen dat iets niet mogelijk is omdat
er nu eenmaal een beperking is. Als die jongen van anderhalve meter, die het
ondanks zijn geringe lengte fantastisch vindt om te basketballen, professioneel
basketballer wil worden zal hij het immers veel verder schoppen met het
uitgangspunt dat alles mogelijk is dan wanneer hij direct opgeeft omdat hij nu
eenmaal te klein is voor een groot basketballer.
Perceptie is projectie.
Christopher Howard
Waar je in gedachten aandacht aan geeft zal verschijnen in je ervaring. Dit gaat veel
verder dan dat we ons nu nog kunnen voorstellen. Elke manifestatie begint met een
idee. De stoel is ooit een bedenksel geweest van een ontwerper. De auto is eerst
door iemand bedacht en op papier gezet. Maar werkelijk alles wat we met onze
zintuigen kunnen waarnemen is ooit een niet-fysieke gedachte geweest.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
58
Het gehele universum is een denkend systeem.
Wayne Dyer
Gedachten zijn dingen; alles in het universum is energie en gedachtenenergie (niet-
fysiek) manifesteert zich in materie en gebeurtenissen vanuit de wetmatigheid, die
Albert Einstein geformuleerd heeft als E = MC2 . Al die verlangens, wensen en visies,
die niet tastbaar in ons bewustzijn aanwezig zijn, realiseren zich volgens vaste
patronen en natuurwetten in de tastbare werkelijkheid en met onze lichamelijke
zintuigen kunnen we deze wensen vervolgens ervaren. Doelen zijn gerealiseerd en
wensen zijn uitgekomen.
Maar ook bezorgdheden en angsten realiseren zich volgens deze zelfde wetmatige
principes. Wat je aandacht geeft wordt groter, bewust of onbewust, positief of
negatief. De grote uitdaging is natuurlijk hoe je je aandacht zo kunt richten dat je
dat krijgt wat je wilt.
Heb je je wel eens afgevraagd wat ‘aandacht’ precies is? Al hoewel ik het niet
precies weet zie ik het als een lens van een camera waarmee je een deel van de
omgeving gericht in beeld kunt brengen, kunt scherp stellen en in- en uitzoomen. En
op die manier ben ik in staat om dat stukje werkelijkheid waar te nemen, informatie
te vergaren om er eventueel iets mee te doen. Maar het maakt natuurlijk wel uit
waar ik de lens op richt voor de kwaliteit van mijn foto of film. Ik kan immers een
foto maken van de modderige grond waar ik op sta of van het prachtige uitzicht
voor me. Waar ik me op richt is wat ik krijg. Wat ik aandacht geef wordt groter.
En alhoewel ik niet precies weet wat aandacht is kan ik deze toch heel gericht
focussen op wat ik wil, of niet wil; op de leuke eigenschappen van mijn klas of op de
vervelende, op mijn talenten of mijn zwakten.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
59
2. Huidige situatie + innerlijke hulpbronnen = Gewenste situatie
Deze formule geeft een basisvooronderstelling weer binnen het neuro-linguïstisch
programmeren (NLP). NLP is een model voor doelgerichte verandering, waarin de
innerlijke beleving en het overdraagbaar maken van bijzondere menselijke
vermogens centraal staan (Jaap Hollander). Elke gewenste situatie wordt bereikt
door innerlijke hulpbronnen toe te voegen aan de huidige situatie. Als je weet wat
je tegenhoudt om je doel te bereiken, dan weet je wat je nodig hebt aan innerlijke
hulpbronnen. Door bijvoorbeeld zelfvertrouwen, zekerheid, geduld, begrip, humor,
vertrouwen, inlevingsvermogen, liefde e.d. als innerlijke hulpbronnen op te roepen
en toe te voegen aan het proces van het realiseren van een doel, wordt het doel
bereikt. In je gedachten stel je je voor hoe deze hulpbronnen aanwezig zijn en dat
maakt dat je het ideale plaatje van de gewenste situatie voor je kunt zien, kunt
horen en voelen. De formule geeft al aan dat je alles in je hebt om je doel te
bereiken.
Ga maar na. Als je plotseling zelfvertrouwen hebt in plaats van faalangst zou dat een
effect hebben op het eindresultaat van dat waar je mee bezig bent? Geloof het
maar! Wanneer je begrip ervaart in plaats van boosheid zou dat de situatie ten
goede komen? Ik weet het wel zeker! Zou het uitmaken voor dat wat je wilt
bereiken of je creatief en krachtig bent of dat je je machteloos en geblokkeerd
voelt? Daar is geen twijfel over mogelijk! En in dit programma leer jij, en leren je
leerlingen, op elk moment over de benodigde hulpbronnen te beschikken om dat te
bereiken wat je wilt. Want je hebt geen zelfvertrouwen, je creëert het, uit die
oneindige bron van mogelijkheden die je bent.
Met de innerlijke hulpbronnen breng je je energie op de juiste frequentie zodat je
afstemt op die golflengte die overeenkomt met wat je wilt. Innerlijke hulpbronnen
brengen je in flow. Je hebt de blokkades verwijderd en laat de energie weer
stromen. De vraag is natuurlijk hoe je hulpbronnen kunt oproepen en toevoegen.
Daar doe ik verderop en met name in Deel 2 diverse praktische suggesties voor.
Maar begin maar eens met je een situatie voor te stellen uit je herinnering waarin je
heel erg zelfverzekerd was. Doe eens net of je daar weer helemaal aanwezig bent
door te kijken naar wat je toen zag, de geluiden weer te horen en……….te voelen
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
60
wat je toen voelde. Als je weer helemaal terug bent in die ervaring alsof het nu
gebeurt merk je dat je zelfvertrouwen ervaart op dit moment? Je hebt het altijd al
in je.
Of beweeg je eens net alsof je veel zelfvertrouwen hebt: borst vooruit, kin omhoog,
adem diep en loop stevig. Merk je dat je je heel anders voelt dan daarvoor?
Aangezien je alle innerlijke hulpbronnen tot je beschikking hebt kun je elke huidige
situatie omzetten in een gewenste situatie.
Voorstellingsvermogen is belangrijker dan kennis en logica
Albert Einstein
3. De onderbewuste geest voert de instructies van de bewuste geest uit
We zijn geleerd dat als je iets wilt bereiken dan moet je aan de slag en hard werken.
En de meeste overtuigingen, zoals deze, blijken zichzelf voortdurend te bevestigen.
Als het geld al eens een keer gemakkelijk, zonder hard werken, binnen komt dan
voel je je schuldig en vind je eigenlijk niet dat je het verdiend hebt. Dat compenseer
je dan door een volgende keer extra hard te werken. ‘Zie je wel, ik ben het wel
waard’. Maar los van dat, veel hard werken leidt niet altijd tot de gewenste
uitkomsten. Want hard werken staat zeker niet gelijk aan effectief en efficiënt
werken. Het heeft ook veelal allerminst te maken met slim werken waarbij je je
onderbewuste het werk laat doen. Het blijkt dat succesvolle mensen vaak veel
minder hard werken dan minder succesvolle mensen. Ze maken echter, bewust of
onbewust, gebruik van een aantal principes waardoor de fysieke acties die ze
ondernemen leiden tot de door hen gewenste resultaten.
Je bewuste geest (kleine ik, dat deel van je geest dat bewust kan denken) geeft,
door middel van overheersende gedachten ofwel overtuigingen, instructies aan je
onderbewuste geest (GROTE IK) die de instructies tot uitvoering brengt. Als je jezelf
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
61
bijvoorbeeld een doel hebt gesteld om met je klas dit jaar het Geluks- en Succes
Systeem in te voeren en je vindt het jezelf waard om het te halen, je hebt het idee
dat het mogelijk is voor jou op de voorgestelde wijze dan geeft dat een positieve
boodschap aan je onderbewuste om het tot uitvoering te brengen. Je komt in actie
en zult de kansen zien en pakken die nodig zijn om het doel te halen. Heb je echter
het idee dat het te lastig is, dat je er geen tijd voor hebt en dat andere zaken
belangrijker zijn waardoor je niet in staat bent om het te doen of je twijfelt aan de
manier waarop, dan komt er een onduidelijke instructie binnen bij GROTE IK die
daar niet veel van kan maken. Het doel wordt niet gehaald.
Wanneer de bewuste geest (kleine ik) duidelijk is, vertrouwen heeft, zich niet hecht
aan de uitkomst en het proces aan GROTE IK overlaat zal de doelstelling in flow
bereikt worden. Het resultaat = de potentie -/- de inmenging van de bewuste geest
(het ongetrainde bewustzijn of het kwetterende aapje in je hoofd)
GROTE IK staat namelijk in directe verbinding met de energie (wat de oosterse
meester Chi of Ki noemt) en intelligentie van de universele geest van Al Wat Is (of
het collectieve onderbewuste zoals Carl Jung dat noemt) en heeft alle
mogelijkheden tot zijn beschikking om verlangens te realiseren. De vraag is
natuurlijk: hoe laat je kleine ik de juiste instructies geven, ofwel hoe zorg je ervoor
dat je overheersende gedachten gericht zijn op wat je wilt? Met het helder stellen
van doelen en de juiste randvoorwaarden van ‘het jezelf waard vinden’, jezelf in
staat achten, vinden dat je verantwoordelijk bent en dat het op de voorgestelde
manier echt mogelijk is voor jou kom je een heel eind. Ik kom daar in het praktische
deel op terug.
4. De onderbewuste geest communiceert met de bewuste geest door middel
van emoties
De onderbewuste geest (GROTE IK dus) is dat non-fysieke grotere deel van jou dat
weet dat je goed bent zoals je bent, het waard bent in overvloed en vreugde te
leven en die bij elk verlangen zelf direct groter gegroeid is. Op non-fysiek niveau ben
je al dat geworden, heb je dat al bereikt en kun je dat al wat je verlangens je
voorspiegelen. De kunst is om op fysiek niveau op dezelfde golflengte te komen als
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
62
het verlangen van GROTE IK. En hier zit een zeer belangrijk punt want er is een
levensgroot verschil voor wat je uiteindelijk creëert tussen de golflengte van je
verlangen en die van ‘het niet hebben of gemis van je verlangen’. Stel je
bijvoorbeeld voor dat je klas de laatste tijd veel energie vraagt en slecht luistert.
Wat je wilt is een rustige ordelijke klas met kinderen die aandacht voor je hebben.
Als je je echt voorstelt dat de klas rustig is geeft dat een prettig en geruststellend
gevoel. Je zit op de juiste golflengte van je verlangen. Maar de kans is behoorlijk
groot dat je je juist een voorstelling maakt van de drukke klas die je niet wilt, dat je
al je aandacht geeft aan het probleem. Je maakt je zorgen om de wanorde en als je
aan de volgende lesdag denkt krijg je al nare kriebels in je buik. Want in je
gedachten zie je weer hoe het mis gaat en alle aandacht is gericht op het niet
hebben van je verlangen. Dat voelt helemaal niet goed en je bent afgestemd op het
tegenovergestelde van wat je wilt, het niet hebben van je verlangen. Je zit op de
verkeerde golflengte, afgestemd op de verkeerde zender. Dit gebeurt heel vaak
omdat we geneigd zijn ons te richten op wat de huidige situatie je biedt, wat er nu
speelt. En op het moment dat je dat bewust wordt gaan situaties veranderen.
Dus wanneer je je uitermate goed voelt zit je in dezelfde vibratie als je verlangen en
zul je merken dat het verlangen daadwerkelijk snel gerealiseerd zal zijn. Je zit op de
juiste golflengte, je bent op de juiste weg en je bent in overeenstemming met
GROTE IK, in contact met jezelf.
Voel je je echter helemaal niet prettig, maak je je zorgen en ben je angstig, dan
vertelt je onderbewuste geest je dat je je aandacht aan de verkeerde dingen geeft.
Je richt je op wat je niet wilt en dat is wat vervolgens groter wordt en zich begint te
manifesteren in je fysieke wereld. Het is alsof je jezelf een beetje kwijt bent.
Vergelijk het met een radio. Als je op 96 FM bent afgestemd zul je gewoon nooit van
101 FM kunnen genieten. Je zit gewoon op een andere golflengte waarmee je een
zender ontvangt die je helemaal niet wilt. GROTE IK laat je via je emotionele
signaleringssysteem, met pijn en/of plezier weten of je op de goede weg bent om je
verlangens te realiseren of juist niet en het alleen maar tegenhoudt om dat te
krijgen wat je gevraagd hebt.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
63
Om op dezelfde golflengte te kunnen blijven als je verlangen, zodat het verlangen
zich kan manifesteren, is het belangrijk dat je gelooft en verwacht dat het verlangen
gerealiseerd wordt. Heb je dat niet dan is de kans groot dat je teleurgesteld raakt of
boos, gefrustreerd of ongeduldig en op dat moment straal je de energie van het
‘niet-hebben’ van je verlangen uit zodat zich dat zal realiseren: het niet hebben van
wat je wilt. Je emoties wijzen je de weg. Je goed voelen is dus voorwaarde om je
wensen uit te laten komen, om je doelen te realiseren. Hoe kun je je aandacht op
de juiste golflengte richten? Daar gaan we natuurlijk hierna op in.
Geluk gaat vooraf aan succes!
5. Resultaat = potentie -/- inmenging
We leggen van oudsher een enorme nadruk op het vermogen van de rede of de
ratio en met name in ons onderwijs krijgt het bewuste denken vrijwel alle aandacht.
We maken geen bewust gebruik van ons onderbewustzijn, terwijl daar alle
processen geregeld worden die met succes en geluk te maken hebben.
Ons onderbewustzijn vormt de controlekamer voor al onze fysiologische processen,
al onze gewoonten (goed of slecht), al onze overtuigingen (bevorderlijk of
belemmerend) en al onze emoties die de basis vormen voor ons al of niet
doelgerichte gedrag. Terwijl onze bewuste geest, vanuit de vijf (voor sommige
schrijvers veel meer) zintuigen, slechts 5 tot 9 stukjes informatie per seconde kan
verwerken gaat de onderbewuste geest om met miljoenen impulsen tegelijk. De
bewuste geest laat dus een enorme hoeveelheid informatie weg, verdraait die voor
het gemak of generaliseert deze. Je bent je slechts bewust van een zeer, zeer
beperkt stukje van de werkelijkheid en van de mogelijkheden daar binnen,
afhankelijk van wat je geleerd en besloten hebt in het verleden. En op basis van dat
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
64
kleine stukje werkelijkheid trekken we vervolgens vergaande en soms
levensbepalende conclusies over onszelf en over hoe de wereld werkt.
Hoe komen we er toch bij dat onze rationele geest superieur is? Alle werkelijke
veranderingen vinden plaats in het onderbewustzijn. We kunnen dus bewust wel
van alles willen of van alles weten maar als het onderbewustzijn om welke reden
dan ook niet meewerkt komt er weinig van terecht. En dus zien we dat mensen
bijvoorbeeld heel graag willen afvallen en precies weten wat ze daarvoor moeten
doen en laten en toch lukt het ze niet. ‘Ik heb geen doorzettingsvermogen, geen
weerstand tegen verleidingen’. Maar waar zit dat dan en wat doe je daar aan?
Zo gebeurt het dat mensen met een uitstekende opleiding en superieure kennis
maar niet vooruit komen in hun loopbaan. ‘Ik heb geen leiderschapskwaliteiten, ik
heb te weinig lef’. Maar waar zit dat dan en wat doe je eraan? De potentie is
immers aanwezig.
En zo zie je gebeuren dat mensen die alles hebben ‘wat hun hartje begeert’
ongelukkig en depressief zijn.
Ons onderbewustzijn bevat een oneindige database aan informatie en is verbonden
met het collectieve onderbewustzijn waar alle Universele informatie en kennis is
opgeslagen. Alle werkelijk goede keuzen maak je op basis van je onderbewuste
intuïtie. Alle duurzame veranderingen vinden plaats in het onderbewuste.
Succesgewoonten zijn opgeslagen in het onderbewuste en het zijn pas
geautomatiseerde processen als het onderbewuste het heeft overgenomen van de
bewuste geest. Het onderbewuste of GROTE IK bevat een oneindig en grotendeels
ongekende potentie. Afhankelijk van de grenzen die door de bewuste geest worden
gesteld komt deze potentie tot uitdrukking. Wanneer er geen inmenging is van de
kritische bewuste geest (kleine ik), en er dus vertrouwen en geloof is in dit grotere
deel van onszelf, als de bewuste geest stil is zal die potentie tot resultaten leiden.
Ofwel …..
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
65
Resultaat = potentie -/- inmenging
De bewuste geest staat met zijn vijf zintuigen in verbinding met de fysieke wereld.
Zijn taak is het om dingen te willen, een beeld te vormen, om het vervolgens vol
vertrouwen over te dragen aan het onderbewuste, met zijn oneindige intelligentie
en organisatie-vermogen. Dit onderbewuste zal hooguit inspireren om aan de slag
te gaan om dat te doen dat fysiek nodig is om de gewenste resultaten te behalen.
Maar dat is altijd handelen vanuit vreugde en nooit met tegenzin of geworstel.
De grote waarde die we hechten aan de bewuste geest, ten koste van het
onderbewustzijn, zorgt er in veel gevallen voor dat we juist niet bereiken wat we
willen. Want we krijgen niet wat we willen. We krijgen wat we verwachten te
krijgen. En wat we verwachten komt uit ons onderbewuste. Het heeft te maken met
wat je gelooft, je overtuigingen, je zelfbeeld.
Inmiddels is er veel kennis aanwezig om optimaal gebruik te maken van ons
onderbewuste en de bewuste geest de juiste plaats te geven in de creatie-
processen. Het huidige onderwijs houdt zich echter nog merendeels met de
rationele bewuste geest bezig bij het verzamelen van kennis en (pogingen tot) het
initiëren van veranderingen. En veel vanzelfsprekende manieren van werken binnen
het schoolsysteem druisen zelfs in tegen een handig gebruik van het onderbewust-
zijn. De toepassing van de kennis van de onderbewuste geest wordt vrijwel
volkomen genegeerd. Maar juist hier vind je: luisteren naar je hart, je intuïtie
volgen, je emoties gebruiken als je navigatiesysteem bij het bereiken van je doelen,
je onderbewuste weten in lijn brengen met je bewuste willen, je emoties managen,
een positief zelfbeeld ontwikkelen, vertrouwen en geloof in jezelf,…… Allemaal
factoren die van belang zijn bij het bereiken van geluk en succes in het leven.
Hierna werken we de 16 elementen van het geluks- en succes model uit. Vervolgens
legt het model de basis voor een 10 stappenplan van verlangen naar realisatie.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
66
1
2
3
4 5 6 7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
67
3. De onderdelen van het Geluks- en Succes Systeem
Heel in het kort, een overzicht in vogelvlucht, om de elementen vervolgens uit te
werken. Als dit volkomen nieuw is voor je, is het misschien even slikken. Maar ik
help je er doorheen zodat je het kunt gaan toepassen en er lol, geluk en succes
van kunt hebben:
- Het Universum is holografisch opgebouwd,
wat wil zeggen dat elk deel van het
Universum het totaal in zich heeft. Net
zoals een chromosoom in elke lichaamscel
de informatie van het totale lichaam in zich heeft zo heeft elk onderdeel, en
dus ook elk mens, de informatie en intelligentie van het totale Universum in
zich. Hoe vreemd het voor ons ook mag klinken, omdat we onszelf als
individu en los van elkaar waarnemen, maar alles is één en bestaat uit
dezelfde intelligente energie. Het betekent in ieder geval dat we alles in ons
hebben om te slagen, om gelukkige en succesvol te zijn. Een goed
uitgangspunt bij het stellen en bereiken van doelen en het streven naar
geluk.
- Alles Wat Is, het totale Uni-Versum (in
het latijn: Één Lied) bestaat uit een
veld van niet-fysieke oneindige
mogelijkheden in de vorm van
intelligente energie (E ) die zich kan
manifesteren in fysieke vorm (M).
Deepak Chopra noemt dit de kwantumsoep. Voortdurend worden ideeën of
gedachten vanuit dit veld omgezet in dingen. Het voldoet aan de
vergelijking van de fysicus Albert Einstein E (energie) = M (massa) . C 2
(lichtsnelheid in het kwadraat). Energie en materie zijn onderling
uitwisselbaar en op quantumniveau zie je dat ook steeds gebeuren: niet-
fysieke mogelijkheden worden volgens strakke wetten steeds omgezet in
fysieke resultaten.
1
2
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
68
- Onze onderbewuste geest (GROTE IK), dat deel van ons dat bijvoorbeeld
zorg draagt voor alle automatische lichaamsprocessen, is direct verbonden
met deze alomvattende intelligente energie met alle mogelijkheden van het
totale Universum en het lanceert
voortdurend verlangens, visies,
idealen, inspiraties, die omgezet
kunnen worden in de realisering
van die verlangens in de concrete
fysieke praktijk. En zo worden
wensen werkelijkheid.
- Je verlangens word je gewaar met
je innerlijke zintuigen. Je voelt ‘drive’, passie, je hebt innerlijke beelden van
wat je wilt en je bent gemotiveerd om dat te realiseren.
- Met je uiterlijke zintuigen kun je de realisering van die verlangens ervaren
en ervan genieten.
- Onze bewuste geest (kleine
ik) kijkt met zijn vijf zintuigen
(of zijn het er veel meer?) de
fysieke wereld in. Kleine ik
maakt keuzen en bepaalt,
met zijn (gewoonte)gedach-
ten ofwel overtuigingen, wat
GROTE IK moet uitvoeren.
Heb je een beeld van wat je
wilt en geloof je er in dan zal
het zich realiseren. Het al of
niet geloven bepaalt namelijk
de energie die achter het
verlangen zit. Het biedt
daarmee een energetische
vibratie aan waar GROTE IK
mee aan de slag gaat en alles
3
4
5
6
7
8
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
69
in het werk stelt om die ideeën tot uitdrukking te brengen. Overeenkomstig
met deze vibratie worden vergelijkbare dingen aangetrokken of
gemanifesteerd.
- GROTE IK communiceert via het emotionele signaleringssysteem met kleine
ik, door middel van plezierige of pijnlijke emoties. Plezier geeft aan dat je in
overeenstemming bent, denkt en handelt, met je verlangens en met wie je
werkelijk bent: groots, oneindig, waardig, goed. Je aandacht is gericht op
wat je wilt, je gelooft erin en je beweegt je in de juiste richting. Pijn geeft
aan dat je aandacht geeft, denkt en handelt, aan wat je niet wilt en
afgescheiden bent van wie je werkelijk bent. Zouden we meer leren
luisteren naar ons gevoel dan zouden we een uitstekende innerlijke Tom-
Tom hebben die ons brengt naar waar we willen zijn.
- GROTE IK brengt als gevolg van de instructies van kleine ik het lichaam in
een bepaalde vibratie (energiefrequentie). Instructies gericht op verlangens
voelen goed en brengen het lichaam in een positieve vibratie, afgestemd op
de frequentie van het verlangen. Je bent gemotiveerd en je hebt
vertrouwen in het bereiken van je doelen.
(Ongewilde) instructies gericht op zorgen en angst brengen het lichaam in
een negatieve vibratie, afgestemd op de frequentie van wat je niet wilt. Je
twijfelt, gelooft er niet in en daardoor stel je uit of begin je er niet eens aan.
Vergelijk het met het afstemmen op de frequentie van een radio- of
televisiezender. Het bepaalt welke mogelijke
zender je ontvangt: de zender van je verlangen
of van het niet hebben van je verlangen.
- De vibratie van het lichaam is bepalend voor het
gedrag dat je laat zien, wat weer bepalend is
voor de resultaten ofwel welke waarschijnlijke
realiteit, vanuit de oneindige mogelijkheden, tot
uitdrukking komt.
- Bij de realisering kun je afstemmen op een
oneindige hoeveelheid waarschijnlijke realiteiten
of frequenties die variëren van de totale
9
10
11
12
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
70
realisering van je verlangen (totale
afstemming door vreugde en passie op
de juiste frequentie) tot het totale gemis
van wat je verlangt of zelfs het
tegenovergestelde van je verlangen (door
de vibratie van angst en zorgen, frustratie
en teleurstelling stem je op een totaal
andere tegenovergestelde frequentie af).
Denk maar weer aan de televisiezenders.
- Doordat kleine ik hulpbronnen, positieve gevoelens als kracht, vertrouwen,
geduld, begrip enz. toevoegt aan de verlangens geeft het GROTE IK de
instructie om het lichaam in overeenstemming te brengen met het
verlangen. Ofwel het op de juiste golflengte te laten afstemmen. Vandaar
dat de formule ‘de huidige situatie + hulpbronnen = de gewenste situatie’
altijd werkt.
- Door een z.g. ‘future pace’ te maken, net te doen alsof het verlangen al
gerealiseerd is, of ‘in de vervulde wens te leven’ breng je het lichaam in
overeenstemming met het verlangen. Je brein of je onderbewuste kent
namelijk het verschil niet tussen wat je
je voorstelt of wat je in de buitenwereld
ziet. Door ‘te doen alsof’ stem je je op
de juiste golflengte van je verlangens af.
Die waarschijnlijkheid, waar je op
afgestemd bent, zul je vervolgens
ervaren.
- Door met de ecologietest na te gaan of
er geen tegenstrijdige gevoelens meer
aanwezig zijn die de afstemming op je
verlangens tegenhouden zorg je voor
het opheffen van blokkades en het
stromen van de energie in de richting
van de realisering van het verlangen.
13
14
15
16
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
71
- Door acceptatie, loslaten, vergeven en niet oordelen laat je de nodige
energie vrijelijk stromen in de richting van de realisering van je verlangen.
Dit is het sterkst waarneembaar wanneer je ‘in flow’ dingen doet. Dat wat
eerst alleen een mogelijkheid was is
vervolgens gemanifesteerd in de
fysieke werkelijkheid.
Je zult je misschien afvragen wat deze hoogst abstracte uiteenzetting nu precies te
maken heeft met geluk en succes in de klas. En ik zeg het nog maar weer een keer
dat dit niet de waarheid is. Er lijkt wel steeds meer wetenschappelijke
ondersteuning voor te bestaan en de beste trainers en sprekers op het vlak van
persoonlijke groei en potentie gebruiken deze uitgangspunten met veel succes in
hun praktijk. Het lijkt er in ieder geval wel op dat wanneer je deze uitgangspunten
hanteert - waarin je alles in je hebt om te slagen, waarin je een keuze kunt maken
welke gedachten je denkt en waarin deze gedachten zich manifesteren in de
buitenwereld - de kans groot is dat je je geluk en succes bewust kunt sturen. En dat
is wat we allemaal wel willen. Ik zeg je dat je het kunt. Je bent er namelijk voor
bedoeld en gebouwd.
In de volgende paragrafen ga ik diep met je in op elk onderdeel van dit Geluks- en
Succes Systeem zodat het superconcreet wordt en deze abstracte begrippen
herkenbaar worden in wat je denkt, doet en de resultaten die dat in de praktijk van
alle dag oplevert. In het volgende stuk worden deze begrippen en uitgangspunten
praktisch toepasbaar bij het werken aan geluk en succes in de klas.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
72
4. Het Universum is holografisch opgebouwd
Alles wat je nodig hebt om te slagen zit in je. Wie
daar aan twijfelt doet zichzelf tekort en kent
zichzelf nog niet. Werkelijk alles is mogelijk. De
enige rem die op de realisering van onze
mogelijkheden zit is onze manier van denken.
Ik heb een jaar lesgegeven aan een Praktijkschool en het viel me op dat de
leerlingen zeer weinig vertrouwen in zichzelf hadden. Jarenlange
conditionering in het denken dat je tekortschiet gaat je niet in je koude
kleren zitten. Hun menselijke behoefte om belangrijk te zijn compenseerden
ze vaak met grote monden en fysiek geweld. Ik liet de kinderen lesjes geven
aan elkaar in de gymzaal en het verbaasde me niets dat er leerlingen tussen
zaten die overliepen van het talent om te organiseren en leiding te geven.
Maar daar waren ze het zicht volledig op kwijt geraakt.
Tijdens een Geluksdag die we organiseerden voor een school voor speciaal
onderwijs gingen we aan de slag met het opschrijven en tekenen van je
grootste wensen en doelen. Na afloop vertelde één van de juffen ons dat ze
het zielig vond dat sommige kinderen zichzelf rode Ferrari’s wensten terwijl
ze die met hun beperkte capaciteiten toch nooit zouden kunnen bezitten.
Maar het gaat nooit om beperkte capaciteiten maar altijd om beperkte
manieren van denken. Onbedoeld zette de juf een rem op hun mogelijkhe-
den. Alles is mogelijk en ook deze kinderen bezitten vermogens die wellicht
vele malen belangrijker zijn voor materieel succes dan de cognitieve
vaardigheden die we op school leren. Ik zie daar zo vaak voorbeelden van.
Wij zijn zo gewend om ons leven en onze werkelijkheid in fysieke termen te zien.
Alles lijkt te bestaan uit losse elementen, losse atomen en moleculen, losse
structuren die je kunt indelen in chemische elementen. Wij bestaan los van elkaar
en van onze omgeving als fysieke lichamen. Maar het overgrote deel van onze
werkelijkheid is niet-fysiek. Onze niet-fysieke gedachten sturen ons gedrag en de
resultaten die daar uit volgen. En die losse fysieke elementen blijken in essentie
1
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
73
samenhangende velden van energie te zijn. Verschillend in frequentie en amplitude
bestaat het hele Universum uit dezelfde energiegolven. Onze gedachten,
herinneringen, verlangens bestaan in energievelden in en om ons fysieke lichaam
heen, dat ook weer in essentie een energieveld is verbonden met alle overige
velden.
Het gehele Universum is een denkend systeem.
Wayne Dyer
Het blijkt dat elke herinnering en elke gedachte niet alleen in ons brein te vinden is
maar in elke cel van ons lichaam. Net zoals elke cel, in de chromosomen, de
informatie van het hele lichaam bevat, zo blijkt dat elk onderdeel van deze
universele energie waaruit wij bestaan de informatie van het totale universum in
zich heeft. Het Universum is één en volledig holografisch opgebouwd. Elk deel heeft
het geheel in zich. Dat kunnen we bewust niet bevatten maar het geeft in principe
weer dat ook elk mens, als deel van het totale Universum, alles in zich heeft aan
mogelijkheden om te slagen omdat hij verbonden is met de intelligentie en de
mogelijkheden van het hele Universum.
De vertaling van het Uni-Versum is ‘Één Lied’ en je zou het Grote Geheel kunnen
zien als één samenhangende symfonie bestaande uit een oneindige hoeveelheid
tonen (geluiden zijn inderdaad ook energiegolven met verschillende frequenties)
die verschillende op elkaar aansluitende melodieën en ritmes weergeven.
De belangrijkste conclusie uit dit abstracte verhaal is dat iedereen alles in zich heeft
om te slagen. We zijn gewend en geleerd te denken dat we vaststaande vermogens
en intelligentie hebben. Maar mensen zijn oneindig flexibel als we er open voor
staan en alle talenten en mogelijkheden zijn in potentie aanwezig om verlangens te
realiseren. Dit is een uitgangspunt zonder beperkingen die, als we ervan uit durven
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
74
gaan, ons toestaat veel meer te bereiken dan het gebruikelijke denken in grenzen
en belemmeringen.
Iedereen heeft alles in zich om te slagen.
NLP vooronderstelling
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
75
5. Alles Wat Is bestaat uit een veld van
niet-fysieke oneindige mogelijkheden
Het veld
Lynn McTaggert heeft diverse boeken over
het zogenaamde ‘veld’ of ‘zero point field’
op haar naam staan. Dit veld dat door
Deepak Chopra ook wel de ‘quantumsoep’
wordt genoemd bestaat uit energie en informatie en het is de bron van alle
mogelijkheden en alle manifestaties van die mogelijkheden in de fysieke wereld.
Materiële deeltjes, waaruit wijzelf en alle fysieke verschijnselen om ons heen
bestaan, hebben een neiging om aanwezig te zijn. Ze flitsen in en uit het bestaan,
zoals Indiase Boeddhisten altijd al vertelden en zoals kwamtumfysicus Heisenberg in
zijn waarschijnlijkheidsprincipe wiskundig aantoonde. Net als met een film, die
bestaat uit zo’n 24 beeldjes per seconde met telkens een gat ertussen, zo is onze
realiteit ook een knipperlicht dat het idee geeft van een vloeiende continuïteit.
De bron van onze wereld
Er lijkt een onzichtbaar veld te zijn van waaruit deeltjes in en weer uit de fysieke
realiteit tevoorschijn komen. Dit veld is aangetoond omdat ook bij het absolute
temperatuursnulpunt, waar deeltjes in principe geen trilling meer zouden moeten
hebben, er toch nog altijd een restenergie meetbaar is, een veld van waaruit de
hele fysieke realiteit tevoorschijn springt……en weer verdwijnt. En dat lijkt
afhankelijk van de waarneming ervan.
En hoewel conservatieve materialistisch getinte wetenschappers, die ervan uitgaan
dat de materie de bron is van de fysieke realiteit die we ervaren, zich nog altijd
verzetten tegen de nieuwe denkbeelden, blijken de resultaten van onderzoeken en
vanuit andere bronnen opgedane ervaringen te wijzen op een alles met alles
verbindend veld. De bron van onze fysieke werkelijkheid is niet-fysiek en wijzelf
staan in directe verbinding met die oneindige bron van intelligentie, inspiratie en
creativiteit. Wij staan niet los van elkaar maar staan in directe verbinding met het
universele veld. Sterker nog, we zijn het veld.
2
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
76
De samenkomst van religie en wetenschap
Vanuit diverse religies en klassieke leringen wordt het veld dan veelal met God of
Allah aangeduid, met Al Wat Is, de Kosmos, het Universum of de natuur. De
overeenkomsten zijn in ieder geval treffend en geven een geloofwaardige verklaring
voor veel verschijnselen waar de reguliere wetenschap nog geen raad mee weet,
zoals helderziendheid, gebedsgenezing, gedachtelezen, flash forwards en diverse
andersoortige ‘wonderen’. Maar ook met andere meer alledaags bekende
verschijnselen als inspiratie, gevoel, intuïtie, creativiteit, bewustzijn, het leven zelf,
overtuigingen, de wil en gedachten op zich kunnen we met de nieuwe inzichten veel
meer uit de voeten dan de oude materialistische opvattingen. Want we nemen deze
verschijnselen voor lief maar waar komen ze eigenlijk vandaan? Niet van het
lichaam want een dood lichaam heeft dat alles niet meer in zich op de één of
andere manier. Iets wat niet-fysiek is heeft het lichaam verlaten. Onze fysieke
werkelijkheid heeft een niet-fysieke bron. En die niet-fysieke bron biedt
ongelooflijke en wonderbaarlijke mogelijkheden die voor iedereen beschikbaar zijn.
En hoe je die beschikbaar maakt blijkt veelal anders dan dat we in onze opvoeding
en in ons onderwijs geleerd krijgen. Het is een beweging van binnen naar buiten.
Een schijnbaar vaste wereld
Onze materiële wereld is stevig en vast, denken we. Maar bij het onderzoek naar de
kleinste bouwstenen van de fysieke werkelijkheid ontdekten de wetenschappers dat
atomen bestaan uit subatomaire deeltjes en dat deze weer bestaan uit z.g. quarks,
energie-eenheden die helemaal niet solide zijn. Deze deeltjes gedragen zich ook niet
meer als de ons bekende deeltjes. Ze kunnen namelijk op twee plaatsen tegelijk
bestaan. Het deeltje gedraagt zich enerzijds als een golf, ofwel een veld van
frequenties verspreid over een ruimte, en anderzijds als een deeltje. Hoe kan een
quark tegelijkertijd deeltje (op één plek) én golf (overal) zijn?
Een quark is in essentie een hoeveelheid energie en het universum is volledig
opgebouwd uit deze energie-eenheden (kwanta).
Met onze vijf zintuigen nemen we de werkelijkheid waar door het decoderen van
energietrillingen, dus kwanta. Wat we zien zijn energietrillingen van een bepaalde
golflengte (licht). Wat we horen zijn energietrillingen van een andere golflengte
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
77
(geluid). En ook wat we voelen, ruiken en proeven zijn waarnemingen van trillingen
die door ons brein omgezet worden in een driedimensionaal, vijfzintuiglijk plaatje in
geuren en kleuren. En dat noemen we onze wereld. Ons brein is eigenlijk een
decodeerapparaat voor energietrillingen.
We vormen onze wereld door het waar te nemen
De meest bizarre ontdekking is dat energie gewoonlijk een golfvorm aanneemt en
dat het alleen een deeltje wordt op het moment dat het bewust geobserveerd
wordt. Alleen op het moment dat het brein de energietrilling waarneemt wordt de
golf een deeltje. Wij vormen dus in wezen onze werkelijkheid door het waar te
nemen. We observeren de fysieke realiteit tot zijn bestaan. Bizar!
Iedereen heeft zijn eigen bewuste wereld
Uit dit veld van oneindige mogelijkheden, dat we zelf zijn, pikken we volgens
wetmatige principes onze individuele stukjes werkelijkheid. Het betekent dat we de
scheppers zijn van wat we waarnemen. En die waarneming is verre van objectief.
Het zal niemand ontgaan zijn dat een gebeurtenis omschreven door twee
waarnemers vaak compleet verschillend is. Liegt de één en vertelt de ander de
waarheid? Nee, elke persoon vertelt zijn eigen persoonlijke waarheid. Op basis van
gedachten en overtuigingen filteren ze andere aspecten uit hun binnenkomende
energetische informatie. Het blijkt zelfs dat minstens 50% van de uiteindelijke
werkelijkheid die we met onze zintuigen denken waar te nemen door het brein zelf
gefabriceerd is. Het brein laat weg, voegt toe, vervormd en generaliseert. Ik kom
hier straks uitgebreid op terug.
De enorme invloed van onze gedachten
Uit wetenschappelijke bevindingen blijkt dat de oriëntatie van de kwanta in het
energieveld in ons en om ons heen op de één of andere manier beïnvloed wordt
door ons DNA (erfelijk materiaal) en dat ons DNA absoluut niet zo vastligt als we
altijd hebben aangenomen. Onder invloed van onze gedachten en overtuigingen,
die dus net als DNA en alles in het universum bestaan uit energie-eenheden,
ondergaat ons DNA allerlei veranderingen. En dit werkt weer door op de kwanta in
de buitenwereld.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
78
Vergelijk het eens met een televisie. Op het beeldscherm worden op een bepaalde
wijze elektronen afgevuurd en deze vormen voor de kijker de illusie van vorm en
beweging. De manier waarop de elektronen op het beeldscherm spatten wordt
bepaald door de televisiezender of het uitzendstation waar iemand ervoor gekozen
heeft om bijvoorbeeld een bepaalde film uit te zenden. Waarschijnlijk weet die
persoon ook niet echt hoe het werkt maar hij is in ieder geval in staat om de film te
kiezen en op de knop te drukken om deze de ether in te sturen naar mijn
televisietoestel. Als de televisie afgestemd is op de frequentie van het
uitzendstation decodeert mijn toestel de signalen en ik geniet van het programma
op mijn beeldscherm.
En nu komt het…..wij zijn zelf ook een soort televisietoestel. We decoderen de
signalen uit de ether waar we op afgestemd zijn. En de manier waarop de
elektronen uit het universum op het beeldscherm van ons leven knallen wordt
bepaald door de overtuigingen die we bewust en grotendeels onbewust kiezen. Het
is onze afstandsbediening. We weten niet hoe het precies werkt – niemand weet
dat – maar het is van groot belang dat we in staat zijn om onze overtuigingen te
kiezen want ze bepalen het programma van ons leven. Ze bepalen of we een
droevige of een gelukkige film leven, gezond of ziek zijn, arm of rijk. Ik begrijp dat,
wanneer dit nieuw is voor mensen, dit te ver lijkt te gaan maar denk dan even terug
aan Galileï en Marconi. Hun bevindingen werden toen belachelijk gevonden en nu
lachen we om die onwetendheid.
Wij zijn de scheppers van onze realiteit
De kwantumfysica toont kristalhelder aan: wij scheppen onze eigen werkelijkheid uit
alle oneindige mogelijkheden die er zijn. De positieve psychologie vult hierop aan
dat onze persoonlijke gedachten en overtuigingen daarbij de grenzen van onze
persoonlijke mogelijkheden bepalen. En overtuigingen kun je kiezen. Je kunt die
grenzen oneindig oprekken.
Zou het niet handig zijn om dat te weten als je als jong mens de wereld in stapt om
je leven vorm te geven. En zou het niet nog handiger zijn als we daarbij al snel
zouden kunnen ontdekken hoe we die eigen werkelijkheid dan precies zo kunnen
creëren zoals we dat graag zouden willen? En als we dit weten zouden we dan niet
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
79
het grootste gedeelte van onze onderwijstijd besteden aan het kiezen van en
omgaan met onze overtuigingen en het afstemmen op frequenties die ons een
levensprogramma bieden die we wensen?
In plaats dat we als kind te horen krijgen dat onze capaciteiten beperkt zijn, wellicht
met de goede intentie om teleurstellingen te voorkomen, leren we dat we
onbegrensd zijn zodat we aan het einde van ons fysieke leven kunnen zeggen dat
we er alles uitgehaald hebben wat er in zat. Het zou pas teleurstellend zijn als dat
niet zo zou zijn.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
80
6. GROTE IK lanceert verlangens en idealen
Ik noem ons onderbewuste voor het
gemak GROTE IK. GROTE IK is dat deel van
jou dat zorg draagt voor al die processen in
je leven en lichaam waar je niet over na
hoeft te denken. Dit onderbewuste deel
van je is oneindig veel groter dan je denkt,
verbonden met de intelligentie van het
totale Universum en als we zouden leren
erop te vertrouwen en processen over te laten aan GROTE IK zouden we veel meer
kunnen ontspannen en tegelijkertijd veel meer kunnen realiseren. Doe minder en
bereik meer. Zou dat geen uitkomst zijn in onze gestreste tijd?
In ons leven en zeker ook in ons onderwijs leggen we een enorme nadruk op het
bewuste denken. We zijn controle-freaks die weinig vertrouwen hebben en alles in
de hand willen houden. Het gevolg is een enorme overbelasting van ons bewuste
denken en daarmee miskennen we ook nog eens het grootste deel van onszelf en
de enorme kracht en het oneindige organisatievermogen van onze onderbewuste
GROTE IK.
Vanuit het onderbewuste ontspringen voortdurend verlangens, idealen, visies en
inspiraties. Er is een voortdurend streven naar meer, beter, sneller, groter, grootser.
Dit is een natuurlijk proces dat we overal om ons heen in de natuur terugvinden. En
alhoewel dit grenzen lijkt te stellen aan de fysieke omgeving zien we bijvoorbeeld
dat computers wel veel sneller en complexer zijn geworden maar veel minder
materiaal en energie gebruiken dan voorheen. Denk aan telecommuniceren
waardoor we instant met elkaar contact hebben en geen kilometers hoeven te
reizen voor het nodige overleg. Heel milieuvriendelijk. Telkens blijken er toch weer
mogelijkheden te zijn om onze verlangens te realiseren, om onze grenzen te
verruimen en ons potentieel te gebruiken. En het verlangen om werkelijk gezonder,
gelukkiger en liefdevoller te zijn geeft veelal juist ruimte aan de fysieke omgeving.
Het realiseren van ons potentieel is de bedoeling van dit bestaan. Het doet ons
3 4
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
81
leven en maakt dat we ons gelukkig voelen. En ons potentieel is oneindig. Vandaar
dat de verlangens ook steeds zullen blijven opkomen.
Maar veel van die verlangens hebben we opgegeven omdat we denken dat ze toch
niet haalbaar zijn voor ons. Dit soort denken zorgt ervoor dat we genoegen nemen
met minder, een fractie van wat mogelijk is, ons potentieel laten liggen en onze
talenten verspillen. Want juist in het proces van het overkomen van moeilijkheden,
het oplossen van hindernissen op weg naar een einddoel, ligt onze grootste
voldoening. We hebben alles in ons om te slagen en alles is mogelijk. Alles eruit
halen wat erin zit, dat is pas echt leven.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
82
7. Je verlangens word je gewaar met je
innerlijke zintuigen
Onze verlangens kunnen we met onze
innerlijke zintuigen ervaren. We voelen
de ‘drive’, de motivatie, we zien beelden
van wat we verlangen en we maken het
plaatje in onze gedachten compleet met
geluid, gevoel, reuk en smaak. Dit
innerlijke beeld is de basis voor de
realisering van dit verlangen in de fysieke wereld. Je ervaart de passie.
Onze innerlijke zintuigen gebruiken we voor herinneringen en voor voorstellingen
die we maken, bijvoorbeeld van de toekomst. Voor ons brein maakt het niet uit of
het om innerlijke voorstellingen gaat of om beelden die we in de buitenwereld
tegenkomen. Als de beelden, innerlijk of uiterlijk, prettig zijn geeft dat een prettig
gevoel en volgt daar over het algemeen gedrag uit dat gewenste resultaten tot
gevolg heeft. Zijn de beelden negatief dan levert dat angstige of zorgelijke
gevoelens op en gedrag dat leidt tot negatieve resultaten.
Visies, verlangens, dromen en idealen zijn allemaal positieve voorstellingen, leidend
tot krachtige gevoelens, effectief gedrag en positieve resultaten. Dit in tegenstelling
tot veel beelden in de buitenwereld over geweld, armoede, oorlog, misdaad die
ontmoedigend zijn en onze aandacht richten op wat we niet willen.
Dromen en idealen zijn de basis voor succes en geluk. Zij richten de aandacht op
verlangens en positieve beelden, met positieve gevoelens en gedrag als gevolg.
Hoe vaak zijn we bezig met deze verlangens als het gaat om ons onderwijs aan
kinderen? In welke mate koesteren we deze verlangens zodat we kinderen leren om
te vertrouwen op hun verborgen vermogens en talenten en hen leren dat hun
verlangens belangrijk zijn, realiseerbaar zijn, op welke wijze dan ook, en dat dit van
wezenlijk belang is voor een gelukkig en succesvol bestaan? In hoeverre sluit de
inhoud van wat we in de klas doen aan op de wensen en verlangens, en dus
talenten en sterke kanten van kinderen? Is het duidelijk voor iedereen hoe de
leerstof gerelateerd is aan de realisering van deze individuele verlangens?
5
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
83
Of zijn we zelf toch nog altijd geconditioneerd om te geloven dat ons onderwijs
bedoeld is om kinderen in een ‘baan’ te laten passen door hen vol te stoppen met
informatie zodat ze, overgeleverd aan omstandigheden, aan de eisen kunnen
voldoen die de omgeving van hen verlangd, competentiegericht in plaats van
hartewensgericht, terwijl we diep van binnen weten dat dit een middelmatig en
weinig inspirerend leven tot gevolg heeft.
Succesvolle mensen nemen hun idealen als uitgangspunt om te komen tot de
realisering van hun verlangens. Minder succesvolle mensen geven alle aandacht aan
de uiterlijke wereld en de huidige situatie met een grote kans dat de beelden niet
erg inspirerend zijn.
Gedragsmechanisme succesvolle mens
Gedragsmechanisme middelmatige mens
De grote succesvolle voorbeelden volgen hun hart, hun idealen, overkomen
problemen en zetten door omdat ze ergens werkelijk in geloven, om dat te
realiseren waar ze voor bedoeld zijn. En daarmee leveren ze de grootste bijdrage
aan hun eigen geluk en succes en dat van hun omgeving.
Veroorzaakt gevoelens
Startpunt dromen en idealen
Produceert resultaten
Zorgt voor acties
Veroorzaakt gedachten
Startpunt huidige resultaten
Produceert acties
Zorgt voor gevoelens
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
84
8. Met je uiterlijke zintuigen kun je genieten
van de realisatie
Wij zijn geleerd op onze uiterlijke zintuigen te
vertrouwen. De empirische wetenschap is daar
eigenlijk grotendeels op gebaseerd. Maar
diverse onderzoekers stellen nu juist voor om de
uiterlijke zintuigen helemaal niet te vertrouwen
als het gaat om het bestuderen van de
werkelijkheid. Wat ze je vertellen is namelijk een
door persoonlijke waarnemingsfilters
verwrongen beeld van wat er werkelijk is.
De werkelijkheid, voor zover we deze kunnen kennen, is een oneindig veld, zowel in
tijd als ruimte, van mogelijkheden in de vorm van intelligente energie.
Energietrillingen bereiken onze uiterlijke zintuigen en worden omgezet in
elektrische en chemische impulsen in ons zenuwstelsel. Deze signalen bereiken de
hersenen waar ze weer omgevormd worden tot een driedimensionaal vijfzintuiglijk
beeld. Met onze taal geven we vervolgens betekenis aan dit beeld. En inmiddels is
de werkelijkheid al minimaal drie keer omgezet of gehercodeerd, tot een fractie
gereduceerd, vervormd en gegeneraliseerd. Wat blijft er nog over van de werkelijke
realiteit. Het is duidelijk dat onze zintuigen ons een zeer persoonlijke illusie
voorspiegelen gebaseerd op onze eigen ideeën, waarden, vooroordelen,
overtuigingen en aandacht. Ieder heeft zijn eigen werkelijkheid en het heeft totaal
geen zin om elkaar daarom te bevechten zoals zo vaak gebeurd.
Onze innerlijke zintuigen bieden ons een blik op wat mogelijk is en onze uiterlijke
zintuigen zijn bedoeld om te genieten van de manifestatie van die mogelijkheden.
Voor de rest zou ik niet te veel vertrouwen op de uiterlijke zintuigen.
6
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
85
9. Onze bewuste geest (kleine ik)
kijkt de fysieke wereld in
Kleine ik
Ik noem onze bewuste geest kleine ik.
Het is dat specifieke menselijke
gedeelte van ons dat van zichzelf weet
dat hij weet, dat kan herinneren, na
denken, fantaseren, reflecteren,
willen, keuzen maken en nog veel
meer van dat wat we bewust doen.
Het wordt ook wel eens ons ‘ego’
genoemd en gerelateerd aan dat
veelal kritische stemmetje in ons
hoofd. Het is tegelijkertijd ook
verantwoordelijk voor de grenzen die
we onszelf stellen omdat het zorg
draagt voor de filters van onze
waarneming. Alles wat we niet
gewend zijn wordt tegen gehouden
zodat we eigenlijk alleen maar dat
meemaken dat overeenkomt met onze bestaande ideeën. Kleine ik houdt alles het
liefst zoals het is en heeft een hekel aan veranderingen. Manieren om
veranderingen tegen te houden zijn terugtrekken, twijfelen, vluchten, kleineren, in
verzet gaan, uitstellen, wegrationaliseren en nog veel meer.
Zijn wij Kleine ik?
We vereenzelvigen ons veelal met kleine ik. En dat terwijl we zoveel meer zijn.
Kleine ik is eigenlijk de kapitein op een gigantisch schip (GROTE IK). Het geeft vanaf
de brug de richting aan waarin gegaan moet worden en de bemanning voert
blindelings uit. Als het goed is geeft de kapitein eenduidige bevelen maar wat er bij
ons mensen gebeurt is dat instructies vaak heel tegenstrijdig zijn. We willen
bijvoorbeeld graag onszelf uiten maar zijn bang om afgewezen te worden. We
7 8
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
86
willen graag succes maar zijn angstig om risico’s te nemen. We willen graag meer
waardering maar zijn bang om door de mand te vallen. We willen graag vooruit in
het leven maar vrezen de onzekerheid en twijfelen aan ons kunnen. We willen graag
onderwijs dat zorg draagt voor gelukkige leerkrachten en leerlingen maar we vinden
dat we aan alle externe (lees: door andere mensen opgelegde en vaak
tegenstrijdige) regels moeten voldoen.
De bemanning weet niet wat het moet doen en het schip drijft eigenlijk maar wat
rond. Als Kleine ik zijn juiste rol inneemt kan het schip met volle kracht vooruit.
Wat is de juiste rol van kleine ik?
Ik kreeg eens een uitleg van
iemand over ‘wie we werkelijk
zijn’. En alhoewel het niet de
meest praktische of concrete
verhandeling is, zelfs niet
gebruikelijk of erg bekend, denk
ik dat het toch herkenbaar is. Als
je uit durft te gaan van deze
insteek kan dat een compleet
andere kijk geven op wie je bent
en waartoe je in staat bent. Ik zal
het schema hiernaast uitleggen.
Ik val enigszins in herhaling maar
herhaling is de moeder van elke
vaardigheid.
We zijn onderdeel van Alles Wat Is. Sommigen noemen het God of Allah, de Natuur,
het Universum of de Bron. Opvallend is dat in veel religies gesproken wordt over de
mens die geschapen is naar het evenbeeld van zijn Schepper. Kenmerkend is dat
het hele Universum uit dezelfde substantie bestaat; intelligente energie. Alles in het
hele Heel-al, fysiek en niet fysiek is terug te brengen tot vibrerende energie. En
welke gedaante het ook aanneemt in essentie zijn we allemaal hetzelfde. Onze
eigen niet-fysieke Essentie is onderdeel van Al Wat Is en is veel groter dan de ik
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
87
waar we nu een fysieke voorstelling van hebben. We identificeren ons namelijk
veelal met ons lichaam of met onze gedachten over onszelf. Dat is immers wat we
geleerd hebben.
Onze niet-fysieke Essentie, die grote oneindig intelligente energiebron, is direct
verbonden met onze rechter hersenhelft. Hierin schuilt het creatieve holistische
brein. Als we vanuit dit brein werken voelen we ons altijd goed en in flow. Dit is
vergelijkbaar met wat ik GROTE IK heb genoemd. Het verzorgt alles op een
onderbewust niveau, van je hartslag, de celdeling tot de mensen en situaties die je
aantrekt in je leven. Van hieruit weet en ervaar je dat je één bent met het
Universum
De linker hersenhelft is dat deel van het brein dat in directe verbinding staat met de
fysieke wereld. Het is het deel dat op basis van de vijf zintuigen analyseert,
betekenissen geeft, rekent en taal gebruikt. Het is wat ik tot dusverre kleine ik heb
genoemd.
En dit ben je allemaal. Alhoewel we de neiging hebben ons te vereenzelvigen met
kleine ik ben je in essentie veel meer. GROTE IK is de krachtbron en organisator en
kleine ik navigeert in deze fysieke wereld. GROTE IK heeft de ‘power’ maar kleine ik
heeft het contact met de buitenwereld. Dus de rol van kleine ik is te bepalen wat
GROTE IK moet doen, uitgaande van je wensen en verlangens en je zicht op de
fysieke wereld. Het is echter zeker niet de rol van kleine ik om te bepalen hoe
GROTE IK het moet uitvoeren. Dat weet alleen de machtig intelligente GROTE IK en
daarop vertrouwen brengt je in een staat van flow, geluk en succes.
Dat vertrouwen is ook zo belangrijk als we met onze kinderen omgaan. Als
bewegingsdocent heb ik de taak om de leiding te nemen in de gymzaal. Ik regel,
organiseer en instrueer. Maar als ik kinderen buiten zie spelen dan is er geen enkele
volwassene die het voor ze regelt en het loopt fantastisch. Zelfs bij heel kleine
kinderen ontwikkelt zich een prachtig spel, juist zonder de bemoeienis van grote
mensen. In hoeverre zijn we als leerkrachten echt in die mate nodig in het
leerproces van kinderen als we denken? Wanneer we wat meer vertrouwen zouden
hebben in hun eigen kunnen zouden we het wellicht niet zo druk hebben met het
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
88
moeten differentiëren van leerstof, het orde houden en wat al niet meer. Alle
mensen, dus ook kinderen, zijn verbonden met die oneindig intelligente GROTE IK
die alle processen regelt en het hele Universum doet verschuiven om verlangens te
realiseren. Misschien zouden we kinderen alleen kunnen helpen bij de vraag ‘wat
wil ik’, ‘wat is mijn verlangen’. En die vraag wordt eigenlijk nauwelijks gesteld in ons
huidige onderwijs. Als vanuit die vraag concrete informatie en kennis nodig is
kunnen we die aanreiken, vraaggericht.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
89
10. GROTE IK doet het werk
Ik heb het al een paar keer gehad over
GROTE IK en kleine ik. In het verschil
tussen die twee en de werking van
beiden zit namelijk de crux van flow
en het optimaal presteren en
supersnel op natuurlijke wijze leren.
GROTE IK is je onderbewuste
intelligentie, die al je lichamelijke
functies verzorgt, je hart laat pompen,
je temperatuur regelt en nog een
ontelbaar aantal andere functies
allemaal tegelijkertijd laat uitvoeren.
Geautomatiseerde vaardigheden als
pianospelen en autorijden, fietsen en
lopen worden allemaal geregeld door
de onbewuste geest, vanzelf. Hier
hoef je niet over na te denken, het
gebeurt gewoon. Sterker nog, als je je
met je bewuste denken hierin gaat mengen gaat het vaak juist mis.
GROTE IK is het dus die automatische vaardigheden regelt en ook je eenmaal
aangeleerde gewoonten in stand houdt. GROTE IK is die intelligente energie die
verbonden is met de oneindige intelligente energie van het totale Universum en van
daaruit alle mogelijkheden in zich heeft. Het is je supercomputer die antwoorden
heeft op alle vragen. Welke vraag je ook stelt het komt met een antwoord. Maar let
wel, op domme vragen als ‘waarom moet mij dit telkens overkomen’ komt het met
domme antwoorden als: ‘omdat je een loser bent’. Stel slimme vragen als ‘wat
moet ik doen om te slagen’ en je krijgt slimme antwoorden.
Kleine ik wordt gekenmerkt door het bewuste denken. Of in ieder geval het denken
dat je bewust kunt worden want veel gedachten spelen op de achtergrond terwijl je
het niet eens meer door hebt. Word je maar eens bewust van dat stemmetje dat
8
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
90
tegen je praat. ‘Welk stemmetje?’, zul je misschien zeggen. Nou dat stemmetje dus,
waarmee kleine ik zich kenbaar maakt. Kleine ik richt zich met zijn vijf zintuigen op
de fysieke realiteit.
Met ons bewuste denken kunnen we keuzen maken, we kunnen onszelf sturen en
bepalen wat we willen leren en bereiken. Kleine ik bepaalt wat we leren. Hoe we
leren, en hoe we precies ergens komen waar we willen, weten we eigenlijk niet echt
omdat het door de onnavolgbare intelligentie van GROTE IK gebeurt. Na het besluit
om een muziekstuk te leren op gitaar blijken de vingers op een gegeven moment,
na voldoende herhaling, vanzelf te gaan. Ik blijf me daarover verwonderen. Als het
volkomen automatisch is geworden kun je er zelfs bij zingen of een gesprek houden
over iets totaal anders. Je bewuste denken is niet meer nodig om de handelingen uit
te voeren. Sterker nog, als je er over na gaat denken begint het juist gebrekkig te
worden.
En dit is nu juist de essentie van natuurlijk leren. Als je gekozen hebt wat je wilt
leren dan is het vervolgens handig dat het kritische stemmetje in je hoofd zich er
verder niet mee bemoeit. Het is als het leren van een kind. Het wil iets, heeft het
voorbeeld een paar keer gezien, de aandacht is er op gericht en zonder
aanwijzingen en instructies gaat het steeds beter. Pas als het kind kan praten en dat
stemmetje binnen in zich instructies en beoordelingen laat geven gaat het
moeizamer. Kleine ik begint zich met het werk van GROTE IK te bemoeien en zit
daarmee het natuurlijke leren in de weg. Want kleine ik is gewoon niet in staat om
de oneindige intelligentie en het leervermogen van GROTE IK te volgen laat staan
iets daarover voor te zeggen. Het is zijn taak niet en het zorgt er alleen maar voor
dat de handelingen verkrampen en het leren vertraagt. Zo erg zelfs dat kleine ik
GROTE IK instrueert om een gebrekkige rol te spelen die absoluut niet overeenkomt
met de werkelijke vermogens van je wezen. Dit is de werking van een negatief
zelfbeeld, opgebouwd uit negatieve oordelen over de uitvoering van iets en een
gebrek aan vertrouwen in de geweldige capaciteiten van GROTE IK. En GROTE IK
voert gewoon, zondermeer uit wat kleine ik instrueert, hoe onzinnig het ook kan zijn
en hoe ver het ook afwijkt van je werkelijke potentieel.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
91
Als kleine ik zijn juiste plek inneemt en het leren overlaat aan GROTE IK gaat alles op
natuurlijke wijze en in flow. Kleine ik is bedoeld om keuzen te maken wat te leren
en wat te willen bereiken. Een heldere voorstelling van het eindresultaat en het
vertrouwen in GROTE IK zorgen er vervolgens voor dat op soepele en natuurlijke
wijze supersnel geleerd wordt.
Begin met het eind voor ogen
Stephen Covey
Als leerkrachten en ouders zouden we ook wat meer vertrouwen mogen hebben in
het leervermogen van onze kinderen. Veel instructies en gebrek aan vertrouwen
werken, net als kleine ik, krampachtigheid en faalangst in de hand waardoor het
leren alleen maar moeizamer wordt en negatieve zelfbeelden tot een self fulfilling
prophecy leiden. Fouten maken is cruciaal bij ontwikkelen omdat fouten niet
werkelijk bestaan maar noodzakelijke feedback geven in het leerproces.
De basis van optimaal presteren en natuurlijk leren is weten wat je wilt bereiken, je
daarop blijven richten en het vertrouwen dat het geleerd wordt. Daarom leert een
kind in het eerste levensjaar zo ongelooflijk snel en veel. Het zit zichzelf nog niet in
de weg. Natuurlijk leren gebeurt namelijk in flow en supersnel.
Vertrouwen in GROTE IK
Op het moment dat je weet wat je wilt, je daar een voorstelling van maakt en doet
en voelt alsof het al echt bereikt is geef je instructies aan je onderbewuste om het
te realiseren. Je stemt als het ware af op die gewenste frequentie. Vertrouwen in
GROTE IK betekent dan dat je stil wordt, accepteert en het overlaat. Je laat het als
het ware gebeuren. Dat betekent niet dat je passief wordt, allerminst. Je bent juist
uitermate actief en alert maar met een rustige accepterende geest. In plaats van het
kritische gevecht dat meestal in je hoofd plaatsvindt laat je het over en voer je het
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
92
werk gedreven en gepassioneerd uit, in flow. Op dat moment komen alle
hupbronnen ter beschikking die je nodig hebt om van de huidige toestand in de
gewenste situatie te komen. Je bent één met jezelf, met je diepste kern, en je
handelingen gaan als vanzelf, inderdaad alsof iemand anders (dan je kleine ik waar
je zo bekend mee bent) het overneemt (GROTE IK misschien?).
Ik vind dit altijd heel erg herkenbaar als ik gitaar speel of piano. Als het stuk na
regelmatige herhaling ingestudeerd is gaan de vingers vanzelf, zonder nadenken.
Voordat het muziekstuk bekend is dien je goed na te denken en moet kleine ik
duidelijk aangeven wat de bedoeling is. Maar op een gegeven moment is het
automatisch. Bemoeienis werkt dan alleen maar averechts en brengt je in de war.
Ontspanning is het toverwoord. Je kunt volledig op GROTE IK vertrouwen. Terwijl je
hele wezen in lijn is kun je de energie laten stromen en prachtige harmonieuze en
gevoelige klanken zijn het gevolg. Alle hulpbronnen zijn beschikbaar om een
kunststuk neer te zetten.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
93
11. Het emotionele signalerings
systeem
Kleine ik geeft instructies
Kleine ik, de bewuste geest, geeft
instructies aan GROTE IK, het
onderbewuste deel van ons, onze
krachtbron. Dat gebeurt door het
denken, door automatische
gedachten of overtuigingen en
door gewoonten. Wat je aandacht
geeft wordt groter is het principe
dat hier speelt. Kleine ik geeft
aandacht en GROTE IK maakt het
groter. Daarom werkt het stellen
van duidelijke heldere doelen zo
goed bij het bereiken van wat je
wilt.
GROTE IK communiceert met pijn
en plezier
GROTE IK communiceert terug door middel van emoties, door ons emotionele
signaleringssysteem. Met pijnlijke of plezierige gevoelens maakt ons onderbewuste
ons duidelijk waar we onze aandacht op richten. Hebben we onze aandacht gericht
op negatieve onderwerpen (pijnlijke gevoelens) dan zijn we dat aan het
aantrekken, dat wat we niet willen. Of is onze aandacht gericht op positieve
onderwerpen waardoor we aan het aantrekken zijn wat we wel willen (plezierige
gevoelens).
Vaak begrijpen we onze emoties niet en willen we alleen maar af van pijnlijke
gevoelens, door bijvoorbeeld afleiding met televisie of shoppen, door eten, alcohol
of drugs of zelfs met voorgeschreven medicijnen. Daarmee onderdrukken we het
gevoel en is het niet meer in staat om ons te vertellen wat het te vertellen heeft. De
9
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
94
signalering valt weg met als gevolg dat de aandacht nog altijd gericht blijft op wat
we niet willen en dat nog steeds in ons leven aangetrokken wordt. We blijven
telkens afstemmen op de verkeerde televisiezender en blijven ons afvragen waarom
er zulke vervelende programma’s op ons scherm verschijnen. Vergelijk het eens met
het waarschuwingslampje in je auto. Als deze begint te knipperen weet je dat het
oliepeil zo laag is dat de motor schade op kan lopen. Wanneer je het lampje
negeert, eruit draait, afplakt of wat dan ook zul je op een gegeven moment
vastlopen. Het lampje zegt je dat je actie moet ondernemen en wel heel gerichte
actie.
De rol van het emotionele signaleringssysteem
Zouden we de functie van pijn en plezier beter begrijpen dan kunnen we onze
aandacht bewust gaan richten op dat wat we verlangen om dat, door een juiste
afstemming op de juiste frequentie - wat dus heel plezierig is – in ons leven te
creëren wat we wensen. Dat is de rol van het emotionele signaleringssysteem.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
95
12. De vibratie van het lichaam
Overtuigingen bepalen het gedrag
Binnen het neuro linguïstisch programmeren (NLP)
is één van de vooronderstellingen dat
overtuigingen het gedrag bepalen. Nieuwe
manieren van denken of een andere wijze van
ergens tegenaan kijken, nieuwe betekenissen voor
situaties zorgen ervoor dat je anders reageert.
Onze manier van denken bepaalt ons handelen. Als
je heel zenuwachtig bent voor een presentatie of
examen, vanuit het idee dat je gigantisch de mist in
kunt gaan, door de mand kunt vallen en vanuit de
angst dat mensen je zullen afwijzen geeft dat een
compleet andere prestatie dan wanneer je zelfverzekerd, vol vertrouwen in je
kunnen het podium op stapt. En meestal gaat het niet om de aanwezige
competentie of capaciteit maar om de wijze waarop aandacht wordt gegeven aan
negatieve mogelijkheden van een situatie of juist positieve opties. In het eerste
geval sta je te trillen op je benen, in het tweede ga ze krachtig en stevig aan de slag
en voelt je lichaam ontspannen en sterk. Het resultaat dat daaruit volgt verschilt
hemelsbreed.
Empowerende overtuigingen
Kleine ik geeft met zijn overtuigingen instructies aan GROTE IK en de uitvoering
daarvan wordt met name zichtbaar in de manier waarop ons lichaam aanvoelt.
Komt je lijf in een negatieve of positieve vibratie? Goed presteren vanuit een
negatieve vibratie is eigenlijk niet mogelijk. En het mag duidelijk zijn dat het niet het
ontbreken van vaardigheden of kennis hoeft te zijn dat er voor zorgt dat een
prestatie onvoldoende is. De basis wordt gevormd door het al of niet hebben van
bevorderende manieren van denken, van ‘empowerende’ overtuigingen. Maar zelfs
de juiste voorbereiding voor een prestatie is afhankelijk van de juiste overtuigingen:
Ik kan dit, ik ben het waard, dit is goed voor mij, ik ben verantwoordelijk, dit levert
mij op wat ik wil, enz. Want zonder deze ideeën zul je er niet eens aan beginnen. En
10 11
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
96
daarom zien we veel leerlingen, maar ook leerkrachten, waarvan we vermoeden dat
ze de vermogens wel hebben, toch twijfelachtige resultaten behalen omdat ze niet
in zichzelf geloven of niet bezig zijn met die stof die past bij hun verlangens en
talenten. Ze lijken misschien lui of ongemotiveerd, incapabel en niet goed genoeg
maar als we werkelijk naar de kern zouden gaan dan gaat het eerder om een
negatief zelfbeeld en een negatieve vibratie of om leerstof of werkwijzen die niet bij
hen passen.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
97
13. Wat wil je bereiken?
Een keuze uit oneindig veel
waarschijnlijkheden
Alles in dit universum is energie en die energie
kunnen we voelen. De verlangens die opkomen
vanuit GROTE IK zijn al werkelijk in de niet-
fysieke wereld van onze gedachten. Waar het
om gaat is je fysieke zelf in de vibratie van deze
verlangens te brengen. Wanneer het lichaam
door de juiste instructies van kleine ik en het
werk van GROTE IK op de juiste frequentie is afgestemd zal het verlangen zich ook
fysiek realiseren. Het wordt dan als het ware aangetrokken.
De natuurkunde begint steeds meer te ondersteunen dat er meerdere
waarschijnlijkheden naast elkaar bestaan. Net zoals de verschillende radio-
en televisiesignalen van de verschillende zendstations tegelijkertijd naast
elkaar bestaan, en de informatie bevatten van complete radio en t.v.-
programma’s, zo bestaan de verschillende waarschijnlijke werkelijkheden,
die we zouden kunnen leven, ook tegelijkertijd naast elkaar. Ik kan
afstemmen of 94.7 FM of ik kan mijn radio op 101 FM zetten, maar niet
tegelijkertijd. Ik kan wel op elk moment van zender veranderen. Zo kan ik
ook, door de vibratie waarin ik door mijn aandacht verkeer, afstemmen op
één waarschijnlijke werkelijkheid. En ik kan op elk moment switchen want
ook die andere waarschijnlijkheid is al volledig aanwezig.Net zoals ik de
informatie van de televisiesignalen in de ether met mijn televisietoestel kan
hercoderen tot een televisieprogramma dat ik kan beleven vanaf mijn
beeldscherm, ben ik met mijn zintuigen en mijn lichaam in staat de signalen
van elke werkelijkheid te hercoderen zodat ik op het driedimensionale
beeldscherm van mijn leven die specifieke werkelijkheid kan ervaren. Waar
ik mijn aandacht op richt wordt groter. De kunst is natuurlijk hoe je op
12
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
98
gewenste werkelijkheden kunt afstemmen.
Kleine ik geeft instructies aan GROTE IK met (overheersende) gedachten. Of
eigenlijk met bepaalde energiefrequenties want zoals we inmiddels weten zijn
gedachten energievibraties in bepaalde frequenties. En vooral de automatische
steeds weer terugkerende overheersende gedachten, in de vorm van gewoonten
en overtuigingen, vormen de energie waar GROTE IK mee aan de slag gaat. Als de
gewoonte of overtuiging positief gericht is op de gewenste uitkomst dan gaat alles
goed. Maar als GROTE IK de instructie krijgt om een wens waar te maken maar
tegelijkertijd krijgt het te horen dat de persoon het niet waard is of het niet kan of
daar nog te klein voor is, of wat dan ook dat tegen het bereiken van de wens
indruist, dan zal de instructie teniet gedaan worden. De tegengestelde frequenties
doven elkaar uit. Ook als kleine ik zich zorgen maakt of zijn aandacht richt op wat
het juist niet wil dan ziet GROTE IK dat als instructies om mee aan de slag te gaan.
Foute boel, je krijgt wat je juist niet wil omdat je de verkeerde instructie gegeven
hebt. En daarom is het zo belangrijk dat kinderen bevorderende overtuigingen
aanleren en succesgewoonten aannemen die recht doen aan hun onbegrensde
mogelijkheden en leiden tot een succesvol en gelukkig leven. Het betekent niet dat
alles ‘leuk’ moet zijn wat ze doen maar wel dat ze zich overwegend ‘goed’ dienen te
voelen, over zichzelf en wat ze doen, en leren om hun aandacht te richten op
gedachten die een goed gevoel teweeg brengen.
In een onderzoek bij kinderen van 3 tot 5 jaar werd opnameapparatuur
bevestigd bij de kleintjes. Een aantal dagen lang werd alles opgenomen wat
tegen de kinderen gezegd werd. 85% van wat er opgenomen werd ging over
‘mag niet’, ‘dat kun je niet’ en ‘afblijven’. Kinderen werden voortdurend
geconditioneerd om van hun verlangens af te zien.’Kinderen die vragen
worden overgeslagen’. Ze werden geleerd te geloven dat het niet goed is
om iets te willen en om te geloven dat hun capaciteiten beperkt waren.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
99
Dit zijn allemaal achterliggende overtuigingen die veel kinderen meekrijgen in hun
jeugd van weliswaar goed bedoelende ouders en leerkrachten maar ze kloppen niet
met de waarheid over wie je in werkelijkheid bent. Je bent namelijk onbeperkt en
groots. Alles is mogelijk tot het punt waar je zelf een grens hebt leren trekken. Als je
dat plafond verwijderd omdat je weet dat het niet klopt met je ware aard is alles
weer mogelijk en kun je je verlangen realiseren.
Ik verbaasde me eens over een olifant die bij een circus buiten met een
touwtje om zijn poot aan een paaltje vaststond. Ik had eens gehoord van
een brand in een circustent met stallen waar de olifanten ook op die wijze
vaststonden. Ze trompetterden als gekken en gilden het uit maar ze braken
niet los.
Ik vroeg de verzorger hoe het kwam dat hij niet wegliep want hij was sterk
genoeg om het touwtje met een rukje te breken. De man vertelde dat het
dier na zijn geboorte aan het touwtje werd vastgemaakt en toen niet sterk
genoeg was om het te breken. Na dagenlang proberen gaf hij het op en trok
hij de conclusie dat het onmogelijk was. Die overtuiging was zo stevig dat hij
het ook nooit meer probeerde vanuit het idee dat het toch zinloos was ook al
was hij nu sterk genoeg.
In principe is alles mogelijk. Maar als je het niet gelooft zul je er nooit alles aan doen
om het waar te maken. De juiste overtuigingen spelen dus een overheersende rol
bij het succesvol realiseren van doelen. Hebben we de juiste overtuigingen om onze
doelen te bereiken? Geven we kinderen de juiste overtuigingen mee om hun
potentieel volledig te benutten? Hebben wijzelf en onze kinderen de nodige
succesgewoonten aangeleerd?
Maar laten we eerst maar eens kijken wat je wilt bereiken? Het is één van de eerste
succesgewoonten: exact weten wat je wilt. Maak daar een kristalhelder beeld van.
Wat zie je als je het doel bereikt hebt? Wat hoor je? Wat voel je en wat zeg je tegen
jezelf. Voldoet de beschrijving van het doel aan de volgende voorwaarden:
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
100
H armonisch of Ecologisch.
E igen Controle
T oetsbaar
P ositief Geformuleerd
A lsof het al bereikt is
D etail
H armonisch of Ecologisch.
Wees ervan bewust dat je doelen, zoals wij het noemen, ‘ecologisch’ zijn. Dat
betekent goed voor jezelf, goed van de ander en goed voor het grotere geheel.
Ze dienen in harmonie met je overige doelen te zijn en met de omgeving waarin je
verkeert. Houd in gedachten dat je weerstand oproept en jezelf zal saboteren als je
je doelen niet in overeenstemming brengt met elkaar en met het grotere systeem
waar je deel van bent.
E igen Controle
Houd het doel binnen je eigen controle. Laat het bereiken van je doel niet afhangen
van de inspanning, bereidheid of goede wil van anderen. Jij bent verantwoordelijk
voor je resultaten dus hou die verantwoordelijkheid waar deze hoort: Bij jou. Als
leerkrachten zijn we dat niet echt gewend. We stellen meestal doelen voor
anderen, voor onze leerlingen en maken het bereiken van die doelen afhankelijk
van hen.
T oetsbaar en Tijd
Hoe weet je dat je je doel bereikt hebt. Pas wanneer je dat helder hebt is je doel
toetsbaar. Wat zie je dan? Wat hoor je dan? Wat voel je dan? Welke bewijzen heb
je wanneer je op het moment bent aangekomen dat je je doel hebt bereikt? Je zult
heldere criteria moeten vaststellen om te weten of je met je acties de gewenste
resultaten hebt bereikt.
Ook een duidelijk tijdstip voor je doel aangeven is belangrijk voor je onderbewuste
om mee te kunnen werken.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
101
P ositief Geformuleerd
Formuleer je doelen altijd positief. Wij denken in beelden en je kunt geen beeld
vormen van wat je niet wilt. Je kunt gewoon niet zeggen: ‘denk eens niet aan een
roze olifant’, zonder dat je er direct aan denkt. Het is onmogelijk. Het enige wat je
kunt doen is je aandacht richten op wat je dan wel wilt.
A lsof het al bereikt is.
Wanneer je net doet alsof je doel al bereikt is zul je in de gemoedstoestand en
daarmee in de vibratie komen van de doeltoestand. Formuleer het doel daarom in
de tegenwoordige tijd. In de niet-fysieke wereld van je gedachten is je doel dan al
bereikt. De resultaten in de fysieke wereld zullen daarop volgen. We noemen dit
principe ook wel eens ‘de wet van aantrekking’. Het is alsof je de dingen die je je
voorstelt en waar je stellig in gelooft daadwerkelijk naar je toetrekt: wat je aandacht
geeft wordt groter.
D etail.
Maak de doelen zo duidelijk en gedetailleerd mogelijk. Hoe meer details je geeft
hoe gemakkelijker je onderbewustzijn er mee kan werken.
Hiermee zorg je ervoor dat je op dezelfde frequentie afstemt als de wenstoestand
die je wilt ervaren. Het is namelijk zo dat het voor het lichaam niet uitmaakt of iets
echt is of ingebeeld. Als ik me levendig voorstel dat ik mijn doel heb bereikt, voelt
dat goed, ben ik op de juiste frequentie afgestemd om het te ervaren en gaat mijn
lichaam aan de slag alsof het al echt zo is. En vervolgens zal het zich in de fysieke
werkelijkheid aandienen.
Dit principe bepaalt de uitstekende werking van mentale training in sport. Top-
sporters stellen zich vooraf aan de wedstrijd voor hoe ze de activiteit op een
perfecte wijze uitvoeren en als eerste over de finish komen. Het gevolg is een
grotere prestatie dan zonder deze voorstelling mogelijk had geweest.
Marylin King, de Olympische atlete uit de jaren ’70, was door een auto-ongeval niet
in staat om fysiek te trainen voor haar laatste grote Olympische spelen. Toch
speelde ze het klaar om tweede te worden door zich als voorbereiding in gedachten
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
102
voor te stellen hoe ze haar spieren trainde en ze de Olympische onderdelen perfect
uitvoerde. Door deze mentale training behaalde ze toch het onmogelijk geachte
zilver.
Zij beschrijft een model voor uitzonderlijke menselijke prestaties als volgt:
Passie + Visie + Actie uitzonderlijke menselijke prestatie
Ontbreekt 1 van de 3 dan werkt het niet.
Passie + Visie + Actie Dromer
Passie + Visie + Actie Workaholic
Passie + Visie + Actie Middelmatige prestatie
Hoe vaak ontbreken bij het werken in school niet zowel passie als visie, bij kinderen
en soms ook bij leerkrachten en directie? Alleen hard werken blijft dan nog over en
veel kinderen houden dat logischerwijze niet vol. Uitzonderlijke prestaties zullen
daar zeker niet uit volgen. Het wordt dan meer een kwestie van ‘je tijd uitzitten’.
Hoe kunnen we de drie elementen in het schoolwerk brengen zodat kinderen leren
om het beste uit zichzelf te halen en zich voor kunnen bereiden op een toekomstige
werksituatie waarin passie en visie de leidende elementen zijn om in actie te komen
voor uitzonderlijke prestaties? Laten we beginnen met passie en visie.
Mijn zoon Bas doet twee-talig VWO en zit in de derde klas. Halverwege dit
jaar ging het steeds wat slechter met zijn prestaties. Steeds vaker werden er
flinke onvoldoendes gehaald en op het moment dat hij zijn profielkeuze
moest maken kreeg hij van zijn docenten een negatief advies om Natuur en
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
103
Techniek te kiezen. Een onvoldoende voor zowel wiskunde als natuurkunde
is ook niet echt een sterke basis voor dit zware profiel. Daarbij stond hij zeer
twijfelachtig voor Engels (en diverse andere vakken) zodat de vraag rees of
tweetalig nog wel verstandig zou zijn voor hem. Hij deed niet veel aan zijn
huiswerk, was veel liever met videospellen bezig, maar het chagrijn straalde
dagenlang van hem af wanneer er weer een dikke onvoldoende geoogst
werd.
Bas wil naar de TU in Delft. Daar heeft hij het al een tijdlang over gehad.
Van jongs af aan wil hij uitvinder worden, dingen ontwikkelen, met techniek
bezig. Het liefst ontdekt hij de mogelijkheid van een tijdmachine of een tele-
transporteur.
Maar gaat dit lukken zoals het nu gaat? Waarschijnlijk niet. De tijd dringt en
als je eenmaal een andere profielkeuze hebt gemaakt sluit dat de deur
voorgoed.
Bas vraagt me om hem te helpen. Hij ziet dat de situatie nijpend wordt nu de
docenten hem afraden om het benodigde vakkenpakket te kiezen. Het eerste
wat we doen is hem weer bij zijn passie te brengen. Wat is je hoogste doel?
Hoe ziet dat eruit? Hoe voelt dat om het te bereiken? Hij begint zijn doelen
op papier te zetten.
Allereerst wil hij naar de Technische Universiteit in Delft. Hij wil ingenieur
worden. Het beeld dat hij daarbij heeft spreekt hem zeer aan. Wat heb je
daar voor nodig? Hij zal VWO moeten doen met het profiel Natuur en
Techniek. Dat betekent dat hij nu, ondanks het negatieve advies, die
profielkeuze zal moeten maken. Daarbij is het bijzonder handig om de
leerkrachten mee te krijgen zodat ze hem ondersteunen en in hem geloven
ondanks dat ze nu het idee hebben dat hij niet erg goed is in natuurkunde en
wiskunde. Bas zal ze op de één of andere manier moeten overtuigen dat hij
het wel kan. Hij maakt daartoe een plan waarin hij een leerling-tutor krijgt
die hem bijlessen zal geven in beide vakken. Als hij nu alleen nog 10-en haalt
zal hij in staat zijn, zo berekent hij, om voor natuurkunde en wiskunde een
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
104
6,5 op zijn eindrapport te staan. Hij stelt het als zijn doel. Hooggegrepen?
Ook zijn Engels zal hij drastisch aanpakken door veel bewuster in de klas
Engels te praten. En ondanks dat hij Frans zal laten vallen na dit jaar, hij
moet wel voldoende staan om over te gaan.
Hij maakt een afspraak met de leerkrachten en zet zijn voorstel op papier,
heeft ondertussen een afspraak gemaakt met de leerling-tutor en heeft zijn
playstation op mijn werkkamer gezet zodat hij deze niet uit verveling maar
als beloning voor zijn harde werken zal gebruiken. Hij maakt elke week een
planning voor zijn huiswerk waarin hij ook met terugwerkende kracht zijn
achterstallige wiskunde en natuurkunde weer op peil zal brengen. Hij plant
zijn tijd van uur tot uur en plant ook zijn rust en ontspanning in.
Vanaf dat moment gaat het ongelooflijk veel beter. Hij begint lol te krijgen
in zijn huiswerk, haalt de beste cijfers voor wiskunde en natuurkunde. 8-en
en 9-ens zijn nu de norm. Elke keer komt hij met een brede grijns thuis als hij
weer een cijfer terug heeft gekregen voor een toets. Uiteindelijk bereikt hij
met wiskunde de 6,5 gemiddeld over het hele jaar en met natuurkunde zelfs
een 7. Engels gaat prima en over Frans twijfelt hij of hij er goed aan heeft
gedaan het te laten vallen.
Blijkbaar werkt het echt en niet alleen maar in theorie. Anthony Robbins refereert
graag aan een onderzoek uit de 50-er jaren waarin eindexamenleerlingen 30 jaar
gevolgd werden. Het bleek dat de 3% van de leerlingen die hun doelen op papier
hadden gezet met een plan om ze te halen veel gelukkiger en succesvoller waren
dan de 97% overigen. Sterker nog, deze 3% verdiende meer inkomen dan de 97%
gezamenlijk. Sterk toch?
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
105
Waarom wil je het zo graag?
Veranderen kost inspanning. Er is nu eenmaal een traagheid van massa. Als een
schip eenmaal rechtdoor vaart kost het weinig inspanning om hem door te laten
varen. Een mammoettanker van koers laten veranderen kost echter heel veel
moeite en daar is veel brandstof voor nodig. Zo is het ook bij veranderingen.
Doorgaan op dezelfde voet gaat vanzelf alhoewel het de vraag is of je daar wilt zijn
waar je nu naar op weg bent. Veranderen kost energie en die zul je moeten hebben
om een nieuwe koers te kunnen varen. Je zult gemotiveerd moeten zijn en helder
voor ogen moeten hebben waarom het belangrijk is de nodige moeite te doen.
Hoe kom je aan voldoende motivatie en energie? Vaak veranderen we op het
moment dat de huidige situatie zo pijnlijk is dat we het compleet zat zijn om dit nog
langer te verdragen. Pijn is een goede motivator. Een betere zelfs dan plezier blijkt
uit diverse onderzoeken. Maar ook het hebben van een helder doel kan zo’n
aantrekkingskracht hebben dat we voldoende lef en motivatie kunnen opbrengen
om uit de comfortzone te stappen en de verandering in te zetten.
We kunnen dus onze motivatie, en daarmee de benodigde energie om te
veranderen, verhogen door pijn aan de huidige situatie te koppelen en plezier aan
de gewenste situatie. Waarom wil je iets zo graag? Noem alle redenen waarom je
niet op de huidige plek wil blijven en alle redenen waarom dat doel zo belangrijk is
voor je. Daarmee kun je passie ontwikkelen, passie op basis van een aantrekkelijke
visie. En dat is ook weer precies wat kenmerkend is voor de succesgewoonten van
succesvolle mensen.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
106
14. Hoe voeg je hulpbronnen toe?
Innerlijke hulpbronnen zijn al die waarden en
gevoelens die er voor zorgen dat we ons goed
voelen en ons daardoor optimaal gedragen
zodat onze handelingen ons in de richting
brengen van wat we willen. Soms is een
innerlijke hulpbron zelfvertrouwen. Een
andere keer is dat geduld. Het kan humor zijn
of juist overzicht, doorzettingsvermogen of
empathie. Liefde en begrip kunnen als
hulpbronnen enorm helpen om de juiste
dingen op het juiste moment te doen. Maar
het kan ook gaan om afstand nemen en
ontspannen. En zelfs als je iets of iemand als
externe hulpbron nodig zou hebben dan blijkt
het toch telkens weer dat het hebben van
innerlijke hulpbronnen vooraf gaat aan de vraag om hulp: het jezelf waard vinden,
vertrouwen, lef enz. Hulpbronnen zijn die energiepakketjes die er voor zorgen dat je
op het vibratieniveau van je verlangen komt. Hulpbronnen zijn de toetsen van de
afstandsbediening om op de zender van je wensen af te stemmen. Wat heb ik
nodig? Het toevoegen van hulpbronnen leidt tot Geluk en Succes.
Overigens draait het bij problematische situaties vaak om hulpbronnen waar we op
het ‘moment suprême’ net geen toegang toe hebben. En dus bereiken we de
gewenste situatie niet. De truc is methoden te vinden die hulpbronnen altijd
beschikbaar maken.
Of het nu gaat om het stellen van goede doelen, om het juist visualiseren, om
meditatie of om het loslaten van spanningen, om communicatieve vaardigheden of
om commerciële training, het lijkt er steeds meer op dat Geluk en Succes slechts
van één heel eenvoudig principe afhangen.
13
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
107
de huidige situatie + innerlijke hulpbronnen =
de gewenste situatie
Het klinkt simpel maar ik heb een groot aantal persoonlijke effectiviteits-methoden
hieraan getoetst en ze lijken hier allemaal aan te voldoen en ik denk dat ik weet hoe
dat komt.
De natuurkunde en met name de kwantumfysica leert ons dat alles in het hele
Universum, inclusief wijzelf, energie is in verschillende golflengten. Alles wat we
met onze zintuigen waarnemen zijn energie-golven van een bepaalde frequentie:
licht, geluid, druk, geur, smaak. En wat we ervaren in ons leven wordt bepaald door
op welke golflengte we ons afstemmen, net als een televisie of radio. Ontelbare t.v.-
programma’s, die uitgezonden worden, bestaan naast elkaar in de ether en het is
aan ons op welke zender we de t.v. afstemmen. En dat is het programma dat we
zullen bekijken voor de buis.
Iets vergelijkbaars geldt voor ons leven. Wij hebben geleerd te denken dat er slechts
één objectieve werkelijkheid is waarbinnen wij leven maar in tegenstelling tot wat
we gewend zijn te geloven en ervaren bestaan er volgens de kwantumfysicus
ontelbare waarschijnlijke werkelijkheden naast elkaar, net als de
televisieprogramma’s in de ether. En het is aan ons op welke golflengte we onze
waarneming afstemmen.
Heel simpel gezegd kun je je aandacht richten op negativiteit, wat je kunt voelen als
pijnlijk en in de buitenwereld waarnemen als narigheid. Er is hier sprake van een
lage energiefrequentie. De afstemming erop biedt ons situaties die we niet willen.
Of je kunt ervoor kiezen om te focussen op al het positieve, op wat je wenst en wat
je wilt bereiken. De hoge energie waarop je afgestemd bent maakt levens-
programma’s zichtbaar die je graag wilt ervaren.
En ook al denk je dat het aan die vervelende jongen in de klas ligt of aan die
kritische ouders die je respectloos behandelen, je zult merken, als je er op begint te
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
108
letten, dat je eigen afstemming, het idee en gevoel wat je over jezelf hebt, het
gemis aan zelfvertrouwen wat je ervaart op dat moment, de angst voor de
onbekende situatie rechtstreeks overeenkomt met wat je telkens ervaart. Eigenlijk
draait het steeds om het ontbreken van hulpbronnen om goed met een situatie om
te kunnen gaan. Ben je namelijk in staat om op een hogere golflengte en een beter
gevoel af te stemmen door hulpbronnen toe te voegen en andere gedachten te
denken dan zul je een nieuwe situatie ontmoeten en het zal je verbazen in het
begin.
Als je het gesprek met ouders, waar je tegenop ziet vanuit het idee dat ze altijd
tegenwerken en niet begrijpen hoe lastig het is met 30 kinderen in de klas, vooraf
eens bekijkt vanuit het standpunt van de bezorgde ouders die het beste voor hun
kind wensen, dan zul je bijvoorbeeld in staat zijn om vanuit de hulpbronnen begrip
en samenwerking het gesprek in te stappen. Het zal een compleet andere wending
geven aan hoe je het gesprek ervaart.
Het gaat er telkens om op welke energie of golflengte je afstemt en dat doe je door
je eigen energie te verlagen – wat leidt tot wat je niet wilt – of te verhogen – wat je
dat geeft dat je wel wenst. Alle persoonlijke groei trainingen bieden methoden
waardoor je je energie kunt verhogen. Je kunt dat voelen.
Als je doelen stelt en je stelt je voor dat je het al bereikt hebt komt je energie op het
niveau van dat wat je wilt. Je stemt daarmee af op de golflengte van de
waarschijnlijkheid of het levens-programma dat je wenst en het voelt al direct goed.
Hoe scherper je doel is, liefst in vijf zintuigen uitgedrukt, hoe beter je je voelt.
Als je ontspant en negatieve ballast loslaat zal je energie stijgen en raak je
afgestemd op een hogere golflengte. Dat voelt uitstekend.
Als je in de communicatie afgestemd bent op de ander zal de energie tussen jou en
de ander vlotjes stromen, blokkades vallen weg en door het prettige harmonieuze
contact kan de gezamenlijke energie stijgen.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
109
Als je hulpbronnen toevoegt, door je voor te stellen hoe je bijvoorbeeld
zelfvertrouwen hebt of in een herinnering te stappen waar je dat beleefde, zal je
vibratie toenemen.
In het schema kun je vanuit de frequentie van de huidige situatie je aandacht
richten op positieve gedachten en je voorstellen dat je doel al bereikt is. Daarmee
stem je af op de gewenste situatie. Je kunt je ook richten op hoe het nu is waardoor
de huidige situatie bestendigd wordt. Het blijft zoals het is. Of je kunt teleurgesteld
zijn dat het niet anders is dan dat het is, je aandacht richten op het gemis en op
negatieve gedachten. Hierdoor stem je af op een situatie die je helemaal niet wenst.
Hulpbronnen zijn bij uitstek hoge energieën en door ze op te halen binnen jezelf, je
aandacht er op te richten en ze te ervaren stijgt je energie en ben je in staat om op
een hogere golflengte af te stemmen waardoor je dat wenselijke levens-programma
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
110
begint te ervaren. Je voelt je al meteen beter als je de aandacht richt op de
hulpbronnen en ze ophaalt.
Onze huidige persoonlijke energie, of huidige situatie, en dus de golflengte van het
levens-programma waarop we nu afgestemd zijn, wordt bepaald door onze
overheersende gedachten en overtuigingen (eigenlijk automatische gedachten
waarover we een gevoel van zekerheid hebben). Je kunt het direct merken als je je
gedachten en aandacht richt op iets leuks. Je voelt de hogere energie meteen. Het
voelt goed.
Langdurige vanzelfsprekende gedachten, zoals overtuigingen, geven een langdurige
en automatische afstemming op gelijksoortige golflengten met een al of niet goed
resultaat.
Als deze afstemming zorgt voor een situatie die we niet wensen is het zaak om de
gedachten en overtuigingen aan te passen zodat we op een nieuwe golflengte en
dus levens-programma kunnen afstemmen. En dit doen we dus door hulpbronnen
toe te voegen en daarmee onze energie te verhogen. Nieuwe betekenissen geven
een nieuwe afstemming op golflengten. De huidige situatie is met behulp van je
hulpbronnen op een hoger niveau komen te liggen en zo de gewenste situatie
geworden. Dat wat zich in je innerlijke wereld van je gedachten heeft veranderd is
vervolgens zichtbaar in de buitenwereld. Ofwel ……..
de huidige situatie + innerlijke hulpbronnen = de gewenste situatie
Hoe je precies hulpbronnen ophaalt of toevoegt bespreken we uitvoerig in Deel 2.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
111
15. Wat is een Future pace?
Een future pace is een term die we in de
NLP-literatuur regelmatig tegenkomen
(neuro linguïstische programmeren: een
model voor doelgerichte verandering,
waarin de innerlijke beleving en het
overdraagbaar maken van bijzondere
menselijke vermogens centraal staan; Jaap
Hollander). Bij een future pace gaat het om
het ‘leven in de vervulde wens’. Je stapt als
het ware in gedachten in de gewenste
situatie en je beleeft met al je zintuigen hoe
geweldig het daar is. Wat zie je dan? Wat
hoor je dan? Wat ruik je dan en wat proef je
dan? En vooral wat voel je dan? Omdat je
aandacht daar op gericht is geef je het de
nodige energie om te manifesteren. Je programmeert jezelf om dat te doen en te
laten wat nodig is om je doelen te bereiken. Je geeft je onderbewuste, dat gedeelte
dat al je automatische functies beheert, de opdracht om het voor elkaar te maken.
Je instrueert je lichaam om er mee aan de slag te gaan. En omdat je in deze future
pace al je benodigde hulpbronnen ook al daadwerkelijk toegevoegd hebt voelt het
fantastisch, begeef je je op een hoog vibratieniveau en trek je daarmee
overeenkomende gebeurtenissen en situaties aan. Je bent afgestemd op de juiste
frequentie om die ook daadwerkelijk te ervaren.
Door regelmatig een future pace te doen stem je steeds weer af op je verlangen. Je
kunt de future pace ook zien als een voortdurend aanwezige factor in alles wat je
aan het doen bent. Wanneer je er steeds weer van bewust bent wat je wilt bereiken
met wat je doet zullen je activiteiten steeds weer afgestemd zijn op je verlangen en
zullen ze effectief en efficiënt zijn. Ga steeds aan de slag in het hier en nu met het
doel voor ogen.
14
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
112
16. Wat is een Ecologietest?
Bij het stellen van goede doelen hebben
we in de vormvoorwaarden (HET PAD) al
aangegeven dat doelen harmonisch of
ecologisch dienen te zijn om ze te kunnen
halen. De doelen die je stelt dienen in
overeenstemming te zijn met andere
doelen die je ook wilt bereiken. Ecologisch
betekent dat het goed is voor jezelf, de
ander en het grotere geheel waar je deel
van bent. Als dat niet zo is zal je je zelf op
de één of andere manier in de weg zitten
om het niet-ecologische doel te bereiken.
Immers, als je dit doel zou bereiken zou je
daarmee een ander doel juist niet bereiken.
Als je bijvoorbeeld meer aandacht aan
sociale vaardigheden wilt geven door er
vaker mee bezig te zijn en er meer tijd in te steken gaat dat waarschijnlijk ten koste
van de goede rekenresultaten omdat je minder tijd besteed aan rekenen. Omdat
rekenen belangrijk is zul je onbewust niet gemotiveerd zijn om tijd te steken in de
sociale vaardigheden en zul je merken dat je de aandacht ervoor telkens uitstelt. Je
niet-ecologisch geformuleerde doel ben je onbewust aan het saboteren en deze
wordt niet gehaald. Hij klopt niet en voelt niet goed. Op energetisch niveau zou je
kunnen zeggen dat de afstemming op de juiste vibratie uitgewist wordt door een
tegenvibratie die zegt dat het niet kan, klopt of gewenst is.
Omdat de ecologie zo essentieel is bij het bereiken van je doelen dien je altijd na te
gaan of er misschien nog iets ontbreekt of niet klopt aan de manier waarop je denkt
je doel te kunnen behalen. Ofwel, is het doel ecologisch. Dit doe je eenvoudig door
jezelf de vraag te stellen: ‘is er nog iets op tegen om het doel op deze wijze te
halen’. Of ‘is er ergens nog een deel in mij dat het niet eens is met deze gang van
zaken’. Als alles goed voelt kun je ervan op aan dat het klopt. Als er een knagend,
15
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
113
ongerust of angstig gevoel opkomt zul je na moeten gaan waar dat vandaan komt
en hoe je dit zodanig kunt aanpassen dat het wel klopt. Meestal ondervang je dit
door je af te vragen wat dat betreffende deel dan nodig heeft om vervolgens
nieuwe hulpbronnen toe te voegen.
Vaak geeft het anders formuleren van de doelen al uitkomst. Door na te gaan hoe
tegengesteld lijkende andere doelen in het bereiken van het doel gepast kunnen
worden lossen de tegenstellingen veelal op. Je kunt bijvoorbeeld je sociale
vaardigheden uitstekend ten grondslag leggen aan je rekenonderwijs door samen te
werken aan rekenopdrachten, waarin ieders talenten optimaal benut worden.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
114
17. Wanneer ga je tot actie over?
Succesvolle mensen lijken over het
algemeen harde werkers te zijn. Omdat ze
prestatie na prestatie neerzetten en erg
productief zijn trekken we de conclusie dat
ze wel erg hard moeten werken. Hun acties
leveren in ieder geval veel resultaten op.
We hebben dan ook geleerd dat als je iets wilt bereiken dat je daar hard voor moet
werken. En als we een doel hebben gaan we vaak direct na wat er gedaan moet
worden om daarna zo snel mogelijk aan de slag te gaan. Vaak voelt het wel als
‘moeten’ en zien we ertegen op maar ‘werken is nu eenmaal niet leuk en wat moet
dat moet’. Maar dat is een vergissing die weer aantoont dat het imiteren van gedrag
zonder de onderliggende denkpatronen en gewoonten te kennen erg ineffectief en
erg inefficiënt kan zijn.
Het harde werken van de succesvolle mens is arbeid in flow. Het is geïnspireerde
activiteit wat niet als werken aanvoelt. Het gaat als vanzelf en is uitermate effectief
omdat het laser-gefocust is en gevoed wordt door de energie van GROTE IK. Je
onderbewuste of intuïtieve geest weet precies wat het moet doen omdat het
onbewust toegang heeft tot alle beschikbare kennis van het universum. En in plaats
dat we vanuit kleine ik blind aan de gang gaan denkend dat we wel weten wat goed
voor ons is en wat er moet gebeuren, zal de geïnspireerde actie vanuit GROTE IK
uitgaan van alles wat het Universum geregeld heeft om het verlangen te realiseren.
Veelal is dat anders dan we bewust verwacht hadden. En door open te blijven staan
voor andere wegen dan we in eerste instantie bewust bedacht hadden en die vanuit
het emotionele signaleringssysteem goed voelen wordt de actie gerichter,
bevredigender en geslaagder.
Met andere woorden, je gaat pas over tot actie op het moment dat je vanuit een
heldere doelstelling of gewenste situatie het gevoel krijgt dat het absoluut klopt wat
je wilt gaan doen.
16
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
115
Dat wil overigens niet zeggen dat het niet verkeerd kan gaan en dat je geen fouten
zult maken. Je zult ook regelmatig gefrustreerd worden in het bereiken wat je wilt.
Maar dat is onderdeel van het noodzakelijke proces. Fouten zijn onvermijdelijk in
een leerproces. Zonder fouten zou je niet verder komen en ook jezelf niet leren
kennen. Maar zolang je fouten ziet als de nodige feedback en vertrouwen blijft
houden in de onderbewuste intelligentie zul je met zekerheid daar komen waar je
wilt zijn, op een zeer bevredigende manier.
En dit is direct ook weer een succesgewoonte van het luisteren naar je intuïtie, je
emotionele signaleringssysteem, voordat je overgaat tot actie.
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
116
18. Het model nog eens op een rijtje
Is, voor zover dat nog niet zo was, het onderstaande model al duidelijk geworden?
Laten we het nog eens doornemen. Herhaling is immers de basis voor elke
ingeslepen vaardigheid. En echte kennis ontstaat uiteindelijk pas bij de toepassing
ervan en deze praktische toepassing komt in het volgende deel. Dus geen nood als
nu ook nog niet alles helder is.
- Het Universum is holografisch opgebouwd, wat wil zeggen dat elk deel het
totaal in zich heeft. Net zoals een chromosoom in elke lichaamscel de
informatie van het totale lichaam in zich heeft zo heeft elk onderdeel, en
dus ook elke mens, de informatie en intelligentie van het totale Universum
in zich.
- Alles Wat Is, het totale Uni-versum (in latijn: één lied) bestaat uit een veld
van niet-fysieke oneindige mogelijkheden in de vorm van intelligente
energie (E ) die zich kan manifesteren in fysieke vorm (M). Deepak Chopra
noemt dit de kwantumsoep. Voortdurend worden ideeën of gedachten
vanuit dit veld omgezet in dingen. Het voldoet aan de vergelijking van de
fysicus Albert Einstein
E (energie) = M (massa) . C 2 (lichtsnelheid in het kwadraat). Energie en
materie zijn onderling uitwisselbaar.
- Onze onderbewuste geest (GROTE IK) is direct verbonden met deze
alomvattende intelligente energie en alle mogelijkheden van het totale
Universum en het lanceert voortdurend verlangens, visies, idealen,
inspiraties, die omgezet kunnen worden in de realisering van die verlangens
in de concrete fysieke praktijk.
- Je verlangens word je gewaar met je innerlijke zintuigen. Met je uiterlijke
zintuigen kun je de realisering van de verlangens ervaren en ervan genieten.
- Onze bewuste geest (kleine ik) kijkt met zijn vijf zintuigen de fysieke wereld
in. Kleine ik maakt keuzen en bepaalt, met zijn (gewoonte)gedachten of
overtuigingen, wat GROTE IK moet uitvoeren.
8
1
2
3
4
5
6
7
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
117
1
2
3
4 5 6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
118
Het biedt daarmee een energetische vibratie aan waar GROTE IK mee aan
de slag gaat. Overeenkomstig met deze vibratie worden vergelijkbare
dingen aangetrokken of gemanifesteerd.
- GROTE IK communiceert via het emotionele signaleringssysteem, met
behulp van plezierige of pijnlijke emoties, met kleine ik. Plezier geeft aan
dat je in overeenstemming bent, denkt en handelt, met wie je werkelijk
bent. Groots, oneindig, waardig, goed. Je aandacht is gericht op wat je wilt
en je beweegt je in de juiste richting. Pijn geeft aan dat je aandacht geeft,
denkt en handelt, aan wat je niet wilt en afgescheiden bent van wie je
werkelijk bent.
- GROTE IK brengt als gevolg van de instructies van kleine ik het lichaam in
een bepaalde vibratie (energiefrequentie). Instructies gericht op verlangens
voelen goed en brengen het lichaam in een positieve vibratie, afgestemd op
de frequentie van het verlangen. Instructies gericht op zorgen en angst
brengen het lichaam in een negatieve vibratie, afgestemd op de frequentie
van wat je niet wilt. Vergelijk het met het afstemmen op de frequentie van
een radio- of televisiezender. Het bepaalt welke mogelijke zender je
ontvangt.
- De vibratie van het lichaam is bepalend voor het gedrag wat weer bepalend
is voor de resultaten ofwel welke waarschijnlijke realiteit, vanuit de
oneindige mogelijkheden, tot uitdrukking komt.
- Bij de realisering kun je afstemmen op een oneindige hoeveelheid
waarschijnlijke realiteiten of frequenties die variëren van de totale
realisering van je verlangen (totale afstemming door vreugde en passie op
de juiste frequentie) tot het totale gemis van wat je verlangt of zelfs het
tegenovergestelde van je verlangen (door de vibratie van angst en zorgen,
frustratie en teleurstelling stem je op een totaal andere tegenovergestelde
frequentie af).
- Doordat kleine ik hulpbronnen, positieve gevoelens als kracht, vertrouwen,
geduld, begrip enz. toevoegt aan de verlangens geeft het GROTE IK de
instructie om het lichaam in overeenstemming te brengen met het
verlangen. Ofwel het op de juiste golflengte te laten afstemmen.
9
10
11
12
13
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
119
- Door net te doen alsof het verlangen al gerealiseerd is, of ‘in de vervulde
wens te leven’ breng je het lichaam in overeenstemming met het verlangen.
Ofwel je stemt daarmee af op de juiste golflengte. Die waarschijnlijkheid,
waar je op afgestemd bent, zul je vervolgens ervaren.
- Door met de ecologietest na te gaan of er geen tegenstrijdige gevoelens
meer aanwezig zijn die de afstemming tegenhouden zorg je voor het
opheffen van blokkades en het stromen van de energie in de richting van de
realisering van het verlangen.
- Door acceptatie, loslaten, vergeven en niet oordelen laat je de nodige
energie vrijelijk stromen in de richting van de realisering van je verlangen.
De potentie wordt gemanifesteerd in de fysieke werkelijkheid.
14
15
16
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
120
19. Het 10-stappen plan van verlangen naar realisatie
Uiteindelijk hebben we vanuit de werking van ons brein/bewustzijn en met behulp
van universele wetmatigheden inzicht gekregen in wat er nodig is om van verlangen
naar de realisatie van dit verlangen te komen. Weet wat je wilt, richt je aandacht
daarop, los blokkades op, stem af op de energie van je verlangen en laat die energie
stromen in de richting van de realisatie ervan. Met alle beschikbare elementen
kunnen we tot een systematische werkwijze in 10 stappen van verlangen naar
realisatie komen waarin het hele besproken model geïntegreerd is. In elke stap kun
je diverse werkvormen gebruiken om de stap uit te werken. Dit zal ik in Deel 2: de
implementatie handleiding, de praktische toepassing, uitwerken. Dit zijn de 10
stappen:
1. Voel het verlangen (dat vanuit je onderbewuste omhoog borrelt)
2. Stel, aan de hand van het verlangen, een duidelijk doel met alle innerlijke
zintuigen
3. Bepaal hoe het nu is en contrasteer dat met waar je wel wilt zijn
(waarschijnlijkheden)
4. Bepaal welke hindernissen er zijn om dat te bereiken
5. Geef aan welke hulpbronnen er nodig zijn om de hindernissen te
overkomen en haal de hulpbronnen op
6. Futurepace, stap met de hulpbronnen in de vervulde wens
7. Ecologietest, hef alle overige blokkades op
8. Kom in actie door te doen wat goed voelt en kloppend is zodat je in flow
komt
9. Realiseer je dromen en geniet
10. Realiseer een nieuw verlangen
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
121
Het 10 stappen proces van verlangen naar realisering
DEEL 1 De theorie in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
122
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
123
123
DEEL 2 De praktijk in beeld
In dit gedeelte van het Geluks- en Succes Systeem in de Klas gaan we in op de
toepassing van de theorie uit Deel 1 door het gebruik van diverse methoden,
oefeningen en technieken. Veel van die toepassingen monden uit in succes-
gewoonten waarbij je niet meer na hoeft te denken maar automatisch ingesteld
bent om je doelen te bereiken, ofwel op de juiste frequentie van je verlangen
afgestemd bent. Net als met tandenpoetsen – ook een succesgewoonte die ervoor
zorgt dat je gezonde en sterke tanden houdt – doe je sommige dingen automatisch,
zonder erbij na te denken, waardoor succes als vanzelf op je weg komt. En
aangezien we een 10 stappen plan hebben om dromen te realiseren kunnen deze
gewoonten binnen die stappen beschreven worden.
1. Voel het verlangen (dat vanuit je onderbewuste omhoog borrelt)
2. Stel, aan de hand van het verlangen, een duidelijk doel met alle innerlijke
zintuigen
3. Bepaal hoe het nu is en contrasteer dat met waar je wel wilt zijn
(waarschijnlijkheden)
4. Bepaal welke hindernissen er zijn om dat te bereiken
5. Geef aan welke hulpbronnen er nodig zijn om de hindernissen te
overkomen en haal de hulpbronnen op
6. Futurepace, stap met de hulpbronnen in de vervulde wens
7. Ecologietest, hef alle overige blokkades op
8. Kom in actie door te doen wat goed voelt en kloppend is zodat je in flow
komt
9. Realiseer je dromen en geniet
10. Realiseer een nieuw verlangen
In de volgende hoofdstukken – één hoofdstuk per stap – leg ik alles, ook weer stap
voor stap, uit. Elke stap bestaat uit diverse mogelijkheden, leuke werkvormen en
aantrekkelijke methoden in de klas om de stap te zetten.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
124
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
125
125
Hoofdstuk 3
De praktische toepassing
1. Voel het verlangen
Verlangen heeft altijd met persoonlijke voorkeuren en aangeboren talenten te
maken. Elk verlangen is principieel in staat om gerealiseerd te worden. Als dat niet
zo zou zijn dan zou het verlangen er gewoon niet zijn. Op onderbewust niet-fysiek
niveau is het verlangen namelijk al gerealiseerd. Het punt is slechts om op fysiek
niveau op dezelfde golflengte af te stemmen, er in te geloven en het te verwachten.
Maar vaak worden we wijs gemaakt dat iets niet mogelijk is, dat je daartoe niet in
staat zou zijn of dat het verkeerd is om het te willen. Het verhaal van de tien
mannen die de Eiffeltoren wilden beklimmen vind ik heel illustrerend hierbij.
Tien mannen hadden met elkaar afgesproken dat ze de Eiffeltoren zouden beklimmen. Ze wilden zichzelf testen met deze uitdaging om te zien waartoe ze in staat waren. Het was een gevaarlijke onderneming die veel van hun vaardigheden, kracht en uithoudingsvermogen zou vergen en daarom bereidden ze zich goed voor. Ze werkten een half jaar samen toe naar het grote moment. Toen was de dag aangebroken waarop ze aan de voet van de toren stonden om de onderneming te wagen. Mensen kwamen toegestroomd toen ze hoorden wat de mannen van plan waren. Veel van de toeschouwers probeerden de mannen het idee uit hun hoofd te praten: ‘Het is levensgevaarlijk. Zijn jullie gek geworden?’ Enkele mannen begonnen te twijfelen. Ze hadden nog nooit zoiets gedaan en misschien hadden de mensen gelijk. Het was gevaarlijk en ze wilden het risico eigenlijk toch maar niet nemen. Drie mannen haakten af. De overgebleven zeven begonnen naar boven te klimmen. Het publiek schreeuwde naar ze: ‘Dit kan jullie je leven kosten. Stop toch met die waanzin. Het lukt jullie nooit.’ Twee mannen keken naar beneden en kregen het wel heel erg benauwd. Ze
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
126
durfden niet meer verder omdat de mensen wel eens gelijk konden hebben. Langzaam
begonnen ze terug naar beneden te klimmen. De overige vijf mannen klommen verder. Toen ze op tweederde kwamen begonnen vier mannen het zwaar te krijgen. Hun spieren begonnen pijn te doen en de vermoeidheid sloeg toe. Ze hoorden nog altijd het geroep en geschreeuw van de mensen beneden: ‘ Stop er toch mee. Het kan je leven kosten.’ Ze besloten te stoppen en lieten zich afdalen. De laatste man klom door en haalde de top. Toen hij beneden kwam stonden de mensen te juichen en ze riepen: ‘Geweldig. We wisten wel dat je het kon.’
Een aantal journalisten klampten de klimmer aan: ‘Gefeliciteerd. Hoe is het mogelijk dat je als enige de top bereikte terwijl de andere klimmers net zo goed getraind waren en minstens zo sterk als jij waren?’
De klimmer keek de journalisten wazig aan en zei: ‘Ik weet niet wat jullie zeggen. Ik ben doof. Sorry.’
We zijn allemaal in staat om ons verlangen te realiseren. Een verlangen is principieel
verbonden met de mogelijkheid om het te realiseren. Anders zou het verlangen
gewoon niet opgekomen zijn. We laten ons vaak tegenhouden door wat anderen
ons, en wat we vervolgens onszelf wijsmaken. In plaats van de vraag te stellen ‘hoe
ga ik dit volbrengen’ richten we onze aandacht op alle redenen waarom het niet
mogelijk zou zijn. Het zijn leugens die ons beperken ons potentieel te realiseren, bij
te dragen aan de wereld, gelukkig en succesvol te zijn.
Bij elk verlangen horen talenten om die verlangens te verwezenlijken. Hoe helder is
je verlangen en hoe goed weet je wat je talenten zijn? Hoe goed kun je nog naar je
hart luisteren, naar GROTE IK, dat grotere deel van jou, je bron, die je vertelt wat je
wilt en waartoe je in staat bent?
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
127
127
Vergelijk dit luisteren naar je diepste innerlijke wezen eens met het afstemmen op
een radiozender terwijl tegelijkertijd diverse andere zenders op dezelfde frequentie
uitzenden. Je wilt die prachtige rustgevende klassieke muziek horen maar er dwars
doorheen hoor je hard rock, pop en hip hop nummers, pratende mensen en gejoel
van voetbalcommentaar. Hoe goed kun je luisteren en genieten van waar je naar
zocht? Niet dus.
Je zult pas dat horen wat je wilt als de overige zenders stoppen met uitzenden.
En als je wilt horen wat je diepste verlangens en talenten zijn dan zul je al die
andere gedachten tot rust moeten laten komen en alleen nog maar gefocust zijn op
dat ene.
Met de volgende oefeningen zullen we de drukke gedachten en de kritische
stemmetjes in ons hoofd tot rust brengen zodat we weer dicht bij onszelf, onze
ware ik komen. Van daaruit worden zowel verlangens als talenten helder.
In deze stap gaan we in op de volgende praktische methoden:
1. Rustgevende muziek
2. Ontspanning
3. Meditatie/stil zijn
4. Adem-oefeningen
5. Contact maken met je GROTE IK of je creatieve deel
6. Onderlinge kindermassage
7. Intenties zetten
8. Spiegelkaartjes
9. lijstje waar je goed in bent/was of wat je leuk vond om te doen/hobbies
1. Rustgevende muziek
Muziek doet iets met mensen. Van sommige muziek is bekend dat ze rustgevend is.
Andere muziek is juist heel opzwepend. De de onderzoeken van Masaru Emoto
(messages from water) laten zien hoe water reageert op verschillende soorten
muziek. De ijskristallen vormen prachtige figuren bij klassieke muziek en gedrochten
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
128
bij bijvoorbeeld heavy metal. Wij bestaan voor 70 tot 80% uit water. Kun je nagaan
wat het met ons doet. Dit geldt overigens ook voor de positieve of negatieve
woorden die we gebruiken.
Op het volgende internetadres kun je een Engelstalig kinderboek vinden over de
boodschap van water:
http://internationalwaterforlifefoundation.org/download.html
of als je je niet wilt inschrijven kun je direct hier naar gaan:
http://internationalwaterforlifefoundation.org/images/book.swf
Muziek bestaat uit energie met bepaalde duidelijk voelbare vibraties en deze
resoneren met bepaalde gemoedstoestanden. Om jezelf of je kinderen in een
bepaalde stemming te brengen kun je bepaalde soorten muziek gebruiken.
Barokmuziek (Mozart, Vivaldi, Pachelbel) blijkt uit onderzoek van de Bulgaarse
professor Georgi Lozanov de hersenen in de alfa-toestand te brengen waarbij je
rustig bent, meer open staat en alert bent. De linker- en rechterhersenhelft werken
beter samen dan in de gebruikelijke wakkere beta-toestand. Je bent heel
geconcentreerd en het schijnt dat mensen 2 tot 5 keer sneller leren.
Verklaringen hiervoor zijn dat de muziek een ritme heeft in dezelfde frequentie als
ons hart (60-64 slagen per minuut) en deze brengt het brein ertoe in alfastaat te
gaan
Het hartritme is het eerste wat een kind hoort als het zich in de baarmoeder
bevindt. Deze ‘barok’- muziek werkt door die herkenning heel rustgevend.
Draai de muziek op de achtergrond en ervaar het effect op de klas. Onderstaand
vind je enkele voorbeelden van rustgevende muziek die door Lozanov aanbevolen
worden:
Brahms
Concert voor viool en orkest nr 1 in G mineur, opus 26
Tsjaikovski
Concert nr. 1 voor piano en orkest in B mineur, opus 23 Vioolconcert in D majeur, opus 35
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
129
129
Chopin Walsen
Vivaldi
Largo van 'winter' uit De vier jaargetijden Largo uit Concert in D majeur voor gitaar en strijkers Largo uit Concert in C majeur voor mandoline, strijkers en clavecimbel
Telemann
Largo uit Dubbele fantasie in G majeur voor clavecimbel
Mozart
Haffnersymfonie Praagsymfonie Concert voor viool en orkest nr. 5 in A majeur Concert voor viool en orkest nr. 4 in D majeur Concert voor piano en orkest nr.18 in B mineur Concert voor piano en orkest nr. 23 in A majeur
Beethoven
Concert voor viool en orkest in D majeur, opus 61
Haydn
Symfonieën nr. 67 in F majeur en nr. 68 in B mineur
Bach
Largo uit Clavecimbelconcert in F mineur, BWV 1056 Melodie voor de G-snaar Largo uit Clavecimbelconcert in C majeur, BWV 975
Corelli Largo uit Concert nr. 10 in F majeur van Twaalf Concerti Grossie, opus 5
Pachelbel Canon in D
Je kunt muziek ook gebruiken om heel bewust bepaalde gemoedstoestanden of
hulpbronnen te koppelen. Door middel van het ankeren kun je op die manier zorgen
voor rust in de klas, of een werkhouding, motivatie of samenwerking. In
kleuterklassen worden allerlei liedjes al gebruikelijk gezongen voor ‘samen
opruimen’, eten, buitenspelen enz. Zie voor meer informatie stap 5.11 ankeren van
hulpbronnen.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
130
2. Ontspanning
Ontspanning zorgt in zijn algemeenheid voor adequatere reacties, betere
concentratie, alertheid, het toelaten van signalen vanuit GROTE IK. Topsporters of
top-performers blijken ook altijd in een staat van alerte ontspanning te verkeren om
alles uit zichzelf te kunnen halen. In onze gehaaste tijd is er nauwelijks tijd voor
ontspanning en lijkt ‘druk, druk, druk’ de standaarduitdrukking van de succesvolle
ondernemer of belangrijke werknemer te zijn. Als je maar druk bent doe je het
goed, zo lijkt het. Alleen ‘druk’ voelt niet goed, is gebaseerd op angst en zorgen,
maakt dat we niet op dit moment leven en is in de meeste gevallen niet echt
gezond. Een hoog adrenalinegehalte is het kenmerk van neurotici.
Ontspanning zorgt ervoor dat je open staat voor de signalen van je onderbewuste
creatieve geest, het herstelt je lichaam en herorganiseert je gedachten.
Naast meditatie en ademhalingsoefeningen, waar ik in de volgende kopjes op in ga,
zijn er allerlei mogelijkheden om te ontspannen. Muziek heb ik hiervoor al
genoemd. Ik zelf word rustig en ontspannen van schilderen en tekenen. Veel andere
creatieve bezigheden - knutselen, breien, puzzelen, haken, punniken, modellen
bouwen enz. - ontspannen de geest. Door de geconcentreerde gerichtheid is er
geen ruimte om de gedachte af te laten dwalen naar het pijnlijke verleden of de
zorgelijke toekomst. De aandacht is hier en nu aanwezig. Sporten ontspant ook in
vele opzichten voor zover het voldoet aan de geconcentreerde gerichtheid.
Bouw deze activiteiten standaard in de dag in en zie ze ook echt als belangrijke en
noodzakelijke ontspanningsmomenten, die je weer tot jezelf brengen.
3. Meditatie/stil zijn
Elke cultuur kent van oudsher vormen van meditatie. In wat we ‘het Oosten’
noemen is meditatie door stil te zitten en gewaar te worden wat er van binnen
gebeurt de hoofdstroom. Het leidt ertoe dat de rationele linker hersenhelft (kleine
ik) tot rust komt en de intuïtieve rechterhersenhelft (GROTE IK) helder door komt.
De Christelijke traditie is gericht op het gebed waarbij verlangens in innerlijke
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
131
131
woorden geuit worden en verzoeken gedaan worden. Door overdenking worden
verlangens en bedoelingen duidelijker. Er is gerichte aandacht wat ook zorgt voor
een geconcentreerde instructie aan het onderbewuste.
In de westelijke wereld is het gebed meer en meer in de vergetelheid geraakt en
ontbreken de noodzakelijke momenten van reflectie en rustige overdenking. In
plaats daarvan wordt er maar doorgedraafd zonder dat de bewuste geest tot rust
komt. Steeds meer mensen (her)ontdekken het belang van die rustige moment en
meditatie en gebed, als noodzakelijke rustmomenten in een jachtig bestaan, komen
langzaam weer terug.
De eenvoudigste vorm van meditatie is het stil zitten met de ogen dicht. Door het
lichaam bewust te ontspannen wordt de aandacht gericht op het innerlijk en wordt
deze weggehaald van de uiterlijke wereld. Een voorbeeld is het tellen van de
ademhaling tot 10 en dan weer overnieuw. Het richt de aandacht zodat de bewuste
geest tot rust komt. Gedachten die opkomen worden weer losgelaten door steeds
met de aandacht terug te keren naar de ademhaling.
Een andere mogelijkheid is een bepaald woord of een bepaalde zin keer op keer te
herhalen als een mantra. Dit kan goed samengaan met affirmaties, die ik in
paragraaf 5 verder zal benoemen.
Een leuke manier om stil te worden in de klas is het tellen van de hartslag, zeker
wanneer dit gebeurd na uitleg over het hart en de relatie tussen inspanning en de
hartslag.
4. Adem-oefeningen
Een gerichte adem-oefening komt uit de yoga of wat tegenwoordig ook wel
‘breathworks’ wordt genoemd. Naast dat het ontspant en de aandacht richt heeft
het nog veel meer effecten op het lichaam en de geest.
Een natuurlijke ademhaling is diep en laag. Wanneer we een baby zien ademen dan
gaat de buik op bij een inademing en neer bij een uitademing. De ademhaling wordt
voornamelijk door het diafragma bepaalt. Het ververst de longen optimaal en het
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
132
heeft tevens een belangrijke pompfunctie voor het lichaamsvocht dat via het
lymfestelsel door het lichaam stroomt. Veel mensen ademen heel onvolledig en
hoog waardoor deze functies niet volledig uitgevoerd worden en het lichaam
onnodig lang met zijn afvalstoffen blijft zitten.
De volgende oefening draagt enorm bij aan het reinigen van het lichaam en het tot
rust brengen van de geest:
1. Adem in een aantal tellen diep over de buik in. (bijvoorbeeld 2 tellen)
2. Houdt de adem 4x dit aantal tellen vast (bijvoorbeeld 8 tellen)
3. Adem in 2x het aantal tellen rustig uit (bijvoorbeeld 4 tellen)
Dit aantal kun je naar gelang de oefening vaker gedaan wordt verhogen zolang het
geen spanning oplevert. Dit is een leuke oefening om in de gymzaal mee te
beginnen. Later, als de kinderen ermee bekend zijn, kan hij op elk geschikt moment
in de klas gedaan worden.
5. Contact maken met je GROTE IK of creatieve deel
Je bent altijd in contact met je GROTE IK. Het kan niet anders. Je bent namelijk
GROTE IK. Je kunt echter bewust het idee hebben dat je los staat, afgescheiden
bent en geen gebruik kunt maken van de intelligentie van je onderbewuste geest. Je
gedachten zitten je in de weg. Het drukke stemmetje in je hoofd zorgt ervoor dat de
signalen niet doorkomen. Met de volgende oefeningen kun je de gedachten tot rust
brengen. Meditatie werkt fantastisch om stil te worden zodat je weer kunt luisteren
naar je innerlijke wijsheid. En waarbij je energiefrequentie direct zal stijgen.
Als je dit met kinderen doet leg je bij de eerste oefeningen nog niets uit over het stil
worden of contact maken met je innerlijke intelligentie. Bij de verdere oefeningen
kun je vooraf aangeven wat het doel is van de oefening.
Oefening 1.
Doel: het tellen van het aantal hartslagen per minuut bij inspanning en bij rust om
het verband te onderzoeken.
Ga stil zitten en tel het aantal hartslagen in 1 minuut. Dit kun je met kinderen in de
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
133
133
gymzaal doen na een inspanning en na 5 minuten weer om te zien of het aantal
weer verminderd is. Door de gerichte aandacht op één onderwerp wordt de geest
(tijdelijk) stil.
Oefening 2.
Doel: gewaarworden van de geluiden die je normaal gesproken niet hoort als je je
aandacht er niet op richt.
Ga stil zitten en luister aandachtig naar alle geluiden om je heen. Neem in 5
minuten alles op wat je hoort, zonder er over na te denken, alleen gewaarworden.
Heb je meer gehoord dan anders?
Overigens kun je met de geluiden nog leuke andere activiteiten doen zoals het
maken van geluiden-symfonieën. Op de website van Happy Life Centre
(http://happylifecentre.com) staat hier meer over.
Oefening 3.
Doel: je gedachten tot rust brengen zodat je weer orde hebt in je hoofd.
Ga stil zitten en tel het aantal ademhalingen. Op elke uitademing tel je er één bij op
totdat je bij 10 bent. Dan begin je overnieuw. Laat opkomende gedachten weer
rustig los en richt je aandacht op het tellen.
Oefening 4.
Doel: je gedachten stil leggen zodat je een sterke verbinding hebt met je
onderbewuste alleswetende geest.
Ga stil zitten en let op je gedachten. Ben alert als een tijger en vraag jezelf af: ‘waar
komt de eerstvolgende gedachte vandaan?’ Laat deze dan gaan en richt je op de
volgende komende gedachte.
Oefening 5.
Doel: je gedachten stil leggen zodat je een sterke verbinding hebt met je
onderbewuste alleswetende geest.
Ga stil zitten met je rechterhand op je rechterknie en je linkerhand op je linkerknie.
Richt je aandacht heel bewust op beide handen tegelijk. Als je afgeleid wordt door
gedachten laat je deze los en richt je je aandacht weer heel bewust op beide knieën
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
134
tegelijk. (Alleen de rechter hersenhelft kan twee onderwerpen of meer tegelijk
aandacht geven. De linker hersenhelft kan er maar één tegelijk. De rechter creatieve
hersenhelft staat in directe verbinding met de onderbewuste geest. Daarom is
creatief bezig zijn ook zo heerlijk om te doen.)
6. Onderlinge kindermassage
In veel Zweedse scholen is de onderlinge kindermassage gemeengoed. Het blijkt de rust te vergroten en de leerprestaties te verbeteren. Ook zorgt de huidstimulatie voor een gezonder lijf en betere sociale vaardigheden.
Alhoewel sommige mensen wat benauwd reageren op onderlinge kindermassage en daar associaties bij hebben met misbruik is het effect van onderlinge kindermassage - eigenlijk zijn het aanraakspelletjes, verhalen tekenen op de rug van de ander, op de kleding – dat kinderen precies hun grenzen leren aangeven. Degene die gemasseerd wordt is namelijk de baas en bepaalt hoe er gemasseerd wordt. Rekening houden met de ander en respect voor elkaars grenzen is het gevolg wat natuurlijk ook een positief effect heeft op de omgang met elkaar.
Onderlinge kindermassage leent zich uitstekend om standaard toe te passen in de leswisselingen. Even aan paar minuutjes elkaar masseren heeft een uitstekend effect op de volgende les.
In Nederland zijn vooral Marijke Sluijter http://aanrakeneenlevensbehoefte.nl/ en touching child care http://touchingchildcare.nl actief met onderlinge kindermassage. Op de websites vind je veel informatie en voorbeelden. Bij de laatste zijn er diverse gratis downloads mogelijk van lessen voor onder-, midden- en bovenbouw.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
135
135
7. Intenties zetten
‘Alles is energie en dat is alles wat er is. Breng je eigen energie-vibratie in
overeenstemming met die van je gewenste werkelijkheid en je kunt het niet
tegenhouden om die werkelijkheid te krijgen. Het kan niet anders.
Onthoud, dit is geen filosofie. Dit is natuurkunde’.
Albert Einstein.
Dit is een essentieel onderdeel van deze stap. Welk ander onderdeel je ook weglaat
in de eerste stap deze dien je te volgen willen de volgende stappen effect hebben.
Met het zetten van intenties richt je de aandacht op wat je wilt. En wat je aandacht
geeft wordt groter. Je brengt je eigen energievibratie in overeenstemming met die
van je gewenste werkelijkheid. En dus kun je het niet tegenhouden om die
werkelijkheid te krijgen. Aldus Einstein.
Wat er regelmatig gebeurt is dat kleine ik een intentie zet en vervolgens alweer
afgeleid is door een volgende gebeurtenis. Alle gedachten lopen door elkaar en
geen van de gedachten heeft voldoende aandacht om genoeg kracht te krijgen voor
de manifestatie van die intentie. Of nog erger: Gebeurtenissen in de buitenwereld
doen je aandacht richten op wat je juist niet wilt.
En daarom is het goed om op verschillende momenten van de dag voor jezelf
duidelijk te maken wat je wilt en daarop je intentie te zetten. Dit kun je het best
doen telkens wanneer je een nieuw segment van de dag instapt. Bijvoorbeeld, je
wordt wakker en besluit wat je deze dag wilt. Voorbeeld: ‘deze dag wil ik genieten
en alleen dat zien en ervaren wat ik wil zien’. Dan stap je uit je bed om je op te
knappen. Je zet een intentie voor dit segment zodat het duidelijk is wat je wilt dat
het wassen en aankleden je oplevert. Voorbeeld: ‘Ik ben fris en vol energie en ik zie
er op mijn best uit met de kleren die ik draag. Ik voel me fantastisch’. Dan ga je eten
en maak je voor jezelf helder wat dit segment je brengt. Voorbeeld: ‘Het heerlijke
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
136
voedsel dat ik eet versterkt me en brengt me de energie voor deze dag. Het wordt
op de beste wijze opgenomen door mijn lichaam’.
Wanneer je dit regelmatig doet zul je verschillende dingen merken. Allereerst wordt
je je steeds bewuster van wat je wilt (dat voelt goed) en wanneer je aandacht juist
gericht is op wat je niet wilt (dat voelt niet goed). Vervolgens zal de juiste
energievibratie die je met je intenties oproept ervoor zorgen dat je je steeds beter
gaat voelen, onafhankelijk van wat er om je heen gebeurt. En tenslotte merk je na
een tijdje dat de gebeurtenissen steeds meer in overeenstemming komen met wat
je wilt. Je bent bewust je werkelijkheid aan het creëren.
In de klas kun je dit langzaam introduceren door allereerst de dag te beginnen met
een intentie op het bord te zetten. Je kunt er (na een tijdje) iets over beginnen te
vertellen en de bedoeling en werking duidelijk maken aan je klas. Vervolgens maak
je dagelijks met de kinderen gezamenlijk een dag-intentie. In verschillende scholen
gebeurt dit al met een gebed of mooi gedicht. Ik ben lid van een z.g. mastermind
groep waarin we elkaar wekelijks bellen en ondersteunen in wat we willen bereiken.
Aan het begin van elke telefonische groeps-bijeenkomst leest de voorzitter van die
dag de mastermind principes voor. Het is als een affirmatie en het lijkt heel
Amerikaans maar het werkt echt. Het verhoogt je energie en enthousiasme. Als je
dit met de klas doet vooraf aan de lessen laat het dan iets van de klas gezamenlijk
zijn.
Na een aantal dagen begin je voor elk nieuw segment van de les-dag een heldere
intentie te zetten. Je begint dat eerst alleen zelf te doen, helder naar je klas.
Leerlingen zullen dit herkennen. Ook hier kun je na een tijdje leerlingen zelf de
intentie laten zetten, gezamenlijk en later ook individueel. Ik heb voor mezelf een
boekje waarin ik de intenties opschrijf. Geef elk kind na een periode zo’n
notitieboekje en maak er een gewoonte van voor elk lesdeel de intentie op te
schrijven. Laat ze niet zomaar iets opschrijven maar naar hun gevoel luisteren om
vast te stellen wat ze op dat moment echt zouden willen. Kinderen zijn hier al snel
goed in.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
137
137
8. Spiegelkaartjes
De spiegelkaartjes kun je op elk moment gebruiken om de energie weer op het
juiste niveau te brengen en de aandacht te richten op hulpbronnen. Bij stap 5 zal ik
dieper in gaan op de spiegelkaartjes. Ze zijn te koop via de webshop van Happy Life
Centre: http://happylifecentre.luondo.nl .
9. Lijstje waar je goed in bent/was of wat je leuk vind/vond om te
doen/hobbies
Door een lijstje te laten maken van dingen waar je goed in bent en wat je leuk vind
om te doen kom je al snel bij je verlangens en talenten.
- Schrijf alle dingen op die je altijd al heel erg leuk gevonden hebt. Het maakt
niet uit wat het is of dat je het idee hebt dat het met talenten te maken
heeft. Neem als voorbeeld eens Oprah Winfrey. Zij vindt het leuk om te
kletsen met mensen. En omdat ze daar erg goed in is verdient ze er
miljoenen mee. En wat dacht je van die voetballers die enorm veel plezier
hebben in een balletje trappen. Waar beleef je heel veel plezier aan als je er
mee bezig bent?
- Vraag aan je ouders, familieleden, vrienden, bekenden wat zij vinden dat jij
goed kunt. Welke talenten heb jij volgens hen?
- Ga eens na waar je vroeger als klein kind veel plezier aan beleefde. Wat is
het precies dat er zo leuk aan is?
- Je kunt ook een complimentenlijstje samenstellen door de hele klas te
vragen jouw lijst in te vullen met die dingen waarvan deze mede-leerlingen
denken dat jij die goed kunt, waar jouw talent ligt en welke positieve
eigenschappen jij hebt.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
138
2. Van verlangen tot een duidelijk doel
‘Als je niet weet waar je naar toe wilt gaan
zal elke weg je er brengen'
(Lewis Carroll)
Als je niet weet wat je wilt kom je altijd wel ergens. De vraag is natuurlijk of je daar
komt waar je echt wilt zijn. Mensen weten vaak maar al te goed wat ze niet willen.
Maar op de vraag wat wil je dan wel blijft meestal een antwoord verschuldigd. Als je
zelf niet bepaalt waar je heen wilt zullen andere mensen, omstandigheden, het
‘toeval’ het voor je bepalen. Je hebt je eigen macht weggeven en bent vervolgens
overgeleverd, slachtoffer van het lot.
Het weten wat je wilt en op basis daarvan het stellen van doelen geeft je richting. Je
kunt nu bepalen of je acties je in die juiste richting brengen. Het werkt net als met
een Tom-tom. Toets de bestemming in en volg de aanwijzingen. Telkens als je
verkeerd rijdt, een weg-opbreking tegenkomt of de weg veranderd is, zal het
navigatiesysteem uitrekenen hoe je vervolgens het beste dient te rijden om de
vastgestelde bestemming te bereiken. De bestemming staat vast. De weg er naartoe
is flexibel.
In deze stap gaan we in op de volgende praktische methoden:
1. doelen stellen
2. HET PAD gebruiken
3. wenstekening maken
4. wensbord maken
5. Mind movie maken
6. Toneelstuk ‘mijn ideale toekomst’ opvoeren
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
139
139
7. Visueel zichtbaar maken van doelen en gewenste toestanden (ook regels en
normen)
8. Brainstormen
9. Disneystrategie
1. Doelen stellen
Door precies te weten wat je wilt stuur je je brein in de juiste richting. ‘Wat je
aandacht geeft wordt groter’. Doordat je geconcentreerd bent op de voorstelling
van wat je wilt, met al je zintuigen, geef je GROTE IK duidelijke instructies en breng
je je lichaam in de juiste vibratie van het verlangen.
Het brein heeft een doel nodig want anders doet het maar wat en ben je
overgeleverd aan de grillen en nukken van je omgeving. Een doel houdt je op het
spoor van wat je wilt.
Anthony Robbins refereert regelmatig aan het onderzoek waarbij examenleerlingen
30 jaar zijn gevolgd. De 3% die zijn doelen voor de toekomst op papier hadden gezet
waren gelukkiger dan de overige 97% die dat niet had gedaan. Daarbij kwam dat de
3% meer verdiende dan de 97% bij elkaar opgeteld.
Op het moment dat je doelen op papier zet leg je ze vast. Het zijn geen zwevende
vluchtige gedachten meer. Er gebeurt iets magisch.
2. HET PAD gebruiken
In deel 1 hebben we HET PAD leren kennen voor de juiste vormvoorwaarden voor
een goed gesteld doel. Het gaat om de volgende punten.
H armonisch of Ecologisch.
E igen Controle
T oetsbaar
P ositief Geformuleerd
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
140
A lsof het al bereikt is.
D etail.
Controleer bij het stellen van je doelen altijd of deze hieraan voldoen. Herschrijf als
het nodig is. Ook voor de volgende onderdelen is het belangrijk dat ze voldoen aan
de vormvoorwaarden van goede doelen.
3. Wenstekening maken
Als je met kinderen gaat tekenen maak dan eens een wenstekening. Het is geweldig
om bezig te zijn met je verlangens en wensen. Het is een prachtige manier om je
doelen op papier te zetten en het is een fantastisch anker om je gedachten te
blijven richten op wat je wilt.
Ik herinner me van mijn eigen schooltijd dat ik altijd snel doorwerkte want als ik
klaar was met mijn werk, en anderen nog niet, dan mocht ik ´iets voor mezelf´ gaan
doen. En ik had altijd genoeg dingen voor mezelf te doen.
Een wenstekening laat je dromen, fantaseren over een ideaal, je verlangens
zichtbaar maken. Het laat je op een hoog energieniveau functioneren. Het voelt
prettig en trekt prettige dingen aan.
Een wenstekening kan overal over gaan. Wat is jouw ideale klas? Hoe ziet je
perfecte school eruit? Teken je fantastische vakantie. Of maak eens een tekening
van jouw droombaan. Hoe ziet jouw toekomst eruit?
Je kunt kinderen natuurlijk altijd zelf een ideale situatie laten bedenken. Je merkt
snel genoeg of ze wat kaders nodig hebben of op eigen kracht aan de gang kunnen.
4. Wensbord maken Een wensbord kun je vergelijken met een wenstekening. Je gebruikt nu ook plaatjes
uit tijdschriften en kranten die je ideaal verbeelden. Een verschil is dat je een
wensbord heel specifiek kunt maken op grond van een bepaald specifiek doel dat je
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
141
141
op een bepaald moment hebt. Je wilt bijvoorbeeld met je voetbalclub kampioen
worden. Of je hebt je zinnen gezet op een prachtige fiets. Alles wat met het
onderwerp te maken heeft, in zoveel mogelijk zintuigen, verwerk je in de tekening.
De tekening is gelukt als je er een heel goed gevoel bij krijgt als maker. Het moet het
onderwerp van je doel helemaal laten leven voor je, alsof het al helemaal echt is.
Dat is een voorwaarde om het te realiseren.
5. Mind Movie maken Een Mind Movie is een verdere uitbreiding van het wensbord. Het maakt de
beleving rond je doelstelling nog veel sterker. Het vraagt wel iets meer uitleg en het
gebruik van een computer. En daarom is het heel geschikt en ontzettend leuk om te
doen voor groep 7 en 8 kinderen.
Met powerpoint en het gratis te downloaden Memories on Web slideshow-
programma kun je een prachtige foto- of video presentatie maken met jouw
favoriete muziek van je ideale wens-situatie. Wanneer je de presentatie regelmatig
op je programma afdraait word je telkens herinnerd aan wat je wilt en breng je je
energie weer in de juiste frequentie.
Hier zijn de stappen.
- Ga naar http://memories-on-web.softwareandgames.com/ om het gratis
programma Memories on Web te downloaden.
- Verzamel plaatjes en foto’s die passen bij je ideale situatie
- Maak in powerpoint positieve inspirerende teksten die passen bij de
plaatjes, bij voorkeur met zwarte achtergrond en witte tekst, en sla deze op
als jpeg-bestanden, los van elkaar. (De verschillende pagina’s in powerpoint
worden dan als losse jpeg-bestandjes opgeslagen in een map)
- Open Memories on Web en zet de plaatjes en teksten op de juiste volgorde
- Door een plaatje dubbel aan te klikken kun je de pan en zoom en de rotatie
instellen. Het is handig om plaatjes altijd naar je toe te laten komen. Zorg
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
142
wel dat de tekst van begin tot het einde van de zichtbaarheid van het
plaatje in beeld blijft.
- Zet een passend muziekje onder de presentatie door Music aan te klikken
en met + een mp3 uit je bestand te halen. Je kunt het met fade in en fade
out netjes in de presentatie voegen. Van youtube songs kun je heel
eenvoudig MP3-tjes maken op de website http://www.youtube-mp3.org
- Als je tevreden bent kun je de presentatie opslaan en eventueel op youtube
zetten. Wel even een eigen gratis youtube account aanmaken.
- Maak een lijstje van de youtube adressen van de wens-presentaties van je
klasgenoten en bewonder elkaars werk. Je kunt de presentaties ook
regelmatig aan de hele klas presenteren.
6. Toneelstuk ‘mijn ideale toekomst’ opvoeren
Voor een nog intensere beleving van doelen met zoveel mogelijk zintuigen kun je
een spreekbeurt of een toneelstuk over ‘mijn ideale toekomst’ laten opvoeren. De
mogelijkheden zijn oneindig.
7. Visueel zichtbaar maken van doelen en gewenste toestanden
Maak de opgeruimde gewenste toestand van bijvoorbeeld een kast zichtbaar aan de
hand van een foto naast de kast. Het doel is duidelijk zichtbaar en door het plaatje
weet het brein exact wat het eindresultaat moet zijn.
Gebruik pictogrammen met plaatjes van een ideale toestand. Instructies zijn op
deze wijze superhelder en het gevaar van negatieve formuleringen verdwijnt
grotendeels. Je kunt immers moeilijk een plaatje maken van dat wat je niet wilt
(hoewel verkeersborden nog altijd veel ‘verboden’ inhouden). Voor het brein is het
ongelooflijk ingewikkeld om een instructie te krijgen over wat je niet wilt. De
neiging bestaat om het dan juist uit te voeren. Denk eens niet aan een roze olifant.
Waar denk je als eerste aan. Niet hardlopen in de gang. Het lichaam wil uitvoering
geven aan het plaatje in het brein. Het wil dus hardlopen.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
143
143
Maak visueel zichtbaar wat je wel wilt.
8. Brainstormen
Brainstormen over oplossingen en gewenste toestanden is één van de meest
inspirerende bezigheden die je met een groep of klas kunt doen. De energie is
gericht op wat gewenst is en dat gaat altijd gepaard met een prettig, opwindend
gevoel. Als dat niet aanwezig is dan is dat een teken dat de aandacht niet op de
gewenste situatie gericht is en de focus dient te wijzigen.
Bij brainstormen is het belangrijk dat je de inbrengers van ideeën geen beperkingen
oplegt. Alles is mogelijk en er zijn geen beperkingen behalve dat de intentie is om bij
te dragen aan een oplossing.
Leg de gewenste situatie uit aan de groep en laat iedereen 10 mogelijkheden
opschrijven die bijdragen aan deze doel-situatie of oplossing.
Inventariseer de punten door telkens één punt per kind te vragen en schrijf deze op
het bord. In het begin zullen er veel nieuwe ideeën ingebracht kunnen worden. Bij
de laatste kinderen gaat het vooral om bijdragen die nog niet genoemd zijn.
Waardeer hen wel voor hun inspanning ook al staan hun punten al op het bord.
Categoriseer de opties. Zet gelijksoortig mogelijkheden bij elkaar.
Geef de opties een rangorde van belangrijkheid of populariteit door ieder kind 10
punten te geven die hij of zij mag verdelen over de opties. Je mag ten hoogste 10
punten tegelijk aan één optie geven. Maar je mag de punten ook verdelen over 10
opties.
Voor de 5 opties met de meeste punten wordt een plan gemaakt, meteen of in een
volgende bijeenkomst.
9. Disneystrategie
De Disney strategie is een bijzondere manier van brainstormen. Zoals de naam al
doet vermoeden is dit een werkwijze die afgekeken is van de grote Walt Disney.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
144
Deze man was in staat om fantastische projecten neer te zetten door een
denkenstrategie toe te passen die zorgde voor veel creativiteit.
Disney onderscheidde drie manieren van denken:
- Dromer (vrij fantaseren, alles is mogelijk, visueel gericht)
- Realist (klopt het met de ideeën over wat nu mogelijk is, voelt het
kloppend)
- Criticus (wat ontbreekt er nog, kan er mis gaan, opbouwende kritische
zelfspraak)
Als je een oplossing vindt voor een probleem of een gewenste situatie omschrijft
doe je dat dus door eerst een tijdje in de dromer denkwijze bezig te gaan. Als je
voldoende materiaal hebt bedacht kun je daarmee de realist denkwijze ingaan.
Klopt het verhaal hier dan stap je met alles wat je tot dusverre gedaan hebt in de
criticus denkwijze. Het is handig om deze manieren van denken ook daadwerkelijk
op aparte plekken uit te voeren. Het dromen kun je bijvoorbeeld met een vrij
uitzicht op het terras doen. De realist
werkt beter in een bibliotheek en de
criticus in de keuken of zo. Maar je kunt
ook gewoon drie plaatsen aanwijzen en
afspreken bij welke plek welke
denkwijze hoort.
Als in deze volgorde geen problemen
meer bestaan zal het idee uitgewerkt
kunnen worden. Zijn er bij de criticus
nog bezwaren dan begint de cirkel weer
opnieuw door oplossingen te dromen
voor deze bezwaren.
Met een groep kun je weer beginnen
met aan te geven waar een oplossing
voor moet komen, welk project gestart
criticus
dromer
realist
Figuur: Disney strategie
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
145
145
wordt of welke gewenste toestand er bereikt moet worden. Maak vervolgens de
manier van denken heel duidelijk door voorbeelden te geven van dromers, realisten
en critici en hoe ze denken en doen. Als er in een bepaalde fase gewerkt wordt ben
dan heel strikt in het hanteren van de denkwijze. In de droomfase zijn kritieken niet
toegestaan. Je bent alleen vrij aan het fantaseren, alles kan.
Bij de realist-fase gaat het er juist om het verhaal van de dromer kloppend te maken
met wat je nu mogelijk acht. Zoek naar oplossingen en blijf creatief maar realistisch.
In de kritiek-fase gaat het er eigenlijk om zoveel mogelijk te zoeken naar wat er nog
niet is. Het lijkt een hele negatieve manier van denken maar in deze fase is dat juist
heel nuttig. Ook hier ben je namelijk creatief en opbouwend bezig om problemen in
het ‘echt’ voor te zijn.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
146
3. Bepaal hoe het nu is en contrasteer dat met waar je wel wilt zijn
‘Wat je aandacht geeft wordt groter’. Daarom geven we zoveel mogelijk aandacht
aan de gewenste situatie. Daarmee breng je jezelf energetisch op de frequentie van
wat je wilt en door die afstemming begin je dat aan te trekken of te ontvangen
(vergelijk nogmaals de radio of tv-zender).
Toch is het ook belangrijk om even stil te staan bij waar je je nu bevindt. Je kunt dit
vergelijken met een situatie in het bos waarin je verdwaald bent en precies weet
waar je heen wilt maar geen idee hebt waar je bent. Je zult niet weten welke kant je
op moet.
In deze stap gaan we in op:
1. 10 redenen die de motivatie-kloof vergroten
2. Besluiten is behalen
3. Nested Loop Verhalen
4. Nog meer redenen voor je doel
5. Swish patroon
1. 10 redenen die de motivatie-kloof vergroten
De huidige situatie is de start-motivatie om ergens anders naar toe te gaan. Als de
situatie, zoals deze nu is, uitstekend is en prettig voelt hoef je er immers niet van
weg te gaan. Hij is echter in zekere mate pijnlijk en je wilt een betere situatie.
De motivatie kun je enorm verhogen door enerzijds de pijn van de huidige situatie
te verhogen – het geeft een ‘drive’ om ervan weg te willen – en anderzijds het
plezier van de gewenste situatie te verhogen. Hoe groter deze motivatie-kloof is hoe
sterker de kracht om je doel te bereiken is. Het is alsof je een elastiek uitrekt om er
een steen mee weg te schieten.
Één manier om de kloof te vergroten is een lijstje te maken met twee kolommen.
Boven de ene kolom schrijf je ‘de pijn van hoe het nu is’. Boven de tweede kolom
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
147
147
schrijf je ‘het plezier van hoe ik het wil’. Vervolgens vul je in de kolommen minstens
10 redenen in waarom de huidige situatie niet te houden is en waarom de gewenste
situatie zo geweldig is.
2. Besluiten is behalen
Van Anthony Robbins leerde ik de ultieme succesformule. Deze lijkt heel simpel
alleen we gebruiken hem vaak verkeerd (of niet). Hij gaat als volgt:
- Weet exact wat je wilt bereiken
- Besluit er werkelijk voor te gaan en in actie te komen
- Kijk wat je krijgt van je inspanningen
- Als je niet dichter bij je doel komt doe dan iets anders
In de eerste twee stappen van het 10 stappen-plan heb ik al duidelijk gemaakt hoe
belangrijk een gedetailleerd doel is. Hoe exacter je bent, hoe meer gefocust je
aandacht is en hoe duidelijker het voor GROTE IK is om mee te werken.
Vervolgens is een werkelijk besluit ongelooflijk belangrijk. Het betekent dat je je
compleet richt met alles wat je bent op het behalen van het doel. Er is geen twijfel
meer, alle delen in je wezen zijn gericht op hetzelfde en alle andere opties vervallen.
Er is ook geen enkel excuus meer om het niet te halen. Je gaat er voor, compleet.
Met een besluit sluit je alle andere mogelijkheden af. In het Engels heet het de-
cision wat weer afgeleid is van het Latijns en van origine ergens van af (‘de’) snijden
(‘cision’) betekent.
Besluiten voelt ook vaak als een soort opluchting. De twijfel is weg en er is nog maar
één weg. En hoewel ik niet echt oefeningen of opdrachten heb om met dit
belangrijke onderdeel aan de gang te gaan is het wel van essentieel belang dat je
een helder besluit maakt om je doel te halen om het ook werkelijk haalbaar te
maken.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
148
Onlosmakelijk met besluiten is ‘het er voor gaan’ ofwel committeren
(‘commitment’). Er is geen andere mogelijkheid en je richt al je aandacht op wat je
besloten hebt, wat er ook gebeurt, er is altijd een weg als je je gecommitteerd hebt.
Op de overige twee stappen van de ultieme succesformule kom ik in stap 4 en
verder terug.
3. Nested Loop Verhalen
Nested loop verhalen zijn verhalen die binnen verhalen plaats vinden. Ik gebruik de
Engelse term omdat ik deze ook in de Nederlandse literatuur steeds zo tegenkom
en ik geen goede Nederlandse vertaling ken (geneste lus verhalen?).
Deze belangrijke techniek voor invloed en motivatie wordt vooral gebruikt in de
hypnotherapie. Door een verhaal te vertellen, halverwege abrupt over te gaan op
een ander verhaal (‘dat doet met denken aan’) vervolgens halverwege weer met
een open eind of ‘cliffhanger’ over te gaan op een ander verhaal (‘weet je wat ook
interessant is?’), breng je de luisteraar in een toestand waarbij hij nieuwsgierig is en
open staat voor suggesties. Benieuwd naar de afloop van de verhalen is de bewuste
kritische geest afgeleid en kun je met een positieve instructie halverwege het
laatste complete verhaal eenvoudig de kritische factor van kleine ik omzeilen en
direct binnen komen in de onderbewuste geest van GROTE IK. Dit doe je zoveel
mogelijk in suggestief taalgebruik om nog extra goed binnen te komen. (Milton
Erickson was daar een kei in en van hem zijn de Milton-taalpatronen afgekeken om
grotere invloed uit te kunnen oefenen bij het leerproces van mensen. (Op de
website vind je wat meer informatie en toepassingen van het Milton taalgebruik)
Belangrijk is vervolgens in omgekeerde volgorde de verhalen wel weer netjes af te
maken tot een helder eind. De bewuste geest wil duidelijkheid en het gevoel dat
alles netjes afgesloten is.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
149
149
Nested loop
Start verhaal 1 Eind verhaal 1
Start verhaal 2 Eind verhaal 2
Start verhaal 3 Eind verhaal 3
Suggestie/instructie/nieuwe strategie
4. Nog meer redenen voor je doel
Motivatie om iets te doen of te willen wordt vergroot doordat het duidelijk is dat de
consequenties of gevolgen van het behalen van het doel zeer positief en
meervoudig zijn. Hoe meer redenen je kunt verzinnen om iets te bereiken hoe
groter de motivatie zal zijn.
Maak een lijst van alle gevolgen die het behalen van het doel verder nog heeft.
Welke positieve neven-effecten zijn er te verwachten. Stel steeds weer de vraag ‘en
wat levert dat dan op?’ of ‘wat bereik je daar dan weer mee?’ net zolang tot je op
een positieve waarde of gevoel stuit. Uiteindelijk is namelijk alles wat we doen
gemotiveerd vanuit het verkrijgen van een goed gevoel (of het vermijden van een
pijnlijk gevoel).
5. Swish patroon
De volgende oefening die het SWISH-patroon wordt genoemd - in het proces gaat
de huidige situatie met een ‘swish’-geluid pijlsnel over in de gewenste situatie - zet
ik in dit deel omdat het zo’n duidelijk contrast geeft tussen de huidige en de
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
150
gewenste situatie. Ik had het ook in stap 5 kunnen zetten als oefening om
hulpbronnen op te halen.
Het swish-patroon brengt je gedachten op krachtige en automatische wijze van
ongewenst naar gewenst door het instuderen van een grappige opeenvolging van
denkstappen. Dit is de oefening:
SWISH 1. Onderzoek de uitgangspositie, een huidige situatie waar je niet zo blij mee bent,
de situatie die je wilt verbeteren. Kijk wat er gaande is in die situatie waar je niet zo
gelukkig bent. Wat gebeurt er vlak voordat het telkens slecht wordt? Wat is het dat
meestal vooraf gaat aan de ongewenste situatie?
Maak het plaatje zo echt mogelijk met geluiden, kleuren, gevoelens, smaak en geur.
En voel je emoties alsof dit de werkelijke situatie is. Maak dit plaatje compleet en
levend. Zet het dan opzij.
2. Stel jezelf voor in je ideale toestand. Zie jezelf in gedachten zo heel, perfect, sterk,
krachtig, harmonieus, liefdevol en gelukkig als mogelijk. Maak er een echt
fantastisch beeld van. Het moet aantrekkelijk en onweerstaanbaar voor jou zijn. Als
je dit ziet zou je dan ooit nog terug gaan naar die uitgangssituatie? Natuurlijk niet!
3. Neem nu het beeld van de uitgangspositie en maak het helder. Voel de pijn van
hoe je het niet wilt. Vervolgens neem je het ideale plaatje en je zet het in gedachten
middenin het uitgangsplaatje. Dan trek je het vervolgens naar achteren als met een
katapult. Trek het terug zo ver als je kan totdat je alleen een klein plekje in het
midden van je beeld overhoudt. Voel de weerstand van de rubberen band. Houd het
een moment vast en dan ...
4. Zeg Woosh of SWISH terwijl je de katapult los laat en laat het ideale beeld door je
startplaatje breken en het volledig vervangen. Zie je gewenste situatie en voel het
verschil. Geniet even van dit moment.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
151
151
5. Denk nu een moment aan iets heel anders, zoals je telefoonnummer
achterstevoren, voordat je het opnieuw doet. Herhaal deze procedure vijf keer,
telkens sneller en sneller totdat het ideale beeld het automatisch overneemt van het
oude plaatje, in een fractie van een seconde.
Zorg dat je tussen elke nieuwe poging even op iets anders richt want anders verbindt
je brein het volgende ongewenste plaatje weer aan het gewenste plaatje. Je brein
leert namelijk supersnel.
6. Test het resultaat door te kijken naar de uitgangssituatie. Als het niet onmiddellijk
vervangen wordt door het ideaalbeeld herhaal de hele procedure dan nog een paar
keer.
Dit is de originele oefening en je kunt deze op verschillende manieren aanpassen
aan kinderen. Door bijvoorbeeld twee tekeningen of collages te maken. De één van
de huidige situatie met alle kenmerken en de andere van het ideaal. Stop het ideale
plaatje achter het huidige en swish de plaatjes door de voorste weg te trekken (en
in een prullenbak te laten belanden). Concentreer je op het ideaal.
Je kunt ook een filmpje maken (met Memories on Web, Moviemaker of
Powerpoint) met de twee plaatjes waarbij je met een spetterende overgang het
ideaalplaatje werkelijk door het huidige plaatje laat breken. Een mooi swish geluid
bij de overgang maakt het verhaal compleet.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
152
4. Bepaal welke hindernissen er zijn om dat te bereiken
Wat houdt je tegen? Hoe komt het dat je nog steeds je doel niet hebt bereikt? Als je
weet wat je tegenhoudt weet je eigenlijk meteen ook wat je nodig hebt om je doel
te bereiken.
Vooraf aan de vraag ‘wat houdt je tegen?’ gaat het formuleren van een helder doel
volgens de vormvoorwaarden van HET PAD. Ook dien je goed te weten waar je je nu
bevindt, wat de huidige situatie is. Pas dan kun je nagaan wat je tegenhoudt om van
die huidige situatie naar de doelsituatie te komen. De voorgaande stappen dienen al
in enigermate aan de orde te zijn geweest voordat deze gezet kan worden.
Alhoewel deze stap niet echt uit diverse werkvormen bestaat – het is meer een
belangrijke opmaat voor stap 5: wat heb je dus nodig – kan deze vraag wel
regelmatig in vele vormen gesteld worden. Met name bij de veel voorkomende
uitspraak van leerlingen ‘dat kan ik niet’ kun je vragen wat ze tegenhoudt om het te
kunnen. Inherent aan de vraag is de overtuiging dat iedereen alles in zich heeft om
te slagen. Het gaat slechts om het weghalen van de blokkade of het toevoegen van
een hulpbron. Ga daarom door met het vragen totdat het duidelijk is om welke
innerlijke hindernis het draait: angst, een beeld van een verkeerde afloop, kans op
afwijzing, voor gek staan, deze ene kans verkeken, consequenties van falen…. Wat
houdt je tegen?
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
153
153
5. Welke hulpbronnen heb je nodig en haal ze op
Verbeelding is belangrijker dan kennis. Want kennis beperkt zich tot alles
wat we nu weten en begrijpen, terwijl verbeelding de hele wereld omvat en alles wat er ooit zal zijn om te weten en te begrijpen.
Albert Einstein
Terwijl kinderen in school en thuis van ons volwassenen vooral leren - en wijzelf
natuurlijk ook weer geleerd hebben - dat we ons moeten richten op de bestaande
huidige realiteit/kennis en niet moeten dromen en fantaseren zegt één van de
meest succesvolle en bekende wetenschappers, op basis van wetenschappelijke
bevindingen, dat juist ons voorstellingsvermogen ons belangrijkste gereedschap is.
Richt je je aandacht op de huidige situatie dan zul je nooit meer krijgen dan wat je
nu hebt. Immers, wat je aandacht geeft wordt groter. Alle nieuwe mogelijkheden
liggen in de innerlijke wereld van je verbeelding. En daar gaan we dan ook met veel
plezier mee aan de slag in deze stap 5.
Dit onderdeel bevat de meeste paragrafen en onderwerpen van alle stappen in het
stappenmodel. Er zijn talloze leuke en krachtige manieren om hulpbronnen op te
halen. En uiteindelijk gaat het steeds om de formule:
Gewenste situatie = Huidige situatie + hulpbronnen
Dat is dus wat je nodig hebt om je doel te bereiken. Hulpbronnen zorgen ervoor dat
je je goed voelt, dat je op dezelfde golflengte afstemt als je verlangen en dit
verlangen begint aan te trekken. Telkens als je je goed voelt zegt je emotionele
signaleringssysteem je dat je prima afgestemd bent op wie je werkelijk bent. Voel je
je niet goed dan is het dus zaak om je aandacht anders te richten, andere gedachten
te denken ofwel hulpbronnen te vinden die je goed doen voelen. Hier volgen
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
154
diverse methoden en oefeningen daarvoor. Ik noem er hier een aantal maar de
mogelijkheden zijn werkelijk onbegrensd:
1. Affirmaties
2. Visualisaties
3. Alsof kader
4. Scenario’s schrijven
5. De magische Geluksdoos
6. Lachen
7. Gebruik maken van je lichaam
8. Positief herkaderen
9. Verander de aandacht
10. Complimenten
11. Ankeren van hulpbronnen
12. Samenwerking/tutoring/maatjes
13. Dankbaarheid
14. Gevoels-omdraai-techniek
15. Spiegelkaartjes
16. Modelleren
17. Juiste hoe en wat vragen stellen
18. Verhalen/metaforen
19. Tijdlijnen
20. De Geluksvergelijker
21. Spellingstrategie
1. Affirmaties
Affirmaties zijn positieve uitspraken die je keer op keer tegen jezelf zegt. Als je het
veel herhaalt gaat je onderbewuste het uiteindelijk geloven en wordt het een
gewoonte.
Zonder dat we het vaak door hebben praten we de hele dag tegen ons zelf. Maar
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
155
155
deze zelfspraak is niet altijd even positief. Met affirmaties vertel je jezelf heel
bewust wat je wilt, hoe je wilt dat het is.
Belangrijk is dat je de uitspraak altijd positief formuleert en in de tegenwoordige
tijd alsof het al zo is wat je zegt. Een voorbeeldje is:
‘Ik ben aardig voor mezelf en ben vol positieve energie. Ik zit uitstekend in mijn vel.’
Je kunt een affirmatie ook uitstekend zien als een intentie of zelfs als een doel voor
jezelf. Ik hoor kinderen heel vaak zeggen ‘dat kan ik niet’ of ‘ik ben nu eenmaal niet
goed in rekenen’. Juist op dat soort momenten kan een affirmatie, die juist het
tegenovergestelde beweert, wonderen doen.
Je kunt affirmaties bijvoorbeeld aan het begin van elke maand starten met je klas.
Laat iedereen, na jouw uitleg over de werking van affirmaties, een uitspraak
opschrijven die op dat moment veel betekenis heeft. Leg of hang de affirmatie daar
waar je hem regelmatig kunt zien, zodat je herinnerd wordt, en herhaal hem zo
vaak mogelijk in je hoofd.
De affirmatie werkt het best wanneer deze met gevoel uitgesproken wordt. Als het
een betekenisloos opdreunen wordt zal de werking verminderen. Het gaat er juist
om dat je de betekenis van de uitspraak voortdurend tot je door laat dringen.
Een affirmatie geeft over het algemeen een goed gevoel als je hem opzegt. Het kan
soms zijn dat in het begin de uitspraak juist wat weerstand opwekt. Dan is hij op dat
moment te veel in tegenspraak met wat je dan gelooft over jezelf. Ga rustig door,
wetend dat het niet ongebruikelijk is, en stel je voor dat het echt zo is wat je met de
uitspraak zegt. Op een gegeven moment begint de weerstand af te nemen en wordt
de affirmatie iets van jezelf, begin je hem te geloven en geeft het een goed gevoel
en een nieuwe verbeterde vibratie in overeenstemming met wat je wilt.
Er wordt gezegd dat een gewoonte na 21 dagen bestendigd is. Als de affirmatie een
maand lang bewust uitgesproken wordt - hardop en liefst voor de spiegel werkt ook
fantastisch - dan zal deze een onbewust automatisch patroon van zelfspraak
worden. Zonder het nog door te hebben zeg je de affirmatie voortdurend tegen
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
156
jezelf en je hele lijf en vibratie, en alles wat daarmee samenhangt, reageert daarop.
2. Visualisaties
Visualisaties kun je zien als de visuele variant van de auditieve affirmaties. De
werking is gelijksoortig. Bij visualisaties stel je je een gewenste situatie voor, zo
levendig en echt mogelijk. Wanneer je helemaal in het plaatje gaat zitten voelt dat
heerlijk en verhoogt het je energie. Met visualisaties hoef je geen rekening te
houden met het positief formuleren want je kunt nu eenmaal geen plaatje maken
van een niet-onderwerp. Hou alleen in de gaten dat je visualiseert wat je wilt en dat
dat een goed gevoel oplevert.
Je onderbewuste denken werkt voornamelijk met beelden. En GROTE IK is steeds
geneigd om de kloof tussen de beelden van de fysieke werkelijkheid van de
buitenwereld en de plaatjes van de niet-fysieke realiteit van je innerlijke wereld te
dichten. Wanneer je de voorstelling van je visualisatie lang genoeg vasthoudt zal de
buitenwereld steeds meer daarmee in overeenstemming komen.
Visualisaties kun je voor allerlei mogelijke doeleinden gebruiken. Je kunt je elke
hulpbron die je op een bepaald moment nodig hebt voorstellen. Als je geduld nodig
hebt kun je een visualisatie doen waarin jij, of iemand anders als jouw rolmodel,
compleet geduldig bent en je overeenkomstig voelt.
Een visualisatie van een prachtig bos en een kabbelend beekje kan je de nodige rust
brengen.
Elk doel dat je hebt, elke gewenste situatie kun je visualiseren in al zijn details.
3. Alsof kader
Je kunt je voorstellingsvermogen gebruiken door te doen alsof iets als is gebeurd.
Hiermee ontdek je mogelijkheden die je anders niet overwogen zou hebben. Zo kun
je doen alsof het doel al bereikt is. Wat was daar voor nodig? Je kunt doen alof je
een jaar verder in de tijd bent. Hoe belangrijk is dit probleem nu nog? Je kunt doen
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
157
157
alsof je niet kunt falen. Wat zou je dan doen? Je kunt doen alsof je iemand anders
bent met een zee van mogelijkheden. Wat zou je dan kunnen?
Deze volgende oefening is leuk voor kinderen van elke leeftijd (ook volwassen
kinderen). Doe eens alsof je een superheld bent! Het blijkt volgens
wetenschappelijke inzichten dat onze hersenen op basis van emoties neuro-
peptiden aanmaken. Deze emotie moleculen gaan door het hele lichaam en passen
hun gedrag aan de eigen zelfspraak aan. Het zijn intelligente moleculen. Hetzelfde
geldt voor de immuun cellen die door het lichaam circuleren. Eigenlijk voeren ze
gewoon uit wat je jezelf wijsmaakt.
Wat zou er gebeuren als je jezelf wijsmaakt dat je Superman of Supergirl bent. Je
kunt elke andere al of niet fictieve held invullen die de eigenschappen heeft die jij
ook graag wilt hebben.
- Superman/girl is krachtig
- Superman/girl is onverwoestbaar
- Superman/girl is superzelfverzekerd
- Superman/girl is dapper
- Superman/girl komt direct in actie om problemen op te lossen
- Superman/girl is ……..
Je merkt meteen het verschil al wanneer je doet alsof je de cape van Superman/girl
om hebt. Probeer het voor de lol maar eens uit. Loop rond met de cape en voel hoe
zelfverzekerd je plotseling bent. Het is niet voor niets dat vrijwel elke Superheld een
cape draagt.
Voor kleinere kinderen kun je ook met de eigenschappen van dieren spelen. Doe
eens alsof je een grote sterke beer bent of een onverwoestbare olifant. Hoe zou een
leeuw dit oplossen? De gymzaal is een uitstekende plek om dit uit te voeren.
Doe eens alsof je een belangrijke ondernemer bent, een topsporter of een beroemd
artiest. Daarmee stap je in de eigenschappen en overtuigingen van deze persoon en
kun je ervaren hoe dat is. Je brengt je vibratie op hetzelfde plan als wie je wilt zijn.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
158
‘Fake it, untill you make it’
4. Scenario’s schrijven
We hebben het nog veel te weinig in de gaten, geloven het daarom onvoldoende en
gaan er daarom niet bewust mee om, maar je schept je leven op elk moment. Door
je aandacht te richten creëer jij jouw werkelijkheid. Het is goed om te beseffen dat
het afstemmen op een mogelijke of waarschijnlijke werkelijkheid niet gebeurt door
wat er daadwerkelijk in je omgeving gebeurd is, maar door wat je denkt. Je
voorstellingsvermogen is belangrijker dan logica zegt Einstein. Het Universum maakt
geen onderscheid tussen het werkelijk bezitten van een miljoen euro of jouw
gedachten over het hebben van een miljoen euro. Het aantrekkingspunt of de
afstemming wordt bereikt door jouw gedachten. Er is niets zo belangrijk als je goed
voelen en het creëren van beelden, die jou een goed gevoel geven, kun je niet vaak
genoeg oefenen.
Om een bewuste schepper te worden helpt de volgende leuke oefening je om je
gedachten te richten op wat je wilt.
Schrijf je eigen succes-scenario, je toneelstuk waarin jij de hoofdrol speelt en waarin
alles precies zo gaat als jij wilt. Doe dit in detail alsof het verhaal op het toneel
uitgevoerd moet gaan worden.
Zoals bij elke verandering start ook deze oefening met een besluit: waar vindt de
scene plaats? Kies een aantrekkelijke locatie. Een bekende plaats of een
gefantaseerde plek. Is het binnen of buiten? Hoe laat is het? Welke temperatuur?
Hoe voel je je? Ga overal in detail op in. Maak het prettig, opwindend. Zorg dat je je
uitermate goed voelt. Laat je onderbewuste GROTE IK weten hoe je het wilt
hebben. Als je afgestemd bent op de gewenste frequentie weet je dat omdat de
fysieke werkelijkheid dan al overeenkomt met je wens. Met scenario’s schrijven
versnel je dat.
Neem jezelf als hoofdpersoon en pas vervolgens andere belangrijke personen in.
Schrijf je verhaal op want dat zorgt voor meer focus. En schrijf het zo dat je gaat
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
159
159
voelen hoe je het wilt hebben. Zodra je het verhaal, door herhaling, aanvaardt als
werkelijkheid zal je zien dat het werkelijkheid is geworden.
5. De magische Geluksdoos
Vraag en het wordt gegeven! Met de magische Geluksdoos zorg je dat je aandacht
gericht wordt op alles wat je wenst.
Neem een mooie (schoenen)doos en versier deze op een vrolijke manier. Zet boven
op de deksel:
‘Alles wat in de doos zit is waar!’
Stop vervolgens knipsels van plaatjes uit tijdschriften, kranten, magazines enz. van
dingen die je graag zou willen. Het maakt niet uit wat het is als het maar met jouw
verlangens te maken heeft: kleding, huizen, vrienden, vakanties, prettige situaties,
enz. Overal waar je bent blijf je plaatjes verzamelen voor je magische Geluksdoos.
Als je iets gezien hebt wat je ook wilt meemaken dan schrijf je dat op en doe je dat
in de doos. Als je het erin stopt zeg je: ‘Alles wat in deze doos zit is waar!’
Alles wat je in de doos stopt zonder weerstand en in het volste vertrouwen dat het
jou toebehoort zul je direct in je leven trekken. Creatieve kracht komt voort uit het
doelbewust met je gedachten omgaan.
6. Lachen
Lachen is gezond en dr. Madan Kataria heeft er zelfs een hele organisatie om heen
gebouwd: the Laughter Yoga Clubs Movement. Groepen mensen komen bijeen om
lach-oefeningen te doen - lachen om niets eigenlijk - en daarmee hun welbevinden
en hun gezondheid te verhogen (noem het maar niets). Door te lachen breng je
jezelf op een hoger vibratieniveau en kom je meer tot jezelf. In je lichaam is dat ook
meetbaar door het vrijkomen van het ‘gelukshormoon’ endorfine. Dit stofje heeft
een pijstillende, opwekkende en weerstandverhogende werking. Het mooie is dat
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
160
net-doen-alsof dezelfde werking heeft als echt lachen. Dat komt natuurlijk omdat
het brein geen onderscheid maakt tussen wat het met de uiterlijke zintuigen
waarneemt en wat het met de innerlijke zintuigen voorstelt.
Dr. Kataria heeft allerlei lach-oefeningen bedacht die erg leuk zijn om tussendoor in
de klas te doen. Ze verbreken de sleur, zijn opwekkend en maken blij. Hier zijn
enkele voorbeelden.
Start de oefening altijd met een voorbeeld met een leerling, tenzij iedereen bekend
is met de oefening. Op het teken van de leider begint iedereen de oefening. Na
maximaal een minuut - niet te lang dezelfde oefening – begint de leider in zijn
handen te klappen op het ritme van zijn stemgeluid: ho ho hahaha
(1 -2- 3-je-4). De deelnemers stoppen de oefening, doen mee met het klappen en
opzeggen totdat de leider ‘èèèèèn stop’ zegt. Dan komt de volgende oefening.
Na 10 minuten bezig te zijn geweest voel je je herboren, of is het tijd om buiten te
gaan spelen. Het is leuk en doet je goed voelen. De meeste kinderen zullen er
absoluut geen moeite mee hebben om de oefeningen te doen. Ze hebben de
grootste lol. Maar verplicht kinderen niet om mee te doen.
Hier zijn een paar voorbeelden van oefeningen. Deze kun je gewoon op elk
tussenmoment in de klas doen:
- Start ontspannen met de warming up-oefening. Ga allemaal staan en klap
met je twee platte handen op elkaar - hierbij stimuleer je direct een aantal
energiepunten in de vingers – en je roept daarbij ‘ho ho hahaha’ (tempo 1-
2-3-je-4). Dit doe je terwijl je rondloopt tussen de mensen door en elkaar af
en toe in de ogen kijkt en glimlacht. Op ‘èèèèèèèn stop’ stopt iedereen en is
de eerste oefening afgelopen.
- Start de volgende oefening met het voorbeeld en vervolgens met het start-
teken. Bij de kennismakingsoefening geef je de ander een hand en lach je
vriendelijk terwijl je de ander aankijkt. Dan loop je weer verder en geef je
iemand anders een hand. Na een tijdje begint de leider te klappen en ho ho
hahaha te roepen. ‘Èèèèèè`n stop’.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
161
161
- De milkshake oefening werkt met twee imaginaire bekers, in elke hand één.
De ene beker giet je hoog over in de ander terwijl je ‘wooooooh’ roept. Dan
de ander in de één. Vervolgens drink je de shake lachend op. Na een aantal
keer klapt de leider ho ho hahaha en stopt de oefening.
- Bij de telefoonoefening hoor je door je imaginaire mobieltje een hele leuke
mop waar je erg om moet lachen. Deze wil je natuurlijk ook aan anderen
laten horen. Na een tijdje stopt de oefening.
- Bij de ‘verlegen kind’ oefening heb je je handen voor je mond terwijl je
verlegen naar de ander lacht.
Het boek Laugh for no Reason van Dr. Madan Kataria staat vol met oefeningen en
de achtergrond filosofie van lachyoga. Ook de website
http://www.laughteryoga.org geeft veel informatie. Dat wordt dus lachen.
7. Gebruik maken van je lichaam
‘Borst vooruit en schouders naar achteren’. Dat is de manier waarop een militair in
het gelid staat. En dat is niet voor niets. Op die wijze straalt hij zelfvertrouwen uit en
die houding voelt ook sterk.
Onze houding is zowel geestelijk als lichamelijk. En omdat lichaam en geest een
cybernetische eenheid zijn kun je veranderingen zowel van binnen als van buiten
initiëren. Wanneer je je innerlijke houding of attitude wijzigt zul je dat aan de
buitenkant kunnen zien. Iemand die het besluit heeft genomen zich vriendelijker op
te stellen zal dat in zijn bewegingen, gezichtuitdrukking en lichamelijke houding
automatisch laten zien.
Andersom, wanneer je de lichamelijke houding aanneemt van iemand die sterk en
krachtig is zul je ook innerlijk verschuivingen krijgen in gedachten en gevoelens. En
dat is ook waarom de superman-tactiek zo goed werkt.
Wanneer iemand onzeker voor het bord staat kun je dat zien aan de houding,
ademhaling, gezichtuitdrukking. Wanneer je bepaalde hulpbronnen wilt hebben
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
162
verander dan je lichaam alsof je die hulpbronnen hebt. Ga recht staan, adem laag,
zet een brede glimlach op en je zult zien dat je je direct anders voelt.
Voor elke hulpbron die we kunnen bedenken kunnen we ons ook een bijpassende
houding voorstellen. Neem deze houding aan en de hulpbron wordt direct
beschikbaar.
8. Positief herkaderen
Niets heeft een betekenis behalve die we er zelf aan geven.
We willen in ons leven altijd meer. Dat heeft niets met inhaligheid te maken maar
met de essentie van het leven en dat is het creëren en realiseren van mogelijkheden
waardoor we onszelf leren kennen. Meer geluk, meer kennis, meer spullen, meer
vriendschap, meer avontuur, meer mogelijkheden en meer ervaringen. En om meer
te krijgen zullen we ons gedrag moeten veranderen. We moeten in actie komen,
stoppen met roken, die telefoon oppakken, eindelijk die training gaan volgen,
gezond gaan eten, gaan sporten, de ander vertellen hoeveel je om hem of haar
geeft, er op uit om mensen te ontmoeten, je huiswerk maken, je lessen
voorbereiden enz. enz.
Alleen om ons gedrag te veranderen zul je je gemoedstoestand die ten grondslag
ligt aan het gedrag dienen te veranderen. Want aan elk succesvol (en niet-
succesvol) gedrag gaat een bepaalde emotionele toestand vooraf. Je kunt
uitstekend zijn in het presenteren voor een spiegel maar voor 250 mensen in de zaal
kun je dat zelfvertrouwen wel eens kwijt raken en dan gaat het toch net even
anders. Ook kun je uitstekende communicatievaardigheden hebben, als je boos
bent vervliegen deze als sneeuw voor de zon.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
163
163
Je gemoedstoestand is weer afhankelijk van jouw manier van denken op dat
moment en dat wordt weer bepaald door welke betekenissen je geeft aan wat er
gebeurt in en om je heen. Wanneer bijvoorbeeld in de klas een paar kinderen zitten
te kletsen kun je de conclusie trekken (betekenis geven) dat ze niet geïnteresseerd
zijn in je verhaal. Dat is een negatieve betekenis wanneer je vindt dat aandacht voor
wat je te vertellen hebt erg belangrijk is en getuigt van respect. Maar je kunt ook
het feit dat ze zitten te praten de betekenis geven dat ze juist heel geïnteresseerd
zijn en er allemaal ideeën opkomen naar aanleiding van jouw verhaal die ze direct
willen delen. Dat geeft een heel ander gevoel over wat er nu gebeurt.
Uiteindelijk draait het steeds om de betekenis, die we geven aan wat er gebeurt, of
we op een handige of onhandige, een effectieve of ineffectieve manier omgaan met
de situatie. En die betekenis is altijd weer gebaseerd op wat we op dat moment
belangrijk vinden, op onze drijfveren, criteria of waarden. In schema ziet dat er als
volgt uit:
feit
1
betekenis
drijfveer,
criterium,
waarde
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
164
De volgende opdrachten geven oefeningen in het opnieuw positief betekenis geven
aan wat er gebeurt. Dit noemen we herkaderen van betekenissen.
- Schrijf een situatie in de klas op het bord die ongewenst is en geef de
betekenis aan die je eraan geeft. Zet er vervolgens een positieve betekenis
bij op basis van jou criterium. Laat leerlingen er een andere positieve
betekenis bij zetten op basis van hetzelfde criterium.
Vb: feit = ‘Leerlingen praten door mijn uitleg’. Negatieve betekenis = ze
respecteren mij niet. Criterium = respect krijgen. Positieve betekenis =
leerlingen zijn heel enthousiast om te reageren op mijn verhaal. Nog een
positieve betekenis = leerlingen hebben respect voor hun eigen verlangens.
Dit kun je een tijdje op het bord laten staan zodat leerlingen de gelegenheid
krijgen er iets nieuws bij te zetten.
- Vraag jezelf regelmatig af, of vraag je leerlingen regelmatig, wat iets
betekent. Wanneer een bepaalde situatie zich voordoet, die als negatief
wordt ervaren, vraag: ‘wat betekent dit?’ De antwoorden zullen zeer
verhelderend zijn. De volgende stap is het vragen naar een nieuwe positieve
betekenis.
- Doe een oefening met een aantal (stuk of 10) negatief beoordeelde
situaties in de klas. Dit kan naar aanleiding van klachten die leerlingen uiten
gebeuren. Zet achter elke situatie wat deze betekent en op welk criterium
dat gebaseerd is. Schrijf vervolgens de herkaderde betekenis erachter op
basis van hetzelfde criterium. Dit kun je ook als oefening voor de leerlingen
doen.
9. Verander de aandacht
Wat je aandacht geeft wordt groter. Wanneer de aandacht gericht is op wat je niet
wilt weet je dat je afgestemd bent op wat je niet wilt en dat deze situatie in je leven
wordt aangetrokken. Als dat het geval is stel telkens de vraag: ‘wat wil je wel?’
- Bij een ruzie lijkt het erg interessant om na te gaan wie de schuldige is maar
uiteindelijk zal blijken dat beide partijen een positieve intentie hebben en er
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
165
165
van schuld geen sprake is. Vraag beide kanten: ‘wat wil je wel’ om
vervolgens een beschrijving te krijgen van een ideale situatie. Begrip van
beiden geeft al snel een optimale oplossing.
- Je emotionele signaleringssysteem zegt je voortdurend of je aandacht
gericht is op wat je wilt (plezier) of op wat je niet wilt (pijn). Stel je zelf en je
klas op gezette tijden de vraag: ‘hoe voel je je?’ En vervolgens: ‘hoe komt
dat? Welke gedachte zit daarachter?’ Als het geen gewenst gevoel is vanuit
een ongewenste gedachte stel dan weer de vraag: ‘Wat wil je wel?’
10. Complimenten
Een compliment bevordert talent. Het belonen van gewenst gedrag door
complimenten werkt! In tegenstelling tot het bestraffen van ongewenst gedrag zijn
complimenten in overeenstemming met de universele ‘wet van aandacht’. ‘Wat je
aandacht geeft wordt groter’. Immers waar is de aandacht op gericht bij straffen en
wat wordt groter bij complimenteren? Complimenten sturen de aandacht heel
gericht op dat wat gewenst is. Dat gedrag wordt dus groter. Het bijbehorende
gedrag en het zelfbeeld van de gecomplimenteerde, en ook van jou als degene die
de complimenten geeft, wordt groter.
En straffen….? Tja, het gestrafte gedrag wordt alleen maar groter. En ik denk dat dit
ook voor iedereen de ervaring is.
Onderzoek wijst ook uit dat het complimenteren met eigenschappen als ‘wat ben jij
knap’ of ‘om dat te kunnen moet je wel heel intelligent zijn’ er ondanks de goede
intentie voor zorgen dat kinderen behoudend en faalangstig worden. Wat zou er
gebeuren als ik door de mand val en met een moeilijkere opdracht blijkt dat ik het
niet kan. Het geeft het idee van een z.g. fixed mindset, een eigenschap die niet kan
veranderen. Complimenteren op basis van inspanning daarentegen ondersteunt
het idee van een groei-mindset. Door je best te doen en je in te spannen krijg je het
voor elkaar. Het wordt duidelijk dat er een relatie is tussen de inspanning en het
resultaat in tegenstelling tot de eigenschap en het resultaat.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
166
Het lijkt heel simpel en toch is complimenten geven een vaardigheid die je bewust
moet oefenen om er goed in te worden. We zijn immers vooral getraind om onze
aandacht te richten op alles wat niet klopt en om daar op te reageren. Het geven
van complimenten heeft echter een fantastisch effect op zowel je eigen
gemoedstoestand als dat van de ontvanger. Hier volgen enkele tips:
- Geef complimenten voor van alles en nog wat dat goed gaat, hoe gewoon
of gebruikelijk het gedrag ook mag lijken.
- Geef complimenten vanuit de herkenning en erkenning van de ander. De
goede relatie is een voorwaarde om met elkaar te kunnen werken. Ben
echt. Je zult niet geloven wat voor een positief effect het heeft, op de
relatie met de ander en met jezelf, als je de ander goed over zichzelf kunt
laten voelen.
- Als iemand zich ongewenst gedraagt geef dan vooral de
buurman/buurvrouw een complimentje voor het gewenste gedrag. Doe het
heel bewust voor degene die zich misdraagt. Kijk daarna deze misdragende
leerling kort aan en ga door met de les.
- Merk groepjes leerlingen op die jouw opdracht direct uitvoeren, laat de
hele klas weten dat deze leerlingen het goed gedaan hebben en
complimenteer ze. Andere groepjes zullen het voorbeeld volgen.
- Bedank een hele groep of klas voor bepaald gedrag dat door een enkeling
juist niet uitgevoerd wordt.
- Als je iemand moet corrigeren laat het dan gevolgd worden door heel veel
complimenten voor diegenen die het juiste gedrag laten zien.
- Als je iemand hebt moeten corrigeren of straffen zorg dan dat je altijd later
weer een complimentje kunt geven voor wat dan ook. De relatie staat echt
voorop.
- Maak je complimentjes heel specifiek. Vertel precies wat iemand goed heeft
gedaan en laat anderen in de omgeving duidelijk horen dat je een
compliment geeft.
- En let er vooral op dat je aangeeft wat je wel wilt zien en dat je daar op
reageert. Immers, omdat we in plaatjes denken is voor ons onderbewuste
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
167
167
het woordje ‘niet’ onhanteerbaar. Denk maar
eens niet aan een roze olifant………Het eerste
wat in je gedachte opkomt is……. juist ja.
- Geef kinderen duidelijke redenen en
mogelijkheden om gecomplimenteerd te kunnen
worden. Succesbeleving doet zoveel goed.
Nogmaals, je kunt een ander alleen maar dat geven wat
je zelf bezit. Wil je een positief zelfbeeld van een kind stimuleren met
complimenten zorg dan dat je goed over jezelf denkt. Geef jezelf regelmatig
complimenten. Neem ze op in je intenties, maak er een doel van, spreek ze uit in je
affirmaties en kom erop terug in de reflectie op je dag. Complimenten zijn de basis
voor een positieve zelfspraak en door herhaling automatiseer je dat. ‘Ik ben goed
zoals ik ben’.
Bouw de complimenten ook in de dagelijkse gang van zaken in de klas in. Leuke
manieren daarvoor zijn:
- Je kunt de dag, naast de intenties, beginnen met complimenten, aan de
hele groep, aan elkaar of iedereen aan zichzelf.
- Sluit elke dag af met complimenten.
- De ster van de dag. Één kind wordt gedurende een hele dag in het zonnetje
gezet. Je kunt daarmee in een kringgesprek beginnen. Zijn of haar naam
komt ook op het bord en iedereen mag in de loop van de dag daar iets
aardigs bij zetten.
- Doe regelmatig, een paar keer per jaar, een complimenten-workshop. Geef
ieder kind een eigen complimentenlijst waar de naam boven staat en laat
deze rondgaan in een groepje van ongeveer 10 kinderen. Ieder kind zet een
compliment op de lijst. Na de rondgang heeft ieder zijn lijst met 10
complimentjes terug (ook van zichzelf natuurlijk). In de volgende workshop
verander je de groepssamenstelling.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
168
11. Ankeren van hulpbronnen
Iedereen wil zich goed voelen! Hoe kun je een goed gevoel ankeren? Ofwel hoe kun
je op elk moment rust, geduld, motivatie, creativiteit, vriendelijkheid, begrip,
zelfvertrouwen of welk ander goede gevoel dan ook ervaren?
Vanuit een prettig gevoel is vrijwel alles mogelijk. Je reageert handig. Op het juiste
moment zeg je de juiste dingen. Het gaat vanzelf en je hebt het idee dat je optimaal
gebruik maakt van je vermogens. Je energievibratie is hoog en afgestemd op wat je
wilt.
Maar soms is het lastig, als je de klas voor de zoveelste keer gevraagd hebt om
aandacht en rust, om niet boos te worden. Op sommige momenten voel je je in
gesprek met ouders helemaal niet zo zeker van jezelf. Het komt wel eens voor dat je
niet zo gemotiveerd bent om aan je werk te beginnen en het maar voor je
uitschuift. Er zijn van die tijden dat je geen enkel geduld hebt met die jongen die
maar blijft zeuren of dat je geen begrip voor het onredelijke gedrag van het meisje
kan opbrengen. En het maakt dat je allesbehalve handig reageert. Wat zou het
prettig zijn als je op dat moment kunt beschikken over die goede gevoelens…..
Dat kan en dat noemen we ‘een goed gevoel ankeren‘ of ‘het ankeren van een
hulpbron’. Het werkt vanuit het principe van de klassieke conditionering zoals we
dat kennen van de honden van Pavlov. De onderzoeker Pavlov ontdekte aan het
begin van de vorige eeuw een opvallend verschijnsel dat zowel bij dieren als bij
mensen werkt. Als een hond, door het toedienen van voedsel, een hongergevoel
krijgt en begint te kwijlen en je luidt telkens tegelijkertijd een bel dan blijkt de bel
op den duur gekoppeld te worden aan het hongergevoel. Wanneer je alleen de bel
luidt zonder het voedsel te geven begint de hond al te kwijlen en dus een
hongergevoel te krijgen. Het blijkt dus dat het brein twee gelijktijdig voorkomende
ervaringen aan elkaar koppelt. Het maakt niet uit of die ervaringen iets logisch met
elkaar te maken hebben.
Reclamemakers maken voortdurend gebruik van dit principe. Ze brengen je in een
goede gemoedstoestand door mooie muziek en fijne beelden van lachende mensen
en een prachtige omgeving en zodra je je lekker voelt……hoppa, tonen ze je hun
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
169
169
product. En wat doet je brein? Het koppelt het lekkere gevoel aan het product. Kom
je het vervolgens in de schappen in de winkel tegen dan geeft dat meteen een goed
gevoel. Logisch? Nee, maar waarom zou je geen product kopen dat je een goed
gevoel oplevert. Iedereen wil zich immers goed voelen?
En precies dit principe van een goed gevoel ankeren kun je gebruiken om voor jezelf
of voor je kinderen op elk moment een goed gevoel te kunnen ervaren. Het is even
een kleine oefening vooraf maar dan heb je de goed gevoel knop altijd tot je
beschikking. Het werkt als volgt:
Een hulpbron ankeren
1. Zorg dat je het goede gevoel dat je wilt ankeren bij jezelf zo sterk mogelijk
oproept. Dit kun je doen door terug te gaan in een herinnering waar je dat gevoel
had en te doen alsof je er weer helemaal aanwezig bent. Door er in gedachten
compleet in te stappen ervaar je het gevoel weer. Zie wat je ziet in de herinnering
alsof je er nu bent, hoor wat je hoort en voel het gevoel dat erbij hoort.
2. Terwijl je dat gevoel zo intens mogelijk ervaart doe je iets unieks en consistents.
Dit noemen we het anker (bedenk dit vooraf aan de oefening). Het kan zijn dat je
tegelijkertijd, terwijl je het goede gevoel ervaart, iets zegt tegen jezelf, of een
bepaalde beweging maakt, of jezelf op een unieke plaats aanraakt, of een bepaalde
specifieke houding aanneemt. Het maakt niet uit wat, als het maar uniek en
herhaalbaar is. Want als je dit – net als de bel – een paar keer herhaalt terwijl je het
gewenste gevoel ervaart, zal je brein het koppelen aan dat gevoel.
3. Roep het gevoel of de hulpbron op wanneer je het nodig hebt. Gebruik het anker!
Je bent bezig geweest met een goed gevoel ankeren En als dat eenmaal gebeurd is
kun je met dit anker telkens dat goede gevoel op elk moment oproepen. En echt
waar, hoeveel weerstand er soms ook tegen gevoeld wordt – ook vaak weer omdat
er allerlei andere negatieve gevoelens aan geankerd zijn – als je ‘tsjakka’ hebt
geankerd aan zelfvertrouwen dan zul je na het roepen van ‘tsjakka’ direct
zelfvertrouwen ervaren.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
170
Maar je kunt dus elk willekeurig anker gebruiken dat bij jou past. Het enige dat je nu
nog hoeft te doen bij een goed gevoel ankeren is het anker daadwerkelijk te
gebruiken als je het nodig hebt.
Je kunt een goed gevoel ook met een hele klas ankeren door bijvoorbeeld bewust
een goed gevoel of prettige sfeer op te roepen of te creëren en vervolgens een
bepaald liedje te laten horen of te zingen. Je kunt dit natuurlijk ook gewoon doen
op het moment dat er gewoon een lekkere sfeer heerst die je eigenlijk vast wil
kunnen houden. Wanneer je dan een anker maakt - ofwel iets tegelijkertijd doet,
laat horen, zegt of laat doen, … - koppel je het anker aan die goede sfeer. Elke keer
als het liedje gedraaid of gezongen wordt is de sfeer er ook weer. Zo kun je de
klassieke muziek gebruiken als anker voor rustig werken.
Een specifiek voorbeeld voor het ankeren van dankbaarheid, een super-hulpbron,
volgt hierna.
12. Dankbaarheid
Dankbaarheid is één van de belangrijkste hulpbronnen als het gaat om het
realiseren van je verlangens. Dankbaarheid kent net als liefde een zeer hoge
energievibratie waardoor je heel dicht bij jezelf bent en de energie van Wel-zijn
eenvoudig naar je toe kunt stromen waardoor je verlangens zich manifesteren in
jouw wereld. Daarom ligt dankbaarheid aan de basis van geluk en rijdom. Wanneer
je al bij voorbaat dankbaar bent voor alles wat je krijgt zul je alles krijgen wat je
wenst. Het is een wetmatigheid. Je brengt je energievibratie immers op hetzelfde
niveau als je wensen. Je stemt daarmee af op de golflengte van je verlangen.
Het voelt ook logisch dat wanneer je iemand iets geeft die er heel dankbaar voor is
je het plezierig vindt om een volgende keer weer iets te geven. Maar als de ander
alleen maar ontevreden is of ondankbaar zul je niet geneigd zijn om weer iets te
schenken. Voor het Universum geldt hetzelfde.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
171
171
Dankbaarheid is eenvoudig op te roepen en vervolgens op een leuke en simpele
manier te ankeren zodat deze hulpbron, dit fijne gevoel en deze hoge vibratie op elk
moment beschikbaar is.
Oefening voor het ankeren van dankbaarheid of de dankbaarheids-workshop
Kondig de dankbaarheids workshop aan als iets heel bijzonders. Start met een
bijpassend verhaal over dankbaarheid. Laat zien hoe belangrijk een houding van
dankbaarheid is. Geef vervolgens elk kind een vel papier waarop ze een lijst kunnen
invullen met alles waarvoor ze dankbaar zijn. Met hun eigen naam erboven is dit
hun persoonlijke dankbaarheidslijst. Geef de aanwijzing om ook echt te voelen hoe
dankbaar je bent.
Wanneer de lijsten klaar zijn geef je ieder kind een steentje. Dit kan een
edelsteentje zijn (1 tot 2 cm groot, te koop bij elke edelstenenwinkel;
trommelstenen mix) of een witte steen van het tuincentrum, die je kunt schilderen
of kleuren met speciale stift. Je kunt kinderen ook hun eigen steen laten zoeken.
Elke hanteerbare kiezelsteen volstaat.
De steen dient vervolgens opgeladen te worden tot een dankbaarheids- of
gelukssteen. In principe maak je hier gebruik van het ankeren door twee gelijktijdige
gebeurtenissen te koppelen. Dit is het oplaadproces. Maak er iets magisch van. Dit
is de instructie:
Hou de steen in je hand en lees voor jezelf je dankbaarheidslijstje op. Voel ook echt
die dankbaarheid. Waar zit het in je lichaam? Geef het een kleur en maak het
groter. Verspreid het over je hele lichaam. Laat dit gevoel vervolgens in de steen
stromen. Doe maar net alsof het een witte stroom licht is die naar de steen toe
stroomt en er in opgenomen wordt. Laadt de steen op met jouw dankbaarheid.
Als hij helemaal opgeladen is leg je hem even weg en denk je aan iets heel anders,
bijvoorbeeld je telefoonnummer achterstevoren. Test daarna je steen door hem op
te pakken. Wat voel je? Voel je de dankbaarheid weer dan heb je een prachtig
bruikbaar anker. Is het niet echt sterk aanwezig dan doe je de oefening nog een
paar keer om de koppeling te versterken. Herhaling is de basis voor een vaardigheid
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
172
en een stevig anker.
13. Samenwerking/tutoring/maatjes
Hulpbronnen komen van binnenuit. Je hebt alles tot je beschikking wat je nodig
hebt om te slagen. Maar om je te helpen die hulpbronnen in jezelf beschikbaar te
maken kun je prima gebruik maken van iemand die daar een goed voorbeeld van is.
Met een maatje of tutor heb je een model om af te kijken hoe hij of zij iets doet wat
jij nog niet beheerst.
Ook voor volwassenen geldt overigens dat een goede mentor of coach het
leerproces enorm versnelt en verbetert. Enerzijds omdat de coach zich verdiept
heeft in de werkzame processen en anderzijds om hij door een andere invalshoek je
uit je vaste denkpatronen kan halen.
Het voordeel van tutor-schap bij leerlingen is dat zowel degene die tutor is als
degene die gecoacht wordt sneller en beter leert. De effectiviteit van leren wordt
voor een groot deel bepaald door de methode die je gebruikt. Wat er blijft hangen
van de aangeboden informatie kun je in het volgende model zien:
horen 5%
lezen 10%
audiovisueel 20%
demonstratie 30%
discussie 50%
praktijkoefening 75%
uitleg aan anderen 80%
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
173
173
Op het moment dat je iets aan anderen moet uitleggen zul je het echt zelf moeten
begrijpen. Dat is dan ook het moment waarop je echt de essentie van de informatie
begint te vatten. Als je kinderen laat uitleggen aan elkaar zal degene die uitlegt de
stof dan ook veel beter leren beheersen. Daarbij komt dat kinderen ook
verantwoordelijkheidsgevoel aankweken en zich groot en zelfverzekerd voelen als
ze een tutorrol mogen innemen.
Maar ook voor degene die de uitleg ontvangt zijn er vele voordelen. Omdat de
kinderen qua ontwikkeling veel dichter bij elkaar staan zal de uitleg ook veel meer
aansluiten bij degene aan wie uitgelegd wordt. Vaak begrijpen kinderen van elkaar
veel beter waar de struikelpunten liggen. Zo had ik vroeger een briljante scheikunde
leraar die de stof zo goed beheerste dat hij maar niet kon begrijpen waar het
probleem bij ons zat. Gelukkig hadden we een aantal slimme leerlingen in de klas
die het, ondanks zijn gebrek aan zinvolle uitleg, aan ons konden leren.
Tutoring en maatjes kun je voor allerlei leerstof gebruiken. Je kunt kinderen uit een
zelfde klas inzetten maar ook oudere leerlingen bij jongere zetten zoals bijvoorbeeld
bij samen leren lezen en schrijven. Je kunt een tutor of leider bij een
samenwerkingsproject kiezen. Maatjeswerk gaat prima voor leerlingen die wat
meer moeite hebben met bepaalde stof. Zoek overigens naar mogelijkheden
waarop deze laatste leerlingen ook hun talenten kunnen inzetten bij andere
onderwerpen. Help ze deskundige te worden en een expertise op te bouwen van
zaken waar hun interesse ligt.
Als we als leerkracht dit opbouwen en kinderen vertrouwd maken met de tutorrol
zul je merken dat je meer ruimte krijgt om ook met grotere groepen je
begeleidingswerk goed te doen. Je hebt een hele klas vol met assistenten gekweekt.
En het bevordert ook de sfeer onderling nog eens.
Een waarschuwing: hou goed in de gaten waar de grenzen liggen van het
verantwoordelijkheidsgevoel van de leerlingen. Kinderen willen ook graag hun eigen
ding doen en niet altijd anderen helpen. Het is niet vrijblijvend maar onder dwang
werkt vrijwel niets optimaal.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
174
14. Gevoels-omdraai-techniek
Wanneer je je niet lekker voelt weet je inmiddels dat je emotionele
signaleringssysteem je vertelt om de focus van je gedachten aan te passen. Maar
ook vanuit het gevoel zelf kun je aan de slag. Op een heel speciale manier voeg je
hulpbronnen toe zodat je ook betere gedachten krijgt. Dat doen we door de
eigenschappen van het gevoel aan te passen. Dit is de gevoelsomdraai-techniek:
- Geef aan waar het vervelende gevoel zich bevindt in je lichaam, hoe het zich
beweegt, of het erger wordt als je die beweging sterker maakt, of minder
als je het gevoel langzamer in jezelf laat bewegen
- Haal het gevoel weg uit je lijf en projecteer het op een wit scherm buiten
jezelf
- Als de kleur niet prettig is vervang die dan voor een fijne kleur
- Laat het gevoel tegenovergesteld bewegen als voorheen
- Breng het gevoel weer terug in jezelf op de plaats waar het eerst zat.
- Test of je het vervelende gevoel nog kunt oproepen.
En hoe wonderbaarlijk ook, ik heb nog niet meegemaakt dat iemand dat kon.
15. Spiegelkaartjes
De spiegelkaartjes heb ik al eerder genoemd bij het
luisteren naar onze verlangens in stap 1. Ze zijn een
prachtig instrument om hulpbronnen aan te boren en
de aandacht te richten op positieve eigenschappen, die
iedereen heeft. Hier volgen een aantal voorbeelden
van mogelijkheden om met de kaartjes te werken.
Het trekken van een kaartje richt de aandacht op het
positieve in je. Voel hoe het is om de uitspraak op het
kaartje te zijn.
- Trek een kaartje en vertel hoe de uitspraak klopt met
wie jij bent.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
175
175
- Trek een kaartje en zoek vandaag alle bewijzen voor
wat er op het kaartje staat. Maak een verslagje over wat
je ontdekt hebt.
- Trek een kaartje en schrijf een (waar gebeurd of
bedacht) verhaal over jezelf met die eigenschap.
- Trek een kaartje als je je even niet zo lekker voelt en
een oppepper kunt gebruiken.
- Trek een kaartje en besluit
om de uitspraak te zijn.
Het is belangrijk om te
erkennen dat wat er staat altijd waar is. Je kunt niet
door de mand vallen want er zijn altijd aanwijzingen
die bewijzen dat je het bent.
De spiegelkaartjes zijn te verkrijgen via de website van
Happy Life Centre. Ook staan op de website
http://happylifecentre.luondo.nl nog meer
mogelijkheden om er mee te werken.
16. Modelleren
Model-leren is de basis van het aanleren van vaardigheden. We kijken naar iemand
die expert is en nemen zijn gedrag en denkwijze over zodanig dat we de vaardigheid
ook kunnen.
Als de kok na veel experimenteren, bloed, zweet en tranen, eenmaal een perfect
recept heeft ontwikkeld is het voor een ander niet zo heel moeilijk meer om dit over
te nemen. Hetzelfde geldt voor een vaardigheid, wat eigenlijk een patroon van
denkstappen is, net als een recept.
Modelleren doen we van jongs af aan. Je wilt ook een bepaalde vaardigheid kunnen
en je stapt als het ware in de schoenen van de ander, die dat al kan, om tot
gelijksoortige resultaten te komen. Hoe doet hij dat? Waar let hij dan op? Wat komt
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
176
er eerst en wat daarna? Wat is het belangrijkste? Wat zeg hij dan tegen zichzelf? Op
die wijze leren we de strategie of het recept van de vaardigheid.
Je kunt deze geoorloofde manier van ‘afkijken’ fantastisch gebruiken bij ‘tutoring’.
Wanneer kinderen elkaar helpen bij bijvoorbeeld rekenen kun je de opdracht geven
om elkaars strategie om een som uit te rekenen te achterhalen. Hier komen vaak
zeer verrassende resultaten uit die veel inzicht geven in slimme (en minder slimme)
reken-methoden.
17. Juiste hoe en wat vragen stellen
De manier waarop we tegen onszelf praten bepaalt in grote mate hoe effectief we
handelen. Je kunt je voorstellen dat een leerkracht of coach die zijn pupillen
voortdurend afbekt minder enthousiaste en gemotiveerde kinderen krijgt dan
degene die vol lof en waardering, enthousiasme en stimulans is. Hetzelfde geldt
voor onze eigen zelf-coaching.
Daarbij komt dat elke vraag die we onszelf stellen - en dat zijn er heel veel, de hele
dag door - altijd beantwoord wordt, zonder uitzondering. ‘Vraag en het wordt
gegeven’ is een wetmatigheid. Echter, onhandige vragen leveren onhandige
antwoorden op. Op de zinloze vraag ‘waarom moet mij dit altijd overkomen?’ krijg
je, van je onderbewuste intelligentie die al zijn databases doorzoekt en alle
herinneringen en bedenksels bij elkaar zet, steevast een antwoord als ‘omdat je een
ongelooflijke onhandige sul bent’. En het antwoord kan onderbouwd worden met
allerlei voorvallen uit je leven. Je koopt er alleen niet zoveel voor.
Wanneer je effectieve vragen stelt krijg je zinvolle antwoorden. Stel vragen over
hoe je iets wilt gaan aanpakken, wat de beste manier is om ergens te komen, hoe je
kunt genieten van de weg ernaar toe.
Stel vragen die je aandacht richten op wat je wilt, die antwoorden vragen over te
gebruiken hulpbronnen, die voor een goed gevoel en nieuwe mogelijkheden zorgen.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
177
177
Hier zijn wat mogelijkheden voor echte power-vragen die je dagelijks aan het begin
van de dag kunt stellen en die je aandacht richten op een goed gevoel en een hoge
vibratie geven:
- Over welke dingen in mijn leven voel ik me nu gelukkig? En wat is het
precies aan die dingen dat me gelukkig maakt? Wat voor gevoel geeft het
me?
- Over welke aspecten van mijn leven ben ik op dit moment enthousiast? En
wat maakt het precies aan die dingen dat me zo enthousiast maakt? Wat
voor gevoel geeft het me?
- Waarop ben ik op dit moment in mijn leven trots? Wat is het precies dat me
trots maakt? Wat voor gevoel geeft het me?
- Waarvoor ben ik op dit moment in mijn leven dankbaar? Wat is het precies
dat me dankbaar maakt? Wat voor gevoel geeft het me?
- Waar beleef ik op dit moment in mijn leven het meeste plezier aan? Wat is
het precies wat dat plezier creëert? Wat voor gevoel geeft het me?
- Waar voel ik me op dit moment in mijn leven betrokken bij? Wat
veroorzaakt precies die betrokkenheid? Wat voor gevoel geeft het me?
- Waar houd ik van? Wie houdt er van mij? Wat voor gevoel geeft het me?
Kies er een aantal en beantwoord ze. En merk wat het doet. Je kunt hier met de klas
mee beginnen en op een gegeven moment kinderen zelf power-vragen laten
bedenken.
Aan het eind van de dag zijn de volgende vragen erg geschikt om terug te komen op
de dag en de herinnering een positief karakter te geven.
- Wat heb ik vandaag gegeven? Op wat voor manieren ben ik vandaag een
gever geweest?
- Wat heb ik vandaag geleerd?
- Wat heeft deze dag bijgedragen aan de kwaliteit van mijn leven?
- Hoe kan ik de dag gebruiken als investering in mijn toekomst?
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
178
Tenslotte heb ik nog een aantal fantastische probleemoplossende vragen die, door
de aandacht te verleggen van het probleem naar de oplossing, tot nieuwe creatieve
mogelijkheden leiden.
- Wat is er goed aan dit probleem?
- Wat is er nog niet perfect?
- Wat ben ik bereid te doen om het zo te maken als ik het hebben wil?
- Wat wil ik niet meer doen om te zorgen dat het wordt zoals ik het hebben
wil?
- Hoe kan ik lol beleven aan het hele gebeuren, terwijl ik doe wat er gedaan
moet worden om te zorgen dat het wordt zoals ik het hebben wil?
18. Verhalen/metaforen
Metaforen zijn uitdrukkingen die een bepaalde betekenis weergeven door twee of
meer woorden met ongelijke betekenissen te verenigen tot één betekenis. Als
iemand zo sterk als een beer is kun je je voorstellen hoe krachtig zo’n iemand is. Als
je je als een vis in het water voelt dan begrijp je de betekenis van je echt lekker
voelen. Het is een vorm van beeldspraak.
Metaforen geven inzicht en kunnen een bepaalde manier van denken doorbreken.
Metaforen kun je ook als verhalen gebruiken, verhalen met een achterliggende
boodschap. Het mooie van deze verhalen is dat ze iets duidelijk kunnen maken dat
met gewone woorden en uitleg niet echt binnenkomt. De metafoor wordt bewust
gehoord maar heeft vooral onderbewust zijn uitwerking.
Parabels en sprookjes zijn eigenlijk altijd metaforen waarin een moraal verborgen is
en een wijze les. Ook veel moderne kinderverhalen hebben deze eigen eigenschap.
Verzamel veel verhalen en vertel ze regelmatig. Kinderen van elke leeftijd smullen
ervan.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
179
179
Maar je kunt ook je eigen verhalen maken (of opzoeken) naar aanleiding van
gebeurtenissen in de klas, veranderingen die je zou willen doorvoeren of problemen
die je wilt oplossen.
Ook kun je voor een hardnekkig probleem nieuwe creatieve oplossingen vinden via
een metafoor. Dit kun je ook met de hele klas doen. Dit zijn de stappen.
- Formuleer de probleemstelling
- Herformuleer de probleemstelling naar een metafoor (of nieuwe context)
- Bedenk oplossingen binnen de nieuwe context van de metafoor
- Vertaal de oplossingen naar het oorspronkelijke probleem
Een voorbeeld dat ik gebruikte met mijn kinderen was de sociale spaarrekening
waar je een positief saldo kunt opbouwen door elkaar te helpen en aardig te zijn of
in het rood kan komen te staan door onvriendelijkheid.
19. Tijdlijnen
Tijdlijnen zijn constructies van ons brein waardoor we weten of iets eerder of later
is gebeurd. Tijd is in die zin een locatie in de imaginaire ruimte. In onze gedachten
zetten we bijvoorbeeld iets in het verleden achter ons en iets in een verder verleden
verder achter ons. Voor de toekomst kan dan gelden dat het voor ons staat. Maar
het kan ook zijn dat het verleden links wordt geplaatst en de toekomst rechts. Of
met een bocht, naar boven of beneden.
Zo heeft iedereen zijn eigen persoonlijke tijdlijn die je kunt nagaan door bepaalde
(regelmatige) gebeurtenissen uit te vragen: Denk eens aan dat je je tanden aan het
poetsen was gisteren. Waar zie je of voel je dat dan in je herinnering? En
tandenpoetsen vorige week? En als je nu denkt aan dat je morgen je tanden poetst
waar is dat dan?
Soms kan het helpen om een tijdlijn een beetje aan te passen. Wanneer iemand zijn
tijdlijn in zijn bewustzijn zo heeft georganiseerd dat het verleden volledig achter
zich ligt (letterlijk) dan kan het zijn dat het zicht daarop ontbreekt en dat er
nauwelijks geleerd wordt van fouten of goede resultaten.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
180
Sommige mensen die problemen hebben met plannen, op tijd komen enz. hebben
vaak hun toekomst gedeelte niet helder in het zicht.
De persoonlijke tijdlijn kan aangepast worden maar het is handig om daar meer
kennis over te hebben bijvoorbeeld met NLP.
Er van uitgaande dat de persoonlijke tijdlijn is zoals hij is kun je deze wel uitstekend
gebruiken bij het plannen, organiseren en doelen stellen door uit te voeren
activiteiten in de uitgevoerde toestand in gedachten op je tijdlijn te plaatsen.
Ook kun je de tijdlijn gebruiken om met behulp van de tijdmachine (zie ook het
volgende hoofdstuk) hulpbronnen over te brengen op de levenslijn. Dit kan heel
goed op momenten dat er wat problemen heersen in de klas en de klas wel wat
extra hulpbronnen kan gebruiken. Ook voor individuele leerlingen kan dit
uitstekend werken. De tijdmachine zorgt voor een speelse fantasievolle manier van
werken. Dit werkt als volgt:
- Stel de klas voor om mee te reizen in de tijdmachine naar een periode die
vooraf ging aan de problemen die nu spelen.
- Als je daar aangekomen bent, en dat kan voor iedereen een andere plek zijn,
zie je jezelf als jongere jij in een situatie met alle mensen die daar bij horen.
En alles is oké.
- Wat had je nu, in deze vroegere tijd, moeten weten of geloven, denken of
voelen om in de toekomst veel beter met de problemen om te gaan of de
problemen zelfs helemaal te voorkomen? Welke tips zou je je jongere zelf nu
geven?
- Als je deze hulpbronnen weet kun je ze aan jezelf geven. Maak er prachtig
gekleurd poeder van, laadt ze in, in een vrachtvliegtuig en vlieg ermee boven
je eigen levenslijn. Strooi alle hulpbronnen in grote hoeveelheden uit boven
je eigen levenslijn. Alle zelfvertrouwen, moed, begrip, vriendelijkheid, liefde,
geduld en wat je nog meer hebt komen als een gekleurde deklaag op je
levenslijn te liggen.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
181
181
- Land nu met je vliegtuig vlak voor de periode waar de hulpbronnen
uitgestrooid werden. En stap uit.
- Stap nu over je levenslijn met al die gekleurde hulpbronnen en beleef wat je
nu in deze tijden beleeft met de hulpbronnen. Zie maar wat er allemaal
veranderd is en hoe dit uiteindelijk leidt tot een heerlijke tijd.
20. De Geluksvergelijker
De ultieme succesformule luidt:
1. Weet exact wat je wilt bereiken
2. Besluit er werkelijk voor te gaan en in actie te komen
3. Kijk wat je krijgt van je inspanningen
4. Als je niet dichter bij je doel komt doe dan iets anders
Uit stap 3 blijkt dat het heel erg handig is om regelmatig te kijken hoe het gaat met
het bereiken van je doelen. Reflectie en evaluatie zijn belangrijke gereedschappen
bij het op de juiste koers blijven. Het bijhouden van een dagboek of geluksdagboek
kan enorm helpen. In Hoofdstuk 4 kom ik terug op het persoonlijke dromenboek.
Een andere manier is om op vaste momenten in de dag na te gaan hoe je je voelt.
Dit geeft je meer aandacht voor het emotionele signaleringssysteem, voor het
bewuster gewaar worden van je emoties en wat ze je te vertellen hebben. Ook kun
je in de loop van de tijd zien hoe jouw gelukslijn verloopt en conclusies trekken en
patronen ontdekken over de redenen van het al of niet gelukkig voelen.
Je kunt eenvoudig beginnen met elke dag een smiley aan te kruisen die een
weergave maakt van hoe jij je deze dag voelde en er kort onder te zetten wat de
omstandigheden of redenen waren waarom je je zo voelde.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
182
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
In een boek van Esther en Jerry Hicks staat een rijtje van emoties die lopen van een
lage frequentie (depressieve gevoelens) tot een hoge frequentie (vreugdevolle
gevoelens). Om je verlangens waar te maken is het handig om op een hoge
frequentie te zitten, naast het feit dat het gewoon heel plezierig voelt. En dat is
uiteindelijk wat we allemaal willen. Door je op elk moment af te vragen hoe je je
beter kunt voelen, door je aandacht te richten op wat je wilt, kun je steeds verder
stijgen in het rijtje met emoties. Dit rijtje kun je gebruiken bij het bewust verhogen
Vandaag [datum] voelde ik me [0 – 10]
Gevoelsomschrijving: [Van depressief tot vreugdevol]
Omstandigheden: [Waar was ik? Met wie? Wat deed ik? Waar was mijn aandacht
op gericht?]
Tip aan mezelf om me (nog) beter te voelen:
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
183
183
van je frequentie en het invullen van de ‘gevoelsomschrijving’ in de
Geluksvergelijker.
1. Vreugde/Kennis/Kracht/Vrijheid/Liefde/Waardering
2. Hartstocht
3. Enthousiasme/Gretigheid/Geluk
4. Positieve Verwachting/Geloof
5. Optimisme
6. Hoop
7. Tevredenheid
8. Verveling
9. Pessimisme
10. Frustratie/Irritatie/Ongeduld
11. ‘Overweldigdheid’
12. Teleurstelling
13. Twijfel
14. Zorgen
15. Afkeuring
16. Ontmoediging
17. Boosheid
18. Wraak
19. Haat/Woede
20. Jaloezie
21. Onveiligheid/Schuld/Minderwaardigheid
22. Angst/Verdriet/Neerslachtigheid/Wanhoop/ Krachteloosheid
Waar het om gaat is dat je bewust streeft naar een beter gevoel.
21. Spellingstrategie
Kinderen die moeite hebben met spelling worden al snel als dyslectisch betiteld.
Mensen die goed kunnen spellen gebruiken een strategie die vrij eenvoudig te leren
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
184
is en die veel spellingsproblemen doen oplossen als sneeuw voor de zon. Dit is de
spellingsstrategie in stappen:
1. Plaats de correcte spelling van het woord voor je zodat je het gemakkelijk kunt
zien.
2. Sluit je ogen en denk aan iets dat vertrouwd, bekend en ontspannen voelt. Als het
gevoel sterk is open dan je ogen en kijk naar de juiste spelling. (Hierdoor koppel je
een goed vertrouwd gevoel aan de juiste spelling en kan het gevoel je de volgende
keer vertellen of je de juiste spelling hebt.)
3. Beweeg je ogen naar boven en naar links en zie de juiste spelling in gedachten.
(Op het plafond dus. Als je hier moeite mee hebt gebruik dan de handige tips
hieronder.)
4. kijk naar boven, naar je mentale plaatje en schrijf de letters op die je ziet. Ga na
of wat je opgeschreven hebt correct is. Dit doe je dus aan de hand van het
vertrouwde gevoel. Als het niet klopt ga dan terug naar stap 1.
5. Kijk naar je mentale plaatje en spel het woord achterwaarts (schrijf de letters op
van rechts naar links). Klopt de spelling? Zo niet, ga dan naar stap 3 terug.
In het kort:
1. denk aan iets positiefs en gemakkelijk te herinneren en anker dat gevoel aan de
correcte spelling door simpelweg met dat gevoel te kijken naar de correcte spelling;
2. kijk naar boven en naar links en visualiseer de correcte spelling in gedachten; en
3. kijk naar boven en links en spel het woord achterwaarts.
Handige Tips
A. Zie het woord in je favoriete kleur.
B. Haal onduidelijk letters naar voren door ze anders dan de ander te maken:
groter, helderder, compacter, andere kleur, enz.
C. Maak groepjes van drie letters en bouw je plaatje op in drie letters per keer.
D. Zet de letters op een bekende achtergrond. Neem een bekend object in
gedachten of een filmscène en zet de letters die je wilt herinneren er bovenop.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
185
185
E. Als het een lang woord is maak de letters klein genoeg om het woord
gemakkelijk in zijn geheel te zien.
F. Schrijf de letters in de lucht met je vinger en zie in gedachten de letter die je
schrijft.
Met lange woorden is het voor sommigen moeilijk om het hele woord in het begin
gemakkelijk in één keer te visualiseren (vooral mensen voor wie het proces van
visualiseren nieuw is). Wat vaak gebeurt is dat sommige letters duidelijk zijn maar
de rest is niet in zicht of mistig. In zulke gevallen is het nodig iets te doen om de
letters er uit te laten springen. In dit geval zijn twee extra stappen nodig:
a. breek het woord op in groepen letters (groepen van drie); en
b. verander sommige submodaliteiten van de letters die lastig te visualiseren zijn op
dusdanige wijze dat ze eruit springen. Bijvoorbeeld, de letters kunnen helderder
zijn, in een favoriete kleur, op een bekende achtergrond, groter, enz.
Een andere hulpzame stap om in het te herinneren plaatje met onduidelijk letters te
ankeren is een overlap met het kinestetische systeem door letters in de lucht te
schrijven. Hoe meer zintuigen ingezet worden hoe krachtiger geleerd en herinnerd
wordt.
Overigens heb ik met mijn dochter Nikki de spellingsstrategie toegepast op
het leren van de tafels. Ze was toen een jaar of acht. De resultaten zijn wel
erg leuk:
De tafel van 9 is lastig en Nikki vergeet het steeds of moet het steeds weer
uitrekenen of het rijtje opdreunen tot ze bij de bedoelde som is (zeer trage
auditieve methode die nog steeds op scholen gebruikt wordt). Per twee
regels hebben we de tafel van 9 (dat op een groen lievelingskleur blaadje
stond) links boven in het hoofd gezet en gekoppeld aan een prettig en
ontspannen gevoel. Eerst waren, met het toevoegen van de volgende twee
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
186
regels, de andere eerste regels weer verdwenen maar dat loste ze op door
het blad in het hoofd wat uit te rekken zodat er genoeg
ruimte was. Er was wel telkens even sprake van ‘het lukt niet’ en ‘ik wil niet
verder’ maar toen de probleempjes simpel opgelost bleken werd het erg
leuk. Later bleek nog even dat ze alleen de uitkomsten onder elkaar had
gezet zonder de vermenigvuldiging ervoor maar dat was ook snel verholpen
door het blad in gedachten verder uit te rekken en de sommen voor de
uitkomsten te zetten. Toen zat het plaatje in haar hoofd en kon ze het zo
oplezen. Nog even liep er een keer een uitkomst door een andere regel maar
door onder de regels een duidelijke dikke streep te zetten was het duidelijk
bij welke som welke uitkomst hoorde.
Bij elkaar een kwartier werk. De volgende morgen riep ze verheugd: ‘ik heb
het plaatje nog steeds in mijn hoofd. Telkens als ik een som vroeg keek ze
links naar boven en noemde ze de juiste uitkomst op. We hebben
afgesproken nu elke avond een tafel als plaatje in haar hoofd te zetten zodat
ze met de toetsen alleen maar hoeft ‘af te kijken’ en voor te lezen van het
plaatje. ‘Ik vind de tafels nu wel leuk’, is haar reactie. Mijn zoon Bas wil dat
ook. Maar Bas heeft het plaatje al helemaal goed op een rijtje, met de
gebruikelijke methode ingeprent.
Ik merk dat het plaatje bij mij nu ook veel zichtbaarder is geworden
overigens. Leuk hé? Volgens mij kan een groot percentage van kinderen die
problemen met rekenen hebben of die nu dyslectisch wordt genoemd hier al
uitstekende resultaten mee halen.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
187
187
6. Futurepace, stap met de hulpbronnen in de vervulde wens
‘Alles is energie en dat is alles wat er is. Breng je eigen energie-vibratie in
overeenstemming met die van je gewenste werkelijkheid en je kunt het niet
tegenhouden om die werkelijkheid te krijgen. Het kan niet anders.
Onthoud, dit is geen filosofie. Dit is natuurkunde’.
Albert Einstein.
Ik start nog maar eens met het citaat van Einstein wat ik al eerder heb genoemd.
Het is de essentie van het hele model en zeker van deze stap.
De future pace lijkt heel veel op het doelen stellen in stap 2 van het stappenmodel.
Daar formuleer je immers ook de gewenste situatie en stap je er helemaal in om
alles te beschrijven wat je daar ziet, hoort en voelt. De future pace als stap 6 in het
model is echter meer dan een welgesteld doel. In de voorgaande stappen hebben
we immers hulpbronnen toegevoegd als die waarden, gevoelens, vibraties of
frequenties die nodig zijn om volledig te kunnen afstemmen op wat je wilt. In de
future pace wil je niet alleen de gewenste situatie bereiken, je bent de gewenste
situatie. Je bent met je hulpbronnen volledig afgestemd op wie je werkelijk bent en
de energie kan vrijelijk stromen. Als je deze stap doet, en je bent helemaal in de
toekomst aanwezig, voelt dat ook uitermate goed. Op dat moment zijn alle
belemmeringen weggevallen en overtuigingen zijn in overeenstemming met wat je
wilt, of eigenlijk dus bent. Ik merk telkens als ik deze oefeningen doe dat ik met een
brede grijns zit te genieten van wat ik zie, hoor en voel. Hier zijn enkele
mogelijkheden voor jezelf en je kinderen. Doe ze regelmatig zodat je afgestemd
blijft op wat je echt wilt en wie je werkelijk bent.
1. Future pace
2. De nu veroorzakende toekomst
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
188
3. Future’s history
4. Tijdmachine
5. Toneelstukjes/verhalen
6. Alle soorten tekeningen die voor een fantastisch gevoel zorgen
1. Future pace
Stap in de toekomst en kijk rond. Wat zie je dan? Wat hoor je dan? Wat voel je dan?
Wat ruik je dan en wat proef je dan? Het is zinvol om een heel specifiek moment uit
te kiezen, een datum en een tijd. Als je een doel hebt gesteld om bijvoorbeeld
gezellig met iemand om te gaan stel je je voor wanneer je deze persoon voor het
eerst weer ziet. Kijk vervolgens, nu je alle nodige hulpbronnen tot je beschikking
hebt, en nu je ook alle hulpbronnen die de ander nodig heeft gegeven hebt, hoe het
gaat op dit moment in de toekomst. Spreek in de tegenwoordige tijd en kijk door je
eigen ogen alsof je er helemaal bent. Doe geen moeite om dingen te verzinnen
maar laat het gewoon opdoemen uit je onderbewuste. Komt het overeen met zoals
je het wilt of zijn er meer hulpbronnen nodig? Voeg ze toe en kijk weer wat er
gebeurt.
Dit is de essentie van een future pace en je kunt deze op verschillende manieren
met jezelf en met de klas doen. Hieronder volgen die werkwijzen.
2. De nu veroorzakende toekomst
Hoe je de toekomst ziet beïnvloedt niet alleen maar je toekomstige situatie. Het
heeft ook een directe invloed op hoe je je nu voelt. Je toekomst beïnvloedt jou
altijd. Het mooie is dat je die toekomst dus nu kunt kiezen en zo jouw huidige
toestand direct kunt veranderen. Uiteindelijk is het nu-moment het punt van
waaruit je alles laat gebeuren. Het is jouw krachtpunt. Je kunt wel over het verleden
of over de toekomst denken maar dat doe je altijd ‘nu’.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
189
189
We gaan er vaak vanuit dat het verleden je op dit moment bepaalt. Maar het is veel
meer de voorgestelde of geanticipeerde toekomst die dat doet. Ga maar na, je voelt
je op dit moment waarschijnlijk compleet anders wanneer je de deur van je huis
achter je dichtdoet om op vakantie te gaan dan wanneer je datzelfde doet om naar
een begrafenis te gaan. De huidige situatie is dezelfde maar wat in het verschiet ligt
verschilt nogal.
Stel je voor dat je zou weten dat niets kon mislukken en dat jouw toekomst gevuld
was met dromen die uitgekomen zijn en al je wensen zouden onvermijdelijk
gerealiseerd worden, hoe zou je je dan op dit moment voelen. Uitstekend! Je zou
het gevoel hebben dat hoort bij die toekomst. En dat is tevens de sleutel om die
toekomst op dit moment te realiseren. Al die fantastische gevoelens die door die
ideale toekomst veroorzaakt worden stemmen je af op de golflengte van die
toekomst, brengen je in de juiste vibratie, waardoor deze gemanifesteerd wordt.
Omdat die ideale toekomst al bestaat hoef je deze niet te verzinnen maar stap je er
gewoon in en ervaar je het zoals het daar is. Verander je energie en je verandert
jouw werkelijkheid.
De oefening:
1. Ga rustig zitten, ontspan en maak je hoofd leeg.
2. Stap, met de intentie om je ideale toekomst te leren kennen, in gedachten, in die
toekomst.
3. Doe alsof je op een bepaald toekomstig moment in de tijd aanwezig bent en kijk
om je heen. Wat zie je, hoor je, voel je, ruik je en proef je nu je hier bent?
4. Maak wat je ziet in gedachten groter, helderder, intenser zodanig dat het nog
prettiger voelt.
5. Beschrijf wie je nu bent, wat je doet, welke besluiten je neemt.
6. Schrijf je bevindingen op terwijl je nog altijd in de toekomst bent.
7. Als je klaar bent kom dan terug in deze tijd en verheug je op wat komen gaat.
Doe dit regelmatig en geniet en je zult de gevolgen niet kunnen geloven, totdat je
begrijpt dat het zo werkt.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
190
3. Future’s history
Deze oefening gaat nog een beetje verder. Ik doe deze techiek regelmatig met
teams binnen scholen of organisaties bij visievorming en met name ook de
implementatie ervan. Het is een zeer krachtige oefening in het verlengde van de
voorgaande, mits hij zorgvuldig in de juiste tijden uitgevoerd wordt. Dat is echt
essentieel. Als je in de toekomst bent dan ben je ook echt in de toekomst en dan
stel je je voor hoe het ‘nu’ in de toekomst is.
Met je klas kun je deze opdracht uitstekend uitvoeren aan het begin van het jaar of
juist op momenten dat het niet zo lekker loopt, de aandacht op de verkeerde
onderwerpen en waarden gericht is en je weer terug wilt naar wat iedereen echt
wil.
De oefening met de groep/klas:
- Inventariseer ieders wensen voor een fantastische klas en een heerlijk
schooljaar. Maak een woordspin op het bord. Begin met iedereen te vragen
zijn ideale klas op te schrijven. Gebruik de volgende onderverdeling:
1. Wat we belangrijk vinden (waarden)
2. Wat we doen in de klas
3. Hoe we met elkaar omgaan
4. Hoe de klas eruit ziet
5. Alles wat verder belangrijk is
- Laat elk kind (elke deelnemer) de hoofdpunten opnoemen en zet deze in
een mindmap (of woordspin) op het bord
Kijk gezamenlijk naar het gewenste toekomstplaatje. Als het klopt ga je
door en anders pas je het aan.
(Je kunt dit ook doen in groepjes van 4 tot 6 kinderen. Laat de groepen
presenteren wat ze gevonden hebben. Geef elke groep een flip-over vel om
op te schrijven voor de presentatie)
- Bepaal met zijn allen een datum wanneer dit werkelijkheid is.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
191
191
- Stap nu in gedachten in deze datum (dit kun je doen met de tijdmachine) en
ben helemaal aanwezig in deze toekomstige tijd. Praat vervolgens alleen
nog maar in de tegenwoordige tijd over hoe het nu is (in de toekomst). Leef
je helemaal in.
- Kijk rond en zie, hoor en voel wat er is. Vul de mindmap op het bord aan.
Klopt alles? Zo niet, pas het aan. Luister naar hoe het voelt.
- Je bent nu in de ideale toekomst en je bent hier gekomen doordat er allerlei
dingen gebeurd, besloten, gedaan zijn vanaf het verleden. Ga na wat dat
geweest is (dit kun je ook weer in (nieuwe) groepjes doen).
- Inventariseer de punten.
- Kom terug in de huidige tijd en zet de voorgaande punten op een rijtje.
Maak van daaruit een plan.
4. Tijdmachine
De tijdmachine is een fantastisch middel om een geleide fantasie mee te doen.
Maar je kunt er kinderen ook zelf hun wensverhaal mee laten maken. Het gaat
steeds om het met al je zintuigen op dit moment leven in de vervulde wens.
Nu is het moment waarop je de toekomst neerzet en waar je nu je aandacht op
richt bepaalt welke toekomst je aantrekt. Essentieel is dat je aantrekkingspunt nu is.
Door regelmatig af te stemmen op de gewenste toekomst kom je in de juiste
vibratie waarmee je afstemt op de gewenste frequentie of waarschijnlijkheid.
Je kunt de tijdmachine dus gebruiken om een fantastische toekomst neer te zetten
met je fantasie.
‘Jongens en meisjes, het wordt weer eens tijd om in de tijdmachine te stappen. Ga
stevig zitten en doe je veiligheidsgordels om. In plaats van de geschiedenis gaan we
de toekomst verkennen’.
Je kunt het zo echt maken als je wilt, met toeters en bellen, wellicht een
spetterende powerpoint met planeten en sterren. Je kunt leerlingen delen laten
vertellen van die ideale toekomst waardoor je meer en meer zicht krijgt op hun
verlangens en wensen.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
192
De tijdmachine kan echter ook ingezet worden om de toekomst te bekijken die
gebaseerd is op de huidige manier van denken. Alhoewel het ook hier gaat om je
voorstellingsvermogen kun je veel meer gaan kijken waar de huidige aandacht in de
toekomst naar toe leidt. Terwijl je in de vorige tijdmachine voornamelijk aan het
verzinnen was hoe je een zo positief mogelijke toekomst kunt neerzetten ga je nu
veel meer loslaten en het aan het onderbewuste overlaten wat er naar voren komt.
Dat kan betekenen dat er een toekomst ontstaat die juist helemaal niet zo gewenst
is, die allemaal aspecten in zich heeft die je niet wilt, maar wel een logische gevolg
is van de aandacht die nu gegeven wordt aan bepaalde problemen of onenigheden.
Vertrouw hierbij op de intelligentie van het onderbewuste en laat opkomen wat
opkomt. De vraag is dan vervolgens of dit is wat je wilt (met zijn allen). En daarna
kun je kijken hoe je deze toekomst in het heden wilt veranderen. Het is een
schitterende manier en motivatie om huidige problemen op te lossen en de
aandacht te richten op wat je wel wilt. Het lijkt een beetje op ‘the Christmas Carol’
van Charles Dickens waarin de gierige en gemene Scrooge door een geest
meegenomen wordt naar de nare toekomst die volgt uit zijn huidige gedrag. Het
motiveerde Scrooge om helemaal om te gaan in het nu en een geweldige nieuwe
toekomst neer te zetten.
Het is handig om bij de tweede vorm ook een ideale vorm te laten volgen om te zien
of en hoe de veranderingen die nu besloten zijn daadwerkelijk doorwerken in de
toekomst.
De tijdmachine kan verder uitstekend gebruikt worden om hulpbronnen over te
brengen op de levenslijn. Dit hebben we bij de tijdlijnen (19) in het vorige hoofdstuk
al gedaan.
Je kunt op je tijdlijn data en tijden zichtbaar maken en bepaalde voornemens kun je
in gedachten heel bewust op je tijdslijn zetten, op een bepaalde datum en tijd. Zo
kun je met kinderen de volgende krachtige visualisatie doen waardoor de doelen die
ze zich stellen als het ware geprogrammeerd worden in hun onderbewustzijn.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
193
193
Visualisatie
Je zult zien dat deze visualisatie zowel het stellen van doelen in zich heeft, het
ophalen van hulpbronnen als het doen van een future pace. Hij zou op meerdere
momenten tegelijk in het stappenprogramma kunnen passen
Vooraf aan de visualisatie gaat het stellen van een doel – ‘de grote wens’ – vooraf.
Deze vul je op de volgende manier in:
1. Datum waarop de wens vervuld is: bijvoorbeeld 20 september (van
een bepaald jaar)
2. Het bewijs dat je wens vervuld is: Wat zie je dan (waar, met wie ben
je ergens)? Wat hoor je dan? Wat voel je dan?
Als dat gebeurd is start de visualisatie, de reis in gedachten.
Ga rustig zitten en sluit je ogen. Stap in gedachten in de tijdmachine en reis
naar het moment waarop je wens vervuld is. Stel je voor dat je aankomt bij
de datum waarop je wens vervuld is. Hier stop je de tijdmachine en stap je
uit. Je kunt zien dat je wens vervuld is want alle bewijzen zijn er dat het zo is.
Stap er maar helemaal in en zie wat je ziet nu je wens vervuld is, hoor de
geluiden nu je wens vervuld is en voel hoe je je voelt. En maak dit plaatje
nog maar eens veel sterker en veel echter. Want zie je de knoppen onder het
plaatje. Daarmee kun je de kleuren aanpassen, het beeld dichter bij halen of
groter maken, Je kunt het beeld ook scherper maken of helemaal om je
heen. Probeer het maar uit en maak het beeld zo dat het super echt is waar
je nu bent. En er zijn knoppen voor het geluid. Je kunt het harder of zachter,
scherper of doffer maken. Maak het geluid zo dat het heel echt aanvoelt. En
er zijn ook knoppen voor je gevoel. Dit kun je ook versterken. Maak het
gevoel dat je nu hebt maar eens twee keer zo sterk. Ja goed zo. En draai de
knoppen nog maar verder open zodat je het gevoel nog twee keer zo sterk
voelt. Prima, heel goed.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
194
En nu je helemaal in de vervulde wens bent stap je uit jezelf en laat je je
lichaam daar op een afstandje. Je kunt jezelf daar zien, in de vervulde wens
met alles erop en eraan. En je kunt het plaatje met jou erin oppakken en
meenemen terwijl je omhoog
zweeft. Je ziet wat beneden is kleiner worden terwijl je wegzweeft en bij je
eigen tijdlijn aankomt. Je zweeft erboven en ziet alle tijden en data in die
stroom van tijd. En je ziet ook de datum waarop je wens vervuld is.
Je haalt diep adem en je blaast je levensenergie in het plaatje dat je
vasthoudt. En doe dat nog eens. Adem diep in …….en blaas je levenskracht in
het plaatje van jezelf in de vervulde wens. En nog eens…diep in…. en aaaaah
blaas je je energie in het plaatje.
Nu kun je het met levensenergie vervulde plaatje op de tijdlijn laten vallen,
precies op de juiste datum waar de wens vervuld is. Èèèèn………plop. En je
ziet ook meteen dat alle gebeurtenissen voor die tijd zich aanpassen aan
deze wens. Alles wat ervoor gebeurd is leidt tot die wens.
En ook alles wat daarna in de toekomst gebeurt verandert. Het wordt
mooier met nog veel meer mogelijkheden om andere wensen te vervullen.
En als je ziet hoe je wens op jouw tijdlijn vervuld is stap je weer in de
tijdmachine waarmee je gekomen bent en kom je weer rustig in deze tijd
terug. Open je ogen en ben weer hier.
5. Toneelstukjes/verhalen
Net als met de tijdmachine, die je met de hele klas vanuit een geleide fantasie kunt
doen, kun je kinderen ook toneelstukjes en verhalen laten verzinnen en
opvoeren/voorlezen over een gewenste toekomst. Hiermee bereik je dat de
fantasie nog veel intenser, met alle zintuigen beleefd wordt. Het is leuk om te doen
en de creativiteit wordt bevorderd.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
195
195
Ook hier kun je twee invalshoeken kiezen. 1) je zet een ideale toekomst neer, een
gewenste situatie met alles erop en eraan. Of 2) je speelt een toekomst op basis van
hoe het nu gaat om vervolgens na te gaan wat er anders zou moet om een
toekomst te krijgen die je graag wilt. Met andere woorden: ‘als het zo doorgaat dan
eindigen we nog hier’. Wat kunnen we nu doen om dat te veranderen?
6. Alle soorten tekeningen die voor een fantastisch gevoel zorgen
Het spreekt voor zich dat alle soorten tekeningen, maquettes, en andere
kunststukjes dezelfde rol kunnen vervullen. Maak eens een maquette van de ideale
klas, of de fantastische school, het perfecte dorp of nog groter. Wat zit daar
allemaal in? Welke toekomst kun jij tekenen die helemaal klopt met wat je je
wenst? Wat kun je dan en welke hulpbronnen heb je dan tot je beschikking?
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
196
7. Ecologietest, hef alle overige blokkades op
Ecologie is eigenlijk de studie van consequenties. Welke consequenties heeft dit
gedrag of dit proces voor mezelf, mijn omgeving en uiteindelijk voor de hele
planeet? Als ik dit doel gerealiseerd heb wat betekent dat dan voor het grotere
geheel waar ik deel van ben? Als de consequenties positief zijn vanuit alle
gezichtpunten zul je volledig uitgelijnd en vol energie kunnen werken aan het doel.
Is dat niet zo dan geef je gas met de andere voet op het rempedaal en wordt het
behalen van het doel moeizaam of zelfs onmogelijk.
Het afsluiten van het innerlijke proces van doel bepalen, hulpbronnen ophalen en in
de toekomst programmeren met een ecologietest is extreem belangrijk. Wanneer
blijkt dat er nog een gedeelte binnen jezelf het niet helemaal eens is met de
werkwijze of nog wat hulpbronnen nodig heeft om volledig mee te kunnen gaan
dan zal dit deel zich blijven verzetten tegen het bereiken van het doel. Dit uit zich in
een innerlijke strijd, onbewuste sabotage en uiteindelijk in het niet realiseren van
de wens.
De ecologietest kun je eigenlijk afsluitend aan elke stap toepassen. Als je je doel
hebt gesteld kun je je afvragen of het ecologisch verantwoord is (is ook onderdeel
van HET PAD). Als je de hulpbronnen hebt bepaald die je nodig hebt kun je toch nog
even checken of dit de juiste zijn. En uiteindelijk wanneer de future pace achter de
rug is kun je nogmaals nagaan of er nog iets niet klopt of dat het helemaal oké is zo.
Als dat niet zo is kun je terugstappen in stap 4 (hulpbronnen toevoegen) of zelfs
naar stap 2 waar je je doel geformuleerd hebt (blijkbaar niet helemaal ecologisch).
Telkens kan de vraag gesteld worden, ‘is er nog iets op tegen om het doel op deze
wijze te halen’. Of ‘is er ergens nog een deel in mij dat het niet eens is met deze
gang van zaken’.
Alles wat opkomt is belangrijk en elk deel wat van zich laat horen dient met respect
benaderd te worden. Op het moment dat je het alleen maar lastig vindt dat het deel
met een bezwaar komt zal het veel meer moeite kosten om het uiteindelijk mee te
krijgen. Begrip en respect zorgt voor samenwerking en het vinden van de juiste
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
197
197
oplossing voor het probleem dat nu nog niet opgelost is. Ben niet te snel tevreden,
waardoor je over een deel heen walst maar vraag uit tot het helemaal klopt.
Hetzelfde als bij de innerlijke delen van jezelf geldt werkt dit ook voor de delen of
individuen van een groep of klas. Als er een bezwaar komt uit de groep neem deze
dan serieus en pas aan tot het voor iedereen klopt.
Als er een bezwaar opkomt ga je na wat het is en wat er nodig is om het bezwaar te
overkomen. Welke hulpbronnen zijn er nog nodig? Haal die op en voeg deze toe.
Vervolgens kan de vraag opnieuw gesteld worden. Pas wanneer er volmondig op de
vraag ‘wat kan er nog mis gaan’ met ‘niets’ geantwoord wordt kun je ervan uitgaan
dat het hele wezen, of de hele groep, gemobiliseerd is om ‘er voor te gaan’ en het
doel te behalen.
Je kunt deze vraag aan jezelf stellen bij het proces van je eigen doelen. Je kunt het
aan het kind stellen in het proces of aan het eind van een doelrealisering. Dit kan
ook in een geleid intern proces (GIP). En je kunt het aan de hele klas vragen
wanneer het om een gezamenlijk proces gaat.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
198
8. Kom in flow door je actie
Wij mensen, en vooral in de westerse wereld, zijn geleerd om hard te werken, in
actie te komen en zo resultaten te bereiken. En als we meer resultaten willen
bereiken zullen we harder moeten werken en meer werk moeten verzetten.
Maar het klopt niet met de feiten. Veelal blijkt dat mensen die zeer succesvol zijn
best werk verzetten maar niet meer dan mensen die een mager inkomen hebben.
De actie is gewoon anders, totaal anders.
Bij de niet-succesvolle werkers zien we dat de arbeid een worsteling is, zwaar en
moeizaam. Het gebeurt omdat het moet. Er moet nu eenmaal brood op de plank
komen hoor ik regelmatig zeggen. En velen onder ons zullen dat beamen. En
daarom doen we allerlei dingen die we niet leuk vinden om te doen maar die nu
eenmaal nodig zijn. En we leren onze kinderen allerlei dingen te doen die nu
eenmaal moeten (?).
Maar in moeten zit enorm veel weerstand en weerstand staat gelijk aan het
blokkeren van energie. Geblokkeerde energie stroomt niet en kan dus ook nooit iets
nieuws teweegbrengen. Net zoals het stilstaande water, smerig en levenloos wordt
zo is het gevolg van geblokkeerde energie verval en ziekte. Stromende energie
daarentegen staat gelijk aan gezondheid en creatie, aan het moeiteloos behalen van
doelen en resultaten.
De voorgaande hoofdstukken maken duidelijk dat een helder beeld van wat je wilt
bereiken en het vertrouwen dat je dat kunt bereiken nodig zijn om de Universele
creatieprocessen in werking te zetten. En dit gedeelte van het creatieproces dien je
ook volledig over te laten aan het onderbewustzijn. Laat de bewuste geest zich er
vooral niet mee bemoeien nadat de keuze is gemaakt wat het resultaat dient te zijn.
Echter, om dat te ontvangen wat je wenst dien je wel in actie te komen, vanuit
hetzelfde beeld van het eindresultaat en met hetzelfde vertrouwen. Door je
gedachten zet je het proces in beweging. Door te handelen ontvang je het
gevraagde. En handelen doe je altijd NU. Ben volledig aanwezig in wat je doet.
Verwijder het verleden uit je gedachten en denk niet aan de toekomst wanneer je
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
199
199
nu handelt. Breng al je aandacht in het huidige moment, waar je nu bent. Met
helderheid van wat je wilt bereiken, met vertrouwen dat het mogelijk is en met
dankbaarheid dat het lukt.
Er zit een groot verschil tussen motivatie en inspiratie. Motivatie is als het duwen en
moeten. Door inspiratie word je als het ware naar het handelen toegetrokken en je
wilt in actie komen.
Wat wil je doen? Kom in actie op het moment dat je geïnspireerd bent. En door je
aandacht te blijven richten op wat je wilt zul je geïnspireerd zijn. En dit zijn de
voorwaarden om in flow te komen waarbij je handelen efficiënt en effectief is,
waarbij de tijd stilstaat en je in een vanzelfsprekende stroom van energie
terechtkomt waarbij het lijkt of iets groter dan jijzelf het overneemt van je,
gedreven en resultaatgericht.
Als in de voorwaarden van doelen en hulpbronnen voorzien is zal deze stap voor
zichzelf zorgen. Maar wacht niet af tot er iets gebeurt. Focus op je visie met
vertrouwen en dankbaarheid en kom in actie.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
200
9. Realiseer je dromen en geniet
Wat enorm belangrijk is, en nogal eens vergeten wordt in deze jachtige tijd, is om
elke behaalde doelstelling te vieren. Wat je zelfs kunt vieren is dat je goed op weg
bent, een goede start hebt gemaakt of er bijna mee klaar bent maar nog niet
helemaal. Waarschijnlijk is er moeite gedaan om iets voor elkaar te krijgen. Het
brein wil zich heel graag inspannen maar het wil ook de erkenning en waardering
krijgen die erbij past. Als je niet geniet van wat je bereikt hebt en het behaalde
resultaat niet viert geef je je onderbewuste eigenlijk te kennen dat het toch niet zo
belangrijk was. Als je niet de tijd neemt om te genieten van wat je hebt bereikt waar
doe je het dan eigenlijk voor?
Met presentaties, voorstellingen, gewoon even niets doen en stil genieten, jezelf
belonen met wat dan ook wat je leuk vindt, geef je aan dat je blij bent en dankbaar
voor wat je bereikt hebt. En net zo goed als dat je iemand die heel blij is met jouw
cadeautje graag een volgende keer weer verrast (in tegenstelling tot iemand die
totaal niet tevreden is met je gift) zo zal het universum of je onderbewuste ook
reageren op jouw dankbaarheid.
Je kunt je dankbaarheid overigens ook al van te voren inbouwen in het hele proces.
Dankbaarheid is namelijk een vibratie of golflengte die zeer goed past bij wat je
wenst. Als je iets heel graag wilt dan ben je daar immers automatisch dankbaar
voor. Zou je dat niet zijn dan wil je het blijkbaar niet echt. Dankbaarheid, net als
liefde, is één van de hoogste vibraties en volledig in harmonie met je hogere zelf. En
wanneer je in harmonie bent met die superkracht weet je dat je het hele Universum
achter je hebt staan bij het creëren van jouw verlangens. Dankbaarheid zorgt dat je
in verbinding blijft met deze krachten.
Dankbaarheid zorgt er ook voor dat je aandacht blijft gericht op alles wat mooi en
goed is zodat je ook blijft aantrekken wat mooi en goed is. De dankbare geest is
voortdurend gericht op het beste. En daarmee geef je ook vertrouwen de ruimte.
Dit is ook de stap waarin je in dankbaarheid reflecteert op wat er gebeurd is. Wat
ging er goed? Waar zou je het een volgende keer anders aanpakken? Is je doel
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
201
201
volledig bereikt zoals je het aan het begin voorstelde? Heb je iets aangepast
onderweg? Wat heb je geleerd waardoor je een volgende keer bij het bereiken van
je doel handiger kunt werken? Welke hulpbronnen heb je nu tot je beschikking en
waar kun je deze nog meer inzetten?
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
202
10. Realiseer een nieuw verlangen
De cirkel is rond en in een natuurlijk proces komen vanzelf nieuwe verlangens
omhoog die ons doen groeien boven onszelf en steeds meer mogelijkheden
ontvouwen waarin we onszelf kunnen leren kennen als onbegrensde wezens.
Dit is ook de stap waarin je tot rust komt en weer in stilte kunt luisteren naar wat er
van binnenuit opborrelt tot het bewustzijn. Want het is ook meteen weer de eerste
stap in een nieuwe cyclus van doel naar realisatie.
Hoe kun je dit in de klas aanpakken. Alle werkvormen en oefeningen kun je met de
klas doen in een bepaalde logische volgorde. Bij sommige kinderen zal een cyclus
sneller verlopen dan bij anderen. Sommige kinderen zijn bezig met het ophalen van
hulpbronnen terwijl andere klasgenootjes hun doelen nog aan het formuleren zijn
met behulp van plakken, knippen, tekenen en video. In het volgende hoofdstuk doe
ik een suggestie om elk kind individueel door elk persoonlijk proces te helpen. Dit
doen we aan de hand van het persoonlijke dromenboek.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
203
203
Hoofdstuk 4
Systematiseren
1. Het persoonlijke dromenboek
Het Geluks- en Succes Systeem
Inmiddels zijn we op een punt aangekomen waarop je een schat aan informatie,
kennis en praktische handvatten hebt gekregen om vanuit de werking van de
Universele Wetmatigheden Geluk en Succes in de klas te brengen. Natuurlijk kun je
dit altijd uitbreiden en verbeteren en daar zullen we ook constant aan blijven
werken.
De vraag is nu, hoe kun je dit alles systematisch inpassen in je dagelijkse lessen
zodanig dat zowel jij als je leerlingen daar de groots mogelijke lol van hebben? Want
met het uitvoeren van de verschillende oefeningen, lessen en methoden heb je het
geheel nog niet gesystematiseerd.
Wat ik met dit boek graag wil bereiken is onderwijs dat automatisch uitgaat van de
Universele Wetmatigheden zodat leerlingen en leerkrachten dicht bij zichzelf
kunnen blijven, positief gericht zijn, hun talenten ontdekken, ontwikkelen en
inzetten voor zichzelf en het grotere goed en daarmee op soepele wijze in ‘flow’ en
met passie die ervaringen opdoen en die doelen bereiken die ervoor zorgen dat de
energie stroomt en Geluk en Succes vanzelfsprekend zijn.
Systematiseren
Het systeem is gestoeld op het voortdurend cyclisch doorlopen van de 10 stappen.
Stap 10 is immers stap 1 van de volgende cyclus. Een aantal onderdelen kunnen
dagelijks of in ieder geval regelmatig terugkomen. Je kunt ze zien als dagelijkse
succesgewoonten die het denken automatische richten op het realiseren van
verlangens volgens de Universele Principes. Met name gaat het hierbij om alle
manieren die de aandacht richten op wat je wilt, het positieve en een hoge vibratie:
- Het zetten van intenties voor elke dag of zelfs elk segment van de dag.
- Het gebruik van de spiegelkaartjes.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
204
- De ontspanning d.m.v. stilte-oefeningen, ademhalingsoefeningen,
onderlinge kindermassage, enz.
- het stellen van vragen die de aandacht richten op het bereiken van
oplossingen en het realiseren van wensen.
- Het geven van complimenten aan jezelf en anderen.
- Het ervaren van dankbaarheid voor alles wat er is.
- Het ankeren en gebruiken van hulpbronnen op elk mogelijk moment
waarop dat nuttig is.
- Het gebruik van verhalen en metaforen.
- Het gebruik van nested loop verhalen.
- Tekenen, plakken, knippen, boetseren, knutselen van gewenste situaties.
- De Geluksvergelijker.
- En het persoonlijke dromenboek……..
Het Persoonlijke Dromenboek
Het persoonlijke dromenboek is een overkoepelend persoonlijk gereedschap voor
elk kind en elke leerkracht. Het is een soort dagboek waarbij je ook het 10
stappenproces bijhoudt. Telkens als je een stap in de richting van een bepaald doel
zet geef je dat aan in je dromenboek. Hieronder volgen de stappen en de
werkvormen die daarbij horen nog een keer op een rij.
De 10 stappen
1. Voel het verlangen (dat vanuit je onderbewuste omhoog borrelt)
2. Stel, aan de hand van het verlangen, een duidelijk doel met alle
innerlijke zintuigen
3. Bepaal hoe het nu is en contrasteer dat met waar je wel wilt zijn
(waarschijnlijkheden)
4. Bepaal welke hindernissen er zijn om dat te bereiken
5. Geef aan welke hulpbronnen er nodig zijn om de hindernissen te
overkomen en haal de hulpbronnen op
6. Futurepace, stap met de hulpbronnen in de vervulde wens
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
205
205
7. Ecologietest, hef alle overige blokkades op
8. Kom in actie door te doen wat goed voelt en kloppend is zodat je in
flow komt
9. Realiseer je dromen en geniet
10. Realiseer een nieuw verlangen
Vervolgens zijn dit, zoals in de voorgaande hoofdstukken beschreven, mogelijke
activiteiten die passen bij de opeenvolgende stappen:
Stap 1. Voel het verlangen
1. Rustgevende muziek
2. Ontspanning
3. Meditatie/stil zijn
4. Adem-oefeningen
5. Contact maken met je GROTE IK of je creatieve deel
6. Onderlinge kindermassage
7. Intenties zetten
8. Spiegelkaartjes
9. lijstje waar je goed in bent/was of wat je leuk vond om te doen/hobbies
Stap 2. Stel een duidelijk doel
1. doelen stellen
2. HET PAD gebruiken
3. wenstekening maken
4. wensbord maken
5. Mind movie maken
6. Toneelstuk ‘mijn ideale toekomst’ opvoeren
7. Visueel zichtbaar maken van doelen en gewenste toestanden (ook regels en
normen)
8. Brainstormen
9. Disneystrategie
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
206
Stap 3. Bepaal hoe het nu is
1. 10 redenen die de motivatie-kloof vergroten
2. Besluiten is behalen
3. Nested Loop Verhalen
4. Nog meer redenen voor je doel
5. Swish patroon
Stap 4. Bepaal welke hindernissen er zijn
Stap 5. Geef aan welke hulpbronnen er nodig zijn
1. Affirmaties
2. Visualisaties
3. Alsof kader
4. Scenario’s schrijven
5. De magische Geluksdoos
6. Lachen
7. Gebruik maken van je lichaam
8. Positief herkaderen
9. Verander de aandacht
10. Complimenten
11. Ankeren van hulpbronnen
12. Samenwerking/tutoring/maatjes
13. Dankbaarheid
14. Gevoels-omdraai-techniek
15. Spiegelkaartjes
16. Modelleren
17. Juiste hoe en wat vragen stellen
18. Verhalen/metaforen
19. Tijdlijnen
20. De Geluksvergelijker
21. Spellingstrategie
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
207
207
Stap 6. Future pace
1. Future pace
2. De nu veroorzakende toekomst
3. Future’s history
4. Tijdmachine
5. Toneelstukjes/verhalen
6. Alle soorten tekeningen die voor een fantastisch gevoel zorgen
Stap 7. Ecologietest
Stap 8. Actie in flow
Stap 9. Realiseer je dromen en geniet
Stap 10. Nieuw verlangen
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
208
2. Het systeem
Het persoonlijke dromenboek is het systeem dat elke leerling en elke leerkracht
gebruikt om zijn proces van bewust scheppen vorm te geven en bij te houden. Het
gaat hierbij niet om het op schrift bijhouden van een leerproces om verantwoording
af te leggen aan anderen maar om voor jezelf overzicht te houden waar je staat en
hoe je vordert in het realiseren van je dromen. Het draait om bewust zijn van waar
je je bevindt. Het houdt je aandacht daar waar hij nodig is om doelen te
verwezenlijken.
Het op schrift stellen van gedachten geeft ook direct iets magisch. Je legt je
gedachten vast en ze worden als het ware grijpbaar. Je kunt gemakkelijker focussen
en het realisatie proces lijkt direct een start te nemen.
Het persoonlijke dromenboek bestaat in principe uit 365 bladzijden (de dagen van
het jaar) met de Geluksvergelijker op de linker bladzijde en 365 bladzijden met ‘de
10 stappen onderzoeker’ op de andere bladzijde. Telkens kijk je eerst naar wat je
emoties je te vertellen hebben om vervolgens na te gaan waar je bent in het
stappenplan van verlangen naar realisatie.
Voor de linkerbladzijde kun je de lijst met emoties goed gebruiken die ik hier
nogmaals zal geven:
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
209
209
1. Vreugde/Kennis/Kracht/Vrijheid/Liefde/Waardering
2. Hartstocht
3. Enthousiasme/Gretigheid/Geluk
4. Positieve Verwachting/Geloof
5. Optimisme
6. Hoop
7. Tevredenheid
8. Verveling
9. Pessimisme
10. Frustratie/Irritatie/Ongeduld
11. ‘Overweldigdheid’
12. Teleurstelling
13. Twijfel
14. Zorgen
15. Afkeuring
16. Ontmoediging
17. Boosheid
18. Wraak
19. Haat/Woede
20. Jaloezie
21. Onveiligheid/Schuld/Minderwaardigheid
22. Angst/Verdriet/Neerslachtigheid/Wanhoop/ Krachteloosheid
hou je proces bij
Op verschillende momenten van de dag ga je na hoe je je voelt, wat je bezig houdt
en wat je wilt. Tevens ga je na in welke stap van het proces je bent en wat je gedaan
hebt om die stap te zetten.
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
210
De linker bladzijde is dan:
Begin van de dag (datum:………………..)
1. Mijn intentie is [intentie voor vandaag]
2. Om me goed te voelen ga ik vandaag het volgende doen:
Op de dag
3. Vandaag [datum] voel ik me [omcirkel 0 – 10 met blauw]
Eind van de dag
4. Vandaag voelde ik me [omcirkel nogmaals 0-10 met rood]
Gevoelsomschrijving: [Van depressief tot vreugdevol]
5. Omstandigheden: [Waar was ik? Met wie? Wat deed ik? Waar was mijn aandacht
op gericht?]
6. Tip aan mezelf om me (nog) beter te voelen:
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
211
211
De rechterbladzijde:
Begin van de dag
7. Vandaag werk ik aan stap [omcirkel 1 - 10, met bijpassende vraag] van mijn
droom [omschrijf de droom met één kernwoord]
8. Ik doe de volgende dingen om mijn droom uit te laten komen [beschrijf het
proces dat bij de stap hoort]
Eind van de dag
9. Wat heel goed ging bij het werken aan mijn droom en waar ik trots op ben
[beschrijf de successen]
10. Wat ik een volgende keer anders zou doen [beschrijf wat en hoe het wel zou
kunnen]
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
212
3. Een nieuw verlangen
Het Geluks- en Succes Systeem in de klas is nog niet af. Het is eigenlijk nooit af. Net
als met alles in het leven, doorloopt het een cyclisch proces waarin voortdurend
gestreefd wordt naar meer kwaliteit, meer bijdrage en een hoger niveau. Dit boek
vormt een eerste versie, een samenvatting van huidige succesgewoonten in de
praktijk. Met het gebruik van het boek zullen meer mogelijkheden ontstaan om
plezierig te ontwikkelen in de klas en verlangens te realiseren, die de vorming van
een volgende versie inhouden.
Dit boek is een bruikbaar manuscript dat een aanzet wil geven tot een handig
gebruik van de Universele Wetten, waar onze levens aan onderhevig zijn, om
bewust te creëren en Geluk en Succes te ervaren op elk gewenst moment. ‘Wat je
aandacht geeft wordt groter’ komt daarbij als universeel principe telkens terug.
Evenals ‘wat je geeft krijg je terug’. Wanneer we onze aandacht richten op het beste
en met elkaar nieuwe en betere mogelijkheden delen om Geluk en Succes te
ervaren zal iedereen daar ‘wel bij varen’.
Op die wijze kan dit boek ook een aanzet geven om een gemeenschap op te
bouwen van gelijkgezinde leerkrachten en opvoeders die elkaar inspireren om het
beste uit zichzelf en anderen te halen in lijn met en gebruikmakend van de
Universele wetmatigheden die ons leven vormgeven. De website van Happy Life
Centre kan daartoe al een platform bieden voor de uitwisseling van ideeën en ‘good
practices’.
Dit boek bouwt voort op de fantastische inzichten van unieke mensen en op de
geweldige moed van hen die tegen alle gebruikelijke ideeën in bleven geloven en
ook bewezen dat wij de scheppers zijn van ons leven. Dat we tegenwoordig zo ver
kunnen kijken en reiken danken we aan allen die ons hierin voorgegaan zijn.
Aanvullende materialen
De volgende stap in het gebruik van dit boek zullen diverse praktijkvoorbeelden zijn,
evenals materialen, zoals werk- en kopieerbladen, dromenboekjes, verhalen en
metaforen, spellen, handleidingenen, CD’s, DVD’s enz, die de systematische
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
213
213
toepassing van de Universele Wetten in het onderwijs vergemakkelijken en
bespoedigen. De spiegelkaartjes zijn bijvoorbeeld al beschikbaar net als het
kinderboek ‘Ondergronds’. Diverse andere mogelijkheden zullen spoedig volgen.
Hierbij hopen we gebruik te kunnen maken van hen die de inzichten en methoden
in dit boek toepassen en creatieve ideeën hebben om dit proces verder te
verbeteren.
Ik wens je veel plezier bij het gebruik van dit boek, laat weten hoe het werkt en
neem gerust contact met ons op als je ergens tegenaan loopt.
En zo kunnen we na het vieren en presenteren van dit boek weer verder met een
nieuw verlangen.
Maar eerst even uitblazen en genieten.
Bedankt en veel Geluk en Succes.
Ton Langelaan
http://happylifecentre.com
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
214
4. literatuur
Andreas, C & Andreas, S - Het Hart van de Geest veranderen door innerlijke kracht met NLP. Cothen 1992 ISBN 90-6325-407-5 Andreas, C & Andreas, T - Core Transformation Reaching the wellspring within, Utah 1994 ISBN 0-911226-32-X Andreas, C. & Andreas, S. - Veranderen kan leuk zijn NLP en de kunste van het plezierig ontwikkelen Cothen 1990 ISBN 90-6325-367-2 Bays, B - De Helende Reis een gids om jezelf te genezen en te bevrijden, Utrecht 2003 ISBN 90 274 7349 8 Brookhuis, M - Mindfulness aandacht voor nu. Deventer 2010 ISBN 978 90 202 03387
Brouwer, Y- NLP en gezondheid, Deventer 1996 ISBN 90-202-6008-1 Burg, B & Mann JD - De Go-Giver Een inspirerend verhaal over de waarde van geven, Amsterdam 2008 ISBN 978-90-8965-012-2
Byrne, R - The Secret , Utrecht 2007 ISBN 978 90 215 1103 0 Carnegie, D - Zo maakt u vrienden en goede relaties De grote kunst goed met mensen om te gaan, Amsterdam 1984 ISBN 90 6057 525 3 Capra , F - De tao van fysica, een onderzoek naar de parallellen tussen de moderne fysica en oosterse mystiek. Amsterdam 1982 ISBN 90 254 68039 Chopra, D - De zeven spirituele wetten van succes Een praktische gids voor het vervullen van uw dromen.Haarlem 1997 ISBN 90 230 0893 6 Churches, R. & Terry, R. - Effectief Lesgeven met NLP Praktische oefeningen en technieken voor docenten om optimaal te functioneren in de klas, Katwijk 2007 ISBN 9789088400490 Covey, S - De zeven eigenschappen die jou succesvol maken! Werkboek, Amsterdam 2006 ISBN 978 90 470 0172 0 Covey, S - De zeven eigenschappen van effectief leiderschap, Amsterdam 2004 ISBN 90 254 1489 3 Covey, S. - Zeven eigenschappen die jou succesvol maken The 7 Habits of Highly Effective Teens Amsterdam Antwerpen 2005 ISBN 9789025424510 De Vries, M. - De hele Olifant in Beeld Inzicht in het bestaan en de werking van Universele Wetten en de Gulden Snede, Deventer 2007 ISBN 9789084607 Derks, L & Hollander, J. – Essenties van NLP Sleutels tot persoonlijke verandering, Utrecht 2000 ISBN 9789021598215 Dilts, R & Hallbom, T & Smith, S - Beliefs Pathways to Health & Well-Being , Portland Oregon1990 ISBN 1-55552-029-4
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
215
215
Dilts, R. - Changing Belief Systems with NLP, Capitola California 1990 ISBN 0-916990-24-9
Dilts, R. - Modelling with NLP, Capitola California 1998 ISBN 0-916990-41-9
Emoto, M - Het geheime leven van Water, Deventer 2006 ISBN 978 90 202 8439 3 Emoto, M- Water heeft een geheim voor de kinderen van de wereld, Deventer 2007 ISBN 978 90 202 8467 6 Foundation for inner peace - Een cursus in wonderen Tekstboek, Werkboek, Handboek voor leraren, Deventer 1999 ISBN 90-202-81763 Gallwey, W.T - Het innerlijk spel door tennis De balans van lichaam en geest in sport, werk en leven , Rijswijk 2005 ISBN 903891346 X Glickstein, L - Be Heard Now end your fear of public spaking forever. Tap into your inner speaker and communicate with ease, New York 1998 ISBN 0 7679-0296-3 Gordon, T- Luisteren naar kinderen De nieuwe methode voor overleg in het gezin, Baarn 1997 ISBN 90-5121-082-5 Greenland, S.K -Mindfulness voor je kind Hoe je kinderen kunt helpen met stress om te gaan, en gelukkiger aardiger en socialer te zijn, Kampen 2010 ISBN 978 90 259 6083 4 Hicks, E. & Hicks, J. - De verbasingwekkende kracht van je emoties. Hoe de Law of Attraction werkt in jouw leven, Utrecht 2008 ISBN 978 90 215 2882 3 Hicks, E. & Hicks, J. - Vraag en het wordt gegeven leer je diepste wensen te manifesteren Barchem 2006 ISBN 90-75636-54-7 Hill, N - Denk groot word rijk dit boek kan een miljoen waard zijn, Soest 1994 ISBN 978 90 5513 131 0
Kataria, M - Laugh for no reason, Andhari Mumbai 2007 ISBN 81-87529-01-06
Katie, B. - Vier Vragen die je leven veranderen, Amsterdam 2004 ISBN 9022535738 Knoope, M. - De Creatiespiraal Natuurlijke weg van wens naar werkelijkheid Nijmegen 1998 ISBN 90-8046771-5
Kraft, L - Geluk de cursus Een 30 daags programma Naarden 1996 ISBN 90-5689-005-0 Langelaan, T & Plomp, W - De excellente leerkracht De fundamenten van zijn succes, Soest 2004 ISBN 90 244 1660 4 Legters, T. - Leefboek voor Kinderen Hoe kan ik mijn leven (nog) leuker maken? Katwijk 2007 ISBN 9789088400070 McTaggart, L - Het Veld, De zoektocht naar de geheime kracht van het univesum, Deventer 2004 ISBN 90 202 8339 1 MCTaggart, L- Het intentie Experiment kunnen je gedachten de wereld veranderen? Deventer 2007 ISBN 978 90 202 8456 0
Redfield, J - De Celestijnse Belofte een spiritueel avontuur, Amsterdam 1995 ISBN
DEEL 2 De praktijk in beeld het Geluks- en Succes Systeem in de Klas
216
90-225-1810-8
Ridder de, W - Handboek Spiegelogie, Groningen 2001 ISBN 90 72455 45 2 Robinson, K – Het Element, Als passie en talent samenkomen, Houten Antwerpen 2009 ISBN978 90 00 30381 6 Robbins, A - Unlimited Power The new science of personal achievement, New York 1997 ISBN 0-671-61088-0 Roberts, J - Het wezen van de persoonlijke werkelijkheid, Deventer 1982 ISBN 90 202 4940 1
Roberts, J - Seth spreekt, Deventer 1986 ISBN 90 202 5413 8
Roel, HP – Ki, Het Verhaal Kracht van Binnenuit, Baarn 2011 ISBN 978 90 79677 02 3 Rose, C. & Nicholl, M.J. - Accelarated Learning for the 21st Century The Six-step Plan to unlock your Master-Mind, New York 1997 ISBN 0-44--50779-0 Simonton, OC & Henson, R - De kracht die in je schuilt Psychische krachten kunnen kanker en andere ziekten beïnvloeden. Het vervolg op 'op weg naar herstel' , Nijkerk 1992 ISBN 90 266 6133 9 Spalding, B - De meesters van het verre oosten Complete Editie, Den Haag 2000 ISBN 90 6441 048 8 Talbot, M - The Holographic Universe, Hammersmidt, London 1996 ISBN 0 586 09171 8
Tolle, E - de kracht van het Nu , Deventer 2002 ISBN 90 202 8230 1 Veenbaas, W - Op verhaal komen Werken met verhalen en metaforen in opleiding, training en therapie. Nieuw wegen met NLP, Utrecht 2000 ISBN 90 5546 016 8 Wattles, W.D. - The Science of getting Rich Attracting Financial Success through Creative Thought,Rochester Vermont 1910 ISBN 0-89281-304-0 Wilson, P - Het grote boek van de stilte. Vier eenvoudige stappen naar vrede en voldoening-zonder de rest van je leven op een bergtop door te brengen, Amsterdam 2008 ISBN 978 90 6305 336 9 Yero, J.L. - Teaching in Mind How Teacher Thinking Shapes Education, Hamilton Montana 2002 ISBN 0-9711983-3-0
217