Act

ualit

eite

n

20 GRONDZAKEN IN DE PRAKTIJK JUNI 2018

Robbin Bouten1

Wanneer is er sprake van een eindafrekening van een exploitatieplan?

In artikel 6.20 Wro zijn de bepalingen voor een eindafrekening opgeno-men. Er zijn twee mogelijkheden die kunnen leiden tot een eindafreke-ning van een exploitatieplan:1. Binnen drie maanden nadat alle werken, werkzaamheden en maat-

regelen zijn uitgevoerd2 of2. Op verzoek van de, ten tijde van de betaling van een exploitatiebij-

drage, houder van een omgevingsvergunning (of diens rechtsop-volger), als ten minste 90% van de in het exploitatieplan begrote kosten is gerealiseerd3.

De eerste stap is vast te stellen of een eindafrekening aan de orde is. Zijn nog niet alle werken, werkzaamheden en maatregelen uitgevoerd? Dan kan alleen een eindafrekening plaatsvinden als een verzoek van een houder van een omgevingsvergunning is ingediend. Is dat verzoek gedaan, dan kan een eindafrekening van het exploitatieplan worden opgesteld als ten minste 90% van de in het exploitatieplan begrote kosten is gerealiseerd.

Voordat aan de eindafrekening wordt begonnen, is het van belang om de volgende gegevens op voorhand secuur vast te leggen:– de houder van de omgevingsvergunning4,– de hoogte van de betaalde exploitatiebijdrage5,– de betaaldatum en datum vergunningverlening (op dat moment

ontstaat de verschuldigdheid); bij latere betaling dan vergunning-verlening is de regel dat rente in rekening wordt gebracht,

– het prijspeil van de betaalde exploitatiebijdrage,– op basis van welke versie/herziening van het exploitatieplan de

bijdrage is bepaald,– het aantal gewogen eenheden van de vergunning,– de percelen of perceelsgedeelten waarop de vergunning betrekking

heeft,– de bruto exploitatiebijdrage,– de in aftrek gebrachte inbrengwaarde van de gronden,– de vergoeding voor zelf verrichte werkzaamheden,

Aan de hand van deze informatie kan later, als de eindafrekening wordt opgesteld, een ‘appel met een appel’ worden vergeleken.

Exploitatieopzet eindafrekening

Bij een eindafrekening worden de tot dan toe daadwerkelijk gereali-seerde kosten en wellicht nog te maken kosten (< 10% van het totaal van de begrote kosten) geïnventariseerd. Vervolgens wordt, als het programma/uitgiftecategorieën gelijk zijn gebleven, in de herbereke-ning niet uitgegaan van de daadwerkelijk gerealiseerde opbrengsten, maar van de opbrengsten zoals deze geraamd zijn in het vigerende ex-ploitatieplan dat is gehanteerd voor de bepaling van de verschuldigde exploitatiebijdrage. Bij een programmawijziging ná dit exploitatieplan veranderen mogelijk de uitgiftecategorieën (en daarmee de onderlinge verhoudingen tussen de uitgiftecategorieën, gewogen eenheden). Deze wijzigingen werken door bij een eindafrekening voor de exploitatiebij-dragen: telkens dient er een vergelijk te zijn van de betaalde exploita-tiebijdrage met de herberekende exploitatiebijdrage.6 Vervolgens worden aan de hand van het laatste uitgifteprogramma/uitgiftecategorieën de maximaal verhaalbare kosten bepaald en wordt nagegaan of een eventuele macro-aftopping aan de orde is.

Rente

Vanuit deze ‘nieuwe’ exploitatieopzet van het exploitatieplan rijst dan de volgende vraag: welke rente moet worden gehanteerd om op dezelfde contante waarde datum van het eerst vastgestelde exploitatie-plan te komen. Die van het eerst vastgestelde exploitatieplan? Die van het laatst vastgestelde exploitatieplan? De disconteringsvoet vanuit het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV)?7

Naar mijn mening dient daarbij de rente contant van het laatst vastge-stelde exploitatieplan te worden gehanteerd, omdat deze de ‘realiteit’ van het betreffende exploitatieplan het beste benadert.

Terugbetaling exploitatiebijdrage

Vanuit de exploitatieopzet (en de renteparameter voor het contant maken van kosten, opbrengsten en resultaat) dient volgens mij de herberekende exploitatiebijdrage met dezelfde parameter voor rente contant naar de datum/prijspeil van de betaalde exploitatiebijdrage te worden gebracht. Dan kan de betaalde exploitatiebijdrage worden ver-geleken met de herberekende exploitatiebijdrage8 en komt toepassing van de ‘5% regel’9 aan de orde. Terugbetaling van een deel van de betaalde exploitatiebijdrage hoeft de gemeente pas te doen als blijkt dat de herberekende exploitatiebijdrage meer dan 5% lager is dan de betaalde exploitatiebijdrage. Het teveel

Het opstellen van de eindafrekening van een exploitatieplanEn dan is eindelijk het moment daar: de eindafrekening van het exploitatieplan! Maar hoe gaan we die opstellen?

Een beschouwing vanuit de theorie én praktijk.

Act

ualit

eite

n

Sdu 21

aan betaalde exploitatiebijdrage moet de gemeente dan, met rente,10 terugbetalen. Maar met welke rente moet dit teveel aan betaalde exploitatiebijdrage dan worden terugbetaald? Daarover zeggen de Wro, de literatuur en de jurisprudentie (nog) niet veel. Door de minister11 is gesteld dat de gemeente aansluiting kan zoeken bij de wettelijke rente, maar zich ook kan baseren op een in het exploitatieplan gehanteerde rentevoet. In de door ons opgestelde eindafrekeningen van exploitatieplannen heb-ben we de rente gehanteerd welke aan de bijbehorende gemeentelijke grondexploitatie voor de betreffende jaren na betaling van de exploita-tiebijdrage is toegerekend. Deze rente heeft de gemeente tenslotte ook ‘genoten’ nadat de exploitatiebijdrage is betaald.

Tenslotte besluit het college van burgemeester en wethouders omtrent de afrekening en de herberekende exploitatiebijdrage.12 Dit college-besluit is appellabel bij de Raad van State, binnen zes weken na publicatie/mededeling van dit besluit aan de betreffende houder van de omgevingsvergunning. Dat het besluit appellabel is, ontslaat de gemeente niet van de verplichting om het teveel aan betaalde exploi-tatiebijdrage terug te betalen. Na het collegebesluit dient dan ook te

worden overgegaan tot terugbetaling (inclusief rente) en is de eindaf-rekening ‘een feit’ geworden!

Noten

1 Ir. R.A.K.M. Bouten MRICS is verbonden aan Gloudemans te Rosmalen.

2 Artikel 6.20 lid 1 Wro.

3 Artikel 6.20 lid 4 Wro.

4 Het kan zijn dat door latere verkoop van het onroerend goed, iemand anders de

houder wordt van de omgevingsvergunning. De gemeente zou bij de vergunning-

verlening kunnen opnemen dat de vergunninghouder een overdracht actief

meldt.

5 Op basis van artikel 6.19 Wro.

6 P. 282/283 van de Handreiking Grondexploitatiewet, 2e herziene druk.

7 Paragraaf 4.5 van de BBV Notitie Grondexploitaties 2016.

8 Artikel 6.20 lid 2 Wro.

9 Artikel 6.20 lid 3 Wro.

10 Artikel 6.20 lid 3 Wro.

11 Wijziging van de Wet ruimtelijke ordening inzake de grondexploitatie, 30.218,

nr. 7, Nota van wijziging, p. 7.

12 Artikel 6.20 lid 5 Wro.

Nieuwsgierig? www.sdujuridischeopleidingen.nl

De PO Deal All Inclusive:12 maanden onbeperkt cursussenvolgen voor een vast bedrag!

‘Gemak, kwaliteit en fl exibiliteit.’

Van Uitert & Quist Advocaten

Oosterhout

Voor iedere juridische professional is het volgen van opleidingen anders. Met de PO Deal kunt u 12 maanden onbeperkt cursussen volgen, zo maakt Sdu het voor u een stuk eenvoudiger én goedkoper!

Genoeg redenen om eens te bekijken wat de PO Deal voor uw kantoor kan betekenen. Ruim 600 klanten gingen u al voor. Kijk op onze website voor meer informatie.