Mụclục

LờiDẫnNhậpChương01:AnTrúTrongHiệnTạiChương02:MườiSáuPhépQuánNiệmHơiThởChương03:ThươngThânChương04:CâuHỏivàTrảLờiChương05:QuánThânTrongThânChương06:ChămSócNhữngCảmThọChương07:TướiTẩmHạtGiốngTốtChương08:ChuyểnHóaTậnGốcChương09:CâuHỏivàTrảLờiChương10:TìnhThươngChânThậtChương11:TamPhápẤnChương12:ChuyểnHóaKhổĐauChương13:BuôngBỏTriGiácSaiLầm(VọngTưởng)Chương14:CâuHỏivàTrảLờiChương15:HạnhPhúcKhôngPhảilàVấnĐềCáNhânChương16:LụcĐộBaLaMậtPhụlục

LờiDẫnNhậpVàonăm1998,ThiềnSưThíchNhấtHạnhvàtăngthânLàngMaiđãhướngdẫnmộtkhóatuhaimươimốtngàyvềkinhQuánNiệmHơiThở(Anāpānasati)tạithànhphốBurlington,tiểubangVermont,miềnĐôngHoaKỳ.KinhQuánNiệmHơiThởlàmộtbảnkinhthiềntậpcănbảncủađạoBụt.NgoàirachúngtacòncónhữngkinhthiềntậpcănbảnkhácnhưkinhBốnLĩnhVựcQuánNiệm(TứNiệmXứ)vàKinhNgườiBiếtSốngMộtMình(NhấtDạTrúGiả).Đâylànhữngbảnkinhđượcxemlàcốtlõicủathiềntập,làcáckinhgốiđầudườngđểthựctậppháttriểnniệm,định,tuệcủacácthầyvàcácsưcô.ThờiBụtcòntạithế,cácthầyvàcácsưcôđềuphảihọcthuộclòngcáckinhnàyđểnhớmàhànhtrì.Đâylàkhóatu21ngàyđượctổchứclầnđầutạiBắcMỹvàcótrênbốntrămthiềnsinhthamdự,đasốlànhữngngườithamdựkhóatuchánhniệmlầnđầu.Cácthầy,cácsưcôvàcácvịthiềnsinhđãthamgiacácthờikhóasinhhoạtrấthếtlòngnhưngồithiền,đithiền,ăncơmtrongchánhniệm,nghephápthoại,phápđàmvàthựctậpimlặnghùngtráng...CácvịthiềnsinhđãđượcThầykhéoléodẫndắttrongquátrìnhthựctậpvàgiúphọnuôidưỡng,trịliệuvàchuyểnhóanhữngkhổđau,khókhăn,bếtắc,căngthẳngvàvướngbậntrongđờisốnghàngngàyvàcuốicùnggiúphọnếmđượctrạngtháianlạc,thảnhthơivàhạnhphúccủanộitâm.

TrongtruyềnthốngđạoBụt,niệm,định,tuệ(tamvôlậuhọc)đượcxemlànềntảng,làcốtlõicủasựtutập.KinhQuánNiệmHơiThở(Anāpānasatisutta)cùngvớikinhBốnLĩnhVựcQuánNiệmlàcácbảnkinhtrongđóđứcThếTôntrìnhbàyrấtkhéoléo,cóhệthốngvàthựctiễnchosựthựctậppháttriểnbanguồnnănglượngmầunhiệmấy.TrongkinhQuánNiệmHơiThở,hơithởchánhniệmđượcsửdụngnhưlàmộtsợidâycócôngnăngnốikếtthântâmlạimộtmối.Hơithởlàmộtkhícụtuyệtvờigiúphànhgiảthiếtlậpchánhniệmvàantrúthântâmvữngchãitronggiâyphúthiệntạiđểtiếpxúcvớisựsốngmầunhiệmđangcómặttrongtavàquanhta.Chánhniệmgiúptabiếtđượcnhữnggìđangxảyratrongtavàquanhta.

KinhQuánNiệmHơithởlàmộthệthốngthiềntậprấtcănbảncủađạoBụt,làmộtnghệthuậtvuntrồngvàđiềuphụcthântâmtuyệtvời.DođóBụtgiảngdạykinhnàynhiềulầnchohàngđệtửxuấtgiacũngnhưtạigiađểnắmvữngmàthựctập.Trên2,600nămqua,lờidạyvàsựthựctậpnàyđượcduytrìvàtruyềnlạichonhiềuthếhệnhưlàcốtlõivàkimchỉnamcủathiềntập.LờidạyvàsựthựctậpcủakinhQuánNiệmHơiThởvẫnluônđượcxemlàphầnquantrọngvàcănbảncủanềntảngpháphành.Nếunghiêncứurộng

vàokinhđiểnnguyênthỉ,tasẽthấychínhđứcThếTônđãgiảngdạyKinhQuánNiệmHơiThởrấtnhiềulầnvàmỗilầngiảngdạy,Ngàiđềucócơhộilàmmới,bổtúcđểcholờidạyvàsựthựctậptrởnênphongphú,thựctiễnđểđápứngđúngvàotìnhtrạngtâmlý,nhucầuvàhoàncảnhxãhộiđươngthờivàhoànthiệngiáophápthâmsâu,vidiệumàNgàiđãkhámphá.Nhưvậy,kinhQuánNiệmHơiThởquaMườiSáuPhépQuánNiệmHơiThởđãđượcđứcThếTôntrìnhbàycócôngnănghướngdẫnchúngtađạttớikhảnăngnuôidưỡng,trịliệu,chuyểnhóavàcuốicùngđạttớigiácngộ,giảithoáttựthânngaytrongkiếpsốnghiệntại.

KinhQuánNiệmHơiThởgồmcómườisáuphépthựctậpthởmàchánhniệmlàtráitimcủasựthựctập.Bốnphépthởđầulàđểchămsócthân(thânthể)trongđóhơithởlàmộtphầnthuộcvềthân,bốnphépthởkếlàđểchămsócvềlãnhvựccảmthọ,bốnphépthởkếnữathuộcvềlãnhvựctâmhànhhaytâmývàbốnphépthởcuốicùngthuộcvềpháp,tứclànhữngđốitượngcủatrigiác.Haiphépthởđầulàthựctậpnhậndiệnsựcómặtcủahơithởvàquátrìnhdàihoặcngắncủahơithở;haiphépthởkếtiếplàthựctậpnhậndiệnsựcómặtcủathânthểvàlàmlắngdịu,buôngthưthânthểđemlạisựanbình,thưtháivànhẹnhàngchothânthể.NgayởbốnphépthởđầutiêncủakinhQuánNiệmHơiThở,tathấyđứcThếTôncốnghiếnchotamộtphươngthuốcthầndiệuđểđốitrịnhữngvấnđềđaunhứcvềthânbệnhnhưcăngthẳng(stress)-mộtcănbệnhlớnvàphổbiếncủathờiđạivànhữngtriệuchứngkháccủathânnhưhuyếtápcao,lởloétnộitạng,ungthư,sựnóngnảy,bồnchồnvàbấtan...

TuylờidạycủaBụtđãnóicáchđâyhơn2600năm,nhưngphápâmcủaNgàivẫncònrấtthiếtthựcđốivớithờiđạicủachúngta.Đólàđặctínhvượtthoátthờigian(akalika)củagiáopháp.Hiệnnaycácngànhtâmlýtrịliệu,ykhoatạicáctrungtâmđiềutrị,bệnhviệntrênthếgiớiđềuđanghọchỏiKinhQuánNiệmHơiThởvàđemápdụngvàolĩnhvựctrịliệuđểđiềutrịchocácbệnhnhânvànhiềulĩnhvựckhácnhưkinhtế,môitrường,chínhtrị,họcđường...

Nếpsốngchánhniệmkhôngchỉđượcthựchiệntạithiềnđường,tuviện,tựviệnmàcóthểđượcápdụngởmọinơimọilúc.Khithântâmtađượcthiếtlậpvữngchãitrongchánhniệmthìnhữnghànhđộng(thân,khẩuvàý)củatasẽtrởnênkhéoléo,đẹpđẽvàchuyênchởđượctìnhthươngyêuđíchthực.Chánhniệmmangtrongnónănglượngcủađịnhvàcủatuệvàkhiniệm,địnhvàtuệhùnghậuthìtatiếpxúcđượcvớithựctạinhiệmmầucủasựsốngtrongtavàquanhta.Tathườngsốngtrongsựquênlãng,sốngtrongngụctùcủaýniệm,kháiniệm,dựtính,nghikỵ,suynghĩmiênman,trongsựtiếc

nuốivềquákhứ,lolắngvàsợhãiđốivớitươnglai;tađánhmấtkhảnăngsốnganvuivàhạnhphúctronggiâyphúthiệntại,đánhmấtkhảnăngtrởvềvớithântâm,làmquenvớithântâmvàýthứcnhữnggìđangxảyranơithânvàtâmmình.Thựctậphơithởchánhniệm,tacócơhộiquánsátthântâmmình,biếtđượcnhữnggìđangxảyratrongthântâmquabốnlãnhvực:thânthể,cảmthọ,tâmhành,vàđốitượngcủatâmhành-tứclànhậnthứcđểômấp,làmlắngdịu,nhìnsâu,chuyểnhóavàtrịliệu.Anlạc,hạnhphúc,hiểubiếtvàthươngyêuphảibắtđầuvớichínhmình.Đâylànguyêntắccănbảncủatìnhthương.

Thựctậpquánniệmhơithở,tatạochobảnthânkhảnăngsốngvữngchãivàhạnhphúctronggiâyphúthiệntại,khôngnuốitiếcquákhứ,khônglolắngvàsợhãivềtươnglai.ĐứcThếTôncódạy:‘‘Quákhứđãkhôngcòn,tươnglaithìchưatới.Chỉcógiâyphúthiệntạilàđángđểtađầutưvàthậtsựsốngmàthôi.’’GiâyphúthiệntạilàđịachỉcủaBụt,làTịnhĐộHiệnTiền,làThiênQuốc.Đánhmấthiệntạilàđánhmấtsựsống.Tạisaochúngtaphảihốihảchạyvềphíatươnglaitrongkhiđótabiếtrấtrõđólàphíacủanghĩađịa,lànơichôncấthìnhhàita!

Bốnphépthởkế(5-8)làđểgiúptathựctậpchếtácniềmvui,nhậndiệnvàômấpnhữngcảmthọ,làmchochúnglắngdịuxuốngvàchuyểnhóathànhcảmgiácanlạc(lạcthọ).Ýthứcđượctừnghơithởtứclàtađangthậtsựsống,đangthamdựtrọnvẹnvàothựctạicủasựsốngvàbiếtrõcáigìđangxảyratrongtavàquanhta.Takhôngcònsốngnhưmộtbóngmanữa.Mỗihơithởlàthựctạicủasựsống,nóvượtthoátthờigianvàkhônggian.

Phépthởthứ9-12lànhữngbàithựctậpgiúptanhậndiệnnhữngtâmhànhmỗikhichúngbiểuhiệnlêntrênvùngýthức.Trướchếtchúngtachỉnhậndiệnđơnthuầnnhữngtâmhànhmỗikhichúngphátkhởi,khôngtrốnchạy,xuađuổi,nắmbắt,ghìlấyhoặcvướngmắc.Vớihơithởcóýthức,tathắplênánhsángchánhniệmđểômấpvàchămsócnó,sốnghàihòavớinó.Cónhiềungườitrongxãhộichúngtađãđánhmấtkhảnăngtrởvềvớinộitâmvìtrongnộitâmcóquánhiềuniềmđaunỗikhổvàxungđột...,vềđótacảmthấykhôngthoảimáinênthườngtìmcáchtrốnchạy.Thựctậpbốnphépthởnàytacóthểtrởvềvớivươngquốc(thânvàtâm)củatađểchămsócvàlàmcholãnhthổcủatayênbìnhtrởlạivàchánhniệmlàkhígiớiđểchotathựchiệncuộctrởvề.ĐứcThếTônkhôngbaogiờbảochúngtatrốntránhkhổđau,Ngàibảochúngtatrởvềchămsóc,sốnghàihòavớikhổđau,rồinhìnsâuđểchuyểnhóa.Đólàgiáolýtươngtức,duyênkhởicủađạoBụt;lànguyêntắc‘Phiềnnãotứcbồđề;rácvàhoakhônghai’.

Bốnphépthởcuốicùng(13-16)làchìakhóagiúptamởcửathựctại,buôngbỏngãchấpvànhữngtrigiácsailầmvềtavàvềthếgiớiđểđạttớitựdolớn.Bốicảnhgiađìnhđangbịđổvỡ,xãhội,nềnđạođứccủanhânloạiđangtrênđàbănghoại,hànhtinhcủachúngtađangbịônhiễmtrầmtrọng,tráiđấtnónglênmỗingày,đólàvìthiếuchấtliệuanlạc,trítuệvàtìnhthươngtrongmỗichúngta.Nhữngvấnđềlớnnàyđềudovôminh,trigiácsailầmcủacánhânvàcộngđồngtạora.Chúngtachấpvàocáingãnhưmộtcánhân,nhưmộtchủngtộc...vàtatranhđấuđểphụcvụchocáingãấy,dođótạoranhiềukhổđauchochínhbảnthânvàchomọingườivàmọiloàikhác.BốnhơithởcuốicủaKinhQuánNiệmHơiThởhướngdẫnchúngtathựctậpbuôngbỏngãchấp,buôngbỏtrigiácsailầm,buôngbỏnhữngcáikhôngđángthamcầuvàvướngmắcđểchứngnhậpvàonguồntuệgiácthâmsâucủavôthường,vôngã,tươngtức,duyênkhởi,tánhkhôngvàniếtbàn.Khiđạttớiđượcnhữngnguồntuệgiácnàythìtahoàntoàntựdo;tasốngcótráchnhiệm,hàihòavàthươngyêuhơnvớimọiloàiquanhta.

NếuhọchỏivàthựctậpkinhQuánNiệmHơiThởmộtcáchsâusắcvàquánchiếudướilăngkínhcủatuệgiácđạithừa,tasẽkhámphárarằngkinhQuánNiệmHơiThởlàbảnkinhtómthâutấtcảcácgiáolýthâmsâunhưgiáolýDuyênKhởi,PhápHoa,HoaNghiêmv.v..KhithựctậpkinhQuánNiệmHơiThở,chúngtasẽthấyrằngnhữnggiáolýthâmsâucủađạithừađượcápdụngmộtcáchthựctiễnvàođờisốnghàngngàyđểchuyểnhóakhổđau,đemlạisựnuôidưỡngvàtrịliệurấtlớn.

Thưacácbạn,KinhQuánNiệmHơiThởlàmộtbảnđồtutậprấtmầunhiệm,rõràngvàthiếtthựcmàBụtđãkhámphávàcốnghiếnchochúngta.Ngườinàocầmđượcbảnđồnàytrêntay,thìkhitutậpchắcchắnsẽkhôngsợbịlạcđường.NhữngchỉdẫntrongkinhQuánNiệmHơiThởđượctrìnhbàytrongcuốnsáchnàyrấtđơngiản,dễhiểu,thựctiễnvàkhoahọc.Quacuốnsáchnày,cácbạnsẽthấyrằngđạoBụtkhôngchỉđơngiảnlàmộttôngiáomangtínhtínngưỡng,mêtín,màđạoBụtlànguồntuệgiácrấtthâmsâu.Khichạmtớiđượcnguồntuệgiácấythìtấtcảnhữngniềmđaunỗikhổ,phiềnnãotrongtatanbiếnvàtađạttớihạnhphúcvàtựdolớn.Thưacácbạn,đểchosựhọchỏivàthựctậpcóhiệuquả,cácbạnkhôngnênngấunghiếnhếtquyểnsáchmớiđemrathựctập,màđọctớiđâubạnhãyđemraápdụngliềnvìnhưthếcácbạnsẽgặtháiđượcnhiềulợilạcvàsẽtạodựngđượcniềmtinvữngbềnnơikhảnăngsốnghạnhphúccủachínhmình.

Nhữnggìtamuốntìmkiếmđãsẵncónơitựthân;tađãlàcáitamuốntrởthành.Chỉcầnthắplênánhsángchánhniệmđểnhậndiệnnó(tínhBụt)màthôi.Chúccácbạnthựchiệnthànhcôngcuộctrởvớiquêhươngđíchthực

củamìnhvàgặtháiđượcnhiềuniềmvui,hạnhphúc,vữngchãivàthảnhthơi.

ThíchChânPhápNiệm,ngườidịch

Chương01:AnTrúTrongHiệnTạiKínhthưađạichúng,chúngtôirấtvuimừngđượcđónchàoquývịđếnthamdựkhóatu21ngàyđượctổchứclầnđầutạiMỹ.Chúngtathậtmaymắnvàhạnhphúccóđượccơduyênđếntutậpvớinhautrongsuốthaimươimốtngày.Hiệntạicótrênbốntrămngườithamdựtrongkhóatunày.Vớimộtđạichúngđôngđảonhưthếnày,chắcchắnchúngtasẽtạorađượcnănglượngtutậprấthùnghậuvàhỗtrợnhauthànhtựutrênconđườngtutập,trịliệuvàchuyểnhóathântâm.ChúngtasẽchuyênchởđượctrongtựthâncủamỗingườichấtliệucủaBụtvàcủaPháp.VìnơinàocóTăngthânlànơiđócóPhậtthânvàPhápthân.

Trongđạichúngđâycónhiềuvịđãtutậplâunăm,cónhiềukinhnghiệm;cónhữngvịđãtutậpmườinăm,cónhữngvịđãtutậphaimươinămhoặcnhiềuhơn,tuynhiêncórấtnhiềungườimớitiếpxúclầnđầuvớipháptuchánhniệm.Nhưngvớisựdìudắt,nângđỡcủatăngthân,củanhữngngườibạntucónhiềukinhnghiệm,chắcchắnngườinàocũngsẽgặtháiđượcnhiềukếtquảtốt,ngườinàocũngsẽđượcchuyểnhóavàtrịliệu.

Kínhthưaquývị,đượcsốngvàtutậptrongmôitrườngtăngthânlàmộtcơmayhiếmcó,mỗingườisẽđượcthừahưởngnănglượngtutậphùnghậucủatăngthânvànănglượngấysẽgiúptachuyểnhóavàtrịliệuđượctựthân.Tăngthânđượcvínhưmộtdòngsôngtrongđómỗingườilàmộtgiọtnướctrongdòngsôngđangcùngdòngsôngđivềbiểncả.Trongđạichúng,cónhữngvịđãthựctậpthànhcông,đạtđượcnhiềuhạnhphúc.Nhìncáchđi,đứng,nằm,ngồi,làmviệcvàtiếpxửcủahọtathấynơihọtỏachiếuchấtliệuvữngchãi,thảnhthơivàhạnhphúc.Chúngtathậtmaymắncóđượcnhữngngườibạntunhưthếđangthựctậpchung.Mìnhchỉcầncómặtthôi,chưacầnlàmgìhếtlàmìnhđãđượcthấmnhuầnnănglượngtutậpcủatăngthânrồi.Nghĩalàmìnhhoàntoànphóthácthânmạngmìnhchotăngthân,chophéptăngthânômấp,nângđỡvàđưamìnhđinhưdòngsôngchuyênchởgiọtnướcvềbiểncả.Điềuquantrọnglàhãytậpdừnglại,buôngbỏmọisựlotoan,bậnrộnvàtranhđấucủacuộcsống.Chúngtađãtranhđấu,đãlolắngquánhiềutrongđờisốnghằngngày,lúcnàocũngvậtlộnvớicuộcsốngđểđạttớimụctiêu,đểcóđượcđồngrađồngvào.Nghĩrằnghạnhphúcchỉcóthểcóđượckhimìnhcóđượccáinàycáikia...Vìnghĩnhưthếnêntâmtacứbậnvềquákhứ,mơtưởngtớitươnglai,vướngbậnvàocácdựánvàvìthếtađánhmấtkhảnăngsốngthảnhthơivàhạnhphúctronggiâyphúthiệntại.Yếutốcănbảncủathiềntậplàdừnglại-chỉ.Tathựctậpdừnglạimọisựtranhđấu,mọilosợvềtươnglai,tiếcnuốivềquákhứđểcóthểcómặtđích

thựcchosựsốngtronggiâyphúthiệntại.Sựsốngchỉcóthểtìmthấytronghiệntại,đánhmấthiệntại,hysinhhiệntạichohạnhphúctươnglaitứclàđánhmấtsựsống.Tăngthânđượcvínhưmộtdòngsôngvàtalàgiọtnướctrongdòngsôngđangcùngdòngsôngđivềbiểncả.Nhưngmuốncùngdòngsôngđivềbiểncả,taphảicókhảnăngbuôngbỏtấtcảnhữngâulo,phiềnmuộn,vướngmắc,đammêvànhấtlàýniệmvềhạnhphúcmàmìnhđangđeođuổi.‘‘ConvềnươngtựaTăng’’khôngphảilàlờituyênbốsuôngmangtínhtínngưỡng;‘ConvềnươngtựaTăng’làsựthựctậpthựctiễn,nghĩalàmìnhchophéptăngthânômấp,chuyênchở,dìudắtvàsoisángmìnhtrênbướcđườngtuhọc.Khiphátnguyện‘ConvềnươngtựaTăng’,tứclàmìnhphảicóđứctinnơiTăng.Khimìnhhoàntoànphóthácthânmạngmìnhchotăngthân-nhưgiọtnướcphótháchoàntoànthânmạngnóchodòngsông-thìnănglượngcủatăngthânsẽthấmnhuầnvàomìnhmộtcáchdễdàngvàgiúpmìnhchuyểnhóanhữngniềmđau,nỗikhổrấtmauchóng.

Kínhthưaquívị,tôibiếtcórấtnhiềuvịtrongđạichúngtiếpxúcvớitruyềnthốngđạoBụtlầnđầu,cóthểquývịchưaquencáchtiếpxửvàchàohỏitheolễnghicủatruyềnthốngđạoBụt,chắcchắnquývịcảmthấyhơilúngtúng,khôngbiếtphảitiếpxửnhưthếnàochođúngphép.Điềunàythậtracũngkhôngquantrọnglắm,quantrọnglàquývịthựctậpchohếtlòng,giaophóthânmạngmìnhchotăngthânvàchophéptăngthânnângđỡ,dìudắtmình.Luônluônnắmlấyhơithởvàbướcchânchánhniệmđểtrởvềvớichínhmình,thựctậpdừnglạimọisựtranhđấu,lotoancủacuộcsống.Trongkhóatunày,chúngtasẽcócơhộithựctậpđi,đứng,nằm,ngồi,nóinăng,tiếpxử,làmviệc,thở,ăncơmvàphápđàmvớinhautrongchánhniệm.Chúngtahãytrânquývàtậnhưởngtừnggiâyphútsựcómặtcủanhautrongsuốtkhóatu.Quývịhãytậpđinhưthếnàođểmỗibướcchâncókhảnăngđemlạianlạc,vữngchãivàthảnhthơi.Quývịhãytậpthởnhưthếnàođểchấtliệuanlạcvàsựsốngcómặtvớiquývịtrongtừnghơithở.Trongkhithựctập,nếuquývịcảmthấyanlạc,hạnhphúc,thântâmđượcthưthái,nhẹnhàngthìcónghĩaquývịđangthựctậpđúng.Điềunàykhôngcầncósựchứngnhậncủabấtcứai,dùlàđứcThếTônhoặcThầycủaquývị.Chỉcómìnhmớibiếtđượclàmìnhđangthựctậpđúnghaychưamàthôi.Nếuquývịcảmthấyanlạctrongkhithựctậpthởvàovàthởra,thấyrằngmìnhđangthởvào,thởramộtcáchrấtthíchthú,thìtựbiếtlàmìnhđangthựctậpđúngvàniềmtinnơisựthựctậptăngtiếnvữngvàng.Nếuthựctậpđúng,quývịsẽcảmthấyanlạc,thoảimáivàhạnhphúcngaytrongkhithựctập.Cònviệcnênchắptaxáhaykhôngnênvànênxávàolúcnàochođúnghoặcđứngvàovịtrínàomớiphải?..,nhữngđiềuđóquývịkhôngnênquábậntâm.Bấtcứtrongtưthếsinhhoạtnào,nếuthântâmmìnhcósựthưthái,anlạc,cóchánhniệmvàkhôngcảmthấybịáplựcthìquývịđanghànhxửđúng.Chánhniệmlà

nguồnnănglượngcókhảnănggiúptacómặtđíchthựctronggiâyphúthiệntạiđểtacóthểnếmđượchươngvịcủaanlạcvàhạnhphúcchânthực.

Thưaquívị,đâykhôngphảilàmộtkhóatumangtínhtugắt.Takhôngnênbịrơivàocáibẩycủalốituhìnhthức.Tôikhôngcócảmtìnhvớihaichữ'tugắt'lắm.Tutậpkhôngphảilàsựcốgắngcựcnhọc,khắckhổtronghiệntạiđểđạttớimụctiêuởtươnglai.Mìnhphảithựctậpnhưthếnàođểcóanlạc,thảnhthơivàhạnhphúcngaytrongkhithựctập.Vídụkhithựctậpthiềnđi,thìhãyđimàkhôngcầntới;đinhưthếnàođểmỗibướcchâncóthểđemlạianlạc,hạnhphúc,vữngchãivàthảnhthơingaytrongkhiđi.Mìnhkhôngcầnphảicốgắngbướctừngbướccựcnhọcđểcóhạnhphúc.Mỗibướcchânđềucógiátrịcủanó.Nếumỗibướcchâncóthểchếtácđượcnănglượngchánhniệm,làmtăngtrưởngchấtliệuanlạc,vữngchãivàthảnhthơithìbướcchânấylàbướcchâncósựsống.Tutậplàphảiđạttớiđượcniềmvuivàsựnhẹnhàngngaytrongkhitu,chứkhôngphảituchothậtráoriết,cốgắngcựcnhọctronghiệntạiđểmongchờanlạcvàhạnhphúcởphíatươnglai.Đặctínhcủagiáopháplàvượtthoátthờigian(akalika).Nghĩalàsựđạtngộkhôngphảilàvấnđềthờigian.Vìvậytrongkhitutập,mìnhkhôngnêncốgắngcựcnhọcđểmongchờkếtquảởphíatươnglai.

Trongsuốtkhóatu,quývịkhôngcầnphảichuẩnbịgìcả.ĐâylàkhóatuchứkhôngphảikhóahọcnhưởcáctrườngđạihọchaytrườngPhậthọc,dođóquývịkhôngcầnphảithamkhảocáctưliệunàocả.TuynhiênquývịsẽđượcphátchomộttranggiấytrongđócóviếtđạicươngvềMườiSáuPhépQuánNiệmHơiThởdùngđểtheodõitrongsuốtkhóatu.Trongkhinghephápthoại,khôngnênghichépnhiều,quantrọnglàquývịthựctậpcómặtchotrọnvẹntronggiâyphúthiệntại,mởđấttâmrađểchomưaPhápvànănglượngcủaTăngthânthấmnhuầnvào.Phápđượcvínhưcơnmưa,gọilàmưaPháp.Phápnàykhôngphảichỉtiếpxúcdướidạngcủangônngữđượcdiễnbàymàcònlànhữnggìquývịthấy,nghe,cảmnhậnvàtiếpxúcquanhmình.QuývịsẽđượctiếpnhậngiáoPhápquanhiềudạngkhácnhau.Vídụkhiquývịthấymộtthầyhaymộtsưcôđi,đứnghoặcngồicóchánhniệm,vữngchãivàthảnhthơi,thìđócũnglàPháp,gọilàPhápsống-thelivingdharma.Khicómộtngườibạntuđứngnghiêmtrang,vữngchãi,chắptaybúpsenxáchàovàmỉmcườivớimình,thìđócũnglàPháp.NănglượngchánhniệmtỏaranơingườiấychínhlàPhápđíchthực.

Khitiếpnhậnnănglượnggiáopháptừngườikhác,đồngthờimìnhcũngđangtỏachiếunănglượnggiáophápnơitựthân,bởivìmìnhcókhảnăngthởvào,thởravàmỉmcườitrongchánhniệm.Hơithởchánhniệmcókhảnăngđưathânvàtâmmìnhtrởvềmộtmốivàgiúpmìnhantrúvữngchãi

tronggiâyphúthiệntại.Đólàphápđíchthực.Quývịcóthểtiếpxúcvớisựsốngnơitựthânvàquanhmìnhngaybâygiờvàởđây.Đólànhữngphútgiâycủagiảithoát,giácngộ.Nếunụcườicủamìnhphátxuấttừsựgiácngộbảnthân,thìnụcườiấylàphápđíchthực.MìnhcóthểcốnghiếnnhữngbàiPhápsốngnhưthếtrongđờisốnghàngngàycủamìnhvàphẩmchấttutậpcủaTăngthânsẽđượcnângcao.

Chúngtađếnvớinhaunhưmộttăngthân.Mỗithànhphầntrongtăngthâncóthểđónggópchophẩmchấttutậpcủatăngthânbằngsựcómặtđíchthựccủamình.Sựcómặtcủamìnhđượcxácđịnhbằngkhảnăngchếtácnănglượngchánhniệm.Nếuđểchothântâmrongruổivềquákhứ,mơtưởngtớitươnglaihoặcbịlôicuốnbởinhữngbuồnlo,dựtính,sợhãi,giậnhờnvàthantrách,thìmìnhkhôngcógìđểcốnghiếnchotăngthâncả.Nếumìnhantrúđượcvữngchãitronggiâyphúthiệntại,thântâmhợpnhất,biếtthưởngthứctừnghơithởvàovàhơithởra,thấyrằngđượcsốngvàtutậpcùngvớităngthânlàmộtduyênmayhiếmcó,thìphẩmchấttutậpcủamìnhsẽtănglênrấtcaovàdođóhạnhphúccủatăngthâncũngđượctăngtrưởng.Niềmvuivàhạnhphúccủatăngthântùythuộcrấtnhiềunơisựcómặtvữngchãivàthảnhthơicủamỗicánhân.Nếumìnhnởđượcnụcườitươimát,chânthật,nụcườiđượctôđiểmbằngchấtliệucủachánhniệm,giảithoátvàthươngyêu,thìđóđíchthựclàbàipháptuyệtvời.Khibướcđượctừngbướctrongchánhniệm,vữngchãivàthảnhthơithìmìnhtrởnênmộtngườitươimát,hạnhphúc.Mỗibướcchânđitrongchánhniệmlàsựđónggóprấtlớnvàophẩmchấttutậpcủatăngthân.Nếutấtcảmọingườithựctậphếtlòngthìtìnhtrạngkhókhăncủamìnhvàcủatăngthânsẽđượcchuyểnhóavàtrịliệurấtmau.Tôisẽthựctậphếtkhảnăngcủamình.Cácthầyvàcácsưcôcũngsẽthựctậphếtkhảnăngcủahọ.Tôimongrằngquývịcũngsẽthựctậphếtlòng.PhẩmchấttutậpcủaTăngthântùythuộcrấtnhiềuvàosựthựctậpcủamỗingườitrongtăngthân.

TrongkinhQuánNiệmHơiThở(AnapanasatiSutra),Bụtđãcốnghiếnchochúngtanhữngphươngphápthựctậprấtcụthểđểchuyểnhóakhổđau,sợhãi,thèmkhát,hậnthùvàtuyệtvọng.LờidạycủađứcThếTôirấtrõràng,sâusắcvàthựctiễn.Chúngtasẽđượchọcvàthựctậpgiáophápmầunhiệmnày.Muốnthựctậpthànhcông,trướchếtchúngtacầnchếtácnănglượngchánhniệm.Nănglượngchánhniệmnơimỗingườicóthểchưađủmạnhđểđemlạisựchuyểnhóavàtrịliệulớnnhưmìnhmongmuốn,nhưngnếubiếttậndụngnănglượngchánhniệmcủacácbạnđồngtuthìmìnhsẽthànhcôngdễdànghơn.Tựlựcchưađủ,mìnhcầnphảinươngvàothalựcthìsựchuyểnhóamớixảyranhanhchónghơn.Trongquákhứ,nhiềulúcmìnhcảmthấytựmìnhkhôngthểđốidiệnvớinhữngvấnđềkhókhăn,khổđaucủachính

mình,trongtrườnghợpđónếucómộtngườibạnthânđếnngồibêncạnhthìtựnhiênmìnhcảmthấynhẹđirấtnhiều.Đólànhờmìnhđượcnângđỡbởinănglượngcómặtcủangườibạntucủamình.Cóthểmìnhnghĩrằngnănglượngchánhniệmcủamìnhcònyếu,chưađủđểchuyểnhóavàtrịliệubảnthân.Điềunàycũngkhôngcógìđángngại,vìtrongđạichúngcónhiềuvịđãthựctậplâunăm,họrấtvữngchãi,thảnhthơivàhạnhphúctrênbướcđườngtutập,họcóthểyểmtrợmình.Vớinănglượngchánhniệmhùnghậucủahọ,chắcchắnhọsẽtạoảnhhưởnglớnvàgiúpmìnhđạtđượcsựchuyểnhóavàtrịliệumộtcáchdễdàng.Điềuquantrọnglàmìnhphảicóniềmtinnơichínhmình,nơihọvànơităngthân.

KhôngphảichỉcóBụt,Phápmớiđíchthựclànhữngviênngọcquý,Tăngcũnglàmộtviênngọcquý.VìvậymớigọilàBaViênNgọcQuý(TamBảo).QuayvềnươngtựaTăngnghĩalàmìnhphảicóniềmtinhoàntoànnơiTăngvàbiếttậndụngnănglượngtutậpcủaTăng.Đâykhôngphảilàkhóatunămngàyhaybảyngàymàlàkhóatuhaimươimốtngày.Chúngtaphảikhônkhéotrânquývàtậndụngcơhộihiếmcónày.Tôibiếtquývịđãcốgắnglắmmớisắpđặtđượccôngviệc,dựáncủamìnhđểcóthểđếnthamdựkhóatudàihạnnày.Nếuquývịhếtlòngthamdựcácsinhhoạtcủakhóatuthìkhóatunàysẽtrởthànhmộtkhóaturấtấmcúng,cóphẩmchấtvàmọingườitrongtăngthânsẽgặtháiđượcnhiềulợilạc.Hãythắplênánhsángchánhniệm,đưatâmtrởvềlàmmộtvớithânvàantrúvữngchãitronggiâyphúthiệntại.Nếutấtcảmọingườiđềuhếtlòngtutập,thìchúngtasẽchếtácrađượcnguồnnănglượngchánhniệmhùnghậuvànănglượngấysẽđemlạisựnuôidưỡng,trịliệuvàchuyểnhóarấtlớnchota,chonhữngngườichungquanhta,chogiađìnhvàxãhội.Vìvậy,'ConvềnươngtựaTăng'khôngphảilàlờituyênbốsuôngmàđíchthựclàsựthựctập.

ĂncơmtrongchánhniệmTôixincốnghiếnchoquývịvàiphươngphápthựctậpcănbảncủachánhniệmnhưthiềnđi,thiềnthở,mỉmcười,ăncơm,làmviệcv.v...Mỗikhitớigiờăn,tađitừngbướcthảnhthơi,chánhniệmvềphíanhàăn.Saukhilấythứcănxong,hãytìmtớichỗngồi,ngồivàobànănvàđợimọingườitớingồiđầybànăncủamìnhrồimớibắtđầuăn;trongsuốtthờigianđómìnhtheodõihơithở,antrútrongchánhniệm.Ăncơmtrongchánhniệmlàphépthựctậprấtdễchịu,cócôngnăngđemlạiniềmvui,trịliệuvàhạnhphúcrấtlớn.Tangồitrongtưthếthoảimái,theodõihơithởchánhniệmvàthựctậpnhậndiệnsựcómặtcủathứcănvànhữngngườibạntuđangngồiquanhmình.Đâylàphépthựctậprấtsâusắc.Ăntrongchánhniệmtasẽthấyrằngmỗimiếngănlàsứgiảđượcgởitớitừvũtrụ.Khigắplênmộtmiếngrau,miếngđậuque,miếngcàrốthoặcmiếngđậukhuôn,tanhìnthậtkỹvàonókhoảngnửagiâyđồnghồvớichánhniệmđểthậtsựnhậndiệnsựcómặtcủamiếngrau,miếngđậuque,miếngcàrốthoặcmiếngđậukhuôntrướckhiđưavàomiệng.Mìnhphảiýthứcrõràngđâylàmiếngcàrốthoặcmiếngđậuque...chứkhôngphảilàsựlolắngvềquákhứ,mơtưởngtớitươnglaihaynhữngdựtính,đaubuồntronghiệntại.Vớinănglượngchánhniệm,mìnhýthứcrõràng:'Đâylàmiếngcàrốt'hoặc'Đâylàmiếngđậuque'.Phépthựctậpnhậndiệnnhưthếchỉmấtkhoảngmộttíchtắcgiâyđồnghồmàthôi.Đógọilànhậndiệnđơnthuần.Bằngchánhniệm,mìnhnhậndiệnđượcmìnhđanggắplêncáigì.Khiđưavàomiệng,mìnhbiếtmìnhđangđưavàomiệngcáigì.Khinhai,mìnhbiếtlàmìnhđangnhaigì.Đâylàphépthựctậphếtsứcđơngiảnnhưngrấtsâusắcvàmầunhiệm.Cónhữngngườitrongchúngtakhinhìnvàomiếngcàrốt,trongnữagiâyđồnghồcóthểthấytấtcảnhữngyếutốcủavũtrụđượccấtchứatrongấynhưyếutốmặttrời,mây,mưa,đấtvàngườilàmvườnv.v..Tấtcảđềuđếntừvũtrụđểnuôidưỡngmình.Vìvậytrướckhibỏmiếngthứcănvàomiệng,hãymỉmcườivớimiếngthứcănấyvớinụcườitrànđầyniềmvuisướngvàbiếtơn.Khinhai,mìnhcũngýthứcrõrànglàmìnhđangnhaimiếngcàrốtthậtsự.Đừngbaogiờđưavàomiệngnhữngdựán,lobuồn,giậnhờnhaysợhãimàchỉnênđưavàomiệngmiếngcàrốtmàthôi.Khinhai,mìnhcũngchỉnhaimiếngcàrốt,chứkhôngnênnhainhữngdựán,buồngiận,lolắnghaymơtưởnghảohuyềnvềtươnglai.Nếumìnhăntrongsựtánloạn,quênlãngvàlosợthìthứcănsẽrấtkhótiêu.Hãytậpnhaichậmrãi,khoanthai,mỗimiếngănnênnhaiítnhấtlàbamươilầnrồimớinuốt.Sựthựctậptrôngđơngiản,nhưngphảitậpluyệnmộtchútmớicóthểlàmđược.Ănnhưvậymìnhsẽkhámphárarằngmiếngcàrốtmàtađangnhaiđíchthựclàmộtphéplạnhiệmmầu,làtặngphẩmquýgiácủađấttrời.

Thỉnhthoảngtôichiasẻphươngphápănquýttrongchánhniệmchocácđệtửcủatôi,gọilàthiềnquýt.Chúngtôingồichungvớinhauvàmỗingườiđượcphátchomộttráiquýt.Mỗingườiđặttráiquýtvàolòngbàntaycủamìnhrồithựctậpthởvàovàthởratrongchánhniệm;sauđónhìnvàotráiquýtthậtkỹ,thậtsâuđểthấyđượcthựctạicủatráiquýt,đểthấyrằngtráiquýtlàmộtthựctạinhiệmmầu.Nếumìnhkhôngcómặtchotráiquýttrênlòngbàntaycủamìnhtronggiâyphúthiệntại,tâmmìnhlúcbấygiờrongruổichỗkhácthìtráiquýtcũngsẽkhôngcómặtchomình.Cónhữngngườiănquýt,nhưngcóthểhọkhôngthậtsựănquýt;cóthểhọchỉănnhữngbuồnlo,giậnhờn,sợhãi,nuốitiếcvềquákhứhoặcmơtưởngtớitươnglai.Họthậtsựkhôngcómặt,thântâmkhônghợpnhất.Khitậpthởtrongchánhniệmthìmìnhđemtâmtrởvềlàmmộtvớithân,cómặtđíchthựctronggiâyphúthiệntại,lúcbấygiờsựsốngcũngcómặttuyệtvờichomình.Tráiquýtlàsứgiảcủasựsống,củamọiloàichúngsinh,củatìnhthương,củavũtrụ,củaBụt.Nhìnvàotráiquýt,mìnhsẽkhámphátráiquýtđíchthựclàmộtphéplạ,làmộtthựctạinhiệmmầu.Mìnhcóthểquántưởngtráiquýtnhưkhinócòndướidạngcủamộtbônghoavàmìnhtiếpxúcđượcvớiánhsángmặttrời,mây,mưađangchuyểnbiếnmầunhiệm;mìnhsẽthấyquátrìnhpháttriểncủahoachotớikhinókếtthànhtráinhỏxinhtươi,rồiquathờigianvàđiềukiệnthuậnlợi,nólớndầnvàmàuxanhtừtừbiếndầnthànhmàuvàng,rồidầndầntrởnênmàuvàngcháy,vàchấtchuabiếnthànhchấtđườngngọtlịm.Quamộtthờigianvàitháng,câyquýtcốnghiếnchođờimộttácphẩmtuyệtvời,đólàtráiquýtvàngchín,ngọtlịmđangnằmtronglòngbàntaycủamình.Khithởvàovàthởramộtcáchsâusắc,cómặtđíchthựcvàquánchiếuvàotráiquýtmìnhsẽthấyrằngtráiquýtđíchthựclàmộtphéplạ,mộtthựctạinhiệmmầu.Cáithấyấycókhảnăngđemlạichomìnhnhiềuhạnhphúc.Mìnhnângtráiquýtlên,nhìnkỹvàonó,rồibócvỏ,ngửimùihươngcủatừngmảnhvỏ,sauđóđưamộtmúivàomiệng,nhaithậtchánhniệmvàýthứctoànvẹnnướcquýtngọtlịmđanglantỏatrongmiệng,rồitừtừđixuốngvàthấmnhuậnkhắpchâuthân.Ănnhưvậy,quývịsẽcảmthấyrấtvuivàniềmhạnhphúcsẽtràodângtrongsuốtthờigianănquýt.Đógọilàthiềnquýt.Ănnhưvậymìnhtiếpxúcđượcvớiniềmvui,vớinhữngnhiệmmầucủasựsốngđangcómặttronggiâyphúthiệntại.

PhéplạmầunhiệmthứhailàTăngthân.Tăngthântứclàđoànthểcủanhữngngườinguyệnsốngcuộcđờitỉnhthức,trongđómọingườiđềuthựctậpcùngmộtphápmôn,đềuđangcùngđichungmộthướng.Ngườibạntuđangngồiănsángtrongchánhniệmbêncạnhmìnhlàmộtyếutốcủatăng.Đólàmộthìnhảnhrấtđẹp.Ngườiấytiếpxúcvớithứcănbằngnănglượngchánhniệmvàđangthưởngthứctừngmiếngănnhưmình.Chúngtađềulànhữngngườibạncùngđitrênconđườngthựctập.Trongkhiăn,thỉnh

thoảngtadừnglạigiâylátđểnhìnngườibạntuđangcómặtquanhmìnhvàmỉmcười.Đólànụcườitỉnhthức,nụcườichứngtỏrằngmìnhđangthậtsựcóhạnhphúc,đangthậtsựsốngvàbiếttrânquýsựcómặtcủanhau.Đókhôngphảilànụcườixảgiao,đóchínhlànụcườiđượcphátsinhtừnềntảngcủagiácngộ,củahạnhphúcvàcủaniềmbiếtơn.Nụcườinhưthếcónănglựctrịliệuvàchuyểnhóamìnhvànhữngngườibạntuquanhmình.Khimìnhnởđượcnụcườichánhniệm,tươimát,thươngyêuvàtrânquýthìngườibạntubêncạnhmìnhcũngsẽđáplạibằngmộtnụcườinhưthế.Banđầu,nụcườicủangườibạnấychưađượctựnhiên,tươitắnlắm,nhưngnếumìnhhiếntặngchongườiấymộtnụcườichánhniệm,từhòathìmìnhsẽgiúpchongườiấynởđượcnụcườitrònđầyvàtươitắnhơn.Khingườiấymỉmcườiđượcthìniềmđaunỗikhổtronglòngngườiấysẽđượcvơinhẹ,tiêután.Sựcómặttươimátcủamìnhđóngvaitròrấtquantrọngchosựtrịliệuvàchuyểnhóacủanhữngngườichungquanh.Vìthế,sựcómặtvữngchãi,tươimátcủamỗingườitrongtăngthânrấtthiếtyếuchosựtrịliệuvàchuyểnhóa.Vìvậymọingườiđượckhuyếnkhíchthựctậpimlặnghoàntoàntrongsuốtbuổiănsáng.Nếungườinàocũngnóichuyệnhuyênthuyên,nóivềôngnàybànọ,nóivềvấnđềthờisự,chínhtrị,chiếntranh,vụánv.v..thìcónóihoàicũngkhôngbaogiờhếtchuyệnvàtrongkhinóichuyệnnhưthế,mìnhsẽdễđánhmấtmình,mìnhsẽbịnhữngcâuchuyệnkhôngđâulôikéovàmấtđikhảnăngcómặtđíchthực;màđánhmấtmìnhtứclàđánhmấtsựsống.Nêntrânquýthìgiờđểthựchiệnnhữngđiềumìnhmuốnthựchiệntrongkhóatunày,nghĩalàphảibiếtsửdụngthìgiờđểtậpthở,tậpmỉmcười,tậpđi,đứngtrongchánhniệm,tậpcómặtchochínhmìnhvàyểmtrợchocácbạnđồngtu.Nếunóichuyệnnhiềuquáthìmìnhsẽtướcđithìgiờquýbáucủamìnhvàlàmhưkhungcảnhtutậpcủađạichúng.Thựctậpimlặngkhôngphảilàmộtsựápđảo,cựchìnhlàmmìnhmấttựdo,làmmấthứngtrongcuộctròchuyện,lạikhôngphảiđểmìnhmauchóngtrởthànhbậcgiácngộ;thựctậpimlặnglàđểgiúpmìnhcócơhộitậnhưởngtrọnvẹnsựcómặtcủachínhmìnhvàcủanhữngngườibạntuđangcómặtquanhmình.Đâylàloạiimlặngrấtthánhthiệnvàsốngđộng,làtiếnggầmcủaloàisưtửchúacócôngnăngđậpphá,nuôidưỡng,trịliệuvàchuyểnhóanộitâm,chứkhôngphảilàloạiimlặngmangtínhđànáp,buồnbãvàcôđộc.Loạiimlặngnhưthếgọilàimlặnghùngtráng.Chúngtahãycùngnângđỡnhauchếtácranănglượngimlặnghùngtrángnhưthếđểmọingườiđượcthừahưởng.Sựimlặngnàycókhicũngđượcgọilàimlặngsấmsét.Bởivìsứcmạnhcủanórấthùnghậu.Tôibiếtcónhiềuvịchưaquenthựctậpimlặng,nhưngtôibảođảmvớiquývịsaumộtthờigianngắncủasựthựctập,quývịsẽthấytầmvóctrịliệumầunhiệmcủanó.

Khinghevàápdụnggiáopháp,cóthểquývịsẽphátkhởinhữngnghivấn.

Tôiđềnghịmỗikhicónhữngnghivấnphátkhởi,quývịhãyghichúngvàocuốnsổtaymàquývịđãnhận,ghixuốngtấtcảnhữngnghivấnấy.Đừngnônnóngmuốnhỏiđểtìmcâutrảlời.Theokinhnghiệmcủatôi,nếucâuhỏiđượcgiảibàybởimộtngườinàođó,dùngườiđólàbậcThầyrấtnỗitiếng,thìcâutrảlờiấyvẫnchưathỏamãnbằngchínhbảnthânmìnhkhámphára.Banđầu,quývịsẽcóhàngngàncâuhỏi,nghitình,nhưngđếncuốikhóatu,vớisựthựctậpnhìnsâu,quývịsẽngạcnhiênkhikhámphárarằnghầuhếtnhữngcâuhỏi,nghitìnhđãđượctựmìnhgiảiđáp.Trongkhóatunày,chúngtasẽcóbabuổisinhhoạtcâuhỏivàtrảlời.Nhữngbuổisinhhoạtnhưthếrấtcầnthiếtđểtôicóthểcốnghiếnnhữnglờihướngdẫn,khaithịtutậpthíchứngchoquývị.Trongnhữngbuổicâuhỏivàtrảlời,quývịchỉnênhỏinhữngcâuhỏicóliênquanđếnsựthựctập,nhữngvấnđềkhókhănvàkhổđaumàquývịđangđốimặt,vachạmtrongđờisốnghàngngày.Trongsựthựctập,nếucóđiềugìchưahiểuhaycónhữngkhókhăn,khổđauchưahóagiảiđượchoặccókhámphárađiềugìhay,mầunhiệm,nhưngcảmthấykhôngchắckhiđemđốichiếuvớinhữnglờidạycủaBụt,thìxinmờiquývịhỏi.

Quyểnsổtaylàngườibạnthâncủaquývị.Khicómộtvàicáithấyhoặcmộtvàicâuhỏi,nghitìnhdấylêntrongtâm,quývịcóthểviếtchúngvàoquyểnsổtay.Đâylàcáchđàmthoạirấthayvớichínhmình.Chúngtasẽthựctậpimlặnghùngtránghoàntoàntrongvàingàyđầucủakhóatu.Tacóthểdùngquyểnsổtađểtruyềnthôngvớingườibạntukhithấycần,nghĩalàchỉtruyềnthôngnhữngđiềucótínhcáchkhẩncấpmàthôi.Nhiềungườithấyphápmônthựctậpimlặnghùngtránglàmộtphépthựctậprấtcóíchlợichochínhhọ.MùaThunămngoáitạiLàngMai,chúngtôicómộtkhóatuLiênTônkéodàihaimươimốtngày.Khóatunàyđượcdiễntiếngầnnhưimlặnghoàntoàn.Trongcácbuổiphápđàm,mọingườiđềuđượckhuyếnkhíchchiasẻkinhnghiệmvàcáithấycủamìnhtrongsựthựctập.Ngoàigiờphápđàm,tấtcảcácsinhhoạtkhácđềuđượcthựctậpimlặnghoàntoàn.Cácthiềnsinhcảmthấyrấtdễchịuvàhọgặtháiđượcrấtnhiềulợilạc.Họcảmthấykhôngkhítutậprấtanlạc,hùngtráng;ngườinàocũngtỏarađượcnguồnnănglượngbìnhan,hạnhphúc,trongsáng,vữngchãi,trịliệuvàchuyểnhóa.

BướcChânTỉnhThứcBâygiờtôixinchiasẻvềphươngphápthiềnđi.Thiềnđicóthểđemlạichotachấtliệuanlạcvàtrịliệurấtlớn.Mỗibướcchântatậpđitrongchánhniệm.Khicầndichuyểntừnơinàysangnơikhác,dầuđoạnđườngrấtngắn,tađềuđitrongchánhniệm,từngbướcchânvữngchãi,anlạcvàthảnhthơi.Chúngtasẽcónhiềucơhộiđểthựctậpđithiềnvớinhaumỗingàyvàchúngtasẽđinhưmộttăngthân.Cólẽmộtsốquývịđãtừngsửdụngcondấu.Khiđóngdấuvàomộtvănbảnnàođó,mìnhphảibiếtchắclàkhuôndấuđãđượcinrõràngtrênvănbảnmớibuôngra.Đithiềncũnggiốngnhưđóngkhuôndấuvàovănbản.Mỗibướcchântađặtlênmặtđấtlàtađanginvàomặtđấtmộtdấuấn.Bànchântalàkhuôndấuvàchánhniệmlàmực;khiđi,taindấuấncủaanlạc,vữngchãivàthảnhthơilênmặtđất.Trongđờisốnghàngngày,tathườngkhônglàmđượcnhưvậy;tachỉinlênmặtđấttoànlànhữngchấtliệucủasựhấptấp,vụtchạc,lolắng,bấtan,giậnhờn,trầmcảmvàtuyệtvọng.Nhưngởđây,bằngsựthựctậpchánhniệmtrongkhiđi,chúngtasẽcùnginlênmặtđấtnhữngdấuấncủaanlạc,vữngchãi,thảnhthơi,củasựnuôidưỡngvàtrịliệu.Mỗibướcchântỏachiếuđượcniềmanlạc,vữngchãivàthảnhthơihaykhông,điềuđómỗingườichúngtađềutựbiết.Khiđi,tađặthếttâmývàolòngbànchân.Hãybướctừngbướcchothậtanlạcvàthảnhthơi,hãyđinhưmộtngườitựdo,đinhưmộtônghoàng,bàchúa.Tuynhiênkhôngnênđợitớigiờđithiềnchungvớiđạichúngtamớithựctập,màkhiđimộtmìnhđếnnhàăn,đếnthiềnđườnghoặcđịađiểmphápđàm...tađềuđitrongchánhniệm,từngbướckhoanthai,vữngchãivàthảnhthơi.Quývịhãykhéosắpxếpthìgiờrộngrãiđểđichothongthả.Mỗibướcchânphảicócôngnăngtrịliệuvàchuyểnhóa;mỗibướcchânphảicókhảnăngvuntrồngthêmchấtliệuvữngchãi,thảnhthơivàanvui.ỞLàngMaichúngtôichỉcómộtkiểuđimàthôi,đólàđitrongchánhniệm-gọilàthiềnđi.Dầucóhaykhôngcókhóatu,chúngtôivẫnđitừngbướcanlạc,vữngchãivàthảnhthơi,chúngtôithựctậpthiềnđitrongmọilúc,mọinơi.DođócácbạnthiềnsinhkhiđếnLàngMai,họthamdựvàosựthựctậpmộtcáchtựnhiênvàđượccácthầyvàcácsưcônângđỡ,hướngdẫnphươngphápđithiềnrấtkỹlưỡng.Thiềnđilàmộtphépturấthay,cócôngnănggiúptasốngsâusắctừnggiâyphútcủađờisốnghàngngày.Khitrởvềnhà,quývịsẽngạcnhiênthấyrằngnhữnggìmìnhđãhọcđềucóthểđemápdụngđượcvàođờisốngđôthịđầybậnrộncủamình.Córấtnhiềucáchđểápdụngnhữnggìquývịđãhọcđượctrongkhóatuvàođờisốnghàngngàytrongnếpsốngtấpnậpcủađôthị.KhirờiLàngMaiđểrasânbayhoặcgaxelửa,quývịcóthểthựctậpthiềnđinhưquývịđãtừngthựctậptạiLàngMai.Nếuthựctậpgiỏi,quývịsẽthấyrằngnơinàocũnglàLàngMai.Khitôileocầuthangmáybay,tôi

cũngleotrongchánhniệm,nghĩalàmỗibướcchântôiđềuinlênnhữngbậcthangchấtliệuanlạc,vữngchãivàthảnhthơi.

Mườilămnămtrước,tôicóhướngdẫnmộtkhóatuchánhniệmtạitrungtâmCosmosHouse(NgôiNhàVũTrụ)ởAmtersdam,HàLan,mộttrungtâmmànhiềungườithườngđếnđểhọcvềcácmônhọcnhưkhícông,dugià-yoga,thiềnvànhiềumônhọckhác.Phòngthiềncủachúngtôinằmởtừnglầucaonhấtvàcầuthangleothìchậthẹp,nhấtlàtừtầnglầuthứtưtrởlên.TruyềnthốngtutậpcủaLàngMaithìchỉcómộtkiểuđithôi,đólàthiềnđi,ngoàirakhôngcókiểuđikhác.Nghĩalàmỗibướcchânchúngtôiđềuđitrongchánhniệm,nhẹnhàng,khoanthai.Vìvậykhiđilênđixuốngcầuthang,thìcóhàngtrămngườibịkẹtlạiởphíasauđoànngườicủachúngtôi.Lúcđầucónhiềungườicảmthấykhóchịu.Nhưngvàongàythứbacủakhóatu,mọingườitrongtrungtâmCosmosHouseđãhọcđượccáchđithiềnnhưchúngtôi.

Tôicònnhớvàonăm1982khitôiđượcmờithamdựcuộcbiểutìnhtạithànhphốNữuƯớcđểkêugọigiảitrừvũkhínguyêntử.NgàyhômđóđãcótrênmộttriệungườiHoaKỳthamdự.Nhómcủachúngtôigồmcókhoảngbachụcngười.ThiềnSưRichardBakerđãmờitôithamdựcuộcbiểutìnhvàtrướckhinhậnlời,tôicóhỏiôngta,'Thưaông,mìnhcóđượcphépđitừngbướcanlạc,thảnhthơitrongcuộcđichohòabìnhkhông?'Ôngtatrảlời,'ThưaThầy,đượcchứ.'Vàtôinhậnlời.Nhómcủachúngtôiđãđichohòabình(chóngcuộcchạyđuavũkhíhạtnhân)bằngmỗibướcchâncóchánhniệm,mỗibướcchânđềuthểhiệnđượcnănglượngcủahòabình.Vàkhiđinhưvậy,chúngtôiđãcảntrởhàngtrămngànngườiởphíasau.Lúcđầucóhàngngànngườiởphíasaucảmthấyrấtkhóchịu,bựctức.Nhưngmầunhiệmthayngườitadầndầnchấpnhậnsựkiệnấyvàhọđãđichậmlạiphíasauchúngtôi.Vàcuốicùngcuộcđichohòabìnhđãtrởthànhhòabìnhthậtsự.

TiếngChuôngChánhNiệmMỗikhicótiếngchuôngthỉnhlênlàcơhộichomìnhtrởvềvớihơithởchánhniệmđểsốngsâusắcvàthảnhthơitronggiâyphúthiệntại.Thôngthườngmìnhđánhmấtmìnhtrongsựsuytư,dựán,lolắngvàtuyệtvọng.TiếngchuônglàtiếnggọicủađứcThếTôngọimìnhtrởvềantrúvữngchãitronghiệntại,trởvềvớiquêhươngđíchthực.Quêhươngđólàgiâyphúthiệntại,bâygiờvàởđây.Thựctậpchánhniệm,trướchếtlàcómặtđíchthựcngaybâygiờvàởđâyđểsựsốngtrongmìnhvàquanhmìnhtrởnênsốngđộngvàhiệnthực.Trongcácbữaăn,thỉnhthoảngsẽcótiếngchuôngthỉnhlênđểgiúpmìnhtrởvềantrútronghiệntại.Tiếngchuônglàđểnhắcnhởmìnhtrởvềantrútronghiệntạiđểtiếpxúcvớisựsốngmầunhiệm.Khinghechuông,quývịhãynhớtrởvềvớigiâyphúthiệntại,nhậndiệnsựcómặtcủathứcănvàtăngthân,haiyếutốcănbảncủahạnhphúctrongbữaăn.Hãytiếpnhậntiếngchuôngnhưtiếpđónmộtngườibạnthân,nhưtiếpđónmộtvịBụtvàthấyrằngNgườiđangmỉmcườivớimình,đangnhắcmìnhbiếttậnhưởngtừnggiâyphútcủakhóatu.Ngàymaichúngtasẽtiếptục.Chúcmọingườicómộtgiấcngủanlành.

Chương02:MườiSáuPhépQuánNiệmHơiThởThân

·Nhậndiệnhơithởvào/ra·Theodơihơithởdài/ngắn·Nhậndiệnsựcómặtcủatoànthân·Buôngthư,làmlắngdịutoànthân

Thọ

·Chếtácniềmvui(hỷ)·Chếtáchạnhphúc(lạc)·Nhậndiệnnhữngcảmthọ·Làmlắngdịunhữngcảmthọ

Tâm(tâmý)

·Nhậndiệncáctâmý(tâmhành)·Làmhoanlạctâmý(tâmhành)·Thunhiếptâmývàođịnh·Cởitróitâmýđượcgiảithoát,tựdo

Pháp(đốitượngcủanhậnthức-trigiác)

·Quánchiếuvềtínhvôthường·Quánchiếuvềsựkhôngđángthamcầuvàvướngmắc·Quánchiếuvềniếtbàn·Quánchiếuvềsựbuôngbỏ

Kínhthưađạichúng,hômnaylàngàyhaimươibốnthángNăm,năm1998,ngàyđầucủakhóatuhaimươimốtngày.

BốnLãnhVựcQuánNiệmHơithởchánhniệmcócôngnăngđưatatrởvềvớibốnlãnhvựchiệnhữucủata,gọilàBốnLãnhVựcQuánNiệm-TứNiệmXứđểchămsócvàđemlạisựtrịliệu,chuyểnhóa.Nhưquývịđãthấytrênbảngđềcương,lãnhvựcthứnhấtlàthuộcvềthân,thânởđâybaogồmhaiphần:hơithởvàhìnhhài.Hơithởchánhniệmđưatatrởvềvớingôinhàcủata-làthânthểđểchămsóc,làmhòa,nhìnsâuvàchothânthểcơhộiđểđượcchữatrịvàchuyểnhóa.

Lãnhvựcthứhaicủasựquánniệmlàthọ-nóichođủlàcáccảmthọvìcótấtcảlàbaloạicảmthọ:khổthọ,xảthọvàcảmthọtrungtính.Trongđờisốnghàngngày,tathườngkhôngchúýtớinhữngcảmthọcủata.Hơithởchánhniệmgiúptatrởvềvớinhữngcảmthọđểnhậndiện,làmhòa,chămsóc,nhìnsâuvàobảnchấtcủacáccảmthọđểhiểu.Thựctậphơithởchánhniệmgiúptachămsócnhữngcảmthọmỗikhichúngbiểuhiện,làmchochúnglắngdịutrởlại,rồichuyểnhóavàtrịliệu.Nhữngcảmthọấycóliênquanmậtthiếtđếnthânthể.Mìnhkhôngthểtáchrờicảmthọrakhỏithânthểvàcũngkhôngthểtáchrờithânthểrakhỏicảmthọ.Thânvàthọtươngtức.

Lãnhvựcthứbacủasựquánniệmlàtâm,nóichođủlàtâmhành(haytâmý).Hànhnghĩalàmộthiệntượng,mộtvậtđượctạothànhtừnhiềuyếutố,điềukiện.Vídụbônghoalàmộthànhthuộcvềvậtchất;nóđượclàmrabằngnhiềuyếutố.Khinhữngyếutố,nhữngđiềukiệnhộitụđầyđủthìbônghoabiểuhiện.Trongsốcácyếutốấy,tathấycóyếutốnắng.Nếutiếpxúcvớibônghoasâusắc,tacóthểtiếpxúcđượcvớiánhnắngmặttrời.Takhôngthểlấyánhnắngmặttrờirakhỏibônghoa,vìnếulấyánhnắngmặttrờirakhỏibônghoathìbônghoasẽkhôngtồntạivànhưvậysẽkhôngcóbônghoa.Hoavànắngtươngtức.Khitiếpxúcvớibônghoasâusắc,tacũngtiếpxúcđượcvớimây.Tronghoacómây.Takhôngthểlấyyếutốmâyrakhỏibônghoa.Mâyvàbônghoatươngtức.Nếutiếptụcnhìnsâuvàobônghoa,tathấyyếutốđất,khoángchất,khôngkhívàtấtcảcácyếutốkhácđangđượccấtchứatronglòngbônghoa.Tấtcảnhữngyếutốnàytụhộilạivớinhauđểtạoramộthành,gọilàbônghoa.NhưngtheolờiBụtdạy,tấtcảcáchànhđềuvôthường-biếnchuyểnkhôngngừng-'chưhànhvôthường.'Khicómộtđiềukiệnthiếuvắngthìcáihànhđó,tứclàcáibônghoađótựkhắcbịhoạidiệthaynóimộtcáchchínhxáclàbônghoađóẩntàng.

Cócácloạitâmhànhkháckhôngthuộcvềvậtchất;vídụnhưtâmhànhsợ

hãi.Sợhãilàmộthành,mộthiệntượngthuộcvềtâmlý;nóđượccấutạobởinhiềuyếutố,trongđógồmcóyếutốvôminh.Khổđau,tuyệtvọng,thamđắm,thươngyêuvàchánhniệmđềulànhữngtâmhành.TrongtruyềnthốnggiáolýđạoBụt,chúngtôiliệtkêcảthảylànămmươimốtloạitâmhành.Tuynhiênconsốđókhôngphảilàconsốcốđịnh.Hơithởchánhniệmgiúptanhậndiệnnhữngtâmhànhđómỗikhichúngbiểuhiệnlêntrênvùngýthức.Cólúctâmhànhsợhãibiểuhiệnlênvàhơithởchánhniệmđưatatrởvềvớisựsợhãicủatađểômấp,chămsócvàlàmchonólắngdịutrởlại.Sauđónhìnsâuvàobảnchấtcủatâmhànhsợhãiấyđểhiểuvàtìmcáchsốnghàihòavớinó.Nếuthựctậpgiỏi,tacóthểlàmlắngdịusựsợhãitrongta,rồinhìnsâuvàonóvàkhámphárabảnchấtchânthựccủanó.Khihiểuđượcbảnchấtcủanórồithìnótựkhắcđượcchuyểnhóa.Điềunàycũngđúngđốivớitấtcảcáctâmhànhkhácnhưtâmhànhhậnthù,tủihờn,tuyệtvọng,bốirốivàbấtanv.v...Thỉnhthoảngtâmhànhbấtanbiểuhiệnnhưmộtnguồnnănglượngvànólàmchotamấthếtanlạc,đứngngồikhôngyên.Khinănglượngbấtanbiểuhiệntrongta,tacóthểnắmlấyhơithởchánhniệmđểthựctậptrởvềvớinó,ômấp,chămsócnóvớitấtcảsựtrìumếnvàthươngyêu.Thiềntậpgồmcóhaiphần:phầnthứnhấtlàchỉ,tứclàdừnglại,làmlắngdịu,êmdịu,buôngthư,chuyênchú(định)vàphầnthứhailàquán,tứclànhìnsâu.Trướchếttalàmchotâmhànhlắngdịutrởlại,antịnhtrởlại,buôngthư,sauđónhìnsâuvàobảnchấtcủanóđểthấychođượcnguồngốc.

Khitaômlấymộttâmhànhvớinănglượngchánhniệmthìtâmhànhấysẽtrởnênêmdịu,lắngđọng.Trongkhitiếptụcômấptâmhành,tacóthểnhìnsâuvàonóvàbắtđầuthấynhữngđiềukiện,nguyêndoxagầnđãtạoratâmhànhđótrongta.Cáiđógọilàtuệgiác.Đâylàphépthựctậpnhìnsâu,danhtừchuyênmôngọilàquánchiếu,tiếngPalilàvipassanā,tiếngPhạnlàvipaśhyanā.

Lãnhvựcthứtưcủasựquánniệmlàpháp,tứclàđốitượngcủanhậnthức,củatrigiác.Hầuhếtnhữngkhổđauđềuphátxuấttừnhữngtrigiácsailầm.Takhổlàtạivìtakhôngcócáinhìnđúngđắnvềbảnchấtcủathựctại-nghĩalàkhôngcóchánhkiến.Hơithởchánhniệmcócôngnăngđưatatrởvềvớitrigiáccủatađểtìmhiểuvềbảnchấtcủatrigiác.Nhìnsâuvàobảnchấtcủatrigiác,takhámphárađượcnhữngnguyêndođưatớikhổđau,sợhãivàtuyệtvọng.Nếubiếtnhìnsâuvàobảnchấtcủatrigiác,tasẽcócáithấyrạchròivềnóvàcáithấyấycócôngnănggiảiphóngtarakhỏingụctùcủakhổđau,sợhãivàtuyệtvọng.Tathựctậpnhìnsâuvàolòngthựctại,vàobảnchấtchânthựccủamộtbônghoa,vàothânthểta,vàonhữngcảmthọvànhữngtâmhànhcủatađểhiểu.Sắc,thọvàcáctâmhànhđềulànhữngđối

tượngcủatrigiác-gọilàtưởng.

Thânvàthọtươngtức.Mìnhkhôngthểtáchrờithânthểrakhỏicảmthọhoặcngượclại.Điềunàycũngđúngđốivớicáctâmhànhvànhậnthức.BốnLãnhVựcQuánNiệm-thân,thọ,tâmvàpháptươngtức.Takhôngthểtáchrờimộtcáirakhỏibacáikia.Nếubiếtnghệthuậtnhìnsâu,tasẽkhámphárađượcthựctạinhưchínhnó,nghĩalàthấyđượcbảnchấtvôngã,tươngtức,duyênsinh.Thấyđượcnhưvậyrồi,tasẽlấyđiđượctấtcảnhữngnhậnthứcsailầm(vọngtưởng)củatavềthựctạivàtahoàntoàntựdo.Tựdoởđâyđượcphátsinhtừtuệgiác.Sởdĩtakhổlàdosựvôminh,ganhtỵvàgiậnhờncủata.Danhtừchuyênmôngọilàtham,sânvàsi-tamđộc.Vôminh-simêlàcănbảnlàmphátsinhgiậnhờn,thèmkhátvàganhtỵ.Takhổlàvìtakhônghiểuđượcbảnchấtcủakhổđau.Khiđãhiểuđượcbảnchấtcủasựganhtỵvàgiậnhờncủatarồithìtấtcảkhổđautrongtabắtđầutanbiến.Vìvậyhiểu(trítuệ)làyếutốgiảithoáttấtyếuvàmụcđíchcủathiềntậplàđểđạttớihiểubiếtlớn(tuệgiác).Vìvậytrigiácrấtquantrọng.Taphảithườngxuyêntrởvềvớitrigiáccủatađểthẩmđịnhlạithậtkỹcàngvềbảnchấtcủanó.Đừngquátinchắcvềtrigiáccủamình.Phảiluônluôncẩntrọngvànhìnlạithậtkỹtrigiáccủamình.Phảiluônđặtlạicâuhỏichochínhmình,‘Mìnhcóchắckhông?Nhưngdùcóchắcđinữa,thìmìnhcũngnênxemxétlại.’Đólàtháiđộrấtkhônngoancủangườituhọc.

KhảNăngTựChữaTrịKhoảngmườilămnămtrướctôicógặpmộtchàngthanhniêntạithànhphốMontréal,Canada.Anhtađãchotôibiếtlàanhđangbịbệnhungthưrấtnghiêmtrọngvàsẽkhôngsốngđượcbaolâunữa.Saukhichẩnđoánbệnhtình,bácsĩchobiếtlàanhchỉcóthểsốngthêmđượcbatuầnlễnữathôihoặccóthểíthơn.Hômđótôingồiănsángbêncạnhanhấy.Tôiđãănsángthậtchánhniệmvàtrongkhiăn,tôikhôngsuynghĩgìvềphươngcáchgiúpanhấycả.Saukhiănxong,tôiquaysangvàchiasẻvớianhấyvềnghệthuậtsốnganlạcvàhạnhphúctronggiâyphúthiệntạitheogiáopháphiệnpháplạctrú.Tôiđãnóivớianhấyrằng:‘‘Chodùanhchỉcòncókhoảngbatuầnnữađểsống,nhưnganhvẫncóthểsốngsâusắctrongtừnggiâytừngphútcủađờisốngcònlạicủamình.’’Tôicónóivớianhấyrằngcónhữngngườisốngtớisáumươinăm,bảymươinămhoặctámmươinăm,nhưnghọkhôngbiếtsốngđờisốngcủahọmộtcáchsâusắctronggiâyphúthiệntại,họkhôngcócơhộiđểlàmđiềuđó.Dođóbảymươinămhoặctámmươinămsốngtrongsựquênlãng,trongsựhưởngthụ,ănchơitráctáng...thìchẳngcóýnghĩagìcả.Tôicónóitiếprằng:‘‘Nếuanhbiếtsốngsâusắcmỗigiâyphútcủađờisốngmình,thìbatuầnlễlànhiềulắm.’’Nghetôinóinhưthế,anhvôcùngvuisướng,xúcđộng.Tôiđãchiasẻchoanhấycácphươngphápthựctậphơithởchánhniệmvàthiềnđi.Saukhitiếpnhậnnhữnglờihướngdẫn,anhấyđãthựctậprấtmiênmật,đãsốngrấtsâusắcnhữngngàycònlạicủađờisốngmình;vàmầunhiệmthay,anhđãsốngthêmđượcmườimộtnăm.AnhđãtiếpnhậnBaSựQuayVề(TamQuy)vàNămGiớiQuýBáu;tôiđãđặtphápdanhchoanhlàChânSinh.

TheolờiBụtdạy,nếumìnhcónhữngđaunhức,nhữngvếtthươngtrongthânvàtâm,mìnhcóthểdùnghơithởchánhniệmđểômấp,chămsócchúng.Córấtnhiềuphươngpháptutậpcóthểgiúpmìnhthựctậpchămsócnhữngvếtthương,nhữngniềmđautrongthântâm.Mìnhphảichophépthânvàtâmmìnhcơhộiđểđượcchữatrị.Mìnhbiếtrằngcơthểvàtâmthứcmìnhcókhảnăngtựtrịliệurấtmầunhiệm,nhưngvìthiếusựhiểubiếtvàkiênnhẫnnênmìnhkhôngtạocơduyênthuậnlợichokhảnăngtựtrịliệutrongthântâmmình.Mìnhluônluônlolắng,sợhãi,bốirốikhibịnhữngniềmđau,nỗikhổtrấnngựvàmìnhhoàntoànlệthuộcvàothuốcmen,nhấtlàthuốcTây.Khingóntaycủamìnhbịthương,mìnhkhôngcầnphảilàmgìnhiều;chỉcầnrữachosạchvếtthươngbằngthuốcsáttrùngvàđểchonótựtrịliệulấy.Chỉcầnhaibangàysaulàvếtthươngđượcchữalành.Nếuquábốirối,losợvàlàmđủđiềuđểbăngbóvếtthươngthìvếtthươngsẽrấtkhólành.Nhấtlàkhilolắngquáđộ.Bụtđưaramộtvídụrấthayvềmộtngườibịtrúngtên.Khimột

ngườibịtrúngtên,ngườiđórấtđaunhức.Nếuliềnsauđócómộtmũitênthứhailaođúngvàochỗcủamũitênthứnhất,thìcơnđaunhứckhôngphảichỉtănglêngấphailần,mànótănglêngấpmườilầnhoặcnhiềuhơnthế.Cũngvậy,nếumìnhcómộtvếtthươngtrongcơthểvàmìnhphóngđạinóradosựlolắngvàhoảngsợthìvếtthươngsẽtrởnêntrầmtrọnghơngấptrămlần.Cáchhaynhấtlàtrởvềnắmlấyhơithởchánhniệm-thởvàovàthởrachothậtsâusắc,dùngnănglượngchánhniệmđểômấpvàlàmchoniềmđauêmdịutrởlại,sauđónhìnsâuđểthấybảnchấtcủavếtthương.Thởvào,mìnhthầmniệm,''A!đâychỉlàsựđaunhứccủahìnhhài.Niềmđaunhứcnàycóthểđượcchữatrịnếumìnhchonócơhộitựchữa.''Nếucần,mìnhcóthểtưvấnvớibácsĩđểbácsĩxácnhậnchomìnhlàvếtthươnghaysựđaunhứckhôngcógìđánglongại.Khicómộtniềmđaunỗikhổtrongthântâm,khôngnênhoảngsợ,bởivìhoảngsợlàmộttâmhànhphátsinhtừvôminh.Lolắngvàhoảngsợlànhữngtâmhànhtrongnămmươimốtloạitâmhành.Chúngthườnglàmchotìnhtrạngtrởnêntrầmtrọnghơn.Mìnhphảitinvàotrítuệvàkhảnăngtựtrịliệucủacơthểmình.Thânvàtâmmìnhcótiềmnăngtựchữatrịrấtmầunhiệm.Mộtniềmđaunhonhỏtrongcơthểvàtrongtâmkhôngthểhủydiệtmìnhđượcđâu.Khiconthúbịthương,nóthườngtìmmộtnơithậtyênvắngđểdưỡngthương.Điềuđóchochúngtathấyrằngtrongcơthểcủaconthúcótuệgiác.Conthúbiếtrằngđitìmnơiyênvắngđểnghỉngơilàgiảipháphaynhất.Trongkhibịthương,nókhôngmànglàmgìhết,khôngcầnăn,khôngcầnđisănmồi;nóchỉtìmmộtnơiyênvắngđểdưỡngthươngmàthôi.Sauvàingàyđiềudưỡng,vếtthươngcủanóđượcchữalànhhoàntoànvànóbắtđầusinhhoạtbìnhthườngtrởlại.Ngàynayconngườidườngnhưđãđánhmấthoàntoànniềmtinnơikhảnăngtựchữatrịcủathântâmmình.Khicóniềmđaunhứctrongthânhoặctrongtâm,tarấthoảngsợvàtìmđủmọicáchlàmcáinàylàmcáinọđểquênđiniềmđaunhứcấy;tauốnghếtthứthuốcnàyđếnthứcthuốckhácđểtốngniềmđaurakhỏithântâmtacàngnhanhcàngtốt.Talolắngquáđộ.Vìlolắngquáđộnêntakhôngchophépcơthểtacơhộiđểnghỉngơivàtựđiềutrị.Takhôngbiếtcáchnghỉngơi,khôngbiếtcáchthựctậpbuôngthư.Hơithởchánhniệmgiúptahọctrởlạinghệthuậtbuôngthư,nghỉngơi.Hơithởchánhniệmgiốngnhưngườimẹhiềnđangẫmđứaconyêuquýcủamìnhvàovòngtayvànói,'Conơi,mẹđâycon.Đừngsợ.Ngủđicon.Yêngiấcđinào.'

Phépthựctậpbuôngthư,nghỉngơilàliềuthuốchữuhiệugiúptađốitrịvớicănbệnhlớncủathờiđại,đólàbệnhcăngthẳng-stress.Nhiềungườitrongchúngtachưabiếtcáchsửdụngnhữngngàynghỉcủamìnhmộtcáchcólợiích.Thườngthườngsaumộtdịpnghỉhè,nghỉlễ,ngườitatrởnênmệtmỏihơn,căngthẳnghơn.Tôimongrằngtrongcácbuổiphápđàmchúngtacóthểchiasẻvàđưaranhữngphươngcáchcụthể,hữuhiệunhưlàmthếnào

đểnghỉngơichocóíchlợi.Trongkhóatunày,chúngtasẽcócơhộithựctậpphápmônthiềnbuôngthư.

Chúngtaphảitinvàokhảnăngtựtrịliệucủathântâmta.Tiềmnăngtựchữalàmộtthựctại,nhưngchúngtađãđánhmấtniềmtinấynơitựthân.Ngượclại,tadùngquánhiềucácchấtdinhdưỡng,thuốcmenvànhữngthứđóđôikhitạoraphảnứngphụvàtrởthànhnguyhạiđếncơthểta.Conthúbiếtrằngbốnhoặcnămngàykhôngănsẽkhôngnguyhạigìđếntínhmạngcủanó,ngượclạinhịnđóivànghỉngơisẽgiúpchovếtthươngcủanóchónglànhhơn.Thếnhưngconngườithờinaythìkhác,họrấtsợnhịnđói.Tanghỉrằngnếukhôngăngìthìcơthểsẽbịsuynhượcvàvìvậyvếtthươngcủatasẽkhôngcócơhộiđểtựđiềutrị.Điềunàycầnphảixétlại.Thờixưa,ngườitathườngnhịnđóivàibatuầnliêntiếpmàkhônghềgì.Đâylàphươngcáchrấthayđểđiềutrịnhữngvùngđaunhứctrongcơthểvàtâmthứcta.Taphảitinvàosứcmạnhcủatrítuệ,tìnhthươngvàkhảnăngtựchữatrịtrongta.NhữngnănglượngđólànhữngnănglượngcủaBụt,làcõiTịnhĐộbiểuhiệntừtâm,làNướcChúa,lànơinươngtựavữngvàngnhất.Nếumấtniềmtinnơikhảnăngtựchữatrịcủathântâmta,nơisựhiểubiếtvàthươngyêutrongta,tứclàtađánhmấtgiatàiquýbáuấy.Đâykhôngphảilàvấnđềtrừutượngmàlàmộtthựctạimầunhiệm.Mộtthựctạitacóthểsờmó,trânquývànươngtựa.Vậythìthayvìhoảngsợ,tuyệtvọng,bấtan,tanênthựctậptrởvềvớihơithởchánhniệmvàđặthếtniềmtinvàosứcmạnhcủakhảnăngtựchữatrịcủathântâmta,củakhảnănghiểuvàthươngtrongta.ĐâylàsựthựctậpquayvềnươngtựanơihảiđảotựthânmàBụtđãcăndặnchúngta.Ngàikhuyênbảochúngtahãyluônluônquayvềnươngtựanơihảiđảotựthân,màđừngnươngtựavàobấtcứmộtphápnàokháchoặcmộtaikhác.Đólàhảiđảocủabìnhan,củaniềmtựtin,củađứcvữngchãi,hiểubiết,thươngyêu,thảnhthơivàgiácngộcủatựtâm.Hãynươngtựanơihảiđảocủatựthân.Takhôngcầnphảichạytìmởbấtkỳmộtnơinàokhác.Hơithởchánhniệmgiúptatrởvềvớihảiđảoquýgiáđótrongtựthânđểcóthểthựcnghiệmđượcthựctạinhiệmmầuấynơichínhmình.

Mỗikhigặpnguyhiểmhaybịlâmvàotìnhtrạngkhókhănhoặcthấymìnhbịcuốnhútvàomộtýtưởngphiêulưunàođó,tahãylậptứcnắmlấyhơithởchánhniệmđểtrởvềvớihảiđảocủachínhmình.Cóbàithikệgiúptathựctậprấthữuhiệukhigặpnhữngtìnhhuốngkhókhăn.Vàđâylàbàikệ:

QuayvềnươngtựaHảiđảotựthânChánhniệmlàBụtSoisángxagần

HơithởlàPhápBảohộthântâmNămUẩnlàTăngPhốihợptinhcầnThởvào,thởraLàhoatươimátLànúivữngvàngNướctĩnhlặngchiếuKhônggianthênhthang

Trongkhihátbàithikệnày,tacócơhộitrởvềnươngtựanơihảiđảoantoàncủachánhniệm,sẽthiếtlậpđượctrởlạichấtliệubìnhanvàsựthanhthảnngaytronggiâyphútấy.Làmđượcnhưthế,tasẽcảmthấythoảimái,nhẹnhàngngaylậptức.

ChúngtabiếtrằngchánhniệmlànănglượngcủaBụtvàtấtcảmọiloàichúngsinhđềucónguồnnănglượngấynơitựthân.'TấtcảchúngsanhđềucóPhậtTánh.'ĐólàcâunóimàBụtđãtuyênbốngaysaugiâyphútNgàichứngngộdướicộicâyBồĐề.Chánhniệmnghĩalàkhảnăngcómặttrọnvẹntronggiâyphúthiệntại,thânvàtâmtrởvềmộtmối,hợpnhất.Nếutâmtabịtánloạn,thânởđây,tâmởchỗkhác,thìđógọilàthấtniệm,trạngtháitánloạn.Nănglượngchánhniệmđượcchếtácquacáchđi,đứng,nằm,ngồi,thở,làmviệc,nấucơmvàrữabáttrongđờisốnghàngngày.ChánhniệmlànănglượngcủaBụtvàBồTátcócôngnăngbảohộ,chechởvàsoisángchota,vìchánhniệmchuyênchởtrongchínhnónănglượngcủađịnhvàtuệ.Hểcóniệmthìtựkhắccóđịnhvàtuệ.Nănglượngđịnhvàtuệcàngmạnhthìnănglượngniệmcànghùnghậu.Chánhniệmđưađếnsựhiểubiết,chấpnhận,thươngyêuvàchuyểnhóa.Dođóhảiđảocủachánhniệmlànơinươngtựavữngchắcvàantoànnhất.LúcBụtnhậpniếtbàn,Bụtcókhuyênbảo,dặndòcácđệtửcủaNgườirấtkỹcànglàphảiluônluônnhớquayvềnươngtựanơihảiđảotựthân,hảiđảocủachánhniệm,củagiớiluật,uynghimàđừngnươngtựavàobấtcứmộtnơinàokháchaymộtaikhác.

ƯớcHẹnVớiSựSốngDừnglạivànghỉngơilàphépthựctậprấtthựctiễnvàcầnthiếtchonếpsốngcủathờiđạichúngta.Nếutakhôngcókhảnăngnghỉngơilàdotachưabiếtdừnglại.Tađãchạy,đãruổirongkhôngbiếtbaonhiêukiếprồi,bâygiờvẫntiếptụcchạyvàchạyluôntronggiấcngủ.Nghĩrằnghạnhphúcchỉcóthểtìmthấyởphíatươnglai,dođótahysinhhiệntại,nghiềnnáthiệntátđểchạytìmhạnhphúcởtươnglai.Niềmtinvàýniệmđóđãănsâutrongtâmthứcta.Tađãtiếpnhậnhạtgiốngđó,tậpkhíđótừtổtiên,ôngbàvàchamẹ.Họđãvậtlộn,tranhđấusuốtcảcuộcđờicủahọtừthếhệnàysangthếhệkhácvàtinrằnghạnhphúcchỉcóthểđạtđượcởphíatươnglai.Vìvậylúccòntraitrẻtađãcótậpkhíbồnchồn,losợvàhốihảchạyvềphíatươnglai.Bụtnóirằngtacóthểsốnghạnhphúcngaytronggiâyphúthiệntại,bâygiờvàởđây.Tấtcảnhữngđiềukiệnhạnhphúcđềucóthểtìmthấyngaybâygiờvàởđây.ĐâylàgiáolýđặcthùcủađạoBụt,gọilàhiệnpháplạctrú,tứclàkhảnăngsốnganlạcvàhạnhphúcngaytronggiâyphúthiệntại.Nếutacókhảnăngdừnglại,thiếtlậpthântâmvữngchãitronggiâyphúthiệntại,tasẽthấytấtcảnhữngđiềukiệncủahạnhphúcđềuđangcómặthiệnthựcngaybâygiờvàởđây.Dừnglạiđượccáitâmrongruổi,trôilăn,tìmcầuthìsẽthấyrằngtacódưnhữngđiềukiệnđểhạnhphúc.Tuyrằngquanhtacómộtvàiđiềukhôngvừaý,nhưngnhìnkỹthìthấyrằngtavẫncòncóquánhiềuđiềukiệntíchcựcđểtậnhưởng,đểhạnhphúc.Khidạochơitrongmộtkhucôngviên,tathấycómộtvàicâytànúa,đangchếthoặcđãchết,tacảmthấytiếcnuối,buồnkhổchonhữngthâncâyấyvàchocảkhucôngviên,tâmtalúcbấygiờbịtrấnngựbởisựtiếcnuối,buồnkhổnênkhôngcònkhảnăngthưởngthứcvẽđẹphùngvĩcủacảkhucôngviênđangdiễnbàymầunhiệmquanhmình.Tađểchovàithâncâytànúa,chếtkhôkialàmtiêutantấtcảvẽđẹpcủanhữngcâykhácđangcómặt.Nếunhìnkỹlại,tathấyrằngkhucôngviênvẫncòntươimát,đẹpđẽvàtránglệlắm,vàmìnhthưởngthứcsựcómặtcủachúngmộtcáchtrọnvẹn.

Nhìnvàobốnlãnhvựccủathânthể,cảmthọ,tâmhànhvànhậnthức,tabiếtrằngchúngchứađựngtấtcảcácyếutốtươimát,hạnhphúc,hiểubiếtvàthươngyêu.Tahãythựctậpnhưthếnàođểnuôidưỡngvàlàmchonhữngyếutốấyluônluôncómặtchota.Khôngnênchỉđểýtớinhữngyếutốtiêucực,khônglànhmạnhcủacuộcsốngtrongtavàquanhtamàthôi.

Thởvào,tôiýthứcvềhaimắttôi.Thởra,tôimỉmcườivớihaimắttôi.

Đâylàsựthựctậpýthứcvềmắt.Mìnhchếtácranănglượngchánhniệmđểcómặtđíchthựctronggiâyphúthiệntại,đểnhậndiện,tiếpxúc,trânquývànângniuhaiconmắtcủamình.Khitiếpxúcvớihaimắt,mìnhtiếpxúcđượcvớimộttrongnhữngđiềukiệncănbảncủahạnhphúcmàmìnhđangcó.Ýthứcđượcrằnghaimắtmìnhđangcòntốt,cònsáng,đólàmộtphéplạ,mộtmónquàvôgiá.Chỉcầnmởmắtralàcóthểthấyđượctrờixanh,mâytrắng,ngườithương,thấyđượcthếgiớimuônmàumuônvẻđangdiễnbàymầunhiệmtrướcmặt.Thếnhưngcórấtnhiềungườikhôngcókhảnăngthưởngthứccáithiênđườngmầunhiệmấy;thiênđườngấylàmộtphầnthuộcvềcõiTịnhĐộmàđạoBụthaynóitới.Sởdĩmìnhkhôngcókhảnăngsốnghạnhphúcngaybâygiờvàởđâylàvìmìnhđãđểchocáctâmhànhloâu,giậnhờn,thamđắm,ganhtỵ,tuyệtvọngxâmchiếm,giamhảmvàmìnhđểchoTịnhĐộhayThiênĐườngtuộtkhỏitầmtaycủamình.Trongkhiđidạo,mìnhcóthểcầmtayconmình,cháumìnhdạochơitrongTịnhĐộ.Mìnhcóthểgiúpcácconmình,cháumìnhnhậndiện,tiếpxúcvớivẻđẹpmầunhiệmcủađấttrời,củathiênnhiên,củathếgiớimuônmàumuônvẻđangdiễnbàytrướcmặt.Điđâuđểcóthểkiếmđượcmộthànhtinhxanhmầunhiệmnhưhànhtinhcủachúngta?Cácnhàkhoahọcđãtốnrấtnhiềucôngsức,máymóctinhvivàtiềncủamàvẫnchưakiếmrađượcmộthànhtinhxinhđẹpvàsốngđộngnhưhànhtinhcủachúngta.

Thởvào,tôiýthứcvềtráitimtôi.Thởra,tôimỉmcườivớitimtôi.

Khitađemnănglượngchánhniệmđểômlấytráitimtavàmỉmcườivớitráitim,tasẽthấytráitimcủatacònhoạtđộngbìnhthường,đólàmộtphéplạ,làmónquàvôgiá.Nhữngngườibịbệnhtim,hạnhphúclớnnhấtcủahọlàmongcóđượcmộttráitimtốt,hoạtđộngbìnhthường.Cóđượcmộttráitimđanghoạtđộngbìnhthườnglàmộtđiềukiệncănbảncủahạnhphúc.Khitanângniutráitimvớinănglượngchánhniệm,tìnhthương,thìtráitimcủatasẽcảmthấyấmáptrởlại.Bấylâunaytađãkhôngngóngàngđếntráitimcủata.Tađãđốixửkhôngdễthươngvớitráitimcủata.Trongđờisốnghàngngày,taquábậnrộn,chỉđểtâmsuynghĩ,lotoanvềchuyệnđâuđâu,chạytheonhữngcáitatinlàđiềukiệntấtyếucủahạnhphúc,trongkhiđótakhôngcóthìgiờđểcómặtchotráitimta.Talàmtìnhlàmtộitráitimtabởisựlolắngquámức,ănuống,làmviệcvàngủnghĩkhôngchừngmực.Mỗikhihítvàomộthơithuốclálàtađanglàmkhổtráitimta.Mỗikhiuốngvàomộtlyrượulàtađanglàmmộthànhđộngkhôngthânthiện,khôngcótráchnhiệm,khôngcótìnhthươngđốivớitráitimta.Tabiếtrằngtráitimtađãlàmviệckhôngngừngnghỉ,đãlàmsuốtngàysuốtđêmđểduytrì,bảotồnmạngsốngcủata,đểbảođảmsứckhỏechotoàncơthể.Nhưngtalạithờơ,

khôngquantâmtớinó.Tađãđốixửvớitráitimtamộtcáchthậttệbạc.Takhôngchịuhọccáchbảovệnhữngđiềukiệnhạnhphúcđangcótrongta.Đãđếnlúctaphảitỉnhdậythôi,phảithắplênánhsángchánhniệmđểtrởvềnhậndiện,trânquývàbảotồncácđiềukiệnhạnhphúcđangcótrongta,trướchếtlàđốivớithânthể.Tahãytiếptụcthựctậpnhưthếđốivớicácchiphầnkháccủacơthểnhưgan,phổi,thận,lálách,ruộtv.v..Thựctậpnângniulágancủamìnhvớiniềmưuáivàtìnhthương,đólàthiềntập.Thiềntậptrướchếtlàtậpdừnglạivànhậndiệnnhữngđiềukiệncủahạnhphúcđangcómặttronggiâyphúthiệntại.Trởvềômlấy,chămsócthânthểbằngnănglượngchánhniệmmàtachếtácquahơithởýthức.Khimìnhgởinănglượngchánhniệmđếncácbộphậncủacơthểthìnănglượngchánhniệmsẽlàmcôngviệcnhậndiện,ômấpvàchămsócnhữngchiphầnấycủacơthểvớitìnhthươngvàsựtrìumến.Làmđượcnhưthếtứclàtađápứngđúngnhữnggìmàcơthểtađangcần.Nếucómộtchiphầnnàođótrongcơthểbịđaunhứcthìtacầncómặtlâuhơnđểchămsóc,mỉmcườiưaáivớichiphầnấy.Mỗingàytanênthựctậpbàitậpnàyítnhấtlàhailần.PhépthựctậpnàygọilàThiềnBuôngThư.ThiềnBuôngThưlàphépthựctậptrởvềcómặtchothânthểmìnhvàbằnghơithởýthức,mìnhchếtácranănglượngchánhniệmđểsoichiếuvàotoànthân,làmchotoànthânđượcbuôngthư,lắngdịutrởlại,rồitừtừchiếudụngánhsángchánhniệmvàotừngchiphầncủathânthểđểhiểuđượctìnhtrạngsứckhỏecủanóvàchămsócvàchophépthânthểđượcnghỉngơi,đượctựđiềutrị.ThiềnBuôngThưkhôngphảiđểngủ.Nhưngnếungủcũngtốt.

HơiThởCóÝThứcBàitậpthởcóýthứcthứnhấtcủakinhQuánNiệmHơiThởmàBụtdạylà'vào/ra.'Nghĩalàthởvào,ýthứcđâylàhơithởvào;thởra,ýthứcđâylàhơithởra.Vào/Ra.Bàitậpnàychotathấyhơithởchínhlàmộtphầncủathânthể.Hơithởlàmộthành,mộthiệntượngthuộcvềthânthểvậtlý.Hơithởlàphươngphápgiúptatrởvềlàmquenvàlàmhòavớithânthể.Đốitượngcủasựthựctậpchánhniệmlàhơithởvàovàhơithởra.Nghĩalàtrongkhithởvàovàthởra,tâmmìnhkhôngbịtánloạnbởinhữngýtưởngkhác,tâmmình(tâmchánhniệm)hoàntoànantrútrongsuốtchiềudàicủahơithởvàovàhơithởratừđầuchotớicuối.Tanhậndiệnhơithởvàolàhơithởvào,hơithởralàhơithởra.Chỉnhậndiệntrọnvẹnhơithởthôi.Đógọilànhậndiệnđơnthuần.Khithởvào,tacóthểthầmniệm,'Thởvào,biếtmìnhđangthởvào;'vàsauđótathugọnlạithànhmộtchữ,-vào.Khithởra,tacũngthầmniệm,'Thởra,biếtmìnhđangthởra-ra.'Haichữ'vào'và'ra'làdụngcụgiúptapháttriểnvàduytrìnănglượngchánhniệm.Cốnhiênlàtakhônglậpđilậplạihaichữấymộtcáchmáymócmànênđểchohơithởcóýthứcchuyênchởhaichữấymộtcáchtựnhiênđểgiúptapháttriểnniêmlựcvàđịnhlực.Trongkhithởvào,tabiếtrằngmìnhđangnuôidưỡngmìnhbằnghơithởvào.''Vào''khôngcònlàmộtýniệmnữamàlàmộtthựctại.Hơithởchánhniệmgiúptangưnglạiđượcdòngsuynghĩ.Trongkhithở,cóthểsẽcónhữngtạpniệmxenvào,tunghoànhtrongvùngýthứccủata,trongtrườnghợpđó,takhôngnênxuađuổihayđènénchúng.Nếutacómặttrọnvẹnchohơithởvàovàhơithởra,bámsátlấyhơithởvàovàhơithởravàcảmthấyhạnhphúc,cảmthấythíchthútrongkhithở,thấyrằngmìnhđangcònsống,đangđượcthởvào,thởramộtcáchthôngsuốt,thìmọisuynghĩtrongtatựnhiênngưnglại.Takhôngcầnxuađuổi,khôngcầncốgắnglàmchochúnglắngxuống.Trongthiềntập,tháiđộxuađuổi,dồnnénvớinhữnggìmìnhkhôngưathíchcủatâmlàđiềurấttốikỵ;khôngnênbiếntâmthứcmìnhthànhbãichiếntrườngtrongđólấycáithiệnđánhcáiácv.v...Taphảisốnghàihòavớichúng.Đôikhitacốsốngchothậtchánhniệmvàtrởnênquácứngnhắc.Thựctậpnhưvậylàchưađúngcách.Thựctậpchánhniệmkhôngphảilàvấnđềlaotácmệtnhọc.Mỗigiâyphútcủasựthựctậpphảilàmỗigiâyphútcủaanlạc,thảnhthơivàhạnhphúc;cóanlạc,cóhạnhphúcthìtâmtadễdàngđượcanđịnh.Niệmsinhđịnhvàđịnhsinhtuệ.Đólàđiềuchắcchắn.Chẳnghạnnhưkhinghephápthoại;nếubàiphápthoạihấpdẫn,thíchthú,thìtangherấttỉnhtáo;cònnếunhưbàiphápthoạikhôngcósứcthuhút,hấpdẫn,khôngsinhđộng,khôngđápứngđượcnhucầucủata,thìdùcócốgắngcáchmấy,tavẫnkhôngtỉnhtáođược.Chìakhóacủasựthựctập,bíquyếtđểthànhcônglàlàmsaochocóanlạc,hạnhphúcvàthíchthú

ngaytronggiâyphútcủasựthựctập.Tathởnhưthếnàođểcóanlạcngaytrongtừnghơithởvàovàhơithởra,thởnhưthếnàođểnănglượngcủaniệm,củađịnhcàngthêmvữngchãi,hùnghậu.Hễcóđịnhthìchắcchắncótuệ.Niệm,địnhvàtuệcómặttrongnhau,chúnglàmranhau.Trongniệmcóđịnhvàtrongđịngcótuệ.

NghệThuậtNgồiYênTrongsuốtthờingồithiền,tachỉcầnngồiyênvàtậnhưởnghơithởvàovàhơithởra.Thởchothậtthoảimáivàýthứctrọnvẹntừnghơithởvàovàhơithởra.Ngồithiềnlàcơhộiđểthântâmtađượcnghỉngơivàtrịliệu.Tacũngcóthểthựctậptrongtưthếnằm;trongkhinằm,tatheodõihơithởvào,hơithởra,mỉmcườivàbuôngthưtoànthân.Khingồi,tanênngồinhưthếnàođểthânthểđượcthưthái.Tacóthểngồitrongtưthếkiếtgiàhoặcbángiàhaymộttưthếnàođómàtacảmthấydễchịuvàbuôngthưhoàntoàncáccơbắptrêncơthểmình.Đầuvàsốnglưnggiữthẳng,khôngnghiênghaycongvềphíatrướchoặcphíasau,vẹovềbêntráihoặcbênphải,khôngnêngồngmìnhtrongkhingồi,thảlỏnghoàntoàn.Tacóthểngồitrêngốingồi(toạcụ)hoặctrênmặtphẳng.Nhưngtheokinhnghiệmcủatôi,ngồitrêngốingồithìthếngồivữngvàngvàthoảimáihơn,ngồiđượclâuhơn.Nếungồitrêntoạcụthìquývịnênchọnchomìnhcáitọacụthíchhợpvớithếngồicủacơthểmình.Khingồixuống,trướchếttanênđiềuchỉnhthếngồinhưthếnàođểcóthểngồiđượclâumàkhôngbịtêchânhaybịmỏimệt.Saukhiđãđiềuchỉnhthếngồi,tabắtđầutheodõihơithởvàovàhơithởra,hoàntoànchúýtớihơithở.Sauđótacóthểchúýtớithếngồicủamình;rồithựctậpbuôngthưcáccơbắptrênkhuônmặtbằnghơithởchánhniệm.Khuônmặtcủatacókhoảngbatrămcơbắp.Mỗikhitứcgiận,lolắnghoặcsợhãithìcáccơbắptrênkhuônmặtmìnhtrởnêncăngthẳng.Khuônmặtmìnhlúcbấygiờrấtdữgiằng,khócoi.Nếuthởvàovàýthứcvềkhuônmặtcủamình,thởra-mỉmcười,thìtasẽlàmthưgiảnhàngtrămcơbắptrênkhuônmặtcủata.Cứnhưthế,tachiếudụngánhsángchánhniệmtớihaibảvai,rồihaicánhtayv.v..Rồitatiếptụcthựctậpnhưthếđốivớitấtcảcácbộphậncủacơthể.Đâylàmộtphépthựctậpbuôngthưrấthữuhiệu.Theophépthựctậpnày,takhôngcầnphảicốgắngcựcnhọc.Nếutalaotácmệtnhọctrongkhithựctậpthìkhôngthểthànhcôngđược.Ngượclạitasẽtrởnêncăngthẳnghơn;vaivàngựccủatatrởnênkhóchịuvàcóthểtạoranhữngtriệuchứngđaunhứckhác.Khingồixemtruyềnhình,mìnhđâucầnphảicốgắngcựcnhọc;nhờvậymàmìnhcóthểngồixemtivi,phimảnhhànggiờmàkhôngcảmthấymỏimệt.Khingồithiền,tathườngcókhuynhhướngtranhđấuvớichínhmìnhnênkhôngthểngồiyênđượclâu.Nênngồinhưthếnàochothậtthoảimáigiốngnhưkhimìnhngồitrênghếsolonđểxemphim,xemtruyềnhình.Khôngtranhđấu,khôngcốgắngdụngcônglàchìakhóacủasựthànhcông.Chỉcầnngồichothậtyênvàthưởngthứcsựkiệnlàmìnhđangđượcngồiyên,đangthởvàovàthởra;khôngmongcầuđểthànhđạtquảvịnàohết,dùlàquảvịBụt.Ngồitrongtưthếbuôngthư,nhậndiện,quánsátvàmỉmcườivớinhữngtâmhànhđếnvàđimộtcáchđơnthuần,khôngđènénhoặcxua

đuổi.Ngồiyênlàcơhộichocơthểtađượcnghỉngơi.

Khitarótnướctáovàolyvànướctáođangbịvẩnđục;muốncóđượclynướctáothơm,trongđểuốngthìtaphảiđặtnóxuốngmặtbànkhoảngtừnămđếnmườiphútđểchonhữngcặnbảlititronglynướctáochìmlắngxuốngthìmớiuốngđược.Cũngvậy,nếumìnhchophépcơthểmìnhngồithậtyêntrongtưthếkiếtgiàhoặcbángià,giữthânngaythẳng,buôngthư,theodõihơithởchánhniệmthìthânvàtâmmìnhsẽđượclắngdịutrởlại.Ngồithiềnlàcơhộiđểtậnhưởngtừnghơithởvàovàhơithởra,ýthứcrằngmìnhđangcònsốngvàđangđượcngồiyênlàmộthạnhphúclớn.Đólàmộtphéplạ.Biếtrằngmìnhđangđượcngồichungvớinhữngngườicùngthựctậpgiốngnhưmìnhcũnglàmộtđiềukiệnkháccủahạnhphúc.Ngồiyênvàkhôngcốgắngđểtrởthànhmộtngườinàokhác,dùlàthànhBụt,cũngmầunhiệmrồi.Khinhữngtâmtưcủamìnhđượclắngđọng,mìnhsẽtiếpxúcđượcvớinhữngnhiệmmầucủasựsốngđangcómặttronggiâyphúthiệntại.Thờigianngồithiềnlàthờigianđểănmừngsựsống.Ngồiyênlàmộtxaxíphẩm.

BàitậpthứhaiBụtdạytrongkinhQuánNiệmHơiThởlà''Dài/ngắn''.''Thởvào,tôitheodõihơithởvàotừđầuchotớicuối.Thởra,tôitheodõihơithởratừđầuchotớicuối.''Nghĩalàkhithởvàovàthởra,taýthứctoànvẹnchiềudài,chiềungắncủahơithởvàovàhơithởra,từđầuchotớicuối.Tuyệtđốikhôngcanthiệpvàohơithở,khôngcốlàmchohơithởngắnlạihoặcdàiratheoýmình.Điềunàyrấtquantrọng.Đốitượngchánhniệmcủahaibàithựctậpđầuchỉđơnthuầnlàhơithởvàovàhơithởra.Hãyđểchohơithởxảyratheonhịpđiệutựnhiêncủanó.Sựthựctậpcủatalàthắpsángngọnđènchánhniệmvàsoichiếuvàohơithở.Côngviệccủatalàchỉnhậndiệntìnhtrạngcủahơithởnhưnóđanglàvàmỉmcười,khônguốnnắn,khônggòép,khôngcanthiệpvàohơithở.

Thưaquývị,haibàithựctậpnàynếuthựctậpđúngtheolờichỉdẫnsẽđemlạinhữnglợilạcrấtlớn.Takhôngthểdiễntảđượcsựchuyểnđộngtuyệtvờivàsựmầunhiệmcủahơithở.Takhôngnênlaotácmệtnhọctrongkhithở;hãyđểchohơithởdiễnbiếnmộtcáchnhịpnhàngvàtựnhiên,quantrọnglàkhithởvào,mìnhbiếtmìnhđangthởvào;thởra,mìnhbiếtmìnhđangthởra.Đâygọilàhơithởcóýthức.Nhưánhsángmặttrờivàcâycỏ.Ánhsángmặttrờicósựtácđộngvàảnhhưởnglêncâycỏ,nhưngcôngviệccủaánhsángmặttrờilàchiếuvàocâycỏvàbaotrùmlấychúng.Ánhsángchánhniệmcũngcótácdụngnhưthếđốivớihơithở.Takhôngnêngòéphơithởđitheoýmình;chỉnhậndiệnđơnthuầnhơithởvàonhưlàhơithởvàovàhơithởranhưlàhơithởra,thếthôi.Nếuhơithởvàongắn,hãyđểchonó

ngắn;nếuhơithởradài,cứđểchonódài.Đừngcốlàmchochúngngắnlạihoặcdàiratheoýmình.Khôngnênuốnnắnhoặcgòéphơithở.

Nếutiếpxúcvớihơithởbằngnănglượngchánhniệmthìphẩmchấtcủahơithởsẽtiếnbộhơnvàtacảmthấythântâmđượcthưtháivànhẹnhàng.Sựanbìnhvàhòađiệucủahơithởgiúpthânthểtađượcanbìnhvàhòađiệu,vàkhithânanthìtâmcũngan.Thânvàtâmtươngtức.

Trongđờisốnghàngngày,tathườngbịnhữnglolắng,phiềnmuộntrấnngự.Tasuynghĩkhôngngừng.Trongtadườngnhưcócáibăngđĩađangquayliêntục,khôngbaogiờdừngnghỉhoặcgiốngnhưcáimáytruyềnhìnhđanghoạtđộngsuốtngày.Đầuóccủatabịnóngbừng,căngthẳngvìtasuynghĩ,lolắngquáđộvàcuốicùngdẫnđếntriệuchứngmấtngủ.Takhôngbiếtcáchdừnglại.Vìmấtngủnêntacànglolắngvàgiảiphápcuốicùnglàđikhámbắcsĩđểxinthuốcngủ.Saukhiđãuốngthuốcngủ,tacóthểngủđược,nhưngtronggiấcngủ,thântâmtavẫnbồnchồnkhôngyên,vẫnchạy,vẫnsuynghĩ,vẫnlolắng,sợhãi.Takhôngthậtsựnghĩngơi.Dođóliềuthuốchữuhiệuvàantoànnhấtchínhlàhơithởchánhniệm.Nếutanắmlấyhơithởchánhniệmđểthựctậpthìnộitrongvòngnăm,bảyphútthântâmtasẽtrởnênêmdịu,thưtháivàtacóthểngưngđượcdòngsuynghĩmộtcáchdễdàng.Nếutatheodõi,bámsáthơithởvàovàhơithởratừđầuchotớicuối,khôngtánloạnthìdòngsuynghĩtựnósẽngưnglạithôi.

Thưaquývị,haichữ''vào/ra''khôngphảilàýniệm;khôngphảilàsựsuynghĩ;haichữấylàsựhướngdẫnchohơithởchánhniệm.Khisuynghĩnhiềuthìphẩmchấtcủasựsốngtrởnênnghèonàn.Nếutađìnhchỉđượcsựsuynghĩthìphẩmchấtcủasựsốngphongphúhơn.Thântâmtatrởnênanbìnhvàthưtháihơn.ÔngtriếtgiaDescartnóirằng,''Tôisuytư,chonêntôihiệnhữu''làphùhợpvớithựctại.Theotôi,thìphảinóirằng,‘‘Tôisuytư,chonêntôikhôngcómặt,tôikhônghiệnhữu,tôiđánhmấttôitrongsựsuytư.’’

ĐãVềĐãTớiTacóthểsửdụngbàithikệ'ĐãVề,ĐãTới'đểthựctậptrongkhithởvàđi.Hômquatôicóchiasẻvềphápmônthiềnđi.Cóhaicáchthựctậpthiềnđi:thứnhấtlàkinhhành,tứclàđitừngbướcchậmrãi,mỗihơithởmộtbướcchân.Bắtđầubằngchântrái,thởvào-tabướcmộtbước;thởra-tabướcmộtbước,bằngchânphải.Kinhhànhthườngđượcthựctậptrongthiềnđườnghoặctrongchánhđiệnsauthờingồithiền;thứhailàthiềnđi.Thiềnđithườngđượcápdụngngoàikhuvựcthiềnđườngvànhịpbướcnhanhhơn.Tacóthểbướchaihoặcbabướctrongkhithởvàovàhaihoặcbabướctrongkhithởra.Tuynhiên,tùyvàobuồngphổicủata.Nếuhơithởvàochophéptabướcđượcmộtbướchoặchaibước,thìhãynênbướcnhưvậyvàhơithởrachophéptabướchaibướchoặcbabước,thìnênbướcnhưvậy.Khôngnênéphơithởđểcóthểbướcđượcnhiềubước,vìlàmnhưvậytasẽbịmệt,tạothêmcăngthẳngtrongthân.Thựctậplàđểđạttớianlạcvàhạnhphúcngaytrongkhithựctập,chứkhôngphảiđểtạothêmkhổđau.Taphảilàmộtnhạcsĩ,nhạctrưởngđiềukhiểnhơithởvàbướcchâncủatasaochocóhòađiệuvàcóthểtấulênmộtbảnnhạcthiềnđithậthay,thoảimáivàanvui.Vấnđềkhôngphảilàítbướchaynhiềubước,quantrọnglàtrongkhibướctaphảicảmthấythoảimái,anlạcvàthảnhthơi.Thởvào,bướchaibước,tathầmniệm:''đãvề,đãvề;thởra,bướchaibước,tathầmniệm:đãtới,đãtới.''Quývịcóthểthắcmắc:''Vềđâu?Tớiđâu?''Vềvớiquêhươngđíchthựccủatatronggiâyphúthiệntại.

Cáchđâykhoảngmườilămnăm,tôicóđithămmộtcộngđồngPhậtgiáothuộcgiaicấpthấpkémởẤnĐộ.MộtngườibạnngườiẤnđãsắpđặtcuộcviếngthămvàmờitôinóichuyệntạiđó.Anhtathuộcvềgiaicấpđó,mộtgiaicấpđãbịkỳthịquahàngngànnăm.Hômđóởtrênxebuýt,anhtangồicạnhtôi.Haithầytròđangtrênđườngđitớitrungtâmđó.Trongsuốtthờigianngồitrênxebuýt,tôitheodõihơithởchánhniệmvàtậnhưởngcảnhđẹpvùngngoạiôcủaẤnĐộ.Cólầntôichợtnhìnsanganhtavàthấyanhrấtbấtan,căngthẳng.Anhlàngườitổchứcchocuộcviếngthămvàanhđãsắpđặtchutoàntấtcảmọiviệcđểlàmchocuộcthămviếngcủatôiđượcxảyratốtđẹp.Tuymọiviệcđãđượcsắpđặtchuđáo,thếmàanhvẫnchưayêntâm,vẫntiếptụclolắng.Nhìnanh,tôithấyđượcnănglượngtậpkhílolắngnơianhđãđượctraotruyềntừnhiềuthếhệtổtiêntrongquákhứ.Tổtiêntronggiaicấpcủaanhđãvùngvẫy,tranhđấusuốtcảcuộcđờiquanhiềuthếhệdosựkỳthị,bấtcôngcủachếđộphânbiệtgiaicấp.Đểchuyểnhóanănglượngtậpkhíthâmcăncốđếnàyquảlàmộtviệckhôngphảimộtsớmmộtchiều.Tôinóivớianhtarằng:''Nàyanhbạn,anhkhôngnênlolắngnhưthế.

Khôngcógìcầnphảilàmcả!Dùanhcólobaonhiêuchăngnữathìanhcũngkhônglàmgìđược,vìthựctếlàanhđangngồitrênxebuýtvớitôi.Theotôi,haynhấtlàanhhãyngồichothậtyên,trởvềvớihơithởchánhniệm,thựctậpbuôngthưvàthưởngthứccảnhđẹpcủavùngngoạiô.Khitớiđóchắcchắnmọiviệcsẽổnthôi.Anhhãyngồichothậtthoảimáivàmỉmcườivớisựsốngmầunhiệmđangdiễnbàyquanhmình.Anhtanói,''Dạ!''Rồianhngồiyên.Nhưngkhoảnghaiphútsauanhlạibồnchồn,lolắng,bấtan,căngthẳng,suynghĩđủđiều;anhkhôngantrúđượctronggiâyphúthiệntại.

Thiềntrướchếtlàthựctậpdừnglại-chỉ;dừnglạinănglượngtậpkhíchạynhưbịmađuổiđểcóthểtiếpxúcđượcvớinhữngmầunhiệmcủasựsốngđangcómặttrongtavàchungquanhtangaytronggiâyphúthiệntại.Bấtcứlúcnào,khiđi,khiđứng,khingồi,khinằm,ăncơm,làmviệc...tacũngthắplênánhsángchánhniệmđểnhậndiệnvàdừnglạicáitậpkhímuốnchạynhưbịmađuổitrongta.Cónhữngngườitrongkhiđangngồiănmàtâmcủahọchạynhưbịmađuổi.Họkhôngcókhảnăngdừnglạivàantrúvữngchãiđểthậtsựthưởngthứcmiếngcơmhoặcmiếngbánhmìmàhọđangnhaitronggiâyphúthiệntại.Chúngtaphảinângđỡnhauđểthựctậpdừnglại.Bụtdạy:Quákhứđãđiqua.Tươnglaithìchưatới.Chỉcógiâyphútđángđểtasốngmàthôi,đólàhiệntại.Chúngtacóướchẹnvớisựsốngtronggiâyphúthiệntại.Nếutalỡhẹnvớigiâyphúthiệntại,tứclàtađánhmấtsựsống.Chúngtaaicũnghiểuđượcđiềuấy.Nhưngtrongđờisốnghàngngàytavẫnhànhxửnhưtachưatừngtiếpxúcvớigiáolýmầunhiệmấy.Takhôngcókhảnăngantrúvàsốngthảnhthơitronggiâyphúthiệntại.Đólàvìtậpkhílolắng,rongruổivàsợhãitrongtaquásâudày.Vìvậychúngtacầnnângđỡnhauđểthựctậpdừnglại,thiếtlậpthântâmvữngchãitronggiâyphúthiệntại.Ăncơmtrongchánhniệmvớinhaulàcơhộiđểtadừnglại.Ngồithiềnvàtheodõitừnghơithởvàovàhơithởracũnglàcơhộichotadừnglại.Mỗikhiconngựatậpkhítrongtavươnmìnhmuốnchạy,thìtalậptứctrởvềvớihơithởvàovàhơithởracóýthứcvànói,''Chàoanhbạntậpkhí,tôibiếtanhrồi.Thôiđừngchạynữa,dừnglạivàthởvớitôiđi!''Tathởvàmỉmcườivớinóthìtựdưngnókhôngcòntácyêutácquáitanữavàsứcmạnhthúcđẩycủanósẽyếudầnyếudần,rồitừtừđượcchuyểnhóa.Lầnsaunếunóbiểuhiệntrởlại,thìtathởvào,thởravànói:''Chàoanhbạn,anhtớichơihả!''Tachỉnhậndiệnđơnthuầntâmhànhấy.Mỗilầnthựctậpnhưvậy,thìsứcmạnhcủanóyếudầnđi.Takhôngcầnphảivậtlộnvớinómàchỉcầnnhậndiệnsựcómặtcủanóvàmỉmcườivớinómàthôi.Quêhươngđíchthựccủatalàbâygiờvàởđây,lànơihảiđảocủatựthân.Nhữngmầunhiệmcủasựsốngchỉcóthểtiếpxúcđượctronggiâyphúthiệntại.Khinghechuông,tangưnghếtmọisinhhoạt-nhưnóinăng,làmviệc,suynghĩvàtrởvềantrútronghơithởchánhniệm.Thởvào,tathầmniệm,''Lắnglòngnghe,lắng

lòngnghe.Thởra,tiếngchuônghuyềndiệuđưavềnhấttâm.''TiếngchuônglàtiếnggọicủaBụtđưatâmtrởvềhợpnhấtvớithânvàantrúvữngvàngtronggiâyphúthiệntại.

Sauvàiphútthựctậpcâu'đãvề/đãtới',tacóthểchuyểnsangcâuthứhaicủabàikệ,'bâygiờ/ởđây.'Thởvàotathầmniệm,'bâygiờ,bâygiờ';thởra,'ởđây,ởđây'.BâygiờvàởđâylàđịachỉcủaBụt,làquêhươngđíchthựccủata.'Bâygiờvàởđây'đồngnghĩavớicâu'Đãvề.Đãtới'.Tamuốnthựctậpmỗicâubaolâucũngđược.Saukhithựctậpcâuthứhaimộtthờigian,tacóthểđổisangcâuthứbalà'Vữngchãi/thảnhthơi'-thởvào,vữngchãi;thởra,thảnhthơi.Đâykhôngphảisựtựkỹámthị.Nếutađãvềđược,đãtớiđượctronggiâyphúthiệntại,thìtựnhiêntathiếtlậpđượcđứcvữngchãivàthảnhthơi.Khibướcđượctừngbướctrongchánhniệm,thìtatiếpxúcđượcvớiquêhươngđíchthựccủamìnhvàtrởnênrấtvữngchãi,rấtthảnhthơi;mìnhkhôngcònchạynhưbịmađuổinữa,mìnhđãphụchồilạiđượcchấtliệutựdo.Trướckia,mìnhđãtừnglànạnnhâncủanhữngconmacủaquákhứvàtươnglai,chúnggiốngnhưhailựcsĩluônluônkéomìnhđivềtrămhướng.Bâygiờmìnhđãlàmchủđượcchínhmình,đãlấylạiđượcchủquyền.Mìnhkhôngcònlànạnnhânnữa.Khicảmnhậnđượcđiềuấy,tathầmniệm,''vữngchãi,vữngchãi;thảnhthơi,thảnhthơi.''Vữngchãi(bấtđộng)vàthảnhthơi(trạmnhiên)làhaiđặctínhcủaniếtbàn,làthựctạicủakhôngsinhkhôngdiệt,khôngtớikhôngđiv.v...Câucuốicủabàikệlà,''Cửavôsinhmởrồi,trạmnhiênvàbấtđộng.''TasẽhiểuđượccâunàysâusắckhitathựctậpbốnphépthởcuốicủakinhQuánNiệmHơiThởnóivềnhậnthứcvàđốitượngcủanhậnthức,danhtừchuyênmôngọilàtưởng.

Ngồithiềnlàmộtniềmvuichứkhôngphảilàsựlaotácmệtnhọc.Đithiền,ăncơmcũngvậy.Nếuthựctậpgiỏithìsựthựctậpcủatatrởnênrấtdễchịu,nuôidưỡngvàđemlạisựtrịliệulớn.

Đãvề,đãtớiBâygiờ,ởđâyVữngchãi,thảnhthơiQuayvềnươngtựaNaytôiđãvề,naytôiđãtớiAntrúbâygiờ,antrúởđâyVữngchãinhưnúixanhThảnhthơidườngmâytrắngCửavôsinhmởrồiTrạmnhiênvàbấtđộng.

Chương03:ThươngThânKínhthưađạichúnghômnaylàngày25thángNăm,năm1998,chúngtađangđivàongàythứhaicủakhóatuhaimươimốtngày.Nhữngvịmớitớichưađượcnghebàiphápthoạihướngdẫntổngquáttốihômqua,tôimongquývịsẽtìmnghebàiphápthoạiđóđểnắmvữngmộtvàiphươngphápthựctậpchánhniệmcănbảnđểdễdàngtutập.

Thưaquývị,chúngtathậtmaymắntổchứcđượcmộtkhóatudàihạnvớimộtđạichúngđôngđảonhưthếnàycùngtutậpvớinhau.Xinquývịđemhếtlòngđểhọchỏi,tutập,giaophóthânmạngmìnhchoTăngthân,thựctậpquayvềnươngtựaTăngmộttrămphầntrăm,mởlòngđểchonănglượngtutậpcủaTăngthânthấmnhuầnvàothântâmmình.NănglượngchánhniệmcủaTăngthânrấtmầunhiệm,hùnghậu;nếuhếtlòngphóthácthântâmmìnhvàotăngthân,thìtasẽthừahưởngđượcrấtnhiềulợilạc.Cốnhiêntựmìnhcũngchếtácrađượcnănglượngchánhniệm,nhưngtacũngcầnnươngvàonănglượngchánhniệmcủatăngthânthìsựchuyểnhóacủatamớixảyramauchóng.NếubiếtkếthợpnănglượngchánhniệmcủatavàcủaTăngthânthìtasẽcómộtnguồnnănglượnghùnghậuhơnchosựchuyểnhóavàtrịliệu.Vídụcómộtngườiđangcórấtnhiềukhổđauvàngườiấyđangngồibêncạnhquývị,nếuquývịlàngườiđangthựctậpvữngchãi,nụcườihiềntừ,tươimátthìngườiấyđãbớtkhổrấtnhiềurồi.Ngườiấyđangcốgắngthựctậpmỉmcười;nhưngvìtronglòngngườiấycòncókhổđaunênnụcườichưađượctươilắm,chưatựnhiênlắm.Nếulàngườithựctậpgiỏi,tacóthểchếtácranănglượngchánhniệmvàyểmtrợchongườiấybằngcáchcốnghiếnchongườiấymộtnụcườitươimát,hiềnhòa,thôngcảmvàhạnhphúcđểchongườiấymỉmđượcnụcườitươimátnhưta.Khingườiấycườitươiđược,thìtấtcảcácthếhệôngbàtổtiêntrongngườiấycũngcườitheovàthừahưởngniềmanlạc,hạnhphúcvớingườiấy.Đâylàđiềuhếtsứcmầunhiệm.TổtiênngườiViệtcủachúngtôithườngnóirằng,'Concháuởđâuthìôngbàởđó.'Câunóinàyphảnánhrấtxácthựcgiáolývôngã,giáolýtươngtứctrongđạoBụt.Nụcườikhôngphảilàsảnphẩmcủamộtcánhânmàlàmộtsảnphẩmchung.Nếutađạttớiđượcsựchuyểnhóavàtrịliệu,thìôngbà,tổtiêntrongtavàngoàitacũngđượcthừahưởng.HãychophépTăngthânômấptanhưbàmẹhiềnômấpvànângniuđứaconthơtrongvòngtay.HãytinvàoTăngthân,chophépTăngthânchuyênchở,nângđỡvàdìudắttatrênbướcđườngtutập.ĐólàhànhđộngnươngtựaTăngđíchthực.Hànhđộngấysẽđemlạichotaniềmvui,sựchuyểnhóavàtrịliệurấtlớn.

Hômtrướcchúngtađượchọcvềbàitậpthứnhấtcủamườisáuphépquánniệmhơithở,''Thởvào,ýthứcrằngtôiđangthởvào.Thởra,ýthứcrằngtôiđangthởra.''Tacũngcóthểnói,''Thởvào,ýthứcđâylàhơithởvào.Thởra,ýthứcđâylàhơithởra.''Tanhậndiệnhơithởvàonhưlàhơithởvàovàhơithởranhưlàhơithởra.Takhôngnêncanthiệpvàohơithở.Hãyđểchohơithởhoạtđộngmộtcáchtựnhiên.Sựthựctậpcủatalàdùngánhsángchánhniệmđểsoichiếuvào,quánsátliêntụcquátrìnhvào-racủahơithở.Nếutathựctậpđúngtheosựchỉdẫn,thìphẩmchấthơithởcủatasẽtiếnbộrấtmauchóng.Hơithởcủatasẽtrởnênsâulắng,hòađiệuvànhẹnhànghơn.Khihơithởchánhniệmtrởnênsâulắng,anbình,thìthânvàtâmcũnganbình,tĩnhlặng.Takhôngcầnphảicốgắnggìcả.

Phépthởcóýthứcthứhaicủamườisáuphépquánniệmhơithởlà,''Thởvàomộthơidài,tôibiếttôiđangthởvàomộthơidài.Thởramộthơidài,tôibiếttôiđangthởramộthơidài.Thởvàomộthơingắn,tôibiếttôiđangthởvàomộthơingắn.Thởramộthơingắn,tôibiếttôiđangthởramộthơingắn.''Takhôngnênlàmchohơithởdàirahayngắnlạitheoýcủata.Nănglượngchánhniệmđượcnuôidưỡngtrongsuốtthờigiancủahơithởvàovàhơithởra.Tachỉnhậndiệnđơnthuầnvàtheodõihơithởvàovàhơithởratừđầuchotớicuốimàthôi.''Dài''hay''ngắn''khôngquantrọng,quantrọnglàtrongkhithở,taýthứcđượcvàcómặttrọnvẹnsuốtchiềudàicủahơithởvàovàhơithởra.Niệmhơithởtứclàcóchánhniệmvềtoànthâncủahơithở.

Tronghaiphépthởcóýthứcđầu,tathấyrằngkhithựctậpthànhcôngđượcphépthởđầu,thìtacũngthựctậpthànhcôngđượcphépthởthứhai.''Thởvào,tôiýthứcđâylàhơithởvào.''Taýthứctrọnvẹnhơithởvào.Khiýthứctrọnvẹnhơithởvàovàhơithởra,thìđồngthờitacũngđangthựctậpphépthởthứhai.Vàkhithựctậpphépthởthứhaithànhcôngthìđồngthờitacũngđangthựctậpphépthởthứnhất.Càngthựctậptasẽthấyđượctínhchấttươngtứccủamườisáuphépquánniệmhơithở.Taphảitutậpnhưthếnàođểthấyđượctínhvôngãvàtươngtứccủacácpháp,cụthểquamườisáuphépquánniệmhơithở.Phépthởđầuđượclàmbằngphépthởthứhai.Nếutathựctậpphépthởđầuthànhcôngthìđồngthờitacũngđangthựctậpphépthởthứhai.Nếutađảophépthởthứhailênđầu,thìphépthởđầukhôngcònlàphépthởđầunữa.Đâylàđiểmrấtmầunhiệm.Tacóthểthấyđượctínhtươngtứctrongtấtcảcácphépthở.Điềunàycónghĩalàkhitathựctậpphépthởcóýthứcnàythìtacũngđangthựctậptấtcảcácphépthởkhác.Đógọilàcáimộtchứađựngcáitấtcả.

QuánThânTrongThânBâygiờtađisangbàitậpthứbacủamườisáuphépquánniệmhơithở,''Thởvào,tôiýthứcvềtoànthânthểtôi.Thởra,tôiýthứcvềtoànthânthểtôi.''Trướchết,tathấyrằngđâylàướcmuốnmuốntrởvềlàmquen,làmhòavớithânthểta.Cókhitanhậnthấyrằngthânthểnàylàta,làmộtcáigìrấtgầngũi,thânthiệnvớita;nhưngcólúctalạinghĩthânthểnàykhôngphảilàcủata,nólàmộtcáigìrấtxalạđốivớita,thậmchítarấtchánghétnó.Tanghĩrằngthàkhôngcóthânnàycònhơn.Tamuốnđàyđọa,loạitrừthânthểta.Đólàtháiđộmuốntrốnchạy,muốnthoátlyrakhỏithânthểcủachínhmình.Vìvậybàitậpthứbalàđểgiúptathựctậptrởvềlàmhòavớithânthể.Hơithởchínhlàmộtphầncủathânthể.Hơithởchánhniệmlànhịpcầugiúptathựctậptrởvềvớithânthể,cảmthọ,tâmývàtrigiáccủata.Khithởvào,tabiếttađangthởvào;khithởra,tabiếttađangthởra,thìcáibiếtấytứclànănglượngchánhniệm;nếuthựctậpliêntụcthìnănglượngchánhniệmsẽtăngtrưởngrấthùnghậu.Nănglượngchánhniệmômlấyhơithởvàovàhơithởra.Tatrởthànhmộtvớihơithởvàovàhơithởra.Càngtiếptụcthựctậpthìhơithởvàovàhơithởracàngtrởnênnhẹnhàng,sâulắng,hòađiệuvàkhoanthai.Khihơithởcủatađãtrởnênnhẹnhàng,sâulắng,thìtabắtđầubướcthêmmộtbướcnữa,tứclàphépthởthứba-thựctậptiếpxúcvớithânthể-''Thởvào,tôiýthứcvềtoànthânthểtôi.Thởra,tôiýthứcvềtoànthânthểtôi.''Tatrởvềvớithânthểvàômlấythânthểtabằngsựtrìumến,thươngyêu.Talàmhòavớithânthểta.Bàitậpnàycóthểthựctậptrongtưthếngồihoặctưthếnằm.Trởvềđểchămsóc,đểbàytỏniềmưuáiđốivớithânthểtalàhànhđộnghếtsứccấpthiếtvàquantrọng.Thânthểtacóthểđangcónhiềuđaunhứcvàcăngthẳng.Nhưngvìsốngtrongthấtniệmnêntakhôngbiếtđượcnhữnggìđangxảyratrongcơthểta,ngượclạitađốixửthiếutìnhthương,niềmưuáivàtráchnhiệmđốivớicơthểta;takhôngngóngàng,quantâm,chămsócđếncơthểtamộtcáchđànghoàng.Vìvậytutậplàchếtácranănglượngchánhniệmđểtrướchếttrởvềômấpvàchămsóc,bàytỏtìnhthươngđốivớicơthểta.Đâylàbướcđầucủasựthựctậpthươngyêu.Trởvềvớicơthể,ýthứcsựcómặtcủacơthểvàhứatừnayvềsaumìnhsẽchămsóccơthểmìnhmộtcáchđànghoànghơn.Nếulàmđượcnhưvậythìcơthểtasẽcảmthấyrấtấmápvànhữngniềmđautrongcơthểsẽđượcchữatrị.

Sabbakayanghĩalàtoànthân.Trongsuốtchiềudàicủahơithởvào,taýthứctoànvẹnsựcómặtcủathânthểta.Tachiếudụngánhsángchánhniệmvàothânthểtatừđỉnhđầuxuốngtớicácngónchân,bànchân.Lúcđóđốitượngcủachánhniệmkhôngcònchỉlàhơithởmànóbaogồmcảthânthể.

Banđầuđốitượngcủachánhniệmchỉthuầnlàhơithở,nhưngtớibàitậpthứbavàthứtưthìnóchuyênchởthêmmộtđốitượngkhác,đólàthânthể.Taômấpthânthểtabằngtấtcảsựtrìumếntrongsuốtchiềudàicủahơithởvàovàhơithởravớiướcmuốnmuốnlàmhòa,chămsócvàbàytỏlòngưuáicủatađốivớithânthể.Tuynhiêntacóthểlinhđộngtrongcáchsửdụngngônngữ,nhưngnộidungcủasựthựctậpvẫngiốngnhau.Vídụ,''Thởvào,tôiýthứcvềtoànthânthểtôi.Thởra,tôimỉmcườivớitoànthânthểtôi.''Đâylànụcườicủaýthức,nụcườicủatìnhthươngđốivớithânthểta.Tacóthìgiờđểtrởvềômấpthânthểtavớitấtcảsựtrìumến,thươngyêuvàmỉmcườivớithânthểtahaychưa?Nếuchưa,thìtahãylậptứctrởvềlàmchođượcchuyệnđó.Taphảidànhthìgiờđểtrởvềchămsócthânthểtavớitấtcảtìnhthươngvànóivớithânthểtarằng,''Thânthểơi,tôibiếtemcómặtđómộtcáchnhiệmmầu.Vậymàbấylâunaytôisốngthờơquá.Từràytrởđi,tôihứasẽchămsócđànghoànghơn.''Bâygiờchúngtahãycùngthựctậptrởvềchămsócthânthểtavàmỉmcườivớithânthểtavớinụcườichánhniệmvàtrìumến.Bâygiờchúngtagởisựchúýtớivớitừngbộphậncủathânthểtanhưmắt,tai,mũi,buồngphổi,tim,gan,ruộtv.v.theophươngphápmàtôiđãđềnghịngàyhômqua:''Thởvào,tôiýthứcvềhaimắttôi.Thởra,tôimỉmcườivớihaimắt.''Bàitậpnàynếuđượcthựctậpliêntụcsẽgiúptađạttớicáithấysâusắcvềthựctạivàcáithấyấysẽgiảiphóngtarakhỏisựsợhãi,buồnkhổ,đemlạianlạcvàhạnhphúcthậtsự.TrongkinhBốnLãnhVựcQuánNiệm(kinhTứNiệmXứ),Bụtcódạy:''Nàycácvịkhấtsĩ!Vídụcómộtbácnôngdânđivàonhàkhovàmangramộtbaotảichứađựngđủcácloạingũcốc-nhưgạolứt,gạotrắng,hạtlúa,đậuxanh,đậungự,hạtmèv.v..Bácnôngdânmởhaiđầubaotảivàđểchocácloạiđậumặcnhiêntuônratrênsànnhà;vớiđôimắttốt,báccóthểnhậndiệnđược,'Nàyđâylàđậuxanh.Nàyđâylàđậungự.Nàyđâylàgạotrắngv.v..'''Vớiđôimắtcòntốt,bácnôngdâncóthểnhậndiệnvàphânbiệtđượcrõràngtấtcảcácloạihạtgiống.

Khitrởvềvớithânthể,trướchếttathựctậpômấptoànthânthểtavớihơithởchánhniệm,sauđótacóthểgởisựchúýđếntừngbộphậncủathânthểta,nhậndiệnsựcómặtcủatừngbộphậncủathânthểgiốngnhưbácnôngdânkiakhibácnhậndiệnvàphânloạicácloạihạtgiống.Trongkinh,Bụtcónóirằngtrongthânthểtacócảthảylàbamươisáubộphận.Tathựctậpômấpvàmỉmcườivớitừngbộphậnbằngnănglượngchánhniệm.Vớinănglượngchánhniệm,talàmchobộphậnấycủacơthểtrởnênêmdịu,buôngthưbằngtưthếnằmhoặctrongtưthếđihayngồi...Trongkhóatu,tanênthựctậpthiềnbuôngthưmỗingàyítnhấtlàmộtlần.TacóthểthựctậpchungvớiTăngthândướisựhướngdẫnbởimộtthầyhoặcmộtsưcô.Nhưngnếutacónămphút,mườiphúthaymườilămphútrảnhrỗi,tacóthể

tìmmộtnơivắngvẽ,yêntĩnhđểtựthựctậpthiềnbuôngthư.Đâylàsựthựctậpthươngyêuđíchthựcđốivớicơthểta.Cứnhưthế,tatừtừsoichiếuánhsángchánhniệmtớicácbộphậnkháccủacơthể.TrongkinhBốnLãnhVựcQuánNiệm,nhữngbộphậnấyđượcliệtkênhư:xương,tủy,thận,máu,gan,lálách,hoànhcáchmạcv.v..Thởvào,taômấpvàmỉmcườivớitừngbộphậncủacơthểtabằngnănglượngchánhniệmnhưbàmẹômđứaconvàolòngvớitấtcảsựthươngyêu,trìumếncủamình.Đâylàphépthựctậprấthaycókhảnăngđemlạirấtnhiềulợilạc,chuyểnhóavàtrịliệu.

Khithựctập,''Thởvào,tôiýthứcvềlágancủatôi.Thởra,tôimỉmcườivớilágancủatôi.''Ngaylậptứclágancảmnhậnđượctìnhthươngcủata.Lágansẽnói:''Dễsợchưa!Bâygiờmớingóngàngtớitui.TuiđãngàyđêmgởithôngđiệpSOStớiđểcầucứu,nhưnganh/chịcứthờơ,khôngquantâmgìcả.Anh/chịvẫntiếptụcuốngrượu,hútthuốc,ănnhậumộtcáchvôtộivạ.Thậtkhổsởchotui.Anh/chịcóbiếttuilàmviệccựcnhọclắmkhông?Phảigạnlọckhôngngừngnghỉ,phảichốngcựsuốtngàyđêmđểbảotồnmạngsốngchotoànbộcácchiphầnkháccủacơthể;vìvậyemđãtìmmọicáchđểgởithôngđiệpSOSđếncầucứu,nhưngthôngđiệpcủaemkhôngbaogiờđượcanh/chịquantâmtới.Emchịuhếtnỗirồi.Cứuemvới.''Nếuthựctậphơithởchánhniệm,thânthểtasẽbớtkhổrấtnhiều.Nếutagởisựchútâmtớiláganvàmỉmcườivớinó,tasẽhiểuđượctìnhtrạngcủalágan.Tathấyrằnglágancủatađãlàmviệckhôngngừngnghỉđểduytrìsứckhỏechotoànbộcơthể,nhưngvìsốngtrongsựquênlãng,thiếutráchnhiệm,nêntađãlàmtìnhlàmtộilágancủata,đãthờơvớilágancủata.

Thấtniệmlàngượclạivớichánhniệm.Tathườngsốngtrongsựquênlãng.Cólẽđâylàlầnđầutiêntrongđờitatrởvềchămsóclágancủata.Lágancủatacảmthấyấmáptrởlạikhiđượctangóngàng,quantâmđến.Nếutatiếptụcthựctậpthêmvàihơithởnữathìtacóđịnhvànănglượngđịnhsẽlàmphátsinhtuệgiác.Cótuệgiáclàtabắtđầubiếtthươngyêu,chămsócvàbảovệlágancủata,vìláganlàđiềukiệnthiếtyếuchosứckhỏecủatoànthân.Khiýthứcđượcphátsinh,tatựkhắcbiếtđiềugìnênlàmvàđiềugìkhôngnênlàmđểbảovệlágancủata.Điềunàykhôngcầnainhắcnhởcả.Tachămsóc,nuôidưỡnglágancủatabằngnănglượngchánhniệm,hiểubiếtvàthươngyêu.Taquyếtsẽkhôngănuốnghoặcđưavàocơthểtanhữngđộchạinữa.Khôngnhữngchỉđốixửvớilágannhưthế,màđốivớitấtcảcácbộphậnkháccủacơthểtacũngphảithựctậpnhưthế.

QuánChiếuVềBốnĐạiTrongkinhBốnLãnhVựcQuánNiệm,Bụtcódạy,mìnhcóthểnhìnvàohìnhhàicủamìnhvànhậndiệnnhữngyếutốcănbảnlàmrahìnhhàiấy.''Thởvào,tôiythứcvềyếutốđấttronghìnhhàitôi.Thởra,tôimỉmcườivớiyếutốđấttronghìnhhàitôi.''Hìnhhàitađượccấutạobởibốnđại(mahabhuta):đất,nước,lửavàkhôngkhí.Yếutốđấtlàyếutốrắnchắctrongcơthểta.Nếunhậndiệnđượcyếutốđấttrongtathìtacũngnhậndiệnđượcyếutốđấtngoàita.Tabiếtrằngcảhaiđềuthuộcvềđất.Yếutốđấttrongtavàngoàitaluônluôncósựtraođổimậtthiếtquanhiềuhìnhthức.Sựtraođổixảyratrongtừnggiâyphútcủađờisốnghàngngày.

''Thởvào,tôiýthứcvềyếutốlửatronghìnhhàitôi.Thởra,tôimỉmcườivớiyếutốlửatronghìnhhàitôi.''Lửalàsứcnóng,lànhiệtlượng.Tabiếtrằngsựsốngđượclàmbằngnhiệtlượng-chấtcháy.Vídụkhitađưavàothânthểdưỡngkhí(oxygen)thìdưỡngkhíbiếnthànhnhiệtlượngđốtcháy.Quátrìnhnàyxảyratừngsát-natrongcơthểta.Nhờquátrìnhđốtcháynhiệtlượngđó,sựsốngmớihìnhthành.Sinhvàdiệtcũngxảyraliêntụctrongmỗiphútgiây.Trongcơthểta,mỗigiâycóhàngtriệutếbàochếtđivàhàngtriệutếbàođượcsinhsản.Nếukhôngcóchếtthìlàmsaocósống.Nhìnkỹvàothựctại,tasẽthấytrongdiệtcósinhvàtrongsinhcódiệt.Sinhvàdiệttươngtức.Nếutalấycáichếtrakhỏicáisống,thìsựsốngsẽkhôngcómặt,sẽsụpđổ.Nếutalấycáisốngrakhỏicáichết,thìsựchếtsẽsụpđổ.Nhưvídụcủamộtbônghoa,mâyvàánhnắngmặttrời-nhìnvàobônghoatathấyyếutốmâyvàánhnắng.Taphảitậpnhìnđểthấyđượctínhtươngtứccủacácpháp.Tathườngbịkẹtvàocáinhìnnhịnguyên,phânbiệt.Tanghĩrằngchếtlàkẻthùcủasống.Tấtcảchúngta,dùlàngườithựctậpthiềnhaynhànghiêncứukhoahọc,bấtkểnhìnvớiphươngtiệnnàođichăngnữa,tacũngphảinhìnđểthấychođượctrongcáisốngcóchứađựngcáichếtvàngượclại.Khôngcócáinàythìkhôngcócáikia.Nếunghĩrằngtôichỉmuốnchọncáinàythôi,khôngmuốnchọncáikia,thìđólàmộttháiđộquángâythơ.Nhìnkỹvàonhữngyếutốtrongcơthể,tathấyrằngsốngvàchếttươngtức,chúngnươngnhaumàbiểuhiện.Tớiđâytabắtđầuthấyđượcsựmầunhiệmcủathựctạimàtrướcđótachưabaogiờthấy.Nhờnhìnsâuvàhiểuđượcbảnchấtchânthựccủathựctại,tacóthểxuatanđượcsựsợhãi,buồnkhổ,côđơnvàtuyệtvọngtrongta.Tabiếtrằngkhổđau,sợhãi,côđơnvàtuyệtvọngchỉcóthểtunghoànhtrêncănbảncủavôminh.Vídụnhưcâybútchìnày,tanghĩrằngđầunàylàđầutrái,khôngphảilàđầuphải.Nếumìnhlàmộtnhàchínhtrịthuộcvềphetả,mìnhsẽchọnphetảvàmuốnloạitrừphehữu.Nhưngchỉmuốncótráimàkhôngcóphải,thìđólàmộtđiềuthậtphi

lý.Giảsửmìnhmuốnloạitrừbênphải,mìnhlấycondaochặtcâybútchìra.Nhưngsaukhichặtđầubênphảicủacâybútchìđi,thìđầubênphảicủacâybútchìcóthậtsựbịtriệttiêuhaykhônghaynóvẫntiếptụclàđầubênphải?Thựcrahểcótráithìtấtnhiêncóphải;tráicómặtthìphảicómặt.Cáinhìncủatathườngbịkẹtvàothếlưỡngnguyên,đốiđãivàphânbiệt.Taphảitậpnhìnvớiconmắtbấtnhị,khôngphânbiệt,khôngkỳthịthìmớichạmtớiđượcthựctạichânthựccủasựsống.

''Thởvào,tôithấyyếutốnướctronghìnhhàitôi.Thởra,tôimỉmcườivớiyếutốnướctronghìnhhàitôi.''Haichữ''vào''và''ra''cũnglàmộtcặpđốiđãi.Tôicóviếtmộtcuốnsáchvớitựađề-TráiTimMặtTrời.Tôicócảmhứngviếtcuốnsáchấylàvìtôithấyrằngmặttrờilàtráitimthứhaicủatôi.Lúcxưatôithườnghaynghĩrằngmìnhchỉcómộttráitimthôi,đólàtráitimtrongcơthểcủamình.Nếubấtchợttráitimtrongmìnhngưnghoạtđộngthìmìnhsẽchết.Nhưngnhìnkỹlại,tôithấyrằngnếutráitimngoàitôi,tứclàmặttrờibịtanvỡ,thìtôicũngbịtanvỡtheo.Tráitimthứhaicủatôinằmngoàitôi.Tôicóthểnghĩrằngbuồngphổicủatôichỉcómặttrongtôi,nhưngkỳthựcnúirừngvàcâycỏchungquanhtôicũnglàbuồngphổitôi.Nếuchúngngưnghoạtđộngthìtôisẽkhôngcódưỡngkhíđểthở.Tôicóbuồngphổibêntrongnhưngcũngcóbuồngphổibênngoài.Nếunhậndiệnvànhìnsâuvàobốnyếutốbêntrongvàbênngoàicủathânthể,tasẽtiếpxúcđượcvớitínhtươngtứccủachúngvàýniệmvềhìnhhàilàmộtthựcthểbiệtlập,thườngcònvàbấtbiếncủamìnhsẽbịtanbiến.Ýniệmvềngãđượcđồnghóavớihìnhhàicũngsẽtanbiến.Taphảinhìnvàothựctạibằngconmắtbấtnhị,vôphânbiệtmớichuyểnhóađượccáiảotưởngcủatavềthựctại.Vàtatiếpxúcđượcvớicảnhgiớiniếtbàn,củakhôngsinhkhôngdiệt.Phảithấychođượcrằngngãđượclàmbằngnhữngyếutốkhôngphảingã(phingã).

QuánNiệmvềcáctưthếcủathânTheolờiBụtdạytrongkinhBốnLãnhVựcQuánNiệm,saukhiquánchiếuvềtứđạitrongcơthể,hànhgiảquánvềcáctưthếcủathân.Cótấtcảlàbốntưthế,gọilàtứuynghi:đi,đứng,nằmvàngồi.Taýthứcrõràngcáctưthếcănbảncủathânta.Khiđi,biếtmìnhđangđi;khiđứng,biếtmìnhđangđứng;khingồi,biếtmìnhđangngồi;khinằm,biếtmìnhđangnằm.Tachiếudụngánhsángchánhniệmvàocáctưthếcủathânthểấy.Cácthầy,sưcôvàsưchúđượctậpluyệnrấtkỹvềbốntưthếhoạtđộngcủathân,gọilàtứuynghi.Chúngtathấyrằngcácthầy,sưcôvàsưchúđi,đứng,nằm,ngồitrongchánhniệm,uynghi.TuynhiênđừngnghĩrằngBụtchỉdạykinhnàyriêngchongườixuấtsĩ,ngườicưsĩcũngcóthểthựctập.Phépquánnàythuộcvềlãnhvựcquánthântrongthân.Chúngtabắtđầuthựctậpýthứcvềhơithở,nhậndiệntìnhtrạngcủahơithởvàlàmlắngdịuhơithở.Kếđótathựctậpýthứcvềthân,ômấp,chămsócthân,làmchothânthểlắngdịu,chúývàmỉmcườivớitừngbộphậncủathân.Taquánchiếunhữngyếutốtạonênthânthểvàmỉmcườivớitừngyếutốấytrongthânthểta.Rồitathựctậpquánniệmvềcáctưthếcủathântrongkhiđi,đứng,nằm,ngồivàlàmviệc.Chúngtasẽcùngthựctậpvớinhautrongsuốtkhóatunày.Đi,đứng,nằm,ngồivàlàmviệcchothậtvữngchãivàthảnhthơi.

Quánniệmvềthânđưatớisựquánniệmvềcáchoạtđộngcủathân.Khikhomxuống,ýthứcrõrànglàmìnhđangkhomxuống.''Thởvào,biếtmìnhđangkhomxuốngđểnhặtcâybút.Thởra,biếtmìnhđangnhặtcâybút.''Taýthứctừngđộngtác,từngcửchỉcủathânthểta.Vídụ,mỗibuổisángkhiđunnướcđểchếcàphêhoặcphatrà,tacóthểsửdụngthờigianchếcàphêhoặcphatràđểthựctậpchánhniệm.Taýthứctừngcửchỉ,từngđộngtáccủatatronglúcchếcàphêhoặcphatrà.Tamỉmcườivớitừngđộngtác,cửchỉấycủathânthể,dùđólàmộtđộngtácrấtnhỏ.Thựctậpnhưthếgiúptathiếtlậpđượcvữngmạnhnănglượngchánhniệmvànóđemlạichotarấtnhiềuniềmvui.Tahạnhphúclàvìtrongđờisốnghàngngàytabiếtcáchthắplênánhsángchánhniệmvàchiếudụngvàomỗicửchỉvàhoạtđộngcủathânthể.Takhôngcònsốngtrongsựquênlãng,khôngsốngnhưmộtngườimộngdunữa.Talàmtấtcảmọicáitrongánhsángchánhniệm.Tahoàntoànlàmchủcáchoạtđộngcủathânthểta.ChánhniệmlàsựhiệndiệncủaBụt,lànănglượngcủaChúaKiTô,làchấtthánhtrongta.Chánhniệmkhôngphảilàmộtcáigìtrừutượng.Hạtgiốngchánhniệmđãsẵncótrongtâmthứcta.Tấtcảchúngtađềucókhảnăngtiếpxúcvớihạtgiốngchánhniệmvàlàmchonóbiểuhiệnthườngxuyêntrongđờisốnghàngngày.

Thờicònlàmsadi,mộthômThầycủatôidạytôilàmgiùmThầymộtviệc.TôirấtthươngkínhThầyvàsẵnsànglàmbấtcứđiềugìThầygiaophó,làmbấtcứđiềugìcóthểđểđemlạiniềmvuichoThầy.Saukhitiếpnhậnxonglờidạy,tôiliềnluirađểđilàm.Nhưngdohạnhphúcquá,tôiđãmởcửavàđóngcửarấthấptấp,khôngcóchánhniệm.Thấyvậy,Thầytôigọitôitrởlạivànóirấtnhỏnhẹrằng,''Nàycon,conhãyđiratrởlại.Lầnnàyconnhớmởcửavàđóngcửachothậttừtốn,nhẹnhàng,cóchánhniệmnghecon.''TôichắptayxáThầy,rồiluira.Lầnnàytôibiếttôiphảilàmgì.Tôiđãđitừngbướcthậtchánhniệmtớicửa,đặtbàntaylênnúmcửa,rồinhẹnhàngmởcửa,bướcrangoàivàđóngcửathậttừtốn;tấtcảmọiđộngtác,mọicửchỉđềuđượclàmtrongchánhniệm.TừđóvềsauThầytôikhôngcầnphảinhắcnhởtôilầnthứhai.Tôikhôngbaogiờquênbàihọcquýgiáấy.

Vàonăm1966,tôiviếngthămchaThomasMertontạithànhphốKentucky,mộtvịtusĩthuộcdòngLuyệntâm(Trappist-dòngtukín-giáopháisốngrấtkhắckhổvàphátnguyệnkhôngnói,khôngtiếpxúcvớithếgiớibênngoài).Cuộcgặpgỡcủahaichúngtôirấtlýthú.SaunàychaThomascónóivớicácmônđệcủangàirằng:''QuývịchỉcầnquánsátcáchthầyNhấtHạnhmởcửa,đóngcửathìđủbiếtthầylàmộtvịchântu.''NămtrướccómộtcôthiềnsinhngườiĐứcđếntuhọctạituviệnLàngMai.Côấyđãởlạitutậpkhoảngmộttháng.NgàyrờiTuViện,côchiasẻvớichúngtôirằngsởdĩcôđếnLàngMailàvìcôcónghecuốnbăngthuyếtgiảngcủachaThomasMerton;trongbàithuyếtgiảngđóchacónóivềphongcáchmởcửa,đóngcửacủathầyNhấtHạnh.Vàvìtâmhiếukỳ,tâmtòmòmuốnthấytậnmắtcáchthầyNhấtHạnhmởcửavàđóngcửanhưthếnàomàchaThomaskhenngợiđếnthế.TrongthờigianmộtthángởLàngMai,côcảmthấyrấtthoảimái,hạnhphúcvàmụcđíchchínhcủachuyếnviếngthămTuViệnLàngMailàđểmắtquánsátcáchthầytròchúngtôimởcửavàđóngcửa.

Thưaquývị,đóngcửavàmởcửalàmộtphầncủasựthựctậpchánhniệmđểlàmchothântâmlắngdịuvàbìnhantrởlại.Xinquývịthựctậpmởcửavàđóngcửatrongchánhniệmđểnhiềungười,trongđócóThầytôinữađượcthừahưởngniềmanlạcvàhạnhphúctỏaranơihànhđộngmởcửavàđóngcửacủaquývị.Thầytôivẫncòncómặtđóvớichúngtatronggiâyphútnày.Quývịđãđượchọccáchchămsóc,tiếpxúcvớicơthểbằnghơithởchánhniệm.Đâylàsựthựctậprấtquantrọng.Quývịkhôngcầnphảitrởthànhmộtvịgiáothọmớicóthểtổchứcđượcnhữngngàytuchánhniệm.Quývịcóthểdànhmộtngàycuốituầnđểtrởvềvớichínhmình,thựctậpchămsóccơthểvàsốnghàihòavớicơthểmình.Nếumuốn,quývịcóthểmờithêmmộtsốbạnbèđếnthamdựngàytu.Mộtngàyhoặcvàigiờthựctậpchánhniệmnhưthếlàcơhộiđểthântâmđượcnghỉngơi,phụchồilạisựtươimátvàthư

thái.BốnphépthởđầucủakinhQuánNiệmHơithởnếuđượcthựctậpđúngcách,tathấytìnhthươngcủaBụtdànhchotarấtlớn.Bụtchỉdạychotanhữngphươngpháptutậpthậtthựctiễn,khoahọcvàhữuhiệu.

BàitậpthứtưcủakinhQuánNiệmHơiThởlà,''Thởvào,tôilàmchotoànthânantịnh,lắngdịu,buôngthư.Thởra,tôilàmchotoànthânantịnh,lắngdịu,buôngthư.''Thânthểtaxứngđángđượccưxửnhưthế.Tanênhọccáchđốixửtửtế,dễthươngvớithânthểta;cómặtđíchthựcchothânthểvànhìnsâuvàothânthểtađểhiểurõtìnhtrạng.Nếucómộtbộphậnnàotrongcơthểbịđaunhức,thìtaphảidànhnhiềuthìgiờđểômấp,chămsócbằngtìnhthươngvàđemlạisựtrịliệuchobộphậnấy.Thởvào,tamỉmcườivớiphầnđaunhứcấyvớinụcườichánhniệmvàtrànđầytìnhyêuthương.Thựctậpnhưthếsẽgiúpcơthểtamauchóngđượctrịliệu.Nóinhưthếkhôngcónghĩalàtakhôngcầnđikhámbácsĩ.Nhưngbácsĩkhôngthểhiểutườngtậncănbịnhcủatađược;mìnhphảiđónggópphầnmìnhvàotrongquátrìnhtìmhiểucănnguyêncủabệnhtrạngmình.Cóthểnóimìnhlàngườihiểurõvềbệnhtrạngcủamìnhhơnaihết.Mìnhkhôngnênphótháchoàntoànvàobácsĩvàthuốcmen.Mìnhphảicóđứctinnơikhảnăngtựtrịliệucủacơthểmình.Nếumìnhkhôngchophépcơthểmìnhđượcnghỉngơi,buôngthư,thìliềuthuốcvẫnkhôngđủtácdụngchosựtrịliệu.Mìnhcầnphảichocơthểmìnhcơhộiđểnótựtrịliệulấy.Đôikhicơthểmìnhtựchữatrịlấymàkhôngcầntớithuốcmennếumìnhbiếtcáchchophépcơthểmìnhcơhộinghỉngơivàkhôiphụclạisứckhỏecủanó.

''Thởvào,tôiýthứcvềtoànthânthểtôi.Thởra,tôimỉmcườivớitoànthânthểtôi.Thởvào,tôibuôngthưtoànthân.Thởra,tôilàmchotoànthânlắngdịutrởlại.''Đâylànhữngbàithựctậprấthay,thựctiễnmàbấtcứaicũngcóthểthựctậpđược.Chúngtaphảinắmchovữngnghệthuậtsốngtrongchánhniệm,thởtrongchánhniệmvàchămsócthânthểmìnhbằngnănglượngchánhniệm.Cácsinhviêncóthểthànhlậpnhữngnhómtutậpchánhniệmtạihọcđườngđểthựctập,vìhọthườngbịcăngthẳng.Họcóthểthànhlậpmộttăngthâncùngtutậpvớinhauvàtìmraphươngcáchđểchămsóc,bảohộthântâmcủahọ.Cácnhàtâmlýtrịliệucũngnênlàmviệcnhưmộttăngthân.Họphảichămlochonhiềubịnhnhân.Nhưngnếuhọkhôngbiếttựchămsóchọchođànghoàng,khôngcótăngthânbảohộvànuôidưỡngthìhọsẽbịkiệtsứcvàbỏcuộcgiữachừnghoặctrởthànhnạnnhâncủakhổđau.Họcóthểlàmviệcchungvớicácchuyêngiatrịliệukháchoặclàmviệcchungvớicácbịnhnhâncủahọ.Thờinaygiớinhânviêncảnhsátđaukhổrấtnhiều.Họlànhữngnạnnhâncủasựcăngthẳng,sợhãivàbạođộng.Họcũngcầnphảithànhlậpnhómtutập,làmviệcvớinhauvàchămsócchonhau.Nhữngngườisốngtrongnhữngtrungtâmcảitạo,nhàtùcũngnêntạo

thànhmộtnhómtuhọcđểgiúpđỡvàchămsóclẫnnhau.Ngườinàocũngcóthểthựctậpchánhniệm.QuývịkhôngcầnphảilànhữngngườiPhậttửmớicóthểthựctậpchánhniệm.Quývịkhôngcầnphảilàgiáothọmớicóthểtổchứcnhữngtăngthântutậpchánhniệm.NghĩalàquývịkhôngcầncóchứngchỉtừvịđạoSưhoặctừbấtcứaimớicóthểthànhlậpnhómtuhọc.Quývịcóthểthànhlậpnhómtutậpchánhniệmbấtcứlúcnào,nơinàohoặcngaytạiđịaphươngcủamình.

BaKinhCănBảncủaBụtTrướckhihọctiếpkinhQuánNiệmHơiThở,tôimuốngiớithiệubakinhmàtôicholàsựtutậpcănbảncủagiáolýđạoBụt.Bakinhnàycóthểnóilàbakinhgốiđầugiườngcủacácthầyvàsưcô.Bakinhnàycóthểgiúpchúngtahọchỏivàthựctậppháttriểnniệm,định,tuệmộtcáchrấtthựctiễnvàsâusắc.Trongcácbuổigiảng,tôisẽthườngxuyênđềcậpđếnbakinhnày.KinhđầutiêntôimuốnnóiđếnlàkinhQuánNiệmHơiThở.CốtlõicủaKinhnàylàmườisáuphépthựctậphơithởchánhniệmmàchúngtađangđượchọc.Tôicóviếtnhữnglờigiảnggiảivềkinhnàytrongcuốnsáchvớitựađề:KinhQuánNiệmHơiThở.

KinhthứhailàkinhBốnLãnhVựcQuánNiệm(NiệmXứKinh),tứclàthân,thọ,tâmvàpháp-cácđốitượngnhậnthứccủatâm.Chúngtaphảisửdụnghaikinhnàyđểthựctậpsongsongvớinhau,bởivìhaikinhnàytuyhaimàlàmột,chúngbổsungchonhau.Đâylàđiểmrấtquantrọng.Chúngtanênhọctậpkinhthứnhấttrongánhsángcủakinhthứhaivàngượclại.KinhBốnLãnhVựcQuánNiệmđãđượcđốichiếuvàchuyểndịchtừhaibảnHántạngvàtạngPalivàđượcintrongquyểnsáchvớitựađề:ConĐườngChuyểnHóa.

Kinhthứbalàbảnkinhdạychúngtasốnganlạcvàhạnhphúcngaytronggiâyphúthiệntại-hiệnpháplạctrú;têncủakinhnàylàkinhNgườiBiếtSốngMộtMình-NhấtDạHiềnGiả.Tôicógiảnggiảikinhnàytrongquyểnsáchmangtựalà-ƯớcHẹnVớiSựSống.KinhnàylàmộtbảnkinhrấtxưatrongđóBụtdạychúngtalàmthếnàođểsốnganlạc,thảnhthơivàhạnhphúctronggiâyphúthiệntại-bâygiờvàởđây.Quývịcóthểsửdụngbakinhnàyđểthamkhảovàhọchỏi.Tuynhiêntrongkhóatunày,chúngtakhôngcầnphảiđọchếtbaquyểnsáchgiảnggiảivềcáckinhnày.Quantrọnglàchúngtanêndànhhếtthìgiờđểthựctập.

ThânvàTâmTươngTứcTrongcáckinhđiểncủaBụt,tathấychữnamarupa-danhsắcthỉnhthoảngđượcsửdụngđểchỉchotoànthểconngười.Namanghĩalà''danh''vàrupanghĩa''sắc.''Tanghĩrằngdanhvàsắclàhaiyếutốkhácbiệtnhau.Tachorằngthânlàsắc,còncáccảmthọ,trigiác,tâmhànhvàcácđốitượngtâmhành(thức)làdanh.Đâylàcáchchiachẻ,phânbiệtcủata.Tacókhuynhhướngchorằngdanhkhôngphảilàsắcvàsắckhôngphảilàdanh.Taphảitậpnhìntrongánhsángcủatươngtứcvàvôngãmớithấyđượcbảnchấtchânthựccủadanhvàsắc.Theoánhsángcủatươngtức,vôngã,hễlấydanhrakhỏisắcthìsắckhôngthểtồntạiđượcvàngượclại.Namarupa-danhsắcvốnlàhaikhíacạnhcủacùngmộtthựctại.Cókhinóbiểuhiệnnhưlàdanhvàtagọilàdanh;cókhinóbiểuhiệnnhưlàsắcvàtagọilàsắc.Vìvậy,thayvìviếthaichữrờinhau,taviếtthànhmộtchữlànamarupa-danhsắc.

Cáchtưduynhưvậycólẽhơikhóchấpnhậnnếutamớinghequalầnđầu,nhưngtừtừsẽquen.Nhưcácnhàvậtlýhọcnguyêntử,họnóirằnghạtcókhibiểuhiệnnhưlàsóngvàcókhibiểuhiệnnhưlàhạt.Cảhaivốnmangcùngmộtthựctại.Lúcđầutanghĩrằngnếulàsóngthìkhôngthểlàhạt;nếulàhạtthìkhôngthểlàsóng.Sựthựclàhạtcókhibiểuhiệnnhưlàsóngvàcókhibiểuhiệnnhưlàhạt.Vìthếcácnhàkhoahọcvậtlýđãchếramộtdanhtừmớiđểgọicáithựctạicủanguyêntửmàhọđãkhámpháralà''wavicle-sónghạt.''Điềunàycũngđúngđốivớithânvàtâm.Tanghĩrằngtâmvàvậttráingượcnhau;nhưngtheoánhsángtươngtức,vôngãthìtâmcókhibiểuhiệnnhưlàvậtvàvậtcókhibiểuhiệnnhưlàtâm.Tâmvàvậttươngtức,cómặttrongnhau.Điềunàymớinghethìthậtkhótin,nhưngđólàsựthật.

NămYếuTốTạoNênMộtHiệnHữuĐứcThếTônđãtrìnhbàyconngườidướinhiềukhíacạnhkhácnhau;cókhiNgàitrìnhbàynhưlàdanhsắc,cókhiNgàitrìnhbàynhưlàmộthợpthểngũuẩn.Ngũuẩnlànămyếutốtạonêntổngthểconngười.Đólànềntảnghiệnhữucủata.Yếutốthứnhấtlàsắc;thứhailàthọ;thứbalàtưởng(trigiác);thứtưlàhành(tâmhành);vàthứnămlàthức.Nếutadùngkháiniệmdanhsắcđểphântíchconngười,thìyếutốthứnhấtlàthuộcvềthânthểvàbốnyếutốcònlạilàthuộcvềtâm.

Chúngtađãhọcvềyếutốhành.Hànhtứclàhiệntượngđượctạothànhbởinhiềuyếutốkhácnhau.Bônghoalàmộthành-mộthiệntượng.Chúngtacóthểgọinólàmộthành-hiệntượngthuộcvềvậtlý;nóthuộcvềlãnhvựccủasắc.Đámmâyvàcâycỏcũnglànhữnghiệntượng(hành)thuộcvềvậtlý(sắc).Hậnthù,sợhãi,yêu,ghétv.v…đềulànhữnghànhthuộcvềtâmlý,gọilàtâmhành.TheogiáolýcủađạoBụt,cócảthảylànămmươimốtloạitâmhành.Lúccònlàmsadi,tôiphảihọcthuộclòngnămmươimốtloạitâmhànhấy.Haiyếutốtrongnămuẩnlàthọvàtưởngcũngthuộcvềtâmhànhvàchúnglànhữngtâmhànhtrongnhómnămmươimốtloạitâmhành.Nhưngvìhaitâmhànhnàyquáphổbiếnchosựtutậpnhậndiện,ômấpvànhìnsâu,nênBụtđãtáchrờihaiyếutố-thọvàtưởngrathànhhaiuẩnriêngtrongsốnămmươimốtloạitâmhành.Uẩnthứnămlàthức.Thứclàgì?Thứctứclàcănbản,lànềntảngbiểuhiệncủatấtcảcáctâmhành,cácpháp.TrongtruyềnthốnggiáolýđạoBụt,chúngtôigọithứcnàylàtàngthức,cănbảnthứchoặcnhấtthiếtchủngthứchaythứcA-lại-gia.Tấtcảcáchạtgiốngđềuđượccấtchứatrongchiềusâucủatàngthức.Tấtcảnămmươimốttâmhànhđềuđượctàngtrữtronglòngđấtcủatàngthứcdướihìnhtháicủahạtgiống.Khinhânduyênđầyđủthìcáchạtgiốngấybiểuhiện.Tâmthứccóthểchiathànhhaiphần.Phầntrêngọilàýthức,nơicáctâmhànhbiểuhiệnthànhnhữnghiệntượng,thànhnhữngnănglượng,tướngtrạng.Cókhimột,haihoặcbahạtgiốngbiểuhiệnlênvùngýthứccùngmộtlúc;cònphầndướigọilàtàngthức,nơicấtchứctấtcảcáchạtgiống.Thứcởđâylànềntảngbiểuhiệncủatấtcảcáctâmhành,baogồmhaitâmhànhthọvàtưởng.

Cónhữnglúctakhônggiận,khôngbựcbội;tavuicườithoảimái.Sởdĩtakhônggiậnlàvìhạtgiốnggiậntrongtađangnằmyêntrongchiềusâucủatàngthức,khôngbịtướitẩm.Nhưngtabiếtrằnghạtgiốnggiậnvẫncóđó.Nếucóaiđónóihoặclàmđiềugìxúcphạmđếnta,thìhạtgiốnggiậntrongtâmthứctabịchạmđếnvànósẽbiểuhiệnlêntrênvùngýthứcdướihìnhthứccủanănglượng,tagọilàhạtgiốngsinhhiệnhành.Mỗikhinănglượng

sânhậnbiểuhiệnlên,thìnólàmôuếkhuvườnýthứccủata.Nănglượnggiậnthúcđẩytanóihoặclàmnhữngđiềugâyđổvỡgiữatavànhữngngườichungquanhta.

BốnLãnhVựcQuánNiệmBốnLãnhVựcQuánNiệmlàbốnlãnhvựcthiềnquáncủata.Lãnhvựcquánniệmthứnhấtlàquánthântrongthân;thứhailàquáncảmthọtrongcảmthọ;thứbalàquántâmhànhtrongtâmhành;vàthứtưlàquánđốitượngtâmhànhtrongđốitượngtâmhành,tứclàpháp.PhápởđâykhôngphảilàgiáophápcủaBụtdạy,phápởđâylàđốitượngcủanhậnthức,lànhữnghiệntượng(hành)nhưbônghoa,đámmây,câycỏ,giậnhờnhoặcghentỵv.v..Nhữngphápnhưthếđượcdiễntảnhưlànhữngđốitượngcủatâm.Chẳnghạnnhưsông,núi,câycỏ,hoalá,giậnhờn,thương,ghétvàthânthểcủatađềulànhữngđốitượngcủatâm.Nhữngphápấylànhữngphápthuộcvềthếgiớihiệntượng.

TạisaotrongkinhBốnLãnhVựcQuánNiệmBụtnóirằng:Quánthântrongthân,quáncảmthọtrongcảmthọ?Tạisaonhữngcâunhưthếđượclậpđilậplạinhiềulần?Bởivìmuốnthựctậpchánhniệmvànhìnsâuđượcthànhcông,điềukiệntấtyếulàhànhgiảphảitrởthànhmộtvớiđốitượngquánchiếu,takhôngthểđứngngoàinhưngườiquansátđược.Điềunàyrấtquantrọng.Khithởvàovàômấpthânthểcủatatrongchánhniệm,hơithởphảitrởthànhmộtvớithânthểthìsựthựctậpmớithànhcông.

Tâmcóthểbiểuhiệntrongnămmươimốttrườnghợp.Thỉnhthoảngnóbiểuhiệnnhưlàtìnhthương.Thươngluônluônphảicóđốitượngthương.Thươngluônluônlàthươngvềmộtcáigì,thươngai...Takhôngthểthươngmàkhôngcóđốitượng.Ýthứcluônluônlàýthứcvềcáigì.Chánhniệmcónghĩalàchánhniệmvềcáigì.Takhôngthểchánhniệmmàkhôngcóđốitượng.Khicóchánhniệmvềthânvàhơithởcủata,thìthânvàhơithởlàđốitượngcủachánhniệm.Khithởvàovàômấpthânthểcủata,thìthânthểlàchánhniệm.Chánhniệmtrởthànhthânthểvàthânthểtrởthànhchánhniệm.Lúcđótakhôngcònsựphânbiệtgiữachủthểvàđốitượng;kẻbiếtvàvậtđượcbiếtkhôngnằmngoàinhau.ĐâylàtưtưởngrấtquantrọngtronggiáolýđạoBụt.

TiếngPhápcóchữcomprendre,nghĩalàhiểu,lànhậnthứcthấuđáo.''com''nghĩalà''trởthànhmộtvới''và''prendre''nghĩalà''lấylên,cầmlên''.Vậythìcomprendrenghĩalàcầmlênmộtvậtgìđóvàtrởthànhmộtvớivậtđó.Khimuốnhiểucáigìđó,taphảithậtsựtrởthànhmộtvớicáiđó.Nếuthiềnquánsâusắcthìsựphânbiệtranhgiớigiữachủthểvàđốitượngtanbiến.Khôngcòncósựphânbiệtgiữachủthểvàđốitượngcủanhậnthứcnữa.

Chúngtaphảitậpluyệnmớicóthểlàmđược.Chúngtađãquenvớilốinhậnthứcrằngthântứckhôngphảilàtâmvàtâmlàchủthểcủanhậnthức,tứclàkẻnhậnthức.Cáitâmgọilàchủthểấymuốnlàmchủ,muốnnhậnthứccáithânnhưlàđốitượng.Nhưngtheonguyêntắcmàtôiđãtrìnhbàythìnhậnthứcchỉcóthểcóđượcvớiđiềukiệnlàchủthểvàđốitượnglàmộtvàhaicáiphảiphátsinhcùnglúc.Giốngnhưmuốncóphảithìđồngthờiphảicótrái,khôngthểcóphảimàkhôngcótrái.Tráivàphảilàmranhau,nươngnhaumàbiểuhiện.VìvậyđứcThếTônmớinói:''Quánthânthểtrongthânthể.Quáncảmthọtrongcảmthọ'',làvậy.Ranhgiớigiữachủthểvàđốitượngphảiđượclấyđithìtamớichạmtớiđượcthựctạitươngtứctươngnhậpcủacácpháp.Danhtừ''tươngnhập''rấthay;nghĩalàkhiquánsát,ngườiquánsátphảitrởthànhmộtvớiđốitượngquánsát,mìnhkhôngchỉlàđốitượngquánsát.Cácnhàkhoahọctrongthờiđạichúngtađãnhậnthấyđượcđiềunày.Muốnthậtsựhiểuđượcbảnchấtcủahạtnguyêntử,cácnhàkhoahọckhôngthểđứngngoàilàmngườiquánsát;họphảilàngườithamdựvàoquátrìnhcủasựquánsát.

Khinóivềnhậnthức,taphảihiểurằngnóbaogồmcảchủthểnhậnthứcvàđốitượngnhậnthức.Khinóivềniệm,taphảihiểurằngniệmbaogồmcảchủthểniệmvàđốitượngniệm.Niệmkhôngthểcóđượcnếuchủthểvàđốitượngkhôngcómặtcùnglúc.Chánhniệmbaogiờcũngchánhniệmvềmộtcáigì.Khiphântíchtâmvàpháp(đốitượngcủatâm)nhưhailãnhvựcriêngbiệtlàđểchotadễdàngnắmbắtvàthựctập.Chúnglànhữngđốitượngcủasựthựctập,quánniệmvànhìnsâu.Điềuđócũngđúngđốivớilãnhvựccủathânvàthọ.Nhìnchokỹtasẽthấyrằngtâmlàchủthểnhìnvàpháplànhữngđốitượngbịnhìnnhưniềmvui,nỗikhổ,câycỏ,mây,mưa,thânthể,v.v.đềulàmột.Khôngthểcócáinàymàkhôngcócáikia.

TrongkinhQuánNiệmHơiThở,bốnhơithởđầuBụthướngdẫnchúngtathựctậpvềquánthântrongthân.Bàithựctậpđầu,''Thởvào,tôibiếttôiđangthởvào.Thởra,tôibiếttôiđangthởra.Vào/ra.''Bàithựctậpthứhai,''Thởvàomộthơidài,tôibiếttôiđangthởvàomộthơidài.Thởramộthơidài,tôibiếttôiđangthởramộthơidài.Vàodài/Radài.Thởvàomộthơingắn,tôibiếttôiđangthởvàomộthơingắn.Thởramộthơingắn,tôibiếttôiđangthởramộthơingắn.Vàongắn/Rangắn.''Bàithựctậpthứba,''Thởvào,ýtôithứcvềtoànthânthểtôi.Thởra,tôiýthứcvềtoànthânthểtôi.Ýthứctoànthân/ýthứctoàn.''Bàithựctậpthứtư,''Thởvào,tôilàmchotoànthânantịnh,lắngdịu,buôngthư.Thởra,tôilàmchotoànthânantịnh,lắngdịu,buôngthư.Antịnhtoànthân/Buôngthưtoànthân''

Bốnbàithựctậpkếtiếplàquáncảmthọtrongcảmthọ.Chúngtasẽhọcbốn

bàitậpnàytrongnhữngngàytới.Bốnhơithởkếnữalàcáchơithởthứchín,thứmười,thứmườimộtvàthứmườihaihướngdẫnvềphépquántâmýtrongtâmý.Tâmýởđâytứclàcáctâmhành.Vàbốnhơithởcuối-bàitậpthứmườiba,mườibốn,mườilămvàmườisáulàquánđốitượngtâmýtrongđốitượngtâmý.Bốnbàithựctậpnàygiúpchúngtaquánchiếuđểđạttớicáithấyvềbảnchấtchânthựccủacácpháp,tứclàcácđốitượngcủatâmý.Vìnhậnthứcsailầm(vọngtưởng)màtakhôngthấyđượcthựctạinhưchínhnó.Bốnbàithựctậpnàygiúptaxuatanđimàngvôminhđểchothựctạiphảnchiếuđượctínhchấtchânthựccủanó.Cáithấynàycókhảnănggiảiphóngtarakhỏingụctùcủavôminh,sầukhổvàsợhãi.

Nămmươimốttâmhànhlàsựbiểuhiệncụthểcủathức.Khitatiếpxúcvớinămmươimốttâmhành,tứclàtatiếpxúcvớithức.Thứclàcănbảncủatấtcảcáctâmhànhgọilàcănbảnthứchaynhấtthiếtchủngthức.Vídụ,khitatiếpxúcvớisóngthìtađồngthờitiếpxúcđượcvớinước,bởivìsóngchínhlànước,mànướclànềntảngbiểuhiệncủasóng.Thântacũnglàsựbiểuhiệncủathức.Đâylàđiểmrấtquantrọngcủagiáolýduythức.TrongtâmhọcPhậtgiáo,tađượchọcrằngtâmthứccánhânvàtâmthứccộngđồnglànềntảngchosựbiểuhiệncủatấtcảcácpháp,trongđógồmcónúi,sông,độngvật,thựcvật,chấtkhoáng,vănhóavàxãhộiv.v..Tấtcảđềulàsảnphẩmcủatâmthức.Thịtrườngchứngkhoánlàmộtsảnphẩmcủatâmthứccộngđồng.Thịtrườngchứngkhoáncócáicănbảncủanótrongtâmtatrongđómangnhiềutínhchấtcủasựthamvọngvàsợhãi.Thịtrườngchứngkhoánkhôngtinvàomộtmụctiêunàocả.Tâmthứccủata,baogồmtâmthứccánhânvàtâmthứccộngđồnglàcănbảnbiểuhiệncủacácphápmangtínhtươngtứccủadanhvàsắc.Thứccómặtkhắpnơi,trongtavàngoàita.TaphảitậpnhìnnhưthếthìmớicóthểhiểuđượclờidạycủaBụtmộtcáchdễdàngvàsâusắc.MấynămtrướcởBắcMỹ,tôicóhướngdẫnmộtkhóatubảyngàydànhchocácnhàtâmlýtrịliệuvềNămmươiBàiTụngDuyBiểuởthànhphốKeyWest,tiểubangFlorida.ChúngtôiđãcócơhộichiasẻvàhọchỏisâusắcvềgiáolýDuyBiểuđểthấyrằngthếgiớilàsựbiểuhiệncủatâmthứccánhânvàtâmthứccộngđồng.Cánhânvàcộngđồng(tựbiểuvàcộngbiểu)tươngtức.Tâmthứccánhânlàmratâmthứccộngđộngvàngượclại.Cảhaiđềunươngvàonhaumàbiểuhiện.Nếulấycánhânrakhỏicộngđồngthìcộngđồngkhôngthểtồntại.Nếulấycộngđộngrakhỏicánhânthìcánhânsẽbịsụpđổ.Giáolýtươngtức,vôngãđượctìmthấybàngbạctrongtấtcảcáckinhđiểncủaBụt.

Sángnaytôicóchiasẻvớiquývịvềbảnchấtsốngvàchết.Nhiềungườitrongchúngtakhôngcócơhộiđểnhìnsâuvàobảnchấtcủacáimàtagọilàsốngvàchết.Chúngtanghĩrằngchếtnằmngoàisống.Nếubiếtthựctập

nhìnsâutheolờiBụtdạythìtasẽkhámphárarằngsốngvàchếttươngtức,nghĩalàchúngnươngnhaumàbiểuhiện.Sốngvàchếtlàmranhau.Cảhaiđềumangcùngmộtthựctại.Đôikhithựctạibiểuhiệnnhưlàchết,đôikhithựctạilạibiểuhiệnnhưlàsống.Khitiếpxúcđượcvớithựctạikhôngsinhkhôngdiệt,vớituệgiáctươngtức,thìtakhôngcònbuồnkhổ,sợhãinữa.Tahoàntoàntựdo.

Chương04:CâuHỏivàTrảLờiHômnaylàngàyhaimươibảy,thángNăm,1998,hômnayquývịcócơhộiđểđặtnhữngcâuhỏi,nhữngthắcmắc,khókhănvềsựtutập.Xinquývịđặtnhữngcâuhỏicóliênquanđếncácbuổiphápthoạivừaqua,nhữngcâuhỏicóliênhệtớinhữngphépthựctậpcănbảnnhưthởtrongchánhniệm,đitrongchánhniệm,ngồitrongchánhniệmvàăncơmtrongchánhniệm.Chúngtôicónhậnđượcmộtsốcâuhỏighitrêngiấy,tôiđãxemquavànhậnthấyrằngphầnnhiềunhữngcâuhỏiấysẽđượcđềcậpđếntrongcácbuổigiảngtới.Khiđếnthamdựkhóatu,sựthựctậpimlặnghùngtrángvàngồithiềntrongtrạngtháiyêntĩnh,thìnhữnghạtgiốngcủaniềmđaunỗikhổđượcchạmđếnvàbiểuhiệnlêntrênvùngýthứccủatavàtaphảiđốidiệnvớichúng.Đãnhiềunămtacóthóiquenchạytrốnnhữngniềmđaunỗikhổtrongta,bâygiờphảitrởvềđốidiệnvớichúngquảlàmộtviệckhólàm;tôirấtthôngcảm.Khoảngmườilămnămvềtrước,trongkhóatutạithànhphốDenver,cómộtôngthiềnsinhthườngphảnkhángvớisựthựctậpvànhữnglờiphápthoạichotớingàycuốicủakhóatu.Sáutiếngđồnghồtrướckhikhóatuchấmdứt,ôngtaphóthácthânmạngmìnhchotăngthân,hoàntoànquayvềnươngtựatăngthânvàkểtừgiâyphútđóôngmớithậtsựnếmđượcmùivịcủahạnhphúc.

Hỏi:KínhthưaThầy,conthấysựthựctậpdừnglạivàantrútronggiâyphúthiệntạiđốivớiconkhóquá.XinThầyhướngdẫnthêmchoconđểconcóthểthựctậpthànhcông.

Thầy:Trongtacómộtnguồnnănglượngluônthúcđẩytađivềphíatrước,đólànănglượngcủatậpkhí.Nănglượngnàyrấtmạnh,nóđãđượchuântậptừnhiềuđờinhiềukiếpcủathếhệtổtiên.Tađãthừakếnănglượngấytừôngbàtổtiên,chamẹta.Bấtcứởđâu,làmviệcgìtacũngbịnănglựctậpkhínàykhốngchế,nóthúcđẩytalàmnhữngđiềutakhôngmuốnlàm,nóinhữngđiềutakhôngmuốnnói;nólàmchotabấtanvàluônchạynhưbịmađuổi.Vìvậytatớikhóatulàđểtậpthở,tậpđi,tậpngồivàtậpăncơmtrongchánhniệmđểcócơhộidừnglạicáitậpkhíchạynhưbịmađuổiấy.Trongkhiăn,tahãytậpănnhưthểnàođểcóthểthưởngthứctrọnvẹntừngmiếngcơmhoặcmiếngbánhmìmàtađangnhai.Nếuthựctậpthànhcôngtrongmiếngcơmđầuthìtacóthểthựctậpthànhcôngtrongmiếngcơmthứhai,thứbavàtrongsuốtbữaăn.Thựctậpăntrongchánhniệm,đitrongchánhniệmcóthểgiúptadừnglạitậpkhírongruổilâuđờicủata.Nếukhinàoquývịcảmthấytrongngườibấtan,lăngxăng,quývịcóthểtrởvềvớihơithở,thựctậpđitừngbướckhoanthai,vữngchãivàthảnhthơi.Nếubướcđầu

đemlạichoquývịsựvữngchãivàanlạc,thìnhữngbướckếtiếpcũngsẽđượcnhưvậy.Nănglượngcủasựbấtantrongtacóthểrấtmạnh.Nhưtôiđãtrìnhbày,nếutabịbốirốihoặccảmthấybấtan,khôngbiếtcáchđốiphóvớinănglượngtậpkhímỗikhinóphátkhởivàhoànhhànhta,thìtanênthựctậpnhậndiệnvàgọiđúngtêncủanó.Thởvào,quývịcóthểthầmnói,''Chàoanhbạnbấtan.Tôibiếtanhrồi.''Dùnghơithởvàovàhơithởracóýthứcđểnhậndiệnsựcómặtcủanóvàmỉmcườivớinó.Cóvàingườiđãrờibỏkhóatuvìhọthựctậpchưathànhcôngtrongcácphéptucănbảncủachánhniệm.Trongnhữngngàyđầucủasựthựctập,tathườngcảmthấykhóchịu;điềunàyrấttựnhiên.Song,nếutabiếtnươngvàođạichúng,thìtasẽthừahưởngđượcnănglượngchánhniệmhùnghậucủađạichúng,đượcđạichúngnângđỡ,dìudắtvàsựthựctậpcủatatrởnêndễdànghơn.Chắcchắntớicuốikhóatu,tấtcảchúngtasẽgặtháiđượcnhiềukếtquảtốt,đạtđượcnhiềuchuyểnhóa,anlạcvàhạnhphúc.Điềuquantrọnglàtaphảicóniềmtinnơisựthựctập.Tathựctậpăncơmnhưthếnàođểcóanlạc,hạnhphúctrongmỗimiếngăn,tathởvàđinhưthếnàođểcóanlạcvàthảnhthơitrongtừnghơithởvàbướcchâncủata.Quabướcchân,hơithởvàmiếngcơmtanhaitrongchánhniệm,tađãcóthểtáilậplạiđượcniềmtựdomàtađãđánhmất.Bấtcứtađangởtrongtưthếsinhhoạtnàodùđólàcôngviệcchùinhà,rửabáthaybướcmộtbước,tađềuthựchànhtrongchánhniệm,thântâmhoàntoàntựdo.Làmđượcnhưthế,tasẽkhôngcònlànạnnhâncủanănglượngtậpkhíbấtannữa.

Hỏi:KínhthưaThầy,câuhỏiconsắphỏiđượcphátxuấttừtăngthânđịaphươngcủacon.TrongtăngthâncủachúngconcórấtnhiềubạntuthuộctínđồCơĐốcGiáovàDoTháiGiáo,chúngconđếnvớinhauđểtutậptheotinhthầncủadòngtuTiếpHiện.Tăngthâncủachúngconkhôngphảichỉcónhữngngườicưsĩmàgồmcócảcácvịgiáosĩdothái,cáccha,linhmụcvàmụcsư.Cácvịấycảmthấybốirối,khókhănkhithựctậpgiớithứnămcủaNămGiới.TheosựhiểubiếtcủachúngconvềgiớithứnămthìsaukhiđãtiếpnhậnnămgiớihoặcnếumuốnbướcthêmmộtbướcnữatrênconđườngtuhạnhBồTát,tứclàtiếpnhậnMườiBốnGiớicủaDòngTuTiếpHiện,thìdùmộtgiọtrượucũngkhôngđượcbénmôi.Nhưvậy,đốivớihọ,sửdụngmộtphầnnhỏrượutrongcácphiênhọpcủahộiđồngtănglữhoặclễMéthaybuổilễthiêngliêngcủatôngiáotruyềnthốngcủahọ-nhưvậycóbịphạmgiớikhông?

Thầy:NămgiớicủatruyềnthốngđạoBụtbâygiờđượcdịchlàNămPhươngPhápThựcTậpChánhNiệm(TheFiveMindfulnessTrainings),bởivìNămGiớiđíchthựclànhữngphépthựctậpchánhniệmcụthể.ChúngtaphảihọcvàhiểuNămPhépThựcTậpChánhNiệm(NămGiới)mỗingàymộtthêm

sâusắcvàtìmcáchđemápdụngvàotrongđờisốnghàngngàycủata.KhôngcóaithựctậptoànhảoNămPhépThựcTậpChánhNiệm;kểcảđứcThếTôn.KhinóivềNămGiớihoặcMườiBốnGiớiTiếpHiện,tathườngnghĩđếncáihướngmàtađangmuốnđitới.VídụsaobắcđẩugiúptađivềhướngBắc,nhưngchỉđứngnhìnsaobắcđẩukhôngcónghĩalàtasẽđivềhướngBắc.Mỗingàytaphảiđitừngbướcvềhướngđóvàbiếthướngrằngđólàhướngantoàn.TaphảithựctậpNămGiớimộtcáchthôngminhvàkhéoléo.Takhôngnênbịkẹtvàogiáođiều.Bịkẹtvàogiáođiềuthìtakhôngthểthựctậpthànhcôngđược.Nhữngngườiđãphátnguyệnthựctậpgiớithứnămtứclàkhôngsửdụngrượuvàcácchấtđộctố,matuý...biếtrõrằngmuốnbảođảmniềmanvuivàtựdochobảnthân,giađìnhvàxãhội,thìhọphảithựctậpkiêngcửtrongviệcănuốngvàtiêuthụ,họkhôngnênuốngmộtgiọtrượunào.Bởivìnếutauốngítthìtasẽcóthểuốngnhiềuvàuốngđếnsay.ỞPháp,mộthômHộiBảoVệSứcKhỏequảngcáotrênđàitruyềnhìnhrằng:''Mộtlyrượuthìkhôngsao,nhưngbalythìdẫnđếnnguyhạitrầmtrọng.''Theotôi,thìnếukhôngcólythứnhất,thìlàmgìcólythứhai,rồiđếnlythứba?Chonênkhônguốnglynàolàgiảiphápantoànnhất.Cómộtlầntrongkhóatuchánhniệm,tôiđềnghịvớimộtnhómcácvịtusĩvàcácbàxơthuộcKiTôGiáorằngthayvìdùngrượuchobuổilễBanThánhThể,họcóthểdùngnướcnhongọt.Hầuhếtcácvịấyđềuđồngývớilờiđềnghịcủatôi.NếuquývịphảidùngrượuđểthihànhlễBanThánhThểvàquývịbiếtrằngthựchànhnghilễấysẽkhônglàmtổnhạiđếnsựthựctậpvềNămGiớihoặcsẽkhônggâyrabấtcứmộtsựtànhoạinàochosựsống,môitrường,thìtôinghĩđiềuđócũngcóthểchấpnhậnđược.Chúngtakhôngnênbịkẹtvàogiáođiều.Tuynhiên,nếuuốngrượumàgâyratainạnthìđólàmộtvấnđềkhác.Chúngtakhôngnênquákẹtvàogiáođiều;phảithựctậpmộtcáchthôngminh,tinhtấnvàcẩntrọng.TathựctậpNămGiớilàvìtamuốnbảovệsựsống,bảovệmôisinh,đemlạiniềmanlạc,hạnhphúc,tìnhthươngvàtạodựngmộtxãhộilànhmạnh,cóđạođứcchonhânloại.

Hỏi:KínhthưaThầy!concóđứacongái,nămnaycháuđãhaimươibốntuổi.Mỗikhicósựbựcbội,congáicủaconthườngbiểulộsựbựcbộiấybằngcáchđóngcửathậtmạnh.Concốgắngthựctậptrởvềvớihơithởchánhniệmnhưngvẫnbịcảmxúcchiphốivềnỗikhổcủacongáicủacon.Conrấtbuồn.Concảmthấytộinghiệpchoconcủaconbởivìconcủaconkhôngchịuthựctậpchánhniệmđểtựgiúpmình.Connênlàmthếnàođểgiúpchoconcủacon?

Thầy:Chúngtabiếtrằngmỗikhibựcbộivàbiểulộsựbựcbộicủamìnhbằngcáchđóngcửamạnhthìkhôngdễchịulắm.Biếtrằngđókhôngphảichỉlàthóiquenhoặcthiếusựkhéoléohayđểbiểulộsựkínhtrọngngười

khác.Cólẽnhữnghạtgiốngkhổđauđãnằmsẵntrongchiềusâutâmthứccủangườiấy,vìvậychúngbiểuhiệnquanhiềubìnhdiệnkhácnhau.Trongtrườnghợpnày,nếutatớiđểnóichuyệnvớingườiấytronglúcngườiấyđangkhóchịu,buồngiậnthìtasẽkhônggiúpíchđượcgìchongườiấy,ngượclạingườiấysẽcóthểbựctứctathêm.Muốnhiểu,trướchếttatậpnhìnsâuvàonhữnghạtgiốngkhổđaucủangườiấyvàgiúpngườiấytutậpchuyểnhóanhữnghạtgiốngkhổđautrongngườiấy.Taphảisửdụngngônngữtừáivàlòngkiênnhẫncủatađểgiúpngườiấythấyđượcnhữnghạtgiốngkhổđaucủahọđểthựctậpchuyểnhóa.Takhôngthểgiúpngườikhácchuyểnhóabằngsựlarầy,trừngphạtvàtráchmóc.Nhìnvàochínhmình,mìnhthấyrằngmìnhcũngcónhữnghạtgiốngkhổđaunhưngườiấy.Thựctậphơithởchánhniệmvàthiềnđigiúptanhậndiện,ômấpvàchuyểnhóanhữnghạtgiốngkhổđautrongta.Vàtacũngthựctậpnhưthếđốivớingườithươngcủata.Tatớivớiconcủatabằngtráitimthươngyêu,bằngnănglượngvữngchãi,bìnhanvànói:''Conạ,mẹthấyrằngmẹcũngcóhạtgiốngcủasựbựcbộitrongmẹvàmỗikhinóphátkhởi,mẹhaylàmhoặcnóinhữngđiềugâychongườikhácđaukhổ.Mẹđãcốgắnghếtkhảnăngcủamìnhđểnhậndiệnnhữnghạtgiốngnàyvàchuyểnhóanănglượngtậpkhínàytrongmẹ.''Sauđótachiasẻvớicontavềcáchthựctậpvàsựthànhcôngcủata.Làmđượcnhưthếlàtađãcóthểgiúpchocontađượcrồi.Nếucontacókhảnăngtiếpnhậnvàhiểuđượclờichiasẻcủata,thìtacóthểđixahơnvàmờicontacùngthựctập.Nếuhaimẹconcùngthựctậpthìniềmvuisẽlớnhơnrấtnhiều.

Hỏi:KínhthưaThầy,câuhỏicủaconcóliênquanđếnkhổđaucủacon.Conkhôngbiếtphảibắtđầunhưthếnào.Lúccònnhỏ,chacủaconlàmộtngườinghiệnrượu.Chaconđãdạychoconnhữngđiềucầnbiếtvềvấnđềtìnhdụcvàcuốicùngôngđãlạmdụngcon.Ôngđãlạmdụngcontrongsuốtnămnăm.Conkhôngthểlêntiếngvớichaconvềnỗikhổlớnlaonày.Tớihaimươituổiconđãtựtửvàđãđượccứu.Trongthờigiađó,conđãởtrongtìnhtrạnghônmênhiềuthángvàdưỡngbịnhtạinhàthươngkhoảngmộtnăm.Chuyệnnàyđãxảyracáchđâykhoảngbamươinăm.Conđãlàmđủcáchđểtrịliệuvếtthươngtrongcon,nhưngkhôngcóhiệuquả.Cuốicùngconmấthếtniềmtinnơiconngườivàđờisống.Conbịniềmđaunỗikhổấytrấnngựtrongsuốtbamươinăm.Tráitimcủaconđãkhépkín.Trongkhóatunày,mỗikhithamdựsinhhoạttrongnhóm,concứmuốngàolên,thétlên.ThưaThầy,làmthếnàođểconcóthểchấpnhậnvàtiếpnhậntìnhthươngtrongcuộcsống?Làmthếnàođểthiếtlậplạiđứctinnơiconngười?

Thầy:Trongchúngtaaicũngmangtrongmìnhmộtđứabébịthương.Nhưngvìchúngtaquábậnrộn,khôngcóthìgiờđểtrởvềchămsócđứabé

bịthươngấytrongtavàgiúpchođứabéấyđượctrịliệuvàchuyểnhóa.Khicònlàmộtđứcbé,tađãbịthươngtíchquásâunặng,tamấthếtniềmtinnơiconngườivànơichínhta,dođótacàngkhótiếpnhậntìnhthươngnơingườikhác.Tôiluônkhuyếnkhíchnhữngngườibạncủatôitổchứcđờisốnghàngngàycủahọmộtcáchkhéoléođểcóthìgiờtrởvềvớichínhmìnhvàchămsócđứabébịthươngtronghọ.Đâylàsựthựctậphếtsứcquantrọng.Nhiềungườitrongchúngtabiếtrằngtrongmìnhcómộtđứabébịthương,nhưngngườinàocũngrấtsợtrởvềđốidiệnvớiđứabébịthươngấy.Khốisầukhổtrongtaquálớn,nóbaotrùmhếttâmtư,vìvậytachỉmuốntrốnchạybằngcáchtiêuthụkhôngbiếtmỏimệt,talacàtrongcácquánrượu,sòngbạchoặclaomìnhtrongsựbậnrộnkinhdoanhhayđọctiểuthuyết,xemphimảnhvàchuyệntròv.v..đểquênđinỗikhổtrongta.Dầucóchútthìgiờrảnhrỗi,tacũngkhôngmuốntrởvớichínhta.Vìtrởvềvớinộitâmthìphảiđốidiệnvớinỗikhổniềmđau,tacảmthấykhôngdễchịu.Tuynhiênvớisựthựctậpnày,tađượckhuyênnhủlànêntrởvềvớingôinhàcủachínhmìnhđểchămsócđứabébịthươngtrongta,dẫubiếtrằngđâylàmộtviệckhólàm.Tacầnsựhướngdẫnđểkhithựctập,takhôngbịnhữngniềmđau,nỗikhổtrấnngựvàlôikéo.Taphảithựctậpchếtácnănglượngchánhniệmtrongkhiđi,đứng,nằm,ngồi,thở,làmviệcđểcóđủchấtliệuvữngchãivàthảnhthơiđểđốidiệnvớiniềmđau,nổikhổtrongta.Khinănglượngchánhniệmtrongtahùnghậurồi,tacóthểtrởvềômấpđứabébịthươngtrongtamàkhôngbịnỗikhổlôikéo,khốngchế.Đólànhữngphápmônthựctậprấtcụthể.Bêncạnhđótacũngđượcyểmtrợbởinănglượngtutậpchánhniệmcủacácbạntu,thìchắcchắnsựthựctậptrịliệuvàchuyểnhóacàngtrởnêndễdàng.Cólẽtrongthờigianđầu,cuộctrởvềcủatacầncósựyểmtrợcủamộthoặchaingườibạntuđãtừngthựctậpthànhcông,cósựvữngchãi,thảnhthơingồibêncạnhta,chuyềnchotanănglượngchánhniệmcủahọ.Khicómộtngườibạntunhưthếngồibêncạnhvànắmtayta,tacóthểkếthợpnănglượngchánhniệmcủatavớinănglượngchánhniệmcủangườiđóđểômấpvàchămsócđứabébịthươngtrongta.

Tôicómộtsốđệtửđãtừngbịthươngtíchkhicòntấmbé.Tôiđãhướngdẫnhọphươngphápthựctậptrởvềđểnhậndiện,ômấpvànóichuyệnvớiđứabébịthươngcủamìnhvớinănglượngchánhniệm.Tôiđãbàychohọcáchnóichuyệnvớiđứabébịthươngtíchtronghọnhưthếnày:''Embédễthươngcủatôiơi,tôiđangcómặtđâychoemnè.Tôibiếtemđãkhổnhiều,thếmàvìquábậnrộntôiđãbỏbêem.Tôithậtlàtệ.Bâygiờtôiđãhọcđượccáchtrởvềđểchămsócem.Tôihứatừnayvềsau,tôisẽkhôngbỏbêemnữa,sẽchămsócemđànghoàng.''Cốnhiêncórấtnhiềucáchnói;quantrọnglàquývịphảithườngxuyênnóichuyệnvớiđứabébịthươngtrongquývị.Chỉcócáchthựctậpđómớiđemlạisựtrịliệuvàchuyểnhóamà

thôi.Lâunayquývịđãbỏrơiđứabétrongquývị.Quývịphảilậptứctrởvềđểthựctậpthiếtlậplạitruyềnthôngvớiđứabébịthươngquývị.Hãyômlấyđứabévàolòngvớitấtcảsựtrìumến,chấpnhận,thươngyêuvàhứavớiđứabélàtừnayvềsausẽkhôngbaogiờphụbạc,bỏrơinónữa.Tuynhiên,quývịcầnnươngvàomộtTăngthândễthươngtrongđóngườinàocũngthựctậpnghiêmchỉnh,vữngchãithìsựthựctậpcủaquývịmớithànhcôngdễdàng.Nếuquývịlàngườimớithựctập,lạitutậpmộtmình,khôngcósựyểmtrợcủaTăngthân,thìsựthựctậpcủaquývịsẽkhókhăngấptrămlần.QuayvềnươngtựaTăngvàchophépcácbạnđồngtuhướngdẫn,khuyênbảo,dìudắtvànângđỡ,nhấtlàtrongnhữnglúckhókhănlàsựthựctậprấtquantrọng.

Cólẽđứabébịthươngcủatalàsựtiếpnốicủanhiềuthếhệtrongquákhứ.Cóthểôngbà,chamẹcủatađãcónhữngvấnđềtươngtự;chínhhọcũngđãcómộtđứabébịthươngtronglòng,nhưngvìhọđãkhôngbiếtcáchchămsócvàchuyểnhóađứabébịthươngấynênhọđãtruyềnđứabéấylạichota.Vìvậysựthựctậpcủatalàđểchấmdứtvòngluânhồikhônglànhmạnhnày.Nếutatrịliệuvàchuyểnhóađượcđứabébịthươngtrongta,thìtasẽgiảiphóngđượcchochínhtavàchoôngbàchamẹcủata,tathathứđượcngườiđãlạmdụngta,đãlàmchotađiêuđứng,sầukhổvàtuyệtvọng.Tabiếtrằngngườiấycũngchỉlànạnnhâncủasựtraotruyềnvàtướitẩmcủatổtiênvàcủaxãhội.Ngườiđóđãkhôngmaymắngặpđượcchánhphápvàsựhướngdẫntutậptừnhữngngườibạnhiềncóhiểubiết,cóthươngyêuđểchuyểnhóanhưta.Nếutabiếtchếtácnănglượngchánhniệm,hiểubiếtvàthươngyêuđểômấpđứabébịthươngtrongtathìtabớtkhổrấtnhiều.Ngườitakhổlàvìtronglònghọthiếuchấtliệuhiểubiếtvàthươngyêu.Khitachếtácđượcnănglượngchánhniệmvàchánhđịnhthìnănglượngcủatuệgiácvàtừbịtựnhiêncómặt.Bởivìtrongniệmcóđịnhvàtrongđịnhcótuệ.Khicóniệm,cóđịnhvàcótuệgiácrồi,thìtasẽchophéptađượcthương,đượcchămsóc.Trướcđó,tanghingờtấtcả.Nhưngbâygiờvớinănglượnghiểubiếtvàthươngyêuđãchếtácrađược,tabắtđầuthiếtlậplạisựtruyềnthôngvàliênhệgiữatavớingườithânvàvớinhiềungườikhác.

Hỏi:KínhthưaThầy,trongcácbữaănimlặng,concảmthấyrấtkhóchịu.Conthấysựthựctậpnàykhôngđemlạiniềmvuichocon,ngượclạinólàmchoconcảmthấykhóchịuhơn.LàmsaochúngtacóthểtiếpnhậnnănglượngtừTăngthânkhimọingười,hầuhếtlànhữngngườicònrấtxalạkhôngcócơhộichuyệntrò,traođổivớinhauđểthiếtlậpmốiliênhệbạnbècầnthiếtđểtrởthànhmộttăngthân?Chúngconkhôngphảilàcộngđồngngườixuấtgia.Connghĩnêncóvàibữaănimlặngvàvàibữaănchophépđượcnóichuyện,nhưvậycólẽthíchhợphơnchosựthựctậpđốivớichúng

con.

Thầy:Kínhthưaquývị,quývịtừngnóichuyệntrongkhiănđãbaonhiêunămrồi.Chúngtachỉcóhaimươimốtngàyđểtutậpchungvớinhau.Nóichuyệncóthểgiúptatruyềnthôngvớinhau,nhưngkhôngphảichỉlàcáchduynhấtđểthiếtlậptruyềnthông,ngượclạinócóthểlàchướngngạichosựtruyềnthông.Nhữngnhàsảnxuấtmáyvôtuyếntruyềnhìnhthỉnhthoảngcóquảngcáorằng:''Chúngtôiđemmọingườilạivớinhau''-nghĩalàtivisẽlấynhữngtintứctừnơinày,nơikhácvàchiếulên,phónglênchochúngtaxem,nghe.Mụcđíchcủađàitruyềnhìnhhayđàiphátthanhlàphátranhữnglượngthôngtin,quảngcáo...Nhưngnhưthếkhôngnhấtthiếtlàtruyềnthông.

CómộtnhàkýgiảcủatờbáoPhụNữởParisđãtớiLàngMai.Saukhiđãphỏngvấncácsưcôvàmộtsốcácvịnữthiềnsinh,côkýgiảxinđượcphỏngvấntôi.Côtahỏivềnhữngphươngphápthựctậpthựctiễnnhưlàmthếnàođểthiếtlậptruyềnthônggiữamốiliênhệvợchồng,chacon,mẹcon,bèbạnv.v...Trongcuộcphỏngvấn,tôicónóivớicôtarằng:''Nhữngcặpvợchồngtrẻnêntắtmáytruyềnhìnhvàthayvìnhìnvàohướngtivi,họcóthểnhìnvàonhauđểthựctậplắngnghenhau.''SởdĩtôiđãđềnghịnhưthếlàvìtôinhớcómộtnhàvănngườiPháp,tênlàAntoineSaintExupéry,tácphẩmcủaquyểntiểuthuyếtrấtnỗitiếng-ChúBéHoàngTử.Trongcuốntiểuthuyếtđó,tácgiảcónóirằng,‘‘Thươngnhaukhôngphảilàchỉngồiđóđểngắmnhìnnhau,màphảicùngnhìnvềmộthướng.’’Điềuôngtanóicóthểcólý,nhưngnókhôngcólýnếuquývịđềucùngnhìnvàomộthướngmàhướngđólạilàhướngtivi.TôiđãkhuyêncácđọcgiảcủatờbáoPhụNữnhưthếnày:Muốnthiếtlậptruyềnthông,trướchếtquývịhãytắtmáytruyềnhìnhđivànhìnvàonhauthậtkỹvớitấtcảsựchútâm,chánhniệm,rồihỏingườithươngcủamình:''Anhyêuquý,cóphảichúngtalàmộtcặpvợchồngcóhạnhphúckhông?''Đólàcâuhỏirấtthật,rấtthiếtthực.Rồiquývịhỏitiếp:''Nếukhông,thìtạisao?Vìnhữngnguyêndonàođãkhiếnchúngtađánhmấtđihạnhphúc?''Đâylàcâuhỏisinhtửcócôngnănggiúpquývịnhìnlạitìnhtrạnghiệnthựccủaquývị.Quývịnóitiếp:''Chúngtacócôngănviệclàm,cónhàcaocửarộng,cóxehơihạngsang,cómáytruyềnhình...,cótấtcả.Thếtạisaochúngtavẫnkhônghạnhphúc?Tạisaochúngtakhôngcảmthấythoảimáikhinhìnnhau?Tạisaochúngtacứtrốntránhnhaubằngcáchnhìnvàohướngtruyềnhình?''Vìvậyđâylàbàithựctậpđầu:Quývịhãytắtmáytruyềnhìnhđi,quaylạinhìnnhauvàđặtcâuhỏirấtthậtnhưthế.Nếucặpvợchồngbỏranữagiờđồnghồđểtìmhiểulýdotạisaohọkhônghạnhphúcvớinhauthìsẽkhámpháranhữngnguyêndođãđưađếntìnhtrạngkhônghạnhphúccủahọvàcảhaibắtđầuthựctậplắngnghenhauvà

cùngnhìnsâuvớiđểhiểuvàđểtáilậplạitruyềnthông,xâydựnghạnhphúcchonhau.

Khichúngtacùngăncơmtrongchánhniệm,thìlúcbấygiờđốitượngcủachánhniệmlàthứcăn.Tathiếtlậptruyềnthôngvớivũtrụ,vớithiênnhiênvàtanhậnthấythứcănnàylàmộttặngphẩmcủađấttrời,củamuônloàivàcôngphulaotác.Nếucóchánhniệm,tatiếpxúcđượcvớiánhnắngmặttrời,vớimây,mưa,đấtđá...vớitấtcảvạnhữucủavũtrụ.ỞLàngMai,chùaPhápVân-XómThượng,vàokhóatumùaHè,tôithườngănsángvớimộtchúthịgiảtạicốcNgồiYên.Buổiănsángcủatôicómộtmiếngbánhmìvàchénnhỏsữachuatrộnvớimuốinêm.Trongkhiăn,tôinhìnrađồngcỏxanhmướtởphíatrướccốcvàthấynhữngconbòđangăncỏ;rồinhìnvàochénsữachua,bỗngnhiêntôithấyrằngtôigiốngnhưnhữngconbêđanguốngsữatừbòmẹ.Tôithấyrõmẹcủatôicũnglàmộtconbòmẹvàtôiđanguốngsữacủabòmẹ.Tôithấybòmẹđangăncỏvàlàmsữachuachotôiăn.Nhìnvàochénsữachua,tôibiếtrằngbàiphápthoạimàtôisắpnóiđượclàmbằngchénsữachuatôiđangăn.Ăncơmimlặngnhưthếlàmộtphépthựctậpgiúptôitruyềnthôngrấtsâusắcvớisựsốngvàtôikhôngcầnphảinóimộtlờinào.

Trongkhiăn,đốitượngthứhaicủachánhniệmlànhữngngườiđangngồibêncạnhta.Tacóýthứcsựcómặtcủangườithân,ngườibạntuđangngồiđókhông?Mỗingườiđềumangtrongtựthânnhữngnỗibuồnvui,sợhãi,hyvọng,khổđauvàhạnhphúc.Ngườinàocũngcóướcmuốntutậpđểchuyểnhóakhổđaucủamìnhvàpháttriểnkhảnănghiểubiết,thươngyêuvàanvuiđểbanphátchongườikhác.Đượcngồiănchungvớinhữngngườibạnđồngtu,vớicácthầy,cácsưcôvàsưchúlàmộtniềmvuirấtlớn,làsựtruyềnthôngrấtmầunhiệm.Khôngnhấtthiếtphảinóichuyệnhuyênthuyênvớinhaumớigọilàtruyềnthông.Nếuquývịngồiđóvàtỏaranănglượngbìnhan,vữngchãi,thảnhthơivàtươimát,thìquývịđanghiếntặngmónquàrấtquýgiáchonhữngngườiđangngồichungquanhquývị.Nếungườikiangồiđóvàcốnghiếnsựcómặtđíchthựccủamình,tỏachiếuđượcsựvữngchãi,thảnhthơivàanlạc,thìquývịđượcthừahưởngrấtnhiều.Sựtruyềnthôngchânthậtcóthểthựchiệnđượctrongsựimlặng.Sựimlặngcóthểrấthùngtrángvànuôidưỡng.Cókhivìnóichuyện,chúngtakhôngtruyềnthôngđượcvớinhau,vìmỗingườiđềubịkẹtvàonhữngđịnhkiếnriêngcủamình,vàkhôngaicókhảnănglắngngheai.Tôicamđoanrằngchỉcầnsauvàingàythựctập,quývịsẽthấycôngnăngvàsựmầunhiệmcủaphépthựctậpimlặng.Mớithựctậpthìcảmthấykhóchịu,nhưngkhiquenrồi,quývịsẽthấyrấtdễchịu,nuôidưỡngvàtrịliệu.

Hỏi:KínhthưaThầy,convừamớithựctậpđốitrịvớitínhtựcao,tựáinhưlàmộtđềtàichosựtrịliệukhiconthấycâuthưphápđượcviếttrêncáiáolót,''Trongtìnhthươngchânthật,khôngcósựcómặtcủatựái,tựcao.''Xinthầydạychoconlàmsaođểnhậndiệnvàchuyểnhóatínhtựái,tựcaotrongcon?

Thầy:Khicómộtngườilạ,ngườidưngxúcphạmtớita,bằnglờinóihaybằnghànhđộngnàođóthìtađaukhổít;nhưngkhingườimàtathươngyêuvàquýtrọngnhấttrênđờinóihoặclàmnhữngđiềutươngtợ,thìtađaukhổcựckỳ.Vàvìmuốnbớtkhổ,thôngthườngtatớivớingườimàtathươngyêunhấtđểbộclộnỗikhổđaucủamình.Nhưngtrongtrườnghợpnàythìquákhó.Lýdolàvìtacósựtựáitronglòng,takhôngmuốntớivớingườikiađểcầusựgiúpđỡ.Tamuốntrởvềphòng,đóngcửalạivàgiammìnhtrongphòngđểkhócthan.Takhôngcókhảnăng,canđảmđểnóichongườikiabiếtlàmìnhđangkhổvàcầnngườikiagiúpđỡ.Tađểchotâmhànhtựáixâmchiếmta.Tôicónóirằng:‘‘Trongtìnhthươngchânthân,khôngcósựcómặtcủatựái.’’Quývịnênbiếtrằngtìnhthươngcủaquývịkhôngthểgọilàtìnhthươngchânthậtkhitìnhthươngấybịchấtliệutựáilenlỏivào.Thươngnhaucónghĩalàtintưởngnhau.Nếuquývịkhôngtớinóichongườimìnhthươngnhấttrênđờibiếtvềnỗikhổcủamình,thìđiềuđócónghĩalàquývịchưathươngngườikiađủ,chưatintưởngngườikiađủđểthấyrằngngườiấychínhlàngườicóthểgiúpmìnhhữuhiệunhất.Taphảicókhảnăngcầucứusựgiúpđỡtừnhữngngườimàtathươngyêunhất,bởivìchínhhọlànhữngngườihiểuvàthươngtanhất.Takhôngnênđểchotâmhànhtựáingăncảnta.

Chương05:QuánThânTrongThânHômnaylàngày28thángNăm,năm1998.Trongnhữngbàiphápthoạitrước,chúngtađãđượchọcvềquánniệmthânthểtrongthânthể:''Thởvào,tôiýthứcvềtoànthânthểtôi.Thởra,tôiýthứcvềtoànthânthểtôi.''Khithựctậpthởvào,thởravàcóýthứcvềtoànthân,tứclàmìnhđangômấpthânthểmìnhvớinănglượngcủachánhniệm.Mìnhcómặtchothânthểmìnhvànhìnsâuvàobảnchấtchânthựccủanó.Vớisựquánchiếusâusắc,mìnhsẽkhámphánhữngđiềumầunhiệmcủathânthể,thấyđượcbảnchấttươngquantươngduyêncủasựsốngvàchếtcủathânthểmình.Sựsốngkhôngthểnàocóđượcnếukhôngcósựchếtvàngượclại.Mìnhcũngsẽkhámphárarằngmỗitếbàotrongcơthểmìnhchứađựngtấtcảdisản,thôngtincủadònghọtổtiên,ôngbà,vănhóavàxãhộimình.Mộttếbàođơncóthểcungcấpchomìnhtấtcảnhữngdữkiệnliênhệđếnnhiềuthếhệtổtiêncủamìnhtrongquákhứmàmìnhmuốntìmhiểu.Phápđườngnàytuyrấtlớn,nhưngnókhôngthểchứađựngđượctấtcảnhữngdữkiệnlưutrữcủatổtiênmình.Khoahọcđãcóthểlấymộttếbàođơnđểtạoramộtsinhmạngmớigọilàhóathânvôtính.ĐiềunàyrấtphùhợpvớigiáolýđạoBụt-Cáimộtchứađựngcáitấtcả.Ýniệmvềlớnvànhỏ,mộtvàkháccủamìnhchỉlàýniệm,nókhôngphùhợpvớithựctại.Cáivôcùnglớnđượctìmthấytrongcáivôcùngnhỏ.Mỗitếbàotrongcơthểmìnhlàsựbiểuhiệnnhiệmmầucủasựsống,củatâmthứccánhânvàcộngđồng.Mìnhbiếtrằngchếtxảyratừnggiâyphúttrongcơthểvàtâmthứcmình,nhưngmìnhkhôngcócanhệgì.Khicómộttếbàođangchết,mìnhkhôngthankhóc,cũngkhôngtổchứcđámtang.Nếutổchứcđámtangmỗikhicómộttếbàochếtthìmìnhsẽkhôngcòncóthìgiờđểsốngvìbậnloviệcmachay.Nhờsựchếtxảyraliêntụcmàsựsốngcómặt.Tuyrằngđãthấyđượcbảnchấtcủasốngvàchếtlàtươngtức,nhưngmìnhvẫnbámvàosựvôminhcủamìnhvànóirằng:''Tôichỉmuốnsống.Tôikhôngmuốnchết.''Đólàtháiđộhếtsứcngâythơ,khôngcótrítuệ.

TrongkinhBốnLãnhVựcQuánNiệm(Satipatthanasutta),Bụtdạychúngtathựctậpnhìnsâu,quántưởngvàohìnhhàicủatatrongkhinócònlinhhoạtvàcảkhinóbịtanrã.Tabắtđầuômlấyhìnhhàitavớinănglượngchánhniệmvàthựctậpnhìnsâuvàothânthểta.Tacầnkhámphátâmthứccủatavànhiềuđiềumầunhiệmkhácmàtachưabiếtvềhìnhhàinhưlàmộthợpthểngũuẩn:sắc,thọ,tưởng,hànhvàthức.Thiềnlàmộtquátrìnhthựctập

rấtthíchthúgiúptađộtnhập,khámphávàquánchiếuđểthấyđượcbảnchấtđíchthựccủathựctạimộtcáchtrựctiếp.Thiềntậpgiúptaantrútronggiâyphúthiệntạiđểnhậndiệnvàtrânquýnhữngnhiệmmầucủasựsốngđangcómặttrongtavàquanhta.Nhưngvìquábậnrộnnêntakhôngcóthìgiờđểsống;tađánhmấtướchẹnvớisựsống,màđánhmấtsựsốnglàđánhmấttấtcả.

LàmLắngDịuThânChúngtahãyđọclạiphépthựctậpquánniệmhơithởthứtưmàBụtđãchỉdạyvềphépantịnhthânhành.Tathởvào,thởravàômấpthânthểtavớinănglượngchánhniệmvàlàmchothânthểtaantịnh,lắngdịuvàbuôngthưtrởlại.Chánhniệmcócôngnănglàmantịnhvàtrịliệuthântâm.TrongkinhBụtcónói,''Antịnhthânhành,tôithởvào''(kayasankhara).Nghĩalà''antịnhcáihànhgọilàthânhoặcantịnhthânnhưmộthành.''Hànhlàmộthiệntượngbiểuhiệnnhờvàocácđiềukiện,nhưmộtbônghoa.Khicácđiềukiệnhộitụđầyđủthìmộthiệntượngbiểuhiện.Thânthểtalàmộthànhđượcbiểuhiệnkhicácđiềukiệnhộitụđầyđủ.Mộtthờiđiểmnàođó,khicóvàiđiềukiệnthiếuvắngthìthânthểtasẽẩntàng.Điềuđókhôngcónghĩalàthânthểtađộtnhiêntừcómàtrởthànhkhông.Khicácnhânduyênhộitụđầyđủvàthânthểtabiểuhiện,tagọilàsinh,làcó.Khicómộtvàiđiềukiệnthiếuvắngvàthânthểtangưngbiểuhiệnthìtagọilàdiệt,làkhông,làhưvô.Thựctậpnhìnsâugiúptavượtthoátnhữngýniệmvềcóvàkhông,sinhvàdiệt...Khitaquẹtcâydiêmvànhữngđiềukiệntụhộiđầyđủ,thìngọnlửabiểuhiện.Tanóirằngngọnlửacómặt.Sauđótathổitắtngọnlửa,ngọnlửakhôngcóđónữavàtacholàngọnlửakhôngcó.Thựcrangọnlửaluônluôncómặtđótronghìnhtháikhác,nhưngvìtabịkẹtvàotướngnênkhôngthấymàthôi.Khiđiềukiệnhộitụđầyđủthìngọnlửabiểuhiệnvàkhicácđiềukiệnkhônghộitụđầyđủthìngọnlửaẩntàng;takhôngthểnóirằngngọnlửacóhoặckhôngcó.Tachỉcóthểnóirằngkhicácđiềukiệnhộitụđầyđủthìngọnlửabiểuhiệnvàkhiđiềukiệnthiếuvắngthìngọnlửaẩntàng,thếthôi.Khikhôngthấyngọnlửa,tachorằngngọnlửakhôngcó.TheolờiBụtdạy,thìvấnđềkhôngphảilàcóhaykhôngcó,màvấnđềchỉlàbiểuhiệnhoặckhôngbiểuhiệnmàthôi.Khiômấpthânthểtavànhìnsâuvàonónhưmộthành,takhámphárađượcrấtnhiềuđiều,nhưthânthểtađangbịsốthoặcthiếusựbìnhanhayđanghoạtđộngmộtcáchhòađiệu.Chúngtakhôngbiếtcáchchămsócđànghoàngthânthểta,nênthânthểtabịbệnh,bấtanvàkhôngcósựhàihòa.Vớinănglượngchanhniệm,tatrởvềvớithânthểta,nângniuthânthểtavớitấtcảsựtrìumếnvàlàmchonólắngyên,êmdịutrởlại.Taphảibiếtthươngyêuvàchămsócthânthểtatrướckhithươngyêuvàchămsócngườikhác.

BảyPhépMầuCủaChánhNiệmChánhniệmcónhiềuchứcnăng,phépmầu.Mộttrongnhữngchứcnăngcủachánhniệmlàlàmchothântâmantịnh,êmdịutrởlại.Thiềntậptrướchếtlàchếtácvàvuntrồngnănglượngchánhniệm.Phépmầuthứnhấtcủachánhniệmlàcómặtđíchthựcvàsốngsâusắctronggiâyphúthiệntại.Thôngthườngthânmìnhthìởđây,nhưngtâmmìnhlạiởchỗkhác.Trongđờisốnghàngngày,thânvàtâmcủamìnhítkhihợptácchungvớinhau.Chánhniệmcócôngnăngđưatatrởvềcómặttronggiâyphúthiệntại,làmchothântâmtrởnênhợpnhất.Vìvậythiềntậpkhôngphảichỉdànhriêngchonhữngngườigọilàthiềngiả-tuthiền,mànóđượcápdụngchotấtcảmọingười.Muốnsốngnhưmộtconngườicóhạnhphúc,tựdo,taphảiápdụngnếpsốngchánhniệmvàotrongcácsinhhoạtnhưláixe,ăncơm,đi,đứngvàlàmviệc...Chánhniệmgiúptathựchiệnnhữngsinhhoạt,côngviệchàngngàymộtcáchtốtđẹpvàtránhđượctainạn.Nếpsốngchánhniệmrấtcầnthiếtchomọingườitrongđờisốnghàngngày.Ngườinàocũngcókhảnăngchếtácchánhniệm.Chúngtathở,mỉmcười,đemthânvàtâmtrởvềmộtmối.Chúngtanênthựctậpnhưvậyvàgiúpconemcủachúngtathựctập;nhưthếchúngtamớicóthểcốnghiếnsựcómặtchonhauđíchthực.Khimìnhthươngngườinào,mónquàquýnhấtmìnhcóthểhiếntặngchongườithươnglàsựcómặtđíchthựccủamình.Làmsaothươngđượcnếukhôngcómặt?Cómặtkhôngphảilàvấnđềkhó.Chỉcầnthởvào,thởra,mỉmcườithìtựnhiênmìnhtrởnênhoàntoàncómặt.Rồimìnhthanhthảnđitớivớingườithươngcủamìnhvànói:''Anhyêuquý,emđangcómặtđâychoanh.''Đólàmónquàquýgiánhấtmàmìnhcóthểhiếntặngchongườithươngcủamình.Đólàthiền.

Phépmầuthứhaicủachánhniệmlàkhảnăngnhậndiện;nhậndiệnđểthấyrằngsựsốngđangcómặtđíchthựcngaybâygiờvàởđây.Tacóthểtiếpxúcvàlàmchosựsốngtrởnênsâusắcvàcóýnghĩa.Khimìnhcómặtthìsựsốngcũngcómặtchomình.Vídụmìnhđangngắmcảnhmặttrờihuyhoàngđanglặnvớinhómbạnthânvàdườngnhưmọingườiđềuđangthưởngthứcmộtcáchtrọnvẹn.Nhưngcómộtvàingườitrongnhómbịtrấnngựbởinhữngnỗilobuồnvàsợhãi,tuyhọđangcóđónhưnghọkhôngthậtsựcómặtđó.Dođóhọkhôngcókhảnăngtiếpxúcđượcvớicảnhmặttrờihuyhoàngđanglặnnhưnhữngngườikhác.VìthếnênBụtmớinóirằngkhitathậtsựcómặtthìsựsốngcómặt.Chúngtacómộtướchẹnvớisựsốngtronggiâyphúthiệntại.Chúngtaphảiantrútronggiâyphúthiệntạiđểkhôngbịlỡhẹnvớisựsống.

Khimìnhthậtsựcómặtthìmìnhcóthểnhậndiệnđượcsựcómặtcủangườimìnhthương.Đượcthươngcónghĩalàđượcnhậndiện,đượcchúýtới,đượclắngnghevàđượchiểu.Phépthựctậpnàyrấtđơngiản.Trongkhiláixe,mìnhcóthểđangsuynghĩmiênmanvềchuyệnnàychuyệnnọvàquênbẵngngườiđangngồibêncạnhmình.Mìnhcóthểđangkhôngđểýgìtớingườikia.Mìnhđangsốngtrongsựquênlãng-danhtừchuyênmôngọilàthấtniệm;thấtniệmtứclàngượclạivớichánhniệm.Ngườimàbịbỏlơ,khôngđượcngóngàngtớilàngườikhổđaunhấttrênđời,ngườiấysẽbịhéomòntừtừ.Chỉcóchánhniệmmớicókhảnăngđưangườiấytrởvềvớisựsống.Vìvậykhimìnhcómặtđíchthựcthìmìnhcóthểnhìnvàongườithươngcủamìnhvànói:''Emyêuquý!Anhbiếtemcómặtđó,anhhạnhphúcquáchừng.''Khimìnhnóilênđượcmộtcâunhưthếvớichánhniệmvàsựtrânquý,thìngườithươngcủamìnhsẽnởtươinhưmộtbônghoa.Khihaiđốitượngcómặtđíchthựcthìsựtiếpxúctrởnênrấtthực.Tôicóthểtiếpxúcvớicáihoanàybằngtấtcảsựcómặtcủatôi,nghĩalàvớinănglượngchánhniệmhùnghậu.Bônghoasẽmỉmcườivớitôivàtôicũngmỉmcườiđáplại.Sựsốnglàcáigìrấtthựcvàđangcómặttrongmỗigiâyphút.

Phépmầuthứbacủachánhniệmlàtiếpxúcvàômấp.Nếuthựctậpđúngmức,phépmầunàysẽđemlạihaihiệuquả:hiệuquảthứnhấtlàtiếpnhậnsựnuôidưỡngvàtrịliệuvàhiệuquảthứhailàcungcấpsựchữatrịvàlàmantịnhthântâm.Theosựthựctậpnày,mìnhvàngườithươngcủamìnhđềuđượcnuôidưỡng.Nếungườikiacóchánhniệm,thântâmnhẹnhàng,anvuivàtươimát,thìmìnhcũngđượcthừahưởngkhitiếpxúcvớingườiđóvàngượclại.TrongTânƯớccónóirằngngườinàođượcChúaKiTôchạmđếnthìngườiđótựnhiênđượcchuyểnhóa,trịliệu,vìtrongChúaKiTôcónănglựccủathánhthần,nêngọilàChúaThánhThần.Đốivớitôi,ChúaThánhThầnlànguồnnănglượngcủasựcómặtđíchthực,củasựsống,củakhảnănghiểuvàthương.Cũngvậy,nơinàocónănglượngchánhniệmthìnơiấycósựsống,cósựbảohộvàanvui,cókhảnăngnhậndiện,tiếpxúc,nuôidưỡng,hiểubiếtvàthươngyêu,cóBụtvàBồTát.

Tiếpxúcvớisựsốnggiúptatrởnênlinhhoạtvàtalàmchosựsốngphongphú,cóthựcchấtvàhoànthiện.Tathửthựctậpăncamtrongchánhniệm;nếutrongkhiănmàtacómặtmộttrămphầntrăm,tiếpxúcsâusắcvớitráicam,thìtráicamsẽphảnchiếucáithựctạimầunhiệmcủanóchota.Tasẽthấytráicamlàmộtphéplạ,làmộttặngphẩmtuyệtvờicủavũtrụ.Vàtathấymìnhcũnglàmộtbiểuhiệnnhiệmmầunhưtráicam.Đâylàgọiphépthựctậpăncamtrongchánhniệm(thiềncam).ĂncamnhưthếtứclàtalàmcholơidạycủaBụttrởthànhphápsống.Vàmỗigiâyphútcủađờisốngtatrởnênrấtsâusắc,cóphẩmchất.Tađượcnuôidưỡngrấtnhiềukhitabiết

tiếpxúcvớinhữngchấtliệulànhmạnh,đẹpđẽ,tươimátvàtrịliệutrongđờisống.Vàmuốnlàmđượcđiềuđó,taphảithựctậpcómặtđíchthựcchosựsống.Cảhaiđềuđượcnuôidưỡngtừnhữngchấtliệutươimátvàtrịliệutrongnhau.Nếungườikiađangkhổ,thìsựcómặtđíchthựccủamìnhsẽgiúpchongườikiaantịnh,tươimáttrởlạivàlàmchongườikiađỡkhổngaylậptức.ChonênphépquánniệmhơithởthứtưtrongkinhQuánNiệmHơiThởlà:''Thởvào,tôilàmchotoànthânantịnh.Thởra,tôilàmchotoànthânantịnh.''Tathựctậpômấpniềmđaunỗikhổ,sựbấtanvàvọngđộngcủathânthểtabằngnănglượngchánhniệm.Tiếpxúcsâusắcvàômấpthânthểtabằngnănglượngchánhniệm,talàmchothânthểantịnhtrởlạivàtựnhiênthânthểtabớtkhổngay.''Antịnhthânhành,tôithởvào.Antịnhthânhành,tôithởra.''Đâylàgiâyphútcủasựtrịliệu.Nếutakhôngthậtsựcómặt,thìaisẽlàmcôngviệctrịliệuchota?Taphảibiếtthânthểtađangcầngì.Nếutacóbácsĩtrịliệu,bácsĩtrịliệucóthểyểmtrợtavớinănglượngchánhniệmcủahọ,nhưngcũngcầncộngtácthêmnănglượngchánhniệmcủata.Chonênnếuđượctăngthân,cácbạnđồngtuyểmtrợthìsựtiếpxúccủatasẽtrởnênsâusắcvàquátrìnhtrịliệusẽxảyrarấtmauchóng.

Khithựctậpđitrongchánhniệm(thiềnhành)vớităngthân,tadùngnănglượngchánhniệmmàtađãchếtácrađểtiếpxúcvớitráiđất,nhưvậycảhai:tavàtráiđấtđềuđượctrịliệu.Tráiđấtđangbịônhiễmtrầmtrọngbởichínhbàntaythiếutráchnhiệmvàtìnhthươngcủata.Tráiđấtđangbịthươngtíchvàđangcầnđượctrịliệunhưta.Vìvậy,khitiếpxúctráiđấtvớinănglượngbìnhanvàthươngyêuthìtađangtrịliệutráiđất.Đồngthờitacũngtiếpnhậnkhảnăngtựchữamầunhiệmcủađất.Đâylàsứcmạnhcủathiềnđi.Vớimộtđạichúnggồmtrênbốntrămngườicùngđithiềnvớinhau,chúngtasẽchếtácranguồnnănglượngtậpthểhùnghậuvànguồnnănglượngấylàmchobướcchâncủatatrởnênvữngchãivàbìnhanhơn.Phongtháivữngchãivàthảnhthơicủamộtsưchúhaymộtsưcôđangđitrướcmặttacócôngnănggiúptatrởvềvớichínhmình.Khôngcósựyểmtrợcủatăngthânthìsựtutậpcủatasẽtrởnênkhóhơnrấtnhiều.VìvậyconvềnươngtựaTănglàsựthựctậprấtquantrọng.

Phépmầuthứtưcủachánhniệmlàkhảnăngchuyênchúvàomộtđốitượng,danhtừchuyênmôngọilàđịnh.Nếutacóchánhniệmvềmộtđốitượng,tứclàtachuyênchúvàođốitượngđómộttrămphầntrămvàlâubền.Nếutathànhcôngtrongquátrìnhăncamtrongchánhniệm,thântâmantrúvữngchãitrongsuốtthờigianăncam,tứclàtađangcómặtlâubềnvớitráicam.Takhôngđểchotâmtaphóngđichỗkhác,tánloạn-nuốitiếcvềquákhứ,mơtưởng,lolắngvàsợhãivềtươnglaihaybịlôicuốntheonhữngdựán,giậnhờn,nghikỵvàbuồnchántronghiệntại...Tachỉlàmmộtviệcthôi,đó

làtiếpxúcvớitráicam.Nănglượngchánhniệmmangtrongnónănglượngcủađịnh,giốngnhưbônghoamangtrongtựthâncủanómàusắcvàmùihươngđặcbiệt.Lúcbấygiờtalànănglựccủađịnh.Sựsốngchỉcóthểtrởnênsâusắckhinàotâmtaởtrongtrạngtháichuyênnhất,anđịnh.Nếunănglượngđịnhđượcduytrìbềnbỉtrongđờisốnghàngngàythìtasẽphátkhởiđượctuệgiác-hiểubiết,tacócáinhìnsâusắcvàolòngsựvậtđangcómặttrongtavàquanhta.Đâygọilàphépthựctậpnhìnsâu(quánchiếu);nhìnsâuvàobảnchấtcủamọisựmọivậtđangxảyratronghiệntại-cụthểlànămuẩncủata:hìnhhài,cảmthọ,trigiác,tâmhànhvàthức-tìnhthương,thùhận,bônghoahayđámmây...Vớisựthựctậpnhìnsâu,talàmphátsinhtuệgiác,tứclàsựhiểubiếtlớnvàsựhiểubiếtlớnấycócôngnănggiảiphóngtarakhỏingụctùcủasợhãi,tuyệtvọng,hậnthùvàsầuđau.

Phépmầuthứnămcủachánhniệmlàkhảnăngantrú.Khitaantrútrongđịnh,thìsựsốngtrởnênrấtsâusắc.Chứcnăngthứsáulànhìnsâu.Chứcnăngthứbảylàgiảithoát,nghĩalàcáithấy(tuệgiác)màtađạtđượccócôngnăngcởitróitarakhỏinhữngràngbuộcvàhệlụy.Bảyphépmầucủachánhniệmnếuthựctậpvàchếtácliêntụcsẽđemlạichotarấtnhiềulợilạc.NănglượngchánhniệmlànănglượngcủaBụt,vìNgàiluônantrútrongđịnh,trongsựtỉnhthức.Ngườinàocũngcónănglượngchánhniệmtrongtựthân,nhưngvìchúngtathườngsốngtrongsựquênlãngnênnănglượngchánhniệmtrongtacònkémhoặckhôngcócơhộibiểuhiện.ChúngtabiếtrằngnănglượngcủaBụtkhôngphảilàcáigìtrừutượng.Mỗingườitrongchúngtađềucósẵnhạtgiốngchánhniệm.Tatutậpnhưthếnàođểhạtgiốngnàyđượcpháttriểnmỗingàytrongđờisống,vìmỗikhihạtgiốngchánhniệmđượcphátkhởithìnócungcấpchotarấtnhiềunănglượng.Nếutachưacócơhộiđểthựctậpthìhạtgiốngấyvẫncònnằmyêntrongchiềusâutâmthứccủata.TacóthểgọinănglượngấylàBụttíhon(BụtSơSinh).NếutathựctậpthìđứcBụttíhontrongtasẽcócơhộibiểuhiệnvàpháttriển.Mỗikhitathởvàovàmỉmcười,thìBụttíhontrongtalớnlênthêmmộttí.Cònnếutaquábậnrộnvàluônbịkhốngchếbởinănglượngcủatậpkhí,chạytheohướngthoảmãnngũdục,thìBụttíhontrongtasẽcàngngàycàngốmo,gầymòn.Bụttíhonkhôngcócơhộiđểpháttriểnvàgiúptachuyểnhóa.Nơinàocóchánhniệmthìnơiấycósựsống,cóhiểubiếtvàthươngyêu,cóBụt.DođótacóthểnóirằngnănglượngchánhniệmtươngđươngvớinănglượngcủachúathánhthầncủagiáolýKiTô.TheogiáolýKiTô,thìthánhthầnlànănglượngcủathươngyêu.Tấtcảchúngsinhđềucóhạtgiốngchánhniệm,chấtthánhtronglòng.Khitanói,''ThượngĐếcómặttronglòngcon'';tứclàcóhàmýđó.Hạtgiốngchánhniệmđãcósẵntrongta.Nếutabiếtcáchnuôidưỡngvàpháttriểnthìhạtgiốngấycàngngàycànglớnmạnhlênnhưmộtvùngnănglượng.Tabiếtrằngtacónguồn

ánhsángcủaBụt,củaThượngĐếtrongtựthânvànguồnánhsángấycóthểgiúptatrịliệu,chuyểnhóa,đemlạihạnhphúcvàtìnhthươngchochínhtavàchomọingười,mọiloàiquanhta.

ChếTácHỷLạc·Phépquánniệmhơithởthứnăm:''Thởvào,tôicảmthấymừngvui.Thởra,tôicảmthấymừngvui.''

·Phépquánniệmhơithởthứsáu:''Thởvào,tôicảmthấyhoanlạc.Thởra,tôicảmthấyhoanlạc.''

Nhữngbàithựctậpnàycóliênquanđếnthânthểvànhữngcảmthọcủata.Bảnchấtcủathânvàthọlàtươngtức.Takhôngthểlấythânthểrakhỏicảmthọhoặccảmthọrakhỏithânthể.Khôngcócáinàythìcáikiakhôngthểthànhlậpđược.TrướckhitháitửTấtĐạtĐathànhbậctoàngiác-thànhBụt,NgàiđãtrãiquarấtnhiềukinhnghiệmvàNgàicũngđãlàmnhiềulầmlỗitrongvấnđềtutập.Nhữnglầmlỗikhôngcógìđặcbiệtcảnhưngngườinàocũngbịsavàochúng.ĐứcThếTônxémchếtvìnhữngđườnglốithựctậpsailầmcủaNgài.VìvậytrongkinhQuánNiệmHơiThở,Ngàiđãchỉdạychochúngtanhữngphươngphápchămsócthânthểmộtcáchhếtsứccẩntrọng,cótínhkhoahọcđểtacóthểđixatrongquátrìnhtutập.Taphảihọccáchnuôidưỡngthânthểtavớinhữngniềmvuivàanlạc,chứkhôngtutheocáchépxác.Quanhữngbàithựctậpthứba,thứtư,thứnămvàthứsáu,tathấylòngtừbicủaBụtrấtlớn.Bụtdạyrằngmìnhkhôngnênxemthânthểmìnhchỉlàmộtdụngcụ,khôngnênđốixửvớithânthểmìnhmộtcáchkhinhsuất,mànênchămsócthânthểmìnhthậtcẩntrọngđểcóthểtiếnxatrênconđườngtutậpgiảithoát.

TrongtruyềnthốngtutậpcủađạoBụt,yếutốhỷlạclàthứcănhàngngàyrấtquantrọngcủathiềntập-gọilàthiềnduyệt.Thiềntậptrướchếtphảicócôngnăngđemlạichotaniềmanvuivàhạnhphúcngaytrongkhithựctập.Nếutrongkhithựctậpmàkhôngnếmđượcchấtliệuhỷvàlạcthìcóthểtađangthựctậpchưađúngphươngpháphoặctađangbịkẹtvàoýniệmtutậplàphảihànhkhổ,épxácmớiđạttớigiảithoát...Thiềntậplànguồnthứcănnuôidưỡngthânvàtâmcủatavàdođótutậpthiềnđịnhkhôngphảilàsựlaotáccựcnhọc.Thiềntậplàquátrìnhnuôidưỡngvàtrịliệuthântâm.ThôngđiệpcủaBụtrấtrõràngnhưngnhiềungườitrongchúngtachưanắmđượcđiềuđó.Tavẫncứlàmtìnhlàmtộithânthểta,chorằngtulàphảikhổhạnh,phảiépxácmớicóthểđạttớigiácngộ-làmnhưthânthểtachưakhổđủvậy.Thânthểtacóthểđãkhổquánhiềurồi,khôngcầnlàmchonókhổthêm.Chorằngtulàphảilaotác,phảiépxác,phảikhuôngkhổ,kỷluậtmớiđạtĐạo;đólàquanniệmsailầmrấtcănbảnmàtaphảilấyđi.Thiềntậpcócôngnănggiúptachuyểnhóakhổđau,phụchồilạiniềmanlạc,vữngchãi

vàhòađiệuvớithânthểtađểtacóthểtiếnxatrênconđườngtâmlinhcủata.

Hỷvàlạclàhaiyếutốquantrọngtrongquátrìnhtutậpcủata.Chúnglàmchotavữngbềnvàcónhiềusứcsống.''Thởvào,tôicảmthấymừngvui.Thởra,tôicảmthấymừngvui.''Đâykhôngphảilàvấnđềmongướchaytựkỷámthị,màchínhlàsựthựctập.Bụtdạyrằngchúngtacầnchếtácniềmvui,anlạcvàhạnhphúcđểnuôidưỡngtatrongquátrìnhtutập.Chúngtacầnvàiđiềukiệnđểcóthểchếtácđượcniềmvuivàhạnhphúcchânthật.Nếuchúngtakhôngcóniềmvuivàhạnhphúctrongquátrìnhtutập,thìcâunói,''Thởvào,cảmthấymừngvui.'',khôngcónghĩa.Cóthểtangồithiềnnhưmộtsựkhổsai,ngồithiềnmộtcáchcứngnhắc,chẳngcóchútniềmvui,anlạcnàocả.Chúngtaphảihọcnghệthuậtchếtácniềmvuitrongquátrìnhtutậpchánhniệmvàlàmchonănglựccủađịnhvàtuệcàngngàycàngtăngtrưởng.

LySinhHỷLạcHạnhphúcvàniềmvuiđếntừsựthựctậpbuôngbỏ,gọilàlysinhhỷlạc.Lylàxalìa,làbỏlạiđằngsau...Vídụ,tađangcảmthấykhóchịu,bứcbáchvớisựnáonhiệt,căngthẳngvàkhôngkhíônhiễmcủanếpsốngđôthị.VàhômnaylàngàythứSáu,tamuốnthoátrakhỏicáimôitrườngngộtngạtấy.Tachuẩnbịmộtítđồđạcvàlênxeđivềphíangoạiôđểnghỉngơivàingày.Khitớivùngngoạiô,tatiếpxúcđượcvớinhữngrừngcâytươimát,vớibầutrờixanhlồnglộngvàtiếngchimhótvanglừng,tựnhiênlòngtacảmthấylânglângniềmanvui.Niềmanvuimàtacảmnhậnđượclànhờtaxalìa,bỏlạisaulưngnếpsốngồnnáocủađôthị.

Córấtnhiềuthứtakhôngcókhảnăngbuôngbỏ;nhữngcáiđótróibuộcta,làmchotamấthếttựdo.Tanênthựctậpnhìnsâuvàobảnchấtcủanhữngthứấyđểxemchúngcóphảilànhữngđiềukiệntấtyếucủahạnhphúchaykhông.Banđầutanghĩrằngnhữngthứấylànguồnhạnhphúcđíchthựccủata,nhưngnếunhìnkỹlại,nhữngthứấycóthểlànhữngchướngngạirấtlớnchohạnhphúcchânthậtcủata,chúngcóthểcótácdụnggâykhổđauchota,làmchotamấthếttựdo.Nếutakhôngcókhảnăngsốnghạnhphúclàtạivìtađangbịnhữngthứấytróibuộc,trởthànhnôlệchonhữngthứấy.Buôngbỏnhữngthứấyđicólẽsẽlànguồnanvuivàhạnhphúcchota.BụtvàcácđệtửcủaNgàiđãđiquakinhnghiệmnàyvàđãtruyềnlạichochúngtakhotàngcủatuệgiácđểgiúptatránhđilầmđườnglạclốinhưcácNgàiđãđiqua.Hãynhìnsâuvàonhữngđiềukiệnmàtanghĩlàcầnthiếtchohạnhphúcvàanlạccủatavàxétxemchúngcóthậtsựđemlạianlạcvàhạnhphúcchotahaykhông,haychúngđanghủyhoạita.MộthômđứcThếTônngồithiềnvớicácđệtửcủaNgàitạimộtkhurừnggầnthànhVươngXá(Sravasti).HômđócácthầycùngvớiBụtvừamớidùngcơmtrưatrongchánhniệmxongvàcácthầysắpsửachiathànhnhữngnhómnhỏđểphápđàm-chiasẻkinhnghiệmtutập.Bấtchợtcómộtbácnôngdânxuấthiện.Ôngtatrôngrấtbuồnkhổvàtuyệtvọng.Ônghỏicácthầy:''Thưacácthầy,cácthầycóthấynhữngconbòcủatôiđingangquađâykhông?''

Bụtnhìnôngtavớicáinhìnthươngcảmvàtrảlời:''Thưabác,không.Chúngtôikhôngthấycóconbònàođingangquađâycả.''

Ôngnôngdânthanthở:''Cácthầycóbiếtkhông,tôibâygiờlàngườikhốnkhổnhất,tộinghiệpnhấttrênđời.Giatàicủatôichỉcóhaisàomèvànămnaychúngbịsâuănhếtsạchsànhsanh.Đãthế,sángnaykhôngbiếtvìlýdogìmàđộtnhiênmườihaiconbòcủatôicũngchạyđâumấthết.Tôinghĩtôi

khôngthểsốngnổi.Chắctôichếtmấtthôi.''Nétmặtônglộvẽtuyệtvọng,đaukhổcựckỳ.

Nghebácnôngdânthanthởnhưthế,Bụtthấyrấttộinghiệpchoôngta,Ngàinói:''Thưaông,chúngtôikhôngthấycóconbònàođingangquađâycả.Cólẽôngnênđitìmởmộthướngkhác.''

Khiôngnôngdânvừarờikhỏikhurừng,Bụtquaylạiphíacácthầy,nhìnkỹcácthầy,mỉmcườirồinói:''Nàycácthầy,cácthầycóbiếtrằngcácthầylànhữngngườihạnhphúcnhấttrênđờikhông?Vìsao?Vìcácthầykhôngcóconbònàođểmấtcả.''

Vậythìthưaquývị,nếuquývịđangcónhữngconbò,tứclànhữngsợidâyràngbuộc,thìquývịnênnhìnsâuvàobảnchấtcủanhữngconbòấyđểxétxemchúngcóđangthậtsựđemlạihạnhphúcchomìnhhaykhông,haychúngchỉđemlạilolắng,sầukhổvàsợhãi!Quývịnênhọcnghệthuậtthảbò.Cốtyếucủasựthựctậplàbuôngbỏvàgiảiphóngtarakhỏixiềngxíchcủakhổđau.Mộtthầyhaymộtsưcôphảithựctậpbuôngbỏmọithứthìmớitrởthànhmộtngườitựdohoàntoàn.Mộtthầyhaymộtsưcôchỉđượcphépmangtheomìnhbachiếcyvàmộtbìnhbát,vìtựdolàgiatàiquýgiánhấtcủangườitu.Bụtdạy,''Trítuệ,tìnhthươngvàtựdolàsựnghiệpduynhấtcủangườitu-Duytuệthịnghiệp.CóbàikệxưngtánđứcThếTônnhưsau:

BụtlàvầngtrăngmátĐingangtrờitháikhôngHồtâmchúngsinhlặngTrănghiệnbóngtrongngần.

Bụtcórấtnhiềukhônggianbêntrongcũngnhưbênngoài,vìNgàikhôngchiếmhữuthứgìcả:tàilợi,danhvọng,quyềnhành,địavị,sắcdụcv.v..Bụtkhôngcóconbònàocả.DođóhạnhphúccủaNgàirấtlớn.LàđệtửcủaBụt,chúngtanênhọctheođứchạnhcủaNgài,nghĩalàkhôngnênchiếmhữumộtthứgìlàmcủariêngchomình,khôngnênômquánhiềubò.CómộtnhàsưViệtNamvàothờinhàLê,thầyrấtbậnrộntrongcôngviệcxâydựngchùachiền.Thầymuốnxâymộtngôichùathậtlớn,đúcnhữngtôntượngthậtđẹpvàưachưngbàynhữngđồvậtcổkính,sangtrọngnhưbàn,ghế...Thầylàmộtnhànghệsĩ.Mộthômtrongbuổiuốngtràhọpmặtvớicácbạnvănnghệsĩ,thầyđãthanvớihọrằng:''Lúcchưaxuấtgia,mìnhlàngườirấtbậnrộn.Mìnhnghĩrằngkhinàoxuấtgiarồi,mìnhsẽítbậnrộnhơn.Thếnhưngkhiđãxuấtgiatuhành,thấymìnhlạicàngbậnrộnhơn.''Điềuđóchứngtỏrằngngôichùacủathầyđãtrởthànhconbò,đãngấunghiếnhếtthì

giờcủathầyđểsống,đểđitừngbướcanlạcvàthảnhthơi.Saukhinghethầythanthởnhưthế,cácbạnvănnghệsĩcủathầycườivànóiđùavớithầyrằng:''Thếsaothầykhôngxuấtgialạivàtrởthànhmộtvịthầytuthậtsựđi?''

Tựdolàchấtliệucănbảncủahạnhphúcđíchthực.Mìnhkhôngthểhạnhphúcđượcnếucònbịrơivàocạmbẩycủangũdục,củasựbậnrộn.Vữngchãi(bấtđộng)vàthảnhthơi(tựtại)lànềntảnghạnhphúcchânthậtcủangườitu.Đólàhaiđặctínhchânthựccủaniếtbàn.Vìvậymìnhphảithựctậpđểphụchồilạitựdotrongtựthânvàtạorakhônggianquanhmình.Cũngvậy,khimìnhthươnghoặcmìnhđượcthương,nếukhôngcóchấtliệucủavữngchãivàthảnhthơithìtìnhthươngấysẽbópchếtmìnhvàođốitượngthươngyêucủamình.Mìnhkhôngthểhạnhphúcvớiloạitìnhthươngkhitìnhthươngấytướcđoạtđitựdocủamình,làmchomìnhmấthếtkhônggian,làmchomìnhkhôngcònlàmìnhnữa.Đókhôngphảilàtìnhthươngđíchthực;đólàsựràngbuộc,làsựchiếmhữu,làconbòcầnphảibuôngbỏ.Mìnhphảicókhảnăngvàsựcanđảmthảbò.

Tựdolàchấtliệucaoquýnhấtcủangườitu.Cácthầyvàcácsưcôkhôngthểđổilấychấtliệutựdocủamìnhvớibấtcứmộtthứgì,dùđólàmộtngôichùađồsộ,mộtchứcvụquantrọngcónhiềuquyềnuy.Niềmvuivàhạnhphúcphátsinhkhimìnhbuôngbỏđượcnhữngconbòcủamình.Đâylàhạnhphúcchânthực.Mìnhphảinhìnvàobảnchấtcủanhữngconbòđểxétxemchúngcóthậtsựđemlạihạnhphúcchomìnhhaykhông,haychúngchỉlàmchođờisốngcủamìnhcàngngàycàngtrởnênkhókhăn,ngộtngạt.Saukhiđãnhìnsâuthấykỹđượcbảnchấtcủachúng,mìnhcóthểlàmquyếtđịnhthảbò.Khiđãthảđượcbò,thìsựthảnhthơitựnhiêncómặtvàmìnhbắtđầunếmđượcniềmanlạcchânthật.Sởdĩmìnhhạnhphúcvàvuisướngvìmìnhđãcókhảnăngbuôngbỏđượcnhữngconbòcủamình.TôicómộtngườiđệtửcưsĩởĐức,ôngtalàmộtnhàdoanhthương.Ôngcórấtnhiềubò.ÔngđãthamdựmộtkhóatudotăngthânLàngMaihướngdẫn.Ôngrấtthích.KhitôiđượcmờisangĐứcđểhướngdẫnkhóatuthứhai,ôngđãraphitrườngđóntôi.Trênđườngláixeđưatôiđếnđịađiểmcủakhóatu,ôngtanóivớitôirằngkỳnàyôngkhôngthểthamdựkhóatuđượcvìphảiđidựmộtbuổihộihọptạiFrankfurt.Tôinóiđùavớiôngtarằng:''Ôngphảicoichừngnhữngconbòcủaôngđó.''Theolệtốihômđóôngphảiđihọpnhưđãsắpđặt,vậymàtrongbuổingồithiềntạikhóatu,tôihếtsứcngạcnhiênkhithấyôngđangngồithiềntrongthiềnđườngvớiđạichúng.Sauthờingồithiền,tôitớicạnhôngtavàhỏi:''Tạisaoôngcònởđây?Khôngphảiôngđãđihọprồisao?Ôngtanói:''ThưaThầy,nữađườngđếnFrankfurt,conđãnhìnlạilờithầynhắcnhởvàconbắtđầubuôngbỏnhữngconbòcủaconvàquayxetrởvềthamdựkhóatu.''Tôinói:''Chúcmừngông!Ônggiỏiquá.Ôngđãbuông

bỏđượcnhữngconbòcủaông.''

Bâygiờlàlúcchúngtanênngồixuốngvàthựctậpnhìnsâuvàonhữngđốitượnghạnhphúccủata.Tôitinrằngnếuquývịthảđượcnhiềubòthìhạnhphúcvàtựdocủaquývịsẽtăngtrưởngrấtnhiều.ĐâylàthứniềmvuivàhạnhphúcmàđứcThếTônmuốntathựchiện.Bụtđãcốnghiếnchochúngtanhữnggiáophápthựctậprấtmầunhiệm,thựctiễncócôngnănggiúptagiảiphóngkhỏisựràngbuộcvàmêmờcủacuộcsống,đạttớiniềmvuilớn.

NăngLựccủaNiệmvàĐịnhMộtsốngườitrongchúngtacảmthấyrằngđờisốngcủahọkhôngcóýnghĩa,khôngđángsống.Họđaukhổvìkhôngcóhướngđi.Dầutagiàucócáchmấy,cónhiềuquyềnuytrongtay,nhưngnếutâmtrítabịrốiloạn,khôngcóhướngđirõràngthìtalàngườiđaukhổnhấttrênđời.Nếutacóhướngđiýnghĩachocuộcsống,hướngđiấythểhiệnđượclòngtừbicủata,thìtasẽbiếtcáchgiúpchochínhmìnhvàmọingườiquanhmìnhbớtkhổ.Tacócơduyêntiếpnhậngiáopháp,cókinhnghiệmtutậpvàbiếtrằngmỗikhicónhữnggiâyphútkhókhănthìgiáophápcóthểcứugiúptavàmọingườirakhỏitìnhhuốngkhókhănvàtuyệtvọng.Giáophápcócôngnăngđưatatớibếnbờcủaanlạcvàgiảithoát.Chỉcầntrởvềtiếpxúcvớikhảnăngtỉnhthứctrongta,cóniềmtinnơibảnthân,thìanlạc,hạnhphúctựnhiênphátsinhvàđiềuđólàmchotahạnhphúcthậtsự.Tanghĩrằnghạnhphúcchỉcóthểcóđượckhitacóthậtnhiềutiền,vợđẹp,danhtiếng,quyềnuyvàđịavịtrongxãhội,thỏamãnđượcsựthèmkhátvềtìnhdục...Nhiềungườitrongchúngtađãchạytheoconđườnghưởngthụdụclạcvàhọnhậnthấyrằngcàngvướngvàosựthèmkhátcủangũdụcnhưtiềntài,danhvọng,quyềnhành,sắcdục,thứcăncaolươngmỹvịvàngủmêbaonhiêuthìhọcàngkhổbấynhiêu.Tathườngchorằngnămthứdụclạclànhữngyếutốtấtyếucủahạnhphúc,nhưngbâygiờtađãgiácngộrằnghạnhphúcchânthựcchỉcóthểcóđượckhimìnhcókhảnăngbuôngbỏvàthiếtlậplạiđượctựdocủanộitâm.DođóđứcThếTônđãkhuyênchúngtaphảithườngxuyênthựctậpnhìnsâuđểhiểubảnchấtchânthựccủangũdụcvàhọccáchchếtácniềmvuivàhạnhphúclànhmạnhđểtựnuôidưỡngmình.''Thởvào,tôicảmthấymừngvui.''Đâykhôngphảilàsựmơtưởnghảohuyềnmàlàkếtquảtađạtđượctừsựthựctậpnhìnsâuvàoýniệmhạnhphúccủatavàtậptiếpxúcvớinhữngyếutốlànhmạnh,anvuivàhạnhphúctrongđờisốnghàngngày.Niềmvuiđượcphátsinhlànhờtabiếtthựctậpbuôngbỏ-lysinhhỷlạc.Rồiđếnđịnhsinhhỷlạc,tứclàniềmvuivàhạnhphúcđượcphátsinhnhờkhảnăngchuyênchú,antrútrongđịnh.Tađãđượchọcvềsựlợilạcdođịnhđưatới.Vídụkhiăncam,thìăncamcóhạnhphúcnhiềuhayít,điềuđótùythuộcvàokhảnăngniệmvàđịnhcủata.Trongkhiăncam,nếutaantrúvữngchãi,thiếtlậpniệm,địnhhùnghậuthìniềmvuivàhạnhphúcsẽrấtlớn.Nhữngđiềukiệncủahạnhphúcluôncóđótrongtavàquanhta,nhưngvìtâmtakhôngantrú,khôngcóđịnhnêntakhôngnhậndiệnđượcchúng.CómộtcôthiềnsinhsốngởParis,côrấtthíchphápmônthiềnđi.Nhưngsốngtrongmộtmôitrườngbậnrộn,trongđóhầuhếtmọingườiđềuchạynhưbịmađuổinêncôcũngbịcuốnhúttheo.Mộthômcôđilêncầuthangmáycùngvớimộtbàcụ;thấybàcụđichậmchạp,khôngcóvẽgìvộivã;

trôngthấycụ,tựnhiêncôngẫmlạimìnhvànói:''Mìnhcóđangthậtsựsốnghaykhông?Saomìnhcứchạyhoàinhưvậynè?Hìnhnhưmìnhđangsốngnhưmộtngườichết.''Bàcụnhìncôtavànói:''Đúngvậy.Nhưngcôcòntrẻ,haichâncònkhỏemạnh,còncóthểchạynhảymà.Còntôithìkhác;tôigiàrồi.Tôikhôngthểchạynhảynhưcôđượcnữa.Nếutôichạynhưcôthìesẽténhàovềphíatrướcmất.''Còncóđôichânkhỏemạnhđểđi,đểchạylàmộtđiềukiệncủahạnhphúc.Cónhiềungườimuốnchạynhưnghọkhôngthểchạyđược.Vậythì,thayvìthanphiền,quývịnênvuimừngmớiphảichứ.Chánhniệmlàmphátsinhcáithấyvàcáithấyấyđemlạihạnhphúc.''Thởvào,tôibiếthaichâncònkhỏe,còncóthểchạynhảy,điđâyđiđó.Thởra,tôimỉmcườihạnhphúc.''Niệmvàđịnhlànềntảnglàmphátsinhhạnhphúc.

Ngườilớntuổicũngcósựthuậnlợivớituổigiàcủahọ.Nếuhọýthứcđượcnhữngđiềukiệncủahạnhphúcđangcómặttronghọvàchungquanhhọtronggiâyphúthiệntạithìhọsẽrấthạnhphúc,vìhọchứngkiếnđượcđờisốngđiquaquánhanh.Họrấtchínchắn,cókhảnăngthưởngthứctừnggiâyphútcủađờisốngcònlạivàtrânquýnhữngyếutốtíchcựctronghọ.Họkhôngchạyồạtnhưnhữngngườitrẻ.Họngồithậtyên,imlặngvàsốngthậtsâusắctrongmỗiphútgiâycủađờisốngcònlại.Lúccòntrẻ,tagiốngnhưmộtdòngthácđổồạttừđỉnhcaoxuốngtậnđáysâucủamặtđất.Vàkhivềgià,tatrởthànhmộtdòngsôngthanhthản,nhẹnhàngtrôichảyvàphảnchiếuđượcbầutrờixanh,mâytrắngvàlòngsông.Dòngsuốitrẻtrungđangtuôntràonhưthácđổkiakhôngthểlàmđượcviệcphảnchiếu.Nếungườilớntuổicókhảnăngnhậndiệnđượcnhữngyếutốtíchcựctrongđờisốngcủahọ,thìhọcũngsẽtiếpxúcđượcvớihạnhphúcchânthực.Chúngtacầnchếtácnănglượngchánhniệmđểnhậndiệnnhữngyếutốcủasựsốngđangcómặttronggiâyphúthiệntạivànănglượngcủađịnhgiúptasốngsâusắcvớinhữngyếutốấy.Địnhtứclàkhảnăngchuyênchúlâubềnvớiđốitượngthiềnquán,nghĩalàtâmýkhôngbịtánloạn.Địnhlàmphátsinhniềmvuivàanlạcvàduytrìniềmhạnhphúcấylâudài.Địnhsinhhỷlạclànềntảngcủahạnhphúc.Nếubiếtxửlýhaimươibốngiờđồnghồtrongngàycủatamộtcáchkhéoléothìtasẽthấyrằngmộtngàyđểsốnglànhiềulắm.Tacảmthấymộtngàydàivôtậnlànhờkhảnăngantrútrongđịnh.Cònnếusốngtrongthấtniệm-thânởchỗnàytâmởchỗkhácthìtađánhmấtta,đánhmấtsựsống.Mộtngàyđiquatrongquênlãngtứclàmộtngàyuổngphí.Vàtathấymộtngàytrôiquasaomànhanhchóngvàvôvịquá.Nhữngngườilớntuổithìkhác,họthườngsốngtrongsựđịnhtỉnhnhiềuhơnnhữngngườitrẻ.Vớinănglượngcủaniệmvàđịnh,ngườilớntuổibiếttrânquýtừnggiâyphútcủasựsốngđangbantặngchohọ.Mỗigiâyphútcủasựsốnghàngngàycóthểtrởthànhmộtcâuchuyệnchoconcháucủahọ.Đâylàmộtsựthật.Bụtđãlàmđượcđiềuđó.Bụtđãkhôngđểlạichochúngtanhữngmớgiáolýcó

tínhcáchlýthuyết,trừutượng,siêuhình,màNgườiđãđểlạichochúngtamộtgiatàikinhnghiệmsốngcủaNgười.MỗibướcchâncủaBụttỏachiếusựanlạc,vữngchãivàthảnhthơi.LòngtừbicủaBụtkhôngchỉbaotrùmđếnmọingườivàmọiloàitrongthờiđạicủaNgười,màcònchocảthờiđạicủachúngtanữa.TạiÁChâu,vàongàyPhậtĐảnhayngàymừngtuổiôngbà,ngườitathườngmuachim,cáv.v..đểphóngsinh.ĐólàphépthựctậpkhônggiếthạicủagiớithứnhấttrongNămGiới.ĐólànhờlờidạyvềlòngyêuthươngcủaBụt.TôiđãđềnghịvớicácbạnthuộctínđồKiTôGiáothựctậpphóngsinhthayvìgiếtgàlôiđểănmừngtrongmùaLễGiángSinh.TôitinrằngđứcKiTôsẽrấthàilòngkhithấycáctínđồcủamìnhyểmtrợtrồngthêmcâythông,trồngrừngđểbảovệmôitrườngthayvìchặtnhữngcâythôngđểlàmcâyNoelmừngLễGiángSinh.DùlàtínđồcủađứcKiTôhayPhậttử,chúngtanênquánchiếuđểcócáithấythậtsâusắcvềgiátrịcủasựsốngvànóilêntiếngnóiyêuthươngcủamìnhđểbảovệsựsốngthayvìgóptaytànphásựsống.Tànphásựsốngquanhmìnhtứclàtựhủydiệtchínhmình,làlàmtổnhạiđếnlòngtừbitrongtựthânvàcướpđimôitrườngsốngcủakẻkhác,củacácthếhệtươnglai.Ngườikhôngbiểulộđượclòngtừbilàngườikhôngcóhạnhphúc.VàongàylễPhậtĐản,ởcácnướcnhưTíchLan,TháiLan,MiếnĐiệnvànhữngnướcPhậtGiáoÁchâukhác,dânchúngdângcúngthậtnhiềucácthứcănchayởcácchùachiền,tựviệnđểbàytỏniềmbiếtơnđốivớiTamBảovàđểbàytỏlòngthươngyêucủamìnhđốivớimọiloàichúngsinh.Ngườinàotớichùangàyhômđóđềuđượcthừahưởng,khôngcómộtaibịbỏđói.LàđệtửBụt,tôimongrằngchúngtacóthểtưởngniệmngàyĐảnBụtmỗingàyđểtrênthếgiớinàysẽkhôngcònaibịđóikhổnữa.TruyềnthốngnàyxuấtpháttừlòngtừbicủaBụt.Mỗibướcchân,mỗihơithởvàmỗilờinóicủaBụtđềuchuyênchởnănglượngchánhniệm,hiểubiếtvàthươngyêu.CácđệtửcủaNgườiđãthừakếđượcnguồnnănglượngthươngyêu,hiểubiếtvàgiácngộcủaNgười.Nếuthựctậpgiỏithìhọcóthểtraotruyềnnguồnnănglượngtừbi,trịliệuvàhạnhphúcvềchothếhệtươnglai.

Chúngtaphảitậpsốngchothậtsâusắcmỗigiâyphútcủađờisốnghàngngày.Khiuốngnướchaylúcẵmembétrongvòngtayhoặcngồibêncạnhngườithương,nếutathiếtlậpchánhniệmvữngvàng,cóđịnhthìsựsốngtrởthànhrấtthậtđốivớitavàniềmvui,hạnhphúctựdângđượcphátsinh.VìvậyBụtmớinóirằngniềmvuivàhạnhphúcđượcphátsinhdođịnhlực,tứclàkhảnăngchuyênchúhoàntoànvàomộtđốitượngcủata-địnhsinhhỷlạc.

Cókhitacầnngườibạngiúptanhậndiệnđượcnhữngyếutốcủahạnhphúcmàtađangcó.Đólàlýdotạisaotacầncótăngthân.Tabiếtrằngtăngthân

cóthểdìudắtvànângđỡtarấtnhiềutrênconđườngthựctập.Vớisựthànhtâm,tanênthườngxuyênthỉnhcầutăngthânsoisángchosựthựctậpcủata.Vàđâylàvănthỉnh:''Kínhthưađạichúng,xinđạichúngtừbisoisáng,dẫndắtvànângđỡchocon.Conthànhtâmthỉnhcầuđạichúngsoisángchoconđểconthấyđượcnhữngyếukémcủaconmàtutậpchuyểnhóa.''Vớisựthỉnhcầuthathiếtcủata,đạichúngsẽngồilạivàcùngnhìnsâuvàota,chỉchotathấynhữngyếutốtíchcựcvàsựyếukémcủatađểgiúptatutậpchuyểnhóa.PhápmônSoiSángrấtmầunhiệm.Phápmônnàykhôngnhữngchỉđemlạilợilạcchođươngsựđangthỉnhcầusựsoisángmàchocảnhữngngườiđangthựctậpsoisángchođươngsự.Đạichúngthựctậpnhìnsâuvàongườiđangđượcsoisángvớitìnhthươngvàlònglânmẫnvàsoisángchongườiấy,chỉchongườiấybiếtnhữngđiểmtíchcựcvànhữngyếukémđểtutậpchuyểnhoá,nhờvậymàngườiấytiếnbộrấtnhiềusaukhiđượcsoisáng.

Tahạnhphúckhiđượcđạichúngcôngnhậnvàchỉchotathấynhữngđiểmtíchcựccủata.Tanghĩ,''Mìnhđangtrangbịchochínhmìnhvớinhữngyếutốtíchcựclàmniềmvuichosựtutậpvànuôidưỡngnhữngaiđếntrongcuộcđờicủamìnhbằngnhữngniềmvuiấy.Mìnhkhôngchỉthựctậpchoriêngmìnhmàmìnhthựctậpchocảgiađìnhvàxãhội.''Tanênbiếtrằngmỗikhitutập,chuyểnhóavàtrịliệuđượctựthân,thìtasẽtrởthànhnguồnsuốianlạcvàhạnhphúcchorấtnhiềungười.Tiếpxúcvàvuntrồngnănglượngchánhniệmtrongtalàquátrìnhthựctậphàngngàychứkhôngphảilàvấnđềtrừutượnghaykháiniệmmơhồ.Chánhniệmlànguồnánhsángcócôngnăngsoiđườngchỉlốivànuôidưỡngta.PháplànhữnglờiBụtđãnóivàđượcghichéplạithànhkinh;nhữnglờidạycủaBụtkhôngphảilàmộthệthốnggiáolýmangtínhtrừutượng,triếtlýmơhồ.Pháplàmộtthựcchấtsốngđộng.NươngvàonhữnglờidạycủaBụt,chúngtathựctậpvàchếtácrachấtliệugọilàPhápsốngquacáchđi,đứng,nằm,ngồi,ănuống,làmviệc,nóinăngvàlắngnghetrongchánhniệm.ĐólàloạiPhápcóthựcchất,đẹpđẽvàcócôngnăngnuôidưỡng,chuyểnhóavàtrịliệuthântâm.Lắngnghetrongchánhniệm,lắngnghevớitâmtừbisẽđưatớisựhiểubiếtchânthựcvàthiếtlậplạiđượcsựtruyềnthông.Nếucácanhvàcácchịcủatabiếtlắngnghetavớitâmtừbi,vớitâmkhôngthànhkiến,khôngphánxét,khôngphảnứng,thìtasẽbớtkhổrấtnhiều.Nếumọithànhphầntrongtăngthâncókhảnăngđi,đứng,nằm,ngồivữngchãi,thảnhthơivàbìnhan,chuyểnhóađượcnhữngkhổđautronglòng,thìđiềuđócónghĩalàtăngthânđangvuntrồngvàtỏachiếuchấtliệuPhápcủatựthân.Phápấyđangcómặttrongmỗigiâymỗiphútcủađờisốnghàngngàytrongvàquanhta;trongtừnghơithở,bướcchân,côngtác,nấubếp,rửachén...Phápsốnglànhữnggìmàthếgiới,giađìnhvàxãhộicủatađangcần.ChếtácchấtliệuPhápsốngnhưthếlàgiúptavàxãhộitatrởnênvữngchãi,thảnhthơivàanbìnhhơn.Khôngai

cóthểlaychuyểnđượcniềmtincủatanơichánhPháp,vìniềmtinấyđượcthiếtlậptừkinhnghiệmtrựctiếpcủabảnthânchứkhôngphảitừnhữngmớgiáođiềuhoặcgiáolýtrừutượng,siêuhình.Vídụnhưtađãhọcvànắmvữngđượcphươngpháplàmđậuhủ,thìkhiđượcgiaophócôngviệclàmđậuhủ,tasẽkhôngngầnngạivìbiếtrằngtacóthểlàmđược.Khôngaicóthểlấyđiniềmtựtinấycủata.NiềmtincủatađốivớichánhPhápcũngvậy.TađãchếtácđượcchấtliệuPhápsốngtrongta.TabiếtrằngnhờthựctậpnhữnglờidạycủaBụtmàtađãvượtthắngđượcnhữngkhókhănvàphụchồilạiđượcsựvữngchãi,thảnhthơivàanlạcnơitựthân.DođókhôngaicóthểlaychuyểnđượcniềmtincủatanơichánhPháp,bởivìniềmtinấyđượcphátxuấttừkinhnghiệmcủachínhbảnthân.TaphảiluônluôntiếptụcvuntrồngchấtliệuPhápsốngtrongđờisốngtutậphàngngàyđểtạodựngvànuôidưỡnghạnhphúcchotựthânvàchotăngthân.

Tăngthâncủatakhôngcầnphảilàmộttăngthântoànhảotamớihạnhphúc.TăngthâncủaBụtngàyxưakhôngphảilàđoànthểtoànhảo,nhưngNgườirấthạnhphúc.Hẳnnhiên,trongquátrìnhdựngtăng,nuôidạyđệtử,Ngườiphảiđốidiệnvớinhiềukhókhăn,nhưngNgườiđãdùngtìnhthươngvàsựkhéoléocủamìnhđểgiảiquyếtnhữngkhókhănấymộtcáchêmđẹp.Tôicũnggặpnhữngtrườnghợpkhókhănvớicácđệtửcủatôi,nhưngtôirấthạnhphúcvìbiếtrằngcácđệtửcủatôi,ngườinàocũngđangcốgắnghếtkhảnăngcủamìnhđểtutậpchuyểnhóa.Mọingườitrongtăngthânluônluôncốgắngthựctậpthở,đivàlàmviệctrongchánhniệm.Tăngthântruyềnchonhau,yểmtrợnhaubằngnănglượngchánhniệm.Nănglượngchánhniệmtứclàchấtthánhtrongta.Sởdĩtrongtăngthâncóđượcnănglượngthánhlànhờmọingườicốgắngthựctậphếtkhảnăngcủamình.VìvậydựngTănglàphépthựctậprấtquantrọngcủatấtcảchúngta.Chúngtacầnnănglượngtutậpcủatăngthânđểnângđỡ,dìudắtvàsoisángchonhautrênconđườngthựctập.Vàđểchosựthựctậpcủatađượcduytrìlâubền,taphảitạodựngmộttăngthântạiđịaphương;nếukhông,thìtasẽđánhmấtsựthựctậprấtmauchóng.

Cónhiềuyếutốcóthểgiúptatạodựngmộttăngthân,vídụtacóthểchọnmộtquãngđườngmòndễthươngởgầnnhàđểthựctậpđitrongchánhniệmmỗingàyhoặcchọncáigốingồithíchhợpvàđặttạimộtnơithíchýnàođótrongnhàcủamìnhđểthựctậpngồithiềnmỗingày.Tacũngcóthểmờingườithâncủatatutậpvớitanhưmộttăngthânnhỏ.Tacóthểmờicáccháu,nắmtaycáccháuđểđithiềnítnhấtlàmộtlầnmỗingày.Tanhìnquanhvànhậndiệnnhữngyếutốtăngthânđangcómặt.Khuvườnsaunhàcũngcóthểlàtăngthâncủata,bìnhtràcũngcóthểlàtăngthâncủata...Tăngthânđangcómặtkhắpmọinơi-trongtừnghạtsỏi,đámmây,câytùng,

câybách...Khitrởvềlạiđịaphương,quývịnêncốgắngtạodựngmộttăngthânđểtiếptụcnuôidưỡngsựthựctập.Cácnhàtâmlýtrịliệu,giáoviên,sinhviênvàbácsĩđềuphảicómộttăngthânchochínhmình.''ConvềnươngtựaTăng''khôngphảilàvấnđềtínngưỡnghaymộtýniệmtrừutượng,màlàsựthựctậpđíchthực.Tăngthânlàsựbảohộvànângđỡchosựthựctậpvàthànhcôngcủachúngta.

NhậnDiệnCảmThọPhépquánniệmhơithởthứbảytrongkinhQuánNiệmHơiThởlà:''Thởvào,tôiýthứcvềnhữnghoạtđộngcủatâmýtrongtôi.Thởra,tôiýthứcvềnhữnghoạtđộngcủatâmýtrongtôi.''Nhữnghoạtđộngcủatâmýtrướchếtlànhữngcảmthọ.Cótấtcảlàbaloạicảmthọ:thứnhấtlàlạcthọ-tứclàcảmgiácdễchịu;thứhailàkhổthọ,tứclàcảmgiáckhôngdễchịu;thứbalàxảthọ,tứclàcảmgiáctrungtính-khôngdễchịucũngkhôngkhóchịu;vàcóthêmmộtloạithọnữamàtôiđãkhámphára,đólàcảmthọvừakhóchịulạivừadễchịu.Vídụ,khicómộtngườixoabóp,bấmhuyệt,cạogióchomình,thìcùngmộtlúcmìnhcóthểcảmthấyvừađau,nhưnglạivừađã,vừadễchịu.Cảmgiácnàygọilàcảmthọhỗnđộn.Chúngtaphảitậpnhìnvàothânthểvàcáccảmthọcủatanhưnhữngdòngsông.Trongdòngsôngcủathânthểta,mỗigiọtnướclàmộttếbào,luônluônthayđổi,chuyểnbiếnkhôngngừng;sinhvàdiệtxảyratrongtừngsátna.Điềunàycũngđúngđốivớidòngsôngcủanhữngcảmthọ.Nhữngcảmthọsinhkhởi,ởlạimộtthờigian,rồirađi.Quáncảmthọtrongcảmthọnghĩalàtangồibênbờsôngcủacảmthọvàquánsátnhữngdòngcảmthọđangtrôichảyvàmuốnbiếtđượcbảnchấtcủanhữngcảmthọấy,thìtaphảitrởthànhmộtvớichúng.Nghĩalàlúcbấygiờtâmtakhôngbịphântánvàomộtsuytư,dựtínhhaylobuồnnàokhác.Ngồitrongthếngồivữngchãi,giữsốnglưngthậtthẳng,buôngthư,thảlỏnghaivaivàthiếtlậpchánhniệmvữngvàng,sángtỏ,khôngđểtâmtưbịchìmđắm,cuốnhútvàodòngsôngcủanhữngcảmthọ.Chánhniệmtrướchếtgiúptaômấpvànhậndiệnnhữngcảmthọ,sauđóđólàmêmdịu,lắngdịucảmthọ.

TrongkinhBốnLãnhVựcQuánNiệm,vềlãnhvựccảmthọ,Bụtcódạyrằng,''Nếucómộtcảmthọđaunhứctrongthân,tahãynhậndiệnnólàcảmthọđaunhứcthuộcvềthân.Nếucómộtcảmthọdễchịu(lạcthọ)thuộcvềtâm,tahãynhậndiệnnólàcảmthọdễchịuthuộcvềtâm.''Tagọiđúngtêncủacảmthọvànhậndiệnsựcómặtcủanónhưkhitathựctậpnhậndiệnhơithởvàovàhơithởra.Phépthựctậpnàygọilànhậndiệnđơnthuầnvềnhữnggìđangxảyra.Khinhậndiệnđượcsựcómặtcủamộtcảmthọ,tacóthểnói:''Chàobạn.Lâuquákhônggặp.Mờibạnngồichơi.''Nếucảmthọấylàcảmthọdễchịuthuộcvềthân,tachỉnhậndiệnđơnthuầnrằng:Đâylàcảmthọdễchịuthuộcvềthân.Khicảmthọấylàloạicảmthọdễchịuthuộcvềtrigiác-đốitượngcủanhậnthức,tachỉnhậndiệnđơnthuầnrằng:Đâylàcảmthọdễchịuthuộcvềtrigiác.Thânthểkhôngphảilànềntảngduynhấtlàmphátsinhcảmthọ.Nhữngcảmgiác,trigiáccủatavànhiềutâmhànhkhácnữacũnglàđiềukiệnlàmphátsinhnhữngcảmthọ.Sựthựctậpcủata

lànhậndiệnsựcómặtcủacảmthọ,ômấpvànhìnsâuvàobảnchấtcủachúng.Khiômấpmộtcảmthọdễchịu,tasẽcócơhộihiểusâuhơnvềbảnchấtcủacảmthọấy.Nếuởlâuvớicảmthọấy,tasẽcócơhộinhậndiệnđượctínhchấtcủacảmthọấyvàthấyđượcrằngđâycóthậtlàcảmthọdễchịukhông?haynóđèotheonhiềucảmthọkhóchịukhácsauđó?Vídụtrongkhiquývịđanguốngrượuvànghĩrằnguốngrượusẽđemlạichoquývịcảmgiáclânglângdễchịu.Nếuduytrìcảmthọdễchịuấytrongchánhniệm,quývịsẽkhámpháranhiềuđiềucònẩnnấpđằngsaunó.Nhìnsâuvàolyrượu,quývịcóthểthấyrằngmuốncómộtlyrượunhưthếnàyđểuống,ngườitaphảisửdụnghàngchụckílôngũcốc.Chúngtabiếtrằngcórấtnhiềungười,nhấtlàcáctrẻemnghèotrênthếgiớiđangbịsuydinhdưỡngvàchếtđóivìthiếuthựcphẩm.TheothốngkêcủaLiênHiệpQuốc,thìmỗinămtrênthếgiớicókhoảngbốnchụcngàntrẻemchếtđóivìthiếuthứcăn,suydinhdưỡng.Mỗikhiuốngbia,uốngrượu,quývịhãyômấpnhữngcảmthọmàquývịcholàdễchịu,khoáilạcbằngnănglượngchánhniệmvàquývịcóthểlàmphátkhởinhữngcáithấyrấtsâusắcvềthựctại.Khicáithấynhưthếđượcphátsinh,thìchấtliệuhiểubiếtvàthươngyêuứaratronglòngquývịvàthayvìđemtiềnđimuarượuđểthỏamãnsựthèmkháthayuốngđểgiảisầu,quývịdùngsốtiềnấyđểcứugiúpchovôsốcácemnghèođóitrênthếgiới.Đứngvềphươngdiệnthươngthân,nếutiếptụcnhìnsâu,quývịsẽthấysựkhángcựcủaláganmình.Cóthểcáilưỡicủaquývịcảmthấyrấtkhoáilạctrongkhiuốngrượu,bia,nhưnggancủaquývịthìđãliêntụcgởithôngđiệpcầucứuvàquývịvẫncứlàmngơ.Vớinănglượngchánhniệm,quývịcóthểlắngnghetiếngkêuthươngcủaláganvàsẽhiểurarằngcáigọilàcảmgiáckhoáilạckiathựcracóchứađựngtrongnórấtnhiềuchấtliệucayđắng,bithươngvàtànhoại;thếnàonócũngsẽđemlạinhữngcảmthọkhổđau.Chánhniệmgiúptadừnglạivànhìnsâuvàobảnchấtcủacáimàtacholànhữngcảmthọkhoáilạcđểthấyrõbảnchấtcủanó.Vớinănglượngchánhniệm,tacóthểbiếncáicảmthọtrungtính(xảthọ),tứclàcảmthọkhôngphảibuồncũngkhôngphảivuitrởthànhcảmthọdễchịu(lạcthọ),tùycáchnhìnvàcáchxửlýcủata.Vídụquývịđangngồichơitrongmộtkhuvườnvớicháutraicủamìnhvàcảmthấyrấtthoảimái,hạnhphúc.Quývịcókhảnăngtiếpxúcđượcvớinhữngmầunhiệmcủathiênnhiênnhưtrờixanh,mâytrắng,câycỏ,hoalá,chimchóc...vàcảmthấyrấthạnhphúc,trongkhiđóđứacháutraicủaquývịthìkhông.Banđầucháuchỉcócảmthọkhôngphảibuồncũngkhôngphảivui.Nhưngvìcháukhôngbiếtcáchxửlýtrạngtháicảmthọấy,nêntừtừbiếnthànhsựbuồnchán.Đầuóccủacháulúcbấygiờchỉmuốntìmnhữngcảmthọcótínhcáchkíchđộngvàcháumuốnchạyvàophòngkháchđểxemtivihoặcchơitròchơiđiệntử.Ngồingắmcâycỏ,hoalá,trờixanh,nghetiếngchimhót...đốivớicháukhôngcógìhấpdẫn,thúvịcả.Trongtrườnghợpnàycáicảmthọ

khôngbuồncũngkhôngvuikiatrởthànhcảmthọkhóchịu.

Tacảmthấyrấthạnhphúctrongkhingồiyênvàtiếpxúcvớinguồnanlạctrongta.TatiếpxúcđượcvớinănglượngcủaBụt,PhápvàTăngtrongtavàquanhta.Tabuôngbỏđượcnhữngtậpkhí,nhữngràngbuộc,đammê,nhữngýniệmvềhạnhphúcvàantrúvữngchãitrongtrạngtháithiềnđịnh.Niềmvuicủatađạtđượcnhờthiềnđịnh,gọilàđịnhsinhhỷlạc.Cólẽngườibạnđangngồithiềnbêncạnhtatrôngchờcótiếngchuôngthỉnhlênđểxảthiền,anhtakhôngcảmthấythoảimái,dễchịu;anhtakhôngbiếtcáchxửlýnhữngcảmthọkhóchịucủaanhđểchuyểnnóthànhcảmthọdễchịu.Điềukhácbiệtgiữangườibiếttutậpvàchưabiếttutậplàngườibiếttutậpcókhảnăngchămsócnhữngcảmthọcủahọbằngnănglượngcủaniệmvàđịnh;họsửdụnghainguồnnănglượngnàyđểnhậndiện,ômấp,nhìnsâuvàđemlạianlạc,hạnhphúcchotựthânhọ.Vídụtựnhiênmìnhbịnhứcrăngvàogiữađêmkhuyavàcốnhiênvàogiờnàycácnhasĩđềunghỉviệc;mìnhphảichịuđựngcơnđaunhứcsuốtđêmchotớisángmai.Từđómìnhsẽgiácngộkhithấyrằngkhôngbịnhứcrănglàmộtđiềukiệncủahạnhphúc.Khichưabịnhứcrăng,mìnhkhôngbiếttậnhưởngcáicảmgiáchạnhphúclàmìnhđangkhôngbịnhứcrăng;trongtrườnghợpnày,tagọilàcảmthọtrungtính-nghĩalàkhôngkhổcũngkhônglạc.Bâygiờtabiếtrằngcảmthọtrungtính,thựcracóthểđượcchuyểnthànhcảmthọdễchịu-lạcthọ,nghĩalàýthứcrằngtronggiờphútnàyđâymìnhđangkhôngbịnhứcrăng.Ngườithựctậpchánhniệmthôngminhlàngườibiếtcáchchuyểncảmthọtrungtínhthànhlạcthọ.Tachỉcầnthựctậphơithởchánhniệmvànhìnsâulàcóthểlàmđược.Phépthựctậpnàyđemlạichotarấtnhiềuniềmvui,hạnhphúcvàsựnuôidưỡng.Gọilàniệmsinhhỷlạc.

Trướchếttathựctậpnhậndiện,tiếpxúcvàômấpnhữngcảmthọđangcómặttrongta.Rồitiếptụcnhìnsâuvàobảnchấtcủachúngđểhiểuvàchuyểnhóa.Phépthựctậpnàyrấthiệunghiệm,nhấtlàkhimìnhphảiđốiphóvớinhữngcảmthọkhóchịu,đaunhứctrongthântâm.Taphảitậpđốidiệnvàchămsócnhữngcảmxúcmạnhmỗikhichúngphátkhởitừchiềusâutâmthức.Cómộtđiềucầnphảinhớrằngmìnhkhôngphảichỉlànhữngcảmxúcđó,mìnhvĩđạihơnrấtnhiều.Mìnhkhôngnênđồnghóamìnhvớicảmxúcđóđểsầukhổ.Mỗikhicómộtcảmxúcmạnhphátkhởitrongtâm,hãytrởvềvớihơithởvàbướcchânchánhniệm,nhậndiệnsựcómặtcủanóvàtựnhủrằng:''Đâychỉlàmộtcảmxúcthôi.Mìnhbaolahơnnhiều.Mìnhkhôngnênđồnghóamìnhvớinó.''Tachỉnhậndiệnđơnthuầnnhữnggìđangxảyratronggiâyphútấy.''Thởvào,tôibiếtđâychỉlàmộtcảmxúc,nókhôngphảilàcáitổngthểcủatôi.Tôilớnrộng,mầunhiệmhơncáicảmxúcnàyrấtnhiều.Tôikhôngkhờdạiđồnghóatôivớichỉmộtcảmxúcbénhỏấy.Cảm

xúcnàythếnàocũngthayđổivìbảnchấtcủanólàvôthường''Đâylàcáithấyrấtcănbản.Cáithấynàygiúptathấyrằngnhữngcảmxúcphátkhởi,lưulạimộtlúc,rồisẽrađi.Bảnchấtcủacảmxúclàvôthường,thayđổikhôngngừng.Thếthìtạisaotaphảichếtchỉvìmộtcảmxúc?Đólàtuệgiácvềvôthường.Chúngtaphảihướngdẫnchonhữngngườitrẻbiếtthựctậpmỗikhicáccháubịxâmchiếmbởinhữngcảmxúcmạnh.Tatậpchocáccháuthởvào,thởra,chúývàosựphòngxẹpcủacơbụngvàgiúpcáccháuthấyrằngđâychỉlàmộtcảmxúcmàthôi,nóđến,nóởlạimộtthờigian,rồinósẽrađi.Sauvàiphútthựctập,cơnbãocủacảmxúcsẽtanbiếnvàtasẽcảmthấythântâmđượcthưthái,phụchồilạisựbìnhan.Tuynhiêntakhôngnênđợikhicơnbãocủacảmxúcùađếnmớithựctập,màphảibắtđầuthựctậpkhicơnbảochưaxảyđến;nếukhôngthìtớilúcđóerằngsẽkhôngnhớđểthựctập,khôngđủnộilựcđểđốiphó.Vídụ,mìnhđãthựctậpđượcbatuần,đếntuầnthứtưđộtnhiêncónhữngcảmxúcmạnhphátkhởidomộtnguyêndogìđó,nhưngnhờđãthựctậpđượcbatuần,nênmìnhnhớsựthựctậpvàđứngvữngđượctrongcơnbãocủacảmxúc.Nếuthựctậpgiỏi,tasẽcóđủnănglượngchánhniệmđểnhậndiện,ômấpvàlàmchủđượctìnhtrạngcủatâmmình-khôngbịcơnbãocủacảmxúccuốnhútđi.Nếukhôngthựctậpđànghoàng,tasẽkhôngnhớsựthựctậpvàmỗikhicócơnbãocủagiậnhờn,bựcbội,tuyệtvọngkéođến,tasẽbịcuốnđimộtcáchdễdàng.Vìvậythựctậpmiênmậttrongđờisốnghàngngàylàđiềurấtquantrọng.Trongnhữnglúcgặpkhổnạn,mìnhcũngcầnsựcómặtcủacácbạnđồngtuđểyểmtrợmìnhvượtquacơnkhổnạn.Saukhiđãthànhcôngtrongsựthựctậpđốitrịvớinhữngcảmxúcmạnh,biếtcáchthựctậpnhậndiện,ômấpvàchuyểnhóa,tacóthểdùngkinhnghiệmcủabảnthânđểgiúpcácbạntrẻthựctập.Trướchết,tacóthểnắmtaycontraimìnhhoặccongáimìnhvànóivớiconbằngtấtcảtìnhthươngvàchánhniệm:''Nàycon,contậpthởvớibađicon.Trongkhithở,connhớchỉchúýtớisựphồngxẹpcủacơbụngmàthôi.Đừngsuynghĩgìcả.''Trongkhilàmnhưvậy,mìnhđangyểmtrợconmìnhbằngnănglượngchánhniệmvàsựvữngchãicủamình.Sựcómặtcóphẩmchấtcủamìnhsẽgiúpchosựthựctậpcủaconmìnhtrởnêndễdànghơnrấtnhiều.Vìvậymìnhđíchthựclàtăngthân,làbạnđồnghànhcủaconmình.Nếuquývịluyệntậpchongườitrẻlàmđượcnhưthế,thìmộtngàynàođócáccháusẽcókhảnăngtựthựctậpvàbiếtcáchđốitrịvớinhữngcảmxúcmạnhmỗikhichúngphátkhởi.Nhưvậycáccháusẽkhôngtìmtớicáichết(tựtử)mỗikhibịcảmxúcmạnhtrấnngựnhưnhữngngườitrẻkhác.

Chánhniệmgiúptanhậndiệncảmthọhaycảmxúcmạnhnhưnóđanglà.Chỉnhậndiệnđơnthuần-khôngxuađuổi,khôngđànáp,khôngphánxétcảmthọcủata.Chánhniệmgiúptanângniu,ômấp,làmlắngdịunhữngcảmxúccủatavớisựtrìumến,cảmthông,vàsauđónhìnsâuvàobảnchất

củachúngđểhiểu.Nếucontraihoặccongáicủaquývịthựctậpthànhcôngdùchỉmớimộtlần,thìđólàsựthànhcôngrấtlớncủaquývị.Saunàycáccháusẽcóniềmtựtinđểđốitrịvớinhữngcảmxúcmạnhmỗikhichúngphátkhởitrởlại.Đâylàniềmtinnơichánhpháp.Niềmtinnàyphátxuấttừkinhnghiệmthựcchứngcủabảnthânvànóđemlạirấtnhiềuniềmvuivàhạnhphúc.

HơithởquánniệmthứtámcủakinhQuánNiệmHơiThởlà:''Thởvào,tôilàmchocáctâmhànhtrongtôiantịnh.Thởra,tôilàmchocáctâmhànhtrongtôiantịnh.''Antịnhlàchứcnăngcủachánhniệm.Chánhniệmđượcvínhưánhsángmặttrời.Khiánhsángchánhniệmsoichiếuvàovàômlấyvậtgìthìvậtấyđượcchuyểnhóa,thayđổivàcósứcsống.Cácloạicâycỏ,thảomọcrấtnhạycảmvớiánhsángmặttrời.Vậythìtấtcảcáctâmhànhcũngrấtnhạycảmđốivớiánhsángchánhniệm.Nếuhạnhphúccómặtthìchánhniệmcócôngnănglàmchoniềmhạnhphúcấytăngtrưởngvàđượcduytrìlâubền.Nếukhổđaucómặtthìchánhniệmcócôngnănglàmvơinỗikhổ,làmlắngdịuvàchuyểnhóa.ChánhniệmlànănglượngcủaBụt.NgườinàocũngcósẵnnănglượngcủaBụttronglòngvàchúngtacầnchếtácnăngcủaBụtmỗingàyđểchosựsốngtrongtavàquanhtacóphẩmchất,cóhiểubiếtvàthươngyêu.

Chương06:ChămSócNhữngCảmThọKínhthưađạichúng,hômnaylàngày29tháng05,năm1998.Chúngtahọctiếpvềphépquánniệmcảmthọtrongcảmthọ.Khicómộtcảmthọdễchịu(lạcthọ)phátsinhtrongta,tathựctậpnhậndiệnvàtiếpxúcsâusắcvớibảnchấtcủacảmthọấybằnghơithởchánhniệm.Trongkhitiếpxúcvớicảmthọdễchịu,tacảmthấyanvui,đượcnuôidưỡng.Nếutiếptụctiếpxúcvàquánchiếusâusắcvàocảmthọdễchịuấy,tasẽhiểuđượcnguồngốccủanó,nguồngốccủanócóthểphátsinhtừsắcthânhoặctừtâm-tứclàtừtrigiáchaytừmộttâmhành.Khithânthểtakhỏemạnh,tacảmthấyrấtdễchịu,anvui.Trạngtháiđógọilàlạcthọphátsinhtừthânvậtlý.Cònniềmanvui,nhẹnhàng,sựvắngmặtcủakhổđautrongtâmphátsinh,tagọilàlạcthọthuộcvềtâmlý.Tiếpxúcvớicảmthọsâusắc,tasẽtiếpxúcvànhậndiệnđượcnhữngyếutốcủathânhànhvàtâmhànhtrongchiềusâucủanó.Mộtkhiđãkhámphárađượcnhữngyếutốlàmphátsinhcảmthọ,tabắtđầucólốithoát.

TiếpXúcVớiNhữngĐiềuKiệnHạnhPhúcCónhữngngườitrongchúngtabịbệnhviêmmũi,dịứngvớiphấnhoa,bụivànhữngtriệuchứngkhóchịukhác.VàomùaXuân,nhữngngườibịdịứngvớiphấnhoaluôncảmthấyrấtkhổsở,họkhôngdámđirangoàitrời;nhưngkhicómộttrậnmưatuônxuốngthìtấtcảbụiphấnđềubịtẩysạch,khôngkhítrởnêntronglành,mátdịutrởlạivàtahítthởthoảimáihơn.Nếucóchánhniệm,tasẽýthứcrằngcáicảmthọdễchịuđượcphátsinhtrongtalànhờcơnmưađãtẩyđibụiphấntrongkhôngkhívàtakhôngbịphấnhoahànhhạnữa.Nhờnănglượngchánhniệmmàcảmthọdễchịuấyđượclanrộng.Tamỉmcườivàtrânquýniềmhạnhphúckhicómộtcảmthọdễchịunhưthế.Đólàmộtđiềukiệncănbảncủahạnhphúc.Vídụ,tronglúcnàyđâytađangkhôngbịnhứcrăngvàkhôngbịnhứcrăngđíchthựclàmộtcảmthọdễchịu,mộtcảmgiáchạnhphúc.Nếukhôngtiếpxúcsâusắcvớigiâyphúthiệntại,tasẽchorằnghạnhphúckhôngcómặt.Chánhniệmcócôngnănggiúptacómặtđíchthựctronggiâyphúthiệntạivànhậndiệnđượcnhữngyếutốcănbảncủahạnhphúcđangcótrongtavàchungquanhta.Khinhậndiệnđượccácyếutốhạnhphúc,thìniềmvuivàhạnhphúctrởthànhhiệnthực.Mộttâmhànhthánhthiệnluônđemlạichotacảmthọdễchịu.Nếulàmchomộtngườinởđượcnụcườithìtacũngđượchạnhphúc.Nếutiếpxúcvànhìnkỹvàobảnchấtcủacảmthọdễchịuấy,tasẽnhậndiệnđượctâmhànhtừbitrongta.Nănglượngtừbihướngdẫn,thúcđẩytanóihoặclàmnhữngđiềugiúpchongườikianởđượcnụcười.Nếutabiếtcáchômấpcảmthọdễchịutrongta,nhậndiệnđượcsựcómặtcủayếutốtừbi,thìcảmthọdễchịuấysẽtiếptụctăngtrưởngvànuôidưỡngniềmvui,hạnhphúccủata.Đâylàphépthựctậptựnuôidưỡngmìnhbằngchấtliệuniềmvuivàhạnhphúc.Bàitậpnàycầnđượcthựctậpthườngxuyêntrongđờisốnghàngngàyđểđemlạichấtliệunuôidưỡngvàtrịliệuchothântâm.Phépthựctậpnàytacóthểthựchiệnmộtmìnhdùcóhaykhôngcósựyểmtrợcủacácbạntu.Tuynhiênnếucósựnângđỡ,yểmtrợ,dìudắtvàbảohộcủatăngthân,củacácbạnđồngtu,thìsựthựctậpcủatasẽdễdànghơnrấtnhiềuvàcóthểgiúptađạttớikếtquảthậtmauchóng.

Tiếpxúcvớinhữngyếutốlànhmạnh,tươimátvàtốtđẹptrongtalàsựthựctậprấtthiếtyếu.Biếtrằngkhuvườncủatacónhiềuloạithảomộc,hoathơmcỏlạ,cónhiềucâycổthụhùngvĩ.Tuyrằngtrongkhuvườnấycóvàicâyđangtànrụi,nhưngđiềuđókhôngcónghĩalàtoànbộkhuvườnbịhưhoại.Thântâmtacũnggiốngnhưmộtkhuvườn.Trongcơthểtacóthểcómộtbộ

phậnnàođóđangđaunhức,đangbịbệnh,đangcóvấnđề,nhưngđiềuđókhôngcónghĩalàtoànbộcơthểđềubịnhưthế;cónhiềubộphậnkhácvẫncònkhỏemạnh,cườngtráng.Taphảitiếpxúcvớicảhaikhíacạnhốmđauvàkhỏemạnhcủacơthểtathìtamớithậtsựtiếpxúcđượcvớithựctạicủatoànbộcơthể.Sựthựcấycócôngnănggiúptalàmphátsinhniềmvuivàhạnhphúctrongđờisốnghàngngày.Tathựctậpômấpvàchămsócnhữngbộphậnđaunhứctrongcơthểtabằngnănglượngchánhniệmvàtìnhthương;tagiaophóchúngchonhữngbộphậnmạnhkhỏekháccủacơthểchămsócvàômấp.Thôngthườngtachỉchúýtớinhữngyếutốtiêucực,khônglànhmạnhvàquênrằngtađangcórấtnhiềuyếutốtíchcực,lànhmạnhtrongtavàchungquanhta.Nếutựmìnhkhôngthấythìcóthểtớihỏinhữngngườibạntucủatađểhọchỉcho.Điềunàyrấtquantrọng.Taphảibiếtthừahưởngnhữngyếutốlànhmạnh,tíchcựcđangcótrongthântâmta.Vídụtrongtăngthântacóthểcóvàingườiđanglênxuốngthấtthường,sựthựctậpcủahọchưađượcvữngchãiđểcóthểtựlàmchủthântâmmình,nhưnghọđangđượccácthànhphầnkháctrongtăngthântutậpvữngchãihơnômấp,dìudắtvànângđỡ.Đốivớinhữngngườithựctậpcònyếu,nếuhọđượcsốngtrongchiếcnôicủatăngthân,đượctăngthânsoisáng,dìudắtvànângđỡvàhọgiaophóhoàntoànthânmạngmìnhchotăngthân,thìtăngthâncóthểgiúphọtiếnxatrênbướcđườngtutậpchuyểnhóavàtrịliệu.Vớinănglựctutậphùnghậu,vữngchãicủatăngthân,chắcchắnnhữngngườiấysẽkhôngbịchùnbước,yếuđuốivàlênxuốngquánhiềunhưhọđanglà.

Nếuquývịlàmộtnhàtâmlýtrịliệu,quývịcóthểápdụngnếpsốngchánhniệm,nhấtlàphépthựctậpnhậndiệnnhữngyếutốlànhmạnhvàođờisốnghàngngàycủachínhmìnhvàápdụngvàotronglãnhvựctrịliệuchobệnhnhân.Khingồiđốidiệnvớibệnhnhân,quývịcóthểhướngdẫnbệnhnhâncủamìnhtiếpxúcvớinhữngyếutốtíchcực,lànhmạnhtrongngườiấyvàchungquanhngườiấy.Trongkhilàmnhưvậy,tựthânquývịcũngđượcnuôidưỡng.Quývịkhôngnênchỉnóihoặctìmhiểuvềnhữngyếutốkhônglànhmạnh,mànênchúývànóivềnhữngyếutốtíchcực,lànhmạnhcótínhcáchnuôidưỡng,trịliệuvàkhíchlệbệnhnhâncủamìnhtiếpxúcvớinhữnggìlànhmạnhvànuôidưỡngtrongđờisốnghàngngày.Mờibệnhnhânthựctậpthiềnđivớiquývịkhoảngnữagiờchotớimộtgiờđểgiúpngườiấytiếpxúcvớinhữngyếutốmầunhiệmcủasựsống.Nếutựthânthựctậpđượcnhưthế,thìquývịcóthểgiúpđượcchocácbệnhnhâncủamìnhrấthữuhiệu.

Bâygiờchúngtađisangphầnkháccủasựthựctập,tứclàýthứcvềsựcómặtcủakhổthọ.‘‘Thởvào,tôinhậndiệncảmthọkhôngdễchịuđangcómặttrongtôi.Thởra,tôilàmchocảmthọkhôngdễchịutrongtôiêmdịutrởlại.''Takhôngthểlàmngơvớinhữngcảmthọkhóchịunhưđaunhức,sầu

muộnhaytuyệtvọngđangcómặttrongta.Chúngxuấthiệntrênbềmặtcủaýthứcvàđangmuốnđượcnhậndiện,đangcầnsựchúýcủata.Chánhniệmcócôngnănggiúptanhậndiệnsựcómặtcủachúngvàkhiđãnhậndiệnđượcchúng,thìtacóthểthầmniệm:''Chàoem,chịbiếtemđangcómặtđó.Chịđangcómặtđâyđểchămsócem.Chịsẽchămsócemthậtđànghoàng.''Đólàcôngnăngđầutiêncủachánhniệm.Khicónhữngcảmthọkhóchịunhưbựcbội,giậnhờn,khổđauhaytuyệtvọngphátkhởi,takhôngnêntrốnchạyhayđènénchúng.Tanêntrởvềvớihơithởvàbướcchânchánhniệm,cómặtđíchthựcchoniềmđaunỗikhổcủata,nhậndiệnđơnthuầnsựcómặtcủanóvàômấpnóvớitìnhthươngvàsựtrìumến.Ômấpnhữngcảmthọkhóchịu,tacóthểlàmchúngêmdịutrởlại,khichúngđãêmdịu,tâmtatrởnênlắngđọngthìtacócơhộinhìnsâuvàthấyđượcnguồngốccủachúng.Tathấynguồngốccủakhổthọtrongtacóthểđượcphátxuấttừthânvậtlýhoặctừtâmsinhlý.Tấtcảcáccảmthọđềuthuộcvềhiệntượng,gọilàhành.Nhữnghiệntượngấydùthuộcvềvậtlý,sinhlýhaytâmlý,chúngđềucầnđượcnhậndiện,chúývàchămsóc.

BốnSựThậtMầuNhiệmSaukhiđứcThếTônthànhĐạo,NgườiđãnóibàiPhápđầutiênchonămanhemKiềuTrầnNhưtạiVườnNai,NgàinóivềTứDiệuĐế-BốnSựThậtMầuNhiệm.SựThậtThứNhấtlàkhổđế-dukkha,nghĩalàkhổ.Khổtứclàsựvắngmặtcủaanlạc,hạnhphúc.Tanêndịchnhưvậymớichínhxác.TrongtruyềnthốngcủagiáolýđạoBụt,khổđượcnhậnthứcnhưmộtSựThậtMầuNhiệm,nênmớigọilàkhổđếhaykhổthánhđế.Cólẽquývịngạcnhiênhỏirằng:''TạisaoBụtnóikhổlàmộtSựThậtMầuNhiệm?Khổđaulàmộthiệntượngtiêucực,làsựvắngmặtcủahạnhphúc,làmộtsựbấthạnh;saolạinóilàmầunhiệm,làthánhthiện?''Câutrảlờilàkhitaômấpvànhìnsâuvàobảnchấtcủakhổ,khôngtrốnchạyhoặcdồnnén,thìtasẽkhámpháranguồngốccủakhổvàthấyđượclốithoát.Nếutrốnchạykhổđau,khôngdámđốidiệnvớikhổđau,khôngnhìnsâu(quánchiếu)vàobảnchấtcủakhổđauthìtasẽkhôngbaogiờcócơhộiđểhiểu,đểtìmralốithoát.Vìvậytanênthựctậpômấpkhổđauvớilòngtừbivàtrựctiếpnhìnsâuvàobảnchấtcủanóđểkhámphárachođượcchântướngđíchthựccủanóvàkhihiểuđượcrồi,thìconđườngthoátkhổsẽhiệnrõratrướcmặt.Conđườngđógọilàđạođế-SựThậtMầuNhiệmthứtư.

Khinhìnsâuvàokhổđế-dukkha,tathấyđượcsựthậtthứhai-khổtậpđế(samudaya),tứclànhữngnguyêndođưađếnkhổđau.Nhữngnguyêndocủakhổchỉcóthểtìmrađượcbằngsựthựctậptiếpxúcvànhìnsâu(quánchiếu).Vídụtađangmangtrongmìnhcănbệnhtrầmcảm.Trầmcảmlàmộthiệntượngcủakhổđau-SựThậtthứnhất.Sựthựctậpcủatatrướchếtlàdùngnănglượngchánhniệmvàtìnhthươngđểômấp,chămsóctâmhànhtrầmcảmcủamình,sauđólàmchonóêmdịutrởlạivàkhinóđãêmdịu,tabắtđầunhìnsâuvàobảnchấtcủatrầmcảmđểtìmranhữngnguyêndoxagầnđãđưatớisựtrầmcảmđó.Takhôngnêntìmcáchtrốnchạy.Trốnchạythìsẽđánhmấtcơhội.Trongkhiđithiền,ngồithiền,tụngkinh,ăncơm,uốngnước,làmviệcv.v..,tachếtácranănglượngniệmvàđịnhvàtadùngnănglượngniệm,địnhđểômấp,làmlắngdịuvànhìnsâuđểnhậndiệnnguồngốccủakhổđau.ĐứcThếTôncónóirằngkhôngcócáigìcóthểsốngcònđượcnếunókhôngđượcnuôidưỡngbằngthựcphẩm,kểcảtâmhànhtrầmcảm.Tấtcảcácphápdùchúngthuộcvềhiệntượngtâmlý,sinhlýhayvậtlýđềuphảicóthứcănđểsốngcòn.Cólẽtrongnhữngnămthángquatađãtướitẩmvànuôidưỡngtâmhànhtrầmcảm,tuyệtvọngtrongtaquánhiều.Phươngphápgiúptanhậndiệnvàhiểuđượcnguồngốccủakhổđaulànhìnsâuđểtìmranhữngloạithựcphẩmnàođãđemlạikhổđaunhưthếvàtacóđangtiếptụcnuôidưỡngkhổđauấytrongtahaykhông?Không

cócáigìtựnómàphátsinhđược.Niềmtuyệtvọng,sựtrầmcảmtrongtachắcchắnphảiphátsinhtừnhữngnguyêndonàođó.Cáikhổthuộcvềthâncóliênhệđếncáikhổthuộcvềtâmvàngượclại.Thânvàtâmkhôngphảilàhaithựcthểbiệtlập,chúnglàmranhau-tươngtức.Vìvậy,phảinhìnsâuvàthấychođượctađãvàđangtướitẩmvànuôidưỡngthântâmtabằngnhữngloạithứcănnàotrongđờisốnghàngngàyvàbằngcáchnào.Đógọilàchánhkiến.

BốnLoạiThựcPhẩmĐứcThếTôncódạyvềbốnloạithựcphẩm,gọilàTứThực.Thứnhấtlàđoànthực,thứhailàxúcthực,thứbalàýtưthựcvàthứtưlàthứcthực.Đoànthựctứclàthứcăntatiêuthụhàngngàyquađườngmiệng.Loạithứcănnàycóliênquanđếnsứckhỏe,hạnhphúchoặckhổđaucủathântâm.Cónhữngloạithứcănrấtlànhmạnhcótínhcáchnuôidưỡngvàtrịliệuthântâm,nhưngcũngcónhiềuloạithứcănchứađựngrấtnhiềuchấtliệuđộctố,bạođộngvàcơthểtakhôngthíchứngvớicácloạithứcănđó.Vìvậytaphảinhìnsâuvàobảnchấtcủacơthểtavàvàocácloạithứcănmàtatiêuthụhàngngàyđểthấychođượcloạithứcănnàothíchứng,phùhợpchocơthểta.Thởvào,thởratrongchánhniệmvàtựhỏi:‘‘Thứcănnàycóthíchứngchothântâmmìnhhaykhông?’’Chánhniệmsẽchotabiếtloạithứcănnàotanênđưavàocơthểvàtâmthứctavàloạithứcănnàotanênkiêngcữ.TrongtruyềnthốngtutậpcủađạoBụt,trướckhiăn,chúngtôiluônluônquántưởngNămĐiềuQuánNguyện-NgũQuán.Haiđiềuquánnguyệnđầulà:Thứcănnàylàtặngphẩmcủađấttrời,củamuônloàivàcôngphulaotác.Xinnguyệnăntrongchánhniệmvàlòngbiếtơnđểxứngđángthọnhậnthứcănnày.Đểxứngđángđượcthọnhậnthứcănnày,taphảiănchocóchánhniệm,ănvớilòngbiếtơn,nghĩalàănnhưthếnàođểcóanlạc,hạnhphúcvàthảnhthơingaytrongkhiăn.Nếuănkhôngcóchánhniệmthìtakhôngphátkhởiđượclòngbiếtơncủatađốivớiđấttrời,muônloàivàcôngphulaotácv.v..Vìvậytakhôngcảmnhậnđượctìnhthươngbaolacủađấttrời,củamuônloàitraotặngchota,dođótagâythiệthạiđếnthânthểvàtâmthứcta,tànphámôisinhvàtướcđoạtmôitrườngsốngcủaconemta.Nếuăncóchánhniệmvàvớilòngbiếtơnthìtaxứngđángđượctiếpnhậnthứcăntraotặngcủamuônloài.Điềuquánnguyệnthứbalà:Xinnhớngănngừanhữngtậtxấu,nhấtlàtậtthamănvàtậpănuốngchocóchừngmực.BụtluônluônnhắcnhởcácđệtửcủaNgàinêntậpănuốngchocóchừngmựcvàđiềuđộ.Đâylàphépthựctậprấtthiếtthựcđểbảovệsứckhỏevàbàytỏlòngthươngđốivớithânthểta.Điềuquánnguyệnthứtưlà:Xinchỉănnhữngthứccótácdụngnuôidưỡngvàngănngừatậtbệnh.Thứcănlàthuốc,làchấtdinhdưỡng.Ănnhưthếnàođểđiềuhòađượctínhâmdươngtrongcơthểta.Nhìnsâuvàothứcănmàtađangtiêuthụ,tasẽbiếtđượcloạithựcănnàonênđưavàocơthểvàloạithứcănnàokhôngnênđưavàocơthể.Điềuquánnguyệnthứnăm:Vìmuốnxâydựngtìnhhuynhđệ,xâydựngtăngthânvàthựchiệnsựnghiệphiểuvàthương,chínguyệnđộđời,chúngconxinthọdụngthứcănnày.Cónhữngngườitrongchúngtađangmangtronglòngnhữngcảmgiáctrốngvắng,côđơn,bấtanvàsầukhổ.Họkhôngbiếtcáchxửlýnhữngcảmthọkhóchịuấyvàmộttrongnhữngcáchđểtrốn

chạykhổđau,nỗicôđơnlàtìmtớicáitủlạnhđểlấythứcănmàăn;họănlấyănđể,họănnhưthếđểmongcóthểquênđinhữngniềmđaunỗikhổcủahọ.Xãhộingàynayngườitađềuhànhxửnhưvậy.Trongtuviện,cácthầy,cácsưcôvàsưchúđượckhuyênlàkhôngnênănriêngvàănngoàinhữngbữaăncủađạichúng,trừtrườnghợpcóbệnh.Lờikhuyênnàyđượcviếtthànhmộtgiớitrongmườigiớisadi.Phépthựctậpnàyrấtcólợiích.Quývịcóthểthựctậpnhưnhữngngườixuấtgiatrongphạmvigiađìnhcủamình,vìgiađìnhcũnglàmộttăngthânnhỏ.Vídụtrongcácbữaănkhimọingườiđãngồivàobànăn,quývịcóthểđọcNămđiềuQuánNguyệntrướckhiăn.Quývịcóthểmờicáccháuđọchoặccảgiađìnhcùngđọc.Quývịcóthểđọcbằngnhiềuthứtiếngtùytheonhucầu.Trongkhiđọc,mỗingườicócơhộithựctậpnhìnsâuvàothứcăncủamìnhxemnhữngthứcănấycólànhmạnh,bổdưỡngvàthíchhợpchocơthểmìnhhaykhông.Vớisựthựctậpnày,quývịsẽcùngnhautạoranănglượngtutậpchungtronggiađìnhđểyểmtrợ,nângđỡnhautrongviệcănuốngsaocholànhmạnh,cótínhchấtnuôidưỡng,trịliệuvàtránhgâyđộchạichothântâmcủatavàcủanhữngngườitathương.

Vềđoànthực,đứcThếTônđãđưaramộtvídụrấttuyệtvờiđểminhhọacholoạithựcphẩmnày.Ngàikểrằngcómộtcặpvợchồngkiacómộtđứacontrainhỏmàhọhếtmựcthươngyêu,chămsócvànuôidưỡng.Nhưngđờisốngtạixứcủahọquákhắckhổ,khókhăntrămbề,khôngcótựdonhânquyền...Mộthômmuốnđemconvượtbiênđếnxứkhácđểsinhsốngvàphảivượtquavùngsamạckhôcằn,nóngbức,đầyhiểmnguyvàtainạn.Nhưngrủithay,điđượcnữađườngthìhếtlươngthực,họsavàotìnhtrạngđóikhátkhôngcáchnàogiảiquyết.Họbiếtrằngcảbangườiđềusẽbịchếtđóigiữavùngsamạcnếukhôngtìmrathứcăn.Cuốicùnghaivợchồngbàntínhvớinhau:‘‘Chúngtachỉcómộtđứaconmàchúngtathươngyêuhếtmực.Nếuănthịtconmìnhthìchúngtasẽsốngsótvàvượtquakhỏiđượccơnhiểmnạnnày;cònnếukhôngthìcảbangườisẽcùngchết.’’Bàntínhnhưvậyxong,họgiếtđứacon,xótthươngrơilệvàgắnggượngănthịtconmìnhđểsốngcònmàvượtquavùngsamạc.Họănthịtconmìnhtrongtâmtrạngđaukhổkhônxiết,timcannhưnáttantừngmảnh.Vàcuốicùnghọđãvượtquađượcvùngsamạc.

Saukhikểxongcâuchuyệnbithươngấy,Bụthỏicácthầy:''Nàycácthầy,cácthầycónghĩlàcặpvợchồngkiaănthịtconvìmuốnthưởngthứchươngvịcủathịtấyhoặcvìmuốnchothânthểcónhiềuchấtbổdưỡngmàtrởthànhxinhđẹpthêm?’’Cácthầykhấtsĩđáp:''BạchđứcThếTôn,không.''Cũngvậy,nếuchúngtaănuốngvàtiêuthụkhôngcóchánhniệm,khôngcótìnhthươngvàtráchnhiệm,thìchúngtađangtànphásứckhỏecủata,đang

tướcđoạtcơhộisốngvàhạnhphúccủakẻkhác,củathếhệtươnglai,chúngtatànhoạisinhmôi,nhưvậychẳngkhácgìchúngtađangănthịtcủachínhchamẹvàconcáimình.Mỗikhiđưavàomiệngmộtgiọtbia,giọtrượu,tứclàtađanguốngmộtgiọtmáucủachínhchamẹ,concáivàthếhệtươnglaicủata.Mỗikhiănmộtmiếngthịtlàtađồngthờiđangănmộtmiếngthịtcủachínhchata,mẹta,contavàthếhệtươnglaicủata.HộiLiênHiệpQuốccótuyêncáorằngnếumỗingườitrênthếgiớigiảmbớtkhoảngnămmươiphầntrămsốlượngtiêuthụrượuvàthịtmỗinăm,thìtìnhtrạngnghèođóicủathếgiớisẽđượccứu.Mỗinămtrênthếgiớicótrênbốntriệutrẻemchếtvìbịsuydinhdưỡng,khôngcóthứcăn.Đólàchưanóiđếnsựtiêuthụkhôngcóchánhniệmcủatađangtrựctiếphoặcgiántiếpthamdựvàosựtànhoạimôitrườngsinhtháitrầmtrọngtrêntráiđất.Môitrườngsinhtháilàsinhmạngcủata.Nếutànphá,làmônhiễmmôitrường,tứclàtađangtựhủydiệtchínhtavàhủydiệtcácthếhệtươnglaicủata.Conngườitrongxãhộihiệnnaycàngngàycàngtrởnênbạođộng,mứcđộcủasựthèmkhát,hậnthù,nghikỵvàkỳthịđangtănggấptrămngànlầncũngchỉvìmiếngăn,cũngchỉvìsựtiêuthụkhôngcóchánhniệmvàthiếutráchnhiệmcủata.

XúcThực

Loạithứcănthứhailàxúcthực.Chúngtatiêuthụthứcănquađườngmắt,tai,mũivàthân,tứclàsựxúcchạm.Khitaláixeđingangquatrungtâmthànhphố,thìtaitangheâmthanh,mắttathấyhìnhsắc,mũitangửimùihươngvàthântatiếpxúcvớicácđồvật,tấtcảnhữngđốitượngxúcchạmcủacáccănđềuđượcnhậnthứcnhưlàthứcăn.Vìvậynêntagọilàxúcthực.Mắt,tai,mũi,lưỡi,thânvàýlàsáucănvàsắc,thanh,hương,vị,xúcvàpháplàsáutrần.Sáucănluônluôntươngứngvớisáutrần.Khixemmộtcuốnphimlàtađangtiêuthụmộtvàiloạithứcăn.Cónhữngloạithứcăntađangtiêuthụchứađựngnhiềuchấtliệuđộchại.Mộtchươngtrìnhtruyềnhìnhhoặcmộtcuốntiểuthuyếtcóthểchứađựngrấtnhiềuchấtliệuđộchại.Mỗikhixemtintứctrênmáytruyềnhìnhhaytừbáochíhoặcnghetừđàiphátthanh,tacóthểđưavàotâmthứctarấtnhiềuchấtliệuđộchại.Nỗiđaubuồn,sợhãivàtuyệtvọngtrongtađượcnuôidưỡngbằngnhữngthứtintức,âmthanhvàhìnhảnhđộchạinhưthế.Chươngtrìnhraovặt,quảngcáothườngcótínhcáchthuhútvànóđảmbảo,hứahẹnvớitarằngnếumuasảnphẩmnàytasẽhạnhphúc.''Muacáinàythìphẩmchấtđờisốngcủacácbạnsẽtrởnêntiệnnghihơn,đẳngcấphơn.''Nhữnghìnhảnhvàâmthanhđượcdùngđểthuhútsựchúýcủatavàlôikéotavàovũnglầycủađộctố,củathèmkhátvàkhổđau.Taphảithựctậphộtrìsáucănmỗikhiláixeđingangquatrungtâmthànhphốđầyđộchạicủaâmthanhvàhìnhảnh.''Khisáucăntiếpxúcsáutrần,đemýthứctinhchuyênphònghộ.''ĐólàhaicâutrongbàitụngSámNguyện.Bụtđãnóivềcáchhộtrìsáucănbằngngônngữđầychấtliệuthicarằng,''Mắtlàđạidươngsâuvớinhữngđợtsóngngầm,vớinhữngloàithủyquái,vớinhữngtrậncuồngphong.Thuyềntađitrongchánhniệm,hãynắmvữngtaychèođểđừngbịđắmchìmtrongbiểnsắcmênhmông.''Nếukhôngcóchánhniệm,khônghọcphươngpháphộtrìcánhcửamắt(nhãncăn),thìtasẽbịchếtchìmtrongbiểnsắcmênhmong;khôngphảibịchìmmộtlầnmàcóthểbịchìmnhiềulầntrongmộtngày.Nhưngvớiconthuyềnchánhniệm,nắmvữngtaychèothìdùđingangquabiểnsắc,tavẫnkhôngbịchếtchìmtrongbiểnsắcmênhmông.Điềunàycũngđúngđốivớicáccánhcửagiácquankhácnhưtai,mũi,lưỡi,thânvàý.

Bịnhtrầmcảmmộtphầncóthểphátsinhtừnhữnghìnhảnhvàâmthanhkhônglànhmạnhmàtađãtiếpxúcmỗingày.Khôngcócáigìtựdưngmàcó.Bịnhtrầmcảmcủatacũngcónguồngốccủanó.Nóđượctướitẩmvànuôidưỡngbằngcáchtiêuthụkhôngcóchánhniệmtrongđờisốnghàngngàycủata.MỗikhiđithiềntrongphitrườngCharlesdesGaule-Paris,tôithấynhiềuhìnhảnhquảngcáovềcácloạinướchoa.Cácloạinướchoacó

hiệunhư''Samsara-LuânHồi,''''Scorpion-BòCạp,''và''Poison-ChấtĐộc.''Họdámgọiđúngtênthậtcủanhữngthứđó.Tabiếtrằngnướchoalànhữngsảnphẩmtiêuthụrấtănkháchvàlànhữngmiếngmồirấthấpdẫn,đẹpvàthơm.Nhưngẩnnấptrongmiếngmồithơm,đẹpđólàmộtcáilưỡicâurấtbén,nhọnvànếutalàmộtconcángâythơđớpvàothìhếtgở.Thờinaynhữngsảnphẩmmuabánđượctrìnhbàyvàquảngcáomộtcáchrấtkhéoléo,tinhxảovàhấpdẫn,nólàmhoamắtchúngtavàchỉcầnđớpvàolàbịmắccâungay.Tacógìđểtựbảohộkhông?Cólẽkhông!Nếukhôngcóchánhniệmthìtakhôngcógìđểtựvệcả.Chánhniệmlàmôigiớiduynhấtcóthểcanhgácsáucánhcửagiácquancủatavàbảohộta.NămGiớiQuýBáulànhữngkếtquảcủatuệgiácphátsinhtừnhữngngườiđãthựctậpchánhniệm.NămGiớilànhữngnguyêntắcthựctậpcănbảncókhảnăngbảohộtatrongđờisốnghàngngày.NếusốngvàthựctậptheotinhthầncủaNămGiới,tasẽbảohộđượcta,giađìnhtavàxãhội.NămGiớikhôngphảidomộtvịthầnthánhtốicaonàochếrađểápđặtlênconngười,bắtconngườiphảituânthủ,nếukhôngthìsẽbịtrừngphạt.NămGiớilàhoatráicủasựthựctậpnhìnsâu,làcảmộtbềdàykinhnghiệmcủanhiềuthếhệTổSưđitrước.VídụnhưGiớiThứNămcủaNămGiới:''Ýthứcđượcnhữngkhổđaudosựsửdụngmatuývàđộctốgâyra,conxinhọccáchchuyểnhóathântâm,xâydựngsứckhỏethânthểvàtâmhồnbằngcáchthựctậpchánhniệmtrongviệcănuốngvàtiêuthụ.Connguyệnchỉtiêuthụnhữnggìcóthểđemlạianlạcchothântâmcon,vàchothântâmgiađìnhvàxãhộicon.Connguyệnkhônguốngrượu,khôngsửdụngcácchấtmatuý,khôngănuốnhoặctiêuthụnhữngsảnphẩmcóđộctốtrongđócómộtsốsảnphẩmtruyềnthanh,truyềnhình,sáchbáo,phimảnhvàchuyệntrò.Conbiếtrằngtànhoạithântâmconbằngrượivàcácđộctốấylàphảnbộitổtiên,chamẹvàcũnglàphảnbộicácthếhệtươnglai.Connguyệnchuyểnhóabạođộng,cămthù,sợhãivàbuồngiậnbằngcáchthựctậpphépkiêngcữchocon,chogiađìnhconvàchoxãhội.Conbiếtphépkiêngkhemnàyrấtthiếtyếuđểchuyểnhóatựthân,tâmthứccộngđồngvàxãhội.''

Tiêuthụkhôngcóchánhniệmsẽđemlạiđộchại,bấtan,sầukhổ,tànhoạithântâmtavàphảnbộitổtiêncủata.NămGiớikhôngphảilànhữngluậtlệrăncấmlàmtamấthếttựdo;chúnglànhữngnguyêntắchướngdẫnthựctậpchánhniệmmộtcáchcụthểgiúptađivềhướnganlạc,giảithoátvàbảovệtựdo.TaphảitựluyệntậpđểsốngtheotinhthầnNămGiớimỗingày.Đâylàtuệgiáccócôngnăngbảohộđểtakhôngbịrơivàohầmhốcủahệlụy,khổđau,hậnthùvàtuyệtvọng.

Vềxúcthực,đứcThếTônđãnêuramộthìnhảnhhếtsứcrùngrợn,đólàhìnhảnhcủamộtconbòbịbệnhungthưda,toànthâncủanóbịlởloét

khôngcònmộtmảnhdabaobọc,máumủchảyròngrọc.Nếuconbòđứnggầnbứctườngcổxưabịrêuphongphủđầyhoặcgầnmộtcâycổthụgiàcỗi,thìtấtcảnhữngloàicôntrùng,sâubọ,vikhuẩnvàruồimuỗi...từtrongbứcthànhhoặctrongcácvơcâycổthụsẽbulạihútmáu,rúcrỉa.Cũngvậy,nếukhôngcóchánhniệm,tasẽgiốngnhưconbòbịlộtda,mỗingàybịnhữngconvikhuẩncủasựthèmkhát,hậnthùrúcrỉa,húttừngchútvàthântâmcủatacàngngàycàngbịkhôcằn,cạnkiệtvànhiễmbởicácđộctố.Cũngnhưkhiđitrongsương,tuykhôngthấyướtáo,nhưngđimộthồilâuthìáosẽbịướtmèmmàkhônghaybiết.Conbòkiacầncóbộdađểđượcbảohộ;tacũngcầncónănglượngchánhniệmđểhộtrìcácgiácquancủata.Chánhniệmlàchiếcáobảohộthântâm.

ÝTưThực

Loạithứcphẩmthứbalàýtưthực,tứclàướcmuốnthâmsâunhấtcủađờita,làýniệmvềhạnhphúc.Đâylàthứnănglượngthúcdụctathựchiệnnhữngđiềutamuốnthựchiệntrongđờisốnghàngngày.Taphảithựctậpnhìnsâuvàochínhtađểthấynhữnghànhđộng(suytư,lờinóivàviệclàm)củatađangđượcthúcđẩybởiloạinănglượngnào.Tacómộtýniệmvềhạnhphúcvàdođótalàmviệcnhưconthiêuthânđểđạtchođượcmụctiêutamongước.Taphảitựhỏilạirằngmụctiêucủađờisốngsôiđộngnhưthếlàđểlàmgì?Thựcphẩmthứba,tứclàýtưthựcđangthúcđẩytavànócóthểđemlạichotahạnhphúchoặckhổđau.HãynhìnvàoMẹTeresa,trongđờisốnghàngngày,MẹTeresađãđượcthúcđẩybởiloạinănglượngnào?MẹTeresacóướcmuốnmuốngiúpđỡnhữngngườinghèokhổvàMẹđãthựchiệntốtđẹpướcmuốnấyvớihaibàntaytrắng,khôngcóđiềukiệntàichánh,nguyênliệu,nhữngngườiyểmtrợhoặcsựbảohộnàocả.NguồnnănglượngvĩđạiduynhấttrongMẹlàtìnhthương,làướcmuốnmuốnlàmvơibớtkhổđauchonhiềungười.Nếutronglòngtacóướcmuốngiốngnhưvậy,thìđờitasẽcóýnghĩavàsẽcórấtnhiềuhạnhphúc.Khitìnhthương-cáiướcnguyệnmuốngiúpmọingườibớtkhổtrongtabiểuhiện,cómặtvàngàyđêmtađượcthúcđẩybởinănglượngấy,thìtasẽthiếtlậpđượctruyềnthôngvớimọingườirấtdễdàngvàđờisốngcủatasẽtrởnêngiảndịhơn;vìtamuốnđầutưhếtđờisốngcủamìnhđểphụngsự,từkhướcnếpsốngxahoa,tiêuthụvàhưởnglạc.Phầnthưởngcaoquýnhấtmàtathừahưởngđượclàkhảnănglàmvơinỗikhổniềmđauvàđemlạihạnhphúcchomọingười.Mỗikhitalàmchomộtngườinởđượcnụcười,thìtựnhiêntacảmthấyrấthạnhphúc.Cốnhiênlàtahànhđộngvớitìnhthươngkhôngđiềukiện,nhưngcáivinhdự,cáiphầnthưởngcaoquýấyvẫnthuộcvềta.Cónhữngngườivìchứachấpquánhiềuthùhậntronglòngvàmụcđíchduynhấtmàhọmuốnsốnglàđểtìmcáchtrừngphạtnhữngngườihọhậnthù,nhữngngườimàhọnghĩlànguyêndolàmhọkhổđau,điêuđứng.Nhữngngườiômmốihậnthùnhưthếkhôngthểnàohạnhphúcđượcvìtâmtưhọluônbịkhốngchếbởiướcmuốntrảthù.Nếutabịthúcđẩybởinănglượngtiêucựcnhưhậnthù,ghenghét,thamlamvàsimê,thìđờisốngcủatasẽrấtkhổsở.TháiTửTấtĐạtĐacónguồnnănglượngvôbiêntronglòng.ConngườicủaTháiTửluôntrànđầysứcsống.Nănglượngấylànănglượngcủabồđềtâm-tìnhthươnglớn.Vìvậytrongsuốtbốnmươichínnămhànhđạo,Ngàilàmviệckhôngngừngvàđãhóađộchorấtnhiềungườitrongđócócácgiớivuaquan,cácnhàchínhtrị,ngườicùngđinhvàgáiănsươngv.v..NgàiđãxảthânhóađộmọingườivìtronglòngNgàiluônđượcthúcđẩybởinănglượngthươngyêulớn-ướcmuốnmuốncứuđộchúngsinh,muốngiúpngười

bớtkhổ,đemlạianvuivàhạnhphúcchođời.Chúngtacầnphảithẩmđịnhlạibảnchấtcủaướcmuốntrongta,bởivìnóxácđịnhphẩmchấtđờisốngcủata.Nếuướcmuốnđóđượccăncứtrênsựthamvọngvềdanh,lợi,quyềnhànhvàtìnhdụcv.v..,thìnósẽdẫntađivềhướngcủatrụylạc,khổđauvàhậnthù.

ỞđâyBụtlạinêulênmộthìnhảnhkhácthậttuyệtvờiđểminhhọacholoạithứcphẩmthứbanày,tứclàýtưthực.Bụtkểcâuchuyệnvềmộtngườiphạmtrọngtội;ngườinàykhôngmuốnbịtrừngphạt;anhtarấthamsống,khôngmuốnnhậnlảnhkhổđau,nhưngvẫnbịhailựcsĩkéođivàđẩyvàohốlửa.Hailựcsĩđạidiệnchoýtưthựchaycòngọilàtưniệmthực-tứclàướcmuốn,làýniệmvềhạnhphúc.Thườngthườngýniệmvềhạnhphúccủatacóthểđưatavàohướngkhổđauvàtửbiệt.Vìvậy,làngườithựctậpthiềnđịnh,hàngngàytaphảicóthìgiờđểngồiyênvànhìnsâuvàotađểthấyrằngmìnhđangbịhoặcđangđượcthúcđẩybởiloạinănglượngnào?Mìnhđangđivềhướngnào?Phảithấychođượccáiướcmuốnmàtađangtheođuổicóđangdẫntavàohầmhốcủakhổđau,tuyệtvọngvàhậnthùhaykhông.Nếucó,thìtaphảibuôngbỏnóđivàchuyểnsangnguồnnănglượnglànhmạnhkhác.Trongtâmthứctacórấtnhiềunguồnnănglượnglànhmạnhnhưtừbi,hiểubiết,thathứvàbaodungv.v..Tanêntrởvềvuntrồngvàtướitẩmđểchonhữngnguồnnănglượngtốtđẹpấytrongtađượcpháttriểnmỗingày.

ThựcPhẩmchoTâmThức

Thứcthựclàloạithựcphẩmthứtư-nềntảngchosựbiểuhiệncủatấtcảcácphápnhưthân,trạngtháicủatâmhànhvàmôitrườngsống.Thứcởđâyphảiđượchiểunhưlàđạibiểuchocáitổngthểcủanghiệp,tứclànhữnghànhđộngđãđượctạotác:ýnghiệp,khẩunghiệpvàthânnghiệp.Khithứcđượcchínmuồi(dịthụcthức),thìnóbiểuhiệnrasắctướng(danhsắc),trạngtháicủatâmhànhvàmôitrườngsinhsống(ybáo)củatatronghiệnthời.Thứcmàchúngtađangnóiởđâylàvọngthức,loạitâmthứcbịônhiễmbởinhữngcáithấysailầmvàphiềnnãodonhữngvọngniệm,trigiácsailầm,vôminh,nhữngướcmuốnbấtthiện,khôngchínhđángđưatới.Sựkhổđaucủabacõi(dụcgiới,sắcgiớivàvôsắcgiới)làybáo(retribution)củanhữnghànhđộng(nghiệp)củata,nóxácđịnhcáiybáo-tứclàbảntínhvàphẩmchấtcủatâmthứcta.Nếutâmthứctađượctướitẩmbởinhữngloạithứcănlànhmạnh,thánhthiệnnhưchánhkiến,chánhtưduy,chánhniệm,chánhngữ,chánhđịnh,chánhtinhtấn,chánhmạngvàchánhnghiệp(bátchánhđạo),củalòngthươngyêuvàgiảithoátthìnósẽđượcchuyểnhóavàtrởthànhchântâm.Chântâmlàtâmvôphânbiệt,tâmbìnhđẳng,lúcấynósẽlàmnềntảngchosựbiểuhiệnsắctướngkhỏemạnh,trạngtháilànhmạnh,anlạcvàthánhthiệncủatâmhànhvàmôitrườngsinhsống(ybáo)anlànhvàđẹpđẽ.

Vềthứcthực,Bụtlạinêuramộthìnhảnhhếtsứctáobạonhưsauđểminhhọacholoạithựcphẩmnày.Bụtkể:Cómộttêntộiphạmbịbắt.Vuaralệnhtrừngphạtkẻtộiphạmấybằngcáchđâm100mũigiáovàothânthểhắn.Saukhibịđâmmộttrămmũigiáo,kẻtộiphạmkiakhôngchết.Thấyvậy,tớitrưavuaralệnhđâmthêmmộttrămmũigiáonữa,nhưnghắnvẫnkhôngchết.Đếntốivualạiralệnhtiếptụcđâmthêmmộttrămmũigiáonữa,nhưngkẻtộiphạmkiavẫnkhôngchết.Sựhìnhphạtcứtiếptụcnhưvậyđếnngàynàysangngàykhácmàhắnvẫnkhôngchết.Cũngvậy,trongđờisốnghàngngàycóthểtađểchotâmthứctabịtướitẩmbởinhữngchấtđộccủasimê,thamđắm,giậnhờn,củalờinóibấtchánhvàtàdục.Tâmthứctatiếptụcpháttriểntheochiềuhướngcủavọngtâm-tâmvẩnđụcvànóđemlạirấtnhiềukhổđauchobảnthân,mọingườiquanhta,xãhộivàmôitrườngsinhsốngtrêntráiđất.Thiềntậplànhìnsâuvàobảnchấtcủathựcphẩmmàtađangtựnuôidưỡngmỗingàyđểthấychotậnnguồngốccủanóvànếucần,taphảiđổithứcănchotâmthứctađểnópháttriểntheochiềuhướngcủachân,thiện,mỹ,tứclàcủachântâm.TrongánhsángcủagiáolýMườiHaiNhânDuyên(ThậpNhịNhânDuyên),thứclàkếtquảcủavôminhvànguyênkhốicủatâmhànhbấtthiện.Nhưngthứccũnglàkếtquảcủaminh,

tứclàcủatrítuệ,sựgiảithoát,giácngộ,đạinguyệnvàthươngyêu.Tuỳtheocáchsốngcủata.

Hiểubiếtvàthươngyêulàhainguồnnănglượngcócôngnăngđemlạichotavànhữngngườichungquanhkhônggian,tựdovàhạnhphúc.Vìvậytacầntutậpđểchếtácchấtliệuhiểubiếtvàthươngyêumỗingày.ĐứcThếTôncódạy:''Nếuquánchiếuvàobảnchấtcủakhổđauvànhậnrađượcnhữngnguyêndođưatớikhổđaucóliênquanđếncácloạithựcphẩmmàtatiêuthụhàngngày,thìtađãbắtđầubướcđượcvàoconđườngcủachánhpháp,củagiảithoát.''Thấyđượcnhữngnguyêndocủakhổđauthìkhổđausẽkhôngcònđượctạotácvàtachỉcầncắtbỏnhữngnguồnthựcphẩmkhônglànhmạnh,thìthântâmtađượcthanhthản,đượccởitróitựdo.Saumộtvàituầnthựctập,tasẽthấyđượcsựchuyểnhóarấtrõràng.Bụtcónóirằngkhôngcócáigìcóthểsốngcònđượcnếukhôngcóthựcphẩm.Nếutacónỗikhổniềmđau,tuyệtvọnghoặcbệnhtrầmcảm,vàtathựctậpnhìnsâuvàhiểuđượccáibảnchấtcủachúng,rồicắtbỏnhữngnguồnthựcphẩm,nhữngnguyêndođãđemlạinhữngkhổđauấy,thìchúngsẽchết,nghĩalàsẽđượcchuyểnhóa.Khiquánchiếuvàthấybảnchấtcủacácloạithựcphẩm,tasẽkhámphárađượcsựthậtthứhai-tứclàkhổtậpđế-nhữngđiềukiện,nhữngnguyêndoxagầnđưatớikhổđau-tiếngPhạnlàsamudaya.TabiếtrằngkhổđaulàmộtSựThậtMầuNhiệm.TuynhiênđạoBụtkhôngphảichỉnóiđếnkhổđaumàthôi,đạoBụtluônđềcậpđếnphươngphápnhậndiệnvànuôidưỡnghạnhphúc.Muốnđạttớihạnhphúc,taphảicắtbỏnhữngnguồnthứcphẩmkhônglànhmạnhvàthựctậpchỉtiêuthụnhữngloạithựcphẩmlànhmạnhcótínhcáchnuôidưỡngvàtrịliệu.Nhữngloạithứcphẩmlànhmạnhđólàchánhkiến,chánhtưduy,chánhngữ,chánhmạng,chánhđịnh...BátChánhĐạolàtámconđườngchânchính,lànhmạnhcóthểgiúptachuyểnhóakhổđau,đemlạianlạcvàhạnhphúcđíchthực,làconđườngTrungĐạo.Cònngượclạithìkhôngphảilàconđườngchánhđạo,đólàconđườngtiêuthụkhôngcóchánhniệm,làconđườngcủatámsựbấtchính(báttàđạo).TrongTứThánhĐế-BốnSựThậtMầuNhiệm,haisựthậtđầuthuộcvềkhổvànhữngnguyêndođưatớikhổ-khổtập,trongkhiđóhaisựthậtcònlạinóivềsựvắngmặtcủakhổ-tứclàsựcómặtcủahạnhphúc(khổtậpdiệt)vàconđườngtutậpđểchấmdứtkhổđau,khôiphụclạihạnhphúc(khổtậpdiệtđạo).ĐâylànộidungcủabàipháithoạimàBụtđãnóilầnđầuđểkhaithịchonămanhemKiềuTrầnNhư-nhữngngườibạnđồngtukhổhạnhtạiVườnNaingaysaukhiNgườithànhĐạo.BàiphápđógọilàSơChuyểnPhápLuânhayĐạiChuyểnPhápLuân.

QuánNiệmTâmÝBâygiờchúngtahọctớibàitậpquánniệmhơithởthứchíncủakinhQuánNiệmHơiThở:''Thởvào,tôiýthứcvềnhữnghoạtđộngtâmýtrongtôi.Thởra,tôiýthứcvềnhữnghoạtđộngtâmýtrongtôi.''Tâmýtứclànhữngtâmhành.Tacómặtchonhữngtâmhànhmàbấylâunaytađãthờơ,khôngquantâmđến.Bàitậpnàytươngđươngvớilãnhvựcquánniệmthứnhấtthuộcvềthân-bốnbàitậpquánniệmthuộcvềhơithởvàthân;lãnhvựcthứhaithuộcvềthọ.Bàithựctậpnàycũnggiốnghaibàitrước,nghĩalàtathựctậptrởvềđểchămsócnhữngtâmhànhđangcómặttrongta.Trướchếtlàtrởvềchămsócthânthể,rồiđếncảmthọvàbâygiờlànhữngtâmhànhhaytâmý.

Trướchếttachỉnhậndiệnđơnthuầnsựcómặtcủatâmhành.Takhôngnênnắmbắt,chiếmhữuhoặcvướngmắcvàonó.Tacũngkhôngnênđànáphoặcxuađuổinó.Đâygọilàphépthựctậpnhậndiệnđơnthuầnsựcómặtcủatâmý.Chỉnhậndiệnvàgọiđúngtêncủanó:''Chàoem,tôibiếtemcóđó.Emlàtôivàtôiđangcómặtđâyđểchămsócem.''Córấtnhiềungườitrongchúngtakhôngmuốnhoặckhôngcókhảnăngtrởvềvớichínhmình.Takhôngdámđốidiệnvớinhữngkhókhănvàkhổđautrongta.Tasợchịukhôngnỗivàluôntìmcáchtrốnchạy.Tathanlàkhôngcóthìgiờđểsống,đểthựchiệnchuyệnnày,dựánnọ;nhưngcónhiềulúcrảnhrỗitalạikhôngbiếtsửdụngthìgiờđóđểtrởvềvớichínhmình,chămsócchínhmình,ngượclạitaphungphíthìgiờấymộtcáchkhôngcólợiích.Tatrốnchạykhổđautrongtabằngcáchchônvùivàocôngviệc,lýtưởngtráhình,vàocácchươngtrìnhtruyềnhình,đọctiểuthuyết,báochíhayláixeđichỗnàychỗnọ,lacàtrongcácquánrượu,càphê,sòngbạc,hútxáchhoặcnơivuichơiđểthỏamãndụctìnhv.v..Nóitómlạilàtamuốntrốnchạychínhtabằngnhiềuphươngtiệnkhácnhau,khôngmuốntrởvềvớithânthể,cảmthọvàtâmýcủata,tứclànămuẩn,vìtrởvềvớinộitâmthậtkhôngdễchịuchútnào.Thiềntậptrướchếtlàtrởvềvớinămuẩncủatađểômấp,chămsócvàsốnghàihòavớichúng.Nếutacógâygổ,chiếntranh,hờngiậnvớichamẹ,anhchịem,bạnbè,xãhội,họcđườngvàgiáohộicủatalàvìtrongtađãcósẵnnănglượngcủagiậnhờn,chiếntranhvàbựcbội.Khitronglòngtađãcóchấtliệucủachiếntranh,hậnthù,thìtadễgâychiếntranhvớingườikhác.Lãnhthổcủatađượclàmbằngnămuẩn-tứclànămyếutố:sắc,thọ,tưởng,hành,thức.Talàôngvua,bàchúacủalãnhthổnămuẩnta.Nhưngtađãkhôngchămsóclãnhthổcủatamộtcáchđànghoàng,đãkhônglàmtròntráchnhiệmnhưmộtvịvuacủalãnhthổta.Takhôngmuốntrôngnomhoặccaitrịlãnhthổcủatamàchỉmuốntrốntránhtráchnhiệm.Vươngquốccủatađangxảyrarấtnhiềucuộcnộichiến,đangbịtrịtrệ.Vươngquốccủatađã

trởthànhbãichiếntrườnghỗnđộn.Vìvậytarấtsợtrởvềvớilãnhthổcủatavàchỉmuốnrờikhỏilãnhthổcủatacàngxacàngtốt.Tachỉmuốnanthân.Bụtkhuyêntanêntrởvềvớivươngquốccủatavàdànxếplạimọiviệcchoyênổn,táilậplạihòabìnhchovươngquốcmình.

Sợtrởvềvớichínhmìnhlàvìtathiếunộilực,thiếumộtvàikhícụ-phươngphápthựctậpvàphươngtiệntựvệ.Nếutađượctrangbịvớinănglượngchánhniệmthìtacóthểtrởvềmộtcáchantoànvàkhôngbịtrấnngựbởiniềmđaunỗikhổvàtuyệtvọngcủata.Vớichánhniệm,tacóthểtrởvềtròchuyệnđượcvớiđứabébịthươngtrongta.Tacóthểthựctậpcâuthầnchú:''Tộinghiệpemquá!Anhbiếtemđãkhổquánhiều,vậymàbấylâunayanhkhôngđểtâmtới.Bâygiờanhmớiýthứcđượcvàanhđangcómặtđâyđểchămsócchoem.Anhhứalàtừnayvềsauanhsẽchămsócemthậtđànghoàng.''Vớivàiphútthựctậpđitrongchánhniệm,thởtrongchánhniệm,tasẽcókhảnăngtrởvềvớitựthânvàômấpniềmđaunỗikhổcủatamộtcáchdễdàng.

NghệThuậtChếTácNiềmVuivàHạnhPhúcTrongĐờiSốngHàngNgàyThiềntậpkhôngcónghĩalàbiếntâmmìnhthànhbãichiếntrường,lấythiệnđánhác.Lấycáithiệnđểchènép,tiêudiệtcáiáclàmộtquanniệmtusailầmcănbảntrongquátrìnhtutập.TheotruyềnthốngtutậpcủađạoBụt,thìkhôngcósựchiếntranhgiữathiệnvàác.Thiềntậpkhôngphảilàđểchiếntranh.Nhữngyếutốtíchcựcvàtiêucực,thiệnvàác,chínhvàtàđềulànhữngthànhphầncótínhcáchhữucơ.Nếukhônkhéotrongnghệthuậtômấpvàchuyểnhóa,tacóthểchuyểnnhữngyếutốtiêucựcthànhtíchcực.Takhôngvứtbỏbấtcứcáigìmàhọccáchchuyểnrácthànhhoa.Tabiếtráclàyếutốcầnthiếtđểlàmrahoa.Nếuvứtbỏrácthìsẽkhôngcóhoa.Chánhniệmlàchấthữucơcóthểnuôidưỡngđượcnhữngloạinănglượngkhác.Khinănglượngchánhniệmcómặtvàômấpnhữngtâmhành,thìnhữngtâmhànhấyđượcchuyểnhóa.Chánhniệmcócôngnăngnhậndiện,làmêmdịu,nuôidưỡng,chuyểnhóavàcómặtvớinhữngtâmhànhmỗikhichúngphátkhởi.Mỗikhicónhữngtâmhànhkhôngdễchịuphátkhởi,takhôngnênvướngmắc,đènénhayxuađuổimàhãytậpnhậndiệnvàômấpchúngbằngsựchấpnhậnvàthươngyêu.Trướchết,tanhậndiệnphầnthôcủanó-giốngnhưphầntrêncủatảngbăngđangnỗigiữamặtnước.Saukhiđãnhậndiệnđượcphầnnỗicủatảngbăngthìtabắtđầutiếpxúcđượcvớicảkhốibăngkhổnglồcònlạiđangẩntàngdướinước.Mỗikhicómộttâmhànhbiểuhiện,tachếtácranănglượngchánhniệmđểnhậndiệnvàômấpnó.Nhưngtheolốithôngthường,thìtaluôncókhuynhhướngtrốnchạy,ruồngbỏđứabébịthươngtrongta.Thayvìtrởvềnhậndiệnvàlàmquenvớinó,tamuốnchônvùinóvàotậnđáychiềusâucủatâmthứctađểnóngủyên.Nhưngđứabébịthươngtrongtaluônluônmuốntrồilênvàmuốnđượcnhậndiện,ômấpvàchămsóc.Nónói:''Emđâynè.Emđâynè.Xinanh/chịđừngruồngbỏem,đừngtrốnchạyem.Tộinghiệpemmà!''Sựthựctậpcủatalàtrởvềvànhậndiệnnhữngkhíacạnhkhácbiệtcủađứabébịthươngtrongta.Taômấptừngphầnmộtchotớikhitacóthểômấphếtcáitổngthểcủađứabébịthươngtrongta.Ởtrongmôitrườngtăngthân,cósựyểmtrợvànângđỡthìsựthựctậpchuyểnhoávàtrịliệusẽxảyradễdàngvàmauchónghơn.

Nếutrongkhiđangngồithiềnmàcónhữngtâmýtrồilên,quấyđộngta,tacóthểthựctậpnhậndiệntừngtâmýmột,vànhớlàchỉnhậndiệnđơnthuầnthôi.Khicómộtsuytư,cảmthọ,trigiác,niềmđauhoặcnỗibuồnphátkhởi,tahãynắmlấyhơithởchánhniệm,thựctậpthởvàothởrathậtsâuvànhậndiệnsựcómặtcủanónhưnóđanglà,khôngvướngmắc,khôngdồnnénhay

xuađuổi.Tacóthểnóinhưthếnày:''Emtớichơihả!Mìnhquennhauquámà,phảikhông?Mờiemngồichơi.''Vàtaômấptâmhànhkhóchịuấyvớisựtrìumến,chấpnhậnvàthươngyêu.ĐốitượngcủasựthựctậpcủahơithởcóýthứcthứchíntrongmườisáuphépQuánNiệmHơiThởlànhữngloạitâmhànhnhưghentỵ,sợhãi,hậnthù,tuyệtvọng,mấtniềmtinvàbấtan-nóichunglàtấtcảnhữngtâmhànhtiêucực,bấtthiệndấylêntrongvùngýthứcta.

Khiquánchiếuvàomộtđốitượnghếtsứcthíchthú,thìđịnhlựccủatacóđủkhảnănglàmantịnh,lắngdịunhữngtâmhànhđangcómặtđồngthờitrongta.Trongkhingồithiền,tachọnmộtđềtàithiềnquánđặcbiệtnàođó,nhìnsâuvàonóđểkhámphácáibảnchấtcủanó.Đềtàiquánchiếucàngthíchthúthìđịnhlựccủatacànghùnghậu.Nếuđốitượngthiềnquáncủatakhôngcógìthíchthúlắmthìdầucócốgắngcựcnhọc,tavẫnbịrơivàotrạngtháihôntrầm-buồnngủvàchánnản,lúcấynhiềutạpniệmsẽtiếptụcphátkhởivàkéotađi.Trạngtháiđógọilàtrạocử.Cóbàithiềnhướngdẫngiúptanhậndiệnvàliệtkêxuốngtranggiấytấtcảcáctêncủanhữngconbò,tứclàcácđốitượngvướngmắc,thamáicủatâmthứcmàtađangvướng.Bàithiềntậphướngdẫnkháclàviếtxuốngnhữngđiềutacóthểlàmhàngngàyđểđemlạiniềmvuichota.Banđầutacóthểnghĩrằng:Ôi!Cógìhayho,hạnhphúcđâumàviết,màlàm;nhưngkhingồixuốngchothậtyênvànhìnkỹlại,tasẽngạcnhiênkhithấyrằngcóquánhiềuđiềutacóthểlàmđểchếtácniềmvuivàhạnhphúctrongđờisốnghàngngày.Khíacạnhthựctậpkháccủathiềnquánlàchophépnhữngtâmhànhphátkhởimộtcáchtựnhiênvàdùngnănglượngchánhniệmđểômấp,chămsóc.Tanuôidưỡnghơithởchánhniệmvànhậndiệntừngtâmhànhmỗikhinóbiểuhiện.Mỗikhitanhậndiệnvànângniumộttâmhànhthiệnthìniềmvuivàhạnhphúccủatađượctăngtrưởngvàtâmhànhđangđượcchămsóccũnglớnmạnhthêm.Khiấytathấytìnhthươngvàniềmtincủatanơichánhpháptrởnênvữngbềnhơnvàtasửdụngnguồnhạnhphúcđãchếtácđượcđểnuôidưỡngthântâm.Mỗikhicónhữngtâmhànhtiêucực,bấtthiệnvàkhổđauphátkhởi,tanhậndiệnvàômấpchúngvớinănglượngchánhniệmvànhìnsâuđểhiểugốcrễcủachúng.Hiểulàbảnchấtcủathương,củaanvuivàhạnhphúc.

AnTịnhTâmHànhBâygiờtađisangbàitậpthứmườicủakinhQuánNiệmHơiThở:''Tađangthởvàovàlàmchotâmýtahoanlạc.Tađangthởravàlàmchotâmýtahoanlạc.''Bàithựctậpnàycócôngnăngđemlạichấtliệunuôidưỡng,niềmvuivàhạnhphúcchota.Tatiếpxúcvớinhữngtâmhànhlànhmạnh,thánhthiệntrongta.Giốngnhưhìnhảnhcủamộtkhuvườnmàtôiđãchiasẻkỳtrước;trongkhuvườncórấtnhiềucâycònkhoẻmạnh,xanhtươi.Tatiếpxúcvớinhữngyếutốlànhmạnh,thánhthiệnnhưkhảnăngsốnganvui,chánhniệm,thathứ,baodungtrongtâmthứcta.Trongta,ngườinàocũngcóhạtgiốngcủatừ-maitri.Tấtcảchúngtađềucókhảnăngthươngyêu.Chodùcónhữnglúctasợthương,tavẫncókhảnăngthươngvàkhảnăngấyđangcònẩnnáutronghìnhtháicủahạtgiống.Trongtuầnđầucủakhóatu,cóngườiviếtchotôimộtláthơrấtdàinóirằngôngtarấtsợthươngyêu,vìtrongquákhứôngđãtừngthươngvàđãtrởthànhnạnnhâncủasầukhổ,tuyệtvọngvàhậnthù.Ôngtựhứavớichínhmìnhrằng:''Tôisẽkhôngbaogiờ,khôngbaogiờthươngyêunữa.Khôngthươngainữahết.''Nhưngnhờôngđãthựctậptheolờihướngdẫncủatôi,hômấylàlầnđầutiênôngtiếpxúcđượcvớihạtgiốngthươngyêuđãbịchônvùitrongchiềusâutâmthứccủaôngvàôngnhậnthấyrằngmìnhcóthểthươngyêutrởlại.Từgiâyphútđóôngkhôngcònsợsệttuyênbốmộtcâumàôngnghĩlàsẽkhôngbaogiờtuyênbốđược,đólàcâu:''Iloveyou-Anhyêuem.''Ngườinàocũngcóhạtgiốngthươngyêutrongtựthân,nhưngnócầnđượcnhậndiện,tiếpxúcvàtướitẩmmỗingày.Tacókhảnănglàmchongườithươngcủatahạnhphúcvànếutalàmchohọhạnhphúc,thìtacũngsẽđượchạnhphúc.Maitri-lòngtừlàkhảnănghiếntặngniềmvuivàhạnhphúc,trướchếtchochínhbảnthân,sauđóchonhữngngườichungquanh.Dầutacóđầythiệnchímuốngiúpngườikiahạnhphúc,nhưngthiệnchívẫnchưađủ.Thườngthường,tacórấtnhiềuthiệnchí,nhưngvìkhôngbiếtcáchthươnghoặcthươngmàkhônghiểu,nêncàngthươngtacànglàmchongườithươngcủatađaukhổ.Muốnthương,trướchếttaphảihiểuvàphảibiếtthươngchínhmình.Nếuchưabiếtchămsócvàthươngyêuchínhmình,thìtachưathươngngườikhácđược.Khithựctậpthiềnbuôngthưtứclàtađanggửilòngtừđếnvớithântâmta.Khiômấpvànuôidưỡngnhữngtâmhànhhỷvàxả,tứclàtagửitìnhthươngđếnchotựthân.Khảnăngthương,khảnănglàmchongườikháchạnhphúclàlòngtừ-maitri.Tacóthểvuntrồngtìnhthươngấymỗingày.

Bilàtìnhthương,làkhảnănglàmvơibớtkhổđaucủangười,yếutốthứhaicủatìnhthươngrộnglớn,khôngbiêngiới.TiếngPhạnlàkaruna.Chúngtaaicũngcóhạtgiốngthươngyêutronglòng.Khithựctậpvuntrồnghaiđặc

tínhtừvàbi,thìnănglượngtừbitrongtasẽlớnmạnhvàtacóthểthiếtlậpliênhệdễdàngvớimọingười,mọiloàiquanhta.Nhờvậymàsựtruyềnthônggiữatavớimọingườitrởnêndễdànghơnvàtabớtkhổrấtnhiều.Khitronglòngtacótrànđầychấtliệutừvàbi,thìniềmvuivàhạnhphúctựdưngcómặt.Muốnlàmchotâmýđượchoanlạcthìphảithựctậptrởvềnhậndiệnnhữngtâmhànhtốttrongtadướihìnhtháicủahạtgiốngvàsauđólàmchonóbiểuhiệnlêntrênbềmặtcủaýthức.

Tarấtmaymắnđượctutậpvớităngthânvàđangđượctăngthânbảohộvànângđỡ.Cónhiềungườikhôngcócơhộiđượcthamdựkhóatuvàthựctậpvớităngthânnhưta.Chúngtađangcùngđitrênconđườngtỉnhthức,đangđượctiếpxúcvớinhữngmầunhiệmcủasựsốngđểnuôidưỡngniềmvuivàhạnhphúcchotựthânvàchomọingười.Trongxãhộita,córấtnhiềungườiđãđánhmấthướngđitrongcuộcđời;họkhôngbiếtđiđâuvềđâu.Cònta,tamaymắncóđượcconđườngđểđi,đólàconđườngtutậpchuyểnhóa,trịliệu,hiểubiếtvàthươngyêu.Hễkhôngđithìthôi,chứđiđúngconđườngđãđượchướngdẫn,thìchắcchắntasẽkhôngbịlầmlạc,khôngbịsavàohốlầycủakhổđauvàtuyệtvọng.Nhờtutậpmàtađãthiếtlậplạiđứctinnơichánhphápvànơikhảnănggiácngộ,hiểubiếtvàthươngyêucủatựthân.Chỉcầntrởvềtiếpxúcvớihạtgiốngcủaniềmtintrongta,thìtasẽlàmchotâmtađượcanvuivàhạnhphúcngaytronggiâyphúthiệntại.Trongđờisốnghàngngày,nếubiếtthựctậptựnuôidưỡngmìnhvớinhữngchấtliệutừ,bi,hỷ,xả,thìtasẽtrởnênvữngmạnhvàlàmchỗnươngtựachorấtnhiềungười.Đólàthànhquảcủasựthựctậpbốntâmthươngyêukhôngcóbiêngiới-tứvôlượngtâm.Tuyrằngtrongtavẫncòncónhiềuyếukém,nhưngtakhôngcònlosợ,chánnảnvàtuyệtvọngvìđãcóconđường-''Đãcóđườngđirồi,conkhôngcònlosợ.''ĐólàcâutụngtrongBàiTụngHạnhPhúc.

Chương07:TướiTẩmHạtGiốngTốtKínhthưađạichúng,hômnaylàngày31thángNăm,năm1998,chúngtabắtđầuđivàotuầnthứhaicủakhóatuhaimươimốtngày.Hômnaychúngtahọctiếpvềnghệthuậtvuntrồngvàchếtácniềmvui(hỷ).Bụtđãcốnghiếnchochúngtanhữngphươngphápthựctậpđểtựnuôidưỡngmìnhbằngchấtliệucủaniềmvuivàhạnhphúctrongđờisốnghàngngàyđểtacóđủsứcmạnhtiếnxatrênconđườngtutập.Ngàiđãdạychúngtaphépthựctậpbuôngthư,làmêmdịucơthể,chămsócvàômấpnhữngcảmthọdễchịu,chếtácniềmvuivàhạnhphúcđểđemlạisựnuôidưỡngvàtrịliệuthântâm.Vuntrồngniềmvuivàhạnhphúclàđểbồiđắpthêmchấtliệuhạnhphúcvànuôidưỡngtrongđờisốnghàngngày.

Tâmthứctachứađựngrấtnhiềuhạtgiốngtốt.Nếutabiếtcáchtiếpxúcvàtướitẩmthìchúngsẽbiểuhiệnlêntrênvùngýthứccủatavàthểhiệnratrongđờisốnghàngngàyquacáchsuytư,nóinăngvàhànhxử.Tâmthứccóthểđượcchiaralàmhaiphần-phầndướilàtàngthức-tứclànơicấtchứatấtcảcácloạihạtgiốngtrongđógồmcónhữnghạtgiốngtốtvàxấu;vàphầntrênlàýthức-tứclànơinhữnghạtgiốngbiểuhiệnthànhnănglượngnhưvui,buồn,giận,thương,ghenghétmàtagọilàtâmhànhv.v..Taphảithựctậpnhìnsâuđểnhậndiệnnhữnghạtgiốngtốt,lànhmạnhtrongta;chẳnghạnnhưnhữnghạtgiốngchánhniệm,giảithoát,hiểubiết,hạnhphúcvàthươngyêu.Cóthểtanghĩrằngmìnhkhôngcókhảnăngthươngyêungườikhác,nhưngđólàvìtachưabiếtcáchtiếpxúcvớihạtgiốngthươngyêutrongta.Vớisựthựctậpvàyểmtrợcủamộtthầy,mộtsưcôhoặcmộtngườibạnđồngtuhaycủatăngthân,tacóthểtiếpxúcđượcvớinhữnghạtgiốngthươngyêu,thathứvàanvuitrongta.Cónhữngngườibảorằng:''Hạnhphúchả!Tôikhôngbiếtthếnàolàhạnhphúc.Trongtôihoàntoànkhôngcóchúthạnhphúcnàocả.Đờichỉtoànlàkhổđau,bấtcông,dốitrá...''Đólàvìngườikiachưađượchướngdẫn,chưabiếtcáchtiếpxúcvớinhữnghạtgiốnganvui,hạnhphúctrongtựthân.Sựthựctậplàđểgiúptatiếpxúcvànhậndiệnnhữnggìlànhmạnh,tươimátvànuôidưỡngtrongtavàchungquanhta.Đâylàsựthựctậpchếtácniềmvuivàhạnhphúcđíchthực.

Tahãytổchứcđờisốnghàngngàycủatanhưthếnàođểnhữnghạtgiốngtốttrongtađượctướitẩmvànuôidưỡngmỗingày,tránhtướitẩmnhữnghạtgiốngtiêucực.Trongtâmđịacủamỗimộtchúngtađềucónhữnghạtgiốngnghingờ,tuyệtvọng,giậnhờn,ghentỵv.v..Cóngườithìmạnhhơn,có

ngườithìyếuhơn;nhưngngườinàocũngcónhữnghạtgiốngkhôngtốtđó.Takhôngnênđểchomôitrườngvànhữngngườichungquanhtướitẩmnhữnghạtgiốngtiêucựctrongta.Mỗikhihạtgiốngtiêucựctrongtabịtướitẩmthìnóphátkhởivàkhốngchếta,làmtađaukhổ.Khinhữnghạtgiốngtiêucựcnhưtuyệtvọng,hậnthùđượctướitẩm,thìchúngbiểuhiệnlêntrênvùngýthứccủatatronghìnhtháicủanănglượngvànócócôngnăngtànphániềmvuivàhạnhphúccủata.Vìvậytaphảitổchứcđờisốngtutậphàngngàynhưthếnàođểnhữnghạtgiốngtiêucựctrongtakhôngbịtướitẩm.Tacóthểnóivớingườithươngrằng:''Chịơi,nếuchịthậtsựthươngem,xinchịđừngtướitẩmnhữnghạtgiốngtiêucựctrongem.Vìnếuchịtướitẩmnhữnghạtgiốngấytrongem,thìemsẽkhổvàemsẽliênluỵtớichị.Chịnêntướitẩmnhữnghạtgiốngtíchcựctrongemmàthôivàkhiemvuitươi,hạnhphúcthìchịcũngđượchạnhphúclây.''Đólàsựthựctậptướitẩmhạtgiốngtốt,tướitẩmnhữngniềmvàhạnhphúcchonhau.Đólàtìnhthươngđíchthực.

Muốnthựctậpthànhcông,taphảikýmộthiệpướcsốngchunganlạcvớitavàvớinhữngngườitathương.Vàđâylàvănbảncủahiệpướcsốngchunganlạc:''Chịthươngmếncủaem,emnguyệnlàemsẽkhôngtướitẩmnhữnghạtgiốngtiêucựcnhưgiậnhờn,bốirối,hậnthùvàbạođộngtrongchị.Emhứalàemsẽcẩntrọngvàkhéoléohơntrongkhinóinăngvàhànhxửđểkhônglàmchịkhổ.Emrấtmuốnsốnghạnhphúc,anlạcvớichị.Xinchịgiúpem.Nếulỡtrongkhithấtniệm,emcónóihoặclàmđiềugìcótínhcáchtướitẩmnhữnghạtgiốngtiêucựcnơichị,xinchịnhẹnhàngnhắcnhởemđểemcóthểngănchặnkịpthời.Emcầnsựgiúpđỡcủachịđểemtránhtướitẩmnhữnghạtgiốngkhônglànhmạnhnơiemvànơingườikhác.''Vàngườichịcũngphátlờinguyệnnhưthếđốivớiemmình.Saukhitađãkýxonghiệpướcsốngchunganlạc,thìmỗikhingườikiacónóihoặclàmđiềugìcótínhcáchtướitẩmnhữnghạtgiốngkhổđautrongta,tacóthểnói:''Xinđừng.Xinđừngnghechị.Chúngtađãkýhiệpướcsốngchunganlạcrồimà.Chịquênrồisao!''Hoặctacóthểkhéoléođưataylênlàmdấuhiệuvớisựđiềmtĩnhđểnhắcnhởngườikiavềhiệpướcđãđượckýgiữamìnhvớingườikia.Phápmônnàycóthểthựctậptrongphạmvigiađìnhgiữavợvớichồng,convớicha,anhvớiem,chịvớiemvàvớibạnbè,họcđường,ngườilàmviệccùngsởvàxãhội.Khimọithànhphầntronggiađìnhvuivẽ,hạnhphúc,chịuhợptác,thìtấtcảmọingườingồixuốngvàkýhiệpướcvớinhauđểthựctậptránhtướitẩmnhữnghạtgiốngtiêucựcnơinhauvànguyệnchỉtướitẩmnhữnghạtgiốngtốtchonhaumàthôi.

NhiệmMầuTaNuôiNhauTướihoalàmộtphápmônthựctậpcócôngnăngđemlạisựnuôidưỡngvàtrịliệuchonhau.Trongđờisốnghàngngày,tacóthểthựctậptướitẩmchonhaunhữnghạtgiốngtíchcựcnhưnhữnghạtgiốngcủaniềmvui,hạnhphúc,thươngyêu,thathứ,tàinăngv.v..,chúngtatuyệtđốikhôngtướitẩmchonhaunhữnghạtgiốngtiêucựcnhưbuồngiận,khổđau,tráchmócvàthùhậnv.v..Đógọilàphápmôntướihoa.Trongtâmthứccủamỗingườichúngtađềucósẵnnhữnghạtgiốngtốt,lànhmạnhvàhạtgiốngkhônglànhmạnh.Vìvậymuốnchongườithươngcủatađượctươimát,hạnhphúc,thìtachỉnêntướitẩmnhữnghạtgiốngtốtchongườiđóđểnhữngđóahoanơingườiđóđượcnởtươi.Khitalàmchongườikianởđượcnụcườitươimát,thìtacũngđượchưởnglây.Phépthựctậpnàykhôngtốnnhiềuthìgiờ,côngsức,nhưngnóđemlạikếtquảrấtmauchóng.Vídụ,quývịcómộtngườichịcótàicắmhoa,nghệthuậtcắmhóacủachịrấtđộcđáo.Nhưngkhôngbiếtvìlýdogìmàbấylâunaychịmìnhkhôngcắmhoanữa,trôngchịlộvẻbuồnrầu,mấtthăngbằngtrongđờisống.Ýthứcđượctìnhtrạngcủachị,quývịcóthểthựctậpphápmôntướihoachochị,chỉcầnvàicâunóikhíchlệlàcóthểlàmsốngdậyđượcniềmvuinơichịmìnhvàgiúpchịmìnhphụchồilạiđượcsựthăngbằngcủatâmlý.Đôikhiquývịchỉmấtvàingàylàcóthểgiúpchịmìnhphụchồilạiđượctoànvẹnniềmanvuicủachị.Quývịcóthểtớivớichịcủamìnhvànóinhưthếnày:''Chịơi!Lâuquáemkhôngthấychịcắmhoađểchưngtrênbànthờvàtrongcácphòngkhách,phòngănvànhàvệsinh.Emnhớmỗilầnchịcắmhoavàtrangtrínơinhữngchỗấythìcảcănnhàtựdưngtươisángvàđẹphẳnlên;aiaitronggiađìnhcũngthừahưởngđượcniềmvuivàhạnhphúcvớitàicắmhoacủachị.Chịthậtkhéotay.Nhưngkhônghiểuvìsaomàlâunayemkhôngthấychịcắmhoanữa.Chịơi,saochịnởlàmnhưvậy!Nhữngbìnhhoachịcắmluônluônđemlạichogiađìnhthậtnhiềuniềmvuivàhạnhphúc.Xinchịcắmchoemvàibìnhhoađichị.Emthíchnghệthuậtcắmhoacủachịlắm!''Ngồibêncạnhchịcủamình,nhìnchị,mỉmcườivànóilênnhữnglờikhíchlệdễthươngvàchânthậtnhưthế,quývịsẽchạmtớiđượcnhữnghạtgiốnghạnhphúccủachịmình,bởivìchịmìnhthậtsựcótàicắmhoavàluôncảmthấyhạnhphúcmỗikhicắmhoa.Trongkhitâmhồnđangbuồnbả,chánnản,chịmìnhcóthểnóirằng:''Thôiđi,chịkhôngcầnemanủichị.Chịkhôngcóhứngcắmhoa.''Nhưngcóthểsaukhimìnhđirồi,chịsẽđứngdậy,đilấykéovàravườncắthoavàocắm.Tronglúccắthoa,chịcócơhộingắmtừngnụhoacànhlávàchấtliệuxinhtươi,đẹpđẽcủahoasẽlàmchochịtươivuiravàniềmvuitrongchịđượckhôiphụctrởlại.Saukhicắthoaxong,chịđemvàonhà,bỏranữagiờđểcắmnhữngbìnhhoathậtđẹp.Trongthờigiancắmhoa,hạt

giốngcủahạnhphúctronglòngchịđượctướitẩm.Cắmhoachonhữngngườithươngcủamìnhlàniềmvuirấtlớncủachịmàbấylâunàybịlấpvùi.Lúcđầuquývịtướitẩmhạtgiốngcủaniềmvuivàhạnhphúcnơichịmình,sauđóchịtiếptụctựtướihoachomìnhbằngcáchcắmhoa.Khigặplạichị,quývịsẽthấychịmìnhđãthayđổi.Chịđãcóthểmỉmcườivàđólànhờsựgiúpđỡcủamình.Nếuthươngngườinào,tanênthựctậptướihoanơingườiấymỗingày.Đâylàphépthựctậprấtdễlàm.Tanhìnsâu(quánchiếu)vàongườithươngcủatavànhậndiệnchođượcnhữnghạtgiốngtốt,tíchcựcnơingườiấyvàtìmcáchkhéoléođểgiúpngườiấythấyvàlàmchochúngpháttriển,bởivìtrongchúngtađềusẵncónhữnghạtgiốngtốt.Phápmôntướihoaphảiđượcthựctậphếtlòng,chânthànhvàphảiđượccăncứtrênsựthật.Mìnhkhôngnêntướihoamộtcáchmáymóc,sốngsượngvàcótínhcáchxãgiao.Muốnthựctậpphápmôntướihoathànhcông,chúngtaphảithiếtlậpnănglựcniệm,địnhvàtuệvữngvàng.Quývịchỉcóthểnóinhữngđiềumàquývịtinlàcóthực.Khithấyngườikiacónhữngtàinăng,nhữngđứctínhtốt,nhữnghạtgiốngdễthươngnào,thìquývịcôngnhậnvàtướitẩm:''Thưaba,thưamẹ,thưaanh,thưachị...conthấyba,mẹ,anh,chị...cónhữnghạtgiốngrấtđẹp,dễthương.Nhữnghạtgiốngấynếuđượcpháttriểnsẽđemlạinhiềuhạnhphúcchocảgiađìnhvàchorấtnhiềungười.''Rồimìnhliệtkêranhữngcáihaycáiđẹpấy.Nếukhôngthựctập,thìngườikiasẽkhôngbiếtrằngtrongmìnhcónhữnghạtgiốngtốtđẹpnhưvậy.Quývịcóthểgiúpchongườithâncủamìnhbiếtcáchtiếpxúcvàtựtướitẩmnhữnghạtgiốngtốttronghọ.Quývịnhậndiệnhạtgiốngnơingườikiavànóichongườikiabiếtrằngnhữnghạtgiốngấyrấtquýgiávàcầnđượcpháttriểnthườngxuyênđểtựnuôidưỡngmìnhvànhữngngườimìnhthương.Khingườikiahạnhphúcthìmìnhcũngđượchạnhphúc.

TôinhớvàongàylễPhậtĐảntạiXómHạ,LàngMai,chúngtôiđãmờinhiềugiađìnhPhậttửtừBordeauxvàToulousetớithamdự.Trongbàithuyếtgiảngngàyhômđó,khitôichiasẻvềphươngpháptướitẩmchonhauhạttốt,tôithấycómộtbàkhócsướtmướt.Tôibiếtbàấyvàgiađìnhcủabà.Saukhiđithiềnvề,tôiđãtớivớiôngchồngcủabàấyvànóivớiôngtarằng:''Nàyông,đóahoacủaôngđangbịhéođấy.Đóahoacủaôngđangcầnđượcchămsóc,đượctướitẩm.''ÔngtanghelờikhuyêncủatôivàtrênđườngláixevềBordeaux,mấtkhoảngmộttiếngrưỡiđồnghồ-ôngtađãthựctậptướihoachovợông.Khivềtớigầnnhà,bàvợđãnởtươinhưmộtbônghoa,niềmvuivàhạnhphúchoàntoànđượcphụchồi.Sựthậtlàôngtađãbiếtphápmôntutập,nắmvữngphápmôntướihoa,nhưngbấylâunayôngđãquênkhôngthựctậphoặcmắccỡkhôngchịuthựctập.Tớituviện,ôngtađượcnhắcnhởvàđãthựctậptrongvòngmộttiếngrưỡiđồnghồvàtìnhtrạngđượcthayđổi.ThậtmaychoôngđãtớiTuViệnvàongàyhômđó.

Phápmôntướihoarấtdễthựctập;tachỉcầnmộtchútthànhtâmthôithìkếtquảkhôngthểnghĩlườngđược.Biếtrằngtachịutráchnhiệmvềhạnhphúcvàkhổđaucủangườithươngcủata.Ngườiđócóthểlàchata,mẹta,contahoặclàanh,chịhayemcủata.Biếtrằnghạnhphúckhôngphảilàvấnđềcánhân.Nếungườithươngcủatakhôhéo,khôngtươivui,khônghạnhphúc,thìtacũngkhôngthểhạnhphúcđược.Ngượclạitabịkhôhéotheo.Vìvậytacầnphảithựctậpđểđemlạinụcườitrênkhuônmặtngườithươngcủata.Điềunàytacóthểlàmđược.Tađãsốngvớingườiấy(nhữngngườiấy)nhiềunămvàtabiếtnhữngyếukém,tàinăngvànhữnghạtgiốngtốtnơingườiấy.Takhôngnênngầnngạihoặchàtiện,nhấtlàkhôngnênmắccỡ.Nếumộtlờinóicủatacóthểđemlạiniềmvui,hạnhphúcvàsựtươimátnơingườikia,thìtạisaotakhôngnói;tangầnngạigìnữa.Thươngnghĩalàgiúpnhautiếpxúcvàtướitẩmnhữnghạtgiốngtốt,tránhtướitẩmnhữnghạtgiốngtiêucựcchonhau.Sựvữngchãi,thảnhthơivàhạnhphúccủatađóngvaitròrấtthiếtyếuchosựvữngchãi,thảnhthơivàhạnhphúccủanhữngngườichungquanh.Thỉnhthoảngngườithươngcủatabịrơivàotrạngtháitrầmcảm,buồnphiền,bịcuốnhútvàosựlolắng,sầukhổvàhọđểchonhữngnănglượngtiêucựcấytrấnngựtâmtư.Trongtrườnghợpnhưvậy,takhôngthểthờơ;taphảigiúphọthoátrakhỏingụctùkhổđauvàtuyệtvọngcủahọ.Tacóthểnóinhưthếnày:''Anhcósaokhông?Anhđanglàmgìđó?Anhđangnghĩgìvậy?Cóphảianhđangtựtướitẩmnhữnghạtgiốngtiêucựcnơianhkhông?Làmnhưthếanhsẽkhổvàemcũngsẽkhổtheo.Anhkhôngnênlàmnhưthế.Emcóthểgiúpanhđượcgì?''Đôikhitakhôngcầnhỏigìcả;tachỉcầnvàilờidễthương,ngọtngàovàkhíchlệ(tướihoa)làđãcóthểgiúpngườiấythoátrakhỏitìnhhuốngsầukhổcủangườiấy.Nếutachămsócngườithươngcủatađànghoàng,thìngườithươngcủatasẽchămsóclạitađànghoàng.Nếucólúcnàođótabịchìmvàotâmtrạngloâu,sầukhổvàtuyệtvọng,thìngườithươngcủatasẽcómặtđóđểgiúptathoátrakhỏitâmtrạngấy.Thươngnghĩalàyểmtrợ,nângđỡnhauvàgiúpnhauvượtquanhữngkhókhăn,khổđauvàchúngtacầnvuntrồngchấtliệuthươngyêumỗingày.

Cácnhàtâmlýtrịliệunênnắmvữngphápmôntướihoathìhọmớicókhảnănggiúpchocácbịnhnhâncủahọphụchồilạiđượcsựthăngbằngvềtâmlý.Cónhưvậythìsaunhữnggiờtrịliệu,cácbịnhnhânmớicóthểvềnhàvàtiếptụcsựthựctậpvớinhữngthànhphầnkháctronggiađìnhcủahọ.Nhưngmuốnlàmđượcthànhcông,cácnhàtâmlýtrịliệutrướchếtphảiđemápdụngphápmôntướihoavàođờisốnghàngngàycủachínhhọthìhọmớicóthểthựcsựgiúpđượccácbịnhnhâncủahọ.Nhàtâmlýtrịliệucũngcóthểthựctậptrởthànhvịgiáothọ-nghĩalàngườiấycókhảnăngsốngvàchiasẻphápmôntutậpchánhniệmtronglãnhvựctrịliệucủamình.

TiếpXúcvàChuyểnHoáQuáKhứCómộtanhthanhniênngườiMỹđếnLàngMaituhọc,tênlàRichard.Mộthôm,anhtađượckhuyếnkhíchlàmmộtbàitậpquánchiếuvềmẹvàviếtxuốnggiấytấtcảnhữngđứctínhtốtcủamẹmình.Cácvịkháctrongtăngthâncũngđượckhuyếnkhíchlàmnhưvậy.Banđầu,Richardkhôngthểtinrằngmìnhcóthểviếtđượcbahàngkểvềnhữngđứctínhtốtcủamẹmình.Anhtanói:''Viếtvềnhữngđứctínhtốtcủabốthìcónhiềulắm,nhưngvềmẹthìkhôngcógìtốtđẹpđểviếtcả.''Thếnhưng,sauvàingàythựctậpvớicácbạnkhác,mầunhiệmthayanhtađãkhámphárarằngmộttranggiấykhôngđủđểkểhếtnhữngcáihaycáitốtvềmẹmình.

TôinghĩcómộtthờigiannàođótrongquákhứmẹcủaRichardđãlàmRichardđaukhổ,nỗikhổấyngăncảnanhtakhiếnanhtaphủnhậntấtcảnhữngđứctínhtốtcủamẹmình.Chúngtahãyquántưởnglạivềhìnhảnhcủamộtthâncâyđangchết.Khithấycómộtthâncâytrongkhuvườnđangchếtvàtachorằngtấtcảcáccâykháctrongkhuvườnđềunhưvậy.Nghĩnhưvậylàkhôngđúng.Tathườngbịkẹtvàonhữngnhậnthức,trigiáccủatavàchonólàđúng.Tháiđộđólàtháiđộthiếucáinhìnrộngmở,thiếutuệgiác.Taphảitậpnhìnvớiconmắtkháchquanmớicóthểtiếpxúcđượcvớinhiềukhíacạnhkháccủathựctại.Khôngnênđểchocáinhìnhạnhẹpcủatangăncảntathấycáitoàndiệncủathựctại.Vớisựnângđỡcủatăngthân,anhRichardđãhoànthànhđượcbàitậpcủaanh.Sauđóanhđãviếtchomẹmộtbứcthơrấtngọtngào,đầytínhchấttrịliệu.Trongthơ,anhđãbàytỏsựbiếtơnvàniềmhãnhdiệncóđượcmộtngườimẹtuyệtvờinhưthế.VợcủaRichardđãchiasẻvớianhrằngsaukhimẹnhậnđượcbứcthưcủaanhviếtchomẹ,mẹvôcùngcảmđộngvàhạnhphúc.TrướckiaRichardkhôngbaogiờnóichuyệnđượcvớimẹmìnhbằngnhữnglờilẽngọtngào,dễthươngnhưthế.Saukhiđọcxongbứcthư,mẹcủaanhđãkhámpháramộtngườicontraimớitinhđượcsinhratừgiáoPháp,mộtngườicontraicóđầychấtliệuhiểubiếtvàthươngyêu.Richardđãtìmlạiđượcmộtngườimẹmớitinh.Ngườimẹmớitinhđãđượctáisinhtrởlạitừsựnhìnsâucủađứacontrai.Khithựctậpnhìnsâu,Richardkhámphárađượcmộtngườimẹchânthựccủaanh;anhvôcùnghạnhphúc.MẹcủaanhtađãkhócrấtnhiềusaukhiđọcbứcthưcủaRichard.BànóivớicondâucủabàrằngbàmongmẹcủabàcònsốngđểbàcóthểviếtchomẹbàmộtbứcthưtươngtợnhưbứcthưmàRichardđãviếtchobà.TrongthờigianđóRichardđangcòntutậptạituviệnLàngMai.KhiRichardnghevợcủamìnhchiasẻtâmtrạngcủamẹnhưthế,anhtaliềnviếtmộtbứcthưkhácchomẹ.Anhnóinhưthếnày:''Mẹthươngkính,theotuệgiáccủađạoBụtmàconđãtiếpnhậnvàthựctập,con

đãquánchiếuvàthấybàngoạicủaconchưabaogiờtừngchết.Bàngoạicủaconvẫncònsống,vẫncòncómặtđótrongmẹvàtrongcon.Conlàsựtiếpnốicủabàngoạivàcủamẹ.Connghĩbâygiờmẹvẫncóthểviếtthưchobàngoạicủacon,chưatrễđâumẹạ.Chắcchắnbàngoạisẽnhậnđượcthưcủamẹvàsẽnhậnđượcliềnngaytronggiâyphútmẹviết.Điềumầunhiệmlàmẹkhôngcầngửiđibằngbưuđiệnhaybằngbấtcứmộtđườnggiâytốitânnào,bởivìbàngoạiđangcómặttrongmẹ.Vìvậykhimẹcảmthấydễchịu,trịliệuvàchuyểnhóathìbàngoạicũngcảmthấydễchịu,trịliệuvàchuyểnhóa.''ĐâylàtuệgiácmàRichardđãđạtđượcnhờthựctậpgiáophápkhôngsinhkhôngdiệt,tươngtứcvàvôngãcủađạoBụt.

Tấtcảchúngtađềunênthựctậpđểđạtchođượccáithấyvôngãvàtươngtứctrongtừnggiâytừngphútcủađờisốnghàngngày.Phảinhìnsâuđểthấyrằngtấtcảcácthếhệôngbàtổtiênđềuđangcómặttrongmình.Họvẫncònsốngtrongmìnhngaytronggiâyphúthiệntại.Mìnhlàsựtiếpnốicủahọ.Mỗikhimìnhmỉmcườithìtấtcảthếhệtổtiên,concháuvàcácthếhệtươnglaitrongmìnhmỉmcườitheo.Mìnhkhôngchỉthựctậpchoriêngmình,màchotấtcảmọingười;vàdòngsinhmệnhvẫntiếptụctuônchảykhôngbaogiờđứtđoạn.

Nghelờikhuyêncủađứacontrai,bàđãviếtmộtbứcthưhòagiảivàtrịliệuchomẹcủabà.Tronglúcquánchiếuvàviếtmộtbứcthưnhưthế,bàđãkhócvớinhữnggiọtnướcmắthạnhphúc.Trongquákhứ,lúcmẹcủabàcònsống,bàchưabiếtnghệthuậtsốngchánhniệm,chưabiếtnghệthuậttướihoa.Haimẹconđãgâyranhiềulầmlỗivàđãtạonhiềukhổđauchonhau.Saunàynghĩlạibàcảmthấyhốihậnvàniềmhốihậnấyđãtrởthànhchướngngạichođờisốnghạnhphúccủabàvàđãảnhhưởnglênconcáicủabà.Bứcthưbàviếtchomẹđãlấyđiđượccáichướngngạitronglòngcủabà,đãtẩysạchđượcdấuvếtcủasựhốihậnmàbàđãmangnặngtronglòngsuốtbaonhiêunămqua.

Kínhthưaquývị,nếutrongquákhứquývịđãgâyranhiềulầmlỗi,đãtạonhiềukhổđauvớinhữngngườithươngcủamìnhvànếungườiđókhôngcònnữa,quývịchớthấtvọng;quývịvẫncóthểchữalànhđượcvếtthươngtronglòng.TheolờiBụtdạy,ngườithânmàquývịnghĩđãquađờithậtravẫnluônluôncònsốngtrongtừngtếbàocủaquývị.Quývịcóthểlàmchongườiấymỉmcườibấtcứlúcnàoquývịmuốn.Giảsửtrongthờigianbànộicủaquývịcònsống,vìkhôngcóchánhniệm,quývịđãnóihoặclàmnhữngđiềugâytổnthương,khổđauchobànộivàtớibâygiờquývịvẫnmangniềmhốihậntronglòng.Tôikhuyênquývịnênngồithiền,đithiền,thởvàovàthởratrongchánhniệm,đemthânvàtâmtrởvềmộtmốivàquántưởng

đểthấyrằngbànộicủamìnhđangngồivớimìnhvànóivớibànộirằng:''Bànộiơi,cháuxinlỗibà.Cháuhứalàtừnayvềsaucháusẽkhôngbaogiờnóihoặclàmnhữngđiềudạidộtnhưthếnữađốivớibàhoặcđốivớibấtcứaimàcháuthươngyêuvànguyệnchămsóc.''Nếuquývịthànhtâmvàthốtlênnhữnglờinhưthếtrongchánhniệm,thìsẽthấybànộitrongquývịmỉmcườivớinụcườithathứ,baodungvàvếtthươngtronglòngquývịsẽđượcchữatrị.Baonhiêulầmlỗiđềudosựthấtniệmvàsựthiếukhéoléogâyra.Baonhiềulầmlỗiđềudotâm,đềubiểuhiệntừtâm.Nhưngtấtcảcũngtừtâmmàđượctrịliệuvàchuyểnhóa.ĐólàlờidạycủađứcThếtôn.

BaonhiêulầmlỗicũngdotâmTâmtịnhcònđâudấulỗilầmSámhốixongrồilòngnhẹnhỏmNgànxưamâybạcvẫnthongdong.

Mặcdùmìnhbiếtrằngquákhứđãđiqua,tươnglaithìchưatới,nhưngnếunhìnchokỹ,mìnhsẽthấythựctạivượtthoátcảhaiýniệmquákhứvàtươnglai;thựctạibaola,mầunhiệmhơnmìnhtưởng.Quákhứcómặttronghiệntại,bởivìhiệntạiđượclàmbằngquákhứ.TheolờiBụtdạy,nếumìnhthiếtlậpthântâmvữngchãitronghiệntại,tiếpxúcsâusắctừnggiâyphútcủađờisốnghàngngày,thìmìnhđồngthờitiếpxúcđượcsâusắcvớiquákhứvàcóđủsứcmạnhđểchuyểnđổiquákhứ.ĐólàgiáopháprấtsâusắcvàmầunhiệmcủađứcThếTôn.Mìnhkhôngcầnphảigánhchịunhữngniềmđaunỗikhổcủamìnhsuốtđời.Trongquákhứ,vìthiếuchánhniệmmìnhđãtừnggâyralầmlỗi,đãtạokhổđauchomìnhvàchongườimìnhthương,nhưngđiềuđókhôngcónghĩalàmìnhphảisuốtđờigánhchịunhữnglầmlỗiấy,nhữnglầmlỗiấykhôngphảilàkhôngthểchữatrịvàchuyểnhóa.Bụtcódạy:Nếutiếpxúcđượcsâusắcvớihiệntạithìđồngthờimìnhtiếpxúcđượcvớiquákhứ.Chămsóchiệntạichohaylàmìnhcóthểchuyểnđổiquákhứ.ChữSámHốiđượcdịchlàLàmMới,LàmMớithânvàtâm,gọilàTâmSámPháp.Mỗikhinhậnbiếtđượcnhữnglầmlỗimìnhđãtạoratrongquákhứthìmìnhnguyệnsẽkhônglậplạinhữnglỗilầmấynữa.Ngaytừgiâyphútđóvếtthươngcủamìnhtựnhiênđượcchữatrị.Thậtlàmầunhiệm.

CómộtôngcựuchiếnbinhngườiMỹchiasẻvớitôirằngtrongcuộcchiếntranhViệtNam,ôngđãchứngkiếnnhiềungườibạnlínhcủaôngbịgiếttrongmộttrậnbịphụckích.Ôngvôcùngcămhận.Vìlòngcămhậntộtđộấy,ôngmuốngiếtmộtsốngườitrongkhulàngnơimàcuộcphụckíchđãxảyrađểtrảthùchonhữngngườianhemđồngđộicủamình.Ôngđãtẩmthuốcnỗvàotrongnhữnglátbánhmìkẹp,rồiđặtchúngởcổngđầulàngvànúpởmộtnơigầnđấyđểchứngkiếncảnhđauđớncủanhữngaiănphải

nhữnglátbánhmìkẹpthuốcnỗấychohảgiận.Cónămđứatrẻemchạychơigầnđấythấybánhmìkẹpthơmngon,chúngmừngrỡlấyrồichianhauăn.Saukhiănvào,chúngbắtđầuthấyquặnđau,khóclócvàkêugàothétthảmthiết.Dânlàngchạyđếnvàkhámphárarằngbọntrẻđãbịngộđộc.ChamẹchúngđãhốthoảngchạyĐôngchạyTâytìmxeđểđưaconmìnhvàobệnhviêncấpcứu,nhưngbệnhviệngầnnhấtlạiquáxa.Làmộtchiếnbinh,ôngtađãbiếttrướcrằngkhôngcóhyvọnggìđểcứuchữakịpthờinhữngđứatrẻnày,chúngsẽchếttrongvòngmườimấyphútđồnghồ.Trongcơncămhận,ôngđãgiếtchếtnămđứatrẻvôtộicủangôilàngấy.

SaukhiđượcgiảingũtrởvềMỹ,ngàynàoôngtacũngsốngtrongcảmgiácsợhãivàtrongtâmtrạngtộilỗi,lươngtâmônglúcnàocũngbịdàyxéo,cắnrứtvàámảnh.Cáicảmgiáctộilỗiđãđènặnglêntráitimôngtrongsuốtmườinăm.SauđóôngđãthamdựmộtkhóatuđượctổchứctạiSantaBarbaradànhchocáccựuchiếnbinhMỹcủachiếntranhViệtNam.Trongkhóatuấy,họđượckhuyếnkhíchnóiranhữngkhổđaucủahọ,mặcdầuđólàchuyệnrấtkhócởimởđốivớihọ.Duychỉcómộtngười,đólàmẹcủaông,bàđãsốngvàchiasẻnỗikhổvớiconmình.Bàmẹnói:''Conơi,conkhôngnênômmốisầukhổ,tộilỗihoàinhưvậy.Trongchiếntranh,vấnđềgiếthạihoặccốýhayvôtìnhluônluônlàvấnđềkhótránh.''Nhưngnhữnglờikhuyênnhưthếcủangườimẹkhôngđủđểgiúpchoconbàvơibớtkhổđau.Mỗilầnngồichơivớicácconcủaôngởphòngkhách,ôngluôntưởngnhớlạihìnhảnhtànnhẫnmàôngđãgâyrachonămđứatrẻViệtNamtrongquákhứ,ôngtachịukhôngnỗivàthườngphảirờibỏphòngkháchđểđirangoài.Hômấy,vớisựyểmtrợhùnghậucủatăngthântrongđócócácthầy,cácsưcôvàmộtsốcácnhàtâmlýtrịliệukhácđãtìmcáchhữuhiệuđểgiúptrịliệunhữngngườicựuchiếnbinh;cuốicùngôngtađãmởlòngvàkểhếtcâuchuyệnbithươngấychomộtnhómngườigồmcóchínvị.Đôikhicácthầy,cácsưcôvàmộtsốcácvịcưsĩphảingồiimlặngvàthởtrongchánhniệmhơncảgiờđểchoôngtatiếptụckểhếtnhữnggìôngđãmangnặngtronglòngsuốtmườinămqua.Cólúcôngchỉngồiđókhóclócvàkhôngthểthốtlênđượcmộtlời.Saukhingheđượcsựviệcấy,tôichomờiôngtađến;saukhiuốngtrà,hỏithăm,tôinóivớiôngtarằng:''Thưaông,sựthậtlàôngđãsáthạinămđứatrẻvôtộitrongcuộcchiếnViệtNam.Nhưngcónhữngviệcôngcóthểlàmđểchuộclạilỗilầmấy.Hiệnnaytrênthếgiớicórấtnhiềuđứatrẻđangchếtvìthiếuthứcăn,thiếudinhdưỡngvàthuốcmen.TheothốngkêcủaLiênHiệpQuốc,mỗingàycókhoảngbốnchụcngàntrẻemtrênthếgiớichếtvìđóivàthiếudinhdưỡng.Saohômnayôngkhôngrataycứugiúpnhữngđứatrẻđangchếtđóinhưthế,thayvìngồiđómàgiamhảmmìnhtrongcáingụctùkýứccủakhổđau,tộilỗivềhànhđộngsáthạinămđứatrẻ.Ônghãythựctậplàmmớitrởlại,đemcuộcđờicủamìnhđể

làmnhữngđiềungượclạivớinhữnghànhđộngthiếuhiểubiết,thiếutìnhthươngmàôngđãgâyratrongquákhứ.ÔngnênphátnguyệntiếpthọNămGiớiQuýBáuvàkểtừgiâyphútnày,ônghãycốgắnghếtkhảnăngcủamìnhđểtìmcáchbảovệsựsống,cứugiúpnhữngmạngsốngcủacácembénghèoởcácnướcchậmtiến.Hãyđivàocuộcđờiđểcứugiúpnhữngembébấthạnh.Vôsốcácembéđangcầnsựgiúpđỡ,đangcầncánhtaytừbicủaông.Ôngkhôngnênngồiđómàtựgiamhãmmìnhtrongcáixiềngxíchcủatộilỗi,tuyệtvọngtrongkhiđóôngcóthểsửađổiđượcquákhứ.Saukhinghetôichiasẻnhưthế,tráitimcủaôngtađãđượckhaimở,đượcchuyểnhóavàôngbắtđầutrởthànhmộtconngườimớihoàntoàn.Chúngtatiếpnhậnnănglựchùnghậutừsựtutậpcủatăngthânvàtừsựquyếttâmcủatađểvữngđitrênconđườngtutập.Conđườngấycókhảnăngtẩysạchđượcnhữngkhổđaucủaquákhứvàchuyểnhóalầmlỗitrongta.

TháoGỡNộiKếtBàitậpthứmườimộtcủakinhQuánNiệmHơiThởlàthunhiếptâmývàođịnh:''Tađangthởvàovàthunhiếptâmýtavàođịnh.Tađangthởravàthunhiếptâmýtavàođịnh.''Đâylànghệthuậtchămsócnhữngtâmhànhtiêucực.Nếutaômấpchúngvớiniềmvui,anlạc,hạnhphúcvàvớinănglượngchánhniệm,thìtasẽvuntrồngthêmđượcnhiềuhạtgiốngtốt,tíchcực.Đólàcôngnăngcủaphépquánniệmhơithởthứmười:Làmchotâmýtrởnênhoanlạc.Bâygiờphépquánniệmhơithởthứmườimộtlàđểgiúptađốitrịvớinhữngnănglượngtiêucực-danhtừchuyênmônlànhữngtâmhànhbấtthiện,nhưniềmđaunỗikhổvàsầunhớ,ghentỵ,giậnhờn...Trongđờisốnghàngngày,tacốtìnhlàmngơvớichúng,bởivìmỗikhichúngbiểuhiệnlêntrênbềmặtýthứcthìtađaukhổ,cảmthấykhôngthoảimáivàcókhuynhhướngtrốnchạy,đènénhoặcxuađuổichúng.Tamuốnnhữngkhốiđaubuồnvàsợhãinàynằmyênvĩnhviễndướichiềusâutâmthứcchokhỏe,choyênchuyện.Nhưngtrớtrêuthay,chúngkhôngbaogiờchịunằmyêndướiđónhưtamongmuốn;chúngluôntìmcáchtrồilênhoặctrongnhữnggiấcmơcủatahoặctrongnhữnglúctakhôngbịxâmchiếm,bậnrộnbởinhữngchươngtrìnhtruyềnhình,đọcsáchbáohaychuyệntròv.v..Tachịutráchnhiệmmộtphầnvềnhữngkhốikhổđaunàybởivìtrongđờisốnghàngngày,tađãsốngnhưthếnàođóđểchochúngsinhkhởi,hìnhthành.Nhữngngườicùngsốngvớitavàchungquanhtađềucùngchịutráchnhiệmvềnhữngtâmhànhnộikếtnày.Nếutakhôngbiếtcáchtháogỡnhữnggútthắtnàythìchúngsẽtiếptụclàmchotađaukhổ.NộikếthaykiếtsửtiếngPhạnlàsamyojana.Nộikếtcókhibiểuhiệnrấtngọtngào,gọilànộikếtêmáivàcókhibiểuhiệnrấtcayđắng,mangtínhkíchđộng,gọilànộikếtkhôngêmái.Vídụnhưkhiquývịuốngrượuhoặcsửdụngcácchấtmatuý,quývịcóthểbịnghiệnvàthóiquenấylâungàytrởthànhnộikết.Cáitậpkhínghiệnngậpmatúyănsâuvàothântâmquývịvànótrởthànhnộikết.Khimuốnthỏamãncơnthèmkhátđó,quývịcóthểphảiđiđánhcướpđểcótiềnmuathuốcphiệnhoặcphảithamgiavàocácbăngđảnglàmtaysaichocácbậc‘‘đànanh’’đểkiếmtiền...Nhữngnộikếtkhótránhnhưthếlàmquývịmấthếttựdo,gâykhổđauchogiađìnhvàcókhiphảibỏmạng.Đôikhitakhôngcócanđảmđểbuôngbỏnộikếtcủatavàdođóchuốclấykhổđaudàidài.ChươngtrìnhMườiHaiPhươngPhápCaiNghiện(Twelve-StepPrograms)làmộtcáchtháogỡnộikếtnghiệnngập.Tìnhthươngvướngmắc,hệlụycũnglàmộtloạinộikếtkháccótácdụngtướcđoạtmấttựdovàhạnhphúccủata.Lúcđầunóchotanhữngcảmgiácngọtngào,dễchịu,lânglângnhưquênhếtmọisựđờivôvị...nhưngkhitađammê,nghiệnngập,vướngvàonórồi,thìnótrởthànhchướngngạichođờisốngcủata,nókhốngchếta.

Quánchiếusâusắcvàothântâm,tanhậndiệnđượcnhữngnộikếtdùchúngđangởtronghìnhtháicủanănglượnghaycủahạtgiống.Tựdovàhạnhphúcchânthậtkhôngthểcóđượcnếutakhôngbiếtcáchtháogỡnhữngnộikếttrongta.Khingườithươngcủatanóihoặclàmđiềugìđókhôngdễthương,khôngcóchánhniệmlàtađaukhổvàtacónộikết.Nộikếtấybanđầucóthểchỉlàmộtgútnhỏthôi,nhưngnólànộikết.Nócóthểrấttaihạinếutakhôngthựctậptháogỡnóngaylúcđó.Lầnsaungườithươngcủatacóthểlặplạilỗilầmyhệtnhưlầntrướcthìcụcnộikếttrongtapháttriểnlớnmạnhhơn.Vìkhôngcóchánhniệm,chúngtatạoranhữngnộikếtchonhau;đếnmộtlúcnàođóchúngtakhôngcókhảnăngnhìnnhauđượcnữavàcốtránhnénhaubằngcáchnàyhaycáchkháchoặcnhìnvềmộtphía,phíađólàvôtuyếntruyềnhìnhhoặclẫntrốntrongcôngviệcv.v..Vậythìmuốntháogỡnộikết,taphảithựctậpLàmMới.Tatớivớingườithươngcủata,thởvào,thởrachothậtchánhniệmvànóivớingườithươngnhưthếnày:''Thưachị,emkhônghiểutạisaohômnọchịnóinhữngđiềunhưthếđốivớiem?Tạisaohômnọchịhànhxửnhưthếđốivớiem?Emrấtkhổ.Xinchịgiảithíchchoemhiểurõhơn.''Nếulàngườithựctậpkhônkhéo,nhấtđịnhtakhôngđểchonộikếttrongtalớnmạnh,màtìmcáchkhéoléođểhóagiảinộikếtcàngsớmcàngtốt.

Chánhniệmgiúptanhậndiệnđượclàtađangcónộikếthaykhông.Nếulàngườithựctậpgiỏi,tasẽkhôngđểchonólộnghànhmộtcáchvôýthức.Tabiếtrằngtaphảilậptứctháogỡnộikếtđểbảođảmchoniềmanvuivàhạnhphúclâudàicủata.Nhữngcặpvợchồngtrẻmớicướicầnphảithựctậpnhìnsâumỗingàyđểkiểmchứnglạixemtìnhtrạngliênhệcủahọcóantoànkhông,cóđangbịsứtmẻhaykhông.Takhôngcầnphảingồiyênmộtmìnhmớithựctậpđượcđiềunày.Tacóthểngồivớingườithươngcủatavàcảhaingườicùngthựctậpnhìnsâu.Nếunhữngnộikếtđãtrởthànhquálớnthìtaphảihọccáchđểtháogỡchúng.Nhiềungườikhôngthựctậpvìhọchưađượchọcphươngpháptháogỡnộikết.Tarấtsợtrởvềvớiquêhươngđíchthựccủata,đólànămuẩncủata,tứclàsắc,thọ,tưởng,hànhvàthức.Vềđóthìphảiđốidiệnvớinhữngkhốikhổđaulàmtacảmthấykhôngdễchịu.Vìvậytaluôntìmcáchtrốnchạykhổđau.Làmnhưvậytứclàtađanghànhxửkhôngcótráchnhiệmđốivớichínhmình.Cácnhàkinhdoanhcungcấpvốsốphươngtiệnđểtatrốnchạychínhtanhưchươngtrìnhtruyềnthanh,truyềnhình,sáchbáo,phimảnh,tròchơiđiệntử,mạnglướiđộchại,sảnphẩmtiêuthụ,cờbạcvàquánrượuv.v..

TiêuThụTrongChánhNiệmCómộtchàngthanhniêntỵnạnngườiViệtđịnhcưtạinướcMỹchiasẻvớitôirằnganhtacómangtheomộtcáitượngBụtnhỏvàanhđặttượngBụtấytrêntiviởphòngkhách.Anhkhônglậpbànthờđượcvìcănnhàquáchậthẹp.Tôicónóivớianhta:''CáitivikhôngphảilànơitrangnghiêmđểthờBụt.Haicáikhôngthểđiđôivớinhau.Cáitivicócôngnănglàmchoconngườitrốnchạyvớichínhmình,còntượngBụtthìgiúpconngườitrởvềvớitựthân.''Bụtgọichúngtatrởvềvớichínhmìnhđểchămsóclấytìnhtrạngbêntrongcủamình.Vùngýthứccủatađượcvínhưcáiphòngkháchvàvùngtàngthứcđượcvínhưphòngkhonơicấtchứacácđồđạc,nhấtlànhữngthứtakhôngưathích.Tuytakhôngthíchđốidiệnvớinhữngkhốinộikếttrongta,nhưngchúngluôntìmcáchđểtrồilên,biểuhiệnlêntrênphòngkhách(vùngýthức)củata.Chúngkhôngcầncósựmờimọc,chúngtựđộngđẩycửađivào,ngồichễmchệhoặctựýtunghoànhtạiphòngkháchcủata.Khiphòngkhách(vùngýthức)củatahơibừabải,khôngđượcgọngàng,ngănnắpthìtacảmthấychậthẹp,khóchịu,đaukhổvàkhuynhhướngcủatalàtrốnchạychúnghoặcđànápchúng,khôngmuốndọndẹplạichosạchsẽ,ngănnắp,tacókhuynhhướngphànnàn,tráchphạt...Takhôngmuốnchonhữngnộikếtnàytrồilên;takhôngmuốnđốidiệnvớichúng.Tabỏmặcchúnghoặctìmcáchđểkhỏalấpđờisốngcủatabằngnếpsốngtiêukhiểncácthúvuitrầntụcnhưđọcsách,đọcbáo,xemphimảnh,chuyệntròv.v..Talàmđủmọithứđểgiữchophòngkháchcủatatrởnênchậthẹp,bậnrộnhơnđểnhữngtâmhànhkhóchịukhôngcócơhộitrồilênhoặcđểkhỏiphảiđốiđầuvớichúng.Phầnđôngchúngtađềuhànhxửnhưvậy.Nếutiếptụchànhxửtheocáchấy,tasẽgặpnhiềuđiềubấtlợi,sẽkhôngcócơhộiđểchuyểnhóavàvẫnluônlànạnnhâncủakhổđau.

Điềubấtlợithứnhấtlàcácvị''khách''màtachophépvàophòngkháchthườnggâynhiềuthiệthạicholãnhthổcủata.Tatiêuthụđộctốmỗingày.Nếutađưavàotâmthứctanhữngđộctốkhoảngmộtgiờđồnghồquasựgiảitrínhưrượuchè,cờbạchoặcxemphimảnh,vàocáctrangnhàđộchạiv.v..,thìnhữngtâmhànhnộikếttrongchiềusâutâmthức(tàngthức)tabịtướitẩm.MộtgiờxemTV,phimảnhcóthểnuôidưỡnghạtgiốngsợhãi,thèmkhát,tuyệtvọngvàhậnthùtrongtâmthứcta.Tatựlàmônhiễm,đầuđộcchínhtaquacáchsốngnhưthếmỗingày.Khôngnhữngtalàmônhiễmchínhta,màcònlàmchoconemtabịônhiễm.Tachophépconemtamặctìnhxemtivi,phimảnhhànggiờtrongngàyvàchúngbịđầuđộcbởinhữngđộctốcủaphimảnhhoặcnhữngtròchơiđiệntử...Taphóthácconcáicủatachotivi,phimảnhvàtròchơiđiệntửchămsóc.Chúngtacầnthựctậptiêu

thụchươngtrìnhtruyềnhình,phimảnh...trongchánhniệm.Cácbộphimtrinhthámluônluôncóxảyranhữngcảnhgiếtchóc,ámsát;trongmộttậpphimtrinhthámluônluônxảyraítnhấtlàmộtvụánmạng.Nếukhôngnhưvậythìkhôngphảilàphimtrinhthám.Mỗikhixemmộttậpphimtrinhthám,quývịchứngkiếnítnhấtlàmộtnhânvậtbịgiếtvàtâmthứccủaquývịluônsốngtrongsựhồihộp,sợhãi.Nhữngnhânvậtđốilậpdùngsúngốnghoặcdao,kiếm,cung,nỏ...đểthủtiêunhữngnhânvậthọkhôngưathích.Nhữngcảnhtượngđóthấmnhuầnvàochiềusâutâmthứccủata.Saunàykhivachạmvớiđờisốngthựcvànếucóđiềugìkhôngưathíchlàmtagiậngiữ,thìtalậptứcmuốnloạitrừchúnggiốngynhưnhữngcảnhtượngtrongphim.Quaphimảnh,tađểchoconemtabịthâmnhậpvàsuytưtheonhữngkhuynhhướngbạođộng,hậnthù,thèmkhát,tuyệtvọngvàtriệttiêunhữnggìmàchúngkhôngưathích.TôikhônghiểutạisaocáccơquanlậpphápcủaMỹkhôngđưaranhữngđạoluậtđểngănchặnnhữngsảnphẩmgiảitrícótínhcáchpháhoạithântâmnhưthế.Xãhộichúngtahiệnđangcócănbệnhdịchbắndiếtnhaucủalớptrẻởtuổithànhniên,thếmàcácnhàlậpphápvẫnchưacónhữngđạoluậtngăncấmsựsửdụngsúngống.Nhândanhtựdovàtựvệ,tachophépdânchúngmuabánsúngốngmộtcáchvôtộivạ.Tạisaotớibâygiờtavẫnchưachịuthứctỉnh?Chánhniệmlàkhảnăngbiếtđượcnhữnggìđangxảyratrongtavàchungquanhta.Nhữngnhàtruyềngiáo,cácbộgiáodục,nhàbáo,phóngviên,nhữngnhàlàmphimv.v..phảicóbổnphậngâynênsựýthứccộngđồngvàgiácngộnơitâmthứccủamọingườitrongxãhội.Làmộtcôngnhâncủađấtnước,quývịcóbổnphậnđềđạtcáithấycủamìnhvềthựctrạngcủaxãhộilêncácdânbiểuvàthượngnghịsĩcủađịaphươngmìnhđểýthứcđượcsựthậtấyvàđưaranhữngđạoluậtbảovệvàchuyểnhóatìnhtrạng.Chúngtakhôngthểđểchotìnhtrạngnhưthếkéodàimãi.

Trẻemởđộtuổimườihaihoặcmườibathờinayđãbắtđầulâmvàotìnhtrạngthèmkhátthoảmãntìnhdục.Cáccháumộtphầnvìsựtòmò,mộtphầnvìmuốnthỏamãnnhuyếutìnhdụcnênđãtìmtớivớinhauvàănnằmvớinhaukhôngcầncósựcamkếttìnhyêulâudài.Cáccháuchưathậtsựbiếtthếnàolàtìnhyêuđíchthực.Sựthèmkháttìnhdụccủathểxácmàcáccháuđanglâmvàolàthứtìnhyêurỗngtuếch(emptysex).Nếunhữngngườitrẻtrởnênquenthuộcvớithứtìnhyêurỗngtuếchđó,chúngsẽmấthếtsựhồnnhiên,trongsáng,đánhmấttươnglaivàcốnhiênlàđánhgiátrịcaođẹpcủaphẩmchấtđạođứcconngười.Chúngkhôngcònthấythếnàolàýnghĩacủatìnhyêucaothượng.Chấtliệubạođộngcómặtkhắpnơi,trongcácngườitrẻvàtrongnhữngcặptìnhnhân.Chúngtaphảihànhđộng.Chúngtaphảithứctỉnhchínhmìnhvàmọingườiquanhmìnhvềsựthậtấy.Taphảikêugọimọingườisuytưvàđivềhướngcủasựtựbảohộđốivớichínhbảnthânvàvới

dântộcmình.Takhôngnênhànhxửtheotinhthầncánhânmàphảithựctậpnhưmộttăngthân,mộtcộngđồng,mộtdântộc.Thànhphốcóthểthựctậpnhưmộttăngthâncủathànhphố,quốcgiacóthểthựctậpnhưmộttăngthâncủaquốcgia.Điềunàychúngtacóthểlàmđược.

Sựbấtlợithứhaikhiđểchotâmthứctabịxâmchiếmvớinhữngnănglượngtiêucựclàtatạorasựbếtắcchotinhthầncủata.Tinhthầncủataphảilưuthôngtốtgiốngnhưnhữngtĩnhmạchcủacơthể.Nếusựlưuchuyểncủatĩnhmạchtrongcơthểtabịbếtắc,suyyếu,nghèonàn,thìtriệuchứngcủabệnhtậtsẽphátsinh.Nếutathườngxuyênxoabópcơthể,thìcácmạchmáutrongcơthểtasẽlưuchuyểnthôngsuốt.Phầnđaunhứcnhấttrongcơthểcầnphảiđượcchămsóc,xoabóplâuhơn,bởivìchỗấytíchtụnhiềuđộctốhơn.Cũngvậy,nhữngniềmđaunỗikhổthuộcvềtâmcầnđược‘xoabóp’đểchotâmthứctađượclưuthôngtốt.Tìmsựgiảitríđểquênđinỗikhổniềmđaulàtalàmđiềungượclạivàngănchặnsựlưuthôngcủadònglưuchuyểncủatâmthức.Takhôngmuốnchonhữngkhốikhổđautrongchiềusâutâmthứcbiểuhiệntrênmặtphẳngýthức.Khitâmtabịbếtắcvàkhônglưuthôngtốtthìtriệuchứngcủabịnhtâmthầnsẽphátsinh.Taphảilàmđiềugìđóđểphụchồilạisựlưuthôngtốttrongtâmthứcta.Taphảikhaithôngtâmthứcđểchonănglượngcủaniềmđau,sợhãi,bấtan,tuyệtvọngtrongtađượclưuthông.VìvậyđứcThếTônmớidạyrằngchúngtaphảithườngxuyênchếtácnănglượngchánhniệmtrongđờisốnghàngngàyđểcóđủkhảnăngômấpniềmđauvànỗikhổtrongtamỗikhichúngphátkhởi.

ChuyểnHóaNhữngHạtGiốngTiêuCựcKhinhữnghạtgiốnggiậnhờn,bựcbộihoặcbạođộngbiểuhiệnlêntrênvùngýthứcvàtrấnngựvùngýthứccủata,tứclàtasẵnsàngtiếpxúcvớichúng.Sởdĩtacóđủcanđảmlàmnhưvậylàvìtabiếtmờigọinhữnghạtgiốngchánhniệm,hiểubiết,giácngộvàniềmvuitrongtacómặtcùnglúc.Tamờinhữngnănglượnglànhnàylênđểgiúptachămsócniềmđau.Vìvậytaphảiliêntụcchếtácnănglượngchánhniệmtrongđờisốnghàngngàyđểcóđủsứcđốiphóvớinhữngnănglượngcótínhcáchtànphátrongtâmthứcta.Nếunănglượngchánhniệmtrongtachưađủmạnhđểômấpnănglượngtiêucực,tacóthểnhờmộtngườibạntutậpvữngchãihơnngồibêncạnhyểmtrợđểtacóđủsứcômấpniềmđaunỗikhổấy.Tacầmtayhoặcngồibêncạnhbạnmình,contraimình,congáimình,ngườibạnđờicủamình,cùngthởvớingườiđóđểchếtácnănglượngchánhniệm.Nếuthựctậpgiỏi,tacóthểgiúpngườithâncủatathựctậpômấpnỗiđauvàniềmtuyệtvọngcủahọ.Trongsuốtquátrìnhnhậndiệnvàômấp,nănglượngchánhniệmsẽthấmnhuầnvàonănglượngtiêucực,ômlấynănglượngtiêucựcnhưbàmẹômấpvànângniuđứaconthơcủamình.Đâylàphépthựctậphếtsứcmầunhiệm.Tachămsóckhổđaucủatavàgiúpngườithươngbiếtcáchchămsóckhổđaucủahọ.Phépthựctậpnàyphảiđượcthựctậpthườngxuyêntrongphạmvigiađình.Đóđíchthựclàthiền.Thiềnkhôngphảichỉthựctậptrongphạmvithiềnđường,chánhđiện.Bấtcứlúcnào,ởđâutacũngthựctậpthiền,nghĩalàlúcnàotacũngantrútrongchánhniệm.

Chánhniệmđượcvínhưánhsángmặttrời.Vàolúcsángsớm,hoauấtkimhương(tulip)vẫncònúplại.Khimặttrờilên,ánhsángmặttrờiđượclàmbằngnhữnghạtnhỏgọilàquangtử(photon)chiếuvàonụhoa,baotrùmlấynụhoavànhữngtiaquangtửthâmnhậpvàonụhoa.Nếuánhsángmặttrờiliêntụcchiếuvàonụhoathìnụhoasẽtừtừbungra.Cũngvậy,tahãyđểchonănglượngchánhniệmômlấycơngiậncủatavớitấtcảsựưuái,nhưngườimẹômlấyđứaconthơcủamìnhvàolòngkhinóbịốmđau.Tacóthểnóivớicơngiậntrongta:''Giậnơi,chàoem.Chịcómặtchoemđâynè.Chịsẽchămsócem.Đừnglo.''Đâylàcâuthầnchúthứnhất.Khitatiếptụcômấpcơngiận,cơncảmxúccủatabằngnănglượngchánhniệmvàtìnhthươngyêu,thìnănglượngchánhniệmbắtđầuthâmnhậpvàokhốiphiềnnãocủata.Nhưngườimẹkhinghetiếngconmìnhkêukhócthìngườimẹlậptứcngưnghếtmọiviệc,đitớiẵmđứaconvàolòngvànângniuđứaconvớitấtcảsựyêuthươngcủamình;ngườimẹchưacầntìmhiểulýdotạisaoconmìnhkhóc.Ngườimẹsẽnói,‘‘Conơi!Mẹđâycon.Tộinghiệpcontôi.Thôinínđicon.Ầuơ.’’Đượcmẹẵmtrongtay,đứabéliềncảmnhậntìnhthương

yêudịuhiềncủamẹvàtựnhiênnócảmthấydễchịuvàthôikhóc.

Khitachếtácranănglượngchánhniệmvàômlấycơngiậncủata,mặcdầucơngiậnvẫncònđó,nhưngtađãcảmthấydễchịuphầnnàorồi.Nguồnnănglượngthứhaitứclàchánhniệmđãbắtđầuđitớivàbaotrùmlấynguồnnănglượngthứnhất-làcơngiận.Nếungườimẹtiếptụcốmấpđứaconthơcủamìnhlâuhơn,bàsẽkhámpháranguyêndotạisaoconmìnhkhóc.Bàmẹrấtkhéovàamtườngvềsựviệcnày.Bằngkinhnghiệm,bàmẹcóthểgiảiquyếttìnhtrạngmộtcáchmauchóngvàdễdàng.Nếuđứabéđóibụng,bàmẹchonóuốngsữa;nếuđứabébịsốt,bàmẹchouốngthuốcaspirinphađường;nếucáitảcủanóchặtquá,bàmẹsẽnớilỏngra.Anlạcvàhạnhphúclànhữngkếtquảđượcphátsinhtừsựhiểubiết,tìnhthươngyêuvàsựkhéochămsóccủata.

Trongkhiômấpkhốikhổđauthìtađãbắtđầucảmthấyvơinhẹrồi.Vàvớisựthựctậpnhìnsâu,tađạttớicáithấyvềbảnchấtcủacơngiậnvàphiềnnãocủata.Cáithấyấycócôngnăngcởitróivàgiúptathoátkhỏigôngcùmcủakhổđau.Đôikhisựchuyểnhóachưađạttớimứcmộttrămphầntrăm,nhưngcũngđãthànhcôngtớimứcnàođó.Saumộtthờigianômấpđứabékhổđautrongtathìtâmtađượcnhẹnhõmphầnnàovànỗikhổniềmđauấysẽluilạihậutrườngvàẩntàngdướihìnhthứccủahạtgiốngtrongchiềusâutâmthức.Khiđiềukiệnthuậnlợithìnósẽbiểuhiệntrởlại.Vàmỗikhinóbiểuhiệntrởlại,tacũngthựctậpgiốngnhưlầntrước.Mỗilầntatiếpxửvớiniềmđaunỗikhổcủatanhưthế,thìchúngsẽyếuvànhỏdần,nhỏdầnvàsẽtrởvềvớicăncứđịacủachúng.Thựctậpnhưthếlâungày,chúngsẽđượcchuyểnhóahoàntoànthànhchấtliệucủahiểubiết,thươngyêuvàtựdo.Tuynhiênmuốnlàmđượcđiềunày,taphảichếtácnănglượngchánhniệmthậthùnghậu.Từđóniềmtinnơisựthựctậpcủatacàngngàycàngvữngbền,vìbiếtrằngtacókhảnăngômấpvàchămsócniềmđaunỗikhổcủatamỗikhichúngphátkhởi.

NămĐiềuTâmNiệmChúngtacórấtnhiềucáchđểđốidiệnvớisựsợhãitrongta.Nămđiềutâmniệmlànhữngđiềugiúptathựctậpnhậndiện,nhìnsâuvàchuyểnhóatâmhànhsợhãivàđạttớitrạngtháivôúy.

Điềutâmniệmthứnhất:''Tôithếnàocũngphảigià.Tôikhôngthểnàotránhthoátđượcsựgiànua.''Tathởchothậtchánhniệmvàthầmniệm:''Thởvào,tôibiếttôithếnàocũngphảigià.Thởra,tôibiếttôikhôngthểnàotránhthoátđượcsựgiànua.''Tarấtsợgià.Tanóirằng:''Giàhả!Giàlàđểgiànhchongườikhác.Còntôi,tôikhôngthểgiàđược,tôicòntrẻvàsẽtrẻmãi.Tôikhôngmuốnnghĩvềnó.''Ấyvậymàsựsợhãivẫnluônluônrìnhrậptrongta,trấnngựta,làmchotaănngủkhôngyên.Vàtagiànhnhiềuthìgiờ,tiềncủađểlàmđẹp,đểbôison,đánhphấn,chảichuốt...làmđủcáchđểphủlấpcáigiàcủata.

Điềutâmniệmthứhai:''Thởvào,tôithếnàocũngphảichết.Thởra,tôibiếttôikhôngthểnàotránhthoátđượccáichết.''

Điềutâmniệmthứba:''Thởvào,tôithếnàocũngbệnh.Thởra,tôikhôngthểnàotránhthoátđượccáibệnh.''

Điềutâmniệmthứtư:''Thởvào,tôibiếtnhữnggìtôitrânquýhômnaytrongđócónhữngngườitôithương,mộtngàykiatôisẽphảixalìa.Thởra,tôibiếttôikhôngthểmangbấtcứcáigìtheomìnhkhirađi.Tôiđãđếnbằnghaibàntaykhôngvàtôisẽrađibằnghaybàntaytrắng.''

Điềutâmniệmthứnăm:''Thởvào,tôibiếttôilàngườithừakếtấtcảnhữnghànhđộngmàtôiđãtạoratrongnhữngkiếpquákhứvàhiệntại.Thởra,khilìabỏthânnày,tôichỉmangtheovớitôikếtquảcủanhữnghànhđộngmàtôiđãtạora.''

NghiệpnghĩalàHànhđộng,tiếngPhạnlàKarma.Tađãgieonhânnàothìgặtquảnấy.Đógọilànghiệpnhândẫnđếnnghiệpquả.Khirađi,cáiduynhấttasẽmangtheolàhoatráicủatấtcảnhữnghànhđộngmàtađãtạotáctrongđờisốnghànhngày.

Già,bệnh,chết,xalìangườithươngvànhữngđiềutađangtrânquýhômnaylànămđiềuluônâmthầmchiphốitavàkhichếttakhôngthểmangtheobấtcứcáigìngoạitrừhoatráicủatấtcảnhữnghànhđộng(nghiệplực)của

chínhmình.Đólànhữngsựthậthiểnnhiênvàkhóđốidiện.Trênbìnhdiệnlýtrí,tacóthểhiểurấtrạchròivềnhữngsựthậtấy,nhưngtrênbìnhdiệncảmxúc,taluôncókhuynhhướngtrốnchạy,khôngmuốnnhớnghĩvềchúng.Hạtgiốngsợhãiluônnằmđótrongchiềusâutâmthứcta,gọilà'cănbảnthức'hay'tàngthức'hoặc'nhấtthiếtchủngthức'.Bụtdạychúngtaphảithườngxuyênnhớnghĩtớinhữngsựthậtấyvàchophépnhữnghạtgiốngsợhãiấybiểuhiện.Bụtdạycácthầyvàcácsưcômỗibuổisángthứcdậy,hãythởvào,thởravànhớnghĩtớinămđiềutâmniệm,thựctậpđốidiệnvớisựsợhãitrongta.Chodùsựsợhãikhôngtrồilên,nhưngtacũngmờichúnglênđểnhậndiện,làmquenvàquánchiếuvàobảnchấtcủachúngđểchuyểnhóa.Tathầmniệm:''Tôithếnàocũngphảichết.Tôikhôngthểnàotránhthoátđượccáichết.Sợhãiơi!chàoem.Tôibiếtemcóđó.''Saukhihạtgiốngsợhãiđượcmờilêntrênvùngýthức,đượcnhậndiện,chămsócrồiđểchonótrởvềnơiycứcủanó.Đâylàsựthựctậplưuthôngrấttốtchotâmthức.Trongthờigianđó,niềmsợhãicủatađượctắmtrongdòngsôngchánhniệm.Tatạodựnghồbơicủachánhniệmđểchonhữngtâmhànhnộikếttrongtađượcbơilộithỏathích.Taômấpnhữngtâmhànhphiềnnãovàibaphút;mỗilầnmờigọichúnglênvàômấpnhưthế,chúngsẽyếudầnvàsauđóchúngsẻtrởvềngủyêndướichiềusâucủatàngthứchoặcsẽđượcchuyểnhóahoàntoànngayởtàngthức.Đógọilàchuyểny(transformationatthebase).

Nếumỗingàytathựctậpnhưvậythìsựsợhãitrongtasẽsuygiảmtừtừ.ĐâylàphươngpháptrịliệucủaBụt-trịliệutậngốc,chuyểnhóatậngốc.Phépthựctậpnàykhôngphảichỉđểđốitrịvớisựsợhãitrongta,mànócóthểđốitrịvớitấtcảcácloạiphiềnnãocănbảnkhácđangnằmtrongchiềusâutâmthức.KhiTâmthứctavậnhànhtheochiềuhướngtốt,cósựlưuthông,thìnhữngtriệuchứngtâmthầnsẽtanbiếnrấtmauchónghoặckhôngcócơhộiđểpháttriển.

Tôixinnóithêmvềtâmhànhgiận.Mộtsốcácnhàtâmlýtrịliệuhướngdẫncácbệnhnhâncủahọnhưthếnày:''Quývịphảitiếpxúcvớicơngiậncủamình,nhậndiệnsựcómặtcủanó,rồixuađuổinórakhỏilãnhthổcủathântâmmình.''Cácđươngsựđótrongkhigiận,họcóthểđóngcửaphònglạivàthựctậptrútbỏcơngiậnbằngcáchgiộngvàocáigốihayvàobứctườngv.v...đểchohảgiận.ĐólàphươngpháptrútbỏcơngiậntheophươngcáchtrịliệucủangànhtâmlýtrịliệuTâyphương.Cáchđốitrịđó,tôinghĩmộtmặtcóphầngiúpích.Giúpíchlàvìcácnhàtâmlýtrịliệukhuyếnkhíchcácbệnhnhâncủahọtiếpxúcvàthựctậpnhậndiệncơngiận;nhưngnguyhiểmvìnócótínhcáchdồnnéncơngiận,tậpdợtcơngiận.TheophươngphápcủaBụt,cácbệnhnhânkhôngnêndồnnén,ứcchếcơngiận.Điềuquantrọnglà

thựctậptiếpxúcvànhậndiệncơngiậncủatavớinănglượngchánhniệm.Tôithấyphươngpháp'trútbỏcơngiận'củangànhtâmlýtrịliệuTâyphươngcóđiềugìđókhôngổn.Mộtsốnhàtâmlýtrịliệukhuyênbệnhnhâncủahọtrútbỏcơngiậnbằngcáchbiểulộnóra.Theotôi,biểulộcơngiậnkhôngphảilàgiảiphápantoàn.Mộtsốnhàtâmlýtrịliệukhuyênbệnhnhâncủahọmỗikhicósựbựctứcthìnênđivàophòngcủamình,khóacửalạivàđánhvàocáigốingủchohảgiận.Họbảovớibệnhnhânrằng:''Hãylấymộtcáigốithậtlớn,chắcvàdùnghếttoànlựccủamìnhđểgiộngvàonó.''Đógọilàphươngpháptrútbỏcơngiận.Cốnhiênquývịsẽcảmthấyhảgiậnmộtchútsaunữagiờđánhvàocáigối,vìsaukhilàmnhưvậythìquývịhếtnănglượng,kiệtsức.Rồivìmệtquá,quývịnằmđócoronhưcontômvàngủquên.Vàigiờsauthứcdậythấyđóibụng,quývịđikiếmthứcăn,ănxongrồicảmthấybìnhthườngtrởlại.Nếucómộtngườinàođóbấtchợttướiđúngvàocáihạtgiốnggiậncủaquývị,quývịsẽgiậngiữgiốnghệtnhưtrướchoặccóthểgiậnhơntrướcgấpmấylần.Kỳthựctrongkhithựctậpphươngpháptrútbỏcơngiậnbằngcáchđánhvàocáigốingủ,quývịđangtậpdợt,tướitẩmcơngiậnvàlàmchohạtgiốnggiậntrongtâmthứccủaquývịlớnmạnhthêm.Phươngcáchnàytheotôikhôngantoàn,khônglànhmạnhlắm.

Tôithấyphươngpháptrútbỏcơngiậnnhưthếkhônggiúpíchnhiềuđểchuyểnhóatậngốccơngiận.Mộtsốcácnhàtâmlýtrịliệu,saukhikhuyênbệnhnhâncủahọthựctậptheophươngphápđó,đãnóivớitôirằnghọnhậnthấyphươngphápnàythậtnguyhiểm.Trútbỏcơngiậnbằngcáchđánhvàocáigốicóthểtrởthànhthóiquencủabệnhnhân.Nếutrongkhigiậngiữmàgặpmộtngườitrênđườngphốthìhọcóthểtrútcơngiậnvàongườikiamộtcáchvôcớ;vànhưvậythìrấtnguyhiểm.Họcóthểbịbắtvàokhámchỉvìthóiquentrútbỏcơngiậncủahọ.Trongtrườnghợpnày,đốitượngcủasựtrútbỏcơngiậnkhôngphảilàcáigốinhưhọthườnglàmởtạiphòngngủ,màchínhlàmộtngườilạtrênđườngphố.Tôithấyphươngpháptrútbỏcơngiậnbằngcáchđánhvàochiếcgốingủhoặcbằngphươngtiệnbạođộngkháckhôngthậtsựlàphươngpháptiếpxúcvớicơngiận.Quývịchỉdùngnănglượnggiậnđểtiếpxúcvớigiậnmàthôi.Vậythìquývịphảisửdụngloạinănglượngnàođểtiếpxúcvớicơngiậnmỗikhinóphátkhởi?Theotôi,đólànănglượngchánhniệm.Nếukhôngcóchánhniệm,làmsaoquývịcóthểtiếpxúcvớicơngiậncủaquývị?Quývịchỉđểchocơngiậnlấnápvàkhốngchếmàthôi;đókhôngphảilàsựthựctậpnhậndiệnvàtiếpxúcđíchthực.Đừngnóichitớicơngiận,cảcáigốiquývịcũngkhôngtiếpxúcđược.Bởivìnếuquývịthậtsựtiếpxúcvớicáigối,thìbiếtrằngnóchỉlàmộtcáigốivàquývịsẽkhôngdạiđếnnỗiphảiđánhvàocáigốimộtcáchmạnhbạonhưvậy.Vìvậyphươngphápantoànvàhữuhiệunhấtlàchúngtathựctập

trởvềvớihơithởchánhniệmđểômấp,nhậndiệnsựcómặtcủacơngiậntrongmìnhvàgọiđúngtêncủanó,rồisauđónhìnsâuvàobảnchấtcủanóđểhiểu.

Bụtdạyrằngtrongkhigiận,mìnhkhôngnênnóihoặclàmbấtcứđiềugì,vìnếunóihoặclàmđiềugìtronglúcđósẽrấtnguyhiểm.Khigiận,talậptứctrởvềvớihơithởchánhniệmđểchămsóccơngiậntrongta.Khigiận,tathườngcókhuynhhướngđểýtớinhữngđiềumàngườikiađãnóihoặcđãlàm,takhôngchúýgìtớicảmxúccủatacả.Càngchúýtớingườikiatacànggiận.Vìvậytốtnhấtlàđừngchúýtớinhữnggìngườikiađãnóihoặcđãlàm,mànêntrởvềchămsóclấycơngiậncủata.Khicănnhàcủatađangbốccháy,điềutrướctiêntacầnlàmlàtìmcáchdậptắtngọnlửa,chứkhôngphảichạytheongườitanghilàđãchâmlửađốtnhà.

Mỗikhigiận,quývịnênthựctậpđitrongchánhniệm,thởtrongchánhniệmđểchămsóc,ômấpvàlàmlắngdịucơngiận.Trongkhilàmnhưvậy,quývịsẽcócơhộinhìnsâuvàkhámpháranhữngnguyêndocủacơngiận.Thựctậpnhưthếmộtlúcthìtuệgiácsẽphátsinh.Trướchếtquývịsẽthấyrằngnguyêndochínhcủakhổđauthựcrakhôngphảidongườikia,màdomình,vìhạtgiốnggiậntrongmìnhcònquálớn.Chỉcầncóngườibấmđúngnútlànónỗitambànhlụctặcnhưvũbãovàgâykhổđauchomìnhvàmọingườichungquanh.Cũngnghenhưvậy,thấynhưvậy,vàbịxúcphạmnhưvậy,nhưngđốivớingườikhácthìkhôngcangì,họkhôngtỏvẽgiậndữnhưmình,vìhạtgiốnggiậntronghọquánhỏbé.Trướchếttuệgiácsẽchoquývịthấyrằngcólẽvìtâmhànhgiậntrongmìnhlớnquávàđólànguyêndochínhcủasựgiậndữcủamình.Ngườikiachỉlànguyênnhânphụ.

Trongkhitiếptụcđithiền,làmlắngdịuthântâm,quývịcóthểlàmphátsinhthêmcáithấyrằng:''A!bâygiờtacảmthấykhỏequá.''Quývịbiếtcáchômấpvàlàmvơinhẹsựbựctức,giậndữtrongquývị.Nhưngngườikiacóthểvẫncònsốngtrongđịangục.Ngườikiachưabiếtcáchthựctậpchămsóccơngiậnnhưquývị.Khikhổ,họluônluôntrútnỗikhổniềmđaucủahọravànhữngngườichungquanhhọđềulãnhđủ.Nếungườithươngcủaquývịđanggặpkhókhăn,đangđaukhổcùngcực,thìquývịphảilậptứctìmcáchgiúpđỡhọ.Nếuquývịkhônggiúphọ,thìaisẽgiúp?

Bâygiờcơngiậncủaquývịđãđượcchuyểnhóathànhtìnhthương.Bằngphươngphápthởtrongchánhniệm,đitrongchánhniệmvàphươngphápômấpnhữngphiềnnãobằngnănglượngchánhniệm,quývịđãchuyểnrácthànhhoa.Tulàquátrìnhcủasựtậpluyện.Trướchết,tathựctậpchungvớinhữngngườiđãcónhiềukinhnghiệmtrongsựthựctập,sauđótacóthể

thựctậpmộtmình.Talàmgươngchomọingườitronggiađình.Tagâycảmhứngchonhữngngườithươngcủata.Khimọingườithấycáchtađốitrịvớicơngiậnnhưthế,họsẽrấtkínhphụcvàmuốnhọchỏinơitađểcóthểthựctậpmỗikhihọbịcơngiậnchiphối.

Chương08:ChuyểnHóaTậnGốcKínhthưađạichúng,hômnaylàngàymònghaithángSáu,năm1998.

Chúngtathựctậpnhưthếnàođểmỗihơithởcóthểđemlạianlạcvàhạnhphúc.Nếutrongđờisốnghàngngàyquývịcảmthấybốirối,khôngbiếtphảilàmgìthìnêntrởvềvàantrútrongtừnghơithởvào,thởra.Tôinghĩrằngquývịđãnắmvữngphươngphápthởtrongbàithựctậpthở:''Vào/ra.Sâu/chậm.Khỏe/nhẹ.Lặng/cười.Hiệntại/Tuyệtvời.''Đâylàbàikệgiúpchúngtathựctậphơithởchánhniệmrấthay,rấtdễchịu.Quývịcóthểtậpthởchánhniệmtrongkhiláixe,ngồitrênxebuýthoặcxelửahoặctrongkhirửachén.Trongkhirửachénquývịcóthểthựctậpmỉmcười.''Thởvào,tôibiếttôiđangthởvào.Thởra,tôibiếttôiđangthởra-Vào/ra.''Tatậnhưởngtừnghơithởvàovàhơithởra.Nếuquývịlàmđúngtheosựhướngdẫncủabàithựctậpnày,thìđờisốngcủaquývịsẽtrởnênmộtphéplạ.Khithở,quývịthựctậptrởthànhmộtvớihơithở.Trongkhithởvào,thởra,quývịantrútrongtừnghơithở,cómặtđíchthựcngaybâygiờvàởđâyvàýthứcrằngmìnhđangcònsốnglàmộtphéplạ.Quývịcóthểthựchiệnphéplạbấtcứlúcnào.Khiquývịthởcóchánhniệmvàantrútrongđịnh,thìsựsốngcómặtchoquývị.Nghĩalàtrongkhithởquývịchỉcómặttrọnvẹnchohơithởthôi,khôngsuytưvềchuyệnnàychuyệnnọ,vềquákhứ,tươnglaivàtrởthànhmộtvớihơithở.Sauvàiphútcủasựthựctậpnhưthế,tôicamđoanphẩmchấthơithởcủaquývịsẽtiếnbộrấtnhanh.

Bâygiờchúngtahãythửthựctậpcâuthứhai:''Sâu/chậm.''Nghĩalà,''Thởvào,tôibiếthơithởvàođãsâu.Thởra,tôibiếthơithởrađãchậm.''Sauvàiphútthựctậpcâuthứnhất,hơithởvàocủatatựnhiêntrởnênsâulắnghơn,chứkhôngphảidotacốlàmchonósâu.Hơithởracũngvậy,nótựnhiêntrởnênchậmlại.Chánhniệmchạmtớiđâuthìphẩmchấtcủasựsốngnơiấyđượcnângcao.Chánhniệmlàmchohơithởcủatahòađiệuvàlắngdịutrởlạivàkhihơithởđượchòađiệuvàlắngdịuthìtacảmthấyrấtdễchịu,khỏekhoắn.Sauđótađisangcâuthựctậpthứbacủabàikệ''Khỏe/nhẹ'':

Thởvào,tôilàmchotoànthânantịnh./Vào,antịnhthânThởra,tôilàmchotoànthânantịnh./Ra,antịnhthân.

Ýthứcsựcómặtcủacảmthọ,tôithởvào.Ýthứcvềsựcómặtcủacảmthọ,tôithởra.

Thởvào,tôilàmchonhữngcảmthọtrongtôiantịnh./Vào,antịnhcảm

thọThởra,tôilàmchonhữngcảmthọtrongtôiantịnh./Ra,antịnhcảmthọ.

Bàitậpnàyrấthiệunghiệmvàdễchịu.Antịnhnghĩalà:''Thởvào,tôicảmthấysựantịnhtrongthânvàtâm.''Tathựcnghiệmsựhoạtđộngcủathânvàcủanhữngcảmthọ.Hơithởvàovàthởratrướchếtlàlàmchonhữnghoạtđộngcủathânantịnhtrởlại,sauđólàmchonhữngcảmthọantịnh.''Nhẹ''nghĩalà,''Thởra,tôicảmthấythântâmtôinhẹnhàng,khôngbịnănglượngbồnchồn,lolắng,sợhãichiphối...tôilàmmọicáitrongsựthanhthản.''Tađi,đứng,nằm,ngồi,ăncơm,làmviệcv.v..trongchánhniệm,trongsựthongthả,khôngvộivànghấptấpvàcảmthấyhạnhphúctrongmỗigiâyphútcủađờisốnghàngngày.Thântâmđượcnhẹnhàng.Takhôngcònlànạnnhân,làgánhnặngcủasựâulovàphiềnmuộnnữa;tahoàntoàntựdo.Tahoàntoàncóchủquyềnvàkhôngcònlànạnnhâncủasựtiếcnuốivềquákhứ,lolắng,sợhãivàmơtưởngvềtươnglai.Talàngườicótựdothậtsự.

Câuthứbacủabàikệlà:''Mỉmcười/buôngbỏ''''Thởvào,buôngbỏ.Thởra,mỉmcười.''Tabuôngbỏnhữngdựán,lotoanvànuốitiếccủata.Bởivìgiâyphúthiệntạithậttuyệtvời,thậtmầunhiệmvàtacókhảnăngtiếpxúcđượcvớinhữngmầunhiệmcủasựsốngtronggiâyphúthiệntại,tamỉmcườitrongkhithởvào.Nụcườilàmthưgiảnsựcăngthẳngtrênkhuônmặtvàcơthểta.Nụcườicủatalànụcườicủasựchiếnthắng,củatìnhthươngđốivớithânvàthọcủata.Khithởra,tabuôngbỏhoàntoànvàtrởthànhngườitựdo.Anlạc,vữngchãivàthảnhthơilàbađặctínhquýgiánhấtcủangườitu.Takhôngthểđánhđổichúngvớibấtcứthứgìtrênđờinày.Bađặctínhấylànhữngđặctínhcủaniếtbàn.Buôngbỏnghĩalàtalàmchủđượcta;talàconngườihoàntoàntựdo.Tacókhảnăngbuôngbỏnhữngsợigiâyràngbuộc-nhữngconbòlàmtabậnrộn,losợngàyđêm,nhấtlànhữngýniệmcủatavềhạnhphúc.Tathườngbịkẹtvàoýniệmvềhạnhphúc.Tanghĩrằnghạnhphúcchỉcóthểcóđượckhitathỏamãn,thủđắcđượcnhữngcáinàycáinọ.Takhôngthấyrằngýniệmvềhạnhphúccóthểchínhlàchướngngạilớnnhấtchosựthựctậpđạttớihạnhphúcchânthật.Nếutacókhảnăngbuôngbỏđượcýniệmvềhạnhphúccủata,thìhạnhphúcchânthậthiểnlộliềnlậptức.Cónhiềungườitrẻnghĩrằnghạnhphúcchỉcóthểcóđượckhihọđạtđượcbằngcấp,cócôngănviệclàm,hoặccướiđượcngườiđóv.v..Tađặtranhữngđiềukiện,mơướcchohạnhphúcvàbịrơivàocạmbẫycủanhữngmơướcấy.Theogiáolýhiệnpháplạctrú,hạnhphúcchỉcóthểcómặtkhitâmtahoàntoàntựdo,nghĩalàtabuôngbỏđượcnhữngýniệmcủatavềhạnhphúc.Tạisaotatựgiammìnhvàoýniệmcủahạnhphúc?Nếutiếptụcnghĩrằnghạnhphúclàphảiđạtchođượcnhữngcáinàycáinọ,phảithỏamãnđượcnămthứdụclạcnhưtiềntài,danhvọng,quyềnhành,sắcdục,

thứcăncaolươngmỹvị...,tứclàtađanggiớihạnkhảnăngsốnghạnhphúcthậtsựcủata.Chỉcầnbuôngbỏýniệmấyđilàhạnhphúcchânthựchiểnlộchotaliềnlậptức.

Toàndântrongmộtquốcgiacóthểđãnhiềunămsốngtrongảotưởng,trongýniệmvềhạnhphúc.Dânchúngcủanướcấycóthểtinrằngnếudựántốtđẹpnhưthếcủachínhphủkhôngđượctiếnhànhtheokếhoạchthìcáccôngnhânsẽkhôngcótươnglai.TheolờiBụtdạy,nếudânchúngcủaquốcgiaấykhôngthấyđượcrằngcáiýniệmmàhọđangđeođuổicóthểchínhlàchướngngạichohạnhphúc,thìhọsẽchuốclấybikịchcủakhổđau.Nếuhọcókhảnăngbuôngbỏđượcnhữngýniệmsailầmấythìhọsẽđạttớitựdo,hạnhphúc.''Thởvào,mỉmcười.Thởra,buôngbỏ.''Chỉcầnngồichothậtyên,antrúvữngchãitrongtừnghơithởvàovàhơithởralàtađãnếmđượchạnhphúcrồi.Takhôngcầnphảilàmgìthêmhoặcthànhđạtgìthêm,kểcảướcmuốnthànhPhật,thànhTổ,chứngđượcniếtbàn.Đógọilàgiáolývôtác,vônguyệntrongkinhBaCánhCửaGiảiThoát-TamGiảiThoátMôn-không,vôtướng,vôtác.Tathưởngthứctrọnvẹnnhữngnhiệmmầucủasựsống,củasựcómặtchânthậtvàgiảndịcủatatronggiâyphúthiệntại.''Tĩnhlặng-buôngbỏ/mỉmcười''lànhữngchấtliệucócôngnăngđemlạihạnhphúcchânthực.Hỷvàlạclàhaiyếutốcócôngnăngnuôidưỡngvàtrịliệunhữngvếtthươngcủathânvàtâmta.

HiệnTạiTuyệtVờiCâucuốicủabàikệlà:''Hiệntại/tuyệtvời.''''Thởvào,tôithiếtlậpthântâmvữngchãitronggiâyphúthiệntại.Thởra,tôibiếtgiâyphúthiệntạilàgiâyphútthậttuyệtvời.''Nếucóngườihỏiquývịrằng:''Anhđãbắtgặpđượcgiâyphúttuyệtvờinhấtcủađờianhchưa?''Lúcấycóthểquývịsẽcảmthấylúngtúngvàtrảlờirằng:''Giâyphúttuyệtvờinhấtcủađờitôihả!Hìnhnhưnóchưađếnbaogiờ.Nhưngtôitinchắclàthếnàonócũngsẽđến.Nếukhông,thìđờitôisẽvôvịlắm.''Quánchiếuthậtsâu,tasẽthấyrằngnếutiếptụcsốngtheolềthóinhưtađãtừngsốngcáchđâyhaimươinăm-tứclàluônsốngtrongsựquênlãng,lúcnàocũngmuốntrốnchạy,lúcnàocũngsốngtrongsựtiếcnuốivềquákhứ,mơtưởngtớitươnglaihoặcđắmchìmtrongnếpsốnghưởngthụdụclạc,thìgiâyphúthuyhoàngnhấtcủađờitasẽkhôngbaogiờđếnnhưtamongước.Theogiáolýhiệnpháplạctrú,chúngtađãđượchọcrằnggiâyphúthiệntạilàgiâyphútđángsốngnhất,taphảibiếngiâyphúthiệntạitrởthànhgiâyphútđẹpnhấtcủađờita,bởivìchỉcógiâyphútấycómặtđíchthựcđốivớitamàthôi.Nếubiếtcáchtrởvềvớigiâyphúthiệntại,cómặtđíchthựcvàtiếpxúcvớinhữngmầunhiệmcủasựsốngtronggiâyphútấy,thìgiâyphútấytrởnêngiâyphúttuyệtvờinhấtcủađờita.Tacókhảnăngsốngđượchạnhphúctronggiâyphúthiệntại.Quasựthựctậpđitrongchánhniệm,thởtrongchánhniệm,mỉmcườihoặctiếpxúcvớinhữngnhiệmmầucủasựsống,tacóthểtạodựngđượccõiTịnhĐộ,ThiênQuốcngaybâygiờvàởđây.TôithườngchiasẻvớicácthiềnsinhgốcKiTôGiáorằnghọkhôngcầnphảiđợiđếnkhichếtmớicóthểđivàoThiênQuốc,màhọcóthểđivàoThiênQuốcngaybâygiờvàởđâytrongkhihọđangcònsống,đangcòntỉnhtáo.Thởvàovàthởracóýthức,đưathântâmtrởvềmộtmối,cómặtđíchthựctronggiâyphúthiệntạilànhữngđiềukiệnthiếtyếuđểbướcvàocõiTịnhĐộhoặcThiênQuốc.Chỉcầnmộtbướcchâncóchánhniệm,tỉnhthứcthôilàtađãcóthểbướcngayđượcvàocõiTịnhĐộhoặcThiênQuốcrồi.''MỗibướcchânđivàoTịnhĐộ.Mỗicáinhìnthấyđượcphápthân.''ĐólàhaicâutrongbàitụngSámQuyNguyện.Điềunàykhôngcógìkhó;ngườinàocũngcóthểlàmđược.Nhưngtrongtaluôncónguồnnănglượngcủatậpkhíngăncảntatiếpxúcvớiniếtbàn,vớiTịnhĐộhayThiênQuốctrongtừngphútgiây.Nănglượngtậpkhítrongtaluônthúcđẩytađivềphíatrước,nóchủtrươngrằnghạnhphúcchỉcóthểtìmthấyởphíatươnglaimàthôi.Tatintheochỉthịđóvàbịnóđẩyvềphíatươnglai.Tarongruổisuốtcảcuộcđờiđểtìmkiếmgiâyphútcủachânhạnhphúcởphíatươnglai.TheolờiBụtdạy:Muốnđạtđượcchânhạnhphúc,trướchếttaphảithựctậpdừnglại-danhtừchuyênmôngọilàchỉ-shamatha.Thiềntrướchếtlàphảinắmvữngnghệthuậtdừnglạivàđừngđểchoconngựa

hoangcủatậpkhíníukéotavềhướngquákhứhoặcdẫndắttaphóngtớitươnglai.Thiềntậpđượctrìnhbàyquahaikhíacạnh:khíacạnhthứnhấtlàchỉ,tứclàsựthựctậpdừnglạivàkhíacạnhthứhailàquán,tứclàsựthựctậpnhìnsâu.Trongkhithởvào,taantrútronggiâyphúthiệntại,thântâmtrởvềmộtmốivàcómặtđíchthực.Thởra,taýthứcrằnghiệntạilàgiâyphútđẹpnhất,đángsốngnhất.Đólàýnghĩacủacâucuối,''Hiệntại/tuyệtvời.''

Khiđitừphòngngủtớiphòngăn,tathưởngthứctừngbướcchântrongchánhniệmtheobàikệnày.Takhôngcầnphảithựctậptấtcảcáccâukệcùngmộtlúc.Chỉcầnthựctậpmộthoặchaicâucủabàikệlàđãcóthểantrúđượctronggiâyphúthiệntại.Takếthợpbướcchânvớihơithở.Đinhưthếnàođểmỗibướcchâncóthểbướcđượcvàocõitịnh,mỗicáinhìncóthểthấyđượcphápthân-tứclàbảnchấtkhôngsinhkhôngdiệt,khôngđếnkhôngđicủata;đinhưthếnàođểmỗibướcchânphảnchiếuđượcchấtliệuanlạc,vữngchãivàthảnhthơi.Mỗibướcchâncóthểđưatavềtronggiâyphúthiệntại-bâygiờvàởđây.Mỗibướcchâncóthểlàmchosựsốngmầunhiệmhiểnbày.Tâmthứctacóđầyđủkhảnăngđểsốngđượcnhưvậy;hơnnữa,vớisựyểmtrợcủatăngthânthìsựthựctậpcủatasẽtrởnêndễdànghơn.ChúngtacóthểbiếncõiôuếthànhcõitịnhhayThiênQuốc.Tấtcảđềutùythuộcvàotâmcủata.TịnhĐộhayThiênQuốcđềulàsảnphẩmcủatâmthức,làsựbiểuhiệncủatâm.Hễtâmtatịnhthìnơitaởtrởnêntịnh.ĐógọilàDuyTâmTịnhĐộ.

Nếunănglượngtậpkhícủataquámạnhthìtacóthểthựctậpnhưthếnày:Takýhiệpướcvớimộtđoạnđườngnàođóhoặcvớicáicầuthangtrongnhàhoặctrongsởlàm,trườnghọc...vàtựcamkếtvớichínhmìnhlàmỗikhiđitrênđoạnđườngđóhoặcđilênđixuốngcáicầuthangđó,tasẽthựctậpđitrongchánhniệm,thởtrongchánhniệm,từngbướckhoanthai,khônghấptấp,vộivã.Nếulỡđánhmấtbướcchânvàhơithởcóýthứctrongkhiđitrênđoạnđườngđóthìtaphảitrởluinơiđiểmkhởihànhvàbắtđầutrởlại.Nếuthựctậpnhưvậyđộvàituầnthìtasẽthấycósựchuyểnđổilớntrongthântâm.TôicókýmộthiệpướcvớicáicầuthangtạiSơnCốc,cănnhàtôiđangở.Trongsuốthaimươinămqua,lúcnàotôicũngthựctậpđilênđixuốngcầuthangtrongchánhniệm,khôngđểchobướcchânnàobịrơivàothấtniệm.Tôitôntrọnghiệpướcmàmìnhđãkývớicáicầuthangấy.Nhờvậymàtôicóthểđitrongchánhniệmbấtcứnơinào;trongkhileolêncầuthangmáybaytôicũngđitừngbướcthảnhthơiynhưtôiđangleonúiLinhThứunơiđứcThếTônđãtừngngồithiền,đithiềnvàthuyếtpháp.Bướcchânnàocủatôicũngđemlạianlạcvàthảnhthơi.Nếutrongnhàcủaquývịcócáicầuthang,quývịnênkýhiệpướcsốngchunganlạcvớicáicầuthangấy.

Quývịhãycamkếtvớichínhmìnhlàmỗikhiđilênđixuốngcầuthangấy,quývịsẽđitrongchánhniệm,sẽtậpsốnganlạctrongtừngbước.Nếuquývịđilàmhoặcđihọcbằngphươngtiệnxebuýtthìnênkýhiệpướcsốngchunganlạcvớiđoạnđườngtừnhàratrạmxebuýtvàcamkếtlàquývịsẽđitừngbướctrongchánhniệmtrênđoạnđườngtừnhàdẫnratrạmchờxebuýt.Đoạnđườngđókhôngnhấtthiếtphảidàiquá-khoảngbốnmươihoặcnămmươimétlàđủ.Thiềnđilàmộtphápmônrấtmầunhiệmgiúptasốngđờisốnghàngngàycủatamộtcáchsâusắctrongtừngphútgiây.TạiLàngMai,chúngtôiyểmtrợnhautrongsựthựctập,nhờvậymàsựchuyểnhóavàtrịliệuxảyrarấtdễdàngvàmauchóng.Nếucảnhàcùngthamdựvàonếpsốngchánhniệmthìrấtlýtưởng.Điềuquantrọnglàđừngbịkẹtvàosựthựctậphìnhthức,phảikhéosửdụngngôntừhòaáitrongđờisốnghàngngàyđểkhíchlệcácthànhphầntronggiađìnhthamgiavàosựthựctập.Nênthựctậpnhưnàođểchínhbảnthântỏarađượcnănglượngtươivui,thoảimáivàtrởthànhtấmgươngsángchongườikhácnoitheo.Nếunụcườicủaquývịtỏachiếuđượcchấtliệutừbivàtươimát,quývịsẽthuyếtphụcđượcgiađìnhcủaquývịvàkhiếnhọcảmthấythíchthúthamgiavàosựthựctập.

ChuyểnHóaTậnGốcHômnaychúngtahọctiếpphépthởthứmườimộtvàthứmườihaicủakinhQuánNiệmHơiThở.Hơithởthứmườimột:''Tađangthởvàovàthunhiếptâmýtavàođịnh.Tađangthởravàthunhiếptâmýtavàođịnh.''Hơithởthứmườihai:''Tađangthởvàovàcởimởchotâmýtađượcgiảithoáttựdo.Tađangthởravàcởimởchotâmýtađượcgiảithoáttựdo.''Tâmýởđâyphảihiểulànhữngtâmhànhđượccấtchứatrongtàngthứcdướihìnhthứccủahạtgiống.Nếunólàtâmhànhthiện,thìvớinănglượngcủađịnh,tacóthểbiếnnóthànhnănglượngcủaniềmvuivàanlạc.Nếulàtâmhànhbấtthiệnnhưgiậnhờn,sợhãivànghingờ,thìtadùngánhsángchánhniệmvàđịnhđểsoichiếuvàovàômlấynóthìnósẽđượcthunhiếp,lắngdịu,vànănglượngđịnhgiúptanhìnsâuvàobảnchấtcủanóđểhiểu.Thựctậpnhìnsâuđưatớicáithấyvềnguồngốccủacáctâmhànhvàcáithấyấygiảiphóngtarakhỏihốlầycủakhổđau,hậnthùvànghikỵ.Chuyểnynghĩalàchuyểnhóatậngốc,tiếngPhạnlàashrayaparavritti;tâmthứccủatađượcchuyểnhóatậnnguồngốc,chuyểnhóahoàntoànchứkhôngphảiđạttớisựvơinhẹtạmthời.Nếumuốnchuyểnhóatậnnguồngốccủatâmthức,taphảithựctậpquánchiếu-nhìnsâu.Chỉcósựthựctậpquánchiếusâusắcvàobảnchấtcủakhổđautamớikhámpháranhữngnguyêndođưatớikhổđauvànhậndiệnđượcnhữngnguồnthựcphẩm(trongbốnloạithựcphẩm)đãđưatớikhổđauđó.Saumộtthờigianthựctập,tasẽthấysựchuyểnhóaluônluônxảyraởtậnchiềusâucủatâmthức.Tàngthứccủatađóngvaitròcủasựnângđỡ,làmnềntảng,ycứchocácthứckhác;giốngnhưcácchânbànlàsựchốngđỡ,làchỗcăncứchocáibàn.Asharyanghĩalànângđỡ,chốngđỡhoặcnềntảng,ycứ,nơicăncứvàparavrittinghĩalàchuyển-Asharyaparavrittinghĩalàchuyểny.

Thựctậpnhìnsâu,tasẽlàmphátsinhcáithấyvàcáithấyấysẽgiảiphóngta,chuyểnhóanhữngphiềnnãokhichúngcòndướihìnhtháicủahạtgiống.Tâmhànhlànhữngnănglượngbiểuhiệnlêntrênvùngýthức,trênsânkhấucủacuộcsống,cònhạtgiốngthìluônnằmdướitàngthức.Nếubiếtcáchnhậndiệnsựcómặtcủatâmhành,chămsóc,ômấp,làmchonólắngdịuxuốngvànhìnsâuvàobảnchấtcủanóthìtasẽđạttớiđượccáithấyrạchròivềnó.Nếuhạtgiốnggiậnbiểuhiệnthìtamờihạtgiốngchánhniệmđếnđểômấpvàchămsócnănglượnggiận.Chánhniệmcókhảnăngnhậndiện,ômấp,làmlắngdịutâmhànhvànhìnsâuvàotâmhànhđểhiểu.Sựchuyểnhóa,trịliệuvàgiảithoátchỉcóthểcóđượckhitađạttớituệgiác.Tuệgiácphátsinhquahaikhíacạnhcủasựthựctập,đólàdừnglại-chỉvànhìnsâu-quán.Niệmđưatớiđịnhvàđịnhlàmphátsinhtuệ.Niệm,địnhvàtuệlàbảnchất,

làcốtlõicủathiềntập.Bảnchấtcủathiềnlàchỉvàquán.Chỉ-tứclàsựdừnglại,chuyênchú,lắngđọngvàhợpnhất.NếuquývịcódịpviếngthămTrungQuốc,quývịsẽthấycáibảnghiệuvớichữChỉviếtbằngchữHántrêncácngãtưcủađườngphố.Chỉnghĩalàdừnglạigiốngbảnghiệu'Stop'ởcácngảtưđườngtạinướcphươngTây.Tôiđềnghịquývịviếtcáibảnghiệu'Chỉ-Stop'nàychothậtđẹpvàtreomộtnơinàođótrongnhànơiphòngkháchhoặctrongxehơi...đểnhắcnhởquývịthựctập.Mỗikhinhìnthấycáibảngđó,quývịcóthểtrởvềvớihơithởchánhniệm,thởvàovàthởravàiphútđểgiúpquývịthựctậpdừnglại.Yếutốthứhaicủathiềntậplàquán,tiếngphạnlàvipashyana.Quánnghĩalànhìnsâu,nhìnkỹ.Nhưngnếuquývịchưabiếtthựctậpdừnglại,chưacókhảnăngdừnglại,thìsựthựctậpnhìnsâusẽrấtkhó.Nếuquývịthựctậpnhìnsâuthànhcông,điềuđócónghĩalàquývịcókhảnăngdừnglại.Dođó,chỉlànềntảngcănbảncủaquán.

ĐứcThếTônđãcốnghiếnchochúngtaphươngphápthựctậpđốitrịvớinguồnnănglượngcủatậpkhí;nănglượngnàyluônluônthúcđẩytađivềphíatrước,khôngchophéptadừnglại.Nănglượngtậpkhítrongtađượcvínhưmộtconngựahoang.Bụtdạychúngtadùngnănglượngchánhniệmđểđiềuphụcconngựatậpkhícủata.Bấtkểvàolúcnào,ởđâu,nếucảmthấybấtan,tanhớlậptứctrởvềvớihơithởchánhniệmđểnhậndiệntậpkhícủata.Mỗikhiconngựatậpkhíxuấthiện,tanói:''Chàoanhbạntậpkhí,anhđếnthămtôihả!Mờianhđidạovớitôi''.Rồitamỉmcười.Vasananghĩalàtậpkhí.Tatiếpnhậnnănglượngtậpkhítừôngbàtổtiêncủata;nhữngkhókhăn,khổđaumàhọchưachuyểnhóađượcđãtraotruyềnlạichota.Bâygiờtamaymắnhọcđượcphươngpháptutậpđểđốitrịvớinhữngtậpkhí,nhữngkhókhănvàkhổđauấy.Nếukhôngtutậpđểchuyểnhóachúngthìtasẽtiếptụctraotruyềnchúngvềchothếhệconcháucủata.

TạiLàngMai,vàokhóatumùaHè,chúngtôithườngtổchứcngàyLễGiổTổtheotruyềnthốngLàngMai.Cácnhómthiềnsinhđếntutậptừnhiềuquốcgiakhácnhau,vàongàylểnày,họtụhọplạitheosắctộccủahọđểbànbạcvàcùnglàmmộtmónănđặcbiệtcủadântộchọđểdângcúnglênôngbàtổtiên.Nếuthiềnsinhđếntừhaimươilămnướckhácnhauthìđạichúngtacótớihaimươilămmónănkhácnhau.Họbànvớinhauđểđitớiquyếtđịnhlàsẽdângcúngmóngì.Sauđóhọcùngnhaunấumónđótrongchánhniệmvàtrongkhinấu,họtiếpxúcvớiôngbàtổtiên,vănhóacủađấtnướchọquacáctàinăngcủatừngngườivàmónăndântộccủahọ.

NhậnDiệnNăngLượngTậpKhíMộthôm,cóanhthanhniênngườiMỹrachợSte.FoyLaGrandđểmuathựcphẩm.Trướcđó,anhđãởsuốtbatuầntrongtuviệnđểtutập.Trongsuốtthờigianấyanhcảmthấyrấtanlạc,hạnhphúc.Anhđượctăngthânbảobọcvàchechở.Mỗingàyanhcócơhộiđithiền,ngồithiền,ăncơm,làmviệctrongchánhniệmvớităngthân.Hômấyrachợmộtmình,tựnhiênanhcảmthấyrấthấptấp,vộivàngvàbấtan.Nhờcóthựctậpthiềnđivàthởtrongchánhniệmsuốtbatuầnquanênanhcókhảnăngnhậndiệnđượcnănglượngbấtanvàvộivàngtronganh.Anhýthựcđượcđiềuđóvàlậptứctrởvềvớihơithởchánhniệm.Anhthởvào,thởra,mỉmcườivàthầmnói:''Chàomẹ,conbiếtmẹđangcómặttrongcon.''Anhđộtnhiênnhậnthấynănglượngbấtan,vộivàngvàhấptấpnàychínhlànănglượngbấtan,vộivàngvàhấptấpcủamẹmình.Mẹanhthườnghaysốngtrongsựvộivàng,bấtanvàbàđãtraotruyềnnănglượngấylạichoanh.TrongthờigianbatuầntutậpvớităngthânXómThượng,anhđượcbảobọcvàchechởbởinănglượngtutậphùnghậucủatăngthânnênhạtgiốngbấtanvàvộivàngkhôngcócơhộiđểtrồilên.Nhưngkhianhrachợmộtmìnhthìhạtgiốngbấtanvàvộivàngtronganhbịmôitrườngchungquanhtướitẩmvàlàmchochúngbiểuhiện.Saukhithấyđượcnhưvậy,anhtrởvềvớihơithởchánhniệm,nhậndiệnđượcnănglượngtậpkhívàngaytronggiâyphútấysựbấtanvàvộivàngtronganhtựnhiêntanbiếnvàtrởvềvớitrạngtháicủahạtgiốngtrongchiềusâutâmthức.Từgiâyphútđóanhtiếptụctheodõihơithởchánhniệm,duytrìniềmanlạcvàhạnhphúctrongsuốtthờigiancònlạicủasựmuasắm.Anhkhôngcònlànạnnhâncủanănglượngtậpkhínữa.

TướiTẩmHạtGiốngTốtChúngtađãtiếpnhậntấtcảnhữnghạtgiốngthiệnvàbấtthiệntừôngbà,chamẹvàtổtiêncủata.Cónhữngngườitrongchúngtađãbịchalạmdụngtìnhdụctừkhicònnhỏhoặcbịchamẹđốixửmộtcáchkhinhsuấtvàbạođộng,vìthếhọmangtronglòngkhốinộikết,khổđauấymãichođếnlớn.Trongniềmbấthạnhđó,họthànhtâmtựhứalàkhilớnlên,lậpgiađình,cócon,họsẽkhôngđốixửtồitệ,thiếuđạođứcđốivớiconcáicủamìnhnhưchamẹmìnhđãtừngđốixửvớimình.Thếnhưngnếukhôngbiếtcáchchuyểnhóanănglượngtiêucựcấytronghọthìhọsẽtiếptụcđốixửvớiconcáicủahọyhệtnhưchamẹhọđãtừngđốixửvớihọ.Tôibiếtsựkiệnnàyđãxảyrarấtnhiềuđốivớicácbậcchamẹ.Khicònnhỏ,mìnhđaukhổvìchamẹmìnhđãđốixửtệbạcvớimình,bỏrơimình.Vàđứabébịthươngtrongmìnhvẫncònđó.Mìnhcảmthấyrấtmongmanhvàlosợmộtngàykiangườibạnđời,vànhiềungườibạnkhácsẽbỏrơimình,sẽđốixửtệbạcvớimình.Mìnhđãnếmmùikhổđaukhibịbỏrơilànhưthếnàorồivàmìnhkhôngmuốnngườikhácbịrơivàotìnhtrạnggiốngmình.Nhưngnếukhôngbiếtcáchchuyểnhóavàtrịliệunhữngvếtthương,nhữnghạtgiốngtiêucựctronglòng,quývịsẽtiếptụclàmchoconcái,ngườithươngcủaquývịđaukhổnhưquývịđãtừngkhổđauvớichamẹcủaquývị.Quývịsẽđổlỗichonhữngngườimàquývịnghĩlànguyênnhâncủakhổđaucủaquývị.Quývịbiếtrấtrõrằnglạmdụngngườikhác,làmchohọtuyệtvọng,bỏrơihọ,gâythươngtíchkhihọcònnhỏlàđiềukhôngtốt,thếmàquývịvẫnlàm.Nếuconcáicủaquývịkhôngcócơhộigặptăngthân,khôngcócơhộisốnggầngũivớicácbậcthiệntrithứcthìnhữnghạtgiốngkhổđautrongchúngnósẽkhôngđượcchuyểnhóavàsaunàychúngsẽtraotruyềnnhữnghạtgiốngtiêucựcấylạichocácthếhệconcháucủachúng.Đâylàcáivònglẫnquẩn,gọilàluânhồi-samsara.Mụcđíchcủasựtutậplàđểđoạntrừ,chấmdứtvòngsinhtửluânhồi.Vìvậytaphảinhậndiệnchođượcnhữngphiềnnão-nhữngyếutốtiêucựcđangcómặttrongchiềusâutâmthức(tàngthức)củata.Taphảicanthiệpvàovàtutậpđểđemlạisựchuyểnhóathậtsự-chuyểnhóatậngốc,chứkhôngphảichỉđểtìmchútthuyêngiảmtạmthời.Đógọilàchuyểny.Quátrìnhchuyểnycóthểđượcthựchiệnbằnghaicách;cáchthứnhấtlàsựquánchiếutrựctiếpvàobảnchấtcủahạtgiống.Tachophéphạtgiốngcủagiậnhờn,phiềnnãobiểuhiệnlêntrênvùngýthứcvàdùngnănglượngchánhniệmđểômấp,làmlắngdịu,rồinhìnsâuđểhiểu.Đâylàcáchtrựctiếplàmphântánhạtgiống.Chỉcóánhsángcủaniệm,địnhvàtuệmớicóthểphátanđượcmàngvôminh,chuyểnhóađượcnhữnghạtgiốngphiềnnão.Cáchthứhailàsựquánchiếugiántiếpvàotâmthứcnhưnghiệuquảthìchậmhơn.Đólàsựthựctậpgieotrồngvàtướitẩmvàotâmthứctanhững

nănglượngtíchcựcmỗingày.Thayvìmờihạtgiốngphiềnnãolênđểômấpvàquánchiếu,tacóthểđểchonónằmyênđóvàthựctậptướitẩmnhữngnănglượngtốt,lànhmạnhđểgiúpchúngchuyểnhóa.Điềunàytacóthểthựctậpnhưmộtcánhânhoặcvớimộttậpthể,cộngđồng,gọilàtăngthân.Tiếpxúcvớinhữngyếutốlànhmạnh,tươimátvàtrịliệutrongđờisốnghàngngàylàsựthựctậprấtnuôidưỡng,dễchịu,cócôngnăngdẫnđếnsựtrịliệuvàchuyểnhóachothântâm.

TôirờiViệtNamvàonăm1966,điquaMỹvàcácnướcnhưChâuÂu,ChâuÁvàChâuÚcđểvậnđộngchohòabình,kêugọichấmdứtchiếntranhViệtNam,trảlạisựthanhbìnhchoquêhươngđấtnước.Kểtừnămấytớibâygiờtôiđãkhôngđượcphéptrởvềquêhương.Cảhaiphecộngsảnvàphechốngcộngđềuthùghéttôichỉvìtôiđãdámnóilênsựthậtvềbảnchấtcủachiếntranh.HầuhếtdânchúngViệtNamđềukhôngtánthànhcuộcchiếnvàaiaicũngmuốnnóchấmdứtcàngsớmcàngtốt.Hàngtriệungườidânđềulànạnnhâncủachiếntranh.Nhưngtiếngnóicủachúngtôibịlấnát,bịchônvùitrongtiếngbomđạnkinhhoàng,trongsựđấutranhýthứchệ.Cónhữngngườiđãphảitựthiêuđểmongchotiếngnóihòabìnhđượcvangtớicácnướcbênngoài.Chúngtôiđãbịđànáp,cảmthấytuyệtvọngvàmuốnmọingườilắngnghetiếngkêuthươngcủachúngtôi;lúcbấygiờchúngtôikhôngcóphươngtiệnkỹthuậttốitânđểlêntiếngkêugọisựcôngbằng,bàytỏnỗikhổđaucủadânchúngđểđượchiểu,đểđượcnhânloại,thếgiớinghethấu.Vìvậychúngtôiđãđemtấmthâncủamìnhbiếnthànhnhữngngọnđuốccủatìnhthươngyêuđồngloạiđểbáođộngchonhânloạibiếtrằngchúngtôithậtsựkhôngmuốichiếntranh,muốnchấmdứtsựgiếtchóc,chứkhôngmuốncósựchiếnthắngchobấtcứmộtđảngpháinào,mộtphepháinào,mộtýthứchệnào.TôiđãrờiViệtNamsangMỹđểcấtlêntiếngnóivớichínhphủMỹ,vớiquốctếrằngchúngtôikhôngtánthànhcuộcchiến;chúngtôimuốncuộcchiếnvàsựtànsátchấmdứtngaylậptức.ChúngtôimuốncảhaibêntrảlạisựhòabìnhchođấtnướcViệtNam.Vìlýdođónêntôiđãbịlưuđàychotớingàyhômnay.

VàođầuthángSáunăm1966,tôibịcấmvềnước.Lúcấytấtcảcácđệtử,bạnđạovàsựnghiệpmàtôiđãdàycônggầydựngnhưTrườngThanhNiênPhụngSựXãHội,TuầnBáoPhậtGiáo,TrườngCaoĐẳngPhậtHọcVạnHạnhđềunằmởViệtNam.Khibiếtđượclệnhcấmvềnước,tôivôcùngbuồnkhổ,cảmthấymìnhnhưmộttếbàobịvăngrakhỏicơthể.Cónhữnglầntôiđãthứcgiấcvàogiữađêmkhuyavàkhôngbiếtlàmìnhđangởđâu,bởivìvàothờigianấy,tôiđãduhànhrấtnhiềuquốcgiađểthamgiavàonhữngcuộchộithảođểvậnđộngchấmdứtcuộcchiếntạiViệtNam.TôithườngmơthấymìnhtrởvềchùaTổ(TừHiếu)đểđượcgặplạiThầytôi,các

huynhđệ,cácbằnghữu,cácđệtửvàcáctácviênthanhniênphụngsựxãhộicủatôi.Trongnhiềugiấcmơtươngtự,tôithườngthấymộtcáiđồixanhmơnmỡnvớinhữnghàngcâythôngthậtdễthương,tránglệ.Tronggiấcmơ,tôiluônthấymìnhleolêntớinữachừngđồithông,vàkhilêngầntớiđỉnhđồi,độtnhiêntôithứcgiấcvàthấymìnhđangbịlưuđày.Lầnnàotronggiấcmơcũngđềuxảyrayhệtnhưvậy.Tôirấtbuồntủi.Giấcmơấycứlậpđilậplạinhiềunăm.Tronggiấcmơtôithấytôikhôngbaogiờvượtquađượccáiđồidươngxuânấy.

Sốngởxứlạquêngười,tôiđãbắtđầuhọclàmquenvớiđấtnước,conngườicủabảnxứvàtôitậpnhậnnơiđâylàmquêhươngcủamình.LúcấycuộcchiếnđangxảyrakhốcliệttrongnướcgiữahaipheCộngHoàvàCộngSảnViệtNam,vìvậytôikhôngthểởMỹđượcbởivìtôidámđứnglênkêugọichấmdứtcuộcchiến,kêugọichínhphủMỹphảirútkhỏiViệtNam.ỞChâuÂu,mọivậtđềuxalạđốivớitôinhưcâycối,hoatrái,chimchóc,conngười,thứcăn,vănhóavàtínngưỡng...Tôiđãthựctậpđithiền,thởtrongchánhniệmvàtiếpxúcvớinhữngmầunhiệmcủasựsốngđangcómặtquanhtôi.TôisinhhoạtvớicáccháuthiếunhingườiPhápvàngườiĐức.TôilàmquenvớicácgiáosĩCôngGiáovàcácvịlinhmụcTinLành.Tôiđãhọcăncácmónăntâyphươngnhưbánhmìvàphómátthaycơm.Tôinhậnthấyrằngsôngnúi,conngườivàcáccháuthiếunhiởChâuÂuthậtdễthương,mộcmạcvàxinhđẹp.Tôivượtquađượcnhữngkhókhănlànhờsựthựctậpnhưthế.Dầndầntôibiếttựtướitẩmvànuôidưỡngmìnhvớinhữngyếutốcủahạnhphúctrongtôivàquanhtôi.Mộthômtôinhậnthấyrằnggiấcmơ''leotớinửachừngđồi''củatôikhôngcòntrởlạinữa;tôikhôngcòncócảmgiáccôđộc,buồntủivềsựkiệnmìnhbịlưuđàynữa.

Bâygiờtôikhôngcònnhớtưởngvềquêhươngcủatôinữa,bởivìtôiđãtiếpxúcđượcvớiquêhươngvàdântộccủatôitrongtựthân.Tuyrằngtôiđangởđây,nhưngtôithấymìnhđồngthờicũngđangcómặttạiViệtNamtrongnhiềuhìnhtháibiểuhiệnkhác.CácthiềnsinhViệtNamcũngnhưTâyPhươngđãvềViệtNamthămviếngvàhọđãchiasẻvớitôirằnghọthấyrấtrõrằngThầyđangcómặttạiViệtNam;bănggiảng,thưtịchvàsáchbáocủatôiđềuđangđượclưuhànhrộngrãitạiViệtNamchoduchưađượcchínhthức.Tôikhôngbiếtcácsách,bănggiảngấyđãđivềViệtNambằngcáchnào.Nhiềuthếhệtăngsinhtrẻđượctiếpxúcvớitôiquacácsáchbáovàbăngphápthoại.Cảmgiácbịlưuvongtrongtôikhôngcònnữa.Lẽdĩnhiênkhôngphảichỉdotôithựctậpmờigọinỗikhổđaubịlưuvongấylênvàquánchiếumàchuyểnhóahếtđược,màmộtphầnlàdotôiđãbiếtcáchthựctậpnhậndiệnvàtướitẩmnhữnghạtgiốngcủaniềmvui,hạnhphúctrongtôivàchungquanhtôimỗingày.Tôiluônluônthựctậpnhậndiệnnhữngyếutố

lànhmạnh,tươimátvàđẹpđẽcótínhcáchnuôidưỡngvàtrịliệuquanhtôi.Tôinghĩquývịnênthựctậpnhậndiệnnhữnghạtgiốngtíchcực,thánhthiệntrongmìnhvàchungquanhmìnhvàlàmchochúngpháttriểnmỗingày,thìchúngsẽgiúpchuyểnhóanhữnghạtgiốngtiêucựckháctrongtâmthứcquývị.Nhữnghạtgiốngtốt,thánhthiệnlànhữngngườibạnthânthiệnđếnđểbảohộvàlàmchonhữnghạtgiốngtiêucựcđượcchuyểnhóa.Nhữnghạtgiốngtíchcựclàmcôngviệcchămsóc,bảohộvàchuyểnhóanhữnghạtgiốngtiêucực.Bảnchấtcủanhữnghạtgiốnglàvôthường,cótínhcáchhữucơ,chúngthayđổiliêntục.Nếubiếtcáchgieotrồngnhữnghạtgiốngtốt,thánhthiệntrongtamỗingàythìtacóthểlàmchochúngpháttriểnvàlớnlênrấtmauchóng.Nhữngnănglươngtốtấycócôngnănggiúptaômấpvàchuyểnhóanhữnghạtgiốngbấtthiện,tiêucựctrongta.Tôiđãthựctậpnhưthếđểchuyểnhóanhữngniềmđaunỗikhổ,nhữnghạtgiốngbấtthiện,tiêucựccómặttrongtâmthứctôi.

NhìnKỹĐểThươngChúngtabiếtrằngsựchuyểnhóavàtrịliệuchỉcóthểcóđượckhitađạtđượccáithấy,tứclàsựhiểubiết.Hiểubiếtvàthươngyêulàhaichấtliệucócôngnănggiảiphóngtarakhỏingụctùcủanộikết,hậnthù,khổđau,tuyệtvọngvàphiềnnão.Bụtnóirằngsởdĩnhữngphiềnnãonhưsợhãi,lolắngvàsầuđauphátsinhlàvìtacótrigiácsailầmvềthựctại.Vìvậymuốnđạtđượchiểubiếtlớn(đạitrí)thìtaphảithựctậpnhìnsâu.TheolờiBụtdạy,giảithoátvàtựdochỉcóthểthựchiệnđượckhitacóhiểubiếtlớn-cáithấysâusắcvềbảnchấtcủathựctại.Đógọilàkiếntánh.Nhìnsâugiúptahiểuđượcgốcrễkhổđaucủachínhmìnhvàcủanhữngngườimàmìnhnghĩlànguyênnhângâyrakhổđauchomình,nhữngngườiđãlàmmìnhvàgiađìnhmình,dântộcmìnhđiêuđứng.Cáchđâykhoảngmườilămnăm,cómộtcậucontraigốcViệtsinhravàlớnlêntạinướcThụySĩđếnLàngMaitutậpvàonhữngkhóatumùaHè.MỗinămcậutraitrẻấytớiLàngMaitutậpcùngvớiemgái.Cậuấycónộikếtvớiba,khôngtruyềnthôngđượcvớiba.Cậurấtgiậnbacậuvìbacậuthườnghaylarầyvànóichuyệnkhôngônhòavớimọingườitronggiađình.Mỗikhicậulàmđiềugìsơý,thìthayvìbacậutớihỏihangiúpđỡvànóivàilờianủivỗvềđểbiểulộtìnhthươngvàsựchămsóccủangườicha.NhưngBacậukhônglàmthế.Bacậuthườnghaylarầycậunặnglời.Bacậuhaylacậunhưthếnày:''Đồngu!Tạisaomàychơiđểrồibịténhưvậy?''Cậutakhônghiểuđượctạisaobamìnhđốixửnhưvậyđốivớimình.Từđócậutrởnênhờnghétbacậuvàtựhứavớichínhmìnhlàsaunàylớnlênmìnhsẽkhônghànhxửnhưbamình.Cậunghĩlàsaunàymìnhsẽlàmhayhơnbamình;saunàynếucóconcáivànếuconmìnhcólỡlàmđiềulầmlỗi,thiếucẩntrọngnhưmìnhbâygiờthìmìnhsẽtớigiúpđỡvàanủinóthayvìgiángchonómộtcâunặngnềnhưbamìnhđãđốixửvớimình.MộthômtạichùaCamLộ,XómHạ,tronglúccậuđangngồitrôngemgáicủamìnhchơigiỡnvớimộtđứabạngáikháctrênchiếcvõng.Cảhaiđứađuđưaqualạitrênvõngrấtkhoáichí.Bấtchợtchiếcvõngbịlật,haiđứaténhàoxuốngđất.Emgáicủacậubịchầytrêntrán,chảymáumộttí.Thấyvậy,cậurấtgiậndữ,địnhđitớilarầyemmìnhmộttrận.Cậuđịnhnói:''Đồngu!Tạisaomàyvôýnhưvậy!''Nhưngnhờđãbiếtphươngpháptutập,cậulậptứctrởvềvớihơithởvàthựctậpđithiềnđểchămsóccảmthọcủamìnhthayvìtớilaemmình.Cốnhiênlúcđóđãcóngườitớichămsócemgáicủacậurồi.Trongkhiđithiền,cậukhámpháramộtđiềuthậtmầunhiệm:Cậuthấyrằngmìnhrấtgiốngba.Trongcậucónguồnnănglượngmuốnrầyla,muốntrừngphạtgiốnghệtnhưbathườnghaylarầymình.Nănglượngđócậucholàsựngudại.Khingườithươngcủaquývịđangkhổ,quývịnêntớianủi,vỗvề,bàytỏsựyêuthương,âncầnvànângđỡcủamìnhchongườiđóbớtkhổ

thayvìđemtâmphiềngiậnđểlarầy,tráchmóc.Cậutraitrẻkianhậnthấytrongmìnhcónguồnnănglượngmuốntrừngphạtgiốnghệtnhưbamình.Vàcậuđãcókhảnăngdừnglạikịpthời.Đólàtuệgiác,làkhảnăngnhậndiệnđượccáigìđangxảyratrongmìnhvàchungquanhmình.Cậutraitrẻnàymớimườibốntuổithôi,nhưngcậuđãcókhảnăngthựctậpdừnglạivànhậndiệnđượcnhưvậyrồi.Cậunhậnthấymìnhlàsựtiếpnốicủabamìnhthậtrõràng.Cậuđãtiếpnhậnnănglượngtậpkhímuốnlarầy,trừngphạtấytừba.Tiếptụcthựctậpđitrongchánhniệm,cậuthấyrằnghạtgiốnggiậntrongcậukhôngthểnàochuyểnhóađượcnếucậukhôngthựctậpvànếukhôngthựctậpbâygiờ,thìsaunàycậusẽtraotruyềnnănglượngtậpkhíấylạichoconcáicậu.Tôinghĩđốivớimộtcậubémớimườibốntuổimàđãcóthểthựctậpthànhcôngnhưvậy,thìđólàsựkiệnthậtphithường,thậtmầunhiệm.Cậubéđạtđượchaicáithấychỉtrongvòngmườilămphútthựctậpthiềnđi.CậunghĩkhitrởvềThụySĩ,cậusẽchiasẻcáithấyấyvớiba.Cậusẽkhéoléomờibacùngthựctậpthiềnđi,thởtrongchánhniệm...vớicậuđểcảhaichaconcóthểchuyểnhóanănglượngtậpkhítiêucựcấy.Vớicáithấythứba,cậuđãlàmtanbiếncơngiận,nộikếtđốivớibamìnhvìcậuđãhiểuđượcbacậucũnglànạnnhâncủasựtraotruyền.Cóthểbacậuđãtiếpnhậnnhữnghạtgiốngtiêucựctừôngnộicủacậu.Tôirấtngạcnhiênkhithấycậuấycókhảnăngđạttớicáithấythứbanày,vìđiềuđócónghĩalàcậuthiếuniênnàyđãthấyđượcbamìnhđãtừnglànạnnhâncủasựtraotruyềntừôngnộicủacậu.

Cónhiềungườitrongđạichúngđaukhổvàhờngiậnchamẹcủahọ.Nhưtôiđãnóitrongcácbàiphápthoạitrước,cónhiềungườitrongchúngtamangtrongmìnhmộtđứabébịthương.Cónhữngngười,nhấtlànhữngngườitrẻvìhậnba,hờnmẹnênthườnghaydạidộttuyênbốmộtcáchtrắngtrợnrằng:''Tôikhôngmuốncóliênquangìvớibatôi,mẹtôihết.''Đólàlờituyênbốhếtsứcdạidột.Vìsao?Vìtheotuệgiáctươngtức,vôngãcủađạoBụt,mìnhlàsựtiếpnốicủachamẹmình;mìnhchínhlàchamẹmình.Mìnhkhôngthểnàotrốnthoátđượcsựthậtấy.Cáchkhônngoannhấtlànêntrởvềlàmhòavớichínhmìnhvàvớichamẹđangcómặttrongmình.Khôngcócáchnàokhác.LờidạycủaBụtrấtrõràng.Tađãtừnglànạnnhâncủanhữngtậpkhíxấu,nhữnghạtgiốngtiêucực,nhưngvớisựthựctậpnhìnsâu,tasẽhiểuđượcrằngngườikiacũngđãtừnglànạnnhâncủasựtraotruyềnnhưta.Ngườikiakhôngđượcmaymắnnhưta,ngườikiakhôngcócơduyêngặpthầyhiềnbạntốtdẫndắt,nênnhữnghạtgiốngtiêucựctronghọkhôngcócơduyênđượcchuyểnhóavàvìvậyhọđãtruyềnlạichota.Khithấyđượcchamẹmìnhlànạnnhâncủasựtraotruyền,thìsựhờngiậncủamìnhđốivớichamẹsẽtanbiến.Nhìnsâuđểhiểu,đểthươngvàđểthoátrakhỏihầmlửacủaoánhận,tráchmóc,tuyệtvọnglàphépthựctậprấtquantrọng.Đógọilà

quán,tứclànhìnsâu.

CómộtlầntạichùaPhápVân,XómThượngthuộcTuViệnLàngMai,mọingườiđềuđượcđềnghịlàmbàitậplàviếtthơchochamẹcủamình.CómộtchàngthanhniênthiềnsinhngườiMỹbảorằnganhkhôngthểnàolàmđượcbàitậpnày,bởivìmỗikhinghĩtớibalàanhnỗigiậnđùngđùngvàrấtđaukhổ.Mặcdầubacủaanhđãquađời,thếnhưnggiữahaichaconvẫnkhôngcósựhòagiải.Tôiđãđềnghịchoanhtamộtvàiphươngphápthựctậpvànhữngphươngphápthựctậpấycóthểthựchiệntrongvòngmộttuần.Vàđâylàbàithựctậpmàtôiđãđềnghịchoanhta:''Thởvào,tôithấytôilàembénămtuổi.Thởra,tôimỉmcườivớiembénămtuổilàtôi.''Tôihướngdẫnchoanhtaquántưởngvàochínhmìnhnhưlàmộtđứabénămtuổi,rấtmongmanh,rấtdễbịthươngtích.Khithấyđượcđứabénămtuổitronganhđãtừngbịthươngtích,mongmanhnhưthếnàorồi,thìanhtasẽcótìnhthươngvàsựcảmthôngchođứabémàanhtađãđiqua.Thởra,anhtamỉmcườivớiđứabénămtuổivớinụcườicảmthông,thươngyêu.Khicònlàchúbénămtuổi,anhđãvachạmrấtnhiềuvấnđềkhókhănvàkhổđauvớiba.Cóthểanhđãcốgắngnóivớibađiềugìđó,nhưnganhđãkhôngtìmralờilẽhay,khéoléođểtrìnhbày.Vàtronglúcđangtìmchữ,cólẻbacủaanhđangtrongcơnbựcbộiđãlớntiếnglarầyvàquát:''Imđi!Màylàđồvôtíchsự.''Điềuđóđãgâyvếtthươngsâuđậmtronglòngthơdạicủađứabévàtừđóđứabékhôngbaogiờdámtớigầnđểtỏlộđiềugìvớibanónữa.Anhđãkhôngcókhảnăngchiasẻvớibamìnhvềnhữngkhókhănvàkhổđaucủamìnhvìanhkhôngcócanđảmđểlàmnhưvậyvàchacủaanhcũngkhôngcóđủkiênnhẫnđểlắngnghe.Khithởra,anhsửdụngnănglượngthươngyêumàanhđãchếtácđểômấpđứabébịthươngtronganh.''Thởvào,tôithấytôilàmộtđứabénămtuổirấtmongmanh,dễbịthươngtích.Thởra,tôimỉmcườivớiđứabénămtuổilàtôi.''

Mộttuầnsauđótôiđãcốnghiếnchoanhtathêmmộtcâuthựctậpkhác:''Thởvào,tôithấychatôilàmộtembénămtuổi.Thởra,tôimỉmcườivớiembénămtuổilàchatôi.''Cólẽquývịchưabaogiờnghĩvềchamìnhnhưmộtđứabénămtuổi,rấtmongmanh,dễbịthươngtích.Nếuthấyđượcchamìnhnhưvậy,thìquývịsẽhiểuđượccha,thôngcảmchocha.Cũngnhưbảnthânquývịvậy,cóthểchacủaquývịđãtừnglànạnnhâncủasựgiậnhờn,lamắng,khổđau...vàđãmangtrongmìnhmộtđứabébịthươngnhưmình.Quývịcóthểxemtấmhìnhcủabamìnhchụplúcbacònlàmộtđứabénămtuổi,nếucó.Anhthiềnsinhtrẻkiađãxinđượcmộttấmhìnhcủabaanhlúcbaanhcònnhỏvàanhđặttấmhìnhấylênbànhọccủaanh.Mỗilầnbướcvàophònghoặcrờikhỏiphòng,anhthườngdừnglạichốclátđểnhìnvàođôimắtcủabaanhtrongtấmhìnhvàthởvào,thởrabahơithậtchánh

niệm.Trongkhithởvànhìnkỹvàoba,anhtaquántưởngbamìnhnhưlàmộtđứabénămtuổi.Vàmầunhiệmthayanhđãkhámphárarằngbaanhcũngđãtừnglàmộtnạnnhânvàđãkhôngcócơduyêngặpchánhphápđểtutậpvàchuyểnhóa.Khianhnhậnthấyđượcnhưvậythìbaonhiêuoánhận,bựctứctronglònganhbắtđầutanbiến.Mộthômanhngồixuốngvàviếtmộtbấcthưtìnhchoba.Anhviết:''Thưaba,conbiếtbađãđaukhổrấtnhiềukhicònlàmộtchúbénămtuổivàvìbađãkhôngmaymắngặpđượcchánhpháp,chưabiếtnghệthuậttutậpchuyểnhóaniềmđaunỗikhổcủamìnhnênbađãtruyềnlạichocon.Conthậtdạidột;conkhônghiểuđượcđiềuđóvàconcứhờngiận,tráchmócba.Nayconđãhiểuvàrấtcảmthôngchoba.Conhứalàconsẽthựctậpchuyểnhóanhữngkhókhăn,khổđaugiùmchoba...''Saukhiviếtxongbứcthưchoba,tựnhiênanhđượcchuyểnhóa,lònganhcảmthấynhẹnhỏmvàanhbiếtrằngmìnhđãhòagiảiđượcvớibamình.

Khitắmgội,tacócơhộiđểthựctậpnhìnsâuvàocơthểta.Bụtmờichúngtathựctậpnhìnsâuvàobảnchấtcủatừngbộphậncủacơthểvàthấychođượcbảntínhtươngtức,trốngrỗng(tánhkhông)củasựtraotruyền.SựtraotruyềnấygọilàTamLuânKhôngTịch.Tamluântứclàbayếutốcủasựtraotruyền:đólàngườitraotruyền,vậtđượctraotruyềnvàngườitiếpnhận.Tuybanhưngchỉlàmột,chúngtươngquantươngduyênvớinhau,bayếutốkhôngthểcómặtnhưlàmộtthựcthểbiệtlập.Bụtmờichúngtanhìnsâuvàobảnchấtcủamỗiyếutốvàthấychođượcbảntínhtrốngrỗng(không),tươngtứccủasựtraotruyền.Tathửđặtcâuhỏinhưthếnày:‘‘Bamìnhđãtraotruyềnchomìnhnhữnggì?’’Vàcâutrảlờilà:‘‘Bađãtraotruyềnchínhtoànbộconngườicủachachomình.’’Đốitượngđượctraotruyềnkhônggìkháchơnlàchínhtoànbộconngườicủabamìnhvàmìnhđíchthựclàsựtiếpnốicủabamình.‘‘Mìnhchínhlàbamình.’’Đốitượngcủasựtraotruyềnlàmộtvớingườitraotruyền.Thếthìtacóthểhỏitiếp:‘‘Vậythìailàngườitiếpnhậnsựtraotruyền?Ngườiđólàmộtthựcthểbiếtlậpchăng?’’Vàcâutrảlờilà:Khôngphảimộtcũngkhôngphảikhác.Ngườitiếpnhậnsựtraotruyềnmangtrongtựthâncảhaiyếutố:đólàđốitượngcủasựtraotruyềnvàngườitraotruyền.Khiquývịchạmtớiđượccáithựctạivôngã,tươngtức,không-trốngrỗngcủasựtraotruyền,thìquývịsẽkhôngcòntuyênbốnhữngcâuđộngtrờinhư:''Tôirấthậnchatôi;mẹtôi.Tôikhôngmuốncóliênquangìtơichatôihết;mẹtôihết.''Thựcratheotuệgiácvôngã,mìnhchínhlàchamình,làmẹmình.Mìnhchínhlàsựtiếpnốicủachamình,củamẹmình.Vìvậytốtnhấtlàquývịnêntrởvềlàmhòavớichamình,vớimẹmình.Nhưngđừngnghĩrằngchamẹmìnhcómặtbiệtlậpngoàimình,họđangcómặtngaytrongtựthâncủamình,trongtừngtếbàocủacơthểmình.Anlạcvàhạnhphúcchânthậtchỉcóthểcóđượckhinàotađạtđượccáithấykhôngphânbiệt(vôphânbiệttrí)vàthựchiệnđượcsựhòagiảigiữamìnhvàcha

mẹmình.

Nếutanhậndiệnđượcnhữnghạtgiốngtíchcực,tốtđẹpvàlànhmạnhtrongtathìnêntìmcáchlàmchochúngbiểuhiệnvàduytrìchúngcànglâucàngtốt.Cònnếutanhậndiệnđượchạtgiốngtiêucực,cótínhcáchtànphásứckhỏevàhạnhphúccủatathìnênthựctậpômấpvàchuyểnhóachúngcàngnhanhcàngtốt.Khitađượcchuyểnhóa,thìôngbà,chamẹ,tổtiênvàcácthếhệtươnglaicủatacũngđượcchuyểnhóa.Khitôithựctậpthởvàovàlàmchothântâmantịnh;thởra,tôimỉmcười,thìtôiđồngthờicũngđangcởitróichochamẹ,ôngbà,tổtiênvàcácđệtửcủatôiđượcgiảithoát,tựdo.Mỗikhitôibướcđượcmộtbướccóvữngchãi,thảnhthơivàanlạc,thìđồngthờitôicũngbướcchocácthếhệôngbàtổtiênvàconcháucủatôi.Phépthựctậpnàycócôngnănggiúptachuyểnhóavàtrịliệurấtmầunhiệm.Tathựctậpkhôngphảichoriêngtamàtathựctậpchotấtcảôngbà,tổtiên,concháuvàcácthếhệtươnglaicủata.Cónhưthếtamớiđemlạisựhòagiảithậtsự.

Nhưngsựhòagiảitrướchếtphảibắtđầutừchínhmình.Takhôngcầnphảiđợiđếnlúcngồilạivớingườikiamớilàmcôngviệchòagiải.Cólần,cómộtngườithiềnsinhviếtchotôinhưthếnày:''KínhthưaThầy,conbiếttrongquákhứconđãgâyranhiềulầmlỗivớiđứacongáicủacon.Conrấtmuốnđượcngồilạivớicongáicủaconđểthựctậplàmmới,hòagiảivàthiếtlậplạisựtruyềnthông.Thếnhưngmỗilầnconviếtthưmuốnđượcngồilạivớicongáicủaconđểchiasẻ,làmmới,nhưngconcủaconđềutừchối.Thưathầy,trongtrườnghợpnhưthế,conphảilàmsao?’’Cólẽquývịnghĩrằngsựhòagiảichỉcóthểđượcthựchiệnbằngcáchphảigặpmặtvànóichuyệntrựctiếpvớingườikia.ĐiềunàychứngtỏrằngquývịchưanắmvữngphươngphápLàmMới;muốnlàmmớivớingườikia,trướchếtquývịphảithựctậplàmmớivớitựthânmình,gọilàgiảigiớiđơnphương;nếuchưahòagiảiđượcnhữngkhókhăn,bếtắc,buồngiận...nơichínhmình,thìkhómàhòagiảiđượcvớingườikhác,quývịsẽkhôngcókhảnăngthấyvàhiểuđượcngườikia.Hiểumìnhchínhlànềntảngcănbảnđểhiểungười.Sựhòagiảichânthậtchỉcóthểđượcthựchiệnbằngchấtliệuhiểubiếtvàthươngyêu.Khimìnhcóchấtliệuhiểubiếtvàthươngyêutronglòngthìviệcgiúpđỡngườikhácsẽtrởnênrấtdễdàng.Khinộitâmmìnhđượchóagiải,lưuthông,thìyếutốanlạcvàthươngyêusẽcómặt.Nếuthântâmmìnhtrànđầynănglượnganlạc,hiểuvàthươngyêuthìmìnhcóthểchuyểnđổihoàncảnhmộtcáchdễdàng.Chonênvấnđềkhôngphảichỉnằmởngoài,màcănbảnlàchínhnơitựthâncủamình.Khitâmanthìthếgiớian.Khitâmbìnhthìthếgiớibình.

Chương09:CâuHỏivàTrảLờiKínhthưađạichúng,hômnaylàngàymồngbathángSáu,năm1998.Chúngtacómộtthờisinhhoạtcâuhỏivàtrảlời.Xinmờiquývịđặtcâuhỏi.Nhữngcâuhỏihaylànhữngcâuhỏiluônluônphátxuấttừtráitim,từkhổđau,bếtắccủachínhbảnthânmình.

Hỏi:KínhthưaThầy,conkhôngbiếtthầynhậnxétnhưthếnàovềvấnđềtrungthànhtrongmốiliênhệvợchồng,trongđócósựliênhệđồngtínhluyếnái.Làmsaochúngconápdụngphéptuchánhniệmđểđốitrịvớinănglượngtìnhdục?

Thầy:Trướchếttaphảithấyrằngnănglượngtìnhdụcchỉlàmộtloạinănglượngtrongnhiềuloạinănglượng.Nếunhìnsâuvàobảnchấtcủanóthìtasẽthấyrằngkhôngthểxácquyếtnóchỉđivềphíathỏamãntìnhdục.Vìlànănglượng,chonênnócóthểchuyểnsanghướngkhác.Nếuquývịrấthứngthúmuốnlàmđiềugìđó,muốnthựchiệnđiềugìđócóýnghĩachocuộcsốngthìquývịsẽdồnhếtnănglựcvàoviệcthựchiệnướcmuốnấyvàquývịsẽkhôngcónhiềuthìgiờđểsuynghĩvềvấnđềthỏamãntìnhdục.Làngườixuấtgia,chúngtôinhậnthấyrằngtrongchúngtôicũngcónănglượngthèmkhátvềtìnhdụcnhưmọingườikhác,nhưngvớinănglượngcủabồđềtâmhùnghậu,vớisựnângđỡcủatăngthân,chúngtôicóthểđầutưhếtnănglựccủamìnhvềcáchướngkhácnhưhướngmuốnphụngsựchúngsinh,thựctậpđểđạttớihiểubiếtlớnvàkhảnăngthươngyêusâu.Tăngthâncầnthìgiờvànănglựccủachúngtôiđểđónggópvàxâydựng.Chúngtôidànhthìgiờđểhọckinhđiển,ngoạiđiển,phápđàmvàđemnhữnggìmìnhđãhọcđượcápdụngvàođờisốnghàngngày.Chúngtôidànhthìgiờđểchămsócchođệnhịthâncủamình,tứclàthànhphầnkháccủatăngthânmàmỗingườixuấtgiađãđượctăngthânbổnhiệmđểchămsóc.Mỗithầyhoặcmỗisưchúđềuchịutráchnhiệmchohạnhphúcvàsựtutậpcủamộtthầyhoặcmộtsưchúkhác.Cácsưcôcũngthựctậpnhưvậyvớinhau.Chúngtôicũngdànhthìgiờđểgiúpcácthiềnsinhđếntuhọcvớichúngtôi.Chúngtôidồnhếtnănglựcvềnhữnghướngnhưthếvàcảmthấyrấthạnhphúc.Bằngkinhnghiệmcủabảnthân,củamộtcộngđồng,chúngtôinghĩrằngnếuquývịtổchứcđờisốngcủaquývịmộtcáchthôngminhvàkhéoléosửdụngnănglượngcủamìnhđivềhướngthươngyêu,lýtưởngphụngsự,giúpngườikhácbớtkhổ,thìnănglượngtìnhdụcsẽkhôngcònlàvấnđềlớntrongđờisốnghàngngàycủaquývịnữa.Vấnđềlàkhéoláinguồnnănglượngtìnhdụcđivềphíanănglượngcủalýtưởng,thươngyêuvàhiểubiết.

Hỏi:CâuhỏinàyđãnêuratừgiađìnhphápđàmNónNỉXanh(Bluebonnet).KínhthưaThầy,giađìnhphápđàmcủachúngconrấthạnhphúc.Chúngcontruyềnthôngrấttốtvớinhau,traođổivớinhautuệgiácvàkinhnghiệmthựctậpvàcốnghiếnchonhaurấtnhiềukhônggian.Tuynhiên,chúngconcảmthấychúngconcầnhọchỏithêmvềnghệthuậttướitẩmhạtgiốngtốt.Chúngconcũngcầnhọchỏithêmvềphươngpháptháogỡnhữngnộikết,mâuthuẫnvàxungđộttrongcácmốiliênhệ,nóicáchkháclàlàmthếnàođểthựctậpphápmônLàmMớimộtcáchsâusắc.ThưaThầy,chúngconphảithựctậpnhưthếnàokhicómộtngườinàođócứtiếptụctướitẩmnhữnghạtgiốngtiêucựcnơimình?

Thầy:Làmsaođểthựctậpkhingườitacứtiếptụctướitẩmnhữnghạtgiốngxấunơimình?Khimộtngườinàođótướitẩmhạtgiốngxấunơimình,đólàcơhộichomìnhthựctập.Cómộtsốngườitrongchúngtanghĩrằngnếumìnhlênnúicấtcáiamđểtumộtmìnhthìsựtutậpsẽdễdànghơnnhiều,mìnhkhôngphảiđụngchạmvớiai.Nhưngnếulàmnhưvậy,quývịsẽkhôngcócơhộiđểtháchthứcchínhmình,đểxácnghiệmlạinộilựctutậpcủamình.Sốngchungvớingườikhácvàphảivachạmvớinhữngkhókhăncủahọlàcơhộirấttốtchosựthựctập,làcơhộiđểtahiểurõtâmcủatanhiềuhơn.Xinquývịsửdụngthìgiờriêngcủamìnhđểtựthựctậpđithiền,ngồithiền,thựctậpvàtrangbịthântâmchovữngchãiđểkhicómộtngườinàođólỡtướitẩmhạtgiốngtiêucựctrongquývị,quývịsẽcóđủkhảnăngđểứngxửvớitìnhtrạngmộtcáchtíchcựcvàtốtđẹp.Nếuquývịkhôngtrangbịtrước,thìkhihạtgiốngtiêucựcbịtướitẩm,quývịsẽđaukhổvàphảnứnglạimộtcáchkhôngdễthương,thiếuhiểubiếtvàquývịkhôngchỉgâykhổđauchotựthânmàcònvungvãikhổđauấylênngườikhác.Nếucóchánhniệm,biếttheodõihơithởtrongkhilàmviệc,tứclàtađangthựctậpvàtrangbịchonănglượngchánhniệm,vữngchãivàthảnhthơitrongtatrởnênhùnghậu.Tađangchuẩnbịmộtnộilựcvàchiếnthuậtđểkhihạtgiốngtiêucựcbịtướitẩm,tasẽcókhảnăngthởvàmỉmcười,giữđượcsựbìnhtĩnhvànhìnngườikiavớinụcườichấpnhận,thathứvàthươngyêu.Nếuthànhcôngđượcmộtlần,tasẽcóniềmtinvữngmạnhhơnđốivớichánhPhápvànơisựthựctập.Tôitinrằnglầnsaumìnhsẽlàmhayhơn.Mìnhsẽgâyđượcấntượngtốtnơingườiđãvụngvềtướitẩmhạtgiốngxấunơimình.Nếuthựctậpgiỏi,thìnộitrongvòngmộthoặchaitháng,ngườikiasẽtớihỏitavớilòngkhâmphụcrằng:''Làmsaoanh/chịthựctậphaynhưvậy?Vìmỗilầnemnóinhưvậy,làmnhưvậy,anh/chịthườngsinhtâmbựcbội,khóchịu,phảnứng.Saobâygiờanh/chịkhônglàmnhưvậy,ngượclạicóthểmỉmcườithathứ,baodung!Làmsaoanh/chịlàmđượcnhưvậy?Anh/chịcóthểchiasẻchoembiếtchútxíukinhnghiệmđượckhông?''Vàlúcđólàlúctabắtđầuchiasẻsựthựctậpcủatachongườikia.

Cómộtcâuhỏinhưthếnày:Làmthếnàođểduytrìsựthựctậpkhivợmình,chồngmìnhhoặcnhữngthànhphầntronggiađìnhcủamìnhkhônghưởngứng?Trongtrườnghợpnày,tôinghĩquývịnênthựctậpmộtcáchtựnhiên.Quantrọnglàđừngbịrơivàocáibẩycủasựthựctậphìnhthức.Đừnglàmravẽtađâyđangthựctậpchánhniệm,thựctậpthiềnv.v..Điềunàytacóthểlàmđược.Vídụ,khithựctậpthiềnđi,quývịhãyđichothậttựnhiên,đinhưthếnàođểngườitakhôngthấylàmìnhđangthựctậpthiềnđi,nghĩalàđitrongnhịpđiệubìnhthường,nhưngtrongnộidungquývịvẫnchếtácnănglượngchánhniệm,anlạcvàhạnhphúc.Cáiđógọilàtuvôtutu-trongkinhTứThậpNhịChương.Nghĩalàtumàkhôngthấymìnhtu,khôngcốgắngdụngcông,nhìnbềngoàigiốngnhưlàkhôngtugìcả,nhưngtrongnộidungthìtathậtsựđangtutậprấtvữngchãi.Điềutốikỵlàđừngvộivàngmuốnchiasẻsựthựctậpcủamìnhhoặcápđặtsựthựctậpcủamìnhlênngườikhác.Tốtnhấtlàđừngnóigìhếtdầuđólànhữngkinhnghiệmtuhọccủata;chỉcầnthựctậpchođànghoàngvàpháttriểnthêmkhảnănglắngnghe,miệngluônluônmỉmcườivàhànhxử,phảnứngchothậtvuitươi,hòanhã.Nếuquývịthànhcôngmộtlầntrongkhiứngxửhòaáivớinhữngngườiđangtướitẩmhạtgiốngtiêucựcnơimìnhmàkhôngsinhtâmphiềngiận,caucó...,thìsựthànhcôngấysẽtiếptụcđượcnuôidưỡng,khôngnhữngnuôidưỡngchínhbảnthânmàcòncóthểgiúpchongườikiachuyểnhóa.

Hỏi:Kínhthưathầy,tổtiên,ôngbàvàcậucủaconđãbịgiếttạitrạicảitạotrongđểnhịthứchiến.Làmsaosựthựctậpcủaconngaytronggiâyphútnày-vớichấtliệuanlạc,vữngchãivàtừbimàconđãgặtháiđược-cóthểgiúpôngbà,tổtiênvàcậucủaconbớtkhổđượcđểcuộcđờicủahọtốtđẹpvàhạnhphúchơn?LàmsaochúngtaápdụnglờidạycủaBụtvàotrongsựthựctậpđểcóthểthathứđượcchocáitộidiệtchủngtầytrời,kinhhãikiacủachủnghĩaphátxítĐức.Xinthầysoisángchocon.

Thầy:Trongtâmthứctađãcósẵnnhữnghạtgiốngcủakhổđauvàphiềnnão.Khổđaucủatađượccấutạobởichínhcánhântavàbởiôngbà,chamẹvàxãhộitatraotruyềnlại.Mỗikhithựctậpthởtrongchánhniệmvàtrởvềchămsócthânthểvàcảmthọcủata,thìnỗikhổtrongtađượcthuyêngiảmphầnnào.Khitagặtháiđượcsựchuyểnhóavàtrịliệuvàtổtiên,xãhộicủatacũngđượcchuyểnhóavàtrịliệu.Mỗinụcườianlạcmàtachếtácrasẽtácđộngtớixãhộicủata.Tacóthểtiếpxúcvớixãhộingaytrongtựthâncủata.Mỗibướcchântađitrongchánhniệm,đemlạichấtliệuvữngchãi,anvuivàthảnhthơiđềucóảnhhưởngtốttớixãhộivàtổtiêncủata.Khôngnênnghĩrằngnhữnggìtalàmđượcchotahômnaykhôngảnhhưởng,khôngliênquangìđếnxãhộivàthếgiớiquanhta.Hòabìnhvàtựdoluônluônbắtđầuvớisựthựctậpcủachínhmình.Chúngtabiếtrằngcáimộtchứa

đựngcáitấtcả.ĐólàgiáolýcủakinhHoaNghiêm.Sựgiảithoátcủacánhâncũnglàsựgiảithoátcủaxãhội,củayếutốchungtrongta.SựthắnglợicủatháitửTấtĐạtĐatạicộiBồĐềkhôngphảichoriêngcánhânNgàimàchosựanlạc,hạnhphúcvàgiảithoátcủatấtcảmọiloàichúngsanh.Nếutađượcchuyểnhóa,anlạcvàthảnhthơi,thìthếgiớiquanhtacũngđượcchuyểnhóa,anlạcvàthảnhthơi.Nếutaanvui,thìkhắpchốnđềuđượcanvui.Nếutrongtacóanlạc,thìthếgiớimàtatiếpxúcsẽtrởnênđẹpđẽvàmầunhiệm.Tôinghĩnhiềungườitrongchúngtađềuđãcókinhnghiệmnày.

Hỏi:Thưathầy,córấtnhiềucâuhỏivềvấnđềthảbò-nhữngđốitượngcủathamđắmvàràngbuộc,nhữngýniệmvềhạnhphúcmàmìnhđangtheođuổi.Cómộtcâuhỏinhưthếnày:Cóphảicáitâmkỳthị,phânbiệtvàkhuynhhướngmuốnphánxétngườikháclànhữngconbòcầnđượcbuôngbỏkhông?

Thầy:Khitôisửdụngdanhtừ''bò,''cáinghĩacănbảnđầutiênlànhữngýniệmtacholàthiếtthựcchohạnhphúccủata.Nólàcáigìmàtachưabaogiờđặtlạivấnđềnhưđịavị,sựgiàusangvàquyềnhànhcủatatrongxãhội,cơsởkinhdoanh,bằngcấphaymộtýthứchệv.v..Khitađãđạtđượcnhữngthứđórồi,talạicảmthấykhôngthỏamãn,khônghạnhphúcvớichúngvàtatiếptụcđaukhổ.Đâylàsựmờimọcchúngtanhìnlạibảnchấtcủanhữngconbòcủatađểxemchúngcóthậtsựcầnthiếtchoniềmanlạcvàhạnhphúccủatakhông.Nếutathấychúngchỉlànhữngconbòtạothêmnhiềusầukhổ,sợhãi,bấtanvàràngbuộc,thìtasẽcókhảnăngbuôngbỏchúngmộtcáchdễdàng.Vìvậytôixinmờiquývịthựctậpnhìnsâuvàobảnchấtcủanhữngconbò-tứclàđốitượngcủahạnhphúccủamìnhvàgọiđúngtêncủanó.

HômkiatôicóchiasẻvềmộtngườibạnởĐứcvềkhảnăngthảbòcủaôngta.Trongsốnhữngconbòcủaông,cónhữngconbòcótínhchấtrấtlýtưởng,phụcvụnếpsốngtâmlinh.ÔngtalàchủtịchcủanhiềuhộiPhậtGiáoởĐức.Ôngphảithamgianhiềucuộchọpvàlàmrấtnhiềuviệc.ViệcPhậtsựcủaôngchiếmrấtnhiềuthìgiờ,nănglựcvàvìvậynóđãtạoranhiềucăngthẳngchoông.Ôngkhôngcókhảnăngdừnglạiđểthưởngthứctừnghơithởvào,hơithởra,khôngcókhảnăngđitừngbướcthảnhthơihoặcngồiyênnhưmộtngườitựdo.Ôngrấtthànhcôngvềmọimặt-việcđờicũngnhưviệcđạo,thếmàôngkhôngcảmthấyhạnhphúcvớiđờisốngcủaông.Vìvậymuốnđượcanlạc,hạnhphúcvàtựdo,ôngphảithựctậpthảbò-tứclàbuôngbỏbớtmộtvàiconbòcủaông.Càngthảnhiềubò,tacàngcónhiềukhônggianđểsống,đểthảnhthơivàhạnhphúc.Đólàýnghĩacủasựthựctậpthảbò.Conbòlớnnhấtcảntrởhạnhphúcvàtựdocủatalàýniệmcủa

tavềhạnhphúc.

Cólẽquývịđãcócôngănviệclàmrồi,nhưngcóthểquývịvẫnnghĩrằngnhưthếvẫnchưađủvàmuốncóthêmviệcthứhaiđểkiếmthêmlợinhuận.Quývịlàmđầutắtmặttối,làmthêmgiờ,nghĩrằngmìnhcầntạocơhộiđểdànhdụmthêmtiềnhoặcmuốncóthêmtiếngvangtrongxãhội,cộngđồng.Thángnàysangnămnọquývịbịcuốnhútvàotrongdòngsuytưnhưthế.Nhưngmộthômnàođó,quývịchợtnhậnthấyrằngmìnhchưabaogiờcóđượcmộtgiâyphúthạnhphúc,anlạcthậtsựtrongcuộcsống,mặcdầumìnhđãđạtđượcđịavịcaotrongxãhội,làmrađượcnhiềutiền,đượcnhiềungườiquýtrọng...;vàquývịmuốncóhạnhphúcthậtsự.Quývịkhôngmuốnbỏphíthìgiờvànănglựcmộtcáchvôíchcủamìnhtrongsựlolắng,giậnhờn,chạytheobóngdángcủahạnhphúctheohướngngũdụcvàdođóquývịquyếttâmthảbò.Chúngtanênthựctậpnhìnsâu,nhìnlạivànhậndiệnchođượcbảnchấtcủanhữngconbòđểxemchúngcóphảilànguồnhạnhphúcđíchthựccủamìnhhaykhôngvàkhithấyđượcbảnchấtcủachúngrồithìtacóthểbuôngbỏbớt.Conbònguyhiểmnhấtcủatacóthểlàmộtýthứchệhoặcmộtýniệmmàtađãtrảmộtcáigiárấtđắtđểthànhđạt.Nghĩrằngtasẽlàmộtngườiđặcbiệt,sẽđượcnỗitiếng,sẽđượcmọingườikínhnểnếutađeođuổivàthựchiệnđượccáiýthứchệhoặcýniệmđócủata.Nhưngnếucáiđókhôngthậtsựđemlạichânhạnhphúcchota,nólàmchotangàyđêmănkhôngngon,ngủkhôngyên,thìnóchínhlàconbòtacầnphảibuôngbỏ.Tacóthểchếtchỉvìmộtýniệmvềhạnhphúccủata.

Kỳtrướctôicókểcâuchuyệnvềmộtôngthầytubậnrộntrongviệcxâychùa.Quývịcóthểnói:''Thầytuxâychùa,đúctượnglàviệcđánglàm.ĐólàPhậtsự.Đâucógìsaitrái?''Nhưngtrongtrườnghợpcủaôngthầynày,thìtrongquátrìnhxâychùa,thầyđãlolắngquánhiềuđếnnỗithầykhôngcóthìgiờđểthở,đểthựctậpthiềnđi,đểuốngmộtlytràchothoảimáihoặcđểtiếpxúcvớisựsốngmầunhiệmđangcómặttronggiâyphúthiệntại.Thầybịcuốnhúttrongviệcxâychùavàchođólàcôngviệcquantrọngnhất.Thầyđãhysinhhạnhphúc,tựdocủathầychoviệcxâychùavànghĩrằngxâychùaxongrồihãythảnhthơi,rồimớihạnhphúc.Thầyđãhysinhviệcquantrọngnhấtcủangườituvàchútrọngvàonhữngviệckhôngphảilàmụcđíchchínhcủangườitu.Vànhưvậythầybậnrộnsuốtngàyđêm.Cólầnnhữngngườicưsĩthânhữucủathầytớithăm,trongbuổiuốngtrà,thầyđãthanthởvớihọlàthầythấymìnhbậnrộnquá.Nghethầynóinhưthế,họnóiđùavớithầy:''Nếuthầycảmthấybậnrộnnhưvậysaothầykhôngxuấtgialại;đithầy!’’Ngườituthiệtlàngườicótựdo,làngườikhôngbịràngbuộcbởinhữngđammê,danhlợivàvướngbậndùđólàviệcxâychùa,đúctượng.Vậythìchùachiềngcóthểcũnglàmộtconbòràngbuộcta.Nóinhưthế

khôngcónghĩalàthầyấykhôngđượcphépxâychùa,đúctượng,nhưngcórấtnhiềucáchđểxâychùavàđúctượngmàkhôngbiếncôngviệcxâychùa,đúctượngthànhsựrằngbuộc-thànhconbòvàthầycóthểvẫnlàmộtngườitựdotrongkhilàmnhữngcôngviệcđó.Côngviệccótrởthànhsựràngbuộc,trởthànhconbòhaykhông,hoàntoàntùythuộcvàocáchhànhxửcủata.Thảbòkhôngcónghĩalàbuôngbỏtráchnhiệmmàchínhlàbuôngbỏnhữngýniệm,ýtưởngcủata.

Hỏi:Kínhthưathầy,câuhỏicủaconlàlàmsaođểcóthểđượchoàntoàntựdotrongmỗigiâymỗiphút,khôngbịgiánđoạn,ngaycảtrườnghợpmìnhnghĩlàmìnhđangnắmgiữnhữngconbòcủamìnhhoặcđanglàmnhữngđiềumàmìnhthấylàkhôngđúng?

Thầy:Muốnđượctựdohoàntoàn,chúngtacầnphảithựctậpliêntụcmỗingày.Tựdolàhoatráiquýgiánhấtcủangườitu.Đasốchúngtathiếukhảnăngsốngtựdo.Chúngtalinhcảmrằngtựdoluôncóđó,nhưngtathườnghànhxửtheochiềuhướngcủanghiệplực,tứclànănglượngtậpkhí,thóiquenvàbịkhốngchế,đồnghóabởitâmthứccộngđồng.Chúngtaítkhisốngđượctựdo.Khiláixeđiđâyđó,lauchùiphòngvệsinh,rữachénbát,cóthểchúngtacảmthấyrằngchínhmìnhđãchọnlàmnhữngcôngviệcnày.Nhưngnếunhìnkỹlại,quánchiếusâusắc,tasẽthấysựthựclàtakhôngđượcthảnhthơi(tựdo)chimấytrongkhilàmnhữngcôngviệcnày.Ngaycảtrongkhiđi,tacũngkhôngbướcđượcnhữngbướcthảnhthơi;hìnhnhưcóloạimalựcnàođóluônthúcđẩytađivềphíatrước,tìmhạnhphúcởphíatươnglai.Đốivớitôi,tựdotứclàýthứcđượcnhữnggìmìnhđanglàmvànhữnggìmìnhkhôngnênlàmtronggiâyphúthiệntại.Khilaunhà,chùicầutiêuhoặcthởvàovàthởra,nếutaýthứcrõràngtađanglàmnhữngviệcấy,thântâmantrúvữngchãitrongtừngcửchỉcủasựviệc,thìtabắtđầucótựdo,mặcdầunóchưađượclớnlắmnhưngnórấtquantrọng.Muốnđạtđượctựdolớn,trướchếttaphảibắtđầubằngnhữngtựdonhỏ.Nếukhôngthìtachỉsốngtrongsựquênlãng,ràngbuộcvàbậnrộn.Chúngtabịthốngtrịbởinhữngnănglựccủatậpkhí.

Thựctậpchánhniệmtrongđờisốnghàngngàylàđểphụchồilạisựtựdocủamình,giúptasốngnhưmộtconngườitựdothậtsự.Chánhniệmcócôngnănggiúptanhậndiệnnhữngphiềnnãovàkhổđautrongta,rồitutậpnhìnsâuđểchuyểnhóa.Nếpsốngchánhniệmlàđểgiúptađạttớitựdolớn;tựdonàykhôngphảilàthứtựdochínhtrịmàtựdotừnhữngtâmthấtniệm,từnhữngphiềnnãovàvướngmắc.Trạngtháitựdođầutiênmàtađạtđượclàtựdotừsựthấtniệm-thấtniệmtứclàkhôngcóchánhniệm,tứclàtâmýtabịtánloạn,khôngýthứcrõmìnhđangởđâu,đanglàmgì,khôngbiếtcái

gìđangxảyratrongtavàchungquanhtatronggiâyphúthiệntại.Tacóđónhưngtakhôngthậtsựsống.Tasốngnhưmộtthâyma.ĐólàcáchdiễntảcủanhàvănngườiPháptênlàAlbertCamus.Tatrôngcóvẽnhưđangsống,đangđiquađilại,làmviệcnhưbaongườikhác,nhưngkỳthựctađangkhôngthậtsựsống,khôngcómặtchosựsống.Tađangmangmộtthâychếtcủachínhtatrênhaivai.Nếunhìnquanh,tasẽthấynhiềungườiđềuđangsốngnhưvậy,họkhôngýthứclàhọđangsống.Chánhniệmlàsựthựctậpthiếtlậplạitựdocủanộitâm.Vớithờigianthựctập,tasẽnhậnthấyrằngtađangbịkhốngchếbởinănglượngcủathấtniệm,củatậpkhí.Tanhậndiệnđượcnhữngphiềnnão,nhìnsâuvàobảnchấtcủaphiềnnãorồichuyểnhóavàdầndầntaphụchồilạiđượctựdocủata.Hạnhphúclớnđượcphátsinhtừtựdochânthật.

Hỏi:KínhthưaThầy,nhữngbàithiềntậpcóhướngdẫnđãảnhhưởngsâusắcđếnnhiềubạntu.Mộtthànhphầntrongtăngthânchiasẻkinhnghiệmnhưthếvàngườiấynói:''Nhờthamdựnhómphápđàmvàthựctập,conđãliênlạcđượcvớiđứabébịthươngcủacon.Nhưngbâygiờconcầnsựgiúpđỡtrongquátrìnhtìmlạiđứaconđãmấtcủacon.Bằngsựthựctậpchánhniệmvànhìnsâuvàochínhmình,làmsaoconcóthểtìmlạichínhmìnhnếucáingãkhôngthậtsựcómặt?''

Thầy:''Làmsaotìmlạiđượcchínhmìnhnếumình-tứclàcáingãkhôngthậtsựcómặt?''Câuhỏinàycóvẽtriếtlýquá.Chúngtasẽquánsátbàitậphơithởcóýthứcvềsựthựctậpnhìnsâuvàobảnchấtcủathựctại,tứclàquánvềvôthường,vôngãvàniếtbàn.Chúngtacórấtnhiềutrigiácsailầmvềngãvàvềphingã.Chúngtakhôngnênbịkẹtvàongôntừvàkháiniệm.Thựctậpnhìnsâugiúptathấyđượcbảnchấtđíchthựccủathựctại.Bảnchấtcủathựctạicóthểbịgánchonhữngnhãnhiệunhưngãvàphingã,nhữngdanhtừvàýniệm.Nhưngnếuquývịcókhảnăngthấyđượccáibảnchấtcủathựctạirồithìsẽkhôngcònbịkẹtvàonhữngdanhtừ,ýniệmvềngãvàphingãnữa.Ngàyhômkiatôicónóiđếngiáolýcủasựtraotruyềnvềtánh-Tamluânkhôngtịch.Tôicóchiasẻrằngmỗikhiđitắm,tanhìnvàocơthểtavàthấyrằngcơthểtalàđốitượngcủasựtraotruyền.Talàngườitiếpnhậnsựtraotruyềnvàchamẹtađãtraotruyềnbảnthâncủahọchota.Tôicómờiquývịnhìnsâuvàobảnchấtcủasựtraotruyềnđểthấyrằngngườitraotruyền,đốitượngcủasựtraotruyền-vậttraotruyềnvàngườitiếpnhận,cảbayếutốđềutrốngrỗng-khôngcótựtánhriêngbiệt.Điềunàykhôngcónghĩalàchúngkhôngcómặt,nhưngphảihiểulàchúngkhôngcómặtnhưnhữngthựcthểriêngbiệt.Quývịkhôngthểtáchrờimộtcáirakhỏihaicáikia.ĐógọilàgiáolýTamLuânKhôngTịch.Quývịkhôngthểtáchrờingườitraotruyền,đốitượngcủasựtraotruyềnvàngườitiếpnhậnrakhỏi

nhau,vìngườitraotruyềnđãtraohếtconngườicủahọchoquývị.Bảnthânquývịlàngườitiếpnhậnlàmộtvớiđốitượngcủasựtraotruyềnvàvìthế,quývịcũnglàmộtvớingườitraotruyền.Cảbađềutươngtức,đềucómặttrongnhau,cùngnươngnhaumàbiểuhiện.

Khinhìnsâuvàobảnchấtchânthựccủasựtraotruyền,quývịsẽchạmtớiđượcthựctạivôngãcủamọisựmọivật.Khinhìnvàocáimàquývịcholà''tôi,làtựngã,''quývịsẽthấymìnhchínhlàsựtiếpnốicủaôngbà,tổtiênvàchamẹmình.Quývịsẽtiếpxúcđượcsựthậtrằngtấtcảthếhệtổtiênđềuđangcònsốngvàđangcómặttrongmình.Mỗikhitanởđượcnụcười,thìtấtcảôngbà,tổtiên,chamẹcủatađềucùngcườivớita.Đóđíchthựclàgiáolývôngã.Vôngãkhôngcónghĩalàkhôngcómặt,làhưvô,làđoạndiệt.Cáimàtacholàngãchẳngquachỉlàyếutốđượclàmbằngnhữngchấtliệukhôngphảingã,tứclàvôngãmàthôi;giốngnhưmộtbônghoa,bônghoalàmộthợpthểkếttụtừnhiềuđiềukiện,yếutốkhácnhau;bônghoakhôngthểtựmìnhmàcóđược.Vìvậyquývịkhôngthểchorằngbônghoanàykhôngcómặt;sựthậtlàbônghoađangcómặt,nhưngbônghoacómặttrongthựctạitươngtức,vôngãcủanó.Bônghoađượclàmbằngnhữngyếutốkhôngphảibônghoanhưyếutốmây,mưa,yếutốánhsángmặttrời,yếutốđất,yếutốchấtkhoángvàphânxanh,yếutốthờigian,khônggianvàtâmthứcv.v..Bônghoalàmộtsángtạophẩmcủanhiềuyếutố,điềukiệnnhânduyên,nhưngkhôngcókẻsángtạo.Đứabébịthươngtíchtrongtacũnglàmộtsángtạophẩmchungcủatấtcảcácpháp.Nếutrongtuầnquatathựctậpchuyênchú,cóchánhniệmvàchánhđịnh,thìtađãcóthểthấyđượcđứabébịthươngtrongtacũngchínhlàđứabébịthươngcủachatahoặclàmẹta.Cólẽcórấtnhiềuđứabébịthươngtrongđứabébịthươngcủata.Nếubiếtcáchômấp,chămsócvàchữatrịđứabébịthươngtrongta,thìtasẽchữatrịđượcnhiềuđứabébịthươngđãđượctraotruyềnchotabởicácthếhệtổtiên.

Vôngãcũngcóthểtrởthànhmộtýniệm,vìvậychúngtakhôngnênbịkẹtvàonó.Kẹtvàoýniệmngãcòndễtháogỡ,chứmộtkhiđãbịkẹtvàoýniệmvôngãthìkhógỡvôcùng.Vôngãkhôngcónghĩalàkhôngcó,khôngcónghĩalàhưvô,làđoạndiệt.Vôngãnghĩalàkhôngcónhữngthựcthểbiệtlập,khôngcótựtính.Khitiếpxúcđượcvớithựctạicủachínhmình,thìquývịđồngthờicũngtiếpxúcđượcvớichamẹ,concháu,tổtiên,ánhnắngmặttrời,đámmâyvàđạiđịav.v..,bởivìtấtcảvạnvậtcủavũtrụđềuhộitụđầyđủđểlàmchotabiểuhiện.Mìnhđượclàmbởinhữngyếutốkhôngphảimình,điềuđókhôngcónghĩalàmìnhkhôngcómặt.Mìnhcómặtrấtđầyđủ,chỉthiếumộtyếutốthôi,đólàyếutốngã,làtựtính.Cáingãmàtacholàmộtthựcthểbiệtlậpcũngchỉlàýniệm,kháiniệmvàtađangômchặt

kháiniệm,ýniệmđónhưlàmộtthựcthểhiệnhữungoàinhữngđiềukiệnkhác.Vớisựthựctậpnhìnsâu,tacóthểlàmchoýniệm,kháiniệmđóbốchơivàđạttớiđượctựdolớn.Tựdo,giảithoátnghĩalàbuôngbỏđược,dậptắtđượcnhữngkháiniệm,ýniệmvềthựctại.Đólàýnghĩacủadanhtừniếtbàn.Niếtbànnghĩalàsựdậptắtvàtrướchếtlàsựdậptắtcủatấtcảcácýniệm,kháiniệmvềngã.Nếuquývịkẹtvàonhậnthứcchorằngvôngãlàmộtýniệmđốilậpvớingã,thìniếtbànlàsựdậptắtýniệmvềvôngã.Thựcchấtcủaniếtbànvượtthoátcảhaiýniệmngãvàvôngãhayphingã.

Hỏi:Câuhỏinàycủaconcóliênquanđếnsựtướitẩmnhữnghạtgiốngxấuvàvềnhữngconbòcủasựràngbuộc.Cáchđâykhônglâunhữnghạtgiốngtiêucựctrongconbịtướitẩm.CâuhỏiđầutiêncủaconcóliênquantớivấnđềđồngtínhluyếnáivàconchưađượcngheThầyđềcậpđếnhoặcgiảiđápvềvấnđềnày.Vìvậycontựnóivớichínhmìnhrằng:‘‘Nhữnghạtgiốngđồngtínhluyếnáitrongmìnhbịtướitẩmtrởlại.Mìnhphảilàmgìvớinóhaymìnhchỉngồivàthởvớinó?’’Conthấyrằngconđãsốngnhưvậytrongsuốtcuộcđờicủacon.Concũngýthứcrằngnhữnghạtgiốngtrongnhữngngườiđồngtínhluyếnáiđãbịtướitẩmtrongsuốtcuộcđờicủahọ,bởivìhọkhôngđượccôngnhận.ContheođạoXu-Fi(thuộctruyềnthốngđạoHồi)đãnhiềunămvàhọcvớivịthầyrấtđượcnhiềungườikínhtrọng.Mộttrongnhữnghạtgiốngmàconphảiđốitrịlàtrướcđâyconnghevịthầyấynóirằngsựđồngtínhluyếnáilàđiềughêtởm.Hômấyconphảingồiđóchịukhổvàtựhỏirằngmìnhnêntiếptụctuhọcvớithầyhaymìnhnênrờibỏthầy.Đólàmộtkhókhănrấtlớnđốivớicon.Conlàngườimớiđốivớicộngđồngnàyvàvớitruyềnthốngtutậpnày.Conđếnđâyđểtìmsựkhuâykhỏachotâmhồnvàhọchỏithêmtừtăngthân,nhưngnhữnghạtgiốngkhổđautrongconbịtướitẩmnhưbấtcứnơinàokháctrongcuộcđờiconvìconthấytrongbuổivấnđáphômnayconkhôngthấycóngườiđồngtínhluyếnáinàohỏivàchiasẻvềvấnđềnày.Conrấtngạcnhiên.Conởđâyđãmộttuầnrưỡicủakhóatu,nhưngconchưabaogiờngheThầyđềcậpđếnvấnđềđồngtínhluyếnáivàconcảmthấyrấtkhóchịu,conphảiômnỗikhổđómộtmình.

Phầnthứhaicủacâuhỏilàvềvấnđềthảbò.Conlàmộtchuyêngiavềyhọclâmsàngvàlànhàlãnhđạovềmộttổchứcchonhữngcuộchộithảo.Conđãđinhiềunơitrênthếgiớivàthuyếtgiảngvềphươngpháptrịliệudướilăngkínhcủayhọc.Nămnay,concóthamdựmộtcuộchộithảovớicácchuyêngiayhọclâmsàngvàkhiconcảmnhậnđượccóchứngbệnhsợhãivềđồngtínhluyếnáitrongcộngđồng,conđãtựýđứngdậytrướcmặtmọingườivànóiranhữnggìmàconcảmnhậnđốivớicộngđồngkia.Vìvậyhômnayconngồiđâyvàtựhỏi:''Mìnhcónênlàmlạinhưtrướckiamìnhđãlàmvớicộngđồngkiahaykhông?Vàđócóphảilàconbòmàconcầnbuôngbỏhay

không?''

Ngàyhômnaychúngconcómộtbuổihọpmặttronggiớithuộcnhữngngườiđồngtínhluyếnáivàcórấtítngườiđếnthamdự.Contôntrọngnhữngngườiđãkhôngđếnthamdựđượcvìhọđangtronggiờthựctậpimlặnghùngtránghoặchọđangkẹtvàomộtchươngtrìnhsinhhoạtđặcbiệtnàođó,nhưngconcũngnghebáocáorằngmộtsốngườikhôngđếnvìhọsợbịlộdiện.Khiconthấysựviệcnàykhôngđượcđềcậpđếntrongcácbuổiphápthoạihoặctrongcácbuổicâuhỏivàtrảlờihoặctrongtăngthân,connghĩđiềuđólàmchohọsợ,làmchohọkhôngcóđủcanđảmđểchongườitabiếtmìnhlàđồngtínhluyếnái.Conrấtquantâmchonhữngngườitrẻđangcómặtởđâyvìconsợrằngcon,làngườilớntuổi,xácnhậnđiềuđó.Vậythìđócóphảilàbòcủaconkhông?Vànếuphải,thìconnênlàmgìvớinó?Conmuốnnghecáithấycủathầyvềvấnđềđồngtínhluyếnái,kểcảsựluyếnáitrongliênhệđượccoilàchínhđáng.

Thầy:Đámmâylàđámmây.Nhìnsâuvàobảntínhcủađámmây,tathấyđượcvũtrụ.Cũngnhưmộtđóahoa,nếunhìnsâuvàobảnchấtcủađóahoa,tathấyđượccảthiênhàđạiđịa.Mọivậtđềucóvịtrícủanó.Bảnchấtcủamọisựmọivậtlàvôngã,tươngtức.Khinhìnvàobiểncả,quývịthấycónhiềuconsóngkhácnhau-hìnhdángvàtầmcỡcủamỗiconsóngđềukhác,nhưngtínhchấtcủacácconsónglànước.Nếuquývịbiểuhiệnnhưlàmộtngườiđồngtínhluyếnáithìtuysựbiểuhiệncủaquývịvàtôicókhác,nhưngbảnchấtcủachúngtalàmột.NhàthầnhọcđạoTinLànhtênlàPaulTillichcónóirằngThượngĐếlànềntảngcủahiệnhữu.Quývịphảilàquývị.NếuThượngĐếđãtạotôiralàhoahồng,thìtôiphảichấpnhậntôilàhoahồngvàliênhệcủatôivớiThượngĐếsẽlàvớiThượngĐếcủahoahồng.Nếuquývịsinhralàmộtngườinữđồngtínhluyếnái,thìquývịhãychấpnhậnmìnhlàngườinữđồngtínhluyếnáivàsựliênhệcủaquývịvớiThượngĐếsẽlàThượngĐếcủagiớiđồngtínhluyếnái.Quaquátrìnhthựctậpnhìnsâu,quývịthấyrằngmộtkhiđãtiếpxúcđượcvớibảntínhchânthựccủamình,thìbaonhiêulobuồn,sợhãisẽtanbiếnvàquývịsẽchạmtớiđượctrạngtháibìnhanvàtựdothậtsự.

Nếuquývịlànạnnhâncủasựphânbiệt,kỳthị,thìconđườngđitớigiảithoátkhôngphảichỉcóthankhócvềsựbấtcôngvàsựbấtcôngấykhôngthểđượchồiphụcbằngsựcôngnhậncủamọingười,màchínhnhờcáikhảnăngtiếpxúcđượcvớibảnchấtđíchthựccủachínhmình.Tôicókinhnghiệmrấtsâusắcvềđiềunày.Sựkỳthị,sựthiếubaodung,độlượngvàsựđànáplàdotrigiácsailầm,thiếuhiểubiết,thiếutừbiđưatới.Nếuquývịcókhảnăngtiếpxúcđượcvớibảnchấtđíchthựccủamình,thìquývịcóthể

tựgiảiphóngmìnhrakhỏivũnglầycủakhổđau,củasựphânbiệt,kỳthịvàđànáp.Cólẽquývịbịđànáp,kỳthịdosựkhácbiệtvềmàudahoặcchủngtộchoặcgiớitính,vàngườitakỳthị,đànápquývịlàvìhọchưahiểuđượcmình,chưacócáithấyđúngnhưpháp,cáithấysailạcđódanhchuyênmôntrongđạoBụtgọilàvôminh-khôngcótrítuệ.Ngườiđókhôngthấyđượccáibảnchấtđíchthựccủangườiđóvàkhôngnhậnrađượcrằngtấtcảchúngtađềuphátxuấttừmộtbảnchất.Vìvậychonênngườiđómớikỳthịvàđànápmình.Nhữngngườithiếutrítuệ(vôminh)nênmớithườngsinhtâmkỳthịvàhọlàmchongườikhácđaukhổ;họcũnglànhữngngườikhôngcóhạnhphúctronglòng,cũngđangđaukhổcựckỳ.Tuyquývịlànạnnhâncủasựkỳthị,củasựbấtcông,nhưngnếuquývịcókhảnăngtiếpxúcđượcvớibảnchấtchânthựccủamình-bảnchấtcủakhôngsinhkhôngdiệt,khôngmộtkhôngkhác...,thìquývịlàngườicótrítuệ,cótừbivàcóthểnóivớiThượngĐếrằng:''ThượngĐếơi!XinNgàithathứchohọvìhọkhôngbiếtlàhọđanglàmgì.Vìvôminhnênhọđãsinhtâmkỳthịvàphạmnhiềulầmlỗinhưthế.XinNgàithươngxóthọ,thathứchohọ.''

Mỗikhiđãchạmtớiđượcbảntínhkhôngsinhkhôngdiệt,khôngmộtkhôngkhác,bảntínhtươngtức,vôngãcủachínhmìnhthìquývịsẽđượctrangbịbằngchấtliệucủahiểubiết;chấtliệucủahiểubiếtlàmphátkhởichấtliệuthươngyêuvàquývịcóthểthathứ,baodungđượcnhữngngườiđanglàmkhổquývị,đànápvàkỳthịquývị.Nếuquývịbịkỳthị,thìchớngâythơnghĩrằngxãhộisẽlàmsángtỏsựbấtcôngchomìnhvàtrảlạisựcôngbằngchomình.Giảithoátchânthựctùythuộcvàokhảnăngnhìnsâucủamình,chứkhôngphảitùythuộcvàocácđiềukiệnởbênngoài(ngoạicảnh).Mộtkhiđãchạmtớiđượcchiềusâucủabảnchấtkhôngsinhkhôngdiệt,khôngmộtkhôngkháccủamìnhthìquývịsẽđượctựdo,giảithoát.Lúcấyquývịsẽcókhảnăngômlấytấtcảvàgiúpđỡnhữngngườihoặcnhữngnhómngườiđãcócáinhìnsailạcvềchínhhọvàvềmình,kỳthịmìnhmàkhôngmộtlờioántrách,thùhận.Cốnhiênkhiquývịđaukhổvìcảmthấymìnhlàđốitượngcủasựkỳthịthìtronglòngluônluôncósựthôithúcmuốnnóirasựbấtcôngấy.Nhưngdùcóbỏramộtngànnămđểnóilênsựbấtcông,thìniềmđaunỗikhổcủaquývịvẫnchưachắcđượcgiảitỏahoàntoàn.Chỉcósựhiểubiếtthâmsâuvàtựdokhỏivòngvôminhthìnỗikhổcủaquývịmớicóthểđượcchuyểnhoáhoàntoànvàđạttớigiảithoát.ChúngtôiđãđaukhổrấtnhiềutrongcuộcchiếnViệtNam.Nếunhìnkỹlạivềcáibảnchấtcủachiếntranh,quývịsẽthấyrằnggiátrịmạngsốngcủangườidânViệtNamkhônglàgìsovớimạngsốngcủamộtngườilínhMỹ.KhingườiphicôngMỹnhậnlệnhthảbomvàomộtvùngquantrọngnàođómàhọcholàcókẻđịch,ngườiphicôngđóđãmườngtượngđượccáigìsẽxảyrasaukhianhtathảbom.Tuynhiên,anhtakhôngcầnphảiquantâmđếnđiềuđóvìnhiệm

vụcủaanhlàthảbom,chỉcóthế.Anhphảiphụctùngmệnhlệnh.Đốivớinhữngngườiralệnhthảbom,thìhàngngàn,hàngtriệusinhmạngvôtộiởdướinhữngvùngấykhôngcógiátrịgìcả.Họchỉmuốnđạtđượcmụctiêu.Đươngđầuvớinỗikhổlớnlaonhưvậythìtiếngnóinàocóthểlàmvơiđượcnỗikhổcủaquývị?Khiquývịthấyđượcsựthậtvàchọcthủngđượcnó,thìtìnhthươngsẽtuônchảynhưdòngsuốimát.Vớitìnhthươngấy,quývịcóthểômlấyđượcnhữngngườiđãlàmkhổquývị,đãkỳthị,đànápvàkhủngbốquývị.Khitráitimcủaquývịđượcthúcđẩybởiướcmuốnmuốngiúpđỡnhữngngườiđãvàđanglànạnnhâncủasựvôminh,thìlúcấyquývịmớithậtsựthoátrakhỏinỗikhổvàcảmgiácbịxúcphạmcủaquývị.Đólàsựkhuyênnhủcủatôi.Đừngtrôngđợinơisựthayđổicủahoàncảnhbênngoài.Đừngnghĩrằngphảilêntiếngkêugọicôngbằngthángnàyquanămnọthìniềmđaunỗikhổcủamìnhsẽđượcthuyêngiảm,giảibàyvàchuyểnhóa.Khôngđâu!Quývịphảithựctậpnhìnsâuđểtựcởitróichínhmình,hoàncảnhthuậnlợibênngoàichỉlàđiềukiệnphụtrợ.Thựctậpnhìnsâu,quývịsẽchếtácvàtrangbịchomìnhbằngchấtliệuhiểubiếtvàthươngyêu-loạinănglựccókhảnănggiúpchuyểnhóatìnhtrạngcủasựkỳthịvàbấtcông.Quývịphảitrởthànhmộtconngườicótrítuệvàtừbi,mộtđạitrượngphu,mộtngườicóthểthểhiệnđượcnănglượngcủasựbaodung,hiểubiếtvàthươngyêu.Quývịchuyểnhóatựthânthànhphápkhíđểcókhảnăngchuyểnđổitìnhtrạngxãhộivàtâmthứccộngđồngcủanhânloại.

Hỏi:KínhthưaThầy,làmsaoconcóthểbuôngbỏđượctínhđammêmuốnthànhđạtcủacon.Conbiếtsựthànhđạtchỉlàảogiác,làsựtôđiểmchobảnngã.Conýthứcrấtrõbảnchấtcủanólàvôthường.Nhưngmỗikhiconhoàntấtmộtdựánnàođó,thìtâmconliềnnghĩđếnmộtdựánkếtiếp.Conbiếttrongconcóchứađựngnhữnghạtgiốngcủacácthếhệôngbàtổtiêncủacon,nhữngngườiđãtừngtinrằngsiêngnănglàmviệc,thànhđạtcôngdanhlàhợpthờihợpđạo;họchorằngtínhlườibiếng,ănkhôngngồirồilàconquỷcủasânchơi.Vìvậyđốivớicon,buôngbỏtậpkhíđammêthànhđạtcôngdanhnàylàmộtsựtranhđấu,thửtháchhàngngàycủacon.Thầycócáchnàogiúpconhiểuvàgiảiquyếtvấnđềnàymộtcáchdễdàngchăng?

Thầy:Theotôithìanhkhôngnêntừbỏnhữngcôngviệcmàanhđangthíchlàm,nhưnghãytậplàmtrongchánhniệm.Khilàmnhữngcôngviệcấycóchánhniệm,anhsẽtừtừkhámpháranhữngđiềuanhđanglàmcóthậtsựlànhữngcôngviệccóýnghĩanhấtmàanhcóthểlàmchochínhanhvàchothếgiớihaykhông.Chánhniệmgiúpanhnhậnthứcđượccáibảnchấtvàmụctiêucủacôngviệcmìnhđanglàm.Nếucôngviệcấychỉđểthỏamãnsựthèmkhátvềdụclạcnhưdanh,lợi,quyềnhành,tínhchấtkhoekhoangv.v..,thìanhbiếtrằngnókhôngxứngđángđểchoanhđeođuổi.Nhưngnếulàm

trongchánhniệmvàanhnhậnthấycôngviệcmìnhđanglàmlàsựbiểulộcủalòngtừbi,thìcôngviệcấysẽlàmtăngtrưởngthêmchấtliệuthươngyêuvàniềmvuitronganhvàanhsẽđemlạinụcười,niềmvuivàhạnhphúcchonhiềungườikhác.Làmviệctrongtinhthầnấysẽđemlạirấtnhiềulợilạcchomọingười.

Hỏi:KínhthưaThầy,trongcácbuổiphápđàm,chúngconđàmluậnrấtnhiềuvềvấnđềlàmthếnàođểđisâuvàosựthựctập.Cómộtngườiđặtcâuhỏinhưsau:Làmsaochúngtacóthểđisâuvàosựthựctậpvànuôidưỡngtâmthươngyêumỗingày?

Thầy:Theotôi,đisâuvàosựthựctậpnghĩalàlàmthếnàođểsựthựctậpphảicóthựcchất,màkhôngrơivàocáibẫycủasựthựctậphìnhthức.Khisựthựctậpcủaquývịcóthựcchất,thìnósẽđemlạichoquývịvànhữngngườichungquanhniềmvui,anlạcvàsựvữngchãithậtsự.Tôithíchcáchnói'thựctậpthiệt'.Theotôi,sựtutậpphảiđemlạianlạcngaytronggiâyphútmìnhthựctập.Sựthựctậpchânthậtcóthểđemlạichotasựsốngliềnlậptức.Khiquývịthựctậphơithởcóýthức,quývịtrởnêntỉnhthức,sốngđộngvàcóthực,chứkhôngphảisốngnhưmộtbóngma.Điềunàykhôngphảichỉxảyratrongkhithựctậpngồithiềnhayđithiền,mànócònxảyrangaytrongkhiquývịđanglàmthứcănsáng.Nếuquývịbiếtcáchthởvào,thởratrongchánhniệmvàmỉmcườitrongkhilàmthứcănsáng,quývịsẽchếtácđượcchấtliệutựdo,nghĩalàtâmquývịkhôngbịlôikéobởinhữngnuốitiếcvềquákhứhoặclolắngtớitươnglai,hoàntoànlàmtựchủ.Làmđượcnhưthế,quývịtrởthànhngườicónhiềusứcsống,niềmvuivàtìnhthươngtronglòng.Trongkhilàmthứcănsáng,quývịcóthểchếtácrachấtliệuanvui,tìnhthươngvàsựsốngthậtsự.Đólàsựthựctậpchínhthống,chânthậtvàquývịnếmđượchoatráicủasựthựctậpngaytrongkhithựctập.

Phầnthứhaicủacâuhỏilàlàmsaođểnuôidưỡngtâmbồđề-tứclàtâmthươngyêurộnglớn.NuôidưỡngtâmthươngyêulàloạithựcphẩmthứbatrongkinhTứThực-tứclàtưniệmthực-làướcmuốnsâusắcnhấtcủata.Tấtcảchúngtađềuđượctồntạibởinhữngyếutốcủadục-nhữngướcmuốn,làsứcsốngcủata.Cónhữngloạiướcmuốncóthểđưatatớicảnhgiớicủakhổđau,tuyệtvọng,vàcónhữngloạiướcmuốncóthểđưatatớicảnhgiớicủaanlạc,hạnhphúcvàtựdo.Cáiướcmuốnmuốnđượcsống,muốnđemniềmvuitớichongườivàgiúpngườibớtkhổlàloạiướcmuốnchúngtôigọilàbồđềtâm-tâmthươngyêu.Ướcmuốnđólànguồnnănglượngvôbiênlàmchotacóthêmsứcsống.Ướcmuốnsâusắc,caocảđólàmchohaimắttasángrựclên,làmchobướcchântatrởnênvữngchãihơn.Khihọchỏivà

thựctậpsâusắctheotinhthầnNămGiới,tanhậnthấyrằngtacórấtnhiềunănglượngđểsống,đểthương.NhìnsâuvàobảnchấtcủaNămGiới,tathấyNămGiớilànềntảngcủahạnhphúc,chúngcócôngnăngbảohộta,giađìnhtavàxãhộita,ngănngừatađểtakhôngbịrơivàohầmhốcủakhổđauvàtuyệtvọng.NămGiớicócôngnăngđemlạichotachấtliệubìnhan,niềmvui,tìnhthươngvàhạnhphúc.CáithấysâusắcvềbảnchấtcủaNămGiớicóthểđemlạichotaướcmuốnmuốnsốngtheotinhthầncủachúngđểbiếntathànhmộtkhícụcủaanlạcvàthươngyêu.

Theotôi,NămGiớilàchấtliệuthươngyêucủamộtvịbồtát.BồTáttứclàngườiđượcthúcđẩybởiướcmuốnrấtlớnmuốngiúpmọingườitỉnhthức,muốnlàmvơibớtkhổđaucủangườivàđemlạichongườithậtnhiềuanvuivàhạnhphúc.TôinghĩrằngnếutaphátnguyệnthọtrìNămGiớivàquyếttâmsốngtheotinhthầnNămGiới,tasẽtrởthànhmộtvịbồtátvàtasốnganvuivàhạnhphúckhôngphảichỉchoriêngtamàchorấtnhiềungườitrongxãhội;đờisốngphụngsựcủatanhưmộtnguồnnănglượngcủahạnhphúcchonhânloại.HọchỏivànhìnsâuvàobảnchấtcủaNămGiới,tasẽgặtháiđượcnhiềucáithấy.NhữngcáithấyấysẽlàmphátsinhlòngtừbitrongtavàthúcđẩytaphátnguyệnthọtrìNămGiớivàbiếnchúngthànhlẽsốngtrongđờisốnghàngngàycủata.

KhiquývịhọchỏivềMườiBốnGiớiTiếpHiện,quývịcũngsẽtiếpxúcđượcvớinguồnsứcmạnhcủatìnhthươnglớnnhưquývịđãhọchỏivàtiếpnhậnNămGiới.Đờisốngtutậphàngngàycủatacóthểđượcthúcđẩybởiướcmuốnđộđời,muốntạodựnghòabìnhchothếgiới,chonhânloại.BụtđãđượcthúcđẩybởiướcmuốnnhưthếnênNgàiđãđểrấtnhiềuthìgiờtrongviệctutậpvàtìmraconđườnggiảithoát.Saukhigiácngộ,Ngàiđãhànhđạotrongsuốtbốnmươichínnăm,xảthâncứuđộmọingười,mọiloàikhôngphânbiệtmộtai.ĐờisốngtutậpvàsựthànhđạtcủaNgàiđãxuấtpháttừsứcmạnhcủabồđềtâm-ướcmuốnthươngyêusâucủaNgài.Tôitinchắcrằngnếuquývịcóướcmuốncaosâuấythìquývịsẽcórấtnhiềunănglượngvànósẽthểhiệnquacáchsốngvàcáchnhìncủaquývịđốivớicuộcđời;nănglượngthươngyêuấysẽthểhiệncụthểquanụcười,cáchđi,cáchđứng,nóinăng,hànhxửvàlàmviệccủaquývị.Quývịsẽkhôngcònsợhãivềnhữngthửthách,chướngngạivàkhổđaucủacuộcđờinữa.Vớinguồnnănglượngthươngyêuvôbiênấy,quývịcóthểvượtquatấtcảnhữngkhổđauáchnạn,bởivìtráitimcủaquývịcókhônggianvôbiênđểômlấytấtcảthếgiannày.Quývịsẽkhôngcòncókhuynhhướngmuốnloạitrừ.Quývịchỉmuốnômtrọnthếgiannàyvàkhôngmuốnloạitrừmộtai,dùhọlàkẻthùcủamình.Vàtrongđờisốngtutậphàngngày,cáchoạtđộngnhưđi,đứng,nằm,ngồivàthởđềuthểhiệnđượcchấtliệuanlạc,thảnhthơi,hiểu

biết,thươngyêuvàbaodung.

Hỏi:KínhthưaThầy,Thầythườngdạyrằngquayvềnươngtựatăngthân,tutậpvớităngthânlàđiềuhếtsứcquantrọngvàthiếtyếu.Concôngnhậnđiềuđóđúng.Conđãđượcnuôidưỡngrấtnhiềubởinănglượngtutậpcủatăngthân.HoàncảnhcủaconbâygiờlàconsẽđilàmviệcởmiềnTâynướcPhiChâutrongthờigiankhoảngmộthoặchainămvàlàmộtđấtnướccóthểnóirấtkhóđểconcóthểtạodựngmộttăngthân.XứPhiChâulàxứCôngGiáo.Conthậtsựkhôngmuốnsựthựctậpcủaconsẽbịmaimột,vậythìlàmthếnàoconcóthểtổchứcsựthựctậpđểtiếptụctựnuôidưỡngmình?Conbiếttutậpmộtmìnhrấtkhó.Xinthầychỉdạychoconlàmthếnàođểsựthựctậpcủaconvẫngiữđượcmứcbềnvữngvàsâusắckhimìnhthựctậpmộtmình,khôngcóthầyvàtăngthânbêncạnhyểmtrợ?

Thầy:Tôinghĩchúngtacóthểtạodựngmộttăngthântuhọcbấtcứnơinàotađangsinhsống.Thếgiớiđangcầnsựvữngchãi,bìnhanvàchánhniệmcủata.Cáikhócólẽlàvìtachưabiếtlàmcáchnàođểchiasẻsựtutậpchánhniệmcủatavớimôitrườngvàconngườiởbảnxứnơimàtasẽcưtrú,nhấtlànhữngvùngấychưacókháiniệmgìnhiềuvềtruyềnthốngtutậpđạoBụt.Theotôi,quývịnêntránhsửdụngnhữngdanhtừđạoBụtthìsựápdụngđạoBụtởcácvùngấysẽdễdàng.Lúckhoảngbốnmươituổi,tôiđãviếtđượcthànhcôngcuốnsáchvềcáchthựctậpnhữnglờidạycủaBụtmàkhôngcầnsửdụngđếnmộtdanhtừgiáolýđạoBụtnàocả.KhitổngthốngNamPhiNelsonMandalaviếngthămnướcPháp,cácphóngviênnhàbáođếntiếpkiếnông.Họhỏitổngthốngmộtcâurằng,‘‘Thưatổngthống,tổngthốngmuốnlàmgìnhất.’’Tổngthốngtrảlời:''Điềutôimongmuốnnhấtlàđượcngồiyênmàkhôngcầnphảilàmgìhết.Từkhitôiđượctrảlạitựdosaunhiềunămtù,tôinhậnthấymìnhvôcùngbậnrộn.Tôilàmviệckhônghởtay.Đượccócơhộingồiyênmàkhôngcầnphảilàmgìhết,làđiềutôiaoướcnhất.''Thỉnhthoảngtrongcácbuổiphápthoạitôiđemcâuchuyệnnàykểchocácthầy,sưchúvàsưcôvàcácđệtửcưsĩnghe.Trongsốcácsưchú,cómộtsưchútrẻpháptựlàChânPhápChâungườiNamPhivàtôithườngnóivớisưchúrằng:''Sưchúhãyngồiyêndùmchotổngthốngcủasưchúđi.''KhôngphảichỉcótổngthốngNelsonMadalamớicóướcmongđó,màcórấtnhiềungườitrênthếgiớiđềucóướcmongđó.Córấtnhiềungườichỉmuốnđượcngồixuốngthậtyênmàkhôngcầnphảilàmgìhết.Họchỉmuốnđượcngồiyêntĩnhvàthảnhthơitrongtừnggiâytừngphútcủađờisốnghàngngàycủahọ.LờikhuyêncủatôilàcônêntránhsửdụngnhữngdanhtừcótínhcáchPhậtgiáo;chỉthểhiệnchánhphápquacáchsốngchánhniệmcủamình,nghĩalàsốnglàmsaochotươimát,sâusắcvàônhòatrongcáchtiếpxử,hànhxửcủamìnhvớingườibảnxứ.Tậplắngnghemọingười

vớitâmtừbivàsửdụngngôntừhòaái.Nhưthếcôcóthểlàmbạnvớihọmộtcáchdễdàng.Ngoàiracâycỏ,sônghồ,khesuối,sỏiđávàchimchóccũnglànhữngthànhphầnthuộctăngthâncủacô.Khôngkhítronglànhcôhítvàomỗingàycũnglàmộtthànhphầnthuộctăngthân.Conđườngcôsửdụngđểthựctậpthiềnđicũnglàmộtphầnthuộctăngthân.Nhữngđứabémàcôtròchuyệnvớicũnglàmộtthànhphầnthuộctăngthân.Cảdanhtừtăngthân-sanghacũngnêntránhsửdụng.Nếucômờinhữngngườibạnđãquenbiếttớinhàchơi,uốngtrà,thìthayvìcônói-‘‘Mờiquýbạnuốngtràtrongchánhniệm;’’côcóthểnói-‘‘Mờicácbạnuốngtràtrongbìnhanvàýthứcrằngchúngtađanghạnhphúcđượcngồithưởngthứctừngtáchtràbênnhautronggiâyphútnày.’’Tôinghĩnếucôsửdụngloạingônngữbìnhthườngnhưthế,côsẽdễdàngvàmauchóngtạodựngđượcmộttăngthântạiđịaphươngcủacô.NếucôsửdụngngônngữcủađạoBụtngaytừlúcđầukhingườitachưabiếtgìvềđạoBụtthìcôsẽlàmchohọbịdộivàviệcdựngtăngsẽkhôngthànhcông.Cólẽsaunàykhihọđãnếmđượcmùivịcủaanlạcvàhạnhphúctrongsựthựctậprồi,thìcôcóthểnhẹnhàngvàkhéoléosửdụngngôntừcủađạoBụt.Chúccôthànhcông.Tôibiếtcôcóthểlàmđược.Tấtcảchúngtađềucóthểtạodựngđượcmộttăngthânđểtutậpngaytạitrúxứcủamình.

Kínhthưađạichúng,thứBảytớichúngtasẽcócơhộiviếngthămĐạoTràngThanhSơn,mộtTrungTâmTuHọcthuộcĐạoTràngLàngMaimớiđượcthànhlậpvàchúngtasẽcómộtngàytuchánhniệmởđó.Chúngtasẽthựctậpngồithiềntrênxebuýttrênđoạnđườngtừtrường(địađiểmkhóatu)đếnĐạoTràng.Chúngtasẽngồitrênxebuýt,tậpthởvàmỉmcườitrongchánhniệm,thưởngthứcphongcảnhnúirừngthiênnhiênxanhtươi,đẹpđẽcủatỉnhVermont.KhitớiĐạoTràngThanhSơn,chúngtasẽcócơhộiđithiềnchung.PhongcảnhcủaĐạoTràngrấtthanhbình,đẹpđẽ.SauđóchúngtasẽquytụtạithiềnđườngPhậtMãđểnghemộtbàithuyếtgiảngngắnvàchúngtôisẽgiớithiệuvớiquývịvàinétvềđạotràngThanhSơnnơicácsưcôcưtrú,tuviệnRừngPhonglànơicácthầycưtrúvàTrungTâmTuHọcChánhNiệm-làmộtcánhcửatutậpmớisángtạodànhchonhữngngườicưsĩchưaquenvớingônngữđạoBụthoặcchưacómộtýniệmgìvềđạoBụt.Nóicáchkháclànhữngngườiđãcógốcrễtâmlinhkhácrồi,nhưngvẫnmuốntớiđểhọchỏitừđạoBụt.Chúngtôinhậnthấyrằngchúngtacóthểsốngnếpsốngchánhniệmdùmìnhđãcógốcrễsâusatừmộttôngiáonàođó;nếpsốngchánhniệm,tỉnhthứccóthểđượctổchứccótínhcánhkhôngmangmàusắctôngiáo-phitôngiáo.Tạitrungtâmtutậpchánhniệm,chúngtakhôngcầnphảicónhữnghìnhthứclễnghihaylốitutậpcótínhcáchtôngiáo.Nhưvậyngườitasẽkhôngmangcáicảmgiáctộilỗikhiđếntutậpnếpsốngchánhniệm,họsẽkhôngcócảmgiáchysinh,bỏ

đạogốccủamìnhđểtheomộtđạokhác,mộttôngiáokhác.Tôikhôngbaogiờkhuyênngườitabỏđạogốccủahọđểtheođạocủamình,ngượclạitôiluônluônkhuyênhọrằngsaukhihọcnhữngcáihaycáiđẹpcủađạoBụtrồi,họcóthểtrởvềđểgiúplàmmớilạiđạogốccủamìnhđểtinhthầngiảngdạyvàthựctậptrởnênthựcdụnghơn,đápứngđượcvớinhucầucủathờiđại.Vìvậy,chúngtôiđãđitớicáithấylàphảimởconđườngphụngsự,độđờitrongthếkỷ21vớinhữnghệthốngtổchứctutậpchánhniệmtheotừngnhómtăngthântrongnhữngtrungtâmtutậpchánhniệmcótínhcáchphitôngiáo,nghĩlàkhôngmangmàusắclễnghi,thờphượng,cúngbáivàkhôngsửdụngngôntừđạoBụt.ChúngtaphảitìmcáchchếtácraloạingônngữmớiđểchuyênchởđượctinhbacủađạoBụtmàkhôngcầnsửdụngcứngngắcvềngôntừđạoBụt.Chúngtôiđãthửnghiệmvàthấycónhiềutiếnbộkhảquanvàcóthểrấtđượchưởngứngvàthànhcôngtrongthờiđạibâygiờ.Nhữngtrungtâmtutậpchánhniệmnhưthếđượccácvịcưsĩgiáothọ,cácthànhphầntiếphiệnvàtăngthâncủahọchămlo.

TạiĐạoTràngThanhSơncóchươngtrìnhđàotạochosựthựctậpchánhniệm.Chươngtrìnhđàotạonàycóthểkéodàihaituầnliêntiếpvàchúngtôisẽkêugọiquývịđónggópýkiếnđểlàmsaokiếnthiếtnhữngngàytuchánhniệmtheotinhthầnấyđượcphongphúvàđemlạinhiềulợilạcchomọingười.Quývịkhôngcầnphảitrởthànhmộtvịgiáothọmớicóthểthànhlậpmộttăngthântutậpchánhniệm.Nhưtôiđãcóđềcậpđếnlầntrước,chúngtaướcmongcáchọcsinhtrongtrườngvàsinhviênđạihọcbắtđầuthànhlậpcácnhómtăngthântutậpchánhniệmđểnângcaophẩmchấtđờisốngcủahọ.Cácgiáoviêncóthểthànhlậpnhómtutậpchánhniệmđểnângđỡ,yểmtrợnhauvàđểthưởngthứcmộtđờisốngývị,sâusắcvàthưtháihơn.Cácvịtùnhâncũngcóthểthànhlậpnhómtutậpchánhniệmngayởtrongtrạitùđểnângđỡnhau,nhưvậyhọsẽbớtkhổhơnvàsốnganlạcvàhòabìnhngaytrongtrạitù;cónhiềungườitùđãthànhlậptăngthântutậpngaytrongtrạitùvàhọcóbáocáorằngphápmôntutậpchánhniệmđãlàmchođờisốngcủahọthoảimáivàanvuihơnrấtnhiều.Tấtcảchúngtađềucóthểdựngđượcmộttăngthântuhọcnhỏngaytạitưgiacủamình.Quývịkhôngcầnphảiđượcđàoluyệnnhiềunămmớicóthểlàmđượcviệcdựngtăng.Chỉcầncótấmlòng,ướcmuốntutậpvàtâmthươngyêurộnglớnlàquývịcóthểlàmđược.Nếucần,chúngtôisẽcốgắnggởingườicónhiềukinhnghiệmtutập,cókhảnăngdựngtăngđểgiúpquývịcôngviệcđàotạovàgiúpđỡtàichánhchonhữngngườimuốnđếnđểđượcđàotạo.ChúngtôicầntuệgiácchungđểthựchiệncôngtrìnhkiếnthiếtnhữngTrungTâmTuTậpChánhNiệmnhưthếđểlàmphẩmvậtcốnghiếnchonhânloạitrongthếkỷ21này.

TrungTâmTuTậpChánhNiệmtheotinhthầnphitôngiáođầutiênđược

thànhlậpvàhoạtđộngtạithànhphốWoodstocktrongsáuthángnay.Làmộttăngthân,chúngtacóthểđónggóptuệgiáccủatađểlàmchosựtutậpvàsinhhoạtcàngngàycàngthêmphongphúvàtốtđẹp.SưcôChânĐức-làngườiđãthuyếtgiảngsángnayvềcươngyếucủakinhQuánNiệmHơiThở,cùngvớimộtsốcácthầylớnhiệnthờilànhữngvịđảmtráchchohaitrungtâmtuhọc,đólàĐạoTràngThanhSơnvàTuViệnRừngPhong.Haitrungtâmtuhọcnầygồmcómườibốnvịtusĩđangthựctậprấtmiênmậttrongđócómộtsốcácvịcưsĩđangcùngtutậpvớicácthầy,cácsưcôvàyểmtrợcácthầy,cácsưcôxâydựngtuviện.ChúngtôihyvọngcácthầyvàcácsưcôgốcngườiMỹ,nhưsưcôHàNghiêmsẽsống,tutậpvàđượcđàotạotạiđóvàtạituviệnLàngMai,đểsaunàyhọcóthểđảmtráchsựnghiệphoằngpháptạivùngBắcMỹ.TôihyvọngtrongtươnglaimỗithànhphốsẽcómộtTrungTâmTuTậpChánhNiệmđểmọingườitạiđịaphươngđócóthểtớiđểtuhọc.Đólàmongướcsâusắccủatôi.Chúngtacầnphảigiúpđàotạonhữngngườicólýtưởng,phátnguyệnđitrênconđườngphụngsựvàhướngdẫnsựtutậpởcáctrungtâmtuhọcấyvàchúngtanêntổchứcmộtbanthiếtkếđểgiúptạodựngnhữngtrungtâmấy.TăngThânTiếpHiệnsẽlànhữngtácviên,nhữngphápkhírấttốtđểthựchiệntạodựngnhữngtrungtâmtutậptheotínhcánhphitôngiáonày.XinquývịyểmtrợchúngtôiđểxâydựngnhữngTrungTâmTuTậpChánhNiệmnhưthếtạivùngBắcMỹđểchonhiềungườicónơinươngtựa.Chúngtôitinlàquývịcóthểgiúpchúngtôithựchiệnđượccôngtrìnhlớnlaovàđầyýnghĩanày.

Chương10:TìnhThươngChânThật

NhìnvàNghetrongchánhniệmKínhthưađạichúng,hômnaylàngàymồngbốnthángSáu,năm1998,chúngtabướcvàotuầnthứhaicủakhóatuhaimươimốtngày.

Hơithởvàovàhơithởrasẽcóchuyểnđổikhitađemýthứcsángtỏvàotrongkhithở.Trongkhithở,tachếtácranănglượngchánhniệmvànănglượngấycócôngnăngnhậndiệnhơithởvàlàmchohơithởtrởnênsâulắngvàêmdịuhơn.Giốngnhưkhiánhsángchiếuvàomộtđốitượngnàođódầuđốitượngđónhỏnhưmộtchấtđiểm,thìsaukhoảngmộtthờigianngắn,đốitượngđósẽchuyểnđổi.Giốngnhưkhiánhsángmặttrờichiếuliêntụcvàocâycỏ,hoaláthìnhữngvậtấytựnhiênbiếnchuyển.Khiđốitượngcủasựquánniệmtiếpxúcvớichủthểcủasựquánniệm,thìsẽcósựchuyểnhóa.Khichúývàohơithởthìtahaycókhuynhhướngcanthiệp,uốnnắm,xétxửhaytranhđấuvớihơithởcủatathayvìđểchohơithởvàovàhơithởrađitheonhịpđiệutựnhiêncủanó.Takhôngnêncanthiệphoặcuốnnắnhơithởmàchỉýthứcđơnthuầnvềquátrìnhvào/racủahơithởthôivàđểchohơithởhoạtđộngtheonhịpđiệutựnhiêncủanó.Tachỉlàmmộtviệc,đólàthắplênánhsángchánhniệmvàýthứcrằngđâylàhơithởvào,đâylàhơithởra.Nếuhơithởcủatadễchịu,thìbiếtrằngtađangkhôngvậndụng,thaotáccựcnhọcvớihơithở.Cònnếucàngthởtacàngcảmthấykhóchịu,bếtắc,tứcngực,thìtứclàtađangvậndụngcựcnhọc,tađanguốnnắnhơithởcủata.Xinquývịchúýtớikếtquảcủahơithởvàovàhơithởralêncơthểcủamình.Nếuhơithởcủaquývịtiếptụcđemlạicảmgiácthoảimái,dễchịu,thìbiếtrằngmìnhđangthựctậpđúng.Saukhithựctậpthởnhưthếđượcvàiphút,hơithởcủaquývịtựnhiênsẽtrởnênsâulắngvàêmdịuhơn.Trạngtháiêmdịuvàsâulắngcủahơithởlàtrạngtháiđượcxảyratựnhiên;takhôngnênthúcbáchvàuốnnắnhơithởtrongkhithựctập.Quývịkhôngcầnphảicốgắngcựcnhọcđểthở.Nếucốlàmchohơithởmauchóngtrởnêndễchịu,sâulắng,quývịsẽlàmgiánđoạncảmgiáchoanlạccủathântâm.Hãyđểchohơithởchánhniệmtựđemlạiniềmhoanlạcvàhạnhphúcchothântâmmình.

ChúngtakhôngnhấtthiếtphảithựctậptấtcảMườiSáuPhépQuánNiệm

HơiThởmàBụtđãđưaracùngmộtlúchoặcthựctậptheotrìnhtựcủatừngbàitập.NếuhiểuđượcsâusắcbảnchấtcủaMườiSáuPhépQuánNiệmHơiThởvànguyêndotạisaoBụtđãđưarađểthựctập,tasẽbiếtnhữngbàinàocầnthựctậptrước.Khibắtđầungồithiền,trướctiêntathựctậpbốnphépthởđầuđểthiếtlậpsựvữngchãivàchếtácniềmhỷlạcchothântâm.Bốnphépthựctậpnàythuộcvềlãnhvựcđiềuthân.Sauđótachọnmộtphépthởtrongmườiphépthởcònlạikhếhợpchotìnhtrạngtâmlýcủatađểthựctập.Nếutamuốnđisangmộtphépthởkhác,tacóthểngưnglạiphépthởtađangthựctậpvàbắtđầuchuyểnsangbàitậpkhác.Taphảikhônkhéovàthôngminhtrongsựthựctập,biếtbàitậpnàocólợichotìnhtrạngthântâmcủatatronglúcđó.

Tabiếtcáchchămsócvàquantâmđếnnhuyếucơthể,cảmthọ,vàcáctâmhànhcủata.ChữniệmtrongtiếngHánViệtđượcchiaralàmhaiphần;phầntrênlàchữkim,nghĩalàbâygiờvàởđây,làhiệntại;phầndướilàchữtâm,nghĩalàtâmý.Nghĩalàtađưacáitâmýcủatatrởvềantrútronghiệntại-bâygiờvàởđây.Haichữấyđượcghéplạivớinhauthànhchữniệm,màchữniệmởđâynênhiểulàchánhniệm.Tâmýtrởvềvớigiâyphúthiệntạiđểýthứcđượcnhữnggìđangxảyratronggiâyphútấy.Khitâmýcủatatrởvềvớigiâyphúthiệntại,thìđiềuđócũngcónghĩalàtâmtrởvềvớithân,làmchothântâmhợpnhất.Chỉcầnthởvàovàthởramộthơithôilàtađãcóthểlàmchothânvàtâmtrởthànhmộtmối-thântâmnhấtnhư.Vàtabắtđầuthiếtlậpthântâmvữngchãitronghiệntại.Lúcbấygiờtathậtsựđangsống,đangcómặtđíchthực.Chánhniệmtrướchếtlàcómặtđíchthựccảthânvàtâmtronggiâyphúthiệntại.Vìthếchonênhơithởchánhniệmcócôngnăngrấtmầunhiệm.Cốnhiênhơithởchánhniệmkhôngphảilàphépthựctậpduynhấtđểlàmchothânvàtâmtrởnênhợpnhất,nhưngnólàmộtphéptutậprấtthiếtthực,cụthểvàmầunhiệm.Hơithởlànhịpcầunốiliềnthânvàtâm.Chánhniệmcóthểđượcchếtácbằngcáchnghe,cáchnhìn,cáchđivàcáchthởcủatavàtrongmọihoạtđộngkháccủathân.Khithựctậpthiềnđi,tathấyngườibạntrướcmặttađangđirấtđẹp,chánhniệm,thưtháithìtađượcthừahưởngsựvữngchãivàanlạccủangườiđó.Nếutađikhôngcóchánhniệm,đánhmấtmìnhtrongsựsuytư,lolắngvàsầukhổvềquákhứhoặcmơtưởngtớitươnglai,thìhìnhảnhcủanhữngngườibạntuđangđithongthả,anlạcvàhạnhphúcquanhtasẽgiúptatrởvềvàthiếtlậptrởlạinănglượngchánhniệmtrongta.Taphảibiếtcáchsửdụngđôimắtcủatađểvuntrồngvànuôidưỡngnănglượngchánhniệm.Khiviếngthămmộtngôichùahaymộttựviệngiàlam,tasẽtiếpxúcvàthấyrằngnhữngnghệthuậtkiếntrúc,nhữngkhuvườntrongchùa,trongtựviệnđềuđượctrìnhbày,sắpđặtvớimụcđíchgiúptatrởvềvớichánhniệm.Nhữngnhàđiêukhắc,nghệthuậtgiỏilànhữngngườicókhảnăngtạoranhữngpháphiệunhắcnhởmọi

ngườibiếttrởvềvớichínhmìnhđểvuntrồngnănglượngchánhniệmnơitựthân.Đốivớicácloạiâmthanhcũngvậy;vídụtiếngchuông,tiếngmõhoặctiếngtụngkinhđềulànhữngphápkhí,phápâmcócôngnănggiúptaphụchồilạiđượcnănglượngchánhniệmtrongta.Chúngtacũngcóthểcũngcốlạihaimắtcủatavàsửdụnghaimắtđểnhìntrongchánhniệm.Nhìnvớiconmắtchánhniệm,tasẽthấyđượcmọivậtsâusắchơn,đẹpđẽhơn,từbihơn.Tôicóthểnhìnvàobàntaycủatôivớichánhniệmhoặcvớithấtniệm.Cáchhaynhấtlàtậpnhìnbằngconmắtchánhniệm;nhìnvớiconmắtchánhniệmthìchánhđịnhsẽphátsinhvàkhinănglượngcủaniệmvàđịnhpháttriểnhùnghậu,thìtasẽchọcthủngđượcđốitượngcủasựquánchiếuvàthấyđượcchântướngcủanómộtcáchrõràng;cáithấyấygọilàtuệgiác.Nhữnggìtathấy,tiếpxúccócôngnănglàmtăngtrưởngnănglượngchánhniệmvànănglượngấygiúptathấymọisựmọivậtrõrànghơn.Nhãncănvàchánhniệmtrợgiúpnhauđểlàmphátsinhnhãnthứcthanhtịnh.Đốivớiâmthanhcũngvậy.Khitanghenhữnglờitụngkinh,thìâmthanhcủasựtụngkinhgiúptatrởvềvớichínhmìnhvàvunxớinănglượngchánhniệmtrongtựthân.Khicóchánhniệm,tabắtđầulắngnghechămchúhơnvànhờvậyhiểuđượcvấnđềmộtcáchsâusắc.NhữngngườithựctậpchánhniệmnênthườngxuyênchếtáckhảnănglắngnghevớitâmtừbivàquánchiếuthâmsâucủaBồTátQuánTựTại.Lắngnghetrongchánhniệm,lắngnghevớitâmtừbilàphépthựctậprấtquantrọngtrongđạoBụt;làphéptucócôngnănglàmvơibớtkhổđauchongườivàgiúpngườivượtquađượcnhữngkhổđauáchnạn,phátanđượcmàngvôminh,vọngtưởng.Nhữngnhàtâmlýtrịliệunênhọcnghệthuậtlắngnghesâu,lắngnghevớitâmtừbicủađứcBồTátQuanThếÂm.Nếukhôngbiếtlắngnghesâu,khôngbiếtlắngnghevớitâmtừbi,thìnhàtâmlýtrịliệusẽkhôngthểtrởthànhmộtnhàtâmlýtrịliệugiỏiđược.Muốnthựctậplắngnghesâuthànhcông,muốngiúpngườikhácbớtkhổ,trướchếtmìnhphảiđưatâmtrởvềvớithân,làmchothânvàtâmtrởthànhmộtmối.Hơithởchánhniệmlàphươngtiệngiúpmìnhcómặtđíchthựcchobịnhnhâncủamìnhtronggiâyphúthiệntại,làchấtkeolàmchothânvàtâmtrởthànhmộtmối.

Nếumìnhantrútrongchánhniệm,cómặtđíchthựctronggiâyphúthiệntại,thìphẩmchấtlắngnghecủamìnhsẽđượcnângcao.Đâygọilàbithính-lắngnghevớitâmtừbi.Mìnhsẵnlònggiúpđỡngườikhác.Biếtrằngngườiấyđangđaukhổcùngcựcvàkhôngcóaimuốnlắngnghengườiấynênmìnhphátđạibitâm,muốncómặtchongườiấy,lắngnghengườiấyđểgiúpngườiấybớtkhổ.Cólẽmìnhlàngườiđầutiênsẵnlònglắngnghengườiấy.Nếumìnhbịphântánvớinhữngvấnđềriêngtưcủamình,bịnhữngtiếcnuốivềquákhứlôikéo,bịnhữngmơtưởngvềtươnglaitrấnngựthìmìnhsẽkhôngcómặtđíchthựcchongườiấy,mộtngườiđangrấtcầnsựgiúpđỡ

củamình.Nhữngnhàtâmlýtrịliệucóthểmangtronghọrấtnhiềukhổđau.Nếunhàtâmlýtrịliệukhôngbiếtcáchvunxớitìnhthương,khôngbiếtcáchchếtácnănglượngniệmvàđịnhtrongtựthânmỗingày,thìnhữngbịnhnhâncủahọsẽcóthểchạmđếnnhữnghạtgiốngkhổđautronghọvàlàmchohọđaukhổ.Nhưvậyphẩmchấtcủasựlắngnghetronghọsẽtrởnênnghèonàn.Nhàtâmlýtrịliệucầnthựctậpcómặtđíchthựctronghiệntạivàbiếtcáchvuntrồngnănglượngcủasựtươimát,từbiđểtrởthànhmộtnhàtâmlýtrịliệucóíchlợi.Muốnthựctậplắngnghesâuthànhcông,mìnhphảicónănglượngtừbi.

Lắngnghevớitâmtừbiđãcóthểlàmvơibớtrấtnhiềukhổđaucủakẻkhácrồi.Hãytưởngtượngcómộtngườiđànbàđangđaukhổvàtronggiađìnhkhôngcóaicókhảnănglắngnghebàhết.Tronggiađình,ngườinàocũngbậnrộn,bịkhổđautrấnngựvàkhôngcóaicóđủkiênnhẫn,sựtươimátvàtìnhthươngđểlắngnghebà.Cóthểbàcũngkhôngbiếtcáchănnóidịudàng,từáivàmỗikhinóiđềuxúcchạmđếnnhữnghạtgiốngkhổđaunơinhữngngườikháctronggiađình.Vìvậyaicũngmuốntránhnébà;cólẽhọkhôngcóýmuốntrừngphạthoặctránhnébà,nhưngvìmỗikhinghebànóihoặcthấybàlàmmộthànhđộngnàođóthìnhữnghạtgiốngkhổđautronghọbịtướitẩm,nênhọkhôngdámgầnkềbà,lắngnghebà.Cónhiềulầnbàtamuốnnóichuyệntửtếvớihọvìbàbiếthọkhôngmuốnlắngnghebà.Mặcdùbàcóthiệnchímuốnsửađổi,muốnlàmhòa,nhưngbàkhôngthểlàmđượcvìniềmđaunỗikhổtrongbàquálớn.Bàbắtđầuvớivàilờilẽdễthương,nhưngmộtkhihạtgiốngkhổđautrongbàbịđộngđến,thìtừtừnhữnglờibàthốtralạimangđầytínhchấtcayđắng,buồnđauvàthantrách.

Nhiềungườitrongxãhộichúngtađãđánhmấtkhảnănglắngnghevàsửdụngngôntừhòaái,ngọtngào,xâydựng.Nhiềugiađìnhmàtrongđókhôngaicókhảnănglắngngheaiđược.Sựtruyềnthôngcàngngàycàngtrởnênbếtắc.Truyềnthôngbịbếtắclàvấnđềlớncủathờiđại.Chúngtachếtạoranhữngphươngtiệnkỹthuậtrấttốitânvềlãnhvựctruyềntinnhưđườnggiâythép,điệnthoại,điệnthư,mạnglướiv.v..;nhữngphươngtiệntốitânấycóthểgiúptanhắntinhoặcnhậntincựckỳmauchóngdùkhoảngcáchrấtxa-bênkiađịacầu...Thếnhưngsựtruyềnthônggiữacáccặpchacon,giữabạnbè,vợchồng,thầytròvàgiữaquốcgiavớiquốcgiađãtrởnênvôcùngkhókhănvàbếtắc.

Nhìnvàomộtngườiđangmangrấtnhiềukhổđautronglòngvàkhôngcócơhộiđểbàytỏcùngai,tathấyngườiđógiốngnhưmộtquảbomsẵnsàngbùngnỗbấtcứlúcnào.Ngườiđócórấtnhiềusựcăngthẳngvàniềmđau,ngườiđócóthểbùngnỗnhiềulầntrongngày.Vìthếnhữngngườitronggia

đìnhkhôngdámđếngầnngườiấy.Họtìmcáchlánhxangườiấyvàvìvậyngườiấycảmthấybịcôlập.Chúngtaphảihọcnghệthuậtgỡbom.Chúngtaphảikhéoléotrongnghệthuậtlắngnghevớitâmtừbivàsửdụngngôntừthươngyêu,hoàáiđểtáilậplạitruyềnthông,giúpnhaugỡrốitơlòng.

Lắngnghevớitâmtừbilàđểgiúpngườikiabớtkhổ.Trongquátrìnhlắngnghe,quývịphảinuôidưỡngýthứcrằngbấtkểngườikiađangnóinhữngđiềugìvànhữnglờinóicóthểchứađựngnhiềuchấtliệugiậnhờn,buộctộivàtráchmóc,mìnhcũngsẽduytrìsựbìnhanvàtiếptụclắngnghe;lắngnghemàkhôngđemtâmphánxét,phảnứng.Quývịthựctậpduytrìnănglượngthươngyêutrongsuốtbuổilắngnghe.Nhữnglờingườikianóicóthểkhôngđúng,khôngchínhxáchoặcchứađầysựphànnàn,tráchmóc,côngkích,phánxétvàtrigiácsailầm,nhưngquývịcũngvẫnlắngnghe,vẫnduytrìnănglượngthươngyêuvàômấpngườiđóđểhạtgiốngkhổđautrongmìnhkhôngbịchạmđến.Trongkhilắngnghequývịphảiluônluônnắmlấyhơithởchánhniệmđểduytrìsựanbìnhvàvữngchãi.''Thởvào,tôibiếtngườingồitrướcmặttôiđangđaukhổcựckỳ.Thởra,tôibiếttôiđangthựctậplắngngheđểgiúpngườiấybớtkhổ.''Taphảitựluyệntậpđểcókhảnăngngồivàlắngnghekhoảngbốnmươilămphúthoặcmộttiếngmàkhôngsinhtâmbựcbội.ĐứcBồTátQuánThếÂmlàngườicókhảnănglắngnghesâu,lắngnghevớitâmtừbi.VìvậychonênNgàiđượctándươngvớidanhhiệulàĐạiTừĐạiBiCứuKhổCứuNạnQuánThếÂmBồTát.

Tấtcảchúngtađềucónhữngngườithânđanggặpnhữngkhókhănvàkhổđau.Tarấtkhaokhátmuốngiúpngườithâncủatabớtkhổ,nhưngtakhôngphảilànhữngnhàtâmlýtrịliệu.Tacóthểthựctậpnhưmộtnhàtâmlýtrịliệu,vấnđềlànênthựctậplắngnghenhưthếnàođểnhữnghạtgiốngkhổđautrongtakhôngbịtướitẩm.Muốnlắngnghemộtcáchhiệuquả,trướchếttaphảibiếtthựctậpđithiền,ngồithiềnvàthởcóchánhniệmtrongđờisốnghàngngàyđểchếtácranănglượngcủaniệm,định,củavữngchãivàthảnhthơi.Điềunàyrấtquantrọng.Taphảitựgiúpbảnthântrướcmớinghĩtớichuyệngiúpngười.Đólànguyêntắccủasựthựctậptựđộvàđộtha.Nếutamớithựctậplắngnghelầnđầu,cóthểtasẽthấyrằngkhảnănglắngnghecủamìnhchỉgiớihạntrongvòngmườilămphút.Saumườilămphúttasẽcảmthấymệt,khôngthểnghetiếpđượcnữa.Trongtrườnghợpnày,tanênnóivớingườikiarằng:''Thưachị,emhơimệt.Emxinđượctiếptụckỳsau,đượckhông?Bâygiờemmuốnđidạomộtchút.Nếuchịmuốn,mờichịđicùngvớiemchovui.''Mìnhphảilàmmớilạichínhmình.Mìnhphảicócơhộiđểtiêuhóanhữnggìmìnhđãđưavàotrướckhitiếptụclắngnghe.Biếtđượcmứcgiớihạncủamìnhlàđiềurấtquantrọng.Nếukhông,mìnhsẽthấtbại,sẽbịđộtquỵ.Yếutôkiênnhẫncũngrấtquantrọngtrongquátrìnhlắng

nghe.Tôicóthamdựmộtbuổihọptrongđócómộtngườiđãkhôngcóailắngnghevàngườiđócũngkhôngcócơhộibàytỏnỗikhổcủamình.Chúngtôiđãngồivàthởtrongchánhniệmmộtlúcthậtlâu.Chúngtôiđãngồicómặtchoôngta,rấtchămchúvàôngtađãcốgắngthậtlâumớicóthểnóirađượcnỗikhổcủaôngchochúngtôinghe.Kiênnhẫnlàbảnchấtcủatìnhthươngchânthật.Nếuthậtsựthươngngườinào,mìnhphảibiếtkiênnhẫnvớingườiđó.

NghệThuậtSửDụngÁiNgữKhíacạnhkháccủasựthựctậplàhọccáchsửdụngngôntừhòaái.Khiquývịthamdựkhóatuhoặcđếntuhọctạimộttuviệnnàođó,quývịcócơhộiđểvunxớikhảnănglắngnghevớitâmtừbivàsửdụngngôntừhòaái.Lắngnghevớitâmtừbivàsửdụngngôntừhòaáilàhaikhíacạnhcủasựthựctậprấtthiếtyếuđểtáilậpsựtruyềnthông,phụchồiniềmanlạcvàhòagiảitrongxãhội.Phảithựctậpmớicóthểkhôiphụclạiđượcsựvữngchãivàthảnhthơicủamình.Quývịcầnnóichongườikiabiếtnỗikhổvàniềmđaucủamình,đặcbiệtnếungườiđólàngườimàquývịthươngvàtincậynhất.Tuynhiênphảihọcnóinhưthếnàođểngườikiacóthểtiếpnhậnđược,nghĩalàphảihọccáchnóibằngngônngữngọtngào,hòaái,khôngcótínhcáchbuộctội,tráchmócvàtrừngphạtthìmớithànhcông.Ngôntừhòaáisẽgiúpngườikialắngnghevàtiếpnhậndễdànghơn.

Chánhniệmlànềntảngcủatấtcảcáckhíacạnhcủasựtutập.Chánhngữcócôngnăngnuôidưỡngchánhniệmtrongmìnhvànơingườikia.TrongtruyềnthốngđạoBụt,cómộtvịbồtáthiệulàQuánThếÂm.BồTátQuánThếÂmcókhảnănglắngnghesâu,lắngnghevớitâmtừbi,lắngnghevớitâmkhôngthànhkiến,khôngphánxét,khôngphảnứng.BồTátĐạiTríVănThùSưLợi(Manjushri)làNgườicókhảnăngnhìnsâuđểhiểu.BồTátVănThùvàBồTátQuánThếÂmđềucómặttrongta.Khitathựctậpnhìnsâuđểhiểunhữngkhổđaucủangười,thìbiếtrằngđứcBồTátVănThùđangcómặt.Tavunxớikhảnăngấybằngsựthựctập.BồTátQuánThếÂmcómặttrongtakhitabiếtlắngnghevớitâmtừbiđểcóthểhiểuđượcnhữngnỗikhổniềmđaucủangườikhác.Đâykhôngphảilàvấnđềtínngưỡng,sùngtínđốivớimộtvịthầnlinhngoàitanhưmộtthựcthểbiệtlập.Đâylàkhảnăngtiếpxúcđượcvớinănglượngtìnhthươngtrongtavànănglượngấyđượcbiểulộquacáchnhìnvàcáchnghecủata.Hìnhảnhbênngoàichỉlàphươngtiệngiúptatrởvềvàtiếpxúcvớikhảnănghiểuvàthươngtrongta.

HạnhNguyệnLớnĐứcBồTátPhổHiền(Samantabhadra)làvịbồtátcóhạnhnguyệnlớn,nênchúngtôixưngtánNgàilàvịBồTátĐạiHạnhPhổHiền.ĐứcBồTátPhổHiềncũngcómặttrongta.BiểutượngcủaBồTátPhổHiềnlàcánhtaytừbi,làcánhtayhànhđộng.Khitađượcthúcđẩybởitìnhthươngvàmuốnlàmđiềugìđóđểđộđờigiúpngườithoátkhỏikhổđau,tacóthểsửdụngđôimắtcủatađểnhìnsâunhưđứcBồTátVănThù,đôitaicủatađểnghevớitâmtừbinhưđứcBồTátQuánThếÂmvàđôitaycủatađểhànhđộngnhưđứcBồTátPhổHiền.Tìnhthươngchânthựcluônluônđượcbiểulộquacáchnhìn,cáchnghevàcáchhànhđộng.Vàcáinhìn,cáinghevàcáchhànhxửcủatanếuđượctrangđiểmbằngchấtliệuthươngyêucủacácvịBồTát,thìnósẽđemlạisựanổn,hòabình,trịliệuvàchuyểnhóalớnchonhânloại.TrongcácchùachiềnPhậtGiáo,quývịthườngthấycóthờtượngcủamộtvịBồTátNghìnMắtNghìnTay.VịbồtátnàyhiệulàBồTátChuẩnĐề.TacóthểthắcmắctạisaovịBồTátnàycónhiềutaynhiềumắtquávậy?Điềunàyrấtdễhiểu.BởivìnănglượngthươngyêutrongBồTátquálớn,haicánhtaykhôngđủđểNgàilàmcôngviệcđộđời,nênNgàimuốncónhiềucánhtayđểgiúpđượcnhiềungườicùngmộtlúc.Nhiềungườitrongchúngtathậtsựcónhiềuhơnlàhaicánhtay.Córấtnhiềuđiềumìnhmuốnthựchiện;vídụnhưmuốnchămsócvàbảovệhệsinhthái,bảovệmôitrường,muốngiúpnhữngngườikhôngcửakhôngnhà,nhữngngườinghèođói,trẻemmồcôi,trẻemsuydinhdưỡng,cácnạnnhâncủachiếntranh,củathiêntai,nhữngcôhồnmatrơiv.v...muốnlàmcôngviệctừthiện,xãhộiởcácnướcnghèo,chậmtiến.Nếunhìnchothậtkỹ,tasẽthấycórấtnhiềucácvịBồTátnhưthếđangcómặtquanhtavàđanghoạtđộngkhắpnơitrênthếgiới.Đờisốngcủahọrấtgiảndị,tritúc,thếnhưngsựcómặtcủahọthìcùngkhắp,tìnhthươngyêucủahọkhôngcógiớihạn.Họlàmviệckhôngbiếtmệtmỏi.Họyểmtrợcácchươngtrìnhtừthiệnvàhànhđộngnhiềucáchđểlàmvơibớtkhổđauchokẻkhác.BồTátNghìnTayNghìnMắtkhôngphảichỉlànhữnghìnhtượngbằngđất,bằnggỗ,bằngthạchcaođượctônthờtrongcácchùachiền,tựviệnmàhọđíchthựcđangcómặtbằngxươngbằngthịtởkhắpmọinơiđểlàmcôngviệccứuđộ.

TôicóquenbiếtmộtngườiphụnữngườiHàLan.TrongThếChiếnThứHai,bàđãcứuđượcmườingànngườidânDoTháithoátkhỏisựtànsátkhủngkhiếpcủachủnghĩaĐếQuốcXã(theHolocaust).Nếugặpbàtrênđườngphố,cólẽchúngtasẽkhôngnhậnrađượcbàchínhlàmộtvịbồtát,bởivìbàănbậnrấtgiảndị.Mìnhchỉcóthểnhậnrađượcbàlàmộtvịbồtátnếumìnhbiếtđượchànhđộngcaocảấycủabàmàthôi.Tuyrằngnhữngvị

bồtátnhưthếchỉcóhaimắt,haitaynhưbaongườikhác,nhưngnếunhìnkỹhọcũngcónhữngconmắtởphíasaulưngcủahọ,họcũngcónhữngcánhtaythậtdàicókhảnăngduỗirathậtxa.Họthấyđượcnhiềuđiềuvàthấyrấtxa.ThựcrađứcBồTátĐạiBiQuánThếÂmcóhơnngàncánhtayvàtrongmỗibàntaycómộtconmắt.Khitamuốnlàmmộtđiềugìmàđiềuđóđượcthúcđẩybằngtìnhthươngthìtrướchếttacầnphảithựctậpnhìnsâu.Nhìnsâumớihiểuđượcthựctrạng,màhiểuthìmớithương,mớigiúpđược.Nếukhônghiểuthìnhữnghànhđộngthươngyêucủatasẽkhôngđượcxácthực,sẽkhôngđemlạikếtquảtốtđẹp.Ngượclạitasẽlàmchongườitathươngkhổthêm.Đôikhitađượcthúcđẩybởiướcnguyệnmuốngiúpđời,nhưngvìkhônghiểubảnchấtcủatìnhtrạng,nênthayvìthươngtatạothêmnhiềuđiềuphiềntoái,đỗvỡ.Tamuốngiúpngườikiahạnhphúc,nhưngvìkhônghiểunêncànggiúptacànglàmchongườikiakhổ.Cóthểquývịquantâmchohạnhphúccủacontraihoặccongáimình.Cóthểquývịnghĩrằngnhữngcáimìnhlàmsẽđemlạihạnhphúcchoconmình.Nhưngnếunhìnkỹlại,cóthểquývịsẽthấyrằngmìnhđanggâykhổđauchoconmìnhvìmìnhthươngmàkhônghiểu.Quývịphảixétlạibảnchấtthươngyêucủamình.TheolờiBụtdạy,tìnhthươngchânthậtphảiđượcphátsinhtừsựhiểubiết.Cáithenchốtlàphảiđặtconmắtvàolòngbàntay.Trướckhihànhđộng.Taphảinhìnvàolòngbàntayxemthửbàntaycủatađãcóconmắthiểuchưa.Nếutronglòngbàntaycủatađãcóconmắthiểuthìnhữnggìtalàmcũngsẽđemlạihạnhphúcchongười.Nếutronglòngbàntaycủatachưacóconmắthiểuthìchớvộihànhđộng,bởivìhànhđộngtrêncănbảnđósẽgâythươngtíchvàkhổđauthêmchongườikia.

ỞViệtNamcómộtloạitráicâymànhiềungườimiềnnamrấtưathích,đólàtráisầuriêng.Tôicónộikếtêmáivớiloạitráicâynày.Tôikhôngchịunỗicáimùicủanónóichitớichuyệnăn.Hômnọtrongchùacủatôi,trênbànthờBụtngườitadângcúngmộttráisầuriêngrấtlớn.Sánghômđótôilênchánhđiệnđểđicôngphukhuya-trìtụngkinhPhápHoavàtrongkhitụngkinh,tôikhôngtàinàochútâmđượcvàoviệctụngkinhvìmùisầuriêngnólấnátcảchánhđiện.Tụngtớinữathờikinh,tôichịukhôngnỗinữa,ngưngtụng,tôiđứngdậylấyquảchuôngúptráisầuriênglại,rồitrởlạitiếptụctụngchohếtthờikinhvàtôichỉsửdụngmỗitiếngmỏ.Saukhitụngxongthờikinh,tôigiảiphóngtráisầuriêng.Quývịcóthểnghĩrằng:''Trờiơi!tộinghiệpthầyNhấtHạnhquá,thầytutậpvàlàmcôngviệcPhậtsựrấtcựcnhọc.Mìnhnêncúngdườngthầymộttráisầuriêngđểthầybồidưỡng.''Nghĩnhưthế,rồiđemsầuriêngtớimờitôiăn.Tôitừchốinhưngquývịcứéptôiăn...Nếuquývịlàmnhưthếthìtôisẽrấtđaukhổ.Nếuquývịkhônghiểuđượcnhucầucủangườithươngcủamình,khôngbiếtcáingườithươngmìnhcầnvàkhôngcần,thìkhôngthểthươngđược.Nếuquývịkhônghiểunhững

khókhăn,thaothứcvàướcnguyệncủangườimìnhthươngthìkhôngthểthươnghọđược;bởivìtìnhthương(từbi)củaquývịkhôngphảiđượclàmbằngchấtliệucủahiểu(trítuệ).Muốnhiểu,quývịphảibiếtsửdụngconmắtcủađứcBồTátVănThùđểnhìnsâu(quánchiếu).Quývịcóthểhỏingườithươngcủamìnhnhưthếnày,''Emạ,emnghĩlàanhcóhiểuemkhông?Nếukhônghoặchiểuchưasâu,thìxinemgiúpanhhiểuemsâuhơnđểanhcóthểthươngemđúngmức.Nếuemkhônggiúpanh,thìanhsẽtiếptụcnóihoặclàmnhữngđiềulàmemkhổ.Anhthậtsựrấtmuốnhiểunhữngnỗikhổniềmđaucủaem.Anhmuốnbiếtnhữngnguyệnvọngsâukíncủaem,bởivìanhmuốnthươnglàmsaochođúngđểtìnhthươngấykhôngtrởthànhchấtliệukhổđauchoem.Anhchỉmuốnlàmchoemhạnhphúcmàthôi.''Quývịcóbaogiờhỏicâuhỏinhưthếđốivớingườithươngcủamìnhchưa?Đólàngônngữcủanhữngngườimuốnthươngyêuvàchămsócthậtsự,muốnxâydựnghạnhphúcvớingườithươngcủamình.

Nếucảhaingườibiếtsửdụngconmắt,lỗtaivàngônngữtừáicủađứcBồTátVănThùvàđứcBồTátQuánThếÂmđểcưxử,giúpđỡvàhiểunhau,thìsựtruyềnthôngcóthểđượcphụchồirấtmauchóngvàhạnhphúcchắcchắnsẽcómặt.BavịBồTátVănThù,PhổHiềnvàQuánThếÂmmàchúngtaniệmmỗibuổisángtronggiờcôngphukhôngphảilànhữngvịthầnlinh,nhữngthựcthểđangtrúẩnbiệtlậpởđâuđótrongkhônggian,cácNgàithậtsựđangcómặtngaytrongtâmtanhưnhữnghạtgiống,nhữngnguồnnănglượng.TacóthểlàmchonănglượngcủacácNgàicómặtđểtacókhảnăngnhìnsâuđểhiểu,lắngngheđểthươngvànóilờitừáiđểthiếtlậptruyềnthông,xâydựnghạnhphúc.Tìnhthươngchânthậtđượclàmbằngchấtliệuhiểubiết.Cáihiểukhôngthểcóđượcnếutakhôngthựctậpnhìnsâuvàlắngnghevớitâmthươngyêu(từbi).SauđótacóthểsửdụngbàntayhànhđộngcủađứcBồTátPhổHiền.Cóhaichấtliệuhiểuvàthươngrồithìhànhđộngcủatasẽđemlạihạnhphúcchongườivàlàmvơibớtkhổđaucủangười;trướchếtlànhữngngườithâncậncủata,sauđótađưacácvịbồtáttrongtựthânđivàođờiđểphụngsự.KhitrongtacósựcómặtcủabồtátĐạiTríVănThùSưLợi,bồtátĐạiBiQuánThếÂmvàbồtátĐạiHạnhPhổHiền,tacóthểcómặtđíchthựcchongườithươngcủatavàcómặtbấtcứnơinàocầnđếntìnhthương.

BốnTâmVôLượng-BrahmaviharasLờidạycủaBụtvềthươngyêucóthểtìmthấytrongbốnyếutố(phạmtrù)củatìnhthươngchânthật.Chúngtacóthểdùngbốnyếutốnàyđểnângcaophẩmchấtthươngyêucủata.Tahãynhìnvàobảnchấtthươngyêucủatađểxétnghiệmlạixemcósựcómặtcủabốnyếutốnàyhaykhông.Yếutốthứnhấtlàtừ,tiếngPhạnlàmaitri.Nhưchúngđãđềcậpkỳtrước,maitricóthểđượcdịchlà''từ-lòngthương.''Chữ''maitri''cógốctừchữmitra-nghĩalàbạn.Đốitượngtìnhthươngcủamìnhlàmộtngườibạn.Khiđốitượngthươngyêulàchínhmình,thìmìnhlàngườibạncủachínhmình.Bạnthìluônluônthừahưởngsựcómặtcủanhau.Từlàkhảnănghiếntặng,banphátniềmvuivàhạnhphúc.Từlàsựthựctập,chứkhôngphảilàsựcảmnhận.Khiquývịbiếtthởvàovàlàmchotoànthânantịnh,tứclàquývịđemlạisựanlạc,vữngchãivàthảnhthơichothânthểcủachínhmình.Đólàsựbàytỏlòngtừđốivớichínhthânthểmình.Khiquývịnỡđượcnụcườidễthương,tươimát,thìđólàquývịđangthựctậptừ.Cáithiệnchímuốnthươngchưađủ.Dùcóđầythiệnchímuốnthương,muốngiúp,nhưngnếukhôngcósựhiểubiết,khôngkhéoléothìquývịcóthểgâytổnthươngvàkhổđauchongườimìnhthương.ThươngmàkhônghiểutứclàtronglòngbàntaycủamìnhchưacóconmắtcủaBồTátVănThù.Vìthếchonêntừlàkhảnăngđemlạiniềmanvuivàhạnhphúcchongườimìnhthương.Quývịchỉcóthểlàmđượcđiềunàykhicóchấtliệucủahiểu.Nhìnvàobảnchấttìnhthươngcủamìnhxemthửmìnhcókhảnănghiểungườithươngcủamìnhchưa;tìnhthươngấycóđangđemlạiniềmanvuichongườithươngmỗingàyhaykhông!Đặtlạivấnđềnhưthếrấthay.Quývịcóthểhỏi:''Emạ!Emnghĩlàanhhiểuemkhông?Nếuchưa,xinemgiúpanhđểanhcóthểhiểuemsâusắchơn.Emhãynóichoanhbiếtvềnỗikhổniềmđaucủaemđi.Anhrấtmuốnđượcnghe.''Lờithỉnhcầunhưthếphảiđượcthựchiệnthườngxuyênvàvớilòngchânthành.Làmnhưvậylàquývịđangsửdụngngônngữcủahiểubiếtvàthươngyêu.

Yếutốthứhaicủatìnhthươngchânthậtlàbi-karuna.Bilàkhảnănglấyđikhổđau,làmvơibớtkhổđau,đemlạianvuivàhạnhphúc.BitiếngAnhlàcompassion,nghĩalàkhảnăngchiasẻ,gánhbớtnỗikhổniềmđaucủangườikhác.Chữcom-tiếngAnhnghĩalàtớivới,làchiasẽcùngvớivàchữpassionnghĩalàgánhchịubớtnhữngnỗithốngkhổ.ChữcompassiontrongtiếngAnhchưadịchđượcchínhxáccáinghĩacủachữkaruna.Bilàkhảnănglấyđiniềmđaunỗikhổcủangườithươngvàgiúpngườithươngchuyểnhóa,chứkhôngphảichỉđếnđểgánhbớtnỗikhổcủangười.Giốngnhưmộtnhàysĩ;muốnchữatrịchobệnhnhân,vịysĩphảithựctậpnhìnkỹ

vàlắngnghesâuđểtìmhiểuxembịnhnhâncủamìnhđangbịvấnđềgì.Vịysĩphảicómặtđíchthựcmớicóthểhiểuđượctìnhtrạngcủabịnhnhânmình.Cáccặpvợchồng,hônphốicũngphảithựctậpnhưthế.Quývịphảicómặtđíchthựcchongườithươngcủamình,tậpnhìnkỹvàlắngnghesâuđểnhậndiệnchođượcnhữngniềmđaunỗikhổvàướcvọngcủangườithươngmình.Khiquývịhiểuđượcbảnchấtcủanỗikhổniềmđaucủangườithươngmìnhrồi,tựnhiênquývịbiếtmìnhphảilàmgìvàkhôngnênlàmgìđểgiúpngườithươngcủamìnhvơibớtkhổđautrongđờisốnghàngngày.Đólàsựthựctậpthươngyêuđíchthực.Nhìnsâuvàobảnchấtcủatìnhthươngđểxemthửtrongtìnhthươngấycóyếutốcủabihaykhông.Thựcratrongtâmthứccủatađãsẵncóyếutốbi,nhưngvìtachưabiếtvuntrồngnênnócònrấtbé.Chúngtaphảihọcthương.Họcthươngnghĩalàlàmthếnàođểtăngtrưởngchấtliệutừvàbitrongtamỗingày.

Yếutốthứbacủatìnhthươngchânthậtlàhỷ-mudita.Nếumỗingàyhaingườicứtạokhổđauchonhau,thìđókhôngphảilàtìnhthươngchânthật.Chúngtaphảichuyểnhóanỗikhổniềmđauấyđi.Nhìnvàobảnchấttìnhthươngcủatađểxemcóchấtliệucủahỷ,tứclàniềmvuikhôngđiềukiệnhaykhông.Nếutrongtìnhthươngcủatakhôngcóyếutốhỷ,thìđóchưaphảilàtìnhthươngchânthật.Niềmvuidohỷđưatớilàthứniềmvuikhôngđiềukiện,làniềmvuicủasựtùyhỷ,tứclàvuicáivuicủangười,khôngghentị,sođo,tínhtoán...

Yếutốthứtưcủatìnhthươngchânthậtlàxả-upeksha.Xảnghĩalàkhôngkỳthị,khôngphânbiệt,làkhảnăngbaodung,làtựdolớn.Khithươngmộtngười,quývịkhôngnênápđảonhữngquanđiểmcủamìnhlênngườiđóvàtướcđoạttựdocủahọ.Quývịhiếntặngchongườiđókhônggian,bêntrongcũngnhưbênngoài.Trêndanhnghĩacủatìnhthương,tathườnggiamhãmngườithươngcủatavàongụctùcủauyquyền,củasựápđảo,củasựvướngmắcvàcủasựđộctàichiếmhữu.Tanhốtngườithươngcủatalạikhôngchongườiđóvùngvẫyvàngườiđómấthếttựdo.Đâylàthứtìnhthươngcủasựđộctài,chiếmhữu;thứtìnhthươngkhôngcósựcómặtcủaxả-upeksha.Taphảitớivớingườithươngcủatavànói:''Emạ,trongtìnhthươngcủaanhdànhchoem,emthấycóyếutốđộctàikhông?Cóyếutốchiếmhữukhông?Anhcótướcđoạtđitựdocủaemkhông?Emcócảmthấyemcònvẫnlàemkhông?Emcóđủkhônggiantrongemvàchungquanhemkhông?Cóphảianhđãtướcđoạtkhônggiancủaemrồikhông?Nếuquývịhỏimộtcáchthànhthậtnhưthếthìngườithươngcủaquývịsẽnóirachoquývịnghe.Nếungườithươngcủaquývịvẫncòncảmthấycótựdo,trànđầykhônggian,thìcónghĩalàtrongtìnhthươngcủaquývịcóyếutốcủaxả.

Upekshacũngcónghĩalàbuôngxả,làtìnhthươngkhôngđiềukiện.Quývịthươngmộtngườibằngtìnhthươngkhôngđiềukiệnlàbởivìhọcầntìnhthương.Nếuquývịđòiđiềukiện,thìtìnhthươngđókhôngcònlàtìnhthươngchânthậtnữa.Chamẹthươngconthườngthườngkhôngbaogiờđặtđiềukiện.Cácbậcchamẹkhôngthểbảochúngphảilàmcáinàylàmcáinọmớixứngđánglàconcủanhànày.Tìnhthươngchânthậtnghĩalànhìnsâuvàongườiấyđểthấychođượcnỗikhókhăn,khổđau,ướcvọng,nhuyếuvàsởthíchcủangườiấy,rồisauđóhànhđộngtheocáithấyấy.Tahànhđộngnhưthếnàođóđểchongườithươngcủatađượcbớtkhổ,trởnênmộtngườithoảimáivàtươivui.Khicắmhoa,tanêncắmhoanhưthếnàođểchomỗibônghoacókhônggianchungquanhđểchocáiđẹpcủanócóthểtỏachiếu.Mỗicánhânchúngtacũnglàmộtbônghoa.Tacầnkhônggianbêntronglẫnbênngoàiđểcóthểtỏachiếucáiđẹpcủata.Xảnghĩalàhiếntặngkhônggian.Nếumỗingàytavunxớibốnyếutốcủatìnhthươngchânthậtnàythìkhổđautrongtasẽsuygiảmrấtnhiềuvàniềmvui,hạnhphúcđượctăngtiến.

QuánPhápTrongPhápBâygiờđâytôixinmờiquývịthựctậpbốnphépthởcóliênquanđếntrigiác,tứclàtưởng.BàitậpthứmườibatrongmườisáuphépQuánNiệmHơiThởlà:''Thởvào,tôiquánchiếuvềtínhvôthườngcủavạnpháp.Thởra,tôiquánchiếuvềtínhvôthườngcủavạnpháp.''Vôthườnglàchìakhóađểmởcửathựctại.VôthườnglàmộttrongbaPhápẤntrongkinhTamPhápẤn-vôthường,vôngãvàniếtbàn.Sởdĩkhổđaucómặtlàdotrigiácsailầm-vọngtưởngcủata.NếukhônghiểubốnphépthởcuốinàymộtcáchsâusắcthìtakhôngthểhiểuđượcnhữngbàithựctậpkháctrongkinhQuánNiệmHơiThở.Vìthếchonênbốnbàithựctậpnàyrấtquantrọng.Tựdo,giảithoátkhôngthểcóđượcnếutakhôngcókhảnăngthayđổinhữngnhậnthứcsailầmcủata.Tabắtđầuvớicáithấyvềvôthường.Trênbìnhdiệnlýtrí,tabiếtcácphápđềuvôthường-chưhạnhvôthường-nhưngtrênthựctếthìtavẫnhànhxửnhưthểmọipháplàthườngcòn,bấtbiến.Tathankhóc,sầukhổmỗikhicóngườithươngcủataquađời.Tanuốitiếclàđãkhôngdànhnhiềuthìgiờđểcómặtchochatakhichacònsống.Tuệgiácvôthườnggiúptathoátrakhỏisựhệlụy,ngănngừakhôngđểtarơivàohốlầycủasầuđau.Tuệgiácvôthườngcóthểđemlạichotahạnhphúcngaytronggiâyphúthiệntại-bâygiờvàởđây.

Đâylàbàitậpcóthểđượcsửdụngmỗikhiquývịgiậnngườithươngcủamình.Khigiận,quývịcóthểnóihoặclàmnhữngđiềurấtthôbạođểtrừngphạtnhau.Khigiận,quývịchỉmuốnnóihoặclàmđiềugìđóđốivớimàmìnhnghĩđãlàmchomìnhgiậnđểchohảgiận.Quývịnghĩrằngnếumìnhlàmchongườikiakhổthìmìnhsẽcảmthấythỏamãn,dễchịuhơn.Quývịhànhxửnhưmộtđứatrẻthơ.Quývịbiếtrấtrõlànếungườikiakhổthìmìnhcũngkhổ.Chúngtaphảithấyrằnghạnhphúckhôngphảilàvấnđềcánhân.Nhưngkhuynhhướngcủachúngtalàcùngleothangcủasựhờngiậnvàâmthầmtrừngphạtnhauđểcảhaicùngkhổ.Chúngtahànhxửvớinhaunhưthếgiữacánhânvớicánhân,giữamộtchủngtộcvớimộtchủngtộchoặcgiữamộtcộngđồngvớimộtcộngđồng.Vàđâylàbàithựctậpgiúptachuyểnhoácơngiận:Khigiậnngườinào,quývịhãynhắmmắtlại,thởvàovàthởrathậtsâu,quántưởngmìnhvàngườimìnhđanggiậntrongbatrămnămsausẽnhưthếnào.Khiđạtđượcvàicáithấyrồi,hãymởmắtravàquývịsẽkhámphárarằngcơngiậnvàsựsimê(vôminh)trongmìnhđãtanbiến.Lúcbấygiờquývịbiếtchỉcómộtđiềuýnghĩanhấtmìnhcóthểlàmlàmởrộnghaicánhtayđểômlấyngườikiavàolòngvàtrânquýsựkiệnlàcảhaiđềuđangcònsốngtronggiâyphútnày.Đâylàtuệgiácvềvôthường.Thôngthườngchúngtacókhuynhhướngnghĩrằngmìnhvàngườithương

củamìnhsẽsốnghoàisốngmãibênnhau.Nhưngthựctạithìkhôngnhưvậy;tấtcảcácphápđềuvôthường-biếnchuyểnkhôngngừng.Khôngcócáiǵcóthểduytŕgiốngnhauhoàihoài,dùchỉtrongmộtsátna.Nămngàysaumọichuyệngiữatavàngườikiasẽhoàntoànđổikhác.Đừngnóichitớinămnămsau,mộtvàiphútsautâmsinhlýcủatavàngườikiacũngđãthayđổi.

Cóbàikệcóthểgiúptathựctậpđểchuyểnhóacơngiậnnhưsau:

GiậnnhautrongtíchmônNhắmmắtnhìnmaisauTrongbatrămnămnữaEmđâuvàtôiđâu?

Mỗikhitiếpxúcđượcvớitínhvôthườngcủacácpháp,thìchúngtasẽgiácngộrằnggiậnnhau,trừngphạtnhaulàđiềukhờdạivàtasẽphátnguyệnlàmbấtcứđiềugìcóthểđểlàmchongườithươngcủamìnhhạnhphúc.Tasẵnsàngbuôngbỏsựhiềmhậncủamìnhđốivớingườikia.Nếusốngđượcnhưthếthìkhicóđiềugìbấttrắc,ngườiđórađi,tasẽkhôngnuốitiếc.Muốnsaunàykhôngnuốitiếc,hốihận,thìtaphảibiếtchămsóc,trânquýnhữnggìtađangcótronggiâyphúthiệntại.Nếulàmđượcđiềugìcóthểđểđemlạihạnhphúcvàniềmvuichongườithươngthìphảilàmliền,đợitớingàymaiesẽkhôngkịp.Nếunóiđượcnhữnglờithươngyêu,dịungọt,nhữnglờicótínhcáchxâydựng,hòagiải,nốilạitìnhthâm,thìphảinóiliền,khôngnênchầnchờ.Nếubâygiờquývịcóthểmỉmđượcnụcườitươimát,dễthươngthìhãycườiliềnđi,đừngchầnchừ.Chờtớingàymaicóthểsẽquátrễ.Nếusốngđượcvớituệgiácvôthường,tasẽbiếttrânquý,tậnhưởngnhữnggìmìnhđangcótrongtầmtayvàlàmchomốiliênhệtìnhthâmvớinhautrởnêntốtđẹphơn.

CómộtôngthiềnsinhngườiAnh,ôngtachiasẻcáinhìnrấtbiquanvớicongáicủaôngvềtínhchấtvôthườngcủasựsống.Ôngtađãdùngtoànnhữngýniệm,kháiniệmvềvôthường.Nghebốmìnhthanthởvềvôthường,ngườicongáiđáplạinhưthếnày:''ThưaBố!Tạisaobốlạithantráchvềvôthườngnhưthế?Nếusựsốngkhôngvôthườngthìlàmsaocongáicủabốlớnlênnhưngàyhômnayđược?''Đâylàcâuchấtvấnrấtthôngminh.Nhờvôthườngmàchúngtathayđổivàlớnlên.Nhờvôthườngmàcósựsống.Khigieohạtgiốngxuốngđất,quývịhyvọngmọivậtđềuphảithayđổi(vôthường)đểchonhữnghạtgiốngcóthểnẩymầm,phảivậykhông?Vớitrítuệ,tanhậnthấyrằngvôthườnglàbảnchấtthiếtyếuchosựsống.Vôthườngchophéptachuyểnhóavàđivềhướngtốtđẹp.Nếusựsốngkhôngvôthườngthìchếđộđộctàihoặcnhữngnỗikhổđausẽmãimãitrườngtồn.

Vôthườngkhôngphảilàthựctạicủamộtnốtnhạcbiquan,yếmthế,vôthườnglàbảnchấtsinhtồncủasựsống.Vậythìthayvìthantráchvềvôthường,tanênvuimừngmớiđúngvàtahãynói,''Hoannghinhvôthường.Vôthườngvạntuế.''

Điềucầnnhớởđâyrằngvôthườngkhôngphảilàmộtkháiniệmđểtathaodợtbằngtrínăng.Sựthựctậpcủatalàđểnuôidưỡngtuệgiácvềvôthườngtrongmỗigiâymỗiphútcủacuộcsốnghàngngày.Taphảisốngvớithựctạivôthường.Vôthườnglàđiểmkhởiđầu,làcánhcửagiảithoátthứnhấttrongBaCánhCửaGiảiThoát(TamGiảiThoátMôn):vôthường,vôngãvàniếtbànđểbướcvàothựctạimầunhiệm.Vôthườnglàchìakhoágiúphànhgiảmởcửathựctại.Nếubiếtcáchtiếpxúcvớitínhvôthường,tasẽđạttớirấtnhiềucáithấy:nhưcáithấyvềtươngtức,vôngãvàniếtbàn,nhữngcáithấyấygiúptachạmtớiđượcvàolòngcủathựctại.BụtdạykinhTamPhápẤn,đólàvôthường,vôngãvàniếtbàn.Nếunhữnglờidạy(giáolý)nàokhôngphảnchiếuđượcbadấuấn-vôthường,vôngãvàniếtban,thìđóchưađíchthựclàgiáolýchínhthốngcủaBụt.Bacáithấy(tuệgiác)nàylànhữngchìakhóamầunhiệmgiúptamởđượccánhcửacủathựctại.Khitađãcókhảnăngtiếpxúcđượcvớithựctại,thìtấtcảnhữngvọngtưởngđiênđảo,nhữngtrigiácsailầmcủatavềsựsống,vềthếgiớitanbiếnhết.Khinhữngtrigiáckiađượcchuyểnthànhcáithấychânchính(chánhkiến),thìnỗikhổniềmđaucủatađượctháogỡvàtađạttớitựdolớn.

Chương11:TamPhápẤnKínhthưađạichúng,hômnaylàngày05thángSáu,năm1998.Chúngtađangởtrongtuầnthứhaicủakhóatuhaimươimốtngày.

PhươngPhápThanhLọcCơThểCórấtnhiềungườitrongđạichúnghỏivềphươngphápthanhlọccơthểvànghệthuậtnghỉngơi.Thanhlọccơthểlàcơhộiđểchocơthểtađượcnghỉngơivàtrịliệu.Thanhlọccơthểlàmộtphầncủasựthựctậptrongtấtcảcáctruyềnthốngtâmlinh.Phươngphápnàyđemlạirấtnhiềulợiíchvìnóchophépthânthểtacócơhộilàmmớitrởlại,đượcthanhlọcvàtrịliệu.Chúngtacầnphảihọchỏivềnghệthuậtthanhlọccơthểtừcácbạnđãcókinhnghiệmthựctậpnhiềunăm.TạiĐứcquốc,cónhữngdưỡngđườngnơingườitacóthểtớiđểthựctậpthanhlọccơthểdướisựhướngdẫnvàchămsóccủacácbácsĩ,ytá.Nếuquývịkhỏemạnh,quývịcóthểthựctậpthanhlọccơthểtừmườitớimườibốnngày,chỉuốngnướclọcthôi,thìkhôngthànhvấnđề.Nhưngnếucơthểquývịyếu,khảnăngbàitrừnhữngđộctốcũngyếu,quývịnênthamkhảovớibácsĩtrướcvàphảicósựhướngdẫnvàchămsóccủabácsĩ,ytátrongsuốtthơigianthanhlọccơthể,bởivìnhiềuđộctốsẽđượcbàitiếtvàcóthểlàmchoquývịmệt,xỉuhoặcbiếnchứng.Thỉnhthoảngquývịsẽthấymệtmỏi,kiệtsứcvìnhữngđộctốđangđượcbàitiếttrongcơthể.Nếuquývịcảmthấymệt,nhấtlàtớingàythứbahoặcthứnămcủaquátrìnhthanhlọc,thìđókhôngphảilàvìthiếuthứcăn(quývịđãdựtrữtrongcơthểtừhaiđếnbatuầntrước),màlàdonhữngđộctốđivàotrongmáucủacơthểquývị.

Trongthờigianthanhlọcruột,quývịphảiuốngítnhấtlàbalítnước(lọc)ấmmỗingàychocơthểcóđủnướcđểthanhlọc.Quývịcóthểuốngtràthảomọc,nênthayđổicácloạitrà.Trongthờigianthanhlọc,quývịnênthựctậpbuôngthư,tậpthểdục,yogavànhờngườithânxoabópđểchonhữngđộctốtrongcáccơbắpđượctốngvàomáuvàđirangoàiquađườngtiểutiện,tuyếnmồhôi.Chỉuốngnướctrongthờigianthanhlọcruột,tagiúpchonhữngmảngđộctốtrongcácbộphậnkháccủahệthốngtiêuhóađượcphântánra.Mộtsốcácđộctốsẽđượcbàitiếtra,nhưngphầnnhiềusốlượngđộctốsẽđivàomáu,vìvậyquývịphảigiúpchonhữngđộctốnàybàitiếtrakhỏicơthể.Quývịcũngcóthểphanướcvớimộtítchanh,cam,muốivàmậtongđểkhôngbịkiệtsức.Tuynhiênnênthamkhảothêmnhiềuphương

cáchthanhlọccơthểkhácnhauđểxemphươngphápnàothíchhợpchocơthểvàtìnhtrạngsứckhỏecủamình.

Trongthờigianthanhlọccơthể,nhữngbộphậncủacơthểtalàmviệccựcnhọchơnbìnhthườngđểbàitiếtđộctố.Cónhữngloạithuốcbổvàthuốctrợtim,trợthậngiúpchocácbộphậntrongcơthểgiữđượcsứctrongthờigiancủasựbàitiết.Nếuthậncủaquývịyếuvàgặpkhókhăntrongkhithanhlọc,thìantoànnhấtlànênđikhámthậntrướckhithanhlọcđểxemthửthậncủamìnhcóhoạtđộngbìnhthườnghaykhôngvàcóthểbàitiếtđộctốhữuhiệuhaykhông.Chấtđộctốcũngđượcbàitiếtquađườngphổi,vìvậyhơithởsâu,dàirấtquantrọng.Độctốcũngđượcbàitiếtquađườnghôhấp,tốnghơivàquađườnglỗchânlông.Vìvậytrongthờigianthanhlọccơthể,quýnênuốngnướcvàtắmgộimỗingày.Sauhaihoặcbatuần,quývịsẽcảmthấycơthểmìnhtrởnênmớimẻ,nhẹnhànghơn,bởivìquýviđãbàitiếtnhiềuđộctốtronghệthốngtiêuhóavànhiềucơquankháccủacơthể.Cáctếbàođãđượclàmmớitrởlại,máuhuyếtcũngđượclàmmớitrởlại...Tôithựctậpthanhlọccơthểvàilầntrongmộtnămvàmỗilầntôithanhlọctừhaitớibatuần.Trongthờigianthanhlọc,tôivẫnsinhhoạt,làmviệcbìnhthường.

VịThầycủaChínhMìnhHômquatôicónóivềkhảnănghiểungườithươngcủata.Tôicóđềnghịquývịthựctậpmộtcâunhưthếnày:''Emạ!Emnghĩlàanhhiểuemkhông?Nếukhông,xinemgiúpanhđểanhcóthểhiểuemsâuhơnbởivìanhrấtthươngemvàmuốnemhạnhphúc.Anhkhôngmuốnlàmemkhổ.Nếuanhlỡlàmemkhổ,thìđókhôngphảidosựcốýmàdosựthiếuhiểubiết,thiếukhéoléocủaanh.''Nếuthậtsựthươngnhau,tacóthểnóichuyệnvớinhaubằngloạingônngữchânthậtnhưthếvàtanóivớitấtcảtráitimvàniềmtincậycủata.Nếungườithươngcủaquývịkhôngcómặttrongkhóatu,quývịcóthểviếtthưhoặcgọiđiệnthoại.Nếungườithươngđangcómặtđây,quývịcóthểhỏitrựctiếphoặccóthểnóichuyệnvớingườithươngđangcómặttrongtựthân.Nóichuyệnvớingườithươngcủamìnhvàđặtcâuhỏinhưthếsẽlàmchoquývịcảmthấyrấtdễchịu.

Tôirấtthươngkínhvàbiếtơncácđệtửcủatôi.Tôibiếtơnhọvìhọđãlắngnghe,tiếpnhậnvàhiểuđượcnhữnglờidạycủatôimộtcáchdễdàngvàđemápdụngvàotrongđờisốngtutậphàngngàycủahọ.Liênhệgiữathầytròtốtđẹplàởđiểmnày.Mốiquanhệvàtìnhthươngsâugiữathầytròchúngtôicóđượclànhờtôiđãtraotruyềnhếtlòngvàcácđệtửcủatôiđãtiếpnhậnvàthựctậphếtlòng.NhớlạicómộtlầntôisắplàmlễcướichomộtcặphônphốitạiLàngMaivàhọđãhỏitôinhưthếnày:''ThưaThầy,chúngconcókhoảnghaimươibốngiờtrướcgiờlễthànhhôn;chúngconnênlàmgìđểchuẩnbịchobuổilễ?Tôiđãchiasẻvớihọrằngnếubâygiờcảhaingườicòngiậnai,cònnhữngđiềugìchưathôngthìnênthựctậpđếnvớingườinhaubằngnhiềuphươngtiệnđểhòagiải,đểLàmMới.

Thấyhọcốgắnghếtkhảnăngcủamìnhđểthựctậptheolờihướngdẫn,tôirấtcảmđộng;tìnhthươngvàniềmtincậytrongtôiđốivớihọrấtlớn.Đốivớitôi,mộtvịthầygiỏilàngườicókhảnănggiúpcácđệtửcủamìnhkhámphárađượcngườithầytrongchínhtựthâncủamình.Sựliênhệgiữamìnhvàthầymìnhsẽtiếptụctiếntriểntốtđẹpkhicảhaingườicótựdo,cảhaingườikínhtrọngnhau,khôngvướngmắcvàhệlụyvớinhau.Mốiliênhệnhưthếrấtsâusắc,chânthật,tốtđẹpvàlàmchỗnươngtựachorấtnhiềungười.Khôngnênlúcnàocũngbámlấyvịthầybênngoàicủamình.Quývịcũngcómộtvịthầytàibabêntrong,vịthầyấysẽpháttriểnvàlớnlên;quývịnêntrởvềnươngtựanơivịthầycủachínhmình.Trongkhóatunày,tôisẽkhôngtraochoquývịnhữngmớlýthuyếthoặckháiniệmmàchỉtraochoquývịnhữngphươngpháptutậpthựctếmàthôi.Tôihyvọngquývịcóthểtiếpnhận,hiểuvàđemápdụngvàođờisốnghàngngàyđểchuyểnhóakhổ

đau,đemlạianlạc,vữngchãivàhạnhphúcchotựthânvàchonhữngngườichungquanh.

VôThườngQuánTrongkhóatunàycórấtnhiềubậcthiệntrithứcvàcácnhàtâmlýtrịliệuvớitráitimđầyắptìnhthương,họđanggiúpđỡchorấtnhiềungười.Phẩmchấtcủacôngviệcvàhànhđộngcứuđộcủatatùythuộcvàokhảnăngtrịliệuvàchuyểnhóacủabảnthânta.Vìthếtacầnphảiápdụngnhữnglờidạymàtađãtiếpnhậnđượcvàotrongđờisốnghàngngày.Vớinănglượngchánhniệm,tacóthểnhậndiệnvàômấpnhữngkhổđau,phiềnnãocủatavàchuyểnhóachúng.Tacóthểlàmcôngviệcnàybằngphươngphápthựctậpthiềnđi,thiềnthở,nghệthuậtlắngnghesâuvàsửdụngngôntừhoàái.

Tôithườngnóivớicácthầy,cácsưcôgiáothọvàcácvịgiáothọcưsĩrằnghọphảitutậpnhưthếnàođểcóhạnhphúcvàphảibiếtcáchchuyểnhóakhổđaucủachínhmìnhthìmớicóthểgiúpđỡngườikhácđược.Đâylànguyêntắctựđộvàđôtha.Nếuhọkhônghạnhphúctrongđờisốngtutập,khôngcókhảnăngsốnghàihòavớităngthânhoặcgiađìnhmìnhthìkhôngnênđihướngdẫnkhóatu,thuyếtpháp,bởivìnhưthếhọsẽkhôngcógìđểcốnghiếncả.Trongtrườnghợpđó,họnênởnhà,ởlạituviệnđểtuluyệnthêm.Trướchết,quývịphảiápdụnglờidạyvàođờisốnghàngngàycủamình.Phảihọccáchômấpniềmđaunỗikhổcủamìnhvàchuyểnhóamìnhtrướcchotớikhinàomìnhcóđủsựvữngchãi,thảnhthơivàhạnhphúcrồimớiđirangoàiđểđộđời,hướngdẫncáckhóatu,thuyếtpháp.Tôiđềnghịcácgiáoviênvàcácnhàtâmlýtrịliệucũngnênthựctậpnhưthếvàchínhtôicũngđãvàđangthựctậptheonguyêntắcđó.Tấtcảnhữnggìtôichiasẻchoquývịđềuphátxuấttừkinhnghiệmtutậpcủatôi.Khóatunàylàmôitrườngtốtchochúngtalàmcôngviệcđó.Trongsốchúngta,córấtnhiềuvịđangcórấtnhiềukhổđau.Quývịkhôngcầnphảiđivàocácnhàthương,cáctrạitùđểtìmhọ;họđangcómặtngayởđây.Chúngtaphảilàmhếtkhảnăngcủamìnhđểgiúpnhữngngườibạnđồngtuchuyểnhóađểhọbớtkhổ.Mộtbướcchânđitrongchánhniệmcủatađãcóthểđónggóprấtnhiềuchosựlàmvơinỗikhổnơingườikhác.Mộtnụcườitươimát,hiểubiếtvàthươngyêucủatađãcóthểđemlạisựtrịliệulớnchongườikhác.Taphảichămsócbảnthânchothậtđànghoàng.Tảphảiđểhếttâmlựcvàthìgiờvàosựthựctập.Cùngnhau,chúngtasẽchếtácnănglượngchánhniệm,khảnăngômấpvàtrịliệuđểcóthểnuôidưỡngnhau.Vàongàyđầucủakhóatu,tôiđãhứavớiquývịrằngtôisẽlàmhếtkhảnăngcủamìnhđểđi,đứng,nóicườivàthởchothậtchánhniệmđểđónggópchophẩmchấtcủasựtutậpđượcnângcao.Chúngtahãythựctậpnhưmộttăngthân.Sựhànhđạocủatacóthểđượcthựchiệnngaytạiđâytrongkhóatunày.Khichuyểnhóađượctựthân,thìtasẽchuyểnhóađượcnhữngngườikhác.

Ngàyhômquatôicónóivềtuệgiácvôthường.Nhiềubậcđạosưtrongđócónhữngbậccổnhânhiềnđức,nhưngàiHeraclitusngườiHyLạpvàngàiKhổngTửngườiTrungHoav.v..đãnóivềlývôthường.TrongtruyềnthốngđạoBụt,vôthườngkhôngphảichỉlàgiáolýmiêutảvềthựctạimàvôthườnglàmộtkhícụgiúptađạttớicáithấyxácthựcvềthựctại.Quývịkhôngthểhiểuđượclývôthườngnếukhôngcócáihiểurạchròivềgiáolýtươngtứcvàvôngã.Ngàyhômquatôicónóiđếnvôthườngnhưlàchìakhóathứnhấtđểmởcửathựctại.Tôiđãnóivềvôthườngnhưlàmộtloạiđịnh-samadhi,mộthìnhtháicủasựchuyênchúvềtínhvôthường,gọilàvôthườngtammuội.Trênbìnhdiệnlýtrí,quývịcóthểđồngýrằngcácphápđềuvôthường,nhưngkhivachạmvớithựctếthìquývịvẫnhànhxửnhưthểthựctạilàthường.Chúngtaphảitậpluyệnđểduytrìcáithấyvềvôthường,đểthựcchứngvềvôthườngtrongtừnggiâyphútcủađờisốnghàngngàyvàđừngđểbịgiánđoạn.Cónhưvậytamớimongđạttớitrítuệvàhạnhphúc.

Nhiềungườitrongchúngtathườngcảmthấybấtan.Chúngtakhôngbiếttươnglaimìnhsẽrasao.Tabiếttainạncóthểxảyrachotavàchongườithâncủatabấtcứlúcnào.Ngườithâncủatacóthểđộtnhiênbịlâmbệnhnany,rồichết.Khôngaicóthểđảmbảolàmìnhsẽsốngđượctớingàymaihaykhông.Đâylàbảnchấtcủavôthường.Cáicảmgiácbấtanấylàmtasợhãi,đaukhổ.Vậythìlàmthếnàođểđốitrịvớitâmhànhsợhãi,bấtanđó?KhinhàthihàongườiPháp-VictorHugomấtđứacongáicưngcủaôngtênlàLéopoldine,ôngtađaukhổvôcùng.ÔngtathanvớiThượngĐếrằng:''Tạisao?TạisaoNgàiđãnhẫntâmlàmvỡtráitimcủacon?TạosaoNgàilạinhẫntâmlàmconđaukhổnhưthếnày?''Ôngtađãbịchìmđắmtrongbiểnkhổtrầmluân.Ôngđãsốngvớitâmtrạngđaukhổnhưthếtrongnhiềutuầnlễ.Sauđóôngviếtmộtbàithơvớitựađề''AVillequiers.''Trongbàithơấy,ôngnói:''HỡiThượngĐế,conđangdânglênNgàinhữngmảnhvụncủatráitimcon.Ngàiđãlàmvỡtráitimcủacon.Ngàiđãlàmconđauxótvôhạn.Ngàiđãcướpmấtđứacongáithânyêucủacon.Conngườimongmanhgiốngnhưmộtcànhlaurungđộngmỗikhicóluồnggióthổiqua.Mọivậtquávôthường.Chúngconmongmanhquá.Chúngconkhôngthậtsựthấybảnchấtcủathựctại.Chúngconchỉthấymộtmặtcủathựctạimàthôi.Mặtkiacủathựctạibịvùisâutrongđêmtốicủahuyềnbíkinhhãi.ThượngĐếơi,Ngàilàngườiduynhấtbiếtđượcsựthật.Chúngconlànhữngconngườicònquáumê.Khikhổ,chúngconkhôngbiếttạisaomìnhkhổ.Điềuduynhấtmàchúngconcóthểlàmđượclàđầuhàng,làgiaophóthânmạngchoNgài,bởivìNgàilàngườiduynhấtbiếtđượcmàthôi.''

Làmthếnàođểđốidiệnvớicảmthọđaubuồnvàtuyệtvọngnhưthế?Có

conđườngthựctậpnàogiúptathoátkhỏinỗisợhãikhông?Bởivìsựsốngvôthường,vôthườngquálàmchotacảmthấysợhãi,bấtanvàhụthẩng.Giáopháphiệnpháplạctrú,tứclàsốngsâusắc,anlạcvàhạnhphúctronggiâyphúthiệntạilàconđườngthoát,làgiáopháptacóthểhọchỏivàthựctậpđểđốidiệnvớicáicảmthọsợhãivàbấtannày.Chúngtaphảihọcxửlýgiâyphúthiệntạichothậtđànghoàng,cẩntrọng.Taphảisốngchothậtsâusắctronggiâyphúthiệntạiđểsaunàykhôngnuốitiếc.Taýthứcrằngtavàngườithươngcủatađềuđangsốngbênnhautronggiâyphútnày.Tatrânquýgiâyphútcủasựcómặtbênnhauvàcốgắnglàmbấtcứđiềugìcóthểđểđemlạianvui,hạnhphúcchongườikiavàlàmchosựsốngcàngthêmcóýnghĩa.

Ngàyhômquatôicóchiasẻvềphépthựctậpthiềnômmỗikhigiậnnhau.Tanhắmmắtlại,thởvàothởrabahơichothậtsâuvàquántưởngtavàngườithươngcủatatrongbàtrămnămnữa.Sauvàichụcgiâyquántưởngnhưthế,tasẽthấyrằngđiềuduynhấtvàcóýnghĩanhấtmàtacóthểlàmngaybâygiờlàgianghaicánhtayrađểômlấyngườithươngcủatavàolòng.Khiquývịthiềnômvớingườinào,trướchết,quývịthựctậpthởvàovàthởrađểchếtáctuệgiácvềvôthườngcủasựsống.''Thởvào,tôiýthứcrằngsựsốngrấtquýgiátronggiâyphútnày.Thởra,tôitrânquýsựsống.''Quývịtớitrướcngườikia,chắptâybúpsen,thởvàovàthởrathậtchánhniệm,thântâmhợpnhất,mỉmcườivớingườikiavàtỏlộcáiướcmuốnmuốnđượcômngườikiavàolòng.Khingườikiachấpthuậnrồi,thìtaxángườikiavàômngườikiavàolòng.Trongkhiôm,tatiếptụcduytrìhơithởvào,hơithởratrongchánhniệmvàýthứcrằngbảnchấtcủamìnhvàngườikialàvôthường,vàtatrânquýsựcómặtquýgiácủangườikiatrongsuốtthờigianthiềnôm.Đâyđíchthựclàsựthựctập,đíchthựclàmộtnghilễ.Khiquýviđưathânvàtâmtrởvềmộtmối,cómặtđíchthựctronggiâyphúthiệntại,cóchánhniệm,thìđólàmộtnghilễ.Khiuốngmộtlynướchaymộttáchtrà,tôiđầutưtrọnvẹnthânvàtâmvàohànhđộnguốngnướchayuốngtrà.Quývịnêntựtậpluyệnđểsốngchosâusắctrongtừnggiâyphútcủađờisốngmình.Thiềnômlàphépthựctậprấtsâusắc,nócócôngnăngđemlạisựhòagiảivàphụchồilạitìnhyêuthươngchonhau.Khithựcchứngđượctínhchấtvôthườngcủathựctạirồi,tasẽbuôngbỏđượcnỗihiềmhậnnơinhaumàkhôngcầnđiềukiệnnàohết.Vàmuốnthựctậpđúngvàthànhcông,quývịphảichếtácchánhniệm,cómặtđíchthựctronggiâyphúthiệntại.Khiquývịgianghaitayrađểômngườikiavàolòng,quývịthởvàovàthởrabahơithậtchánhniệm.''Thởvào,ýthứcrằngngườithươngcủatôiđangcònsốngtrongvòngtaycủatôi.Thởra,tôicảmthấyvôcùnghạnhphúc.''Tronggiâyphútthiềnôm,sựsốngtrởnênrấtthật,sốngđộngvàýnghĩa.Theotôi,cácnhàkiếntrúcsưnênthiếtkếcácphitrườngvànhàgaxe

lửanhưthếnàođểcóđủkhônggianđểngườitacóthểthựctậpthiềnôm.Quývịcũngcóthểthựctậptheocáchnhưsau:trongsuốthơithởvàovàhơithởrađầu,quývịýthứcrằngmìnhvàngườithươngcủamìnhđềuđangcònsống;hơithởvàovàhơithởrathứhai,quývịquántưởngtrongbatrămnămnữamìnhsẽởđâuvàngườithươngcủamìnhsẽởđâu;vàtronghơithởvàovàhơithởrathứba,quývịtrởvềvớituệgiácvôthườngđểýthứcrằnghaingườithựcsựđangcònsốngtronggiâyphúthiệntại.Cáithấyấysẽlàmchosựthựctậpthiềnômtrởnênsâusắchơnvàhạnhphúcsẽlớnhơnrấtnhiều.

HạnhPhúcvàKhổĐauTươngTứcHạnhphúckhôngthểtáchrờikhỏikhổđau.Hạnhphúclớnchỉcóthểtìmthấytừchấtliệucủakhổđau.Nếutachưabiếtđóikhátlàgì,thìtakhôngthểýthứcđượccóthứcănđểănlàmộthạnhphúclớn.Chúngtôi,lànhữngngườiđếntừquốcgiacónhiềuchiếntranhvàđãchịurấtnhiềucảnhtangthương,nghèokhổ,nênchúngtôibiếtthếnàolàđóikhát.Khigiờănbịtrễkhoảngnữatiếng,mộttiếnghoặchaitiếng,tacảmthấybịđóibụng,khóchịukhổsở;nhưngcáiđóiđóchỉmớilàcơnđóisơsơchứchưaphảigọilàđóithậtsự.Vìsao?Vìtuyđóinhưthế,nhưngquývịbiếtchắcrằngtrongchóclátquývịsẽcócơmđểăn.Nhờkhổmộtchútmàquývịbiếttrânquýnhữngđiềukiệncủahạnhphúc.Nếukhôngbiếtgìvềkhổ,thìquývịsẽkhôngbiếtthếnàolàhạnhphúc.Giáolývôthườngphảiđượcthựctậptrongtinhthầnnày.Khitabiếtthựctậpantrútronghiệntại,biếtrằngmọivậtđềuvôthườngthìhạnhphúcsẽđượcphátsinh.Hạnhphúcđólàdokhổđưatới.TạiLàngMai,cómộtsưcôtrẻ,saumộtnămđầucủasựtutập,đãchiasẻvớitôirằngsưcôthấyhạnhphúcvàkhổđauđềunằmtrongnhau,chúnglàmranhau.SưcôkhôngphảichỉlặplạinhữngđiềutôiđãnóitrongPhápthoại;màđólàtuệgiácđíchthựccủasưcô.Khicòntrẻ,sưcôtừngđaukhổrấtnhiềuvàchỉmớiđâythôisưcôđãtìmlạiđượcniềmhạnhphúcthựcsựnhờthựctậpchánhniệm.Sưcôbiếtnếusưcôkhôngđiquanhữngkhổđautrongđờithìsưcôkhôngthểhạnhphúcnhưbâygiờđược.Đôikhitacóđủcácđiềukiệnđểhạnhphúc,nhưngtavẫnkhônghạnhphúc.Đâylàtrườnghợpcủarấtnhiềungườitrongchúngta.Nhữngngườikháccóthểmuốnđượcnhưta,còntathìcóđủđiềukiệnđểhạnhphúc,nhưngtavẫnkhônghạnhphúc,đólàdotakhôngcókhảnăngthấyđượcsựtươngphảngiữahạnhphúcvàkhổđau.

Hạnhphúcvàkhổđautươngtức,cảhainươngnhaumàbiểuhiện.Hạnhphúccóthểcómặtchỉkhinàokhổđaucómặtvàngượclại.Giốngnhưhoavàrác.Nếukhôngcórácthìsẽkhôngcóhoa.Nếukhôngcóhoathìsẽkhôngcórác.Taphảithựctậpđểthấytínhtươngtứccủarácvàhoa.Nếubiếtcáchchămsóc,tacóthểchuyểnrácthànhhoa.Nếukhôngbiếtcách,thìhoasẽchóngúatàn,biếnthànhrácvàtasẽsinhtâmbuồnphiền,tiếcnuối.Chămsócrácvàhoalàmộtnghệthuật,cầnsựkhéoléocủata.Sựkhéoléoluônđiđôivớichánhniệm.Nếusốngcóchánhniệmthìquývịsẽrấtkhéoléotrongsựnóinăng,lắngnghe,truyềnthông,quánsátvàhànhxử.

Đôikhivìthiếuchánhniệm,thiếusựkhéoléomàtatạorarấtnhiềukhổđau.Taphảihọccáchnhìnđểthấysựvậtvớiconmắtkháchquan,bấtnhịmà

khôngbịkẹtvàovấnđềđúng-sai,tốt-xấu,thiện-ác;nhìnđểthấyrằngvấnđềlàcókhéoléovàkhéoléonhiềuhayítmàthôi.TạiLàngMai,chúngtôigọitâmhànhsânhậnvàthèmkhátlàkhảnăngthiếukhéoléocủatâmthức.Tacóthểnói:‘‘Trongthờigianqua,nếutôicólỡlàmchoanhkhổ,thìđókhôngphảilàvìtôicóácý,màđólàvìtôikhôngkhéo.Xinanhthứlỗichotôi.Xinanhsoisángchotôiđểlầnsautôicóthểhànhxửkhéohơn.’’Nếutậpnhìnsựviệctheocáchnày,tasẽkhôngkhởitâmphánxét,tráchmócvàtrừngphạt.Sựthậtlàkhôngaimuốnlàmchoaibuồnkhổcả.Chúngtacóthểnóinhưthếnày:''Emthươngkính,nếuemthậtsựthươnganh,thìxinemgiúpanhhànhxửkhéoléohơnđểanhtránhlàmnhữnglỗilầmvàgâythêmnhiềukhổđauchoem.Anhbiếtnếuanhlàmchoemkhổthìanhcũngkhổ.Emhãygiúpanhđi.''

TuệGiácTươngTứcNgàyhômquachúngtacónóiđếngiáolýTamPhápẤn:vôthường,vôngãvàniếtbàn.NiếtbànlàđốitượngquánchiếutronghơithởthứmườilămcủakinhQuánNiệmHơiThở,''Tađangthởvàovàquánchiếuvềbảnchấtkhôngsinhkhôngdiệtcủavạnpháp.Tađangthởravàquánchiếuvềbảnchấtkhôngsinhkhôngdiệtcủavạnpháp.''Nhiềungườitrongchúngtakhôngbiếtthếnàogọilàquánchiếuvềbảnchấtkhôngsinhkhôngdiệtcủavạnpháp,tứclàquánchiếuvềniếtbàn.Quánchiếuvềbảnchấtcủaniếtbàncũngdễgiốngnhưquánchiếuvềbảnchấtcủavôthườngvàvôngã.Nếutiếpxúcđượcsâusắcvớibảnchấtcủavôthường,thìquývịcũngtiếpxúcđượcvớibảnchấtniếtbàncủavạnpháp.Vôthườnglàbảnchấtcủathựctạiđứngvềphươngdiệnthờigianmànói.Chưhạnhvôthường,tứclàcácphápđềuvôthường;từsắcđếnthọ,tưởng,hànhvàthứcđềuvôthường.Tiếpxúcvớivôthườngtrongkhithởvào,tasẽtiếpxúcđượcvớibảnchấtvôthườngcủavũtrụ.Tiếpxúcđượcvớimộtpháp,tađồngthờitiếpxúcvớitấtcảcácpháp.ĐólàgiáolýcáimộtchứađựngcáithấtcảcủakinhHoaNghiêm.

''Thởvào,tôiýthứcvềthânthểtôi.''Thânthểtacũngvôthường,sinhvàdiệtxảyratừnggiâytừngphút.Khôngcómộttếbàonàocóthểtồntạihoàihoài,thườnghằngvàbấtbiếndùchỉtrongmộtsátna;chúngđềuđiquaquátrìnhsinhdiệtbiếnđổikhôngngừng.Khiquánchiếuvàocácbộphậncủacơthểvàtâmhànhcủamình,tasẽthấyrằngtấtcảđềuvôthường-thayđổikhôngngừng,nhấtlàcáimìnhcholà''ngã.''Trênlýtrítabiếtnhưvậy,nhưngtrongđờisốnghàngngàytavẫnsợrằngmìnhsẽtrởthànhhưvônếukhôngcócáitôi(ngã)thườnghằng,bấtbiến.Vìvậytavẫntinrằngtacómộtcáingã,mộtcáilinhhồnbấtbiến,vĩnhhằng.Takhôngyêuthíchcáihợpthểngũuẩnhiệntạicủata:tứclàsắc,thọ,tưởng,hànhvàthức.Tamuốnchốitừcáihợpthểngũuẩncủatađểđitìmcáilinhhồnbấtbiến,vĩnhhằngmàtatinlànằmngoàingũuẩnnày.

Theocáinhìnkhoahọc,takhôngthểtìmthấyđượcmộthiệntượngnàogọilàthườnghằng,bấtbiếncả.Cácphápđềuvôthường,sinhdiệtbiếnchuyểnkhôngngừngtrongtừngsátna.Chưhạnhvôthường.Khôngcóphápnàogọilàthườnghằng,bấtbiến.Cơthểcủatôitronggiâyphútnàykhônggiốngnhưcơthểcủatôitronggiâyphúttrướcnhưngcũngkhôngkhác.Taphảiđốidiệnvàchấpnhậnsựthậtlàtấtcảcácphápđềuvôthường.Ngaycảnhữngkhốisầukhổ,giậnhờnvàtuyệtvọngẩnnáutrongchiềusâutâmthứctacũngvôthường.Nếubiếtcáchtutập,tacóthểchuyểnhóachúngngayởtậngốc,gọilàchuyểncăn.Cóhaicáchthựctậpđểchuyểnhóakhổđau.Cách

thứnhấtlàmờikhổđaucủatalêntrênbềmặtcủaýthức,vớinănglượngchánhniệmtacóthểnhìnsâuvàobảnchấtđíchthựccủanóđểhiểuvàđểchuyểnhóa.Cáchthứhailàbằngcáchthựctậptướitẩmnhữnghạtgiốngtốt,nhữngyếutốlànhmạnh,tíchcựctrongđờisốnghàngngày;biếtrằngcáchnàytuychậmhơn,nhưngnósẽđemlạisựchuyểnhóaởtậnchiềusâutâmthứcta.

TrongvănhọcgiáolýđạoBụt,đơnvịthờigianngắnnhấtgọilàksana-tiếngviệtlàsátna.Nếuquývịchiamộtgiâyđồnghồrathànhmộtngànlần,rồitiếptụcchiamộtngànlầnấyrathànhmộtngànlầnnữachođếnkhinàoquývịkhôngthểchiathêmđượcnữa,thìcáiđơnvịnhỏnhấtđógọilàsátna.Vôthườnglàsựbiểuhiệncủathựctạiđứngvềphươngdiệnthờigian.Thờigiankhôngphảilàmộtthựcthểbiệtlập.Nótươngtứcvớinhữngđiềukiệnkhácđểthànhlậpnhư:khônggian,tâmthứcvànhiềuđiềukiệnkhác.NhàkhoahọcvậtlýEinsteinđãchứngminhrằngthờigiankhôngthểthànhlậpđượcnếukhôngcóyếutốkhônggian.Vìvậy,thờigiantứclàkhônggian,khônggiantứclàthờigian.Giốngnhưsóngvàhạttronglãnhvựcvậtlýhọc.Thỉnhthoảngthựctạibiểuhiệnnhưlàsóngvàthỉnhthoảngnóbiểuhiệnnhưlàhạt-chấtđiểm.Cácnhàvậtlýđãnghiêncứuvàthấyrằngcókhithựctạibiểuhiệnnhưlàthờigianvàcókhithựctạibiểuhiệnnhưlàkhônggian.Đứngvềphươngdiệnhiệntượng,tathấychúngnhưlàhaiyếutốkhácnhau,nhưngđứngvềphươngdiệnbảnchấtthìkỳthựchaiyếutốchỉlàmột,haiyếutốmangcùngmộtthựctại.Vậythìchúnglàmộthaylàkhác?Thựcrachúngkhôngphảimộtcũngkhôngphảikhác.Đólàtuệgiácphinhấtphidị.Haiyếutốnươngnhaumàthànhlập.Đógọilàtuệgiáctươngtức,vôngã.Ýniệmvềmộtvàkháckhôngthểápdụngđượcđốivớithựctại.Thựctạivượtthoátnhữngcặpýniệmnhưmộtkhác,cókhông,tớiđi,cònmấtv.v..Đógọilàniếtbàn.Niếtbànnghĩalàsựtắtngấmcủatấtcảcáckháiniệm,ýniệm.

Chúngtahãyquántưởngvềkhíacạnhcủathựctạigọilàkhônggian.Vôthườngcũngchínhlàvôngãđứngvềphươngdiệnkhônggianmànói.Vôngãtứclàvôthường.Khôngcócáigìcóthểgiốngnhautronghaigiâyliêntiếp.Khôngcócáigìcómộtthựcthểđộclập,thườnghằng,bấtbiến,nghĩalàkhôngcóngã.Ngãđượcđịnhnghĩanhưlàmộtthựcthểthườnghằng,bấtbiến,làlinhhồnvĩnhcữu,sốnghoàisốngmãikhôngthayđổi.Nếunhậnthấyrằngcácphápđềuvôthườngthìquývịcũngsẽthấyrằngcácphápvốnkhôngcómộtcáithựcthểriêngbiệt,thườnghằng,bấtbiến.Vôngãkhôngcónghĩalàkhôngcógìhết(hưvô).TrongTâmKinhBátNhã,đứcBồTátQuánTựTại(QuánThếÂm)nóirằngbảnchấtcủatấtcảcácphápđềukhông-trốngrỗng.''BồTátQuánTựTại,khiquánchiếuthâmsâu,BátNhãBaLaMật,TứcDiệuPhápTríĐộ,Bỗngsoithấynămuẩnđềukhôngcótự

tánh,thựcchứngđiềuấyxong,Ngàivượtthoáttấtcảmọikhổđauáchnạn...''Chữkhônghaykhôngcótựtánhcónghĩalàgì?Khôngởđâynghĩalàkhôngcómộtthựcthểbiệtlập,khôngcótựtánh.Thídụnhưmộtbônghoa,nhìnvàotathấyrằngbônghoalàsựbiểuhiệncủathựctại.Nếunhìnkỹvàtiếpxúcsâusắcvàobônghoa,tasẽtiếpxúcđượcvớicảvũtrụtrongbônghoaấynhưđámmây,ánhnắngmặttrời,đất,mưa,nước,thờigian,khônggian,tâmthứcv.v..Tacóthểnóirằngbônghoachứađựngtấtcảmọicái,chứađựngcảsơnhàđạiđịa.Nhưngtạisaotagọinólàkhông-trốngrỗng?Bởivìcáibônghoatrànđầytấtcảmọicáitrừmộtcáinókhôngchứađựngmàthôi,đólàmộtthựcthểriêngbiệt,gọilàcáitựngã,tựtánh.Điềunàycónghĩalàbônghoakhôngthểtựnómàbiểuhiệnđược.Bônghoaphảinươngvàocácyếutốkhôngphảihoamớibiểuhiệnđược.Vìvậybônghoatươngtứctươngnhậpvớiđámmây,mặttrờivàđấtv.v..Nếuquývịlấyyếutốđất,yếutốđámmâyvàyếutốmặttrời,yếutốnướcv.v..rakhỏibônghoathìbônghoasẽkhôngcònlàbônghoanữa,bônghoaẩnnấpdướihìnhdạngkhác.Tacũngvậy,bảntínhchânthựccủatalàtrốngrỗng,tươngtứcvàvôngã.Tươngtứclàmộtdanhtừrấthay,rấtquantrọng.Chúngtahyvọngdanhtừnàysớmđượcxuấthiệntrongtựđiển.

Bảntínhtươngtứcđượcápdụngđốivớitấtcảcácpháp.Nhìnvàothânthểmình,tathấyrằngthânthểmìnhkhôngthểtựnómàcóđược.Thânthểmìnhphảinươngvào(tươngquantươngduyên)cácyếutốkhácnhưcâycỏ,cầmthú,đấtđá,chamẹvàcácthếhệôngbàtổtiên,vănhóav.v..củatađểtồntại.Nóimộtcáchkháclàcơthểtachứađựngtấtcảvũtrụ.Khitiếpxúcsâusắcvớicơthể,tatiếpxúcđượcvớicảvũtrụcànkhôn.Khôngnhữngtachỉtiếpxúcđượcvớiôngbàtổtiênta,màtacòntiếpxúcđượcluônvớicácthếhệtươnglaicủatavàcácnềnvănminh,vănhóa,tậpquánnơiôngbàtổtiêntavàtalớnlên.Cơthểcủatagiốngnhưmộtbônghoa.Trongcơthểtôicóyếutốmây.Nếuanhlấyđiyếutốmâytrongtôithìtôisẽẩntàng.Tôivàmâytươngtức.Tôikhôngphảichỉlàđámmâytrongkiếptrước,tôivẫntiếptụclàđámmâytronggiâyphútnày.Anhkhôngthểlấyđámmâyrakhỏicơthểtôiđược.Tôitươngtứcvớiđámmây,vớimưa,vớimặttrờivàrừngcâyv.v..

Trongkhithởvàovàthởra,tôicảmthấyrấtthíchthú,hạnhphúc.Tiếpxúcsâusắcvớihơithởvàovàhơithởra,tôibiếtrằnghơithởvàocủatôikhôngthểcóđượcnếukhôngcósựcómặtcủatấtcảcácyếutốcâycỏtrongthiênnhiên.Nhưtrướckiatôicónóirằngsôngnúi,câycỏvàmặttrờiv.v..lànhữngláphổibênngoàicủacơthểtôi.Tôicóhailáphổibêntrong,nhưngtôicũngcónhiềuláphổibênngoài.NếuquývịởthànhphốNữuƯớc,quývịbiếtrằngkhuCôngViênTrungTâm(CentralPark)làhailáphổicủaquý

vị.Quývịphảichămsócláphổibênngoàiquývịcholànhmạnh.Khôngcónhữngláphổibênngoài,quývịkhôngthểsốngđượcvìsẽkhôngcódưỡngkhíđểthở.Trongcơthểtôicómộttráitimvànếutráitimấyngưnghoạtđộngthìtôisẽchếtliềnlậptức.Nhìnsâuvàomặttrời,tôithấymặttrờilàtráitimthứhaicủatôi.Nếumặttrờingưnghoạtđộng,tanbiến,tôisẽchếtngay.Chúngtacónhiềuhơnlàmộttráitim.CáithấynàyđãtạocảmhứngchotôiviếtcuốnsáchTráiTimMặtTrời(TheSunMyHeart).Đâylàhoatráicủaquátrìnhthựctậpnhìnsâu.Khinhìnvàocâycỏvàthựctậpthởvào,thởratrongchánhniệm,quývịsẽthấyrằngmìnhtươngtứcvớicâycỏ.Trongkinh,Bụtnhắcđinhắclạinhiềulầnrằng:''Cáinàycóvìcáikiacó-thửhữutứcbỉhữu.''Điềunàyrấtđơngiản,khôngcógìkhóhiểu.NếucóaihỏiquývịcáinhìncủađạoBụtvềĐấngSángTạo(Genesis-kinhCựuƯớc)nhưthếnào?Thếgiớinàyhìnhthànhnhưthếnào?,thìquývịchỉcầnlặplạicâunóirấtđơngiảnấycủaBụtrằng,''Cáinàycóvìcáikiacó.''Câunóiấynghethậtđơngiản,nhưngvôcùngthâmsâu.Đólàgiáolýtươngtức-mọivậtnươngvàonhaumàbiểuhiện,mọivậtnằmtrongnhau,gọilàtươngnhập.Tôimuốnthêmvàomộtcâukhác,''Vìcáinàynhưthếnàynêncáikianhưthếkia.''Nếungườithươngcủamìnhđaukhổ,cólẽmộtphầnvìmìnhđãhànhxửnhưthếnàođó.Mìnhphảichịutráchnhiệmmộtphầnvềhạnhphúchaykhổđaucủangườithươngcủamình.''Cáinàycóvìcáikiacó.Cáinàykhôngvìcáikiakhông.Cáinàysinhvìcáikiasinh.Cáinàydiệtvìcáikiadiệt.Cáinàynhưthếnàyvìcáikianhưthếkia.''ĐólàgiáolýtươngtứctươngnhậpcủađạoBụt.

Tatươngquantươngduyênvớitấtcảmọisựmọivật.Takhôngthểbiếnmộtvậttừcótrởthànhkhông.Nếutacókhảnăngbiếnmộthạtbụithànhkhông(hưvô),thìtacũngcóthểbiếncảvũtrụthànhkhông(hưvô).Cónhữngngườinghĩrằnghọcóthểbiếnmọivậttừcótrởthànhkhông,tứclàhọcóthểloạitrừhoặcthủtiêunhữngđốitượngmàhọkhôngưathích;họgiếtngười,thủtiêupheđốilập,muốnbiếnmộtngười,mộtđảngpháiđốilậptừcótrởthànhkhông.VídụnhưtổngthốngJohnF.Kennedy,ÔngMụcSưMartinLutherKingJr.hoặcThánhMahatmaGandhivàvôsốcácvịkhácđãbịngườitathủtiêu,vàhọnghĩrằngnhữngnhânvậtnàysẽvĩnhviễnkhôngbaogiờxuấthiệnnữa.Nhưngsựthậtlàkhingườitathủtiêumộtnhânvậtnàođó,thìnhânvậtđócàngtrởnênhùngmạnhhơntrước.Nhìnsâuvàolòngthựctại,takhámphárabảnchấtkhôngsinhkhôngdiệtcủacácpháp.Trướchếttatiếpxúcđượcvớibảnchấtcủavôthường.Nếutiếptụcnhìnsâu,tasẽtiếpxúcđượcvớitínhtươngtứccủacácpháp.Tươngtứclàtêngọikháccủavôngã.Vôngãnghĩalàsựtrốngrỗng,làkhôngcómộtthựcthểbiệtlập.

Hãyquánchiếuvàothânthểtađểthấyrằngthânthểtađãđượctraotruyềnlạitừtổtiên,ôngbàvàchamẹcủata.Đâylàsựtraotruyềnvềtánhkhông.Cáikhôngởđâykhôngphảilàcáikhôngđốivớicáicó,màkhôngnghĩalàkhôngcótựtánh,khôngcóthựcthểriêngbiệt.Nếunhìnchothậtsâu,chúngtacóthểthấyrằngkhitổtiêncủatatraotruyềncáithânnàychota,họđãtraotruyềncảconngười,nộidungcủahọ.Giữangườitraotruyền,vậttraotruyềnvàngườitiếpnhậnsựtraotruyềnkhôngcómộtmôigiớiphânchianàocả.Mỗitếbàocủacơthểtachứađựngtấtcảcácdữkiệndithể(geneticcode)tacầnbiếtvềcácthếhệôngbà,tổtiên,xãhội,vănhóavànềntảngđạođứccủata.Dođótathấyrằngkhôngcómộtcáingãbiệtlậpgiữangườitraotruyền,vậttraotruyềnvàngườitiếpnhận.Cáithựctạimầunhiệmđógọilàkhông,làtrốngrỗng.Talàngườitiếpnhậnsựtraotruyềnchứkhôngphảilàmộtthựcthểbiệtlập.Tavừalàngườitiếpnhậnsựtraotruyền,vừalàđốitượngcủasựtraotruyềnvàvừalàngườitraotruyềncùngmộtlúc.Đólàgiáolýtamluânkhôngtịch.

Khitatiếpxúcvớithânvàtâmcủata,tađồngthờitiếpxúcđượcvớithânvàtâmcủacácthếhệtổtiênta.Vớicáithấynày,tatiếpxúcđượcvớithựctạivôngã,tươngtứccủasựsống.Thựctạinàyvượtthoátngôntừvàkháiniệm.Nếusốngđượcliêntụcvớituệgiácnày,tasẽkhônggâykhổđauchotavàchonhữngngườiquanhta.Tathươngyêuhếttấtcả,ômlấyhếttấtcả,dùngườiđólàkẻthùcủata.Vìvậytuệgiácvềtươngtứcvàvềvôthườngphảiđượcthựcchứngvàtrởthànhtuệgiácsốngtrongtatrongtừnggiâytừngphút,màkhôngphảilàmộthệthốngtưtưởngcótínhcáchtriếtlý,mộtchủthuyếthaymộtýthứchệđểtranhluậnvàtựhào,tônthờhaysốngchếtvớinó.

Nếutatậpnhìnthậtsâuvàolòngthựctại,tasẽhiểuđượcnghĩalýcủatánhkhông,củatuệgiácvôngã.Nhữngngôntừnàykhôngcònlàmchotasợhãinữa.Talìabỏđượccáiảotưởngrằngtalàmộtthựcthểbiệtlập,làmộtthựctạithườnghằng,khôngbiếnđổimàtađãmangtronglòngtừbaonhiêukiếpnay.Cũngvìcáithấysailầmđó(vọngtưởng)màtađãtrôilăntrongbiểnsinhtửkhôngbiếtbaonhiêulần.NếucáithấynàyluôncómặttrongtathìtabiếttuệgiáccủaBụtđangcómặt.Nếutanóinăng,suytư,lắngnghevàhànhxửcăncứtrêntuệgiácvôthường,vôngãvàtươngtứcthìchắcchắntasẽtáilậplạiđượcsựtruyềnthông,đemlạianvui,hòabìnhvàhạnhphúcchota,chonhữngngườiquanhta,choxãhộivàthếgiới;tachấmdứtđượcsựtạotácthêmkhổđauvàhiểulầm(vọngtưởng)giữatavàngười.

Tuệgiácnàycóthểđượcchếtáctrongtừngbướcchâncóchánhniệm,từnghơithởcóýthức.Taphảisốngđờisốngcủatachothậtsâusắc,điềmtĩnhđể

chotuệgiácấytrởthànhchânthựcvàsốngđộngtrongtừnggiâytừngphút,chứkhôngômlấynónhưmộtmớkháiniệm,mộtmớlýthuyếttrừutượng.Trongkhinóipháp,tôithườngnhìnvàocácđệtửcủatôivàthấyrằnghọcũnglàtôi,họlàsựtiếpnốicủatôi.Tôicốgắngtraotruyềnchohọnhữngchấtliệunuôidưỡng,cólợiíchchosựthựctậpnhưtôiđãcốnghiếnchochínhmình.Vớicáinhìnấy,sựphânbiệtgiữathầyvàtròtựnhiêntanbiến.Tahãysốngđờisốnghàngngàycủatanhưthếnàođểcóthểtiếpxúcđượcvớituệgiáctươngtức,vôthườngvàvôngãtrongmỗigiâymỗiphútcủađờisốnghàngngày.Sốngđượcnhưthế,tasẽtránhgâyralỗilầmvàkhổđauchonhau.Đólànộidungcủabàitậpthởcóýthứcthứmườiba:''Thởvào,tôiquánchiếuvềtínhvôthườngcủavạnpháp.Thởra,tôiquánchiếuvềtínhtươngtứccủavạnpháp.''Đâylàphépthựctậprấtthâmsâu,làtinhhoacủagiáolýđạoBụt.

TiếpXúcVớiNiếtBànHômquatôicónóirằngvôthường,vôngãvàniếtbànlàbachiếcchìakhóagiúptamởcửathựctại,gọilàTamPhápẤn.TạisaogọilàPhápẤn?BởivìnhữngphápấnấyxácnhậnđượcnhữnglờidạylàgiáolýchínhthốngcủaBụt.Nhữnggiáolýnàokhôngphảnchiếuđượccácdấuấnvôthường,vôngãvàniếtbàn,thìđóchưaphảilàgiáolýchínhthốngcủaBụt.VídụmiếngđồngtiềnnàytượngtrưngchoBaPhápẤn.Mặtphảivàmặttráitượngtrưngchovôthườngvàvôngã,cònchấtkimloạitượngtrưngchoniếtbàn.Takhôngthểtáchrờiniếtbànrakhỏivôthườngvàvôngã.Vôthườngtựnólàvôngã;chúngtuyhainhưnglạimangcùngmộtbảnchất.Nếutiếpxúcvớivôthườngmộtcáchsâusắc,tađồngthờitiếpxúcđượcvớitínhkhông,vớivôngãvàtươngtức.Nhữngdanhtừnàyđềumangcùngmộtnghĩa.Khôngnghĩalàkhôngcóthựcthểbiệtlập,làtrốngrỗng.Tươngtứcnghĩalàmộtphápkhôngthểtựnóbiểuhiệnmàphảinươngvàonhữngđiềukiệnkhácđểbiểuhiện,chonênbảnchấtcủanólàvôngã.Tiếpxúcmộtmặtcủathựctạisâusắc,tađồngthờitiếpxúcđượcvớimặtkia.Tachỉcóthểhiểuđượcnghĩalýcủavôthườngkhinàotahiểuđượcnghĩalýcủavôngãvàtươngtức.

Tacóthểthắcmắc:Niếtbànnghĩalàgì?Khitatiếpxúcđượcvớithựctạicủavôthườngvàvôngã,tađồngthờicũngđangtiếpxúcvớiniếtbàn.Tạosao?Cũngnhưsóngvànước.Sóngthìcócaocóthấp,cólớncóbé,cólêncóxuống,cótớicóđi,cóđẹpcóxấuv.v..khôngcóconsóngnàogiốngconsóngnàovàtacóthểdiễntảsóngtheonhiềuhìnhtướngkhácnhautùytheonhậnthứccủata.Mỗiconsóngcóđiểmbắtđầuvàđiểmchấmdứt.Nhưngkhitiếpxúcđượcvớisóngsâusắcthìtađồngthờitiếpxúcđượcvớinước.Consóngcóthểchưaýthứcđượcrằngmìnhchínhlànước.Vàđólàtrigiácsailầm(vọngtưởng,vôminh-cộinguồncủatấtcảkhổđau)củasóng.Giốngnhưconsóngkia,takhôngbiếtbảnchấtđíchthựccủatalàgì.TakhôngbiếtrằngTịnhĐộhayNướcChúađềuđangcómặttrongtavàquanhtangaybâygiờvàởđây.Tađánhmấtkhảnăngtiếpxúcvớiniếtbànngaytrongchínhtựthâncủata,chínhvìvậymàtakhổđautriềnmiên,trôilăntrongbiểnsinhtửkhôngbiếtbaonhiềulầncũngvìcáitrigiácsailầm(vọngtưởng)đócủatavềthựctại.Chỉkhinàotiếpxúcđượcvớiniếtbànthìtamớihoàntoàntựdo,giảithoát.Niếtbànkhôngphảilàvấnđềlýthuyết,kháiniệm;niếtbànlàvấnđềthựcchứng.TheolờiBụtdạy,tacóthểtiếpxúcđượcvớiniếtbànngaytronggiâyphúthiệntại.ĐógọilàHiệnPhápNiếtBàn.Khitiếpxúcsâusắcvớisóng,tađồngthờitiếpxúcđượcvớinước.Đãnhiềulầntatiếpxúcvớiđámmây,vớibônghoahoặcvớithânthểcủata,

nhưngcólẽtachưatiếpxúcvớichúngđủsâuđểchạmtớiđượcbảntínhchânthậtcủachúng.Vớinănglượngcủaniệm,địnhvàtuệ,tacóthểchọcthủngđượcmàngvôminhvàchạmtớiđượcbảntánhchânthựccủatavốnkhôngsinhkhôngdiệt,khôngtớikhôngđi,khôngmộtkhôngkhácv.v...

Bâygiờtôisẽgiảithíchcâucuốicủabàikệ''đãvề/đãtới''màtôiđãhướngdẫnvàongàyđầucủakhóatu.''Đãvề/đãtới.Bâygiờ/ởđây.Vữngchãi/thảnhthơi.Quayvề/nươngtựa.Naytôiđãvề/naytôiđãtới.Antrúbâygiờ/antrúởđây.Vữngchãinhưnúixanh/thảnhthơidườngmâytrắng.Cửavôsinhmởrồi/trạmnhiênvàbấtđộng.''Bâygiờtôixinnóivềcâucuốinàycủabàikệ.Takhôngthểhiểuđượccâucuốicủabàikệnếukhôngtiếpxúcđượcvớibảntínhchânthựccủata.Tacóthểhiểuthựctạitrênhaibìnhdiện:bìnhdiệntíchmônvàbìnhdiệnbảnmôn.Tasốngtrongbìnhdiệntíchmôn.Trongbìnhdiệntíchmôn,tathấycósinhcódiệt,cósựbắtđầuvàcósựchấmdứt,cócócókhông,cócaocóthấp,cóthànhcóhoại.Tađãquensốngtrongthếgiớicủatíchmônnhưthế.Tuynhiêntachưacócơhộitiếpxúcsâusắcvớithếgiớitíchmônđểcóthểchạmtớithếgiớibảnmôn.Mặcdầuhaithếgiớinàycócùngmộtbảnchất,chúngnươngvàonhaumàbiểuhiện.Cáinàynằmtrongcáikia.Cáiđógọilàlýtươngtứctươngnhập.Takhôngthểtáchrờithếgiớitíchmônrakhỏithếgiớibảnmônhoặcngượclại.Cũngnhưsóngvànước.Takhôngthểlấysóngrakhỏinước,màcũngkhôngthểlấynướcrakhỏisóng.Sóngvànướctươngtứctươngnhập.Takhôngnênvứtbỏvôthườngvàvôngãđểtiếpxúcvớiniếtbàn.Nếuvứtbỏvôthườngvàvôngãthìniếtbàncũngkhôngcòn.Cũngnhưnếutavứtbỏnướcthìtasẽkhôngcósóngvàngượclại.Vìvậy,khitiếpxúcsâusắcvớithếgiớitíchmôn,tađồngthờitiếpxúcđượcvớithếgiớibảnmôn.Đógọilàtùngtướngnhậptánh.ĐâylàgiáolýrấtthâmsâucủađạoBụt.Trongđờisốngtutậphàngngày,tacóthểlàmvơinhẹmộtítkhổđaucủatabằngphươngphápnhậndiện,tiếpxúcvớinhữnggìlànhmạnh,tươimát,ômấp,làmlắngdịu,nhưngđóchưaphảilàđỉnhcaocủasựchứngngộ,màđỉnhcaocủasựchứngngộlàphảichạmtớichođượcniếtbàn.Phảidứthếtmọikháiniệm,ýniệmnhưýniệmmộtvàkhác,tavàngười,cóvàkhông,đếnvàđi,chúngsinhvàthọgiảv.v..

BảnChấtcủaSóngvàNướcTahãyquántưởngchínhmìnhnhưmộtđợtsóngtrênđạidương.Làđợtsóng,tabịkhốngchếbởinhữngtâmhànhsợhãi,ghentỵ,tuyệtvọngvàgiậnhờnvìtachưacókhảnăngtiếpxúcđượcvớibảnchấtchânthựccủata,đólànước.Tabịkẹtvàonhữngkháiniệmvềthườngvàđoạn,cóvàkhông,đếnvàđi,đẹpvàxấu,caovàthấp,hơnvàthuav.v..vàtasinhtâmkỳthị,ghentỵvớinhữngđợtsóngkhác,tamuốnloạitrừnhữngđợtsốngkhác.ĐợtsóngchorằngThượngĐếđãnhàonắn,đãtạoranó;nóthấynócósựbắtđầu,dânglênvàiphút,kéodàimộtlúc,rồichìmxuống.Nóbiếtrằngnósẽchấmdứtvàomộtđiểmnàođó.Nókhôngthấyrằngnótươngtứcvớinhữngconsóngkhác,nóchiasẻcùngmộtnềntảngcủathựctại,đólànước.Nóbịgiamhảmtrongýniệmrằngnólàmộtthựcthểbiệtlậpcóngoàicácconsóngkhác,làtựngã,trongkhiđó,sựthực,nócómặtlànhờnhữngđợtsóngkiacómặtvàhìnhgiángcủanóđượctạorabởinhữngconsóngkhác.Nếunóbuôngbỏđượcýniệmnólàmộtthựcthểbiệtlập-cóngoàinhữngconsóngkhácvàcúixuốngđểtiếpxúcvớibảnchấtđíchthựccủamình-lànước,thìtấtcảnhữngtâmhànhnhưsợhãi,kỳthị,ghentỵ,khổđauđộtnhiêntanbiết,vàthểnhập,chứngnhậpđượcvớiniếtbàn,vớithựctạinhiệmmầucủasựsống,thựctạicủatươngtứctươngnhậpcủanóvớinhữngconsóngkhác.

SựSốnglàquátrìnhcủasựTiếpNốiChúngtakhôngcầnphảitừbỏthếgiớitíchmônmớicóthểđivàothếgiớicủabảnmôn.Thựcrataphảitiếpxúcvớithếgiớitíchmôn,tứclàthếgiớicủahiệntượngchothậtsâusắcthìtađồngthờitiếpxúcđượcvớithếgiớicủabảnmôn,tứclàthếgiớicủakhôngsinhkhôngdiệt,khôngtớikhôngđi,khôngmộtkhôngkhác.Đógọilàtùngtướngnhậptánh.Bảnchấtcủasóngtứclànước.Nếubỏsóngđểđitìmnướcthìsẽkhôngbaogiờgặpđượcnước.Tiếpxúcsâusắcvớisóngthìtựdưngtatiếpxúcđượcvớinước.Bởivìbảnchấtcủasóngchínhlànước.Tờgiấynàylàmộthành,mộthiệntượngthuộcthếgiớitíchmôn.Tatinrằngtờgiấynàyđượcsinhratừthờiđiểmđóvànósẽbịhủydiệtvàomộtthờiđiểmđó.Nóbịđiềukiệnhóa,bịnhậnthứcbởiýniệmcóvàkhông.Chúngtahãythựctậpnhìnsâuvàotờgiấynàyđểcóthểtiếpxúcđượcvớithếgiớibảnmôn-cáithựctạikhôngsinhkhôngdiệt,khôngđếnkhôngđicủatờgiấy.Nếutiếpxúcđượcvớithựctạikhôngsinhkhôngdiệt,khôngđếnkhôngđicủatờgiấynàythìtatiếpxúcđượcvớithựctạicủachínhmình,bởivìtờgiấycũngchínhlàmộtphầncủathựctạimình.Nhìnsâuvàotờigiấy,tathấyđượcđámmâyđangbaylơlữngthậtđẹp.Takhôngcầnphảilàmộtthisĩmớicóthểthấyđượcđámmâytrongtờgiấy.Nếutalấyđámmâyrakhỏitờgiấy,thìtờgiấysẽbịtanrãliềnlậptức.Bởivìkhôngcómâythìsẽkhôngcómưa,khôngcómưavốnlàmộttrongnhữngđiềukiệnthiếtyếuđểnuôicâythìcâysẽkhôngmọclênđượcvànhưvậytasẽkhôngcógỗđểlàmgiấy.Bảnchấtcủatờgiấylàtươngtức,làvôngã,làtrốngrỗng(không-sunyata).Tờgiấycũngtươngquantươngduyênvớiánhsángmặttrời,vớicácchấtkhoáng,vớiđạiđịa,vớihãnglàmgiấy,vớinhữngngườicôngnhântronghãnggiấyvàvớithứcănmànhữngngườicôngnhântiêuthụhàngngàytrongsởlàmv.v...Nếutiếpxúcsâusắcvớitờgiấy,tasẽtiếpxúcđượcvớitấtcảvạnpháptrongvũtrụ.

Banđầuquývịcóthểnghĩrằngtrướckhitờgiấynàyđượcphátsinhthìnóchưacó.Quývịcóthểchorằngsinhnghĩalàtừkhôngmàtrởthànhcóvàchorằngngàythángđượcghilạitrêntờgiấykhaisinhlàngàymìnhbắtđầusinhra,bắtđầucó.Trướckhitờgiấynàysinhra,nóđãcóchưahaynótừkhôngmàtựnhiêntrởthànhcó?Câutrảlờilàkhông.Khôngcócáigìtừkhôngmàtrởthànhcó;khôngcóngườinàotừkhôngmàtựnhiêntrởthànhcó.Quývịcóphảitừhưkhôngmàđếnchăng?Câutrảlờilàkhông!Khôngbaogiờ!Giâyphútmàtađượcsinhrathựcrachỉlàgiâyphútcủasựtiếpnốimàthôi,bởivìtađãcómặttrongbàothaicủamẹítnhấtlàchínthángmườingày.Ngàysinhđượcghilạitrêntờgiấykhaisinhcủatathậtrakhôngđúng,phảitínhthêmchínthángvàmườingàytrướcđónữakểtừgiâyphúttabắt

đầutượnghìnhtrongbàothaicủamẹthìmớitạmgọilàđúng.Nhưngđócũngchỉlàngàythángướclệ.Tatiếptụcđặtcâuhỏi:''Vậythìtrướcgiâyphúttượnghình,tađãởđâu?Tacómặtchưa?Haytahoàntoànkhôngcó,làhưvô?CóPhảitalàhưvôchăng?Takhônglàaicảchăng?Nếuquánchiếusâusắc,tasẽthấyrằngtrướcgiâyphúttượnghình,tađãcómặtrồidướihìnhtướngcủachata,mẹta,câycỏvàđấtđá,vănhóa,lịchsửv.v...Ngaycảgiâyphútcủasựtượnghìnhcũnglàgiâyphútcủasựtiếpnối.Cũnggiốngnhưtờgiấynày,nóđãcómặttừlâulắmrồidướinhiềuhìnhdạngcủasựsống.Trướckhitờgiấynàybiểuhiệntrongxưởnggiấy,nóđãlànắng,làmưa,làcâyrừng,lànúisông,làngườichămsócrừngv.v..Quánchiếuthâmsâuhơnnữatasẽthấytachưabaogiờitừngsinhmàcũngkhôngbaogiờdiệt.Giâyphútnàocũnglàgiâyphútcủasựtiếpnối,giâyphútnàocũnglàgiâyphútcủasựbiểuhiện.Chúngtachỉtiếptụcbiểuhiệntronghìnhtháimớicủasựsốngmàthôi.Bâygiờhãythửxemchúngtacóthểbiếntờgiấynàytừcómàtrởthànhkhôngđượckhông?Khiđámmâysắpsửabiếnthànhmưa,đámmâykhôngcóchútsợhãinàocả,bởivìnóbiếtrằngtuynórấtthíchđượclàmmâybaythongdonggiữatrời,nhưngkhiphảiđổithânlàmmưa,thìmâyvẫnsungsướng,hạnhphúcđượclàmmưarơixuốnggiữanhữngcáchđồnglúaxanhtươi,giữanhữngđạidươngmênhmôngvàgiữanhữngnúirừngtrùngđiệp.Làmmâycũnghạnhphúc,màlàmưacũnghạnhphúckhôngkém.Khimâybiếnthànhmưa,thìđókhôngphảilàgiâyphútcủasựkếtthúc-tử,màđólàgiâyphútcủasựtiếpnối.Mâykhôngbịkẹtvàocáitướngcủachínhmình,khôngvướngmắchaybámvíuvàocáitướngcủamình.Mâyhoàntoàntựdovìmâythấymìnhđangđượctiếpnốidướihìnhtướngcủamưa.Vìvậy,thayvìhát‘‘Mừngngàysinhnhậtcủaem;’’tôixinđềnghịcácbạnnênhát''Mừngngàytiếpnốicủaem;''thìphùhợpvớithựctạihơn.Ngàymất(tử)cũngđồngthờilàngàycủasựtiếpnối.Ngàynàocũnglàngàycủasựtiếpnối.Chúngtanênănmừngsựtiếpnốicủatamỗingày,mỗigiâymỗiphút.

Chương12:ChuyểnHóaKhổĐauHômnaylàngày07thángSáu,năm1998,chúngtabắtđầuđivàotuầnthứbacủakhóatuhaimươimốtngày.Chúngtađãđượchọcnhữngbàithikệnhư:''Vào/ra,sâu/chậm''và''Đãvề/đãtới.''Bâygiờchúngtasẽhọcthêmmộtbàikệthựctậpkhácrấtmầunhiệm,đólàbài''NươngTựaNơiHảiĐảoTựThân.''

QuayvềnươngtựaHảiđảotựthânChánhniệmlàBụtSoisángxagầnHơithởlàPhápBảoHộthântâmNămUẩnlàTăngPhốihợptinhcần.Thởvào,thởraLàhoatươimátLànúivữngvàngNướctĩnhlặngchiếuKhônggianthênhthang.

Bàikệnàycócôngnăngđưatavềvớiquêhươngđíchthựccủata.ĐứcThếTôncódạyrằngchúngtaaicũngcómộthảiđảocủatựthânvàkhitrởvềnươngtựanơihảiđảoấythìtasẽđượcyênổn,đượcbảohộ.Nơihảiđảotựthân,tatiếpxúcđượcvớinănglượngcủaBụt,tứclàánhsángcủaniệm,định,tuệvàtìnhthương;nhữngnguồnnănglượngnàychiếusoivàomọihoàncảnh,ngõngáchvàgiúptathấyđượcsâusắcgốcrễcủamọisựmọivật,giúptaýthứcđượcđiềugìnênlàmvàđiềugìkhôngnênlàmđểxâydựnghạnhphúc,đemlạitìnhthươngyêuchonhau.Thựctậpthởtrongchánhniệm,tacóthểtiếpxúcđượcvớichấtliệuphápsốngngaynơihảiđảotựthân.Nếpsốngchánhniệmcụthểđượcthểhiệnquahơithở,bướcchân,ăncơm,mỉmcười,ngồiv.v..lànhữngphápsốngđíchthực.Chánhniệmlànguồnnănglượngcócôngnăngbảohộthântâm.ChánhniệmlàBụtcókhảnăngsoisángxagần,giúptaýthứcđượccáigìđangxảyratrongtavàchungquanhta.

TacóthểtiếpxúcđượcnănglựccủaTăngngaytrongnămuẩncủata,tứclàsắc,thọ,tưởng,hànhvàthức.Nămuẩnthườngxungkhắcvớinhau,nhưngvớihơithởchánhniệm,tacóthểlàmchonămyếutốnàyphốihợpmộtcách

nhịpnhàng,chuyểnhóanhữngnỗikhổniềmđau,sợhãivàxungđột,đemlạianbìnhchothântâm.KhitađãtiếpxúcđượcvớinănglượngcủaBụt,PhápvàTăng,thìtựnhiêntađượcyênổn,đượcbảohộ,takhôngcònbịtrấnngựbởinănglượngtiêucựccủasựbấtan,bốirối,tuyệtvọngvàsầukhổnữa.Hơithởchánhniệmcócôngnăngrấtmầunhiệm,nócóthểđưatatrởvềnươngtựanơihạiđảotựthân.Mỗikhigặpkhókhăn,bếtắc,tôithựctậptheobàikệnàyvàtôiluônluônthấyrấthữuhiệu.Ngồitrênphicơ,tôithựctậpthởvàovàthởratheobàikệnầyvìnghĩrằngchiếcmáybaynàycóthểbịtrụctrặcbấtcứlúcnào.Tôithấyđólàđiềuquantrọngnhấttôicầnphảilàm.Phépthựctậpnàyrấtthựctiễnvàmầunhiệm.Nóđãcứuđượcrấtnhiềungười.Nólàphápbảo.Quývịcóthểhọcthuộclòngbàikệnàyđểthựctậptrongkhiláixe,nấuăn,ăncơmhoặcrữadọnv.v..Trongkhinhaithứcăn,quývịcũngcóthểnhaitheobàikệnầyvàantrúnơihảiđảotựthâncủachínhmình.Thân,tâmvàthứcăntrởthànhmộtmối.Quývịcóthểthựctậpđãvềđãtớitrongtừnggiâyphútcủasuốtbữaăn,vềvớiquêhươngđíchthực,vềvớiTịnhĐộhiệntiền.Nơiđây,quývịsẽcảmthấymìnhđangđượcbảobộcbởităngthânvàđangđượcthấmnhuầnbởinănglượngchánhniệmcủatăngthân.Đồngthờiquývịcũngđangchếtácranănglượngchánhniệmhùnghậuvàcốnghiếnchotăngthânlàmchophẩmchấttutậpcủatăngthânđượcnângcao.

BàikệnầyđãđượcphổnhạcbằngtiếngAnh,tiếngViệt,tiếngPhápvànhiềuthứtiếngkhác.TrongchuyếnđiTrungQuốcnăm1995,chúngtôiđãdịchbàikệnầyrachữHán.ỞĐàiLoan,chúngtôiđãdạychocácemthiếunhihát.Tôicũngdạynhữngcâuthầnchú(mantras)thựctậpchánhniệmchocáccháuthiếunhiởNhậtBản.CáccháuthiếunhiTrungHoađãviếtnhữngcâuthầnchúbằngtiếngTrungHoavàtreolêntườngđểthựctập.Đâylànhữngcâuthầnchúmàtôiđãdạychocáccháu:

1.''Mẹơi,conđangcómặtđâychomẹnè.''

2.''Mẹơi,conbiếtmẹđangcómặtđóvớiconvàconrấtsungsướng,hạnhphúc.''

3.''Mẹơi,conbiếtmẹđangkhổ.Concómặtchomẹđây.''

4.''Mẹơi,conđangkhổ.Xinmẹgiúpcon.''

Quývịcóthểviếtbốncâuthầnchúnàyvàomộtmảnhgiấytheolốiviếtthưphápvớinhữngnétchữthậtđẹprồitreolêntrêntườngtạiphòngkháchđểnhớmàthựctậpmỗingày.

Chúngtađãđượchọcvềgiáolývôthường,vôngã,tươngtứcvàniếtbàn.Tiếpxúcvớiniếtbànkhôngphảilàmộtýniệmmơhồ,trừutượng.Theogiáolýnàythìtacóthểtiếpxúcđượcvớiniếtbànngaytrongđờisốnghàngngàycủata.ĐứcThếTôncónóirằngchúngtacóthểtiếpxúcđượcvớiniếtbànngaynơitựthâncủata.Chúngtacóthểchứngnghiệmbảnchấtvôthườngngaytrongkhitathởvàovàthởra.Chúngtacũngcóthểtiếpxúcđượcvớithựctạicủaniếtbànngaytronghơithởvàovàhơithởra;điềunàycũngdễnhưkhitachứngnghiệmbảnchấtvôthườngvớihơithởvàovàhơithởracủata.Cũnggiốngnhưkhitiếpxúcvớisóngvànước.Khitôimờiquývịthởvàovàtiếpxúcvớiđợtsóng,thìquývịtựtinrằngmìnhcóthểlàmđược.Nhưngkhitôimờiquývịthởvàovàtiếpxúcvớinướctrongđợtsóng,thìcóthểquývịsẽcảmthấyhơikhó.Sựthựclàsóngvànướclàmột;sóngchínhlànướcvànướcchínhlàsóng.Sóngvànướctươngtức.Vôthườngvàniếtbànlàmột.Bảnchấtcủacácpháplàvôthường,vôngãvàtươngtức.Nếuquývịtiếpxúcsâusắcvớithếgiớitíchmôn-thếgiớihiệntượng,thìđồngthờiquývịsẽtiếpxúcđượcvớithếgiớibảnmôn-nềntảngcủatấtmọisựbiểuhiện.

Trongcáckinhđạithừa,đặcbiệttrongkinhĐạiBátNiếtBànhoặctrongkinhPhápHoa,chúngtathườngtìmthấynhữnglờidạyrấtthâmsâunhưcâu:Tấtcảcácphápthườngantrútrongbảntínhniếtbàncủanó,bảntínhkhôngsinhkhôngdiệtcủanó-Chưpháptùngbảnlai,thườngtựtịchdiệttướng.Tađangantrútrongbảntínhniếtbàn.Bảntínhniếtbànlàbảntínhkhôngsinhkhôngdiệt,khôngcókhôngkhông,khôngđếnkhôngđi,khôngmộtkhôngkhác,bởivìniếtbànnghĩalàsựtắtngấm,làsựvắnglặngcủatấtcảcácýniệm,kháiniệm.Tấtcảcácphápđềumangcùngmộtbảnchấtcủakhôngsinhkhôngdiệt.Sinhvàdiệtchỉlànhữngtrigiác,nhữngýniệmchứkhôngphảilàthựctại.Chúngtabiếtrằngkhôngcócáigìtừkhôngmàtrởthànhcó,khôngcóngườinàotựmìnhmàcóđược.Vàkhôngcócáigìtựnóbiếnthànhkhông,thànhhưvô;cáicókhôngthểtrởthànhcáikhông.Nhưtôiđãnóilầntrước,''Có(hữu)haykhông(vô)''khôngphảilàvấnđề;vấnđềlàtaphảicókhảnăngtiếpxúcchođượcvớibảnchấttươngtức,vôngã,khôngsinhkhôngdiệtcủacácpháp,nhưvậytamớivượtthoátđượcýniệmvềsinhdiệt,cókhông,cònmấtv.v...

Chúngtacóýniệmvềđếnvàđi.Tathườngtựhỏi:Tatừđâuđến?Tacómặtởđâyđểlàmgì?Tasẽđivềđâu?Đâylànhữngcâuhỏikhó.Theogiáolýnóivềniếtbànthìtakhôngtừđâutớicảvàtasẽkhôngđivềđâucả.Khinhânduyênhộitụđầyđủthìtabiểuhiện;khinhânduyênthiếuvắngthìẩntàng.Takhôngcòncókháiniệm,nhậnthứcvềcóhaykhôngnữa.Cóthểtachorằngtathậtsựkhôngcònnữa,tađoạndiệt.Trongnhiềukinh,Bụtcónói

rằngkhinhânduyênhộitụđầuđủthìcácphápbiểuhiện.Tanghĩrằngkhimộtphápsinhkhởithìtacholàcó.Vàkhicómộtđiềukiệnthiếuvắng,phápấyẩntàng,thìtacholàkhông,làhưvô,đoạndiệt.Vídụtrongkhônggiancủathiềnđườngnàyhiệncórấtnhiềutínhiệu(sóng),córấtnhiềulànsóngnhưchươngtrìnhvôtuyếntruyềnhình,màusắc,hìnhảnhvàâmthanhv.v..Bởivìtakhôngcócácloạikhícụmáymócđểbắtnhữnglànsóng,nhữngtínhiệunàyvàtachorằngtrongthiềnđườngnàykhôngcógìhết.Nếucócáimáyvôtuyếntruyềnhìnhởđây,tamởlênthìsẽthấychươngtrìnhtruyềnhình,phimảnh,màusắcvàâmthanhvangdộikhắpthiềnđường.Takhôngthểnóirằngnhữngtínhiệukhôngcóchỉvìtakhôngthấychúngbiểuhiện.Nhậnthứccủataluônluônlànhưvậy,rấtgiớihạn.Đólànhậnthứcsailầmcầnphảilấyđi.Nhữngdanhtừnhưcó/không,sinh/diệt,đến/đichỉlànhữngýniệm.Chúngkhôngphùhợivớithựctại.Thựctạivượtthoátnhữngýniệmấy.

Cặpýniệmđốiđãikháclàmột/khác-nhất/dị.Tachorằngthựctạiđượclàmbằnghaichấtliệumộtvàkhác,nhưngtheotuệgiáctươngtứcvàvôngã,thìthựctạivượtthoátýniệmấy.Tâmthứctađượclàmbằnghaiđặctính:đólàtâmthứccánhânvàtâmthứccộngđồng.Cóthểtanghĩrằngtâmthứccộngđồnghoàntoànđứngbiệtlậpvớitâmthứccánhân,nhưngsựthậtlàhaicáiđềutươngquantươngduyênvớinhau.Cóthểtaphânvânrằngkhôngbiếtsựchuyểnhóatậngốc(chuyểncăn)làchuyểntâmthứccánhânhaychuyểntâmthứccộngđồng,trongkhisựthựclàhaicáitươngtứcvớinhau,chúngkhôngthểtáchrờinhau.Vìvậykhitâmthứccánhânđượcchuyểnhóathìtâmthứccộngđồngcũngđượcchuyểnhóavàngượclại.Cáinàychuyểnthìcáikiachuyển.Cáikiachuyểnthìcáinàychuyển.Dođótađitớicáituệgiáclàkhôngphảimộtcũngkhôngphảikhác-phinhấtphidị.

CáiNhìnBấtNhịChúngtahãynhìnlạiýniệmtráivàphảicủata.Takhôngthểchorằngphảikhôngphảilàtrái.Phảiphảilàphíađốilậpcủatrái.Thậmchíchúngtacòndùngnhữngtừngữnhư''cựcphải''và''cựctrái.''Nhữngnhàchínhtrịthuộcpháitảthườngmuốnpháihữubịtiêudiệt.Nhưngnếubênphảibịtiêudiệt,thìbêntráicũngkhôngthểtồntại.Khichúngtacắtcáibánhralàmhaiphần,thìhaiđầuởđiểmcắttựkhắctrởthànhbêntráivàbênphải.Vậythìđâuthậtsựlàphảivàđâuthậtsựlàtrái?Chúngtanghĩrằngtráivàphảibịtáchrờinhaubởimộtđườngcắt.Nhưngtrênthựctếthìtráivàphảilúcnàocũngcómặtbênnhau.Nếunhìnchokỹ,tathấyrằngkhôngcóconđườngcắtnàocả,bởivìnếunótiếptụcdichuyểnquabêntráihoặcquabênphải,thìhaibênsẽgặpnhauởmộtđiểmtrongkhônggian.Đểchocáithấycủatagầnđúngvớisựthậthơn,tanênnhìnđểthấychođượcrằngđiểmnàotrênđườngcắtcũngchứađựngtráivàphải.Nhưngnếuquánchiếusâuhơnnữa,tasẽkhámphárarằngthựcrakhôngcótráicũngkhôngcóphải.Tráivàphảichỉsinhkhởidonhậnthứcsailầmcủatamàthôi.Bởivìnhìnsâuvàophảitathấytrái,vìtráiđượclàmbằngyếutốcủaphảivàngượclại.Đógọilàcáinhìntươngtức,cáinhìnbấtnhị.''Cáinàycóvìcáikiacó.Cáinàykhôngvìcáikiakhông.Cáinàysinhvìcáikiasinh.Cáinàydiệtvìcáikiadiệt.''Thựctạivượtthoátýniệmtráivàphải,cóvàkhông,sinhvàdiệt.MỗiđiểmtrênconđườngtừthànhphốBostonđếnthànhphốNewYorkđềuchứađựngcảhaithànhphốBostonvàNewYork.NếuchúngtanhìnvềhướngthànhphốBoston,thìnơimìnhđangđứngđãchứađựngthànhphốBoston.VànếumìnhquayvềphíathànhphốNewYork,thìthànhphốNewYorkđãcómặtngaynơichỗmìnhđangđứngrồi.Cũngnhưsinhvàdiệt;nếunhìnsâuvàobảnchấtcủadiệt,tathấyđượcsinh.Sinhvàdiệtlàmranhau.Nhưngtrongđờisốnghàngngàytacókhuynhhướngchiachẻthựctạiralàmnhiềumảnhdẫnđếnnhữngcáithấysailạc(điênđảo,vọngtưởng);vìcócáithấysailạcnêntađitớinhữnghànhđộngsailạcvàgâyrarấtnhiềukhổđauchotavàchomọingười,mọiloàiquanhta.Chúngtaphảithayđổicáchnhìncủatavềthựctại;tậpnhìnvớiconmắtbấtnhị,tươngtức,vôngãđểvượtthoátnhữngcặpđốiđãi,nhữngýniệmkhôngphùhợpvớithựctại.Cáithấynhưthếgọilàcáithấychânchính(chánhkiến),cáithấyvôphânbiệt;cáithấynàycócôngnănggiúptatiếpxúcđượcvớithựctạinhưchínhnó,tứclàchânnhưcủata.

MắtTăngThưaquývị,đâylànhữngcâuhỏirấthay,thựctếmàtôiđãnhậnđượctừcácvịthiềnsinhcómặttrongkhóatunàycóthểdùngđểnóilênvaitròvàtầmquantrọngcủaTăng.

Câuhỏi:''Cómộtcôngnhântrongcôngtynhỏtrởnênhoàntoànvôdụng.Sựvôdụngcủaôngsẽảnhhưởngtớisựtụtlùitrongquátrìnhpháttriểncủacôngtyvàcóthểdẫntớithấtbại.Chúngtôiđãtìmđủmọicáchđểgiúpôngấylàmviệchiệuquảhơn,nhưngkhôngthànhcông.Chúngtôicónênđuổiviệcôngấyhaykhông?

Trảlời:CáccâutrảlờichonhữngvấnđềnàyđượcxuấtpháttừkinhnghiệmtutậpcủatôitrongđờisốngTăngThân.Tôithườngdạycácđệtửcủatôitậplàmquyếtđịnhcácsựviệc(tăngsự)nhưmộtTăngThân.TrongtruyềnthốngđạoBụt,tấtcảmọisựviệcđềuphảiđượcgiảiquyếtbởihộiđồngtỳkheo-nhữngngườiđãthọgiớilớn.Đạichúngcủanhữngngườiđãthọgiớilớnlàmquyếtđịnhtốihậutấtcảmọisựviệctheothểthứcyếtma.Tăngthânlàmộtđạigiađìnhtrongđógồmcóbốnchúng:chúngxuấtgianam,chúngxuấtgianữ,chúngcưsĩnamvàchúngcưsĩnữ.Theosựkhámphápcủakhoahọccậnđại,cácnhàkhoahọcđãthấyrằngnguyêntửlàmộtnhómgiađìnhnhỏvàtacóthểtáchcácvậtchấtrathànhtừngphầnriênglẽ.Tatựgiảiquyếtnhữngvấnđềmàkhôngcầnsựgiúpđỡ,canthiệpcủacácthànhphầnkháctronggiađình.Taxemnhữngýkiến,tuệgiácvàsựyểmtrợcủacácthànhphầnkháctronggiađình,cộngđồng,tăngthânkhôngcóliênquangìtớitacả.Thờixưa,khingườicontraivàngườicongáicướinhau,lễcướithườngđượccácbậcchamẹcủahaibênsắpđặtchứkhôngphảichỉhoàntoànsắpđặtbởihaingườitrẻ.Vàhônlễcủahaingườitrẻđượcgiađình,họhàngthânquyếncủahaibênthamgia,yểmtrợ.Chúngtacầnsựnângđỡnhưthế;chúngtacầnsựnângđỡcủatăngthân,củacộngđồng,củagiađình.Chúngtakhôngnênhànhđộng,quyếtđịnhtheotinhthầncánhân,bởivìconmắt-tứclàcáithấycủanhiềungười,ýkiếncủanhiềungườilúcnàocũngsánghơnvàvữngvànghơncáithấy,ýkiếncủamộtngười.

ThờiBụtcòntạithế,mộthômcóngườihuấnluyệnngựa(điềumãsư)tớingheBụtthuyếtpháp.BụtgặpgỡvàtròchuyệnvớiôngtavàNgườihỏivềphươngcáchđiềuphụcngựacủaông.ÔngtagiảithíchvớiBụtrằngcónhữngconngựathíchứngvớinhữngbiệnphápnhẹ,ngọtngào,thìconsửdụngphươngphápnhẹnhàng,ngọtngào;cónhữngconngựathíchứngvớinhữngbiệnphápmạnh-vídụnhưphảidùngđếnroivọtmớithuầnthục,thì

consửdụngnhữngbiệnphápmạnh;nhưngcũngcónhữngconngựakhithìcầnphảisửdụngbiệnphápnhẹ,lúcthìcầnphảisửdụngbiệnphápmạnhnómớithuần.

RồiBụthỏitiếp:''Thưaông,nhưngnếucảbabiệnphápnóitrênđềukhôngcóhiệuquả,thìônglàmsao?''

Ngườihuấnluyệnngựatrảlờimộtcáchrấtmạnhbạo:''Trongtrườnghợpđó,thưađứcThếTôn,conđànhphảigiếtconngựachướngấy.Vìnếuđểnósốngchungvớinhữngconngựakhác,thìnhữngconkhácsẽbịảnhhướngvàchúngsẽtrởnênkhóđiềuphục.''

Saukhichiasẻxongphươngpháphuấnluyệnngựa,ôngtahỏiđứcThếTôn:''ThưađứcThếTôn,concũngmuốnbiếtNgàithườngứngxửvàdạydỗcácđệtửcủaNgàinhưthếnào?Ngàithườngsửdụngnhữngphươngphápnàođểhuấnluyệnhọ?

ĐứcThếTônnhìnôngtamỉmcườivànói:''Thìtôicũnghuấnluyệncácđệtửcủatôigiốngnhưnhữngphươngphápđiềuphụcngựacủaôngmàthôi.''Bụtnóivớiôngtarằngcónhữngngườiđệtửcầnphươngphápngọtngào,nhẹnhàng,thìtôisửdụngphươngphápnhẹnhàng,ngọtngào;cónhữngngườiđệtửkháccầnphươngphápmạnh,thìtôisửdụngnhữngphươngphápmạnh;vàcónhữngngườiđệtửcầnphảisửdụngcảhaiphươngphápvừanhẹvừamạnh,thìtôisửdụngcảhai.''

Sauđóngườihuấnluyệnngựalạihỏi:''Nhưngnếucảbaphươngphápấykhônghiệunghiệmthìsao?Ngàisẽhànhxửnhưthếnàovớinhữngngườiđệtửươngngạnh,khódạybảo?''

Bụttrảlời:''Trongtrườnghợpđó,tôicũngsẽsửdụngcáibiệnphápgiốngnhưôngsửdụngđốivớinhữngconngựachướngcủaông.''

Ngườihuấnluyệnngựanói:''ÝNgàinóilàNgàisẽgiếtđệtửcủaNgài?''

Bụttrảlời:''Đúngvậy.''

Ngườihuấnluyệnngựa:''NhưngthưađứcThếTôn,NgàilàbậcĐạoSưhướngdẫnnhânloạisốngtheotinhthầntừbibácái,bấtbạođộng,khôngsáthạisinhmạng,làmsaoNgàicóthểgiếtđệtửcủaNgàiđược?

ĐứcThếTôntrảlời:‘‘Khicómộtngườiđệtửsốngkhônghòahợpvớităngthân,gâynhiềukhókhănvàsựrốiloạn,bấthòatrongđờisốngtutậpcủa

tăngthân,tăngthânđãbaophentìmcáchkhéoléođầytìnhthươngđểdạydỗ,khuyênbảovàsoisángchovịấymàkhôngcóhiệuquả,vịấykhôngchịunghelờikhuyênbảo,dạydỗ,soisáng,khôngchịucốgắngtutậpđểsửađổithìTăngthânsẽquyếtđịnhsựđihayởcủavịấytheotinhthầnyếtma.NếuTăngthânquyếtđịnhmờingườiđórờikhỏităngthân,thìđiềuđó,đốivớimộtvịđệtửxuấtgia,làhìnhthứccủasựbịgiết.Nghĩalànếuvịđệtửấykhôngcòncócơhộiđểđượcsốngtrongtăngthân,khôngđượccơhộinghepháp,tiếpnhậnsựnângđỡvàdìudắtcủatăngthân,khôngcócơhộiđểthựchiệnsựnghiệpđộđờicủaBụtthìvịấytựhủyhoạiđờisốngtâmlinh,tựhủyhoạibồđềtâmcủamình.Phápthânvàtuệmạngcủavịđósẽtừtừkhôhéo,chếtmòn.Vàđólàsựmấtmátlớnnhấtcủamộtngườitu.Sựmấtmátcủathểxáccòncóthểchịuđựngđược,chứcáibồtâm,lýtưởng,niềmtincủamìnhmộtkhiđãbịhủyhoạithìkhôngcòngìnữacảvàlàngườiđaukhổ,bơvơ,lạclỏngnhấttrênđời.Đólàýcủatôimuốnnóivềcâunóigiếtđệtử.’’

SởdĩTăngthânlàmnhưthếlàđểbảohộsựthựctậpvàsựhòahợpcủaTăng.ThờiBụtcòntạithế,cómộtthầyđãkhôngđượcphéptiếptụctutậpvàthamdựvàocácsinhhoạtcủaTăngđoànnữavìvịấypháhòahợpTăng,làmgươngxấuchocácthầy,cácsưchútrẻ.Khôngchovịấyởlạiđểtiếptụcsựtutậpkhôngcónghĩalàvịấyhoàntoànbịlykhaivàbịđốixửkhôngcótừbi,độlượng.Tăngthângiảithíchchovịấyrằng:''Xinlỗithầy/sưchú,khôngphảilàtăngthânkhôngmuốnthầy/sưchúởlạiđểtiếptụctutập,nhưngvìtăngthânthấythầy/sưchúkhôngthathiếtgìtrongsựtutập,đánhmấtlòngbiếtơnvàsựtrânquýcủamình,khôngchịuthựctậpgiớiluậtvàuynghimàtoànchúngđangthựctập,lạithườngtạorasựbấthoàtrongchúngchonênthầy/sưchúkhôngthểtiếptụcởchungvớităngthânđược.Chúngtađãphátnguyệnđếnđâylàvìchúngtamuốnthựctậpgiớiluậtvàuynghi,thựctậptheolờidạycủaBụtđểchuyểnhóakhổđau,đạttớianlạc,giảithoátvàcùngnhauxâydựnghạnhphúcchung.Nhưngvìthầy/sưchúkhôngchịusốngtheotinhthầnvàlờidạyấycủaBụt,lạikhôngchịuvânglờithựctậptheonhữnglờisoisángcủatăngthânthìthầy/sưchútựlykhaimìnhrakhỏităngthân.Tuynhiêntăngthânlúcnàocũngmởrộnghaicánhtayđểđónnhậnthầy/sưchútrởlạikhinàothầy/sưchúthấyrằngmìnhsẵnsàngchấpnhậntiếpnhậnvàthựctậptheogiớiluậtvàuynghiđãđượctruyềntrao.Cánhtaycủatăngthânluônrộngmở,khinàothầy/sưchúthấysẵnsàngthìmờithầy/sưchútrởlại.

Cómộtkinhghilạirằngcómộtthầyxinbỏtuđểvềsốnglạiđờisốngcủamộtngườicưsĩtạigiavàlờithỉnhcầucủathầyấyđượcchấpthuận.SáuthángsauvịấytrởlạituviệnthỉnhcầuđứcThếTônvàTăngđoànđểđượcxuấtgiatrởlại;NgàivàTăngđoànđãchấpthuận.Ấyvậymàthầyấyđãcứ

xuấtgiarồihoàntụcnhưvậytớibảylần.Vàmỗilầnvịấythỉnhcầuđểđượcxuấtgiatrởlạithìđềuđượcđónnhận.ĐiềunàychochúngtathấyrằnglòngtừbicủaBụtvàTăngđoànthậtlớnrộng.Nếuquývịcóýchídũngmãnh,cótâmbồđềkiêncốthìquývịchắcchắnsẽđượcthâunhậntrởlạimộtcáchdễdàng.Tấtcảđềutùythuộcnơimình.

Tăngnhãn-tứclàconmắtcủaTăng;conmắtcủaTăngluônluônsánghơnconmắtcủamộtcánhân.TheotruyềnthốngLàngMai,nếuquývịmuốnởdàihạnđểnươngvàochúngtutậphoặcmuốnđượcxuấtgia,thọnhậnmườigiớisa-dihaysa-di-ni,thìTăngthânsẽlàmquyếtđịnhđượchaychưađượcchứkhôngphảichỉdoThầyquyếtđịnh.ThầycũngnươngtựavàtintưởngvàocáithấycủaTăngthân.NếuquývịcómộtTăngthântrongđóquývịtincậyvàonhữngtuệgiácchung(collectiveinsight)củacácthànhphầntrongTăngthânấy,thìquývịcóthểđiđếnnhữngquyếtđịnhcăncứtrêntìnhthương,lòngtừbi,chứkhôngphảitừsựgiậnhờnhoặcloạitrừ.

Câuhỏi:''KínhbạchThầy,đâylàcâuhỏivềvaitròcủangườitutạigiatrongđờisốnghàngngày.TheolờidạycủaBụt,chúngtaphảitậpthươngtrongtinhthầnkhôngđiềukiện,nhưngnếumốiliênhệgiữamìnhvàngườimìnhthươngbịbếtắc,khókhăn,vàđangbịđedọa,thìmìnhcóthểchấmdứtmốiliênhệđượckhông?LàmnhưthếcóphảilàđingượcvớisựthựctậpchánhnghiệptrongđạoBụtkhông?GiáophápcủađứcThếTôncóthểcốnghiếnnhữnglốithoátchotìnhtrạngbếtắcấynhưthếnào?Khimốiliênhệđanglâmvàotìnhtrạngnguyhại,bịđedọa,thìchúngtacóthểlydịđượckhông?LàmnhưvậycótráivớilờidạycủađạoBụtkhông?

TrảLời:TạiTuViệnLàngMai,vàonhữngkhóatumùaHè,thỉnhthoảngchúngtôicólàmlễcướichocácvịthiềnsinhdướisựhướngdẫnvàchứngminhcủabốnchúng(tứchúng)trongđógồmcóchúngxuấtgianam,chúngxuấtgianữ,chúngcưsĩnamvàchúngcưsĩnữ.Lễthànhhônđượctổchứcrấtđơngiản,nhưngthậtsâusắcvàtrangnghiêm.Đôitânhônđượcyểmtrợbởinănglượnghùnghậucủatăngthân.

MuốnđượctổchứclễcướitạiLàngMaihoặccácđạotràngkhácthuộctruyềnthốngtutậpLàngMai,cặphônnhântrẻđượcđềnghịlàphảivềtuviệntrướcngàylễthànhhônítnhấtlàmộttuầnđểtutập,họcphươngpháptruyềnthông,LàmMớithântâm,họcphươngphápsốngchunganlạcvàLàmMớivớinhautrướckhiđámcưới.Sauđóhaingườiviếtnhữngbấcthưcamkếtsốngchunghòahợp,anlạc,nguyệnchấpnhậnvàyểmtrợnhauvềtấtcảmọimặtđểđọclêntrướcsựhiệndiệncủabốnchúngtrongbuổilễthànhhôn.Trongbuổilễ,haingườiquỳtrướcbànthờtổtiêntâmlinhvàtổ

tiênhuyếtthốngđểphátnguyệnthựctậpNămLờiPhátNguyệnvàmỗithángôntụngmộtlầnvàođêmtrăngtrònđểnhớrằngđờisốngvàsựthựctậpcủamìnhlàxâydựnghạnhphúckhôngphảichoriêngcánhânmình,màchocảđạigiađình,xãhội,tổtiênvànhữngthếhệtươnglai.Nếuhọgặpkhókhăntrongquátrìnhsốngchungvớinhau,thìhọsẽnhớvềtăngthânvàbiếtrằngtăngthânđangyểmtrợ,nângđỡhọvàtựdưnghọbiếtmìnhnênlàmgìvàkhôngnênlàmgìđểhàngắnlạinhữngđỗvỡ,khókhăn.Họđãcamkếtlàmnhữngquyếtđịnhkhôngphảichỉchoriênghọ.Chonênvấnđềkhôngphảilànênlidịhaykhôngnênlydị,màvấnđềlàcùngngồilạiđểlắngnghenhau,hiểunhauvàlàmmớilạitìnhthâm.Cònnếuchưathựctậpnhữngphươngphápđượcchỉdẫn,đặcbiệtlàphươngpháplắngnghevớitâmtừbivàsửdụngngôntừhòaáimàđãmuốnquyếtđịnhlydị,nhưvậyquývịsẽkhônggiảiquyếttậngốccủavấnđề.Vìsaunàyquývịlậpgiađìnhlạivớingườikhácvàkhigặpvấnđềthìquývịcũngmuốnlydịnữavànhưvậyđờisốngcủaquývịchẳngkhácgìmộtbikịchvàconcáiquývịsẽlãnhđủ,chúngsẽtrởthànhnhữngđứatrẻbịthươngtíchvàchúngsẽđónggópvàovấnđềlàmbănghoạinềnđạođứccủanhânloại.Nếucầnphảiđitớisựlydị,thìvấnđềphảiđượcđemrabànluậnvàcùngđitớiquyếtđịnhchungcủacảhaigiađìnhnộingoạivàconcáicủahọ.Nhưvậyquývịmớicảmthấyđượcnângđỡ,yểmtrợ.

Câuhỏi:''Cómộtngườicontrailớntrongmộtgiađìnhnọkhôngchịulàmviệc,chỉbiếtănchơi.Cậutaxửdụngxìkematúyvàkhôngchịunghelờigiađìnhđểtừbỏthóihưtậtxấuấyđi;cậuấycũngkhôngmàngcầusựgiúpđỡ.Trongkhiđótrongnhàthìcónhiềuemnhỏ,chamẹcủacậusợchúngsẽbịảnhhưởng.Vậythìtrongtrườnghợpnày,chamẹcủacậucónênđuổicậutarakhỏigiađìnhhaykhông?Đócóphảilàđiềutốthaykhông?

Câuhỏi:''Mộtngườivợthườngbịchồngcủamìnhđánhđập,lạmdụng.Côấycàngngàycàngtrởnênrấtkhiếpsợôngtavàluônluônsốngtrongsựsợhãi.Ôngchồngtìmđủcáchkhéoléođểchedấuvấnđề.Vậythìngườibịlạmdụngkiacónêntừbỏôngtahaykhông?

Trảlời:Làmộttăngthân,chúngtahãycùngnhìnvào(quánchiếu)câuhỏivềanhchàngthanhniênkiakhôngưađilàm,đangbịvướngvàovòngmatuývàđanglàgươngxấuchocácemcủamình.Nếuquývịcómộtgiađìnhlớntrongđócósựcómặtcủacácchú,cáccôvàôngbànội,bàngoại,thìsựtìnhsẽdễgiảiquyếthơn.Tìnhthươngđíchthựccầncóyếutốcủasựkiênnhẫnvàhiểubiết.Chúngtaphảigiúpngườithanhniênấybằngnhiềuphươngcáchkhéoléo,chứkhôngnênsửdụngnhữngđiềukiện,luậtlệvànguyêntắc.Chúngtaphảisửdụngtìnhthương,niềmưuáivàngônngữnhẹ

nhàngđểkhuyếnkhíchcậutaxalìatìnhtrạngnghiệnngậpmatuý,giúpngườiấytìmviệclàmvàtrởthànhtấmgươngtốtchocácanhemtrẻtronghọhàngnoitheo.Chúngtaphảitìmđủmọicáchcóthểđểgiúpchocậuấy.Nếucầnphảilàmquyếtđịnhnhưthếnàođóvàlàmộtquyếtđịnhtốihậu,thìquyếtđịnhấyphảiđượcdựatrênnềntảngcủanhữngcốgắngmàgiađìnhđãlàmvàvớituệgiácchungcủacảgiađìnhhoặccủaTăngthân.Nếucậuthanhniênkiakhôngđượcphépởtrongnhànữa,thìchúngtanênnóichocậuấybiếtrằngcậuluônluônđượcđónnhậntrởvềlạigiađìnhnếucậuhứasẽlàmmớitrởlạivàsốngmộtnếpsốnglànhmạnh,tíchcựcnhưnhữngthànhphầnkháctronggiađình.Chúngtacóthểgiảiquyếtnhữngvấnđềnàyvớisựhiểubiết,cóphươngpháp,tìnhthươngvàlòngbaodung,chứkhônggiảiquyếtvấnđềvìtâmniệmgiậnhờn,trừngphạthayghétbỏ.Loạitrừkhôngphảilàgiảipháp.Nhiềungườinghĩrằngmìnhcóthểloạitrừngườikhácbằngcáchtiêudiệthọ,nhữngvịnhưThánhGandhihayMụcSưDr.MartinLutherKing,Jr.,nhưngkhithủtiêuhọrồi,thìhọcàngtrởnênhùngmạnhhơn.Ýniệmloạitrừkhôngcógiátrị.NhưngcònôngHitlerthìsao?Chúngtađãthậtsựtiêudiệtôngchăng?Tôinghĩnócũngchỉlàmộtnguyêntắcnhưnhau.NếuquývịtiêudiệtHitlervànhữngngườigiốngnhưôngta,thìhọsẽbiểuhiệntrongnhữnghìnhtháikhác.ỞnướcĐức,córấtnhiềungườitrẻđangtheotânchủnghĩaĐứcQuốcxã-chủnghĩaphátxít.Vìthếsựthựctậpbaodungvàtìnhthươngrấtquantrọng.Chúngtaphảilàmhếtkhảnăngcủamìnhđểgiúpnhữngngườiđangbịvôminhchelấp,nhữngngườikhôngcóđủhiểubiếtvàthươngyêu,họđangtạoratìnhtrạngchiarẽvàhiểmnguychonhânloại.Nếucầnthìchúngtacóthểgiamhọlại,nhưngkhôngphảiđốixửvớihọbằngphươngpháptrừngphạthoặcloạitrừ,cảhaiphươngphápđềukhôngphảilàgiảipháp.

Cóhaiyếutốlàmchongườitabắtgiammộtngườinàođómàhọcholàkẻthù,làkẻgâyrối:yếutốthứnhấtlàsợhãi,hậnthùvàướcmuốntrừngphạt;yếutốthứhailàvìlòngtừbimàlàm.Trừngphạtsẽkhôngbaogiờgiúpngườikiasửađổivàtrởthànhngườitốt.Chúngtaphảiđốixửvớihọbằngtìnhthương.Nhữngngườicònbịkẹttrongtìnhhuốngkhókhăn,nghèokhổphảiđượcchămsócvàthươngyêunhiềuhơnlànhữngngườiđãcóđượcđờisốngtốtđẹp,khôngbịkẹtvàotìnhhuốngkhókhăn,bếtắcvàtuyệtvọng.Chúngtôicốgắngliênlạcvớinhữngngườitrongcáctrạitùvàtìmcáchgiúphọbiếtcáchthựctậptiếpxúcvớiniềmvuivàchỉchohọnhữngphươngpháptutậpchuyểnhóakhổđau.Chúngtôiđãgởirấtnhiềusáchnóivềphépthựctậpchánhniệmvàochocáctùnhân.Nhiềutùnhânđãthựctậpvàthấyrằnghọcóthểsốnganlạcvàthảnhthơingaytrongtrạitù.Cónhữngtùnhânđãviếtsáchkểvềkinhnghiệmtutậpcủamình.Chỉcótìnhthườngmớixóabỏđượchậnthù,bạođộngvàkhổđaunơiconngười.Nhữngngườicaitù

thấyrõrằngtrừngphạtkhôngphảilàgiảipháp.Càngtrừngphạtthìconsốtùnhântrongnhàtùcàngtăngnhanhhơn.Chínhsáchtrừngphạtchỉcónghĩalàchúngtasẽcầnthêmnhiềunhàtùbâygiờvàtrongtươnglai.Chúngtahãyđemlòngthươngvàsựbaodungđểgiúpđỡcáctùnhân,chứkhôngphảibằngsựtrừngphạt.ChúngtacũngphảithathứchoôngHitlernữa,thìđómớigọilàtìnhthươngđíchthựctheotinhthầnxảcủagiáolýTứVôLượngTâm.Nếucầnbắtgiamôngta,thìhãyhànhđộngvớitâmtừbivàvớiướcmuốnmuốngiúpđỡôngta,muốnchuyểnhóaôngtathànhmộtngườihiềnthiệntrởlại.Nếuhànhđộngcủatabịthúcđẩybởiướcmuốnmuốntiêudiệt,thìôngtasẽtiếptụcsinhratrởlạitrongnhiềuhìnhtháikhác.

ThaThứ-BaoDungThathứvàbaodunglàsựthựctậprấtthâmsâucủagiáolýtứvôlượngtâm,tứclàbốntâmkhôngbiêngiới:từ,bi,hỷ,xả.Tâmxảlàtâmcókhảnăngthathứ,baodung,làtâmkhôngkỳthị,khôngphânbiệt.Khicókhókhăn,khổđauvớingườithươngcủata,tacókhuynhhướngnghĩrằngnếukhôngcóngườikiathìđờisốngcủatasẽthoảimái,dễthởhơnvàtatínhđếngiảipháploạitrừ,lydịngườikiarakhỏitráitimcủata.Nhưngvấnđềkhôngphảilàlydịhaykhônglydị;vấnđềlàchuyểnhóa.Nhiềucặpvợchồngsaukhiđãlydịvớinhau,họvẫntiếptụcđaukhổvìhọkhôngbiếtchămsócvàchuyểnhóakhổđauởtrongtựthâncủahọ.Vìthếhọtiếptụcvungvãinănglượngkhổđau,tậpkhíấylênngườibạnmớicủamìnhvàgâyđaukhổchongườiấy.Thựcrangườibạnmớimàmìnhtìmtớicũngcótâmtrạngđaukhổnhưmình,vìvậyhaitâmtrạngkhổđaugặpnhauthìnỗikhổcàngtrởnêntrầmtrọnghơn.Đólàthựctrạngbithươngcủaxãhội.Theocáithấycủatôi,thìquývịcóthểtạmxanhaumộtthờigianđểcảhaibêncócơhộithựctậpnhìnlạichínhmìnhđểhiểurõvấnđề,đểthương,thôngcảm,thathứvàbaodungchonhau.Trongtìnhthươngchânthật,takhôngloạibỏbấtcứmộtyếutốkhókhănnào,mộtngườinào,dùngườiđórấtkhóthương,khóchấpnhận;vìchỉcótháiđộvàsựthựctậpthươngyêukhôngđiềukiệnnhưthếtamớichuyểnđổiđượctìnhtrạngcủata.Nhưngtốtnhấtlànênthamkhảoýkiếncủatăngthânvànếucầntacũngcóthểlàmquyếtđịnhnhưmộttăngthân.Sựthựctậpvàcáinhìncủatacònrấtyếu,rấthạnhẹp,vìvậytacầnsựnângđỡcủatăngthân.‘ConvềnươngtựaTăng’làsựthựctậpcủatấtcảchúngta.DùtalàPhậttửhaykhôngphảilàPhậttử,chúngtaluônluôncầntăngthân,cầnnươngtựavàotăngthân.VìvậychonêndựngTănglàsựnghiệprấtquantrọng.QuývịphảibiếtnươngtựavàotăngthâncủamìnhvàsửdụngconmắtcủaTăngđểgiảiquyếtmọivấnđề.MắtTăngbaogiờcũngsáng,độlượnghơnconmắtcủamộtcánhân.NhờcáinhìnsâusắcvàsángcủaTăngThânmàtathựctậpmởlòngđểthathứvàbaodungngườikhácmộtcáchdễdàng.

MộthômđứcThếTôndạysưchúRahula(mộtsưchútrẻnhấttronggiáođoàn)vềtínhmầunhiệmcủaĐất.BụtnóichoRahulavềkhảnăngtiếpnhận,chứađựng,ômấpvàchuyểnhóaphithườngcủaĐất.NgườinóiĐấtcókhảnăngômấpvàchuyểnhóatấtcảcácchấtnhơbẩn,độchại,ôuế,hôihámmàconngườiđổxuống.Cótấtcảbốnyếutốlớn(tứđại:địa,thủy,hỏa,phong-mahabhuta):đất,nước,lửavàkhôngkhí.Bốnyếutốnàycókhảnăngtiếpnhận,ômấpvàchuyểnhóarấtlớnvàkỳdiệu.Bụtdạy:''NàyLaHầuLa,conhãyhọclàmhạnhcủađất.Dùconngườicóđổxuốngđấtnàolàsửa,nàolà

dầuthơm,hoaláhaychâubáuhoặcngườitacóđổxuốngđấtnướctiểu,phândãivànhiềuchấtnhơbẩnkhác,đấtđềutiếpnhậntấtcảmàkhôngmộtchútchêbai,kỳthịvàoánthù.''Tạisao?Tạivìđấtcókhảnăngtiếpnhận,ômấpvàchuyểnhóatấtcả.Đấtcókhảnăngtiếpnhậnphândãi,nướctiểuvìtínhchấtcủađấtrấtsâuvàdày.Đấtcóthểchuyểnhóatấtcảnhữngthứấythànhhoathơm,cỏlạvàcâyxanh.Nếuconkhéothựctậpvunbónvàtướitẩmcholòngmìnhmởrộng,thìtâmcủaconsẽtrởnênsâuvàdàynhưđấtvàconcóthểômtrọntấtcảmọingườivàmọiloàimàkhôngđaukhổ,khôngloạibỏmộtai.Nếungườitabỏmộtnắmmuốivàotônướcvàđánhtanrathìtônướcsẽrấtmặnvàkhôngthểuốngđược.Nhưngnếungườitanémnắmmuốiấyvàodòngsông,thìnướcsôngsẽkhôngbịảnhhưởngvìlòngsôngrấtsâuvàrộng.Nếutâmmìnhsâuvàrộngnhưsông,nhưbiểnthìnhữngvấnđềnhỏnhặttrongcuộcsốngkhôngthểđộngđượctớimình,khôngthểlàmchomìnhđiêuđứng,khổđauvàtuyệtvọng.Sởdĩngườitađaukhổlàvìtráitimcủahọcònquáchậthẹpvàkhôngcókhảnăngthathứ,baodung,cáidunglượngcủahọcònquánhỏbé.Tráitimcủahọluôncókhuynhhướngmuốnloạitrừvàtiêudiệt.Bốntâmvôlượngtứclàtừ,bi,hỷvàxảlànhữngyếutốcủatìnhthươngchânthật.Chúngtacókhảnăngtiếpnhận,ômấpvàchuyểnhóamọivấnđề.’’TôikhôngbiếtsưchúLaHầuLacóthấmnhuầnđượclờidạycủaBụtnhiềuhaykhông;nhưngNgàiXáLợiPhất-thầyychỉcủasưchú-đứngphíasausưchúđãsungsướngtiếpnhậnlờidạythâmsâuấyvàđemápdụngngayvàođờisốngtutậphàngngàycủaNgài.ThầyXáLợiPhấtrấtgiỏi,làvịđệtửthôngtuệbậcnhấttronghàngđệtửcủaBụt;ThầylàmộtvịtrưởnglãotronggiáođoànvàđãgiúpchorấtnhiềuthầyvàsưchútrẻtrongtăngđoànhiểurõthêmnhữnglờidạycủaBụtvàđemápdụngvàođờisốnghàngngày.Thầycónóirấtnhiềubàipháphayvàđãđượcghichéplạithànhkinhtrongtạngkinhnguyênthủy,chẳnghạnnhưkinhNămPhươngPhápDiệtTrừPhiềnGiậnv.v..ThầyXáLợiPhấtvàThầyMụcKiềnLiênlàhaithầylớntronggiáođoàn,làcánhtayphảivàtaytráicủađứcThếTôntrongviệcxâydựngvàgiáohuấntăngchúng.

TiếpXúcvớiNguồnCội-ThựcTậpBaCáiLạyĐạoTràngMaiThônđãchếtácrabacáilạyđểgiúpchúngtathựctậptiếpxúcvớithựctạivôngã,tươngtứccủacácpháp.Bacáilạynàycócôngnănggiúptamởlòngđểômấp,thathứ,baodungchínhmình,nhữngngườithươngcủamìnhvànhữngngườimìnhcholàđãlàmmìnhkhổđau,điêuđứng.Nếuthựctậpbacáilạynàychosâusắcthìnhữngniềmđaunỗikhổtrongtasẽđượcchữatrịvàchuyểnhóarấtmauchóng;tráitimcủatasẽbaola,sâudàynhưđất,tacóthểômlấy,chấpnhậnvàchuyểnhóatấtcảmọikhókhăn,khổđauvàbấtcôngtrongcuộcsống.BacáilạynàygiúptahiểusâusắcvềgiáolýTamPhápẤn-vôthường,vôngãvàniếtbàn.Cólẽquývịcònnhớhìnhảnhcủamộtđồngtiền.Mặtđồngtiềncóhìnhcáiđầutượngtrưngchovôthường,mặtkiacóhìnhcáiđuôitượngtrưngchovôngã(tươngtức)vàchấtkimloạitượngtrưngchoniếtbàn.BacáilạytượngtrưngchoTamPhápẤnmầunhiệm,gọilàvôthường,vôngã(tươngtức)vàniếtbàn.Thựctậpthànhcôngbacáilạynày,tasẽchạmtớiđượcbảntínhkhôngsinhkhôngdiệt,khôngmộtkhôngkhác,khôngđếnkhôngđicủata.

CáiLạyThứNhất

Cáilạythứnhấtlànóivềbảnchấtvôthườngcủacácpháp,tượngtrưngchobìnhdiệnthờigian.Tađứngnghiêmtrangtrướcbànthờ,theodõihơithởchánhniệmvàthiếtlậpthântâmvữngchãitronggiâyphúthiệntại.Khithântâmđãtrởthànhmộtmối,taquántưởngvềôngbà,tổtiênhuyếtthốngvàtổtiêntâmlinhcủata.Ýthứcrằngcácthếhệtổtiênhuyếtthốngvàtổtiêntâmlinhcủatađềuđangcómặttrongta,vìvậytathựctậpkhôngloạibỏbấtcứmộtaidùngườiđócòncónhiềuyếukém,dùngườiđólàmchotatuyệtvọng,khổđau.Vànhìnsâuhơnnữathìsẽthấyrằngtuyconcháucủata(thếhệtươnglai)chưabiểuhiện,nhưnghọcũngđangcómặttrongta.Nếutavìgiậnba,hậnmẹvàtuyênbốnhữngcâuđộngtrờinhư,'Tôikhôngmuốncódínhlíugìvớichatôihoặcvớimẹtôihết.’’Nóinhưvậytứclàkhôngcótrítuệ;vìdùmuốnhaykhôngmuốnthìchamìnhhoặcmẹmìnhvẫncómặttrongmình.Đâylàmộtsựthậtrấtkhoahọc.Mìnhlàsựtiếpnốicủachamình;mìnhchínhlàchamình.Khinàotathấyvàchấpnhậnđượcsựthậtấy,thìtấtcảnhữngbuồnkhổ,giậnhờnvàtráchmóctrongtatựkhắctanbiến.Nguyênnhâncủakhổđaulàvôminhvàvôminhdẫntớihànhđộngphóngthể-tứclàtìnhtrạngbịbứnggốcrakhỏicáidòngsinhmệnhbiểuhiệncủata.Nếutatrởthànhnhữngconmađói,sốngđơnđộc,vấtvưởng,khôngnơinươngtựa,khôngbiếtđâulàquêhươngđíchthựccủamình,đólàvìtađãbịbứngrakhỏicáidòngsinhmệnhbiểuhiệncủata.CáiLạyThứNhấtcóthểđượcdiễntảtheocáitrụcdọc.TrongnộidungcủacáiLạyThứNhất,tathểnhậpvàodòngsinhmệnhcủaôngbàtổtiênta.Saukhichạmtớiđượcnguồntuệgiácvôngã(tươngtức)rồi,talạyxuống,nămvócsátđất,haibànchânduỗiratrongtưthếphủphục,buôngthư,haicánhtayđưasongsongraquáđầumộtchútvàhailòngbàntaylậtngữara.Lạyxuốngvớitấtcảlòngthànhkínhvàquántưởngđếnhaidòngsinhmệnhthuộcvềtổtiênhuyếtthốngvàtổtiêntâmlinhcủatavàthấychođượcsựcómặtcủahọtrongta.

TrướchếttaquántưởngvềtổtiêntâmlinhcủatatrongđócóBụt,cóTổ,cócácvịThánhTăng,cóThầybổnsưcủata,cácsưanh,sưchị,sưemcủata...Cóthểtacóhờngiận,tráchmócmộtsốthànhphầnnàođótronggiađìnhtâmlinhcủatavàtađangtrốnchạyhọ,khôngmuốnchấpnhậnhọhoặcmuốnloạitrừhọ.Nhưngdùmuốnhaykhôngmuốnthìhọvẫnluônluônlàtổtiêntâmlinhcủata.Biếtrằngtronggiađìnhtâmlinhcủata,cónhữngvịmàgiớihạnh,trítuệ,đứcđộvàtừbigầnnhưtoànhảo-họcónhiềuchấtliệuhiểubiếtvàthươngyêu,họcókhảchấpnhận,thathứvàbaodungrấtlớn;nhưngcũngcónhữngvịmàgiớihạnh,đứcđộ,trítuệvàtừbicònkhiếmkhuyết,họcòncónhiềuvụngvềnênhọđãlàmchobảnthânhọvàngười

thươngcủahọkhổ;nhưngdùhọnhưthếnàođinữa,thìhọvẫnlàtổtiêncủata.Taphảithựctậpmởlòngđểômlấy,chấpnhậntấtcả.

Kếđếntaquántưởngvềgiađìnhhuyếtthốngcủatatrongđócóchata,mẹta,anh,chị,emvàhọhàngthânquyếncủata.Cónhữngngườitronggiađìnhhuyếtthốngcủatamàgiớihạnh,đứchạnh,trítuệvàtừbigầnnhưtoànhảo,nhưngcũngcónhữngngườicòncónhiềukhiếmkhuyết,nhưnghọđềulàtổtiêncủata.Nhìnlạitathấyrằngtrongtacũngcónhữngyếutốtíchcựcnhưtrítuệ,lòngthương,giớihạnh...gầnnhưtoànhảo,nhưngtrongtacũngcòncónhiềuyếukém,vụngdại.Vậythì,talàaimàkhôngthểômlấy,chấpnhậnvàthôngcảmchotổtiêncủata?Taphảithựctậpnhìnsâuđểthấy,đểhiểu,vìkhihiểuđượcbảnchấtđíchthựccủatarồi,thìtasẽômlấy,chấpnhậntấtcảcácthànhphầncủatôtiêntamàkhôngcómộtniềmoánhận,tráchmócvàcămthùnào.Cóthểtamuốnloạitrừmộtngườinàođótronggiađình(huyếtthốnghoặctâmlinh)củatavìngườiđóđãlàmtakhổ,điêuđứng.Ngườiđókhôngcótìnhthương,khôngcósựbaodung-khôngtoànhảo.Khitakhôngchấpnhận,thôngcảmvàthươngyêungườiđó,thìtacảmthấybịbứnggốcrakhỏinềntảngbiểuhiệncủata.Tabịloạitrừrakhỏidòngsinhmệnhcủatổtiênhuyếtthốngcủatavàtrởthànhmađói,langthang,côđộc,đóikháttìnhthương,đóikhátsựhiểubiếtvàđangđitìmcáigìđóđểbámvíu,tintưởngvànươngtựa.VìvậycáiLạyThứNhấtnàylàđểgiúptathắplênánhsángchánhniệmđểthấyrằngtấtcảnhữngthànhphầncủatổtiêntadùhọcótoànhảohaykhôngtoànhảo,họđềulàtổtiêncủata,họđangcómặttrongta.

Giaiđoạnthứbalàtaquántưởngđếnconcháucủatahoặctrongtrườnghợpcủatôi,thìtôiquántưởngvềcácđệtửcủatôi.Tronggiađìnhcủata,cónhữngđứaconrấtdễthươngdễmến,rấtngoan,hiềnhậu,cótráchnhiệm;nhữngđứaconấygầnnhưtoànhảovềmọiphươngdiện,nhưngcũngcónhữngđứakháccònnhiềuyếukém,gâynhiềukhókhăn,khổđauvàphiềnmuộnchota.Nhưngdùchúngcónhưthếnàođinữa,chúngđềulàconcáicủata.Vậythìtalàaimàkhôngchấpnhậncontavớitấtcảnhữngcáihayvàcáikhiếmkhuyếtcủanó;talàaimàtuyênbốnhữngcâuthiếutrítuệrằng:''Màykhôngphảilàcontao.Màymuốnđiđâuthìđichokhuấtmắt.Đồbấthiếu.''Nếutatậpnhìnvớiconmắtthươngyêu,vớituệgiácvôngã(tươngtức),thìtasẽthấyrằngmìnhchínhlàconmình;conmìnhlàsựtiếpnốicủamình;vàmìnhsẽcókhảnăngmởrộngtráitimđểômlấyconmìnhvàolòng.Chấpnhậntấtcảtổtiênvàconcháucủatamàkhôngkỳthị,loạitrừbấtcứmộtailàtađạttớiđượctuệgiáctươngtứcvàvôngã;tuệgiácnàycócôngnănggiảiphóngta,đemlạichotarấtnhiềuanvuivàhạnhphúc.

Khilạyxuốngtrướcbànthờtổtiên,tađemhếtsựthôngminh,trítuệvàtráitimcủatađểlễlạy,đểtiếpxúcvớiĐất.Tathựctậpnươngtựavàotínhsâudàyvàkiêntrìcủađấtvàtrúthếtnhữngniềmđaunỗikhổ,tuyệtvọngcủatavàolòngđất.Đấtcókhảnăngtiếpnhậntấtcảvàchuyểnhóathànhhoathơmcỏlạ.Khilạyxuốngtrongtưthếphủphục,nămvócsátđất,tatiếpxúcsâusắcvớiĐất,trởthànhmộtvớiĐấtvàtựnhiêntráitimcủatađượcmởra,vìlúcấytráitimcủatavàlòngđấtbaola,sâudầylàmột.Tatiếpnhận,ômấptấtcảmọithứđểchuyểnhóa.Trongtưthếphủphụcnhưthế,cóthểtasẽrơilệvìthấyrằnglâunaymìnhquákhờdại,vìthiếuhiểubiết,thiếuthươngyêunênmìnhđãtựlàmkhổchínhmìnhvàlàmkhổnhữngngườimìnhthương.Cólẽtađãkhócnhiềulầnrồi,nhưngnhữngdòngnướcmắtấy,tađãkínđáodấulạivàotimnhưnhữngdònglệđá.Từtrướctớigiờtakhôngcókhảnăngkhócthànhtiếng.Tađãtừngsốngtrongcôđơn,khôngcókhảnăngtiếpxúcvàômlấytổtiênvàconcháucủata.Taluôntìmcáchtrốnchạyhọ.Bâygiờlàlúccầnphảitrởvềđểnhậndiệnvàchấpnhậnhọvàolòngvớituệgiácvàtìnhthươngyêumàtađãđượckhaimởquasựthựctập.Khilạyxuống,tathựctậpbuôngbỏnhữnghiềmhận,giaophóvàphơibàyhếtthântâmcủatachoôngbàtổtiên.Takhôngchedấubấtcứđiềugì.Tronglúcấy,tâmtakhôngcònmộtchútmảymaychóngđối,phảnkhánghoặcchedấu;tatrởthànhmộtvớidòngsinhmệnhtâmlinhvàhuyếtthốngcủata.Làmđượcnhưthếthìnhữngvếtthương,nhữngniềmđaunỗikhổtrongtamớiđượcchữatrị.Cónhữngthiềnsinhđãchiasẻvớitôirằngsaumộtgiờthựctậpthiềnlạynhưthế,họđãchuyểnhóavàbớtkhổrấtnhiều.Họđãtrútđượcnhiềugánhnặngcủakhổđau,côđơn,tuyệtvọngvàcayđắngvàolòngđấtvàđemlạisựchuyểnhóavàtrịliệurấtmauchóng.

Quývịthựctậplạyxuốngtrongtưthếphủphụcchođếnkhinàoquývịtrúthếtđượcnhữngniềmđaunỗikhổvàtuyệtvọngvàolòngđấtmớiđứngdậy.Làmđượcnhưthếthìôngbà,tổtiênvàconcháutrongquývịsẽmỉmcười,vìquývịcókhảnốilạiđượcsựcảmthông,cókhảthathứ,hiểubiếtvàthươngyêu.Biếtrằngchúngtavẫncònlàconngườiphàmphu.Chúngtacònvụngdạinênđãgâynhiềulầmlỗivàtạoranhiềukhổđauchonhau.Khichúngtabiếtthởtrongchánhniệm,antrútronghiệntại,trongtừnghơithở,từngbướcchânvàtiếpxúcđượcvớithựctạisâusắc,thìtrítuệphátsinh.Trítuệấycócôngnănggiảiphóngtarakhỏingụctùcủakhổđau,tuyệtvọng.Lúcấynhữngdòngnướcmắtcủahạnhphúcvàcủaniềmthathứtrongtatuôntrào.Cơthểcủatacũngđượcnhẹnhàng,dễchịura.Khổđaucủatađãgâyranhữngcănbệnhtrongthânthểmàtanghĩlàkhôngthểchữatrịđược.NhưngnếutathựctậpThiềnLạy,chophépthânthểtatiếpxúcvànốilạinhịpcầucảmthôngvớiôngbà,tổtiênvàtrảihếtlòngra,phơibàyhếtnhữngnỗikhổniềmđaucủatalêntổtiênvàcầusựnângđỡ,thìniềmđau

củatasẽđượcchuyểnhóavàtrịliệu.

CáiLạyThứHai

CáiLạyThứHaiđượcdiễntảtheocáitrụcchiềungang-bâygiờvàởđây,biểutrưngchobìnhdiệnkhônggian.Tađứngnghiêmtrangtrướcbànthờ,chắptaybúpsen,thởvào,thởrathậtchánhniệmvàquántưởngvàochínhmình.Vớisựthựctậpnhìnsâu,tathấyđượcbảntínhtươngquantươngduyên(vôngã)củacácpháp.TatrởthànhmộtvớicácvịBồTátSốngđangcómặtchungquanhta.Sựcómặtcủahọđãlàmchomọivậttrênthếgiannàytrởnênmátmẽ,dễchịu,trànđầytìnhthươngvàniềmkhíchlệ.Nhìncáchhọđi,đứng,nằm,ngồi,phụngsự,mỉmcười,tatiếpxúcvàthừahưởngđượcsựvữngchãi,thảnhthơi,tìnhthươngvàhiểubiếtnơihọ.ChúngtakhôngcầnphảisinhvềcõiTịnhĐộmớicóthểgặpđượccácvịBồTátnhưthế;hiệntạihọđangcómặtchungquanhtavàkhắpnơitrênhànhtìnhnày.CóthểcácvịBồTátđangbiểuhiệndướihìnhthứccủanhữngvịbácsĩ,ytá,tácviênxãhộiđanghànhđộngtíchcựcchohòabình,chonhânquyềnnhưMẹTeresađanglàmviệccứuđờiởcácnướcnghèokhổ.Họkhôngphảilànhữngýniệm,hìnhảnhtrừutượng.Chúngtarấtsungsướngvàhạnhphúckhibiếtrằnghọđangcómặtđóquanhta.Thởvàovàthởrachosâusắc,chánhniệmvàýthứcrằnghọluôncómặtđóchotavàtacóthểtiếpnhậnđượcnănglượngthươngyêu,hiểubiếtcủahọbấtcứlúcnào.Nếukhinàocảmthấykhôngcónănglượng,nảnchí,tacóthểthựctậptrởvềvớihơithởchánhniệmvàtiếpxúcvớisựcómặtcủacácvịBồTátnhưthế,thìtađượckhôiphụcngay.Họlànhữngngườiđanglàmđẹp,đangtrangnghiêmcõinướccủatabằngnănglượngchánhniệm,vữngchãi,niềmvuivàtìnhthươngcủahọ.Chúngtanguyệnthựctậpđểtrởthànhmộtvớihọ.Nếutakhôngtiếpxúcđượcvớihọ,khôngmởlòngrađểchonănglượngthươngyêutrongtađượckhơidậy,thìđólàsựmấtmátrấtlớn.Nếucứđểchotabịchônvùitrongniềmđaunỗikhổ,trongsựchánchường,tuyệtvọng,sợhãihoặcchìmđắmtrongnếpsốngtiệnnghi,hưởngthụthìtasẽkhôngcócơhộitiếpnhậnnănglượngcủahọ.VìthếchonêncáiLạyThứHainàyđượcchếtácrađểgiúptathựctậpnốilạisựcảmthôngcủatavớicácvịBồTát.Khitalạyxuốngvàtiếpxúcvớimặtđấttrongtưthếphủphục,tatiếpxúcđượcvớitấtcảmọiloàichúngsinhđangcómặtvớitatronggiâyphútnày.

TrongkhithựctậpcáiLạyThứHai,tathởvàovàthởratrongchánhniệm,cảmnhậnsựcómặtcủachưvịBồTátvàtrởthànhmộtvớicácvị.Quánchiếuđểthấyrằngtavàchưvịkhôngphảilàhaithựcthểriêngbiệt;đểthấyrằngbảntínhcủatavàcủachưvịthườngrỗnglặng,tươngtức.Câycổthụđứngsừngsữngởsauvườnkiacũnglàmộtvịbồtát.Câycổthụấyđãđứngvững,cantrườngsuốtcảmộtmùaĐôngbănggiá.Khảnăngchịuđựngcủa

nótrảiquabaomùabănggiá,nóngbứcvàkhắcnghiệtcủathờitiếtrấtvĩđại.MỗikhimùaĐôngsắpđến,nóphảitrútbỏhếtláxuốngđểcóđủsứcmạnhmàsốngsótquamùagiálạnh.KhimùaXuânvề,nóchoranhữngtàuláxanhmơnmỡn,cốnghiếncáiđẹpnhấtcủanóchosựsống.Nhìnvàothâncây,tathấycâyđíchthựclàmộtvịbồtát.Sựcómặtxanhtươi,mátmẽcủacâynângđỡ,chechởvàđemlạisựtươimátchota,chotadưỡngkhíđểthở.Tacóthểnhậndiệnrađượcrấtnhiềuvịbồtátnhưthếquanhta-trongđóbaogồmcảcácloàithựcvật,khoángvậtvàđộngvật.Nếumởlòngrađểchonhữngvịbồtátnhưthếđivàovàtrởthànhmộtvớita,thìtasẽcórấtnhiềunănglượng,nhiềusứcsống.Vớinguồnnănglựcvôbiênấy,tacóthểtiếpxúcvànângđỡnhữngaiđangbịđànáp,bếtắc,đóikhổvàbệnhtật,nhữngaiđangbịgiamhãmtrongđịangụckhôngcócơhộicấttiếngkêugọicôngbình.Thếgiớiconngười,cầmthúvàthiênnhiên-thựcvậtvàkhoángvậtđangbịtànphátrầmtrọng.Vậythìaiđangkhổ?Conngườiđangkhổ,mạngsốngcủaconngườiđangởtrongtìnhtrạnghiểmnguy,báođộngvàđedọavìconngườitươngquantươngduyênvớimọiloàikhác.Conngườiđượclàmbằngnhữngyếutốkhôngphảingười.ĐólàgiáolýcủakinhKimCương-làgiáolývôngã,tươngtức,duyênkhởi.Nếuconngườitiêudiệtcácloàikháctrongđócócácloàicầmthú,cỏcâyvàđấtđátứclàconngườiđangtựhuỷdiệtchínhmình.Chúngtalànhữngquốcgiahùngmạnhđãvàđangchếtạovũkhíbomđạntốitânvàluônluônsảnxuấtkịpthờiđểbánchocácnướcchậmtiến.Vàđểnhữngvũkhíấyđượctiêuthụ,chúngtaphảitạoranhữnggâycấn,mâuthuẫn...giữacácnướclâncậnđểcólýdođitớichiếntranh,tànsátlẫnnhau.ChúngtalànhữngembénghèoUwandachỉcòndabọcxương.Chúngtalànhữngemgáichưatớituổithànhniênđãbịhảitặchãmhiếprồiquăngxuốngbiểnsâu.Nếukhôngtiếpnhậnđượcnănglựcvôbiêncủacácvịbồtátthìlàmsaotacóthểômlấyđượcnỗikhổlớnlaoấy?Làmsaotacóthểcứuđộđượcnhữngnạnnhânnày,nhữngngườiđangkhổđaucựckỳnhưthếngaytronggiâyphútnày?Tathấymìnhlànhữngbậcđạinhân,lànhữngvịbồtátxuấthiệntrênthếgianvàthấymìnhcũnglànhữngnạnnhânkiađangđaukhổcựckỳvàcũnglàkẻgâyrakhổđau.Talạyxuống,nămvócsátđất,tiếpxúcvớiĐấtvàduytrìtưthếấychođếnkhinàotatrởthànhmộtvớiĐất.ChỉkhinàotatrởthànhmộtvớiĐất,thểnhậpđượcvớikhảnăngtiếpnhận,ômấpvàtrịliệuvôbiêncủaĐất,tamớichuyểnhóađượckhốikhổđaucựckỳấymàthôi;tamớicókhảnăngômlấytấtcảvàovòngtaythươngyêukhôngkỳthịcủata.NgàymaichúngtasẽhọcvềcáiLạyThứBa.CáiLạyThứBacócôngnănggiúptavượtthoátsinhtử,buôngbỏýniệmvềhìnhhàivàthọmạng,chứngnhậpniếtbàn.

Chương13:BuôngBỏTriGiácSaiLầm(VọngTưởng)Kínhthưađạichúng,hômnaylàngày09tháng06,năm1998.Chúngtađivàotuầnthứbacủakhóatuhaimươimốtngày.Chúngtađãhọcvềphépquánniệmhơithởthứmườibatứclàquánchiếuvềtínhvôthườngcủavạnphápvàphépquánniệmhơithởthứmườilămtứclàquánchiếuvềtínhkhôngsinhdiệtcủavạnpháp.Hômnaychúngtahọcvềphépquánniệmhơithởthứmườisáuvềsựthựctậpbuôngbỏ.''Tađangthởvàovàquánchiếuvềsựbuôngbỏ.Tađangthởravàquánchiếuvềsựbuôngbỏ.''Ngàymaichúngtasẽhọcphépquánniệmthứmườibốnvềtínhkhôngđángthamcầuvàvướngmắccủavạnpháp.

TiếpXúcVớiTổTiênBuôngbỏnhậnthứccủamình,nhấtlànhậnthứcsailầmlàsựthựctậprấtquantrọngtrongtruyềnthốngđạoBụt.KinhTamPhápẤnvàsựthựctậpBaCáiLạylànhữngphươngpháptutậprấtcụthểcủacácphépquánniệmhơithởthứmườiba,thứmườilămvàthứmườisáumàđứcThếTônđãchỉdạy.TrongcáiLạyThứNhất,chúngtathựctậpbuôngbỏhếttấtcảnhữnggìtanghĩlàta(ngã),làcủata(ngãsở)đểcóthểhòanhậpvàodòngsinhmệnhcủatổtiêntrongđócóta.Tatiếpxúcvớicácthếhệtổtiên,concháuvàcảnhữngthếhệtươnglaingaytronggiâyphúthiệntạivàtrởthànhmộtvớihọ.CáiLạyThứHaigiúptathiếtlậpmốiliênhệgiữatavớimọingườivàmọiloàitrongđóbaogồmcácloàicỏcây,cầmthúvàđấtđácómặtcùngthờivớitangaytronggiờphúthiệntại.Trướchết,tatiếpxúcvớicácbậcđạinhân,cácvịBồTátđangcómặtkhắpnơitrênthếgiới,đangcómặtquanhtatronggiâyphúthiệntạiđểtiếpnhậnnănglượngvữngchãi,thảnhthơi,anlạcvàtìnhthươngđểcóđủsứcmạnhmàômlấyvàchuyểnhóanhữngniềmđaunỗikhổtrongta,tronggiađìnhta,xãhộivàthếgiới.

CáiLạyThứNhấtgiúptanhớlạiphéptraotruyềnvềtínhkhôngcủathânthể.Quánsátsâusắcvàothânthể,tatiếpxúcđượcvớicácthếhệtổtiêncủata.Họđãtraotruyềnhếtcảconngườicủahọchota.Talàsựtiếpnốicủatổtiên,ôngbà,chamẹ;tavớitổtiêncủatatươngtức.Nhưchúngtađãđượchọckỳtrước,ngườitiếpnhậnsựtraotruyền,vậtđượctraotruyềnvàngườitraotruyềnlàmột,tươngtức.Tínhkhôngcủasựtraotruyềntứclàbayếutốcủasựtraotruyền-ngườitraotruyền,vậtđượctraotruyềnvàngườitiếpnhậnsựtraotruyềnlàmột,tươngtức,trốngrỗng-khôngcómộtthựcthểriêngbiệt.Khicácthầy,cácsưcôđikhấtthực,cácthầyvàcácsưcôthựctậptuệgiácvềtínhkhôngtrongphépkhấtthực.Ngườicúngdường,vậtđượccúngdườngvàngườitiếpnhậnsựcúngdườnglàmột,tươngtức.Đâylàphépthựctậphànhxả-mộttrongbốntâmvôlượng,nghĩalàkhôngkỳthị,khôngphânbiệt,làkhảnăngômlấyhếttấtcả,khôngloạitrừmộtai.ĐólàphépcúngdườngvàtiếpnhậnrấtcaothâmcủađạoBụt.Taphảitậpthươngtheotinhthầnấy,nghĩalàthươngnhưthếnàođểngườithươngvàngườiđượcthươngtrởthànhmột.

Khingườichathươngngườicontraihoặcngườicongái,ngườichakhôngkểlễrằng:''Taođãchomàytấtcảmọithứ,đãvấtvảnuôimàyănhọcthànhtài.Thếmàmàykhôngđáplạitìnhthươngấy,ngượclạimàyđốixửtệvớitao,khôngbiếtvânglời...Màylàđứaconbấthiếu.''ĐókhôngphảilàtìnhthươngtheotinhthầnxảcủaBụt.Tìnhthươngấycònmangtínhchấtcóđiều

kiện.Khitahiếntặngtheotinhthầnxả-tứclàlòngtabaodung,độlượng,khôngtínhtoán,sođo,đòihỏi...tứclàtađanghiếntặngmộtmónquàquígiánhất.Khithươngtheotinhthầnxả(upeksha),thìthântâmtacảmthấynhẹnhàng,tựdomàngườithươngcủatacũngđượcnhẹnhàng,tựdo,cónhiềukhônggian.Đólàtìnhthươngcaođẹpvàchânthậtnhất.Thươnglàthươngthôi,khôngcầumongsựđềnđáp,trảơn.Nếucósựmongcầuđềnđápthìđókhôngphảilàtìnhthươngđíchthực,khôngphảitìnhthươngtheotinhthầnxả.Tìnhthươngnhưthếcònbịkẹtvàoýniệmtavàngười,mộtvàkhác,ýniệmvềngãvàphingã.Tacầnphảihọchỏithêmnghệthuậtthươngyêutheotinhthầntừ,bi,hỷvàxả,vìnếukhôngbiếtthươngyêutheotinhthầncủabốntâmkhôngbiêngiới(TứVôLượngTâm),thìtìnhthươngcủatasẽtrởthànhngụctùchongườikhác,sẽtrởthànhthùhận.

KhithựctậpbacáiLạy,xinquývịnhớquántưởngtrongmìnhcómộtđứabénămtuổirấtmongmanh,đãbịthươngtích.Đứabéấycũngcóthểlàchamìnhhoặcmẹmìnhđãbịthươngtíchlúccònnhỏ;nhữngvếtthươngấychưađượcchữatrịvàhọđãtruyềnlạichota.Bâygiờtađượcmaymắngặpchánhpháp,gặpThầyhay,bạnhiềnhướngdẫn,tabiếtcáchchămsócđứabébịthươngấytrongta.Trongtrườnghợpnày,khôngnhữngtachữatrịđượcvếtthươngchota,màtachữatrịluônchotấtcảcácthếhệôngbà,tổtiêncủata.Cácthếhệtổtiêncủatavìkhôngmaymắngặpđượcchánhpháp,gặpđượcThầyhay,bạntốt,nênđãkhôngbiếtcáchchămsóc,chuyểnhóavàchữatrịnhữngniềmđaunỗikhổcủahọvàvìvậyhọđãtraotruyềnlạichota.Bâygiờtacóthểnóichuyệnvớiđứabébịthươngấy,mỉmcười,ômấpvàchămsócnómỗingày.

Nếuthấymìnhcónhữngtâmhànhphánxétchínhmìnhvànhữngngườikhácthìnênthựctậpnhìnsâuvàtiếpxúcvớitổtiêncủamìnhđểthấyrằnghạtgiốngnàykhôngphảicủariêngmình.Hạtgiốngnàyđãđượctraotruyềnlạichomìnhquanhiềuthếhệ.Nếuvìthiếukhéoléomàmìnhđãgâyrakhổđauthìphảithấyrằngmìnhkhôngnêngánhchịutráchnhiệmmộtmình.Tổtiêncủamìnhcũngchịutráchnhiệmvềnỗikhổniềmđauấy.Tâmhànhtiêucựclàđốitượngcủasựtraotruyền.Khitacókhảnăngthấyđượcnhữnghànhđộngkhôngkhéoléoấylàtráchnhiệmchungcủacảdònghọtổtiên,giađình,xãhộiv.v..,thìtasẽkhôngtựđàyđọatấmthâncủatanhưthế.Tacóthểnói:''Mìnhbiếtmìnhđãgâyralầmlỗinàycùngvớitổtiêncủamình.BâygiờmìnhđãđượctiếpxúcvớigiáophápcủaBụtnênbiếtcáchchămsóc,ômấpvàtrịliệu.Mìnhsẽthựctậphếtkhảnăngcủamìnhđểchuyểnhóanhữngnănglượngtậpkhínàyvàgiảiphóngchomìnhvàchotấtcảcácthếhệtổtiêncủamình.''Tanguyệnsẽlàmhayhơntổtiêncủata.Bằngsựthựctậphơithở,bướcchânvànụcườichánhniệm,bằngphươngphápnhậndiện,

chămsócvàômấp,tacóthểchuyểnhóanănglượngtậpkhícủatavàcủaôngbà,tổtiênta.

Tachuyểnhóanhữngvụngvề,lầmlỗitrongtâmthứcta.Biếtrằngtấtcảnhữnglầmlỗi,khổđauđềudotâmtạo-'Baonhiêulầmlỗicũngdotâm',đólàcâukệtrongbàikệSámHối.Tâmlàmộthọasĩcóthểvẽvờiratấtcảmọichuyệntrênđời.ĐâylàlờiđứcThếTônđãdạytrongkinhHoaNghiêm.TrongkhithựctậpcáiLạyThứNhất,chúngtavậndụngtuệgiácvềphéptraotruyềncủatínhkhôngđểchọcthủngmàngvôminh.Nếutacómộtchứngbịnhnàođó,tacóthểthựctậptrởvềtiếpxúcvớitổtiêncủata,bởivìcóthểtrongdònghọtổtiêncủatacónhữngngườirấtkhỏemạnh,khôngbịốmđau,tuổithọrấtcao,tacóthểcầucứuhọ,xinhọyểmtrợchota.Quývịcóthểnói:''Bànộiơi,xinbàgiúpcháu.Cháubiếtbàrấtkhỏemạnh.''Thởvào,thởrachothoảimái,cóchánhniệmvàmờigọinhữngtếbàomạnhkhỏetrongcơthểmìnhhoạtđộngmạnhmẻtrởlạiđểchúngcóthểđitớiômlấyvàchămsócnhữngtếbàoốmyếutrongcơthể.Trongtưthếnằm,tatrởvềvớihơithởvàchophépcácbắpthịtcủacơthểtabuôngthưhoàntoànđểnócócơhộinghỉngơi,tựchữatrị,đểchocáctếbàokhỏemạnhchămsócvàchữatrịcáctếbàođangốmđau.

Nếutrongkhithựctậpmàcảmthấymìnhđãtrởthànhmột,đãhòanhậpvàođượcdòngsinhmạngcủatổtiênvàcácthếhệtươnglai,thìsựthựctậpcủatađãthànhcông.Cảmgiáccôđơn,cảmgiácbịloạitrừtrongtasẽđượctanbiến.Đấtsẽômlấytấtcảvìtađãtrởthànhmộtvớiđất.Tấtcảchúngtađềulàcontrai,congáicủaĐất.TavớiĐấtlàmộtvàtathừahưởngđượcsứcmạnhvôbiêncủaĐất.Đấtlàtổtiêncủata.KhithựctậpcáiLạyThứHai,tanhìnsâu(quánchiếu)vàobảntínhtươngtứccủacácphápđểthấyrằngtalàmột,tươngtứcvớicâycỏquanhta,talàmộtvớiđámmâyđangbaylơlữngtrêntrời,talàmộtvớiánhsángmặttrờiđangthểnhậpvàocâycỏ,talàmộtvớitổtiêntavàvớicácvịbồtát,đạinhân,cácbậcthiệntríthứcđangcómặtkhắpnơitronggiâyphúthiệntại.Chúngtacầnthựctậptiếpxúcvớinhữngyếutốlànhmạnh,vữngchãitrongtavàquanhta.Córấtnhiềungườiđãđểchotâmmìnhbịxâmchiếm,trấnngựbởinhữngtâmhànhlobuồn,sợhãivàtuyệtvọng.Niềmtuyệtvọngtrongtacóthểdẫntatìmtớicáichết-tựtử.Taphảithựctậptiếpxúcvớinhữnghạtgiốnglànhmạnhtrongtâmthứctavàquanhtanhưhạtgiốngcủaniềmtin,hyvọng,vữngchãivàtìnhthương.Khôngnêntìmtớicáichếtchỉvìmộttâmhành,mộtcảmthọ,mộtcảmxúckhôngdễchịu.Làmđượcnhưthế,tasẽtrởnênvữngchãivàmạnhmẽhơn.Tahãythựctậptiếpxúcvớichưvịbồtátđangcómặtquanhtavàđừngđểchonhữngyếutốtiêucựcxâmchiếm,trấnngự.Nhưlầntrướctôicóchiasẻrằngtrongkhuvườncủatacóthểcóvàicâybịkhôhéo,đangchết,nhưng

điềuđókhôngcónghĩalàcảkhuvườnđềubịnhưvậy.Trongvườncòncónhiềucâykhỏemạnh,xanhtươi,đẹpđẽ,hùngtrángvàđầysứcsống.Taphảithườngxuyênnhậndiệnvàtiếpxúcvớichúngđểđượcnuôidưỡngvàtrịliệu.Nhiềungườitrongthờiđạichúngta,nhấtlànhữngngườitrẻthườngbịlâmvàonạnxìkematúy,áphiện,dâmdục,ănchơitráctán,chánghétcuộcđờivàtrởnênrấtbạođộng.Họđangbịchìmđắmtrongbiểnkhổ.Nhưngcũngcónhiềungườivẫncònrấtkhỏemạnh,vữngchãivàtrànđầynănglượngthươngyêu,lýtưởng,họsẵnsàngcómặtđểgiúpđỡbấtcứnơinàocầncứugiúp.Mỗikhibướcđượcmộtbướcchâncóanlạc,vữngchãivàthảnhthơihoặcthởđượcmộthơithởcóchánhniệmthìtađãcókhảnăngchuyểnđổiđượctìnhtrạng.

SốngTỉnhThứcBamươinămvềtrước,HiệpHộiHòaGiảitổchứccuộchọpmặtcủamộtnhómnhỏcácnhàkhoahọctrênnúithuộcmiềnnamnướcPháp.SưCôChânKhông,nhànghiêncứusinhhọcđãcómặttrongcuộchọpấy.Họđãthựctậpngồithiền,đithiềnvàđàmluậnvớinhauvềđềtàimôitrườngsinhthái.Thờibấygiờítcónhữngtổchứcđềcậpđếnvấnđềmôitrườngsinhthái.Họcốgắnggâyýthứcvềtìnhtrạngnguyhạicủamôitrườngvàgởibảnbáocáotớichohàngngàncácnhàkhoahọckhắpnơitrênthếgiới.Vàithángsau,họnhậnđượctrênbốnngànchữkýcủacácnhàkhoahọcvàđệtrìnhlênTổngThưKýcủaLiênHiệpQuốc.LiênHiếpQuốcvàHiệpHộiHòaGiảiđãlậpramộttổchứclấytênlàĐạiĐồngvàbắtđầucùngnhaulàmviệcđểgâyýthứcvềvấnđềbảovệmôitrường.Hainămsau,LiênHiệpQuốcđãtổchứccuộchộithảothếgiớivềvấnđềmôitrườngtạithànhphốStockholm.Thờigianđóchúngtôikhôngthểmườngtượngđượcmộtngàynàođósẽcónhữnghãngmáybaycấmhànhkháchhútthuốctrênmáybay.Mỗikhiđimáybayhoặcđixelửa,tôicảmthấyrấtkhóchịukhibịngồitrongtoaxecónhữngngườihútthuốc.Bâygiờướcmơđóđãđượcthựchiện,ngườitađãgiácngộ.Đãcóquánhiềuphihànhkháchyêucầucáchãngmáybaynêncấmhútthuốcvàsựyêucầuđãđượcthựchiện.Tỉnhthứclàđiềucóthểthựchiệnđượcnếuchúngtaquyếttâmthựctập.Chúngtathựctậptựgiácvàgiáctha,nghĩalàtựthứctỉnhmìnhtrước,sauđógiúpngườikhácthứctỉnh.Đâylàconđườngduynhấtđểtrảlời,giảiquyếtchotìnhtrạngkhókhăn,bếtắc.Bâygiờconngườiđầutưquánhiềuthìgiờvàovấnđềsảnxuấtnhữngsảnphẩmtiêuthụ.Hiệnnaytrêncácbaothuốclángườitađãghinhữngcâucảnhbáochonhữngngườihútthuốcýthứcđểtựbảovệsứckhỏe.Đâylàhoatráicủasựgiácngộ.Chúngtaphảitỉnhthứcnhưmộtcánhânvànhưmộtcộngđồng,mộtdântộc.Chúngtacóthểtiếnhànhviệcthànhlậpnhữngđạoluậtmớiđểngăncấmsảnxuấtnhữngsảnphẩmcótínhchấtđộchạinhưvũkhí,súngđạn,phimảnhvàsáchbáocóchứađựngđầydẫychấtliệuthèmkhát,tìnhdục,bạođộngvàhậnthùđểbảovệchotavàchoconemcủata,đểxâydựngmộtmôitrườngsốngcóhòabìnhvàanninhchobảnthân,giađình,dântộcvànhânloại.

TỉnhthứctiếngPhạnlàbodhihaybudhi.BụtlàNgườiTỉnhThức-Buddha.Trongtangườinàocũngcóhạtgiốngtỉnhthức,ngườinàocũngcókhảnănghiểuvàthương.CáiLạyThứHaigiúptatiếpxúcvớinhữngyếutốtíchcực,lànhmạnhvàthánhthiệnnày.Khitiếpxúcđượcvớinhữnghạtgiốngtốtthìtagâyniềmtinchorấtnhiềungườiquanhta.Chúngtaphảinângđỡnhau,phảithựctậpnhưmộttăngthân.Nhìnthấymộttăngthân,mộtcộngđồng

cùngsốngchunghòahợp,tutậpchánhniệmtinhchuyên,tacóniềmtin,niềmhyvọngchotươnglai.Chúngtakhôngthểđểchocácthếhệtươnglaimấtđiniềmtin,niềmhyvọng.Họlàsựtiếpnốicủachúngta.Nếuhọmấtniềmtin,niềmhyvọngthìchúngtasẽmấthếtgiatàitâmlinhcaoquýmàBụt,Tổđãgầydựngquamấyngànnăm.Chúngtaphảisốngđờisốnghàngngàycủatanhưthếnàođểchoconcháucủachúngtacómộttươnglaitươisáng,đẹpđẽvàanbình.

Chúngtabiếtconemcủachúngtađasốxemtruyềnhìnhhànggiờmỗingàyvàtiếpxúcrấtnhiềuchấtliệubạođộng,sợhãi,thèmkhát,hậnthùvàtuyệtvọng.Côngviệccủacácnhàgiáodụclàtạoramộthoàncảnh,mộtmôitrườngsốngnơimàcácemcócơhộiđượctiếpxúcvớinhữngyếutốlànhmạnh,tươimátvàtrịliệutrongtựthâncủacácemvàchungquanhcácem.Trongđạichúngđâycórấtnhiềucácvịgiáochức.Chúngtanênđếnvớinhau,phápđàm,dùngsựthôngminh,khônkhéovàkhảnăngsángtạocủamìnhđểthựchiệncôngtrình,đồánđểtạodựngmộtmôitrườnghọcđườngcóanninh,hoabình,nơicácembiếtsốnganlạc,hạnhphúc,thươngyêuvànângđỡnhaunhưanhchịemmộtnhà.ĐâycũnglàkhíacạnhthựctậpvềcáiLạyThứHai.Chúngtaphảiđềnghịcácvịđạidiệntrongquốchộicủatathựctậpchungvớichúngtavàđưaranhữngđạoluậtđểbảovệanninh,hòabìnhchotavàchoconemcủachúngta.Bâygiờlàlúcchúngtacầntớivớinhauvàtutậpnhưmộtnhómnhỏ,mộtcộngđồng,mộttăngthân,mộtthànhphốvàmộtdântộc.Chúngtakhôngchỉthựctậpriêngrẽnhưmộtcánhân.Tuệgiácchung(tuệgiáccộngđồng)đượclàmbằngtuệgiáccủatừngcánhânvàngượclại.Cảhaiđềuphảinươngvàonhauthìmớicóđủsứcmạnh,hiểubiếtđểthấychorõđiềugìnênlàmvàđiềugìkhôngnênlàmtrênbìnhdiệncánhân,giađình,quốcgiavàquốctế.Chúngtacầnsựthứctỉnhcủacảcộngđồng,dântộc...Chánhniệmlàkhígiớicủata.Nếukhôngcóánhsángchánhniệmthìnhữngnănglượngtiêucựcnhưchiếntranh,giếthại,trộmcắp,tàdâm,bạođộngvàkỳthịv.v..sẽtiếptụcxảyratriềnmiênkhắpmọinơi.Chánhniệmcócôngnănggiúptaýthứcđượchànhđộngnàocầnphảidừnglạivàhànhđộngnàocầnđượctiếptụcvàpháttriểnđểđemlạianninh,anlạcvàhòabìnhchonhânloại.HaicáiLạyđầugiúptathấyđượcrằngtavàxãhộitakhôngcònlàhaithựcthểriêngbiệt.Nếuthựctậpthànhcôngđượchaicáilạyđầu,thìcáiLạyThứBasẽtrởnênrấtdễdàng.BâygiờchúngtađisangcáiLạyThứBa.

CáiLạyThứBa(BuôngBỏHìnhHàivàThọMạng)

CáiLạyThứBagiúptatiếpxúcvớiniếtbàn-thếgiớicủakhôngsinhkhôngdiệt,khôngđếnkhôngđi,khôngmộtkhôngkhác...Nếuthựctậpthànhcônghaicáilạyđầu,thìtađãchạmđượcthếgiớiniếtbànrồi.NếuthựctậpkhôngthànhcôngtronghaicáiLạyđầuthìkhómàthànhcôngđượctrongsựthựctậpcáiLạyThứBa.Khibuôngbỏđượccáibảnngã-cáitavàcáicủata-ngãsởvàhòanhậpvàođượcdòngsinhmạngcủatổtiên,thìtađãchạmtớiđượcniếtbàn.ĐâylàphépquánniệmhơithởthứmườisáucủakinhQuánNiệmHơiThở-‘‘Tađangthởvàovàquánchiếuvềsựbuôngbỏ.Tađangthởravàquánchiếuvềsựbuôngbỏ.’’Buôngbỏnghĩalàkhôngvướngmắc,bámvíuvàobấtcứmộtđốitượng,mộtýniệmnào,nhấtlàtrigiácsailầm(vọngtưởng)củatavềthựctại.Taphảibuôngbỏtrigiácsailầmcủatađithìlúcđómớicócơhộithấyđượcsựthậtvềthựctại.CómộtvịThiềnSưViệtNamvàothếkỷthứba,tênlàTăngHội-SơTổThiềnTôngViệtNamđãdạyrằngtaphảithựctậpbuôngbỏtrigiácsailầmchorằnghìnhhàinàylàtôi,làcủatôi;tôilàhìnhhàinày;ngoàihìnhhàinàytôikhôngcógìhết,tôilàkhông,làhưvô.ĐólàsựthựctậpbuôngbỏmàNgàiđãnóibằngngônngữHánViệt,gọilàphóngkhíxumạng.Chúngtađãcócơhộinhìnsâuvàthấyrằngbảnchấtcủatamênhmong,rộnglớnhơncáihìnhhàibénhỏnày.Nhữnghiệntượngmàtađangtiếpxúcđềulànhữngbiểuhiệncủaphápthânta.Talàhìnhhàinày,nhưngtacũnglàmâyđangbaygiữatrời,làconchimnonđanghótlãnhlóttrêncànhcây,làmuônvàntinhtúxatíttrêntrờiv.v...Talàcảvũtrụbaola.Thấyđượcnhưvậythìtửsinhchỉlàcửangõravào,tửsinhchỉlàtròchơiđitrốnđitìm,khôngthểđộngđượctớita.

CólẽchúngtacònnhớkinhĐộNgườiHấpHối-mộtbảnkinhđượcghichéplạinhữnglờihướngdẫncủaNgàiXáLợiPhấtchocưsĩCấpCôĐộcthựctậptrongkhiÔnglâmbịnhnặng.Trongkinh,ThầyXáLợiPhấtmờiôngcưsĩCấpCôĐộcthựctậpthiềnquáncùngvớithầy,''NàycưsĩCấpCôĐộc,chúngtahãycùngthựctậpchung.Thởvào,tôiýthứcrằngthânnàykhôngphảilàtôi,làcủatôi.Thởra,tôikhôngbịkẹtvàothầynày.Tôilàsựsốngthênhthang.Tôichưabaogiờtừngsinhmàcũngchưabaogiờtừngdiệt.''Khithựctậptheolờihướngdẫnnhưthế,tatiếpxúcđượcvớiniếtbàn,vớithếgiớikhôngsinhkhôngdiệtcủata.Tathấybảnchấtcủatalàkhôngsinhkhôngdiệt.Hìnhhàicủatacũnggiốngnhưcácpháp(đốitượngcủanhậnthức)khác.Khicácđiềukiện(nhânduyên)hộitụđầyđủvàsựvậtbiểuhiệnnhưmộtđốitượngcủanhậnthứcthìtacholàcó.Vàkhicómột

điềukiệnthiếuvắngvàsựvậtấyngưngbiểuhiện,tacholàkhông.Thựctạivượtthoátcảhaiýniệm:cóvàkhông,sinhvàdiệt.Khiquánchiếuthâmsâuvàolòngthựctạivàtiếpxúcđượcvớibảnchấtvôthường,vôngãvàtươngtứccủacácphápthìtađượcgiảithoát,tựdo.Khinhìnvàođámmâyvàcâycỏ,taphảinhìnđểthấychođượctavàcácphápấykhôngphảilàhaithựcthểtáchrờinhau.Phảithấyrằngtalàmột,tươngtứcvớitấtcảcácpháp.ĐólàýnghĩacủagiáolýmàđứcThếTônđãdạy:''Thửhữutứcbỉhữu-cáinàycóvìcáikiacó.''Phảitậpnhìnmọisựvậtvớiconmắtvôthường,vôngã,tươngtức,vôtướngmớichạmtớiđượcbảnchấtchânthựccủathựctại.TôiđangđứngtrênvùngđấtcủatiểubangVermont,miềnĐôngnướcMỹ,nhưngtôithấyrằngmìnhcũngđangđứngtrêntoàncõinướcMỹmàkhôngcầnphảidichuyểnđiđâuhết,bởivìBắcMỹ,TrungMỹ,NamMỹ,TâyMỹvàĐôngMỹ...tuytêngọicókhácnhưngtấtcảđềudínhliềnmộtkhối.Từđiểmtôiđangđứng,tôinhậnthấytôicũngđangđứngtrênkhắphànhtinh.Cáinhậnthứccủatôiđãthayđổi.Nếuquývịvướngvàokháiniệmvềchủnghĩadântộc,chủnghĩasô-vanh,niềmtinchorằngđấtnướcmìnhlàcaohơncácnướckhác,giátrị,vănminhhơncácnướckhác,thìquývịchỉtiếpxúcđượcvớimộtphầnnhỏcủathựctạithôi.NếungườiDoTháivàngườiPa-le-xtinthấyrằngvùngđấtnơihọđangsinhsốnglàcủachung,nóthuộcvềtấtcảmọingười,thìvớituệgiácđó,họsẽđemlạihòabình,hòagiải,hiểubiếtvàthươngyêuchonhau.Takhôngthểtiếpxúcđượcvớiniếtbànnếutahànhxửtheotháiđộđộcquyền,loạitrừ,theocáinhìnnhịnguyên.Chỉcóhànhxửvớitấmlòngbaodung,thươngyêu,ômlấytấtcảmọingười,tamớitiếpxúcđượcvớiniếtbàn,vớihạnhphúcchânthậtvàđemlạihòabìnhchonhau.Nhìnsâuvàolòngsựvật,tathấysựtươngquantươngduyên(tươngtức)củachúng.QuývịkhôngthểloạitrừngườiPa-le-xtinrakhỏingườiDoTháivàngượclại.Hạnhphúcvàhòabìnhchỉcóthểcóđượckhitađạttớituệgiáctươngtức.Hòabìnhchânthựckhôngthểthựchiệnđượcnếukhôngđạttớituệgiácnày.

Niếtbànlànềntảngbiểuhiệncủata.Giốngnhưnướclànềntảngcủasóng.TrongtruyềnthốnggiáolýCơĐốc,cógiáolýBaNgôi:ChúaCha,ChúaConvàChúaThánhThần.BảnchấtcủaBaNgôithựcrachỉlàmột.Đólàgiáolýkhông(sunyata)-sựtrốngrỗngcủaBaNgôi.NgôinàykhôngthểcóđượcnếukhôngcóhaiNgôikia.Vìthế,đứcKi-TôvừalàconcủaThượngĐế,nhưngcũngvừalàconcủaconngười.Tấtcảcácphápđềuantrútrongtựtínhniếtbàncủanó,tứclàtrốngrỗng,khôngcóthựcthểbiệtlập.Đólàsựthậtcủathựctại.Hòabình,hạnhphúc,hiểubiếtvàthươngyênchânthựckhôngthểcóđượcnếuchúngtakhôngcókhảnăngtiếpxúcđượcvớibảnchấtvôthường,vôngã(tươngtức)vàniếtbàn.Niếtbànlàgì?Niếtbànlàsựtắtngấmtấtcảcácýniệmtrongđócócácýniệmvềngãvàphingã,vềtavà

vềcủata.Khitasửdụngdanhtừ''ngã'',taýthứcrằngcáingãấychỉđượclàmbằngnhữngyếutốkhôngphảingã-tứclàphingã;thếgiớipháttriểnđượclàmbằngthếgiớichậmtiến.Cácpháptươngtức.Tuytasửdụngnhữngchữ‘‘tôi,anh...’’,nhưngtakhôngbịkẹtvàonhữngtừngữvàkháiniệmấy;nóchỉlànhữnggiảdanh.Khôngcócáigìtựnómàthànhlậpđược.Bướcđầucủasựthựctậplàbuôngbỏýniệmchorằngthânnàylàtôi,làcủatôi.

ThếGiới(Lokadhatu)vàPhápGiới(Dharmadhatu)Hạnhphúckhôngphảilàvấnđềcánhân.Nếungườithươngcủatakhôngcóhạnhphúcthìtakhôngthểhạnhphúcđược.Hạnhphúchaykhổđauđềuđượctạorabởitâmthứccánhânvàtâmthứccộngđồng.Danhtừthếgiới(lokadhatu)vàphápgiới(dharmadhatu)diễntảđượcthựctại.Lokadhatudiễntảthếgiớicủasựtươngđối,phânchia,hạnhẹpvàsựkhácbiệt;nóthuộcvềthếgiớitíchmôn;trongkhiđó,dharmadhatulàthếgiớibảnmôn,thếgiớicủachânnhư,bảnthể,tươngtức,vôthườngvàvôngã.Nếutabịkẹtvàosựphânbiệt,thìthếgiớitíchmônsẽcómặtliềnlậptức.Trongthếgiớitíchmôn,cácpháptrôngnhưcómặtngoàinhau,riênglẽvàđơnđiệu;vídụnhưmâycómặtngoàibônghoa,anhcómặtngoàitôiv.v..Đâylàthếgiớimàchúngtađangsống,nếukhôngkhéonhìn,khôngcótuệgiác,bịvôminhchelấp,thìtabịđánhlừabởithếgiớicủatướngtrạng-thếgiớitíchmôn.Chúngtachiachẻthựctạirathànhnhiềumảnhnhỏvàchorằngmìnhchỉlàmộtmảnhnhỏđứngriênglẽ,đơnđiệu,khôngdínhdánggìđếnmọivậtchungquanh.Sởdĩtađaukhổvìtaphânbiệt,kỳthịnhau,vìtabịkẹtvàonhậnthứcsailầmmangtínhcáchđốiđãinhư:cóvàkhông,sinhvàdiệt,ngãvàphingã,datrắngvàdađen,ngườitheođạoHồivàngườitheođạoẤnĐộv.v..NhàvậtlýnguyêntửDavidBohmđãsửdụnghaidanhtừđểdiễntảvềsựtươngquantươngduyêncủađiệntửrấtgiốngvớihaidanhtừthếgiớivàphápgiới.Ôngtanóirằngđiệntửbiểuhiệntrênhaibìnhdiện:tíchmôn(explicateorder),tứclàbìnhdiệntrongđómỗihạtđiệntửtrônggiốngnhưcómặtngoàinhữnghạtđiệntửkhácvàbìnhdiệnbảnmôn(implicateorder)tứclàbìnhdiệntrongđómỗihạtđiệntửđềuchứađựngtấtcảcáchạtđiệntửkhác.Cáchđâykhônglâu,mộtnhómcácnhàkhoahọcđãkhámphárarằnghạtnguyêntử(sub-atomicparticle),nơtrinôcókhốilượng.Từxưatớinaychúngtanghĩrằngnơtrinô(neutrino)khôngcókhốilượng.Nhưngvớisựthửnghiệm,cácnhàkhoahọcthờibâygiờđãchothấyrằngnơtrinôcóthểthayđổivàphátranănglượng,vìthếnócókhốilượng.Cácnhàkhoahọcrấtphấnkhởivềsựkhámphánày.Tôinghĩrằngtuệgiácnàyđánglýcóthểđượckhámphásớmhơn.Nếuquývịcóhọcgiáolýcáimộtchứađựngcáitấtcả,thìtạisaonơtrinô(neutrino)khôngthểchứađựngkhốilượngvàcácyếutốkhácđược?TheokháiniệmcủađạoBụtvềmahabhuta-bốnđại,thìmỗiyếutốnhưđất,nước,khôngkhí,lửa,khônggianvàthứcđềuchứađựngtấtcảcácyếutốkháctrongnó.Khiđạtđượccáithấytươngtức,vôngã,vềcáimộtchứađựngcáitấtcả,thìtatiếpxúcđượcvớiphápgiớimầunhiệmtrànđầyánhsáng,tìnhthươngvàhiểubiếttrongtavàchungquanhta.Pháp

giớimầunhiệmấycũngchínhlàcõiTịnhĐộhayNướcChúa.Phápgiớilàthựctạitrongđócácphápcómặttrongnhau.Bônghoađượccấtchứatrongánhsángmặttrờivàánhsángmặttrờiđượccấtchứatrongbônghoa;chacómặttrongconvàconcómặttrongcha.Chonênthếgiớicủaphápgiớicórấtnhiềuánhsáng.Khitabướcđượctừngbướctrongphápgiới,thìmỗibướcchâncủatađemlạirấtnhiềuanlạcvàhạnhphúc.Taphảibuôngbỏýniệmchorằngthânnàylàtôi,làcủatôi,cònnhữngthânkháckhôngphảilàtôi,họlàkẻthùcủatôi.Tacóthểbướcvàophápgiớingaybâygiờvàởđâynếutachạmtớiđượctuệgiáctươngtứcvàvôngã.Khitatiếpxúcđượcvớibảnchấtcủatươngtứcnơimỗingười,tasẽchuyểnhóađượckhổđauvàchấmdứtđượccáicảmgiáccôđơn,trốngvắng.Chỉcầnquánchiếuchosâusắclàtathấyđượcngay.Nếutacứgiammìnhtrongthếgiớicủatíchmôn,tướngtrạng(lokadhatu),cáithếgiớimàtrongđócácphápcómặtngoàinhau,thìđólàđiềuhếtsứcđángtiếc;tasẽkhôngbaogiờchạmtớiđượcthếgiớicủabảnmôn-tứclàphápgiới(dharmadhatu).

TâmHànhXả(Upeksha)Xảlàyếutốthứtưcủabốntâmthươngyêurộnglớn,làtìnhthươngkhôngđiềukiện,khôngphânbiệt,làkhảnăngômlấytấtcảmàkhôngcóýmuốnloạitrừ.Nhìnvàohaibàntaynàytathấyhìnhnhưbàntayphảilàmhếtmọiviệc;bàntayphảiđãviếthàngtrămbàithơ,thưpháp,vàthỉnhchuôngv.v..,nhưngnókhôngbaogiờtựhào.Nókhôngbaogiờnóivớibàntaytráirằng:''Màylàđồvôtíchsự.Màykhôngbiếtlàmthơ,viếtthưphápnhưtao.''Bàntayphảicótrítuệvôphânbiệt,tứclàtrítuệcủaxả-upeksha.Nóbiếtrằngnếukhôngcóbàntaytráithìnócũngkhônglàmđượcgì.Nhữnggìnóthựchiệnđượccũngnhờcósựđónggóp,giúpđỡcủabàntaytráivànóluônluônhànhxửtheocáithấyấy.Cómộtlầntôimuốntreokhunghìnhlêntường;taytráicủatôicầmđinh,tayphảicầmbúa,nhưngthayvìđóngvàođinh,tôiđãđóngnhầmvàobàntaytrái,đauđiếng.Lúcđótayphảilậptứcbuôngbúaxuốngvàômlấybàntaytráiđểchămsóc.Bàntayphảikhôngcầnphảinóimộtcâuxinlỗinàocả.Đólàcáchhànhxửrấtđẹp.Bàntayphảithấymìnhlàmộtvớibàntaytráivàchămsócbàntaytráilàphảnứngtựnhiên.Trongkhichămsóc,bàntayphảikhôngcómộtmảymayphânbiệtvànghĩrằng:''Taolàbàntayphải.Taođangchămsóc,giúpđỡmàyđấy.Màyphảinhớđểsaunàytrảơnchotao.''Bàntayphảiđãthựctậptìnhthươngkhôngđiềukiện,khôngphânbiệt,tìnhthươngtheotuệgiácvôngã,tươngtức.Rấtlàmầunhiệm.Cơthểcủatavốncósẵntrítuệvôphânbiệt-nirvikalpajnana.Chúngtacóthểpháttriểntrítuệvôngã,tươngtức,vôphânbiệtđểlàmhướngđạochotatrongđờisốnghàngngày.Chúngtaphảitậpnhìnbằngconmắtthươngyêu,bằngconmắtkhôngphânbiệt,khôngkỳthịnhưcáchhànhxửcủabàntayphảiđốivớibàntaytrái.Chúngtahãyhànhxửtheotinhthầnvôphânbiệtđốivớianhchịem,đốivớichamẹ,concáivàbèbạncủata.NgườiẤnĐộGiáovàngườiHồiGiáo,ngườidatrắngvàngườidađen,ngườiDoTháivàngườiPa-Lê-Txinphảiđốixửvớinhautheotinhthầncủatrívôphânbiệt.Chỉcótrítuệvôphânbiệtmớicókhảnănglấyđinỗisợhãi,nghikỵvàđemlạihòabình,tìnhthươngchânthậtchocảhainướcvàchonhânloại.Bàntayphảivàbàntaytráikhônghềchốngđối,sợhãihayhậnthùnhau.Vớitrítuệvôphânbiệt,bàntayphảivàbàntaytráibiếtlàchúngtươngquantươngduyênvớinhau,cómặttrongnhau.Nhữnggìxảyrachobàntayphảicũngđồngthờixảyrachobàntaytrái.Phépthựctậpchánhniệm-dừnglạivànhìnsâulàconđườngduynhấtđểgiúptatiếpxúcvớibảnchấttươngtứctươngnhậpcủacácpháp,cáithấynàylàmphátkhởitrítuệvôphânbiệttrongta.Nếuhànhxửtheotinhthầnvôphânbiệttrí,tasẽtạodựngđượcanlạcvàhạnhphúcchota,chogiađìnhta,choxãhộivàthếgiới.

MườilămnămtrướctạiTrungTâmThiềnTassajara,lầnđầutiêntôiđượcnếmcáibánhquilàmbằngbơđậuphụng.Tôirấtthích.Vìthíchquánêntôiđãhọccáchlàmbánhquiđậuphụng.Tôitưởngtượngkhinhữngchiếcbánhquiđangđượcnướngtronglò,chúngcóthểsođo,kỳthịnhauvàxôđẩynhaunhưmuốnnóivớinhaurằng:''Tránhrađểtaođivàogiữa.Màykhôngxứngđángđượcđứngởvịtríđó.''Chúngkhôngbiếtrằngchúngvốncócùngmộtbảnchất,chúngcómặttrongnhau.Khôngphảichỉcónhữngchiếcbánhquihànhxửvớinhaunhưvậy,màcóthểchúngtacũnghànhxửvớinhaukhôngkhácgìnhữngchiếcbánhquikia.Đólàvìchúngtakhôngtiếpxúcđượcvớibảnchấtđíchthựccủamình.Bảnchấtđíchthựccủachúngtalàtươngtức,vôngã.Nhưngchúngtađãkhôngbiếtsửdụngtrítuệvôphânbiệttrongtađểnhìnmọisựmọivậtđúngnhưthật.

Cóbốnyếutốcủatìnhthươngchânthật,gọilàtứvôlượngtâm.Yếutốthứnhấtlàtừ-maitri,khảnănghiếntặngniềmvuivàhạnhphúc.Yếutốthứhailàbi-karuna,khảnănglàmvơinhẹ,chuyểnhóakhổđauvàusầu.Yếutốthứcbalàhỷ-mudita,khảnăngsốnganvui,tươimátvàgiúpngườikhácsốngtươivui,nhẹnhàng,lấycáivuicủangườilàmcáivuicủamình.Tìnhthươngchânthậtphảicókhảnăngđemlạiniềmvuichochínhmình.Nếukhóclóc,thantráchsuốtngàysuốtđêmthìtabiếtrằngđókhôngphảilàtìnhthươngđíchthực.Yếutốthứtưlàxả-upeksha,khảnăngthươngyêuđồngđều,khôngphânbiệt,khôngloạibỏmộtai.Khitathậtsựthươngngườinào,thìtrongtâmtakhôngcóchấtliệuphânbiệt,kỳthịgiữatavàngườitathương;tatrởthànhmộtvớingườiđó.Chỉcótrítuệvôphânbiệt,trítuệbìnhđẳngtamớithươngđượcmộtcáchtoànhảo,chânthậtvàtẩysạchđượcnhữngcấuuếcủakhổđau,trigiácsailầmvàsựkỳthị,phânbiệttrongta.Càngthươngtacàngcónhiềukhônggianvàngườithươngcủacũngcónhiềukhônggian.Nếutrongbảnchấtthươngyêucủatakhôngcóchấtliệuxảthìđóchưaphảilàtìnhthươngđíchthực,tacầnphảinhìnlạivàthựctậpthêm.Tìnhthươngđượccăncứtrênnhữngýniệmvềngã,nhân,chúngsanh,vềtrongvàngoài,mộtvàkhácv.v..,thìtìnhthươngấychưaphảilàtìnhthươngđíchthực,chưaphảilàtìnhthươngsâusắcvàđộlượngtheotinhthầncủatứvôlượngtâm.

BuôngBỏÝNiệmNgãCácnhàtâmlýtrịliệucóthểhọcđượcrấtnhiềuvềgiáolýnày.Mụctiêucủangànhtâmlýtrịliệulàkhôiphụclạimộtconngườicườngtráng,khỏemạnhtừthểchấtđếntinhthần.Mặcdầuquývịcómộtthểchấtvàtinhthầnkhỏemạnh,cườngtráng,quývịcũngsẽkhổnếubịkẹtvàoýniệmvềngã.Hạnhphúcchânthậtchỉcóthểcómặtkhiquývịbuôngbỏđượcýniệmvềngã.Nếuýniệmvềngãcủaquývịcònmạnhvàquývịđangthươngyêuvàsốngchungvớingườinàothìcàngthương,quývịsẽtạoranhiềumâuthuẫn,xungđộtgiữangãvàngã-tavàngười.Khibuôngbỏđượccáibảnngãvàtrởthànhmộtvớingườitathương,tứclàtađangthựctậpvôngã.Thựcchứngđượcvôngãthìhạnhphúc,hiểubiếtvàthươngyêutrongtasẽtăngtiếnkhôngthểlườngđược.Taphảithựctậpnhìnsâuđểthấychođượcbảnchấttươngtức,vôngãcủacácphápvàđểthấyrằngngãchỉđượclàmbằngnhữngyếutốkhôngphảingã-tứclàvôngã.Tuệgiácvôngãsẽnângcaophẩmchấtcủasựtrịliệuvàchuyểnhóarấtlớnchođờisống,giúptavượtthoátsinhtửvàđạttớitựdolớn.ThiềnsưTăngHộicódạyrằngtaphảithựctậpbuôngbỏýniệmvềthọmạng(phóngkhíxumạng).Tatinrằngmìnhbắtđầusinhvàogiờđó,ngàyđó,nămđó,rồingườitacấpchotờgiấykhaisinhvàsaunàykhirađi(chết),ngườitacấpchotờgiấykhaitử.Taphảibuôngbỏkháiniệmchorằngmạngsốngcủatachỉkéodàikhoảngbảymươi,támmươihoặcchínmươinăm,hoặcvìtamắcbịnhnanyvàbácsĩchobiếtrằngtachỉcóthểsốngthêmhainămnữa,sauđótasẽkhôngcòn,sẽtrởthànhhưvô,đoạndiệt.Chúngtaphảibuôngbỏýniệmrằngtatừkhôngmàtrởthànhcóvàtớimộtđiểmnàođótasẽtừcómàtrởthànhkhông,thànhhưvô,đoạndiệt.Nhữngýniệmnàykhôngthểápdụngđượcvàothựctại.Thựctạivượtthoátýniệmcó-không,còn-mất,đến-đi,sinhvàdiệt.

Chúngtađãthựctậpquánchiếuvàobảnchấtcủamộttờgiấyvàthấyrằngtờgiấykhôngphảitừkhôngmàtrởthànhcó,nóicáchkháclàtờgiấykhôngthểtựnómàcómặt.Trướckhitrởthànhtờgiấy,nóđãbiểuhiệndướinhiềuhìnhtháikháccủasựsốngrồinhưcâyrừng,ánhnắngmặttrời,đámmây,đất,nước,mưa,thờigian,khônggian,tâmthứcv.v..Nếutalấymộttrongnhữngyếutốấyrakhỏitờgiấy,thìtờgiấykhôngbiểuhiệnđược.Tờgiấycótrànđầytấtcảmọiyếutố,trừmộtyếutốmàthôi,đólàthựcthểriêngbiệt,làtựngã.Tađãđốttờgiấyvớihyvọnglàcóthểbiếntờgiấythànhkhông,thànhhưvô,nhưngkhôngthểlàmđược.Tờgiâyđãchuyểnthànhnhữnghìnhtháikháccủasựsốngnhưkhói,hơiấmhòanhậpvàovũtrụvàtrogiấysẽđượcủthànhphânxanh,rồimộtngàykiasẽbiếnthànhđóahoanởtươitrướcsânnhà...Nhữngýniệmcủatavềcóvàkhông,sinhvàdiệtđềuchỉlà

nhữngýniệmvàtaphảithựctậpbuôngbỏ.Chúngkhôngthểápdụngđượcvàothựctại.ThiềnSưTăngHộiđãnóirằngbảnchấtcủatachưabaogiờtừngsinhvàcũngsẽkhôngbaogiờdiệt.Sựsốngchỉlàsựbiểuhiệnvàtiếpnối.

Tabiếtrằngsứcnónglàmchonướcbóchơitạothànhmây;vìvậymâykhôngphảitừkhôngmàtrởthànhcó,khôngthểtựnómàcóđược.Nhìnkỹvàođámmâyđangbaylơlữnggiữatrời,tacóthểthấyđượckiếpsốngtrước(tiềnkiếp)củamây.Khigặpkhílạnh,mâychuyểnsangđờisốngmới,đólàmưa.Mâykhôngthậtsựchết,mâychỉchuyểnthànhmưavàtiếptụcđờisốngmưa.Làmmâyđãđẹp,màlàmmưacũngđẹp,mầunhiệmkhôngkém.Mâykhôngkinhsợ,hoảnghốttínàokhichuyểnthànhmưa,ngượclạimâytấulênkhúcnhạctrầmhùnghoặcnhẹnhàng,thanhthoáttrongkhithấymìnhđangchuyểnthànhmưa.Làmmâybaythảnhthơitrênkhônggiancũngmầunhiệm,hạnhphúc,nhưnglàmmưarơixuốngđấtvàhòanhậpvàothànhmộtphầncủanhữngdòngsông,ruộngđồng,câycỏcũngmầunhiệm,đẹpđẽvàhạnhphúckhôngkém.Khôngcógìsinh,khôngcógìdiệt.''XáLợiTửngheđây,Thểmọiphápđềukhông,Khôngsinhcũngkhôngdiệt,khôngnhơcũngkhôngsạch,khôngthêmcũngkhôngbớt...''ĐólànhữngcâukinhtrongTâmKinhBátNhãmàchúngtatụngđọcmỗingày.Nhữngkháiniệmvềtạosinhvàđoạndiệtđềubịbóccháy.KhôngphảichỉcóđứcBồTátQuánTựTạimớithốtlênnhữnglờinhưthế,màcácnhàkhoahọcquasựkhámphácũngđãnóilêntuệgiácấybằngmộtloạingônngữtươngtự.NhàkhoahọcngườiPháptênLavoisierđãnóinhưthếvềbảnchấtcủavậtthểvànănglượng.Ôngtanóirằng:''Khôngcógìsinh,khôngcógìdiệt.''TuyôngtacóthểchưabaogiờhọcPhật,nhưngôngtađãnóilênnhữngkhámphácủamìnhkhôngkhácgìnhữnglờitrongTâmKinhBátNhã.Cácphápvốnkhôngsinh,khôngdiệt,chỉcósựbiểuhiện.Đôikhitagọilàtáisinhhoặcsinhratrởlại,nhưngdanhtừbiểuhiệnlàchínhxácnhất.

Thấyđượcnhưvậythìsinhvàdiệtkhôngđộngđượctớita,tahoàntoàntựdo.Bảnchấtcủatalàkhôngsinh,khôngdiệt.Tathựcchứngđượcbảnchấtchânthựccủatabằngsựthựctậpquánchiếuvàtiếpxúcsâusắcvớithựctại.Đâylàconđườngthựctậpduynhấtđểchuyểnhóanhữngtâmhànhsợhãicủata.Nếucócáithấychânchínhvàxácthựcnhưthếvềthựctại,tasẽđượcgiảiphóngtừnhữngbuồnkhổ,sợhãivềcóvàkhông,sinhvàdiệt,đếnvàđi,cònvàmất,thànhvàhoại.ĐứcThếTônđãnóitấtcảcáctâmhànhsợhãivàthèmkhátđềuphátsinhtừvôminh-tứclàkhôngcósựsángsuốt-tuệgiác.Nhờcósựsángsuốtmàtađạtđượcgiảithoát,tựdo.Nhưngsựsángsuốtkhôngthểcóđượcnếutakhôngthựctậpnhìnsâu(quánchiếu).Nhìnsâulàkhíacạnhthứhaicủathiềntập,gọilàthiềnquán.Xinnhắclại,thiềnđược

làmbằnghaiyếutố:chỉvàquán.Trướchếttathựctậpdừnglại-chỉ;talàmchonhữnghoạtđộngcủathânvàtâmtalắngyêntrởlại,thiếtlậpchánhniệmvàchánhđịnhvữngvàngvàsauđóthựctậpnhìnsâu-quánchiếuđểthấyđượcbảnchấtđíchthựccủathựctại.Nếuquábậnrộntrongđờisốnghàngngày,khôngcóthìgiờ,cơhộiđểthựctậpchánhniệm,vuntrồngđịnhlựcđểcókhảnăngtiếpxúcsâusắcvớithựctạimầunhiệm-thựctạicủakhôngsinhkhôngdiệt,khôngcókhôngkhông,khôngtớikhôngđi...vốnlànhữnglờidạycaothâmcủatruyềnthốngđạoBụt,thìthậtlàthiệtchota.

BuôngBỏHìnhHàivàThọMạng(PhóngKhíXuMạng)ThiềnSưTăngHộicódạychúngtavềsựthựctậpbuôngbỏ-phóngkhíxumạng,buôngbỏýniệmrằngmìnhchỉlàhìnhhàinày.Buôngbỏýniệmchorằngthọmạngcủamìnhchỉkéodàikhoảngnămmươinăm.Phảithựctậpnhìnsâuđểthấyrằngmìnhkhôngchỉgiớihạntrongcáihìnhhàimộtthướcmấynày,mấychụckílônày,màmìnhcũnglàđámmâyđangbaythongdonggiữatrời,làmưa,làánhnắngmặttrời,làbônghoa,rừngcây,làthờigian,khônggianvôtận,làtâmthứcv.v..vàtiếpxúcvớithựctạikhôngsinhkhôngdiệtcủamình.Phảikhéosửdụngtríthôngminh,đờisốnghàngngày,tăngthânvàsựthựctậpnhìnsâucủamìnhđểtiếpxúcchođượccáithựctạinhiệmmầuấycủachínhmình.Tôibiếtcónhữngngườiđãthựctậpquánchiếu,tiếpxúcvớigiâyphútlâmchung(hấphối)củahọvớitâmniệmhoanhỷ,hiểubiếtvàanvui.

Khicònlàmộtsưchúsaditrẻ,trongkhithiềnquánvềcâychuốitôikhámpháramộtđiềurấtlýthú.Nếumuốn,quývịcóthểquántưởngvềmộtcâychuốinoncóbatàulá.Tôinhìnsâuvàotàuláthứnhấtvàthấynóbungratoànvẹn;tàuláthứhaivẫncòncuộntròn;tàuláthứbacònnhỏxíunằmtronglònghaitàulákia,tôigọilàtàuláchuốiút.Tàulálớnnhấtlàtàuláchịđãphơibàytoànthânlácủamìnhgiữanắng,mưavàvuisống,tậnhưởngtrọnvẹnđờisốngcủamìnhnhưmộtchiếclá.Trongkhiphơibàytoàndiệnthânlácủamìnhnhưthếthìláchịcũngđanglàmmộtđiềurấtcóýnghĩa,đólàtiếpnhậnánhsángmặttrời(quangtử),nướcmưa,nhựasống,chấtkhoángđểnuôilớncácláemvàthâncâychuối.Láchịthấyrằngmìnhvàcácláemcủamìnhlàmột.Tuybalábiểuhiệnlớnbékhácnhau,nhưngtấtcảđềusinhratừmộtthâncâychuối.Chiếcláthứnhìcũnglàmnhưthếđốivớiláemútcủamình.Nócốgắngphơibàytoàndiệnthânlácủanóđểtiếpnhậnánhsángmặttrời,nướcmưavàtậnhưởngsựsốngnhưláchịcủamình.Nócahát,múareomỗikhicógiólayđộng.Nócũnggiúpcholáemútpháttriểnvàlớnlên.Vớitrítuệvôphânbiệt,chiếcláđầuvàchiếcláthứnhìđềuthấymìnhcómặttrongchiếcláút,mìnhvàláútlàmột,tươngtức.Tớikhichiếcláđầusắpbịtànúa,khôhéo,nókhôngthankhóc,ưusầu,khổnãobởivìnóthấyrằngbâygiờnóđangsốngtronghaichiếcláem.Láemđangtiếpnốisựsốngcủamình.Phầnkhôhéocủathânlácủanótrởvềlạivớiđất,làmmầumởchođấtvàbiếnthànhphânxanh-chấtdinhdưỡngđểnuôithâncâychuốivànuôicácláchuốinonkháctrongđócóhailáchuốiem.Láchuốichịhoàntoàntựdo.

Cũngnhưchiếcláchuốichị,đờisốngcủatacũngcómộtýnghĩanàođó.Chúngtacómặttrêncõiđờinàyđểthựchiệnmộtđiềugìđórấtsâuxa.Trongkhitậnhưởngđờisốngcủamìnhnhưmộtchiếclá,mìnhđồngthờinuôidưỡngcácemcủamìnhvàtraotruyềntấtcảniềmvui,niềmhyvọng,hạnhphúc,nhữngyếutốtốtđẹpnhấthaynóicáchkhác,toànthểbảnchất,tinhanhcủamìnhchocácem.Rồicácemtiếptụccôngviệccủamình,giúpmìnhchămsóc,nuôidưỡngcácemtrongthếhệkếtiếp.Nhờtrítuệvôphânbiệtmàchúngtabiếtthươngyêu,chămsócnhau,khôngghentỵ,đấutranh,hậnthùvàloạitrừlẫnnhau.Chúngtakhôngbịkẹtvàoýniệmngã;nhờvậymàcóthểsốnghòađiệuvớinhaunhưanhchịemmộtnhà.Khitôihướngdẫnchoemgáicủatôitutập,tôikhôngtựđặtmìnhvàocươngvịcủamộtvịthầyvàxememgáitôilàhọctrò.Tôicóthểtraotruyềnnhữngcáiđẹpnhấtcủađờimìnhchoemgáitôibởivìtôithựctậpgiáolýbuôngxả,baodung,khôngphânbiệt,giáolývềkhông(trốngrỗng),vôngã,tươngtứctrongsựtraotruyền.Theogiáolýnày,tathấykhôngcóngườitraotruyền,vậttraotruyềnvàngườitiếpnhận.Sựtraotruyềnxảyramộtcáchtựnhiên,âmthầmbởinóđượcthựchiệntrongtinhthầnxả-tứclàkhôngphânbiệtgiữachủthểvàđốitượng.Cáiđógọilàvôphânbiệttríhaybìnhđẳngtánhtrí.Nhưkỳtrướcchúngtađãđượchọcrằngmỗitếbàocủacơthểtachứađựngtấtcảcácthôngtinmàtacầnbiếtvềvũtrụ.Mỗitếbàochứađựngtấtcảcácthôngtin,dữkiệnvềgốcgáccủadònghọtổtiêntatrongđógồmcóconngườivànhữngyếutốkhôngphảiconngườinhưcỏcây,cầmthú,đấtđá,xãhội,vănhóa,vănminh.Đólàgiáolýcáimộtchứađựngcáitấtcả.Chúngtaphảibuôngbỏđiýniệmvềmộtvàkhác.ĐâylàbàitậpcủaphépquánniệmhơithởthứmườisáucủakinhQuánNiệmHơiThởmàBụtđãchỉdạy.Chúngtaphảithựctậpbuôngbỏnhữngkháiniệm,ýniệmvànhữngtrigiácsailầmcủatađểchạmtớichođượccáithựctạicủachínhnó.Niếtbànlàsựtắtngấmcủatấtcảcácýniệm,kháiniệm.Tấtcảmọikhổđauđềuphátsinhtừnhữngtrigiácsailầm(vọngtưởng)củata.Chúngtatuyệtvọng,thùhậnnhaulàdovôminh.Takhônghiểubảnchấtcủatavàngườilàvôngã,tươngtức,dođócứsốngtrongsựhẹphòi,kỳthịvàphânbiệt.Thiềntậptrướchếtlàngồichothậtyên,chánhniệmtỉnhgiácbênbờsôngcủatrigiácvàquánsátnhữngdòngchảycủatrigiác.Nếuhiểuđượcbảnchấtcủanhữngtrigiácthìsẽđượcgiảithoát,tựdo.Nếutacókhảnăngbuôngbỏnhữngtrigiácsailầmcủata,thìthựctạisẽhiểnlộmộtcáchtrònđầyvàmầunhiệm.Tasẽthấyrằngmìnhthuộcvềthựctạimầunhiệm,thuộcvềthếgiớikhôngsinhkhôngdiệt.ChúngtasẽtiếptụchọcvềphépquánniệmhơithởthứmườibốncủakinhQuánNiệmHơiThở-quánchiếuvềsựkhôngđángthamcầuvàvướngmắccủavạnpháp.Đâylàphépthựctậprấtquantrọng.Khibiếtđượcbảnchấtđíchthựccủađốitượngthamcầu,thèmkhátcủatathìtasẽngưngđượcmọisựthamcầuvàvướngmắc;tahoàntoàntựdovàđạttới

hạnhphúclớn.

Chương14:CâuHỏivàTrảLờiKínhthưađạichúng,hômnaylàngày10thángSáu,năm1998.Hômnaylàbuổivấnđápcuốicủakhóatu,xinmờiquývịđặtnhữngcâuhỏiliênquanđếnvấnđềtutập,liênquanđếnnhữngvấnđềkhókhăn,khổđaumàquývịđangđươngđầuvớitrongđờisốnghàngngày.

Hỏi:KínhthưaThầy,cómộtngườibịlâmbệnhungthưđãnhiềunăm,ngườiấyrấtđauđớnkhổsở.Nếusaukhingườiấyđãbànthảovớigiađìnhvàtăngthâncủangườiấyvàđượchọchấpthuận,thìngườiấycóthểkếtliễucuộcđờicủamìnhđượckhông?HànhđộngấysẽđưatớinhữngkếtquảnàovàcóđingượcvớitinhthầnNămGiới-khôngsáthại,bảovệsựsốngcủagiáolýđạoBụtkhông?

Thầy:Đâylàmộtcâuhỏikhó.TrongthờiBụtcòntạithế,cónhữngthầybịbệnh,họrấtđauđớn,khổsở.Bụtđãhướngdẫnnhiềuphươngpháptutậpchocácthầyấythựctậptrongnhữngngàycònlạicủađờimình.Nhữnglờidạyấyđãđượcghichéplạitrongtạngkinh.Chúngtacóthểhọchỏicáckinhấyđểgiúpchonhữngngườikhổđau,đangvướngvàonhữngchứngbệnhnanyvàđanghấphối.Chúngtacũngcóthểhọccáchápdụngnhữnglờidạyấyvàotrongđờisốnghàngngàycủamìnhnếumìnhđangcónhữngnỗilosợ,ámảnhvềcáichếtcủabệnhtật.ĐứcThếTônđãhướngdẫnchúngtachữngphươngphápthựctậpcụthểđểlàmthuyêngiảmniềmđautrongthânvàtâmcủata.Cónhữngphươngcáchlàmthuyêngiảmnhữngniềmđauvềthân.Chúngtanhậndiệnsựcómặtcủaniềmđaunhứcvềthểxácvàômấp,làmêmdịuniềmđaucủatamàkhôngnênphóngđạinóvìnỗilosợvàtuyệtvọng.ĐứcThếTôncódạykhimộtngườibịtrúngtên,ngườiấyđauđớnvôcùng.Nhưngnếucómũitênthứhaicũnglaotrúngvàovếtthươngcủamũitênthứnhất,thìcơnđaukhôngphảichỉtănggấpđôimànótănglêngấpmườilần,haimươilầnhoặcbamươilầnhoặcnhiềuhơn.Cũngthế,khimộtngườiphóngđạiniềmđaunhứcvềthểxáccủamìnhbằngniềmlosợ,giậnhờnvàtưởngtượngcủamình,thìniềmđauấysẽtănglêngấptrămngànlần.Vìvậychúngtacầnphảitrởvềvớihơithởchánhniệm,thởvàovàthởrathậtsâusắcvànhậndiệnniềmđaucủathểxácnhưnóđanglà,màkhôngnênthổiphòng,phóngđạinóvìnỗilosợ,giậnhờnvàtưởngtượngcủamình.Cáiđógọilànhậndiệnđơnthuần,khôngsinhtâmlosợ,chánnảnvàtuyệtvọng,khôngsuytưởngvềnó.

Nếucómộtbácsĩhoặcmộtngườibạnbiếtvềbệnhtìnhcủaquývị,quývịcóthểnhờngườiấynóichomìnhbiếtrằngđâychỉlàniềmđauthuộcvềthể

xác.Bácsĩchẩnđoánmộtcáchchínhxácvềbệnhtìnhcủamìnhvàchomìnhbiếtđểmìnhyêntâmmàkhôngvìquálosợ,tuyệtvọngmàphóngđại,màsuytưởngnóra.Cónhữngphươngcáchthựctậpkhácđểđốitrịvớiniềmđau,nỗikhổcủathânvàtâm.Quývịcóthểphụchồitrởlạisựthăngbằngcủanộitâmđểcókhảnăngchấpnhậnvàômlấyniềmđaucủamình.Khibiếtthựctậptiếpxúcvàtựtướitẩmnhữngniềmvui,nhữngyếutốtíchcực,nhữnghạtgiốngtốtthìquývịsẽbớtkhổrấtnhiềuvàquývịcảmthấyrằngmìnhcóthểsốnghòabìnhvàanvuivớiniềmđauấy.Khiquákhổ,quátuyệtvọng,mìnhcócảmtưởngrằngmìnhkhôngcóđủnănglựcđểtựchămlochochínhmình.Nhưngkhicómộtngườibạnđạođếncầmtaymình,chuyềnchomìnhnănglượngthươngyêu,chămsócvàkhíchlệ,thìmìnhcảmthấydễchịuvàcóđủkhảnăngđểchấpnhận,ốmấpniềmđaunỗikhổcủamìnhvàvượtthắngđược.Sựthậtlàtrongtựthâncủataluôncósẵntiềmnăngtựchữatrịrấtlớn.Nếutatrởvềvớitựthânđểtiếpxúcvớinhữngyếutốlànhmạnh,hiểubiết,thươngyêuvàtrịliệu,thìnhữngnănglượngtốtđẹptrongtasẽcócơhộibiểuhiệnvàgiúptaphụchồilạisựthăngbằngtrongcuộcsống.Tasẽcókhảnăngchấpnhậnvàômấpniềmđaunỗikhổcủatamộtcáchdễdàngmàkhôngcầnphảitrốnchạy,loạitrừhaytuyệtvọngvềchúng.

TôinhớvàonămnọkhichịcủasưcôChânKhôngđangbịhấphốitrêndườngbệnhtạibệnhviệnởMỹ.Cáilágannhântạocủachịcủasưcôđãbắtđầubịhưsauhơnbanămhoạtđộng.Tronggiờphútlâmchung,bàđauđớnkhônxiết.Cuốicùngbàrơivàocơnhônmê;chồngbà,concáicủabàvàcácbácsĩ,ytáđãcốgắnglàmđủcáchđểlàmthuyêngiảmniềmđaunhứctrongbànhưngđềubótay.Trongcơnđauquằnquoại,bàvặnvẹo,rênrĩvàkhócthankhôngngừng.SauđósưcôChânKhôngtới,sưcôbiếtmìnhkhôngthểnóichuyệnđượcvớichịcủamìnhvìchịđangởtrongcơnhônmêtrầmtrọng.Tuythế,sưcôvẫnbiếtcáchgiúpchịcủamình.Sưcôbiếtchịcủamìnhtừnhỏthườngưatớichùanghecácthầy,cácsưcôtụngkinh,niệmPhậtvànhữnghạtgiốngấyđãđượcgieotrồngtrongtâmthứccủachịtừnhỏ.SưcôđãmangtheomìnhcáibăngcassetteniệmdanhhiệucủađứcBồTátQuánThếÂmdocácthầy,cácsưcôLàngMainiệmvàmởlênchochịnghe.Sưcôđặtốngnghevàotaicủachịmìnhrồităngâmthanhlênthậtlớn.Mầunhiệmthay,sauđókhoảngbamươigiây,phéplạđãxảyra,chịcủasưcôtrởnênyênbìnhtrởlạivàtừlúcđóchođếngiâyphútlâmchung,bàkhôngcònkhócrênhoặcvặnvẹonữa.

Tâmthứccủachịsưcôđãđượcgieotrồngnhữnghạtgiốngtốt,hạtgiốngtutập,chánhpháptừnhỏđếnlớn.Bàđãtừngđượcnghetiếngtụngkinhchonêntâmthứccủabàđãnhậnrađượcnhữnglờitụngquenthuộcmàmìnhđãtừngđượcnghetrongtruyềnthốngtâmlinhcủamình.Nhữnglờikinhtụng

ấyđãtrởthànhnguồnsuốianlạc,hạnhphúcvàtrịliệuchođờisốngcủabàtrongnhữngnămthángqua,trongkhiđónhữngngườithânchungquanh,trongđócócảbácsĩ,ytáđãkhôngbiếtlàmthếnàođểgiúpbàtiếpxúcvớinhữnghạtgiốngtốtnhưthếtrongtâmthứccủabà.Nhữnghạtgiốngnàyđãtừlâukhôngđượcchạmđến,khôngđượctướitẩmmỗingàynênchúngđãbịhaomònvàngủyêntrongchiềusâutâmthức,khôngcócơhộipháttriểnvàcũngkhôngcóaicókhảnăngđánhthứcchúngdậy.Vàtrongcơnđaunhức,sợhãi,bàđãbịtrấnngựbởinhữngnănglượngcủasầukhổvàtuyệtvọng.Nhữnglờitụngkinh,niệmBụtvàBồTátđãthâmnhậpvàotâmthứcbàvàđãchạmtớiđượcnguồnnănglượngtâmlinhtrongbà.Khingheđượcnhữnglờitụngniệmấy,tựnhiênbàtiếpxúcđượcvớinguồnnănglượnglànhmạnh,mầunhiệmcủaBồTátQuánThếÂm-nănglượngcủatìnhthương,anbìnhtrongbà.Nguồnnănglượngấyđãchobàđủsứcmạnhđểthiếtlậplạisựanbình.Nhờvậymàbàđãcókhảnăngnằmyênchotớilúcrađi.

Trongkhithânthểcónhữngniềmđaunhức,chúngtaphảinhớthựctậptiếpxúcvớinhữngyếutốlànhmạnhcókhảnăngnuôidưỡngvàtrịliệunhưnănglượngcủasựvữngchãi,hạnhphúcvàniềmtin;nhữnghạtgiốngnàyluôncósẵntrongmìnhvàchungquanhmình.Tacầnphảitiếpxúcvớinhữnghạtgiốngấyđểcóthểthiếtlậpsựthăngbằng,vữngchãivàthảnhthơitrongta.NếuthựctậpnhữnglờidạycủađứcThếTônthànhcông,tasẽbiếtlàmgìtronggiâyphútđóđểgiúpnhữngngườiđanghấphốihoặcđangkhổđauđểhọcóthểphụchồilạisựbìnhantronghọhoặcgiúphọrađimộtcáchnhẹnhàng.Chúngtađãđượcnghe,đượcđọckinhĐộNgườiHấpHốitrongcuốnKinhNhậtTụngNăm2000hoặcKinhNhậtTụngThiềnMôn2000củaLàngMai.KinhĐộNgườiHấpHốicốnghiếnchochúngtarấtnhiềuphươngphápthựctậpcụthểđểtathựctậpvàhướngdẫnnhữngngườiđanghấphốivượtquagiâyphútkhókhăncủacơnbệnhvàtronggiờphútlâmchung.

MỗikhiđứcThếTônhoặccácđệtửlớncủaNgàiviếngthămnhữngngườiđanghấphối,cácNgàiluônluônbiếtmìnhphảilàmgìđểgiúpnhữngngườiđanghấphốiphụchồilạisựthăngbằng,vữngchãiđểhọvượtđượccơnđaunhứccủathểxácvàthoátđượcnỗisợhãivềtửsinh.Phépthựctậplàtướitẩmnhữnghạtgiốnglànhmạnh,thươngyêuvàhạnhphúctrongngườikia.Phépthựctậpnàyluônluônđemlạihiệuquảtốt.Chínhtôicũngthựctậpphươngphápnàymỗingàyvànóluônluôncóhiệuquảvàđemlạirấtnhiềulợilạc.Khihỏirằngnếuđờisốngcủamìnhcóquánhiềukhổđau,bếtắc,khôngthểchịuđựngđượcnữa,nhấtlàkhithânmìnhphảimangnhữngchứngbệnhnany,đauđớnvôcùngthìmìnhnênchọncáichếthaykhôngnếucósựchấpthuậncủanhữngngườithântronggiađìnhvàtăngthân?

Hànhđộngấysẽđemlạinhữngkếtquảnào?Theotôi,chúngtanêncốgắnghếtlòngtìmcáchchữatrịtrước.Chúngtaphảitinvàokhảnăngtựchữatrịcủabảnthânta.

Cómộthôm,saukhigiúpđỡchongườicưsĩđanghấphối,đứcThếTôntrởlạiNúiThứuđểhướngdẫn,dạydỗchocácthầy.NgayngàyhômsauNgàihaytinngườicưsĩmàNgàicốgắngcứugiúpđãdùngcondaođểtựsát.Cốnhiênôngấyđãđượcbớtkhổ,bớtđaunhứcrấtnhiềusaukhiđượcgặpBụt.ÔngđãthựctậphếtlòngtheonhữnglờichỉdẫncủaNgài.TrongkhiởbêncạnhđứcThếTôn,ôngtacảmnhậnđượcnănglượngtừbivànângđỡrấtlớncủaBụtvànănglượngấyđãgiúpôngtathiếtlậpđượcsựvữngchãivàđứcvôúytrongtâm,mặcdầuthânthểđangrấtđaunhức.SaukhiđứcThếTônrờikhỏinơiôngtacưngụ,ôngtakhôngthểmộtmìnhduytrìđượcniềmanlạcấy,vìthếôngđãtựsát.KhiđứcThếTônhayđượctinấy,NgàirấtlấylàmthươngtâmvàNgàiđãgởimộtsốcácthầyđếnnơiôngấyởđểchămloviệcmaitángchoông.Đólàtấtcảnhữnggìtôicóthểchiasẻvớiquývịtronglúcnày:HànhđộngcủaBụtchứađầylòngthươngyêungaytrongkhiôngấyđangcònsốngvàsaukhiôngrađi.

Hỏi:KínhbạchThầy,trongkhóatunàyThầycódạyvềgiáolýthathứ,baodungthậtthâmsâu.Nhữnglờidạyấyđãgiúpíchchoconrấtnhiều.ConvôcùngbiếtơnThầy.KínhthưaThầy,nhiềulầnconnhậnthấyngườimàconkhóthathứnhấtlạilàchínhmình.XinThầybanchoconnhữngphươngphápthựctậpđểconcóthểthựctậpthathứchínhmìnhmộtcáchhữuhiệu?

Thầy:Trongđờisống,cónhiềulúcvìthiếuchánhniệm,thiếusựkhéoléo,tađãlàmnhữngđiềugâykhổđau,đổvỡchonhữngngườitathươngvànhiềungườikhác.Tahốihận,cảmthấytộilỗivàtrởnênchánghétchínhta,khôngcókhảnăngthathứchochínhmình.Nhưngtakhôngbiếtrằngchínhmìnhcũngđãgâykhổđau,tànhoạichothântâmmìnhrấtnhiều.Sựthựclàtấtcảnhữngkhổđau,hưhoạitađanggánhchịuđềudochínhmìnhtạora.Xinquývịquánchiếuvềđiềunày.Nếunhìnkỹlại,quývịsẽthấyrằngngườilàmmìnhkhổnhiềunhấtlạichínhlàmìnhchứkhôngphảiaikhác.Đâylàsựthựchiểnnhiênmàtakhônghềhaybiếtmộtcáchrõràng.Vìvôminh,giậnhờn,thùhận,kỳthịvàthiếusựkhéoléo,tađãgâykhổđau,đỗvỡchochínhtavàchonhữngngườitathương.Tabiếtrằngnănglượngcủatậpkhíchịutráchnhiệmvềtìnhtrạngkhổđaucủata.Đôikhitacóđủthôngminhđểbiếtrằngnhữnglờinóihoặchànhđộngcủatasẽgâykhổđau,nhưngnănglượngtậpkhítrongtaquámạnh;nósaikhiến,thúcđẩytanóihoặclàmnhữngđiềumàngaysauđótacảmthấyhốitiếc.Tanguyệnlàlầnsautasẽkhôngnóihoặclàmnhữngđiềunhưthếnữa,nhưngkhiđụng

chuyện,talạilặplạigiốnghệtnhưlầntrước.Conmatậpkhíluônmạnhhơnta.Takhôngcóchủquyềnđểlàmchủlấynănglượngtậpkhícủata.ĐứcThếTônđãdạychúngtaphươngphápthựctậpnhậndiệnsựcómặtcủanănglượngtậpkhímỗikhinóbiểuhiệnvàlàmchủlấynó,khôngđểchonótácyêutácquáita,chỉnhậndiệnđơnthuầnvàmỉmcườivớinó,gọiđúngtêncủanó,thìtừtừsứcmạnhcủanósẽbịyếuđi.Nhưchúngtađãđượchọctrongnhữnglầntrước,nếutabiếtcáchchếtácvàvuntrồngnănglượngchánhniệmmỗingày,thìtasẽcókhảnăngnhậndiệnđượcnănglượngtậpkhícủatamộtcáchdễdàngvànhanhchóng.Khiđãnhậndiệnđượcnó,tacóthểthầmnói:''A!chàoanhbạntậpkhí.Tôibiếtanhcómặtđó.Lầnnàyanhkhôngthểtácyêutácquáiđượctôiđâu.''Đólàchánhniệm,làBụt,lànănglượngthánh.Khinănglượngchánhniệmcómặt,tứclàBụtcómặtvàtađượcbảohộ,chechở.Mỗikhitanhậndiệnđượcsựcómặtcủanănglượngtậpkhí,thìnósẽyếudầnyếudầnđi.Nếutatiếptụcthựctậpnhậndiệnđơnthuầnnhưthếnhiềulần,thìmộtngàynàođónósẽkhôngđủsứcđểkhốngchế,saisửta,thúcđẩytanóihoặclàmnhữngđiềugâykhổđau,đổvỡnữa.Cóthểnănglượngtậpkhíấyđãđượctraotruyềnchotaquanhiềuthếhệcủatổtiên.Vìvậytakhôngnêntựtráchmình,cảmthấytộilỗivớichínhmình;màphảithấyrằngmìnhchỉlànạnnhâncủasựtraotruyền.Nếukhônghọccáchnhậndiệnvàchuyểnhóanănglượngtậpkhíấythìtasẽtiếptụclànạnnhâncủanóvàtasẽtraotruyềnnólạichoconcháucủatavàcácconemcủahọtrongnhiềuthếhệtươnglai.Takhôngphảilàngườiduynhấtgánhchịutráchnhiệmvềnhữngnănglượngcủatậpkhíấy;taphảithấyrằngnólàsảnphẩmchungcủarấtnhiềuthếhệtổtiênvàxãhộicủata.Nếuthấyđượcnănglượngtậpkhícủatađãđượctraotruyềntừôngbà,chamẹvàtổtiênthìtasẽkhôngcòncảmthấytộilỗi,takhôngtựhànhhạ,tráchphạtmìnhnữa.Khiquývịcócơduyêngặpđượcchánhphápvàhọcđượcnhữngphươngphápthựctậpchánhniệmthìnênbiếtrằngquývịđãđượctraotruyềnnhữngkhícụcókhảnănggiúpquývịchuyểnhóanănglượngtậpkhíấy.Khiquývịchuyểnhóađượcchínhmìnhthìtấtcảcácthếhệtổtiêncũngđềuđượcchuyểnhóa,bởivìquývịlàsựtiếpnốicủaôngbàtổtiên.Làmđượcnhưthếthìquývịcóthểlấyđiđượccáimặccảmtộilỗivàoánhậnchínhmình.Quývịchạmtớiđượcbảnchấtđíchthựccủamình-bảnchấttươngtứctươngnhập,bảnchấtcủaanlạc,hạnhphúcthậtsự.Khicónănglượngcủaniềmvuivàhạnhphúctronglòng,quývịtựkhắccóđủsứcmạnhđểtiếptụclàmcôngviệcchuyểnhóavàtrịliệu.Quývịbiếtrằngnănglượngtựtráchphạt,hốihậnvàchánghétchínhmìnhđãđượctraotruyềnlạitừôngbà,chamẹvàtổtiên.Khithấynănglượngtậpkhínàycũngthuộcvềhọthìquývịcóthểnói:''Chàobànội!Cháubiếtbàđangcómặtđó.'',ngaylúcđómìnhvàbànộiđềuđượccứuthoát.Quývịđanglàmcôngviệcchuyểnhóakhôngphảichobảnthânmàchotấtcảdònghọtổtiênvàcácthếhệtươnglai

củaquývịnữa.

Hỏi:KínhthưaThầy,khilạyxuống,concóthểtiếpxúcđượcvớitấtcảcácthếhệtổtiêncủaconvàhòanhậpvàodòngsinhmạngcủatổtiêncon.Nhưngkhithựctậpnhưvậyđốivớimẹchồngcủacon,thìconcảmthấykhôngthànhcônglắm.XinThầygiúpcon?

Thầy:Tôinghĩcáicảmnhậnấyxuấtpháttừsựthậtlàquývịvẫnxemmẹchồngcủamìnhkhôngphảilàmộtngườitronggiađình.Nếuquývịkhôngthayđổicáinhìnấythìkhócóthểchấpnhận,ômấpmẹchồngcủamìnhnhưđãlàmđốivớinhữngngườithântronggiađình,dònghọcủamình.Phảithấyrằngdùmuốnhaykhôngmuốn,ngườiấyvẫnlàmẹchồngcủamình,đólàmộtsựthật.Chồngcủamìnhlàmộtphầncủabàvàcủadònghọbà.Khilậpgiađình,quývịđãcamkếtlàsẵnsàngchiasẻtấtcảnhữnghạnhphúcvàkhổđaucủachồnghayvợcủamìnhvàmẹchồnghaymẹvợcủamìnhlàmộtphầncủahạnhphúcvàkhổđauấy.Vìvậy,làvợchồng,quývịphảicókhảnăngchấpnhận,ômlấytấtcảnhữnghạnhphúcvàkhổđaucủamẹvợhaymẹchồngcủamìnhvớitâmkhôngphânbiệt.Đólàsựthựctậptìnhthươngtheotinhthầnxả,tứclàtìnhthươngđộlượng,baodungvàvôphânbiệt.Hạnhphúccủachồngmìnhhayvợmìnhtùythuộcrấtnhiềunơihạnhphúccủamẹchồnghaymẹvợcủamình.Nếuchồnghayvợcủaquývịkhônghạnhphúc,thìquývịkhôngthểhạnhphúcđược.Vìvậychămsóc,thươngyêumẹchồnghaymẹvợcủamìnhtứclàchămsócchohạnhphúccủachínhmìnhvàcủachồngmìnhhayvợmình.KhingườiPhậttửcómộtngườiyêukháctôngiáo,vídụnhưngườiKiTôGiáo,thìanhtahoặcchịtacầnphảitìmhiểu,họchỏivềtruyềnthốngcủaKiTôGiáovàphảitônkínhđứcKiTôvàvịChađạocủangườiấynhưmìnhtônkínhBụtvàthầyBổnSưtâmlinhcủamình.Bởivìtìnhbạnrấtquýgiávàcầnthiếtchohạnhphúccủatavàtamuốntrânquý,gìngiữnó.Nhữnggìthuộcvềbạnmìnhcũnglàthuộcvềmình.Đólàđiềutấtnhiên.Nhữnggìbạnmìnhyêuthíchthìmìnhcũngyêuthích.Tìnhthươngvàsựcamkếtlâudàirấtquantrọngtrongliênhệvợchồng,bèbạnhaythầytròv.v..Quývịphảithựctậpchămlotấtcảnhữnggìthuộcvềngườibạnhônphốicủamìnhđứngvềmọiphươngdiện,bởivìquývịquantâmđếnniềmvuivàhạnhphúccủangườiấy.Phảinhìnchothậtsâuvàthấychođượcrằngtấtcảmọingười,mọisinhhoạtđềucóliênhệmậtthiếttớimẹchồnghaymẹvợcủamìnhđểquývịcóthểthậtsựsốnganlạc,hòabìnhvàhạnhphúcvớibà;hạnhphúccủaquývịtùythuộcvàohạnhphúccủamẹchồnghaymẹvợcủaquývị.Trướchếttaphảiđốixửtửtếvớibà.Mỗikhiquývịtớinhàmẹchồng,quývịphảitửtếchàohỏimẹchốngvàtấtcảmọingườitronggiađình,bởivìhọlànhữngngườithâncủachồngmình.Dùbàcóđốixửhơilạnhlùnghoặcdễthươnghaykhôngdễ

thương,điềuđókhôngquantrọng;quantrọnglàmìnhvẫngiữtháiđộniềmnở,tônkính,ômấp,chấpnhậnvàgiúpđỡmẹchồngcủamìnhvớitâmđộlượng,baodung,bởivìđiềuấycóliênquanđếnhạnhphúccủamìnhvàchồng.Càngnhìnsâu,cànghiểuvàcàngbaodung,độlượngbaonhiêuthìcáibứctườngngăncáchgiữaquývịvàmẹchồngcủaquývịsẽđượcxóađivàquývịsẽcókhảnăngchấpnhậnbànhưmộtthànhphầnquantrọngtrongdònghọtổtiêncủachồngquývị.

Hỏi:KínhthưaThầy,câuhỏicủaconcóliênquanđếnGiớiThứNhấtcủaNămGiớiQuýBáu,nhấtlàvềvấnđềgiếthạiđểnghiêncứu-giếtnhữngconđộngvậtlàmthínghiệmđểmanglạilợiíchchoconngười.Conđãanchaytừlúcmườitámtuổivàconthấyxótthươngchocácloàiđộngvật.Conkhôngănmặcnhữngsảnphẩmlàmbằngdathúvàconcốgắnglàmbấtcứđiềugìcóthểtrongđờisốnghàngngàycủamìnhđểbàytỏlòngthươngđốivớicácloàiđộngvật.Nhưngconlàmộtnhàkhoahọc,conphảinghiêncứuđểmongtìmrađượcnhữngphươngthuốcgiúpconngườichữatrịnhữngcănbệnhnhưbệnhhủivàbệnhlaov.v..Bởivìnhữngcănbệnhnàykhôngđemlạilợitứcchocáchãngbàochếthuốcmen,làmộtnhàkhoahọclàviệcchochínhphủ,conthấymìnhvớiđịavịcủamộtngườiphụtráchmộtchươngtrìnhlớnđểtìmranhữngloạithuốcmớiđểchữatrịbệnhlao,mộtloạibệnhnanyđanggâythiệtmạngchokhoảngbatriệungườimỗinăm.Khicầnthửnghiệmthuốcmới,chúngconphảichonhữngconthúuốngnhữngloạithuốcmớiấyxemcóantoànvàhiệunghiệmkhôngtrướckhiápdụngchoconngười.ConnghĩrằngđâylàvấnđềkhôngtươngđồngđốivớinhữngđiềumàcôValđãchiasẻvớichúngconvàotuầnđầuvềsựkhổđaukhôngcầnthiếtcủacácloàiđộngvậtkhidùngchúngđểbàochếcácchấtmỹphẩm,trangsứcvàdầugội.Nhữngloạithuốctrịbệnhlaonàysẽđượccungcấpchoconngười.Concóthểtựmìnhthửnghiệmthuốctrước,nhưngconchỉlàmộtngườithôivàđiềunàysẽkhôngchoconđủdựkiện.Chúngconđãthửnghiệmvàiloạithuốctớimứcđượccoinhưlàantoànchoconngười,nhưngmuốnđạttớicứliệuvớiphẩmchấtcaovàcótựtinđểcungcấpchoconngười,nhưngmuốnchắcchắn,conphảithiếtkếnhữngcuộcthửnghiệmbằngcáchchonhữngconđộngvậtuốngtrước.Vấnđềnày,tronglòngconcảmthấycósựxungđột,mâuthuẫnvàbấtcôngđốivớicácloàiđộngvậtvàđốivớiloàingườiđứngvềphươngdiệntìnhthươngyêuđồngloại,tìnhthươngkhôngphânbiệt!Conxinthầycốnghiếnchoconmộtcáinhìnkhácvềnếpsốngtừbi,mộtcáchnhìnkhácvềvấnđềnàytrongkhivẫnýthứcrằngmìnhkhôngcótâmýmuốngiếthạibấtcứmộtloàisinhvậtnào.

Thầy:Điềuđầutiêntôimuốnkhuyênlàôngnêntiếptụclàmcôngviệcmàôngđanglàm,nhưnghãylàmtrongchánhniệm.Tôitinrằngtớimộtlúcnào

đóôngsẽđạtđượcnhữngcáithấyvànhữngcáithấyấysẽgiúpôngcảithiệncôngviệccủaôngtheohướngmàcácloàiđộngvậtcũngsẽđượcbảohộ,tôntrọng.Cáchđâymườilămnăm,cómộtthiềnsinhkháchtớithămTuViệnLàngMai.Ôngtachotôibiếtrằngôngchịutráchnhiệmvềviệcchếtạobomnguyêntửvàôngđãkhôngcómộtýthứctrongsángvềsựviệcchếtạomộtloạivũkhícóchứcnăngtànphákinhkhủngnày.Ôngtacũngđãnóivớitôirằngnếuôngrờibỏnghềnghiệpnày,thìcũngkhônggiúpíchđượcgì,bởivìngườikhácsẽthaythếôngvàtiếptụccôngviệccủaông.Tôiimlặngmộthồithậtlâu,sauđótôiđãkhuyênôngtanêntiếptụcvớinghềnghiệpcủaông,nhưngphảilàmtrongchánhniệm.Làmviệctrongchánhniệmsẽgiúptaphátkhởisựhiểubiết(trítuệ)vàsựhiểubiếtấysẽcốnghiếnchotanhữngphươngcáchhayđểcảithiệnnghềnghiệpcủamình.Nếuôngchỉlàmcôngviệccótínhcáchmáymóc,thìôngsẽtiếptụclàmtheocáilềlốiấy.Giếthạicácloàicầmthúcũngvậy.Conngườicóvịthếlớnmạnhhơn.Nếucácloàicầmthúcókhảnăngtổchứcbiểutình,chắcchắnchúngsẽtổchứcnhữngcuộcbiểutìnhchungquanhvănphòngthínghiệmcủata.Nhưngvìconngườicóvịthếmạnhhơn,thôngminhhơnnêncònngườiđemchúngralàmvậtthửnghiệmđểtìmtòi,khámphánhữngphươngcáchcảitiếntốthơnchovấnđềđiềutrịtìnhtrạngsứckhỏe,đờisốngcủaconngười.Theotôithìôngnêntiếptụccôngviệcnghiêncứuvàthửnghiệmcủaông,nhưngôngphảihếtsứccẩntrọngvềnhữnghànhđộngnày.Ôngđạidiệnchúngtôivàđanglàmcôngviệcấytrêndanhnghĩacủaphụngsự.Vàchúngtôinhậnthấyrằngchúngtôicũngchịutráchnhiệmvớiôngvềhànhđộngnày.Chúngtôicũngkhổtâmnhưông.Chúngtôicũngmongtìmrađượcnhữngphươngcáchđiềutrịmàcóthểkhôngcầnsửdụngtớinhữngloàiđộngvậtkhácđểthửnghiệmđểgiảmbớtnhữngniềmđaunỗikhổcủacácloàicỏcây,cầmthúvàđấtđá.BởivìtheogiáolýcủakinhKimCương,conngườiđượclàmbằngnhữngyếutốkhôngphảingườitrongđócónhữngyếutốcỏcây,cầmthúvàđấtđá.Điềuquantrọnglàôngphảiluônluôntìmcáchtruyềnthôngtinchochúngtôibiếtchuyệngìđangxảyravàcuộcthửnghiệmcủaôngđãđitớinhữngkếtquảđángkểnào,cónhữngthiệthạitrầmtrọngnào...,bởivìrấtnhiềungườitrongchúngtôicònmùmờvềsựkiệnnày.Chúngtôikhôngýthứcđượccácloàiđộngvậtđaukhổđếnmứcnàokhibịđemralàmthửnghiệmnhưvậy.Ônglàngườibịépphảilàmnhữngcôngviệcnhưvậy;ônglàngọnlửaởtrênchópcủacâynến.Ônggánhchịunỗikhổchotấtcảchúngtôi.Ôngphảiluôntỉnhthứcvàchochúngtôibiếtvềnhữnggìôngđanglàm.Chúngtôicóthểgiúpôngsốngsâusắc,chánhniệmhơnvàsẽcùngquánchiếuđểgiúpanhmauchóngđạtđượcvàicáithấy(tuệgiác)đểcùngnhaulàmvơinhẹnhữngnỗikhổniềmđaucủacácloàicầmthú.Đâylànhữnglờichiasẻđượcphátxuấttừkinhnghiệmkhổđauvàtuệgiáccủabảnthântôi.Vấnđềkhôngphảilàđượchaykhôngđược;chúngtôichỉcóthểkhuyênông

làhãylàmcôngviệcấyvớichánhniệmvàchiasẻvớichúngtôivềtìnhtrạngkhổđaucủacácloàicầmthúđểchúngtacùnggánhtráchnhiệmchung.Chúngtôicóthểcốnghiếnchoôngmộtvàicáithấythựctiễnđểgiúpôngthựchiệncôngviệcấytheochiềuhướngđạođứcvàtừbi.Hạtgiốngcủatừbicóthểsẽcàngngàycàngbịteodầnkhichúngtabịkẹtvàonhữngvấnđềtrongđờisốnghàngngàynhưthế.Chúngtakhôngthểcóhạnhphúcđượcnếutronglòngtakhôngcóchấtliệucủathươngyêu-từbi.Chúngtaphảithấyrằngnhữnggìmìnhđanglàmđềuphátxuấttừtìnhthương;takhôngnênbiếnmìnhthànhmộtdụngcụcótínhcáchmáymóc.Takhôngphảilàmộtdụngcụmáymóc,talàmộtconngười;vìvậyphảiluônluônbồiđắpvàgìngiữchotìnhthươngyêutrongtađượcsốngmãi.Taphảitỉnhthứcvàgiúpngườikháctỉnhthứcvềđiềuấy.Ôngđanglàmcôngviệcđóchotấtcảchúngtôivàchúngtôiđồngchịutráchnhiệmvềmọihànhđộngmàôngđanglàm.

Hỏi:KínhthưaThầy,chúngconrấtmếnmộđứctrầmtĩnhcủaThầy,nhưngconxinphépđượchỏiThầy:ThầycảmthấynhưthếnàokhicórấtnhiềungườinhìnchămvàoThầy,quayphim,chụphìnhvàbịnhữngluồngánhsángtừbóngđèncủamáychụphình,quayphimchiếuthẳngvàomắtv.v..Khicóngườisùngbáithầy,tônkínhthầythìthầycảmthấynhưthếnào?Tâmcủathầycóbịràngbuộc,giaođộngkhông?Cókhinàothầycảmthấybựcbội,giậnhờn,lạnhlùngkhiphảiđốidiệnvớivấnđềnàykhông?Thầythựctậpnhưthếnàođốivớivấnđềdanhvọng?Đốitrướcnhữngvấnđềnhưthế,làmsaothầygiữđượctâmmìnhchobìnhlặngvàvữngvàng?CókhinàoThầythựctậpthiềnômvớinhữngngườiThầyrấtthân,gầngũikhông?

Thầy:Cóchứ!(đạichúngcườiầmlên).Nếumìnhlàngườimớixuấtgia,mớiđượcthọgiới,thìbanđầucóthểmìnhsẽcảmthấykhóchútâm,cảmthấykhóchịukhicóngườitớilễbáiđểbàytỏlòngcungkínhcủahọđốivớiTamBảo.NhưngđấtnướccủatôiđaphầndânchúngđềutheođạoBụt;họđãquennhìnthấyhìnhảnhcủacácthầyvàcácsưcôtrongchiếcáotràng,nhậtbìnhmàunâu.Khihọthấybóngdángcủacácthầyvàcácsưcôtrongchiếcáotumàunâu,họliềntưởngnhớđếnđạoBụt,đếnđứcThếTônvàhọluônluônbàytỏlòngtônkinhđốivớicácthầyvàcácsưcô.Họmuốnđượclễbáitrướcmặtcácthầyvàcácsưcô,nhấtlàđốivớicácvịđãtuhànhlâunămđểcầuphúc.Nếumìnhvừamớiđượcxuấtgia,thọlãnhgiớipháp,thìmìnhsẽcảmthấykhóchịu,áynáykhicóngườitớilễbáivàcungkínhmình.Trongtrườnghợpnày,takhôngthểbảohọ:''Xinquývịđừnglàmnhưthế.Tôinghiệpcon.Conchỉlàmộtsưchú,mộtsưcômớixuấtgiathôi.Quývịlàmnhưthếthìconsẽbịtổnphước.''Theotôi,cácsưchú,sưcôkhôngnênkhướctừnhưthế.họphảithựctậpngồichothậtyên,theodõihơithởvà

thiếtlậpchánhniệmvữngchãitrướcmặtmình.HọnênthựctậpquántưởngđểthấyrằngngườiấyđangcungkínhvàlễbáiBụt,PhápvàTăngquamình.MìnhlàmộtbiểutượngđạidiệnchoTamBảo.Làmộtvịsadimớiđượcthọmườigiới,quývịphảihọcphépthựctậpnàyngàytừlúcđầukhimớixuấtgia.Tôiluônluônhướngdẫnchocácđệtửmớixuấtgiacủatôivềsựthựctậpnàyngaysaukhihọmớiđượcthọlãnhmườigiới.ĐốivớingườiPhậttử,lễbáiTamBảolàđểcầuTamBảogiahộ,chechởchothântâmhọ,giaquyếncủahọđượcanổn,đờisốngđượchạnhphúc.HọlễbáikhôngphảiđểtônvinhcáibảnngãcủamìnhmàđểbàytỏniềmcungkínhđốivớiBụt,PhápvàTăngnơimìnhmàthôi.Nếunghĩrằngngườitalễbái,cungkínhcáibảnngãcủamình,thìlầmrồivậy.Đờitucủatacóthểbịhưhỏngnếutacónhữngýnghĩsailầmnhưthế.Ngaytừgiâyphútmớixuấtgia,sưchúhoặcsưcôphảihọccáchngồiyên,thiếtlậpsựvữngchãivàthảnhthơivàcứmặcnhiênchongườitalễlạy,vìhọlễlạyTamBảoquacáithântướngngườitucủamình.CũnggiốngnhưkhiquývịđứngnghiêmtrangchàolácờMỹ;hẳnnhiênquývịkhôngphảiđứngchàocáimảnhvảiđangbaylẳnglơtrêncáicột,màthậtsựquývịđangchào,đangtưởngniệmđếnđấtnước,conngười,cácanhhùngvàlịchsửcủađấtnướcquývị,cóphảivậykhông?Vậythìchiếcáonâusòngcũngchỉlàmộtbiểutượngnhưchiếclácờmàthôi.Nếubịkẹtvàotướng,quývịsẽđánhmấtbảnchấtđíchthựccủamình.Tôiluônthựctậpantrúvữngchãitrongchánhniệmvàbảohộtâmýmìnhđểtâmhànhthamlamdanhvọngkhôngđộngđượctớitôi.Chỉkhinàomìnhbịthấtniệmthìmìnhmớibịmấtmình.Nếuquývịantrúvữngvàngtrongchánhniệm,cókhảnănggìngiữvàhộtrìtâmýmình,thìdanhvọng,uyquyềnsẽkhôngđộngđượctớiquývị.Tuynhiênkhôngphảithầynào,sưcônàocũnglàmđượcđiềuđómộtcáchdễdàng.Córấtnhiềuthầyvàsưcôbịvướngvàocạmbẩycủadanhlợi,củauyquyền,củasựhưởngthụ...,họtrởthànhnhữngnạnnhâncủanếpsốngthỏamãnngũdụcvàđờitucủahọđãbịhưhỏng,tâmbồđềbịhủyhoại.Nhìnlạichínhmình,tôithấytôichưabaogiờbịvướngvàonhữngthứấy.Hạnhphúccủatôiđượclàmbằngnhữngyếutốkhácnhưyếutốcủaanlạc,vữngchãi,hiểubiết,tìnhthươngvàtựdo.Khicáigìvừabắtđầutrởthànhchướngngại,làmvướngbậnthântâmmình,tôicókhảnăngquánchiếuvàbuôngbỏliềnlậptứcvàlàmđượcmộtcáchdễdàng.Tôigọiđólàsựthựctậpthảbò.Buôngbỏđượcnhữngconbòcủadanhlợi,uyquyền,nếpsốnghưởngthụdụclạc...,đạtđượctựdovàtìnhthươnglớnlàsựthắnglợilớnnhấtcủangườitu.Vídụtôimuốnthànhlậpmộttrungtâmtuhọcvàcôngviệcnàycóthểlàmộtcôngviệccầnthiết.Nhưngnếutrongquátrìnhxâydựngtrungtâmtuhọc,xâydựngtuviệntướcđoạtmấtniềmvui,hạnhphúcvàsựthảnhthơicủatôithìtôiphảibuôngbỏ.Tôikhôngcầncómộttrungtâmtuhọcnếucôngviệcxâydựngấytướcđoạtmấtniềmanlạc,hạnhphúcvàtựdocủatôi.Điềuđókhôngcónghĩarằngtôithấtbại,không

thànhcôngtrongcôngtrìnhxâydựngmộttrungtâmtuhọc,nhưngvìthấyrằngbuôngbỏlàmộtsựthắnglợi,nghĩalàtôiđãgìngiữ,bảohộđượctựdocủamình.Đólàgiatàiquýgiánhấtcủangườitu.Đốivớidanhvọngcũngvậy.Quývịcóthểđánhmấttựdovàhạnhphúcnếuquývịbịvướngvàodanhvọng.Nhìnvàomộtngườihoặcngườiđólàmộtvịxuấtgiahaycưsĩ,quacáchsốngvàhànhxửcủangườiđó,tacóthểbiếtngayđượcngườiđóđangcótựdohaykhông.Dầuquývịlàmộtnhàtriệuphúhaymộtôngchủcủamộtcôngtylớnhoặcđanggiữmộtchứcvụcaotrongchínhphủ,quývịvẫnkhôngthểgọilàngườihạnhphúcnếuquývịkhôngcótựdonộitâmvàkhônggianchungquanh.Tựdonộitâmvàtìnhthươngchínhlàchấtliệulàmchođờisốngcủatatrởnênhạnhphúcthậtsự,chứkhôngphảiuyquyền,danhlợi,địavị,nóichođủlàngũdục:tài,danh,sắc,thựcvàthụy.ĐâylànhữngđiềutasẽđượchọctrongphépquánniệmhơithởthứmườibốncủakinhQuánNiệmHơiThở:''Tôiđangthởvàovàquánchiếuvềtínhkhôngđángthamcầucủavạnpháp.Tôiđangthởravàquánchiếuvềtínhkhôngđángthamcầucủavạnpháp.''Khiđi,tôitrânquývàtậnhưởngtừngbướcchâncủatôi.Khithởvàothởvàthởra,tôitậnhưởngtừnghơithởvàovàthởracủatôi.Mỗikhingồiuốngtràvớicácđệtử,tôitậnhưởngtừngchéntràtôiđanguốngvàtrânquýsựcómặtcủacácđệtửcủatôi.Tôibiếttiếpxúcvàthưởngthứccáiđẹpnhiệmmầucủatrờixanh,mâytrắngvànúirừng.Tôisốngđượcnhưthếlànhờtôicótựdovàbiếttrântựdo.Làmộtngườitu,mộtvịthầy,tôiphảicótựdo;nếukhôngthìtôikhôngthểlàThầycủacácđệtửcủatôi.Nếutôibịvướngvào,bịảnhhưởngbởisựtônvinh,danhvọngvàtàivậtthìtôikhôngxứngđánglàThầycủacácđệtửcủatôi.Đềtàinàykhôngphảiđểchúngtabànluậnmàchínhlàđểchúngtathựctậpnhìnsâuvàtựmìnhkhámphá.Tôihyvọngtấtcảchúngtacóthểthựctậptheotinhthầnnày.Nếuchúngtakhôngcótựdonộitâm,nếucònbịràngbuộcbởinhữngconbòcủadanhvọng,uyquyềnvàtàivật,thìchúngtasẽkhôngbaogiờđạttớiđượcchânhạnhphúc,khôngbaogiờđạttớiđượctựdolớn.Điềunàyđượcápdụngchotấtcảmọingườitrongtăngthân.

Hỏi:Câuhỏinàyphátxuấttừsựthắcmắctrongnhómphápđàmcủachúngcon.ChúngconkhôngngheThầynhắcđếntầmquantrọngcủasựtíchlũyphướcđứctrongđờihiệntạihoặctránhtạoranhữngnghiệpxấuác;sựthựctậpnàycóliênhệtốtxấunhưthếnàođốivớivấnđềtáisinhtrongtươnglai.Vớituổicủacon,conkhôngbiếtlàmìnhcónêncốgắngtíchlũyphướcđứcbằngcáchthựctập''antrútronghiệntại''thêmgấpđôihaykhông,nghĩalàconcónênkhẩntrươngthựctậptíchlũyphướcđứccàngnhiềucàngtốtđểđượctáisanhvềhướnganlànhtrongtươnglaihaykhông?

Thầy:Khiquývịthựctậpthởvào,thởra,antịnhthântâmmìnhvàmỉm

cườilàquývịđangtíchlũyđượcrấtnhiềuphướcđức.Quývịtrởnênmộtngườicóhạnhphúc.Tựthâncủaquývịtỏarađượcphongtháicủamộtngườitựdo,thanhthản,nhẹnhàngvàhạnhphúc.Chodùquývịkhôngcốgắnglàmchonhữngngườichungquanhmìnhhạnhphúc,nhưnghọcảmthấyhạnhphúcđượcsốnggầngũivớiquývị.Quývịcũnglàmchoôngbà,chamẹ,tổtiênvàconcháucủaquývịđượchạnhphúc.Quývịcóthểtíchlũyphướcđứcnhưthếngaytrongmỗigiâyphútcủađờisốnghàngngày.

Táisinhlàquátrìnhxảyratrongtừnggiâytừngphút,trongtừngsátnacủasựsống.Chúngtachếtđivàsinhratrởlạitrongtừngphútgiây.Cóthểquývịnghĩrằngmìnhđãgià,kỳthựcquývịcòntrẻlắm;quývịvừamớisinhra.Khinhìnvàochínhmình,tôikhôngcầnphảihỏilàsaukhichếttôisẽnhưthếnào?Tôisẽđivềđâu?Tôisẽsinhra,sẽtáisinhdướihìnhthứcnào?,bởivìbằngsựquánchiếusâusắctronggiâyphúthiệntại,tôithấytôiđãtáisinhrồidướimuônngànhìnhthứccủasựsống.Nhìnvàođạichúng,quývịsẽthấysựcómặtcủatôitrongcácthầy,cácsưcô,sưchúvàcácđệtửcưsĩcủatôi,vàcómặtluôntrongtừngcọngcâyngọncỏ...Tôiđãtáisinhtrongmỗiquývị.Quývịlàsựtiếpnốicủatôi.Tôiđangcómặttrongtừngtếbàocủacơthểquývịđứngvềphươngdiệntrítuệ,tìnhthươngvàtâmlinh.Tôilàquývị,quývịlàtôi.Tôikhôngcầnphảichếtđimớibắtđầutáisinh.Tronggiâyphútnàyđây,tôikhôngcầnvộivàng,khẩntrươngđểthựctậptíchlũyphướcđức.CóngườinóivớitôirằngnếubanămđầulàmsadicủaThầythànhcông,thìThầycóthểtrởthànhmộtngườihạnhphúctrongsuốtđờitu.Điềunàyrấtđúngđốivớitrườnghợpcủatôi.Phướcđứclớnnhấtmàmìnhcóthểthựchiệnđượclàmìnhđừngbaogiờnghĩtớichuyệntíchlũynó.Quývịchỉcầnsốngđờisốngcủamìnhchothậtchánhniệm,sâusắc,vuntrồngtìnhthươngmỗingày,thìhạnhphúcsẽđếnvớiquývịliềnlậptứcngaytrongphútgiâycủasựthựctập.ĐứcThếTôncódạy:‘‘Giáolýcủatanóiramầunhiệm,đẹpđẽởchặngđầu,ởchặnggiữavàởchặngcuối.’’Điềunàycónghĩalàquývịkhôngcầnphảithựctậpmườinăm,haimươinămhayba,bốnmươinămsaumớicókếtquả.ĐứcThếTôncónói:‘‘Giáophápcủatacótínhcáchvượtthoátthờigian(akalika);làgiáopháphiệnpháplạctrú-nghĩalànhữnglờidạynếuđemrathựctậpđúngmứcthìquývịcóthểđạttớianlạc,hạnhphúcvàgiảithoátngaytrongkiếpsốnghiệntại.Giâyphútmàquývịbắtđầuthởvàotâmtỉnhlặng,thởramiệngmỉmcười,làquývịnếmđượccáivịcủaanlạc,giảithoátvàhạnhphúcngaytrongsựthựctập,chứkhôngphảilàvấnđềthờigian-năm,tháng.’’Khithựctập,tachỉthựctập,chỉsốngvớipháplạc,khôngnênkhởitâmmongcầuphướcđứcthìphướcđứctựkhắcđượctíchlũy.Sựthậtlàtôiđãtáisinhtrongrấtnhiềuhìnhtướngkhácnhauvàcóthểquývịchưanhậnrađượctôi.Quývịnghĩrằngtôiđangngồiđâyvớicáithântướngcóchiềucaomộtthướcmấynày

vàlớncỡchừngnày,quývịlầmrồi.Tôiđangbiểuhiệnkhắpmọinơivàtrongnhiềuhìnhthứckhácnhaungaytronggiâyphútnày.Chúngtaphảitậpnhìnđểthấysựthậtmầunhiềucủathựctại,củathếgiớikhôngsinhkhôngdiệt,khôngmộtkhôngkhác,khôngđếnkhôngđi...màđừngđểbịđánhlừabởitrigiácsailầmbởitướng.TrongkinhBụtcónóirằngchỗnàocòncótướnglàchỗđócòncósựlườnggạt.Chúngtaphảitutậpvàquánchiếuđểđạttớicáithấyvôtướng.

Hỏi:Kínhthưathầy,thếnàogọilànhìnsâu?Cóphảicócôngthứcchăng?XinThầydẫnchứngchochúngconbiếtmộtvàiphươngcáchnhìnsâu,vídụnhưđốivớicơngiận,niềmđauvàlòngthiếukiênnhẫn.Saukhiđãthựctậpnhậndiệnvàômấpvàlàmlắngdịunhữngtâmhànhấy,chúngconphảithựctậpnhưthếnàovớinhữngbướckếtiếp?

Thầy:Nhìnsâulàđộngtừtôithườngsửdụngtrongquátrìnhtutậpvàgiảngdạy.Chúngtakhôngphảichỉthựctậpnhìnsâubằngmắtmàcònthựctậpnhìnsâubằngtainữa.Sửdụngtaiđểlắngnghe,gọilắngnghesâu.Nhìnsâusẽđưatớicáithấysâu,gọilàtuệgiác,tứclàsựhiểubiếtlớn;cònlắngnghesâusẽgiúpchocáithấycủatasâuthêm,phùhợpvớithựctại.Chúngtangườinàocũngcóhaiconmắtvàhailỗtai,nhưngnếukhôngcóánhsángcủachánhniệmsoichiếuvàothìkhôngthểthựctậpnhìnsâuvàlắngnghesâuđược.Vídụ,khimuốnnhìnsâuvàobảnchấtcủahơithởvào,takhôngcầnsửdụngđếnnhãncănvànhĩcăn,ánhsángchánhniệmtrongvùngýthức(thứcthứsáu)củatalàmcôngviệcấy.Nhìnsâunghĩalàcómặtđíchthựcvàýthứcsâusắcvớiđốitượngấy,tâmýtakhôngbịtánloạn,antrúvữngvàngvàtrởthànhmộtvớiđốitượng,trạngtháiđógọilàđịnh.Cókhitasửdụngmắt,cókhitasửdụngtaivàcókhitasửdụngtâmthứccủatađểnhìnsâu,nhưngtaphảiluônluônsửdụngnănglựccủaniệmvàđịnhlàmnềntảngđểthựctậpnhìnsâu.Khôngcóniệmvàđịnh,takhôngthểcómặtlâubềnvớiđốitượngquánchiếuđược.

Đôikhitacũngcóthểvậndụngsựsuytưcủata.Tuynhiênsuytưcóhailoại:tầm-vitarkavàtừ-vichara.Trongnhiềutrườnghợp,suytưcóthểdẫnđếnsựlầmlạcvàảogiácvàdễbịđánhmấtmình.Nhưngthỉnhthoảng,nếutabiếtđiềuphụcnhữngdòngsuytưcủatamộtcáchkhéoléo,thìsuytưcóthểgiúptathấysâuvàrõhơn.ĐứcThếTôndạyrấtrõvềphépthựctậpnhìnsâu-quán.Ngàinóirằngtaphảitậpnhìnđểtiếpxúcchođượcvớibảnchấtvôthườngvềđốitượngđangđượcquánchiếu.Chúngtahọcgiáolývôthườngkhôngphảiđểđemrabànluậnhoặcnóisuông,'Cáinàyvôthường.Cáikiavôthường.Đờilàvôthườngchonênkhổ...',màphảithậtsựtiếpxúcvớibảnchấtvôthườngcủamọisựmọivật.Chúngtacóthểsửdụngtrínăng

vànóirằng:''Tôibiếtbônghoanàyvôthường'',nhưngđócóthểchỉlàtrênbềmặt.Chúngtaphảichạmchođượcthựctạicủavôthườngtrongchiềusâucủanóđểvượtthắngýniệmvềvôthường.Ýniệm,kháiniệmvềvôthườngkhôngphảilàthựctạicủavôthường.

Nếutathậtsựtiếpxúcđượcvớibảnchấtcủavôthường,tacũngđồngthờitiếpxúcđượcvớibảnchấtcủavôngã,tươngtứcvàniếtbàn.Vôthường,vôngãvàniếtbànlàbacánhcửagiảithoát-TamGiảiThoátMôn;cókhigọilàTamPhápẤn.Phầnđôngchúngtađãcómộtítkinhnghiệmquasựhọchỏitừkinhsáchvềgiáolývôthường,vôngãvàniếtbànvàtựcholàmìnhđãhiểu,đãnắmbắtđượcthựctại.Coichừng!Cóthểmìnhđangtựđánhlừamìnhđấy.Khiđọclạinhữnglờikinhvàquánchiếulại,tathấyrằngthựcramìnhchưahiểu,chưathựcnghiệmchútxíugìvềthựctạivôthườngcả.Khinhìnvàobônghoanày,tacóthểthấyngayđượccáihoanàylàvôthường.Tachấpnhậnsựvôthườngcủabônghoa.Nhưngkhivachạmvớiđờisống,nhấtlàđốivớibảnthânta,thìhìnhnhưcáithấyấykhôngcódínhlíugìđếnđờisốngcủatacả;lýdolàvìtachưathậtsựtrựcnhận,chưathậtsựsốngmộtcáchsâusắcvớithựctạicủavôthường,tachỉthấymộtcáchhờihợttrênbềmặtcủatrínăngmàthôi.Nếusốngsâusắcvớithựctạicủavôthường,tasẽtiếpxúcđượcvớithựctạicủavôngãvàcủatươngtức-thếgiớikhôngsinhkhôngdiệtcủamọisựmọivật.Nếutathậtsựtiếpxúcđượcvớibảnchấtkhôngsinhkhôngdiệtcủamọisựmọivật,thìtấtcảcácphiềnnão,sầuđau,sợhãisẽtanbiếnhết.Chừngnàonỗiusầu,sợhãi,ghentỵvàthèmkhátcòncómặt,thìtabiếtrằngtachưathậtsựtiếpxúcsâusắcvớithựctạivôthường,vôngãvàtươngtứccủamọisựmọivật.

PhépthởthứmườibốncủakinhQuánNiệmHơiThởgiúptanhìnsâuvàođốitượngcủasựthamđắm,thèmkhátcủatavànếunhìnchothậtthấuđáo,tasẽgiácngộrằngnhữngthứấykhôngphảilàđốitượngcủachânhạnhphúc.Tacócáiảotưởngvềhạnhphúcvàảotưởngấythườngđemlạichotarấtnhiềukhổđau.Nếuthậtsựhiểuđượcbảnchấtcủađốitượngấykhôngphảilàđốitượngđíchthựccủaướcmuốnsâukíncủata,thìtasẽbuôngbỏvàđạttớitựdolớn.Nhữngđốitượngmàtađangchạytheo,đangtìmcầucóthểchỉlàsựthèmkhátvềdanh,lợi,quyềnhànhvàsắcdục.Nếunhìnthậtkỹvàobảnchấtcủanămdụctasẽthấyđượctínhchấttànphávànguyhạicủachúng;nếusalầyvàochúngthìtasẽđaukhổcựckỳ.Nămdụclàcạmbẫy.Nếuvìtrigiácsailầm,tatiếptụcbámchặtvàocáiướcmuốn,bámsátvàosựthèmkhátcủatavàtinrằngnhữngthứnàysẽđemlạichotachânhạnhphúcthìtasẽkhổvàtasẽlàmchonhữngngườithươngcủatakhổtheo.Hạnhphúcchânthậtkhôngthểcóđượcnếutakhôngthấyrõđượcbảnchấtđíchthựccủađốitượngthèmkhát,ướcmuốncủata.Cáibảnchấtđíchthực

củathựctạichỉcóthểđạtđượcbằngsựthựctậpnhìnsâu-quánchiếu.

KhiđứcThếTôndạyvềgiáolývôthường,vôngã,không,tươngtức,khôngsinhkhôngdiệtv.v..vàgợiýchotathấybảnchấtcủanhữnggiáolýnàykhôngphảilànhữngđốitượngcủasựtìmcầu,khôngphảilànhữngđốitượngcủasựnắmbắtvàbámvíu,tứclàNgàiđanggiúptanhìnsâu.Nếuquývịnhìnvàonhữngđặctínhnàycủathựctại-vôthường,vôngã,không,tươngtức,khôngsinhkhôngdiệt-khôngphảinhưlànhữngđốitượngcủasựtìmcầu,thèmkhát,nắmbắtđểđàmluậnthìquývịmớithậtsựđượctựdo,giảithoát.Cókhiquývịvậndụngsựsuytưvàcókhiquývịchỉcầnômấpđốitượngcủasựquánchiếu;córấtnhiềucáchđểthựctậpnhìnsâu.Nhưngmụcđíchcủatalàđểchứngnghiệmthựctạicủasựsống,thâmnhậpvàonóvàtrởthànhmộtvớinó.Đâylàđiểmthenchốtcủasựthựctậpnhìnsâu,gọilàthiềnquán,tiếngPhạnlàvipashyana.Muốnthựctậpthànhcông,quývịphảitinhtấnvuntrồngnănglượngcủaniệmvàđịnh,vìhainănglượngnàysẽgiúpquývịthểnhậpsâusắcđượcvàolòngcủasựvậtvàđạtđượctuệgiácvôthường,vôngãvàtươngtức,antrúđượcvàocảnhgiớicủaniếtbàntịchtĩnh.Niếtbànlàsựvắnglặngcủatấtcảcácýniệm,kháiniệm.

Hỏi:KínhthưaThầy,trongliênhệtìnhyêu,muốnchotìnhthươngđượcvữngbền,haingườiphảitrởthànhmột.Điềunàynghĩalàthếnào?Tầmquantrọngcủanórasao?Làmsaochúngtacóthểbảođảmtronghaingười,ngườimạnhsẽkhôngchếngựvàđànápngườiyếu?

Thầy:Khikháiniệmmột(nhất)bắtđầusinhkhởi,thìkháiniệmkhác(dị)cũngsinhkhởi.Cũnggiốngnhưphảivàtrái.Thựctạivượtthoátkháiniệmmộtvàkhác,phảivàtrái.Nếuhếtlòngápdụngnhữnglờidạyấyvàođờisốngtutậphàngngày,thìchắcchắnquývịsẽtựtìmrađượccâutrảlờichochínhmình.Tôinghĩrằngcâuhỏinàyđượcphátxuấttừtrínăng,màkhôngphảitừkinhnghiệmtutập.Điềucănbảncủasựthựctậplàđạttớitâmhànhxả-tứclàtrívôphânbiệt.Hômtrướctôicóđưaramộtvídụrấtdễhiểuvềtínhtươngtức,vôngãcủabàntaytráivàbàntayphải.Bàntayphảikhôngbaogiờnóivớitaytráirằng:''Màylàđồvôtíchsự.''Bàntayphảikhôngbaogiờkỳthịbàntaytráivàcũngkhôngtựhàovớinhữngtàinăngcủamình,vìbàntayphảibiếtrằngmìnhvớibàntaytráikhôngphảilàhaithựcthểriêngbiệt,mìnhvàbàntaytráikhôngphảimộtcũngkhôngphảikhác.Mỗikhibàntaytráicầnsựgiúpđỡcủabàntayphải,bàntayphảiđếngiúp,chămsócmàkhôngnóirằng,''Nàybàntaytrái,taolàbàntayphải.Taođếnđâyđểgiúpđỡmày.Màyphảighinhớđểsaunàytrảơnchotaođónghen.''Trongmốiquanhệ,nếuquývịhànhxửtrêncănbảncủatrítuệvôphânbiệtthìkhổđauvàgiậnhờnsẽđượcchuyểnhóa.Khiquývịcókhảnăngsốngtheotuệ

giáccủavôphânbiệt,thìvấnđềngườimạnhuyhiếp,đànápvàlợidụngkẻyếuchắcchắnsẽkhôngxảyra.Nếutacókhuynhhướngmuốnlợidụng,đànápnhau,thìđiềuđóchứngtỏrằngtachưacótrítuệvôphânbiệt.

Hỏi:KínhthưaThầy,sứckhỏecủaconrấtkémvànótrởthànhsựchướngngại,thửtháchtrongđờisốngcủacon.Cácbácsĩcủaconđãphácthảomộtphươngcáchtrịliệumàconthấyrằngconkhôngthểthựchiệnđược.Vìthế,conđãsuynghĩrấtnhiềuvềnhữngphươngphápđiềutrịcótínhcáchtựnhiêncăncứtrêncácloạidượcthảo.Mầunhiệmthay,mộtngườibạnhọcvềsiêunhiênhọctiênđoánrằngconsẽkhôngthựchiệnđượcsựtrịliệuthậtsựchotớingày24thángNăm,tứclàngàyđầucủakhóatunày.Ngườibạncủaconkhônghaybiếtgìvềsựkiệnconđithamdựkhóatunàycả.ConvôcùngbiếtơnThầyđãtừbidạydỗ,hướngdẫnchocontrongnhữngngàyquavàconcảmnhậnrằngconcóthểchămsóc,điềutrịđượctìnhtrạngsứckhỏecủacontheonhữnglờichỉdạyvàsựthựctậpmàconđãtiếpnhậnđượctừThầy.Conkhôngngờrằngconcóthểtìmthấynhữngphươngpháptrịliệumầunhiệmnhưthếngaytạikhóatunày.Nhữngphươngpháptutậpchánhniệmmàconđãtiếpnhậpđược,continchắclàsẽcứumạngsốngcủaconvàgiúpconđốidiệnvàtiếpxúcvớinhữngvấnđềthậtcủacon.Trongvănchương,cónhiềucâuchuyệnrấthay,rấthấpdẫnnóivềnhữngngườiđượccứuđộsaukhihọđượccácbácsĩ...chobiếtrằnghọchỉcònhaituầnnữađểsống.Ởtrongkhóatunàyconthấycórấtnhiềuthôngđiệpmầunhiệm,sâusắccóthểgiúpngườitađốitrịvớinhữngcănbệnhthậptửnhấtsinh,nhữngcănbệnhđangđitớicửangõcủacáichếtđểhọcóthểvượtquađượcsựsợhãivềbệnhvàchếtmộtcáchdễdàng.ConthấyrằngnhữngthôngđiệpấyđangđượcphổbiếnrộngrãiđếnvớinhiềudânchúngcủanướcMỹ.KhôngbiếtThầycóýđịnhviếtmộtcuốnsáchđặcbiệtnóivềvấnđềxâydựng,chămsócvềsứckhỏevàphươngcáchđiềutrịtheonếpsốngchánhniệmhaykhông?Thầycóbaogiờnghĩvềsựthựchiệnmộtcuốnsáchnhưthếđểgiúpchonhữngngườimangnhữngcănbệnhcótầmcỡlớn,trầmtrọngkhông?Cuốnsáchđócóthểmangtựađềlà''HơiThởĐưaTaTrởLạiVớiSựSống-BreathingTookMeBacktoLife.''

Thầy:Cámơncô.Tôinghĩtôisẽtrôngcậyvàoởcô.Nhờcôviếtcuốnsáchđógiùmtôi(đạichúngcười).Theotôi,mỗingườitrongchúngtaphảilàmộtcuốnsáchsinhđộng.MỗichúngtamangtheongọnđèntronglòngvàtađãtiếpnhậnánhsángtừđứcThếTôn.Taphảimangcâyđènấyvềnhà,vềtrúxứcủatavàcốgắngtiếptụcthắpsángcâyđènấyđểsoichiếuvàothếgianvàcứugiúpmọingườichungquanhmình.Xinquývịhãyviếtcuốnsáchđóbằngsựsốnghàngngàycủachínhmình,màkhôngphảichỉbằngchữnghĩa.Quývịđãđượctắmtrongdòngsôngcủachánhpháp,đãtiếpnhậnnhững

giáophápmầunhiệmvàđãbiếtgiátrịcủasựthựctập.Chúngtôitrongcậynơiquývị.Mongquývịcốgắngthựctậpđểgiúpchochínhmìnhvàchonhữngngườichungquanh.

Chương15:HạnhPhúcKhôngPhảilàVấnĐềCáNhânKínhthưađạichúng,hômnaylàngày11tháng06,năm1998,chúngtahọcvềcáiLạyThứBa-tứclàsựthựctậpbuôngbỏhìnhhàivàthọmạng.

TuệGiácTươngTứcKhithựctậpthiềnLạy,tanhìnsâuvàothântađểthấyrằngthânnàykhôngđíchthựclàta,khôngphảilàvậtsởhữucủata.Trongthânnàykhôngcócáigìgọilàcáitariêngbiệtđểbáovíu.Tuynhiên,thânthểtalàmộthợpthểrấtmầunhiệm,nóchứađựngcảtinhhàvũtrụbaola.Tathấyđượctấtcảcácthếhệtổtiên,concháucủatađềucómặttrongthânta.Tacảmnhậnsựcómặtcủahọtrongtừngtếbàocủacơthể.Họluôncómặttrongtavàchungquanhta.Họcũngnhưcácyếutốkhácđãkếthợplạiđểlàmnênsựsốngcủata.Tacóthểtiếpxúcvớinhữngyếutốnhưđất,nước,lửavàkhôngkhí-bốnđạitrongtavàngoàita.Tathấytanhưlàmộtconsóngtrênmặtđạidương.Consóngnàyđượchìnhthànhbởicácconsóngkhác.Đólàgiáolýmộtlàtấtcả,tấtcảđượccấtchứatrongcáimộtcủakinhHoaNghiêm.Đólàlýduyênkhởi,làbảnchấtcủavôngã,tươngtức,tươngnhậpcủatấtcảmọisựmọivật(pháp).Sựlênxuốngcủacácconsóngkhôngđộngđượctớinước.Sựtanrãcủathânthểtakhôngđộngtớiđượcbảnchấtkhôngsinhkhôngdiệtcủata.Theogiáolýtrùngtrùngduyênkhởi,tươngtứctươngnhập,vôngã,thìkhôngcógìsinhmàcũngkhôngcógìdiệt.Taphảicókhảnăngthấyđượcsựthậtmầunhiệmấycủathựctạimỗikhitiếpxúcvớithânthểmình.Khiđãthấyđượcbảnchấtcủathựctạithìtabuôngbỏđượcýniệmchorằngthânthểnàylàmình,làcủamình...Khôngnhữngtabuôngbỏýniệmvềhìnhhài,màýniệmchorằngthọmạngcủamìnhchỉgiớihạnkhoảngsáumươinămhoặcbảymươinămcũngcầnđượcbuôngbỏnốt.Trướckhisinhra,tađãbiểuhiệntrênnhiềuhìnhtướngkhác;saukhichết,tatiếptụcbiểuhiệntrongcáchìnhtướngkhác.Tađồngthờicũngđangcómắtkhắpmọinơitrongmọihìnhtướngkhácnhau.KhôngphảichỉcóthọmạngcủaBụtvàcácvịbồtátlàvôlượng,màthọmạngcủamộtchiếcláhaycủamộtcâynếncũngvôlượng.VàomùaThu,khiđithiềntrongcáckhurừng,tagiẫmlênlávàngkhôvàvớichánhniệm,tatiếpxúcđượcvớibảnchấtđíchthựccủanhữnglávàngkhôấy.Thoạtnhìn,tacócảmtưởngnhưláđangchết,đangđitớisựtànhoại,rãnátvàolòngđấtvàtrởthànhhưvô.Thựcra,đóchỉlàtri

giácsailầm,làảogiáccủatamàthôi;tachỉmớithấybềmặtcủathếgiớihiệntượngcủalá.Nếunhìnchokỹ,tasẽthấyđượcbảnchấtcủalálàtươngtức-lávàthâncâynươngnhaumàbiểuhiện,lácómặttrongthâncâyvàthâncâycómặttronglá;thâncâyvàlákhôngphảilàhaithựcthểbiệtlập.KhiđithiềntrongcáckhurừngvàonhữngngàyđầuXuân,tathấynhiềuchồilánonxuấthiệntrênnhữngcànhcâytrơtrụilávàtachorằngchiếclávừamớisinhravànósẽcómặtchotớigầncuốiThu,sauđónósẽtànúavàrơirụng,rồitachođólàsựtànhoạicủachiếclá.Thựcra,sựsinhvàdiệtcủachiếcláchỉlàhiệntượngthuộcvềthếgiớitíchmôn.Trongthếgiớitíchmôn,tathấychiếclácósinhvàcódiệt,cóđếncóđi,nhưngnếunhìnchothậtsâu,tathấyrằngbảnchấtcủanólàkhôngsinhcũngkhôngdiệt.Khicácđiềukiện(nhânduyên)hộitụđầyđủthìchiếclábiểuhiệnvàkhicómộtvàiđiềukiệnthiếuvắngthìchiếcláẩntàng.Ẩntàngkhôngcónghĩalàkhôngcómặt,làhưvô,làđoạndiệt;khôngcómặtnhưmộtchiếclánhưngvẫncómặttronghìnhtháikháccủasựsốngvídụnhưthâncây,rễcây,đất...Bảnchấtcủachiếcláchưabaogiờtừngsinhmàcũngchưabaogiờtừngdiệt.

BuôngBỏÝNiệmTrongkinhKimCương(VajracchedikaPrajnāparamitaSutra),đứcThếTôndạychúngtabuôngbỏnhữngýniệmvềngã,nhân,chúngsanhvàthọgiả.Ngàidạyrằngnếutabuôngbỏđượcbốnýniệmnàythìsẽchạmtớiđượcniếtbànvàtađượcgiảithoát,tựdorakhỏinhữngloâu,ghentỵ,phiềnmuộnvàsợhãi.TrongkinhKimCương,chúngtatìmthấynhữngcâunóiđượclặpđilặplạirấtnhiềulầnnhư:''...cáitagọilànhữnghànhđộngthánhthiệnthựcrakhôngthậtsựlàhànhđộngthánhthiện,chonênchúngmớiđíchthựclànhữnghànhđộngthánhthiện.Bồtátkhôngphảilàbồtát,chonênmớilàbồtátđíchthực.'''''A'khôngphảilà'A,'chonên'A'mớithậtsựlà'A'''.ĐâylàmộtcôngthứctheothểloạibiệnchứngcủakinhKimCương.

Khinhìnvàobônghoa,tathấybônghoachỉđượclàmbằngnhữngyếutốkhôngphảihoa,thìngaytronggiâyphútấytatiếpxúcđượcvớithựctạicủabônghoa.Nếutathấyđược''A''khôngphảilà''A,''thìtađíchthựcthấy''A''trongbảnchấtchânthậtcủanó.Thôngthườngtabịkẹtvàonhữngýniệmrằng''A''chỉcóthểlà''A,''Akhôngthểlà''B.''Đólàvìtabịkẹtvàoýniệmngã.NhưngtheophươngthứcbiệnchứngcủakinhKimCương,thìkhôngphảinhưvậy.Nếunhìnthậtsâuvào''A,''tasẽkhámphára''A''chỉđượclàmbằngnhữngyếutốkhôngphải''A.''Phươngthứcbiệnchứngnàygiúptatiếpxúcđượcbảnchấtchânthậtcủathựctạimàkhôngbịđánhlừabởitướng.Khinhìnvàotựthân,tathấycómộtcáingãvàtađồngnhấtmìnhvớicáingãđó.Nếubiếtnhìnsâuthìsẽthấyrằngmìnhđượclàmrabằngnhữngyếutốkhôngphảimình,nhưyếutố:cha,mẹ,tổtiên,khôngkhí,đấtđai,mây,sứcnóng,thựcphẩm,giáodục,tâmthứccộngđồng,vănhóa,chiếntranhv.v..Thấyđượcnhưthếtứclàtiếpxúcđượcvớithựctạivôngãcủatựthân.Lúcbấygiờtakhôngngạingùngsửdụngdanhtừ''ngã-ta-tôi''nữa,bởivìtađãvượtthoátđượcýniệmngã.ĐứcThếTônđãsửdụngnhữngdanhtừnhư''Tôi,''''Anh,''''Ngã.''ThỉnhthoảngBụtmờithầyAnanda-thịgiảcủaNgàiđichơi,leonúiLinhThứu...Ngàinói:''ThầyAnanda,thầymuốnleonúiLinhThứuvớitôikhông?Thầytròchúngtasẽcùngleonúivớinhau.''RõrànglàđứcThếTônđãsửdụngnhữngdanhtừ''thầy,''''tôi''và''chúngta''vàNgàikhôngbịkẹtvàoýniệmngã.Cólầntôicốnghiếnchođạichúngbàikệthựctậpnghechuông,

''Lắnglòngnghe,lắnglòngngheTiếngchuônghuyềndiệuđưavềnhấttâm.''

ChữnhấttâmtrongbàikệnàyđượcdịchsangtiếngAnhlà''trueself,''nghĩa

làcáichânngã.Dịchtrọncâulà''...tiếngchuônghuyềndiệuđưatôivềvớicáichânngã-conngườichânthậtcủatôi.''Khinghebàikệnày,nhiềungườithiềnsinhTâyPhươngđãhiểulầmvàngầnngạisửdụngnóchỉvìcáichữchânngã-‘‘trueself’’.Sởdĩhọngầnngạilàcóthểvìhọchưahiểuhoặccònbịkẹtvàongôntừvàkháiniệm,cònbịkẹtvàocáinhìnnhịnguyên,phânbiệt.Nếutrongmỗigiâymỗiphútcủađờisốnghàngngày,tanuôidưỡngđượccáithấyvôngã,tươngtứcđượcthườngxuyên,antrúđượctrongđịnhvềvôngã,thìtathấyrằngngãchỉđượclàmbằngnhữngyếutốkhôngphảingãvàtacóthểmặcnhiênsửdụngnhữngdanhtừnhư''ngã,''''tôi,''''anh''và''chúngta,''màkhôngbịkẹtvàochúng.Đólàtrítuệvôphânbiệt(vôphânbiệttrí).Cóđượctrítuệnàythìtavượtthoáttấtcảmọikhổđauáchnạn,sợhãivàvướngmắc.BiệnchứngphápcủakinhKimCươnglàphươngphápmầunhiệmcócôngnănggiúptathựctậpnhìnsâuvàolòngsựvậtmộtcáchthấuđáovàtrọnvẹnđểkhôngbịkẹtvàocácdanhngôn,tướngtrạngvàýniệm.ÝniệmđầutiêntrongkinhKimCươngmàBụtdạychúngtathựctậpbuôngbỏlàýniệmngã.ĐiềunàycóthểđượcthựchiệnbằngcáchnhìncủabiệnchứngphápcủakinhKimCương.Nếuvịbồtátnghĩrằngmìnhlàbồtát,thìvịấychưaphảilàbồtátđíchthực;bởivìnghĩnhưthếtứclàcònbịkẹtvàotâmphânbiệt-cònbịkẹtvàoýniệmngã,nhânvàchúngsanh.Khimộtvịbồtátcứuđộchochúngsanhvàthấyrằngmìnhđangcứuđộchochúngsanh,thấyrằngcóchúngsanhđểđộ,thìvịấychưaphảilàmộtvịbồtátđíchthực.Khimìnhgiúpngườikhácvàthấyrằngmìnhđanggiúphọ,thìmìnhchưathậtsựgiúphọ.Mìnhchỉđanggiúpchínhmình,mìnhchỉđangtôđiểmchocáibảnngãcủachínhmìnhvàcókhinólàmộttrạngtháitráhìnhcủatâm.Nếutapháttâmcúngdườngvớiýniệmrằngmìnhlàngườicúngdường(thíchủ)vàngườikialàkẻnhậnsựcúngdường,thìđókhôngphảilàsựcúngdườngđíchthựctheotinhthầnbốthíbalamật(danaparamita),mộttrongsáuphépthựctậpđểvượtquabờbênkia-gọilàlụcđộbalamật.Paramitanghĩalà''vượtquabờbênkia.''Bốthílàmộtphépthựctậptrongsáuphépthựctậpbalamậtcócôngnănggiúptavượtquadòngsôngcủasinhtử,củakhổđauđểtớiđượcvớibếnbờanlạc,giảithoátvàhạnhphúc.Vìvậyphépcúngdường(bốthí)phảiđượcthựchiệntheotinhthầnxả,nghĩalàbốthímàkhôngmongcầusựđềnđáp,khôngmongcầuđượcngườikiamangơn;bốthímàkhôngthấymìnhbốthívàngườiđượcbốthí,thìđómớiđíchthựclàbốthí.Đâylàsựbốthítheotinhthầnvôngã,khôngvàtươngtức,nghĩalàkhôngcósựphânbiệtgiữangườibốthí,vậtbốthívàngườitiếpnhậnsựbốthí.Đógọilàphépthựctậpbốthítheogiáolýtamluânkhôngtịch.Mìnhcùngvớivậtbốthívàngườitiếpnhậnphảilàmột-trốngrỗng,nghĩalàchịcóhànhđộngbốthímàkhôngcóchủthểbốthívàđốitượngbốthí.Nhưkhitôinóivềphéptraotruyềncủagiáolýtánhkhônggiữatavớitổtiênta-thấyrằngtacómặttrongôngbàtổtiênvàôngbàtổ

tiêncũngcómặttrongtahoặcvídụbàntayphảigiúpbàntaytráikhibàntaytráibịthươnglàýấy.Trongliênhệtìnhthương,nhữnghànhđộnghiếntặngniềmvui,hạnhphúcvàgiúpngườimìnhthươngchuyểnhóakhổđauđềuphảiđượcthựchiệntheotinhthầnxả-nghĩalàkhôngphânbiệt,khôngkỳthịgiữatavàngười;phảithấyrằngtấtcảđềubiểuhiệntrongcùngmộtthựctạinhiệmmầu.Nếutabốthítheotinhthầnxả,trívôphânbiệt,thìđómớiđíchthựclàbốthíbalamật.Bốthínhưvậythìtavượtquađượcbờbênkialiềnlậptức,bởivìvôphânbiệttrílàthứtrítuệsiêuviệt,nógiúptakhôngbịvướng,khôngbịkẹtvàoýniệmtavàngười.Tavượtthoátđượccácýniệmvềngãvàphingãvàđạttớitựdolớn.

Cácnhàtâmlýtrịliệutrướchếtlàphảitìmcáchgiúpcácbệnhnhântrởthànhmộtconngườikhỏemạnhcảthânlẫntâm.Nếunhìnthậtsâu,tasẽthấyrằngkhoatâmlýtrịliệuđềucócùngmộtmụctiêunhưthiềntập.Cảhaiđềucócùngmộtmụcđíchlàgiúpngườitabiếtrõvềchínhbảnthânmình.Nghĩalàngườitaphảithựctậpcómặtđíchthựcvàýthứcrõràngnhữnggìđangxảyratrongtựthânvàchungquanh.Nếungườitakhôngnhậndiệnđượcnhữnggìđangxảyratronghọđứngvềcảhaiphươngdiệnthânvàtâm,thìlàmsaohọcóthểnhậndiệnđượcsựcómặtcủangườikhác?Cónhữngngườitrongchúngtakhôngcókhảnăngnhậndiệnsựcómặtcủangườikhácvìhọkhôngcómặtđíchthựctronggiâyphúthiệntại.Chúngtakhôngcókhảnăngnhậndiệnsựvậnhànhcủathânthể,cảmthọ,trigiácvàcácđốitượngcủatrigiác-tứclànămuẩn.Mụctiêuthứhaicủakhoatâmlýtrịliệulàthiếtlậpsựtươngquangiữamìnhvớinhữngngườikhác;màcănbảnđầutiênlànhậndiệnsựcómặtcủachínhmình.Saukhitahoàntoàncómặt,thìtanhậndiệnđượcsựcómặtcủangườikhácquanhta.Takhôngchỉnhậndiệnsựcómặtcủangườikiaquathểxác,màcảtâmlývuibuồncủangườikianữa,nghĩalàđồnggiaođồngcảmđượcvớingườikiavềcảhaiphươngdiệnthânvàtâm.Biếtrằngmìnhlàngườiphàmphucònmangnhữngnỗivui,buồn,hờngiận,khổđauvàbiếtrằngngườikháccũngkhổđaunhưmình.Khimìnhhiểuđượcchínhmình,thìmìnhbắtđầuhiểuđượcngườikhác.

Mụctiêuthứbacủakhoatâmlýtrịliệulàlàmsaođểthiếtlậpđượcmốiliênhệtrêncănbảncủatìnhthươngđíchthực(từbi),chứkhôngphảiđểlợidụng,làmtìnhlàmtội,gâychiếnhoặchạingười.Nếumốiliênhệcủaquývịđượcđặttrênnềntảngcủatừbithìsẽchuyểnhóađượckhổđau,đemlạihạnhphúcchochínhmìnhvàchonhữngngườithươngcủamình.Cácnhàtâmlýtrịliệuđềuđồngývớibamụctiêu,baquanđiểmnày.Trongthiềntập,hànhgiảthựchiệnbamụctiêunàybằngnếpsốngchánhniệmquacáchthở,đi,đứng,nằm,ngồi,ăncơmvàlàmviệcv.v..Trongkhithựctậpthởvào

vàthởracóchánhniệm,hànhgiảýthứcđượcsựvậnhànhcủahơithở,thânthểvàcáccảmthọ.Hànhgiảýthứcđượcsựcómặtcủanhữngkhổđau,phiềnnăocũngnhưnhữngthaothức,hyvọngtrongthântâm.Đâylàsựquánniệmvềtựthân.Chánhniệmcókhảnănggiúptatiếpxúcđượcvớichínhmìnhmộtcáchsâusắc.Chánhniệmcókhảnănggiúptanhậndiệnđượcsựcómặtcủanhữngngườikhácquanhtavàcảmnhậnđượcnỗikhổniềmđau,sựlosợvàhyvọngcủahọ.Khiyếutốhiểucómặtthìyếutốthươngcómặt.Hiểulàbảnchấtcủathương.

ĐứcThếTônđãcốnghiếnchochúngtanhữngphươngphápthựctậprấtcụthểđểchuyểnhóakhổđau,vuntrồnganlạcvàhạnhphúc.Hạnhphúccóthểđượcdiễntảnhưlàtrạngtháisứckhỏethuộcvềtâm.Khitâmtabịtrấnngựbởitâmhànhmặccảmtựti,thìtakhôngcóhạnhphúc.Khicácbệnhnhânbịmặccảmtựtitrấnngự,cácnhàtâmlýtrịliệuphảitìmcáchgiúphọpháthuyngượclại,nghĩalàlàmchotâmtựhào,tựtôntronghọpháttriển.NhưngtheolờidạycủađứcThếTôn,tâmhànhtựhào,tựtôncũnglàmộtloạitâmhànhmặccảm.Mặccảmtựtôncũnglàmộttrạngtháicủatâmbệnh.Chúngtađãmấtđikhảnăngtiếpxúctrựctiếpvớithựctạivàchúngtatưởngtượng,vẽvờirarấtnhiềuđiềuvềchínhtarồiđồngnhấttavớinhữngđiềuđãtạotácấy.Conngườicàngngàycàngxemthườngcácloàisinhsốngkhác.Chorằngcácloàiđộngvậtđượctạoralàđểcholoàingườiănthịt,tiêuthụvàchúngta-làloàingườicóđầyquyềnuytrongtayđểthaotác,giếthạivàtànpháđốivớicácloàiđộngvật,thựcvậtvàđấtđá.Chúngtacàngngàycàngmấtđisựkínhtrọngđốivớimọiloàichúngsanhtrongđócócácloàicỏcâyvàđấtđá.Ngoàihaimặccảmtựtônvàtựti,tacóthêmmộtloạimặccảmkhác,gọilàmặccảmngangbằng.TheolờidạycủađứcThếTôn,loạimặccảmnàycũnglàmộtthứbệnh,bởivìnóđượccăncứtrênýniệmngã.Chorằng''Tôibằnganhấy.Tôikhôngthuakémgìanhấycả.''Nghecũngcólýlắm,thấymìnhkhôngbịkẹtvàomặccảmhơnngười,khôngbịkẹtvàomặccảmthuangười,nhưngchorằngmìnhbằngngườicũnglàmộtmặccảm,cũngbịkẹtnhưthường,vìmìnhđangbịkẹtvàoýniệmngã.Nóitómlại,tấtcảbamặccảm(bamạn)đềulàbệnh,bởivìchúngđượccăncứtrênýniệmngã.TheolờiBụtdạy,tựchomìnhhơnngười,thuangườihoặcbằngngườiđềulànhữngnhậnthứcsailầm.Cáithấyđúngđắnnhấtvượtngoàinhữngýniệmtrên,trongđạoBụtgọilàbìnhđẳngtánhtrí.Đâylàloạitrítuệgiúptathấyđượcrằngbảnthânmìnhnươngvàocáchiệnhữukhác,yếutốkháccủasựsốngmàbiểuhiện.Nếungườinàycóhạtgiốnggiácngộ(Phậttánh),thìmìnhcũngcó.Nếungườinàycókhảnăngđạttớitoàngiác,thìmìnhcũngcókhảnăngđạttớitoàngiác.Nếungườinàycókhảnăngsốnganlạc,hạnhphúcvàthươngyêu,thìmìnhcũngcó,bởivìmìnhđượcbiểuhiệntrêncùngmộtnềntảng.Saukhiđạttớitoàngiác,đứcThếTônđãtuyênbốrằngtấtcả

chúngsanhđềucótínhGiácNgộ(Phậttính).Ngườinóirằngaicũngcókhảnănggiácngộ,cókhảnăngthànhBụt.VìvậychúngtanênlấyđicáimặccảmtựtiđểchotínhBụttrongtađượchiểnlộ.NếuquánchiếuchosâusắcthìsẽthấyrằngtacũnglàmộtvịBụt.Nếunhìntrênbìnhdiệntíchmôn,tanghĩrằngmìnhkhôngphảilàBụt;nhưngnếunhìntrênbìnhdiệnbảnmônthìsẽthấyrằngmìnhđãlàBụt,mìnhvốnđãantrútrongniếtbàntịchtĩnh,trongthếgiớibấtsinhbấtdiệt,khôngtớikhôngđi,khôngcósựbắtđầucũngkhôngcósựchấmdứt.TrongkinhĐạiNiếtBàn,Bụtcódạyrằng,''Cácphápvốnđãantrútrongtựtínhniếtbàncủanó...''Tabiếtrằngsóngcũngchínhlànước.Takhôngthểlấysóngrakhỏinướchoặclấynướcrakhỏisóng.Trongbìnhdiệnbảnmôn,thìbảntínhcủatađãlàniếtbàn.Niếtbànlàsựtắtngấm,làsựvắnglặngcủatấtcảcáckháiniệm,ýniệmnhưýniệmvềsinhdiệt,cókhông,đếnđi,mộtkhác...Niếtbànlàbảnchấtcủakhôngsinh,khôngdiệt,khôngcókhôngkhông,khôngđếnkhôngđi,khôngmộtkhôngkhác,nóvượtthoáttấtcảcáckháiniệm,ýniệm.Trạngtháigiácngộđógọilàbìnhđẳngtánhtrí.Bìnhđẳngtánhtrítứclàtrítuệkhôngphânbiệt,khôngkỳthị,làtrítốithắngvàbấtcứchúngsanhnàocũngcó.Nókhôngphảikháiniệmbìnhđẳnghaygọilàmặccảmbằngngườiđượccăncứtrênýniệmcủangãchấpmàngườitathườngnghĩ.Vôphânbiệttríchỉcóthểđạttớiđượckhinàotabuôngbỏđượcýniệmngã.Nếuýniệmngãcòncómặttrongtavàtabịkẹtvàonó,tứclàtachưachạmtớiđượctrívôphânbiệt,tríbìnhđẳngtrongtavốnlàbảntínhvắnglặng,sángngờicủatựtâm,củaniếtbàntốithượng.

TríVôPhânBiệtTheolờiBụtdạy,muốnchuyểnhóatấtcảcáctriệuchứngcủabịnhtâmthầnthìchúngtaphảinhìnsâuvàochínhtavànhữngngườikhácđểthấyrằngbảntínhđíchthựccủatalàvôngã,thấyrằngngãchỉđượclàmbằngnhữngyếutốkhôngphảingã,thấyrằnghạnhphúckhôngphảilàvấnđềcánhân,cácphápđềutươngquantươngduyênvớinhau.Thấyđượcnhưvậythìtasẽđốixửvớinhaubằngtìnhthươngchânthật,tasẽkhôngcókhuynhhướngloạitrừ,ghétbỏmộtaivàsẽtạodựngđượcmộtthếgiớihoàbìnhngaytrêntráiđấtnày.

TheogiáolýcủakinhKimCương,nếukẹtvàoýniệmngãthìtasẽkhôngthiếtlậpđượctruyềnthôngvớisựsốngquanhtavànhưvậytìnhthươngsẽkhôngcómặt.Hiểuđượcbảnchấtcủakhổđauvàhạnhphúccủachínhtavàkhơimởđượclòngtừbinơitựthân,thìtasẽphátanđượcngụctùcủangãchấpvàđạttớitựdolớn.Lúcbấygiờtatáilậplạiđượctruyềnthônggiữatavớimọingườivàmọiloàichungquanh,tatiếpxúcđượcvớibìnhđẳngtánh,vớichânnhư,niếtbàn,vớiBụtvàchưvịBồTát.Khoatâmlýtrịliệucóthểkhámphávàgiúpchobệnhnhântháogỡvàchuyểnhóakhổđau,đạttớianlạctrêncănbảncủatuệgiácvôphânbiệtcủaBụt.Hạnhphúcchânthậtchỉcóthểđạtđượckhitacókhảnăngbuôngbỏýniệmvềngã,vàtaliênhệvớimọingườivàmọiloàitrongánhsángcủatươngtức,vôngã.Vìvậythiềnquánlànếpsốngrấtlýthú,vìnócóthểgiúptalàmnhữngcuộcthámhiểmvàđộtphárấtnhiềuđiềubíẩn,mầunhiệmcủasựsốngmàtrongđờisốngbậnrộntakhôngthểlàmđược.

ÝniệmthứhaitrongkinhKimCươngmàBụtdạychúngtathựctậpbuôngbỏlàýniệmnhân.Nhântứclàngười.Nhìnsâuvàoconngười,tathấyrằngconngườichỉđượclàmbằngnhữngyếutốkhôngphảingười:nhưđộngvật,thựcvậtvàkhoángvật.Thấyđượcđiềunàythìtứckhắctathấyđượcthựctạichânthựccủaconngười,takhôngcònbịmêhoặcbởinhữngtrigiácsailầm(vọngtưởng)củatanữa.Nhìnvàonhữngyếutốkhôngphảingười,tathấyđượcta.Nếuthấytađangcómặtđồngthờitrongcácloàiđộngvật,thựcvậtvàkhoángvật,thìtasẽlàmđủmọicáchđểbảovệ,thươngyêuvàkínhtrọngmọiloàinhưbảovệ,thươngyêuvàkínhtrọngchínhta.Conngườikhôngthểđượcbảovệ,khôngthểtồntạiđượcnếuconngườikhôngbảovệcácloàisinhvật,độngvậtvàkhoángvật.KinhKimCươngphảiđượcxemlàbảnkinhcổxưanhấtnóivềvấnđềbảovệmôitrường,sinhthái.NhữnglờidạycủaBụttrongkinhKimCươnghướngdẫnchúngtasốngtheonếpsốngcótráchnhiệm,biếtkínhtrọngvàbảovệtấtcảmọiloàichúng

sanh,bởivìconngườikhôngthểtồntạilâudàiđượcnếucácloàikhácbịhủydiệtvàmôitrườngbịônhiễm.‘‘Cáinàycóvìcáikiacó;cáinàykhôngvìcáikiakhông.Cáinàysinhvìcáikiasinh;cáinàydiệtvìcáikiadiệt.Cáinàynhưthếnàyvìcáikianhưthếkia.’’Đólàtrítuệvôphânbiệt,vôngã,duyênsinhvàtươngtứccủakinhPhápHoa.Tuệgiácnàygiúpchúngtathấyđượcnhuyếubảovệmôitrườngsinhtháicủata,bởivìmôitrườngsinhtháicủatacũngchínhlàta.Khitathấyconngườiđượclàmbằngnhữngyếutốkhôngphảingười,thìtađạtđượccáithấychânthựcvềthựctại.

ÝniệmthứbatrongkinhKimCươngmàBụtdạychúngtathựctậpbuôngbỏlàýniệmchúngsanh.Ởđâychúngtacũngthấyrằngchúngsanhđượclàmbằngnhữngyếutốkhôngphảichúngsanh.Cácloàiđộngvậtđượclàmbằngcácloàithựcvậtvàkhoángvật.Nếutatiêudiệt,pháhoạithếgiớithựcvậtvàkhoángvật,thìcácloàiđộngvậtcũngsẽbịtiêudiệttrongđócóloàingười.Sựthựctậpnàygiúptađạttớicáithấycủatrívôphânbiệt.Khiđứngtrướcmộtthâncâytolớnvàtậpthởtrongchánhniệm,quívịsẽthấymìnhvàthâncâytươngtức.Biếtrằngnếuthâncâykhôngcómặt,thìmìnhcũngkhôngcómặt.Trítuệvôphânbiệtcócôngnăngđưatớisựchấmdứtchiếntranhvàkỳthị.Tấtcảchúngta-khôngphânbiệttôngiáo,tínngưỡng,chủngtộc...đềucóthểthựctậpvuntrồngvàpháttriểnloạituệgiácnày.Hẳnnhiêntrítuệvôbiệtkhôngphảiđểchúngtahýluậnhaytônthờnhưmộtchủthuyết,họcthuyếtđểsốngchếtvớinó,mànólàloạituệgiácchúngtacóthểchứngnghiệmđượctrongmỗigiâyphútcủađờisốnghàngngày.Bằngsựthựctậpnhìnsâu,bằngnghệthuậtsốngchánhniệm,chúngtacóthểchạmtớiđượcthựctạivôphânbiệttrítrongmỗigiâymỗiphút.Khitatiếpxúcđượcvớithựctạivôphânbiệttrí,thìsựgiậnhờn,kỳthịtrongtakhôngcònsinhkhởinữa;lúcđólờinóivàhànhđộngcủatacócôngnăngxâydựnghòabình,hạnhphúcvàthươngyêugiữaliênhệconngườivớiconngười,conngườivớimọiloàichungquanh,giữatôngiáovớitôngiáo,giữacácquốcgiavớiquốcgia...Chúngtayêucầucácnhàlãnhđạotôngiáo,lãnhtụchínhtrị,cácgiáochức,cácnhàtâmlýtrịliệuvàcácviênchứckhácthựctậpchiêmnghiệmvềgiáolývôphânbiệttrívàđemápdụngvàođờisốnghàngngàycủahọđểxâydụngmộtthếgiớihòabìnhvàthươngyêuchonhânloại.CácnhàtâmlýtrịliệucóthểkhámphágiáolýsâusắcnàycủaBụtvàđemápdụngcáithấycủahọvàolãnhvựctrịliệuđểgiúpcácbệnhnhânthoátkhỏibệnhtâmthần,trầmuất.ChúngtacầngiáodụccácngườitrẻđểhọcóthểsốngđúngtheotuệgiáctươngtứccủađạoBụt.Tạihọcđường,họcsinhphảihọcquánhiềumônhọcvàtâmtrícủahọluônluônbịcăngthẳng.Cóquánhiềuthứcầnphảihọcvàhọcsinhbịnhồinhétquámức,ấythếmàhọlạikhôngđượchọcnhữngđiềuquantrọngnhấtvềcuộcsốngcủađờingười,đólàhọcthương,họchiểu,họcsốngcuộcsốnganvui,baodungvàvịtha.

Niềmaoướccủachúngtalàcáchọcđườngsẽcốnghiếnchocáchọcsinhcơhộiđểhọcnhữngphươngphápbiếtđiềuphụcthântâm,họccáchnhìnlạichínhmình,nhậndiệnnhữngkhổđau,thaothứcvàhạnhphúcnơitựthânvànơingườikhác.Vìkhithấyvàhiểuđượctìnhtrạngcủamìnhvàcủangười,thìhọsẽliênhệđượcvớinhaubằngtráitimtừbi,lòngbácáivàbiếtquýtrọngnhau.Điềunàychỉcóthểthựchiệnđượckhinàotađạttớituệgiáctươngtức,vôngãvàvôphânbiệtmàthôi.

Chúngsanhđượclàmbằngnhữngyếutốkhôngchúngsanh.Nếunhìnsâuvàobảnchấtcủađấtđá,chấtkhoángvàcácloạithựcvật,tathấychúngkhôngphảilànhữngloàikhôngcótrigiác.NhàthisĩngườiPháptênlàLamartineđãđặtcâuhỏinhưthếnày:''Hỡicácvậtvôtrivôgiác,chúngbaycólinhhồnhaykhông?''Tôixintrảlờivớiôngtarằng:‘‘Có!’’Nếunhìnsâuvàobảnchấtchânthựccủahạtnguyêntử,tasẽthấyrằnghạtnguyêntửkhôngphảilàvậtvôtrivôgiácnhưtatưởng.Nórấtsốngđộng.Ýniệmcủatavềnhữngvậtcótrigiác-hữutrichúngsinhvànhữngvậtvôtrivôgiác-vôtrichúngsinh-làmộtýniệmrấtsailầm.Chúngtaphảivượtthoátnhữngtrigiácsailầmấyđểđạttớivôphânbiệttrí,thứtrítuệgiúptachạmtớiđượcthựctạicủakhôngsinhkhôngdiệt,khôngcókhôngkhông,khôngđếnkhôngđi,khôngmộtkhôngkháccủamọisựmọivật.

ÝniệmcuốicùngtrongkinhKimCươngmàBụtdạychúngtathựctậpbuôngbỏlàýniệmvềthọgiả.Chúngtađãđượchọcrằngthọmạngchúngtalàvôlượng-khôngcósựkhởiđầuvàsựchấmdứt(vôthỉvôchung).Chorằngtabắtđầucótừgiâyphútsinhravàtrởthànhkhôngsaugiâyphútdiệtđi,điềunàykhôngphùhợpđốivớithựctại.Thựctạicủatalàkhôngsinhkhôngdiệt.Thọmạngcủamộtchiếclácũngvậy.Nếutiếpxúcsâusắcđượcvớibảntínhkhôngsinhkhôngdiệtcủamộtchiếclá,thìtasẽthấyrằngnhữngtrigiáccủamìnhvềthựctạikhôngthểtincậyđược.ThọmạngcủatấtcảchúngtacũngvôlượngnhưthọmạngcủaBụt,củaChúa,củaThượngĐế,bởivìtavàBụt,tavàThượngĐếhaymộtchiếcláđềubiểuhiệntrêncùngmộtbảnchất,đólàniếtbàn,làkhôngsinhkhôngdiệt.Chúngtakhôngcầntìmkiếmniếtbànhaynhậpniếtbàn,bởivìtựthântađãlàniếtbàn.Tađãantrútrongtựtínhcủaniếtbàn.Cũngnhưsóngvànước;sóngkhôngcầnđitìmnước,sóngkhôngcầnnhậpvàonước,bởivìsóngchínhlànước.Sóngchỉcầntiếpxúcchosâusắcđểtuệgiáctươngtức,khôngsinhkhôngdiệt,khôngmộtkhôngkhácphảnchiếungaytrongtựthân.

QuánChiếuvềTínhKhôngThamCầuvàVướngMắcChúngtađãđượchọcvềgiáolýTamPhápẤnvàBaCáiLạy.BaCáiLạylànhữngphươngphápcụthểgiúptathựctậpquánchiếuvềtínhvôthường,vôngã,niếtbànvàsựbuôngbỏ.Cómộtphépthựctậpkhácmàhômnaychúngtacócơhộihọcđến,đólàphépquánniệmhơithởthứmườibốn:quánchiếuvềtínhkhôngđángthamcầuvàvướngmắccủavạnpháp.Khôngthamcầuchínhlàbảnchấtcủathựctại,củatựdolớn.Tathườngcónhữngtrigiácsailầmvềthựctại,nêntakhôngcókhảnăngchạmtớiđượcvớithựctại.Phépquánniệmhơithởthứmườiba,mườibốn,mườilămvàmườisáucócôngnănggiúptatháogỡnhữngnhậnthứcsailầmcủatađểtacóthểchạmtớiđượcbảnchấtđíchthựccủathựctại.Bởivìnhậnthứcbaogiờcũngnhậnthứcvềmộtcáigì,takhôngthểcóchủthểnhậnthứcmàkhôngcóđốitượngcủanhậnthức.Dođótacầnphảixemxétlạiýniệmchủthểnhậnthứcvàđốitượngnhậnthức-bảntínhcủathựctạicủata.

ĐứcThếTôndạychúngtanhìnsâuvàobảnchấtcủađốitượngthèmkhát,thamcầucủatađểthấychorõbảnchấtcủanó;mộtkhiđãthấyrõbảnchấtcủanórồi,tasẽkhôngcònbịkẹtvàonhữngnhậnthứcsailầmcủatanữa.Chúngta,ngườinàocũngcónhữngđốitượngcủasựthèmkhát,củasựmongcầu.Chorằngmìnhkhôngthểhạnhphúcđượcnếumìnhkhôngđạtđượcnhữnggìmìnhmongước.Vìvậytabỏhếtnănglựcvàthìgiờđểtheođuổinhữngđốitượngcủahạnhphúcmàtatựvẽvờiravànghĩrằngchỉkhinàocóđượccáiđóthìtamớithậtsựhạnhphúc.ĐứcThếTônkhuyênchúngtasửdụngnănglựcchánhniệmvàchánhđịnhđểnhìnsâuvàobảnchấtcủađốitượnghạnhphúccủatađểthấychorõbảnchấtchânthựccủanó.Đâylàmụctiêucủaphépthựctậphơithởthứmườibốn:''Tôiđangthởvàovàquánchiếuvềtínhkhôngđángthamcầuvàvướngmắccủavạnpháp.Tôiđangthởravàquánchiếuvềtínhkhôngđángthamcầuvàvướngmắccủavạnpháp.''Cóthểchúngtathamcầutiềntài,nghĩrằngnếukhôngcónhiềutiềnthìmìnhkhôngthểhạnhphúcđược.Cónhữngngườicórấtnhiềutiềnvàhọbiếtnhữngthứấymanglạichohọrấtnhiềukhổđau,tuyệtvọng,côđơnvàxacách.Nhưvậy,tiềntàikhôngphảilàyếutốcủahạnhphúcchânthật.Tanghĩrằngcótiềnlàtacósứcmạnh,cóuyquyền.Thứuyquyềnấycóthểđemlạichotamộtítniềmvui,anninhvàniềmtựhào,nhưngchúngluônluônmangtheotrongnóchấtliệucủacayđắng,khổđau,chiarẽ,sợhãivàbấtan,bởivìchúngđượcphátsinhtrênnhữngýniệmvềngã,vềsựkỳthị,ảotưởngvàvôminh.Nhìnsâuvàođốitượngcủasựmongcầu,thèmkhát

củata,tathấyrằngchúngthậtsựkhôngphảilàđốitượngđángđểtheođuổi.

Nếutalàmộtngườinghiệnrượuthìsẽnghĩrằngmìnhkhôngthểsốngđượcnếukhôngcórượu.Tacầnphảinhìnsâuvàobảnchấtcủarượuđểthấynóđượcchếtạonhưthếnào;nósẽđemlạichotavànhữngngườichungquanhtanhữngkếtquảnào;nósẽgâytáchạinhưthếnàođếntim,gan,phèo,phổi..,cảmthọvàtâmthứccủata;nósẽgâytáchạinàođếnmôitrườngsốngvàảnhhưởngnhưthếnàođếnnạnđóicủaconngười.Nếunhìnkỹvàobảnchấtcủanó,tasẽthấyrằngđốitượngcủasựthèmkhátvềrượucủatakhôngphảilàyếutốhạnhphúcđíchthực,khôngđángchotathamcầu.Biếtrằngrượuvàcácchấtđộctốkháccóthểtànphátrầmtrọngđếnsứckhỏevàtâmthứccủata,tacóthểchếtvìnóhoặcgâyrathươngđauchonhữngngườikhác,ấyvậymàtavẫncứchạytheonókhôngbiếtnhàmchán.ĐứcThếTônđãsửdụnghìnhảnhcủamộtngườiđànôngthấylynướctrongkhiđangbịkhátnướcgầnchết.Nướctronglytrôngrấtmátvàhấpdẫn,nhưngcóđộctố.Cómộtngườicảnhbáoôngtarằngnướctronglyấycóđộc,khôngđượcuống!Ngườiấybảo:''Nếuuốngnóvào,ôngsẽchếthoặcgiảkhôngchếtth́cũngđauđớngầnnhưchết.Đừnguống!Tôicảnhbáoông.Ôngnêntìmthứnướckhácđểuống.Dùngthứgìkháccũngđượcđểgiảicơnkháthoặcđểtôiđitìmnướclànhchoônguống;nhưngtuyệtđốikhôngđượcuốngnướctronglyđó.''Nhưngvìngườiđànôngkiaquákhátvànướctronglyấytrôngquáhấpdẫnkhiếnôngtanghĩrằnguốnglynướcnàyvàorồichếtcũngđược,cũngthỏamãnvàôngtađãvồlấyrồiuốngvào.Saukhiuốngrồi,ôngtaquằnquại,khổđaukhônxiết.Đốivớitiềntài,danhvọng,uyquyền,sắcdụcvàthứcănngoncũngnhưthế.Khithấycácthứcănngon,hấpdẫnchưngbàytrênbàn,takhởitâmthèmmuốn,rồinghĩrằngmìnhkhôngthểhạnhphúcnếukhôngănđượcnhữngmónđó,chodùcóngườicảnhbáovớimìnhrằnganhsẽchếthoặcsẽđauđớnkhổsởnếuănnhữngthứđóvào.Thếmàanhtavẫncứăn.Vìquáthèmkhátnênkhiếntanghĩhạnhphúckhôngthểcóđượcnếutakhôngănđượccácthứcănđó.Rồitanghĩ,''Khôngsao!Ănrồichếthoặcômbụngmàrêncũngcamchịuhoặcsaunàynếucầnthìuốngthuốcxổcũngchẳngsao;ítratacũngthỏamãnđượccơnthèmkhátcủata.''Nhiềungườitrongchúngtacótháiđộnhưvậy.Thậtlàdạidột.

TôibiếtcómộtcônọđãtiếpnhậnNămGiớicáchđâyvàinămtrongmộtkhoátu.Saunàycôtagặpmộtngườiđànôngcùngkhóahọcvàhaingườiyêunhau.Ôngtanóivớicôrằng,''Anhđãlậpgiađìnhnhưngkhôngcảmthấycóhạnhphúcvớivợcủaanh.Khigặpem,anhbiếtemlàngườimàanhyêuthươngnhất,làngườitâmđầuýhợpnhất.Đốivớianh,emlàtấtcả.''Vàôngtakhóc.Ôngtađãcóvợ,cómộtđứacon,thếmàôngtacònmuốngiandíuvớingườiphụnữnày.Ôngkhôngthấyrằngnếulàmnhưthế,ôngsẽgây

rấtnhiềukhổđauchocô,chochínhông,chovợvàconcủaông.NhờbàđãtiếpnhậnvàhànhtrìGiớiThứBatrongNămGiới,nênbàđãcứngrắntrảlờivớiôngta,''Không,emkhôngthểthiếtlậpliênhệtìnhcảmvớianhđược.''Tuynhiêntrongthâmtâm,bàvẫnrấtmuốntiếptụcmốitìnhgiữahaingười.Cuốicùng,saukhimãnkhóa,ôngtrởvềnướccủaông;vàbàcảmthấyrấtcôđơn.Vìcôđơn,bàđãsinhtâmhờnghétNămGiới,nhấtlàGiớiThứBa.Bàthanrằng:''NămGiớiđãcảntrởtìnhyêucủatôi.Nămgiớiđãcảntrởtôiliênhệvớingườiđànôngmàtôiyêuquýnhất.Cảhaichúngtôiđềucólươngtâm,muốnsốngchungvớinhau.CáiGiớiThứBathậtđángghét.''Thậttộinghiệp.Tôitinchắclànếubàtiếptụctiếntớivàthiếtlậpliênhệvớiôngấy,thìbàđãtạorarấtnhiềukhổđauchochínhbà,choôngvàchonhiềungườikhác.Bàchưabaogiờnếmcáikhổấy,vàbàghétluônGiớiThứBacủaNămGiớicũnglàchuyệndễhiểu;đógọilàgiậncáchémthớt.Chúngtaphảinhìnsâuvàođốitượngthamcầucủatađểthấychođượcnósinhkhởinhưthếnàovànósẽcótácđộnglêntavànhữngngườichungquanhtarasao.Nếucóđượccáithấyxácthựcvềnguồngốcvàhậuquảcủanó,tasẽkhôngưathíchnó,vìbiếtrằngnósẽđemlạirấtnhiềukhổđau,sựtannát,đổvỡchotavàchonhữngngườitathương.

TưniệmthựclàloạithứcănthứbatrongkinhTứThựcmàchúngtađãđượchọc.ĐứcThếTônchiasẻhìnhảnhcủamộtngườiđànôngbịhailựcsĩdìuvàohốlửa.Ngườiđànôngấyrấtmuốnsống.Thếnhưnghailựcsĩvẫnkéolêôngtađivềphíahốlửađểliệngôngtavàohốlửa.Ngườiđànôngkêulathảmthiết,''Xinđừng,xìnđừng.Xinđừngliệngtôivàohốlửa.Tôikhôngmuốnchết!Tôikhôngmuốnchết!''Nhưnghailựcsĩvẫnmặcnhiênliệngôngtavàohốlửa.ĐứcThếTônnóirằnghailựcsĩấychínhlàsựthèmkhát,làýmuốncủata.Takhôngmuốnchết,khôngmuốnkhổ,nhưngvìsựthèmkhát,thamcầucủatamàbịkéovàohầmhốcủakhổđau.Nhìnsâuvàobảnchấtcủađốitượngthèmkhát,thamcầuvàvướngmắcvớinănglượngchánhniệmvàchánhđịnh,tasẽkhámphárađượcbảnchấtđíchthựccủanó,takhôngcònchạytheonónữa.Đógọilàthiềnchỉ,tứclàdừnglạivàthiềnquán,tứclànhìnsâu.

Thờibâygiờngườitadùngnhữngconmồiđượcchếtạobằngnhựađểcâucá.Ngườitakhôngdùngloàicôntrùngnhưxưanữa.Concáthấyconmồirấthấpdẫn,hấpdẫnhơncảmồithiệt.Nhưngkhinóđớpvàothìbịdínhcâu.Nókhôngbiếtrằngtrongconmồinhựađượctrangbịvớinhữngmàusắcrựcrỡ,hấpdẫnấycóẩnmộtlưỡicâurấtnhọn,sắcbénvàghêrợn.Lốihànhxửcủatacũngkhôngkhácgìnhữngconcákia.Tacómộtnhậnthứcrấtsailầmvềđốitượngcủasựthèmkhát,thamcầuvàvướngmắccủata.Tanghĩđờisốngsẽkhôngcóýnghĩa,rằngtakhôngthểhạnhphúcđượcnếukhôngcó

nhữngthứnày,thứkia;nghĩalàkhôngcónămthứdụclạc:tiềntài,danhlợi-quyềnhành,sắcdục,thứcănngonvàngủnhiều.Cóhàngtriệucáchđểtacóthểcóhạnhphúc,nhưngvìtakhôngbiếtcáchmởlòngđểđónnhậnvàđểchoniềmvuivàhạnhphúcđếnvớita.Tachỉbiếtchạytheonhữngđốitượngcủadụclạc,thèmkhátvàthamcầumàthôi.Nhiềungườitrongchúngtađãđiquakinhnghiệmđóvàthấyđượcsựthậtlàcàngchạytheođốitượngcủasựthèmkhát,thamcầutacàngkhổđaudadiết.Ởđâytôixinkểmộtcâuchuyệnnóivềđờisốngcủamộtdòngsuốiđểgiúpquývíhiểurõvềvấnđềnày.Câuchuyệnrấthayvàcóýnghĩa.Cómộtcáithácnướcđổxuốngtừđỉnhnúicao.Thácnướcchảyrấtmạnh,hàohùng,trànđầysứcsống.Thácnướctuônchảyliêntụcvàướcmuốncủanólàxuôivềbiểncả.Thácnướcmuốnratớibiểncảcàngsớmcàngtốt.Khithácnướcchảytớicácvùngđồngbằng,phùsavàruộngđất,tựdưngnóchảychậmlạivàbiếnthànhdòngsông.Khiđãtrởthànhdòngsông,nókhôngthểchảyàoào,hùngvĩnhưkhicònlàthácnữa.Trongkhivậnchuyểnchậmrãinhưthế,dòngsôngbắtđầuphảnchiếunhữngcụmmâybaylơlữngtrêntrời.Mâybiểuhiệnnhiềuhìnhtháikhácnhauvàdòngsôngbỏhếtthìgiờcủanóđểchạytheochúng,chạytheohếtđámmâynàyđếncụmmâynọ.Nhưngnhữngđámmâykhôngbaogiờởyênmộtnơi;chúngđếnrồiđi.Dòngsôngcảmthấytrốngvắng,côđơn.Nókhócthan,buồntủi,vìkhôngcómộtđámmâynàoởlạivớinómãimãi.

Sựthựclàcáchiệntượng(pháp)đềuvôthường,thayđổi,biếndiệtkhôngngừng.Dòngsôngđaukhổlàdotháiđộbámvíucủanó,làdocáchnhìnvàcáchhànhxửkhôngsángsuốtcủanó.

Mộthômnọ,khicócơngiómạnhthổingangquavàđẩyđihếtnhữngđámmâyvàhiểnlômộtvòmtrờixanhbiếc.Nhìnlêntrờithấykhôngcònmộtgợnmâynào,dòngsôngnghĩ:‘‘Đờisốngthậtvôvị,khôngđángsống.’’Dòngsôngkhôngbiếtcáchthưởngthứctrờixanh.Dòngsôngthấytrờixanhnhưlàmộtcáigìtrốngvắng,vôvị,buồnchán.Tốihômđó,dòngsôngmuốnhủydiệtđờimình.Làmthếnàodòngsôngcóthểtựhủydiệtchínhmình?

Từmộtngườitakhôngthểbiếnthànhkhông,hưvôđược.Mộtvậtkhôngthểtừcómàbiếnthànhkhôngđược.Trongsuốtđêmđó,dòngsôngkhócthanthảmthiết.Đólàtiếnggàocủanướcsôngvỗbờ.Đâylàlầnđầutiêndòngsôngtrởvềđốidiệnvớichínhmình.

Từtrướctớinaydòngsôngchỉsốngtrongsựvọngcầu,bỏmìnhđểđitìmmình.Dòngsôngnghĩrằnghạnhphúcchỉcóthểđượctìmthấyởngoàimình,nghĩalànóphảiđợiratớibiểncảhoặcđợikhinólàmnhữngđám

mâybaytungtăngtrêntrờimớihạnhphúcthậtsự.Lầnđầutiêndòngsôngtrởvềvớichínhmìnhvàlắngnghetiếngvỗcủanhữngcơnsónggàocủachínhmình,dòngsôngđộtnhiênkhámpháramộtđiềuhếtsứcsâusắcvàquantrọng.Dòngsôngkhôngbiếtrằngmìnhđượclàmbằngnhữngyếutốkhôngphảimình.Dòngsôngđãdạidộtchạytheonhữngđámmây,nghĩrằngmìnhkhôngthểhạnhphúcnếukhôngcónhữngđámmây.Dòngsôngđãkhôngnhậnrađượcrằngmìnhđượclàmbằngnhữngđámmây.Nhữnggìdòngsôngđangtìmcầuđềuđãcómặttrongtựthân.Hạnhphúcchỉđơngiảnnhưthế.Ấyvậymàbấylâunaydòngsôngkhôngbiết.

Nếutabiếtcáchtrởvềantrútronggiâyphúthiệntại,bâygiờvàởđây,nhậnthấyrằngnhữngyếutốcủahạnhphúcđãcómặttrongtavàchungquanhta,lúcấytakhôngcầnchạytìmđâuxanữa.Tachấmdứtđượcsựtìmcầu.Vàhạnhphúcchânthựctựdânghiểnlộ.Trongmộtđêmnhìnlại,độtnhiêndòngsôngnhậnrađượcrằngcómộtcáigìđóđangphảnchiếutronglòngmình,đólàbầutrờixanh.Lầnđầutiêntrongđờidòngsôngcảmnhậnđượcbầutrờixanhbìnhan,đẹpđẽ,mầunhiệm,vữngchãivàthảnhthơinhưchưabaogiờnótừngcảmnhận.Dòngsôngbiếtrằnghạnhphúccủamìnhphảiđượclàmbằngcácchấtliệucủavữngchãi,thảnhthơivàbìnhan.Độtnhiêndòngsôngtrànngậpniềmhạnhphúc,vìđâylàlầnđầutiêndòngsôngcảmnhậnđượcbầutrờixanh.Trướckia,dòngsôngchỉđểýđếnnhữngđámmâyvàhoàntoànthờơvớibầutrời.Đâylàmộtđêmcủasựchuyểnhóathâmsâu.Nhữngtiếngthankhóccủadòngsông,nhữngsầumuộncủadòngsôngđãđượcchuyểnhóathànhniềmvui,hạnhphúc,anlạc,vữngchãivàthảnhthơi.Ngàyhômsau,trờiyêngiólặng,mâybốnphươngquayvềquầntụ.Bâygiờdòngsôngđãbiếtphảnchiếu,biếtthưởngthứctừngcụmmây,nhưngkhôngbịvướngmắcvàomây.Dòngsôngđãbiếtnhìnvớiconmắtkhôngphânbiệt,vớiconmắtbìnhđẳngvàvôtướng.Mỗikhithấynhữngđámmâyxuấthiện,dòngsôngnóivớinhữngđámmây:''Chàocácanh,cácchị!Cácanh,cácchịrongchơicóvuikhông?’’Khinhữngđámmâyrađi,tanbiến,dòngsôngkhôngbuồntủinhưtrước.Dòngsôngđãtìmthấyđượctựdonơichínhmình.Dòngsôngbiếttựdolànềntảngcủahạnhphúc.Dòngsôngđãthựctậpdừnglạivàchấmdứtđượcsựtìmcầu.Đêmhômấy,cóđiềugìđórấtmầunhiệmđãxảyra;đólàhìnhbóngcủavầngtrăngtrònphảnchiếutronglòngsông.Dòngsôngrấthạnhphúcđượccùngmâyvàtrăngrongchơi;dòngsôngkhôngcầnđợiratớibiểncảmớihạnhphúc,bởivìdòngsôngbiếttrongmìnhđãcóbiểncảvàtrongbiểncảđãcómình.Mỗidòngchảyđềuđượchòalẫncùngtrăng,mâyvàgió...Vũtrụcùngdòngsôngtấulênkhúcnhạcvôsinhtrầmhùngvàtấtcảđềuđemlạichodòngsôngniềmvuivàhạnhphúc.Dòngsôngthấyrõmìnhcũnglàmây,làbiểncả.Dòngsôngrấthạnhphúctrênđườngđitớibiểncả.Dòngsôngđãgiácngộ

rằngkhôngcóconđườngđitớihạnhphục,hạnhphúcchínhlàconđường.

Nhìnkỹlại,tathấymỗingườichúngtalàmộtdòngsông.Chúngtabắtđầunhưmộtthácnướcđổxuốngtừđỉnhnúicaovàmuốnchảynhanhvềbiểncả.Saumộtthờigian,tađộtnhiênhoạtđộngchậmlạivàbắtđầuchạytheonhữngđốitượngthèmkhátcủata;vàtakhổđau.Đôikhivìquákhổ,tađâmrachánchường,tuyệtvọng,khôngmuốnsống.Song,tacócơhộitrởvềnhìnlạichínhmìnhvàđộtnhiênnhậnrađượcrằngđốitượngthèmkhátcủatachínhlànguyênnhângâyrakhổđau,tuyệtvọngvàphiềnnãochota.Tabắtđầukhámphárađượctấtcảnhữngyếutốcủahạnhphúcđềuđangcómặttronggiâyphúthiệntại,bâygiờvàởđây.Nhữnggìtamuốntìmcầuđềuđangcómặtngayởđây.Trongkhoảnhkhắc,tađạtđượctựdolớnmàtừtrướctớinaytachưabaogiờcó;tacókhảnăngsốngsâusắctrongtừnggiâyphútcủađờisốnghàngngày.Bâygiờtađãtrởthànhmộtdòngsôngcóhạnhphúcvàcóthểgiúpnhữngdòngsôngquanhtasốngđượchạnhphúcnhưta.

ĐứcThếTôncódạyrằngđốitượngthèmkhát,thamcầucủatakhôngphảilàhạnhphúcchânthật.Ngàiđãdùngrấtnhiềuvídụđểgiúptathấyrõđiềunày.Trướchết,Ngàinóirằngđốitượngthèmkhátvàthamcầucủatađượcvínhưbóđuốccầmngượcgió.Ngọnlửatừbóđuốcsẽđốtcháyta.Nếutakhônghiểurõbảnchấtcủanó,khôngbiếtcáchquảnlýnóthìnósẽđốtcháyta.

Vídụthứhailàhìnhảnhcủamộtkhúcxươngtrần.Khúcxươngtrầnkhôngcòndínhchútthịt,vậymàconchórấtưathích,thèmthuồngnó.Conchóômlấykhúcxươngtrầnấymàgặmsuốtngày,nhưngkhônglấyđượcchútchấtbổdưỡngnào.Vậymànócứômlấymàgặmsuốtngàykhôngbaogiờbiếtchán,khôngbaogiờcảmthấythỏamãn;cókhikhúcxươngtrầnđóchỉlàmộtkhúcxươngbằngnhựa.ĐứcThếTônnóirằngđốitượngcủasựthèmkhátcủatacũngtựanhưkhúcxươngtrầnấy.

Vídụthứbalàhìnhảnhcủahốlửa.Nhữngngườibịbịnhhủi-mìnhmẩyngứangấyhếtsứckhổsở.Nhữngaibịbệnhnàythườngkhôngđượcởtrongthônxómvớidânlàng.Họđặcbiệtđượcđưavàomộtkhurừnghoặcmộthònđảoxađấtliềnđểsốngvớinhaunhưmộtcộngđồngcủanhữngngườibịbịnhhủi.Nơivùnghọởcótạodựngmộthốlửarấtlớn.Mỗingàyhọáptaychânsátbênhầmlửađangbốccháyngùnngụtđểgãichođãngứa.Làmnhưvậyhọcảmthấyrấtdễchịu.Càngngứa,cànggãichừngnào,họcàngcảmthấyđãngứa,sungsướngchừngấy.Họcảmthấyđólàhạnhphúc.ĐứcThếTôncónóirằngkhimìnhbịbịnhhủi,thìngồibênhầmlửavàgãichođãngứalàhạnhphúcnhấtvàmìnhcảmthấyrấtthỏamãn.Nếumìnhkhôngbị

bịnhhủimàmỗingàycứáptaychânsátbênhốlửa,thìđóquảlàmộtsựcựchình.Chỉcónhữngngườibịbịnhhủimớicảmthấythỏamái,sungsướngkhihọđượcngồicạnhhốlửađểgãimàthôi.

Vídụthứtưlàhìnhảnhcủamộtmiếngmồi.Khiconchimnhỏgắpđượcmộtmiếngmồivàbaylêntrênkhôngthìcóconchimlớnhơnthấyđượcvàđuổitheoconchimnhỏ.Nếuconchimnhỏkhôngbuôngmiếngmồivừamớikiếmđượcthìconchimlớnsẽtấncôngvàcóthểgiếthạiconchimnhỏđểđoạtlấymiếngmồi.Cũngvậy,đốitượngthèmkhát,mongcầucủatacóthểgiếtchếttanhưconchimnhỏkianếutakhôngbuôngmiếngmồira.Tronglúcthởvàovàthởracóchánhniệm,tathiếtlậpthântâmvữngchãitronggiâyphúthiệntại,đưathânvàtâmtrởvềmộtmối,cómặtđíchthực,rồinhìnsâuvàođốitượngmongcầu,thèmkhátcủatađểthấychođượcbảnchấtđíchthựccủanó.Nếucócáithấysâusắcvềnó,thìnósẽkhôngtróibuộc,saisửtanữa,tahoàntoànđượctựdo.Tasẽchuyểnýniệmhạnhphúccủatavềhướngkhác,hướngcủahiệntại,củabâygiờvàởđây.

Đâylàgiáolýrấtcaothâmmàtấtcảchúngtađềunênthẩmđịnhvàđemrathựctập.ChúngtaphảigiúpngườitrẻhọchỏivàthựctậpgiáolýcaothâmnhưgiáolýhiệnpháplạctrúmàđứcThếTônđãdạy.Thếnàogọilàchânhạnhphúc?Chânhạnhphúccóthểđạttớitronghiệntạiđượckhông?Nhữngđiềukiệncủahạnhphúccóthậtcótronggiâyphúthiệntại,bâygiờvàởđâyhaykhông?Chúngtacócầnchạytìmhạnhphúcởtươnglaikhông?Nhữngcâuhỏinàyrấtthựctếvàgiúpíchchoquátrìnhthiềnquáncủata.Cácnhàtrịliệu,giáochức,nhàchínhtrịvàtấtcảmọingườiđềunênhọchỏivàthựctậptheogiáolýnàynếutamuốnchuyểnhóakhổđau,đemlạihạnhphúc,anlạcvàhòabìnhchânthựcchocuộcsống.Chúngtahãyđếnvớinhauđểcùngthựctậpnhưmộttăngthân,mộtcộngđồng,cùngnhìnsâuvàcốnghiếnchonhânloại,xãhộivàdântộctatuệgiác-nhấtlàtuệgiácchung.ĐứcThếTônnóicuộcđờicókhổ-khổđế-sựthậtthứnhất,nhưngkhổởđâyđượcdiễntảnhưmộtSựThậtmầunhiệm.Ngàicũngnóiđếnconđườngthoátkhổ-đạođế-SựThậtmầunhiệmthứtư.Nhìnsâuvàokhổ,tathấyđượcnhữngnguyêndoxagần(nộitạivàngoạitại)kếtcấuthànhvàkhithấyđượcgốcrễ,nguyêndocủakhổđau,thìkhổđaukhôngcònbịtácđộng,khôngtạotácvàtachấmdứtđượckhổđau,đemlạihạnhphúc.Rõràngtacócáchchuyểnhóakhổđau,xâydựnganlạcvàhòabìnhchota,chongười,chođấtnước,xãhộita.ĐạoBụtkhôngquanniệmđờisốngmộtcáchbiquan,yếmthếnhưnhiềungườitưởng.TheolờiBụtdạy,nếutatrốnchạykhổđau,chánghétkhổđaunhưngườilàmvườnmuốntrồnghoamàchốitừrác,phânxanh,thìlàmsaocóhoa.Nhìnchokỹ,tathấyrácvàhoatươngtức,rácvàhoanươngnhaumàbiểuhiện.

Chương16:LụcĐộBaLaMậtKínhthưađạichúng,hômnaylàngày12tháng06,năm1998,ngàycuốicủakhóatuhaimươimốtngày.

Chúngtaaicũngmuốnđượccưtrúởcõinướcanlạc,hạnhphúcvàtựdo;khôngaimuốncưtrúnơicõinướccủasầukhổ,giậnhờnvàthùhậnnêntrongkhóatunàyquývịđãđượccốnghiếnnhữngphươngpháptutậpcụthểđểgiúpquývịvượtquađượcbờbênkia.Chúngtamuốnxalìacáibờcủasựghentỵ,kỳthị,hậnthùvàsầukhổđểtớibờcủatừ,bi,hỷ,xả,củaanlạc,hạnhphúcvàthảnhthơi.VìvậyđứcThếTônđãcốnghiếnchotaphépthựctậprấtmầunhiệmđểtacóthểthựchiệnđượcđiềuđó,đólàLụcĐộBaLaMật.Chúngtacóthểthựctậpvượtquabờbênkiangaytrongđờisốnghàngngàycủatabằngsáuphépbalamật.Tacóthểvượtquabờbênkiabấtcứlúcnàotamuốn,vìtađãđượctraotruyềnconđường.TôixintrìnhbàySáuPhépBaLaMậtnhưmộtđóahoagồmcósáucánh;cáiđàiởgiữalàtâmhoa,taviếtchữ''chánhniệm.''Sáucánhhoatượngtrưngchosáuđộhoặcsáuphéptu:Bốthí,trìgiới,nhẫnnhục,tinhtấn,thiềnđịnhvàtrítuệvàbảnchấtcủamỗicánhhoalàtâmhoa,tứclàchánhniệm.

BốThíĐộBốthíđộ(danaparamita)tứclàphéptucúngdường,hiếntặng.Khihiếntặngthìtađượcsinhquabờbênkialiềnlậptức.Khigiậnmộtngườinàothìtađaukhổ.Nếutathựctậphiếntặng(bốthí),thìniềmsânhậntrongtađượcchuyểnhóavàtavượtsangđượcbờbênkiangaytứckhắc,đólàbờcủavôsân,củaanlạc,hạnhphúcvàtừbi.Tacóýmuốndângtặngniềmvuichongườikia,muốngiúpngườikiasốnghạnhphúcngaytronggiâyphúthiệntại.Điềunàyrấtdễthựctập.Tabiếttrongchiềusâutâmthứctacóhạtgiốngcủasựđộlượng,sẵnlòngmuốnlàmchongườikháchạnhphúc.Nhữnghạtgiốngvàtâmhànhnàyluônluôncómặttrongta.Khibuồngiận,tavungvãisựbuồngiận,bạođộngvàkhổđaulênnhữngngườiquanhta.Vậythìđiềutrướctiênvàhếtsứcthiếtyếulàtrởvềchămsócchínhmìnhvàthựctậptiếpxúcvớihạtgiốnghiểubiếtvàthươngyêunơitựthân.Thờigianđầucủamốiliênhệ,tacamkếtlàsẽlàmbấtcứđiềugìchongườithươngcủatahạnhphúc.Nhưngcólẽbâygiờtađanglàmngượclạivớilờicamkếtấy.Vậythìsựthựctậplàtrởvềvớicáitâmbanđầu,tiếpxúcvớihạtgiốngthươngyêutrongtavàlàmđúngtheonhữnglờimàtađãcamkết,thìthếnàotacũnglàmchongườithươngcủatahạnhphúc.

Takhôngcầnphảiđirasiêuthịđểmuanhữngmónquàđắttiềnchongườithương.Córấtnhiềumónquàtacóthểhiếntặngchongườithươngngaybâygiờvàởđâymàkhôngcầntốnmộtđồngxunào-vídụnhưnụcườitươimátvàcáinhìnhiềntừcủatađãlànhữngmónquàquýgiávàmầunhiệm.Tacókhảnănghiếntặngkhông?Tacóthểhiếntặngchongườithươngcủataniềmvui,sựvữngchãivàthảnhthơicủatakhông?‘‘Thởvào,tôibiếttôiđangcònsốngvàngườithươngcủatôicũngđangcònsốngbêntôi.’’Vớicáithấyấy,tasẽnởđượcnụcườitươimát,nhìnvớiconmắthiềntừvàcơngiậntrongtasẽtựdưngtanbiến.Nụcườitươimát,niềmvuivàkhảnăngbiếttrânquýsựcómặtcủachínhmìnhvàcủanhữngngườimìnhthươnglàmộtmónquàrấtlớn,đóchínhlàbờcủaanlạcvàhạnhphúc.Hoatráicủasựthựctậplàthứtacóthểgặtháiđượcliềnngaytronggiâyphúthiệntại,chứkhôngcầnphảithựctậpmườinămhayhaimươinămsaumớiđạtđược.Nếutathựctậpthởvàovàthởratrongchánhniệm,làmchonănglựccủađịnhhùnghậu,thìtuệgiácsẽphátsinhvàtacóthểchuyểnhóađượctìnhtrạng.Điềunàyrấtđơngiảnvàdễthựctập;chỉcầnlàmcholòngthương(từbi)trongtasốngdậylàtathựchiệnđượcđiềuấy.Đâylàmónquàdosựthựctậphiếntặng(bốthíđộ)đưatới.Bốthíbalamậtlàphépthựctậpcócôngnăngđưatavàngườitathươngsangđượcbờbênkia,bờcủaanlạcvàhạnhphúc.Tacũngcóthểhiếntặngchấtliệutựdocủata,tựdođốivớigiậnhờn,

sầukhổvàquênlãng,tựdođốivớinhữngràngbuộcvềquákhứvàmơtưởng,losợtớitươnglai.Tựdonghĩalàtacókhảnăngsốnganlạcvàthảnhthơingaybâygiờvàởđây.Tựdolàhoatráilớnnhấtcủangườituvàcũnglàmónquàcaoquýnhấtmàtacóthểhiếntặngchongườitathương.Tacóthểnóivớingườithươngcủata:''Emthươngquý,mónquàlớnnhấtanhcóthểdângtặngemlàtựdo,làsựvôúycủaanh.''Nếuchúngtacốnghiếnchonhauchấtliệutựdothìđờisốngcủachúngtachắcchắnsẽđượcanvuivàhạnhphúc.

Khibịkhốngchếbởinhữngtâmhànhphiềnnão,giậnhờnvàsầulo,thìtakhôngphảilàngườicótựdo,cóhạnhphúcđíchthực.Trongkhóatunày,chúngtađãđượchọcnghệthuậtbuôngbỏ-gọilàthảbò.Chúngtađãhọcnhiềuphươngcáchđểphụchồilạikhảnăngtựdocủata.Làmộtngườitựdo,tacóthểhiếntặngmónquàđẹpnhất,caoquýnhấtchongườitathương,chođời.Ngườiđócóthểlàngườihônphốicủata,làcontrai,congái,bạnbèhoặccóthểlàkẻthùcủata.Bằngphépthựctậpbốthíbalamật,tacóthểbiếnkẻthùthànhbạn.Bốthíbalamậtlàphépthựctậprấtcaothâm,hữuhiệuvàmầunhiệm.

ĐứcThếTôncónóirằngkhimìnhvẫncònphiềngiậnmộtngườinàovàdầumìnhcốtìmđủcáchđểxuađuổicáiphiềngiậnấyđi,thìcơngiậnvẫncònynguyên.Tôixinđềnghịmộtphươngphápthựctậprấtcóhiệuquả,đólàtặngchongườitađangphiềngiậnmộtmónquà.Khiquývịchưahờngiậnngườikia,quývịnênlàmsẵnmộtmónquàchongườikia,rồihãycấtgiữđó.Trongkhigóiquà,quývịhãylàmvớitấtcảtìnhthươngyêu,lòngbiếtơnvànghĩnhưthếnày:''Mìnhđanggóimónquànàychoanhấy.Tráitimcủamìnhđangtrànngậptìnhthươngyêuvàlòngbiếtơn.Mỗicửchỉcủamìnhđềuđượcphátxuấttừtìnhthươngvàlòngbiếtơn.Ướcmongcủamìnhlàmuốnlàmchongườimìnhthươngđượchạnhphúc.Thếnàomìnhcũngcódịpgởimónquànàychoanhấy.''Quývịhãythựctậpphươngpháptặngquànàyvớiýthứcrằngbảnchấtcủangườithươngcủamìnhlàvôthường;mộtngàynàođóngườiấysẽxalìamình.Mónquàmàquývịđanglàmcóthểmộtngàynàođósẽgiúpquývịphụchồilạitìnhthươngcủamình.Làbảobốicứugiúpquývịtrongtìnhtrạngnguykhó.Khigiậnanhta,bàta,quývịhãyđitớibưuđiệnvàgởimónquàchongườiấy.Saukhigởimónquàđirồi,tôibảođảmquývịsẽcảmthấydễchịuhơnrấtnhiều.Quývịcóbaogiờthựctậpphươngphápnàychưa?Quývịhãythửxem.Tôicamđoanlànósẽthayđổitìnhtrạngcủaquývịrấtmauchóng.

Cónhiềucáchkhácđểthựctậpphépbốthíbalamật.KhiphátnguyệntiếpthọBaSựQuayVề(TamQuy)vàNămGiớivàsốngđúngtheotinhthần

củaNămGiới,tasẽbảohộđượctavànhữngngườitathương.NămGiớiQuýBáulànhữngnguyêntắcthựctậprấtcụthể,mầunhiệmcócôngnăngđưatasangđượcbếnbờcủabìnhan,giảithoátvàhạnhphúc.ThựctậpNămGiớichosâusắc,tasẽthựchiệnđượcphépbốthíbalamật.Quývịkhôngcầnphảilàngườigiàucómớicóthểthựchiệnphépbốthí.Sựthậtlàmìnhgiàucóhơnmìnhtưởngrấtnhiều.Quývịcóthểlàmchonhiềungườihạnhphúcbằngsựthựctậpbốthíbalamật.Quývịchỉcầntrởvềvớichínhmình,thựctậphơithởchánhniệmvànhậndiệnđểthấyrằngmìnhcórấtnhiềuchâubáucủahạnhphúc,niềmvui,tìnhthươngyêu,hiểubiếtvàtựdođểhiếutặng;quývịcórấtnhiềuyếutốcóthểlàmchonhiềungườihạnhphúc.Nếubiếtxửlýnănglựcvàthìgiờcủamìnhmộtcáchkhônkhéo,thìmìnhcóthểlàmchorấtnhiềungườihạnhphúc.Khilàmchongườikháchạnhphúcthìtựthânmìnhcũngsẽđượchạnhphúc.Trongkhiquývịthựctậpchánhniệmvàđồngthờigiúpchongườikhácthựctậpchánhniệm,quývịsẽcùngvớihọchếtácrasứcsốngrấthùnghậugọilàphápsống.ĐâygọilàPhápthí.Khiđãtiếpxúcđượcvớibảnchấtkhôngsinhkhôngdiệtcủacácpháp,thìquývịvượtthoátđượcsợhãi,chứngđạtđượcvôuý.Cóđượcđứcvôuýthìquývịsẽgiúpđượcngườikhácchuyểnhoákhổđau,sợhãivàgiúphọsốngđượcanvui,tựdovàhạnhphúcnhưmình.Đólàphépbốthícaoquýnhấttrongtấtcảcácloạibốthí-tứclàhiếntặngsựkhôngsợhãi,danhtừchuyênmônlàvôuýthí.Cótấtcảlàbaloạibốthí:thứnhấtlàtàithí,thứhailàPhápthívàthứbalàvôuýthí.

Quývịcũngđãđượchọcvềgiáolýtánhkhông(theteachingonthenatureofemptiness)trongsựbốthí.Theotinhthầncủagiáolýtánhkhông,thìchúngtaphảithựctậpbốthítheotinhthầnvôphânbiệt,khôngkỳthịvàkhôngđặtđiềukiện.Đâylàhànhđộngcaosiêunhấtcủasựbốthí.Nếuquývịbốthítheotinhthầnbồtát,nghĩalàbốthímàkhôngthấycóngườibốthí,ngườitiếpnhậnsựbốthívàphẩmvậtbốthí,thìcôngđứcvôlượngvàhạnhphúcsẽrấtlớn.Xinquývịhọchỏisâuthêmvềgiáolýnàyđểphépthựctậpbốthíđạttớihiệuquảlớnhơn.Càngbốthítacànghạnhphúcvàtalàmchonhiềungườichungquanhtahạnhphúc.

TinhTấnĐộTinhtấnlàphépthựctậpthứhaicủasáuphéptubalamật(lụcđộbalamật)cócôngnănggiúptavượtquabờbênkia.Tađãđượchọcvàbiếtrằngtrongtâmthứctacórấtnhiềuloạihạtgiống(chủngtử):hạtgiốngthiệnvàhạtgiốngbấtthiện.Tacầncóđủthìgiờvànănglựcđểtrởvềvớitựthânvàthựctậptướitẩmnhữnghạtgiốngcủaniềmvui,anlạc,tìnhthương,lòngthathứvàbaodungtrongtamỗingày.Làmchonhữnghạtgiốngtốt,thánhthiệntrongtađượcpháttriểnliêntục,đóđíchthựclàsựthựctậptinhtấn.Muốnchosựthựctậptinhtấnđượcthànhcông,taphảithựctậpnhưmộttăngthân,mộtcộngđồng,chúngtaphảigiúpđỡvàyểmtrợnhau,nghĩalàphảitạoramộtmôitrườngsốngthậttốtlànhtrongđómọingườisốngđúngtheotinhthầnNămGiới,antrúvữngchãitrongchánhniệm,khôngđểchonhữngyếutốđộchạicủaxãhộixâmchiếm,trấnngựvàônhiễmta.

Taphảitổchứcđờisốngtutậpcủatanhưthếnàođểnhữnghạtgiốngtốttrongtâmthứccủamỗicánhânvàcộngđồngđượctướitẩmvàpháttriểnmỗingày.Tacóthểmờinhữngngườithươngcủatacùngthựctậpchung.Tacóthểnóivớingườithươngcủatanhưthếnày:''Anhyêuquý,nếumuốnchămsócem,muốnchoemcóhạnhphúc,thìxinanhtướitẩmnhữnghạtgiốngtốttrongemmỗingày.Embiếttrongemcókhảnăngthươngyêu,hiểubiết,thathứvàbaodung.Emrấtcầnsựyểmtrợ,nângđỡcủaanhđểsựthựctậpcủaemđượcthànhcôngdễdàng.Embiếtnếuemhạnhphúc,thìanhcũnghạnhphúc.Emnguyệnthựctậpđểnhậndiệnnhữnghạtgiốngtốtnơianhvàemsẽcốgắnglàmhếtkhảnăngcủaemđểtướitẩmvàvuntrồngnhữnghạtgiốngtốtấynơianhđểchúngđượcpháttriểnmỗingày.Emhứasẽkhôngtướitẩmnhữnghạtgiốngtiêucựcnhưbuồngiận,bựcbộivànghingờnơianhvàemcũngmonganhthựctậpnhưvậyđốivớiem.''Đâylàngônngữthươngyêuđíchthực.Mặtkháctakhôngmuốntướitẩmnhữnghạtgiốngtiêucực,bấtthiệntrongtanhưhạtgiốngthiếuniềmtincậy,hậnthù,ghentỵvàkỳthị...Tacũngkhôngmuốnngườithươngcủatatướitẩmchúngmỗingày,vìlàmnhưvậytasẽkhổ.Nếutakhổ,thìngườithươngcủatacũngsẽkhổ.Vàđâylàsựthựctập:''Connguyệnsẽkhôngđểchonhữnghạtgiốngtiêucựctrongconbịtướitẩmmỗingày.Connguyệnănuốngvàtiêuthụcóchánhniệmđểnhữnghạtgiốngtiêucựctrongconkhôngbịtướitẩm.Conýthứcrằngnếuconkhôngbiếthộtrìthântâmvàđểchonhữnghạtgiốngtiêucựctrongconbịtướitẩmthìchúngsẽpháttriểnlớnmạnhvàconsẽkhổvàsẽlàmchonhữngngườiconthươngkhổ.Conýthứcrằngnỗikhổcủangườikiasẽảnhhưởngđếncon,sẽlàmchoconbịngộtngạt.''Taphảirấtchánhniệm,phảiquyếttâmtrongsựthựctập.Đólàsựthựctậptinhtấn

đíchthực.Tacóthểkýmộthiệpướcsốngchunganlạcvớimọingườitronggiađìnhcủata.Cónhữnglúctasốngrấthòathuậnvớinhau,mọingườingồiquâyquầnbênnhau,uốngnhữngtáchcàphê,tràrấtđầmấmvàhạnhphúc.Trongnhữngdịpnhưthế,tanhâncơhộiđểkýhiệpướcchohạnhphúccủata,củaconcháuta,củachamẹvàbèbạnta.Tinhtấnphảiđượcthựctậptrongánhsángcủagiáolýtứchánhcần-bốnphépthựctậpsiêngnăng:

Thứnhất:Khinhữnghạtgiốngbấtthiện,tiêucựcnhưhạtgiốngcủahờngiận,tráchmóc,ghentỵ,kỳthịtrongtâmthứctachưaphátkhởi,taphảilàmmọicáchđểchonhữnghạtgiốngtiêucực,bấtthiệnấykhôngcócơhộibịtướitẩmvàphátkhởi.

Thứhai:Khinhữnghạtgiốngtiêucựcđãbiểuhiệnlêntrênvùngýthức,tahãythựctậpnhậndiện,ômấpvàđưachúngtrởlạitàngthứcdướitrạngtháicủahạtgiống.Khinhữnghạtgiốngtiêucựccủatacònnằmyêntrongchiềusâutâmthức,thìtahãyđểchochúngnằmyên,đừngđộngtớichúnghoặctướitẩmchúng.Nếumộthoặchaihạtgiốngbịtướivàchúngbiểuhiệntrênvùngýthức,tahãychămsócchúngvàđưachúngtrởvềvớinguồngốccủachúngcàngnhanhcàngtốt.Nếutanhỡnnhơ,đùagiỡnvớichúng,đểchochúnghiệnhànhquálâutrongvùngýthứccủata,thìchúngsẽgâyranhiềutaihọavàđổvỡ.

Thứba:Nếunhữnghạtgiốngtốt,tíchcựctrongtâmthứctachưabiểuhiệnthìtathựctậptướitẩmđểlàmchochúngbiểuhiệnlêntrênvùngýthứccủata.Tabiếtrằngtrongchiềusâutâmthứctacónhữnghạtgiốngtốtnhưnhữnghạtgiốngthươngyêu,hiểubiết,thathứvàbaodung..;taphảicốgắnglàmđủmọicáchđểtiếpxúcvớichúngmỗingàyđểchochúngcócơhộibiểuhiệnlêntrênvùngýthứccủata.

Thứtư:Khinhữnghạtgiốngthiệnđãbiểuhiệnlêntrênvùngýthức,taphảitìmcáchkhéoléođểduytrìchúngởlạicànglâucàngtốt.Nhữngtâmhànhđólànhữngkháchquýcủata.Nhữngnănglượngấycàngởlâutrênvùngýthứccủatachừngnào,thìtàngthứccủatacàngđượcnuôidưỡng,trongsángvàhùngmạnhchừngấy.

Đólàphépthựctậptinhtấnthứtưcủatứchánhcần.Tinhtấnkhôngphảilàmộttừngữtrừutượng,màlàsựthựctậprấtthiếtthực.Tathựctậpchungvớichamẹ,concáivàxãhộita.Thựctậptướitẩmchonhaunhữnghạtgiốngtốtsẽgiúptavượtquađượcbờbênkiarấtmauchóng.Đâygọilàsựthựctậpchuyểncăn-chuyểnhóatậngốc.

Bâygiờchúngtahãytrắcnghiệmlạitấtcảnhữnggìmìnhđãđượchọctronggầnbatuầnqua.Trongkhóatuhaimươimốtngàynày,chúngtađãtạocơduyên,môitrườngtốtchonhữnghạtgiốnglành,tíchcựctrongtađượctướitẩm.Tấtcảnhữnggìtôiđãcốnghiến,traotruyềnchoquývịđềuđãcósẵntrongtựthâncủaquývịdướihìnhthứccủahạtgiống.Tăngthânvàtôichỉgiúpkhaimởvàtướitẩmnhữnghạtgiốngấynơiquývịmàthôi.Đấttâmcủachúngtađãđượcthấmnhuầnbởinhữngcơnmưaphápvànhờchúngtađãmởlòngđónnhậnmộtcáchchânthànhnênnhữngcơnmưaphápđãchạmtớiđượcnhữnghạtgiốngtốttrongta.Nhiềungườitrongchúngtađãgặtháiđượcnhiềukếtquả,nếmđượchươngvịcủaanlạc,thảnhthơi,hạnhphúcvàgiảithoát;đãthiếtlậplạiđượcniềmtincủamìnhtrongsựthựctập.Talàmđượcnhưvậylànhờsựdìudắt,nângđỡvàmuôidưỡngcủatăngthân.

Thưađạichúng,tổchứckhóatulàchúngtatạocơduyên,điềukiệnchonhữngcơnmưaphápcócơhộithấmvàolòngđấttâmcủachúngtađểchohạtgiốngthươngyêu,hiểubiết,thathứvàbaodungtrongtađượcnẩymầmvàngườinàocũngđượcthừahưởng.Trongkhóatu,cókhichúngtachưacầnlàmgìcả,khôngcầntutậpcótínhcáchsítsaomangnặnghìnhthức,tachỉmởlòngvàchophépnhữngcơnmưaphápvànănglượngcủatăngthânđánhđộngtớinhữnghạtgiốngtốttrongtâmthứctathôicũngđủchotađượcnuôidưỡng,trịliệuvàchuyểnhóa.Chúngtanêntổchứckhóatuthườngxuyênhơn-khóatudàihạnhayngắnhạn,điềuđótuỳkhảnăngvàđiềukiện.Tổchứcmộtngàychánhniệmhoặcchỉnữangàychánhniệmcũngtốt,bởivìđólàcơhộichomọingườithuộcnhiềutăngthânđếnđểtutập,đểcùngnuôidưỡng,nângđỡvàyểmtrợnhau;cómặtchonhauvàcùngnhauđithiền,ngồithiền,ăncơmtrongchánhniệm,chiasẻnhữngkhókhănvàphươngcáchthựctậpđểchuyểnhóakhókhăn,khổđauv.v...Mộtngàyhoặcnữangàytuchánhniệmnhưthếchắcchắnsẽđemlạirấtnhiềulợilạcvàsựnuôidưỡng.

XemTiViTrongChánhNiệmLàchamẹ,chúngtacóthểbànbạcvớiconcáicủatavềphươngcáchsửdụngmáytruyềnhìnhhaymáyvitínhnhưthếnàochothôngminhđểnhữnghạtgiốngtiêucựcnhưbạođộng,cămthù,kỳthịvàthèmkháttrongmỗingườikhôngbịtướitẩm.Nếuconcáicủaquývịxemchươngtrìnhphimảnhcóchứađựngquánhiềuchấtliệubạođộng,thèmkhátvàsợhãi-dùbộphimđórấthàohứnglàmchochúngsaymê,thìchúngcũngsẽmệtmỏi,têliệtsaumộtgiờđồnghồtiêuthụ.Quývịcóthểnóichuyệnvớiconmìnhbằngngôntừhòaái,cởimởvàxâydựng:''Nàyconạ,cóchuyệnnàyba/mẹmuốnthảoluậnvớicon.Concóthểngưngxemtivimộtchútđượckhông?''Rồiquývịcóthểhỏiconxemchúngnócảmthấynhưthếnàotrongkhixemcuốnphimấy.Chúngcócảmthấybìnhanvàhạnhphúcsaukhixemcuốnphimnhưthếhaykhông?Lúcấyconcủaquývịsẽcócơhộichiasẻcáicảmgiác,nhậnthứccủachúngchoquývịnghe.Saukhinghexong,cảgiađìnhcóthểbànthảovớinhauvàđitớiphươngpháphay,thôngminhnhấtvềviệcsửdụngTiVi,xemphimảnh.Cốnhiênkhôngphảichươngtrìnhtruyềnhìnhnàocũngdở,cũngđộchại;córấtnhiềuchươngtrìnhtruyềnhìnhhay,lànhmạnhcóthểnuôidưỡngtìnhthươngvàmởrộngkiếnthứccủata.TôibiếtcómộtgiađìnhnọởthànhphốBoston,saukhibiếttutập,họđãngồilạivớinhauđểbànbạcvềviệcsửdụngmáytruyềnhìnhvàđãđitớimộtgiảipháprấthaytrongviệcsửdụngmáytruyềnhình;họchọnnhữngchươngtrìnhlànhmạnhvàngồixemchungvớinhaunhưmộtgiađình.Vàonhữngbuổixemphimnhưthế,họănmặcrấttrangnhãnhưthểđixemphimởrạpxinê.Họquâyquầntạiphòngkháchvàxemmộtcuốnphimđãđượctuyểnchọnbởimộtthànhviêntronggiađình.Trongđờisốnghàngngày,họgiớihạnxemtruyềnhình,họcókýhiệpướcsốngchunganlạcvớinhaunênhọrấtthậntrọngkhicóýmuốnxemtruyềnhình,xemphim,chứkhôngphảiaimuốnxemlúcnàothìxem.Tôithấygiảiphápđórấthay.

MộthômtôicóbuổiphỏngvấnvớingườikýgiảcủatờbáoPhụNữởParis.Tôiđãkểcâuchuyệnnàyrồi.CôkýgiảmờitôichiasẻmộtvàisựthựctậpcụthểchonhữngđọcgiảcủatờbáoPhụNữvàtôiđãchiasẻvớihọmộtvídụvềmộtcặpvợchồngcókhókhănvớinhau.Họkhôngtruyềnthông,nóichuyệnđượcvớinhau,khôngkhítronggiađìnhcàngngàycàngtrởnênngộtngạt,cảhaingườikhôngnhìnnhauđượcnữavàcuốicùnghọđềunhìnvềmộthướngchođỡkhổ,đólàhướngtivi.Tôinóirằngquýbàcóthểthựctậpnhưthếnày:trongkhingườichồngđangxemTiVi,thìngườivợvớinănglượngchánhniệmvữngmạnhtớibêncạnh,xinôngngưngxemTiVimộtchútvànóivớichồngmìnhnhưthếnày:''Thưaanh,emcóchuyệnnàyxin

đượcbànthảovớianh.AnhcóthểngưngxemTiVivàiphútđượckhông?''ÔngchồngvốnlàmộtngườitríthứcnêngiữphéplịchsựmàchấpthuậnvàtắtmáyTiVi.Saukhiôngđãtắtmáytivi,bàhãynhìnchồngmộtlúc,rồihỏi:''Nàyanh,cóphảichúngtalàmộtcặpvợchồngcóhạnhphúckhông?Nếukhông,thìtạisao?Chúngtacóthểnhìnlạiđểxemnguyêndonàođãkhiếnchochúngtamấtđisựhòanhã,mấtđihạnhphúcđếnnỗibâygiờkhôngthểnóichuyệnđượcvớinhau?Nhữngnămđầuchúngtahạnhphúclắmmà,phảikhônganh?Saobâygiờlạinhưvậy?Chúngtacóthiếuthốngìkhôngvềphươngdiệnvậtchất,côngănviệclàm,tiềntàivàdanhvọng?Nếukhôngthiếuthốngì,vậythìtạisaochúngtakhônghạnhphúc?''Thiềntứclàdừnglạivànhìnsâuđểtìmhiểunhữngnguyêndođưađếntìnhtrạngbếtắc,khônghạnhphúctronggiađìnhhoặctrongmốiliênhệgiữavợchồng,chaconvàmẹconvớinhauv.v...

Nhưmộtcánhân,vợchồng,mộtgiađình,liênhệchacon,mẹcon,anh,chị,emvớinhau,quývịcóđủsựthôngminhvàkhảnăngthựctậpnhìnsâuđểtìmranhữngnguyêndotạisaoquývịkhônghạnhphúc.Nhìnsâuvàosựthậtthứnhấttứclàkhổđế,tasẽkhámphárasựthậtthứhai-khổtậpđế-nhữngnguyêndo,nhữngđiềukiệnđãđưatớicáikhổđó;vàquývịphảitậpnhìnqualăngkínhcủabốnloạithựcphẩm(TứThực-đoànthực,xúcthực,ýtưthựcvàthứcthực)đãcótácdụngnuôidưỡngvàtướitẩmnhữngkhổđaucủaquývị.Khihiểuđượcnguồngốccủakhổ,quývịcóthểloạitrừ,xalìachúng.Quývịnênbànthảovềphươngpháplàmmớihữuhiệugiữavợchồng,chacon,mẹconvớinhau.Dùvấnđềkhókhăn,bếtắccáchmấy,quývịvẫncóthểlàmchomốiliênhệmớilại,chuyểnđổiđượctìnhtrạng,nốilạitìnhthâmvớinhau.Ngàyhômquacómộtcặpvợchồngtrongkhóatunàyđãlàmmớivớinhauvàsựthựctậpđãlàmhọcảmthấynhưhọvừamớiđámcướitrởlại.PhápmônLàmMớirấthữuhiệu;ngườinàocũngcóthểthựctậpthànhcông.

Khimớiquennhau,yêunhau,tathấycáigìcũngđẹp,dễthương;tanhìnnhausuốtngàymàkhôngthấychán,khôngthấyđói.Tanói:''Khuônmặtcủaemđẹpquá.Đôimắtcủaemdễthươngquá.Emlàngườianhthươngyêunhấttrênđời.Khôngcóem,anhkhôngthểsốngđược.''Tadànhrấtnhiềuthìgiờngồibênnhau,cómặtchonhauvànhìnnhauhoàimàkhôngthấymệt,thấyđói.Tìnhyêubanđầulúcnàocũngđẹpđẽ,trongsángvàtrànđầysựchấpnhận.Nhưngvìtakhôngbiếtthựctậpchămsóc,vunbón,tướitẩmvànuôidưỡngmốitìnhđầuđẹpđẽấy,nêntađãbiếntìnhyêucủatathànhhậnthù,tabắtđầutướitẩmchonhaunhữnghạtgiốngtiêucực.Tabắtđầuthayđổitháiđộcưxử,cáchnhìnvànói:''Bàbâygiờnhưbàchằng,khôngdễthươngnhưngàyxưanữa.Bâygiờnhìnbàtuithấychánngấy,

khôngthoảimáichútnào.''Bâygiờtakhôngmuốnnhìnnhaunữa.Vìvậyđểchođỡkhổ,tanhìnvềhướngtivi.Tatrốnchạykhổđaubằngcáchđó.Đólàbikịchcủarấtnhiềugiađìnhtrongxãhộichúngta.Ngườitamuốntrốnchạy,muốnquênđinhữngkhókhăn,khổđaubằngđủmọiphươngtiện.Tivilàmộtphươngtiệnđểtrốnchạy;savàoxìkematuý,sốnglangthangngoàiphốchợ,lacànơinhữngquánrượucũnglànhữngcáchđểtrốnchạykhổđauv.v...Sựthựctậplàphảitrởvềvàđốidiệnvớithựctrạngcủata.Trốnchạykhôngphảilàgiảipháp.Chonêntaphảitắtmáytivi,bắtđầunhìnnhauvàcùngnhauđặtlạinhữngvấnđềthiếtthực.Taphảicôngnhậnlàtronggiađìnhtađangcókhổđau,đangbịbếtắcvàphảicùngnhaunhìnlạiđểtìmranhữngnguyêndotạisaogiađìnhmìnhkhôngcóhạnhphúc,tạisaomọingườikhôngtruyềnthôngđượcvớinhau;cóphươngpháptutậpnàocóthểgiúptatáilậplạisựtruyềnthông,phụchồilạihạnhphúcvàniềmanvuichonhauhaykhông?

Cónhữngngườichorằngthiềntập(đitu)tứclàtrốntránhthựctại;nghĩrằngngườitukhiđãđạttớitrạngtháigiảithoát,siêuviệt,thìhọkhôngmàngtớivấnđềthựctrạngcủađờisốngnữa.Nghĩnhưthếlàkhôngđúng;thiềntập-cụthểquaphéptutậpchánhniệm,làlốisốnggiúpchúngtatrựcdiện,ômấpvàxửlývớinhữngvấnđềthiếtthựctronghiệntại.Vìvậytuthiềnkhôngphảilàhànhđộngtrốntránhthựctại.

Cáccơquanbảovệsứckhỏechodânchúngđãđưaraquyluậtbắtcáccôngtysảnxuấtthuốclághicâucảnhtỉnh,cảnhbáolêncácbaothuốclá.Họghinhưthếnày,''Coichừng!Hútthuốcsẽcóhạiđếnsứckhỏe.''Nhữngcâucảnhtỉnh,cảnhbáonhưthếnênđượcghivàdánlêntrêncácmànảnhcủamáytivi,máyvitính,bởivìcóhàngtriệungườiđãbịđầuđộckhihọxemnhữngchươngtrìnhtivicótínhcáchđộchại,chứađựngnhiềuchấtliệubạođộng,cămthù,kỳthịvàthèmkhát.Chonêntacóthểghicâucảnhtỉnhnhưthếnày:''Coichừng!Xemtivicóthểbịđộchạiđếnthântâm.''Vìvậytaphảicóchánhniệm,phảitỉnhthứcmỗigiâymỗiphúttrongđờisốnghàngngàycủata,bởivìchỉcóchánhniệmmớibảohộđượctavàconemcủata.Tôinghĩvấnđềnàyphảiđượcđemrabànthảotrongcáccơquanchínhquyền,cơquanlậppháp.Chúngtaphảithithiếtnhữngphápluậtmớiđểbảovệta,bảovệconemtavàdântộctatừnhữngsảnphẩmvănhóacótínhcáchđộchạithântâm,pháhoạinềnđạođứccủanhânloại.Chúngtasảnxuấtravôsốnhữngsảnphẩmtiêuthụcóchứađựngquánhiềunhữngchấtliệubạođộng,hậnthùvàthèmkhát;nhữngchấtliệuấyđãtướitẩmnhữnghạtgiốngxấu,tiêucựcvàbấtthiệntrongtavàtrongconemcủachúngta.Sựthựctậpsiêngnăng(tinhtấn)phảiđượcthựctậpnhưmộtquốcgia.Nhữngnhàchínhtrị,kýgiả,nhàvăn,thầygiáo,côgiáovànhữngnhàtâmlýtrịliệuphảicó

tráchnhiệmđónggópphầnmìnhtrongviệcgâyýthứcvềthựctrạngcủaxãhộiđểmọingườicùngthứcdậyvàtìmranhữngbiệnphápcụthểđểbảohộchúngtavàcácthếhệtươnglai.Đâylàviệclàmrấtcấpbáchvàchúngtaphảilàmbằngcảmộtquốcgiamớithànhcông.

TrìGiớiĐộPhépthựcthứbagiúptavượtsangđượcbờbênkialàtrìgiới.Nămgiớilànhữngnguyêntắchướngdẫnchúngtađivềhướnganlạc,giảithoátvàgiácngộ.Nămgiớicócôngnăngbảohộta,giađìnhta,xãhội,dântộcvàđấtnướcta.Vừaqua,sưcôChânKhôngđãđềnghịchúngtagửichotổngthốngBillClintonquyểnsáchnóivềsựhọchỏivàthựctậpvềNămGiớivàhỏiôngxemcócáchnàođểthựcthinhữngnguyêntắcấytrêntoànquốckhông.BởivìnếumọingườitrêntoànquốcsốngtheotinhthầnNămGiới,thìkhổđausẽđượcchuyểnhóarấtnhiều,đấtnướcsẽtrởnênanbình,hạnhphúchơn.

GiớitướngcủaNămGiớicóthểđượctrìnhbàytheotinhthầnphitôngiáo-nghĩalàtrìnhbàynhưthếnàođểcóthểlấyđibớtnhữngchấtliệu,âmhưởngcótínhcáchtôngiáo,giáođiềuvàlễnghiđểnhữngngườikháctôngiáocóthểchấpnhậnvàthựctậpđượcmộtcáchdễdàng.ThựcratinhthầnNămGiớicũngđượctìmthấyrãiráctrongcáchệthốnggiáolýcủatấtcảcáctruyềnthốngtâmlinh.NếutrongđờisốnghàngngàychúngtahọchỏivàtậpsốngtheotinhthầnNămGiới,thìtựthânsẽđượcbảohộvàchúngtasẽtạodựngđượcmộtxãhội,thếgiớihòabìnhvàhoànthiệnhơn.Nămgiớilàmộtmónquàrấtquýgiá.ThựctậptheotinhthầnNămGiới,tasẽthiếtlậpđượcchấtliệuvữngchãi,anlạc,thảnhthơi,từbivàlòngbaodungtrongta.Nhữngchấtliệuấylàmónquàquýgiánhấttacóthểhiếntặngchongườithươngcủatavàđónggópvàoviệctạodựnghòabìnhchonhânloại.

MuốnthựctậpNămGiớicóhiệuquả,taphảithựctậpnhưmộttăngthân,mộtcộngđồng,mộtdântộc,phảibiếtnươngtựavàotăngthân;thựctậpmộtmìnhsẽkhógấptrămlần.NếumọingườitronggiađìnhcùngsốngtheotinhthầnNămGiới,tasẽtránhđượcnhiềulầmlỗi,tránhgâykhổđauchonhau.Nếungườinàocũngthựctậpphươngpháplắngnghesâu,lắngnghevớitâmtừbivàsửdụngngôntừhòaái,dịudàngvàxâydựng,thìchúngtasẽchuyểnđổiđượctìnhtrạngtronggiađình.Nếutựthân,giađìnhtathựctậpthànhcông,thìnănglượngbìnhan,hàihòavàhạnhphúccủagiađìnhsẽcóảnhhưởngrấttốtvàoxãhội.Cáccháuthiếunhicũngcókhảnăngthựctậphạnhlắngnghesâuvàáingữnhưnhữngngườilớntronggiađình.

NhẫnNhụcĐộPhépthựctậpthứtưcủalụcđộbalamậtgiúpchúngtavượtsangbờibênkialàhạnhnhẫnnhục-sựthựctậpmởlòngđểômlấytấtcả,khôngphânbiệt,kỳthị,theophe.TiếngPhạnlàkshantiparamita.Nhẫnbalamậtnghĩalàkhôngghétbỏmộtai,khôngloạitrừmộtai,làkhảnăngômlấytấtcả.Chữnhẫnnêndịchtheonghĩabaodung,độlượngthìhayhơn,vìchữnhẫnnhụccóthểlàmngườitahiểulầmlàsựcắnrăngchịuđựng,chịuđựngnhưthếkhôngphảilàtinhthầncủađạoBụt,làkhôngcótrítuệvàtìnhthương.Sứcngườicóhạn,khichịuđựngkhôngnổinữa,thìsẽđưatớihậnthù,ghétbỏv.v...Nếutựluyệntậpchomìnhcáikhảnăngômlấy,baodung,thìmỗingàytráitimcủatasẽlớnrộng,baolahơnvàtacóthểômhếtđượctấtcảmọingườivàolòng,chấpnhậnđượctấtcảnhữngkhókhăncủahọmàkhôngmộtlờithanvan,oántrách.Quývịcónhớhaivídụvềtínhchấtcủađấtvànướckhông?Tínhchấtcủađấtrấtsâu,dàyvàrộng,nhờvậymàđấtcókhảnăngtiếpnhận,ômlấyvàchuyểnhóatấtcảmọithứtrongđócócácchấtnhơbẩn,hôihámv.v...màconngườitrútxuống.Đấtkhôngbaogiờtẩychay,xuađuổi,ghétbỏ,kêuvanhayoántráchmộtlời.Nướccũngvậy.Dunglượngcủanướcrấtmênhmông,sâurộngvàuyểnchuyển,vìthếnướccókhảnăngtiếpnhận,ômlấy,dungchứavàthanhlọctấtcả.ĐứcThếTônđưaravídụvềmộtnắmmuốiđượcbỏvàotônước.Vìlượngnướctrongtôquáítnênkhibỏnắmmuốivào,thìnướctrongtôtrởnênquámặn,khôngthểuốngđược.Nhưngcũngnắmmuốiđómànếutađembỏvàodòngsông,thìdòngsôngsẽhòatanchúng,chuyểnhóachúngmànướcsôngvẫnkhôngbiếnđổi,tavẫndùngđược.Nếulòngtatrànngậpchấtliệuhiểubiếtvàthươngyêu,thìtacóthểômlấytấtcảmàkhôngbịđaukhổ.Chodùnếucóngườinóihoặclàmđiềugìxấuácvớita,tacũngkhôngđaukhổ,thantráchvàthùhậnhọbởivìtacókhảnăngthươngyêu,thathứvàbaodunglớntronglòng.Takhôngloạitrừmộtai;tabướcđượcnhữngbướcrấtxatrênquátrìnhthươngyêu.Lòngbaodungcủatađượcxuấtpháttừsựhiểubiếtvàthươngyêulớn,chứkhôngphảidosựchịuđựng.Córấtnhiềucáchđểdịchchữnhẫn-kshantiparamitanhưchữchịuđựnghoặcnhẫnnhục,nhưngnếunhìnsâuvàobảnchấtcaothâmcủagiáolý,tathấyrằngdịchchữnhẫntheonghĩabaodung,ômlấytấtcả(inclusiveness)thìhayhơn,chínhxáchơn.

ThiềnĐịnhĐộPhéptutậpthứnămcủalụcđộbalamậtcócôngnănggiúptavượtsangbờbênkialàthiềnđịnh.Thiềnđịnhnóichođúngnghĩalàgồmcóhaiphần:chỉvàquán.Khiởtrongtìnhhuốngkhókhăn,bếtắcmàtabiếttrởvềvớihơithởchánhniệm,mỉmcười,thìtacóthểthayđổiđượctìnhtrạng,cóthểtạorađượcphéplạ.Khiphụchồilạiđượcchấtliệuvữngchãivàthảnhthơi,tacóthểvượtquađượctấtcảnhữngtìnhhuốngkhókhăn,taiươngvàkhổnạn.Vídụcóhaichàngtraitrẻsắpđánhlộnvớinhau.Nếumộttronghaianhchàngcókhảnăngtrởvềthựctậphơithởchánhniệm,anhtasẽbiếtrằngtrongkhihaingườiđánhlộnvớinhau,thếnàorồicảhaicũngsẽbịtrọngthươngvàcóthểđivàobệnhviện.Thấyđượcnhưthế,anhtanói:''Anhthậtsựmuốnđánhhả?Tôibiếtnếulàmnhưthếthìchắcchắncảhaichúngtasẽbịtrọngthương.''Cáithấyấysẽgiúpchongườikiathứctỉnh.Sauđó,thayvìđánhnhau,haingườicóthểngồixuốngthươngthuyếtvàlàmhòavớinhau.Khichánhniệmcómặtthìđịnhlựcphátsinhvàgiúptadừnglạikịpthời.Vìvậythiềntậptrướchếtlàdừnglại,danhtừPhậthọcgọilàchỉ.Khiniệmlựcvàđịnhlựcđượcpháttriểnhùnghậuthìtuệgiácphátsinh;cótuệgiác,thìchỉcầnmộttíchtắclàtacóthểchuyểnđổiđượctìnhtrạng;chỉcầntrongchớpnhoángcủaýthức,mộthơithởcóchánhniệmlàtađãcóthểđemlạisựchuyểnhóavàtrịliệu.Nếuthựctậphơithởcóýthứcmộtcáchmiênmậtvàđúngđắn,tacóthểthựchiệnđượcnhữngphéplạ,cóthểcanthiệpvàngănchặnmộtbikịch,mộtthảmhọasắpxảyra.Tatrởthànhvịbồtátcókhảnăngphụchồilạisựanbìnhvàhòagiải.

Thiềnđịnhcụthểquasựthựctậpchánhniệmcócôngnănggiúptacómặttrọnvẹnvàtiếpxúcđượcvớinhữngyếutốmầunhiệm,lànhmạnh,tươimátvàtrịliệutrongsựsống.Tiếpxúcvànuôidưỡngtavớinhữngyếutốtíchcực,lànhmạnhnhưthế,tacóthểchuyểnhóa,buôngbỏnhữngyếutốtiêucựctrongtarấtdễdàng.Nếukhôngbiếtthừahưởngvàtựnuôidưỡngmìnhvớinhữngyếutốtươimát,lànhmạnhvàmầunhiệmđangcómặtchotamàcứđểthântâmmìnhbịtrấnngựbởinhữngloâu,giậnhờn,ghentỵvàkỳthịthìthậtđángtiếcvàđángtộinghiệpchobảnthân.Takhôngcầnphảithựctậpngồithiềnmườinăm,haimươinămmớicóthểvượtquađượcbờbênkia;theosựthựctậpnàyvànếuthôngminh,khéoléothìchỉcầnvàiphútlàtađãcóthểlàmđượcviệcấyrồi.Phéplạcóthểđượcthựchiệntrongtừnghơithởcóýthứcvàbướcchânchánhniệmcủata.ThiềnSưLâmTếcónóirằng,''Phéplạlàđitrênmặtđất-Địathượngthầnthông.''Tacóthểchếtácchấtliệugiácngộtrongmỗigiâymỗiphútvàgiácngộ,tựdolànănglựcrấthùnghậuvốnsẵncótrongta.Khitacónănglựccủasựgiácngộthìlòngta

cảmthấythưthái,baolanhưtrời,vữngchãinhưnúivàtatiếpxúcđượcvớinhữngyếutốmầunhiệmcủasựsốngđangdàntrãiquanhtavàtrongta.

TríTuệĐộTrítuệ,tiếngPhạnlàprajnađượcvínhưlàngườiMẹcủatấtcảcácvịBụt.ỞẤnĐộ,ngườitatạchìnhtượngmộtngườiphụnữtượngtrưngchotrítuệbalamật(prajnaparamita).Trítuệbalamậtlàloạitrítuệcócôngnănggiúptavượtquađượcbờbênkia.TrítuệbalamậtlàMẹsinhracácvịBụtvàBồTát.DođótamớicódanhxưngPhậtMẫu.ChúngtađềulàconcủaPhậtMẫu.NhờtrítuệmàtađượcsinhvàodòngcủachánhPhápvàlớnlêntronggiađìnhcủanhữngngườiconPhật.Khihạtgiốngcủahiểubiết(trítuệ)trongtađượcchạmtớivàbiểuhiện,thìtựkhắctabiếtđiềugìnênlàmvàđiềugìkhôngnênlàmvàngaytronggiâyphútđó,tađộtnhiênthấymìnhđangởbênbờcủaanlạc,hạnhphúc,vôúyvàthươngyêu.Nếutasắplâmvàomộtcuộctranhchấp,tacóthểthựctậpthiềnômmàtađãđượchọc.Khigiậnngườithươngcủatavàmuốnchuyểnhóacơngiận,thìtacầnthựctậpnhìnsâu,nhìnvớiconmắtvôthường,vôngãvàtươngtức.Nhưtôiđãtrìnhbàytrongnhữngbàiphápthoạitrước:Khigiận,quývịhãynhắmmắtlạivàquántưởngtheobàikệ:

GiậnnhautrongtíchmônNhắmmắtnhìnmaisauTrongbatrămnămnữaEmđâuvàtôiđâu?

Thựctậpbàikệnàygiúptachạmtớiđượchạtgiốngtrítuệvềvôthườngtrongtàngthứccủata.Nếuquývịnhắmmắtlại,thởvào-thởravàquántưởngmìnhvàngườithươngcủamìnhtrongbatrămnămsau,thìkhimởmắtra,chắcchắnquývịsẽtrởthànhmộtconngườikhác,mộtconngườihoàntoànmới;cơngiậncủaquývịđãđượcchuyểnhóa,tanbiếnvàquývịthấyrằngđiềuýnghĩanhấtvàcầnlàmnhấtngaybâygiờlàgiangtayrađểômlấyngườikiavàolòngvớiýthứcrằngmìnhvàngườithươngcủamìnhđangcònsốnglàmộtphéplạ.Quývịtiếpxúcđượcvớisựsốngmầunhiệmkhihạtgiốnghiểubiếttrongtâmquývịđượcchạmđến.QuývịkhôngcầnvịĐạoSưtraochoquývịnguồntuệgiácnàyhoặcđợiđếnBụttươnglairađờimớithựchiệnđược.Nếuquývịbiếtcáchtiếpxúcvớituệgiácvôthường,vôngãvàtươngtứcnơichínhmình,thìBụttựthâncủaquývịsẽbiểuhiện.

ConMắtcủaBụtTrongkhóatunày,tôiđãtraotruyềnchoquývịconmắtcủaBụt(PhậtNhãn).Conmắtđócóthểnhìnthấuđượcthựctạichânthậtcủacácpháp.Quývịcósẵnhạtgiống,khảnănggiácngộnơitựthân,gọilàPhậtTánh.Mỗikhitanhìnsựvậtbằngnănglựccủaniệmvàđịnh,tứclàtađangsửdụngconmắtcủaBụt.NhìnbằngconmắtcủaBụtthìtađemlạirấtnhiềuniềmanvui,hạnhphúc,tìnhthươngchotavàchomọingườichungquanh.Đógọilàtừnhãnthịchúngsanh;cáinhìncủatatrởnênsâusắc,khôngbịvẩnđụcbởinhữngtrigiácsailầm,củatâmkỳthị,tâmphânbiệt,ghentỵvàgiậnhờn.Nhìnnhưthế,tasẽhiểuđượcchínhtavàmọingườiquanhtarõràngvàsâusắc.Taphảitựhỏi:mìnhđangnhìnbằngmắtBụthaybằngmắtphàm?ĐừngnghĩrằngmìnhkhôngcómắtBụt(PhậtNhãn).NhìnbằngmắtBụtkhôngphảilàmộtýniệmtrừutượng,mơhồ,nhìnbằngmắtBụtlàsựthựctậprấtthựctiễn,bởivìmìnhcókhảnăngđó,mìnhcósẵnconmắtcủaBụtnơitựthân.

LỗTaicủaBụtQuývịcũngđãđượctraotruyềnlỗtaicủaBụt.XinquývịkhéosửdụnglỗtaicủaBụtđểlắngnghesâu,lắngnghevớitìnhthương(từbi)vàhiểubiết.KhiquývịlắngnghengườikiabằnglỗtaicủaBụt,thìngườikiasẽcảmthấybớtkhổrấtnhiều.Cóthểtừtrướcđếnnaychưacómộtngườinàolắngngheôngta,bàtanhưthếbaogiờ.ĐừngbảorằngquývịkhôngcólỗtaicủaBụt,sựthậtlàquýđãcósẵnlỗtaicủaBụt,quývịcókhảnănglắngnghevớitâmtừbinhưBụt.Quývịphảibiếtsửdụngkhảnăngmầunhiệmấymỗingàyđểlắngngheconmình,vợmình,chồngmình,ngườithâncủamình,ngườicôngnhân,đồngsởcủamìnhv.v..Trongkhinghe,taphảitậpnghebằngcảconngườicủata,thântâmtrởvềmộtmối,thiếtlậpvữngvàngnănglượngniệm,địnhvàtuệ.‘‘Chỉcầnlắngnghethôicũngđãlàmvơibớtkhổđaucủakẻkhácrồi.’’ĐólàhạnhcủađứcBồTátQuánthếÂm.

BànTaycủaBụtQuývịcũngđãđượctraotruyềnbàntaycủaBụt.TôithườngsửdụngbàntaycủaBụtđểhànhđộng,phụngsự.Sángnayđôimắtcủatôihơimệt,khóchịu,vìtốihômquatôibịthiếungủ.TôiđãthựctậptheodõihơithởvàovàhơithởratrongchánhniệmvàdùngnhữngngóntaycủaBụtđểtiếpxúc,chămsócvàômấphaimắtcủatôi.TôibiếtBụtluôncómặtđóchotôivàtôimuốntiếpxúcvớiNgàilúcnàocũngđược.Chỉcầncómộtítnănglượngcủaniệmvàđịnh,thìbàntaycủamìnhtựnhiêntrởthànhbàntaycủaBụtvàmìnhcóthểthựchiệnphéplạ.Mìnhphảitậptiếpxúcvớithânthể,cảmthọvàtâmýmìnhbằngbàntaycủaBụt.Bụtkhôngphảilàđốitượngcómặtngoàita,Ngàicómặttrongtừngtếbàocủacơthểta,NgàilàtổtiêntâmlinhcủatavàtalàsựtiếpnốicủaNgài.Nếutabiếtcáchtiếpxúcsâusắc,thìNgàisẽbiểuhiệnngaytrướcmặt.

Nhớlạilúccònnhỏ,cónhữnglầnmìnhbịcảm,bịlêncơnsốtvànằmmộtmìnhcôquạnhtrêngiường;liềnlúcđómẹxuấthiệnnhưmộtthiênthần,nhưmẹhiềnQuánThếÂmvàđặtbàntaylêntránmìnhvớitấtcảtìnhthươngyêu,dịudàngquantâm,chămsócvàtựnhiênmìnhcảmthấykhỏeraliềnlậptức.Nếumẹmìnhđãquađờihoặcởxa,nhưngnếumìnhbiếtcáchtiếpxúcvớimẹ,thìmẹsẽbiểuhiệnraliềnchomình.Vìsao,vìmìnhchínhlàsựtiếpnốicủamẹmình.Mìnhchínhlàmẹmình.Mìnhvàmẹmìnhkhôngphảilàhaithựcthểriêngbiệt.Nhìnvàobàntaymình,mìnhthấybàntaynàycũnglàbàntaycủamẹ,bàytaymìnhlàsựtiếpnốicủabàntaymẹmình.Nếumuốnđượcbàntayấmáp,dịudàngvàđầytìnhthươngcủamẹáplêntránmìnhthìmìnhcóthểlàmđượcngaybâygiờvàởđây.Hãythựctậpthửxem;đặtbàntaymìnhlênvầngtrán,tasẽthấybàntaynàyđíchthựclàbàntaycủamẹ.Mẹmìnhcònsốngtrongtừngtếbàocủacơthểmình.Mẹmìnhchưabaogiờtừngchết.Đólàsựthật.Đólàthựctạimầunhiệmmàmìnhphảitiếpxúcchođượctrongtừnggiâytừngphútcủađờisốnghàngngày.

CómộtanhthiềnsinhngườiViệtđãkểchotôinghechuyệnanhrờiViệtNamsangMỹsinhsốngcáchđâybốnmươinăm.Mẹcủaanhlàngườibìnhdân,khôngcóhọcthức,khôngbiếtchữ.TrướcngàyanhrờiViệtNam,mẹanhnhắnnhủvớianhrằng:''Contraithươngcủamẹ,khiconrađirồi,consẽnhớmẹvànhớquêhươngđấtnước.Mỗikhiconnhớmẹ,conhãynhìnvàobàntaycủaconthìconsẽthấymẹcómặtđóvớicon.''Đólàtuệgiáctươngtức.Thậtlàmầunhiệm.Vớilờidặndòấy,trãiquabaonhiêunămsốngxaquê,xamẹ,anhtađãthựctậptheolờimẹdặndòđểanhtabớtnhớmẹ.AnhtahiệnđangsinhsốngởMỹ.

Vớinănglượngcủaniệmvàđịnh,tacóthểluyệntậpđểnhìnbằngmắtcủaBụt,nghebằngtaicủaBụtvàhànhđộngbằngbàntaycủaBụtđểtiếpxúcvớinhữngmầunhiệmcủasựsốngđangcómặtngaybâygiờvàởđây.Tấtcảvẫncònđây,trònđầy;khôngcógìmấtđivàkhôngcógìcầnhồiphục.Chúngtachỉcầnnhậndiệnvàtiếpxúcmàthôi.Sốngđượcnhưvậy,tasẽtránhgâyralầmlỗivàcókhảnănglàmvơiđikhổđautrongcuộcsống,đemlạianlạc,hạnhphúc,thươngyêuvàhòabìnhchotavàchomọingườiquanhta.Hiểubiếtvàthươngyêulàhainguồnnănglượngcóthậttrongta,tacóthểvuntrồngvàchếtácnhữngnguồnnănglượngấybấtcứlúcnào.Tacóthểthithiếtcácphéplạkhitacómặtđíchthựctronggiâyphúthiệntại.Taphảitỉnhthứcthậtsựtrongmỗiphútgiây.Đitrongchánhniệmlàthểhiệnthầnthông.ThiềnSưLâmTếcónóirằngphéplạkhôngphảilàđitrênmặtnướchayđitrênthanhồng;phéplạlàđitrênmặtđất.ĐịathượngthầnthônglàcâunóitrongbàiNgữLụccủaThiềnSưLâmTế.Taphảiđinhưthếnàođểmỗibướcchâncủatađemlạianlạc,vữngchãivàthảnhthơi,đemlạisựsốngđíchthực.Đinhưvậytứclàtađangthểhiệnthầnthông,đangdiễnbàyphéplạ.Khithấycácthầy,cácsưcô,sưchúvàcácvịđitừngbướcanlạc,vữngchãi,thảnhthơi,tôicảmthấyđượcnuôidưỡngrấtnhiềuvànănglượngấyđãkhíchlệtôibướcđượctừngbướcnhưquývị.Đinhưvậythìsựsốngtrởnênsốngđộng,chânthậtchotavànhữngngườitathương.

ThiềnĐiệnThoạiKhitrởvềlạiphốthị,cóthểquývịsẽcảmthấykhóthíchnghivớinhịpsốngmàquývịđãtừngsốngtrongđó.Môitrườngsốngchungquanhquánhanh,dồndập,ồnào,náonhiệt.Nhữngngườichungquanhkhôngcókhảnăngsốngchậm,antrútronggiâyphúthiệntại.Dùthế,trongđờisốnghàngngàyquývịvẫncóthểtiếptụcsửdụngconmắtcủaBụt,lỗtaicủaBụt,bàntaycủaBụtvàbànchâncủaBụtđểthựctập.

Cómộtphápmônthựctậprấtđơngiảntôimuốncốnghiếnchoquývịđểthựctập,đólàthiềnđiệnthoại.Khicótiếngchuôngđiệnthoạireo,thayvìvộivàngchạytớibắtđiệnthoại,quývịhãyđứngyêntạichỗ,trởvềvớihơithởchánhniệm.Quývịthựctậpthởtheobàikệ:''Thởvào-Lắnglòngnghe.Lắnglòngnghe.Thởra-Tiếngchuônghuyềndiệuđưavềnhấttâm.''Thựctậpvớitiếngchuôngchùa(nhưchuôngđạihồng,chuônggiatrì,chuôngbáochúng)đãhayrồi,nhưngthựctậpvớitiếngreocủađiệnthoạihoặctiếngchuôngnhàthờcũnghaykhôngkém.Làngườithựctậpthôngminh,tabiếtsửdụngcácâmthanhnhưthếđểthựctập,đểgiúptađưathânvàtâmtrởvềmộtmối,antrúvữngchãitronggiâyphúthiệntại.TạiLàngMai,chúngtôithựctậptiếngchuôngđiệnthoạirấtnghiêmtúc.Mỗikhicótiếngđiệnthoạireo,tấtcảmọingườitrongtuviệnđềuthựctậpdừnglại-dừnglạimọisuytư,nóinăng,hàngđộngvàtrởvềantrútronggiâyphúthiệntại-thởvào,tâmtĩnhlặng;thởra,miệngmỉmcười.Đạichúngthựctậpnhưvậyvớibatiếngreođầu,sauđómớinhắcđiệnthoạiđểtrảlời.Đừngngạingườibênkiađầugiâyphảichờquálâuhoặcsẽgácđiệnthoại;nếungườiấymuốnbáotinquantrọng,thìítnhấttrongbatiếngreođầu,ngườiấysẽkhônggácđiệnthoại.Vìvậy,quývịthựctậpởyêntạichỗvàtậnhưởngtừnghơithởvàora,thiếtlậpsựvữngchãivàthảnhthơitronggiâyphúthiệntại.Mỗikhicótiếngđiệnthoạireo,chúngtathườngcócảmgiáckhẩntrương,hồihộp,kíchđộng.Chúngtatựhỏi:Khôngbiếtaigọivậyta?Tinvuihaytinbuồn?Thayvìlàmtheothóiquenấy,quývịhãyởyêntạichỗ,trởvềtheodõihơithởtrongbatiếngreođầu,thiếtlậpsựvữngchãi,thảnhthơi,trởvềvớichínhmình,sauđóquývịthựctậpđitừngbướcanlạc,vữngchãivàthảnhthơitớiphíađiệnthoại.Quývịphảiđinhưmộtôngvua,bàchúa,phảicótựdo.Trongkhiđi,quývịvẫnlàmchủđượcthântâmmình.Khinhắcđiệnthoạilênđểtrảlời,quývịđãlàmộtconngườitươimát,vữngchãivàthảnhthơi.Nănglượnglànhmạnhđókhôngnhữngbảnthâncủaquývịđượclợilạc,màngườibênkiađầugiâycũngsẽđượcthừahưởng.Chắcchắncuộctraođổisẽđemlạinhiềuđiềutốtđẹpvàcóphẩmchất.

Tôixincốnghiếnchoquývịmộtbàikệđểquývịthựctậpmỗikhigọiđiệnthoại.Đâylàbàikệ:

TiếngđingoàingàndặmXâydựngniềmtinyêuMỗilờilàchâungọcMỗilờilàgấmthêu.

Quývịcóthểsángtácrabàikệkhácđểthựctập.Mỗikhimuốngọiđiệnthoại,quývịhãyđặtbàntaylênmáyđiệnthoạivàtậpthởvào,thởratrongchánhniệm.Quývịcóthểthựctậpthởvàovớicâukệđầuvàthởravớicâukệthứhai,thởvàovớicâukệthứbavàthởravớicâukệthứtư.Thựctậpthởchođếnkhinàoquývịcảmthấythântâmthưthái,vữngchãivàthảnhthơithìmớibấmsốđiệnthoại.Quývịbiếtrằngngườibạncủamìnhbênkiađầugiâysẽkhôngnhắcđiệnthoạitrongbatiếngreođầu,vìbạnmìnhcũngđangthựctậpthở,thựctậpantrú.Hãytựnhắcmình:''A!bạnmìnhđangthựctậpthở,đangthựctậpmỉmcười,tạisaomìnhkhônglàmnhưthế?''Nếubạnmìnhchưabiếtvềphépthựctậpnàythìquývịcóthểkhéoléochiasẻchobạnđểbạncóthểthựctậpvàyểmtrợmình.

Córấtnhiềucơhộivàđiềukiệnchotathựctập.Cóthểquývịnghĩrằngđờisốngbậnrộn,tấpnậpnhưthế,quývịsẽkhôngcóthìgiờvàkhônggianđểsốngtheonếpsốngchánhniệm,tỉnhthức.Theotôi,quývịvẫncóthểthựctậpchánhniệmđượctrongmôitrườngphốthị,chợbúav.v..trongđờisốnghàngngày.Nếumọingườitrongthànhphốthựctậpthiềnđiệnthoạithìconngười,xãhộivàđấtnướcsẽtrởnênhoànthiện,anbìnhvàhạnhphúchơnrấtnhiều.QuývịhãythựctậpvàkhíchlệcácbạncủamìnhthựctậpphápmônThiềnĐiệnThoại.Tôiđãsángchếraphápmônnàyđểmọingườithựctậptrongđờisốngxôbồ,bậnrộnvàcăngthẳng.Nếumọingườitrênthếgiớithựctậpphápmônnàythìthếgiớisẽđượchòabình,chuyểnhóavàtrịliệu.

BữaCơmGiaĐìnhXinquývịhãytổchứcđờisốngnhưthếnàođểmỗingàyítnhấtlàgiađìnhcómộtbữaănchung.Điềunàyrấtquantrọng.Saukhimọingườitronggiađìnhngồivàobànăn,tấtcảmọingườithựctậpimlặng,trởvềvớihơithởchánhniệm,thởvàothởrabalầnrồinhìnquanhvànhậndiệnsựcómặtcủatừngngườitronggiađình,sauđóăntrongimlặngkhoảngnămtớimườiphútđầucủabữaăn.Nếumuốn,quývịcóthểthựctậpnămlờiQuánNguyệntrướckhiăn.ĐâylàNămLờiQuánNguyện:

1.Thứcănnàylàtặngphẩmcủađấttrời,mọingười,mọiloàivàcôngphulaotác.

2.Xinnguyệnăntrongchánhniệm,cómặtđíchthựctronggiâyphúthiệntạiđểxứngđángthọnhậnthứcănnày.

3.Xinnhớngănngừanhữngtậtxấu,nhấtlàtậtthamlamvàtậpănuốngcóchừngmực.

4.Xinchỉănnhữngthứcăncótácdụngnuôidưỡngthântâmvàngănngừatậtbệnh.

5.Vìmuốnthànhtựusựnghiệpgiácngộ,hiểubiếtvàthươngyêu,xâydựngtìnhhuynhđệ,tạodựnghạnhphúcgiađình,chúngconxinthọdụngthứcănnày.

Sựthựctậprấtđơngiản.Chỉcầnănchocóchánhniệm,antrúvữngchãitronggiâyphúthiệntạilàtađãxứngđángđượcăncơmnày.Nếuănkhôngcóchánhniệm,thìtakhôngdễthươngvớithứcănvàvớimọingườivàmọiloàiđãlàmrathứcănnày.Tôiluônluôntựnhắcmìnhlàphảiănuốngchocóchừngmực,điềuđộ.Tôibiếtthứcănđóngvaitròrấtquantrọngchosứckhỏe,hạnhphúccủatôivàcủanhữngngườithươngcủatôi.Vìvậytôinguyệnchỉănnhữngthứcăn,thứcuốngcótácdụngnuôidưỡngvàduytrìsứckhỏevàanlạcchothântâmmình.Ngườilớncũngnhưngườinhỏđềucóthểthựctậpphápmônnày.

Ăncơmchunglàcơhộiđểchúngtavuntrồngvànuôidưỡngthêmsựhòathuậnvàtìnhthươngyêutronggiađình.Biếttrânquýsựcómặtcủamọithànhphầntronggiađình.MờicháunhỏnàođãhọcthuộclòngNămLờiQuánNguyệnhoặccóthểcầmbổnđểđọclớntrongmỗibữaănđểcảnhà

cùngthựctậpquánchiếu.ThựctậpNămLờiQuánNguyệntrongkhiănsẽgiúpchúngtanuôidưỡnghạnhphúc,tìnhthươngvàlòngbiếtơncủatađốivớimọingười,mọiloàivàđấttrời.Quývịcóthểđọchoặclàmthànhbàihátđểhátcũngđược.Phảidùngcáitàinăngvànghệthuậtcủamìnhđểlàmchosựthựctậptrởnênhứngthú,vuitươivàlinhđộng.Thiềntậpkhôngphảilàchịucựcchịukhổđểgặtháikếtquảtrongtươnglaimàthiềntậplàđểcóchấtliệuhỷlạcngaytrongkhithựctập.

PhòngThởTạinhà,quývịnênthiếtlậpmộtphòngthởtươngtựnhưmộtthiềnđường.PhòngThởkhôngcầnphảilớn.Nhiềucănnhàđượcthiếtkếvớiđủcácloạiphòng-nàolàphòngkhách,phòngngủ,phòngăn,phòngđồchơiv.v..,nhưngchưacónhànàothiếtkếphòngthở.Tôiđềnghịmỗicănnhànênthiếtlậpmộtphòngđểmọingườitronggiađìnhcócơhộitrởvềphụchồilạisựthăngbằngvàbìnhantrongcuộcsống.Trongcănphòngđó,quývịchỉcầnđặtmộtcáibànnhỏ,thấp,trênbànchỉcầnchưngmộtbìnhhoavàmộttượngBụtnhỏnhưngphảithậtđẹp.Bìnhhoatượngtrưngchosựtươimát,lànhmạnh,chânthậtvàđẹpđẽtrongta-cáiđẹpđólàchấtliệucủahiểubiếtvàthươngyêu.Quývịcũngnênthỉnhthêmmộtcáichuôngnhỏ,vàibồđoànvàgốingồithiền.Quantrọnglàphảichọnnhữngcáigốingồithiềnchovừađểquývịcóthểngồiđượclâu,thoảimáimàkhôngbịđauhoặctêchân.Khitôichọnđúnggối,tôicóthểngồitớihaitiếnghoặclâuhơnmàkhôngbịđauhoặctêchân.Nếukhôngthìtôichỉcóthểngồiđượcbamươihoặcbốnmươiphútlàphảiđổichân.Quývịphảithửngồiquanhiềuloạigốikhácnhauđểtìmracáigốithíchhợpnhấtđểcóthểgiúpquývịngồimộtcáchvữngchãi,thoảimáiítnhấtlàhaimươiphút.

Tạiphòngthởnày,tathựctậpynhưtađãtừngthựctậptạicácthiềnđườngcủatuviện.Khibướcvàophòngthở,tađặttaylênnắmcửatrongkhithởvàovàmởcửatrongkhithởra.TabướcvàophòngthởnhưtabướcvàoTịnhĐộhayNướcChúakhôngkhác.Taphảilàmchođượcvàmờiconcáicủatacùngthựctậpvớita.TaphảibiếncănnhàcủatathànhTịnhĐộ,thànhlãnhthổcủabìnhan,củahạnhphúc.Mỗikhithântâmcósựbựcbội,giậnhờn,bốirối,bấtanhoặckhủnghoảng,quývịnênđivàophòngthở,thỉnhlênbatiếngchuôngvàtậpthở.Dùnghơithởchánhniệmđểchămsócnhữngcảmthọgiậnhờn,bựcbộitronglòng.Đâylàcáchxâydựnghòabìnhhữuhiệunhất.Nếubảnthânmìnhkhônglàmđượcthìmìnhkhôngcógìđểtraotruyềnchoconcáicủamìnhđểchúnghọchỏivàbiếtcáchchămsócnhữngcảmthọkhóchịu,nhữngcảmxúcmạnhmỗikhinóphátkhởi?

Làmộtgiáoviên,quývịnêngiúpcáchọctròcủaquývịthựctậpnhưthế,bởivìcácemcũngđươngđầuvớisựgiậnhờn,sợhãivàtuyệtvọng.Thầygiáo,côgiáophảithấyrằngcáchọctròcủamìnhcũnglàconcủamìnhvàphảitậpômấp,chămsóchọbằngtấtcảtìnhthươngyêu.Ởtrường,nếutrongkhiquývịđi,đứng,ngồi,nóivàcườimàbiểulộđượcnănglượngtừbi,thìcácemsẽthấy,sẽcảmnhậnvàhọsẽđượcthừahưởng.Nếuquývịômấp,chămsóccáchọctròcủamìnhbằngtìnhthương,thìquývịsẽlàmcho

cáchọctròcủaquývịbớtkhổrấtnhiềuvàgiúpchúngthiếtlậplạiđượcliênhệtốtvớibốmẹcủacácemvànhờvậymàviệchọccủacácemtiếnbộhơn.Saunày,quývịcóthểbànvớibốmẹcủacácemđểtìmracáchgiáodụchữuhiệuđểgiúpcácemhọchànhtốthơn.Thầygiáo,côgiáovàcácbậcchamẹphảilàmviệcsátcánhvớinhau,phảiliênkếtvớinhauđểgiúpchocácem.Nếucảhaikhônglàmviệcchungđược,khôngliênkếtđượcvớinhau,th́việcgiáodụccácemsẽtrởnênrấtkhókhăn.Cácgiáoviênnênngồilạivớinhauđểbànthảo,chiasẻsựthựctậpvàtìmraphươngpháphayđểgiáodụccáchọcsinh.Quývịcóthểthựchiệnmộttờbáotrongđócácthầygiáo,côgiáoviếtnhữngbàichiasẻvềhoatrái,kinhnghiệmcủasựthựctậptạinhàvàởhọcđường.Tờbáonhưthếsẽgiúpíchrấtnhiềuchocácgiáoviênkháctrongnướccũngnhưngoàinước.

Cácnhàtâmlýtrịliệucũngnênthựctậpnhưthế.Họphảitìmcáchápdụngnếpsốngchánhniệmvớinhữngthànhphầntronggiađìnhvàvớicácbệnhnhâncủahọ.Lànhàtâmlýtrịliệu,quývịnênđếnvớinhauđểthựctậpnhưmộttăngthânđểcóthểnângđỡnhauvànếumuốn,quývịcóthểpháthànhLáThưtrongđóquývịchiasẻnhữngkinhnghiệm,tuệgiácvàhoatráicủasựthựctậpvàtrịliệucủamình.Điềunàysẽgiúpíchrấtnhiềuchocácnhàtâmlýtrịliệukhác.Quývịhãysửdụngtríthôngminh,tàinăng,sựkhéoléovàócsángtạocủamìnhđểlàmchosựthựctậptrởnênlinhđộng,thoảimáivàtươivui.

Làchamẹ,mỗibuổitốitrướckhicáccháusắpđingủ,quývịcóthểmờicáccháuvàophòngthởđểthựctậpngồiyênvàthởkhoảnghaiđếnnămphút.Quývịcóthểdạychocáccháucáchthỉnhchuôngvàtậpthởchánhniệmtheotiếngchuông.Trongcáckhóatuchocáccháuthiếunhi,tôithườngdạychocáccháucáchthỉnhchuôngvàthởtrongchánhniệm.Cảnhàngôiquâyquầnbênnhau,thỉnhlênmộttiếngchuôngđểtấtcảcùngthở-mỗitiếngchuôngquývịthởvàovàthởrabalầnthậtthoảimái,đưathânvàtâmtrởvềmộtmối,dùnghơithởđểlàmchothântâmantịnh,lắngdịutrởlại.Trongkhithở,quývịcóthểthựctậpmỉmcườiđểchonhữngbắpthịttrênkhuônmặtđượcthưgiãn.Quývịthựctậpnhưvậyvớibatiếngchuôngvàtrongbatiếngchuông,tacóđượcchíncơhộiđểthởvàovàthởra.Đượcngồiyênvàbiếtmìnhđangcònthởlàmónquàvôcùngquýgiá,làhạnhphúclớn.Sauđómọingườinhìnnhauvàýthứcsựcómặtcủanhau.Cáinhìnđólàcáinhìncủasựtrânquývàniềmbiếtơn.Saukhicháuthỉnhxongbatiếngchuông,thìcáccháucóthểđingủtrước.Quývịcóthểtiếptụcngồithêmnăm,mườiphútnữanếumuốn,nhưngkhôngnênépuổng.Cónhữnglúcquývịcầnngồilâuhơnđểphụchồilạichínhmình,nhưngđiềuđótùythuộcvàonhuyếu.Tuynhiên,nếumỗingàyquývịthựctậpngồithiềnđềuđặnnhưthế

khoảngmườitớimườilămphút,thìtựthâncủaquývịsẽđượcnuôidưỡngrấtnhiều.

Mỗibuổisángsaugiờănsánghoặctrướcgiờănsáng,quývịcóthểvàoPhòngThở,ngồithậtyênvàthựctậpthởkhoảngnăm,mườiphút.Ngồiyênvàthựctậpthởvàovàthởravớibatiếngchuôngđểbắtđầumộtngàymớilànếpsốngrấtđẹp.Nếuđược,quývịcũngcóthểmờicáccháuthựctậpchung.QuývịcũngcóthểtậpchocáccháuthựctậplạybalạytrướcbànthờBụtvàbànthờtổtiênhuyếtthốngđểtiếpxúcvớigốcrễhuyếtthốngvàtâmlinhvàbàytỏlòngbiếtơnđốivớitổtiêntrướckhiđihọc.Saumộtthờigianthựctập,quývịsẽtạođượcmộtthóiquenrấttốtvànănglượngcủathóiquentốtấysẽđượcduytrìsuốtcảngày,sẽnhắcnhởcáccháurằngcáccháulànhữngngườicógốcrễ.Nếugầnnhàcókhucôngviênhoặccókhurừng,quývịcóthểthựctậpđithiền;cảgiađìnhdắttaynhauđibộ(thiềnđi)làmộthìnhảnhrấtđẹp,rấtnuôidưỡng.Quývịcũngcóthểtổchứcđichơingoàitrời(picnic)vàkếthợpvớimộtbuổithiềnđingắnvàthiềnbuôngthưtrêncỏ.Mỗingàygiađìnhnêntổchứcthựctậpthiềnbuôngthưkhoảngnămđếnmườiphútđểchothântâmđượcnghỉngơi,thưgiản,bớtnhữngphầncăngthẳngtrêncơthểvàtâmhồn.Quývịnằmxuốngtrongtưthếbuôngthưvàmờimộtngườitronggiađìnhcókhảnănghướngdẫnthiềnbuôngthư,cốnhiênlàngườiđócógiọngháthayđểgiúpmọingườibuôngthưadễdàng.Nếutronggiađìnhkhôngcóngườinàocókhảnănghướngdẫnthiềnbuôngthư,quývịcóthểthỉnhđĩaCDhướngdẫnvềphươngphápbuôngthưhoặccóthểdùngmộtđĩanhạctâmlinhhòatấuđểthựctập.Trongtưthếnằm,quývịthựctậpthởvào,thởravàbuôngthưkhoảngnămtớimườiphút.Saunămtớimườiphútthựctậpbuôngthư,quývịsẽthấyrằngmìnhđãtrởthànhmộtconngườimới,tươimát,nhẹnhỏmhơn.Banđầu,quývịcóthểsửdụngbănghoặcCDhướngdẫncủamộtthầyhoặcmộtsưcô..,nhưngkhiđãbiếtcáchthìmỗithànhphầntronggiađìnhcóthểthayphiênnhauđểhướngdẫnbuổithiềnbuôngthưchogiađình.Đâylàmónăntinhthầnrấtcầnthiếtchothântâm.Ngườinàothựctậpthiềnbuôngthưítnhấtlàmộtlầntrongngàythìngườiđósẽchuyểnhóađượcbệnhcăngthẳngvàphụchồilạiniềmvuivàsựtươimátrấtmauchóng.Căngthẳng(stress)làmộtcănbệnhrấtphổbiếncủathờiđạichúngta.Chúngtacũngcóthểtổchứcnữangàytuchánhniệm.Tuychỉcónữangày,nhưngnếuthựctậphếtlòng,chúngtasẽđemlạichotựthânrấtnhiềuniềmvui,anlạcvàsựthưthái.Chúngtacóthểmờimộtsốcácbạnthânquenvàcáccháuthiếunhiđếnđểcùngthựctập.Tacũngcóthểmờicáccháutổchứcnữangàytudướisựyểmtrợvàhướngdẫncủata.

XâyDựngTăngThânTăngthânlàmộtviênngọcquýtrongbaviênngọcquý,gọilàTamBảo.Xinquývịđemhếttâmlựcvàthìgiờđểtạodựngmộttăngthânnhỏđểnuôidưỡngsựthựctậptạiđịaphươngcủamình.Nếukhôngcósựnângđỡvàyểmtrợcủatăngthânthìkhómàduytrìđượcsựthựctậplâubền.Ởnướctôi,ngườitanóirằngkhiconcọprờibỏnúirừngvàđixuốngmiềnđấtbằng,thìthếnàonócũngbịconngườibắtgiết,lộtda.Trongthiềnmôn,cácthầytucũngnóitươngtợ;họnóirằng:''Tănglychúngtăngtàn.Hổlysơnhổbại.''Đúngvậy,ngườitumàrờibỏthầy,rờibỏtăngthân,huynhđệrađi,lậpam,thấtriêngđểtumộtmìnhthìthếnàocũngđánhmấtsựthựctậptrongmộtthờigianngắnhoặcsẽbịlộtda-tứclàbỏáotu.Vìvậytạodựngmộttăngthânđểtiếptụcduytrìvànuôidưỡngsựthựctậplàđiềuhếtsứccầnthiết.Dựngtănglàmộtcôngtácrấtthánhthiệnvàcấpthiết.Cóthểnóilàsựthựctậpquantrọngnhấtcủangườitu.Vìvậyvềlạinhà,việclàmcấpbáchnhấtlànghĩraphươngcáchđểtậphọpmộtnhómngườiởtạiđịaphươngcủamình-nhữngngườithathiếttutậpvàcókhảnăngyểmtrợnhautrongsựthựctập.Quývịphảisắpđặtnhưthếnàođểtăngthâncóthểđếnsinhhoạt,tutậpvớinhauítnhấtlàmộtlầntrongtuầnhaymộtlầntrongmỗihaituầnhoặcmộtlầntrongmộttháng.Thỉnhthoảngquývịcóthểtổchứcmộtngàytuchánhniệmvàmờicácvịgiáothọxuấtgiahoặctạigiađếnhướngdẫn.Đâyđíchthựclàsựthựctập‘ConvềnươngtựaTăng.’Tăngthânlàchỗnươngtựavữngchắc.MỗingườicầnphảithựctậpquayvềnươngtựaTăng.Vìvậy,''ConvềnươngtựaTăng''khôngphảilàvấnđềđứctin,khôngphảilàvấnđềcamkếtsuông,màchínhlàsựthựctậpcụthể.ĐờisốngtâmlinhvàphẩmchấttutậpcủatatùythuộcvàokhảnăngnươngtựaTăngcủata.

TrongsuốthaimươimốtngàyquachúngtađãsốngvàtutậpvớinhaunhưmộtTăngthân.BâygiờchúngtanênmangTăngthânvềnhàvàlàmchomạngmạchcủaTăngthântiếptụcbiểuhiệnhùngmạnhtrênnhiềuhìnhthái,nhiềulãnhthổvàcốnhiênlàtùytheohoàncảnh,điềukiệnđểsángtạocáchtuchophùhợp.Trongkhóatunày,chúngtađãcócơduyênđượcthấmnhuầnmưaPháp.ChúngtabiếtTăngthânlàviênngọcquýgiábậcnhất.KhôngcóTăngthânthìPhậtthânvàPhápthâncũngkhôngthểduytrìđược.Cónhữngđiềutađãkhôngthựchiệnđượcởnhàdướitưcáchcủamộtcánhân,thếmàtađãlàmđượcngaytạiđâyvớisựyểmtrợhùnghậucủaTăngthân.Sựyểmtrợ,nângđỡvàdìudắtcủaTăngthânlàđiềurấtthựctiễnvàhếtsứccầnthiết.Khiquývịtrởvềnhà,chúngtôimongrằngquývịcóthểtạodựngđượcnhữngTăngthânvàtiếptụcsựthựctậpđểnuôidưỡngbảnthân,giađình,concáivàđónggópvàocôngviệclànhmạnhhóamôitrường

củahọcđườngvàxãhội.Cónhưvậychúngtamớitạodựngđượcmộtthếgiớihoàbìnhthậtsự,mộtnhânloạichứachantìnhngười.

Phụlục

KinhQuánNiệmHơiThởI(TạpAHàm803-NhấtHạnhdịchtừHánTạng)

ĐâylànhữngđiềutôiđượcnghehồiBụtcòncưtrútrongvườnCấpCôĐộc,nơirừngcâycủatháitửKỳĐàởnướcXáVệ.

LúcbấygiờđứcThếtônbảocácvịkhấtsĩ:

“Cácvịnêntutậpphépquánniệmhơithở.Nếuvịkhấtsĩnàotutậpphépquánniệmhơithởvàtutậpchochínchắnthìthânvàtâmvịấysẽđượcthưtháinhẹnhàng,cóthẩmsát,cóquánchiếu,tâmtưđượctĩnhlặng,thuầnnhất,cóđượcnhữngnhậnthứccócôngnăngđưatớiMinhGiácvàvịấysẽđưasựthựctậpcủamìnhđếnchỗthànhtựuviênmãn.Thựctậpnhưthếnào?Vịkhấtsĩsốngnơilàngxómhaythônấp,buổisángđắpy,ômbátvàolàngkhấtthực,biếtkhéoléogiữgìnthânthểvàcácgiácquancủamìnhvàgiữchochánhniệmluônluôncómặt.Khấtthựcxong,vịấytrởvềtrúxứ,cấtybát,rửachân,đivàorừng,hoặcvàotrongmộtcănphòngvắng,hoặcdướimộtgốccây,hoặcmộtnơiđấttrống,ngồixuốngngaythẳng,buộcchánhniệmtrướcmặt,buôngbỏmọithamái,buôngbỏmọiướcmongchotâmtưvắnglặng,buôngbỏgiậnhờn,mêngủ,trạocử,ngờvực,vượtquamọinghihoặc,đểchotâmcócơhộitươngứngvớicácpháplành,xalìanămyếutốngănchevàcácphiềnnãocóthểlàmchotuệlựcmìnhyếuđivàgâychướngngạitrênconđườngđiđếnNiếtbàn.Vịấy:

·Đểýtớihơithởvào,khéoléobuộcniệmvàohơithởvào.

·Đểýtớihơithởra,khéoléobuộcniệmvàohơithởra.

·Đểýtớihơithởvàodàihayngắn,khéoléobuộcniệmvàohơithởvàodàihayngắn.

·Đểýtớihơithởradàihayngắn,khéoléobuộcniệmvàohơithởradàihayngắn.

·Đểýtớitoànthân,khéoléobuộcniệmvàohơithởvào.

·Đểýtớitoànthân,khéoléobuộcniệmvàohơithởra.

·Làmlắngdịutoànthân,khéoléobuộcniệmvàohơithởvào.

·Làmlắngdịutoànthân,khéoléobuộcniệmvàohơithởra.

·Ýthứcvềcảmthọvuimừng,khéoléobuộcniệmvàohơithởvào.

·Ýthứcvềcảmthọvuimừng,khéoléobuộcniệmvàohơithởra.

·Ýthứcvềcảmthọhạnhphúc,khéoléobuộcniệmvàohơithởvào.

·Ýthứcvềcảmthọhạnhphúc,khéoléobuộcniệmvàohơithởra

·Ýthứcvềtâmhành(đangcómặt),khéoléobuộcniệmvàohơithởvào.

·Ýthứcvềtâmhành(đangcómặt),khéoléobuộcniệmvàohơithởra.

·Làmlắngdịutâmhành(đangcómặt),khéoléobuộcniệmvàohơithởvào.

·Làmlắngdịutâmhành(đangcómặt),khéoléobuộcniệmvàohơithởra.

·Ýthứcvềtâm,khéoléobuộcniệmvàohơithởvào.

·Ýthứcvềtâm,khéoléobuộcniệmvàohơithởra.

·Ýthứcvềtrạngtháivuicủatâm,khéoléobuộcniệmvàohơithởvào.

·Ýthứcvềtrạngtháivuicủatâm,khéoléobuộcniệmvàohơithởra.

·Ýthứcvềtrạngtháiđịnhcủatâm,khéoléobuộcniệmvàohơithởvào.

·Ýthứcvềtrạngtháiđịnhcủatâm,khéoléobuộcniệmvàohơithởra.

·Ýthứcvềtrạngtháigiảithoátcủatâm,khéoléobuộcniệmvàohơithởvào.

·Ýthứcvềtrạngtháigiảithoátcủatâm,khéoléobuộcniệmvàohơithởra.

·Quánchiếuvôthường,khéoléobuộcniệmvàohơithởvào.

·Quánchiếuvôthường,khéoléobuộcniệmvàohơithởra.

·Quánchiếubuôngbỏ,khéoléobuộcniệmvàohơithởvào.

·Quánchiếubuôngbỏ,khéoléobuộcniệmvàohơithởra.

·Quánchiếuvôdục,khéoléobuộcniệmvàohơithởvào.

·Quánchiếuvôdục,khéoléobuộcniệmvàohơithởra.

·Quánchiếutịchdiệt,khéoléobuộcniệmvàohơithởvào.

·Quánchiếutịchdiệt,khéoléobuộcniệmvàohơithởra.

Tutậpphépquánniệmhơithởlàmchothântâmlắngdịu,cóthẩmsát,cóquánchiếu,tâmtưđượctĩnhlặng,thuầnnhất,đạtđượcnhữngtrigiácsángsuốtvàcóthểđưasựthựctậpđếnchỗthànhtựuviênmãnlànhưthếđó.”

Bụtnóikinhnàyxong.CácvịkhấtsĩngheBụtgiảnghoanhỷphụnghành.

KinhQuánNiệmHơiThởII(AnapanasatiSutta,M.118.Thamkhảocáckinh815,803và810củabộTạpAHàm,99TạngKinhĐạiChánh)

Tôinghenhưsau:

Hồiđó,BụtcònởtạinướcXáVệ,cưtrútrongvườnKỳThọvớinhiềuvịđạiđệtửnổitiếngnhưXáLợiPhất,MụcKiềnLiên,CaDiếp,CaChiênDiên,CâuThiLa,ANậuLâuĐà,ƯuBàĐa,ANanĐà,v.v...Trongcọngđồngcácvịkhấtsĩ,nhữngvịtrưởngthượnglochămsócdạydỗcácvịkhấtsĩtânhọc,cóvịchămdạymườingười,cóvịhaimươingười,cóvịbamươingười,cóvịbốnmươingười...Cácvịkhấtsĩtânhọcđượcchămsócvàdạydỗnhưthếdầndầnthựchiệnđượcnhiềutiếnbộ...

Bâygiờđây,đãđếnngàytrăngtrònthángtưvàBụtđangngồingoàitrờivớicácvịkhấtsĩ.Ngườiđưamắtlặnglẽquánsátđạichúngmộthồirồilêntiếng:

"Quývịkhấtsĩ!Tăngđoànchúngtađâyquảlàthanhtịnhvàcóthựcchấttuhọc,khôngmangtínhchấtphùphiếmvàbahoa,xứngđángđượccúngdường,xứngđángđượcgọilàphướcđiền,xứngđángđượckínhnể.

"Nàyquývị,trongđạichúngđâycónhữngvịkhấtsĩđãchứngquảLaHán,đãtrừhếtmọiphiềnnão,đãtrútbỏđượcmọigánhnặng,đãthànhtựuđượctrítuệvàgiảithoát.Lạicónhữngvịđãcắtđượcnămsợidâyràngbuộcđầu,chứngđượcquảBấtHoàn,sẽkhôngcòntrởlạiluânhồi;cónhữngvịđãcắtbỏđượcbasợidâyràngbuộcđầu,chứngquảNhấtHoàn,hàngphụcđượcphầnthôcủacácphiềnnãotham,sânvàsi,vàchỉcầntrởlạimộtlần;cónhữngvịđãcắtbỏđượcbasợidâyràngbuộcđầu,chứngquảDựLưu,đangvữngchãiđivềquảvịgiácngộ;cóvịđangthựctậptứniệmxứ,cóvịđangthựctậptứchánhcần,cóvịđangthựctậptứnhưýtúc,cóvịđangthựctậpngũcăn,cóvịđangthựctậpngũlực,cóvịđangthựctậpthấtbồđềphần,cóvịđangthựctậpbátchánhđạo,cóvịđangthựctậptừ,cóvịđangthựctậpbi,cóvịđangthựctậphỷ,cóvịđangthựctậpxả,cóvịđangthựctậpcửutưởngquán,cóvịđangthựctậpvôthườngquán.Lạicónhữngvịkhácđangthựctậpquánniệmhơithở.”

"Quývịkhấtsĩ!Phépquánniệmhơithở,nếuđượcpháttriểnvàthựctậpliêntục,sẽđemlạinhữngthànhquảvàlợilạclớn,cóthểlàmthànhtựubốnlĩnh

vựcquánniệm;bốnlĩnhvựcquánniệmnếuđượcpháttriểnvàthựctậpliêntục,sẽlàmthànhtựubảyyếutốgiácngộ;bảyyếutốgiácngộnếuđượcpháttriểnvàthựctậpliêntụcsẽđưatớitrítuệvàgiảithoát.

"Làmthếnàođểpháttriểnvàthựctậpliêntụcphépquánniệmhơithở,đểphépnàymanglạinhữngthànhquảvàlợilạclớn?

"Nàyđây,quývịkhấtsĩ!Ngườihànhgiảđivàorừnghoặctớimộtgốccây,nơivắngvẻ,ngồixuốngtrongtưthếhoasen,giữthânchothẳngvàđặtvữngchánhniệmtrướcmặtmình.Thởvào,ngườiấybiếtrằngmìnhthởvào;thởra,ngườiấybiếtrằngmìnhthởra.

1.Thởvàomộthơidài,ngườiấybiết:Tađangthởvàomộthơidài.Thởramộthơidài,ngườiấybiết:Tađangthởramộthơidài.

2.Thởvàomộthơingắn,ngườiấybiết:Tađangthởvàomộthơingắn.Thởramộthơingắn,ngườiấybiết:Tađangthởramộthơingắn.

3.Tađangthởvàovàcóýthứcvềtoànthânta.Tađangthởravàcóýthứcvềtoànthânta.Ngườiấythựctậpnhưthế.

4.Tađangthởvàovàlàmchotoànthânantịnh.Tađangthởravàlàmchotoànthânantịnh.Ngườiấythựctậpnhưthế.

5.Tađangthởvàovàcảmthấymừngvui.Tađangthởravàcảmthấymừngvui.Ngườiấythựctậpnhưthế.

6.Tađangthởvàovàcảmthấyanlạc.Tađangthởravàcảmthấyanlạc.Ngườiấythựctậpnhưthế.

7.Tađangthởvàovàcóýthứcvềnhữnghoạtđộngtâmýtrongta.Tađangthởravàcóýthứcvềnhữnghoạtđộngtâmýtrongta.Ngườiấythựctậpnhưthế.

8.Tađangthởvàovàlàmchonhữnghoạtđộngtâmýtrongtađượcantịnh.Tađangthởravàlàmchonhữnghoạtđộngtâmýtrongtađượcantịnh.Ngườiấythựctậpnhưthế.

9.Tađangthởvàovàcóýthứcvềtâmýta.Tađangthởravàcóýthứcvềtâmýta.Ngườiấythựctậpnhưthế.

10.Tađangthởvàovàlàmchotâmýtahoanlạc.Tađangthởravàlàmcho

tâmýtahoanlạc.Ngườiấythựctậpnhưthế.

11.Tađangthởvàovàthunhiếptâmýtavàođịnh.Tađangthởravàthunhiếptâmýtavàođịnh.Ngườiấythựctậpnhưthế.

12.Tađangthởvàovàcởimởchotâmýtađượcgiảithoáttựdo.Tađangthởravàcởimởchotâmýtađượcgiảithoáttựdo.Ngườiấythựctậpnhưthế.

13.Tađangthởvàovàquánchiếutínhvôthườngcủavạnpháp.Tađangthởravàquánchiếutínhvôthườngcủavạnpháp.Ngườiấythựctậpnhưthế.

14.Tađangthởvàovàquánchiếuvềtínhkhôngđángthamcầuvàvướngmắccủavạnpháp.Tađangthởravàquánchiếuvềtínhkhôngđángthamcầuvàvướngmắccủavạnpháp.Ngườiấythựctậpnhưthế.

15.Tađangthởvàovàquánchiếuvềbảnchấtkhôngsinhdiệtcủavạnpháp.Tađangthởravàquánchiếuvềbảnchấtkhôngsinhdiệtcủavạnpháp.Ngườiấythựctậpnhưthế.

16.Tađangthởvàovàquánchiếuvềsựbuôngbỏ.Tađangthởravàquánchiếuvềsựbuôngbỏ.Ngườiấythựctậpnhưthế.

Phépquánniệmhơithở,theonhữngchỉdẫntrên,nếuđượcpháttriểnvàthựctậpliêntục,sẽđemđếnnhữngthànhquảvàlợilạclớn.

Pháttriểnvàthựctậpliêntụcnhưthếnàođểphépquánniệmhơithởcóthểthànhtựuđượcbốnlĩnhvựcquánniệm?

Khihànhgiảthởvàohoặcthởramộthơidàihaymộthơingắnmàcóýthứcvềhơithởvàvềtoànthânmình,hoặccóýthứclàđanglàmchotoànthânmìnhantịnh,thìkhiấyhànhgiảđangantrútrongphépquánthântrongthân,tinhtiến,tỉnhthức,biếtrõtìnhtrạng,vượtkhỏimọithamđắmcũngnhưmọichánghétđốivớicuộcđời.Hơithởvàovàhơithởracóýthứcởđâythuộclĩnhvựcquánniệmthứnhấtlàthânthể.

Khihànhgiảthởvàohoặcthởramàcóýthứcvềsựvuithíchhoặcvềsựanlạc,vềnhữnghoạtđộngcủatâmý,hoặcđểlàmchonhữnghoạtđộngcủatâmýantịnhthìkhiấyhànhgiảđangantrútrongphépquáncảmthọtrongcảmthọ,tinhtiến,tỉnhthức,biếtrõtìnhtrạng,vượtkhỏimọithamđắmcũngnhưmọichánghétđốivớicuộcđời.Nhữngcảmthọđượcchứngnghiệmtronghơithởcóýthứcấythuộclĩnhvựcquánniệmthứhailàcảmthọ.

Khihànhgiảthởvàohoặcthởramàcóýthứcvềtâmý,làmchotâmýantịnh,thunhiếptâmývàođịnhhoặccởimởchotâmýđượcgiảithoáttựdo,thìkhiấyhànhgiảđangantrútrongphápquánniệmtâmýtrongtâmý,tinhtiến,tỉnhthức,biếtrõtìnhtrạng,vượtkhỏimọithamđắmcũngnhưmọichánghétđốivớicuộcđời.Khôngquánniệmvềhơithởthìsẽkhôngpháttriểnđượcchánhniệmvàsựhiểubiết.

Khihànhgiảthởvàohoặcthởramàquánchiếuvềtínhcáchvôthườnghoặcvềtínhcáchkhôngđángthamcầuvàvướngmắccủavạnpháp,vềbảnchấtkhôngsinhdiệtvàvềsựbuôngbỏ,thìkhiấyhànhgiảđangantrútrongphápquánniệmđốitượngtâmýtrongđốitượngtâmý,tinhtiến,tỉnhthức,biếtrõtìnhtrạng,vượtkhỏimọithamđắmcũngnhưmọichánghétđốivớicuộcđời.

Phépquánniệmhơithởnếuđượcpháttriểnvàthựctậpliêntục,sẽđưabốnlĩnhvựcquánniệmđếnchỗthànhtựuviênmãn.

Nhưngnếuđượcpháttriểnvàthựctậpliêntục,bốnlĩnhvựcquánniệmsẽđưabảyyếutốgiácngộđếnchỗthànhtựuviênmãn.Bằngcáchnào?

Khihànhgiảantrútrongphépquánthântrongthân,quáncảmthọtrongcảmthọ,quántâmýtrongtâmý,quánđốitượngtâmýtrongđốitượngtâmý,tinhtiến,tỉnhthức,biếtrõtìnhtrạng,vượtkhỏimọithamđắmcũngnhưmọichánghétđốivớicuộcđời,thìlúcấychánhniệmcủahànhgiảđượcduytrìvữngchãivàbềnbỉ;vàhànhgiảđạtđượcyếutốgiácngộthứnhấtlàniệm.Yếutốnàysẽtiếndầnđếnsựthànhtựuviênmãn.

Khihànhgiảantrútrongchánhniệmđểquánchiếuvàquyếttrạchvềcácpháp,đốitượngcủatâmý,thìyếutốgiácngộthứhaiđượcsinhkhởivàpháttriển,đólàyếutốtrạchpháp.Yếutốnàysẽtiếndầnđếnsựthànhtựuviênmãn.

Khihànhgiảantrútrongquánchiếuvàquyếttrạchvềcácphápmộtcáchbềnbỉ,tinhcần,vữngchãithìyếutốgiácngộthứbađượcsinhkhởivàpháttriển,đólàyếutốtinhtấn.Yếutốnàysẽtiếndầnđếnsựthànhtựuviênmãn.

Khihànhgiảđãantrúvữngchãivàbềnbỉtrongsựhànhtrìtinhtiếnthìyếutốgiảithoátthứtưđượcsinhkhởivàpháttriển,đólàyếutốhỷlạcxuấtthế.Yếutốnàysẽtiếndầnđếnsựthànhtựuviênmãn.

Khiđượcantrútrongtrạngtháihỷlạcrồi,hànhgiảcảmthấythânvàtâmcủamìnhnhẹnhàngvàantịnh,đólàyếutốgiảithoátthứnămđượcsinh

khởivàpháttriển,đólàyếutốkhinhan.Yếutốnàysẽtiếndầnđếnsựthànhtựuviênmãn.

Khithânvàtâmmìnhđãnhẹnhàngvàthanhtịnh,hànhgiảcóthểđivàođịnhmộtcáchdễdàng.Lúcđóyếutốgiảithoátthứsáuđượcsinhkhởivàpháttriển.Đólàyếutốđịnh.Yếutốnàysẽtiếndầnđếnsựthànhtựuviênmãn.

Khiđãthựcsựantrútrongđịnh,hànhgiảkhôngcònduytrìsựphânbiệtvàsođonữa.Khiđóyếutốgiảithoátthứbảylàbuôngthảđượcsinhkhởivàpháttriển.Đólàyếutốhànhxả.Yếutốnàysẽtiếndầnđếnsựthànhtựuviênmãn.

Bốnlĩnhvựcquánniệmnếuđượcpháttriểnvàthựctậpliêntụcsẽđưabảyyếutốgiácngộđếnchỗthànhtựuviênmãnnhưthế.Nhưngbảyyếutốgiácngộ,nếuđượcpháttriểnvàthựctậpliêntục,làmthếnàođểcóthểđưađếnsựthànhtựuviênmãncủatrítuệvàgiảithoát?

Nếuhànhgiảtutậptheobảyyếutốgiácngộ,mộtmìnhtĩnhcư,chuyênquánchiếuvềtínhcáchkhôngsinhdiệtcủavạnpháp,quánchiếuvềsựtựdo,thì

sẽđạttớikhảnăngbuôngbỏ.Đólàdotutậpbảyyếutốgiácngộmàthànhtựuviênmãnđượctrítuệvàgiảithoát.”

ĐólànhữngđiềuđứcThếTônnói.ĐạichúngainấyđềutỏvẻvuimừngđượcngheNgườidạy.

NămPhươngPhápSốngTrongChánhNiệm(NămGiới)CănbảncủasựthựctậpởLànglàquyvàgiới.Tuygiớiluậtcủangườixuấtgiacókhácgiớiluậtngườicưsĩ,nhưngtấtcảgiớiluậtvàuynghiđiềuđượcphátxuấttừTamquyvàngũgiới.Thựctậptheonămgiớiquýbáulàtađãthựcsựthựctậptamquy,bởivìtrongnămgiớiđãcóchấtliệucủaBụtvàcủaPháp.Takhôngthểthựctậpnămgiớimộtcáchhoànhảođượcnếutakhôngnươngtựavàotăngthân,thamdựphápđàmvềgiới,vànhữngbuổitụnggiới.MànươngtựavàoTăng,tứcđãlànươngtựavàoBụtvàPháprồi.Tiếpnhậnnămgiớiđểhànhtrì,tađãthấyđượcconđườngtađi,takhôngcònlưỡnglựvàsợhãinữa.Sựthựctậpnămgiớibảovệtavàgiađìnhta,vàgiúpđặttadướisựchechởvàhộtrìcủaTamBảo.Đâylànộidungcủanămgiới:

GiớiThứNhất:Ýthứcđượcnhữngkhổđaudosựsáthạigâyra,conxinhọctheohạnhđạibiđểbảovệsựsốngcủamọingườivàmọiloài.Connguyệnkhônggiếthạisinhmạng,khôngtánthànhsựgiếtchócvàkhôngđểkẻkhácgiếthại,dùlàtrongtâmtưởnghaytrongcáchsốnghàngngàycủacon.

GiớiThứHai:Ýthứcđượcnhữngkhổđaudolườnggạt,trộmcướpvàbấtcôngxãhộigâyra,conxinhọctheohạnhđạitừđểđemniềmvuisốngvàanlạcchomọingườivàmọiloài,đểchiaxẻthìgiờ,nănglựcvàtàivậtcủaconvớinhữngkẻđangthậtsựthiếuthốn.Connguyệnkhônglấylàmtưhữubấtcứmộtcủacảinàokhôngphảidomìnhtạora.Connguyệntôntrọngquyềntưhữucủakẻkhác,nhưngcũngnguyệnngănngừakẻkháckhôngchohọtíchtrữvàlàmgiàumộtcáchbấtlươngtrênsựđaukhổcủaconngườivàcủamuônloại.

GiớiThứBa:Ýthứcđượcnhữngkhổđaudothóitàdâmgâyra,conxinhọctheotinhthầntráchnhiệmđểgiúpbảovệtiếthạnhvàsựantoàncủamọingườivàmọigiađìnhtrongxãhội.Connguyệnkhôngănnằmvớinhữngngườikhôngphảilàvợhaychồngcủacon.Conýthứcđượcrằngnhữnghànhđộngbấtchánhsẽgâyranhữngđaukhổchokẻkhácvàchochínhcon.Conbiếtmuốnbảovệhạnhphúccủamìnhvàcủakẻkhácthìphảibiếttôntrọngnhữngcamkếtcủamìnhvàcủakẻkhác.Consẽlàmmọicáchcóthểđểbảovệtrẻem,khôngchonạntàdâmtiếptụcgâynênsựđổvỡcủacácgiađìnhvàcủađờisốngđôilứa.

GiớiThứTư:Ýthứcđượcnhữngkhổđaudolờinóithiếuchánhniệmgâyra,conxinhọctheohạnháingữvàlắngngheđểdângtặngniềmvuichongườivàlàmvơibớtkhổđaucủangười.Biếtrằnglờinóicóthểđemlạihạnhphúchoặckhổđauchongười,connguyệnchỉnóinhữnglờicóthểgâythêmniềmtựtin,anvuivàhyvọng,nhữnglờichânthậtcógiátrịxâydựngsựhiểubiếtvàhòagiải.Connguyệnkhôngnóinhữngđiềusaivớisựthật,khôngnóinhữnglờigâychiarẽoivàcămthù.Connguyệnkhôngloantruyềnnhữngtinmàconkhôngbiếtchắclàcóthật,khôngphêbìnhvàlênánnhữngđiềuconkhôngbiếtchắc.Connguyệnkhôngnóinhữngđiềucóthểtạonênsựbấthòatronggiađìnhvàđoànthể,nhữngđiềucóthểlàmtanvỡgiađìnhvàđoànthể.

GiớiThứNăm:Ýthứcđượcnhữngkhổđaudosựsửdụngmatúyvàđộctốgâyra,conxinhọccáchchuyểnhóathântâm,xâydựngsứckhỏethânthểvàtâmhồnbằngcáchthựctậpchánhniệmtrongviệcănuốngvàtiêuthụ.Connguyệnchỉtiêuthụnhữnggìcóthểđemlạianlạcchothântâmcon,vàchothântâmgiađìnhvàxãhộicon.Connguyệnkhônguốngrượu,khôngsửdụngcácchấtmatúy,khôngănuốnghoặctiêuthụnhữngsảnphẩmcóđộctốtrongđócómộtsốsảnphẩmtruyềnthanh,truyềnhình,sáchbáo,phimảnhvàchuyệntrò.Conbiếtrằngtànhoạithântâmbằngrượuvàcácđộctốấylàphảnbộitổtiên,chamẹvàcũnglàphảnbộicácthếhệtươnglai.Connguyệnchuyểnhóabạođộng,cămthù,sợhãivàbuồngiậnbằngcáchthựctậpphépkiêngcữchocon,chogiađìnhconvàchoxãhội.Conbiếtphépkiêngkhemnàyrấtthiếtyếuđểchuyểnhóatựthân,tâmthứccộngđồngvàxãhội.

Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com