SEMINAR

TRƯỜNG ĐẠI HỌC DƯỢC HÀ NỘI

HÌNH THÁIKINH TẾ - XÃ HỘI

NHỮNG NGUYÊN LÝ

CƠ BẢN CỦA CHỦ

NGHĨA MÁC LÊNIN

Nhóm 2-A6 K69

Giáo viên hướng dẫn : Lê Thị Nga

Mục tiêu

• Hiểu rõ về nội dung, những giá trị của học thuyết HTKT-XH

• Vận dụng học thuyết HTKT-XH vào công cuộc xây dựng đất nước

NỘI DUNG

HÌNH THÁI KINH-TẾ XÃ HỘI

ĐỊNH NGHĨA VÀ KẾT CẤU CỦA HÌNH THÁI KINH TẾ XÃ-HỘI

SỰ PHÁT TRIỂN CỦA CÁC HÌNH THÁI KINH TẾ- XÃ HỘI LÀ MỘT QUÁ

TRÌNH LỊCH SỬ-TỰ NHIÊN

VẬN DỤNG HỌC THUYẾT HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI VÀO SỰ

NGHIỆP XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI

Ở NƯỚC TA

GIÁ TRỊ KHOA HỌC CỦA LÝ LUẬN HT KT-XH

1. Định nghĩa

I. Định nghĩa và kết cấu của hình thái kinh tế-xã hội

Hình thái kinh tế - xã hội là gì?

Hình thái kinh tế - xã hội là một phạm trù trung tâm của quan điểm duy vật về lịch sử, dùng để chỉ xã hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định, với một kiểu quan hệ sản xuất đặc trưng cho xã hội đó phù hợp với một trình độ nhất định của lực lượng sản xuất và với một kiến trúc thượng tầng tương ứng được xây dựng trên những quan hệ sản xuất ấy.

2. Kết cấu

Và một số quan hệ khác

Lực lượng sản xuất là tổng hợp các yếu tố vật chất và tinh thần tạo thành sức mạnh thực tiễn cải biến giới tự nhiên theo nhu cầu sinh tồn, phát triển của con người

a, Khái niệm lực lượng sản xuất

Kết cấu LLSX

Người lao động

Tư liệu sản xuất

Tư liệu lao động

Đối tượng lao động

Công cụ lao độngPhương tiện lao động

Có sẵn trong tự nhiên

Đã qua chế biến

Kết cấu của LLSX

Là mối quan hệ giữa người với người trong quá trình sản xuất.

b, Khái niệm quan hệ sản xuất

QHSX LÀ SỰ THỐNG NHẤT CỦA 3 MẶT

Quan hệ giữa người với người trong quản lí tổ chức sản xuất

Quan hệ giữa người với ngườiQuan hệ giữa người với người trong phân phối sản phẩm trong phân phối sản phẩm

QUAN HỆ GIỮA NGƯỜI VỚI NGƯỜI

VỀ SỞ HỮU TLSX

KẾT CẤU CỦA LLSX

c, Khái niệm kiến trúc thượng tầng

Khái niệm KTTT dùng để chỉ toàn bộ hệ thống kết cấu các hình thái ý thức xã hội cùng với các thiết chế chính trị - xã hội tương ứng, được hình thành trên một CSHT nhất định.

Kết cấu kiến trúc thượng tầng

Kết cấu KTTT

Các tư tưởng xã hội

Các thiết chế tương ứng

Pháp quyềnĐạo đứcTriết họcTôn giáo

Nghệ thuật Khoa học

Nhà nướcĐảng pháiGiáo hộiĐoàn thể

Các tổ chức chính trị - xã hội

Kiến trúc

thượng tầng

- Là da, thịt, mạch máu, thần kinh của cơ thể XH, thể hiện vai trò năng động của hoạt

động có ý thức của con người.

- Là công cụ bảo vệ và phát triển CSHT

Quan hệ sản xuất

- Là cái khung, cái sườn của cơ thể xã hội, quyết định tất cả các quan hệ XH khác

- Là tiêu chuẩn khách quan để phân biệt các xã hội khác nhau trong lịch sử

Lực lượng sản xuất

-Là nền tảng VC-KT của HTKT-XH.

- Quyết định sự tồn tại và phát triển xã hội, nhưng không trực tiếp, mà phải thông qua

QHSX

Qu

yết địn

h

Ản

h h

ưởn

g

Sảnxuấtvật

chấtLực lượng sản

xuất

Quan hệ sản xuất

Người lao động

Quan hệ sởhữu

Quan hệ tổchức, quản lýQuan hệ phân

phối

Cơ sở hạ tầng: các quan hệsản xuất…

Kiến trúc thượng tầng

Tư liệu sản xuât

HTKT-XH

VD : Xã hội tư bản chủ nghĩa

Lực lượng sản xuất

Quan hệ sản xuất

Hệ thống kiến trúc thượng tầng

Ngoài các mặt cơ bản đã nêu trên,các hình thái KT-XH còn có quan hệ về gia đình,dân tộc và các quan hệ xã hội khác.Các quan hệ đó đều gắn bó chặt chẽ với quan hệ sản xuất, biến đổi cùng với sự biến đổi của quan hệ sản xuất.

II. Sự phát triển của các hình thái kinh tế -xã hội là một quá trình lịch sử - tự

nhiên Tại sao sự phát triển của các HT KT_XH là một quá trình lịch sử-

tự nhiên?

Quy luật chung

Nguyên nhân trực tiếp

Vai trò các nhân tố khác

1) Hình thái kinh tế xã hội là một hệ thống trong đó các mặt không ngừng tác động qua lại lẫn nhau tạo thành các quy luật vận động, phát triển khách quan của xã hội.

VD: Đế chế La Mã cổ đại

LS là do con người tạo ra như ng không phải theo ý muốn chủ quan mà tuân theo các quy luật khách quan;đó là các quy luật: QHSX phù hợp với trình độ phát triển của LLSX, KTTT phù hợp với CSHT và hệ thống các quy luật thuộc mọi lĩnh vực của HT KT-XH.

Sự vận động, phát triển của xã hội tuân theo một quy luật chung lần lượt thay thế nhau của các HT KT-XH mà HT KT-XH ra đời sau bao giờ cũng cao hơn HT KT-XH ra đời trước.

Nguồn gốc sâu xa của sự vận động, phát triển là gì?????

…………..

Ơ-rê-ca !!! >.<Là sự phát

triển của LLSX

2) Nguyên nhân

Lực lượng sản xuất

Quan hệ sản xuất

Kiến trúc thượng tầng

Hình thái KT-XH

Nguồn gốc của mọi sự vận động, phát triển của xã hội đều có nguyên nhân trực tiếp hay gián tiếp từ sự phát triển của lực lượng sản xuất của xã hội đó.

3)Trong khi khẳng định TC lịch sử- tự nhiên chủ nghĩa Mác- Lênin cũng khẳng định vai trò của các nhân tố khác đối với sự phát triển của lịch sử nhân loại NC và lịch sử mỗi CĐ người cụ thể nói riêng.

Điều kiện địa lý

Thiết chế chính trị, giai cấp

Truyền thống văn hóa

v.v…

GồmGồm

=> Tiến trình phát triển của mỗi cộng đồng người có thể diễn ra với những con đường, hình thức và bước đi khác nhau =>Tạo tính phong phú , đa dạng của tiến trình phát triển các hình thái kinh tế xã hội.

Lịch sử HT KT-XH có thể bao hàm những bước phát triển “bỏ qua” một hay một vài HTKT-XH.

VD: Sau cách mạng tháng 8, Việt Nam bỏ qua HT KT-XH tư bản chủ nghĩa quá độ lên chủ nghĩa xã hội

TƯ BẢN CNXH

Tuy nhiên những sự bỏ qua như vậy đều phải có những điều kiện khách quan và chủ quan nhất định.

VD: Thời kì bao cấp

III, Giá trị khoa học của học thuyết hình thái kinh tế - xã hội

Là cuộc cách mạng trong toàn bộ quan niệm về lịch sử xã hội, khắc phục những quan điểm duy tâm không có căn cứ về đời sống xã hội.

Là cơ sở cho đường lối cách mạng của các Đảng Cộng sản trong việc cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội cộng sản chủ nghĩa.

Là cơ sở khoa học, là hòn đá tảng lý luận cho mọi nghiên cứu về lịch sử - xã hội.

IV. Vận dụng học thuyết hình thái kinh tế -

xã hội vào sự nghiệp xây dựng XHCN ở Việt Nam

a.Việc lựa chọn con đường tiến lên CNXH bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa ở nước ta là một quá trình lịch sử - tự nhiên

b.Xây dựng và phát triển nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN

c.Công nghiệp hoá, hiện đại hoá là yêu cầu tất yếu đối với sự nghiệp xây dựng CNXH ở nước ta

d.Kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế với chính trị và các mặt khác của đời sống xã hội

a. Việc lựa chọn con đường tiến lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa ở nước ta là

một quá trình lịch sử - tự nhiên

Vận dụng CN M-L vào điều kiện cụ thể ở nước ta, Đảng ta khẳng định độc lập dân tộc với CNXH không tách rời nhau. Đó là quy luật phát triển của CMVN

Ng©n hµng Vietcombank

C«ng ty vËn t¶i

viÔn d ¬ng Vinashin

b. Xây dựng và phát triển nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN

1,Kinh tế nhà nước

2, Kinh tế tập thể

3, Kinh tế tư nhân ( cá thể, tiểu chủ và tư bản tư nhân

4, Kinh tế tư bản nhà nước

5, Kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài ( FDI )

C«ng ty thÐp liªn doanh

Nippovina (VN – NhËt)

c. Công nghiệp hoá, hiện đại hoá là yêu cầu tất yếu đối với sự nghiệp xây dựng

CNXH Nước ta tiến lên CNXH từ một nền ktế phổ biến là sản

xuât nhỏ, lao động thủ công là chủ yếu, do vậy phải tiến

hành CNH-HĐH.

CNH-HĐH ở nước ta là nhàm xây dựng cơ sở vật chất

kỹ thuật cho CNXH, là nhiệm vụ trung tâm trong suốt

Thời kỳ quá độ đi lên CNXH.

Con đường CNH-HĐH ở nước ta cần có thể rút

ngắn thời gian, vừa có bước tuần tự, vừa có

bước nhảy vọt

Sự nghiệp xây dựng CNXH ở nước ta chỉ thực

sự thành công khi thực hiện thành công sự

nghiệp CNH-HĐH đất nước

d. Kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế với chính trị và các mặt khác của đời sống xã hội

Gắn liền với phát triển kinh tế, xây dựng nền KTTT định hướng XHCN, đẩy mạnh CNH-HĐH đất nước

Đổi mới về hệ thống chính trị: Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ

Xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN, phát huy quyền làm chủ của nhân dân Xây dựng nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc Phát triển KHCN, GD - ĐT làm quốc sách hàng đầu Mở cửa giao lưu, hội nhập với các nước hội nhập nhưng không “hoà tan"

Cảm ơn cô và các bạn đã lắng nghe.