hipalu - · pdf filehipalu ... eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana...

49
Hipalu 1:1 1 Hipalu 1:5 Hipalu Mukia vayamoya ma avoma kae-malenea kanomo agia ohavinae. Yisasife haviya amakupi malenaya veala Yuta veamogamife huno kae-malene. Yisasia faliteno hetino ikapinaga haitegeno nago kanomoa teti foa (34) kafu agava maineno Hipalu kea kae-malene. Anumaya Koti nafanemoa ke lahapai-maine. 1 Nayona mukia kanaene mukia yatetiene Anumaya Kotia agaia aune vayamogami amavayafitila taginagomo- gamina hamapai-maineane. 2 Hamapai-maineanagino ani kanamoa hano higeno menia ma mopa hano hisia kanamoa aupa nehigeno Anumaya Kotia agaia nafanemo avayafiti hu falote huno tahapai-maine. Anumaya Kotia ma mopaene mukia ikate yaene mopafi yae- nena nafaneamo ayapiti talo hu-maleteno mukia yana nafaneamo ayapi malene. 3 Nafaneamoa Anumaya Kotina tokiyaage hale yamaa agaia maineanagino Anumaya Ko- tiene nago avamete huana mainaageno tokiyaama hanea keleti ke huno mukia yana Male maiho. huno hu-mainele mainae. Kefo ya nehuna yatimo anonaa Yisasia aliteno ani kefo yama ali talesiafe faliteno hetino anafinaga mainea Anumaya Kotina aya tamaga kaiyaga, ala vaya mainalega, hanea siale maine. Yisasia ensole vayala amakaseno ala kano maine. 4 Yisasia ensole vayala amakaseno ala kano maineanagino Nefama aminea agimoa tusia kanale agi haneno ensole vayamogami amakimona amakase- maine. 5 Nayona Anumaya Kotia agaifena mage higeya kae-malenayane

Upload: lykiet

Post on 06-Feb-2018

239 views

Category:

Documents


3 download

TRANSCRIPT

Page 1: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 1:1 1 Hipalu 1:5

HipaluMukia vayamoya ma avoma kae-malenea kanomo agia

ohavinae. Yisasife haviya amakupi malenaya veala Yutaveamogamife huno kae-malene. Yisasia faliteno hetinoikapinaga haitegeno nago kanomoa teti foa (34) kafuagava maineno Hipalu kea kae-malene.

Anumaya Koti nafanemoa ke lahapai-maine.1 Nayona mukia kanaene mukia yatetiene Anumaya

Kotia agaia aune vayamogami amavayafitila taginagomo-gamina hamapai-maineane. 2 Hamapai-maineanaginoani kanamoa hano higeno menia ma mopa hano hisiakanamoa aupa nehigeno Anumaya Kotia agaia nafanemoavayafiti hu falote huno tahapai-maine. AnumayaKotia ma mopaene mukia ikate yaene mopafi yae-nena nafaneamo ayapiti talo hu-maleteno mukia yananafaneamo ayapi malene. 3Nafaneamoa Anumaya Kotinatokiyaage hale yamaa agaia maineanagino Anumaya Ko-tiene nago avamete huana mainaageno tokiyaama haneakeleti ke huno mukia yana Male maiho. huno hu-mainelemainae. Kefo ya nehuna yatimo anonaa Yisasia alitenoani kefo yama ali talesiafe faliteno hetino anafinagamainea Anumaya Kotina aya tamaga kaiyaga, ala vayamainalega, hanea siale maine.

Yisasia ensole vayala amakaseno ala kano maine.4 Yisasia ensole vayala amakaseno ala kano

maineanagino Nefama aminea agimoa tusia kanaleagi haneno ensole vayamogami amakimona amakase-maine. 5 Nayona Anumaya Kotia agaifena mage higeyakae-malenayane

Page 2: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 1:6 2 Hipalu 1:10-12Kagaya nagai nafane mainananagina nagaya menia Ne-

gafana mainoe. huno hu-maineane.huya kae-malenayane. Eteno nagoene mage huno hu-maineaneNagaya Nefana maisugeno agaya nagai nafane maigahie.

huno hu-maineane.Anumaya Kotia nago kanafina hana ensole kanomotemani kea hu-maineane? Aao nafaneamoteke hu-maineane. 6 Agaia yage nafanea avaleno ma mopafielavino egeno Anumaya Kotia mani kea huno hu-maineaneMukia nagai ensole vayamogatama agai agigeya ayetama

agia alisaga hiho. huno higeya Anumaya Kotiavopina kae-malenayane.

7 Kae-malenagi Anumaya Kotia ensole vayafena mage hu-maineaneEnsole vayala yasimoene ata anefemoene hia avamete

huya aliyaamia nealiye. huno hu-maineane.8 Hu-maineanagi nafaneamofena mage hu-maineAnumaya Kotiga kagaya mukia kanafina agola kava ya-

gaika maige maige huka maigane. Kagaikaakavama yagaisanana fatago auavateti yagaigane.9 Kagaya fatago auavafekeya negahaigeno kefoauavafena nokahaiyafe nagaya kagaikaa AnumayaKotinia Negafugamina ago amakaseka ala kanomainane. huna masaveteti falegatogeka musehugane.

10-12 Nagoene mage huno hu-maineaneAnumayamogae ehe kanafina ma mopaene ikaene

kayapiti talo hu-malenananagino ikaenemopaenefanane hugahianagi kagaya agola maige maigehuka maigane. Ikaene mopaenena kenamomafalu-palegeya aye kafagegiya neataleya alukenama aliya fai nealiya avamete huka ania

Page 3: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 1:13 3 Hipalu 2:4huganagi kagaya alua augafa kanoa omaiganagiania huka agola maige maige hukamaigane. hunoAnumaya Koti avopina kae-maleneane.

13 Nayona Anumaya Kotia nafaneamofena mage hu-maineaneKagaya tamaga nayatega, ala vaya mainalega, hanea siale

mainesanagena kame vayakaa kaiyafi alitalu hu-mategahue. huno higeya kae-malenayane.

Anumaya Kotia nago ensole kanomona mani keahaopaitafa huno haopaine. Nafaneamoteke mani keahu-maineane. 14 Ensole vayala avamu mainayanaginoAnumaya Kotia agaia amaku amamema ali gatisiaveamogamina amaya hisiafene huno humategeya aliyanamo nealiye.

2Anumaya Kotima tagu tamema aligatisia yana tusia yane.

1 Agoma havilinona kea oagaseta taguafi maletatokiyaage huta atafa hulineta akave malesune. 2Nayomaensole vayamo-gami amavayafiti huhaleya hu-mainayakea lokiyaage ke hu-mainayafe mukia taginagomoyaani kemona ali tagaeya amakaveno hutageno ani kemaatagae-mainaya avamete anonaamia amakata aiya yanaali-mainae. 3Naa hu-mainayafe meni kanafina AnumayaKotia Tamaku tamamena aligatigahue. huno higeta hav-imainona veamogata Tamage nehie. huta hisune. Anitagu tamema aligatisia kea Anumayamoa hamapaigeyahaviteya tahapai-mainae. Ani yamoa tusia tokiyaageya haneanagita takavenoma hisunana hanaa huta kefoyama hu-mainaya anonaa, tagata aisia yamona agasetafalesune? Falesuna katia omalene. 4 Omalegi AnumayaKotia mani kea Tamage nehie. huya hisaya yafe alu kavaalu kavala huno tokiyaage avame yana huteno agaia haiya

Page 4: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 2:5 4 Hipalu 2:10veaamo-gamina Alu Aotage Avamumo tokiya amamiteamamite humaine.

Yisasia taku tamema aligatisia kanoa uhagotemainea kanomaine.

5 Tagayama nehuna kea haenagama falote hisiamopahe nehune. Anumaya Kotia ensole vayala anikanahe Kava yagaisaya yatele. huno hu oamatene.6 Hu oamatenegi Anumaya Koti avopina nago kanomoaAnumaya Kotifena mage huno kae-maleneaneVayala naane yaga mainonageka lagaifena kagesa ne-

havine? Afa ya kana vaya mainonagi naa higekatagaifena kagesa nehavine? Vayamoya tatenayanafanehenagi naane yaga mainae huka kava yagainelatane? 7 Kagaya mage huka hutenane Aupakanafi ensole vayamoya osia kagaseya maisagekakagaya osi kano kana huka maiyo. Maigananagihaenagaa tokiyaage hale yamoene ala kagienekamisugeka ala kanomaigane. 8Ala kanomainekamukia yana kava yagaika maigane. huno higenokae-maleneane.

Tamage Anumaya Kotia Mukia yatela yagaigane. hunohuteteno nagoke ya kanoa Kava yagaiyo. huno ohunegimukia yatela Kava yagaiyo. huno hu-maineanagi tagayameni kanafina mukia yatela kava yagaigeta noagone.9 Noagonagi Yisasina agelama hu-mainone. Ensolevayamogami amaiyafinaga Yisasia osia kana kanoamaigeno Anumaya Kotia kayone yamaaleti mukiaveamogatihe huno fali-maine. Fali-mainea yatetiAnumaya Kotia agia alisaga huno tokiyaage hale yamaaago amine.

10 Anumaya Kotia mukia yamona aepaa maineanaginomukia yana agaia yakeya hanesiafe talo humalene. Talohu-malegeno Yisasia tagu tamema aligatisia kanomoa

Page 5: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 2:11 5 Hipalu 2:17fatago huno ala kano maisia yafe Anumaya Kotia Yisas-ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatamaaiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialegaamateneanagiya tokiyaage hale yapi maigahae. 11 Naahu-mainegi nagoa veafena Fatago veane mainae. hunohumatenea kanoene agoma humatenea veanene nagokeneamafaa maineafe Yisasia agayea ohuno amakaifenaNagaini nagananimogatama mainae. huno humaine.12Anumaya Koti avopina mage huno hu-maineaneNagaya kagai kagia huhalena hamapaigahue. Veamoya

melitalu hisaya amunopina yagamefiti kagia alis-aga hugahue. huno hu-maineane.

13 Nagoene mage huno hu-maineaneNagaya Anumaya Kotife nametitia hugahue. huno hu-

maineane.Nagoene mage huno hu-maineaneAnumaya Kotima naminea nafaneyagaene mainogi

nageho. huno kae-maleneane.Yisasia vayatafa maineafe taya hugahie.

14 Anima nafaneyagama hiana ma mopale veafe hu-maineanagino Yisasia Faligahue. huno hu-maineafeagaiaenena vayatafa hapaeteno fali-maine. Fali-maineayateti veama hamaeno fali neamatea tokiyaama haneakanoa, Satani tokiyaa ago agase-maine. 15 Agasenofali-mainea yateti mukia ma mopafi mainaya kana-fina veamoya falisaya yafena kolima nehaya yaamimoaamakaila alino nofi humategeya mainageno Yisasia aninofipiti alino kalu hematesia yafe fali-maine. 16 TamageYisasia ensole vaya amaya hugahe ani aliyana oalinegiApalahamu anaga amaya hisiafe ani aliyana ali-maine.17 Ani yafe aganaamoyaene nago avamete huno mainenomono notela hagote kava kano maineno Anumaya Ko-tiene veanene amunoamifi maineno amaipa ali falu hisia

Page 6: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 2:18 6 Hipalu 3:5kano maineanagino Anumaya Koti aliyana nealino anialiyateti veafena kalagi aimateteno fatago aliyana nealie.Anumaya Kotia tagaya kefo yama huna yafena havinoaipa haviya hulateneanagi Yisasia kefo yatihe havinofalitegeno Anumaya Kotia aigetateno kefo yatia atale-latene. 18 Yisasifena Kefo yama huo. huno ayevatagamahigeno haumana hale-mainea yaene augafa agatama ai-mainea yaenema ali-maineafe veamoya kefo yama hisayayamo aye-mavataga hisigenoa Yisasia amaya hugahie.

3Yisasina ala agimoa Mosese ala agia agase-maine.

1 Kefo yama nohaya nenafugatama Anumaya Kotiaikapinagati agaialega visaya yafe tamakaila ago ke hu-mainegi tamakaya Yisasima hulatenea yafena tamakesahavi havi hutama maiho. Yisasina Anumaya Kotia hute-nea kanogino mono notela hagote kava kanoe. Anu-maya Kotiene veanene amunoamifi maineanagita havitalagupi maleta tametitima nehuna kanomofe huhaletahisune. 2 Anumaya Kotia Yisasina ani aliyate ate-neanagino Anumaya Kotima humainea kea akavemalememaleme haimaine. Mosesea nayona ania huno Anu-maya Koti anagapi maineno Anumaya Koti humainea keaakave maleme maleme hai-maineane. 3 Veamoya nomoagia alisaga nehayanagi ani noma kimalenea kanomoagia tusiyate alisaga huya anale malenae. Naama hayayamoa Anumaya Koti anagamoya Mosese agia alisagahu-mainayafe Yisasia ala neamafa maineanagino Anu-maya Kotia Katea kano mainane. huno hutegeya tusiyahuya agia alisaga humainae. 4Nagoke nagokemoya nonanegiyanagi Anumaya Kotia mukia yana agaiage talohu-malenea kano maine. 5Mosesea Anumaya Koti aliya kanomaineanagino Anumaya Koti veapi maineno Anumaya

Page 7: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 3:6 7 Hipalu 3:13Kotima hu-mainea kea havino akave maleme malemehai-maineafe aliyamaa nealino haenagama falote hisiakea huhaleno hamapai-maine. 6Mosesea hamapaiyanagiKalaisia Anumaya Kotina nafaneagino Anumayamo keaakave maleme maleme haino Anumaya Koti veatela kavayagaime yagaime hai-maineanagita tagaya mukia kana-fina kolia ohisunagi agayama eteno evayima hisia yafenatametitima nehuta tokiya vaisunana tagaya AnumayaKoti veala fatago huta maigahune.

Anumaya Koti kema neatagayaya veamoya maifalu hisayayaamia omalegahie.

7-8 Alu Aotage Avamumoa mage huno hu-maineaneNayona Mosesema akave hu-mainaya veamoya kame

kotega maineya amakaveno hunateteya nagaikea ohaviya avame hunateya aukaya hunatenayakavala meni kanafina agai kema havinutamatamakavenona huonateho. 9 Kame kotegatamakinagomoya fotia (40) kafufima hu-mainoaavame yana agayanagi nagaila tusiya huyaavamekeya hunatenayane. 10 Hunatenayafenagaya ani veafena aluya huna naipa kafahematetena mage humainoe Mukia kanafinaamakuamoa nagai auavala oageya kenia alitagae-mainae. 11 Atagayagena nagaya naipa kafahematetena tokiyaage kea mage humainoaneAmakaya maifaluma hisaya yaniafina tamagelafahuya agola uomaigahae. huna nehue. hunohu-maineane.

12 Na yafe nenafugatama havigu nagoke nagoke-mogatamahavitama tamakupimalenaya kea neataletamakefo ya hutama haegafa huno mainea Anumaya Kotinatamakaveno huteyafenagi kava yagaiho. 13 Kava neya-gaitama Anumaya Kotia Meni kanae. huno malegeno ani

Page 8: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 3:14 8 Hipalu 4:1kanamoa hanegi havigu nagokemogatama kefo yamofenaHagaage yane. huka hisanageno ayegavataga hinagekaAnumaya Kotina kakaveno huteyafenagi mukia kana-fina nelamafugamina amaku amakesa ali hetiya maisayakegeya hamapaiho. 14 Tagaya Yisasife havita lagupimalenonanagi menia ania huta lagupi malenona yanaatafa huta lokiyaage hulineta ani yaenema mo falinutaKalaisiene ailokaeta maigahune.

15 Tagaya ago havimainone mani kehena mage hunohu-maineaneMeni kanafima nagai kema havisayana nayona tamakina-

gomoya amakavenoma hunatenaya avametehutama lamakavenona hu onateho.

16 Nayona taya Anumaya Koti kea haviteya amakavenonahutenae? Mukia Isaleli veala Mosesea amavaleno vigeyaIsipi kumala ataleya umaineya ani kavala hu-mainayane.17 Fotia (40) kafufina Anumaya Kotia tagamife aipa kafahemateneane? Anumaya Kotia mukia Isaleli veamoyakame kotega kefo yama huteya faligeno amaugafamoaani kame kotegama hanea veaneahe aipa kafa humate-neane. 18 Anumaya Kotia tagamife agaia lokiyaage keahuno Nagaila maifalu hisaya yaniafina agola uomaigahae.huno hu-maineane? Ani kema atagae-mainaya veafehu-maineane. 19 Tagaya ago havimainone agaife haviyaamakupi maleya amametitima ohunaya veala AnumayaKotina maifalu hisaya yamaafina agola uomaigahae hunohu-maineane.

4Anumaya Koti veamoya maifalu hisaya yana aligahae.

1Anumaya Kotia Maifalu hisaya yaniafina uomaigahae.huno hu lokiya vai-malenea kemoa menia afaa hanegihavigu Anumaya Kotia tamakesigetama nagoa veala ani

Page 9: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 4:2 9 Hipalu 4:7yapi maisaya yafena kosa he otamatesigetama omaisayayafena koli hiho. 2 Tagaya nayoma Isaleli veamoya kemahavimainaya avamete huta Yisasi kanale mono kea ne-havunanagi amakaya kanale mono kea haviyanagi haviyaamakupina omalageno ani kemoa amaya ohuneane.3Amaya ohunegi tagaya Anumaya Kotifena havita lagupimaleta lametiti hu-mainona veamogata maifalu hisunayapina haigahune. Nayona Anumaya Kotina amakavenohutenaya veafena mage huno hu-maineaneNahai-vaigena hulokiya vaina tamage nehue nagaya

maifalu hisaya yama malenoa yapina agolaomaitafa huya omaigahae. huno hu-maineane.

Hu-maineanagi Anumaya Kotia nayona ma mopama talohu-maletegeno aliyamaamoa hano hu-maineane. 4 Nagokaiyaga Anumaya Kotia agaia avopina seveni (7) moliakanahe mage higeya kae-malenayane.Anumaya Kotia mukia aliyamaa aligeno hano hutegeno

seveni (7) molia kanale maifalu hu-maineane.huno hu-maineane.

5 Ani avomoa nagoene mage hu-maineaneAmakaya maifalu hisaya yaniafina agola uomaitafa huga-

hae. huno hu-maineane.6 Hu-maineanagi mukia nayo veamoya Anumaya Kotikanale mono kea haviteyagi akave omalenayafe maifaluhisaya yapina uomainagi menia nagoa veamoya umaiga-hae. 7 Umaisaya yafe Anumaya Kotia eteno nago kanaamaleneno ani kanahena Menima mainona kanae. hunomalene. Kasagoya kafumoa euno amakasetegeno Anu-maya Kotia Teviti avayafiti nayoma humainea avametekea mage huno humaineaneMeni kanafima agai kema havinutama tamakavenona hu

oateho. huno hu-maineane.

Page 10: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 4:8 10 Hipalu 4:138 Nayona Mosese anonaa Yosuaa hetinoma mainea

kanafimamaifalu hisaya yama amamineleasina AnumayaKotia haenagaa Teviti avayafitila alu kanahena ohune-leasine. 9 Naa hu-maineafe Anumaya Koti kema ne-haviya veala Sapati kanamo hia avamete huno haneayapi maifalu hisaya yana hane. 10 Haneanagiya veamoyaAnumaya Kotima amaminea yana maifalu hisaya yapimavisayaamoa Anumaya Kotia nayona aliyama ali hano hu-maleteno maifalu humainea avamete huya amakaiamialiyana ataleya maifalu huya maigahae. 11Anima maifaluhisuna yapima umaisuna yafena taula ofaeta tokiyaagehuta visune. Havigu nayo veamoya hu-mainaya avametekava huta Anumaya Koti kea akave omalesunana animamaifalu hisuna yapina uomaigahune.

12 Anumayamoa haimuene ke haneanagino tokiyaagehuno aliyana nealie. Ani kemoa naepe kayomona avemaaluga alugama nehanea naepemona agaseno aluya hunoavenenela humaine. Anumaya Koti kema veamogatahavunageno lagupima laviana amegati mopale yafemamuse nehuna tagu tameene Anumaya Kotifema havitatametiti hu-mainona tagupiene tavino alipanese. Taiyaauaene tayamufafi nehanea taunufiene tavino alipanese.Ani kema tagu tagesamoa nehavia yaene hayema nehiayaene kanale kava nehaagi kefo ya nehaagi huno ali fakonehie. 13 Mukia Anumaya Koti talo hu-malenea yamoaagai aufina fala okigahianagino mukia tagupima haneayamoa Anumaya Koti aufina fufu yate hale-maineanaginotahavi-gesigeta tagaya mukia yama nehuna yamo aepaahapaigahune.

Yisasia ikapinaga hanea mono notela veamogatina hagotekava kanoti maine.

Page 11: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 4:14 11 Hipalu 5:414 Yisasia ala mono notela hagote kava kanogino, Anu-

maya Kotiene veamogatiene amunotifi maineno falu hunelatea kanoa, Anumaya Koti nafanegino ikapinaga hai-maineanagita agaifena tametitima huta hu falote nehunayana atafa huta tokiya vailisune. 15 Kefo yama ohisunatokiyatia omalenegi tagai mono notela hagote kava kan-otimoa hauna hulatesia kano maineanagino tagaitemamukia Kefo yana hiho. huno aye lavataga nehia yamoahagoteno agaila ago ayevataga hu-maineanagi kefo yanaohutafa huno ohuneane. 16Naa hu-maineafe tagaya kay-one hisuna yamaa hanea Anumayamotegama havigega-hena kolia ohisunagi avate visunageno kefo yama nehunayafena kalagi ailateno kana yama tagaipima hanesianakayone hisuna yamaa nelamino taya hugahie.

5Yisasia mono notela hagote kava kanogino tagu tamema

aligatisia himamua tamage huno hane.1 Mono notela hagote kava vayala maa huya ali het-

imatae. Ani kanoa afa kano vayaamoyaene mainegeyaveama hamamaesiafene huya ali hetitageno AnumayaKotiene veanene amunoamifi maineno Anumaya Kotinamuse yamaa neamino veamoya kefo yama hagenoa sipisipi heno Anumaya Kotitega kae-salamana hu neateane.2 Ani kanomoa kefo yama hisia tokiyaa omale kanomaineno kema ohaviya veanene Anumaya Koti katemaneatalaya veanenefena kea oamama-kino ako huno keahamanepaiyane. 3 Agaia kefo yamaahe huno Anu-maya Kotima ali-talesiafe sipi sipia heno kae-salamanahuteteno anile mukia veamoya nehaya kefo yama al-italesiafene huno Anumaya Kotitega sipi sipia henokae-salamana hu neateane. 4 Mono note hagote kavakanomona agi hanea aliyanagiya veamoya amakaiamige

Page 12: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 5:5 12 Hipalu 5:10

Ani aliyana aligahune. huya ohunagi nayona AnumayaKotia hagoteno Elonina mono note kava aliya alisia yafealino hetitenea avamete huno meni kanafima mainayavayapitila alino heti neamate.

5Alino hetineamatea kava huno Kalaisienena agaia Na-gia anale hanea kano mainoanagina mono notela hagotekava kanomaigahue. huno ohunegi Anumaya Kotia agaiaMono notela kava kano maiyo. huno ani aliyate alihetineateno Anumaya Kotia mage huno hapaiyeKagaya nagai nafane mainanagena menia nagaya Ne-

gafana mainoe. huno humaineane.6 Nagoene Anumaya Koti avopina mage huno hu-maineaneKagaya mono note kava kanoa, Melikisetekia nayona

mononote kava kanomohu-mainea avamete hukaagola ani aliyate maige maige hugane. huno hu-maineane.

7 Yisasia ma mopafi maineno Anumaya Kotitega kehuno havige-maine. Augafama aligatisia tokiyaamahanea Anumaya Kotitega ala kefiti ke huno falisiayafena havinegeno tusiya avia neategeno aunumoa hu-maineanagi agaia haiya avamete kavala ohunegi Anu-maya Kotina haisia kemona havina akave maletena aiya-finaga maigahue. huno hu-maineafe Anumaya Kotia hav-igea kea havimaine. 8 Havitegeno Yisasia Anumaya Kotinafane maineanagi augafa agatama aiya yateti AnumayaKoti kema akave malesia yana age-maine. 9 Agetenoakave malelea yamo ala kanoa hapae-maineanagiya agaikema akave maleya ali hipoya hisaya veamogaminaagola maige maige hisaya yamoene amaugafa aligatisiayamoene aepaa maine. 10 Anumaya Kotia mage hunohutene Kagaya Melikisetekima humainea avamete hukamono notela hagote kava kano maigane. huno hutene.

Page 13: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 5:11 13 Hipalu 6:4-5Nute nafanemo avametela huta omaisune.

11Kasagoya kea haneanagi hanaa huta tamahapaisune?Tamakaila tamaku tamakesamoa havilama nohigetamanone nane nehageta tagaya ya humaita humaita tamave-nelune. 12 Tamakaya huge amavelige hisaya veanemamaisaya kanatamia ago falote hu-maineanagi tamakutamakesamoa havilama ohia yafe nago kanomoa etenonagoene Anumaya Kotifena avoya kea hagotetamatamakupi malenaya kea eteno huge tamave-ligehugahie. Tamakaya tokiya kavela onenagi numaagenenae. 13Mukia veamoya numaage nesayana osi nafanekana huya maineya fatago kavama hisuna yafematamahapauna kea nohaviye. 14Nohavigi tokiyaage kavelaala veamogami kavele. Ani veamoya amakaiami kefoauava yafeene fatago auava yafeenena fako huya ageteyakanale auava yana akave nemalae.

6Tagaya tokiyaage huta maineta Anumaya Kotia alino

kanale hulatesiafe agava maisune.1-2Kalaisifemahagoteyahugehugehu-mainaya kehena

neataleta ko hu-mainaya veane maisune. Havigu nomaatafa nehia posiage ayete yete hu-maleta maisunananona falote ohugahie. Ma augafa kea atalesune. Falilavata hisuna kefo yana haneanagita neataleta tagua aiya-hae huta Anumaya Kotife havita lagupi malenona keneamaugafale amaya maleya tima fale neamataya kene fali-mainaya veamoya hetisageno Anumaya Kotia kaiyekeahumateteno nofi humatesigeya anifi agola amakata aisiano maime haigahae huno humainea kene ani keyagafinaomaitafa huta omaisune. Ko huta ala veanema maisune.3Anumaya Kotia tayama hisigetahena ani kavala higetao.Ko huta ala veala maisune. 4-5 Nagoa veamoya Anumaya

Page 14: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 6:6 14 Hipalu 6:11Koti hale yapina ago emaineya ikapinagati emainea museyana ago aliteya tusia muse nehageno Alu Aotage Ava-mumoa amakupina ago emainegeya ani veamoya Anu-maya Koti kema haviyana kanaleya huno hamamaegeyahaenagama falote hisia kanamo tokiya yamaa ago nea-gae. 6 Ani yama age-mainaya veamoya Anumaya Kotinaamakaveno huteteya mukia keama atalesayana eteyaamakua aiyahae hisaya kaamia omaleneanagiya amaka-iami Anumaya Koti nafenemofena Falisie. huya yafagayosalela nagoene maiya haeya neasaiya agaye hisifa yananagoene maiya nehae.

7-8 Mukia veala mopa kana huya mainageno ani mopa-mona Anumaya Kotia muse yana kola amigeno mukiakanafina aino ani mopafina lavigeno ani mopafima hu-malenea hoyafima hanea kavela mukia veane hamamae-sia yafe hageanagi ani mopafima avetanafaage inomahagesigenofena aupaa Havi mopae. huno ata kaenoasagaligahie.

9 Nahau nayamopafi nenahaiya nenafugatama me-nia manima hua kemoa tusia kana ya nelamamuanaginagaya tamakaifena ago havimainoe Anumaya Kotinalamakavenoma hu neataya kavala ohugahagi AnumayaKotia tamaya huno tamaku tamamema aligati-maineaavamete kava hugahae huna nehue. 10 Tamakaya Yisas-ina tamakuama amitafa hutetama agaia anagamogamimaamaya humainaya yana menia nagoene ani kavala ne-hae. Anumaya Kotia fatago kano maineanagino ani aliy-atamia neageno agela nokaneanagino anonaa tamami-gahie. 11 Naama haya yafena nenahaigi mukia kana-fina tamakaya aniageya hutama tamahaote tamahaotealiyana nealitama tamakupima malenaya yana atafa hulokiya vai-linetama Anumaya Kotima tamavalesia yafenatamametitia huge huge nehisageno me lamavalesie.

Page 15: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 6:12 15 Hipalu 6:1812 Tamakaya alige atalegela ohiho. Anumaya Kotimatamavalesia yafena tamametitia hiho. Yisasife haviyaamakupi malenaya veamoya nehaya avamete hutamaakave maleho. Ani veamoya Yisasife haviya amakupi ma-leya amametiti huteya Naa yama hulamategahue. hunohumainea yafenamailava huyamaineya aliyana nealiyafeani kavakeya hutama hiho.

Anumaya Kotima hulokiya vai-malenea kele tametitiahisune.

13-14Nayona Anumaya Kotia Apalahamufena Naa yamahugategahue. huno hulokiya vaitenea kanafina nagokanomoa Anumaya Kotina oagaseneanagino AnumayaKotia agaia agile Nevayanae. huno tokiyaage kea magehuno hu-maineane Tamagelafa huna nehuanagina mukiakanale yana kagaila kamisugeya kagai kaginagomoyatusia vaya kahaeya aitagu-fegahae. huno hu-maineane.15 Hu-maineanagino Apalahamua mailava huno agavamaineno Anumaya Kotima Kamigahue. huno manumaaminea manua alimaine. 16 Nagoa veamoya AnumayaKoti aufinagita tamagelafa nehune. huya nehaya kemonaamakaseno hai-mainea kanomo agilefe ani kea nehae.Veamoya kema nevaisageno nago kanomoa AnumayaKoti aufinagina tamagelafa nehue. huno hisigeyahenanagoa veamoya kea ohuya maigahae. 17 AnumayaKotia Apalahamufeene Isaleli veanenefena hu lokiyamavai-malea kehena Etena alu kea ohugahue. huno hu-maineanagiya ani kema havisaya yafe Anumaya Kotiaufina tamagelafa nehue. huno humaineane. 18 Ani lolekea, hu lokiyama vai-malenea kene Anumaya Koti aufinatamagelafa nehue. huno humainea kene oatalegahie. Anikea hanenageno eteno alu kea ohugahie. Anumaya Kotiahavigea ohugahiafe ani kemoa haneanagita Anumaya

Page 16: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 6:19 16 Hipalu 7:3

Koti avatema faleta umainona veamogatina tametitiaatafa hulineta tamena male falu huta maineta haenagataugafama aligatisia yafe agava maineta mailava hutatametitia nehune. 19Anumaya Kotia Naa hulamategahue.huno humainea tametiti yamoa tagu tamena aligatisiayanagino nofi kana huno ikapinaga haitegeno nagokena asai-maleteya asama hu-malenafinaga alu aotagenopinagagino haino atafa huligeno tokiyaage humaine.20 Hu-maineanagino Yisasia tagai taya hugahe hagotenoani ikapinaga hanea nopinaga haifale-maineanagitatagaya haenaga haigahune. Yisasia Melikisetekihumainea avamete huno mono notela hagote kavakanomaineanagino agola maige maige huno ani aliyatelaaligahie.

7Melikisetekia ala agi hanea kanoe.

1 Apalahamua kasagoya sauve vayayagaene tua hunohamaeno falimateteno kumaalega eteno ugahe vilegatiMelikisetekiene katega mo fotu humaine. Ani Me-likisetekia Salemu kumate sauve kano maineanagino,mukia yana amakaseno hai-mainea Anumaya Koti mononote kava kanogino Apalahamuene katega mo fotuhuteno kanale manua amine. 2 Amitegeno Apalahamuatuma hifiti alia afenona alitalu huteno tenia (10) hetamavai-malefiti nago hetama Melikisetekina amine. Me-likisetekie agimoa tagai kefina Fatago kavakeya nehiasauve kanoe. hunohumaine. Salemukumale haya agimoatagai kefina Aipamoa falu humainea sauve kanoe. huyahu-mainayane. 3Melikisetekina itaafoamogani anakieneaginagomogami amakiene atenea kanaene fali-maineakanaheenena Anumaya Koti avopina okaenagi Anumaya

Page 17: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 7:4 17 Hipalu 7:9-10Koti nafanemo avamete huno mono note kava kanoginoagola maige maige huno nemaiyane.

4 Tamakaya tamakesa haviho ani Melikisetekia alakano maineanagino Apalahamua hagote laginagomoatuma hu-mainefiti ali-mainea afenona tenia (10)hetama vai-malefiti nago hetama Melikisetekinaamineane. 5 Livai anagapiti mono note kava vayalaali hetimatageya mainaya vayamogamina Isalelivayamoya kahegi kea akave maleya malenaya yapitilatenia (10) hetamafiti nagoke hetama neamafugaminaamaminayanagi ani vayamoya Apalahamu nafaneyagamainayanagiya amakaiami neamafuya mainayane.6 Mainayanagino Melikisetekia Livai anagapitilafalote ohunegi Apalahamua tenia (10) hetamafitilanagoke hetama amigeno Anumaya Kotia Kanale yamahugategahue. huno hu-teneanagino ApalahamunaMelikisetekia kanale manua amineane. 7 Amineanagitatagaya ago havimainone manuma aminea kanomoaanale haino maigeno manuma ali-mainea kanomoaagai aiyafinaga osi vaya kana huno maine. Naa hu-maineafe Melikisetekia Apalahamuna agaseno ala kanomaine. 8 Tenia (10) hetama malenafitila nagoke hetamamono note kava vayamoya ali-mainaya vayala falivayakeya mainagi Melikisetekia tenia (10) hetamafitimanagoke hetama kanoa ali-mainea konomofena AnumayaKoti avopina Agaya ofalino afaa maine. huno hu-maineane. 9-10 Melikisetekia Apalahamuene kategamamo fotu huteno tenia (10) hetamafitima nagoke hetamaaminea kanafina Livaia falote ohunegi Apalahamunaaugafafinaga mainea kanafinagita tagaya mage hutahugahune Livaia, nagoke hetama ali-mainea kanoginoApalahamuma nagoke hetama Melikisetekima amineanaLivaia Apalahamu augafafinaga mainegeno amineane.

Page 18: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 7:11 18 Hipalu 7:18-19Haegafa mono note kava kanomoa nayo mono note kava

vayamogamina amakase-maine.11 Anumaya Koti kahegi keleti Livai nofi vayala mono

note kava vayale huya ali hetimatageya ani vayamoyamono note aliyana nealiya sipi sipia hageno kolamaamoataki-lavia yateti Anumaya Kotia mukia veafena Fatagoveane mainae. huno hu-maineleasina alu kava kanoafalote ohileasinagi Yisasia ago falote huno Melikisetekiavamete hu-mainegi Eloni nofi vaya avametela ohune.12Nagi hagote mono note kava vayamogamima amatale-sayana kahegi keamienena neataleya alua kahegi kemoakave malegahae. 13 Mani kema humainea kanoa, Anu-mayatimoa alu nofi kano mainegi nagoa vayamoya agaianofi vayapitila mono notela kava vayala omainayane.14 Omainayanagita tagaya ago havimainone Anumayati-moa Yuta nofi vayapiti falote hu-maineanagino Moseseaani nofi vayafena Mono notela kava vaya maiho. huno huoamateneane.

15Haegafamono note kava kanoa, Yisasia, alu kanoginoMelikisetekiene nago avamete huno falotema hiana Livainofi vayala mono note kava aliyamona ago amakase-mainea yafena ago havilinone. 16 Kahegi kemo akavemaleya Livai nofi vayapitila mono note kava aliyana ali-mainayanagi Yisasia hano ohisia haimumo tokiyaleti het-ino mono note kava aliyana ali-maine. 17 Anumaya Kotiavopina Yisasifena mage hu-maineaneKagaya mono note kava kanoa agola ani aliyatela maige

maige huka Melikiseteki avamete huka maigane.huno hu-maineane.

18-19 Nayoma hanea kahegi kemoa tayama hisia tokiyaaomalegeno ago ali-talene. Veamoya ani kahegi kemamukia akave malesaya tokiyaamia omalegeya AnumayaKoti aufina fatago veanea omainayanagino Anumaya Ko-

Page 19: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 7:20 19 Hipalu 7:26tia menia tusia kanale tametiti hisuna katia ago valilate-neanagita ani kateti Anumaya Koti avatela neone.

20 Anumaya Kotia Yisasifena Mono note kava kanomaiyo. huno afaa alino heti oatenegi Nagaya nevayanaetamagelafa huna ali heti negatoe. huno humaine. Hu-maineanagi nayona veamoyaMononote kava vayamaiho.huya ali hetimatenaya kanafina Anumaya Koti aufinatamagelafa huta ali heti nelamatone. huya ohunayane.21 Ohunagi Anumaya Kotia agaia Nevayanae. hutenoYisasina mono note kava kanoa ali hetiteteno mage hunohapai-maineaneAnumayamoa mage huno humaine Nevayanae tamage-

lafa huna kahanepauve kagaya mono note kavakanoa agola maige maige huka maigane. hunohu-maineanagino agu agesa aiyahae huno alu keaohugahie. huno hu-maineane.

22 Hu-maineafe tagayama havisunana Yisasia kefo yatihehuno faliteno heti-mainea yateti Anumaya Kotia alinohaegafa hagelafi-latenea kemoa nayoma alino hagelafimatenea kemona agase-maine.

23 Mono note kava vayala nayona kasagoyamainayanagiya ago falitageya alu vayamoya ani aliyaamiaali-mainayafe kasagoya ani aliya vayala mainayane.24Mainayanagi Yisasia agola ofaligahianagino haimuenekanogino mono note kava kanoa agola maige maige hunomaigahie. 25 Maineno Anumaya Koti avatema neayaveanema hamamaesia yafena mukia kanafina AnumayaKotitega ke huno havinegeafe mukiamoya agai agilemaAnumaya Koti avatema neaya veamogamina amakuamamena ali negatie.

26 Yisasia mono notela hagote kava kanogino aluaotage kano maineanagino nagoke kanoa kefo yamaaomale kanoe. Aguafina oniya yamaa omaleneanagino

Page 20: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 7:27 20 Hipalu 8:2kefo yama nehaya veala amakasegeno ame anale avalenoategeno maineafe kanaleya huno taya nehie. 27 Nayonamono notela hagote kava vayamoya mukia kanafinasipi sipi heya kae-salamana huya Anumaya Kotinaneamiyane. Neamiya hagoteya amakaiami kefo yaamimaali-talesiafene huya Anumaya Kotina amiteya anilemukiaveamogami kefo yaamima ali-taleseafene huya hae-naga aminayane. Aminayanagi Yisasia agaia kefo ya-maa omaleanagi nagoke yupa kanoa veamogami kefoyafene huno yafaga yosale fali-mainea yupa agaia augafahakino Anumaya Kotina amiteno kae-salamana hute-neane. 28 Nayona kahegi kemoa mukia kanafina kefoyama ohisaya tokiyaamima omalenea veamogamifenaMono notela hagote kava vaya maiho. huno alino heti-mateneanagi haenagaa Anumaya Kotia tamagelafa hunoNevayanae. huno hu lokiya vaiteno agaia nafanehenaMono notela kava kano maiyo. huno ali hetiteneanaginoani kanomo agupina fatago yamoa hiya huno kosa het-egeno maineanagino aniageya huno agola maige maigehugahie.

8Yisasia hagote mono kava kanoa ikapinaga maine.

1 Manima hua kemo aepamoa maa humaine tagailamono notela hagote kava kanotia, Anumaya Kotieneveamogatiene amunotifi maineno yuna helatesia kanomaineanagino ikapinagama haiyana Anumaya Kotinatamaga kaiyagaa hanea siale kava vaya mainalaga maine.2 Maineanagino Anumaya Kotina alu aotage nomaafimaineno aliyana nealie. Ani nona Anumaya Koti alu ao-tage notafamaa haneanagino veamoya okinagi AnumayaKotia agaia kimalene.

Page 21: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 8:3 21 Hipalu 8:83 Mono notela hagote kava vayala ali hetimatageya

Anumaya Kotina muse yamaaene sipi sipiene heya kae-salamana hutenae. Hutayanagi Yisasienena nago museyana amigahe higeya yafaga yosale nili heya asaigenoani muse yana agaia augafa hakino amine. 4 Mono notekava vayala Livai nofi vayalagiya kahegi kea akavemaleyaAnumaya Kotina muse yaamia aminayanagino Yisasia mamopafi maineleasina mono note kava kanoa omaileasi-nagi ikapinaga maineno ani aliyana maino nealie. 5Mononote kava vayamoya mopafimaineya aliya aliyamoa Anu-maya Kotina ikapinaga hanea mono nomona amemaakana huya taveli-mainae. Ani yafe Mosesea kenaletimono noma kigahema higenoa Anumaya Kotia magehuno hapai-maineaneKagaya agoyafima kaveli-mainoa yana agelama huteka

mukia yana aniageya huka talo huo. huno hu-maineane.

6 Higeno Kalaisia aliyamoa mopafi maineya mono aliyavayamogami aliyana amakase-maine. Yisasia AnumayaKotiene mopafi veanene amunotifi maineanagino Anu-maya Kotiene alino hagelafi-latene. Ani haegafa kemoanayoma alino hagelafi-matenea kemona agase-maine.Menia AnumayaKotia Tusia kanale yamahulamategahue.huno huteno haegafama hulokiya vai-maleneanaginonayona Ma yama hulamategahue. huno humainea ke-mona ago agase-maine.

Haegafama alino hagelafi-latenea kemoa hagoteno alinohagelafi-matenea kemona akase-maine.

7 Hagotenoma alino hagelafi-matenea kemonaveamoya akave malesaya tokiyaamima haneleasinaAnumaya Kotia haegafama alino hagelafi-latesia keaohileasine. 8 Ohileasinagi Anumaya Kotia veamoya

Page 22: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 8:9 22 Hipalu 8:13kanale kavama ohaya kavaamia ali falote humatenomagehuno hu-maineaneHaenagaa nago kanafina Isaleli nofi veanene Yuta

vea omainaya veanene haegafa alina hagelafi-matesua kea hugahue. 9 Isipi kotegatiIsaleli veamogami amakinagomo-gaminaamavalena uaamona nagola hagelafi-matekea hamapauvanagi ani kea akave omalayayafe Tamahaote yatamie. huna nakavenohumatenoane. Humatetena menia haegafa kemahisua kemoa nayo kemoma humainea avametelaohugahie. 10 Ani kanamoa hano hutesigenaIsaleli veamogamina haegafa alina hagelafi-matesua kea amamigahue. Ani kemoa maahumaine kahegi kenia amakesafinaga maletenaamakupinaga kae-maletena Anumaya Kotiamimaisugeya nagai nafaneyaga maigahae. 11 Anikanafina mukia veamoya osi veanene ala kavavayaene nagaifena havilama hugahayanagiyanagoke nagoke veamoya neamafuyaenefeamakanaamimoyaenefena Anumayamofenahavilama hutama haviho. huya hamaopaigahae.12 Na yafe nagaya kefo yaamia aigeamatenaatalematetena nagoene ohavigahuanaginanagekani-talegahue. huno Anumayamoa hu-maineane.

13 Menima alino hagelafi-matenea kemofena Haegafa ke.huno humaineafe hagotenoma alino hagelafi-mateneakemoa ago atafa-lemaineanagino hano hutafa hugahie.

9Mononotela hagote kava vayamoya sipi sipimo kolateti kae-

salamana hu neatayane.

Page 23: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 9:1 23 Hipalu 9:61 Anima hagoteno alino hagelafi-matenea kefina Anu-

maya Koti agima alisaga huya ayegeyege hisaya yafeenema mopafi hanea alu aotage mono nofena kahegi keamaleneane 2 Ani yugu nomoa maa huno hane. Ku-mategati hai nefalaya nopina aivasa hisia alamuene Anu-mayamoma amisayamaya alu aotage kaihame kanamayanemalaya folamoene hanegeno ani nofena Alu aotagenone. huya hu-mainayane. 3 Ani yugu nopina kenaletianale maleya asa hu-maleneya nago kaiyaga hunalagi-maleneya ame kaiyagahena Tusiya huno alu aotage none.huya humainae. 4 Ani nopina kanileta yafana miya-maamoa hai-mainea yafateti talo hu-malenaya folamoahaneanagiya ani folamole kimamufa kana huno manaageyana negayaya folamoe. Anile Anumaya Kotia alinohagelafi-matenea kema hanea pokisia haneane. Anipokisia kanileta yafateti talo hugagi-male pokisie. Anipokisimo agupinaga Eloni ayopalema agusasi aye-maineaayopaene Anumaya Kotia nayoma alino hagelafi-mateneakema kae-malenaya yafatalaene kanileta yafateti talo hu-male keayola haneane. Ani keayopina ikapinagati elavi-mainea kavemo agia manae huno haneane. 5 Ani pok-isimo avayalela kafuahe kafuahena nagoke yupa veamoyaAnumaya Kotia kefo yatima aye hami-latesiafene. huyahageno mono notela hagote kava kanomoa sipi sipimokolana alino ailake-take hunemaleane. Ai-laketake hunemalea avayalela tole kanileta yafateti talo hu-malenayayana ensole vaya kana kanolatanagino Anumaya Kotitokiyaage hale yamaa tavelisia kanolatanagiana auvaianamainaanagina menia ani yamona aepaa hufalote hunaohugahue.

6 Ani yayaga talo tala hu-maleteya mono notekava vayamoya mukia kanafina kumategati hainefaleya nemaiya nopi haiya aliyaamia alimainae.

Page 24: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 9:7 24 Hipalu 9:127 Alimainayanagi mono notela hagote kava kanomoaagaiage noagupinaga analema kenaleti asa hu-maleneyahunalagi-malageno ame kaiyaga kafuahe kafuahenanagoke yupa kanoa unefaleane. Havigua afaa novianagisipi sipimo kolaene alino nehaiyane. Ani kolana agaiamakefo yama humainea yama aye hamisiafene hunopokisilela ailake-take hu-maleteno haenaga mukiaveamogami kefo yaamima Anumaya Kotia aye hami-talesiafene huno ani kolana alino taki-maine. 8 Naamahu-mainea yafena Alu Aotage Avamumoa maa hunotave-nelie kenaleti anale asa hu-maleneya ame kaiyaganopinaga afa vayamoya nohaiyanagino ani kanafinavayamoya Anumaya Koti avatela hai-falesaya kaamiayaufa ovalineane. 9 Naama humainea yamoa avameyanagino meni kanafima maineta havisuna kea taveli-maine. Veamoya muse yama neamiya kefo yaamima ayehami-talesiafene huya sipi sipia heya Anumaya Kotinaaminayanagi mukia ani veamogami amakula alino fatagohu oamatenea yafena taveli-maine. 10 Taveli-maineanagiAnumaya Kotia haegafa kea yaufama ali falote ohuneakanafina hagotenoa ani kanafima hanea kahegi kemoaamega amaugafamofekeya huya kavema nenaya yaenetima nenaya yaene amaugafalema tima nefalaya yafeenehumaine.

Yisasia falia kolamo kefo yatia agola aye hami-talene.11 Kalaisia ago evayi huno mono notela hagote kava

kano maisiafe ikapinaga hanea nona, tusiya huno alu ao-tage nona, nayo nomona agase-mainea nopinaga, haifale-maineno taminea kanale yatela yagai-maine. Ani nonama mopafi nona omaleneanagiya mopafi vayamoya aninona okinae. 12 Ani alu aotage nopina Yisasima haiyanamememo kolaene pulamaka nafanemo kolaene alinoohainegi agaia kolamaa nagoke yupa ailaki-maleteno

Page 25: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 9:13 25 Hipalu 9:15hai-maine. Kefo yatimo aigagi-lateneanagi ani yapitiagola tavalesiafene huno miya hulateteno agaia kolanaailaki-maleno hai-maine. 13 Nayona Isaleli veala fali-mainaya veamogami amaugafaleene kele amamu amale-mainea veamogami amaugafaleene amatafa haya yamoAnumaya Koti aufina amaugafamona alino oniyaage hu-mainae. Higeya mono note kava vayamoya mememokolaene ve pulamakamo kolaene a pulamakaene heyakae-salamana huya atafi kaeteya tanefaene aliya an-ima oniyaage humainea amaugafale aihatali hatali hu-matageno Anumaya Koti aufina amega amaugafamoakanale hu-maineane. 14 Ani yamoa amega amaugafa-mona alino kanale humateanagi Kalaisi kolamoa hulate-nea yanagino tusiya huno agase-maine. Kalaisia kefoyamaa omaleneanagino agola maige maige nehia AluAotage Avamumoa aya higeno agaia augafa hakino Anu-maya Kotina amine. Amineafe agaia kolamoa amegataugafaageya aye ohaminegi taguafima hanea kefo yamoatahaeno falilatesia kefo yana, aye hami-talegeta tagayamenia maige maige huno mainea Anumaya Koti aliyaveane mainone.

Kalaisi kolamoa haegafa alino hagelafi-latenea yamona alilokiya vai-malene.

15 Mukia Anumaya Kotia kema higeya agaialegamaumainaya veafena Anumaya Kotia Maa tamahaimutamamigahue. huno hu-maineanagino maige maigehisaya hamaimu alisayafene huno Kalaisia AnumayaKotiene veanene amunotifi maineno haegafama alinohagelafila-tenea kemona ali lokiya vai-malene. Nayomaalino hagelafi-matenea kema akave malenaya veamoyakefo yama hu-mainaya yaamimoa aigagimategeyamainaya nofipiti amavayu hisiafe miyana ataleno Kalaisiafali-maine.

Page 26: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 9:16 26 Hipalu 9:2316 Nago kanomoa faligahema nehunoa manua amino

Falisugetamahena ma yania aligahae. huno hu lokiyavai-maleneanagi ani kanoma ofalisigeyahena oaliga-hae. 17 Oaligahagi veama falisageyahena hu lokiya vai-malenaya keamimoa tamage huno falote nehie. Anima hulokiya vai-malenaya kema humalenesaya veama ofaliyaafaama maisayana hu lokiya vai-malenaya keamimoaafa ya kana hugahie. 18 Ani yamo aepamoa maa hu-maine sipi sipia hegeno faligeno ani sipi sipimo kolamoataki-lavigeno hagotenoma alino hagelafi-matenea kemoafalote huno tamage hu-maineane. 19 Nayona Moseseamukia kahegi kea mukia veala hamapaiteno pulamakanafanemo kolaene mememo kolaene titafaene ali hav-igu huteno nagola manaage inomo agia hisopua alitenohisopulela sipi sipimo ayolagefa hiku kana huno malenokiteno kahegi kemo avoene veanene hisopuleti kolapinaayeteno aihatali hatali humate humate hu-maineane.20 Naa nehuno mage huno hu-maineane Ani kolamoaAnumaya Kotima alino hagelafi-lamatenea kemona alinotamagegeyama hisiafene huna takinelamatogi ani ke-mona akave maleho. huno hu-maineane. 21 Ania hunoMosesea kolana alino yuguletima kimale mono noteeneani nopima aliyama nealiya yayagaleene aihatali hatalihu-maleneane. 22 E, kahegi kemoa mage huno hu-maineane Kasagoya yamoa oniyaagema humainea yanakolateti alino aye haminageno oniya ohugahie. Kolamoatakema hu otavineleasina Anumaya Kotia kefo yatia aige-tateno atale oatateleasine.

Yisasia kefo yatima aye hami-talesiafene huno augafahakino fali-maine.

23 Ma mopafi yama ikapinaga hanea yamo avame yakana hu-maineanagino ani yayagama aye hami-talesiafesipi sipia hageno kolamaaleti aye hami-taleneanagi sipi

Page 27: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 9:24 27 Hipalu 10:1sipi kolamoa ikapinaga hanea yana aye hami oatalegahiginayo yamona agase-mainea yana Yisasi kolatetike ikap-inaga hanea yana aye hami-talene. 24 Ikapinaga tamanotafama tavelisia avame ya kana mono nona, ma mopafiveamoya amayateti kimalenaya mono nopina Kalaisiahai ofalenegi ikapinaga tama notafapi fatago huno haifale-maine. Hai faleno maineno menia Anumaya Kotiaufina tagaima taya hisia yafe maine. 25 Kafuahe kafua-hena mono notela hagote kava kanomoa Anumaya Ko-tifema muse hutegahena kolana alino alu aotage nopinahai-maine. Ani kolana agaia kola nomagi Yisasia ka-fuahe kafuahema agaia fali-mainea kolana alino ikap-inaga ohainegi nagoke yupa kanoa faliteno agaia kolanaamine. 26 Kalaisia kafuahe kafuahema amileasina mukiakanafina ehema Anumaya Kotia ma mopama talo hu-malenea kanaleti aepa heno augafa agata aino faligefalige hileasinagi. Aao menia ma mopama hano hisiakanamoa aupa nehigeno Kalaisia nagoke kana kanoalema mopafina falote huno tagaila kefo yatima ali-talesiayafe agaia fali-maine. 27Ania huno Anumaya Kotia Mukiaveanea nagoke yupa kanoa falitesagena kaiyekea humate-gahue. huno humaine. 28 Ania huno Kalaisia nagokeyupa kanoa kasagoya veamogami kefo yaamimaayehami-talesia yafe faliteno agaia kolana Anumaya Kotina amine.Amineanagino haenagaama eteno enunofena kefo yatimaali-talesia yafena omegahigi agai agavama nemaisayaveamogami amaugafa aligatisia yafe egahie.

10Nayona afuma heya Anumayamoma muse yama neamiya

yamoa kefo yatia ali oatalegahie.1 Mosese kahegi kemoa kanale yana haenagama falote

hisia yamo avame ya kana huno laveli-maineanagi ani

Page 28: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 10:2 28 Hipalu 10:8kahegi kemoa ani kanale yana omalene. Omaleneanaginokahegi kemoa Anumaya Kotifena kafuahe kafuahe nagokeaugafa kava hutama sipi sipia hetama amiho. hunohu-maineanagi ani yamoa Anumaya Kotitegama neayaveamogamina alino kanale hu oamateneane. 2Sipi sipimaheya kolamaa takiyaamoma veamogamina alino kanalehumateneleasina eteya nagoenena nago sipi sipia heyakolana ai otakileasine. Anumaya Koti agima alisaganehaya veamogamina hagote kanafina sipi sipi heyaailakiya kolamo kefo yaamima ayehami-taleneleasinaAyenio nagupina kefo yania hanea yafe kana ya nenamie.huya ohaleasine. 3 Ohaleasinagi kafuahe kafuahenaafuma heya kolamaa ailaki-mainaya kanafina Nagoenekefo yatia hane. huya hu-mainayane. 4 Aepaamoa maahumaine ve pulamakamo kolamoene mememo kolamoe-nena tamagelafa huno kefo yana aye hami oataleneane.

5 Ani yafena Kalaisia ma mopafima emainea kanafinaAnumaya Kotifena mage huno hu-maineaneMuse yaene afuma heya kolamaa takiya negamiya

yafeenema okahainagenahena nago ya kamisuayafene huka nagai naugafa talo hu-malenane.6 Afuyaga mukia atafi kaesagali-taleya negamiyamuse yaene kefo yama aye hamisiafene huyaafuma heya kolamaa takiya negamiya yaenefenakagaila okahaune. 7 Nagaya Yisasina anile magehuna nehue Veha Anumaya Kotiga nagaya agoemainoe. Nayona nagaife huya avopina kae-malenaya kemoa falote hisiafene huna nagayakagaima kahaisia yana hugahe ago emainoe.huno hu-maineane.

8 Kahegi kemoa Maa hiho. huno humainea kehe Yisasiahagoteno mage humaine Anumaya Kotiga muse yaen-ema afuma heya kolamaa takiya negamiya kavafeene

Page 29: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 10:9 29 Hipalu 10:16afuyagama mukia atafi kaesagaliya negamiya kavaene-fena okahaigeka musena nohane. huno humaineane.9 Hutenoagi nagoene mage humaine Anumaya Kotiganagaya kagaima kahaisia kavala hugahe emainoe. hunohu-maineane. Ani kema humainea kemoa hagote auavayana ali neataleno haegafama falote hia yamona alinotokiyaage huno ali heti-malene. 10 Naa hu-maineafeAnumaya Kotina nehaiya yanagino, maa humaine YisasiKalaisia nagoke yupa kanoa agaia augafama hakinoamiteno fali-mainea yateti tagaya ma mopafi veamo-gatina kefo yatia aye hami-talegeta tagaya agaila aluaotage veanea menia mainone.

Yisasia fali-mainea yateti kefo yatia agola aye hami-talene.11 Mukia mono note kava vayamoya kanaaene

kanaaene hetiya aliyaamia nealiya afua heya kolanatakime lakime hai-mainayanagi ani yamoa kefo yaamiaali oataleneane. 12 Ali oatalenegi Kalaisia nagoke yupakanoa augafa hakino Anumaya Kotina amiteno fali-mainea kolamoa agola mukia kanafima nehaya kefo yanaaye hamitalegeno Anumaya Kotina tamaga kaiyagaa alavaya mainalega hanea siale haino maine. 13 MainenoAnumaya Kotia kame vayaama aiyafinaga amatesigeyaKame hugatonageka tagase-mainana kanomogae. huyahisayafe agava maine. 14 Nagoke yupa kanoa falitenoAnumaya Kotina kolamaa aminea yateti mukia aluaotage auava yama hisaya tokiyama amaminea veafenaFatago kavakeya hutama agola maige maige hisaya veanemainae. huno humatene.

15 Alu Aotage Avamumoa ani kelamage kea hagotenomage huno tahapai-maine16 Anumayamoa mage huno hu-maineane Haenagaa

amakaila haegafa alina hagelafimatesua keaamamitena nagainia kahegi kea amakupinaga

Page 30: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 10:17 30 Hipalu 10:23maletena amaku amakesafinaga kae-malegahue.huno hu-maineane.

17 Nagoene mage huno hu-maineaneKefo yaamiheene kema neatagayaya yaamienefena hav-

ina nagekani-talegahue. huno hu-maineane.18 Anumaya Kotia kefo yatihema huno aigetateno atale-latenea yafena nagoene kefo yama aye hamitalesie huyaafua heya kolamaa takisaya aliyana omalene.

Tagaya tametiti huteta Anumaya Koti avatela umaigetao.19-20 Nayona vayamoya mono nopina kenaleti asa

hunalagi-maleteya Ame kaiyaga alu aotage nopinagagi-tama ohaigahae. huya hu-mainayanagi Yisasia anikena aye hatata huno hai fale-maine. Anima ayehatata humainea kenamoa maa humaine. Agaia au-gafagino ania huno aye hatata hu-maleteno katia vali-malene. Menia ani haegafa katia tahaimuma tamisiakapinagita Anumaya Kotitegama ke huta havigesunafehai falegahune. Naa hu-maineafe nafunagana-gatamaYisasi kolamoa ayenalagi-malenaya kena ago ayehatatahu-maleneanagita Anumaya Kotima mainea alu aotagenopina kolia ohuta afaa hai falegahune. 21 Yisasia mononotela ala kava kanotimainenoAnumayaKoti veamogatiakava yagai nelate. 22 Na yafe tole lagesa ohavita Anu-maya Kotife havita lagupi maleta tametiti hu-mainonafetaugafamona nunu alagaage humainea titeti sese hu-lateneanagita Anumaya Koti avatela umaigetao. Yisasikolateti tagupina aihatali hatali hu-malegeno oniyaagelaohuneanagita tagupina Kefo yama huna yamoa hane.huta havita kana hisuna yana ago ali-talene. 23 AnumayaKotia Maa yama hu-lamategahue. huno hu lokiya vai-malenea kemoa ani yana tamage huno hugahie. Tamagehuno hu-maineafe tametitia nehune. huta hu falotenehuna kehena tole lagesa ohavisunagi tokiya vaita atafa

Page 31: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 10:24 31 Hipalu 10:29hu-lisune. 24 Tagesa havi havi huta tafu-tagana-gamifenahamau amayamopafi hamaisia yafeene kayone kavamahisaya yafeene ali hetimatesunageya tagaila ania huya alihetilatesae. 25Yisasi kema havigahema tafu-taganayaenemelitaluma nehuna yana oatalesune. Nagoa veamoyaago atalenayanagi tagaya oatalesune. Yisasia etenokaiyekema me hulatesia kanamoa ago aupa hu-mainegimelitalu hutama Tamaku tamamena ali lokiya vaitamamaiho. huta hamapaisune.

Anumaya Koti nafanea takavenona hu oatesune.26-27 Anumaya Kotina kelamageama havilama hutetagi

eteta neataleta Nahaiya kava hugahuema. nehuta kefoyama hume hume nevisunagenofena nago kanoa eteyahaesageno falinageno kolamaamoa taki lavisia yamoa anikefo yatia nagoene aye hamisia aliyana omalegi. Anu-maya Kotia kame vayaamogamina tusia atafi amatesigenoteno fanane hisigeya hikanufa vaigahayafe Anumaya Ko-tia kaiyekema hulatesia yafena tusiya huta kolia hisune.28 Nagoa veamoya Mosese kahegi kema ali tagayageya-hena tole vayapi tagufa (3) vayamoyafi ageteyama hufalote hutayana ani veafena hamauna hu oamateyahamayageya fali-mainayane. 29 Fali-mainagi tamakayana tamakesa nehaviye? Anumaya Koti nafanemofemaamakaveno huteteya ali haviyama hutenaya veamoyaalisaya anonaamia tusia kana yana haneanagiya aligahae.Kalaisima fali-mainea kolamoa alino hagelafi-latenea ke-mona aepaa hanea yafena nagoa veamoya alu aotageveale huya hu neamatayanagi ani veamoya ani kolafenaAfa yane. huya huteteya kayonema hisuna yama nelamiaAlu Aotage Avamumona hu-haviya hu neatayanagiyaanonaamia aligahae. Mosese kahegi kema ali neata-gayaya veamogamina amakaseya tusia havi kayo aligahae.

Page 32: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 10:30 32 Hipalu 10:3630 Anumaya Kotina tagaya age-mainonagino mage hunohu-maineane Kefo yama nehaya veamogamina anon-aamia kayoma amamisua yana nagainia yane. Nagoenemagehu-maineaneAnumayamonanagaini veamogaminanagainia kaiyekea humatetena alina fako hugahue. hunohu-maineane. 31Haimua hanea Anumaya Kotia kaiyekeahulateno kayo kevema tamisia yafena tusia koli hisunayana hane.

Tametitile hetita lokiyaage hisune.32 Nayona Yisasi kanale mono kema havitageno aye

halelamategetamamainageno kana yama falote higetamatusia kana yana aliyanagi mai lokiya vaitama mainae.Ani kavama hu-mainaya yafena tamakesa ali hao hutamamaiho. 33 Nagoa kanafina mukia veamogami amau-fina tamakia hu-haviya nehuya tamakaila ali haviyahulamatenae. Naa nehuya nagoa kanafina ania huyahavi kavama humataya nelamafu-gamima amaya hisayayafena nagopi ailokaetama mainetama ani kana yana ali-mainae. 34 Ali-mainagi Yisasi kema havilinaya anagalaamavaleya nofipi amatagetama amakaifena tamahau hu-matetama amaya nehageno kame vayamoya ayaamoyanagoa afeno yatamima musufayama hagetama mage ne-hae Afa yanagi tagaiti yana tusia yanagino ikapinagahanege hanege hisia yatia hane. hutama muse yapinemaiyane. 35 Nemaiyafe menia tamakupima male-naya yana oataletama tamakuamoa kolia ohisigetamatokiyaage hutama maiho. Naama hutama maisayanaAnumaya Kotia muse huteno tusia muse hisaya yanatamamigahie. 36Tamamigahianagi ako hutamamai lokiyavaitama mainetama Anumaya Kotina haisia kavakeyamahisayana Anumaya Kotia Ma yama hulamategahue. huno

Page 33: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 10:37 33 Hipalu 11:3hu lokiya vai-malenea yana hulamategahie. 37Ani yafenaAnumaya Koti avopina mage huno kae-maleneaneAnima esia kanomoa aupa kanafi ago egahie. Agava

omaigahianagino aupa kanafi ago egahie.38 Anumaya Kotia mage huno hu-maineaneFatago veane mainae. huna humatenoa veamoyanagaifema haviya amakupi maleya amametitihu-mainaya yateti mai kanale huya maigahae.Maigahayanagi etenoma koli huno nagai kemaatalesimofena musena hu oategahue. hunohigeya avopina kae-malenayane.

39 Tagaya koli huta agai kea ataleta agola taugafa tagataaisia ata tegelege hisia kumate visuna veanea omainonagiYisasife havita lagupi nemalonanagino tagu tamena ali-gatisigeta agola maisuna veane mainone.

11Tametiti yamona aepaae.

1 Anumayamofema havita lagupi maleta lametiti hu-mainona yamoamaa humaine Tagaitima tametiti nehunayana aligahune. Noagona yana haneanagita tamageagegahune. huno humaine. 2 Nayona veamoya haviyaamakupi maleya amametiti hu-mainayateti Anumaya Ko-tia Kanale veane mainae. huno humateneane.

3Havita lagupimaleta lametiti hu-mainona yamoamaahumaine Anumaya Kotia ke nehigeno ikaene mopaenefalote humaine. huta ago havilinone. Oagetafa hu-mainona yateti menima neagona yana talo humalenehuta tagupina malenone.

Epoloaagi Inokuagi Noaagi huya Anumayamote amameti-tia humainae.

Page 34: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 11:4 34 Hipalu 11:7

4 Epoloa Anumaya Kotife havino agupi maleno ametitihumainea yateti kanaleya hunoAnumayaKotina sipi sipiaheno kae-salamana huno amigeno Anumaya Kotifemahavino agupi malenea yafena Anumayamoa Kanale yahane. Fatago kano mainane huna hu negatoe. huno hu-maineane. Epoloa nayona maineno fali-maineanagi Anu-maya Kotife havino agupi malenea yamoa meni kanafinaani kehena tahanepaiye.

5 Inokua Anumaya Kotife havino agupi malenea yatetiAnumaya Kotia Havigu faliyafene. huno avalegenoikapinaga hai-maineane. Haitegeya mukia veamoyaInokufena atiyegetayana Anumaya Kotia ago avalegenovigeya augafa oagenae. Inokua afaama mainea kanafinaAnumaya Koti aufina haiya kavakeya hu-maineane. huyahumainae. 6 Anumaya Koti avatema nevaya veamoyahagoteya ma kea haviya amakupi maleya amametitiahisae Tamage huno Anumaya Kotia maineanagino hav-igesuna yana tamigahie. huya hisae. Hugahayanagiagaifema haviya amametitima ohisaya veamogamifenamusena nohie.

7 Anumaya Kotia Noana haenagama falote hisia yana,Noaa oagenea yafema hapaigenoa Tamage nehane. hunoamayo aiteno havino agupi maleno ametiti huteno agaiaafamo kanoa hamaoke hesiafene huno Anumaya Koti keaakave maleno tipi kalea talo humaine. Naa hu-maineafeAnumaya Kotifema havino ametitima hia yana AnumayaKotia ageteno Fatago kano mainane. huno huteneane.Huteneanaginomukia mamopafimainaya veamoya Anu-mayamofema haviya amakupi omalaya auavaamia Noaaali fufute maletegeno Anumayamoa ani veamogamifenaKefo ya humainae. huno anonaamia amamigeya fali-maine.

Page 35: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 11:8 35 Hipalu 11:13Apalahamugani Salagania Anumayamote anametiti hu-

mainae.8 Anumaya Kotia Apalahamufena mage huno humaine

Kumakaa neataleka kamisua mopalega vuo. huno higenoApalahamua ani mopalegama visia kamona oageneanagiAnumayamo kea havino agupi maleno ametiti hutenoakave maleno hetino umaine. 9 Anumaya Kotima Kami-gahue. huno humainea kehena havino ametiti hutenoani mopale umaineno natu veamoya nehaya kava hunokanale nonakinoomainegi yugunokinomaine. AnumayaKotia Namopa tamamigahue. huno hulokiya vai-maleneamopale nafaneamoa Aisakiene agehoamoa Yekopueneania huya yugu no kimaleya mainayane. 10 AnumayaKotia agesa haviteno tokiyaage noyaga hanege hanegehisia posileti ikapinaga kimalene. Ki-maleneanaginoApalahamua ani kumafena tusiya huno agesa havi havihuteno Ani noyagafi umaigahuanagina afaa menia yugunopi maigahue. huno hu-maineane.

11 Higeno aamoa Salae namo a maineanagino Anu-maya Kotia Nafanekaa ategane. huno hu lokiya vainohuteanagi Apalahamua kosuna leno maineanagi ani ke-hena Tamage hanafe hana yana afaa hugane. hunohavino agupi maleno ametiti hu-maineafe nafanea atene.12 Ategeno Apalahamua kosuna leteno ago faligahe hi-anagi agaipiti aginagomoya ohavunamaa veane ateyaaitagu-fageno ikatema hanea kanefiyagamo hia avametehuteya ti kahaepamoma hia avamete huya ohavunamaaveane aitagufe-mainae.

13 Ani veamoya Anumaya Kotima hu lokiya vainoTamamigahue. huno humainea yana oaliya afaa haviyaamametitia nehuya fali-mainae. Ani yana oalinagi alu-alega hanegeya afaa maineya amakesa haviya musenahumainae. Musena nehuya Natu veane kana huta afaa

Page 36: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 11:14 36 Hipalu 11:21yoka ma mopalela mainone. huya nehuya mainae. 14Anikema humainaya veamoya mage huya humainae Haena-gaa haegafa kumatile haita maisuna yafe tamametitia ne-huta agava mainone. huya humainae. 15Hayanagi Apala-hamuma ataleno emainea mopa aepaahema mani kemahileasina eteya maiyahae huya valeasine. 16 Valeasinagiani mopahena ohunagi ikapinaga visaya kanale kumafetusiya huno hamaigeya humaine. Hamaigeya AnumayaKotifena Anumayatimo maine. huya hageno AnumayaKotia ani kehena havigeno aipamoa kanale higeno ikap-inaga kanale kumaamia talo humatene.

17-18Anumaya Kotia hulokiya vaino Apalahamufemagehuno humaine Aisakipiti kagai veala kasagoya veanefalote hugahae. huno humaine. Nagi Anumaya KotiaApalahamufena Hisua kea havisio? huno avame hutenomage hie Kagaikaa nafanea heka kae-salamana hunato.huno hapaiyanagi Anumaya Kotia Naa yama kamigahue.huno hu lokiya vai-malenea kea Apalahamua havinoametiti hu-maineafe Aisakina aiya nagoke nafaneamonaheno kae-salamana hutegahe humaine. 19Huteno Apala-hamua mage huno agesa havie Anumaya Kotia tusiatokiyaaene kano maineanagino fali-mainesifitila ali het-itesia tokiyaa hane. huno huteno haegahe nehigeno Anu-maya Kotia ke higeno atalene. Ataleneafe tagaya avamekema havisunana Aisakia ago fali-mainefiti ali hetitenehuta hugahune.

AisakieneYekopueneYosefeeneAnumayamote ametitia hu-mainae.

20 Aisakia Anumaya Kotife havino ametitima hia yafeYekopugani Isoganitema haenagaa falote hisia yafe hunomanua anamine.

21 Yekopua kosuna leno faligahe hia kanafinagi Anu-mayamo kea havino ametiti hia yafe ayopaale aivasaga

Page 37: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 11:22 37 Hipalu 11:26huno ape hu-maineno Anumaya Kotifena muse hutenoaginagomogania, Yosefe nafanelatana, manua anamine.

22 Yosefea falisia kanamoa aupa higeno Anumayamokea havino ametitima humainea yafe vayaamo-gaminamage huno hamapaiye Anumaya Kotia Isipiti Isaleliveama amavaleno visigeyahena nayamufama vati huyaaliyama visayana Anumaya Kotima tamamisiamopalemohevainateho. huno hamapai-maineane.

Mosesea Anumayamote ametitia humaine.23 Mosesena ita-afoamogania kanale nafane ateteana

muse haanagi Isipi sauve kanomoa Ne nafaneyagahamaeho. huno hia kehena kolia ohuana Anumayamokema haviana anakupi maleana anametiti hu-mainaayafe tagufa (3) ikana ani nafanea fala-kiteana mainae.

24 Maiageno Mosesea maineno ko hutegeya mage haeIsipi Sauve kanomo munamo nafane maine. Felonaagehoamoe. huya hisaya yafena ohaigeno AnumayaKotifena havino agupi maleno ametitia humainea yafemage huno humaine Nagaya agai nafanea omainoe.huno humaine. 25 Huteno agesa havigeno Isipi vayaenemainena kefo yamoa aupaa fanane hisia muse yanaohisue. huno hie. Huteno Nagaini anagala, Anu-maya Koti anagaene umainesugeya Isipi vayamoya alihaviya humatesaya avamete huya nagaila ali haviyamahunatesayana kanalene huna hugahue. huno humaine.26Huteno Isipi vayamogamina mukia kanale-nale yaamiakasago haneanagi Mosesea ani yafena agesa ohavinegiAfa ya kana yane. huno neataleno Anumaya Koti ana-gaene mainena Kalaisima ali haviya hutesaya avametekava huya nagaila ali haviya hu-natesagena kanalenehuna hugahue. huno nehuno Anumaya Kotia haenagamakanale yama amisia yafe agesa havino maine.

Page 38: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 11:27 38 Hipalu 11:3127 Mosesea Isipitima ugahema hiana Anumaya Ko-

tife havino ametiti humainea yafe kava kanomoa haivaiteanagi kolia ohunegi tagaya taulagamoa oageneaAnumaya Kotina agemegeme haisia avamete huno koliaohuno maineno tokiya vaino maine. 28 Anumaya KotiaIsaleli veafena mage huno hamapaiye Ensole kanomoaIsipi veamogami yage ne nafaneyagaamia hamaegahie.Tamakaila otamahaesia yafe sipi sipia hetama kolamaafiate fale-malenegeno tamakai ne nafaneyaga amakasenoohamaesie. huno higeno Mosesea ani kea havino ametitihuteno ani kemo akave maleno Isaleli veala hamapaigeyaania humainae.

Kasagoya Isaleli veamoya tokiyaage amametitia humainae.29 Isaleli veamoya Isipi mopaleti ataleya Haesa titema

ayana haviya amametiti hu-mainaya yafe Anumaya Kotiahigeno ani limoa aluga luga heti-mainegeya hau hu-mainea mopa kana higeya ani lina afaa takaeya vayanagiIsipi vayamoya amanatiya Ani lina takaesune. huyahayanagi aluga lugama heti-mainea timoa eteno meli-nakaigeya fali hano humainae.

30 Isaleli veamoya Anumayamofe haviya amametitihaya yafe Yeliko kumate uvayima hayana sevenia (7) yupakagi kagi nehageno yafatetima hu-malenaya kegiyamoaagaia tagape ailavi-maine. 31Nagi Yeliko kumate veamoyaAnumaya Koti kea haviya amakaveno hutenaya yafeIsaleli vayamoya amakasageya fali hano hayanagi nagolakumai yate vai neaya amo agia Lehapue ani yupa ofaline.Ani amoa Anumaya Koti kea havino agupi maleno ametitihia yafe Isaleli vayamoya yaufa neeya tole kanolatanahunatageana amamata hugahe vaageno ani amoa anayahuno nomaafi anavaleno anategeana fayaa yafe AnumayaKotia haoke hegeno ofaline.

Page 39: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 11:32 39 Hipalu 11:3732 Nagoa vayafena ayaayate kea ohugahue.

Anumaya Kotife haviya amametiti humainaya kavavayamogami amakia Kiteonie Palakie Samusonie YefataeTevitie Samuelie naa vayala Anumaya Koti amaunevayafeenenagina ayaayate maina ani kema hisuakanania omalene. 33 Ani kasagoya vayamoya AnumayaKotifena haviya amakupi maleya ametiti humainayayafe kame vayaamia hamae hano humainae. Fatagokavakeya huya veatela kava yagai-mainae. AnumayaKotia Tamamigahue. huno hu lokiya vai-maleneayana amamine. Nagi nagola kaveage afumo agiaLaiyonie afugino Anumaya Kotife haviya amametitihaya vayala hamaeno nakai-talegahe hianagi avayaAnumayamoa alino tukiteneane. 34 Nagoamogaminatusia atafi amasaga huya takigahe hayanagi AnumayaKotia ani ata alisu humaine. Kame vayaamimoyaayaaya naepeleti hamaegahe hayanagi Anumaya Kotiahamaoke hemaine. Amakaila amayamufa omalegenoAnumayamoa ali hetimateteno tokiyaage amayamufaamamigeya ati vayala amanati-mainae. 35 Nagoaanemoya Anumayamofe haviya amametiti humainayayafe vayaamima faliyana Anumaya Kotia fali-mainafitilaali hetimategeya eteya amavale-mainae. Kame vayamoyanagoamo-gamina nehamaeya mage huya hae AnumayaKotina tamakavenoma hutesayana otamahaeta afaatama-talesunagetama notamilega ugahae. huya hayanagimage hae Tamahaoteyatamigi tahaesageta falitetahaenaga hetita kanaleya huta maigahune. huya hageyahamayageya fali-mainae.

36 Nagoamoya Anumayamofe haviya ametitihumainaya yateti kame vayamoya kigi hu neamateyahegi kayoteti hamaeya aeni nofiteti kimateteya kinafinaamatenayane. 37 Nagoamogamina yafa kayoteti

Page 40: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 11:38 40 Hipalu 12:1hamayageya fali-mainae. Nagoamogamina tutetihefatagi-lole hageya fali-mainae. Nagoamogaminaayaaya naepeleti amaugafafina aye kalo hageyafali-mainae. Nagoamogamina kenaamia omalegeyamemene sipi sipiene augafaleti kenaamia hatiya fai-linae. Nagoamogamina kaveamiene faesaya noamieneafenoamiene omalegeya kame vayamoya ali haviyanahumatenae. 38 Nagoamoya koli faleya agoyafinagaeneyafa kapinagaene mopafi kafi-malenaya komufinagaenevaya omai kame kotegaene falageyama vayana tusiakanale veanegiya naa humainayafe nagoa ma mopafiveanea ania huya fatago veanea omainayanagiya anikanale veanenema maisayana oamategahie.

39Mukia ani veamoya kanale ya huya Anumayamofenahaviya amakupina maleya amametitima humainaya keanehavunanagi Anumaya Kotia Kanale yama hulamate-gahue. huno hu lokiya vai-malenea yana aupaa oa-mamigeya fali-mainae. 40 Nayona Anumaya Kotiakanale yama hulatesia yana ago talo tala hulateneanagihagoteyama mainaya veamoya ago aliteya tagasesayayafena Anumaya Kotia ohaigeno oamamine. Nagopi mailokaetesunageno Fatago veane mainae. huno hulate-gahie.

12Yisasite age-maleta tametitia hisune.

1 Mukia veamoya Anumayamofe haviya amakupi ma-leya amametiti hu-mainaya yana tagaila ago taveliteyafaliyanagi siamoma hia kava huya tagaila mai kove hu-maineya nelagae. Naa nehayafe Anumaya Kotia taiya-yeta visuna katia tamineanagitamamopafi yafema tagesahavi havi nehuna yamoene kefo yamoma nofi hulateneayamoene aya aya kenamoma hia kava nehianagita taga

Page 41: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 12:2 41 Hipalu 12:7huta alita aupa huteta Anumaya Kotima tavelia katelatokiyaage huta taiya-yeta visune. 2 Taiya-yeta neutamukia yatela moge mege ohisunagi Yisasitekeya agelitavisune. Yisasife havita tametiti hu-mainona yamonaaepaaene augafaaene kanogino mage huno humaineNaipamoa muse yama alisiafe yafaga yosalela nahaeyaasaigena fali-mainofe nagayema hia yana kana yanagi afaya hane. huteno fali-maine. Faliteno hetino AnumayaKotina aya tamaga kaiyaga, kava vayamoya nemaiya sialehaino mainegi ani kanomona ageme geme haiho.

Anumaya Kotia tagayama fatago huta maisuna yafe kanayana nelamie.

3 Tamakaila kasalola otamahaeno. Yisasifena tamakesahavi havi hutama maiho. Kefo yama nehaya vayamoyaYisasina kame lagiya kaetayanagi agaya tokiyaage hunomainea yafena tamakesa nehavitama tamahaumanamoafaki faki ohino. 4 Kefo yama hiho. huya aye lamavatagahageno tamakuamoa kana higetama Aao, kefo yanaohugahune. hutama hageya tamahayageno kolatami-moa higetama ofalinae. 5 Anumaya Kotia tamavaletenonafaneyagaahema humainea kemoa tamake-kanio? Magehuno hu-maineaneNafanenimoga Anumayamoa kaumonoma malesigeka-

hena Afa yane. huka ohuo. Ke negama-kinokayoma kamisiana kagaila kavaleno ali fatagohugatesia yafe nehigi kaipamoa haviyana ohino.6Anumayamoa ayamopafimanehaiya veala amau-mono maleno ali fatago hu neamateno. Nagainafane maigahae. huno neamavalea veala kayonaneamamie. huno humainea kea ohavinao?

7 Kana yama falote hisigetama Tamaumono malenoa keahavisae. huno Anumaya Kotia agaia nafanemogatamamainae huno ali fatago hu nelamategi tokiyaage hutama

Page 42: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 12:8 42 Hipalu 12:15maiho. Mukia nafaneyaga neamafaya kayona amau-monola nemalaya yane. 8 Naa yanagino Anumaya Kotiatamakaila ani kavama hu otamateleasina agaia lamateneanafane kana ohaleasinagi munamo nafanea, nefaa omainafane kana hutama maileasine. 9Mamopafi nelamafayatamaumono maleya kayo kevema lamamigeta amakimaalisaga huta amakai kema ali hipoya nehuta nemaunanagiAnumaya Kotia tagu nafanemo nefa maineanagita agaikea tayamufaage huta ali hipoyama hinutahena kana-leya huta maigahune. 10 Ma mopafi nelafaya aupa kanakanoa amakaiami hamaiya avamete huya kayo keveanelamiyanagi Anumaya Kotia kanale kava huno kavayagai-lateno agaia mainea avamete veala alu aotageveane maisuna yafe kayo kevea nelamie. 11 Nelamiayamofe Kana ya nelamigimuse yatia omalegeno otahaiye.huta nehunanagi haenagaa ali fatagoma hulatenea kana-fina augafaaene yamoa falu hisia yana falote hinagetakeama ali hipoya nehisumogata fatago huta ani falu yapimaigahune.

Tayamufa alita tokiyaage huta hetita maisune.12 Tamayamoma kalake kisigetamahena alipi hu-

linetama aliyana aliho. Tamaleya yama nelama-kesigetamahena ayepi hu-mainetama tokiyaage hutamavaiyeho. 13 Tole lamakesa ohavitama tamaiya ayefatago hutama vaiyesayana nago kanomoa tole agesamahavisia kanomona kanale hutesigenofena nagoke agesalemaigahie.

14 Mukia veanenena falu hutama maisaya yafetamakesa nehavitama tamaya mukiki hutama alu aotageveane maiho. Fatago huya omaisaya veamoya AnumayaKotina oagetafa huya oagegahae. 15 Anumaya Kotiakayone hisaya yamaa ago tamaminegi tamakaipiti nagoa

Page 43: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 12:16 43 Hipalu 12:20veamoya ani yafema amakaveno humisaya yafenakayetama maiho. Nagoamoya kana ya amamigenoamaipamoa haviya higeno amaipafinaga atuage yosamoahafuya ayeteno nenaamoa atuage hia kava huno mukiaveapina kana yamoa falote huteno tamakua alino haviyahuno oniyaage hugahigi kayeho. 16Kayetama mainetamaIsoa nayoma humainea kavala ohiho. Isoa nagoke yupanesia kavefe haviteno mukia kanafima kanale yamaalino maisia yama nefaa amisia yafena agesa ohavinoAoteyamaae. huno humainea kavala ohiho. Havigunagoamogatama Anumaya Kotifena Haoteyamaae.hutama nehisagetama nagoamogatama alu kanomo aneaamavayu ohiho. 17 Isoa haenaga agesamoa akalo higenonefaa manuma amisia yafena tusiya huno avia ateanaginefaa aganaamo ani manua ago amineanagino aguaaiyahae huno Isona manuma amisia kamaa omalegenomanua oamine.

Tagaya ikapinaga hanea Yelusalemua ago evayi hu-mainone.

18 Nayona Isaleli veamoya kahegi kema aligahenaSinai agoyamo aiyafi haiya maineya neageya aniagoyamona tusia ata neleno tusia kumayu hani kigenoyasimoa tusiya humaine. Tamakaya Anumaya Kotitegavisayana tamayana avate hisaya yate ougahagi Isaleliveamogamima humatenea kavala hu otamategahie.19 Nehigeno ufe kemoene nagoa kema huhaleno higeyahaviya kehena koli huya Mosesefena Nagoene havisunayafena notahaiye. huya humainae. 20 Ani kemoa magehuno hu-maineaneVeaneo afuo ani agoyafima haino aiyakama ayesigetama-

hena ayana avate hugahe yafa kayoteti hamaegeyafaliho. huno hu-maineane.

Page 44: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 12:21 44 Hipalu 12:26Na ke higeya haviteya tusia amamayo aimainae.21 Mosesea ani amamayoma aiya yana ageteno magehie Nagaienena ani yama neagogenoa namayo neaigenotagi tagiyana nenage. huno hu-maineane.

22Hu-maineanagi tamakaya haegafa hunomainea Anu-maya Koti kumatela ago emainae. Ikapinaga hanea Saiy-oni agoyale kimalenea Yelusalemua ago emainae. Anikumatela ohavunamaa ensole vayamoya musena huyaAnumayamo agia alisaga nehuya melitalu nehale agoemainae. 23 Anumaya Kotia yage nafaneamoya amakuaaiyahae hageno Anumaya Kotia amakia ikapinaga agokae-malenea anaga mainale emainae. Mukia veamogam-ina kaiyekema hu neamatea Anumaya Koti maineleeneAnumaya Kotife haviya amakupi malageno Fatago veanemainae. huno humatenea veala hai ala veaneagemaineya falitageno amaku nafanemoya ikapinaga haiyamainaleene ago emainae. 24 Yisasia haegafama alinohagelafi-latenea kema alino falote hu-malenea kanoenekefo yatima ayehami-talenea kolamaamoenemainele agoemainae. Nayona Kenia aganaamona haegeno Epoloafali-mainea kolamoa Kenia kefo yama humainea anonaaaligahie. huno hu-maineanagi Yisasi kolamoa ani kolanaagase-mainea kolanagino mage hie Kefo yatamia ago ayehami-talenoe. huno humaine.

Anumaya Kotife tamayo ainageta kayeta maisune.25 Menima kema nehia kanomo kea, Yisasi kema,

akavela omalesagi kayeho. Nayona AnumayaKotia mopale kanoa Mosese avayafiti, kema higeyaakavema omalaya veala kayo kevea amamineanaginomenia ikapinagati ea kema nehia kanomo keaohavinesamogatama tahaokela ohegahianagino tusiakayo tamigahie. 26 Nayona Sinai agoyafiti ke nehigenotusia imila ali-maineanagi menia mage huno hu lokiya

Page 45: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 12:27 45 Hipalu 13:4vai-malene Nagoene mopaagela alina kosia ohugahugiikaene alina kosia hugahue. huno hu-maineane.27 Nagoene. huno hia kemo aepaamoa maa humaineagaia talo hu-malenea yana alino kosi hinageno fananehugahianagi fananema ohisia yamaa tokiyaage hunoagola hanegahie.

28-29 Naama hisiafenagino lagaifena Kava yagai-lamategahue. huno humainea kea havita lagupimalenona yana kosi kosi huno fananema ohisia yafenatusia muse hisune. Anumaya Kotia kefo yafena aipamoaata neleanagino ani atamoma mukia yama leno fananenehia avamete kano maineanagita tamayoa neaitaAnumaya Koti aipamoa kanale hisifa kavakeya hutaagia alisaga higetao.

13Nagoke nagokemogata nelafu-gamifena tahaisie.

1 Yisasi kema haviya amakupi malenaya nelama-fugamina tamaipa amamiho. 2 Natu veala noamakesayaveanema, kumatamile esagetamahena kanaleya hutamakava humateho. Nagoamoya naa vayafena Afa vayale.huya hayanagi ikapinagati aya ensole vaya amavaleyakava humatenayane. 3 Kina nopima mainaya vealatamakaiene ani veanene nemaiya avamete hutama amayahiho. Ali haviya humataya veafena ania huya tagaila alihaviya hulatageno amaugafa amakata aiya avamete hunotagata neaye hutama amaya hiho.

4 Alavemo-gatama maisaya yana kanale yanagianene munanenena vemogatama amavayu ohigeya anemunanemo-gatama vemogamina amavayu ohiho. Anikavama hisagenoa Anumaya Koti kaiyekea hulamatenokayo keve tamamigahie.

Page 46: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 13:5 46 Hipalu 13:115 Monema alisaya yafena hagaa oalitama afaa maiho.

Malenesaya yafena tamaipamoa kanale hinagetama Na-goene ani yana alisune. hutama ohiho. Anumaya Kotiamage huno hu-maineaneNagaya nagela kanina otama-talegahuanagina tamage

huna tamaya hugahue. huno hu-maineane.6Hu-maineanagita tole lagesa ohavisunagi tokiyaagehutamaineta mage hisuneKolia ohugahugi Anumayamoa kanaleya huno naya ne-

higeya veamoya ali haviya hu onategahae. hutahugahune.

Yisasi akave hisuna yafena tagayea ohisune.7 Anumaya Koti kea tamahapai-mainaya mono kava

vayafena tamakesa haviho. Anumaya Kotife haviyaamakupi maleya kanaleya huya vaiyeyama nemaiyakavamo falote hia augafaaene yafena tamakesa havihavi nehutama Anumaya Kotife haviya amakupi maleyaamametiti nehaya avamete hutama maiho. 8 YisasiKalaisia nayoene meniene nagoke avamete hume humehaino agola aniageya hugahie. 9 Naa nehiafe alu monokema tamahapaisageya havi kate tamavaleya tamate-gahe hugahagi kayema ohaviho. Ma kavela neho makavela oneho. huya haya kema akave nemalaya kemoatamaya ohugahae. Kavemo nesunafe kahegi kemoa tagutamena alino kanale hu otategahigi Anumaya Kotia kay-one yamaaleti kanaleya huno alino tokiya vai-lategahie.10 Nayona mono note kava vayamoya sipi sipi heyakae-salamana hu-mainaya yamoa alu kate umainayafeYisasi kolamoa amaya ohigeyahe onegahagi Yisasimayafaga yosalema fali-mainea yana tama yanagita tagayanenone. 11Mononote hagote kava kanomoa kefo yaamihesipi sipia hageno kolamaa alu aotage nopinaga alino

Page 47: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 13:12 47 Hipalu 13:18haiyaamo ailake hu-maleteno tamaa alino hati-lavinokegiyamoa malaga viaamo atafi mo kaeno fanane huneataleane. 12 Naama humainaya avamete huno Yisasiafali-mainea kolateti kefo yati aye hamiteno alu aotageveane maisayafene higeya kegiyamona malaga avaleyaagaye hisifa kavala mo hutageno agata neaigeno fali-maine. 13Naa hu-maineafe tagayaenena ania huta kegiya-mona malaga Yisasite vigetao. Agaima ali haviya hute-naya yana tagaienena tagaye hisifa kavala hulateya alihaviya hulatesae. 14 Tagaya agola maisuna kumala mamopafina omalegi ikapinaga agola maige maige hisunakumate haenaga haisuna yafe nelahaigeta agava main-one. 15 Yisasia tagaife huno fali-mainea yatetila Anu-maya Kotina muse yama amigahena sipi sipia heta oami-gahunagi mukia kanafina tavayafiti Agaife havina nagupimalenoe. huta hu falote nehuta Anumaya Koti agiaalisaga huge huge higetao. 16Nehutama veala ali kayonehumatetama malenesaya yapitila veama amamisayanaAnumaya Kotina muse ya amisageno aipamoa kanalehugahie.

Anumaya Kotia taya hinageta kanaleya huta maigahune17 Kava vayamogami kea havitama ali hipoya ne-

hutama amakai amaiyaafi maiho. Anumaya Kotiatamaku tamamete kava hisaya yafe ali hetimateno aliyanaamamineanagi haenagaa tamakaifena hamavi-gegahie.Hamavi-gesigeya tamakaila muse hisaya kema hisage-tama tamakaienena muse hugahayanagi amaipamoakanalema ohisiana tamaya ohugahie.

18 Tagu tagesa havunana kefo yatia omaleanagitaAnumaya Koti agima alisaga hisuna yafene hutamukia kanafina kanale kavakeya huta hisuna yafenehutama Anumayamotega tagaifena nunamupiti

Page 48: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

Hipalu 13:19 48 Hipalu 13:25havigeho. 19 Tamakayaene umaisuafene huna nehugiAnumayamoma naya hisiafe nunamupiti havigeho.

20 Anumaya Kotia taipa falu hisia yamona aepaamaineno alino hagelafi-latea kemoa tokiyaage hunohanege hanege hisia yafenagino Yisasima fali-maineakolamoa ailaki-lavigeno Anumaya Kotia Yisasina fali-mainefiti alino hetitene. Ali hetitegeno sipi sipile kavakanoa tusia ala kava kanoti maine. 21 Maineanaginatamakaifena mage huna Anumayamotega havinegoe.Yisasi Kalaisima hulatenea yafena Anumaya Kotiatamakupina aliyamaa aliteno agaia haisia kavama hisayatokiya tamamisie huna havinegoe. Yisasi Kalaisi tokiyahale yamo agia hanege hanege hanesia yafe alisagahigetao huna nehue. Tamage.

Kemoa mo hano hisia ke.22 Nenafu-gatama tokiyaage hutama maisaya yafe

ayaaya kea okaenogi musetami nehugi tamakaya havi-tama akave maleho. 23 Nelafua Timotina nofipiti kaluheya atalageno umainegena tamahanepauve. Aupaamanagaitega esiana tokaetaa mo lamakegahue.

24 Kava vayatamiene Anumaya Koti anagaaene hu falufala kenia humateho. Itali kotegati ataleya aya veamoyatamakaila ania huya hu falu fala hu nelamatae.

25 Anumaya Kotina kayone yamaamoa mukiamo-gatamiene hanesie. Tamage.

Page 49: Hipalu -   · PDF fileHipalu ... Eteno nagoene mage huno hu- ... ina tusia agata aiya yana amigeno aliteno ani agatama aiya yateti kasagoya nafaneyagaa amavaleno agaialega

49Anumayamo'a Haegafa Alino Hagelafilatenea Kea

The New Testament in the Kanite Language of Papua New GuineaNupela Testamen long tokples Kanite long Niugini

copyright © 2002 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: KaniteTranslation by: Wycliffe Bible TranslatorsThis translation is made available to you under the terms of the Creative CommonsAttribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.Youmay share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format,provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures includedwith Scriptures and other documents on this site are licensed just forusewith those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respectivecopyright owners.2012-12-17PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 21 Apr 2018 from source files dated 20 Jul201755807fd5-1005-5405-89da-5533a7950c65