history of dawei

121
[email protected] ထား၀ယ္ရာဇ၀င္သမိုင္း Ebook Version က္ရွိျခင္းမွတ္တမ္း စာေရးဆရာၾကီး ရႊ၀ယ္ဧင္ၾကီးပြ ားေရးစာအုပ္တိုက္မွ ဖန္႔ခီေသာ ထား၀ယ္ရာဇ၀င္သမိုင္းစာအုပ္အား ပည္တြ င္းျပည္ပမွ ထား၀ယ္သူ /သားမားႏွင္မန္မာ့သမိုင္းေလ့လာခင္သူမား ဤစာအုပ္၀ယ္ယူဖတ္ရွုရန္ ခက္ခ ရွိျခင္းေၾကာင္PDF ဖင္Online (Internet) င္ အလယ္တကူရွာေဖြ ဖတ္ရွုႏိုင္ရန္အတက္ (22.7.2011) န႔တြ င္ သူငယ္ခင္းတစ္ေယာက္ႏွင့္တိုင္ပင္ကာ Ebook အျဖစ္ေျပာင္းလ ရန္ ကူးယူ တည္းျဖတ္ခ ့ပါသည္။ တည္းျဖတ္ ဟု ဆိုရာတင္ ကၽႏိုပ္သည္ စာေရးဆရာမဟုတ္ပါ၊ ထိ႔အတြ က္ေၾကာင္မူရင္းစာအုပ္မွ နိဒါန္းစာမက္ႏွာ ခန္လွန္ျခင္းမွအပါ့ (မည့္သည့အေၾကာင္းအရာမားပါရွိမည္ကိုေရးသားထား ခင္းသာျဖစ္သည္ေၾကာင္)စာသားမားကိအနည္းငယ္တည္းျဖတ္ျပင္ဆင္ျခင္းမွအပါ့၊ စာအုပ္တြ င္ပါရွိေသာ ဓာတ္ပံုမားအား (အသစ္သစ္ေသာ ပာင္းလ မွုမားကိမင္ေတြ ႔ရ, လ့လာရေစရန္ရည္ရြ ယ္၍) ပာင္းလ ထားျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။ သိ့ေသာ္လည္း ကၽႏိုပ္တြ င္ လက္လွမ္းမီရာ ရရွိထားေသာ၊ ရိုက္ယူထားေသာ ဓာတ္ပံုမားကိထည့္သင္းေဖာ္ျပထားျခင္းမွသာျဖစ္သည္။ အလံုးစံုမဟုတ္ပါ (ဥပမာ - ရွင္ေဇာႏွင္ရွင္ဇံ အျမြ ာေမာင္ႏွမအား မြ းဖြ ားေသာ ငါးခုံးမပံမိုးေခၚပြ ျပလုပ္ရာတြ င္သံုးျပေသာ ဖားစည္ပံစသည္တိ႔ျဖစ္သည္။) ဤစာအုပ္ကိုေရးသားေသာ စာေရးဆရာႏွင္ဖန္ ခီေသာ မူပိုင္ခင့္အား တာင္းပန္ျခင္း မည္သည့္တစ္ဦးတစ္ေယာက္ထံမွ ခြ င့္ျပခက္မယူဘ မိမိသေဘာစိတ္ကူးျဖင္ဤစာအုပ္ကိEbook အျဖစ္ ကူးယူေသာ္လည္း မည္သည့္အကိးကိုမွမေမွာ္လင္မရယူဘ ကူးယူျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။ ထား၀ယ္ရာဇ၀င္သမိုင္းကိုဖတ္ရွုလိုေသာ Ebook သံုးျပသူမား အတြ က္ ဆင္ေျပႏိုင္ေစရန္ ရည္ရြ ယ္၍ ပလုပ္ပါသည္။ သ႔အတက္ေၾကာင္နားလည္ခြ င့္လႊတ္ေပးပါရန္ စာေရးဆရာႏွင္မူပိုင္ခင့္အား အႏွူးအညႊန္ တာင္းပန္အံ့ပါေၾကာင္း .. စာေရးဆရာမဟုတ္သူ ~ZMH~ အလမ္းေျပ ထား၀ယ္ Group (Facebook)

Upload: khine-thazin-ni-win

Post on 09-Feb-2016

590 views

Category:

Documents


67 download

DESCRIPTION

ထားဝယ္ရာဇဝင္သမုိင္း E BOOKCredit to - ~ZMH~ (အလြမ္းေျပထားဝယ္ Group) (Facebook)

TRANSCRIPT

Page 1: History of Dawei

[email protected]

ထား၀ယရာဇ၀ငသမငး Ebook Version ထြကရျခငးမတတမး

စာေရးဆရာၾကး “ေရႊ၀ယဧ” ႏင ၾကးပြားေရးစာအပတကမ ျဖန႔ခေသာ “ထား၀ယရာဇ၀ငသမငး”

စာအပအား ျပညတြငးျပညပမ ထား၀ယသ/သားမားႏင ျမနမာသမငးေလလာခငသမား

ဤစာအပ၀ယယဖတရရန ခကခရျခငးေၾကာင PDF ျဖင Online (Internet) တြင အလြယတကရာေဖြ

ဖတရႏငရနအတြက (22.7.2011) ေန႔တြင သငယခငးတစေယာကႏငတငပငကာ Ebook

အျဖစေျပာငးလရန ကးယ တညးျဖတခပါသည။

“တညးျဖတ” ဟ ဆရာတြင ကၽြႏပသည စာေရးဆရာမဟတပါ၊ ထ႔အတြကေၾကာင မရငးစာအပမ

နဒါနးစာမကႏာ ခနလနျခငးမအပါ (မညသည အေၾကာငးအရာမားပါရမညကေရးသားထား

ျခငးသာျဖစသညေၾကာင)စာသားမားက အနညးငယတညးျဖတျပငဆငျခငးမအပါ၊ စာအပတြငပါရေသာ

ဓာတပမားအား (အသစသစေသာ ေျပာငးလမမားက ျမငေတြ႔ရ, ေလလာရေစရနရညရြယ၍)

ေျပာငးလထားျခငးသာျဖစပါသည။

သေသာလညး ကၽြႏပတြင လကလမးမရာ ရရထားေသာ၊ ရကယထားေသာ ဓာတပမားက

ထညသြငးေဖာျပထားျခငးမသာျဖစသည။ အလးစမဟတပါ (ဥပမာ - ရငေဇာႏင ရငဇ

အျမြာေမာငႏမအား ေမြးဖြားေသာ “ငါးခးမပ”၊ မးေခၚပြျပလပရာတြငသးျပေသာ “ဖားစညပ”

စသညတ႔ျဖစသည။)

ဤစာအပကေရးသားေသာ စာေရးဆရာႏင ျဖန ခေသာ မပငခြငအား ေတာငးပနျခငး

မညသညတစဥးတစေယာကထမ ခြငျပခကမယဘ မမသေဘာစတကးျဖင ဤစာအပက Ebook အျဖစ

ကးယေသာလညး မညသညအကးကမမေမာလင မရယဘ ကးယျခငးသာျဖစပါသည။

ထား၀ယရာဇ၀ငသမငးကဖတရလေသာ Ebook သးျပသမား အတြက ဆငေျပႏငေစရန ရညရြယ၍ ျပလပပါသည။ သ႔

အတြကေၾကာင နားလညခြငလႊတေပးပါရန စာေရးဆရာႏင မပငခြငအား အႏးအညႊန ေတာငးပနအပါေၾကာငး ..

စာေရးဆရာမဟတသ

~ZMH~

အလြမးေျပ ထား၀ယ Group (Facebook)

Page 2: History of Dawei

[email protected]

စတငကးယသညအခန (22.7.2011, 6:20PM)

ဆႏၵမြန

ဤ “ထား၀ယရာဇ၀ငသမငး” သည

မငးစဥ မငးဆကကျပသေသာ ရာဇ၀ငေၾကာငးမားႏင ေခတရေရစးေၾကာငးအတငး ျဖစေပၚလာေသာ

သမငးေၾကာငးျဖစရပမနမားက ရာဇ၀ငလကစားသမား၊ သမငးေၾကာငးေလလာသမားသာမက “ဘာသာ၀င၊ သာသနာ၀င၊

ဓာတ၀င”တ က ေလလာလကစားသ ဗဟသတ ရာေဖြစေဆာငးသ သေတြသပဂၢလမားအတြက-

ပဂေခတမ ကနးေဘာငေခတအထ ကယထးကယနနးႏငတစျပညေထာင စးစလာၾကသည ထား၀ယ

မငးဆကမားက ဇာတေကာငမားႏင ကယတငေတြ႕ေနရသလ ေဖာျပထားသညအျပင ျမနမာရာဇာ၀ငက တးခ႕ထားျခငး။

ျမနမာ (၇)မးတြင တစမး၊ မငးေနျပည (၂၀)တြင တစျပညအပါအ၀ငျဖစသည “ထား၀ယဘရင မငးတရား”

ထးနနးတညေထာငစးစပ၊ ၎၏ ခမညးေတာသည ထား၀ယမတကေရာက အငး၀ေနျပညေတာ အရကအရာ ထးနနးက

မညသ ရယ၍ “မငးေခါင” ဘြ႕အမည ခယျပး စးစပ။

အေနာရထာဘရငႏင ေခတျပင ထးနနးစးစေသာ ရငဇ၊ရငေဇာ၊ေစာျမေဒ၀မငးတ အေၾကာငးမစ၍-

ေပါကျပညရင အေလာငးစညသ မငးၾကး၏ အႏြယမား ျဖစေသာ ေထာငကြယျမ က (ယခ ၾကကလႊတရြာ)

တညေထာငၾကေသာ ကနက၀တမငးဆကကအစ ေစာသရမငး လကထကအထ၊ ၎မ တစဖန ေျပာငးေရႊ ၍ ေ၀ဒျမ က

တညေထာငၾကပ၊ တဖန မငးအဆကဆက စးစျပး ဗလေစာရနႏငေခၚ ေစာသလမငး လကထက အထ ေၾကာငးစ

ေဖာျပထားျခငး။ မြနႏငျမနမာ ခစၾကညေရး ေပါငးကးတတား တညေဆာကထားျခငး။

မငးတနးမငးၾကးက ထား၀ယသ မဖရားၾကး၏ ေမြးရပဇာတေျမတြင ကသလအလညႊန႔ တလြန႔လြန႔ကြန႔ျမးေစရန

ရညသနလက လဒါနးေသာ ဆေတာငးျပည “ေလာကမာဇန” ဘရားၾကး၊ အခးမကနကမၻာတြင အၾကးဆးေသာ

“ေလာကသရဖ ေလာငးေတာမ” ရပပြားေတာ စသညမားႏင ဓာတေတာေပါငးမားစြာက ေဖာျပထားျခငး။

တစေနရာမ ရးရာဓေလ ယဥေကးမမားက မေပာကမပက ရငသနသစဆနးေနေစရနႏင တျခားတစေနရာ

တစျပညလးသ ျပန ပြား,သ,ၾကား ဗဟသတ ၾကြယ၀ေစလျခငး။

ေခတအလက ထား၀ယ၏ သာယာရႊငျမး ၾကညႏးဖြယရာမား ျဖစေသာ ေမာငးမကန ပငလယစခနး, ေရပစမး,

ဟႏၵားသတတြငးမား အေၾကာငးက ေဖာျပထားျခငး။

အထကပါအေၾကာငးအရာ အျဖာျဖာတ က သေစလ, ၾကားေစလ, ျပန ပြားေစလေသာ “ဆႏၵ” ပငျဖစပါသည။

အားလးက ထပမေကးဇးတငပါသည။

Page 3: History of Dawei

[email protected]

ဆရာေတာ ဥး၀မလ၏ အမာစာ

ထား၀ယျမ႕ ၾကးပြားေရးစာအပတကပငရင ဥးတးစနထမ ေပးပ႔ထားေသာ စာေရးဆရာၾကး ေရႊ၀ယဧ

ေရးသားထားသည “ထား၀ယရာဇ၀ငသမငး” စာမကၾကညရရာ -

လြနခေသာႏစေပါငး ၄၀-ေလာကက ဆရာေတာ ထား၀ယတြင ရေနစဥ ဥးဇငးဘာ ေရးသားဖးေသာ

ထား၀ယရာဇ၀ငသကသ ျဖစေနမလားဟ အထငအျမင ေသးမ၏။

အေသအခာ ၾကညရေသာအခါ စာေရးဆရာၾကး ေရႊ၀ယဧ ေရးသားထားေသာ ထား၀ယရာဇ၀င သမငးကား

အလြနေခတမပါသည။ ေခတမပကားတနသၤာရတငး၏ျမ႕ေတာ ထား၀ယျမ႕ႏင ပတ၀နးကငရ ျမ႕, ရြာ,

ေတာေတာငေဒသတ႔တြင သာသနာေရးမကစႏငၾကညက ေစတေတာ, ပထးေတာ, ရပပြား ဆငးတေတာမား၊ သမ,

တနေဆာငး, ေကာငးကနဇရပမား၊ ရာဇ၀ငမကစႏငၾကညက ယြနးမငး, ရမးမငး, မြနျမနမာမငးအဆကဆက စးစခေသာ

ျမ႕ေဟာငးမား, ျမ႕ရး, ကးစေသာ ေရးယဥေကးမမား ေတာေတာင ေဒသအသးသ သမငး၀ငမားက ဓာတပ ၃၀-

ေကာပါထညသြငး ညႊနျပထားျခငး -

ထား၀ယရာဇ၀ငသမငးစာအပက လနျပး ဖတရလကသညႏငပင စာေရးဆရာၾကး ေရႊ၀ယဧကယတင

လကျပေနသညအလား စတ၀ငစားျပး ထား၀ယသ႔တစခါတစေခါကမ မေရာကဖးေသာ သမားႏင ထား၀ယသ

ထား၀ယသားမားပင မၾကားဖး မေတြ႕ဖးေသာ ထား၀ယပတ၀နးကင ေတာေတာငေဒသ ဌာနအသးသးသ႔

ေရာကေနသညအလား ျဖစေပသည။

ဆရာေတာကယတငပင အထးစတ၀ငစားျပး သလေသာ ထား၀ယျမ႕ ေရႊမတးနားတြင

လညးေၾကာငးေတာေစတသည ထးေတာတငတငး မးၾကးခတာ ဘာေၾကာင မးၾကးခသညက ဤရာဇ၀ငသမငးတြင

ေတြ႕ျမငရသျဖင အလြနပင၀မးေျမာကမ၏။

လညးေၾကာငးေတာေစတက လြနခေသာႏစေပါငး ၄၀-ေကာက အသစထပမ တညေဆာကျပး ထးေတာတငရာ

မးၾကးမခေတာေၾကာငး၊ မခရျခငးကား ဆရာေတာၾကးတစပါးက မးၾကးလႊ အႏရာယကငး အငးက အတျမစခရာတြင

ထညသြငးထားမေၾကာငဟသရျပး ထား၀ယ ဘေမၼာဆရာေတာ ဥးေရ၀တ ထမ လြနခေသာ ၅-ႏစေလာကက ထအငးက

ရထားသျဖင ဆရာေတာ နာယကအေနျဖင ခငးျပညနယ ၊ မြနျပညနယ မားတြင ေစတေတာက မးၾကး ဘာေၾကာင

မခသညက ဤရာဇ၀ငသမငးတြင ေတြ႕ျမငရပါေသာေၾကာင စာေရးဆရာၾကး ေရႊ၀ယဧအား

အထးပငေကးဇးတငပါေၾကာငး။

ဆရာေတာ ဥး၀မလ

မငးေကာငးသစ

သရကေတာေကာငးတက

လမးမေတာ၊ ရနကနျမ ။

Page 4: History of Dawei

[email protected]

ဆရာေတာဥး၀မလသည လြနခေသာ ႏစေပါငး(၄၀) ေလာကက ထား၀ယျမ႕၊ ဆငဆပေကာငးသစ

ဆငဆပဆရာေတာၾကး ထတြင ဆညးကပခါ ေဆးကမး၊ ဓာတကမး၊ နကၡတဓာတစာ ပညာမားက ၁၅ ႏစေကာ ခန မ

ေလလာသငၾကားရငးပငလင ထား၀ယ၏ေဒသႏရ ရာဇ၀ငသမငး ဗဟသတမားက စစမးရာေဖြ ေလလာေတာမေသာ

ဆရာေတာတစပါးျဖစပါသည။

ေရႊ၀ယဧ

စာေရးဆရာၾကး “ေရႊ၀ယဧ” အသက ၈၂ - ႏစပ။

စာေရးသ၏ နရပၸတအကဥး

ဤစာအပေရးသားသမာ ထား၀ယျမ႕၊ ဇရစရပ ကနသည ဥးေရႊေသာငး+ေဒၚျမငသ မဘႏစဥးမ ေမြးဖြားသည

သားေယာကၤား ၃-ေယာကအနက သားလတျဖစပါသည။ အစကမာ ယစမးအရာရ အျငမးစား ဘ၀ႏင

ရနကနျမ႕၌လညးေကာငး၊ ညမာေျမတငးရးစာေရးၾကး အျငမးစာဘ၀ႏင ထား၀ယျမ႕၌လညးေကာငး

ကြယလြနၾကပါသည။

ဤစာေရးသမာ ေကာဇာသကရာဇ ၁၂၅၄-ခႏစ တနခးလဆနး ၈-ရကေန တြင ေမြးဖြား၍ ပညာ အရညအခငးမာ

ျမနမာသတမတနးႏင အလယတနးဆရာအျဖစ စာေမးပြေအာငျမငျပး ေကာငးဆရာလပျဖင အမထမးခရာ ခရစသကရာဇ

၁၉၅၂-ခႏစတြင အျငမးစားရရပါသည။အမညရငးမာ ဥးဘေအး ျဖစပါသည၊

ေကာငးဆရာဘ၀ႏင လပကငေနရငး ခရစသကရာဇ ၁၉၁၂-ခႏစကစ၍ ရနကနျမ႕ ဟသာ၀တ သတငးစာတြင

အဥးအစ ထား၀ယသ “မျပးၾကည” ကေလာငျမညျဖင ေရးသားျပး ယငးေခတထတ စာနယဇငးမားအခ႕တြင

ၾကးၾကားၾကးၾကား ေရးသားခပါသည။

ယငးေနာက ဒတယကမၻာစစ (ဂပန၀ငခါနး) အခနတြင လထ ဥးလႏငတကြ စာေရးဆရာအခ႕တ႔က

မနးမကေလာငမညႏင မေရးဘ ေယာကၤားကေလာငအမညႏင ေရးသားမ သဘာ၀ကမညဟ၍ အၾကဉာဏ

ေပးၾကညသညအတငး ထား၀ယသ မျပးၾကည အမညမ “ေရႊ၀ယဧ” ကေလာငမညသ႔ေျပာငးကာ လထဥးလ၏

Page 5: History of Dawei

[email protected] ၾကးပြားေရး မဂၢဇငးမ အစျပ၍ သတငးစာ မဂၢဇငး ဂာနယမားတြင ေဆာငးပါးမား အဆကမျပတ ေရးသားလက

ထား၀ယျမ႕ ရမးမလညဆြရပတြငေနထငခ ပါသည။

အမညႏငလကေအာင ေအးေအးေဆးေဆး သြားလာေနထငတတေသာ လပၾကး ဆရာၾကးေရႊ၀ယဧ

ျဖစပါသည။(ယခခနတြငကားကြယလြနျပးျဖစပါသည။)

ထား၀ယျမ အ၀င လပေသာ ရခငးပက ေတြ႕ရစဥ

(2.8.2011 ေန႔တြင ရကယထားပါသည။)

ခရစသကရာဇ၁၉၂၈-ခႏစတြင တညေဆာကေသာ

တနသၤာရတငး ထား၀ယျမ ေတာ “တငးျပညသ႕ေကာငစရးၾကး” ပ။

Page 6: History of Dawei

[email protected]

၁၉၄၁-ခႏစတြင အတျမစခတညေဆာကေသာ

“ထား၀ယ ျမနစပါယျမ ေတာခနးမ” ပ။ (ယခ ထား၀ယစညပငရး)

ထား၀ယရာဇ၀ငသမငး

နေမာ တ ဘဂ၀ေတာ အရဟေတာ သမၼာသမၺဒၶ။

ပဥၥဂဏ အဟ ၀ႏၵာမ

ဒရကတငး ေအာငသာ၀တျပည

ကလနေအာငျမ႕တညျခငး

ေဂါတမဗဒၶ ရငေတာျမတဘရား ၁၁-၀ါေျမာကတြင ခၽြတထကေသာ ေ၀ေနယတ႔က ဉာဏစကၡေတာျဖင

ရေတာမလတေသာ ေ၀မကေတာင (ယခ ေကာငေထာငရြာအနး ကနနးေတာင)၌ “ဂ၀ပေတ” ရေသက လညေကာငး,

“ကမၻ႑နတဘလး” ကလညးေကာငး ဗာဒတေတာ ထားအပေသာ အေၾကာငးက ျမငေတာမ၍ ျမသပတေတာက

ေဆာငေတာမျပးလင ေျမာကဥတရကရသ႔ ဆြမးခၾကြေတာမျပး အျပန စာနယာဥခရးျဖင ျမတေစာထး

ၾကြေတာမလာသညက နတဘလး ဥးစြာျမငလတက ထပၾကပမကြာ လကလာ၍ ေ၀မကေတာငတြင ဖးေတြ ေလ၏

ဂ၀ေတရေသသည သစသးရာရာမ အျပန ဒရက နတသားလညး နတသစသး အလလာခက ၃-ဥးသား

ၾကၾကကၾကေလ၏။

၁။ ဆြမးကပလေတာမၾကျခငး

ယငးအခါ ဂ၀ပေတရေသက ေလာကထားသညမာ -

“အရငဘရား - ဤေတာ, ဤျပည, ဤေနရာသည အဘယဘရားလကထကေတာ အခါကပင တညရပါ သနညး၊

ေနာငေသာအခါ ဤေနရာ၌ အဘယသ ျဖစပါအနညး၊ ဘရားတပညေတာအား သနားသျဖင ဤသစသးဆြမးက

ဘဥးေပးေတာမပါဘရား” ဟေလာကထားဆကကပေလ၏။

ဒရကနတသားကလညး မမ၌ ပါလာေသာ နတသစသးက ဆကကပေလ၏။

Page 7: History of Dawei

[email protected]

ကမၻ႑ နတဘလးကလညး “စမၸယ” မညေသာ နတသစသးက ဆကကပေလသည။

“ဒးရငးသး စမၺဒ ထား၀ယအစ” ဒရကနတသား ဆကကပလဒါနးသည နတသစသး၏ မးေစက

လတ႔စကပးၾကရာမ ထအသးက “ဒရကသး” , ယခအခါ ေခၚေရြ႕ေလာ၍ “ဒးရငးသး” ဟေခၚၾက၏။

ကမၻ႑နတဘလး ဆကကပလဒါနးသည နတသဒၶါ ပႏၷသးက “စမၸယသး” ယခအခါ ေခၚေရြ႕ေလာ၍ “စမၸဒသး”

ထား၀ယအေခၚ “ေစာငးပဒသး” တြငေလသည။

၂။ ရငေတာဘရား ဗာဒတၾကား

ရငေတာဘရားသည သစသးဆြမးမားက ဘဥးေပးေတာမျပးေနာက နယတဗာဒတပနးက

ဆငျမနးေတာမေစျခငးငာ -

“ခစသား ဂ၀ပေတ သငခစသားသည ငါဘရား ေဟာၾကားေတာမသည တရားေတာက နာယပါမ ရဟႏာ ျဖစလတ၊

ဤအရပ၌ပင သငခစသား နဗၺာန၀ငလတ” ဟ၍ ေဟာၾကားေတာမေသာ တရားက နာယျပး အဆး၌ ဂ၀ပေတရေသသည

ရဟႏာ ျဖစေတာမေလ၏။

ယငးေနာက ဆေတာျမတ ၃-ဆက သးသပေတာမ၍ -

“ခစသား ဒရကနတသား ဤ ငါ၏ ဆေတာျမတ ၃-ဆက ဆကလကခယေလေလာ” ဟေပးအပေတာ မျပးလင

“ဤေ၀မကေတာငမ ေျမာကဘကသ႔ လကညးညႊနေတာမ၍ ကမၻ႑နတဘလး၏ ေနရာအနး

ေ၀၀ဏၰေတာငကနး၌ ကကသန, ေကာဏာဂ, ကပ တညးဟေသာ ေရးေနာငေတာခင ေကးဇးရငတ႔သည

ဤေတာငကနး၀ယ ဆေတာျမတတ႔က ဌာပနာျမပင၊ ငါ၏ဆေတာ ၃-ဆကလညး ဘလးမငးအား အပ၍

ယငးေတာငကနး၌ပင ဌာပနာေလ၊ ဘလးမငးသည ငါဘရားႏငတကြ ဆေတာဓာတတ႔က ၾကညညရေသာ

ကသလေကာငးမေၾကာင ငါဘရား နဗၺာနမ၀ငမ သ၀ဏၰဘမၼတငး သထျပည၀ယ “သဟရာဇာမငးၾကး”၏ သားေတာ

“ဘာႏရာဇာ” အမညရေသာ မငးျဖစ၍ ထးနနးစညးစမ စေတာမျပးလင ငါဘရား ပရနဗၺာနစလြနျပး တစႏစေျမာက၌

ထမငး၏ မဖရား “သ၀ဏၰမေဟသ” ၀မး၌ သေႏၶတညေနျပး ဖြားျမငလတ႔၊ ထအခါ နာမထငရား အသငနတသားက

ဖြားျမငျပး အသငနတသား၏အမညက အစြျပကာ ဒကရတငး ေအာငသာ၀တျပည ကလနေအာငျမ႕ကတည၍

အသငနတသားသည “နရတမငး” အမညျဖင စးစရလတ ၊ အသငအား သၾကားနတတ ကညေစာငမ ၾကညရကနလတ ၊

အေနာကမဇၥမမ ငါဘရား၏ တရားေတာက နာခရေသာ အမတပညာရမား ခစားေရာကလတ႕၊ ဂႏၶာရတငးမ ငါးဘရား၏

တပညသား ရဟႏာတ႔ၾကြလာၾကကန၍ သာသနာေတာက ျပစေဟာၾကားၾကကနလတ ” ဟ၍ ဗာဒတထားခေတာမချပး

ရငေတာျမတစြာသည ေဒသစာရ ျပနလည ၾကြနျမနးေတာမ၏။

၃။ ပတျမားေစတၾကတ

ရငေတာဘရား ဗာဒတထားေတာမျပးအဆး၌ ယငးဆေတာ ဓာတ ၃-ဆက ဒရကနတသားႏင ကမၻ႑

နတဘလးတ႔သည ေ၀၀ဏၰ စေသာ နတမငးၾကး ၄-ပါးတ႔က “ေရႊပနးေတာငးႏင လာၾကေစသတညး” ဟ တ,

လကေသာအခါ ထနတမငးၾကး ၄-ပါးတ႔သည န၀ရတ ၉-ပါးျဖင ခယလယအပေသာ ေရႊပနးေတာငးက ယလာကန၍

ရေသစြာ ဒးတပလက ဆေတာျမတက ခယကာ ယကၡေသနဘလးမငးႏင နတမငးၾကး ၄-ပါး တ႔က ထညလက၍

ေတာငသမဒၵရာ၀ယ လးပတထြာဆင အလားေတာငဆပ ပမာဏရေသာ ပတျမား ေစတၾကတက ယေဆာငခေလသည။

Page 8: History of Dawei

[email protected]

ယငးေနာက ၾကတေတာအတြငး ဆေတာဓာတျမတက သြငးထညျပး ဘလးမငးၾကးအား အပႏေလ။

ဘလးမငးၾကႏငတကြ ျပညသျပညသားတ႔လညး အလြနဆနးၾကယေသာ မ႑ပၾကးအတြငးသ႔

ပငေဆာငတငးသြငး၍ အခန အခြက ႏစရာစးေသာ ေရႊသားေစတေတာက န၀ရတ ၉-ပါး ခယလယလက

ပတျမားေစတေတာက င၍ ေရႊကလပေပၚတငျပး ၃-လပတ သဘင အတး အမတ အက အခနတ႔ျဖင ပေဇာပြၾကး

ကငးပေတာမေလ၏။

၄။ ဆေတာငးျပည ဆေတာရငသမငး

ေ၀၀ဏၰေတာငကနးကလညး ေစာကအေတာင ၄၀၊ အန အလား အေတာင ၃၀ တးျပးမ

ေကာကအဂၤေတတ႔ျဖင ေခာေမြ ေသသပစြာ ျပလပေစျပးလင န၀ရတ ၉-ပါးခယလယေသာ တခြနၾကကလာ ထးတးျဖင

ဆငးျမနးေတာမေလသည။

ယငးေစတေတာက ေကာကစြားပြ၌တင၍ ဒရကနတသား ေ၀၀ဏၰ စေသာ နတမငးၾကး ၄-ပါးတ႔ႏင

ကမၻ႑ဘလးမငးတ က ဌာပနာသြငးႏၾကေလကန၏။ ယငးေနာက ေကာကၾကး, ေကာကငယ အသြယသြယတ ျဖငရကာ

ဉာဏေတာ ၁၅-ေတာငခန ရသည ေကာကေစတက အေပၚက တညထားေလသည။

ဤဘရားေစတေတာသည ဆေတာငးတငး ျပညစသညအတြက “ဆေတာငးျပည ဆေတာရင”တြငေလသည။

ဆေတာအစစ ကနး၀ပေတာမရာ

ကလနေအာင “ဆေတာငျပည ဆေတာရင ေစတေတာ” က

ေတာငထပတြင လမးဖးေမာရပ (13.8.2011 ေန႔တြကရကယထားပါသည။)

“ရာဇာနရတ မညရထငစြာ” ရငေတာျမတစြာ၏ ဗာဒတပနးက ဆငျမနးေတာမၾကရသညအတငး

ကမၻ႑နတဘးလး ကြယလြနျပး သ၀ဏၰဘမၼတငး သထျပညရင သဟရာဇာမငး၏ သားေတာ ဘာႏရာဇာ အမညရေသာ

မငးျဖစ၍ ရငေတာျမတစြာ ပရနဗၺာစ၀ငျပး တစႏစေျမာကတြင ဒရကနတသား စေတသျဖင ထမငး၏ မဖရား၀မး၌

Page 9: History of Dawei

[email protected] ကနးပက သေႏၶတညကာ ဖြားျမငေတာမေလ၍ ဒရကတငး ေအာငသာ၀တျပည ကလနေအာငျမ႕က အပစးသည

ရာဇာနရတ မညရထငစြာ ဘနသမၻာႏင ျပညစေသာ မငးျမတျဖစေတာမေလသည။

၅။ ဆေတာရငေစတေတာ၏ ဌာပနာတက ဖြငျခငး

နရတမငးသည ရတနာသးပါးက အလြနၾကညည ေလးစား ေတာမသညႏင ေရးယခင ဒရပ နတသားဘ၀က

ဌာပနာေတာမခသည ဆေတာ ဓာတျမတက ဆရာေတာ သဃာေတာ အရငသျမတတ႔ႏင

ေလာကထားတငပငေတာမလက သာသနာေတာ သကရာဇ ၂၄-ခႏစ ျပာသလလဆနး ၂-ရက ၾကာသပေတးေန႔

ေန၀နးေပၚ အခန ဆေတာဓာတတညေတာမသည ဌာပနာတကက ဖြငေဖာက ေတာမျပးလင ေရး ဘလးမငး,

ဂ၀ပေတရဟႏာ, ဒရကနတသားတ ဌာပနာထားခသည ရတနာေရႊသားေစတေတာက ေကာကစြားပြတြင တငထားလက

ရတနာထးျဖေတာက အပမးကာ ဖြငေတာမလကသညႏင တစျပငနက ေရာငျခညေတာ ေျခာကသြယတ႔သည

မးလယကြန ျမး အထးဆနးၾကယ တငတယလြနျဖး အမးမးစပယက တစလကလက တစ၀ငး၀ငး ေနေရာငကငးေပာက

ထြငးေဖာကဖလာ ေဒသစာ ၾကြခ ဆယဒသာ မလပ တစလပလပစး တနးခးျပဋဟာ ျပေတာမ၍ မငး, မးမတ, သေဌး,

သၾကြယ, ရဟနးရငလ ျပညသအေပါငးတ႔သည အလြနၾကညညၾကေသာေၾကာင ဥးတက၍မျငး ခးမြမး၍ မေရာငရႏင

တနေဆာငတင ဆမး သစသးခခဥ ဆြမးေဘာစဥ မျပတ အထပထပ ရတနာ ပဇာသကေန႔ညမျပတ မလပမနား

သကေတာထငရား ျမတဘရား ၾကြေရာကလာဘ ေသာပမာ လြနစြာဆညးကပပေဇာ ကးကြယၾကကနေလ၏။

တေပါငးလျပည အဂၤါေန႔ ကေရာကလတေသာ ရတနာေစတႏင ပတျမားေစတေတာမားက ဖြငေတာမ၍

ဆေတာဓာတ ၃-ဆက အေမႊးေရအမးစ႔ျဖင သပၸာယေတာမျပး ျပနလညသြငးေတာမေလသည။

ယငးေနာက ရပပြားဆငးတေတာအမးမး နရတမငးျမတ၏ ဘေတာ, ဘြားေတာ, ခမညးေတာ, မယေတာတ ၏

ေရႊကယေလးရပပေတာမား၊ နရတမငးျမတႏငမဖရားတ႔၏ ေရႊကယေလးရပပေတာ, သားေတာ အမေရ႕မငး၏

ေရႊကယေလးရပပေတာ စသညတ႔က ဌာပနာျပး အေစာငအၾကပ ၀ဇၨာရပမားျဖင စမျပး ဌာပနာတက

ပတေတာမေလသည။

၆။ ဆကလကျပျပင ကသလရင

ဆေတာငးျပည ဆေတာရင ေစတေတာျမတက ထပမျပျပင ေရႊးထးေတာပါ တငလပေဇာၾကသည

ကသလရငမားကား -

၁၉၈-ခႏစတြင ဓမၼေသနမငးျမတသညလညးေကာငး၊

၅၅၈-ခႏစတြင ဓမၼ၀ဇယမငးျမတသညလညးေကာငး၊

၈၈၅-ခႏစတြင သာဂရျမ႕(ယချမ႕ေဟာငး) ရငဇမငးသညလညးေကာငး

၁၁၁၆-ခႏစတြင အေလာငးတရားမငးၾကး(ဥးေအာငေဇယ)သညလညးေကာငး အသးသးေသာ

မငးအဆကဆကတ ျပျပင ေတာမၾကေလသည။

ေႏာငးေခတ မကျမငျပျပငသညမာကား -

Page 10: History of Dawei

[email protected]

“ဂႏၶာလရာဇေသြး၊ တရတေျမး၊ မေႏးထးခါ ေပၚလတ႕၊ ထသကားေပၚ၊ ေစတေတာ၊ ရနေစာတနခး ထြကလတ ။”

ဒတယကမၻာစစၾကးမျဖစမ တညေဆာကျပးစးခေသာ

တနသၤာရတငး ထား၀ယခရင၏ အၾကးဆးႏင

အလဆး ထား၀ယ-ေရး ကားလမး “ကလနေအာငတတားၾကး” ပ (13.8.2011 ေန႔တြကရကယထားပါသည။)

ဟေသာ ေရးတေဘာငလာအတငး တကဆငညညြတပါသျဖင ေကာဇာသကရာဇ ၁၂၈၄-ခႏစတြင ထား၀ယျမ႕

ျမ႕တြငးရပေန ဂႏၶာလရာဇ တရတေသြး တရတေျမးမားျဖစၾကေသာ ဘရားဒါယကာ ခဂၚဒင ဇနး ေဒၚျမသနးေမတ႔က

ၾကခတပငတကေကာငးဆရာေတာက အရငးချပျပးေနာက အသစတဖန မြမးမခယလယကာ ၁၂၉၂-ခႏစ တနခး

လျပညေန နနက ေန၀နးေပၚအခနတြင ေရႊထးေတာက တငလပေဇာထားေတာမသညမာ ယခ ဖးျမငရသည အတငးပင။

ယငးဆေတာငးျပည ကလနေအာငဆေတာရင ေစတေတာျမတသညကား ထား၀ယျမ႕မ ေျမာကဘက ၄၇-

မငခရးအကြာ ထား၀ယျမ႕ႏင ေရးျမ႕သြား ေမာေတာကားလမးေပၚရ ကလနေအာငရြာၾကး အေနာကဘက

ထား၀ယျမစကမးရ ေတာငေပၚတြင တညရေလသည။

ႏစစဥ တပ တြလျပည ကေရာကတငး ဘရားပြေတာက ၾကးကယခမးနားစြာ ကငးပျပလပၾကေလသည။

“ထား၀ယေခၚၾက ရငးအစ” ေ၀မကေတာင (ကနနးေတာငထပ) ၀ယ ရငေတာျမတစြာ ထက၀ယ ဖြ႕ေခြ

ထငေနေတာမသညက အစြျပ၍ ယြနး, ရမး, ယးဒယားတ ဘာသာျဖင “ထ၀ါ” ျပေတာမသညဟ သမတၾကေသာေၾကာင

ထ၀ါေဒသက “ထ၀ါတငး” တြငသည၊ ကာလရညလားလတေသာ ၀, အကၡရာ၌ ဟထး ေပာကျပး “ထား၀ယ” ဟ၍

ယေန႔တင အမားေခၚေ၀ၚၾကေလသည။

………………………………….

Page 11: History of Dawei

[email protected]

ဆေတာအစစ ကနး၀ပတညထားေသာ နဂါးရစ

(တစနညး) ေမာရစ

ယခအေခၚ ေမာရစဘရားေစတ

(သမငးအကဥး)

မဟာသကရာဇ ၁၀၃-ခႏစ၊ ကဆနလျပညေန႔၌ မဇၥမတငးတြင အရငေဂါတမဗဒၶသည ေဗာဓပငႏင ေရႊပလငက

ေအာငျမငကာ သဗၺညတေရႊဉာဏေတာရရလက ဘရားအျဖစသ႔ ေရာကရေတာမေလသည။ ဗဒၶျမတစြာသည

သတာဟလငးလြနးပငရငး၀ယ သမာပတ၀ငစားျပး သမာပတမထေတာမစဥ ရာမညတငး ဥကာလာပျပညေတာငဘက

ေပါကၡရ၀တျမ႕မ တဖႏင ဘလကညေနာငႏစဥး တ သည ကနစညကးသနးသြားစဥ ဘရားရငထ ဆကေရာကလက

သဒၶါၾကညည၍ ပားရညဆမးေသာ မန႔ဆြမးမားက လဒါနးျပး ေဒြ၀ါဓက သရဏဂတညၾကေလသည။ အနာဂတ

သာသနာထြနးလငးမညက ျမင၍ ကနသညညေနာငတ႔အား ဇ၀ေက သဓာတ သကရဆေတာ ဓာတေတာ (၈)ဆက

ေပးသနားလကေလသည။ ညေနာငတ႔၏ အျပနခရးတြင မဇၥမတငး အဇတနာဂရ ျပညရငမငးသည တဖႏင

ဘလကတ႔အား ေတာငးပန၍ ဆေတာ (၂)ဆက ပေဇာေလသည။ ကနဆေတာ (၆)ဆက ပငေဆာငကာ ရာမညတငးသ႔

သေဘၤာလႊငခၾကသည။ အစဥတစကသေဘၤာလႊငခရာ သမဒၵရာ၌ လငးေလ အဆငမသငသျဖင နဂါးရစေမာသ႔

သေဘၤာဆကေရာကျပးလင တစညတာမ ရပနားၾကသည။ ထစဥ ေတာငေစာငနတနဂါးတ႔က ဆေတာ(၂)ဆက

ပငယပေဇာခၾကသည။ ဆေတာျမတက နတနဂါးမား ရစပတေစာငေရာက ကးကြယပေဇာထားၾကသျဖင နဂါးရစေမာဟ

ေခၚတြငခသည။ [စကားခပ - ဆေတာ (၄)ဆမာ ရာမညတငးသ ေရာကသညအခါ ဥကလာပမငးၾကးက

ဆေတာအစစကနး၀ပတညထားေသာ

နဂါးရစ(တနညး)ေမာရစ

ယခအေခၚ - ေမာရစဘရားေစတ အေ၀းတေနရာမ ဖးေမာရပ

(22.2.2010 ရကေန တြငရကယထားပါသည)

Page 12: History of Dawei

[email protected]

ဆေတာအစစကနး၀ပေတာမေသာ

ေမာရစ(တစနညး)ေမာရစ ဘရားေစတေတာပ

သဂၤတရကနး၌ ဌာပနာလက ေရႊတဂေစတေတာၾကးက တညထားကကြယေလသည။]

နဂါးရစေမာရ နတနဂါးတ႔ကးကြယထားေသာ ဆေတာ (၂)ဆသည အေလာငးစညသဘရင ေဖာငစၾကၤာျဖင

လညလညလာစဥ၊ သၾကားမငးက ညႊနၾကားသျဖင သရ၍ တကေရာကဖးေမာလက ဆေတာဌာပနာတကအေပၚ၌

ေစတတစဆတညခေလသည။ ၎ေနရာ၌ ဘရငေနာကပါအခ႕ တငးျပညက လြမးဆြတ ညညးညးသက

ဘရငၾကားလင၊ ထသတ႔အား ရာဇဒဏခထားျပး၊ ေဖာငစၾကာထြကသြား၍ ေငးေမာလက ကနရစၾကေသာေၾကာင

ေမာရစဟ တြငျပနေလသည။ ယခအခါတြငမကား ဤေနရာက တငါေလမားက ရစပတသြားလာေနေသာ

ေမာအငကေလးျဖစ၍ ေမာရစဟေခၚတြငျပနသည။ (စကားခပ - ေမာရစႏင မလမးမကမးရ ေမာငးမကန ေရခးဆပသည

အေလာငးစညသမငး ေဖာငစၾကၤာဆကေရာကခက ေမာငးမမမား သြားေရာက ေရကစားသညက အစြျပ၍

ေမာငးမကနဟ တြငခေလသည။)

……………………………………………

မအးေတာငဘရား ေစတေတာသမငး

အထကကေဖာျပချပးသည ေ၀မ ကေတာင (ကနနးေတာင)၀ယ ဂ၀ပေတရေသ, ဒရကနတသား,

ကမၻ႑နတဘလးတ႔အား အသးသး ဗာဒတၾကားေတာမျပးသညအေနာက အေရ႕အရပက လကညးညႊနေတာမကာ

ဣသေျႏၵေတာင (ယခ မအးေတာင) ကနးက ျပေတာမ၍ “ငါ၏ သရရဓာတေတာက ဇငးမယမငး, ယးဒယားမငး,

ယြနးမငးႏင ေနာငနရတမငးျမတျဖစမည အသငနတသားပါ မငး ၄-ပါးတ႔ စစၾကးခငးလက ေပါငးစညးၾကျပး

ေစတတညထားကကြယၾကလတ ” ဟေသာ ရငေတာျမတစြာ၏ ဗာဒတစကား ထားရေတာမသညအတငး -

Page 13: History of Dawei

[email protected]

ဇငးမယမငး, ယးဒယားမငး, ယြနးမငး ၃-ပါးတ ႔ စေပါငးလက အသနး, အသနးမကေသာ ဗလမး

စစသားတ႔ႏငတကြ ဒရကတငး ေအာငသာ၀တျပညေတာသ႔ဘရငထ အခြငမပနၾကားၾကဘ နယလြနကးေကာ

နငးလာရာ ေမတာျမ သ ေရာကရၾကေလ၏။

ယငးအခါ ဆငရာ၀နရငေတာမငးၾကးက “အသနး, အသနး, မကေသာ ဗလမးစစသရတ ႏငတကြ မငး ၃-ပါး

ဣသေျႏၵေတာင၌ ဘရားတညရန လာၾကပါေၾကာငး” ဟေသာ ေလာကတငလႊာႏငတကြ ျမငးသညေကာတ႔က

ေစလႊတလကေလ၏။

နရတမငးျမတ သရေတာမလတေသာ ဥးေလးေတာ စစသၾကးႏငတကြ ၀ဇၨဓရတ႔က ေလာကတင ၾကသညမာ

“ထမငးတ႔ ဆႏၵအတငး လအပေသာအရပ၌ ေနၾကပါေစ စးရမဖြယမရပါ။ ဤဇမၺဒပါကၽြနး၌ ရကနေသာ

မငးႏငတကြကနေသာ စစမက ရနသဗလေျခ စရး၍ တကဖကျငားေသာလညး ထသတ ၏ ဥးေခါငးတ႔က ေျခသ႔ကေစလက

အရး, အသား ေတာငတရမ စပေအာင သတသငႏငပါသည” ဟေလာကၾကေလ၏။

ဘရငမငးျမတလညး သေဘာတသျဖင “လရာအရပသ ၀ငေစ” ဟ အမန ေတာမတလကေလလင ေနမးသခၤယာ

သေတာဆငက အမန႔ေတာစာေရး၍ ေမတာျမ႕မငးၾကးထ ျပနၾကားေလလင ထမငး ၃-ပါးတလညး

ဣသေျႏၵေတာငသ႔ခတကလာေရာက တညးနနးေဆာကလက ေတာငကနးက သတသငရငးလငး ေနၾကေလ၏။

ယငးအခါ ဗလေဒ၀စစ၀နခပမငးၾကးသည ေသနဂၤဗဟာကမးႏငအည ဗဟာ ၄-ပါး ခငးကငးကာ

နတစစသညႏငတေသာ သရေကာငးတ အား စစသၾကး ၅-ဥးတ ၾကးၾကပ၍ စစထြကမညၾကစညေနခက -

၁။ စစမကမပြားရန သၾကားမငး ေလာကထားျခငး

သၾကားမငးသည သတ၀ါအေပါငးတ႔ ပကစးၾကမညက ျမငေတာမသျဖင ဂႏၶာလရာဇတငး ေဃာသတ

ရဟႏာအရငျမတထ သြား၍ -

“အရငဘရား ဒရကတငး ေအာငသာ၀တျပညေတာ၌ ဇငးမယ, ယးဒယား, ယြနး, နရတ ထမငး ၄-

ပါးတ႔စစျဖစကနလတ႔၊ ထရမးမငးတ႔ပကစးအေသာအေၾကာငးသည လငျမနစြာ ျဖစကနလတ႔၊သ႔ေၾကာင

အရငသျမတဘရားသည ယငးရနစစၾကးက ေျပျငမးေအာင ၾကြေရာက ဆးမ ေဟာၾကားေတာမပါလင ရနေျပ မာနေျပ

ဘရားတညရနကလညး ျမငပါေသာေၾကာင ျမတစြားဘရား၏ သရရဓာတေတာစစ ၄-ဆက သနား ခးျမငေတာမပါဘရား”

ဟ ေလာကထားျပးလင သၾကားမငး ကြယေပာကသြားေလ၏။

၂။ ေဃာသတရႏာအား မငး ၄-ပါးဆြမးကပလျခငး

နနက အရဏတကလင ရဟႏာအရငျမတသည စာနယာဥခရးျဖင ထမငး သးပါးတ႔ေနရာ ဣသေျႏၵ ေတာင

(မအးေတာင)သ ၾကြေရာကလက ေရးဥးစြာ ဇငးမယမငးထ ဆြမးရပေတာမေလ၏။

Page 14: History of Dawei

[email protected]

ထား၀ယ-ေရး ကားလမးေပၚမ လမးျမငရေသာ ေမာငမယေရာငရြာအနး

လြမးဆြတၾကညႏးဖြယ “မအးေတာင” ရခငးပ။

(ေတာငထပတြင ေစတ၊ ဇရပမားရသည။)

ဇငးမယမငးလညး ေဃာသတ ရဟႏာအရငျမတမနး သရကား အလြနၾကညညေလးစားစြာျဖင -

“အရငဘရား ဘရားတပညေတာ၏ သကစၥဆြမး ေဘာစဥက ၾကညရႊငႏစသကေသာ စတေတာျမတျဖင

ဘဥးေပးေတာမပါဘရား”

“ငါ ေဟာၾကားအပေသာတရားက နာယပါမ ငါဘဥးေပးအ။”

“ရေသေလးျမတစြာ နာယပါမညဘရား။”

“သာဓ သာဓ သာဓ ေကာငးျပ” ဟ မန႔ေတာမျပးေနာက ယးဒယားမငးထ ထနညးအတပင

ဆြမးရပခ၍အာမခလက၏။ ယြနးမငး ထမလညး ထနညးအတပင အာမခလက၏။

နရတမငးျမတသည စစသၾကး ၅-ဥးႏင စစခေတာမလာသည အခကတြင ေဃာသတ ရဟႏာ အရငသျမတ

ၾကြလာေတာမသညက ျမငသညႏင တစျပငနက ဆငျဖေတာမ သကဆငးကာ ေျမ၌ ၀ပလက ရခးျပး “အရငသျမတ

ဆြမးဘဥးေပးေတာမပါ ဘရား” ဟ ေလာကေလ၏။

“ေကာငးျပ အသငမငးျမတ မငးေလးပါ ဆြမးေလးအပ တစျပငနက တစေနရာတညး လဒါနးသညက

ငါဘဥးေပးလပါသည”

“အရငဘရား သတငးသးရာအရပသ႔ ဆြမးႏငတကြ ေရာကပါမညဘရား” ဟေလာကေလ၏။

ရဟႏာအရငျမတသည မငး ၃-ပါးတ႔ တညးစေနေတာမေသာ မဂၤလာမဟာမ႑ပၾကးအတြငး၌ မငး ၃-ပါးတ အား

တရားေဟာေတာမ ေနစဥအခက နရတမငးျမတသည စစသညတပသားမားမပါဘ ကယရေတာသား တစရာခန ႏငသာ

၀ငလာေလ၏။ ၀ဇၨဓရစစသၾကး ၄-ေယာကတ႔လညး စစ၀တတနဆာတ႔က ဆငယငကာ ေရႊဓား တစလကစ ႏင

မငးၾကး၏ေရ႕မ ၂-ေယာက, ေရႊလတစစငးစႏင ေနာကမ ၂-ေယာက ျခရလက မ႑ပအတြငးသ႔ ၀ငေတာမ၍

ဆြမးကပလေလ၏။

Page 15: History of Dawei

[email protected]

ဆြမးဘဥးေပးေတာမျပးလင ဒကာေတာ မငး ၄-ပါးတ အား တရားဓမၼ ၾသ၀ါဒ ေဟာေတာမျပးေသာ အဆး၌ ၀ဇၨဓရ

၄-ေယာကတ႔ေပာကကြယသြားသညက မငး, မးမတအေပါငးတ႔ျမငလတေသာ အလြနအၾသျခငး ျဖစၾကေလ၏။

တခဏမၾကာလင ယငး၀ဇၨဓရ စစသၾကး ၄-ေယာကတ သည ဓားကယစ ထမးလက ရနသျဖစေသာ မငး ၃-ပါးတ အနး၌

တညေနသညက ျမငလင ရဟႏာအရငျမတက တစဖန အနတလဏၡသတက ေဟာေတာမျပးေသာ အဆး၌ ၀ဇၨဓရ ၄-

ေယာကတ ေပာကကြယသြားျပး နရတမငး ထ၌ပင ခစားျမ ခစားၾကေလ၏။

ရနသမငး ၃-ပါးတ လညး လြနစြာထတလန ေၾကာကရြ ၾကကနရကား -

“မငးျမတ၏ ႏငငေတာက မပနမၾကားဘ တရားမ ၀ငလာၾကျခငးမာ အကၽြႏပတ႕ပင ကးလြနပါသည

သညးခေတာမပါ” ဟ နရတမငးထ ေတာငးပနၾကေလ၏။

၃။ မငး ၄-ပါး မအးေတာငတြင ေစတေတာတညျခငး

မငး ၄-ပါးတ ညညြတၾကျပးလတေသာ ရဟႏာအရငျမတက သရရဓာတေတာစစ ၄-ဆစ ေပးအပေတာမေလ၏။

ထအခါ ဇငးမယမငးက ဉာဏေတာ ၆-လကမရ ျမသားရပပြားေတာတစဆက န၀ရတ ၉-ပါးခယလယေသာ

ေရႊသားေစတ ေတာႏင အပလက သရရဓာတေတာက သြငးႏဌာပနာ၍လညးေကာငး၊

ယးဒယားမငးက ဉာဏေတာ ၁၀-လကမရ ျမသားေစတေတာက စနထးတင၍ န၀ရတ ၉-ပါး ခယလယေသာ

ေရႊသားေစတေတာႏင အပလက သရရဓာတေတာက သြငးႏဌာပနာ၍ လညးေကာငး၊

ယြနးမငးကလညး ဉာဏေတာ ၆-လကမရ မလာရပပြားေတာက န၀ရတ ၉-ပါးခယလယေသာ ေရႊသား

ေစတေတာႏင အပလက သရရဓာတေတာက သြငးႏဌာပနာ၍လညးေကာငး၊

နရတမငးကလညး ဉာဏေတာ ၆-လကမရ သေသရပပြားေတာက ပတျမားပလငထကတငကာ ျမသား

ေဗာဓပငစကလက န၀ရတ ၉-ပါးခယလယေသာ ေရႊသားေစတေတာႏင အပျပး စနထးတငလက သရရဓာတေတာက

သြငးႏဌာပနာ၍လညးေကာငး စစဥခငကငး လဒါနးေတာမၾကျပး ေရစကသြနးခ အမေပးေ၀ၾကေလသည။

ယငးေနာက အလား အေတာင ၆၀၊ အန အေတာင ၃၀၊ ေစာက ၂၅-ေတာင ပမဏရသည ဌာပနာတကက

ေကာကျပား ေကာကအဂၤေတတ႔ျဖင ေသခာေစစပစြာ ျပလပ၍ ေကာကၾကး ေကာကငယ အသြယသြယတ႔က

ယငးေတာင၏အထကသ႔ အေတာငတစရာမျမငေအာင ဖ႔ေလ၏။ ယငးေနာက ဉာဏေတာ ၃၅-ေတာငျမငသည

ေစတေတာက တညေတာမလက အမးမးေသာ ပစၥညးမားကပါ ဌာပနာျပးလင သကရာဇ ၃၅-ခႏစ၊

တေပါငးလျပညေန႔တြငကား ခထး တငလေတာမသည။ တနခးလျပညေကာ ၃-ရကေန႔တြင ဧညသညေတာ မငး ၃-

ပါးတ႔သည နရတ မငးျမတအား ႏတခြနးဆကၾကျပး ျပညေတာသ ျပနလညသြားၾကေလ၏။

၄။ တခြနစကလမး ကၽြနသးေတာ

ရမး, ဆယအမေထာငသားတ က ဘရားေစတေတာတ ၌ အျမ၀တျပရနအတြက ကလနေအာင ဆေတာငးျပည

ဆေတာရင ေစတေတာ၌ ငါးအမေထာင၊ ဣသေျႏၵ (မအးေတာင) ေစတေတာ၌ ငါးအမေထာငတ က ကၽြနသးေတာအျဖစ

ေရစကသြနးခ လဒါနးေတာ မေလသည။ ဆယအမေထာငသား ရမးတ႔၏ ေနရာ ရပကြက၌ တခြနၾကကလာ

Page 16: History of Dawei

[email protected] အျမစကထားရသျဖင ယခတင “တစကလမး” (၀ါ) “တခြနစကလမ း ကၽြနသးေတာ” ဟေခၚၾကေလသည။ အခ ကလညး

“ဘရားကၽြန” ဟ၍ ေခၚၾကေလသည။

(မအးေတာငကား ထား၀ယျမ႕ ေျမာကဘကခရး ၇-မင ေကာခန႔အကြာ ထား၀ယႏင ေရးျမ႕သြား

ေမာေတာကားလမးအနးတြင တညရေလသည။)

ဒရကတငး ေအာငသာ၀တျပည ကလနေအာငျမ မငးဆကကား - “နရတမငး, နရာဒပမငး, ဓမၼေသနမငး,

ဓမၼ၀ဇယမငး” တ ေပတညး။

……………………………………

သာဂရျမ တညျခငး

သမႏရာမငး လကထကတင ေရာကလတေသာ သကရာဇ ၁၁၃-ခႏစတြင ကလနေအာငျမ မ ေရႊ ေျပာငးကာ

“သာဂရျမ ” က တညေထာငအပစးေလသည။

(ယငး သာဂရျမ႕ကား ထား၀ယျမ႕မ အေနာကေျမာကဘက ထား၀ယျမစ အေနာကဘကကမး ခရး ၇-

မငခန႔အကြာတြငရ၍ ယခအခါ “ျမ ေဟာငးရြာ” ပငတညး။

၁။ ဘမေဒ၀နဂရျမ

ယခ ထား၀ယျမ႕မ အေရ႕ဘက ၁၀-မင ခရးအကြာ မငးကာရျမ႕(ယခ ပကာရသတတြငးရြာ) အနးရ

ဘမေဒ၀နဂရျမ႕က ရနတပမငးေခၚ “ရာဇာတဗလမငး” တညေထာင၍ မငးျပ၏။ ထမငးသည ဘနသမၻာ ေတာကပ

ဆငျဖေတာရေသာေၾကာင ပဌမဘြ ေတာေပာက၍ “ဆငျဖရင မဟာနရႏၵ” ဟေသာ ဘြ သစျဖင ေသာငးေခတေၾကညာ

ေတဇာလြမးမး တနးခးစြမးရည စမးအၾကညကသ နနးတညလက ရေလ၏။

၂။ ဥေဒါငးရာဇာ ေတာသာသာ

တစေန႔သ၌ ဆငျဖရင မဟာနရႏၵမငးျမတသည (မစမ)ေခၚ “စမဒၵေဒ၀” မဖရားၾကးႏငတကြ စစသည ဗလပါ

ေမာငးမမ အေျခြအရတပါ ေတာသာယာ ျမငစခနးသ႔ၾကြျမနးလညလည ရစားေတာမသညတြင အျခအရမားစြာႏင

ကကစားေနသည ေရႊအဆငးရေသာ ဥေဒါငးမငးက ျမငလတေသာ မဖရားၾကးက ႏစသကေတာမလရကား -

“ဤေရႊဥေဒါငးက ေထာငဖမးယျပး နနးေတာအတြငး ေရႊခငႏငထည၍ ေမြးျမ ထားလပါေၾကာငး” ဘရငမငးျမတထ

ပဆာေလ၏။

၃။ ေမာငႏြားမညရ လဒၵက

နနးေတာသ႔ ျပနေရာကလတေသာ ဘရငမငးျမတသည မဖရား၏ အလဆႏၵ ျပည၀ေစေၾကာငးျဖင

ေရႊဥေဒါငးမငးက ဖမးရန အတြက လဒၵက မဆးေကာမားက စစမးေစရာ ဆငျဖကၽြနးရြာမ ဆင၀နေမာငမ ၀နကေတာ

မမငးျဖ တ႔၏သား မဆး “ေမာငႏြား” အား ဘရငေရ႕ေတာသ သြငးေစ၏။

Page 17: History of Dawei

[email protected]

ဘရငမငးျမတက မန႔ေတာမသညမာ “အေမာငလဒၵက ေတာသာယာအရပ၌ ယခတေလာ ေပၚေပါက

ကကစားေနသည ေရႊဥေဒါငးငကက အရငဖမးယ ဆကသႏငပါမ ဆလာဘမားစြာႏင ရြာေလးရြာက အပငစားေပးမည”

ဟမန႔ေတာမ၏။

“အရငမငးျမတ အလဆႏၵေတာရသည အတငး ေရႊဥေဒါငးငကက လကေတာအေရာက ကၽြနေတာမး

ဆကပါမညဘရား” ဟရ၀စြာ ၀နချပးလင နနးေတာမ ထြကခ၍ မမ၏တပည “ကြာစ” ႏင တငပငညညြတကာ ေလး, ျမား,

လကနက ေကာငးကငပက, ညႊတၾကး, ညႊတငယ, ေဒါငးေလာငအမ, ေဒါငးမငယတစေကာငႏင တကြ အစားရကၡာ

စသညတ ကပါ ရာေဖြစေဆာငးထားရေလ၏။

၄။ မဆးေမာငႏြား ေဒါငးဖမးထြကျခငး

ေနာကတစေန ကေရာကလတေသာ -

လကနကစ ေမာငထမးလ ၊

ေဒါငးဖမးကြ ထြကေတာမယ။

ေၾကာငးဆနးတ မကစဖြယ၊

တစသက၀ယ ၾကဘး။

ဘရငျမတ ဆလာဘေတာမာ၊

တမတေသာ ႏငးမဂဏထး။

မဆးေမာငႏြားသည ၀မးသာအားရစြာျဖင အထကပါ ဗေထာကသသးခငးက ေရ႕ကသဆလက သြားကာ

တပည ကြာစကေနာကမလက၍ ေတာသာယာ ျမငစခနးသ႔ ဆရာတပညႏစေဖာ ရႊငေပာေပာ ေဒါငးဖမးရန

ထြကသြားၾကေလေတာ၏။

ေတာသာယာသ ေရာကရလတေသာ ညႊတၾကး, ညႊတငယ အသြယသြယတ က ခယလယခထားျပးလင

လပေခာေမြ စြာေသာ ေဒါငးမငယက အလယက ေလာငအမႏငသြငး၍ ေကာငးကငပက အပလက စရငထားျပး

ဆရာတပညႏစေယာက ေတာငထပ တစေနရာမ တက၍ ၾကညရေနၾကေလ၏။

ယငးအခါ ေရႊဥေဒါငးမငးႏငတကြ မားစြာေသာ ေဒါငးငကတ႔သည ဘာသာဘာ၀ တြနကးေၾကြးေၾကာ

ၾကကာ ေတာငေျခမ လညလညၾကရာ ေလာငအမအတြငးမ ေဒါငးမငယက ျမငလတေသာ တကမကေသာ

စတျဖင တး၀ငခဥးကပလာၾကရာ အခ႕ေသာ ေဒါငးငကမားမာ ညႊတၾကး, ညႊတငယတ ၌ ျငကပကနၾက၏။

အခ႕မာလညး ေကာငးကငပက၌ ျငကပၾကကန၏။

ဥေဒါငးမငးမာမ သတ, ၀ရယႏင ျပညစေသာေၾကာင ညႊတပက အႏရယ မျငတြယဘ မားစြားေသာ

ေဒါငးငကတ ကသာ အားစကကာ ရနးေစရာ ညႊတတငျပတ၍ ေရြ႕လားျပးလင ေဒါငးႏင ညႊတ ေထြးယကလက

ေနေလေတာ၏။

Page 18: History of Dawei

[email protected]

၅။ ေဒါငးဖမးတြငထြနး ရြာေမာကြနး

ဆရာတပည ႏစေယာကတ႔သည ေတာငထပမ သကဆငးကာ ညႊတ၌မေနေသာ ေဒါငးငကကဖမးရန

အတငးလကေလရာ ေဒါငးေျခမာ ညႊတေထြးလကႏငေျပးၾကရေလ၏။ ယငးေနရာက “ညႊတေထြး” တြငခေစ၏။

ယခအခါ ကာလရညလား၍ အေခၚပကျပားသျဖင “ညငးေထြးရြာ” ဟ ထငရားေခၚၾကေလသည။

ယငးမတဖန လကၾကျပနရာ တစေနရာ၌ ေဒါငးမားက ေလာငမျပဟ ထငမတကာ ေတြ ေသာေနရာက

“ေဒါငးေလာင” ယခအခါ၌ကား “ေဒါငးေလာကရြာ” ဟထငရားေခၚၾကေလသည။

ယငးေနရာမ တဖန ဥေဒါငးမငးသည မမ၏ အေဖာပါ ေဒါငးငကအေပါငးတ႔က ေရ ဥးစြာ ပေစလက

မမမာမ မဆးႏင မနး, မေ၀းပ၀ကာ အသြားတြင ဆရာတပညႏစေယာကတ႔ အသာလကၾကရာ သာဂရျမ႕

အေနာကဘက ကမးနဖး ေသာငစပသ႔ ပကးသြားေလေတာသည။ ယငးသ႔ပကးသြားျပး နားေနရာေဒသက

“ေဒါငးကးရြာ” ယခအခါ “ေဒါငးင” (၀ါ) “ေဒါငးငရပ” ေခၚေ၀ၚၾကေလသည။

ဆရာတပညႏစေယာကတ႔တစဖကကမးသ႔ကးရန ေလရာ၍ မေတြ သျဖင သစပင၀ါးပငမားက ေဖာငဖြ႕၍

ကးၾကရေလသည။ ေဒါငးမငးက မေတြ႕ရ၍ စတဆးကာ ျမားႏငေလးက ဒးေပၚတြင ခနလက တစေတာလး

သမသမညေအာင အရမးပစခတေလရာ ယငးေနရာ၌ ကကစားေနၾကေသာ ဇရက(ဆကရက) ငကကေလးမား

ပေျပးၾကေလသည။ ယငးေဒသက ဇရကငကက အစြျပ၍ “ဇရကရြာ” တြငခေစသည။ ယခအခါ “ဇရစရြာ” (၀ါ)

“ဇရစရပ” ဟ၍ ထငရားေခၚၾကေလသည။

ထမတဖန ေဒါငးပသြားရာသ႔ လကၾကျပနေလရာ ေနရာတစခ၌ အမနမေနျပဟ ထငမတကာ

၀မးသာအားရစြာျဖင ဖမးမညအျပတြင ေဒါငးလြတ၍ ပေလ၏။ ယငးေနရာက “ေဒါငးလြတရြာ” တြငေစခရာမ

ယခအခါ “ဇလြတရြာ” ဟ ေခၚၾကေလသည။

ထမတဖန ဆကလက၍ လကၾကျပနရာ ျမစကမးပါးအနးရ ေကာကလးတ႔အၾကား၌ ေဒါငးမငး ၂-

ၾကမ၀မသည ေနရာက “အထကေကာက၀ပရြာ” ႏင “ေအာကေကာက၀ပရြာ” ဟ၍ ေခၚၾကေလသည။

ယငးေနရာမတဖန ျမစအေရဘကသ႔ ေဒါငးမငး ပကးသြားသျဖင ဆရာတပညႏစေယာကတ႔ ေလႏင

ကး၍ လကၾကျပနေလေသာ ေဒါငးမငးပငပနး၍ ၀ပေသာေနရာက “ပနး၀ပရြာ” ယခခါမာမ “ပ၀ပရြာ”

ဟေခၚၾကေလသည။

ေဒါငးမငး ပနး၍ နားေသာ ေတာခေနရာကကား “ပနးေတာရြာ” ယခမာမ “ပေတာရြာ” ဟ

ေခၚၾကေလသည။

ယငးေနရာ၌ မဆးအမကထြက၍ ေဒါငးမငးအား ေလးႏငပစျပနရာ ေဒါငးမငးက မမနဘ အနးပါးတြင

ကကစားေနၾကသည တတြတငကမား လန ၍ ပၾကသညေနရာက “တတြတပရြာ” ယခအခါ၌ မကား “ပ” မ “ျပင”

သ ေျပာငးလျပး “တတြတျပငရြာ” ဟ ေခၚၾကေလသည။

ယငးေနာက ေဒါငးမငး ကြယေပာကသြားေသာေၾကာင ထေနရာက “ေဒါငးေပာကရြာ” ယခအခါ

“ေတာငေပာကရြာ” ဟ ေခၚၾကေလသည။

Page 19: History of Dawei

[email protected]

(၎ေနရာ၌ ေတာနတရတ႔ ေပါမားသျဖင ထေနရာသ႔ေရာကရၾကသတ႔၏စတတြင ျမငျပးေသာ

ေတာငတ သည တဖန ထပမ၍ၾကညလင ေပာကဘသကသ မတထငရေသာေၾကာငလညး “ေတာငေပာကရြာ”

ဟ၍ ေခၚေၾကာငး အဆရေလသည။)

၆။ သရကေခာငးျမ

ယငးသ႔ ေဒါငးမငး ကြယေပာကေလလင မဆး ေမာငႏြားက တပည ကြာစအား စတပက၍

ေျပာဆသညမာ -

“တပညေရ - ငါမာ ဘရငမငးျမတထ ေရႊဥေဒါငးမငးက ရပါစပမညဟ ပရသတဗလထအလယ၌ ရရငစြာ

၀နခချပး ယခမာ လကေဆာင ေရႊဥေဒါငးမပါဘ တငးျပညသ ျပနရနအတြက ရကစရာ ေကာငးလပါတကား

ကြာစေရ” ဟ မသကမသာ ညးငယေသာ မကႏာႏင ညညးညျမညတမးကာ တစခေသာ ေခာငးက ကးေလရာ

ယငးေခာငးက “ရကေခာငး” ဟ၍ တြငေစခ၏။ ယခအခါ “သရကေခာငးျမ ” ေခၚၾကေလသည။

သရကေခာငးျမ အနး ေတာငထပတြင တညထားကးကြယေသာ “ရငေတာငပေစတ” ပ

(ေဂါ၀ႏၵ ရငရေသသည ေတာငး၊ပလး၊ ဒးေလး၊ ျမားတ က ပခ၍

တညထား ဌာပနာသည။)

(ယငးသရကေခာငးျမ႕ကား ထား၀ယခရငတြင ျမ႕ပင ရးစကေသာ ျမ႕ကေလးတစျမ႕ျဖစ၍

ထား၀ယျမ႕မ အေရ ေတာငဘက ခရး ၁၆-မငအကြာ ထား၀ယႏင ျမတျမ သြား ေမာေတာကားလမးေပၚတြင

တညရေလသည။)

ယငးေနာက မဆး ေမာငႏြားသည တပညကြာစ အားေျပာဆျပနသညမာ -

“တပညေရ -ငါမာ တငးျပညသ ျပနဖ ရကတာထက ေၾကာကစရာအခကတစခက အေရးၾကးေန ျပနေပါ။

ဒလကြ တပညရ - “ဘရငတ မကေစာငး အေၾကာငးသးပါး မေရြးဘးတ” ၊ အသငမဆး ငါအား ေရႊဥေဒါငး

ရပါစပမညဟ ရ၀စြာ ၀နချပးမ ယခ ဘယအတြကမရတာလ၊ အသငလနဉာဏေႏာျပး ေျပာဆ

တငေလာကရမလားဆလ ရာဇမာနပြားကာ ေရႊဓားန လတလတ အေသသတခငလညး သတလမမည။ သ အတြက

“ဘယာေတြ မ ဓမၼာေမြ ” ဆသလ ဘရငမငးျမတ၏ အျပစဘယာေဘးမ ကငးေ၀းေစရန ငါတ ဆရာတပညႏစဥး

Page 20: History of Dawei

[email protected]

ေအး, အတ, အပ အမ ဤေတာငေပၚတကၾကျပး သေတာသျမတလပကာ တရားတမၼ အားထတၾကစ ရ ” ဆျပး

ေဒ၀ပဗၺတ(နတေတာင) ေပၚသ ဆရာတပည ၂-ေဖာ တကၾကေလ၏။

……………………………………….

ရငေတာငပ ေစတေတာသမငး

ေတာငေပၚတြင “ဂရပစၥယ” ရငရေသၾကးႏင ေတြ႕၍ အေၾကာငးက ေမးျမနးရာ ေမာငႏြားက မမ၏

ျဖစေၾကာငးကနစင စ, အလငက ေလာကတငေလလင တရားဓမၼ ေဟာျပ၍ စတႏလး ႏးညေစ၏။ မဆး

ေမာငႏြားလညး တရားႏစသကသျဖင ေလး, ျမား, ပကကြန လကနကကရယာထညေသာ မဆးတ အသး ေတာင,

ပလးတ က စပ၍ မးရ ျပး ရေသလပေလ၏။ တပည ကြာစကား ဖးသေတာ လပေလ၏။

ဂရပစၥယရေသက မဆးအား ငယနာမညကေမးရာ ေမာငႏြား အမညတြငေၾကာငး ေလာကလတေသာ

သင၏ ငယနာမညႏင မကငးစေကာငးဟဆျပး “ေဂါ၀ႏၵ” ဟေသာ ဘြ႕အမည မညေလ၏။

(မဆး၏ အသးအေဆာင လကနကကရယာ ထညေသာ ေတာင, ပလးတ က ပ၍ မးတကရ႕ေသာေနရာ၌

အထမးအမတျဖင ေစတတည၏။ ယငးေစတေတာက “ရငေတာငပေစတ” ဟ ေရးအေခၚမပက ယခတင

ထငရားေလသည။

ေတာင(ေပါရာဏ) = ျမားပး, ျမားပလး, ျမားကည ေတာကအပ၊ ျမားထညေသာပလးက

ေရးသေဟာငးတ႔သည “ေတာင”ဟ၍ ေခၚၾက၏။ ျမားပး, ျမားပလး, ျမားကညေတာက ေခၚၾကသညမာ ေနာကမ

ျဖစေသာ စကားတညး။)

ရငေတာငပ ေစတေတာအနး

ေနာကထပတညထားကးကြယေသာ

“ရငကးရင သမငး၀င ရငေတာငပေစတေတာ” ပ။

ေတာငေျခရငး၌ သရကေခာငးျမ႕တညရသည “ရငေတာငပေတာင” ကား အျမငေပေပါငး ၂၀၀၀-

ေကာခန႔ရ၍ ေရးအခါက ေတာငတကလမး တစမငခန႔မာ လမး၏ ၃-ပ ၁-ပခန႔မသာ ေျပျပစ၍ ကန ၂-ပမာ

မတေစာငသျဖင အဖးၾကး, အဖြားၾကးမားႏင တကႏငစြမး မရသတ႔အတြက ေတာငေပၚရ

ေတာငေစာငနတမငးၾကးအား ကးကြယ ပေဇာကာ ဆေတာငး ဆယျပၾကေစရန ထလမး၏ ၃-ပ ၁-ပခန ေနရာ၌

Page 21: History of Dawei

[email protected]

ယာယနတကြနး ေဆာကလပထားရေလသည။ (ထယာယနတကြနး ေနရာကြကလပမာ ယခတငရေလသည)

ယခအခါ နတကြနးမာ ေတာင ေပၚတြငျဖစေလသည။ ယငးယာယနတကြနး၌ ကနေတာပြ, ပနးဆမးမားႏင

ေရႊျပားမားကပကာ တငကာ ပေဇာၾကရသညအေၾကာငးက ယငးေခတ စာဆသ ပညာရတစဥးက ဖြ႕စပ

သဆထားရသည “ထား၀ယဒနးသ သခငး” ကား -

၁။ ရငေတာငပ ထား၀ယ ဒနးသသခငး

“ေတာနေပါင ေတာနေပါင ရငေတာနေပါင

ေတာနေပါင မတေစာက။ တတမေရာက၊

ေအာကက ကြနးယာ။ ေရႊပါးန ပေဇာပါကေလး၊

အ မယေ၀း မ၀ါလြမးစေလး။”

ဟ၍ ျဖစေပသည။

မတခက ။ ေတာနေပါင = ေတာငးပ၊

မတေစာက = မတေစာက၊

တတမေရာက = တကမေရာက၊

ေအာကက ကြနးယာ = ေအာကက ယာယနတကြနး၊

ေရႊပါးန = ေရႊးျပားႏင၊

အ မယေ၀း = အ အမေရ၊

မ၀ါလြမးစေလး = ကၽြနမတ ရြာက လြမးလသည။

ယငး ဒနးသ သခငးက ျမနလျပနဆရမ -

“ေတာငးပ ေတာငးပ ရငေတာငးပ၊

ေတာငးပမတေစာက။ တကမေရာက၊

ေအာကက ကြနးယာ၊ ေရႊျပားႏင ပေဇာပါကေလး၊

အ အမေရ = ကၽြနမတ ရြာက လြမးလသေလး။”

ဟ၍ ျဖစေပသည။

ယငး ရငေတာငးပေတာငက ေရးအခါက ေဒ၀ပဗၺတ (နတေတာင) ဟေခၚတြငၾကသညအတငး နတမား

အထးေစာငေရာက ေနၾကရာ ေတာငေပၚေတာငတနး, ေတာငခါးပနး, ေတာငတကလမး, စသည ေနရာမား၌

ယတမာညစညမး ၾကမးတမးသမ ျပလပၾကသ လၾကး လငယ ကား, မမားအား နတမားဖမးစား အျပစအႏရာယ

Page 22: History of Dawei

[email protected] ေပးေလရေၾကာငး ဒ႒ၾကဖးသမားရၾကသျဖင ယေန႔တင ေတာငေပၚ ဘရားဖးတကၾကသမား အထး

အေလးမၾကရေလသည။

ယခအခါ ေတာငတကလမးမားက ေျပျပစစြာ တကဆငးႏငၾကေစရန ျပငဆငျပလပၾကသျဖင လတငးလလပင

တကႏင, ဆငးႏငၾကသညအျပင သရကေခာငးျမ႕ဘကမ တစလမး၊ ေကာကေျမာငး ရြာဘကမ တစလမးအားျဖင

ေတာငတကလမး ၂-လမးရေလသည။ ယငးလမး ၂-လမး၏ အစအကြာအေ၀းမာ မင၀ကခန ရေလသည။

ယခအခါ ရငေတာငးပေတာငေပၚ၌ ေဂါ၀ႏၵရေသ (မဆး ေမာငႏြား) တညထားခသည ေစတၾကး တစဆႏင

ေစတငယတစဆ၊ ဘရားသမ, ေကာငး, ဇရပ, နတကြနး, ေရကနမား ရေလသည။

၂။ ဣသေျႏၵေတာငမ မအးေတာင ေခၚတြငလာျခငး

ေဂါ၀ႏၵရေသသည မမ၏ဆရာျဖစေသာ ဂရပစၥယ ရေသၾကးထ၌ ေန႔ရညလမား ဆညးကပေနထငကာ

တရားဓမၼမားက ေလလာျပးေနာက ဆရာရေသၾကးထ အခြငပနလက ယခငက နရတမငးႏင ရမးမငး ၃-

ပါးတ႔ေစတေတာတညထားခသည ဣသေျႏၵေတာငသ႔ ဆရာတပည ၂-ပါး သြားေရာကအမျပ၍

တရားအားထတေနထငၾကေလ၏။

ယငးဣသေျႏၵေတာငတြင ေဂါ၀ႏၵရေသ အမျပ၍ ေနသျဖင ဣသေျႏၵေတာငအမညမ “မအးေတာင” ဟ၍

ေခၚတြငလာၾကသညမာ ယေန တငပင ျဖစေလသည။

သမႏေလာငးလာ စကပါ

ယခ ျမ႕ေဟာငးေခၚေသာ သာဂရျမ႕က အပစးသည သမႏရာဇာေလာငးလာသည အတတအခါက

စကပါလကၽြမငးဘ၀မ အတပၸတက သတမတတြငထြနး ရြာေမာကြနးပါ ေဖာညႊနးတငျပပါအ။

သမႏရာဇာ ေလာငးလာသည ဟမ၀ႏာ မဟာဂႏင ေတာျမငအတြငး၀ယ ေဂါတမရငေတာျမတစြာ

ပြငေတာမမမအခါ၌ မဟ သကၽြမငး တစၾကမျဖစျပးေနာက ေဂါတမရငေတာျမတစြာ လကထကေတာအခါ၀ယ “စကပါလ”

ကၽြမငး တစၾကမ ျဖစျပနေလသည။

ယငးကၽြမငးသည ပငလယေရငနႏင ထေတြ႕ေပါကေရာကသည ျမကမားက စားခငေသာ အာသာဆႏၵ ရလ၍

တစေန႔သ၌ ကၽြမအေပါငးခလက ေတာငဘက သမဒၵရာကမးပါး၌ လာေရာကေနထငေလ၏။ ယငေနရာမတဖန

တေရြ႕ေရြ႕လာချပနရာ ထား၀ယျမစ၀ တစေနရာမ အေရ႕ဘကကမးသ႔ကးသြားၾကေလ၏။ ယငးေနရာက “ကၽြမငးကနးရြာ”

ဟ၍ ယေန တင ေခၚၾက၏။

ကၽြမငးကနးရြာမ တဖန အစားရားပါလာသျဖင ကၽြမငးသည မမ၏ၾကငေဖာ ကၽြမအေပါငးႏင ေရႊ ေျပာငးသြားက

ေတာအပ တစခ၌ ကကစားေနထင၏။ ယငးေနရာက “စကပါလ’ ဟ ေခၚတြငေလသည။ (ယခအခါ

ေတာအပအတြငးျဖစ၍ မထငရားေတာေခ။)

တစေန႔ သ၌ စကပါလ ကၽြမငးက “ငါ၏ခငပြနးသည ၾကငေဖာမား ျဖစၾကသည ကၽြမမားမ

ကၽြမကေလးမားေမြးလင ငါေမြးျမထားမည။ ကၽြထးကေလးမားေမြးက ငါအား သငးတ ၾကးျပငးလာလင ရနမၾကလမမည”

ဟ စးရမေၾကာငၾကသျဖင ကၽြထးကေလးမားေမြးတငး ေ၀ ခတသတေလ၏။

Page 23: History of Dawei

[email protected]

၁။ သားကၽြထးကေလးေမြးျခငး

အခါတစပါး ကယ၀နရေသာ ကၽြမတစေကာငက အၾကရသညမာ -

“ငါ၌ သမးေမြးလင ေတာေလစြ၊ သားထးေမြးမ ကၽြမငး ေ၀႔သတလင ငါ၌ ေသာကေရာကစရာ အေၾကာငးရေပသည။

သ ေၾကာင ငါလ ၀ကျပးေမြးမေတာမည” ဟအၾကရကာ တစခေသာ ေတာငေခါငး၌ ေျပာငးေရႊ႕ေနထငလက

ကၽြထးကေလးေမြးျပး ၀ကထားေလ၏။ ယငးေနရာက “သား၀ကဂ” (၀ါ) “သား၀ကကနး” ဟ၍ ယေန႔တင

ေခၚတြငေလသည။

ယငးကၽြထးကေလးသည တစေန႔တျခား ၾကးျပငးလာသျဖင ေလကသ႔ လငျမနစြာ ေျပးစြမးႏငေသာေၾကာင

ထား၀ယအေခၚ “ကၽြေလသား” (ကၽြေလကေလး) ဟ၍ အမညတြငေလ၏။

ယငးေနာက မခငကၽြမၾကးက အကးအေၾကာငး ေျပာျပရာ ဖခငကၽြမငးအား စတနာသျဖင ေျခရာခငး တမက

အဖအား ခခမညဟ လ ၀ကစြာျဖင အဖ၏ ေျခရာက အစဥမျပတ တငးထြာေလရ၏။ သ ႏင ေျခရာခငး တမလာရကား

မမေနရာ ဂမထြက၍ အဖကၽြမငးပင နယနမတမ အပျဖစသည ေတာငကနးတစခသ႔ သြားေရာက ကကစားေနထငေလ၏။

ယငးေတာငက “ကၽြရငးေတာင” ဟ ယေန တင ေခၚတြငေလ၏။

မားမၾကာမ အဖ စကပါလကၽြမငးသည မမပငနယအစပ၌ ကၽြရငးတစေကာင ေပၚေပါကကကစား ေနေၾကာငး

ၾကားသေလလင ေဒါသအမကေျခာငးေျခာငးထြကကာ ေ၀႔သတရနအၾကျဖင ၾကငေဖာမားႏင သမးအျခအရမားက

ထားချပး ခြျခားေနေသာေတာငက “ခြျခားေတာင” ေခၚတြငရာမ ယခအခါ “ခြျခမးေတာင” ဟ ေခၚၾကေလသည။

(ယငး “ကြျခမးေတာင” ကား ထား၀ယျမ႕မ အေရ႕ေတာငဘက တနခးၾကးေသာ ေရႊမတး ဘရားၾကးႏင

မနး,မေ၀းျဖစေလသည။)

တစေန႔သ၌ သား,အဖ ေတြ႕ဆၾက၍ အခနအေတာၾကာၾကာ ေ၀႔ခတေနၾကရာ အဖကၽြမငးမာ အမငး မစြမးရသျဖင

ေမာပနးေျမာေမ(အ)လက လေနေလ၏။ ယငးေနရာက “ကၽြမငးအ” ေခၚရာမ ယခအခါ “ကၽြမငးအ” ဟ၍ ေခၚၾက၏။

ယငးေနရာကား ေရႊမတးဘရားၾကးသ မေရာကမ ကနငးတာရြာအနး လယကြငး၌ ရ၍ “ကၽြမငးအကြငး” ဟ ေခၚၾက၏။

(“အ” ဟေသာ ထား၀ယစကားမာ ျမနမာလ “ေျမာေမသည” ဟ ဆလသည။)

သားလညး အဖကၽြမငး ေသျပထင၍ မမေနရာသ ျပနသြားစဥ တေအာငေလာကၾကာလင ကၽြမငး သတရလာကာ

ေဒါသထြကကာ သားအား အျမနလကေလ၏။ သားသည အဖလကလာမနးသျဖင ထား၀ယျမစသ႔ဆငး၍

အေနာကဘကကမးသ ကးေျပးေလ၏။

၂။ ေလာငးလျမ

အဖကၽြမငးလညး ျမစကကးကာ ေနာကဘကကမးသ႔တကလကရာ သား အဖ ေတြ႕ဆျပး ေထြးလး

ေ၀႔ခတၾကျပနရာ ယငးေနရာက “ေထြးလး” ေခၚရာမ ယခအခါ “ေလာငးလး”ျမ႕ဟ ေခၚၾက၏။ ယငးေလာငးလးျမ႕ကား

ထား၀ယခရငတြင ျမ႕ပငရးစကရာ ျမ႕ကေလးတစျမ႕ပင ျဖစေပသည။

Page 24: History of Dawei

[email protected]

ယငးသ႔ သား အဖ ေထြးလးေ၀႔ခတၾကရာတြင အဖကၽြမငးမာ မစြမးႏငေတာသျဖင ေမာပနး၍

ျပနလာေသာေနရာက “ျပနထန” ယခ “ျပငးထနရြာ” ျဖစေပသည။

ယငးမတဖန ေရြ႕ေရြ႕ေျပာငးေရႊ႕ကာ ေျပးေရာငလာေသာ ေနရာက “ေျပးေရာင” ယခအခါ “ပနးေရာငရြာ”

ဟေခၚေ၀ၚၾကေလသည။

စကပါလကၽြမငးက “ငါသည ဤသ ေဘးဒကၡျဖစရျခငးကား ငါၾကငေဖာ ကၽြမယတတစေကာငေၾကာင ငါသားသည

ငါအား ရနမျခငး ျဖစေပသည။ သငးတ ကၽြမေပါငးက စြန ခြာကာ တစကယတညး သငေတာရာမာေနမ ေတာမည” ဟ

အၾကရလက ေျမာကစးစးသ႔ ေရးရသြားျပး ကၽြမငးရပတန႔နားေနေလ၏။ ယငးေနရာက “မငးရပရြာ” ဟ၍ ယေန႔တင

ေခၚၾက၏။

ယငးမငးရပရြာမ တဖန ကၽြမငးသည ေျမာကစးစးသ႔ေရ႕ရသြား ျပနရာ ပငလယကမးပါးအနးသ႔ေရာကလတေသာ

ပငပနးသျဖင ေတာငကနးတစခေပၚသ တက၍ အငးတစခ၌ နားေန အပနးေျဖေလ၏။ ယငးေနရာက “ပငးတကအငးရြာ”

ဟ၍ ယေန တင ေခၚၾကေလ၏။

(ယငးပနးတကအငးရြာကား ေမာငးမကန ပငလယကမးေျခအနး၌ စညကားထငရားေသာ ရြာၾကးတစရြာ

ျဖစေပသည။)

ပနးတကအငးရြာမ တဖနေျမာကဘကသ႔ ေရးရသြားျပး ကနးျမငတစခေပၚ၌ စခနးခ၍ နားေနေလ၏။

ယငးေနရာက “ကနးျမငေခာင” ဟ ေခၚၾကေလသည။ ယခအခါ မထငရားေတာေခ။

……………………………………

နဘလယရြာရ ဗဒၶျမတစြာ၏ “လက၀ေျခေတာရာစစ” ပေတာ။

(ေရျဖျမ နယ - နဘလယရြာတြငတညရသည။)

ျမားျပထားေသာေနရာမ ၃-ရကတငတင ေသြးစမးရငရငထြကဖးေသာ ေနရာျဖစသည။

Page 25: History of Dawei

[email protected]

နဘလယ စကေတာရာ ဘရားသမငး

အထကက ျပဆချပးသည ေ၀မကေတာင (ကနနးေတာင)၀ယ ဂ၀ပေတရေသ၊ ဒရကနတသား၊

ကမၻ႑ပနတဘလးတ႔အား အသးသး ဗာဒတၾကားေတာမျပးေနာက ရငေတာျမတစြာသည ညေတာအာနႏၵာ

ႏငတကြ (ယခ နဘဘယရြာအနး) သ၀ဏၰဂရ သ၀ဏၰေတာငကနး၌ ရပေတာမျပနေလ၏။

၁။ လက၀ ေျခေတာရာတစဆ ခေတာမျခငး

ယငးအခါ ရငေတာျမတစြာသည အနာဂတ ေရႊဉာဏျဖင သျမငေတာမ၍ ျပးေတာမ၏။ ညေတာ အာနႏၵာ

ေလာကတငလင “ခစသား အာနႏၵာ ဤစကပါလကၽြမငးသည ငါဘရား၏ အေထာကအပကရ၍ ငါဘရားအား

ေျမဇာျမကျဖင လဒါနးရေသာ အကးေၾကာင နတျပည၌ စေတ၍ တဖန လ ျပည၌ျဖစျပးလင သကရာဇ ၁၁၃-

ခႏစတြင မငးအျဖစက ရလတ ၊ ယခ ငါဘရားၾကြသြားလင ဤကၽြမငးသည ႏလးမသကသာ၍ မၾကာမ လ ျပည၌

စေတလတ၊ ငါဘရားအား အာရမျပတ အမတရေစျခငးငာ ဤရငးသန ေသာေတာငကနး၌ ေျခေတာရာ တစဆက

ခထားေတာမအ” ဟ မန႔ၾကားေတာမျပး လက၀ေျခေတာရာ တစဆက ခထားေတာမချပး ဘရားရင

ၾကြသြားေတာမေလ၏။

စကပါလကၽြမငးသည ဘရားရငအား အၾကမၾကမ ေျမဇာျမကျဖင လညလည ဖးျခငးေၾကာင “ဖးလည”

(၀ါ) “ဖးလယ” ေခၚၾကရာမ ယခအေခၚ အေခၚပကျပားသျဖင “နဘလယရြာ” တြငေလသည။

ဘရားရငၾကြသြားေတာမျပးေနာက စကပါလကၽြမငးသည ဘရားရင၏ ေျခေတာရာက ေန႔စဥဥးတက

ပေဇာကနေတာေလ၏။ ဘရားရင၏ တရားဓမၼ အဆးအမက နားယကာ အစာေရစာ မစားေသာကဘ ကငေနရာမ

ယငးေနရာ ေကာကထကတြင ေနာငကာလ ရညၾကာလတေသာ သတအမတရေစျခငးငာ အဓ႒ာနလက

ကၽြမငးေျခရာ ခထားချပးလင ကြယလြနလတေသာ နမၼာနရတနတျပည၌ ျဖစေလ၏။

နဘလယေျခေတာရာႏင မနး မေ၀း ေတာငကနးေပၚ၌ စကပါလကၽြမငး၏ ေျခရာလညး ယေန႔တင

ထငရားရေလသည။

ႏစစဥ ကငးပျပလပသည တေပါငးလျပည ဘရားပြေတာလညး အလြနၾကးကယ စညကားေလသည။

၂။ ေရျဖျမ

ယငး နဘလယ စကေတာရာဘရားကား ထား၀ယျမ႕မ မင ၂၀-ေကာခန႔ကြာေ၀းသျဖင ထား၀ယျမစ

အေနာကဘကကမးမ ယခအခါ ေမာေတာကားလမး ေဖာကလပထားရေလသည။

စကေတာရာ ဘရား တညရသည နဘလယရြာကား အမေျခမားစြာ စညကားေသာ ရြာၾကးတစရြာျဖစ၍

ေရးေခတအခါက ျမ႕ပငရးစကသည ျမ႕ငယကေလးျမ႕ ျဖစခဖးေလသည။ ေနာငေသာအခါ ခရးလမးပနး

အဆကအသြယ အေျခေနမေကာငးသျဖငယငးနဘလယမ အေရ႕ဘက ၁၀-မငခန႔

ေရျဖရြာသ႔ေျပာငးေရႊ႕ရးစကသညမာ ယေန႔အထပင ျဖစေပသည။ ေရျဖျမ႕ကား ထား၀ယျမ႕မ ၁၃-မင

Page 26: History of Dawei

[email protected]

ခရးအကြာထား၀ယႏင ေရးျမသြား ေမာေတာကားလမးအနး ထား၀ယျမစအေနာကဘကကမးတြင

တညရေလသည။

…………………………….

စမဒၵေဒ၀မဖရား သားေတာေမြးဖြားျခငး

စကပါလကၽြမငး ကြယလြန၍ နမၼာနရတနတျပည၌ ခစားစစားျပး သကတမးေစေရာကလတေသာ

ေကာဇာသကရာဇ ၉၇-ခႏစ၊ ဥးတနခးလျပညေကာ ၆-ရက ေသာၾကာေန႔ နနက ၆-နာရေကာ အခနတြင

လျပည၌ ဖြားျမငရာ ေသာၾကာေန႔ဖြားျမင၍ “သမႏမငးသား” ဟ၍ အမညတြငေလ၏။

သမႏမငးသား ၇-ႏစအရြယ ေရာကလတေသာ ပညာ သငၾကားရန ဆရာေတာမားထ အပႏေလ၏။

၁။ ဘမေဒ၀နဂရျမ ၌ ေကာငးကငနမတျပျခငး

ညဥအခါ ေကာငးကင၌ ၾကာသပေတး ၾကယတခြန ေပၚထြကလာသျဖင လအမား အတအတ

ကကကက အၾသစြာႏင ၾကညရၾကျပး အမးမးအဖဖ ေျပာဆၾကေလ၏။ ကေလးမားကလညး လမးေလာက၍

ေတးသခငး ဆၾကသညမာ -

“ေမာငမယစတ ၾကညရာၾကအမား၊

ညဥခါ ညဥခါ၊ ေငြလ ရယသာ၊

သာပါေသာေကာ၊ ပ အ မေမာ။

မးေပၚလႊတတ ၾကယတခြန၊

ငါတ အရင အရြယလြန၊

ေ၀းေတာရျဖနး၊ ေ၀းေနာ-ေျပးေရာ။

ဒ ရင ဒ ဖး - ၾကညလ မဆး”။

ဟ၍ သဆၾကေလသည။

ယငးၾကယတခြနၾကးသည တစလခြေလာက ၾကာရညစြာ ေကာငးကငနမတျပျပး ေပာကကြယသြား

ေလ၏။

၂။ သားေတာ သမႏမငးသားအား ထးနနးလႊအပျခငး

ၾကယတခြနၾကး ထြကေပၚျခငးအေၾကာငးက ဘရငမငးျမတက စးရမမကငးသျဖင အေၾကာငးအကးက

သရရန ပညာရ အမတၾကးမားအား ေမးေတာမရာ ေရ႕မေနာကမ အေျမာအျမငႏင ျပညစေသာ ပညာရ

အမတတစဥးက ရ၀စြာ သေတာဥး တငေလာကသညမာ -

Page 27: History of Dawei

[email protected]

“မားလငလညး အသကေဘးခမးသာေပးေတာမပါ၊ မနလငလညး ယေတာမပါဘရား - ေရႊနားဆင

ေတာမပါ။ ဤၾကယတခြနၾကး၏ တတနမတအလက ေထာကလကေသာ ကေလးမား ေတးတေပါင သဆၾကရာတြင

ေနာကပတဆး ေတး အစသတတြင “ၾကညလ မဆး” ဟ၍ ဆျခငးက ေျပာငးျပနေကာကယ လကက “ဆးခနးျခငး”

ဟသညအရ ဘရငမငးျမတၾကး၏ ေဘးအႏရယေရာကဖ ရာ ၾကၾကကသညကနး ျဖစေၾကာငးပါဘရား။”

ဘရငမငးျမတက မကႏာညးငယစြာျဖင ေနာကထပ ေမးေတာ မျပနသညမာ - “အမတၾကး

ဤကသ႔ေသာ အေၾကာငးအတြက မညကသ ကနေခရပါမညနညး။”

“မနလပါဘရား၊ ကသလဒါန လဒါနးေကၽြးေမြးေတာမပါက ကယေတာႏင ထပၾကပမကြာ

နဗၺာနဘသ႔လြယကစြာ ပါႏငပါမည ဘရား။”

“ငါအရငျမတႏင အမတၾကးမား ေအာငသာဂရရြာၾကးက ေျပာငးေရႊ လာေသာအခါ ေရးဥးစြာ

စခနးခေသာေနရာ ေတာငကနး(ယခ ညငးေထြးရြာအနး)၌ ရေသ, ရဟနးမားအတြက ယခ ၀ါဆလလညးျဖစ၍

၀ါဆေကာငးအမတ ေဆာကလပလဒါနးလသည ျဖစ၍ ဗသကာမားအား အျမနေဆာကလပေစရမည” ဟ၍

အမန႔ေတာ မတေလ၏။

ဘရငမငးျမတ အမန႔ေတာအရ ၇-ရကအတြငး ၀ါဆေကာငး ေဆာကလပျပးလင ရေသ, ရဟနး မားအား

ပငဖတျပး လဖြယ၀တ အစစတ ႏငတကြ ေရစကသြနးခ အမေပးေ၀ေလ၏။ ယငးအခါ ငလငလပေလ၏။

(ညငးေထြးရြာတြင ေရးက အဆကမလကၾကေသာ သဃာေတာ အရငသျမတတ သည “၀ါဆကနး” ဟ၍

ေခၚဆၾကရာ ယခတင ရေလသည။)

ယငးေနာက ဘရငမငးျမတသည သားေတာ သမႏမငးသားအား ဆရာေတာအရငသျမတမားထမ

အခြငေတာငးျပး ေခၚယလက ထးနနးစညးစမက ယာယလႊအပကာ ဥပသေဆာင ၀ငေတာမေလ၏။

“ပဟရေနာငဒငး၊ ေၾကးစည၀ငးႏင။

ပတဆငး ပတသာ၊ အျငမရာလ ” –

ဟေသာ သခပက အတငအခႏင ကေလးမား လမးေလာကသဆၾကျပး မားမၾကာမပင ဆငျဖရင

မဟာရႏၵမငးျမတသည စညးစမ ၂၃-ႏစ၊ သကေတာ ၇၀-ျပညတြင နတရြာစ ကေတာကနရာေလေတာ၏။

ယငးေနာက ၂-ႏစေကာ အခနတြငပင စမဒၵမဖရားလညး နတရြာစ၀ငေတာမရာေလသတညး။

သားေတာ သမႏမငးသားလညး ခမညးေတာ၏ ထးေမြနနးေမြ ဆကခ စးစအပခပေလ၏။

သာဂရျမ တညျခငး

သမႏမငး စးစအပခပျပး မၾကာမ ဘမေဒ၀နဂရျမ႕သည ဘမနကသ ေျမခမညညြတသျဖင

ပညာရအမတမားႏင ညႏငးတငပငကာ နနးေတာအသစ ေဆာကလပရန ေျမက ေရြးခယၾကရာ ထား၀ယျမစ

အေနာကဘကကမးအနး ယခ ျမးေဟာငးရြာေခၚသည ေနရာတြင ေကာဇာသကရာဇ ၁၅၀-ခႏစ၌

ေဆာကလပလက “သာဂရျမ ” ဟ အမညသစျဖင သမတ၍ ျမ႕သစတညေထာင စးအပစေနေတာမေလ၏။

Page 28: History of Dawei

[email protected]

(ယငးသာဂရျမ႕သစကား ယခထား၀ယျမ႕မ ခရး ၇-မငခန ေ၀းကြာေလသည။)

မငးမျဖစေနသည ဘမေဒ၀နဂရျမ႕က “ေစာလြနးေရႊ” အမညရေသာ ယြနးမငးသည အသစတဖန

တညေထာင၍ အပစးေလသည။

သမႏမငးလကထက လကၤာဒပ သဟ႒ကၽြနးမ “အရငသာမ” မေထရႏင “အရငကစၥန” မေထရ ရဟႏာ

၂-ပါး ၾကြေရာကေတာ မလာ၍ သမႏမငးက ပစၥညးေလးပါး ဒါယကာခလက ကးကြယ ေလသည။

ယငးရဟႏာအရငျမတမားသည ၾကကဥေတာင၌ ပရနဗၺာနျပေတာမ၍ အေလာငးေတာက

သဟ႒ကၽြနးသ႔ပ႔ေဆာငေလသည။

၁။ နဗၺာနလကေဆာငမား ေစတေတာတညျခငး

ယငးေနာက ေကာကသနမငးလကထက သမႏမငးႏင မဟာမတျဖစၾက၍ ျမတစြာဘရား၏ “ဓာတေတာ,

ဆေတာ, သလြနေတာ, ျမသပတေတာ, သတဌာန ရပတေတာ, ေျမာကကၽြနးသ ဆြမးခၾကြေတာမဟန ရပတမား”

က နဗၺာနလကေဆာငအျဖစ အေကာက၀န “ရာတြနရည” က သေဘၤာႏင ပ႔လာေစသည။

သာဂရျမ႕သ႔ေရာကလင ကငးေခာငး၌ သေဘၤာဆပရပဆငး၍ သမႏမငးထ သေတာဥးတငလာေသာအခါ

ကယတင ထြကေတာမ၍ ရခးဖးေျမာ ကနေတာျပးလင နဗၺာနလကေဆာငေတာမားက ဆငျဖေတာျဖင

တငေဆာင၍ “နတေတာငတြင ေစတဘရားတညထား ကးကြယေတာမေလသည။”

“ျမသပတ” ကမကား နႏၵသေဌးသ႔ အပ၍ သာဂရျမ႕အတြငး ျမငထငကနးအရပ၌ ေလာကပတ

တငတယစြာ ဌာပနာျပး “ျမသပတ” ေစတေတာက တညထား ကးကြယေလသည။

သမႏမငးျမတသည ေဂါ၀ႏၵရငရေသအားလညး အျမဆညးကပ ကးကြယ ပေဇာလဒါနးေတာမေလ၏။

ရငရေသႏင ငါခးမၾကး

ေဂါ၀ႏၵ ရငရေသသည မအးေတာင၏ ပတ၀နးကငရ ရြာမား၌ အစဥသျဖင ဆြမးချပးလင ေ၀၀ဏၰ

ကနးစပရ နတေရကနအနား၌ ဆြမးဘဥးေပးေလ၏။ ဆြမးဘဥးေပးျပးလတေသာ အၾကြငးအကနမားက

နတေရကနအတြငးရ ေရပး, ေရမႊား ငါးတရစၦာနမားအား ေကၽြးေမြးျပး ေရကန၏ တစခေသာေနရာ၀ယ

ေရသးသပေလရ၏။

၁။ နတသကေၾကြ၍ ငါခးမျဖစရျခငး

စတမဟာရာဇနတျပညမ နတသမးတစဥးသည နတသကေစ၍ အကသလက ဖစးသျဖင

ယငးေ၀၀ဏၰ နတေရကန၀ယ ငါးခးမအျဖစႏင ကကစားေနရာေလ၏။ တစေန႔သ၌ ငါခးမၾကးသည ရေသ၏

ကယမထြကေသာ အညစအေၾကးတ႔က စားမ၍ ပဋသေႏၶတညေနျပး အခနေစေရာကေသာ ညဥတစညဥ၀ယ

လစငေယာကၤားသားႏင သမးတ က အျမြာဖြားျမငျပး ေကာကကမးပါထက၌ ငါးခးမ ရငကြ၍ ေသရာရေလ၏။

ငါးခးမၾကး ေသဆးသည၏ အျခားမ၌ အယတမး၍ နတစမးျဖစျပးလင ညဥခငးပင ေဂါ၀ႏၵရငရေသ

ေကာငးသခၤမးသ သြားေရာကျပး အပမကေပးသညမာ -

Page 29: History of Dawei

[email protected]

“ထးစကစေခြ၊ သစေလာေတႏင၊ ေမာေကအေစာငး၊ ေပာေနေအာငးသည၊ ကငေကာငး

သမေမြ႕ကသဏးစာနင၊ တငးထြာဆငပါတ ရငရေသဘရား။

မလဘတ၊ ပကတပမေတာ၊ ေဒ၀သာက - ဘထးျမတတ၊ နတဌာနက၊ နတမေဒ၀ ျဖစပါသည၊

အတညမကအနစၥမ ၊ ဘ၀တန - ေ၀၀ဏျမတ၊ ေခြသြနပတတ၊ နတေရကန၀ယ၊ သဏၭာန ထးသစ -

ငါးခးမျဖစလ မ ၊ ရငခစဣသန၊ ျမတေဂါ၀နသည၊ ပရနကာငးျပတ၊ ေရသးသပရာတြင၊ ဓာတစတႏၷ - ကယက

ဆငးသတ၊ ၾကြငးအကနဟာ၊ ကနတြငေပါငးစ၊ အေျချပ၊ ေရဥေရညျဖစပါသည၊ ထေရညက၊ စားေသာကမမလ ၊

ငါးပႏမစ - သ၀ါဓာတကသ ၊ သဟဇာတျဖစျပးလင၊ ထးသစအမ- ဇလာဗဇ၊ လ သဏၭာနလ၊ သေႏၶယ၍၊ ဇမၼေရႊစင

- သမးႏငသား၊ ႏစေယာကအားက ေပါကဖြားျမငက ၀ညာဥျပတစ - တပညေတာမ၊ ငါးမစၦာမာ ဘ၀လြ - နတရျဖစ၍

ေနပါသည၊ ေငြသလပလပ ေကာကေျမေရာျပြမး၊ ျမရညဆမးတ၊ ကမးအစပမာ၊ ပနးဇလပေခြ၊ သားႏစေထြက၊

အေျခပေထာက၊ လလားေျမာကေအာင၊ ေကာကယေမြးပါ၊ အေၾကာငးၾကားလာခပါတယ၊ ကရဏာသခင

မဟဂၢတနနး၊တကသတႏင လမးလသည၊ ကမၼ႒ာနးရင ဘရား၊

အရငးကရာ၊ မကငးရာ - ဟအခကေတြေၾကာင၊ အပမကျပနၾကား။

ပနးေပါငးငယၾကင၊ စမးေခာငးအင - ေရတခြနႏင၊ ေ၀သ၀ဏ ေတာငေတာနနးက (အမယမငး)

ျမနးေပါဘရား” ဟ၍ အပမကေပးျပး ငါးခးမနတစမး ကြယေလ၏။

ရငေဇာႏင ရငဇ အျမြာ ေမာငႏမအား ေမြးဖြားအျပး ရငကြေသဆးေနေသာ မခင “ငါးခးမၾကး” ပ။

(ယခအခါ ၎ သားရးရပဓာတက ေရႊချပး ေကာငးစြာ ထနးသမးထားသည။)

၂။ အပမကအရ ကေလးႏစေယာကက ေကာကယေမြးျမျခငး

ေဂါ၀ႏၵရငရေသလညး အပရာမ လန႔ႏး၍ အပမက၏ အေၾကာငးျခငးရာက အထပထပအခါခါ စဥးစား

ညညးညလက ေ၀၀ဏၰကနးစပ နတေရကနကမးသာ ကေလးမားရရာသ သြားရန ဖးသေတာ ကြာစေခၚျပး -

“ျမငေမာေသလာ၊ ေဟမ၀ါသ၊ ေဒသစာေႏာက၊ အေညာငးေျပ ေလာကရေအာင၊ ငါေနာကသ လကခရမည

ဖးသေတာ” ဟ ဆျပး ရေသႏင သေတာတ႔ေလာကလာၾကရာ နတေရကနအနးသ႔ေရာကလင ေဂါ၀ႏၵရငရေသက

ကန၏ ရခငးအသြယသြယက အၾသဖြယ ဆလကသညမာ -

Page 30: History of Dawei

[email protected]

မဟာဂႏင၊ နသာျမငမ ၊ ၾကငဂႏၶာရ၊ ေျမနစမးေခာငး၊ လမးအေစာငးမာ၊ ပနးေပါငးက ထသႏင၊ ရဂတ၀က၊

လြနသကျမက၊ နတစကသလ၊ မနမမျမင၊ အဆငသငတ၊ ပငနဂရ၊ ဟခငတနးေကြ႕၊ အေတာေလာက

ေရႊ႕လကေတာ၊ ခမးေျမသခါ - ေဒါငးရငေမြးျမက၊ ေ၀ေ၀ယကတ - ေျမကြကသာ၊ သမငစာေရာ - ပေတာက၀ါမာ၊

ေျမဇာေႏာလ ၊ ေမာရဥးစြနး၊ အထးရႊနးလက၊ ၀က၀နးရစေခြ၊ သြ သြ သြ သြ ၊တလလႏင တြ တြ ေန၊

ျမငးေသျမကည၊ ဆငငျမကအပ၊ ႏြားစာငတက၊ ဘတလညဆယက၊ ငကမးပါးယမာ၊ ျဖဆျမကႏင၊

ကြန႕လကစမး၀ါ၊ သညကေလာက၍၊ တေထာကလာေသာ၊ ဒတထာ တခနး၊ ဗဟနးတထပ၊ ဓာတအမးမး၊

ေဇာဂမား သညေနရာမာ၊ ဖလာလ ထးေရာထင၊ လရးၾကားေအာကထပက၊ ေကာကခပႏင၊ ေျမသသ၊

မးေသြးပါနတမးထည - မဟရာ၊ သႏာန သႏာနက၊ ဂမနးေပါငး - ပနးေပါငးငျပင၊ မငးေပါငးသာ ယကကေရာ၊

ဂငးေကာကတက၊ ဂငးတမျပာ၊ ဂငးဆေပါက ဥတစလးႏင၊ ဂငးစးလပါလကေသး၊ နတ၀ဇၨာ ေဆးလကညး၊

သသတမး အသြယသြယ၊ ေဆးငါးဖယအမညျဖာ၊ ကတပါ ၀ကသေခါက - ေဆးကျမငးဆတာႏင၊

ကႏၷာေဆးပငတ႔စစဥ၍ေပါကၾက၊ အေလာကတ ေတာေတာငေပပဖးသေတာရယ။”

၃။ ငါးခးမ နတစမးင ေလးခး

ငါးခးမ နတစမးသည ေဂါ၀ႏၵ ရငရေသ ကေလးေကာကရန လာသညကျမင၍ မမဖးလႊမးထားေသာ

ပနးသစရြကတ က ဖယျပးရားျပး ငရနေလးခး -

“သလေ၀ ဆကာအေအာငပ၊ စြသေႏၶ ယတာက သသက၊ (အမယေလး) ပပါဘ ေရႊမကႏာ။”

(စကားျပတ၍ညညး) ရကဖ႔ေကာငးပါဘေတာ မယကငယ၊ ကာမရာဂ သဘာ၀တက႔ တဆတမ

မျငစြနးရဘႏင ပဋသေႏၶ တညေနစြကပျပး သားသမးေပါကဖြားရသတ။ အရငးတရားက စစလကေတာလညး

ပဋသေႏၶယႏငျခငး၏ အေၾကာငး ၈ -ပါးကလညး ရေပေသးတယ။ ျမတစြာဘရာလကထကေတာကပင

သမငမတစေကာငသည ရဟနးတစပါး၏ ကငငယေရက ေသာကမေသာေၾကာင ရငဥဒါရက ဖြားျမငေၾကာငး၊

သ၀ဏၰသာမဇာတေတာ၌လညး ပါရကာရေသမ၏ ခကက သၾကားမငး ညႊနးၾကားသည အတငး ဒကလရေသက

လကညးျဖင ၃-ပတ သးသပကာမျဖင သားရေသာ “နာဘပရာမေသန”(ခကကသးသပျခငး) ပဋသေႏၶရေၾကာငး၊

အ၀ႏတငး ဥေဇၨနျပညတြင မဖရား၀မးေပၚသ ကငးျမးေကာကကကာမျဖင သေႏၶတည၍ စ႑ပေဇၨာတမငးသား

ကဖြားျမငေၾကာငး၊ ဤကသ႔ေသာ ထးေဟာငးတ က ေထာကလကျပနေတာလညး ရႏငျခငးအေၾကာငးတ ေၾကာင

ရေပတာပ၊ ရထကလ ရေပမ မကႏာျပတခတ အရကၾကးရကေသးတယ၊ အရငးကစစလကေတာ ဘ၀ထထမား

အဟက၊ အကသလစရကက ၾကကခလ သညပျဖစရတာပ။

အငျပနေကာက …“သေလေ၀ ဆကာ အေအာငပ၊ စြသေႏၶယတာက သသက၊(အမယေလး) ပပါဘ

ေရႊမကႏာ။ ။ ရတကေအးေစဖ ၊ ရကေဆးေခ ဘယပျပရပါ၊ အမသည - ဟတစေယာကမာ၊ သားေကာကဖ လာ။ ။

မျမငလင ဘ၀ငပ ပါင၊ ျမငလာလင ရငမာဆ႔တျပင၊ ၾကငနာလ မသကသာ၊ ရကတာက တေရး။ ။ သ ရာတြင

ျမနတငးေဘာင ရာဇ၀င၌၊ သမငမာ သေႏၶမတ၊ ေဗဒါရ သကေသထးလ (အမယမငး) ဘနးေကာကယေမြး။”

နတစမးမကြယ၍ သားသမးတ႔အနးတြင ရပဖကေနေလ၏။ ယငးအခါ ေဂါ၀ႏၵရငရေသက “စမးေစာ

၀ါးေစာနလကတာ အမ, အမ” ဟ ဆျပး သေတာ ကြာစႏငအတ ေ၀၀ဏၰကနစပ နတေရကနကမးပါးသ

Page 31: History of Dawei

[email protected]

သြားေရာကၾကညရၾကရာ ကေလးႏစေယာကတ႔သည ႏခ ဆာေလာငမြတသပေသာေၾကာင အ၀ အ၀ ဟ၍

တစာစာ ငေနၾကသညက ေတြ ရရေသာအခါ သေတာ ကြာစက ဆသညမာ -

“အမယေလး ျမတဆရာ၊ ျမငရပ မသကသာလကေလ၊ ဟရြာက ေကာငမကေလးမား မေတာတာ

ေလာမာညစျပးေတာ စြနပစလ ထားၾကသလား၊ သ ကားမဟတ၊ နာနာရပဟ၊ ဖတဥပါခ (ဘလး) လတ ၏

အသညးက စားတတတ၊ သရမား ကနေဘာငမာ၊ ဟနေဆာင၍ ျပေရာထင။ အေတြးရ ၾကပလကေလျခငး

ဆရာေတာဘရား” ဟ ဆေလ၏။

ယငးေနာက ေဂါ၀ႏၵရေသက ေယာကၤားေလးက လညးေကာငး၊ သေတာကြာစက မနးကေလးက

လညးေကာငး ေကာကယၾကးျပးလင ရငကြ၍ ေသဆးေနေသာ ငါးခးမကၾကည၍ ေဂါ၀ႏၵရေသက ဆသညမာ-

၄။ ငါးခးမေသကၾကည၍ ေဂါ၀ႏၵရေသ ေျပာဆပ

“သနားစရာေကာငးေလျခငး သေတာရယ၊ တန ဆနးျပား၊ သကမးပါးတြင၊ ငါးမျဖစေထြ၊ ရငကြ၍

ေသေနပါကလား၊ အေျခေထာကထား၊ ၾကစဥစားလကေသာ - ငါ၏ရငႏစ၊ ဤကေလးႏစတန၊

အမနပငျဖစလမမည။ အခစၾကးမား သမးသားေၾကာင၊ ဆးတားမရ၊ အယတမးသည၊ အစမးဘ၀က၊

ငါထတြငသာ၊ ကးကြယရာဟ၊ လာ၍မေႏး၊ ေကာကယကာ ေမြးေစဖ ၊ သေပးသညအပမက၊ ထအခကေၾကာင။

ထြက၍မၾကာ၊ ကေလးက ေကာကမညဟ၊ တ႔ႏစေယာကလာခေတာ၊ ေၾကာငးရာထးျခား၊ ကနအပါးတြင၊

စမး၀ါးန႔သက၊ မသန႔ခက၊ ျဖန႔လကတစၾကမ ေပးလာသည။ တစျဖာတညတည။ ကနကလည၍။

ၾကညရေသာအခါ၊ တအာအာႏင၊ ဗာပါကၽြမးေျမ၊ ကေလးေတြက ေတြ ေတာလ၊ ေရ ကမတမတ သဏၭာနျခားျခား၊

ဆဖားဖားႏင၊ မားမားရပသလ၊ နတပမာသြင၊ ရပခနျမငလကရ၊ ဆငျခငစဥးခတ၊ အနညးနညး ေဖြၾက၍

မဆႏငေတာ၊ ဧကႏဟတေပျပ၊ သရပျခားေထြ၊ ငါးအေသက၊ အေျခလလ ကေလးမား ၾကးျပငးေတာ၊

အမရငးစငစစ မနသညဟ၊ သကေသချပရနဖ႔၊ အာ၀ါသ သခၤမးေခာင၊ သ႔ကလ ေဆာငခရမာပ၊

ကယကယေလာငရကဖ႔၊ သညးကေလး ႏစျဖာကလ၊ ႏ ဆာ၍ ငလေခင၊ ကအတ ေမာငႏမ၊ နငတ႔ရ မးဒကၡက၊

ေဂါ၀ႏၵ တာပသ၊ စပၾကားက ၀င၍ခေ၀ဖ႔၊ မ, ကေပါငးတြယ၍ စပလကေပါ၊ ေသာငးနယရပ ဇမၺေဘြမာ၊

အပေတြ ကမၻာေျပ ေသာလညး၊ မတေခ၊ ရေသလ ျဖင၊ ႏစျဖာေတြ အေဆြးၾကြယ၊ ကေလးငယ စနႏစကြငးတ႔က၊

ၾကးျပငးေအာင ဘယပလပရပါ၊ ေထြးရပတ သေယာဇဥက၊ အထြငရ ခကလကေလျခငး သေတာရယ။”

“သ႔ေသာ ေသကမေရာက သကမေပာကဟ မတေလာကတ စကား ေပါရာဏ - ေရးသေဟာငးတ႔က

ရေမာ၍ ထားခတယ၊ တရားလမးအမန ေရးပည နမတဖန, မဖနက အဓ႒ာနျပစမးရအးမာပ။”

“မမ အဂၤလ ခရေဟာတ” အာသသျပျပးလင ယခခဏ သစၥာ ေခၽြလကမယ၊ ဂရဓမၼ ေမတာ အေျခေၾကာင

ေငြႏ ေရ ေရႊလကညးက ေ၀ယကျဖး လလကပါ” ဟ၍ ဆလကေသာ ေဂါ၀ႏၵရငရေသ၏သစၥာ၊ ကေလးငယတ႔၏

ကပည၊ သဟဇာတ ထႏစျဖာတ႔ေၾကာင အရသာ ျပညျဖး၍ လကညးက ႏ႔ေရထြကကာ ကေလး ၂-

ေယာကတ႔ေသာကစ ၾကရရာေလေတာ၏။

Page 32: History of Dawei

[email protected]

၅။ ေမာငဇ, မယေဇာ အမညမညျခငး

ယငးေနာက ကေလး ၂-ေယာကတ႔ႏငတကြ မခင ငါးခးမၾကး အေသေကာငကပါ ေဆာငယလက

ေကာငးသခၤမးသ ျပနလာခၾကေလ၏။

ကေလး ၂-ေယာကတ အား “ေမာငဇ” “မယေဇာ” (၀ါ) “ရငဇ” “ရငေဇာ” ဟ၍ အမညမညထားေလ၏။

(မခငငါးခးမအေသကလညး မလအသြငမပကေစရန ကေလးမားအရြယေရာကက သကေသခအျဖစ

ျပရေလေအာင အေျခာကလမးျပး သားရးႏင သစေစး မြမးမကာ ေရႊခလက “အသမၻႏၷဓာတ” ရက၍

ေကာကဂအတြငး လျခစြာ ထားရေလ၏။

ထစဥကစ၍ ယငးငါးခးမ ရပဓာတက အစဥအဆက ထနးသမး ေစာငေရာကထားခရာ ယခအခါ

ဘနးေတာၾကး ေကာငးတစေကာငး၌ရေလသည။ ယငး ေရႊငါးခးမရပဓာတက တပ႔တြလျပည ကငးပသည

ေရႊသာေလာငးပြေတာအခါ ျပတက၌ ရင, လမား ၾကညရရန ထားရေလသည။)

ရငဇ - ရငေဇာ အျမြာေမာငႏမ

ေဂါ၀ႏၵရငရေသ ေကာကယေမြးသျဖင ရငဇ - ရငေဇာ အျမြာေမာငႏမ ၂-ဥးတ႔မာ အရြယေရာက၍

လလားေျမာကၾကေလျပ။

“ေတာနယက - ခပင အရညမနးတာမ ၊

ေဇာမယပ - ရလင မၾကညဆးပါဘ။

မအးပဗၺတ - ေခၚၾက ေတာငေသလာ၊

သညကနးစပက - ကမ ေလာငေပြတာေလ။ ။

အၾကလစေသာလ၊

ဆကစေခြ - သေတာျမတကလ။

မကပခါ - ေကာငးေပၚ၌ ၾကးခရ၊

ဘယနညး - ဘယေျခႏင။

တြယသေႏၶ - ဘယပျပတယလ ၊

အမက - မေ၀ျခမးႏငဘ ။

မနးတခါခါငယရင၊

လမးကျဖာျဖာ။ ။

ခတအတြယ - စတ၀ယအကတာက၊

Page 33: History of Dawei

[email protected]

သညးအဆ - မးလတကသညႏင။

မေအးသ - ေဆြးပလကပါဘ၊

တရကရက ဖလ သာ။

(အ) ည ဇာတာက အေျခမလ, သတမတန ၊

ငဖ အရာေတြက ထပထပက။ ။

ဘဌာန ကမၼာရ အရြယေရာကပါေပါ။

လညေလာကကာ - ဘယကမ မသြား၀ေပဘး။

ေကာငးေပၚမ - ဆြမးကနစားဟာက၊

ေခါငးေမာကာ - ပနးမနႏငၾကြားသညဟ။

အမားလ - ဆမညေရးကရင၊

(အမယမငး) ေတြးလ စတကြတမ။

မလညမေလာက - အရြယေရာကေပမ၊

ဇယေတာကလ - ေနရတာပါပ။”

ေမာငဇ - မယေဇာ ေမာငႏမ ၂-ေယာကတ႔သည အရြယ ေရာကၾကလတေသာ မမတ႔၏ မရငး,

ဖရငးတ႔က အတညတက မသရသျဖင ပေဆြး ငျမညတမးေနၾကေလ၏။

၁။ ဖးသေတာႏင မယေဇာ ေမာငဇ

“အဗာ ဥးသေတာ၊ ကၽြနေတာတ႔ ေမာငႏမ၊ ေယာငတတမာ သမားနညးတ၊ မဟတမ၍၊ ျမငင ေတာငတနး၊

ရေသေအာငးတ ေကာငးသခၤမးတြင၊ ႏြမးႏြမးေလာေလာ၊ အမမသား၊ အဖမသားဟ၊ အမားေခၚ၊ ေခါငးမေမာ၀ေအာင

ျဖစေနရပါသည၊ ရငရေသအား၊ ေမးပါျငားလညး၊ တရားေလာကေဟာ၊ တစမးေျပာလက၊ ဇ, ေဇာ ေမာငႏမ၊ မပၾကႏင၊

သခၤါရစက၊ ျဖစပကဟ၊ ကြယ၀ကေထာငခ၊ အမနသေဘာ၊ မေျပာလ ေသာေၾကာင၊ ရကင၍ ေမာငႏမ ခလႏငခညးထခရ၊

မလက ဘယအေျခလ ဆတာ၊ လစေခၽြကာ၊ ေဖာစမးပါ၊ ဥးသေတာ သပါလမမယဗာ” ဟ၍ ေမာငဇက ေတာငးပနေလ၏။

ဖးသေတာ ကြာစက ဟာသေႏာ၍ ကေလးမား စတရႊငေအာင ေျပာသညမာ -

ေသေသခာခာ နားေထာငေနာ၊ အစက အဆးတငေအာင ဥးသေတာ ေျပာျပမယ … “ဧရာ၀တ၊ ေထြကာလည၊

ေရၾကညရစ၀ငး၊ အလဖတဖတ၊ ျမနတဆပႏင၊ တမၸဒပတငးရယလ႔၊ သမငးျဖးၾကြယ၊ ေဂၚရငဂ ေမာငကလလားတ႔၊

ေျမသြား၍ သယၾကေရာ၊ ရမး, လအယ ေမာငႏမ၊ ပငပေရာငးစက၊ ေဒါငးမႏင ေရႊဇးကြက၊

တစကငးတညးအပတနးတကရာတြင ပကလကေျမာ အညာသား၊ ေတာငငကသြားေလေတာ ၊ ဗကကား၍ ငကသင၊

သနးခစား ေ၀ဟငယက၊ ေလယာဥပ လႊငေတာမ၊ ေမာငတငတယ နတစမးျဖစ၊ သးပနလ ခငကညာလ။ ၀မးနာလ ညစရ၊

Page 34: History of Dawei

[email protected] တတစမမထြက၊ လကသးႏင ၀မးဗကက၊ ေဗာရကသလ ႏကျပးလင၊ အခကက မဆငျခင၊ ရမးမကေလး ရငမြနလက၊

ည-ညတငး ေလလယတာေၾကာင၊ ေနာရထာႏင လကကေရာဗာ၊ ဆဒၵနဆင သချမာ - ေျခစြပက ဘနးစားခးေလးေတာ၊

ေတာတး၍ ရာရာတြင၊ မဟာသမၻ၀ ညအစက၊ ပဆးၾကးဒရြတတကႏင၊ ကၽြတကက၍ ငလကၾကတာ၊ ေရႊဘသား

ေမာငပေနာင ပေလာသည မၾကတက၊ လာထတ၍ ေလာင ေသာေၾကာင၊ ေရႊေတာငက အပေခာ၊ ေၾကးထမးၾကး

ေမာငၾသႏင၊ ေကနေကာ ပါသာဒ၊ ေစာငၾကးက ေခါငးျမးျခ၍၊ ပနာတ အျပ၊ လနာရ တစခမာ၊ ခခာပ အမေၾကာင၊

ကနးစြနးဥ - အာတာလြတ၊ သတြတသင၊ ငါတြတသင တရားေၾကာငးထတျပ၍၊ ပဒမက ဖြငၾကေတာ၊ အာပႏင

မ႔ေပါငးၾကးက၊ ဘးဆပတဗာဘာဆ -ေျပာငးဖး - စတနားကပက၊ တစလပလပပနျပး၊ ေပါကသား ကနရစမငး၊ ျမ႕ရးက

လႊားခန၍၊ ျပာပမာ ငါးပနငးသတ၊ ကမငးေကာဆတ နတက၊ ထလပက ကယေစာငမေလေတာ၊ ေကာသလ ဗကပၾကးဟာ၊

စညတးဖ ႔ အလြနေကာငးေသာေၾကာင၊ ပဇြနေျမာငးဆတအရပမာ၊ ခဖနပဥးေကာစးလြနးလ ၊ ေလသၾကး ေမာငပေယာဟာ၊

ေငြေပါတ လတစေယာကမ႔၊ဘငနာၾကး အ- ထြားေယာင၍၊ ပါးေစာငမာ ေပါကသတ၊ ယြငးခ႕အေမာက

ေလာငအၾကြေတြႏင၊ မငးတ႔ႏစေယာက ေမာငႏမတ သည၊ ေၾကြခ၍ မၾကညခငတာျဖင၊ ေဗဒငသာ ေမးၾကေပေတာ ငါတ,

ငါတမတ ဗား။”

၂။ မရငး ဖရငးက ဖြငဟရန ဆရာေတာအား ေမးေလာကျခငး

ယငးသ႔ ဖးသေတာက ဟာသေႏာ၍ ေျပာဆရြတျပလကရာ ေမာငႏမ ၂-ဥးမာ “ငအားထက ရယအားသန” ဆသကသ႔

မားစြာ ရယေမာၾကာေလ၏။ ယငးေနာက ဆရာေတာ ေဂါ၀ႏၵထ ေမာငႏမ ၂-ဥးတ၀ငေရာက၍ ရေသစြာ

ေလာကထားသညမာ -

“ဆရာေတာ အရငသျမတဘရာ၊ တပညေတာတ မာ အမ, အဖက မသရ, ဒြဟဖက၍၊ အခကၾကးဆက၊ ဘ၀ငအက၊

ရင၌ဆ႔လကေနပါသည၊ သ႔ျခငးရာေၾကာင၊ ကရဏာေရ ထားျပး သနားခငပါလက ကနစငေအာင သညအခငးက

လငးကငးေတာ မသငလပါသည ဘရား” ဟ၍ တငေလာက ေတာငးပနၾကေလ၏။

ဆရာေတာ ရေသက မန ၾကားသညမာ -

“အေၾကာငးျခငးတ စရငးရပတ၊ ခငးဒကၡက၊ ေသာကျဖစရန၊ ငါမျပနလဘး၊ အမနယခ စာကး၍ ထားလကသည၊ သြား၍ရ။

သတဒေက၊ နတကနေရက၊ အေျခထးဘ၊ မာတာမျမတ၊ သမတအပသဟာလ၊ ရတဓာတပါရေလရ ၊ ၾကညေလေတာ

ထငအရား၊ အခနလ တနချပ၊ ငါဆြမးခသြားအးမယ၊ ပတျမား ေဇာတ- စနႏစကြငးတ ရယ ကငး… ဂတြငးသ႔ မေသြ၊

၀ငၾကေလ” ဟ၍ မန ၾကားချပး ဆရာေတာသည သေတာကြာစႏငအတ ဆြမးခၾကေတာမေလ၏။

၃။ မလဇာတက သရသျဖင ေမာငႏမ ၂-ဥး ငေၾကြးျခငး

ေမာငႏမ ၂-ဥးတ လညး ဂအတြငးသ ၀ငေရာကၾကညရရာ မမတ အျဖစက ေရးသားထားေသာ စာႏင ငါးခးမရပဓာတက

ေတြ႕လင စာဖတ၍ ၾကညရေလေသာ မလဇာတက သၾကရသျဖင မားစြာ ၀မးနညးလကလ စတငယျခငး ျပငးစြာျဖစလက

-

၄။ ေမာငဇင ေဒြးခး

“တနခးရယငယ၊ မးႏြယက အမနသေတာမ၊

Page 35: History of Dawei

[email protected]

မခေအာင ဗပါေငြ ေတြႏင၊ သာ၍ ပငပနး။ ။

သညျဖစအင၊ ေနာကေႏာငးက ကမၻာတြငလ ၊ ရာဇ၀င

စာတငဖြၾကေတာမယ (အမယမငး) ထးတဇာတလမး။ ။

၅။ မယေဇာင ေလးခ း

ျဖစရတာ အေၾကာငးကေခႏပလကပါဘ၊ လစျပစာ မေကာငး သေႏၶရပဟာမ႔၊ ဖေယာငးစ ေရႊရပကယက

ရကအားၾကြယ။ ။

ေၾသာ … စကား မလေပဘး၊ ငါးမက မခငလ မတရမတ၊ ေသာ႒သေဘာင ဆယေျခာက တငးမာရင၊ ရငးသြယသြယလက။ ။

မရခင၊ အၾကကယလခည၊ ယခပင အျမနသတပါေတာ၊ ဖနတတတ အေၾကာငးႏယ၊ ေစာငးဖယရြ လမေကာကေကြး။ ။

ေျဖလကစြာ၊ ေရႊမကႏာ အလြနငယလလ ၊ မ းႏြယက ကးကြယကပရေအာင၊ ေသအခာ၊ ေရႊစာက ဖတမတာ (အမယမငး)

မးထပလ ေမႊး။”

ယငးသ႔ ေမာငႏမ ၂-ဥး ပေဆြးျမညတမးၾကျပးေနာက အစက ေမာငဇမာ ဆရာေတာအရငျမတ

သငၾကားပ႔ခေပးအပသည ေလာကတရာ စာေပကမးဂနမားက အေတာသင ႏ စပသျဖစရကား - တရား သေဘာႏင ႏမ -

မယေဇာအား ေဖာငးဖ ႏစသမေစရငး ဆရာေတာဆြမးချပနခနက ေစာငစားေမာလင ေနၾကေလ၏။

ဗဒၶျမတစြာ၏ ဓာတေတာ၀သညေနရာတြင ဓာတေတာက

ဌာပနာျပး ရငဇမငး တညထားကကြယေသာ

“ရငဓာတ၀ေစတေတာပ”

(ေမာငမယေရာငရြာအနးတြငတညရသည။)

(18.7.2011 ေနတြငရကယထားပါသည)

Page 36: History of Dawei

[email protected]

ရငဓာတ၀ ေစတေတာသမငး

၁။ ရငအရဟ ၾကြေရာကေတာမလာျခငး

သရပစၥေယာ ေပါကျပည၌ ဆြမးေဆာမငး၏သားေတာ အေနာရထာမငးေစာသည ေကာဇာသကရာဇ ၄၀၆-ခႏစမ ၄၃၉-

ခႏစအထ အပစးေတာမ၏။ ထမငးလကထက ရငအရဟ ရဟႏာ ေရာကရေတာမလာ၍ သာသနာေတာ၏

အညစအေၾကးျဖစေသာ အရညးရငေယာငၾကးမားက တမျမပေပာကကြယေစလက နယာနက - ဗမၼေရေအား

အျမငေဆးက တကေကၽြးေတာမကာ အဖြယရစပါးႏင ျပညစေတာမေသာ သဗၺည ျမတစြာဘရားရင၏

သာသနာေတာျမတက သဟ အေရာင ေျပာငေျပာငလကထန ကြကမမနေသာ သရႏၵရာဇေန - တကသစကသ႔

အႏစငါးေထာင ကာလပတလး အဆးတညထြနးေတာမေစျပးမ အဘယ အရပတြင သာသနာေတာ စညပငပြငလငးရန

ရေသးသနညးဟ ၾကညရေတာမေသာအခါ “ေသလာဆငးဆငး၊ ေရယဥ၀ငးလက၊ နတတငးပမာ၊ သမငးျဖာေသာ၊ ထ၀ါရ႒၊

တနာမႏင သာဂရျမ အပင၊ ဂႏငေ၀ျဖာ၊ သာယာႏပ၊ ရြနးစ - ေ၀ေမာင၊ မအးေတာငနရမး၊ ေကာကခါးပမး၌၊ ေကာငသခၤမး

ျပလပလက ေနေသာ ေဂါ၀ႏၵရေသက ျမငေတာမေလ၏။”

၂။ ေမာငႏမ ၂-ဥးအား စြယေတာဓာတတစဆ ချမငျခငး

ထရေသတြင ယခငေၾကာငးဟတ အတတဘ၀ အဆကဆကတ႔က ေရစကမကငး ႏးရငးစပတြယ ခၾကေသာ

ကသလအဟနေၾကာင ေတြ႕ၾကတကဆက သမးပကေကၽြးေမြးထားေသာ ေမာငႏမ ၂-ဥးတ က အထးျမငေတာမျပနလင

ထေမာငႏမတ႔၏ ဘ၀အတတက ခြစတေ၀ဖန၍ ရေတာမေသာအခါ တစခေသာ နဂးရြာတြင သဒၶါၾကညျဖ

ေတာငသလငမယားအျဖစကစ၍ ဘ၀တငး ဘ၀တငး အတတကြ ေတြ႕ၾကရပါေစဟ ပတနာဆထး ျပဖးေသာေၾကာင

ယခဘ၀၌လညး ငါးခးမ၀မးတြငး၌ မကငးေသာ မက, ကေၾကာင သေႏၶ တညရေၾကာငး၊

၎ေမာငႏမတ႔သဒၶါတရားသည ၾကးမားထကသနသညအျဖစက သေတာမ၍ မယာသမၺဒၶ ပဥၥမာရဇန သရေျႏၵ

အသေရအေပါငးတ႔တညရာ ပႏၷရသအခါ၀ယ စႏၵာလမငးႏငတေသာ ျမတစြာဘရား၏ စြယေတာ (ရာဇ၀ငစာေစာင၌

ဆေတာ) ဓာတတစဆက ပငေတာမ၍ ထား၀ယတငးသ႔ ေရာကေတာမေသာ အခါ ၾကကဥေတာငမ သတငးသးျပး

ရငအရဟသည ထေမာငႏမ ၂-ဥးထၾကြေရာကေတာမလာ၍ သးပါးေသာ သရဏဂႏင ငါးပါးသလက ခယေစျပး “ဒါယကာ

ေမာငႏမတ႔သည မေမမေလာပ အရညကးကြယၾကေလ” ဟ မန႔ေတာမ၍ စြယေတာဓာတတစဆက ေပးအပ၍

ၾကြသြားေတာမေလ၏။

၃။ ဓာတေတာလၾက ေမာငႏမ

ေမာငဇ, မယေဇာ ေမာငႏမ ၂-ေယာကတ႔သည ညြတႏးေသာ ေစတနာျဖင အတဣ႒ာရျဖစ၍ ရခး ပေဇာ

ဖးေျမာကနေတာၾကျပးလင ယငးဓာတေတာတစဆက သပငသင, ငါပငသင ေျပာဆျငငးခေနၾကစဥ ေဂါ၀ႏၵဆရာ

ၾကြေရာကလာ၍ “အေၾကာငးရာ အသ႔နညး” ဟ ေမးေတာမေလ၏။

“ေထရရငရဟနးေတာတစပါး သနားေတာမခေသာ ဤစြယေတာ ဓာတတစဆက သရသင, ငါရသင ေျပာဆ

ျငငးခေနၾကပါသညဘရား” ဟေလာကထားေလ၏။

Page 37: History of Dawei

[email protected] ေဂါ၀ႏၵဆရာေတာက “အသင ေမာငႏမတ သည ဤစြယေတာဓာတတညးဟေသာ ကသလတရားကစြ၍ မကမေသာ

ေမာဟေၾကာင ေဒါသစြနးျငလင အကသလျဖစၾကလမမည” ဟ ေျပာဆ ဆးမျပးလင “ဤရဟနးေတာကား

အဘယလမးခရးျဖင ၾကြသြားသနညး” ဟေမးလတေသာ “ဤလမးခရးျဖင ၾကြသြားပါသည” ဟညႊနၾကားေလ၏။

ရငေဇာ တညထားကးကြယခေသာ “ရငသလြနေစတေတာ” ပ

(ယချမ ေဟာငးရြာတြင တညရသည။)

(4.5.2011ေန တြငရကယထားပါသည)

ေဂါ၀ႏၵရငရေသလညး ေမာငႏမတ႔လက၀ယရေသာ ဓာတေတာက ယေဆာငကာ ရဟႏာ သြားရာလမးက

တမးမနးလက လကေလရာ ျမတအရဟ မေထရပသည ေဂါ၀ႏၵရေသ လကလာေၾကာငးက သသျဖင မဏေသလာ

စမးျပာ၀ါေမာငး တစခေသာ ေတာငေစာငးမ ၾကညေမာေတာမေလသည။

(ယငးေတာငက “ၾကညေမာေတာင” ဟ၍ ယခတင ေ၀ါဟာရ မပကျပားဘ ထငရားစြာ ရေလသည။ ။

တစနညးမာ ေဂါ၀ႏၵရေသသည ရငအရဟက အမလကရာ မကေျချပတသျဖင ေတာငထပမတက၍

ၾကညေမာေသာေၾကာင “ၾကညေမာေတာင” တြငေၾကာငးကဆ၏။ ႏစသကရာယၾကေလ။)

၄။ ရပခေတာငျမင (ရပခေတာင) ေစတေတာ

ယငးမတဖန ျမတအရဟသည ရပခတန႔စားလကေနေသာ ေတာငက “ရပခေတာင” ဟတြင၍ ယခအခါ

“ခေတာငျမင” ဟေခၚၾကေလသည။

(ရာဇ၀ငတစေစာင၌ ဆသညကား ယငးရပခေတာင အနးရ ကႏငးငယျမ႕တြင စႏၵသာရ မငးသည မြနတ႔

၏ရနက ေၾကာက၍ တပၾကးတညေလသည။ ထခတပအတြငးရ ေတာငျမငတစခေပၚတြင ဘရားေစတ

တညထားကးကြယ ေသာေၾကာင ထဘရားက “ခတပျမငဘရား” ဟ၍ လညးေကာငး၊ ေတာငကလညး “ခတပျမငေတာင”

ဟ၍ လညးေကာငး၊ ေတာငကလညး “ခတပျမငေတာင” ဟ၍ လညးေကာငး ေခၚဆၾကရာမ ေႏာငးအခါ

အေခၚေရႊ႕ေလာ၍ ယခ “ခေတာငျမင” ေခၚဆၾကေၾကာငး ေရးသားထားရ ေလသည။)

Page 38: History of Dawei

[email protected]

ယငးခေတာငျမငဘရား ေစတေတာကား ထား၀ယျမ႕မ အေနာက ေျမာကဘက ၄-မငခန႔ ခရးအကြာ

ထား၀ယျမစအေနာကဘကကမးတြင တညရ၍ ႏစစဥ တေပါငးလျပည၌ ဘရားပြအၾကးအကယ ကငးပ ၾကေလသည။

ယငးရပခေတာငမ ေတာငကေရက လအမားသးေဆာငရန တစဖကဆညကန ျပလပထားသညက

“ပတကအငး” ဟေခၚရာမ ယခအခါတြင သ-အကၡရာတစလးတးလက “သပတကအငး” ဟ ေခၚဆၾကေလသည။

“အရငဘရား ေပးသနားေတာမခေသာ စြယေတာဓာတတစဆက ေမာငႏမ ၂-ေယာကတ သည သရသင, ငါရသင

အခြငမလ ေဒါသျဖစပြားၾကေသာေၾကာင ထေမာငႏမ ၂-ေယာကတ႔က သနားေတာမရငးအတငး တစဆေသာ

ဓာတေတာျမတက ေနာကထပရလပါသညဘရား” ဟေလာကေတာငးေလ၏။

ရဟႏာအရငျမတသည ေပးခရငးျဖစေသာ စြယေတာဓာတအစစက ရေသထမ ေတာငးယျပးလင

အဓ႒ာနျပေတာမေသာခဏ၌ ဓာတပြားတစဆ ျဖစလာ၍ ၂-ဆေသာ ဓာတတ႔က ဒါယကာ ေမာငႏမတ႔အား

ေပးဘေလာဟ မန႔ေတာမျပးလင အရမဒၵနာ ေပါကျပညသ႔ေကာငးကငခရးျဖင ၾကြသြားေတာမေလ၏။ ေဂါ၀ႏၵ ရေသလညး

ခမးေျမၾကညႏး နဖးေျမထ ရခးဘ၍ မမေနရာ မအးေတာငသ ျပနလာချပးလင ပါလာေသာ ဓာတေတာ ၂-ဆက ေမာငႏမ

၂-ေယာကတ႔အား ၾကညျဖစြာ ေပးအပေလ၏။

၅။ ေမာငႏမ ၂-ေယာက ဘရားတညၾကျခငး

ေမာငဇသည မမရရသည ဗဒၶစြယေတာျမတက အဘယအရပ၌ ဘရားတညရေသာ ေကာငးပါ အနညးဟ

ဆငျခငရာတြင ဤသ အၾကျဖစေပၚေလ၏။

“ရငေတာျမတစြာသည အစေႏယဂဏျဖင ျပညစေတာမေပသည။ ကယေတာျမတ၏ စြယေတာဓာတ သညလညး

မၾကအပေပ မၾကစညႏငေသာ အစေႏယဂဏႏငပင ျပညစရာေသာ အေၾကာငးရေပလမမည။

ငါအလရအပေသာအရပတြင မတညဘ စြယေတာဓာတညႊနျပရာအရပ၌ တညထား ဌာပနာမည” ဟ အဓ႒ာန သစၥာျပ၍

ေကာငးကငသ ေျမာကရာ စြယေတာဓာတျမတသည ေ၀၀ဏၰကနးစပနတေရကန အေပၚ၌ ပားပတနးကသ ပ၀လက

တညေလ၏။

ယငးေနရာ၌ ဘရားတညျပးလင ဓာတေတာ၀သညက အစြျပ၍ “ရငဓာတ၀” ဟ သမတေလသည။ ေနာငအခါ

အေခၚ ပကျပားသျဖင “ရငဓား၀ယဘရား” ဟ၍ အခ႕ေခၚဆၾကေလသည။

(ယငး ရငဓာတ၀ေစတေတာကား ထား၀ယျမ မ ေျမာကဘက ထား၀ယႏင ေရးျမ႕သြား ေမာေတာကား လမးအနး

ခရး ၇-မငအကြာတြင တညရေလသည။ ႏစစဥ တပ တြလျပည၌ ဘရားပြေတာ အၾကးအကယ ျပလပၾကေလသည။)

၆။ ရငသလြနေစတေတာ

ႏမ မယေဇာကား မမရရေသာ စြယေတာဓာတျမတက ထား၀ယျမစအေနာကဘကကမးရ ျမတစြာဘရား၏

ျမသလြနေတာက တညထား ဌာပနာဖးသည ေစတ၌ ထပမ၍ ဌာပနာျပး ျပျပငတညထား ေသာေၾကာင ေရးတညရငး

အမညေဟာငးအတငးပင “အရငသလြနေစတေတာ” ဟ တြငေလသည။

ယငးေမာငႏမ ၂-ေယာကတ႔တညထားသည ေစတေတာမားမာ ေကာဇာသကရာဇ ၁၅၀-ခႏစအတြငး

ျဖစေလသည။ (ကမးတစေစာင၌ ၈၈၆-ခႏစဟ ဆသည။)

Page 39: History of Dawei

[email protected]

သမႏရာဇာ နတရြာစေတာမျခငး

သာဂရျမ က အပစးေတာမေသာ သမႏမငးျမတသည ေကာဇာသကရာဇ ၁၅၀-ျပညႏစ၊ စညးစမ (၃၀)

သကေတာ ၆၂-ႏစတြင နတရြာစေတာမေလ၏။ ထမငး၌ သားေတာ, သမးေတာ ထးညႊန႔, နနးညႊန႔မရရစေသာေၾကာင

ဆကခစးအပမညသ မရလတရကား မးမတႏင ျပညသလထ သေဘာတတငပင၍ နနးတငရန မငးျမတက လကၡဏာဖတ

ပဏၰားေတာတ ႏင သငေလာစြာ ေရြးခယၾကေသာ အခဏးကား -

နနးရငး၀န … “သဘာ- ပယ၊ သစၥ - ဓမၼာ၊ ၀ါစာ ေလးတန၊ အဂၤါမနႏင၊ ဉာဏသခမန၊ ႏတ၀ရဇနေၾကာင၊

ဂဏသနေတာကေလာငး၊ ေရႊစလြယအပ၊ ရာထးေတာ ျမတလသည၊ အမတတ ဗာ။ သတငးေပၚထြက၊ နတစညႏကသ ၊

ရစမကႏာရပ၊ ျဗညစငခတလင၊ န၀ရတေရၾကည၊ စနရတညသ ၊ကြန လညရစ၀ငး၊ ထ၀ါရ႒၊ တနာမႏင၊ နကသတငးတြင၊

ကသဏးမ႑လ - ပတျမားေငြဓာတ၊ ႏစေထြစပ၊ ျမတတာရကသ႔၊ မဟခကခာ၊ စညမကႏာတြင၊ ေနဇာကက၊

သေျပညႏင၊ ေ၀စဖနးသ၊ ၾကငနးလ၊ သာဂရျမ ၾကးတညေလသည။ ထ ျမ႕အတြငး၊ မငး, ဆငးရသား၊ ပဏၰား ပေဏၰး၊

သေဌး သၾကြယ၊ ကနသြယကစ၊ သေဘာမ၍၊ သမၼတရာဇာ၊ ေကာငးစြာေျမာကတင၊ ရစပလင၀ယ၊ “ဘရငသမႏ”

ေခၚေ၀ၚၾကလက၊ ရာဇဓမၼ၊ မေဖာကျပနဘ၊ နတထဌာန၊ ကြန႔ျမနးခ၊ တငးျပည ေခာကလက ရခသည။ ရာဇဂၤေဏ၊

ပလငေဘြ၀ယ၊ ဘေသဆြတဖနး၊ ထြကၾကငနးတြင၊ ေရႊနနး ႏြယညြန႔၊ လယသလြန႔၌၊ ခယကြန႔ေႏာငဖြ႕၊

မရခေသာေၾကာင၊ မမဖကြယ၊ သားသငယကသ႔၊ ပဖြယမားစြာ၊ ရၾကတာေၾကာင၊ ရာဇာဘနးလ၊ ေျမာကထကသက၊

ေရြးယဖ႔ရန၊ ျပစမၾက၊ တငးႏငင နယအတြငးမာ၊ သတငးေတာမၾကားေသးဘးလား အမတမငးတ ။”

အေနာက၀န … “သညလပါ နနးရငး၀နမငး၊ ကၽြႏပတ႔ထား၀ယတငးတြင၊ ရစသငး ကနကဒဏ၊ နနးစအပခပ၊

မငးလပျခငးငာ စြမးႏငေသာ အသပညာ၊ ႏြယလာမညး၊ တနးခးတကေ၀၊ အသေရရေသာသက

ေရြးေကာကရာၾကျခငးသည၊ မားစြားပင ရႏငပါသည။ သ႔ပင ရႏငျငားေသာလညး၊ အမားျပညသ၊ သေဘာတမသာ၊

ထးျဖေဆာကစက၊ မကဋဆငယင၊ ဘရငျပလပသငေပသည။ ယငးသ ျဖစ၍ ၊ ျပညခစတသ၊ ပေဂးလက၊ ေရြးယသညမာ၊

ေန႔ရကသာၾကာေရာမယ၊ ေအာငဘာေလ ေကာကၾကစ ရ အမတမငး။”

ဂဏ၀န … “ေသးေသးႏပႏပ၊ ဖြငလ မ ထတတတပေလ၊ မဟတတၾကက ၊ဉာဏဖန၍ မေျပာပါႏင အမတမငး”

အေနာက၀န … “ေကာငးလေပါ၊ မဟတတ အၾကက၊ ဉာဏဖန၍ မေျပာရတာျဖင၊

သေဘာကကၽြႏပသညလလပခငတယ၊ ေရႊရပပမာ၊ လပစြာေသာ ကညာငယေလးဥးက၊ အထးတနဆာဆင၊

မဖရားေျမာကတင၍၊ ရငဘရင- အခပကက၊ ကၽြႏပပ လပပါေတာမယ အမတမငး။”

ဂဏ၀န … “အဗာ အေနာက၀နမငး၊ မငးၾကး အသကအရြယလ ၾကးလျပ၊ ေရာကတတရာ စကားေတြက၊

ေတာေတာေျပာ၊ ေခါငးေမြးဆြတဆြတျဖျပဗာ။”

ေနာက၀န … “အသကအရြယၾကးလ႔ ေခါငးေမႊးဆြတဆြတျဖတယ မတထငေတာ မမပါႏင၊

ဆပငေဟာငးလြနလ႔ေငြရညပြတထားတာပါ အမတမငး။”

နနးရငး၀န … “အေနာက၀နမငးက တဆတသညးခအးဗာ၊ ေျပာခြင ဆခြငရသမက ေျပာၾကရေအာင၊

ျဖတထးျဖတပ၊ အလးစက၊ အကနထငလငး၊ ၀နရငမငးတ ။ ယြငးမကြက၊ သတငး ထြကသညမာ၊ ေရ ဘကကမးေဘာင၊

မအးေတာင၀ယ၊ ဘနးေခါငတာပသ၊ ေဂါ၀ႏၵသည၊ ပတမျခား၊ ေမြးျမထား၊ ပတျမားရပႏယ၊ လြနတငတယ၊

Page 40: History of Dawei

[email protected] ႏစသြယေမာငႏမ ရသတ။ ေယာကၤားကေလး၊ ဇမၺေသြးမာ၊ ေရးေရးရာရာ၊ အျဖာျဖာ၌ လမၼာကၽြမးကင၊ ေဗဒင ပဋကတ၊

အရပရပက၊ ႏ စပလစြာ၊ သစၥာ - ဓမၼ၊ ၀ရယႏင၊ စာဂျပညစ၊ သတဂဏလညး၊ မသမဖည၊ အာဇာနညသ ၊ အရညအခငး၊

ၾကညသတငးက၊ ျပညတြငးျပညပ၊ ေျပာဆၾက၊ မခအကယ မနလမမည။ ရာဇလကၡဏာ၊ ပါ -မပါက၊ ဆရာျဗဟၼေဏာ၊

ပဏၰားေတာတ ႏင၊ အေျမာအေထာက၊ အကေပါကခလင မငးေျမာကဖ မသငေပ ဘးလား အမတမငးတ ။”

အတြငး၀န ၄-ပါး၊ အျပင၀န ၄-ပါး၊ မငးခစားႏင၊ ျပညသားျပညသတ႔ကလညး အသးသး အ၀၀

မငးေျမာကထကေၾကာငးက သေဘာညညႊတေၾကာငး ေျပာဆၾကေလ၏။

၂။ ေဂါသႏၵရငရေသထ ၀နၾကးမား ေလာကတငျခငး

ယငးသ ညညႊတေသာအခါ နနးရငး၀နအမတၾကးသည ေ၀ါေတာ, ယာဥေတာ, ဆငေတာ, ျမငးေတာ၊ ေရႊေလ -

ေရႊေလာငး၊ တပေပါငးမားစြာ၊ ျခရကာျဖင၊ တရယာငါးပါး၊ ပတျမားပနးေတာငး၊ ကြမးေလာငး - ကြမးခြက၊ သနလက,

ေျခနငး၊ သငးကစမကဋ၊ ေဆာကစကထျဖ၊ ညးလထနလင၊ သားျမးယပေကာကစ၊ စျဖာျဖာ - ကးန၀ရတ

လငးေတာကလက၊ မငးေျမာကေသာ အခနးတ႔၌နညးလမးရ ျမတတနဆာတ႔က၊ စလငစြာ ခငးကငးလက၊ ျမ တြငးမ

ခထြက၍၊ ျမစတစဖကကမး အေရ႕၌၊ ရငရေသ သတငးသးသည၊ ေတာငမအး၊ ရပခမး၀ါသ႔၊

ဗလပါအလးအရငးတ႔ကပခညးဆကေရာကၾကေလ၏။

ယငးေနာက အတြငး၀န ေလးေဖာႏင ပဏၰားေတာ ရစေယာကတ႔သည “ျမေကာကေသလာ ေ၀ဆာ ရပလြႊမး

သခၤမးေကာငးတြငးသ႔၀င၍ အရငရေသအား ေလာကၾကား ေတာငးပနျပးလင ေမာငဇ၏ လကၡဏာက ဆငျခငလတေသာ

“မဟာပရသ၊ နာယကနမတ၊ နရဒၶဂဏ၊ အလးစတ႔က၊ အကနထငျမင၍၊ ဘရငသမၼတ၊ ေလာကမကဋ၊

ျပထကေသာသေပတညး” ဟ အခးေထာမနာ ၾသဘာေကာငးခး ေပးျပးေသာအခါ ဆရာေတာ ေဂါ၀ႏၵထ ေမာငႏမ ၂-

ေယာကစလးကပင ေတာငးခၾကေလ၏။

ေဂါ၀ႏၵရငရေသလညး မခမးေျမေသာစကား၊ နားမသကသာေအာင ဆလာဘသညဟ၊ မခပငပနး၊

စတ၀မးကြေၾကမတတပငျဖစေသာလညး၊ သေတာေကာငးလကၡဏာ၊ ကငးကြာေရြ႕ေလာ၊ သေဘာေသးႏပ၊

ေထြးရပယကတင၊ သေယာစဥႏင ေနခငေသာ ရေသၾကးပါတကားဟ၊ အမားျပစဖြ႕၊

ကရသျဂၤဟမညကစးသညလညးတစေၾကာငး၊ ထကေလး ၂-ေယာက၊ အခနအရြယေရာကလကႏင၊ ခးေျမာက

မ,စရာလညး ငါမတတႏငေခ၊ သတ႔ဘနးက၊ အကးေပး အခနတနေသာေၾကာင၊ ႏငငျပညသ၊ သေဘာတ၍၊ ေသာဆ

ညေသာငး၊ စးအပေတာ မလပါေၾကာငးႏင၊ ဥးေခါငးညြတကး၊ ဆကစလကက၊ ထပခါမး၍၊ ရခးေတာငးခ လကခကက၊

ထညလကမေတာခမမညဟ၊ လကဆျပငးျပ၊ ခငးမလေသာ ေဒါမနစတယတက၊ ႏပခပကာ ထညအပလကရာေလ၏။

သာဂရျမ သား၊ ၀နၾကးမးမတမားလညး၊ အားရ၀မးသာေသာေသာညာလက၊ တရယာငါးမည၊ ေျမာကခကးရင၊

ေနရာျမငသ႔၊ အရငသားေတာ၊ မငးႏစေဖာတ႔၊ ျမနးတကေတာမပါ ဘရားဟ၊ ေ၀ါယာဥ အေဆာငအရြကတ႔ျဖင၊ ညြတလက

ခလာၾကကန၏။ ေမာငႏမ ၂-ေယာတ႔လညး ေဂါ၀ႏၵဆရာေတာအား ရခးျပးလင ရတနာေ၀ါယာဥထကသ႔

စးတကလကပါသြားၾကေလ၏။

……………………………..

Page 41: History of Dawei

[email protected]

ဘရငသမၺန, ရငဇ, နႏၵယ

သာဂရျမ ေရာကလင၊ သဘငညလာ၊ ဗလပါ၀နးလား၊ ပဏၰားျဗဟၼဏ၊ သခၤလကာ၊ ေနဇာသေျပ၊

ေအာငပနးေခၽြလက၊ ရေ၀ဘပ၊ ဘသကသြနးႏ၍၊ “သမၺႏၶ” သမတဟ၊ တမရ ဥကသၤ၌၊ ၀ဇယစညၾကးက၊ ရကတး၍

နနးတငၾကေလ၏။

[ယငး သမၺန (သမၺႏၶ) မငးက ရငဇမငးဟ၍လညးေကာငး၊ နႏၵယမငးဟ၍လညးေကာငး

ေခၚေ၀ၚသမတၾကေသး၏။]

သမၺနမငးသည၊ ႏမရငး မယေဇာအား၊ စတမေနာ ၾကညရႊငေလေအာင၊ မားေျခြေရြ - ရခလက၊ သ၀ဏၰ

ေဆာငျပာသာဒဟ၊ ပနထပထပ သဇငၾကကလက၊ တပငတငနနးထးတြင၊ မငးသမးအရာျမတက၊ ခန႔အပ

ေပးသနားေတာမေလ၏။

သမၺနမငး နနးတက၍ ရ-ရကေျမာကေသာေန႔၌ ေဂါ၀ႏၵဆရာေတာက ျမစအေနာကဘကသ႔ပငေဆာငကာ

ၾကကဥေတာငအရပတြင ေကာငးသခၤမး ေဆာကလပလဒါနး ကးကြယထားရေလသတညး။

၁။ ကသလေတာ ရငဓာတ၀ဘရားက ထပမျပျပငျခငး

ရငဇ မငးအျဖစသ႔ မေရာကမက ရငအရဟ ရဟႏာ သနားေတာမခေသာ စြယေတာဓာတက အဓ႒ာနအရ

မခငငါးခးမကကစားခဖးသည ေ၀၀ဏၰကနးစပ နတေရကန၌ ၀ပသျဖင အထမးအမတအျဖစ ယာယတညထားသည

ေစတေတာက မးမတျပညသ လထအမားႏငတငပင ညညြတၾကလက သတးမငးၾကး မငးလ မဟာေဇယသန၊

ေရႊျပညမငးၾကးက စစကအခြန၀နမငးၾကး၊ အတြငး၀န၊ ၀နေထာက စေသာ ေရႊျမ ေတာေန အရာရတ႔က ေနရာတက

စမခန ခြ၍ နတေရကနက ေျမဖ ျပး ဌာပနာတကႏငတကြ ဘရား ေစတေတာက တညေဆာကျပျပငရန သတးမငးၾကး

မငးလ မဟာေဇယသန ေကာထငေနာရထာသည ေကာေထာငးရန ေမာငးဆ နႏၵမတအား ၾကပမေစ၍ ေကာေထာငးရန

စမေလ၏။

ေတာငျပငမငးၾကး သတးသရနႏၵေဇယသနကမ အတပနးရဆငရာ ျပလပရန ၾကပမေစ၏။

၂။ ေကာေထာငး ထား၀ယေတးသခငးမား

မနးမမားသည ဆနဖြပ, ေမာငးေထာငး, ေကာကစက, ေကာကရတ, ထငးေခြ စသည ခပၾကမးၾကမး

အလပမားက လပကငၾကသညအခါ မမတ႔ဆပငမား ဖားရရား မျဖစေစရန တဘကပ၀ါမကသတေစေသာ

အထညအ၀တမားတ ျဖင မမတ ေခါငး၌ ခညပတထားေလရၾကသည။

ယငးသ႔ ခညပတရာ၌ အစမာ အတတစစႏင အရညတစစထြက၍ေနသျဖင အရညတစစက

ေပၚသ႔ပစတငထားရေလသည။

အခနကား အရဏကငး၍ လငးၾကကေဆာေလျပ၊ ရြာဥးေကာငးမလညး ကလားတကေခါကသ ၾကားရေလျပ၊

ယငးအခန၀ယ ေကာေထာငးရနအတြက ဆငရာမ ဆငဆ ထားရသညအတငး အပေခါငး မနးမၾကးတစေယာကက

ေခါငးေပါငးႏစစက တစစပစတငျပး ဘရငကးကြယသည ဘနးေတာၾကးေကာငးသ႔ ေကာေထာငး၀ငၾကရန

ထား၀ယသခငးျဖင သဆကာ ႏးေဆာလကသညမာ -

Page 42: History of Dawei

[email protected]

“ေခါနေပါန ေႏ စ၊

တစ ပစတန၊

ဘရင ေကာန ေကာေထာန၀မေဂစ ေလ၊

မယညားေ၀”

ဟ၍ သဆကာ လမးတေလာက အမရလမား ၾကားသၾကရေအာင လကလႏးေဆာေလသည။

မတခက … ေခါနေပါန ေႏ စ = ေခါငးေပါငး ႏစစ၊

တစစ ပစတန = တစစ ပစတင၊

ဘရငေကာန = ဘရငေကာငး၊ ဘရငကးကြယသညေကာငး

ေကာေထာန၀မေဂစ ေလး = ေကာေထာငး၀ငၾကစ ေလး၊

မယညားေ၀ = မယတ ေရ။

ယငးအခါ အမတစေဆာငမ ငါးပဖတဆဆမးႏင ထမငးၾကမးစားေနသ မနးကေလးတစေယာကက စားျပးလင

ျမနျမနလကလာမည အေၾကာငးက ထား၀ယသခငးျဖငပင ျပန၍ သဆလကသညမာ -

“ပဖ ဆဆမး၊ မနးရမး

ျဗနးျဗနစားပး လကလာမယေလး၊

မ-လ ေ၀း”

ဟ၍ ဆလကေလသည။

မတခက … ပဖ = ငါးပဖတ၊

မနးရမး = ထမငးခမး၊

ျဗနးျဗန = ျမနျမန၊

မ-လ ေ၀း = အစမေရ၊

ဤသ ျဖင ေယာကား လပေခါငးႏင ဆယအမေခါငးမားကလညး အစလက, အစလက, ဆငရာ, ဆငရာ ႏးေဆာၾကကာ

ေကာေထာငးရန သြားၾကေလသည။

ေကာေထာငးရန ေမာငးဆမားမာလညး ေယာကား တစသန႔, မနးမ တစသန႔ ခြျခား၍ ထားရေလသည။ ေမာငးဆ တစဆ,

တစဆ၌ကား ၂-ေယာက, ၃-ေယာကတက ေမာငးတကနငး၍ အျခား ၂-ေယာက, ၃-ေယာကတ႔ကမ ဆးတြငးသ႔

ထညသတ ကထညျပး ညကလင ခပသတ က ခပယၾကေလသည။

Page 43: History of Dawei

[email protected]

၃။ ေကာစပနညး

“ၾကဇ ဧကေကး၊ တငလ ေဒြး၊

ကၽြေကာ-ပဥၥ၊ အတဆ”

ဟ၍လညးေကာငး၊

“ထးႏငသ အမျပ၊

ဥသစကထတ၊ ေရတစမတ၊

တငလ ေနာကထပ၊ ႏစမတမတ၊

ကၽြေကာ ငါးမတ၊ ေျခာကစ အတ” –

ဟ၍လညးေကာငး ထား၀ယသေဟာငးတ အဆရေလသည။

ယငးအဆရ ထးႏငသက အမစ၍ ဆနခါႏငချပး လသေရြ႕စပထားရသည။ ယငးပ၏ အလယ၌

တြငးကေလးတစတြငး ျပလပထားရရသည။

“ၾကဇ ဧကေကး” ဆသညအရ ၾကဇေခါကက ေရစမျပး ေရတစမတ သ႔မဟတ ဥသစေခါကရည

တစမတ။

“တငလေဒြး (၀ါ) တငလေနာကထပ ႏစမတမတ” ဆသညအရ တငလရည ႏစမတ။

“ကၽြေကာ ပဥၥ” ဆသညအရ ကၽြေရက မးဖတျပး ေရစမသညအရည ၅-မတ။

“အတဆ” ဆသညအရ အတအေခါကက ေရစမျပး ၎အရည ၆-မတ။

ယငးအဆ, အခးတငး ထး၊ သမားႏငဆလက အလရသေရြ႕ ထးႏငသျဖင ေရာစပျပလပ ထားသည

တြငးထသ႔ေလာငးထညရေလသည။ ယငးေနာက ယငးတ႔အားလးက သမေအာင နယျပးလင ေမာငးဆ၌ ထည၍

ေထာငးၾကေလသည။

“ဘ၀အသေခၤက မယႏငေမာငမာ အတေနခဖးသျဖင ယခဘ၀၌လညး မေသြဘ ယကတြမည မယဇငပနးက

ကမးလမးျပကာ ရငးရင ေကာငးသ႔ ေကာေထာငးရန လာေရာကၾကရေလသည။သ အတြက ေနာငႏငမယ အတတြလက

ေကာေထာငးပြ၌ မယ၏ပနးဥး ႏႏဖးက ေရ႕ဥးစြာ ေနာငအား ပနပါေစမည ျဖစေသာေၾကာင အသြယသြယ အ၀၀

အေၾကာငးအရာက မယသရေအာင ေနာငလကမယက ေျပာျပစမးပါ” ဟ၍ ေကာေထာငးရငး မနးမက သဆလကသည

ထား၀ယဒနးသသခငးကား -

၄။ ထား၀ယ ဒနးသသခငးမား

“ဘ၀သေခ၊ အတေန၊

မေသြယစတမး၊ မယဇငပနး။

Page 44: History of Dawei

[email protected]

ကမးလမးျပကာ -

ရငရငေကာန၊ ေကာေထာနလာ၊

ေနာနသာ မယန၊ ေကာေထာနရ။

ေၾကာနကမလြ၊ ေကာေထာနပြ၊

တတြပနးဥး၊ ႏႏဖး။

ေရ ဥးေနာနက၊ ပနေစမယ၊

သြယသြယ၀၀၊ မယသရေအာန။

ေနာနလ, မယက ေျပာပါေလ၊

ေအ - ေအ - ေအး - ေနာနေ၀”

ဟ၍ ျဖစေလသည။

မတခက … ဘ၀သေခ = ဘ၀သေခၤ

မေသြယစတမး = မေသြယကတမး၊

ရငရငေကာန = ရငရငေကာငး (ဘနးေတာၾကးေကာငး)

ေကာေထာနလာ = ေကာေထာငးလာ၊

ေနာနသာမယန = ေနာငသာ မယႏင၊

ေၾကာနက မလြ = ေၾကာငးက မလြ၊

ေနာနေ၀ = ေနာငေရ။

ယငးသ႔ မနးမက စတင၍ သဆလကသညက ေယာကၤားက ျပနလနကာ - “ေရးကျပခဖးသည အေၾကာငးေၾကာင

ေကာေထာငးပြ၌ ေမတာဆၾကရေပသည။ ႏစတစရာတငတင ေပါငးသငးရန မယ၏ ပနးညႊန႔ဖး ႏႏကေလးက ေရ ဥးစြာ

ေနာကကပနပါမည။ သ ေၾကာငမယႏငေမာငမာ တေမာငးတညး ေမာငးဆ တစခတညး ေထာငးခင ပါသျဖင မယကသာ

အေၾကာငးရငးျဖစျပ “ ဟေသာ အေၾကာငးက ထား၀ယဒနးသသခငးျဖငပင ျပနလနသဆလကသညမာ -

“ေရးေၾကာနမလြ၊ ေကာေထာနပြမာ၊

မနေမတာ၊ ေရးကျပဒ - ခတြပါ။

သစၥာမခ ၊ ႏစ - ရာသ ၊

မရ ပနးဥး၊ ပနးညႊန ဖး။

Page 45: History of Dawei

[email protected] ေရးဥးေနာနက ၊ပနပမယ၊

ေမာနေဆာငမလြ၊ တေမာနထ။

တတြမၾကာ၊ ေထာနရငပါ၊

မယသာေၾကာနရငး၊ ျဖစပေလ။

ေအ - ေအ - ေအး - မယေ၀” –

ဟ၍ ျဖစေလသည။

မတခက … ေရးေၾကာနမလြ = ေရးေၾကာငးမလြ၊

ေကာေထာနပြမာ = ေကာေထာငးပြမာ၊

ေရးကျပဒ - ခတြပါ = ေရးကျပလ ခေတြ ပါသည၊

ေမာနေဆာငမလြ = ေမာငးဆးမလြ၊

တေမာနထ = တစေမာငးတညး

ေထာနရငပါ = ေထာငးခငပါသည၊

မယေ၀ = မယေရ။

ယငးေနာက ဗဟသတ ေပါၾကြယ၀သည အပေခါငး တစေယာကက ျပနလန၍ “ထးႏငသ အမစ၊ ဥသစေခါကက

ထ၍ ကထားသည အေရတစမတ၊ တငလေရ ၂-မတ၊ ကၽြေကာေရ ၅-မတ၊ အတေခါကေရ ၆-မတတ က ေရာစပကာ

သမေအာငနယ၍ ဒ႔ေမာငးဆထ၌ ထညျပး မယႏင လကဆတြယကကာ ေထာငးရသညမာ အဘယမေလာက

၀မးေျမာက၀မးသာျဖစမည အေၾကာငး” ကသဆလကသည ဒနးသ သခငးမာ …

“ထးန သန - အမျပ၊

ဥသစကထ၊ ေရတမ။

တနးလ ေနာကထပ၊ ေႏ မမတ၊

ကြေကာငါးမ၊ ေျခာကစေအာငေတာင။

ေနာနေနာနမလြ၊ ႏ ေမာနထမာ၊

ထပါေတာင။

လတေဆာငမယန၊ တြယစရ၊

ဖယမ ၀မးပမးသာမယႏးေလ။

Page 46: History of Dawei

[email protected] ေအ - ေအ - ေအး - ေနာနေ၀”

မတခက - ထးန သန = ထးႏင သႏင၊

ေရတမ = ေရတစမတ၊

တနးလေနာကထပ၊ ေႏ မမတ = တငလေနာကထပ ႏစမတမတ၊

ကြေကာ ငါးမ = ကၽြေကာေရ ၅-မတ၊

ေျခာကစ ေအာငေတာင = ေျခာကစအတ၊

ႏ ေမာနထမာ = ဒေမာငးထမာ၊

လတေဆာငမယန၊ တြယစရ = လကဆမယႏင၊ တြယကရသည၊

ဖယမ၀မးပမးသာမယႏးေလ = အဘယမေလာက ၀မးပမးသာမညနညး။

(ယငးေကာေထာငး ေတသခငးမားကား ယငးဓာတ၀ဘရား ေစတေတာ တညလပသည အခါကစ၍

ထား၀ယေဒသရ တျခားေသာ ဘရားေစတမား တညလပသညအခါတငး ေကာေထာငး ၾကသညအခါ ေယာကား, မနးမား

တေပာတပါး စေပါငးသဆၾကသညမာ ထား၀ယ ေရးေခတ ယဥေကးမတစရပပငျဖစေပသည။ သ႔ေသာ ယခအခါ

တမေကာေပာကကြယခေလျပ။)

မယေဇာအား မဖရားေျမာကရန ၾကစညျခငး

တစေန႔သ၌ သာဂရျပညရင သမၺနမငးသည ဆရာေတာ ေဂါ၀ႏၵရငရေသအား ဆြမးဘဥးေပးရန နနးေတာတြငးသ

ပငသျဖင ဆရာေတာၾကြေရာကလာ၍ ဆြမးဘဥးေပးျပးေသာအခါ အတြငး၀န ၄-ပါးတ က ဤသ ေလာကထားၾကေလ၏။

“ဤေမာငႏမ ၂-ဥးတ႔သည အရငရေသ၏ သားသမးလညးမညပါသည၊ တပညလညး မညပါသည။ သ႔ျဖစ၍

ယငးေမာငႏမ ၂-ဥးတ႔က အထးသျဖင ေနရာခထားရန အတြငး၀န, အျပင၀န, ျပညသျပညသားတ႔ပါ

အားလးသေဘာညညႊတၾကပါသည။ ေရးထးစဥလာ အေၾကာငကရာေသာ - ၾသကာကရာဇမငးၾကး၏ သားေတာ,

သမးေတာမားသည အမးမျပက၊ တစ၀မးဖြားခငးက၊ စလာရစျခ၍၊ ေရႊဘဌာန၊ ကပၸလျပညေဘာငက၊ တညေထာငေတာ

မဖးေသာနညးလမးအတငး ျပလပါသညဘရား” ဟ ေလာကထားၾကေသာအခါ -

ေဂါ၀ႏၵရငရေသက “ငါကား လမကစၥက လ႔လမထတစေကာငးေခ၊ သငအမတတ႔ကသာ ေတာသငသလ

ျပၾကေလေလာ” ဟဆ၍ သမၺနမငးႏင မယေဇာတ႔အား တရားသျဖင ဆးမျပးလင ေကာငးသခၤမးသ႔ ျပနၾကြ

သြားေတာမေလ၏။

၀နၾကးမားကလညး ေဂါ၀ႏၵဆရာေတာရငရေသ မန႔ၾကားခသညအတငး သမၺနမငးႏင တငပငကာ ႏမ

မယေဇာအား နားခရန လမၼာသည အထနးေတာၾကးတစဥးက မယေဇာထ ေစလႊတလကေလ၏။ အထနးေတာၾကးလညး

မမလမၼာသလ နညးမရယာယ အသြယသြယ အ၀၀တ႔ျဖင ေဖာငးဖေျပာဆ ေလာကထားေသာလညး အားေျပာကာ

အေဆြးတစမးပလက ေလးခးႏင ငလကသညမာ -

Page 47: History of Dawei

[email protected]

၁။ မယေဇာင ေလးခ း

“စးကရင - ျမြကတာကသရေတာ၊

အးမမင - မကႏာမာ ထသညႏယ

(အမယေလး) ရကပါဘ - မယျဖစအင။ ။

သကရာဇေဟာငးက၊ ႏစေပါငး - မေရႏငတ။

ရေ၀ပင - သာကယတ က။

အားကကာ မန ေတာထားလကတယ၊

နားဆ လ နင။ ။

ရကတာက - ေျပေအာင ျဖတေသာလ၊

မကႏာက - ေနေရာင - ဟပသလမ -

စခနးကန၊ နနးဘျပာသာဒကယက။

ေတာအရပ - ေခာငရခြင၊

ေရာငခ၀ငမ - အပေအး။ ။

ေမာကအမာ၊

ေနာကတစခါ - သညပစကားရယႏင။

အရကေတြ - ရကရညျဖင မပြားလဘ ၊

(အမယမငး) အားေျပာမငေငးတမ -

(ေမာငၾကးေရ) သြားေပါျမငေကး။”

၂။ ေမာငမေရာငရြာဟ ေခၚတြငျခငး

ယငးသ႔တမးတငေၾကြး ဥးေခါငးထက၌ စနတဘကကတင၍ ေရႊေငြ ေကာကသႏင ေျခြရ အနညးငယက

ေခၚေဆာငျပးလင ျမစအေရ ဘကရ တစခေသာ ေတာအရပတြင တမးေရာငေနေလ၏။

ယငးအရပသည ေမာင ကႏမက ေရာငေသာေၾကာင “ေမာငမေရာငရြာ” “ေမာငမယေရာငရြာ” ဟ၍ ေခၚတြငကာ

ယခတငစညကားေသာ ရြာၾကးတစရြာ ျဖစေပသည။ (ယငးရြာကား ရငဓာတ၀ ေစတေတာႏင မနးမေ၀းတြင ရေလသည။)

မယေဇာ ေပာကသြားေၾကာငးက အထနးေတာၾကးက သမၺနမငးထ သေတာဥးတငလင သမၺနမငးက

“ရငးလကေလျခငး အထနးေတာၾကးရယ၊ အကယ၍ သေဘာေတာ မမတာျဖငလ နနးမက သေတာဥးတငလႊာ

Page 48: History of Dawei

[email protected] ဆကကေရာေပါ။ ယခေတာ အမားစတ မခမးသာေအာင တတတဆတထြကသြားတာ၊ သကမ အေရးမယဘ

ကယေတာျမတကလ အေရးယဖ႔ မသငေပဘး၊ ရေစေတာ အထနးေတာၾကး၊ သညေလာကေတာင သေဘာႏတာက

ၾကညရေတာမဖ မေတာဘးပ။ သတငးေတာလ မေမးၾကႏင၊ ေ၀းေ၀းကပ ေနပါေစေတာဗား” ဆျပးလင အတြငးေတာသ

၀ငသြားေလ၏။

ေကာကသနႏင မငးသမၺန ဆကဆမဟာမတ

သဟ႒ကၽြနးမ ေကာကသနမငးသည သမႏမငး နတရြာေျပာငးၾကြ၍ ဆကခစးစသည သမၺနမငးအား

မဟာမတျပလေသာေၾကာင အမတေနာရမက လကေဆာငပဏၰာမား ေပးအပလက အမတေနာရမသည သေဘၤာျဖင

ေရာကလာျပး သမၺနမငးႏင ဆကသြယကာ မဟာမတျပေလ၏။

ယငးေနာက အမတေနာရမသည သာဂရျမ႕ေပၚသ႔လညလည ၾကညရျပး ျမစအေရ႕ဘကကမးသ႔

ေရာကရလတေသာ ေမာငမေရာငအရပတြင တမးေရာငေနသည မယေဇာ၏ လကပါးေစမားႏင ေတြ႕ရသျဖင

အေၾကာငးကေမးျမနးလင သမၺနမငး၏ ႏမေတာျဖစေၾကာငး သရသျဖင ဖးေျမာရန အခြငးေတာငးေလ၏။ အခြငရရလင

အမတေနာရမသည သေဘၤာသားမားႏင ၀ငလာ၍ မယေဇာ၏မကႏာကျမငလင အခ႕ကား ေမေလာျခငး ျဖစၾကကန၏။

အခ ကား ဣေျႏၵ ပက၍ ရးသြပသကသ႔ ျဖစၾကကန၏။ ေနာရမအမတၾကးကလညး မားစြာ အၾသလက မယေဇာ၏

ပအသြငက ေရႊမငႏင ကးယသြားေလ၏။

၁။ ေကာကသနမငးႏင မယေဇာ သေဘာညၾကျခငး

ေကာကသနမငးလကသ႔မယေဇာ၏ ရပပေတာ ေရႊလႊာဆကသ၍ ရၾကညေတာမရာတြင ေကာကသနမငးသည

ေျဖတငးဆးတန ျခငးငာ မတတႏငရကား “သမၺနမငးႏမ မယေဇာလ” ဟ၍ လညးေကာငး၊ “မယေဇာထ အျမနပ ၾက

၀နအႏၶတ ” ဟ၍လညးေကာငး “မယေဇာဆလင အအျဖစျဖစ ငါၾကကခစ” စသညတ ျဖင အၾကမၾကမျမညတမးျပး

ရးႏမးလက ေနရာေလ၏။

ယငးေနာက ၀နတ အား ေခၚ၍ ေျပာသညမာ -

“၀နမက၀နရး၊ ၀နပြတစးႏင၊ လြနၾကးကာမ၊ လကစားၾက၊ ငါထခလ၊ ထနတစစ၊ ေဒါသပတ၊ ၀နမငတ႔။

အတၾကြၾကြ၊ ဖပြပြႏင၊ ၾကရေလျခငး၊ ၀နကျမငးတ႔ရယ၊ မငးတအမား နာနာရပ ေဆး မကလညႏင၊ ၀ကခ၍

ထားၾကသလား၊ ငါမယားေဇာတစေယာက၊ ခခကခငး ေပာကေလသည၊ ေၾကာကရငျဖငယခေဖာ၊ ဘယသမ

မညာတာဘး၊ ျပာတာက ေခၚလကရမလား၊ ဖယေနာ - ဟငအငး လာ, မကျမငးၾကႏင၊ ဟသငးက - ဟ၀ါျပ၊ သညေနရာ

ႏလပါတယ၊ ကသ၀ဏ ေရႊေရာငရစကယက ကမက ရငမခစတာျဖင စတညာငယ သမၻရာစနကႏစျပးေတာ၊ အမယေလး

… ဘာျဖစလ ေသာကရမလဟ။”

ဤကသ ရးသြပျခငးက အမတတ မဆးတားႏငသျဖင မယေဇာ၏ ရပပေၾကာင ရးရေသာမငးက မယေဇာထသ

အေရာကပ႔လင အရးေပာကလမမည ထငသညဟ တငပငညညြတျပးလင သေဘၤာႏငတင၍

“ထား၀ယတငး”ေမာငမေရာငေတာအရပမယေဇာရရာသ႔ပ႔ၾကေလ၏။ အမတမား ထငသညအတငးပင

သေဘၤာေပၚသ႔ေရာကလင စတေနာကျခငး အေတာေျပေပာကေလ၏။

Page 49: History of Dawei

[email protected] သေဘၤာလႊင၍ ထား၀ယတငး သာဂရျမ႕တစဖကကမးရ ေမာငမေရာငေတာအရပသ႔ ေရာကေလလင

အမတေနာရမႏင အပေတာမားမတဆင မယေဇာထ ေကာကသနမငး ၀ငေရာကခြငရေလ၏။ မယေဇာက

လကပါးမားအား ထား၀ယေဒသသးျဖစသည “ဓနဖကေဆးလပ” ႏင ပငလယခနးေခၚၾကေသာ “ကဗးသာ, သဘလပ,

ဘ၀, ရပ” စသညတ ျဖင ခကျပတေစသည ပြေတာစာမားျဖင တညခငးေကၽြးေမြး ဧညခေလ၏။

ယငးေနာက တစဥးႏငတစဥး အျပနအလန ႏတခြနးဆကသ ေမးျမနးေျပာဆၾကျပးလင ေကာကသန မငးက

နနးေတာသး မာတမးသြားျဖင ဆလကသညမာ -

“မနတကယ၊ ၾကရြယေတာ တပဆကပါလ စမကေစေၾကာငး။ ညးေရႊၾကာ၊ မးေစြကာ - ထျမလ ပလေအာင

၀စညႊနးလကပ၊ ကၽြနးသ ထပေဆာငး။”

“မတေကာငးမတစစ၊ မနတကယ ျဖစေသာေၾကာင၊ အခစကစမ၊ တးလ သာၾကပါသည။ ၀ေသသ-ထးခကႏင၊

သေစရန - ႏးညကသျဖင၊ ကးျမြကေတာမသငလပါသည မတျမားစႏၵ - ျမေၾကးမငယ” ဟ၍ ဆလကေလသည။

မယေဇာသည ခကးရာမ အားႏြ႕ေသာအခါျဖစသညလညး တစေၾကာငး၊ ေမာငမေရာငေတာအရပ၌ ျငျငငစြာ

ေနရျခငးက ျငးေငြ႕သညလညးတစေၾကာငး၊ ထား၀ယတငး သာဂရ ျပညသျပညသားတ႔က ျငးၾကသညလညးတစေၾကာငး၊

ယငးအေၾကာငးတ႔ေၾကာင ေကာကသနမငး၏ စကားက တစၾကမတညးႏငပင နာခရရာေလသည။

သ ေၾကာင မယေဇာက ျပနဆလကသည ေလးခးသျဖနးကား -

“ျမလကၤာ - တညစကြနးမာျဖင၊

လ -သကၤာ - ၾကညလထြနးသညႏယ။

ဒပကၽြနး - ပငတရင။ ။

ေနာငမမနးပါႏင၊

ေမာငဘနးေ၀ - ေမတာရသလပ။

ထ အတ - ျပန၍သပါေတာ၊

ေလးမစတတြင။ ။

ျငတမာန - ေထာငအၾကြားေတြႏင၊

ပအလ - ေျမာကမထားရေပဘ ။

ဘရားမာတ - ကနေရဆင၊

ခစရငျဖင - ရြကစမး။ ။

ညေၾကာခင၊

ကယေတာျပင - သနမေဖာကပါဘ ။

Page 50: History of Dawei

[email protected]

ယေလာကေအာင - သစၥာျပလကပမယေရာင၊

သးလ ေရႊကမး။ ။

မယေဇာက ေမာငေတာ ရငဇမငးအား လြမးဆြတသျဖင ခြခြာခါနး

တညထားေသာ “ေဇာလြမးေစတ” (ဇလြနးေစတ) ပ။ (7.8.2011 တြင ရကယထားပါသည။)

၂။ ဇလြနးေစတေတာတညျခငး

တစဥးႏငတစဥး ေျပာခြင ဆခြင ရသမတ႔က ေျပာဆၾက၍ ေရႊဖးစာႏစခင ျပငျပးလင ေကာကသန

မငးက သဟ႒ကၽြနးသ ေဆာငသြားေလ၏။ မယေဇာလညး ေမာငေတာ သမၺနမငးက လြနး (လြမး) ေသာေၾကာင

တစခေသာေတာငသ႔သေဘၤာဆကျပးလင ယငးေတာငေပၚ၌“ေဇာလြနး” (လြမး) ဘရားဟ၍ ေစတတစဆ

တညခေလသည။ ယငးဘရားေစတက ယခအခါ “ဇလြနးဘရား” ဟ၍လညးေကာငး၊ ရြာကလညး “ဇလြနးရြာ”

ဟ၍လညးေကာငး ေခၚဆၾကေလသည။

(ဇလြနးေတာင,ဇလြနးေစတ, ဇလြနးရြာကား ထား၀ယျမ႕မ အေရ႕ဖက ၃-မငအကြာတြငတညရေလသည)

ယငးေဇာလြနး (ဇလြနး) ေစတေတာက လြနခေသာ ေကာဇာသကရာဇ ၁၃၁၅-ခႏစတြင ဇလြနး

အေရ႕ေကာငးဆရာေတာႏင ဇလြနးရြာရ ဗဒၶေ၀ယ၀စၥ သမ၀ါယမအသငးမ ၾကးမး၍ အရပရပေသာ

ေစတနာရငအေပါငးတ႔လဒါနးပါ၀ငၾကလက အသစတဖန မြမးမျပငဆငၾကျပးလင ထား၀ယျမ႕ ဇရစရပ

ေဒၚအငၾက လဒါနးသည ထးေတာသစက ယငးႏစ တေပါငးလျပညေန နနက ၁၀-နာရအခန တငလပေဇာ

ေလသည။

ယငးအခနႏင တစျပငတညးပင သာဂရျမ႕ (ျမ႕ေဟာငးရြာ) ရ မယေဇာတညခေသာ ျမသလြန

“ရငသလြန” ေစတေတာကလညး ထးေတာအသစ တငလ ပေဇာၾကေလသည။

ဘရားေစတတညျပးလင သေဘၤာလႊင၍ သဟ႒ကၽြနးသ ေရာကလတေသာ ေကာကသနမငးက မဖရား

ေျမာကေလ၏။

Page 51: History of Dawei

[email protected]

ငါးခးမ ေရသြနးပြ

သာဂရျပညေဘာငတြင၊ မးေခါငသညအတြက၊ အးကၽြကကၽြက ဆညေ၀လက၊ လသေတြ ျဗညစင

ခတသညက၊ ျပညရငျမတ - ေဇာရနၾကြ၍၊ ေဂါ၀ႏၵဆရာက ပငျပးလင၊ အဇဋာျဖင ခး၀လာက၊ မးမရြာ

အေဖာကအျပားက ေလာကထားေတာမေလ၏။

ယငးသ႔ ေလာကထား ေမးျမနးေတာမေသာအခါ ေဂါ၀ႏၵဆရာေတာက မမထငျမငခကက ထတျမြက

ေတာမသညမာ -

“ဒကာေတာသည ဘရငျဖစသညေနမစ၍ မခငငါးခးမ၏ ရပဓာတက အေရးမယ လစလရထားျခငးသည

ေကးဇးျပထကေသာ သအား ေကးဇးမျပ မထမျမငေန၍ မဂၤလာတရားေတာ ပကေသာေၾကာင

မးေခါငေလသေလာဟ ေတြးေတာၾကဆမေခသည။”

“ရငဘရား အဘယသ ေကးဇးျပရပါမညနညး။”

“နတရျဖစ၍ေနေသာ မယေတာအား နတကႏၷားပြသဘင ေကာငးမြနစြာေပးျပး ပငေခၚေမးျမနရလင

သာ၍ သငျမတလမမည ထငပါသည။”

“ဆရာေတာဘရား သေဘာေတာထငျမငသည အတငး တပညေတာ ျပလပပါေတာမညဘရား။”

“ေကာငးျပ ယေန႔ပငျပလပေလေလာ” ဟေဂါ၀ႏၵဆရာေတာ မန႔ၾကားချပး ေကာငးသခၤမးသ႔ျပနၾကြ

သြားေလ၏။

၁။ မယေတာငါးခးမနတစမး ၀ငပးင ေလးခး

သမၺနမငးလညး နတ၀ငကေတာတ႔အား အမန႔ေတာႏင ေခၚေစျပး ကႏၷားပြသဘင

ေျမာကတငက, ခန ေစေသာအခါ ငါးခးမနတစမးသည တစဥးေသာ နတ၀ငကေတာ၌ ပးကပ၍ ငါးခးမနတစမးင

ေလးခးကား-

“ေငြရြကကာ - ျပညသာဂရမာျဖင၊

ေရႊမကႏာ ၾကညသာၾကေပရ ။

သဟာသန - ဘျမငေပၚ။ ။

အဟတမြကလ၊

စတထမာ - ခါတစရမ။

မေနာက - သမေငြ တယ၊

ခမးေျမရႊငေပာ။ ။

ကနကမာ - မကႏာလသက၊

Page 52: History of Dawei

[email protected]

မသကသာ - ရကရာၾကေပမပ။

သားပတ - စေရႊေလာငယ၊

ေတာႏငမ - လေပပ။ ။

ခြငခ တာ၊

ဖြငဖ ရာ - တယမေကာငးေသာလ။

အေၾကာငးခ - သေစဖ ေျပာပါရ၊

သေဘာဉာဏ - လြနညစညမးသမ ။

ဥပမာ - ျပကာ တမးလကရမာျဖင - ေမာငရယ၊

(အမယမငး) ကမးတတကငလြ။”

ဟ၍ ငလက ေျပာဆေလ၏။

သမၺနမငးက ေမးျမနးသညမာ “မကေရယရႊ၊ ငမစႏင၊ အကမရာ၊ ထးေထြစြာျဖင၊ ပတာလ႔လ႔၊

ဥးေခါငးက႕၍၊ မငတစခက၊ ငတစခကလင၊ တ႔ျမြက ညစာ - မေနာဖေအာင၊ ေျပာဆလာ၊ ေၾကာငးရာစနစ၊

ဘယနတမငးျဖစသညဟ၊ ဇာစျမစႏငေသခာအမနစကား၊ ခနမထားဘ၊ ျပနၾကားပါ” ဟ၍ ေမးေလ၏။

မယေတာက အေၾကာငးစအလငက ေျပာၾကားေသာအခါ သမၺနးမငးသည မယေတာအမနျဖစသညဟ

ယၾကည၍ မးေခါငသည အေၾကာငးက ေမးျပနလင ေဂါ၀ႏၵဆရာေတာ မန ၾကားခသညအတငးပင ျဖစသညဟ

ဆေလ၏။

ယငးသ ျဖစလင မးရြာေအာင မညသ ျပပါရမညနညးဟ ေမးရာ ဤသ ေျပာဆညႊနၾကားခေလ၏။

“မယေတာ (ငါးခးမ)၏ ရပဓာတက အသစမြမးမ၍ မဂၤလာသဘငပြၾကး ျပလပရနမာ ျပန႔ေျပာ

သာယာေသာ ေျမအရပ၌ သန႔ရငးေသာ သျဖခငးျခငး၊ ရာဇမတကာရျခငး၊ ငကေပာအနးခက၊ သေျပရြကႏင

ေနဇာျမက စေသာ ေအာငပနးတ႔က ခညစကျခငး၊ ေရႊအငတျဖစေစ၊ ေငြအငတျဖစေစ တစခခက ရာဇမတ

အတြငးသ႔ သြငးေဆာငျပးလင ျဗာဟၼဏပဏၰားမးတ႔က မယေတာ၏ ရပဓာတကကင၍ ေကာငးခးၾသဘာ

မဂၤလာရသည စကားတ႔က ကးရငေၾကြးေၾကာကာ လကယာရစ ခရသငးႏင သန႔ရငးေသာ ေရတ႔က

သြနးဖနးျခငး၊ ျပညသျပညသားအေပါငးတ႔မာမကား ရာဇမတ၏ အျပငဘက အရပရစမကႏာမ

ေရတေလာကသြယျပး သန႔ရငးစငၾကယသည ေရတ႔က အးအငဖနျမတာ စသညတ႔ႏင သြနးျခငး၊

ယငးသ႔အဘေသကမဂၤလာက ေကာငးမြနမနကနစြာ ျပလပက မးရြာပါလမမည၊ မးသညထနစြာ ရြာချပနလင

မယေတာ၏ ရပဓာတက ၀ါးညပတြင ထညသြငး၍ ခပမဥးမဥး မးကငက မးစ ပါလမမည” ဟ

အေသအခာျပနၾကားေျပာဆေလ၏။

Page 53: History of Dawei

[email protected]

သမၺနမငးလညး “မယေတာ မန႔ၾကားသမက တစလးတစ၀တညး မတမပါျပ၊ မၾကာမ ညႏငးတငပင၍

ျပလပပါေတာမည” ဟ ၀နခေလ၏။ ယငးေနာက မယေတာနတမသည သမးမယေဇာအားမားစြာ ျပစဆလက

မယေတာ၏ေနရာကား ေ၀သဏၰကနးပငတညးဟ ညႊနၾကားချပး ျပနသြားေလ၏။

မယေတာျပနသြားလတေသာ နတပြကႏၷားသဘငက သမး၍ အတြငးေတာသ ၀ငျပးလင အမတတ အား

ဤသ မန ေတာမ၏။

“သေကာငးေတာၾကးတ - မယေတာမန ၾကားသညအတငး ေဂါ၀ႏၵဆရာေတာထမ မယေတာ ငါးမ၏

ရပဓာတက အသစမြမးမခယလယရမည၊ ေရသြနးရန အခမးအနားတ ကလညးမယေတာမာခ သညအတငး

စရငၾကရမည” ဟ မန ေတာမေလ၏။

အမတတ႔လညး တစခေသာေျမအရပ၌ ေလာကပတတငတယစြာ စရငခငးကငး၍ ျပညသျပညသား

တအား ထတဆငေၾကာျငာကာ မငးဆရာ ျဗဟၼဏပဏၰားတႏင ေနရာတကတငပငျပးလင အမၺဓရ ေ၀ရႊနးေအာင

ေရသြနးျခငး ဘသကပြက ျခမသစြာ ျပလပၾကေလ၏။

၂။ မယေတာနတမ ေရျမးကစားျခငး

ယငးအခါ မယေတာနတမသည ေ၀၀ဏၰကနးမ လာျပးလင ေရႊအငတအတြငးရ ငါး၏ရပဓာတသ႔

ပးကပ၍ ၀ငရန ေလးခးႏင ငလကသညမာ -

“သေျပမာ - အေျခထြနးေစဖ ၊

ေရသြနးတ မဂၤလာ။ ။

ထား၀ယတငး၊

သမငး - လြနထငေပၚတ။

ေရႊျပညေတာ - သာဂရမာ၊

ရငး အစပါ။ ။

ေနာကေနာငက - အရညမတလကပါေတာ၊

ငါးေသမာ - ထားေမ ကပရမာေၾကာင။

သဆပဆပ တနလ လာ၊

ေရးအခါက - အပၾကြငး။ ။

ေဆြးဟကအင၊

ေတြးလကရင - ေ၀ေ၀ဆလလ ။

ေရႊေျပသ - ေရမသြနးေသာလ၊

Page 54: History of Dawei

[email protected]

ရတကေပြ - မကရညႏင လႊနးခပမယ၊

(လကေလးေရ) ကၽြနးလး မနကငး။”

ယငးသ ငျပးလင ငါး၏ရပဓာတသ ၀ငကပ၍ ေရျမးကစားေလ၏။

ယငးေနာက ျပညရငမငး ေကာငးခသ ဆ၏။ ယငးေနာက အမတၾကးမား ဆၾက၏။ ယငးေနာက

ျပညသလထမားက အးစည, ဗ, ေမာငး စေသာ အတးအမတ, အက, အခနတ ႏင ေကာငးခၾသဘာျပၾက၏။

ကခနျမးထးရာ၌ မးကတ, ၍သဆၾကသည ထား၀ယ မးေခၚသခငးကား -

၃။ ထား၀ယ မးေခၚသခငး

(၁) မး မး ၀ါလကပမး၊

မး မ၀ါဘ ၾကာေလဘ၊

မးက ေလကး လာေလဘ - ေ၀ - ေ၀ - ေ၀း။

(၂) မး မး ၀ါလကပမး၊

အမးေခၚန - ေျဖာငးေထာနရေအာန၊

၀ါလကပမး - ေ၀ - ေ၀ - ေ၀း။

(၃) ပေတာပနထပမာ - မးတကယ၊

သတပါကြယ - မးမနးကး၊

အာေလာကး - မးပါးနး - ေ၀ -ေ၀ -ေ၀း။

(၄) မးထေအာန - ေလကားေထာန၊

မေထာနႏငဘ - မးရႊရႊ၊

၀ါပါေလ - မးရႊရႊ - ေ၀ - ေ၀ - ေ၀း။

(၅) မး မး ၾကးပါေလ၊

ေရႊခမး - ၾကးပါေလ၊

၀ါပါေလ - မးမနးကး - ေ၀ - ေ၀ -ေ၀း။

(၆) မး မး မးရထန၊

သယေမပနမာ- ၀ါပမး၊

Page 55: History of Dawei

[email protected]

မးမ၀ါဘ - ၾကာေလဘ၊

မးကး ေလကး လာေလဘ - ေ၀ - ေ၀ - ေ၀း။

(၇) ေလကး လာလာ၊

မးကး ၀ါ၀ါ၊

ဆနစပါး - စားဒမက၊

တငးသားျပညသ ဧဘေလ - ေ၀ - ေ၀ - ေ၀း။

မတခက … ၀ါလကပမး = ရြာလကပမး၊

မးကးေလကး = မးၾကး ေလၾကး၊

အမးေခၚန- ေျဖာငးေထာနရေအာန = အမမးေခါငမာ ျမးေထာငရေအာင၊

ပေတာပနထပမာ-မးတကယ = ပတေတာကပငထကမာ မးတကည၊

မးမနးကး = မးမငးၾကး၊

အာေလာကး = အာေလာကး(မးရြာေအာင ကးမားကလညးအားေပးပါေလာ)

မးထေအာန-ေလကားေထာန = မးထေအာင ေလကားေထာင၊

ေရႊခမး = ေရႊခၾကကတေရြး ကသ လမၼာေသာမး၊

မးရထန = မးရပထင၊

သယေမပနမာ-၀ါပမး = သညေျမျပငမာ ရြာပမး၊

စားဒမက စားလ မကန။

ျပညသလထအေပါငးတ႔က အရပရစမကႏာမ ေရတေလာကသြယ၍ ေရသြနးၾကလင ေရႊအငတ

အတြငးရ ငါးခးမရပသည အသကရငသကသ႔ပင ကြန႔ျမးလညပတေလသည။ ယငးအခါ မး

ေကာငးစြာရြာသြနးေလ၏။

(ငါးခးမရပပက ေရးအခါ ေဂါ၀ႏၵရငရေသႏင သမၺနမငးလကထကစ၍ အစဥအဆက

ထနးသမးလာၾကရာ ယခေခတအခါ ထား၀ယျမ႕မ အေရ႕ေတာငဘက ၃-မငခန႔ခရးအကြာ ကးတ႔ရြာရ

ေရႊေတာငဘနးေတာၾကးေကာငးတြင “ငါးခးမရပ” ကလညးေကာငး၊ ထား၀ယျမ႕မ အေရ႕ေတာငဘက ထား၀ယ -

ျမတသြား ေမာေတာကားလမး အဆကတြငပင ၁၈-မငခန႔ခရးအကြာ ပနးေတာရြာရ ေအာကေရႊေတာင

ဘနးေတာၾကးေကာငးတြင “အငတ” ကလညးေကာငး ထားရေလသည။)

Page 56: History of Dawei

[email protected]

ယငးငါးခးမ ေရသြနးပြက လြနခေသာ ေကာဇာသကရာဇ ၁၂၆၅-ခႏစတြင ကငးပျပး ယခအခါ

မကငးပေတာေခ။ အေၾကာငးကဆေသာ မးေခါငလင ပ႒မ ေရ ဥးစြာ ဖားထး, ဖားမပြ ကငးပ၍ မးမရြာမသာ

ငါးခးမေရသြနးပြ ကငးပရေသာ အစဥအလာ ရေသာေၾကာင ျဖစေလသည။

ထား၀ယ ဖားထး၊ဖားမ “မးေခၚပြ” ျပလပသညအခါ

မးရြာသြနးေစရန တးရေသာ “ဖားစည” ပ။

ဖားထး, ဖားမ မးေခၚပြ ကငးပျခငး

ဖားထး, ဖားမ မးေခၚပြက မညသညခႏစ မညသညမငး လကထကက စတငကငးပျပလပၾကေၾကာငး

စာေပမတတမးမားႏင သကၾကးတ စကား မၾကားသရေသာလညး အစဥအဆက ျပလပ ကငးပသညေနရာႏင

ကငးပၾကပက ရာဇ၀ငမတတမးမားအရ ေဖာျပပါအ။

၁။ ငါးရ မငးအင

ေရးလြနေလျပးေသာအခါက တစခေသာေရအင၌ အကသလ မကကေဟာငးေၾကာင ဥပပတ

ပဋသေႏၶ (အနးကပ၍ ထငရားစြာ ျဖစေပၚလာျခငး) တညေနေသာ ငါးခးမၾကး တစေကာငသည ေအးခမးစြာ

ေနလသညဆႏၵျဖင မမအေပါငးအေဖာမ ခြခြာ၍ သြားေလရာ တစခေသာေတာငေျခရငး (ယခ ဇလြနး

ေတာငေျခရငး အေနာကဘက) ရ ေရအငတြင ငါးရၾကးႏင ေတြ႕ရ၍ အတတကြကကစားေနၾကေလသည။

ငါးရၾကး ကကစားသညေရအငက “ငါးရမငးအင” ဟ အမညတြငကာ ယေန တငထငရားရေလသည။

တစေန႔သ၌ အျခားငါးရၾကးတစေကာငသည ယငးငါးခးမၾကး ကျမင လကေလရာ ငါးခးမၾကးသည

ေရသာရာသ ထြကေျပးလက ေ၀၀ဏၰကနးစပ နတေရကနသ ေရာကရေလသည။

(ေကာဇာသကရာဇ ၁၀၀-ခန႔ေလာကအခါက ယခ ဇလြနးေတာငေျခရငး အေနာကဘကရ

ငါးရမငးအငႏင ေမာငမယေရာငရြာရ ရငဓာတ၀ဘရားေစတ တညထားသည အငက ေျမမဖ႔မက ငါးခးမၾကး

ကကစားေနေသာ ေ၀၀ဏၰနတေရကနတ႔သည အေရ႕ဘက၌ ထား၀ယျမစေၾကာငး ေရစးျဖင

ေရခငးဆကစပလက ရခေလသည။ မကျမငသာဓက တငျပရလင ထား၀ယေလယာဥကြငး အေရ႕ဘကရ

“ထနးေတာျပငရြာ” ႏင ၎ရြာမ တစမငခန အကြာ အေရ ဘက “ေအာငသေျပေခာငးရြာ” ယငးရြာ ၂-

Page 57: History of Dawei

[email protected]

ရြာတ႕အၾကားရ လယကြငးမားသည ယေန႕တင ေျမနမလကရသျဖင “ျမစတမျပင” ဟ၍လညးေကာငး၊

ေအာငသေျပေခာငးရြာရ သကၾကးမားက ထနးေတာျပငရြာက “အေနာကဘကကမး” ဟ၍လညးေကာငး၊

ယငးနညးတပင ထနးေတာျပငရြာရ သကၾကးမားကလညး ေအာငသေျပေခာငး ရြာက “အေရ႕ဘကကမး”

ဟ၍လညးေကာငး၊ အျပနမလန ေခၚဆသးႏနးလက ရၾကေသးသည။ ၎ျပင ယငးျမစတမျပင လယကြငးမား၌

ေရတြငး, ေရကန တးေဖာၾကသညအခါ ေလကြ ပဥခပမား, ရြကတင အပငးအစမား စသညတ႔ကလညး

မၾကခဏ ေတြ ရၾကရေလသည။)

၂။ ဆနးခရပမ ဥးၾကး, ေကာကေမာရပမ အေမအတ ဖားသဏၭာနျပလပၾကျခငး

ပြအစစဥမာ ထား၀ယျမ ဆနးခရပမ ေရးအစဥအဆကရသ ဥးၾကးတစေယာကက ဖားထးလပရ

ေလသည။ ဖားမမာလညး ေကာကေမာအရပမ အစဥအဆကရသ ေဒၚၾကးတစေယာကကပင လပရေလသည။

ကငးပသညအခနကား မြနးလြပငးအခန ျဖစေလသည။ ငါးရမငးအငအနး ယာယတးေဖာထားသည ၄-

ေတာင စတရနး ပတလညခန႔ရေသာ ေရအငကေလး နေဘးတြင ေရ႕က ဖားမ, ေနာကမ ဖားထးတ႔သည

ဖားသဏၭာန ေလးဖကေထာက၍ ထငေနၾကရသည။

(ယငးအခနတြင သကဆငရာ နတရငၾကးမားအား ကနေတာပြႏင ပ, သၾကရသည။)

နတ ပ, သျပးေသာအခါ ဖားထး, ဖားမတ႔က မမတ ဘာဘာဘာ၀ “ေအာငအမး - ေအာငအမး” ဟ၍

ေအာျမညၾကကာ ခနဆြခနဆြျဖင ေရအငငယက လကာရစ ၃-ပတ လညသြားၾကရသည။ ယငးေနာက

ေရအငငယအတြငးသ႔ ၂-ဥးစလး ဆငးၾကျပး “မတလကဟန” ျဖင ဖားမ၏ပခးက ဖားထးကေနာကမ

လကႏစဖကျဖင ခဏတငထားလကရသည။

ယငးအခါ သကဆငရာ အေျခြအရမားက ေရစမထားေသာ (ေလာငးေစ = ထား၀ယအေခၚ)

ပငစမးေစမားက “ဖားဥေတြ ဥျပ” ဟ ၾကပကေပးၾကရသည။

ယငးေနာက ဖားထး, ဖားမတ သည ထေရအငငယမ ေရ႕ေနာကဆက၍ တကလာၾကျပး၍ “ေအာငအမး -

ေအာငအမး” ဟ ေအာငျမညၾကကာ လကယာရစ ၃-ပတလညၾကရျပနသည။ ယငးေနာက ဖားထးသည

ေရအငၾကးအတြငးသ ခနဆငးျပး ေရျမးကစားရသည။(ဖားမမာမကား ေရအငၾကးအတြငးသ မဆငးရေခ။)

၃။ ပြလာပရသတမား ပြကငးပစဥ ထး, ဥးထပ မေဆာငးရ

ယငးေနာက သကဆငရာ လအမားက အဆစျပန ၾကခတ၀ါးကညေတာငျဖင ကနေရက ခပျပး မးရြာဟန

ေရဖနးၾကေလသည။ ဖားထးကလညး ေရကနးတြငးမ ေရက လကျဖငခပ၍ ပကတငေပးရေလသည။

အးစည၀ငး အဖြ႕မားကလညး “မးမး ၀ါလကပမး” အစခ မးေခၚ ေတးသခငးမားက ငါးခးမေရသြနးပြတြင

သဆသကသ သဆျပး တးမတၾကေလသည။

ဖားထး,ဖားမ ပြကငးပေနစဥ လာေရာကၾကညရၾကသည သဃာေတာအရငျမတမားပါမကန မညသ

တစဥးတစေယာကမ ထး, ဥးထပမားက မေဆာငးၾကရေခ။

Page 58: History of Dawei

[email protected]

ေနာကဆးတြငကား အဆစျပန ၾကခတ၀ါးကညေတာကမားတြင ေရကနမ ေရက ခပယၾကျပး အနးရ

ဇလြနးေတာင ေစတေတာႏင ဆငဆပရပရ ေအာငရမးဂလ (ၾသရမဂလ) ေစတေတာတ႔အားသြားေရာက

ေရသြနးၾကရေလသည။

ယငးဖားထး, ဖားမ မးေခၚပြက ထား၀ယေဒသတြင ေရးအစဥအလာအရာ မးေခါငသညအခါတငး

ကငးပလာခၾကရာ ေနာကဆးကငးပသညခနကား ေကာဇာသကရာဇ ၁၃၂၁-ခႏစ (၁၉၆၀-

ျပညႏစ)တြငျဖစေလသည။ ယငးတ ဖားထး ဖားမ မးေခၚပြျပလပကငးပတငး မးအမန ရြာသြနးေလသည။

ယြနးေမာငႏမ နနးလၾက

သမႏမငး ေျပာငးေရႊ ၍ မငးမျဖစေနသည မငးကားရျမ က ယြနးျပညမ “ေစာလြနးေရႊ” ေခၚ ယြနးမငး

လာေရာကအပခပစးစေတာမေလ၏။ ယြနးမငးၾကး ေစာလြနးေရႊ နတရြာစေတာမလင သားေတာ

“ေစာထြတမငးသားႏင သမးေတာ ေစာျမေဒ၀” တ႔သည ခမညးေတာ၏ အရကအရာက သအပစးသင -

ငါအပစးသငဟ၍ ျငငးခလယကေနၾကသညက မးမတမား ေျဖျဖနေပၾကေသာလညး ေကနပျခငး မရၾကသျဖင

တရားအဆးအျဖတေတာသညဟ သတငးေကာၾကားသည တကျမ႕ (ယခ၀ကၽြနးရပႏင ဆငဆပရပ)

ကအပစးေသာ “တကမငးၾကး” ထ အဆးျဖတခရန သြားၾကေလ၏။

၁။ တကမငးၾကး၏ အဆးျဖတက ခယျခငး

တကမငးၾကး “ကၽြႏပ ဆးျဖတသညအတငး နာခၾကမညေလာ” ဟ ေမးေတာမလင ေမာငႏမ ၂-ဥးတ က

နာခပါမညဟ သေဘာတ ၀နခၾကေလ၏။

ယငးအခါ တကမငးၾကးက အေၾကာငးက ေမးျပး ဆးျဖတသညမာ “အသငတ ေမာငႏမ ၂-ဥးသည

မမတ႔ပငသညနယအတြငး သငေလာသညေျမတြင အျမငဉာဏေတာညမသည ဘရားေစတ တစဆစ

တညၾကေလာ၊ အလငျပးသက ထးနနးအပခပေလ” ဟ ဆးျဖတေပးေတာမေလ၏။

၂။ ဘရားျပင တညၾကျခငး

တကမငးၾကး ဆးျဖတသညအတငး ေမာငႏမ ၂-ဥးတ႔သည သေဘာတစြာျဖင အမတၾကးမားႏင

တငပငၾကကာ ဘရားတညမည ေနရာက ေရြးခယျပး ရကေကာငးေန႔ျမတ အခန အခါတြင

ဘရားျပငတညလပၾကေလ၏။

ႏမေတာ “ေစာျမေဒ၀” သည မနမမျမငေသာ ေတာငကနးတစခေပၚတြငလညးေကာင၊ ေနာငေတာ

“ေစာထြတမငးသား” ကား ယငးေတာငေျခရငးအနး ေတာတနးကေလးအ၀တြငလညးေကာငး တစျပငနကတညး

တညလပၾကေလ၏။

Page 59: History of Dawei

[email protected]

၃။ “ေဂာ” ဘရား မးၾကးခ ျပလျခငး

ယငးအခါ ေနာငေတာ ေစာထြတမငးသားသည အလငစလ အျမနျပးစးရန အေကာကဉာဏျဖင ၀ါးက

ေစတပ ေဂာ (ျခငး) ရကျပးလင ျပးစးေၾကာငးက ေျပာျပရာ အမတၾကးမားက ရငသပ, အၾသ ရေမာမကန

ျဖစၾကၾကေလ၏။ ႏမေတာ ေစာျမေဒ၀က ေနာငေတာ၏ အၾကဉာဏက ရပစားမသျဖင သစၥာျပလက နတ

သၾကားတ ထ တငတမးေလရာ အခါမ မးလး ထစထစခနး၍ အးအးဆညာ အကာတစခြင ထကေကာငးကငမ

စကရငလကနက မးၾကးခကေၾကာင ျခငးရကေစတသည မတညပကျပကာ လရာရေလေတာ၏။

ယငးေၾကာင ေစာထြတမငးသားမာ မမ၏အေကာကဉာဏထငေပၚသျဖင မကႏာမျပရဘ ေတာခကာ

ရဟနးေဘာငသ ၀ငရာရေလ၏။ ႏမေတာ ေစာျမေဒ၀မာ ေနာငေတာ၏ မတရားလပပက မႏစသကေသာလညး

ေနာငေတာအရငးျဖစ၍ ခမညးေတာ မယေတာတ႔ကြယလြနသြားသျဖင “အစကၾကးက အဖအရာ”

ဆသညအတငး အားကသမျပေနရာမ ယခအခါ ခြခြာသြားရရာသည အတြက စတမခမးေျမဘ ျဖစရေနရငး မမ၏

ကသလေတာေစတက ဆကလက မြမးမလက ရေနေလ၏။

ေရႊဂေတာင (ေရႊကေတာင) ေစတေတာပ။

(2.8.2011 ေန တြင ရကယထားပါသည။)

ေရႊဂေတာင ေစတေတာသမငး

ယငးအခါ သာဂရျပညသ ရငေဇာသည ေနာငေတာင ရငဇ(သမၺနမငး)၏ ရနေဘးမ ကငး၀ငးေစျခငးငာ

“ေမာငမယေရာငေတာ အရပ၌ ေရာငတမးေနခက” ေကာကသနမငးႏင ခစခငစမက၍ သဟဠကၽြနးသ႔

သေဘၤာလႊငသြားစဥ ေစာျမေဒ၀ ဘရားတညသညေတာငေျခ( ယခ ေရႊဂေတာငေစာ၀ေခာငး) ကမးပါးတြင

သေဘၤာဆကကပ၍ ရငေဇာႏင ယခငကပင သကမးဖးသ ေစာျမေဒ၀တ ေတြ ဆမၾကေလ၏။

၁။ ရငေဇာက ကသလေတာေရႊအလ ပါ၀ငျခငး

ရငေဇာက မမျဖစပ အလးစက ေျပာျပျပးလင “မမ၏ေနာငေတာင သမၺနးမငးႏင အစမေတာတ႔မာ

ယခငက တစဥးႏငတစဥး စမကရငး ခစလကစရၾကဖးသညအတငး အစမေတာက မဖရား

Page 60: History of Dawei

[email protected]

အျဖစကခယေစလသည။ ယခ ႏမေတာ အၾကေပးသညက ၀နခမည ဆပါက ဘရားအတြက ကသလေတာ

အကပါ၀င ပါမည” ဟ ရငေဇာက ေစာျမေဒ၀အား ေျပာေလ၏။

ေစာျမေဒ၀ကလညး “ႏမေတာ အၾကေပးသညအတငး လကနာပါမည” ဟ၍ ၀နခေျပာဆေလ၏။

ယငးအခါ ရငေဇာက ၀မးေျမာကစြာႏင ဘရားအတြက ကသလေတာအျဖစ ေရႊတပကခြန

အလ၀ငခေလ၏။ (ရာဇ၀င တစေစာင၌ကား ေရႊတစၾကကဥေပါငး ငါးပာ အလပါ၀ငခသညဟဆ၏။

ႏစသကရာ ယပါေလ။)

(ပကခြန = ေလငယမား၌ ေရမားစမ၀ငသညအခါ ခပပစရသည သစျပားခြကကေလး။)

ေစာျမေဒ၀ ဘရားေစတတညေနခက ရငေဇာက အလ၀င၍ ကညသညအတြက ယငးေစတက

“ေရႊဂေစတ” ဟ၍လညးေကာငး၊ ေတာငကလညး “ေရႊဂေတာင” ဟ၍လညးေကာငး ယခတငအမညတြငကာ

ထငရားေလသည။ (ေရႊမတးဘရားႏင ေရႊမတးရြာကား ယငးေတာငေျခရငး၌ တညရေလသည။)

“လညးေၾကာငးေတာ ေစတ” ပ

(ေရးအေခၚ “ေဂာလေစတ၊ လေဂာေစတ” ဟေခၚသည။)

(21.7.2011 ေနတြငရကယထားပါသည။)

လညးေၾကာငးေတာေစတေတာသမငး

ေစာထြတမငးသားတညသည ေစတမာ ေဂာ(ျခငး) ကရက၍ တညလပရာ မးၾကးထသျဖင ျပလ ေသာေၾကာင

“ေဂာလေစတ” ဟ ေခၚေ၀ၚၾကရာ ေႏာငးအခါ အေခၚေရြ ေလာကာ ေျပာငးျပနေခၚသျဖင “ေဂာလ” မ “လေဂာေစတ”

ဟ၍ ေခၚတြငၾကေလသည။ ေတာတနး ကေလးအ၀၌ တညလပသညအတြက အခ က “လညးေၾကာငးေတာေစတ”

ဟ၍လညး ေခၚေ၀ၚၾကေလသည။

(ေဂာ = ၀ါးျခမးျဖင ရကလပသည ျခငးၾကားက ထား၀ယေဒသက “ေဂာ” ဟ၍ ေခၚၾကသည။)

Page 61: History of Dawei

[email protected]

၁။ “ေဂာဘရား” (လညးေၾကာငးေတာ) ေစတေတာ မးၾကးစကမ ကငးလြတေတာမျခငး

ယငးလညးေၾကာငးေတာ ေစတေတာက ေစာထြတမငးသား တညျပးစက မးၾကးထသျဖင ေနာကမငး

အဆကဆကႏင ျပသလလ အမား ဆကလကျပျပင၍ ထးေတာတငျပးသညအခါတငး မးၾကးထ၍ မျပျပငဘ ထားရရာ

လြနခေသာ ေကာဇာသကရာဇ ၁၂၇၂-ခႏစတြင ထား၀ယျမ ၊ ဇရစရပ၊ ဆနစကပငရင သေဌး ခလရင - ေဒၚမ ႏင သမး

ေဒၚစနလင၊ ေဒၚေသာငးလင၊ သား ခဘနၾကညတ က ပကစးယယြငးလကရသည ေစတေတာက ထပမျပျပငျပးလင

ယငး ခႏစ တနးခးလဆနး ၁၁-ရက တနဂၤေႏြေန႔နနက ေန၀နးေပၚအခန၀ယ ထးေတာသစကပါ တငလပေဇာၾကရာ

ေရးယခငအခါမားကကသ မးၾကးစက ေဘးဒဏ မခရေတာဘ ခမးသာရာ ရရသညမာ ယေန အထပင ျဖစေလသည။

(ယငးသ႔ မးၾကးစက မထမမနဘ ေအာငျမင ထေျမာကသညမာ ေစတေတာ၌ သပၸနညးအရ မးၾကးလႊဓာတ

တပဆငထားသညအတြကေၾကာငဟ၍ အထငရၾကေလသည။)

၂။ ေရႊဂေတာငေစတေတာက ထပမျပျပငျခငး

ထား၀ယခရငက အပခပသည အေရးပင (ခရင၀န)မငး“ကာနယဂရမး” ႏင “ေဒၚအးပြင” တ က ၾကးမးလက

သၾကြယ ျပညသား ျပညသ လထအေပါငးတ႔ပါ စေပါငး အလပါ၀ငၾကျပးလင ပကစးယယြငးေနသည

ေရႊဂေတာငေစတေတာက အသစထပမ၍ ျပလပၾကသညမာ -

ေကာဇာသကရာဇ ၁၂၇၁-ခႏစ နတေတာလဆနး ၄-ရက အဂၤါေန တြင “အတျမစခသည။”

တေပါငးလျပညေကာ ၁-ရက တနဂၤေႏြေန တြင “ဌာပနာ သြငးႏသည။”

တနခးလျပညေကာ ၁၀-ရက ေသာၾကာေန႔တြင ဘရား “မ႑င စကထသည။”

ေကာဇာသကရာဇ ၁၂၇၂-ခႏစ တနခးလဆနး ၁၁-ရက တနဂၤေႏြေန႔နနက ေန၀နးေပၚခနတြင

“လညးေၾကာငးေတာ ေစတႏင တစျပငနက ေရႊထးတငလေတာမၾကေလသည။”

(ယငး ေရႊဂေတာငေစတေတာႏင လညးေၾကာငးေတာ ေစတေတာတ႔သညကား - ထား၀ယျမ႕မ

အေရ႕ေတာငဘက ထား၀ယႏင ျမတျမ႕သြား ေမာေတာကားလမးႏင ကပလက ၆-မင ခရးအကြာ ေရႊမတးဘရား

ရပပြားေတာအနးတြင တညရၾကေလသည။)

………………………………

တကမငးၾကး ႏင ခးဥမယ

“ေစာထြတမငးသား ႏင ေစာျမေဒ၀” ေမာငႏမ ၂-ဥးတ႔နနးလၾကသညက ဆးျဖတေပးသည တကမငးၾကး

အပခပစးစေသာ တကျမ႕သညကား - ယခထား၀ယျမ႕ ေျမာကဘကပငး ၂-မငခန အကြာ “၀ကၽြနးရပႏင ဆငဆပရပ”

မားတြင တညရခ၍ ယခတင အခေနရာမားတြင တာရးႏင ကးေျမာငးမား အနညးငယ ရေသးသည။

နနးေတာေနရာမာကား - ဆငဆပရပတြင ျဖစေလသည။ မငးၾကးကးကြယသည နနးဥးဆရာေတာေကာငးမာ ယခ ၀ကၽြနး

သခ ၤ ငးအနးရ ဘနးေတာၾကးေကာငးေနရာပငျဖစ “တကေကာငး” (တဂေကာငး) ဟ၍ ယခတင ေခၚၾကေလသည။

Page 62: History of Dawei

[email protected]

၁။ သတးဥပရာဇာမငးသား ဇငးကကဆရာေတာထ ပညာသငၾကားျခငး

အငး၀တငးျပညမ “သတးဥပရာဇာ” အမညရသည မငးသားတစပါးသည သထျပည ဇငးကက ဆရာေတာထ

အတတပညာ သငၾကားရန လာခရာ လမးခရး၌ မြနသေဌးသား “မဟာဗလ” ႏင “ပညာဗလ” ညအစက ၂-ေယာကတ ႏင

ေတြ ဆၾကျပး ၃-ဥးသား အတတပညာမားက သငၾကားၾကေလ၏။

အ႒ာရသ ၁၈-ရပေသာ ပညာမားအျပင သကေျပာငးကယခြာ အသကသြငးအတတပညာမားကလညး

အထးတတေျမာကၾကေလသည။

တပည ၃-ဥးတ႔သည ပညာစလတေသာ မဘရပထသ ျပနလည ရနအေၾကာငး ဆရာေတာထ အခြငပနၾကေလ၏။

“အသင တပညမား မဘရပဌာနသ ျပနၾကြသြားလင လမးခရးအၾကား၌ ထးနနးကလညး မစကၾကႏင၊

ပညာစြမးကလညး မျပၾကႏင။ ယငးစကား ၂-ရပက သတၾကးစြာႏင မတသားျပး ျပနၾကေလေတာ” ဟ ဆရာေတာက

မန႔ၾကားလကေလ၏။

၂။ သတးဥပရာဇာ,မဟာဗလ,ပညာဗလတ မဘရပဌာန ျပနၾကျခငး

သတ႔သည ဆရာအား ကနေတာၾကျပး ဇငးကကေတာငေပၚမ ဆငးလာၾကေလ၏။ ေတာငေျခရငးသ႔ ေရာကလင

သတးဥပရာဇာ မငးသားက “အေဆြတ႔ကၽြႏပတ႔သည ဒရကတငး ထား၀ယျမ႕သ႔တစခါတစေခါကမ

မေရာကဖးၾကေသးသညျဖစ၍ ခရးၾကခက အလညအပတ သြားၾကစ ” ဟ၍ ေျပာရာ မဟာဗလႏင ပညာဗလ တ ကလညး

သေဘာတညသျဖင ၃-ဥးသား ဒရကတငးဖကသ ခရးလညၾကေလ၏။

ခရးမထြကမ ပညာအေျမာအျမငႏင ျပညစသ မဟာဗလက ပညာဗလႏင သတးဥပရာဇာတ႔အား

သတေပးသညမာ “ကၽြႏပတ သည လမးခရး၌ အေၾကာငးတစစတစရာေၾကာင တစကြတစျပားစ သြားၾကရမ မညသည

ေနရာေဒသ၌မဆ ထမငးဟငးမား စားေသာကလင တစေယာကတညးစားမညၾကက ထမငး ၃-ပြျပျပး တစပြက စား၍ ကန

၂-ပြက ထားခရမည။ ၂-ေယာက ျဖစဘမလညး ထမငး ၃-ပြျပျပး ၂-ပြက စား၍ ကနတစပြက ထားခရမည” ဟေသာ

သစၥာစကားက ၃-ဥးသား သေဘာတ ခယၾကျပး ခရးထြကၾကေလ၏။

၃။ သတးဥပရာဇာႏင ခ းဥမယတ ၾကညျဖၾကျခငး

သ႔ႏင ထား၀ယျမ႕မ မင ၆၀-ေကာခရးအကြာ “နတၾကးစငရြာ” စနးသ႔ ေရာကေလလင သတးဥပရာဇာက

လမးခရး၌ေတြ ေသာ အရးတစခက ေကာကယျပးလင မမတ ဆရာ သငၾကားေပးလကသည မႏနစြမး -မစြမးက သလ၍

ဆရာေတာ သတေပးလကသည စကားက အမတမရဘ မဟာဗလႏင ပညာဗလတ႔အားတငပငကာ မႏနျဖင

မနးမတစမၾကရာ ယငးအရးသည ကားေသေကာင ျဖစလာေလ၏။

ယငးကားေသေကာငက တဖန အသကသြငးျပနရာ ကားအရငျဖစျပး ယငး ၃-ဥးသားတ အား စားရနလကေလ၏။

ကား၏ ရနေဘးမ ကငးေ၀းရန ၃-ဥးသားတ ေျပးၾကေလရာ မဟာဗလႏင ပညာဗလ ညအစက ၂-ေယာကတ မာတစတြ၊

သတးဥပရာဇာ တစေယာကတညးက တစတြ ျဖစသြားၾကေလ၏။

Page 63: History of Dawei

[email protected] သတးဥပရာဇာ မငးသားသည ထား၀ယျမ႕မ ၄၇-မငခရးအကြာ ကလနေအာငျမ႕တြငးသ႔ခငးနငး ေရာကရေလ၏။

(ကလနေအာငျမသၾကး ဇနးေမာငႏတ႔၌ သားသမးတစေယာကမ မထြနးကားဘ ခးဥထတြင

သေႏၶမးသျဖင ရရ၍ ေမြးစားထားေသာ “ခ းဥမယ” အမညရသည အရြယေရာက လပေသာ မနးကေလးတစဥး ရေလ၏။)

ယငးေန႔တြငပင ခးဥမယသည မနးမအေဖာတစေယာကႏင အတ ကလနေအာင ေခာငးကမးပါး၌

ေခါငးေလာေနစဥ သတး ဥပရာဇာႏင ေတြၾကဆမၾကေလ၏။ သတးဥပရာဇာလညး ခးဥမယႏင လက ၂-

ကမးေလာကအကြာ ေကာကတးကေလးတစလးေပၚ၌ တငပါးလႊထငကာ စ,တင ႏတခြနးဆက ေမးျမနးလက ေလ၏။

“ဒေဒသအမည ဘယလေခၚပါသလ ႏမရယ၊ ႏမရ႕အမညကလ သခငပါတယ။”

ခးဥမယက တနရေသာ အသကေလးျဖင “ကလနေအာငရြာလ႔ေခၚပါတယ။ ကၽြနမ အမညကေတာ

ကလနေအာငျမ သၾကးသမး ခးဥမယ ပါတရင။”

“အလ နာမညက ဆနးလခည၊ ခးဥမယလ ဘာေၾကာင ေခၚပါသလ။”

“ခးဥအတြငးမာ သေႏၶမးတအတြက ခ းဥမယလ အမညတြင ပါတယရင။”

“ေၾသာ .. သေႏၶသဆေတာ ေခာအလမာျဖင တစေလာကတြင ေျပာျပစရာမရေပဘး” ဟ၍ ေျပာျပး

သတးဥပရာဇာသည မမ၏ ဇာတႏငတကြ ေၾကာငးရာဥ အလးစက ေျပာျပေလေတာ၏။

“ေမာငေတာႏင ႏမတ႔မာ ပရပရ ဘ၀အဆကဆကက ခဖးေသာ ေရစက, ပႏၷကဖးေသာ သစၥာ, ေရႊနဖးမာ

စာထးမား ပါရသညအတြက ဖးစာနတမားက လမးညႊနျပသျဖင ႏမတ႔စရာ ဤျမေဒသသ႔ေမာငေတာ

ေရာကလာခရပါတယ။ သ အတြက ေမာငေတာအား သဒၶါၾကညျဖပါက ေနာငနနးသ ျဖစပါလမမယ ႏမရယ။”

ခးဥမယက မခ႔တရ႕န ျပးျပးကေလး မကႏာထားျဖင “ေမာငေတာရ မန ေတာသက ႏမေလး ၾကားရတ အတငး

ဖဆနျငငးပယဖ႔မရပါ။ ႏမစရာ အမေဂဟာ၌ ႏမေလးႏငအတ ေပာရႊငစြာ ေနႏငပါတယ။ ႏမေလးက ၾကညျဖသဒၶါ

ရပါလကကန ေနာငအခါ ေမာငေတာက မေပာပကမာ စးပါတယ။”

“မစးပါန ႏမရယ၊ ႏမေလးန အတ ေမာငေတာ ေပာေပာၾကး ေနပါမယ။”

“သဟာပ - ေဆာငၾကာသက၊

ေနာငရာရက - စးတငေစ။

ေတာငညာထကတ - မးျမငေဆြငယ၊

စးႏငေမ - ယပါဗာ”။

“ယရမာလား - ေမာငေတာရ -”

“ေမာငေတာရ - ခြနးလစတာမာ၊

ညႊနးသစၥာ - ေတြးယလ ဆ။

Page 64: History of Dawei

[email protected]

ႏမေလ - ခကမေပြေအာင၊

ပကမေသြ - တညပ။”

“ေမာငေတာန႔ ႏမေလးတ႔မာ ကေလးခငးဘ၀ တစဥးႏငတစဥး ေမတာမျပး သစၥာလ ရၾကျပ၊

ႏမေလးတ႔အမေဂဟာဌာန လမးၾကြျပးေတာ - ႏမေလးရ႕ ေကးဇးရင ဖခငၾကးႏင မခငၾကးတ႔ထ သြားေရာကကာ

သားသမက ျပပါမညအေၾကာငး ခြငပနေတာငး ေပေတာ ေမာငေတာရ၊ အမေဂဟာဌာနလ မေ၀းလပါဘး။ ခႏစပစ

ေလာကေလာကရင ေရာကပါလမမယ။”

“ေကာငးလပါ ႏမယရယ၊ ႏမေလးက ေရ ကလမးျပျပး သြားေပေတာ” ဟ ေျပာဆကာ ေလာကလာၾကရာ

ခးဥမယတ အမသ ေရာကရလာၾကေလ၏။

ယငးေနာက ဖခငႏင မခငတ အား အေၾကာငးအရာက ေျပာျပခြငပနၾကျပး ရကမားမၾကာမပင ခစသ ၂-ဥးအား

ထမးျမားလကထပ ေပးစားလကေလေတာ၏။

၄။ ခ းဥမယက သမးပကရန တကမငးၾကး ၾကစညေတာမျခငး

တကမငးၾကးသည တငးခနးလညလညရာမာ ခးဥမယက ျမငသညေန႔ကစ၍ သမးပကရန ၾကစည ေနစဥအတြငး

သတးဥပရာဇာ မငးသားႏင စဖက လကထပျပးေၾကာငး ၾကားသရသျဖင ေဒါသအမက ေခာငးေခာငးထြကကာ

ကာေမသမစၦာစာရက ထကမညကမ မရႏင ေတာဘ မရမေန သမးပကရန ၾကစည ေလေတာ၏။

“ခးဥမယက နနးေတာတြငးသ ေဆာငၾကဥး ယးလာႏငသအား ကား, မ မဟ ဆလာဘမား ခးျမငမည” ဟ

ေၾကညာေစေလသည။

ယငးအခါ နနးေတာအတြငးမ ေမာငးမတစဥးျဖစသည ကေ၀မၾကးတစေယာကက “ခးဥမယက ကၽြနေတာမ

ေဆာငၾကဥး ဆကသႏငပါေၾကာငး” ေလာကလာ၏။

မငးၾကးကလညး “ေကာငးျပ အျမန ေဆာငၾကဥးဆကသေစ” ဟ၍ ၀မးသာအားရစြာျဖင အမန ေပးေလ၏။

၅။ ခ းဥမယအား ေဆာငၾကဥး၍ မငးၾကးထ ဆကသျခငး

ကေ၀မၾကးကား စနးကေ၀အတတတြင ကမးခပေအာင တတေျမာကသတစဥး ျဖစေပသည။ သသည

ကလနေအာငျမ႕သ႔ သြားေရာက၍ သတးဥပရာဇာႏင ခးဥမယတ႔ထ အယသြငးလက ခစၾကညေရးမတဖြ႕ကာ

ေပါငးသငးေနထငေလ၏။ သ ႏင ရကမား မၾကာမ မငးသား၏ အတတပညာအထးက သရရေလ၏။

မငးသားသည သကေျပာငးကယခြာ အတတပညာက တတေျမာကလာသ တစဥးျဖစ၍ ညဥအခါ အပလင

မမ၏အသကက သနလကအတြငးသြငး၍ အပစကေၾကာငးက သရေလ၏။

Page 65: History of Dawei

[email protected] တစည၌ ကေ၀မၾကးသည ဖြမးပကျပျပး သနးေခါငေကာအခန မငးသားအပေပာခက သနလကက

တတတဆတ ခးယလက ဖြမးတြင ထညသြငးခ၍ မမ၏အတတျဖင “ခ းဥမယက ေဆာငၾကဥးကာ တကမငးၾကးထ

ဆကသေလ၏။”

“တကမငးၾကးက ခးဥမယအား သမးပကမည” ဟ မန ၾကားေလလင ခးဥမယက သေတာဥး တငသညမာ -

“ကၽြနေတာမအား သမးပကလပါက အရငမငးျမတ စးပငေတာမသည ျမ ၄-ေထာငတြင စတဒသာ အလမ႑ပတစေဆာငစ

ေဆာကလပျပး အရပ ၄-မကႏာမ လာေရာကသမားအား ေကၽြးေမြးျပးမ သမးပကေတားမပါ” ဟ၍ သေတာဥးတငေလ၏။

မငးၾကးလညး ခးဥမယ၏ ဆႏၵအတငး အျမနစမ ျပလပေစေတာမ၏။

၆။ စတဒသာ အလၾကးေပးရန ခြငျပျခငး

ခးဥမယသည အလမ႑ပ ၄-ေဆာငတ ၌ လညလည ၾကညရရာ တစေဆာင, တစေဆာငေသာ မ႑ပတြင လ

၂-ေယာက ေရာကလာျပး “ကၽြနေတာတ ၂-ေယာကအား ထမငး ၃-ပြျပငေပးပါ” ဟ ေျပာလာသညက ခးဥမယၾကားလင

“လ ၂-ေယာကစားရန ထမငး ၂-ပြ မေတာငးဘ အဘယေၾကာင ၃-ပြ ေတာငးရသနညး”ဟ ေမးေလ၏။

ယငးေနာက မဟာဗလႏင ပညာဗလတ သည အေၾကာငးစက ေျပာျပျပး သတးဥပရာဇာကား အျခားသမဟတပါ။

ကၽြနမ၏ ခငပြနးျဖစေၾကာငး စသညတ႔ႏင နနးေတာသ႔ေရာကသညအထ ခးဥမယက ေျပာျပေလလင မဟာဗလႏင

ပညာဗလတ႔သည ခကခငးပငနနးေတာမထြကျပး ကလနေအာငျမ႕ခးဥမယတ႔အမသ႔သြားၾကေလ၏။အမသ႔ေရာကလင

ကေ၀မၾကး ထညသြငးခသည သနလကက ဖြမးပအတြငးမ ထတယလက သတးဥပရာဇာ၏ ကယႏင ထ၍ထားေလလင

သတးဥပရာဇာမာ ေမေျပာေနရာမ သတရလာေလေတာ၏။

ယငးေနာက မဟာဗလႏင ပညာဗလတ႔သည အေၾကာငးစက ေျပာျပျပး သတးဥပရာဇာအား တကျမ႕သ႔

ေခၚေဆာငခလက နနးေတာအတြငး၌ ခးဥမယႏင ၾကစညတငပငကာ လ ၀က ေနၾကေလ၏။

၇။ သတးဥပရာဇာႏင ခ းဥမယ လြတေျမာကျခငး

စတဒသာ အလၾကးေပးျပး ေနာကတစေန တြင မငးၾကးက ခးဥမယအား သမးပကရန မန ၾကားေလ၏။

အရငမငးၾကး သမးပကေတာမလက သမးပကႏငပါျပ။ သ ေသာ ကၽြနေတာမသည အႏစမရသည သစသားက

စကရထားျပလပျပး အရငမငးၾကး ပငစသည “ျမ ေတာက လကယာရစ ၃-ပတလည၍ စးလပါသည” ဟ ခးဥမယက

ေလာကျပနေလ၏။

မငးၾကးလညး အႏစမရသည သစသားက ေကာငးကငပ စကရထားလပႏငမညသမားအား

ေမာငးေၾကးနငးခတ၍ ရာေဖြစစမးေစရာ သတးဥပရာဇာႏင မဟာဗလ, ပညာဗလ ၃-ေယာကတ က လပကငႏငေၾကာငး

၀နခသျဖင မငးၾကးထ ေခၚေဆာငခေလ၏။

အမန႔ေတာအတငး စကရထားလပ၍ ျပးစးလတေသာ မငးၾကးထ ေလာကၾကေလ၏။ မငးၾကးလညး ခးဥမယအား

အလရသ တ ႏငအတ စးနငးႏငေၾကာငး မန ေတာမေလ၏။

Page 66: History of Dawei

[email protected] ခးဥမယသည သတးဥပရာဇာ, မဟာဗလ, ပညာဗလတ႔ႏင အတ ကေ၀မၾကးကပါ စကရထားေပၚတြင

တငေဆာငလက တကျမ႕က လကယာရစ ၃-ပတလညျပး ေမာငးမကနဘကသ႔ စကရထားဥးတညကာ

အေနာကေျမာကဘကသ ေရ႕ရသြားရငး ပငလယမ မနးမေ၀း ေရျပငေပၚေရာကလတေသာ ကေ၀မၾကးက

စကရထားေပၚမ တြနးခလကရာ ကေ၀မၾကးမာ တစခေသာ ေကာကေဆာငႏင ထခက၍ ေသဆးရာရေလေတာ၏။

(ကေ၀မငးၾကး ထခက၍ ေသဆးသည ေကာကေဆာငကား ေမာငးမကနကမးေျခမ အေနာကဘက

မနးမေ၀းတြငရ၍ “ယခတင ေကာကျဖကေလး” ဟ၍ ေခၚၾကေလသည။)

ခးဥမယတ႔ လစလညး စမၸာနဂရျပည [ယခ ဘဂၤလားေဒ(ရ) ေခၚ အေရ ပါကစၥတနျပညရ ခႏၵာ နဂါးရျမ ]

သ႔ေရာကရၾကေလသတညး။

ေ၀ဒျမ တညျခငး

ယခ ထား၀ယျမ မ အေနာကေတာငဘက ၆-မငခန ခရးအကြာ ထား၀ယျမစ အေနာကဘကကမးရ ေ၀ဒရြာကား

ေရးအခါက ျမနမာမငးမား အပစးခဖးသည ေ၀ဒျမ႕ျဖစေလသည။ ယငးေ၀ဒျမ က ေကာဇာ သကရာဇ ၅၉၀-ျပညႏစတြင

ေပါကျပညရင အေလာငးစညသ မငးၾကး၏ အဆကအႏြယမားျဖစ၍ “ေထာငကြယျမ႕ (ယခ ၾကကလႊတရြာ)” က

တညေထာငၾကသည “ကနက၀တမငး”၊ ၎သားေတာ “ကန႒ာသ”၊ ၎သားေတာ “ကန႒ာရ”၊ ၎သားေတာ

“ကန႒ာသ”၊ ၎သားေတာ “ကန႒ာ၀ါ”၊ ၎သားေတာ “ေစာသရ” ထမငးလကထကေထာငကြယျမ႕မ ေျပာငး၍

ေကာဇာသကရာဇ ၇၉၂-ခႏစ “ေ၀ဒျမ ” ကတညေလသည။

(“ေ၀ဒ” ဟ အမညတြငျခငးအေၾကာငးကား ယငးအခါက ယငးေနရာ ျမစကမးသည တမေသာ ေရ၀ရျပး

ခနးေျခာကသြားသညေနရာမ ယခ ထား၀ယအေခၚ “၀တ - ၀ဒ” မ ေရြ႕ေလာကာ “ေ၀တ - ေ၀ဒ” တြငေလသည။)

၁။ ေ၀ဒျမ က မငးအဆကဆက စးစအပခပျခငး

ယငးေ၀ဒျမ ၌ “ေစာသရမငး၊ ၎သားေတာ မငးေစာေရာင၊ ၎သားေတာ ေစာသြားေရာင၊ ၎သားေတာ

ေရႊနနးတက၊ ၎သားေတာ အမေရ မငး” တ အပစးၾကျပးေနာက သာဂရျမ က အပစးသည ရငဇ(နႏၵယ)မငးႏင မဖရား

ေစာျမေဒ၀တ ၏ သားေတာ “ဗလေစာရနႏငေခၚ ေစာသလမငးေျပာငးေရႊ ၍ အပစးေလသည။”

အခါတစပါး ေစာသလမငးသည မမထပါးတြင သကေတာ ေစာငရာထးႏင အမထမးသ ေမာငဗအ၏ ဇနး

“မယေစာ” ေခၚ “ေစာပညာ” က တပႏစသကလရကား ေမာငဗအအား တတတဆတလပၾကရန စတကးမေလ၏။

(မယေစာကား ရပရပကာယ လပေခာေမြ သညအျပင အေတြးအေခၚ အေျမာအျမင အဆငအျခင ဉာဏပညာႏင

ျပညစသတစဥး ျဖစသျဖင အမားက “ေစာပညာ” ဟ၍ ေခၚေ၀ၚသမတၾကေလသည။)

ယငးေခတအခါ ေ၀ဒျမ႕တြင မငး, မးမတတ႔ႏငတကြ ျပညသလထ အမားတ႔မာ ၾကကပြ၀ါသနာ

ပါရၾကေလသည။

Page 67: History of Dawei

[email protected]

၂။ ေစာသလမငးႏင ေမာငဗအ ၾကကတညသြားၾကျခငး

တစေနသ၌ ေစာသလမငးသည မမ၏အၾကအစညအရ ေမာငဗအက ေရ႕ေတာသ႕ေခၚ၍ “ယခ ညဥ

အရဏတကအခနတြင ေတာထသ ၾကကတယ (ၾကကတည) သြားရန တကၾကကေကာငးတစေကာငႏင လာရမည” ဟ

မန ေတာမေလ၏။

ေမာငဗအမာ မငးၾကး၏အၾကက မရပစားမဘ အမန ေတာ အတငး “ဘတေမြး ရငဘတ၊ တကနက ေမာငခၽြနး၊

ျမး၀နး ေတာငပျဖ” ဟ၍ ၾကက၌ ကၽြမးကငသ ပညာရမား၏ အမတသေကၤတအရ … (၁) ရငဘတတြင

ဘတငကကသ႔အေမြးအေရာငရျခငး၊ (၂) အတက မညးနကျခငး၊ (၃) အေမာကခၽြနျခငး၊ (၄) အျမး၀ငးျခငး၊ (၅)

ေတာငပျဖျခငးဟ ဆအပသည ယငးအဂၤါ အသငထားရျပး ေစာပညာကလညး ညဥဥးကပင အသေပးထားကာ

အပၾကေလ၏။

အရဏတကခန ေရာကရလတေသာ ေစာပညာက နနးေတာသ၀ငရန ၾကကပကလကရသည

ေမာငဗအထပါးသ႔ခဥးကပကာ ညးႏြမးေသာ မကႏာျဖင သဆလကေသာ ထား၀ယသခငးမာ -

“ႏမးသား မကမက - မနးသား ၾကစပက၊

မလကေလန - ကဗအရယ”

ျမနမာျပန

“ႏငးကေလး မကမက - မငးကေလး ၾကကပက၊

မလကေလန - ကဗအရယ”

ဇာတသဘငသညတ ကျပလငမကား -

“ႏငးေဖြးေမာငေမာင - အထက၀ယ မကသလပ၊

မငးကေလးေမာငေမာင - အခကတကယ ဆကလမမထင။

(အမယမငး) ၾကကတယ (တည) မလကေလန ကဗအရယ” –

ဟေသာ ရသဂဏေျမာက ေလးခးငခငးကသ မငးသမးက လြယစရာ သဆေပလမမည။

“ကမ ညဥက အပမကမေကာငး ျမငမက၍ ကဗအ၌ တစစတစခေသာ ေဘးဒကၡ ေတြ ၾကလမမည ထငသျဖင

ၾကကတယ မလကပါန ” ဟ၍ ေစာပညာက အတနတနျမစတား ေတာငးပနေလ၏။

ေမာငဗအက “မငးတ စကား မးၾကးသြားတ ႏမရယ၊ မငးအမန ေတာန လကပါရမညျဖစ၍ အပမကက

အေရးမယပါန ” ဟ ေျပာျပး ၾကကပကကာ နနးေတာသ ၀ငေလ၏။

မးမတအေျခြအရ တစစတစေယာကမ မပါဘ မငးႏင ေမာငဗအႏစဥးတ မာ ေ၀ဒျမ ႏင မနး, မေ၀း ေတာအပသ

ထြကၾကြေတာမေလ၏။ ေတာအပအတြငး ေရာကရလတေသာ မငးၾကးက ပြေတာစာတညရန ေရၾကညေေတာ

အရာခငးေလ၏။ ေမာငဗအလညး ခမးလမးလမးေနရာတြင ေရအနညးငယမရသည ပကလက ေရတြငး တစခ၌

Page 68: History of Dawei

[email protected] ဒးေထာကကာ ေရခပေနခက မငးၾကးသည ေနာကမ တတတဆတလာျပး “ေမာငဗအအား ေရတြငးထသ တြနးခလက

ေကာငးလးမားျဖင ပစခေလရာ ေမာငဗအမာ ခႏၶာစေလေတာ၏။” ေမာငဗအ၏ တကၾကကၾကးလညး ထြကေျပးေလ၏။

၃။ ေစာသလမငးၾကး ေစာပညာက သမးပကရန အားထတျခငး

မငးၾကးသည ညေနခမးအခန နနးေတာသ ျပနလာျပး ေမာငဗအ၏ဇနး ေစာပညာက အေခၚခငး ျပးလင -

ေမာငဗအမာ နနကအခနကပင ေရၾကညေတာ အရာခငးလကရာ ၾကာရသျဖင ကၽြႏပကယေတာတင

လကလရာေဖြ၍ မေတြ ရေၾကာငး၊ ေဘးအႏရယ တစစတစခ ေတြ ၾကေနျပထငေၾကာငးတ႔က ေျပာျပးလင အကယ၍

ေမာငဗအမရက ေစာပညာအား ကၽြႏပ သမးပကမည အေၾကာငးက ေျပာေလ၏။

ေစာပညာမာ ပညာရ မနးမတစဥးျဖစသညအတငး အမသ႔ျပနလာျပးလင တစညဥလး စဥးစားကာ

မငးၾကးအေပၚ၌ သကၤာမကငးျဖစမေလ၏။

ေနာကတစေန႔နနက ညလာခစသည ဗလပအလယတြင ေမာငးမတစဥးထ ေမာငဗအ ေသဆး၍

အစမးသရျဖစကာ ပးကပျပး -

“မမမာ မငးၾကးက ေရတြငးထသ႔ တြနးခ၍ အဆးစရငသည အတြက မခစရာမရ ျဖစေနပါ၍

သငေတာသညေနရာတြင နတကြနးေဆာကလပ ခးျမငေပးပါရန၊ ကၽြႏပအား ကးကြယ ပ,သ သညအခါလညး

ၾကကအရငႏငသာ တငေျမာကကးကြယ ပ, သရန အေၾကာငး” တ က ေျပာဆေလာကထားေလ၏။

ယငးအခါ မငးၾကးသည စတဆးေသာ အမအရာ မသာယာေသာ မကႏာျဖင မမအား အစမးသရက

မတရားစြပစြသလလ ရကခမနးလလျဖင ေျပာဆျပး နတကြနးေပးရန ၀နခေလ၏။

၄။ “ထား၀ယအရး ၾကကကး”

ေမာငဗအ နတကြနးက ေ၀ဒအတျမ႕ရးအျပငဘက၌ ေဆာကလပေပး၍ ၾကကအရငျဖင ကးကြယ ပ,

သၾကသညက ထား၀ယ ရးရာအတငး ၾကကျဖင ကးကြယၾကသညက အစြျပ၍ “ထား၀ယရး ၾကကကး” သညဟ၍

ယခတင ဆထးျပၾကေလသည။

(အျခားျမ ရြာေဒသရ လအခ တ ကမကား ထား၀ယသားမားႏင စကားမား ျငငးခ ေျပာဆ ၾကရာတြင

“ထား၀ယရး ၾကကခးတတသည” ဟ၍ မခခငေအာင ေျပာဆတတၾကေလသည။

ေမာငဗအ၏ ေရခပသညေရတြငးႏင ဒးႏစဖကေထာကသညေနရာ ယခတင ေကာကျဖစလက ရသညက

ေ၀ဒရြာႏင မနးမေ၀း ေတာအပအတြငး ေတြ ျမငရေလေသးသည။)

ေမာငဗအ ဇနး ေစာပညာမာ မမ၏ခငပြနး ကြယလြနေၾကာငး ၾကားသရသျဖင မငးၾကးသမပကမည ေဘးမ ေၾကကရြ ကာ

မနးမေဖာတစေယာကႏငအတ ေလၾကစး၍ တတတဆတ ထြကေျပးေလရာ ကအားေလာစြာ စန ျပညသ ေရာကရေလ၏။

စန ျပည၌လညး မငးမျဖစေနေသာေၾကာင ေစာပညာအား ဘရငမျဖစ ခးေျမာက၍ အပစးေစေလ၏။

………………………………………

Page 69: History of Dawei

[email protected]

အေလာငးစညသမငးၾကး ေရာကရေတာမျခငး

အေလာငးစညသမငးၾကးသည ျမနမာႏငငေတာ ေတာငဘက၊ ေျမာကဘက အရပေဒသမားသ ေဖာငေတာႏင

လညလညေတာမရာတြင ေျမာကဘက မဏပရကသညးျပညမ ကသညးလမး ေမာငႏမ ၂-ေယာကတ က ေခၚယချပး

ေတာငဘကသ လညဆငးလာရာ ျမတစြာဗဒၶ၏ အေတာဓာတျမတက ဌာပနာ၍ တညထားသသည သႏၵေသလေတာင

(ယခရငေမာေတာင) ေပၚရ ဘရားေစတေတာက ျပျပငျပးေနာက ရငေမာႏင မနးမေ၀း သငးဖးကၽြနရ

ေစတေတာကေလးကလညး ျပျပငရငး ေခတစေနေတာမေလ၏။

၁။ သငးဖးကၽြနးက ေဖာငေတာႏင တကျခငး

တစေန သ၌ မငးၾကးသည “အေတာင ၉၀၀-ခန ရညလားသည သငးဖးကၽြနးက” ေဖာငေတာ အ၀ငအထြက

လြယကသကသာေစရန ကၽြနးက ၂-ပငးျပတေအာင ေဖာငေတာန႔တကရာတြင ဘရား၏ တနးခးေတာေၾကာင

ကၽြနးမျပတဘ လငးေလျပငးထနစြာ ကေရာကသညက ကသညးမေလးမာ ေၾကကရြ႕သျဖင “အမယေလး” ဟ

ေအာဟစမေလ၏။

ယငးအခါ မငးၾကးက ငါဘရငမငးျမတတစေယာက အားကးရာရပါလကႏင နငအမယ (နငအေမ) ကပင တ,

ရေလသေလာဟ စတဆးေတာမသျဖင ေပါကျပညသ႔မေခၚေဆာငသြားေတာဘ သငးဖးကၽြနး ဘရား၌ ေမာငႏမ ၂-

ေယာကတ အား ရကၡာအျပညအစႏင ကၽြနသးေတာ (ဘရားကၽြန) အျဖစ လဒါနးထားချပး ျပနလညၾကြေတာမေလ၏။

၂။ ကၽြနသးေတာ (ဘရားကၽြန)

ဘရားကၽြနဟသည ေ၀ယာ၀စၥရြကေဆာငရန ဘရားသ႔လထားျခငးခရသျဖစ၍ ေလာကတရာဆငရာ ကၽြနဟ

ဆအပသည။ ေလာကတရာဆငရာ ကၽြနတြငလညး (၁) ဘရားကၽြန၊ (၂) ပဋကတကၽြန၊ (၃) ေကာငးကၽြန ဟ၍ သးမး

သးစားရရာ ကၽြနသးေတာဟေခၚလင ယငးသးမးစလးပင အၾကး၀ငေၾကာငး သနားလညရသည။

ဘရားကၽြန ျဖစရျခငးအေၾကာငး အမးမးရရာ၌ ဘရားကၽြနႏင လရးရး အမေထာငျပသျဖင ဘရားကၽြနျဖစရျခငး၊

၎တ မ ေပါကဖြားသလညး ဘရားကၽြနျဖစရျခငး၊ ဘရားကၽြနအခငးခငး ေပါငးသငးရရေသာ သားသမးတ မလက-ဖပါ

ဘရားကၽြန ျဖစရျခငးမားလညး ပါ၀ငေလသည။ ယငးတ႔လကနာရျမ အစဥအလာ ထးတမးသညလညး ဘရားကၽြန

ဥပေဒတစမးကသ ျဖစေပၚတညရေနခေပသည။

ဘရားတစဆက ကၽြနသးေတာေယာကားႏင ဘရားတစဆက ကၽြနသးေတာမနးမ အမေထာငျပ၍

သားေယာကားေမြးလင အေဖကၽြနဖက ပါရသည။ ၎ျပင ဘရားကၽြနႏင ပဋကတကၽြနဘ၀မ ဘရားကၽြန

အျဖစသ႔ေျပာငးလေရာကရသြားၾကရသည။ ဘရားကၽြနက ပဋကတကၽြန, ေကာငးကၽြနဖကသ႔ပါသြားခြငမရေခ။ ယငးတ႔က

ေထာကလင ကၽြနသးေတာ အဆငတနးတြင “ဘရားကၽြနသည ထပတနး အမးအစား ျဖစေၾကာငး သႏငေလသည။”

၃။ ပဋကတကၽြန, ေကာငးကၽြန

ပဋကတကၽြန, ေကာငးကၽြနမား ျဖစၾကရပမာလညး ဘရားကၽြန ျဖစၾကရပနညးအတငးပငျဖစေပသည။

ယငးပဋကတကၽြန, ေကာငးကၽြနမားႏင အေၾကာငးပါၾကေသာ လလြတ (၀ါ) ရးရးအရပသား, အရပသ တ႔သည

ပဋကတကၽြန, ေကာငးကၽြနဘ၀သ ေရာကရၾကရျပနသည။

Page 70: History of Dawei

[email protected] သရာတြင ဘရားကၽြနမားႏင ျခားနားခကတစရပ ရသညမာ ပဋကတကၽြန, ေကာငးကၽြနမားသည

လလြတျပနျဖစႏငေသးျခငးပငျဖစေပသည။ အဖးအရငးအတငး ျပနးေပးေရြးႏတလင တရားသျဖင လြပလပခြင

ရႏငေလသည။

အထကတြငဆခေသာ မလက-ဖပါ ကၽြနမားကလညး လလြတဖကက ေယာကားျဖစလင

သားေယာကားကလညးေကာငး၊ လလြတဖက မနးမျဖစလင သမးမနးမကလညးေကာငး ထကသငရာ ကာလ

တနဖးေပး၍ ေရြးႏတလင ကၽြနသးေတာအျဖစမ လြတလပခြငရေလသည။ သ႔ရာတြင ကၽြနသးေတာဖက လငတ

သားသမးမားကမ ေရြးႏတခြငမရေခ။

ကၽြနသးေတာ ၃-မးတြင ဘရားကၽြနသည အတနးအျမငဆး ပဋကတကၽြနမာ အလတတနး၊ ေကာငးကၽြနမာ

ေအာကတနးဟ၍ ျခားနားစြာ အဆငအတနး ကြျပားသည။ ယငး ကၽြနသးေတာခငး အေၾကာငးပါၾကလင

ျမငရာအတနးဖကသ႔ လကပါၾကရေလသည။ ယငးသ႔ေသာ ကၽြနသးေတာ သနးေခါငးစာရငးက ျမနမာမငးမား

လကထကက ဆယႏစတစၾကမ ေကာကယရျမ ထးစရေၾကာငး သရရေပသည။

မငးေရး, စးခြင၌ လြတလပခြငရၾကသညမာ စစထသ႔မလကရျခငး, မငးမမငးခငးစရတ အေသးအဖြ႕

ခန႔ခြျခငးမစ၍ လြတကငးျခငး မားျဖစေပသည။ သ႔ရာတြင ကနးေဘာငေခတတြင လလလင စစထသ႔လကရတတျပး

သေမဓ ထမးရေသာ ကၽြနသးေတာ, မထမးရေသာ ကၽြနသးေတာဟ၍ ေပၚလာရာ ယငးတထမးေဆာငရေသာ

ေငြေတာက ေကာငးဘရား ဆငရာတ႔တြငသာ သးစြရသညျဖစ၍ အတျဖႏင ထညေသာ အျခားေငြေတာမားႏငအတ

ေရာေႏာ၍ မထားရဘ အတနျဖငထည၍ သးျခားထားရရသညမာလညး ျမနမာ မငးမား၏ သသရာေဘး

တငၾကေၾကာကတတပက အထးေပၚလြငေစေသာ အခကတစရပပင ျဖစေပသည။

၄။ သထမႏဟာမငးက အေျခြအရႏငတကြ ဘရားသ လျခငး

“သထမႏဟာမငးကလညး သားမယား အေျခြအရႏငတကြ ေကာငးမေတာ ေရႊစညးခဘရားမာ လေတာ မ၍

အၾကးျပရ၏” ဟ မဟာရာဇ၀ငၾကးတြင ပါရသည။ ပဂရာဇ၀ငေဟာငး, ရာဇ၀ငလတတ႔တြငလညး မႏဟာက

အေျခြအရႏငတကြ ေရႊစညးခဘရားသ ဖတ၍ လေၾကာငးမား ပါရေလသည။

တစသကပတလး စား ၀တ ေနေရး မပပငရဘ ဘရား ေ၀ယာ၀စၥ ရြကေဆာငသြားရန လတစဥးဥးအား

ေရစကသြနးခ လဒါနးေသာ အေလအထ မညသ စခသညက ေလလာစးစမးရာ ကၽြႏပတ သည သကဆငရာ စာေပ

ရာေဖြဖတရရာ၌ မႏ စပေသး၍ လားမသ အေနာရထာမငးလကထကတြငသာ ပ႒မျဖစေၾကာငး ေတြ ရေသးသည။

ဤသ႔ ဘရားေ၀ယာ၀စၥ မမကယစား တစသကပတလး ရြကေဆာငသြားႏငေစရန လတစဥးဥးအား ဘရားသ႔

လဒါနးရာ၌ အလခရေသာပဂၢလ စားသးရနႏင ဘရားအား ျပျပငလဒါနးသြားရန စရတရရေရး အတြက လယယာေျမ,

ဥယာဥေျမ စသညမားကလညး လဒါနးရသည။ သ႔ျဖစရာ ယငးလယယာ, ဥယာဥတ႔မ

ကယတငလပ၍ေသာလညးေကာငး၊ တဆငလငားလပ၍ေသာလညးေကာငး ရရေသာ ပစၥညး၊ သ႔မဟတ ေငြမားျဖင

ဘရားက ျပျပငေစာငေရာကရသည၊ လဒါနးရသည၊ စားသးရသည။ အမနစငစစအား ျဖငကားရာသကပန

သးသန႔ဥပါသကာ ကပၸယခန႔ထားျခငးမးပင ျဖစေပသည။ တမငသကသက မးရးစဥဆက ယတညေစေတာဟေသာ

မေနာဆးသေဘာဆးျဖင လဘ၀ လ႕ေလာကတြင လရာမ၀ငေစရန အညြန႔ခးလကသည မဟတတနရာေခ။

Page 71: History of Dawei

[email protected] ထ႔ေၾကာငလညး “ဘရားတြင အလခရေသာ မႏဟာမငးျမစေတာအား နရပတစညသမငးၾကးသည အနႏသရယဘြ ျဖင

အမတအရာတြင ခန ထား၍ သေကာငးျပရမမက သမးေတာတစပါးႏငပင လကထပ ထမးျမားေပးျခငး ျဖစေလသည။”

အကယ၍သာ မးရးပါညေစရန ရညရြယရငးရလက လအဆငအတနးတြင ေအာကဆးတနးက

ထားရနမခလပါက မညသညနညးႏငမ ဘရားအား လထားေသာ မႏဟာ၏ မးရးဆကႏြယက

နရပတစညသမငးၾကးသည အထကကထတဆခသလ ခးေျမာကမညမဟတေခ။

ေကာကစာမားတြင ဘရားသ႔လအမားလဒါနးျခငး အေၾကာငးအရာ မားျပားစြာ ေတြ႕ရသညတ႔အနက

မမကယကလညးေကာငး၊ ဇနးလညးေကာငး၊ သားသမကလညးေကာငး လဒါနးျခငးမာ အထးတလည မတသားဖြယ

စဥးစားဖြယပင ျဖစေပသည။

၅။ မမကယက ဘရားသ လဒါနးျခငး

“မႏေလးအမညရ စာအပအဆအရ” နရပတစညသမငးၾကး လကထက “အဘနႏၵသ” ဆေသာ

မငးမထမးတစဥးသည “တငးခၽြတဘရား” ကေရႊချပးေနာက မမကယကလညးေကာငး၊ မမဇနးကလညးေကာငး၊ မမသား

၂-ဥးကလညးေကာငး ဘရားသ႔ကယတင လျခငးက ေထာကေသာ အထကတြငဆခသညအတငး ဘရား ေ၀ယာ၀စၥ

တစသကလး ေဆာငရြကေရးကသာ ေရ႕ရေၾကာငး၊ လညြန႔တး၍ လရာမ၀ငေသာ နမဆး အယတဆးအတနးသ႔

သကဆငး ကေရာကေစရန မရညရြယေၾကာငး မလေစတနာက ထငရားေစသည။

သ႔ရာတြင ေႏာငးကာလ ေရာကသညအခါတြငမ အေၾကာငးအမးမးေၾကာင ဘရားတြင အလခရ သမား၊

ယငးတ႔၏ သား, ေျမး, ျမစ အဆကအႏြယမားသည လရာသြငးမခရဘ ဒြနးစ႑ားကသ႔ပင ယတညေသာ ဘ၀သ႔

သကဆငးကေရာကကာ ဘရားကၽြနဟ၍ အမညခယလာၾကရရာေတာသည။

လြနခေသာ ခရစသကရာဇ ၁၉၀၇-ခႏစ ထတေ၀သည “မႏေလး” အမညရေသာ အဂၤလပဘာသာ

အကၡရာေရးစားအပတစအပတြင ပဂမငးသားဟ၍ ပဂၢလတစဥး၏ ဓာတပက ေဖာျပျပးလင “မႏဟာဘရငမ

မးရးအဆကအႏြယ ဆငးသကလာ၍ ဘရားကၽြနျဖစရေသာလညး မငးသားအေဆာငအေယာငျဖင အခြငးအေရးကမ

ပဥၥမသဃာယနာတငမငးတရားၾကးက ခးေျမာကအပႏငးထားေၾကာငး” မား ေရးသားထား သညက ဖတရရသည။ သ ေသာ

ယငးပဂၢလမာ အစးရအရာထမး အခြနေတာအရာရတစဥး ျဖစလငကစား, အရပသားမားက မႏဟာဆကဘရားကၽြနဟ၍

အတစားေသာကျခငး မျပဟဆရာေလေသာေၾကာငမား လေရာငၾကေလသေလာဟ ေတြးေတာရမလျဖစေခသည။

ကၽြႏပတ ေဖာျပခေသာ အေၾကာငးမးမးဟသညမာ -

ဘရားအား လခေသာ လယယာေျမ, ဥယာဥေျမတ မ ရရအပေသာ ၀တပစၥညးမား (၀ါ) ေငြတ ျဖင မလလစဥက

ေစတနာသးတနျပ႒ာနးလက ေ၀ပက ခမတခသည ဘရားလရန, ဘရားျပျပငရန, ဘရား

ေ၀ယာ၀စၥေဆာငရြကမအတြက လထားျခငးခရသ စားသးရန ေ၀ပကမားအနက ၀သမေလာဘဖကလက

“မမကယက းအတြက ဘရားက မငကြကပ ဗကေအာက ယကလြနးအားၾကးေသာေၾကာင သစၥာေဖာကက ကနစာသငျပး

ဘရားစးခရျခငးသည ကၽြႏပတ ဆလေသာ အေၾကာငးမမးပင ျဖစေပသည။”

Page 72: History of Dawei

[email protected]

၆။ မြနႏငျမနမာ ေသြးရငး သားရငးပါ

တစေၾကာငးမာလညး ဘရားမားသ႔လာေရာက၍ ေတာငးရမးသ၊ ဆြမးေတာကခယ၍စားသးသ၊

ဒြနးစ႑ားႏငတကြေသာ ကယမေကာငးသတ႔ႏင အျမတေစ ၀တရားအေလာက ေတြ႕ဆ

ဆကဆေနရသမားျဖစေသာေၾကာငလ ထေ၀ယာ၀စၥေဆာငရြကရန ဘရားတြင လျခငး ခရသမားအား ရငလတ႔က

ဒြနးစ႑ား, ႏ၀သမားႏငမျခား တစတနးတစစားတညး သေဘာထားလကျခငးျဖင တျဖညးျဖညး လလြတအရပသ

အရပသားမားႏင ဆကဆမအရာ၌ ကငးကြာနမကခရျခငး ျဖစေပသည။ ၾကာေသာ လေတာမတးရ ေလာကေအာင

စတဓာတပါကဆးရျခငးျဖင ဘရားကၽြန လတနးစားဘ၀သည တးတကခငျမလာရေတာရာ အစဥအလာ

ထးတမးမားပငလင ပတ၀နးကင အေျခေနဖနတးမအရ ျဖစထြနးေပၚေပါကလက လကနာကငသး လာၾကရ သညက

ေနာကမငးမားအဆကဆက လကထကတ႔တြင အသအမတျပသြားရသည အထ လ႕ဘ၀၏ နစနာဆးရးမဒဏ

အေၾကာငးအမးမးေၾကာင ခၾကရေလသညဟေသာ သေဘာတရားအမနက ထငျမင သေဘာေပါကရန ေကာငးေပသည။

မႏဟာဘရငေဟာငးက အေနာရထာဘရာက မမကယစားေတာ ဘရားၾကးေ၀ယာ၀စၥ ေဆာငရြကေစရန

မႏဟာကယတင၏ ဘရားသ႔လဒါနးချခငး၊ ေစတနာရငး မမနသေဘာတရားက ေလးေလးနကနက ကြကြျပားျပား

မစဥးစားတတၾကသည အတငး မြနျမနမာစညးလးမက အာရမျပလၾကသ အခ တ႔သည ျပညေထာငစသား အခငးခငး

မကႏာထား တငးလာေစရန တစခါတစခါ အေၾကာငးအား ေလာစြာ ဘရားကၽြနစကားက အသးျပ၍ ႏလးခဖြယရာ

ေျပာၾကားလာတတၾကသည။ ယငးသ သာ ေျပာစကားမားက ေရအဖ ၾကားလာၾကရလင အထကတြင ေဖာျပချပးျဖစသည

ကၽြႏပတ ဆငျခငေလလာခကမားက ေထာကထားေတြးဆ၍ ေသြးမစရာေႏာ “မြနျမနမာ လတစမ းတညး” သေဘာသ

သကေရာကချပးေသာ “ေသြးရငးသားရငး” ျဖစသည မြနအမးသားမားက နားေယာငမ မမားၾကရန

သတရငသငၾကေၾကာငး ေစတနာေကာငးျဖင အေၾကာငးအားေလာစြာ ျပနာသေဘာတရားက ေဖာကာ

ေရးသားလကရေပသတညး။

……………………………………….

ေရႊမတး ဘရားသမငး

ေကာဇာသကရာဇ ၉၃၀ (တစေစာငေသာရာဇ၀င၌ ၈၀၀-ျပညႏစ) လြန၍ မငး ၆၆-ဆက ေရာကလတေသာအခါ

သဟ႒ကၽြနးက အစးရေတာမေသာ “မဟာနာမမငး” လကထက အရငမဟာအရဟ ရဟႏာ ေထရျမတၾကးသည

ၾကးစြာေသာ ဓမၼသေ၀ဂ ျဖစေတာမသညမာ -

“သးေလာက ဘဂ၀ါ အစေႏယာ၏ သာသနာေတာ ငါးေထာငတညသမ ကာလပတလး မညသည တငးျပညျမ ရြာ၌

ဘရားသာသနာ တညထြနးပါအနညး” ဟ ဆငျခငေတာမသညက သၾကားမငးသေတာမ၍ မဟာေထရၾကးထ

ခညးကပျပးလင -

“အရငဘရား အဘယေၾကာင ဓမၼသေ၀ဂ ျဖစေတာမပါသနညး။”

“သၾကားမငး - ျမတစြာဘရား သာသနာေတာ ငါးေထာငတညသမ ကာလပတလး ရငေတာ ဗဒၶသာသနာသည

ရညၾကာအျမ တညအေသာ ျမ ရြာေဒသက သလေသာဆႏၵ အားၾကးလ၍ ဓမၼသေ၀ဂ ျဖစပါသည။”

Page 73: History of Dawei

[email protected]

“အရငဘရား စးရမေတာမမပါႏင၊ ဟမ၀ႏာ၌ ေပါကေရာကေသာ သရကခႏစက ဤဘဒၵကပကမၻာ၀ယ

ပြငေတာမျပးေသာ ကကသ, ေကာဏာဂ, ကပ, ေဂါတမဘရား ၄-ဆ ရပပြားေတာႏင သဏၭာနအတ ထလပေတာမ၍

သရရဓာတသြငးေတာမျပး ေကာကကမၸညး ထလပလက မဟာေဗာဓပငအစစမ ၄-ေစေသာ ေဗာဓေစက ပးလက၍ ၄-

ဌာနေဒသ သာသနာေတာတညရာသ ၾကြေတာမပါဘရားဟ အရငျမတႏငတကြ ရဟႏာအေပါငးတ သညလညးေကာငး၊

ဘရားတပညေတာတ သညလညးေကာငး သစၥာအဓ႒ာနျပေတာမျပး လႊတေတာမပါလင ထေၾကာငၾကျခငးသည

ကငးပါမညဘရား” ဟ သၾကားမငးေလာကေလ၏။

၁။ အရငမဟာအရဟ ရဟႏာအရငျမတသည ရပပြားေတာျမတေလးဆတ အား ဓာတေတာသြငးျပး

သစၥာအဓ႒ာနျပ၍ ေမာလႊတေတာမျခငး

အရငမဟာအရဟ ရဟႏာအရငျမတသည အလြန၀မးေျမာကေတာမ၍ သရရဓာတေတာ ၄-ဆ ထတေပးျပး

သၾကားမငးအား စရငေစ၏။

ယငးအေၾကာငးက မဟာနာမမငးၾကးအား ၾကားေစေလလင မငးၾကးသည မးမတျပညသ လထအမား ႏင

စညးေ၀းတငပငျပး သရကခႏစက ရပပြားေတာ ၄-ဆထလပ၍ “သကၤနးတး, ပေတာကတး, လကပတး, ပဥးမတး”

မားေပၚတြင ေကာကကမၸညး ရကကာ ထးျဖတစစငးစ စက၍လညးေကာငး၊ ေရႊဖဥးအးငယ တစလးစတြင ေရႊေျမထည၍

လညးေကာငး အသငထားရေလ၏။

သၾကားမငးသည စတမဟာရာဇ နတမငးၾကး ၄-ပါးတ႔အား ရပပြားေတာတစဆစကငေစ၍ မမမာမကား

မဟာေဗာဓေစ ၄-ေစတ႔က ကင၍ တရယာငါးပါးျဖင တးမတလက နတသား, နတသမး အေပါငးျခရ၍

သနးေခါငေကာအခန၀ယ လာေရာက၍ မဟာေထရၾကးထ ခစားလက ရပပြားေတာမားအတြငး ဓာတေတာ သြငးျပးလင

မဟာေဗာဓေစ ၄-ေစတ ကလညး ေရႊဖဥးအးတစလးစတြင စကပးလကသညႏင တစျပငနက တစေထာငခန ျမငသည

ေဗာဓပငကေလးမား ေပါကလာေလ၏။ ယငးရပပြားေတာ ၄-ဆႏငတကြ ေရႊဖဥအး တစလးစကပါ သကၤနတး,

ပေတာကတး, လကပတး, ပဥးမတးမားေပၚတြင တငထားေလ၏။

ယငးေနာက မဟာေထရၾကးႏငတကြ ရဟႏာအေပါငးတသည မဟာသဒၶ သေဘၤာဆပကမး၌

ေဆာကလပထားေသာ မ႑ပၾကးအတြငး မးရးမးတင, နတအေမႊးတငတ႔ျဖင ထနလငးစြာ ထြနးညလက “ခမးနား

သပၸာယလစြာ ပေဇာထားရေလ၏။”

ယငးအခန၀ယ မဟာနာမမငးၾကးသည ထန၀ငးလစြာေသာ မးရးတငတ႔က နနးေတာေလသာ ျပတငးမ

မဖရားၾကးႏငအတ ျမငလတေသာ တစေထာငေသာ ျမငးတပတ က စစသၾကးအား အျမနျပငဆငေစ၍ “အသငမဖရား

နနကအရဏတကအခနတြင သဃေတာအရငျမတမားအတြက ဆြမးႏင ေရာကေစရမည” ဟ မာၾကားေတာမချပး

မဟာသဒၶ သေဘၤာဆပကမးသ႔ သြားေရာကလင သၾကားမငး, နတမငးတ႔စမထားသည မးရးမးတငတ႔ႏငတကြ

ရပပြားေတာ ၄-ဆႏင ေရႊဖဥးအးတ႔၌ စကပးထားသည မဟာေဗာဓပငတ ကျမင၍ မငးၾကးႏငတကြ စစသရအေပါငးတ ပါ

အလြနအၾသ ၾကညညေသာစတျဖင ဖးေျမာေနၾကသညအခက ရပပြားေတာ ၄-ဆတ႔သည ၄-ျဖာေသာ

အဆငးရပကာယေတာႏင ေရာငျခညေတာ ေျခာကသြယ ထြကေတာမ၍ ထနးႏစဖားခန အျမငမ ေကာငးကငေပၚ၀ယ

စၾကၤၾကြလး ကြန ျမးေတာမသညက မငး, မဖရားႏငတကြ ျပညသလထအေပါငးတ ဖးျမငၾကရာ အခးမကနျဖစၾကလက

၄-ဆေသာ ရပပြားေတာႏငတကြ တစေသာငး ငါးေထာငႏစကပ ငါးပါးေသာ သဃာေတာတ႔အား ဆြမး, သကၤနး

Page 74: History of Dawei

[email protected] ပရကၡရာရစပါးတ႔က ေကၽြးေမြးဆကကပ လဒါနးျပးေသာအခါ ရငအရဟ ရဟႏာေထရျမတၾကးႏငတကြ

ရဟႏာအရငျမတမားသည မဟာသဒၶ သေဘၤာဆပသ႔ဆငးၾကြေတာမ၍ မဟာနာမမငးၾကး အပါးေတာ၌ ထားျပးလင

မဟာေထရၾကးသည ဤသ အဓ႒ာနျပေတာမေလ၏။

“ဤဘဒၵကမၻာ၌ ၄-ဆေသာ ဘရားရငတ ပြငေတာမေလကနျပ၊ ယငးျမတစြာဘရား ရပပြားေတာတ သည

ဤသဟ႒ကၽြနးမ ဗဒၶသာသနာ ငါးေထာငပတလး တညရာဌာန တငးျပည ျမ ႕ရြာတ သ ၾကြေရာကေတာမေစသတညး” ဟ၍

အဓ႒ာနျပေတာမေလ၏။

သၾကားမငးကလ “ဗဒၶသာသနာ ငါးေထာငတညသမ ကာလပတလး အကၽြႏပ ေစာငမ ၾကညရႏင ပါေစသတညး”

ဟ နတပနး, နတဆမးတ ျဖင ပေဇာ၍ အဓ႒ာနျပကာ ဆေတာငးေလ၏။ ယငးအခနကား ေကာဇာသကရာဇ ၉၃၈-ခႏစ

တေပါငးလျပညေန ျဖစေလသည။

ယငးသ႔သစၥာအဓ႒ာနျပျပး ေမာလကသညႏင တစျပငနက ၄-ဆေသာ ရပပြားေတာျမတသည စကယႏရား

ခတလပသြားသကသ လငေဆာစြာ ၾကြသြားေတာမၾကေလ၏။

ရငမတးရြာ သမေတာၾကးအတြငး စေနေတာမေသာ “ရငမတးဘရား” ပ။

(21.7.2011 ေန တြငရကယထားပါသည။)

ရငမတးဘရား အား အနးကပဖးေျမာရပ။

Page 75: History of Dawei

[email protected]

၂။ ေလးဆေသာ ရပပြားေတာမား ေရာကရသညေဒသမား

ယငး ၄-ဆေသာ ရပပြားေတာမား ေရာကရသညေဒသတ ဘရားသမငးမား၌ ကြျပားလက ရၾကသညမာ -

“တစေစာငေသာ သမငးတြင”

ယငး ၄-ဆ အနက တစဆသည ပသမျမ သ ေရာကရျပး “ေရႊမေ႒ာဘရား” ဟ၍လညးေကာငး၊

တစဆသည ကကေပါေလာျမ႕သ ေရာကရျပး “ကကေပါေလာဘရား” ဟ၍ လညးေကာငး၊

တစဆသည ကကၡမျမ႕သ ေရာကရျပး “ကကၡ ေရလယဘရား” ဟ၍ လညးေကာငး၊

ကနတစဆသည ထား၀ယျမ႕သ႔ေရာကရျပး “ရငမတးဘရား” ဟ၍ လညးေကာငး

ေရးသားထားရေလသည။

“တစေစာငေသာ သမငးတြင”

တစဆသည “သတြျမ ” ၌ လညးေကာငး၊ တစဆကား ေယာနကတငး “ေလာျမ ” ၌ လညးေကာငး၊

တစဆကား “ဘလငးျမ႕” ၌ လညးေကာငး၊ ကနတစဆကား “ထား၀ယျမ႕” ၌ လညးေကာငး ဟ၍ ေရးသား

ထားရေလသည။

“တစေစာငေသာ သမငးတြင”

တစဆ “ေရႊမတး”၊ တစဆ “သတြ”၊ တစဆ “ကကကၡမ”၊ တစဆ “စနျပည” ဟ၍ ေရးသား

ထားရေလသည။

၃။ တစဆေသာ ရပပြားေတာသည ထား၀ယေခာငး၀သ ေမာ၀ငၾကြေရာကလာျခငး

မညသ ျဖစေစ “နတတ ခ၍၊ ကညပငေဆာင၊ ေရႊေညာငတစြ၊ ထား၀ယ၀တြင၊ သကၤနးပငႏင ေမာ၀င

ၾကြလာ၊ ေကာကျပငသာထက၊ ထငရကထက၀ယ၊ ေကာငးကငလယက၊ ငကငယမားစြာ၊ ေတာငယကကာ၍၊ ေရမာလငငါး၊

ေရမားမတတင၊ ေပါကေပါကသြငသ႔၊ ၾကဖငေဖာေဖာ၊ ေရပေဇာလက၊ ေဖာငေတာေမာလာ၊ တငါေလသြား၊

ျမငေသာအားေၾကာင၊ မငးနားေလာငတင၊ ေ၀တသခငသည၊ ၾကညရႊငသဒၶါ၊ ဗလပါဗလေျခ၊ ေထြေထြမျငး၊ ေရႊေလစးလက၊

သးသးေျခြရ၊ စညသဗေမာင၊ ျဖစလးေညာငးမ၊ အေကာငးသခ၊ တးမတ၍ ေအာငစညနမတ၊ ေအာငအတတျဖင၊

ေအာငဟတသဘင၊ ဆငယင၀ခး၊ မတးဆပမာ” စသညျဖင ေရးသေဟာငး “ဖြားသကမ” (အဖြားအ)မား ယေန တင

ရခးေနၾကသည သမငးေဟာငး တစေစာငလာ ဘရားရခး စာတမးတြင ေရးသားေဖာျပထားရသညအတငး -

၄။ ေ၀တ (ေ၀ဒ) မငးၾကး ေစာသလသည ရပပြားေတာျမတအား ပငေဆာငေသာလညး မပါဘရျခငး

ေကာဇာသကရာဇ ၇၀၀-ေကာမ ၈၀၀-အတြငး ေ၀တျမ႕(ယခထား၀ယျမ႕မ အေနာကဘကကမး ၃-

မငခန႔အကြာ ျမစတစလကကမးရ ေ၀တရြာ) ကအပစးသည ရငဇ (နႏၵယ) မငးႏင မဖရား ေစာျမေဒ၀၏ သားေတာ

ဗလေဒ၀ေစာရနႏငေခၚ “ေစာသလမငး” လကထက ထား၀ယျမစအတြငးသ႔ ေဗာဓေညာငပင တစပငႏင ေအာကခ

Page 76: History of Dawei

[email protected] သကၤနကသားႏင ေကာကျပားေပၚတြင ရပပြားေတာတစဆ ပါရသည ေဖာငေတာတစခ ေမာ၀ငကာ ေသာငျပငဥးတစခ၌

ဆကကပ ေနေၾကာငး တငါေလသြား လလငမားထမတဆင မငးေစာသလ ၾကားသေတာမလတေသာ -

မငးၾကးအမန႔ေတာအရ ေ၀တကငးရြာသၾကး “လကာပခဥးမ”က လေပါငးတစရာေကာခန႔ ေလၾကးေလငယ

အသြယသြယတ႔ႏင ကမးဆပသ႔ ပငယပါေသာလညး မပါရေနျခငးေၾကာင မငးေစာသလသည ခကခငးပင

ေရႊေလေရႊေလာငးတ႔ႏင ထကၾကပမကြာလကပါ၍ ပငေသာလညး “ရပပြားေတာေဖာငသည ေစာေခာငး (ယခ

ေရႊဂေတာငေျခရငးရ ေစာေခာငး) အတြငးသ ၀ငသြားေလသျဖင မမ၍ ျပနလညလာခရေလ၏။”

၅။ ေညာငစငရြာ

ရပပြားေတာေဖာငသည ျမ႕ဆးရြာသ႔ေရာကသြားသျဖင ယငးရြာမ တငါလလငအေပါငးတ႔သညလညး

အလြယတကႏင ပငယ၍ မရေသာေၾကာင သကၤနးတးတြင ၾကးႏငခညျပး ၾကးတစစက ေစာေခာငးကမးရ

ေညာငးပငတစပငမ ေညာငကငးတြင ခညလက ဆြၾကရာ ေညာငကငးျပတက လြငစငသြားေလ၏။ ယငးေနရာက

“ေညာငစငရြာ” ဟ၍ပင ေရးအေခၚမပကဘ ယေန တင စညကားေသာ ရြာၾကးတစရြာ ျဖစရ ထငရားေနေလသည။

(ရာဇ၀ငတစေစာင၌ကား “ေဗာဓေညာငကငးက ၾကးႏငခညဆြၾကျပနေသာလညး ေရညာကသာ ဆန၍

တကေလသျဖင ေညာငကငးျပတကေသာေၾကာင” ဟ၍ ေရသား ထားရေလသည။ ယငးက ေ၀ဖနရလင မဟာနမမငးႏင

သၾကားမငးတ အဓ႒ာနျပ၍ ရပပြားေတာမားက ေမာလကစဥ အခါက ေဗာဓပငမာ အျမငတစေတာငခန သာရသညဟ

ဆထားသျဖင ထ႔မသာ ျမငေသးသည ေဗာဓေညာငကငးကေလး၌ ၾကးခည၍ မျဖစႏငေခ။

ကမးပါးရေညာငပငၾကးသာျဖစသငသညဟ ယဆရေပသည။)

၆။ ဖြားသလရင အမးျပ၍ မတးျမ သျမ သားမားသည ရပပြားေတာျမတအား ပငေဆာငေတာမျခငး

ယငးေနာက ေပါကတငးေခာငးသ႔ ၀ငေရာကအပေဇာချပး ေရစးရာေခာငး၀ဘကမ ျပနၾကြထြကလာ သညက

ေလသြားလလငတ႔ႏငေတြ႕ျပန၍ ေ၀တမငးၾကးထ ေလာကၾကျပနေလ၏။ ေ၀တမငးၾကး ေစာသလလညး ေရြေလ

ေရႊေလာငး ျပညသအေပါငးႏင ရပပြားေတာက ပငရန ၾကးမားျဖင ဆြယၾကပါေသာလညး မပါမရျဖစေနစဥ ေ၀တျမ မ

ျမစအေရ ဘကကမးရ အငး၀ဘရငမငးေခါင၏သား “မငးတရား” ထးနနးစက၍ အပစးခဖးသည “မတသခနဂရျမ ” (ယခ

ရငမတးရြာ) ေနသလရင အဖြားအ “မယဧသ” (လအမည မယမယေမႊး) က ညဥအပမကရ “ခညပင ၇-ပငက သကၤနးတး၌

ခညလက မယသလႏင ျမ႕သျမ႕သားမား ဆေတာငးျပး အဓ႒ာနျပ၍ ဆြၾကရာ”မငးသလဘကသ႔မပါဘ

မယသလရငဘကသ႔ပါေလသျဖင မတသခနဂရျမ႕ မငးတရား နနးကနးေတာေပၚသ႔ျမ႕သျမ႕သားမား ထမးေဆာင

ခပငလက “ေကာဇာသကရာဇ ၈၀၀-ျပညႏစ တနေဆာငမနးလျပညေကာ ၅-ရကေန တြင တညထားကကြယ

ပေဇာၾကေလ၏။”

………………………………………….

မတသခနဂရၿမ႕အေၾကာငး

ေကာဇာသကရာဇ ၇၂၉-ခႏစတြင "မငးႀကးစြာေစာက" သည ရတနာပရ အငး၀ ေရႊထး, ေရႊနနးက

သမးျမနးေတာမ၍ သားေတာအႀကး "တရဖားမငးသား" အား အမေရ႕အရာ ေပးအပေတာမ၏။ ယငးအခါ သားေတာ ၂-

Page 77: History of Dawei

[email protected] ပါးမာ မသငျမတၾက၍ သားေတာအငယ "မငးေဆြ" အား ႏပစကမညက စးရမသျဖင ပငလယေကး

"သဃၤရာဇာဆရာေတာထ အပႏကာ ပညာသငၾကားေစေလ၏။"

မငးေဆြသည အ႒ရသ ၁၈-ပါးေသာ အတတပညာမားက တတေျမာကသျဖင လကစြေတာ "ငခငည" ႏင

"ငခငဘ" တ႔က တတတဆတတငပငကာ ျမငးကယစစးလက ဆရာေတာေကာငးမ ထြကခြာလာခၾကေလ၏။ ကၽြနအရင

၃-ေဖာ တ႔မာ ေတာလမး ေတာငလမး စခနးအသးသး ၿမ႕ႀကးရြာငယ အသြယသြယေသာ ေဒသမားက ျဖတေကာကးသနး

လာၾကၿပးေနာက ေအာကေျပတရး ပခး(ပခး) မတ၊ ေမာရေရႊၿမင (ေမာလၿမင) ခရငလးစ မဒတလ, ကကၡမတစသြယ,

ေရးနယတစေလာက ဆကေရာကကာ မၾကာမဆငး "ဒရကတငး ၿမ႕ထား၀ယ ဆနးၾကယေခာငးကမးပါးသ႔ ၃-ဥးသား

ေရာကရၾကေလ၏၊"

၁။ မငးေဆြႏင ဆရညမ

ဆနးၾကယေခာငးက ျဖတကးရာ မငးေဆြ၏ ျမငးေျခေထာကတ႔၌ ဆပငမား ေထြးလးရစပတ ၿငတြယ ေနသညက

ျမငသျဖင မငးေဆြသည ျမငးေပၚမဆငး၍ ဆပငက တငးထြာၾကညရႈရာ သးေထာငတစထြာခန႔ ရညသညက သရလင

"သးေထာငတစထြာ ဆေကသာ" ဟေသာ အဆႏင ညညြတမည အပေခာကေလး ျဖစလမမညအထငႏင

မနးစတအေလာက ေခာငးအထကဖကသ႔ တကေရာကရာေဖြရာ မနး, မေ၀း၌ပင ေကာကဖာေပၚတြငထငကာ

"ေခါငးေလာေနသည ဆပငရငက ေတြ႕ရရာ" မငးေဆြမာ မမ၏စတမနးႏင ကကညလသျဖင လြနမငးစြာ ၀မးသာေလ၏။

၎ႏင မနးမေ၀း မာလညး အပေဖာတစစတ႔မာ ေရကစားသ ကစား, ေခါငးေလာသေလာ ျပလပေနၾကသညက

ေတြ႕ျမငရေလ၏။

ဆရညမမာ ေခါငးင႔ကာ ေခါငးေလာေနသျဖင မငးေဆြလာသညက မသေခ။

(ငခငညႏင ငခငဘတ႔ကား ခပလမးလမးမ ျမငးမားက ေရတကရငး ေစာငေနၾကေလ၏။) မငးေဆြက

ေခာငးဟန႔သေပးလကေတာမ ဆရညမမာ ေမာၾကညကာ အအားသငေနေလ၏။ မငးေဆြသည ဆရညမႏင လက ၂-

ကမးေလာကအကြာ ေကာကတးကေလးတစခေပၚ၌ တငပါးလႊထငကာ စတငႏႈတခြနးဆကလက၏။

"ဒရြာ ဘာရြာလ႔ေခၚပါသလ ႏမရယ၊ ႏမအမညက ဘယလ ေခၚပါသလ။"

မဆရညက တနရေသာအသျဖင ဒရြာဟာ "ဆနးၾကယရြာ" လ႔ေခၚပါတယ။ ကၽြနမအမညကေတာ

ဆပငရညတအတြက အားလးကပ "ဆရညမ" လ႔ ေခၚၾကပါတယ။ "မဆရည" လ႔လ ေခၚၾကပါတယရင။

"ႏမရ႕မဘ အေျခအေေနကလညး သလပါတယ။"

"ကၽြနမရ႕အေဖက ဒရြာမာ ရြာသႀကးပါပရင၊ အစကကဘယအရပက ဘာလရင။"

အစကတ႔ ေရာကလာရျခငးကေတာ ဒလပါ။ အစကတ႔မာ အထကအငး၀တငးျပညကပါ။ အစကတ႔ရ႕ ခမညးေတာ

"မငးႀကး စြာေစာက" ဆတာ ႏမ ၾကားဖးပါလမမယ။ ခမညးေတာဟာ အငး၀တငးျပညမာ နနးတက အပစးတအခါ

ခမညးေတာမာ သားေတာ ၂-ပါး ရပါတယ။ အစကက အငယ "မငးေဆြ" လ႔ေခၚပါတယ။ အစကရ႕ ေနာငေတာက

"တရဖား" မငးသားတ။ ခမညးေတာ နနးတကေတာ ေနာငေတာ တရဖားမငးသားက အမေရ႕အရာ ေပးအပေတာမတယ။

အစကတ႔ညေနာင ၂-ပါး မသငမတငျဖစတာန႔ ခမညးေတာက အစကအား "ပငလယေကး သဃၤရာဇာဆရာေတာထ

Page 78: History of Dawei

[email protected] အပႏၿပး ပညာမား သငၾကားေစပါတယ။ ပညာမား သငၾကားေနရငး ဆရာေတာဘရားက ငါတပညမာ ဇာတာစနးလဂမား

ညတအတြက စးရမမကငးျဖစတာ ေ၀းရာသ႔ တမးေရာင ေနေလဥးေတာ။ ၃-ႏစက ေကာလြနမ တငးေတာျပညေတာသ႔

ျပနခေလေတာလ႔ အမန႔ရေတာမတာန႔ ဆရာေတာဘရားရ႕ အမန႔ေတာအတငး ေအာကျပည, ေအာကရြာ ေဒသသ႔

လကစြေတာ ငယကၽြန ၂-ေယာကႏင အတ ျမငးကယစစးၿပး လာခၾကရာ ပရပရ ဘ၀အဆကဆကက ခဖးေသာ ေရစက,

ပႏၷက ဖးေသာ သစၥာ၊ ေရႊနဖးစာထးမား ပါရသညအတြက ဖးစာနတမားက လမးညႊနျပစဥ ျမငးတြငးဆရစ ယငးသနစေၾကာင

အခငးထကၿမက တကဆကၾကလာ ေသခာကန ႏမတ႔ေနရာ ဤေနရာ ဤေဒသသ႔ အစကတ႔ေရာကလာခရ ပါတယ။

အစကအား သဒၵါၾကညျဖပါက ေနာငနနးသ ျဖစပါလမမယ ႏမရယ" ဟဆလကရာ -

ဆရညမမာ မငးသားမနးသသျဖင မခ႔တရ႕ႏင ခပျပးျပးကေလး မကႏာေပးျဖင နနးေတာသး အမအရာ

ယဥေကးပဌာစြာႏင "ေမာငဘရား မန႔ေတာသက ဘရားမေလး ၾကားရတအတငး ဖဆနျငငးပယရနမရပါ။ ႏမစရာ

အမေဂဟာ၌ ႏမေလးႏငအတ ေပာရႊငခမးေျမစြား ေနႏငပါတယ။ ႏမေလးက ၾကညျဖသဒၵါရပါ ေသာလညး ေနာငက

ေမာငဘရားက မေပာပကမာ စးရမလပါတယဘရား။"

"မစးရမပါန ႏမရယ၊ မငးမာသစၥာ, လမာကတ" ဆတအတငး သစၥာရရန႔ ႏမေလးန႔အတ ေမာငဘရား

ေပာေပာႀကးေနပါမယ။"

"ေကာငးလေပါ ေမာငဘရားေရ၊ ေမာငဘရားန႔ ႏမေလးတ႔မာ ကေလးခငးဘာ၀ တစဥးႏငတစဥး ေမတာမၿပး

သစၥာလရၾကၿပ။ ႏမေလးတ႔ အမေဂဟာဌာန လမးၾကြၿပးေတာ ႏမေလးရ႕ အေဖ, အေမတ႔ထ သားသမက

ျပပါမညအေၾကာငး ခြငပနေတာငးေပေတာ ေမာငေတာဘရား။ အမေဂဟာ ဌာနလညး မေ၀းလပါဘး၊ ခႏစပစေလာက

ေလာကရင ေရာကပါလမမယ။"

ကငး . . . ဒါျဖင ႏမရ႕ အပေဖာတစစတ႔န႔ ေရ႕ကလမးျပၿပး လမးၾကြေပေတာ "ေမာငဘရားန႔

ငယပါကၽြနမားကျမငးက ဇကခပစးၿပး မနးမေ၀းက လကခပါမယ" ဟ ေျပာဆၿပး သြားၾကေလ၏။

၂။ မငးေဆြႏင မဆရညက မဘမားက သေဘာတၾကျခငး

အမသ႔ေရာကလင ဖခင သႀကးမငးႏင မခငတ႔အား ျဖစေၾကာငးကနစင စအလငတ႔က ေျပာျပရာ သေဘာက

၀မးေျမာကလသျဖင မားမၾကာမပင ေန႔ေကာငးေန႔ျမတက ေရြးခယၿပး "ခစသ ႏစဥးအား လကထပထမးျမားလကေလ၏။"

မငးေဆြကလညး မမ၌ပါရသမ ပစၥညးဥစၥာမားက ဆရညမအား ေပးအပေလ၏။

"ေမာငဘရားက အျခားသမားကေမးက မငးညမငးသားလ႔ မေျပာဘ မးကတၿမ႕က ေကာကကနသညလ႔ ေျပာပါ"

ဟ၍ ဆရညမအား သတေပးထားေလ၏။

ယငးသ႔ျဖင ၃-ႏစခန႔ၾကာလတေသာ -

မငးေဆြသည အငး၀တငးျပညသ႔ ျပနေတာမညအေၾကာငးက ဆရညမအားေျပာၿပး န၀ရတလကစြပက ခၽြတ၍

ေပးခၿပး သားေယာကားေမြးက အရြယေရာကလင မငးသားတ႔ တတအပေသာ ပညာရပမားက သငၾကားေစၿပး ပညာမား

စလငေသာ ဤန၀ရတ လကစြပႏငတကြ ေမာငဘရားထလႊတလကပါ။ သမးမနးမ ေမြးမ ဤန၀ရတ

လကစြပကေရာငးခၿပးသးစြၾကေလေတာ" ဟ မာထားကာ ငယကၽြန ၂-ေယာကႏငအတပင အငး၀တငးျပည

ျပနလညသြားၾကေလ၏။

Page 79: History of Dawei

[email protected]

၃။ သားလေရြေသြး လကေလး

မငးေဆြ အငး၀တငးျပညသ႔ ျပနလညသြားၿပးေနာက ေကာဇာသကရာဇ ၇၅၁-ခႏစ တေပါငးလဆနး ၅-ရက

ဗဒၶဟးေန႔ ေနတက ေရတက အခနတြင ဆရညမ၌ သားလေရြေသြး လကေလးက မကႏာျမငေလသည။ သ႔အေဖက

မငးသားျဖစေသာေၾကာင သားကေလးကလညး "မငးသား" ဟ၍ပင ေခၚၾကေလသည။ အသက ၇-ႏစအရြယ

ေရာကရလတေသာ "ဆနးၾကယေကာငး ဆရာေတာ ထတြင ပညာသငရန အပႏထားတလ၏။"

ယငးအခါ၀ယ ေကာငးေနဖကသငယခငးမားက အဖမသားဟ ေလာငေျပာငသညက မခခငသျဖင မခငအား

ေမးေလရာ မခငက "ေမာငဖခင ကနေရာငးကန၀ယသြားတယ၊ မၾကာမ လာပါလမမည" ဟ ေျပာဆေလ၏။

သငယခငးမားက ေလာငေျပာငေျပာဆဖန မားလတေသာ သားက "ဖခင ရ, မရက မခင မနမန

ေျပာျပပါ။မေျပာက မခင၏ သားျမတက ကကျဖတမည" ဟ သားျမတကငလက ေမးေလ၏။

ယငးအခါမ မခငက အေၾကာငးစက ဖြငဟေျပာေလေတာ၏။ သားကလညး ဇာတေသြး, ဇာတမာန တကၾကြကာ

တစေန႔ေန႔ေတာ ဖခငထ ထးေမြနနးေမြမားေတာငးရန သြားရေတာမညဟ ဆးျဖတထားရေလ၏။

"ဖခငအားျပသရန သကေသခ မညသညပစၥညးမား ပါရသလ" ဟေမးျပနရာ "သားေယာကားေမြးက

ေဟာဒလကစြပႏငတကြ သ႔ထ လကလာခရန မာထားခပါတယ" ဟေျပာၿပးလင န၀ရတလကစြပက မခင ဆရညမက

ထတေပးေလ၏။

ယငးေနာက မငးသားသည ေကာငးသ႔ သြားျမသြားေရာကကာ ဆရာေတာအား မခငေျပာသမ အလးစက

ေလာကထားေလ၏။

ဆရာေတာက ဤသ႔ မန႔ေတာမ၏။

"ငါတပညဟာ ဇာတာ စနးလဂႏငတကြ ၾကနအငလကၡဏာလ အငမတန ေကာငးေပတယ၊ တငးျပည တစျပညမာ

ဧကႏ မငးျဖစလမမယ။ ေကာငးေနဖက သငယခငးမားႏငတကြ အျခားသမားက အေဖမရတသားပ ဆဆ ဘာပဆဆ

ဘယလပင မခခငေအာင ေလာငၾက, ေျပာငၾက, သေရာၾကေသာလညး ဘာမျပနမေျပာဘ ဆတဆတသာေနၿပး

ပညာမားကသာ ႀကးစားသငပါ။ ေနာင အေၾကာငးအခြင ၾကသငတအခါ ဆရာေတာ ကယတင ၾကညရႈစမၿပး ငါတပညရ႕

ဖခငစေနတ အငး၀တငးျပညသ႔ ထညေပးလကပါမယ" ဟ၍ ဆရာေတာက မန႔ၾကား ေျပာဆသျဖင မငးသားကေလးလညး

၀မးေျမာက၀မးသာ ပညာမားက ခါတငးထက ပ၍ ႀကးစား သငေလ၏။

၄။ ဘတေမြးရငသက, တကနက, ေမာကခၽြနး, ၿမး၀နး, ေတာငပျဖ

မငးသားကေလးကား အသက ၁၂-ႏစအရြယ ျဖစရခေလၿပ၊ တစေန႔သ၌ ဆရာေတာ၏ ေကာငးပရ၀ဏ

အတြငးတြင မငးသားကေလးသည ေကာငးသားမားႏငတကြ ေလးျမားအတတက ေလကငၾကစဥ ေကာငးကငမ

စြနတေကာငသည "ၾကကငယ တစေကာင ခယ ၀ပလာသညက" ျမင၍ မငးသားက ေလးႏငပစရာ ၾကကငယ ကလာ၍

ယငးၾကကငယက ေကာငးမြနစြာ ေမြးထားေလ၏။ ႀကးျပငးလာေသာအခါ "ဘတေမြးရငသက, တကနက,

ေမာကခၽြနး,ၿမး၀နး, ေတာငပျဖ" ဟေသာ ၾကက၌ ကၽြမးကငသတ႔၏ အဆအတငး (ေ၀ဒၿမ႕သမငးတြင ျပနရႈ) အဂၤါ ၅-

Page 80: History of Dawei

[email protected] ရပႏင ျပညစေသာ တကၾကကဖ အစြမးေကာငးႀကး ျဖစရလာေလ၏။ အရြယမာ အျခားၾကကဖ မားထက ငယေသာလညး

စမးသပ၍ အခြပ ပြတငးပင အႏငရေလ၏။ ယငး ၾကကဖႀကးက "ေရႊဒဂၤါး" ဟ၍ အမညမညထားေလ၏။

၅။ အငး၀ျပညသြား ဆရညမသား

တစေန႔သ၌ အငး၀တငးျပညမ ပးကနသည ၄-ေယာက တ႔သည ဆရာေတာေကာငးတြင လာေရာက

တညးခၾကေလ၏။ မငးသားလညး "ပးကနသညတ႔အျပနတြင ၎တ႔ႏငအတ အငး၀တငးျပညသ႔ လကပါသြားလေၾကာငး"

ဆရာေတာထ ေလာကပနေလ၏။

ဆရာေတာက "ေကာငးၿပ လကသြားေပေတာ၊ လမးခရး တစေလာက စရတမား ရရရန ဒၾကကဖႀကးက

ပကကာေရာကေလရာ အရပတငးမာ တကေလေတာ၊ ေလာငးတအခါမာ န၀ရတ လကစြပ ကျပၿပး ေလာငးေလေတာ" ဟ

မာၾကားၿပးလင ဆရာေတာကယတင ၾကကဖက ေကာငးစြာ မနးမႈတ စရငေပးအပလက ေလ၏။

ပးကနသည ၄-ေယာကတ႔အားလညး မငးသားက သ႔ ခမညေတာစရာ အငး၀သ႔ အေရာကပ႔ရန

ေျပာၾကားလကေလ၏။

မငးသားလညး မခငႏင အဖး, အဖြားတ႔အား အငး၀တငးျပညသ႔ ပးကနသညမားႏင အတလကပါ သြားရန

အခြငပန ကနေတာၿပး "ပးကနသညမားႏငအတ လကပါသြားေလ၏။"

၆။ ၾကကတကမငးသား ခရးသြား

မငးသားသည ၾကကပကလက ပးကနသညမားႏငအတ ေျခလငသြားၾကရာ ေရးၿမ႕သ႔ ေရာကရ လတေသာ

မြနအမတႀကး "ဗညားဒလ" အမ၌ တညးခၾကၿပး ပးကနသညမားမာ မမတ႔ ကနစညမားက ရပရြာအတြငး လညလည

ေရာငးခၾကေလ၏၊ မငးသားမာမ ရြာတြငးသ႔ေလာကကာ အမတမား, အရာရမား သားတ႔ႏင ၾကကတကၾကရာ မငးသား

ၾကကႏငသျဖင "ေရႊဂညငး တစရာေကာ ရ၍" ပးကနသညတ႔ထ အပႏထားေလ၏။

ေရးၿမ႕၌ ရကအနညးငယမေနၿပး ခရးဆကၾကျပနရာ ကကၡမသ႔ ေရာကရ၍ သႀကးအမ၌ တညးခၿပး

မငးသားသည ၾကကပကကာ လမးေလာကသြားစဥ။

"ေဟလ . . . မငးၾကက ေရာငးမလ႔လား" ဟ ၾကကတက ၀ါသနာပါသ သေဌးသားတစေယာကက ေမးေလ၏။

"ေရာငးဖ႔မဟတဘး၊ ၾကကႏငလပါ မငးတ႔ရြာကလာတာ အျခားမဟတ ၾကကရႈ႔းက လခငးသတမလ႔" ဟ

မငးသားက ခပတညတည ေျပာလကေလ၏။

"မငးၾကကငယကေလးက ၾကကဖႀကးေတြက တကပါမလား"

"ငါၾကက ငယေပမ ေကသရာဇာ ျခေသၤမငးကေတာင မေၾကာက လးကြ႕။"

"တကရင မငးက ဘာေလာငးမာလ"

"ငါမာ အဖးတန လကစြပရတယ။ ေဟာဒလကစြပက မငးတ႔ထားတတနဖးန႔ တကမယ။" ဟေျပာၿပး လကစြပက

ျပေလ၏။

Page 81: History of Dawei

[email protected] "ေကာငးၿပ မငးလကစြပက အသျပာတစေထာင တနဖး ထားမယ။"

ဤသ႔ျဖင ႏစဥးသေဘာတ တကၾကရာ ၾကကဖႀကးႏင ၾကကငယမာ ဆငႏင ဆတပမာ ရၾက၍ လအမား

၀ငးအၾကညရႈ ၾကေလ၏။

မငးသား၏ ၾကကငယမာ ပါးနပလမၼာလသျဖင ၾကကႀကး အဆတ, အခြပကမခဈ စညး၀ငးအတြငး လညကာ

ပတကာေျပးလက အလစေခာငးၿပး ဘလာခြပသျဖင ၾကကႀကးမာ ေမာပနးလ၍ ၀ပလက ေခါငးစက ေနရၿပး

အရႈးေပးရေလေတာ၏။

ယငးအခါ မငးသားသည "လကခေမာငးခတ" (လကပမးေပါကခတ) က ခနလကရာ ၁၀-ေတာငခန႔ ေျမာကၿပး

ေျမေပၚကေလ၏၊

မြနတ႔လညး အတအတကကကကျဖစကာ မားစြာ အၾသၾကေလ၏။ မငးသားမာ"အသျပာ တစေထာင

ထပကယၿပး ၾကကပက၍ ျပနခေလ၏။"

ယငးမတစဖန မဒ, ေမာလၿမင, ဘလးကၽြနးနယရ အရပရပ အရြာရြာ ကတး,ေကာႏပ, ေခာငးဖားတခြင ျပျပစငမ

မတမဘကက ကးၿပး သထ, ဘးလငး, ကကထ, ပခး, ဒဂ, တညင, တြေတး, ေတာငငနယ ေရာကသညအထ

ခရးစဥတေလာက ၾကကတကရာ မငးသား၏ ေရႊဒဂၤါး "ၾကကကေလးမာ အရႈးမရ အႏငခညးသာ(၀ါ) ပြတငးေအာငသျဖင

ေရႊေငြအသျပာ မားစြာ ရရေလ၏။"

ေတာငငနယကစ၍ တဖန အထကဘကသ႔ ေမးျမနးစစမးရငး ခရးဆကၾကရာ အငး၀ေနျပညေတာ၌

"မငးေခါငးႀကး ထးျဖအပ စးစလကရေၾကာငး" ထငရား ၾကားသရသျဖင "မငးေခါငးႀကးဆသညမာ မမ၏

အဖပငျဖစလမမည" ဟ ေတြးထငကာ အငး၀သ႔ အေရာက တကသြားေလ၏။

……………………..

မငးေဆြမာ မငးေခါငႀကးအမညႏင ဘရငျဖစရျခငးအေၾကာငး

ခမညးေတာ "မငးႀကးစြာေစာက" နတရြာစေတာမလင ေကာဇာသကရာဇ ၇၆၂-ခႏစတြင သားေတာႀကး

"အမေရ႕မငးသား တရဖား" ဆကခ စးစေတာမေလ၏။ "ဆငျဖရင တရဖား" အမညတြင ေလ၏။ တစေန႔သ၌ ဆငျဖေတာ

တရဖားသည မမ၏၀ါသနာအေလာက ေအာငပငလယအရပသ႔ မးမတမားႏင တကြ ေတာကစား ထြကေတာမစဥ

သမငးကေတြ႔၍ တာ၀နးဖြ႔လက သမငက ဖမးဆးၾကရာ မငးႀကးတာမ သမင လြတထြကေျပးသျဖင မငးႀကးတစပါးတညး

လကဖမးသညတြင သမငးကမမဘ ေတာနကရာသ႔ ေရာကရ၍ အေမာေျဖ ခတနားေနေလ၏။

၁။ ေနာငေတာဆငျဖရင တရဖားမငး နတရြာစလြနျခငး

ယငးအခါ ေကာငးကငမ "ေဇာဂ" တစဥး ရတတရက ကေရာကလာေလ၏။ "မငးႀကးလကမ

ခရသငးကကၽြႏပအား ေပးပါေလာ၊ အသငမငးႀကး အလရသညအတတက သငေပးပါမည" ဟ ေဇာဂက ေျပာေလ၏။

မငးႀကးလညး နတသမးက လခငသညဟ ေျပာကာ ခရသငးက ေဇာဂအား ေပးေလ၏။

Page 82: History of Dawei

[email protected] ေဇာဂသည လကဖစတး၍ မနးလကရာ တခဏခငးပင ေကာငးကငမ "လပေသာ နတသမးတစဥး"

ကလာသညတြင အသငမငးႀကး ယေလာဟဆၿပး ေဇာဂ ေပာကကြယသြားေလ၏။

မငးႀကးလညး နတသမးအား မားစြာ တပမကႏစသက၍ မမအလသ႔ပါေအာင အမးမး ေသြးေဆာင ျပလပခက၊

ေဇာဂကသ႔ပင နတသမးလညး ေပာကကြယသြားျပနေလေတာ၏။ ယငးအခါ မငးႀကးမာ "စတေဖာကျပနျခငး

ျဖစသြားေလ၏။"

နနးေတာသ႔ ေရာကသညတငေအာင ”နတသမး, နတသမး" ဟ၍ တမးတလကသာ ေနရရာေလ၏။ မးမတတ႔က

အမးမး အဖဖ စြမးႏငသေရြ႕ ျပျပငကသၾကပါေသာလညး မရဘ မေလာေသာ အမႈကသာ ျပလပေနေလ၏။

တစေန႔သ၌ မငးႀကးသည ဘရားလဏဂေအာက၌ "တစကယတညး ငါးမားေနခက

အထနးေတာ၏သားတစေယာကက လပၾက၍ နတရြာစရာေလေတာသတညး။" နနးစ ၇-လသာျဖစ၏။ သညကရည၍

"ယငးေတာ ေမာငေမာင" က စပဆ စကးထားသည ေတးထပမာ -

"ရတနာပရ၀ယ၊ ဆငျဖမာသခင။

တဒဂၤသမငက၊ မဆငျခင - လကမား ။ ။

မနးဂရ - ေတာငစဥဆြယတယ။

ေအာငပငလယ - ေတာ၌ေပာပါး ။

လကာရစ - ခရေခြငယ၊ သမေဆြ - ပါသြား။

နပေယ စကားႏင၊ လညဖားတ ေဇာဂ ။ ။

လပဖစသ - ႏစထပတးရႏင၊ နတသမးပကရသည ။ ။

သ၀ါသ - စပအမ၊ ရတ - ကြယေပာကလ႔ ။

ခာခာေနာက - ဆငျဖရင၊ ရးေလသညအငး ။

သညကသ႔ ျဖစထးတငမယ၊ ခစတနးတြင ခြပါႏငေလး။"

ဟ၍ ျဖစေပသည။

ယငးသ႔ ေနာငေတာ ဆငျဖရင တရဖားမငး နတရြာစျပးခက ၾကၾကကသညႏင မငးေဆြးမာ "မငးေခါငၾကး"

အမညႏင ရတနာပရ အငး၀တငးျပညၾကးက "ထးျဖအပ မငးလပစးစေတာမရေလသည။" ၎၏ ေရႊနနးေတာ ဘသကခ

ေတာငညာစေဒ၀ မေဟသ မဖရားၾကးမာလညး သားေတာတစပါး ထြနးကားျပး အရြယေရာကစျဖစ၍ အမေရ႕အရာ

သားေတာတစပါး ထြနးကားျပး အရြယေရာကစျဖစ၍ အမေရ႕အရာ ေပးအပထားေလသည။ ယငး

အမေရ႕မငးသားကေလးမာ ဆရညမ၏ သားထကငယေသာလညး အေဖတ အေမကြျဖစ၍ ရပေရရပကာယမာ

ေရြးမရေအာငပင တၾကေလသည။

Page 83: History of Dawei

[email protected]

၂။ အငး၀ေရာက မငးသား

ဆရညမ၏သား မငးသားကေလးႏင ပးကနသညတ အငး၀ျမ ေတာသ ေရာကရၾကလတေသာ ျမ အျပငဘက

စားပြၾကးတစဥးအမတြင တညးခၾကျပး စစမးရငး မမတ႔၌ ပါလာေသာ "ထား၀ယပးထညမားက

လညလညေရာငးခၾကေလ၏။"

မငးသားကေလးမာ အမတၾကးသားမား, အရာရသားမားႏငမတဖြ႕ျပး ဂညငးထး ကစားၾကရာ သတျပန,

ငါတလညႏင ေနာကဆးတြင မငးသားကေလးကသာ အႏငမားေလ၏။ သႏင အမတၾကးသားမား, အရာရသားမားက

ဤသၾကစညၾက၏။ "သသညငါတ၏ ေရႊေငြမားစြာတက အႏငရေလသည။ ထသ၌ ၾကကဖငယ ကေလးတစေကာငရသည။

ငါတ ၏ "ေရႊဖလား" ဆသည နာမညေကာၾကကဖၾကးႏင တကရလင မခ အႏငရျပး သ မာ အႏငရထားတ

ေရႊေငြပစၥညးမားႏငတကြ လကစြပပါ ခၽြတယ အႏငရေအာငတကမည" ဟ သေဘာတ တငပငၾကကာ

အမသ႔အသးသးျပနၾကေလ၏။

ညဥအခန၌ မငးသားကေလးသည ဤအငး၀တငးျပည၌ အပခပစးစသည မငးေခါငၾကးမာ မမ၏ အဖ, ဟတ

မဟတသသာရန မညကသ႔ၾကစညရပါမညနညးဟ စဥးစားကာ ရတနာသးပါးႏငတကြ မခင, ဖခင, ဆရာသမား,

သမၼာေဒ၀ နတမားတ အား ဆေတာငး ေမတာပ သ ရခးပနထြာ ဆမြနေတာငး အမေ၀ျပး အပေပာသြားေလ၏။

၃။ ျမ ေစာငနတ အပမကေပးပ

ယငးညဥ၌ မငးသားကေလး၏ အမေပးေ၀ေသာ အကးအားေၾကာင ျမ ေစာငနတၾကးက အပမက ေပးသညမာ -

"အေမာင မငးသားကေလး … သတထားေလာ၊ နနကမးေသာက အလငးေရာကလာ မားသငါတ ေမာငမာရသမ

ပစၥညးစက လယလမမည၊ အေမာင သတမေလာ၊ ငါနတျမတလညး ကညေစာငမပါအ" ဟ၍ အပမကေပးေလ၏။

ယငးညဥတြငပင ဘရငမငးေခါငၾကးအားလညး အပမကေပးျပနသညမာ -

"အသငမငးၾကး လက၀ယ၀တထားသည န၀ရတလကစြပကား မခမေသြ ဒကၡေပြလမ၊ ေရ႕ေနာက အေရး

ေျမာေတြးဆငျခင၍ တထးတနနးက အသငမငးၾကး စမျပေလာ" ဟ၍ အပမကေပးချပး ျမ႕ေစာငနတၾကး ကြယေလ၏။

အရးငမ၏ ထးကစြာေသာ တေပါင -

"ဒကရတငး ျမ နယဆက၊

လာပ ထးသမ - ထးသမ ၊

ေျပးၾကစ ေလး - ေပးပါမ ဧ - ဧ - ဧ"

ဟ၍ အငး၀ျမ ေတာ အျပငဘက၌ေနေသာ အရးငမက ျမ တြငးျမ ျပင၀ငေရာက လညလညကာ လမးစဥတေလာက

ေအာေၾကာ ဟစေၾကာ သဆသြားေလ၏။

နနကမးေသာက အလငးေရာကလတေသာ -

Page 84: History of Dawei

[email protected] မငးသားကေလးသည ညဥက အပမကပက အထးထးအေထြေထြ ၾကစညစဥးစားလက ၾကကပကကာ

ဆငးမညအျပတြင မးမတအရာရသားမား လာေရာက၍ ၾကကတကရန အမေရ မငးသား အမေတာသ႔ ေခၚေဆာင

သြားၾကေလ၏။

ၾကကမတကမ မမမာ ညဥက အမမကျမငမကသညက သတျပကာ ျမ ေစာငနတ, ထးျဖေစာငနတ တ႔အား ပငဖတလက

ေစာငမေတာမၾကပါဟ တငတညျပး မးမတသားတစေယာက၏ "ေရႊဖလား" ေခၚ ၾကကဖနၾကးႏင တကရာ ႏငျပနသျဖင

ေရႊဂညငး ငါးရာ ရရထား၏။

၄။ မငးေခါငအား နတတ ျခမးေျခာကျခငး

ယငးအခါ နတေကာငး, နတျမတတ က မငးေခါငၾကး၏ နနးေတာအတြငရ မငးခငးတစေယာကအား ပးကပကာ

အရးအသြငျမ တြငးသ ေလာက၍ "လၾကးတစေယာကက လငယတစေယာကတကစးလာသည" ဟ၍ ဟစေအာ

ျခမးေျခာကေလ၏။

ယငးသ ဟစေအာသက ျမ ေနလအား ၾကားရသျဖင အတအတကကကက ထတလန ျခငး ျဖစၾကေလ၏။

ညလာခဗလထ လစသညအခန -

ယငးသ႔ေသာ အျခငးအရာက ျမ႕ေတာ၀န ၾကားသလတေသာ နနးေတာသ႔ ၀ငေရာက၍ ညလာခ ဗလထ

လစသညအခန သေတာဥးတငေလ၏။

"မနလပါ ေရႊဘနးေတာၾကးလ ထးတေရာ ကနေတာခပါဘရား"

"အလ ျမ ၀နမငး သတသးသတျပာန ဘယလအခငးပါလမ သေတာဥးတငေစဗား။"

"မနလပါ ျမ အရးသြင လတစေယာက ျမ တြငးေလာကကာ လၾကးတစေယာကက လငယတစေယာက

တကစးလာသညဟ၍ ဟစေအာ ျခမးေျခာကေနပါသျဖင လအမား ထတလန လက အတအတကကကက

ျဖစေနေၾကာငးပါဘရား။"

မးေတာ မတေတာမား ယခၾကားရတ အခငးအတြက "အပားတစစကႏင ျပညပကရသည၊ စကား ဖက၍လညး

ျပညပကတတသည" ဆတ စကားပဆထး လကသးရေပတယ။ ဒါေၾကာင ငါကယေတာျမတ ညဥအခါကမကတ

အပမကေတာအထး အရးငမ၏ ထးကစြာေသာ တေပါငတတန, ယခတဖန ထပမၾကားရတ တေပါငသတစခက၊

သ႔အတြက ဘယကသ ေသာ အေရးေတာျဖစေပၚလာလမမယ ဆတာက ပေရာဟတပညာရက သေတာဥးတငစမးဗာ။"

"မနလာပါ အရငမငးျမတ၏ အပမကေတာႏင ေပၚေပါကလာတ တေပါငသမား အလအရ လထး

လဆနးတစေယာကေတာ ေပၚေပါကလာမယ နမတျဖစေၾကာငးပါ ဘရား။"

"ပေရာဟတ အမတၾကးတငတာ ကယေတာျမတ သေဘာႏင တကဆငမေချပ။ ဒါေၾကာင ေပၚေပါကမည လထး

လဆနးက ျမ႕ေတာ၀နႏငတကြ ဆငရာ အမတမငးမားတ႔ပါ ျမ႕ေတာ ေလးျပင ေလးရပ ႏ႔စပေအာင စစမးရာေဖြျပး

ေတြ႕ရက ကယေတာျမတ ေရ ေတာေရာက ဆကေစဗာ။"

Page 85: History of Dawei

[email protected]

၅။ လထး လဆနး လစြမးေကာငး

"အခနကား ေနစြယညးခန ျဖစေလျပ"

အမေရ မငးသားကေလး၏ အမေတာ၀ငးအတြငး အတအတ ကကကက အသမားက ၾကားရေလ၏။ ယငးအခါ

ျမ၀နႏင အမတတစေယာကတ႔လညး ၀ငေရာက ၾကညရၾကေလ၏။ အမေရ႕မငးသားကေလး၏ ၾကကႏင ဆရညမသား၏

ေရႊဒဂၤါးၾကကတ႔တကၾကသည ၾကကပြျဖစေလသည။ ယငးၾကကပြတြင ပြတငးေကာ အႏငရခသည ဆရညမသား၏

ၾကကကပင လကခေမာငး တေျဖာငးေျဖာငးခတျပး ထား၀ယသ ခပ၀၀ႏင ေျပာဆလက -

"ဆနးၾကယသ ဆရညမသား ငါ မငးေခါငၾကး သားေဟ" ဟၾကမး၀ါးျပး ထငရာမ ခနလကရာ ဆယေတာငေလာက

ေျမာကတကျပး မတတပရပကာေျမသ႔ကလာေလ၏။ အႏငရသည ေရႊဂညငးငါးရာကလညး ပဆးအပေထာင၌ထညလက

ၾကကပကကာ ျပနမညအျပတြင ျမ ၀နႏင အမတတ႔က ဆရညမသားအား နနးေတာအတြငး "ဘရငေရ ေတာသ

ေခၚေဆာငသြားေလ၏။"

ျမ႕ေတာ၀နက ဤသငယ၏ ျပမလပကငပ အေၾကာငးျခငးရာတ႔က သေတာဥးတငေလ၏။ မငးၾကးလညး

သငယကျမငလင ျပးေတာမ၍ ဤသ မန ေတာမ၏။

"မးေတာ မတေတာမား အပမက တေပါငတညးဟေသာ ပဗၺနမတမား ထငးရားစြာျပျပး ယခ

ေရ႕ေတာသ႔ေရာကလာတသငယဟာ အျခားသမဟတ ကယေတာရငျမတ၏ သားေတာအၾကးအစစျဖစေပတယ။

ကယေတာအရငျမတ ငယရြယစဥအခါ ဖခမညးေတာက ေနာငေတာင တရဖားမငး မႏပစကႏငရန အထနးေတာ ငခငည,

ငခငဘတ ႏငအတ ေကာကစစမာတစၾကမ, ပနးထမျမ႕မာ တစၾကမ, ေနာက ေကာကဆည, ပနးဒလမာ သဃၤရာဇာထ

အပႏထားရာ အတတပညာမား သငၾကားတတေျမာက၍ လကစြေတာ ၂-ေယာကႏင အတ ျမငးကယစျဖင ဒရကတငး

ထား၀ယျမ သ႔ထြကခြာ တမးေရာငေနရငး အေၾကာငးဆကခဖးတ ေကးဇးရင ဆရညမမ မကႏာျမငသည သားအစစ

ဧကနျဖစေပတယ။ တငးေတာ ျပညေတာသ႔ ျပနခါနးတြင န၀ရတ လကစြပကခၽြတ၍ သကေသခအျဖစေပးခတယ။

သားေယာကား ေမြးဖြား၍ အရြယေရာကက ထးနနး အပခပစးစသက နားေထာငၿပး လကလာခေစ၊

သမးမနးမေမြးက ၎လကစြပက ေရာငးခ၍ စားေသာကၾက၊ သးစြၾကေပေတာလ႔ မာၾကားခသညအတငး ယခ

ကယေတာျမတ မကေမာကသ႔ သားေတာေမာင ေရာကခေပၿပ။ သ႔ေသာ မငးႀကးမား သားေတာေမာငအား ဤတငး

ဤျပညမာ စစားေနေစက ရနမးစနက အလအယက ျဖစၾကလမမည၊ ဒါေၾကာင သားေတာေမာငႏင အတ ပါလာသမားပါ

မနကျဖန ညလာခစတ ဗလပအလယမာ စေစေအာင သေတာဥးတငၾကရမည မငးႀကးမား" ဟ၍ မန႔ေတာမၿပး

အတြငးေဆာငသ႔ ၀ငေတာမေလ၏။

ၿမ႕ေတာ၀နလညး မငးသားအား မမ၏အမသ႔ ေခၚေဆာငသြားၿပးလင ပးကနသည ၄-ေယာကတ႔အား ေမးျမနးကာ

ပညာသငၾကား ေပးသည ဆရာေတာထ ပနၾကားၿပး လကလာခေၾကာငးႏင ခရးစဥတစေလာက မားပါ ေသအခာ

မတသား၍ အလႊာတငစာ ေရးထားေလ၏။

ေနာကတစေန႔နနက ညလာခဗလထ လစသညအခန၀ယ ၿမ႕ေတာ၀န ေရ႕ေဆာင၍ မငးသားႏင ပးကနသည ၄-

ေယာကတ႔ ေရ႕ေတာသ႔ ၀ငေရာကၾကေလ၏။

ၿမ႕ေတာ၀နက တငလႊာႏငတကြ န၀ရတလကစြပကပါ မငးႀကးထ ဆကသေလ၏။

Page 86: History of Dawei

[email protected]

၆။ သားေတာ "မငးသား" အား ဒရကတငးသ႔ ျပနလႊတ၍ ၿမ႕ရြာ တညေထာငခြငျပျခငး

မငးႀကးလညး တငလႊာစာက ေသအခာဖတရႈၿပး အမန႔ေတာ ရသညမာ -

"သားေတာေမာငသည ဤျပည၌ေန၍ အေရးမလေခ။ သားေတာေမာငန႔အတ ပါလာတ ပးကနသည ၄-ေယာက

တ႔က မးမတရာထး ခန႔ထားလကၿပး ခမညးေတာ တငးျပညမ အမတပညာရ ၄-ဥးပါ "ဒရကတငးသ႔ ျပနလညသြားၾက၍

ၿမ႕, ရြာ တညေထာင စးစေနေလေတာ၊ ၿမ႕တညရန ေနရာမာ စက ၄-ပါး ၾကရာေဒသက ပညာရမားႏင ညႏႈငးရာေဖြေလာ။

ရာေဖြေတြ႕ရ၍ နနးေတာေဆာကတညရန ပႏၷကခၿပးက ခမညးေတာထ အမတပညာရတစဥး ေစလႊတလကေလ" ဟ၍

ညႊနၾကား အမန႔ရလကေလ၏။

ယငးသ႔ အမန႔ေတာရလကၿပး ေရႊေငြပစၥညးမားက ထတေပးလက အမတပညာရ ၄-ဥးႏင ပးကနသည ၄-ဥးတ႔ပါ

ဒရကတငး ထား၀ယသ႔ ျပနလညလာခၾကေလ၏။

ဆနးၾကယရြာ ေကးဇးရင မခင ဆရညမထ ေရာကရလင မခငႏင အဖး, အဖြားတ႔အား အေၾကာငး မးစက

ေျပာျပၿပး ေရႊေငြ ပစၥညးမားက ေပးအပေလ၏။

ယငးေနာက ဆနးၾကယေကာငးဆရာေတာထ သြားေရာကကနေတာၿပး ခမညးေတာ ညႊနၾကား အမန႔ရသမ

အလးစက အမတႀကးႏငအတ ေလာကထားေလ၏။

စကေလးပါးၾက ေခာငးသးဆ

ဆနးၾကယေကာငး ဆရာေတာႏငတကြ အမတပညာရမား ညႏႈငးတငပင ညညြတၾကကာ နနးေတာ

ေဆာကတညရန စက ၄-ပါး ၾကသည ေနရာက ရာေဖြၾကရာ "ေပါကတငးေခာငး, ေစာေခာငး, ကေပါကေခာငး

(ယခထား၀ယျမစ) ယငး ၃-ေခာငးတ႔ ဆမရာေဒသ၌ ဘမၼနကသန ေျမၾကနအရပ သငေလာေလာကပတ သျဖင

ၿမ႕နနးတညေဆာကရန ေရြးခယ သတမတထားၾကေလ၏။"

………………………………………….

၇။ မတသခရဂရၿမ႕တညျခငး

ေကာဇာသကရာဇ ၇၇၉-ခႏစ သတငးကၽြတလဆနး ၁-ရက ၾကာသပေတးေန႔ နနက ေန၀နးေပၚက ဆရာေတာႏင

အမတပညာရတ႔က အခနေကာငးသမယ အၿမတရက ေရြးခယစစစ အခါတြက၍ စနစကက ပေသခၿပး "နနးေတာ,

ပဟရစည, စြယေတာစင, ၿမ႕ရး, တခါး, ကး, ဆငက း" တညးဟေသာ ၇-ဌာန ေနရာက တစၿပငနကတညး ေရႊပႏၷက,

ေငြပႏၷက ခစကရကမတကာ "မတသခနဂရၿမ႕ဟ အမတေခၚဆ အမညတဆပ ခတႏပၿပးလင လစလ၀နးဖြ႕စညး၍

တညေတာမေလသည။"

ယငးအခါ နတေကာငး နတျမတ အေပါငးတ႔က "ေအာငၿပ, ေအာငၿပ" ဟ၍ ဟစေၾကြးေၾကညာေသာ အသတ႔သည

ဒရကတငး အလး ဆညစြာ ၾကားၾကရေလ၏။ အငး၀ျပညႀကး၏ နနးေတာအတြငး ၌လညး ယငးအသမးက

မငးႀကးႏငတကြ မးမတ ၿမ႕သၿမ႕သားမားပါ ၾကားၾကရၿပး "တစေန႔တညးတြင ေျမငလင ၃-ႀကမ လႈပေလ၏။"

Page 87: History of Dawei

[email protected] ထအခါ ခမညးေတာ ဘရငမငးေခါငႀကးက ငါသားေတာ အထေျမာက ေအာငျမငၿပဟ ၀မးေျမာက ၀မးသာ

သာဓေခၚေလ၏။

၈။ "မငးတရား" ဘြ႕အမညခယ၍ ထးျဖအပမး စးစေတာမျခငး

နနးေတာေနရာ ပႏၷကခမတၿပးလင ခမညးေတာ မန႔ၾကားမာ ထားေတာမလကသညအတငး

အမတတစေယာကအား အငး၀တငးျပညသ႔ ေစလႊတ ေလာကထားေစေလ၏။ ယငးအမတအား ၇-ရက

ေစာငဆငးေနလငေစ၏။

ဘြ႕အမညတဆပႏင အတြငးႀကတစကား -

အေၾကာငးၾကား သေတာဥးတငလာသ အမတႀကး ၇-ရက ေစ၍ ျပနကာနးတြင မငးႀကးက သားေတာအား

ခမညးေတာႏင အတ နနးၿပငစေစ "ဘြ႕အမညမာ - မငးတရား" ဟ၍ တဆပခတႏပ ေတာမေစ ဟ၍ သ၀ဏစာေရးၿပး

ေပးလကေလသည။

ယငးေနာက "ငါသားေတာသည တြငးေရက မသးေဆာငဘ စးေရကသာ သးေဆာငပါေလ" ဟ၍

အတြငးႀကတစကားျဖင မန႔မာလကၿပးလင ထအမတႀကးႏငတကြ စစတပဗလမး သးေထာငေကာ, ဆငျဖေတာ တစစး,

ဆငေပါကႀကး ၅-စး, ျမငး ငါးရာေကာတ႔က ေပးအပကာ ယေဆာငလာၾကေလသည။

ဆနးၾကယေကာငး ဆရာေတာအားလညး ပငဖတၿပးလင နနးဥး "ရတနာစာတ" ေတာငေပၚတြင

ေကာငးေတာေဆာကလပ၍ ကးကြယထားရေလ၏။ ေကးဇးရင မယေတာ ဆရညမႏင အဖး, အဖြားတ႔ကလညး

နနးေတာအတြငး အမျဖျပတငးေရႊခႏင အေျခကက ထားရေလ၏။

၉။ မဖရားၾကးအၾက ၀ကၤဉာဏ

ဘရငမငးေခါင၏ မဖရားႀကးက မမ၏သားအစစက နနးၿပငအပခပစးစမေပး။ ေကးေတာသမက ေမြးသည

သားက နနးၿပငစးစသညအတြက စတ, မခမးမေျမသျဖင အၿငးထားကာ "ယခအခါ နနးတည ေသာလညး

အဘသကမသြနးရေသး၊ အဘသကသြနးရန ဆရာပဏၰားတ႔က ဆလာဘမားစြာေပးၿပး ၾကစညေစရလင

"အေရးေတာေအာငလမမည" ဟ စတကးရရသညအတငး ပဏၰား ၈-ေယာကတ႔အားေခၚ၍ မဖရားႀကးႏင ေသခာကနစြာ

တငပငလက ပဏၰားတ႔အား အသျပာတစရာစ ေပးအပကာ မတသခရနၿမ႕သ႔ အျမနေစလႊတေလ၏။

ပဏၰား ၈-ေယာကတ႔လညး မမတ႔သားမယားမားအား အသျပာမားက အပႏခၿပး "နနးေတာတြငးကဘရငမငးျမတ

အေခၚေတာေရာကလင ေအာကၿမ႕ေဒသမားသ႔ ေဗဒငေဟာ, ဇာတာဖြ႔ရနသြားေၾကာငး သေတာဥးတငလကၾကေပေတာ"

ဟ မာထားခလက ခရးစဥတစေလာက အလခရငး စခနးခကာ ခကာျဖင လာၾကရာ မတသခနရၿမ႕သ႔

ဆကေရာကၾကေလ၏။

မငးတရားလညး ပေရာဟတပဏၰားမား အလရေနခက ဆရာပဏၰားမား ေရာကရလာသညအတြက မားစြာ

၀မးေျမာကသျဖင ေကာငးမြနစြာ ေနရာမားေပး၍ ထားေလ၏။

ရကအနညးငယမၾကာလင ပဏၰားတ႔သည မဖရားႀကးႏင ၾကစညထားၾကသညအတငး ညလာခခနတြင

မငးတရားထ ၀ငေရာကသေတာဥးတငၾကသညမာ "သားေတာ မငးတရားသည စးေရေသာကျခငးက ရပစၿပးတြငးေရကသာ

Page 88: History of Dawei

[email protected] သးေဆာငရမည၊ သ႔မသာလင အသကရညၿပး ဘနးတနခးႀကးျမငရန အေၾကာငးရပါသည" ဟ ခမညးေတာက

မန႔ၾကားလကပါေၾကာငး ၀ကၤဥာဏျဖင သေတာဥးတငၾကေလ၏။

မငးတရားလညး အကယထငမတကာ ယၾကညသျဖင နနးေတာအနး ေသာကေတာေရတြငးငယက

အျမနတးေစၿပး သေဆာငေလေတာသည။

(ယငး ေရတြငးငယကား ယခ ေရႊမတးဘရား သမအနးတြငရ၍ "မတတြငး" ဟ ေခၚၾက ေလသည။)

၁၀။ မတေဆးထ၍ မငးတရား ရးသြပျခငး

ရကအနညးငယ ၾကာလတေသာ ပဏၰားတ႔သည ညတစညတြင ထေသာကေတာေရတြငး၌ မတေဆး

ခတထညၿပး ထြကေျပးၾကေလေတာ၏။ နနကမးေသာက အလငးေရာကလတေသာ မငးတရားသည ပြေတာစာ စားသးၿပး

ထေရက ေသာကမရာ စတသြကသြကခါေအာင ရးသြပျခငး ျဖစလာေလ၏။ ပဏၰားပညာရမားက တြကခကၾကညရာ

အငး၀တငးျပညက ပဏၰားမား၏ ၀ကၤဥာဏမနးက သရၾကေလ၏။

၁၁။ ေတြ႕ရာသခၤ ငး ဓားမဆငး

ယငးေနာက မးမတမားက ေျခလငသရေကာငးမားက အျမနဆငေခၚၿပး "ေတြ႕ရာသခၤ ငး ဓားမဆငး" ပ

အျမနလကလ ရာေဖြကာ စရငၾကေလဟ အမန႕ထတေလ၏။

ေျခလငသရေကာတ႔လညး ဓားတျမျမႏင လကလရာေဖြၾကရာ မတသခနရၿမ႕မ ၅-မငခန႔ ခရးအကြာ

"ေဗာေတာ၀ရြာ" က ေနၿပး သရေကာမား လကလာၾကသညက ပဏၰားျမငလင အသကဆဖား ေၾကာကရြ႕ၾကသျဖင

ေတာထသ႔ ၀ငထြက ေျပးလႊားကာ ေရာငတမး သြားၾကေလ၏။

"ၾကကသဒငးကနး"

ထအခါ ေျခလငသရေကာတ႔မာ "ၾကကသဒငးကနး" (ယခၿမ႕သခၤငး) မ ပတ၀နးကငတြင

လကလရာေဖြၾကေသာလညး မေတြ႕ရသျဖင "လက၀ကၽြနးရြာ" သ႔ ျဖစကးသြားၾကခက လမးတြင

ခရးသညတစေယာကကေတြ႔၍ "ပဏၰားမားက ေတြ႔ရပါသေလာ" ဟ ေမးျမနးရာ "ကၽြနေတာတ႔အမႏင မနးမေ၀း

သရကပငႀကးေအာက၌ ပဏၰားမား စခနးခ ေနၾကပါသည" ဟ ေျပာၿပး လမးညႊနျပလကေလ၏။

"လက၀ကၽြနးရြာ"

သရေကာတ႔သည လက၀ကၽြနးရြာဥးက လမးခြၿပး လကလရာေဖြၾကရာ ပဏၰား ၈-ေယာကတ႔ ေမာပနးသျဖင

သရကပငႀကးေအာကတြင အမေနၾကသညက ၀ငးမၾကေလ၏။

ယငးအခါ ပဏၰားတ႔အား သရေကာမားက ဒးႏငတက သကတက, ေထာငးသကေထာငး, ရကသကရက,

ပဆးအတေထာငထသ႔ ေခါငးကထညၿပး ေမႊ႕သကေမႊ႕ စသညျဖင အမးမး အဖဖ ႏပစကၾကေလ၏။

ပဏၰားတ႔က ေသေဘးက ေၾကာကလသျဖင -

"အေမာငတ႔ ကပတ႔မာ ဘာအျပစရ၍ ဤကသ႔ ရကစကစြာ ႏပစကျပလပၾကေစရန မညသက အမန႔ေပးပါသလ။"

Page 89: History of Dawei

[email protected] "အသငပဏၰားတ႔ - ကၽြႏပတ႔သခင မငးတရားသည သငတ႔ထြကလာၾကၿပးေနာက ခကခငးပင ရးသြပျခငးျဖစ၍

ပညာရမားႏင တြကခကၾကညရႈၾကရာ အသငတ႔ ၈-ေယာက ျပစားသြားေၾကာငးက သသျဖင အသငတ႔အား

ေတြ႕ရာသခၤ ငး ဓားမဆငးပ သတေစဟ၍ အမန႔ေတာႏင လာၾကရသည။ အသငတ႔ အသကခမးသာလက

ဟတတငးမနရာကသာ ေျပာၾကေလာ" ဟ သရေကာတ႔က ဥာဏတစမးဆငကာ ေမးၾကေလ၏။

ပဏၰားတ႔လညး ေသေဘးက ေၾကာကၾကသျဖင ဤသ႔ေျပာဆ ၾကေလ၏။

"အငး၀တငးျပညမ မဖရားႀကးက ေစခငးသျဖင ကၽြႏပတ႔လာေရာကကာ မငးတရားအား အဘသက သြနးရနႏင

စးေရကမေသာကဘ တြငေရကသာ ေသာကသးေစရမည" ဟ "ခမညးေတာက မန႔ေတာမဟနႏင ေျပာမေခ၍"

မငးတရားေသာကသးရန ေရတြငးက တးေစသည။ တးၿပးေနာက "ထေရတြငး၌ မတေဆး

ခတထားေသာေၾကာငရးသြပရေၾကာငး" က ေျပာျပၾကေလ၏။

"ပဏၰားသတကနး"

ယငးသ႔ ပဏၰားမား ေျပာျပခကက စာႏင ေသခာစြာ မတသားၿပးေနာက ပဏၰား ၈-ေယာကစလးက အဆး

စရငလကေလ၏။

(ပဏၰားမားအား သတပစသညေနရာက "ပဏၰားသတကနး" ဟ၍ အမညတြငကာ ယေန႔တင အေခၚမပကဘ

လက၀ကၽြနးရြာ အေနာကဘက လယကြငးအလယတြင ထငရားရေလ၏။

"လက၀ကၽြနး" ေခၚတြငျခငးမာမ ယငးေခတအခါက ယခရေသာ ထား၀ယျမစေၾကာငးသည ေပါကတငးေခာငးႏင

ေစာေခာငးတ႔ အ၀ေနရာမ လက၀ကၽြနး၏ အေရ႕ဘကေနရာက ျဖတသနး၍ စးရာ ေခာငး၀မ အထကသ႔ ဆနတကလင

လက၀ဖကတြင ရေသာေၾကာင "လက၀ကၽြနးရြာ" ဟ၍ ေရးအေခၚမပကဘ တညရသည အမေျခမားစြာ စညကားေသာ

ရြာႀကးတစရြာ ျဖစေလသည။)

"ေသြးေဆးကန (၀ါ) အရးေဆးကန"

ပဏၰားမားအား ေတြ႔ရာသခၤ ငး ဓားမဆငးပ စရငခၿပး သရေကာမား ျပနလညလာၾကရာ ၾကကသဒငးကနးရ

ေရကနတစခ၌ ဓားမား ေသြးေပေနသညက ေဆးၾကသျဖင ယငးေရကနက "ေသြးေဆးကန" ဟ၍ တြငေလ၏။

(ေနာငေသာအခါ ၾကကသဒငးကနးေနရာ၌ သခၤ ငးျဖစလာသျဖင အေလာငးက မးသၿဂၤ လ ၿပးသညအခါ

အရးမားက ယငးေရကနတြင ေဆးၾကေသာေၾကာင ေသြးေဆးကနေခၚတြငရာမ ယခအခါ "အရးေဆးကန" ဟ ယေန႔တင

ေခၚေ၀ၚၾကေလသည။)

သရေကာ ၂၀-တ႔လညး ၾကကသဒငးကနးမ မတသခနရၿမ႕သ႔ ျပနလညးေရာကရၾကၿပး မးမတတ႔အား

အေၾကာငး အလးစက ေျပာျပလက ေရးမတခေသာ စာကလညး တငျပေလ၏။

၁၂။ တစနပစာစေတာင

မငးတရား၏ ရးသြပျခငး ေ၀ဒနာက ကသရန ရတနာစာတ နနးဥးေတာငေပၚ၌ သတငးသးေနေတာ မေသာ

ဆရာေတာအား မးမတတ႔က ေလာကထားၾကေလ၏။ ဆရာေတာက မငးတရားအား မမေကာငးသ႔ ေခၚေဆာငေစခၿပး

Page 90: History of Dawei

[email protected] "၀ပတေတာင, ေစာထြတေတာင, ေတာငဥးေတာင, ပေကာေတာင, ရေသေတာင" တ႔၌ သတငးသး ေနထငေတာမၾကသည

ရငရေသတ႔အား ပငဖတကာ ေဆးကသ ၾကေစေလ၏။

ယငးရငရေသတ႔သည ရတနာစာတ နနးဥးေတာငေကာငး၌ တစပါးလင တစနပစာစ အလညက

ေဆးကသၾကရာ မငးတရား၏ ရးသြပျခငးေ၀ဒနာသည လး၀မေပာကဘ အနညးငယမသာ သကသာရာ ရေလ၏။

(ဆရာရေသမား တစနပစာစ ကသသညအတြက ထနနးဥး ရတနာစာတေတာငက "တစနပ စာစေတာင"

ေခၚတြငရာမ ယခအခါ အေခၚေရြ႕ေလာသျဖင "နပစာရ ေတာင" ဟ ေခၚေ၀ၚၾကေလသည။)

၁၃။ မငးတရားအား ေစာပညာက ေဆးကသျခငး

ေ၀ဒၿမ႕မ ေမာငဗအ၏ဇနး မယေစာ ေခၚ " ေစာပညာ" သည ေ၀ဒၿမ႕စား ေစာသလမငး သမးပကမညေဘးမ

ေၾကာကရြ႕၍ ထြကေျပးရာ စန႔ျပည၌ ဘရငမအျဖစႏင ယာယအပခပေနစဥ မမသည မနးမသား ျဖစသျဖင တငးျပညက

မအပခပလေၾကာငး မးမတမားအား ေျပာၾကားေလ၏။

ပဏၰားပညာရတ႔က ထးနနးအပခပရနႏင သငေလာမညသက ေဗဒငအရ တြကခကၾကလင

"ေစာပညာႏငသငျမတမညသကား ဒရကတငးတြင မငးသားတစပါး ျမငေလ၏။" ထမငးသားကား စတေဖာက

ျပနေသာေရာဂါ စြကပေနေၾကာငး သရၾကသျဖင ေစာပညာအား သေတာဥးတငေလ၏။

ေစာပညာက ဤမငးသားအား သမားေတာမားႏင ကသ၍ ရ, မရက တြကခကၾကညေစျပနရာ ရႏငမည

အေၾကာငးက သေတာဥး တငၾကေလ၏။

ယငးေနာက မးေတာ, မတေတာ, ပဏၰားေကာ, သမားေတာမားႏင ညႏႈငးတငပငၾကၿပးလင "ေဆးသစၥာေတာ"

ကစမၾကေလ၏။ စမ၍ ၿပးလတေသာ ေဆးသစၥာေတာေရက အး၌ထညၿပး ေရႊေပလပႏငတကြ သေဘၤာေပၚတြင

တငလက ေစာပညာႏငအတ ပညာရ ၄-ဥး တ႔ သေဘၤာျဖင ထြကခြာလာခၾကရာ ဒရကတငးအ၀င ပငလယ၀

"ေမာဥးျဖစသည သႏၶေသလေတာင, ရငေမာေတာင" (ယခ ရငေမာေတာင) သ႔ ေရာကရရပနားကာ

ေဆးသစၥာေတာအးက ယေဆာငလက ေတာငေပၚသ႔ ဘရားဖးတကၾကေလ၏။

ေတာငေပၚသ႔ေရာကလင ေစာပညာသည ဘရားေရ႕ေတာ၌ ဆေတာငးသညမာ -

"ဘရားတပညေတာမႏင ေပါငးေဖာထကပါက ဤေဆးသစၥာေတာေရက သးစြသည မငးတရား၌ ေရာဂါ

ရငးရငးေပာကပါေစသား" ဟ၍ ဆေတာငးၿပးလင သႏၶေသလေတာငမ ဆငးလာၾကလက ေတာငေျခရငးရ

"ၾကကလႊတရြာ" တြင စခနးခ ရပနားၾကေလ၏။ ယငးေနာက ေဆးသစၥာအးႏင ေရႊေပလပက သေဘၤာငယ တစစငးေပၚ၌

တငလက အဓ႒နျဖင ေမာလကၿပးေသာ ၾကကလႊတရြာ ဆပကမး၌ ၇-ရက ဆငးငေနေလ၏။

၁၄။ ေဆးေတာသစၥာ ေရႊသေဘၤာႏင ေမာ၍လာ

ယငးသညေန႔ ညဥတြင မငးတရားသည မတသခနရၿမ႕ ဆပကမးသ႔ ေရႊသေဘၤာငယတစစငး

ေမာ၀ငလာသညဟ အပမက ျမငမကေလ၏။ နနကမးေသာက အလငးေရာကလင မမ၏အပမကအတငး မးမတမားအား

ဆယယၾကေလဟ၍ အမန႔ေတာ မတလကေလ၏။

Page 91: History of Dawei

[email protected] မးမတတ႔လညး ဆပကမးသ႔ သြားေရာကၾကညရႈရာ မငးတရား၏ အပမကအတငး ေရႊသေဘၤာငယသည ေရစန

ေရဆန ေမာေနသညက ေတြ႕ရသျဖင ေလေလာငးမားႏငထြက၍ ဆယယၾကရာ မရႏငသညအတြက

သေတာဥးတငၾကေလ၏။

ယငးအခါတြင မငးတရားက ငါကယေတာတင ဆငး၍ ဆယယမညဟ ေျပာၿပးလင မးမတ ျပညသ

ျပညသားတ႔သည မငးတရား၏ ေနာကေတာမ လကၾကကန၏။

ေရဆပသ႔ေရာကလင မငးတရားက "ငါႏငထကတနမ ဤေရႊသေဘၤာငယသည ငါ၏ထပါး ေရာကေစသား" ဟ၍

အဓ႒ာနျပလကသညႏင တစၿပငနက ေရႊသေဘၤၤာငယသည ေရလယမ တျဖညးျဖညး မငးတရားရရာကမးသ႔

ဆကကပလာေလ၏။

ေရႊသေဘၤာငယ၌ ပါလာေသာ အးႏင ေရႊေပလပက ယၿပးလင ေရႊေပလပတြင ပါရသညအတငး စာက

ဖတရႈၾကရာ -

"ေဆးသစၥာေတာေရက ေသာကလညးေသာက, န႔သာမးငါးပါးေရတ႔ႏင ၎ေဆးသစၥာေတာေရက ေရာၿပးလင

ေခါငးေဆးမဂၤလာ ျပလပပါက အႏရာယကငး၍ ေဘးအေပါငး ပေပာကလက မေမြးတငး ဖေမြးတငး ျဖစေပလမမည" ဟ၍

ပါရေလ၏။ ယငးေရႊေပလပပါ စာတနးအရ ျပလပရာ ျပညသျပညသားတ႔က ေပာကကငးပါ ေစေၾကာငးျဖင

ေသာေသာညာညာ ဆေတာငးၾကကန၏။

၁၅။ မငးတရား အရးေပာက၍ ဆေတာငးျပညဘရားႀကး တညထားကးကြယျခငး

ယငးသ႔လင အၾကငသ႔ေသာ ေဆးသစၥာေတာေရျဖင မငးတရား၏ေရာဂါ ေပာကကငးသျဖင ျပညသ

ျပညသားအေပါငးတ႔ ဆေတာငးျပညေသာေၾကာင ယငးေနရာ၌ ေကာဇာသကရာဇ ၇၈၀-ျပညႏစ၊ နယနလဆနး ၈-

ရကေန႔တြင အထမးအမတ ရပပြားေတာတစဆ တညထားကးကြယၾကေလ၏။

ယငးရပပြားေတာႀကးသည မတသခနရၿမ႕ (ယခေရႊမတးဘရား) အနးတြငတညရသျဖင "ဆေတာငးျပည"

ဘရားႀကး ေခၚတြငရာမ အေခၚေရြ႕ေလာကာ "အရးေပာကဘရား" ၀ါ "သးေၾကာက" ဘရားႀကးဟ ယေန႔တင

ေခၚေ၀ၚၾကေလသည။

၁၆။ မငးတရားသည ေစာပညာထသ႔ သြားျခငး

မငးတရားသည ေရာဂါ ရငးရငးေပာကကငး၍ ညလာခစသည ဗလပ၌ မငးတရားက "မးေတာ, မတေတာမား

ငါကယေတာျမတကသ႔ တငးသျပညသား အမားတ႔အား ရင၀ယသားပမာ သနားျခငး ကရဏာျဖင ေစာငေရာကၾကရမည"

ဟ အမန႔ေတာျမတ မတေလ၏။

ယငးအခါ ေစာပညာက တတတဆတ ေစလႊတထားသည တမနတ႔ ၾကားၾကလတေသာ ဤမငးကား

မငးကငတရားႏင ညညြတေပသညဟ အခငးခငး တးတးစကား ေျပာၾကၿပး ေစာပညာက ေပးအပလကသည

စာသ၀ဏလႊာက မငးတရားထ ဆကသြငးေလ၏။

Page 92: History of Dawei

[email protected] စာသ၀ဏလႊာ၌ ပါရသညမာ - "အရငမငးျမတအား ေဆးကသေသာ ဆရာသည ယခ ၾကကလႊတဆပ၌ သေဘၤာႏင

ေစာငဆငးေနပါသည။ အရငမငးျမတ ၾကြလာလက ၾကြလာေတာမပါ။ မၾကြလာလေတာမပါက ၎တမနတ႔ထ

အေၾကာငးျပနၾကားလကပါ" ဟ ပါရေလ၏။

မငးတရားသည မးမတတ႔ႏင တငပငလက ေရႊေလ, ေရႊေလာငးတ႔က စးကာ တမနေတာမား၏ သမၺနႏငအတ

မတသခနရၿမ႕ဆပကမးမ ထြကခြာသြားၾကရာ မၾကာမ ၾကကလႊတဆပကမး သေဘၤာဆကထားသည စခနးသ႔

ေရာကရၾက၍ သေဘၤာေပၚသ႔ တကၾကေလ၏။

မငးတရား အရးေပာကအထမးအမတအျဖစ တညထားကးကြယေသာ

“အရးေပာကဘရား” ပ။

(ယခအေခၚ “သးေၾကာကဘရား”ျဖစသည။

၁၇။ မငးတရား ႏင ေစာပညာ

သေဘၤာေပၚ၌ မငးတရားအား မငး၏ေနရာတြင ေနထငေစလက ေစာပညာမာကား မဖရား၏ေနရာ၌ ညႊတခလက

ေနေလ၏။

မငးတရားက မမအား ေဆးကသသည ဆရာမာ ေယာကားပင မတထငသညႏင "ဆရာႏင ႏမ အဘယကသ႔

ေတာစပပါသလ" ဟ ေမးေလ၏။

ေစာပညာက ျပးလက "အရငမငးျမတအား ကသသည ဆရာသည ဘရားကၽြနမပင ျဖစပါသည" ဟ

တငေလာကေလ၏။

မငးတရားက စဥးစားသညမာ ငါအား ကသသညဆရာကား ေယာကားမဟတ မနးမျဖစေနပါကလား။

ဤမနးမသည သမညမနးမ မဟတတနရာ ပညာရမနးမ ျဖစလမမညဟ အထငေရာကကာ ႏမ၏ မးရးဇာတႏင

အေၾကာငးအရာက သပါရေစဟ ဆေလ၏။

ေစာပညာက မမ၏ မးရးဇာတႏင ျဖစပကပ အေၾကာငးအရာတ႔က အလးစေလာကၿပး "ေ၀ဒမငးႀကး၏

အတငးအဓမၼ သမးပကမည ေဘးရနက ေၾကာကရြ႕သျဖင ေရာငတမးကာ ေတာေတာငတ႔တြင ခေအာငးေနရာမ

Page 93: History of Dawei

[email protected] စန႔ျပညတြင မငးမျဖစ၍ မငးေလာငး အရာလာခက ၾကႀကက၍ မငးအျဖစ အပစးေနပါသည။ သ႔ေသာ ႏမမာ

မနးမသားျဖစ၍ ေနာငအရည အပစးရန ခကခလေသာေၾကာင မးမတမားအား ႏမေတာႏင ထကတနေသာ

မငးေလာငးလာက တြကခကၾကညေစရာ ေမာငေတာဘရား စတေနာကေနျခငးက ေဗဒငအရ ထြကဆေလလင

ႏမေတာက အလငအျမန သမားေတာမားအား စမေစၿပး ေဆးသစၥာေတာေရက ဂါထာမႏရား အငးအငမား စလငစြာျဖင

စမၿပး ႏမေတာကယတင အဓ႒ာနျပကာ ရငေမာ၀က ေရႊသေဘၤာငယျဖင ေဆးသစၥာအးက ေမာလကသည အတြက

၎ေဆးသစၥာ၏ တနခးအာနသငအားျဖင ေမာငေတာဘရား၏ ေရာဂါသည ေဆာမၾကာ ေပာကကငးျခငး ျဖစပါသည။

သ႔အတြက ႏမေတာအား ေကးဇးဆပေသာအေနျဖင ႏမေတာစရာ စန႔တငးျပည ေတာသာလ႔ လကပါၿပး ႏမေတာအား

ေရႊလကဆြလက နနးသမးပြ တကေတာမပါဘရား" ဟ၍ ေလာကထား ေတာငးပနေလ၏။

မငးတရားသည ေစာပညာ၏ ေတာငးပန ေလာကထားသညက သေဘာေတာက၍ စန႔ျပညသ႔ လကပါရန

၀နခၿပးလင သေဘၤာေပၚသ႔ တကေတာမၾကေလ၏။

ေရႊေလ, ေရႊေလာငးတ႔ႏင မတသခနရၿမ႕မ မငးတရားႏင အတ လကပါလာၾကသည မးမတတ႔သည တစခေသာ

ေကာကေမာထကမ နဖးေျမထ ရခးဘ၍ ဥးတကကာ ကနေတာ ႏႈတဆကလကၾကေလသည။ ယငးေနရာက "နဖးေမာ"

ဟ ေခၚတြငေလသည။

မတသခနရၿမ႕သ႔ အျပနတြင ေရ႕ဥးစြာ စခနးခသညေနရာသ႔ ေရာကရလတေသာ မမတ႔၌ စားေရ ရကၡာကန၍

မးမတမားႏင ေလထး ေလခတ ပခတ ရြကကငအေပါငးတ႔ ညညးညၿပး ဖဖြာလာရာအရပက "ရပဖေတာင"

ေခၚတြငၾကရာမ ယခအခါ "ရဘေတာင" ဟ ေခၚတြင ေလသည။

ယငး ရဘေတာငေပၚတြင အထမးအမတျဖစ ေစတငယတစဆ တညထား ကးကြယေလသည။

("ရဘေတာငဆပ" ေနရာကား ထား၀ယျမစေၾကာငး ေရတမသျဖင ျမနမာျပည

ပငလယကမးရးတနးတစေလာက ရနကန, ေမာလျမင, ျမတ, ေကာေသာငး စေသာ ဆပကမးျမ႕မားမ

ကးသနးသြားလာၾကသည သေဘၤာၾကးမားသည ထား၀ယျမ႕သ႔မေရာကမ မင ၄၀-ခန႔အကြာ

ယငးရဘေတာငဆပေနရာတြင စခနးခရပနားျပး ခရးသညႏင ကနပစၥညးမားက သေဘၤာကေလး, တကငး, ကတ

မားျဖင ျမ႕ဆပသ တဆင တငေဆာငသြားၾကရသညေနရာ ျဖစေပသည။

ေတာလနေရး အစးရလကထက ကေရာကလတေသာ ထား၀ယျမ႕မ မင ၂၀-ခန႔ကြာ ဆငျဖျပငရြာ

ဆပကမးက ေကာငးမြနစြာ ျပျပငလက ေသာငမားကလညး ခတထြင ထားသျဖင ပငလယကးသေဘၤာမား ၀ငေရာက

ကပဆကႏငေလျပ။ တနသၤာရတငးအတြက ဓာတဆ, ေရန သေလာင ကနၾကးမားက သနးေပါငးမားစြာ အကနအကခ၍

တညေဆာကထားေလသည။)

ရဘေတာငစခနးမ မတသခနဂရျမ႕သ႔ျပနလညေရာကရၾကလင မးမတတ႔က ျဖစပအလးစက ျမ႕ေစာငေန

အမတတ အား ျပနၾကားဆ၍ သရၾကေသာ မမတ အရင မငးတရားလညး စန႔ျပညသ ပါရေလသျဖင အမတတ ႏငတကြ

ျမ သျမ သားမားသည လေနအမေျခစညကားရာ ရြာနဂးသ႔တေရြ ေရြ တျဖညးျဖညး ေျပာငးေရႊ သြားၾကေလရကား

အမတၾကး "ပညပ႑" ႏင "ပညာသခမန" တ ေဆြမးတစစတ သာ ထ ျမ ၌ရေနၾက၍ မမအရငလြမးဆြတျခငးအမတျဖင

ပညာပ႑အမတၾကးသည မတသခနဂရျမ႕ႏင ေရႊဂေတာင စပၾကားရ ေတာငကနးေပၚတြင ေစတတစဆ၊

ပညာသခမနအမတၾကးက ပသးေၾကာကဘရားႏင ေကာခငးကပ ရပပြားေတာတစဆတ က တညထားၾကေလသည။

Page 94: History of Dawei

[email protected]

၁၈။ မတသခနဂရျမ အမညေပာက၍ ရငမတးရြာဟ အမညတြငျခငး

ယငးအျပင ေနာငလာေနာကသားမားက ကးကြယေစရန ဌာပနာမားစြာ ေရႊ, ေငြ, ေကာကသပတျမား တ႔ကလညး

ဌာပနာသြငးႏကာ ရပပြားေတာ ေစတေတာမား တညထားချပး ပညာရအမတၾကး ၂-ဥးတ ေတာထြကၾကေလ၏။

ယငးေနာက မတသခနဂရျမ အမညေပာက၍ မငးတရား မတေဆးထသညက အစြျပကာ "မတထးျမ " ဟ

ေခၚတြငၾကရမ ေနာငေသာအခါ အေခၚပကျပား၍ (ရငမတး) ဟ ယခတငေခၚၾကေလသည။

ယငး "ရငမတးဘရား" ကနး၀ပေတာမရာ "ရငမတးရြာ" သညကား ထား၀ယျမ မ ျမတျမ သြား ေမာေတာကားလမးတြင

တညရ၍ ထား၀ယျမ မ ၆-မင ကြားေ၀ေလသည။

ယငး မတသခနဂရျမ႕တည နနးတည "ရငမတးရာဇ၀င" ဇာတေတာၾကးက ထား၀ယျမ တငးရငးသားေကာငး

ရနပေငြအတြက ဂဏသေရရ လၾကးမား, ေကာငးဆရာမား, ေကာငးသား ေကာငးသမား ပါ၀ငကျပၾကရာ

ထား၀ယျမ႕ဇရစရပ ယနဘာဆယဇာတရ (ယခ ေရႊ၀ယသရဇာတရ) ၾကးတြင လြနခေသာ ျမနမာသကရာဇ ၁၂၉၄-ခႏစ၊

ျပာသလဆနး ၁၁-ရက (၆-၁--၃၃)ညႏင ျပာသလဆနး ၁၂-ရက (၇-၁-၃၃) ညမားတြင အသးေတာခၾကပါသည။

……………………………………….

ရငေမာ ေစတေတာ သမငး

(ယခ ေရသားလတေသာ ရငေမာဘရား ေစတေတာသညကား ထား၀ယျမ႕မ ေတာငဘကမင ၄၀-

ေကာကြာေသာ ထား၀ယျမစ၀ ရငေမာေတာင အငစြနးတြင တညထားလက ရသညျဖစ၍ ရနကန, ေမာလျမင, ျမတ,

ေကာေသာငး စေသာ ျမ႕မားသ သြားေသာ ေလ, သေဘၤာစး ခရးသညမားတ ေသအခာ ဖးျမငႏငၾကေပသည။)

၁။ မဟာဗႏၶ၀, စ႒ဗႏၶ၀ ညေနာင မေထရ ၂-ပါး သာသနာျပရန ၾကြေရာကလာျခငး

ေဂါတမ ရငေတာျမတစြာ ပရနဗၺာနစေတာမျပးသညေနာက အႏစ ၂၂၀-ေျမာကေသာအခါ ပါဋလပတ

ျပညၾကးႏငတကြ ဇမၺဒပါတစကၽြနးလးက အစးရေတာမေသာ “သရဓမၼာေသာက” မငးၾကး လကထက “ရငမဟာ

ေမာဂၢလပတ” ရဟႏာ မေထရၾကးသည “မဟာဗႏၶ၀, စ႒ဗႏၶ၀” ညေနာင မေထရ ၂-ပါးတ အား တနသၤာရတငး,

ဒကရတငးမားသ သာသနာျပ ေစလႊတေတာမရာ ဒကရတငး (ထား၀ယျမ႕)၏ ပငလယ၀ ေမာဥးျဖစေသာ

“သႏၶေသလ(ရငေမာ)ေတာင” သ ေရာကရၾကေလ၏။

ယငးေတာင၌ နဂါးမငးၾကး၏ တေတာ နဂါးစစသၾကးျဖစသည “၀ါသလေဒ၀” သည ရငေတာျမတစြာ၏

လကာအေတာ ဓာတျမတက နဂါးျပညမ ပတျမားၾကတႏငထည၍ ယလာျပးလင လငးလြနးပငခြၾကား၌ ျမပထားလက

ကးကြယေနသညက ျမငေတာမေလေသာ ယငးေတာငတြင ေခတသးတငးသေနေတာမျပးမ တနသၤာရတငး ဘရင

“ေကာရမၺ” မငးထသြား၍ လျပညသအေပါငးတ အား တရားေရေအး အျမငေဆးက တကေကၽြးေတာမေလ၏။

ယငးေနာက ဒရကတငးၾကးရင ဘရင “ဓမၼေသန” မငးၾကးထ ၾကြသြား၍ အထကနညး ၇-ရက

ဆြမးရပေတာမလက တရားေရေအး အျမကေဆးက တကေကၽြးေတာမျပနေလ၏။

Page 95: History of Dawei

[email protected] ယငးေနာက “ဓမၼေသန” မငးၾကးက “မဟာဗႏၶ၀, စ႒ဗႏၶ၀” အရင ၂-ပါးအား ေလာကထားသညမာ-

“ေဘးေတာ, ဘးေတာ, ခမညးေတာႏင တပညေတာတသည ရဟႏာအရငျမတမား တညးခ သတငးသး

ေနထငေတာမရန ေ၀မေတာငတြင ေကာငးေတာ ေဆာကလပလဒါနးၾကပါသည။ အရငဘရားတ႔သည

ယငးေ၀မကေတာငရ ေရႊေကာငးေတာတြင စေနေတာမမဘ အဘယေၾကာင သႏၶေသလေတာင၌ သတငးသး

ေနေတာမပါသနညး။”

“ဒကာေတာမငးျမတ - ျမတစြာဘရားရင၏ လကာအေတာ ဓာတျမတက ၀ါသလေဒ၀ နဂါးမငးသည

သႏၶေသလေတာငရ လငးလြနးပငခြၾကား၌ ျမပထား၍ ကးကြယေနသညက အမျပ၍ သတငးသးေနၾကပါသည။”

“အရငဘရားတ - ထအေတာဓာတျမတသည သႏၶေသလေတာငသ အဘယနညးျဖင ေရာကလာပါ သနညး။”

“အေတာဓာတျမတက နဂါးျပည၌ ေရႊေစတတည၍ ကးကြယထားရာ သရဓမၼာေသာကမငးၾကး၏

ဘနးတနခးေတာေၾကာင ေၾကကရြ႕၍ သဟ႒ကၽြနးရ ရဟႏာၾကးတ႔ထ နဂါးစစသၾကးက ေလာကပနၾကားျပးလင

၀ါသလေဒ၀ နဂါးမငးက ယေဆာငလာလက ဤေတာင၌ ကးကြယထားပါသည” ဟ မန ေတာမေလ၏။

ထအခါ ဓမၼေသနမငးျမတသည အလြနၾကညညကာ သဒၶါတရား ျဖစေတာမျပးလင

“အရငဘရားတ႔ဤအေတာဓာတျမတက တပညေတာလညး ကးကြယပေဇာလပါသျဖင ကသလအဖ႔ကေစာငမေတာမပါ”

ဟ ေလာကထားျပးလင အရင ၂-ပါးတ႔လညး ၾကြသြားေတာမၾကေလ၏။

ယငးေနာက ဓမၼေသနမငးျမတသည မးမတျပညသလထမားႏင တငပငလက အျမင ၇-ေတာငရေသာ

ေရႊသားေစတေတာက သြနးလပေစျပးလင န၀ရတကးပါးတ ျဖင ျခယလယအပေသာ ရတနာထးေတာ, ျမသပတေတာ,

ေရႊစငယပ, မးၾကးသားေရနယ, သေသသငဓနး, သေသအပ, ေဘာစင အပခညတ႔ႏငတကြ စနပနးခင, ျမပနးခင,

ပတျမားပနးခင, ရတနာပနးခငမားပါ အသငစမျပးစးေအာင ျပလပထားရေလ၏။

“မဟာဗႏၶ၀, စ႒ဗႏၶ၀” ရဟႏာအရင ၂-ပါးတ႔လညး တနသၤာရဘရင ေကာရမၺမငးထ သြားေရာကျပးလင

ဓမၼေသနမငးအား မနးၾကားသကသ႔ပင မန႔ၾကားေတာမေလေသာ ေကာရမၺမငးသညလညး ထအေတာ ဓာတျမတက

ဖးေျမာပေဇာလသည သဒၶါဆႏၵ အားၾကးလရကား ဒရကတငး ေအာငသာ၀တျပညရင ဘရင ဓမၼေသနမငးထ

ပဏၰားလကေဆာငေတာမားႏငတကြ အမတေလးေယာကတ က စာႏင ေစလႊတလကေလ၏။ စာတြင ပါရသညကား -

“ဒရကတငး ေအာငသာ၀တျပည ကလနေအာငျမက အစးရေတာမေသာ အၾကညေတာ

ဓမၼေသနမငးတရား။

အၾကညေတာ စးပငေတာမသည ႏငငေတာ၌ ခပသမးေသာ ရတနာတ႔ထက ဆယ, ရာ, ေထာင,

ေသာငးမကျမငျမတ အဖးတနလပါေသာ ရတနာျမတက အၾကညေတာႏငအတ ျပစလဒါနး

ကးကြယပေဇာလပါေၾကာငး ၾကားေရာကလကပါသည ဓမၼေသနမငးျမတ”

ဟ၍ ပါရေလရာ ဓမၼေသနမငးျမတလညး မားစြာ အားရ၀မးေျမာကေတာမ၍ လကေဆာငပဏၰာမားက

သမးယေတာမလက “ေန႔ရကအခန ကေရာကသညအခါ ၾကြခေတာ မလာေစလပါေၾကာငး။” ဟေသာ

စာႏငတကြ လကေဆာငပဏၰာမားကပါ တ ျပနလကေလ၏။

Page 96: History of Dawei

[email protected]

၂။ ဓမၼေသနမငး, ေကာရမၺမငး, ၀ါသလေဒ၀နဂါးမငး မငး ၃-ပါးတ အေတာဓာတျမတက ဌာပနာ၍

ေစတေတာတညျခငး

ဓမၼေသနမငးၾကးသည ေစတတည၍ ဌာပနာတကျပလပရန အရင ၂-ပါးတ အား ေလာကထားေလလင ေနာက

၃-ရကေျမာကလျပညေကာ ၁-ရကေန႔တြင အေၾကာငးက ျပနၾကားမညဟ မန႔ေတာမချပး အရင ၂-

ပါးတ႔ၾကြသြားေတာမေလ၏။

တပ႔တြလျပညေန ကေရာကလတေသာ နဂါမငးသည ဆြမး, ဆမး, ေရခမး, နတပနးတ႔ျဖင သႏၶေသလ

ေတာငေတာသာသ႔ ပေဇာရန ေရာကလာေလလင အရင ၂-ပါးတ႔က နဂါးမငးအား ဓမၼေရေအး အျမကေဆးက

တကေကၽြးေတာမျပးလင မန ေတာမသညမာ -

“ဒရကတငး ေအာငသာ၀တျပညရင ဘရင ဓမၼေသနမငးၾကးႏင တနသၤာရ တငးၾကးရင ဘရင ေကာရမၺမငး ၂-

ပါးတ႕ကဒကာေတာ နဂါးမငးႏင အတတကြ အေတာဓာတျမတက ေစတတည၍ ဌာပနာ လဒါနးလပါေၾကာငးက

ကၽြႏပတ႔ထ ေလာကထားပါသည” ဟ မန႔ေတာမရာ နဂါးမငးက အလြနတရာ ႏစသက ၀မးေျမာကလ၍ “ေကာငးပါျပ

ဘရားတပညေတာတညး တေပါငးလျပညေန႔ကေရာကလင ဌာပနာရန ပစၥညးတ႔ျဖင လာေရာကပါမည” ဟ

ေလာကထားေလ၏။

ယငးေနာက ဌာပနာမညေနရာတြင နဂါးအေျခြအရတ႔က တးေဖာေစ၍ အျမင ဉာဏေတာ တစထြာခန႔ရ

ပတျမားေစတေတာႏင အန ၁၂-ေတာင, အလား ၈-ေတာင, အျမင အေတာင ၂၀-ရေသာ တကအတြငး တစ၀ငး၀ငး

တစထနထနထြနးပသည ဘးေတာနဂါးမငးၾကး၏ လညရြတနဆာ ကြမးသးလးပမာဏရေသာ ပတျမားက

ေရႊသားမးတငခေပၚ၌ တင၍ အလြနမာေၾကာသည ေကာကနရေရႊေျမတ႔ျဖင ဆနးၾကယ ခမးနားလစြာေသာ

ဌာပနာတကေတာၾကးက မြမးမျပလပျပး နဂါမငး ျပနသြားေလ၏။

ရဟႏာ အရင ၂-ပါးတ႔လညး ဓမၼေသနမငးၾကးထ တဖန ၾကြေတာမလာျပန၍ ဆြမးအႏေမာဒနာက ျပျပး

ဓမၼေသနမငးၾကးက “အရငဘရားတ႔အေတာဓာတျမတက မညသညအခါ ကးကြယပေဇာျပလပရပါအနညး” ဟ

ေလာကထားျပနေလ၏။

“ဒကာမငးျမတ တပ တြလျပညေန က နဂါးမငး လာေရာကျပး တေပါငးလျပညေန ကေရာကလတေသာ မငး ၃-

ပါးအတတကြ ေပါငးဆလက ဌာပနာလဒါနးရန လာေရာကပါမညဟ ေလာကထားျပးေသာ ဆနးၾကယခမးနားလစြာေသာ

ဌာပနာတကေတာၾကးက နဂါးမငးသည အေျခြအရမားျဖင ေသခာစြာျပလပျပး ျပနသြားေလျပ” ဟမန ေတာမေလ၏။

ဓမၼေသနမငးၾကးကလညး အလြန၀မးေျမာကေတာမလက လေပါငးတစေထာငခန႔တ႔က မးမတမားႏင တကြ

ၾကပမ၍ ယငး “သႏၶေသလေတာင” ေပၚ၀ယ ၾကးကယဆနးျပား ခမးနားလစြာေသာ မ႑ပၾကးက ေဆာကလပေစျပး

တနသၤာရဘရင ေကာရမၺမငးထသ လညး အေၾကာငးၾကားေတာမေလ၏။

တနသၤာရဘရင “ေကာရမၺမငး” သညလညး စစအဂၤါ ေလးပါးႏငတကြ ေရေၾကာငးခေတာမလာရာ

သာသနာေတာသကရာဇ ၂၃၈-ခ တေပါငးလဆနး ၁၃-ရကေန တြင သႏၶေသလေတာငေပၚသ ေရာကရေတာ မေလ၏။

ဒရကတငးၾကးရင ဘရင “ဓမၼေသနမငးၾကး” သညလညး မားျပားလစြာေသာ စစအဂၤါအေပါငးတ႔ႏင တကြ

ျပညသားျပညသ လထအမားတ ပါ ျခရလက ယငးေန တြငပင သႏၶေသလာေတာငသ ေရာကရေတာမေလ၏။

Page 97: History of Dawei

[email protected]

ဘရင ၂-ပါး ေတြ ဆ၍ ႏတခြနးဆကသေတာမၾကျပး ညခမး အခန ကေရာကလတေသာ မားျပား လစြာေသာ

ဆမး, ေရခမး, တခြန, ပနးတ႔ျဖင ဆနးျပားတငတယစြာ ျမတစြာဗဒၶ၏ အေတာဓာတတညရရာ လငးလြနပင၌

ပေဇာကနေတာၾကေလရာ အေတာဓာတျမတသည ထနး ၂-ဖာခန႔မ ေရာငျခညေတာ ကြန႔ျမးလက အထးထးေသာ

တနးခးျပဋဟာက ျပေတာမေလ၏။မငး ၂-ပါးႏငတကြ မးမတျပညသလထ အေပါငးတ႔လညး အၾသလက ညညြတစြာ

ဥးတကၾကေလ၏။

ယငးအခါ၀ယ ဓမၼေသနမငးသည အလြနၾကညညေသာ ေဇာပတ ျဖစေတာမသျဖင မနးေမာ ေတြေ၀ျခငး

ျဖစေလရာ မဖရားၾကးႏင သားေတာ အမေရ မငးတ က တြထေတာမကာ ႏာေတာေပးမ သတရေလ၏။

ယငးေနာက အေတာဓာတျမတသည မငး ၂-ပါးတ ၏ ဥးထပထကသ ၾကြေတာမျပးလင လငးလြနး ပငခြၾကားသ

ၾကြ၀ငေတာမေလ၏။

ဤသ႔ျဖင ၃-ရကပတလး ပေဇာေတာမေနသည အခက “နဂါးမငး” သည စစအဂၤါ ၄-ပါးႏငတကြ

တရယာငါးပါးတ႔က သာယာျငမေလးစြာ တးမတလက တေပါငးလျပညေန႔ေန၀နးေပၚသညႏင တစျပငနက

ေရာကရေလ၏။

“မငး ၃-ပါး ႏတခြနးဆကသေတာမၾကျပးလင” နဂါးမငး၏ ကသလျဖစသည ပတျမားေစတေတာ အတြငး၀ယ

အေတာ ဓာတျမတက သြငးႏေတာမေလ၏။ ယငးေနာက ဓမၼေသနမငးျမတ၏ ကသလေတာ ျဖစေသာ

ေရႊသားေစတေတာက အပေတာမေလ၏။

ယငးေနာက တနသၤာရမငးျမတ၏ ကသလေတာျဖစသည ေရႊသားျပာသာဒက ေငြသားတငး ၅-လကမ ပတလညစကျပး

ေရႊျပသာဒတင၍ နဂါးမငး၏ ကသလေတာထးက ေရႊစငအတ လးပတညဆငထြာ အျမင ၁၂-ေတာင မကဋပသဏၭာန

ရတနာ ၇-ပါးတ႔ျဖငျပးေသာ ေညာငရြကပနးဆငး, ပနးသြယတ႔ျဖင တလကလက ထြနးပသည ရတနာထးေတာက

အပမးလက ပနးဆငး, တခြန, ကကား, မေလးပြားတ႔ကေရႊျပသာဒ၌ တြရရြဆြျပးလင ေရႊသားေစတေတာ အျမင ၇-

ေတာင၊ ေရႊသားပစၥယထပ၀ ၃-ေတာင၊ ၅-လက၊ ေရႊသားန၀ရတ ၉-ပါးျဖင ျခယလယေသာ ရတနာထးေတာ၊ ယငးအျပင

ဓမၼေသနမငး, ေကာရမၺမငး, နဂါးမငးတ႔၏ ေရႊကယေလး ရပပေတာမား၊ ေဘးေတာ, ဘးေတာ, ခမညးေတာ,

မယေတာတ႔၏ ရပပမား အသးသးတ အျပင ရဟႏာအရငျမတ ၂-ပါးတ ၏ ေရႊရပပေတာမား၊ ပတျမား ပနးခင, ျမပနးခင,

စတမဟာရာဇနတမငးၾကး ၄-ပါးတ ၏ ေရႊအကယေလးရပပေတာမာ သေသ, ျပဒါးေသ ပနးဆငးတ ႏင ပေဇာဟနထားျပး

“ေရႊတခါးျဖင ပတလက ဌာပနာတကေတာၾကးက ေကာကၾကး, ေကာကငယ တ ႏငတကြ ပတဆ ျပးလင ေလယႏရား,

ေရယႏရား စကတ ျဖင ထားရေလ၏။”

ယငးေနာက ရဟႏာအရငျမတ ၂-ပါးတ႔အားလညး မငး ၃-ပါးတ က ပရကၡရာ ၈-ပါးတ ျဖင လဒါနးေတာ မျပးလင

“ေရစကသြနးခ အမေ၀ျပးသညႏင တစျပငနက ေတာငေတာငအလး ေတာငငလင ပတငဟးျပး မဟာပထ၀ေျမၾကး ၃-

ၾကမလပ၍ ေကာငးခးသာဓ ေခၚေလသတညး။”

Page 98: History of Dawei

[email protected]

၃။ ေတာငေစာငနတမား ကယထငျပျခငး

ယငးအခါ၀ယ သႏၵကနတမငး, ဘမၼေဒ၀နတမငး, သခေဒ၀နတမငး, ေသာမေဒ၀နတမငး ယငးနတမငး ၄-

ပါတ႔သည တေအာငခန႔ ကယထငျပသ၍ သာဓေခၚျပးလင တစျပညေတာငလး ေမႊးၾကငေသာ နတပနးတ႔ျဖင

ပးေဇာၾကေလသည။

ရငေမာေတာငဘရား၌ သားဆေတာငးၾကျခငး

ရငေမာေတာငဘရား၌ ၇-ရက သလစငၾကယစြာ ယယၾကညၾကည ေဆာကတည၍ မမတ႔ အလဆႏၵရေသာ ဆက

ေတာငးေသာ ျပညစေၾကာငး ေပါကရာဇ၀င နရပတစညသ စၾကာမငး အခဏး၌ ပါသည။

“သႏၷမငးသမး” ၃၅-ႏစ သကေတာေရာက၍ သားတစေယာကမ မရေလလင ေကာဇာသကရာဇ ၄၆၈-ခႏစ၊ အထကမငး

၃-ပါးတစဆစ အထက၌ တညထားခေသာ ဘရားက ျပငဆငလဒါနး ေရႊသကၤနး ကပျပး သာဓေခၚသညအခါ

သဃာေတာတစရာတ က ပရကၡရာ ၈-ပါးလ၍ သလေဆာကတညျပး သားဆက ေတာငးရာ သားေတာ “ဇမၺဒပရာဇာ” က

ရေတာမေၾကာငး။

ဒငး၀နမငးၾကး မငးလသဟရာဇာဘြ ခ ၎မငးကေတာ အဘ တပယငး မငးၾကးသမ “ခငည” သည ၄၆-ႏစ

အသကရသည တငေအာင သားတစေယာကမ မရ၍ ထရငေမာေတာငသမငးက မဟာဒနေကာငး၌ ေတြ႕ရ၍

ရငေမာငေတာငတြင သလ ၇-ရက ေဆာကတညရာ ေတာငထား၀ယဗလ “ေဇယသရ” ကရေၾကာငး ပါရေလသည။

၄။ ထပမျပျပင ကသလရင

ယငး လကာေတာဓာတျမတက ဌာပနာသြငးႏ ပေဇာထားရသည ရငေမာေတာင ေစတေတာ ျမတအား

ေပါကျပညရင အေလာငးစညသမငးၾကးသည ေကာဇာသကရာဇ ၄၆၈-ခႏစတြင ထပမျပျပငေတာ မေလသည။

ယငးေနာက ေကာဇာသကရာဇ ၁၃၀၀-ျပညႏစေလာကတြင ထား၀ယျမ ျမ႕တြငးရပ ပးကနသည “ခေဂၚဒင ဇနး

ေဒၚျမသနးေမ ႏင သားသမးတစစ” တ က ထပမျပျပငျပး ၁၃၀၂-ခႏစ တပ တြလဆနး ၁၁-ရကေန တြင ေရႊထးေတာက

တငလပေဇာၾကေလသည။

ယငးအေၾကာငးႏင ပကသက၍ နနးညႊန႔ဆရာ လျပနေတာ ဥးဇငဘာ ေခၚ “ဥးေစာလင” က မမ၏

မဟာသမငးေတာၾကး ေပါငးခပစာအပ ရငေမာေတာငသမငး ေနာကဆးတြင ေရးသား ေဖာျပထားရသညမာ -

သႏၵေသလ အမညေဆာင ရငေမာေတာငေစာငေသာ “သႏၵကနတ, ဘမၼေဒ၀နတ, သခေဒ၀နတ,

ေသာမေဒ၀နတ” ၎ နတမငးၾကး ၄-ပါး ၀မးေျမာကေတာမသညအခဏး -

ဘရား .. ဘရား … ဘရား … မးသၾကားက၊ မန႔ခထားမာ၊ ဤေနရာ၌၊ ဘဂ၀ါဇန၊ တနခးၾကြတ၊ သမၺဒၶ၏ သာသနာ၊

ေနလထြနးလမမညဟ ေစာငေစ အမန႔ေပး၊ အေရးယကာ၊ ေစာငေနပါ၊ ေဘာဂ၀တ တငးလးခပတ၊ နဂါးျပညက၊

အမညနာမ၊ ၀ါသလေဒ၀၊ နာဂရာဇ၊ သေဆာငၾကဥး၍၊ ယတညလာ၊ လကာအေတာ၊ ဤေတာငေပၚမာ၊ ေကာေရာ၀ႏၵနာ၊

ငါတ႔ပါဖး၊ ရဥးထြာ၊ မားမၾကာခင၊ စာနရငၾကြ၍၊ လာသညအင၊ အရငႏစပါး မညကားနာမ၊ မဟာဗႏၶ၀၊ တနခးၾကြစြာ၊

ရဟႏာႏင၊ ဒကရတငးရင၊ ဘရငဓမၼေသန၊ တနသၤာရတငးရင၊ ဘရင ေကာရမၺ၊ ေဘာဂ၀တတငးရာ၊ ဘရင ၀ါသလေဒ၀တ႔၊

Page 99: History of Dawei

[email protected] သမၺသာသနာ၊ ျမတေကာဇာသည၊ ႏစရာသးဆယ၊ စြနးကယရစခ၊ ဥတဂမၼႏ၊ တေပါငးလ၌၊ ျပညထပဏၰမန၊

ျမတမသန႔စင၊ ဘရငသးေထြ၊ ေအာငစည ပ႒မ … ေဆာတး၍ တစခဏးျပ။

ဒတယ … စခနးစ၊ နနးသမၼတဘရင၊ ကၽြနးဇမၺ တငးခြငမာ၊ နရပတစညသတြင၊ အေလာငးေတာထဘရငသည၊

ေကာဇာလင ေလးရာေျခာကဆယ၊ စြနးကယရစခသာ၊ ျပစကာျပငဆင၊ ေရႊသကၤနး ကပျပးလငမ၊ ေအာငပနးဆင

တစခဏး။

အလ တတယ ေအာငပနး၊ ဆြတလမးမညၾကားရ၊ နနးညႊန႔ဆရာ ထပါးက၊ ရငေမာသမငး ေတြ႕ရ၍၊

သဒၶါၾကြေစတနာ၊ ဆေတာရင သမၺဒၶါ၏ ဒါယကာ “ခေဂၚဒင” ဟဒယေဇာရႊင၊ အမသက တငပင၊ “ျမသနးေမ” အလရင၊

ေမြးမခင “မယအင” ႏင သားၾကးလင “ခဟပစြမ”၊ သမၾကးနာမ၊ ငယမညမန “မစနပ” လင၊ ေစတသက ေဇာရႊင၍၊

ျပငဆငရန ေရႊသကၤနး၊ ကပလမးမညၾကားရ၊ ငါနတမငးေလးပါက၊ ၀မးေျမာကလ - ေစတနာ၊ ေနာကမဆတ

မေသြသာေအာင၊ ေဒ၀ရာ-ေရစငေလာငး၊ ေအာငေစေၾကာငး - ဂရျပ၊ သာဓ - သာဓလ႔၊ မဂၤလာ နတခရႏင၊ ေမရက

ေၾကာျငာလကသဗ။ (မအတငးပင)

…………………………………

ေရႊေတာငစား ေစတေတာၾကးသမငး

“ဥၾသေၾကာလစ - ေရႊေတာငစား သကရာဇ၊

ဥၾသေအာသည၊ ထား၀ယတည”

ဟ၍ ထား၀ယခရငလးတြင ဉာဏေတာအျမငဆးျဖစသည ေရႊေတာငစား ေစတျမတၾကး၏ ေျမာကဘက အာရခ

တနေဆာငး၌ ကမၸညးေရးထးထားသညက ဘရားဖးပရသတအေပါငးတ ေတြ ျမင ဖတရၾကရေပသည။

၁။ ရာဇ၀င သမငးမား မေပာကမပကေစရန စာအပအျဖစ ပႏပျဖန ခရျခငး

“ဥၾသေၾကာလစ” ဟေသာ နသင အကၡရာအရ ၁၁၂၄-ခႏစတြင ေရႊေတာငစား ေစတေတာ တညေၾကာငး -

“ဥၾသ ေအာသည”အရ ၁၁၁၆-ခႏစတြင ထား၀ယျမ႕တညေၾကာငးက ထငရား သၾကရ ေလသည။

“ယငးမတဆငတကကာ ေရႊေတာငျမ စားမငး တညသညက အစြျပ၍ ေရြေတာငစား ေစတေတာ တြငေၾကာငး”

သ ေသာ ေရႊေတာငစားျမ႕ကား မညသညေနရာမာနညး?။

ျပညျမ ေအာကဘကရ ေရႊေတာင လခညထြကသည “ေရႊေတာငျမ႕” ဟ၍လညးေကာငး၊ “ေအာကေရႊေတာင”

ဟ၍လညးေကာငး အေၾကာငးေၾကာငး အေထြေထြ ျငငးခေျပာဆ ေနၾကေပသည။ သ႔ေသာ တကမနကနစြာ ေျပာဆေနသ

ခပရားရားပင ျဖစေခသည။ ယငးသ႔ျဖစရကား စာအပ, စာတမး ျဖန႔ခမမရသေလာက နညးပါးျခငးေၾကာငပင ျဖစေပသည။

ယငးေၾကာင ဤေရႊေတာငစား ေစတေတာၾကးႏငတကြ “ထား၀ယခရငအတြငးရ သမငး၀င

ဘရားေစတေတာမားအေၾကာငႏင ရာဇ၀ငသမငးအေၾကာငးက စာအပအျဖစ ပႏပျဖန ခရျခငး ျဖစပါသည။”

Page 100: History of Dawei

[email protected]

၂။ ေဂါတမဘရားရင၏ ဓာတေတာက ဌာပနာ၍ ေစတငယတညျခငး

ယခ ထား၀ယျမ မ ေျမာကဘက ၄၀-မငကြာ ေရးျမ သြား ေမာေတာကားလမးရ ကလနေအာငရြာ၌ ဒကရတငး

ေအာငသာ၀တျမ က လကမြနမဆြ တညေထာငသည “နရတမငး” လကထက ေကာဇာသကရာဇ ၆၇-ခႏစတြင ရဟႏာ

အရငျမတဘရား ပငယလာေသာ ရငေတာဗဒၶ ေဂါတမ၏ ဓာတေတာက ၆၉-ခႏစတြင ထား၀ယေဒသ၌

ေစတေတာကေလးတစဆ တညထားကးကြယ၍ ဌာပနာေလသည။ ယငးေစတကေလး၏ အမညကား မထငရားေခ။

ေကာဇာသကရာဇ ၁၂၈-ခႏစတြင နရတမငး၏ ေျမးေတာ “စႏၵရယ” မငးျမတက ထပမ ျပငဆငေတာမျပး

ေနာကမငး အဆကဆကတ႔လညး ျပျပငမၾကေလသည။

ေကာဇာသကရာဇ ၈၇၅-ခႏစတြင ယခထား၀ယျမ မ အေရ ေျမာကဘက ၁၀-မငကြာ မငးကာရျမ (ယခ

ပကာရသတတြငးရြာ)ရ ဘမေဒ၀ နဂရျမ႕က အပစးေသာ ဆငျဖရင “နရႏၵ” မငးျမတက ဆကလကျပျပငျပး

တေပါငးလျပညေနတြင သဃာေတာ အရငျမတမားအား ပငလက ၾကးကယစြာ အလၾကးေပးကာ ေရစကသြနးခ

အမေပးေ၀ေလသည။

၃။ ဥၾသေအာသည ထား၀ယတည

“ဥၾသေအာသည” ဟေသာ နနကအကၡရာအရ ေကာဇာ သကရာဇ ၁၁၁၆-ခႏစ၊ တေပါငးလဆနး ၁၃-ရကေန တြင

“ျမ႕စားဥးနလ” သည “ထား၀ယျမ က ထား၀ယတငး သာယာ၀တျမ ” အမညျဖင တညေထာင အပစးေလသည။

၄။ ဥၾသေၾကာလစ ေရႊေတာငစား သကရာဇ

ယငးေနာက ယခ ထား၀ယျမ႕မ အေရ ေတာငဘက ၃-မင ခရးအကြာ ေပါကတငးေခာငးအနး ေအာကပပၸါးေတာင

(ယခစပါးေတာင)၏ ေတာငစြယ ေရႊထြကခဖးသည ေရႊေတာငက အစြျပ၍ တညေထာငသည ေရႊေတာငျမ႕စား

မငးတရား “ရငေဇာ” သည ဆခသည သာယာ၀တျမ႕က ဆကခအပစးစဥ “ဥၾသေၾကာလစ” ဆသည

နသငအကၡရာအတငး -

ေကာဇာသကရာဇ ၁၁၂၄-ခႏစ၊ တေပါငးလဆနး ၅-ရကေန႔၀ယ သဃာေတာ ပါးေရ တစေထာငပငျပး

ပရတရြတလက ဘရငမငးျမတကယေတာတင ေရႊအတေတာက ကငကာ သစၥာအဓ႒ာနျပျပး ဆေတာငး လကသညႏင

တစျပငနက ငလငေျမၾကး တနလပသြားသညအေၾကာငးက သမငးေတာၾကး စာအပ၌ ေရးသား ထားရသညမာ -

“ျပညၾကးအရင၊ ဘရငရငေဇာ၊ ေရႊအတေတာက၊ ကငေတာတငထမး၊ ရဟနး သဃာ၊ ပရတသာက၊ ရြတရာဌာန၊

ေရာကေလကလင၊ သစၥာေတာမ၊ ဤျပညသသည၊ မငးမလတထက၊ မပကစဥလာ၊ ခမးသာစြာႏင၊ ေဘးဘယာေ၀း၊

မေႏးၾကတငး၊ ျပးလငးျပညစ၊ သးဘသခင၊ ရညလငသာသနာ၊ ငါးေထာငသာလင၊ တညရာဌာန၊ ျဖစေစေသာ၀ဟ၊

ဆးေတာ ခဏ၊ ေတာက ထစခနး၊ ေျမအလးသည၊ ခနးခနး ျငမျငမ၊ သမသမ တနဟး၊ ပတငဟး၍၊ ေျမၾကး

သာဓေခၚသတညး” ဟ၍ ျဖစေလသည။

ယငးေနာက ေရႊေတာငစား မငးတရား မငးရငေဇာ ကယေတာတင အတျမစေတာက စတငချပး

မငးအဆကဆကတ႔သြငးႏထားခသည ဌာပနာ ပစၥညးမားကပါ ေကာငးမြနစြာ စစဥ ခငးကငး သြငးႏကာ “သေတာင

တစရာ ျမငစြာေသာ ဉာဏေတာျဖင ေစတေတာၾကးက တညေဆာကေတာမေလသည။”

Page 101: History of Dawei

[email protected]

အထကမအေအာကအထ ေရႊသကၤနးကပလ၍

စနဖးေတာတငလပေဇာျပး ၾကညညဖြယရာ ဖးေတြ ရေသာ

“ေရႊေတာငစား ေစတေတာပ”။ (အျမငဉာဏေတာ သေတာငတရာ)

(15.7.2011 ေန တြင ရကယထားပါသည။)

ဗဒၶသမႀကး သမတၿပး

ေစတေတာႀကးႏငအတ တညေဆာကေတာမသည ေစတေတာႀကး၏ ေတာငဘကတနးအနး ဗဒၶ

သမေတာႀကးက "ဘကၡဟ " ဆရာေတာဘရားႀကးအား အႀကးအမးအျဖစထား၍ ေကာဇာသကရာဇ ၁၁၂၅-ခႏစ၊

တနခးလျပညေန႕တြင သမတေတာမေလသည။

၁။ ဒါယကာ အဆကဆက ျပျပငထနးသမးလာျခငး

ယငးသမေတာႀကးက ဒါယကာ အဆကဆက ျပျပငလပကငလာၾကရာ ထား၀ယၿမ႕ သေဘၤာဆပရပ ေလသႀကး

"ဥးျမတသငး-ေဒၚေရႊႏႈနး" တ႔က အႏပညာဂဏေျမာကသည ေခတပနးရေကာမားႏငခမးနားစြာ ျပျပငတညေဆာက

လပကငၾကသညအတြက ထစဥကစ၍ "ဥးျမတသငးသမ"ဟ အမားေခၚေ၀ၚၾကသညမာ ယေန တငပငျဖစေပသည။

ဥးျမတသငး-ေဒၚေရႊႏနးတ႔ကြယလြနျပးေနာက ၎တ႔၏ သမး, သမကျဖစၾကသ ရမးမလညဆြရပ

သတတြငးပငရင သေဌး "ဥးနတး-ေဒၚေရႊမ" တ က ဆကလကျပျပငၾကေလသည။

ဥးနတး-ေဒၚေရႊမတ ကြယလြနၾကျပနေလရာ ၎တ ၏ သမး, သမကျဖစၾကသ "ဥးေမာငလတ-

ေဒၚသနးညႊန႔"သားသမးတစစတ ကဆကလက ျပျပငၾကေလသည။

ဥးေမာငလတ-ေဒၚသနးညႊန တ ကြယလြနၾကျပနရာ ယခအခါ ၎တ ၏ သားသမးမားျဖစၾကေသာ "ဥးေမာငလ-

ေဒၚခငခငၾကြယ" အစရသည ေျမးျမစတ က ေစာငေရာကျပျပငလက ရၾကေပသည။

Page 102: History of Dawei

[email protected] ဥပသသညမားအား ဧညခေကၽြးေမြး

မဘ, ဘးေဘမား လကထကက ျပလပျမျဖစသည ႏစစဥ ၀ါတြငး ၃-လပတလး သတငးေန တငး ပတ၀နးကငရ

ဥပသသညမားအား သမေတာၾကး အာရခတနေဆာငးအတြငး ဖတၾကားလက ဥပသထမငး ေကၽြးၾကသညမာလညး

အစဥလာမပက ျဖစေလသည။

၂။ ဆငျဖရင ဘရငလကထက

မငးရငေဇာ ေစတေတာတညေဆာကေနစဥ အေလာငးမငးတရားၾကး၏ ဒတယသားေတာ "ဆငျဖရင မငးတရား"

လကထက "ဗလမးေနာရထာ" သည စစသညရမကမားႏင ျမတ, ထား၀ယ, တနသၤာရနယမားက ႏမႏငးရန

လာေရာက၍ ထား၀ယၿမ႕သ႔ ေရာကရေလလင မငးရငေဇာက ၿမ႕နယႏငတကြ "ေျမြႀကးရစ(ေဖာငးရစ)မ ၿပးစးသည

ေစတေတာကပါ" ဗလမးေနာရထာလကသ႔အပႏငးလကေလ၏။

ယငးအခါ ဗလမးေနာရထာသည ဆငျဖရငမငးတရား၏အမန႔ေတာအရ မငးရငေဇာပငလင ထးေတာတငသည

အထ ၿပးစးေအာငတညေဆာကၿမ တညေဆာကေစဟ အမန႔ေပးသျဖင ဆကလကတညလပေတာ မရာ "တစရာ

သေတာင ဥာဏေတာ အျမငေဆာငသည ေစတေတာႀကး ၿပးစးေအာငျမငေလ၏။"

ယငးေနာက "ေကာဇာသကရာဇ ၁၁၂၆-ခႏစ၊ တနခးလျပညေကာ ၅-ရကေန႔တြင ရတနာထးေတာကေအာငစည

ေဆာ၍တငလေတာမၿပးေလ၏။"

ထစဥကစ၍ မငးရငေဇာ ေရႊေတာငစား အမညက အစြျပ၍ "ေရႊေတာငစား ေစတေတာ" ဟအမညတြငခ

ေလသည။

(ထား၀ယၿမ႕က အဂၤလပမား သမးပကေသာႏစကား သကရာဇ ၁၁၈၆-ခႏစ ေတာသလငး လျပညေကာ

၂-ရကေန႔ ျဖစေပသည။)

၃။ ေအာကကသေၾကာ ေရႊထးေတာ

"၀တရယ" ဧကရ(အဂၤလပ)ဘရငမႀကး လကထကေတာအခါ၀ယ စစက "ဥးတာေနာ" ႏင ျမနစပါယမငး

"ဥးလဟန" တ႔ႀကးမးကာ ၿမ႕သၿမ႕သားမားႏငတကြ ေစတေတာႀကး၏ ထးေတာေဟာငးက ခၿပး "ေအာကကသေၾကာ"

ဆသည႔အရ "ေကာဇာသကရာဇ ၁၂၆၂-ခႏစ၊ ကဆနလျပညေန႔၌ ေရႊထးေတာသစက တငလ ပေဇာေတာမၾက ေလသည။"

၄။ ေအာကကထနညး ေရႊေတာငစားထး

ေကာဇာသကရာဇ ၁၂၇၃-ခႏစ၊ မးဥတအခါညတစညတြင ေလျပငးမနတငးကေရာကထခကသျဖင ထးေတာ

ပကစးယယြငးျခငး ရသညက အသစတစဖန လလယျပလပတငလရန အေနာကရပေန "အေရးပင ကာနယဂရနး" ႏင

"မငးကေတာ ဘရားအမ ေဒၚေရႊခင" တ႔က အရငးခလက မငးေပါငးစလင အရာရ အမထမး ရပသားရြာသတ႔ပါ

ကညညာၿပး ထးေတာႀကးက အသစတစဖန ျပလပၾကရာ ၿပးစးေအာငျမင လတေသာ -

"ေအာကကထနညး" ဆသညအရ "ေကာဇာသကရာဇ ၁၂၇၃-ခႏစ၊ တနခးလျပညေကာ ၄-ရက၊ ေသာၾကာေန႔"

နနက ၈-နာရေကာအခန၀ယ ေရႊထးေတာက တငလၾကရာ တစ၀ကမသာ ၿပးစးသျဖင ညေန ၃-နာရခန႔အခနတြင

Page 103: History of Dawei

[email protected] ကနထးဖမားက ဆကလကတငလၾကရာ ၄-နာရေကာအခန ၿပးစးေအာငျမင သညႏင တစၿပငနက "မဟာပထ၀

ဤေျမႀကးသည တစၿမ႕လး သြကသြကခါမ လႈပေလသတညး။"

(ယငးအခါ ကၽြႏပမာ တနေဆာငးတစခအတြငး မတေဆြတစဥးႏင အတရပလက စကားေျပာေနစဥ

ငလငလပသျဖင မးေ၀သလလ ျဖစရၾကေလသည။)

ယငးသညညတြင မငးသား ကဖးဉာဏ၏ ရပေသးပြမ ဘရငလပသ မငးသားၾကးက ေစတေတာၾကး

ထးေတာတငပြ ေအာငျမငျပးစးေၾကာငးက ေျပာျပးအဆး ၌ နတ, သၾကား, ျဗဟၼာတ႔က ငလငေျမၾကး ပတငဟး၍

ေကာငးခးသာဓ ေခၚၾကေၾကာငး ရြတဆေလသည။

စနဖးႏင ငကျမတနားေတာ

ထးေတာမ စနဖးႏင ငကျမတနားေတာကကား "ေကာဇာသကရာဇ ၁၂၇၄-ခႏစ၊ နယနလျပညေကာ ၅-ရက

အဂၤါေန နနက ၈-နာရအခန တငလပေဇာၾကေလသည။"

၅။ "နဗၺာနေဆာ ဥးဘၾကး"

ေရႊေတာငစား ေစတေတာၾကး၌ ယငးေခတအခါက ေရႊဆငးသကၤနး မကပလရေသးသျဖင ႏစစဥ

တေပါငးလျပညေန႔ကေရာကတငး ေကာဖြပ (ထးသကၤနးကပ) ျပလပ ပေဇာေနၾကရာမ ပႏၷေတာရပ "နဗၺာနေဆာ

ဥးဘၾကး" (ကြယလြန) သည ျမနယလထအေပါငးတ႔ထ ေစတနာရသေရြ႕ အလေကာကချပး တျဖညးျဖညး

ေရႊဆငးသကၤနးမား ကပလရာ ယခအခါ ေစတေတာၾကး၏ ငကေပာဖးမ ေအာကဘက လးပတေတာအဆး

ဖနပေတာအထ ျပးစးလကရေလသည။

ယခအခါ ေစတေတာၾကးအား မးေမာငးဆလက ေလးဘက ေလးတန ေအာကဘကမ ထး၍ ပးေဇာ

ထားရသညမာ ညပငးတြင အလြနၾကညညဖြယရာ ဖးေတြ ေနရေလသည။

၆။ ဂပနလကထက ကေရာကလတေသာ

ရနသေဘးမ စးရမရသျဖင နဗၺာနေဆာ ဥးဘၾကးသည ဘရားအဖြ႕ လၾကးမားႏင တငပငကာ စနဖးႏင

ငကျမတနားေတာက ခယျပး ဘနးေတာၾကးေကာငးတစေကာငး၌ လျခစြာ ထားရေလသည။

၇။ ဂပနထြကျပး အခါ၀ယ

ယငးစနဖးႏင ငကျမတနားေတာက "သေဌးဥးလေဖ" (ကြယလြန)က ထပမျပျပင မြမးမျပးလင "ေကာဇာ

သကရာဇ ၁၃၀၉-ခႏစ၊ ေႏာငးတနခးလျပညေကာ ၂-ရကေန႔၊ နနကအခန၀ယ ဟသၤာရပစကၾကးႏင

တငလပေဇာေလသတညး။"

၈။ ေလမနတငး ဒဏေၾကာင

"ေကာဇာသကရာဇ ၁၃၃၀-ျပညႏစ၊ တနခးလျပညေကာ ၆-ရက (၁၈-၄-၆၈) ၾကာသပေတးေန ၊ ညေန ၃-

နာရခြအခနေလမနးတငးဒဏေၾကာင ငကျမတနားႏင စနဖးေတာ အေနာကေတာငသ႔ ကငးညႊန႔ သညက

ဘရားၾကးေဂါပကအဖြ မ ေအာကသ ပငယချပး ျပငဆင၍ တငလ ပေဇာၾကေလသည။"

Page 104: History of Dawei

[email protected]

၉။ အသစတဖန, ေစတေတာေရႊခ စနဖးေတာတငလပေဇာျခငး ေရႊသကၤနး ကပလပေဇာပြ

ျမနမာသကရာဇ ၁၃၃၅-ခ၊ တေပါငးလျပညေနမ လျပညေကာ ၃-ရက (၇-၃-၇၄) မ (၁၀-၃-၇၄)ေန႔အထ ၄-

ရကတငတင ဇာတပြ အမးမး၊ အလ အေကၽြးအေမြးပြ အမးမးျဖင ေစတေတာအထကမ ေအာကေျခအထ

"ေရႊသကၤနးကပလ ပေဇာပြၾကးက ကငးမၾကေလသည။"

၎ပြေတာသည ထား၀ယျမ႕သျမ႕သားမားႏင ပတ၀နးကငမ နယလထပရတသတမား အလြနစညကား

လပေသာ ပြေတာျဖစေလသည။

"ျပခနးမား ထားရျပသျခငး"

၎ပြေတာတြင "ထား၀ယ ရာဇ၀င သမငး" ၏ "သမငး၀င" ေရးေဟာငးပစၥညးမား ျပခနးႏင

"ထား၀ယအေပာတမး ဓာတပအသငး" ၏ ဗဟသတရဖြယ "ဓာတပျပခနး" ပါ ထားရျပသထားရာ မားစြာေသာ ပြလာ

လထပရသတမား,ရင ရဟနး သဃာမား, ေလလာၾကညရ ဗဟသတ ဆညးပးသမားအတြက မားစြာ အဖး

ထကတနလေပသည။

"စနဖးႏင ငကျမတနားေတာ တငလပေဇာျခငး"

ျမနမာသကရာဇ ၁၃၃၆-ခ၊ ကဆနလျပည (၅-၅-၇၄) ေန႔နနက အခနတြင အသစတဖန မြမးမ

ျခယလယအပေသာ "ေရႊသားအခန ၂-ပာ" စး "စနဖးေတာႏင ငကျမတနားေတာ" ကျမ႕လညအပေဇာ ချပး ဟသၤာရပ

စကၾကးႏင တငလပေဇာပြ ကငးပျပလပၾကေလသည။ ၎ပြေတာက ၃-ရကတငတငကငးပျပလပရာ ျမ႕ႏင

နယလထပရသတမား စညးကားလရာ ျခမျခမသမရၾကေလသည။

…………………………….

ေလာကမာရဇန ရပပြားေတာႀကးသမငး

ေရႊေတာငစား ေစတေတာႀကး၏ ေျမာကဘကအနး သမေတာႀကးအတြငး၌ ကနး၀ပေတာမလက ရသည

ေလာကမာရဇန ရပပြားေတာသမငးကား -

၁။ ရပပြားေတာျမတ အလခရန မငးတနးမငးဘရငႀကးထ ေစလႊတျခငး

မနေလး ရတနာပၿမ႕တညရာ နနးတည ပဥၥမသဂၤါယနာတင ဘရငမငးတနးမငးတရားႀကး၏ လကထကေတာအခါ

ထား၀ယၿမ႕နယမ မငး, သေဌးစေသာ လႀကးလေကာငးအမား စေပါငးတငပငညညြတၾကၿပးလင "ထား၀ယၿမ႕တြင

ဗဒၶရပပြားေတာတစဆ သြနးလပပေဇာရနအတြက ဥးေရႊတက, ဥးေရႊေခါင, ဥးထြနးေအာင, ဥးေရႊည, ဥးေအာငဒးတ႔အား

အမားသေဘာတ မငးတနးမငးဘရငထ ေလာကထားရန ေစလႊတၾကေလ၏။"

Page 105: History of Dawei

[email protected] ေနျပညေတာသ႔ ေရာကရလတေသာ အဆပါ လႀကး ၅-ဥးတ႔က ဘရငမငးတရားႀကးထ ေလာကထားၾကရာ

ဘရငမငးတရားႀကးလညး လြနမငးစြာ အားရႏစသကေတာမသျဖင မးေတာ, မတေတာမားႏငတကြ သားေတာႀကး

အမေရ႕မငး မကၡရာၿမ႕စားအား တာ၀နေပး၍ ပနးတဥးဆရာမားႏင ျမတစြာဘရား၏ ရပပြားေတာက သြနးေစဟ

အမန႔ေပးေတာမေလ၏။

ယငးသ႔ အမန႔ေပးေတာမသညအတငး "ရငပငရပပြား၊ ေၾကးကား ေငြစင၊ ေရႊလင

သြနးေလာငး၊ေအာငျမငေၾကာငးက" ေလာကထားေလရာ "ေကာဇာသကရာဇ ၁၂၃၇-ခႏစ၊ ျပာသလဆနး ၁၁-ရကေန႔

နနက ၉-နာရအခန၀ယ" နတပြကနား စလငစြာတငၿပး ပဏၰားတာ ၄-ေယာကတ႔အား မႏနမား မနးမႈတေစကာ

သဃာေတာမားစြာႏင ပရတရြတဖတလက အေျမာက ၃-ႀကမပစေဖာက၍ အဘယစညႀကး ၃-ႀကမတးၿပးေနာက

သဃာေတာ ၁၂၀၀-ႏင အေနကဇာ တငလၿပးစးလင "မဟာေလာက ေလာကမာရဇန၊ တနခးထန၍၊ မမန သာသနာ၊

ငါးေထာငသာလင၊ ခငစြာတညေစ၊ မန႔ေတာေျခြ၍၊ ေရစကသြနးခ လဒါနးေတာမေလသည။"

အလြနၾကညညဖြယရာ ထား၀ယ “ေလာကမာရဇန” ဘရားၾကးပ။

(ေရႊေတာငစား ေစတေတာအနး သမေတာထတြင တညရသည။)

၂။ ရပပြားေတာက ထား၀ယသ႔ ပငယေဆာငေတာမျခငး

ယငးေနာက နနးေတာေရ႕ မဂၤလာမ႑ပေတာႀကး၌ ၃-ရက ကနး၀ပေတာမၿပးေသာ ဘရင မငးတရားႀကး၏

ခြငျပခက အမန႔ေတာအရ ၿမ႕ေတာ၏ အေနာက ေစးခေတာ သဃၤဇာေခာငးႏင ေဂါ၀နဆပတြင ကနး၀ပစေနေတာမၿပး

"ေကာဇာသကရာဇ ၁၂၃၇-ခႏစ၊ တနခးလဆနး ၁၅-ရက စေနေန႔တြင ေရနနးစၾကာ သေဘာၤေတာေပၚသ႔

ပငေတာမေလ၏။"

ယငး ေရနနးစၾကာ သေဘာၤေတာျဖင ျမစဧရာကမးတစေလာကရ ေကာကတလးကငး၊ ျမငးျခၿမ႕၊ ကပငးၿမ႕၊

မငးလၿမ႕၊ ျပညၿမ႕၊ ဓႏျဖၿမ႕၊ ေဒးဒရၿမ႕၊ တဂၿမ႕(ရနကနျမ႕)ေတာသ႔ ေရာကရေတာမေလသည။

"ေကာဇာသကရာဇ ၁၂၃၈-ခႏစ၊ ကဆနလျပညေကာ ၈-ရက တနဂၤေႏြေန႔တြင အာနႏၵာသေဘၤာျဖင ေရနနးစၾကာ

သေဘၤာေတာကဆြလက ထား၀ယၿမ႕သ႔ ခတလာရာ ကဆနလျပညေကာ ၁၁-ရက ဗဒၶဟးေန႔တြင ဆငျဖျပငဆပကမးသ႔

ေရာကရေတာမေလ၏။

ယငးေနာက ကတေလေပၚသ႔ေျပာငးေရႊ႕ပငေဆာငလာရာ ေ၀ဒဆပကမးတြင ေခတကနး၀ပေတာမျပး

"လျပညေကာ ၁၂-ရက ေသာၾကာေန တြင ထား၀ယျမ သေဘၤာဆပသ " ေရာကရ၍ မ႑ပေတာၾကးအတြငး ၅-ရကၾကာမ

Page 106: History of Dawei

[email protected] အပေဇာခ ကနး၀ပေတာမျပးလင ေရႊေတာငစား ေစတေတာၾကးအနးရ ေကာငးေတာၾကး မျပးမ

ယာယေကာငးေတာၾကး၌ ေခတမ ကနး၀ပေတာမေလ၏။

ေကာငးေတာၾကး ျပးစးလတေသာ "ေကာဇာသကရာဇ ၁၂၃၈-ခႏစ၊ တေပါငးလဆနး ၁၁-ရက ဗဒၶဟးေန တြင

သဃာေတာေပါငးမားစြာႏင ေကာငး၀ဟာသ ပငေဆာငျပး တေပါငးလျပညေန နနကအခန၀ယ ထား၀ယျမ ဇရစရပ

သေဌးကေတာ "ေဒၚမပြင" တ လဒါနးသည အပရာဇတ ပလငေတာ ေပၚသ ပငတင ပေဇာၾကေလသတညး။"

……………………………

ကမၻာေပၚတြင အၾကးဆးေသာ

ေလာကသရဖ ေလာငးေတာမ၏ ရပပြားေတာၾကး

သမငး

ဥးေခါငးေတာ လးပတ အေတာင-၆၀၊

ေရာငလေတာ ၁၀-ေတာင၊

မကႏာေတာ ၂၂-ေတာင၊

မကလးေတာ ၇-ေတာင၊

ႏတခမးေတာ ၅-ေတာင၊

နားေတာ ၁၉-ေတာင၊

လညတငေတာ ၇-ေတာင၊

လကေမာငးေတာ အေတာင-၄၀၊

ေျခဖ၀ါးေတာ ၂၂-ေတာင၊

ေရာငလေတာထပမ ေျခဖားေတာအထ ညဏေတာ အလား ၁၆၂-ေတာင၊ ၾတငးေၾက ၊ န၀ငးေၾက ၊

သတဗသေၾကတညး။

ပလငေတာအလား ေျမာကမ ေတာငအဆး အေတာင ၂၀၀၊ ၎အနေတာ အေတာင ၄၀၊

ေျမမ အျမင-၅၂-ေတာင ျဖစေလသည။

ယငး ေလာကသရဖ ေလာငးေတာမ ရပပြားေတာၾကး သညကား ထား၀ယျမ မ ေရ႕ေတာင ခပယြနးယြနး ၄-

မငခန ခရး အကြာ "ကးတ ရြာ အေရ ဘကအနးရ" ေရးအေခၚ(ေအာကပပၸါးေတာင) ယခအေခၚ "စပါးေတာင" ေျခရငး

ပဋကတတကေကာငးအနးတြင တညရေလသည။

Page 107: History of Dawei

[email protected]

၁။ ပဋကတတကဆရာဘရားၾကး ဥးဣႏၵ၀သ

ပဋကတတကေကာငးက ေရးဥးပဌမ တညေထာငေတာမသည ဆရာေတာ အရငသျမတသည ထား၀ယျမ႕

ကညရပ ျမ႕အပမငး "ဥးေခြးျဖ" မငးကေတာ "ေဒၚျမတဧ"တ႔မ ေကာဇာသကရာဇ ၁၁၉၃-ခႏစ သတငးကၽြတလျပညေကာ

၉-ရက တနဂၤေႏြေန႔တြင ဖြားသန႔စငသည သားရတနာက "ေမာငေရႊဆင" ဟ၍ အမညမညေလသည။

ေမာငေရႊဆင အရြယေရာကေသာအခါ ကညရပ ေျမတကေကာငးဆရာေတာထတြင ပညာ သငၾကားလက ၉-

ႏစအရြယ၌ ရငသာမေဏအျဖစျဖင မႏေလး ရတနာပေနျပညေတာသ႔ တကေရာကလက ပညာသငၾကားရငး

ရဟနးသကၡာ ၆-၀ါအရတြင ဇာတ-ထား၀ယသ ျပနလညၾကြေရာကေတာမခေလသည။ "ရဟနးဘြ႕ေတာကားဥးဣႏၵ၀သ"

ျဖစေပသည။

ယငးေနာက မလဆရာေတာအရငမား ျဖစေတာမသည ေျမတကေကာငး, ၎မတဖန ကးတ ေကာငးတြင စာပ႔ခ

သတငးသး ေနထငေတာမျပေနာက ကးတ႔အေရ ဘက ေအာကပပၸားေခၚ "စပါးေတာင" ေျခရငးရ ေတာရေကာငး၌

စာေပပ႔ခ သတငးသး ေနထငေတာမစဥ မႏေလးရတနာပေနျပညမ ပဥၥမ သဂၤါယနာတင

ဘ၀သငမငးတနးမငးတရားၾကးႏင ရဟနးအမ မဖရားေခါငၾကးတ႔က လဒါနးေတာမလကေသာ ပဋကတစာေပ

အေထြေထြတ က ပေဇာ ထားရရန ထား၀ယျမ "အေနာကရပ ဥးစစထင-ေဒၚေကာ" တ က ေကာဇာသကရာဇ ၁၂၄၇-

ခႏစတြင ၂-ထပ အတေကာငးေတာၾကး ေဆာကလပလဒါနးျပး ယငးတကေတာၾကး အတြငး၌ ဆရာေတာ ဘရားၾကး၏

တငပလငေခြ ရပလးေတာကပါ ထလပပေဇာထားရသျဖင စပါးေတာင - ပဋကတတက ဟ၍ ယေန႔တင

ထငရားေကာၾကားေလသည။ ဥးဣႏၵ၀သ အရငသျမတလညး "ပဋကတတက ဆရာေတာ ဟ၍ ထငေပၚေလသည။

၂။ဘရားမတညမ ပဗၺနမတ

မစႏာမာ-သေကာေစ

ပါးေတာနေခရငးေက။

တစေန႔သ၌ ဆရာေတာသည ေန႔ဆြမးဘဥးေပးျပး ကနးစက ေတာမေနခက (မစႏာမာ-သေကာေစ

ပါးေတာနေခရငးေက) ျမနမာလကား (မကႏာမာ သေကာကစ-စပါးေတာငေျခရငးၾကည) ဟ၍ ေကာငးသား သငယမား

သဆကသားၾကသည "သခပ" က ၾကားရေလသည။ ယငးတ႔ေကာငးသငယမား သဆ ကစားၾကသညမာ

တစရကသာမဟတ ၂-ရကလညးမက ၃,၄-ရကေကာမ ေန တငး သဆ၍ ကစားၾကသညက ဆရာေတာ ကနးစကရာမ

ၾကားရေတာမေလသည။

ယငးေနာက ဆရာေတာသည ေကာငးတကအတြငးရ ဥးပဥၥငးမားအား ပငေခၚ၍ ေကာငးသား သငယမား

သဆၾကသည သခပ ရြတျပျပး အဓပၸာယက ေမးရာ ဥးပဥၥငးတစပါးမ တကစြာ မေျဖဆတတသျဖင ဆရေတာက

ရငးသညမာ -

ဥးပဥၥငးတ႔ "စပါးေတာငေျခရငးၾကည" ဆေသာ သခပသခငး အရ ကပအသက အႏစတစရာျပညလင

ကပမရေသာလညး ဒစပါးေတာငေျခရငးက ရငလအမား အၾသစြာ ၾကညရလမမယ။ ဥးပဥၥငးတ႔ မတထားၾကပါ။

"ကပေမြးသကရာဇ ၁၁၉၃-ခႏစျဖစတယ" ဟ ဆရာေတာက ေျပာေလ၏။

Page 108: History of Dawei

[email protected]

ကမၻာေပၚတြင အၾကးဆး ေလာကသရဖ

ထား၀ယ “ေလာငးေတာမဘရားၾကး” အားဖးျမငရပ။

ေလာကသရဖ “ေလာငးေတာမဘရားၾကး” အား အနးကပ သပၸာယစြာ ဖးျမငရပ။

၃။ဘရားတညေဆာကရန အစညးေ၀း ျပလပၾကျခငး

ပဋကတတက ဆရာေတာဘရားၾကး ပလြနေတာမျပးသည ေနာက ႏစမားစြာ မၾကာမတြင ေကာဇာ သကရာဇ

၁၂၉၂-ခႏစတြင ဆရာေတာဘရားၾကး၏ တပညကညရပ ေျမတကေကာငးဆရာေတာ "ဥးဣသႏၵရ" အရငသျမတသည

အၾကးဆးေသာ ေလာငးေတာမရပပြားေတာၾကးတစဆ တညလပရန သမားက စပထားျပး ယခ တညထားသညေနရာ

ေအာကဘကတြင ပလငေတာ အတျမစအတြက ေျမေနရာက ညညြတေအာင ျပျပငထားျပးလင ယငး ၁၂၉၂-ခႏစ

တေပါငးလအတြငး ဒကာ, ဒကာမမားအား ပငဖတကာ အစညးအေ၀းျပလပၾကေလသည။

ယငးအခါ သဃာေတာ အရငသျမတမားက -

"ယခ တညလပမည ဘရားၾကးႏငႏငးခနကာ အတျဖစခမည ေနရာသည အနမဘကျဖစေန၍ အထကဘက

ေနရာ အျမငသ ေျပာငးေရႊ ရန သငေလာေၾကာငး" အမားသေဘာတ ဆးျဖတေတာမၾကသျဖင အထကဘကေနရာ

ေတာငစြယ ကနးျမငက ရငးလငး သတသင ျပျပငရဥးမညျဖစ၍ ယခႏစတြင အတျမစ မခႏငေတာဘ ေရ ႏစ ၁၂၉၃-

ခႏစသ ေရႊ ေျပာငးလကရေလသည။

(ယငးသ႔ေရႊ႕ေျပာငးလကသည ၁၂၉၃-ခႏစတြင ပဋကတတက ဆရာေတာဘရာၾကး၏ သကေတာ

အႏစတစရာႏင ကကည၍ ဆရာေတာမနးၾကားခသည "စပါးေတာငေျခရငးေက = (ၾကည)" ဆေသာ သခပႏင

ကကညေလေတာ၏။)

Page 109: History of Dawei

[email protected]

ေျမတကေကာငး ဆရာေတာသည ေရ႕ႏစတြင အတျမစခရန အတြက အထကဘက ေတာငစြယ

ကနျမငေနရာက ညညြတေအာင ဒကာ, ဒကာမမားအား ကသလလပအားေပးအေနျဖင တးျဖျပလပ ေစျပး

"ေကာဇာသကရာဇ ၁၂၉၃-ခႏစ၊ နတေတာလျပညေကာ ၃-တကြ ဒကာ, ဒကာမအေပါငးတ ပါ ညညြတၾကလက အျငမးစား

ျမ အပမငး ပညာရ "ဥးႏငးလငက ေအာငျခငးမဂၤလာ ၾသဘာရတ ဖတၾကားျပး အတျမစခၾကေလသည။"

မကႏာမာ သေကာကေစ(စ)

ရပပြားေတာၾကး တညလပရနအတြက လကရာေျမာက ပနးရဆရာၾကးမားျဖစေသာ ထား၀ယျမ႕ ဇာတ ဆရာၾကး

"ဥးေစာေဖ" ႏင "ဥးဘေ၀း" တ တပညမားပါ တညလပၾကေလသည။

၄။ တစကမၻာလးတြင အၾကးဆး ေလာငးေတာမ ရပပြားေတာၾကး

ယငးသ႔ တညလပၾကရာ ဥးေခါငးေတာႏင မကႏာေတာ အတြက သဆနခါခ၍ အဂၤေတသရြတႏင ျပလပရာ

ေျခာကေသြ႕လင မကႏာေတာမာ အႀကမႀကမ ကြအကသျဖင မကြရေအာင နညးအမးမးျဖင စမးသပၾကစည

ျပလပၾကသညတြင ေနာကဆး၌ သပၸနညးတစရပျဖစေသာ "ေကာကေစ" ေခၚ "ေကာက စရစျဖ" လးကေလးမားက

ညကစြာေထာငးၿပး အဂၤေတႏင ေရာစပျပလပမ မကႏာေတာတြင အမာခရကာ မကြမအကပ ေအာငျမငေလေတာသည။

(ဤသညကား "မကႏာမာ-သေကာကေစ" ဟေသာ ေကာငးသား သငယမားသဆၾကသည သခပသခငး၏

အဓပၸာယပငတညး။)

ရပပြားေတာ၏ ဘြ႕ေတာမာ တစကမၻာလးတြင အႀကးဆးျဖစေသာေၾကာင "ေလာကသရဖ ေလာငးေတာမ"

ရပပြားေတာႀကးဟေသာ ဘြ႕အမညေတာ သမတၾကေလသည။

ယငးရပပြားေတာႀကးက ေငြအငအား လထအငအားႏင တျဖညးျဖညး တညလပၾကရာ ယခအခါ

သတနေဆာငးႀကးႏငတကြ မားမားမတမတ တငတယသပၸာယစြာ ရငလအမား ဖးေျမာႏငၾကသျဖင "တနသာၤရတငး

ထား၀ယၿမ႕ေတာ၏ ကကသေရေဆာင ကမၻာေကာ ရပပြားေတာႀကး တစဆပင ျဖစေပသည။"

တနသာၤရတငး တငးကနသြယေရး ဥးစးမနေနဂာ ဗလႀကး ဗလသနးညြန႔ ေခါငးေဆာငလက ေဂါပက အဖြ႔မားႏင

ယငးရပပြားေတာႀကးအား သပၸာယသညထက သပၸာယျခငးျဖစေစရန ႏစစဥ တပ႔တြလျပည ကေရာကတငး

ဘရားပြေတာကငးပ၍ အလေငြမား လကခလက ရၾကေလသည။ သပၸရသႏြယ၀င ေစတနာရင ပါရမရင

အေပါငးကလညး အခနမေရြး ထညလပေဇာလပါက အဖြ႕တြင အလေငြမား ထည၀ငလဒါနးေနၾက ေလသည။

တနသၤာရတငးတြင အၾကးဆးႏင အရညလားဆးျဖစလာမည

ထား၀ယမ ေမာငးမကနသြားကားလမး “ကေျမာကငးတတား”

Page 110: History of Dawei

[email protected]

တညေဆာကေနပ တစစတတစေဒသပ။

“ကေျမာကငးတတား” ဖြငပြျမငကြငး

ကေျမာကငးတတားႀကး အတျမစခပြ

ထား၀ယၿမ႕မ အေရ႕ေျမာကဘက ၂-မငခန႔အကြာ ေမာငးမကနရြာသား ေမာေတာကားလမး အဆက

ကေျမာကငးေကးရြာ ကးတ႔ဆပမ ေတာငဘက ၂-ဖာလ ခန႔အကြာ "ျဖတကးကၽြနးတနး" ေခၚ အေရ႕ဘကကမး ေနရာမ

အေနာကဘကကမး "အဗေတာင" ျခေသၤ ၂-ေကာငရပအနးရ ေနရာသ႔ တတားႀကး တညေဆာကရန

"ေကာဇာသကရာဇ၁၃၃၃-ခႏစ၊ ျပာသလျပညေကာ ၁၅-ရက(လကြယ) (၁၅-၁-၇၂) ေန႔ နနက ၈-နာရ ၁၅-မနစအခန

ျဖစကးကၽြနးတနး ေနရာတြင အတျမစခ အခမးအနားပြက ကငးပျပလပရာ စျပလပသားႀကး "ဥးစ၀ငး" က

အတျမစခေပးေလသည။"

၁။ တင ၉-ခြင အရညေပ ၁၀၀၀

ယငးအခါ ျပညသ႔လပငနးႏင အမရာေဆာကလပေရးဌာန ၀နႀကး "ဗလမးခပ ဥးစန၀ငး" မာ အစအစဥမားက

ခမတေပးခၿပး အေၾကာငးကစၥရ၍ ရနကနၿမ႕သ႔ ျပနလညသြားရာ ၎၏ ကယစား ယငးဌာန အတြငး၀န ဥကဠ ဗလမႈးႀကး

ထငေကာႏင ထား၀ယၿမ႕နယ ပါတယနစ ဥကဠ ဗလႀကးဟနပ၊ ခရငလျခေရးႏင အပခပမႈေကာမတ ဥကဠ ဗလႀကး

ေသာငးတနတ႔က ကေျမာကငးတတားႀကးကတညေဆာကထားျခငးျဖင ျဖစထြနးလာမည အကးေကးဇးမားက ရငးလငး

ေျပာၾကားၾကေလသည။

ယငးကေျမာကငးတတားႀကး၌ တင ၉-ခြငႏင အရညေပေပါငး ၁၀၀၀ ခန႕မ ရညမညျဖစ၍ ၿပးစးက

တနသာၤရတငးတြင အရညဆးေသာ တတားႀကးျဖစလမမည။ ေရးၿမ႕ တတားသစႀကးက တညေဆာကသကသ႔ပင

ျပညတြငးျဖစပစၥညးမားကသး၍ ျမနမာအငဂငနယာမားက တညေဆာကကာ အားျဖညကြနကရစ နညးစနစျဖင ျပလပ၍

၄-ႏစစမကနးအရ ေဆာငရြကၾကမည ျဖစေလသည။

၂။ တတားအတျမစခ ေပာပြရႊငပြမား

ခရစသကရာဇ ၁၉၇၂-ခႏစ၊ ဇနန၀ါရ (၁၅-၁၆-၁၇) ယငး ၃-ရကမားတြင မြနးလြအခန ေလၿပငပြ မားႏင ည ၈-

နာရ ၃၀-မနစ အခနကစ၍ မးေသာကယအထ ရနကနၿမ႕မ လာေရာက ကျပေျဖေဖာၾကသည "စႏၵာဥး ယဥေကးမႈအဖြ႔"

ကပြျဖင ဗလာပြကငးပရာ လာေရာကၾကညရႈအားေပးၾကသ ပရသတေပါငး ညစဥ ေသာငးႏငခ၍ ႀကတႀကတတး

စညကားေလသည။

Page 111: History of Dawei

[email protected] ယငး စႏၵာဥး ယဥေကးမႈအဖြ႕ကပြတြင ဤစာေရးသ စစဥေပးသည "ထား၀ယရးရာ ယဥေကးမႈတစရပ ျဖစသည

ဖားထး, ဖားမ မးေခၚပြတစခဏးက ထား၀ယသခငးျဖင သဆျပသ သရပေဖာၾကေလသည။"

“ရခငးသာ ေမာငးမကန ပငလယကမးေျခ” က

စတၾကညႏးဖြယေတြ ျမငရပ

“ရခငးသာ ေမာငးမကန ပငလယကမးေျခ” ပ

ရႈခငးသာဟန ေမာငးမကန

ေကာဇာသကရာဇ ၅၁၇-ခႏစ အခန၀ယ အေလာငးစညသမငးႀကးသည ေဖာငေတာႏင ထား၀ယ ေဒသသ႔

ေရာကရခရာ ပငလယကမးေျခတစေနရာ၌ ေဖာငေတာက ရပနား ဆကကပထားေလသည။

ယငးအခါ ေမာငးမမ အေျခြအရမားသည ေရခရရရန အတြက ကမးသ႔တကကာ ေရကနတးေဖာၾကသည

ကစြ၍ "ေမာငးမကန" ဟ ယေန႔တင ေခၚတြငၾကေလသည။

၁ - ေမာငးမကနေရခး ေဆြမးကေမတယ

ေမာငးမကနသည ထား၀ယၿမ႕ ကေျမာကငးတတားႀကးေပၚမ ျမစအေနာကဘကရ ကေျမာကငးရြာသ႔ကးၿပး

ယငးမတစဆင ၆ မငခရးခန႔ ေမာေတာကားျဖင သြားေရာက ႏငေလသည။

Page 112: History of Dawei

[email protected] "ေမာငးမကနေရခး ေဆြမ းကေမတယ" ဟ၍ အခ႕သတ႔က ေျပာဆၾကသညအတငး အလပ အားလပသည

တနဂၤေႏြေန႔မားတြင ေျခဆန႔ လကဆန႔ ဆသလ အလြမးေျဖ, အပနးေျဖ ေမာငးမကန၏ သဘာ၀ရႈခငးက ၾကညရႈရငး

ေရခးရန ေရာကရၾကသ အမားအျပားပင ျဖစေလသည။ ၄-ႏစစမကနးအရ တညေဆာကဆ ကေျမာကငးတတားႀကး

ၿပးစးပါက ယခထက ပမမားျပားစြာ အလညအပတ သြားၾကမညမာ ေျပာဖြယရာ မရေတာေခ။(တတားေဆာကလပ

မျပးေသးခနကဆလပါသည။) ႏစစဥႏစတငး ရးအားလပရကမား, ေကာငးအားလပရကမား, မဟာသႀကၤနကခန

ရကအားမားတြင ေရခး ေလညငးခရန ဗမာတစျပညလး အနယနယအရပရပမ ဧညသညမား လာေရာကလညပတ

ႀကတႀကတတး ေရဆပတညးခအန (ဘနဂလ) မားပင မအားရဘ ရတတေလသည။

"ပနးတကအငး သြားလမး ေရပစမး"

"မကနးမာသအမား ေရခ းသြား"

ေမာငးမကနရြာကေလးမ ေျမာကဘက တစမငခန႔မသာ ကြားေ၀းေသာ ပနးတကအငးရြာသ႔သြား

ေမာေတာကားလမး၏ လက၀ဘကနေဘးတြင "ေရပစမး" ရပါသည။ ၎ေရပစခနးသ႔ ေျခလငျဖစေစ၊

ေမာေတာကားႏငျဖစေစ သြားေရာက ေရခးႏငၾကေလသည။

ေမာငးမကန ပငလယကမးေျခသ႔ အနားယ အပနးေျဖ လာၾကသမား, မကနးမာ နာလထစသမား အျမမျပတ

သြားေရာက၍ ေရပခးၾကရာ နနကႏင ညေနတငး လစညကားေသာ "ေရပစမး" ကေလး ျဖစေနေလသည။

၎အျပင သဘာ၀ျဖစေပၚေနေသာ ေရပစမး ေနာကထပ ၃-ခ ထား၀ယတြင ရပါေသးသည။ ၎တ႔မာ ထား၀ယမ

၄၂-မငကြာေသာ "၀ဇြမးေခာငး ေရပစမး" ၆၄-မငကြာေသာ " ပဒက ေရပစမး" ၁၂-မငကြာေသာ "ရစငတ ေရပစမး"

တ႔ျဖစၾကၿပး ပဒကေရပစမးသည အပဆးျဖစ၍ ကာဖ, လကဖကရညမားပင ေဖာႏငေလသည။

လပစစေရအားသးျပး ေတာငက ေရပနးထးျဖခ၊

ခသတထတလပေနေသာ

“ဟႏၵားသတတြငး” ေတာငထပတစေနရာတြင ေတြ ျမငရပ။

Page 113: History of Dawei

[email protected]

ဟာျမငးၾကးသတတြငးေတာငေပးရ “သတထတလပရာအလပစခနး”

တစစတတစေဒသက ေတြ ျမငရပ။

ထား၀ယ ခ, သတတြငးမား

ထား၀ယျမ႕တြင ဟႏၵားသတတြငး, ဟာျမငးၾကး, ကေဘာက, ေတာငသးလး, ေကာကမေတာင, ပကာရ,

သကၤနးတး, ၀ကနး, ဘ၀ပင, ကလးထာ အစရသည သတတြငးေပါငး မားစြာရသညအနက အၾကးဆးျဖစေသာ

သတတြငးအသးသးက ႏငငေတာအစးရက စမကနး အမးမးခ၍ ခ, သ သတမား ထတလပလက ရေလသည။

၁။ ဟႏၵား သတတြငး

၎ ခသတတြငးက အစးရက လပသားလခစား (၅၀၀၀) ေကာႏင လပသား ေန႔စား (၁၀၀) နးပါးျဖင တစႏစလင

ခသတတနခန (၂၅၀) က ဟႏၵားသတတြငးမ “အေရ႕ေျမာကဘက ၁၂-မငကြာရ ေဖာငးေတာမ ပ႔လႊတေသာ

ေရအားလပစစျဖင ထတလပလကရေလသည။”

ယေန႔တြင ဂာမဏ (ဂာမန) စမကနးျဖင တစႏစလင ခမျဖတနခန (၁၀၀၀၀)ခန႔ထတလပႏငရန ေခတမ

ေနာကဆးေပၚ (THCKERNA) ေခၚ ေျမ, ခ ခြစကၾကးက တညေဆာကလကရျပး သ, ခ သတမား

သယယပ႔ေဆာငေရးအတြက ထရပကားၾကးမား (PAYLOADER) ေခၚေျမသယ ေျမပ ႔ ထရပၾကးမား၊ ဘလဒဇာေခၚ

ေျမတးစကၾကးမား ၊ ေကာငးကင ကရနးစကၾကးမား ထကမေရာက ရလက ကၽြမးကငသ ဂာမနအငဂငနယာမားျဖင

အားသြနခြနစက ထတလပလက ရေလသည။

ဟႏၵားသတတြငးသည ထား၀ယျမ႕မ အေရ႕ဘက ၄၂-မငအကြာတြင တညရျပး ေဆးရ, စစတပ, သမ၀ါယမဆင

ေစး, အစးရလယတနးေကာငးမားရျပး အလြနစညကားေသာ ထား၀ယျမ႕တြင အၾကးဆးေသာ သတတြငးျဖစေလသည။

၂။ ကေဘာက သတတြငး

ေရျဖျမ႕နယအတြငးရ ကေဘာက သတတြငးသည ယခအခါ ကလသမဂၢဖြ႕ျဖးေရး စမကနး ကၽြမးကငသ

အကအညျဖင စမကနး မားခကာ တစတပတစအား သတမားက တးတကထတလပလက ရေနေလသည။

ကေဘာက ခမျဖ ထတလပမလပငနး

Page 114: History of Dawei

[email protected] ေနာကထပ တစဆငတက၍ ယခအခါ ဓာတသတႏငဘမေဗဒေလလာေရးႏင ရာေဖြေရးဥးစးဌာနမ

ကေဘာကအနး ဟနးဇခင၀မးတြင ကလသမဂၢ စမကနးအကအညျဖင ေဆာငရြကေနေသာ သန႔စင ခမျဖ

ထတလပမအဆငဆငက ရာေဖြႏငရန အတြက သစပစကၾကးမား ဇကာႏင လပခ သကဆငရာ စကအမးမးက တပဆင

လပကငသြားရန အားသြနခြနစက လပေဆာငေနၾကေလသည။

၎လပငနး ျပးစးပါက တစႏစတစႏစလင ခမျဖတနခန (၁၀၀၀၀) တစေသာငးခနထြကရမညဟ ခန႔မနးထားရာ

ႏငငျခား၀ငေငြ ေကာငးစြာ ရရမည ျဖစေပသည။

ကနသတတြငးမားျဖစၾကေသာ ဟာျမငးၾကး, ေတာငသးလး, ေကာကမေတာင, ပကာရ, သကၤနးတး, ဘ၀ပင

ကလးသာ စသညျဖင သတတြငးေပါငးမားစြာကလညး စမကနးအမးမးခကာ လပသားမားစြာျဖင ထတလပလက

ရေလသည။

၎ ထား၀ယျမ႕ သတတြငး စခနးၾကးမားသ႔တကသလမ ေကာငးသားမား, ေကာငးသမား, ဆရာ, ဆရာမမား၊

တစျပညလးမ ေဒသႏရ, ဘာသႏရ, ဗဟသတ ရာေဖြးစေဆာငးသ သေတသမား အျမမျပတ လာေရာက လညပတ

ေလလာၾကေလသည။

“ထား၀ယျမ ျမနစပါယေစးၾကး အေရ ဖက” ပ အတြငးဖကတြင ကနစမးတနး၊ ငါးစ ငါးေျခာကတနး၊ အထညတနး၊ အလကနတနး

ခြျခားတညေဆာကထားပ စညးကမးကသည၊

(ဒတယကမၻာစစအတြငး ျမ မးေလာငရာတြင မပါပ ကနခသည။)

ထား၀ယျမ မဂၤလာေစးသစၾကး ျပနလညတညေဆာကျပးစးပ။

Page 115: History of Dawei

[email protected]

ထား၀ယျမ ၊ ကနးမာေရးလမးေခၚ (လမးမသစ) ရခငးပ။

(နနက-ညေနပငး ေလညငးခ လမးေလာကၾကသည။)

(2.8.2011 ေန တြင ရကယထားပါသည။)

ရငပငခရ (ကရပျပင)

ရငပငခရ (ကရပျပင) (23.7.2011 ေန႔တြင ရကယထားပါသည)

Page 116: History of Dawei

[email protected]

ရငပငခရဘရား သမငးအကဥး

ရငပငခရဘရားသည ထား၀ယျမ႕၊ ကရပျပငရပ၏ ရြာဘရား၊ ရပဘရားျဖစပါသည။

ရငပငခရဘရားတညရေသာ ေနရာတြင ထား၀ယအေခၚ ရားပင “ခေရပင” ႏစပင ညေနာင

ေပါကေရာကစညပငခရာ ထခေရပငႏစပင အလယတြင ဧရာမခရၾကးတစေကာင ေပၚလာရာမ ခရခြေပၚတြင

ေစတတညခသညဟ ဆပါသည။ (ေရးယခငက စာေပျပစ ဆေဆာငးသရားပါးသျဖင သကရာဇ ရာမေတြ ေတာပါ။)

“ရားပါး (ခေရပင) ႏစပငႏင ခရေပၚဘရား” ဟ၍ “ရားပငခရ” ဘရားဟ ေခၚလာရာမ “ရငပငခရဘရား” ဟ၍

အမညတြငလာသညဟ ဆရးရပါသည။

ခေရညေနာငႏစပငသည သကတမးအေတာၾကာသညအပင ျဖစေသာလညး ဘရားပြျပလပကငးပသညအခါ

ဇာတစငေဆာကလပရာမ ခငျခငး၊ ျဖတျခငးျဖင ေသသြားပါသညဟ သရရပါသည။

ကရပျပငရပ အခ ေနရာမားတြင ေရတြငးတးေသာအခါ ေျမေအာကမ ကမးစပႏနးေျမမား၊ ခေရရြကေျခာကမား

ေတြ႕ရသျဖင တစခနက ေရလႊမးမးရာ ကမးစပ၊ ေပါကတငးေခာငးမ ဒေရတက မးၾကးလာသညအခါ

ကရပျပငရြာအစပအထ၊ အေရ႕ဘကျခမး ဇလြနးရြာ၊ သေျပေခာငးရြာ၊ ဇဟာရြာ၊ ေမာငမယေရာငရြာစပအထ ဒေရႏင

မးေရမား အလပယ ျဖစၾကးသဖြယ ေရလႊမးမးေနပါသည။

ေစတေတာၾကးႏင ဘရားပရ၀ဏ၊ ဂေႏၶကဋတငေတာၾကးတ အား မးမကၽြမးဘ ကြငးေကာငသြားျခငး

ရငပငခရေစတတညေသာ ခရၾကးတစေကာင မည၍မညပ ဤေဒသသ ေရာကလာသညက မနးဆႏငပါသည။

ဤရငပငခရဘရားၾကးတညရေသာ ေတာငကရပျပငရပ ကြကတြင (သကရာဇ - ၂၆-၃-၉၆) မြနးလြ

(၁)နာရေကာမစ၍ ရပကြကမးေလာငမျဖစပြားရာ ဂႏၶကဋတကေတာၾကးႏင ဆငးဆေတာ၊ ရပပြားေတာမား၊

ဘရားေစတေတာႏင ေဆာငးတနးမား၊ ဘရားပရ၀ဏ အားလးက မးမခဘ ကြငးေကာျပး တစရပကြကလးလလ

မးေလာငကၽြမးသြားသညက အၾသဖြယရာ ေတြ႕ျမငခရပါသည။ ကယေတြ႕ျမငပငျဖစပါသည။ ၎အခနမ

ဘရားဖးပရသတမား တစႏစထက တစႏစပမ၍ လာေရာကဖးေျမာ အဓ႒ာန၀ငၾကပါသည။

စနဖးေတာအား သခးခးရန အားထတျခငး

သကရာဇ (၃၀-၉-၂၀၀၅) ခ ညသနးေခါငယတြင စနဖးေတာအား သခးတကခးရာ၊ သခးေရာ စနဖးေတာပါ

ေျမခခသည။ သခးသည ေမလေနရာမ နနက (၅)နာရနာရခန တြင သခးတြငပါလာသည ေမာေတာဆငကယအား စး၍

ထြကေျပးခရာ ေျပးမလြတဘ ပထးေကာငးလမးထပ အာဇာနညလမးေပၚတြင ေမလကေနခသည။ နနက (၆)နာရခန တြင

ဘရား၀ငးအျပငဘက အမတစေဆာငျပတငးေပါကမ လတစေယာက အပရာထ မကႏာသစစဥ ဘရားေစတေတာတြင

စနဖးေတာ မရေၾကာငး ေတြ ရရ၍ ဘရား၀ငး၏ ညေစာငက ေအာေခၚကာ၊ နနကအခန ဘရားဖးလာ လအမားကလညး

အကအညေတာငးရာ စနဖးေတာ ေျမခသညက ေတြ႕ရရျပး ဘရားဖးလာသ တစဥးက အားဇာနညလမးေပၚတြင

ဆငကယႏင လတစဥးလေနေၾကာငးေျပာ၍ ထား၀ယျမ႕မရစခနးသ႔အေၾကာငးၾကားျပး လကရဖမးကာ

ရစခနးသ႔ပ႔ေဆာငခပါသည။ သခးအား ရက စစေဆးေမးျမနးရာ စနဖးေတာအားခးယေနစဥ လမၾကးက သ႕က

Page 117: History of Dawei

[email protected] ဘရားေပၚမ တြနးခလကေၾကာငး၊ မမအေနျဖငလညး ဆငကယစးျပး ထြကေျပးရာ ေျပးမလြတဘ လမးေပၚတြင

ေမလကခေၾကာငး၊ ၎ဘရားအျပင ထား၀ယျမ႕ရ အျခားတနခးၾကးဘရား (၄) ဆရ စနဖးေတာကလညး ခးယခေၾကာငး

အစစခပါသည။ ထအခနမစ၍ ဤရငပငခရဘရားသည မးကြငးသညအျပင သခးဖမးဘးရားအျဖစ တနခးေတာ

ပမပြငလငးလာျပး ေကာၾကားလာခသည။

ရငေတာကထန (ကေျမာကငးရြာ)

(17.7.2011 ေနတြင ရကယထားပါသည။)

ရငေတာကထနဘရားသမငးအကဥး

ရငေတာကထနဘရားသည ထား၀ယခရင၊ ေလာငးလးျမ႕နယ၊ ကေျမာကငးရြာၾကးတြင တညရပါသည။

ထား၀ယျမ႕မ တစမငေကာ ခန႔မ ေ၀းကြာ၍ ေမာငးမကနသြားလမး၊ ကေျမာကငးတတားအလြန၊ ရြာ၀ငလမးသြယ

တစဖာလ၌ ရငေတာကထနဘရားက ဖးေျမာႏငပါသည။

ေကာဇာသကရာဇ (၁၀၃) ခႏစတြင ဥးဖးတတ-ေဒၚေစာသးတ႔ဇနးေမာငႏသည ယငးေနရာတြင

ေတာငယာလပကငးရငး ေျမတးဆြရာမ ရပပြားေတာ၏ ဥးေခါငးက ေပါကတးျဖင ခကမ၍ တးေဖာေသာ အခါ

ဥးေခါငးေတာပငး ေပၚထြကလာသညဟ သရရပါသည။

ဥးဖးတတ-ေဒၚေစာသး ဇနးေမာငႏႏင ကေျမာကငးရြာသ ရြားသားတ႔ပေပါငး၍ ရပပြားေတာေပၚလာသညအထ

ေျမမားဖယရားကာ တးေဖာခၾကသည။ ရြာသရြာသားတ႔သည ဤဘရားက ေျမေပၚဘရား (ေပၚေတာမဘရား) ဟ၍

ဤအခနမစျပး (ဓာတဘရား) ဟ၍လညး ေခၚဆခပါသည။ ၎ေနရာ၌ပင ရာဇမတကာ ၍ အမးယာယျပလပ

ပေဇာေနၾကပါသည။

စတငေတြ႕ရခနမစ၍ ရပပြားေတာသည ရပရငေတာျဖစသျဖင တျဖညးျဖညး ၾကးလာသညဟ အဆရပါသည။

အဓ႒ာန၀ငသအခ႕ ေျပာျပခကအရ ရပပြားေတာသည မကေတာငခတျခငး၊ ျပးေတာမျခငး စသည တနးခးျပဋဟာ

ျပေတာမတတသညဟလညး သရရပါသည။

Page 118: History of Dawei

[email protected] ရပပြားေတာ၏ ဉာဏေတာသည တေရြ႕ေရြ႕ၾကးျမငလာခရာ ယခအခါတြင ဉာဏေတာအျမင ၅ေပ

၆လကမခန႔ရေနျပျဖစပါသည။

“ရငေတာကထန” ဘရားက တစနညးအားျဖင “ကနးျမငေတာငငယေပၚဘရား” ဟ၍ အဓပၸာယရသညဟ

သရရပါသည။ ယခလကရ ရငေတာကထနဘရားသည ေစတျဖစေသာလညး စငစစအားျဖင ထေစတအေရ႕ဘက

သမအတြငး တ၀ဂအတြငးရ ရပပြားေတာ သညသာ ရငေတာကထနဘရား ျဖစပါသည။

ရငဥၾသ (ပႏၷေတာရပ)

ရငဥၾသ (ပႏၷေတာရပ)(15.7.2011 ေနတြင ရကယထားပါသည။)

ရငဥၾသဘရားသမငးအကဥး

မငးရငေဇာသည သကရာဇ (၁၁၂၂) ခႏစတြင လကရ ပႏၷေတာရပ၊ ေရႊေကာငးၾကးေနရာ၌

နနးေတာတညေဆာကကာ နနးစသည။ ေရႊေတာငးစားမငးဟလညး အမညတြငသည။ နနးေတာႏင တျပငတညး

“နနးဥးဘရား” ကတည၍ “ရငဥၾသ” ဟဘြ ေတာသသည။ မငးရငေဇာ (၀ါ) ေရႊေတာငးစားမငးသည သကရာဇ

(၁၁၂၄) ခႏစတြင ေရႊေတာငစားေစတက တညသျဖင ရငဥၾသသည ေရႊေတာငစား ေစတထက (၂)

ႏစေစာသညဟ ဆႏငပါသည။

Page 119: History of Dawei

[email protected]

သကရာဇ (၁၁၂၆) ခႏစတြင အေလာငးတရားမငးၾကး၏ ဒတယသားေတာ ဆငျဖရငမငးလကထက

ဗလမးေနာရထာယးဒယားသ႔ ခတကရာ ထား၀ယ၊ ျမတ၊ တနသၤာရနယမားက ႏမႏငးရန

ထား၀ယျမ႕သ႔ေရာကရေလလင မငးရငေဇာက ျမ႕နယႏင တကြ “ေျမြၾကးရစ” (ေဖာငရစ) မ ျပးစးေနသည

ေစတကပါ ဗလမးေနာရထာလကသ အပႏလကေလသည။

ယငးအခါ ဗလမးေနာရထာသည ဆငျဖရငမငးတရား၏ အမန႔ေတာအရ မငးရငေဇာပငလင

ထးေတာတငသညအထ ျပးစးေအာင တညေဆာကျမ တညေဆာကေစဟ အမန႔ေတာေပးသျဖင

ဆကလကတညေဆာကေတာမရာ “တစရာသေတာင ဉာဏေတာ အျမငေဆာငသည ေစတေတာၾကး

ျပးစးေအာငျမငေလ၏။”

မငးရငေဇာသည ဗလမးေနာရထာ၏ လကေအာကတြင ေနရသညအခါ နနးေတာႏင မေနရသျဖင

နနးေတာေဟာငးက ေကာငးအျဖစ လဒါနးျပး “ေရႊေကာငးၾကး” ဟ အမညတြငသည။

ထေကာငးေနရာတြင ထပမေဆာကလပေသာ ေကာငးကလညး “ေရႊေကာငးၾကး” ဟ

ဆကလက အမညတြငျပး “ရငဥၾသ” ဘရားသည ေရႊေကာငးၾကး ေကာငး၀ငးအတြငး၌

တညရေနျခငးျဖစပါသည။

ရငကးရငဘရားမား

၁။ ရငပငခရဘရား

ထား၀ယျမ႕၊ ကရပျပင (ေတာင)ရပ၊ ရပဘရား - ရြာဘရား ျဖစသည။

၂။ ရငမတးဘရား

ရငမတးဘရားၾကးရေသာရြာတြင ရသည။ ထား၀ယမ ျမတျမ႕သြားလမး (၆)မငကြာ၊

ရငမတးရြာၾကး ကားလမးနေဘးတြငတညရပါသည။

၃။ ရငေတာငပဘရား

ထား၀ယခရင၊ သရကေခာငးျမ႕နယ ျမ႕၏အေရ႕ဘက မနးမေ၀း ေတာငတနးတြင

တညထားသည။ ထား၀ယျမ႕မ ျမတျမ႕သြား ကားလမး (၁၈)မင ကြာေ၀းသည။

၄။ ရငေမာေတာငဘရား

ထား၀ယျမ႕မ မင (၃၀)ေကာေ၀းေသာ ေလာငးလးျမ႕နယ၊ ေကာက၀ပျပငရြာ ၊

(ေကာကနေမာတ သ ကားျဖငသြားရသည။ ထမ တဆင ရငေမာေတာငေျခရငးသ မင (၂၀)ခန ရသည။)

ၾကကလႊတရြာ အထေရာကျပး ၎မ တစဆကတညး ေတာငေပၚသ႔ (၃)မငခန႔က ကားျဖင

တကရကတကႏငျပး ေတာငထပရ ရငေမာေတာငဘရားသ႔ေရာကပါသည။ သားဆေတာငးပါက

ေအာငျမငၾကေၾကာငး သရပါသည။ ေန ခငးျပန ဘရားဖး သြားေရာကႏငၾကေၾကာငးလညး သရပါသည။

Page 120: History of Dawei

[email protected]

၅။ ရငေတာကထနဘရား

ထား၀ယခရင၊ ေလာငးလးျမ႕နယ၊ ကေျမာကငးရြာတြင တညရပါသည။

ေမာငးမကနသြား ကားလမးမၾကး တတားၾကမ (၁/၂) မငခန မရရာ ရြာလယမ လမးသြယ တစဖာလခန

၀ငသြားက ရငေတာကထန ဘရားက ဖးေတြ ရပါသည။

၆။ ရငဥၾသဘရားေစတ

ထား၀ယျမ ၊ ပႏၷေတာရပ၊ ေရႊေကာငးၾကး ေကာငး၀ငးအတြငး တညရပါသည။

၎ဘရားက ေရႊေတာငစားမငးသည နနးေတာႏင တစျပငတညး တည၍ နနးဥးဘရား

ဟလညး ဘြ ေတာသသည။

၇။ ရငဇလြနဘရား

ထား၀ယျမ႕မ ကေျမာကငးရြာကျဖတ၍ ခေတာရြာကပါ ျဖတေကာျပး ထား၀ယျမ႕မ

(၇)မငခန႔ေ၀းေသာ ေလာငးလးျမ႕နယ၊ ျမ႕ေဟာငးေကးရြာ (ေရးအေခၚ) သာဂရျမ႕တြင

တညရေလသည။ ထား၀ယျမစ အေနာကဘကကမးတြင ရသည။ ရငေဇာက ဓာတေတာပြားက ရရျပး

ရငဇလြနဘရားက တညသည။ “ရငဇလြန” ဟ ဘြ ေတာ သသည။

၈။ ရငဓာတ၀ဘရား

ရငဓာတ၀ဘရားသည ထား၀ယမ ေျမာကဘက ေရးျမ႕သြား ကားလမး

(၇)မငခန႔တြငရသည။ ကားလမးမၾကးမ အတြငးဘကသ႔ (၂ဖာလခန႔) ၀ငသြား၍ ဖးေျမာႏငပါသည။

ထား၀ယျမစအေရ႕ဘက ကမးတြင ရသည။

၉။ ရငဆေတာ (ကလနေအာင) ဆေတာ

ရငဘရားဟလညး ဘြ႕ေတာသသည။ ဆေတာငးတငးျပည၍ ဆေတာငးျပည

ဆေတာရငဘရားဟတြငသည။ ေျမာကဘက ထား၀ယျမ မ ေရးျမ သြား ကားလမး (၄၇)မငကြာ တြင

တညရသည။ ကလနေအာငရြာၾကးအေနာကဘက ထား၀ယျမစကမးေဘး ေတာငေပၚတြင တညရသည။

ရငဆေတာ - ကလနေအာငဆေတာရငဘရားသည ေန႔ေကာငးရကျမတမားတြင တစေန တညး (၂)ၾကမ

(၃)ၾကမအထ ေရာငျခညေတာမား ကြန ျမးေလရေၾကာငး သရပါသည။

………………………………………………………….

Page 121: History of Dawei

[email protected]

အၾကျပခက - ဤစာအပတြငပါ၀ငေသာ ဓာတပမားအျပင ထား၀ယျမ႕ရ ဘရားမား၊ ရခငးမားက

Wevsite မား၊ Facebook စာမကႏာမား အေျမာကအမားရသညအနက ကၽြႏပတ႔“အလြမးေျပ ထား၀ယ

Group” Page တြငလညး ေလလာၾကညရႏငပါသည။

ဤ Ebook ႏငပကသကျပး အၾကျပလပါက Facebook စာမကႏာ “အလြမးေျပ ထား၀ယ

Group”ႏင [email protected]သ ဆကသြယအၾကျပႏငပါသည။

စတ၀ငစားစြာ ျပးစးေအာငဖတရၾကေသာ စာဖတပရသတမားအား

အထးပငေကးဇးတငရပါေၾကာငး ကၽြႏပ ~ZMH~ (zawmyohtoon) မ ထပေလာငးေျပာၾကားလပါသည။

ေကးဇးတငရျခငး

ဤ Ebook ျပးစးသညအထ ကညကးယေပးသ၊ ဓာတပမားရရရန စစဥေပးသႏင

အၾကဉာဏေပးသ ကၽြႏပ၏ ခစလစြာေသာ သငယခငး Min Thet Mg ႏင

တစဖကတစလမးမကညေပးၾကသညသငယခငးမား အား အထးပငေကးဇးတငရပါသည ခငဗားးးး ……

စာၾကြငး - စာေရးဆရာအေယာငေဆာင ကၽြႏပသည ဤစာအပျပးစးခနတြင

စာေရးဆရာစတ၀ငကာ ေပါေတာေတာျဖစေနခပါသည။ ဟဟ :P

ဤတြင ထား၀ယရာဇ၀ငသမငး ျပး၏ ျပးစးခန(18.8.2011 6:35PM)