history of tai - will you be the same with them

110
yyf.ykdef:wh: r[ :qgif,awrldefref: ref:qgif,awrldefr[ : qg rfOmrfuof; ydef,wS rf; yD<wh: yD<cIdwf. 2000

Upload: shanload

Post on 18-Apr-2015

150 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: History of Tai - Will You Be the Same With Them

yyf.ykdef:wh:

r[:qgif,awrldefref:

ref:qgif,awrldefr[:

qgrfOmrfuof; ydef,wSrf;

yD<wh: ꩄ yD<cIdwf. 2000

Page 2: History of Tai - Will You Be the Same With Them

E-book is created by www.ShanYoMa.org

Page 3: History of Tai - Will You Be the Same With Them
Page 4: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ေꨁဳꨳသင္ꨲ

ꨀပ္းꨀꨯꨤꨲလူꨉ္ꨳပပ္ꨵ ပုိꨓ္းꨡြꨓ္ꨲꨓꨯꨵ ꨟဝ္းေꨀဳꨵပꨱꨓ္ꨕူꨳပိုꨓ္ꨡြꨀ္ꨲမီးꨀꨮꨤမ္း မြꨀ္ꨲꨬꨓ ꨕူꨳꨟꨀ္ꨵလိꨀ္ꨳꨟꨀ္ꨵပုိꨓ္းꨟဝ္းꨁဝ္ ꨅိူင္ꨵꨓင္ꨲပဳꨳတ္ꨮꨳꨓꨯꨵယူꨲယဝ္ꨵ။

ပပ္ꨵꨡြꨓ္ꨲꨓꨯꨵ ꨀြပ္ꨳပူိဝ္ꨳပꨱꨓ္ပုိꨓ္းတꨯးꨟဝ္းꨡꨓ္ꨓူိင္ꨳꨬလꨳ တꨯးꨟဝ္း ထုꨀ္ꨲလီꨶꨟူꨵထိုင္ꨁိူဝ္းတꨯးပုꨓိ္းတꨯးꨟဝ္း ပူိင္ꨓူိငꨳ္၊ ꨁူဝ္းꨁြင္မူိဝ္ꨳꨀဝ္ꨲမူိဝ္ꨳꨟူိင္ꨓꨯꨵ ꨀြပ္ꨳမꨓ္းꨟဳယꨤပ္ꨲ လꨱꨀ္ꨵေꨀꨲေꨡꨲမꨤင္ꨀꨮဳꨲꨬလꨳꨅင္ꨲေပဳးလꨯꨳꨀꨮဳꨲယြꨓ္းတီꨳ ꨅဝ္ꨳ မူꨲလိꨀ္ꨳေꨀဳꨵပꨱꨓ္လꨤꨓ္ယိင္းꨕူꨳတꨰမ္ꨳပုိꨓ္းꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳꨓꨯꨤးမꨯꨁမ္းꨓꨓ္ꨵေသ ꨟꨱတ္းꨡြꨀ္ꨲပꨱꨓ္ပပ္ꨵမဳးယူꨲယဝ္ꨵ။

သမ္ꨵ ထꨰင္ꨳလြင္ꨳꨡꨓ္ဝဳꨳ ꨓꨯꨤးမꨯꨁမ္းပြꨯꨲဝꨤင္းပꨓ္ꨟꨮ္ꨳꨟဝ္းꨟꨱတ္းꨡြꨀ္ꨲꨓꨯꨵ ꨅင္ꨲလꨯꨳꨡဝ္ꨁꨰပ္းꨟꨤင္ꨶꨬလꨳလꨯꨤးမူိဝ္းမꨓ္းသ္ꨮꨲပဳးဝꨯꨵယူꨲꨀမ္းလꨱဝ္ယဝ္ꨵ။

ꨓꨯꨤးမꨯꨁမ္း ေꨀဳꨵꨁပ္ꨵ ꨁုိင္ꨡြꨀ္ꨲ

မꨤꨓ္ꨳꨀုင္းသꨤင္ꨵ ꨅဝ္ꨳသီꨲရိဝꨓ္း

တူင္ꨲဝꨱင္းမူိင္းꨀြင္ꨶ တꨱꨓ္း

15-10-200

Page 5: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

မဳꨲတိꨀဳꨲ(ꨟူဝ္ေꨁဳꨳပုꨓ္ိး)

1ꨵ ꨁ ူိဝ္းꨀူꨓ္းꨡꨓ္ꨬတꨲတင္ꨳမဳးꨓ္ꨮးꨀမ္ꨲꨘဳꨲတီꨳပြတ္းꨀꨤင္ꨀုꨓ္လူင္ေꨡးသ်ဳး မူိဝ္ꨳပီꨶ(280.B.C)တꨤင္းꨟူိင ္2ꨲ760ꨲ000 ပီꨶပြင္း

2ꨵ ꨅိူဝ္ꨵꨁူိဝ္းလူင္သီꨲꨡꨓ္

3ꨵ ꨅိူဝ္ꨵꨁူိဝ္းꨀူꨓ္းမုꨓ္ꨲꨀူဝ္းသြငꨡ္ꨓ္(ꨬꨁꨲꨬလꨳတꨯး)

4ꨵ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨬလꨳꨬꨁꨲꨬꨕꨡြꨀ္ꨲမဳးꨓ္ꨮးꨁူိဝ္းꨀူꨓ္းမꨓ္ုꨲꨀူဝ္းေသမဳးꨬတꨲ တင္ꨳပꨱꨓ္မꨤꨓ္ꨳပꨱꨓ္မူိင္းမူိဝꨳ္ပီꨶ(2697ꨵBC)

5ꨵ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨡြꨓ္တꨤင္းသုတ္း

6ꨵ ပꨤꨓ္တꨯးꨀꨮဳꨲꨡုပ္ꨵငမ္းေꨟဳꨁမ္းꨬꨁꨲ

7ꨵ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨀꨮဳꨲꨡုပ္ꨵငꨓ္းမူိင္းꨬꨁꨲသုတ္းꨀꨮဳꨲ

8ꨵ ပꨤꨓ္တꨯးယူꨲꨓမ္(တꨯးꨟူꨀ္းမူိင္း)

9ꨵ ပꨤꨓ္တꨯးလꨯꨳတꨰꨀ္ꨲယꨯꨤꨳꨀꨮဳꨲပꨱꨓ္ꨅိူဝ္ꨵꨁူိဝ္းꨀူꨓ္းမူိင္းလြꨯ

10ꨵ ပꨤꨓ္တꨯးꨀဝ္ꨳမူိင္း

11ꨵ ပꨤꨓ္တꨯးꨟဝ္းလꨯꨳꨁꨯꨤꨵမဳးယူꨲပြတ္းꨅꨤꨓ္းမူိင္းꨬꨁꨲ

12ꨵ ပꨤꨓ္ꨀူပ္းလꨯꨤးꨁမ္း မꨓု္ꨲꨀူဝ္းတဳꨲတဳꨲမဳးသိမ္းမူိင္းꨬꨁꨲ

13ꨵ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨓမ္ꨅဝ္ꨳ

14ꨵ ပꨤꨓ္ဝူင္ꨵတꨯးမူိင္းမꨤဝ္းလူင ္

15ꨵ ပꨤꨓ္ꨁုꨓ္မူိင္းတꨯးꨡဳꨲꨟူမ္ꨲ(ꨡမ္ꨲꨓꨓ္)ꨡဳꨳသꨤမ္

Page 6: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

16ꨵ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းဝူင္ꨵတꨯးꨁꨮꨤꨀ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္

17ꨵ ပꨤꨓ္ဝူင္ꨵတꨯးမူိင္းမꨤဝ္းလူငꨀ္ꨮဳꨲꨬတꨲတꨤင္ꨳမူိင္းꨀြင္

18ꨵ ပꨤꨓ္ဝူင္ꨵတꨯးမူိင္းမꨤဝ္းလူငꨀ္ꨮဳꨲꨬတꨲတင္ꨳမူိင္းꨡဳꨲဝ

19ꨵ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးမူိင္းꨀြင္ꨬꨕပꨱꨓ္သꨤမ္ꨁမ္းꨀြမ္ꨳꨀꨤတ္ꨲသဳမူိင္းꨀြင္းမူိင္းယꨤင္း

20ꨵ ပꨤꨓ္ꨲမူိင္းꨡဳꨲဝတꨰꨀ္ꨲယꨤꨯꨳ

21ꨵ ပꨤꨓ္ꨅိူဝ္ꨵꨁူိဝ္းꨡြꨓ္ꨲꨁဝ္ꨡုပ္ꨵငမ္းꨡဳꨲဝ

22ꨵ ပꨤꨓ္ꨡြင္ꨲေꨅꨲယသိမ္းမူိင္းꨡဳꨲဝ

23ꨵ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းꨁူိဝ္းတꨯးမူိင္းမꨤဝ္းလူင္သုတ္းꨟꨯꨤ

24ꨵ ပꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳꨘဳꨵတꨯးꨀဝ္ꨳမူိင္း

25ꨵ ပꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳꨘဳꨵတꨯးသꨤမ္သိပ္းꨟူꨀ္းမူိင္းလူင္

26ꨵ ပꨤꨓ္တꨯးမိူဝꨳ္လꨱဝ္(မူိင္းꨕြမ္ꨵꨟူမ္ꨳ)

27ꨵ ေꨁဳလူပ္းလင ္

28ꨵ လြꨀ္းမꨯꨤလြင္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯးပꨤꨓ္လ္ꨮပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ

29ꨵ တꨤင္းꨀမ္ꨀူꨓ္းမူိဝ္ꨳꨀြꨓ္ꨲꨁဝ္(19)ေꨁဳꨳ

30ꨵ ငဝ္ꨳꨟꨤꨀ္ꨳသꨤꨀ္ꨳေသꨲပုိꨓ္းတꨯးꨕုိꨓ္ꨓꨯ ꨀပ်ဳꨲပြတ္း

31ꨵ ယုမ္ꨵꨁဳꨳလူး! ꨬမꨳ

32ꨵ တꨯးပုိꨓ္းတꨯး

Page 7: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

33ꨵ ꨁြꨯꨁိုꨓ္းမူိဝ္ꨳတꨯးမီးꨕုင္း(ꨀꨮꨤမ္းတꨯးပꨤꨓ္မ္ꨮꨲ)

ယြꨓ္းတိူꨓ္

လိꨀ္ꨳတꨯးꨟꨮ္ꨳꨟူꨵ၊ ꨟူꨵယဝ္ꨵꨟꨮ္ꨳသိုပ္ꨲသြꨓ္ꨀꨓ္

ꨘုိင္ꨳတꨯးꨟꨮ္ꨳေမဳ၊ ေမဳယဝ္ꨵꨟꨮ္ꨳသိုပ္ꨲꨬꨕꨳပꨓ္ꨀꨓ္

ပုိꨓ္းတꨯးꨟꨮ္ꨳꨟꨓ္၊ ꨟꨓ္ယဝ္ꨵꨟꨮ္ꨳသိုပ္ꨲပုိꨓ္ꨅြတ္ꨲ

ꨁူိဝ္းတꨯးꨟꨮ္ꨳꨟꨀ္ꨵ၊ ꨟꨀ္ꨵယဝ္ꨵꨟꨮ္ꨳသိုပ္ꨲေꨀဳꨲမꨓ္ꨳ

မူိင္းတꨯးꨟꨮ္ꨳပꨰင္း၊ ပꨰင္းယဝ္ꨵꨟꨮ္ꨳသိုပ္ꨲသြင္ꨲသ္ꨮ

လိꨀ္ꨳတꨯးꨟꨮ္ꨳထိင္း၊ ထိင္းယဝ္ꨵꨟꨮ္ꨳသိုပ္ꨲသꨤင္ꨳမꨤꨀ္ꨳ

တꨯးတꨯးꨟꨮ္ꨳလꨰင္းပꨤင္ꨲ၊ ပꨤင္ꨲယဝ္ꨵꨟꨮ္ꨳသိုပ္ꨲꨟꨀ္ꨵꨀꨓ္

ပုိꨓ္ꨁမ္း(သꨯꨤလꨰင္)

မ္ꨮꨲသုင္ မူိင္းတꨯး

ယ္ꨮꨲသုင္ꨁူိဝ္းတꨯး

သ္ꨮꨀုင္ꨲပုိꨓ္းတꨯး

ꨟꨮ္ꨳꨟူꨵ ꨁူိဝ္းတꨯး

ꨟꨱတ္းꨓꨰတ္ꨳ ဝꨯးဝꨯး

ꨡမ္ꨲꨡꨤပ္ꨲꨓမ္ꨵယဳꨲသီꨁꨯး

ꨀမ္ꨲꨘဳꨲလုꨀ္ꨓꨯꨵꨟꨮ္ꨳမီးတꨯး

Page 8: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ေꨁဳꨳသင္ꨲ ꨕူꨳတꨰမꨳ္ပုꨓ္ိး

ပုိꨓ္းဝူင္ꨵ ꨁူိဝ္းသိူဝ္ꨁꨯးသꨤင ္ လꨤꨓ္ꨡိꨓ္းသꨯꨤꨓြꨀ္ꨳ ꨅိူဝ္ꨵꨅꨤတ္ꨳတꨯးꨟဝ္း ꨁဳꨳ ꨕူꨳတꨰမꨳ္ပုိꨓ္း ꨅြင္ꨲလꨯꨳꨀꨤဝ္ꨲထိုင္ꨀုင္ꨲရတꨓဳꨲသꨤမ္ꨅဝ္ꨳ တꨤင္ꨲသီꨲမြမ္ꨳ ꨅြမ္ꨟူဝ္ေသ ꨀꨤဝ္ꨲထိုင္ꨀုင္ꨲေပဳꨳေမꨳ လူင္းꨁုꨓ္မꨟဳꨲ(မူိင္းယꨯ သꨰꨓ္ꨳဝီꨅꨤꨓ္း) ꨬလꨳပဳꨳꨓꨤင္းေꨡးယဝ္ꨵ ꨀꨤဝ္ꨲထꨰငꨳ္ꨀုင္ꨲ ၾသဳꨲပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳ ၾသဳꨲꨅဝ္ꨳꨡူးꨓဳꨲꨀိင္ꨲ တ(ꨘဳꨵထမ္းသꨰင္)ꨬလꨳ ꨕူꨳꨟူꨵပုိꨓ္းလူင္ၾသဳꨲꨅꨯꨤးထုꨓ္းꨁူး သိူဝ္ꨅုမ္ꨳလူင္ ꨬလꨳ ေမꨳꨓꨤင္းꨁူးယိင္းꨅꨀဳꨲꨓꨓ္ꨵေသယဝ္ꨵ ꨅင္ꨲလꨯꨳတꨰမ္ꨳပိꨓ္ꨲပꨱꨓ္ꨕꨯꨤꨲ တꨯးꨟဝ္း ꨡꨓ္မီးꨓ္ꨮးပပ္ꨵ ပုိꨓ္း ꨡꨓ္ꨀူꨓ္းတꨤင္ꨲꨁူိဝ္း(ꨡꨤင္းꨀိတ္း)ꨁဝ္ꨅိူဝ္း ꨓꨓ္ꨵꨬလꨳ သမ္ꨵပပ္ꨵ ပꨳီꨓြင္ꨵတꨯးꨟဝ္းတꨰမ္ꨳဝꨯꨵꨅိူဝ္းꨓꨓ္ꨵ ꨡဝ္ꨀꨱပ္းꨟြမ္ꨅူꨵ ꨀꨓ္ေသꨬလꨳ ꨅြင္ꨲလꨯꨳတꨰမ္ꨳꨡြꨀ္ꨲမဳးပꨱꨓ္ ပပ္ꨵ ပုိꨓ္းတꨯးꨕိုꨓ္ꨓꨯꨵယဝ္ꨵ ။

ꨡိꨓ္းꨡꨤꨓ္းꨬလꨳ တꨤင္းမုင္ꨳမြင္းꨁဳꨳꨟဝ္းသမ္ꨵ

1ꨵ တꨯးꨀူꨳေꨀဳꨵ တꨯးꨀူꨳတီꨳ ꨟꨮ္ꨳꨟူꨵပြင္ꨲ ပုိꨓ္းတꨯး

2ꨵ တꨯးꨀူꨳေꨀဳꨵ တꨯးꨀူꨳတီꨳ ꨟꨮ္ꨳꨟူꨵေမဳလိꨀ္ꨳတꨯး

3ꨵ တꨯးꨀူꨳေꨀဳꨵ တꨯးꨀူꨳတီꨳ ꨟꨮ္ꨳꨟူꨵထိုင္ꨁူိဝ္းတꨯးမူိင္းတꨯး

ပပ္ꨵငဝ္ꨳငုꨓ္း ꨡꨓ္ꨁဳꨳꨟဝ္းလꨯꨳꨡဝ္ꨟꨱတ္း တီꨳယိပ္းတီꨳꨀꨰမ္ꨓꨓ္ꨵꨬတꨵ ပꨱꨓ္ ပပ္ꨵပုိꨓ္း ''THE HISTORICAL RECORD OF THE SIAMESE CHINESE RELATION

ꨡꨓ္ LIKHIT HONRAKUIL တꨰမ္ꨳꨓꨓ္ꨵꨁဳꨳယဝ္ꨵ COPYRIGHT RESERVED BY THE AUTHOR AND PRINT DIW THAILAND DEBSRIHRIS (LAW OFFICE)N.GV RAJADAMNEKN AVENUE, MANSION(5) BANKOK THAILAND. ENGLISH

EDITION FIRST PRINTING OCTOBER 1953. ပပ္ꨵ ꨓꨯꨵပꨱꨓ္ꨓမ္ꨵတိꨓ္ꨓမ္ꨵမုိဝ္း ꨕူꨳတꨰမ္ꨳပုိꨓ္း(လီꨲꨀိတ္ꨵꨟူꨓ္ꨲၾတဳꨲꨀူလ္)ꨡꨓ္ယူꨲꨓ္ꨮး ꨡဳꨲသ်ဳꨵဝꨓ္းꨡြꨀ္ꨲ SOUTHEAST ASIA HISTORY ꨓꨓ္ꨵꨬလꨳꨀိပ္းꨟြမ္တြမ္ꨅူꨵ ꨡဝ္ေပဳꨵꨡြꨀ္ꨲပꨱꨓ္ ပပ္ꨵ "THE HISTORICAL RECORD OF THE SIAMESE CHINESE RELATIONS

Page 9: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨓꨯေꨁဳꨳ။ ပပ္ꨵꨓꨯꨵꨕꨯꨤꨲꨡꨤင္းꨀိတ္းေပဳꨵꨡြꨀ္ꨲꨓ္ꨮးမူိင္းထꨯး မူိဝ္ꨳပီꨶ 1953 ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

Page 10: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨓိတꨤꨓ္း

ပိုꨓ္းꨁမ္း

(သꨯꨤလꨰꨓ္)

မ္ꨮꨲသုင္ꨁဳꨳ!

ပီꨳꨓြင္ꨵ ꨓြင္ꨵပꨳီꨬလꨳေပဳꨳဝꨤꨓ္ꨳေမမူိင္း ꨡူꨉ္းလီꨁဝ္ꨅဝ္ꨳတꨤင္းလꨯꨤ ꨕြင္းလူꨡꨤꨓ္ꨲပပ္ꨵလိꨀ္ꨳပုိꨓ္းတꨯးꨕိုꨓ္ꨓꨯꨵ ꨟꨮ္ꨳမီးမင္ꨲ ꨀလဳꨲလီꨶꨬလꨳ ꨟꨮ္ꨳမီး ထꨤတ္ꨳꨅ္ꨮဝူꨓ္ꨵဝဳꨳ ‘‘တꨯးꨅိူဝ္းပꨯꨲပြင္ꨲ ꨅ္ꨮꨓꨓ္ꨵ ေတꨁတ္းꨅ္ꨮꨟြင္ꨵ ꨅူဝ္းꨟꨮ္ꨳပြင္ꨲꨅ္ꨮ တꨯး တꨯးꨅိူဝ္းပြင္ꨲꨅ္ꨮယဝ္ꨵꨓꨓ္ꨵ ေတꨟြမ္းꨟူမ္ꨳꨅုင္မုိဝ္းေသ ꨟꨱတ္းꨀꨤꨓ္ꨁူိဝ္း ꨬလꨳမူိင္းတꨯး ꨀူိတ္ꨲေတပꨱꨓ္တꨯး ꨟꨯꨤꨵေတပꨱꨓ္တꨯး၊ လီꨶေတပꨱꨓ္တꨯး၊ တꨯꨤေတ ပꨱꨓ္တꨯးꨓꨯꨓꨓ္ꨵ လꨯꨳမူိꨓ္ꨀꨓ္တꨤင္းယိင္းတꨤင္းꨅꨯꨤးေသꨀမ္းꨓꨯ-

ပုိꨓ္းꨡꨓ္ဝဳꨳꨓꨯꨵ ပꨱꨓ္ငဝꨳ္ꨟꨤꨀ္ꨳပုိꨓ္ꨵငူူိꨓ္ꨳ ꨅိူဝ္ꨵꨁူိဝ္းꨬလꨳ ဝꨤꨓ္ꨳမူိင္း ပုိꨓ္းမꨓ္ꨳေꨀဳꨳꨅူိဝ္ꨵꨟꨰင္း ပုိꨓ္းꨟꨰင္းေꨀဳꨳမူိင္းꨟူိဝ္ꨳပိုꨓ္းꨟူိဝ္ꨳေꨀဳꨳꨁူိဝ္းသုင္ ပုိꨓ္း တးꨟဝ္းꨓꨯꨵ ꨬတꨲတင္ꨳမဳးတီꨳ လြꨯꨡꨤꨓ္းတꨯး လိꨓ္ꨁမ္းထုင္ꨵ သꨰꨓ္သꨯꨤး ပူꨀ္ꨵ တင္ꨳပꨱꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး တꨯးꨅꨱမ္မူိဝ္ꨳ 2515ꨵBC (ꨘ-ပ-ယ)ပꨤꨓ္ꨓိုင္ꨳယဝ္ꨵ ပꨤꨓ္ ꨓုိင္ꨳသိုပ္ꨲတꨤမ္းလꨤမ္းမဳး ေတဳꨲထိုင္ပꨤꨓ္သိပ္းသြင္ꨅူꨵတꨯး1253.AD(ꨘ-ပ- ယ)၊ ဝꨯꨤးေသပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵမဳး တꨯးꨟဝ္းလꨯꨳတꨰꨀ္ꨲယꨯꨤꨳꨀꨓ္ေသ ပꨤꨓ္တꨯးတꨯးလꨯꨳ လူꨵလꨰဝ္မဳးေတဳꨲထိုင္ꨟꨤꨓ္ꨵယꨤမ္းꨓꨯꨵ ꨓꨯꨓ္ꨮးပုꨓိ္းꨓꨯꨵ တꨰမ္ꨳဝꨯꨵꨓင္ꨲꨓꨯယဝ္ꨵ။

ပꨤꨓ္မူိဝ္ꨳꨓꨯꨵ ꨟꨱတ္းသင္တꨯးꨟဝ္း ꨡမ္ꨲꨟြမ္းꨀꨓ္ပꨱꨓ္ꨡꨓ္လꨱဝ္လꨯꨳလဳꨲ ꨟꨱတ္းသင္ဝဳꨳꨀဝ္ꨅိုဝ္ꨳ မ္ꨮးꨕိတ္းꨓꨯ ယူꨲတိꨀ္းတိꨀ္းလဳꨲ တီꨳေတꨵမꨓ္းတဳꨲမီး ꨟꨰင္းေသ ꨀꨮဳꨲထိုင္ယိူင္းꨡꨤꨓ္း ꨀူꨉ္းꨡမ္ꨲꨅ္ꨮꨳꨟူိဝ္? ပꨱꨀ္ꨵဝဳꨳဝဳꨲတ(Policy)ꨡမ္ꨲ မူိꨓ္ꨀꨓ္ေသတေꨀဳꨳ တꨤင္းမူꨓိ္ꨀꨓ္ယူꨲꨀူꨉ္းꨬလꨳ သင္ဝဳꨳတꨯြးမုိဝ္းꨀꨓ္ ꨟူမ္း ꨀꨓ္ꨟꨱတ္း သꨤင္ꨳꨓဳꨳꨀꨤꨓ္တဳꨲဝꨤꨓ္ꨳမူိင္းလီꨶꨓꨯꨵꨅုိင္ ေတꨡမ္ꨲမီးပꨓု္ꨳꨕြင္း လီလိူဝ္ꨀꨮဳꨲေသ ꨡꨯꨤꨳဝဳꨳꨅီꨲ ꨡီꨲဝဳꨳꨟူင္ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ ꨀဝ္းꨀꨓ္ꨕိတ္းꨀꨓ္ ပိꨓ္ꨲ

Page 11: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

လုꨀ္ꨳဝꨓ္းꨀꨓ္ယူꨲꨓꨯꨵꨟူိဝ္လဳꨲ ေပဳးပြင္ꨲ ꨅ္ꨮꨬလꨳ ပိꨓ္ပꨰင္မဳးဝꨓ္းꨓုိငꨳ္ေတꨵ ေမမူိင္းတꨯးꨟဝ္းေတꨡဝ္တꨤင္းမြꨀ္ꨲꨀြꨓ္ ꨡꨓ္ယမ္းꨓမ္ꨵမꨰတ္ꨵတဳꨲေသ ယိုꨓ္ꨳ မုိဝ္းပ္ꨮꨵꨟပ္ꨵ ꨅိူဝ္းꨟဝ္းယူꨲယဝ္ꨵတꨯးꨡူꨉ္တꨯး။

Page 12: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

‘‘ꨀꨮꨤမ္းꨓမ္း’’

ꨀိင္ꨲတဳꨵ ꨀဝ္ꨳတꨯး

ꨀꨰပ္ꨵ ꨓိုင္ꨳယꨓ္ꨲꨀုင္ꨲ

1ꨵ ꨓ ္ꨮးမူိင္းꨁူင္းꨀꨤင္ေလဳးꨀလူင္ ꨡꨓ္ꨀူꨓ္းꨟဝ္းꨀူိတ္ꨲမဳးမီးမဳးသီꨲꨟꨱင္လꨤꨓ္ꨵပꨯꨤ ပꨯꨤယꨤမ္းꨓꨯꨵ ꨕြင္းလꨱဝ္သဳꨲသꨓဳꨲၾꨕဳးပꨱꨓ္ꨅဝꨳ္(2521)လိူꨓ္ 12 လြင္ꨳꨀဝꨳ္ ꨁမ္ꨳ၊ ပီꨶ ꨁရိတ္ꨵ 1978ꨵ11လိူꨓ္23ဝꨓ္းꨓꨯꨵ လꨯꨳဝဳꨳပꨱꨓ္ဝꨓ္း ꨀ်ဳꨵꨀ်ဳꨵꨓဳꨵꨓဳꨵ သုꨁꨅယသီꨲရိေတꨲꨅဳꨲပꨕဳꨲသမင္ꨲꨀလဳꨲ သ္ꨮလꨰင္းဝꨓ္းꨓိုင္ꨳ မူိင္းေꨀဳꨳꨅဳꨵ လꨰင္းယဝ္ꨵလꨰင္းထꨰင္ꨳေတသိုပ္ꨲꨀꨓ္ꨀꨮဳꨲတိꨀ္ꨵတိꨀ္ꨵတꨤင္းꨓဳꨳꨡမ္ꨲသုတ္ꨵꨡမ္ꨲ ꨟုꨓ္ယဝ္ꨵ။

2ꨵ ေလဳးꨀလူင္ꨁူင္းꨀꨤင္ꨬလꨳ ꨀူꨓ္းꨟဝ္း သတ္ꨵတဝဳꨲတင္းလꨯꨤꨓꨯꨵ ယူꨲꨅြမ္း ထမ္ꨲမပီꨲꨅ ꨓိယဳꨲမပꨱꨓ္ပꨱꨓ္တꨯꨤတꨯꨤ ꨟꨯꨤꨟꨯꨤမꨓု္းမꨓု္း သꨗဳꨲဝထမ္ꨲမ မꨳီဝꨯꨵ ꨓင္ꨲꨓꨯယဝ္ꨵ။ ꨓ္ꨮးလူꨀ္ꨳꨁူင္းꨀꨤင္ꨓꨯꨵ မီးဝꨯꨵပရမတ္ꨵထဳꨵ ပိင္းꨉꨤပ္ꨳꨬလꨳသမ္ꨲမု တိပိင္းꨉꨤပ္ꨳသြင္ပူိင္ယဝ္ꨵ။ ပရမတ္ꨵထဳꨵꨡꨓ္ဝဳꨳꨓꨓ္ꨵ ေပဳးꨕ္ꨮꨟူꨵလꨰင္းပြင္ꨲ ꨅ္ꨮေꨀဳꨳ မꨤꨀ္ꨳꨕူဝ္ꨲ ꨓိပ္ꨵပꨤꨓ္ꨲၾတဳးꨓꨓ္ꨵꨅမ္ꨀꨮဳꨲꨅမ္ꨀꨮဳꨲတိꨀ္းတိꨀ္းယဝ္ꨵ ။

သမ္ꨲ မုတိ ပိင္းꨉꨤပ္ꨳꨅမ္ꨵ ဝဳꨳꨡဝ္ တꨤငꨳ္ꨡဝ္ ꨟြင္ꨵꨡဝ္ တꨤင္ꨲ ꨡဝ ္ꨅြမ္းꨓင္ꨲလြင္ꨳꨕ္ꨮတꨤင္းမꨓ္းꨓမ္ꨓဳꨲꨓမ္ꨓဳꨲပိꨓ္ꨲပိꨓ္ꨲ လꨯꨤꨳလꨯꨤꨳ ေပဳးꨕ္ꨮ ꨕူꨳလ္ꨮ ေမဳꨟူꨵလꨰင္းပြင္ꨲ ꨅ္ꨮလိူꨀ္ꨳꨀꨱပ္းꨡဝ္ ꨡꨓ္လီ ꨡꨓ္မ်ိတ္ꨳꨓꨓ္ꨵေꨀဳꨳ ꨅꨤင္ꨳလꨯꨳတꨤင္းလီတꨤင္းမ်တ္ꨳ ꨀꨮဳꨲꨓင္ꨲသမ္ꨤမုတိပိင္းꨉပ္ꨳꨓꨓ္ꨵေတꨵေတꨵဝဳꨳ ဝဳꨳꨀမ္းလꨱဝ္ꨓင္ꨲꨡဝ္ꨲ ယဝ္ꨵ။

3ꨵ တꨯးတꨯး ꨡꨓ္ဝဳꨳꨓꨓ္ꨵေꨀဳꨳ ꨁဝ္ꨳပဳးꨓ္ꨮးသမ္မုတိပိင္းꨉꨤပ္ꨳေꨁဳꨳꨓုိင္ꨳꨓင္ꨲ ꨀဝ္ꨲ မီးမဳးꨅꨰင္ꨳꨅꨰင္ꨳလꨰင္းလꨰင္း ပီꨳꨓြင္ꨵေꨁꨲꨬလ တꨯးꨟဝ္းထꨯးꨟဝ္း တꨯးꨡဳꨟူမ္ ꨡိတ္တရိယ ꨡိင္းꨀရိတ္ꨳꨘလင္ꨲသꨱတ္ꨳ ꨡေမရꨀိꨤꨓ္ꨲ ꨀ်ဳꨲပꨤꨓ္ꨁဝ္ꨅဝ္ꨳ

Page 13: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨅိူဝ္းမီးတꨤင္းꨟူꨵယ္ꨮꨲ တꨤင္းꨟꨓ္ꨓမ္ꨁဝ္ꨅဝ္ꨳ ꨅင္ꨲလꨯꨳတꨰမꨳ္ပꨱꨓ္ꨕိုꨓ္ပꨱꨓ္ ပပ္ꨵဝꨯꨵပꨓ္ယဝ္ꨵ။

ꨀြပ္ꨳပူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨬလꨳ ေပဳးꨅဝ္ꨳꨀဝ္ꨲꨁꨯꨳလꨯꨳမီးတꨤင္းꨟူꨵတꨤင္းလꨰင္း တꨯး မူိဝ္ꨳꨀြꨓ္ꨲပူꨓ္းမဳးꨟဳꨳꨟꨱင္ပီꨶ တꨤင္းလင္ꨬ လꨳ တꨯးပꨤꨓ္မူိဝ္ꨳလꨱဝ္ပူိင္ꨳပꨰꨀ္ꨲꨀꨓ္ ꨅိူင္ꨵꨟူိဝ္ꨡꨓ္ဝဳꨳꨓꨓ္ꨵ ꨅ္ꨮꨵꨉꨤꨓ္ꨲꨡꨤꨓ္ꨲꨡဝ္ ꨟꨮ္ꨳမီးꨅ္ꨮသုင္္ꨅ္ꨮမ်တ္ꨳ ꨅ္ꨮသ္ꨮ ေသꨀမ္းလူꨉ္ꨳတ။

ေတမူိꨓ္ꨓင္ꨲ ꨅဝ္ꨳꨀဝ္ꨲလꨯꨳꨕြမ္ꨵꨟူမ္ꨳꨀူꨓ္းပꨤꨓ္မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵꨓꨓ္ꨵ ꨡꨓ္ꨁဝ္ပူꨀ္းပြင္ေꨟဳသꨰင ္ ꨓင္ꨳꨓူိဝ္ေꨟဳꨁမ္း မီးꨓမ္ꨵꨅ္ꨮသုငတ္ꨱမ္ꨕြမ္ꨵမꨰတ္ꨵ တဳꨲ မူꨓ္ꨳသꨮꨤင္ꨲသိူဝ္းꨅ္ꨮ ꨀူꨳꨅဝ္ꨵꨓ္ꨮဝꨓ္းယꨤမ္းမီးꨓ္ꨮးတဳꨓ္ꨮးꨅ္ꨮ ငိꨓ္းယူꨲꨓ္ꨮး ꨟူꨅဝ္ꨳꨀဝ္ꨲꨓꨓ္ꨵယူꨲယဝ္ꨵ။

ပꨓ္ꨲꨉဳꨲေပꨵꨟꨰင္းꨀုိꨓ္း ꨕ္ꨮမီးငိꨓု္းပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳ

ꨕ္ꨮမီးꨁဝ္ꨳပꨱꨓ္ꨁုꨓ္ ꨡမ္ꨲထူပ္းꨅူꨓ္လြင္ꨳ ယꨤꨀ္ꨳသင္ယဝ္ꨵ ။ ꨟꨮ္ꨳꨕူꨳ ꨡꨤꨓ္ꨲ တꨱမ္ꨕြမ္ꨵေလဳးꨀီေလဳးꨀုတ္ꨳ သုꨁမင္ꨲ ꨀလဳꨲပꨱꨓ္ꨕူꨳꨅꨯြꨳသဳꨲသꨓဳꨲ ထꨤတ္ꨳၾတဳးမꨤꨓ္ꨲ မီးꨉꨤꨓ္တꨓ္းပꨤꨓ္ꨅိုꨓ္ꨳသ္ꨮ ꨅြတ္ꨲꨅြတ္ꨲတူဝꨳ္တူဝ္ꨳသꨀ္း ꨀမ္းတဳꨵေꨟဳး။

٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭

Page 14: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

တꨯး တꨯးမူိဝ္ꨳꨀြꨓ္ꨲ ꨡမ္ꨲꨟြꨓ္ꨲတူꨀ္းေꨁ်ဳꨵ

ꨟြမ္ေတꨟꨰင္းꨀုိꨓ္း ေတꨲတိုꨓ္းငဝꨳ္ꨟꨤꨀ္ꨳ

မီးမꨤꨀ္ꨳပူꨀ္းတင္ꨳေတေꨟဳတꨯး

ပုိꨓ္း တꨯးတင္ꨳꨀုိမ္း ယဳꨲလိုမ္းသꨯꨤပꨤꨓ္

ꨟꨱတ္းꨀꨤꨓ္ေတꨲမဳး လိူꨀ္ꨳတဳးသိူဝ္ꨲလိꨀ္ꨳ

ꨁုိꨓ္းတꨰꨀ္ꨳတꨓ္းပꨤꨓ္ဝဳꨳꨁူိဝ္းတꨯး

တꨯး တꨯးတငꨳ္ꨀိုမ္း ယဳꨲလိုမ္းသꨯꨤပꨤꨓ္

ꨟꨱတ္းꨀꨤꨓ္ေတꨲမဳး လိူꨀ္ꨳတဳးသိူဝ္ꨲလိꨀ္ꨳ

ꨁုိꨓ္းတꨰꨀ္ꨳတꨓ္းပꨤꨓ္ဝဳꨳꨁူိဝ္းတꨯး

တꨯး တꨯးပꨤꨓ္ꨓꨯꨵ လူဝ္ꨀꨯꨵမူိꨓ္ꨡြꨓ္

ꨟူမ္ꨳတြꨓ္ꨳသꨱꨓ္ꨳꨅ္ꨮ ꨀူꨳꨕ္ꨮꨁိင္းမꨓ္း

လꨓ္းꨀꨓ္းတင္ꨳꨁုိꨓ္းꨀꨤꨓ္မူိင္းꨁူိဝ္းတꨯး

သဳꨲꨀိ(ꨀꨱင္းတုင)္

Page 15: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨀꨮꨤမ္းꨓꨤမ္းꨓ္ꨮး

ေပဳးပꨱꨓ္ꨕူꨳꨟူꨵပုိꨓ္းေꨀဳꨵꨓုိင္ꨳꨬလꨳ ꨕူꨳꨅြပ္ꨲထတ္းꨟဳပုိꨓ္းေꨀဳꨵꨓုိင္ꨳ ေပဳးꨓꨯ ေတလꨯꨳပြင္ꨅ္ꨮဝဳꨳ ꨀူꨓ္းတꨯးꨟဝ္းꨡမ္ꨲတြꨓ္ꨵပꨱꨓ္ပဳꨳတ္ꨮꨳꨕ္ꨮ ပꨱꨓ္ꨁူိဝ္း ယ္ꨮꨲꨁူိဝ္းလူင္ꨁူိဝ္းꨓုိင္ꨳ ေတꨲတင္ꨳမဳးꨅꨱမ္မူိဝ္ꨳꨁူိဝ္းꨀူꨓ္း ေတꨲတင္ꨳပꨱꨓ္မဳးꨓ္ꨮး ꨀမ္ꨲꨘဳꨲတီꨳပြတ္းꨀꨤင္ꨀုꨓ္လူင္ေꨡးသ်ဳးꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ ။

ေပဳးေတꨕိုꨓ္ꨵꨁုိꨓ္းပုꨓိ္းတꨯးꨟဝ္း ꨡဝ္ꨅꨱမ္မူိဝ္ပီꨶ (BC.480)(ꨕ-ပ-ပ) (ပꨤꨓ္ၾꨕဳးေယꨲသူꨵပꨯꨲေပဳꨲ)လုꨀ္ꨵꨡဝ္ꨅꨱမ္မူိဝ္ꨳလꨱဝ္ꨓꨯꨵ ꨀꨮဳꨲပဳꨳလင္ꨟူိင္မဳးပီꨶပြင္း 2ꨲ760ꨲ000သြင္လꨤꨓ္ꨵꨅꨱတ္းသꨰꨓ္ ꨟူꨀ္ꨵမꨓု္ꨲပꨯꨤꨅꨱမ္မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵ တꨯးꨟဝ္းေတꨲ တင္ꨳပꨱꨓ္မဳးꨁဝ္ꨳပဳး ꨓ္ꨮးꨅိုဝ္ꨵꨁူိဝ္းꨀူꨓ္း မုꨓ္ꨲꨀူဝ္းꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ꨓ္ꨮးꨁူိဝ္းꨀူꨓ္း ꨡꨓ္ꨀုိꨀ္း ꨀမ္ꨲꨘဳꨲမဳးꨁူိဝ္းလူင္သီꨲꨡꨓ္ꨓꨓ္ꨵ

1. Mongoloid ꨅုမ္းꨁူိဝ္းꨀူꨓ္းမုင္ꨲ ꨀူဝ္း

2. Europoid ꨅုမ္းꨁူိဝ္းꨀူꨓ္းယူꨲရူပꨳ္

3. Negroid ꨅုမ္းꨁူိဝ္းꨀူꨓ္းꨓီꨲꨀရူဝ္း

4. Australoid ꨅုမ္းꨁူိဝ္းꨀူꨓ္းေꨡဳးသထꨀူဝ္းꨡမ္ꨲꨓꨓ္ (Caucasian) ꨅုမ္း ꨁူိဝ္းꨀူꨓ္းꨀြꨀ္ꨲေꨀးသွꨓ္းꨓꨯꨵယဝ္ꨵ။

ေပဳးꨡဝ္ပꨯꨤးလူꨀ္းဝဳꨳ ꨅုမ္းꨁူိဝ္းꨀူꨓ္းမုင္ꨲ ꨀူဝ္းꨓꨯꨵ ပꨱꨓ္ꨅိူဝ္ꨵꨁူိဝ္းꨡꨓ္ ယ္ꨮꨲေသပူꨓိ္ꨳꨬလꨳ ေတꨲပꨱꨓ္မီးမဳးꨡြꨓ္တꨤင္းပူꨓိ္ꨳꨓ္ꨮးꨁိူဝ္းꨀမ္ꨲꨘဳꨲꨓꨯꨵယဝ္ꨵ။ ꨀြပ္ꨳတးေꨀဳꨳ ပꨱꨓ္ꨁူိဝ္းꨀူꨓ္းမꨓု္ꨲꨀူဝ္းꨬလꨳ ပꨱꨓ္ꨅူိဝ္ꨵ ယ္ꨮꨲꨁူိဝ္းလူင္ꨡꨓ္ꨓုိင္ꨳ ယဝ္ꨵ။ ထိုင္မဳးမိူဝ္ꨳပီꨶ (2697 B.C)တꨯးꨟဝ္းမဳးေတꨲတင္ꨳပꨱꨓ္ဝꨤꨓ္ꨳပꨱꨓ္မူိင္းꨬလꨳ ꨡုပ္ꨵဝꨤꨓ္ꨳပြင္မူိင္းမဳးꨀြꨓ္ꨲယဝ္ꨵ။ ပꨤꨓ္မူိဝꨳ္ꨓꨓ္ꨵေꨁꨲꨬလꨳတꨯးပꨯꨲပဳꨳတꨰꨀ္ꨲယꨯꨤꨳ ꨀꨓ္ꨀြပ္ꨳသင?္ ꨀြပ္ꨳပူိဝ္ꨳဝဳꨳပီꨶ(2697 B.C)ꨓꨓ္ꨵ ꨅိူဝ္ꨵꨁူိဝ္းေꨁꨲꨬလꨳတင္းတꨯး ေꨕꨡြꨀ္ꨲမဳးꨓ္ꨮးမုင္ꨲꨀူဝ္းေသ မဳးတင္းဝꨤꨓ္ꨳတင္ꨳမူိင္းꨟူမ္ꨳꨀꨓ္ယဝ္ꨵ ။ ꨀြပ္ꨳꨓꨓ္

Page 16: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨬလꨳ ယူꨲꨟူမ္ꨳꨀꨓ္ꨀိꨓ္ꨟူမꨳ္ꨀꨓ္ တီꨳေတꨲꨅဳꨵꨓမ္ꨵꨟြင္ꨵ ꨟူဝ္ꨵꨬလꨳ ꨓမ္ꨵယꨤꨓ္ သီꨀꨤင္ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ ။

ပꨤꨓ္မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵ (2697 B.C)ꨅိူဝ္ꨵꨁူိဝ္းေꨁꨲꨬလꨳ ꨅိူဝ္ꨵꨁူိဝ္းတꨯးꨓꨯꨵပꨱꨓ္ꨡူꨉ္း လီꨀꨓ္ꨅမ္ꨅ္ꨮꨀꨓ္ေတꨵေတꨵဝဳꨳဝဳꨳယဝ္ꨵ။ ꨀြပ္ꨳဝဳꨳလꨯꨳယူꨲꨟူမ္ꨳꨀꨓ္ꨀိꨓ္ယူꨲꨅြမ္းꨀꨓ္မဳးꨟူိင္ꨬလꨳ ထုင္းꨅꨤမ္ꨲꨕဳꨲသဳꨲေꨁꨲꨬလꨳတꨯးꨓꨯꨵ ꨡမ္ꨲေပဳးပꨱꨀ္ꨲပူိငꨀ္ꨓ္ မꨤင္ပြꨀ္ꨳမꨤင္လ္ꨮလꨯꨳꨟꨓ္ေꨁꨲꨬလꨳတꨯး သိုပ္ꨲသꨯꨤလိူတ္ꨳꨀꨓ္ ꨡဝ္ꨁူိဝ္းသြင္ꨁူိဝ္းေလဳးꨀꨓ္ပꨱꨓ္ꨁိူဝ္းꨡꨓ္လꨱဝ္ꨀꨓ္ꨓꨓ္ꨵယူꨲယဝ္ꨵ။

The tai and the chinese people were neighbours, closely connected with one other through blood relationships since the beginning of the chinese impire.

ပꨤꨓ္မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵ ေꨁꨲတင္းယုꨀ္ꨵယြင္ꨳꨟြင္ꨵတꨯးꨟဝ္းဝဳꨳပꨱꨓ္ပꨳီꨡꨯꨤꨳꨁဝ္- The Tai race was the elder brother of chinese ꨡꨓ္ဝဳꨳꨓꨓ္ꨵ likhit hoontraeul. (လီꨲꨀိတ္ꨵꨟူꨓ္ꨲၾတဳꨲꨀူꨲ)ꨕူꨳတꨰမ္ꨳပုိꨓ္းလြငꨳ္ေꨁꨲꨬလꨳတꨯး တꨰမꨳ္ ဝꨯꨵꨓ္ꨮးပပ္ꨵလိꨀ္ꨳ ပုိꨓ္းꨡꨓ္ꨅိူဝ္ꨳဝဳꨳ- (The siamese, chinese relation.) ꨓꨓ္ꨵမီးꨓင္ꨲလꨤတ္ꨳမဳးꨓꨯꨵယဝ္ꨵ။ သမ္ꨵထꨰင္ꨳ Dr.william cliften dodd ေꨀဳꨳ တꨰမ္ꨳဝꨯꨵꨓင္ꨲꨓꨯꨓင္ꨲ ꨀဝ္ꨲ။

ေတꨲမဳးတီꨳပြတ္းꨀꨤင္ ꨀုꨓ္လူင္ေꨡးသ်ဳးတီꨳꨡုိင္ꨲသꨰꨓ္သꨯꨤးꨓꨓ္ꨵ ယဝ္ꨵ။ ထိုင္မဳးမူိဝꨳ္ပီꨶ(2697.BC)ꨓꨓ္ꨵꨟူမ္ꨳꨟြမ္းꨀꨓ္တင္းေꨁꨲတင္းတꨯးꨬꨕ ꨡြꨀ္ꨲမဳးꨓ္ꨮးꨅုမ္းꨁူိဝ္းꨀူꨓ္းမꨓု္ꨲꨀူဝ္း မဳးတင္ꨳဝꨤꨓ္ꨳပြင္မူိင္းတီꨳထူင္ꨵꨀꨤင္ꨓမ္ꨵ ꨟြင္ꨳꨟူဝ္ꨳꨬလꨳ ꨓမ္ꨵယꨤꨓ္ꨲသီꨀꨤငꨓ္ꨓ္ꨵေသယူꨲသဝ္းꨟူမ္ꨳꨀꨓ္ပꨱꨓ္ꨡူꨉ္းꨀꨓ္ ꨓင္ꨲꨓꨓ္မဳးယဝ္ꨵ။ ꨀူꨉ္းꨀဳꨳလြင္ꨳလ္ꨮေသꨡမ္ꨲ ဝဳꨳပꨱꨓ္တꨯးꨟဝ္းလꨯꨳꨡြꨓ္ꨟူဝ ္ထူဝ္းꨓဳꨳေꨁꨲꨁဝ္ေသ ꨁုိင္ပြင္ꨟꨱတ္းသꨤင္ꨳယူꨲယဝ္ꨵ။ ထိုင္မဳး မူိဝ္ꨳပီꨶ 2512 BC ꨓꨓ္ꨵꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯး(ꨅဝ္ꨳတူꨓ္ယူꨀ္ꨲ)ꨡမ္ꨲꨓꨓ္ ꨅဝ္ꨳသꨰငꨁ္ꨱဝ္ꨬ တꨲတင္ꨳ

Page 17: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ပꨱꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးတꨯး ꨓ္ꨮးမူိင္းသꨰꨓ္သꨯꨤးꨓꨓ္ꨵေသꨬလꨳ ꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲမူိင္းေꨁꨲမူိင္း တꨯးတင္းမူတ္းယဝ္ꨵ။

ꨬတꨲꨡဝ္မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵမဳး ေတဳꨲပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးတꨯးꨓမ္ꨅဝ္ꨳသိုပ္ꨲမဳး သိုပ္ꨲမဳးပꨤꨓ္လ္ꨮပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ-

1ꨵ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္း တꨯးတꨯး

2ꨵ ။ တꨯးတꨯးꨡုꨉ္ꨘꨯး

3ꨵ ။ တꨯးတꨯးလိုဝ္း

4ꨵ ။ တꨯးတꨯးယိုꨓ္း

5ꨵ ။ တꨯးတꨯးꨁူိဝ္းသိူဝ္

6ꨵ ။ တꨯးတꨯးꨅဝ္ꨳ

7ꨵ ။ တꨯးတꨯးꨁိင္း

8ꨵ ။ တꨯးတꨯးမူိင္းလြꨯ

9ꨵ ။ တꨯးတꨯးသꨤမ္မူိင္း

10ꨵ ။ တꨯးတꨯးꨓမ္ꨅဝ္ꨳ

11ꨵ ။ တꨯးဝူင္ꨵ တꨯးမူိင္းမꨤဝ္းလူင ္

12ꨵ ။ တꨯး(မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္)ꨅဝ္ꨳꨘဳꨵတꨯး

13ꨵ ။ တꨯး(မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္)ꨅဝ္ꨳꨘဳꨵတꨯးꨀဝ္ꨳမူိင္းသꨤမ္သိပ္းꨟုꨀ္းꨓꨓ္ꨵ ယဝ္ꨵ။

Page 18: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

တီꨳေꨓꨅꨱင္ꨳ

BC - ꨘ-ပ-ပ(ပꨤꨓ္မူိဝ္ꨳၾꨕဳးꨁရိတ္ꨵပꨯꨲေပဳꨲ)

AD - ꨘ-ပ-ယ(ပꨤꨓ္မူိဝ္ꨳၾꨕဳးꨁရိတ္ꨵေပဳꨲယဝ္ꨵ)

1ꨵ ꨅ ုိဝ္ꨵꨁိူဝ္းꨀူꨓ္းမုꨓ္ꨲꨀူဝ္းသြငꨡ္ꨓ္ ေꨁꨲꨬလꨳတꨯးေꨕꨡြꨀ္ꨲꨓ္ꨮးꨅုမ္းမꨓု္ꨲ ꨀူဝ္းေသ မဳးတင္ꨳမꨤꨓ္ꨳတင္ꨳမူိင္း(ပီꨶ2697BC)ꨅိူဝ္ꨵꨁူိဝ္းေꨁꨲꨬလꨳ ꨅိူဝ္ꨵꨁိူဝ္း တꨯးꨓꨯꨵ ပꨱꨓ္ꨀူꨓ္းꨁိူဝ္းယ္ꨮꨲꨁူိဝ္းလူင္မီးꨀုိꨀ္းꨀမ္ꨲꨘဳꨵမဳးꨡြꨓ္တꨤင္းꨀူꨓ္းတꨤင္ꨲ ꨅိူဝ္ꨵတꨤင္ꨲꨁူိဝ္းꨁဝ ္ ꨇꨱမ္မူိဝ္ꨳပီꨶ(2697 BC)(ꨕ-ပ-ပ)ꨁဝ္မီးꨘိင္ꨳꨬငꨳꨕဳꨲသဳꨲ ꨬလꨳလိꨀ္ꨳလꨯꨤးေသ လြငꨳ္ယူꨲလြင္ꨳသဝ္း ꨀꨤꨓ္ꨀူꨓ္းတꨤင္းသꨱငꨳ္ေꨀဳꨳ ꨅꨓ္ꨵ သုင္လိူဝ္ပူိꨓ္ꨳ ꨓ္ꨮးꨀမ္ꨲꨘဳꨲꨀြꨓ္ꨲယဝ္ꨵ။ (480 BC)(ꨕ-ပ-ပ)ꨓ္ꨮးဝူငꨳ္ꨀꨤင္ 2ꨲ760ꨲ000 ꨬလꨳ 2ꨲ000ꨲ000 လꨤꨓ္ꨵပီꨶ ꨓꨓ္ꨵ တီꨳပြတ္းꨀꨤင္ꨀုꨓ္လူင္ေꨡး သ်ဳး လြင္ꨳဝဳꨳမီးꨀူꨓ္းယူꨲသဝ္းမဳးꨡꨓ္ဝဳꨳꨓꨓ္ꨵ တဳꨲေꨓꨓမ္ꨵေꨓတူဝ္မꨓ္း လုပ္ꨲꨀူꨓ္း လုပ္ꨲသတ္းလူင္ငဝ္ꨳꨀမ္ꨘဳꨲꨓꨓ္ꨵꨬလꨳ သငꨁ္ူဝ္းꨁြင္တꨤင္းယိပ္း ꨡꨓ္ꨡဝ္မꨤꨀ္ꨲꨟိꨓ္ꨟꨱတ္းဝꨯꨵ ꨅိူဝ္းꨓꨓ္ꨵꨬလꨳသင္ ယင္းလꨯꨳယူꨲေတဳꨲမူိဝ္ꨳလꨱဝ္ ယဝ္ꨵ။ တီꨳꨓ္ꨮးမူိင္းꨟူဝ္ꨓမ္ꨵ (Hun Nun)ေတဳꨲမူိဝ္ꨳလꨱဝ္ ꨁူဝ္းꨁြင္ꨬလꨳ သဝ္ꨟိꨓ္ ꨕဳꨟူိꨓ္းꨅိူဝ္းꨓꨓ္ꨵ တိုꨀ္ꨵꨀုိတ္းꨅူမ္ꨕင္ဝꨯꨵယူꨲꨓ္ꨮးလိꨓ္မူိင္းယူꨲ။ ꨀြပ္ꨳဝဳꨳသဝ ္ꨟိꨓ္ꨕဳꨟူိꨓ္ꨅိူဝ္းꨓꨯꨵ ꨟူိင္ꨓဳꨲယဝ္ꨵꨬလꨳ ေပဳးလꨯꨳꨅူမ္ꨀꨮဳꨲꨓ္ꨮးꨓင္လိꨓ္မူိင္း ေသတဳꨵေꨀဳꨳ ꨀူꨓ္းတꨯးꨁူိဝ္းတꨯးꨅꨱမ္မူိဝ္ꨳꨀြꨓ္ꨲꨓꨓ္ ယင္းတိုꨀ္းꨀုိတ္းဝꨯꨵယူꨲထိုင္ ဝꨓ္းမူိဝꨳ္ꨓꨯꨵယဝ္ꨵ ။

မူိဝ္ꨳꨀြꨓ္ꨲယꨤမ္းꨓꨓ္ꨵ တꨯးꨬလꨳေꨁꨲꨓꨯꨵ ပꨱꨓ္ꨀူꨓ္းယူꨲꨀိꨓ္ꨟꨱမ္းꨅမ္ ꨀꨓ္ꨬလꨳ ꨕဳꨲသဳꨲꨘိင္ꨳꨬလꨳ ထုင္းꨅꨤမ္ꨲꨅူိဝ္းꨓꨯꨵꨡမ္ꨲေပဳးꨟꨓ္မီးတီꨳပꨰꨀ္ꨲ ပူိင္ꨳꨀꨓ္လူင္လꨤင္ ထိုင္မဳးပီꨶ (225 AD)‘‘ꨕ-ပ-ပ’’ꨓꨓ္ꨵ တꨯးꨬလꨳေꨁꨲꨓꨯꨵ လꨯꨳꨕꨤတ္ꨲꨀꨓ္ေသ တင္ꨳမꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨟꨤင္းꨕ္ꨮꨟꨤင္းမꨓ္းယဝ္ꨵ ။ မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္မူိင္းꨓမ ္ꨅဝ္ꨳ(Nan Chow)ꨬလꨳ မူိ္င္းယူꨲꨓမ္(Yun Nan)ꨓꨓ္ꨵ ေꨟဳꨁမ္းတꨯး တꨯးꨓꨯꨵ မီးဝꨯꨵတီꨳမူိင္းတဳꨲလီး(Tali)ꨓ္ꨮးမူိင္းယူꨲꨓမ္ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ ။ မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳ ꨡိမ္ꨲ

Page 19: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ပဳꨲယဳꨲေꨁꨲ(ꨅိုင္ꨳေꨁꨲ)‘‘ꨁꨮꨤင္ꨀꨮꨤင္’’ꨡꨓ္ပꨱꨓ္ꨅိူဝ္ꨵꨁူိဝ္းတꨯးေꨀဳꨵꨓုိငꨳ္ꨓꨓ္ꨵ လꨯꨳ ꨡုပ္ꨵမူိင္းသꨤင္ꨳမူိင္း ꨅိုဝ္ꨳမꨓ္းꨟြင္ꨵဝဳꨳ တꨓ္ꨲယုꨀ္ꨵ (Than Yok) ဝဳꨳꨓꨯယဝ္ꨵ။ မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵတီꨳꨓ္ꨮးမူိင္းေꨁꨲꨓꨯꨵ ꨅꨰꨀ္ꨲေꨕꨀꨓ္ဝꨯꨵ မီးယူꨲꨟူꨀ္းမူိင္း ꨅိုဝ္ꨳမူိင္းꨅိူဝ္း ꨓꨓ္ꨵꨅမ္ꨵ

1ꨵ မူိင္းꨟူဝ္ꨓမ္ꨵ (Hun Nan)

2ꨵ မူိင္းသီꨲꨁုမ္ꨵ (Sze Chuan)

3ꨵ မူိင္းꨀူꨉ္ꨳꨁꨱဝ္ (Kwei Chen)

4ꨵ မူိင္းယူꨲꨓမ္ (Yun Nan)

5ꨵ မူိင္းꨀꨮꨤင္သီ (Kwaun Si)

6ꨵ မူိင္းꨀꨮꨤင္တငꨳ္ (Kwaun Tung) ပꨱꨓ္ꨅိူဝ္းꨓꨯꨵယဝ္ꨵ ။ မူိဝ္ꨳꨕြင္းꨓꨓ္ꨵ ေꨁꨲ ꨁဝ္ꨟြင္ꨵတꨯးꨟဝ္းဝဳꨳ ပီꨳꨡꨯꨤꨳ ''Ta Kou" (The elder brother of chinese) ꨓꨯ ယဝ္ꨵ။ ꨁုꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨡꨓ္တင္ꨳဝꨯꨵ ꨓ္ꨮးမူိင္းယူꨲꨓမ္ꨓꨓ္ꨵေꨀဳꨳ ꨟြင္ꨵꨅိုဝ္ꨳဝဳꨳ ꨓမ္ꨅဝ္ꨳလူင ္ဝဳꨳꨓꨯယဝ္ꨵ။ မူိဝ္ꨳပီꨶ 4600BC (ꨕ-ပ-ပ)ꨓꨓ္ꨵ တꨯးသမ္ꨵ ေပဳး တင္ꨳမူိင္းေꨟဳꨁမ္း ꨓ္ꨮးမူိင္းေꨁꨲယဝ္ꨵေသ တီꨳယူꨲတꨯးေတꨵ ပꨱꨓ္တီꨳꨓ္ꨮးမူိင္းယူꨲ ꨓမ္ꨕꨯꨤꨲꨅꨤꨓ္းꨓမ္ꨵ ꨬမꨳလူင္ယꨓ္သီꨀꨤင္ (Yan Tse Kiang ) ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ မူိဝ္ꨳပီꨶ 2200BC ပꨯꨤပꨯꨤꨓꨓ္ꨵ တꨯးလꨯꨳလူင္းမဳးꨕꨯꨤꨲꨅꨤꨓ္းမူိင္းေꨁꨲယဝ္ꨵ ။

٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭

Page 20: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးတꨯးထူꨓ္ꨳꨓိုငꨳ္(2697-2596 BC)

တူꨓ္ယူꨀ္ꨲ I (ꨡမ္ꨲꨓꨓ္)ꨅဝ္ꨳသꨰင္ꨁꨱဝ ္

တူꨓ္ယူꨀ္ꨲ(Tuan Yok) ပꨱꨓ္ꨁုꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨡꨓ္ꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲꨓ္ꨮးမူိင္းꨬꨁꨲꨓꨓ္ꨵ ပꨱꨓ္ꨁိူဝ္းေꨟဳꨁမ္းတꨯးေသတဳꨵေꨀဳꨳ မꨓ္းꨅဝ္ꨳꨓꨯꨵသမ္ꨵ မီးꨅ္ꨮမꨰတ္ꨵတဳꨲပꨰင္းꨟꨀ္ꨵꨓူိဝ္ꨀူꨓ္းꨀူꨳꨁူိဝ္းꨁူိဝ္း ꨓ္ꨮးမူိင္းꨬꨁꨲꨬလꨳ ပꨱꨓ္ꨁူꨓ္ၾတဳးလူင္ꨡꨓ္ ပူိꨓ္ꨳꨓပ္ꨵထိူဝ္ယဝ္ꨵ။ ꨀꨱဝ္ꨲꨀပ္းလြင္ꨳပꨯꨤးမူိင္းꨬလꨳ လြင္ꨳတဳꨲꨡဝ္ꨓမ္ꨵ ꨕꨯꨤꨲꨟꨱတ္း လြင္ꨳꨕုꨀ္ꨲသြမ္ꨳꨓꨓ္ꨵ မီးဝꨯꨵꨓ္ꨮးမုိဝ္းꨁုꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးယဝ္ꨵ။ မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ꨁုꨓ္ေꨟဳ ꨁမ္းပဳးꨓꨯꨵ ꨡမ္ꨲတြꨓ္ꨵလꨯꨳထူပ္းတꨤင္းယꨤပ္ꨲတꨤင္းꨕိုတ္ꨲသင္လူင္လꨤင္။

ဝုꨓ္ꨲလူငꨁ္ုꨓ္ꨀꨮꨤင္(Kungkang)ꨕူꨳꨀမ္ꨵꨀꨤꨓ္ꨕꨯꨤꨲꨕꨤင္ꨓꨓ္ꨵ ယꨤမ္ꨳ လုꨀ္ꨵꨕိုꨓ္ꨵမꨓ္းꨅဝ္ꨳယူꨲေသတဳꨵ ꨀြပ္ꨳမꨓ္းꨅဝ္ꨳ ယိပ္းꨅြမ္းၾတဳး ꨟꨱတ္းလြင္ꨳ မꨰင္ꨳလြင္ꨳထုꨀ္ꨲꨬလꨳ ꨅဝ္ꨳꨡိမ္ꨲပဳꨲယဳꨲလူင္မူိင္းေꨁꨲေပဳးလꨯꨳꨡꨤပ္ꨳပꨓ္ ꨡဳꨲꨓဳꨲ ပူဝ္ꨲꨁ်ဳꨀ္ꨳ(ꨅြမ္သိုꨀ္း)လူင္ေသ ꨟꨮ္ꨳꨡြꨓ္ꨟူဝ္တိုꨀ္းပꨰတ္ꨳꨀူꨓ္းသုꨀ္ꨵယုငꨳ္ꨀꨮꨤငꨁ္ဝ္ ယဝ္ꨵ။ ꨀြပ္ꨳမꨓ္းꨅဝ္ꨳꨟꨱတ္းတꨤင္းသိုဝ္ꨳꨬလꨳ ꨓ္ꨮးမူိင္းꨬꨁꨲꨡꨓ္မီးပဳးတ္ꨮꨳမꨓ္း ꨅဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵ တꨤင္းယုင္ꨳꨀဝ္းယꨱꨓ္ꨟꨯꨤေသထိုင္တီꨳေပဳးလꨯꨳꨀတ္းယꨱꨓ္ပꨱꨓ္လီꨶ ꨀꨮဳꨲယဝ္ꨵ။

ꨁူိဝ္းꨀူꨓ္းမုꨓ္ꨲꨀူဝ္း(Mongoloid)ꨁူိဝ္းꨀူꨓ္းꨡꨓ္ဝဳꨳꨓꨓ္ꨵ ပꨱꨓ္ꨀူꨓ္း ꨅိူဝ္းꨡꨓ္သီꨓူိဝ္ꨵလိူင္၊ တဳလမ္ေသ မꨳီꨁုꨓ္ꨟူဝ္ꨡမ္ꨲေငဳး သꨱꨓ္ꨁုꨓ္ꨟူဝ္လမ္ ဝꨯꨵꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ ။ ꨓ္ꨮးꨁူိဝ္းꨀူꨓ္းꨡꨓ္ꨀူိတ္ꨲ ꨀုိꨀ္းꨀမ္ꨲꨕဳꨲမဳးꨓꨯꨵ ꨁူိဝ္းမုꨓ္ꨲꨀူဝ္းေꨀဳꨳ ꨁဝ္ꨳပဳးပꨱꨓ္ꨀူꨓ္းငဝ္ꨳꨀမ္ꨲꨕဳꨲꨁူိဝ္းꨓုိင္ꨳ ꨀြပ္ꨳꨓꨯꨀူꨓ္းတꨯးေꨀဳꨳ ꨁဝ္ꨳပဳးꨓ္ꨮးꨁူိဝ္း ꨀူꨓ္းမုꨓ္ꨲꨀူဝ္းယူꨲꨬလꨳလꨯꨳဝဳꨳꨀူꨓ္းꨟဝ္း မီးမဳးꨀိုꨀ္းꨀမ္ꨲꨘဳꨲꨅꨱမ္ꨀြꨓ္ꨲ။ ပꨱꨓ္ꨁူိဝ္း ꨀူꨓ္းငဝꨳ္ꨀမ္ꨲ ꨘဳꨲꨁူိဝ္းꨓုိင္ꨳ ꨡꨓ္ဝဳꨳꨓꨓ္ꨵ လြင္ꨳတꨤင္းမꨓ္ꨳꨀုိမ္းဝꨯꨵယူꨲယဝ္ꨵ ။ တꨯးꨓꨯꨵပꨱꨓ္ꨁူိဝ္းယ္ꨮꨲꨁူိဝ္းလူင္ ꨡꨓ္ꨓုိင္ꨳ ꨡꨓ္ဝဳꨳꨓꨓ္ꨵေꨀဳꨳ ပꨱꨓ္လြင္ꨳꨡꨓ္

Page 21: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨅိုဝ္ꨳꨡꨓ္ꨅ္ꨮေတꨵေတꨵယဝ္ꨵ။ တꨯးထꨯး၊ တꨯးလꨤဝ္းꨬလꨳ ꨁဝ္မꨓိ္(ꨀမ္ꨕြင္ꨳ)ꨁဝ ္ꨅိူဝ္းꨓꨯꨵေꨀဳꨳ ပꨱꨓ္ꨁူိဝ္းꨀူꨓ္းꨡꨓ္လုꨀ္ꨵတီꨳ မုꨓ္ꨲꨀူဝ္းမဳးꨬလꨳ ပꨱꨓ္သꨯꨤလိူတ္ꨳ ꨓူိဝ္ꨵလꨱဝ္ꨀꨓ္ယဝ္ꨵ။ မူိဝꨳ္ပီꨶ 2697 BC (ꨕ-ပ-ပ)ꨡြꨓ္တꨤင္းသုတ္း တꨯးေꨕ ꨡြꨀ္ꨲꨓ္ꨮးမုꨓ္ꨲꨀူဝ္းေသမဳးေတꨲတင္ꨳဝꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨓ္ꨮးလိꨓ္မူိင္းေꨁꨲ ပြတ္းꨅꨤꨓ္း ဝူင္ꨳꨀꨤင္ꨓမ္ꨵေမꨳ ꨁြင္ꨵꨁူဝ္ꨵ (Hon Hou)ꨬလꨳꨓမ္ꨵေမꨳ ယꨓ္သီꨀꨤင္ꨲ (Yan Tse King)မူိဝꨳ္ꨓꨓ္ꨵေတꨵ ေတꨲဝꨤꨓ္ꨳတင္ꨳမူိင္း မူိင္းလူင္ယꨓ္သီꨀꨤင္ꨲ (Yan Tse King ) ꨡꨓ္ဝဳꨳꨓꨓ္ꨵေသ ꨡုပ္ꨵငမ္းယူꨲသဝ္းꨟင္းေꨁဳယဝ္ꨵ။ (မူိဝꨳ္လꨱဝ္ ပꨱꨓ္ꨅင္ꨳဝတ္ꨵ ꨅိုင္ꨳမူိင္း မူိင္းꨓုိင္ꨳေသ မီးꨓ္ꨮးမူိင္းေꨁꨲယဝ္ꨵ) မူိင္းလူꨀ္ꨳꨓꨯꨵ ပꨱꨓ္ မူိင္းတꨯး ပꨱꨓ္တꨯးေꨀဳꨵေတꨲတင္ꨳ ꨡြꨓ္တꨤင္းသုတ္ꨳပူꨓိ္ꨳယဝ္ꨵ။ မꨰꨓ္မူိဝ္ꨳ ပꨤꨓ္လꨱဝ္ꨀꨓ္ တꨤင္းေꨟဳꨁမ္းတꨯး တꨯးယူꨲꨓမ္ꨬလꨳ ေꨟဳꨁမ္းေꨁꨲꨟူဝꨓ္မ္ꨵ(Hun Nan)ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ယꨤမ္းꨓင္ꨲꨓꨓ္ꨵေတꨵ တꨯးꨬလꨳ ေꨁꨲတိုꨀ္းပꨱꨓ္ꨡူꨉ္းလီ ꨀꨓ္ ꨕ္ꨮပꨯꨲပဳꨳꨟꨱတ္းသ္ိုꨀ္းေတဳꨲꨕ္ꨮ၊ ဝꨯꨤးေသꨓꨓ္ꨵ တီꨳတꨯးယူꨲꨓꨯꨵ ꨀြပ္ꨳဝဳꨳꨁဝ္ꨳ ꨓမ္ꨵမꨤꨀ္ꨲလိꨓ္ꨟိꨓ္ꨕဳ ပꨱင္းေပဳးလီလိူဝ္ေꨁꨲꨬလꨳသင္၊ ꨓမ္ꨵꨁြင္ꨵ ꨁူဝ္ꨵ ꨡꨓ္ သိုပ္ꨲသꨯꨤꨅ္ꨮေꨁꨲꨓꨓ္ꨵ ꨟူဝ္ꨓမ္ꨵမꨓ္း မီးꨓ္ꨮးမူိင္းတꨯးꨬလꨳသင္ မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ေꨁꨲယင္းလꨯꨳꨓြမ္း ပဳꨳတ္ꨮꨳတꨯးေသ ယူꨲꨀꨮဳꨲꨀြꨓ္ꨲယဝ္ꨵ။

ꨀꨤꨓ္ꨟꨱတ္းꨕꨯꨤꨓမ္ꨵ ပြꨯꨲꨓမ္ꨵပꨓ္ꨀူꨳꨕꨯꨤꨕꨯꨤꨓꨓ္ꨵ ꨓင္ꨲꨟူိဝ္ေပဳးေတ ꨀုမ္ꨲလူမ္ꨳပꨱင္း ေပဳးပꨱꨓ္တꨯးေꨀဳꨵ ꨁတ္းသꨤင္ꨳꨟꨤင္ꨳꨟꨰꨓ္းပꨓ္ ꨀြပ္ꨳပူိဝ္ꨳသꨯꨤꨅ္ꨮေꨁꨲ ေမꨳꨓမ္ꨵꨁြင္ꨵꨁူဝ္ꨵ ꨓꨯꨵ ꨟူဝ္မꨓ္းမီးꨓ္ꨮးꨓင္လိꨓ္တꨯးꨬလꨳ ယꨤမ္းꨓꨓ္ လြင္ꨳယူꨲ လြင္ꨳꨀိꨓ္တꨯးꨓꨯꨵ ယင္းသူင္လိူဝ္ေꨁꨲ ꨡꨓ္ဝဳꨳꨓꨓ္ꨵ ပꨯꨤးပုꨓိ္းꨁဝ္ေꨓဝꨯꨵ တီꨳ မꨓ္ꨳꨀုိမ္းမꨓ္းယူꨲယဝ္ꨵ။ ꨁူိဝ္းꨀူꨓ္းꨡꨓ္ေꨕꨡြꨀ္ꨲမဳးꨓ္ꨮးမꨓု္ꨲꨀူဝ္းေꨁꨲꨬလꨳ တꨯးꨓꨯꨵ ေꨟဳꨁမ္းတꨯး မူိင္းတꨯးꨅိူဝ္းꨓꨯꨵ ပꨱꨓ္ꨡꨓ္ꨅꨓ္ꨵယ္ꨮꨲေသေꨁꨲယဝ္ꨵ ။

ပုိꨓ္းတီꨳꨀꨰပ္ꨳ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးတꨯး

ꨓမ္ꨅဝ္ꨳ(Nan Chow)

Page 22: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

တꨯးꨡꨓ္ယူꨲသဝ္းꨓ္ꨮးမူိင္းတꨯး(1)ယူꨲꨓမ ္ (2)သီꨁုမ္ꨵ (3)ꨀုꨉ္ꨲꨅိူꨉ္ ꨁဝ္သꨤမ္မူိင္းꨓꨯꨵ ꨟူမ္ꨳပြင္းꨀꨓ္ေသ ꨅင္ꨲတင္ꨳပꨱꨓ္မဳးမူိင္းꨓမ္ꨅဝ္ꨳ(ꨓꨤꨓ္ꨲ ꨁ်ꨱဝ္ꨲ)ꨡꨓ္ဝဳꨳꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ မူိင္းꨓꨤꨓ္ꨲꨁ်ꨱဝ္(ꨓမ္ꨅဝ္ꨳ)ꨓꨯꨵပꨱꨓ္ꨡꨓ္ꨁုꨓ္ေꨟဳ ꨁမ္းꨡုပ္ꨵငမ္းꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ မူိဝ္ꨳꨕြင္းꨓꨓ္ꨵ မꨰꨓ္ယꨤမ္းလꨱဝ္ꨀꨓ္ တင္းꨁုꨓ္ေꨟဳ ꨁမ္းေꨁꨲ ꨟူဝ္ꨲ တီ(How Ti )ေꨀဳꨵလိုꨓ္းသူတ္း တိုꨀ္ꨵꨡုပ္ꨵငမ္းꨀိꨓ္မူိင္းေꨁꨲ ယူꨲ ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

လ္ꨮးလꨰꨓ္မူိင္းယူꨲꨓမ္ ꨕြင္းေꨁꨲꨓင္ꨲꨀꨓ္တိုꨀ္းꨟိမꨀ္ဝ္းꨀꨓ္ ꨡဳꨲꨓဳꨲ ဝꨤꨓ္ꨳမူိင္း တဳꨲပꨱꨓ္ꨁုꨓ္ꨟꨤင္းꨕ္ꨮꨟꨤင္းမꨓ္းꨬလꨳ ပꨱꨓ္ꨡꨓ္သုꨀ္ꨵယုင္ꨲꨡူꨓ္ꨀဝ္း ဝꨯꨵယူꨲ ꨀူꨉ္းꨀဳꨳ ꨟူဝ္ꨓမ္ꨵꨁြင္ꨵ ꨁူဝ္ꨵꨓꨯꨵ မီးꨓ္ꨮးလိꨓ္တꨯး ꨡုပ္ငမ္းေသ လꨯꨳꨀူဝ္ တꨯးလꨯꨳꨓြမ္းပဳꨳတ္ꨮꨳတꨯးဝဳꨳꨓꨯယဝ္ꨵ။

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းေꨁꨲထူꨓ္ꨳꨟဳꨳ(2057-1901 BC)

ထိုင္မဳးပီꨶꨓꨓ္ꨵ ꨁုꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး ꨡꨓ္လꨯꨳꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲꨓ္ꨮးမူိင္းေꨁꨲ ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္လိꨓ္တꨯး ထီꨵ 7 ထိုင္ 12 ꨓꨓ္ꨵꨅမ္ꨵ

1ꨵ ထီꨵ 7 ပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳတီꨲသိပ္း ပီꨶ 2057 ထိုင္ 2041 BC.

2ꨵ ထီꨵ 8 ပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳတီꨲဝꨯꨤꨳ ပီꨶ 2040 ထိုင္ 2015 BC.

3ꨵ ထီꨵ 9 ပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳတီꨲမင္း ပီꨶ 2014 ထိုင္ 1997 BC.

4ꨵ ထီꨵ 10 ပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳတီꨲသီꨲ ပီꨶ 1996 ထိုင္ 1981 BC.

5ꨵ ထီꨵ 11 ပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳꨕူꨳꨁꨰင္ ပီꨶ 1980 ထိုင္ 1922 BC.

6ꨵ ထီꨵ 12 ပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳတီꨲꨀꨤင္ꨳပီꨶ 1921 ထိုင္ 1901 BC.

Page 23: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္တꨯးထူꨓ္ꨳ 12 ꨅဝ္ꨳတီꨲꨀꨤင္ꨡမ္ꨓꨓ္ ꨅဝ္ꨳတီꨲ ꨁုꨉ္ꨓꨯꨵ ꨡြꨓ္ꨡဝ္သိုꨀ္းꨀꨮဳꨲတိုꨀ္း မူိင္းသꨤင္တင္ꨳ(Shang Tang)မူိင္းေꨟဳꨁမ္း ေꨁꨲꨬလꨳ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းေꨁꨲ ꨡမ္ꨲꨁꨯꨳတ္ိုꨀ္းသိုꨀ္းေသ ꨡဝ္လူꨀ္ꨳယိင္းသꨤဝ္မꨓ္း ꨡꨓ္ꨟြင္ꨵဝဳꨳ‘‘မူꨉ္’’ꨓꨯ ꨓꨓ ္ꨵ ꨡꨤပꨳ္ပꨓ္ꨅဝ္ꨳတီꨲꨀꨤင္ယဝ္ꨵ။ ꨀမ္းꨓꨓ္ꨵꨅင္ꨲ ꨡမ္ꨲလꨯꨳပꨱꨓ္သ္ိုꨀ္းတ္ိုꨀ္းꨀꨓ္ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

ဝꨯꨤးꨓꨓ္ꨵ ꨀြပ္ꨳေမꨳꨓꨤင္းမꨓ္း ꨓꨤင္းေꨟဳꨁမ္းမꨉ္ူꨓꨯꨵ ယိပ္းꨀꨤꨀ္ꨲေသဳး မꨓ္းဝꨯꨵꨬလꨳ ꨡမ္ꨲꨅꨤငꨳ္ꨁုိင္တိုꨀ္းသ္ိုꨀ္းꨅူးတꨤင္းလ္ꨮထꨰင္ꨳ။ ꨡဝꨟ္ꨰင္းꨕဝေꨟဳ ꨁမ္းမꨓ္းသုတ္းသꨱင္ꨳꨀꨮဳꨲ ꨅြမ္းတꨤင္းမꨓူ္ꨳတꨤင္းေꨀ်ဳꨲ ေꨅးꨅိမ္ꨲ ꨁ်မ္းသဳꨲမꨓ္း ေတဳꨲသုတ္းꨅူဝ္ꨳပꨤꨓ္ယဝ္ꨵ။

ꨁုꨓ္တီꨲꨀꨤင္ꨳ မူိဝ္ꨳမꨓ္းတိုꨀ္ꨵမဝ္းတꨤင္းေꨀ်ဳꨲေꨅးꨅိမ္ꨲယူꨲꨓꨓ္ꨵ ꨀူꨓ္း မူိင္းꨁဝ္ ꨕြမ္ꨵꨀꨓ္တꨤင္ꨲ ꨡမꨤတ္ꨳꨕြင္းမူိင္းလူင္ေꨀဳꨵꨓုိင္ꨳ တꨤင္ꨤပꨱꨓ္ꨕူꨳꨡြꨓ္ ꨟူဝ္ꨓꨤမ္းꨓဳꨳေသ ꨅူဝ္းꨀꨓ္ꨟꨱတ္းသ္ိုꨀ္း ꨕိုꨓ္ꨵꨅူးꨁုꨓ္ေꨟဳꨁမ္း ꨅဝ္ꨳတီꨲꨀꨤင္ꨳ ေသတဳꨵေꨀဳꨳ ꨀြပ္ꨳꨡမ္ꨲေပꨵꨟꨰင္းသိုꨀ္းမꨓ္းလꨯꨳꨬလꨳ လꨯꨳတူꨀ္းသုမ္းေသယဝ္ꨵ။

ပꨰꨀ္ꨵဝဳꨳꨕꨯꨤꨲꨀူꨓ္းမူိင္းꨁဝ္ လꨯꨳတူꨀ္းသုမ္းꨀꨮဳ ꨲေသတဳꨵေꨀဳꨳ ꨀြပ္ꨳဝဳꨳꨁုꨓ္ ေꨟဳꨁမ္းပဳးꨓꨯꨵ မိုင္ꨵမဝ္းꨅြမ္း ꨁူိင္ꨳေꨀ်ဳꨲေꨅးꨅိမ္ꨲမꨓ္းယူꨲꨀြꨯး ꨡမ္ꨲꨅ္ꨮသ္ꨮꨲꨀꨤꨓ္ မꨤꨓ္ꨳ ꨀꨤꨓ္မူိင္းသင္ေသ ꨁုꨓ္ေꨟဳꨁမ္းမူိင္းꨓမ္ꨵ ꨅဝ္ꨳ ꨡမ္ꨲတူꨉ္းလꨯꨳေသ ꨅင္ꨲလꨯꨳꨡဝ္သိုꨀ္းမဳးတိုꨀ္းေတဳးပꨰတ္ꨳ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတီꨲꨀꨤင္ꨳ ထꨤꨓ္ꨳေပဳးလꨯꨳ တူꨀ္းသုမ္းသꨱင္ꨳꨀꨤမ္ꨲသုတ္းမုꨓ္ꨀꨮဳꨲယဝ္ꨵ။

ဝꨯꨤးꨓꨓ္ꨵ ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္လိꨓ္တꨯး ꨅင္ꨲꨁꨯꨤꨵေꨟဳꨁမ္းမဳးဝꨯꨵꨓ္ꨮးမူိင္းꨓမ ္ꨅဝ္ꨳေသ ꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲꨀꨮဳꨲယဝ္ꨵ။ မူိင္းꨓမ္ꨅဝ္ꨳ(ꨓꨤꨓ္ꨲꨁ်ꨱဝ္ꨲ)မူိဝ္ꨳလꨱဝ္မီးꨓ္ꨮးꨡိုင္ꨲ မူိင္း‘‘ꨡꨤꨓ္ꨁုꨉ္’’ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတီꨲꨀိတ္ꨳ ꨕူꨳꨡုပ္ꨵ ငမ္းမူိင္းꨓမ ္ꨅဝ္ꨳꨓꨯꨵ လꨯꨳသိုပ္ꨲꨀိꨓ္မူိင္းꨓမ္ꨅဝ္ꨳ(16)ပီꨶေသ ꨅင္ꨲသꨰင္ꨲꨀꨤမ္ꨲသုတ္းမုꨓ္ ꨀꨮဳꨲယဝ္ꨵ။ ꨟြမ္းပြင္းꨀꨓ္တင္းမူတ္းမꨓ္းꨅဝ္ꨳလꨯꨳꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲꨀိꨓ္မူိင္းေꨁꨲ တင္း မူိင္းတꨯး တꨤင္းꨟိူင္မီး(53)ပီꨶမူိင္းယဝ္ꨵ ။

Page 24: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းေꨁꨲထူꨓ္ꨳꨟဳꨳ

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးထူꨓ္ꨳꨟူꨀ္း

ဝꨯꨤးေသꨅဝ္ꨳတီꨲꨀိတ္ꨳသꨱင္ꨲꨀꨤမ္ꨲꨓြꨓ္းေꨕးꨀꨮဳꨲယဝ္ꨵꨓꨓ္ꨵ ပꨤꨓ္ေꨟဳ ꨁမ္းေꨁꨲ ထူꨓ္ꨳသီꨲေꨀဳꨵေသ ေတꨲꨓꨓ္ꨵꨡဝ္သုတ္းꨟꨯꨤဝꨯꨤးဝြတ္ꨳꨀꨮဳꨲယဝ္ꨵ ။ ထိုင္ မဳးပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းေꨁꨲထူꨓ္ꨳꨟဳꨳꨓꨓ္ꨵ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးထူꨓ္ꨳꨟူꨀ္း ꨅဝ္ꨳတီꨲꨁူꨀ္ꨵ (Ti Kok)ꨁုိꨓ္းပူꨀ္းပြင္ သိုပ္ꨲꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲမူိင္းေꨁꨲ မူိင္းတꨯး ꨡꨓ္ယꨤမ္ꨳမီးတ္ꨮꨳငမ္း တꨯး မူိဝ္ꨳꨡြꨓ္ꨓꨓ္ꨵထꨰင္ꨳယဝ္ꨵ။

ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵꨓင္ꨲꨀဝ္ꨲ ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္လိꨓ္တꨯး တီꨲꨁူꨀ္ꨵꨓꨯꨵ ေမးꨀုမ္းေတꨲ တင္ꨳဝꨤꨓ္ꨳမိူင္းေသ တꨤင္ꨲꨅိုဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯးဝဳꨳ ‘‘တꨯးတꨯး’’ꨓꨯမူိဝ္ꨳပီꨶ (2434-2365 BC)ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

ဝꨯꨤးေသꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္လိꨓ္ပဳးꨓꨯꨵ လꨯꨳꨡုပ္ꨵငမ္းဝꨤꨓ္ꨳမူိင္း(7)ပီꨶꨓꨓ္ꨵ ꨀြပ္ꨳဝဳꨳꨕူꨓ္ꨡပ္ꨲတူꨀ္းꨬလꨳ ꨀူဝ္ꨀူꨓ္းမူိင္းꨡိုပ္းယꨤꨀ္ꨳေသ လꨯꨳꨟꨱတ္းပြꨯးပꨤင္း ꨕူꨓ္(ပြꨯးꨟြင္ꨵꨕူꨓ္)ꨓꨯယဝ္ꨵ။ မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵမꨓ္းꨅဝ္ꨳ ꨀꨤဝ္ꨲထိုင္ ꨕီေတꨲဝ ꨡဳꨲ ꨀဳꨲꨀꨤင္ꨟꨤဝ္ဝဳꨳ‘‘သငꨀ္ဝ္ꨁဳꨳလꨯꨳꨟꨱတ္းꨕိတ္းေသသမ္ꨲ ေသပူိင္ꨬလꨳ ꨡမ္ꨲꨅြမ္းရဳꨲ ꨅထမ္းꨓꨯꨅိုင္ ꨁꨰꨓ္းေတဳꨳ မဳးပူတ္းပြꨯꨲဝꨤင္းꨁꨮꨤင္းပꨓ္ေသꨀမ္း မူိဝ္းꨓဳꨳꨁဳꨳေတ ꨁတ္းꨅ္ꨮ ပꨓိ္ꨲပꨰင္ꨳꨀꨮဳꨲယူꨲ။ ꨁꨰꨓ္းေတဳꨳယဳꨲေပꨟꨱတ္းꨟꨮ္ꨳ တူဝ္ꨅ္ꨮꨀဝꨁ္ဳꨳꨬလꨳ ꨀူꨓ္းဝꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨁဝ ္ လꨯꨳထူပ္းတꨤင္းယꨤပ္ꨲေသꨀမ္း’’။ ꨓꨯေသꨬလꨳ ꨀꨤဝ္ꨲꨀꨮꨤမ္းꨀ တီꨵꨟူꨀ္းပူိင္ေသ ꨟြင္ꨵꨕူꨓ္ယဝ္ꨵ။

1ꨵ ꨀဝ္ꨁဳꨳေတꨡဝ္ꨅြမ္း ရဳꨲꨅထမ္းေသ ꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲမူိင္း။

2ꨵ တူဝꨀ္ဝ္ꨁဳꨳꨬလꨳ လြင္ꨳꨟꨱတ္းတꨤင္းသꨤင္ꨳ ꨀဝ္ꨁဳꨳေတꨟꨮ္ꨳမူတ္းသ္ꨮꨀူꨳမ်ꨱဝ္း။

Page 25: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

3ꨵ ꨀဝ္ꨁဳꨳေတꨡမ္ꨲꨅြမ္းတꨤင္းေꨀ်ဳꨲေꨅးꨅိမ္ꨲေသလိုမ္းꨀꨤꨓ္။

4ꨵ ေꨟဳꨁမ္းꨀဝ္ꨁဳꨳေꨀဳꨳ ေတꨡမ္ꨲ ေပဳးꨟꨱတ္းꨁုိꨀ္ꨵꨟꨱတ္းꨁမ္ꨲေသꨀူꨓ္းꨅ္ꨮꨵꨀူꨓ္းသြꨯ ေꨀဳꨳေတꨡမ္ꨲေပဳးဝꨯꨵꨓမ္ပꨓူ္ꨵတီꨳမꨓ္း။

5ꨵ ꨀဝ္ꨁဳꨳေတꨡမ္ꨲꨟပ္ꨵꨁꨤမ္ꨲလꨤꨀ္ꨳသြင္ꨲꨀိꨓ္သူးꨀိꨓ္လꨤပ္ꨳꨅြမ္းꨡꨀတီꨵ။

6ꨵ ꨀဝ္ꨁဳꨳေတꨡမ္ꨲꨟတ္းလꨤတ္ꨳꨀꨮꨤမ္းꨟꨯꨤꨵꨀ်မ္း(ꨕရုသ္ꨵသဝဳꨲꨅဳꨲ)ꨬလꨳ ꨀꨮꨤမ္းမဝ ္မꨤင္ ꨡမ္ꨲမီးလြꨓ္ꨵꨀꨰꨓ္(သမ္ꨲꨕပလဳꨲပ)။

ꨓင္ꨲꨀဳꨳဝဳꨳမဳး ꨀတီꨵပဳꨳꨓူိဝ္ꨓꨓ္ꨵ သင္ꨀဝ္ꨁဳꨳ ꨡမ္ꨲလꨯꨳꨟꨱတ္းꨕိတ္း မဳး ေသꨅိူဝ္ꨵေသပူိင္ꨅိုင္ ꨁꨰꨓ္းေတဳꨳꨟꨮ္ꨳယဳꨲသီꨡုတုꨁုိꨓ္းလီ ꨘဳꨵꨕူꨓ္ꨁုိꨓ္း တူꨀ္း ꨟꨮ္ꨳမꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨀဝ္ꨁဳꨳꨁုိꨓ္ꨳယ္ꨮꨲမ္ꨮꨲသုင္ ꨁဝ္ꨳꨓမ္ꨵတꨤင္းꨀိꨓ္ ꨟꨮ္ꨳလိူင္ꨲမꨤꨀ္ꨳ ꨬလꨳ ꨟꨮ္ꨳꨁဳꨳမꨤꨓ္ꨳꨀူꨓ္းမူိင္းတင္းသꨱင္ꨳယူꨲလီꨀိꨓ္ဝꨤꨓ္ ꨀꨓ္တꨤင္းသꨱငꨳ္ေသꨀမ္း ဝဳꨳꨓꨯယဝ္ꨵ ။

ဝꨯꨤးေသေꨁဳꨳꨀꨮꨤမ္း တိူင္ꨲꨀꨤဝ္ꨲꨀတီꨵမꨓ္းꨅဝꨳ္သုတ္ꨳꨀꨮဳꨲꨕူꨓ္လူင္ေꨀဳꨳ တူꨀ္းလူင္းမဳး ꨟဳꨲယ္ꨮꨲꨟဳꨲလူင္ꨅြမ္းꨓမ္ꨵေမꨳꨓမ္ꨵေꨀးꨬလꨳ ꨓြင္လ္ꨮꨅိူဝ္းꨓꨓ္ꨵ ꨓမ္ꨵေပဳးတꨰမ္ꨀꨮဳꨲသꨱင္ꨳယဝ္ꨵ။ ꨀြပ္ꨳꨕူꨓ္တူꨀ္းမဳး မူိꨓ္မူိဝ္ꨳꨡြꨓ္ေသ ꨀူꨓ္းမူိင္း ꨁဝ္လꨯꨳꨟꨱတ္းလꨯꨳသꨤင္ꨳꨀꨤꨓ္ꨬလꨳ မꨤꨓ္မူိင္းပꨱꨓ္ꨡꨓ္ꨀတ္းယꨱꨓ္သိူဝ္းလူင္ ေတꨵေတꨵ။ ꨀူꨓ္းမူိင္းꨁဝ္ေꨀဳꨳ လꨯꨳယူꨲေꨀ်ဳꨲသိူဝ္းမူိꨓ္ꨓင္ꨲꨅ္ꨮꨬလꨳ ꨡြꨓ္ꨀꨓ္ ꨟꨀ္ꨵꨟြမ္ ꨓပ္ꨵထုိင္ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္လိꨓ္တီꨲꨁူꨀ္ꨵꨓꨯꨵေတꨵေတꨵဝဳꨳဝဳꨳယဝ္ꨵ။

ꨀြပ္ꨳမꨓ္းꨅဝ္ꨳ ꨡဝ္ꨅြမ္းၾတဳးေသ ꨡုပ္ꨵမꨤꨓ္ꨳပြင္မူိင္းꨬလꨳ မꨤꨓ္ꨳမူိင္း ေပဳးꨀတ္းယꨱꨓ္ꨁ်မ္းသဳꨲေတꨵေတꨵယဝ္ꨵ။ မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵꨀူꨓ္းမꨤꨓ္ꨳꨀူꨓ္းမူိင္းꨁဝ ္ꨟꨀ္ꨵꨟြမ္ꨡဝ္ꨀုင္ꨲမꨓ္းꨅဝ္ꨳ ꨟြင္ꨵမꨓ္းꨅဝꨳ္ဝဳꨳ ꨁုꨓ္ꨟꨀ္ꨵꨅဝ္ꨳမိူင္း(The Well Beloved Sovereign)ꨓꨯယဝ္ꨵ။

Page 26: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳတီꨲꨁူꨀ္ꨵ(Ti Kok )ꨓꨓ္ꨵꨡြꨓ္ꨀꨓ္ယိပ္းꨅ္ꨮꨵꨅꨯꨤꨲငုိꨓ္း ꨁꨤဝ္ တြင္းꨁꨤဝ္ꨀူꨉ္းꨀူꨉ္းꨬလꨳ လꨯꨳꨟြင္ꨵဝဳꨳပꨤꨓ္ငုိꨓ္းတြင္းꨓꨯယဝ္ꨵ။ ꨁူိင္ꨳယိပ္း ꨁိူင္ꨳတိုဝ္း ꨡꨓ္ꨡဝ္ငုိꨓ္းꨡဝ္တြင္းꨟꨱတ္းဝꨯꨵꨅိူဝ္းꨓꨓ္ꨵ ေတꨲမီးမဳးမူိဝꨳ္ꨅဝ္ꨳ တီꨲꨁူꨀ္ꨵꨓꨯꨵꨓꨯယဝ္ꨵ။ ꨀြပ္ꨳꨓꨯꨬလꨳ ပꨤꨓ္မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵꨀြပꨳ္ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ꨟꨱတ္း ꨟꨮ္ꨳꨀူꨓ္းမူိင္း မꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨁုိꨓ္ꨳယ္ꨮꨲမꨤꨀ္ꨳမီးလီပꨱꨓ္ ꨀတ္းယꨱꨓ္ꨅ္ꨮꨕ္ꨮမꨓ္းꨬလꨳ တꨯးꨟဝ္းပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ပꨱꨓ္ꨡꨓ္ꨁိုꨓ္ꨳယ္ꨮꨲ ꨅꨓ္ꨵသူင္ေသ ပူိꨓ္ꨳတꨤင္ꨲꨁူိဝ္းယူꨲ ယဝ္ꨵ။

٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭

Page 27: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး ‘‘တꨯးတꨯး’’ထူꨓ္ꨳသြင ္

(2596/4513 BC)

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းေꨁꨲထူꨓ္ꨳꨓုိင္ꨳ

တꨤင္ꨳ(2697-2596 BC)

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး‘‘ဝူင္ꨵ တီꨲ’’ ဝꨯꨤးေသပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းထူꨓ္ꨳꨓုိင္ꨳ (ဝူင္ꨲတီꨲ) သုတ္းꨀꨮဳꨲꨓꨓ္ꨵ ꨁုꨓ္သိူဝ္ꨟꨤဝ္ꨳ ꨡꨓ္လူꨀ္ꨳꨅꨯꨤးေꨟဳꨁမ္း‘‘ဝူင္ꨵတီꨲ’’တူꨓ္ယုꨀ္ꨲ ꨡꨓ္သိုပ္ꨲေတꨲတင္ꨳ ꨁူိဝ္းေꨟဳꨁမ္းတꨯး(တꨯးတꨯး)ထူꨓ္ꨳသြင္တီꨳꨓ္ꨮးမူိင္းသꨤင္ တꨤင္ꨳ(ShangTang)မူိဝ္ꨳလꨱဝ္ꨟြင္ꨵဝဳꨳ(Chu Fu)(ꨀ်ဴꨳꨘဴꨳ)ꨓꨯꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ ။ ပꨰꨀ္ꨵ ဝဳꨳမꨓ္းꨅဝ္ꨳ ပꨱꨓ္ꨀူꨓ္းꨁူိဝ္းတꨯးတꨯးေသတဳꨵေꨀဳꨳ ပဳꨳတ္ꨮꨳꨕြင္းငမ္းမꨓ္းꨅဝ္ꨳမီး တꨯး မီးေꨁꨲ ꨅꨀꨮဳꨲꨀူꨓ္းလꨯꨤꨅူိဝ္ꨵလꨯꨤꨁူိဝ္းꨬလꨳ မꨓ္းꨅဝ္ꨳꨡမ္ꨲꨁီꨲꨓꨱꨀ္ꨵတꨱꨀ္း တꨱင္ꨕ္ꨮ ဝꨯꨵꨡꨁꨮꨤင္ꨵ ꨡေယး(လြင္ꨳꨀꨤꨓ္ꨀူꨓ္း)ꨕꨱင္ꨲပꨱင္းꨀꨓ္ꨀူꨳေꨀဳꨵꨁꨱင္းꨀူꨓ္းꨀူꨳ တီꨳꨀူꨳလꨰꨓ္ꨓꨯယဝ္ꨵ။

ပꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္လိꨓ္ ꨅဝ္ꨳသိူဝ္ꨟဝ္ꨳ (Seow Hao) ꨓꨯꨵꨀြပꨳ္ပူိဝ္ꨳꨡုပ္ꨵ ပူိင္ꨲ ပူꨀ္ꨵပြင္မꨤꨓ္ꨳမူိင္း ꨅြမ္းၾတဳးေသယဝ္ꨵ။ ꨕြင္းမူိင္းꨅိူဝ္းယိပ္းꨀꨤꨓ္ပဳꨳတ္ꨮꨳ မꨓ္းꨅဝ္ꨳေꨀဳꨳ ꨟꨱတ္းꨅြမ္းမꨀ္းမꨯꨤလြꨀ္းꨀꨤꨓ္ꨅြမ္းꨓင္ꨲ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတမ္းဝꨯꨵ ပꨓ္ꨀꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵꨬလꨳ ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵမꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨁုိꨓ္ꨳယ္ꨮꨲꨀတ္းယꨱꨓ္ေတꨵေတꨵ။ ꨀူꨓ္းမꨤꨓ္ꨳꨀူꨓ္းမူိင္းꨁဝ္ ꨅꨤင္ꨲတꨤင္ꨲꨅုိဝ္ꨳထူးမꨓ္းꨅဝ္ꨳဝဳꨳ ‘‘ဝူင္ꨵမင္းၾတဳး’’ꨓꨯ ယဝ္ꨵ။ ꨀြပ္ꨳꨀူꨓ္းမꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨓပ္ꨵထိုင္ ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္လိꨓ္ꨬလꨳ ꨕြမ္ꨵသꨱင္ပꨱင္း ပꨤꨀ္ꨲꨀꨓ္ေတꨵေတꨵဝဳꨳဝဳꨳ မꨤꨓ္ꨳမူိင္းတိူင္းꨀဳးေꨀဳꨳ ꨟုိဝ္ꨟုိင္းပူိင္းသ္ꨮလီေတꨵေတꨵ

Page 28: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ယဝ္ꨵ။ (ꨅဝ္ꨳသူိဝ္ꨟꨤဝ္ꨳꨓꨯꨵ ပꨱꨓ္လူꨀ္ꨳထူꨓ္ꨳသြင္ ꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵတီꨲ(Hwang Ti) တူꨓ္ယူꨀ္ꨲထူꨓ္ꨳꨓုိငꨳ္ꨁုꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး‘‘တꨯးတꨯး’’ယဝ္ꨵ ။

ဝꨯးေသ ꨅဝ္ꨳသိူဝ္ꨟꨤဝ္ꨳ လꨯꨳꨁုိꨓ္ပꨱꨓ္ꨁုꨓ္ေꨟဳꨁမ္းꨡမ္ꨲေပဳး ꨟူိင္ꨓꨓ္ꨵ ‘‘ꨁုꨓ္ꨀꨤင္’’ꨀꨓ္ပꨱꨓ္ꨕြင္းမူိင္းလူင ္ ꨅဝ္ꨳပဳးꨓုိင္ꨳ ꨀြပ္ꨳမꨓ္းလꨯꨳယိပ္းꨕꨯꨤꨲꨀꨤꨓ္ ပꨯꨤးမူိင္းတီꨳလမ္ꨲလြင္ꨳမꨓ္းꨬလꨳ လꨀ္ꨵꨟြမꨟ္ꨰင္းသိုꨀ္းေသ ꨡꨤငꨳ္လုꨀ္ꨵꨕိုꨓ္ꨵ ေတဳꨲသူꨳမꨓ္းꨅဝ္ꨳꨀြꨓ္ꨲယဝ္ꨵ။ ꨀြꨯးꨓဳꨲလꨤꨓ္မꨓ္းꨅဝ္ꨳ ꨅဝ္ꨳသိုꨀ္းလူင္ꨡဝ္ ပုꨓ္ꨳꨕြင္း ေသသိုပ္ꨲတိုꨀ္းေတဳးပꨰတ္ꨳꨬလꨳ ꨀꨤꨓ္လုꨀ္းꨕိုꨓ္ꨵꨁဝ ္ ꨡမ္ꨲတꨓ္း လꨯꨳထိုင္တီꨳ လꨯꨳတူꨀ္းသုမ္းꨀꨮဳꨲေသယဝ္ꨵ။ ꨀပ္းꨀꨯꨤꨲလူꨉ္ꨳꨀꨤꨓ္ လုꨀ္ꨵꨕုိꨓ္ꨵꨀမ္း ꨓꨯꨵ ꨀြပꨳ္ꨀꨤꨓ္ထတ္းသꨤင္ꨳ မꨰင္ꨲ ꨓမ္ꨵꨡမ္ꨲ ေပဳး ꨅ္ꨮꨬ လꨳလꨯꨳပꨱꨓ္မဳးꨓင္ꨲꨓꨯ ယဝ္ꨵ။

ꨀြပ္ꨳတိုꨀ္းေပꨵꨕြင္းမူိင္းꨅူိဝ္းလုꨀ္ꨵꨕုိꨓ္ꨵꨁဝ္ယဝ္ꨵ ꨬလꨳ ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲ လိꨓ္ꨁုိꨓ္းေမး ထတ္းသꨤင္ꨳမꨰင္ꨲꨓမ္ꨵꨟꨮ္ꨳတိမ္ꨅ္ꨮꨀူꨓ္းမူိင္းꨁဝ္ꨬလꨳ ꨡုပ္းမꨤꨓ္ꨳ မူိင္းꨬလꨳ ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵမꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨀတ္းယꨱꨓ္ေꨀ်ဳꨲေသပူိꨓ္ꨳꨓꨯယဝ္ꨵ ။ ꨀြပ္ꨳမꨤꨓ္ꨳ မူိင္းꨀတ္းယꨱꨓ္ꨡမ္ꨲမီးꨀူꨓ္းယဳꨵꨀဝ္းꨬလꨳ ꨅဝ္ꨳသူိဝ္ꨟꨤဝ္ꨳေတꨲတငꨳ္လꨯꨳꨅိုင္ꨳ မူိင္းေꨟဳꨁမ္းတꨯး ‘‘တꨯးတꨯး’’လꨯꨳငꨯꨤꨳငꨯꨤꨳꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ဝꨯꨤးꨓꨓ္ꨵꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္လိꨓ္ တꨯး ꨡꨓ္သုိပ္ꨲလꨤမ္းတꨤမ္းꨀꨓ္ ꨓင္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯး‘‘တꨯးတꨯး’’မဳးꨓꨓ္ꨵ ပꨤꨓ္ ꨓုိင္ꨳယဝ္ꨵ ပꨤꨓ္ꨓုိင္ꨳ ꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲတင္ꨳေꨟဳꨁမ္းမꨓ္ꨳꨀုိမ္း လꨯꨳထူꨓ္ꨳꨅူဝ္ꨕ္ꨮ ပꨤꨓ္ မꨓ္းယဝ္ꨵ။

ပꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္လိꨓ္ꨅဝ္ꨳသိူဝ္ꨟꨤဝ္ꨳꨓꨯꨵ ꨀြပ္ꨳဝဳꨳမꨓ္းꨅဝ္ꨳ ယိပ္းထိင္း ဝꨯꨵ ꨓမ္ꨵꨁြင္ꨵꨁူဝ္ꨵꨬလꨳ ꨓမ္ꨵယꨤꨓ္သီꨀꨤင္သြင္ေမꨳꨓꨯꨵေသ ထတ္းသꨤင္ꨳꨅꨰꨀ္ꨲ ေꨕပꨓ္ ꨓ္ꨮးꨡုိင္ꨲမူိင္းꨀူꨳတီꨳတီꨳ ꨟꨮ္ꨳလꨯꨳꨕꨱင္ꨲပꨱင္းꨀꨓ္ꨬလꨳ ꨀဳꨳတီꨳꨓ္ꨮးꨡိုင္ꨲ မူိင္း‘‘ꨀြင္းသီ’’ꨬလꨳ ꨡိုင္မူိင္းꨟုဝ္ꨓမ္ꨵꨅင္ꨲတင္ꨲꨡြꨀ္ꨲမဳးလꨯꨳယိပ္းတိုဝ္းꨓမ္ꨵ (ꨓမ္ꨵꨕုင္ꨲ)ꨓꨯꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ ။ ꨀြပꨳ္ꨓꨯꨬလꨳ မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ တီꨳထုင္ꨵ ေမꨳꨓမ္ꨵ ꨁြင္ꨵꨁူဝ္ꨵꨬလꨳ ေမꨓမ္ꨵယꨤꨓ္သီꨀꨤင္ꨓꨓ္ꨵ ပꨱꨓ္လိꨓ္တီꨳယူꨲꨀူꨲတီꨳꨓြꨓ္းတီꨳ

Page 29: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨕင္ꨟူꨀ္ꨳꨕင္ေꨟꨲ တီꨳေတꨲငူိꨓ္ꨳတိုꨓ္း ငဝꨳ္ပုိꨓ္းပူꨲမြꨓ္ꨲꨁူိဝ္းတꨯးꨘိင္ꨲꨬငꨳတꨯး မဳးယဝ္ꨵ။ (The Original Home Of Tai People in 2515 BC)တီꨳꨡꨓ္ ပူိꨓ္ꨳꨟြင္ꨵꨀꨓ္ဝဳꨳထုင္ꨵလိꨓ္မူိင္းသꨰꨓ္သꨯꨤး(Shan Si)ꨬလꨳꨟုဝ္ꨓမ္ꨵ(Ho Nan ) ꨓꨯꨓꨓ္ꨵမီးေတဳꨲꨓꨯꨵယဝ္ꨵ။ မူိဝꨳ္ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး ‘‘တꨯးတꨯး’’ (Tai Tai)ꨡိုင္ꨲ မူိင္းꨡꨓ္ꨁုိꨓ္ꨳယ္ꨮꨲꨟုိဝ္ꨳꨟုိင္းꨅိူဝ္းꨓꨯꨵ ပꨱꨓ္မူိင္းꨀြင္းသီꨬလꨳ ꨟူဝ္ꨓမ္ꨵသြင္မူိင္း ꨓꨯꨵယဝ္ꨵ။

လꨯꨤးꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲꨕြင္းငမ္း

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး ‘‘တꨯးတꨯး’’ꨅိုင္ꨳမူိင္း

ယူꨲꨓမ္ ပꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္း ꨅဝ္ꨳသိူဝ္ꨟꨤဝ္ꨳမူိဝ္ꨳပီꨶ(2515 BC)ေတဳꨲ ထိုင္(1644ꨲ 1911-BC)ꨓꨓ္ꨵပꨱꨓ္ꨓင္ꨲပဳꨳတ္ꨮꨳꨓꨯꨵယဝ္ꨵ။

ꨓ္ꨮးပꨀ္ꨵပူိင္ꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲꨓꨓ္ꨵ ꨕꨯꨤꨲꨓူိဝ္သုင္သုတ္းမီး‘‘ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္လိꨓ္’’ လꨤပ္ꨲယူꨲꨓူိဝ္ေꨁဳးယူꨲတ္ꨮꨳ ꨕꨯꨤꨲတ္ꨮသုတ္းမီး‘‘လꨤဝ္တꨯး’’ꨡꨓ္တိတ္းေတဳꨲꨀပ္း သိုပ္ꨲꨁုꨓ္ေꨟဳꨁမ္းလꨯꨳꨀမ္းလꨱဝ္ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ပူိင္ꨡꨓ္ꨀ်မ္းမꨓ္းေတꨵ မီꨳꨓင္ꨲ ပဳꨳတ္ꨮꨳꨓꨯꨵယဝ္ꨵ ။

မူိဝ္ꨳပီꨶ (2515 BC)လြင္ꨳလꨯꨳꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲ ꨕြင္းငမ္းမꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨓ္ꨮးမူိင္းယူꨲ ꨓမ္(1644-1911 BC) (Emperor)ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္လိꨓ္‘‘ꨅဝ္ꨳေꨟဳသꨰင္’’ (King Emperor) ꨟူဝ္ꨓမ္ꨵ (Ho Nan) ꨀꨮꨤင္သီ(Kwang Si) သီꨲꨁုမ္ꨵ(Szchuan) ꨀုꨉ္ꨲꨁꨱဝ္(Kweichew) ꨀꨮꨤင္တင္ꨳ(Kwang Tang ) ꨕြင္းမူိင္းလူင(္Minister Principle) ꨀꨮꨤꨓ္းတꨯး(Chong Tai) သမဳꨲထိꨕူꨳꨟꨮ္ꨳꨀꨮꨤမ္းꨟူꨵ Vicery Minister ꨅꨯꨤးတꨯး(Chai Tai) ꨕူꨳတꨰꨓ္းေꨟဳꨁမ္း ꨕူꨳမꨯꨤပုိꨓ္း Linder Secretary of State. တုင္းတꨯး Tung Tai . ꨕူꨳမီးꨀꨮꨤမ္းယမ္ ꨕူꨳꨀြꨓ္းမူိင္း provincial Governor ꨕ ူꨳတꨯးFu Tai ꨕ ူꨳꨀြꨓ္းꨡိုင္ꨲProvincial Chancellor ꨁꨱတ္ꨲတꨯး Git Tai ꨕူꨳꨀုမ္းꨕꨤꨓ္ꨲတဳꨲငိုꨓ္း Provincial Financial.

Page 30: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ပꨤꨓ္တꨯး Pan Tai

ꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္ Provincial Commender in Chief.

တꨱꨓ္တꨯး Then Tai

ေꨟဳꨁမ္းꨀြမ္ꨲ Provincial Commender.

လꨤဝ္တꨯး Lao Tai.

လꨯꨤးꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲ ေꨟဳꨁမ္းတꨯး ‘‘တꨯးတꨯး’’မီးꨅိူင္ꨵေꨓမဳးꨓꨯꨵယဝ္ꨵ ။

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး‘‘တꨯးတꨯး’’ꨁꨤꨀ္ꨳꨓꨯꨵꨟုိင္ꨓꨤꨓ္းေတဳꨲထိုင္ 139 BC (ꨕ -ပ-ပ)ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ သိုပ္ꨲတꨰꨓ္းꨡုပ္ꨵ ပူိင္ꨲꨀꨮဳꨲ ‘‘မီးꨟဳꨳꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္း’’ ꨓꨯꨵ ယဝ္ꨵ။ ‘‘တꨯးတꨯး’’ Tai Tai ꨡꨓ ္ဝဳꨳꨓꨯꨵ ပြင္ꨲဝဳꨳ ‘‘လြတ္ꨳလꨰဝ္းမူꨓိ္ꨅ္ꨮလီꨓဳꨲ’’ ꨓꨯယဝ္ꨵ ။ တꨯးပြင္ꨲဝဳꨳလြတ္ꨳလꨰဝ္းꨟိူဝ္ꨳလꨰင္းယူꨲေသꨲေသꨲ ꨓ္ꨮးၾတဳးꨓꨯꨓꨓ္ꨵ ယဝ္ꨵ။ This Tai Tai was the Holy Hereditary Title of rank in the Old days.

٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭

Page 31: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ပꨤငꨕိ္ꨀ္ꨳသꨱꨀ္ꨳမင္ꨲ ꨀဳꨲလဳꨲ

٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭

ထိုင္မဳးပꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳ ‘‘ꨁီꨲတီꨲ’’(Chi Ti)လုꨀ္ꨳထူꨓ္ꨳသꨤမ္ꨅဝ္ꨳတီꨲꨁူꨀ္ꨵ ꨓꨓ္ꨵ ꨀူꨓ္းမိူင္းꨁဝ္ꨟꨱတ္းပြꨯးꨕိꨀ္ꨳသိꨀ္ꨳ မင္ꨲ ꨀဳꨲလဳꨲေသ ယုꨀ္ꨵတꨤင္ꨲပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳ ꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ယဝ္ꨵ။ ပꨤင္ပြꨯးꨕိꨀ္ꨳသိꨀ္ꨳꨓꨓ္ꨵ ꨕြင္းမူိင္းꨬလꨳ ꨀူꨓ္းမꨤꨓ္ꨳꨀူꨓ္း မူိင္းꨁဝ္တင္းမူတ္းꨡြꨓ္ꨀꨓ္ မဳးꨁုိꨓ္ꨳယုꨀ္ꨵယြင္ꨳယဝ္ꨵ။ ꨅဝ္ꨳ‘‘ꨁီꨲတီꨲ’’ေꨀဳꨳလꨯꨳ ပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳ ꨕꨰꨓ္လိꨓ္တꨯး ‘‘တꨯးတꨯး’’ꨟုꨀ္းမူိင္းꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ ။

ထိုင္မဳးမူိဝ္ꨳပီꨶ 696-682 BC (ꨕ-ပ-ပ)ꨓꨓ္ꨵ ေꨟဳꨁမ္းတꨯး လꨯꨳꨁꨯꨤꨵꨀꨮဳꨲ ဝꨯꨵမူိင္းꨟူဝ္ꨓမ္ꨵေသꨬလꨳ ေတꨲတင္ꨳပꨱꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး ‘‘တꨯးꨁူိဝ္းသိူဝ္’’မူိဝ္ꨳပီꨶ 688 BC ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

ပꨤꨓ္ေꨟဳတꨯး တꨯးꨁိူဝ္းသိူဝ ္(688 BC)

‘‘ꨅဝ္ꨳသိူဝ္ဝꨱင္းဝူင္ꨵ ’’ေꨀဳꨵပꨱꨓ္ လူꨀ္ꨳꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းသိူဝ္ဝူင္ꨵ မူိဝ္းသိူဝ ္ꨁꨮꨤꨀ္ꨳꨡြꨀ္ꨲမꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨅဝ္ꨳထꨰင္ꨳမ္ꨮꨲမ္ꨮꨲေတꨲတင္ꨳဝꨯꨵ တီꨳꨓ္ꨮးꨅိုင္ꨳမူိင္းလိုဝ္း (Lo State)ယဝ္ꨵ ။ ꨀမ္းꨓꨓ္ꨵ ꨁုိꨓ္းေမး ေတꨲတင္ꨳပꨱꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး တꨯးꨁိူဝ္းသိူဝ္ Tso Dynasty ꨓꨯꨓꨓ ္ꨵယဝ္ꨵ။ ꨓ္ꨮးပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ꨡြꨓ္ꨀꨓ္ꨁꨯꨤꨵတီꨳယူꨲလုꨀ္ꨵတီꨳ ꨓ္ꨮးမူိင္း ယူꨲꨓမ္ေသ ꨁꨯꨤꨵꨀꨮဳꨲယူꨲသဝ္းꨓ္ꨮးမူိင္းꨟူဝ္ꨓမ္ꨵ ꨟꨱမ္းတဳꨳꨓမ္ꨵ ꨁြင္ꨵꨁူဝ္ꨵ ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

Page 32: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ေꨟဳꨁမ္းတꨯးတꨯးတီꨳမူိင္းလိုဝ္းꨓꨯꨵပꨱꨓ္ ေꨟဳꨁမ္းꨡꨓ္ယိပ္း ꨀꨤꨓ္ꨕꨯꨤꨲ ꨕꨯꨤꨲမူိင္းထတ္းသꨤငꨳ္ပꨓ္ꨓမ္ꨵꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵေမꨳꨓမ္ꨵ ‘‘ꨁြင္ꨵ ꨁူဝ္ꨵ’’ꨬလꨳ ေမꨳꨓမ္ꨵ ‘‘ယꨤꨓ္သီꨀꨤင္’’သြင္ေမꨳꨓꨯꨵ မꨳီꨓ္ꨮးမꨳီꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းမူိင္း လိုဝ္းယဝ္ꨵ။ လိုဝ္း(Lo)ꨡꨓ္ဝဳꨳꨓꨓ္ꨵ‘‘ꨡတိပ္းဝꨯꨤး’’ တီꨳပြင္ꨲမꨓ္းမီးသြင္မ်ꨱဝ္း (L)မီးꨀုင္ꨲသေရ 4 ꨡꨓ္ (2)တူဝ္ꨓမ္ꨵ 4 ꨡꨓ္ဝဳꨳꨓꨯယဝ္ꨵ ။

(1)ꨀုင္ꨲသေရꨲသီꨲꨡꨓ္ꨅမ္ꨵ

(ꨀ)ꨀုင္ꨲမꨤꨀ္ꨳမီးလီပꨱꨓ္

(ꨁ)ꨀုင္ꨲမꨤꨓ္ꨲမꨰꨓ္ꨳꨅြမ္းထမ္း

(င)ꨀုင္ꨲꨡမ္ꨲမီးေလဳးꨕဳꨵ

(ꨅ)ꨀုင္ꨲꨡူꨓ္ꨳꨡြꨓ္ꨲꨕူꨓ္းꨓိမ္

ပꨱꨓ္ꨅိူဝ္းꨓꨯꨵယဝ္ꨵ ။

ꨀုင္ꨲသေရꨲမီးသီꨲပူိင္ꨓꨯꨵ ပꨱꨓ္လꨯꨤးမꨀ္းမꨓ္ꨳ ပꨱꨓ္မင္းၾတဳးတဳꨲꨡုပ္ꨵ မꨤꨓ္ꨳပြင္မူိင္းယဝ္ꨵ။ ေꨟဳးꨡမ္ꨲꨟꨱတ္းꨅြမ္းလꨯꨳ(4)ပူိင္ꨓꨯꨵေꨀဳꨳ ေတလꨯꨳတူꨀ္း သုမ္းပꨤꨓ္ꨁုꨓ္ꨡုပ္ꨵမꨤꨓ္ꨳပြင္မူိင္းဝဳꨳꨓꨯယဝ္ꨵ။ တꨯးပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး တꨯးလိုဝ္း ꨓꨓ္ꨵ ꨡဝ္ꨲꨀုင္ꨲသေရꨲ(ꨡꨀ်င္ꨵသိꨓ္ထမ္း)သီꨲꨡꨓ္ꨓꨯꨵဝꨯꨵꨀိမ္းတူဝ္ꨀိမ္းꨅ္ꨮ ယူꨲတဳꨲေသꨬလꨳ ꨅင္ꨲဝဳꨳꨁုိꨓ္ꨳယ္ꨮꨲမ္ꨮꨲသုင္ ꨁုိတ္းꨅြမ္းꨀꨤပ္ꨳပꨤꨓ္ေတꨵေတꨵ ယဝ္ꨵ။

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးတꨯးꨅိုဝ္း - လုꨀ္ꨵမူိင္းယူꨲꨓမꨁ္ꨯꨤꨵꨀꨮဳꨲပုိꨓ္ꨵꨀꨤင္ꨕင္ꨲ ေမꨳꨓမ္ꨵ ယꨤꨓ္သီꨀꨤင္ မူိဝ္ꨳ (2696 – BC) ထိုင္ (2682 – BC)

ထိုင္မဳးပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းမူိင္းလိုဝ္းꨓꨯꨵ ꨁꨯꨤꨵꨀꨮဳꨲတꨤင္ꨳꨓ္ꨮးပုꨓိ္ꨵꨀꨤင္ ေမꨳꨓမ္ꨳ ယꨤꨓ္သီꨀꨤင္ယဝ္ꨵꨓꨓ္ꨵတꨯးꨓင္ꨲꨀꨓ္လꨯꨳꨟꨱတ္းသိုꨀ္းꨅူးꨀꨓ္မဳးယဝ္ꨵ ။ တꨯး

Page 33: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

တꨯးလိုဝ္း လꨯꨳꨁꨯꨤꨵေꨟဳꨁမ္းꨓꨯꨵေꨀဳꨳ ꨀယပ္ꨳလꨯꨳပꨱꨓ္သိုꨀ္းꨕꨓ္းꨀꨓ္တင္း‘‘ꨅဝ္ꨳ သိူဝ္ဝꨱင္းဝူင္ꨵ’’ ꨡꨓ္ပꨱꨓ္လုꨀ္ꨳꨅဝ္ꨳ‘‘သိူဝ္ဝူင္ꨵ’’မူိဝ္ꨳ (2692-2682 BC) ꨓꨓ္ꨵ ယဝ္ꨵ။

ꨀြပ္ꨳꨅဝ္ꨳသိူဝ္ဝꨱင္းဝူင္ꨵ လꨯꨳေပꨵသိုꨀ္းꨬလꨳ လꨯꨳသိုပ္ꨲꨀိꨓ္မူိင္းေꨟဳꨁမ္း တꨯးꨁူိဝ္းသိူဝ္ꨬလꨳ ေꨟဳꨁမ္းတꨯးလိုဝ္းꨀꨮဳꨲတꨤင္းꨟူိင္မီး(15)ပီꨶယဝ္ꨵ ။ မူိဝ္ꨳပီꨶ(2600 BC)ꨕြင္းꨓꨓ္ꨵ ေꨟဳꨁမ္းေꨁꨲ‘‘လိꨓ္ꨵပူဝ’္’ Nang Po ꨓ ္ꨮးꨡိုင္ꨲꨟူဝ္ꨓမ္ꨵပြတ္း ꨡြꨀ္ꨲꨓꨓ္ꨵ လꨯꨳꨟꨱတ္းသိုꨀ္းꨅူးꨀꨓ္တင္းေꨟဳꨁမ္းတꨯးတꨯးꨡꨓ္ꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲမူိင္း ‘‘ေꨕးေမꨲ’’ꨟူဝ္ꨓမ္ꨵꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ သိုꨀ္းꨓꨯꨵေတꨵꨡမ္ꨲꨅ္ꨮသိုꨀ္းꨁꨮꨤꨀ္ꨳမူိင္း ပꨱꨓ္ သိုꨀ္းꨅꨤမ္းꨟꨰင္းꨅꨤမ္းꨓမ္ꨵꨀတ္ꨵတꨤင္းꨁꨓ္ꨀꨓ္ꨀူꨉ္းꨓꨯယဝ္ꨵ။ ꨀူꨉ္းꨀဳꨳမူိဝ္ꨳ ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ꨟꨰင္းတꨯးယ္ꨮꨲꨀုိꨓ္းꨁꨰင္လꨰင္ꨓဳꨲꨬလꨳ သိုꨀ္းေꨁꨲꨁဝ္ꨡမ္ꨲတိုꨀ္းေပꨵ သိုꨀ္းတꨯးသꨀ္းꨁꨤင္ꨵ ။ သ္ိုꨀ္းတꨯးꨟဝ္းေပꨵꨀူꨉ္းꨀူꨉ္းꨬလꨳ တꨯးလꨯꨳပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳ ꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲꨓူိဝ္မူိင္းေꨁꨲမူိင္းတꨯးတꨤင္းမူတ္းမဳးယူꨲယဝ္ꨵ။

٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭

Page 34: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး တꨯးသူ

(ꨡမ္ꨲ ꨓꨓ္)

ꨡုꨉ္ꨘꨯး(2357-2257 BC)ꨕ-ပ-ပ

မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ပꨱꨓ္ꨕြင္းေꨁꨲꨬလꨳတꨯး၊ တꨯးေတဳꨲတꨯးေတꨲတင္ꨳပꨤင ္သိုꨀ္း‘‘ေတဳꨲꨀူꨳ’’ꨁတ္းꨟꨰင္း ေꨁꨵꨁꨱင္ꨲꨟꨰင္းꨀꨓ္ꨬလꨳ ꨟြင္ꨵဝဳꨳပꨱꨓ္တꨯးသူꨳ ꨡမ္ꨲ ꨓꨓ္ ပꨱꨓ္ပꨤꨓ္ꨡꨓ္ေꨁꨲꨁꨱင္ꨲ ꨟꨰင္းသိုꨀ္းတိုꨀ္းꨀꨓ္ေပဳးꨡူꨓ္မꨤꨓ္ꨳပꨓ္းမူိင္း ꨡမ္ꨲထꨤတ္ꨲေသပြꨀ္ꨳꨬလꨳ လꨯꨳꨟြင္ꨵဝဳꨳ ပꨤꨓ္တꨯးꨡုꨉ္ꨘꨯးꨓꨯယဝ္ꨵ ။ ပꨤꨓ္ေꨟဳ ꨁမ္းသူꨳꨡမ္ꨲ ꨓꨓ္ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨡုꨉ္ꨘꨯးꨓꨯꨵ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯး‘‘ꨅဝ္ꨳသူꨳ’’ (Shu)ေတꨲတင္ꨳပꨱꨓ္မဳးꨅꨱမ္မူိဝ္ꨳ(2357 BC) ꨓꨯယဝ္ꨵ။

ꨅဝ္ꨳသူꨳꨓꨯꨵ ပꨱꨓ္လုꨀ္ꨳꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းꨁုꨓ္သိူဝ္ ပꨱꨓ္လꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳတူꨓ္ ယူꨀ္ꨲ(ꨟြင္ꨵ)ꨅဝ္ꨳသꨰငꨁ္ꨱဝ္ယဝ္ꨵ ။ မီꨳꨓြင္ꨵꨅꨯꨤးေꨀဳꨵꨓိုင္ꨳꨅိုဝ္ꨳ‘‘ꨅဝ္ꨳꨅꨤင္ꨵ ’’ꨀြပ္ꨳ ေမꨳမꨓ္းꨅဝ္ꨳ တꨯꨤꨅꨱမ္လꨱꨀ္ꨵꨬလꨳ ေပဳꨳꨅဝ္ꨳသိုပ္ꨲေမꨳမ္ꨮꨲထꨰင္ꨳ ꨀမ္းꨓꨓ္ꨵေမꨳ သိုပ္ꨲꨬလꨳ တꨤင္းꨓြင္ꨵꨅꨯꨤးမꨓ္းꨅဝ္ꨳ တꨱꨀ္းꨓꨱꨀ္းေပꨵꨀိꨓ္မꨓ္းꨅဝꨳ္ꨓဳꨲꨬလꨳ ꨅဝ္ꨳသူꨳꨓꨯꨵ မူိဝ္ꨳလꨱꨀ္ꨵတူꨀ္းယꨤꨀ္ꨳꨁꨤꨓ္ꨅ္ꨮေတꨵေတꨵ။ ꨀူꨉ္းꨀဳꨳ မꨓ္းꨅဝ္ꨳ ယိူꨓ္ꨵꨡဝ္ေသ ꨟꨱတ္းပꨓ္တꨤင္းလီꨁဝ္ တိꨀ္းတိꨀ္းꨬလꨳဝꨯꨤးလင္မဳး ေမꨳသိုပ္ꨲ ꨬလꨳꨓြင္ꨵꨅꨯꨤးꨅဝ္ꨳꨁုိꨓ္ꨳꨟꨀ္ꨵꨟြမꨅ္ဝ္ꨳမဳးေတဳꨲꨅဝ္ꨳေပဳးလꨯꨳပꨱꨓ္ေꨟဳꨁမ္း ꨅဝ္ꨳ မူိင္းꨡုꨉ္ꨘꨯးꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

ပꨤꨓ္မူိဝ္ꨳꨡꨉ္ꨘꨯး (Ew-Pi) ꨓꨯꨵꨀြပꨳ္ဝဳꨳꨓမ္ꨵ ‘‘ꨁြင္ꨵꨁူဝ္ꨵ ’’ꨡမ္ꨲေပဳးꨀုိꨓ္း မူိꨓ္ꨀဝ္ယဝ္ꨵ ꨬလꨳ တီꨳပြꨓ္းဝꨓ္းတူꨀ္းမူိင္းေꨁꨲꨓꨓ္ꨵ ꨓမ္ꨵ တဳꨲꨀူꨓ္းမူိင္းꨅ္ꨮ

Page 35: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

တိုဝ္းꨡမ္ꨲꨀုမ္ꨲလူမ္ꨳ ꨓင္ꨲꨟူိဝ္ꨓ္ꨮးမူိင္းေတလꨯꨳꨅ္ꨮတိုဝ္းꨓမ္ꨵꨀုမ္ꨲလူမ္ꨳꨓꨓ္ꨵ ꨁုꨓ္ေꨟဳꨁမ္းꨅဝ္ꨳသူꨳꨅြင္ꨲꨅ္ꨮꨵꨕူꨳတꨤင္တူဝ္ ꨡꨓ္ပꨱꨓ္ꨕြင္းမူိင္းလူင ္ ‘‘ꨁုꨓ္ ယူꨲ’’(Yu)ꨡဝ္ပုꨓ္ꨳꨕြꨓ္းမꨓ္းေသ ꨟꨱတ္းသꨤငꨳ္ꨬလꨳ ပꨓ္ꨟဳပ်သꨓဳꨲ လြင္ꨳ ꨓမ္ꨵꨓꨯꨵ ꨡဝ္မူိꨓ္ꨅ္ꨮꨀူꨓ္းမူိင္းꨬလꨳမꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨀတ္းယꨱꨓ္သ္ိူဝ္းေꨀ်ဳꨲေတꨵေတꨵ ယဝ္ꨵ။

ဝꨯꨤးေသꨁုိင္သꨤင္ꨳꨟꨱတ္းꨟꨮ္ꨳမꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨀတ္းယꨱꨓ္ယဝ္ꨵ လီꨳငꨤမ္း ꨅဝ္ꨳေꨟဳ ꨁမ္းသူꨳေꨀဳꨳ ꨡဝ္ꨓြင္ꨵꨅꨯꨤးမꨓ္း‘‘ꨅဝ္ꨳꨅꨤင္ꨵ’’(Chang) ꨓꨓ္ꨵꨁုိꨓ္ꨳတꨰꨓ္း ေꨟဳꨁမ္း ꨡုပ္ꨵမꨤꨓ္ꨳပြင္မူိင္းꨡုꨉ္ꨘꨯးꨡꨓ္ꨟြင္ꨵဝဳꨳ ‘‘မူိင္းꨅꨤင္ꨵ ဝူ’’(Chang Wu) ꨓꨯꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ ။ မူိဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းꨅꨤင္ꨵဝꨳူꨓꨯꨁဝ္ꨳပဳးꨓ္ꨮးလိꨓ္ꨟူဝ္ꨓမ္ꨵပြတ္းꨅꨤꨓ္း ꨀꨤင္သီပြတ္းꨟြင္ꨲꨬလꨳ ꨀꨤင္တင္ꨳပြတ္းတူꨀ္းꨁဝ္ꨅိူဝ္းꨓꨓ္ꨵꨓꨯယဝ္ꨵ။ ꨅဝꨳ္ေꨟဳ ꨁမ္းꨅဝ္ꨳသူꨳꨓꨯꨵ ဝူꨓ္ꨵဝဳꨳꨓြင္ꨵꨅꨯꨤးꨅဝ္ꨳ ‘‘ꨅဝꨳ္ꨅꨤင္ꨵ’’ꨓꨯꨵ ꨟꨱတ္းသꨤငꨳ္ꨀꨤꨓ္ မူိင္းလꨯꨳေသမꨓ္းꨅဝ္ꨳꨓင္ꨲꨓꨯꨬလꨳ ꨅြင္ꨲလꨯꨳꨡꨤပ္ꨲမꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨡဳꨲꨓဳꨲ ꨟꨤင္ꨳ ေꨟဳပꨓ္ꨓြင္ꨵꨅꨯး။ တူꨓ္တူဝ္မꨓ္းꨅဝ္ꨳေတꨵ ꨀြပ္ꨳꨡမ္ꨲတိတ္းꨟြꨯꨳ ေꨅးꨅိမ္ꨲ ꨁုꨓ္သမ္ꨵꨁꨯꨳꨟဳတꨤင္းလီꨀုꨓ္တူဝ္ꨅဝ္ꨳꨀဝ္ꨲꨬလꨳ ꨅင္ꨲလꨯꨳꨡꨤပ္ꨳꨡဳꨲꨓဳꨲေꨟဳꨁမ္း ေသ ꨡြꨀ္ꨲထိူꨓ္ꨲꨟဳꨟꨱတ္ရေသး ꨀ်င္ꨵꨀမ ္ သမထၾတဳးေတဳꨲေပဳးသꨱင္ꨳꨀꨤမ္ꨲ ꨀꨮဳꨲ ꨓ္ꨮးပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ ။

ꨁꨓ္ꨲထဳꨲꨁြꨓ္တူဝ္ꨅဝ္ꨳသူꨳꨓꨯꨵ ꨓြင္ꨵ ꨅꨯꨤးမꨓ္းꨅဝ္ꨳꨅꨤင္ꨵသိုပ္ꨲꨡဝ ္လူမ္းလဳးဝꨯꨵꨓူိဝ္လꨯြ(Kien Yi Shan )‘‘ꨀိဝ္ꨲယꨯꨤꨳသꨤꨓ္’’ꨓ္ꨮးꨡိူင္ꨲ ‘‘ꨓိ္ယူꨓ္း’’ (Ning Yuan )ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ ။ ꨀူꨓ္းပꨯꨤးပုꨓ္ိးꨁဝ္တꨰမ္ဝꨯꨵဝဳꨳ ‘‘ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းꨅဝ္ꨳ သူꨳꨓꨯꨵပꨱꨓ္ꨁုꨓ္ꨡꨓ္ꨀူꨓ္းမူိင္း ꨟꨀ္ꨵꨟူမꨅူ္မ္းပꨰင္းꨬလꨳ ꨡဝ္ꨀုင္ꨲꨡဝ္မꨓု္ပဳး ꨓုိင္ꨳꨓꨯယဝ္ꨵ ။

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး ‘ꨡုꨉ္ꨘꨯး’ꨡမ္ꨲꨓꨓ္ ‘‘ꨅꨤင္ꨵဝူꨳ’’ꨓꨯꨵေတꨲတင္ꨳမူိဝ္ꨳ ပီꨶ(2255)ေသဝြတ္ꨳဝꨯꨤးလူꨵလꨰဝ္ꨀꨮဳꨲမူိဝ္ꨳပီꨶ(2303 BC) (ꨕ-ပ-ပ)ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

Page 36: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းꨅဝ္ꨳသူꨳꨓꨯꨵ လꨯꨳꨓင္ꨳꨀိꨓ္မူိင္း(တင္းေꨁꨲတင္းတꨯး)တꨤင္ꨳꨟူိင္ပီꨶ ပြင္း(48)ပီꨶꨓꨯယဝ္ꨵ။

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨁိူဝ္းသꨤင‘္‘ꨡမ္ꨲ ꨓꨓ္’’တꨯးꨁိူဝ္းယိုꨓ္း

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨁိူဝ္းယိူꨓ္းꨓ္ꨮးမူိင္းလိုဝ္း

BC 2939-2365

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁုꨓ္ꨁမ္းတꨯးꨁုꨓ္ꨀꨤင္ ေꨀဳꨵပꨱꨓ္ꨓြင္ꨵꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨁိူဝ္း သꨤင္ယိုꨓ္း (Shang Or Yin ) ꨓꨓ္ꨵလꨯꨳꨀꨮဳꨲꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲ ေꨟဳꨁမ္းေꨁꨲ ပုတ္ꨳတီꨳ ယူꨲꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨱမ္ထူꨓ္ꨳ(4)မူိဝ္ꨳပီꨶ (2158 BC) ေသꨡုပ္ꨵ ပူိင္ꨲ ꨀိꨓ္မူိင္းꨀꨮဳꨲ (13)ပီꨶလုမ္းလုမ္းယဝ္ꨵ။ မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ လꨯꨳꨡုပ္ꨵမꨤꨓ္ꨳမူိင္းလꨰꨀ္းလꨯꨤꨳမဳးꨓꨯ ယဝ္ꨵ။

ပဳးတ္ꨮꨳမꨓ္းꨅဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵ မီးꨕြင္းမူိင္းသြင္ေꨀဳꨵ ꨟြင္ꨵဝဳꨳ‘‘ꨁုꨓ္ꨟုင္’’ꨬလꨳ ‘‘ꨁုꨓ္ꨟုဝ္း’’ꨓꨯယဝ္ꨵ။ ꨁဳသြင္ေꨀဳꨵꨓꨯꨵꨅူꨵꨟြမꨟ္ꨰင္းသ္ိုꨀ္းေသꨬလꨳ ꨡꨤင္းꨁုိꨓ္း ꨕိုꨓ္ꨵမꨓ္းꨅဝ္ꨳယဝ္ꨵ။ ꨀြပ္ꨳတꨤင္းꨟုဝ္သိုꨀ္းꨁဝ္ ꨀူꨓ္းလူင္ꨕꨯꨤꨲမူိ္င္းꨁဝꨀ္မ္းꨕြင္ꨳ ေသꨬလꨳ ꨁုိင္ꨟဳတꨤင္းသုꨀ္ꨵယုင္ꨳꨡူꨓ္ꨀဝ္း ꨀူꨳꨕꨯꨤꨲꨀူꨳတꨤင္းယဝ္ꨵ။

ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ ꨅဝ္ꨳꨁုꨓ္ꨀꨤင္ေꨀဳꨳꨀြပ္ꨳဝဳꨳ မꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨡူꨓ္ေမဳးမဳး ꨓဳꨲꨬလꨳ ꨅြင္ꨲꨟြင္ꨵꨡဝ္ ꨅဝ္ꨳꨀꨰမ္မူိင္း ꨅဝ္ꨳယိုꨓ္းမဳး ꨅြꨯꨳထꨰမ္ပꨓ္မꨤꨓ္ꨳမူိင္း မꨓ္းꨅဝ္ꨳယဝ္ꨵ ။ ꨅဝ္ꨳယိုꨓ္းꨓꨯꨵ ပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳꨀꨰမ္မူိင္းတꨤမ္းꨅဝ္ꨳေꨟဳသꨰင္ ꨡြꨓ္ ꨡဝ္ေꨟဳꨁမ္းတꨤင္းမူိင္းပꨱꨓ္ꨡꨓ္လꨱဝ္ꨀꨓ္ꨬလꨳ ပꨱꨓ္ꨅြမ္သ္ိုꨀ္းလူင္ ꨕူꨳꨡြင္ꨲ သ္ိုꨀ္းပဳးꨓုိင္ꨳꨀူꨉ္းꨡမ္ꨲꨀဳး ꨕꨯꨤꨲꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲမꨤꨓ္ꨳမူိင္းေꨀဳꨳ ꨀတ္းꨁꨰꨓ္ꨲꨓဳꨲꨬလꨳ မီꨳꨕုင္းေတꨲꨅဳꨲယ္ꨮꨲꨓဳꨲေသ ꨅြင္ꨲလꨯꨳတꨱꨀ္းꨓꨱꨀ္းꨡြင္ꨲေပꨵ ꨀူꨓ္းꨡူꨓ္ꨡဝ္း ꨓ္ꨮးမꨤꨓ္ꨳꨓ္ꨮးမူိင္း ꨟꨯꨤယꨱꨓ္ꨀꨮဳꨲတꨤင္းမူတ္းꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ ။

Page 37: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ပꨯꨤးပုိꨓ္းꨕꨯꨤꨲေꨁꨲꨁဝ္ တꨰမ္ꨳဝꨯꨵဝဳꨳ မူိဝ္ꨳꨕြင္းꨁုꨓ္မူိင္းသြင္ေꨀဳꨵ လုꨀ္ꨵ ꨕိုꨓ္ꨵꨓꨓ္ꨵ ပꨱꨓ္သိုꨀ္းꨓ္ꨮးမူိင္း(ꨘꨯꨲꨓ္ꨮး)ꨅြတ္ꨲꨀꨮဳꨲꨀူꨳတီꨳꨀြပ္ꨳꨓမ္ꨵꨀတ္ꨵꨁꨰꨓ္ꨲ ꨟတ္းꨟꨤꨓ္ ꨅဝ္ꨳꨀꨰမ္မူိင္းေသ မꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨁုိꨓ္းꨀတ္းယꨱꨓ္လီ သမ္ꨵလꨯꨳꨁꨮꨤꨀ္ꨳ လꨰꨓ္လိꨓ္မꨤꨓ္ꨳမူိင္းမ္ꨮꨲထꨰင္ꨳꨀြꨓ္ꨲꨓꨯယဝ္ꨵ။

ꨅဝ္ꨳꨀꨰမ္မူိင္း ꨅဝ္ꨳယိုꨓ္းꨓꨯꨵ ꨀြပ္ꨳဝဳꨳမꨓ္းꨅဝ္ꨳ ꨟꨱတ္းꨟꨮ္ꨳမꨤꨓ္ꨳမူိင္း တိူင္းꨀဳး ꨁုိꨓ္းꨀတ္းယꨱꨓ္ ꨁုိꨓ္းမူိꨓ္ꨓင္ꨲ ꨀပ္းꨀဝ္ꨲꨬလꨳ ꨅိုဝ္ꨳသꨱင္မꨓ္းꨅဝ္ꨳ ꨀုိꨀ္းပုိꨓ္းဝꨯꨵဝဳꨳ ‘‘ꨕူꨳꨡြင္ꨲသိုꨀ္း ꨅြမ္ꨟꨤꨓ္လူင္ꨅဝꨳ္ယိုꨓ္း’’ (Yun The Conqueror)ꨓꨯꨬလꨳ ꨅဝ္ꨳꨁုꨓ္ꨀꨤင္ ꨅင္ꨲ လꨯꨳယုꨀ္ꨵယြင္ꨳ တြပ္ꨲꨀုင္ꨲေꨀ်းꨅူး မꨓ္းꨅဝ္ꨳ ꨟꨮ္ꨳပꨱꨓ္ေꨟဳꨁမ္းꨀြမ္ꨳ(ꨕူꨳꨡြင္ꨲသ္ိုꨀ္းလူင္)ꨓꨯေသယဝ္ꨵ ။ ေꨕပꨓ္ မꨤꨓ္ꨳမူိင္း ‘‘မူိင္းလိုဝ္း’’ꨟꨮ္ꨳမꨓ္းꨅဝ္ꨳꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲꨕြင္းငမ္းယဝ္ꨵ ။

ေꨟဳꨁမ္းတꨯး တꨯးမူိင္းလိုဝ္း မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵမီးꨓ္ꨮးမူိင္း‘‘ꨟူဝ္ေꨕး’’ (ꨟြင္ꨵꨁူး ပူိဝ္ꨳ)(Hu Phe )ေꨟဳꨬပꨵꨓꨓ္ꨵꨓꨯယဝ္ꨵ။ ေꨟဳꨁမ္းတꨯးလိုဝ္းꨓꨯꨵ ပꨯꨤꨳꨁꨯꨤꨵꨀꨮဳꨲတင္ꨳ တီꨳမူိင္း‘‘ꨟုဝ္ꨬꨕး’’ပြတ္းꨅꨤꨓ္း(လုꨀ္းပြတ္းတူꨀ္းꨁꨯꨤꨵꨀꨮဳ ꨲ)ꨀꨯꨤးꨀꨤင္ ꨡꨓ္ပꨱꨓ္ေꨟဳ ꨁမ္းတꨯး ပူꨀ္းပြင္ꨡုပ္ꨵငမ္းꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ꨓမ္ꨵေမꨳ‘‘ꨀꨯꨤးꨀꨤင္’’ꨓꨯပꨱꨓ္ေမꨳꨡꨓ္လꨯ ꨅူး ေမꨳꨓမ္ꨵယꨤꨓ္သီꨀꨤင္ꨓꨓ္ꨵꨓꨯယဝ္ꨵ ။

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးယိုꨓ္းꨓꨯꨵ ေတꨲတင္ꨳမဳးမူိဝꨳ္(2939) ထိုင္ (2365 – BC) (ꨕ-ပ-ပ)ေသသူတ္းꨟꨯꨤꨀꨮဳꨲယဝ္ꨵ။ ꨅဝ္ꨳꨁုꨓ္ꨀꨤင္ပꨱꨓ္ေꨀဳꨵေတꨲတင္ꨳေသ ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ ꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲꨀꨮဳꨲ(28)တူꨓ္ တꨤင္ꨳꨟူိင္ပီꨶပြင္း(644)ပီꨶꨬလꨳ ပꨤꨓ္ ေꨟဳꨁမ္းꨅုမ္းꨓꨯꨵ ꨅူဝ္ꨳယိုꨓ္းယꨤဝ္းေတꨵေတꨵꨓꨯယဝ္ꨵ ။ ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ꨅင္ꨲ ꨟြင္ꨵ ဝဳꨳပꨤꨓ္တꨯးယိုꨓ္းꨓꨯယဝ္ꨵ။

٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭

Page 38: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ပꨤꨓ္ေꨟဳတꨯးꨁိူဝ္းꨅဝꨳ္

1122 ထိုင္ 250 BC

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨅဝ္ꨳ(Chou)ꨓꨯꨵ ေꨕဝꨯ မီးသꨤမ္ပꨤꨓ္

(1) မူိင္းꨅဝ္ꨳပြတ္းတူꨀ္း 1122 ထိုင္ 771 BC

(2) မူိင္းꨅဝ္ꨳပြတ္းꨡြꨀ္ꨲ 770 ထိုင္ 426 BC

(3) မူိင္းꨅဝ္ꨳပြတ္းꨡြꨀ္ꨲ‘‘ပꨤꨓ္တꨯးꨀဝ္ꨳမူိင္း ꨡမ္ꨲꨓꨓ္ ပꨤꨓ္ပꨱꨓ္သိုꨀ္းလူင္’’ 425 ထိုင္ 250 BC’’

(1) ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းꨅဝ္ꨳပြတ္းတူꨀ္း (1122 – 771 BC)

ꨓ္ꨮးပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ꨁုꨓ္ေꨟဳꨁမ္းꨀိꨓ္မူိင္းꨀꨮဳꨲ(12)ပီꨶယဝ္ꨵ။ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္း တꨯး တꨯးမူိင္းꨅဝ္ꨳꨓꨯꨵ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းသိူဝ္ဝꨱင္းဝူင္ꨵ ꨡꨓ္ပꨱꨓ္လုꨀ္ꨳꨅဝ္ꨳသိူဝ္ဝူင္ꨵ ေတꨲတင္ꨳပꨱꨓ္မဳးမူိဝ္ꨳပီꨳ(1122-771 BC)ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ ။ ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵေꨟဳꨁမ္းတꨯး မီးꨓ္ꨮးမူိင္းသꨰꨓ္သꨯꨤးꨀꨱင္းꨡꨤꨓ္းꨓꨓ္ꨵေသ ꨀြပ္ꨳꨕုင္းသိꨓ္ထမ္းꨅဝ္ꨳပဳးꨓꨯꨵ ယ္ꨮꨲꨟꨰင္းꨓဳꨲꨬလꨳ ꨡုပ္ꨵငမ္းꨅြတ္ꨀꨮဳ ꨲ ꨓူိဝ္မူိင္းတꨯး မူိင္းေꨁꨲꨀူꨳတီꨳꨀူꨳလꨰꨓ္ ယဝ္ꨵ။

ꨅဝ္ꨳသိူဝ္ဝူင္ꨵ မီးလုꨀ္ꨳလꨤင္းꨓမ္ေသတဳꨵေꨀဳꨳ ꨡꨓ္ပုတ္ꨳတိꨓ္တꨤင ္မုိဝ္းမꨓ္းꨅဝ္ꨳလꨯꨳ ထိုင္ꨅိꨀ္းထိုင္ꨅြမ္ꨓꨯꨵ ပꨱꨓ္သိူဝ္ဝꨰင္းဝူင္ꨵ ꨓꨯꨵꨀူꨉ္းယဝ္ꨵ ။ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတူꨓ္ꨓꨯꨵ မီးပꨓ္ꨲꨉဳꨲပꨯꨤးꨡုပ္းငမ္းလိုဝ္းလင ္ ꨀꨮဳꨲꨓဳꨳꨬလꨳ ပꨤꨓ္

Page 39: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

မူိဝ္ꨓꨓ္ꨵ တꨯးမူိင္းꨅဝ္ꨳꨁဝ္ꨀꨮဳꨲတိုꨀ္း တꨯးမူိင္းလိုဝ္း ꨅင္ꨲေပꨵလꨯꨳလီငꨤမ္းေသ ထိင္းမꨓ္ꨳလꨯꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨅဝ္ꨳလီငꨤမ္းꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ တꨯးမူိင္းလိုဝ္းꨁဝ္ꨓꨯꨵ ꨀြပ္ꨳ ꨡမ္ꨲလꨯꨳꨟꨤင္ꨳꨟꨰꨓ္းဝꨯꨵေꨀဳꨳပူိင္ꨓုိင္ꨳ ꨀြပ္ꨳꨟꨰင္းသိုꨀ္းꨡမ္ꨲငꨤမ္ꨲꨀꨓ္ေꨀဳꨳပူိင္ꨓုိင္ꨳ လꨯꨳသုမ္းသိုꨀ္းပꨓ္ တꨯးမူိင္းꨅဝ္ꨳꨁဝ္ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

ꨅဝ္ꨳꨁုꨓ္သိူဝ္ဝꨱင္းဝူင္ꨵ ꨓꨯꨵ မီꨳတꨤင္းꨟူꨵယ္ꨮꨲ တꨤင္းꨟꨓ္ꨀꨮꨤင္ꨳေသꨡမ္ꨲꨀဳး ပꨱꨓ္ꨕူꨳꨀတ္ꨵꨁꨰꨓ္ꨓဳꨳꨀꨤꨓ္ ꨕꨯꨤꨲꨡုပ္းငမ္းမꨤꨓ္ꨳမူိင္းလီꨶေꨀဳꨵꨓုိင္ꨳꨬလꨳ ပꨤꨓ္ ꨓꨓ္ꨵမီးꨅုိဝꨳ္သꨱင္ယ္ꨮꨲလိုဝ္းꨟူꨓ္ꨳလင္ေတꨵေတꨵ။ လꨯꨤးꨡုပ္းငမ္းပꨓ္ꨉဳꨲမꨓ္း ꨅဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵ လꨯꨳတꨰမ္ꨳပꨱꨓ္ပပ္ꨵ ပꨱꨓ္ꨕိုꨓ္ꨡဝ္ပꨓ္ꨀူꨓ္းမꨤꨓ္ꨳꨀူꨓ္းမူိင္း ꨟꨮ္ꨳ ပꨱꨓ္ပꨀ္းပူိင္‘‘လꨯꨤးယိူင္ꨳ’’ယူꨲယဝ္ꨵ။ ပပ္ꨵ ꨡꨓ္မꨓ္းꨅဝ္ꨳ တꨰမꨳ္ဝꨯꨤတꨤင္းꨓမ ္ꨅိူဝ္းꨓꨓ္ꨵ ꨡꨓ္ꨀ်ဳꨵꨁꨰꨓ္ꨲꨓဳꨲေသပူိꨓ္ꨳꨓꨓ္ꨵ ပꨱꨓ္ပပ္ꨵꨡꨓ္ꨅိုဝ္ꨳ(ꨁုꨓ္လီ) ꨬလꨳ (လြင္ꨳပူꨀ္းပြင္မꨤꨓ္ꨳမူိင္း)ꨓꨯꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ပပ္ꨵꨅိူဝ္းꨓꨯꨵ ꨁုꨓ္မိူင္းတꨤင္း ꨓမ္ꨁဝ ္ꨡြꨓ္ꨀꨓ္ယꨱပ္းꨀꨰမ္မဳးပꨓ္ ꨕ္ꨮပꨓ္မꨓ္းယဝ္ꨵ ။

ပꨀ္းပူိင္ꨡꨓ္မꨓ္းꨅဝ္ꨳ ဝꨯꨵပꨱꨓ္လြင္ꨳꨓꨀ္းလိုꨀ္ꨵ လမ္ꨲ ꨀ်င္ꨳꨓꨓ္ꨵ ပꨱꨓ္ ပꨀ္းပူိင္တဳꨲေတသိုပ္ꨲ ပ္ꨮꨵလူလြမ္ ꨅြမ္းတူꨉ္းꨁူိဝ္းꨟူိꨓ္းꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ꨓ္ꨮးပꨀ္းပူိင ္ꨓꨓ္ꨵ တꨰမ္ꨳဝꨯꨵဝဳꨳꨅူိဝ္ꨵꨟူိꨓ္းေꨟဳꨁမ္းꨁဝ္မီးဝꨯꨵပꨱꨓ္ပꨤꨀ္ꨲ ပꨤꨀ္ꨲပꨯꨓꨓ္ꨵ ေတဳꨲ လူꨀ္ꨳလꨤꨓ္ သိုပ္ꨲတꨤမ္းလꨤမ္းꨀꨓ္ ေတꨡမ္ꨲလꨯꨳပꨓ္ꨟꨯꨤလꨯꨤ။ ထꨰင္ꨳလြင္ꨳꨓုိင္ꨳ သမ္ꨵ ꨁူိဝ္းꨕ္ꨮꨁိူဝ္းမꨓ္း ေတလꨯꨳꨡဝ္ꨀꨓ္ဝဳꨳ ပဳးꨀꨓ္ပꨱꨓ္ ေတꨡမ္ꨲလꨯꨳ ေတꨲ ꨓဳꨳꨟူိꨓ္းꨅြမ္းꨀူꨓ္းတꨤင္ꨲꨁူိဝ္းꨓꨯꨓꨓ္ယဝ္ꨵ။

‘‘ပꨀ္းပူိင္သြꨓ္ꨵမꨰင္ꨲ ꨀူပ္ꨵ ꨀူꨳပꨱꨓ္ꨟိူꨓ္း’’

ေပဳးပꨱꨓ္ꨁူိဝ္းꨟူိꨓ္းꨡꨓ္လꨱဝ္ꨀꨓ္ ꨀူပ္ꨵꨀူꨳပꨱꨓ္ꨟူိꨓ္း ꨟꨮ္ꨳꨁူိဝ္းꨟိူꨓ္းꨕ္ꨮ မꨓ္း ေꨕꨓမ္လꨯꨳယူꨲ။ ꨓ္ꨮးပꨤင္ꨁꨰꨀ္ꨲေတလꨯꨳꨓူင္ꨳꨁူဝ္းသီလꨰင္ ꨟꨮ္ꨳမီးꨅိူဝ္ꨵ လိူတ္ꨳꨟꨤꨓ္လြꨓ္ꨵလြꨓ္ꨵꨓꨯယဝ္ꨵ။

‘‘ပꨀ္းပူိင္လြငꨳ္ꨀ်င္ꨵ ꨀမꨅ္ြမ္းထမ္း’’

Page 40: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨓ္ꨮးပꨀ္းပူိင္ꨓꨯꨵ ꨀူꨓ္းတင္းလꨯꨤ ေတလꨯꨳမီးꨅ္ꨮꨁꨤဝ္သ္ꨮꨕိူꨀ္ꨲꨅုိꨓ္ꨳꨬလꨳ မီးသိꨓ္ထမ္းၾတဳးေသ ꨟꨱတ္းသꨤင္ꨳꨀꨤꨓ္မꨓ္ꨳꨀူꨳလြင္ꨳလြင္ꨳ။ ꨟꨱတ္ꨳလီလꨯꨳလီ ꨟꨱတ္းꨟꨯꨤꨵလꨯꨳꨟꨯꨤꨵꨓꨯꨓꨓ္ꨵေတလꨯꨳယုမ္ꨲယမ္ယိပ္းတိုဝ္းꨀူꨳေꨀဳꨵꨓꨯယဝ္ꨵ ။

လြငꨳ္ꨘိငꨳ္ꨬငꨳတꨯး

ပꨀ္းꨀꨯꨤꨲလူꨉ္ꨳလြင္ꨳထုင္းꨅꨤမ္ꨲꨕဳꨲသဳꨲေသ ‘‘ꨅဝ္ꨳꨁုꨓ္’’ꨟꨱတ္းဝꨯꨵပꨓ္ ꨓင္ꨲꨟူိဝ္ꨀူꨓ္းမꨤꨓ္ꨳꨀူꨓ္းမူိင္းေတလꨯꨳတꨤင္းꨟူꨵမီးမꨯꨤမီꨳေမဳꨡဝ္ꨲ ꨀုင္ꨲသေရꨲ မꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨅိုဝ္ꨵꨁူိဝ္း တဳꨲꨀꨮဳꨲꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ေတꨲꨡဝ္ꨀꨤꨓ္လူꨲꨀꨤꨓ္တꨤꨓ္းꨟꨱတ္း သꨤင္ꨳ ꨀꨤꨓ္ꨀဳꨵꨀꨤꨓ္ꨁꨯꨤ ꨀꨤꨓ္ꨀူပ္ꨵꨀူꨳꨟြမ္းသြငꨅိူ္ဝ္းꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

လြငꨳ္လꨯꨤးꨡုပ္ꨵ ပူိင္ꨲ

ꨓ္ꨮးꨕြင္းငမ္းꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္မꨓ္းꨅဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵ မီးဝꨯꨵမူိင္းꨟူꨀ္းမူိင္းယဝ္ꨵ ။ ꨓ္ꨮးꨀဳꨳꨟူꨀ္းမူိင္းꨓꨓ္ꨵ မူိင္းꨕ္ꨮမူိင္းမꨓ္းꨡုပ္ꨵငမ္းꨀြꨓ္းေꨁဳꨀြꨯးꨕ္ꨮꨀြꨯးမꨓ္း။ ꨀꨯြးꨀဳꨳ ꨕူꨳꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲ မꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨓꨓ္ꨵ ပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းေꨀဳꨵလိူꨀ္ꨳꨀꨱပ္းတꨤင္ꨲပꨓ္ယဝ္ꨵ။ လꨯꨤꨳꨓꨯꨵလꨯꨳဝဳꨳမူိꨓ္ꨀꨓ္တꨤင္းလꨯꨤးꨡုပ္ꨵ ပူိင္ꨲမူိင္းလိုဝ္းꨓꨓ္ꨵယူꨲ လꨯꨳꨟꨓ္ꨓင္ꨲ ꨓꨯယဝ္ꨵ ။ ꨓ္ꨮးမူိင္းꨁဝ္ ေယꨳမူိင္းမူိင္းꨓꨓ္ꨵꨕူꨳꨡုပ္ꨵငမ္းမူိင္းမီးမူꨓိ္ꨓင္ꨲပဳꨳတ္ꨮꨳ ꨓꨯꨵယဝ္ꨵ။

1ꨵ ꨀꨰမ္မူိင္း လုꨀ္ꨳꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္း Prince

2ꨵ ꨀꨰမ္မူိင္း ꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္ Duke

3ꨵ ꨀꨰမ္မူိင္း ꨕꨯꨤꨲပꨯꨤးမူိင္းꨀူꨳပူိင္ပူိင္ Marquis

4ꨵ ꨕꨯꨤꨲꨅြပ္ꨲထတ္းမꨓ္ꨳမူိင္း (သꨯꨤလပ္း) Earl

Page 41: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

5ꨵ ꨕꨯꨤꨲꨕꨤꨓ္ꨲတဳꨲငိုꨓ္းတြင္း Viscount

6ꨵ ေꨟဳꨁမ္းꨀြမ္ꨳ ꨕꨯꨤꨲပြငꨀ္ꨤꨓ္ Baron

‘‘လြငꨳ္ꨀပ္းသိုပ္ꨲ ꨓြꨀ္ꨳမူိင္း’’

လြင္ꨳဝဳꨳꨅꨓ္ꨵꨓဳꨳꨀꨤꨓ္ ꨕ္ꨮယ္ꨮꨲေသꨕ္ꨮꨓꨯꨓꨓ္ꨵ မီꨳဝꨯꨵသꨯꨤꨟꨤင္ꨵ(သꨯꨤ ꨅဳꨲပဳꨲ)သီꨲꨟဳꨳယိူင္ꨳယဝ္ꨵ။ ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ သမ္ꨵꨟတ္ꨵသꨯꨤꨟꨤင္ꨵလိူင္ꨬလꨳ ပဳး တꨤင္းတုမ္ꨲသꨰင္ ꨅိူဝ္းယူꨲပဳꨳသမ္ꨵ သ္ꨮꨲတုမ္ꨲသꨰင္ꨁꨱဝꨓ္ꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ မꨤꨓ္ꨳꨡူိင္ꨲ ꨡꨓ္လꨱꨀ္ꨵꨅိူဝ္းꨓꨓ္ꨵေတꨵ ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ ꨅꨰꨀ္ꨲေꨕပꨓ္ လုꨀ္ꨳလꨤꨓ္ မꨓ္းꨅဝ္ꨳ ꨡုပ္ꨵငမ္းꨀြꨓ္းေꨁဳꨟꨤင္းꨀြꨯးယဝ္ꨵ။

ပꨤꨓ္မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵ လုꨀ္ꨳမꨓ္းꨅဝ္ꨳေꨀဳꨳ ꨡꨓ္လꨯꨳꨡဝ္ပုꨓ္ꨳꨕြꨓ္းꨕꨯꨤꨲ ထတ္းꨅြပ္ꨲꨡိူင္ꨲမူိင္း''Earl"ꨓꨓ္ꨵ လꨯꨳꨀꨮဳꨲꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲထိုင္မူိင္း ''Chosen"ꨅဝ္ꨳ သꨰꨓ္ ꨡꨓ္ပꨱꨓ္မူိင္းꨀူဝ္းရီးယဳးယဝ္ꨵ ။

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္း‘‘မူိင္းꨅဝ္ꨳ’’ꨓꨓ္ꨵ ꨀြပ္ꨳပူိဝ္ꨳတမ္းဝꨤင္းပꨀ္ꨳပူိင္ꨀဳꨵꨁꨯꨤꨀပ္း သိုပ္ꨲꨓြꨀ္ꨳမူိင္းꨬလꨳ ꨘိင္ꨳထုင္းမꨤꨓ္ꨳမူိင္းပꨱꨓ္ꨡꨓ္ꨁုိꨓ္ꨳယ္ꨮꨲꨀတ္းယꨱꨓ္ꨬတꨵ ꨬတꨵယဝ္ꨵ။ ꨅဝ္ꨳꨀꨰမ္မူိင္းဝဳꨳ ''Ki Tse"ꨅဝ္ꨳꨁꨯꨤးသိူဝ္ꨓꨯယဝ္ꨵ ။

ပဳꨲꨟꨱဝ္ꨳသꨤင္းꨁ်ꨤင္းꨅဝ္ꨳꨁꨯꨤးသိူဝ္ꨓꨯꨵတိုꨀ္ꨵꨀုိတ္းမီးဝꨯꨵယူꨲꨓ္ꨮးꨡိူင္ꨲ ‘‘ဝူင္ꨵ ယꨤင္း’’မူိင္းꨀူဝ္းရီးယဳးပြတ္းꨓူိဝ္ꨓꨓ္ꨵꨓꨯယဝ္ꨵ။ ဝꨯꨤးေသꨓꨓ္ꨵ ထိုင္မဳးမူိဝ္ꨳ (1115 ထိုင္ 1079 BC)ꨓꨓ္ꨵလုꨀ္ꨳꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းသိူဝ္ ဝꨱင္းဝူင္ꨵ လꨯꨳပုတ္ꨳ တꨰꨓ္းေꨟဳꨁမ္းမူိင္းꨅဝ္ꨳယဝ္ꨵ။ ပꨤꨓ္လုꨀ္ꨳꨅဝ္ꨳꨓꨯꨵေꨀဳꨳꨡမ္ꨲ လꨯꨳသုꨀ္ꨵလꨯꨳယုငꨳ္ ꨬလꨳꨡမ္ꨲလꨯꨳတူꨀ္းတꨰမ္ꨲတူꨀ္းေယဳꨳပူိင္္လ္ꨮꨓင္ꨲꨀဝ္ꨲ။ ယင္းလꨯꨳꨀပ္းသိုပ္ꨲꨓြꨀ္ꨳ မူိင္းထꨰင္ꨳမူိင္းꨓုိငꨳ္ꨡꨓ္ꨟြင္ꨵဝဳꨳ ‘‘မူိင္းꨡဳꨲꨓꨤမ္ꨲ’’(Annam)(မူိဝ္ꨳလꨱဝ္ပꨱꨓ္မူိင္း

Page 42: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨀꨰဝ္ဝꨰတ္ꨵꨓꨤမ္း)ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ꨅုမ္းꨀပ္းသိုပ္ꨲဝꨰတ္ꨵꨓꨤမ္းꨁဝ္ ယင္းꨡဝ္ꨅꨤင္ꨵ ꨕိူꨀ္ꨲမဳးယိုꨓ္ꨳတြꨓ္ꨳပꨓ္ꨅဝ္ꨳꨁိင္းဝူင္ꨵ (Cheng)ေꨟဳꨁမ္းမူိင္းꨅဝ္ꨳꨀြꨓ္ꨲယဝ္ꨵ။ ꨅဝ္ꨳꨁိင္းဝူင္ꨵꨓꨯꨵလꨯꨳꨓင္ꨳေꨟဳꨁမ္းꨀိꨓ္မူိင္းꨀꨮဳꨲတꨤင္းꨟူိင္(37)ပီꨶယဝ္ꨵ။ ဝꨯꨤးေသꨓꨓ္ꨵ တင္ꨳꨡဝ္ 1078 ထိုင္ 910 BC ꨓ ္ꨮးꨅူဝ္ꨳꨁꨤဝ္းယꨤမ္း 169 ပီꨶလုမ္းလုမ္း ꨅဝꨳ္ꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္တꨯးꨟဝ္း သိုပ္ꨲပုတ္ꨳꨟꨤင္ꨳတꨰꨓ္းေꨟဳꨀꨓ္ မဳးမီး(5)တူꨓ္ မူိꨓ္ꨓင္ꨲ ꨬꨓဝꨯꨵပဳꨳတ္ꨮꨳꨓꨯꨵယဝ္ꨵ။

ေꨟဳꨁမ္းတꨯးတꨯးမူိင္းꨅဝꨳ္ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ

1ꨵ ꨅဝ္ꨳꨀꨤင္ဝူင္ꨵ Kan Wang 1078-1053 BC 26ပီꨶ

2ꨵ ꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵ Chao Wang 1052-1002 BC 51ပီꨶ

3ꨵ ꨅဝ္ꨳမူိင္းဝူင္ꨵ Mu Wang 1002-947 BC 55ပီꨶ

4ꨵ ꨅဝ္ꨳꨁုꨓ္ဝူင္ꨵ Kung Wang 946-935 12ပီꨶ

5ꨵ ꨅဝ္ꨳꨁုꨓ္ꨡꨯꨤꨳဝူင္ꨵ I Wang 934-910 25ပီꨶ

ပြင္းေလဳးꨀꨓ္ 169 ပီꨶ

ꨀိူတ္ꨲပꨱꨓ္တꨯး ꨟꨮ္ꨳေမဳꨀꨮꨤမ္းတꨯး

ꨟꨮ္ꨳꨟူꨵလိꨀ္ꨳတꨯး ꨟꨮ္ꨳꨟꨓ္ငူꨓ္ိꨳ ပုꨓ္ိးတꨯး

ꨀꨮꨤမ္းသꨤင္ꨲ

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨟဝ္းေတꨲတꨤင္ꨳꨡုပ္ꨵငမ္း မူိင္းတꨯးမူိင္းေꨁꨲ မဳးꨟꨤꨓ္ꨵ ေတဳꨲပီꨶ (BC 856) ေပဳးလုꨀ္ꨵပꨤꨓ္မူိဝ္ꨳလꨱဝ္ ꨓမ္ꨵꨀꨮဳꨲေတမီး(2000)ပီꨶပꨯꨤပꨯꨤ။ မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨁိင္း(Chin State )ꨓꨓ္ꨵ ေꨁꨲꨁဝ္မဳးယူꨲသဝ္းလူꨉ္ꨳတꨯး

Page 43: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨓ္ꨮးမူိင္း‘‘ꨀꨤꨓ္သူꨲ’’(Kan Su )ꨕြင္းꨓꨓ္ꨵ တꨯးေꨀဳꨵပꨱꨓ္ꨕူꨳꨡြꨓ္ꨟူဝ္ထူဝ္းꨓဳꨳ ေꨁꨲယဝ္ꨵ။ ေꨁꨲꨁဝ္ဝဳꨳꨁဝ္ပꨱꨓ္ꨀူꨓ္းမဳးမ္ꨮꨲ New Born Chinese ꨓꨯယဝ္ꨵ ။

ꨀူꨉ္းꨀဳꨳဝꨯꨤးလိုꨓ္းမဳး ေꨁꨲꨁဝ္ꨡူမ္ꨡိုꨓ္ꨡဝ္တꨯး မူိင္းလိုဝ္းꨓ္ꨮးꨡုိင္ꨲꨟူဝ္ ꨓမ္ꨵꨬလꨳ ꨟူဝ္ေꨕးေသယဝ္ꨵ သိုပ္ꨲသꨯꨤလိူတ္ꨳꨀꨓ္ꨓꨯꨬလꨳ ꨡဝ္တꨯးယꨱꨓ္း ပꨱꨓ္ေꨁꨲꨀꨮဳꨲဝဳꨳꨓꨯꨳယဝ္ꨵ။ တꨤင္ꨳꨡဝ္ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္း (Wang Ti) မဳးေꨟဳꨁမ္းတꨯး ေꨀဳꨳ လꨯꨳယꨱꨓ္းပꨱꨓ္ေꨁꨲꨀꨮဳꨲေသ ေꨁꨲꨁဝ္တင္ꨳပꨱꨓ္ေꨟဳꨁမ္း(ꨁꨤင္ꨵပထမ)ꨡြꨓ္ တꨤင္းသုတ္းဝဳꨳꨓꨯယဝ္ꨵ။

First Generation Emperor

Some other misunderstood the real fact and mispresented their statement that a bout 850 BC (about 2000 over years ago) the chinese(new born chinese)came to estabish themselves in Kan Su. afterward, the Chinese started their aggressions upon the Tai, who had their original homes(Lo state) in Ho Nan and Hu-Ppeh.

ေꨁဳꨳꨀꨮꨤမ္းပဳꨳꨓူိဝ္ꨓꨯꨵ လꨯꨟꨓ္မဳးꨓ္ꨮးပပ္ꨵ The Chinese Classics. ပုိꨓ္းေꨁꨲꨡꨓ္ꨕူꨳတꨰမ္ꨳလိꨀ္ꨳ (James Legge)တꨰမ္ꨳဝꨯꨵꨓ္ꨮးꨓဳꨳလိꨀ္ꨳ(110- 111)ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ ။

The about historical incidents may be found in the book called "The Chinese classics" By Jame Legge, Van 5, Part I, Clause 14, Pages(110-111).

2ꨵ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းꨅဝ္ꨳတꨯးမူိင္းꨅဝ္ꨳပြတ္းꨡြꨀ္ꨲ ꨡမ္ꨲꨓꨓ္ မူိင္းꨁုꨓ္သိူဝ္ 770 BC ထိုင္ 426 BC.

Page 44: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး မူိင္းꨅဝ္ꨳပြတ္းꨡြꨀ္ꨲ ꨡမ္ꨲꨓꨓ္ မူိင္းꨁုꨓ္သိူဝ္ꨓꨯꨵ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္း‘‘ပုိꨓ္းဝူင္ꨵ ’’ Ping Wang ꨬတꨲတင္ꨳမဳးေသယဝ္ꨵ ပꨱꨓ္ꨡꨓ္မူိင္း ယ္ꨮꨲ ꨀူꨓ္းꨀူိꨓ္းꨬတꨵꨬတꨵꨓꨓ္ꨵ ေသတဳꨵေꨀဳꨳ ꨀြပ္ပူိဝ္ꨳမူိင္းယူꨲꨟိမ္းꨟြမ္းꨁဝ္မဳး တိုꨀ္းꨡဝ္ မူိင္းꨀꨱင္းꨡꨤꨓ္း ꨡမ္ꨲꨓꨓ္ မူိင္းသꨰင္သꨯꨤး ꨡꨓ္ပꨱꨓ္ ဝꨱင္းေꨟဳꨁမ္း တꨯးတꨯး မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ꨀြꨓ္ꨲꨓꨓ္ꨵꨬလꨳ ေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨟဝ္း လꨯတူꨀ္းသုမ္းꨀꨮဳꨲꨓꨯယဝ္။ ေꨟဳꨁမ္းꨬလꨳ ဝꨱင္းတꨯးတꨯးꨟဝ္းေꨀဳꨳ ꨘꨯးမꨯꨳပꨰတ္ꨳမူတ္းမူတ္းꨓꨯယဝ္ꨵ။

မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ꨀြပ္ꨳဝဳꨳတꨯးေꨟဳꨁမ္းမူိင္းꨅဝꨳ္ပြတ္းတူꨀ္းမဳးတိုꨀ္းေတဳး တꨯးေꨟဳꨁမ္းမူိင္းꨅဝꨳ္ပြတ္းꨡြꨀ္ꨲꨬလꨳ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းꨅဝ္ꨳပြတ္းꨡြꨀ္ꨲေꨀဳꨳ သုတ္း ꨟꨯꨤဝꨯꨤးဝြတ္ꨳꨀꨮဳꨲ မူိဝ္ꨳပီꨶ 706 BC ꨓꨓ ္ꨵေသꨓꨯယဝ္ꨵ။ ꨅဝ္ꨳပုိꨓ္းဝူင္ꨵ လꨯꨳꨀိꨓ္ မူိင္းေꨀဳꨳ (23)ပီꨶꨓꨯယဝ္ꨵ။ ဝꨯꨤးꨓꨓ္ꨵ ထိုင္မဳးပီꨶ(696-680 BC)ꨓꨓ္ꨵ ꨅဝ္ꨳ ဝူင္ꨵꨁꨯꨤꨵေꨟဳꨁမ္းတꨯး ꨀꨮဳꨲတင္ꨳꨓ္ꨮးမူိင္းꨀꨤင္(ꨟူဝ္ꨓမ္ꨵ )ေသꨁုိꨓ္းꨬမးꨬတꨲတင္ꨳပူꨀ္း ပꨱꨓ္းေꨟဳꨁမ္းတꨯး မူိဝ္ꨳꨅဝ္ꨳ (ပြတ္းꨀꨤင)္ လꨰꨀ္းလꨯꨤꨳပꨱꨓ္မူိင္းꨁုꨓ္သိူဝ္ꨓꨯထꨰင္ꨳ ယဝ္ꨵ။

ေꨁဳꨳသꨤင္ꨲ

ပꨤꨓ္မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵ ေꨁꨲꨁဝ္မီးယူꨲꨓ္ꨮးမူိင္း‘‘ꨀꨤꨓ္သူꨳ’’၊ ဝꨱင္းေꨟဳꨁမ္းꨁဝ္သမ္ꨵ ပꨱꨓ္မူိင္းꨓꨤင္ပူဝ္ꨲ (Nan Po)ယဝ္ꨵ။

ပꨤꨓ္မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵ ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္တꨯးꨟဝ္း(5)ꨅဝ္ꨳလꨯꨳသိုပ္ꨲပုတ္ꨳꨀိꨓ္ မူိင္းꨁုꨓ္သိူဝ္ မီꨳꨓင္ꨲပဳꨳတ္ꨮꨳꨓꨯꨵယဝ္ꨵ။

1ꨵ ꨅဝ္ꨳꨟꨯꨤးဝူင္ꨵ Hi Wang 681 ထိုင္ 671 BC လꨯꨳꨀိꨓ္မူိင္း 5 ပီꨶ

2ꨵ ꨅဝ္ꨳဝꨯꨤးဝူင္ꨵ Hwei Wang 676-652 ။ 25ပီꨶ

3ꨵ ꨅဝ္ꨳသꨤင္ဝူင္ꨵ Sing Wang 651-619 ။ 33ပီꨶ

4ꨵ ꨅဝ္ꨳꨁိင္းဝူင္ꨵ King Wang 618-613 ။ 6ပီꨶ

Page 45: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

5ꨵ ꨅဝ္ꨳꨁꨮꨤꨓ္ဝူင္ꨵ Kuang Wang 612-607 ။ 6ပီꨶ

တꨤင္းꨟဳꨳꨅဝ္ꨳေလဳးꨀꨓ္ 75ပီꨶ

ပꨤꨓ္မူိင္းတꨯး ‘‘မူိင္းꨁုꨓ္သိူဝ္’’ ꨓꨓ ္ꨵꨀြပ္ꨳဝဳꨳမꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨀတ္းယꨱꨓ္သဳꨲ သိူဝ္းမဳးꨬလꨳ လိꨀ္ꨳလꨯꨤး/ꨘိင္ꨳꨬငꨳတꨯးေꨀဳꨳ လꨯꨳꨟꨓ္ꨁုိꨓ္ꨳသꨤင္ꨵꨁုိꨓ္ꨳသုင္မဳး ꨬတꨵꨬတꨵဝဳꨳဝဳꨳ။ ပꨤꨓ္မူိဝ္ꨳꨕူꨳမီꨳပိင္ꨲ ꨉဳꨲတꨯးေꨀဳꨳꨓမ္ꨀုိꨓ္းမဳးꨬလꨳ ပိင္ꨲ ꨉဳꨲ တꨤင္းေမဳတꨯးေꨀဳꨳ ꨁိုꨓ္ꨳယ္ꨮꨲꨅြမ္းမဳးꨬတꨵꨬတꨵဝဳꨳဝဳꨳ (မူိꨓ္ꨓင္ꨲ ပိင္ꨲꨉဳꨲꨕꨯꨤꨲ လူဝ္ꨲသူဝ္ꨲꨘီꨲ)Philosophyꨅꨀꨮဳꨲꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ꨁူးေမဳလူင္ꨅဝ္ꨳသူꨳတꨰမ္ꨳꨡြꨀ္ꨲ ပꨱꨓ္ပပ္ꨵ ပꨱꨓ္ꨕုိꨓ္ဝꨯꨵမူꨓိ္ꨓင္ꨲလြင္ꨳဝဳꨲတꨟိꨓ္ꨲတူꨲ(Hindu's Brahmanism ) ꨅꨀꨮဳꨲꨓꨓ္ꨵ ꨁူးေမဳလူင္တꨯးထꨰင္ꨳေꨀဳꨵꨓုိင္ꨳꨅိုဝ္ꨳဝဳꨳ(ꨀူꨓ္းꨅိူဝ္ꨳ)ေပဳꨲမဳးမူိဝꨳ္ပီꨶ (551 BC)ꨀူိတ္ꨲꨓ္ꨮးတꨯးလိုဝ္းꨡိူင္ꨲသꨤင္တင္ꨳꨓꨓ္ꨵေသယဝ္ꨵ။

ꨓင္ꨲꨟူိဝ္ꨀူꨓ္းꨁူိဝ္းတꨯးေတမီးတꨤင္းေမဳꨓမ္ꨀိုꨓ္းမဳးꨓꨓ္ꨵ တꨰမꨳ္ပꨱꨓ္ ပပ္ꨵပꨱꨓ္ပုိꨓ္း ‘‘ꨕꨯꨤꨲလူဝ္ꨲသူဝ္ꨲꨘီꨲ’’ဝꨯꨵꨓမ္ꨓꨰꨓ္ꨲ။ ꨅိူဝ္းꨡꨓ္လိုဝ္းလင္ꨓဳꨲ ꨓꨓ္ꨵပꨱꨓ္ꨕိုꨓ္ပပ္ꨵꨡꨓ္တꨰမ္ꨳလြင္ꨳ‘‘ထုင္းꨘိင္းꨀူꨓးꨟဳꨳပူိင္’’ The Five Ku - man Relationships. ꨓꨯꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ ။

လိူဝ္ꨓꨓ္ꨵ ꨅဝꨳ္ꨁူးေမဳလူင္တꨯး ‘‘ꨀူꨓ္းꨅူိဝ္ꨳ’’ꨓꨯ တꨰမ္ꨳဝꨯꨵꨕိုꨓ္လိꨀ္ꨳ ꨀ်ꨤမ္းလိꨀ္ꨳ မီꨳꨓင္ꨲပဳꨳတ္ꨮꨳꨓꨯꨵယဝ္ꨵ။

ပပ္ꨵလိꨀ္ꨳꨁူးေမဳလူင္တꨯး(ꨀြꨓ္းꨅိုဝ္ꨳ)တꨰမꨳ္ဝꨯꨵꨬလꨳ ꨡꨓ္သြꨀ္ꨳလꨰမ္းꨟဳ ꨟꨓ္ ꨀမ္ꨳꨕြင္ꨳꨓꨓ္ꨵ-

1ꨵ ꨁုꨓ္မူိင္းꨬလꨳꨀုင္ꨲသေရꨲ King and Subject.

2ꨵ ထုင္းꨅꨤမ္ꨲ လြင္ꨳေမဳꨬလꨳလုꨀ္ꨳ Father and Son.

3ꨵ ပꨀ္းပူိငꨀ္ပ္းသိုပ္ꨲပီꨳꨬလꨳꨓြင္ꨵ Brother and Brother.

Page 46: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

4ꨵ ဝူတ္ꨳၾတဳးꨕူဝ္ꨬလꨳေမး Husband and Wife.

5ꨵ လꨯꨤးတိတ္းေတဳꨲꨡူꨉ္းလီꨀꨓ္ Friend and Friend. ပꨱꨓ္ꨅိူဝ္းꨓꨯꨵယဝ္ꨵ ။

ꨀပ္းꨀꨯꨤလူꨉ္ꨳလြငꨳ္ပိင္ꨲ ꨉဳꨲꨕꨯꨤꨲ(ꨅဳꨲရိတ္တ)သြꨓ္ꨲတူဝ ္ သြꨓ္ꨲꨅ္ꨮ ꨅိူဝ္းꨓꨓ္ꨵေꨀဳꨳ တꨰမ္ꨳꨡြꨀ္ꨲဝꨯꨵ သင္သြꨓ္ꨀူꨓ္းတင္းလꨯꨤယူꨲမီးတင္းꨓမ္ယဝ္ꨵ။ မူိꨓ္ꨓင္ꨲပိင္ꨲ ꨉဳꨲꨅဳꨲရိတ္တ ꨡꨓ္ꨟြင္ꨵဝဳꨳ "Two Principle Ethical Subjectsꨓꨯꨓꨓ္ꨵမီးမူꨓိ္ပဳꨳတ္ꨮꨳꨓꨯꨵေသꨶ-

ꨀ။ Chung to conform with righteousness in quailty or character.

ꨁ။ Shoo to shwo forgiveness in spirit or conduct.

တီꨳပြင္ꨲ

ꨀ/ꨁꨮꨤꨓ္ ပꨓ္ꨲꨉဳꨲလꨯꨤးေတꨲꨀ်ꨤင္ꨵꨀမꨅ္ြမ္းထမ္းꨟꨮ္ꨳတူဝ္ꨅ္ꨮꨀတ္ꨵꨁꨰꨓ္ꨲ။

ꨁ/သူꨳ။ ပꨓ္ꨲꨉဳꨲꨕုိꨀ္းꨟတ္း ꨟꨮ္ꨳꨅꨰတ္ꨳတꨤင္ꨲ ꨕူိꨀ္ꨲꨅိုꨓ္ꨳꨁꨤဝ္သ္ꨮꨬလꨳ မီးတꨤင္း ꨟꨱတ္းတꨤင္းသꨤင္ꨳလီ။

ꨓ္ꨮးပပ္ꨵ ꨁꨮꨤꨓ္ꨲသူꨳ သြပ္ပပ္ꨵ ꨓꨯꨵတꨰမ္ꨳဝꨯꨵေꨅးေတꨵေတꨵ။

(ꨁꨤꨓ္ꨲꨓꨯꨵတီꨳပြင္ꨲမꨓ္းဝဳꨳ ‘ေꨁꨲ’ သူꨳ ‘‘သမ္ꨵပြင္ꨲ ဝဳꨳ ꨡဳမꨱဝ္းꨓꨯယဝ္ꨵ၊ တီꨳသိုဝ္ꨳ မꨓ္းဝဳꨳေတꨵ ꨡဳꨳမꨱဝ္းေꨁꨲꨓꨯယဝ္ꨵ။) လꨯꨤးꨀ်ꨤင္ꨵ ꨀမ္ၾတဳး-မူိꨓ္ꨓင္ꨲပဳꨳတ္ꨮꨳꨓꨯꨵဝဳꨳ

1ꨵ ꨟꨮ္ꨳမီꨳꨅ္ꨮေꨅꨲတꨓဳꨲလီ

2ꨵ ꨟꨮ္ꨳမꨤꨓ္မꨰꨓ္ꨳꨅြမ္းꨀြင္းထမ္း

3ꨵ ꨟꨮ္ꨳမꨤꨀ္ꨳမီꨳလီပꨱꨓ္

4ꨵ ꨟꨮ္ꨳတꨤင္းꨟꨱတ္း တꨤင္းꨀ်ꨤင္ꨵလီ

Page 47: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

5ꨵ ꨟꨮ္ꨳမီးꨅ္ꨮꨓိမ္ꨬ လꨳ ပြꨯဝꨤင္းꨁꨮꨤင္ꨵပꨓ္ꨓꨯယဝ္ꨵ ။

ေပဳးတူꨉ္းလြင္ꨳꨅိူဝ္းꨡꨓ္ ေꨓမဳးꨅူိဝ္းꨓꨯꨵ ေတလꨯꨳꨟꨓ္ပꨤꨓ္တꨯ မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵ မီးꨕူꨳꨀတ္ꨵꨁꨰꨓ္ꨲ လြငꨳ္ꨕဳꨲသဳꨲလိꨀ္ꨳလꨯꨤးꨬလꨳ ꨕူꨳေမဳလူင္ ꨕူꨳ တꨰမ္ꨳလိꨀ္ꨳယူꨲ ေသꨡမ္ꨲꨀဳး လြင္ꨳလိꨀ္ꨳလꨯꨤးꨘိင္ꨳꨬလꨳေꨀဳꨳ ပꨱꨓ္ꨡꨓ္ꨁုိꨓ္ꨳ ယ္ꨮꨲသꨤင္ꨵသုင္ꨁုိတ္းꨅြမ္းꨀပ္ꨳပꨤꨓ္ယူꨲꨓꨯꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ ။

(မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ တꨯးေတꨲꨅ္ꨮꨵလိꨀ္ꨳꨬလꨳ ꨀꨮꨤမ္းလꨤတ္ꨳꨅိူင္ꨵꨟူိဝ္ꨓꨯ ꨓꨓ္ꨵ ꨕူꨳꨀတ္ꨵꨁꨰꨓ္ꨲꨁဝ္ လီသြꨀ္ꨳꨟဳေတꨵေတꨵ)‘‘ꨕူꨳတꨰမ္ꨳ’’မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္း တꨯးမူိင္းꨁုꨓ္သိူဝ္ꨓꨓ္ꨵ ꨀြပ္ꨳꨀူꨓ္းꨟူꨵေမဳလိꨀ္ꨳလꨯꨤးေတꨵေတꨵꨬလꨳ မꨤꨓ္ꨳမူိင္း ꨬလꨳꨁူိဝ္းꨀူꨓ္း ꨅꨤဝ္းတꨯးပꨱꨓ္ꨡꨓ္ယ္ꨮꨲမꨤꨀ္ꨳꨁုိꨓ္ꨳသုင္ေတꨵေတꨵယဝ္ꨵ။

3ꨵ ပꨤꨓ္ပꨱꨓ္သိုꨀ္းမူိင္းလူင ္

ꨡမ္ꨲ ꨓꨓ္

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး ꨀူꨳမူိင္း

425 BC / 250 BC

ဝꨯꨤးေသ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးတꨯးမူိင္းꨅဝ္ꨳ(တꨯးတꨯးမူိင္းꨁုꨓ္သိူဝ္)လူꨵလꨰဝ ္ꨀꨮဳꨲေသꨓꨓ္ꨵ ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္တꨯးꨟဝ္းꨓꨯꨵ ꨀြပ္ꨳပူိဝ္ꨳꨡမ္ꨲ ထိင္းလꨯꨳ ꨡူꨟꨰင္း ꨕြင္းငမ္း‘‘ꨡိမ္ꨲꨕဳꨲယဳꨲ’’ Emperor ေပꨵလꨯꨳꨬလꨳ ေꨟဳꨁမ္းတꨯးလꨯꨳတꨰꨀ္ꨲယꨯꨤꨳ ပꨱꨓ္ဝꨯꨵꨀဝ္ꨳမူိင္းယဝ္ꨵ။ ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵꨀြပꨳ္ꨕြင္းငမ္းꨀူꨉ္းꨕ္ꨮꨀူꨉ္းမꨓ္းꨬလꨳ လꨯꨳ ꨟြင္ꨵဝဳꨳပꨤꨓ္တꨯးꨀဝ္ꨳမူိင္း ꨡမ္ꨲꨓꨓ္ꨕြင္းꨓꨓ္ꨵ ꨀြပꨳ္တꨯးꨓင္ꨲꨀꨓ္ ꨟꨱမ္ꨡဳꨲꨓဳꨲ ꨀꨓ္ေသ ꨀဝ္တိုꨀ္းမ္ꨮး မ္ꨮးꨕꨓ္းꨀဝ္ ꨟꨱတ္းꨓꨓ္ꨬလꨳ ပꨤꨓ္တꨯးသ္ိုꨀ္းမူိင္းလူင္ꨓꨯ ေꨀဳꨳꨟြင္ꨵယဝ္ꨵ။ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးတꨯး ꨡꨓ္ပꨱꨓ္ꨀြꨓ္ꨳလူင္းꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္တꨯး

Page 48: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨡꨓ္ပꨱꨓ္ဝꨯꨵꨕြင္းငမ္းꨡꨓ္လꨱဝ္(Emperor)ꨓꨓ္ꨵꨡဝ္လူꨵꨟꨯꨤတꨰꨀ္ꨲယꨯꨤꨳꨀꨮဳꨲ မူိဝ္ꨳပီꨶ(425 BC)ꨓꨓ္ꨵေသꨓꨯယဝ္ꨵ။

ပꨤꨓ္တꨯးတꨯးꨀဝ္ꨳမူိင္းꨓꨯꨵ ပꨱꨓ္မူိင္ေတဳꨲမူိင္း ꨡမ္ꨲꨓꨓ္ ေꨟဳꨁမ္းေတဳꨲ ေꨟဳꨁမ္း ꨟꨱတ္းသိုꨀ္းꨅူးꨀꨓ္ ꨟိမ္ꨡဳꨲꨓဳꨲတꨓ္းꨁူဝ္းꨟိမ္ꨁြပ္ꨲꨓမ္ꨵလꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ ꨀꨓ္ꨬလꨳ သမ္ꨵေပဳးပꨱꨓ္သိုꨀ္းပꨱꨓ္သိူဝ္ꨡူꨓ္ꨡူꨓ္ေမဳးေမဳးꨅြတ္ꨲꨀꨮဳꨲ ꨀူꨳတီꨳ ꨀူꨳတꨤင္းꨓꨯယဝ္ꨵ ။ ꨀြပ္ꨳꨓꨯꨬလꨳ ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္တꨯးတꨯး(ေတꨲပꨱꨓ္ꨅဝꨳ္ေꨟဳ ꨁမ္းꨅဝ္ꨳꨅꨯꨤးဝူင္ꨵ တီꨲ) ေပဳꨳꨡမ္ꨲထိင္းေပꨵလꨯꨳꨬလꨳ လꨯꨳတꨰꨀ္ꨲလꨯꨳယꨯꨤꨳꨀꨓ္ ပꨰတ္ꨳမူတ္းꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ လြင္ꨳမꨓ္းꨬတꨵ ꨀြပ္ꨳꨀꨰမ္မူိင္းလူင္ꨟူꨀ္းမူိင္းꨡꨓ္မꨳီꨓ္ꨮး ꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး မူိင္းꨁုꨓ္သိူဝ္ꨓꨓ္ꨵ ꨕ္ꨮꨡမ္ꨲထြမ္ꨲꨕ္ꨮ တိုꨀ္းꨕꨓ္း ꨀꨓ္ꨬလꨳ တꨯးလꨯꨳတꨰꨀ္ꨲယꨯꨤꨳꨀꨓ္ပꨱꨓ္တꨯးꨀဝ္ꨳမူိင္း(Kuo)ꨡမ္ꨲꨓꨓ္တꨯးသိုꨀ္း မူိင္းလူင္(Warring states perio)ꨓꨯမဳးꨓꨓ္ꨵꨓꨯယဝ္ꨵ ။

ꨓ္ꨮးꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္ꨡꨓ္ꨅုိဝ္ꨳယ္ꨮꨲ ꨅိူဝ္းꨓꨓ္ꨵေꨕမီꨳဝꨯꨵသꨤမ္ပꨤꨓ္ ယဝ္ꨵ။ ꨓ္ꨮးသꨤမ္ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ

1ꨵ ပꨤꨓ္ထူꨓ္ꨳꨓုိင္ꨳ(12)တူꨓ္

2ꨵ ပꨤꨓ္ထူꨓ္ꨳသြင္(5)တူꨓ္

3ꨵ ပꨤꨓ္ထူꨓ္ꨳသꨤမ္(7)တူꨓ္မီးမဳးꨓင္ꨲ ꨓꨯယဝ္ꨵ။

ꨅြမ္သုိꨀ္းလူင္ꨅိူဝ္းꨓꨯꨵ ꨓမ္ꨵꨀတ္ꨵတꨤင္းꨁꨓ္ꨁဝ္ꨅမ္ꨵ-

ꨓိုငꨳ္။ ꨀꨰမ္မူိင္းꨕူꨳꨡြင္ꨲ ꨓူိဝ္သိုꨀ္းꨟုꨀ္းမူူိင္း

"Powerful Marquis"

သြင္။ ꨀꨰမ္မူိင္းꨕူꨳꨡြင္ꨲသိုꨀ္းတင္းမꨤꨓ္ꨳတင္းမူိင္း

Page 49: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

"Martial Princes"

သꨤမ္။ ꨀꨰမ္မူိင္းꨕူꨳꨡြင္ꨲသိုꨀ္း ꨓ္ꨮးမူိင္းေꨟဳꨁမ္း

"Heroic Lords"ဝဳꨳꨓꨯယဝ္ꨵ။

ꨓ္ꨮး သꨤမ္ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ထိုင္မဳးပꨤꨓ္လိုꨓ္းသုတ္းပꨤꨓ္ထူꨓ္ꨳသꨤမ္ ꨓꨓ္ꨵ ေꨟဳꨁမ္းမူိင္းသိူဝ္ မူိင္းယိုꨓ္း မူိဝ္းꨅဝ္ꨳ မူိင္းꨁိင္း မူိင္းဝꨯꨤး မူိင္းꨟꨤꨓ္ မူိင္း တင္ꨳ မူိင္းလိုဝ္း မူိင္းလြြꨯꨬလꨳ မူိင္းတူင္ꨳꨅိူဝ္းꨓꨯꨵေꨕပꨱꨓ္ဝꨯꨵꨀဝ္ꨳမူိင္းꨅူိဝ္းꨓꨯꨵ ယဝ္ꨵ။ ꨓ္ꨮးꨀဳꨳꨅဝꨳ္ꨀꨰမ္မူိင္းꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္ꨅိူဝ္းꨓꨓ္ꨵ ꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္ꨁူိဝ္းꨁိင္း၊ ꨁူိဝ္းသိူဝ္ ꨁူိဝ္းသꨤင္၊ ꨁူိဝ္းဝူင္ꨵꨁဝ္ꨅဝ္ꨳꨅိူဝ္းꨓꨯꨵ မီးꨅိုဝ္ꨳသꨱင္လိုဝ္းလင္ꨟုဝ္ꨲꨟုꨓ္ꨳ လြင္ꨳꨀတ္ꨵꨁꨰꨓ္ꨲေတꨵေတꨵ။ ꨓ္ꨮးꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္ꨅဝ္ꨳꨅိူဝ္းꨓꨯꨵ ꨅဝ္ꨳꨁူိဝ္းꨁိင္း ꨓꨯꨵ မီးꨡꨤမ္းꨓꨤတ္ꨳꨡꨓ္ယ္ꨮꨲေသပူိꨓ္ꨳꨓꨯယဝ္ꨵ။ ꨀြပ္ꨳꨓꨯꨬလꨳ မꨓ္းꨅဝ္ꨳလꨯꨳ ꨅိုဝ္ꨳဝဳꨳ ‘‘ꨁိင္းသူိဝ္သꨤင္ဝူင္ꨵ ’’ꨓꨯယဝ္ꨵ။

ꨅဝ္ꨳပဳးꨓꨯꨵ လꨯꨳꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲ မူိင္းသီꨲမူိင္းမိူဝ္ꨳပီꨶ 307 ထိုင္ 254 BC ꨓꨓ္ꨵေသတꨤင္းꨟုိင္မꨓ္းမီးꨀꨮဳꨲ(54)ပီꨶယဝ္ꨵ။ ꨅဝ္ꨳပဳးꨓꨯꨵပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳꨡꨓ္ꨡုပ္ꨵ ပူိင္ꨲꨓူိဝ္မူိင္းတꨯးမူိင္းေꨁꨲ ꨀမ္းလိုꨓ္းသုတ္းꨓꨓ္ꨵꨓꨯယဝ္ꨵ။ ဝꨯးꨓꨓ္ꨵထိုင္မဳး ပꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္း‘‘ꨁိင္းသိူဝ္ꨅꨤင္ꨵ ဝူင္ꨵ ’’ꨓꨓ္ꨵ ꨀြပ္ꨳဝဳꨳꨁုꨓ္ꨁဝ္ꨬလꨳ ꨀူꨓ္းမူိင္း ꨕ္ꨮေꨀဳꨳပဳးဝဳꨲသꨓဳꨲꨕꨯꨤꨲတိုꨀ္းꨓဳꨲꨬလꨳ ꨓင္ꨲꨟူိဝ္ꨟꨰင္းသ္ိုꨀ္းေတꨀုိꨓ္း ꨟꨰင္းꨀꨰꨓ္ꨲ ꨁꨰင္ꨓꨓ္ꨵ မူိင္းꨕ္ꨮမူိင္းမꨓ္းꨡြꨓ္ꨟြမ္ꨟꨰင္းသိုꨀ္းꨬလꨳ ꨟꨤင္ꨳꨟꨰꨓ္းဝꨯꨵꨕ္ꨮမꨓ္းယဝ္ꨵ ꨀြပ္ꨳပꨱꨓ္ပꨤင္သိုꨀ္းပꨤင္သိူဝ္ꨬလꨳ ꨕူꨳꨀတ္ꨵꨁꨰꨓ္ꨲꨕꨯꨤꨲသိုꨀ္းꨁဝ္ ေပဳꨲမဳးမီးမဳးꨓမ္ ေတꨵေတꨵ။

ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ꨕြင္းမူိင္းလူင္မူိင္းသိူဝ္ ‘‘ꨁုꨓ္ဝူင္ꨵꨅꨯꨤး’’တꨰမꨳ္ဝꨯꨵ လꨯꨤးꨟꨤင္ꨳꨟꨰꨓ္းသိုꨀ္းꨓꨯမီးဝꨯꨵꨀပ္းပုꨓ္ိးꨟꨤꨓ္ꨵꨓꨯꨵꨬလꨳ လꨯꨳဝဳꨳꨀူꨓ္းတꨯးပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ꨅꨓ္ꨵသုင္ယူꨲꨓꨯယဝ္ꨵ ။ ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵပꨱꨓ္ပꨤꨓ္ꨡꨓ္ꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္ꨁဝ္ယိပ္းꨡဳꨲꨓဳꨲ

Page 50: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨕြင္းꨁမ္းမꨤꨓ္ꨳမူိင္းယဝ္ꨵ။ ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ေတꨵ ပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ေꨓ ꨟꨤင္ꨀြꨯးꨓꨯယဝ္ꨵ ။

ထိုင္မဳးမူိဝ္ꨳပီꨶ 378 ထိုင္ 369 BC ပꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းꨅဝ္ꨳတီꨲ ဝူင္ꨵꨓꨓ္ꨵ မီးꨁူးေမဳလူင္တꨯးထꨰင္ꨳꨅဝ္ꨳꨓုိငꨳ္ꨅုိဝ္ꨳဝဳꨳ ‘‘ပူꨲꨀြꨓ္းꨅုိဝ္ꨳ’’ꨓꨯေသ ယူꨲꨓ္ꨮးꨡိုင္ꨲမူိင္းသꨤင္တင္ꨳ။ ꨁူးေမဳꨅဝꨳ္ꨓꨯꨵ တꨰမ္ꨳဝꨯꨵလိꨀ္ꨳꨓမ္ေတꨵေတꨵ။ ပပ္ꨵလိꨀ္ꨳပုိꨓ္းꨬလꨳ ပပ္ꨵ လိꨀ္ꨳ‘‘ပꨀ္းပူိင္လြင္ꨳတꨤင္းꨀ်ꨤင္ꨵတꨤင္းꨀမ္’’ꨓꨓ္ꨵ ပꨱꨓ္ မီးꨅိုဝ္ꨳသꨱင္ေတꨵေတꨵယဝ္ꨵ။ ပပ္ꨵ ꨕုိꨓ္ꨓꨯꨵ ပꨱꨓ္ꨟꨤꨀ္ꨳယ္ꨮꨲတီꨳမꨯꨤတြင္း‘‘ꨡုပ္ꨵပ ေတꨲꨀူတ္းမꨯꨤꨬလꨳ ပꨤꨓ္ꨲꨉဳꨲတꨤင္းꨟူꨵ’’ꨀူꨓ္းꨁူိဝ္းတꨯး မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵေတꨵေတꨵ ꨓꨯယဝ္ꨵ ။

ꨓ္ꨮးပပ္ꨵ ꨓꨓ္ꨵ တꨰမ္ꨳသင္ꨲဝꨯꨵဝဳꨳ-

1ꨵ ꨟꨮ္ꨳꨁတ္းꨅ္ꨮꨟဳပꨓ္ꨲꨉဳꨲ တꨤင္းꨟူꨵတꨤင္းေမဳ

2ꨵ ꨟꨮ္ꨳꨟူꨵꨟꨓ္ꨅိူဝ္ꨵယ္ꨮꨲꨟꨤꨀ္ꨳၾတဳးမꨤꨓ္ꨲ

3ꨵ ꨟꨮ္ꨳꨅြမ္းꨡဝ္ပꨀ္းပူိင္ ꨁူးေမဳလူင‘္‘ꨀြꨓ္းꨅိူဝ္း’’

4ꨵ ꨟꨮ္ꨳꨅြမ္းသꨰင္ꨳတꨤင္းꨁူးေမဳလူင‘္‘မင္းꨅိုဝ္ꨲ’’ꨓꨯယဝ္ꨵ။

မူိဝ္ꨳပီꨶ 230 BC ꨓꨓ္ꨵ မူိင္းသိူဝ္၊ မူိင္းသူꨳ၊ မူိင္းꨅဝ္ꨳ၊ မူိင္းꨟꨤꨓ္၊ မူိင္း ဝꨯꨤး၊ မူိင္းယိုꨓ္းꨁဝ္ (6)မူိင္းꨓꨯꨵ ꨕြမ္ꨵꨟုမ္ꨳꨟꨰင္းသိုꨀ္းꨀꨓ္ေသ မဳးတိုꨀ္းေတဳးမူိင္း ꨁိင္းꨓꨯꨵယဝ္ꨵ ။ ꨀူꨉ္းꨓဳꨲ ꨟꨰင္းသိုꨀ္းမူိင္းꨁိင္းမꨓ္ꨳꨀꨰꨓ္ꨲꨓဳꨲꨬလꨳ ꨁဝ္တိုꨀ္းꨡမ္ꨲ ေပꨵလꨯꨳမူိင္းꨁိင္း ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္မူိင္းꨁိင္း လꨯꨳလမ္းꨕြင္းမူိင္းလူင ္ေꨀဳꨵꨡꨓ္ ꨡြꨓ္ꨟုဝ္ပူိꨓ္ꨳမဳးတိုꨀ္းꨓꨓ္ꨵꨡြꨀ္ꨲပꨯꨤꨳမꨤꨓ္ꨳမူိင္းမꨓ္းꨀꨮဳꨲပꨰတ္ꨳယဝ္ꨵ ။ ꨓ္ꨮးလိꨓ္ တꨯးꨀဝ္ꨳမူိင္း ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ မီꨳဝꨯꨵꨁုꨓ္ေꨟဳꨁမ္း(7)တူꨓ္ ꨀြပ္ꨳꨀဝ္ꨡမ္ꨲမ္ꨮး မ္ꨮးꨡမ္ꨲ ထုꨀ္ꨲꨀဝ္ လꨯꨀမ္ꨵꨟိမ္ ꨡဳꨲꨓဳꨲꨅꨤꨀ္ꨳꨀꨓ္ꨬလꨳ ပꨓ္လြင္ꨳသုꨀ္ꨵယုင္ꨲ ꨡူꨓ္ꨀဝ္း တုမ္ꨵတိူဝ္ꨵꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ေတꨵေတꨵꨓꨯယဝ္ꨵ။

Page 51: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨕြင္းမူိင္းေꨀဳꨵꨡꨓ္ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္‘‘ꨁꨰꨓ္ꨲꨁိင္းဝူင္ꨵ ’’လိုပ္ꨳလမ္းမꨓ္း ꨡြꨀ္ꨲမူိင္းꨓꨓ္ꨵ မꨓ္းပꨱꨓ္ꨡꨓ္ꨅ္ꨮလမ္ꨓဳꨲေသယဝ္ꨵ ꨀꨮဳꨲသူꨓ္းတုမ္ꨅဝ္ꨳ ေꨟဳꨁမ္းꨡြꨓ္ꨲꨁဝ္ ꨡꨓ္ꨀုိတ္းꨟုꨀ္းမူိင္းꨓꨓ္ꨵေသ မဳးတိုꨀ္းꨁုိꨓ္း မူိင္းꨁိင္းထꨰင္ꨳ ယဝ္ꨵ။ ꨅပ္ꨳꨁုꨓ္ꨟုꨀ္းမူိင္းꨁဝ္ေꨀဳꨳ ထြမ္ꨡ္ဝꨀ္ꨮꨤမ္းသူꨓ္းတုမ္ ꨕြင္းမူိင္းလူင္သူꨳ ꨁိင္းꨓꨓ္ꨵေသ ꨟꨱတ္းလိꨀ္ꨳ ꨀိꨓ္ꨀꨰꨓ္ꨲ ꨕြမ္ꨳꨟူမ္ꨳလုꨀ္ꨵꨕိုꨓ္ꨵဝဳꨳꨓꨯေသယဝ္ꨵ ။ ꨡဝ္ꨁုꨓ္ꨕြင္းမူိင္းလူင္ သူꨲꨁိင္းꨟꨱတ္းꨟုဝ္ပဝꨳ္ ‘‘ထဳꨲꨓဳꨵထိပတိ’’မူိင္းꨕြမ္ꨵꨟုမ္ꨳ ꨟုꨀ္းမူိင္းꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ꨕြင္းꨓꨓ္ꨵꨕြင္းမူိင္းလူငꨡ္ꨓ္ꨁုိꨓ္ꨳမ္ꨮꨲꨓ္ꨮးမူိင္းꨁိင္းသမ္ꨵ ꨡဝ္ပရိေယꨲ ꨅြမ္းယဳꨵꨅြမ္းꨀဝ္းꨟꨮ္မူိင္းꨟူမ္ꨳတုမ္(6)မူိင္းꨁဝ္ လူꨵလꨱဝ္တꨰꨀ္ꨲယꨯꨤꨳ ပꨰတ္ꨳယဝ္ꨵ။

ထိုင္မဳးမူိဝ္ꨳပီꨶ BC 319 ꨓ္ꨮးꨟုꨀ္းမူိင္းꨓꨓ္ꨵ မူိင္းသူꨳထြꨓ္ꨡြꨀ္ꨲပꨰတ္ꨳ ꨁဝ္ေသ ꨀုိတ္းဝꨯꨵ ‘‘သိူဝ္၊ ꨅဝ္ꨳ၊ ꨟꨤꨓ္၊ ဝꨯꨤး၊ ယိုꨓ္း’’ꨟဳꨳမူိင္းꨓꨯꨀူꨉ္းယဝ္ꨵ ။ ဝꨯꨤး ꨓꨓ္ꨵ ꨁဝ္ꨟဳꨳမူိင္းꨓꨯꨵ ꨟြမ္ꨁြꨓ္ꨳꨟꨰင္းꨀꨓ္ေသယဝ္ꨵ မူိဝ္းတိုꨀ္းေတဳး မူိင္းꨁိင္း တꨰင္ꨳꨀမ္းꨓုိင္ꨳယဝ္ꨵ ။

ꨀြပ္ꨳꨓꨓ္ေသတဳꨵေꨀဳꨳ - ꨀြပ္ꨳꨟꨰင္းသ္ိုꨀ္းမူိင္းꨁိင္း လꨯꨳꨟꨤင္ꨳꨟꨰꨓ္းဝꨯꨵ မꨓ္ꨳ ꨀꨰꨓ္ꨲꨓဳꨲꨬလꨳ ꨡဝ္မူိင္းꨕြမ္ꨵꨟူမ္ꨳꨁဝ္တူꨀ္းသုမ္းꨀꨮဳꨲꨓꨯယဝ္ꨵ ။ ထိုင္မဳးမူိဝ္ꨳပီꨶBC 317 ꨓꨓ္ꨵ ꨟုဝ္ပဝ္ꨳမူိင္းꨟူမ္ꨳတုမ္ꨁဝ္ လꨯꨳꨓြꨓ္းေꨕးꨀꨮဳꨲေသꨬလꨳ ꨡဝ္မူိင္း ꨕြမ္ꨵꨟူမ္ꨳ(5)မူိင္းꨁဝ္ တꨰꨀ္ꨲယꨯꨤꨳꨀꨓ္ꨀꨮဳꨲေသယဝ္ꨵ။

ဝꨯꨤးꨓꨓ္ꨵထꨰင္ꨳ ထိုင္မဳးမူိဝ္ꨳပီꨶ (314-256 BC)ꨓꨓ္ꨵ ꨓ္ꨮးꨕြင္း(59) ပီꨶꨓꨓ္ꨵ ꨡဝ္ေꨟဳꨁမ္းမူိင္းꨁိင္း ‘‘ꨁုꨓ္ꨓꨓ္ဝူင္ꨵ’’ꨡဝ္ꨟꨰင္းသ္ိုꨀ္းေသ ꨀꨮဳꨲတိုꨀ္း ေတဳး ꨟုပ္ꨳသိမ္းꨡဝ္မူိင္းꨟꨤꨓ္ꨬလꨳ မူိ္င္းꨁဝ္တꨯꨤသုမ္း(40000)ပꨯꨤပꨯꨤယဝ္ꨵ။ ဝꨯꨤး ꨓꨓ္ꨵသမ္ꨵတိုꨀ္းသိမ္းꨡဝ္မူိင္းꨅဝ္ꨳထꨰင္ꨳꨬလꨳ ꨀူꨓ္းမူိင္းꨁဝ္တꨯꨤ(90000)ပꨯꨤပꨯꨤ ယဝ္ꨵ။ ꨀမ္းꨓꨓ္ꨵꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္‘‘ꨓꨓ္ဝူင္ꨵ’’သမ္ꨵ လြမ္ꨀူဝ္ꨅြမ္သ္ိုꨀ္းလူင္ မူိင္းꨁိင္းꨡꨓ္ꨡြꨀ္ꨲꨀꨮဳꨲ တ္ိုꨀ္းသိမ္းꨡဝ္မူိင္းꨟꨤꨓ္ မူိင္းꨅဝ္ꨳꨬပꨵမဳးꨓꨓ္ꨵေသ တူဝ္ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ တꨤမ္တူဝ္ꨡြꨀ္ꨲပꨯꨤမူိဝ္းꨟြင္ꨵꨡဝ္သိုꨀ္းꨡꨓ္ꨀုိတ္းသꨤမ္

Page 52: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

မူိင္းꨅိူဝ္းꨓꨓ္ꨵ မဳးတိုꨀ္းꨅြမ္သ္ိုꨀ္းလူင္မူိင္းꨁိင္းꨡꨓ္ပꨱꨓ္လုꨀ္ꨳꨅꨯꨤးꨅဝ္ꨵ ꨓꨓ္ꨵꨁိုꨓ္းꨓꨯယဝ္ꨵ။ ꨀူꨉ္းꨀဳꨳ - သိုꨀ္းꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ꨅဝ္ꨳ‘‘ꨓꨓ္ဝူင္ꨵ’’ꨡမ္ꨲ ꨡြင္ꨲလꨯꨳေသ လꨯꨳတူꨀ္းသုမ္းꨓြꨓ္းေꨕးꨀꨮဳꨲꨓ္ꨮးပꨤင္သိုꨀ္းꨓꨓ္ꨵေသꨓꨯယဝ္ꨵ။ ꨀြပ္ꨳꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္‘‘ꨓꨓ္ဝူင္ꨵ’’လꨯꨳꨀꨱꨓ္မူိင္းꨀꨮဳꨲ(59)ပီꨶေသ ꨓြꨓ္းေꨕးꨀꨮဳ ꨲ ꨬလꨳ လုꨀ္ꨳꨅꨯꨤးꨅဝ္ꨳ ꨡꨓ္ပꨱꨓ္ꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္ မူိင္းꨁိင္း‘‘ꨅဝ္ꨳꨅꨯꨤး’’ꨓꨓ္ꨵ သိုပ္ꨲပုတ္ꨳတီꨳယူꨲ ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ꨀꨮဳꨲယဝ္ꨵ။

ထိုင္မဳး မူိဝ္ꨳပီꨶ ‘‘356-250 BC’’ꨓꨓ္ꨵ ‘‘ꨅဝ္ꨳတုင္းꨁုꨓ္’’လꨯꨳꨁုိꨓ္းပꨱꨓ္ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းမူိင္းꨁိင္းယဝ္ꨵ ။ ဝꨱင္းေꨟဳꨁမ္းမီးꨕꨯꨤꨲꨡြꨀ္ꨲꨟုဝ္ꨓမ္ꨵ။ ဝꨯꨤးꨓꨓ္ꨵ‘‘ꨅဝꨳ္ တုင္းꨁုꨓ္’’ꨓꨯꨵ တꨓ္းလꨯꨳꨡုပ္ꨵ မꨤꨓ္ꨳမူိင္း(7)ပီꨶꨀြꨯးေသ လꨯꨳꨁꨤမ္ꨲတꨤင္းꨅဝ္ꨳ ꨅꨯꨤး ꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္မူိင္းꨁိင္း တိုꨀ္းꨕိုꨓ္ꨵသိမ္းꨡဝ ္ ꨡဳꨲꨓဳꨲမꨓ္းꨅဝ္ꨳေသ ယဝ္ꨵ။ ꨓ္ꨮးမူိင္းလူင္ꨀဝ္ꨳမူိင္းꨓꨓ္ꨵ မူိင္းလူင္ꨅꨱတ္းမူိင္းꨁဝ္ꨓꨯꨵ ꨟꨤင္ꨳꨟꨰꨓ္းတဳꨲ တိုꨀ္းေတဳး ꨟုပ္ꨳသိမ္းꨡဝꨡ္ဳꨲꨓဳꨲပꨤꨓ္းꨀုမ္းတဳꨲပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳေꨟဳသꨰင္ ꨓ္ꨮးꨕꨰꨓ္ꨲ လိꨓ္တꨯး(ꨀဝ္ꨳ)မူိင္းꨓꨓ္ꨵ ထုꨀ္ꨲမꨰꨓ္ꨳꨅဝ္ꨳꨅꨯꨤးမူိင္းꨁိင္းꨬလꨳ ꨁဝ္ꨅဝ္ꨳꨟုꨀ္းမူိင္း ꨅင္ꨲꨕြမ္ꨵꨟꨰင္းမꨓ္ꨳꨀꨰꨓ္ꨲꨀꨓ္ေသ မဳးတ္ိုꨀ္းꨕိုꨓ္ꨵမူိင္းꨁိင္းꨬလꨳ ပြꨀ္ꨳꨓꨯꨵꨅဝ္ꨳ မူိင္းꨁိင္းလꨯꨳသုမ္းသိုꨀ္းမဳး တꨯးꨀဝ္ꨳမူိင္းေꨀဳꨳ လꨯꨳꨕြမ္ꨵပꨱꨓ္ꨡꨓ္လꨱဝ္ꨀꨓ္ေသ ꨕြမ္ꨵꨟုမ္ꨳꨀꨓ္ ေတꨲတင္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯး ‘‘တꨯးလိုဝ္း’’ꨓꨯထꨰင္ꨳယဝ္ꨵ။

٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭

Page 53: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ပꨤꨓ္ေꨟဳတꨯးမူိ္င္းလိုဝ္း

ꨡမ္ꨲ ꨓꨓ္

ပꨤꨓ္တꨯးမူိင္းတူငꨳ္/မူိင္းလြꨯ (224-BC)

ထိုင္မဳးမူိဝ္ꨳပီꨶ(224-BC)ꨓꨓ္ꨵဝꨯꨤးေသ မူိင္းꨁိင္းလꨯꨳတူꨀ္းသုမ္းꨀꨮဳ ꨲ ꨓꨓ္ꨵ တꨯးလꨯꨳꨡြꨓ္ꨡꨓ္ေတꨲတင္ꨳ ပꨱꨓ္ပꨤꨓ္တꨯးလိုဝ္းꨓꨓ္ꨵေꨀဳꨳ ꨡမ္ꨲ ေတꨲတင္ꨳလꨯꨳꨟုိင္ပꨱင္းꨅ္ꨮ လꨯꨳေꨕလꨯꨳယꨯꨤꨳꨀꨓ္ပꨱꨓ္ꨀꨮဳꨲသြင္မူꨲꨅုမ္းဝꨯꨵယဝ္ꨵ ။ မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨁꨯꨤꨵꨀꨮဳꨲတꨤင္းꨓ္ꨮးမူိင္းသီꨁုမ္ꨵယဝ္ꨵ ။ ꨅဝꨳ္ꨀꨰမ ္မူိင္း မူိင္းလိုဝ္းပꨱꨓ္ꨕူꨳꨡုပ္ꨵငမ္း မꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨓꨯယဝ္ꨵ ။

ဝꨯꨤးေသသိုꨀ္းမူိင္းလူင္ ယꨱꨓ္ဝြတ္ꨳꨀꨮဳꨲယဝ္ꨵꨓꨓ္ꨵ ꨀူꨓ္းတꨯးꨁဝ္ လꨯꨳꨁမ္ꨲ တꨤမ္ꨲသိုꨀ္းမဳး ꨓမ္ꨟုိင္ꨓဳꨲꨓဳꨲꨬလꨳꨡဝ္လꨯꨤꨲꨅꨤꨓ္ꨳလြင္ꨳသိုꨀ္းꨀꨮဳꨲေသ ꨡြꨓ္ ꨀꨓ္ယူꨲꨀတ္းꨀတ္း ယꨱꨓ္ယꨱꨓ္ ꨟꨤင္းꨕ္ꨮꨟꨤင္းမꨓ္းꨀူꨉ္းꨬလꨳ မꨤꨓ္ꨳမူိင္းေꨀဳꨳ ꨡူꨓ္ꨳꨟုꨓ္းတꨰမ္ꨲေယဳꨳꨀꨮဳꨲေတꨵေတꨵယဝ္ꨵ။ ꨀြပ္ꨳꨕ္ꨮေꨀဳꨳꨁꨯꨳယူꨲꨀတ္းယူꨲယꨱꨓ္ ꨡမ္ꨲꨁ္ꨮꨳꨟꨱတ္းသိုꨀ္း ꨟꨱတ္းသိူဝ္ꨬလꨳ ꨅင္ꨲ ေꨕꨡြꨀ္ꨲꨀꨓ္ဝꨯꨵပꨱꨓ္သြင္မူꨲꨓꨓ္ꨵ ယဝ္ꨵ။

(1) ꨅုမ္းꨡြꨓ္တꨤင္း ‘‘တꨯးမူိင္းလူင’္’

Page 54: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

တꨯးꨡꨓ္ꨡမ္ꨲꨁ္ꨮꨳꨕꨤတ္ꨲ တီꨳယူꨲꨀဝ္ꨲ တီꨳသဝ္းမြꨓ္ꨲꨓꨓ္ꨵေသ ꨡြꨓ္ ꨀꨓ္ꨀုိတ္းꨁင္ꨵ ယူꨲသꨤင္ꨳꨀိꨓ္သဝ္း ꨓ္ꨮးမူိင္းꨀဝ္ꨲ ꨓ္ꨮးမꨤꨓ္ꨳꨀဝ္ꨲꨁုိꨓ္း ꨅိူဝ္းꨓꨓ္ꨵ ꨟြင္ꨵဝဳꨳ တꨯးမူိင္းတူင္ꨳꨓꨯယဝ္ꨵ။

တꨯးလိုဝ္း(Lo)ꨅိူဝ္းꨓꨓ္ꨵေတꨵ-

(1) တꨯးလိုဝ္းယူꨓ္း ꨡꨓ္ယူꨲꨡိုင္ꨲꨕူꨳꨁꨰꨓ္ꨲ

"Lo Yuan In Fu Kain District"

(2) တꨯးလိုဝ္းပိꨓု္း ꨡꨓ္ယူꨲꨓ္ꨮးꨡိုင္ꨲယူꨲꨓမ္

"Lo Ping In Yun Nan District"

(3) တꨯးလိုဝ္းꨅူး ꨡꨓ္ယူꨲꨓ္ꨮး ꨡိုင္ꨲယူꨲꨓမ္

"Lo Tzu In Yun Nan District"

(4) တꨯးလိုဝ္းꨟꨤဝ္ꨳ ꨡꨓ္ယူꨲꨓ္ꨮး ꨡိုင္ꨲꨀူꨉ္ꨳꨁꨱဝ္

"Lo Huo In Kwie Chew District"

(5) တꨯးလိုဝ္းꨅꨤင္ꨳ ꨡꨓ္ယူꨲꨓ္ꨮးꨡိုင္ꨲꨀꨮꨤင္သီ

"Lo Chang In Kwang Si"

(6) တꨯးလိုဝ္းပꨰင္ ꨡꨓ္ယူꨲꨓ္ꨮးꨡိုင္ꨲꨀꨮꨤင္တꨤင္ꨳ

"Lo Peng In Kwang Tung"

(7) တꨯးလိုဝ္းတိုꨓ္း ꨡꨓ္ယူꨲꨓ္ꨮးꨡိုင္ꨲꨀꨮꨤင္တꨤင္ꨳ

"Lo Ting In Kwang Tung"

Page 55: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ေတဳꨲထုိင္မူိဝ္ꨳꨓꨯꨵ တꨯးꨁူိဝ္းꨓꨯꨵတိုꨀ္ꨵꨀုိတ္းမီးဝꨯꨵယူꨲ ꨓ္ꨮးမူိင္းတꨯးဝꨱင္းလူငꨅိူ္ဝ္း ꨓꨓ္ꨵယူꨲေသ တ္ိုꨀ္းလꨯꨳꨟꨓ္လꨤတ္ꨳꨀꨮꨤမ္းတꨯးယူꨲယဝ္ꨳ။

(2) ꨅုမ္းသြင္ တꨯးꨅိူဝ္းꨡꨓ္ꨡမ္ꨲထုꨀ္ꨲမꨰꨓ္ꨳꨀꨓ္တင္းꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္း မူိင္းေꨁꨲ ꨅိူဝ္းမီးꨡꨓ္ꨡမ္ꨲꨁꨯꨳꨁꨤမ္ꨲ ယူꨲꨁꨤမ္ꨲ ပꨱꨓ္ꨀူꨓ္းမꨤꨓ္ꨳꨀူꨓ္းမူိင္း ꨡꨓ္ယူꨲ ပဳးတ္ꨮꨳမူိင္းꨁိင္းꨓꨓ္ꨵေသꨬလꨳ ꨡြꨓ္ꨀꨓ္ပဳးꨀꨓ္ ꨁꨯꨤꨵပꨯꨤꨳꨀꨮဳꨲꨓ္ꨮးမူိင္းꨟူဝ္ꨓမ္ꨵ ꨀꨮꨤင္သီꨬလꨳ ꨀꨮꨤင္တꨤင္ꨳꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ တꨯးꨅုမ္းꨓꨯꨵ ꨁဝ္ꨁိုꨓ္းတꨤင္ꨲꨅိုဝ္ꨳꨁဝ္ဝဳꨳ ‘‘တꨯးမူိင္းလြꨯ’’ Hilly Tribes ꨓꨯယဝ္ꨵ။ ဝꨯꨤးေသꨓꨓ္ꨵ ꨡြꨓ္ꨀꨓ္ꨁꨯꨤꨵꨀꨮဳꨲတꨤင္း ပြတ္းꨅꨤꨓ္းꨟုဝ္ꨓမ္ꨵေသ ꨀꨮဳꨲေတꨲတင္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯးဝဳꨳ သိပ္းသြင္ꨅုတꨯးꨓꨓ္ꨵ ထꨰင္ꨳယဝ္ꨵ။ တꨯးꨅိူဝ္းꨓꨓ္ꨵ ပꨱꨓ္မဳးꨅိူဝ္ꨵꨁူိဝ္းထꨯးꨬလꨳ လꨤဝ္းမူိဝꨳ္ပꨤꨓ္ꨓꨯꨵ ယဝ္ꨵ။ တꨯးꨅုမ္းꨓꨯꨵ 2255-2206 BC ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

လြင္ꨳတꨤင္းငဝꨳ္ပုိꨓ္းꨡꨓ္ꨀူꨓ္းတꨯး လꨯꨳꨁꨯꨤꨵလꨯꨳပꨯꨤꨳꨓꨯꨵေတꨵ မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ ꨁုꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး ꨅဝ္ꨳသီꨲဝူင္ꨵ တီꨲꨓꨓ္ꨵ ꨀြပ္ꨳပူိဝ္ꨳဝဳꨳꨁုိင္သꨤင္ꨳꨟꨤင္ꨳပြင္ တဳꨲ မꨤꨓ္ꨳမူိင္းမꨓ္းꨅဝ္ꨳ ꨟꨮ္ꨳꨁုိꨓ္ꨳယ္ꨮꨲꨅြမ္းပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ (ပုင္ꨲတꨰꨀ္ꨳမꨓ္း)ꨁုိင ္သꨤင္ꨳ ꨟꨱတ္းသꨱꨓ္ꨳတꨤင္းလူင ္ ꨡꨓ္မူိင္းေတဳꨲမူိင္း တဳꨲꨀꨮဳꨲမဳးꨟဳꨀꨓ္ꨬလꨳ ꨁုိင ္သꨤင္ꨳꨟꨱတ္းေꨀဳꨲတင္ꨳꨕဳꨀမ္ꨲပꨰင္းလူင ္ ꨡꨓ္ပꨱꨓ္ꨁူိဝ္းလူင္ꨀꨤင္လꨰꨓ္လိꨓ္ ꨡꨓ္ꨅိုဝ္ꨳသꨱင ္ ꨟုင္လိုဝ္းေသပူိꨓ္ꨳꨓ္ꨮးလူꨀ္း (The Great Wall )ꨓꨯꨓꨓ္ꨵ ယဝ္ꨵ။

ꨀꨤꨓ္ꨅိူဝ္းꨓꨯꨵꨀြပꨳ္ဝဳꨳလꨯꨳꨡဝ္ꨡꨱꨓ္ꨟꨰင္းꨀူꨓ္းမူိင္းꨓမꨓ္ဳꨲꨡဳးလဳး ပီꨶ ပြင္းမꨓ္းေꨀဳꨳꨟုိငꨓ္ဳꨲꨬလꨳ ꨀူꨓ္းမꨤꨓ္ꨳꨀူꨓ္းမူိင္းꨁဝ္ ꨡမ္ꨲꨁꨤမ္ꨲလꨯꨳꨓဳꨳꨀꨤꨓ္ ꨬလꨳ ꨡဳးꨓဳꨲꨅဝꨳ္ꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ေသ ꨅင္ꨲလꨯꨳꨡြꨓ္ꨀꨓ္ꨁꨯꨤꨵတီꨳယူꨲတီꨳꨀိꨓ္ ꨡြꨀ္ꨲမꨤꨓ္ꨳမိူင္းꨀꨓ္ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

ꨘဳꨵꨀမ္ꨲပꨰင္းလူင္ꨓꨓ္ꨵ တꨤင္းယꨤဝ္းမီး 2500 လꨀ္းပꨰꨀ္ꨳေသ တꨤင္းꨓဳ တꨤင္းꨀꨮꨤင္မꨓ္းꨁီꨲမဳꨵသꨤမ္တူဝ္ꨡꨰꨓ္ေꨁꨵꨀꨓ္ꨓူိဝ္မꨓ္းလꨯꨳလီလီꨓꨯယဝ္ꨵ။ ꨀူꨓ္းမူိင္းလꨯꨳတꨯꨤꨀြပ္ꨳꨓဳꨳꨀꨤꨓ္ꨓꨯꨓပ္ꨵꨡꨤꨓ္ꨲꨟုဝ္မိꨓု္ꨲꨟုဝ္ꨟꨰင္မꨓ္းꨀြꨓ္ꨲယဝ္ꨵ။

Page 56: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨀြပ္ꨳꨓꨯꨅင္ꨲလꨯꨳꨡြꨓ္ꨀꨓ္ ꨡြꨀ္ꨲပꨯꨤꨳယꨤꨓ္မူိင္းꨀꨮဳꨲယူꨲꨓ္ꨮးꨡဳꨳꨓမ္၊ သီꨁုမ္ꨵ၊ ꨀုꨉ္ꨲꨅꨱဝ္၊ သꨤမ္မူိင္းꨓꨯꨵယဝ္ꨵ။ ꨘဳꨵꨀမ္ꨲပꨰင္းလူငꨓ္ꨯꨵ လꨯꨳပူꨀ္းတငꨳ္မူိဝ္ꨳပီꨶ216 BC ပꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းသီꨲဝူင္ꨵ တီꨲ "Shia Wang Ti"ꨬလꨳ ꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္မူိင္း သꨰင္ (General Meng Tien)ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ꨀြပ္ꨳꨀူꨓ္းမူိင္းꨡမ္ꨲꨁꨤမ္ꨲလꨯꨳ ꨓဳꨳꨀꨤꨓ္ꨁုꨓ္ေသ ꨡြꨓ္ꨀꨓ္ သꨤꨓ္ꨁတ္းꨁိုꨓ္း ꨀမ္ꨳꨕြင္ꨳေꨀဳꨳꨡြꨀ္ꨲပꨯꨤꨳမꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨀꨮဳꨲေꨀဳꨳမီး ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ ꨅ္ꨮလမ္ေသ တꨤင္ꨲ ꨕိတ္းꨓူိဝ္ꨀူꨓ္းမူိင္းꨬလꨳ လꨯꨳတီꨵꨉြပ္းꨟꨰမ္တꨯꨤပꨰတ္ꨳꨀူꨓ္းꨟူꨵ ꨀူꨓ္းလꨀ္းꨓ္ꨮးမူိင္းꨓမ္ꨓမ္ယဝ္ꨵ ။ လိꨀ္ꨳလꨯꨤးပꨯꨤေပꨲꨕုိꨓ္ꨀ်ꨤမ္း တꨤင္းလꨀ္းတꨯး ꨡꨓ္ꨕူꨳꨀတ္ꨵꨁꨰꨓ္ꨲꨁဝ္ တꨰမ္ꨳဝꨯꨵꨅိူဝ္းꨓꨓ္ꨵေꨀဳꨳ ꨡဝ္ꨅုတ္ꨲꨘꨯးꨕဝ္ꨘꨯးပꨰတ္ꨳ ꨓမ္ꨓဳꨲꨓဳꨲ။ ꨀြပ္ꨳꨓꨯꨬလꨳ လိꨀ္ꨳလꨯꨤးꨬလꨳ ꨕူꨳေမဳလိꨀ္ꨳꨁူိဝ္းပလူꨵလꨯꨳသုမ္းꨀြပ္ꨳ ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္တꨯးသီꨲဝူင္ꨵ တီꨲ ꨓမ္ေတꨵေတꨵꨬလꨳ။

ဝꨯꨤးလင္မဳး လꨯꨳꨀုိတ္းꨁင္ꨵဝꨯꨵ ꨁူိဝ္းꨀူꨓ္းတꨯးꨓꨯꨵ လꨯꨤလꨯꨤꨀူꨉ္းေသ သိုပ္ꨲ လꨤမ္းတꨤမ္းꨀꨓ္မဳး ပꨱꨓ္တꨯးထꨯး၊ တꨯးလꨤဝ္း၊ ꨓ္ꨮးပꨤꨓ္ꨓꨯꨵယဝ္ꨵ။ ဝꨯꨤးေသ တꨯး ꨟုꨀ္းမူိင္း ꨡꨓ္ပꨱꨓ္ꨁူိဝ္းေꨟဳသꨰင္ ေꨟဳꨁမ္းပꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳသꨰင္ꨁꨱဝ ္ ေတꨲတင္ꨳမဳးမူိဝꨳ္ (2512-2435 BC) ꨓꨓ္ꨵ ꨀူꨓ္းꨁူိဝ္းတꨯးလꨯꨳꨡြꨓ္ꨀꨓ္ ꨡြꨀ္ꨲယꨤꨓ္တီꨳယူꨲတီꨳ သဝ္းꨀဝ္ꨲေသ ꨡြꨀ္ꨲပꨯꨤꨳယူꨲꨅြမ္းသꨓ္လြꨯ ေတးꨀုင္းꨓ္ꨮးထိူꨓ္ꨲꨓ္ꨮးလြꨯ ꨡြꨓ္ဝဳꨳ ꨀꨓ္တꨯးမူိင္းလြꨯ(Hilly Tribes)ꨓꨯယဝ္ꨵ။ ေတꨲတငꨳ္ ပꨱꨓ္ꨀဝ္ꨳꨅုတꨯးꨓꨯယဝ္ꨵ ။

ပꨤꨓ္ 224BC ꨓꨓ ္ꨵ ꨀြပ္ꨳဝဳꨳေꨁꨲတꨤင္းတꨯးလꨯꨳꨅꨱပ္းꨅ္ꨮတီꨳꨀꨓ္ေသ တꨰꨀ္ꨲယꨯꨤꨳꨀꨓ္ꨀꨮဳ ꨲေတꨵေတꨵဝဳꨳဝဳꨳꨬလꨳ တꨯးꨟဝ္းလꨯꨳꨟြင္ꨵꨁဝ္ဝဳꨳ ꨀူꨓ္းယူꨲတီꨳ တꨰမ္ꨲတီꨳပꨱင္း(Plateau)ꨓꨯယဝ္ꨵ။

ပꨤꨓ္ꨀဝ္ꨳꨅူꨵတꨯး တꨯးꨟုꨀ္းမူိင္းေတꨲတင္ꨳ ပꨱꨓ္ꨀဝ္ꨳတꨯး-မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ꨅိူဝ္ꨵꨁူိဝ္းတꨯး ‘‘မီးꨅိုဝ္ꨳꨁူိဝ္းဝꨯꨵ လꨯꨤꨅုိဝ္ꨳ-

1ꨵ မꨰဝ္ꨵ ꨡမ္ꨲꨓꨓ္ မꨤဝ္း Miao or Meow

Page 57: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

2ꨵ ယꨤဝ္း Yao

3ꨵ လꨯꨤး Lai

4ꨵ မင္း Man

5ꨵ ယ္ꨮꨲ Yi

6ꨵ ꨕူꨳ Fu

7ꨵ တုင္း ꨡမ္ꨲꨓꨓ္ ꨀꨮꨤင္ꨳ Tung or Chang

8ꨵ လꨤဝ္း Liao or Lao

9ꨵ ꨁီꨲ Khi

10ꨵ လိုဝ္းလိုဝ္ꨵ LoLo

11ꨵ ꨀဝ္ꨳယ္ꨮꨲ Kio Yai

12ꨵ ꨁုꨓ္ꨅꨯး Chung Chia

ꨓ္ꨮးꨅိူဝ္းꨓꨯꨵ ꨟြမ္းꨀꨓ္ေသ လꨯꨳေꨕꨀꨓ္ ꨕꨤတ္ꨲယꨤꨓ္ꨀꨓ္ပꨱꨓ္ꨀꨮဳ ꨲသꨤမ္မူꨲ သꨤမ္ꨅုမ္း-

(1) ꨁူိဝ္းတꨯးꨓမ္ꨅဝ္ꨳ (Nan Chow)

(2) ꨁူိဝ္းတꨯး ထꨯး(လꨤဝ္း) (Tai Thai)

(3) တꨯးယ္ꨮꨲ‘‘ꨁူိဝ္းတꨯးလူင္’’ (Tai Yai) ပꨱꨓ္ꨅူိဝ္းꨓꨯꨵယဝ္ꨵ။

Page 58: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ပꨤꨓ္ေꨟဳတꨯးမူိင္းသီꨁုမ္ꨵ

٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭

မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ꨅဝ္ꨳꨀꨰမ္မူိင္း ꨅဝ္ꨳꨅꨯꨤးမူိင္းꨁိင္းယြꨓ္ꨟုဝ္ေသ ေꨟဳꨁမ္း တꨯး လꨯꨳꨁꨯꨤꨵတီꨳ မူိင္းလိုဝ္းပုꨓိ္ꨵꨀꨤင္ ꨀꨮဳꨲေတꨲတင္ꨳꨓ္ꨮးမူိင္းသီꨁုမ္ꨵယဝ္ꨵ။

ꨅဝ္ꨳေꨟဳသꨰင္သီဝူင္ꨵတီꨲ ꨡဝ္တꨤင္းꨟꨰင္းသိုꨀ္း 600ꨲ000 ꨟုꨀ္းသꨰꨓ္ လိူဝ္ေသ ꨀꨮဳꨲတိုꨀ္းသိမ္းꨡဝ္ မူိင္းသိူဝ္(ꨟုဝ္ေꨕးꨟုဝ္ꨓမ္ꨵ)ꨡိုင္ꨲယူꨲꨓမ္ ပြတ္း ꨅꨤꨓ္း ꨀꨮꨤင္သီ၊ ꨀꨮꨤင္တငꨳ္၊ ꨀူꨉ္ꨲꨁꨱဝ္ ပြတ္းꨟြင္ꨲꨬလꨳ မူိင္းလိုဝ္းꨅိူဝ္းꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ ဝꨯꨤးꨓꨓ္ꨵ ꨅဝ္ꨳꨀꨰမ္မူိင္း မူိင္းသိူဝ္ꨬလꨳ မူိင္းလုိဝ္း ꨁဝ္ꨟူမ္ꨳပြင္းꨀꨓ္ေသ ꨀꨮဳꨲေတꨲ တင္ꨳေꨟဳꨁမ္း တီꨳꨓ္ꨮးꨡိုင္ꨲသီꨁုမ္ꨵꨓꨓ္ꨓꨯယဝ္ꨵ။ ꨀြပ္ꨳꨓꨯ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးမူိင္း လိုဝ္းလꨯꨳဝြတ္းဝꨯꨤးꨀꨮဳꨲေသꨓꨯယဝ္ꨵ။

ပꨤꨓ္ဝူင္ꨵ တီꨲꨓꨓ္ꨵ သီꨲဝူင္ꨵ တီꨲ

1ꨵ ꨁ ုိင္ꨳသꨤင္ꨳေတꨲတင္ꨳ ꨟꨱတ္းတꨤင္းလူင ္ သိုပ္ꨲပြင္ꨲꨀꨓ္ꨓ္ꨮးꨟုꨀ္းမူိင္းꨬလꨳ လꨯꨳ ꨡဝ္ꨡꨱꨓ္ꨟꨰင္းꨀူꨓ္း(10ꨲ000)မုꨓ္ꨲပꨯꨤꨟꨱတ္းသꨤငꨳ္ꨬလꨳ ꨀူꨓ္းမူိင္းတူꨀ္းယꨤꨀ္ꨳ ꨁꨤꨓ္္ꨅ္ꨮေတꨵေတꨵယဝ္ꨵ။

2ꨵ ꨅ ္ꨮꨵꨟꨮ္ꨳꨕြင္းမူိင္းလူင္‘‘သꨤမ္ꨕူꨳ’’ꨡြꨓ္ꨟုဝ္ေသꨬလꨳ ꨓုမ္ꨲ ꨟꨯꨤးꨅꨯꨤးယိင္း (3000)လူꨀ္းတီꨳတဳꨳꨀုꨓ္ꨟꨯး Kuan Hi (မူိဝ္ꨳလꨱဝ္မီးꨓ္ꨮးꨡိုင္ꨲ တီꨳယꨤင္သꨤင္ꨲ

Page 59: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

Ti Yin San ပြတ္းꨅꨤꨓ္း)ꨁီꨲꨟုိဝ္းꨀꨮဳꨲတꨤင္းꨡြꨀ္ꨲသိူဝ္ꨳသိူဝ္ꨳ တဳꨲꨀꨮဳꨲꨅြပ္ꨲꨟဳသြꨀ္ꨳ လꨰမ္း‘‘ယဳꨳယဳ’’ꨡမ္ꨲထဝ္ꨳ ꨡမ္ꨲတꨯꨤꨓꨯယဝ္ꨵ။ သꨤမ္ꨕူꨳေꨀဳꨳꨀꨮဳꨲထိုင္ꨓ္ꨮးꨀုꨓ္ ꨓမ္ꨵသမ္ꨲ မုꨀ္ꨵတဳꨲရဳꨲ ပꨅိꨕိꨀ္ꨵေသယဝ္ꨵ။ ꨀꨮဳꨲꨟꨱတ္းရေသး ရꨟꨤꨓ္းယူꨲတီꨳꨓ္ꨮး ꨀုꨓ္ ‘‘ယီꨳပုꨓ္း’’ ꨟ ြင္ꨵ(ꨀ်ဳꨲပꨤꨓ္ꨲ)ꨬလꨳ ေတꨲမꨤꨓ္ꨳတင္ꨳမူိင္းꨡမ္ꨲꨁုိꨓ္းမဳးꨅူး ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ေသပြꨀ္ꨳꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

3ꨵ သꨤမ္ဝူင္ꨵꨀူꨓ္းꨕꨯꨤꨲꨟြင္ꨲꨁဝ္ ꨀမ္ꨵ ꨀမ္ꨵ မဳးတိုꨀ္းမဳးေတဳးမꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨬလꨳ တဳꨲ ေတꨀꨰတ္ꨲေꨁေꨟꨵꨀင္ꨳ မꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨓꨓ္ꨵ ꨅ္ꨮꨵꨟꨮ္ꨳꨁုꨓ္ꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္ ꨅဝ္ꨳမူိင္း သꨰꨓ္ ꨡြꨓ္ꨟုဝ္ပူꨀ္းတင္ꨳꨕဳသꨤင္ꨵ(တမ္ꨲတိူင္း)လူင္(The Great Wall) ꨡꨓ္ ယꨤဝ္းလꨀ္းပြင္း(2500)သြင္ꨟꨱငꨟ္ဳꨳပꨤꨀ္ꨲ၊ တꨤင္းသုင္(12 ထိုင္ 29)ေပꨲꨓꨓ္ꨵ ေသယဝ္ꨵ ။ ꨟꨮ္ꨳꨟꨱတ္းသ္ꨮꨲပဳး‘‘တꨰပ္ꨵꨁꨰင္ꨲ သုင္’’ Tower တဳꨲပ္ꨮꨵယꨤမ္းမုငꨳ္တူꨉ္း သတ္းၾတဳရꨤꨓ္ꨲꨟꨯꨤꨵꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

ꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္မင္းတိုꨓ္း(ꨡမ္ꨲꨓꨓ္)မူိင္းသꨰꨓ္ Meng Tien ꨓꨯꨵ ပꨱꨓ္ꨕူꨳေမဳေꨀဳꨲသꨤင္ꨳ (Engineer) ꨓ္ꨮးꨁူိဝ္းတꨯးပꨤꨓ္မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵေꨀဳꨵꨓုိင္ꨳ ယဝ္ꨵ။

4ꨵ (214 BC)ꨁူꨓ္ေꨟဳꨁမ္းသီꨲဝူင္ꨵ တီꨲ ဝူꨓ္ꨵဝဳꨳပꨓ္ꨲꨉဳꨲတꨤင္းေမဳꨡꨓ္ꨟꨱတ္း ꨟꨮ္ꨳတꨤင္းလꨯꨤꨀတ္းယꨱꨓ္ေသယဝ္ꨵ သမ္ꨵေတတုမ္ꨵတိူဝ္ꨵꨡဳꨲꨓဳꨲꨅꨤꨀ္ꨳ မꨓ္း ꨅဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵ မꨓ္းꨅဝ္ꨳꨟမ္ꨳပꨰတ္ꨳꨀမ္ꨵꨓမ္ꨓꨯယဝ္ꨵ။ ꨀူꨉ္းꨀဳꨳ - လိꨀ္ꨳလꨯꨤးပꨓ္ꨲ ꨉဳꨲꨡꨓ္ꨀပ္းꨀꨯꨤꨲလူꨉ္ꨳလိူင္ꨳယုတ္းယဳꨬလꨳ ꨘိင္ꨬငꨳꨅူိဝ္းꨓꨓ္ꨵꨬတꨵ ꨡမ္ꨲ ပဳးꨓင္ꨲ ꨀဝ္ꨲ ပꨓ္သြꨓ္ပꨓ္တꨰမ္ꨳ ပုꨓိ္ꨳယူꨲꨓꨯယဝ္ꨵ။

5ꨵ ꨁ ူးေမဳလူင္ꨁဝ္ꨬလꨳ ꨕူꨳေမဳတꨤင္းေမဳလူငꨁ္ဝ(္4600)သီꨲꨟꨱင္ꨟူꨀ္းပꨤꨀ္ေꨀဳꨳ လꨯꨳꨁꨤမ္ꨲတꨤမ္ꨲမꨓ္းꨅဝ္ꨳေသ လꨯꨳသုမ္းꨡသꨤꨀ္ꨳꨀꨮဳꨲ တꨤင္းလိပ္းတꨤင္းတꨯꨤပꨰတ္ꨳ မူတ္းယဝ္ꨵ။

Page 60: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

6ꨵ လုꨀ္ꨳꨅꨯꨤးမꨓ္းꨅဝ္ꨳ ꨅဝ္ꨳꨁုꨓ္ꨅိူင္းေꨀဳꨳ ꨀြပ္ꨳမီးဝဳꨲသꨓဳꨲ တꨤင္းသူငꨕ္ꨯꨤꨲ လိꨀ္ꨳလꨯꨤးꨬလꨳ မꨓ္းꨅဝ္ꨳထꨤင္ꨲꨕိတ္းေသ ပꨓ္တꨤမ္ꨲထြင္ပꨰတ္ꨳယဝ္ꨵ။

7ꨵ (210 BC)မူိဝ္ꨳတိုꨀ္ꨵꨀꨮဳꨲꨅြပ္ꨲ ထတ္းꨓ္ꨮးဝꨱင္းသꨰꨓ္သꨯꨤးꨓꨓ္ꨵ လꨯꨳꨁꨤမ္ꨲတင္း ꨀူꨓ္းꨟꨀ္းꨅꨤတ္ꨳꨁဝ္မြတ္ꨲပꨰတ္ꨳꨡသꨤꨀ္ꨳမꨓ္းꨅဝ္ꨳꨀꨮဳꨲꨬလꨳ လꨯꨳသꨱင္ꨳꨀꨤမ္ꨲ ꨓြꨓ္းေꨕးꨀꨮဳꨲေသယဝ္ꨵ။

ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ ‘‘သီꨲဝူင္ꨵ တီꨲ’’ꨓꨯꨵ ꨬꨁꨲꨁဝ္ပꨓ္ꨅိုဝ္ꨳမꨓးꨅဝ္ꨳဝဳꨳ Urtsu ꨓꨯယဝ္ꨵ ။ ဝꨯꨤးေသသီꨲဝူင္ꨵ တီꨲ သꨱင္ꨳꨀꨤမ္ꨲꨀꨮဳꨲယဝ္ꨵ ထိုင္မဳးပီꨶ 209-207 BC ꨓꨓ ္ꨵ ꨕြင္းမူိင္းလူင္‘‘ꨅဝ္ꨳꨀဝ္ꨳ’’ပီꨳꨡꨯꨤꨳꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္ ꨕူꨳသူꨳꨡꨓ္ပꨱꨓ္ လုꨀ္ꨳသီꨲဝူင္ꨵတီꨲ ꨁုိꨓ္းꨡုပ္ꨵငမ္းဝꨤꨓ္ꨳမူိင္းယဝ္ꨵ ။

ꨀူꨉ္းꨓဳꨲ ပꨤꨓ္‘‘ꨅဝ္ꨳꨀဝ္ꨳ’’ꨓꨯꨵꨡမ္ꨲတꨓ္းလꨯꨳꨡုပ္ꨵမꨤꨓ္ꨳမူိင္းလီလီ ꨀြပ္ꨳဝဳꨳ(သီꨲယ္ꨮ)လꨤꨓ္ꨵꨅဝ္ꨳသီꨲဝူင္ꨵ တီꨲ ꨡꨓ္ပꨱꨓ္ꨀူꨓ္းꨅမ္ꨅ္ꨮမꨓ္းꨅဝꨳ္ ꨁုိꨓ္းꨀ်ꨤမ္ꨲꨡသꨤꨀ္ꨳမꨓ္းꨅဝ္ꨳꨬလꨳ လꨯꨳသꨱင္ꨳꨀမ္ꨲꨀꨮဳꨲေသꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

ဝꨯꨤးေသပꨤꨓ္ꨅဝꨳ္သီꨲဝူင္ꨵ တီꨲꨓꨓ္ꨵ ေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨓင္ꨲꨀꨓ္ꨀုမ္ꨲꨟိမ္ꨡဳꨲ ꨓဳꨲ တီꨳꨓင္ꨲꨀꨓ္ယူꨲꨀူꨉ္းေသ သမ္ꨵမꨰꨓ္ꨳမူိဝ္ꨳမူိင္းꨁိင္းꨡမ္ꨲမီးꨟꨰင္းꨬလꨳ မူိင္း သိူဝ္၊ မူိင္းꨟꨤꨓ္ꨁဝ္သြင္မူိင္းꨓꨯꨵ ꨟြမ္းꨀꨓ္ေသယဝ္ꨵ မဳးတိူꨀ္းေတဳး သိမ္ꨳပꨰတ္ꨳ မူိင္းꨁိင္းꨬလꨳ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းမူိင္းꨁိင္း တင္းပꨤꨓ္ꨁူိဝ္းသီꨲဝူင္ꨵတီꨲေꨀဳꨳ လꨯꨳသုတ္း ꨟꨯꨤဝꨯꨤးဝြတ္ꨳꨀꨮဳꨲ ꨓ္ꨮးပီꨶ 220-204 BC ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးသꨤမ္မူိင္း

(220-204 BC)

မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ေꨟဳꨁမ္းတꨯးတꨤင္းꨓမ္လꨯꨳတꨰꨀ္ꨲယꨯꨤꨳꨀꨓ္ ပꨱꨓ္သꨤမ ္တီꨳဝꨯꨵ-

Page 61: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

1ꨵ တꨯးမူိင္းဝူင္ꨵ

2ꨵ တꨯးမူိင္းသူꨳ

3ꨵ တꨯးမူိင္းဝꨯꨤး ꨓꨯယဝ္ꨵ။

ဝꨯꨤးေသ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းမူိင္းꨁိင္း တꨰꨀ္ꨲယꨯꨤꨳꨀꨮဳꨲယဝ္ꨵꨓꨓ္ꨵ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္း တꨯး‘‘ꨅဝꨳ္လီတꨯး’’ Chao Lieh Tai ေတꨲတင္ꨳပꨱꨓ္မဳꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯးမူိင္းသူꨳꨓꨯ ယဝ္ꨵ။ ꨅဝ္ꨳလီတꨯးꨓꨯꨵ ပꨱꨓ္ꨕူꨳꨡြင္ꨲသိုꨀ္း Hero လူင္ေꨀဳꨵꨓိုင္ꨳယဝ္ꨵ။ မꨓ္း ꨅဝ္ꨳꨬလꨳ တင္းꨅဝ္ꨳꨁꨮꨤꨓ္ꨅိူင္း ꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္ ꨕူꨳꨡြင္ꨲသိုꨀ္းတင္းလꨯꨤ God of War ꨟ ုမ္ꨳꨟြမ္းꨀꨓ္ေသꨬလꨳ တိုꨀ္းသိမ္းꨡဝ္ေꨟဳꨁမ္းေꨁꨲꨓ္ꨮးမူိင္းꨟꨤꨓ္ လꨯꨳ ထꨰင္ꨳယဝ္ꨵ။

ꨀမ္းꨓꨓ္ꨵ ꨅဝ္ꨳလီတꨯးတꨤင္ꨲꨡဝ္ꨁုꨓ္ꨀမ္ꨵလꨯꨤး ꨡမ္ꨲꨓꨓ္ ꨁုꨓ္မင္း ပꨱꨓ္ꨕူꨳမီးꨀꨮꨤမ္းꨟူꨵ ‘‘ꨕူꨳသမဳꨲထိ’’ေသꨬလꨳ ꨡဝ္မꨓ္းꨡြꨓ္ꨟုဝ္ꨟꨤင္ꨳꨟꨰင္္းသိုꨀ္း ꨀူꨓ္းမူိင္းယဝ္ꨵ။ ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းေꨁꨲမူိင္းꨟꨤꨓ္ လꨯꨳယူꨲပဳꨳတ္ꨮꨳꨅဝ္ꨳေꨟဳ တꨯးꨓꨯꨵယဝ္ꨵ။ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းꨅဝ္ꨳလီတꨯးမူိင္းꨟꨤꨓ္ꨓꨯꨵ ေꨟဳꨁမ္းမꨓ္းꨅဝ္ꨳ မီꨳတီꨳ ꨓ္ꨮး‘‘ဝꨱင္းꨁꨰင္တူဝ္’’ꨓ္ꨮးမူိင္းသီꨁုမ္ꨵꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ဝꨯꨤးေသꨁုိꨓ္းေတꨲတင္ꨳပꨱꨓ္ေꨟဳ ꨁမ္းယဝ္ꨵ သꨤမ္ပီꨶ ꨡြꨓ္ꨡဝ္သိုꨀ္းမူိင္းလူင္ေသ ꨀꨮဳꨲတိုꨀ္းေတဳးေꨟဳꨁမ္းမူိင္းဝူင္ꨵ ꨁဝ္ယဝ္ꨵ။

ꨀꨮဳꨲတိုꨀ္းေပꨵမူိင္းဝူင္ꨵ ꨓꨯေသတဳꨵေꨀဳꨳ လꨯꨳသုမ္းꨉꨤꨓ္ꨲေꨟဳꨁမ္းမူိင္းဝူင္ꨵ ꨬလꨳ လꨯꨳသꨱင္ꨳꨀꨤမ္ꨀꨮဳꨲꨓ္ꨮးပီꨶ ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ တꨓ္းလꨯꨳꨀိꨓ္မူိင္းသꨤမ္ပီꨶꨀူꨉ္း ယဝ္ꨵ။

ဝꨯꨤးေသꨅဝ္ꨳလီမူိင္းသူꨳ သꨱင္ꨳꨀꨤမ္ꨲꨀꨮဳꨲယဝ္ꨵ ꨓ္ꨮးပီꨶ 222-262 BC ꨅဝ္ꨳ ေꨟဳꨁမ္း‘‘ꨟꨤဝ္ꨳတီꨲ’’ပုတ္းတꨰꨓ္းတီꨳꨓင္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯးမူိင္းသူꨳယဝ္ꨵ။ ꨅဝ္ꨳꨓꨯꨵꨀြပ္ꨳ ဝဳꨳ မꨓ္းꨅဝ္ꨳတိုꨀ္းေꨀဳꨵလꨱꨀ္ꨵယူꨲꨬလꨳ ꨕြင္းမူိင္းလူင္ ꨁုꨓ္ꨀမ္ꨵလꨯꨤး ပꨱꨓ္ꨕူꨳ သမဳꨲထိေသလꨯꨳꨡဝ္ပုꨓ္ꨳꨕြꨓ္းꨕꨯꨤꨲ ꨡုပ္ꨵငမ္းမꨤꨓ္ꨳမိူင္းယဝ္ꨵ ။

Page 62: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ဝꨯꨤးေသꨅဝ္ꨳꨟꨤဝ္ꨳတီꨲꨁုိꨓ္ꨳပꨱꨓ္ေꨟဳꨁမ္းယဝ္ꨵသꨤမ္ပီꨶꨓꨓ္ꨵ ꨅဝ္ꨳမင္း ꨟꨤဝ္ꨳ ေꨟဳꨁမ္းသူꨳ မူိင္းဝူင္ꨵ မဳးတိုꨀ္းꨀဝ္း ꨁြပ္ꨲꨓမ္ꨵ လꨰꨓ္လိꨓ္မꨓ္းꨅဝ္ꨳ(ꨟꨤဝ္ꨳ တီꨲ)တီꨳꨡုိင္ꨲပြတ္းꨅꨤꨓ္းယူꨲꨓမ္ꨬလꨳ ꨡိုင္ꨲမူိင္းꨡြꨓ္ꨲ ꨀမ္ꨳꨕြင္ꨳꨡꨓ္မီꨳတ္ꨮꨳ ေꨟဳꨁမ္းတꨯး ယူꨲသုင္ꨡꨓ္မီးꨓ္ꨮးပြꨓ္းꨅꨤꨓ္း မူိင္းသီꨁုမ္ꨵ၊ မူိင္းယꨤꨓ္ꨀဝ္ꨳ၊ ꨀူꨉ္ꨳꨁꨱဝ္ပြတ္းꨅꨤꨓ္း ꨁꨰꨓ္ꨳမူိင္းꨀူꨓ္းမူိင္းꨁဝ္သꨤမ္ꨡိူင္ꨲ သꨤမ္မူိင္းꨓꨯꨵ ꨟူမ္ꨳꨟြမ္း ꨅြမ္းꨕူꨳꨁꨰꨓ္ꨲေꨟဳꨁမ္းမင္း မင္းဝူင္ꨵ ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ꨡꨓ္ꨡမ္ꨲꨕြမ္ꨵꨅြမ္းေတꨵ ပꨱꨓ္မူိင္းယိုꨓ္းꨅꨤင္ꨳ၊ ပဝ္းသꨤꨓ္ꨳ၊ ယူꨲပြတ္းꨅꨤꨓ္း ဝူင္ꨳꨀꨤင္ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ꨕူꨳ ꨀြꨓ္းꨡိုင္ꨲယူꨲꨓမ္ေꨀဳꨳꨁမ္ꨲေတဳꨲသူꨳတိုꨀ္းေတဳး ေꨟꨵꨀင္ꨳမꨤꨓ္ꨳမူိင္းယဝ္ꨵ ။ ꨀူꨉ္း ꨓဳꨲဝꨱင္းတဳꨳလီး၊ ပဝ္းသꨤꨓ္ꨳ ပြတ္းꨅꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ‘‘မင္းꨟꨤဝ္ꨳ’မူိင္းဝူင္ꨵ ꨀိမ္းꨡဝ္ ပꨰတ္ꨳယဝ္ꨵ။

ဝꨯꨤးꨓꨓ္ꨵꨁုꨓ္မင္း ꨡꨓ္ပꨱꨓ္ꨅြမ္သိုꨀ္းꨕြင္းမူိင္းလူငꨡ္ြꨓ္သိုꨀ္းေသ လုꨀ္ꨵꨕိုꨓ္ꨵလမ္းတ္ိုꨀ္းꨕူꨳꨁꨰꨓ္(မင္းꨟꨤဝ္ꨳ)ꨬလꨳ မင္းဝူင္ꨵ လꨯꨳသုမ္းသ္ိုꨀ္းေသ လꨯꨳꨁꨤမ္ꨲတꨤင္းတိꨉြပ္းတီꨳꨓ္ꨮးပꨤင္သိုꨀ္း တဳꨳလိုဝ္းသꨯꨤး ꨕꨯꨤꨲꨡြꨀ္ꨲꨟုဝꨓ္မ္ꨵꨁူင္း ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ꨀူꨉ္းꨓဳꨲ ဝꨯꨤးလင္မဳး ꨁိုꨓ္းပြꨯꨲꨁုိꨓ္းယူꨲယဝ္ꨵ ။

ဝꨯꨤးေသꨅဝ္ꨳမင္းꨟꨤဝ္ꨳ မူိင္းဝူင္ꨵ လြတ္ꨳꨡြꨀ္ꨲꨀꨮဳꨲꨓ္ꨮးမုိဝ္းꨁုꨓ္မင္း မူိင္း ပဝ္းသꨤꨓ္ꨳယဝ္ꨵ ꨅဝꨳ္ꨀꨮဳꨲယူꨲꨕꨯꨤꨲတူꨀ္းꨓမ္ꨵꨁူင္းေသ ꨁုိꨓ္းꨟꨤင္ꨳꨟꨰꨓ္းတဳꨲတိုꨀ္း ေတဳးꨕူꨳꨁꨱꨓ္ꨟꨯꨤယဝ္ꨵ။ မူိဝ္ꨳပꨱꨓ္ပြꨯးတိုꨀ္းꨀꨓ္ တင္းꨕꨯꨤꨲꨡြꨀ္ꨲꨁူင္းꨓꨓ္ꨵ ꨀူꨓ္း သိုꨀ္းꨕꨯꨤꨲပဝ္းသꨤꨓ္ꨳꨁဝ္လꨯꨳထုꨀ္ꨲတꨤမ္ꨲꨓꨤဝ္ꨓူꨀ္ꨵ (Malaria) ꨬလꨳ လꨯꨳလူꨵ သုမ္းꨀꨮဳꨲတꨤင္းꨓမ္ယဝ္ꨵ ။ တဳꨳလိုဝ္းသꨯꨤးꨓꨓ္ꨵ မူိဝꨳ္လꨱဝ္မီးꨓ္ꨮး ꨅꨱင္ꨲꨟြင္ꨲဝꨓ္း တူꨀ္း မူိင္းပဝ္းသꨤꨓ္ꨳꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

ꨁုꨓ္မင္းꨓꨯꨵ ꨀြပ္ꨳလꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ꨀ်ဳꨲꨓဳꨳလိꨓ္ꨬလꨳ ꨡြꨓ္ꨡဝ္သိုꨀ္းꨁꨤမ္ꨳ ꨓမ္ꨵꨁူင္းꨕꨰဝ္ꨲꨀꨮဳꨲꨓ္ꨮးမူိင္းဝူင္ꨵ ꨡမ္ꨲ ꨓꨓ္မူိင္းမင္းေသ ꨀꨮဳꨲတိုꨀ္းေတဳးသိမ္း ꨡဝ္မူိင္းဝူင္ꨵတꨯးယဝ္ꨵ။ ဝꨯꨤးေသ တိုꨀ္းေပꨵမူိင္းဝူင္ꨵ တꨯးယဝ္ꨵ ꨓꨓ္ꨵ ꨁုိꨓ္းတုိꨀ္း

Page 63: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ပြꨀ္ꨳတꨤင္းလင္ ꨅြမ္းသꨤပ္ꨲꨓမ္ꨵꨁူင္းꨓꨓ္ꨵꨬလꨳ မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ပꨱꨓ္သိုꨀ္းမူိင္းဝူူင္ꨵ ꨬလꨳ မူိင္းပဝ္းသꨤꨓ္ꨳꨓꨓ္ꨵ ꨟြင္ꨵꨀꨓ္ဝဳꨳ သိုꨀ္းသꨤပ္ꨲꨓမ္ꨵꨁူင္းꨓꨯယဝ္ꨵ ။

ꨅဝ္ꨳမင္းꨟꨤဝ္ꨳေꨀဳꨳ ꨀြပ္ꨳလꨯꨳသုမ္းမူိင္းဝူင္ꨵ ပꨓ္ꨁုꨓ္မင္း မူိင္းပဝ္းသꨤꨓ္ꨳ ꨬလꨳ လꨯꨳꨅြမ္းသုင္ꨲꨁုꨓ္မင္းꨁဝ္ ထိုင္မူိင္းပဝ္းသꨤꨓ္ꨳေသ ꨅင္ꨲꨁုိꨓ္းမဳးမꨤꨓ္ꨳ မူိင္းꨀဝ္ꨲယဝ္ꨵ ။

မင္းꨟꨤဝ္ꨳꨓꨯꨵ ပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯး ꨁူိဝ္းတꨯးမူိင္းလြꨯꨡꨓ္ယူꨲတီꨳ မူိင္း ယူꨲꨓမ္ေသ ꨁꨯꨤꨵꨀꨮဳꨲယူꨲꨓ္ꨮးမူိင္းဝူင္ꨵ ပြတ္းꨅꨤꨓ္း ꨀြပ္ꨳꨀꨤꨓ္သုꨀ္းယုင္ꨳ ꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵ တီꨲꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ပꨤꨓ္ပဝ္းသꨤꨓ္ꨳꨓꨯꨵ ပꨱꨓ္ပꨤꨓ္မူိင္းသူꨳ ꨓ္ꨮးပꨤꨓ္တꨯးသꨤမ္မူိင္း ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

ထုိင္မဳးပီꨶ 262 AD (ꨘ ပ ယ)ꨓꨓ္ꨵ ေꨟဳꨁမ္းမူိင္းဝꨯꨤး(Wei)ꨟꨤငꨳ္ꨟꨰꨓ္း သိုꨀ္းသြင္ငဳးေသ ꨀꨮဳꨲတိုꨀ္းသိမ္းꨡဝ္မူိင္းသူꨳေသ သိမ္းꨡဝ္ေꨟဳꨁမ္းꨅဝ္ꨳꨟꨤဝ္ꨳ တီꨲꨬလꨳ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးမူိင္းသူꨳေꨀဳꨳ လꨯꨳဝြတ္ꨳဝꨯꨤးꨟꨯꨤလꨯꨤꨀꨮဳꨲေသꨕြင္းꨓꨓ္ꨵ ယဝ္ꨵ။ ꨅဝꨳ္ေꨟဳꨁမ္းꨟꨤဝ္ꨳတီꨲေꨀဳꨳ လꨯꨳꨀိꨓ္မူိင္း(40)ပီꨶေသ သꨱင္ꨳꨀꨤမ္ꨲꨀꨮဳꨲယဝ္ꨵ။ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးမူိင္းသူꨳေꨀဳꨳ လꨯꨳယိုꨓ္းယꨤဝ္းꨀꨮဳꨲꨅိူဝ္ꨳ(98)ပီꨶ မီးေꨟဳꨁမ္းꨀိꨓ္ မူိင္းꨀꨮဳꨲသြင္ꨅဝ္ꨳယဝ္ꨵ။

Author's Note : ( ေꨁဳꨳသပ္းလꨰင္းꨕူꨳတꨰမ္ꨳလိꨀ္ꨳ)ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္္းတꨯး (သꨤမ္မူိင္း)ꨓꨯꨵ ꨕ ူꨳတꨰမ္ꨳပုိꨓ္း ‘‘ꨁိင္းသ္ꨮ’’ Chan Hou: တꨰမ္ꨳဝꨯꨵမူိဝ္ꨳပီꨶ 225- 297 AD (ꨘ ပ သ)ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ‘‘လိူဝ္ꨳꨁꨮꨤꨓ္ꨅူိငꨳ္’’ Lo Kuan Chung ꨁꨰမ္ꨵ လပ္ꨳꨓဳꨲꨬလꨳ ꨕူꨳတꨰမ္ꨳပုိꨓ္းꨁဝ္ေပဳးလꨯꨳꨀꨱပ္းꨡဝ္လꨯꨤးတꨰမꨳ္မꨓ္းယူꨲယဝ္ꨵ ။ C.H Bre Witl Taylor ꨀ ူꨓ္းမူိင္းဝꨓ္းတူꨀ္းေꨀဳꨲꨓုိင္ꨳေꨀဳꨳ ပိꨓ္ꨲတꨰမ္ꨳꨕꨯꨤꨲ ꨡင္းꨀိတ္းဝꨯꨵဝဳꨳ ‘‘ပုိꨓ္းတꨯး ꨡမ္ꨲꨓꨓ္ လိုဝ္း’’ပꨤꨓ္မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵ တꨰမꨳ္ဝꨯꨵဝဳꨳလꨯꨳ ꨟꨓ္ꨬꨁꨲꨬလꨳ တꨯး တꨰꨀ္ꨲယꨯꨤꨳꨀꨓ္ꨀꨮဳꨲေသ ꨕြင္းတꨯးလꨯꨳတီꨳယူꨲ တီꨳꨀိꨓ္တီꨳ ꨓမ္ꨵ တီꨳလိꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ပꨱꨓ္ဝဳꨳ ‘‘ပꨤꨓ္သိုꨀ္းမူိင္းလူင္’’ꨬလꨳ ပꨤꨓ္တꨯးသꨤမ္မူိင္း ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

Page 64: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨀြပ္ꨳသင္ꨬလꨳ တꨯးလꨯꨳꨁꨯꨤꨵꨡြꨀ္ꨲပꨯꨤꨳတီꨳယူꨀဝ္ꨲ မဳးယူꨲꨕꨯꨤꨲပြတ္းꨅꨤꨓ္း ꨓꨯꨵꨅိူင္ ‘‘ꨡမ္ꨲꨅိူဝ္ꨳꨬလꨳဝဳꨳ သုမ္းသိုꨀ္းေသ ပꨯꨤꨳꨡြꨀ္ꨲမိူင္းꨡမ္ꨲꨅူိဝꨳ္၊ ꨡြင္ꨲ သုိꨀ္းꨬပꨵသိုꨀ္း ယူꨲေသတဳꨵꨀြပꨳ္ဝဳꨳꨡမ္ꨲꨁꨯꨳသိုꨀ္ꨵယုငꨳ္ꨀꨓ္မူိင္းꨀꨓ္တိုꨀ္းေတဳး ꨀꨓ္ေသ ꨁ္ꨮꨳယူꨲတင္းꨀတ္းတင္းယꨱꨓ္ꨓꨓ္ꨵꨬလꨳ ꨡြꨀ္ꨲꨟဳꨓမ္ꨵတီꨳꨀိꨓ္ လိꨓ္ တီꨳယူꨲမ္ꨮꨲꨬလꨳ ꨅင္ꨲလꨯꨳလူင္းမဳးယူꨲထိုင္တီꨳꨓမ္ꨵꨁူင္း တီꨳꨡꨓ္တꨯးꨟဝ္းယူꨲ မူိဝ္ꨳလꨱဝ္ꨓꨯꨵယဝ္ꨵ ။

ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ တꨯးꨟဝ္းꨟꨯꨲ ꨀြင္ေသ တိုꨀ္းသိုꨀ္းꨓꨯယဝ္ꨵ။ ꨀြင္ꨁꨱတ္ꨲ(ꨡꨓ္ ယꨤင္းꨁဝ္ꨅ္ꨮꨵယူꨲမူိဝ္ꨳလꨱဝ္ꨓꨯꨵ) ပꨱꨓ္ꨀြင္ꨁုိꨓ္ꨳသိုꨀ္းတꨯးတꨯးꨟဝ္းမူိဝꨳ္ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ယဝ္ꨵ။ ဝꨯꨤးေသပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး တꨰꨀ္ꨲယꨯꨤꨳꨀꨓ္ꨀꨮဳꨲယဝ္ꨵ ꨓꨓ္ꨵ ေꨟဳꨁမ္းတꨯးမူိင္း သူꨳ လꨯꨳလူင္းမဳးေတꨲတင္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯး မူိင္းဝꨯꨤးꨓ္ꨮးပီꨶ 262AD ꨓꨓ္ꨵထꨰင္ꨳꨀမ္း ꨓုိင္ꨳꨓꨯယဝ္ꨵ ။

မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး ꨟꨤဝ္ꨳတီꨲꨁူိဝ္းေꨟဳꨁမ္းတꨯးမူင္းသူꨳꨓꨓ္ꨵ လꨯꨳပꨱꨓ္ သ္ိုꨀ္း ꨡꨓ္ꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္ ꨅဝꨳ္ꨁုꨓ္လꨯꨤးꨬလꨳ ꨁုꨓ္မင္း တင္းꨁꨓု္သꨤမ္ꨡုိင္ꨲ သꨤမ္မူိင္းꨁဝ္ ေတဳꨲသူꨳတိုꨀ္းသိုꨀ္းေတဳးꨀꨓ္ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ ။ ဝꨯꨤးလိုꨓ္းမဳး ꨁဝ္သြင္ ꨡိုင္ꨲꨓꨓ္ꨵလꨯꨳသုမ္းသိုꨀ္းေသ ဝꨤင္းꨁိူင္ꨳပꨓ္ꨅဝ္ꨳꨁုꨓ္မင္း မူိင္းသူꨳꨓꨯယဝ္ꨵ။

٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭

Page 65: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းမူိင္းဝꨯꨤး(220-264 AD)

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းꨁိင္း AD 265-419 ꨁိူဝ္းꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းသူꨳမဳးပြင္း (15)ပဳး တꨤင္းꨟုိင္ပီꨶပြင္းမီး(154)ပီꨶ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းဝꨯꨤးပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး မူိင္းဝꨯꨤးꨓꨯꨵပꨱꨓ္ တꨯးꨅိူဝ္းꨡꨓ္ꨀုိတ္းဝꨯꨵယူꨲꨓ္ꨮးမူိင္းသီꨁုမ္ꨵ၊ ယူꨲꨓမ္ꨬလꨳ ꨀူꨉ္ꨳꨁꨱဝ္ မူိင္းတူင္ꨳ ꨁဝ္ ေတꨲတင္ꨳပꨱꨓ္မဳးယဝ္ꨵ ။ ပꨰပ္ꨵသမ္ꨵဝဳꨳ လꨯꨳထူပ္းတꨤင္းယꨤꨀ္ꨳ ꨁꨤꨓ္ꨅ္ꨮေသ တဳꨵေꨀဳꨳ ꨀြပ္ꨳꨡမ္ꨲꨕꨤတ္ꨲတီꨳယူꨲ တီꨳꨀိꨓ္ꨀဝ္ꨲꨬလꨳ ꨡူတ္းယိူꨓ္ꨵꨁꨤမ္ꨲယူꨲ ပꨱꨓ္ꨅြမ္းꨀꨤပ္ꨳပꨤꨓ္မူိင္းမူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵေသ ꨕြမ္ꨵꨟူမ္ꨳꨀꨓ္ေတꨲတင္ꨳပꨱꨓ္မဳးမꨤꨓ္ꨳ မူိင္းယဝ္ꨵ။ ꨅꨱမ္မူိဝꨳ္ေꨟဳꨁမ္းဝူင္ꨵ တီꨲꨁူိဝ္းလိုꨓ္းမူိင္းꨁိင္းꨓꨓ္ꨵ ꨀုိတ္းယူꨲꨓ္ꨮး မꨤꨓ္ꨳ ꨓ္ꨮးမူိင္းေသ ꨁꨤမ္ꨲတꨤင္းယꨤꨀ္ꨳ တꨤင္းꨕꨤꨓ္ꨁꨤꨓ္ꨅ္ꨮေသယဝ္ꨵ ꨕြမ္ꨵꨀꨓ္ ꨟꨤင္ꨳꨟꨰꨓ္း တဳꨲတြပ္ꨲတꨰꨓ္း ꨟꨱတ္းသိုꨀ္းလုꨀ္ꨵꨕိုꨓ္ꨵ(ေတꨲတငꨳ္ပꨱꨓ္သိုꨀ္းမꨀူ္း) ယူꨲယဝ္ꨵ။

ꨓင္ꨲꨟုိဝ္ မꨤꨓ္ꨳမူိင္းေတလꨯꨳလြတ္ꨳလꨰဝ္းꨓꨓ္ꨵ ꨁတ္းꨅ္ꨮသ္ꨮꨲꨟꨰင္းေတꨵ ေတꨵယဝ္ꨵ ။ ဝꨯꨤးꨓꨓ္ꨵ ꨁဝ္ꨟုꨀ္းမူိင္းꨕြမ္ꨵꨟုမ္ꨳꨀꨓ္ေသ ေတꨲတင္ꨳပꨱꨓ္မူိင္းꨕြမ္ꨵ ꨟုꨀ္ꨳꨟုꨀ္းꨅဝ္ꨳ(Six Chos )ေသ ꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲ မꨤꨓ္ꨳမူိင္းဝꨯꨵ တင္းလြတ္ꨳလꨰဝ္း ꨟꨤင္း ꨕ္ꨮꨟꨤင္းမꨓ္းယဝ္ꨵ။

‘‘မူိင္းꨕြမ္ꨵꨟုမ္ꨳꨟုꨀ္းꨅဝ္ꨳ’’တꨯးꨅမ္ꨵ-

1ꨵ မူိင္းမင္းꨟꨯꨤးꨅဝ္ꨳ Mang Hi Chao

2ꨵ မူိင္းꨁိင္းသꨤမ္ꨅဝ္ꨳ Chien Sang Chao

Page 66: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

3ꨵ မူိင္းတိုင္းသꨤမ္ꨅဝ္ꨳ Teng Sham Chao

4ꨵ မူိင္းပꨳီꨅꨯꨤးꨅဝ္ꨳ Phi Chai Chao

5ꨵ မူိင္းပꨳီလူင္ꨅဝ္ꨳ Phi Long Chao

6ꨵ မူိင္းမင္းသီꨅဝ္ꨳ Mong She Chaoပꨱꨓ္ꨟုꨀ္းမူိင္းꨓꨯꨵယဝ္ꨵ ။

မူိင္းသီꨲꨅဝꨳ္ꨓꨯꨵ ပꨱꨓ္မူိင္းꨅဝ္ꨳပြတ္းꨅꨤꨓ္း (The Chao on the South)ꨓꨓ္ꨵေသ တိုꨀ္ꨵꨀုိတ္းဝꨯꨵယူꨲေတဳꨲထိုင္ပꨤꨓ္ယꨤမ္းꨓꨯꨵ မူိဝ္ꨳလꨱဝ္မီးတီꨳ (ပꨱꨓ္တီꨳ)ဝꨱင္းပဝ္းသꨤꨓ္ꨳ (Pao Shan )ꨓ္ꨮးꨡိုင္ꨲ ꨓမ္ꨅဝ္ꨳ(Nan Chao ) ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

ꨅဝꨳ္ေꨟဳꨁမ္းꨓ္ꨮးမူိင္းꨀြꨓ္းေꨁဳꨟုꨀ္းမူိင္းꨅဝꨳ္တꨯး

ပီꨶ AD 738–793 ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯးမဝ္းꨀဝ္ꨳ Tai Mung Kuo ꨅ ူိဝ္ꨵ ꨁူိဝ္းꨟူိꨓ္းမင္း Mung ꨀိꨓ္မူိင္းꨀꨮဳ ꨲ 56 ပီꨶယဝ္ꨵ။

ပီꨶ AD 794-902 ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းꨓမꨅ္ဝ္ꨳ ꨀဝ္ꨳ Nan Chao Kuo ꨅူိဝ္ꨵ ꨁူိဝ္းꨟူိꨓ္းမင္း Mung ꨀိꨓ္မူိင္းꨀꨮဳ ꨲ 109 ပီꨶယဝ္ꨵ။

ပီꨶ AD 903-927 ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯးသꨰꨓ္ꨟꨤဝ္ꨳ ꨀဝ္ꨳ Tai Tien How Kuo ꨅိူဝ္ꨵꨁူိဝ္းꨟူိꨓ္းသꨤင္ Chang ꨀိꨓ္မူိင္းꨀꨮဳꨲ 25 ပီꨶယဝ္ꨵ ။

ပီꨶ AD 928 ꨅဝꨳ္ေꨟဳꨁမ္းသꨰꨓ္ꨟုိင္းꨀဝꨳ္ Tai Tien Hing Chao ꨅိူဝ္း ꨁူိဝ္းꨟူိꨓ္းꨅဝ္ꨳ Chao ꨀိ္ꨓ္မူိင္းꨀꨮဳ ꨲ 1 ပီꨶယဝ္ꨵ။

ပီꨶ AD 929-936 ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္း တꨯးယိုꨓ္းꨓိူဝ္ꨀဝ္ꨳ Tai Yen Noi Kuo ꨅိူဝ္ꨵꨁူိဝ္းꨟူိꨓ္းယိုꨓ္း Yen ꨀိꨓ္မူိင္းꨀꨮဳ ꨲ 8 ပီꨶယဝ္ꨵ ။

Page 67: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ပီꨶ AD 937-1044 ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯးလီꨀဝ္ꨳ Tai Li Kuo ꨅ ူိဝ္ꨵꨁူိဝ္း ꨟူိꨓ္းတူꨓ္ꨳ Tuan ꨀိꨓ္မူိင္းꨀꨮဳꨲ 157 ပီꨶယဝ္ꨵ။

ပီꨶ AD 1095-1096 ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨁုꨓ္ꨅဝ္ꨳ Tai Kung Kuoꨅူိဝ္ꨵ ꨁူိဝ္းꨟူိꨓ္းꨀဝ္ꨳ Kuo ꨀိꨓ္မူိင္းꨀꨮဳꨲ 1 ပီꨶယဝ္ꨵ။

ပီꨶ AD 1097 ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯးလီꨀဝ္ꨳ Tai Li Kuo ꨅ ူိဝ္ꨵꨁူိဝ္းꨟူိꨓ္း တူꨓ္ꨳ Tuan ꨀ ိꨓ္မူိင္းꨀꨮဳꨲ 157 ပီꨶယဝ္ꨵ။ ꨟြမ္းꨀꨓ္တင္းသꨱင္ꨳ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္း ပꨤꨓ္ꨓꨯꨵ ꨀိꨓ္မူိင္းမီး 515 ပီꨶယဝ္ꨵ။

ꨓ္ꨮးမူိင္း ꨀြꨓ္းေꨁဳꨟုꨀ္းမူိင္းꨓꨯꨵ တိုင္းသꨤမ္ꨅဝ္ꨳ Ten Sham Chao ꨓꨯꨵ ဝꨯꨤးလင္ပꨱꨓ္မဳး မူိင္းꨓမ္ꨅဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ မူိင္းꨓမ္ꨅဝ္ꨳꨓꨯꨵ မီးဝꨯꨵယူꨲꨅꨱမ ္မူိဝ္ꨳပီꨶ 2205 BC ပꨱꨓ္မူိင္းꨡꨓ္ꨁဝ္ꨳပဳးꨓ္ꨮးမူိင္းတꨯး ꨀဝ္ꨳမူိင္းꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ဝꨯꨤး ေသ ေꨟဳꨁမ္းတꨯး ꨀဝ္ꨳမူိင္းတꨰꨀ္ꨲယꨯꨤꨳေသꨓꨓ္ꨵ လꨯꨳေတꨲတင္ꨳပꨱꨓ္မဳး ပꨤꨓ္ ေꨟဳꨁမ္းꨓမ္ꨅဝ္ꨳယဝ္ꨵမဳး မူိဝ္ꨳပီꨶ 800 AD ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

မူိဝ္ꨳꨕြင္းꨓꨓ္ꨵ ꨀူꨓ္းေပဳးမီးေꨕꨳꨅြတ္ꨲတူဝ္းꨀꨮဳꨲ ꨓ္ꨮးꨀုꨓ္ေꨡဳးသ်ဳး ꨅꨱင္ꨲꨅꨤꨓ္းဝꨓ္းꨡြꨀ္ꨲꨓꨓ္ꨵေသ မူိဝꨳ္ပꨤꨓ္ꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္ꨅဝ္ꨳꨅꨤမ္လူင္ꨘဳꨵ Sam Long Pha (AD 1253)ꨓꨓ္ꨵꨀြပꨳ္ဝဳꨳ ꨅဝ္ꨳꨀူပ္းလꨯꨤးꨁမ္း Kup Lai Kham မဳးတိုꨀ္းေတဳးယဳꨵတဝ္ꨬလꨳ တꨯးလꨯꨳꨁꨯꨤꨵလူင္းမဳး ယူꨲသဝ္းတꨤင္းပြတ္း ꨅꨤꨓ္း ꨡဳꨲသ်ဳꨵတꨰꨀ္ꨳယဝ္ꨵ။ ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ꨅဝꨳ္ꨓꨯꨵ ꨅိုဝ္ꨳꨀဝ္ꨲꨟြင္ꨵဝဳꨳ ꨅဝ္ꨳသꨰင ္ꨁꨱဝ္ Siang Chew ေသ ပꨱꨓ္မဳးꨅဝ္ꨳသꨰင္လꨱꨀ္း Tien Lake ပꨱꨓ္ေꨟဳꨁမ္းꨓ္ꨮး ꨡိုင္ꨲꨓမ္ꨅဝ္ꨳ Nan Chao ယဝ္ꨵ။

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးမူိင္းꨓမꨅ္ဝꨳ္(650-AD)

Page 68: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

The Chao on the South or The Southern Prince. ပꨤꨓ္ေꨟဳ ꨁမ္းတꨯးꨓမꨅ္ဝ္ꨳꨓꨯꨵ ꨬတꨲတင္ꨳမဳးꨅꨱမ္ မိူဝ္ꨳပꨤꨓ္တꨯးꨀဝ္ꨳမူိင္း (1253 BC)ꨀူꨉ္းꨀဳꨳပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ပꨯꨲပဳးပꨱꨓ္မꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨡꨓ္မꨓ္းꨀꨰꨓ္ꨲေတꨵ။ ထိုင္မဳးပီꨶ 650 AD ꨅင္ꨲလꨯꨳꨬတꨲတင္ꨳပꨱꨓ္မꨤꨓ္ꨳ ပꨱꨓ္မူိင္းꨡꨓ္မꨓ္းꨀꨰꨓ္ꨲယဝ္ꨵ။

ꨀြပ္ꨳꨓꨓ္ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨓမ္ꨅဝ္ꨳꨓꨯꨵ ပꨱꨓ္ꨡꨓ္ꨟုိဝ္ꨳꨟုိင္းပိူင္းသ္ꨮ ထꨰင္ꨳꨕဝ္ꨲ ꨓုိင္ꨳꨬလꨳ ꨡိမ္ꨲပဳꨲယဳꨲတꨯးေꨀဳꨳ ယ္ꨮꨲꨀꨮꨤင္ꨳꨀꨮဳꨲꨬတꨵꨬတꨵ။ မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ ꨓꨓ္ꨵ ေꨟဳꨁမ္းတꨯး ပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵ ယ္ꨮꨲ(Wang Yi)ယဝ္ꨵ ။

The Great and the Powerful ꨓꨯꨵေꨀဳꨳပꨱꨓ္တꨯးꨬလꨳ ꨬꨁꨲꨁꨱင္ꨲꨀꨓ္ တဳꨲပꨱꨓ္ယ္ꨮꨲꨬတꨵꨬတꨵဝဳꨳဝဳꨳꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းꨓမ္ꨅဝꨳ္ တိုꨀ္ꨵꨟူိဝ္ꨳꨟုိင္းယူꨲ ꨓ္ꨮးမူိင္းယူꨲꨓမ္ꨓꨓ္ꨵ မူိင္းတꨯးꨅိုဝ္ꨳဝဳꨳ မူိင္းတꨱꨓ္း ꨡမ္ꨲꨓꨓ္မူိင္းသꨰꨓ္ꨓꨯယဝ္ꨵ ။ ေꨟဳꨁမ္းꨬꨁꨲꨁဝ ္ယင္းလꨯꨳမဳးꨁြင္ꨕꨤꨀ္ꨲေသꨬလꨳ ꨟꨱတ္းမꨟဳꨲမိတ္ꨳꨡူꨉ္းလီꨀꨓ္တင္းတꨯးꨬလꨳ ယြꨓ္းတꨤင္းꨅြꨯꨳထꨰမ္သ္ိုꨀ္းတꨯး တဳꨲꨅြꨯꨳတိုꨀ္းမူိင္းသꨤမ္လꨰမ္ ꨀူꨳမူိင္း Kuming Tribes ꨓꨓ္ꨵꨀြꨓ္ꨲꨓꨯယဝ္ꨵ။

မူိဝ္ꨳ AD 650 ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯး ‘‘ꨟꨱတ္းလီ’’ꨬလꨳ ꨅဝꨳ္ေꨟဳꨁမ္းꨬꨁꨲလꨯꨳ ꨕိတ္းထꨱငꨀ္ꨓ္ꨬလꨳ ꨅိူဝ္ꨵꨁူိဝ္းတꨯးꨟဳꨳꨟꨱင္လိူဝ္ꨡꨓ္ယူꨲꨀိꨓ္ꨓ္ꨮးမူိင္းꨬꨁꨲꨓꨓ္ꨵ လꨯꨳꨁꨤမ္ꨲတꨤင္ꨳꨁီꨳꨓꨱꨀ္းတꨱꨀ္းတꨱင္ꨬတꨵꨬတꨵဝဳꨳဝဳꨳꨓꨯယဝ္ꨵ ။ ꨕြင္းꨓꨓ္ꨵ ꨀြပ္ꨳဝဳꨳ ꨡဳꨲꨓဳꨲꨅꨤꨀ္ꨳတꨯးꨁုိꨓ္ꨳသုင္ꨓဳꨲꨬလꨳ ꨡုပ္ꨵငမ္းထုိင္မူိင္းꨕိဝ္း တြင္ꨲꨡူꨲ ꨡꨓ္ ပဳးꨓ္ꨮးမူိင္းမꨤꨓ္ꨳ(Burma)မူိဝ္ꨳလꨱဝ္ꨓꨯꨵꨀြꨓ္ꨲယဝ္ꨵ။ ဝꨯꨤးꨓꨓ္ꨵ ꨁုꨓ္ေꨟဳꨁမ္းꨓမ္ ꨅဝ္ꨳ လꨯꨳေတꨲတင္ꨳပꨱꨓ္မဳး ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး ꨡꨰမ္ꨲပဳꨲယဳꨲတꨯးတင္းမူတ္းꨀꨮꨤင္ꨳ ꨁꨮꨤင္ꨳꨓဳꨲ ꨬတꨲꨡဝ္တိူင္းမဳꨲꨀထဳꨲ(Maga Tha)ပြတ္းꨡြꨀ္ꨲမူိင္းတီးပꨰတ္ꨵ (Ti-bet)ꨅိင္ꨲꨟြင္ꨲဝꨓ္းꨡြꨀ္ꨲ မူိင္းꨉꨀမ္ꨲေပဳးꨅဳꨵ Annam ꨅꨱင္ꨲꨟြင္ꨲဝꨓ္းꨡြꨀ္ꨲ ꨅꨱင္ꨲꨅꨤꨓ္ꨳဝꨓ္းတူꨀ္း ထိုင္မူိဝ္ꨳမူိင္းပိဝ္ꨲ (ပ်ဴꨲ-Phu)ယဝ္ꨵ ။ မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ

Page 69: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ေꨟဳꨁမ္းတꨯးမီးသြင္တီꨳ (1)-ꨟိမ္းတဳꨲလီးꨕူး Tha Li Fu . (2)-ꨟိမ္းယိုꨓ္းꨁုိꨓ္ꨳ Yung Chang ꨓꨯꨵယဝ္ꨵ။

٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭

လြငꨳ္လꨯꨳꨡုပ္ꨵ ပူိင္ꨲ မူိင္းꨓမꨅ္ဝꨳ္

ꨡိပ္ꨲပဳꨲယဳꨲꨓမ္ꨅဝ္ꨳꨓꨯꨵ ယ္ꨮꨲꨀꨮꨤငꨳ္ꨓဳꨲလူင္လꨤင္ေသꨡမ္ꨲꨀဳး ꨟူမ္ꨳꨟြမ္း ꨀꨓ္ ꨕြမ္ꨵꨕꨰင္ꨲꨀꨓ္ေတꨵေတꨵဝဳꨳဝဳꨳယဝ္ꨵ။ လြငꨳ္လꨯꨳꨡုပ္ꨵငမ္း မꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨓꨯꨵ ေꨀဳꨳ တꨰတ္ꨳꨓꨰတ္ꨳလီꨓဳꨲ ꨕꨯꨤꨲꨓူိဝ္သုတ္းမီးꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းꨅဝ္ꨳေသꨬလꨳ ꨡုပ္ꨵ ပူိင္ꨲꨀꨤꨓ္လူင္မဳး ပꨱꨓ္ထꨤꨓ္ꨳလ္ꨮ ထꨤꨓ္ꨳꨓꨓ္ꨵ ꨕꨯꨤꨲတ္ꨮꨳမီးꨅဝꨳ္ေꨟဳꨁမ္းမီးꨕူꨳ တꨰꨓ္းေꨟဳꨁမ္း ꨕြင္ꨳမူိိင္းလူင ္ ꨅဝ္ꨳꨀꨰမ္မူိင္း လုꨀ္ꨵတီꨳေꨟဳꨁမ္းေꨕပꨱꨓ္လုမ္း လူင္ လုမ္းꨡြꨓ္ꨲ ꨕꨯꨤꨲလ္ꨮꨕꨯꨤꨲꨓꨓ္ꨵ မူိꨓ္ꨓင္ꨲꨕꨯꨤꨲသိုꨀ္းꨕꨯꨤꨲမူိင္း ꨕꨯꨤꨲမꨤꨀ္ꨳမီး လုမ္းꨕꨯꨲꨀူꨓ္းမူိင္း ဝဳꨳꨓꨯယဝ္ꨵ။ ꨀူꨉ္းꨀဳꨳ လုမ္းꨕꨯꨤꨲꨀူꨓ္းမူိင္းꨁဝ္ꨓꨓ္ꨵ လꨯꨳꨡ ꨁꨮꨤင္ꨵꨡေယးလြတ္ꨳလꨰဝ္းလိူဝ္ပူꨓိ္ꨳ ꨀပ္းသိုပ္ꨲေꨟဳꨁမ္းလꨯꨳꨀမ္းလꨱဝ္ယဝ္ꨵ။ လုမ္း ꨓုိင္ꨳꨡꨓ္ꨓုိင္ꨳꨡꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ꨟြင္ꨵဝဳꨳ‘‘သꨤင္ꨳ’’ Shang ဝဳꨳꨓင္ꨲꨓꨯယဝ္ꨵ ။

လြငꨳ္ꨕꨯꨤꨡုပ္ꨵ ငမ္းတပ္းသိုꨀ္း

ꨀူꨓ္းသုိꨀ္းꨀူꨳေꨀဳꨵလꨯꨳꨓုင္ꨳသိူဝ္ꨳꨓင္ꨬလꨳ ꨀူꨓ္ယꨤဝ္းတပ္းသိုꨀ္းလူင္ ꨓုိင္ꨳꨡꨓ္မီးသီꨲတပ္ꨵꨅြမ္ေသ မီးꨡဳꨲꨓဳꨲꨟꨤင္းꨕ္ꨮꨟꨤင္းမꨓ္းယဝ္ꨵ ။ သိုꨀ္းပ္ꨮꨵေꨁ ေꨕးꨅြမ္းꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္း(1)ꨟြင္ꨵဝဳꨳ(ꨀတ္ꨵသူꨳ - Kutsu)ပြင္ꨲဝဳꨳတပ္ꨵ သꨯꨤꨟꨤင္ꨵ ꨡမ္ꨲꨓꨓ္ တပ္ꨵ ꨅဳꨲပဳꨲꨀြပ္ꨳဝဳꨳꨁဝ္သ္ꨮꨲꨅဳꨲပဳꨲလꨰင္ပꨱꨓ္တပ္းꨡꨓ္ꨁꨰꨓ္ꨲေသ ပူိꨓ္ꨳꨓꨯယဝ္ꨵ။

Page 70: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

(2) တပ္းသူꨳꨓꨯꨵ Su Ti တပ္းသိုꨀ္းေꨟꨵꨀငꨳ္ꨁြပ္ꨲꨓမ္ꨵလꨰꨓ္လိꨓ္ ပဳး ꨀြင္ꨳယꨤဝ္းေသ ေတဳꨲသူꨳလꨯꨳꨀူꨳယꨤမ္းꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ꨁပ္ꨲꨓမ္ꨵလꨰꨓ္လိꨓ္ေꨀဳꨳ ꨅꨰꨀ္ꨲေꨕဝꨯꨵပꨓ္ꨅြမ္းထꨤꨓ္ꨳꨀူꨓ္းယဝ္ꨵ။ ꨕူꨳပြင္မူိင္း ꨓုိင္ꨳေꨀဳꨵလꨯꨳလိꨓ္(40) သီꨲသိပ္းတူင္ꨳေꨡꨲꨀဳꨵယဝ္ꨵ။ တပ္းသိုꨀ္းသူꨳတꨯး ꨁဝ္ꨓꨯꨵꨁဝ္ယိပ္း ‘‘ꨀꨤပ္ꨲေꨟꨵ’’ ꨡꨓ္ꨡဝ္ꨁဝ္ꨅူင္ꨟꨱတ္းဝꨯꨵꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

(3) ꨀူꨓ္းသိုꨀ္းꨁꨰꨓ္ꨲ ''Wang Tsa"ꨡမ္ꨲꨓꨓ္ တꨯးဝဳꨵꨡꨓ္ယူꨲဝꨓ္း တူꨀ္းꨓမ္ꨵေမꨳꨁြင္ꨓꨓ္ꨵ ꨀတ္ꨵꨁꨰꨓ္ꨲꨕꨯꨤꨲတိုꨀ္းသိုꨀ္းေတꨵေတꨵေသꨡမ္ꨲꨀဳးေမꨳ ယိင္းꨁဝ္ေꨀဳꨳ ꨟꨱတ္းသိုꨀ္းေတဳꨳယꨓ္ꨲသူꨲꨕူꨳꨁꨱꨓ္လꨯꨳယူꨲꨓꨯယဝ္ꨵ ။

ꨓ္ꨮးလြင္ꨳလꨯꨤးꨡုပ္ပူိင္ꨲမꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨓꨓ္ꨵ မူိင္းꨡြꨓ္းေꨁဳꨟုꨀ္းမူိင္းꨁဝ္ꨟꨱတ္း ေꨕမူိင္းꨕ္ꨮ မူိင္းမꨓ္းꨡꨓ္ꨟြင္ꨵဝဳꨳ ‘‘လုမ္းေꨕꨡꨓ္ꨅီꨵꨀꨮꨤမ္းလီ ꨟꨮ္ꨳꨟုꨵꨀူꨳမူိင္း မူိင္းꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ꨓ္ꨮးꨀဳꨳလုမ္းေꨕ ꨟုꨀ္းမူိင္းꨓုိင္ꨳꨡꨓ္ꨓုိင္ꨳꨡꨓ္ꨓꨓ္ꨵ‘‘သမဳꨲ ထိ’’ꨕူꨳမီးꨀꨮꨤမ္းꨟူꨵꨓိူဝ္မူိင္းꨓꨓ္ꨵ ꨟြင္ꨵဝဳꨳ‘‘ꨁဳꨀꨱင္း’’ Ka Kaing ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ဝꨱင္း ေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨓမ္ꨅဝ္ꨳ ဝꨱင္းတꨱꨓ္း ꨡမ္ꨲꨓꨓ္မူိင္းသꨰꨓ္ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ꨅဝ္ꨳမင္း သီꨲ ယူꨲတီဝꨱင္းꨕီငꨯꨤး တဳꨲလီး တဳꨟူဝꨳ္တဳꨲလီးꨕူး ꨅိူဝ္းꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

လြငꨳ္လꨯꨤးꨡုပ္ꨵ ပူိင္ꨲ ꨬလꨳလြငꨳ္တပ္ꨵ သိုꨀ္း

မူိင္းꨕ္ꨮမူိင္းမꨓ္းꨓ္ꨮးꨟုꨀ္းမူိင္းတꨯး

ပꨤꨓ္ꨓမꨅ္ဝꨳ္ မူိင္းတꨱꨓ္(သꨰꨓ္)

(1) ꨁဳꨀꨱင္း "Ka Kiang"

(2) ꨕြင္းမူိင္းလူင္ ‘‘သမဳꨲထီꨵ’’ꨕူꨳꨟꨮ္ꨳꨀꨮꨤမ္းꨟူꨵ

(3) ꨁုꨓ္မူိင္းသမဳꨲထီꨵ လုမ္းေꨕꨕထꨯꨤꨲꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲꨟုꨀ္းမူိင္းလူင္

Page 71: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

(4) လုမ္းေꨕꨕꨯꨤꨲꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲꨟုꨀ္းမူိင္းလူင္

(5) မူိင္းသꨰꨓ္၊ ယူꨲꨓမ္၊ ꨓမ္ꨅဝ္ꨳ၊ တဳꨲလီး၊ တဳꨲꨟူဝ္း၊ တဳꨲလီးꨕူး။

Ka Kiang "victory" Minister six provincial department. Tien Yun Nan Nan Chao TaLi TaHo TaLiFu.

လြငꨳ္ယူꨲသဝ္းꨬလꨳ

ꨅဝꨳ္ပꨓ္ထꨤꨓ္ꨳꨀူꨓ္း ပꨤꨓ္တꨯးꨓမꨅ္ဝꨳ္

ꨀူꨓ္းတꨯးပꨤꨓ္မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵ လြင္ꨳယူꨲလြင္ꨳသဝ္းမီးꨡိင္ꨲသေရꨲ ယꨱꨓ္ ꨬငꨳ ꨁုိတ္းꨅꨤꨓ္ꨵပꨤꨓ္ꨀူꨓ္းေတꨵေတꨵ။ ေမဳလꨤတ္ꨳ ေမဳꨅဳ ေမဳꨀိꨓ္ ေမဳꨅြမ္း ꨅ္ꨮပူိꨓ္ꨳꨬလꨳ ꨕ္ꨮꨕ္ꨮေꨀဳꨳꨁꨯꨳမဳးꨓြမ္းꨅူးတꨯးေတꨵေတꨵ။ ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵꨀူꨓ္းတꨯး ꨅိူဝ္းꨡꨓ္ယူꨲသဝ္း တꨤင္းမူိင္းꨓမꨅ္ဝ္ꨳ(ꨟုꨀ္းမူိင္းလူင္)ꨬလꨳ ပꨱꨓ္ꨓမ္ꨵ ꨓုိင္ꨳ ꨅ္ꨮလꨱဝ္ꨀꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ေတမီးမြꨀ္ꨳ(30)သꨤမ္သိပ္းလꨤꨓ္ꨵပꨯꨤပꨯꨤယဝ္ꨵ။ ꨁူဝ္းလူင ္တꨤင္းမꨯꨬလꨳ တꨤင္းꨀဳꨵတꨤင္းꨁꨯꨤေꨀဳꨳ ꨀြပ္ꨳတꨯးပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ေမဳေတဳးꨟုꨀ္ꨲေတဳး လꨯꨤးꨁူဝ္းꨬꨕးꨅိူဝ္းꨓꨯꨵယဝ္ꨵ။ ꨡြꨓ္ꨀꨓ္ ꨓုင္ꨳꨀဳꨵꨁꨯꨤꨁူဝ္းလꨯꨤးꨬꨕးꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

ေမဳꨲꨀူိဝ္မီးꨓ္ꨮးꨡူိင္ꨲ ‘‘ꨀုꨓ္မူိင္း’’ꨬလꨳ တꨯးပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ေမဳယိပ္းေမဳꨅ္ꨮꨵ တိုဝ္းလြင္ꨳꨀူိဝ္ꨬလꨳ ပြတ္းတူꨀ္း‘‘ယိူꨓ္းꨅꨤင္ꨲ’’ မီးပဳꨲမꨯꨵထိူꨓ္ꨲလုိꨀ္ꨵလူင္ ꨡꨓ္ မီးမꨯꨵꨡြꨀ္ꨲꨀဳꨳꨡြꨀ္ꨲꨁꨓ္ ꨓမ္ေတꨵေတꨵꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ ။ ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ တꨯးေမဳꨁီꨲမဳꨵ သြꨓ္မဳꨵ ꨀ်ꨤင္ꨲ တꨤတ္ꨳေတꨵေတꨵဝဳꨳဝဳꨳ ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ တꨯးယိပ္းꨀꨤင္ꨲ တိုဝ္းꨟြꨀ္ꨲ ပꨱꨓ္ꨓꨤꨀ္ꨳလꨤꨀ္ꨳေꨟꨵꨀငꨳ္ ꨀမ္ꨳꨓမ္ꨓမ ္ ပြတ္းတူꨀ္းယိူꨓ္းꨅင္ꨲꨓꨓ္ꨵ ေမဳꨲꨁမ္း ေꨀဳꨳမီးꨓမ္ေတꨵေတꨵꨓꨯယဝ္ꨵ။

မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ေပဳးဝဳꨳꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္း ꨡြꨀ္ꨲဝꨤင္းေꨟဳꨁမ္းꨓꨯ လꨯꨳꨟꨤင္ꨳမဳꨵ ꨕိူꨀ္ꨲပꨰတ္ꨲတူဝ္ေသ ꨡဝ္ꨟꨱတ္းမင္ꨲ ꨀဳꨲꨀꨤꨓ္လီꨅြမ္းꨓꨤင္းေꨟဳꨁမ္းယဝ္ꨵ ။ သြင္ ꨕꨤꨀ္ꨲꨁꨤင္ꨳမꨓ္းꨅဝ္ꨳသမ္ꨵ လꨯꨳꨡဝꨁ္ူꨓ္ꨓူꨀ္းယူင္း ꨟꨱတ္းꨅြင္ꨳမင္ꨲ လဳꨲေသ

Page 72: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

မုင္းꨀင္ꨳ သမ္ꨵ ပဳးတဳꨲမꨤတ္ꨲ လꨤပ္ꨲ လꨰဝ္းꨬလꨳ ထူင္ပဳးသီလꨰင္ ꨡꨓ္ꨡဝꨁ္ူꨓ္ ꨓူꨀ္ꨵꨀိꨓ္ပဳꨟꨱတ္းဝꨯꨵꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ေမꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္း သမ္ꨵလꨯꨳပဳးထူငꨁ္ူꨓ္ꨓူꨀ္ꨵ သီမူꨓ္ꨵ ေမꨅဝꨳ္ေꨟဳꨁမ္းꨓꨯꨵ ꨟြင္ꨵဝဳꨳေမꨳလူင္ꨓꨯယဝ္ꨵ ။ ꨓꨤင္းေꨟဳꨁမ္းသမ္ꨵ ꨟြင္ꨵ ဝဳꨳ ꨅဝ္ꨳꨓꨤင္းသိꨓ္ဝူꨳ Tsin Wu ꨓꨯယဝ္ꨵ။

ꨅꨓ္ꨵယဳꨲထူး ပꨱꨓ္ꨟꨤꨓ္ꨵပꨱꨓ္သꨤင္ꨵ ꨅမ္ꨵ

ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းလꨯꨳꨓုင္ꨳသိူဝ္ꨳယꨤဝ္းလူင ္ ꨡꨓ္ꨡဝ္ꨓင္သိူဝ္ꨟꨱꨓ္းဝꨯꨵ ꨓꨓ္ꨵꨬလꨳ ပꨱꨓ္ꨡꨓ္မီးꨕုင္းလီတူꨉ္းတဳေတꨵေတꨵ။ ꨕူꨳယိင္းꨁဝ္သမ္ꨵဝꨯꨵ ꨟူဝ္ယြꨯးငꨯꨤးꨬꨁꨲ တိုဝ္းေပꨲꨟူပေလးသꨰင္ꨁꨱဝ္သꨰင္လꨰင္ေသ ꨓုင္ꨳꨁူဝ္းလꨯꨤꨳꨁူဝ္း ေꨕး ꨡꨓ္သꨤပ္ꨲမꨯငိꨓု္းမꨯꨁမ္းꨅိူဝ္းꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ(ꨀြပ္ꨳပꨯꨲလꨯꨳꨀꨮꨤမ္း သြꨓ္သဳသꨓဳꨲပုတ္ꨵထꨅဝ္ꨳꨬလꨳ)ꨓꨤင္းယိင္းꨁဝ္ မူိဝ္ꨳပꨱꨓ္သꨤဝ္ေတꨵ လြတ္ꨳ လꨰဝ္း ထꨤင္ꨲꨟꨤင္ꨳယူꨲ ေပဳးေတꨲꨓဳꨳꨟူိꨓ္းယဝ္ꨵꨓꨯꨅိူင္ ꨕူဝ္တꨯꨤမူိဝ္လ္ꨮေꨀဳꨳ လꨯꨳ ꨁꨯꨵꨅြမ္းမူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵ မူိꨓ္ꨀလဳးꨕꨤမ္းꨁဝ္မူိင္းꨡိꨓ္းတိယမူိဝ္ꨲꨀြꨓ္ꨲꨓꨯယဝ္ꨵ ။

ꨀꨤꨓ္ꨕူꨀ္ꨲသြမꨳ္

ꨀူꨓ္းပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ꨡဝ္ဝူဝ္းꨅ္ꨮꨵလꨤꨀ္ꨳထꨯေသ ထꨯသူꨓ္ထꨯꨓဳးေꨀဳꨵꨓိုင္ꨳ ယိပ္းမꨤꨀ္ꨳထꨯ ေꨀဳꨵꨓုိင္ꨳသမ္ꨵꨅုင္ဝူဝ္းꨓꨯယဝ္ꨵ။ ꨅꨱမ္ꨅဝ္ꨳꨅꨱမꨁ္ဳꨳလꨯꨳꨟꨱတ္း သူꨓ္ꨀꨤꨓ္ꨓဳးꨀူꨳေꨀဳꨵ ꨀြပ္ꨳပꨓ္ꨟꨰင္းꨕူꨀ္ꨲသြမ္ꨳꨬလꨳ ꨁဝ္ꨳꨓမ္ꨵတꨤင္းꨀိꨓ္မꨤꨀ္ꨳ လိူင္ꨲေတꨵေတꨵ။ ꨀူꨓ္းမꨤꨓ္ꨳꨀူꨓ္းသူꨓ္ꨁဝ္လꨯꨳꨁြꨓ္ꨲꨓဳး တီꨳေꨟဳꨁမ္းꨓုိင္ꨳပီꨶ သြင္ပုꨓ္ꨳလ္ꨮ ꨓုိငꨳ္ပူꨓ္ꨳယဝ္ꨵ။ ထိုင္မဳးပီꨶ 600 AD ꨓꨓ္ꨵꨁူိဝ္းေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨓမ ္ꨅဝ္ꨳꨓꨯꨵ ပꨱꨓ္မဳးꨁိူဝ္းမင္းတꨯးꨓꨯယဝ္ꨵ။

ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းꨡꨓ္ꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲ မူိင္းꨓမ္ꨅဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵသမ္ꨵ-

Page 73: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

(1) သိူဝ္လူင္မူိင္း Tso Lung Mung

(2) ꨀꨤꨓ္တိုꨓ္းမင္း Kan Tung Mung

(3) သီꨲꨁုမ္ꨵလိုဝ္းမင္း Tse Chun Lo Mung

(4) လꨤဝ္သꨰင္ယꨱꨓ္း Lao Sheng Yen

(5) ယိုꨓ္းꨁမ္း Yen Kham

(6) သိူဝ္လိုဝ္းꨕꨯး Tso Lo Pi

(7) ꨀဝ္ꨳလိုဝ္းꨕုင္း Kuo Lo Fung

ပꨱꨓ္တူꨓ္ꨳꨅဝ္ꨳꨅိူဝ္းꨓꨯꨵယဝ္ꨵ။

ပုꨓ္ိးမူိင္းꨓမꨅ္ဝꨳ္

မူိဝꨳ္ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းမင္း Mung

မူိဝ္ꨳပီꨶ AD 748 ꨓꨓ္ꨵ ꨀဝ္ꨳလိုဝ္းꨕင္း Kuo Lo Fung ေတꨲတင္ꨳ ေꨟဳꨁမ္းတꨯးတီꨳဝꨱင္းတဳꨲလီးꨕူးယဝ္ꨵ။ ꨕြင္းꨓꨓ္ꨵ မꨓ္းꨅဝ္ꨳꨀꨮဳꨲꨀꨱပ္းသိုꨀ္းꨓ္ꨮး မူိင္းတီးပꨰတ္ꨵ Tibetꨬလꨳ မူိင္းꨬꨁꨲ China ꨀမ္းꨓꨓ္ꨵ ꨁုꨓ္ေꨟဳꨁမ္းꨡမ္ꨲမီးꨟꨰင္း သိုꨀ္းꨬလꨳ ꨡမ္ꨲေတဳꨲသူꨳꨁုိꨓ္းမင္းေꨟဳꨁမ္းတꨯးေသ ယြꨓ္းꨟꨱꨓ္းꨡူꨉ္းလီမဳꨲ ꨟဳꨲမꨱꨀ္ꨵꨀꨓ္ယဝ္ꨵ။ ꨀြပ္ꨳꨕုင္းတꨓ္းꨁူဝ္းတꨯးယ္ꨮꨲ ꨓ္ꨮးပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵꨓဳꨲꨬလꨳ ပꨤꨓ္ ꨅဝ္ꨳမင္းမူိင္းလူင္ꨓမ္ꨅဝ္ꨳ (ေꨟဳꨁမ္းတꨯး) ꨓꨓ္ꨵ ပꨱꨓ္ The Great Mung Emperor ꨡဳꨲꨓဳꨲꨅꨤꨀ္ꨳꨀꨮꨤင္ꨳယ္ꨮꨲသူင္သုတ္းꨓꨯယဝ္ꨵ။

Page 74: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

မူိဝ္ꨳꨕြင္းꨓꨓ္ꨵ ꨀြပ္ꨳဝဳꨳ‘‘ꨀလဳးတူꨲရꨀီꨲ’’ꨁဝ္ မဳးꨀဝ္းꨓ္ꨮးမူိင္းꨬꨁꨲꨬလꨳ မူိင္းေꨁꨲေꨀဳꨳ ပꨱꨓ္သုꨀ္ꨵယုင္ꨳꨡူꨓ္ꨡꨤꨓ္ဝꨯꨵယူꨲယဝ္ꨵ။ ꨁုꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး ꨀဝ္ꨳ လိုဝ္းꨕုင္းေꨀဳꨳ ꨀြပ္ꨳလꨯꨳပꨱꨓ္ꨡူꨉ္းလီ မꨟဳꨲမꨱꨀ္ꨵꨀꨓ္တꨤင္းꨬꨁꨲꨬလꨳ လꨯꨳꨅြꨯꨳ ထꨰမ္ꨀꨓ္ေꨟꨵꨀꨤင္ꨳꨁဝ္ယူꨲယဝ္ꨵ။ လြင္ꨳဝဳꨳတꨯးတင္းꨬꨁꨲ လꨯꨳꨟꨱတ္းမꨟဳꨲမꨱꨀ္ꨵꨡူꨉ္း လီꨀꨓ္ꨓꨯꨓꨓ္ꨵ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းꨀဝ္ꨳလိုဝ္းꨕုင္း လꨯꨳတꨰမ္ꨳဝꨯꨵလိꨀ္ꨳꨟိꨓ္ꨟꨮ္ꨳꨀမ္ꨲꨘဳꨲ ေပဳးꨟူꨵꨅြမ္ꨳယဝ္ꨵ ။ ꨕူꨳတꨰမ္ꨳပုိꨓ္း M-Emik Rocher ꨡꨓ္တꨰမ္ꨳပုိꨓ္းယူꨲꨓမ္ ꨓꨓ္ꨵဝဳꨳ လိꨀ္ꨳꨟိꨓ္တꨯးꨓꨯꨵ ယင္းတိုꨀ္ꨵမီးဝꨯꨵယူꨲꨓ္ꨮးမူိင္းတဳꨲလီးꨕူး ေတဳꨲထိုင္ ꨟꨤꨓ္ꨵယꨤမ္းꨓꨯꨵꨓꨯယဝ္ꨵ။

ဝꨯꨤးေသေꨟဳꨁမ္းꨀဝ္ꨳလိုဝ္းꨕုင္းꨓြꨓ္းေꨕးꨀꨮဳ ꨲေသꨓꨓ္ꨵ ꨀြပ္ꨳꨅဝ္ꨳꨀꨰမ္ မူိင္း‘‘ꨕုင္းꨀꨯꨤꨲ Fung Kai’’ သꨱင္ꨳꨀꨤမꨡ္ြꨓ္တꨤင္းေပဳꨳꨅဝ္ꨳꨬလꨳ ꨕူꨳပꨱꨓ္လꨤꨓ္ ꨅꨯꨤးလိုဝ္းꨕုင္းꨅဝ္ꨳꨅꨯꨤး‘‘ꨡꨯꨤꨳမူꨲသူꨓ္ꨲ’’I Mu Sun ꨁ ုိꨓ္ꨳပꨱꨓ္ ေꨟဳꨁမ္းတꨯးမူိင္း ꨓမ္ꨅဝ္ꨳယဝ္ꨵ ။ မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ တꨯးလိုဝ္းꨬလꨳ တꨯးꨡဳꨟူမ္ꨳꨁဝ္ ꨟြမ္ꨟꨰင္းသိုꨀ္း ꨀꨓ္ေသꨀꨮဳꨲတိုꨀ္းေတဳးမူိင္းꨬꨁꨲယဝ္ꨵ။ ꨀူꨉ္းꨀဳꨳ ꨀြပ္ꨳꨟꨰင္းသိုꨀ္းꨡမ္ꨲꨡꨤပ္ꨳလꨰပ္ꨳ လꨯꨳꨬလꨳ ꨡမ္ꨲꨡြင္ꨲလꨯꨳꨬꨁꨲယဝ္ꨵ။

တꨯးꨓ္ꨮးမူိင္းတိပꨰတ္ꨵꨬလꨳ တꨯးမူိင္းꨡဳꨟူမ္ꨲ(ꨡဳꨟူမ)္ꨁဝꨓ္ꨯꨵ လꨯꨳတီꨳယူꨲ ꨅꨓ္ꨵလီမီးꨟꨰင္းသ္ိုꨀ္းတဳꨲꨟꨤင္ꨳသိုꨀ္းေသတဳꨵေꨀဳꨳ ꨀြပ္ꨳဝဳꨳꨁဝ္ꨁိꨓ္ꨟꨱတ္းꨟꨤင္းꨁဝ ္ꨡမ္ꨲꨡဝ္ꨀြꨤမ္းꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းꨬလꨳ ꨅဝꨳ္ေꨟဳꨁမ္းꨡꨯꨤꨳမူꨲသူꨓ္ꨲေꨀဳꨳ ꨡမ္ꨲꨡြꨓ္ ပꨓ္ꨟꨰင္းꨁဝ္ေသ ꨀပ္းသိုပ္ꨲꨡူꨉ္းလီေꨁꨲꨁဝ္မူꨓိ္ꨀဝ္ꨲꨬလꨳ မူိင္းꨬꨁꨲမိူင္းတꨯးေꨀဳꨳ ပꨱꨓ္ꨡꨓ္ꨀတ္းꨀတ္းယꨱꨓ္ယꨱꨓ္မူိꨓ္မူိဝꨳ္ꨀြꨓ္ꨲယူꨲယဝ္ꨵ။ ꨓ္ꨮးပီꨶ 794 AD ꨓ္ꨮး လိူꨓ္ꨟဳꨳ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯး ꨡꨯꨤꨳမူꨲသူꨓ္ꨲလိုပ္ꨳတိုꨀ္းပꨰတ္ꨳတꨯး ꨡဳꨳꨟူမ္ꨳꨁဝ္ ꨅိူဝ္း ꨡꨓ္မဳးမီးꨓ္ꨮးမူိင္းꨓမ္ꨅဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

တီꨳပꨤင္သိုꨀ္းꨁူဝ္လꨱꨀ္း ''Iron Bridge"တီꨳꨕင္ꨟုꨀ္ꨳꨕင္ꨲꨓမ္ꨵ ယꨤꨓ္ သီꨀꨤငꨳ္ပြတ္းꨓူိဝ္ꨕꨯꨤꨲတူꨀ္းယူꨲꨓမ္ꨓꨓ္ꨵ ပꨱꨓ္ပြꨯးတိုꨀ္းလူင္ꨡꨓ္ꨓုိင္ꨳꨬလꨳ

Page 75: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨀူꨓ္းသိုꨀ္းတင္းသြငꨕ္ꨯꨤꨲ တူꨀ္းသုမ္းꨓမ္ꨓဳꨲ ေပဳးပꨱꨓ္လိူတ္ꨳပꨱꨓ္ယꨤင္ꨀꨮဳꨲ မူတ္းꨓꨯယဝ္ꨵ။

တꨯးꨡဳꨳꨟူမ္ꨁဝ္ေꨀဳꨳ ꨀြပ္ꨳလꨯꨳသုမ္းသိုꨀ္းလူင္ꨁင္ꨵꨓꨓ္ꨵေသ ꨡဝ္ꨟꨰင္း ယူပ္ꨳယြမ္းꨀꨮဳꨲေတꨵေတꨵေသ ꨡမ္ꨲꨅꨤင္ꨳမဳးꨀဝ္းယုꨀ္းယုင္ꨳꨡူꨓ္ေမဳးထꨰင္ꨳ ယဝ္ꨵ။ မူိင္းယူꨲꨓမ္ေꨀဳꨳလꨯꨳယူꨲတꨤင္းꨀတ္းယꨱꨓ္မူိꨓ္ပꨀ္းꨀဝ္ꨲပူိင္လင္ယဝ္ꨵ။

٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းေꨕတꨯးꨟူဝ္း

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းꨓမꨅ္ဝꨳ္

ထိုင္မဳးမူိဝ္ꨳပီꨶ 808 AD ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯး ꨡꨯꨤꨳမူꨲသူꨓ္ꨲသꨱင္ꨳꨀꨤမ္ꨲ ꨓြꨓ္းေꨕးꨀꨮဳꨲꨬလꨳ လူꨀ္ꨳꨅꨯꨤးလူင္ꨅဝ္ꨳꨀꨰမ္မူိင္း‘‘သူꨁူဝ္းꨁုꨓ္ မင္းသိူဝ္းပဝ္း သိꨓ္’’ꨁုိꨓ္ꨳပꨱꨓ္ေꨟဳꨁမ္းꨅူဝ္းꨁꨤဝ္းပꨓီုိင္ꨳꨀြꨯးꨬလꨳ လူꨀ္ꨳꨅꨯꨤးꨅဝ္ꨳ‘‘ꨁꨮꨤꨓ္လုင္း သꨰင္’’Kung Lung Hsen ꨁ ုိꨓ္ꨳပꨱꨓ္ꨅဝꨳ္ေꨟဳꨁမ္းယဝ္ꨵ ။ ꨅဝꨳ္ꨡူင္းꨓꨯꨵေꨀဳꨳ ꨀြပ္ꨳဝဳꨳꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္ ꨁုိꨓ္းꨀ်ꨤမ္ꨲꨡဳꨳသꨤꨀ္ꨳမꨓ္းꨅဝ္ꨳꨬလꨳ ꨅဝ္ꨳ‘‘ꨁꨮꨤꨓ္လီ’’ ꨬလꨳ ꨓြင္ꨵꨅꨯꨤးꨅဝ္ꨳ‘‘ꨅဝ္ꨳꨕင္ယိုꨓ္းꨁဝ္သိုပ္ꨲꨡုပ္ꨵငမ္းꨀꨮဳꨲယဝ္ꨵ ။

ꨕြင္းယꨤမ္းꨓꨓ္ꨵ ꨅဝ္ꨳꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္ေꨀဳꨵꨓုိင္ꨳလူꨀ္ꨵꨕိုꨓ္ꨵꨟိမ္ꨡဝ ္ꨡဳꨲꨓဳꨲꨅဝ္ꨳꨬလꨳ ပꨱꨓ္ꨀꨮဳꨲပꨤꨓ္ꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္ ꨡုပ္ꨵငမ္းမꨤꨓ္ꨳမူိင္းယဝ္ꨵ ။ ꨅြမ္ သိုꨀ္းလူင္ေꨀဳꨵꨓꨯꨵ ꨀꨮဳꨲတ္ိုꨀ္းမူိင္းꨬꨁꨲ ꨡိုင္ꨲꨁꨱင္ꨲတူဝ္ေပꨵေသ ꨉြပ္းတီꨵꨡဝ ္ꨓုမ္ꨲယိင္းꨓုမ္ꨅꨯꨤးေꨁꨲꨁဝ္ꨬလꨳ တꨤင္းꨀူꨓ္းꨟူꨵꨀူꨓ္ေမဳꨕူꨳမီးꨀꨮꨤမ္းꨟူꨵꨁဝ္တꨤင္း ꨓမ္ မဳးꨅ္ꨮꨵꨟꨱတ္းပꨓ္ꨀꨤꨓ္တꨯး မူိꨓ္ꨓင္ꨲလိꨀ္ꨳလꨯꨤးꨘိင္ꨳꨬငꨳꨬလꨳ ꨀꨤꨓ္ေတဳး ꨟုꨀ္ꨲေတဳးꨁူဝ္းတိူဝ္းꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

Page 76: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨬꨁꨲꨁဝ္ꨡꨓ္လꨯꨳꨁꨤမ္ꨲတီꨵꨉြပ္ꨵမဳးꨓꨓ္ꨵ မီးမြꨀ္ꨳ 50000 ꨟဳꨳမုꨓိ္ꨲပꨯꨤပꨯꨤ ယဝ္ꨵ။ထိုင္မဳးပီꨶ AD 859 ꨓꨓ္ꨵ ꨅဝꨳ္သꨰꨓ္လူင္လꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္း ꨡꨯꨤꨳမူꨲ သူꨓ္ꨲ ꨁိုꨓ္ꨳပꨱꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨓမ္ꨅဝ္ꨳယဝ္ꨵ။ မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵတတ္ꨵꨁꨤတ္ꨲပꨰတ္ꨳ လြင္ꨀပ္းသိုပ္ꨲꨀꨓ္တꨤင္းမူိင္းꨬꨁꨲေသꨬလꨳ ပုိꨓ္ꨕꨤဝ္ꨲဝဳꨳမꨓ္းꨅဝ္ꨳပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳ ꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲမိူင္းꨬꨁꨲ မူိင္းတꨯးတꨤင္းသꨱင္ꨓꨯေသယဝ္ꨵ ꨁုိꨓ္ꨳပူꨀ္းတငꨳ္ ပꨱꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး ပဝ္းသꨱꨓ္ꨓꨯယဝ္ꨵ။ မူိဝꨳ္ပꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳသꨱꨓ္လူင္ꨓꨓ္ꨵ မꨓ္း ꨅဝ္ꨳꨀꨮဳꨲတိုꨀ္းမူိင္းꨬꨁꨲꨬလꨳ သိမ္းဝꨱင္းလူင္သြင္ဝꨱင္း(ꨡဳꨓမ္ Anan ဝꨰတ္ꨵꨓꨤမ္း VietNam)ယဝ္ꨵ ။

ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨅဝ္ꨳသိꨓ္လူင္ꨓꨯꨵ လꨯꨳꨓြꨓ္းေꨕးꨀꨮဳꨲမူိဝ္ꨳ AD 874 ꨀြပ္ꨳတꨤင္းပꨱꨓ္မꨤꨀ္ꨲꨟုဝ္ꨅ္ꨮꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ဝꨯꨤးေသꨓꨓ္ꨵꨅဝ္ꨳမင္းꨘဳꨵသုိပ္ꨲတꨰꨓ္း ေꨟဳꨁမ္းယဝ္ꨳ။ ꨅဝ္ꨳတူꨓ္ꨓꨯꨵေꨀဳꨳ ယိပ္းလꨯꨳပꨀ္းပူိင္ ပဝ္းသိꨓ္ေသ ꨡုပ္းငမ္း မꨤꨓ္ꨳမူိင္းေသယဝꨳ္။ ထိုင္မဳးမူိဝ္ꨳပီꨶ 889 AD ꨓꨓ ္ꨵ လုꨀ္ꨳꨅဝ္ꨳ ꨅဝ္ꨳသုꨓ္ ꨘဳꨵꨁုိꨓ္ꨳပုတ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯးယဝ္ꨳ။ မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္မꨓ္းꨅဝ္ꨳ တီꨳꨓ္ꨮးမူိင္းꨬꨁꨲꨀြပ္ꨳဝဳꨳ ပꨱꨓ္သိုꨀ္းမူိင္းလူင္ယူꨲꨬလꨳ လြင္ꨳꨀပ္းသိုပ္ꨲꨀꨮဳꨲမဳးꨟဳꨀꨓ္ တꨤင္းတꨯးေꨀဳꨳꨡဝ ္ꨁꨤတ္ꨲꨀꨮဳꨲယဝꨳ္။ မူိဝꨳ္ပီꨶ 889 AD ꨀ ြပ္ꨳဝဳꨳꨅဝ္ꨳသုꨓ္ꨲꨘဳꨵꨓြꨓ္းေꨕးꨀꨮဳꨲꨬလꨳ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးမင္းတꨯးꨓမ္ꨅဝ္ꨳေꨀဳꨳ ꨡဝ္သူတ္းꨟꨯꨤဝꨯꨤးဝြတ္ꨳꨀꨮဳꨲ ꨀြပ္ꨳꨡမ္ꨲမီး ꨕူꨳသိုပ္ꨲတꨰꨓ္းꨓꨓ္ꨵယဝꨳ္။

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းꨁိူဝ္းမင္း မူိင္းꨓမ္ꨅဝ္ꨳꨓꨯꨵ ေတꨲတငꨳ္ꨡဝ္ꨅဝ္ꨳမင္းသီမဳး ေတဳꨲထိုင္ပꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳသုꨓ္ꨘဳꨵ လꨯꨳꨟုိငꨓ္ꨤꨓ္းꨀꨮဳꨲꨓ္ꨮးꨅူဝ္ꨳ 800 ပီꨶပꨯꨤယဝ္ꨳ။ ꨓ္ꨮးပီꨶ 936 AD ꨓꨓ ္ꨵꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္ꨁဝꨡ္ြꨓ္ꨀꨓ္ꨟꨱမꨡ္ဳꨲꨓဳꨲတဳꨲေတꨡုပ္ꨵ ငမ္းမꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨬလꨳ ေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨓမ္ꨅဝ္ꨳ ꨟꨮ္ေပဳးသိုပ္ꨲတꨤမ္းလꨤမ္းꨀꨮဳꨲထꨰင္ꨳ ꨓꨓ္ꨵꨓꨯယဝꨳ္။

Page 77: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨀမ္းꨓꨓ္ꨵꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္ တူꨓ္းပꨰင္းꨅိူဝ္ꨵꨁူိဝ္းꨬꨁꨲမဳးꨟꨱတ္းꨁုꨓ္မူိင္း ꨓမ္ꨅဝ္ꨳ တီꨳဝꨱင္းတဳꨲလီးꨕူးယဝ္ꨳ။ ေတပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵမဳး ေတဳꨲထိုင္ 1300 ပီꨶ AD ꨅိူဝ္ꨵꨁူိဝ္းꨬꨁꨲ ‘‘ꨁူိဝ္းတူꨓ္း’’ꨁဝ္သိုပ္ꨲꨡုပ္ꨵငမ္းမꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨓမ္ꨅဝ္ꨳꨀꨮဳꨲယဝꨳ္။

မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ꨬꨁꨲတူꨓ္းပꨰင္းꨁဝ္ꨡုပ္ꨵငမ္းꨓꨓ္ꨵ ꨡဳꨲꨓဳꨲꨅꨤꨀ္ꨳ(Empire) တꨯးꨓမ္ꨅဝ္ꨳေꨀဳꨳ လꨯꨳတꨰꨀ္ꨲယꨯꨤꨳꨀꨮဳꨲꨁုိꨓ္းထꨰင္ꨳꨕဝ္ꨲꨓုိင္ꨳ ပꨱꨓ္ꨀꨮဳꨲမူိင္းꨬꨁꨲ မူိင္း တꨯး မူိင္းပင္းꨓꨯယဝ္ꨳ။ ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ ꨡꨓ္ဝဳꨳꨓꨓ္ꨵေꨀဳꨳ ꨀုိတ္းဝꨯꨵꨅိုဝ္ꨳ သꨱင္လꨯꨤလꨯꨤꨀူꨉ္းယဝ္ꨳ။ ပꨱꨓ္ပꨤꨓ္ꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္ꨁဝ္ ꨡုပ္ပူိင္ꨲမꨤꨓ္ꨳမူိင္းယဝꨳ္။ ꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္ꨁဝ္ေꨀဳꨳ ꨡဝ္ꨟꨰင္းသိုꨀ္းꨡꨓ္လꨱဝ္ေသ ꨡုပ္ꨵငမ္းမꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨬလꨳ ထိုင္မဳးပီꨶ 1300 AD ꨓꨓ္ꨵ ꨀြပ္ꨳꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းမုင္ꨲꨀူဝ္းတဳꨲတဳꨲ (Mongol Ta Ta)ꨁဝ္မဳး တိုꨀ္းသိမ္းꨡဝ္မူိင္းတꨯးꨬလꨳ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးေꨀဳꨳ လꨯꨳဝြတ္ꨳဝꨯꨤးꨟꨯꨤ ꨀꨮဳꨲထꨰင္ꨳꨕဝ္ꨲ ꨓုိင္ꨳယဝ္ꨵ။ မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ꨁုꨓ္တꨯးꨡꨓ္ပꨱꨓ္လူင္ပြင္ꨅိုင္ꨳ ꨓꨓ္ꨵ ပꨱꨓ္ꨡူꨳတီꨲꨘဳꨵ ꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵ ꨘဳꨵဝူင္ꨵ ꨕယဳးဝူင္ꨵ ꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵတꨯး ဝူင္ꨵတꨯး ꨘဳꨵꨅိူဝ္းꨓꨯꨵယဝ္ꨳ။

ထိုင္မဳးပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္း‘‘တူꨓ္သꨤင္ꨳꨀုိꨓ္း’’ Twan Sang Gin မူိဝ္ꨳပီꨶ AD 1236 ꨓꨓ္ꨵ မုင္ꨲꨀူဝ္းတဳꨲတဳꨲꨁဝ္မဳးတုိꨀ္းေꨁꨲꨀꨯꨤးတငꨳ္ Ki Tang တူသꨤꨓ္ꨳ Nu Chan ထꨰင္ꨳယဝ္ꨳ။ သိုꨀ္းꨬꨁꨲꨁဝ္ေꨀဳꨳမဳးတိုꨀ္းꨀဝ္းမူိင္းတဳꨲလီးꨕူးလူင္ မူိင္း ꨓမ္ꨅဝ္ꨳထꨰင္ꨳꨀူꨉ္းꨡမ္ꨲꨀဳး ꨅဝꨳ္ꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္မူိင္းမုင္ꨲꨀူဝ္း မꨤꨓ္ꨲꨀူꨳꨁꨤꨓ္ꨲ Man Gukhan သမ္ꨵꨅ္ꨮꨵꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္ꨀူပ္းလꨯꨤးꨁမ္း ‘‘ꨀူꨲပလꨰင္ꨲꨁꨤꨓ္’’မဳးတိုꨀ္း မူိင္းယူꨲꨓမ္တꨯးထꨰင္ꨳꨓꨯယဝ္ꨳ။

မူိဝ္ꨳꨕြင္းꨓꨓ္ꨵ ပꨱꨓ္ပꨤꨓ္သိုꨀ္းမုငꨀ္ူဝ္းတဳꨲတဳꨲ ꨁဝ္ꨟꨰင္းယ္ꨮꨲလူငꨓ္ဳꨲ ꨬလꨳ ꨡꨰဝ္ꨟဳတိုꨀ္းသိမ္းꨡဝ္မူိင္းꨬꨁꨲ မူိင္းတꨯးꨬလꨳ မူိင္းꨡꨓ္မီးꨟꨱမ္းꨓ္ꨮးꨀုꨓ္ လူင္ေꨡးသသွ်ဳးꨅꨱင္ꨲꨅꨤꨓ္းဝꨓ္းꨡြꨀ္ꨲꨓꨓ္ꨵယဝꨳ္။ ꨀြပ္ꨳဝဳꨳꨟꨰင္းသိုꨀ္းမုင္ꨲ ꨀူဝ္း ꨁဝ္ယ္ꨮꨲꨓဳꨲꨬလꨳ တꨯးꨟဝ္းေꨀဳꨳꨡဝ္တꨤင္းလꨤꨀ္းလꨰမ္ ‘‘ပရိယဳꨲယ’’သိုꨀ္းေသ ꨬလꨳ ꨡမ္ꨲတြမ္ꨲတꨰꨓ္းꨁုိꨓ္းသိုꨀ္းမုင္ꨲ ꨀူဝ္းꨁဝ္၊ ꨡဝ္ꨳလြင္ꨳလီေသ ꨟပ္ꨵတြꨓ္ꨳ

Page 78: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨡဝ္ꨬလꨳ ꨀူꨓ္းမူိင္းꨡမ္ꨲတꨓ္းလꨯꨳပꨱꨓ္လိူတ္ꨳပꨱꨓ္ယꨤင္မꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨓꨯေꨀဳꨳ ꨡမ္ꨲတꨓ္းသုꨀ္ꨵယုင္ꨳ မုင္ꨲ ꨀူဝ္းတဳꨲတဳꨲꨁဝ္ေꨀဳꨳယုမ္ꨲꨅြမ္း မဳꨲယဳꨲသိုꨀ္းတꨯး ေသꨬလꨳ ꨁုိꨓ္းမူိဝ္းꨀꨮဳ ꨲလꨯꨤလꨯꨤယဝ္ꨳ။ ꨀူꨉ္းꨀဳꨳꨕြင္းမူိဝꨳ္ꨓꨓ္ꨵ ꨀြပ္ꨳဝဳꨳမုင္ꨲꨀူဝ္း တဳꨲတဳꨲꨁဝ္ ꨁꨮꨤꨀ္ꨳꨡိမ္ꨲပဳꨲယဳꨲꨬလꨳ မူိင္းꨬꨁꨲ၊ မူိင္းတꨯး၊ လꨯꨳꨟပ္ꨵꨁꨤမ္ꨲဝဳꨳ ꨡဝ္ꨁဝ ္ပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳ ပꨱꨓ္ꨁုꨓ္ꨓူိဝ္ꨁြပ္ꨲꨓမ္ꨵလꨰꨓ္လိꨓ္ꨓꨯယဝꨳ္။

ပꨤꨓ္ꨀူပ္းလꨯꨤးꨁꨤꨓ္ꨲ ꨀူပ္းလꨯꨤးꨁမ္း

ꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္မုင္ꨲ ꨀူဝ္း

မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ꨀူပ္းလꨯꨤးꨁꨤꨓ္ꨲ ပꨱꨓ္ꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ꨡိမ္ꨲပဳꨲယဳꨲꨡုပ္ꨵငမ္းꨓ္ꨮးမူိင္း ꨬꨁꨲꨓꨓ္ꨵ ꨅဝꨳ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး ‘‘တူꨓ္သꨤင္ꨀိꨓ္’’ဝꨱင္းတဳလီးꨕူး ꨀꨮဳꨲꨟုပ္ꨵထူပ္ꨵ တင္း ‘‘ꨀူပ္းလꨯꨤးꨁꨤꨓ္ꨲ’’ ꨀပ္းꨀꨯꨤ လူꨉ္ꨳလြင္ꨳမူိင္းတꨯးယဝꨳ္။ ꨀူꨉ္းꨀဳꨳ ꨡမ္ꨲတꨓ္းꨕꨰဝ္မူိင္းꨬꨁꨲေသ ꨡဝ္ꨓြꨓ္း ေꨕးꨀꨮဳꨲꨅြမ္းပြတ္းတꨤင္းꨬလꨳ တꨤင္းꨡꨤင္ꨳꨡꨤꨓ္းꨡမ္ꨲꨡြင္ꨲယဝ္ꨳ။ ဝꨯꨤးꨓꨓ္ꨵ လုꨀ္ꨳꨅꨯꨤးꨅဝ္ꨳတူꨓ္သꨤင္သိꨓ္ꨅဝ္ꨳတူꨓ္သိꨓ္ꨀဳꨵလီ Sin Cha Lih ꨅင္ꨲ သိုပ္ꨲꨡဝ္ပꨓူ္ꨕြꨓ္းꨅဝ္ꨳေပဳꨳေသꨬလꨳ မူိဝ္းꨡုပ္ꨵꨀူပ္းလꨯးꨁꨤꨓ္ꨲယဝ္ꨳ။ ꨀူပ္း လꨯꨤးꨁꨤꨓ္ꨲမြꨀ္ꨲဝဳꨳ ꨡဳꨲꨓဳꨲꨅꨤꨀ္ꨳꨡမ္ꨲမီးတီꨳမꨓ္းꨅဝ္ꨳ။ ꨀူꨉ္းꨀဳꨳဝꨯꨵꨡိမ္ꨲ ပဳꨲယဳꨲ ꨕꨯꨤတ္ꨮꨳငမ္းꨅဝ္ꨳ ꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္မုင္ꨲꨀူဝ္းေသယဝ္ꨳ။ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯးေꨀဳꨳ ဝꨯꨵ ပꨱꨓ္ဝဳꨳ‘‘ေꨟဳꨁမ္းꨀြမ္ꨳ’’(ꨕုယိꨓ္ꨲꨁꨤꨓ္ꨲ)ꨕူꨳတꨰꨓ္းꨅဝ္ꨳ ꨡိမ္ꨲပဳꨲယဳꨲမုင္ꨲꨀူဝ္း တဳꨲတဳꨲꨓꨯယဝ္ꨳ။ ဝꨯꨤးေသလꨯꨳꨡုပ္ꨵꨀုမ္ꨀꨓ္ တင္းꨀူပ္းလꨯꨤးꨁမ္းေသယဝꨳ္။ ꨅဝ္ꨳ

Page 79: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ေꨟဳꨁမ္းတꨯး‘‘သိꨓ္ꨀဳꨳလီ’’ေꨀဳꨳ လꨯꨳပꨱꨓ္ꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္ꨟြင္ꨵꨀူပ္းလꨯꨤးꨁမ္းေသ ꨡမ္ꨀဳး ꨟꨮ္ꨳပꨱꨓ္ ꨕူꨳꨟꨮ္ꨳꨀꨮꨤမ္းꨟူꨵ‘‘ꨀူပ္းလꨯꨤးꨁမ္း’’ထꨰင္ꨳယဝ္ꨳ။

ꨀမ္းꨓꨓ္ꨵ ꨅဝ္ꨳသိꨓ္ꨀဳꨳလီ ေꨀဳꨳꨁီꨲꨟူဝ္သိုꨀ္းꨀူပ္းလꨯꨤးꨁမ္းေသꨬလꨳ ꨡြꨓ္ꨡဝ္မုင္ꨲ ꨀူဝ္းꨁဝ္ ꨀꨮဳꨲတိုꨀ္းမူိင္းမင္းꨡꨓ္ပꨱꨓ္ မူိင္းဝူင္ꨵ တꨯး ꨡꨓ္မီးပြတ္း ꨅꨤꨓ္းမူိင္းꨓမ္ꨅဝ္ꨳပꨤꨓ္မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨳ။ ‘‘မူိဝ္ꨳလꨱဝ္ပꨱꨓ္မူိင္းမꨤꨓ္ꨳ’’

ထိုင္မဳးမူိဝ္ꨳပီꨶ AD 1298 ꨓꨓ္ꨵ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းမုင္ꨲ ꨀူဝ္းသူင္ꨲလုꨀ္ꨳꨅꨯꨤး ꨅဝ္ꨳꨀꨰမ္မူိင္း မူိင္းသꨤင္ꨳမဳးလြမ္းꨬလꨳ တူꨉ္းသိုꨀ္းမုင္ꨲ ꨀူဝ္းတဳꨲတဳꨲ(ꨀူပ္းလꨯꨤး ꨁမ္း)ꨓꨓ္ꨵယဝꨳ္။

မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ေꨟဳꨁမ္းတꨯး ေꨟဳꨁမ္းꨬꨁꨲꨬလꨳ ေꨟဳꨁမ္းမုင္ꨲ ꨀူဝ္းꨁဝ္ꨓꨯꨵ ပꨤꨓ္ꨓုိင္ꨳꨀဝ္ပꨱꨓ္ယ္ꨮꨲ ပꨤꨓ္ꨓုိငꨳ္မ္ꨮးပꨱꨓ္ယ္ꨮꨲꨓꨯꨀဝ္ꨁုိꨓ္ꨳမ္ꨮးလူင္း ပꨱꨓ္ꨀꨓ္မဳး ပꨤꨓ္လ္ꨮပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ လꨯꨳꨟꨓ္ꨓင္ꨲ ꨓꨓ္ယဝ္ꨳ။

ထိုင္မဳးမူိဝ္ꨳပီꨶ AD 1367 ꨓꨓ္ꨵ ꨁူိဝ္းေꨟဳꨁမ္းတꨯး‘‘သꨤင္’’ꨅဝ္ꨳ ေတꨲ တင္းပꨱꨓ္မဳး မူိင္းလြတ္ꨳလꨰဝ္းသဝ္းေꨁဳ မူိင္းတꨯးမူိဝꨳ္ꨕြင္းသိုꨀ္းꨁꨮꨤꨀ္ꨳမူိင္းယဝ္ꨵ တူဝ္ꨳꨀꨮဳꨲꨓꨓ္ꨵယဝꨳ္။ တီꨳမူိင္းꨬꨁꨲေꨀဳꨳ ꨁူိဝ္းꨬꨁꨲ‘‘မိꨓ္း’’ꨅဝ္ꨳလိုပ္ꨳꨡြꨀ္ꨲပꨰတ္ꨳ ꨕူꨳꨁꨮꨤꨀ္ꨳမူိင္းမုင္ꨲ ꨀူဝ္းꨁဝ္ေသ တင္ꨳမူိင္းꨀြꨓ္းေꨁဳꨟင္းꨁဝ္ယဝ္ꨳ။ ထိုင္မဳးပီꨶ 1381 AD ꨓꨓ္ꨵ သိုꨀ္းꨬꨁꨲꨬလꨳသိုꨀ္းတꨯး ꨅꨤမ္းꨟꨰင္းꨀꨓ္ထꨰင္ꨳꨁꨀ္ꨵꨓုိင္ꨳယဝ္ꨳ။

ꨕြင္းပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯး ꨡမ္ꨲလꨯꨳပꨱꨓ္ ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ ယဝ္ꨳ။ မူိဝꨳ္ပꨤꨓ္မုင္ꨲꨀူဝ္းꨁဝ္ မဳးꨀိꨓ္မူိင္းꨓꨓ္ꨵ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯး လꨯꨳတꨰꨀ္ꨲယꨯꨤꨳ ꨀꨓ္ေသေတꨲတင္ꨳပꨱꨓ္မဳး ‘‘ꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵ ’’ꨡမ္ꨲꨓꨓ္ ꨅဝꨳ္ꨘဳꨵတꨯးꨀူꨉ္းꨓꨯ ꨓꨓ္ꨵ ꨕူꨳတꨰမ္ꨳပုိꨓ္းꨓမ္ꨅဝ္ꨳသပ္းလꨰင္းꨀꨮဳꨅိူင္ꨵꨓင္ꨲꨓꨯယဝꨳ္။

ဝꨯꨤးလင္မဳးꨬꨁꨲꨁဝ္ ꨡိုꨓ္ꨡဝ္ꨳꨅဝ္ꨳꨘဳꨵတꨯး ယꨱꨓ္ပꨱꨓ္ꨅ္ꨮꨬꨁꨲꨁဝ္ꨀꨮဳꨲ ေသယဝ္ꨵ ေꨀဳꨳ ꨅိူဝ္းꨁူိဝ္းတꨯးမူိင္းꨓမ္ꨅဝ္ꨳတင္းꨓမ ္လꨯꨳယꨱꨓ္းပꨱꨓ္ꨬꨁꨲယဝꨳ္။

Page 80: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

တင္ꨳꨓꨓ္ꨵမဳးပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨓမ္ꨅဝ္ꨳေꨀဳꨳ လꨯꨳသုတ္းသꨱင္ꨳꨟꨯꨤဝြတ္ꨳꨀꨮဳꨲ ယဝ္ꨳ။

ဝꨯꨤးေသꨓꨓ္ꨵထꨰင္ꨳ ꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵ တꨯး Wang Tai လꨯꨳမဳးေတꨲတငꨳ္ꨓ္ꨮး မူိင္းဝူင္ꨵပြတ္းꨅꨤꨓ္းယူꨲꨓမ္ တီꨳꨡꨓ္မူိဝ္ꨳလꨱဝ္ꨟြင္ꨵ မူိင္းမꨤဝ္းလူငꨓ္ꨓ္ꨵယဝ္ꨳ။ ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵꨓင္ꨲꨀဝ္ꨲ တꨯးထꨰင္ꨳꨅုမ္းꨓုိင္ꨳ ꨡြꨓ္ꨀꨓ္ေတꨲတင္ꨳပꨱꨓ္မူိင္း‘‘သိပ္း သြင္ပꨓ္းꨓဳး’’ (Sip Song Pan Na)ꨬလꨳ လꨤꨓ္ꨵꨓဳး Lan Na ေတဳꨲမူိင္းတꨯး လꨤဝ္း တꨯး ꨡꨓ္ꨟြင္ꨵဝဳꨳ Su Kho Thai သုꨁူဝ္ထꨯး ‘‘မူိင္းထꨯး’’ ThaiLand မူိဝ္ꨳ လꨱဝ္ꨓꨯꨵထꨰင္ꨳꨀြꨓ္ꨲယဝ္ꨳ။

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးဝူင္ꨵ

ဝꨯꨤးေသꨀူပ္းလꨯꨤးꨁမ္းꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲမူိင္းꨬꨁꨲမူိင္းတꨯး လꨯꨳꨁꨯꨤꨵမဳးပြတ္းꨅꨤꨓ္း မူိင္းယူꨲꨓမ္‘‘ꨓမ္ꨅဝ္ꨳ’’မူိင္းတꨯးမူိဝꨳ္ꨓꨓ္ꨵေသꨬလꨳ လꨯꨳꨟꨓ္မဳးေတꨲမꨤꨓ္ꨳမ္ꨮꨲ မူိင္းမ္ꨮꨲꨅိူင္ꨵꨓင္ꨲ‘‘မူိင္းဝူင္ꨵ ၊ မူိင္းမꨤဝ္းလူင္၊ မူိင္းꨡဳꨲသꨤမ္၊ ꨀꨤတ္ꨲသဳ၊ သိပ္းသြင ္ꨅူꨵတꨯး လꨤꨓ္ꨵꨓဳး’’ꨅိူဝ္းꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨳ။ မူိင္းမꨓိပူꨲရ ꨡဳꨳသꨤမ္ꨓꨓ္ꨵ တငꨳ္မီး ဝꨯꨵꨅꨱင္ꨲꨅꨤꨓ္းဝꨓ္းꨡြꨀ္ꨲတိꨓ္လြꨯꨡဳꨲသꨤမ္ꨬ လꨳ ꨟုꨉ္ꨳလူင္ပူင္းꨕꨯꨤꨲတူꨀ္းမိူင္း ယူꨲꨓမ္ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ ။ ꨬꨁꨲꨁဝ္ꨟြင္ꨵဝဳꨳ ‘‘ꨟီꨲတဳꨲတူဝ္း’’ꨓꨯယဝ္ꨳ။ ꨕူꨳတꨰမ္ꨳပုိꨓ္း Dr. Buchanam တꨰမ္ꨳဝꨯꨵဝဳꨳ မူိဝꨳ္ပꨤꨓ္မူိင္းꨡꨤင္းꨀိတ္းꨡြꨀ္ꨲꨀပ္းသိုပ္ꨲꨓြꨀ္ꨳမူိင္း မဳး မူိင္းꨡဳꨲဝမူိဝ္ꨳပီꨶ 1796 AD ꨓꨓ ္ꨵ ꨁဝꨳ္လꨯꨳꨕꨰဝ္မူိင္းꨡဳꨲသꨤမ္ ꨀꨤတ္ꨲသဳ မꨰꨓ္ꨳꨕြင္းမူိဝ္ꨳ မူိင္းꨡဳꨲဝꨬလꨳ မူိင္းꨡဳꨲသꨤမ္ꨁဝ္ꨟꨱတ္းလိꨀ္ꨀꨱꨓ္ꨀꨰꨓ္ꨲ ꨀပ္းꨀꨯꨤꨲ လူꨉ္ꨳꨁြပ္ꨲꨓမ္ꨵလꨰꨓ္လိꨓ္ တင္းသြင္မူိင္းꨓꨓ္ꨵꨓꨯယဝ္ꨳ။

တꨯးꨡဳꨲသꨤမ္မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵ ꨟြင္ꨵဝဳꨳ‘‘မဳးလꨰပ္း’’ꨓꨯယဝꨳ္။ တꨯးမူိဝꨳ္ꨓꨓ္ꨵꨟြင္ꨵ တူဝ္ꨁဝ္ဝဳꨳ ‘‘ꨀꨤတ္ꨲသဳ’’ꨡမ္ꨲꨓꨓ္ ‘‘ꨀꨤတ္ꨲသီꨲ’’ꨓꨯယဝ္ꨳ။ ꨀူꨉ္းꨀဳꨳ တꨯးꨡဳꨲသꨤမ ္တင္းမူတ္းꨓꨓ္ꨵꨟြင္ꨵဝဳꨳ‘‘မꨓိပူꨲ’’ꨓꨯယဝ္ꨳ။

Page 81: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨀြပ္ꨳꨓꨯꨬလꨳ မူိင္းဝူင္ꨵ တꨯးꨓꨯꨵမူိဝꨳ္ꨓꨓ္ꨵတꨤင္းꨀꨮꨤင္ꨳမဳးထိုင္ မꨓိပူꨲရ၊ ꨡဳꨲသꨤမ္၊ တꨤင္းꨅꨤꨓ္းꨕꨰဝ္မူိင္းꨡဳꨲဝ တꨤင္းꨟြင္ꨲꨕꨰဝ္မူိင္းယူꨲꨓမ္၊ တꨤင္းꨡြꨀ္ꨲ ꨕꨰဝ္ꨀꨮဳꨲꨓမ္ꨵꨁူင္းꨬလꨳ ꨟုဝ္ꨓမ္ꨵꨁြင္ꨅꨱင္ꨲꨅꨤꨓ္းဝꨓ္းꨡြꨀ္ꨲꨕꨰဝ္ꨀꨮဳ ꨲသိပ္းသြင္ ꨅူꨵတꨯး သုꨁူဝ္ထꨯးယဝ္ꨳ။ မူိင္းဝူင္ꨵ တꨯးလူင္ေတꨵ ပꨱꨓ္မူိင္းမꨤဝ္းလူင္၊ မူိင္းꨀြင္း ꨬလꨳ မူိင္းယꨤင္းယဝ္ꨳ။

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းဝူင္ꨵ တꨯးမူိင္းမꨤဝ္းလူင ္

မူိင္းဝူင္ꨵတꨯး မူိင္းမꨤဝ္းလူင္သမ္ꨵ ေတꨲတငꨳ္မူိဝ္ꨳပီꨶ 667 AD ပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳ ေꨟဳꨁမ္းတꨯး ‘‘မင္းေꨓဳꨲ’’ေꨀဳꨵေတꨲတင္ꨳပꨱꨓ္မဳးယဝꨳ္။ ꨅဝꨳ္ေꨟဳꨁမ္းသိပ္းသြင ္ပဳးꨁဝ္သိုပ္ꨲလꨤမ္းတꨤမ္းꨀꨓ္ꨡုပ္ꨵယဝ္ꨳ။ ေတꨲꨡဝ္မူိင္းတꨤင္းꨟြင္ꨲမဳး တꨤင္း ꨅꨤꨓ္းမီးဝꨱင္းတꨯး(27)ဝꨱင္းꨓꨯယဝ္ꨳ။ ေတꨲꨡဝ္ပꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳမင္းေꨓဳꨲမဳးꨅဝ္ꨳေꨟဳ ꨁမ္းတꨯး တꨤင္ꨲꨅုိဝ္ꨳꨁဝ္ဝဳꨳ‘‘ꨅဝ္ꨳလူင္’’ꨡမ္ꨲꨓꨓ္ ‘‘ꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵ’’ꨓꨯယဝꨳ္။ ပꨤꨓ္ ꨓꨓ္ꨵ ꨀြပ္ꨳꨀူꨓ္းတꨯးꨡမ္ꨲမီးꨅ္ꨮꨁꨯꨳတိုꨀ္းသိုꨀ္းꨅူးꨕ္ꨮꨬလꨳ တင္ꨳပꨱꨓ္ေꨟဳꨁမ္း ေသ ယူꨲꨓ္ꨮးꨟꨤင္ꨳꨓ္ꨮးေꨟဳ ꨀတ္းꨀတ္းယꨱꨓ္ယꨱꨓ္ ꨡမ္ꨲꨀꨮဳꨲတိုꨀ္းတꨤင္းလ္ꨮ ꨡမ္ꨲ ꨁꨮꨤꨀ္ꨳမူိင္းထꨰင္ꨳတီꨳလ္ꨮယဝ္ꨳ။ ထိုင္မဳးပီꨶ 777 AD ꨓꨓ ္ꨵ ꨅဝ္ꨳမင္းေꨓဳꨲꨅꨤမ္ꨲ ပူꨲꨓြင္းေꨕးꨀꨮဳꨲယဝ္ꨵ ေသꨬလꨳ ꨀိုတ္းဝꨯꨵလုꨀ္ꨳꨅꨯꨤးꨅဝ္ꨳသိူဝ္ꨁꨤꨓ္ꨲꨘဳꨵ ꨅဝ္ꨳ သꨤမ္လူင္ꨘဳꨵꨓꨯယဝ္ꨳ။

သိူဝꨁ္ꨤꨓ္ꨲꨘဳꨵ Sho Kan Pa AD-777

သိူဝ္ꨁꨤꨓ္ꨲꨘဳꨵꨓꨯꨵ ဝꨯꨤးေသꨅဝꨳ္မင္းေꨓဳꨲꨓြင္းေꨕးယဝ္ꨵ လꨯꨳꨁုိꨓ္ꨳ ပꨱꨓ္ꨁုꨓ္ေꨟဳꨁမ္းမူိင္းမꨤဝ္းလူင္ယဝ္ꨳ။ ꨕြင္းမူိဝꨳ္ꨓꨓ္ꨵ မူိင္းပြတ္းꨅꨤꨓ္းꨁဝ ္ꨬလꨳ မူိင္းမင္းမူိင္းꨡဳꨲဝꨁဝ္မဳးꨓြမ္းပꨱꨓ္ပဳꨳတ္ꨮꨳꨅဝ္ꨳသိူဝ္ꨁꨤꨓ္ꨲꨘဳꨵယဝ္ꨳ။ ꨅဝ္ꨳ သꨤမ္လူင္ꨘဳꨵ ꨡမ္ꨲꨓꨓ္ ꨅဝ္ꨳꨅꨤမ္လူင္ꨘဳꨵသမ္ꨵပꨱꨓ္ ꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္ယဝ္ꨳ။ ꨀြပ္ꨳဝဳꨳပီꨳꨡꨯꨤꨳꨅဝ္ꨳꨅ္ꨮꨵမူိဝ္းတိုꨀ္းသိမ္းꨡဝ္ မူိင္းဝꨓ္းတူꨀ္းꨬလꨳ ꨅဝ္ꨳသꨤမ္လူင ္

Page 82: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨘဳꨵေꨀဳꨳ ꨀꨮဳꨲတိုꨀ္းသိမ္းꨡဝ္ဝꨱင္းမꨤꨓ္ꨳေမဳꨲေသယဝ္ꨵ၊ ꨁꨮꨤꨀ္ꨳꨡြꨀ္ꨲꨀꨮဳꨲပြတ္းတူꨀ္း ꨕꨰဝ္ဝꨱင္းꨀꨤတ္ꨲသဳ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္း‘‘ပꨤꨓ္ꨲသဳꨲ’’ Ban Sa ꨡ ုပ္ꨵငမ္းꨓꨓ္ꨵယဝꨳ္။ ဝꨯꨤးꨓꨓ္ꨵသမ္ꨵ သိမ္းꨡဝ္ထꨰင္ꨳတရိပူꨲရꨡဳꨲဝထꨰင္ꨳꨬလꨳ ꨡုပ္ꨵဝꨯꨵသꨤမ္မူိင္း ယဝ္ꨳ။ ꨀမ္းꨓꨓ္ꨵမꨓ္းꨅဝ္ꨳ ꨁုိꨓ္းလတ္းလြꨯလူင ္ မဳးꨁုိꨓ္းတꨤင္းꨅꨤꨓ္းေသ ꨕꨰဝ္ꨀꨮဳꨲꨕꨯꨤꨲတူꨀ္းꨓမ္ꨵ လြင္ꨳတ္ꨮꨳꨓမ္ꨵꨁ်ꨤင္းꨓꨓ္ꨵထꨰင္ꨳယဝ္ꨳ။

ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵမူိင္းꨁ်ꨤင္းꨁဝ္ꨓꨯꨵ ယင္ꨳပꨯꨲမီးလြငꨳ္ယꨱꨓ္ꨬငꨳေသ တိုꨀ္းလိူင္း ꨟꨯꨤꨵလူင္ယူꨲယဝꨳ္။ မꨤꨓ္ꨳသူꨓ္ေꨀဳꨳတူꨀ္းတꨰမ္ꨲေတꨵေတꨵယဝꨳ္။ ꨅိူင္ꨵꨓင္ꨲꨀူꨓ္း လိူင္းꨓဳꨲꨀဳꨵ၊ ꨀေတးꨁဝ္ယင္းပꨯꨲꨓုင္ꨳꨕဳꨳꨁူဝ္းေတဳꨲပꨤꨓ္ꨓꨯꨵꨀြꨓ္ꨲယဝꨳ္။

ဝꨯꨤးေသꨅဝ္ꨳသꨤမ္လူင္ꨘဳꨵ ꨀꨮဳꨲသိမ္းလꨯꨳမူိင္းꨡဳꨲဝ၊ ꨡဳꨲသꨤမ္ꨲꨬလꨳ ꨓဳꨲꨀဳꨵꨁဝ္လꨯꨳယဝ္ꨵ ꨓꨓ္ꨵ တꨰမ္ꨳလိꨀ္ꨳတꨤင္ꨲထိုင္တီꨳမꨓ္းꨅဝ္ꨳ လြင္ꨳဝဳꨳလꨯꨳ ꨡြင္ꨲသိုꨀ္းꨓꨓ္ꨵေသ ꨅ္ꨮꨵꨀꨮဳꨲသူင္ꨲထိုင္မူိင္းမꨤဝ္းလူင္ယဝ္ꨳ။ ꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵ မူိင္းမꨤဝ္း လူင္ꨓꨯꨵ လꨯꨳꨟူꨵꨓမ္ꨀတ္းတꨤင္းꨁꨰꨓ္ꨲꨓြင္ꨵꨅꨯꨤးမꨓ္းꨅဝ္ꨳယဝ္ꨵꨬလꨳ ꨁ္ꨮꨳလ္ꨮ ꨕိတ္းꨓူိဝ္ꨓြင္ꨵꨅꨯꨤးꨅဝ္ꨳ ထꨤင္ꨲဝဳꨳꨓြင္ꨳꨅꨯꨤးꨅဝ္ꨳ ေတꨁိုꨓ္းမဳးလုꨀ္ꨵꨕုိꨓ္ꨵ ꨓꨯေသလꨀ္ꨵလြမ္ꨀူဝ္ဝꨯꨵꨓ္ꨮးꨅ္ꨮယဝ္ꨳ။

ꨅဝ္ꨳငဳးꨁမ္း လုꨀ္ꨳꨅဝ္ꨳသꨤမ္လူင္ꨘဳꨵသိုပ္ꨲပုတ္ꨳꨓင္ꨳေꨟဳꨁမ္းမူိင္းတရ ိပူꨲရ ꨡဳꨲဝယဝꨳ္။ မူိင္းꨡꨓ္ေပဳꨳꨅဝ္ꨳꨓင္ꨳꨀိꨓ္ꨀꨮဳꨲ မူိဝ္ꨳꨀြꨓ္ꨲေတꨵ ပꨱꨓ္မူိင္း ေꨓဳးရဳꨵ(Nora)ဝꨯꨤးမဳးပꨱꨓ္မဳးမူိင္းꨡဳꨳꨟူမ္ ꨡꨓ္ꨁꨮꨤꨀ္ꨳꨡြꨀ္ꨲမ္ꨮꨲꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

ဝꨱင္းေꨟဳꨁမ္းမူိင္းꨡဳꨳသꨤမ္ꨲ ꨡꨓ္ꨅဝ္ꨳသꨤမ္လူင္ꨘဳꨵꨡုပ္ꨵငမ္းမူိင္း ꨓꨓ္ꨵ ပꨱꨓ္ꨁူိဝ္း(Chao Sen)ꨅဝ္ꨳသꨰꨓ္ꨡꨓ္တငꨳ္ပꨱꨓ္မဳးမူိင္းꨡဳꨲꨟူမ္ꨲယဝꨳ္။ ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵꨡဳꨲꨓဳꨲꨅꨤꨀ္ꨳမူိင္းဝူင္ꨵ တꨯးꨀꨮꨤင္ꨳꨀꨮဳꨲထိုင္ꨕင္ꨲပꨤင္ꨲလꨯꨤꨲ ‘‘ပင္းꨀလဳး’’ (Bay o Bangal )ေသမူိင္းꨀꨤတ္ꨲသဳ တရိပူꨲရ၊ ꨡဳꨲဝ၊ ꨁဝ္ꨅိူဝ္းꨓꨓ္ꨵမီးမဳးတ္ꨮꨳ ꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵ ꨁုꨓ္ꨅိုဝ္းတꨯးသꨱင္ꨳယဝ္ꨳ။

Page 83: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

မူိဝ္ꨳပီꨶ 808 AD ꨓꨓ ္ꨵ ꨅဝ္ꨳသိူဝ္ꨁꨤꨓ္ꨲꨘဳꨵꨓြꨓ္းေꨕးꨀꨮဳꨲေသယဝ္ꨵ ꨅဝ္ꨳသိူဝ္ငꨤꨓ္ꨘဳꨵဝူင္ꨵတꨯး မူိင္းမꨤဝ္းလူင ္ ꨡꨓ္ꨟြင္ꨵဝဳꨳဝူင္ꨵꨀꨤင္ꨓꨓ္ꨵ ꨡုပ္ꨵ ငမ္းမꨤꨓ္ꨳမူိင္းယဝ္ꨳ။ ꨟူမ္ꨳꨀꨤꨓ္ꨀꨓ္မီးꨅဝꨳ္ဝူင္ꨵ သိပ္းပဳး ꨡုပ္ꨵငမ္းꨀꨮဳꨲေတꨲထုိင ္ပီꨶ 1315 AD ယဝꨳ္။

ထိုင္မဳးပီꨶ 1332 AD မူိင္းဝူင္ꨵ တꨯးလꨯꨳတꨰꨀ္ꨲေꨕ ပꨱꨓ္သီꨲꨡူိင္ꨲသီꨲမူိင္း ဝꨯꨵယဝꨳ္။ သီꨲမူိင္းꨓꨓ္ꨵ-

(1)မူိင္းဝူင္ꨵꨓ္ꨮးꨡိူင္ꨲယူꨲꨓမ္ လုꨀ္ꨵတီꨳမူိင္းမꨤဝ္းလူငꨀ္ꨮဳꨲꨁꨤဝ္းတꨤင္းꨟဳꨳဝꨓ္း၊ ဝꨯꨤး ေꨟဳꨁမ္းꨬꨁꨲ သူꨳတီꨳ(Tsu Ti)တူꨓ္ပဳးလိုꨓ္းသုတ္းꨓြꨓ္းေꨕးꨀꨮဳꨲꨓꨓ္ꨵ ꨁုိꨓ္း ပꨱꨓ္ပဳꨳတ္ꨮꨳဝူင္ꨵတꨯး ꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵ မင္း ꨡုပ္ꨵငမ္းမူိင္းတꨯးꨁုိꨓ္းꨓꨓ္ꨵယဝꨳ္။

(2)မူိင္းꨡဳꨲသꨤမ္‘‘မꨓိပူꨲရ’’ပꨱꨓ္ ꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵ တꨯး ꨅဝꨳ္သꨤမ္လူင္ꨘဳꨵꨡုပ္ꨵငမ္း။

(3)မူိင္းꨀြင္ပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵ ꨁုꨓ္ေလဳးတꨯးꨡုပ္ꨵငမ္း၊

(4)မူိင္းမꨤဝ္းလူင္ ꨅဝ္ꨳသိူဝ္ꨁꨤꨓ္ꨲꨘဳꨵꨡုပ္ꨵငမ္း ပꨱꨓ္ဝꨯꨵသီꨲတီꨳꨓင္ꨲꨓꨯယဝ္ꨳ။

မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵ တီꨳေꨟဳꨁမ္းꨡဳꨲဝꨓꨓ္ꨵ ꨡမ္ꨲမီးꨁုꨓ္မီးꨅဝ္ꨳꨬလꨳ ꨅဝ္ꨳ ေꨟဳꨁမ္းသိူဝ္ꨁꨤꨓ္ꨲꨘဳꨵ လꨯꨳꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲပဳးꨡဳꨲဝယဝ္ꨳ။ ꨀမ္းꨓꨓ္ꨵေမးꨓꨤင္းꨅဝ္ꨳ ꨡꨓ္ꨀုိတ္းယူꨲတီꨳေꨟဳꨁမ္းမူိင္းမꨤဝ္းလူငꨓ္ꨓ္ꨵ ပဳးတꨤင္းလုꨀ္ꨳꨅꨯꨤးသꨤမ္တူꨓ္ လုꨀ္ꨳယိင္းတူꨓ္ꨓိုင္ꨳေသ မဳးꨅြမ္းထိုင္မူိင္းꨡဳꨲဝ မဳးထိုင္တီꨳ မူိင္းꨁမ္းတီꨳ (မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵꨟြင္ꨵဝဳꨳꨁꨤမ္ꨳတီꨳ)မဳးယူꨲလꨯꨳသြင္ပီ ေသမဳးေတꨲတင္ꨳပꨱꨓ္မူိင္းꨀြင္ ꨀြပ္ꨳပူိဝ္ꨳဝဳꨳ မဳးꨀꨮꨤင္တီꨳꨓꨓ္ꨵꨬလꨳ မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵꨟြင္ꨵ မူိင္းꨀꨮꨤင္၊ မူိငꨀ္င္မီးꨕꨯꨤꨲ တူꨀ္း ꨓမ္ꨵ ꨓမ္ꨵေမꨳꨀြင္ယဝ္ꨳ။ ဝꨯꨤးꨓꨓ္ꨵပꨱꨓ္မဳးမူိင္းꨀြင္းꨓꨯꨵ တီꨳေꨟဳꨁမ္းမူိင္းꨀြင ္ꨓꨓ္ꨵ လုꨀ္ꨳꨅꨯꨤးꨅဝ္ꨳေမꨳမူိင္းသြင္ပဳးꨡုပ္ꨵငမ္းဝꨯꨵ ꨕꨯꨤꨲသိုꨀ္းꨬလꨳ ꨕꨯꨤꨲမူိင္း ေသ ပဳးယ္ꨮꨲꨀိꨓ္မူိင္းꨀꨮဳꨲသꨤမ္ပီ၊ ပဳးလꨱꨀ္ꨵꨀိꨓ္မူိင္းꨀꨮဳ ꨲ(281)ပီꨶꨓꨯယဝ္ꨳ။

Page 84: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

လုꨀ္ꨳꨅꨯꨤးꨅဝ္ꨳေမꨳမူိင္းမꨤဝ္းလူင ္သꨤမꨅ္ဝ္ꨳꨓꨯꨵ ပီꨳꨡꨯꨤꨳပꨱꨓ္သိူဝ္ꨁီꨲꨘဳꨵ ꨓြင္ꨵꨅိုဝ္ꨳသိူဝ္ဝꨱင္းꨘဳꨵꨬလꨳ သိူဝ္ꨡုပ္ꨵꨘဳꨵယဝ္ꨳ။ ဝꨯꨤးေသပꨳီꨡꨯꨤꨳသြင္ꨅဝ္ꨳ ꨡုပ္ꨵငမ္းꨀꨮဳꨲယဝ္ꨵ ꨓြင္ꨵလိုꨓ္းသိူဝ္ꨡုပ္ꨵꨘဳꨵသိုပ္ꨲပူတ္ꨳေꨟဳꨁမ္းမူိင္းꨀြင္ꨀꨮဳꨲ ယဝ္ꨳ။ ပꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳပဳးꨓꨯꨵလꨯꨳꨡုပ္ꨵ ငမ္းမူိင္းꨀြင္မူိ္ဝ္ꨳပီꨶ AD 1363 ေသ ဝꨯꨤးꨡုပ္ꨵ လꨯꨳသꨤမ္ပီꨶꨅဝ္ꨳꨡဝ္လုꨀ္ꨳသိုꨀ္းꨀꨮဳꨲတိုꨀ္းꨕꨓ္းမူိင္းꨡဳꨲဝ တီꨳꨡꨓ္ေပဳꨳꨅဝ္ꨳ ꨬလꨳ ပီးꨡꨯꨤꨳꨅဝ္ꨳꨡုပ္ꨵငမ္းꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨳ။ တိုꨀ္းသိမ္းလꨯꨳမူိင္းꨅူꨵꨀꨰငꨳ္ ꨡꨓ္မီး ꨕꨯꨤꨲတူꨀ္းꨓမ္ꨵꨀꨱဝ္ေတဳလꨱဝ္ပꨱꨓ္(ꨅိꨅ္ꨵꨀꨯꨤး)ꨅꨀꨰင္းꨓꨯꨓꨓ္ꨵယဝꨳ္။

မူိဝ္ꨳꨕြင္းပီꨶ 1364 AD မူိင္းꨡဳꨲဝပꨱꨓ္ဝꨯꨵꨡဳꨲဝꨅူꨵꨀꨰင္းꨬလꨳ ꨡဳꨲဝပꨤင ္ယဳꨳ(ပꨤင္ꨶယဳꨵ)ꨓꨯယဝ္ꨵ။ မူိင္းꨅူꨵꨀꨰင္းပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳသိူဝ္ꨁီꨲꨘဳꨵꨡုပ္ꨵငမ္းယဝ္ꨵ ။ ထိုင္မဳးပီꨶ 1445 AD ꨓꨓ ္ꨵ လꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳသိူဝ္ꨡုပ္ꨵꨘဳꨵ၊ သိူဝ္ꨟုင္ꨲꨘဳꨵပုတ္ꨳ တꨰꨓ္းꨡဝ္တီꨳယူꨲ ေꨟဳꨁမ္းမူိင္းꨀြင္းေသ သိုပ္ꨲပူတ္ꨳတꨤမ္းလꨤမ္းꨀꨮဳ ꨲယဝ္ꨵ ။ ပꨤꨓ္ ꨡဳꨲဝꨓꨓ္ꨵ လုꨀ္ꨳꨅဝ္ꨳသိူဝ္ꨁꨤꨓ္ꨲꨘဳꨵ ꨅဝ္ꨳသိူဝ္ꨁီꨲꨘဳꨵꨡုပ္ꨵငမ္းꨡဳꨲဝ၊ သိူဝ္ ပꨱင္းꨘဳꨵ ꨡုပ္ꨵငမ္းꨅူꨵꨀꨱင္း သိူဝ္ꨡုပ္ꨵꨘဳꨵꨡုပ္ꨵငမ္းပꨤင္ယဳꨳ(ပင္ꨶ ယဳꨵ)ꨓꨯယဝ္ꨵ။ ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵꨕုင္းꨡဳꨲꨓဳꨲꨅꨤꨀ္ꨳတꨯးꨀိုꨓ္းယ္ꨮꨲꨀꨰꨓ္ꨲꨁꨰင္ေတꨵေတꨵ။ ဝꨯꨤးေသသူိဝ ္ꨟူင္ꨲꨘဳꨵꨓြꨓ္းေꨕးꨀꨮဳꨲယဝ္ꨵေသꨓꨓ္ꨵ လုꨀ္ꨳꨅꨯꨤးꨅဝ္ꨳသီꨲတူꨓ္ သုိပ္ꨲꨡုပ္ꨵ ငမ္းမူိင္းꨀြင္းꨀꨮဳ ꨲယဝ္။ ꨕြင္းꨓꨓ္ꨵ လုꨀ္ꨳꨅꨯꨤးလူင္ꨅဝ္ꨳꨟုင္းꨁမ္း ꨀိꨓ္မူိင္းꨀြင္း မင္းꨘဳꨵꨬလꨳ မူိင္းꨀꨰတ္ꨲတင္းတူꨓ္လိုꨓ္း ꨅဝ္ꨳꨟုင္းသꨰင္ ꨀိꨓ္မူိင္းယꨤင္းꨬလꨳ ꨟꨱမ္းꨟြမ္း။ လုꨀ္ꨳယိင္းသြင္ေꨀဳꨵꨕူꨳယ္ꨮꨲပꨱꨓ္ꨀူပ္ꨵꨀꨓ္ တင္းꨕူꨳꨀိꨓ္ဝꨱင္း(မ်ိဝ္ꨵ ꨅဳး)မူိင္းꨀြင္းေသꨬလꨳ လုꨀ္ꨳယိင္းꨡြꨓ္ꨲသမ္ꨵ ပꨱꨓ္ꨕူꨳထိင္းꨕꨤꨓ္ꨲတဳꨲငိုꨓ္း ꨁမ္းယဝ္ꨳ။

ထိုင္မဳးမူိဝ္ꨳပီꨶ 1474 AD ꨀ ြပ္ꨳဝဳꨳမူိင္းေတဳꨲမိူင္းလꨯꨳမီးလြငꨳ္ꨕိတ္းꨅ္ꨮ ꨀꨓ္ေသꨬလꨳ ꨅဝꨳ္ꨟုင္းꨁမ္း လꨯꨳသူင္ꨲꨀူꨓ္းꨀပ္းသိုပ္ꨲꨡြꨀ္ꨲꨀꨮဳꨲꨓြꨀ္ꨳမူိင္း ꨀꨮဳꨲတီꨳ မူိင္းꨀမ္ꨲပဳꨲ ꨡမ္ꨲꨓꨓ္မူိင္းꨀမ္ꨲေပဳꨵꨅဳꨵꨡꨓ္ꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲ မူိင္းမꨓိပူꨲရ ꨡဳꨲသꨤမ္ꨲ ꨅဝ္ꨳလꨤꨓ္ꨕီ လြင္ꨳꨁꨯꨳသြꨓ္ꨵမꨰင္ꨲꨀꨓ္တင္းလုꨀ္ꨳယိင္းꨅဝ္ꨳꨀမ္ꨲပဳꨲꨬလꨳ ꨟꨱတ္း ꨡူꨉ္းလီꨀꨓ္ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ ။ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းꨀမ္ꨲပဳꨲေꨀဳꨳꨡဝ္တꨤင္းလုꨀ္ꨳယိင္းေသ

Page 85: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨅြမ္းမူိဝ္းမူိင္းဝူင္ꨵတꨯး မူိင္းꨀြင္းꨬလꨳမူိဝꨳ္ထိုင္မဳးꨓိူဝ္လြꨯꨅိꨀ္ꨵမူဝ ္ ꨕꨯꨤꨲတူꨀ္ꨵ ꨡိူင္ꨲသꨤမ္ꨁူꨀ္ꨵꨓꨓ္ꨵ လꨯꨳꨁꨤမ္ꨲတꨤင္းꨅဝ္ꨳꨁမ္းဝꨤတ္ꨳ ꨡꨓ္ꨕိတ္းꨅ္ꨮ ꨓိူဝ္ꨅဝ္ꨳ မူိင္းဝူူင္ꨵပ္ꨮꨵေꨟꨵတိုꨀ္းꨅြမ္းတꨤင္းယဝꨳ္။ ꨀြပ္ꨳသိုꨀ္းꨅဝ္ꨳꨁမ္းဝꨤတ္ꨳꨁဝ္ လꨯꨳတီꨳလီ ဝꨯꨵ ꨡြꨓ္တꨤင္းꨬလꨳ ꨅဝ္ꨳလꨤꨓ္ꨕီလꨯꨳတူꨀ္းသုမ္းသိုꨀ္းꨁုꨓ္ꨁမ္းဝꨤတ္ꨳꨁဝ္ေသ လုꨀ္ꨳယိင္းꨁုꨓ္မူိင္းꨀမ္ꨲေပဳꨵꨅဳꨵေꨀဳꨳလꨯꨳပဳးꨀꨮဳꨲ ꨓ္ꨮးမုိဝ္းꨁုꨓ္ꨁမ္းဝꨤတ္ꨳယဝ္ꨳ။

ꨀမ္းꨓꨓ္ꨵ ꨅဝ္ꨳမင္းဝူင္ꨵ မူိင္းမꨤဝ္းလူင္ေꨀဳꨳ ပꨱꨓ္ꨡꨓ္ꨕိတ္းꨅ္ꨮလူင ္လꨤင္ေသ ꨟꨤင္ꨳꨟꨰꨓ္းသိုꨀ္းလမ္းတိုꨀ္းꨁုꨓ္မူိင္းꨅဝ္ꨳꨁမ္းဝꨤတ္ꨳꨀမ္းလꨱဝ္ယဝ္ꨳ။ ꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵ ꨅဝ္ꨳꨟုင္းꨁမ္းေꨀဳꨳ ꨁꨤမ္ꨳꨟူꨉ္ꨳꨀူꨲပူဝ္း(Ku Bo )ꨀꨮဳꨲꨟြင္ꨵꨡဝ္တင္းꨕူꨳ ꨀိꨓ္မူိင္း‘‘မ်ိဝ္ꨵ ꨅဳး’’မꨓိပူꨲရ ꨅြမ္းမဳးထꨰင္ꨳယဝ္ꨳ။ မူိဝ္ꨳလမ္းꨁုိတ္းသိုꨀ္းꨁုꨓ္ꨁမ္း ဝꨤတ္ꨳꨓꨓ္ꨵ ပꨱꨓ္ပြꨯးတိုꨀ္းꨀꨓ္ေတꨵေတꨵဝဳꨳဝဳꨳꨬလꨳ သုိꨀ္းꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵ ဝꨰတ္ꨵလꨯꨳ သိုꨀ္းꨁုꨓ္ꨁမ္းဝꨤတ္ꨳေသတဳꨵေꨀဳꨳ ꨁုꨓ္ꨁမ္းဝꨤတ္ꨳေတꨵလꨀ္ꨵꨡြꨀ္ꨲပꨯꨤꨳ လြတ္ꨳ ပူꨓ္ꨵလꨯꨳလီလီꨓꨯယဝ္ꨳ။

ꨁုꨓ္ꨁမ္းဝꨤတ္ꨳꨓꨯꨵ ပꨱꨀ္ꨵသမ္ꨵလꨯꨳပꨱꨓ္ꨁုꨓ္မူိင္းမꨓိပူꨲရေသတဳꨵေꨀဳꨳ ꨀြပ္ꨳမꨓ္းꨅဝ္ꨳꨡမ္ꨲေပဳးမီးꨅ္ꨮလီꨓူိဝ္ပူိꨓ္ꨳꨬလꨳ ꨀူꨓ္းမူိင္းꨡမ္ꨲေပဳးꨟꨀ္ꨵꨟြမ ္မꨓ္းꨅဝ္ꨳꨀဳꨳꨟုိဝ္။ ဝꨯꨤးေသမူိင္းဝူင္ꨵ ꨡြင္ꨲသိုꨀ္းယဝ္ꨵ မူိင္းꨀြင္းꨬလꨳ မꨓိပူꨲရသြင္ မူိင္းꨓꨯꨵꨟꨱတ္းလိꨀ္ꨳꨀꨱꨓ္ꨀꨰꨓ္ꨲꨀꨓ္လြငꨳ္ꨀတ္းယꨱꨓ္ယဝ္ꨵ။ တꨤင္းꨀꨮꨤင္ꨳꨡဳꨲꨓဳꨲ ꨅꨤꨀ္ꨳမူိင္းဝူင္ꨵ ေꨀဳꨳ ꨕꨱဝ္ထိုင္မူိင္းေꨓဳꨲရဳꨵꨀီꨲရ ိ ꨡꨓ္မီးသိုဝ္ꨳဝူင္ꨳꨀꨤင္ꨓမ္ꨵမꨤဝ္း ꨬလꨳ ꨓမ္ꨵꨁ်ꨤင္းꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။ ဝꨯꨤးꨟꨱတ္းလိꨀ္ꨳꨀꨱꨓ္ꨀꨰꨓ္ꨲꨀꨓ္လီငမ္းယဝ္ꨵ ꨅဝ္ꨳ ဝူင္ꨵꨁမ္း မူိင္းဝူင္ꨵေꨀဳꨳ ꨁုိꨓ္းမူိဝ္းမူိင္းꨀဝ္ꨲမူိင္းꨀြင္ယဝꨳ္။ ဝꨯꨤးꨓꨓ္ꨵꨡမ္ꨲေပဳးꨟုိင္ ꨡဝ္ꨓြင္းေꨕးသုတ္းꨅူဝ္ꨳပꨤꨓ္ꨀꨮဳꨲယဝ္ꨳ။ မူိဝ္ꨳပီꨶ AD 1512 ꨓꨓ္ꨵ လုꨀ္ꨳꨅꨯꨤး ꨅဝ္ꨳ ꨅဝ္ꨳပꨱင္းꨘဳꨵ ꨁုိꨓ္းသိုပ္ꨲပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵလူင္ေသ ꨡုပ္ꨵငမ္းမူိင္းꨀြင္ꨀꨮဳꨲ ယဝ္ꨳ။ ပꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳတူꨓ္ꨓꨯꨵ ꨀြပ္ꨳꨡြင္ꨲသိုꨀ္းလူင္ꨓမ္ꨓဳꨲꨬလꨳ ရတꨓဳꨲꨀꨰဝꨳ္ သꨰင္ငိုꨓ္းꨁမ္း ꨅꨤင္ꨵမဳꨵဝူဝ္းꨀꨮꨯꨤး ꨡꨓ္လꨯꨳမဳးတꨤင္ꨲမူိင္းꨓꨓ္ꨵ မီးꨓမꨓ္ဳꨲေတꨵ ေတꨵꨓꨯယဝ္ꨳ။

Page 86: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨁုꨓ္ေꨟဳꨁမ္းမူိင္းထꨯး မူိင္းꨡိꨓ္ꨲတူဝ္ꨲ ꨁ်ꨯꨤးꨓဳး

ꨡဳꨲသွဳꨵꨅꨱင္ꨲꨅꨤꨓ္းဝꨓ္းꨡြꨀ္ꨲ(Indochina) Southeast Asia ꨁမ္း တီꨳꨬလꨳ သီꨲရိလင္းꨀဳ(သီꨲꨟုိဝ္ꨲ)ꨅꨀꨮဳꨲꨅိူဝ္းꨓꨯꨵ ယင္းလꨯꨳမဳးꨟꨱတ္းꨡူꨉ္းလီ မꨟဳမိတ္ꨵ မူိင္းဝူင္ꨵ တꨯးꨓꨯယဝ္ꨳ။ မူိဝ္ꨳပီꨶ 1568 AD ꨓꨓ ္ꨵꨵ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းသိူဝ္ ပꨱင္းꨘဳꨵ လꨯꨳꨓြꨓ္းေꨕးꨀꨮဳꨲꨬလꨳ ꨅဝ္ꨳသိူဝ္ꨁူမ္ꨲꨘဳꨵꨁုိꨓ္ꨳတꨰꨓ္းပꨱꨓ္ ꨅဝ္ꨳေꨟဳ ꨁမ္းယဝ္ꨳ။

ပꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳတူꨓ္ꨓꨯꨵ ꨀꨮဳꨲတိုꨀ္းꨡြင္ꨲမူိင္းထꨯး ꨡြင္ꨲေပꨵသြင္ꨁ်ꨰꨀ္ꨳေသ လꨯꨳရတꨓဳꨲငိꨓု္းꨁမ္းꨬလꨳ ꨅꨤင္ꨵꨕိူꨀ္ꨲမဳးသီꨲတူဝ္ယဝ္ꨵ ။ ꨀြပ္ꨳꨓꨯပူိꨓ္ꨡြꨓ္ ꨀꨓ္ꨟြင္ꨵꨅဝ္ꨳꨁူမ္ꨳꨘဳꨵဝဳꨳ‘‘ꨅဝ္ꨳꨅꨤင္ꨵꨕိူꨀ္ꨲ’’ꨓꨯယဝꨳ္။

ဝꨯꨤးေသꨓꨓ္ꨵ ꨁုꨓ္မူိင္းꨡဳꨲဝလုꨀ္ꨵꨕုိꨓ္ꨵမဳးတိုꨀ္းတြပ္ꨲတꨰꨓ္းမူိင္းမꨤဝ္း လူင္ꨬလꨳ မꨓ္းꨅဝ္ꨳေꨀဳꨳလꨯꨳပꨯꨤꨳꨀꨮဳꨲယူꨲသဝ္းꨓ္ꨮးမူိင္းꨁမ္းတီꨳꨅူဝꨳ္ꨁꨤဝ္းယဝꨳ္။ မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵတေပးမꨓးမꨤꨓ္ꨳသြင္ေꨀဳꨵ ꨁိင္းတူးယꨤင္းꨬလꨳ ꨁိင္းသꨰင္းလꨤင္း သိꨅ္ꨵꨅဳꨲလူꨵꨓူိဝ္မꨓ္းꨅဝ္ꨳꨬလꨳ လꨯꨳꨁꨤမ္ꨲတီꨵꨉြပ္းꨀꨮဳꨲꨅြမ္းမိူဝꨳ္ꨁုꨓ္ꨡဳꨲဝ ꨁဝ္ယဝ္ꨵ။ လꨯꨳသꨱင္ꨳꨀꨤမ္ꨲ ꨀꨮဳꨲꨓ္ꨮးမုိဝ္းꨕူꨳꨁꨱꨓ္ꨡဳꨲဝꨁဝ္ယဝ္ꨳ။ ꨅဝ္ꨳꨓꨯꨵတꨓ္း လꨯꨳꨀိꨓ္မူိင္း(19)ပီꨶ ꨓꨯယဝ္ꨳ။

ဝꨯꨤးꨓꨓ္ꨵ လုꨀ္ꨳꨅꨯꨤးမꨓ္းꨅဝ္ꨳ ꨅဝꨳ္ꨁုꨓ္ꨳꨁမ္းꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵမူိင္းမꨤဝ္းလူင ္သိုပ္ꨲꨓင္ꨳေꨟဳꨁမ္းယဝ္ꨳ။ ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵမꨓ္းꨅဝ္ꨳꨀꨮဳꨲတိုꨀ္းꨁုိꨓ္း မူိင္းꨡဳꨲဝꨬလꨳ လꨯꨳꨡြင္ꨲသိုꨀ္းꨀꨮဳꨲꨕꨰဝ္ထိုင္ꨡိူင္ꨲေမꨲတူးပုꨓ္ꨵယဝ္ꨳ။ ꨀူꨉ္းꨓဳꨲ ꨕြင္းꨓꨓ္ꨵ မꨰꨓ္ꨳမူိဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းꨬꨁꨲလူင္းမဳးꨀဝ္းမူိင္းꨡဳꨲဝꨬလꨳ ꨅဝ္ꨳꨁုꨓ္ꨳꨁမ္းေꨀဳꨳ ꨡမ္ꨲ တꨓ္းသိမ္းလꨯꨳမူိင္းꨡဳꨲဝ တင္းသꨱင္ꨳလꨯꨳꨬလꨳꨁုိꨓ္းမူိဝ္းတꨤင္းမူိင္းမꨤဝ္းလူင ္ꨁုိꨓ္းယဝ္ꨳ။ လꨯꨳသꨱင္ꨳꨀꨤမ္ꨲꨓြꨓ္းေꨕးꨀꨮဳꨲꨓ္ꨮးပီꨶ 1593 AD ꨓꨓ္ꨵꨓꨯယဝꨳ္။

Page 87: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨀမ္းꨓꨓ္ꨵ ꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵ ꨁုꨓ္ꨡမ္ꨲꨓꨓ္ꨅဝ္ꨳꨟုင္းꨘဳꨵ ꨁုိꨓ္ꨳပꨱꨓ္ꨁုꨓ္ꨅဝ္ꨳ ဝူင္ꨵမူိင္းမꨤဝ္းလူင္ယဝ္ꨳ။ ထိုင္မဳးꨅဝ္ꨳꨓꨯꨵေꨀဳꨳꨀꨮဳꨲတိုꨀ္းမူိင္းꨡဳꨲဝ ထꨰင္ꨳꨀမ္းꨓိုင္ꨳ ယဝ္ꨳ။ ꨕြင္းꨓꨓ္ꨵ မꨰꨓ္ꨳမူိဝ္ꨳꨁုꨓ္မူိင္းꨡဳꨲဝ လꨯꨳတꨤင္းꨁုꨓ္ꨬꨁꨲꨁဝ္ တိꨉြြပ္း ꨡဝ္မူိဝ္းမူိင္းꨬꨁꨲယဝ္ꨵꨬလꨳ ꨁဝ္ꨡမ္ꨲမီးꨅဝ္ꨳမီးꨁုꨓ္ ꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵတꨯးေꨀဳꨳလꨯꨳ တိုꨀ္းသိမ္းꨡဝ္ငꨯꨤꨳငꨯꨤꨳꨀူꨉ္းယဝ္ꨵ။ ꨓꨓ္ေသတဳꨵေꨀဳꨳ ꨀြပ္ꨳꨡမ္ꨲꨡုပ္ꨵငမ္းေပꨵ လꨯꨳ ꨀူꨓ္းမူိင္းꨡဳꨲဝ ꨁဝ္ꨬလꨳဝꨯꨤးꨡုပ္ꨵမူိင္းလꨯꨳသီꨲပီꨶꨓꨓ္ꨵ ꨅဝ္ꨳပြꨯꨲပꨰတ္ꨳေꨟဳ ꨁမ္းမူိင္းꨡဳꨲဝ ေသꨀꨮဳ ꨲတိုꨀ္းသိမ္းꨡဝ္ꨟꨱတ္းꨁုꨓ္ꨓ္ꨮးမူိင္းယꨤင္းယဝꨳ္။ မူိင္းယꨤင္း ေꨀဳꨳ ပꨱꨓ္ေꨟဳꨁမ္းေꨕမူိင္းမꨤဝ္းလူငꨀ္ꨮဳꨲယဝ္ꨳ။

ꨓ္ꨮးပꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳꨁုꨓ္ဝူင္ꨵ မိူင္းမꨤဝ္းလူငꨓ္ꨯꨵ ꨡမ္ꨲꨁဝ္ꨳꨡုပ္ꨵထိင္းလꨯꨳမူိင္း ꨡဳꨲဝ ထꨰင္ꨳယဝꨳ္။ လꨯꨳဝဳꨳꨅိုဝ္ꨳသꨱင္တꨯးဝူင္ꨵ မူိင္းမꨤဝ္းလူင ္ ꨟꨯꨤꨅုမ္ꨀꨮဳꨲꨓ္ꨮးꨕြင္း သိပ္းပီꨶ လုမ္းလုမ္းꨓꨯယူꨲယဝ္ꨳ။ ထိုင္မဳးပီꨶ 1734 AD မီးꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵသြင္ပဳး ꨅိုဝ္ꨳဝဳꨳ ꨅဝ္ꨳမင္းေပဳးꨬလꨳ ꨅဝ္ꨳꨀ်ဳꨲတူꨓ္းမူိင္းꨀြင္ ꨀꨮဳꨲꨅူးꨁုꨓ္မူိင္းꨀရိꨀ္ꨵꨓဳꨲ ဝဳꨲမꨓိပူꨲရ၊ ꨡဳꨲသꨤမ္ေသ ꨡုပ္ꨲꨀုမꨀ္ꨓ္တဳꨲေတꨕြမ္ꨵꨟူမ္ꨳꨀꨮဳꨲတိုꨀ္းသိမ္းꨡဝ္ မူိင္းꨡဳꨲဝ ꨟꨮ္ꨳပဳးတ္ꨮꨳဝူင္ꨵ တꨯးꨁုိꨓ္းꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨳ။ ꨀမ္းꨓꨓ္ꨵလꨯꨳꨅ္ꨮꨀꨓ္ေသ ꨁဝ ္သꨤမ္ꨅဝ္ꨳေꨀဳꨳꨟူမ္ꨳꨀꨓ္ေသ ꨀꨮဳꨲတိုꨀ္းသိမ္းꨡဝ္ မူိင္းေမꨲတူး ꨓ္ꨮးမူိင္းꨡဳꨲဝ ꨬလꨳလꨯꨳꨡြင္ꨲေပꨵလီꨶယဝ္ꨳ။ ဝꨯꨤးꨓꨓ္ꨵ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းမူိင္း ꨀရိꨀ္ꨵꨓဳꨲဝဳꨲေꨀဳꨳ ꨡဝ္လုꨀ္ꨳယိင္းမꨓ္းꨅဝꨳ္‘‘ꨓꨤင္းမꨅ္္ိꨵသ္ယꨱꨓ္ꨲလီꨅူဝ္ꨳေယꨳ’’ꨡꨤပ္ꨲမꨰင္ꨲꨅဝ္ꨳ ꨀ်ဳꨲထုꨓ္းယဝ္ꨵ။

ဝꨯꨤးꨓꨓ္ꨵ ꨅဝ္ꨳꨓꨤင္းယꨱꨓ္ꨲလီ(ꨀရိꨀ္ꨵ)မီးမဳးလုꨀ္ꨳꨅꨯꨤးသြင္ꨅဝ္ꨳ ꨅဝ္ꨳ ꨁူိဝ္းသူင္ꨬလꨳ ꨅဝꨳ္ꨁူိဝ္းသꨰင္၊ ꨅဝ္ꨳꨁူိဝ္းသꨰင္ပုတ္ꨳတꨰꨓ္းေꨟဳꨁမ္းယဝꨳ္။ ꨕြင္း ꨓꨓ္ꨵ ꨀြပ္ꨳဝဳꨳꨅဝ္ꨳမူိင္းꨡဳꨲဝꨡမ္ꨲမီးꨬလꨳ မီးꨀူꨓ္းꨅုမ္းꨓုိင္ꨳ ေတꨲပꨱꨓ္မဳး ꨅိူဝ္ꨵꨁူိဝ္းꨁဝ္တီꨳမꨤꨓ္ꨳေပဳꨳမꨯꨤꨳ(ေပဳးမꨯꨤꨲ)ꨡမ္ꨲꨓꨓ္ ဝꨤꨓ္ꨳမူးသိူဝ္းꨓꨓ္ꨵေသ ꨟြမ္ꨟꨰင္းသိုꨀ္းꨁဝ္ တဳꨲေတတြပ္ꨲꨁုိꨓ္းမူိင္းဝူင္ꨵ တꨯးꨬလꨳ ယူꨲလြတ္ꨳလꨰဝ္းꨟꨤင္းေꨁဳ ꨁဝ္ꨓꨓ္ꨵယဝꨳ္။

Page 88: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ဝꨤꨓ္ꨳေပဳꨳမꨯꨤꨳꨓꨯꨵ ꨟူိဝ္ꨳꨟူိင္းမဳးမူိဝ္ပီꨶ 1752-AD ꨓꨓ္ꨵေသ ꨡြင္ꨲေꨅꨲ ယဳꨵေꨀဳꨳꨡဝꨟ္ꨰင္းသိုꨀ္းေသ ꨁုိꨓ္းꨟꨱတ္းꨟꨮ္ꨳမူိင္းꨡဳꨲဝ တင္းသꨱင္ꨳပꨱꨓ္ꨁုိꨓ္းꨡꨓ္ လꨱဝ္ꨀꨓ္ꨬလꨳ ေတꨲတင္ꨳပꨱꨓ္ေꨟဳꨁမ္းꨡဳꨲဝ ထꨰင္ꨳꨕဝ္ꨲꨓုိင္ꨳယဝ္ꨵ ။ ဝꨯꨤးꨓꨓ္ꨵ ꨀꨮဳꨲတိုꨀ္းသိမ္းပဳးမူိင္းထꨯး တရိပူꨲရ ꨡဳꨲဝ သꨤမ္းမူိင္းꨬလꨳမူိင္းꨡဳꨲဝတꨯးꨀြꨓ္ꨲ ယဝ္ꨳ။

ꨡူးꨡြင္ꨲေꨅꨲယဳꨵꨬလꨳ တေပးလုꨀ္ꨳꨓြင္ꨵမꨓ္း ꨅိူဝ္းꨓꨓ္ꨵꨁဝꨡ္မ္ꨲ ꨅ္ꨮꨳꨁူိဝ္းꨁုꨓ္ꨓင္ꨲ ꨀဝ္ꨲ ꨀူꨉ္းꨀဳꨳ ꨀူꨓ္းယူꨲꨓ္ꨮးꨡူိင္ꨲေပဳꨳမꨯꨤꨳꨁဝ္ꨓꨯꨵ ꨁဝ္ꨕြမ္ꨵꨀꨓ္ လီꨓဳꨲꨬလꨳ ထိုင္တီꨳေပဳးလꨯꨳꨡုပ္ꨵဝꨤꨓ္ꨳꨀိꨓ္မူိင္း ꨓင္ꨳေꨟဳꨁမ္းꨓ္ꨮးမူိင္းꨡဳꨲဝ ယဝ္ꨳ။ ꨓꨓ္ေသတဳꨵ ꨀြပ္ꨳꨡမ္ꨲမီးလꨯꨤး ပရိေယꨲꨡုပ္ꨵဝꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨬလꨳ လိူဝ္းꨁူိဝ္း ဝꨤꨓ္ꨳေပဳꨳမꨯꨤꨳꨁဝ ္ ꨡမ္ꨲယိုꨓ္းယꨤဝ္းသိုပ္ꨲပုတ္ꨳꨓင္ꨳေꨟဳꨁမ္းလꨯꨳယဝ္ꨳ။ ဝꨯꨤးေသ ꨡြင္ꨲေꨅꨲယဳꨵသꨱင္ꨳꨀꨤမ္ꨲꨀဳꨲေꨟꨓꨓ္ꨵ ꨁုꨓ္မူိင္းꨡꨓ္သုိပ္ꨲꨀိꨓ္မူိင္းꨀꨮဳ ꨲꨅူိဝ္း ꨓꨓ္ꨵ ꨡမ္ꨲꨡြꨀ္ꨲꨅိုဝ္ꨳသꨱင္သင္၊ မီးꨁုꨓ္ꨀြꨓ္းꨡိူင္ꨲ ꨅိူင္ꨵꨓင္ꨲꨅဝ္ꨳꨘဳꨵ ꨅိူဝ္း ပꨱꨓ္ꨁိူဝ္းတꨯး ꨅိူဝ္းꨓꨓ္ꨵꨀူꨉ္းꨡꨓ္ꨡြꨀ္ꨲꨅိုဝ္ꨳꨡြꨀ္ꨲသꨱင္ꨓꨓ္ꨵ၊ ဝꨯꨤးလိုꨓ္းမဳး မူိင္းလူင္ꨡဳꨲဝꨓꨯꨵ ပꨱꨓ္ꨀူꨓ္းတꨤင္ꨲꨁူိဝ္းꨡုပ္ꨵငမ္းꨀူꨉ္းꨓꨯယဝ္ꨳ။ ေပဳးေတ တူꨉ္းꨁုိꨓ္းꨅိူဝ္းꨡꨓ္တꨰမ္ꨳမဳးပဳꨳꨓူိဝ္ꨓꨓ္ꨵေသ မူိင္းဝူင္ꨵ တꨯးꨓꨯꨵ ꨡမ္ꨲꨅ္ꨮꨳ ဝဳꨳမူိင္းမꨤဝ္းလူင္မူိင္းလꨱဝ္ꨀူꨉ္း မူိင္းဝူင္ꨵ မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵ ယ္ꨮꨲꨀꨮꨤငꨳ္ꨓဳꨲꨡဳးလဳးꨬလꨳ (1)မူိင္းꨓမ္ꨅဝ္ꨳ (2)မူိင္းꨡဳꨲဝ (3)မူိင္းမꨓိပူꨲရ ꨡဳꨲသꨤမ္ꨬလꨳ ေꨓဳးရဳꨲꨀီꨲရိꨵ ꨀဳꨵ (4)မူိင္းꨀြင္ မူိင္းယꨤင္း ꨀꨤတ္ꨲသဳ ꨅိူဝ္းꨓꨯꨵေꨀဳꨳ ေꨟဳꨁမ္းေꨕမူိင္းဝူင္ꨵ တꨯး ꨓင္ꨲꨀဝ္ꨲယဝ္ꨳ။ ပꨱꨓ္ပꨤꨓ္လꨱဝ္ꨀꨓ္ တင္းမူိင္းဝူင္ꨵ ꨀꨤင္မူိင္းမꨤဝ္းလူင ္ ꨡꨓ္ဝဳꨳ ꨓꨓ္ꨵ။ Ma Herry Yale တꨰမ္ꨳဝꨯꨵဝဳꨳꨓင္ꨲꨓꨯယဝ္ꨳ။

လုꨀ္ꨵတီꨳမူိင္းမꨤဝ္းလူင္ေသꨓꨤင္းေꨟဳꨁမ္း ‘‘ꨅဝ္ꨳꨓꨤင္းမူဝꨁ္မ္း’’ေမး ꨅဝ္ꨳသိူဝ္ꨁꨤꨓ္ꨲꨘဳꨵ ꨀꨮဳꨲေတꨲတꨤင္ꨳေꨟဳꨁမ္းေꨕမူိင္းꨀြင္ယဝ္ꨳ။ ꨅဝ္ꨳသိူဝ္ꨁꨤꨓ္ꨲ ꨘဳꨵသမ္ꨵ ေတꨲတင္ꨳꨓင္ꨳမူိင္းꨡဳꨲဝ၊ ဝꨯꨤးလင္မဳးမူိဝꨳ္ပီꨶ 1445 AD ꨓꨓ္ꨵလုꨀ္ꨳ ꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵသိူဝ္ꨡုပ္ꨵ ꨘဳꨵသမ္ꨵေတꨲတင္ꨳပꨱꨓ္ေꨟဳꨁမ္းေꨕမူိင္းယꨤင္း ꨡꨓ္ꨅဝ္ꨳ ꨟုင္းသꨰင္သိုပ္ꨲꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨳ။

Page 89: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ပုိꨓ္းတꨯးဝူင္ꨵ ꨀꨤင္မူိင္းမꨤဝ္းလူငꨡ္ꨓ္ေတꨲတင္ꨳပꨱꨓ္မဳးယဝ္ꨵ ꨅိူဝ္း ꨓꨓ္ꨵ-

(1)ꨅဝ္ꨳꨁုꨓ္လီေတꨲတင္ꨳမူိင္းမꨤဝ္းလူင္ေꨟဳꨁမ္းမူိင္းမꨤဝ္းမူိဝꨳ္ပီꨶ 80-100 AD ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨳ။ မူိဝꨳ္ပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ တိုꨀ္ꨵပꨱꨓ္ပꨤꨓ္မူိင္းꨓမ္ꨅဝ္ꨳ ꨡမ္ꨲꨓꨓ္မူိင္း မင္း မူိင္းမင္း၊ ပဝ္းသိꨓ္ꨓꨯꨵေသ ထိုင္မဳး 667-AD ꨅင္ꨲေတ ꨟူိဝ္ꨳꨟူိင္းပꨱꨓ္ မူိင္းဝူင္ꨵတꨯးမဳး ပꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳမင္းေꨓဳꨲယဝ္ꨳ။

(2)ꨀူပ္းလꨯꨤးꨡမ္ꨲ ꨓꨓ္ မင္းေꨓဳꨲေတဳꨲꨀဳꨲꨅဝꨳ္ဝူင္ꨵ (11)တူꨓ္ ꨡုပ္ꨵငမ္းလူင ္ꨀꨮဳꨲ ေတꨲတငꨳ္ꨡဝ္မူိဝ္ꨳပီꨶ AD 667 ထိုင္ 777 ꨓꨓ္ꨵယဝꨳ္။

(3)ꨅဝ္ꨳသꨤမ္ꨲလူင္ꨘဳꨵ တိုꨀ္းေပꨵေꨁꨲꨁဝ္ေသ ပꨱꨓ္ꨅြမ္သိုꨀ္းလူင္ သူိဝ္ꨁꨤꨓ္ꨲ ꨘဳꨵေသꨬလꨳ ေတꨲတင္ꨳꨡဳꨲဝ မူိဝꨳ္ပီꨶ 808-1325 AD ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨳ။

(4)ꨅဝ္ꨳꨓꨤင္းမူဝꨁ္မ္း ေမးꨓꨤင္းꨅဝ္ꨳသိူဝ္ꨁꨤꨓ္ꨲꨘဳꨵေတꨲတင္ꨳေꨟဳꨁမ္း တီꨳ မူိင္းꨀြင္ ꨡꨓ္ပꨱꨓ္ေꨟဳꨁမ္းေꨕ မူိင္းမꨤဝ္းလူင ္မူိဝꨳ္ပီꨶ 839-AD ꨓꨓ္ꨵယဝꨳ္။

(5)ꨅဝ္ꨳꨟုင္းꨁမ္း လꨯꨳꨡုပ္ꨵငမ္းမူိင္းမꨓိပူꨲရ ꨡဳꨲသꨤမ္ꨬလꨳ မူိင္းေꨓဳးရဳꨵꨓဳꨲꨀ၊ မူိဝ္ꨳပီꨶ 1315 AD ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨵ။

(6)ပꨤꨓ္မူိင္းဝူင္ꨵ တင္းꨡဳꨲဝပꨱꨓ္သိုꨀ္းꨀꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ပꨱꨓ္ပီꨶ 1445-AD ꨓꨓ ္ꨵ ယဝꨳ္။

(7)ꨅဝ္ꨳသိူဝ္ꨁူပ္းꨘဳꨵꨬလꨳ ꨅဝ္ꨳꨁꨯꨲꨘဳꨵꨀꨮဳꨲတိုꨀ္းေတဳးမိူင္းထꨯး။

(8)ဝူင္ꨵတꨯးမူိင္းမꨤဝ္းလူင္ လꨯꨳတꨰꨀ္ꨲယꨯꨤꨳꨀꨓ္ ပꨤꨓ္ေပဳꨳမꨯꨤꨳꨡြင္ꨲေတꨲယဳꨵ တိုꨀ္း ꨀꨓ္တင္းꨅဝ္ꨳꨁူိဝ္းသꨰင္မူိဝ္ꨳပီꨶ AD 1850 ꨓꨓ္ꨵယဝꨳ္။

(9)ꨅဝ္ꨳသိူဝ္ပꨱင္းꨘဳꨵ ꨡဳꨲဝꨁဝ္မဳးတိုꨀ္းတြပ္ꨲတꨰꨓ္းꨀူꨉ္းꨓဳꨲꨡမ္ꨲꨡြင္ꨲမꨤင္ꨲ။

Page 90: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

(10)ꨅဝ္ꨳသိူဝ္ꨁူပ္းꨘဳꨵ ꨀꨮဳꨲတိုꨀ္းမူိင္းထꨯးပြတ္းတ္ꨮꨳ လꨯꨳမဳးꨅꨤင္ꨵꨕိူꨀ္ꨲသီꨲတူဝ္ တင္းရတꨓဳꨲꨀꨰဝ္ꨳသꨰင္ငုိꨓ္းꨁမ္းတင္းꨓမ္ယဝ္ꨳ။

(11)ꨅဝ္ꨳꨁုꨓ္ꨁမ္း ပꨤꨓ္မꨓ္းꨅဝ္ꨳꨓꨯꨵ လꨯꨳပꨱꨓ္သိုꨀ္းလူင္ꨀꨓ္ တင္းꨬꨁꨲꨬလꨳ မꨓ္းꨅဝ္ꨳလꨯꨳတူꨀ္းသုမ္းꨀꨮဳ ꨲ ꨓ္ꨮးပꨤင္သိုꨀ္းလူင္ꨁူဝ္လꨱꨀ္းꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨳ။

(12)ꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵꨀꨤင္ မူိင္းမꨤဝ္းလူင(္14)ꨅဝ္ꨳ ေတꨲတင္ꨳꨡဝ္ 1596-1606 AD ꨓꨓ္ꨵပုိꨓ္းꨁုꨓ္မူိင္းမꨤဝ္းလူင ္ꨁꨤတ္ꨲꨀꨮဳꨲယဝ္ꨳ။

(13)ပꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵသီꨲပဳး ꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵ တꨯးပြꨯꨲပꨰတ္ꨳမူိင္းꨡဳꨲဝ ꨓ္ꨮးꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ မူိင္းမꨤဝ္းလူင္ꨀုိတ္းဝꨯꨵ မူိင္းꨀြင္၊ မူိင္းမꨤဝ္းလူင္မꨓိပူꨲရꨬလꨳ ꨡဳꨲသꨤမ္ꨓဳꨲꨀြꨯး ယဝ္ꨳ။

(14)ပꨤꨓ္မူိင္းꨡဳꨲဝ တꨰꨀ္ꨲယꨯꨤꨳ ꨓ္ꨮးမူိင္းꨡဳꨲဝꨓꨓ္ꨵေတꨵ တင္ꨳꨡဝ္ 1662 ေတဳꨲထုိိင္ 1672-AD ꨓꨓ္ꨵ ꨁꨤဝ္းသိပ္းပီꨶ လုမ္းလုမ္း ပꨱꨓ္ꨕြင္းမူိင္းတꨰꨀ္ꨲယꨯꨤꨳ ꨀꨓ္ယဝ္ꨳ။

(15)ပꨤꨓ္ꨁုꨓ္မူိင္းမꨤဝ္းလူင္၊ ꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵ ꨟဳꨳꨅဝꨳ္ ꨁဝ္သိုပ္ꨲတꨤမ္းလꨤမ္းꨀꨓ္ꨀꨮဳꨲ တင္ꨳꨡဝ္ပီꨶ 1672 ေတဳꨲထိုင္ 1734-AD ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨳ။

(16)ပꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳမူဝ္ꨁမ္းꨟူိင္း ꨀြပ္ꨳဝဳꨳလုꨀ္ꨳꨅꨯꨤးꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵ ꨁဝ ္ ꨡမ္ꨲမီးယဝ္ꨵ ꨬလꨳ လꨯꨳꨡဝ္ꨓꨤင္းယိင္း ꨁုိꨓ္းꨟꨱတ္းꨁုꨓ္ꨓꨤင္းဝူင္ꨵ ‘‘ꨓꨤင္းေꨟဳꨁမ္းမူိင္းမꨤဝ္းလူင’္’ ပꨤꨓ္မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵ ꨀြပ္ꨳဝဳꨳမိူင္းမꨤဝ္းလူင ္ ꨡမ္ꨲ ေပဳးမီးꨡဳꨲꨓဳꨲယဝ္ꨵ ꨬလꨳ မူိင္းတရ ိပူꨲရေꨕꨡြꨀ္ꨲꨟꨱတ္းမူိင္းꨀြꨓ္းေꨁဳယဝ္ꨳ။ ပꨯꨤꨳꨁဝ္ꨳမဳးတိုꨀ္းꨡိူင္ꨲꨡူꨀ္ꨵꨕူဝ္ꨲ‘‘မူိဝ္ꨳ လꨱဝ္သူꨉ္ꨲပူဝ္ꨲ’’ꨡꨓ္မီးပဳꨳတ္ꨮꨳမူိင္းဝူင္ꨵ ထꨰင္ꨳလူးꨀြꨓ္ꨲယဝ္ꨵ။

(17)ꨅဝ္ꨳꨁူိဝ္းသꨰင္ မူိဝ္ꨳပီꨶ 1850 AD ပꨱꨓ္ꨅဝꨳ္ဝူင္ꨵ ပဳးလိုꨓ္းသုတ္း ꨡꨓ္ ꨡုပ္ꨵငမ္းမူိင္းဝူင္ꨵ ꨀꨤင ္ မူိင္းမꨤဝ္းလူင္လꨯꨳတိုꨀ္းꨀꨓ္တင္း ꨡြင္ꨲေꨅꨲယဳꨵ(ဝꨤꨓ္ꨳ ေပဳꨳမꨯꨤꨳ)ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨳ။

Page 91: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

(18)ပꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳꨘဳꨵတꨯး ꨀဝ္ꨳမူိင္းꨡမ္ꨲꨓꨓ္ ေꨀဳးသမ္ꨲ ꨕီꨲ မူိဝ္ꨳပီꨶ 1889 AD ေတꨲတင္ꨳꨓ္ꨮးမူိင္းသꨰꨓ္ꨳဝီလူင္‘‘ꨅဝꨳ္ꨁုꨓ္သꨰငꨡ္တိင္ꨲ ’’ေတꨲတင္ꨳယဝ္ꨳ။

(19)ပꨤꨓ္မူိင္းသꨰꨓ္ꨳဝီ ꨡုပ္ꨵငမ္းမူိင္းတꨯးꨀဝ္ꨳမူိင္း မူိဝ္ꨳပီꨶ 1889 AD ꨓꨓ္ꨵ-

(1)မူိင္းသꨰꨓ္ꨳဝီလူင္

(2)မူိင္းမꨤဝ္းလူင္

(3)မူင္းꨀꨱင္းတုင္

(4)မူိင္းသီꨲပြꨀ္ꨵ(သီꨲေပဳꨵ)

(5)မူိင္းမꨰတ္ꨳ

(6)ꨀꨓ္ꨲတဳꨲရဝတီꨲ

(7)မူိင္းꨓꨯꨤး

(8)မူိင္းတြင္ꨲ

(9)မူိင္းယြင္ꨳꨟူꨉ္ꨳ ပꨱꨓ္ꨅိူဝ္းꨓꨯꨵယဝ္ꨳ။

ပုုꨓ္ိးတီꨳꨀꨰပꨳ္ဝꨱင္းသꨰꨓ္ꨳဝီလူင ္

လုꨀ္ꨵတီꨳမူိင္းမꨤဝ္းလူင္ေသ တꨯးေတꨲတင္ꨳလူင္းမဳး မူိင္းေꨀဳးသမ္ꨲꨕီꨲ (ကိုးသွ်မ္းျပည္)Kaw Sam Phi မူိင္းꨅဝ္ꨳꨘဳꨵတꨯး ꨡဝ္ꨳမူိင္းေသ ꨡꨓ္ꨡုပ္ꨵ ငမ္းမူိင္း ꨀဝ္ꨳမူိင္းꨓꨓ္ꨵ သမ္ꨵပꨱꨓ္မူိင္းသꨰꨓ္ဝီလူင္ယဝ္ꨳ။

Page 92: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

လြင္ꨳလြꨀ္ꨵမꨯꨤꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ေꨟဳꨁမ္း ꨅိူဝ္းꨡုပ္ꨵငမ္းေꨟဳꨁမ္းတꨯး ဝꨱင္းေꨟဳ ꨁမ္း တီꨳတꨯးꨡုပ္ꨵငမ္း မူိင္းꨬꨁꨲမူိင္းတꨯးတင္းသꨱင္ꨳတင္းမူတ္းꨓꨓ္ꨵꨅမ္ꨵ မီး မူိꨓ္ပဳꨳတ္ꨮꨳꨓꨯꨵယဝꨳ္။

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး (2512-2435 BC)

မꨯꨤꨁပ္ꨵ ꨅိုဝ္ꨳꨅဝꨳ္ေꨟဳꨁမ္း ꨅိူဝ္ꨵꨁိူဝ္းꨟိူꨓ္း ပီꨶမူိင္း ပီꨶꨀိꨓ္မူိင္း 1 ꨅဝ္ꨳတꨓူ္ယꨀူ္ꨲꨟြင္ꨵ

ꨅဝ္ꨳသꨰငꨁ္ꨱဝ ္တꨯးတꨯး BC (ꨘ၊ပ၊ပ၊)2512-2435 78 ပီꨶ

2 တꨳီꨁူꨀ္ꨵꨅဝꨳ္သူိဝꨟ္ꨤဝꨳ္ တꨯးတꨯး 2434-2365 70 ပီꨶ 3 ꨅဝ္ꨳꨅꨯꨤး

မူိင္းꨅꨤင္ꨵ٭ ဝ ူ٭ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး ꨅꨤင္ꨵ ဝူꨡူ ꨕꨯး

တꨯးတꨯး ꨀဳꨳꨅဝꨳ္ꨕꨰꨓ္ꨲတꨯး 3 ꨅဝ္ꨳ

2364-2359 9 ပီꨶ 167 ပီꨶ 182 ပီꨶ

4 ꨅဝ္ꨳသꨳူ လꨤꨓ္တꨓ္ူꨳယꨀူ္ꨲ တꨯးတꨯး 2255-2303 48 ပီꨶ

မူိင္းေꨟဳꨬပꨲ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးလိူဝ္း ꨡူꨕꨯး

မꨯꨤ ꨅိုဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္း ꨁူိဝ္းꨟူိꨓ္း ပီꨶမူိင္း ꨀꨱꨓ္မူိင္း 1 ꨁုꨓ္ꨀꨤင္(ꨅဝ္ꨳယုိꨓ္း) တꨯးတꨯးလုိဝ္း 2185-2146 13-ပီꨶ 2 ꨅဝ္ꨳꨅꨤင္ꨵ တꨯးတꨯးလုိဝ္း 2145-2118 23-ပီꨶ 3 ꨅဝ္ꨳသူိဝꨀ္ꨤင ္ တꨯးတꨯးလုိဝ္း 2118-2058 60-ပီꨶ 4 ꨅဝ္ꨳတီꨲ ꨀိဝ္ꨲ တꨯးတꨯးလုိဝ္း 2057-2041 17-ပီꨶ 5 ꨅဝ္ꨳတꨳီဝꨯꨤꨳ တꨯးတꨯးလုိဝ္း 2040-2015 26-ပီꨶ 6 ꨅဝ္ꨳတီꨲ မင္း တꨯးတꨯးလုိဝ္း 2014-2009 18-ပီꨶ 7 ꨅဝ္ꨳတီꨲ သီꨲ တꨯးတꨯးလုိဝ္း 2008-1923 16-ပီꨶ 8 ꨅဝ္ꨳꨕူꨳꨁꨰင ္ တꨯးတꨯးလုိဝ္း 1980-1923 59-ပီꨶ 9 ꨅဝ္ꨳတီꨲ ꨁုꨓ္ တꨯးတꨯးလုိဝ္း 1921-1901 21-ပီꨶ 10 ꨅဝ္ꨳတီꨲ ꨁိင္း တꨯးတꨯးလုိဝ္း 1900-1880 21-ပီꨶ 11 ꨅဝ္ꨳတီꨲ ꨁုꨓ္ꨀဳ တꨯးတꨯးလုိဝ္း 1880-1850 31-ပီꨶ 12 ꨅဝ္ꨳတီꨲ ꨀဝꨳ္ တꨯးတꨯးလုိဝ္း 1849-1839 11-ပီꨶ 13 ꨅဝ္ꨳတီꨲ ꨘဳꨵ တꨯးတꨯးလုိဝ္း 1838-1820 19-ပီꨶ 14 ꨅဝ္ꨳတီꨲ ꨀိတ္ꨲ တꨯးတꨯးလုိဝ္း 1819-1766 53-ပီꨶ

မꨯꨤတြင္း ٭ ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္တꨯး(14)ꨅဝ္ꨳ ꨀိꨓ္မူိင္းꨀꨮဳꨲ 192 ပီꨶ

ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ꨬꨁꨲ (3)ꨅဝꨳ္ ꨀိꨓ္မူိင္းꨀꨮဳꨲ 147 ပီꨶ

Page 93: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

မူိင္းလိုဝ္းပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး သꨤင္ꨬ လꨳယိုꨓ္း

1 ꨅဝ္ꨳꨁိင္းတငꨳ္ တꨯးယိꨓု္း 2434-2365 -ပီꨶ 2 ꨅဝ္ꨳတꨯးꨀဳ တꨯးယုꨓိ္း 1753-1721 35 ပီꨶ 3 ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္း(24)ꨅဝ္ꨳ ယုꨓိ္းသꨤင ္ 1720-1155 566 ပီꨶ 4 ꨅဝ္ꨳသꨓိ္ တꨯးယုꨓိ္း 1154-1123 33 ပီꨶ

မꨯꨤတြင္း ٭ ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ေꨟဳꨁမ္း (27)တူꨓ္ ꨀိꨓ္မူိင္း (645)ပီꨶ

ꨡြꨓ္လုꨀ္ꨵဝꨯးဝꨯး - ꨟဝ္းꨅိူဝ္းတꨯး

ပူိင္းꨕꨯးထြင္ꨲပꨓ္ - ꨟꨮ္ꨳလꨰင္းꨟꨓ္

ပုိꨓ္းꨡꨓ္တꨯးꨟုိင္း - တꨤင္ꨲဝꨤꨓ္ꨳမူိင္း

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းသိူဝ ္မူိင္းꨀꨯꨤးꨀꨤင ္

ꨁပ္ꨵ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္း ꨁူိဝ္းꨟူိꨓ္း ပီꨶမူိင္း ꨀိꨓ္မူိင္း 1 ꨁုꨓ္ဝူင္ꨵ သူိဝꨀ္ꨱင္းဝူင္ꨵ တꨯးသူိဝ ္ BC 696-682 15 ပီꨶ 2 ꨅဝ္ꨳꨀꨯꨤးဝူင္ꨵ တꨯးသူိဝ ္ BC 681-677 5 ပီꨶ 3 ꨅဝ္ꨳꨟꨯꨤးဝူင္ꨵ တꨯးသူိဝ ္ BC 676-652 25 ပီꨶ 4 ꨅဝ္ꨳꨅꨤင္ꨵ ဝူင္ꨵ တꨯးသူိဝ ္ BC 651-619 33 ပီꨶ 5 ꨅဝ္ꨳꨁိင္းဝူင္ꨵ တꨯးသူိဝ ္ BC 618-613 6 ပီꨶ 6 ꨅဝ္ꨳꨁꨮꨤꨓ္ဝူင္ꨵ တꨯးသူိဝ ္ BC 612-607 6 ပီꨶ 7 ꨅဝ္ꨳတုꨓိ္းဝူင္ꨵ တꨯးသူိဝ ္ BC 606-586 21 ပီꨶ 8 ꨅဝ္ꨳꨁꨰꨓ္ဝူင္ꨵ တꨯးသူိဝ ္ BC 585-572 14 ပီꨶ 9 ꨅဝ္ꨳလုꨓိ္းဝူင္ꨵ တꨯးသူိဝ ္ BC 571-545 21 ပီꨶ 10 ꨅဝ္ꨳꨁꨰင္ဝူင္ꨵ တꨯးသူိဝ ္ BC 544-520 25 ပီꨶ 11 ꨅဝ္ꨳꨁꨱꨓ္းဝူင္ꨵ တꨯးသူိဝ ္ BC 419-476 44 ပီꨶ 12 ꨅဝ္ꨳယုꨓိ္းဝူင္ꨵ တꨯးသူိဝ ္ BC 475-469 7 ပီꨶ 13 ꨅဝ္ꨳꨁꨰꨓ္တငꨳ္ဝူင္ꨵ တꨯးသူိဝ ္ BC 468-441 28 ပီꨶ 14 ꨅဝ္ꨳꨀꨤဝꨳ္ဝူင္ꨵ တꨯးသူိဝ ္ BC 440-426 15 ပီꨶ

မꨯꨤတြင္း ٭ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္း(14)တူꨓ္ ꨀိꨓ္မူိင္းꨀꨮဳ ꨲ 270 ပီꨶ

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး ꨀဝꨳ္မူိင္း ‘‘မူိင္းꨅဝꨳ္’’

1 ဝꨯꨤးလီဝူင္ꨵ တꨯးꨅဝꨳ္ BC 425-402 24-ပီꨶ

Page 94: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

2 ꨡြꨓ္ဝူင္ꨵ တꨯးꨅဝꨳ္ BC 401-376 26-ပီꨶ 3 လီဝူင္ꨵ တꨯးꨅဝꨳ္ BC 375-369 7-ပီꨶ 4 ꨟꨰင္းဝူင္ꨵ တꨯးꨅဝꨳ္ BC 368-321 27-ပီꨶ 5 သꨁီိင္းဝူင္ꨵ တꨯးꨅဝꨳ္ BC 320-315 6-ပီꨶ 6 ꨓꨤꨓ္ဝူင္ꨵ တꨯးꨅဝꨳ္ BC 314-256 69-ပီꨶ

မꨯꨤတြင္း ٭ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯး (6)ꨅဝ္ꨳꨀိꨓ္မူိင္းꨀꨮဳꨲ 395 ပီꨶ

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨁိင္း

1 သီဝူင္ꨵ တီꨲ တꨯးꨁိင္း BC 294-210 39-ပီꨶ 2 ꨡူသုင္ဝူင္ꨵ တီꨲ တꨯးꨁိင္း BC 209-207 3-ပီꨶ

မꨯꨤတြင္း ٭

ပꨱꨓ္ပꨤꨓ္တꨯးꨁုိꨓ္းꨡုပ္ꨵ ꨁမ္းမူိင္းꨬꨁꨲ မူိင္းတꨯး တင္းသꨱင္ꨳꨁꨤင္ꨵ ထူꨓ္ꨳသြင္ꨬလꨳ ꨀမ္းလိုꨓ္းသုတ္းယဝꨳ္။ ဝꨯꨤးလင္ꨓꨯꨵ တꨯးလꨯꨳတꨰꨀ္ꨲယꨯꨤꨳ ပꨱꨓ္သꨤမ္မူိင္းꨅုမ္းေသ ꨡြꨀ္ꨲမဳးေတꨲတငꨳ္ꨕꨯꨤꨲꨅꨤꨓ္းမူိင္းယူꨲꨬလꨳ ပꨱꨓ္မဳးမူိင္းတꨯး မူိင္းထꨯး မူိင္းလꨤဝ္း ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨳ။

ဝꨯꨤးသꨤမ္ꨅုမ္းꨓꨓ္ꨵသမ္ꨵ-

(1) တꨯးꨟုဝ္ꨓမ္ꨵ Plature Traders တꨯးမူိင္းတူငꨳ္

(2) တꨯးသီꨲꨡိူင္ꨲ သီꨲꨁုမ္ꨵ ꨀူꨉ္ꨳꨁꨱဝ္ ꨀꨮꨤင္သီꨶ ꨀꨮꨤင္တင္ꨳ။

ꨡꨓ္သꨤꨓ္ꨁတ္း ꨅဝ္ေꨟဳꨁမ္းမူိငꨁ္ိင္းဝူင္ꨵတီꨲꨬလꨳ ꨡြꨀ္ꨲေတꨲတငꨳ္ ပꨱꨓ္တꨯးမူိင္းလြꨯ Hilly Tribers ꨓꨯꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨳ။

တꨯး ထꨯး လꨤဝ္း (ꨘ၊ ပ၊ ယ) AD

တꨯးꨅိူဝ္းꨡꨓ္ꨕြမ္ꨵ ꨀꨓ္မဳးေတꨲတငꨳ္မူိင္းꨕꨯꨤꨲꨅꨤꨓ္းယူꨲꨓမ ္

ꨁပ္ꨵ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္း ꨁူိဝ္းꨟူိꨓ္း ပီꨶမူိင္း ꨀိꨓ္မူိင္း 206-219 (ꨘ၊ ပ၊ ယ) ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးꨟꨤꨓ္ တꨯးတꨯးသꨤမ္မူိင္း ꨟုဝꨓ္မ္ꨵ သꨁီုမ္ꨵ ꨀꨮꨤင္တငꨳ္။

Page 95: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

တꨯးသꨤမ္မူိင္းꨅမ္ꨵ ꨵ ꨵ ꨵ ꨵ ꨵ

1 ေꨟဳꨁမ္းဝꨯꨤꨳ ꨓ္ꨮးမူိင္းသူိဝ္းꨘꨯး ꨟုဝꨓ္မ္ꨵ 2 ေꨟဳꨁမ္းဝူင္ꨵ ꨓ္ꨮးမူိင္းသꨁုီမ္ꨵ ꨀꨤꨓ္သူꨳ 3 ေꨟဳꨁမ္းသꨳူ ꨓ္ꨮးမူိင္းလꨰဝ္းꨘꨯး သꨁီုမ္ꨵ

မꨯꨤတြင္း ٭

ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯး (27)တူꨓ္ ꨀိꨓ္မူိင္းꨀꨮဳꨲ 426 ပီꨶ

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းꨓမꨅ္ဝꨳ္ ယူꨲꨓမ ္ꨀူꨉ္ꨳꨁꨱဝ ္သီꨁုမ္ꨵ

1 ꨅဝ္ꨳမင္းသ ီ တꨯးမင္း AD 650-674 76 - ပီꨶ 2 ꨅဝ္ꨳမင္းꨀဝ္ꨳ တꨯးမင္း AD 738-793 56 - ပီꨶ 3 မင္းသꨰꨓ္ꨟꨤဝꨳ္ꨀဝꨳ္ တꨯးသꨤင ္ AD 792-902 109 - ပီꨶ 4 တꨯးတꨱꨓ္းꨟိုင္ꨀဝꨳ္ တꨯးꨅဝꨳ္ AD 903-927 28 - ပီꨶ 5 တꨯးယ္ꨮꨲꨓိုင္ꨳꨀဝꨳ္ တꨯးယုꨓိ္း AD 928… 1 - ပီꨶ 6 တꨯးလꨀီဝꨳ္ တꨯးတꨓူ္ꨳ AD 929-936 8 - ပီꨶ 7 တꨯးꨁိုꨓ္ꨳꨀဝꨳ္ တꨯးꨀဝꨳ္ AD 937-1094 157 - ပီꨶ 8 တꨯးလꨀီဝꨳ္ တꨯးတꨓူ္ꨳ AD 1095-1096 2 - ပီꨶ

မꨯꨤတြင္း٭ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯး(6) ꨟုꨀ္းꨁူိဝ္းꨀိꨓ္မူိင္းꨀꨮဳꨲ 515 ပီꨶ

ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းဝူင္ꨵ တꨯး မူိင္းမꨤဝ္းလူင ္

မူိင္းမꨤဝ္း မူိင္းꨀြင ္

1 ꨁုꨓ္လ ီ မူိင္းမꨤဝ္း AD 650-667(AD ꨘ၊ ပ၊ ယ) 17 - ပီꨶ 2 ꨁုꨓ္လꨯꨤးꨬလꨳꨅဝꨳ္ မူိင္းမꨤဝ္း AD 667-777 111 - ပီꨶ 3 မင္းေꨓဳꨲ မူိင္းမꨤဝ္း AD 777 တငꨳ္ေꨟဳꨁမ္းꨡဳꨲ ဝ 4 သူိဝꨁ္ꨤꨓ္ꨲꨘဳꨵꨬလꨳ မူိင္းမꨤဝ္း AD 777-808 31 - ပီꨶ

Page 96: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

သꨤမ္လူငꨘ္ဳꨵ 5 ဝူင္ꨵ သိပ္းꨅဝꨳ္ ꨁူိဝ္းသူꨓိ္ꨁꨤꨓ္ꨲꨘဳꨵ AD 808-1315 507 - ပီꨶ 6 သူိဝꨁ္မ္းꨘဳꨵ ꨁူိဝ္းသူꨓိ္ꨁꨤꨓ္ꨲꨘဳꨵ AD 1315-1334 19 - ပီꨶ 7 လꨀု္ꨳသူိဝꨁ္ꨤꨓ္ꨲꨘဳꨵ ထꨓီုိငꨳ္ မူိင္းꨀြင္ AD 1335-1338 3 - ပီꨶ 8 လꨀု္ꨳသူိဝꨁ္ꨤꨓ္ꨲꨘဳꨵ ထီသြင ္ မူိင္းꨀြင္ AD 1338-1364 26 - ပီꨶ 9 သူိဝꨡု္ပ္ꨵꨘဳꨵ မူိင္းꨀြင္ AD 1364 30 - ပီꨶ 10 သူိဝꨟု္င္းꨘဳꨵ မူိင္းꨀြင္ AD 1445 81 - ပီꨶ 11 သူိဝ္ယိပ္ꨲ ꨘဳꨵ မူိင္းꨀြင္ AD 1445-1512 သိမ္းမꨓိပူꨲ ရ 12 သူိဝ္ပꨱင္းꨘဳꨵ မူိင္းꨀြင္ AD 1512-1568 ꨡဳꨲဝမဳးတုꨀ္ိး 13 သူိဝꨁူ္မ္းꨘဳꨵ မူိင္းꨀြင္ AD 1568-1587 သိမ္းတုꨀိ္မူိင္း

ထꨯးမူိင္းမꨤꨓ္ꨶ 14 ꨅဝ္ꨳꨁမ္းꨁုꨓ္ မူိင္းꨀြင္ AD 1587-1592 သုမ္းꨬꨁꨲ 15 ꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵ ꨁုꨓ္ မူိင္းꨀြင္ AD 1592-1596 လုိဝ္းဝဳꨳသူိဝ ္

ꨟုင္းꨘဳꨵ 16 ဝူင္ꨵ ꨀꨤင္သိပ္းပီꨶ မူိင္းမꨤဝ္း AD 1596-1606 17 ပꨤꨓ္ꨅဝꨳ္ဝူင္ꨵ သီꨲ မူိင္း 1ꨵ မူိင္းမꨤဝ္း

2ꨵ မူိင္းꨀြင္ 3ꨵ မူိင္းꨡဳꨲဝ 4ꨵ မူိင္းမꨓိပူꨲရ

1617-1662

18 ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းတꨯး မူိင္းꨡဳꨲဝ AD 1662-1672 10 - ပီꨶ 19 ပꨤꨓ္ꨅဝꨳ္ဝူင္ꨵ ꨟဳꨳꨅဝꨳ္

ꨁုꨓ္မꨓိပူꨲရ မူိင္းမꨤဝ္း ꨡဳꨲသꨤမ္ꨲ ꨀိရꨀိ္ꨵꨓဳဝꨲဳꨲ သိမ္းꨡဳꨲဝ

AD 1672-1734 Guyaed nawaz

20 ꨅဝ္ꨳꨓꨤင္းမူဝꨁ္မ္းꨟူိင္း ꨅဝ္ꨳ ꨓꨤင္းဝူင္ꨵ မူဝꨁ္မ္း ꨓꨤင္းဝူင္ꨵ တꨯး ꨡြꨓ္တꨤင္းသုတ္းꨬလꨳ ꨀမ္းလုꨓိ္းသုတ္း

21 ꨅဝ္ꨳꨁိူဝ္းသꨰင ္ ပꨤင္ဝူင္ꨵ ꨀꨤင ္ 1772 ꨅဝꨳ္ဝူင္ꨵ ပဳးလုꨓ္ိးသုတ္း

ပꨤꨓ္ꨅဝꨳ္ꨘဳꨵတꨯးꨀဝꨳ္မူိင္း(ကိုးသွ်မ္းျပည)္

ေꨀဳးသမ္ꨲ ꨕီꨲ ꨡမ္ꨲ ꨓꨓ္မူိင္းသꨰꨓ္ꨳဝ ီ

Page 97: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ေတꨲတင္ꨳပꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳꨡူးတိင္ꨲ 1884-1889 မူိင္းသꨰꨓ္ꨳဝီ၊ မူိင္းသီꨲ ပြꨀ္ꨵ၊ မူိင္းယငꨳ္ꨟုꨉ္ꨲ၊ မူိင္းမိတ္ꨳ၊ မူိင္းမꨤဝ္း၊ မူိင္းလိုꨓ္း၊ မူိင္းꨓꨯꨤး၊ မူိင္းꨀꨱင္းတူင္၊ တြင္ꨲပꨰင္ꨲ၊ လြꨯလူင္၊ သိုပ္ꨲတꨤမ္းလꨤမ္းꨀꨮဳꨲ - ပꨤꨓ္ꨅဝ္ꨳꨘဳꨵတꨯး(36)မူိင္းယဝ္ꨵ ေꨀဳꨳ ပꨤꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯး‘‘ꨅဝ္ꨳꨘဳꨵတꨯး’’မြတ္ꨲꨟꨯꨤ AD 1947.

ယုတ္းပုိꨓ္းတꨯးမြင္ꨲ ꨀူဝ္းꨅဝ္ꨳယဝ္ꨵ။

٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭

Historical Proves

ငဝꨳ္ꨟꨤꨀ္ꨳသꨤꨀ္ꨳေသꨲ ꨀပ္ꨵ ꨀꨯꨤꨲလူꨉ္ꨳပုꨓ္ိးတꨯး

(1) The mousoleum of emperor ''Show Hao" 2596-2513 District in "Shang Tang". He was said to be the progeniter of the Tai Tai Family created by emperor ''Tuna Yok" 2512-BC.

ꨀြမ္ꨲသꨤင္းꨁ်ꨰင္း(ပဳꨲꨟꨱဝꨳ္) ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္တꨯး‘‘ꨅဝ္ꨳသိူဝ္ꨟꨤဝ္ꨳ’’ꨡꨓ္သꨱင္ꨳ ꨀꨤမ္ꨲသုတ္းမုꨓ္ꨀꨮဳ ꨲꨓ္ꨮးပီꨶ 2513-BC လꨯꨳꨡုပ္ꨵ ငမ္းမူိင္းꨬꨁꨲ မူိင္းတꨯး တင္းသꨱင္ꨳ 83 ပီꨶယဝꨳ္။ ꨅဝꨳ္သိူဝ္ꨟꨤဝ္ꨳꨓꨯꨵ လꨯꨳဝဳꨳပꨱꨓ္ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္တꨯးꨡြꨓ္တꨤင္း သုတ္း ꨡꨓ္ꨅဝ္ꨳတူꨓ္ယူꨀ္ꨲ(ꨅဝ္ꨳသꨰင္ꨁꨱဝ)္ေတꨲတင္ꨳပꨱꨓ္ေꨟဳꨁမ္းတꨯးတꨯးဝꨯꨵ ꨓ္ꨮးပီꨶ 2512-BC ꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨳ။

ပဳꨲꨟꨱဝ္ꨳꨅဝ္ꨳသိူဝ္ꨟꨤဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵ မူိဝꨳ္လꨱဝ္တိုꨀ္ꨵꨀုိတ္းမီးဝꨯꨵယူꨲꨓ္ꨮးꨡိူင္ꨲ(သူꨳ ꨕူꨳ)မူိင္းသꨤင္ꨳတꨤင္ꨳယူꨲယဝ္ꨳ။

Page 98: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

(2) Moreover, when making reference to the Tai people were bothe of ancient tribes, and specially the Tai people appeared in the history said by said with chinese at least some 4,600 year ago.

ေပဳးေတꨕိုꨓ္ꨵတူꨉ္းꨓ္ꨮးပုꨓိ္းေပဳးꨓꨯ ေတလꨯꨳꨅူိဝ္ꨵꨁူိဝ္းꨬꨁꨲꨬလꨳ ꨅိူဝ္ꨵꨁူိဝ္းတꨯးꨓꨯꨵ မီးမဳးꨅꨱမ္ꨀြꨓ္ꨲ ေတꨲတင္ꨳမꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨟူမ္ꨳꨀꨓ္ မူိဝ္ꨳလꨱဝ္ꨀꨓ္ ꨅꨱမ္မူိဝ္ꨳ 4600 ပီꨶ ꨡꨓ္ပူꨓ္ꨵမဳးꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨳ။

(3) So as to avoid any misunderstanding that might prise between these two nations I would appeai to the readers to refer to the two chinese imperial mousoleums, which were evidently created in the region situated on the south of the great river yang tsi kang, more than 2,200 years before christ.

(1) The remains of emperor Shan BC-2255-2206 were buried at the kiew yi Shan mountain on the extrime southern Hu nan Province on the far south of this great river yang tse kiang.

(2) The remains of emperor yu BC-2205-2198 buried hi the huey chi shan mountain situated on the south of shao hing city in che kiang province, on the south of the yang tse kiang river.

ꨀြပ္ꨳꨓꨓ္ꨬလꨳ ꨓင္ꨲꨟုိဝ္ေပဳးေတတꨰꨀ္ꨲလꨰင္းပြင္ꨲ လြင္ꨳပုိꨓ္း ꨅိူဝ္ꨵꨁူိဝ္း သြင္ꨡꨓ္ ꨬꨁꨲꨬလꨳတꨯးꨓꨯꨵလီငꨤမ္းꨟꨮ္ꨳေပဳးလြတ္ꨳတꨤင္း ပꨰꨀ္ꨲပူိင္ꨳꨀꨓ္ꨓꨓ္ꨵ မူိဝ္ꨳပီꨶ 2200-BC လꨯꨳꨟꨓ္ꨀြမ္ꨲ ပဳꨲꨟꨱဝ္ꨳ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းꨬꨁꨲ သြင္ꨅဝ္ꨳꨡꨓ္ပꨱꨓ္ ပꨤꨓ္လꨱဝ္ꨀꨓ္ တင္းꨅဝ္ꨳသိူဝ္ꨟꨤဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨳ။

Page 99: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

(1)ꨀြမ္ꨲပဳꨲꨟꨱဝ္ꨳ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းꨬꨁꨲ ꨅဝ္ꨳသူꨳꨕူꨳꨡုပ္ꨵ ပူိင္ꨲꨓ္ꨮးပီꨶ 2255- 2206 BC ꨓꨓ ္ꨵမူိဝ္ꨳလꨱဝ္ꨳꨀုိတ္းမီးဝꨯꨵယူꨲ ꨓ္ꨮးꨡိူင္ꨲꨟုဝ္ꨓမ္ꨵပြတ္းꨅꨤꨓ္း ꨟꨱမ္း ေမꨳꨓမ္ꨵယꨤꨓ္သီꨲꨀꨤင္ꨓꨓ္ꨵယူꨲယဝ္ꨳ။

(2)ꨀြပ္ꨳပဳꨲꨟꨱဝ္ꨳ ꨅဝ္ꨳေꨟဳꨁမ္းꨡူ ꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲ မူိင္းꨓ္ꨮးပီꨶ 2205-2198 BC ꨓꨓ္ꨵ ယင္းတိုꨀ္းမီးဝꨯꨵꨓ္ꨮးꨡိူင္ꨲမူိင္းသဝꨟ္ꨱꨓ္ပြတ္းꨅꨤꨓ္း တီꨳꨓူိဝ္လြꨯꨟုꨉ္း ꨅꨯးသꨤꨓ္ ꨟꨱမ္းေမꨳꨓမ္ꨵယꨤꨓ္သီꨲꨀꨤင္ꨓꨓ္ꨵ ꨟꨤꨓ္ꨵေတဳꨲဝꨓ္းမူိဝ္ꨳꨓꨯꨵယဝ္ꨳ။

(4) Although the Heirs Apparent of the Said Emperors Mousoleums Agreed to do so, the peasants of the whole emperor could have sufficent reason in the protesting against the remains of their native country, for threr were two dangers as follows:

(1)The emperor mousoleums might be enterely destroyed.

(2)The mountain of the mousoleums or the reverence offered to these mousoleums according to custom might be prohitbited.

ꨀြပ္ꨳꨓꨓ္ပဳꨲꨟꨱဝ္ꨳꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္တꨯးꨬလꨳ ꨬꨁꨲꨁဝ္မူိဝ္ꨳꨓꨓ္ꨵ လꨯꨳ ꨟꨓ္ꨟꨱတ္းသꨤင္ꨳဝꨯꨵꨁꨰမ္ꨵလꨰပ္ꨳယ္ꨮꨲလူင္ေတꨵေတꨵဝဳꨳဝဳꨳမူိꨓ္ꨅိူင္ꨵ ꨀြမ္ꨲပဳꨲꨟꨱဝ္ꨳ ꨁုꨓ္ေꨟဳꨁမ္း‘‘ꨕဳလူဝ္း’’မူိင္းꨡီꨲꨀ်ိပ္ꨵꨡꨓ္ꨁဝ္ꨳပဳး ꨓ္ꨮးလြငꨳ္ယြင္ꨳꨡꨤမ္းꨀမ္ꨲꨕဳꨲ ꨅꨱတ္းပူိင္ꨓꨓ္ꨵယူꨲယဝ္ꨳ။

ꨀြပ္ꨳꨓꨯ ေပဳးတူꨉ္းꨡဝ္ပုိꨓ္းꨬလꨳ သဝ္ꨟꨱꨓ္သမ္ꨵ ပဳꨲꨟꨱဝ္ꨳꨡꨓ္တိုꨀ္ꨵ ꨀုိတ္းဝꨯꨵꨅိူဝ္းꨓꨓ္ꨵေသ တꨯးပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ မီးတꨤင္းꨟူꨵတꨤင္းꨟꨓ္ ꨅꨓ္ꨵသုင္ ေသပူိꨓ္ꨳ တꨤင္ꨲꨁူိဝ္းယူꨲလꨯꨳꨟꨤꨓ္ꨓင္ꨲꨓꨯယဝ္ꨳ။

ꨅဝꨳ္ဝူင္ꨵ ေꨟဳသꨰင ္

Page 100: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨀြမ္ꨲပဳꨲꨟꨱဝ္ꨳ(ꨀုတးꨡုတ္ꨲ) ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္တꨯးꨬလꨳꨬꨁꨲပꨤꨓ္မူိဝ္ꨳꨀြꨓ္ ꨓꨓ္ꨵ ယင္းꨟူိင္ꨓꨤꨓ္းꨬလꨳ ꨁꨰမ္ꨵ လꨰပ္ꨳေသ ပိရမိတ္ꨵမူိင္းꨡီꨲꨀ်ိပ္ꨵꨁဝ္ပꨤꨓ္မူိဝ္ꨳ ꨓꨓ္ꨵ ေတꨵေတꨵꨀြꨓ္ꨲယဝ္ꨳ။ ꨀူꨉ္းꨓဳꨲ တꨤင္းꨡꨤꨓ္းꨬလꨳ တꨤင္းယုမ္ꨲ လြင္ꨳ ꨟꨱတ္းမꨓ္းေတꨵ ပꨰꨀ္ꨲပူိင္ꨀꨓ္ဝꨯꨵယူꨲယဝ္ꨳ။

ꨅိူဝ္ꨵꨁူိ္ဝ္းတꨯးꨬလꨳ ꨬꨁꨲေတꨵယုမ္ꨲယမ္ဝဳꨳ ေပဳးပဳꨲꨟꨱဝ္ꨳꨟုိင္ꨓꨤꨓ္းꨀꨮဳ ꨲ ေꨀဳꨳ ꨅိူဝ္ꨵꨁိူဝ္း၊ ဝꨤꨓ္ꨳမူိင္းေတꨟူိဝ္ꨳꨟူိင္းယိုꨓ္းယꨤဝ္းꨀꨮဳꨲဝဳꨳꨓꨯꨬလꨳ ꨡြꨓ္ꨀꨓ္ ꨡဝ္ꨅ္ꨮသ္ꨮꨲ ꨟꨱတ္းသꨤင္ꨳꨟꨮ္ꨳ ꨀုတ္းꨡုတ္ꨲꨁုမ္ꨅဳꨵ ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ꨁꨰမ္ꨵ လꨰပ္ꨳ ꨅြမ္းပꨤꨓ္ဝꨯꨵꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨳ။ ꨀူꨉ္းꨓဳꨲꨁုမ္ပဳꨲꨟꨱဝ္ꨳꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ꨟဝ္းꨁဝꨓ္ꨓ္ꨵ ꨡမ္ꨲꨟꨱတ္းဝꨯꨵမူိင္းꨁဝ္ꨡုပ္ꨵငမ္း ꨡဝꨡ္ြꨀ္ꨲꨀꨮဳꨲꨟꨱတ္းဝꨯꨵ တꨤင္ꨲမူိင္းယဝꨳ္။ လြင္ꨳ မꨓ္းေတꨵ-

(1)ေပဳးမꨓ္းလꨯꨳလူꨵလꨱဝ္ꨀꨮဳꨲ ꨓ္ꨮးဝꨤꨓ္ꨳꨓ္ꨮးမူိင္း ꨀူဝ္ဝꨤꨓ္ꨳမူိင္းတꨰꨀ္ꨲယꨯꨤꨳေသ ꨀူဝ္ꨅိူဝ္ꨵꨁူိဝ္းမြတ္ꨲꨟꨯꨤꨓꨯꨓꨓ္ꨵပူိင္ꨓိုင္ꨳ။

(2)ေပဳးꨡဝ္ꨅြမ္းꨕဳꨲသဳꨲ ထုင္းꨘိင္ꨳꨅိူဝ္ꨳꨁူိဝ္းေꨀဳꨳ ꨁုမ္ꨡုတ္ꨲꨀူꨓ္းမူိင္း ဝꨯꨵ ꨓြꨀ္ꨳမꨤꨓ္ꨳ ꨁုမ္ꨡုတ္ꨵꨅဝ္ꨳꨘဳꨵဝꨯꨵꨓြꨀ္ꨳဝꨱင္းꨁုမ္ꨡုတ္ꨲꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ဝꨯꨵꨓြꨀ္ꨳ မူိင္း ꨓꨯꨓꨓ္ꨵꨬလꨳ လြင္ꨳလꨯꨳꨀꨮဳꨟꨱတ္းဝꨯꨵꨓြꨀ္ꨳꨡိူင္ꨲ ꨓြꨀ္ꨳမူိင္းဝꨯꨵꨓင္ꨲꨓꨓ္ ယဝ္ꨳ။

ꨀြပ္ꨳဝဳꨳꨁုမ္ꨡုတ္ꨲ ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္တꨯးꨬလꨳ ꨬꨁꨲတင္းသြငꨁ္ူိဝ္းꨟꨱတ္း ဝꨯꨵꨓ္ꨮးပꨤꨓ္လꨱဝ္ꨀꨓ္ꨬလꨳ ꨅိူဝ္ꨵꨁူိဝ္းꨬꨁꨲꨬလꨳတꨯးꨓꨯꨵ ꨡုပ္ꨵငမ္းဝꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨟူမ္ꨳ ꨀꨓ္မဳး ေတꨲတင္ꨳꨓ္ꨮးပꨤꨓ္လꨱဝ္ꨀꨓ္ꨡꨓ္ဝဳꨳꨓꨓ္ꨵ တꨰꨀ္ꨲလꨰင္းဝꨯꨵလီငꨤမ္းယူꨲ ယဝ္ꨳ။

ေပဳးေတမဳးထတ္းတူꨉ္း ꨅြမ္းꨓင္ꨲꨡꨓ္လꨤတ္ꨳယဝ္ꨵမဳးပဳꨳꨓူိဝ ္ꨓꨓ္ꨵꨅိုင္ ေတလꨯꨳꨟꨓ္ပီꨳꨓြင္ꨵတꨯးꨬလꨳ ပီꨳꨓြင္ꨵꨬꨁꨲတင္းသြင္ꨁူိဝ္းꨓꨯꨵ ယူꨲ ꨟူမ္ꨀꨓ္ ꨀꨱꨓ္ꨟူမ္ꨳꨀꨓ္ ꨓ္ꨮးဝꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္ꨡꨓ္လꨱဝ္ꨀꨓ္ မူိꨓ္ပီꨳꨡြꨀ္ꨲ

Page 101: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨓြင္ꨵꨁꨯꨲꨀꨓ္ မဳးꨟူိင္ꨓဳꨲယဝ္ꨵꨬလꨳ လြငꨳ္ꨘိင္ꨳꨬငꨳ ထုင္းꨅꨤမ္ꨲလြင္ꨳယူꨲလြင္ꨳ ꨀိꨓ္ꨡမ္ꨲေပဳးပꨰꨀ္ꨲပူိင္ꨀꨓ္သင္ ထိုင္ဝꨓ္းမူိဝ္ꨳꨓꨯꨵယဝꨳ္။

ꨀြပ္ꨳပဳꨲꨟꨱဝ္ꨳ ꨅဝ္ꨳꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္တꨯးꨬလꨳ ꨬꨁꨲေꨀဳꨳꨡမ္ꨲပꨯꨲလူꨵပꨯꨲလꨱဝ္ မီး ထိုင္ေတဳꨲꨟꨤꨓ္ꨵဝꨓ္းမူိဝ္ꨳꨓꨯꨵယဝ္ꨳ။ ꨀြပ္ꨳꨓꨯꨅြင္ꨲဝဳꨳ ꨅိူဝ္ꨵꨁိူဝ္းတꨯးꨬလꨳꨬꨁꨲ တင္းသြင္ꨓꨯꨵပꨯꨲတꨰꨀ္ꨲယꨯꨤꨳꨀꨓ္တိုꨀ္ꨵမီးဝꨯꨵထိုင္ယꨤမ္းမူိဝꨳ္လꨱဝ္ꨓꨯꨵယဝꨳ္။

ꨀူꨉ္းꨓဳꨲ လြင္ꨳꨓုိင္ꨳ ထိုင္မဳးမူိဝꨳ္ပီꨶ AD မြꨀ္ꨳ 225 ꨓꨓ္ꨵ ꨡူꨉ္းလီ ꨀꨓ္ ꨬꨁꨲꨬလꨳတꨯး လꨯꨳꨕꨤတ္ꨲꨀꨓ္ေသ ꨀꨮဳꨲေတꨲတင္ꨳပꨱꨓ္မူိင္းꨕ္ꨮမူိင္းမꨓ္း ေသ ထိုင္မဳးထꨰငꨳ္မူိဝ္ꨳ AD 650 တꨯးꨟဝ္းေတꨲတငꨳ္ ပꨱꨓ္မူိင္းꨓမ္ꨅဝ္ꨳယဝ္ꨵ။ ထိုင္မဳးꨓ္ꨮးပီꨶ AD 1253 တꨯးꨟဝ္းမဳးေတꨲတင္ꨳပꨱꨓ္ထꨰင္ꨳမူိင္း‘‘ဝူင္ꨵတꨯး၊ လꨤꨓ္ꨵ ꨓဳး၊ သုꨁူဝ္တꨯး ꨅꨀꨮဳꨲပꨤꨓ္သိပ္းသြင္ꨅူꨵတꨯးꨓꨓ္ꨵယဝ္ꨳ။ မူိဝ္ꨳပꨤꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္တꨯးတꨯးတင္းသꨱင္ꨳꨁဝ္ꨳပဳး-

(1)ယူꨲꨓမ္

(2)ꨀꨤတ္ꨲသဳ

(3)မူိင္းမꨤဝ္း

(4)ꨡဳꨲဝ

(5)ꨀꨱင္းꨟုင္ꨳ

(6)လူင္ပရဳးပꨤင္း(မူိင္းလꨤဝ္း)

(7)သုꨁူဝ္တꨯး(မူိင္းထꨯး)

(8)ꨕꨓြမ္ပေꨓ္(မူိင္းꨁမꨱꨓ္)

(9)ꨟꨤꨓ္ꨓြꨯး(မေလးသွ်ဳး)

Page 102: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

(10)ꨟုꨉ္း(ဝꨰတ္ꨵꨓꨤမ္းတ္ꨮꨳ)

(11)ꨀꨱင္းတုင္

(12)ꨡယုတ္ꨵထယ(မူိင္းထꨯး)ပꨱꨓ္ꨅိူဝ္းꨓꨯꨵယဝ္ꨳ။

ꨀြပ္ꨳဝဳꨳတꨯးꨟဝ္းလꨯꨳꨕꨤတ္ꨲမုꨀ္ꨵꨕꨤတ္ꨲꨕူင္ꨀꨮဳꨲ ေတꨲတင္ꨳꨟꨤင္းေꨁဳ မူိဝ္ꨳ ပꨤꨓ္သိပ္းသြင္ꨅူꨵတꨯးꨓꨓ္ꨵꨬလꨳ ꨟꨤꨓ္ꨵေတဳꨲထိုင္ပꨤꨓ္ꨟဝ္းမူိဝꨳ္လꨱဝ္ ꨡꨓ္ ပꨱꨓ္မူိင္းပꨳီမူိင္းꨓြင္ꨵꨀꨓ္ꨅိုင္ꨵꨓင္ꨲ‘‘တꨯး၊ ထꨯး၊ လꨤဝ္း၊ ဝꨰတ္ꨵꨓမ္း(ꨀꨰဝ္)၊ ꨁမꨱꨓ္’’ ꨅူိဝ္းꨓꨯꨵ မꨤငꨅ္ူိဝ္းေꨀဳꨳꨁုိꨓ္ꨳယ္ꨮꨲ၊ မꨤင္ꨅုမ္းေꨀဳꨳယူꨲꨟꨤင္းေꨁဳꨀူꨉ္း၊ မꨤင ္ꨅုမ္းေꨀဳꨳ တူꨀ္းယူꨲပဳꨳတ္ꨮꨳ ꨕြင္းငမ္းပူꨓိ္ꨳ မူိꨓ္ꨓင္ꨲ ꨟꨓ္ယူꨲတ္ꨮꨳတဳယူꨲမူိဝꨳ္ လꨱဝ္ꨓꨯꨵယဝ္ꨳ။

ꨅိူဝ္ꨵꨁူိဝ္းတꨯး ꨡꨓ္ေတꨲတင္ꨳလꨯꨳမူိင္း‘ေꨡꨲꨀရꨤꨅ္း’လြတ္ꨳလꨰဝ္းသဝ္း ေꨁဳ ꨁꨰင္တူဝ္ꨁုိတ္းꨅꨓ္ꨵꨀမ္ꨲ ꨘဳꨲ ေတဳꨲယꨤမ္းပꨤꨓ္မူိဝꨳ္ꨓꨯꨵꨓꨓ္ꨵ ꨀုိတ္းတꨯးꨓြꨯꨵ (ထꨯး)ꨁူိဝ္းလꨱဝꨀ္ူꨉ္းယဝ္ꨳ။ လိူဝ္ေသထꨯးꨀꨮဳꨲ တꨯးꨁူိဝ္းလ္ꨮေꨀဳꨳ ꨡမ္ꨲတငꨳ္တူဝ္လꨯ ꨀူꨉ္းေတꨵယဝ္ꨳ။ ယူꨲတ္ꨮꨳဝꨤင္းꨁပ္ꨵပူꨓိ္ꨳ တꨤင္ꨲꨁူိဝ္းꨀမ္ꨵꨓမ္ꨓမ္ယဝꨳ္။

ေပဳးေတထတ္းသꨤင္ꨳတူꨉ္းꨁုိꨓ္းေပဳးꨓꨯ ꨀꨮꨤမ္းထုင္းꨡꨓ္ဝဳꨳ ‘‘ယူꨲꨟြမ္း ꨀꨓ္ပꨱꨓ္ယ္ꨮꨲ၊ ယူꨲယꨯꨤꨳꨀꨓ္ပꨱꨓ္ꨁဳꨳ’’ ꨡꨓ ္ဝဳꨳꨓꨓ္ꨵေသ ꨀြပ္ꨳꨅိူဝ္ꨵꨅꨤတ္ꨳတꨯး သိပ္းသြင္ꨅူꨵတꨯး ꨡမ္ꨲꨕြမ္ꨵꨟူမ္ꨳꨀꨓ္ယူꨟꨤင္းꨕ္ꨮꨟꨤင္းမꨓ္းꨬလꨳ ထိုင္တီꨳေပဳး လꨯꨳတူꨀ္းပꨱꨓ္ပဳꨳတ္ꨮꨳပူꨓိ္ꨳယဝ္ꨳ။ သင္ဝဳꨳꨕြမ္ꨵꨟူမ္ꨳꨀꨓ္မဳးေတꨵꨵ တꨯးတꨀ္းေတ ꨁုိꨓ္ꨳယ္ꨮꨲ ꨁုိတ္းꨀမ္ꨲꨘဳꨲမဳးေတဳꨲꨟꨤꨓ္ꨵꨓꨯꨵယူꨲယဝ္ꨳ။

In view of the result of my own investigation I firmly believe that those authors must be discovered, before I did the reference in the books which I had already before to, and these facts would thus account for their clier and correct understanding of the Tai people my only spurise is that they did not write on the Tai

Page 103: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

people in more detailed manner, because naturally without full details that no summary could be made.

ꨅြမ္းꨓင္ꨲꨁဳꨳꨟဝ္း လꨯꨳထတ္းသꨤင္ꨳ တꨰမ္ꨳꨡြꨀ္ꨲပုိꨓ္းတꨯးꨟဝ္းꨕိုꨓ္ꨓꨯꨵ ꨁဳꨳꨟဝ္းယုꨀ္ꨵယြင္ꨳတꨤင္ꨲꨀုင္ꨲမုꨓ္ေꨀးꨅူးꨕူꨳတꨰမ္ꨳလိꨀ္ꨳꨁဝ္ ꨡꨓ္ꨅြပ္ꨲထတ္းꨟူꨵ ꨟꨓ္မဳးꨡြꨓ္တꨤင္းꨁဳꨳꨟဝ္းꨓꨓ္ꨵေသꨬလꨳ ꨁဳꨳꨟဝ္းꨅြမ္းꨡဝ္လꨯꨤးပꨀ္းပူိင္ ꨡꨓ္ ꨁဝ္ဝꨯꨵလꨯꨳပပ္ꨵေသယဝ္ꨵ မဳးꨅူꨵꨟြမꨳ္ꨀꨓ္ထတ္းသꨤင္ꨳꨡဝ္လြꨓ္ꨵမြꨓ္းꨡꨓ္ လူဝ္ꨲꨀꨰꨓ္ꨓ္ꨮးမꨓ္းေသꨬလꨳ လꨯꨳပꨱꨓ္ပပ္ꨵ ပုိꨓ္း ꨕုိꨓ္ꨓꨯꨵမဳးꨁဳꨳယဝꨳ္။

ꨁဳꨳꨟဝ္းယုမ္ꨲယမ္ဝဳꨳပုꨓိ္းဝူင္ꨵ ꨁူိဝ္းသိူဝ္ꨁꨯးသꨤင္ꨓꨤꨀ္ꨳꨡိꨓ္း ꨅိူဝ္ꨵ ꨅꨤတ္ꨳတꨯးꨓꨯေတꨵ တꨀ္းေတပꨱꨓ္ꨡꨓ္ꨅိေꨓꨁုိꨓ္း ꨅိူဝ္ꨵငူိꨓ္ꨳꨁူိဝ္းတꨯးꨟဝ္း၊ The origin of the Tai people တꨱမ္ꨀြꨓ္ꨲꨬလꨳ ꨁဝ္ꨳပဳးတင္းလြငꨳ္ꨅဝ္ꨳ ꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္တꨯးꨟဝ္းꨁဝ္

(1)ꨡုပ္ꨵပူိင္ꨲမꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨅိူင္ꨵꨟုိဝ္

(2)လြင္ꨳယူသဝ္းထꨤꨓ္ꨳပꨤꨓ္ꨀူꨓ္းတꨯးꨟဝ္းမီးꨅိူင္ꨵꨟုိဝ္

(3)လြင္ꨳꨀဳꨵꨁꨯꨤလြင္ꨳမꨤꨀ္ꨳမီးပꨱꨓ္ဝꨯꨵꨓင္ꨲ ꨟုိဝ္

(4)ꨕဳꨲသဳꨲထုင္းꨅꨤမ္ꨲလိꨀ္ꨳလꨯꨤးꨘိင္ꨳꨬငꨳတꨯးပꨱꨓ္ဝꨯꨵꨓင္ꨲꨟုိဝ္

(5)လြင္ꨳꨅဝ္ꨳဝူင္ꨵတꨯးꨟဝ္းꨁဝ္ လꨯꨳပꨱꨓ္ꨅဝꨳ္ꨕꨰꨓ္ꨲလိꨓ္မဳးေသꨡမ္ꨲꨀဳး ပꨯꨤꨀꨮဳꨲ တိုꨀ္းသိမ္းꨡဝ္မꨤꨓ္ꨳမူိင္း ꨓြꨀ္ꨳမူိင္းလြငꨳ္ꨡဳꨲꨓဳꨲꨕုင္းတꨓ္းꨁူဝ္းꨟဝ္းလꨯꨳပꨱꨓ္ ယ္ꨮꨲ ပꨱꨓ္ထိꨓုိင္ꨳမဳးꨓ္ꨮးလူꨀ္ꨳꨓꨯꨵꨓꨓ္ꨵ ပီꨳꨓြင္ꨵꨕူꨳလူလိꨀ္ꨳတင္းလꨯꨤ ေတပြင္ꨲ ꨅ္ꨮယူꨲꨡꨓ္ဝဳꨳꨓꨓ္ꨵ ꨁဳꨳꨟဝ္းယုမ္ꨲ ယမ္ယူꨲꨁဳꨳယဝ္ꨳ။

ꨀူꨉ္းꨓဳꨲ ꨡꨓ္ꨕူꨳတꨰမ္ꨳပုိꨓ္းꨁဝ ္ တꨰမ္ꨳꨡြꨀ္ꨲပပ္ꨵပုိꨓ္းꨬꨁꨲ ပုိꨓ္း မꨤꨓ္ꨶ ပိုꨓ္းꨡိင္းꨀရꨱတ္းꨁဝ္ꨬလꨳပဳးဝꨯꨵတီꨳꨀꨰပꨳ္ပုိꨓ္းꨟဝ္းꨓꨓ္ꨵ ေပဳးꨟꨓ္မꨰꨓ္ꨳ ꨟူꨵမꨰꨓ္ꨳꨅုိင္ လူဝ္ꨲတꨰမ္ꨳꨟူမ္ꨳေလဳးꨀꨓ္ဝꨯꨵ ပꨱꨓ္ꨡꨀ်ဴဝ္းꨅိူဝ္ꨵꨅꨤတ္ꨳယဝ္ꨳ။

Page 104: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ပုိꨓ္းတꨯးꨕိုꨓ္ꨓꨯꨵေတꨵတꨱမ္ထူꨓ္ꨳꨀ်ဳꨵꨓဳꨲယဝ္ꨵꨓꨯ ပꨯꨲꨟတ္းဝဳꨳꨓင္ꨲꨀဝ္ꨲ ေပဳး ꨕူꨳလူလိꨀ္ꨳꨁဝ္ ꨟꨓ္မꨰꨓ္တီꨳꨕိတ္းတီꨳထုꨀ္ꨲꨓꨯ ꨁꨰꨓ္းေတဳꨳꨅြꨯꨳမူꨓ္းေမးပꨓ္ ꨟꨮ္ꨳတꨱမ္ထူꨓ္ꨳေသꨀမ္းေꨡဳꨳ။

‘‘ေꨀဳꨵꨟꨱတ္းပꨱတ္တေပး၊ ေꨀဳꨵꨬꨓးပꨱꨓ္ၾသဳꨲ’’ꨅြမ္းꨀꨮꨤမ္းထုင္းꨓꨯꨵေသ တꨀ္းတိုꨓ္ꨲသပ္ꨵသꨯꨤ ထတ္းသꨤင္ꨳပꨓ္ေသꨀမ္းေꨡဳꨳ။ ꨁဳꨳꨟဝ္းပ္ꨮꨟပ္ꨵꨡဝ္ ꨡ ꨀ်ꨤမ္ꨲတꨤင္းꨁꨯꨳလ္ꨮꨕူꨳလူလိꨀ္ꨳ(ꨕူꨳေမဳသပ္းသꨯꨤ)ꨁဝ္ယူꨲꨀူꨳယꨤမ္းꨁဳꨳေꨡဳꨳꨓꨯ။

ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ꨀꨮꨤမ္းလူပ္းလင ္တꨤင္ꨲ ယြတ္ꨳꨀꨮꨤမ္း

ꨘဳꨵထမ္းသꨰင ္ꨀဝꨳ္တꨯး

မꨯꨤ(999) ꨀဝꨳ္သꨤမ္တူဝ ္

(1)ပပ္ꨵပုိꨓ္းꨕိုꨓ္မꨯꨤ ပꨯꨤꨀမ္ လꨯꨤးလိꨀ္ꨳ ပိုꨓ္းꨀမ္ꨲꨕဳꨲပုိꨓ္းꨀူꨓ္း ပုꨓိ္းမူိင္းပုိꨓ္း ꨅꨤတ္ꨳ ပုိꨓ္းသဳꨲသꨓဳꨲ

ꨡမ္ဝဳꨳပုိꨓ္း ပုိꨓ္ꨵꨁဝꨳ္ꨟꨤꨀ္ꨳꨡꨓ္လ္ꨮ ေပဳးမဳးဝꨓူ္ꨵလိုꨀ္ꨵလိုꨀ္ꨵပꨱꨓ္ ꨡꨓ္လီꨶꨟူꨵ လီꨶလꨰင္းေတꨵေတꨵယဝ္ꨳ။ ꨕ္ꨮꨟူꨵ ꨕ္ꨮꨟꨓ္ꨕ္ꨮလꨰင္းꨓ္ꨮးꨅ္ꨮꨓꨯေꨀဳꨳ ေပဳးေမဳꨡဝ္ꨅ္ꨮꨵꨓꨯ ပꨱꨓ္ꨕြꨓ္းလီꨶယ္ꨮꨲလူင္ယ္ꨮꨲလꨤင္ေတꨵေတꨵယဝ္ꨳ။

ပုိꨓ္းပုိꨓ္ꨵငဝ္ꨳꨓုိင္ꨳꨡꨓ္ꨡꨓ္ꨓꨓ္ꨵေꨀဳꨳ ꨟꨮ္ꨳေပဳးꨡဝ္ꨡြꨀ္ꨲမဳး ပꨱꨓ္ ပပ္ꨵပꨱꨓ္ꨕုိꨓ္လꨯꨳꨓꨯꨓꨓ္ꨵ လꨯꨳꨟဳꨳလꨯꨳꨁူꨓ္ꨵလꨯꨳꨅူꨵပꨱꨓ္သꨤဝ္းပီꨶ ပꨯꨤပꨯꨤယဝ္ꨳ။ လꨯꨳꨅ္ꨮꨵꨟꨰင္းꨅ္ꨮꨀူꨳပူိင္ပူိင္ ꨡမ္ꨲသုတ္ꨵꨡမ္ꨲꨟုꨓ္ေသꨬလꨳ ꨅင္ꨲေတထိုင္တီꨳ ယြတ္ꨳꨟြတ္ꨳတီꨳပꨯꨤမဳးꨓင္ꨲꨓꨯယဝ္ꨳ။

(2)ထိုင္တီꨳယြတ္ꨳယဝ္ꨵေသတဳꨵေꨀဳꨳ ꨓ္ꨮးပပ္ꨵ ပုိꨓ္းꨕုိꨓ္ꨓꨯꨵꨀုမ္ꨲလုမ္ꨲတꨱမ ္ထူꨓ္ꨳယဝ္ꨵ ꨓꨯꨓꨓ္ꨵ ေꨀဳꨲပꨯꨲꨅ္ꨮꨳꨀြꨓ္ꨲ ပူိဝꨳ္ꨓꨓ္ꨬလꨳ သင္ဝဳမီးꨡꨓ္ꨁꨤတ္ꨲ

Page 105: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

တူꨀ္းꨟူင္ꨳꨟꨯꨤꨅုိင ္ ꨁꨰꨓ္းေတဳꨳ ꨕူꨳꨡꨤꨓ္ꨲလိꨀ္ꨳꨁဝ္ သြမ္ꨳသꨰမ္းဝꨓူ္ꨵꨓ္ꨮးꨅ္ꨮ ꨅ္ꨮꨵ ꨉꨤꨓ္ꨲလꨰင္းꨓ္ꨮးꨅ္ꨮꨡဝ္တဳꨵ။

(3)ꨕူꨳꨟူꨵꨕူꨳလီꨶ ꨕူꨳမ်တ္ꨳꨁဝ္ꨡꨓ္ꨁဝ္ꨳတꨰမ္ꨳဝꨯꨵ ပုိꨓ္းꨓုိင္ꨳꨡꨓ္ꨡꨓ္ꨓꨓ္ꨵ ꨟꨱတ္းꨕူꨳꨡြꨓ္သြꨓ္ꨕူꨳလုိꨓ္းတꨤင္ꨲꨓင္ꨲꨓꨯယဝ္ꨳ။ ‘‘ꨡꨓ္လီꨟꨮ္ꨳꨡဝ ္ ꨡꨓ္ မꨤဝ္ꨟꨮ္ꨳေမးꨡဝ္’’ꨓꨯယဝ္ꨳ။ ပြင္ꨲ ဝဳꨳꨕူꨳလုိꨓ္းလင္ လꨯꨳလိုꨀ္ꨳꨡဝ္ ꨡꨓ္လီမီးꨀဳꨳ ꨡꨓ္ꨁုိꨓ္ꨳယ္ꨮꨲ မ္ꨮꨲသုင္ꨟꨱတ္းသꨤင္ꨳꨀꨤꨓ္လီ မီးꨀ်ဳꨵꨓဳꨲꨓꨯယဝꨳ္။ မူꨓ္ꨳတူဝꨅိူ္ဝ္ꨵ ꨅꨤတ္ꨳ မꨤꨓ္ꨳမူိင္းꨀꨮဳꨲလီလီ မီးသိꨓ္ထမ္းလီꨀ်ဳꨲꨓဳꨲ ꨅင္ꨲတꨰမꨳ္ꨕုိꨓ္ပꨱꨓ္ပပ္ꨵ ဝꨯꨵꨓꨯယဝ္ꨳ။ ꨓꨯꨵေꨀဳꨳ ေတဳꨳꨓင္ꨲꨓꨓ္ꨓင္ꨲ ꨀဝ္ꨲ ꨟꨮ္ꨳမီးꨕြꨓ္းလီ ပꨓု္ꨳတဳꨳ ꨕူꨳ ꨡꨤꨓ္ꨲ ꨕူꨳထြမ္ꨲꨁဝ္ꨀူꨳေꨀဳꨵꨀူꨳꨀူꨓ္းသꨀ္ꨵꨀမ္းလူꨉ္ꨳတဳꨵ။

တꨤင္းꨀမ္ꨀူꨓ္းမူိဝ္ꨳꨀြꨓ္ꨲꨁဝ္(19)ေꨁဳꨳꨅမ္ꨵ

(1)ꨟꨮ္ꨳလꨯꨳတꨤင္းꨟူꨵတꨤင္းꨟꨓ္မ်ꨤတ္ꨳ ꨉꨤꨓ္ပꨓ္ꨲꨉဳꨲꨕ္ꨮးꨕꨯꨓ္ꨮးပꨤꨓ္။

(2)ꨟꨮ္ꨳꨀုသူဝ္ꨲꨕြꨓ္းလီꨶꨓဳမုꨓ္ ꨅိုꨓ္ꨳꨅꨤင္ꨲသ္ꨮꨟုိင္း။

(3)ꨟꨮ္ꨳလꨯꨳꨁူဝ္းꨁြင္ꨕꨤꨓ္ꨲတဳꨲꨅိုဝ္ꨳလီသꨱင္လီ။

(4)ꨟꨮ္ꨳေမဳꨁꨤတ္ꨳꨡꨬꨀး(လပ္ꨵꨓ္ꨮး)တူဝ္ꨅဝ္ꨳꨀဝ္ꨲꨬလꨳပူိꨓ္ꨳတꨤင္ꨲေꨀဳꨵꨟꨮ္ꨳတꨓ္း။

(5)ꨟꨮ္ꨳꨬမးသူပ္းတူဝ္ ꨟုဝ္ꨅ္ꨮꨅဝ္ꨳꨀဝ္ꨲ ꨡမ္ꨲꨟꨱတ္းꨡမ္ꨲလꨤတ္ꨳꨡမ္ꨲသူꨓ္ꨵꨟꨮ္ꨳ ပူိꨓ္ꨳꨅꨱပ္းꨅ္ꨮ။

(6)ꨟꨮ္ꨳေမဳ သိမ္းသိူင္ꨲ တꨤင္းငူိဝꨳ္တꨤင္းလꨀ္း တူဝ္ꨅဝ္ꨳꨀဝ္ꨲယဳꨲꨟꨮ္ꨳပူိꨓ္ꨳꨟူꨵꨟꨓ္။

(7)ꨟꨮ္ꨳꨀꨱပ္းꨅူꨵပꨤꨓ္ꨲꨉဳꨲꨀုသူဝ္ꨲ ငိုꨓ္းꨁမ္းꨬလꨳ ꨅ္ꨮꨁꨯꨳꨅြꨯꨳတူဝꨀ္ဝ္ꨲတင္းသꨯꨤ လိူတ္ꨳ။

Page 106: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

(8)ꨟꨮ္ꨳꨕိုꨀ္းꨟတ္းꨅ္ꨮ ထူပ္းꨅဳꨵꨡမ္ꨲꨁီ ထူပ္းလီꨶꨡမ္ꨲꨅူမ္းယြꨀ္ꨲꨡမ္ꨲꨀူဝ္ꨲ ꨁꨤမ္ꨲ တုꨀ္ꨵꨁဳꨵ။

(9)ꨟꨮ္ꨳမီးထꨤတ္ꨳꨅ္ꨮ ꨡꨓ္ꨡမ္ꨲတြꨓ္ꨵဝꨓ္ူꨵဝဳꨳ ပူိꨓ္ꨳေတꨅြꨯꨳေတမꨰင္ꨲꨀဝ္ေꨡး။

(10)ꨟꨮ္ꨳမီးထꨤတ္ꨳꨅ္ꨮဝူꨓ္ꨵဝဳꨳ ꨀဝ္ေတလꨯꨳꨅြꨯꨳꨕ္ꨮ ေတလꨯꨳမꨰင္ꨲꨕ္ꨮ မꨰင္ꨲ ꨡီꨳသင္။

(11)ꨟꨮ္ꨳꨡဝꨳ္လꨯꨳ ပꨯꨤꨳလြတ္ꨳ ꨀꨮဳꨲꨟြတ္ꨳꨁုိꨓ္ꨳထိုင္တီꨳ မီးသတိꨅ္ꨮꨁꨰင္ ꨓꨓ္ꨵꨀူꨳ ယꨤမ္း။

(12)ꨟꨮ္ꨳဝꨯꨵꨅ္ꨮ ပူိꨓ္ꨳꨡꨤမ္းꨡမ္ꨲယုမ္ꨵ ပူိꨓ္ꨳေꨓးꨅ္ꨮꨡꨓ္ꨲလမ္ယုမ္ꨲယမ္တူဝ ္ꨅဝ္ꨳꨀဝ္ꨲေသꨲေသꨲဝꨯꨵꨅ္ꨮသ္ꨮꨅꨤင္ꨲꨅိုꨓ္ꨳသိူဝ္း။

(13)ꨟꨮ္ꨳꨟꨀ္ꨵလြင္ꨳလီတꨤင္းမ်ꨤတ္ꨳ ꨅိူဝ္ꨵꨅꨤတ္ꨳသဳꨲသꨓဳꨲၾတဳးမꨤꨓ္ꨲꨓူိဝ္တူဝ္ ꨅဝ္ꨳꨀဝ္ꨲ။

(14)ꨟꨮ္ꨳေမဳꨀိꨓ္ ေမဳꨓင္ꨳ ေမဳꨡုပ္ꨲ ေမဳပြငꨀ္ူꨓ္းꨀူꨳꨅꨓ္ꨵꨡမ္ꨲေသꨵပူိꨓ္ꨳ ꨡမ္ꨲယြင္ꨳတူဝ္ꨅဝ္ꨳꨀဝ္ꨲ။

(15)ꨟꨮ္ꨳေမဳꨅြꨯꨳ ေမဳထꨰမ္ ေမဳꨟꨱတ္း ေမဳသꨤင္ꨳ ေမဳဝꨓ္ူꨵꨓ္ꨮးꨀူꨳတီꨳတီꨳ။

(16)ꨟꨮ္ꨳꨬꨀꨳ တꨤင္းꨁꨤꨓ္ꨅ္ꨮတုꨀ္ꨵꨁ ꨕုꨀ္ꨲꨡူꨉ္းလီ ေမးꨟꨮ္ꨳမ္ꨮꨲသုင္တꨤင္းꨓဳꨳ။

(17)ꨟꨮ္ꨳေမဳတငꨳ္ပꨱꨓ္မူꨲ ယူꨲꨟူမ္ꨳသဝ္းယိုꨓ္း ꨅူꨵတိုꨓ္းꨁုိꨓ္ꨳယ္ꨮꨲသ္ꨮꨲꨡလꨤင္း ထုꨓ္း ꨟꨮ္ꨳသုငꨅ္ꨤတ္ꨳꨓꨯꨵ ꨅꨤတ္ꨳꨓဳꨳ။

(18)ꨟꨮ္ꨳꨡဝꨅ္ြမ္ꨉꨤꨓ္ꨲ ထမ္ꨲမꨅꨀ်ဳꨲ ပꨤꨓ္ꨉဳꨲသမဳꨲထိသိꨲလꨀူꨳယꨤမ္း လꨯꨳ မꨤꨀ္ꨳလꨯꨳꨕူဝ္ꨲ လꨯꨳꨓိပꨤꨓ္ꨲ တီꨳꨀတ္းယꨱꨓ္။

(19)ꨟꨮ္ꨳေမဳꨟꨱတ္းꨅြမ္း ꨀꨤမ္ꨲ ꨉꨤꨓ္ꨲ ဝိရိယꨬလꨳ မꨤꨀ္ꨲꨀꨤင္ꨲပꨰတ္ꨲပူိင္ꨡိꨀ္ꨲ သꨅဳ္ꨲ သီꨲယိူင္ꨳ ꨀုိꨀ္းတူဝ္ꨕဳꨁိင္းတဳꨲေသꨲ။ ꨀဝ္ꨳတꨯး

Page 107: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

‘‘ꨡꨓ္ပြတ္းꨟꨮ္ꨳတꨰပ္း

ꨡꨓ္ယꨤဝ္းꨟꨮ္ꨳသိုပ္ꨲ ’’

ပုိꨓ္းတꨯးꨕုိꨓ္ꨓꨯꨵ ꨀြပ္ꨳꨕူꨳပိꨓ္တꨰမ္ꨳ(ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ)ပꨓိ္ပꨱꨓ္ꨕꨯꨤꨲတꨯး ဝꨯꨵသိူဝ္ꨳသူိဝ္ꨳ(Direct Interpretation)ꨡဝ္ꨀူꨉ္းꨬလꨳ မꨤင္တီꨳမီး မꨤင္ေꨁဳꨳ ေတꨁတ္းတီꨳပြင္ꨲမꨓ္ဝꨯꨵယူꨲꨓꨓ္ေသတဳꨵ ေပဳးꨁိုꨓ္းေမးꨡꨤꨓ္ꨲသပ္းလꨰင္းꨓꨯ ေတꨵ ေတပြင္ꨲလꨰင္းꨬလꨳ ꨟူꨵငꨯꨤꨳလူမ္ꨅ္ꨮ ꨀူꨳေꨁဳꨳ ꨀူꨳတီꨳယူꨲယဝ္ꨳ။

ပုိꨓ္းတꨯးꨕိုꨓ္ꨓꨯꨵ ꨀူꨓ္းꨁူိဝ္းꨡိင္းꨀရိတ္ꨵ ပိꨓ္ꨲမဳးတီꨳꨬꨁꨲ မီးဝꨯꨵလိꨀ္ꨳ ꨡိင္းꨀရိတ္ꨵ ꨅြမ္သꨤမꨀ္ဝ္ꨳ သမ္ꨵပꨓိ္ꨡဝ္မဳးတီꨳလိꨀ္ꨳꨡိင္းꨀရိတ္ꨵ မꨳီဝꨯꨵလိꨀ္ꨳ တꨯး ꨓင္ꨲꨟိုဝ္ပီꨳꨓြင္ꨵꨁူိဝ္းတꨯးꨬလꨳ ꨀမ္ꨲꨕဳꨲေတꨟူꨵꨅꨀ္းပုိꨓ္းတꨯး ေပဳးꨟူꨵꨅꨀ္း ယဝ္ꨵ ꨬဝꨳဝိꨓ္ꨲလꨯꨳꨅ္ꨮထꨤင္ꨲလꨱꨀ္ꨵꨓူိဝ္တꨯးေသ - မီးꨅ္ꨮꨁတ္းꨟꨰင္း ꨟꨱတ္းꨟꨮ္ꨳပိုꨓ္း တꨯးလိꨀ္ꨳတꨯးꨘိင္ꨲꨬငꨳတꨯး ꨁူိဝ္းတꨯး မူိင္းတꨯး ꨁုိꨓ္ꨳယ္ꨮꨲမီးမꨤꨀ္ꨳꨁုိတ္းပꨤꨓ္မူိဝ္ꨳꨓꨯꨵ ꨬလꨳ မူိဝ္ꨳꨕူꨀ္ꨳယူꨲ။ ꨡꨤꨓ္ꨓင္ꨲ ꨓꨯေသꨬလꨳ ꨕူꨳပိꨓ္ꨲေꨀဳꨳပိꨓ္ꨲ ꨕူꨳတꨰမ္ꨳ ေꨀဳꨳတꨰမ္ꨳ ꨕူꨳပꨓ္ꨟꨰင္းꨅ္ꨮေꨀဳꨳ ပꨓ္‘‘ꨀဳꨳꨓင္ꨲပꨱꨓ္လꨳ’’ ꨟꨮ ္ꨳꨡြꨀ္ꨲပꨱꨓ္ပပ္ꨵပꨱꨓ္ ꨕိုꨓ္ ꨟꨮ္ꨳပꨱꨓ္သဝ္ꨟꨱꨓ္ပုိꨓ္း ပုိꨓ္ꨵငူိꨓ္ꨳ ꨅိူဝ္ꨵꨁူိဝ္းꨬလꨳ မꨤꨓ္ꨳမူိင္းတꨯးꨓꨯ ယဝ္ꨳ။

ေꨁဳꨳထုꨀ္ꨲꨟꨮ္ꨳတြင္းꨡဝ္ ေꨁဳꨳမဝꨟ္ꨮ္ꨳေမပꨓိ္ꨲပꨰငꨳ္ေသꨬလꨳ သိုပ္ꨲလꨤတ္ꨳ ေꨓ သိုပ္ꨲတꨰမ္ꨳ သိုပ္ꨲထုꨀ္ꨳပꨱꨓ္ꨕုိꨓ္ပꨱꨓ္ပပ္ꨵ ꨡြꨀ္ꨲေꨓပီꨳꨓြင္ꨵတꨯးꨟဝ္းꨬလꨳ ꨀမ္ꨲꨕဳꨲထꨰင္ꨳꨀꨓ္ေသꨀမ္း။

ꨕူꨳတꨰမ္ꨳပုိꨓ္းꨬလꨳ ꨕူꨳထုꨀ္ꨳပꨱꨓ္ပပ္ꨵ ꨓꨯꨵ ပꨓ္ꨡꨓုꨉꨤတ္ꨳသိုပ္ꨲ တꨰမ္ꨳ သိုပ္ꨲထုꨀ္ꨳꨡြꨀ္ꨲထꨰငꨳ္ တꨤမ္ꨳꨓင္ꨲꨟꨰင္းမီးꨓꨓ္ꨵယူꨲꨀူꨳေꨀဳꨵ ꨀူꨳꨅုမ္း ꨀူꨳတီꨳ ယူꨲ။

ꨓ္ꨮးလူꨀ္ꨳꨓꨯꨵေတမီးတꨯးယူꨲေသꨲေသꨲ။

Page 108: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

ပုိꨓ္းꨁမ္း(သꨯꨤလꨰꨓ္)

ꨁြꨯꨁိုꨓ္းမူိဝꨳ္တꨯးမီးꨕူင္း

٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭

မူိဝ္ꨳꨀြꨓ္ꨲꨡြꨓ္တꨤင္း တꨯးꨟဝ္းယူꨲမဳးတင္းေꨟဳꨁမ္း ယꨤမ္းမူိဝꨳ္ꨕုင္းꨟꨰင္း ꨡလꨤမ္ꨲလိူꨓ္ꨁမ္း ꨅဝ္ꨳေꨀဳလꨰင္းꨡြꨓ္ꨀꨓ္ꨁြꨯꨁုိꨓ္း

ယဳꨲꨟꨮ္ꨳပꨱꨓ္ꨁဳꨳမူိဝ္းꨓဳꨳတꨯးလိုꨓ္း။

ꨅဝ္ꨳပူꨲလူင္တꨯးꨟဝ္း ꨟြင္ꨵယူꨲထြမ္ꨲꨬလꨳ

ငိꨓ္း ꨀꨓ္ ꨬꨓꨲ

(လြမ္ꨵလꨰꨓ္ လိꨓ္မူိင္း) - ?

သိူင္ꨲတိူင္း မူိင္းတꨯး ꨟꨮ္ꨳꨟုိဝ္ꨳလꨰင္း။

ꨅဝ္ꨳပူꨲလူင္တꨯးꨟဝ္း ꨟြင္ꨵယူꨲထြမ္ꨲꨬလꨳ

ငိꨓ္း ꨀꨓ္ ꨬꨓꨲ

(လြမ္ꨵလꨰꨓ္လိꨓ္မူိင္း) - ?

Page 109: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

သိူင္ꨲတိူင္း မူိင္းတꨯး ꨟꨮ္ꨳꨟုိဝ္ꨳꨟုိင္း။ ။

٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭

‘‘ယုမ္ꨵ ꨁဳꨳလူး ေမꨳ’’

ေမꨳꨡိူꨉ္း

ယဳꨲဝူꨓ္ꨵꨅိူဝ္းယꨱꨓ္း

ꨁြတ္ꨲꨁꨱꨓ္းꨁူိဝ္းꨟꨯꨤ

ယဳꨲေသးလꨯꨤယဝ္ꨳ

ꨅြပ္ꨲပိꨀ္ꨲꨟြမ္ꨟꨰင္း

တꨰင္းꨀꨱꨓ္တြင္ꨵေမꨳ

လိူမ္းမူိင္းေမꨳေသ

ေꨕတꨤင္းꨡြꨀ္ꨲပူꨓ္ꨵ

လီတြင္ꨵꨁူꨓ္ꨵꨀြပ္ꨳ

ယဳꨲꨅြပ္ꨳမြင္ꨅ္ꨮ

ေပꨵꨅ္ꨮယꨤတ္ꨲꨓမ္ꨵပꨰတ္ꨳꨁဳꨳလူး

Page 110: History of Tai - Will You Be the Same With Them

ပိုꨓ္းတꨯးမိူဝ္ꨳမိုꨓ္ꨵသုိꨓ္းꨡြꨓ္ e-book is created by www.ShanYoMa.org ꨅြမ္သꨤမ္ꨀဝ္ꨳ

မူိဝ္ꨳꨓꨯꨵ မူိဝ္ꨳꨕူꨀ္ꨳ

လုꨀ္ꨳꨟꨀ္ꨵမီးꨓမ္

ꨅမ္ꨅ္ꨮꨡꨤꨓ္းယိူင္း

ပူꨓ္ꨵမူိင္းေမꨳꨟꨀ္ꨵ

ꨡမ္ꨲတꨀ္းမြꨓ္းမြꨓ္း

ꨡြꨓ္ꨀြꨓ္းꨟꨤပ္ꨲꨁုိꨓ္ꨳ

မ္ꨮꨲꨅိုꨓ္းသုင္ꨕူꨉ္း

ယုမ္ꨵ တူꨉ္းလုꨀ္ꨳꨟꨀ္ꨵေမꨳꨁဳꨳလူး

ယိင္းေꨓဳꨲꨁမ္း(တꨤင္းယꨤꨓ္း)

٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭