hmo14-1 - gsbooks.gs.kku.ac.th · hmo14-1...

9
HMO14-1 การศึกษาความสามารถในการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์โดยใช้วิธีการสอนแบบเอ็กซ์พลิซิท The Study of Ability in Solving the Problem on Mathematics by Explicit Teaching Model ฉันทนา นามวงษา (Chanthana Namwongsa) * ดร.บรรทม สุระพร (Bunthom Suraporn) ** บทคัดย่อ การวิจัยในครั ้งนี ้ มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบความสามารถในการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ของนักเรียน ชั ้นมัธยมศึกษาปีที3 ระหว่างที่เรียนด้วยแผนการจัดการเรียนรู้โดยใช้วิธีการสอนแบบเอ็กซ์พลิซิทกับวิธีการสอนแบบ ปกติ และเพื่อศึกษาระดับความพึงพอใจต่อการเรียนคณิตศาสตร์ของนักเรียนชั ้นมัธยมศึกษาปีที3 ที่เรียนด้วยแผนการ จัดการเรียนรู้โดยใช้วิธีการสอนแบบเอ็กซ์พลิซิท การดาเนินการวิจัยใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบเชิงทดลอง กลุ ่มตัวอย่างที่ใช้ ในการศึกษาวิจัยครั ้งนี ้ ได้แก่ นักเรียนชั ้นมัธยมศึกษาปีที3 จานวน 46 คน โรงเรียนจุฬาภรณราชวิทยาลัย มุกดาหาร อาเภอเมืองมุกดาหาร จังหวัดมุกดาหาร ในภาคเรียนที1 ปีการศึกษา 2558 ซึ ่งได้มาโดยวิธีการสุ ่มแบบกลุ ่ม ( Cluster Random Sampling)และได้จับสลากแบ่งนักเรียนออกเป็น 2 กลุ ่ม คือ ได้นักเรียนชั ้นมัธยมศึกษาปีที3/2 จานวน 24 คน เป็นกลุ ่มทดลองสาหรับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้วิธีการสอนแบบเอ็กซ์พลิซิท และนักเรียนชั ้นมัธยมศึกษาปีที3/3 จานวน 22 คนเป็นกลุ่มควบคุมสาหรับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้วิธีการสอนแบบปกติ เครื่องมือที่ใช้ในการ วิจัยประกอบด้วย 1) แผนการจัดการเรียนรู้แบบเอ็กซ์พลิซิทจานวน 14 แผน แผนละ 1 ชั่วโมง 2) แผนการจัดการเรียนรู้ แบบปกติจานวน 14 แผน แผนละ 1 ชั่วโมง 3) แบบทดสอบวัดความสามารถในการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ กลุ่ม สาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง การหาพื ้นที่ผิวและปริมาตร ชั ้นมัธยมศึกษาปีที3 เป็นแบบทดสอบแบบอัตนัยจานวน 5 ข้อมีค่าความยากง่าย (p) ระหว่าง 0.35 – 0.44 มีค่าอานาจจาแนก (r) ระหว่าง 0.21 – 0.38 และค่าความเชื่อมั ่นเท่ากับ 0.85 4) แบบสอบถามวัดความพึงพอใจต่อการเรียนคณิตศาสตร์ของนักเรียนชั ้นมัธยมศึกษาปีที3 ที่เรียนด้วยแผนการ จัดการเรียนรู้โดยใช้วิธีการสอนแบบเอ็กซ์พลิซิทจานวน 20 ข้อมีค่าอานาจจาแนก ระหว่าง 0.51 – 0.87 และค่าความ เชื่อมั่นเท่ากับ 0.81 ผลการวิจัยพบว่า 1) ความสามารถในการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ เรื่อง การหาพื ้นที่ผิวและปริมาตรของ นักเรียนชั ้นมัธยมศึกษาปีที3ที่ได้รับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้วิธีการสอนแบบเอ็กซ์พลิซิทหลังเรียนสูงกว่า นักเรียนที่ได้รับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบปกติ อย่างมีนัยสาคัญทางสถิติที่ระดับ .05 2) ความพึงพอใจต่อการเรียน คณิตศาสตร์ของนักเรียนชั ้นมัธยมศึกษาปีที3 หลังจากที่เรียนด้วยแผนการจัดการเรียนรู้โดยใช้วิธีการสอนแบบเอ็กซ์พลิ ซิทโดยภาพรวมนักเรียนมีความพึงพอใจอยู ่ในระดับมาก ( x = 4.24, S.D. = 0.01) คาสาคัญ: โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ ความสามารถในการแก้โจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์ การจัดการเรียนรู้โดยวิธี การสอนแบบเอ็กซ์พลิซิท Keywords: Mathematics Word Problem, Mathematical Problem Solving Ability, Learning Management Using Explicit Teaching Model * นักศึกษา หลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาคณิตศาสตรศึกษา มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ** อาจารย์ ประจาภาควิชาคณิตศาสตร์ สถิติและคอมพิวเตอร์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี - 1010 -

Upload: others

Post on 10-Sep-2019

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

HMO14-1

การศกษาความสามารถในการแกโจทยปญหาคณตศาสตรโดยใชวธการสอนแบบเอกซพลซท The Study of Ability in Solving the Problem on Mathematics by Explicit Teaching Model

ฉนทนา นามวงษา (Chanthana Namwongsa)* ดร.บรรทม สระพร (Bunthom Suraporn)**

บทคดยอ การวจยในครงน มวตถประสงคเพอเปรยบเทยบความสามารถในการแกโจทยปญหาคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ระหวางทเรยนดวยแผนการจดการเรยนรโดยใชวธการสอนแบบเอกซพลซทกบวธการสอนแบบปกต และเพอศกษาระดบความพงพอใจตอการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยแผนการจดการเรยนรโดยใชวธการสอนแบบเอกซพลซท การด าเนนการวจยใชระเบยบวธวจยแบบเชงทดลอง กลมตวอยางทใชในการศกษาวจยครงน ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จ านวน 46 คน โรงเรยนจฬาภรณราชวทยาลย มกดาหาร อ าเภอเมองมกดาหาร จงหวดมกดาหาร ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2558 ซงไดมาโดยวธการสมแบบกลม (Cluster Random Sampling)และไดจบสลากแบงนกเรยนออกเปน 2 กลม คอ ไดนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/2 จ านวน 24 คน เปนกลมทดลองส าหรบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชวธการสอนแบบเอกซพลซท และนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/3 จ านวน 22 คนเปนกลมควบคมส าหรบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชวธการสอนแบบปกต เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย 1) แผนการจดการเรยนรแบบเอกซพลซทจ านวน 14 แผน แผนละ 1 ชวโมง 2) แผนการจดการเรยนรแบบปกตจ านวน 14 แผน แผนละ 1 ชวโมง 3) แบบทดสอบวดความสามารถในการแกโจทยปญหาคณตศาสตร กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร เรอง การหาพนทผวและปรมาตร ชนมธยมศกษาปท 3 เปนแบบทดสอบแบบอตนยจ านวน 5 ขอมคาความยากงาย (p) ระหวาง 0.35 – 0.44 มคาอ านาจจ าแนก (r) ระหวาง 0.21 – 0.38 และคาความเชอมนเทากบ 0.85 4) แบบสอบถามวดความพงพอใจตอการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยแผนการจดการเรยนรโดยใชวธการสอนแบบเอกซพลซทจ านวน 20 ขอมคาอ านาจจ าแนก ระหวาง 0.51 – 0.87 และคาความเชอมนเทากบ 0.81 ผลการวจยพบวา 1) ความสามารถในการแกโจทยปญหาคณตศาสตร เรอง การหาพนทผวและปรมาตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3ทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชวธการสอนแบบเอกซพลซทหลงเรยนสงกวานกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบปกต อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 2) ความพงพอใจตอการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงจากทเรยนดวยแผนการจดการเรยนรโดยใชวธการสอนแบบเอกซพลซทโดยภาพรวมนกเรยนมความพงพอใจอยในระดบมาก ( x = 4.24, S.D. = 0.01)

ค าส าคญ: โจทยปญหาคณตศาสตร ความสามารถในการแกโจทยปญหาคณตศาสตร การจดการเรยนรโดยวธ การสอนแบบเอกซพลซท Keywords: Mathematics Word Problem, Mathematical Problem Solving Ability, Learning Management Using Explicit Teaching Model * นกศกษา หลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาคณตศาสตรศกษา มหาวทยาลยอบลราชธาน **อาจารย ประจ าภาควชาคณตศาสตร สถตและคอมพวเตอร คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน

- 1010 -

HMO14-2

ABSTRACT The purpose of this study was to compare the ability of students in grade 9 to solve the mathematical

problem while studying with lesson plan that use traditional method, to study the level of satisfaction of students in grade 9 by using the explicit teaching method lesson plan. Using the experiment methodology with 46 students of Princess Chulabhorn’s College, Mukdahan, in the first semester of 2015 academic year. They were selected by using Cluster Random Sampling and divided the students in to the second group of two groups, The first group of 24 students from grade 9/2 was the experimental group, used the explicit teaching method and 22 students from grade 9/3 was the control group used the traditional teaching method. The instrument used in this study were 14 explicit teaching method one hour lesson plan, 14 traditional teaching method one hour lesson plan and achievement test for solving the mathematical problem of the title calculate surface area and volumn for nine grade, subjective test items with 0.35 – 0.44 difficultly index, 0.21 – 0.38 discrimination index and 0.85 reliability and 20 items of satisfaction test for study Mathematics by using the explicit teaching method lesson plan with 0.51 – 0.87 discrimination index and 0.81 reliability. The results were as follows 1) The ability to solve the mathematical problem of the title calculate surface area and volumn for nine grade by using the explicit teaching method higher than the traditional method and significantly at level .05 2) The satisfaction of grade 9 students after study by using the explicit teaching method is in high level.

บทน า ก ารจด ก าร เร ยน ก ารส อน ใน รายว ช าคณตศาสตรนนปญหาหลกทครผสอนพบคอ นกเรยนขาดความสามารถในการว เค ราะห ปญหาห รอสถานการณปญหาทางคณตศาสตร ซงถอเปนสงส าคญยงตอการพฒนาความคดมนษย ท าใหมนษยมความคดสรางสรรค คดอยางมเหตผล เปนระบบ มแบบแผน และชวยใหคาดการณ วางแผน ตดสนใจ แกปญหา และน าไปใชใน ชวตประจ าว นไดอยางถกตองเหมาะสม (กระทรวงศกษาธการ, 2551 : 1) กลาวคอ ผ ทมความสามารถในการคดวเคราะห คดสงเคราะห มความสามารถในการแกปญหา มความสามารถในการอปนยและนรนยสถานการณหรอปญหาตางๆ มความสามารถในการเชอมโยงและมความสามารถในการใหเหตผลตลอดจนมวสยทศนและความคดรเรมส รางสรรค ดงน น จง เป นความ รบผดชอบของสถานศกษาทตองจดระบบสาระการเรยนรทเหมาะสม

ใหกบผเรยนแตละคน ทงนเพอใหบรรลตามมาตรฐานการเรยนรทก าหนดไว จากการศกษาคะแนนการสอบประเมนผลนก เรยนนานาชาต ห รอ Program for International Student Assessment (PISA) ดานวท ยาศาสต รและคณตศาสตร พบวา ประเทศไทยยงคงอยในอนดบรงทายในขณะทประเทศอนในเอเชยยงอยในอนดบตนๆ ขอสรปปญหาดงกลาวจากมมมองของนกการศกษา มองวา ผลการประเมน PISA สามารถสะทอนคณภาพการศกษาดานคณตศาสตรของเดกไทยถงกระบวนการเรยนการสอนในหองเรยนทยงลาหลง เนองจากการประเมนผลของ PISA เนนการคดเชงวเคราะหและแกปญหา ดงนนการเรยนการสอนทลาหลงจงไมสรางการเรยนรใหเดกเกดกระบวนการคด เมอมการวดผลดวยขอสอบดงกล าว สถาบน ส ง เส รมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย พบวา เดกไทยท าขอสอบทเปนอตนยและขอสอบทเปนการอธบายความไมคอย

- 1011 -

HMO14-3

ได รวมทงขอสอบทตองใชความสามารถในการคดเชงวเคราะห การแกปญหา ยกเหตผลประกอบหรอเขยนขอความยาวๆ ไมไดและมเจตคตตอวชาคณตศาสตรวาเปนวชาทนาเบอ ซงเปนผลจากคณภาพในการจดการเรยนการสอนของคร เพราะครสวนใหญยงใชวธการสอนแบบทองจ า ครและหลกสตรไมสงเสรมใหน ก เร ยน ค ด เป น ว เค ร าะ ห เป น แก ป ญ ห าเป น ประยกตใชในชวตประจ าวนได จากสภาพปญหาดงกลาวขางตนท าใหผวจยสนใจศกษาความสามารถในการแกโจทยปญหาคณตศาสตร โดยใชวธการสอนแบบเอกซพลซททเนนความสามารถในการแกโจทยปญหาคณตศาสตรตามแนวคดของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ ท ธศกราช 2551 และกาน เย (Gagne) เก ยวกบความสามารถในการแกโจทยปญหาคณตศาสตรซงประกอบไปดวย 1) การท าความเขาใจโจทย 2) การวเคราะหความสมพนธของโจทย 3) การค านวณหาค าตอบ ผลการวจยครงนจะเปนแนวทางในการจดการเรยนการสอนวชาคณตศาสตรใหมประสทธภาพมากขน พรอมท งสงเสรมใหนกเรยนไดมการพฒนาการเรยนคณตศาสตรตามศกยภาพของตนและน าไปใชในชวตประจ าวนใหเกดประโยชนสงสด

วตถประสงคการวจย 1. เพอเปรยบเทยบความสามารถในการแก

โจทยปญหาคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ระหวางทเรยนดวยแผนการจดการเรยนรโดยใชวธการสอนแบบเอกซพลซทกบวธการสอนแบบปกต

2. เพอศกษาระดบความพงพอใจตอการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยแผนการจดการเรยนรโดยใชวธการสอนแบบเอกซพลซท

วธการวจย แผนการทดลอง

ใชรปแบบการวจยเชงทดลอง โดยแบงกลมตวอยาง ออกเปน 2 กลมดงน 1) กลมทดลอง จ านวน 24 คน ส าหรบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชวธการสอนแบบเอกซพลซท 2) กลมควบคม จ านวน 22 คน ส าหรบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชวธการสอนแบบปกต

เครองมอทใชในการทดลอง 1) แผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใช

วธการสอนแบบเอกซพลซท เรอง การหาพนทผวและปรมาตร จ านวน 14 แผน เวลา 14 ชวโมง 2) แผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชวธการสอนแบบปกต เรอง การหาพนทผวและปรมาตร จ านวน 14 แผน เวลา 14 ชวโมง 3) แบบทดสอบวดความสามารถในการแกโจทยปญหาคณตศาสตร เรอง การหาพนทผวและปรมาตร เปนแบบทดสอบแบบอตนย จ านวน 5 ขอ ขอละ 8 คะแนน คะแนนเตม 40 คะแนน 4) แบบสอบถามวดความพงพอใจตอการเรยนคณตศาสตรโดยใชวธการสอนแบบเอกซพลซท จ านวน 20 ขอ แบงเปน 2 ดาน คอ ดานบรรยากาศในการเรยนวชาคณตศาสตร จ านวน 10 ขอ และดานกจกรรมการจดการเรยนการสอนวชาคณตศาสตร จ านวน 10 ขอ

การเกบขอมลและวเคราะหขอมล ล าดบขนตอนในการเกบรวบรวมขอมลในการวจย มดงนคอ 1) ทดสอบกอนเรยนกลมตวอยางโดยใชแบบทดสอบวดความสามารถในการแกโจทยปญหาคณตศาสตรฉบบเดยวกน 2) จดรปแบบการเรยนการสอน ดงน กลมทดลองไดรบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชวธการสอนแบบเอกซพลซท และกลมควบคมไดรบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชวธการสอนแบบปกต ใชระยะเวลาในการทดลอง จ านวน 14 ชวโมงเทากน 3) ทดสอบหลงเรยนกลมตวอยางโดยใชแบบทดสอบวดความสามารถในการแกโจทยปญหาคณตศาสตร ฉบบเดยวกน และน าแบบแบบสอบ ถ ามวด ค วาม พ งพ อ ใจต อ ก าร เร ยน

- 1012 -

HMO14-4

คณตศาสตรโดยใชวธการสอนแบบเอกซพลซทใหกลมทดลองท า การวเคราะหขอมลทางสถต

การวเคราะหขอมลแบงออกเปน 2 ขนตอน คอ ข นตอนท 1 วเคราะหขอมลเพ อ เป รยบเทยบความสามารถในการแกโจทยปญหาคณตศาสตรกอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม โดยการน าคะแนนการทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคมจากการท าแบบทดสอบวดความสามารถในการแกโจทยปญหาคณตศาสตร มาว เคราะหหาคาเฉ ลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน รอยละ คาสถตทดสอบท และระดบนยส าคญทางสถต ขนตอนท 2 วเคราะหขอมลเพ อห าระดบ ข อ งค วาม พ งพ อ ใจต อ ก าร เร ยนคณตศาสตรของนกเรยนกลมทดลอง โดยน าคะแนนจากแบบสอบถามวดความพงพอใจของนกเรยน มาวเคราะหหาคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และรอยละ จากนนจงแปลผลระดบของความพงพอใจ โดยมเกณฑการแปลผลคาเฉลย 5 ระดบ (4.51 – 5.00 = มากท สด , 3.51 – 4.50 = มาก , 2.51 – 3.00 = ปานกลาง, 1.51 – 2.50 = นอย, 1.00 – 1.50 = นอยทสด)

ผลการวจย 1. ผลการวเคราะหคาสถต พนฐานของ

คะแนนความส าม ารถใน การแกโจท ยป ญ ห าคณตศาสตรกอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม พบวา คะแนนความสามารถในการแกโจทยปญหาคณตศาสตรกอนเรยนของนกเรยนกลมทดลอง มค าเฉ ลยเท ากบ 9.25 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 3.981 คดเปนรอยละ 18.96 และกลมควบคม มคาเฉลยเทากบ 9.68 สวนเบยงเบนมาตรฐาน ทากบ 5.241 ค ด เปน รอยละ 18.13และคะแนนความส าม ารถใน การแกโจท ยป ญ ห าคณตศาสตรหลงเรยนของนกเรยนกลมทดลอง มคาเฉลยเทากบ 32.33 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 2.32 คดเปนรอยละ 80.83 และกลมควบคม มคาเฉลย

เทากบ 17.58 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 5.08 คดเปนรอยละ 43.96 แสดงใหเหนวา ความสามารถในการแกโจทยปญหาคณตศาสตรกอนเรยนของนกเรยนทง 2 กลมไมมความแตกตางกน และความสามารถในการแกโจทยปญหาคณตศาสตรหลงเรยนของนกเรยนกลมทดลองมคะแนนเฉลยสงกวากลมควบคม ดงตาราง ตารางท 1

ตารางท 1 คะแนนความสามารถในการแกโจทยปญหา คณตศาสตรกอนเรยนและหลงเรยนของกลมทดลอง และกลมควบคม

คนท กลมทดลอง (24 คน) กลมควบคม (22 คน) กอนเรยน หลงเรยน กอนเรยน หลงเรยน

1 17 30 7 25 2 7 29 8 21 3 3 32 15 17 4 5 35 2 16 5 12 31 13 25 6 3 30 14 19 7 5 31 23 21 8 18 33 7 16 9 4 34 5 15 10 12 37 18 22 11 10 32 14 28 12 10 30 9 18 13 5 30 7 22 14 8 33 10 20 15 6 35 6 11

16 7 30 13 28 17 10 29 4 14 18 10 34 11 25

19 10 35 6 20 20 10 34 4 11

- 1013 -

HMO14-5

ตารางท 1 คะแนนความสามารถในการแกโจทยปญหา คณตศาสตรกอนเรยนและหลงเรยนของกลมทดลอง และกลมควบคม

(ตอ)

คนท กลมทดลอง (24 คน) กลมควบคม (22 คน) กอนเรยน หลงเรยน กอนเรยน หลงเรยน

21 13 35 13 13 22 12 35 4 15 23 11 31 - - 24 4 31 - - รวม 222 776 213 422

X 9.25 32.33 8.88 17.58 S.D. 3.98 2.32 5.24 5.08 รอยละ 23.13 80.83 22.19 43.96

2. ผลการวเคราะหขอมลเพอเปรยบเทยบความสามารถในการแกโจทยปญหาคณตศาสตรหลงเรยนของกลมทดลองและกลมควบคม พบวา การทดสอบหลงเรยน กลมทดลอง มคะแนนเฉลยเทากบ 32.33 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 2.32 และกลมควบคม มคะแนนเฉลยเทากบ 17.58 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 5.08 คาสถตทเทากบ 11.135 แสดงใหเหนวา คะแนนความสามารถในการแกโจทยปญหาคณตศาสตรหลงเรยนของกลมทดลองสงกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ดงตารางท 2

ตารางท 2 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสถตทดสอบทและระดบนยส าคญทางสถตของการทดสอบหลง

เรยนของกลมทดลองและกลมควบคม

ความสามารถในการแกโจทยปญหาคณตศาสตร เรอง การหาพนทผวและปรมาตร ของกลมทดลองสงกวา

กลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 เปนผลมาจากการพฒนาความสามารถในการแกโจทยปญหาคณตศาสตรของนกเรยนกลมทดลอง ท งนเพราะผเรยนไดเรยนรดวยวธการสอนแบบเอกซพลซทซ งไดก าหนดข น ตอนการสอนไวชด เจน ระ บพฤตกรรมการสอนของครและพฤตกรรมการเรยนรของนกเรยนในแตละขนตอนไวอยางละเอยด เปนวธสอนทข นตนเนนการเรยนรจากการสอนของครโดยตรง โดยครทบบวนความรเดม ชแจงจดประสงคการเรยนร แลวอธบายเนอหาทละนอย โดยมการซกถามเพอตรวจสอบความเขาใจตลอดเวลา จนกระทงนกเรยนเขาใจแลว จงใหนกเรยนฝกปฏบตโดยครแนะน า เนนการถามค าถามใหนกเรยนตอบอยางทวถงโดยครจะตอบสนองและใหขอมลยอนกลบแกนกเรยน เชน นกเรยนทตอบไดถกตองรวดเรวจะไดรบค าชม นกเรยนทตอบผดครจะเตอนและใหแกไข โดยครจะถามค าถามใหมใหงายกวาเดม หรออธบายใหมพรอมทงใหก าลงใจท าใหนกเรยนแตละคนรผลการเรยนของตนเองซงชวยใหสามารถปรบเปลยนความเขาใจได ตอจากนนจะใหนกเรยนฝกปฏบตดวยตนเองโดยลงมอท าแบบฝกหดทายบทเพอใหนกเรยนเกดความเขาใจอยางแทจรง และในแตละสปดาหนกเรยนจะมการทบทวนเรองทเรยนมาแลวในสปดาหโดยการพดคย อภปรายแลกเปลยนกน ซงเปนการชวยเนนย าใหนกเรยนไมลมความรความเขาใจเนอหาทเรยนไปแลว จากกจกรรมการเรยนรตามวธการสอนแบบเอกซพลซทนนเปนวธการทสอดคลองกบแนวคดการจดการเรยนการสอน ท มประสท ธภาพดง ท ธอ รนไดค (Thorndike) ไดกลาวถงกฎแหงการฝกฝน (law of exercise) ทชวยใหผเรยนเกดการเรยนร เกดทกษะอยางคงทนแทจรง ขนตอนการสอนแบบเอกซพลซททสงผลใหความสามารถในการแกโจทยปญหาของนกเรยนสงขนมดงน 1. การทบทวนความรเดมและตรวจการบานทกครงกอนสอนเนอหาใหม ซงการทบทวนความรเดมชวยใหนกเรยนไดรบความรเรองทเรยนมาแลวอกครง เพอใหผเรยนมความพรอมในการ

กลมตวอยาง n x S.D. df t sig

กลมทดลอง 24 32.33 2.32 28.817

11.135

.000 กลมควบคม 22 17.58 5.08

- 1014 -

HMO14-6

เชอมโยงความรใหมกบความรเดม สวนการตรวจการบานชวยใหนกเรยนไดรผลของการเรยนครงทแลววาตนเองมความรมากนอยเพยงใด และการอภปรายปญหาทเกดจากการท าการบาน ท าใหนกเรยนมความรความเขาใจในเรองทเรยนไปแลวอยางชดเจน มโอกาสไดแกไขขอผดพลาด ท าใหนกเรยนมความพรอมทจะรบเนอหาใหม 2. การเสนอเนอหาใหมมการแจงจดประสงคกอนจดกจกรรมการเรยนรและสอนเนอหาอยางละเอยดทละตอน ซกถาม ตรวจสอบความเขาใจ อธบายและยกตวอยางจนนกเรยนเขาใจ การแจงจดประสงคการเรยนรใหนกเรยนทราบกอนทครจะสอนเปนการบอกใหนกเรยนทราบวาหลงจากนกเรยนไดเรยนเนอหาในครงนแลว นกเรยนสามารถเกดการเรยนรอะไรบางเปนการกระตนใหนกเรยนมเปาหมายของการเรยนการสอน เนอหาอยางละเอยดโดยยกตวอยางให เหน เปนโครงสรางทชด เจนท าใหนกเรยนเขาใจไดงายพรอมท งตรวจสอบความเขาใจของนกเรยนกอนขามไปเนอหาใหมเพอใหมนใจวา นกเรยนทกคนเกดความเขาใจเนอหาแลวสอดคลองกบงานวจยทกลาวถงการสอนทมประสทธภาพวาครควรบอกจดประสงคของบทเรยนกอนสอน มการอธบายเน อหาให มอยางชด เจน ใหตวอยางมากๆ และตรวจสอบนกเรยนวามความเขาใจจงจะเสนอประเดนเนอหาใหม (บญชม และนภา, 2531) 3. การปฏบตโดยครแนะน าอยางใกลชด เปนการใหท าฝกหดหรอการใหตอบค าถามเพอเปนการตรวจสอบความเขาใจเรองท เรยน ครมการเตรยมค าถามมาซกถามนกเรยนหลายๆ ค าถามเพอตรวจสอบความเขาใจของผ เรยน เปนการชวยพฒนาความคดของนกเรยน กระบวนการถามจะชวยใหนกเรยนไดขยายทกษะการคดท าความเขาใจใหชดเจน 4. การใหขอมลยอนกลบและวธแกไข เปนขนทครใหขอมลยอนกลบแกนกเรยนแตละคน ภายหลงการตอบค าถามโดยครจะใหขอมลยอนกลบตามลกษณะการตอบค าถามของแตละคน เชน การอธบายเนอหาทนกเรยนยงไมเขาใจซ าอกครง อธบายทบทวน ใหค าแนะน าเมอนกเรยนลงเล

ในการตอบค าถาม 5. การใหฝกปฏบตโดยอสระโดยใหนกเรยนฝกปฏบตจากเอกสารแนะแนวทาง ใบงาน เพอใหเกดความช านาญ จงควรใหนกเรยนไดมเวลาฝกทกษะประมาณรอยละ 60 ของเวลาทงหมดซงวธการสอนแบบเอกซพลซทไดเปดโอกาสใหผเรยนไดลงมอปฏบตอยางอสระ 6. การทบทวนรายสปดาห เปนการตรวจสอบความรความเขาใจของนกเรยนในเนอหาสาระทเรยนไปแลว เพอทบทวนความร ความจ าหลกการ และฝกทกษะทเรยนหรอปฏบตไปแลวใหกบนกเรยนเปนประจ าจะท าใหนกเรยนมทกษะและเกดการเรยนรในเนอหาทครสอนตลอดไป

3. ผลการวเคราะหความพงพอใจตอการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงจากทไดรบการจดการเรยนรโดยใชวธการสอนแบบเอกซพลซท เรอง การหาพนทผวและปรมาตร พบวา ความพงพอใจตอการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 3 ท เรยนดวยแผนการจดการเรยนรโดยใชวธการสอนแบบเอกซพลซท เรอง การหาพนทผวและปรมาตร โดยภาพรวม มความพงพอใจอยในระดบ มาก ( x = 4.24) เมอพจารณารายดาน พบวา อยในระดบมากท ง 2 ดาน โดยดานทนกเรยนมความพงพอใจสงทสด คอ ดานบรรยากาศในการเรยนวชาคณตศาสตร ( x = 4.25) และรองลงมา คอ ดาน กจกรรมการจดการ เรยนการสอนวช าคณตศาสตร ( x = 4.22) ดงตารางท 3 ตารางท 3 ผลการวเคราะหความพงพอใจตอการเรยน คณตศาสตรของกลมทดลอง

รายการประเมน ระดบความพงพอใจ

x S.D. แปลผล ดานบรรยากาศในการเรยนวชาคณตศาสตร

4.25 0.06 มาก

ดานกจกรรมการจดการเรยนการสอนวชาคณตศาสตร

4.22 0.07 มาก

รวม 4.24 0.01 มาก

- 1015 -

HMO14-7

4. ผลการวเคราะหความพงพอใจตอการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยแผนการจดการเรยนรโดยใชวธการสอนแบบเอกซพลซท เรอง การหาพนทผวและปรมาตรดานบรรยากาศในการเรยนวชาคณตศาสตรโดยภาพรวม มความพ งพอใจอยในระดบ ม าก ( x = 4.25) เม อพจารณารายขอ พบวา นกเรยนมความพงพอใจสงทสด

คอ ฉนเรยนวชาคณตศาสตรดวยความสบายใจ ( x =4.42) รองลงมา คอ ฉนจะเตรยมสมดหนงสอเรยนคณตศาสต รไวบนโตะท กค รง เมอ ถ งเวลาเรยนคณตศาสตร ฉนเตมใจทจะเรยนคณตศาสตรมากกวาวนละ 1 ชวโมง และฉนไมมความวตกกงวลเลย เมอถงเวลาเรยนวชาคณตศาสตร ( x = 4.33) ดงตารางท 4

ตารางท 4 ผลการวเคราะหความพงพอใจตอการเรยนคณตศาสตรของกลมทดลองดานบรรยากาศในการเรยนวชาคณตศาสตร

5. ค ว า ม พ ง พ อ ใ จ ต อ ก า ร เ ร ย นคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยแผนการจดการเรยนรโดยใชวธการสอนแบบเอกซพลซท เรอง การหาพนทผวและปรมาตร ดานบรรยากาศในการเรยนวชาคณตศาสตรโดยภาพรวม มความพงพอใจอยในระดบ มาก ( x = 4.22) เมอพจารณารายขอ พบวา นกเรยนมความพงพอใจสงทสด คอ

ฉนคดวาคณตศาสตรชวยสงเสรมใหฉนเปนคนมเหตผลฉนคดวาคณตศาสตรเปนวชาทสามารถน าไปใชในชวตประจ าวน ( x = 4.38) รองลงมา คอ ฉนรสกภมใจเมอแกโจทยปญหาคณตศาสตรไดและเมอคณครถามปญหาคณตศาสตรในขณะด าเนนกจกรรมการเรยนการสอนฉนสนใจทจะตอบปญหา ( x = 4.29) ดงตารางท 5

รายการประเมน ระดบความพงพอใจ

x S.D. แปลผล 1. ฉนจะเตรยมสมดหนงสอเรยนคณตศาสตรไวบนโตะทกครงเมอถงเวลาเรยนคณตศาสตร 4.33 0.64 มาก 2. ฉนฟงครอธบายตลอดเวลาไมเบอเลย 4.17 0.64 มาก 3. ฉนเตมใจทจะเรยนคณตศาสตรมากกวาวนละ 1 ชวโมง 4.33 0.70 มาก 4. ฉนไมมความวตกกงวลเลย เมอถงเวลาเรยนวชาคณตศาสตร 4.33 0.70 มาก 5. ฉนสนใจเรยนวชาคณตศาสตรมากกวาวชาอนๆ 4.21 0.72 มาก 6. ฉนเรยนวชาคณตศาสตรดวยความสบายใจ 4.42 0.78 มาก 7. ฉนเรยนวชาคณตศาสตรดวยความสนกสนาน 4.21 0.78 มาก 8. ฉนจะตงใจท างานจนเสรจและสงทกครงเมอคณครใหท าใบงานหรอเอกสารแนะแนวทาง 4.21 0.59 มาก 9. ฉนรสกสบายใจทจะตองพบครผสอนในชวโมงคณตศาสตร 4.17 0.70 มาก 10. บรรยากาศการเรยนคณตศาสตรท าใหฉนกระตอรอรน 4.17 0.64 มาก

รวม 4.25 0.06 มาก

- 1016 -

HMO14-8

ตารางท 5 ผลการวเคราะหความพงพอใจตอการเรยนคณตศาสตรของกลมทดลองดานการจดการเรยน การสอนวชาคณตศาสตร

อภปรายและสรปผลการวจย

1. ผลการเปรยบเทยบความสามารถในการแกโจทยปญหาคณตศาสตร เรอง การหาพนทผวและปรมาตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชวธการสอนแบบเอกซพลซทกบวธการสอนแบบปกต พบวา ความสามารถในการแกโจทยปญหาคณตศาสตรกอนเรยนของนกเรยนทง 2 กลมไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ ความรของนกเรยนไมมความแตกตางกน และพบวาความสามารถในการแกโจทยปญหาคณตศาสตร เรอง การหาพนทผวและปรมาตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชวธการสอนแบบเอกซพลซทหลงเรยนสงกวานกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบปกต อยางมนยส าคญทางส ถ ต ท ระดบ .05 สอดคลอ งกบ ผลการว จยผลสมฤทธทางการเรยนเรอง การคณและการหาร

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทสอนดวยวธสอนโดยใชแบบฝกเสรมทกษะ วธสอนแบบเอกซ พลซท และวธสอนตามคมอคร (นคสวรรย, 2545) ท งน เพราะผเรยนไดเรยนรดวยวธการสอนแบบเอกซพลซทซงไดก าหนดข นตอนการสอนไวชด เจน ระบพฤตกรรมการสอนของค รและพฤตกรรมการเรยนรของนกเรยนในแตละขนตอนไวอยางละเอยด เปนวธสอนทขนตนเนนการเรยนรจากการสอนของครโดยตรง โดยครทบบวนความรเดม ชแจงจดประสงคการเรยนร แลวอธบายเนอหาทละนอย โดยมการซกถามเพอตรวจสอบความเขาใจตลอดเวลา จนกระทงนกเรยนเขาใจแลว จงใหนกเรยนฝกปฏบตโดยครแนะน า เนนการถามค าถามใหนก เรยนตอบอยางท ว ถงโดยครจะตอบสนองและใหขอมลยอนกลบแกนกเรยน เชน นกเรยนทตอบไดถกตองรวดเรวจะไดรบค าชม นกเรยนทตอบผดครจะเตอนและใหแกไข โดยครจะถามค าถามใหมใหงายกวาเดม หรออธบายใหม

รายการประเมน ระดบความพงพอใจ

x S.D. แปลผล 11. วธสอนของครชวยสงเสรมใหฉนรจกการแกโจทยปญหาดขนมาก 4.25 0.68 มาก 12. ฉนรสกภมใจเมอแกโจทยปญหาคณตศาสตรได 4.29 0.62 มาก 13. ขณะทก าลงท ากจกรรมเมอไมเขาใจ ฉนจะยกมอเพอขออนญาตถาม 4.17 0.70 มาก 14. เมอคณครถามปญหาคณตศาสตรในขณะด าเนนกจกรรมการเรยนการสอน ฉนสนใจทจะตอบปญหา

4.29 0.69 มาก

15. ฉนชอบท าใบงานและเอกสารแนะแนวทางทเกยวของกบการหาพนทผวและปรมาตร 4.17 0.70 มาก 16. ถาเราเขาใจเกยวกบคณตศาสตรแลว เมอเพอนสงสยเราควรอธบายใหเขาเขาใจดวย 4.17 0.56 มาก 17. ฉนแนใจวาการสอบคณตศาสตรแตละครงฉนจะท าคะแนนไดด 4.00 0.59 มาก 18. ฉนพรอมทจะท ากจกรรมคณตศาสตรทไดรบมอบหมาย 4.08 0.58 มาก 19. ฉนคดวาคณตศาสตรชวยสงเสรมใหฉนเปนคนมเหตผล 4.38 0.58 มาก 20. ฉนคดวาคณตศาสตรเปนวชาทสามารถน าไปใชในชวตประจ าวน 4.38 0.77 มาก

รวม 4.22 0.01 มาก

- 1017 -

HMO14-9

พรอมทงใหก าลงใจท าใหนกเรยนแตละคนรผลการเรยนของตนเองซงชวยใหสามารถปรบเปลยนความเขาใจได ตอจากน นจะใหนกเรยนฝกปฏบตดวยตนเองโดยลงมอท าแบบฝกหดทายบทเพอใหนกเรยนเกดความเขาใจอยางแทจรง และในแตละสปดาหนกเรยนจะมการทบทวนเรองทเรยนมาแลวในสปดาหโดยการพดคย อภปรายแลกเปลยนกน ซงเปนการชวยเนนย าใหนกเรยนไมลมความรความเขาใจเนอหาทเรยนไปแลว

2. ผลการศกษาความพงพอใจตอการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงจากทเรยนดวยแผนการจดการเรยนรโดยใชว ธ ก ารสอน แบบ เอ ก ซ พ ล ซ ท จ ากก ารตอบแบบสอบถาม พบวา นกเรยนมความพงพอใจอยในระดบ ม าก ค า เฉ ล ย เท ากบ 4.24 ค า เบ ย ง เบ นมาตรฐานเทากบ 0.01 และประเดนทนกเรยนมความพงพอใจมากทสดคอ ฉนเรยนวชาคณตศาสตรดวยความสบายใจ คาเฉลยเทากบ 4.42 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.78 ท งน เนองจาก ผ สอนไดอธบาย ซกถาม แลกเปลยนความรและเปดโอกาสใหผเรยนไดแสดงความคดเหนกนและใหผเรยนไดมสวนรวมในการรวมกจกรรมการเรยนการสอน ซงถาผเรยนตอบถกครกชนชม หากตอบไมถกหรอไมเขาใจครกอธบายใหมและใหก าลงใจแกผเรยน จนผเรยนมความเขาใจเนอหาแลวลงมอฝกปฏบตอยางอสระท าใหนกเรยนมความสข สนกกบการท ากจกรรมและกลาแสดงออก สอดคลองกบหลกการจดการเรยนรท เนนผ เรยนเปนส าคญวาตองยดหลกการมสวนรวมโดยใหผเรยนทกคนมสวนรวมในกระบวนการเรยนร ครตองเปดใจใหกวางใหมองเหนความส าคญของผ เรยนถอวาผ เรยนมความส าคญมากทสดท าใหทกกระบวนการเรยนรมความหมาย มคณคาตอชวตจรง สามารถน าไปใชในการด าเนนชวตประจ าวน (วทวฒน และอมลวรรณ, 2549)

กตตกรรมประกาศ ผวจยขอขอบพระคณ โรงเรยนจฬาภรณราชวท ยาลย ม กด าห าร อ ย าง ส ง ท ให ค วามอนเคราะหในดานสถานทในการท าวจยในครงน ตลอดจนผทมสวนเกยวของทกทาน

เอกสารอางอง กรมวชาการ. การแกปญหาเชงสรางสรรค. กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว. 2541. กระทรวงศกษาธการ. หลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : ชมนมสหกรณการเกษตรแหง ประเทศไทย, 2551. ทศนา แขมมณ. ศาสตรการสอน : องคความรเพอ การจดกระบวนการเรยนรทม ประสทธภาพ. พมพครงท 5. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2553. Burn, N., & Groove, S.K.The practice of nursing research : conduct, critique & utilization (3rded). Philadelphia : W.B. Saunders, 1993. Estabrooks, Paul Andrew. Self Schema as a Predictor of Exercise Participation in Undergraduate Student. Master’s Thesis, University of Calgary, Canada; 1996. Gagne, R.M. Condition for Learning.Library of Congress Cataloging in Publication Data. Holt: Rinehart and Winston, 1997. Good, Carter V. Dictionary of education. New York: McGraw-Hill, 1973.

- 1018 -