Lêi nãi ®Çu

Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, KiÓm to¸n ®· trë thµnh

nhu cÇu tÊt yÕu ®èi víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng

kinh doanh vµ chÊt lîng qu¶n lý cña c¸c Doanh nghiÖp. T¹i

ViÖt Nam, ho¹t ®éng KiÓm to¸n ®· kh«ng ngõng ph¸t triÓn

c¶ vÒ quy m«, chÊt lîng, còng nh c¸c lÜnh vùc ®îc KiÓm

to¸n. Nh÷ng C«ng ty KiÓm to¸n ®éc lËp ra ®êi ®· kh¼ng

®Þnh ®îc vÞ thÕ cña ngµnh KiÓm to¸n ë níc ta. Cïng víi sù

ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng viÖc KiÓm to¸n trë

thµnh mét ho¹t ®éng kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi th«ng tin tµi

chÝnh cña c¸c Doanh nghiÖp.

Trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty cæ phÇn kiÓm to¸n

- T vÊn thuÕ em nhËn thÊy chu tr×nh hµng tån kho lµ mét

trong nh÷ng chu tr×nh phøc t¹p, dÔ x¶y ra gian lËn vµ thêng

®îc KiÓm to¸n C«ng ty chó träng trong c¸c cuéc KiÓm to¸n

b¸o c¸o Tµi chÝnh. V× vËy, em ®· chän ®Ò tµi :"Hoµn

thiÖn KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho trong KiÓm

to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh t¹i C«ng ty cæ phÇn KiÓm to¸n -

T vÊn thuÕ" lµm chuyªn ®Ò b¸o c¸o thùc tËp cña m×nh.

Môc tiªu cña b¸o c¸o thùc tËp lµ dùa trªn lý luËn chung vÒ

KiÓm to¸n Chu tr×nh hµng tån kho trong quy tr×nh KiÓm

to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh vµ thùc tÕ KiÓm to¸n Chu tr×nh hµng

tån kho do C«ng ty cæ phÇn KiÓm to¸n - T vÊn thuÕ thùc

hiÖn ë mét ®Ó tiÕn hµnh ®èi chiÕu gi÷a lý thuyÕt vµ thùc

tÕ, tõ ®ã ®Ò xuÊt c¸c ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c

KiÓm to¸n Hµng tån kho trong KiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh

t¹i C«ng ty.

PHÇN 1

C¥ Së Lý LUËN CñA KIÓM TO¸N chu tr×nh hµng tån

kho TRONG KIÓM TO¸N B¸O C¸O TµI CHÝNH

I - CHU TR×NH hµng tån kho VíI VÊN §Ò KIÓM TO¸N

1. B¶n chÊt vµ chøc n¨ng cña chu tr×nh hµng tån kho

¶nh hëng tíi c«ng t¸c KiÓm to¸n.

1.1. §Æc ®iÓm chung vÒ chu tr×nh hµng tån kho

-Hµng tån kho lµ tµi s¶n lu ®éng cña Doanh nghiÖp

biÓu hiÖn díi d¹ng vËt chÊt cô thÓ díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c

nhau, tuú thuéc vµo lo¹i h×nh Doanh nghiÖp vµ ®Æc ®iÓm

ho¹t ®éng kinh doanh cña Doanh nghiÖp. Hµng tån kho

trong Doanh nghiÖp th¬ng m¹i bao gåm: hµng ho¸ dù tr÷

cho lu th«ng ( kÓ c¶ sè hµng ®em göi b¸n hoÆc lµ hµng ho¸

®ang ®i ®êng ). Hµng tån kho trong Doanh nghiÖp s¶n

xuÊt gåm: Nguyªn vËt liÖu, C«ng cô dù tr÷ cho qu¸ tr×nh

s¶n xuÊt, Thµnh phÈm, S¶n phÈm hoµn thµnh, S¶n phÈm dë

dang vµ Hµng göi b¸n hoÆc lµ Hµng ®ang ®i ®êng.

- Hµng tån kho cã c¸c ®Æc ®iÓm:

+ Hµng tån kho ¶nh hëng trùc tiÕp tíi gi¸ vèn hµng b¸n

v× vËy ¶nh hëng trùc tiÕp tíi lîi nhuËn trong n¨m.

+ Hµng tån kho thêng chiÕm tû träng lín so víi tæng tµi

s¶n lu ®éng trong Doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu chñng lo¹i

vµ qu¸ tr×nh qu¶n lý rÊt phøc t¹p.

+ Hµng tån kho ®îc ®¸nh gi¸ th«ng qua sè lîng chÊt l-

îng, t×nh tr¹ng hµng tån kho.

+ Hµng tån kho ®î b¶o qu¶n cÊt tr÷ ë nhiÒu níi kh¸c

nhau nhiÒu ®èi tîng qu¶n lý kh¸c nhau cã ®¾c ®iÓm b¶o

qu¶n kh¸c nhau ®iÒu nµy dÉn tíi kiÓm so¸t ®èi víi hµng tån

kho gÆp nhiÒu khã kh¨n.

- Chu tr×nh vËn ®«ng cña hµng tån kho b¾t ®Çu tõ

nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô sang s¶n phÈm dë dang råi

®Õn thµnh phÈm hµng ho¸. Sù vËn ®éng cña hµng tån kho

¶nh hëng tíi nhiÒu kho¶n môc trªn b¸o c¸o tµi chÝnh nh chi

phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ s¶n xuÊt chung, gi¸ vèn hµng

b¸n, chi phÝ s¶n phÈm dë dang, dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån

kho… Lµ nh÷ng chØ tiªu thÓ hiÖn t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh

doanh, ®Þnh híng ph¸t triÓn cña Doanh nghiÖp. Khi thùc

hiÖn KiÓm to¸n th× chu tr×nh hµng tån kho lu«n lµ mét chu

tr×nh KiÓm to¸n quan träng trong KiÓm to¸n b¸o c¸o tµi

chÝnh.

1.2. Chøc n¨ng cña chu tr×nh.

chøc n¨ng mua hµng

Khi cã nhu cÇu mua hµng th× c¸c bé phËn cã liªn quan

sÏ lËp phiÕu ®Ò nghÞ mua hµng. Sau khi phiÕu ®Ò nghÞ

mua hµng ®îc phª chuÈn bé phËn cung øng sÏ lËp ®¬n ®Æt

hµng vµ göi cho nhµ cung cÊp ®· lùa chän.

PhiÕu yªu cÇu mua hµng do bé phËn cã tr¸ch nhiÖm

lËp (nh bé phËn vËt t). PhiÕu ®îc lËp theo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt

hoÆc lËp ®ét xuÊt.

§¬n ®Æt hµng: C¨n cø vµo phiÕu ®Ò nghÞ mua hµng

®· ®îc phª chuÈn cña Gi¸m ®èc (hoÆc ngêi phô tr¸ch) bé

phËn mua hµng lËp ®¬n ®Æt hµng ®Ó göi cho nhµ cung

cÊp. MÉu cña ®¬n ®Æt hµng ®îc thiÕt kÕ s½n cã ®Çy ®ñ

c¸c cét cÇn thiÕt nh»m h¹n chÕ tèi ®a c¸c sai sãt.

Chøc n¨ng nhËn hµng

Khi bªn nhµ cung cÊp giao hµng bé phËn nhËn hµng sÏ

dùa trªn ®¬n ®Æt hµng ®Ó kiÓm tra vÒ mÉu m·, sè lîng,

chñng lo¹i, quy c¸ch, phÈm chÊt vµ thêi gian gia hµng, cuèi

cïng trëng nhãm ph¶i lËp biªn b¶n kiÓm nhËn hµng. Bé phËn

nhËn hµng ph¶i ®éc lËp víi bé phËn kho vµ bé phËn kÕ to¸n.

Chøc n¨ng lu kho

Hµng ®îc chuyÓn tíi kho vµ hµng sÏ ®îc kiÓm tra vÒ

chÊt lîng, sè lîng vµ sau ®ã cho nhËp kho. Mçi khi nhËp ®ñ

kho thñ kho ph¶i lËp phiÕu nhËp kho vµ sau ®ã bé phËn kho

ph¶i th«ng b¸o cho phßng kÕ to¸n vÒ sè lîng hµng nhËn vµ

cho nhËp kho.

Chøc n¨ng xuÊt kho vËt t hµng ho¸

§èi víi mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt th× xu©t kho cã 2 lý do c¬

b¶n lµ xuÊt cho néi bé ( cho s¶n xuÊt, cho qu¶n lý Doanh

nghiÖp ) vµ xuÊt b¸n.

- XuÊt vËt t, hµng ho¸ cho néi bé: Khi cã hîp ®ång s¶n

xuÊt míi hoÆc theo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt hoÆc c¸c nhu cÇu vËt

t trong néi bé Doanh nghiÖp c¸c bé ph©n sÏ lËp phiÕu xin

lÜnh vËt t, bé phËn vËt t lËp phiÕu xuÊt kho (khi phiÕu xin

lÜnh vËt t ®îc phª chuÈn ).

PhiÕu xin lÜnh vËt t: Do bé phËn s¶n xuÊt (hoÆc c¸c bé

phËn kh¸c) c¨n cø nhu cÇu s¶n xuÊt (hoÆc nhu cÇu b¸n hµng

hoÆc qu¶n lý Doanh nghiÖp), ngêi phô tr¸ch bé phËn ®ã

lËp phiÕu xin lÜnh vËt t trong ®ã ph¶i ghi râ lo¹i vËt t, sè m·,

chóng lo¹i, quy c¸ch, phÈm chÊt, sè lîng vµ thêi gian giao vËt

t.

- XuÊt khi ®Ó b¸n: C¨n cø vµo ®¬n ®Æt mua bé phËn

tiªu thô lËp ho¸ ®¬n b¸n hµng vµ lËp phiÕu xuÊt kho, ngoµi

ra bé phËn vËn chuyÓn ph¶i lËp chøng tõ vËn chuyÓn.

Ho¸ ®¬n b¸n hµng: §îc bé phËn tiªu thô lËp thµnh

nhiÒu liªn ®Ó lu ë cuèng vµ giao cho kh¸ch hµng, giao cho

bé phËn kÕ to¸n ®Ó thanh to¸n vµ ghi sæ. Trong ho¸ ®¬n

ghi râ c¸c néi dung nh ngµy th¸ng giao hµng, lo¹i hµng giao.

m· sè, chóng lo¹i quy c¸ch, phÈm chÊt, sæ lîng, ®¬n gi¸ vµ

thµnh tiÒn thµnh to¸n.

PhiÕu xuÊt kho: §îc bé phËn vËt t hoÆc bé phËn b¸n

hµng lËp thµnh nhiÒu liªn ®Ó lu cuèng, xuÊt kho vµ ghi sæ

kÕ to¸n. PhiÕu xuÊt ghi râ c¸c néi dung nh lo¹i vËt t, hµng

ho¸ chñng lo¹i quy c¸ch, phÈm chÊt, sè lîng vµ ngµy xuÊt.

Chøng tõ vËn chuyÓn (vËn ®¬n): Do bé phËn vËn

chuyÓn lËp hoÆc C«ng ty cung cÊp dÞch vô vËn chuyÓn lËp

(nÕu thuª dÞch vô vËn chuyÓn). §©y lµ tµi liÖu minh chøng

cho viÖc hµng ®· ®îc xuÊt kho giao cho kh¸ch, chøng tõ vËn

chuyÓn ®îc ®Ýnh kÌm víi phiÕu xuÊt kho hoÆc ho¸ ®¬n b¸n

hµng lµm minh chøng cho nghiÖp vô b¸n hµng.

Chøc n¨ng s¶n xuÊt

KÕ ho¹ch vµ lÞch tr×nh s¶n xuÊt ®îc x©y dùng dùa vµo

c¸c íc to¸n vÒ nhu cÇu ®èi víi s¶n phÈm cña C«ng ty còng

nh dùa vµo t×nh h×nh thùc tÕ hµng tån kho hiÖn cã. Do vËy

nã cã thÓ b¶o ®¶m r»ng C«ng ty sÏ s¶n xuÊt nh÷ng hµng

ho¸ ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng, tr¸nh t×nh tr¹ng ø

®äng hµng ho¸ hoÆc khã tiªu thô ®èi víi mét sè hµng ho¸ cô

thÓ.ViÖc s¶n xuÊt theo kÕ ho¹c vµ lÞch tr×nh cã thÓ gióp

C«ng ty b¶o ®¶m vÒ viÖc chuÈn bÞ ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè nh

nguyªn vËt liÖu vµ nh©n c«ng cho yªu cÇu s¶n xuÊt trong

kú.

Tr¸ch nhiÖm víi hµng ho¸ trong giai ®o¹n s¶n xuÊt

thuéc vÒ nh÷ng ngêi gi¸m s¸t s¶n xuÊt. Nguyªn vËt liÖu ®îc

chuyÓn tíi ph©n xëng cho tíi khi c¸c s¶n phÈm ®îc hoµn

thµnh vµ ®îc chuyÓn vµo kho s¶n phÈm th× ngêi gi¸m s¸t

s¶n xuÊt ®îc ph©n c«ng theo dâi ph¶i cã tr¸ch nhiÖm kiÓm

so¸t vµ n¾m ch¾c tÊt c¶ t×nh h×nh trong qu¸ tr×nh s¶n

xuÊt. C¸c chøng tõ sæ s¸ch ®îc sö dông chñ yÕu ®Ó ghi

chÐp vµ theo dâi gåm c¸c phiÕu yªu cÇu sö dông, phiÕu

xuÊt kho, b¶ng chÊm c«ng, c¸c b¶ng kª, b¶ng ph©n bæ vµ

hÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n chi phÝ.

Lu kho thµnh phÈm

§©y lµ chøc n¨ng nh»m b¶o qu¶n vµ qu¶n lý tµi s¶n cña

Doanh nghiÖp khi vËt t, hµng ho¸, thµnh phÈm ®îc nhËp

kho. C«ng viÖc nµy Doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc canh phßng

b¶o vÖ tr¸nh mÊt m¸t, tr¸nh bÞ l¹m dông tµi s¶n, ®ång thêi

sö dông c¸c trang thiÕt bÞ b¶o qu¶n nh»m ®¶m b¶o ®iÒu

kiÖn b¶o qu¶n vËt chÊt. Khi nhËp kho hay xuÊt kho c¸c bªn

ph¶i cã ®Çy ®ñ c¸c giÊy tê hîp lÖ thñ kho míi ®îc nhËp,

xuÊt kho. MÆt kh¸c thñ kho lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tµi

s¶n m×nh tr«ng coi vµ ph¶i ghi chÐp ®Ó theo dâi vÒ sè lîng

vËt t, hµng ho¸, thµnh phÈm nhËp – xuÊt – tån kho.

XuÊt thµnh phÈm ®i tiªu thô

XuÊt thµnh phÈm chØ ®îc thùc hiÖn khi ®· nhËn ®îc sù

phª chuÈn, thêng lµ ®¬n ®Æt mua hµng cña kh¸ch hµng.

Khi xuÊt kho thµnh phÈm ph¶i lËp phiÕu xuÊt kho. Bé phËn

vËn chuyÓnph¶i lËp phiÕu vËn chuyÓn hµng cã ®¸nh sè thø

tù tõ tríc vµ chØ râ hµng ho¸ ®îc vËn chuyÓn. PhiÕu vËn

chuyÓn hµng ®îc lËp thµnh ba liªn, liªn thø nhÊt ®îc lËp t¹i

phßng tiÕp vËn ®Ó lµm chøng tõ minh chøng vÒ viÖc vËn

chuyÓn, liªn thø hai ®îc sÏ ®îc göi tíi phßng tiªu thô hoÆc bé

phËn tÝnh tiÒn kÌm theo. §¬n ®Æt mua cña kh¸ch hµng ®Ó

lµm c¨n cø ghi ho¸ ®¬n cho kh¸ch hµng vµ liªn thø ba sÏ ®îc

®Ýnh kÌm bªn ngoµi bao kiÖn cña hµng ho¸ trong qu¸ tr×nh

vËn chuyÓn. Ho¹t ®éng kiÓm so¸t nµy sÏ gióp cho kh¸ch

hµng kiÓm tra ®îc phiÕu vËn chuyÓn hµng g¾n trªn bao

kiÖn hµng nh»m x¸c ®Þnh xem cã sù kh¸c biÖt g× gi÷a sè

hµng ®Æt mua víi sè hµng thùc nhËn kh«ng. Trong trêng hîp

hµng ho¸ ®îc v©n chuyÓn thuª bëi mét C«ng ty tiÕp vËn

th× phiÕu vËn chuyÓn sÏ ®îc lËp thªm mét thø liªn thø t, liªn

nµy sÏ ®îc giao cho bªn cung cÊp dÞch vô vËn chuyÓn ®Ó

lµm c¨n cø tÝnh cíc phÝ.

2. §Æc ®iÓm h¹ch to¸n hµng tån kho ¶nh hëng ®Õn

KiÓm to¸n.

Víi nh÷ng ®Æc trng nh trªn, yªu cÇu thùc hiÖn tèt c«ng

t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n hµng tån kho lµ ®iÒu kiÖn quan

träng kh«ng thÓ thiÕu ®îc, gãp phÇn vµo c«ng t¸c qu¶n lý,

thóc ®Èy viÖc cung cÊp ®Çy ®ñ, kÞp thêi, ®ång bé cho s¶n

xuÊt còng nh tiªu thô, nh»m ng¨n chÆn c¸c hiÖn tîng mÊt

m¸t, hao hôt, l·ng phÝ trong kinh doanh.

2.1. VÒ nguyªn t¾c kÕ to¸n.

KÕ to¸n hµng tån kho ph¶i tu©n theo nh÷ng nguyªn

t¾c quèc tÕ:

- Nguyªn t¾c ho¹t ®éng liªn tôc: Doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã

thêi h¹n hoÆc Ýt nhÊt kh«ng bÞ gi¶i thÓ trong t¬ng lai gÇn

th× ph¶i lËp BCTC ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tµi s¶n theo gi¸ gèc,

kh«ng theo gi¸ thÞ trêng.

- Nguyªn t¾c vÒ tÝnh chia c¾t niªn ®é cña c¸c n¨m lµ g¾n

chi phÝ vµo c¸c n¨m tµi chÝnh liªn quan vµ chØ cã nh÷ng chi

phÝ ®ã mµ th«i.

- Nguyªn t¾c tÝnh nhÊt qu¸n: Trong qu¸ tr×nh kÕ to¸n hµng

tån kho mäi kh¸i niÖm, nguyªn t¾c, ph¬ng ph¸p kÕ to¸n

ph¶i ®îc thùc hiÖn nhÊt qu¸n. NÕu cã thay ®æi th× ph¶i

gi¶i thÝch râ rµng vµ nªu trong phô lôc BCTC cïng víi ¶nh h-

ëng cña chóng lªn kÕt qu¶.

- Nguyªn t¾c gi¸ gèc: gi¸ trÞ cña hµng tån kho ®îc tÝnh theo

gi¸ gèc.

- Nguyªn t¾c thËn träng: ®Ó quyÕt to¸n ngêi ta so s¸nh

gi÷a gi¸ gèc vµ gi¸ thÞ trêng. NÕu gi¸ thùc tÕ thÊp h¬n chi

phÝ mua ph¶i h¹ch to¸n mét kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng

tån kho.

- Nguyªn t¾c kh«ng bï trõ: viÖc gi¶m gi¸ hµng tån kho kh«ng

thÓ ghi chÐp trùc tiÕp vµo viÖc gi¶m gi¸ mua. Nã ph¶i ®îc

gi÷ nguyªn sau ®ã hoµn nhËp ®Ó x¸c ®Þnh l·i vµ viÖc mÊt

gi¸ lµ ®èi tîng cña mét kho¶n dù phßng.

- Nguyªn t¾c ghi chÐp kÕ to¸n: C¸c Doanh nghiÖp s¶n xuÊt

ph¶i thùc hiÖn kiÓm kª thêng xuyªn tuy nhiªn c¸c C«ng ty

kh«ng thùc hiÖn quy ®Þnh nµy mµ chØ thùc hiÖn kiÓm kª

®Þnh kú. Trong hÖ thèng kiÓm kª thêng xuyªn nhËp, xuÊt

hµng tån kho ®îc ghi nhËn ngay trong khi chóng ta thùc

hiÖn, cßn kiÓm kª ®Þnh kú th× hµng tån kho ®Çu kú ®îc

gi÷ nguyªn cuèi kú.

2.2. VÒ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸.

Theo chuÈn mùc kÕ to¸n hµng tån kho quèc tÕ vµ

nguyªn t¾c h¹ch to¸n hµng tån kho cña ViÖt Nam th× hµng

tån kho ph¶i ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ thùc tÕ (hay cßn gäi lµ

gi¸ phÝ) ®îc quy ®Þnh cô thÓ cho tõng lo¹i hµng.

TrÞ gi¸ hµng nhËp kho ®îc quy ®Þnh cô thÓ cho tõng

lo¹i vËt t, hµng hãa theo nguån h×nh thµnh vµ thêi ®iÓm

tÝnh gi¸. Hµng nhËp kho cã thÓ tõ hai nguån lµ mua vµo vµ

Doanh nghiÖp tù s¶n xuÊt.

§èi víi hµng mua ngoµi:

§èi víi hµng tù s¶n xuÊt:

§èi víi hµng tån kho v× trÞ gi¸ thùc tÕ cña hµng nhËp

kho kh¸c nhau ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau trong kú h¹ch to¸n

nªn viÖc tÝnh gi¸ thùc tÕ hµng xuÊt kho cã thÓ ¸p dông mét

trong c¸c ph¬ng ph¸p sau ®©y:

Gi¸ thùc tÕ

Gi¸ mua

Chi phÝthu mua

C¸c kho¶ngi¶m gi¸ hµng mua

= -+

Gi¸ thùc tÕ

Gi¸ thµnh c«ng x

ëng

Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp

Chi phÝ nh©n c«ng

trùc tiÕp

Chi phÝ s¶n xuÊt

chung.

= + +=

- Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh.

- Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn.

- Ph¬ng ph¸p nhËp tríc, xuÊt tríc.

- Ph¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tríc.

- Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ theo gi¸ h¹ch to¸n.

2.3. VÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt hµng tån kho.

Mäi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh nãi chung, hµng tån kho

nãi riªng, mäi sù biÕn ®éng t¨ng gi¶m vÒ mÆt sè lîng vµ gi¸

trÞ ®Òu ®îc ph¶n ¸nh trªn chøng tõ gèc nh: phiÕu nhËp kho,

phiÕu xuÊt kho, hãa ®¬n b¸n hµng, biªn b¶n kiÓm kª, thÎ

kho,...

§ång thêi víi qu¸ tr×nh trªn h¹ch to¸n hµng tån kho ph¶i

®îc h¹ch to¸n c¶ vÒ mÆt gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt. §Ó h¹ch to¸n ®-

îc nh vËy, kÕ to¸n hµng tån kho ph¶i sö dông ph¬ng ph¸p

h¹ch to¸n chi tiÕt lµ theo dâi tõng thø, tõng chñng lo¹i, quy

c¸ch vËt t, hµng hãa theo tõng ®Þa ®iÓm qu¶n lý vµ sö

dông. H¹ch to¸n hµng tån kho ph¶i lu«n lu«n ®¶m b¶o vÒ sù

khíp ®óng c¶ mÆt gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt gi÷a thùc tÕ víi sè lîng

ghi trªn sæ kÕ to¸n, gi÷a sè tæng hîp vµ sè chi tiÕt. HiÖn

nay, theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh cña ViÖt Nam, Doanh

nghiÖp cã thÓ lùa chän mét trong ba ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n

chi tiÕt ®ã lµ: Ph¬ng ph¸p thÎ song song, ph¬ng ph¸p sæ

®èi chiÕu lu©n chuyÓn, ph¬ng ph¸p sæ sè d.

2.4. VÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n tæng hîp hµng tån kho:

Trong mét Doanh nghiÖp hay mét ®¬n vÞ kÕ to¸n chØ

®îc ¸p dông mét trong hai ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån

kho nh sau:

- Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn: ®©y lµ ph¬ng ph¸p h¹ch

to¸n hµng tån kho b»ng c¸ch theo dâi thêng xuyªn, liªn tôc

cã hÖ thèng t×nh h×nh nhËp xuÊt kho vËt t, hµng hãa trªn

sæ s¸ch. Theo ph¬ng ph¸p nµy mäi biÕn ®éng t¨ng gi¶m

hµng tån kho vÒ mÆt gi¸ trÞ ë bÊt kú thêi ®iÓm nµo còng

®îc ph¶n ¸nh trªn c¸c tµi kho¶n liªn quan sau:

+ TK151 – Hµng mua ®ang ®i dêng.

+ TK152 – Nguyªn vËt liÖu.

+ TK 153 – C«ng cô dông cô.

+ TK 154 – S¶n phÈm dë dang.

+ TK 155 – Thµnh phÈm.

+ TK 156 – Hµng hãa.

+ TK 157 – Hµng göi b¸n.

+ TK 159 – Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho.

- Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú; lµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n

c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª thùc tÕ ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tån

kho cuèi kú cña vËt t, hµng hãa trªn sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ

tõ ®ã tÝnh ra gi¸ trÞ cña hµng tån kho ®· xuÊt trong kú theo

c«ng thøc:

Theo ph¬ng ph¸p nµy mäi sù t¨ng gi¶m gi¸ trÞ hµng

tån kho kh«ng ®îc theo dâi trªn c¸c tµi kho¶n hµng tån kho,

mµ chØ theo dâi qua c¸c tµi kho¶n trung gian sau ®©y:

+ TK 611 – Mua hµng.

+ TK 631 – Gi¸ thµnh.

+ Tk 632 – Gi¸ vèn hµng b¸n.

TrÞ gi¸ hµng

tån cuèi kú

TrÞ gi¸ hµng xuÊt trong

kú

TrÞ gi¸ hµng tån

®Çu kú

TrÞ gi¸ hµng nhËp

trong kú

= + -

Ngoµi c¸c nguyªn t¾c trªn ra, trong tõng trêng hîp cô

thÓ nÕu xÐt thÊy hµng tån kho ë cuèi niªn ®é kÕ to¸n cã

kh¶ n¨ng bÞ gi¶m gi¸ so víi gi¸ thùc tÕ ®· ghi sæ kÕ to¸n

th× Doanh nghiÖp ®îc phÐp lËp dù phßng gi¶m gi¸ theo chÕ

®é quy ®Þnh.

3. Chøng tõ vµ sæ s¸ch cã liªn quan ®Õn chu tr×nh

hµng tån kho

Chøng tõ KiÓm to¸n lµ nguån t liÖu s½n cã cung cÊp

cho KiÓm to¸n viªn. Chøng tõ KiÓm to¸n cã thÓ lµ c¸c tµi liÖu

kÕ to¸n hoÆc còng cã thÓ lµ tµi liÖu kh¸c. Trong chu tr×nh

Hµng tån kho c¸c lo¹i chøng tõ KiÓm to¸n thêng bao gåm:

- HÖ thèng sæ kÕ to¸n chi tiÕt cho HTK.

- Sù ¶nh hëng cña ph¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho.

- HÖ thèng kÕ to¸n chi phÝ vµ t×nh gi¸ thµnh s¶n ph¶m.

- HÖ thång c¸c b¸o c¸o vµ sæ s¸ch liªn quan tíi chi phÝ

tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm bao gåm c¸c b¸o c¸o s¶n xuÊt, b¸o

c¸o s¶n phÈm háng kÓ c¶ b¸o c¸o thiÖt h¹i do ngõng s¶n

xuÊt.

- HÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n chi phÝ: sæ c¸i, b¶ng ph©n

bæ, b¸o c¸o tæng hîp, nguyªn vËt liÖu, nh©n c«ng trùc tiÕp,

chi phÝ s¶n xuÊt chung..

4. Môc tiªu KiÓm to¸n

Môc tiªu hîp lý chung.

Môc tiªu hîp lý chung bao hµm viÖc xem xÐt, ®¸nh gi¸

tæng thÓ sè tiÒn ghi trªn c¸c kho¶n môc trªn c¬ së cam kÕt

chung vÒ tr¸ch nhiÖm cña nhµ qu¶n lý vµ thùc hiÖn thu ®îc

qu kh¶o s¸t thùc tÕ ë kh¸ch thÓ KiÓm to¸n. Do ®ã ®¸nh gi¸

sù hîp lý chung híng tíi kh¶ n¨ng sai sãt cô thÓ cña c¸c sè

tiÒn trªn kho¶n môc ( theo gi¸ tr×nh KiÓm to¸n tµi chÝnh ).

§èi víi chu tr×nh hµng tån kho cã thÎ cô thÓ ho¸ kho vµ b¶ng

c©n ®èi kÕ to¸n hay C¸c sè d hµng tån kho trªn b¶ng c©n

®èi kÕ to¸n vµ b¶ng liÖt kª hµng tån kho lµ hîp lý.

Môc tiªu chung kh¸c

Trong môc tiªu chung kh¸c bao gåm: Môc tiªu hiÖu lùc,

môc tiªu trän vÑn, môc tiªu quyÒn vµ nghÜa vô, môc tiªu

®¸nh gi¸ vµ ph©n bæ, môc tiªu chÝnh x¸c c¬ häc vµ môc

tiªu ph©n lo¹i vµ tr×nh bµy. C¸c môc tiªu nµy ®îc cô thÓ ho¸

cho chu tr×nh Hµng tån kho:

- T©t c¶ hµng tån kho ghi trªn sæ ®Òu tån t¹i thùc tÕ

vµo ngµy lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ( hiÖu lùc ).

- Mäi hµng ho¸, tµi s¶n tån kho ®Òu bao hµm trong

B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n (trän vÑn).

- C¸c tµi s¶n ghi trong môc hµng tån kho thuéc quyÒn

së h÷u cña ®¬n vÞ vµ kh«ng thuéc tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm

cè hoÆc t¹m vay (QuyÒn vµ nghÜa vô)

+ Gi¸ trÞ hµng tån kho phï hîp víi hiÖn vËt.

+ Gi¸ c¶ hµng ho¸ ®îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ. C¸c lÇn

®iÒu chØnh gi¸ ®îc ph¶n ¸nh ®óng vµ hµng ho¸ mÊt gi¸ ®îc

®iÒu chØnh ( ®Þnh gi¸ vµ ph©n bæ ).

- Sè tæng céng c¸c kho¶n môc hµng tån kho (tÝnh

chÝnh x¸c c¬ häc).

+ Ph©n lo¹i ®óng hµng tån kho theo c¸c nhãm:

Nguyªn vËt liÖu, c«ng tr×nh dë dang, thµnh phÈm vµ chi tiÕt

theo quy ®Þnh.

+ ThuyÕt tr×nh râ c¸c hµng ho¸ cÇm cè, chuyÓn nhîng,

t¹m göi hoÆc gi÷ hé (Ph©n lo¹i vµ tr×nh bµy).

C¸c môc tiªu ®îc cô thÓ ho¸ cho chu tr×nh KiÓm to¸n

hµng tån kho ë trªn ®îc gäi lµ c¸c môc tiªu KiÓm to¸n ®Æc

thï. §èi víi mçi chu tr×nh KiÓm to¸n cã c¸c môc tiªu ®Æc thï

riªng, tuy nhiªn víi mçi vuéc KiÓm to¸n cô thÓ th× môc tiªu

riªng cña chu tr×nh Hµng tån kho cã thÓ lµ kh¸c nhau. V×

vËy c¨n cø vµo tõng trêng hîp cô thÓ mµ KiÓm to¸n viªn

®Þnh ra c¸c môc tiªu KiÓm to¸n cô thÓ.

II: NéI DUNG KIÓM TO¸N CHU TR×NH hµng tån kho

TRONG KIÓM TO¸N B¸O C¸O TµI CHÝNh.

1. C¸c ph¬ng ph¸p tiÕp cËn KiÓm to¸n ®èi víi chu

tr×nh hµng tån kho.

Chu tr×nh hµng tån kho còng nh c¸c chu tr×nh kh¸c khi

tiÕn hµnh KiÓm to¸n thêng cã hai c¸ch tiÕp cËn:

Sö dông c¸c thö nghiÖm tu©n thñ

Sö dông c¸c thö nghiÖm c¬ b¶n

Thö nghiÖm tu©n thñ ( thö nghiÖm kiÓm so¸t ): Lµ lo¹i

thö nghiÖm ®Ó thu thËp b»ng chøng KiÓm to¸n chøng minh

r»ng hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ho¹t ®éng h÷u hiÖu. Sè lîng

c¸c thö nghiÖm tu©n thñ dùa vµo viÖc ®¸nh gi¸ rñi ro KiÓm

to¸n.

Thö nghiÖm c¬ b¶n: Lµ lo¹i thö nghiÖm ®îc thiÕt kÕ

nh»m thu thËp c¸c b»ng chøng vÒ sù hoµn chØnh, chÝnh s¸c

vµ hiÖu lùc cña c¸c d÷ liÖu do hÖ thèng kÕ to¸n sö lý. Thö

nghiÖm c¬ b¶n thêng ®îc sö dông víi sè lîng lín khi rñi ro

kiÓm so¸t cña chu tr×nh ®ã ®îc ®¸nh gi¸ lµ cao.

2. KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho

Mçi mét cuéc KiÓm to¸n dï to hay nhá ®¬n gi¶n hay

phøc t¹p th× quy tr×nh KiÓm to¸n thêng tu©n thñ theo

tr×nh tù chung. Chu tr×nh KiÓm to¸n mua hµng vµ thanh

to¸n ®îc tiÕn hµnh qua ba bíc:

Bíc 1: LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho

Bíc 2. Thùc hiÖn KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho

Bíc 3. KÕt thóc KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho

2.1. LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho

LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n lµ kh©u ®Çu tiªn vµ rÊt quan

träng trong c«ng viÖc cña KiÓm to¸n v× nã cã ý nghÜa

®Þnh híng cho toµn bé ho¹t ®éng sau nµy. Nã t¹o ®iÒu kiÖn

ph¸p lý còng nh c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c cÇn thiÕt cho KiÓm to¸n.

Môc ®Ých giai ®o¹n nµy lµ x©y dùng kÕ ho¹ch KiÓm to¸n

chung vµ ph¬ng ph¸p KiÓm to¸n cô thÓ phï hîp víi ph¹m vi,

b¶n chÊt, thêi gian cña quy tr×nh KiÓm to¸n sÏ thùc hiÖn.

Theo chuÈn mùc KiÓm to¸n viÖt nam sè 300, lËp kÕ

ho¹ch KiÓm to¸n th× “ KiÓm to¸n viªn vµ C«ng ty KiÓm to¸n

ph¶i lËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n trong ®ã m« t¶ ph¹m vi dù kiÕn

vµ c¸ch thøc tiÕn hµnh c«ng viÖc KiÓm to¸n. KÕ ho¹ch KiÓm

to¸n ph¶i ®Çy ®ñ, chi tiÕt lµm c¬ së ®Ó lµm ch¬ng tr×nh

KiÓm to¸n ’’. §èi víi chu tr×nh hµng tån kho, môc ®Ých cña

giai ®o¹n nµy lµ ph¶i x©y dùng mét chiÕn lîc KiÓm to¸n vµ

ph¬ng ph¸p KiÓm to¸n cô thÓ phï hîp víi b¶n chÊt, thêi gian

vµ ph¹m vi cña c¸c thñ tôc KiÓm to¸n sÏ ¸p dông khi KiÓm

to¸n chu tr×nh nµy.

LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho gåm

c¸c bíc sau:

B 1: ChuÈn bÞ kÕ ho¹ch KiÓm to¸n

B 2: Thu thËp th«ng tin vÒ kh¸ch hµng vµ thùc hiÖn c¸c

thñ tôc ph©n tÝch

B 3: §¸nh gi¸ tÝnh träng yÕu vµ rñi ro KiÓm to¸n

B 4: T×m hiÓu hÖ thèng KSNB vµ ®¸nh gi¸ rñi ro KiÓm

to¸n

B 5: LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n toµn diÖn vµ so¹n th¶o ch-

¬ng tr×nh KiÓm to¸n

B 1: ChuÈn bÞ kÕ ho¹ch KiÓm to¸n

§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng chÊp nhËn KiÓm to¸n

§Ó chÊp nhËn lêi mêi KiÓm to¸n ph¶i c¨n cø vµo kh¶

n¨ng cña C«ng ty vµ c¸c ®iÒu kiÖn cña kh¸ch hµng. Trong

giai ®o¹n nµy KiÓm to¸n viªn ph¶i ®¸nh gi¸ rñi ro cã thÓ

gÆp ph¶i khi tiÕn hµnh KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho

cña Doanh nghiÖp sau ®ã kÕt hîp víi viÖc ®¸nh gi¸ c¸c chu

tr×nh kh¸c ®Ó ®a ra quyÕt ®Þnh cã chÊp nhËn KiÓm to¸n

cho Doanh nghiÖp kh«ng.

NhËn diÖn c¸c ký do KiÓm to¸n cña C«ng ty kh¸ch hµng

Sau khi chÊp nhËn KiÓm to¸n, C«ng ty KiÓm to¸n tiÕn

hµnh xem xÐt c¸c lý do KiÓm to¸n cña kh¸ch hµng ®Ó tõ ®ã

tiÕn hµnh x¸c ®Þnh sè lîng b»ng chøng KiÓm to¸n cÇn thu

thËp vµ c¸c møc ®é chÝnh x¸c cña c¸c ý kiÕn mµ KiÓm to¸n

viªn ®a ra trong b¸o c¸o KiÓm to¸n.

Lùa chän ®éi ngò nh©n viªn thùc hiÖn kiÓm to¸n

Th«ng qua viÖc nhËn diÖn c¸c lý do KiÓm to¸n cña

kh¸ch hµng, C«ng ty KiÓm to¸n íc lîng ®îc quy m« phøc t¹p

cña cuéc KiÓm to¸n tõ ®ã lùa chän ®éi ngò nh©n viªn thÝch

hîp ®Ó thùc hiÖn KiÓm to¸n. C«ng ty KiÓm to¸n sÏ lùa chän

nhng nh©n viªn KiÓm to¸n cã nhiÒu kinh nghiÖm trong

KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho ®Ó KiÓm to¸n chu tr×nh

nµy. Sè lîng vµ tr×nh ®é cña c¸c KiÓm to¸n viªn phô thuéc

vµo tÝnh phøc t¹p vµ møc rñi ro cña chu tr×nh.

Hîp ®ång KiÓm to¸n

C«ng viÖc kÝ kÕt hîp ®ång KiÓm to¸n lµ giai ®o¹n cuèi

cïng cña giai ®o¹n nµy, ghi râ tr¸ch nhiÖm vÒ quyÒn lîi vµ

nghÜa vô c¸c bªn. Nh÷ng néi dung chñ yÕu cña hîp ®ång

KiÓm to¸n b¸o gåm:

Môc ®Ých vµ ph¹m vi KiÓm to¸n

Tr¸ch nhiÖm cña ban gi¸m ®èc C«ng ty kh¸ch hµng vµ

c¸c KiÓm to¸n viªn

H×nh thøc th«ng b¸o kÕt qu¶ kiÓn to¸n

Thêi gian tiÕn hµnh cuéc kiÓm to¸n

C¨n cø tÝnh gi¸ phÝ cuéc KiÓm to¸n vµ h×nh thøc thanh

to¸n

B2: Thu thËp th«ng tin vÒ kh¸ch hµng

KiÓm to¸n viªn thu thËp th«ng tin ®èi víi phÇn hµnh

KiÓm to¸n mµ m×nh ®¶m nhËn. Trong giai ®o¹n nµy KiÓm

to¸n viªn t×m hiÓu c¸c mÆt ho¹t ®éng kinh doanh cña

kh¸ch hµng vµ c¸c quy tr×nh mang tÝnh ph¸p lý cã ¶nh hëng

®Õn c¸c mÆt ho¹t ®éng kinh doanh nµy tõ ®ã ¶nh hëng

®Õn phÇn hµnh KiÓm to¸n cña m×nh.

C¸c th«ng tin c¬ së

T×m hiÓu ngµnh nghÒ vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña

kh¸ch hµng.

Theo chuÈn mùc KiÓm to¸n sè 300, lËp kÕ ho¹ch KiÓm

to¸n quy ®Þnh KiÓm to¸n viªn ph¶i t×m hiÓu ngµnh nghÒ

vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng. ViÖc t×m hiÓu

ngµnh nghÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng gióp

KiÓm to¸n viªn nhËn ®Þnh vÒ chñng lo¹i hµng ho¸ mµ Doanh

nghiÖp mua vµo còng nh c¸ch thøc thanh to¸n vµ môc ®Ých

sö dông ®èi víi tõng lo¹i hµng ho¸ cã ®óng môc ®Ých cam

kÕt b»ng v¨n b¶n kh«ng. Ngoµi ra viÖc t×m hiÓu ngµnh

nghÒ kinh doanh cña kh¸ch hµng còng cho KiÓm to¸n viªn

biÕt ®îc c¸ch tæ chøc hÖ thèng kÕ to¸n vµ c¸c nguyªn t¾c

kÕ to¸n ®Æc thï cña ngµnh nghÒ nµy.

- Xem xÐt l¹i kÕt qu¶ cuéc KiÓm to¸n n¨m tríc vµ hå s¬

KiÓm to¸n chung.

ViÖc xem xÐt l¹i nµy gióp cho kiÓm to¸n viªn x¸c ®Þnh

vµ khoanh vïng c¸c kho¶n môc chøa ®ùng rñi ro cao trong

chu tr×nh, nh÷ng bíc mµ ë ®ã hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé

yÕu.

- Tham quan nhµ xëng

C«ng viÖc nµy sÏ cung cÊp cho KiÓm to¸n viªn nh÷ng

®iÒu m¾t thÊy tai nghe vÒ quy tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh

cña kh¸ch hµng, gióp KiÓm to¸n viªn ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng

b¶o qu¶n, nhËp vµ xuÊt hµng ho¸ tõ ®ã ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng

cña bé phËn mua hµng vµ nh÷ng gian lËn sai sãt cã thÓ x¶y

ra trong qu¸ tr×nh mua hµng.

- NhËn diÖn c¸c bªn h÷u quan

Trong qu¸ tr×nh KiÓm to¸n chu tr×nh mua hµng vµ

thanh to¸n c¸c bªn h÷ quan mµ kiÓm to¸n viªn quan t©m

chñ yÕu lµ cung cÊp, ®¹i lý, c¸c tæ chøc ¶nh hëng ®Õn

quyÕt ®Þnh mua cña C«ng ty kh¸ch hµng. ViÖc nhËn diÖn

c¸c bªn h÷u quan sÏ gióp cho KiÓm to¸n viªn trong qu¸ tr×nh

thu thËp b»ng chøng KiÓm to¸n cã nhiÒu thuËn lîi h¬n.

- Dù kiÕn nhu cÇu chuyªn gia bªn ngoµi

Trong trêng hîp ph¶i gi¸m ®Þnh gi¸ trÞ cña nh÷ng hµng

ho¸ mµ Doanh nghiÖp mua vµo nÕu trong nhãm KiÓm to¸n

kh«ng cã ai cã kh¶ n¨ng gi¸m ®Þnh th× hä ph¶i dïng nh÷ng

chuyªn gia trong c¸c lÜnh vùc trªn.

C¸c th«ng tin vÒ nghÜa vô ph¸p lý cña kh¸ch hµng

ViÖc thu thËp th«ng tin vÒ nghÜa vô ph¸p lý cña kh¸ch

hµng sÏ gióp cho KiÓm to¸n viªn n¾m b¾t ®îc c¸c quy tr×nh

mang tÝnh ph¸p lý cã ¶nh hëng ®Õn chu tr×nh hµng tånkho.

Nh÷ng th«ng tin nµy ®îc thu thËp trong qu¸ tr×nh tiÕp xóc

víi ban gi¸m ®èc cña C«ng ty kh¸ch hµng gåm c¸c lo¹i sau:

GiÊy phÐp thµnh lËp ®iÒu lÖ cña C«ng ty.

C¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, b¸o c¸o KiÓm to¸n, thanh tra

hoÆc kiÓm tra cña c¸c n¨m hiªn hµnh hoÆc trong vµi n¨m tr-

íc.

Biªn b¶n c¸c cuéc häp cæ ®«ng, héi ®ång qu¶n trÞ vµ

ban gi¸m ®èc.

C¸c hîp ®ång cam kÕt quan träng.

Thùc hiÖn c¸c thñ tôc ph©n tÝch

Sau khi thu thËp c¸c th«ng tin c¬ së vµ th«ng tin vÒ

nghÜa vô ph¸p lý cña kh¸ch hµng, KiÓm to¸n viªn thùc hiÖn

c¸c thñ tôc ph©n tÝch ®èi víi c¸c th«ng tin ®· thu thËp ®îc

®Ó hç trî cho viÖc lËp kÕ ho¹ch vÒ b¶n chÊt, thêi gian vµ néi

dung c¸c thñ tôc KiÓm to¸n sÏ ®îc sö dông ®Ó thu thËp b»ng

chøng KiÓm to¸n. Gåm:

Ph©n tÝch ngang: So s¸nh sè d tµi kho¶n n¨m nay so víi

n¨m tríc, ®èi chiÕu chªn lÖch n¨m nay t¨ng hay gi¶m so víi

n¨m tríc ®Ó t×m ra nh÷ng ®iÒu kh«ng hîp lý.

Ph©n tÝch däc: So s¸nh tû lÖ chi phÝ cña C«ng ty kh¸ch

hµng víi c¸c C«ng ty kh¸c trong ngµnh, so s¸nh tû lÖ nµy qua

c¸c n¨m ®Ó ®¸nh gi¸ tÝnh hîp lý. X¸c ®Þnh hÖ sè vßng quay

cña hµng tån kho ®Ó x¸c ®inh chÊt lîng, tÝnh kÞp thêi, tÝnh

lçi thêi cña hµng ho¸ mua vµo.

B3: §¸nh gi¸ tÝnh träng yÕu vµ rñi ro KiÓm to¸n

§¸nh gi¸ tÝnh träng yÕu

Mét sai sãt cã quy m« cã thÓ träng yÕu víi C«ng ty nµy

nhng kh«ng träng yÕu víi C«ng ty kh¸c. Do ®ã viÖc íc lîng

träng yÕu phÇn lín phô thuéc vµo kinh nghiÖm cña KiÓm

to¸n viªn. Th«ng thêng viÖc ®¸nh gi¸ tÝnh träng yÕu gåm

hai bíc c¬ b¶n:

Bíc 1: ¦íc lîng ban ®Çu vÒ tÝnh träng yÕu

Bíc 2: Ph©n bæ íc lîng ban ®Çu vÒ tÝnh träng yÕu cho

c¸c kho¶n môc KiÓm to¸n.

Trong giai ®o¹n nµy KiÓm to¸n viªn cÇn íc l¬ng møc

träng yÕu cho toµn bé chu tr×nh sau ®ã ph©n bæ møc räng

yÕu cho tõng nhãm nghiÖp vô.

§¸nh gi¸ rñi ro

Theo chuÈn mùc sè 400 rñi ro KiÓm to¸n lµ rñi ro KiÓm

to¸n viªn vµ C«ng ty KiÓm to¸n ®a ra ý kiÕn nhËn xÐt kh«ng

thÝch hîp khi b¸o c¸o tµi chÝnh ®· ®îc KiÓm to¸n cßn cã

nh÷ng sai sãt träng yÕu. Trong giai ®o¹n lËp kÕ ho¹ch KiÓm

to¸n, KiÓm to¸n viªn ph¶i x¸c ®Þnh rñi ro KiÓm to¸n mong

muèn cho toµn bé BCTC ®îc KiÓm to¸n th«ng qua viÖc ®¸nh

gi¸ ba bé phËn.

- Rñi ro tiÒm tµng.

§Ó ®¸nh gi¸ rñi ro tiÒm tµng KiÓm to¸n viªn cã thÓ dùa

vµo c¸c yÕu tè nh b¶n chÊt kinh doanh cña kh¸ch hµng, tÝnh

liªm chÝnh cña ban gi¸m ®èc, kÕt qu¶ cña c¸c cuéc KiÓm

to¸n lÇn tríc, c¸c nghiÖp vô kinh tÕ kh«ng thêng xuyªn, c¸c íc

tÝnh kÕ to¸n, c¸c hîp ®ång KiÓm to¸n lÇn ®Çu vµ dµi h¹n,

quy m« sè d tµi kho¶n.

- Rñi ro kiÓm so¸t.

Kh¶ n¨ng gian lËn, sai sãt cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi

bé. Rñi ro kiÓm so¸t cµng lín cã nghÜa lµ hÖ thèng kiÓm so¸t

néi bé cµng yÕu kÕm vµ ngîc l¹i. ViÖc ®¸nh gi¸ rñi ro trªn

th«ng qua viÖc ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé.

- Rñi ro ph¸t hiÖn.

Kh¶ n¨ng x¶y ra c¸c sai sãt hoÆc gian lËn trªn b¸o c¸o

tµi chÝnh mµ kh«ng ng¨n ®îc hay ph¸t hiÖn bëi hÖ thèng

kiÓm so¸t néi bé vµ còng kh«ng ®îc kiÓm to¸n viªn ph¸t

hiÖn trong qu¸ tr×nh KiÓm to¸n. ViÖc ®¸nh gi¸ rñi ro ph¸t

hiÖn phô thuéc vµo viÖc ®¸nh gi¸ rñi ro tiÒm tµng, rñi ro

kiÓm so¸t vµ kh¶ n¨ng chuyªn m«n cña KiÓm to¸n viªn.

KiÓm to¸n viªn ph¶i dùa vµo ®¸nh gi¸ møc ®é rñi ro

tiÒm tµng ®Ó x¸c ®Þnh néi dung, lÞch tr×nh vµ ph¹m vi thö

nghiÖm c¬ b¶n ®Ó gi¶m rñi ro ph¸t hiÖn vµ rñi ro KiÓm to¸n

®Õn møc cã thÓ chÊp nhËn ®îc.

B4: T×m hiÓu hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé vµ ®¸nh gi¸

rñi ro kiÓm so¸t

Trong giai ®o¹n nµy KiÓm to¸n viªn ph¶i xem xÐt c¸c

yÕu tè cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé nh m«i trêng kiÓm

so¸t, thñ tôc kiÓm so¸t, hÖ thèng kÕ to¸n vµ hÖ thèng kiÓm

so¸t néi bé mµ träng t©m lµ c¸c thñ tôc kiÓm so¸t ®îc ¸p

dông trong chu trÝnh hµng tån kho vÒ mÆt thiÕt kÕ vµ tÝnh

kh¶ thi cña c¸c thñ tôc kiÓm so¸t ®ã.

- M«i trêng kiÓm so¸t

Bao gåm toµn bé nh©n tè bªn trong vµ bªn ngoµi cã

tÝnh t¸c ®éng tíi viÖc thiÕt kÕ, ho¹t ®éng vµ sö lý d÷ liÖu

cña c¸c lo¹i h×nh kiÓm so¸t néi bé. §Ó ®¹t sù hiÓu biÕt vÒ

hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®èi víi hµng tån kho, KiÓm to¸n

viªn cÇn xem xÐt c¸c nh©n tè trong m«i trêng kiÓm so¸t bao

gåm:

+ §Æc thï vÒ qu¶n lý: §Æc thï vÒ qu¶n lý ®Ò cËp tíi c¸c

quan ®iÓm kh¸c nhau trong ®iÒu hµnh ho¹t ®éng Doanh

nghiÖp cña nhµ qu¶n lý ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn chÝnh s¸ch

chÕ ®é quy ®Þnh vµ c¸ch thøc tæ chøc kiÓm tra kiÓm so¸t

trong Doanh nghiÖp nãi chung vµ hµngtån kho nãi riªng.

+ C¬ cÊu tæ chøc: §Ó thùc hiªn bíc c«ng viÖc nµy víi

hµng tån kho KiÓm to¸n viªn cÇn t×m hiÓu c¸c thñ tôc vµ

c¸c quy ®Þnh ®èi víi c¸c chøc n¨ng mua hµng, nhËn hµng, lu

tr÷ hµng, xuÊt hµng. còng nh viÖc kiÓm so¸t ®èi víi s¶n

xuÊt, ®«ng thêi ph¶i t×m hiÓu vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t vËt

chÊt ®èi víi hµng tån kho nh kho tµng, bÕn b·i, nhµ xëng vµ

c¸c ®iÒu kiÖn kü thuËt kh¸c. BÊt kú sù thiÕu so¸t nµo vÒ ph-

¬ng tiÖn cÊt tr÷ vÒ dÞch vô b¶o vÖ hoÆc vÒ kiÓm so¸t vËt

chÊt kh¸c ®Òu cã thÓ dÉn tíi mÊt m¸t hµng tån kho do ch¸y

næ hoÆc do mÊt trém, tÊt c¶ cÊp qu¶n lý quan t©m. Thªm

n÷a c¸c KiÓm to¸n viªn cã thÓ tiÕn hµnh pháng vÊn cu·ng

nh quan s¸t c¸c ho¹t ®éng cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé.

HÖ thèng kÕ to¸n hµng tån kho cã ®îc theo dâi tõng lo¹i

kh«ng, hµng tån kho cã ®îc ®¸nh dÊu theo mét d·y sè ®îc

x©y dùng kh«ng.

+ChÝnh s¸ch nh©n sù: KiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh pháng

vÊn vÒ chÝnh s¸ch nh©n sù ®èi víi c«ngt¸c ghi chÐp, c«ng

t¸c qu¶n lý hµng tån kho, thùc hiÖn ®¸nh gi¸ ®iÒu tra vÒ

tr×nh ®é nghiÖp vô, tÝnh trung thùc vµ t c¸ch cña thñ kho,

nh©n viªn thu mua, kÕ to¸n hµng tån kho còng nh xù ph©n

ly tr¸ch nhiÖm gi÷a c¸c bé phËn c¸ nh©n trong viÖc thu

mua, h¹ch to¸n vµ b¶o qu¶n hµng tån kho.

+ C«ng t¸c kÕ ho¹ch: KiÓm to¸n viªn cÇn kiÓm tra c¸c

dù to¸n vÒ nguyªn vËt liÖu, kÕ ho¹ch s¶n xuÊt do Doanh

nghiÖp lËp ®Çu kú vµ ®èi chiÕu víi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt do

Doanh nghiÖp lËp ®Çu kú vµ ®èi chiÕu víi kÕ ho¹ch s¶n

xuÊt, dù to¸n kú tríc còng nh t×nh h×nh thùc tÕ s¶n xuÊt kú

tríc ®Ó kh¼ng ®Þnh tÝnh khoa häc vµ nghiªm tóc trong

viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch, dù to¸n vÒ hµng tån kho cña

Doanh nghiÖp.

- HÖ thèng kÕ to¸n hµng tån kho.

Bao gåm hÖ thån chøng tõ, hÖ thèng s« s¸ch, hÖ thèng

tµi kho¶n kÕ to¸n vµ hÖ thèng b¶ng tæng hîp, c©n ®èi kÕ

to¸n. Trong ®ã qua tr×nh lËp vµ lu©n chuyÓn chøng tõ

®ãng vai trß quan träng trong c«ng t¸c kiÓm so¸t néi bé cña

Doanh nghiÖp. §Ó t×m hiÓu vÒ hÖ thèng kÕ to¸n hµng tån

kho cña d¬n vÞ ®îc KiÓm to¸n, KiÓm to¸n viªn cÇn t×m hiÓu

qua c¸c c©u hái sau:

. HÖ thèng kÕ to¸n hµng tån kho cã thÓ cã ®îc theo dâi

chi tiÕt cho tõng lo¹i hµng tån kho hay kh«ng.

. HÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n cã ®îc ®èi chiÕu Ýt nhÊt

mét lÇn víi kÕt qu¶ kiÓm kª hµng tån kho trong n¨m kh«ng.

. Sù kh¸c biÖt gi÷a sè thùc tÕ kiÓm kª víi sæ s¸ch khi

®îc ph¸t hiÖn cã ®îc gi¶i quyÕt kÞp thêi hay kh«ng.

Ngoµi ra kiÓm toan viªn cÇn kiÓm tra c¸c phiÕu yªu cÇu

mua hµng, ®¬n ®Æt mua hµng, phiÕu yªu cÇu sö dông mua

hµng ho¸, phiÕu vËn chuyÓn hµng, phiÕu nhËp kho, phiÕu

xuÊtkho vµ c¸c sæ s¸ch kÕ to¸n vÒ hµng tån kho vµ chi

phÝ.C¸c thñ tôc nµy sÏ gióp KiÓm to¸n viªn cã ®îc c¸c b»ng

chøng ®Ó ®¸nh gi¸ rñi ro kiÓm so¸t ®èi víi c¸c c¬ së dÉn

liÖu vÒ hµng tån kho lµ nhá h¬n møc cùc ®¹i.

- C¸c thñ tôc kiÓm so¸t.

KiÓm to¸n viªn t×m hiÓu thñ tôc kiÓm so¸t trong ®¬n

vÞ cã dùa trªn ba nguyªn t¾c c¬ b¶n: Ph©n c«ng ph©n

nhiÖm, BÊt kiªm nhiÖm, Uû quyÒn phª chuÈn.

+ KiÓm to¸n viªn ph¶i kiÓm tra viªc ph©n chia tr¸ch

nhiÖm trong viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng cña chu tr×nh, ai lµ

ngêi thùc hiÖn chøc n¨ng ®ã.

+ Cã tån t¹i mét phßng thu mua hµng ®éc lËp chuyªn

thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm mua tÊt c¶ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô

dông cô hµng ho¸ kh«ng.

+ Cã b¶o ®¶m sù phª duyÖt trong xuÊt dïng hµng tån

kho kh«ng.

- KiÓm to¸n néi bé

KiÓm to¸n néi bé lµ bé phËn ®éc lËp ®îc thiÕt lËp trong

®¬n vÞ tiÕn hµnh c«ng viÖc kiÓm tra vµ ®¸nh gia c¸c ho¹t

®éng phôc vô yªu cÇu qu¶n trÞ néi bé ®¬n vÞ.

+ KiÓm to¸n viªn ph¶i t×m hiÓu xem kh¸ch hµng cã hay

khong cã sù tån t¹i cña bé phËn KiÓm to¸n néi bé vµ bé phËn

KiÓm to¸n néi bé nµy thùc tÕ cã ho¹t ®éng hay kh«ng, bé

phËn KiÓm to¸n néi bé trùc thuéc ai, ph¹m vi quyÒn h¹n cña

nã nh thÕ nµo.

+ C¸c nh©n viªn trong bé phËn KiÓm to¸n néi bé cã

®¶m b¶o vÒ n¨ng lùc chuyªn m«n còng nh phÈm chÊt ®¹o

®øc nghÒ nghiÖp hay kh«ng.

+ Bé phËn nµy tiÕn hµnh kiÓm tra ®èi víi c¸c ho¹t

®éng liªn quan ®Õn hµng tån kho nh thÕ nµo, nã cã ®¶m

b¶o chøc n¨ng kiÓm tra ®¸nh gi¸ vµ gi¸m s¸t thÝch hîp hiÖu

qu¶ cña hÖ thèng kÕ to¸n vµ kiÓm so¸t néi bé víi hµng tån

kho hay kh«ng.

- Quy tr×nh ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®îc

tiÕn hµnh qua c¸c bíc sau.

+ Thu thËp hiÓu biÕt vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé.

KiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh kiÓm tra kho b·i, pháng vÊn

nh÷ng ngêi trùc tiÕp qu¶n lý kho b·i, pháng vÊn ban gi¸m

®èc, t×m hiÓu c¸c thñ tôc nhËp xuÊt hµng, quy tr×nh s¶n

xuÊt s¸n phÈm cña ®¬n vÞ, pháng vÊn nh©n viªn kÕ to¸n

vÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho, sæ s¸ch kÕ to¸n

hµng tån kho bao gåm c¶ sæ chi tiÕt, sæ tæng hîp, c¸c thñ

tôc liªn quan ®Õn viÖc kiÓm tra vËt chÊt hµng tån kho,

pháng vÊn nh©n viªn tham gia kiÓm kª.

KiÓm to¸n viªn sö dông c¸c b¶ng c©u hái, b¶ng têng

thuËt ®èi víi ho¹t ®éng kiÕm so¸t cña ®¬n vÞ kh¸ch hµng,

KiÓm to¸n viªn sÏ thu thËp ®îc c¸c b»ng chøng ®Ó da ra

®¸nh gi¸ rñi ro kiÓm so¸t ®èi víi c¬ së dÉn liÖu vÒ hµng tån

kho.

+ §¸nh gi¸ ban ®Çu vÒ rñi ro kiÓm so¸t.

KiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc sau:

. NhËn diÖn c¸c môc tiªu kiÓm so¸t

. NhËn diÖn c¸c qu¸ tr×nh kiÓm so¸t ®Æc thï

. NhËn diÖn vµ ®¸nh gi¸ nhîc ®iÓm cña HTKSNB

. §¸nh gi¸ rñi ro kiÓm so¸t

C¨n cø trªn b¶ng ®¸nh gi¸ hÖ HTKSNB KiÓm to¸n viªn sÏ

tiÕn hµnh thiÕt kÕ l¹i c¸c thö nghiÖm c¬ b¶n trªn c¸c sè d vµ

c¸c nghiÖp vô trong phÇn thùc hiÖn KiÓm to¸n.

B5: LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n toµn diÖn va thiÕt kÕ ch -

¬ng tr×nh KiÓm to¸n

Sau khi cã nh÷ng hiÓu biÕt vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi

bé cña ®¬n vÞ kh¸ch hµng ®· x¸c ®Þnh ®îc møc träng yÕu

vµ rñi ro KiÓm to¸n viªn sÏ ®¸nh gi¸ tæng thÓ ho¹t ®éng cña

®¬n vÞ , ph©n tÝch triÓn khai kÕ ho¹ch vµ so¹n th¶o ch¬ng

tr×nh KiÓm to¸n cho chui tr×nh. Trong thùc tiÔn KiÓm to¸n

c¸c KiÓm to¸n viªn thêng c¨n cø vµo c¸c rñi ro tiÒm tµng vµ

c¸c rñi ro kiÓm so¸t ®Ó thiÕt kÕ ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n cho

chu tr×nh.

Thùc chÊt cña viÖc so¹n th¶o ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n lµ

viÖc thiÕt kÕ c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t vµ thö nghiªm c¬

b¶n víi bèn néi dung chÝnh lµ : X¸c ®Þnh thñ tôc KiÓm to¸n,

quy m« chän mÉu, kho¶n môc ®îc chän vµ thêi gian thùc

hiÖn.

- ThiÕt kÕ c¸c thö nghiÖm tu©n thñ: Dïng ®Ó thu thËp

b»ng chøng vµ kh¶ n¨ng ng¨n chÆn c¸c sai ph¹m cña kiÓm

so¸t néi bé thùc hiÖn th«ng qua tr¾c nghiÖm ®¹t yªu cÇu lµ:

Tr¾c nghiÖm ®¹t yªu cÇu kh«ng ®Ó l¹i dÊu vÕt: KiÓm

to¸n viªn cÇn quan s¸t nh÷ng ngêi cã tr¸ch nhiÖm trong

®¬n vÞ vÒ c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t ¸p dông cho c¸c nghiÖp

vô trong chu tr×nh.

Tr¾c nghiÖm ®¹t yªu cÇu ®Ó l¹i dÊu vÕt: KiÓm to¸n

viªn tiÕn hµnh kiÓm tra chi tiÕt hÖ thèng chøng tõ, kiÓm tra

ch÷ ký t¾t trªn c¸c ho¸ ®¬n mua hµng, c¸c phiÕu chi…

nh»m thu thËp b»ng chøng KiÓm to¸n vÒ ho¹t ®éng h÷u

hiÖu cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé víi chu tr×nh hµng tån

kho.

- ThiÕt kÕ c¸c thö nghiÖm c¬ b¶n trong chu tr×nh hµng

tån kho.

C¨n cø vµo c¸c b»ng chøng thu thËp ®îc qua c¸c thö

nghiÖm tu©n thñ nh trªn, KTV ®¸nh gi¸ l¹i rñi ro kiÓm so¸t

vµ sau ®ã thiÕt kÕ c¸c thö nghiÖm c¬ b¶n cho chu tr×nh

hµng tån kho th«ng qua c¸c lo¹i tr¾c nghiÖm chÝnh: Tr¾c

nghiÖm ®é v÷ng ch·i vµ tr¾c nghiÖm trùc tiÕp sè d.

Tr¾c nghiªm ®é v÷ng ch·i: KiÓm to¸n viªn xem xÐt c¸c

ho¸ ®¬n chøng tõ, phiÕu nhËp kho…®Ó kiÓm tra tÝnh hîp

ph¸p vµ hîp lý cñac chóng xem cã sù phª duyÖt kh«ng, gi¸

trÞ , sè lîng víi sè tiªn cã khíp nhau kh«ng. KiÓm to¸n viªn

còng ®èi chiÕu víi sæ chi tiÕt c¸c kho¶n ph¶i tr¶, nhËt ký vµ

c¸c chøng tõ liªn quan ë trªn ®Ó kiÓm tra tÝnh ®óng ®¾n

cña c¸c con sè ghi sæ.

Tr¾c nghiÖm ph©n tÝch: KiÓm to¸n viªn thêng sö dông

c¸c tr¾c nghiÖm ph©n tÝch lµ:

So s¸nh sè hµng cña n¨m tríc víi n¨m nay hoÆc víi kÕ

ho¹ch cung øng.

So s¸nh c¸c tû suÊt víi nhau vµ víi c¸c n¨m tríc.

Tr¾c nghiÖm trùc tiÕp sè d: KiÓm to¸n viªn thêng tiÕn

hµnh kiÓm kª vËt chÊt hµng tån kho ®èi chiÕu víi c¸c sè liÖu

trªn sæ s¸ch. Sè lîng tr¾c nghiÖm trùc tiÕp sè d cÇn thùc

hiÖn tuú thuéc vµo kÕt qu¶ tr¾c nghiÖm ®é vòng ch·i vµ

tr¾c nghiÖm ph©n tÝch.

2.2. Thùc hiÖn KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho

Lµ viÖc cô thÓ ho¸ ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n ®· thiÕt kÕ

trong qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n. §©y lµ qu¸ tr×nh sö

dông c¸c ph¬ng ph¸p kü thuËt cña KiÓm to¸n thÝch øng víi

®èi tîng KiÓm to¸n ®Ó thu thËp b»ng chøng KiÓm to¸n mét

c¸ch ®Çy ®ñ vµ tin cËy nh»m ®a ra nhòng ý kiÕn x¸c thùc

vÒ møc ®é trung thùc vµ hîp lý cña BCTC. Sö dông c¸c tr¾c

nghiÖm vµo x¸c minh c¸c th«ng tin tµi chÝnh, sù kÕt hîp

gi÷a c¸c tr¾c nghiÖm phô thuéc vµo kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ hÖ

thèng kiÓm so¸t néi bé, KiÓm to¸n viªn ph¶i xem xÐt ®¸nh

gi¸ møc ®é tin cËy cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®Ó sö

dông lo¹i vµ quy moo tr¾c nghiÖm cho phï hîp víi c«ng c«ng

viÖc. NÕu ®¸nh gi¸ ban ®Çu vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé

lµ cã hiÖu lùc th× KiÓm to¸n viªn thùc hiÖn tr¾c nghiÖm

®¹t yªu cÇu vµ thùc hiÖn Ýt h¬n tr¾c nghiÖm ®é v÷ng

ch·i. NÕu hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®îc ®¸nh gi¸ lµ kh«ng

cã hiÖu lùc th× KiÓm to¸n viªn sÏ ¸p dông tr¾c nghiÖm ®é

v÷ng ch·i víi quy m« lín . Quy m« tr¾c nghiÖm, tr×nh tù sö

dông vµ c¸ch kÕt hîp c¸c tr¾c nghiÖm phô thuéc vµo kinh

nghiÖm vµ kh¶ n¨ng ph¸n ®o¸n suy xÐt b¶n chÊt sai ph¹m

cña KiÓm to¸n viªn.. Chu tr×nh hµng tån kho sö dông kÕt hîp

c¶ ba lo¹i tr¾c nghiÖm v× ®©y lµ chu tr×nh phøc t¹p vµ cã

kh¶ n¨ng sai ph¹m cao.

Sè lîng nghiÖp vô ph¸t sinh trong chu tr×nh hang tån

kho lµ rÊt lín vµ KiÓm to¸n viªn kh«ng thÓ cø xem xÐt hÕt

c¸c nghiÖp vô ®Î t×m ra sai ph¹m ®îc, mÆt kh¸c cho dï cã

lµm ®iÒu nµy th× kh¶ n¨ng x¶y ra rñi ro KiÓm to¸n lµ vÉn

tån t¹i. Bëi vËy mét c«ng viÖc cÇn thiÕt ph¶i thùc hiÖn tríc lµ

tiÕn hµnh chän mÉu nghiÖp vô dùa vµo nh÷ng ph©n tÝch

s¬ bé ban ®Çu ®Ó thùc hiªn c¸c tr¾c nghiÖm mang tÝnh

®¹i diÖn cho tæng thÓ.

2.2.1. Qu¸ tr×nh kiÓm so¸t néi bé vµ thö nghiÖm kiÓm

so¸t víi chu tr×nh.

- Víi nghiÖp vô mua hµng

+ Xem xÐt viÖc cö lý ®¬n ®Æt hµng cã ®îc thùc hiÖn

®óng theo quy tr×nh kh«ng.

+ Xem xÐt ch÷ ký trªn ®¬n ®Æt mua hµng cã ®íc ký

x¸c nhËn ®óng tr¸ch nhiÖm cña ngêi chuyªn tr¸ch kh«ng.

+ Xem xÐt thñ tôc nhËn hµng cã thùc hiÖn ®óng

kh«ng.

+ Xem xÐt sù ®éc lËp vµ bÊt kiªm nhiÖm gi÷a ngêi

nhËn hµng, ngêi kiÓm hµng vµ thñ kho, kÕ to¸n.

-Víi qu¸ tr×nh nhËp xuÊt kho.

+ KiÓm to¸n viªn xem xÐt vÒ thñ tôc nhËp xuÊt cã ®îc

tiÕn hµnh ®óng nguyªn t¾c vµ quy ®Þnh kh«ng.

+ Tæ chøc viÖcnhËn hµng cã ®óng tr×nh tù kh«ng

+ KiÓm tra qu¸ tr×nh hoµn thµnh c¸c thñ tôc xuÊt kho

hµng, tõ viÖc lËp c¸c phiÕu yªu cÇu vËt t cña bé phËn s¶n

xuÊt, tiÕp nhËn c¸c ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hµng, viÖc

phª chuÈn kÝ lÖnh xuÊt kho vµ lËp phiÕu xuÊt kho ®Õn

thùc hiÖn nghiÖp vô xuÊt k ho cña thñ kho.

+ViÖc theo dâi ghi sæ nhËt ký hµng vËn chuyÓn .

+ KiÓm tra viÖc thùc hiÖn kiÓm tra chÊt lîng hµng

nhËp, xuÊt kho, quy tr×nh lµm viÖc vµ x¸c nhËn chÊt lîng

hµng nhËp kho cña bé.

+ Xem xÐt tÝnh ®éc lËp cña thñ kho víi ngêi giao nhËn

hµng vµ c¸c kÕ to¸n viªn phÇn hµng tån kho.

- §èi víi kiÓm so¸t s¶n xuÊt vµ chi phÝ s¶n xuÊt:

Th«ng thêng ë Doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã mét bé phËn

kiÓm so¸t s¶n xuÊt ®Ó xem xÐt sè lîng chñng lo¹i s¶n phÈm

®îc s¶n xuÊt cã ®óng theo yªu cÇu hay lÖnh s¶n xuÊt

kh«ng, kiÓm so¸t chÊt lîng s¶n phÈm ë c¸c ph©n xëng, phÕ

liÖu còng nh kiÓm so¸t qu¸ tr×nh b¶o vÖ vµ theo dâi nguyªn

vËt liÖu cña ph©n xëng s¶n xuÊt. ngoµi ra Doanh nghiÖp

còng cã mét c¬ cÊu kiÓm so¸t néi bé ®èi víi kÕ to¸n chi phÝ

s¶n xuÊt ®Ó chi phÝ s¶n xuÊt ®îc tÝnh ®óng ®ñ hîp lý cho

tõ ®èi tîng.

Khi kiÓm tra c¬ cÊu kiÓm so¸t s¶n xuÊt vµ chi phÝ s¶n

xuÊt, KiÓm to¸n viªn còng cã thÓ tiÕn hµnh xem xÐt mét sè

vÊn ®Ò cñ yÕu sau:

+ ViÖc ghi chÐp cña nh©n viªn thèng kÕ ph©n xëng

tæ, ®éi, còng nh sù gi¸m s¸t cña qu¶n ®èc ph©n xëng

hoÆc tæ tráng, ®éi trëng cã thêng xuyÒn vµ chÆt chÏ

kh«ng.

+ Xem xÐt viÖc chÐp nhËt ký s¶n xuÊt cña tõng bé

phËn s¶n xuÊt theo dâi sè lîng, chÊt lîng, chñng lo¹i, s¶n

phÈm háng, phÕ liÖu. .

+ Quan s¸t quy tr×nh lµm viÖc bé phËn kiÓm tra chÊt l-

îng ë ph©n xëng, tÝnh ®éc lËp cña b«n phËn nµy víi bé

phËn kiÓm nhËn hµng nhËp kho.

+ Xem xÐt mÉu kiÓm so¸t c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ cña

Doanh nghiÖp cã ®îc thùc hiÖn thêng xuyªn hay kh«ng. §iÒu

®ã ®îc thÓ hiÖn th«ng qua c¸c dÊu hiÖu kiÓm tra sè kÕ

to¸n chi phÝ cña nh÷ng ngêi cã tr¸ch nhiÖm vµ ®éc lËp víi

nh÷ng ngêi ghi sæ.

+ Xem xÐt ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cã

tu©n thñ ®óng nguyªn t¾c vµ tÝnh nhÊt qu¸n gi÷a kú nµy

so víi kú tríc hay kh«ng, còng nh sù gi¸m s¸t cña ngêi cã

tr¸ch nhiÖm trong c«ng viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang.

Qu¸ tr×nh kh¶o s¸t kiÓm so¸t chi phÝ tiÒn l¬ng ë chu kú

tiÒn l¬ng vµ nh©n sù còng lµ mét phÇn liªn quan dÕn kh¶o

s¸t kiÓm so¸t chi phÝ s¶n xuÊt.

2.2.2. Thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch.

Sö dông c¸c thñ tôc ph©n tÝch trong KiÓm to¸n chu

tr×nh hµng tån kho ®Ó ph¸t hiÖn nh÷ng biÕn ®éng bÊt th-

êng ë nh÷ng kho¶n môc hµng tån kho nh: Nguyªn vËt liÖu,

c«ng cô dông cô, hµng ho¸, s¶n phÈm dë dang, thµnh phÈm.

KÕt qu¶ thu ®îc sÏ gióp KiÓm to¸n viªn quyÕt ®Þnh t¨ng hay

gi¶m c¸c thñ tôc KiÓm to¸n chi tiÕt ®èi víi nghiÖp vô vµ sè

d hµng tån kho. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c thñ tôc ph©n tÝch

bao gåm c¸c giai ®o¹n sau:

G§1: Ph¸t triÓn mét m« h×nh kÕt hîp c¸c biÕn tµi

chÝnh vµ biÕn ho¹t ®éng.

- Khi ph¸t triÓn m« h×nh, chóng ta x¸c ®Þnh mèi quan

hÖ gi÷a c¸c biÕn tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng.

- CÇn ®¸nh gi¸ xem viÖc ph¸t triÓn mét m« h×nh ®Ó

dù ®o¸n sè d tµi kho¶n hiÖn thêi hay ®Ó dù ®o¸n thay ®æi

®èi víi sè d cña n¨m tríc. Dù ®o¸n thay ®æi so víi n¨m tríc

cã thÓ hiÖu qu¶ khi chóng ta ®· KiÓm to¸n sè d cña n¨m

ngoµi v× chóng ta cã thÓ xo¸ bá khái m« h×nh nh÷ng biÕn

®éc lËp kh«ng thay ®æi so víi n¨m tríc.

- Khi kÕt hîp c¸c biÕn ®éc lËp liªn quan, m« h×nh sÏ cho

ta nhiÒu th«ng tin h¬n vµ v× vËy dù ®o¸n cña ta sÏ chÝnh

x¸c h¬n. NÕu ®¬n gi¶n ho¸ qua nhiÒu m« h×nh sÏ lµm ®¬n

gi¶n ho¸ dù ®o¸n, v× vËy còng sÏ ®¬n gi¶n ho¸ t¬ng quan

so s¸nh dÉn ®Õn m« h×nh cã thÓ chØ cung cÊp ®îc nh÷ng

b»ng chøng h¹n chÕ.

- Cã thÓ tÝnh chÝnh x¸c cho dù ®o¸n b»ng c¸ch ph¸t

triÓn m« h×nh tõ nh÷ng d÷ liÖu ®îc ph©n tÝch chi tiÕt

h¬n.

G§2: Xem xÐt tÝnh ®éc lËp vµ tÝnh ®¸ng tin cËy cña

d÷ liÖu tµi chÝnh vµ d÷ liÖu ho¹t ®éng.

- TÝnh ®éc lËp vµ tÝnh ®¸ng tin cËy cña d÷ liÖu tµi

chÝnh vµ d÷ liÖu ho¹t ®éng sö dông trong m« h×nh nµy cã

¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn tÝnh chÝnh x¸c dù ®o¸n, v× thÕ

còng cã ¶nh hëng tíi b»ng chøng KiÓm to¸n thu nhËn ®îc tõ

thñ tôc ph©n tÝch.

- §Ó ®¸nh gi¸ tÝnh ®¸ng tin cËy cña d÷ liÖu, cÇn xem

xÐt liÖu:

+D÷ liÖu xuÊt ph¸t tõ c¸c nguån ®éc lËp ngoµi Doanh

nghiÖp hay tõ nh÷ng nguån trong Doanh nghiÖp.

+Nh÷ng nguån th«ng tin bªn trong Doanh nghiÖp cã

®éc lËp víi ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm cho gi¸ trÞ ®îc KiÓm to¸n

hay kh«ng.

+D÷ liÖu cã ®îc KiÓm to¸n theo c¸c thñ tôc KiÓm to¸n

trong n¨m nay vµ n¨m tríc hay kh«ng.

+Cã ph¸t triÓn nh÷ng dù tÝnh sö dông d÷ liÖu tõ nhiÒu

nguån kh¸c nhau hay kh«ng.

G§3: TÝnh to¸n ra mét gi¸ trÞ íc tÝnh vµ so s¸nh gi¸ trÞ

ghi sæ.

Theo m« h×nh ®· x©y dùng vµ c¸c ®Æc tÝnh cña d÷

liÖu KiÓm to¸n viªn tÝnh to¸n ra gi¸ trÞ íc tÝnh vµ so s¸nh gi¸

trÞ nµy víi gi¸ trÞ ghi sæ. Khi so s¸nh íc tÝnh cña KiÓm to¸n

viªn víi gi¸ trÞ ghi sæ, KiÓm to¸n viªn cÇn xem xÐt:

- LiÖu mèi quan hÖ nµy cã ®îc thêng xuyªn ®¸nh gi¸

hay kh«ng. Quan s¸t mét mèi quan hÖ cô thÓ cµng thêng

xuyªn bao nhiªu th× cµng cã thÓ ch¾c ch¾n vÒ tÝnh nhÊt

qu¸n cña mèi quan hÖ ®ã.

- Khi so s¸nh gi¸ trÞ hµng th¸ng, cÇn xem xÐt nh÷ng

chªnh lÖch theo mïa (®èi víi nh÷ng lo¹i h×nh kinh doanh cã

¶nh hëng cña yÕu tè mïa vô).

- NÕu thiÕu nh÷ng chªnh lÖch theo íc tÝnh. §iÒu nµy

®ßi hái KiÓm to¸n viªn cÇn t×m hiÓu râ t×nh h×nh kinh

doanh cña kh¸ch hµng.

G§4: Thu thËp b»ng chøng ®Ó gi¶i thich vÒ nh÷ng

chªnh lÖch ®¸ng kÓ.

Khi ph¸t hiÖn ra nh÷ng chªnh lÖch ®ét biÕn ®¸ng kÓ

so víi dù tÝnh, th× KiÓm to¸n viªn cÇn ph¶i t×m hiÓu ®Ó

gi¶i thÝch nguyªn nh©n cña nh÷ng chªnh lÖch ®ã. Chªnh

lÖch cã thÓ do c¸c trêng hîp: Thø nhÊt do sè d c¸c tµi kho¶n

thuéc chu tr×nh hµng tån kho cã chøa ®ùng sai sãt. Thø 2

lµ do íc tÝnh cña KiÓm to¸n viªn kh«ng chÝnh x¸c. Mçi khi cã

sù chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ íc tÝnh vµ g¸ trÞ ghi sæ, KiÓm

to¸n viªn cÇn t×m kiÕm lêi gi¶i thÝch tõ Ban gi¸m ®èc hoÆc

nh©n viªn kh¸ch hµng liªn quan, ®ång thêi quyÕt ®Þnh t¨ng

c¸c thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt sè d (nÕu kh«ng cã ®îc lêi gi¶i

thÝch hîp lý tõ ban gi¸m ®èc vµ c¸c nh©n viªn)

G§5: Xem xÐt nh÷ng ph¸t hiÖn KiÓm to¸n.

NÕu ph¸t hiÖn mét chªnh lÖch KiÓm to¸n, thùc hiÖn

cÇn ®iÒu tra tÝnh chÊt vµ nguyªn nh©n cña chªnh lÖch ®ã

cã cho thÊy mét sai sãt ®¸ng kÓ trong cë së dÉn liÖu b¸o

c¸o tµi chÝnh vÒ nh÷ng môc tiªu KiÓm to¸n vµ c©n nh¾c tíi

nh÷ng ¶nh hëng t×nh h×nh kinh doanh cu¶ kh¸ch hµng.

2.2.3. Thùc hiÖn c¸c thñ tôc KiÓm to¸n chi tiÕt.

Theo gi¸o tr×nh KiÓm to¸n tµi chÝnh ta cã ph¬ng

tr×nh :

Thñ tôc Tr¾c nghiÖm Tr¾c nghiÖm

kÕ to¸n = ®é v÷ng ch·i trong + trùc tiÕp

chi tiÕt tr¾c nghiÖm c«ng viÖc sè d

Trong KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho tr¾c nghiÖm

®é v÷ng ch·i trong tr¾c nghiÖm c«ng viÖc sö dông c¸c thñ

tôc kiÓm tra chi tiÕp nghiÖp vô hµng tån kho vµ tr¾c

nghiÖm trùc tiÕp sè d lµ sö dông c¸c thñ tôc kiÓm tra chi

tiÕt sè d hµng tån kho.

2.2.3.1. KiÓm tra chi tiÕt nghiÖp vô hµng tån kho

- Môc tiªu kiÓm tra chi tiÕt nghiÖp vô lµ ph¸t hiÖn

nh÷ng sai sãt trong h¹ch to¸n hay nh÷ng sai sãt trong h¹ch

to¸n hµng tån kho kh«ng ®óng nguyªn t¾c.

- Thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt nghiÖp vô th«ng thêng lµ

xem xÐt l¹i mèi quan hÖ gi÷a c¸c tµi kho¶n liªn quan, b»ng

c¸ch ®èi chiÕu sè liÖu ph¸t sinh cña c¸c tµi kho¶n hµng tån

kho vµ c¸c tµi kho¶n chi phÝ liªn quan.

+ Xem xÐt ®èi chiÕu gi÷a sè liÖu trªn TK 152- Nguyªn

vËt liÖu víi c¸c TK621- chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, TK

627- chi phÝ s¶n xuÊt chung, c¸c TK chi phÝ kh¸c.

+ §èi chiÕu sè liÖu gi÷a c¸c tµi kho¶n chi phÝ nh TK 621

– chi phÝ NVL trùc tiÕp ; TK 622 chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp

víi tµi kho¶n 154- chi phÝ SXKD dë dang.

+ §èi chiÕu sè liÖu gi÷a TK 627 – chi phÝ s¶n xuÊt

chung víi TK 154.

+ §èi chiÕu sè liÖu gi÷a TK 154 víi sè liÖu TK 155-

thµnh phÈm.

+ HoÆc ®èi chiÕu gi÷a TK 155 – Thµnh phÈm (TK 156

hµng ho¸) víi TK 157- Hµng göi b¸n vµ TK 632 – Gi¸ víi hµng

b¸n.

Thñ tôc kiÓm tra nghiÖp vô còng cßn ®îc thùc hiÖn

th«ng qua viÖc ®èi chiÕu gi÷a sè d trªn tµi kho¶n hµng tån

kho víi sè liÖu kiÓm kª thùc tÕ. KiÓm tra chi tiÕt nghiÖp vô

chñ yÕu chó träng vµo nh÷ng kho¶n môc hµng tån kho

hoÆc chi phÝ thiÕu b»ng chøng cã tÝnh thuyÕt phôc hoÆc

trong qu¸ tr×nh kh¶o s¸t KiÓm to¸n viªn nhËn thÊy cã nh÷ng

kh¶ nghi vµ rñi ro kiÓm so¸t lín. Thùc tÕ KiÓm to¸n viªn th-

ëng më réng c¸c thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt nghiÖp vô hµng

tån kho ë c¸c kho¶n môc thuéc hÖ thèng kÕ to¸n chi phÝ s¶n

xuÊt.

NhiÒu Doanh nghiÖp cã c¬ cÊu kiÓm so¸t néi bé vÒ qu¸

tr×nh s¶n xuÊt vµ chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng chÆt chÏ t¹o s¬

hë nh÷ng gian lËn trong viÖc sö dông nguyªn vËt liÖu nh:

Nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng nhng kh«ng ®îc sö dông vµo s¶n

xuÊt mµ vÉn h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt, hoÆc nguyªn

vËt liÖu ®· xuÊt dïng nhng kh«ng ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n

xuÊt, hoÆc tÝnh kh«ng ®óng vµo chi phÝ cña bé phËn sö

dông, ph¶n ¸nh sai lÖch gi¸ trÞ tµi s¶n. Ngoµi ra nÕu hÖ

thèng kiÓm so¸t néi bé ®èi víi chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng hiÖu

lùc th× sÏ ph¸t sinh nh÷ng sai sãt trong viÖc tËp hîp chi phÝ

kh«ng ®óng, hoÆc ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung kh«ng

hîp lý dÉn ®Õn viÖc ®¸nh gi¸ sai lÖch tµi s¶n (s¶n phÈm dë

dang, thµnh phÈm). HoÆc tÝnh sai kÕt qu¶ kinh doanh do

h¹ch to¸n nhÇm chi phÝ s¶n xuÊt chung vµo chi phÝ b¸n

hµng hoÆc chi phÝ qu¶n lý Doanh nghiÖp. . T¬ng tù viÖc

kh«ng tu©n thñ nhÊt qu¸n nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ s¶n phÈm

dë dang cuèi kú còng lµ nguyªn nh©n g©y ra nh÷ng sai sãt

träng yÕu cña kho¶n môc s¶n phÈm dë dang vµ thµnh

phÈm.

- KiÓm to¸n viªn cã thÓ thùc hiÖn mét sè thñ tôc kiÓm

tra nghiÖp vô ®Ó ph¸t hiÖn nh÷ng sai sãt vµ gian lËn sau

®©y:

+ §Ó x¸c ®Þnh sù phï hîp gi÷a nguyªn vËt liÖu xuÊt kho

sö dông víi c¸c chi phÝ vËt liÖu ë c¸c bé phËn b»ng c¸ch ®èi

chiÕu gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho trªn TK 152 – Nguyªn

vËt liÖu víi tæng chi phÝ nguyªn vËt liÖu trªn c¸c TK627 – chi

phÝ s¶n xuÊt chung (6272- chi phÝ nguyªn vËt liÖu); TK 641

chi phÝ b¸n hµng (6412 – chi phÝ vËt liÖu, bao b×) ; TK 642 –

chi phÝ qu¶n lý Doanh nghiÖp (6422- chi phÝ vËt liÖu qu¶n

lý).

+ §ång thêi xem xÐt viÖc ghi chÐp trªn sæ theo dâi vËt

t sö dông ë c¸c ph©n xëng s¶n xuÊt. §èi chiÕu gi÷a sè liÖu

vËt t xuÊt dïng cho ph©n xëng víi b¸o c¸o sö dông vËt t cña

ph©n xëng ®Ó ph¸t hiÖn sai lÖch nÕu cã ( Kh¶o s¸t nghiÖp

vô nµy sÏ ®îc tiÕn hµnh kÕt hîp víi qu¸ tr×nh kh¶o s¸t thèng

kª ë ph©n xëng ).

+ §Ó ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ

®óng ®¾n vµ hîp lý, KiÓm to¸n viªn tríc hÕt ph¶i xem xÐt

chøng tõ, tµi liÖu cña c¸c chi phÝ ph¸t sinh ®îc h¹ch to¸n vµo

c¸c tµi kho¶n chi phÝ cã ®Çy ®ñ vµ hîp lý kh«ng. Sau ®ã sÏ

®èi chiÕu gi÷a sè liÖu trªn c¸c tµi kho¶n 621 - Chi phÝ NVL

trùc tiÕp; TK 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp; TK 627 -

Chi phÝ s¶n xuÊt chung víi sè liÖu ph¸t sinh nî trªn TK 154 –

Chi phÝ SXKD dë dang. . .

+ §Ó x¸c ®Þnh tÝnh hîp lý cña qu¸ tr×nh ph©n bæ chi

phÝ, KiÓm to¸n viªn xem xÐt tiªu thøc ph©n bæ chi phÝ theo

c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ c¸ biÖt cã thay ®æi ®¸ng kÓ so víi c¸c

kú tríc hay kh«ng. NÕu cã thay ®æi tõ tiªu thøc nµy sang

tiªu thøc kh¸c mµ cã ¶nh hëng lín vµ ®¸ng kÓ ®Õn chi phÝ

vµ gi¸ thµnh cña nh÷ng ®èi tîng tÝnh gi¸ c¸ biÖt. NÕu sù

thay ®æi ®ã cã kh¶ n¨ng lµm mÊt ®i tÝnh trung thùc cña

qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ hµng tån kho th× cÇn ph¶i xem xÐt cã

nªn chÊp nhËn tiªu thøc ph©n bæ chi phÝ ®ã kh«ng.

+ KiÓm to¸n viªn xem xÐt viÖc. ghi chÐp sæ theo dâi

s¶n phÈm dë dang cuèi kú ë ph©n xëng s©n xuÊt cã ®Çy

®ñ, kÞp thêi kh«ng. §ång thêi ®èi chiÕu ph¬ng ph¸p ®¸nh

gi¸ s¶n phÈm dë dang kú nµy víi c¸c kú tríc cã nhÊt qu¸n

kh«ng. NÕu cã sù thay ®æi thi t×m hiÓu nguyªn nhan vµ sù

¶nh hëng cña chóng. §è chiÕu sù phï hîp gi÷a sè lîng s¶n

phÈm dë dang víi gi¸ trÞ s¶n phÈm ®ã ®Ó ph¸t hiÖn nh÷ng

biÕn ®éng bÊt thêng vµ tÝnh kh«ng hîp lý.

+ T¬ng tù nh vËy, kiÓm to¸n viªn còng cÇn kh¶o s¸t

xem cã sù thay ®æi trong viÖc sö dông ph¬ng ph¸p tÝnh

to¸n gi¸ thµnh cña Doanh nghiÖp kh«ng. Ngoµi ra, KiÓm to¸n

viªn cã thÓ tÝnh to¸n mét sè kho¶n môc chi phÝ vµ viÖc

tæng hîp chi phÝ, ph©n bæ chi phÝ vµo tÝnh gi¸ hµng nh»m

ph¸t hiÖn nh÷ng. sai sãt trong qu¸ tr×nh tÝnh to¸n.

2.2.3.2. KiÓm tra chi tiÕt sè d hµng tån kho

Khi KiÓm to¸n sè d hµng tån kho KiÓm to¸n viªn ph¶i

thùc hiÖn c¸c kh¶o s¸t chi tiÕt hµng tån kho lµ ®iÒu cÇn

thiÕt vµ quan träng. ë khÝa c¹nh kh¸c viÖc ®Þnh gi¸ hµng

tån kho còng rÊt phøc t¹p vµ phô thuéc nhiÒu vµo tÝnh chñ

quan cña ngêi tÝnh to¸n vµ ®Þnh gi¸, do vËy viÖc kiÓm ra

chi tiÕt c¸c kho¸n môc hµng tån kho còng lµ ph¬ng tiÖn, thñ

ph¸p quan träng ®Ó ph¸t hiÖn c¸c gian lËn, sai sãt träng

yÕu trong chu tr×nh nµy. Khi kh¶o s¸t chi tiÕt hµng tån kho

cÇn lu ý vµ xem xÐt kÕt qu¶ kiÓm tra chi tiÕt cña c¸c chu

tr×nh liªn quan: Chu tr×nh Mua vµo vµ Thanh to¸n, chu

tr×nh TiÒn l¬ng vµ Nh©n viªn, chu tr×nh B¸n hµng vµ Thu

tiÒn bëi v× kÕt qu¶ kiÓm tra c¸c chu tr×nh ®ã cã ¶nh hëng

®Õn c¸c kiÓm tra chi tiÕt Hµng tån kho.

C«ng t¸c KiÓm to¸n Hµng tån kho rÊt phøc t¹p vµ nã liªn

quan ®Õn hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ hµng tån kho. V× vËy kiÓm tra

chi tiÕt Hµng tån kho ®îc ®Ò cËp chñ yÕu hai vÊn ®Ò:

Quan s¸t kiÓm tra vËt chÊt vµ qu¸ tr×nh ®Þnh gi¸, h¹ch to¸n

hµng tån kho.

2.2.3.2.1. Quan s¸t kiÓm kª vËt chÊt hµng tån kho.

Quan s¸t kiÓm kª vËt chÊt hµng tån kho lµ c«ng viÖc

mµ KiÓm to¸n viªn ph¶i cã mÆt vµo thêi ®iÒm mµ cuéc

kiÓm kª hµng tån kho ®îc tiÕn hµnh. B»ng c¸c biÖn ph¸p

quan s¸t, kh¶o s¸t, thÈm vÊn thÝch hîp ®Ó KiÓm to¸n viªn

x¸c ®Þnh sù tån t¹i vËt chÊt vµ tÝnh chÝnh x¸c cña hµng tån

kho kiÓm kª, còng nh c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn hµng tån

kho vÒ quyÒn së h÷u vµ chÊt lîng hµng tån kho.

Qu¸ tr×nh quan s¸t vËt chÊt hµng tån kho cña KiÓm

to¸n viªn thêng ®îc tiÕn hµnh theo c¸c bíc : T×m hiÓu c¸c

qu¸ tr×nh kiÓm so¸t c¸c cuéc kiÓm kª, x¸c ®Þnh c¸c quyÕt

®Þnh KiÓm to¸n vµ thùc hiÖn quan s¸t vËt chÊt.

b1: T×m hiÓu c¸c qu¸ tr×nh kiÓm so¸t kiÓm kª.

BÊt cø Doanh nghiÖp vËn dông c¸c ph¬ng ph¸p h¹ch

to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn hay

ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú th× còng ph¶i cã cuéc kiÓm

kª vËt chÊt hµng tån kho ®Þnh kú. Tuú theo ®iÒu kiÖn cô

thÓ vµ c¸ch tæ chøc kiÓm kª cña Doanh nghiÖp, cuéc kiÓm

kª ®è ®îc tiÕn hµnh vµo thêi ®iÓm cuèi kú hoÆc vµo 1 thêi

®iÓm nµo ®ã trong n¨m.

KiÓm to¸n viªn quan s¸t vµ t×m hiÓu qu¸ tr×nh kiÓm

so¸t c¸c cuéc kiÓm kª, nÕu c¸c thñ tôc kiÓm so¸t ®Çy ®ñ vµ

®¸ng tin cËy ph¶i bao gåm: Nhng quy ®Þnh hîp lý ®èi víi

cuéc kiÓm kª vËt chÊt, sù gi¸m s¸t bëi c¸ nh©n cã tr¸ch

nhiÖm vµ trung thùc, qu¸ tr×nh kiÓm tra néi bé ®éc lËp víi

cuéc kiÓm kª, viÖc ®èi chiÕu ®éc lËp kÕt qu¶ kiÓm kª vËt

chÊt víi sæ kÕ to¸n vµ cuéc kiÓm kª lËp ®Çy ®ñ c¸c phiÕu

kiÓm kª, biªn b¶n kiÓm kª.

b2: X¸c ®Þnh c¸c quyÕt ®Þnh KiÓm to¸n.

Còng gièng nh bÊt kú cuéc KiÓm to¸n kh¸c, c¸c quyÕt

®Þnh KiÓm to¸n cña qu¸ tr×nh quan s¸t vËt chÊt hµng tæn

kho bao gåm: Lùa chän thñ tôc KiÓm to¸n, x¸c ®Þnh thêi

gian, x¸c ®Þnh quy m« mÉu vµ lùa chän kho¶n môc ®Ó

kiÓm tra.

-Lùa chän thñ tôc KiÓm to¸n

Thñ tôc KiÓm to¸n sö dông trong qu¸ tr×nh quan s¸t vËt

chÊt hµng tån kho chñ yÕu lµ: KiÓm tra, quan s¸t, thÈm vÊn,

®èi chiÕu, so s¸nh nh÷ng th«ng tin liªn quan ®Ó ®¹t ®îc

môc tiªu KiÓm to¸n. Néi dung cô thÓ c¸c thñ tôc nµy ®îc

tr×nh bµy ë c¸c phÇn sau.

- X¸c ®Þnh thêi gian

Th«ng qua viÖc kiÓm tra kiÓm so¸t c¸c cuéc kiÓm kª

vËt chÊt cña Doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn vµ kÕt qu¶ kiÓm

tra ®èi chiÕu sæ s¸ch hµng tån, kiÓm tra hÖ thèng kiÓm

so¸t néi bé (®îc thùc hiÖn ë phÇn trªn) ®Ó quyÕt ®Þnh cã

tæ chøc tiÕn hµnh kiÓm kª vËt chÊt vµo cuèi kú kÕ to¸n hay

kh«ng. NÕu cã kiÓm kª vËt chÊt ®Çy ®ñ vµo ngµy cuèi kú

kÕ to¸n th× dù tÝnh thêi gian cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn c«ng

viÖc ®ã víi sù gi¸m s¸t cña KiÓm to¸n viªn lµ bao nhiªu ngµy.

Gi¶ sö thêi ®iÓm gi÷a kú ®· cã mét cuéc kiÓm kª vËt

chÊt vµ KiÓm to¸n viªn ®· quan s¸t viÖc kiÓm kª vµo lóc ®ã,

®ång thêi KiÓm to¸n viªn ®· kiÓm tra sæ kª to¸n hµng tån

kho tõ thêi ®iÓm kiÓm kª gi÷a kú ®Õn cuèi kú kh«ng vÊn

®Ò g× nghi vÊn, th× KiÓm to¸n viªn quyÕt ®Þnh kh«ng cÇn

ph¶i tæ chøc kiÓm kª vËt chÊt vµo cuèi kú n÷a. Thay vµo

®ã KiÓm to¸n viªn cã thÓ so s¸nh sè liÖu trªn sæ kÕ to¸n víi

hµng tån kho thùc tÕ cña mét mÉu t¹i thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh

nµo ®ã.

Ngîc l¹i, nÕu sè liÖu trªn sæ kÕ to¸n kh«ng ®îc ghi chÐp

thêng xuyªn, c¸c thñ tôc kiÓm so¸t kiÓm kª kh«ng ®Çy ®ñ

vµ kh«ng ®¸ng tin cËy th× cÇn ph¶i tiÕn hµnh mét cuéc

kiÓm kª vËt chÊt ®Çy ®ñ lµ hoµn toµn cÇn thiÕt. Tïy theo

khèi lîng hµng tån kho nhiÒn hay Ýt, ph©n t¸n hay tËp trung

®Ó x¸c ®Þnh thêi gian cÇn thiÕt cho c«ng viÖc mµ KiÓm

to¸n viªn cÇn ph¶i theo dâi, gi¸m s¸t trùc tiÕp cuéc kiÓm kª

vËt chÊt ®ã.

- X¸c ®Þnh quy m« mÉu

Quy m« mÉu trong quan s¸t vËt chÊt thêng ®îc lùa chon

theo c¸c yÕu tè: Sè lîng hµng cÇn kiÓm tra, sè kho cÇn

kiÓm tra, vµ thêi gian bá ra ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc quan

s¸t. KiÓm to¸n viªn cã thÓ lùa chän mét trong sè c¸c tiªu

thøc nµy ®Ó x¸c ®Þnh quy m« quan s¸t. Trong thùc tÕ ®Ó

gi¶m chi phÝ kiÕm to¸n, KiÓm to¸n viªn thêng lÊy tiªu thøc

thêi gian ®Ó x¸c ®Þnh quy m«.

- Chän lùa nh÷ng mÆt hµng cÇn kiÓm tra

Ngoµi ra trªn thùc tÕ tuú vµo ®iÒu kiÖn vµ nh÷ng ®Æc

thï cña Doanh nghiÖp, KiÓm to¸n viªn cã thÓ chän mÉu ®èi

víi nh÷ng mÆt hµng chñ yÕu vµ cã nghi vÊn vÒ gian lËn

hoÆc sai sãt trong qu¸ tr×nh kiªm tra chi tiÕt nghiÖp vô vµ

kiÓm tra kiÓm so¸t néi bé.

HoÆc trong qu¸ tr×nh quan s¸t cuéc kiÓm kª hiÖn vËt,

KiÓm to¸n viªn chó ý ®Õn nh÷ng mÆt hµng ®¸ng kÓ nhÊt

vµ ®iÓn h×nh nhÊt ®Ó tiÕn hµnh kiÓm tra cô thÓ. T¬ng tù

nh khi ®iÒu tra nh÷ng mÆt hµng cã kh¸ n¨ng kÐm phÈm

chÊt, l¹c hËn hoÆc h háng trong qu¸ tr×nh b¶o qu¶n còng

cÇn ph¶i lùa chän nh÷ng mÆt hµng nµy ®Ó tiÕn hµnh kiÓm

tra.

§Æc biÖt trong qu¸ tr×nh th¶o luËn víi ngêi qu¶n lý vÒ

lý do cña nhng mÆt hµng ®Ó ngoµi sæ kÕ to¸n th× KiÓm

to¸n viªn còng cÇn lùa chän nh÷ng mÆt hµng ®ã ®Ó kiÓm

tra vµ ®iÒu tra thªm.

b3: C¸c thñ tôc quan s¸t vËt chÊt

§iÓm quan träng nhÊt cña c¸c thñ tôc quan s¸t vËt chÊt

lµ KiÓm to¸n viªn ph¶i cã mÆt ®Ó quan s¸t trùc tiÕp cuéc

kiÓm kª hiÖn vËt hµng tæn kho cña Doanh nghiÖp. Khi quan

s¸t, KiÓm to¸n viªn thêng thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc:

- X¸c ®Þnh liÖu cuéc kiÓm kª vËt chÊt cña Doanh

nghiÖp ®ang thùc hiÖn cã tu©n thñ theo ®óng quy ®Þnh

vµ híng dÉn cña Doanh nghiÖp kh«ng.

- KiÓm to¸n viªn ph¶i cã sù hiÓu biÕt vÒ nh÷ng mÆt

hµng kinh doanh cña Doanh nghiÖp, nÕu kh«ng cã sù hiÓu

biÕt s©u vÒ chóng (nhÊt lµ ®èi víi nh÷ng mÆt hµng ®Æc

thï nh: ®iÖn tö, ho¸ chÊt, kim lo¹i quý hiÕm) th× ph¶i mêi

chuyªn gia ®¸nh gi¸ hµng tæn kho vÒ chÊt lîng, kh¶ n¨ng l¹c

hËu cña nh÷ng hµng ®ã.

- Th¶o luËn ®Ó x¸c ®Þnh quyÒn së h÷u cña hµng tån

kho hiÖn diÖn, ®Æc biÖt lµ hµng göi b¸n, hµng nhËn ®¹i lý,

nhËn ký göi hoÆc hµng mua ®ang ®i ®êng.

- Tham quan vµ xem xÐt c¸c ph¬ng tiÖn kho, b·i, n¬i

b¶o qu¶n hµng tæn kho, khu vùc s¶n xuÊt, cuéc tham quan

xem xÐt ®ã nªn ®îc mét nh©n viªn cña Doanh nghiÖp cã

®ñ hiÓu biÕt vµ kh¶ n¨ng tr¶ lêi c¸c c©u hái cña KiÓm to¸n

viªn.

2.2.3.2.2. KiÓm tra chi tiÕt qu¸ tr×nh tÝnh gi¸ vµ h¹ch

to¸n hµng tån kho.

§Ó x¸c ®Þnh qu¸ tr×nh tÝnh gi¸ vµ h¹ch to¸n hµng tån

kho ®óng ®¾n hay kh«ng KiÓm to¸n viªn cÇn ph¶i kiÓm tra

chi tiÕt c¸c qu¸ tr×nh nµy. KiÕm tra chi tiÕt qu¸ tr×nh tÝnh

gi¸ vµ h¹ch to¸n hµng tån kho bao gåm tÊt c¶ c¸c kh¶o s¸t

®¬n gi¸ hµng xuÊt kho cã ®óng vµ chÝnh x¸c kh«ng, kh¶o

s¸t qu¸ tr×nh tÝnh to¸n gi¸ trÞ hµng xuÊt kho, kiÓm tra qu¸

tr×nh tÝnh to¸n, tËp hîp, ph©n bæ chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh

s¶n phÈm, kiÓm tra chi tiÕt tÝnh to¸n x¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n

phÈm dë dang vµ kiÓm tra qu¸ tr×nh h¹ch to¸n hµng tån

kho.

KiÓm tra qu¸ tr×nh tÝnh gi¸ hµng tån kho thêng lµ mét

trong nh÷ng phÇn quan träng nhÊt vµ mÊt nhiÒu thêi gian

nhÊt cña cuéc KiÓm to¸n chi tiÕt hµng tån kho. Khi kiÓm tra

cÇn quan t©m líi 3 vÊn ®Ò cña ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ (c¸c

®èi tîng chñ yÕu lµ hµng xuÊt kho, s¶n phÈm dë dang cuèi

kú vµ gi¸ thµnh thµnh phÈm) ®ã lµ: Ph¬ng ph¸p tÝnh mµ

Doanh nghiÖp ¸p dông cã phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c kÕ to¸n

®îc thõa nhËn hay kh«ng. Qu¸ tr×nh ¸p dông ph¬ng ph¸p

tÝnh gi¸ cã nhÊt qu¸n víi c¸c niªn ®é kÕ to¸n tríc ®ã kh«ng.

Sè liÖu tÝnh to¸n cã chÝnh x¸c vµ hîp lý kh«ng.

Mçi ®èi tîng tÝnh gi¸ cã ®Æc ®iÓm kh¸c nhau nªn sÏ

®îc sö dông c¸c ph¬ng ph¸p kh¸c nhau ®Ó kiÓm tra viÖc

tÝnh to¸n gi¸ cña ®èi tîng tÝnh gi¸ ®ã.

+ Tríc hÕt ph¶i xem xÐt viÖc tÝnh gi¸ hµng nhËp kho cã

®óng ®¾n kh«ng. §èi víi nguyªn vËt liÖu vµ hµng ho¸ mua

ngoµi, KiÓm to¸n viªn cÇn ph¶i kh¶o s¸t xem liÖu nh÷ng chi

phÝ cÊu thµnh gi¸ cña hµng nhËp kho cã ®îc h¹ch to¸n ®óng

kh«ng. Cô thÓ lµ c¸c kho¶n chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, hao

hôt, c¸c kho¶n chi phÝ liªn quan ®Õn hµng mua cã ®îc tÝnh

vµo gi¸ hµng nhËp kho kh«ng, c¸c kho¶n chiÕt khÊu mua

hµng, gi¶m gi¸ hµng mua cã ®îc tÝnh trõ kh«ng. . . ViÖc

kiÓm tra nµy lµ mét phÇn cña kiÓm tra chu tr×nh Mua vµo

vµ Thanh to¸n. Cßn ®èi víi thµnh phÈm tríc hÕt xem xÐt qu¸

tr×nh tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña ®¬n vÞ thµnh

phÈm nhËp kho cã ®óng kh«ng (kh¶o s¸t nµy sÏ giíi thiÖu ë

phÇn kh¶o s¸t qu¸ tr×nh tÝnh gi¸ thµnh phÈm).

+ TiÕp theo KiÓm to¸n viªn ph¶i x¸c ®Þnh ph¬ng ph¸p

®ang ®îc sö dông ®Ó tÝnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ hµng xuÊt

kho ë Doanh nghiÖp lµ ph¬ng ph¸p g× ? (Ph¬ng ph¸p nhËp

tríc, xuÊt tríc (FIFO); Ph¬ng ph¸p nhËp sau, xuÊt tríc (LIFO);

ph¬ng ph¸p gi¸ ®Ých danh hay ph¬ng ph¸p ®¬n gi¸ b×nh

qu©n; hoÆc ph¬ng ph¸p nµo kh¸c), ph¬ng ph¸p ®ã cã ®îc

thõa nhËn kh«ng.

+ KiÓm to¸n viªn xem xÐt ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ hµng

xuÊt kho ¸p dông trong kú nµy cã nhÊt qu¸n víi c¸c kú tríc

kh«ng. Bëi v× thùc tÕ trong mét sè Doanh nghiÖp sù thay

®æi tõ ph¬ng ph¸p tÝnh nµy sang ph¬ng ph¸p tÝnh kh¸c sÏ

lµm ¶nh hëng ®Õn gi¸ trÞ hµng xuÊt kho, ph¶n ¸nh sai lÖch

kÕt qu¶ kinh doanh.

+ Gi¶ sö nÕu Doanh nghiÖp cã sù thay ®æi ph¬ng

ph¸p tÝnh gi¸ hµng xuÊt kho, th× KiÓm to¸n viªn xem xÐt sù

c«ng khai viÖc thay ®æi nµy trªn b¸o c¸o tµi chÝnh cña

Doanh nghiÖp cã ®îc thùc hiÖn kh«ng (xem trªn ThuyÕt

minh b¸o c¸o tµi chÝnh).

+ §Ó kiÓm tra kü thuËt tÝnh to¸n gi¸ hµng xuÊt kho cã

®óng hay kh«ng, KiÓm to¸n viªn ph¶i xem xÐt vµ liÖt kª c¸c

mÆt hµng tån kho ®Þnh kiÓm tra kÕt qu¶ tÝnh to¸n, yªu

cÇu Doanh nghiÖp cung cÊp nh÷ng ho¸ ®¬n, chøng tõ

nhËp, xuÊt kho, sæ kÕ to¸n chi tiÕt hµng tån kho cña nh÷ng

mÆt hµng ®ã. Sau ®ã xem xÐt tÝnh ®Çy ®ñ cña c¸c ho¸

®¬n, chøng tõ nhËp, xuÊt kho ®Ó kh¶o s¸t tÝnh ®Çy ®ñ

cña sè lîng hµng nhËp, xuÊt kho. TiÕp tôc thùc hiÖn tÝnh

to¸n l¹i gi¸ cña hµng xuÊt kho cña nh÷ng mÆt hµng ®· chän

®Ó so s¸nh víi kÕt qu¶ tÝnh to¸n cña Doanh nghiÖp vµ t×m

ra nh÷ng sai lÖch (nÕu cã).

NÕu trêng hîp KiÓm to¸n viªn ®· kiÓm tra tÝnh thêng

xuyªn, kÞp thêi cña viÖc ghi sæ kÕ to¸n chi tiÕt hµng tån

kho theo tõng mÆt hµng, khi ®ã KiÓm to¸n viªn, cã thÓ

kh«ng cÇn ph¶i tÝnh to¸n l¹i trÞ gi¸ hµng xuÊt kho mµ chØ

cÇn ®èi chiÕu sè liÖu vÒ ®¬n gi¸ sè lîng hµng xuÊt kho trªn

sæ kÕ to¸n hµng tån kho víi chi phÝ trªn sæ kÕ to¸n chi phÝ.

HoÆc cã thÓ lµm l¹i mét vµi phÐp tÝnh ë mét vµi mÆt hµng

cô thÓ ®Ó xem xÐt vµ ®èi chiÕu t¨ng thªm tÝnh thuyÕt

phôc cña c¸c kÕt qu¶ kiÓm tra.

Trªn ®©y lµ nh÷ng néi dung cã thÓ ¸p dông cho cuéc

KiÓm to¸n hµng tån kho, tïy ®Æc ®iÓm ngµnh nghÒ kinh

doanh cña Doanh nghiÖp, h×nh thøc tæ chøc kÕ to¸n hµng

tån kho, thùc tr¹ng thiÕt kÕ vµ ¸p dông c¸c thñ tôc kiÓm so¸t

néi bé ®Ó KiÓm to¸n viªn ¸p dông c¸c tr¾c nghiÖm KiÓm

to¸n mét c¸ch linh ®éng nh»m ®em l¹i c¸c b»ng chøng ®ñ

®Ó KiÓm to¸n viªn ®a ra ý kiÕn nhËn xÐt cña m×nh vÒ chu

tr×nh hµng tån kho cña Doanh nghiÖp. Nh÷ng néi dung trªn

chØ lµ c¸c néi dung c¬ b¶n mang tÝnh chÊt lý thuyÕt, trong

thùc tÕ KiÓm to¸n viªn cã thÓ thªm hoÆc bít nh÷ng c«ng

viÖc kh«ng cÇn thiÕt hoÆc kh«ng thiÕt thùc ®èi víi tõng

cuéc KiÓm to¸n cô thÓ.

2.3. KÕt thóc c«ng viÖc KiÓm to¸n

§©y lµ kh©u cuèi cïng cña qu¸ tr×nh KiÓm to¸n b¸o c¸o

tµi chÝnh. Sau khi hoµn thµnh c«ng viÖc KiÓm to¸n t¹i tõng

chu tr×nh riªng lÎ ®Ó b¶o ®¶m tÝnh thËn träng nghÒ

nghiÖp, th«ng thêng KiÓm to¸n viªn kh«ng lËp ngay b¸o c¸o

KiÓm to¸n mµ thùc hiÖn c¸c c«ng viªc sau:

- KiÓm tra, so¸t xÐt

Theo chuÈn mùc KiÓm to¸n viÖt nam sè 560 th× KiÓm

to¸n viªn ph¶i xem xÐt ¶nh hëng cña nhøng sù kiÖn ph¸t

sinh sau ngµy kho¸ sæ kÕ to¸n, lËp b¸o c¸o tµi chÝnh vµ b¸o

c¸o KiÓm to¸n.

KiÓm to¸n viªn thêng trao ®æi víi ban gi¸m ®èc kh¸ch

hµng vÒ kh¶ n¨ng mét sè viªc cha ®îc tr×nh bµy trªn b¸o

c¸o tµi chÝnh, xem lai biªn b¶n häp héi ®ång qu¶n trÞ, c¸c

hîp ®ång, th gi¶i tr×nh cña ban gi¸m ®èc.

- §¸nh gi¸ kÕt qu¶

ViÖc h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô lµ phï hîp víi th«ng lÖ quèc

tÕ vµ tu©n thñ c¸c quy ®Þnh chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh

hoÆc ®îc chÊp nhËn.

C¸c ho¹t ®éng cña Doanh nghiÖp cã liªn quan ®Õn chu

tr×nh hµng tån kho ph¶i phï hîp víi c¸c ®Æc ®iÓm ho¹t

®éng kinh doanh cña Doanh nghiÖp.

C¸c chøng tõ sæ s¸ch cã liªn quan ®Õn chu tr×nh ph¶i

thÓ hiÖn sù vËn ®éng cña nghiÖp vô vµ ph¶i hîp lý.

C¸c th«ng tin vÒ nghiÖp vô ph¶i ®¶m b¶o trung thùc

hîp lý.

Trªn c¬ së kÕt qu¶ cña tÊt c¶ c¸c c«ng viªc ®· thùc

hiÖn KiÓm to¸n viªn ®a ra kÕt luËn cuèi cïng vµ lËp b¸o c¸o

KiÓm to¸n.

- LËp vµ ph¸t hµnh b¸o c¸o KiÓm to¸n: KiÓm to¸n viªn

®a ra tÊt c¶ ý kiÕn cña m×nh vÒ b¸o c¸o tµi chÝnh ®· ®îc

KiÓm to¸n. KiÓm to¸n viªn ph¶i ®a ra mét trong bèn lo¹i ý

kiÕn sau.

+ ý kiÕn chÊp nhËn tõng phÇn

+ ý kiÕn chÊp nhËn toµn phÇn

+ ý kiÕn tõ chèi

+ ý kiÕn kh«ng chÊp nhËn

- Cïng víi viÖc ph¸t hµnh b¸o c¸o KiÓm to¸n C«ng ty

KiÓm to¸n cßn göi th cho kh¸ch hµng trong ®ã ®a ra ý kiÕn

t vÊn cña KiÓm to¸n viªn vÒ viÖc kh¾c phôc nh÷ng yÕu

®IÓm cßn tån t¹i trong hÖ thèng còng nh c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i

d¬n vÞ k h¸ch hµng.

PHÇN 2: THùC TR¹NG KIÓM TO¸N CHU TR×NH hµng

tån kho TRONG KIÓM TO¸N B¸O C¸O TµI CHÝNH

DO ATC THùC HIÖN.

I: giíi thiÖu vÒ C«ng ty cæ phÇn KiÓm to¸n - t vÊn thuÕ

1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn

C«ng ty cæ phÇn KiÓm to¸n - T vÊn thuÕ lµ c¬ quan

KiÓm to¸n chuyªn nghiÖp hîp ph¸p ho¹t ®éng trong lÜnh vùc

KiÓm to¸n, t vÊn thuÕ. C«ng ty ®îc thµnh lËp ngµy: 05/ 08/

2003 vµ chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng th¸ng 09/ 2003 theo

giÊy phÐp kinh doanh sè: 010002678 do Së KÕ ho¹ch vµ §Çu

t Hµ Néi cÊp.

C«ng ty thµnh lËp víi sè vèn ®iÒu lÖ ban ®Çu lµ 1,5 tû

®ång trong ®ã vèn cña c¸c s¸ng lËp viªn lµ 1 tû ®ång.

C«ng ty Cæ phÇn vµ T vÊn thuÕ lµ C«ng ty cã t c¸ch

ph¸p nh©n víi tªn giao dÞch lµ: Auditing - Tax Consultancy

Joint Stock Company (ATC) thuéc lo¹i h×nh KiÓm to¸n ®éc

lËp víi trô së chÝnh t¹i: 65D - T« HiÕn Thµnh-Hai Bµ Trng - Hµ

Néi.

Môc tiªu: C«ng ty cæ phÇn KiÓm to¸n - T vÊn thuÕ

thµnh lËp víi môc tiªu lµ: kiÓm tra, ®a ra ý kiÕn x¸c nhËn

tÝnh kh¸ch quan, ®óng ®¾n, trung thùc vµ hîp lý cña c¸c sè

liÖu, tµi liÖu kÕ to¸n vµ b¸o c¸o quyÕt to¸n cña ®¬n vÞ ®îc

KiÓm to¸n. Ngoµi ra C«ng ty cßn t vÊn, híng dÉn cho kh¸ch

hµng thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh cña nhµ níc vÒ tµi chÝnh, kÕ

to¸n, thuÕ.. ®Ó gióp ®¬n vÞ ®îc KiÓm to¸n vµ gióp t vÊn

®iÒu hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶,

®óng ph¸p luËt ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý cña c¸c c¬ quan

nhµ níc, cña c¸c tæ chøc, c¸c c¸ nh©n cã quan hÖ vµ quan

t©m ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cña ®¬n vÞ.

2. §Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý cña C«ng ty.

2.1. §Æc ®iÓm

§Ó thùc hiÖn tèt môc tiªu, chiÕn lîc kinh doanh tríc m¾t còng

nh l©u dµi th× Tæ chøc bé m¸y quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i

trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. Mét c¬

cÊu tæ chøc hîp lý sÏ khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng trong

C«ng ty lµm viÖc cã chÊt lîng vµ n¨ng suÊt cao.

M« h×nh tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty.

2.2. QuyÒn h¹n.

C¸c phßng trong bé m¸y C«ng ty cã quyÒn h¹n ®îc chñ

®éng triÓn khai c«ng t¸c theo chøc n¨ng nhiÖm vô quy

®Þnh, ®îc toµn quyÒn huy ®éng c¸c nguån nh©n lùc trong

phßng m×nh ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô ®îc giao, ®îc ®Ò xuÊt

gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò liªn quan theo chøc n¨ng vµ tr×nh tù

theo quy ®Þnh cña C«ng ty.

2.3. C¸c mèi quan hÖ.

- Quan hÖ néi bé trong phßng: tu©n thñ chØ ®¹o trùc

tiÕp cña trëng phßng, phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c bé phËn,

c¸c nh©n viªn trong phßng ®Ó ph¸t huy cao nhÊt mäi nguån

lùc néi bé ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc ®¶m b¶o tiÕn ®é, khèi

lîng vµ chÊt lîng.

Héi §ång Qu¶n TrÞ

Gi¸m §èc

Phã Gi¸m §èc Phô tr¸ch m¶ng KiÓm to¸n

Phã Gi¸m §ècPhô tr¸ch m¶ng t vÊn thuÕ

Phßng

t V

Ên

Phßng

K

iÓm

To

¸n N

gh

iÖp

Vô I

Phßng

K

iÓm

To

¸n N

gh

iÖp

Vô II

Phßng

K

iÓm

To

¸n X

DC

B

Phßng

K

Õ

To¸n

- Quan hÖ gi÷a c¸c phßng: tu©n thñ quy ®Þnh sña quy

chÕ nµy vµ c¸c quy ®Þnh liªn quan. Khi gi¶i quyÕt nhiÖm vô

c¸c phßng ph¶i chñ ®éng vµ trùc tiÕp tiÕp xóc, quan hÖ,

®Ò xuÊt víi c¸c phßng liªn quan tham gia gi¶i quyÕt. Khi ®îc

hái ý kiÕn, ®îc yªu cÇu tham gia hç trî, c¸c phßng cã tr¸ch

nhiÖm tham gia ®¸p øng yªu cÇu vµ tiÕn ®é c«ng viÖc theo

chøc n¨ng nhiÖm vô cña phßng m×nh.

- Khi cÇn thiÕt Gi¸m ®èc C«ng ty sÏ thµnh lËp c¸c tæ

ban chuyªn ®Ò ®Ó thùc thi nhiÖm vô cã thêi h¹n. C¸c phßng

®îc giao chñ tr× cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý tæ chøc triÓn khai,

c¸c phßng tham gia cã tr¸ch nhiÖm cö ngêi tham gia vµ chÞu

tr¸ch nhiÖm vÒ phÇn néi dung tham gia cña m×nh.

2.4. Chøc n¨ng cña c¸c phßng ban trong C«ng ty.

- Héi ®ång qu¶n trÞ: lµ c¬ quan l·nh ®¹o cao nhÊt cña

C«ng ty gi÷a hai kú häp §¹i Héi Cæ §«ng. Héi §ång Qu¶n TrÞ

gåm: Mét Chñ tÞch, mét phã Chñ tÞch chØ ®¹o, gi¸m s¸t ho¹t

®éng cña gi¸m ®èc. Héi ®ång qu¶n trÞ chÞu tr¸ch nhiÖm

tríc §¹i héi ®¹i biÓu cæ ®«ng vÒ nh÷ng sai ph¹m trong qu¶n

lý, vi ph¹m ®iÒu lÖ, vi ph¹m ph¸p luËt g©y thiÖt h¹i cho

C«ng ty.

- §¹i héi ®¹i biÓu cæ ®«ng: lµ c¬ quan quyÕt ®Þnh cao

nhÊt cña C«ng ty, quyÕt ®Þnh vÒ tæ chøc nh©n sù, th«ng

qua b¸o c¸o tæng hîp vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh,

xem xÐt phª chuÈn quyÕt ®Þnh cña Héi §ång Qu¶n TrÞ.

- Gi¸m ®èc: lµ ngêi phô tr¸ch cao nhÊt vÒ mÆt s¶n

xuÊt kinh doanh, chØ ®¹o ho¹t ®éng cña C«ng ty vµ ®¹i

diÖn cho quyÒn lîi cña C«ng ty tríc ph¸p luËt vµ c¸c bªn h÷u

quan.

- Phã gi¸m ®èc: ChÞu tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc vÒ

ho¹t ®éng cña phßng ban m×nh qu¶n lý.

- Phßng t vÊn: chuyªn lµm nhiÖm vô t vÊn trong lÜnh

vùc kÕ to¸n, tµi chÝnh, thuÕ…

- Phßng KiÓm to¸n NghiÖp vô I, II: Ho¹t ®éng trong

lÜnh KiÓm to¸n, ®øng ®Çu lµ Trëng phßng, díi quyÒn trëng

phßng lµ c¸c KiÓm to¸n viªn vµ trî lý KiÓm to¸n.

- Phßng KiÓm to¸n XDCB: Phßng nµy do mét KiÓm to¸n

viªn kiªm Kü s x©y dùng lµm trëng phßng. Chøc n¨ng cña

phßng KiÓm to¸n XDCB lµ thùc hiÖn KiÓm to¸n c¸c c«ng

tr×nh x©y dùng c¬ b¶n ®· hoµn thµnh vµ bµn giao.

- Phßng kÕ to¸n: qu¶n lý vµ cung cÊp c¸c th«ng tin, kÕt

qu¶ tµi chÝnh cña C«ng ty vÒ kú s¶n xuÊt kinh doanh, tham

mu cho Héi ®ång qu¶n trÞ vµ Gi¸m ®èc vÒ lÜnh vùc tµi

chÝnh.

3. C¸c lo¹i h×nh dÞch vô cña C«ng ty.

§Ó ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ trêng, ATC thùc hiÖn cung

cÊp ®Çy ®ñ nh÷ng dÞch vô chuyªn ngµnh bao gåm:

- DÞch vô KiÓm to¸n: Bao gåm: KiÓm to¸n B¸o c¸o tµi

chÝnh thêng niªn, KiÓm to¸n ho¹t ®éng cña c¸c dù ¸n,

KiÓm to¸n B¸o c¸o quyÕt to¸n vèn ®Çu t c¸c c«ng tr×nh

x©y dùng c¬ b¶n, KiÓm to¸n x¸c ®Þnh vèn, gi¸ trÞ Doanh

nghiÖp, KiÓm to¸n tu©n thñ luËt ®Þnh, KiÓm to¸n c¸c

Doanh nghiÖp tham gia niªm yÕt trªn thÞ trêng chøng kho¸n,

KiÓm to¸n tû lÖ néi ®Þa ho¸, KiÓm to¸n c¸c Doanh nghiÖp

nhµ níc phôc vô c«ng t¸c cæ phÇn ho¸ vµ gi¸m ®Þnh c¸c tµi

liÖu tµi chÝnh kÕ to¸n.

- DÞch vô KÕ to¸n: C«ng ty cung cÊp dÞch vô kÕ to¸n

gåm: Më vµ ghi sæ kÕ to¸n, lËp c¸c B¸o c¸o tµi chÝnh ®Þnh

kú, X©y dùng c¸c m« h×nh tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n, trî gióp

viÖc chuyÓn ®æi hÖ thèng kÕ to¸n vµ B¸o c¸o tµi chÝnh, phï

hîp víi c¸c yªu cÇu cña kh¸ch hµng vµ ®ång thêi ®¶m b¶o

tÝnh tu©n thñ c¸c yªu cÇu cña kh¸ch hµng vµ ®ång thêi

®¶m b¶o tÝnh tu©n thñ c¸c quy ®Þnh cña nhµ níc ViÖt Nam

hoÆc c¸c nguyªn t¾c kÕ to¸n Quèc tÕ ®îc chÊp nhËn.

- DÞch vô t vÊn tµi chÝnh: C¸c dÞch vô t vÊn do C«ng ty

cung cÊp sÏ ®em ®Õn cho kh¸ch hµng nh÷ng gi¶i ph¸p tèt

nhÊt, gióp kh¸ch hµng c¶i tiÕn hÖ thèng KiÓm so¸t néi bé,

n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh vµ chÊt lîng s¶n phÈm dÞch

vô, gi¶m chi phÝ ho¹t ®éng, kh«ng ngõng t¨ng doanh thu.

C¸c dÞch vô nµy rÊt ®a d¹ng, bao gåm: t vÊn so¹n th¶o ph-

¬ng ¸n ®Çu t, ®¨ng ký kinh doanh vµ thµnh lËp Doanh

nghiÖp míi, t vÊn kiÓm kª thÈm ®Þnh gi¸ trÞ tµi s¶n, t vÊn

quyÕt to¸n vèn ®Çu t, t vÊn tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸, niªm

yÕt chøng kho¸n, s¸t nhËp hoÆc gi¶i thÓ, t vÊn tu©n thñ c¸c

quy ®Þnh cña ph¸p luËt, chÝnh s¸ch tµi chÝnh…

- DÞch vô t vÊn thuÕ bao gåm: LËp kÕ ho¹ch thuÕ,

®¨ng ký, tÝnh to¸n vµ kª khai thuÕ ph¶i nép víi c¬ quan

thuÕ, rµ so¸t ®¸nh gi¸ viÖc vËn dông c¸c s¾c lÖnh, chÝnh

s¸ch thuÕ hiÖn hµnh cña ViÖt Nam.

- DÞch vô ®µo t¹o: §µo t¹o nh©n viªn nh»m n©ng cao

kü n¨ng vµ chuyªn m«n cho nguån nh©n lùc C«ng ty kh¸ch

hµng ngoµi ra sÏ hç trî cho kh¸ch hµng trong viÖc t×m kiÕm

vµ tuyÓn dông c¸c øng cö viªn cã n¨ng lùc vµ thÝch hîp nhÊt

dùa trªn nh÷ng hiÓu biÕt cô thÓ vÒ vÞ trÝ cÇn tuyÓn dông,

còng nh c¸c yªu cÇu vÒ ho¹t ®éng qu¶n lý chung cña kh¸ch

hµng.

- C¸c lo¹i dÞch vô kh¸c.

- ATC lµ C«ng ty míi thµnh lËp nhng gãp mét tiÕng nãi

quan träng trong thÞ trêng KiÓm to¸n viÖt nam ®ang trong

giai ®o¹n më. Doanh thu trong ho¹t ®éng KiÓm to¸n chiÕm

phÇn lín, hai lÜnh vùc chñ chèt cña C«ng ty lµ KiÓm to¸n vµ

t vÊn thuÕ, dÞch vô KiÓm to¸n rÊt tiÒm n¨ng trong nhiÒu

lÜnh vùc trë thµnh mòi nhän ®îc C«ng ty chó trong ®Çu t vµ

tiÕp thÞ ra thÞ trêng. Trong nh÷ng ngµy ®Çu thµnh lËp

kh¸ch hµng cña C«ng ty chñ yÕu lµ kh¸ch hµng quen biÕt

danh tÝnh C«ng ty qua ®éi ngò l·nh ®¹o uy tÝn, vµ hiÖn nay

C«ng ty ®ang h×nh thµnh ®îc mét thÞ tríng kh¸ch hµng

®«ng ®¶o nhß vµo chÊt lîng vµ dÞch vô cña m×nh, ®Æc

biÖt lµ lu«n ®¶m b¶o vÒ thêi gian tèt.

ATC lu«n theo dâi nh÷ng biÕn ®éng vÒ tµi chÝnh c¸c

kh¸ch hµng cña m×nh mét c¸ch thíng xuyªn, hµng n¨m ®Õn

mïa KiÓm to¸n ATC ®Òu göi th chµo hµng ®Õn cho kh¸ch

hµng coa nhu cÇu KiÓm to¸n kÓ c¨ kh¸ch hµng quen biÕt vµ

kh¸ch hµng míi. Víi kh¸ch hµng míi th× th chµo mêi KiÓm

to¸n lµ bøc th«ng ®iÖp ®Ó ATC giíi thiÖu vÒ uy tÝn vµ chÊt

lîng dÞch vô cña C«ng ty, víi kh¸ch hµng quen biÕt C«ng ty

thÓ hiÖn mèi quan tam thêng xuyªn tíi nhu cÇu cÇn thiÕt vµ

sù v÷ng bÒn tµi chÝnh còng nh chÊt läng vµ ®é hiªu qu¶

cña hÖ thèng qu¶n lý trong C«ng ty kh¸ch hµng. Th chµo

hµng cung cÊp cho kh¸ch hµng nh÷ng th«ng tin nh th«ng tin

ph¸p lý, th«ng tin vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng cung cÊp c¸c lo¹i

dÞch vô, nh÷ng kh¸ch hµng ®· mêi KiÓm to¸n ®éi ngò nh©n

viªn thùc hiÖn vµ cam kÕt chÊt lîng cung cÊp.

NÕu nhËn ®îc lêi mêi KiÓm to¸n ATC sÏ cö ®¹i diÖn cña

C«ng ty ®Ó tiÕp xóc víi kh¸ch hµng . §èi víi kh¸ch hµng cò

th× viÖc gÆp gì nµy mh»m môc ®Ých xem xÐt thay ®æi

®¸ng kÓ so víi n¨m tríc vµ biÕt yªu cÇu cña kh¸ch hµng vµ

xem xÐt sù ¶nh hëng cña kh¸ch hµng vÒ cuécKiÓm to¸n n¨m

tríc do C«ng ty ®· cung cÊp ®Ó cã c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc

vµ nh÷ng thay ®æi cÇn thiÕt nh÷ng tån tai.Víi kh¸ch hµng

míi thÝ cuéc gÆp nh»m xem xÐt nh÷ng th«ng tin nh nh÷ng

khã kh¨n C«ng ty kh¸ch hµng ®ang gÆp ph¶i, t×nh h×nh

chung vÒ s¶n xuÊt kinh doanh, t×nh hh×nh qu¶n lý tµi

chÝnh cña C«ng ty kh¸ch hµng.

KiÓm to¸n viªn xem xÐt kh¶ n¨ng chÊp nhËn KiÓm to¸n.

NÕu chÊp nhËn KiÓm to¸n th× ban gi¸m ®èc bæ nhiÖm chñ

nhiªm KiÓm to¸n tÝch hîp vµ bè trÝ nguån nh©n lùc tham gia

KiÓm to¸n.

4. Kh¸ch hµng cña C«ng ty.

Tuy míi ®îc thµnh lËp bÒ dµy kinh nghiÖm cha nhiÒu

song C«ng ty cã ®éi ngò kh¸ch hµng ®«ng ®¶o, ho¹t ®éng

trong nhiÒu lÜnh vùc vµ thuéc nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ nh:

Ng©n hµng, b¶o hiÓm, dÞch vô tµi chÝnh, n¨ng lîng dÇu khÝ,

viÔn th«ng, ®iÖn lùc, c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, giao

th«ng, thuû lîi, than, thÐp, xi m¨ng, kh¸ch s¹n, du lÞch, thong

m¹i, x©y dùng…

ChØ trong 17 th¸ng ®i vµo ho¹t ®éng C«ng ty ®· cã

kh¸ch hµng chia theo nhãm:

- C¸c Doanh nghiÖp nhµ níc.

- C¸c doanh ngiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi.

- C¸c Doanh nghiÖp cæ phÇn, tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n,

C«ng ty t nh©n.

- Dù ¸n ®îc tµi trî bëi c¸c tæ chøc tµi chÝnh tiÒn tÖ.

- C¸c c¬ quan nhµ níc, c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù

nghiÖp vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi.

- C¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n hoµn thµnh bµn

giao.

5. Ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n cña C«ng ty.

Hµng n¨m C«ng ty cæ phÇn KiÓm to¸n - T vÊn thuÕ göi

th chµo hµng tíi c¸c kh¸ch hµng bao gåm c¶ kh¸ch hµng cò

vµ kh¸ch hµng míi. Qua th chµo hµng ATC th«ng b¸o cho

kh¸ch hµng c¸c lo¹i dÞch vô mµ C«ng ty cã kh¶ n¨ng cung

cÊp. §Æc biÖt trong thêi ®iÓm hiÖn nay, gi÷a c¸c h·ng KiÓm

to¸n cña ViÖt Nam vµ KiÓm to¸n Níc ngoµi cã sù c¹nh tranh

gay g¾t, viÖc göi th chµo hµng lµ hÕt søc cÇn thiÕt.

B»ng viÖc göi th chµo hµng, C«ng ty chñ ®éng thiÕt lËp

vµ duy tr× mèi quan hÖ víi kh¸ch hµng ®ång thêi thu hót sù

quan t©m thßng xuyªn cña kh¸ch hµng ®èi víi c¸c dÞch vô

mµ C«ng ty cung cÊp. Kh¸c víi C«ng ty KiÓm to¸n kh¸c, ATC

thêng tiÕn hµnh gÆp gì trùc tiÕp, tho¶ thuËn vµ ký kÕt hîp

®ång. ViÖc ký kÕt trùc tiÕp nµy sÏ tr¸nh ®îc nh÷ng bÊt

®ång trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn KiÓm to¸n vµ c«ng bè b¸o

c¸o KiÓm to¸n, ®Æc biÖt lµ kh¸ch hµng míi KiÓm to¸n lÇn

®Çu. Sau khi ký kÕt hîp ®ång KiÓm to¸n C«ng ty sÏ x©y

dùng kÕ ho¹ch KiÓm to¸n tæng qu¸t vµ tr¬ng tr×nh KiÓm

to¸n cô thÓ. Thùc hiÖn kÕ ho¹ch KiÓm to¸n do ATC tiÕn hµnh

thùc chÊt lµ viÖc thùc hiÖn c¸c tr¾c nghiÖm kiÓm so¸t vµ

tr¾c nghiÖm c¬ b¶n. Giai ®o¹n cuèi cïng cña mét cuéc

KiÓm to¸n do ATC thùc hiÖn lµ tæng hîp kÕt qu¶ KiÓm to¸n

vµ lËp b¸o c¸o KiÓm to¸n.

Thùc tr¹ng KiÓm to¸n do C«ng ty cæ phÇn KiÓm to¸n -

T vÊn thuÕ thùc hiÖn: §Ó t¹o nªn uy tÝn vµ thu hót ®îc nhiÒu

kh¸ch hµng th× mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng nhÊt lµ

C«ng ty ph¶i ®a ra ®îc ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n phï hîp víi

®èi tîng KiÓm to¸n, qu¸ tr×nh KiÓm to¸n thùc hiÖn qua bèn

giai ®o¹n lµ:

Giai ®o¹n 1: LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n.

Giai ®o¹n 2: Thùc hiÖn KiÓm to¸n.

Giai ®o¹n 3: KÕt thóc KiÓm to¸n.

Giai ®o¹n 4: C«ng viÖc sau KiÓm to¸n.

LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n

Thùc hiÖn KiÓm to¸n

KÕt thóc KiÓm to¸n

C«ng viÖc sau KiÓm to¸n

Thùc hiÖn kÕ hoach KiÓm to¸n lµ qu¸ tr×nh sö dông

c¸c ph¬ng ph¸p kü thuËt KiÓm to¸n thÝch øng víi ®èi tîng

KiÓm to¸n cô thÓ ®Ó thu thËp b»ng chøng KiÓm to¸n. §ã

lµ qu¸ tr×nh triÓn khai mét c¸ch chñ ®éng vµ tÝch cùc c¸c

kÕ ho¹ch, ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n nh»m ®a ra nh÷ng ý

kiÕn x¸c thùc vÒ møc ®é trung thùc vµ hîp lý cña b¸o c¸o

tµi chÝnh trªn c¬ së nh÷ng b»ng chøng KiÓm to¸n ®Çy

®ñ vµ tin cËy. Nh vËy, thùc hiÖn kÕ ho¹ch KiÓm to¸n

kh«ng chØ lµ qu¸ tr×nh triÓn khai mét c¸ch m¸y mãc kÕ

ho¹ch ®· v¹ch ra, còng kh«ng ph¶i lµ qu¸ tr×nh thu thËp

mét c¸ch thô ®éng c¸c b»ng chøng KiÓm to¸n theo ®Þnh

híng trong kÕ ho¹ch KiÓm to¸n hoÆc trµn lan theo diÔn

biÕn cña thùc tiÔn. C¸c tr¾c nhiÖm KiÓm to¸n sÏ ®îc sö

dông ®Ó ®¸nh gi¸ ®é tin cËy cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi

bé:

+ Thö nghiÖm kiÓm so¸t (kiÓm tra hÖ thèng kiÓm

so¸t): Lµ viÖc kiÓm tra ®Ó thu thËp b»ng chøng KiÓm

to¸n vÒ sù thiÕt kÕ phï hîp vµ sù vËn hµnh h÷u hiÖu cña

hÖ thèng kÕ to¸n vµ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé.

+ Thö nghiÖm c¬ b¶n (kiÓm tra c¬ b¶n): Lµ viÖc

kiÓm tra ®Ó thu thËp b»ng chøng KiÓm to¸n liªn quan

®Õn b¸o c¸o tµi chÝnh nh»m ph¸t hiÖn ra nh÷ng sai sãt

träng yÕu lµm ¶nh hëng ®Õn b¸o c¸o tµi chÝnh. Thö

nghiÖm c¬ b¶n gåm:

. KiÓm tra chi tiÕt c¸c nghiÖp vô vµ sè d.

. Quy tr×nh ph©n tÝch. Dùa trªn 2 cÊp ®é.

CÊp ®é1: KiÓm to¸n viªn kh¼ng

®Þnh cã dùa vµo hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé hay kh«ng.

NÕu c©u tr¶ lêi lµ kh«ng, c«ng viÖc KiÓm to¸n ®îc triÓn

khai theo híng sö dông ngay c¸c tr¾c nghiÖm vÒ ®é v÷ng

ch·i víi sè lîng lín. Trêng hîp ngîc l¹i cã thÓ sö dông kÕt hîp

tr¾c nghiÖm ®¹t yªu cÇu víi tr¾c nghiÖm ®é v÷ng ch·i

trªn mét sè lîng Ýt h¬n c¸c nghiÖp vô. Trong sè cña mçi

lo¹i tr¾c nghiÖm trong sù kÕt hîp nµy tuú thuéc vµo møc

®é tin cËy cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé vµ ®îc xem xÐt

ë cÊp ®é 2.

CÊp ®é 2: NÕu ®é tin cËy cña hÖ

thèng kiÓm so¸t néi bé ®îc ®¸nh gi¸ ë møc ®é cao th×

b»ng chøng KiÓm to¸n ®îc thu thËp vµ tÝch luü chñ yÕu

qua tr¾c nghiÖm ®¹t yªu cÇu víi mét sè Ýt tr¾c nghiÖm

®é v÷ng ch·i. Ngîc l¹i nÕu ®é tin cËy cña hÖ thèng nµy

®îc ®¸nh gi¸ ë møc dé thÊp th× tr¾c nghiÖm ®é tin cËy

®îc thùc hiÖn víi sè lîng lín h¬n.

Nh vËy, tr¾c nghiÖm ®¹t yªu cÇu ®îc triÓn khai chØ

víi môc ®Ých thu thËp b»ng chøng ®¶m b¶o vÒ sù tin cËy

cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. Còng do ®ã, tr¾c nghiÖm

d¹t yªu cÇu cßn gäi lµ tr¾c nghiÖm kiÓm so¸t hay thö

nghiÖm kiÓm so¸t.

C«ng viÖc sau KiÓm to¸n.

§¸nh gi¸ l¹i chÊt lîng toµn bé c«ng viÖc, ®¸nh gi¸ chÊt

lîng lµm viÖc cña c¸c KiÓm to¸n viªn, ®¸nh gi¸ l¹i rñi ro

cña cuéc KiÓm to¸n, tõ ®ã rót ra bµi häc kinh nghiÖm. Sù

®¸nh gi¸ ®îc thùc hiÖn tõ 2 phÝa.

- §¸nh gi¸ tõ kh¸ch hµng: ATC tiÕp nhËn c¸c ý kiÕn

®¸nh gi¸, nhËn xÐt cña kh¸ch hµng ®èi víi dÞch vô mµ

C«ng ty cung cÊp ®· tho¶ m·n c¸c yªu cÇu cña kh¸ch

hµng hay cha.

- §¸nh gi¸ trong néi bé cña C«ng ty: C«ng ty KiÓm

to¸n ph¶i thùc hiÖn chÝnh s¸ch vµ thñ tôc kiÓm tra chÊt l -

îng ®Ó ®¶m b¶o r»ng KiÓm to¸n ®îc tiÕn hµnh phï hîp víi

c¸c chuÈn mùc. §¸nh gi¸ l¹i toµn bé cuéc KiÓm to¸n trªn

c¸c mÆt.

+ §¸nh gi¸ l¹i rñi ro c¸c cuéc KiÓm to¸n.

+ So¸t xÐt trong néi bé vÒ hiÖu qu¶ cña viÖc thùc

hiÖn dÞch vô cho kh¸ch hµng.

+ §¸nh gi¸ chÊt lîng lµm viÖc cña nh©n viªn KiÓm

to¸n.

Mét c«ng viÖc n÷a ®îc ATC tiÕn hµnh thêng xuyªn

vµ cã hiÖu qu¶ lµ gi÷ mèi liªn hÖ thêng xuyªn víi kh¸ch

hµng b»ng c¸ch thêng xuyªn thu thËp th«ng tin vÒ kh¸ch

hµng vµ nh÷ng thay ®æi trong C«ng ty kh¸ch hµng cã thÓ

¶nh hëng ®Õn cuéc KiÓm to¸n n¨m sau.

Ch ¬ng tr×nh KiÓm to¸n hµng tån kho ( b ảng phụ lục )

II. thùc tr¹ng KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho trong KiÓm

to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh do C«ng ty cæ phÇn kiÓm to¸n - T vÊn

thuÕ thùc hiÖn

1. LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho

1.1. ChuÈn bÞ kÕ ho¹ch KiÓm to¸n

Ban gi¸m ®èc nhËn diÖn lý do kiÓm to¸n cña C«ng ty

kh¸ch hµng ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng chÊp nhËn kiªm to¸n. Lùa

chän ®éi ngò c¸n bé kiªm to¸n viªn phï hîp hay bæ nhiÖm

chñ nhiÖm KiÓm to¸n vµ c¸c nhãm tham gia KiÓm to¸n . Ban

gi¸m ®èc ký kÕt hîp ®ång KiÓm to¸n víi kh¸ch hµng.

1.2. Thu thËp thån tin c¬ së vÒ kh¸ch hµng

C«ng ty K lµ C«ng ty liªn doanh ho¹t ®éng trong lÜnh

vùc s¶n xuÊt Tói cÆp vµ QuÇn bß tu©n thñ c¸c quy ®Þnh

cña bé tµi chÝnh víi Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi

ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam, hµngn¨m C«ng ty buéc ph¶i tiÕn

hµnh KiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh kh¼ng ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t

®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. Trong ®ã kho¶n môc

hµng tån kho lµ mét kho¶n môc quan träng trªn b¸o c¸o tµi

chÝnh ®îc KiÓm to¸n viªn chó träng khi thùc hiÖn KiÓm to¸n

b¸o c¸o tµi chÝnh.

C«ng ty K lµ C«ng ty 100% vèn ®Çu t níc ngoµi, ®îc

thµnh lËp theo gi¸y phÐp ®©ut t sè 132/GP-HN ngµy

26/6/2002 cña uû ban nh©n dan thµnh phè Hµ Néi. Thêi gian

ho¹t ®éng lµ 20 n¨m kÓ tõ ngµy ®îc cÊp giÊy phÐp ho¹t

®éng. N¨m 2005 lµ n¨m ho¹t ®éng thø t cña C«ng ty. Trô së

chÝnh cña C«ng ty ®Æt t¹i Km 6 ®êng Pi¶i Phãng, Phêng Ph-

¬ng liÖt QuËn Thanh xu©n, thµnh phè Hµ Néi.

C«ng ty K cã tæng sè vèn ®Çu t thùc tÕ lµ 300 000 USD

trong ®ã sè vèn ph¸p ®Þnh lµ 300 000 USD.

LÜnh vùc ho¹t ®éng cña C«ng ty lµ chuyªn gia c«ng,

c¶n xuÊt c¸c hµng may mÆc tói s¸ch ®Ó xuÊt khÈu.

ThÞ trêng tiªu thô chñ yÕu lµ ë nuíc ngoµi

Ban gi¸m ®èc gåm Tæng gi¸m ®èc Sung Baek Cho vµ

KÕ to¸n trëng NguyÔn thÞ v©n Hµ.

Mét sè th«ng tin c¬ së vÒ hµng tån kho, ®Æc ®iÓm

hµng tån kho vµ c«ng t¸c b¶o qu¶n hµng tån kho t¹i C«ng ty

Th«ng tin vÒ hµng tån kho:

Nguyªn vËt liÖu: b¨ng gai nhËp khÈu, b¨ng chun nhËp

khÈu, v¶i líi, v¶i ph¶n quang, v¶i tri cèt…

C«ng cô dông cô : Cóc bÊm, kim s¶n xuÊt, ®¹n nhùa,

m¸y Ðp dËp cóc, ch©n vÞt mÝ….

Thµnh phÈm: Tói cÆp xuÊt khÈu, quÇn bß DENIM

S¶n phÈm dë dang:

Hµng ho¸:

§Æc ®iÓm c«ng t¸c b¶o qu¶n hµng tån kho: Mçi lo¹i

hµng ®îc s¾p xÕp ë mét vÞ trÝ nhÊt ®Þnh theo tõng lo¹i

tõng kÝch cì trong kho. Nguyªn vËt liÖu sau khi ®îc chuyÓn

vÒ C«ng ty lµm c¸c thñ tôc cÇn thiÕt cho viÖc nhËp ®Òu ®îc

®a vµo kho b·i quy ®Þnh. ChØ nh÷ng ngêi liªn quan míi ®îc

vµo kho nh thñ kho, b¶o vÖ kho, qu¶n lý ph©n xëng gi¸m

®èc tµi chÝnh. Hµng ngµy cöa kho ®îc kho¸ vµ cã b¶o vÖ

tr«ng coi.

1.3. Thu thËp th«ng tin vÒ nghÜa vô ph¸p lý cña C«ng

ty kh¸ch hµng

V× ®©y lµ kh¸ch hµng quen thuéc nªn sÏ ®îc lÊy tõ hå

s¬ KiÓm to¸n n¨m tríc.

1.4. Thñ tôc ph©n tÝch s¬ bé

Qua ph©n tÝch sè liÖu cho thÊy Tæng tµi s¶n lu ®éng

vµ ®Çu t ng¾n h¹n t¨nglªn hay gi¶m xuèng vµ chñ yÕu lµ do

sù t¨ng lªn cña kho¶n môc gi. Sù biÕn ®éng hµng tån kho lµ

lín hay nhá , hµng mua ®ang ®i ®êng, thµnh phÈm tån kho

cuèi kú biÕn ®éng nh thÕ nµo. Do vËy cÇn lµm râ nguyªn

nh©n cña sù biÕn ®éng.

1.5. §¸nh gi¸ tÝnh träng yÕu vµ rñi ro

B¶ng Ph¬ng ph¸p KiÓm to¸n mét sè tµi kho¶n chñ yÕu.

Tµi kho¶n Rñi ro cã thÓ

x¶y ra

Ph¬ng ph¸p KiÓm to¸n

Hµng tån kho. C,E,A,V,O KiÓm kª, chän mÉu c¸c

kho¶n môc chñ yÕu, tÝnh

gi¸.

C-TÝnh ®Çy ®ñ V-TÝnh ®Þnh gi¸

E-TÝnh hiÖn h÷u O-TÝnh së h÷u

A-TÝnh chÝnh x¸c

X¸c ®Þnh møc ®é träng yÕu: KiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh

®¸nh gi¸ tÝnh träng yÕu qua ba bíc lµ:

¦íc lîng ban ®Çu vÒ tÝnh träng yÕu

Ph©n bæ íc lîng ban ®Çu vÒ tÝnh träng yÕu cho c¸c

bé phËn vµ íc tÝnh sai sè kÕt hîp

Ph©n bæ íc lîng ban ®Çu vÒ tÝnh träng yÕu cho c¸c

bé phËn theo tû lÖ

1.6. T×m hiÓu vÒ hÖ thèng kÕ to¸n vµ hÖ thèng kiÓm

so¸t néi bé

M«i trêng hÖ thèng kiÓm so¸t

C«ng ty K ®îc ®¸nh gi¸ lµ cã bé m¸y tæ chøc t¬ng ®èi

gän nhÑ. Gi¸m ®èc C«ng ty cã tr¸ch nhiÖm bè trÝ s¾p xÕp

c¬ cÊu bé m¸y chuyªn m«n, tæ chøc s¶n xuÊt hîp lý, x©y

dùng quy chÕ néi bé ®Ó thèng nhÊt phèi hîp ho¹t ®éng

qu¶n lý ®iÒu hµnh vµ t¸c nghiÖp tèt c¸c nghiÖp vô ®îc giao.

KÕ to¸n trëng lµ ngêi cã chuyªn m«n nghiÖp vô vµ cã tinh

thÇn tr¸ch nhiÖm cao vµ rÊt liªm khiÕt. Ban gi¸m ®èc ®îc

®¸nh gi¸ lµ cã n¨ng lùc trong lÜnh vùc s¶n xuÊt tói cÆp vµ

quÇn bß chÊt lîng cao . M«i trêng kiÓm so¸t cña C«ng ty ®îc

®¸nh gi¸ lµ tèt.

HÖ thèng kÕ to¸n

Phßng kÕ to¸n tµi chÝnh cña xÝ nghiÖp cã 8 nh©n

viªn, trong ®ã cã 5 ngêi ®· cã b»ng ®¹i häc chuyªn ngµnh

kÕ to¸n, tµi chÝnh hÖ chÝnh quy vµ cã 3 ngêi cã b»ng trung

cÊp kÕ to¸n bao gåm: 01 Trëng phßng, 01 kÕ to¸n tæng hîp

vµ hµng tån kho, 01 kÕ to¸n ng©n hµng, 01 kÕ to¸n tiÒn

mÆt vµ thanh to¸n, 01 kÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh, 01 kÕ to¸n

lao ®éng tiÒn l¬ng, 01 kÕ to¸n chi phÝ vµ 01 thñ qòy. Trong

®ã:

Trëng phßng: phô tr¸ch c«ng viÖc chung.

KÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh: cã tr¸ch nhiÖm theo dâi t×nh

h×nh t¨ng, gi¶m hiÖn cã còng nh nguyªn gi¸, gi¸ trÞ hao

mßn vµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh vµ c«ng cô dông

cô.

KÕ to¸n lao ®éng tiÒn l¬ng: Cã tr¸ch nhiÖm theo dâi

c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn viÖc chi tr¶ l¬ng, thëng vµ c¸c

kho¶n phô cÊp cho c¸n bé c«ng nh©n viªn.

KÕ to¸n ng©n hµng: Lµm nhiÖm vô theo dâi c¸c nghiÖp

vô giao dÞch cña xÝ nghiÖp víi ng©n hµng qua giÊy b¸o nî,

cã.

KÕ to¸n chi phÝ: Cã nhiÖm vô tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt

cña tÊt c¶ c¸c ph©n xëng s¶n xuÊt.

KÕ to¸n tiÒn mÆt vµ thanh tãan: Cã nhiÖm vô ghi chÐp

c¸c nghiÖp vô thu chi tiÒn mÆt c¨n cø vµo PhiÕu thu, PhiÕu

chi vµ më sæ theo dâi thanh to¸n c¸c kho¶n ph¶i thu, ph¶i

tr¶ cña ®¬n vÞ.

Thñ qòy lµm nhiÖm vô thu chi tiÒn mÆt vµ qu¶n lý tiÒn

mÆt cña toµn xÝ nghiÖp.

KÕ to¸n tæng hîp vµ hµng tån kho: Theo dâi hµng tån

kho cña ®¬n vÞ vµ nhËn sè liÖu tõ c¸c kÕ to¸n phÇn hµnh

chuyÓn tíi ®Ó tæng hîp, ph©n bæ chi phÝ, tÝnh gi¸ thµnh

s¶n phÈm vµ lµm c¸c c«ng viÖc ghi chÐp tæng hîp sè liÖu

kÕ to¸n.

H×nh thøc sæ kÕ to¸n mµ ®¬n vÞ ¸p dông lµ h×nh

thøc NhËt ký chung.

T¹i kho ph¶n ¸nh nhËp xuÊt cña tõng lo¹i hµng tån kho

theo chØ tiªu sè lîng. Mçi lo¹i hµng tån kho ®îc ghi trªn mét

thÎ kho. Thñ kho s¾p xÕp thÎ kho theo m·, chñng lo¹i vµ

nhãm. Khi ®îc nhËn c¸c chøng tõ kÕ to¸n, thñ kho kiÓm tra

tÝnh hîp lý, hîp ph¸p vµ ®èi chiÕu sè vËt liÖu thùc tÕ trªn

chøng tõ phiÕu nhËp, phiÕu xuÊt ®Ó ghi thÎ kho. Cuèi cïng

tÝnh ra sè tån trªn thÎ vµ chuyÓn chøng tõ cho phßng kÕ

to¸n (®· ®îc s¾p xÕp theo tõng kho¶n vËt t, hµng hãa). T¹i

phßng kÕ to¸n tïy theo tÝnh chÊt cña tõng kho, tõng lo¹i mÆt

hµng, ®Þnh kú tõ 3 ®Õn 5 ngµy, kÕ to¸n hµng tån kho nhËn

chøng tõ do thñ kho chuyÓn giao, kiÓm tra l¹i viÖc ph©n lo¹i

chøng tõ, tÝnh hîp lý, hîp lÖ cña chøng tõ. Sau ®ã kÕ to¸n

x¸c nhËn ngay vµo thÎ kho chø kh«ng lËp phiÕu giao nhËn

chøng tõ. KÕ to¸n tiÕn hµnh ®Þnh kho¶n chøng tõ nhËp,

xuÊt, ph©n lo¹i riªng råi tÝnh gi¸ trÞ vµo c¸c phiÕu. Cuèi

th¸ng, kÕ to¸n kiÓm tra lÇn n÷a thÎ kho vµ c¸c chøng tõ kÕ

to¸n sau ®ã trùc tiÕp ghi vµo sæ sè d c¶ cét khèi lîng vµ

thµnh tiÒn. §Ó phôc vô cho c«ng t¸c kÕ to¸n cã hiÖu qu¶, t¹i

xÝ nghiÖp ®· x©y dùng mét hÖ thèng danh ®iÓm hµng tån

kho kh¸ ®Çy ®ñ theo tõng lo¹i, nhãm, kho vµ cã sæ tæng

hîp nhËp, xuÊt vËt t, hµng hãa.

* H¹ch to¸n tæng hîp.

Song song víi c«ng t¸c h¹ch to¸n chi tiÕt hµng tån kho,

kÕ to¸n tæng hîp ghi chÐp, ph¶n ¸nh c¸c chØ tiªu gi¸ trÞ trªn

c¸c tµi kho¶n, sæ kÕ to¸n tæng hîp. C¸c tµi kho¶n sö dông t¹i

c«ngty theo quyÕt ®Þnh cña Bé Tµi chÝnh vµ xÝ nghiÖp

kh«ng më thªm tµi kho¶n nµo kh¸c

C¸c thñ tôc kiÓm so¸t

KiÓm to¸n viªn quan s¸t viÖc t¸ch ly tr¸ch nhiÖm trong

viÖc thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng cña chu tr×nh vµ ai lµ ngêi

thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng ®ã trong n¨m tµi chÝnh.

KiÓm tra sù tån t¹i cña phßng thu mua ®éc lËp chuyªn

thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm mua tÊt c¶ nguyªn vËt liÖu c«ng cô

dông cô.

KiÓm tra sù tèn t¹i cña phßng nhËn hµng chuyªn thùc

hiÖn tr¸ch nhiÖm nhËn hµng.

KiÓm tra xem c¸c vËt t hµng ho¸ cã ®îc kiÓm so¸t vµ

cÊt tr÷ bëi mét bé phËn kho ®éc lËp kh«ng.

KiÓm tra sù kiÓm so¸t trong viÖc xuÊt dïng vËt t hµng

ho¸.

2. thùc hiÖn KiÓm to¸n

2.1. Thùc hiÖn c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t

KiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh kiÓm tra c¸c chøng tõ gèc nh

c¸c phiÕu yªu cÇu mua hµng, phiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt

kho, phiÕu yªu cÇu sö dông vËt t… xem c¸c chøng tõ nµy cã

liªn tôc, cã ®Çy ®ñ ch÷ ký phª duyÖt vµ c¸c yÕu tè cÇn

thiÕt hay kh«ng.

TiÕn hµnh pháng vÊn c¸c nh©n viªn trong C«ng ty vÒ

viÖc qu¶n lý vËt liÖu vÒ quy tr×nh tiÕp nhËn hµng vµ ®îc

tr¶ lêi r»ng khi tiÕp nhËn hµng ph¶i cã biªn b¶n kiÓm

nghiÖm nhng trªn thùc tÕ khi KiÓm to¸n viªn kiÓm tra mét

sè chøng tõ gèc th× ph¸t hiÖn mét sè chøng tõ kh«ng cã

biªn b¶n kiÓm nghiÖm ®i kÌm.

Qua ®iÒu tra pháng vÊn KiÓm to¸n viªn thÊy t»ng bé

phËn kiÓm kª hµng tån kho do ®¬n vÞ lËp ®¶m b¶o tÝnh

®éc lËp, cã sù tån t¹i cña biªn b¶n kiÓn kª vµ cã sù ®èi

chiÕu víi kÕ to¸n ®¬n vÞ.

Nghiªn cøu hÖ thèng kÕ to¸n cña ®¬n vÞ KiÓm to¸n

viªn thÊy cã sù ph©n ly tr¸ch nhiÖm cao gi÷a thñ kho nh©n

viªn kÕ to¸n vµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm ký duyÖt.

2.2. Thùc hiÖn c¸c thñ tôc ph©n tÝch

ViÖc ph©n tÝch nµy nh»m ph¸t hiÖn ra sù biÕn ®éng

cña c¸c kho¶n môc trªn b¸o c¸o tµi chÝnh cña n¨m nay so víi

n¨m tríc. Gióp KiÓm to¸n viªn ph¸t hiÖn ra nh÷ng nghi vÊn

vÒ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng liªn tôc cña kh¸ch hµng vµ kh¶ n¨ng

sai sãt trªn b¸o c¸o tµi chÝnh.

B¶ng sè 1: B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n

Néi dung 31/12/2003 31/12/2004Chªnh lÖch

VN§

Chªnh lÖch (%

)

I/ Tµi s¶n 796.527.8

46

1. 571. 540.

936

775. 013.

090

97,3

A/ TSL§ vµ

§TNH

167. 119.

626

907. 416.

202

740. 296.

576

442,97

1/ TiÒn 138.238.94

8

209.868.802 71.539.854 51,75

2/ C¸c kho¶n 20.538.778 370.844.002 350.305.224 1705,5

ph¶i thu 8

3/ Hµng tån

kho

8.521.900 309. 202.

398

300. 680.

498

3528,3

3

Nguyªn vËt

liÖu chÝnh

7. 294. 300 82. 573. 516 75. 279. 216 1032,0

3

C«ng cô dông

cô

- 3. 441. 282 3. 441. 282

Chi phÝ s¶n

xuÊt kinh

doanh dë

dang

- 221. 960.

000

221. 960.

000

Hµng ho¸ tån

kho

1. 240. 000 1. 240. 000 0

Dù phßng ( 12. 400 ) ( 12. 400 ) 0

4/ Tµi s¶n lu

®éng kh¸c

700.000 700.000

B/ TSC§ vµ

§TDH

629.138.22

0

680.925.734 51.787.514 8,23

II/ NV 796.527.8

46

1. 571. 540.

936

775. 013.

090

97,3

1/ Nî ng¾n

h¹n

145.726.06

2

363.116.047 217.389.985 149,18

2/ VCSH 650.801.78 1.208.424.88 557.623.105 85,68

4 9

B¶ng sè2: B¶ng kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh

ChØ tiªu 2003 2004

Doanh thu 951. 366.624 1.443.997.068

Gi¸ vèn hµng b¸n 129.756.243 356.425.875

Lîi nhuËn gép 821.610.381 1.087.571.193

Chi phÝ b¸n hµng 356.812.354 384.635.112

Chi phÝ qu¶n lý Doanh

nghiÖp

300.214.658 324.125.834

B¶ng 3: B¶ng ph©n tÝch mét sè chØ tiªu

ChØ tiªu N¨m 2003

(%)

N¨m 2004

(%)

Chªnh lÖch (%)

1. ( HTK/ TS). 100 1,07 34,07 33

2. ( HTK/ DT). 100 1,44 21,41 19,97

3. ( HTK/ GVHB).

100

6,58 86,75 80,17

Tû lÖ vßng quay hµng tån kho = Tæng gi¸ vèn HTK/TrÞ

gi¸ b×nh qu©n HTK

TrÞ gi¸ b×nh qu©n HTK = SDHTK §Çu kú + SDHTK Cuèi

kú/ 2

NX: HÖ sè vßng quay HTK cña kú nµy 1/86,75 qu¸

chªnh lÖch, nhá h¬n nhiÒu víi kú tríc 1/6,58. §iÒu nµy cã thÓ

cã thÓ cã sù bÊt thêng, KiÓm to¸n viªn ph¶i t×m hiÓu lµm

râ. Trong trêng hîp hÖ sè vßng quay HTK kú nµy sÊp xØ kú

tríc còng cha ch¾c ®· tèt, mµ cÇn so s¸nh víi hÖ sè vßng

quay HTK BQ ngµnh ®Ó cã kÕt luËn ®óng ®¾n.Qua so s¸nh

hÖ sè b×nh qu©n ngµnh thÊy kh«ng cã sù chªnh lÖch qu¸

lín, KiÓm to¸n viªn thÊy r»ng nguyªn nh©n lµ do sù thay

®æi vÒ kiÓu d¸ng hµng tói cÆp vµ nhu cÇu thÞ hiÕu cña giíi

trÎ t¨ng m¹nh trong n¨m v× ®ang cã mèt tói cÆp ë c¸c thÞ

trêng lín.

KiÓm to¸n viªn cã thÓ sö dông sù kÕt hîp tû lÖ vßng

quay hµng tån kho víi tû lÖ l·i gép khi ph©n tÝch. Khi kÕt hîp

nh vËy cho phÐp KTV ®¸nh gi¸ tÝnh hîp lý cña gi¸ vèn hµng

b¸n.

Tû lÖ l·i gép = Tæng l·i gép/ Doanh thu

NÕu tû lÖ lîi nhuËn qu¸ thÊp hoÆc tû lÖ vång quay HTK

qu¸ cao so víi dù kiÕn cña KTV th× cã thÓ do ®¬n vÞ kh¸ch

hµng ®· khai t¨ng gi¸ vèn hµng b¸n hoÆc khai gi¶m hµng

tån kho.

KiÓm to¸n viªn cã thÓ so s¸nh gi÷a sè lîng HTK dù tr÷

trong kho víi diÖn tÝch cã thÓ chøa kho ®ã. Sè liÖu HTK vÒ

mÆt gi¸ trÞ cã thÓ ®em so s¸nh víi chØ tiªu sè lîng vµ so

s¸nh víi c¸c con sè thèng kª trong nghµnh.

Tõ sù ph©n tÝch trªn KiÓm to¸n viªn thu ®îc nh÷ng

b»ng chøng cÇn thiÕt vµ gióp KiÓm to¸n viªn ®Þnh híng ®îc

c¸c thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt ®èi víi HTK cÇn thùc hiÖn.

2.3. KiÓm tra chi tiÕt

Sau khi kÕ ho¹ch KiÓm to¸n ®îc hoµn thµnh, trëng

®oµn KiÓm to¸n sÏ triÖu tËp nhãm KiÓm to¸n ®Ó c«ng bè

KÕ ho¹ch triÓn khai, ph©n c«ng c«ng viÖc cho tõng thµnh

viªn, thêi gian tiÕn hµnh vµ kÕt thóc c«ng viÖc. Tïy thuéc

vµo møc ®é rñi ro cña tõng kho¶n môc mµ tõ ®ã tiÕn hµnh

kiÓm tra chi tiÕt ë c¸c møc ®é kh¸c nhau. Do møc ®é ph¸t

sinh lín vµ tÝnh phøc t¹p vÒ nghiÖp vô ¶nh hëng nhiÒu ®Õn

c¸c chØ tiªu quan träng trong B¸o c¸o tµi chÝnh vµ c¸c tiªu

thøc ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña Doanh nghiÖp nh c¬

cÊu tµi s¶n, tèc ®é quay vßng cña hµng tån kho, t×nh h×nh

sö dông vèn… nªn KiÓm to¸n chu tr×nh Hµng tån kho lµ mét

kh©u b¾t buéc trong mäi cuéc KiÓm to¸n. B¸o c¸o tµi chÝnh

cña mäi kh¸ch thÓ KiÓm to¸n. §Ó hiÓu râ c«ng viÖc KiÓm

to¸n t¹i C«ng ty cæ phÇn kiÓm to¸n - T vÊn thuÕ díi ®©y lµ

minh häa thùc tÕ cuéc kiÓm tra chi tiÕt chu tr×nh hµng tån

kho t¹i C«ng ty K.

2.3.1. KiÓm tra chi tiÕt nghiÖp vô

Trong ®ã:

: §èi chiÕu, kiÓm tra tÝnh hîp lý vµ ®é chÝnh x¸c cña

phÐp tÝnh vµ chuyÓn sæ

Trong KiÓm to¸n chi tiÕt nghiÖp vô hµng tån kho, KiÓm

to¸n viªn tiÕn hµnh chän mÉu ®Ó kiÓm tra. Sè lîng nghiÖp

vô ®îc kiÓm tra tïy thuéc vµo møc ®é rñi ro cña c¸c tµi

kho¶n ®îc ®¸nh gi¸ trong b¶n KÕ ho¹ch KiÓm to¸n tæng

qu¸t. KiÓm to¸n Hµng tån kho t¹i C«ng ty K, KiÓm to¸n viªn

tiÕn hµnh kiÓm tra chi tiÕt nghiÖp vô víi s« lîng lín theo KÕ

Sæ c¸i TK152

Sæ c¸i TK153

B¶ng tæng hîp NXT

Sæ chi tiÕt vËt liÖu

B¶ng ph©n bæ

CCDC

Sæ nhËt ký chung

Sæ c¸i TK154

Sæ c¸i TK155

Sæ c¸i TK156

Sæ c¸i TK kh¸c

Chøng tõ gèc

Chøng tõ gèc

Chøng tõ gèc

Sæ c¸I TK 621,622,6

27

Sæ c¸iTK632

B¶ng

c©n ®èikÕ

to¸n B¶ng THCP vµ

tÝnh GTSP

Chøng tõ gèc

Sæ chi tiÕt hµng

ho¸

B¶ng tæng hîp

NXT

ho¹ch ®Ò ra. C¸c nghiÖp vô ®îc chän sÏ tiÕn hµnh ®èi chiÕu

víi c¸c sæ s¸ch chøng tõ liªn quan, pháng vÊn ngêi thùc hiÖn

c«ng viÖc kÕ to¸n ®ã vµ kÕ to¸n trëng. Quy tr×nh ®èi

chiÕu, kiÓm tra ®îc m« t¶ qua s¬ ®å trªn.

Nh÷ng néi dung cô thÓ thùc hiÖn kiÓm tra chi tiÕt

nghiÖp vô ®îc thÓ hiÖn qua c¸c giÊy tê lµm viÖc qua c¸c bíc

sau:

2.3.1.1. KiÓm tra sè d trªn c¸c tµi kho¶n hµng tån kho

Trong c«ng viÖc nµy KiÓm to¸n viªn lÊy sè liÖu sæ C¸i

lµm träng t©m ®Ó ®èi chiÕu víi B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n,

b¶ng tæng hîp vËt liÖu, sæ chi tiÕt vËt liÖu, NhËt ký chung.

Hay nãi mét c¸ch kh¸c, môc tiªu cña c«ng viÖc nµy lµ kiÓm

tra sù khíp ®óng gi÷a c¸c sæ s¸ch: sæ tæng hîp, sæ chi

tiÕt.

B¶ng4:

C«ng ty cæ phÇn KiÓm to¸n - T vÊn thuÕ

Kh¸ch hµng: K

Tham chiÕu:

Niªn ®é kÕ to¸n: 31/12/2004

Ngêi thùc hiÖn:

Kho¶n môc thùc hiÖn: Hµng tån kho Ngµy thùc

hiÖn:

C«ng viÖc: KiÓm tra sè d

Kho¶n môc 01/01/2

004

PS Nî PS Cã 31/12/20

04

1/ NVL 7.294.3

00

889.326.4

44

814.083.2

28

82.537.5

16

2/ CC-DC

3/

CPSXKDDD

4/ HH

5/ DP

GGHTK

-

-

1.240.0

00

12.400

34.412.81

7

2.040.673.

335

-

-

30.971.53

5

1.818.713.

335

-

-

3.441.28

2

221.960.

000

1.240.00

0

12.400

Tæng 8.521.9

00

2.964.412.

595

2.663.768.

098

309.202.

398

Ghi chó: §èi chiÕu khíp víi sè d ®Çu kú

§èi chiÕu khíp víi b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh

§· kiÓm tra céng dån ®óng

KL: Sè liÖu trªn c¸c tµi kho¶n ®Çu kú vµ cuèi kú khíp víi

c¸c sæ s¸ch b¸o c¸o liªn quan t¬ng øng.

B¶ng 5:

C«ng ty cæ phÇn KiÓm to¸n - T vÊn thuÕ

Tªn kh¸ch hµng: C«ng ty K Tham

chiÕu:

Kho¶n môc kiÓm tra Ngêi thùc hiÖn

ThangSæ c¸i TK 152 Ghi chó

Nî Cã

1 1.868.453

2 260.000

3 9.097.680 49.462.000

4 22.780.816

5 92.997.549 508.747.506

6 75.010.054

7 113.000.000

8 95.892.661

9 49.669.700

10 64.286.000

11 70.152.250

12 294.000.000 255.873.722

Tæng 889.362.444 814.083.228

§· tÝnh céng dån,kiÓm tra vµ ®èi chiÕu víi sè liÖu

ph¸t sinh cña Tk621, Tk627, Tk641, Tk642 khíp ®óng.

KÕt luËn: ViÖc tÝnh to¸n trªn c¸c sæ c¸i TK 152, TK 621,

TK 627 (6272), TK 641 (6412), TK 642 (6422) vµ sæ tæng hîp

chi tiÕt vËt liÖu ®îc tÝnh céng dån chÝnh x¸c. Sè liÖu trªn

TK 152 khíp ®óng víi c¸c sæ s¸ch liªn quan.

T¬ng tù nh vËy KiÓm to¸n viªn còng thùc hiÖn ®èi víi

TK154. Tæng sè ph¸t sinh Nî vµ ph¸t sinh Cã cña TK154 ®îc

®èi chiÕu víi tæng qu¸t ph¸t sinh cña TK 621, 627, 622. §èi

víi TK155, ®îc ®¸nh dÊu ®· kiÓm tra vµ ph¬ng ph¸p kiÓm

tra ®îc tiÕn hµnh nh trªn, song KiÓm to¸n viªn kh«ng ghi

chÐp trªn giÊy tê lµm viÖc. KÕt qu¶ thu ®îc tõ viÖc kiÓm tra

sæ C¸i TK154, TK155 cuèi kú khíp ®óng víi c¸c sæ s¸ch liªn

quan.

Lu ý cña KiÓm to¸n viªn, qua KiÓm to¸n viªn ë trªn cho

thÊy tæng ph¸t sinh Nî vµ tæng ph¸t sinh Cã trªn TK 152,

TK621, TK627 trong th¸ng 7, 8, 12 ®· t¨ng ®ét biÕn so víi

c¸c th¸ng kh¸c trong n¨m. vÊn ®Ò nµy ®îc KÕ to¸n trëng vµ

Gi¸m ®èc gi¶i thÝch cô thÓ lµ do trong c¸c th¸ng nµy ®· cã

nhiÒu hîp ®ång ®Æt hµng v× ®©y lµ thêi gian ®iÓm nãng

vÒ hµng trong n¨m. Tuy vËy ®Ó cã ®îc c¸c b»ng chøng x¸c

®¸ng KiÓm to¸n viªn quyÕt ®Þnh t¨ng sè nghiÖp vô ®îc

kiÓm tra ph¸t sinh trong th¸ng 7 vµ th¸ng 12.

2.3.1.2. KiÓm tra tÝnh cã thùc cña nghiÖp vô ph¸t

sinh trªn sæ s¸ch

Thùc chÊt lµ kiÓm tra c¸c chøng tõ gèc liªn quan ®Õn

nghiÖp vô ®ã. Tríc tiªn KiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh chän mÊu,

sè nghiÖp ®îc chän dùa vµo sè hiÖu chøng tõ hoÆc néi dung

kinh tÕ ph¸t sinh hoÆc dùa vµo quy m« cña nghiÖp vô ®îc

ghi trªn sæ C¸i. C«ng viÖc nµy ®îc thùc hiÖn ®èi chiÕu ngîc

tõ sæ C¸i xuèng NhËt ký chung vµ xuèng Chøng tõ gèc. KiÓm

to¸n chu tr×nh Hµng tån kho t¹i C«ng ty K KiÓm to¸n viªn

chän mÉu theo sè hiÖu chøng tõ trªn sæ C¸i, víi nh÷ng ph¸t

hiÖn ë trªn KiÓm to¸n viªn quyÕt ®Þnh t¨ng sè nghiÖp vô ®-

îc kiÓm tra th¸ng 7, 8, 12.

§Ó kiÓm tra sè ph¸t sinh trªn TK154 ®Òu cã thËt, KiÓm

to¸n viªn dùa trªn viÖc kiÓm tra sè ph¸t sinh TK621, TK 622

vµ TK 627. KiÓm tra ph¸t sinh Cã trªn tµi kho¶n 152 ®· ®ång

thêi tháa m·n phÇn lín môc tiªu cho ph¸t sinh Nî trªn tµi

kho¶n 621 vµ tµi kho¶n 627 (6272). Trªn tµi kho¶n 627 bao

gåm nhiÒu lo¹i chi phÝ kh¸c nhau nh chi phÝ nguyªn vËt liÖu,

chi phÝ nh©n c«ng ph©n xëng, chi phÝ kh©u hao tµi s¶n cè

®Þnh, chi phÝ mua ngoµi vµ chi phÝ kh¸c. Chi phÝ nh©n

c«ng trùc tiÕp TK 622 vµ chi phÝ nh©n c«ng ph©n xëng TK

627 (6271) ®îc kÕ thõa kÕt qu¶ tõ KiÓm to¸n chu tr×nh

TiÒn l¬ng vµ Nh©n viªn. §èi víi chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè

®Þnh kÕt qu¶ ®îc lÊy tõ KiÓm to¸n chu tr×nh Tµi s¶n cè

®Þnh cßn chi phÝ mua ngoµi vµ chi phÝ kh¸c ®îc KiÓm to¸n

thùc hiÖn t¬ng tù nh trªn.

B¶ng6:

C«ng ty cæ phÇn KiÓm to¸n - T vÊn thuÕ

Tªn kh¸ch hµng: C«ng ty K Tham chiÕu:

Kho¶n môc kiÓm tra: Chi phÝ s¶n xuÊt chung

Ngêi thùc hiÖn

Chøng

tõ Néi dung kinh tÕ

Tµi kho¶n

®èi øng Sè tiÒnGhi

chóSH NT Nî Cã

05 5/7 Chi phÝ ®iÖn mua

ngoµi

6277 112 10. 566.

320

06 7/7 Chi phÝ tiÒn níc cho

SX

6277 112 207. 500

41 20/1

2

Chi phÝ söa ch÷a m¸y 6278 111 1. 450.

000

x

42 28/1

2

Chi phÝ thuª m¸y 6277 112 3. 200.

000

67 30/1

2

Chi phÝ tiÒn ®iÖn

mua ngoµi

6277 331 18. 345.

200

§· ®èi chiÕu trªn sæ c¸i TK 627 víi chøng tõ gèc vµ TK

thanh to¸n nh: TK 112, 111, 331

x: kh«ng cã chøng tõ gèc.

KÕt luËn: Ngoµi nghiÖp vô söa ch÷a m¸y lµ kh«ng cã chøng

tõ gèc, cßn l¹i ®Òu hîp lý.

NghiÖp vô nµy ®îc gi¶i thÝch do thuª thî c¬ khÝ bªn

ngoµi kh«ng ph¶n ¸nh ho¸ ®¬n.Tuy nhiªn qua t×m hiÓu th×

cho thÊy nghiÖp vô nµy vÉn tån t¹i vµ sè liÖu ph¸t sinh lµ

chÝnh x¸c.

2.3.1.3. C«ng viÖc tiÕp theo ®îc KiÓm to¸n viªn

thùc hiÖn ®Ó kiÓm tra tÝnh ®Çy ®ñ, tÝnh chÝnh x¸c,

tÝnh ph©n lo¹i vµ tÝnh tr×nh bµy.

B»ng c¸ch chän mÉu nghiÖp vô dùa trªn sè liÖu chøng

tõ ( nhËp vµ xuÊt) hoÆc dùa trªn quy m« nghiÖp vô ®Ó ®èi

chiÕu víi c¸c chøng tõ, sæ s¸ch liªn quan nh»m t×m ra c¸c

sai ph¹m trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n nh chi phÝ s¶n xuÊt l¹i ®-

îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ b¸n hµng hay chi phÝ qu¶n lý Doanh

nghiÖp. §èi víi nghiÖp vô nhËp mua vËt t ®èi chiÕu víi phiÕu

®Ò nghÞ mua vËt t ®îc phª chuÈn, sæ chi tiÕt vËt liÖu, sæ

NhËt ký chung, sè C¸i TK 152 vµ ®èi chiÕu víi c¸c tµi kho¶n

thanh to¸n ( sæ chi tiÕt TK111, TK112… ).

NghiÖp vô xuÊt vËt t ®îc kiÓm tra, ®èi chiÕu chøng tõ

víi phiÕu yªu cÇu lÜnh vËt t cña c¸c bé phËn, sæ chi tiÕt vËt

liÖu, sæ NhËt ký chung, sæ C¸i TK152 vµ c¸c sæ chi tiÕt tµi

kho¶n chÞu phÝ ( sæ c¸i TK 621, TK 627, TK 641, TK 642 ).

§èi víi nghiÖp vô xuÊt b¸n thµnh phÈm b¸n ®îc kiÓm tra, ®èi

chiÕu víi vËn ®¬n, hîp ®ång ®Æt hµng vµ c¸c sæ s¸ch liªn

quan ( NhËt ký chung, sæ c¸i TK 155 ).

Trong c«ng viÖc nµy KiÓm to¸n viªn rÊt chó träng chän

nh÷ng nghiÖp s¸t ngµy kÕt thóc niªn ®é vµ mét sè nghiÖp

vô x¶y ra ë ®Çu niªn ®é sau ®Ó kiÓm tra víi viÖc ghi chÐp

trªn sæ nh»m t×m hiÓu tÝnh ®óng kú cña c¸c nghiÖp vô

®ã. KÕt qu¶ cña viÖc kiÓm tra, ®èi chiÕu trong kiÓm tra chi

tiÕt nghiÖp vô t¹i C«ng ty K ®îc thÓ hiÖn díi ®©y.

- §Ó kiÓm tra c«ng t¸c h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô nhËp

mua nguyªn vËt liÖu ®· ph¸t sinh cã ®îc ghi chÐp ®Çy ®ñ

vµo c¸c sæ liªn quan, ®óng ®¾n vÒ sè liÖu kh«ng vµ ®óng

kú kh«ng.

B¶ng7:

C«ng ty cæ phÇn KiÓm to¸n - T vÊn thuÕ

Tªn kh¸ch hµng: C«ng ty K Tham chiÕu:

Kho¶n môc kiÓm tra: NghiÖp vô xuÊt nguyªn phô liÖu Ngêi

thùc hiÖn

Chøng tõNéi dung kinh

tÕ

TK ®èi øng

Sè tiÒnGhi chó

SH NT SS

TT Sæ s¸ch Thùc tÕ

NT 01

8/3/2003

XuÊt nguyªn phô liÖu ®Ó s¶n xuÊt ®¬n

621

621

36.031.000

36.031.000

NT 02

04/04/2003

XuÊt kho nguyªn phô liÖu ®Ó s¶n xuÊt hµng

621

621

13.431.000

13.431.000

NT 03

30/5/2003

XuÊt kho nguyªn phô liÖu ®Ó s¶n xuÊt hµng

621

621

60.425.000

60.425.000

NT 04

01/06/2003

XuÊt kho nguyªn phô liÖu ®Ó s¶n xuÊt hµng

621

621

125.342.112

125.342.112

NT 05

12/06/2003

XuÊt kho nguyªn phô liÖu ®Ó s¶n xuÊt hµng

621

621

134.258.000

134.258.000

NT 06

15/062003

XuÊt kho nguyªn phô liÖu ®Ó s¶n xuÊt hµng

627

627

56.538.191

56.538.191

NT 07

04/07/2003

XuÊt kho nguyªn phô liÖu ®Ó s¶n xuÊt hµng

621

621

44.161.908

44.161.908

NT 08

12/08/2003

XuÊt kho nguyªn phô liÖu ®Ó s¶n xuÊt hµng

621

621

41.835.381

41.835.381

NT 09

24/08/2003

XuÊt kho nguyªn phô liÖu ®Ó s¶n xuÊt hµng

621

621

46.186.914

46.186.914

NT 011

31/12/2003

XuÊt kho nguyªn phô liÖu ®Ó s¶n xuÊt hµng

621

621

175.236.541

175.236.541

&

NT 012

31/12/2003

XuÊt kho nguyªn phô liÖu ®Ó s¶n xuÊt hµng

621

621

80.637.181

80.637.181

DÊu &: NghiÖp vô nµy x¶y ra trong n¨m 2004 nhng l¹i ph¶n

¸nh vµo 31/12/2003. Qua ®iÒu tra cho th¸y nguyªn nh©n lµ

do sù nhÇm lÉn trong chÐp vµ chÊp nhËn ®iÒu chØnh l¹i cho

phï hîp víi kú kÕ to¸n cña ®¬n vÞ.

Bót to¸n ®iÒu chØnh:

Nî TK152:175.236.541

Cã TK 621: 175.236.541

KÕt luËn: C«ng viÖc ghi chÐp nghiÖp vô xuÊt dïng

nguyªn vËt liÖu lµ chÝnh x¸c vÒ sè ph¸t sinh

- §Ó ®¶m b¶o r»ng c¸c nghiÖp vô xuÊt kho nguyªn vËt

liÖu ®· ph¸t sinh ®Òu ®îc ghi sæ vµ ®óng theo tµi kho¶n

chÞu phÝ trªn cét tµi kho¶n ®èi øng cña NhËt ký chung vµ

®óng theo sæ c¸i tµi kho¶n ®ã. §èi nghiÖp vô xuÊt kho

thµnh phÈm ®Ó b¸n ®îc h¹ch to¸n vµo sæ NhËt ký chung,

sæ C¸i TK 155 (hay ®¶m b¶o r»ng tæng sè ph¸t sinh cã cña

TK 155 ®· bao gåm tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô xuÊt thµnh phÈm

trong kú). Vµ tÝnh ®óng kú ®îc tu©n thñ. GiÊy tê lµm viÖc

sau lµ thÓ hiÖn kÕt qu¶ ®¹t ®îc sau khi thùc hiÖn kiÓm tra

chi tiÕt nghiÖp vô xuÊt nguyªn vËt liÖu, thµnh phÈm.

-T¬ng tù nh viÖc kiÓm tra chi tiÕt nghiÖp vô xuÊt

nguyªn vËt liÖu ë phÇn trªn kiÓm tra chi tiÕt nghiÖp vô xuÊt

b¸n thµnh phÈm còng ®îc kiÓm tra t¬ng tù. Chän mét sè

nghiÖp vô (chó ý c¸c nghiÖp vô x¶y ra s¸t ngµy kÕt thóc niªn

®é vµ chän mét sè nghiÖp vô ph¸t sinh ë niªn ®é sau) ®Ó

kiÓm tra ®èi chiÕu víi hîp ®ång kinh tÕ, vËn ®¬n vµ c¸c sæ

s¸ch liªn quan. KÕt qu¶ ®îc thùc hiÖn qua b¶ng díi ®©y.

B¶ng 8

C«ng ty cæ phÇn KiÓm to¸n - T vÊn thuÕ

Tªn kh¸ch hµng: C«ng ty K Tham chiÕu:

Kho¶n môc kiÓm tra: NghiÖp vô xuÊt b¸n thµnh phÈm Ngêi

thùc hiÖn

Chøng tõNéi dung kinh tÕ

TK ®èi

øngSè tiÒn Ghi

chóSH NT SS TT Sæ s¸ch Thùc tÕ

BP

001

05/01/20

03

XuÊt kho b¸n quÇn bß 632 632 100. 235.

640

100.

235. 640

BP

002

09/01/20

03

XuÊt b¸n quÇn bß 632 632 78. 562.

000

78. 562.

000

BP

003

10/06/20

03

XuÊt kho b¸n quÇn bß 632 632 120. 783.

000

120.

783. 000

BP

004

27/08/20

03

XuÊt kho b¸n tói cÆp 632 632 112. 679.

500

112.

679. 500

BP

005

30/12/20

03

XuÊt b¸n B¸nh tói cÆp 632 632 111. 165.

800

111.

165. 800

BP

006

14/02/20

04

XuÊt b¸n B¸nh tói cÆp 632 632 97. 532.

000

97. 532.

000

BP

007

31/3/200

4

XuÊt b¸n B¸nh tói cÆp 632 632 45. 621.

700

45. 621.

700

DÊu : ®· kiÓm tra víi c¸c chøng tõ gèc, sæ s¸ch vµ khíp ®óng

KÕt luËn: Sau khi kiÓm tra 10 nghiÖp vô xuÊt b¸n B¸nh g¹o vµ 14

nghiÖp vô xuÊt b¸n B¸nh bét mú th× c¸c nghiÖp vô ®· ®îc hoµn toµn

®óng ®¾n, chÝnh x¸c vÒ sè ph¸t sinh, tµi kho¶n ®èi øng vµ ®óng kú.

(Sù t¨ng ®ét biÕn cña gi¸ vèn hµng b¸n lµ hîp lý víi sù t¨ng lªn cña chi

phÝ nguyªn vËt liÖu)

Ho¸ ®¬n BP 009 ph¸t sinh ngµy 31/12/2003 nhng trªn sæ s¸ch kÕ to¸n

l¹i ghi vµo ngµy 14/02/2004, nh vËy vi ph¹m tÝnh ®óng kú cña kÕ to¸n

Bót to¸n ®iÒu chØnh:

2.3.2. KiÓm tra chi tiÕt sè d

KiÓm tra chi tiÕt sè d lµ c«ng viÖc chiÕm rÊt nhiÒu thêi

gian trong KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho. §ång thêi

®©y lµ giai ®o¹n quan träng nhÊt, ®em l¹i nh÷ng b»ng

chøng cã ®é tin cËy cao. Nh÷ng c«ng viÖc KiÓm to¸n viªn

thùc hiÖn trong giai ®o¹n nµy thêng bao gåm: KiÓm kª hµng

tån kho, kiÓm tra tÝnh hîp lý cña chøng tõ, kiÓm tra quy

tr×nh tÝnh gi¸ hµng tån kho vµ cuèi cïng kiÓm tra c¸c

nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh cã ®îc ghi sæ kh«ng.

Môc tiªu cña giai ®o¹n nµy lµ nh»m ®¶m b¶o tÝnh cã

thËt, tÝnh trän vÑn, tÝnh chÝnh x¸c, tÝnh ®¸nh gi¸, quyÒn

vµ nghÜa vô vµ tÝnh tr×nh bµy, cô thÓ:

- Sè d hµng tån kho ®îc ph¶n ¸nh trªn sæ s¸ch lµ ®îc

biÓu hiÖn b»ng hµng tån kho thùc tÕ trong kho (Qua kiÓm

kª ®Ó x¸c ®Þnh)

- C¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®Òu ®îc ph¶n ¸nh

trªn sæ s¸ch

- ViÖc tÝnh to¸n sè d nãi chung vµ quy m« cña c¸c

nghiÖp vô ph¸t sinh nãi riªng ®îc tÝnh to¸n ®óng ®¾n.

- S« d hµng tån kho trong kho lµ thuéc quyÒn së h÷u

cña Doanh nghiÖp, nã ®îc ph¶n ¸nh trªn sæ s¸ch vµ ®îc

chøng minh b»ng c¸c chøng tõ gèc hîp lÖ.

- C¸c kho¶n môc hµng tån kho ®îc tr×nh bµy trung thùc

hîp lý theo quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh.

§Ó cã ®îc nh÷ng b»ng chøng ®ñ tin cËy ®¶m b¶o cho

viÖc ®a ra ý kiÕn cña m×nh dùa trªn c¸c môc tiªu nµy, trong

cuéc KiÓm to¸n hµng tån kho C«ng ty K KiÓm to¸n viªn thùc

hiÖn c¸c c«ng viÖc sau:

2.3.2.1. KiÓm kª hµng tån kho cña C«ng ty K

C«ng viÖc nµy thêng ®îc tiÕn hµnh vµo lóc kh¸ch hµng

thùc hiÖn kiÓm kª thùc tÕ hµng tån kho vµo cuèi n¨m hoÆc

cuèi kú kÕ to¸n. Trong cuéc KiÓm to¸n Hµng tån kho, th«ng

thêng KiÓm to¸n viªn thu nhËp b»ng chøng vÒ tÝnh hiÖn

h÷u vµ t×nh tr¹ng cña hµng tån b»ng c¸ch tham dù vµo cuéc

kiÓm kª kho t¹i Doanh nghiÖp. Trõ khi c«ng viÖc tham dù

vµo cuéc kiÓm kª lµ kh«ng thÓ. Trêng hîp nµy, C«ng ty C«ng

ty cæ phÇn kiÓm to¸n - T vÊn thuÕ tiÕn hµnh kiÓm kª mÉu

mét sè mÆt hµng nÕu ®îc sù ®ång ý cña kh¸ch hµng, ®Ó

tháa m·n tÝnh hiÖn h÷u cña hµng tån kho. Ngîc l¹i nÕu kh¸ch

hµng kh«ng cho phÐp kiÓm kª chän mÉu th× KiÓm to¸n viªn

sÏ tiÕn hµnh 1 sè thñ tôc kh¸c hoÆc quyÕt ®Þnh ®a ra ý

kiÕn chÊp nhËn toµn phÇn vÒ tÝnh hiÖn h÷u cña hµng tån

kho.

Tham dù vµo cuéc kiÓm kª kh«ng chØ cho phÐp KiÓm

to¸n viªn kiÓm tra thùc tÕ hµng tån kho mµ cßn gióp KiÓm

to¸n viªn quan s¸t ho¹t ®éng cña nh÷ng thñ tôc kiÓm so¸t

trong qu¸ tr×nh kiÓm kª. Tõ ®ã KiÓm to¸n viªn thu nhËp ®îc

nh÷ng b»ng chøng vÒ tÝnh hiÖu lùc cña sù thiÕt kÕ vµ ho¹t

®éng cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. Sö dông ph¬ng ph¸p

kiÓm kª th× KiÓm to¸n viªn sÏ thu nhËp ®îc nh÷ng b»ng

chøng cã ®é tin cËy cao. §ång thêi kÕt hîp víi c¸c b»ng

chøng kh¸c thu nhËp ®îc khi kiÓm tra chi tiÕt sæ s¸ch chøng

tõ cho phÐp KiÓm to¸n viªn ®a ra kÕt luËn cña m×nh vÒ sè

d c¸c kho¶n môc hµng tån kho ®îc ph¶n ¸nh trªn B¸o c¸o tµi

chÝnh.

Cuéc kiÓm kª hµng tån kho ®îc th«ng b¸o tõ tríc. C«ng

t¸c tham dù cuéc kiÓm kª ®îc ATC chuÈn bÞ vµ c¸c kh©u

c«ng viÖc ®îc tiÕn hµnh theo c¸c bíc.

2.3.2.1.1. Tæng hîp sè liÖu vÒ hµng tån kho cña

C«ng ty A

C«ng viÖc nµy ®îc tiÕn hµnh tríc khi kiÓm kª, c¸c sè

liÖu ®îc KiÓm to¸n viªn thu thËp tõ c¸c sæ s¸ch cña C«ng ty

K . §©y lµ c¬ së ®Ó kiÕm to¸n viªn ®èi chiÕu víi sè hµng

tån trong kho.

B¶ng9:

B¶ng tæng hîp NPL tån kho ngµy 31/12/2001 cña C«ng ty A

Sè TT Tªn NPL

KÝch th-

íc

( cm )

§¬n vÞ tÝnh Sè lîng Thµnh tiÒn

Ghi chó

1 B¨ng nh¸m ghi 2.5 Cuén 116 3.306.000

2 B¨ng nh¸m ghi 5 Cuén 86 5.504.000

3 B¨ng nh¸m

vµng

2 Cuén 157 5.495.000

4 B¨ng nh¸m

vµng

2.5 Cuén 117 3.334.500

5 B¨ng nh¸m

cam

2 Cuén 123 5.535.000

6 B¨ng nh¸m

cam

2.5 Cuén 110 5.500.000

7 B¨ng nh¸m

xanh

2 Cuén 126 5.512.500

8 B¨ng nh¸m

xanh

2.5 Cuén 137 6.504.516

9 B¨ng nh¸m

®en

2 Cuén 101 3.535.000

10 B¨ng nh¸m

®en

2.5 Cuén 123 3.444.000

11 ChØ ghi Cuén 650 7.150.000

12 ChØ cam Cuén 1003 11.033.000

13 ChØ vµng Cuén 1148 12.628.000

14 ChØ n©u Cuén 127 1.397.000

15 ChØ navy Cuén 245 2.695.000

Tæng céng sè tån kho

cuèi kú

82.573.516

2.3.2.1.2. Tham gia quan s¸t kiÓm kª:

Tríc khi tham kiÓm kª KiÓm to¸n viªn lËp kÕ ho¹ch kiÓm

kª nh»m x¸c ®Þnh c¸c c«ng viÖc sÏ ph¶i lµm vµ ®a ra nh÷ng

lu ý cho qu¸ tr×nh quan s¸t cuéc kiÓm kª t¹i C«ng ty K. Mét

KiÓm to¸n viªn cïng hai trî lý KiÓm to¸n viªn cña C«ng ty

C«ng ty cæ phÇn kiÓm to¸n - T vÊn thuÕ ®îc cö ®Õn ®Ó

cïng tham dù kiÓm kª vµo ngµy 31/12/2004 cïng víi §¹i diªn

cña ban gi¸m ®èc, thñ kho, kÕ to¸n hµng tån kho, nh©n viªn

kiÓm kª. C¸c KiÓm to¸n viªn cã tr¸ch nhiÖm quan s¸t, ®¸nh

gi¸ thñ tôc kiÓm kª, vµ ph¶n ¸nh c¸c nhËn ®Þnh cña kiÓm

to¸n viªn trªn c¸c giÊy tê lµm viÖc.

2.3.2.1.3. §èi chiÕu kÕt qu¶ kiÓm kª víi B¶ng tæng

hîp hµng tån kho.

Sau khi cã kÕt qu¶ kiÓm kª KiÓm to¸n viªn ®èi chiÕu

víi sè d hµng tån kho ®îc tæng hîp tõ sæ s¸ch cña C«ng ty

vÒ khèi lîng, phÈm chÊt vµ ®¬n gi¸ ®Ó thÊy ®îc sù chªnh

lÖch gi÷a thùc tÕ vµ sæ s¸ch.

KiÓm to¸n viªn ®a ra nhËn ®Þnh vÒ viÖc kiÓm kª t¹i

C«ng ty K nh sau: " C«ng ty K tiÕn hµnh kiÓm kª mét c¸ch

nghiªm tóc, cÈn thËn, cã ®¹i diÖn cña Ban gi¸m ®èc tham

gia, b¶o ®¶m môc tiªu lµ hµng tån kho cña C«ng ty ®Òu ®îc

kiÓm kª t¹i chç, ®Òu ®îc c©n, ®o, ®Õm vµ ghi chÐp l¹i

trong biªn b¶n kiÓm kª"

KÕt qu¶ ®èi chiÕu ®îc ghi nhËn nh sau

- Sè lîng b¨ng nh¸m ghi kÝch thíc 5 thùc tÕ kiÓm kª lµ

66 nhng trªn sæ s¸ch l¹i ghi lµ 76

- Sè lîng chØ cam thùc tÕ lµ 988 nhng trªn sæ s¸ch l¹i

ghi lµ 1003

- Sè lîng chØ n©u thùc tÕ lµ 100 nhng sæ s¸ch ghi lµ

127

Bót to¸n ®iÒu chØnh

Nî TK 138:1.102.000

B¨ng nh¸m ghi:640.000

ChØ cam :165.000

ChØ n©u :297.000

Cã TK152:1.102.000

2.3.2.2. KiÓm tra chi tiÕt viÖc tÝnh gi¸ xuÊt

nguyªn vËt liÖu

Trong khu©n nµy KiÓm to¸n viÖc ph¶i thùc hiÖn kiÓm

tra kü thuËt tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng th«ng qua

pháng vÊn vµ kiÓm tra trªn sæ chi tiÕt vËt liÖu. Sau khi

pháng vÊn kÕ to¸n viªn vÒ viÖc tÝnh gi¸ xuÊt cña c¸c nghiÖp

vô xÈy ra trong kú, KiÓm to¸n viªn quan s¸t thùc hiÖn ghi

chÐp nghiÖp vô xuÊt dïng nguyªn vËt liÖu vµ chän mét sè

trang sæ trong sæ chi tiÕt vËt liÖu ®Ó kiÓm tra.

KÕt qu¶ ®¹t ®îc sau pháng vÊn vµ quan s¸t kÕ to¸n

viªn thùc hiÖn lµ c¸ch thøc tÝnh gi¸ cña kÕ to¸n viªn lµ tu©n

theo nguyªn t¾c quy ®Þnh cña C«ng ty vµ cña chÕ ®é ViÖt

Nam. §èi víi viÖc kiÓm tra trªn sæ chi tiÕt vËt liÖu ®îc thÓ

hiÖn trong b¶ng díi ®©y. V× C«ng ty K sö dông ph¬ng ph¸p

nhËp tríc xuÊt tríc nªn KiÓm to¸n viªn ®èi chiÕu xuÊt cña tõng

nghiÖp vô trªn cét ®¬n gi¸ trªn cét tån vËt t cuèi ngµy tríc

®ã. MÉu sæ chi tiÕt vËt liÖu:

B¶ng10: Sæ chi tiÕt vËt liÖu M

N¨m 2004

Chøng tõ Néi

dung

NhËp XuÊt Tån

SH NT KL §G TT KL §G TT KL §G TT

… … … … … … … …

KiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh thñ tôc tÝnh to¸n l¹i gi¸ víi mét

sè lo¹i hµng tån kho ®îc chän ®èi chiÕu víi kÕt qu¶ tÝnh

to¸n cña Doanh nghiÖp trªn b¶ng tæng hîp X-N-T cho thÊy

viÖc tÝnh gi¸ cña C«ng ty K lµ chÝnh x¸c hoÆc KiÓm to¸n

viªn cã thÓ lÊy kÕt qu¶ tõ c¸c phÇn hµnh kh¸c cã liªn quan tíi

viÖc tÝnh gi¸.

3. Hoµn tÊt KiÓm to¸n vµ lËp b¸o c¸o KiÓm to¸n

§©y lµ giai ®o¹n cuèi cña cuéc KiÓm to¸n tæng hîp

kÕt qu¶ mµ KiÓm to¸n viªn thu thËp ®îc.Chñ nhiÖm KiÓm

to¸n so¸t xÐt l¹i toµn bé vÊn ®Ò nh sè lîng b»ng chøng

KiÓm to¸n vµ chÊt lîng cña nh÷ng b»ng chøng thu thËp ®-

îc ®ã, quy tr×nh KiÓm to¸n cã tu©n thñ theo kÕ ho¹ch

KiÓm to¸n®· lËp hay kh«ng, c¸c sù kiÖn ph¸t sinh sau

KiÓm to¸n, thiÕt kÕ c¸c thñ tôc KiÓm to¸n bæ sung cÇn

thiÕt tríc khi kÕt thóc KiÓm to¸n, th¶o luËn víi ban gi¸m

®èc C«ng ty kh¸ch hµng ®Ó thèng nhÊt vÒ c¸c bót to¸n

®iÒu chØnh. Cuèi cïng sau khi xem xÐt th¸y c¸c b»ng

chøng thu ®îc b¶o ®¶m c¶ vÒ tÝnh ®Çy ®ñ vµ hiÖu lùc

®ång thêi phï hîp víi nhËn ®Þnh ®a ra vÒ b¸o c¸o tµi

chÝnh vµ hµng tånkho th× chñ nhiÖm KiÓm to¸n ®a ra

kÕt luËn KiÓm to¸n.

B¶ng 11:

C«ng ty cæ phÇn kiÓm to¸n - T vÊn thuÕ

Kh¸ch hµng: C«ng ty K Tham chiÕu

Niªn ®é kÕ to¸n: 31/12/2004 Ngêi thùc

hiÖn

Bíc c«ng viÖc Ngµythùc hiÖn

C¸c bót to¸n ®iÒu chØnh

-Bót to¸n ®iÒu chØnh thiªó hôt trong kiÓm kª

Nî TK 138:1.102.000

B¨ng nh¸m ghi:640.000

ChØ cam :165.000

ChØ n©u :297.000

Cã TK152:1.102.000

- Bót to¸n ®iÒu chØnhh¹ch to¸n sai niªn ®é kÕ to¸n

Nî TK155: 97. 532. 000

Cã TK632: 97. 532. 000

- Bót to¸n ®iÒu chØnh:

Nî TK152:175.236.541

Cã TK 621: 175.236.541

B¶ng12

C«ng ty cæ phÇn kiÓm to¸n - T vÊn thuÕ

Kh¸ch hµng: Tham

chiÕu:

Niªn ®é kÕ to¸n: Ng êi

thùc hiÖn:

Bíc c«ng viÖc: Ngµy thùc

hiÖn:

KÕt luËn KiÓm to¸n

C«ng viÖc ®· tiÕn hµnh

C«ng viÖc thùc hiÖn ®èi víi hµng tån kho ®· tiÕn hµnh theo

®óng quy ®Þnh

C¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh

Sè d tµi kho¶n hµng tån kho chñ yÕu lµ nguyªn vËt liÖu vµ

hµng ho¸. C¸c ph¸t hiÖn trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n ®· ®îc t×m

hiÓu vµ trao ®æi víi c¸c bªn liªn quan. C¸c chøng tõ h¹ch to¸n

nhÇm niªn ®é cßn tån t¹i vµ víi quy m« lín. C«ng t¸c qu¶n lý vÒ

mÆt vËt chÊt hµng tån kho vµ vÒ mÆt sæ s¸ch cßn cha chÆt chÏ

nªn hµng tån kho bÞ thiÕu hôt trong kiÓm kª.

KÕt luËn

Dùa vµo kÕt qu¶ c«ng viÖc ®· thùc hiÖn, theo ý kiÕn chóng

t«i:

………….

………….

4. C«ng viÖc sau KiÓm to¸n

ATC ®¸nh gi¸ l¹i toµn bé c«ng viÖc KiÓm to¸n . Sù ®¸nh

gi¸ ®îc nh×n nhËn tõ hai phÝa c¶ kh¸ch hµng vµ b¶n th©n

C«ng ty KiÓm to¸n. §©y lµ bíc cuèi cïng cña cuéc KiÓm to¸n

nh»m rót kinh nghiÖm, n©ng cao chÊt lîng KiÓm to¸n trong

nh÷ng lÇn KiÓm to¸n sau.

- §¸nh gi¸ tõ phÝa kh¸ch hµng: Sau khi ph¸t hµnh B¸o c¸o

KiÓm to¸n vµ Th qu¶n lý, C«ng ty ®Òu chó ý tiÕp nhËn c¸c ý

kiÕn, ®¸nh gi¸ nhËn xÐt cña kh¸ch hµng ®èi víi dÞch vô mµ

C«ng ty cung cÊp trªn c¶ hai mÆt u ®iÓm vµ nhîc ®iÓm.

Kh¸ch hµng sÏ cho ý kiÕn xem dÞch vô KiÓm to¸n mµ C«ng ty

cung cÊp cã hîp lý vÒ thêi gian, ph¬ng ph¸p lµm viÖc, th¸i

®é lµm viÖc cña KiÓm to¸n viªn, cuéc KiÓm to¸n cã g©y trë

ng¹i cho kh¸ch hµng hay kh«ng, c¸c dÞch vô mµ C«ng ty t

vÊn ®· tho¶ m·n nhu cÇu cña kh¸ch hµng hay cha...§èi víi

C«ng ty K, sau khi hoµn thµnh cuéc KiÓm to¸n, ph¶n håi tõ

phÝa Ban Gi¸m ®èc C«ng ty cho thÊy, Ban Gi¸m ®èc C«ng

ty ®¸nh gi¸ cao kÕt qu¶ lµm viÖc vµ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm

cña c¸c KiÓm to¸n viªn vµ hoµn toµn t¸n thµnh víi c¸c nhËn

xÐt, kiÕn nghÞ cña KiÓm to¸n viªn vµ ®¸nh gi¸ cuéc KiÓm

to¸n ®· mang l¹i hiÖu qu¶ thiÕt thùc cho C«ng ty trong c«ng

t¸c qu¶n lý tµi chÝnh kÕ to¸n.

- §¸nh gi¸ trong néi bé C«ng ty: Sau mçi cuéc KiÓm to¸n,

C«ng ty tæ chøc mét cuéc häp víi sù tham gia cña nhãm

KiÓm to¸n vµ Ban gi¸m ®èc C«ng ty nh»m ®¸nh gi¸ toµn bé

cuéc KiÓm to¸n trªn c¸c mÆt: §¸nh gi¸ viÖc lËp kÕ ho¹ch

KiÓm to¸n, ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn KiÓm to¸n, nh÷ng vÊn

®Ò cßn tån ®äng, nh÷ng vÊn ®Ò cÇn lu ý, ®¸nh gi¸ sù hµi

lßng cña kh¸ch hµng, ®¸nh gi¸ chÊt lîng lµm viÖc cña c¸c

KiÓm to¸n viªn. Ngoµi ra, C«ng ty cßn ®¸nh gi¸ phÝ KiÓm

to¸n vµ c¸c vÊn ®Ò liªn quan kh¸c ®Ó kÕt luËn cã nªn tiÕp

tôc KiÓm to¸n cho kh¸ch hµng lÇn sau n÷a kh«ng. §èi víi

C«ng ty K, trëng nhãm KiÓm to¸n nh¾c nhë c¸c KiÓm to¸n

viªn cÇn kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ kh¸ch quan vµ chñ quan

cña kh¸ch hµng ®Ó hoµn thµnh cuéc KiÓm to¸n ®óng thêi

h¹n, tr¸nh t×nh tr¹ng vît qu¸ ngµy tho¶ thuËn trong Hîp

®ång KiÓm to¸n. Bíc nµy kh«ng ®îc thÓ hiÖn trªn giÊy tê

lµm viÖc cña KiÓm to¸n viªn.

- Gi÷ mèi quan hÖ thêng xuyªn víi kh¸ch hµng: Sau KiÓm

to¸n, c«ng viÖc gi÷ mèi quan hÖ thêng xuyªn víi kh¸ch

hµng còng ®îc C«ng ty tiÕn hµnh thêng xuyªn nh»m môc

®Ých duy tr× vµ gi÷ uy tÝn víi nh÷ng kh¸ch hµng truyÒn

thèng. C«ng viÖc nµy ®îc thùc hiÖn díi nhiÒu h×nh thøc

kh¸c nhau nh ®iÖn tho¹i, th, fax...C«ng ty còng thêng

xuyªn thu thËp nh÷ng th«ng tin vÒ kh¸ch hµng vµ cung

cÊp miÔn phÝ tíi c¸c kh¸ch hµng c¸c quy ®Þnh míi vÒ kÕ

to¸n, KiÓm to¸n, thuÕ. ChÝnh nhê biÕt coi träng viÖc gi÷

quan hÖ thêng xuyªn víi kh¸ch hµng nªn ®· gióp C«ng ty

cã ®îc mét sè lîng kh¸ch hµng t¬ng ®èi lín chØ sau h¬n 2

n¨m ho¹t ®éng.

PHÇN 3: PH¦¥NG H¦íNG Vµ GI¶I PH¸P HOµN THIÖN QUY

TR×NH KIÓM TO¸N CHU TR×NH hµng tån kho

1. Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm rót ra tõ c«ng viÖc

thùc hiÖn KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho do ATC

thùc hiÖn

Qua qu¸ tr×nh t×m hiÓu thùc hiÖn KiÓm to¸n t¹i ATC

cho thÊy sù l·nh ®¹o ®óng ®¾n vµ khoa häc cña l·nh ®¹o

C«ng ty ®· rÊt n¨ng ®éng trong khai th¸c më réng thÞ trêng

chñ ®éng trùc tiÕp trong qu¸ tr×nh KiÓm to¸n. L·nh ®¹o

trong C«ng ty cã n¨ng lùc vµ tr×nh ®é vµ ®Æc biÖt lµ kinh

nghiÖm trong lÜng vùc thÞ trêng KiÓm to¸n viÖt nam. Ngoµi

ra ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn trÎ trung n¨ng ®éng cã

tr×nh ®é kü n¨ng chuyªn m«n tèt, s¸ng t¹o trong c«ng viÖc

®¬c ®µo t¹o 100% tõ c¸c trêng ®¹i häc chuyªn ngµnh kÕ

to¸n vµ KiÓm to¸n vµ c¸c trêng kinh tÕ ngo¹i ng÷ kh¸c.

Ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n cña C«ng ty ®îc x©y dùng dùa

trªn sù kÕt hîp lý luËn vµ thùc tiÔn tuyÖt ®èi tu©n thñ c¸c

chuÈn mùc KiÓm to¸n, kÕ to¸n viÖt nam.

HiÖn nay C«ng ty ATC gÆp ph¶i sù c¹nh tranh m¹nh tõ

c¸c C«ng ty KiÓm to¸n cã bÕ dµy truyÕn thèng kh¸c, nhng

ban l·nh ®¹o kh«ng coi ®©y lµ mét khã kh¨n ®¬n thuÇn mµ

cßn coi ®©y lµ ®éng lùc ®Ó C«ng ty n©ng cao chÊt l¬ng

cña m×nh ®Ó kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ trªn thÞ trêng KiÓm to¸n

viÖt nam. Mét khã kh¨n chung ®ã lµ sù non trÎ cña ngµnh

KiÓm to¸n viÖt nam nªn cha cã tiÕng nãi cao nhÊt trong lÜnh

vùc cña m×nh.

Trong KiÓm to¸n do C«ng ty thùc hiªn díi gãc ®é mét

bµi viÕt c¸ nh©n, bµi viÕt xin ®a ra mét sè nhËn xÐt vµ ý

kiÕn chñ quan ®Ó tõ ®ã ®Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p mang

tÝnh chñ quan.

Trong giai ®o¹n tiÕp cËn vµ lËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n

tæng qu¸t

ATC thêng cö trëng phßng hay KiÓm to¸n viªn cao cÊp

tiÕp cËn víi kh¸ch hµng. C«ng viÖc nµy ®îc thùc hiÖn nhanh

chãng kh«ng g©y khã kh¨n cho kh¸ch hµng, ®a ra c¸c yªu

cÇu phï hîp do ®ã viÖc kÝ kÕt hîp ®ång ®ùoc thùc hiÖn mét

c¸ch nhanh chãng. Thñ tôc ký kÕt hîp ®ång ®îc thùc hiÖn

®Çy ®ñ nghiªm tóc phï hîp víi c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh cña

ph¸p luËt vÒ hîp ®ång kinh tÕ vµ chuÈn mùc KiÓm to¸n viÖt

nam.

Trong giai ®o¹n lËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n

C¸c KiÓm to¸n viªn lu«n chó träng thu thËp t×m hiÓu

c¸c th«ng tin chi tiÕt vÒ kh¸ch hµng tham gia viÖc quan s¸t,

pháng vÊn, gÆp gì trùc tiÕp víi ban gi¸m ®èc kh¸ch hµng.

ViÖc ®¸nh gi¸ HTKSNB cña ®¬n vÞ kh¸ch hµng trong giai

®o¹n nµy ®îc C«ng ty thùc hiÖn rÊt tèt. KiÓm to¸n viªn

®¸nh gi¸ ®îc ®iÓm yÕu ®iÓm m¹nh cña kh¸ch hµng ngay tõ

giai ®o¹n nµy cho phÐp KiÓm to¸n viªn x¸c ®Þnh ®îc ph¬ng

ph¸p tiÕp cËn phï hîp.

Trong giai ®o¹n thùc hiÖn KiÓm to¸n

Trªn c¬ së lËp kÕ ho¹ch ®Çy ®ñ vÒ thêi gian, môc tiªu,

ph¹m vi tiÕn hµnh KiÓm to¸n vµ dùa trªn phÇntr×nh KiÓm

to¸n chuÈn cña m×nh, C«ng ty cæ phÇn kiÓm to¸n - T vÊn

thuÕ tiÕn hµnh KiÓm to¸n chi tiÕt mét c¸ch toµn diÖn. Trëng

nhãm KiÓm to¸n lu«n b¸m s¸t c«ng viÖc cña trî lý vµ kiÓm

tra c«ng viÖc cña trî lý. C¸c vÊn ®Ò ph¸t hiÖn lu«n ®îc th¶o

luËn kü cïng víi thèng nhÊt c¸ch gi¶i quyÕt. C¸c tµi liÖu thu

thËp ®îc ®¸nh sè tham chiÕu mét c¸ch hÖ thèng gióp cho

KiÓm to¸n viªn vµ ngêi so¸t lu«n cã b»ng chøng khi tra cøu.

KiÓm to¸n c¸c kho¶n môc träng yÕu nh hµng tån kho

lu«n ®îc KiÓm to¸n viªn trùc tiÕp thùc hiÖn. Trong qu¸ tr×nh

KiÓm to¸n, mÆcdï tiÕp cËn c¸c phÇn hµnh KiÓm to¸n theo

kho¶n môc nhng KiÓm to¸n viªn ®· kÕt h¬p chÆt chÏ c¸c

kho¶n môc cã liªn quan lµm gi¶m bít thêi gian KiÓm to¸n cho

tõng kho¶n môc vµ g¾n kÕt c¸c mèi quan hÖ.

Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh KiÓm to¸n hµng tæn kho vÉn

cßn nh÷ng tån t¹i sau:

- Do h¹n chÕ vÒ thêi gian nªn phÇn lín KiÓm to¸n viªn

cña C«ng ty ®· kh«ng thÓ trùc tiÕp tham dù c¸c cuéc kiÓm

kÓ t¹i ®¬n vÞ vµo ngµy kÕt thóc niªn ®é. V× vËy KiÓm to¸n

viªn thêng dùa vµo kÕt qu¶ kiÓm kª cña ®¬n vÞ ®a cho ®Ó

lµm kÕt qu¶ ®¸nh gi¸.

- Trong nhiÒu cuéc KiÓm to¸n mµ hµng tån kho cã tiªu

chuÈn kü thuËt phøc t¹p nªn cÇn cã c¸c chuyªn gia ®i cïng

®Ó ®¸nh gi¸ hµng tån kho hîp lý h¬n.

- Trong qu¸ tr×nh chän mÉu, KiÓm to¸n viªn vÉn chñ yÕu

dùa vµo kinh nghiÖm b¶n th©n vµ thêng lùa chän nh÷ng

mÉu cã quy m« lín. §iÒu nµy ®· lµm h¹n chÕ tÝnh ®¹i diÖn

cña mÉu chän.

Trong giai ®o¹n kÕt thóc KiÓm to¸n

ATC lu«n thùc hiªn rµ so¸t lo¹i toµn bé c«ng viÖc KiÓm

to¸n cña giai ®o¹n tríc ®ã. ViÖc thùc hiÖn nµy ®îc thùc hiÖn

bëi trëng nhãm KiÓm to¸n vµ sau ®ã lµ ban gi¸m ®èc C«ng

ty tríc khi ph¸t hµnh b¸o c¸o KiÓm to¸n chÝnh thøc. KÕt luËn

KiÓm to¸n trong b¸o c¸o kiÓm to¸n chÝnh thøc ®îc ®a ra

mét c¸ch ®éc lËp kh¸ch quan, chÝnh x¸c víi thùc tÕ t¹o ®îc

sù tin cËy cña ngêi quan t©m.

Trong qu¸ tr×nh KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho

KiÓm to¸n viªn lu«n liªn hÖ víi kÕt qu¶ cña KiÓm to¸n chi

tr×nh kh¸c ®Ó kh¼ng ®Þnh tÝnh cã thËt cña c¸c nghiÖp vô

vÒ hµng tån kho. C¸c thñ tôc KiÓm to¸n lu«n b¶m s¸t môc

tiªu ®Ó tr¸nh thñ tôc kh«ng cã hiÖu qu¶ tèt. KiÓm to¸n viªn

lu«n thËn träng xem xÐt b»ng chøng ®èi víi mét sai sãt ph¸t

hiÖn ®Ó t×m ra nguyªn nh©n cña sai sãt ®ã.

2. Ph¬ng híng vµ gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn quy

tr×nh KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho

VÊn ®Ò vÒ t×m hiÓu hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé

Khi t×m hiÓu hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña kh¸ch

hµng ATC hay dïng b¶ng têng thuËt vµ b¶ng ph©n tÝch so¸t

xÐt hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé C«ng ty kh¸ch hµng. §iÒu nµy

®«i khi g©y khã kh¨n cho ngêi ®äc h¬n lµ sù thuËn tiÖn

trong khi h×nh dung c¸c c«ng ®o¹n vµ c¸c thñ tôc kiÓm so¸t

thùc hiÖn.Theo ý kiÕn c¸ nh©n ngêi viÕt ATC nªn dïng lu ®å

trong viÖc m« t¶ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®Ó cã thÓ gióp

ngêi ®äc nhanh chãng thÊy ®îc.ViÖc sö dông nµy gióp KTV

nhanh chãng tiÕn hµnh c«ng viÖc mµ kh«ng bá sãt c¸c vÊn

®Ò quan träng. C«ng ty nªn vËn dông c¶ m« t¶ b¶ng têng

thuËt, b¶ng ph©n tÝch so¸t xÐt, lu ®å vµ c¸c biÖn ph¸p kh¸c

sÏ ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt.

VÊn ®Ò hå s¬ KiÓm to¸n

Hå s¬ KiÓm to¸n lµ ph¬ng tiÖn lu gi÷ mäi th«ng tin vÒ

kh¸ch hµng còng nh giÊy tê lµm viÖc KiÓm to¸n viªn trong

qu¸ tr×nh KiÓm to¸n. Hå s¬ KiÓm to¸n lu gi÷ tÊt c¶ b¾ng

chøng thu thËp ®îc trong qu¸ tr×nh KiÓm to¸n, c¸c ý kiÕn

KiÓm to¸n viªn, c¸c chøng minh vÒ chuyªn m«n vµ ph¸p lý

cho c«ng viÖc KiÓm to¸n ®Ó lµm c¬ së cho cuéc KiÓm to¸n.

Trªn c¬ së lý thuyÕt ®¬c trang bÞ khi xem xÐt hå s¬ KiÓm

to¸n cña ATC em xin ®a ra ý kiÕn ATC nªn chó träng h¬n

trong phÇn nµy ®Ó hå s¬ KiÓm to¸n ®îc ®Çy ®ñ vµ khoa

häc, c¸c thñ tôc KiÓm to¸n cÇn ®îc lu l¹i cô thÓ khi KiÓm

to¸n víi mçi C«ng ty kh¸ch hµng, c¸c th«ng tin vÒ sè liÖu vµ

c¸c th«ng tin vÒ C«ng ty kh¸ch hµng cÇn ®îc ®Çy ®ñ h¬n

®Ó lµm t liÖu cÇn thiÕt víi c«ng t¸c ®µo t¹o cña ATC còng

nh gióp kh¸ch hµng tho¶ m·n khi tiÕp cËn víi hå s¬ KiÓm

to¸n.

3. Nh÷ng kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn quy tr×nh

KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho.

Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay th×

KiÓm to¸n ®éc lËp trë thµnh mét c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ

h÷u hiÖu ®ßi hái sù nç lùc cña nhµ níc vµ c¸c C«ng ty KiÓm

to¸n. §Ó n©ng cao chÊt lîng KiÓm to¸n hµng tån kho cÇn sù

hç trî tõ phÝa Nhµ níc, Quèc héi, Bé tµi chÝnh...Do vËy ®Ó

tiÕp tôc sù nghiÖp ®æi míi kinh tÕ, ®Èy m¹nh c«ng nghÖ

hãa, hiÖn ®¹i hãa v× môc tiªu d©n giµu níc m¹nh, nhiÖm vô

ph¸t triÓn kinh tÕ trong nh÷ng n¨m tríc m¾t lµ ph¶i ph¸t

huy cao nhÊt c¸c nguån lùc, c¸c tiÒm n¨ng, c¸c lîi thÕ, kh¾c

phôc khã kh¨n vµ nh÷ng vÊn ®Ò n¶y sinh, t¹o sù ph¸t triÓn

nhanh, bÒn v÷ng. Víi t c¸ch lµ bé phËn cÊu thµnh quan träng

cña hÖ thèng c«ng cô qu¶n lý tµi chÝnh trong nÒn kinh tÕ

thÞ trêng më cöa vµ héi nhËp, kÕ to¸n, KiÓm to¸n, c¸c chÝnh

s¸ch vÒ thuÕ cÇn tiÕp tôc hoµn thiÖn, ph¸t triÓn trªn c¬ së

nh÷ng gi¶i ph¸p sau:

§èi víi nhµ níc: t¹o lËp vµ hoµn thiÖn c¬ së ph¸p lý

chung cho ho¹t ®éng KiÓm to¸n. HiÖn nay nghµnh KiÓm

to¸n ®· ®îc t¸ch khái sù qu¶n lý cña Bé tµi chÝnh vµ chÝnh

thøc trùc thuéc sù qu¶n lý chÝnh phñ, ®©y lµ mét thuËn lîi

ngµnh KiÓm to¸n ph¸t huy ®îc lîi thÕ cña m×nh, n©ng cao

chÊt lîng KiÓm to¸n còng nh kh¼ng ®Þnh vµi trß cña m×nh.

CÊn ph¶i tiÕp tôc so¹n th¶o vµ ban hµnh nh÷ng chuÈn mùc

KiÓm to¸n kh¸c trªn c¬ së vËn dông cã chän läc c¸c chuÈn

mùc KiÓm to¸n quèc tÕ, ph¸t triÓn c¸c tiÒn lÖ ®îc phæ biÕn

réng r·i phï hîp nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Ngoµi ra cÇn ph¶i cã

luËt KiÓm to¸n cô thÓ ®îc ban hµnh cã c¸c th«ng t híng dÉn

thùc hiÖn. KÕt qña KiÓm to¸n ph¶i ®îc c¸c c¬ quan thuÕ

c«ng nhËn.

§èi víi c¸c C«ng ty KiÓm to¸n: Ph¶i thêng xuyªn båi dìng

nghiÖp vô cho c¸c nh©n viªn, t¨ng cêng giao lu víi c¸c C«ng

ty kh¸c ®Ó cïng nhau häc hái trao ®æi kinh nghiÖm nghÒ

nghiÖp. T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c nh©n viªn trong C«ng ty ®îc

tiÕp cËn nhanh víi cac chÝnh s¸ch, quyÕt ®Þnh míi cña nhµ

níc vÒ lÜnh vùc tµi chÝnh. Më réng quan hÖ víi c¸c C«ng ty

KiÓm to¸n níc ngoµi lµ ®iÒu cÇn thiÕt trong xu thÕ héi nhËp

khi mµ cã sè Ýt c¸c C«ng ty KiÓm to¸n ViÖt nam ®îc quèc tÕ

c«ng nhËn vÒ chÊt lîng KiÓm to¸n vµ c¸c C«ng ty KiÓm to¸n

níc ngoµi chiÕm u thÕ h¬n lµ c¸c C«ng ty trong níc.

§Ó qu¸ tr×nh KiÓm to¸n ®îc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ tai

chÝnh C«ng ty ATC, th× C«ng ty cÇn thùc hiÖn mét sè viÖc

sau:

Mét lµ: CÇn tuyÓn dông thªm ®éi ngò nh©n viªn ®Ó

gi¶m nhÑ c«ng viÖc cña c¸c KiÓm to¸n viªn, vµ cÇn cã chÕ

®é båi dìng tháa ®¸ng cho c¸c KiÓm to¸n viªn ®Ó mét mÆt

t¹o thuËn lîi cho hä cã cuéc sèng æn ®Þnh mét mÆt khuyÕn

khÝch hä lµm viÖc víi hiÖu qu¶ cao.

Hai lµ: ngoµi ph¬ng ph¸p chän mÉu theo xÐt ®o¸n,

c¸c KiÓm to¸n viªn cÇn ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p chän mÉu

kh¸c ®Ó ®¶m b¶o mÉu ®îc chän cã tÝnh ®¹i diÖn cao.

KÕt luËn

Qua qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i C«ng ty cæ phÇn KiÓm to¸n -

T vÊn thuÕ víi môc ®Ých t×m hiÓu vÒ c«ng t¸c KiÓm to¸n

B¸o c¸o tµi chÝnh nãi chung vµ KiÓm to¸n chu tr×nh Hµng

tån kho nãi riªng ®· gióp em hiÓu râ h¬n nh÷ng kiÕn thøc

®· häc t¹i trêng, ®ång thêi ®îc tiÕp thu kinh nghiÖm thùc tÕ

trong viÖc triÓn khai mét cuéc KiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh

t¹i 1 ®¬n vÞ cung cÊp dÞch vô KiÓm to¸n.

Danh môc c¸c tõ viÕt t¾t

1. BCKT : B¸o c¸o KiÓm to¸n

2. BCTC : B¸o c¸o tµi chÝnh

3. CTKT : Ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n

4. SXC : S¶n xuÊt chung

5. ATC : C«ng ty cæ phÇn KiÓm to¸n - T

vÊn thuÕ

6. VAT   : ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng

7. HTKSNB  : HÖ thèng kiÓm so¸t néi bé

8. HTKS : HÖ thèng kiÓm so¸t

9. HTKT  : HÖ thèng kÕ to¸n

10. NCTT : Nh©n c«ng trùc tiÕp

11. KHKTTT : KÕ ho¹ch KiÓm to¸n tæng thÓ

12. KTV : KiÓm to¸n viªn

13. THCP : TËp hîp chi phÝ

14. TK : Tµi kho¶n

15. HGB : Hµng göi b¸n

16. KCCP   : KÕt chuyÓn chi phÝ

17. GTGT : Gi¸ trÞ gia t¨ng

Môc lôc

Lêi nãi ®Çu............................................................................1

PhÇn I: C¥ Së Lý LUËN CñA KIÓM TO¸N chu tr×nh hµng

tån kho TRONG KIÓM TO¸N B¸O C¸O TµI CHÝNH........2

I - CHU TR×NH hµng tån kho VíI VÊN §Ò KIÓM TO¸N..........2

1. B¶n chÊt vµ chøc n¨ng cña chu tr×nh hµng tån kho

¶nh hëng tíi c«ng t¸c KiÓm to¸n......................................2

1.1. §Æc ®iÓm chung vÒ chu tr×nh hµng tån kho.......2

1.2. Chøc n¨ng cña chu tr×nh......................................3

2. §Æc ®iÓm h¹ch to¸n hµng tån kho ¶nh hëng ®Õn

KiÓm to¸n........................................................................6

2.1. VÒ nguyªn t¾c kÕ to¸n.........................................6

2.2. VÒ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸........................................7

2.3. VÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt hµng tån kho....8

2.4. VÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n tæng hîp hµng tån kho:8

3. Chøng tõ vµ sæ s¸ch cã liªn quan ®Õn chu tr×nh hµng

tån kho.............................................................................9

4. Môc tiªu KiÓm to¸n.................................................10

II: NéI DUNG KIÓM TO¸N CHU TR×NH hµng tån kho

TRONG KIÓM TO¸N B¸O C¸O TµI CHÝNh............................11

1. C¸c ph¬ng ph¸p tiÕp cËn KiÓm to¸n ®èi víi chu tr×nh

hµng tån kho..................................................................11

2. KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho............................12

2.1. LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho12

2.2. Thùc hiÖn KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho....23

2.2.1. Qu¸ tr×nh kiÓm so¸t néi bé vµ thö nghiÖm

kiÓm so¸t víi chu tr×nh...........................................24

2.2.2. Thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch........................26

2.2.3. Thùc hiÖn c¸c thñ tôc KiÓm to¸n chi tiÕt......28

2.2.3.1. KiÓm tra chi tiÕt nghiÖp vô hµng tån kho

.............................................................................28

2.2.3.2. KiÓm tra chi tiÕt sè d hµng tån kho.......31

2.2.3.2.1. Quan s¸t kiÓm kª vËt chÊt hµng tån

kho....................................................................32

2.2.3.2.2. KiÓm tra chi tiÕt qu¸ tr×nh tÝnh gi¸ vµ

h¹ch to¸n hµng tån kho.....................................35

2.3. KÕt thóc c«ng viÖc KiÓm to¸n.............................37

PHÇN 2: THùC TR¹NG KIÓM TO¸N CHU TR×NH hµng tån

kho trong kiÓm to¸n bctc do c«ng ty atc thùc hiÖn... .39

I: giíi thiÖu vÒ C«ng ty cæ phÇn KiÓm to¸n - T vÊn thuÕ. 39

1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn.........................39

2. §Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý cña C«ng ty...................40

2.1. §Æc ®iÓm...........................................................40

2.2. QuyÒn h¹n...........................................................40

2.3. C¸c mèi quan hÖ..................................................41

2.4. Chøc n¨ng cña c¸c phßng ban trong C«ng ty.......41

3. C¸c lo¹i h×nh dÞch vô cña C«ng ty............................42

4. Kh¸ch hµng cña C«ng ty............................................44

5. Ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n cña C«ng ty........................45

II. thùc tr¹ng KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho trong

KiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh do C«ng ty cæ phÇn kiÓm

to¸n - T vÊn thuÕ thùc hiÖn..............................................49

1. LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho......49

1.1. ChuÈn bÞ kÕ ho¹ch KiÓm to¸n.............................49

1.2. Thu thËp thån tin c¬ së vÒ kh¸ch hµng...............49

1.3. Thu thËp th«ng tin vÒ nghÜa vô ph¸p lý cña C«ng ty

kh¸ch hµng..................................................................50

1.4. Thñ tôc ph©n tÝch s¬ bé....................................50

1.5. §¸nh gi¸ tÝnh träng yÕu vµ rñi ro.........................51

1.6. T×m hiÓu vÒ hÖ thèng kÕ to¸n vµ hÖ thèng kiÓm

so¸t néi bé..................................................................51

2. thùc hiÖn KiÓm to¸n..................................................54

2.1. Thùc hiÖn c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t..................54

2.2. Thùc hiÖn c¸c thñ tôc ph©n tÝch........................55

2.3. KiÓm tra chi tiÕt..................................................58

2.3.1. KiÓm tra chi tiÕt nghiÖp vô..........................59

2.3.1.1. KiÓm tra sè d trªn c¸c tµi kho¶n hµng tån

kho.......................................................................60

2.3.1.2. KiÓm tra tÝnh cã thùc cña nghiÖp vô ph¸t

sinh trªn sæ s¸ch..................................................62

2.3.1.3. C«ng viÖc tiÕp theo ®îc KiÓm to¸n viªn

thùc hiÖn ®Ó kiÓm tra tÝnh ®Çy ®ñ, tÝnh chÝnh

x¸c, tÝnh ph©n lo¹i vµ tÝnh tr×nh bµy.................64

2.3.2. KiÓm tra chi tiÕt sè d....................................68

2.3.2.1. KiÓm kª hµng tån kho cña C«ng ty K......68

2.3.2.1.1. Tæng hîp sè liÖu vÒ hµng tån kho cña

C«ng ty A...........................................................69

2.3.2.1.2. Tham gia quan s¸t kiÓm kª:..............71

2.3.2.1.3. §èi chiÕu kÕt qu¶ kiÓm kª víi B¶ng tæng

hîp hµng tån kho................................................71

2.3.2.2. KiÓm tra chi tiÕt viÖc tÝnh gi¸ xuÊt nguyªn

vËt liÖu.................................................................72

3. Hoµn tÊt KiÓm to¸n vµ lËp b¸o c¸o KiÓm to¸n........72

4. C«ng viÖc sau KiÓm to¸n.........................................75

PHÇN 3: PH¦¥NG H¦íNG Vµ GI¶I PH¸P HOµN THIÖN QUY

TR×NH KIÓM TO¸N CHU TR×NH hµng tån kho..........77

1. Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm rót ra tõ c«ng viÖc thùc

hiÖn KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho do ATC thùc hiÖn

..........................................................................................77

2. Ph¬ng híng vµ gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn quy tr×nh

KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho...................................79

3. Nh÷ng kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn quy tr×nh KiÓm

to¸n chu tr×nh hµng tån kho............................................80

KÕt luËn.................................................................82

Danh môc c¸c tõ viÕt t¾t................................................83

danh môc tµi kiÖu tham kh¶o

1. " Auditing - KiÓm to¸n ''. Alvin A.Arens, James K.

Loebbecke. Nhµ xuÊt b¶n thèng kª 1995.

Biªn dÞch: §Æng Kim C¬ng, Ph¹m V¨n §îc

2. HÖ thèng chuÈn mùc KiÓm to¸n viÖt nam. Nhµ xuÊt

b¶n tµi chÝnh

3. KiÓm to¸n. PTS V¬ng §×nh HuÖ, PTS §oµn Xu©n Tiªn.

Nhµ xuÊt b¶n Tµi ChÝnh, Hµ Néi 1996.

4. LÝ thuyÕt KiÓm to¸n. Gs.Ts NguyÔn Quang Quynh.

Nhµ xuÊt b¶n Tµi chÝnh 2001.

6. T¹p chÝ kÕ to¸n, KiÓm to¸n.

7. KiÓm to¸n tµi chÝnh. Gs.Ts NguyÔn Quang Quynh.

Nhµ xuÊt b¶n tµi chÝnh 2001.

8. C¸c tµi liÖu lµm viÖc cña KiÓm to¸n viªn.

9. Mét sè LuËn v¨n vµ B¸o c¸o thùc tËp tham kh¶o vÒ

chu tr×nh Hµng tån kho.