hospital universitario - mic€¦ · artroscopÍa de tobillo historia. • 20‘s bircher y burman,...

48
HOSPITAL UNIVERSITARIO DEPARTAMENTO DE TRAUMATOLOGIA Y ORTOPEDIA CURSO DE PIE Y TOBILLO ARTROSCOPÍA DE TOBILLO”. MAESTROS: DR. ÁNGEL ARNAUD FRANCO. DR. JORGE ELIZONDO RDZ. DR. OSCAR I. GARCIA TOVAR. MAYO 2007

Upload: others

Post on 30-Apr-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

HOSPITAL UNIVERSITARIO

DEPARTAMENTO DE TRAUMATOLOGIA Y ORTOPEDIA

CURSO DE PIE Y TOBILLO

“ARTROSCOPÍA DE TOBILLO”.

MAESTROS: DR. ÁNGEL ARNAUD FRANCO.

DR. JORGE ELIZONDO RDZ.

DR. OSCAR I. GARCIA TOVAR.

MAYO 2007

Page 2: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

HISTORIA.

• 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para

artroscopía.

• 1939 Takagi, reportó una artroscopía exitosa de tobillo.

• 1972 Watanabe, descripción de portales.

• 1976 Chen, descripción de compartimentos.

Page 3: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

VENTAJAS.

• Visión directa intraarticular.

• Menos complicaciones y

morbilidad.

• Disminuye estancia hospitalaria.

• Rápida rehabilitación.

• Estética.

Page 4: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

DESVENTAJAS.

• Larga curva de aprendizaje.

• Equipo quirúrgico especial.

• Alto costo.

Page 5: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

INDICACIONES DIAGNÓSTICAS.

• Dolor.

• Inestabilidad.

• Hemartrosis.

• Bloqueo.

• Edema.

Page 6: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

INDICACIONES TERAPEÚTICAS.

• Osteocondritis disecante.

• Fracturas transcondrales.

• Cuerpos libres.

• Sinovitis.

• Síndromes de pinzamiento.

Page 7: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

• RELATIVAS:

- Enf. degenerativa mod.

- Rango movilidad restringido.

- Gran disminución de espacio

articular.

- Edema severo.

- Mal estado vascular.

• ABSOLUTAS:

- Infección de tej. blandos.

- Enf. articular degenerativa

severa.

CONTRAINDICACIONES:

Ferkel,R., Small, H. “Complications in foot and ankle arthroscopy”, Clin Orthop Related Res. 2001;301: 89-104

Page 8: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

DOS CAVIDADES:

ANTERIOR POSTERIOR

Compartimento Anterior

Compartimento Anterolateral

Compartimento Anteromedial

Compartimento Posterior

Compartimento Posterolateral

Compartimento Posteromedial

Drez D, Guhl JF; “Ankle arthroscopy: Tecniques and indications”. Clin Sports Med; 1:35-52

Page 9: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

PORTALES ANTERIORES.

• Anteromedial.

• Anterolateral.

• Anterocentral.

Anterolateral

Anteromedial

Anterocentral

Page 10: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

PORTALES ANTERIORES.

• Anteromedial.Anteromedial

Page 11: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

PORTALES ANTERIORES.

• Anterolateral.Anterolateral

Page 12: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

PORTALES ANTERIORES.

• Anterocentral.Anterocentral

Page 13: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

PORTALES POSTERIORES.

• Posterolateral.

• Trans-aquiles.

• Posteromedial.

Posterolateral.

Trans-aquiles.

Posteromedial.

Page 14: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

PORTALES POSTERIORES.

• Posterolateral.Posterolateral.

Page 15: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

PORTALES POSTERIORES.

• Trans-aquiles.Trans-aquiles.

Page 16: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

PORTALES POSTERIORES.

• Posteromedial.Posteromedial.

Page 17: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

ANATOMÍA ARTROSCÓPICA NORMAL.

Evaluación Sistemática de 21 puntos.

• 8 puntos tobillo anterior.

• 6 puntos tobillo central.

• 7 puntos tobillo posterior.

Page 18: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

ANATOMÍA ARTROSCÓPICA NORMAL

Evaluación de 21 puntos.

• Ocho puntos tobillo anterior.

Page 19: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

ANATOMÍA ARTROSCÓPICA NORMAL.

Evaluación Sistemática de 21 puntos.

• 6 puntos tobillo central.

Page 20: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

ANATOMÍA ARTROSCÓPICA NORMAL.

Evaluación Sistemática de 21 puntos.

• 7 puntos tobillo posterior.

Page 21: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

EQUIPO.

ARTROSCOPIO.

• 1.9 y 2.7 mm: pequeños, excelente imagen, gran ángulo visual en espacios estrechos.

• 4.0 mm: imagen clara, grande, más resistente.

- Shavers 2.0, 2.9 y 3.5 mm.

- Probador 1.5 mm.

- Basket 2.9 y 3.5 mm.

- Osteotomo.

Page 22: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

INSTRUMENTOS.

DISTRACTOR DE TOBILLO: Mejora

mucho visualización.

• No invasivos: manual, por

gravedad, no controlados.

• Invasivos: Distractores

mecánicos.

Page 23: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

POSICIÓN DEL PACIENTE.

• Decúbito supino.

• Soporte para muslo.

• Torniquete neumático en

muslo proximal.

• Prominencias óseas

acolchonadas.

Page 24: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

PATOLOGÍAS DEL TOBILLO

Page 25: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

LESIONES TEJIDOS BLANDOS

Representan 30-50% patología

del tobillo.

Causas de irritación sinovial:

- Congénita.

- Traumática.

- Reumática.

- Infecciosa.

- Degenerativa.

- Neuropática.

- Otras.

Page 26: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

SINOVITIS TRAUMÁTICA.

• Sinovitis Generalizada Inespecífica.

- Esguinces y fracturas causa más común.

- Inflamación, dolor crónico, refractario a tratamiento

conservador.

- Desbridación de adhesiones, cicatriz, sinovitis, resección

cuerpos libres.

• Sinovitis Localizada Inespecífica.

- Sobre maleolo medial o lateral.

- Generalmente excelentes resultados con desbridación

artroscópica.

Page 27: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

PINZAMIENTO TEJS. BLANDOS.

Pinzamiento Anterior.

• Descrito por Wolin en 1950.

• Dolor crónico después de un

esguince en el 20-40% de los

casos.

• Más comúnmente anterolateral.

Page 28: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

PINZAMIENTO ANTEROLATERAL.

Tres sitios primarios:

• Ligamento tibioperoneo

anteroinferior. (Porción superior y

porción distal).

• Ligamento Peroneoastragalino

Anterior.

Page 29: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía
Page 30: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

MATERIALES Y MÉTODOS.

• Se incluyeron 52 pacientes con pinzamiento anterolateral

del tobillo tratados artroscópicamente.

• 35 varones y 17 mujeres con un promedio de edad de 31

años.

• Todos antecedente de lesión por inversión. (10 en una

ocasión y 42 en múltiples ocasiones).

Page 31: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

• El tiempo promedio entre la lesión inicial y el tratamiento fue

de 2.9 años.

• Todos recibieron tratamiento conservador de manera inicial

y se consideró cirugía después de la falla a éste por 6

meses.

• Seguimiento promedio por 30 meses.

Page 32: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

RESULTADOS Y CONCLUSIONES.

• Tres pacientes (6%) tuvieron resultados regulares y 49

pacientes (94%) obtuvieron buenos y excelentes resultados.

• Considerar al pinzamiento anterolateral como causa de

dolor crónico anterolateral en el tobillo después de una

lesión y la desbridación artroscópica como una forma eficaz

de tratamiento.

Page 33: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

PINZAMIENTO POSTERIOR.

• Más común posterolateral.

• Solo o combinado con pinzamiento anterolateral.

• Usualmente requiere de un sistema de distracción.

Page 34: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

PINZAMIENTO POSTERIOR.

Hipertrofia o desgarro de:

• Ligamento tibioperoneo

posteroinferior.

• Ligamento tibioperoneo

transverso.

• Ligamento peroneoastragalino

posterior.

• Slip tibial.

Page 35: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

TRATAMIENTO POSOPERATORIO.

• Colocación de férula y diferir

apoyo por 1 semana.

• Vendaje e inicio de apoyo.

• Terapia física 2 a 3 semanas

después de la cirugía.

• Actividades deportivas 6 semanas

posoperatorias.

Page 36: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

LESIONES OSTEOCONDRALES

DE ASTRÁGALO.

• Interrupción de la integridad del

cartílago articular y del hueso

subcondral.

• Descritas inicialmente por Paget

en 1870 y posteriormente Koning

en 1888 acuñó el término.

Page 37: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

LESIONES OSTEOCONDRALES DE

ASTRÁGALO.

Epidemiología.

• 0.09% - 6.5% de los esguinces de

tobillo.

• 81% mal diagnóstico o retardado.

• 10% bilateral.

• Lado medial más frecuente.

Page 38: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

CLASIFICACIÓN.

Page 39: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

CUERPOS LIBRES.

• Etiología: Diversa.

• CC: dolor, inflamación,

movilidad disminuida,

bloqueo.

• Diagnóstico: Radiografías

simples, RMN.

• Tx quirúrgico: 21 puntos,

distracción útil.

Page 40: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

OSTEOFITOS.

• Principalmente sobre labio anterior de

la tibia y cuello de astrágalo.

• Pinzamiento anterior.

• Ángulo astrágalo-tibial normal: > 60º.

• Imagen: rayos x simples, TAC

localización.

Page 41: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

ARTRODESIS ARTROSCÓPICA DE TOBILLO.

• Excelente procedimiento para tratar etapa final de

enfermedad articular degenerativa.

• Contraindicada en deformidades mayores de 15º, pérdida

ósea significativa, malarotación tobillo, infección activa,

etiología neuropática.

• Meta: preparar superficie articular para una fusión exitosa,

sin una extensa artrotomía, ni disección tejs. blandos.

Page 42: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

ARTROSCOPÍA DE TOBILLO

ARTRODESIS ARTROSCÓPICA DE TOBILLO.

Técnica.

• Paciente decubito dorsal, muslera, fluroscopio.

• Tracción transoperatoria.

• Portales estándar.

• Remoción total cartílago articular plafón, astrágalo y

maleolos (hueso esponjoso).

• Corrección valgo/varo preexistente.

• Dos clavillos-K medial y lateral de aspecto posterior,

45º anterior e inferior.

• Confirmación fluroscópica.

• Tornillos canulados esponjosos, 6.5-7.0mm.

• No cruzar articulación subastragalina.

Page 43: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía
Page 44: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía
Page 45: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

MATERIALES Y MÉTODOS.

• Se incluyeron 104 pacientes a quienes se realizó una

artrodesis artroscópica de tobillo.

• Promedio 57 años de edad.

• Indicaciones:

1. Osteoartrosis postraumática.

2. Osteoartrosis primaria.

3. Artropatías inflamatorias.

4. Necrosis avascular.

Page 46: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

• Seguimiento promedio por 65 meses.

• Tiempo de unión en promedio fue de 12 semanas.

• No unión ocurrió en 9 casos (7.6%).

Page 47: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía

RESULTADOS Y CONCLUSIONES.

• 48 excelentes resultados.

• 35 buenos resultados.

• 10 resultados regulares.

• 11 pobres resultados.

• Otras complicaciones: Tornillos prominentes (22), infección

superficial (3), infección profunda, trombosis venosa

profunda y fractura por stress (1).

Page 48: HOSPITAL UNIVERSITARIO - MIC€¦ · ARTROSCOPÍA DE TOBILLO HISTORIA. • 20‘s Bircher y Burman, articulación no apropiada para artroscopía. • 1939 Takagi, reportó una artroscopía