އސއނމނޓއސލމ ތރބއޔތގ ޚލސ 1

ފހރސތ

3 ފށނ

4 ޒކތ

4 ޒކތ ޝރޢ ކރއވނ

4 ކރތ ޤރއނ 5 ކރތ ރސލ ޞއލ هللا ޢލއހ ވސއލމގ ސނނތ

އޖމޢ ބކލނގ ނނ ދ 5

5 ޒކތ ޝރޢ ކރއވމގ ޙކމތ

6 ޒކތގ ޙކމ

6 މދލ ޒކތގ ޙކމއ ދލލ 7 ފޠރ ޒކތގ ހކމ

7 ޒކތ ވޖބވމގ ޝރޠތއ

9 ފޠރ ޒކތ ދނޖހ ބވތތކއ އގ މނވރ

10 މދލ ޒކތ ދނޖހ ބވތތކއ އގ މނވރ

12 ޒކ ތގ ބހނވރނ

14 ޒކތށ އނކރކރ މހނ

އސއނމނޓއސލމ ތރބއޔތގ ޚލސ 2

15 ޒކތއ ޓކސއއ ހރ ތފތ

16 ނނމނ

17 ރފރނސ

ފތތއ ކށފއވ ބނނ 17 ވބސއޓތއ ކށފއވ ބނނ 18

އސއނމނޓއސލމ ތރބއޔތގ ޚލސ 3

b ފށނ

އށވ. އކލނގއ ފޤރނނއ ނކމތނނށޓކއ، هللا ހމދއ ޝކރ ހރ، ގދ ކރތވނތ މތ ނޑއޅ ބޔނވގނވ ހއޤއ ލއވ ރސކލނގއވ. އދ އލމތކށ މއސނދނގ މދލގއ ކ

ރޙމތއކމގއ ފނއވ މޙއމދގފނށ ސލވތއ ސލމ ހށޓވ. މޞލވތއ ސލމގއ، އކލގފނގ އތރ އލނނއ، ވފތރ އޞޙބނ ޝމލކރމވ.

ރ އޑޔކޝނގ އސލމ ޑޕރޓމނޓށ މ ލއފތކ، ސނޓރ ފރ ހޔރ ސކނޑ ދރވރނ ތއޔރ ކރނޖހ "އސލމ ތރބއޔތގ ޚލސ އސއނމނޓ" އވ. މ އސއނމނޓ

ގ އސލމ ފތގއވ "ޒކތ" މފލވޅގ މއޗށވ. މފތ ލޔއވ 11ތއޔރކރވފއވނ ގރޑ ނޑ ޙރސ އބރހމއވ. 8ލމ އސ އސ ގ ދރވރ، އޅގ

މފތގއ، ޒކތކ ކބކމއ، ޒކތ ބހގނވ ބއތކއ، ޒކތއ ބހ އހނހނ ފތ މޢލމތ ހމނނއވ. އދ ހމ އހނމ ޒކތ ދނޖހ ބވތތކއއ ޒކތއ ޓކސއއ ހރ ތ

ތކގ މއޗށ އލއޅ ވލއފއ ވނއވ. މފތ ތއޔރ ކރމށ އޅގނޑ ބނނ ކށފއވ މޢލމތއ ހމނ ފތތކއ ލޔނތކގ މޢލމތ ރފރނސ ޕޖގއ ހމނފއވނއވ.

ނޑގ ދޢއކ، މފތގ ސބބނ ޒކތ ނޑމނގ އޅގ އ ބހ ކނކމގއ އޅގތރގއ ހލނތރކނ އތރވމއ އކ މފތ ކޔ ކޔނތރނ ބނނވ މޢލމތ ލބމވ. ހމއހނމ

ގ هللاކޔނތރނގ ހތގއ އފދފއވ ސވލތކށ ޖވބ ލބނ ކމށވ. އގ ސބބނ މތ ނޑމނ ލއވމވ. ރއސވނލ ބ، ދނޔއއ އޚރތގ ބއޖވރކނ ލބނ ބޔކ ކމގއ އޅގ

ނޑމނނށ ހޔ ތއފޤ ދއވއ، ރޙމތ ލއވށއވ! هللا މތ އމނ.... އޅގ

3112އގސޓ 11

އސއނމނޓއސލމ ތރބއޔތގ ޚލސ 4

ޒކތ ފޤހ ޢލމވރނގ އސތލޙގއ ޒކތކ .އސލމދނގ ފސރކނގ ތރއނ އއ ރކނވ ޒކތކ

ހއސ ޝރތ ތކކއއކ މއސދނގ މދލނ ނގ ފޤރނނ މސކނނނށ އދ އނނވސ ޒކތ 1ލބނ ހއޤވގނވ ފރތތކށ ދވމދލކވ.

ރ ޒކތކ ރދމސ ނމނމއ މސލމނ، އ ޙއޤވ މހނނށ ދ ޒކތކވ. އހނ ގތކށ ބނނމ ފޠ . 2ކޅދނކނ ހރ މހނ ކޅދނކނ ނތ ފޤރނނށ ފރކށލ މއދ އހތރކމކވ

މދލ ޒކތކ އގ ނމށ ބލކމގއ .ފހގ ކށލމވމދލގ ޒކތކ މޅނ ދ އއޗއކނ މ ތގއ ވޔސ މދލއ ފއސއ ގޅފއވ ޒކތކވ.

ޒކތ ޝރޢ ކރއވނ ޤރއނއ ސނނތނ އދ ދނނބކލނގ އޖމޢނވސ ޒކތކ ސބތވގނވ ޝރޢ އޅކމކވ. ޒކތ

ކރއވ ހޖރއނ ދވނ އހރ ރދ ފރޟ ކރއވމގ ކރގއވ.ފރޟ

ކރތ ޤރއނ ޙކރއވއފއވއވ.ވهللا މތ

لة وأقيموا كاة وآتوا الص اكعين مع واركعوا الز البقرة سورة ﴾٣٤﴿ الر މނއ: "އދ ތޔބއމހނ ނމދ ޤއމކރށވ! އދ ތޔބއމހނ ޒކތދށވ!"

އހނ އޔތއގއ އނގވއފއވއވ.

يهم تطهرهم صدقة أموالهم من خذ إن عليهم وصل بها وتزكه لهم سكن صلتك التوبة سورة ﴾٣٠٤﴿عليم سميع واللـ

އސލމ ތރބއޔތ ދރވރނގ ފތ ގރޑ 11 ސ.191 12 http://www.kavaasaa.com/dheen/fiqh/alhukan/fithuru-zakah.html

އސއނމނޓއސލމ ތރބއޔތގ ޚލސ 5

މނއ: "އގ ސބބނ ކލގފނ އއރނ ޠހރ ކރއވނ، އދ އއރނނށ ހޔކނ އތރކށދއވނ ސދޤތއ، އއރނގ މދލނ ކލގފނ ނނގވށވ!"

ނމދ ޤއމކރމށ އމރކރއވމ ވދގނ ޒކތދނމށ އމރ ކރއވއފއވ އޔތތއ ކރތ ޤރއނގއ 3ވރށ ގނއވ.

ޢލއހ ވސއލމގ ސނނތ هللا ކރތ ރސލ ޞއލ ގ ކބއނ ރވވގނވއވ. هللاދރކލނ ޢބދ އދބފއކލނނށ ރއސނލއވ ޢމރގފނގ هللا މތ

ޢލއހ ވސއލމ ކރއވ ހދޘފޅގ މނއގއ ވއވ. " އސލމދނ هللا މތނބއޔ ޞއލ ކމށއ،މނވ އޅކމއކރނ ޙއޤވގނވ އލހކނވهللا ބނވގނވނ، ފސ ކމއގ މއޗށވ. )އއ(

މޙއމދގފނ އކލނގ އޅކމށއ އކލނގ ރސލކމށ ހކވމއ، ނމދ ޤއމކރމއ، ޒކތދނމއ، ގފޅށ ޙއޖވމއ، ރމޟނމހ ރދހފމވ." )ރވހ މސލމ(هللا ކއބތ

ދނނ ބކލނގ އޖމޢދނޔގ ހރހ ރށއގ ޢލމވރނ ހރހ ޒމނއގއވސ އއބސވ ޒކތގ ވޖބކމމދ އސލމ

އޖމޢވފއވއވ. މގތނ އޞޙބ ބކލނވނ، ޒކތ ވޖބކމމދ އއބސވ ވޑއގނފއވ.އބބކރގފނ ނނމވމނ ޒކތދނމށ އނކރކށ، އކމނ މނވގތމހނނ ހނގރމ ކރއވމށ

4އކމގ މއޗށ އނމހއ އޞޙބބކލނ އ ކލގފނ އއބސވވޑއގނފއވއވ.

ޒކތ ޝރޢ ކރއވމގ ޙކމތ ކރމވ. އގ އސލމދނގއ ޒކތ ނގމގ އނމ ފރތމ އމޒކ، އނސނނ ފއސއށވރ މތވރ

5އޅކށ ނވމވ. ޒކތ ދމހއށ މކމގއ އހއމއޔތ ދވފއވ ފދއނ، ހފ މހއށވސ ދވފއވއވ.

ޒކތގ ޙކމގ ހލޞ ސ.11 3 ޒކތގ ޙކމގ ހލޞ ސ.11 4 އސލމދނގއ ޒކތ ސ.18 5

އސއނމނޓއސލމ ތރބއޔތގ ޚލސ 6

ޒކތ ދމހގ ކބއނ ދހވތކމއ އގ ސބބތއ ފލގސ ދލތކމއ އކމށ ޝއޤވރވ ސފތއ ޢލއހ ވސއލމ ޙދޘކރއވ ބސފޅއގ މނއގއ ވއވ. هللا ޞއލއފދގނދއވ. ކރތ ރސލ

އނވގނދކމއނނވ." ޒކތގ ސބބނ ފޤރނގ އޙސސތއ "މދލނ ޞދޤތ ދނމކ އމދލކނމއސދނ ދނގނ އބއމހނނށ އނސނ އހތރކނ ދމހއޓމށ ބރލބގނދއވ. އދ އޖތމއ

6ގޅނ ބދހވއވ.

ނގ އސސ ބނނތއ ފއދމގ މގތނވސ ޒކތގ ސބބނ މޖތމޢގ ފގރނނށވސ އމހ ވގނދއވ. އދ ޒކތކ އގ ސބބނ މސއކތއ ލބފއނވ ފޤރނނށ މސއކތއ ފށމގ

7މގފހވގނދ އއޗކވ. އހނކމނ ވޒފ ނލބމއ އކމށ މގފހވ ސބބތއ ނއތލވއވ.

ޓކއވސ ދނމށ އމރކރވގނވ އއޗކވ. ޒކތގ ސބބނ ޒކތކ ހތސފކށ ތޒކޔކރމށޙސދވރވމއ އދ އހނ މހނގ ޤދރ ކޑކށލ ނކމތ ކށލމގ ޝޢރތއ ހތތކނ ނތގސ

8ހތތއ ޠހރވގނދއވ.

ޙކމ ޒކތގ ފރޟ ކރއވފއވ ކމކވ. ނމދކރމއ، هللا ޒކތނރމކ ތނވސކމގ އހލވރނގމއޗށ މތ

ރދހފމއ، ޙއޖވމއ، މރކނތއ އދކރނޖހފދއނ، ޒކތވސ އދކރނޖހނއވ. ފރހމ .9އދކރނ އނނގތށ އދކށގނނވ މސލމކށ ވވނ މރކނވސ،

މދލ ޒކތގ ޙކމއ ދލލ ވޙކރއވފއވއވ.هللا މދލ ޒކތ ވޖބވމގ ދލލތކށ ބލއލ އރ، މތ

البقرة سورة﴾٧٦٢﴿ كسبتم ما طيبات من أنفقوا آمنوا الذين أيها يا

އސލމ ތރބއޔތ ދރވރނގ ފތ ގރޑ 11 ސ.191 6 އސލމ ތރބއޔތ ދރވރނގ ފތ ގރޑ 11 ސ.191 7 އސލމ ތރބއޔތ ދރވރނގ ފތ ގރޑ 11 ސ.198 89 http://islamicaffairs.gov.mv/dh/f/book.php?cat=12

އސއނމނޓއސލމ ތރބއޔތގ ޚލސ 7

ވއޖ މސތކނނވ! ތޔބއމހނ ހދތކތގ ތރއނ ރނގޅ ތކތނ ތޔބއމހނ އ އމނ"މނއ: ހދކރށވ!"

ކމގއވ މޖހދ ވދޅވފއވއވ. ") މ އޔތގ ތފސރ ކރއވމގއ، މޝހރ ތބޢ ބކލކ ގ މރދކ، ވޙކރއވއފއވ ބސފޅهللا މތ ނ (ތޔބއމހނ ހދތކތގ ތރއނ ރނގޅ ތކތނ

ވޔފރމދލވ."

ޢލއހ هللا ޞއލ ޔ އކލގފނށ ރއސނލއވ އބޛއރގ ފނގ ކބއނ ރވވގނވއވ. ނބއهللا މތވސއލމ ހދޘ ކރއވ ބސފޅއގ މނއގއވއވ. "ޖމލނ އގ ޒކތ ދއކނ ޖހނއވ. އދ ބކރނ އގ ޒކތ ދއކނ ޖހނއވ. އދ ގރނ އގ ޒކތ ދއކނ ޖހނއވ. ފތނ ނވތ ގވހސމނ ފދ

ނ އގޒކތ ދއކނ ޖހނއވ." )ރވހލ ހކމ(އލތތކ

ގ ކބއނ ރވވގނވއވ. هللاއދބފއކލނނށ ރއސނލއވ ޢމރގފނގ ދރކލނ ޢބދهللا މތ "އކލގފނ ވދޅވއވ. "މދލގ ބވތތކނ ވޔފރ މދލނނނ ޒކތ ދނމއ ނވއވ.

ފޠރ ޒކތގ ހކމ ރޟ ކރވނ، ހޖރއނ ދވނކރތ ރސލގ ސނނތނ ޘބތވފއވ ގތގއ، ފޠރ ޒކތ ފ

އއ، ރމޟނމހގ ރދވސ، ފރޟ ކރވނ އހރވ. އހރއވ.

ފޠރ ޒކތކ، ކނމ މސލމ ފރހނ އނހނ، ކދ ބޑ އނމނގ މއޗށވސ، ފރޟ ޢލއހ ވސއލމ ޙދޘފޅ هللاޞއލ هللاމކނ ބޔނކރއވ، ރސލ ކރއވއފއވ ކމކވ.ކރއވއފއވ ބސފޅއގ މނގއވއވ. "ހމކށވރނ، ރވ (عمر إبن هللا عبد) ކރއވއފއވ ކމށ،

ޢލއހ ވސއލމ، މސތކނގ މއޗށ ރމޟނމހ، ފޠރ ޒކތ ފރޟ هللا ޞއލ هللاރސލހނކއ، މސލމނކރ ކނމ ފރ އއ ކދރނ ނވތ ގދނނ، ޞޢއގ މނވރވ. ކރއވފއވއވ.

އނހނއގ މއޗށއ، މނވނނނއ، އޅނގ މއޗށވ ވޖބކވ."

ޒކތ ވޖބވމގ ޝރޠތއ ޒކތ ވޖބވނ އނނނވ ޝރޠތއ މހގ ކބއނ އދ މދލގއ ހމވމނނވ.

މސލމކ ކމގއވނ .1ވޖބ ވގނނއ ނވއވ. އހނ ޒކތކ، މދލއ އމދލގ ވރމހއށވ ކފރކ ޒކތ ނރނ

ވޙކރއވއފއވއވ.هللا މތ ޠހރކމކވ. ކފރ މހކ އކމގ އހލވރއއ ނނވ.

އސއނމނޓއސލމ ތރބއޔތގ ޚލސ 8

يهم تطهرهم صدقة أموالهم من خذ التوبة سورة﴾٣٠٤﴿بها وتزكކރއވނ، އދ އއރނނށ ހޔކނ އތރކށދއވނ އގސބބނ ކލގފނ އއރނ ޠހރ މނއ: "

ޞދޤތއ، އއރނގ މދލނ ކލގފނ ނނގވށވ!"

މލކވގނވނ ޒކތ ވޖބވ ނޞބ .3ނޑއޅއވއފއވ މހނ މބނވނ، އކބވތގ މދލނ ޒކތ ނރމށ އސލމ ޝރޢތނ ކ

10މނވރށ، އމހކށ އމދއ މލކވގނވމށވ.

ފރހމ މލކގއވނ .2އމދލގ މލކވރއކ ކމގއވ މހކ، އގމއޗށ މލކގއވމ ބނވބހގ މނއކ، ޝރޢގތނ

11ބރހނގއ، ތޞއރފކށ ބނނ ކރމގއ ހރސއޅ އއވސކމއ ނތމވ.ރޠތކގ ތރގއ މދލގ މލކރޔއށ ފޤހވރނ އއތފޤވލއވ ގތގއ، ޒކތ ވޖބވމގ ޝ

އ ފރހމއށ މލކވގނވނ ހމނއވ.އމދ

އތރވ ގނވ އއޗއ ކމގއވނ .1ހޤޤ މނއގއ އތރވމ ބނވނ، ވޔފރ ކށގނ އމދއ އތރވ ގނވމށވ. ނވތ ގރ،

އމދލއގ ބވތނ ނފލބމގ ބކރފދ ނޢމސފގ ބވތތއ ވހއގނ އތރ ވމށވ. ޤބލއޔތ ލބގނވމށވ. މސލކށ ރނއ، ރއސއ، ނޤދ ފއސއވ. އފދ މދލކ،

އތރވ ގނވމގ ޤބލއޔތ ލބގނވ މދލވ.،ގއ ހމނއގނވޔފރގ ތރނގމށޓކއ ހދކރ މދލކ، އގ އމއލޒތގއ އތރވނނވ އކއކ މޝރޢތއ ތރއޤކށ ހ

މދލއ ކމގއވތ، އފދ މދލގ ޒތނ ޒކތ ނރމއނތވ. ނމވސ، އފދ މދލގ ފއދއނ 12ޒކތ ނރނވނއވ.

އހރ ހމވނ .5

ޒކތގ ޙކމގ ހލޞ ސ.39 10 ޒކތގ ޙކމގ ހލޞ ސ.39 11 ޒކތގ ޙކމގ ހލޞ ސ.21 12

އސއނމނޓއސލމ ތރބއޔތގ ޚލސ 9

އތގއ މދލގ ނޞބ ހމވފއވ މދއ މލކވފއ ހނނތ، އހރވމ ބނވނ، އމހއގ ޢލއހ ވސއލމ ހދޘކރއވ هللا މތނބއޔ ޞއލ 13ހނދމހގ އއ އހރ ފރހމވމވ.

ދލނ ބސފޅއގ މނއގއވއވ. "އއވސ މދލއގއ ނޞބހމވ، އހރވމގ ކރނ އމ ޒކތ ދއކމއ ނވއވ."

ކނމހނ ބނނވ ވރށވރ އތރވނ .1

ހނ ބނނވ މނވރށވ. ކނމހނ ބނނވ މނވރ ބނވނ، އނސނ ދރހރމށޓކއ ކނމޢލމފތފތއ މފދ ހރހ މގތނ ގދރއ، ކއނބއމގ ތކއޗއ، އނނއނއ، ސވރއއ،

14އއޗއވސ ކނމހނ ބނނވ މނވރށވރ އތރވމނ ޒކތ ވޖބވނއވ.

ދރނވރކމނ ސލމތވގނވނ .1ދރނނ މގމނއކ، ޒކތ ވޖބވފއވ މދލކ، ދރނނ މނޖވފއވ މދލކށ ވމވ. އހނ

15ސލމތ ވގނވ މއސނދކމށ މނވ ޒކތ ވޖބއ ނވނއވ.

ފޠރ ޒކތ ދނޖހ ބވތތކއ އގ މނވރ ނޑކށ ފޠރ ޒކތ ނރނ ވޖބ ވގނވނ، ކނމ ފރދއގ މތނ ޞޢއގ މނވރށވ. އއ ގތގ

އގ އގނރނސ ފދނއވ.ކލގރމވ. 3.1

ދނގ އލމވރނ އއބސވ ލއވ ގތގއ ނރނ، އބއއގ ތރގއ މއގނޑ ކއމއގ ގތގއ ބނނކރ އއޗކވ. އގތނ ރއޖގއ ނމ ނރނ، ހނޑލވ. ނވތ ޞޢއގ ހނޑލށ ފއސއނ ޖހ

. އގތނ ބލއރ މއހރ ރއޖގއ ފތރ ޒކތގ ގތގއ ނރނޖހ މނވރކ، އދއގ މނވރކވނޑލގ އގނ ނމ މހކށ، ނޑލގ އގނނމ، މހކށ 11.51ހ 19.31ރފޔއވ. ތއލނޑ ހ

ރނޖހ އއޗކށ ވއރ، ރދއގ ސވބއ ރފޔއވ. ފޠރ ޒކތކ ރމޟނ މހގ ރދއ ގޅގނ ނ 16ދރމވސ ފރހމވގނ ދނ ފޠރ ޒކތ އގ ޙއގވރނނށ އދކރމނނވ.

ޒކތގ ޙކމގ ހލޞ ސ.21 13 ޒކތގ ޙކމގ ހލޞ ސ.23 14 ޒކތގ ޙކމގ ހލޞ ސ.21 1516 http://www.dhivehiraajje.com/article.php?article=75865

އސއނމނޓއސލމ ތރބއޔތގ ޚލސ 10

މދލ ޒކތ ދނޖހ ބވތތކއ އގ މނވރ -މދލ ޒކތ ވޖބ ވނ، މ ނނގނވ ތކތގއވ. އތކއޗކ:

ނއމސފ -1ނއމސތޕކ، ގރ، ބކރއއ ޖމލވ. މގނކ، ގރގ ބވތކވ. މތނބވތނ ޒކތ ނރނ ވޖބ ކމމދ އއވސ ހލފއ ނތވ. މތނ ބވތ ފޔވއ އހނ ޖނވރކނ ޒކތ ދނނ

17ވޖބއ ނނވ. ކތ ވޖބވނ، އނނނވ ޝރތތއ ހމވމނނވ.ގރ، ބކރއއ ޖމލނ ޒ

ނސބ ހމވނ - ނސބ ހމވމށފހ، އހރ ހމވނ - އއމ ހއދ ބމކނ ހއހއޕނ -

1ޖމލވ. އގ ޒކތ ނރނ ވޖބވގނވނ، ކނބޅ ބކރގ ތރއނ 5ޖމލގ ނޞބކ ޖމލނ 31ބކރއވ. 2ޖމލނ 15ބކރއވ. 3ޖމލވއޖނމ 11އހރ ފރފއވ ބކރއވ.

ޖމލނ 21ފއވ އނހނ ޖމލކވ. އހރ ފރ 1ޖމލ ހމވމނ ދނޖހނ 35ބކރއވ. 1އހރފރފއވ އނހނ 2ޖމލނ ދނޖހނ 11އހރފރފއވ އނހނ ޖމލކވ. 3ދނޖހނ 3ޖމލނ ދނޖހނ 11އހރފރފއވ އނހނ ޖމލކވ. 1ޖމލނ ދނޖހނ 11ޖމލކވ.

3އހރފރފއވ އނހނ 2ޖމލނ ދނޖހނ 91އނހނ ޖމލކވ. 3ވ އހރފރފއ 18އނހނ ޖމލކވ. 2އހރފރފއވ 3ޖމލނ ދނޖހނ 131ޖމލކވ.

ނ އހރށދ ފރހ 3އހރ ފރގނ 1ގރއވ. އގ ޒކތ ނރނ ވޖބވނ، 21ގރގ ނޞބކ އހރށދ އނހނ ގރއކވ. މއށވރ 2އހރ ފރގނ 3ގރނ ވޖބވނ، 11ގރއކވ.

އހރށދ ގރއއ، 2އހރށދ ގރއއ، ކނމ ސޅހކނ، 3،އތރވއޖނމ، ކނމ ތރހކނ 19ދމނ ގނދނއވ.

އސލމދނގއ ޒކތ ސ.11 17 އސލމދނގއ ޒކތ ސ.11 18 ތޢލމ ދޔނ 2 ސ.123 19

އސއނމނޓއސލމ ތރބއޔތގ ޚލސ 11

ބކރއވ. 3ބކރނ ވޖބވނ 131އއނ ވޖބވނ ބކރއކވ. ބކރއވ. 11ބކރގ ނޞބކ 111ބކރއވ. މއށވރ އތރވ ގނ ވއޖނމ، ކނމ 1އނ 111ބކރއވ. 2ބކރނ 311

20އކނ، ބކރއއ އތރ ކރމނ ގނދނއވ.

ގވމއ މވ -3ގވމއ މވ ޒކތނރނ ވޖބވނ އތކތ ހދމށ ކރމސއކތއ ފނދނ ގތއގ މއޗށވ. ގވމއ މވއނ ޒކތދނމގއ އހރ ހމވނ ޝރޠ ނވމއކ ވޤތނ ޒކތނރނ ވޖބވއވ.

އވ. 11/1އދނމ ޒކތށ ނރނޖހނ ނޞބގ ޤދރތ ވސލތކނ ފނދގނ ގވމއ މވ ހއނނވސލތކނ މސލކށ ވޅކނގނ ބރމސއކތނ ފނދގނ ހއދފއވ ކމގއ ވނމ

21ޒކތށ ނރނޖހނ ނޞބގ ވހބއކޅއއބއވ.

ރނރހ )ފއސ( -2ރނރހނ ޒކތ ވޖބވމގއ ދ މހގ ކބއގއ ފރހމ ވނޖހ ޝރޠތކއވއވ. އއ މސލމކ ކމގއ ވމއ ފރހމއށ އތކތ މލކވގނވމއ ނޞބ ހމވހރ، އހރ

ބއވ. 11/1ތގއ ވޖބވނ އގ އއނ ޒކތގ ގދނރއވ. 31ފރހމވމވ. ރނގ ނޞބކ

ތޢލމ ދޔނ 2 ސ.122 20 އސލމ ތރބއޔތ ދރވރނގ ފތ ގރޑ 11 ސ.311 21

އސއނމނޓއސލމ ތރބއޔތގ ޚލސ 12

311ދނރއވ. ހމ މގތށ ރހނވސ ނރނޖހއވ. އހނ ނމވސ ރހގ ނޞބކ 1.5އއ 22ދރހމވ.

ވޔފރމދ -1

ވނއވ. އޞޙބބކލނނއ އދ އހނ ޢލމވރނ ވދޅވގތގއ ވޔފރ މދލނ ޒކތ ވޖބވޔފރ މދލނ ޒކތދނމގ ޝރޠތކކވސ ރނރހގ ޝރޠތކވ. ވޔފރމދ އގކރނ

ޒކތށ 11/1ރނރހގ ނސބށވ. އއޗއގ ނޞބހމވ އހރ ފރހމވއޖ ވޔފރމދލކނ ބހމނވ އތރށ ހނނބއނ ޒކތ ދނނ އގ ކރއރ ނޞދނނ ވޖބވގނވއވ.

23ވޖބއނވއވ.

މޢދނއ ރކޒ )ވޅލވފއ ހނނ މދ( -5ޤދރތގތނ ރކޒކ ކރޒމނގއ ނވތ ޖހލއޔ ޒމނގއ ވޅލވފއ ހނނ މދލވ. މޢދނކ

ޔޤތ، ޒބރ ޖދ އދ ދގޑ ފދ ތކއޗވ. މއދނ ރޒކނ ޒކތ ބމގއ ހނނ ރނއ، ރހ، އކ ދނމގއ އހރ ހމވމއ ޝރޠނވއވ. ނމވސ ނޞބ ހމވފއވ މޢދނ ރކޒ ލބމ

24އވ. 5/1ޒކތ ނރނ ވޖބވނއވ. މފދ މދލގ ނޞބކ އގ

ބހނވރނ ޒކތގޒކތގ ބހނވރނނކ ޒކތގ ތކތ ލބގތނ ޙއޤވގނވ ފރތތކވ. ޒކތގއ، ހފމގ ޙއޤ

ލބގނވނ، އނނނވ، އށބވތގ މހނނށވ.

ފޤރނ -1މލކގއ، އމދނވސ މދލއނތމއއކ، ޒކތ ބހމގއ ފޤރނނކ ދބއކވ. އއބޔކ، ތމގ

މދލއ، ދރއޅމށޓކއ ކރނ މސއކތއ ނތފއ ތބ މހނނވ. ނވތ ތމގ މލކގއ 25ނވތ ކރނ މސއކތއ އތސ، އއނ ދކޅ ނޖހ މހނނވ.

އސލމ ތރބއޔތ ދރވރނގ ފތ ގރޑ 11 ސ.199 22 އސލމ ތރބއޔތ ދރވރނގ ފތ ގރޑ 11 ސ.199 23 އސލމ ތރބއޔތ ދރވރނގ ފތ ގރޑ 11 ސ.311 24 ތޢލމ ދޔނ 2 ސ.151 25

އސއނމނޓއސލމ ތރބއޔތގ ޚލސ 13

މސކނނ -3ޅމށޓކއ ފދ މނވރގ ދބއކޅ އއބއ، ނވތ އއށވރ ގނއނ މސކނނނކ، ތމގ ދރއ

26ލބވރގ މސއކތއ، ނވތ އފދ މދލއ ލބހރމއއކ، އއނ، ނފދ މހނނވ.

ޢމލނ -2މދއ އއކރމއ، މބވތގ ޢމލނނކ ޒކތ އއކރމގ މސއކތ ކރމހނނވ. މނކރމއނ

ހރހ މސއކތއ ކރމހނ މގތރއނ ހމނއވ. ނމވސ މބއމހނނށ ޒކތގ މދލނ 27ދވނ، ދއލތގ ބއތލ މލއނ އމހނނށ ކޑ އޅފއވ އޖރއއ ނލބނމއވ.

އއ އސލމނ -1

ސލމދނށ ވދއޖ މހކވ. އދ އބއމހނނށ ޒކތގ މދލނ ދތނ ފނމނ، އއ އލށ އ 28ބޔކ އސލމ ވދނކމގ އއމދއ ވމހނނށވ.

މކތބއޅނ -5

ނޑއޅފއވ ވކ ވރކށ ފއސ ނވތ ތކތދ މކތބ އޅނނކ އނގ ސހބމހއށ ކނޑއޅފއވ އގ އދކރމނ މނވނވމށ އއބސވ މޢހދކށފތބ މނވނވމށ ކ

29އޅނނވ.

ދރނވރނ -1ޒކތގ މދލގއ ހފމގ ހއޤ ލބގނވ ދރނވރނނކ، ތނ ބއކވ. ފރތމ ބޔކ އފދފއވ

ޞއޙމގނ ކރ ޚރދއގ ސބބނ ދރނވރވފއވ މހނނށވ. ދވނ ފތނއއ ނއތލމށ ބޔކ، ތމގ އމއލ ނފސށޓކއ، ކނމހނ ކރނޖހ ހއދ ޚރދތއކރމގއ ދރނވރވއޖ

30ދރނވރވ މހއވ. އހނމހއގ ދރނޏއ، ޖމނވމށޓކއ މހއވ. ތނވނ ބޔކ،

ތޢލމ ދޔނ 2 ސ.151 26 ތޢލމ ދޔނ 2 ސ.151 27 ތޢލމ ދޔނ 2 ސ.138 28 އސލމ ތރބއޔތ ދރވރނގ ފތ ގރޑ 11 ސ.312 29 ތޢލމ ދޔނ 2 ސ.153 30

އސއނމނޓއސލމ ތރބއޔތގ ޚލސ 14

ހގރމވރނ -1ހގރމވރނކރ ޒކތގ މދލނ ދނޖހ ބޔކ، ހގރމއށ ދއނ މއޗށ، ވކއއޗއ ލބނ

31ގ މގގއ ޖހދ ކރ މހނނށ ހދކރނ ހމނގނވއވ.هللاކޑއޅފއނވ މހއވ.

ދތރވރނ -8ޒކތގ މދލނ ދނޖހ ދތރވރނނކ، އރދމއ ނނ ކމގއ، އމހ ހރރށނނ ރށކށދ

32ނތނމއވ.މހއވ. އމހގ ރށއ ހމއށ ފރނ ޙރދ

މބނ، އށ ބވތގ ތރއނ ދވހ ރއޖގއ، މހރތބނ ފސ ބއކވ. އއ ފޤރނ މސކނނ، ، އމލނ، ދރނވރނ އދ ދތރވރނނވ.

ޒކތށ އނކރކރ މހނ ޒކތކ އސލމކމގ ރކނކވ. އޙސނތރ ޞލޙނގ ކބއގއވ މތވރ ސފތއ ފޅވގނދ އއގތކ

ޒކތދނމކ އސލމދނގއ އތކމއނނ ކމގއ ދކމހ ދލތކމއކ ފޤރނނށ ދވ އހއވ. އޖމޢނވސ ޘބތވފއ ވމގ މރތއދވނއވ. އއ ޒކތކ ޤރއނއ ސނނތނ އދ ދނނބކލނގ

ނގއ ބޔކ މހނ ޒކތ އބބކރގފނގ ޒމ ސބބނ ދނގއ އނގފޅ ވގނވ ކމކށ ވތއވ.ދނމކ ވޖބއކނ ޤބލކރމއކވސ ޒކތ ދނމށ އނކރ ކރއވ. މހނވ އބބކރގފނ

ގނދ "هللاއބއމހނނއ ހނގރމ ކރއވފއވއވ. މކމއ ގޅގނ އކލގފނ ވދޅވ ކމގއވއވ. ރތ ރސލގ ޒމނގއ އހއގ ލގނއހ މނވރ ޒކތގ ގތގއ ދނމހވސ ޒކތއ ބނމވ. ކ

!" އދނމށ އނކރ ކރނމ އމހގ އތނ ޒކތނރނމވ

ކތ އދނކރމގ ޒކތ ވޖބވ ހރ ޒކތ އދނކރމ ވރށ ބޑ ފފއކވ. މދލގ ޒކތއ ރނރހގ ޒ ސބބނ ލބނ ޢޛބ ބޑވ.

ތޢލމ ދޔނ 2 ސ.153 31 ތޢލމ ދޔނ 2 ސ.153 32

އސއނމނޓއސލމ ތރބއޔތގ ޚލސ 15

ه آتاهم بما يبخلون الذين يحسبن ول ا هو فضله من اللـ بل همل خير قون لهم شر هو ه القيامة يوم به بخلوا ما سيطو ميراث وللـ

ماوات ه والرض الس عمران آل سورة﴾٣٨٠﴿ خبير تعملون بما واللـގ ފޟލވނތކމގ ތރއނ އބއމހނނށ ދއވ ތކއޗމދ ދހވތވ މހނ އކނއއ "هللاމނއ:

އބއމހނނށހރ ހޔކމއ ކމގއ ހނކރހށކމވ! އދކއއތ! އއ އބއމހނނށހރ ނބއކމކވ.އބއމހނ ދހވތވ ތކތނ ޤޔމތ ދވހނ އބއމހނގ ކރގއ ކސތޅ އޅވ ހއޓވ. އޑތކއ

އ ތޔބއމހނ ކރ ކނތއ މޅށ ދނވޑގނވ هللاއށވ. އދ هللاބމގ މލކވރކނ ވނ ރސކލނގއވ."

ޒކތފދ ނޒމއނތނމ މޖތމޢ ތފތ ފނތތކށ ބހގނދނއވ. މއސދނނއ، ފޤރނ، ވރނނއ ރކނ ލބގނނވ މޖތމއއ އފނވމވ.އޅނނށ ހމހމއށ ލބދނޖހ އނސނ ކރމތތ

ކސއއ ހރ ތފތ ޓ ޒކތއ ޓކހކ ސރކރނ، ނވތ ވރކމގ ފރތނ މޖތމޢގ ޢއމ މޞލޙތ ނޔކރ ގތއގ މތނ

ނޑއޅ އއޗކވ. ޓކހ ހލފށ ޒކތކ އސލމދނގ ޝޢރތކގ ތރއނ މތވރ ޝޢރކވ. 33ކދނގ ރކނކވ. ޒކތގ ނޞބ ހމވ ވރށ އމހއގ އތގއ މދއ ހރއޖ މއސނދނގ މދލނ

ނޑ އޅއވއ އމރ ކރއވއފއވ ކމهللا އދކރމށ މތ ޒކތކ، މދލނ އދކރވ އޅކމކވ. ކވ. ކ 34އހނކމނ ޓކސ ދއކމކ، ޒކތ ނދއކއ ފރޖހނ ކމއނނވ.

ޒކތގ ޙކމގ ހލޞ ސ.159 33 ޒކތގ ޙކމގ ހލޞ ސ.111 34

އސއނމނޓއސލމ ތރބއޔތގ ޚލސ 16

ނނމނ

ބޔނވ ދޔއ ސނޓރ ފރ ހޔރ ސކނޑރ އޑޔކޝނގ އސލމ ޑޕރޓމނޓށ ދރވރނ ތއޔރ ނޑ ތއޔރކރ ލއފތވ. މފތގއ ކރނޖހ "އސލމ ތރބއޔތގ ޚލސ އސއނމނޓ" އށ އޅގ

ތކވ. ޒކތބހ މއލމތ ހމނއފއ ވނ

ޤރއނއ ސނނތނ އދ ދނނބކލނގ .އސލމދނގ ފސރކނގ ތރއނ އއ ރކނވ ޒކތކ ނމދ ޤއމކރމށ އމރކރއވމ ވދގނ އޖމޢނވސ ޒކތކ ސބތވގނވ ޝރޢ އޅކމކވ.

ޒކތގ ސބބނ .ޒކތދނމށ އމރ ކރއވއފއވ އޔތތއ ކރތ ޤރއނގއ ވރށ ގނއވޙސދވރވމއ އދ އހނ މހނގ ޤދރ ކޑކށލ ނކމތ ކށލމގ ޝޢރތއ ހތތކނ ނތގސ

ފރޟ ކރއވފއވ هللا ޒކތނރމކ ތނވސކމގ އހލވރނގމއޗށ މތ ހތތއ ޠހރވގނދއވ.ޒކތ ވޖބވ ހރ ޒކތދނމކ އސލމދނގއ އތކމއނނ ކމގއ ދކމހ މރތއދވނއވ. ކމކވ.

ޖބވމގ ޝރތތކގ ތރއގއ މސލމކ ކމގއވމއ، ޒކތ ވ ޒކތ އދނކރމ ވރށ ބޑ ފފއކވ.ފޠރ ޒކތ ނރނ ވޖބ މނވނކ ކމގއވމއ، މދލގ ނޞބ ހމވމއ އހރފރނ ހމނއވ.

މދލ ޒކތ ދނޖހ ބވތތކކ ނއމސފއއ، ވގނވނ، ކނމ ފރދއގ މތނ ޞޢއގ މނވރށވ.ވޔފރ މދލއ، މޢދނ ރކޒ ހމނއވ. ޒކތގ ބހނވރނގ ތރގއ ، ގވމއ މވއއ، ރނރހއއ

މސކނނ، ޢމލނ، އއ އސލމނ، މކތބއޅނ، ދރނވރނ، ހގރމވރނ އދ ދތރވރނ ، ޤރނފ ޓކހ ހލފށ ޒކތކ އސލމދނގ ޝޢރތކގ ތރއނ މތވރ ޝޢރކވ. ދނގ ރކނކވ. ހމނއވ.

ޓކސ ދއކމކ، ޒކތ ނދއކއ ފރޖހނ ކމއނނވ.

ނޑ އނމދ ކރނ ކޔނތރނނށ ޒކތ ބހ މއލމތތއ އގ ދސވނ މލއ ފތގ ސބބނ އޅގއވއ އކދނ ކރ ބރ މސއކތގއ އޅގނޑގ ދއއކ އނމހ ދރވރނނށ ހޔ ބއދ ދ. ކމށވއދ އޅގނޑމނށ އކދނނށ ރނގޅ ނތޖ ހދމގ ހޔ ތއފގ ދއވމވ. ބރކތލވމވ. އދ هللا މތ

.ދދނޔގ ބއޖވރކނ މނވރ ކށދއވމވ

އސއނމނޓއސލމ ތރބއޔތގ ޚލސ 17

ރފރނސ

ބނނ ކށފއވ ފތތއ

11އސލމ ތރބއޔތ ދރވރނގ ފތ ގރޑ - ޑރ. އބދލ މޖދ ޢބދލ ބރ، އއޝއޚ ޝޢއބ އބދއރޙމނ، އއޝއޚ -ލޔއވ:

އޙމދ ފހމ ދދ، އއޝއޚ ޔޢޤބ އބދއރޙމނ، އޙމދ މސ 3111ޗޕކރވނ އހރ:

ISBN :9991531111ނމބރ ދވހރއޖގ ތޢލމ ކރއރވ މރކޒ

ޒކތގ ޙކމގ ޚލޞ )ތރޖމ( -

އޙމދ ފރޤ މޙއމދ -ލޔއވ: 3111އހރ: ޗޕކރވނ

ISBN :9991595191ނމބރ ރޒ މނސޓރ އފ އސލމކ އފއ

އސލމދނގއ ޒކތ -

ޢލއސތޒ މއމނ އބދލ ޤއޔމ -ލޔއވ: ދވނ ޗޕ 3118ޗޕކރވނ އހރ:

ISBN :9991591311ނމބރ ރއސލ ޖމހރއޔގ އފސ

2ދޔނ ތޢލމ -

މހއމދ ޖމލ ދދ -ލޔއވ: ހ.1211ޗޕކރވނ އހރ:

އސއނމނޓއސލމ ތރބއޔތގ ޚލސ 18

ބނނ ކށފއވ ވބސއޓތއ

- -2008-http://www.dharumamajalla.com/downloads/2008/august/August

011.pdf - questions/1188-http://adhaalath.org.mv/all - zakah.html-http://www.kavaasaa.com/dheen/fiqh/alhukan/fithuru - zakai.html-http://oneislaam.blogspot.com/2011/08/fithuru - http://www.dhivehiraajje.com/article.php?article=75865 - http://islamicaffairs.gov.mv/dh/f/book.php?cat=12 - #trans/dv.divehi/1:1http://tanzil.net/