HUKUM KESELARASAN VOKAL

AISHAH BT SURAIPMAWAR BT SABAN

DEFINISI

• PENENTUAN PENGGUNAAN VOKAL DALAM DUA SUKU KATA AKHIR PADA KATA DASAR.

• HURUF VOKAL DALAM SUKU KATA PRAAKHIR MENENTUKAN HURUF VOKAL DALAM SUKU KATA AKHIR TERTUTUP

PRINSIP KESELARASAN VOKAL

• HUKUM INI DIKENAKAN PADA KATA DASAR. IMBUHAN TIDAK MEMPENGARUHINYA.o ke-bo-leh-ano Ke-cen-de-rung-an

• KATA DASAR YANG BERKENAAN HENDAKLAH BERAKHIR DENGAN SUKU KATA AKHIR TERTUTUP.

• BAGI PERKATAAN YANG MEMPUNYAI LEBIH DARIPADA DUA SUKU KATA, HUKUM INI DILAKSANAKAN PADA DUA SUKU KATA TERAKHIRo Cen-de-rung

• TERDAPAT 18 HUKUM KESELARASAN VOKAL YANG TELAH DITETAPKAN.

Suku Kata Praakhir Suku Kata Akhir Tertutup

Contoh

1. a a asah, balak, halaman

2. a i alih, balik.

3. a u asuh, datuk, lembayung

4. e pepet a emas, kelam, tembelang

5. e pepet i lebih, betik, sembelih

6. e pepet u telur, tempuh, temenggung

7. e taling a elak, dewan, belerang

8. e taling e taling leceh, gelek, selekeh

9. e taling o esok, telor, selekoh

10. i a ingat, kilang, selinap

11. i i intip, sisih, belimbing

12. i u ribut, tidur, kecimpung

13. o a otak, borang, sekolah

14. o e taling oleh, boleh, celoteh

15. o o obor, borong, kelompok

16. u a ubat, tumpang,ketupat

17. u i usik, kulit,pulih

18. u u untuk, buluh, tengkujuh

Kesalahan yang kerap dilakukan ialah

Hukum KV betul salah

o – e taling boleh bolih

a – u kampung kampong

e taling – o esok esuk

e pepet – i lebih lebeh

e taling – a cetak citak

e pepet – u tepuk tepok

u – a cuba coba

Kekecualian Hukum KV (bagi kata pinjaman)

pola vokal Bahasa Jawa Bahasa Inggeris

1. a – e taling aneh, awet, pamer kabaret, panel, kabel

2. a – o calon, lakon,perabot atom, faktor,kontraktor

3. e pepet – e taling gembleng -

4. e pepet – o bendok, jempol gabenor, interkom

5. i – e taling imlek parlimen, simen, tiket

6. i – o ijon, pilon diftong, transistor

7. u – e taling tulen, ulet subjek, dokumen

8. u – o bunglon, buron, lelucon kupon, konduktor

9. a – e pepet pakem teater

10. e taling – i - hipotesis, objektif

11. e taling – u - spektrum, petroleum

12. e pepet – e pepet demdem, pepet -

13. i – e pepet iseng artikel, filem

14. o – i - fosil, hipokrit

15. o – u - bonus, forum

16. u – e pepet lumer skuter