human traficking law and vietnam
DESCRIPTION
Bài viết thảo luận các quy định trong luật pháp quốc tế và dự thảo luật ở Việt NamTRANSCRIPT
Dự thảo luậtPhòng chống Buôn bán Người của Việt Nam và
Tham chiếu Quốc tế
Đặng Ngọc QuangTrung tâm Dịch vụ Phát triển Nông thôn
Nước xuất xứ và nước đến của buôn bán người
Nạn nhân của tệ buôn bán người mà CSO phát hiện
Việt Nam- màu đỏ ~9%
www.sewa-aifw.org/index.php%3Fpa...d-victim
Lao động tình dục: Campuchia
• Nhiều phụ nữ ở Đồng tháp, An Giang, Kiên Giang bị buôn bán qua Cambodia để bị bóc lột tình dục.
• Năm 2004, cảnh sát Cambodia ước tính có hơn 50,000 cô gái trong các nhà chứa, rất nhiều người Việt.
• Theo World Human Rights Organization and UNICEF ước có 1/3 gái mãi dâm ở Cambodia dưới 18 tuổi, đa phần là người Việt
Hôn nhân giả mạo: Trung Quốc
• Chính phủ VN ước có 10% hôn nhân thu xếp với người Trung Quốc có thể là nạn nhân của buôn bán người
• Nhiều phụ nữ bị hiếp dâm và lạm dụng tình dục vì chồng và họ hàng nhà chồng.
• Một số trường hợp lại bị bán cho người khác• Năm 2001-2005, cảnh sát ước có 1800 nạn
nhân bị buôn bán qua biên giới Việt-Trung
Mục đích của Buôn bán người
Human trafficking and slavery statistics from CAST, 2008-2009.www.labeez.org/2010/04/new-allia...n-la.php
Tuyến buôn bán người
• Việt Nam: điểm xuất phát
• Điểm tới: – Quảng Tây, Hoa
Nam, Cam-pu-chia, Thailand
• Điểm cuối– Anh, Hàn Quốc,
Tiệp khắc, Hồng Kong, Singapore
Buôn bán người
• Nam, nữ, trẻ em gái người Việt nam bị buôn bán • Bị bóc lột lao động thể xác và bóc lột tình dục thương
mại và phi thương mại• Cambodia, Trung Quốc, Thailand, Hong Kong, Macau,
Malaysia, Taiwan, South Korea, the United Kingdom, và Tiệp Khắc
• Nam và nữ bị buôn bán để chịu lao động cưỡng bức ở các nhà máy, các công trường và làm người ở
• Các kênh buôn người là hôn nhân giả mạo, hứa hẹn lừa dối về việc làm, các cơ quan môi giới xuất khẩu lao động hợp pháp và phi pháp.
Động cơ của những kẻ buôn bán người
• Năm 1997, UN ước tính những kẻ mua, bán người quốc tế và quan chức tham những liên quan đã được hưởng lợi nhuận USD $7 billion.
• Nếu tính toán của UN đáng tin cậy, buôn bán người béo bở hơn cả buôn lậu vũ khí
• Nguồn USAID: Gender Matters Quarterly No.1 February 1999
Nguyên nhân xã hội
• UNICEF: – Nghèo đói, học vấn thấp, thiếu hiểu biết về tệ
buôn bán người, xung đột gia đình, nhu cầu về phụ nữ làm vợ, biên giới khó kiểm soát
• The UN Inter-Agency Project on Human Trafficking (UNIAP): – Thiếu việc làm ở nông thôn, miền núi, thiếu
hiểu biết về tệ buôn bán người, học vấn thấp– Nguyên nhân là những kẻ traffickers
Nỗ lực của chính phủ
• Theo báo cáo về Tình trạng buôn bán người của Chính phủ Mỹ trong năm 2007, Chính phủ Việt Nam bị xếp nhóm Tier 2 do chưa hoàn toàn thực hiện các chuẩn mực tối thiểu của Trafficking Victims Protection Act về xóa bỏ nạn buôn bán người tuy đã có những nỗ lực đáng kể trong lĩnh vực này.
• Nghị định về phòng chống mãi dâm 2003: buôn bán phụ nữ và buôn bán người về làm mãi dâm và lao động là tội hình sự.
• Hình phạt về buôn bán phụ nữ: 2-20 năm; buôn bán trẻ em từ 3- chung thân.
Tiến trình Dự thảo
• Bắt đầu từ 2007 dự kiến hoàn thành vào tháng 7 và trình quốc hội năm 2010.
• Ban Soạn thảo: Bộ tư pháp (đầu mối); các Bộ LDTBXH, HPN VN, Bộ Công An.
• Luật được xây dựng theo Khung Quốc tế 4P: – Policy and Cooperation; Chính sách và hợp tác– Prevention; Phòng ngừa– Prosecution; and Trừng phạt/chế tài– Protection, Recovery and Reintegration. Bảo vệ/phục hồi và hòa
nhập
• Mục tiêu phòng và triệt tiêu tội phạm trong nước và quốc tế về buôn bán con người
Nguồn UNIAP: http://www.no-trafficking.org/resources_background_response.html
Các văn bản pháp luật liên quana
• Luật về Chăm sóc, bảo vệ và giáo dục trẻ em, 2004• Luật hình sự (Các điều 114-115, 143-145, 147-149, 202)• Luật Penal Code (Arts. 12, 18-20, 41-42, 48, 52, 119-
120, 251, 279, 289) • Luât Lao động Labor Code (Art. 120)• Luật hôn nhân và gia đình (Điều 4)• Nghị định No. 49-CP về sử phạt hành chính về an ninh
trật tự (điều 23. 23) 1996• Nghị định No. 38-CP về sử phạt hành chính với các vi
phạm Luật Lao động, (Điều. 21) 1996
Định nghĩa quốc tế
Ba yếu tố: 1. Tiến trình
hành động2. Các phương
tiện, thủ đoạn đặc thù
3. Mục đích đặc thù
• Nguồn: UN Protocol to Prevent, Suppress, and Punish Trafficking in Persons, Especially Women and Children, Supplementing the UN Convention Against Transnational Organized Crime (2000)
Định nghĩa quốc tếQuốc tế• Việc tuyển mộ, chuyên chở,
chuyển giao, chứa chấp, tiếp nhận con người,
• bằng các thủ đoạn đe dọa dùng hay dùng bạo lực, hoặc những hình thức cưỡng bức, lừa gạt, giả mạo,
• lạm dụng quyền lực, • hoặc lợi dụng tình trạng dễ bị
tổn thương, • hoặc cho hay nhận tiền hay lợi
ích để đạt được sự đồng ý của người có quyền kiểm soát với người khác nhằm mục đích bóc lột.
Việt nam• Mua bán người được hiểu là hành
vi chuyển giao, tiếp nhận người hoặc tuyển mộ, vận chuyển, chứa chấp người để chuyển giao
bằng thủ đoạn • dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực,• bắt cóc, lừa gạt, lạm dụng quyền
lực, • lợi dụng tình trạng quẫn bách của
người khác hoặc bằng các thủ đoạn khác
Định nghĩa của dự thảo chưa đầy đủ!
Quan niệm quốc tế và Việt Nam
Quốc tế• Nhằm mục đích bóc lột• Bóc lột bao gồm, ít nhất
là bóc lột mãi dâm hoặc các hình thức bóc lột tình dục khác, lao động hay dịch vụ cưỡng bức, làm nô lệ hay thực hành tương tự như nô lệ, hoặc hầu hạ hay lấy bộ phận của nội tạng.
Việt Nam• Nhằm đổi lấy tiền hoặc lợi ích
vật chất khác hoặc mục đích bóc lột tình dục, bóc lột sức lao động, lấy các bộ phận cơ thể hay vì mục đích vô nhân đạo khác
Quan niệm về buôn bán trẻ em
Quốc tế• Tuyển mộ, chuyển giao,
vận chuyển, tiếp nhận, chứa chấp một trẻ em nhằm bóc lột sẽ coi là buôn bán người, cho dù không có các hành động (bạo lực, dọa dùng bạo lực, lừa dối v.v.) đã nêu
• Trẻ em là người dưới 18 tuổi
Việt Nam• Mua bán người chưa thành
niên, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất được hiểu là hành vi chuyển giao, tiếp nhận người hoặc tuyển mộ, vận chuyển, chứa chấp người để chuyển giao nhằm đổi lấy tiền hoặc lợi ích vật chất khác hoặc mục đích bóc lột tình dục, bóc lột sức lao động, lấy các bộ phận cơ thể hay vì mục đích vô nhân đạo khác
Quan niệm quốc tế
Quốc tế• Sự đồng tình, đồng
thuận của nạn nhân sẽ không được xem xét hay bị bác bỏ nếu các biện pháp (bạo lực, dọa dùng bạo lực, lừa đảo, ép buộc…) được thực hiện
Dự thảo Việt nam• Không nêu
Quan điểm quốc tếUN Protocol to Prevent, Suppress, and Punish Trafficking in Persons, Especially Women and Children, Supplementing the UN Convention Against Transnational Organized Crime (2000),
• Xác định buôn bán người là tội ác chông lại con người với ý đồ lừa dối và bóc lột;
• Mở rộng phạm vi coi hành động buôn bán người: tuyển mộ, vận chuyển, chuyển giao, chứa chấp, và tiếp nhận người bị buôn bán;
• Đề cập đến một dải rộng các biện pháp được dùng từ bạo hành, đến dụ dỗ dựa trên những yếu tố dễ gay tổn thương để đạt được sự “đồng ý”/”đồng thuận”’;
• Quy việc “đồng thuận” về vô nghĩa nếu sự bóc lột là chủ định, mỗi khi các biện pháp buôn bán người được sử dụng;
• Thừa nhận cả nam cũng là đối tượng của buôn bán người, tuy nhấn mạnh buôn bán người với phụ nữ và trẻ em;
• Thừa nhận buôn bán người có nhiều mục đích, ngoài việc bóc lột tình dục; • Bao hàm tiếp cận dựa trên quyền và các biện pháp bảo vệ về xã hội, kinh
tế, chính trị, và pháp lý để ngăn ngừa, bảo vệ, hồi gia, và hòa nhập người bị buôn bán, và trường trị những hành vi buôn bán, hoặc hành vi có quan hệ; và
• Kêu gọi hợp tác quốc tế để ngăn ngừa và đấu tranh chống loại tội phạm này.
Lĩnh vực phòng chống
• Phòng ngừa• Giải cứu• Bảo vệ• Trừng phạt• Phục hồi• Hồi hương • Hòa nhập• Nghiên cứu và vận động chính sách• Hợp tác quốc tế
Điều 6. Những hành vi bị cấmKhông có nêu hình thức chế tài sử phạt1. Các hành vi mua bán người.2. Cưỡng bức người khác thực hiện hành vi mua bán người.3. Trả thù, đe dọa trả thù nạn nhân, người tố giác, người làm chứng, người
thân thích của họ hoặc người ngăn chặn hành vi mua bán người.4. Tiết lộ các thông tin cá nhân của nạn nhân liên quan đến việc bị mua bán khi
chưa có sự đồng ý của nạn nhân hoặc của người đại diện hợp pháp của nạn nhân là người chưa thành niên, người có nhược điểm về thể chất hoặc tâm thần.
5. Cản trở việc tố giác, khai báo và xử lý hành vi mua bán người.6. Kỳ thị, phân biệt đối xử với nạn nhân.7. Giả mạo là nạn nhân.8. Lợi dụng hoạt động phòng, chống mua bán người để trục lợi hoặc thực hiện
các hành vi trái pháp luật.9. Dung túng, bao che, không xử lý hoặc xử lý không đúng pháp luật đối với
hành vi mua bán người.10. Rửa tiền do phạm tội về mua bán người.
Sử phạt
• Dự thảo luật không nêu các hình thức chế tài sử phạt
• Nhiều hình thức chế tài nằm trong các luật
• Nhiều hình thức sử phạt chỉ là sử phạt hành chính
Trách nhiệm của các tổ chức• Có nêu nguyên tắc lồng ghép
việc phòng chống người trong kế hoạch, trong phân bổ ngân sách
• Có nêu trách nhiệm của các cơ quan chính quyền, các bộ, ngành,
• Mặt trận tổ quốc và các tổ chức thành viên có chức năng giám sát
• Thiếu phần xây dựng hệ thống thông tin theo dõi giám sát những tiến bộ của việc phòng chống tệ buôn bán người
• Không có chế tài, cũng không có biện pháp khuyến khích, cũng như biện pháp giám sát các cơ quan này thực hiện các nhiệm vụ của mìnâ
• Mở rộng các chức năng tham gia phòng ngừa, phát hiện, bảo vệ, trợ giúp, hòa nhập, giám sát thực hiện luật cho các tổ chức nhân dân, tổ chức thiện nguyện, phi lợi nhuận
• Làm rõ cơ quan chịu trách nhiệm thiết lập hệ thống thông tin dữ liệu về tình trạng buôn bán người, và những tiến bộ trong phòng chống
Ngân sách cho phòng chống buôn bán người
• Điều 42. Trách nhiệm của Bộ Tài chính
• 1. Bố trí ngân sách thực hiện nhiệm vụ phòng, chống mua bán người cho các bộ, ngành và địa phương theo phân cấp ngân sách nhà nước hiện hành.
• 2. Hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương lập dự toán và chi tiêu kinh phí phòng, chống mua bán người.
• Làm rõ phần ngân sách, hay nguồn lực tài chính mà các cơ quan chính phủ, các tổ chức trong mặt trận, các tổ chức thiện nguyện, tổ chức nhân dân, các tổ chức xã hội có thể tiếp cận để tham gia các hoạt động phòng chống tệ buôn bán người
Khuyến nghị của Chính phủ Mỹ
• Chính phủ Việt Nam bảo vệ lao động Việt Nam ở nước ngoài không bị buôn bán
• Bảo vệ chống tệ dịch vụ/người làm công cưỡng bức
• Bảo vệ các nạn nhân của lao động cưỡng bức. • Truy tố và trừng phạt các quan chức dính líu
hoạc hưởng lợi từ buôn bán người • Trừng phạt nghiêm khắc nạn du lịch tình dục
Những gợi mở từ tham chiếu quốc tế với dự thảo luật
• Cần mở rộng định nghĩa về buôn bán người như định nghĩa quốc tế
• Bổ xung phần trẻ em với định nghĩa về buôn bán người• Nhìn nhận buôn bán người như một tội ác và làm rõ các
chế tài mạnh hơn cách sử phạt hành chính • Mở thêm khung hình phạt với tội nhận hối lộ để dung
túng tội buôn bán người• Quy định về vai trò của chính quyền, các tổ chức xã hội
trong việc phòng ngừa, giúp đỡ hòa nhập, cứu giúp, phục hồi các nạn nhân
Stop buôn bán người!
Tài liệu tham khảo
• Unfem và UNIAP.- Traficking in persons: gender and human right perpectives. 2002.
• http://www.humantrafficking.org/publications/556
• Chính phủ.- Dự thảo Luật phòng chống buôn bán người. Hà Nội, 2010.
Dự thảo luật Phòng chống buôn bán người của Việt Nam và Tham chiếu Quốc tế