hygrothermie van de woning - warmte...•r-waarden tabel 2 trd (vorige dia) matig geventileerde...
TRANSCRIPT
![Page 1: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/1.jpg)
Hygrothermie van de woning - warmte
ir. Marcus Peeters, lector / onderzoeker pBa Bouw
Odisee AALST – campus Dirk Martens
![Page 2: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/2.jpg)
Begrippen uit de bouwfysica
1. Warmtetransport: 4 wegen
2. Begrippen warmtetransmissie: λ, R, U, K, E
3. Vocht in de woning: R.V., Mollier, µ, Sd
4. Glazerberekening
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 2
![Page 3: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/3.jpg)
Warmtetransport?
ENERGIE WARMTE
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 3
![Page 4: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/4.jpg)
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 4
![Page 5: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/5.jpg)
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 5
![Page 6: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/6.jpg)
Warmte - eenheden Q
warmte = energie = arbeid (Nm)
Joule (J)
Φ
warmtestroom = warmte per tijdseenheid (J/s)
Watt (W)
q
warmtestroomdichtheid = warmteflux =
warmtestroom per (loodrechte) doorstroomoppervlakte
Watt/m² (W/m²)
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 6
![Page 7: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/7.jpg)
Warmte - eenheden
• θ of t Celciustemperatuur
graden Celsius (°C)
T absolute temperatuur
Kelvin (K) T = (θ + 273,15) K 0 K = - 273,15 °C
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 7
![Page 8: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/8.jpg)
Warmte = energie Q
warmte = energie Joule (J)
Q
warmte = energie kilowattuur (kWh)
1 kWh = 1000 J/s x 3600 s = 3,6 . 106 J = 3,6 MJ
Q
warmte = energie calorie (cal)
1 cal = 4,19 J
1 kcal = 1 Cal = 4,19 kJ
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 8
![Page 9: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/9.jpg)
Warmtetransport
HOE?
Straling (radiatie)
Stroming (convectie)
Geleiding (conductie)
?
ENERGIE WARMTE
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 9
![Page 10: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/10.jpg)
Straling
10 Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
Zon: X-ray beeld
![Page 11: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/11.jpg)
Straling
11 Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
![Page 12: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/12.jpg)
Straling energie-uitwisseling door straling
q
T1 T2
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 12
![Page 13: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/13.jpg)
Straling
13 Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
![Page 14: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/14.jpg)
Straling
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 14
![Page 15: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/15.jpg)
Warmtetransport
HOE?
Straling (radiatie)
Stroming (convectie)
Geleiding (conductie)
?
ENERGIE WARMTE
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 15
![Page 16: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/16.jpg)
Stroming
16 Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
![Page 17: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/17.jpg)
Stroming
17 Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
Natuurlijke convectie
![Page 18: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/18.jpg)
Stroming
18 Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
Aangedreven convectie
![Page 19: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/19.jpg)
Stroming Warmtetransport naar een vast oppervlak
q
Tw Tf
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 19
![Page 20: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/20.jpg)
Warmtetransport
HOE?
Straling (radiatie)
Stroming (convectie)
Geleiding (conductie)
?
ENERGIE WARMTE
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 20
![Page 21: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/21.jpg)
Geleiding
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 21
![Page 22: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/22.jpg)
Geleiding
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 22
![Page 23: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/23.jpg)
Geleiding warmtetransport doorheen materiaal
q
T2 T1 R
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 23
![Page 24: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/24.jpg)
Warmtetransport
• Geleiding • Straling • Stroming
Kunnen samen optreden bijvoorbeeld: luchtspouwen
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 24
![Page 25: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/25.jpg)
Warmtetransport
HOE?
Straling (radiatie)
Stroming (convectie)
Geleiding (conductie)
?
ENERGIE WARMTE
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 25
![Page 26: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/26.jpg)
Warmtetransport
HOE?
ENERGIE WARMTE
faseverandering van een stof +
transport van de stof +
faseverandering omgekeerd aan eerste
Bijvoorbeeld water: ca. 2500 KJ/kg bij 0°C tot 2260 KJ/kg bij 100°C Rekenwaarde bij omgevingstemperatuur: 2415 KJ/kg
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 26
![Page 27: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/27.jpg)
Bijvoorbeeld H2O
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 27
![Page 28: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/28.jpg)
Bijvoorbeeld H2O
Bron: www.begeleidzelfstandigleren.com , Bart Van Bossuyt
Q = 2260 KJ/kg vrijgegeven
Q = 2260 KJ/kg opgenomen
vergelijk opwarmen water c=4,19 KJ/kgK
Belangrijk principe bij
koelmachines condensatieketel
omgevingsdruk, 100°C
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 28
![Page 29: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/29.jpg)
Bijvoorbeeld H2O
Bron: Menu, design Jakob Wagner
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 29
![Page 30: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/30.jpg)
Bijvoorbeeld H2O
Bron: www.begeleidzelfstandigleren.com , Bart Van Bossuyt
Q = 334 KJ/kg vrijgegeven
Q = 334 KJ/kg opgenomen
vergelijk opwarmen ijs
c=2,06 KJ/kgK
Belangrijk principe bij
Phase Change Materials (PCM)
omgevingsdruk, 0°C
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 30
![Page 31: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/31.jpg)
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 31
Belangrijk principe bij
Phase Change Materials (PCM)
Bron: http://www.rubitherm.eu
Bron: http://www.latentspeicher.com
![Page 32: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/32.jpg)
Begrippen uit de bouwfysica
1. Warmtetransport: 4 wegen
2. Begrippen warmtetransmissie: λ, R, U, K, E
3. Vocht in de woning: R.V., Mollier, µ, Sd
4. Glazerberekening
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 32
![Page 33: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/33.jpg)
Begripppen warmtetransmissie warmtetransport door gevels, dak,
vloer
beschermd volume en
warmteverliesoppervlak
hoeveel warmte door 1 m²?
rekenmethoden voor q
Transmissie Referentie Document
2010 (Vlaanderen)
NBN B 62-002 (2008)
33
q
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
![Page 34: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/34.jpg)
Warmtetransmissie
Homogeen materiaal
formule van geleiding
warmtestroom loodrecht op
wandoppervlak
één-dimensioneel
stationair regime
q = warmtestroomdichtheid (W/m²)
R = warmteweerstand (m²K/W)
Ti = binnentemperatuur (K)
Te = buitentemperatuur (K)
34
q
Te Ti R
q = ( Ti – Te ) R
1
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
![Page 35: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/35.jpg)
Warmteweerstand R
afhankelijk van de dikte
• d volgens richting Φ
• eenheid: m
35
d R
λ R
afhankelijk van het materiaal,
hoe goed geleidt het warmte
• warmtegeleidbaarheid λ
• spreek uit: lambda
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
![Page 36: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/36.jpg)
Warmteweerstand R
warmtegeleidbaarheid λ
spreek uit: lambda
eenheid: W/mK
• λ = f (T, ρ, vochtgehalte)
• onze toepassing: λ ≈constant voor specifiek materiaal
36
R = λ
d
dikte d
eenheid: m
dus
• 1 mm = 0,001 m
• 1 cm = 0,01 m
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
=
![Page 37: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/37.jpg)
Warmtegeleidbaarheid λ (W/mK)
grootteorde van λUi -waarden (U = rekenwaarde, i = binnen)
37
metalen koper: 380 aluminium: 160 C-staal: 50 (RVS: 17) natuursteen graniet: 3,50 marmer: 2,91 breuksteen: 1,40 beton gewapend:1,7 ongewapend: 1,4 cellenbeton: 0,32 kunststoffen rubber: 0,17 pvc: 0,19 bitumen: 0,23 hout hardhout: 0,18 naaldhout: 0,13 OSB: 0,13 isolatie kurk: 0,050 min.wol: 0,045 pur: 0,035
Voor isolatie zijn de waarden in de tabel bovengrenzen. Voor reële rekenwaarde isolatieproducten: zie ATG’s www.butgb.be of www.epbd.be
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
![Page 38: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/38.jpg)
Warmtegeleidbaarheid λ (W/mK)
λD
gedeclareerde waarde (statistisch bekomen uit
meetwaarden) = specifiek materiaal
λU
rekenwaarde uit tabel = soort materiaal
λUi
rekenwaarde voor binnencondities = droog
λUe
rekenwaarde voor buitencondities = kan nat worden
38 Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
![Page 39: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/39.jpg)
R samengestelde wand
samengesteld uit meerdere
homogene materialen
q doorheen elk materiaal
dezelfde
warmtestroom ontmoet
materialen achtereenvolgens
(= serieschakeling)
39
1 2 3
Ti Te
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
![Page 40: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/40.jpg)
R samengestelde wand
warmteweerstand van de wand
40
1 2 3
Ti Te
R1 R2 R3
q q q
Rwand = R1 + R2 + R3
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
![Page 41: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/41.jpg)
Overgangsweerstanden
overgang binnen / wand
overgang wand / buiten
41
1 2 3
Ti Te R1 R2 R3
q q q q q
RT = Rsi + R1+R2+R3+ Rse
Rsi = overgangsweerstand binnen Rse = overgangsweerstand buiten
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
![Page 42: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/42.jpg)
Overgangsweerstanden
42
q q q q
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
![Page 43: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/43.jpg)
R samengestelde wand
warmtedoorgangscoëfficiënt U
43
q = U ( Ti – Te )
RT = Rsi + R1+R2+R3+ Rse
eenheid: W/m²K
U = 1 / RT
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
q = ( Ti – Te ) RT
1
![Page 44: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/44.jpg)
1 2 3
Ti Te R1 R3
q q q
R luchtlagen
•stilstaande lucht = isolatie
•Geleiding, straling, convectie
• dikte luchtlaag
• emissiecoëfficiënt oppervlakken
• ventilatie spouw
• richting en zin warmtestroom
44 Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
![Page 45: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/45.jpg)
R luchtlagen
45 Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
![Page 46: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/46.jpg)
R luchtlagen
ongeventileerde luchtlagen (spouw zonder
luchtopeningen) • R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia)
matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) • ½ van de R-waarden tabel 2 TRD
• warmteweerstand tussen luchtlaag en buiten maximaal 0,15 m²/WK
• of via berekening
sterk geventileerde luchtlagen (vb.: spouw tussen
onderdak en pannen) • warmteweerstand luchtlaag = 0 m²K/W
• warmteweerstand tussen luchtlaag en buiten = 0 m²K/W
• Rse = Rsi
46 Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
![Page 47: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/47.jpg)
Balklagen en metselwerk Bepalen equivalente λU
( = parallelschakeling van weerstanden)
Oppervlaktegewogen gemiddelde
47
1 R1
λU = A1+ A2
A1 λU1 + A2 λU2
opmerking: kan ook met de combinatiemethode ( gunstiger rekenwerk )
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
λU =
waarbij f = A2/(A1+ A2)
λU1(1-f) + λU2f
2
Ti Te
R2
2 R2
1
1
1
![Page 48: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/48.jpg)
Overzicht warmtetransmissie
48
q = U ( Ti – Te )
R = λ
d
U = RT
1
RT = Rsi + R1+R2+R3+ Rse
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
![Page 49: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/49.jpg)
Correcties op de U-waarde
(alles in W/m²K)
•Uc : gecorrigeerde U-waarde
•ΔUg : correctieterm voor spleten en holtes
•ΔUf : correctieterm voor mechanische bevestigingen
•ΔUr : correctieterm voor omkeerdaken
49
Uc = U + ΔU
ΔU = ΔUg + ΔUf + ΔUr
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
![Page 50: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/50.jpg)
Nog meer correcties
correctie op de R-waarde voor in situ gespoten
polyurethaanisolatie
• bijvoorbeeld gespoten PUR als vloerisolatie
U-waarde van bouwdelen met variabele dikte
• bijvoorbeeld hellingsisolatie voor platte daken
50 Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
![Page 51: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/51.jpg)
Correcties NBN B 62-002
(alles in W/m²K)
•Uc en ΔU : idem als vorige
•ΔUcorr : correctieterm voor uitvoering
•Rcorr : = 0,1 m²K/W (normale verzorgde uitvoering)
51
Uc = U + ΔUcorr + ΔU
ΔUcorr = 1
RT - Rcorr
1
RT
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
![Page 52: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/52.jpg)
warmtestroomdichtheid q is
constant doorheen alle lagen
Rx: de som van de R-waarden van
binnen tot plaats x
Tx: temperatuur op plaats x
Temperatuurverloop
1 2 3
Ti Te
R1 R2 R3
q q q q q
q = ( Ti – Te ) RT
1
q = ( Ti – Tx ) Rx
1
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 52
![Page 53: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/53.jpg)
Temperatuurverloop
Tx: temperatuur op plaats x
Rx: de som van de R-waarden van
binnen tot plaats x
Tx: temperatuur op plaats x
Tx
Ti
Te
R1 R2 R3
Tx = Ti – RT
Rx ( Ti – Te )
Rse Rsi
T
R
-q
Rx
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 53
![Page 54: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/54.jpg)
Temperatuurverloop
Tx
Ti
Te
R1 R2 R3 Rse Rsi
T
R
Rx
T
x
Ti
Te
d1 d2 d3 x
Tx
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 54
![Page 55: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/55.jpg)
Warmteoverdracht transmissie
55
Warmteoverdracht door wand (binnen /buiten) Naar de “buitenlucht”.
U x A
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
![Page 56: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/56.jpg)
Warmteoverdracht transmissie
56
?
?
?
Warmteoverdracht naar AOR, grond
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
![Page 57: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/57.jpg)
Warmteoverdracht transmissie warmteoverdrachtscoëfficiënt doorheen het gehele
warmteverliesoppervlak (=transmissie)
HT (W/K) • = voor totaal beschermd volume van het gebouw
HT = HD + Hg + HU
• HD: rechtstreeks naar buitenomgeving = Σ U.A
• Hg: via grond, onverwarmde kelder, kruipkelder (*)
• HU: via aangrenzende onverwarmde ruimte (*)
(*) vereenvoudigde formule: Hg,U = Σ U.A.b • b: reductiefactor (b ≤ 1)
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 57
![Page 58: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/58.jpg)
Warmteoverdracht transmissie
58
HT = HD + Hg + HU
HT = Σ U.A + Σ U.A.b
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
![Page 59: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/59.jpg)
Globaal isolatiepeil – K-peil
Rekenprocedure
1. beschermd volume V (m³)
2. warmteverliesoppervlakte AT (m²)
3. gemiddelde U-waarde Um (W/m²K)
4. compactheid gebouw C (m)
5. globaal isolatiepeil K-peil
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 59
![Page 60: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/60.jpg)
Globaal isolatiepeil – K-peil 3. Um = HT / AT
4. C = V / AT
5. K = 100 * (Um / Um,ref) kengetal =dimensieloos
K-peil:
• Als C<1 => K = 100 * Um
• Als C>4 => K = 100 * Um/ 2
• Daartussen: K = 100 * Um/ (0,33*C + 0,67)
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 60
![Page 61: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/61.jpg)
Globaal isolatiepeil – K-peil ge
mid
de
lde
U-w
aard
e:
Um
in W
/m²K
volumecompactheid in m
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen 61
![Page 62: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/62.jpg)
E-peil: EPB (Vlaams Gewest)
62
EPB-regelgeving
E-peil 2016 = 50
K-peil (40) incl. bouwknopen
VENTILATIE
U-waarden
Zomercomfort
Vanaf 1/1/2016
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
Vlaams Gewest
![Page 63: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/63.jpg)
U (W/m²K): warmtedoorgangscoëfficiënt
• Warmtestroom doorheen 1m² wand bij 1K (1°C) temperatuurverschil
• Wand: dak, gevel, vloer, venster, deur, poort, koepel
K-peil: globaal isolatiepeil van gebouw
• Maat voor totaal warmteverlies doorheen buitenschil
• Inbegrepen verlies langsheen bouwknopen
63 Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen
![Page 64: Hygrothermie van de woning - warmte...•R-waarden tabel 2 TRD (vorige dia) matig geventileerde luchtlagen (vb.: spouwmuur) •½ van de R-waarden tabel 2 TRD •warmteweerstand tussen](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040222/5e40a680d267805982797ac8/html5/thumbnails/64.jpg)
E-peil: energieprestatie van het gebouw
• Maat voor het energieverbruik van de woning en de vaste installaties ervan in standaard-omstandigheden
Residentieel: verwarming, koeling, SWW, hulpE, E-opwekking
Scholen en kantoren: verwarming, koeling, verlichting, hulpE. E-apwerking
64
karakteristiek jaarlijks primair energieverbruik
referentiewaarde voor het karakteristiek jaarlijks primair
energieverbruik
E-peil = 100 x
Provincie Oost-Vlaanderen - Steunpunt Duurzaam Bouwen