HZ. İSMAİL’İN MİSYONU VE KURBAN

KESMENİN PSİKOLOJİSİ

7 Ekim 2012Enschede Davet Cemiyeti

● Kur’an’da Hz. İsmail● Hz. İsmai’l’in ismi Kur’an’da 12 defa

geçiyor. Bunlardan 5 tanesi Mekki, 7 tanesi Medeni surelerde geçiyor. İlginçtir, Medeni surelerin hepsinde onun adı hep Hz. İbrahimle birlikte kullanılıyor.

● Medeni surelerin üçünde diğer bazı peygamberlerle birlikte anılıyor.

● O razı olunan bir kuldu● ھ كان صادق الوعد وكان واذكر في الكتاب إسماعیل إن

كاة وكان الة والز بیا {54} وكان یأمر أھلھ بالص رسوال نھ مرضیا {55 Meryem {عند رب

● O dünya ve ahiret nimetleri verilen kimselerdendi.

● ة آدم ی ین من ذر بی ن الن علیھم م أولئك الذین أنعم هللان ة إبراھیم وإسرائیل ومم ی ن حملنا مع نوح ومن ذر وممدا وا سج حمن خر ھدینا واجتبینا إذا تتلى علیھم آیات الر Meryem {وبكیا {58

● O seçilmişlerdendi● واذكر عبادنا إبراھیم وإسحاق ویعقوب أولي األیدي

ار ا أخلصناھم بخالصة ذكرى الد واألبصار {45} إنھم عندنا لمن المصطفین األخیار {47} واذكر {46} وإنن األخیار {48} ھذا إسماعیل والیسع وذا الكفل وكل مقین لحسن مآب {49 Sad {ذكر وإن للمت

● O sabredenlerdendi● ر وأنت أرحم ني الض ھ أني مس وأیوب إذ نادى رب

احمین {83} فاستجبنا لھ فكشفنا ما بھ من ضر الرن عندنا وذكرى عھم رحمة م وآتیناه أھلھ ومثلھم من للعابدین {84} وإسماعیل وإدریس وذا الكفل كل من ھم م ابرین {85} وأدخلناھم في رحمتنا إن الصالحین {86 {الص

● O üstün kılınanlardandı● ك شاء إن رب ن ن تنا آتیناھا إبراھیم على قومھ نرفع درجات م وتلك حج

حكیم علیم {83} ووھبنا لھ إسحاق ویعقوب كال ھدینا ونوحا ھدینا منتھ داوود وسلیمان وأیوب ویوسف وموسى وھارون وكذلك ی قبل ومن ذرن ا ویحیى وعیسى وإلیاس كل م نجزي المحسنین {84} وزكریلنا على الحین {85} وإسماعیل والیسع ویونس ولوطا وكال فض الصاتھم وإخوانھم واجتبیناھم وھدیناھم إلى ی العالمین {86} ومن آبائھم وذرستقیم {87} ذلك ھدى هللا یھدي بھ من یشاء من عباده ولو صراط ما كانوا یعملون {88 En’am {أشركوا لحبط عنھم م

● O Hz. İbrahim’in kabul edilmiş duası idi● م تي بواد غیر ذي زرع عند بیتك المحر ی نا إني أسكنت من ذر ب ر

اس تھوي إلیھم وارزقھم ن الن الة فاجعل أفئدة م نا لیقیموا الص ربك تعلم ما نخفي وما نعلن نا إن مرات لعلھم یشكرون {37} رب ن الث مماء {38} وما یخفى على هللا من شيء في األرض وال في الس الذي وھب لي على الكبر إسماعیل وإسحاق إن ربي الحمد نا تي رب ی الة ومن ذر عاء {39} رب اجعلني مقیم الص لسمیع الدنا اغفر لي ولوالدي وللمؤمنین یوم یقوم ل دعاء {40} رب وتقبİbrahim {الحساب {41

● O kendisine vahyedilmiş bir elçi idi● ین من بعده بی ا أوحینا إلیك كما أوحینا إلى نوح والن إن

وأوحینا إلى إبراھیم وإسماعیل وإسحاق ویعقوب واألسباط وعیسى وأیوب ویونس وھارون وسلیمان وآتینا داوود زبورا {163} ورسال قد قصصناھم علیك من قبل ورسال لم نقصصھم علیك وكلم هللا موسى تكلیما164}} Nisa

● O Neşir ve Nezir idi● ة اس على هللا حج رین ومنذرین لئال یكون للن بش سال م ر

سل وكان هللا عزیزا حكیما {165 Nisa {بعد الر

● O Ka’be’nin banisi idi● ل نا تقب وإذ یرفع إبراھیم القواعد من البیت وإسماعیل رب

میع العلیم {127 ك أنت الس ا إن Bekara {من

● O Ka’be’yi hazırlamakla görevli idi● قام خذوا من م اس وأمنا وات وإذ جعلنا البیت مثابة للن

را إبراھیم مصلى وعھدنا إلى إبراھیم وإسماعیل أن طھجود {125 ع الس ك ائفین والعاكفین والر {بیتي للطBekara

● O mükemmel bir müslümandı● Allah (cc) öncelikle yahudi ve

hırıstiyanların iddialarını reddediyor.● أم تقولون إن إبراھیم وإسماعیل وإسحاق ویعقوب

واألسباط كانوا ھودا أو نصارى قل أأنتم أعلم أم هللا ومنا ن كتم شھادة عنده من هللا وما هللا بغافل عم أظلم ممBekara {تعملون {140

● Allah mü’minlere Hz. İsmail gibi müslimlerden olun diyor.● وقالوا كونوا ھودا أو نصارى تھتدوا قل بل ملة إبراھیم حنیفا وما كان من

وما أنزل إلینا وما أنزل إلى إبراھیم وإسماعیل ا با المشركین {135} قولوا آمنھم ب بیون من ر وإسحاق ویعقوب واألسباط وما أوتي موسى وعیسى وما أوتي الننھم ونحن لھ مسلمون {136 ق بین أحد م Bekara {ال نفر

● ● وما أنزل علینا وما أنزل على إبراھیم وإسماعیل وإسحاق ویعقوب ا با قل آمن

نھم ق بین أحد م ھم ال نفر ب بیون من ر واألسباط وما أوتي موسى وعیسى والنAli İmran 84 {ونحن لھ مسلمون {84

● ● ھ في نیا وإن لة إبراھیم إال من سفھ نفسھ ولقد اصطفیناه في الد ومن یرغب عن م

الحین {130 Bekara {اآلخرة لمن الص

● Kur’an Hz. Ya’kub’un ölüm vaktini şöyle anlatıyor:

● ى ھ أسلم قال أسلمت لرب العالمین {131} ووص إذ قال لھ ربین فال بھا إبراھیم بنیھ ویعقوب یا بني إن هللا اصطفى لكم الدسلمون {132} أم كنتم شھداء إذ حضر تموتن إال وأنتم م یعقوب الموت إذ قال لبنیھ ما تعبدون من بعدي قالوا نعبد إلـھك وإلـھ آبائك إبراھیم وإسماعیل وإسحاق إلـھا واحداBekara {ونحن لھ مسلمون {133

● Ka’be’yi yaptıktan sonra Hz. İbrahim şöyle dua etmişti:

● سلمة لك وأرنا ة م تنا أم ی نا واجعلنا مسلمین لك ومن ذر ربنا حیم {128} رب اب الر و ك أنت الت مناسكنا وتب علینا إننھم یتلو علیھم آیاتك ویعلمھم وابعث فیھم رسوال مك أنت العزیز الحكیم {129 یھم إن {الكتاب والحكمة ویزكBekara

● O insanlığın imamlarındandır● ھن قال إني جاعلك للناس ھ بكلمات فأتم وإذ ابتلى إبراھیم رب

المین {124 تي قال ال ینال عھدي الظ ی {إماما قال ومن ذرBekara

● Hz. İbrahim ailesini Mekke’ye yerleştirdikten sonra şöyle dua etti.

● ل دعاء {40} نا وتقب تي رب ی الة ومن ذر رب اجعلني مقیم الصنا اغفر لي ولوالدي وللمؤمنین یوم یقوم الحساب {41 {رب

● Sad suresin İsmail’in seçkinlerden olduğu söylendikten sonra;

● ات عدن قین لحسن مآب {49} جن ھذا ذكر وإن للمتكئین فیھا یدعون فیھا حة لھم األبواب {50} مت فت مرف بفاكھة كثیرة وشراب {51} وعندھم قاصرات الط أتراب {52} ھذا ما توعدون لیوم الحساب {53} إن ھذافاد {54 .deniliyor (Sad) {لرزقنا ما لھ من ن

● O muhsinlerdendi● تھما محسن وظالم لنفسھ مبین ی وباركنا علیھ وعلى إسحاق ومن ذر

113}} Saffat● En’am suresi 84.85 ve 86 ayetlerinde bazı

peygamberlerin isimleri sayılıyor, onların doğru yola iletildiği ve hepsinin salihlerden olduğu söyleniyor. Sonra da:

● En’am ... {وكذلك نجزي المحسنین {84● “İşte Biz güzel işler yapanları böyle

ödüllendiririz;” (Yusuf 12/22. Kasas 28/14. Saffat 37/80, 105, 110, 121, 131. Zümer 39/40. Mürselat 77/44)

● Hz. İsmail’in de bu muhsinlerden olduğu açıktır. Tıpkı diğer sayılan elçiler gibi.

● Muhsinlerden olmak● ھلكة وأحسنوا وأنفقوا في سبیل هللا وال تلقوا بأیدیكم إلى الت

{إن هللا یحب المحسنین {195● “Ve Allah yolunda [sınırsızca] harcayın,

kendi elinizle kendinizi mahvetmeyin ve iyilik yapmaya azimle devam edin: unutmayın ki Allah iyilik yapanları sever.” (Bekara 2/195. Ali İmran 3/134, 148. Maide 5/13, 93.

● وال تحزن علیھم وال تك في ضیق واصبر وما صبرك إال باالذین ھم قوا و ا یمكرون {127} إن هللا مع الذین ات م محسنون {128} م

● “… Çünkü, Allah elbette, Kendisine karşı sorumluluk bilinci taşıyanlarla beraberdir,

● yani iyi olan ve iyilikte devamlı olanlarla!” (Nahl 16/128)

● لمع المحسنین ھم سبلنا وإن هللا والذین جاھدوا فینا لنھدین{69} (Ankebut 29/69 Bir benzeri: A’raf 7/56)

● Kurban nedir?● Kurbanın kelime manası, insanı Allah’a

yaklaştıran şey demektir.● İslâma göre Kurban ibadeti, belli

hayvanlardan belli günlerde kesilmek suretiyle yerine getirilebilir. O, ne basit bir adettir, ne de bütün malı mülkü belirsiz bir tarafa atmaktır.

● Kurban ve Allah’a yaklaşma● Kurban kavramı, Arapçadaki (yakınlık anlamına

gelen) ‘karuba/kurbet’’ten ‘fu’lan’ vezninde bir kelimedir. ‘Karube’ sözlükte, uzaklığın zıddı olarak mekân, zaman, nisbet, mesafe, ilgi ve kök/asıl açısından yakınlaşmayı ifade eder. (Isfehânî, Müfredât, s: 601)

● Hadislerde de Allah’a yaklaşmak aynı fiille anlatılıyor.

● Peygamber (sav); “Allah (cc) kul için, onun Allah’ı nasıl düşündüğü gibidir. O Allah’ı hatırlarsa, Allah da onu hatırlar (Bekara, 2/152). Kim Allah’a yakın olursa, Allah ona ondan daha yakın olur” diye haber veriyor. (Buharî, Tevhid/15, 35. Müslim, Zikr/2, Tevbe/1)

● Rasûlullah (sav) Allah’ın (cc) şöyle buyurduğunu söyledi: "... Kulumu bana yaklaştıran şeyler arasında en çok hoşuma gideni, ona farz kıldığım şeyleri yerine getirmesidir. Kulum bana nafile ibadetlerle yaklaşmaya devam eder, sonunda sevgime erer. Onu bir sevdim mi artık ben onun işittiği kulağı, gördüğü gözü, tuttuğu eli, yürüdüğü ayağı (aklettiği kalbi, konuştuğu dili) olurum. Benden bir şey isteyince onu veririm, benden sığınma talep etti mi onu himayeme alır, korurum. Ben yapacağım bir şeyde, mü'min kulumun ruhunu kabzetmedeki tereddüdüm kadar hiç tereddüte düşmedim: O ölümü sevmez, ben de onun sevmediği şeyi sevmem."(Buhârî, Rikak/38)

● Allah’a yakınlık hiç bir zaman mekan açısından düşünülmez. Zira Allah (cc) zamandan ve mekandan münezzehtir. Burada Allah’a yakınlıktan maksat O’nun lutfuna ve keremine, affına ve bağışlamasına, rızasına ve sevgisine, ikramına ve nimetlerine yakın olmak, yani layık olmak, O’nu her an yanında hissetmek, O’na karşı sorumluluk bilinciyle yaşabilmektir.

● Kulun Allah'a yaklaşması ile ilgili olarak Ebu'l-Kasım el-Kuşeyrî demiştir ki: "Kulun Allah'a yakınlığı önce imanı ile,

● sonra ihsanı ile olur. ● Allah'ın kuluna yakınlığı dünyada ona

lutfedeceği irfan ile, ● ahirette de rıdvan ile gerçekleşir.

● Kurban, bir ibadet ve hürmet ifadesidir ki, bununla insan Allah’a yaklaşmaya çalışır yahut kurbandaki niyyet ve samimiyet insanı Allah’a yaklaştırır.

● Kurban olmak Allah’a yakın olmaktır. O’na yaklaşmak fiziği metafiziğe taşımak, buraya ait olan transendensi (aşkın) olana bağlamaktır.

● Bu anlamda kurban, varlığın sahibine yönelişi ve boyun eğmeği (kunut’u) sembolize eder. İnsanın emrine verilen maddenin, yine O’nun emrine sunulmasıdır, ‘zaten senindi Rabbim, buyur’ diyebilmektir

● Ya da ‘o benim kurbanımdı, ben ise Senin kurbanınım’ deme cesaretini diyebilmektir.

● Allah’a yaklaşmak ancak ihlas ve aşkla, yani Allah’ı gereği gibi sevmekle olur. Kurban bu aşkın/sevginin bir aracıdır.

● İnsan varlığını, bütün varlığın sahibi, var oluşunu ve varlığını borçlu olduğu Rabbine yapmalı. Sadece O’na kurban olurum’ demeli. Çocuğunu veya çok sevdiği bir kimseyi severken bile ‘sana kurban olurum’ dememeli. Belki sana bana verene, seni bana armağan edene, seni bana lutfedene kurban olurum deme şuurunda olmalı.

● Kurbanın tarihi● Kurban olayı, tarihten günümüze kadar insanların

baş vurdukları bir ibadet, bir adettir. İslâmın batıl din kabul ettiği bir çok inanışta bile ‘kurban’ ibadeti vardır.

● İslâm, tarih öncesinden günümüze gelen bu ibadeti kaldırmamış, ama O’nu asıl olması gereken şekle sokmuştur. Başkaları kurbanı bir korkunun, bir çekinmenin, bir sığınmanın ihtiyacı olarak, tanrıların gazabını (öfkesini) dindirmek üzere verirlerdi. Kimileri de kurbanları tanrılarının yiyeceği sayarlardı. Hayvan kurban edildiği gibi, insan veya eşya da kurban ediliyordu.

● İslâm bütün bu yanlış anlayışları kökünden kaldırdı. Kurbanı, Allah’a yaklaşmanın, O’nun sevgisini kazanmanın, malı O’nun yolunda harcamanın, O’na ait olanı yine O’na gönül rızası ile vermenin, fedakârlığın ve teslimiyetin, O’nun verdiği ni’metlerle sevinmenin ve insan ruhunu dindirmenin bir aracı haline getirdi.

● İslâm’da kurban kesme ibadetinin Hz. İbrahim (as) ile başladığını Kur’an-ı Kerim’den öğreniyoruz. (Bak: 37 Saffat/102-108)

● Allah (cc) kurban kesmeyi iman eden bütün ümmetler için bir ibadet eylemi olarak emretmiştir. Böylece eti yenen hayvanları keserken Allah’ın adını ansınlar diye. (22 Hacc/34)

● Kevser Suresinde Rabbimiz, Peygamberimize ‘Allah için namaz kılıp kurban kesmesini’

● emrediyor.● Bu emir hem İbrahim’i (as) hatırlamak, hem de aynı

teslimiyetin, aynı fedakârlığın devamını sağlamak, ayrıca mükâfata kavuşan İbrahim (as) gibi bayram sevincini yaşamaktır.

● Peygamberimiz kurban kesmiş ve ümmetinin de kesmesini emretmiştir.

● Kurban ibadetinin hatırlattıkları● ‘Eyyam-ı nahr’ denilen Zilhicce ayının onuncu,

onbirinci ve onikinci günlerinin aynı zamanda ● hacc günleri olması dikkat çekicidir. ● Bazı müslümanlar kurban heyecanını hacc’da

yaşarken, digger müslümanlar evlerde bu sevinci paylaşırlar.

● Kurban, her şeyden önce sevilen, elde edilmek için emek ve para verilen, zaman ve ömür

● harcanan, değerli dünyalıklardan bir kısmını Allah için feda edebilmenin bir göstergesidir.

● Allah yolunda feda etme.● Kurban, insandaki aşırı isteklerin

(hırsın), başkasına merhametsizce davranmanın azalmasına yardımcı olur.

● Kurban, dostlar ve müslümanlar arasındaki sevgiyi ve muhabbeti artırır.

● Birlikte bayram Tevhid Dininin bir özelliğidir.

● İslâmda esasen her türlü ibadet, dua ve zikir kulu Allah’a yaklaştırır. Kurbana aynı mananın yüklenmesi; onun ciddi bir sunum, Hz. İbrahim’in (as) fedakârlığını sembolize etmesindendir.

● Kurban ibadeti, ulvî bir amaca ulaşmak için, geçici ve fâni ve aynı zamanda da asıl sahibinden insana emanet edilen varlık’ın, dünyalıkların bir kısmından vazgeçebilmeyi anlatır.

● Burada insan kesinlikle iki tercih arasında değildir. Yani Allah (cc) kuluna, “Ya ben, ya malın” demiyor. “Malının tümünü bırakmıyorsan, terketmiyorsan, son kuruşuna kadar hepsini üzerinden atmıyorsan bana yaklaşamazsın, bana yakın olamazsın” demiyor.

● Sanki şöyle diyor: “Sana verdiklerimden bir kısmı zekat, sadaka, infak veya kurban olarak vermeye, sahip olduklarının bir kısmından benim için vazgeçmeye hazırsan; bana yakınlık kazanırsın.”

● Bir insanın Allah’a yakınlığı dünyalıklara yakınlığı ile ters orantılıdır. Kim dünyayı Allah’tan çok severse o Allah’tan uzaklaşır. Kim de Allah’ı dünya ve içindekilerden daha çok severse Allah’a yakınlığı artar.

● Kurban ibadeti Allah’ı sevme iddiasının isbatı, Allah’a yakınlığı gerçekleştiren fedakârlıktır. Kurban bir taraftan Allah’a yaklaşma vesilesi, diğer taraftan da Allah için en sevilen şeylerden vazgeçebilmeyi sembolize eder.

● Kurban, alabilmek için vermektir● Kurban, mülkiyet tasavvuru inşa eder● Kurban haddini bilmektir● Kurban verebilmeyi öğretir● Kurban Besmeleyi öğretir

● Örnek gençler● Kur’an bazı gençleri insanlara örnek olarak gösteriyor.

Ashab-ı Kehf, Hz. Musa’nın yanında Kur’an’ın ‘feta’ dediği genç, Hz. İbrahim ve Hz. İsmail gibi.

● عبد األصنام {35} وإذ قال إبراھیم رب اجعل ھـذا البلد آمنا واجنبني وبني أن نك غفور ھ مني ومن عصاني فإن اس فمن تبعني فإن ن الن ھن أضللن كثیرا م رب إننا م رب تي بواد غیر ذي زرع عند بیتك المحر ی نا إني أسكنت من ذر ب حیم {36} ر رمرات لعلھم ن الث اس تھوي إلیھم وارزقھم م ن الن الة فاجعل أفئدة م لیقیموا الصك تعلم ما نخفي وما نعلن وما یخفى على هللا من شيء في نا إن یشكرون {37} رب الذي وھب لي على الكبر إسماعیل ماء {38} الحمد األرض وال في السعاء {39 İbrahim {وإسحاق إن ربي لسمیع الد

●

● En aziz kurban: Hz. İsmail● Kurban ibadetinin tipik örneği Hz. İbrahim’ in

(as) oğlu İsmail ile● denenmesi olayıdır. (Saffat, 37/102-108) ● Burada gerçek bir mü’minin en sevdiği şeyi,

kalbinin en müstesna köşesinde sakladığı en değerli şeyi; daha çok sevdiği, varlığın asıl sahibi Allah (cc) yolunda feda edebilmesini, ondan içinde hiç bir burkuntu olmadan vazgeçebilmesini, buna ek olarak da vazgeçtiği zaman kavuşabileceği ecri, şerefi, ulvi makamları görmekteyiz.

● Olayı Kur’an’dan takip edelim● فأرادوا بھ كیدا فجعلناھم األسفلین {98} وقال إني ذاھب إلى ربي سیھدین {99}

ا بلغ معھ رناه بغالم حلیم {101} فلم الحین {100} فبش رب ھب لي من الصعي قال یا بني إني أرى في المنام أني أذبحك فانظر ماذا ترى قال یا أبت افعل السا أسلما وتلھ للجبین ابرین {102} فلم من الص ما تؤمر ستجدني إن شاء هللاا كذلك نجزي ؤیا إن قت الر {103} ونادیناه أن یا إبراھیم {104} قد صد المحسنین {105} إن ھذا لھو البالء المبین {106} وفدیناه بذبح عظیم {107} وتركنا علیھ في اآلخرین {108} سالم على إبراھیم {109} كذلك نجزين رناه بإسحاق نبیا م ھ من عبادنا المؤمنین {111} وبش المحسنین {110} إنتھما محسن وظالم لنفسھ ی الحین {112} وباركنا علیھ وعلى إسحاق ومن ذر الص Saffat {مبین {113

● “Böylece (çocuk) onun yanında koşabilecek bir çağa gelince (İbrahim ona): ‘Oğlum, gerçekten ben seni rü’yamda boğazlıyorken gördüm. Bir bak, sen ne düşünüyorsun?’ dedi. (Oğlu İsmail) dedi ki: ‘Babacığım, emrolunduğun şeyi yap. İnşaallah beni sabredenlerden bulacaksın. Sonunda ikisi de (Allah’ın emrine ve takdirine) teslim olup (babası, İsmail’i kurban etmek için) onu yanağı üzerine yatırdı. Biz ona Ey İbrahim! diye seslendik. Gerçekten son rüyayı doğruladın. Hiç şüphesiz biz, güzel davrananları böyle ödüllendiririz. Doğrusu bu, apaçık bir imtihandı. Ve ona büyük bir kurbanı fidye olarak verdik. Sonra gelenler arasında ona (hayırlı ve şerefli bir isim) bıraktık.” (37 Saffat/102-108)

● Burada inanan bir insanın en sevdiği şeyi Allah yolunda feda etme fedakârlığını görmekteyiz.

● Bu olaydan önce Hz. İbrahim bir kaç denemeden daha geçirilmiş, o da her birinden başarı ile çıkmıştır. Kur’an buna işaret ediliyor ve hz. İbrahim’in insanlara imam (önder/rehber) kılındığını haber veriyor. (2 Bakara/124 )

● Hz. İbrahim’in güzel davranışları ve bilinçli kulluğu, Kur’an’da onun ‘muhsin/iyi’ olarak anılmasına sebep olmuştur. Bu aynı zamanda bütün müslümanlara ibadetlerinde ve dünyalık bütün işlerinde ihsan ahlâkı üzere davranmayı tavsiyedir.

● Niçin? Niçin? Niçin? Hikmeti ne ola ki?● Bu soruları biz soruyoruz. Hz. İsmail gibi bir oğul

değil.● Bu gibi şüpheler bizim nefsimizden kaynaklanabilir.

Bu gibi tereddütler bizim aklımıza gelebilir.● Ama o oğulun aklına gelmezdi. Zira o, o küçük

yaşına rağmen Hakikati gören biriydi.● Biliyordu ki babası Pğeyagmberdi asla Rabbinden

habersiz iş yapmazdı. Rabbi de ona bir bir şey emretmişse mutlaka bir hikmeti vardı.

● Yine o –tıpkı babası gibi- biliyordu ki Allah’a ait olan bir şeyi yine O’na geri vermek esef edilecek bir şey değildir.

● Bugün canı seve seve O’nun yolunda vermek, yarın dirilişe sebep olacaktır.

● Bugün O istedi diye vermek, O’nun katında değer kazanacaktır.

● Hz. İsmail bu fedakarlığı gösterdiği ve bunun mükafatını daha dünayda iken gördü. Nasıl babası İbrahim (as) onca ağır imtihanları başarıp Hz. İbrahim olduysa, onun adı da babasıyla birlikte ölümsüzleşti.

● Peygamber olarak seçildi. Adı salihlerin ve sıddklerin arasına yazıldı. Ka’be’nin yapımı ve bakımı ile görevlendirildi. Hidayet rehberi, gençliğin örneği, kainatın efendisinin büyük babsı olmak şerefiyle şereflendi.

● Adı kurban ile, yani Allah’a yakın olma niyetiyle, kurban ibadetiyle kıyamete kadar anılır oldu. Ne zaman kurbandan bahsedilse babasıyla birlikte onun da adı akla gelir.

● Öyle babaya böyle bir oğul.● Öyle bir samimiyete böyle bir mükafat. ● Öyle bir teslimiyete böyle bir ödül. ● Öyle bir bağışa böyle bir karşılık.● Kur’an Hz. İsmail’in peygamberlik görevi ile

ilgili fazla bir bilgi vermiyor. Ama biz biliyoruz ki Kur’an onun adını diğer seçilmiş elçilerin arasında saydığına ve ona salihlerdendi dediğine göre, o

● da risalet görevini en iyi şekilde yapmıştı.

● Hz. İsmail’in bu teslimiyetinde altı tane önemli mesaj buluyoruz:

● 1-Mülk Allah’ındır. Öyleyse o mülkü dilediğine verir, dilediğinden alır. (Ali İmran 3/26) İnsan da Allah’a aittir. Dilediğini dünyaya getirir, dilediğini dilediği zaman buradan alır. (Yunus 10/56. A’raf 7/158. Bekara 2/258) Öyleyse iman edene düşen bu takdire razı olmaktır.

● 2-Allah (cc) el-Hakim’dir. Her şeyi hikmetle ve bir sebebe bağlı olarak yaratır. Hz. İsmail’in kurban aracı seçilmesi de bu hikmete göredir. Allah hakkında böyle bir ma’rifeti olan, Allah’ın takdirinden şikayet etmez, razı olur.

●

● 3-Peygamberler Allah adına yalan söylemezler, yanlış yapmazlar. Hz. İbrahim Allah’tan aldığı vahiy ile hareket etti. Bunu bilen İsmail hiç itiraz etmedi. Müslüman Peygamber Hz. Muhamamd’in pozisyonu hakkında aynen düşünmesi gerekir.

● 4-Mü’min kurbanla, varlık hiyerarşisini Allah’ın koyduğunu, bu hiyerarşideki yerini ve haddini bir daha hatırlar. “Haddini bilmek gibi irfan olmaz”, “kendi sınırını bilen, başkalarına ait sınırlara daha çok dikkat eder”, sözlerinden hareketle haddini tecavüz edip zalim olmaz.

● 5-Kurban ibadeti müslümana Allah’a ait mülkten insan olarak, O’nun izniyle ve O’nun adıyla istifade edebilmeyi hatırlatır. Bundan dolayı o kurbanı Allah için keser ve O’nun adıyla “bismillahi allahu ekber” diyerek keser, O’nun yolunda infak ederken de O’nun rızası için ve besmele ile infak eder.

● 6-Kurban takvayı ve ihsanı hatırlatır. Yani Allah’a sorumluluk bilinciyle hareket etmeyi, O’nu görüyormuş gibi O’na ibadet etmeyi hatırlatır. Allah’a hesba katarak hareket edenler, eninde sonunda kazanırlar.

● Kurban ibadetini günümüze taşımak● Kurban ibadeti İbrahim’in ve İsmail’in samimiyetini,

fedakârlığını, gönülden Allah’a bağlılığını bu zamana taşımaktır. Bunu bazı müslümanlar kurban keserek sembolik olarak yapabilirler. Müslüman da bunu canlarını ve mallarını fiilen Allah yolunda vererek gerçekleştirmeye, Allah (cc) için yaptığı bütün işlerde diri bir bilinç, üstün bir fedakârlık ve canlı bir yakınlık hissi kazanmaya çalışır.

● Kurban adağı aslında fiilî bir itiraftır. Müslümanlar kurban ibadetiyle fiilen şehadet getirmiş olurlar, Allah’ın alemlerin rabbi olduğunu dile getirirler.

● Günümüz dünyasında maalesef insan farkında olmadan eşyaya, diğer insanlara, ideolojilere, dünyaya kul ve kurban oluyorlar. Varlıklarını bunlara armağan edip, bütün bir ömürlerini bunlara uğruna harcıyabiliyorlar.

● Böyle bir harcanmadan kurtulmanın yolu, yüce bir gaye için ‘adamak ve adanmak’tır.

● Bunu da İslâma teslim olarak ve tam bir hürriyete kavuşan şuurlu mü’minler yapabilirler.

● İslâmın getirdiği kurban ibadeti bu çarpık zihniyete bir tavır alıştır. Bu yanlışlığa, bu bozulmuşluğa, bu aldanmışlığa teslim olmamaktır.

● İnsanın fani hedeflere ve yalancı/uydurma ilâhlara kurban edildiği zamanımızda, İslâmın kurban ibadeti daha bir anlamlı hale geliyor.”

● Et mi niyet mi?● Kur’an’ın deyişiyle kurbanların etleri ve kanları

değil, mü’minlerin takvası Allah’a ulaşır. (22 Hacc/37)

● Öyleyse önemli olan eti için hayvan kesmek değil, Allah sevgisi için belli bir malı, belli bir zamanda Allah için feda edebilmektir.

● Kurban bayramında özellikle sorulması gereken soru şu olmalı: Kurbanla birlikte ‘et’ mi ‘niyet’ mi ön plana çıkmalı?

● Kurbanın şuurunda olmayanlar mümkün ki ‘et’i öncelerler. Ama kurbanın hangi amaçla emredildiğinin farkına varanların derdi elbette samimi bir niyetle ‘cennet’tir.

● Böyleleri ebedî bir vuslatın, bitmeyecek bir mükâfatın, sonu gelmeyecek bir sevincin, fani olmayacak bir hayatın, yazı bile olmayacak bir baharın, devam edecek olan bir rızanın sevdasındadırlar.

● Yeter ki O razı olsun. Zira kurbanın anlamını idrak edenler Rablerinden gelenden razıdırlar ki değer verdiklerini mallarının bir kısmını O’nun yolunda feda edebiliyorlar.

● Ne adadığının farkında olanlar, ahiretteki ebedî vuslatı özlerler. Adağını yürekten tutanlar ancak bu vuslatın değerini bilirler.

● Hz. Adem’in çocuklarının kurban adama olayını anlatan âyette (Mâide, 5/27) hem kurban ibadetin ilk örneğini, hem de bu ibadetin arka planındaki hikmeti görüyoruz.

● Âdem’in çocuklarının kurban sunma olayının sebebi Kur’an’da anlatılmıyor.

● Ayet kurban olayındaki ‘takva bilincine’ özellikle vurgu yapıyor. Buradaki vurgu ile Hacc/37. âyet arasında bir bağlantı vardır. Kurbanların etleri veya kanları değil, hakkıyla ibadet eden kulların samimiyeti (takvası) Allah’a ulaşır.

● Öyleyse kurban; yani Allah’a yaklaşma sebebi; kulun Rabbi için vazgeçebildiğidir, O’nun yoluna verebildiğidir. Kurban bayramında kesilen kurbanlık hayvanlar buna sadece bir vesiledir, bir semboldür.

● Allah için vazgeçilen, verilen, infak edilen, fi-seblillah harcanan, insanın yüreğinde sakladığı, değer verdiği şeylerdir. Asıl bunlardan vermek fedakârlıktır. Asıl bunlardan vermek takvaya daha uygundur. Asıl bunlardan vazgeçebilmek babayiğitliktir.

● Kurbanla ilgili âyetler, bilinçli şekilde kurban kesmeyi ve ihsan sahibi olmayı öne çıkarıyorlar. Kurban müslümanlığın sembollerindendir. Bu sembollere saygı, müslümandaki takva ve ihsan bilincinin sonucudur. (Maide, 5/2. Hac, 22/36-37)

● Takva bilincinin Allah’a yakın olmakla güçleneceğini, ya da insanın ancak takva bilinci ile Rabbine daha yakın olabileceğini, O’nu yakınında daha diri, daha güçlü, daha içten hissedebileceğini ekleyelim.

● Bu aynı zamanda Kur’an’ın muhataplarına da bir uyarıdır. Neyi, ne kadar ve hangi amaçla adarsanız, onun karşılığını kazanırsınız.

● Kurbanınızı ister burada bu niyetle kesin, isterseniz başka bir beldeye gönderin, niyetiniz ne ise onu geri kazanırsınız.

● Kesilen kurbanların etleri ve kanları değil, mü’minlerin takvasının Allah’a ulaşacağı vurgusu (22 Hac/37), kurban ibadetindeki asıl amacı haber veriyor.

● روا رھا لكم لتكب قوى منكم كذلك سخ لحومھا وال دماؤھا ولكن ینالھ الت لن ینال هللار المحسنین {37 على ما ھداكم وبش Hac {هللا

● “Onların ne etleri ne de kanları Allah'a ulaşır; fakat O'na sadece sizin takvanız ulaşır. Sizi hidayete erdirdiğinden dolayı Allah'ı büyük tanıyasınız diye O, bu hayvanları böylece sizin istifadenize verdi. (Ey Muhammed!) Güzel davrananları müjdele!” (Hac 22/37)

● Kurban şuurunun mesajı● ‘İslâm, Allah yolunda mallarını ve

canlarını kurban olarak feda eden veya etmeye hazır olan, ahlâk ve takva bakımından İsmail ve İbrahim (as) gibi olanların eliyle yücelir.

● Temenni● ن سول فأولـئك مع الذین أنعم هللا علیھم م ومن یطع هللا والر

الحین وحسن أولـئك رفیقا ھداء والص یقین والش د ین والص بی الن69}}

● “Kim Allah'a ve Resul'e itaat ederse işte onlar, Allah'ın kendilerine lütuflarda bulunduğu peygamberler, sıddikler, şehidler ve salih kişilerle beraberdir. Bunlar ne güzel arkadaştır!” (Nisa 4/69)

● Dua● ئة فال ی من جاء بالحسنة فلھ عشر أمثالھا ومن جاء بالس

ني ھداني یجزى إال مثلھا وھم ال یظلمون {160} قل إنلة إبراھیم حنیفا وما ستقیم دینا قیما م ربي إلى صراط م كان من المشركین {161} قل إن صالتي ونسكي رب العالمین {162} ال شریك لھ ومحیاي ومماتي ل المسلمین {163 En’am {وبذلك أمرت وأنا أو

● Bayramınız bağışladığınız kadardır● Bu açıdan Allah yolunda yaptığınız

bağışlarınız ve fadakârlıklarınız, sunduğunuz kurbanlarınız ne kadarsa bayramınız da o kadardır.

● Bağışı ve teslimiyeti büyük olanın iki dünyada da bayramı büyük olur.

● Hayatınızın bayram tadında, Allah’a itaatlerinizin kurban şuurunda olması dileğiyle.

● VESSELAM