(1)

Ì»«Ó’≈«’Â≈Ï Á∂ »Í ”⁄ ÍÃ’≈«Ù ‘Ø ‘∂ «¬√ Ò∂÷ ¡Â∂ «¬√Á∂ Í»’ Á∆ ⁄È≈

Íø‹ √≈Ò Í«‘Òª ‘ج∆ √∆ ‹Á ¿∞√ √Ó∂∫ Á∂ √ØÚ∆¡Â √øÿ ¡Â∂ Í»Ï∆ Ô»Í Á∂

Á∂Ùª ”⁄ Ú≈Í ‘∆¡ª ÿ‡È≈Úª ˘ “√Ó≈‹Ú≈Á Á∆ ‘≈” ’«Ó¿±«È√‡ √ºÂ∑≈ Á∂

͉” ¡Â∂ “√Ó≈‹Ú≈Á∆ „ª⁄∂ Á∂ «÷ø‚≈¡” Á∂ »Í ”⁄ Á∂«÷¡≈ ‹≈ «‘≈ √∆ ¡Â∂

ͺ¤Ó∆ ÏπºË∆‹∆Ú∆ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ Á∆¡ª ÍºÂˇª ⁄º‡‰ Ú≈Ò∂ Â∆‹∆ ÁπÈ∆¡ª Á∂

’≈ÒÓ ÈÚ∆√ (ͺ¤Ó∆) “ÒØ’Âø Á∆ «‹ºÂ” ¿∞µÂ∂ ÷πÙ∆¡ª ÓÈ≈ ‘∂ √ÈÕ

¿∞ÁØ∫ √≈∆ ÁπÈ∆¡ª «Úº⁄ «¬º’ Ú≈ «Î “«¬«Â‘≈√ Á≈ ¡ø”, “«Úº⁄≈Ë≈≈

Á≈ ¡ø” ¡≈«Á Á≈ ÙØ √∆Õ ◊ØÏ≈⁄∂Ú ¡Â∂ Ô∂Ò«√È Á∂ ÁΩ ”⁄ Ï‘πÂ∂

Ó≈’√Ú≈Á∆ “Óπ’ «⁄øÂ’” Í«‘Òª “÷πºÒ∑∂͉” Á∂ Óπ∆Á ‘ج∂ «Î ¿∞µÂ-

¡≈Ëπ«È’Â≈Ú≈Á, ¿∞µÂ Ó≈’√Ú≈Á ¡≈«Á-¡≈«Á Á∂ ÌØ∫Í» ω ◊¬∂Õ Í

¡Î√Ø√! ¿∞‘Ȫ Á∂ √≈∂ Á≈Ù«È’ «ÚÓÙ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÁπÈ∆¡ª ˘ ¿∞√ Á∆¡ª

Ò≈«¬Ò≈‹ √Óº«√¡≈Úª ÂØ∫ Óπ’Â∆ Á≈ ≈‘ È≈ «Á÷≈ √’∂ Õ È∆ÂÙ∂, √ÍÀ∫◊Ò,

‡≈«¬øÈÏ∆, ‚À«È¡Ò Ï∂Ò ¡≈«Á Á∆¡ª ÍÃ∂ ¡≈ÂÓ≈Úª ‹≈◊∆¡ª Ú∆ ª «¬øfi «’

Í»≈ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ √ø√≈ «È≈Ù≈Ú≈Á∆ πÁÈ È≈Ò Ì «◊¡≈Õ “√Ó≈‹Ú≈Á Á∂

͉ Á∆ “Í≈◊Ò͉ Ì∆ «‹ºÂ Á∆ ÷πÙ∆” (’∂‘∆ «Ú‚øÏÈ≈) ‘À «’ «¬‘ ÙÏÁ ÷πÁ

¿∞µÂ-¡≈Ëπ«È’Â≈Ú≈Á Á∂ Ó√∆‘≈ ‹À’ ÁÀ«Á≈ Á∂ ‘ÈÕ) ¤∂Â∆ ‘∆ Áπ÷Á≈«¬º’

πÁÈ ¡Â∂ ‚≈¿∞‰∆¡ª ⁄∆÷ª «Úº⁄ ◊πøÓ ‘Ø ◊¬∆Õ

Íø‹ √≈Òª Á≈ √Óª Ï∆ ⁄πº«’¡≈ ‘ÀÕ «¬√ ÁΩ≈È √ø√≈ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∂

Í≈ͪ Á≈ «ÚÙÚ-«Ú¡≈Í∆ ÿÛ≈ ’πºfi ‘Ø Ì «◊¡≈ ‘ÀÕ Óπ’ Ï≈˜≈ Á∂ √Ú◊

Á≈ Ï‘π ÍÃ⁄≈«Â √πÍÈ≈ ‹ÁØ∫ »√, √ØÚ∆¡Â √øÿ Á≈ ¡ø◊ ‘∂ Á∂Ùª ¡Â∂ Í»Ï∆

Ô»±Í ”⁄ √≈’≈ ‘Ø«¬¡≈ ª ÒØ’ª È∂ Á∂«÷¡≈ «’ «¬‘ ª Òπº‡, Ó«‘ø◊≈¬∆,

Ï∂ π˜◊≈∆, ¡Ó∆-◊∆Ï Á∂ «Úº⁄ ÚËÁ≈ Í≈Û≈, ’ÂÒ, ÏÒ≈Â’≈,

Ú∂√Ú≈◊ÓÈ∆, Òπº‡Ó≈ ÈÀ«Â’ ÍÂÈ ¡Â∂ Ó≈È«√’ «ÏÓ≈∆¡ª Á≈ √Á∆¡ª

Íπ≈‰≈ ¿∞‘∆ ’Ò≈√’∆ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ È’ ‘À «‹‘Û≈ ÁπÈ∆¡ª Á∂ È’∆ Á∂Ùª

(Â∆‹∆ ÁπÈ∆¡ª) ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ÙØ‘Â Á∂ ͺ¤Ó∆ «√º÷ º’ ÎÀ«Ò¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ

√ø√≈ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∆¡ª ¡º‹ Á∆¡ª «ÏÓ≈∆¡ª ‹≈‰∆¡ª-ͤ≈‰∆¡ª ‘È

Í ¿∞‘Ȫ Á≈ √πÌ≈¡ ¡º‹ ‘Ó∂Ùª È≈ÒØ∫ ÚË∂∂ √ÍÙ‡ »Í ”⁄ Ò≈«¬Ò≈‹ ¡Â∂

(2)

√»Í ÚË∂∂ «Ì¡≈È’ ‘ÀÕ

«¬‘Ȫ ‘≈Òª ”⁄ Ï∆Â∂ Íø‹ √≈Òª ÂØ∫ »√ ¡Â∂ Í»Ï∆ Ô»Í Á∂ ‘Ø Á∂Ùª Á∆

‹ÈÂ≈ ‘ºÊª ”⁄ ÒÀ«ÈÈ ¡Â∂ √‡≈«ÒÈ Á∂ ÍØ√‡ ÎÛ∆ √Û’ª ”Â∂ ‹Ò»√ ’º„ ‘∆

‘À ‹Ø «¬√ ◊ºÒ Á≈ √ÍÙº‡ √ø’∂ ‘À «’ «‹È∑ª Á∂Ùª ”⁄ ’Á∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÃÔØ◊

‘ج∂∂∂ ‘È ¿∞ÊØ∫ Á∆ «Ó‘ÈÂ’Ù ‹ÈÂ≈ Í»ø‹∆Ú≈Á∆-Òπº‡-Á≈Ï∂, ¡Í≈Ë ¡Â∂ Î∂Ï

˘ Ï‘π «ÁȪ º’ ÏÁ≈Ù ȑƒ ’ √’Á∆Õ Ó˜Á» «¬È’Ò≈Ï Á∂ √ø√≈

«¬«Â‘≈«√’ Ó‘ªÔπºË Á≈ Á»√≈ ÁΩ Ùπ» ‘Ø ⁄π«’¡≈ ‘ÀÕ

¡ÀÈ «¬√∂ √Ó∂∫ ÁπÈ∆¡ª Á∂ ÍÀÓ≈È∂ ”Â∂ Ó˜Á» Â≈’ª «¬º’ Ú≈ «Î

Ïπ«È¡≈Á∆ «Úº⁄≈Ë≈’ √Ú≈Òª Á∂ »Ï» ÷Û∆¡ª ‘ÈÕ ¡’Â»Ï «¬È’Ò≈Ï

Á∆¡ª ÈÚ∆¡ª ¡À‚∆ÙȪ Á∆-√¯ÒÂ≈ Á∆ Ïπ«È¡≈Á∆ ◊≈ø‡∆ «¬‘Ȫ √Ú≈Òª Á∂

‘ºÒ ”Â∂ ‘∆ «ÈÌ ’Á∆ ‘À «’-√ØÚ∆¡Â √øÿ, Í»Ï∆ Ô»±Í Á∂ Á∂Ùª ¡Â∂ ⁄∆È

¡≈«Á Á∂Ùª ”⁄ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∆ ÓπÛ-Ï‘≈Ò∆, «’¿∞∫ ‘ج∆ ¡Â∂ ’ÁØ∫ ‘ج∆? √Ó≈‹Ú≈Á∆

ÍÃÔØ◊Œª Á∆¡ª «¬«Â‘≈«√’ ÍÃ≈ÍÂ∆¡ª, ¡√ÎÒÂ≈Úª, ◊ÒÂ∆¡ª ¡Â∂ Ï≈‘Óπ÷∆

√∆Ó≈Úª ’∆ √È? √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ Á≈ √πÌ≈¡ ¡Â∂ ÷≈√≈ «’√ Â∑ª Á≈ ‘πøÁ≈

‘À? ‹∂’ √Ó≈‹Ú≈Á, ‹Ó≈Â∆ √Ó≈‹ ÂØ∫ ‹Ó≈ «‘ √Ó≈‹ Á∂ «Úº⁄ «¬º’ ÒøÏ≈

√ø◊ªÁ∆ ÁΩ ‘À ¡Â∂ «¬√ ÒøÏ∂ √Ó∂∫ Á∂ ÁΩ≈È ‹Ó≈ª (¡Â∂ ‹≈«‘≈ ÂΩ ”Â∂

‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Ú∆) ÓΩ‹»Á «‘øÁ∂ ‘È Âª ¿∞‘ «’‘Û∆¡ª-«’‘Û∆¡ª ‹Ó≈ª

‘πøÁ∆¡ª ‘È ¡Â∂ ‹Ó≈Â∆ √øÏø˪ Á≈ ÷≈√≈ ’∆ ‘πøÁ≈ ‘À? «¬√ ÂÏÁ∆Ò∆ ”⁄Ø∫ ◊π˜

‘∂ ‹Ó≈Â∆ √Ó≈‹ ”⁄ ≈‹ Á≈ ÷≈√≈ ’∆ ‘πøÁ≈ ‘À, ¿∞‘ «’√ ‹Ó≈ Á∂ ‘ºÊª ”⁄

‘πøÁ≈ ‘À Ô≈«È √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ ”⁄ ≈‹ ¡Â∂ «¬È’Ò≈Ï Á≈ √Ú≈Ò «’√ »Í

”⁄ ÓΩ‹»Á ‘πøÁ≈ ‘À ¡Â∂ «’√ Â∑ª ‘ºÒ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ‘À? Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆

Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ Ï≈∂ Ó≈’√, ¬∂∫◊Ò˜, Ò∂«ÈÈ, √‡≈«ÒÈ ¡Â∂ Ó≈˙ Á∂ «Úº⁄≈ ’∆

‘È, «¬√ √ø’ÒÍ Á≈ Ò◊≈Â≈ «Ú’≈√ «’√ »Í «Úº⁄ ‘Ø«¬¡≈ ¡Â∂ «¬√ Á∂

¡ÓÒ Á∂ «¬«Â‘≈«√’ ˜Ï∂ √≈˘ ’∆ Á√Á∂ ‘È? √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ ”⁄ ÷∂Â∆

¡Â∂ ¿∞ÁÔØ◊ Á∂ ÷∂ ”⁄ ¡Â∂ √Óπº⁄∂ »Í ”⁄ ÍÀÁ≈Ú≈∆ √Ïø˪ Á∆ Íë’ÃÂ∆ ’∆

‘πøÁ∆ ‘À, ¿∞È∑ª ”⁄ Óø‚∆ Á∆ ¡Â∂ Ïπ‹»¡≈ ¡«Ë’≈ª Á∆ ’∆ √«ÊÂ∆ ‘πøÁ∆ ‘À, ¿∞È∑ª

«Úº⁄ «‹‰√ ÍÀÁ≈Ú≈ Á≈ ¡Ê⁄≈≈ «’È∑ª »Íª ”⁄ ÓΩ‹»Á «‘øÁ≈ ‘À, √Ó≈‹Ú≈Á∆

√Ó≈‹ Á∂ «√¡≈√∆-√º«Ì¡≈⁄≈’ ¿∞µ⁄ ¿∞√≈ Á≈ ÷≈√≈ ¡Â∂ ◊Â∆Ù∆ÒÂ≈ ’∆

‘πøÁ∆ ‘À? ¡Â∂ «Èø ÏÁÒ ‘∂ ¡≈«Ê’ ¡≈Ë≈ ˘ ¿∞‘ «’√ Â∑ª ÍÃÌ≈«ÚÂ

’Á≈ ‘À? ¡Â∂ ¿∞√ ÂØ∫ «’È∑ª »Íª ”⁄ ÍÃÌ≈«Ú ‘πøÁ∆ ‘À? ¡≈«Á-¡≈«ÁÕ

«¬‘Ȫ √≈∂ √Ú≈Òª Á∆ Ó»Ò ’Û∆ «¬‘ ‘À «’ «¬ºÊ∂ Ú∆ ¡√ƒ ‹Ó≈Â∆

«ÚÙÒ∂Ù‰ ˘ È≈ ÌπºÒ∆¬∂Õ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ ‹∂’ ‹Ó≈ ‘∆‰ √Ó≈‹ È‘ƒ ª

¿∞√Á∂ ‹Ó≈Â∆ ÷≈√∂ ˘ √Ófi‰≈ ÍÚ∂◊≈ ª «’ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∂ «¬È’Ò≈Ï∆

(3)

«‘≈ÚÒ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÂÏÁ∆Ò∆ Á∂ ÁΩ≈È ÒøÏ∂ √Ó∂∫ º’ ‹Ó≈Â∆-√øÿÙ ”⁄

«Ó‘ÈÂ’Ù ÒØ’≈¬∆ ˘ ¡◊Ú≈¬∆ «ÁøÁ∂ «‘ √’‰Õ

¡º‹ √ØËÚ≈Á∆ Í≈‡∆¡ª ¡Â∂ Ó≈’√Ú≈Á∆ ¡’≈ÁÓ∆Ù∆¡Èª ÂØ∫ ÒÀ ’∂

’«Ó¿±«È√‡ «¬È’Ò≈Ï∆¡ª Á∂ «‹¡≈Á≈ ˫ۡª º’ Á∂ «Úº⁄ »√, Í»Ï∆

Ô»±Í ”⁄ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛÏ‘≈Ò∆ Á∆¡ª ‘˜≈ª ¡ÈπÌÚ-Ú≈Á∆ ¡ÒØ⁄È≈Úª-

«Ú¡≈«÷¡≈Úª Í∂Ù ’∆Â∆¡ª ‹≈ ‘∆¡ª ‘È, «¬‘Ȫ «Ú¡≈«÷¡≈Úª «Ú⁄

ÍÁ≈ÊÚ≈Á∆ ÁÚøÁÚ≈Á∆ ͺËÂ∆ ¡Â∂ ≈‹ ¡Â∂ «¬È’Ò≈Ï Á∂ Ïπ«È¡≈Á∆ √Ú≈Ò

¿∞µÂ∂ Ó≈’√Ú≈Á∆ «ÁÃÙ‡∆’؉ ¡Â∂ Í‘πø⁄ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ‘Ø √≈∆¡ª ◊ºÒª ÓΩ‹»Á

‘πøÁ∆¡ª ‘ÈÕ ¡’≈Á«Ó’, ““ÓΩ«Ò’”” «⁄øÂȪ, √»Â∆’Ȫ Á∆ ÿ‡≈ «‹‘∆ ¤≈

◊¬∆ ‘ ÀÕ √«ÊÂ∆ «¬‘ ‘ À «’ «ÚÈØÁ «ÓÙ≈ Á∆ ¡◊Ú≈¬∆ Ú≈Ò∆

√∆.Í∆.¡≈¬∆(¡ÀÓ.¡ÀÒ) «¬’ Í≈√∂ Ó≈˙-‹∂-Âπ∞ø◊ ¡Â∂ ¿∞√Á∆ ¡◊Ú≈¬∆ ”⁄ ⁄∆È∆

’«Ó¿±«È√‡ Í≈‡∆ Áπ¡≈≈ ÷πÙ⁄∂Ú∆ √ØËÚ≈Á Á∂ «ÚπºË ⁄Ò≈¬∆ ◊¬∆ “Ó‘≈È

Ï«‘√” Á∆ Áπ‘≈¬∆ Ú∆ «ÁøÁ∆ ‘À ¡Â∂ «Î ¡≈͉∆ Í«‘Ò∆ Íπ‹∆ÙÈ ÂØ∫ ÍÒ‡≈ ÷≈

’∂ «¬’ÁÓ ÷πÙ⁄∂Ú∆ Ó≈ÍÁø‚ª ˘ ¡Í‰≈’∂ ÏÃÀ˜È∂Ú ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ’Ø√∆«◊È ’≈Ò

º’ √ØÚ∆¡Â √øÿ ˘ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ ¡Â∂ √ØÚ∆¡Â Í≈‡∆ ˘ «¬’ √‘∆

’«Ó¿±«È√‡ Í≈‡∆ Ú∆ Óøȉ Ò◊Á∆ ‘ÀÕ «¬√ Á∂ È≈Ò ‘∆ ¿∞‘ Á∂Ù ¡øÁ

√∆.Í∆.¡≈¬∆, √∆.Í∆.¡ÀÓ. Ú◊∆¡ª Í≈‡∆¡ª ˘ √‘∆ ÷ºÏ∂ ͺ÷∆ ÓøÈ ’∂ «Ú¡≈Í’

÷ºÏ∆ ¬∂’Â≈ Á∆ Áπ‘≈¬∆ Ú∆ Á∂‰ Ò◊Á∆ ‘ÀÕ ¿∞‘ Í»∆ ÁπÈ∆¡ª Á∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆

«Ú⁄≈’ª ¡Â∂ √ØËÚ≈Á∆¡ª Úª◊ »√ ”⁄ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∆ ÓπÛ≤≤Ï‘≈Ò∆ AII@ ”ÂØ∫

Óøȉ Ò◊Á∆ ‘ÀÕ ‘π‰ √Ú≈Ò ¿∞·Á≈ ‘À «’ ¡≈«÷’≈ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ ¡Â∂

√Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏø˪ Á∆ Ïπ«È¡≈Á∆ Í«‘⁄≈‰ ‹ª Òº¤‰ ’∆ ‘È?

¡≈«÷’≈ ÒÀ«ÈÈ ÂØ∫ ÒÀ ’∂ Ó≈˙ º’ ÍÃÔØ◊ ‘Ø ⁄π’∂ ÙÏÁ √ØËÚ≈Á Á∂ ¡√Ò

¡Ê ’∆ ‘È, «¬√ Á∆ Í«‘⁄≈‰ ‹ª Ó≈ÍÁø‚ ’∆ ‘À? ¡º‹ √«ÊÂ∆ «¬‘ ‘À «’

“Ó‘≈È Ï«‘√” ”⁄ «Èͺ÷Â≈ Á≈ πº÷ ¡ÍÈ≈¿∞‰ Ú≈Ò∆ √∆.Í∆.¡ÀÓ. ¡Â∂ ÷πÙ⁄∂Ú∆

’«Ó¿±«È˜Ó Á≈ ͺ÷ ⁄π‰È Ú≈Ò∆ √∆.Í∆.¡≈¬∆. «‹‘∆¡ª Í≈‡∆¡ª (‹Ø Ó≈˙ Á∂

√Ó∂∫ º’ Á∂ ⁄∆È ˘ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÓøÈÁ∆ ‘∆ È‘ƒ √∆Õ) ˘ ⁄∆È∆ ÷πÙ⁄∂Ú-‚∂∫◊-

«√¡≈˙-«Íø◊ Á≈ ““Ï≈˜≈ √Ó≈‹Ú≈Á”” √º⁄≈ √Ó≈‹Ú≈Á Ș ¡≈ «‘≈ ‘À

«’¿∞∫«’ Ô∂Ò«√È È∂ »√ ”⁄ √Ó≈‹Ú≈Á Á≈ È≈Ù ’ «ÁºÂ≈ ‘ÀÕ ¡÷ΩÂ∆

““Ó≈’√Ú≈Á∆ «√˪’≈”” Á∂ »Í ”⁄ ÈÚª ¡ÚÂ≈ ÒÀ‰ Ú≈Ò≈ √≈«‘Â-

¡≈ÒØ⁄’ ≈Ó«ÚÒ≈√ ÙÓ≈ «¬’ Í≈√∂ ª √‡≈«ÒÈ Á∆ ◊º‹ Úº‹’∂ ÍÃÙø√≈

’Á≈ ‘À ¡Â∂ ÷πÙ⁄∂Ú ˘ ◊Ò Á√Á≈ ‘À, Á»‹∂ Í≈√∂ ¿∞‘ Ô∂Ò«√È ÂØ∫ Í«‘Òª

Á∂ √ØÚ∆¡Â √Ó≈‹ ˘ √Ó≈‹Ú≈Á∆ Ú∆ ÓøÈÁ≈ ‘ÀÕ «ÁÒ⁄√Í ◊ºÒ «¬‘ ‘À «’

÷πÙ⁄∂Ú ÂØ∫ Ú∆ ÁØ ’ÁÓ ¡º◊∂ ‹≈ ’∂ Ô»±Ø-’«Ó¿±«È√‡ª ¡Â∂ ÈÚ ÷ºÏ∂ͺ÷∆¡ª Á∂

(4)

√π ”⁄ √π «ÓÒ≈¿∞∫Á∂ ‘ج∂ ¿∞‘ ÍÃØÒ∂Â≈∆ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ √ø’ÒÍ ˘ ‘∆ √≈∆¡ª

Ïπ≈¬∆¡ª Á∆ ‹Û≤≤≤Óøȉ Òº◊Á≈ ‘À ¡Â∂ ÒØ’Âø Á∆ Ë≈È≈ Á∆ Áπ‘≈¬∆ Á∂‰

Òº◊Á≈ ‘ÀÕ ¿∞ÁØ∫ ¿∞‘ «¬‘ È‘ƒ Áº√Á≈ «’ ÍØÃÒ∂Â≈∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∆ Ë≈È≈ ”Â∂

«ÁÃzÛÂ≈ È≈Ò ¡«‚º◊ «‘‰ Ú≈Ò∂ √‡≈«ÒÈ √‘∆ «’Ú∂∫ √È ¡Â∂ “ √Óπº⁄∆ ‹ÈÂ≈

Á∂ ≈‹” ¡Â∂ ““√Óπº⁄∆ ‹ÈÂ≈ Á∆ Í≈‡∆”” Á∆ ◊ºÒ ’È Ú≈Ò≈ ÷πÙ⁄∂Ú ◊ÒÂ

«’Ú∂∫ √∆? ¿∞√ √Ó∂∫ ¿∞‘ «¬‘ Ú∆ È‘ƒ Á√Á≈ «’ ¿∞√ Á∆ «¬‘ Íؘ∆ÙÈ ÈÚƒ

È‘ƒ ‘À ÏÒ«’∫ «¬’ √Á∆ Íπ≈‰∆ ‘ÀÕ “Ò≈√≈Ò” Á∂ «ÚºπË Ï«‘√ ”⁄ Ó≈’√ È∂

¡Â∂ ’≈¿±‡√’∆ «ÚπºË Ï«‘√ ”⁄ ÒÀ«ÈÈ È∂ ’≈Î∆ Â’ª È≈Ò “Óπ’Â-≈‹”

¡Â∂ “Ú◊ª ÂØ∫ ¿∞µÍ ÒØ’Âø” Á∆¡ª ÌπÒ∂÷≈ Í≈¿± Ë≈È≈Úª Á∆¡ª ˺‹∆¡ª

¿∞‚≈¬∆¡ª √ÈÕ Ó≈’√ ¡Â∂ ÒÀ«ÈÈ È∂ «¬‘ √ÍÙº‡ ’∆Â≈ √∆ «’ Ó˜Á»

«¬È’Ò≈Ï Á≈ «Ú«◊¡≈È ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∂ È≈Ò Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆

Á∆ ÓȘ»∆ ˘ Ú∆ Ïπ«È¡≈Á∆ º ÓøÈÁ≈ ‘ÀÕ ≈Ó«ÚÒ≈√ ÙÓ≈ √Ó≈‹Ú≈Á∆

√Ó≈‹ Á∂ ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏø˪ ¡Â∂ ‹Ó≈Â∆ √øÏø˪ Á∂ «ÚÙÒ∂Ù‰ Á∂ «ÏȪ

«√¯≤≤≤√≈Ó≈‹∆ «ÚºÂ∆ Í»ø‹∆ Á∆ ÿπ√ÍÀ· ˘ ‘∆ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆ ‘≈ Á≈ Ó»Ò

’≈È ÓøÈÁ≈ ‘ÀÕ

’π∞Ò «ÓÒ≈ ’∂ ¿∞‹º‚ ÍÁ≈ÊÚ≈Á ¡Â∂ ¡ÈπÌÚÚ≈Á∆ «ÚÙÒ∂Ù‰ª ¡Â∂

Â∑ª-Â∑ª Á∆¡ª ““Óπ’ «⁄øÂÈ Ë≈≈Úª”” Á∂ ÙØ Ù≈Ï∂ ”⁄ Ó≈’√Ú≈Á∆

«ÚÙÒ∂Ù‰ ͺËÂ∆ «‹Ú∂∫ ◊πøÓ ‘Ø ◊¬∆ ‘ÀÕ ≈Ó «ÚÒ≈√ ÙÓ≈ «‹‘∂ ÏπºË∆‹∆Ú∆¡ª,

«ÚÈØÁ «ÓÙª Ïê‚ Á∂ √ØËÚ≈Á∆¡ª È∂ ≈‹ ¡Â∂ «¬È’Ò≈Ï Á∂ Ï≈∂ ”⁄ ÍÃØÒ∂Â≈∆

Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ Ï≈∂ ”⁄,√Ó≈‹Ú≈Á∆ ÂÏÁ∆Ò∆ Á∂ ÷≈√∂ Á∂ Ï≈∂ ”⁄ È≈ «√Î Ó≈˙

¡Â∂ √‡≈«ÒÈ Á∆¡ª √◊Ø∫ Ó≈’√ ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ÒÀ«ÈÈ Âº’ Á∆¡ª Ïπ«È¡≈Á∆

«√º«÷¡≈Úª ”Â∂ Ë»Û≤≤≤≤¡Â∂ ≈÷ Á∆ «¬’ Í «‹‘∆ ⁄Û∑≈ «ÁºÂ∆ ‘ÀÕ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∂

Ï≈∂ ”⁄ ¡≈͉∆¡ª ““ÓΩ«Ò’ Ë≈È≈Úª”” «ÁøÁ∂ ‘ج∂ √≈∂ ÈÚÓ≈’√Ú≈Á∆ Ïꂪ

Á∂ «⁄øÂ’ ’Á∂ «¬√ ◊ºÒ Á∆ ⁄⁄≈ ‘∆ È‘ƒ ’Á∂ «’ ÒÀ«ÈÈ ¡Â∂ Ó≈˙ È∂ (¡Â∂

«¬ÊØ∫ º’ «’ Ó≈’√ È∂ Ú∆) √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ Á∂ ‹Ó≈Â∆ ÷≈√∂, √Ó≈‹Ú≈Á∆

√Ó≈‹ ”⁄ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∂ √»Í, √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ ”⁄ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÍÀÁ≈Ú≈∆

√øÏø˪ ¡Â∂ ¿∞√≈ „ª«⁄¡ª Á∂ Úº÷-Úº÷ »Íª Á∆ ÓΩ‹»Á◊∆ ¡Â∂ ÈÚ ‹ÈÓ∂

√Ó≈‹Ú≈Á Á∆¡ª √Óº«√¡≈Úª Á∂ Ï≈∂ ”⁄ ’∆-’∆ «Ò«÷¡≈ ‘À ¡Â∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆

ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∂ «’È∑ª-«’È∑ª √ت ¡Â∂ √øÌ≈ÚÈ≈Úª Á∆ ⁄⁄≈ ’∆Â∆ ‘À?

«¬‘Ȫ ÷»‘ Á∂ ‚º‚»Íπ‰∂ Ú≈Ò∆¡ª √Ø⁄ª Á≈ ÈÂ∆‹≈ ‘À «’ ͺ¤Ó∆ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∂

ÍÃÂ∆ ¡≈Ó ‹ÈÂ≈ Á∆ Ï∂‘ºÁ ȯ Á∂ ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫ »√ ¡Â∂ Í»Ï∆ Ô»Í Á∂

«˜¡≈Á≈ Á∂Ùª Á∆¡ª ⁄؉ª ”⁄ ¡÷ΩÂ∆ ’«Ó¿±«È√‡ª ¡Â∂ √≈Ï’≈ ’«Ó¿±«È√‡ª

Á∆ ‹Ø «‹ºÂ ‘ج∆ ‘À, ¿∞√ ”Â∂ √≈∂ Ïꂪ Á∂ ÈÚ-÷ºÏ∂ ͺ÷∆ ÷πÙ∆¡ª ÓÈ≈ ‘∂ ‘È

(5)

¡Â∂ «¬º’ Ú≈ «Î ‹ÈÂ≈ ”⁄ ÌÓ ÍÀÁ≈ ’ ‘∂ ‘ÈÕ

Ó˜Á» «¬È’Ò≈Ϫ ¡Â∂ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Ì≈Ú∆ √¯ÒÂ≈ Á∆ Ïπ«È¡≈Á∆

¡Â∂ ÍÃÓπº÷ ◊ø‡∆ ‘À, Ï∆Â∂ Á∆¡ª ¡√¯ÒÂ≈Úª Á∂ Ïπ«È¡≈Á∆ ’≈Ȫ Á∆ ◊«‘∆

√ÓfiÁ≈∆Õ «¬√ «ÁÙ≈ ”⁄ ◊øÌ∆ ¡«Ë¡ÀÈ «⁄øÂÈ Á∂ «Ú√Ê≈ ÷∂ Á≈ Ï»‘≈

÷ØÒ∑‰ Á∂ ÓøÂÚ È≈Ò Í∂Ù «¬‘ Ò∂÷ ¡º‹ Ú∆ ¿∞È≈ ‘∆ ÍÃ√ø«◊’ ‘À «‹øÈ≈ Íø‹ √≈Ò

Í«‘Òª √∆Õ ¡√ƒ «¬’ Ú≈ «Î «¬√ √Ú≈Ò ¿∞µÂ∂ ÷πºÒ∂ Ú≈Á-«ÚÚ≈Á Á≈ √ºÁ≈

«ÁøÁ∂ ‘ª «‹Ú∂∫ «’ AII@ Á∂ Íø‹ ؘ≈ √Ï Ì≈Â∆ √ÀÓ∆È≈ ÁΩ≈È ’∆Â≈ √∆Õ

Í≈·’ª ˘ √≈‚∆ ¡Í∆Ò ‘À «’ ¿∞‘ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÃÔØ◊ª, ¿∞‘Ȫ Á∆¡ª ‘≈ª Á∂

’≈Ȫ Á≈ «ÚÙÒ∂Ù‰ ¡Â∂ ÍÃØÒ∂Â≈∆ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ¡≈«Á Á∂ Ï≈∂ ”⁄ √≈∂

̪Â-̪ Á∂ “Ó≈’√Ú≈Á∆¡ª”, ¡’≈ÁÓ∆ÙȪ Á∂ «ÚÙÒ∂Ù‰ª ˘ ˜» ÍÛÈ,

Í ¿∞√ ÂØ∫ Í«‘Òª «¬‘ ¡«Ë¡ÀÈ Ú∆ ’ ÒÀ‰≈ ˜»∆ ‘À «’ «¬‘Ȫ √≈∂

Ïπ«È¡≈Á∆ √Ú≈Òª ¿∞µÂ∂ ’ΩÓªÂ∆ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∂ Ó‘≈È ¡«Ë¡Í’ª ¡Â∂

¡≈◊»¡ª-Ó≈’√, ¬∂∫◊Ò˜, ÒÀ«ÈÈ, √‡≈«ÒÈ ¡Â∂ Ó≈˙ È∂ ’∆ «’‘≈ ¡Â∂

«Ò«÷¡≈ ‘À ¡Â∂ «Í¤Ò∂ «¬È’Ò≈Ï∆ ÍÃÔØ◊ª Á∂ ¡ÈπÌÚª Á≈ ÷πÁ «¬È’Ò≈Ï∆

¡«Ì¡≈√ ”⁄ Òº◊∆¡ª ¡ÈπÌÚ∆ «¬È’Ò≈Ï∆ Í≈‡∆¡ª ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ Á∂ ¡≈◊»¡ª

È∂ ’∆ «È⁄ØÛ≤≤≤≤’º«„¡≈ ‘ÀÕ ‹Ø ÓøÈÁ∂ ‘È «’ Ó≈’√Ú≈Á ’Óª Á≈ Ó≈◊ÁÙ’

«√˪ ‘À” ¿∞‘Ȫ Á∆ ͺËÂ∆ «¬‘Ø ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ‘ÀÕ

«¬√ Ò∂÷ ”⁄ «Ú√Ê≈ «ÚÙÒ∂Ù‰ ¡Â∂ Ó≈’√, ÒÀ«ÈÈ, √‡≈«ÒÈ Á∂

«Ú√Ê≈ ‘Ú≈«Ò¡ª È≈Ò «¬‘ Ë≈È≈ Í∂Ù ’∆Â∆ ◊¬∆ ‘À «’ √Ó≈‹Ú≈Á

‹Ó≈Â∆ √Ó≈‹ ¡Â∂ ‹Ó≈‘∆‰ √Ó≈‹ Á∂ «Ú⁄ «¬º’ ÒøÏ≈ √ø◊ªÁ∆ ÁΩ ‘πøÁ≈ ‘ÀÕ

«¬√ ÁΩ ”⁄ Ú∆ √Ó≈‹ ”⁄ ‹Ó≈ª, Í»ø‹∆Ú≈Á ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏøË, Òπº‡ Â∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆

¡Â∂ ‘Ø ‹Ó≈Â∆ ¿∞µ⁄ ¿∞√≈ ÓΩ‹»Á «‘øÁ∂ ‘ÈÕ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÂÏÁ∆Ò∆ Á∂ «¬√

ÒøÏ∂ ÁΩ ”⁄ ÒøÏ∂ √Ó∂∫ º’ Íπ≈‰∆¡ª Ò؇» ‹Ó≈ª, √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈«‹’ √ø⁄È≈

Á∂ ¡øÁ ÍÀÁ≈ ‘ج∆¡ª Ïπ‹»¡≈ ‹Ó≈ª ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ Á∆ √‘≈«¬Â≈ Ò¬∆ «Â¡≈

Ï «Â¡≈ ÷Û∂∑ √≈Ó≈‹ ÚºÒØ∫ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∆¡ª √øÌ≈ÚÈ≈Úª ¡‡ºÒ

ÂΩ Â∂ ÓΩ‹»Á «‘øÁ∆¡ª ‘ÈÕ Ó≈ÈÚ∆ «¬«Â‘≈√ ”⁄ Ó˜Á» «¬È’Ò≈Ï Í«‘Ò∂

¡«‹‘∂ «¬È’Ò≈Ï ‘È «‹‘Ȫ Á≈ ‡∆⁄≈ ‹Ó≈ «‘ Òπº‡ «‘ √Ó≈‹ ω≈¿∞‰≈

‘À, Ì≈Ú ¡ø «Ú⁄ ‹Ó≈ª ¡Â∂ ≈‹ ˘ ‘∆ ÒØØÍ∆’È Á∆ Íë’á≈ È≈Ò ÷ÂÓ

’ Á∂∂‰≈ ‘ÀÕ «¬ºÊ∂ «¬√ Ș∆¬∂ ÂØ∫ «¬‘ √Ófi‰≈ ¡Ω÷≈ È‘ƒ «’ √Ó≈‹Ú≈Á Á∂

¡øÂ◊ ‹≈∆ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Í«‘Òª ‘Ó∂Ùª Á∆ Âπ∞ÒÈ≈ ”⁄ «˜¡≈Á≈ ◊πøfiÒÁ≈,

«Âº÷≈ ¡Â∂ ÒøÏ∂ √Ó∂∫ º’ ⁄Ò‰ Ú≈Ò≈ ‘ØÚ∂◊≈ ¡Â∂ «‹Ú∂∫ «’ ÒÀ«ÈÈ ¡Â∂ Ó≈˙ È∂

Ú≈-Ú≈ «¬Ù≈≈ ’∆Â≈ ‘À, «¬√ ÁΩ≈È ’¬∆ ‘≈ª-«‹ºÂª, ¿∞Â≈Úª-⁄Û∑≈Úª

Á∂ Ï≈¡Á ‘∆ ¡ø«ÂÓ «‹ºÂ Á≈ ÎÀ√Ò≈ ‘Ø √’Á≈ ‘ÀÕ

(6)

«¬√ Ò∂÷ «Ú⁄ √≈∂ ÈÚ∂∫ Íπ≈‰∂ √Ó≈«‹’ ‹Ó‘»∆ ’»Û∂ Á∆ √¯≈¬∆ ’Á∂

‘ج∂ «¬‘ «√ºË ’∆Â≈ «◊¡≈ ‘À «’ Ó≈’√Ú≈Á Á∆¡ª ≈‹ ¡Â∂ «¬È’Ò≈Ï Á∂

«ÚÙ∂ ”⁄ Ïπ«È¡≈Á∆ Ë≈È≈Úª ¡º‹ Ú∆ √‘∆ ‘ÈÕ ≈‹ √ºÂ∑≈ Á≈ √Ú≈Ò «¬È’Ò≈Ï

Á≈ ÍÃÓπº÷ √Ú≈Ò ‘À, «¬‘ ◊ºÒ √Ó≈‹Ú≈Á Á∂ Ò¬∆ Ú∆ √‘∆ ‘À «’¿∞∫«’ ¿∞√ √Ó∂∫

”⁄ Ú∆ Ïπ‹»¡≈˜∆ ¡‹∂ ÓΩ‹»Á «‘øÁ∆ ‘À ¡Â∂ ¡√ƒ ‹≈‰Á∂ ‘ª «’ ≈‹√ºÂ∑≈ Á∂

≤˜∆¬∂ ‘∆ «¬’ ‹Ó≈ Á»‹∆ ‹Ó≈ ”Â∂ ‘’»±Ó ’Á∆ ‘ÀÕ ≈‹ √ºÂ∑≈ «¬º’ ‹Ó≈Â∆

¿∞µ⁄ ¿∞√≈ ‘ÀÕ «¬‘ ’Á∂ ‹Ó≈ª ÂØ∫ ¿∞µÍ È‘ƒ ‘Ø √’Á≈Õ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÒØ’ÂøÂ

¡√Ò «Ú⁄ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ‘πøÁ≈ ‘À ¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÒØ’ÂøÂ

Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆Õ Ïπ‹»¡≈˜∆ ¿∞µÂ∂ ¡≈͉∆ ≈‹√ºÂ∑≈ Áπ¡≈≈ ÏÒ

ÍÃÔØ◊ ’’∂ ‘∆ Ó˜Á» ‹Ó≈ √Ó≈‹Ú≈Á ˘ ’«Ó¿±«È˜Ó Á∆ «ÁÙ≈ ”⁄ Ò◊≈Â≈

¡º◊∂ «Ò‹≈ √’Á∆ ‘ÀÕ «¬√ Á≈ ¡Ê «¬‘ ‘À «’ √Ó≈‹Ú≈Á Á∂ «‘ Ïπ«È¡≈Á∆√Ú≈Ò ÍÃØÒ∂Â≈∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ ¡Ë∆È «¬È’Ò≈Ï ˘ ‹≈∆ º÷‰ Á≈ ‘ÀÕ ÓÂÒÏ

«’ √Ó≈‹Ú≈Á Á∂ ¡øÁ Ú∆ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ‘∆ √Ó≈‹ Á∂ «Ú’≈√ Á∆ Ó»Ò ’Û∆

‘π∞øÁ≈ ‘ÀÕ

Ò∂÷ ”⁄ ÍØÃÒ∂Â≈∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ˘ Ò≈◊» ’È ¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ πͪ‰ Á∂

√ØÚ∆¡Â ¡Â∂ ⁄∆È∆ ÍÃÔØ◊ª Á∂ ‘ª ͺ÷∆ ¡Â∂ Ȫ‘ ͺ÷∆ ¡ÈπÌÚª Á∆ «Ú√Ê≈ ”⁄

⁄⁄≈ ’∆Â∆ ◊¬∆ ‘À, √ØÚ∆¡Â √øÿ ”⁄ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∂ ¡ÈπÌÚ ¡Â∂

⁄∆È ”⁄ ‹≈∆ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∂ ¡ÈπÌÚ Á∂ ¡≈Ë≈ ¿∞µÂ∂ Ó≈˙ Á∂ Ôπº◊ ÍÒ‡≈¿±

ÍÃÔØ◊-Ó‘≈È ÍÃØÒ∂Â≈∆ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï Á∆ ⁄⁄≈ ’∆Â∆ ◊¬∆ ‘À ¡Â∂

«¬‘ Ú∆ Áº«√¡≈ «◊¡≈ ‘À «’ ≈‹ ¡Â∂ «¬È’Ò≈Ï Á∂ «ÚÙ∂ ”⁄ Ó≈’√Ú≈Á∆

«√º«÷¡≈Úª ˘ «Ú’«√ ’Á∂ ‘ج∂ Ó≈˙ È∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∂ ÷«¡ª

Á∂ ’≈Ȫ Á∆ ’∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ’∆Â∆ √∆ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ Á∂ «ÚπºË √øÿÙ Á≈ ’∆

√Â≈ Áº«√¡≈ √∆Õ Ò∂÷ ”⁄ «¬‘ Ú∆ √ÍÙ‡ ’∆Â≈ «◊¡≈ ‘À «’ Ó‘≈È ÍØÃÒ∂Â≈∆

√º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï Á∂ Í«‘Ò∂ ÍÃÔØ◊ Á∂ Ï≈Ú‹»Á ‹Ó≈Â∆ Ù’Â∆ √øÂπÒÈ

”⁄ ¡≈¬∂ «’‘Û∂ ÏÁÒ≈Úª ¡Â∂ «’‘Û∂ Ï≈‘Óπº÷∆, ¡øÂÓπº÷∆ ’≈Ȫ ’’∂ ⁄∆È

”⁄ Ú∆ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∆ ÓπÛ Ï‘≈Ò∆ ‘Ø ◊¬∆ ¡Â∂ √ø√≈ «¬«Â‘≈«√’ «Íº¤Ò ÓØÛ∂ Á≈

«¬’ ¡Ì»ÂÍ»Ú ÁΩ Ùπ» ‘Ø «◊¡≈Õ

«¬√ √ÓfiÁ≈∆ Á∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂ ‘∆ Ó˜Á» «¬È’Ò≈Ϫ Á∂ ÈÚ∂∫ ¡À‚∆ÙÈ

¿∞√≈∂ ’∆Â∂ ‹≈ √’Á∂ ‘È, ¡Â∂ Í» ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∆¡ª √≈∆¡ª

√øÌ≈ÚÈ≈Úª ÂØ∫ Ï⁄‰ Ò¬∆ «Â¡≈∆ Í«‘Òª ÂØ∫ ‘∆ ‹≈∆ º÷∆ ‹≈ √’Á∆ ‘ÀÕ

Ò∂÷ Á∂ ¡≈øÌ ”⁄ ‘∆ Ó≈’√Ú≈Á Á∆¡ª Ïπ«È¡≈Á∆ Íؘ∆ÙȪ Á∂ ¡≈Ë≈

”Â∂ «¬‘ √ÍÙº‡ ’∆Â≈ «◊¡≈ ‘À «’ √ØÚ∆¡Â √øÿ ”⁄ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∆ ÓπÛ≤≤≤≤Ï‘≈Ò∆

ª ÷πÙ⁄∂Ú Á∂ ‘∆ √Ó∂∫ ”⁄ ‘∆ ‘Ø ◊¬∆ √∆ «‹√È∂ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ¡Â∂ ÍÃØÒ∂Â≈∆

(7)

Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ «√˪ ˘ ¤º‚ ’∂ ““ÙªÂ∆Í»È ÂÏÁ∆Ò∆ ”” Á≈ «√˪Â

÷Ø«‹¡≈ ¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á ”⁄ ‹Ó≈ª ¡Â∂ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙª Á∆ ‘Ø∫Á ˘ È’≈ ’∂

““√Óºπ⁄∆ ‹ÈÂ≈ Á∂ ≈‹”” Á∂ È≈Ó ”Â∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ’≈«¬Ó ’∆Â∆Õ

÷πÙ⁄∂Ú Á∂ ÁΩ ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ÏÀØÈ∂Ú Á∂ ÁΩ Âº’ √Ó≈‹Ú≈Á Á≈ È’Ò∆ fiø‚≈

Ò«‘≈¿∞∫Á≈ «‘≈ «’¿∞∫«’ ÈÚ∂∫ Í»ø‹∆Ú≈Á Á≈ √»Í ≈‹’∆ «¬‹≈∂Á≈ Í»ø‹∆Ú≈Á

Á≈ √∆ «‹√ «Ú⁄ «Èº‹∆ ÓÒ’∆¡Â, ÈÚ∂∫ Í»ø‹∆ÍÂ∆¡ª ¡Â∂ Í»ø‹∆ ¡Â∂ «’ Á∂

«Ú⁄ Á∆¡ª «ÚØËÂ≈¬∆¡ª Á≈ Ï≈‘∆ »Í «¬º’ÁÓ √ͺه È‘ƒ √∆Õ ÈÚƒ

Ïπ‹»¡≈˜∆ Á≈ Ù≈√È √Ó≈‹Ú≈Á ¡Â∂ ’«Ó¿±«È√‡ Í≈‡∆ Á∂ Ȫ ¿∞µÂ∂ ⁄ÒÁ≈

«‘≈ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ Á∂ ¡Í≈Ë, «ÌÃÙ‡≈⁄≈ ¡Â∂ «Î ÈÚÎ≈«Ù√‡ ‘’ª,

‹ÈÂ≈ Á∆¡ª Șª ”⁄ ’«Ó¿±«È˜Ó ˘ ’Òø’ ’Á∂ ‘∂Õ

√Ó≈‹Ú≈Á∆ ⁄Øˇ≈ Í≈¬∂ «¬√ ≈‹’∆ «¬‹≈∂Á≈ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∂ ◊Ì ”⁄Ø∫ ‘∆

√ºÂ≈Ë≈∆ √ØËÚ≈Á∆ ÈΩ’Ù≈‘,ÈÚÏπ‹»¡≈ Á∂ È≈Ò-È≈Ò, Úº÷-Úº÷ ͺ˪ ”Â∂

ÈÚ∂∫ Ïπ‹»¡≈ º ÍÀÁ≈ ‘ج∂Õ ¡ø «Ú⁄ ≈‹’∆ «¬‹≈∂Á≈ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∂ «Âº÷∂

‘πøÁ∂ ¡ø «ÚØ˪ Á∂ Â≈«’’ ÈÂ∆‹∂ Á∂ ÂΩ Â∂ ÷πºÒ∂∑ «È‹∆ ‹ª ’Ò≈«√’∆

Í»ø‹∆Ú≈Á ”⁄ ¿∞√Á≈ »ÍªÂ‰ ‘؉≈ ‘∆ √∆ ‹Ø AIHI-I@ ”⁄ Í»Ï∆ Ô»Í ¡Â∂

√ØÚ∆¡Â √øÿ «Ú⁄ Í»≈ ‘Ø«¬¡≈Õ Á»‹∂ ÙÏÁª ”⁄ ≈‹’∆ «¬‹≈∂Á≈ Í»ø‹∆Ú≈Á∆

„ª⁄∂ ”⁄ «È«‘ ÷ÛØÂ≤≤≤≤¡Â∂ ÓΩ’∂ Á∂ √Ó≈«‹’ «√¡≈√∆ √ø’‡ª Á∂ ‘ºÒ Ò¬∆

¡≈Ë≈ ¡Â∂ ¿∞µ⁄ ¿∞√≈ Á≈ AIHE-I@ Á∂ «Ú⁄’≈ ÈÚ’Ò≈«√’∆ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ÍÀ‡È ”Â∂ ÍπÈ◊·È ‘Ø«¬¡≈Õ √ØËÚ≈Á∆ ’πÒ∆Ȫ«’ √ºÂ∑≈ Á∂ √≈∂ ÈÚ∂∫

«’√Ó Á∂ ÈΩ’Ù≈‘ «¬‹≈∂Á≈ Í»ø‹∆ÍÂ∆¡ª Á∆ ‹◊∑≈ ÷πÒ∂ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∆ «‘Ó≈«¬Â∆

¡Â∂ ͺ¤ÓÍÃ√ ÈÚƒ Í»ø‹∆ÍÂ∆ ‹Ó≈ √ºÂ∑≈ ”⁄ ¡≈¬∆Õ ‹≈«‘≈ ÂΩ ”Â∂ «¬√

Íë’á≈ ”⁄ √≈Ó≈‹∆ «ÚºÂ∆ Í»ø‹∆ ¡Â∂ ¿∞√Á∆¡ª √øÍ»È ÌΩ«Â’ Â≈’ª Á∆ Ú∆

¡«‘Ó Ì»«Ó’≈ √∆Õ

‘π‰ Í»Ï∆ Ô»±Í ¡Â∂ »√ ”⁄ ⁄؉ª «‹ºÂ ’∂ ¡÷ΩΩÂ∆ ’«Ó¿±«È√‡ ‹ª

√≈Ï’≈ ’«Ó¿±«È√‡ √ºÂ∑≈ «Ú⁄ ¡≈ ‘∂ ‘È «¬‘ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∂ ÍÃÂ∆«ÈË

(¿∞∫fi Ú∆ ⁄؉ª Á∆ ÙªÂ∆Í»È Íë’á≈ ”⁄ Ïπ‹»¡≈˜∆ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ Á∂ √ÍÃ√Â

√≈Ó≈‹∆, √º⁄∂ ’«Ó¿±«È√‡ª ˘ √ºÂ∑≈ ’Á∂ Ú∆ È‘ƒ √ΩÍ √’Á∂)Õ «¬‘ ’«Ó¿±«È√‡

¿∞√∂ Íπ≈‰∆ ÈΩ’Ù≈‘ Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∂ ÍÃÂ∆«ÈË∆ ‘È ‹Ø ÷πÙ⁄∂Ú Á∂ √Ó∂∫ ÂØ∫ ÒÀ ’∂

◊ØÏ≈⁄∂Ú∆ √ø◊ªÁ∆ ÁΩ Âº’ √ºÂ∑≈ ”⁄ ‘∂Õ ¿∞‘ ‹Ó≈ (‘ ‘≈’Ó ‹Ó≈ Á∆

Â∑ª) √ºÂ∑≈ ÂØ∫ Úªfi∆ ª ‘ج∆ √∆ Í »√∆-Í»Ï∆ Ô»Í∆ √Ó≈‹ ”⁄ «¬º’ ÍÃÏÒ

¡≈«Ê’, √Ó≈«‹’, «√¡≈√∆ Â≈’ Á∂ »Í ”⁄ ¿∞‘ ¡º‹ Ú∆ ÓΩ‹»Á ‘ÀÕ ‘π‰ ÷πºÒ∑∂

Í»ø‹∆Ú≈Á Á∂ «ÚπºË ¡≈Ó «Ó‘ÈÂ’Ù ‹ÈÂ≈ Á∆ ȯ ¡Â∂ Ï◊≈Ú Á≈ Ò≈Ì

¿∞·≈ ’∂ ¿∞‘ «¬’ Ú≈ «Î √ºÂ∑≈ ”⁄ «‘º√∂Á≈ ωÈ≈ ⁄≈‘πøÁ∆ ‘ÀÕ √‘∆ ¡Êª

(8)

«Ú⁄ √≈Ó≈‹Ú≈Á ¡Â∂ Á∂√∆ ÈÚ∂∫ Í»ø‹∆Ú≈Á∆¡ª Á∂ √≈‘Ó‰∂ «¬‘ «√ºË ’È≈

⁄≈‘πøÁ∆ ‘À «’ ¡º‹ Á∆¡ª ÏÁÒ∆¡ª ‘≈Òª ”⁄ ¿∞‘ Ú∆ Ï≈‹≈ ¡ÊÂø Á∂

ÍÃÂ∆ ÍÃÂ∆ϺË, «ÚÚ√Ê≈ Á≈ ¿∞ÍÔØ◊∆ Íπ‹≈ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ Á∆ ÈΩ’ ‘ÀÕ

¿∞√Á≈ «¬‘ √Ø⁄‰≈ «¬’ ¡Ê «Ú⁄ ¿∞√Á∂ Ș∆¬∂ ÂØ∫ ·∆’ ‘∆ ‘ÀÕ

ÒØ’≈¬∆ Á∂ Ø‘ Á≈ ÁÏ≈˙ ÿº‡ ’È Ú≈Ò∂ “√∂¯‡∆ Ú≈ÒÚ” Á∂ »Í ”⁄ Í»ø‹∆Ú≈Á∆

«√¡≈√∆ „ª⁄∂ Á∆ Á»‹∆-Â∆‹∆ √πº«÷¡≈ Í≥’Â∆ Á∂ »Í ”⁄ √Ó≈«‹’ ‹Ó‘»∆¡Â

√ØËÚ≈Á Á∆ ‹ª Â∑ª-Â∑ª Á∂ “÷ºÏ∂ ͺ÷∆¡ª” Á∆ ÍÃÌ≈Ú∆ Ì»«Ó’≈ ¡‹∂ Ú∆ ıÂÓ

È‘ƒ ‘ج∆Õ ¡º‹ «È‹∆’È-¿∞Á≈∆’È Á∆ Ò«‘ ”⁄ Ú∆, ¡Ê⁄≈∂ ¡Â∂

«√¡≈√ Á∂ ÷∂ ”⁄ «¬º’ √øÂπÒÈ’≈∆ Ù’Â∆ ¡Â∂ ‹ÈÂ≈ ˘ ÌπÒ∂÷≈ Í≈¿±

≈‘ Á∂ ’∂ ¿∞√Á∆ ⁄∂ÂÈ≈ Á∂ «¬È’Ò≈Ï∆’È ˘ ÷πø„≈ ’È Ú≈Ò∆ Â≈’ Á∂

»Í ”⁄ √Ó≈«‹’ ‹Ó‘»∆¡Â Á∆ Ì»«Ó’≈ ’≈«¬Ó ‘ÀÕ »√ ¡Â∂ Í»Ï∆ Ô»±Í ”⁄

¡÷ΩÂ∆ ’«Ó¿±«È√‡ª Á∆ Ú≈Í√∆ ¡Â∂ ⁄∆È∆ ÷πÙ⁄∂Ú, ‚∂∫◊-«√¡≈˙-«Íø◊ Á∂

ͺ¤Ó ÍÃ√ ““Ï≈˜≈ √Ó≈‹Ú≈Á”” Á∆ ““√¯ÒÂ≈”” ¡Â∂ √ø’‡ª ˘ «¬√∂ √øÁÌ

”⁄ √‘∆ „ø◊ È≈Ò √Ó«fi¡≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ÀÀÕ

Í √ø√≈ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∂ ‚»±øÿ∂ ‘πøÁ∂ ¡√≈Ë √ø’‡ª Á≈ «¬‘ ⁄º’ «¬øÈ≈

«Ì¡ø’ ‘À «’ √Ó≈«‹’ ‹Ó‘»∆¡Â ¿∞√ Ò¬∆ ’πºfi ÍÒª Á∆ ≈‘ ÂØ∫ ÚºË ’π∞ºfi

È‘ƒ Á∂ √’Á∆Õ ’∆ȘÚ≈Á∆ Èπ√÷∂ ¡‰ ¿∞ÍÔØ◊∆ ‘Ø ⁄π’∂ ‘ÈÕ «’ ¡Â∂ Í»ø‹∆

Á∆ Èø◊∆ «ÚØËÂ≈¬∆ ¿∞µÍ ’ج∆ ÍÁ≈ «‡º’ √’‰≈ √øÌÚ È‘ƒ Ò◊Á≈Õ Í∂» ”⁄

Òº÷ ÁÓÈ Á∂ Ï≈Ú‹»Á Ó≈˙Ú≈Á∆ Í≈‡∆¡ª Á∆ ¡◊Ú≈¬∆ ”⁄ √øÿÙ ‹≈∆

«‘‰≈, «⁄¡≈Í≈√ (ÓÀ’√∆’Ø) «’√≈È «ÚÁØ‘, «ÎÒ∆Í∆Ș≤≤≤≤”⁄ ¤≈Í≈Ó≈ √øÿÙ

Á≈ ÈÚª ¿∞Ì≈, √Óπº⁄∂ Ò≈Â∆È∆ ¡Ó∆’≈ ”⁄ ¤≈Í≈Ó≈ √øÿÙª Á≈ ÈÚª ÁΩ

Ùπ» ‘Ø‰ Á∂ √ø’∂ ¡Â∂ ͺ¤Ó Á∂ ÷πÙ‘≈Ò Á∂Ùª º’ ”⁄ Îπ‡Á∆¡ª ÒØ’ Ò«‘ª

Áº√Á∆¡ª ‘È «’ √ø√≈ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∂ «ÚπºË «Î ‹ÈÂ≈ ’Ó ’√∂ ÏøÈ ‘∆ ‘ÀÕ

¡«‹‘∂ √Ó∂∫ ”⁄ Ó˜Á» «¬È’Ò≈Ï Á∂ «‘≈ÚÒ Á√«Â¡ª Á≈ ¯‹ ‘À «’ ¿∞‘

Ó˜Á» «¬È’Ò≈Ï Á∆ √‘∆-√º⁄∆ «Ú⁄≈Ë≈≈-Ó≈’√Ú≈Á-ÒÀ«ÈÈÚ≈Á-

Ó≈˙Ú≈Á∆ ˘ ¡≈ÂÓ√≈ ’È, ¿∞√Á∆ ÌøÈÂØÛ Â∂ «ÌÃÙ‡∆’È Á∆ ‘ ’Ø«ÙÙ

Á≈ Ó»ø‘ ÂØÛÚª ‹Ú≈Ï Á∂‰, ¿∞√Á≈ «Ú¡≈Í’ ÍÃ⁄≈ ’È ¡Â∂ ¿∞√Á∂ ¡≈Ë≈

”Â∂ ‹ÈÂ≈ ˘ ‹≈«◊ÃÂ, Ò≈ÓÏøÁ ¡Â∂ ‹Ê∂ÏøÁ ’ÈÕ

»√, Ô»±’∂È, Í»Ï∆ Ô»Í Á∂ ’¬∆ Á∂Ùª ¡Â∂ ‹ÓÈ∆ º’ ”⁄ ¡º‹ ¯‹∆,

⁄π‰≈Ú∆, ’«Ó¿±«È√‡ª Á∂ È≈Ò-È≈Ò «¬È’Ò≈Ï∆ ’«Ó¿±«È√‡ Â≈’ª Ú∆

Â∂‹∆ È≈Ò «Ú’«√ ¡Â∂ ‹Ê∂ÏøÁ ‘Ø ‘∆¡ª ‘ÈÕ ¿∞µË ⁄∆È ”⁄ ““Ï≈˜≈

√Ó≈‹Ú≈Á”” Á≈ √≈≈ ø◊-Ø◊È ¿∞ÂÁ≈ ‹≈ «‘≈ ‘À ¡Â∂ ʪ-ʪ ”Â∂ «’√≈Ȫ-

Ó˜Á»ª Á∆¡ª Ï◊≈Úª Îπº‡ ‘∆¡ª ‘ÈÕ

(9)

√≈˘ √≈ÚË≈È «‘ ’∂ «¬‘Ȫ √ø’∂ª Á∂ ¡Ê √Ófi‰∂ ÍÀ‰◊∂ ¡Â∂

Ó≈’√Ú≈Á Á∂ «¬È’Ò≈Ï∆ º ÂØ∫ «¬È’Ò≈Ï∆ √Ϊ ˘ Ò◊È ¡Â∂ «Ó‘ÈÂ

È≈Ò ‹≈‰»± ’Ú≈¿∞‰≈ ÍÚ∂◊≈Õ «¬√ Íë’á≈ ˘ ¡º◊∂ «Ò‹≈‰ Ò¬∆ «¬√ ¤Ø‡∆

«‹‘∆ «’Â≈Ï Á∆ ÊØÛ∆ «‹‘∆ √≈«Ê’Â≈ Ú∆ «√ºË ‘ج∆ ª ¡√ƒ ¡≈͉≈ ÔÂÈ

√¯Ò √Ófiª◊∂Õ

AD ÎÚ∆ AIIF ≤ ÙÙ∆ ÍÃ’≈Ù

JJJ

(10)

◊Ò≈√ÈØ√Â-Í∂∂√ÂØ묒≈ ¡Â∂ ¿∞√Á∂ ÈÂ∆‹∂ Í»Ï∆ Á∂Ùª ”⁄ √ºÂ∑≈

ÏÁÒ∆ Á∆¡ª ÿ‡È≈Úª «Í¤Ò∂ «Áȃ Ò◊≈Â≈ «√¡≈√∆ ⁄⁄≈ Á≈ ’∂∫Á∆

«ÚÙ≈ ‘∆¡ª ‘È ¡Â∂ ¡º‹ Ú∆ ‘ÈÕ «¬È∑ª Á∂Ùª ”⁄ ¡º‹ √Ó≈‹Ú≈Á∆ „ª⁄∂

’≈«¬Ó È‘ƒ ‘∂Õ «¬√ «Ú⁄ ‘π‰ Ù≈«¬Á ‘∆ «’√∂ ˘ ’ج∆ Ùº’ ‘ØÚ∂Õ Í

’«Ó¿±«È√‡ª Á∂ Ò¬∆ ¡º‹ ‹»∆ «¬‘ ‘À «’ ¿∞‘ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∆

«¬√ Í»∆ «¬«Â‘≈«√’ Íë’á≈ Á≈ ÌÚª «ÚÙÒ∂Ù‰ ’’∂ «¬‘Ȫ Á∂ º ¡Â∂

√»Í Á∂ Ï≈∂ ”⁄ ¡Â∂ √ø√≈ ÍØÃÒ∂Â≈∆ «¬È’Ò≈Ï ”Â∂ ÍÀ‰ Ú≈Ò∂ «¬‘Ȫ Á∂

ÍÃÌ≈Úª Á∂ Ï≈∂ ”⁄ √‘∆-√‘∆ √Ófi ‘≈«√Ò ’ÈÕ «√¯ ª ‘∆ ¿∞‘ Ì«Úº÷ Á∂

’≈‹Ì≈ ÂÀ¡ ’ √’‰◊∂Õ

È≈Ò ‘∆, √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÃÔØ◊ª Á∆ «ÎÒ‘≈Ò ‘ج∆ ‘≈ Á≈ ¯≈«¬Á≈ ¿∞·≈

’∂ ’ΩÓªÂ∆ Ïπ‹»¡≈˜∆ È∂ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ «Ú⁄≈Ë≈≈ ”Â∂ ‹Ø ⁄ΩÂÎ≈ ‘ºÒ≈

ÏØ«Ò¡≈ ‘À ¡Â∂ fi»· ¡Â∂ ’»±Û≤≤≤ÍÃ⁄≈ Á∆ ‹Ø ‹ØÁ≈ Óπ«‘øÓ ¤∂Û≤∆ ‘À, ¿∞√Á≈

’≈◊ Óπ’≈ÏÒ≈ ’È Ò¬∆ ‹»∆ ‘À «’ ¡√ƒ «¬«Â‘≈√ Á∂ ‹«Ï¡ª ¡Â∂

√Ó≈«‹’ ÍÃÔØ◊ª Áπ¡≈≈ Ú≈-Ú≈ √‘∆ «√ºË ‘Ø ⁄π’∆¡ª Ó≈’√Ú≈Á-

ÒÀ«ÈÈÚ≈Á Á∆¡ª Ïπ«È¡≈Á∆ Ë≈È≈Úª ˘, ¿∞√Á∆ ØÙÈ∆ ”⁄ ÍÃÚ≈È ⁄Û∂

Ó‘≈È «¬È’Ò≈Ϫ Á∆¡ª «√º«÷¡≈Úª ˘ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ Á∂ ÍÃ≈‰ÂºÂ ˘ ‹Ø Á∂’∂

∂÷ª«’ ’∆¬∂Õ

JJ

»√, Í»Ï∆ Ô»±Í ¡Â∂ ⁄∆È Á∆ ÚÂÓ≈È√«ÊÂ∆

¡«‹‘≈ È‘ƒ «’ √ØÚ∆¡Â »√ ¡Â∂ Í»Ï∆ Ô»±Í Á∂ Á∂Ùª ”⁄ √Ó≈‹Ú≈Á Á≈

√Ê≈È Í»ø‹∆Ú≈Á ¡º‹ ÒÀ «‘≈ ‘À, ¡√Ò «Ú⁄, «¬È∑ª Á∂Ùª ”⁄ «¬‘ Íë’á≈

√‡≈«ÒÈ Á∆ ÓΩ ÂØ∫ Ï≈¡Á ‘∆ Ùπ» ‘Ø ◊¬∆ √∆Õ

√ØÚ∆¡Â »√ ”⁄ √‡≈«ÒÈ Á∆ ÓΩ Á∂ Ï≈¡Á √ºÂ∑≈ ”⁄ ¡≈¬∂ ÷πÙ⁄∂Ú È∂

√Ó≈‹Ú≈Á∆ È∆Â∆¡ª-«√˪ª ˘ «Â¡≈◊ ’∂, √ØËÚ≈Á∆ È∆Â∆¡ª-«√˪ª ˘

¡ÓÒ «Ú⁄ «Ò¡≈¿∞‰ Á∆ Ùπ»¡≈ ’ «ÁºÂ∆ √∆Õ AIEF º’ Í≈‡∆ ¡Â∂ ≈‹

”Â∂ ¡≈͉≈ ÎÀ√Ò≈’πÈ ’Ï‹≈ ’È ÂØ∫ Ï≈¡Á ÷πÙ⁄∂∂∂Ú È∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆

Á∆¡ª È∆Â∆¡ª ˘ √ÍÙº‡ ÂΩ ”Â∂ Ò≈◊» ’ «ÁºÂ≈ ¡Â∂ «¬‘ Íë’á≈ Â∂˜ ◊Â∆

È≈Ò ¡º◊∂ ÚË∆Õ Ó≈’√Ú≈Á Á∂ Ïπ«È¡≈Á∆ ¡√»Òª ˘ ºÁ ’’∂ ÷πÙ⁄∂Ú È∂

(11)

«√Ò«√Ò∂Ú≈ ¡≈Ëπ«È’ √ØËÚ≈Á Á∂ «√˪ ÷Ø‹∂ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ ˘ Ò≈◊» ’∆Â≈Õ

÷πÙ⁄∂Ú Á≈ ÁΩ ≈‹’∆ «¬‹≈∂Á≈ Í»ø‹∆Ú≈Á ¡Â∂ «¬º’ ÈÚƒ Â∑ª Á∆ Ïπ‹»¡≈˜∆,

√ØËÚ≈Á∆ Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∆ «Èø’π∞Ù Â≈È≈Ù≈‘∆ Á≈ Óπ„Ò≈ ÁΩ √∆Õ ÏÀØÈ∂Ú Á∂ √Ó∂∫

”⁄ ≈‹’∆ «¬‹≈∂Á≈ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ „ª⁄∂ ¡Â∂ ¿∞√ Á∂ ¿∞µ⁄ ¿∞√≈ Á∂ «ÈÓ≈‰ Á∆

Íë’«¡≈ Óπ’øÓÒ ‘Ø ◊¬∆Õ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ √ÏøË √Ó≈‹ ”⁄ ӘϻÂ∆ È≈Ò ‹øÓ ◊¬∂,

√ØÚ∆¡Â √øÿ «¬º’ √Ó≈«‹’ √≈Ó≈‹∆ ¡Â∂ Ó‘ªÙ’Â∆ Á∂ »Í ”⁄ √ø√≈ ⁄ΩË

Á∆ ÁΩÛ≤≤≤”⁄ ‹≈ ÷Û∑≈ ‘Ø«¬¡≈ ¡Â∂ √ØËÚ≈Á∆ Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∆ √Ó≈«‹’ ¯≈√∆Ú≈Á∆

Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∆ ‹’Û «˜¡≈Á≈ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ «Èø’πÙ ‘πøÁ∆ ⁄Ò∆ ◊¬∆Õ

¡º‹ ‹Ø √ØÚ∆¡Â √øÿ ”⁄ ‘Ø «‘≈ ‘À, ¿∞‘ «¬‘ «’ √ØËÚ≈Á∆ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∆

ʪ ¿∞µÊ∂ ͺ¤Ó∆ „ø◊ Á≈ ÷πºÒ∑≈ Í»ø‹∆Ú≈Á ÒÀ «‘≈ ‘ÀÕ ≈‹ √ºÂ∑≈ ”Â∂ √ØËÚ≈Á∆

Í≈‡∆ Á∆ √Á≈∆ Á∂ Ó≈«Ë¡Ó Áπ¡≈≈ ‹ÈÂ≈ ”Â∂ ’≈«¬Ó √ØËÚ≈Á∆ Ïπ‹»¡≈

Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∆ ʪ ͺ¤Ó∆ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ «‹‘∆ Ï‹»¡≈ Â≈È≈Ù≈‘∆ ÒÀ ‘∆ ‘À «‹√Á≈

Ï≈‘∆ Óπ÷Ω‡≈ Ïπ‹»¡≈ ‹Ó‘»∆¡Â Á≈ ‘ÀÕ √Ó≈«‹’ Î≈√∆Ú≈Á∆ ≈‹ Á∆ ʪ ¿∞µÊ∂

Ï‘πÍ≈‡∆ √ø√Á∆ ÍÉ≈Ò∆ ”Â∂ ¡≈Ë≈«Â Ïπ‹»¡≈ ≈‹ ÒÀ «‘≈ ‘ÀÕ ◊ØÏ≈⁄∂Ú≤

Á∆¡ª È∆Â∆¡ª √ØÚ∆¡Â Í»ø‹∆Ú≈Á∆ √Ó≈‹ Á∆¡ª ¡º‹ Á∆¡ª Ò≈˜Ó∆ ‹»Âª

¡Â∂ ‘π‰ º’ Á∆ «Ú’≈√ Ô≈Â≈ Á≈ Â≈«’’ «√º‡≈ ‘ÈÕ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ

Ï‘≈Ò∆ Á∂ «Í¤Ò∂ ÍÀ∫Â∆ √≈Òª ÁΩ≈È √ØÚ∆¡Â √øÿ ”⁄ Ïπ‹»¡≈ ÿ∂∂ ¡øÁ,

¡≈Ë≈ ¡Â∂ ¿∞µ⁄ ¿∞√≈ Á∆¡ª «ÚØËÂ≈¬∆¡ª Ò◊≈Â≈ «Âº÷∆¡ª ‘πøÁ∆¡ª

◊¬∆¡ª ‘È ¡Â∂ ‘π‰ ¡√≈Ë ‘Ø ⁄π’∆¡ª √ÈÕ ¡Ê⁄≈∂ Á∆ ÷ÛØ ¡Â∂ ÈÚ∂∫

ÍÀÁ≈ ‘ج∂ √Ó≈«‹’-«√¡≈√∆ √ø’‡ª ÂØ∫ ¤π‡’≈≈ Í≈¿∞∫‰ Ò¬∆ ¡≈Ë≈ ¡Â∂

¿∞√Á∂ Í»∂ ¿∞√≈ „ª⁄∂ Á∆ ÓπÛ ‹Ê∂ÏøÁ∆ ‹»∆ √∆Õ ’ΩÓ∆ «¬‹≈∂Á≈ Í»ø‹∆Ú≈Á∆

„ª⁄∂ ”⁄ «È«‘ Óπ’≈ÏÒ∂ Á∆ √≈Í∂«÷’ ÿ≈‡ Ïπ‹»¡≈ ÿ∂∂ ¡øÁ ÍÀÁ≈Ú≈∆

Ù’Â∆¡ª Á∂ ÍÀª ”⁄ Ï∂Û∆ ω ⁄ºπ’≈ √∆ ¡Â∂ «¬√ √ø’‡ ÂØ∫ ¤π‡’≈≈ Í≈¿∞∫‰

Ò¬∆ «È‹∆’È ¡Â∂ ¿∞Á≈∆’È Á≈ √‘≈≈ ÒÀ‰≈ ‹ª Á»‹∂ ÙÏÁª ”⁄ Í»ø‹∆Ú≈Á

˘ ¿∞√Á∂ ’Ò≈«√’∆ »Í ”⁄ «Î ÂØ∫ Ï‘≈Ò ’È≈ ‹»∆ ‘Ø ⁄π«’¡≈ √∆Õ ÏÀØÈ∂Ú

Á∆ √ºÂ∑≈ ¿∞√ √ØËÚ≈Á∆ Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∆ ÍÃÂ∆«ÈËÂ≈ ’ ‘∆ √∆, «‹√Á∂ «‘ºÂ,

√ØËÚ≈Á∆ Ïπ‹»¡≈ ’πÒ∆ÈÂøÂ, √ØÚ∆¡Â ¡Ê⁄≈∂ Á∂ ≈‹’∆ «¬‹≈∂Á≈ „ª⁄∂

¡Â∂ √Ó≈«‹’ Î≈√∆Ú≈Á∆ ≈‹ ”Â∂ ¿∞‘Ȫ Á∆ «¬‹≈∂Á≈∆ ”⁄ «È«‘ √È ¡Â∂

¡º‹ Ú∆ ‘ÈÕ «¬È∑ª «ÚÙ∂Ù-¡«Ë’≈ ÍÃ≈Í ÿº‡ «◊‰Â∆ Ïπ‹»¡≈ ’π∞Ò∆Ȫ ”⁄

Í≈‡∆ ¡Â∂ ≈‹ Á∂ ÈΩ’Ù≈‘, ’≈÷≈«È¡ª ¡Â∂ √ªfi∂ Î≈Óª Á∂ ÍÃÏøË’, Ó≈«‘

¡Â∂ ÏπºË∆‹∆Ú∆¡ª Á∂ ¿∞µÍÒ∂ ÂÏ’∂ Ù≈«ÓÒ ‘ÈÕ ¡º‹ Á∆ √ØÚ∆¡Â Í≈‡∆ ”⁄

◊ØÏ≈⁄∂Ú Á∂ √πË≈ª Á≈ «ÚØË ’È Ú≈Ò∂, ¡‰-¿∞Á≈Ú≈Á∆ ’‘≈¿∞‰ Ú≈Ò∂

ÒØ’ Ú∆ √ØËÚ≈Á∆ Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∂ ‘∆ ÍÃÂ∆«ÈË∆ ‘ÈÕ ◊ØÏ≈⁄∂Ú Á∂ √πË≈ª Á≈,

(12)

¿∞Á≈∆’È ¡Â∂ «È‹∆’È Á∆¡ª È∆Â∆¡ª Á∆ √ÓÊ’ ¿∞‘ ÈÚƒ Ïπ‹»¡≈˜∆

‘À, ‹Ø √Ó≈‹-«Ú’≈√ Á∂ Ïπ‹»¡≈ ≈‘ Á∂ Ò≈˜Ó∆ Â≈«’’ ÈÂ∆‹∂ Á∂ ÂΩ ”Â∂

«Í¤Ò∂ ÍÀƒ √≈Òª Á∂ ÁΩ≈È «Ú’«√ ‘ج∆ ¡Â∂ «‹‘Û∆ ÷πÒ∑∂ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∆

«‘Ó≈«¬Â∆ ‘ÀÕ ‹Ó≈Â∆ Â≈’ª Á≈ √øÂπÒÈ ¡º‹ √ØÚ∆¡Â √øÿ «Úº⁄ «¬√ ÈÚƒ

Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∂ ͺ÷ ”⁄ ’≈Î∆ ‘ºÁ º’ ÏÁÒ ⁄πº’≈ ‘À ¡Â∂ ÷πºÒ∑∂ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∆

ÂÏÁ∆Ò∆ Á∆ «ÁÙ≈ √≈∂ «ÚØ˪ ¡Â∂ ÁÏ≈Úª Á∂ Ï≈Ú‹»Á ¿∞µÊ∂ ÂÀ¡ ‘πøÁ∆ ‹≈ ‘∆

‘ÀÕ

«¬«Â‘≈√ Áπ¡≈≈ «ÈÙ«⁄ ’≈Ȫ ’’∂ Í»Ï∆ Ô»±Í Á∂ Á∂Ùª ”⁄ «¬‘∆

Íë’á≈ Úº÷∂ »Í ”⁄ √≈‘Ó‰∂ ¡≈¬∆ ‘ÀÕ «¬√Á≈ »Í √ØÚ∆¡Â »√ Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂

«˜¡≈Á≈ Èø◊≈ ¡Â∂ ◊Â∆ «‹¡≈Á≈ Â∂˜ ‘∆ ‘À ¡Â∂ ÈÂ∆‹∂ Ú∆ ¤∂Â∆ √≈‘Ó‰∂

¡≈¬∂ ‘ÈÕ «¬È∑ª Á∂Ùª ”⁄ ∂ Á∆ Á∆Ú≈ Á∆ Â∑ª „«‘ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ «È˜≈Ó

√ØËÚ≈Á∆ ’πÒ∆ÈÂø Á∂ «È˜≈Ó √È, «‹√Á∆ ‹◊∑≈ ‘π‰ ÈÚƒ Ïπ‹»¡≈˜∆ È∂ ÒÀ

Ò¬∆ ‘ÀÕ Í»Ï∆ Ô»Í ”⁄ «¬√ Íë’«¡≈ Á∆ ◊Â∆ «˜¡≈Á≈ Â∂˜≤≤≤≤¡Â∂ √»Í

«˜¡≈Á≈ Èø◊≈ ‘؉ Á∂ ’πºfi «¬«Â‘≈«√’ ’≈È ‘ÈÕ ’«Ó¿±«È√‡ Í≈‡∆ Á∆

‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ”⁄ ÍÃÌ≈ÚÙ≈Ò∆ Ì»«Ó’≈ ¡Â∂ Î≈«√˜Ó «ÚØË∆ √øÿÙª ”⁄ ÓØ‘∆

Ì»«Ó’≈ ‘؉ Á∂ Ï≈Ú‹»Á, Í»Ï∆ Ô»±Í Á∂ ’¬∆ Á∂Ùª ”⁄ ¡≈˜≈Á ¡øÁ»È∆ ◊Â∆

È≈Ò «¬È’Ò≈Ï ÍÃÚ≈È ⁄Û∑È Á∆ Ï‹≈¬∂ √ØÚ∆¡Â Ò≈Ò √ÀÈ≈ Á∆ Î≈«√˜Ó

«ÚØË∆ ‹∂»± Óπ«‘øÓ Á∂ «¬«Â‘≈«√’ ÈÂ∆‹∂ Á∂ »Í ”⁄ ¿∞µÊ∂ ‹ÈÂ≈ Á∆¡ª ‹Ó‘»∆¡Âª

√Ê≈«Í ‘ج∆¡ª √ÈÕ «¬È∑ª Á∂Ùª ”⁄ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ¿∞√≈∆ ˘ ÓπÙ«’Ò È≈Ò Á√

√≈Ò Á≈ √Óª ‘∆ «Ó«Ò¡≈ √∆ ¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆¡ª ‹Û∑ª ¡‹∂ ·∆’ Â∑ª ‹øÓ

Ú∆ È‘ƒ √È √’∆¡ª «’ ¿∞µÊ∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Ùπ» ‘Ø ◊¬∆Õ ¡√Ò «Úº⁄

√Ó≈‹Ú≈Á Á∂ ¤Ø‡∂ «‹‘∂ ÁΩ ”⁄ Ú∆ «¬Ê∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ Â≈’ª «˜¡≈Á≈ Ó‹Ï»Â

√È ¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √ØÚ∆¡Â √øÿ Á≈ Әϻ √«‘ÔØ◊-√ÓÊÈ «¬øÈ∑ª Á∂Ùª

”⁄ Ó˜Á» ‘’»Ó Á∂ ω∂ «‘‰ Á≈ «¬º’ Ó‘ºÂÚÍ»È ’≈È √∆Õ «¬√ Ò¬∆ »√

”⁄ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∆ Á∂ √∆ «’ «¬‘ Á∂Ù Ú∆ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∂ √Â∂ ”Â∂

⁄ºÒ ͬ∂Õ »√ ”⁄ ÍØÃÒ∂Â≈∆ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ÁΩ≈È √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÃÔØ◊ª Á≈ ÁΩ

«˜¡≈Á≈ ÒøÏ≈ «‘≈ ‘ÀÕ Íπ»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∆ ◊Â∆ «¬√ Ò¬∆ ¿∞µÊ∂ AIEF

Á∂ Ï≈¡Á Ú∆ ¿∞µÈ∆ «√ºË∆ ¡Â∂ Â∂˜ È‘ƒ √∆ «‹øÈ∆ «’ Í»Ï∆ Ô»±Í «Ú⁄Õ ¿∞µÊØ Á∂∫

√ØËÚ≈Á∆¡ª ˘ Â∑ª-Â∑ª Á∂ Î∂Ï ’È∂ ͬ∂, ¡≈‚øÏ ⁄≈¿∞‰∂ ͬ∂ ¡Â∂ ’¬∆

ÍÛ≈Úª ”⁄Ø∫ ◊π˜È ÂØ∫ Ï≈¡Á ‘∆ ¿∞µÊ∂ Á∂ √Ó≈‹ ”⁄ ¿∞µÈ √Ó≈‹Ú≈Á∆

√Ó≈«‹’ √ø√Ê≈Úª ¡Â∂ √øÏø˪ ˘ ÷ÂÓ ’∆Â≈ ‹≈ √«’¡≈Õ √Ó≈‹Ú≈Á «Ú⁄

«Ú≈√ ”⁄Ø∫ «ÓÒ∂ Әϻ ¡≈«Ê’ ¡≈Ë≈ ¿∞µÂ∂ ÷Û∑∂ »√∆ √ØËÚ≈Á Á∆ √«ÊÂ∆

Ï‘π «˜¡≈Á≈ Әϻ ‘∆ ‘À ¡Â∂ Íπ≈‰∂ ¡≈Ë≈ ¡Â∂ Íπ≈‰∂ ¿∞√≈ „ª⁄∂

(13)

Á∆¡ª √ÓÊ’ √Ó≈«‹’ Â≈’ª ÚºÒØ∫ ◊ØÏ≈⁄∂Ú ˘ ‘π‰ ‘∆ Â’Û∂ «ÚØË Á≈

√≈‘Ó‰≈ ’È≈ ÍÀ «‘≈ ‘ÀÕ

⁄∆È ”⁄ ‚∂∫◊-«√¡≈˙-«Íø◊ ¡Â∂ ¿∞√Á∂ ÍÀØ’≈ª Á∆ Î≈√∆Ú≈Á∆ √ºÂ∑≈

Ú∆ √ØËÚ≈Á∆ ’πÒ∆ÈÂø Á∂ ¡ø◊ Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∂ ≈‹’∆ «¬‹≈∂Á≈ Í»ø‹∆Ú≈Á

Á∆ ÍÃÂ∆«ÈËÂ≈ ’ ‘∆ ‘ÀÕ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∆ ÓπÛ Ï‘≈Ò∆ ”⁄ ‚∂∫◊ Á∆ √ºÂ∑≈ ˘ Ú∆

‹ÈÂ≈ ¡Â∂ ’«Ó¿±«È√‡ √¯ª ÚºÒØ∫ «Âº÷∂ «ÚØË Á≈ √≈‘Ó‰≈ ’È≈ ÍÀ «‘≈ ‘ÀÕ

Ó≈˙ Á∂ Ó‘≈È √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÃÔØ◊ª Á∂ Á∂Ù ”⁄ Ò≈˜Ó∆ ÂΩ ”Â∂ ¿∞√Á≈ √Â≈

√Ω÷≈ È‘ƒ ‘Ø √’Á≈ √∆Õ Á»‹∂ Í≈√∂ ͤÛ∆¡ª ‘ج∆¡ª ÍÀÁ≈Ú≈∆ Ù’Â∆¡ª ’≈È

’Ó˜Ø ¡≈«Ê’ ¡≈Ë≈ Ú≈Ò∆, ⁄∆È∆ √ØËÚ≈Á∆ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∆ √Ó≈«‹’

¯≈√∆Ú≈Á∆ √ºÂ∑≈ È≈ ª √Ó≈‹ ”⁄ ÍÀÁ≈ ‘؉ Ú≈Ò∆¡ª Ïπ≈¬∆¡ª Á∆ Â∂˜≤≤≤≤◊Â∆

˘ ÿº‡ ’È ”⁄ √ÓºÊ ‘À ¡Â∂ È≈ ‘∆ «È‹∆’È ¡Â∂ «ÚÁ∂Ù∆ Í»ø‹∆ Á∂

Â∂˜≤≤≤Ú‘≈ Á∂ ÁÏ≈¡ ˘ ‘∆ fiºÒ √’‰ Á∂ √ÓºÊ ‘À, ‹Ø ¡ø «Ú⁄ Í»Ï∆ Ô»Í Á∆

Â∑ª ¿∞√˘ Ú∆ ¿∞÷≈Û≤≤≤’∂ Èø◊∂ «⁄º‡∂ »Í ”⁄ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ „ª⁄≈ ’≈«¬Ó ’∂◊∆Õ

⁄∆È∆ √ØËÚ≈Á∆ Í»ø‹∆Ú≈Á Á≈ Ú∆ «¬‘Ø «ÈÙ«⁄ ̫ں÷ ‘À «’ ¿∞µÊ∂ √≈Ó≈‹ Â∂

«ÈÌ, ÿº‡ «√¡≈√∆ ¡≈˜≈Á∆ Ú≈Ò≈ ¡«‹‘≈ ÷πºÒ∑≈ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ „ª⁄≈ ’≈«¬Ó

‘؉≈ ‘∆ ‘À, «‹√Á∆ ʪ ’πºÒ «ÓÒ≈ ’∂ Â∆‹∆ ÁπÈ∆¡ª Á∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ Á∂Ùª Á∆¡ª

’Â≈ª ”⁄ ‘∆ √πº«÷¡Â ‘ØÚ∂◊∆Õ ⁄∆È ”⁄ Ú∆ ¡º‹ Ïπ‹»¡≈ ‹Ó‘»∆¡Â √πË≈ª

¡Â∂ ÷πºÒ∑∂ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∆ Óø◊ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∂ Ï≈¡Á ÚË∆¡ª-ÎπºÒ∆¡ª

¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÁΩ ÂØ∫ ‘∆ √Ó≈‹ ”⁄ ÓΩ‹»Á Ïπ‹»¡≈ √Ó≈«‹’ Â≈’ª ’

‘∆¡ª ‘ÈÕ È≈Ò ‘∆ √Ó≈«‹’ Î≈√∆Ú≈Á∆ √ºÂ∑≈ Á∂ «ÚπºË ¡Â∂ Óπº·∆ Ì

√ØËÚ≈Á∆ ’πÒ∆Ȫ Á∂ «ÌÃÙ‡≈⁄≈ ¡Â∂ Ì≈¬∆-ÌÂ∆‹≈Ú≈Á Á∂ «ÚπºË ¿∞µÊØ∫ Á∆

‹ÈÂ≈ Ú∆ √øÿÙ ’ ‘∆ ‘ÀÕ «Í¤Ò∂ √≈Ò Á∂ Ó¬∆ ¡øÁØÒÈ ”⁄ «¬‘ ÁØÚ∂∫ ‘∆

Ë≈≈Úª ÓΩ‹»Á √ÈÕ «¬’ Ïπ‹»¡≈ √πË≈ª ¡Â∂ ͺ¤Ó∆ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∆ Óø◊ ’È

Ú≈Ò∆ Ïπ‹»¡≈ Ë≈≈ ¡Â∂ Á»‹∆, ¡≈Ó ‹ÈÂ≈ Á∆ «¬È’Ò≈Ï∆ Ë≈≈, ‹Ø √ØËÚ≈Á∆

Í»ø‹∆Ú≈Á Á∆ Î≈√∆Ú≈Á∆ √ºÂ∑≈ Á∂ «ÚπºË ‹Ó‘»∆ ¡«Ë’≈ª ¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á

Á∆¡ª ÍÃ≈ÍÂ∆¡ª Á∆ Ï‘≈Ò∆ Ò¬∆ ÒÛ≈¬∆ ÒÛ ‘∆ √∆Õ

’πºfi Úı∂«Ú¡ª Á∂ Ï≈Ú‹»Á,¡≈«Ê’, √Ó≈«‹’ √ø⁄È≈ Á∂ Ó»Ò ÷≈√∂

Á∂ √øÁÌ ”⁄ Í»Ï∆ Ô»Í Á≈ ¡º‹ Á≈ Ó≈‚Ò ‘∆ »√ Á≈ Ó≈‚Ò Ú∆ ‘À ¡Â∂ «¬‘∆

⁄∆È Á≈ Ì«Úº÷ Á≈ Ó≈‚Ò Ú∆ ‘ÀÕ Í»Ï∆ Ô»±Í Á∂ Á∂Ùª Á∂ ’Ó˜Ø √ØËÚ≈Á∆

Í»ø‹∆Ú≈Á∆ «ÈÔÓª Á≈, »√ ”⁄ ◊ØÏ≈⁄∂Ú Á∆ √ºÂ∑≈ Á∂ »√ ”⁄ ÈÚ-’Ò≈«√’∆

Í»ø‹∆Ú≈Á Á∂ ÍÃÂ∆«ÈË∆ Á∆ √ºÂ∑≈ √Ê≈«Í ‘؉ Á∂ Ï≈¡Á ¡Â∂ »√∆ √ÓÊÈ

√ÍÃ√Â∆ Á≈ ¡≈Ë≈ «÷√’‰ Á∂ Ï≈¡Á ¡Â∂ ÈÚƒ Ïπ‹»¡≈˜∆ ˘ ◊Ú≈⁄∂Ú ÂØ∫

«√ºË∆ ‘ºÒ≈-Ù∂∆ «ÓÒ‰ Á∂ Ï≈¡Á Âπø ‘∆ „«‘-„∂∆ ‘Ø ‹≈‰≈ √πÌ≈«Ú’ √∆Õ

(14)

«¬‘Ȫ Á∂Ùª ”⁄ √ØËÚ≈Á∆ -’πÒ∆ÈÂøª Á∆ «√ ÂØ∫ ÍÀª º’ «ÌÃÙ‡ ¡Â∂

«Èø’π∞Ù Î≈√∆Ú≈Á∆ √ºÂ∑≈ Á∂ «ÚπºË ¡≈Ó ‹ÈÂ≈ ”⁄ Ú∆ «Ú¡≈Í’ Ø√ √∆,

«‹√Á≈ Ò≈Ì «¬‘Ȫ √≈∂ Á∂Ùª ”⁄ ÈÚ∂∫ Ïπ‹»¡≈ ‘≈’Óª È∂ ¿∞·≈«¬¡≈Õ πÓ≈È∆¡≈

Á∆ √«ÊÂ∆ ‘ØØ Í»Ï∆ Ô»±Í∆ Á∂Ùª ÂØ∫ ¡Òº◊ √∆Õ ¿∞Ê∂ ÷πºÒ∑∂ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∂ √ÓÊ’

º ’≈¯∆ ’Ó˜Ø √È ¡Â∂ ¡º‹ Ú∆ ’≈¯∆ ’Ó˜Ø ‘ÈÕ ¿∞µÊ∂ »√ È∂ ⁄≈¿±Ù∂√’»±

Á≈ ≈‹ÍÒ‡≈ ’Ú≈ ’∂ √ºÂ≈ »√ ÍÃ√ ‹ÈÀÒª ˘ √ΩÍ «ÁºÂ∆ ‘ÀÕ ¿∞√Á∆ «¬√

√≈«˜Ù ¡Â∂ Â÷Â≈ÍÒ‡ ˘ ¡Ó∆’≈ ¡Â∂ Í»∆ ͺ¤Ó∆ ÁπÈ∆¡ª Á∂ ‘≈’Óª Á≈

√ÓÊÈ ÍÃ≈Í √∆Õ

≤ ≤ «Ú¡≈Í’ ¡Â∂ ‚»±øÿ∂∂ √Ó≈«‹’-¡≈«Ê’ «ÚÙÒ∂Ù‰ Á∂ «È⁄ØÛ≤≤≤≤Á∂ »Í

”⁄ √≈‚∆ «¬‘ Ë≈È≈ ‘À «’ ¡º‹ Á∂ »√∆ √Ó≈‹ ”⁄ ÁØ «ÚØËÂ≈¬∆¡ª ’øÓ ’

‘∆¡ª ‘ÈÕ Í«‘Ò≈, «’ ¡Â∂ Í»ø‹∆ «Ú⁄Ò∆ «ÚØËÂ≈¬∆ ¡Â∂ Á»‹∆ ÈÚƒ ¡Â∂

Íπ≈‰∆ Ïπ‹»¡≈˜∆ «Ú⁄≈Ò∂ ‹ª √ØËÚ≈Á∆ Í»ø‹∆Ú≈Á ¡Â∂ ÈÚ-’Ò≈«√’∆ Í»ø‹∆Ú≈Á

«Ú⁄Ò∆ «ÚØËÂ≈¬∆Õ »√∆ √Ó≈‹ ”⁄ ¡º‹ ‘Ø ‘∆ ÂÏÁ∆Ò∆ «¬√ Á»√∆ «ÚØËÂ≈¬∆

Á∂ ‘ºÒ Á∂ ‘∆ ÈÂ∆‹∂ ‘È, Ì≈Ú∂∫ «¬√Á∂ ‘ºÒ «Íº¤∂ Ú∆ Í«‘Ò∆ Ïπ«È¡≈Á∆ ¡Â∂

ÁπÙÓ‰∆ ÌÌ» «ÚØËÂ≈¬∆ ‘∆ ⁄≈Ò’ Ù’Â∆ Á∂ »Í ”⁄ Ò◊≈Â≈ ’øÓ ’ ‘∆

‘ÀÕ ⁄∆È∆ √Ó≈‹ ”⁄ Ú∆ «¬‘ ÁØ ‘∆ «ÚØËÂ≈¬∆¡ª ’øÓ ’ ‘∆¡ª ‘ÈÕ «¬‘Ȫ

”⁄Ø∫ Í«‘Ò∆ ÁπÙÓ‰≈È≈ «ÚØËÂ≈¬∆ ‘∆ ÏπÈ∆¡≈Á∆ ‘À, «‹√Á≈ ‘ºÒ «√¯≤≤≤«¬º’

ÈÚª Ó˜Á» «¬È’Ò≈Ï ‘∆ Í∂Ù ’ √’Á≈ ‘ÀÕ Á»‹∆ «ÚØËÂ≈¬∆ Á≈ ‘ºÒ ÷πºÒ∑∂

Í»ø‹∆Ú≈Á Á∆ √Ê≈ÍÈ≈ Á∂ »Í ”⁄ ‘؉ Á∆¡ª Ï≈‘Óπº÷∆ ‘≈Òª ¡º‹∂ Íͺ’

È‘ƒ ‘ج∆¡ªÕ Í ¡«‹‘≈ ‘؉ Á∆ √øÌ≈ÚÈ≈ «˜¡≈Á≈ Á» Ú∆ È‘ƒ ‘ÀÕ Í»Ï∆

Ô»Í∆ Á∂Ùª ”⁄ «ÂøÈ «ÚØËÂ≈¬∆¡ª ÓΩ‹»Á ‘∆¡ª ‘ÈÕ Í«‘Ò∆, «’ ¡Â∂

Í»ø‹∆ «Ú⁄Ò∆ «ÚØËÂ≈¬∆, Á»√∆ »√∆ √≈Ó≈‹Ú≈Á ¡Â∂ ¿∞√Á∆ ’·ÍπÂÒ∆

√ØËÚ≈Á∆ Ïπ‹»¡≈ √ºÂ∑≈ Á∂ È≈Ò Ï≈’∆ Ïπ‹»¡≈ ‹Ó≈ª ¡Â∂ ‹ÈÂ≈ Á∆¡ª

√≈∆¡ª ‹Ó≈ª Á∆ «ÚØËÂ≈¬∆Õ Â∆√∆, ÈÚƒ¡ª ¡Â∂ Íπ≈‰∆¡ª ‹Ó≈ª,

√ØËÚ≈Á∆ Í»ø‹∆Ú≈Á ¡Â∂ ÷πºÒ∑∂ Í»ø‹∆Ú≈Á «Ú⁄Ò∆ «ÚØËÂ≈¬∆Õ »√ Á∂ √ÓÊÈ Á∂

÷ÂÓ ‘؉ Á∂ Ï≈¡Á ¡Â∂ ◊Ú≈⁄∂Ú Áπ¡≈≈ ÈÚƒ Í»ø‹∆ÍÂ∆ ‹Ó≈ ˘ «√ºË≈

¿∞ÂÙ≈‘ «ÁºÂ∂ ‹≈‰ Á∂ Ï≈¡Á «¬‘Ȫ Á∂Ùª ”⁄ √ØËÚ≈Á∆ √ºÂ∑≈ Á≈ ÍÂÈ ˜»∆

√∆ ¡Â∂ «¬√∂ »Í ”⁄ ¿∞µÊ∂ Â∆‹∆ «ÚØËÂ≈¬∆ Á≈ ‘ºÒ √≈‘Ó‰∂ ¡≈«¬¡≈Õ

√ØÚ∆¡Â √øÿ ¡Â∂ Í»Ï∆ Ô»±Í ”⁄ ¡º‹ ‹Ø Ïπ‹»¡≈ ‹Ó‘»∆¡Â ’≈«¬Ó

‘Ø ‘∆ ‘À, ¿∞‘ √ͺه »Í ”⁄ Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ‘∆ ‘ÀÕ Ó≈’√Ú≈Á Á∆

«¬‘ Ë≈È≈ ¡º‹ Ú∆ √Ø ÍÃÂ∆Ù √‘∆ ‘À «’ Ïπ‹»¡≈ ‹Ó‘»∆¡Â ¡√Ò «Ú⁄

Ïπ‹»¡≈ Â≈È≈Ù≈‘∆ ‘∆ ‘πøÁ∆ ‘À ¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ‹Ó‘»∆¡Â ÍØÃÒ∂Â≈∆ Â≈È≈Ù≈‘∆Õ

È≈ ˜≈ ÿº‡ È≈ ˜≈ ÚºËÕ ‹ÁØ∫ º’ ‹Ó≈ª Á∆ ‘Ø∫Á ‘À ¿∞√ √Ó∂∫ º’ ’ج∆

(15)

Â∆‹∆ ⁄∆˜≤≤≤‘Ø ‘∆ È‘ƒ √’Á∆Õ Í»Ï∆ Ô»Í ¡Â∂ »√ ”⁄ ͺ¤Ó∆ „ø◊ Á∆ Ïπ‹»¡≈

‹Ó‘»∆¡Â ˘ Ò≈◊» ’È Ú≈Ò∆ Ïπ‹»¡≈˜∆ Ú∆ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆,«Ó‘ÈÂ’Ù

‹ÈÂ≈,Á∆ ¿∞Ú∂∫ ‘∆ ÁπÙÓ‰ ‘À «‹Ú∂∫ «’ √ØËÚ≈Á∆ Ïπ‹»¡≈˜∆ Õ Ó≈’√ Á∂

‹Ó≈È∂ ”⁄ Òø‚È Á∂ «¬’ Ó∆«‡ø◊ ‘≈Ò”⁄ Í»ø‹∆ÍÂ∆¡ª Á∆ √Ì≈ ”⁄ «¬’ Ó˜Á»

È∂ ⁄∆’ ’∂ «’‘≈ √∆,““‹∂’ ‹◊∆Á≈ √≈‚∆¡ª ‘º‚∆¡ª ’º„ ’∂ Ú∂⁄‰◊∂ ª

Âπ√∆ Í»ø‹∆ÍÂ∆ ¿∞‘Ȫ ˘ ÓπºÒ ÒÀ ’∂ Í≈¿±‚ ω≈ ’∂ Ú∂⁄ Á∂ÚØ◊∂Õ”” ¡º‹ Á∂

√øÁ̪ ”⁄ Ú∆ ÍÃÂ∆«ÈË∆ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ «¬‘ ¡≈Ú≈˜≤≤≤«ÏÒ’πºÒ ÍÃ√ø«◊’ ‘ÀÕ

√ØËÚ≈Á∆ Í»ø‹∆ÍÂ∆ ‹∂’ Ó˜Á»ª Á∆¡ª ‘º‚∆¡ª È∆Ò≈Ó ’È◊∂ ª ¿∞√ ˘

Í≈¿±‚ ω≈ ’∂ Ϙ≈ª ”⁄ Ú∂⁄‰ Á∆ ÁΩÛ≤≤”⁄ »√ ¡Â∂ Í»Ï∆ Ô»±Í Á∆ ÈÚƒ

Ïπ‹»¡≈˜∆ ¿∞‘Ȫ ÂØ∫ «¬’ ’ÁÓ «Íº¤∂ È‘ƒ ‘∂◊∆Õ √ØËÚ≈Á∆ Í»ø‹∆Ú≈Á È∂ »√

¡Â∂ Í»Ï∆ Ô»±Í Á∂ √Ó≈‹ ”⁄ Ò≈«¬Ò≈‹ ¡≈«Ê’ ÷ÛØ Á∂ √ø’‡, «ÌÃÙ‡≈⁄≈

¡Â∂ Î≈√∆Ú≈Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ˘ ‹ÈÓ «ÁºÂ≈ ‘ÀÕ Íº¤Ó∆ „ø◊ Á≈ ÷πºÒ≈ Íø‹∆Ú≈Á

¿∞µÊ∂ Èø◊∆-«⁄º‡∆ ¡Â∂ Â∂‹∆ È≈Ò ÚËÁ∆ ◊À-Ï≈Ï∆, Ï∂π‹◊≈∆ ¡Â∂ Ó«‘ø◊≈¬∆

˘ ‹ÈÓ Á∂Ú∂◊≈Õ √Ó≈«‹’ Ïπ≈¬∆¡ª Á≈ Â∂‹∆ È≈Ò Úˉ≈-ÎπºÒ‰≈ «¬√Á≈

¡º‡Ò Â’Ù∆Ò «√º‡≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ Ò≈Ò⁄ ¡Â∂ Â≈’ Á∆ ÚÂØ∫ Á∆ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÷∂‚

‘π‰ ÷πºÒ∑∂ »Í ”⁄ ÷∂‚∆ ‹≈Ú∂◊∆Õ «¬‘Ȫ Á∂Ùª ”⁄ «‹Ú∂∫-«‹Ú∂∫ Íπ≈‰∆ «ÌÃÙ‡ √ºÂ…≈

Á∂ ÍÂÈ Á≈ ⁄≈¡ ÓºËÓ ÍÀ∫Á≈ ‹≈ «‘≈ ‘À, ¿∞Ú∂∫-¿∞Ú∂∫ ÈÚ∂∫ ÍÃÏøË Á∆¡ª

«ÚØËÂ≈¬∆¡ª ÒØ’ª ˘ «Á÷≈¬∆ «ÁøÁ∆¡ª ‹≈ ‘∆¡ª ‘ÈÕ √º⁄≈¬∆ «¬‘ ‘À «’

«¬√Á∂ «ÚºπË ‘π‰∂ ÂØ∫ ‘∆ ‹ÈÂ≈ ¡≈Ú≈˜≤≤≤Ú∆ ¿∞·≈¿∞‰ Òº◊∆ ‘ÀÕ

’π∞ºÒ «ÓÒ≈ ’∂, «¬‘ ÂÏÁ∆Ò∆ Ï≈‘Óπº÷∆ ÂΩ Â∂ ‘ª ͺ÷∆ ‘ÀÕ «¬‘ «¬«Â‘≈√

Á∂ ¡º◊∂ Ú˺Á∂ ‘ج∂ ’ÁÓ ‘ÈÕ ¡≈͉∆ √πÌ≈«Ú’ ◊Â∆ È≈Ò ¡º◊∂ ÚËÁ≈ ‘Ø«¬¡≈

«¬«Â‘≈√ ’Á∂-’Á∂ ≈‘ Á∆¡ª π’≈Ú‡ª ˘ ·Ø’ Ó≈ ’∂ Á» ’ «ÁøÁ≈ ‘ÀÕ

√ØËÚ≈Á∆ Í»ø‹∆Ú≈Á «¬º’ ¡«‹‘∆ ‘∆ π’≈Ú‡ √∆Õ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á≈ »Í ‘π‰

‘Ø «˜¡≈Á≈ √≈¯ ‘ØÚ∂◊≈ ¡Â∂ Ïπ‹»¡≈˜∆ ¡Â∂ Ó˜Á» ‹Ó≈ «¬º’ Ú≈ «Î

«¬º’ Á»√∂ Á∂ «¬º’ÁÓ ¡≈‘Ó‰∂-√≈‘Ó‰∂ ÷Û∑∂ ‘؉◊∂Õ √Ó≈‹Ú≈Á ˘ ÏÁÈ≈Ó

’È Ú≈Ò∂ √ØËÚ≈Á Á≈ «⁄‘≈ ‘π‰ √≈¯≤≤≤‘Ø ⁄π«’¡≈ ‘À ¡Â∂ ÁπÈ∆¡ª Ì Á∂

Ó˜Á»ª ¡Â∂ ’«Ó¿±«È√‡ √Ϊ ”⁄ ÎÀÒ∆ ÌÓ Á∆ ËπøÁ Òº◊̺◊ ¤‡ ⁄πº’∆ ‘ÀÕ

JJ ≤

(16)

√Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ Á≈ ÷≈√≈ ¡Â∂√ø◊ªÁ∆ ÁΩ Á∆¡ª √Óº«√¡≈Úª

AIEC Á∂ Ï≈¡Á »√ ¡Â∂ Í»Ï∆ Ô»Í ¡Â∂ AIGF Á∂ Ï≈¡Á ⁄∆È ”⁄

Í»ø‹∆Ú≈Á Á∆ ÓπÛ Ï‘≈Ò∆ Á≈ ¡≈øÌ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆ ‘≈ √∆, Í «¬‘ ’ج∆

¡‰«’¡≈√∆ ‹ª ¡⁄≈È’ Ú≈Í∆ ÿ‡È≈ È‘ƒ √∆Õ «¬√Á∂ ’πºfi «ÈÙ«⁄ Ï≈‘Óπº÷∆

¡Â∂ ¡øÂÓπº÷∆ ’≈È ¡Â∂ «¬º’ «ÈÙ«⁄ «¬«Â‘≈«√’ «Íº· Ì»Ó∆ √∆Õ √Ó≈‹Ú≈Á

Á∆ ‘≈ ˘ √Ófi‰ Ò¬∆ ¡Â∂ «¬‘ √Ófi‰ Ò¬∆ «’ ¡ø ˘ Í»ø‹∆Ú≈Á ¿∞µÂ∂ ¿∞√Á∆

«‹ºÂ «’√ Â∑ª «ÈÙ«⁄ ‘À, «¬‘ ˜»∆ ‘À «’ ¡√ƒ «¬√ Í»∆ «¬«Â‘≈«√’

«Íº·Ì»Ó∆ ”ÂØ∫∫-√Ó≈‹Ú≈Á Á∂ Ò¬∆ √øÿÙ Á∂ ÒÓ’Ú∂∫ ¡Â∂ ◊πøfiÒÁ≈ ÷≈√∂ ÂØ∫

ÌÒ∆̪ ‹≈‰» ‘ج∆¬∂Õ «¬√ Á∆ ◊«‘∆ √ÓfiÁ≈∆ ‘≈«√Ò ’∆Â∂ Ï◊À ¡√ƒ

√Ó≈‹Ú≈Á Á∂ Ï≈∂ ”⁄ «Ú⁄≈Ú≈Á∆ √Ø⁄ ¡Â∂ Ë≈È≈ ÂØ∫ Óπ’ ȑƒ ‘Ø √’Á∂Õ

⁄≈ √Ω √≈Òª Á∂ ÒøÏ∂ √øÿÙ ”⁄ ÷ÛØ ¡Â∂ ‘≈ª Á∂ ’¬∆ ÁΩª Á∂ Ï≈¡Á

Í»ø‹∆Ú≈Á È∂ ‹◊∆Á≈∆ ˘ ÎÀ√Ò≈’πÈ ‘≈ «ÁºÂ∆ √∆Õ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∂ «ÚπºË

’«Ó¿±«È˜Ó Á≈ √øÿÙ «¬√ ÂØ∫ Ú∆ «˜¡≈Á≈ ◊πøfiÒÁ≈ ¡Â∂ ÒøÏ≈ ‘À «’¿∞∫«’

«¬‘ √Ì ‹Ó≈ª ¡Â∂ ‘ Â∑ª Á∆ Òπº‡ Á∂ ÷≈ÂÓ∂ Á≈ √øÿÙ ‘À-«¬’ ¡«‹‘≈

√øÿÙ ‘À «‹√ Á∆ «‹ºÂ Á∂ Ï≈¡Á ÓÈπ∞º÷∆ √Ó≈‹ Á≈ ‘π‰ º’ Á≈ ’ÒÓϺË

«¬«Â‘≈√ ͻګ¬«Â‘≈√’ ÁΩ Á≈ «¬«Â‘≈√ ω ‹≈Ú∂◊≈Õ √≈˘ «¬√ ◊ºÒ ˘

⁄ø◊∆ Â∑ª √Ófi‰≈ ÍÚ∂◊≈ «’ ÓȺπ÷ ¡≈͉≈ «¬«Â‘≈√ ¡≈Í ⁄Á∂ ‘È, Í

¿∞‘ «¬√ ˘ ÓÈ⁄≈‘∆¡ª ‘≈Òª ”⁄ È‘ƒ √◊Ø∫ «¬«Â‘≈√ Áπ¡≈≈ «ÁºÂ∆¡ª

‘≈Òª ”⁄ ‘∆ ⁄Á∂ ‘ÈÕ «¬«Â‘≈√ ⁄‰ Á∂ ¡øÂÓπº÷∆ ÔÂÈ ‘Ó∂Ù≈ ‘∆

Ï≈‘Óπº÷∆ ’≈Ȫ ÂØ∫ ÍÃÌ≈«ÚÂ, √∆«Ó ¡Â∂ «ÈÔø« ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ È≈Ò ‘∆

«Ú⁄≈Ë≈≈ Á∂ √Ó≈«‹’ ÍÃÔØ◊ª ”⁄ »ÍªÂ‰ Á∆¡ª ¡≈͉∆¡ª ¡º‡Ò √∆Ó≈Úª-

√Óº«√¡≈Úª ‘πøÁ∆¡ª ‘È ¡Â∂ Á≈Ù«È’ «Ú⁄≈’ ÍºË Â∂ «’√∂ «Ú⁄≈Ë≈≈

Á∂ √Ê≈«Í ‘Ø ‹≈‰ Á∂ Ï≈¡Á Ú∆ Ï‘π √≈∂ ÔÂȪ, ¡Èπ∞ÌÚª ¡Â∂ √¯ÒÂ≈Úª-

¡√¯ÒÂ≈Úª Á∂ «È⁄ØÛ≤≤Á∂ Ï≈¡Á ‘∆ ¡ÓÒ Á∂ ·Ø√ »Í ¡Â∂ √Â∂ ‘Ø∫Á ”⁄

¡≈¿∞∫Á∂ ‘ÈÕ

«¬√ Ò¬∆, Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∆ Íë’«¡≈ ¡Â∂ ¿∞√Á∂ ’≈Ȫ Á∆

(17)

√ͺه ¡Â∂ „πº’Úƒ √ÓfiÁ≈∆ Á∂ Ò¬∆ √Ì ÂØ∫ Í«‘Òª «¬‘ ‹≈ȉ≈ ‹»∆ ‘À «’

Ó˜Á» «¬È’Ò≈Ï Á∂ Ï≈¡Á √Ê≈«Í √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ Á≈ ÷≈√≈ ’∆ ‘πøÁ≈

‘À? «¬√ Á≈ º ¡Â∂ «¬√ Á≈ »Í ’∆ ‘πøÁ≈ ‘À, «¬√Á∂ Ïπ«È¡≈Á∆ Òº¤‰ ’∆ ‘πøÁ∂

‘È, «¬√ ÁΩ ”⁄ √Ó≈«‹’-¡≈«Ê’ ω «’√ Â∑ª Á∆ ‘πøÁ∆ ‘À? ¡Â∂ «¬√

Á∂ «Ú’≈√ Á∂ «ÈÔÓ ’∆ ‘πøÁ∂ ‘È?

√Ì ÂØ∫ Í«‘Òª, Ó؇∂ ÂΩ ¿∞µÂ∂ «¬‘ ‹≈‰ ÒÀ‰≈ ‹»∆ ‘À «’ √Ó≈‹Ú≈Á

«¬’ √Ê≈¬∆ ¡Â∂ √Ó∂’ √Ó≈«‹’ ¡≈«Ê’ ω ȑƒ ‘ÀÕ «¬‘ Í»ø‹∆Ú≈Á

¡Â∂ ‹Ó≈ «‘ √Ó≈‹ Á«Ó¡≈È «¬’ ÒøÏ≈ √ø◊ªÁ∆ ÁΩ ‘ÀÕ ÓºÈπ÷∆ «¬«Â‘≈√

«Ú⁄ Ó‹Á» «¬È’Ò≈Ï Í«‘Ò∂ ¡«‹‘∂ «¬È’Ò≈Ï ‘È «‹È∑ª Á≈ «ÈÙ≈È≈

‹Ó≈ «‘Â, Òπº‡ «‘ √Ó≈‹ ω≈¿∞‰≈ ‘À-‹Ó≈ ¡Â∂ ≈‹ ˘ ‘∆ ÒØÍ∆’‰

Á∆ Íë’«¡≈ È≈Ò ÷ÂÓ ’ Á∂‰≈ ‘ÀÕ «¬√ Ò¬∆ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á≈ √øÿÙ

«√Î Ïπ‹»¡≈˜∆ ¡Â∂ Ïπ‹»¡≈ √º«Ì¡≈⁄≈ È≈Ò ‘∆ È‘ƒ, √◊Ø∫ √≈∆¡ª Òπ‡∂∆¡ª

‹Ó≈ª, √≈∆¡ª ‹Ó≈Â∆ ÍëÚÂ∆¡ª ¡Â∂ ‘˜≈ª √≈Òª ÂØ∫ ’≈«¬Ó √≈∆¡ª

‹Ó≈Â∆ ¡≈Áª-Ïπ≈¬∆¡ª ¡Â∂ √º«Ì¡≈⁄≈ «ÚπºË ‘ÀÕ «¬√ ˘ «Ë¡≈È «Ú⁄

º÷Á∂ ‘ج∂ √Ó≈‹Ú≈Á Á∂ ÒøÏ∂ ÁΩ ”⁄ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∂ ÒÓ’Ú∂∫ ÷≈√∂, Ò◊≈Â≈

«¬È’Ò≈Ϫ Á∆ ¡‡ºÒÂ≈ ¡Â∂ ‘≈ «‹ºÂ Á∂ ¡È∂’ ¿∞Â≈ªÚª-⁄Û≈Úª Á∆¡ª

√øÌ≈ÚÈ≈Úª ˘ √«‘‹∂ ‘∆ √Ó«fi¡≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ÀÕ

«¬√ ÒøÏ∂ «¬«Â‘≈«√’ ÁΩ Á∂ Ï≈∂ Ó≈’√, ¬∂∫◊Ò˜ È∂ Ú≈-Ú≈ Áº«√¡≈

√∆Õ ÒÀ«ÈÈ È∂ «¬√Á∂ ÷≈√∂, «Ú’≈√ Á∂ «ÈÔÓª ¡Â∂ √Óº«√¡≈Úª Á≈ ‘Ø «˜¡≈Á≈

√ͺه Úȉ ’«Á¡ª Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ Ï‘≈Ò∆ Á∂ Ò◊≈Â≈ ÓΩ‹»Á ÷Â∂ Á∆

Ú≈-Ú≈ ⁄⁄≈ ’∆Â∆ √∆Õ »√ ”⁄ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÃÔØ◊ª Á∂ «È⁄ØÛ≤≤≤≤¡Â∂ ¡≈͉∂

Á∂Ù «Úº⁄ √Ó≈‹Ú≈Á Á∂ ÁΩ Á∂ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∂ ¡ÈπÌÚª Á∂ ¡≈Ë≈ Â∂ Ó≈˙

È∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ Á∂ ¡≈Ë≈ ¡Â∂ ¿∞µ⁄ ¿∞√≈ ”⁄ ¿∞‘Ȫ Á∂ ¡ø √øÏø˪

Á∆ ¡Â∂ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∂ ÷≈√∂ Á∆ √Ì ÂØ∫ ÚºË √»÷Ó ¡Â∂ «Ú¡≈Í’ «ÚÚ∂⁄È≈

’Á∂ ‘ج∂ Í«‘Ò∆ Ú≈ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ «Ú⁄ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∂ «ÈÔÓª ¡Â∂

√Â∂ ˘ √ͺهÂ≈ È≈Ò √≈‘Ó‰∂ «Ò¡ªÁ≈ √∆ ¡Â∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤≤Ï‘≈Ò∆ ”Â∂

«¬º’Ø «¬º’ ’≈◊ Ø’ Á∂ »Í ”⁄ «Èø «¬È’Ò≈Ï Á≈ «√˪ Í∂Ù ’∆Â≈ √∆Õ

¡º‹ √ØËÚ≈Á∆ ÍÃ⁄≈ Á∂ ÍÃÌ≈Ú ’≈È √Ó≈‹Ú≈Á Á∂ Ï≈∂ Ó≈’√Ú≈Á Á∆¡ª

«¬‘Ȫ «Ú«◊¡≈«È’ «√º«÷¡≈Úª ÂØ∫ «‹¡≈Á≈ ’«Ó¿±«È√‡ ‹ª ª ¡‰‹≈‰

‘È ‹ª ¿∞‘Ȫ Á∆ √Ófi Ï‘π Í∂ÂÒ∆ ‘∆ ‘ÀÕ «‹√ ’≈È ¿∞‘ √Ó≈‹Ú≈Á Ï≈∂

¡≈Ó ÂΩ ≤¿∞µÂ∂ «Ú⁄≈Ú≈Á∆ ¡Â∂ ¡«Ë¡≈ÂÓÚ≈Á∆ √Ø⁄ Á∂ «Ù’≈ ‘∂ ‘È ¡Â∂

«¬√ Ò¬∆ ¡º‹ Í»Ï∆ Ô»±Í, »√ ‹ª ⁄∆È ”⁄ ¡≈ ‘∂ Í»ø‹∆Ú≈Á ˘, ¿∞√Á∂

’≈‰ª ˘, ¿∞√Á∂ Ï≈‘Óπº÷∆ ¡≈Ë≈ ˘ ¡Â∂ ¿∞√Á∆ «¬«Â‘≈«√’ «Íº· Ì»Ó∆ ˘

(18)

¿∞‘ √Ófi‰ «Ú⁄ ¡√ÓÊ ‘ÈÕ

«√Î √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÂÏÁ∆Ò∆ Á∂ «¬º’ ÒøÏ∂ «¬«Â‘≈«√’ ÁΩ ”⁄Ø∫ ◊π‹È Á∂

Ï≈¡Á ‘∆ ÓȺπ÷∆-√Ó≈‹ «Ú’≈√ Á∆ ¿∞µ√ ¿∞µÈ Óø«˜Ò Â∂ Í‘πø⁄ √’Á≈ ‘À «‹Ê∂

Ú√ª Á∆ Ú‡ªÁ≈ ’Á ÷ÂÓ ‘Ø ‹≈Ú∂◊∆ ¡Â∂ ’∂ÚÒ ÚÂØ∫ ’Á ‘∆ Ï≈’∆

«‘ ‹≈Ú∂◊∆Õ Ú≈Ë» ÍÀÁ≈Ú≈ Á∂ «¬√ ÍÛ≈¡ ”⁄ Ú√»¡ª Á∆ «‹‰√ Á∂ »Í ”⁄

‘Ø∫Á ’≈«¬Ó È‘ƒ «‘ ‹≈Ú∂◊∆, ÓπÁ≈ Á∆ √ºÂ∑≈ ¡ÒØÍ ‘Ø ‹≈Ú∂◊∆ ¡Â∂ ÒØ’

√ÓºÊ≈ ¡Èπ√≈ ’øÓ ’È◊∂ ¡Â∂ ÒØÛ≤≤≤¡Èπ√≈ ‘∆ ÍÃ≈Í ’ √’‰◊∂Õ ’∂ÚÒ

¿∞√ ÍÛ≈¡ ¿∞µÍ Í‘πø⁄ ’∂ ‘∆ ‹Ó≈ª Á≈,≈‹ √«‘ √≈∆¡ª √Ó≈«‹’

‹Ó≈Â∆ √ø√Ê≈Úª Á≈, ‹Ó≈Â∆ «Ú⁄≈Ë≈≈Úª Á≈ ¡Â∂ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á≈

÷≈ÂÓ≈ √øÌÚ ‘Ø √’∂◊≈Õ

’«Ó¿±«È˜Ó Á∂ ÍÛ≈¡ º’ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √ø◊ªÁ∆ ÁΩ ”⁄

⁄∆˜ª Á∆ Ï≈˜≈-’Á ’≈«¬Ó «‘øÁ∆ ‘À, Ó≈Ò ¡Ê⁄≈∂ Á∆ ‘Ø∫Á ’≈«¬Ó

«‘øÁ∆ ‘À, Óø‚∆ ¡Â∂ ’Á Á∂ «ÈÔÓ ’øÓ ’Á∂ «‘øÁ∂ ‘È ¡Â∂ ÒøÓ∂∫ ≤≤≤√Ó∂∫ º’,

’«Ó¿±«È˜Ó Á∂ È∂Û∂ Í‘πø⁄‰ º’, ““‘∂’ ˘ ¿∞√Á∂ ’øÓ ¡Èπ√≈”” Á≈ «√˪Â

Ò≈◊» «‘øÁ≈ ‘ÀÕ ‹≈‰∆, «Ó‘È Á∆ «‹‰√ Á∂ »Í ”⁄ ‘Ø∫Á ’≈«¬Ó «‘øÁ∆ ‘ÀÕ

«¬√Á∂ ¡Èπ√≈ «¬√ Í»∂ ÁΩ ”⁄ ‹Ó≈ª ÓΩ‹»Á «‘øÁ∆¡ª ‘È ¡Â∂ ‹Ó≈Â∆

√øÿÙ ⁄ÒÁ≈ «‘øÁ≈ ‘ÀÕ √Ó≈‹Ú≈Á Á∂ «¬√ Í»∂ ÁΩ ”⁄ ¿∞µ⁄ ¿∞√≈ Á∂

Ë≈ÂÒ ”Â∂ ÓΩ‹»Á ‹Ó≈Â∆ Ë≈≈Úª-ÍëÚÃÂ∆¡ª Ú∆ ’«Ó¿±«È˜Ó ÚºÒ ÍÃ◊Â∆ Á∆

«ÁÙ≈ ¿∞Ò‡≈ Á∂‰ Ò¬∆ √◊Ó ÌΩ«Â’ Â≈’ª Á∂ »Í ”⁄ ÒøÓ∂∫ √Ó∂∫ º’ ÓΩ‹»Á

«‘øÁ∆¡ª ‘ÈÕ

√Ó≈‹Ú≈Á Á∂ √ø√Ê≈Í’ ¡Â∂ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∂ ¡≈◊,» √Ó≈‹Ú≈Á Á∆¡ª

«¬‘Ȫ √Óº«√¡≈Úª Á∆ ⁄⁄≈ Ó≈’√Ú≈Á Á∂ ‹ÈÓ Á∂ ¡≈ø«Ì’ ÁΩ ÂØ∫ ‘∆

’Á∂ ‘∂ ‘È ¡Â∂ «¬√Á∂ «Ú’≈√ ¡Â∂ ÍÃÔØ◊ª Á∂ ¡ÈπÌÚª ÂØ∫ ¡Ó∆ ‘؉ Á∂

È≈Ò ‘∆ ¿∞‘Ȫ Á∆ √Ófi «‹¡≈Á≈ ·Ø√, ‚»±øÿ∆ ¡Â∂ «Ú¡≈Í’ ‘πøÁ∆ ⁄Ò∆ ◊¬∆Õ

Ó≈’√ ¡Â∂ ¬∂∫◊Ò˜≤≤≤È∂ √Ó≈‹Ú≈Á ˘ «¬’ ¡ø«ÂÓ ‡∆⁄∂ Á∆ Ï‹≈«¬,““‹Ó≈Â∆

Ú÷∂«Ú¡ª Á∂ ÷≈ÂÓ∂ Ò¬∆ ‹»∆”” √ø◊ªÁ∆ Èπ’Â∂ Á∂ »Í ”⁄ ∂÷ª«’ ’∆Â≈Õ

AHE@ «Ú⁄ ‘∆ Ó≈’√ È∂ ¡≈͉∆ ’Ò≈√’∆ ⁄È≈ ““Ϊ√ ”⁄ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙAHDH-AHE@”” «Ú⁄ ¡«Â¡ø ◊øÌ∆ „ø◊ È≈Ò √Ó≈‹Ú≈Á Á∂ Ïπ«È¡≈Á∆ Òº¤‰ª˘ ∂÷ª«’ ’ «ÁºÂ≈ √∆,““«¬‘ √Ó≈‹Ú≈Á∆ «¬È’Ò≈Ï Á∂ √Ê≈¬∆͉ Á≈ ¡ÀÒ≈È‘À, «¬‘ ¡≈Ó ÂΩ Â∂ ‹Ó≈Â∆ Ú÷∂«Ú¡ª Á∂ ÷≈ÂÓ∂ ¡Â∂ «‹È∑ª ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏø˪ Â∂«¬‘ ‹Ó≈Â∆ Ú÷∂Ú∂∫ ¡≈Ë≈«Â ‘È, ¿∞‘Ȫ Á∂ ÷≈ÂÓ∂ ¡Â∂ «¬‘Ȫ ÍÀÁ≈Ú≈∆√øÏø˪ Á∂ ¡Èπ√≈∆ √≈∂ √Ó≈«‹’ √øÏø˪ Á∂ ÷≈ÂÓ∂ ¡Â∂ «¬‘Ȫ √Ó≈«‹’ √øÏø˪ ÂØ∫ÍÀÁ≈ ‘ج∂ √≈∂ «Ú⁄≈ª Á∂ «¬È’Ò≈Ï∆’È Á∂ ‹»∆ √ø◊ªÁ∆ Èπ∞’Â∂ Á∂ »Í ”⁄

(19)

Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ‘ÀÕ”” AHEG «Ú⁄ ◊ØÊ≈ ÍØÃ◊≈Ó Á∆ ¡ÒØ⁄È≈

’Á∂ ‘ج∂ Ó≈’√ È∂ √ͺه ÙÏÁª «Ú⁄ «’‘≈ √∆ «’ ““Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ¡Â∂’«Ó¿±«È√‡ √Ó≈‹ Á«Ó¡≈È «¬’ Á»√∂ «Ú⁄ «¬È’Ò≈Ï∆ »Í ÏÁÒ∆ Á≈ ÁΩÓΩ‹»Á «‘øÁ≈ ‘À, «‹√ ÁΩ≈È ≈‹ ’∂ÚÒ Ó˜Á»ª Á∆ «¬È’Ò≈Ï∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ‘∆ ‘Ø√’Á≈ ‘ÀÕ”” Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ √Ê≈«Í ‘؉ Á≈ «¬‘ ÓÂÒÏ

«ÏÒ’πÒ È‘ƒ ‘À «’ Ò؇» ‹Ó≈ª Á∆ ‘Ø∫Á ÷ÂÓ ‘Ø ‹≈Ú∂◊∆Õ Ò∂«ÈÈ È∂ «¬√ ˘

Ú≈-Ú≈ ∂÷ª«’ ’∆Â≈ ‘ÀÕ Ò∂«ÈÈ ¡Èπ√≈, ““Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á≈ ¡ø ȑƒ √◊Ø∫ «¬√ Á≈ ÈÚ∂∫ »Íª «Ú⁄ ‹≈∆ «‘‰≈ ‘ÀÕÓ˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ «¬º’ ¡«‹‘∆ Ó˜Á» ‹Ó≈ Áπ¡≈≈ ⁄Ò≈«¬¡≈ ‹≈‰Ú≈Ò≈ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ‘À ‹Ø ‹∂» ‘ج∆ ‘À ¡Â∂ «‹√È∂ ¡«‹‘∆ √Ó≈¬∂Á≈ ‹Ó≈ Á∂«÷Ò≈Î ≈‹√∆ √ºÂ∑≈ ¡≈͉∂ ‘ºÊª ”⁄ ÒÀ Ò¬∆ ‘À, ‹Ø ‘≈ ◊¬∆ ‘À Í ÷ÂÓ È‘ƒ‘ج∆, ¡«‹‘≈ Í»ø‹∆ÍÂ∆ ‹Ø ÷ÂÓ È‘ƒ ‘Ø«¬¡≈ ‘À, «‹√È∂ «ÚØË ’È≈ ÏøÁ È‘ƒ’∆Â≈ ‘À, √◊Ø∫ ¡≈͉∂ «ÚØË ˘ «Âº÷≈ ’ «ÁºÂ≈ ‘À (““¡≈˜≈Á∆ ¡Â∂ √Ó≈ÈÂ≈ Á∂È≈«¡ª È≈Ò ‹ÈÂ≈ È≈Ò ËØ÷≈”” È≈Ó∆ ÍÃ’≈«Ù Ì≈Ù‰ Á∆ Ì»«Ó’≈Õ) «¬√ Í»∂

ÓºÁ∂ Â∂ ‘Ø Êª ÒÀ«ÈÈ ’«‘øÁ∂ ‘È,““Í»ø‹∆Ú≈Á ÂØ∫ ’«Ó¿±«È˜Ó º’ √ø◊ªÁ∆ ÁΩ

«¬’ Í»∂ «¬«Â‘≈«√’ Ôπº◊ Á∆ ÍÃÂ∆«ÈËÂ≈ ’Á≈ ‘ÀÕ ‹ÁØ∫ º’ «¬‘ Ôπº◊ ÷ÂÓ

È‘ƒ ‘Ø ‹ªÁ≈, ÂÁ º’ Òπ‡∂∂ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∆ ¿∞Ó∆Á ‹» ‘∆ Í≈Ò∆ º÷Á∂ ‘È

¡Â∂ «¬‘∆ ¿∞Ó∆Á, ÓπÛ Ï‘≈Ò∆ Á∂ ÔÂȪ ”⁄ ÏÁÒ ‹ªÁ∆ ‘ÀÕ”” ¡º◊∂ ¿∞‘ ’«‘øÁ∂

‘È, ““‹Ó≈ª Á≈ ÷≈ÂÓ≈ «¬’ ÒøÓ∂∫, ¡Ω÷∂ ¡Â∂ ◊πøfiÒÁ≈ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∆ Óø◊’Á≈ ‘À, ‹Ø Í»ø‹∆ Á∆ √ºÂ∑≈ ˘ Íπº‡ √πº‡‰ Á∂ Ï≈¡Á, Ïπ‹»¡≈ ≈‹ Á∂ «ÚÈ≈Ù Á∂Ï≈¡Á ¡Â∂ ÍÃØÒ∂Â≈∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ √Ê≈«Í ‘Ø ‹≈‰ Á∂ Ï≈¡Á ÷ÂÓ È‘ƒ ‘Ø‹ªÁ≈Õ («‹Ú∂∫ «’ Íπ≈‰∂ √Ó≈‹Ú≈Á ¡Â∂ Íπ≈‰∆ √Ó≈«‹’ ‹Ó‘»∆¡Â Á∂ ÍÃÂ∆«ÈË∆’ÒÍÈ≈ ’Á∂ ‘È) ÏÒ«’ «√Î ¡≈͉≈ »Í ÏÁÒ ÒÀ∫Á≈ ‘À ¡Â∂ ’¬∆ ¡Êª ”⁄ª «˜¡≈Á≈ ÍÃ⁄ø‚ Ú∆ ‘Ø ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ”” Ò∂«ÈÈ È∂ ˜Ø Á∂ ’∂ «’‘≈ √∆ «’ Í»ø‹∆Ú≈Á ÂØ∫’«Ó¿±«È˜Ó Á≈ √ø◊ªÁ∆ ÁΩ ““Ò≈˜Ó∆, ¡Ì»ÂÍ»Ú «Âº÷∂ »Íª ”⁄ ‹≈∆ ¡Ì»Âͻګ‘ø√≈ÂÓ’ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á≈ ÁΩ ‘ÀÕ”” (≈‹ ¡Â∂ «¬È’Ò≈Ï)

»√ «Ú⁄ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÃÔØ◊ª Á∂ Ȫ‘ ͺ÷∆-‘ª ͺ÷∆ ‹«Ï¡ª ¡Â∂ ⁄∆È

«Ú⁄ «¬È’Ò≈Ï Á∂ Ï≈¡Á ‹≈∆ ÍÃÔØ◊ª ¡Â∂ √øÿÙª Á∂ ¡«Ë¡ÀÈ Á∂ ¡≈Ë≈ Â∂

Ó≈˙ È∂ AIFB «Ú⁄ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ «Ú⁄ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∆ ÓΩ‹»Á◊∆ ¡Â∂

Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∂ ÷Â∂ ˘ √ͺه ÙÏÁª «Ú⁄ «’‘≈ √∆, ““√Ó≈‹Ú≈Á∆√Ó≈‹ Á∆ ’≈¯∆ ÒøÏ∆ «¬«Â‘≈«√’ ¿∞Ó ‘πøÁ∆ ‘ÀÕ √Ó≈‹Ú≈Á Á∂ «¬√ Í»∂ «¬«Â‘≈«√’ÁΩ «Ú⁄ ‹Ó≈ª, ‹Ó≈Â∆ «ÚØËÂ≈¬∆¡ª ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ÓΩ‹»Á «‘øÁ∂ ‘È,√Ó≈‹Ú≈Á∆ √Â∂ ¡Â∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ √Â∂ Á∂ «Ú⁄≈Ò∂ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ‹≈∆ «‘øÁ≈

(20)

‘À ¡Â∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á≈ ıÂ≈ Ï«‰¡≈ «‘øÁ≈ ‘ÀÕ √≈˘ «¬√ √øÿÙ Á∂ÒÓ’Ú∂∫ ¡Â∂ ◊πøfiÒÁ≈ ÷≈√∂ ÂØ∫ ‹≈‰» ‘؉≈ ÍÚ∂◊≈Õ √≈˘ ¡≈͉∆ ⁄Ω’√∆ ¿∞µÈÂ’È∆ ÍÚ∂◊∆Õ √≈˘ ‹Ó≈Â∆ «ÚØËÂ≈¬∆¡ª, ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ˘ √‘∆ „ø◊ È≈Ò√Ófi‰≈ ¡Â∂ √ø⁄≈«Ò ’È≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘ÀÕ È‘ƒ ª √≈‚∂ Á∂Ù Ú◊≈ «¬º’√Ó≈‹Ú≈Á∆ Á∂Ù ¡≈͉∂ ¿∞Ò‡ «Ú⁄ ÏÁÒ ‹≈Ú∂◊≈ ¡Â∂ «Èºÿ ‹≈Ú∂◊≈ ¡Â∂Í»ø‹∆Ú≈Á Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ ‘Ø ‹≈Ú∂◊∆Õ ‘π‰ ÂØ∫ ‘∆ ‘ √≈Ò, ‘ Ó‘∆È∂, ‘ «ÁÈ¡≈͉∂ ¡≈Í ˘ «¬‘ Ô≈Á «ÁÚ≈¿∞‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘À, ª «’ ¡√ƒ √Óº«√¡≈ Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂◊øÌ∆ √Ófi ˘ ω≈¬∆ º÷ √’∆¬∂ ¡Â∂ «¬º’ Ó≈’√Ú≈Á∆-ÒÀ«ÈÈÚ≈Á∆ Ò∆‘¡Í‰≈ √’∆¬∂Õ””

¡≈˙, ‘π‰ ¡√ƒ «¬‘ Á∂÷‰ Á≈ ÔÂÈ ’∆¬∂ «’ «’Ú∂∫ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹

Á∂ Ïπ«È¡≈Á∆, ¡≈«Ê’ „ª⁄∂ ¡Â∂ ¿∞µ⁄-¿∞√≈ Á∆ ¡øÂ-⁄È≈ «Ú⁄ ¿∞‘ ºÂ

ÓΩ‹»Á ‘πøÁ∂ ‘È ‹Ø «¬√ ÁΩ ”⁄ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∂ ÒÓ’Ú∂∫ ÷≈√∂ ’≈È ‘πøÁ∂ ‘È

¡Â∂ «‹È∑ª ’≈È ’≈¯∆ ÒøÏ∂ √Ó∂∫ º’ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∆ √øÌ≈ÚÈ≈ ω∆

«‘øÁ∆ ‘ÀÕ

√Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ «Ú⁄ «Ú’≈√ Á∂ ¡≈ø«Ì’ ÍÛ≈Úª Á∂ ◊π˜È ÂØ∫

Ï≈¡Á √Ó»«‘’ Ó≈Ò’∆ Á≈ ÍÃÏøË, «Èº‹∆ Ó≈Ò’∆ Á≈ √Ê≈È ÒÀ ÒÀ∫Á≈ ‘À ¡Â∂

√Ó≈‹Ú≈Á∆ ¡Ê⁄≈∂ Â∂ ¡≈͉≈ «ÈÔø‰ ’≈«¬Ó ’È ÂØ∫ Ï≈¡Á «Ó‘ÈÂ’Ù

‹ÈÂ≈ √Ó≈‹ Á∆ Ó≈Ò’ ω ‹ªÁ∆ ‘ÀÕ Ó≈’√Ú≈Á Á∆ «√º«÷¡≈ ¡Â∂ ¡ÓÒ

‘ΩÒ∆-‘ΩÒ∆ Íπ≈‰∂ √Ó≈‹ Á∆ ÌΩ«Â’-¡≈«Ӓ ‹’Û≤≤≤ÂØ∫ Óπ’ ’’∂ Í»∆ ‹ÈÂ≈

˘ ’«Ó¿±«È˜Ó Á∆ «ÁÙ≈ «Ú⁄ ¡º◊∂ ÚË≈¿∞∫Á≈ ‘ÀÕ «¬‘Ȫ ¡Êª «Ú⁄

√Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ ’«Ó¿±«È√‡ √Ó≈‹ Á≈ ¡≈ø«Ì’ ÍÛ≈¡ ‘À, Í ““«¬‘

¡≈͉∆ ÷πÁ Á∆ Ïπ«È¡≈Á∆ Â∂ «Ú’«√ ȑƒ ‘ÀÕ «¬√ Á∂ ¿∞Ò‡ «¬‘ Í»ø‹∆Ú≈Á∆

√Ó≈‹ ”⁄Ø∫ ¡‹∂ ÍÀÁ≈ ‘∆ ‘Ø«¬¡≈ ‘πøÁ≈ ‘ÀÕ «¬√ Ò¬∆ «‹√ Íπ≈‰∂ √Ó≈‹ «Ú⁄

«¬√ Á≈ ‹ÈÓ ‘Ø«¬¡≈ ‘πøÁ≈ ‘À, ¿∞√Á∂ «⁄øÈ∑ «¬√Á∂ ¿∞µÍ ¡≈«Ê’, ÈÀ«Â’,

«Ú⁄≈Ë≈’ ͺ÷ª «Ú⁄ ¡‹∂ Ú∆ Á∂÷∂ ‹≈ √’Á∂ ‘ÈÕ (Ó≈’√, ““◊ØÊ≈ ÍÃØ◊≈Ó

Á∆ ¡ÒØ⁄È≈) √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ Á∂ Úº÷-Úº÷ ͺ÷ª ¡Â∂ ¡Ô≈Óª Â∂ ¿∞√ Á∆

«√¡≈√Â, ¿∞√Á∂ ¡Ê⁄≈∂ ¡Â∂ ¿∞√Á∆ «Ú⁄≈Ë≈≈ Â∂, Ïπ‹»¡≈˜∆ ¡Â∂ √≈∆¡ª

Ò؇» ‹Ó≈ª Á∂ √ºÂ∑≈‘∆‰ ’∆Â∂ ‹≈‰ Á∂ Ï≈Ú‹»Á ¿∞‘Ȫ Á∂ ÍÃÌ≈Ú Ï⁄∂ «‘øÁ∂

‘È ¡Â∂ «¬ÊØ∫ º’ «’ ÒøÏ∂ √Ó∂∫ º’ ¿∞‘Ȫ ‹Ó≈ª Á∆ ÌΩ«Â’ ÓΩ‹»Á◊∆ Ú∆ ω∆

«‘øÁ∆ ‘À ¡Â∂ ÈÚ∂∫ «√∂ ÂØ∫ ¿∞‘Ȫ Á∂ ÍÀÁ≈ ‘πøÁ∂ «‘‰ Á∆ Íë’á≈ Ú∆ ‘ØÒ∆-‘ØÒ∆

ÒøÏ∂ √Ó∂∫ Á∂ Ï≈¡Á ‘∆ ÷ÂÓ ‘Ø √’Á∆ ‘ÀÕ «¬√ Ò¬∆ √Ó≈‹Ú≈Á Á≈ Í»≈

«¬«Â‘≈«√’ ÍÛ≈¡ ““«Èºÿ ‘∂ Í»øø‹∆Ú≈Á ¡Â∂ ¿µ∞ÌÁ∂ ’«Ó¿±«È˜Ó Á∂ «Ú⁄’≈

√øÿÙ Á≈ ÁΩ ‘πøÁ≈ ‘ÀÕ””(ÒÀ«ÈÈ Ó˜Á» Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ Ôπº◊ «Ú⁄ ¡ÊÈ∆Â∆

(21)

¡Â∂ ≈‹È∆Â∆)

√Ó≈‹Ú≈Á∆ ÁΩ «Ú⁄ «¬º’ «ÈÙ«⁄ √Ó∂∫ º’ ◊À √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÀÁ≈Ú≈∆

√øÏø˪ Á∆ ‘Ø∫Á ω∆ «‘øÁ∆ ‘ÀÕ ¿∞Á≈‘‰ Á∂ ÂΩ Â∂, Ó≈Ò’∆ Á∂ „ª⁄∂ ˘ ‘∆

Ò¬∆¬∂Õ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∂ ‘ºÊª ”⁄ √ºÂ∑≈ ¡≈¿∞∫Á∂ ‘∆ «Èº‹∆ Ó≈Ò’∆ Á≈ Í»∆ Â∑ª

÷≈ÂÓ≈ È‘ƒ ‘Ø ‹ªÁ≈Õ √Ó»«‘’ Ó≈Ò’∆ Á∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ „ª⁄∂ Á∂ È≈Ò ‘∆ ÒøÏ∂

√Ó∂∫ º’ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ «È‹∆ Ó≈Ò’∆ Á∂ ¤Ø‡∂-¤Ø‡∂ »Íª ¡Â∂ Òπº‡ Á∆ ‘Ø∫Á ’≈«¬Ó

«‘øÁ∆ ‘À, ¿∞ÁÔØ◊ª ¡Â∂ ÷∂Â∆ ”⁄ ¤Ø‡∆ Ó≈Ò’∆ ’≈«¬Ó «‘øÁ∆ ‘À, √«‘’≈∆ ÷∂Â∆

Á≈ √≈ Ú∆ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ‘∆ ‘π∞øÁ≈ ‘À ¡Â∂ Í«‘Òª ÂØ∫ ‘∆ «ÈË≈«Â Ïπ‹»¡≈ «‘ºÂª

Á∂ ÷≈ÂÓ∂ Á∂ Ï≈¡Á Ú∆ «Íø‚ª ¡Â∂ Ù«‘ª ”⁄ «Ú¡’Â∆◊ ¡Ê⁄≈∂ Á∆

«‘øÁ-÷»ø‘Á Ï⁄∆ «‘øÁ∆ ‘ÀÕ «Ú¡’Â∆¡ª Á«Ó¡≈È √øÏø˪ Á∂ √øÁÌ ”⁄

Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏø˪ Á∆ ÍÃÂ∆«ÈËÂ≈ ’È Ú≈Ò∆¡ª ‹Ó≈ª ¡Â∂

«Ó‘ÈÂ’Ù ‹ÈÂ≈ «Úº⁄ «ÚØË Ú∆ ÒøÏ∂ √Ó∂∫ º’ Ï«‰¡≈ «‘øÁ≈ ‘ÀÕ «Ú¡’Â∆◊Â

¿∞ÍÌØ◊Â≈ Ú√ª Á∆ Úø‚ Á∂ √øÁÌ ”⁄ Í»ø‹∆ÍÂ∆¡ª ¡Â∂ Ïπ‹»¡≈ Ó≈«‘ª ˘

«ÁºÂ∆¡ª ‹≈‰ Ú≈Ò∆¡ª ¿∞µ⁄∆¡ª ÂÈ÷≈‘ª ’≈«¬Ó «‘øÁ∆¡ª ‘ÈÕ «¬‘ √≈∂

◊À √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏøË, È≈ ’∂ÚÒ ÍÀÁ≈Ú≈∆ Ù’Â∆¡ª Á∂ «Ú’≈√ ”⁄

π’≈Ú‡ ω∂ «‘øÁ∂ ‘È, √◊Ø∫ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏø˪ Á∂ È≈Ò ¿∞‘Ȫ Á∆

«ÚØËÂ≈¬∆ ’≈«¬Ó «‘øÁ∆ ‘ÀÕ «¬√ Ò¬∆ ÒÀ«ÈÈ È∂ «’‘≈ ‘À «’ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ

Ï‘≈Ò∆ Á≈ ÷Â≈ ’∂ÚÒ ¡≈͉∂ ◊Ú≈⁄∂ ‘ج∂ “√Ú◊” Á∆ ÍÃ≈ÍÂ∆ Ò¬∆ ÔÂÈÙ∆Ò

Íπ≈‰∆¡ª Ò؇» ‹Ó≈ª ÚºÒØ∫, Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∂ ’ΩÓªÂ∆ √øÏø˪ ÚºÒØ∫, ’ΩÓªÂ∆ Í»ø‹∆

Á∆ Â≈’ ںÒØ∫ ‘∆ È‘ƒ √◊Ø∫ ¿∞‘Ȫ Ïπ‹»¡≈ ºª ¡Â∂ ¿∞√ Í»ø‹∆Ú≈Á ÚºÒØ∫ Ú∆

‘À ‹Ø ¤Ø‡∂ ÍÀÓ≈È∂ ”Â∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÍÀÁ≈Ú≈ Áπ¡≈≈ ÍÃÂ∆ «ÁÈ, ÍÃÂ∆ÿø‡≈, Ò◊≈Â≈

⁄≈∂ Í≈√∂ Â∆ÏÂ≈ È≈Ò ÍÀÁ≈ ‘πøÁ≈ «‘øÁ≈ ‘ÀÕ («ÚÙ∂Ù »Í ”⁄ ÒÀ«ÈÈ,÷ºÏ∂ͺ÷∆

’«Ó¿±«È˜Ó «¬º’ Ï⁄’≈È≈ Ø◊, √ØÚ∆¡Â √’≈ Á∂ ¯Ω∆ Ó√Ò∂, Ó˜Á»

Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ Ôπ∞º◊ ”⁄ ¡ÊÈ∆Â∆ ¡Â∂ ≈‹È∆Â∆Õ) ÍÃÔØ◊ª Á∂ ˜Ï∂ Á∂ ¡≈Ë≈

Â∂ Ó≈˙ È∂ Ú∆ «¬√ √º⁄≈¬∆ ˘ ¡È∂’ Ú≈ ∂÷ª«’ ’∆Â≈Õ √Ó≈‹Ú≈Á∆ „ª⁄∂ Á∂

¡øÂ◊ √Ó≈‹ ”⁄ ÒøÏ∂ √Ó∂∫ º’ «¬º’Ø ‘∆ √Ó∂∫ ’¬∆ Â∑ª Á∆¡ª √Ó≈«‹’-

¡≈«Ê’ √ø⁄È≈Úª ω∆¡ª «‘øÁ∆¡ª ‘ÈÕ ÒÀ«ÈÈ È∂ AIBA”⁄ ÍØÃÒ∂Â≈∆ Á∆

Â≈È≈Ù≈‘∆ «‘ «¬º’Ø ‘∆ √Ó∂∫ Íø‹ √Ó≈«‹’-¡≈«Ê’ √ø⁄È≈Úª Á∆ ÓΩ‹»Á◊∆

Á≈ Ú‰È ’∆Â≈ √∆Õ

√Ó≈‹Ú≈Á∆ ÂÏÁ∆Ò∆ ÁΩ≈È «¬º’ ÒøÏ∂ √Ó∂∫ º’ Íπ≈‰∆¡ª Ò؇» ‹Ó≈ª

Á∆ ‘Ø∫Á ÂØ∫ Ú∆ ¡«‘Ó √Ú≈Ò «¬‘ ‘À «’ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏø˪ ¡Â∂

√Ó≈‹Ú≈Á∆ √≈Ú‹«È’ Ó≈Ò’∆ Á∂ „ª⁄∂ ‹∂ «È‰≈«¬’ »Í ”⁄ √Ê≈«Í ‘؉

Á∂ Ï≈¡Á Ú∆ «‹È√ ¡Ê⁄≈≈ Ï«‰¡≈ «‘øÁ≈ ‘À, Ïπ‹»¡≈ ¡«Ë’≈ ω∂

(22)

«‘øÁ∂ ‘È, ÈÚ∂∫ Ïπ‹»¡≈ ºª Á∂ ÍÀÁ≈ ‘؉ Á∆ ˜Ó∆È ÓΩ‹»Á «‘øÁ∆ ‘À, ’Á Á∂

«ÈÔÓ ÓΩ‹»Á «‘øÁ∂ ‘È, ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ‹≈∆ «‘øÁ≈ ‘À ¡Â∂ «¬√ ÍÃ’≈

Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ Ï‘≈Ò∆ Á≈ Ï≈‘Óπº÷∆ ¡≈Ë≈ ÓΩ‹»Á «‘øÁ≈ ‘ÀÕ «¬‘ √‘∆ ‘À «’

√Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó»«‘’ Ó≈Ò’∆ Á∆ √Ê≈ÍÈ≈ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ «Èº‹∆ Ó≈Ò’∆ Á≈ «È÷∂Ë

‘ÀÕ Í «¬√ Á≈ ¡Ê «¬‘ «ÏÒ’π∞Ò È‘ƒ ‘À «’ Ó≈Ò’∆ Á≈ √Ú≈Ò ¡ø«ÂÓ ÂΩ Â∂

‘ºÒ ‘Ø «◊¡≈Õ Ó≈˙ ÂØ∫ Ú∆ Í«‘Òª Ó≈’√ ¡Â∂ ÒÀ«ÈÈ È∂ ‘∆ Ú≈-Ú≈ «¬√

◊ºÒ Â∂ ‹Ø «ÁºÂ≈ √∆ ¡Â∂ «¬«Â‘≈√ È∂ «¬‘ «√ºË ’ «ÁºÂ≈ ‘À «’ «√¯≤≤≤Ó≈Ò’∆

Á∂ ’È»±øÈ∆ »Íª ”⁄ ÂÏÁ∆Ò∆ ‘∆ ‹Ó≈ª ¡Â∂ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∆ ‘Ø∫Á Á∆¡ª

‘≈Òª ˘ ıÂÓ ’È Ò¬∆ ’≈¯∆ È‘ƒ ‘ÀÕ «¬‘Ȫ ‘≈Òª Á≈ √øÏøË Ó≈Ò’∆ Á∂

’˘È∆ »Íª È≈Ò È‘ƒ √◊Ø∫ ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏø˪ È≈Ò ‘À, Ú≈Ë» ’Á ‘≈«√Ò ’È

Á∆ √Ó≈«‹’ Íë’á≈ Á∂ »Í È≈Ò ‘À ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ √«ÊÂ∆¡ª Á∂ È≈Ò ‘À ‹Ø

¿∞ÂÍ≈Á’ª Ò¬∆ «¬‘ Í륡≈ «Â¡≈ ’Á∆ ‘ÀÕ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏø˪

¡Â∂ √Ó≈¬∂Á≈ª ¡Â∂ Ó˜Á»ª Á∆ ÚÀÍ»È ÓΩ‹»Á◊∆ Á∂ √¯≈¬∂ Ò¬∆ ’∂ÚÒ

√øÍÂ∆ Á≈ ’ΩÓ∆’È ‹ª √Ó»‘∆’È ’≈¯∆ È‘ƒ ‘ÀÕ «¬√ Á∂ Ï≈¡Á Ú∆ Í»ø‹∆ÍÂ∆

Úº÷-Úº÷ »Íª ”⁄ ’≈«¬Ó «‘ √’Á≈ ‘À ¡Â∂ ÷≈√ ÂΩ Â∂ ≈‹’∆ √Ó≈¬∂Á≈∆ Á∂

»Í ”⁄ ÍÀÁ≈ ‘Ø √’Á≈ ‘ÀÕ ÍØÃÒ∂Â≈∆ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∆ «¬«Â‘≈«√’ Ì»«Ó’≈

«√Î ‹≈«¬Á≈Á Á∂ »Í ”⁄ ÏÁÒ≈¿∞ «Ò¡≈¿∞‰ Á∆ ‘∆ È‘ƒ ‘ÀÕ «¬√Á≈ ¡√Ò

’øÓ Ú≈Ë» ’Á ‘ºÛ͉ Á∆ √Ó≈«‹’ Íë’á≈ Á≈ ◊πøfiÒÁ≈ ¡Â∂ ÒÓ’Úª

»ÍªÂ‰ ¡Â∂ ¿∞√ Áπ¡≈≈ Íπ≈‰∂ ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏø˪ ˘ ÈÙ‡ ’’∂ ÈÚ∂∫ ÍÀÁ≈Ú≈∆

√øÏøË Ï‰≈¿∞‰≈ ¡Â∂ «¬√ Â∑ª Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÍÀÁ≈Ú≈∆ ÍÉ≈Ò∆ ÂØ∫ ’«Ó¿±«È√‡

ÍÀÁ≈Ú≈∆ ÍÉ≈Ò∆ «Úº⁄ ÂÏÁ∆Ò∆ ˘ «ÈÙ«⁄ ω≈¿∞‰≈ ‘ÀÕ

√Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏøË ÷πÁ Ú∆ «¬’ «Èø «Ú’≈√ Á∆ Íë’á≈ ”⁄Ø∫

‘Ø ’∂ √øÍ»ÈÂ≈ ¡Â∂ ÙπºËÂ≈ Á∆ √«ÊÂ∆ Á∆ «ÁÙ≈ ”⁄ ¡º◊∂ ÚËÁ∂ «‘øÁ∂ ‘ÈÕ

√Ó≈‹Ú≈Á∆ ’ΩÓ∆ Ó≈Ò’∆ ¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó»«‘’ Ó≈Ò’∆ Á∂ «Ú’≈√ ¡Â∂

Ó‹Ï»Â∆’È Á∂ Í»∂ ÁΩ ”⁄ Ó˜Á» ‹Ó≈ ¡Â∂ Ïπ‹»¡≈˜∆ «Ú⁄’≈ ¡≈«Ê’

¡◊Ú≈¬∆ Ò¬∆ √øÿÙ Á∂ ‹≈∆ «‘‰ Ò¬∆ «¬‘ ‹»∆ Ù ‘À «’ «Ó‘ÈÂ’Ù

‹ÈÂ≈ Á∆ ¤Ø‡∂ ÍÀÓ≈È∂ Á∆ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó»«‘’ Ó≈Ò’∆, Úº‚∂ ÍÀÓ≈È∂ Á∆

√Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó»«‘’ Ó≈Ò’∆ Á∂ »Í ”⁄ ¡Â∂ «Î √Ó≈‹Ú≈Á∆ ’ΩÓ∆ Ó≈Ò’∆ Á∂

»Í ”⁄ »ÍªÂ«Â ‘؉ Á∆ «ÁÙ≈ ”⁄ Ò◊≈Â≈ «Ú’«√ ‘ØÚ∂Õ √Ó»«‘’ Ó≈Ò’∆

Ú≈Ò∆¡ª ¡≈«Ê’ «¬’≈¬∆¡ª («‹Ú∂∫ √ªfi∂ ÷∂Â) √Óπº⁄∆ ‹ÈÂ≈ Á∆ ‹≈«¬Á≈Á

È‘ƒ ‘πøÁ∆¡ª ¡Â∂ ¿∞‘ «‹‰√ª Á≈ Ú‡ªÁ≈ ’Á∆¡ª ‘ÈÕ ‹Á«’ ’ΩÓ∆ Ó≈Ò’∆

Ú≈Ò∆¡ª ¡≈«Ê’ «¬’≈¬∆¡ª √Óπº⁄∆ ‹ÈÂ≈ Á∆ ‹≈«¬Á≈Á ‘πøÁ∆¡ª ‘È ¡Â∂

¿∞‘ Ú√ª Á≈ Ú‡ªÁ≈ ’Á∆¡ª ‘ÈÕ «¬√ Â∑ª «ÈÔø« ¡Â∂ √∆«Ó ‘πøÁ∂

(23)

‘ج∂ Ú∆ √Ó≈‹Ú≈Á Á∂ ÁΩ ”⁄ ÒøÏ∂ √Ó∂∫ Â’ «‹‰√ª Á∆ ‘Ø∫Á «‘øÁ∆ ‘ÀÕ

«¬Ê∂ «¬√ ’˘È∆ ÌÓ ˘ Ú∆ √ͺه ’ Á∂‰≈ ‹»∆ ‘À «’ ‹≈«¬Á≈Á Á≈

’ΩÓ∆’È ¡Â∂ ‹≈«¬Á≈Á Á≈ √Ó≈‹∆’È «¬’ ‘∆ ¡ÓÒ ‹ª ¡≈«Ê’-√Ó≈«‹’

Íë’á≈ ‘ÀÕ «¬√ ’˘È∆ ÌÓ Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò ¡≈Ó ÂΩ Â∂ √ØËÚ≈Á∆ ¡≈͉∆

«Ú⁄≈Ë≈≈ ¡Â∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∂ ¡√Ò∆ ⁄«ºÂ Â∂ ÍÁ≈ Í≈¿∞‰

Ò¬∆ ’Á∂ ‘∂ ‘ÈÕ √Óπº⁄∂ ≈‹ Á∆ ‹≈«¬Á≈Á, «Èº‹∆ Ó≈Ò’∆ Á≈ «È÷∂Ë Âª

‘πøÁ≈ ‘À, Í Ó≈Ò’∆ Á∂ Í»∂ „ª⁄∂ Á≈ Í»È «È÷∂Ë È‘ƒ ‘πøÁ≈Õ ’ΩÓ∆’È Á∆

Íë’«¡≈ Í»∆ ‘؉ Á∂ Ï≈¡Á Ú∆ «Ú¡’Â∆¡ª Á«Ó¡≈È √øÏø˪ Á∂ √øÁÌ ”⁄

◊À Ï≈Ï∆ ¡Â∂ Ïπ‹»¡≈ ¡«Ë’≈ ω∂ «‘øÁ∂ ‘È, «‹‰√ ÍÀÁ≈Ú≈ Á∆ ‘Ø∫Á

ÚºË ÂØ∫ ÚºË √∆«Ó ¡Â∂ «ÈÔø« ‘؉ Á∂ Ï≈Ú‹»Á, ω∆ «‘øÁ∆ ‘À ¡Â∂

¿∞ÍÌØ◊ Á∆ √Óº◊∆ Á∆ Úø‚ Á∂ √øÁÌ ”⁄ ≈‹ Á∆ Ì»«Ó’≈ ω∆ «‘øÁ∆ ‘ÀÕ

√Ó≈‹∆’È «¬√ ÂØ∫ ¡◊Ò≈ ÍÛ≈¡ ‘À ‹Á ÍÀÁ≈Ú≈ Á∂ „ª⁄∂ ¡Â∂ ¿∞ÍÌØ◊Â≈

√Óº◊∆ Á∆ Úø‚ Á∂ ÍÃÏøË ˘ «ÈÔø«Âz ’È «Ú⁄ ≈‹ Á∆ Ì»«Ó’≈ ÷ÂÓ ‘Ø

‹ªÁ∆ ‘ÀÕ ’ΩÓ∆’È Á∆ Íë’«¡≈ ”⁄ Ó˜Á»ª Á∆ ≈‹ √ºÂ∑≈ Á∂ √π⁄∂ ÔÂȪ

Á∆ Óπº÷ Ì»«Ó’≈ ‘πøÁ∆ ‘À, ‹Á«’ √Ó≈‹∆’È ‹Ó≈ ¡Â∂ ≈‹ Á∆ «¬º¤≈ ÂØ∫

√πÂø «¬’ Ï≈‘Óπº÷∆ √«ÊÂ∆ ‘À ‹Ø ÍÀÁ≈Ú≈∆ Ù’Â∆¡ª Á∂ «ÈÙ«⁄ «Ú’≈√

Á∆ Óø◊ ’Á∆ ‘À ‹Ø Í»∂ √Ó≈‹ Á∂ «‘ºÂ «Úº⁄ ÍÀÁ≈Ú≈ ¡Â∂ Úø‚ ˘ «ÈÙ«⁄ ’

√’∂Õ ÍÀÁ≈Ú≈∆ Ù’Â∆¡ª Á∂ «Ú’≈√ «Ú⁄ √Ó≈‹ ¡Â∂ √º«Ì¡≈⁄≈ Á≈ ¿∞µÈÂ

‘؉≈ Ú∆ «¬’ Ó‘ºÂÚÍ»È ’≈’ ‘À ¡Â∂ «¬√ Á≈ ¡º‡π‡ ¡ø◊ ‘ÀÕ ≤

√Ó≈‹Ú≈Á Á∂ «Ú’«√ ÍÛ≈¡ ÚºÒ ÂÏÁ∆Ò∆ Á∂ È≈Ò ¡Â∂ ‹≈«¬Á≈Á Á∂

«˜¡≈Á≈ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ √Ó≈‹∆’È ‘πøÁ∂ ‹≈‰ Á∂ È≈Ò ‘∆ «‹‰√ ÍÀÁ≈Ú≈ Á∆

‘Ø∫Á √∆«Ó ¡Â∂ ’ø‡ØÒ ”⁄ ‘πøÁ∆ ‘ج∆ ÒØÍ∆’È Á∆ «ÁÙ≈ ”⁄ ¡º◊∂ ÚËÁ∆ ‘ÀÕ

Í ‹ÁØ∫ º’ «‹‰√ ÍÀÁ≈Ú≈ Á∆ ‘Ø∫Á «‘øÁ∆ ‘À ÂÁ º’ √Ó≈‹ ”⁄ «’√∂ È≈

«’√∂ »Í ”⁄ Óø‚∆ ¡Â∂ ’Á Á∂ «ÈÔÓ ’øÓ ’Á∂ «‘øÁ∂ ‘ÈÕ √Ó≈‹Ú≈Á∆

ÍÀÁ≈Ú≈ ”⁄ «Ú¡’Â∆¡ª Á«Ó¡≈È √øÏø˪ Á∂∂ √øÁÌ ”⁄ «’√≈Ȫ ¡Â∂ Ó˜Á»ª

«Ú⁄, Ù«‘ ¡Â∂ «Íø‚ «Úº⁄,¡Â∂ ÏΩ«Ë’ «’ ¡Â∂ √∆’ «’ «Úº⁄

¡√Ó≈ÈÂ≈ Ú∆ ÒøÏ∂ √Ó∂∫ Â’ ω∆ «‘øÁ∆ ‘À ¡Â∂ Íπ∞≈‰∂ √Ó≈‹ Á∂ Ïπ‹»¡≈

’≈˘È∆ ¡«Ë’≈ª Á∆ ÓΩ‹»Á◊∆ «Ú⁄ ¡√Ó≈ÈÂ≈Úª Ú∆ ÍÃÂ∆«ÏÏø ‘πøÁ∆¡ª

«‘øÁ∆¡ª ‘ÈÕ «¬√ Ï≈∂ ÒΩ«ÈÈ Á∆ «√º«÷¡≈ «ÏÒ’πÒ √ͺه ‘À,““‹Ó≈ª ˘Í»∆ Â∑ª ÷ÂÓ ’È Ò¬∆ ’≈Î∆ È‘ƒ ‘À «’ Ò؇» ‹≈◊∆Á≈ª ¡Â∂ Í»ø‹∆ÍÂ∆¡ªÁ∆ √ºÂ…≈ ¿∞÷≈Û≤≤≤«ÁºÂ∆ ‹≈Ú∂, «¬‘∆ ’≈¯∆ È‘ƒ ‘À «’ ¿∞‘Ȫ Á∂ Ó≈Ò’∆ Á∂ ¡«Ë’≈÷Ø‘ Ò¬∂ ‹≈‰, √◊Ø∫ «¬‘ Ú∆ ‹»∆ ‘À «’ ÍÀÁ≈Ú≈ Á∂ √≈ËȪ Á∆ √≈∆ «Èº‹∆Ó≈Ò’∆ ˘ ÷ÂÓ ’ «ÁÂ≈ ‹≈Ú∂ ¡Â∂ «¬‘ Ú∆ ‹»∆ ‘À «’ «Íø‚ ¡Â∂ Ù«‘ Á∂

(24)

«Ú⁄ ¡Â∂ ÏΩ«Ë’ ¡Â∂ √∆’ «’ «Ú⁄Ò≈ Î’ Ú∆ ÷ÂÓ ’ «ÁºÂ≈ ‹≈Ú∂Õ«¬‘ Íë’«¡≈ ’≈¯∆ ÒøÏ∂ √Ó∂∫ Á∆ Óø◊ ’Á∆ ‘ÀÕ”” (Ò∂«ÈÈ-«¬’ Ó‘≈È ¡≈øÌ

AIAI) √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ ”⁄ ‘؉ Ú≈Ò∆ «’ Á∂ ¡Èπ√≈ ¿∞ÍÌØ◊Â≈ √Óº◊∆

Á∆ Úø‚ Ú∆ «¬’ Ïπ‹»¡≈ ¡«Ë’≈ ‘À, ‹Ø ¿∞ÁØ∫ º’ ÓΩ‹»Á «‘øÁ≈ ‘À ‹ÁØ∫ º’

ÍÀÁ≈Ú≈∆ Ù’Â∆¡ª Á≈ Ú≈Ë» ÍÀÁ≈Ú≈ Á∂ ÍÛ≈¡ º’ ¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÀÁ≈Ú≈∆

√øÏø˪ Á≈ ÚºË ÂØ∫ ÚºË ¿∞µÈÂ ÍºË Âº’ «Ú’≈√ È≈ ‘Ø ‹≈Ú∂Õ √Óπº⁄∂ ¡Â∂ ÙπºË

¡Êª ”⁄ Ïπ‹»¡≈ ¡«Ë’≈ª Á∆ √Ó≈ÍÂ∆ ª ’∂ÚÒ ÂÁ ‘∆ ‘Ø √’Á∆ ‘À ‹ÁØ∫

√≈∂ ÒØ’ √ÓºÊ≈ ¡Èπ√≈ ’øÓ ’È Á∂ Ï≈¡Á ˜»Â ¡Èπ∞√≈ ÍÃ≈Í ’È

Òº◊‰◊∂Õ

√Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ ”⁄ Ïπ‹»¡≈ ¡«Ë’≈ª Á∆ ÓΩ‹»Á◊∆ Á∂ «Ú¡≈Í’

ÍÃÌ≈Ú Á≈ «ÚÙÒ∂Ù‰ Ó≈’√-¬∂∫◊Ò‹ È∂ ¡≈øÌ ÂØ∫ ‘∆ Ï‘π «˜¡≈Á≈ Ó‘ºÂÚ

Á∂ ’∂ ’∆Â≈ ‘ÀÕ Ó≈’√ È∂, ““◊ØÊ≈ ÍÃØ◊≈Ó Á∆ ¡ÒØ⁄È≈”” «Úº⁄ «¬√ Á∆

«Ú√Ê≈ √«‘ ⁄⁄≈ ’Á∂ ‘ج∂ Ïπ‹»¡≈ ¡«Ë’≈ª ˘ ¡√Ó≈ÈÂ≈ Á∂ ¡«Ë’≈ª

Á∆ √ø«◊¡≈ «ÁºÂ∆ ‘ÀÕ ‚»‘«ø◊ «ÚπºË,”” «Ú⁄ ¬∂∫◊Ò˜≤≤≤≤È∂ «¬√ Á∆ «Ú√Ê≈

È≈Ò ⁄⁄≈ ’∆Â∆ ‘À ¡Â∂ Ò∂«ÈÈ È∂ ““≈‹ ¡Â∂ «¬È’Ò≈Ï”” ”⁄ Áº«√¡≈ ‘À «’

√Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ ”⁄ ¿∞ÍÌØ◊ Á∆¡ª Ú√ª Á∆ Úø‚ Á∂ √øÁÌ «Úº⁄ Ïπ‹»¡≈

¡«Ë’≈ª Á∆ ÓΩ‹»Á◊∆ Á≈ ÓÂÒÏ Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∂ Ï◊À Ïπ‹»¡≈ ≈‹ Á∆ ÓΩ‹»Á◊∆

‘ÀÕ Ó≈˙ È∂ ⁄∆È ”⁄ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆ ⁄⁄≈ ’Á∂ ‘ج∂ ÒÀ«ÈÈ Á∂ «¬√ ’ÊÈ Á≈

«‹’ ’∆Â≈ ‘À ¡Â∂ «’‘≈ ‘À «’ ““¡√ƒ ÷πÁ «¬º’ ¡«‹‘≈ ≈‹ ÷Û∑≈ ’∆Â≈ ‘À ‹ØÍπ≈‰∂ √Ó≈‹ ÂØ∫ Ï‘πÂ≈ ¡Òº◊ È‘ƒ ‘ÀÕ «¬Ê∂ À∫’ ¡Â∂ ◊Ã∂‚ ‘È, ÂÈı≈‘ Á∂ ¡º·◊Ã∂‚ ‘È, ’øÓ Á∂ ¡Èπ√≈ Úø‚ ‘À ¡Â∂ Ï≈Ï ’Áª Á≈ Ú‡ªÁ≈ ‘ÀÕ”” «¬‘

Ïπ‹»¡≈ ¡«Ë’≈ ÈÚƒ ÍÀÁ≈ ‘؉ Ú≈Ò∆ Ïπ‹»¡≈˜∆ Á≈ Ó‘ºÂÚÍ»È ¡≈Ë≈

‘ÈÕ

‘π‰ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ¿∞µ⁄ ¿∞√≈ Á∂ √Ú≈Ò ˘ Ò¬∆¬∂Õ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ Á∆

Í»∆ ¡øÁ»È∆ ω ˘ √Ófi‰ Ò¬∆ «¬‘ ‹≈ȉ≈ ‹»∆ ‘À «’ «¬√ Á∆ ωÂ

«’√ Â∑ª ¡≈«Ê’ ¡≈Ë≈ Á∂ ¡Èπ»Í ‘πøÁ∆ ‘À ¡Â∂ «’√ ÍÃ’≈ «¬√ Á∂ È≈Ò

«ÚØËÂ≈¬∆ Á∆ √«ÊÂ∆ ”⁄ ÷Û∑∆ ‘πøÁ∆ ‘ÀÕ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ ”⁄ «√¡≈√ ÂØ∫ ÒÀ

’∂ √º«Ì¡≈⁄≈ º’ Úº÷-Úº÷ Ë≈ÂÒª Â∂ Ïπ‹»¡≈ «Ú⁄≈Ë≈≈ ÓΩ‹»Á «‘øÁ∆ ‘À,

Ïπ‹»¡≈ √º«Ì¡≈⁄≈ ¡Â∂ ’Áª-’∆Óª, √ø√Ê≈Úª ’≈«¬Ó «‘øÁ∆¡ª ‘È,

‹ÈÂ≈ «Ú⁄ Íπ≈‰∂ ‹Ó≈Â∆ √Ó≈‹ Á∆¡ª ¡≈Áª-ÍëÚÂ∆¡ª ÓΩ‹»Á «‘øÁ∆¡ª

‘È, ≈‹ Á∂ √ø◊·È ”⁄ Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∂ ÍÃÂ∆«ÈË ÓΩ‹»Á «‘øÁ∂ ‘È ¡Â∂

ÈΩ’Ù≈‘È≈ ’øÓ „ø◊ª Á∂ Úº÷-Úº÷ »Í ÓΩ‹»Á «‘øÁ∂ ‘ÈÕ √Ó≈‹ ”⁄ ‹Ó≈ª,

‹Ó≈Â∆ «ÚØËÂ≈¬∆¡ª ¡Â∂ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∆ ÓΩ‹»Á◊∆ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆

(25)

Í≈‡∆ ˘ Ú∆ «Èø ÍÃÌ≈«Ú ’Á∆ «‘øÁ∆ ‘À ¡Â∂ √Ó∂∫-√Ó∂∫ Â∂ «È‰≈«¬’

√øÿÙ Á∆ √«ÊÂ∆ ÍÀÁ≈ ’Á∆ ‘À, Í≈‡∆ ¡øÁ Ïπ‹»¡≈ ‘Àµ‚’π¡≈‡ ’≈«¬Ó

‘πøÁ∂ «‘øÁ∂ ‘È ¡Â∂ ‹∂’ «¬‘Ȫ «ÚπºË «Ú⁄≈Ë≈’ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ È≈

⁄Ò≈«¬¡≈ ‹≈Ú∂ ª Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Í≈‡∆ Á∂ Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∆ Í≈‡∆ ”⁄

ÏÁÒ ‹≈‰ Á∆ ˜ØÁ≈ √øÌ≈ÚÈ≈ ω∆ «‘øÁ∆ ‘ÀÕ ’πºÒ «ÓÒ≈ ’∂ ¡≈͉∂ ◊π¡≈⁄∂

‘ج∂ √Ú◊ Á∆ ÍÃ≈ÍÂ∆ Ò¬∆ ÔÂÈÙ∆Ò Íπ≈‰∆¡ª ‘≈’Ó ‹Ó≈ª ˘ ÓºÁÁ Á∂‰

Á∂ È≈Ò ‘∆ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÁΩ Á∂ ¿∞µ⁄ ¿∞√≈ «Ú⁄ ÓΩ‹»Á «¬‘ Ïπ‹»¡≈ ¡øÙ

Ó˜Á» ‹Ó≈ «Ú⁄Ø∫ ¡Â∂ Í≈‡∆ ’≈’πȪ ¡Â∂ ≈‹ Á∂ ’Ó⁄≈∆¡ª «Ú⁄Ø∫ ÈÚƒ

Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∂ ÍÀÁ≈ ‘؉ Á≈ ¡≈Ë≈ ¡Â∂ Ó‘ΩÒ «Â¡≈ ’Á∂ «‘øÁ∂ ‘È,

√Ó≈‹Ú≈Á∆ ÂÏÁ∆Ò∆ Á∂ Í»∂ ÁΩ ”⁄ ÓΩ‹»Á Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÍÀÁ≈Ú≈∆ ÍÉ≈Ò∆ ˘

Â≈’ ÍÃÁ≈È ’Á∂ «‘øÁ∂ ‘È ¡Â∂ ’«Ó¿±«È˜Ó Á∆ «ÁÙ≈ ”⁄ √øÿÙ Á∂ √Â∂

«Ú⁄ ÍÃÌ≈Ú∆ π’≈Ú‡ Á∂ »Í ”⁄ Ò◊≈Â≈ ÓΩ‹»Á «‘øÁ∂ ‘ÈÕ Ó≈’√ È∂ «¬√

Ò¬∆ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ √Ó≈«‹’ √øÏø˪ Á∂ ¡Èπ»Í ÓΩ‹»Á √≈∂ «Ú⁄≈ª Á∂ «¬È’Ò≈Ï∆’È

˘ √Ó≈‹Ú≈Á Á≈ «¬’ Òº¤‰ Áº«√¡≈ √∆Õ ÒÀ«ÈÈ È∂ Ú∆ Ó˜Á» ‹Ó≈ ¡Â∂

‹ÈÂ≈ ˘ «ÌÃzÙ‡ ’È Ú≈Ò∂ √≈∂ «Ú⁄≈ª ¡Â∂ Íπ≈‰∆¡ª ¡≈Áª Á∂ «ÚπºË

Ò◊≈Â≈ √øÿÙ Á∆ ◊ºÒ ’‘∆ √∆ ¡Â∂ Ó≈˙ È∂ ¡øÁ»È∆ ω Á∂ ÷∂ «Ú⁄

Ú∆ Ò◊≈Â≈ «¬È’Ò≈Ï ¡Â∂ ÍÃØÒ∂Â≈∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Ò≈◊» ’È ˘ «¬√ Ò¬∆

Ò≈˜Ó∆ Áº«√¡≈ √∆Õ

√Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ Á∂ ¡≈Ë≈ ¡Â∂ ¿∞µ⁄ ¿∞√≈ Á∂ √øÍ»È «ÚÙÒ∂Ù‰ ¡Â∂

«¬«Â‘≈√ Á∂ ˜«Ï¡ª ¡Â∂ ÍÃÔØ◊ª Á∂ ¡«Ë¡ÀÈ Á∂ ¡≈Ë≈ Â∂ Ó≈˙ È∂ √ͺه

ÙÏÁª ”⁄ «’‘≈ √∆ «’ ““Ïπ‹»¡≈ √Ó≈‹ ÂØ∫ ÷≈√∂ ¡Â∂ √»Í Á∆ «ÌøÈÂ≈ Á∂

Ï≈Ú‹»Á ÍÀÁ≈Ú≈∆ Ù’Â∆¡ª ¡Â∂ ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏø˪ «Ú⁄Ò∆¡ª «ÚØËÂ≈¬∆¡ª,

¡≈Ë≈ ¡Â∂ ¿∞µ⁄ ¿∞√≈ «Ú⁄Ò∆¡ª «ÚØËÂ≈¬∆¡ª √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ Á∆¡ª

Ú∆ Ïπ«È¡≈Á∆ «ÚØËÂ≈¬∆¡ª ‘È ¡Â∂ «¬‘ «ÚØËÂ≈¬∆¡ª Ó˜Á» ‹Ó≈ ¡Â∂

Ïπ‹»¡≈˜∆ «Ú⁄≈Ò∂ «ÚØËÂ≈¬∆¡ª ¡Â∂ √øÿÙ Á∂ »Í «Ú⁄ ÍÃ◊‡ ‘πøÁ∆¡ª ‘ÈÕ

Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆, ≤Ïπ‹»¡≈˜∆, Ïπ‹»¡≈ ¡«Ë’≈ ¡Â∂ Ïπ‹»¡≈

ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏø˪ ˘ Ò◊≈Â≈ «ÈÔø« ’Á∆ ‘À, √∆«Ó ’Á∆ ‘À, Ïπ‹»¡≈

«Ú⁄≈ª-√º«Ì¡≈⁄≈,’Áª-’∆Óª, ÓπºÒª-Ó≈ÈÂ≈Úª Á∂ «ÚºπË Ò◊≈Â≈ √øÿÙ

⁄Ò≈¿∞∫Á∆ ‘À ¡Â∂ ÍÀÁ≈Ú≈∆ Ù’Â∆¡ª Á∂ «Ú’≈√ Á∂ È≈Ò-È≈Ò, «¬‘Ȫ ˘

Ò◊≈Â≈ ÈÙ‡ ’Á∂ ‘ج∂ ’«Ó¿±«È˜Ó Á∆ «ÁÙ≈ «Ú⁄ √øÿÙ ˘ «ÈÙ«⁄Â

ω≈¿∞∫Á∆ ‘ÀÕ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ «Ú⁄ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∆ «Èø ÓΩ‹»Á◊∆ Á∂

È≈Ò ‘∆ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∆ ‹ØÁ≈ √øÌ≈ÚÈ≈ ÒøÏ∂ √Ó∂∫ º’ Ò◊≈Â≈

ω∆ «‘øÁ∆ ‘À ¡Â∂ ÍÃØÒ∂Â≈∆ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ ¡øÂ◊ «Èø «¬È’Ò≈Ϫ

(26)

Á∂ «√Ò«√Ò∂ ˘ Ò◊≈Â≈ ‹≈∆ º÷‰≈ ‘∆ ’«Ó¿±«È˜Ó ÚºÒ √øÿÙ Á∆ «¬’Ø-

«¬’ ◊≈ø‡∆ ‘Ø √’Á∆ ‘ÀÕ

Í»∆ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÂÏÁ∆Ò∆ Á∂ ◊πøfiÒÁ≈ ¡Â∂ ÒÓ’Ú∂∫ ÷≈√∂ ¡Â∂ ¿∞√ «Ú⁄

¡≈Ë≈ ¡Â∂ ¿∞µ⁄ ¿∞√≈ Á∂ ÍºË Â∂ Ï∂«Ó√≈Ò «Âº÷∂ ¡Â∂ ÓπÙ’Ò ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ

Á∂ ÷≈√∂ Á∆ ⁄⁄≈ Á∂ Ï≈¡Á «¬‘ ’«‘‰ Á∆ ˜»Â È‘ƒ «‘ ‹ªÁ∆ «’

Í»ø‹∆Ú≈Á ÂØ∫ ’«Ó¿±«È˜Ó «Ú⁄ ÂÏÁ∆Ò∆ «¬’ «Ú¡≈Í’, Â∆Ï ¡Â∂ ¡≈Í

Óπ‘≈∆ √Ó≈«‹’ Íë’«¡≈ È‘ƒ ‘ÀÕ «¬‘ «¬’ «Èø ⁄ºÒ‰ Ú≈Ò≈ √øÿÙ ‘À ‹Ø

Ó˜Á» ‹Ó≈ Ò◊≈Â≈ Ïπ‹»¡≈˜∆ «ÚπºË ⁄Ò≈¿∞∫Á∆ ‘À ¡Â∂ ‹Ó≈ª, ‹Ó≈Â∆

Òπº‡, ‹Ó≈Â∆ «ÚØËÂ≈¬∆¡ª ¡Â∂ ‹Ó≈Â∆ ‘’»±Ó ˘ ’ÃÓÚ≈ ÷ÂÓ ’È Á∆

«ÁÙ≈ «Ú⁄ ÂÏÁ∆Ò∆ Á∆ √«ÊÂ∆ ˘ Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∆ «¬º¤≈ Á∂ «ÚπºË, ˜ÏÁ√Â∆

¿∞√ Á∂ ¿∞µÍ ÊØÍÁ∆ ‘ÀÕ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙª Á∂ ‘π‰ º’ Á∂ ‘∆ «¬«Â‘≈√ Á∂ ¡Èπ»Í

Ó˜Á» ‹Ó≈ Áπ¡≈≈ Ïπ‹»¡≈˜∆ «ÚºπË ‹≈∆ «¬√ √øÿÙ «Úº⁄ Ú∆ ≈‹√∆

√ºÂ∑≈ ‘∆ ¿∞√Á≈ Í«‘Ò≈, Ïπ«È¡≈Á∆ ¡Â∂ «˜¡≈Á≈ Ó‘ºÂÚÍ»È ‘«Ê¡≈ ‘ÀÕ

≈‹ √ºÂ∑≈ Á≈ √Ú≈Ò «¬È’Ò≈Ï Á≈ √Ì ÂØ∫ ÍÃÓπº÷ √Ú≈Ò ‘À, Ó≈’√Ú≈Á Á∆

«¬‘ Ïπ«È¡≈Á∆ Ë≈È≈ √Ó≈‹Ú≈Á∆ «¬È’Ò≈Ï Á∂ ÁΩ ”⁄ Ú∆ Ò≈◊» ‘πøÁ∆ ‘ÀÕ

≈‹ √ºÂ∑≈ Á∂ ‹∆¬∂ ‘∆ «¬’ ‹Ó≈ Á»√∆ ‹Ó≈ Â∂ ‘’»±Ó ’Á∆ ‘ÀÕ ‹Á º’

√Ó≈‹ «Úº⁄ ‹Ó≈ª ’≈«¬Ó ‘È ÂÁ º’ ≈‹ √ºÂ∑≈ Á∆ ‘Ø∫Á ’≈«¬Ó ‘∂◊∆ ¡Â∂

Ò≈˜Ó∆ ÂΩ ”Â∂ ¿∞√ Á≈ «¬’ «ÈÙ«⁄ ‹Ó≈Â∆ ⁄«ºÂ ‘ØÚ∂◊≈Õ «¬’ ‹Ó≈Â

Á»√∆ ‹Ó≈ ˘ ¡≈͉∂ ¡Ë∆È ’∂ÚÒ ¿∞ÁØ∫ ‘∆ ’ √’Á∆ ‘À ‹ÁØ∫ ¿∞‘ ¿∞√ Á∆

≈‹ √ºÂ≈ ˘ ¿∞÷≈Û √πº‡∂Õ ≈‹ ¡Â∂ «¬È’Ò≈Ï Ï≈∂ Ó≈’√Ú≈Á Á∆ «¬‘

Ïπ«È¡≈Á∆ «√º«÷¡≈ ‘ÀÕ

Ó˜Á» ‹Ó≈ Ïπ‹»¡≈˜∆ ”Â∂ ¡≈͉∆ «‘ø√’ ¡Â∂ ˺’Û Â≈È≈Ù≈‘∆ Ò≈◊»

’∆Â∂ Ï◊À ¡≈͉≈ ‡∆⁄≈ Í»≈ È‘ƒ ’ √’Á∆ ¡Â∂ «¬‘ Â≈È≈Ù≈‘∆ ¿∞ÁØ∫ º’

’≈«¬Ó ‘∂◊∆ ‹Á º’ ‹Ó≈ª Á∆ ‘Ø∫Á ω∆ ‘∂◊∆Õ ≈‹ √ºÂ∑≈ ’Á∂ Ú∆ ‹Ó≈Â∆

⁄«ºÂ ÂØ∫ «‘ ȑƒ ‘Ø √’Á∆ ¡Â∂ ‹ÁØ∫ ‹Ó≈ª ıÂÓ ‘Ø ‹≈‰◊∆¡ª ª ≈‹

√ºÂ∑≈ ÒØÍ ‘Ø ‹≈Ú∂◊∆Õ √Ó≈‹Ú≈Á Á∂ √øÿÙ ”⁄ Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∆ Ò◊≈Â≈ Ó»Ò

«¬‘Ø ’Ø«ÙÙ «‘øÁ∆ ‘À «’ ÂØÛ-ÎØÛ, ÿπ√ÍÀ·, Â÷Â≈ÍÒ‡-«’√∂ Ú∆ Â∑ª ¿∞‘

ÍØÃÒ∂Â≈∆ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ˘ Ïπ‹»¡≈ Â≈È≈Ù≈‘∆ ”⁄ ÏÁÒ Á∂Ú∂Õ «¬√ Ò¬∆

√Ó≈‹Ú≈Á∆ ÂÏÁ∆Ò∆ Á∆ Í«‘Ò∆ ◊≈ø‡∆ ÍØÃÒ∂Â≈∆ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á≈ ’≈«¬Ó

«‘‰≈ ¡Â∂ ¿∞√Á≈ «Èø Әϻ ‘πøÁ∂ ‹≈‰≈ ‘ÀÕ ÍØÃÒ∂Â≈∆ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á≈

√Ú≈Ò Ó˜Á» «¬È’Ò≈Ï Á≈ Ïπ«È¡≈Á∆ º ‘ÀÕ ÍØÃÒ∂Â≈∆ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆

√Ó≈‹Ú≈Á Á≈ ≈‹ ÍÃÏøË ‘ÀÕ «¬‘ √Ó≈‹Ú≈Á Á∂ ÁΩ «Ú⁄ «¬È’Ò≈Ï Á∆

(27)

«ÈøÂÂ≈ Á∆ Í«‘Ò∆ Ù ‘À, ‹ª «¬øfi ’‘∆¬∂ «’ «¬‘ «¬È’Ò≈Ï Á∆ «ÈøÂÂ≈

Á≈ ‘∆ Á»√≈ È≈Ó ‘ÀÕ √Ó≈‹Ú≈Á Á∂ Í»∂ ÁΩ ”⁄ √Ó≈‹Ú≈Á∆ «¬È’Ò≈Ï È∂Í∂

⁄≈ÛÈ, Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ Ï‘≈Ò∆ Â∂ Ø’ Ò≈¿∞‰ ¡Â∂ ’«Ó¿±«È˜Ó «Úº⁄ ÂÏÁ∆Ò∆

Á∆ «¬‘ Ò≈˜Ó∆ Ù ¡Â∂ Í«‘Ò∆ ◊ø‡∆ ‘ÀÕ «¬√ Ò¬∆ √Ó≈‹Ú≈Á Á∂ √ø√Ê≈Í’ª

È∂ ¡Â∂ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∂ √≈∂ Ó‘≈È ¡«Ë¡≈Í’ª È∂ Ùπ» ÂØ∫ ‘∆ «¬√ Â∂ «˜¡≈Á≈

‹Ø «ÁºÂ≈ ‘ÀÕ «¬√ ˘ Ó≈’√Ú≈Á Á≈ √≈ Áº«√¡≈ ‘À ¡Â∂ «’‘≈ ‘À «’ «¬‘

Ó≈’√Ú≈Á ¡Â∂ ’≈ÒÍ«È’ √Ó≈‹Ú≈Á, Ó≈’√Ú≈Á ¡Â∂ È’Ò∆ √Ó≈‹Ú≈Á,

Ó≈’√Ú≈Á ¡Â∂ √Ó≈«‹’ ‹Ó‘»∆¡Â ¡Â∂ Ó≈’√Ú≈Á ¡Â∂ √ØËÚ≈Á Á∂

«Ú⁄ ¯’ Áº√‰ Ú≈Ò≈ Í«‘Ò≈ Ó≈ÍÁø‚ ‘ÀÕ «¬√ Ò¬∆ ¿∞‘Ȫ È∂ «¬√ ˘

ÂØÛÈ-ÓØÛÈ ¡Â∂ ¤º‚‰ Á∂ ‘ √ØËÚ≈Á∆ ÔÂȪ Á≈ Ò◊≈Â≈ ¡Â∂ Ú≈-

Ú≈ «ÚØË ’∆Â≈ ‘ÀÕ Í»∆ ÁπÈ∆¡ª Á∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÃÔØ◊ª ¡Â∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ

Ï‘≈Ò∆ Á∂ ¡ÈπÌÚª È∂ «¬√ «¬«Â‘≈«√’ √º⁄≈¬∆ ˘ «¬º’ Ú≈ «Î √ͺه ’∆Â≈

‘ÀÕ ÍÃÔØ◊ª Á∆¡ª √≈∆¡ª ÌπºÒª-◊ÒÂ∆¡ª ¡Â∂ √≈∆¡ª Ï≈‘Óπº÷∆ √Óº«√¡≈Úª-

√∆Ó≈Úª Á∂ Ï≈Ú‹»Á, ‹∂’ ÍØÃÒ∂Â≈∆ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ’≈«¬Ó ‘∆, ª ◊ÒÂ∆¡ª

˘ ·∆’ ’’∂ √Ó≈‹Ú≈Á ˘ ¡º◊∂ «Ò‹≈‰ Á≈ √Â≈ «Î Ú∆ ÷πº«Ò¡≈ ‘∂◊≈

¡Â∂ ÷ÛØ ˘ ÂØÛ≤≤≤’∂ ¡º◊∂ Úˉ≈ «Î Ú∆ √øÌÚ Ï«‰¡≈ ‘∂◊≈Õ

Ó≈’√Ú≈Á Á∂ ‹ÈÓ √Ó∂∫ ÂØ∫ ‘∆ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∂ ¡≈◊»¡ª È∂ ÍØÃÒ∂Â≈∆

Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ”Â∂ Ò◊≈Â≈ «˜¡≈Á≈ ‹Ø «ÁºÂ≈ ‘À ¡Â∂ «¬È’Ò≈Ϫ Á∂ ‘ª

ͺ÷∆-Ȫ‘ ͺ÷∆ ¡Èπ∞ÌÚª Á∂ È≈Ò ‘∆ ¿∞√Á∂ ÷≈√∂, »Í ¡Â∂ ¿∞√Á∂ ωÂ∆ ¡ø◊ª

¡Â∂ ¿∞√Á∂ ’øÓª Á∆ √ÓfiÁ≈∆ ¡Â∂ ¡«‘√≈√ «Ú¡≈Í’ ¡Â∂ ‚»±øÿ∂ ‘πøÁ∂ ⁄Ò∂ ◊¬∂

‘ÈÕ

Í»∂ ‹Ó≈Â∆ √Ó≈‹ Á∂ «¬«Â‘≈√ ¡Â∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ √Ó≈‹ Á∆¡ª Ïπ«È¡≈Á∆

«ÚØËÂ≈¬∆¡ª Á∂ «ÚÙÒ∂Ù‰ ÂØ∫ Ï≈¡Á, Ó≈’√ È∂ AIÚƒ √Á∆ Á∂ ¡ºË «Ú⁄ ‘∆,

‹ÁØ∫ «’ Ó≈’√Ú≈Á∆ «Ú«◊¡≈È ¡‹∂ »Í ‘∆ Ë≈ «‘≈ √∆, Ïπ‹»¡≈ Â≈È≈Ù≈‘∆

˘ ¿∞÷≈Û≤≤’∂ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ’≈«¬Ó ’È Á≈ È≈¡≈ «ÁºÂ≈ √∆Õ

AHE@ «Ú⁄≤≤ ‘∆ ¡≈͉∆ ’Ò≈√’∆ ⁄È≈,““Ϊ√ ”⁄ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ AHDH-AHE@ «Ú⁄ ¿∞‘Ȫ È∂ ““Ó˜Á»ª Á∆ ‹Ó≈Â∆ Â≈È≈Ù≈‘∆”” ˘ ““√≈∂ ‹Ó≈Â∆Ú÷∂«Ú¡ª, ¿∞‘Ȫ Á∂ ¡≈Ë≈ »Í ”⁄ ’≈«¬Ó √≈∂ ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏø˪ Ï≈∂ ¡Â∂¿∞‘Ȫ «Ú⁄Ø∫ ‹ÈÓ∂ √≈∂ √Ó≈«‹’ √øÏø˪ Á∂ ÷≈ÂÓ∂ Á≈ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ √Ó≈«‹’ √øÏø˪”⁄Ø∫ ÍÀÁ≈ ‘ج∂ √≈∂ «Ú⁄≈ª Á∂ «¬È’Ò≈Ï∆’È Á≈ ‹»∆ √ø◊ªÁ∆ Èπ’Â≈”” Áº√

’∂ «¬√ Á∆¡ª Ïπ«È¡≈Á∆ ÷≈√∆¡Âª ˘ ¡Â∂ ’øÓª ˘ √≈ ÌÍ» „ø◊ È≈Ò

∂÷ª«’ ’ «ÁºÂ≈ √∆Õ AHEB «Ú⁄ ÏÀ‚Ó∂¡ ˘ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∆ Ë≈È≈ ˘

«Ú«◊¡≈«È’ √Ó≈‹Ú≈Á ¡Â∂ Ïπ‹»¡≈ «√˪ª Á∂ «Ú⁄ Î’ ’È Ú≈Ò≈ Óπº÷

(28)

ÂºÊ Áº√Á∂ ‘ج∂ «Ò«÷¡≈ √∆,““Ó∂∂ ÂØ∫ Ï‘π ͫ‘Òª, Í»ø‹∆Ú≈Á∆ «¬«Â‘≈√’≈ª È∂«¬√ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∂ «¬«Â‘≈«√’ «Ú’≈√ Á≈ Ú‰È ’∆Â≈ √∆ ¡Â∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆¡Ê Ù≈√Â∆¡ª È∂ ‹Ó≈ª Á∂ ¡≈«Ê’ ⁄È≈ «ÚË≈È Á≈ Ú‰È ’∆Â≈ √∆Õ ÓÀ∫‹Ø ÈÚª ’øÓ ’∆Â≈ ¿∞‘ «¬‘ √≈«Ï ’È≈ √∆Õ

A.‹Ó≈ª Á∆ ‘Ø∫Á ’∂ÚÒ ÍÀÁ≈Ú≈ Á∂ «Ú’≈√ Á∂ «ÚÙ∂Ù «¬«Â‘≈«√’ ÍÛ≈ÚªÈ≈Ò ‘∆ √øÏø«Ë ‘ÀÕ

B.«’≤≤ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ‹»∆ »Í ”⁄ Â≈È≈Ù≈‘∆ ÚºÒ ÒÀ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕC. «’ «¬‘ Â≈È≈Ù≈‘∆ ÷πÁ Ú∆ √≈∆¡ª ‹Ó≈ª Á∂ ÷≈ÂÓ∂ Á∆ √«ÊÂ∆ «Úº⁄

¡Â∂ «¬’ ‹Ó≈ «‘ √Ó≈‹ «Úº⁄ ÂÏÁ∆Ò∆ Á≈ «√Î «¬’ √≈ËÈ ‘ÀÕ””Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ «¬È’Ò≈Ï∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ¡Â∂ Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∆ ¿∞Ò‡-

«¬È’Ò≈Ï∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ¡≈͉∂ ÷≈√∂ ÂØ∫ ‘∆ «¬’ Á»‹∂ Á∆¡ª «ÚØË∆ ‘πøÁ∆¡ª ‘ÈÕ

Í Ó˜Á» ‹Ó≈ ˘ «¬‘ «√º«÷¡≈ Ïπ‹»¡≈˜∆ ÂØ∫ ‘∆ «ÓÒ∆ ‘À ¡Â∂ ¿∞√È∂ «¬‘

«√º«÷¡≈ ÷»È Á∆ ’∆Ó Á∂ ’∂ ‘≈«√Ò ’∆Â∆ ‘ÀÕ ÍÀ«√ ’«Ó¿±È, ÍØÃÒ∂Â≈∆ Á∆

Â≈È≈Ù≈‘∆ √Ê≈«Í ’È Á≈ Í«‘Ò≈ Ó‘≈È «¬«Â‘≈«√’ ÔÂÈ √∆, «‹√Á∂

‹«Ï¡ª Á∂ «È⁄ØÛ Á∂ ¡≈Ë≈ Â∂ Ó≈’√ ¡Â∂ ¬∂∫◊Ò˜≤≤È∂ AHGB ”⁄

““’«Ó¿±«È√‡ ÓÀÈ∆ÎÀ√‡Ø”” «Ú⁄ «¬‘ √ØË ’∆Â∆ √∆ «’ ““Ó˜Á» ‹Ó≈ ≈‹ Á∆ω∆-ω≈¬∆ ÓÙ∆È∆ Â∂ ’Ï‹≈ ’’∂ ‘∆ ¿∞√Á≈ ÍÃÔØ◊ ¡≈͉∂ ÓøÂÚª Á∆ ÍÃ≈ÍÂ∆Ò¬∆ È‘ƒ ’ √’Á∆Õ”” ¡≈͉∆ «’Â≈Ï ““ΪÃ√ ”⁄ ◊ë‘ Ôπ∞ºË”” ”⁄ Ó≈’√ È∂

«¬√ Á∆ √‘∆-√‘∆ ÍÃ∆Ì≈Ù≈ Í∂Ù ’∆Â∆ √∆Õ ÍÀ«√ ’«Ó¿±È È∂ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆

Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ ÷≈√∂ ˘ √ͺه ’Á∂ ‘ج∂ «¬‘ √Ï’ «ÁºÂ≈ «’ Ó˜Á» ‹Ó≈ ˘

¡≈͉∂ ≈‹ Á∂ Óπº÷ ¡ø◊ª Á∂ »Í ”⁄ Ó˜Á»ª Á∂ ‘«Ê¡≈ÏøÁ Á√Â∂ ‹Ê∂ÏøÁ

’È∂ ‘؉◊∂ ¡Â∂ Íπ≈‰∆ √ÀÈ≈-Íπ«Ò√, Íπ≈‰∆ ÈΩ’Ù≈‘∆ ¡≈«Á Á∂ Í»∂ „ª⁄∂ ˘

ÂÏ≈‘ ’ Á∂‰≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ Ó≈’√ È∂ ’«Ó¿±È Á∆ ‘≈ Á∂ Âπ∞ø Ï≈¡Á ‘∆

«√ÂøÏ AHGA «Ú⁄ «¬ø‡ÈÀÙÈÒ Á∆ √ºÂÚƒ Ú∂∑◊ø„ Â∂ Ì≈Ù‰ «ÁøÁ∂ ‘ج∂ Ó˜Á»

‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ˘ ‹Ó≈Â∆ Òπº‡ Á∂ ¡ø º’ ˜»∆ Áº«√¡≈ ¡Â∂ Áº«√¡≈

«’ «¬√Á≈ ¡≈Ë≈ Ó˜Á»ª Á∆ ÎΩ‹ ‘ÀÕ ’«Ó¿±È Á≈ ¡«Ë¡ÀÈ ’Á∂ ‘ج∂ Ó≈’√

È∂ Áº«√¡≈ «’ Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∆ ‹◊∑≈ ¡≈͉∆ «¬È’Ò≈Ï∆ Â≈È≈Ù≈‘∆

’≈«¬Ó ’È Á∂ Ï≈¡Á Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∂ «ÚØË ˘ ÂØÛÈ Ò¬∆ Ó˜Á», ≈‹ Á∂

«¬º’ «¬È’Ò≈Ï∆ ¡Â∂ ÏÁÒ ‘∂ »Í Á≈ «ÈÓ≈‰ ’Á∂ ‘ÈÕ (Ò∂«ÈÈ Áπ¡≈≈

““Ó˜Á» «¬È’Ò≈Ï ¡Â∂ ◊ºÁ≈ ’≈¿±‡√’∆”” «Ú⁄ «ÁºÂ≈ ‘Ú≈Ò≈)≤¬∂∫◊Ò˜≤≤≤È∂

““¡Ê≈«‡∆ Á∂ Ï≈∂ ”⁄”” «√Ò∂÷ ‘∂· ¡≈͉∂ Ò∂÷ «Ú⁄ ’«Ó¿±È Á≈ ¡«Ë¡ÀÈ

’Á∂ ‘ج∂ «Ò«÷¡≈ ““(«¬È’Ò≈Ï «Ú⁄) ≤≤‹∂»± ͺ÷ ¿∞√ Á«‘Ù Á∂ Ó≈«Ë¡Ó È≈Ò¡≈͉∆ ‘’»Ó ’≈«¬Ó º÷Á≈ ‘À ‹Ø «¬√Á∂ ‘«Ê¡≈ «Í¤≈÷Û∆¡ª ¡øÁ ÍÀÁ≈

(29)

’Á∂ ‘ÈÕ ’∆ Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∂ ¿∞µÍ ‘«Ê¡≈ÏøÁ ÒØ’ª Á≈ «ÈÔø‰ ’≈«¬Ó ’∆Â∂Ï◊À ÍÀ«√ ’«Ó¿±È «¬’ «ÁÈ ÂØ∫ Ú∆ «˜¡≈Á≈ «‡’ √’Á≈ √∆? «¬√ Á∂ ¿∞Ò‡,’∆ ¡√ƒ √≈∂ «¬‘ ÁØÙ È‘ƒ Ò≈ √’Á∂ «’ ¿∞√È∂ ¡≈͉∆ ¡Ê≈«‡∆ Á≈ Ï‘π ÿº‡«¬√Â∂Ó≈Ò ’∆Â≈?””≤Ó≈’√ ¡Â∂ ¬∂∫◊Ò˜ È∂ ÍÀ«√ ’«Ó¿±È Á∆ ¡√ÎÒÂ≈ Á∂

Ò¬∆ «‹øÓ∂Á≈ Óπº÷ ◊ÒÂ∆ «¬‘ Áº√∆ «’ «¬√È∂ ‹Ó≈Â∆ ÁπÙÓ‰ª ÍÃÂ∆ ““¿∞Á≈Â≈””

ÚÂ∆ ¡Â∂ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∆ Í»∆ Â≈’ ÍÃÁ«Ù ȑƒ ’∆Â∆

«‹√ ’’∂ Ïπ‹»¡≈˜∆ ˘ ¡≈͉∆ Â≈’ ‹Ê∂ÏøÁ ’’∂ ‹Ú≈Ï∆ ‘ÓÒ≈ ’È

¡Â∂ ÍÀ«√ ˘ ÷»È ”⁄ ‚π∞ÏØ ’∂ «¬È’Ò≈Ï Á≈ ◊Ò≈ ÿπº‡ Á∂‰ Á≈ ÓΩ’≈ «ÓÒ

«◊¡≈Õ ÍÀ«√ ’«Ó¿±È Á≈ «¬‘ Ó«‘ø◊≈ √Ï’ ¿∞ÁØ∫ º’ ÍÃ√ø«◊’ Ï«‰¡≈ ‘∂◊≈

‹ÁØ∫ º’ Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∆ ‘Ø∫Á ‘∂◊∆Õ «¬‘∆ ’≈È ‘À «’ ‹ÁØØ∫ Ú∆ √ØËÚ≈Á∆¡ª È∂

““¡≈˜≈Á ÒØ’ª Á∂ ≈‹”” ““ÙπºË ‹Ó‘»∆¡Â”” ‹ª √Óπº⁄∆ ‹ÈÂ≈ Á∂ ≈‹ Á≈ Ë»ø¬∂

Á≈ ÍÁ≈ ÷Û≈ ’’∂ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ˘ ÷≈«‹ ’È Á∆ ’Ø«ÙÙ

’∆Â∆ ª Ó˜Á» ¡≈◊»¡ª È∂ ¿∞√Á∂ Í÷º⁄∂ ¿∞‚≈¿∞‰ ”⁄ ÍÒ Ì Á∆ Ú∆ Á∂

È‘ƒ ’∆Â∆Õ

Í∂«√ ’«Ó¿±È Á∂ Âπ∞ø Ï≈¡Á ‹Á Ò≈√≈Ò ¡Â∂ ¿∞√Á∂ ⁄∂«Ò¡ª Á∆

√ØËÚ≈Á∆ Ò≈¬∆È ◊ØÊ≈ ÍÃØ◊≈Ó ≈‘ƒ √≈‘Ó‰∂ ¡≈¬∆ ª ¿∞√Á∆ ¡ÒØ⁄È≈ ’Á∂

‘ج∂ Ó≈’√ È∂ «¬‘ «√ºË ’∆Â≈ «’ «¬√Á≈ √≈ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆

¡Â∂≤ «¬√ Â∑ª Ó˜Á» «¬È’Ò≈Ï Á≈ «È÷∂Ë ‘ÀÕ Ò≈√≈Ò Á∂ ““Óπ’ ≈‹”” Á∂

¿∞Ò‡-«¬È’Ò≈Ï∆ ⁄«ºÂ √ͺه ’Á∂ ‘ج∂ Ó≈’√ È∂ Áº«√¡≈ «’ √Ó≈‹Ú≈Á∆

√øÿÙ Á∂ Í»∂ ÁΩ ”⁄ ≈‹ Á≈ ÷≈√≈ ’∂ÚÒ Ó˜Á»ª Á∆ «¬È’Ò≈Ï∆ Â≈È≈Ù≈‘∆

‘∆ ‘Ø √’Á∆ ‘ÀÕ Ó≈’√ ¡Â∂ ¬∂∫◊Ò˜≤≤≤È∂ Ú≈-Ú≈ «¬‘ √ͺه ’∆Â≈ «’

Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á≈ «√˪ ‘∆ «Ú«◊¡≈È’ √Ó≈‹Ú≈Á ˘ ‘

«’√Ó Á∂ ’≈ÒÍ«È’ √Ó≈‹Ú≈Á ¡Â∂ È’Ò∆ √Ó≈‹Ú≈Á ÂØ∫ √ͺه ÂΩ Â∂ Úº÷

’Á≈ ‘ÀÕ

Ó≈’√ ¡Â∂ ¬∂∫◊Ò˜ Á∆ ÓΩ Á∂ Ï≈¡Á, Ò∂«ÈÈ È∂ Ó˜Á» ¡øÁØÒÈ Á∂

¡øÁ √≈∂ Í≈¬∂ «Ú⁄≈ª Á∂ «ÚπºË √øÿÙ ’Á∂ ‘ج∂ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆

Á∆ ¿∞µÂÓÂ≈ Â∂ Ò◊≈Â≈ ‹Ø «ÁºÂ≈Õ ’≈¿∞‡√’∆ Á∆ ¡◊Ú≈¬∆ «Ú⁄ Á»‹∂

«¬ø‡ÈÀÙÈÒ Á∂ √ØËÚ≈Á∆¡ª Á∂ ‘ÓÒ∂∂ «ÚπºË ÒÀ«ÈÈ È∂ ‹Ø √øÿÙ ⁄Ò≈«¬¡≈,

¿∞‘ Ó˜Á» ‹Ó≈ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ √Ú≈Ò Â∂ ‘∆ ’∂∫Á«Â √∆Õ ¿∞‘Ȫ ÁØ ‡πº’

ÙÏÁª «Ú⁄ Áº«√¡≈ «’ ““«√Î ¿∞‘∆ «¬º’ Ó≈’√Ú≈Á∆ ‘À ‹Ø ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∆ÓȘ»∆ ˘ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∆ ÓȘ»∆ º’ «Ú√Ê≈«Â ’Á≈ ‘ÀÕ(Ò∂«ÈÈ ≈‹ ¡Â∂ «¬È’Ò≈Ï)”” ’≈¿±‡√’∆ È∂ ‹ÁØ∫ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ˘ Ó˜Á»

‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ÂØ∫ Úº÷ ’Á∂ ¡Â∂ ÁØÚª ˘ «¬’ Á»‹∂ ∂Á∂ «ÚØË ”⁄ ÷Û≤∑≈

(30)

’’∂ Ó≈’√Ú≈Á ˘ Ïπ‹»¡≈ «√˪ º’ ‘∆ √∆«Ó ’È Á∆ ’Ø«ÙÙ ’∆Â∆

ª ¡≈͉∆ Íë√ºË «’Â≈Ï “Ó˜Á» «¬È’Ò≈Ï ¡Â∂ ◊ºÁ≈ ’≈¿±‡√’∆” «Ú⁄

Ò∂«ÈÈ È∂ «¬√ ˘ Ó≈’√Ú≈Á Á≈ “«ÈÓÈ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ «Ú◊«Û¡≈ »Í”” Áº√Á∂

‘ج∂ ‹Ø Á∂ ’∂ «’‘≈ «’ Ó˜Á»≤≤≤≤≤«¬È’Ò≈Ï Ïπ‹»¡≈ ≈‹ ÓÙ∆È∆ ˘ Â≈’Â

ÈÒ ÂÏ≈‘ ’∆Â∂ «ÏȪ ¡Â∂ ¿∞√Á∆ ‹◊∑≈ Â∂ «¬’ ÈÚª (≈‹) ’≈«¬Ó ’∆Â∂

«ÏȪ,‹Ø ¬∂∫◊Ò˜ Á∂ ÙÏÁª ”⁄ ““ÙπºË Ù≈Ï«Á’ ¡Êª ”⁄ ≈‹ È‘ƒ «‘ ‹ªÁ≈””¡√øÌÚ ‘À (‘Ú≈Ò≈ ¿∞‘∆)Õ ¿∞‘Ȫ È∂ Áº«√¡≈ «’ ““Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆Ïπ‹»¡≈˜∆ «ÚºπË Ó˜Á» ‹Ó≈ Áπ¡≈≈ «‘ø√≈ Á∂ ÍÃÔØ◊ È≈Ò «‹º«Â¡≈ «◊¡≈¡Â∂ ’≈«¬Ó º«÷¡≈ «◊¡≈ Ù≈√È ‘À, ‹Ø «’√∂ Ú∆ ’≈˘È Áπ¡≈≈ √∆«Ó ȑƒ ‘À””(‘Ú≈Ò≈ ¿∞‘∆)Õ ÒÀ«ÈÈ È∂ ’≈¿±‡√’∆ Á∆¡ª ◊Ò Ë≈È≈Úª ˘ ºÁ ’Á∂ ‘ج∂

Áº«√¡≈ «’ Â≈È≈Ù≈‘∆ √’≈ Á≈ «¬’ »Í È‘ƒ ÏÒ«’ ≈‹ Á≈ «¬’ »Í ‹ª

«’√Ó ‘ÀÕ ’≈¿±‡√’∆ Áπ¡≈≈ Í∂Ù ““ÙπºË ‹Ó‘»∆¡Â”” ˘ ËØ÷≈ «√ºË ’Á∂ ‘ج∂

ÒÀ«ÈÈ È∂ Áº«√¡≈ «’ ‹Ó≈ª ÂØ∫ ¿∞Í ‹Ó‘»∆¡Â ‘Ø ‘∆ È‘ƒ √’Á∆Õ ‹Ó‘»∆¡Â

Á≈ ÷≈√≈ ‹ª ª Ïπ‹»¡≈ ‘Ø √’Á≈ ‘À ‹ª ÍØÃÒ∂Â≈∆Õ Ïπ‹»¡≈ ‹Ó‘»∆¡Â

““√∆«ÓÂ,«Ú◊Û≤∆ ‘ج∆, fi»·∆, ËØ÷∂Ï≈˜≤≤≤≤¡Â∂ ¡Ó∆ª Á∆ ‹Ó‘»∆¡Â ‘π∞øÁ∆ ‘ÀÕ””

«¬√Á≈ º Ïπ‹»¡≈ Â≈È≈Ù≈‘∆ ‘∆ ‘Ø √’Á≈ ‘À, Í ¿∞√˘ ¡≈͉∂ ¡√Ò∆

⁄«ºÂ ¡Â∂ «¬≈«Á¡ª Â∂ Ò◊≈Â≈ ÍÁ≈ Í≈¿∞‰ Á∆ ÒØÛ≤≤«¬√ Ò¬∆ ‘πøÁ∆ ‘À

«’ ¿∞‘ Ï‘π«◊‰Â∆ Â∂ ÿº‡«◊‰Â∆ Á∆, Òπº‡∂ ‹≈‰ Ú≈«Ò¡ª ¿∞µÍ Ò؇»¡ª Á∆

Â≈È≈Ù≈‘∆ ‘πøÁ∆ ‘ÀÕ «¬√Á∂ ¿∞Ò‡ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ‹Ó‘»∆¡Â Á≈ º ӘÁ»

‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ‘∆ ‘πøÁ≈ ‘ÀÕ «¬‘ Ï‘π«◊‰Â∆ ‹ÈÂ≈ Á∂ Ò¬∆ ÚºË ÂØØ∫ ÚºË

‹Ó‘»∆¡Â ‘πøÁ∆ ‘À ¡Â∂ Ò؇» ‹Ó≈ ”Â∂ Â≈È≈Ù≈‘∆ Ò≈◊» ’Á∆ ‘ÀÕ ÒÀ«ÈÈ È∂

√ØËÚ≈Á∆ ¡Â∂ Ïπ‹»¡≈ ËØ÷∂Ï≈‹∆ ˘ ¿∞‹≈◊ ’Á∂ ‘ج∂ «Ú√Ê≈ È≈Ò Áº«√¡≈

«’ ÍÀÃ√ ¡Â∂ √Ì≈Úª Á∆ √πÂøÂÂ≈ ¡Â∂ ““’≈˘È √≈‘Ó‰∂ √≈∂ È≈◊«’ª Á∆

Ï≈Ï∆”” «‹‘∆¡ª ◊ºÒª Ïπ‹»¡≈ ‹Ó‘»∆¡Â Á∂ ¤Ò-’͇ ‘ÈÕ √≈«¡ª Á∆

Ï≈Ï ¡≈˜≈Á∆ Á∆¡ª ◊ºÒª ËØ÷≈ ‘ÈÕ Ò؇»¡ª ¡Â∂ Òπº‡∂ ‹≈‰ Ú≈«Ò¡ª Á∆

Ï≈Ï∆ ¡Â∂ Ï≈Ï ¡≈˜≈Á∆ ‹Ó≈Â∆-√Ó≈‹ ”⁄ ¡√øÌÚ ‘ÀÕ È≈Ò ‘∆, √ØÚ∆¡Â

√ºÂ∑≈ Á≈ ¿∞Á≈‘‰ «ÁøÁ∂ ‘ج∂ ¿∞‘Ȫ «¬‘ Ú∆ Áº«√¡≈ «’ ““Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆‹Ó‘»∆¡Â ‘π‰ º’ Á∂ √ø√≈ «¬«Â‘≈√ ”⁄ ‹Ó‘»∆¡Â Á≈ «Ú’≈√ ¡Â∂ «Ú√Ê≈‘À”” ¡Â∂ «¬‘ ““Ïπ‹»¡≈ ‹Ó‘»∆¡Â ÂØ∫ Òº÷ª ◊π‰ª ÚË∂∂ ‹Ó‘»∆ ‘ÀÕ”” ¡º‹ Ú∆

Ïπ‹»¡≈˜∆ ’ÒÓÿ√∆‡ ¡Â∂ √ØËÚ≈Á∆-◊À-‹Ó≈Â∆ Ì≈Ù≈ ”⁄ ‹Ó‘»∆¡Â

¡≈˜≈Á∆ ¡Â∂ Ï≈Ï∆ ¡≈«Á Á∆ ‹Ø ÿ‡∆¡≈ Ï’Ú≈√ ’Á∂ ‘È, «¬‘ ÈÚƒ È‘ƒ

‘À ¡Â∂ «¬√ ËØ÷∂Ï≈˜∆ Á≈ ÍÁ≈Î≈Ù ÒÀ«ÈÈ È∂ ‘∆ ““Ó˜Á» «¬È’Ò≈Ï ¡Â∂

◊ºÁ≈ ’≈¿±‡√’∆”” √«‘ ’¬∆ Ò∂÷ª-«’Â≈Ϫ ”⁄ «Ú√Ê≈ √«‘ ’∆Â≈ √∆Õ

(31)

¡’Â»Ï «¬È’Ò≈Ï Á∂ Âπ∞ø Ï≈¡Á ÁπÈ∆¡ª Á∂ Í«‘Ò∂ Ó˜Á»≤≤≤≈‹-

√ØÚ∆¡Â √ºÂ∑≈ Á∆ ¡◊Ú≈¬∆ ’«Á¡ª ÒÀ«ÈÈ È∂ Ó≈’√-¬∂∫◊Ò˜ Á∆¡ª Ó˜Á»

‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ √øÏø˃ Ë≈≈È≈Úª ˘ ·Ø√ ¡ÈπÌÚª Á∂ ¡≈Ë≈ Â∂ «Ú’«√Â

’È≈ Ùπ» ’ «ÁºÂ≈Õ √ØÚ∆¡Â √ºÂ…≈ Á∂ Ïπ‹»¡≈˜∆ Áπ¡≈≈ «ÚØË Á∂ Úº÷-Úº÷

»Íª ¡Â∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∂ √≈∂ Â∑ª Á∂ ¡Â∂ √≈∂ Í≈«√¡ª ÂØ∫ ÍÀÁ≈ ‘؉

Ú≈Ò∂ ¿∞‘Ȫ ı«¡ª ˘, ¿∞‘Ȫ È∂ Ú≈-Ú≈ Ò◊≈Â≈ ∂÷ª«’ ’∆Â≈

(«‹√Á∆ ⁄⁄≈ ¡√ƒ Í«‘Òª ’ ⁄πº’∂ ‘ª) ¡Â∂ «¬√ √Ì Á∂ ‡≈’∂ Ò¬∆ ““ÒØ‘∂ Á∂‘ºÊ”” Á∆ Ò≈˜Ó∆ ‹»Â Â∂ ÚºË ÂØ∫ ÚºË ‹Ø «ÁºÂ≈Õ (Ò∂«ÈÈ-√ØÚ∆¡Â √’≈

Á∂ ÎΩ∆ ’øÓ,” Ó≈⁄-¡ÍÃÀÒ AIAH) ’π∞Ò »√∆ ’∂∫Á∆ ’≈‹’≈∆ ’Ó∂‡∆”, «’√≈È

Ó˜Á»ª Á∆ Ó≈√’Ø-√ØÚ∆¡Â Ò≈Ò √ÀÈ≈ Á∂ ÍÃÂ∆«ÈË∆¡ª ¡Â∂ ‡Ã∂‚ Ô»È∆¡Èª Á∂

«¬’ √øÔπ∞’ «¬‹Ò≈√ «Ú⁄ Í∂Ù «Í؇ (‹»È AIAH),“Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆

Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ Ôπº◊ ”⁄ ≈‹È∆Â∆ ¡Â∂ ¡ÊÈ∆Â∆ (¡’»±Ï AIAI),““ √ØÚ∆¡Âª

Á∆ √ÂÚƒ ’πºÒ »√∆ ’ª◊√ «Ú⁄ Ì≈Ù‰” («Á√øÏ AIAI),“»√∆ ’«Ó¿±«È√‡

Í≈‡∆” (Ï≈ÒÙ«Ú’) Á∆ Á√Úƒ ’ª◊√ «Ú⁄ «Í؇ ” (‹ÈÚ∆ AIAI),“«¬’

Ó‘≈È Ùπ»¡≈” (‹»È AIAI),“÷ºÏ∂ ͺ÷∆ ’«Ó¿±«È˜Ó «¬’ Ï⁄’≈È≈ Ø◊” (¡ÍÃÀÒ-

Ó¬∆-AIB@), “’«Ó¿±«È√‡≤≤«¬ø‡ÈÀÙÈÒ Á∆ Á»√∆ ’ª◊√ «Ú⁄ «Í؇,”

(‹πÒ≈¬∆-¡◊√ AIB@), “≈‹” (‹πÒ≈¬∆ AIAI) ¡≈«ÁÕ≤

ÒÀ«ÈÈ È∂ √ØÚ∆¡Â »√ «Ú⁄ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÃÔØ◊ª Á∂ ·Ø√ ‹«Ï¡ª Á∂

¡≈Ë≈ Â∂ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ »Í ¡Â∂ ¿∞√Á∂ ’øÓ Á∆ «Ú¡≈Í’

√Ófi ’≈«¬Ó ’∆Â∆ ¡Â∂ «¬√ È≈Ò √ø√≈ ’«Ó¿±«È√‡ Ò«‘ ˘ «√º«÷¡Â

’∆Â≈Õ ¿∞‘Ȫ È∂ Ï≈ÒÙ«Ú’ Í≈‡∆ ¡Â∂ ’ΩÓªÂ∆ ’«Ó¿±«È√‡ Ò«‘ «Ú⁄

ÓΩ‹»Á ¿∞Ȫ √≈∆¡ª ¡ÊÚ≈Á∆ ÍëÚÂ∆¡ª ¡Â∂ πfi≈Ȫ Á∂ «ÚπºË √øÿÙ

’∆Â≈, ‹Ø «¬’ ‹ª Á»‹∂ »Í «Úº⁄ ≈‹È∆«Â’ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ¡Â∂ «’Â∆¡ª Á∆

≈‹√∆ √ºÂ≈ Á∆ ¡«‘Ó∆¡Â ˘ ÿ‡≈ ’∂ Á∂÷‰ Á∆ ◊ÒÂ∆ ˘ ‹ÈÓ «ÁøÁ∆¡ª

√ÈÕ È≈Ò ‘∆, ¿∞‘Ȫ È∂ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Ï≈∂ ¿∞√ Ú∂Ò∂ º’

ÓΩ‹»Á «Ú⁄≈Ú≈Á∆-ÙπºËÂ≈Ú≈Á∆ Ë≈È≈ Á≈ Ú∆ ÷ø‚È ’∆Â≈ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ Ï≈‘Óπº÷∆

√∆Ó≈Úª ˘ √ͺه ’∆Â≈ ‹Ø ÁΩ-«ÚÙ∂Ù «Ú⁄ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂

»Í ˘ «ÈË≈«Â ’Á∆¡ª √ÈÕ ¿∞‘Ȫ È∂ «¬‘ √ͺه ’∆Â≈ «’ √Ó≈‹Ú≈Á∆

ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏøË ‘∆ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ ӘϻÂ∆’È È≈Ò

ÁÚøÁ¡≈ÂÓ’ »Í ”⁄ ¡øÂ-√øÏø«Ë ‘ÈÕ ¿∞‘Ȫ È∂, ¿∞‘Ȫ ‹»∆ √ÓfiΩ«Â¡ª

Á≈ Ú∆ Úȉ ’∆Â≈, ‹Ø √Ó≈‹Ú≈Á Á∂ Ùπ»¡≈Â∆ ÁΩ «Úº⁄, ÷≈√’ «Í¤Û∂

Á∂Ùª «Úº⁄ Ó˜Á» ‹Ó≈ ˘ ‹≈«¬Á≈Á Á∆¡ª Ó≈Ò’ ‹Ó≈ª È≈Ò ’È∂ ÍÀ

√’Á∂ ‘ÈÕ

(32)

AIBA Á∂ Ï≈¡Á ÷≈√ ’ ÈÚƒ ¡≈«Ê’ È∆Â∆ Á∂ √ØÚ∆¡Â »√ Á∂

‹«Ï¡ª Á∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂ ÒÀ«ÈÈ È∂ «¬‘ «√ºË ’∆Â≈ «’ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ ”⁄

Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ¡Â∂ Úº÷-Úº÷ Í»Ú-Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏø˪ Á∆ ÍÃÌ≈ÚÙ≈Ò∆

ÓΩ‹»Á◊∆ ¡Â∂ «¬ÊØ∫ º’ «’ ¿∞‘Ȫ Á∆ ÍÃË≈ÈÂ≈ ‘؉ Á∂ Ï≈Ú‹»Á ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ ˘

¤Ø‡ Á∂‰ Á∆¡ª ≤»∆ Ó‹Ï»∆¡ª Á∂ Ï≈Ú‹»Á, ‹∂’ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆

’≈«¬Ó «‘øÁ∆ ‘À, ≈‹ √ºÂ∑≈ ”Â∂ ’«Ó¿±«È√‡ Í≈‡∆ Á∂ Ó≈«Ë¡Ó È≈Ò Ó˜Á»

‹Ó≈ Á≈ ’ø‡ØÒ ’≈«¬Ó «‘øÁ≈ ‘À ª √Ó≈‹Ú≈Á∆ «¬È’Ò≈Ï Á≈ Ì«Úº÷

«ÈÙ«⁄ ϫ‰¡≈ ‘∂◊≈Õ ¿∞‘Ȫ È∂ √ͺه Áº«√¡≈ «’ ≈‹’∆ Í»ø‹∆Ú≈Á,

«Èº‹∆ Í»ø‹∆Ú≈Á, √«‘’≈∆ ÷∂Â∆, √Ó»«‘’ ¡Â∂ ≈‹’∆ Ó≈Ò’∆ Á∂ Úº÷-Úº÷ »Íª

¡≈«Á Á∂ È≈Ò-È≈Ò ÍÃÌ≈Ú∆ ÓΩ‹»Á◊∆ Á∂ Ï≈Ú‹»Á,‹∂’ √ØÚ∆¡Â √ºÂ∑≈ ’≈«¬Ó

‘À, «√¡≈√∆ Â≈’ Á≈ ’∂∫Á Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∂ ‘ºÊª ”⁄ √πº«÷¡Â ‘À ª

Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏø˪ Á≈ ¡≈Ë≈ «Ú√Ê≈«Â ‘πøÁ∂ ‹≈‰ Á∂ È≈Ò ‘∆, √Ó∂∫

Á∂ Î’ È≈Ò Ó˜Á» ‹Ó≈ ͻø‹∆Ú≈Á∆ ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏø˪ ¡Â∂ Ïπ‹»¡≈ ºª ”Â∂

√Úͺ÷∆ «Èø ‘ÓÒ∂ Á∆ Â≈’ «¬º’·∆ ’Á∂ ‘ج∂ √Ó≈‹ ˘ ¡º◊∂ ÚºÒ ◊Â∆

Á∂ √’Á∆ ‘ÀÕ «¬√ Â∑ª ÒÀ«ÈÈ È∂ Í«‘Ò∆ Ú≈ «¬‘ ·Ø√ »Í «Ú⁄ Áº«√¡≈ «’

√Ó≈‹Ú≈Á Á∂ ω∂ «‘‰ Á∆ Í«‘Ò∆ ◊≈ø‡∆ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ‘À

¡Â∂ «¬√ Á≈ Óπº÷ Á≈Ø ÓÁ≈ ‘ÀÕ

√‡≈«ÒÈ Á∂ √Ó∂∫ Á∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÁΩ È∂ ÒÀ«ÈÈ Á∆ «¬√ Ë≈È≈ ˘ √‘∆

«√ºË ’∆Â≈ ‘ÀÕ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ¿∞√≈∆ Á∆¡ª «¬Â‘≈«√’ ÍÃ≈ÍÂ∆¡ª ¡Â∂ Ù≈ÈÁ≈

«‹ºÂª Á∂ ÁΩ «Ú⁄ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∂ Ó‘≈È ¡≈◊» √‡≈«ÒÈ Á∆ Óπº÷ ¡Â∂ ◊øÌ∆

◊ÒÂ∆ Á≈ √ØàÁ≈Ù«È’-«√˪’ √∆Õ ¿∞‘ ◊ÒÂ∆ «¬‘ √∆ «’ AICF «Ú⁄

¿∞‘Ȫ È∂ «Èº‹∆ Ó≈Ò’∆ Á∂ ÷≈ÂÓ∂ È≈Ò «¬‘ ÈÂ∆‹≈ ’º«„¡≈ «’ Ò؇» ‹Ó≈ª

¡Â∂ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙª Á∆ Á∂Ù ¡øÁØ∫ ‘π‰ ‘Ø∫Á ÷ÂÓ ‘Ø ◊¬∆ ‘À ¡Â∂ Ó˜Á» ‹Ó≈Â

Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∆ Óπº÷ ˜»Â, ‘π‰ Ï≈‘∆ ÁÏ≈Úª-‘Ó«Ò¡ª ÂØ∫ √Ó≈‹Ú≈Á ˘

Ï⁄≈¿∞‰ Á∂ Ò¬∆ ‘∆ ‘ÀÕ Í ¡«‹‘∆ Ë≈È≈ Á∂‰ Á∂ Ï≈Ú‹»Á √‡≈«ÒÈ È∂ È≈

«√Î ’ΩÓªÂ∆ ÍºË Â∂, √◊Ø∫ «ÚÚ‘≈«’ ÍºË ¡Â∂ ¡ÈπÌ«Ú’ Â∆’∂ È≈Ò

Á∂Ù Á∂ ¡øÁ Ú∆ Ïπ‹»¡≈ ºª Á∂ «ÚºπË Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á≈

«¬√Â∂Ó≈Ò ¡Â∂ √∆«Ó ¡Êª «Ú⁄ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ‹≈∆ º«÷¡≈ ¡Â∂ Í≈‡∆

¡Â∂ ≈‹ Á≈ Ó˜Á» ⁄«ºÂ Ï«‰¡≈ «‘≈Õ «¬√ Ò¬∆ ‹∂’ √‡≈«ÒÈ Á∂ √Ó∂∫

«Ú⁄ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ ¡øÂ◊ Ò◊≈Â≈ «¬È’Ò≈Ï È‘ƒ

’∆Â∂ ‹≈ √’∂, √Ó≈‹ «Ú⁄ ÈÚ∂∫ Ïπ‹»¡≈ º ÍÀÁ≈ ‘πøÁ∂ ‘∂ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ Á≈

¡≈Ë≈ ¯ÀÒÁ≈ «‘≈, Í Í»ø‹∆Ú≈Á Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ È≈ ‘Ø √’∆ ¡Â∂ «’¿π∫«’

≈‹√ºÂ≈ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∂ ‘ºÊª «Ú⁄ ‘∆ ω∆ ‘ج∆ √∆, «¬√ Ò¬∆ ◊øÌ∆

(33)

◊ÒÂ∆¡ª ˘ Ú∆ ·∆’ ’’∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ «¬È’Ò≈Ï ˘ ¡º◊∂ «Ò‹≈‰ Á∆

√øÌ≈ÚÈ≈ ÓΩ‹»Á ‘∆Õ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∆ Ùπ»¡≈ «√¯ ¿∞µÁØ∫ ‘Ø √’∆,

‹ÁØ∫ ÷πÙ⁄∂Ú È∂ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ˘ «ÂÒª‹Ò∆ Á∂ ’∂ Ïπ‹»¡≈

Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∆ √Ê≈ÍÈ≈ ’ «ÁºÂ∆Õ

Ó≈˙-˜∂-Âπø◊ È∂ »√ «Úº⁄ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÃÔØ◊ª ¡Â∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆

Á∂ ‘ª ͺ÷∆-Ȫ‘ ͺ÷∆ ˜«Ï¡ª Á≈ √≈-√ø◊ë‘ ’Á∂ ‘ج∂ ¡Â∂ ⁄∆È ”⁄

√Ó≈‹Ú≈Á∆ ¿∞√≈∆ ÁΩ≈È ‹≈∆ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ”⁄Ø∫ ÈÂ∆‹∂ ’„Á∂ ‘ج∂, Ó˜Á»

‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ ÷≈√∂, ¿∞√Á∆ ‹»Â ¡Â∂ ¿∞√Á∂ ’øÓª Á∂ Ï≈∂ ”⁄ ÚºË

ÂØ∫ ÚºË √‘∆-√‘∆ √Ófi Í∂Ù ’Á∂ ‘ج∂ ÷≈√’ “Ó‘≈È Ï«‘√” ÂØ∫ ÒÀ ’∂ “Ó‘≈ÈÍØÃÒ∂Â≈∆ √º«Ì¡≈⁄≈ «¬È’Ò≈Ï” º’ Á∂ ÁΩ ”⁄ Ó≈’√Ú≈Á ˘ ÈÚƒ¡ª «√÷ª

º’ Í‘πø⁄≈«¬¡≈Õ ¿∞‘Ȫ È∂ È≈ «√Î Ó≈’√ ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ÒÀ«ÈÈ Âº’ «Ú’«√Â

Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ”⁄ «√˪ ˘ √Ó∂‡Á∂ ‘ج∂ ·Ø√ »Í ”⁄ Í∂Ù ’∆Â≈,

√◊Ø∫ ¿∞√ ˘ ¡º◊∂ Ú∆ «Ú’«√ ’∆Â≈Õ

Ó≈⁄ AIDI ÂØ∫ ‘∆ Ó≈˙ È∂ ⁄∆È∆ ’«Ó¿±«È√‡ Í≈‡∆ Á∆ √ºÂÚƒ ’∂∫Á∆

’Ó∂‡∆ Á∂ Á»‹∂ √øÍ»È «¬‹Ò≈√ «Úº⁄ Í∂Ù «Í؇ «Úº⁄ √≈Î ÙÏÁª «Ú⁄ Áº«√¡≈

«’ Ó˜Á» ‹Ó≈ Áπ¡≈≈ Á∂Ù Ì «Úº⁄ √ºÂ∑≈ Â∂ ’Ϙ≈ ’ ÒÀ‰ Á∂ Ï≈¡Á Ú∆

Óπº÷ ¡øÁ»È∆ «ÚØËÂ≈¬∆ ”⁄ Ó˜Á» ‹Ó≈ ¡Â∂ √Ó≈¬∂Á≈ ‹Ó≈ «Ú⁄Ò∆

«ÚØËÂ≈¬∆ ‘À ¡Â∂ √øÿÙ ‘π‰ Ú∆ ≈‹ √ºÂ…≈ Á∂ √Ú≈Ò Â∂ ‘∆ ’∂∫Á«Â ‘ÀÕ

AIEG ”⁄ Ó≈˙ Á∆ ⁄È≈,““‹ÈÂ≈ «Ú⁄Ò∂ ¡ø «ÚØ˪ ˘ √‘∆ „ø◊ È≈Ò ‘ºÒ

’È Á∂ Ï≈∂”” ÍÃ’≈«Ù ‘ج∆ «‹√È∂ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ «√˪ ˘

¡Ó∆ ¡Â∂ «Ú’«√ ’∆Â≈Õ Ó≈’√Ú≈Á∆ «√˪ ¡Â∂ «ÚÚ‘≈ Á∂ «¬«Â‘≈√

«Ú⁄ «¬√È∂ Í«‘Ò∆ Ú≈ ·Ø√ ÙÏÁª «Ú⁄ Áº«√¡≈ «’ ÍÀÁ≈Ú≈ Á∂ √≈ËȪ Á∆

Ó≈Ò’∆ Á∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ »ÍªÂ‰ Á≈ ’øÓ Óπº÷ ÂΩ Â∂ Í»≈ ‘Ø ‹≈‰ Á∂ Ï≈¡Á Ú∆

‹Ó≈ª, ‹Ó≈Â∆ «ÚØËÂ≈¬∆¡ª ¡Â∂ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ÓΩ‹»Á ‘È ¡Â∂ Ó˜Á»

‹Ó≈ ˘ Ò≈˜Ó∆ È≈ «√Î ¡≈«Ê’ √◊Ø∫ «√¡≈√∆ ¡Â∂ «Ú⁄≈Ë≈’ ÓØ⁄∂ Â∂

Ú∆ «¬È’Ò≈Ï ‹≈∆ º÷‰≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ Ó≈˙ È∂ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆¡ª Ïπ«È¡≈Á∆

«ÚØËÂ≈¬∆¡ª Á≈ «ÚÙÒ∂Ù‰ ’’∂ Í«‘Ò∆ Ú≈ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆

¡Ë∆È ‹≈∆ ‹Ó≈Â∆ √ø≤ÿÙ Á∂ Ï≈‘Óπº÷∆ «ÈÔÓ Í∂Ù ’∆Â∂ ¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á Á∂

Í»∂ «¬«Â‘≈«√’ ÁΩ Ò¬∆ Í≈‡∆ Á∆ Ïπ«È¡≈Á∆ Ò∆‘ «‘ ’∆Â∆Õ “Ó‘≈È Ï«‘√”

ÁΩ≈È ÷πÙ⁄∂Ú∆ √ØËÚ≈Á Á∂ √≈∂ ¡ø◊ª Á≈ ÍØ√‡Ó≈‡Ó ’Á∂ ‘ج∂ Ó≈˙ È∂

“√Óπº⁄∆ ‹ÈÂ≈ Á∂ ≈‹” ¡Â∂ “√Óπº⁄∆ ‹ÈÂ≈ Á∆ Í≈‡∆” Á∂ Ïπ‹»¡≈ º Á≈

ÍÁ≈¯≈Ù ’∆Â≈ ¡Â∂ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ Ó≈’√Ú≈Á∆ «√˪Â

Á∆ «‘¯≈˜Â ’∆Â∆Õ

(34)

Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á≈ «√˪ ¡Â∂ ¡ÓÒ ¡≈͉∂ Í»∂ ‹ÒΩ¡

«Ú⁄ Ó‘≈È ÍØÃÒ∂Â≈∆ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï Á∂ ÁΩ≈È √≈‘Ó‰∂ ¡≈«¬¡≈

‹ÁØ∫ Ó≈˙ È∂ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ ¡øÂ◊ «Èø «¬È’Ò≈Ï

⁄Ò≈¿∞∫Á∂ «‘‰ Á≈ «√˪ Í∂Ù ’∆Â≈, «˜¡≈Á≈ ·Ø√ »Í «Ú⁄ «¬√Á∂ ’øÓ ¡Â∂

«¬√ Á∆¡ª È∆Â∆¡ª «‘ ’∆Â∆¡ª ¡Â∂ «ÚÚ‘≈ Áπ¡≈≈ «¬‘Ȫ ˘ √‘∆ «√ºË

Ú∆ ’∆Â≈Õ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∆ √Óº«√¡≈ Á∆ ÚºË ·Ø√ √Ófi Á∂ ¡≈Ë≈ Â∂

Ó≈˙ È∂ «¬’ÁÓ ·Ø√ »Í «Ú⁄ Ïπ‹»¡≈˜∆ Â∂ √Úͺ÷∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Ò≈◊» ’È

Á≈ ÍÃØ◊≈Ó Í∂Ù ’∆Â≈ ¡Â∂ √º«Ì¡≈⁄≈ √«‘Â, ¿∞µ⁄ ¿∞√≈ Á∂ √≈∂ ÷∂ª «Ú⁄

Ú∆ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ ¡ÓÒ ˘ ˜»∆ ÂØ Â∂ Ó‘ºÂÚÍ»È Áº«√¡≈Õ

Ó≈’√Ú≈Á Á∂ ‹ÈÓ ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ‘π‰ º’ Á∂ ÁΩ «Ú⁄ «√˪ ¡Â∂ «ÚÚ‘≈

È∂ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ Ïπ«È¡≈Á∆ Ó‘ºÂÚ ˘ Ò◊≈Â≈ ¡Â∂ «˜¡≈Á≈

ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ·Ø√ »Í «Ú⁄ «√ºË ’∆Â≈ ‘ÀÕ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∂ ‹«Ï¡ª

È∂ Ú∆ «¬√Á∂ Ï≈∂ ”⁄ Ó≈˙ Á∂ «¬√ ’ÊÈ ˘ √‘∆ ÍÃÓ≈«‰Â ’∆Â≈ ‘À «’ , ““؇∆

Á∆ Â∑ª √ºÂ∑≈ Ú∆ ¡«‹‘∆ ⁄∆˜ ‘À, «‹√Á∂ «ÏȪ («¬È’Ò≈Ï «Úº⁄) ‹∂»± ‹ÈÂ≈

«¬’ ÍÒ Á∂ Ò¬∆ Ú∆ ’π∞ºfi È‘ƒ ’ √’Á∆Õ””

Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ «¬√ Ïπ«È¡≈Á∆ Ó‘ºÂÚ ˘ Á∂÷Á∂ ‘ج∂

«¬‘ √Ófi‰≈ ÓπÙ«’Ò È‘ƒ «’ ¡º‹ ◊ØÚ≈⁄∂Ú «’¿∞∫ Ò≈√≈Ò,’≈¿∞‡√’∆,÷πÙ⁄∂Ú

Á∆ √π ”⁄ √π «ÓÒ≈ ’∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ËØ÷∂Ì∆ Ì≈Ù≈”⁄ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆

˘ ‘ÓÒ∂ Á≈ «ÈÙ≈È≈ ω≈ «‘≈ ‘À ¡Â∂ »√ ¡Â∂ Í»Ï∆ Ô»Í Á∆¡ª ‘≈Ò Á∆¡ª

ÿ‡È≈Úª Á∂ Ï≈¡Á ’ΩÓªÂ∆ Ïπ‹»¡≈˜∆,¿∞√Á∂ ÍÃ⁄≈Âø ¡Â∂ ¿∞√Á∂

ÏπºË∆‹∆Ú∆¡ª È∂ Ó≈’√Ú≈Á ¿∞µÂ∂ ’»Û≤≤ÍÃ⁄≈, fi»·, Î∂Ï, ¡¯Ú≈‘ª, Á∂ ˜∆¬∂

‹Ø ⁄Ω¯≈ ‘ÓÒ≈ ÏØ«Ò¡≈ ‘À, ¿∞√ «Ú⁄ ¿∞‘ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ˘

Óπº÷ «ÈÙ≈È≈ «’¿∞∫ ω≈ ‘∂ ‘ÈÕ

√ØÚ∆¡Â »√ ”⁄ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÃÔØ◊ «¬«Â‘≈√ Á∂ ‘ªÍº÷∆-Ȫ‘ ͺ÷∆ ‹«Ï¡ª Á≈ «¬’ «È⁄ØÛ≤≤

√Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ Á∂ ÷≈√,∂ √»Í, ¿∞√ «Úº⁄ ‹≈∆ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ¡Â∂

Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∆ «ÏȪ «’√∂ ¤Ø‡ Á∂ ¡‡ºÒÂ≈ Á∆ ⁄⁄≈ Á∂

Ï≈¡Á «¬‘ ‹»∆ ‘À «’ ‘π‰ ¡√ƒ ‘π‰ º’ Á∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÃÔØ◊ª Á∂ «¬«Â‘≈«√’

¡ÈπÌÚª Á≈ «¬º’ «√˪’ √≈-√ø÷∂Í Ú∆ «¬ºÊ∂ Í∂Ù ’∆¬∂Õ

ÍÀ«√ ’«Ó¿±È Á∂ ‹«Ï¡ª ÂØ∫ Ï≈¡Á Í«‘Ò∆ Ú≈ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆

Â≈È≈Ù≈‘∆ ¡’»±Ï «¬È’Ò≈Ï Á∂ Ï≈¡Á »√ ”⁄ √Ê≈«Í ‘ج∆ ¡Â∂ ¿∞‘ Á∂Ù

(35)

«¬«Â‘≈√ Á∂ Í«‘Ò∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÃÔØ◊ª Á∆ ÍÃÔØ◊Ù≈Ò≈ Ï«‰¡≈Õ AIDI Á∂

⁄∆È∆ «¬È’Ò≈Ï È∂ «¬È∑ª ‘∆ ÍÃÔØ◊ª Á∂ √≈∂ ͺ÷ª ÂØ∫ ¡Ó∆ ‘Ø ’∂ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆

«ÁÙ≈ ”⁄ ¡º◊∂ ’ÁÓ ÚË≈¬∂ ¡Â∂ ’¬∆ ÁΩª ”⁄Ø∫ ◊π˜ ’∂ Ó≈’√Ú≈Á∆ «√˪Â

¡Â∂ ¡ÓÒ ˘ ÈÚƒ¡ª «√÷ª º’ «Ú’«√ ’∆Â≈Õ «¬‘Ȫ «¬È’Ò≈Ϫ Á∂

«¬«Â‘≈√ ⁄Ø∫ «È’Ò∆¡ª ‘ª ͺ÷∆-Ȫ‘ ͺ÷∆ «√«÷¡≈Úª Á∂ Úȉ Ò¬∆

√Ó≈‹Ú≈Á Á∆¡ª Ï≈‘Óπº÷∆ √∆Ó≈Úª-√Óº«√¡≈Úª ¡Â∂ ¡øÂÓπº÷∆ ̺πÒª-◊ÒÂ∆¡ª

Á∆ √øÂπ∞«Ò √Ófi ‘≈«√Ò ’È Ò¬∆ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∆ «¬«Â‘≈√ ”⁄

«È«‘ ¡≈Ë≈Ì»Ó∆ ˘ ‹≈ȉ Ò¬∆ ¡√ƒ «¬ºÊ∂ »√, ⁄∆È Á∂ Ó‘≈È √Ó≈‹Ú≈Á∆

ÍÃÔØ◊ª Á≈ «È⁄ØÛ≤≤Í∂Ù ’ ‘∂ ‘ªÕ «¬ºÊ∂ √≈‚≈ ÓøÂÚ ÿ‡È≈Úª Á≈ «Ï¿±≈ Á∂‰≈

È‘ƒ ‹ª √Ó≈‹Ú≈Á Á∆¡ª ⁄ÓÂ’≈∆ ÍÃ≈ÍÂ∆¡ª Á≈ Úȉ ’È≈ È‘ƒ ‘À,

Ì≈Ú∂∫ «’ «¬‘ ¡≈͉∂ ¡≈Í «Ú⁄ √ø√≈ «¬«Â‘≈√ Á∆ «¬’ Ó‘ª’≈«Ú’ ◊≈Ê≈

‘À, Í Êª Á∆ ÿ≈‡ ’’∂ ¡Â∂ ¡≈͉∂ Ó»Ò «ÚÙ∂ Ú√» Á∆ √∆Ó≈ ˘ Á∂÷Á∂ ‘ج∂

«¬√ Ò≈Ò⁄ ÂØ∫ Ï⁄‰≈ ‘∆ ‘ØÚ∂◊≈Õ «¬«Â‘≈√’ ÌΩ«Â’Ú≈Á∆ «ÚÙÒ∂Ù‰ Á≈

Â’≈˜≈ ‘À «’ ¡√ƒ «’√∂ Ú∆ ¡√Ò ”⁄ ÷Û∂ ’∆Â∂ ◊¬∂ √Ó≈«‹’ ÍÃÔØ◊ª Á∂

Ó≈‚Ò Á≈ ¡«Ë¡ÀÈ «¬’ “¡≈ÁÙ” Ó≈‚Ò È≈Ò Âπ∞ÒÈ≈ ’’∂ È≈ ’∆¬∂Õ «¬‘

«¬’ «Ú⁄≈Ú≈Á∆ Í‘πø⁄ ¡Â∂ ◊À ÁÚøÁ¡≈ÂÓ’ «ÚË∆ ‘ØÚ∂◊∆Õ «¬«Â‘≈√ ⁄‰

Á≈ ‘ ÔÂÈ ÓÈ⁄≈‘∆¡ª ‘≈Òª ”⁄Ø∫ È‘ƒ √◊Ø∫ ¡Â∆ ”⁄Ø∫ ÍÃ≈Í ¡Â∂ ¡Â∆Â

Áπ¡≈≈ «√‹∆¡ª ‘≈Òª «Ú⁄ ‘πøÁ≈ ‘ÀÕ ÚºË ÂØ∫ ÚººË √øÌÚ «Ú«◊¡≈È’

«√˪ Ú∆ ‹ÁØ∫ ÍÃÔØ◊ «Ú⁄ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘À ª ‘≈Òª ¿∞√ ¡º◊∂ ’πºfi π’≈Ú‡ª-

√∆Ó≈Úª ÷Û∑∆¡ª ’Á∆¡ª ‘È ¡Â∂ È≈Ò ‘∆ «¬‘Ȫ ÍÃÔØ◊ª Á∂ ÁΩ≈È ¡√≈Ë≈‰

ÍëÂÌ≈Ú≈È «Ú«◊¡≈È’ª-«¬È’Ò≈Ï∆¡ª ÂØ∫ Ú∆ ’πºfi ◊ÒÂ∆¡ª ‘πøÁ∆¡ª ‘∆

‘ÈÕ Í «¬‘ Ú∆ √‘∆ ‘À «’ «¬‘Ȫ ÍÃÔØ◊ª Á∂ ÁΩ≈È ‘∆ «√˪ª Á≈ √≈Í∂«÷’

¡Ë»≈͉ Á» ‘πøÁ≈ ‘À ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ Á∆ √πË≈¬∆ ‘πøÁ≈ ‘ÀÕ «Ú«◊¡≈È’ ‹ØÂÙ∆

È‘ƒ ‘πøÁ∂ ¡Â∂ ’ج∆ Ú∆ «√˪ √Ó≈‹ Á≈ Ì«Úº÷Ρ≤≤≤È‘ƒ ‘πøÁ≈Õ »√ ”⁄

√Ó≈‹Ú≈Á Á≈ Í«‘Ò≈ ÍÃÔØ◊ ‘؉ Á∆ √«ÊÂ∆ ¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÁΩ Á∂ ‹Ó≈Â∆

√øÿÙ Á∂ ◊πøfiÒÁ≈ ÷≈√∂ «Ú⁄ «È«‘ √Óº«√¡≈Úª ª √È ‘∆, ¡º◊∂ ¡√ƒ «¬‘

Ú∆ Á∂÷ª◊∂ «’ »√ Á∂ «Íº¤Û∂ÍÈ ¡Â∂ Í«‘Ò∂ Ó‘ªÔπ∞ºË Á∂ Âπø Ï≈¡Á Á∆ Ìπº÷Ó∆

¡Â∂ ÂÏ≈‘∆ È∂ Ú∆ «¬È’Ò≈Ï Á∂ Ò¬∆ √Óº«√¡≈Úª ÷Û∑∆¡ª ’ «ÁºÂ∆¡ª √ÈÕ

Í ¡≈«÷’≈ ¡√ƒ ÒÀ«ÈÈ ˘, Ï≈ÒÙ«Ú’ª ˘ ‹ª Ó˜Á» ‹Ó≈ ˘ «¬√ ◊ºÒ

Ò¬∆ ª ÁØÙ È‘ƒ Á∂ √’Á∂ «’ ¿∞‘Ȫ È∂ «¬È’Ò≈Ï Ò¬∆ »√ ˘ ‘∆ ¡Â∂ Í«‘Ò∂

Ó‘ªÔπºË Á∂ Ï≈¡Á Á∂ √Ó∂∫ ˘ ‘∆ «’¿∞∫ ⁄π«‰¡≈?

¡º◊∂ ¡√ƒ Á∂÷ª◊∂ «’ «’√ Â∑ª AIAG ÂØ∫ ÒÀ ’∂ AIECº’ ÒÀ«ÈÈ ¡Â∂

√‡≈«ÒÈ Á∂ √ÈÓπº÷ «¬’ Á∂ Ï≈¡Á «¬’ Ò◊≈Â≈ ◊øÌ∆ ÎΩ∆ √Óº«√¡≈Úª

(36)

¡≈¿∞∫Á∆¡ª ‘∆¡ª «‹È∑ª Á∂ ‘ºÒ Ò¬∆ Ò◊≈Â≈ ÎΩ∆ ÎÀ√Ò∂ ÒÀ‰∂ ¡Â∂ ’≈Ú≈¬∆

’È Á∆ Ó‹Ï»∆ ω∆ ‘∆ ¡Â∂ ÒøÏ∂ √Ó∂∫ º’ Á∆¡ª È∆Â∆¡ª, ÍÃØ◊≈Óª Â∂

√Ø⁄‰ Ò¬∆ √Ó∂∫ Á∆ ÿ≈‡ Ò◊≈Â≈ ω∆ ‘∆Õ Ì≈Ú∂∫ «’ «¬‘ Ú∆ √‘∆ ‘À «’

¡≈ø«Ì’ ÁΩ Á∂ ÊØÛ∑∂ √Ó∂∫ «Ú⁄ ‘∆ √≈∂ πfi∂«Ú¡ª Á∂ Ï≈Ú‹»Á ÒÀ«ÈÈ È∂ √Ó≈‹Ú≈Á

Á∆¡ª √Óº«√¡≈Úª Â∂ «˜¡≈Á≈ ‚»øÿ≈¬∆ È≈Ò √Ø⁄‰≈ Ùπ» ’ «ÁºÂ≈ √∆Õ «¬‘

«√Ò«√Ò≈ √‡≈«ÒÈ Á∂ √Ó∂∫ ÁΩ≈È ¿∞√∂ »Í ”⁄ ‹≈∆ È‘ƒ «‘ √«’¡≈Õ Í

¡≈͉∆ «˜øÁ◊∆ Á∂ ¡ø«ÂÓ ÁΩ «Úº⁄ √‡≈«ÒÈ È∂ Ú∆ «¬√ «ÁÙ≈ «Úº⁄ √Ø⁄‰≈ Ùπ»

’ «ÁºÂ≈ √∆Õ È≈Ò ‘∆ «¬‘ Ú∆ «Ë¡≈È º÷‰≈ ‘ØÚ∂◊≈,«’ Ó˜Á» √ºÂ≈ Á∂ ͺ’∂

ÍÀƒ ‘؉ Á∂ Ï≈¡Á √‡≈«ÒÈ Á∂ ÁΩ ”⁄ ‘∆ Í»∂ ÂΩ Â∂ √Ó≈‹ Á∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆

πͪ‰ Á≈ ’øÓ Ùπ» ‘Ø«¬¡≈ ¡Â∂ √Óº«√¡≈Úª Á∂ ’πºfi ¿∞‘Ȫ ·Ø√ »Íª-

¡Ô≈Óª Á≈ Ú∆ √‡≈«ÒÈ ˘ √≈‘Ó‰≈ ’È≈ «Í¡≈ ‹Ø ÒÀ«ÈÈ Á∆ «˜øÁ◊∆ «Ú⁄

¡º‹∂ Ì»‰ »Í ”⁄ ‘∆ √ÈÕ ¡º◊∂ ¡√ƒ «¬‘ Ú∆ Á∂÷ª◊∂ «’ ’πºfi Ïπ«È¡≈Á∆

√Óº«√¡≈Úª ˘ È≈ Á∂÷ √’‰ ¡Â∂ ’πºfi Á∂ ¡ø«Ù’ ¡Â∂ ◊Ò ‘ºÒ Í∂Ù ’È Á∂

Ï≈Ú‹»Á, ’πºfi ◊øÌ∆ «√˪’ ÌπºÒª ¡Â∂ ’πºfi ◊Ω‰ «ÚÚ‘≈«’ ◊ÒÂ∆¡ª Á∂

Ï≈Ú‹»Á √‡≈«ÒÈ Á∂ Í»∂ ÁΩ ”⁄ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ’≈«¬Ó ‘∆,

√Ó≈‹Ú≈Á È∂ ¡º◊∂ ÚºÒ ÒøÏ∂ ’ÁÓ Ì∂ ¡Â∂ Î≈«√˜Ó ˘ ‘≈¿∞‰ Á∆ «Ì¡≈È’

⁄π‰ΩÂ∆ Á≈ √¯Ò Óπ’≈ÏÒ≈ ’È Á∂ È≈Ò ‘∆ Í»∆ ÁπÈ∆¡ª «Ú⁄ «¬È’Ò≈Ï Á∆

Ò«‘ ˘ ¡º◊∂ ◊Â∆ Á∂‰ «Ú⁄ √ØÚ∆¡Â »√ È∂ Ó‘ºÂÚÍ»È Ì»«Ó’≈ «ÈÌ≈¬∆Õ

«¬√ Í»∂ ÁΩ ”⁄ √Ó≈‹Ú≈Á Á∂ «ÈÔÓ Á∆ √ͺه √Ófi Á∆ ÿ≈‡ Á∂ Ï≈Ú‹»Á,

Ïπ‹»¡≈ ºª ¡Â∂ Ïπ‹»¡≈ ¡«Ë’≈ª ˘ ’ø‡ØÒ ’È Á≈ ’øÓ ‹≈∆ «‘≈,

√Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó»«‘’ Ó≈Ò’∆ Á≈ „ª⁄≈ √ÎÒÂ≈ͻڒ √Ê≈«Í ‘Ø«¬¡≈, ¿∞√≈∆

Ò◊≈Â≈ ‹≈∆ «‘≈ ¡Â∂ Ó˜Á»ª ¡Â∂ «Ó‘ÈÂ’Ù ‹ÈÂ≈ Á∆ Í«‘Ò ’ÁÓ∆

¡Â∂ ¿∞ÂÙ≈‘ Ò◊≈Â≈ Ï«‰¡≈ «‘≈Õ ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏø˪ ”⁄ «¬È’Ò≈Ï∆ ÂÏÁ∆Ò∆

ÍÀÁ≈Ú≈∆ Ù’Â∆¡ª ˘ Ò◊≈Â≈ «Ú’«√ ’Á∆ ‘∆Õ

¡’Â»Ï «¬È’Ò≈Ï »√ «Ú⁄ ¡«‹‘∂ √Ó∂∫ ÍÃÚ≈È ⁄«Û¡≈ ‹ÁØ∫ Í«‘Ò∂

√≈Ó≈‹Ú≈Á∆ ÔπºË ”⁄ ¿∞Òfi∂ ‘؉ ’’∂ ¿∞√ Á≈ ¡Ê⁄≈≈ ’Ó˜Ø ‘Ø ⁄πº’≈ √∆

¡Â∂ «’√≈Ȫ-Ó˜Á»ª Á∆ Úº‚∆ ¡≈Ï≈Á∆ «Ì¡≈È’ ÿ≈‡ª ¡Â∂ ÏÁ‘≈Ò∆ Á≈

‹∆ÚÈ «ÏÂ≈ ‘∆ √∆Õ ¯Ú∆ «¬È’Ò≈Ï Á∂ Ï≈¡Á ÂØ∫ ‘∆ Í»∂ Á∂Ù ¡øÁ

¡≈‹’Â≈ Á≈ Ó‘ΩÒ √∆ ¡Â∂ «Âº÷∂ »Í ”⁄ ‹≈∆ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ¡’»Ï

«¬È’Ò≈Ï Á∆ Ì»«Ó’≈ «Â¡≈ ’ «‘≈ √∆Õ ¡«‹‘∂ ‘∆ ⁄π‰ΩÂ∆¡ª Ì∂ √Ó∂∫ ”⁄

»√ ”⁄ √ºÂ≈ Ï≈ÒÙ«Ú’ª Á∂ ‘ºÊ ¡≈¬∆Õ ÷πÁ ÒÀ«ÈÈ È∂ »√∆ «¬È’Ò≈Ï Á∂

¡≈ø«Ì’ √Ó∂∫ ˘ «ÂøÈ Ì≈◊ª «Ú⁄ Úø«‚¡≈ √∆Õ (ÒÀ«ÈÈ-»√∆ ’«Ó¿±«È√‡

Í≈‡∆ Á∂ √ºÂÚ∂∫ Ó≈√’Ø ◊πÏ∂È∆¡≈ √øÓ∂ÒÈ ”⁄ ÈÚƒ ¡≈«Ê’ È∆Â∆ Ï≈∂

(37)

«Í؇, √ø◊ë‘ ⁄È≈Úª Ì≈◊ ÂÂ) ¡’Â»Ï AIAG ÂØ∫ ÒÀ ’∂ AIAH Á∆

Ï√ø º’ Á∂ Í«‘Ò∂ ÁΩ «Ú⁄ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ˘ ӘϻÂ∆ È≈Ò

√Ê≈«Í ’È≈, ‹≈◊∆Á≈ª Á∆ ‹≈«¬Á≈Á ˜Ï ’È≈, √≈Ó≈‹Ú≈Á∆ ÔπºË

”⁄Ø∫ »√ ˘ Ï≈‘ ’º„‰≈ ¡Â∂ ÍÀÁ≈Ú≈ Á∂ Óπº÷ √≈ËȪ, ¡≈Ú≈‹≈¬∆ ¡Â∂

Ú‡ªÁ∂ Á≈ ’ΩÓ∆’‰ ’È≈ «¬È’Ò≈Ï Á∂ Óπº÷ «√¡≈√∆ ’øÓ √ÈÕ «¬‘

«¬È’Ò≈Ï Á∂ Ï‘π ‘∆ ÎΩ∆ ¡Â∂ √ø’‡’≈Ò∆È «√¡≈√∆ ’øÓ √ÈÕ

AIAH Á∂ Ùπ» ÂØ∫ ‘∆ Á∂Ù ¡øÁ Ú∆ ¿∞Ò‡ «¬È’Ò≈Ï∆¡ª È∂ ‹Ê∂ÏøÁ ‘Ø ’∂

ÈÚ-‹øÓ∂-Ó˜Á» «¬È’Ò≈Ï Â∂ ⁄ΩÂÎ≈ ‘ÓÒ≈ ÏØÒ «ÁºÂ≈ √∆ ¡Â∂ ¡◊Ò∂ «ÂøÈ

√≈Òª º’ Í»≈ Á∂Ù ÷»È∆ ÿ∂Ò»-Ôπ∞ºË ”⁄ ¿∞Ò«fi¡≈ «‘≈Õ ⁄ΩÁª √≈Ó≈‹Ú≈Á∆

Â≈’ª È∂ «¬º’·∂ ‘Ø ’∂ √ØÚ∆¡Â √ºÂ∑≈ Á≈ ◊ˇ ÿπº‡ Á∂‰ Á∆ ’ج∆ Ú∆ ’Ø«ÙÙ

Ï≈’∆ È≈ ¤º‚∆Õ ÒÀ«ÈÈ Áπ¡≈≈ ’∆Â∂ ◊¬∂ ÁΩ-Úø‚ Á∂ ¡Èπ√≈ «¬È’Ò≈Ï Á≈

Á»‹≈ ÁΩ AIAH ÂØ∫ AIBA º’ √∆, «‹√ ˘ ““‹ø◊∆ ’«Ó¿±«È˜Ó Á≈ ÁΩ”” «’‘≈

«◊¡≈Õ «¬√ ÁΩ ”⁄ Óπº÷ ’øÓ ¡≈«Ê’ ¡Â∂ ÔπºËÈ∆Â’ √ÈÕ AIBA Á∆ Ï√ø ÂØ∫

Ùπ» ‘Ø‰ Ú≈Ò≈ Â∆‹≈ ÁΩ ÈÚƒ ¡≈«Ê’ È∆Â∆ Á≈ ÁΩ √∆Õ ıπÁ ÒÀ«ÈÈ Á∂

ÙÏÁª ”⁄ ““ÈÚ∂∫ „ø◊ È≈Ò, ’ΩÓ∆ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∂ «Ú’≈√ Á≈ ÁΩ”” √∆Õ ““‹ø◊∆

’«Ó¿±«È˜Ó”” Á∆¡ª È∆Â∆¡ª ¯Ω∆ ¡Â∂ √ø’‡’≈Ò∆È √È ‹Ø ÈÚ-‹øÓ∂∫ √ØÚ∆¡Â

≈‹ ˘ ’ΩÓªÂ∆ ÍÀÓ≈È∂ Â∂ ‹Ê∂ÏøÁ ‘«Ê¡≈ÏøÁ ¿∞Ò‡-«¬È’Ò≈Ï ÂØ∫ Ï⁄≈¿∞‰

Ò¬∆ ‹»∆ √ÈÕ «¬√ Á∂ «‘ ں‚∂ ÍÀÓ≈È∂ ”Â∂ ¿∞ÁÔØ◊ª Á≈ ’ΩÓ∆’È, ÷∂Â∆-

¿∞ÂÍ≈Áª Á∆ ‹»∆ Ú√»Ò∆ ¡Â∂ ÚÍ≈ Á≈ ≈‹ Á∂ ‘ºÊª ”⁄ ’∂∫Á∆’È Ù≈«ÓÒ

√∆Õ «‹Ú∂∫ «’ Á√Úƒ Í≈‡∆ ’ª◊√ «Ú⁄ ÒÀ«ÈÈ È∂ √ͺه Áº«√¡≈ √∆ ¡Â∂

Ï≈¡Á «Ú⁄ “«‹‰√ Á∂ »Í ”⁄ ’” È≈Ó∆ Íπ√Â’ «Ú⁄ Ú∆ «˜’ ’∆Â≈ √∆Õ

(√ø◊ë‘ ⁄È≈Úª-Ì≈◊ CB) ““‹ø◊∆ ’«Ó¿±«È˜Ó”” Á∆¡ª È∆Â∆¡ª ¡≈Ó ÂΩ

Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ «¬È’Ò≈Ï Á∂ ¡≈ø«Ì’ ÁΩ ”⁄ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∂ ¡≈«Ê’ ’øÓª

Á∂ ¡Èπ»Í È‘ƒ √È ¡Â∂ «¬‘Ȫ Á∂ ¡ÓÒ ”⁄ ◊ÒÂ∆¡ª ¡Â∂ ÚË∆’∆¡ª Ú∆

‘ج∆¡ª,Í Ôπ∞ºË ¡Â∂ ÂÏ≈‘∆ È∂ «¬‘Ȫ ˘ ¡ÍÈ≈¿∞‰ Ò¬∆ Ï≈ÒÙ«Ú’ª ˘

Әϻ ’ «ÁºÂ≈ √∆ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ √≈‘Ó‰∂ ’ج∆ Á»‹≈ ÏÁÒ È‘ƒ √∆Õ «¬√ Ò¬∆

““‹ø◊∆ ’«Ó¿±«È˜Ó”” Á∆ √ø’‡’≈Ò∆È Ó˜Ï»∆ ¡Â∂ ÈÚ ‹øÓ∂ Í«‘Ò∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆

≈‹ Á∂ ¡≈◊»¡ª Áπ¡≈≈ «¬√Á∂ ¡ÓÒ ÁΩ≈È ‘ج∆¡ª ◊ÒÂ∆¡ª Á∂ ‹Ø Ú∆

ÍÃÂ∆’»Ò ÍÃÌ≈Ú Í¬∂, ¿∞‘ Ï≈ÒÙ«Ú’ª Á∆ «¬º¤≈ ÂØ∫ ¡˜≈Á √È ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ ÂØ∫

Ï«⁄¡≈ È‘ƒ √∆ ‹≈ √’Á≈Õ

““‹ø◊∆ ’«Ó¿±«È˜Ó””Á≈ ÁΩ ıÂÓ ‘؉ Á∂ Ï≈¡Á ‘π‰ Óπ’≈ÏÒÂÈ ÒÓ’Ú∂∫

÷≈√∂ Á≈ √ø’‡ √≈‘Ó‰∂ ÷Û∑≈ √∆Õ ÿ∂Ò» ‹ø◊ Á∆ √Ó≈ÍÂ∆ ¡Â∂ Ï≈‘∆ ‘Ó«Ò¡ª

Á∂ «Íº¤∂ ˺’ «ÁºÂ∂ ‹≈‰ Á∂ Ï≈¡Á Ú∆ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ¿∞√≈∆ Á≈ ’øÓ ¡≈Ó ‘≈Òª

(38)

”⁄ Ùπ» ’È Á≈ √Óª È‘ƒ ¡≈ √«’¡≈Õ √ø√≈ ‹ø◊ ¡Â∂ «¬È’Ò≈Ï ¡Â∂ ¿∞Ò‡

«¬È’Ò≈Ï Á∂ √ºÂ »±Î≈È∆ √≈Òª È∂ »√∆ ’ΩÓ∆ ¡Ê⁄≈∂ ˘ Òø◊Û≈ ω≈ «ÁºÂ≈

√∆Õ ‹ø◊ª ”⁄ ‘ج∆ ÂÏ≈‘∆ È∂ Í»ø‹∆ÍÂ∆¡ª Áπ¡≈≈ ¿∞ÁÔØ◊ª ˘ ¤º‚ Á∂‰ ¡Â∂

ÂØÛ-ÌøÈ ’È Á∆ √«ÊÂ∆ È∂ ¡Â∂ √ØÚ∆¡Â √ºÂ∑≈ Á∆ «‘¯≈˜Â Ò¬∆ √≈∂

√≈ËȪ ˘ fiØ’ Á∂‰ Á∆ Ó‹Ï»∆ È∂ ¡≈«Ê’ ‹∆ÚÈ ˘ ·ºÍ ’ «ÁºÂ≈ √∆ ¡Â∂

«¬√ ˘ «’√∂ ÎΩ∆ ’≈Ú≈¬∆ Áπ¡≈≈ ◊Â∆ Á∂‰≈ √øÌÚ È‘ƒ √∆Õ ¡«‹‘∂ ‘∆ √Ó∂∫

Ï≈ÒÙ«Ú’ª È∂ ’ÃÓÏºË „ø◊ È≈Ò «Íº¤∂ ‘º‡‰ Á≈ ÏÁÒ ⁄π«‰¡≈ ª «’ √Ó≈‹Ú≈Á

Á∆ «ÁÙ≈ ”⁄ «Î ¡º◊∂ Ú«Ë¡≈ ‹≈ √’∂Õ «¬‘∆ ÈÚ∆¡ª ¡≈«Ê’ È∆Â∆¡ª Á≈

ÁΩ √∆ «‹√˘ ÒÀ«ÈÈ È∂ ““’ΩÓ∆ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∆ È∆Â∆ ÚºÒ Ú≈Í√∆ Á≈ ÁΩ”” «’‘≈

(ÒÀ«ÈÈ-“«‹‰√ Á∂ »Í ”⁄ ’” «’Â≈Ï-√ø◊ë‘ ⁄È≈Úª ÷ø‚-CB)Õ «¬‘

Ó˜Á» ≈‹ Áπ¡≈≈ ‹Ê∂ÏøÁ ¡Â∂ «ÈÔø« ÂΩ ”Â∂ «Íº¤∂ ‘º‡‰≈ √∆, ª «’

Í»ø‹∆Ú≈Á∆ «’Ò∂ Â∂ «¯ ÂØ∫ ‘ÓÒ≈ ÏØ«Ò¡≈ ‹≈ √’∂ ¡Â∂ ““√ØÚ∆¡Â ≈‹ Á∂

«√¡≈√∆ Ò≈̪ Ò¬∆ ¡≈«Ê’ Ïπ«È¡≈Á º÷∆ ‹≈ √’∂”” (ÒÀ«ÈÈ-√ø◊ë‘ ⁄È≈Úª

(¡ø◊∂‹∆) ÷ø‚ CCÍøÈ≈-GC) «¬√ «Íº¤∂ ‘º‡‰ Á∆ Íë’á≈ ˘ Ø’‰ Á∆ Ùπ»¡≈Â

Ú∆ «¬’ √≈Ò Ï≈¡Á ‘∆ ’ «ÁºÂ∆ ◊¬∆, Ì≈Ú∂∫ ÈÚƒ ¡≈«Ê’ È∆Â∆ Á∂ ÁΩ Á∆

Í»È √Ó≈ÍÂ∆ Í«‘Ò∆ Íø‹ √≈Ò≈ ÔØ‹È≈ Á∆ Ùπ»¡≈ Á∂ È≈Ò ‘ج∆Õ «◊¡≈Úƒ

’ª◊√ «Ú⁄ ÒÀ«ÈÈ È∂ «¬‘ «’‘≈ √∆ «’ ““ «¬º’ √≈Ò ÂØ∫ ¡√ƒ «Íº¤∂ ‘‡Á∂ ‘∂

‘ª, ‘π‰ «¬√ ˘ Ø’‰≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ””

ÈÚƒ ¡≈«Ê’ È∆Â∆ «√Î «¬øÈ∆ ‘∆ È‘ƒ √∆Õ «¬‘ Ó˜Á»-«’√≈È

◊º·‹ØÛ≤≤Á∆ Ú∆ Í«‘Ò∆ √Ó≈‹Ú≈Á∆ «Ó√≈Ò √∆Õ «¬È’Ò≈Ï ÂØ∫ Í«‘Òª «’√≈Ȫ

«Ú⁄ Ï≈ÒÙ«Ú’ª Á≈ ¡≈Ë≈ Ï‘π √∆«Ó √∆ ¡Â∂ AIBA º’ «¬√ «ÁÙ≈ ”⁄

√ØÚ∆¡Â ≈‹ ¡Â∂ Í≈‡∆ ˘ Í»≈ ÓΩ’≈ È‘ƒ «Ó«Ò¡≈ √∆Õ AIBA º’ ÒÀ«ÈÈ

«¬√ ÈÂ∆‹∂ Â∂ Í‘πø⁄ ⁄πº’∂ √È «’ Í»∂ »√∆ √Ó≈‹ ˘ √Ó≈‹Ú≈Á∆ «¬È’Ò≈Ï Á∂

√Â∂ Â∂ ÂØÈ Ò¬∆ «ÚÙ≈Ò «’√≈È ¡≈Ï≈Á∆ ˘ ÂÏÁ∆Ò∆ Á∆ Óπº÷ Ë≈≈ Á∂ È≈Ò

÷Û∑≈ ’È≈ ‹»∆ √∆Õ «¬√ Ò¬∆ √È¡Â∆ ÷∂ ”⁄ Í»ø‹∆ÍÂ∆¡ª, «ÚÁ∂Ù∆ Í»ø‹∆

¡Â∂ ÍÃÏøË’ª-Ó≈«‘ª ˘ ¡Â∂ ÷∂Â∆ Á∂ ÷∂ ”⁄ ’πÒ’ª ˘ ‹Ø ÎΩ∆ ¤Ø‡ «ÁºÂ∆

◊¬∆ √∆ ¡Â∂ «‹√˘ Ò∂ÀÈÈ È∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ √øÏø˪ Â∂ ¡≈Ë≈«Â Áº«√¡≈ √∆ (Î’

«√¯≤≤«¬‘ √∆ «’ «¬‘ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Áπ¡≈≈ «ÈÔø« √∆

¡Â∂ √ØÚ∆¡Â »√ Á∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ‘؉ Á≈ Óπº÷ ’≈È «¬‘ √∆ «’ «√¡≈√∆ √ºÂ∑≈

Ó˜Á»ª Á∂ ‘ºÊª ”⁄ √∆Õ) ¿∞‘Ȫ ¤Ø‡ª ÂØ∫ ¡Òº◊ Á«Ó¡≈È∂ «’√≈Ȫ È≈Ò,

¿∞‘Ȫ ˘ Á» √ ÂΩ ”Â∂∂ È≈Ò ÒÀ‰ Ò¬∆ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ ˘ «ÏȪ ÁÏ≈¡ Á∂

√Ó≈‹Ú≈Á∆ »ÍªÂ‰ Á≈ «‘º√∂Á≈ ω≈¿∞‰ Ò¬∆, √«‘’≈-√«‘ÔØ◊ Á∆ È∆Â∆

¡Í‰≈¬∆ ◊¬∆Õ «¬√ Ò¬∆ «◊¡≈Úƒ Í≈‡∆ ’ª◊√ «Ú⁄ ÒÀ«ÈÈ ‹ÁØ∫ «Íº¤∂

(39)

‘‡‰≈ Ø’ Á∂‰ Á∆ ◊ºÒ ’«‘ ‘∂ √∆, ·∆’ ¿∞√∂ √Ó∂∫ ¿∞‘ ““√Ó≈‹Ú≈Á Á∂ √Â∂”Â∂ «’√≈Ȫ ˘ ¡◊Ú≈¬∆ Á∂‰ Ò¬∆”” ¡Â∂ ÍÀÁ≈Ú≈∆ Ù’Â∆¡ª Á∂ «Ú’≈√ Ò¬∆

Ó˜Á» «’√≈È ◊º·‹ØÛ ˘ ω≈¬∆ º÷‰ Á∂ ‹ØÁ≈ ‘Ó≈«¬Â∆ Ú∆ √ÈÕ ‹ÈÚ∆

AIBC ”⁄ ¿∞‘Ȫ È∂ «¬‘ ’«‘ ’∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ «Ú’≈√ ”⁄ ÷∂Â∆ ÷∂ Á∆ Ì»«Ó’≈

˘ ‘Ø «˜¡≈Á≈ √ͺه ’ «ÁºÂ≈ √∆ «’ ““‹∂’ «¬‘ Í»∆ «’√≈È ¡≈Ï≈Á∆√«‘’≈∆ «¬’≈¬∆¡ª ”⁄ ‹Ê∂ÏøÁ ‘Ø ‹≈Ú∂ ª ¡√ƒ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆ ˜Ó∆È ”Â∂ ÁØÚ∂∫ÍÀª Á∂ √‘≈∂ ÷Û∂∑ ‘Ø ‹≈Úª◊∂Õ”” «Î Ú∆ «¬‘ Ô≈Á º÷‰ ÔØ◊ ‘À «’ √ØÚ∆¡Â »√

”⁄ √Ó≈‹Ú≈Á Á∂ «Ú’≈√ Ò¬∆ ÒÀ«ÈÈ Á≈ Ú∆ Óπº÷ ‹Ø Úº‚∆¡ª √ºÈ¡Âª Â∂ ‘∆

√∆ ¡Â∂ Á√Úƒ Í≈‡∆ ’ª◊√ (Ó¬∆,AIBA) ”⁄ ª ¿∞‘Ȫ È∂ «¬√ ˘

““√Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ Á∆ ¿∞√≈∆ Á≈ «¬’Ø «¬’ ¡√Ò ¡≈Ë≈”” ºº’ Áº«√¡≈ √∆Õ

ÒÀ«ÈÈ Á∂ «⁄øÂÈ Á∂ «¬√ ͺ÷ Á∆ ⁄⁄≈ ¡√ƒ √‡≈«ÒÈ Áπ¡≈≈ ¡Í‰≈¬∆ ◊¬∆

√ºÈ¡Â∆’È Á∆ È∆Â∆ Á∂ √øÁÌ ”⁄ «Î ’ª◊∂Õ

ÈÚƒ ¡≈«Ê’ È∆Â∆ »√∆ √Ó≈‹Ú≈Á∆ «¬È’Ò≈Ï Á∆ ÎΩ∆ ¡Â∂ Á»√

˜»Â Ú∆ √∆ ¡Â∂ ÎΩ∆ Ó‹Ï»∆ Ú∆Õ «¬√Á∂ «‘ Á«Ó¡≈È∆¡ª ¡Â∂ ¤Ø‡∆¡ª

«Èº‹∆ √ȡª ¡Â∂ «Èº‹∆ ¡øÁ»È∆ ÚÍ≈ Á∆ ¡√Ê≈¬∆ ≤ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ ’∆Â∆

◊¬∆, «ÚÁ∂Ù∆ Í»ø‹∆ ˘ ’πºfi ÷≈√ ÷∂ª ”⁄ «ÚÙ∂Ù ¤Ø‡ª «ÁºÂ∆¡ª ◊¬∆¡ª,

’ΩÓ∆«’àں‚∆¡ª √ȡª ˘ Ú∆ «¬º’ ÓÀ∫Ï∆ ÍÃÏøËÈ, Ó≈«‘ª Ò¬∆ ¿∞µ⁄∆

ÂÈı≈‘ ¡≈«Á Á∂ Ïπ‹»¡≈ ¡≈Ë≈ª Â∂ ⁄Ò≈«¬¡≈ ‹≈‰ Òº«◊¡≈, «ÚÙ∂Ù ¡«Ë’≈

ÍÃ≈Í Ïπ‹»¡≈ Ó≈«‘ª, ÒÀ∂«ÈÈ Á∂ ÙÏÁª ”⁄, ““√º«Ì¡’(cultured),Í»ø‹∆ÍÂ∆¡ª””

Á∂ ‘ºÊª ”⁄ ÎÀ√Ò∂ ¡Â∂ ÍÃÏøËÈ Á∆ Ï‘π «˜¡≈Á≈ Â≈’ ¡≈ ◊¬∆,’ΩÓ∆ ¿∞µÁÓª

˘ ÓπÈ≈Î∂ Á∂ ¡≈Ë≈ Â∂ ⁄Ò≈«¬¡≈ ‹≈‰ Òº◊≈ ¡Â∂ ‹»∆ ÷∂Â∆ Ú√»Ò∆ Á∆ ‹◊∑≈

‘Ò’∂ ’ ÍÃÏøË ¡≈«Á ÂØ∫ «√Î ¡≈Ó «’√≈È ¡≈Ï≈Á∆ ˘ ≈‘ ‘∆ È‘ƒ √◊Ø∫

’πÒ’ª ˘ Ú∆ ’≈Î∆ ¤Ø‡ «ÁºÂ∆ ◊¬∆Õ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆ ‘Ø∫Á Á∆ ‹»∆ Ù Á∂ »Í

«Úº⁄ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏø˪ Á∂ «¬√ «Ú’≈√ Á∂ ÈÂ∆‹∂, ÈÚ∂∫ Ïπ‹»¡≈ ºª

¡Â∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∂ ÷Â∂ Á∂ »Í ”⁄ ÍÀÁ≈ ‘πøÁ∂ √È, ¿∞‘ Ó˜Á»

¡≈◊»¡ª Á∆ «¬º¤≈ ÂØ∫ ¡≈˜≈Á √ÈÕ ¿∞√ √Ó∂∫ «√¯≤≤«¬‘∆ «’‘≈ ‹≈ √’Á≈ √∆

«’ ¿∞‘Ȫ ÍÃÂ∆ ⁄Ω’√∆ ÚÂ∆ ‹≈ √’Á∆ √∆ ¡Â∂ ̺«Ú÷ ”⁄ «¬‘ È∆Â∆ ¡ÍÈ≈¿∞‰

Á∆ Ó‹Ï»∆ Á≈ Ï≈‘Óπº÷∆ ¡≈Ë≈ ıÂÓ ‘؉ Á∂ È≈Ò ‘∆ «¬√Á∂ «ÚπºË √øÿÙ

¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ¡≈«Ê’ È∆Â∆¡ª ”Â∂ ¡ÓÒ Á∆ Ùπ»¡≈ √ıÂ∆ È≈Ò ’∆Â∆

‹≈ √’Á∆ √∆Õ ÒÀ«ÈÈ Á∆ «¬‘∆ √Ø⁄ √∆ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ È∂ Ú≈-Ú≈ «¬√ ˘

√ͺه ’∆Â≈ √∆Õ

ÈÚƒ ¡≈«Ê’ È∆Â∆ Á≈ ÁΩ Ï≈ÒÙ«Ú’ª Ò¬∆ √Ó≈‹Ú≈Á Á∂ ◊πøfiÒÁ≈

√øÿÙ Á≈ ÁΩ √∆ «‹√È∂ ¡≈«Ê’ È∆Â∆ Á∂ Óπ„Ò∂ √’»±Ò Á≈ ’øÓ Ú∆ ’∆Â≈Õ

(40)

ÒÀ«ÈÈ È∂ ÎΩ∆ πfi∂«Ú¡ª ¡Â∂ ÎΩ∆ ’≈Ú≈¬∆¡ª Á∆¡ª Ó‹Ï»∆¡ª Á∂ «Úº⁄ Ú∆,

«¬√ Í»∂ ÁΩ ”⁄ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ «Úº⁄ ‹≈∆ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∂ ÷≈√∂ Ï≈∂

Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∆ ‹»Â ¡Â∂ «¬√ Á∂ ÷≈√∂ Á∂ Ï≈∂, Í»ø‹∆Ú≈Á∆

ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∂ √Ãت Ï≈∂, ’πfi «¬«Â‘≈«√’ Ó‘ºÂÚ Ú≈Ò∂ ÈÂ∆‹∂ ’º„∂. √Ó≈‹Ú≈Á∆

√Ó≈‹ ”⁄ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ‹≈∆ º÷‰ √øÏøË∆ Óπº÷ √Ú≈Òª ˘ ∂÷ª«’ ’∆Â≈ ¡Â∂

¿∞‘Ȫ Â∂ √Ø⁄‰ Á∆ Ùπ»¡≈ Ú∆ ’∆Â∆Õ «¬øÈ∑ª ͺ÷ª Â∂ ÒÀ«ÈÈ Á∂ «Ú⁄≈ª Á∆

⁄⁄≈ ¡√ƒ Í«‘Òª ‘∆ ’ ⁄πº’∂ ‘ªÕ «¬ºÊ∂ «¬‘ Ú∆ √Ófi‰≈ ‹»∆ ‘À «’ ÒÀ«ÈÈ

«‹‘∂ Ôπº◊-ÍÒ‡≈¿± ¡≈◊» Á∂ √ÈÓπº÷ Ú∆ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÃÔØ◊ Á∆¡ª «’øÈ∆¡ª

¡‡ºÒ Ï≈‘Óπº÷∆ √∆Ó≈Úª-√Óº«√¡≈Úª π’≈Ú‡ª √È ¡Â∂ Ùπ»¡≈Â∆ ÍÃÔØ◊ª ”⁄

√πÌ≈«Ú’ ÂΩ Â∂ ’πºfi ◊ÒÂ∆¡ª Ú∆ ‘؉∆¡ª ‘∆ √È ¡Â∂ «¬‘Ȫ √Ì Á∂ ÍÃÌ≈Úª

”⁄ ¡Í‰≈¬∆¡ª ◊¬∆¡ª È∆Â∆¡ª Á∂ ’πºfi ¡«‹‘∂ ÍÃÂ∆’»Ò ÈÂ∆‹∂ Ú∆ √≈‘Ó‰∂

¡≈¿∞‰∂ ‘∆ √È, ‹Ø Ó˜Á» ‹Ó≈ ¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á Ò¬∆ Èπ’√≈È Á∂‘ ‘πøÁ∂Õ Í

√º⁄ Íπº«¤¡≈ ‹≈¬∂ ª «¬«Â‘≈√ Á∆ «¬‘∆ √πÌ≈«Ú’ ◊Â∆ ‘ÀÕ ‹∂’ «¬ºÊ∂ √Óª

¡Â∂ Ò∂÷ Á≈ ¡≈’≈ «¬‹≈˜Â «ÁøÁ≈ ¡Â∂ «¬√ Í»∂ ÁΩ «Ú⁄ «¬º’-«¬º’ È∆Â∆

¡Â∂ ¯À√Ò∂ ˘ ÒÀ ’∂ ÒÀ«ÈÈ ˘ Í≈¬∆¡ª ÍëÚÃÂ∆¡ª-πfi≈Ȫ Ò≈¬∆Ȫ Á∂ «ÚπºË

‹Ø «Ì¡≈È’ √øÿÙ ’È≈ «Í¡≈, ¿∞√Á∆ Ú∆ ¡√ƒ ⁄⁄≈ ’ √’Á∂ ª

√Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÃÔØ◊ Á∆¡ª √Óº«√¡≈Úª ˘ ·Ø√ »Í ”⁄ √Ófi‰ «Úº⁄ ‘Ø ¡≈√≈È∆

‘πøÁ∆Õ Í «¬‘ √øÌÚ È‘ƒ ‘ÀÕ

ÒÀ«ÈÈ Á∆ ÓΩ Á∂ Ï≈¡Á ÈÚƒ ¡≈«Ê’ È∆Â∆ Á≈ ÁΩ Óπº÷ ÂΩ Â∂ Í«‘Ò∆

Íø‹ √≈Ò≈ ÔØ‹È≈ (AIBH-CB) º’ «‘≈, Í ¡≈«Ê’ √«ÊÂ∆ Óπ’≈ÏÒÂÈ

Әϻ ‘؉ Á∂ È≈Ò ‘∆ ““«Í¤∂ ‘‡‰≈”” Ø’ «ÁºÂ≈ «◊¡≈, «¬√ Á∂ ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫

ÍÀÁ≈ ‘ج∆¡ª Í»ø‹∆Ú≈Á∆ Ïπ≈¬∆¡ª, Ïπ‹»¡≈ ºª ¡Â∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ Ó≈Ò’∆ ¡Â∂

¡«Ë’≈ª √«‘ ͻø‹∆Ú≈Á∆ ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏø˪ Á∂ Úº÷-Úº÷ ͺ÷ª ˘ √∆«Ó ¡Â∂

ÈÙ‡ ’È Á∆ Íë’á≈ Â∆‹∂ Á‘≈’∂ Á∂ ¡ºË ”⁄ ‘∆ Ùπ» ‘Ø ◊¬∆Õ ≈‹ È∂ «Èº‹∆

ÚÍ≈∆¡ª ¡Â∂ «Èº‹∆ ¿∞µÁÓ∆¡ª ˘ ‘‡≈¿∞‰≈ Ùπ» ’∆Â≈ ¡Â∂ AICB º’ ÍÀÁ≈Ú≈

«Úº⁄ «Ú’≈√ Á∆ ◊Â∆ ˘ Ø’∂ Ï◊À «¬‘Ȫ ˘ ıÂÓ ’ «ÁºÂ≈ «◊¡≈Õ ’ΩÓ∆

¿∞µÁÓª Á∂ ÍÃÏøË’ª Á≈ ’ø‡ØÒ Ò◊≈Â≈ √∆«Ó ’∆Â≈ «◊¡≈ ¡Â∂ ÒÛ∆Ú≈ ‘

÷∂ ˘ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÔØ‹È≈ÏøÁ∆ Á∂ ¡Ë∆È «Ò¡ªÁ≈ «◊¡≈Õ Í «¬√ ÁΩ”⁄

’πºfi Ó‘ºÂÚÍ»È ◊ÒÂ∆¡ª Ú∆ ‘ج∆¡ªÕ ÒÀ«ÈÈ Á∂ ˜ØÁ≈ «ÚØË Á∂ Ï≈Ú‹»Á

«ÚÁ∂Ù-ÚÍ≈ ˘ «Èº‹∆ ‘ºÊªŒ ”⁄ «ÁºÂ≈ ‹≈‰≈ «¬º’ ¡«‹‘∆ ‘∆ ◊ÒÂ∆ √∆Õ

ÈÚƒ ¡≈«Ê’ È∆Â∆ È∂ «¬‘ ¡≈Ë≈ «Â¡≈ ’∆Â≈ «‹√ Â∂ ÷Û∑∂ ‘Ø ’∂

√Ó≈‹Ú≈Á∆ ’∂∫Á∆ ÔØ‹È≈ÏøÁ∆ Á≈ ’øÓ Ùπ» ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ √∆Õ Í»∂ Á∂Ù Ò¬∆

«¬’ ¡≈«Ê’ ÔØ‹È≈ «Â¡≈ ’È Ò¬∆ ’ΩÓ∆ ÔØ‹È≈ ¡≈ÔØ◊ (◊≈√ÍÒ≈È) Á∆

(41)

√Ê≈ÍÈ≈ ª AIBA «Úº⁄ ‘Ø ⁄πº’∆ √∆ Í Í«‘Ò∆ Íø‹ √≈Ò≈ ÔØ‹È≈ AIBH”⁄

‹≈ ’∂ «Â¡≈ ‘Ø √’∆Õ Í«‘Ò∆ Íø‹ √≈Ò≈ ÔØ‹È≈ ’∂∫Á∆«’à¡Ê⁄≈∂ Á∆

ÔØ‹È≈ÏøÁ∆ Á≈ «¬«Â‘≈√ ”⁄ Í«‘Ò≈ ÔÂÈ √∆Õ ·Ø√ »Í ”⁄ ¡≈«Ê’ ¿∞√≈∆

Á≈ «¬‘ Í«‘Ò≈ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ’ÁÓ √∆Õ ‹ÁØ∫ ÔØ‹È≈ Á∂ «ÈÙ≈È∂, Ó˜Á» ‹Ó≈Â

¡Â∂ «Ó‘ÈÂ’Ù ‹ÈÂ≈ Á∂ «‘ºÂª ÓπÂ≈«Ï’ ¡Â∂ ÎΩ∆ ÌΩ«Â’ ¯≈«¬«Á¡ª Á∆

Ù Â∂ È‘ƒ, √◊Ø∫ «¬º’ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ Á∆ ¿∞√≈∆ ¡Â∂ ¿∞√ Ò¬∆ ˜»∆

ÌΩ«Â’ ¡≈Ë≈ Á∆ ¿∞√≈∆ ’È Á∆¡ª Ùª Â∂ «ÈË≈«Â ’∆Â∂ ◊¬∂ √ÈÕ

ÒÀ«ÈÈ Á∆ ‘∆ Ò≈¬∆È Â∂ √Ø⁄Á∂ ‘ج∂ √‡≈«ÒÈ È∂ Ú∆ Úº‚∂ ¿∞ÁÔØ◊ª ˘ Ïπ«È¡≈Á∆

¡Â∂ ¡≈Ò ‹ø‹≈Ò (Infrsfructural) ¿∞ÁÔØ◊ª Á∆ √Ê≈ÍÈ≈ ˘ √Ó≈‹Ú≈Á Ò¬∆

‹»∆ Óø«È¡≈ ¡Â∂ Í«‘Ò∆ ÔØ‹È≈ ”⁄ Â∂˜≤≤≤≤◊Â∆ È≈Ò ¿∞ÁÔØ◊∆’È √Ú¿∞µ⁄

ÍÃ≈Ê«Ó’Â≈Úª «ÁºÂ∆¡ª ◊¬∆¡ªÕ ‘π‰ √Ì ÂØ∫ Úº‚∆ √Óº«√¡≈Úª √∆-¿∞ÁÔØ«◊’

«Ú’≈√ Ò¬∆ ¡≈ø«Ì’ Í»ø‹∆ Á∆Õ Í»ø‹∆Ú≈Á È∂ ¡≈ø«Ì’ ÁΩ ”⁄ ÷∂Â∆ ÂØ∫ Ú≈Ë»

’Á ‘ۺ͉ Áπ¡≈≈ ‘∆ ÍÀÁ≈Ú≈∆ Â≈’ª Á∂ «Ú’≈√ Á∆ «¬‘ ‹»Â Í»∆

’∆Â∆ √∆Õ È≈Ò ‘∆ ¿∞√ ˘ Ï√Â∆¡ª Á∆ Ì≈∆ Òπº‡ ”⁄Ø∫ Ú∆ √È¡Â∆ «¬È’Ò≈Ï

Ò¬∆ ‹»∆ ¡≈ø«Ì’ Í»ø‹∆ Á≈ «¬º’ Úº‚≈ «‘º√≈ ÍÃ≈Í ‘Ø «◊¡≈ √∆Õ √Ó≈‹Ú≈Á

√≈‘Ó‰∂ ÒøÏ∂ ÁΩ ”⁄ «¬√ ’øÓ Ò¬∆ ª ÍÀÁ≈Ú≈∆ Ù’Â∆¡ª Á∂ «Ú’≈√ Á≈

¿∞‘Ȫ Á∆ ¿∞ÂÍ≈Á’Â≈ ÚË≈¿∞‰ Á≈ ¡≈Ó ÒØ’ª Á∆ Í«‘Ò ’ºÁÓ∆ ÚË≈ ’∂

¡Â∂ ÈÀ«Â’ ¿∞ÂÙ≈‘ ”Â∂ ’øÓ ’≈¿∞‰ Á∆ ⁄∂ÂÈ≈ ˘ ¡Â∂ ¿∞µÈ √Ó≈‹Ú≈Á∆

√º«Ì¡≈⁄≈ ˘ «Ú’«√ ’’∂ ¡Â∂ ÷∂Â∆ Á∂ √Ó»‘∆’‰ ¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆

ÍÃ◊Â∆ Á∂ È≈Ò ¤Ø‡∂ ¿∞ÁÔØ◊ª ÂØ∫ Ùπ» ’’∂ ÒÛ∆Ú≈ ¡º◊∂ Úˉ Á≈ √Â≈

ÓΩ‹»Á √∆, Í ÁπÈ∆¡ª Á∂ Í«‘Ò∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ≈‹ ’ØÒ «¬øÈ≈ √Óª ’Á∂ È‘ƒ

√∆Õ ’ΩÓªÂ∆ √≈Ó≈‹Ú≈Á∆ ÿ∂∂ÏøÁ∆ Ò◊≈Â≈ ÓΩ‹»Á √∆ ¡Â∂ ‘Ø∫Á Á≈ ıÂ≈

Ò◊≈Â≈ Ï«‰¡≈ ‘Ø«¬¡≈ √∆Õ ⁄∆È È∂ «‹√ ÁΩ ”⁄ ÷∂Â∆ ¡Â∂ ¤Ø‡∂ ¿∞ÁÔØ◊ª Á∂

«Ú’≈√ ”Â∂ ˜Ø «ÁøÁ∂ ‘ج∂ (÷∂Â∆ ¡Â∂ ¿∞ÁÔØ◊ª Á∂ ) ÁØ ÍÀª ”Â∂∂ ÷Û∑∂ ‘Ø ’∂

√Ó≈‹Ú≈Á∆ «Ú’≈√ Á≈ √Â≈ ¡Í‰≈«¬¡≈ √∆ ª ¿∞√ Á∆ ÓÁÁ ’È Ò¬∆

«¬º’ Â≈’ÂÚ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÷∂Ó≈ ÓΩ‹»Á √∆, Ïπ«È¡≈Á∆ ¡Â∂ ¡≈Ò ‹ø‹≈Ò

¿∞ÁÔØ◊ ÷Û∂∑ ’È Ò¬∆ √ØÚ∆¡Â »√ Á∆ ÓºÁÁ ÓΩ‹»Á √∆Õ √≈Ó≈‹Ú≈Á, ¡øÂ

√≈Ó≈‹Ú≈Á∆ Óπ’≈ÏÒ∂, Á»‹∆ √ø√≈ ‹ø◊ Á∂ «ÚÈ≈Ù ¡Â∂ ¡≈˜≈Á∆ Á∆¡ª

ÒÛ≈¬∆¡ª Á∆ ‹∂» Ùπ»¡≈ ’≈È «Èÿ≈ ÚºÒ ÚË «‘≈ √∆ ¡Â∂ ’Ø∆¡≈ ¡Â∂

Ú∆¡ÂÈ≈Ó ”⁄ ¿π√ Á∆ ‘≈ Ú∆ Ùπ» ‘Ø ⁄πº’∆ √∆Õ »√ ”⁄ √ØËÚ≈Á ¡≈¿∞‰ Á∂

Ï≈¡Á Ú∆ Â∆‹∆ ÁπÈ∆¡ª Á∆ ÓΩ‹»Á◊∆, ¡«Â Ó‘ªÙ’Â∆¡ª Á∂ Ì∂Û≤≤¡Â∂

√≈Ó≈‹Ú≈Á Á∂ ◊øÌ∆ ¡≈«Ê’ √ø’‡ È∂ ⁄∆È ˘ ’ΩÓªÂ∆ ÿ∂≈ÏøÁ∆ Áπ¡≈≈

‘Ø∫Á Á≈ √ø’‡ ÍÀÁ≈ ‘؉ Á∆ √«ÊÂ∆ ÂØ∫ Óπ’ º«÷¡≈Õ Í »√ √≈‘Ó‰∂ ¡«‹‘∆

(42)

√«ÊÂ∆ È‘ƒ √∆Õ «¬’ Á∂Ù «Ú⁄ √Ó≈‹Ú≈Á ˘ «’√∂ Ú∆ Â∑ª √≈∆¡ª ¡≈«Ê’-

√Ó≈«‹’ «ÚØËÂ≈¬∆¡ª Á∂ »Í ”⁄ «¬√Á∆ ’∆Ó Ú∆ Á∂‰∆ ‘∆ √∆Õ ¿∞√ ÁΩ Á∂

√ØÚ∆¡Â √øÿ Ò¬∆ «¬‘ ◊ºÒ √‘∆ √∆ «’ Ïπ«È¡≈Á∆ ¡Â∂ ¡≈Ò ‹ø‹≈Ò ¿∞ÁÔØ◊ª

Á∂ «Ú’≈√ «ÏȪ, È≈ ª √Ó≈‹Ú≈Á ÷Û∑≈ ‘Ø √’Á≈ √∆, È≈ ‘∆ ¿∞‘ √ø√≈ Í»ø‹∆

Á∆ ’πºÒ ¡≈«Ê’ ‹ø◊∆ Â≈’ Á≈ Óπ’≈ÏÒ≈ ‘∆ ’ √’Á≈ √∆Õ √≈˘ «¬‘ Ú∆

Ô≈Á º÷‰≈ ‘ØÚ∂◊≈ «’ Î≈«√˜Ó Á≈ ıÂ≈ ⁄ΩÊ∂ Á‘≈’∂ Á∂ Ùπ» ÂØ∫ ‘∆ ¿∞µÌ ’∂

√≈‘Ó‰∂ ¡≈ ⁄πº’≈ √∆Õ √ØÚ∆¡Â »√ ˘ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ Á∂Ùª Á∂ «’√∂ Ú∆ √øÌ≈«ÚÂ

‘ÓÒ∂ «ÚπºË «Â¡≈ «‘‰≈ √∆ ¡Â∂ ͺ¤Û∆¡ª ‘ج∆¡ª ÍÀÁ≈Ú≈∆ Â≈’ª Ú≈Ò∂

«¬’ºÒ∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ Á∂Ù Ò¬∆ «¬‘ ¡≈√≈È È‘ƒ √∆Õ ¿∞√Á∆ «¬º’Ø-«¬º’ Â≈’Â

√Ó≈‹Ú≈Á Á∆ Â≈’ √∆ ¡Â∂ «¬√∂ Á∂ «√ ”Â∂ «¬√ È∂ ¡≈͉∂ ¡≈Í ˘ «Â¡≈

Ú∆ ’∆Â≈Õ √‡≈«ÒÈ Á∂ √≈‘Ó‰∂ ¡Â∂ √ØÚ∆¡Â √ºÂ≈ Á∂ √≈‘Ó‰∂ ¿∞‘Ȫ √«ÊÂ∆¡ª

”⁄ √Â≈ «¬º’ ‘∆ √∆, ¿∞‘ «¬‘ «’ ÷∂Â∆ ÷∂ ÂØ∫ Ú≈Ë» ’Á ˘, ÷∂Â∆ Á∆ Ú≈Ë»

¿∞µÍ‹ ˘, ÷∂Â∆ Á∂ «Ú’≈√ Á∆ ÎΩ∆ ’πÏ≈È∆ «ÁøÁ∂ ‘ج∂, «Íø‚ ¡Â∂ Ù«‘ Á∂ «Úº⁄

¡√Ó≈ÈÂ≈ Á∆ ’∆Ó «ÁøÁ∂ ‘ج∂ Ú∆, √ºÈ¡Â∆’È Ò¬∆ «¬√Â∂Ó≈Ò ’∆Â≈

‹≈Ú∂Õ Í √‡≈«ÒÈ È∂ ¡«‹‘≈ «¬‘ ÓøÈÁ∂ ‘ج∂ ’∆Â≈ «’ ÷∂Â∆ Á∂ ÎΩ∆ Èπ’√≈È

Á∆ Ï≈¡Á ”⁄Ø∫ Í»Â∆ ’È∆ ‘ØÚ∂◊∆ ¡Â∂ «‹Ú∂∫-«‹Ú∂∫ √È¡ºÂ∆’È ÚË∂◊≈,

ÓÙ∆È∆’È È≈Ò ÷∂Â∆ ˘ «’Â∂ «˜¡≈Á≈ Ò≈Ì «ÓÒ‰◊∂,ÏÙÂ∂ «’ Ó≈Ò’∆ Á∂

√Ó≈‹Ú≈Á∆ πͪ‰ ˘ ¿∞ÁØ∫ º’ «Íø‚ª «Úº⁄ Ú∆ Í»≈ ’ «Ò¡≈ ‹≈Ú∂Õ ¡º‹

‹Ø ÒØ’ «Íø‚ª ¡Â∂ Ù«‘ª Á∂ ÚºËÁ∂ ¡ø Á∂ »Í ”⁄ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∂

«¬º’ ¡≈Ë≈ Á∆ ¿∞√≈∆ Ò¬∆ ¡Â∂ «’√≈Ȫ Á∆ √≈Í∂«÷’ ÎΩ∆ ÏÁ‘≈Ò∆ Ò¬∆

√‡≈«ÒÈ Á∆¡ª Úº‚∂ ¿∞ÁÔØ◊ª Â∂ ‹Ø Á∂‰ Á∆¡ª È∆Â∆¡ª «˜øÓ∂Ú≈ ·«‘≈¿∞∫Á∂

‘È, ¿∞‘ «¬‘ È‘ƒ Á√Á∂ «’ ¡≈«÷ ¿∞√ √Ó∂∫ ‘Ø √Â≈ ‘∆ ’∆ √∆? «¬º’

«¬º’Ò≈ √Ó≈‹Ú≈Á∆ Á∂Ù ¡≈͉∆¡ª ͤÛ∆¡ª ‘ج∆¡ª ÍÀÁ≈Ú≈∆ Â≈’ª È≈Ò

Í»ø‹∆Ú≈Á∆ √ø√≈ «Úº⁄ «’Ú∂∫ ÷Û∑≈ «‘ √’Á≈ ‘À ¡Â∂ ’∆ ¿∞‘ Úº‚∂ ¿∞ÁÔØ◊ª Á≈

Â∂˜≤≤≤«Ú’≈√ ’∆Â∂ «ÏȪ Á»‹∆ √ø√≈ ‹ø◊ «Ú⁄ Î≈√∆Ú≈Á Á≈ Óπ’≈ÏÒ≈ ’

√’Á≈ √∆? ÒÀ«ÈÈ È∂ Ú∆ «Íø‚ª ¡Â∂ Ù«‘ª Á∂ ¡ø ”Â∂ «Ë¡≈È «ÁºÂ≈ √∆ ¡Â∂

√Ó≈‹Ú≈Á∆ ¿∞√≈∆ Ò¬∆ «’√≈Ȫ ˘ È≈Ò ÒÀ ’∂ ⁄ºÒ‰ Á∆ ◊ºÒ ’‘∆ √∆, Í

È≈Ò ‘∆ ¿∞‘Ȫ È∂ Ú∆ √ºÈ¡Âª ˘ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆ Ïπ«È¡≈Á∆ Ù Áº«√¡≈ √∆Õ

√Ú≈Ò «¬‘ ‘À «’ «¬‘Ȫ ”⁄Ø∫ «’√Á∆ ’∆Ó ”Â∂ «’√ ˘ ÍÃÓπº÷Â≈ Á∂‰≈ ¿∞√ √Ó∂∫

ÎΩ∆ ÂΩ ”Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆ ‘Ø∫Á Á∆ Ù √∆? ‹∂’ ÒÀ«ÈÈ ˘ ÷πÁ √Ó≈‹Ú≈Á∆

ÔØ‹È≈ÏøÁ∆ Á∂ ’øÓ ˘ AIBH ”⁄ Ùπ» ’È≈ ÍÀ∫Á≈ ª ¿∞‘Ȫ Á∂ √≈‘Ó‰∂ ’∆

ÏÁÒ ‘؉≈ √∆? «¬‘Ȫ √Ú≈Òª ”Â∂ √Ø⁄∂ «ÏȪ √‘∆ ◊Ò Á≈ ÎÀ√Ò≈ È‘ƒ

’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈Õ

(43)

÷∂Â∆ Á∂ √Ó»‘∆’È «Ú⁄ «¬º’ ‘ºÁ º’ ÁÏ≈¡ Á∆ ÚÂØ∫ ¡Â∂ ¡’π∞Ò’∆’È

Á∆ È∆Â∆ ˘ Ú∆ «¬√∂ √øÁÌ ”⁄ Á∂«÷¡≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘ÀÕ Â∆‹∂ Á‘≈’∂ Á∂ ¡øÂ

º’ √ØÚ∆¡Â »√ «Ú⁄ ÷∂Â∆ ”⁄ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ √øÏøË ‘∆ Óπº÷ ÂΩ ”Â∂ ’≈«¬Ó √È

¡Â∂ Í∂∫‚»± ¡Ê⁄≈∂ ”Â∂ Óπº÷ ÂΩ ”Â∂ ¿∞‘Ȫ ’π∞Ò’ª Á∆ √ºÂ∑≈ ’≈«¬Ó √∆ ‹Ø

√ØÚ∆¡Â √ºÂ∑≈ Á∆ ÷πÒ∑∂ ¡≈Ó ¡ÒØ⁄È≈ ’Á∂ √È ¡Â∂ ¿∞√˘ ‡À’√ Á∂‰ ‹ª

¡È≈‹ Ú∂⁄‰ ÂØ∫ «¬È’≈ ’Á∂ √ÈÕ ÈÚƒ ¡≈«Ê’ È∆Â∆ Á∂ ÁΩ «Úº⁄ «¬‘Ȫ

Á≈ ¡≈Ë≈ ‘Ø «˜¡≈Á≈ «Ú√Ê≈«Â ‘Ø«¬¡≈ √∆ ¡Â∂ «¬‘Ȫ Á∆ ¡≈«Ê’-

√Ó≈«‹’ Â≈’ Ú∆ ÚË∆ √∆Õ √Ó»‘∆’È ‹ª ¡’πÒ’∆’È Á∂ Ïπ‹»¡≈ ¡≈ÒØ⁄’

Ú∆ «¬‘ √Ú∆’≈ ’Á∂ ‘È «’ «Íø‚ª ”⁄ ◊∆Ï «’√≈Ȫ ¡Â∂ ÷∂ ӘÁ» Á≈

‹∆ÚÈ È’∆ Ï«‰¡≈ ‘Ø«¬¡≈ √∆ ¡Â∂ ’πÒ’ª Á∂ ÍÃÂ∆ «¬‘Ȫ «Úº⁄ ‚»øÿ∆

ȯ Ì∆ ͬ∆ √∆Õ «’√≈Ȫ Á∂ √«‘’≈∆ ÔÂȪ ˘ ˜Ø Á∂ ’∂ ÷∂Â∆ Á≈

√Ó≈‹Ú≈Á∆ πͪ‰ Ùπ» ’È Ò¬∆, ÷∂Â∆ ÂØ∫ Ú√»Ò∆ ˘ √πº«÷¡Â ’È Ò¬∆

¡Â∂ √ØÚ∆¡Â ¡Ê⁄≈∂ ˘ ◊Â∆ Á∂‰ Ò¬∆, ’πÒ’ª Á∆ ¡≈«Ê’ Â≈’ ˘

ıÂÓ ’È≈ ¡Â∂ √Ó»‘∆’È ˜»∆ √∆Õ √Óº«√¡≈ «¬‘ √∆ «’ ¯Ω∆ √ø’‡ª Á∂

¯Ω∆ ‘ºÒª ”⁄ Ò◊≈Â≈ ¿∞Òfi≈¡ È∂ «’√≈Ȫ ”⁄ ’øÓ ’È Á∆ ¡Â∂ Ó˜Á»-

«’√≈È ◊º·‹ØÛ≤≤≤˘ Әϻ ’∆Â∂ ‹≈‰ Á∆ ˜»Â Ò◊≈Â≈ Ó«‘√»√ ’∆Â∆

‹≈‰ Á∂ Ï≈Ú‹»Á Ï≈ÒÙ«Ú’ª ˘ «¬√ Ò¬∆ √Óª È‘ƒ «Ó«Ò¡≈ √∆ «‹√Á∂ ÈÂ∆‹∂

Ú‹Ø∫ √Ó»‘∆’‰ Á∂ ÔÂȪ ˘ Á«Ó¡≈È∂ «’√≈Ȫ ÚºÒØ∫ Ú∆ «ÚØË Á≈ √≈‘Ó‰≈

’È≈ «Í¡≈Õ «¬√∂ Ó‘ΩÒ «Ú⁄ ◊∆Ï «’√≈Ȫ ¡Â∂ Í≈‡∆ ÓÀ∫Ϫ ÚºÒØ∫ √Ó»‘∆’È

Óπ«‘øÓ ⁄Ò≈¿∞‰ «Ú⁄ «¬º’ ‘ºÁ º’ ÁÏ≈¡ Á∆ ÚÂØ∫ Ú∆ ‘ج∆, Í «¬‘ Í≈‡∆

Á∆ È∆Â∆ È‘ƒ √∆Õ √‡≈«ÒÈ È∂ ÌøÈ ÂØÛ≤≤≤≤’È Ú≈«Ò¡ª ÍÃÂ∆ √≈ÚË≈È ’È

Á∂ È≈Ò ‘∆ √Ó»‘∆’È ”⁄ ‘؉ Ú≈Ò∆¡ª ¡«‹‘∆¡ª ◊ÒÂ∆¡ª Á∆ ¡≈ÒØ⁄È≈

’∆Â∆ (√ØÚ∆¡Â √øÿ Á∆ ’«Ó¿±«È√‡ Í≈‡∆ “Ï≈ÒÙ«Ú’” Á≈ «¬«Â‘≈√, √ø÷∂Í

Í≈·, ÍøÈ≈ C@H) ¡Â∂ Á«Ó¡≈È∂ «’√≈Ȫ ˘ ¡≈͉∂ ͺ÷ ”⁄ ’È Á∆ ÒØÛ ”Â∂

«ÚÙ∂Ù ˜Ø «ÁºÂ≈Õ «¬√ Íë’á≈ ÁΩ≈È «’√≈Ȫ «Úº⁄ Í≈‡∆ Á∆ Í∂∫‚»± ÓÀ∫Ï«ÙÍ

⁄≈ Òº÷ ÂØ∫ ÚË ’∂ ¡º· Òº÷ ‘Ø ◊¬∆Õ AIC@ ÂØ∫ AICD Á∂ √Ó∂∫ ÁΩ≈È

Â∂˜≤≤≤√Ó»‘∆’È Í»∆ √ØÚ∆¡Â √Ó≈‹Ú≈Á∆ ¿∞√≈∆ Á∆ È∆Â∆ Á≈ «¬º’ ¡ø◊ ¡Â∂

¿∞√ Á∆ «¬º’ ¯Ω∆ ˜»Â √∆ «‹√Á∂ ¡ÓÒ ”⁄ ’πºfi ◊ÒÂ∆¡ª ‘ج∆¡ªÕ «¬√Á∂

¡≈øÌ’ ÁΩ ”⁄ ’πÒ’ª ¡Â∂ È≈Ò ‘∆ Á«Ó¡≈È∂ «’√≈Ȫ Á∂ «ÚØË Á≈ ¡√

ÍÀÁ≈Ú≈ ”Â∂ Ú∆ «Í¡≈Õ Í «¬√Á∂ Á»‹∂ ÁΩ ”⁄ AICC ÂØ∫ AICG º’ ’π∞ºÒ ÷∂Â∆

¿∞µÍ‹ «Ú⁄ ÁπÏ≈≈ CC% «¬˜≈¯≈ ‘Ø«¬¡≈Õ ⁄ΩÊ∂ Á‘≈’∂ Á∂ ¡ºË º’ √ØÚ∆¡Â

√’≈ «¬√ √«ÊÂ∆ ”⁄ Í‘πø⁄ ⁄πº’∆ √∆ «’ ¿∞√È∂ ؇∆ ¡Â∂ ‘Ø Ú√ª Á∆

≈Ù«Èø◊ ıÂÓ ’ «ÁºÂ∆ ¡Â∂ ÷≈Á-√Óº◊∆¡ª Á∆ «Ú’∆ ÂØ∫ Ø’ª ‘‡≈ Ò¬∆¡ª

(44)

◊¬∆¡ªÕ «Íø‚ª Á∆ √Ó≈«‹’ √ø⁄È≈ «Ú⁄ Ú∆ «¬√ ÁΩ≈È Úº‚≈ ÏÁÒ≈¡

¡≈«¬¡≈ ¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á Á≈ ‹Ó≈Â∆ ¡≈Ë≈ «Ú√Ê≈«Â ‘Ø«¬¡≈Õ ÂºÊª Á∆

«¬√ √ø÷∂Í »Í ∂÷≈ ”⁄ √Ó»‘∆’È Á∆ Â∂‹ Íë’á≈ Á∆ Ó‹Ï»∆ ¡Â∂ ¿∞√ «Úº⁄

‘؉ Ú≈Ò∆¡ª ◊ÒÂ∆¡ª Á∂ ÷≈√∂ ˘ √πÌ≈«Ú’ ÂΩ ”Â∂ √Ó«fi¡≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ÀÕ

Í«‘Ò∆ Íø‹ √≈Ò≈ ÔØ‹È≈ «ÈË≈«Â √Ó∂∫ ÂØ∫ Ú∆ Í«‘Òª ⁄≈ √≈Ò «ÂøÈ

Ó‘∆È∂ «Ú⁄ ‘∆ Í»∆ ‘Ø ◊¬∆Õ «¬√ ÁΩ≈È √ºÈ¡Â∆ ÍÀÁ≈Ú≈ Áπº◊‰∆ ‘Ø ◊¬∆ ¡Â∂

Â’È∆Ù∆¡Èª Á∆ Ì≈∆ ¡‰‘Ø∫Á Á∂ Ï≈Ú‹»Á Ò◊Ì◊ «√¯ ÂØ∫ ¿∞µÍ ¿∞µ· ’∂

‡À’‡, ¡≈‡ØÓØÏ≈¬∆Ò, ÓÙ∆È ‡»Ò˜, «¬ø‹È∆¡«ø◊ ¡Â∂ ‹ø◊∆ √Ó≈È «Â¡≈

’È Ú≈Ò∆¡ª √ȡª Á≈ Í»≈ „ª⁄≈ ¿∞µ· ÷Û∑≈ ‘Ø«¬¡≈Õ ÒØ‘≈, «Ï‹Ò∆, Â∂Ò

¡≈«Á Á∆ ÍÀÁ≈Ú≈ «Úº⁄ Ú∆ Úº‚≈ «¬˜≈¯≈ ‘Ø«¬¡≈Õ Ó˜Á»ª Á∆ Ó˜Á»∆ ¡Â∂

‹∆ÚÈ ÍºË «Úº⁄ Áπº◊‰≈ Ú≈Ë≈ ‘Ø«¬¡≈ ¡Â∂ ͺ¤Ó «Úº⁄ ‹ÁØ∫-Ó‘ªÓøÁ∆ Á≈

’«‘ Ï«√¡≈ ‘Ø«¬¡≈ √∆ ¿∞√ √Ó∂∫ √ØÚ∆¡Â √øÿ «Ú⁄ Ï∂ؘ◊≈∆ Á≈ Í»È

÷≈ÂÓ≈ ’ «ÁºÂ≈ «◊¡≈ √∆Õ Á»‹∆ Íø‹ √≈Ò≈ ÔØ‹È≈ (AICC-AICG) Ú∆

«ÈË≈«Â √Ó∂∫ ÂØ∫ Í«‘Òª ⁄≈ √≈Ò «ÂøÈ Ó‘∆«È¡ª «Ú⁄ ‘∆ Í»∆ ‘Ø ◊¬∆Õ «¬√

ÔØ‹È≈ Á∂ ¡ø º’ ÁπÏ≈≈ √ºÈ¡Â∆ ÍÀÁ≈Ú≈ AICB Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂ Áπº◊‰∆ ‘Ø

◊¬∆ ¡Â∂ √ØÚ∆¡Â √øÿ ÁπÈ∆¡ª Á∂ Á»‹∂ ÈøÏ Á≈ √ºÈ¡Â∆ Á∂٠ω «◊¡≈Õ

«¬√Á∂ √ºÈ¡Â∆ «Ú’≈√ Á∆ Á ÁπÈ∆¡ª «Ú⁄ √Ì ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ¡Â∂ «¬«Â‘≈√

”⁄ Ïπ‹»¡≈ √ºÈ¡Â∆ «¬È’Ò≈≈Ϫ Á∆ Á ÂØ∫ Ú∆ Ï‘π «˜¡≈Á≈ ÚºË ‘∆Õ

È≈Ò ‘∆ Í»∂ √Ó≈‹ ”⁄ √Ó≈«‹’ «È¡ª, «√º«÷¡≈, «√‘ √øÌ≈Ò, ¡Ωª Á∆

¡≈˜≈Á∆ ¡≈«Á ÷∂ª «Ú⁄ ‹Ø ‘À≈È∆‹È’ Â∂ ⁄ÓÂ’≈∆ º’∆ ‘ج∆, ¿∞√ ˘

√Ó≈‹Ú≈Á Á∂ ’º‡Û≤≤≤¡≈ÒØ⁄’ª È∂ Ú∆ √Ú∆’≈ ’∆Â≈Õ «¬øÈ∑ª ¡ø’«Û¡ª ˘

«¬º’·∂ º÷‰ ”Â∂ «¬º’ Ú≈ ª «’√∂ Ò¬∆ Ú∆ «ÚÙÚ≈Ù ’È≈ ÓπÙ«’Ò ‘Ø ‹≈Ú∂Õ

Â∆‹∆ Íø‹ √≈Ò≈ ÔØ‹È≈ (AICG-AIDB), ‹Ø AIDA «Ú⁄ ‹ø◊ ’≈È ÷ÛØ Á≈

«Ù’≈ ‘Ø ◊¬∆ √∆, Á∂ ÁΩ≈È Ú∆ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ¿∞√≈∆ Á≈ ’øÓ Í«‘Òª Ú≈Ò∆

Â∂˜∆ È≈Ò ‘∆ ‹≈∆ «‘≈, Í ¡⁄≈È’ Î≈«√√‡ ‘ÓÒ∂ ’≈È √πº«÷¡≈ «¬√Á≈

Í«‘Ò≈ Â∂ Ó‘ºÂÚÍ»È Ó√Ò≈ ω «◊¡≈Õ «¬‘ «ÂøȪ Íø‹ √≈Ò≈ ÔØ‹È≈Úª Á∆

√Ó≈‹Ú≈Á∆ º’∆ Á≈ ‘∆ ÈÂ∆‹≈ √∆ «’ ‹ø◊ √Ó∂∫ ¡≈͉∆ √Ⱥ¡Â∆ ÍÀÁ≈Ú≈

Á≈ ¡Ω√ÂÈ ¡ºË∂ ÂØ∫ Ú∆ «˜¡≈Á≈ ‹ÓÈ ‘ÓÒ∂ ÁΩ≈È ◊Ú≈ Á∂‰ Á∂ Ï≈Ú‹»Á

√ØÚ∆¡Â ¡Ê⁄≈≈ ’≈«¬Ó «‘≈ ¡Â∂ Ò≈Ò √ÀÈ≈ È∂ «‘‡Ò Á∆¡ª BED

«‚Ú∆‹Èª ”⁄Ø∫ B@@«‚Ú∆˜Èª Á≈ Óπ’≈ÏÒ≈ ’’∂ Î≈«√√‡ª ˘ ‘≈«¬¡≈Õ ‹ø◊

”⁄ ÁØ ’ØÛ≤≤≤ÒØ’ª Á∆ Ó‘≈È ’π∞Ï≈È∆ Á∂ ’∂ √ØÚ∆¡Â »√ È∂ «¬‘ «‹ºÂ ‘≈«√Ò

’∆Â∆ ¡Â∂ Í»Ï∆ Ô»Í Á∂ Á∂Ùª Á∆ Óπ’Â∆ Á∂ È≈Ò ‘∆ «¬º’ Â≈’ÂÚ √Ó≈‹Ú≈Á∆

÷∂Ó≈ ‘Ø∫Á «Úº⁄ ¡≈«¬¡≈Õ

(45)

√ØÚ∆¡Â √øÿ Á∆¡ª «¬‘Ȫ «¬«Â‘≈«√’ ¡≈«Ê’-«√¡≈√∆ ÍÃ≈ÍÂ∆¡ª

Á∆ «¬º’Ø-«¬º’ Â≈’ √‡≈«ÒÈ Á∆ ¡◊Ú≈¬∆ ¡Â∂ √ØÚ∆¡Â ’«Ó¿±«È√‡ Í≈‡∆

Á∆ ¡◊Ú≈¬∆ ”⁄ √ØÚ∆¡Â ‹ÈÂ≈ Áπ¡≈≈ ÷Û∂∑ ’∆Â∂ ◊¬∂ √Ó≈‹Ú≈Á «Úº⁄

«È«‘ √∆Õ Á»‹∆ √ø√≈ ‹ø◊ Á∂ ÈÂ∆«‹¡ª Á∂ Í«Í∂÷ «Úº⁄ Ú∆ √Ø«⁄¡≈ ‹≈

√’Á≈ ‘À «’ √≈Ó≈‹Ú≈Á∆ ÿ∂∂ÏøÁ∆ «Úº⁄ «¬º’Ò∂ ÷Û∑∂ ͤÛ∆¡ª ÍÀÁ≈Ú≈∆

Ù’Â∆¡ª Ú≈Ò∂ Á∂Ù «Úº⁄ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆ ¿∞√≈∆ «’øÈ∆ Úº‚∆ ⁄π‰ΩÂ∆ √∆Õ ÷∂Â∆

Á∆ ’∆Ó ”Â∂ Úº‚∂ ¿∞ÁÔØ◊ª Á∂ «Ú’≈√ ¡Â∂ Â∂‹∆ È≈Ò √Ó»‘∆’È Á∆¡ª ’∆

ÎΩ∆ ˜»Âª ¡Â∂ Ó‹Ï»∆¡ª √È ¡Â∂ «’È∑ª ÎΩ∆ √ø’‡ª Á∂ Ò◊≈Â≈ ÁÏ≈¡ È∂

√‡≈«ÒÈ ˘ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆¡ª Ïπ«È¡≈Á∆ ¡Â∂ Á»√ √Óº«√¡≈Úª ”Â∂ √Ø⁄‰

Á≈ √Óª ‘∆ È‘ƒ «ÁºÂ≈Õ

√‡≈«ÒÈ Á∆ ‹∂’ ’ج∆ Ïπ«È¡≈Á∆ «√˪’ ◊ÒÂ∆ √∆ «‹√È∂ √ØÚ∆¡Â

»√ ”⁄ ¡Â∂ Í»∆ ÁπÈ∆¡ª ”⁄ Ó˜Á» Ò«‘ª ”Â∂ Ó‘ºÂÚÍ»È ¿∞Ò‡ ¡√

Í≈«¬¡≈, ª ¿∞‘ «¬º’ ‘∆ √∆Õ ¿∞‘ ◊ÒÂ∆ «¬‘ √∆ «’ √‡≈«ÒÈ Â˜Ï∂ ¡Â∂

«ÚÚ‘≈«’ ÍºË ”Â∂ Ò◊≈Â≈ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ⁄Ò≈¿∞∫Á∂ ‘ج∂ Ú∆ √Ó≈‹Ú≈Á∆

√Ó≈‹ ”⁄ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙª Á∂ ÷≈√∂ ¡Â∂ ¿∞√ Á∂ Ïπ«È¡≈Á∆ «ÈÔÓª ˘ È‘ƒ √Ófi

√’∂ ¡Â∂ «¬√ ◊ÒÂ∆ Á≈ «Ú’«√ »Í «¬‘ √∆ «’ ÈÚøÏ AICF «Ú⁄

√ØÚ∆¡Âª Á∆ √ºÂÚƒ ’ª◊√ «Ú⁄ √ØÚ∆¡Â √øÿ ”⁄ √ø«ÚË≈È Á∂ ÷Û∂ ”Â∂ Í∂Ù

¡≈͉∆ «Í؇ «Ú⁄ ¿∞‘Ȫ È∂ «¬‘ Ë≈È≈ Í∂Ù ’∆Â∆ «’ AIBD-CF Á∂ ÁΩ≈È

√ØÚ∆¡Â »√ ”⁄ ÍÀÁ≈Ú≈ Á∂ √øÏø˪ ¡Â∂ Ú‡ªÁ∂ Á∆ ’≈˘È∆ «Èº‹∆ Ó≈Ò’∆ Á≈

÷≈ÂÓ≈ ¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ Ó≈Ò’∆ Á∂ ’≈«¬Ó ‘؉ Á∂ Ï≈¡Á ‹Ó≈ª «Ú⁄Ò∆¡ª

¡≈«Ê’ ¡Â∂ «√¡≈√∆ «ÚØËÂ≈¬∆¡ª ‘π‰ ““ÿº‡ ‘∆¡ª ‘È ¡Â∂ ıÂÓ ‘Ø

‘∆¡ª ‘ÈÕ”” «Ú’«√ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √øÏø˪ ¡Â∂ ͤÛ∆¡ª ÍÀÁ≈Ú≈∆ Ù’Â∆¡ª

«Ú⁄ «ÚØËÂ≈¬∆ ‘π‰ √ØÚ∆¡Â √Ó≈‹ Á∆ Óπº÷ «ÚØËÂ≈¬∆ ω ◊¬∆ ‘ÀÕ

«¬√ ◊Ò Ë≈È≈ Á≈ «ÚÙÒ∂Ù‰ ’Á∂ ‘ج∂ ¡√ƒ Í«‘Òª Ú∆ Áº√ ⁄πº’∂ ‘ª

«’ Ó≈Ò’∆ Á∂ ’˘È∆ »Íª ”⁄ «√¯≤≤≤ÂÏÁ∆Ò∆ ‘∆ ‹Ó≈ª ¡Â∂ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙª

Á∆ ‘Ø∫Á Á∆¡ª ‘≈Òª ˘ ıÂÓ È‘ƒ ’ «ÁøÁ∆ ¡Â∂ «¬‘ ‘≈Òª ÍÀÁ≈Ú≈∆

√øÏø˪ «Ú⁄ Ú≈Ë» ’Á ‘ºÛ͉ Á∆ √Ó≈«‹’ Íë’á≈ Á∂ »Íª È≈Ò ‹πÛ∆¡ª

‘ج∆¡ª ‘ÈÕ √‡≈«ÒÈ Á≈ Óøȉ≈ √∆ «’ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∆

˜»Â ‘π‰ «√¯≤≤≤√≈Ó≈‹Ú≈Á∆ ÿ∂∂ÏøÁ∆, ÌøÈ-ÂØÛ≤≤¡Â∂ √≈Ó≈‹Ú≈Á Á∂ ¬∂‹ø‡ª

«ÚπºË ‘∆ «‘ ◊¬∆ ‘ÀÕ Í «¬‘ Ú∆ √‘∆ ‘À «’ AICF Á∂ Ï≈¡Á Ú∆ √‡≈«ÒÈ È∂

Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò «√¯≤≤≤Ï≈‘∆ ı«¡ª Á∂ «ÚπºË

‘∆ È‘ƒ √◊Ø∫ √Ó≈‹Ú≈Á «ÚØË∆ ¡øÁ»È∆ Â≈’ª Á∂ «ÚπºË Ú∆ Ò◊≈Â≈

’∆Â≈, ÓÂÒÏ «’ ˜Ï∂ ¡Â∂ «ÚÚ‘≈ ”⁄ Ë≈ÂÒ ”Â∂ ¿∞‘Ȫ È∂ ‹Ó≈Â∆

(46)

√øÿÙ ‹≈∆ º«÷¡≈Õ Í √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÂÏÁ∆Ò∆ Á∂ ÷≈√∂ ¡Â∂ «ÈÔÓª Á∆

Â’√◊ø √Ófi Á∆ ¡‰‘Ø∫Á «Ú⁄ ¿∞‘ √Ó≈‹Ú≈Á «ÚØË∆ ºª ˘ ¡Â∆ Á∆

«‘øÁ-÷»ø‘Á ‹ª «√¯≤≤≤√≈Ó≈‹Ú≈Á Á∂ ¬∂‹ø‡ √ÓfiÁ∂ ‘∂Õ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹

Á∂ ¡≈«Ê’ ¡≈Ë≈ ”⁄Ø∫ ÈÚ∂∫ Ïπ‹»¡≈ ºª Á∂ ÍÀÁ≈ ‘؉ Á∆ Íë’á≈ ˘ ¿∞‘

√Ófi È‘ƒ √’∂Õ «¬√∂ ’≈È ¿∞‘Ȫ Á≈ ¡ÈπÌÚÚ≈Á∆-«ÚÚ‘≈«’ ‹Ó≈Â∆

√øÿÙ Â’√ø◊ √Ófi È≈Ò √ø⁄≈«ÒÂ,√Úͺ÷∆ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ È‘ƒ ω

√«’¡≈ ¡Â∂ ¿∞‘ «¬‘ È‘ƒ √Ófi √’∂ «’ Ò◊≈Â≈ «¬È’Ò≈Ϫ ÂØ∫ «ÏȪ ¡«‹‘∂

Ïπ‹»¡≈ º √Ó≈‹Ú≈Á ¡øÁ ÍÀÁ≈ ‘πøÁ∂ ‘∆ «‘‰◊∂ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ Á≈ ÁÓÈ ‹ª

√¯≈«¬¡≈ «√¯ ÎΩ∆ ’≈Ú≈¬∆ ‘∆ ‘Ø √’Á∆ ‘À, ’ج∆ √Ê≈¬∆ ‘ºÒ È‘ƒÕ ˜≈«‘≈

ÂΩ ”Â∂ ¡≈͉∆ «¬√∂ Ë≈È≈ ”Â∂ ⁄ºÒÁ∂ ‘ج∂ √‡≈«ÒÈ ¡≈Ë≈ ÂØ∫ «ÏȪ ¿∞µ⁄

¿∞√≈ «Ú⁄ «È«‘ ͻø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ Ï‘≈Ò∆ Á∂ ı«¡ª ˘ ¡Â∂ ¿∞µ⁄ ¿∞√≈ ”⁄

«¬È’Ò≈Ï Á∆ ˜»Â ˘ Ú∆ È‘ƒ Í«‘⁄≈‰ √’∂Õ √øÌÚ ‘À «’ ÍÀÁ≈Ú≈∆

Ù’Â∆¡ª Á∂ «Ú’≈√ ”Â∂ «˜¡≈Á≈ ˜Ø Á∂‰ ¡Â∂ ¿∞√ ˘ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆ Ó»Ò

Í∂Ã’ Â≈’ Óøȉ Á≈ «¬’ Â≈«’’ ’≈È «¬‘ √∆ «’ √‡≈«ÒÈ Á≈ ‹Ø

Â’È∆’ ”Â∂ ˜»Â ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ¡Â∂ ÓÈπ∞º÷ ”Â∂ ÿº‡ √∆Õ È≈Ò ‘∆ Ó»Ò ÂΩ ”Â∂

«¬√∂ ’≈È √‡≈«ÒÈ Í≈‡∆ ¡øÁ ‹≈∆ ÁØ Ò≈¬∆Ȫ Á∂ √øÿÙ ˘ √Ó≈‹ “⁄ ‘∆

‹≈∆ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∂ ‘∆ «¬’ »Í ¡Â∂ «Ú√Ê≈ Á∂ »Í “⁄ È‘ƒ Á∂÷ √’∂Õ

√Ó≈‹Ú≈Á Á∂ ÁΩ «Úº⁄ Í≈‡∆ Á∂ ÍÃØÒ∂Â≈∆≤ ⁄«ºÂ Á∆ º«÷¡≈ Ò¬∆ ‹ÈÂ≈

È≈Ò Ò◊≈Â≈ ¿∞√ Á≈ √‹∆Ú √øÍ’ ω≈¬∂ º÷‰ ¡Â∂ ‹ÈÂ≈ ÂØ∫ Í≈‡∆ Á∂

«√º÷‰ Á∂ Â’√ø◊ »Íª ˘ «Ú’«√ ȑƒ ’ √’∂ ¡Â∂ ≈‹ √ºÂ∑≈ ¡Â∂ ÍÃÏøË

Á∂ ’øÓª “⁄ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ⁄∂ÂÈ≈ Á∂ «Ú’«√ ‘πøÁ∂ ‹≈‰ Á∂ È≈Ò ‘∆ Ó˜Á»

‹Ó≈ ¡Â∂ «Ó‘ÈÂ’Ù ¡Ú≈Ó Á∆ Ò◊≈Â≈ ÚºËÁ∆ «‘º√∂Á≈∆ ˘ «ÈÙ«⁄Â

’È Á∂ √ͺه ÂΩ Â∆’∂ È‘ƒ ÒºÌ √’∂Õ «¬√ ª √‡≈«ÒÈ Á∆ «¬√ ◊øÌ∆

«√˪’ ÌπºÒ È∂ ͺËÂ∆,Íë’á≈ ¡Â∂ ÈÂ∆«‹¡ª Á∂ Ë≈ÂÒ ”Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆

«¬È’Ò≈Ï “Â∂ ¿∞Ò‡ ÍÃÌ≈Ú ¤º«‚¡≈ ¡Â∂ ¿∞‘ √Úͺ÷∆ ¡Â∂ «Èø «¬È’Ò≈Ϫ

Áπ¡≈≈ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∂ ÷≈ÂÓ∂ ¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á ˘ ◊π‰≈ÂÓ’ »Í ”⁄ ¡º◊∂ ÚºÒ

◊Â∆ Á∂‰ ”⁄ √¯Ò È‘ƒ ‘Ø √’∂Õ Í √‡≈«ÒÈ Á∆ «¬√ Óπº÷ «√˪’ ◊ÒÂ∆ ˘

Ú∆ ¿∞√ √Ó∂∫ Á∆¡ª Ï≈‘Óπº÷∆ √∆Ó≈Úª-√Óº«√¡≈Úª Á∆ «Íº· Ì»Ó∆ ”⁄ º÷ ’∂

Á∂÷‰ Á∂ Ï≈¡Á ‘∆ ¡√ƒ «¬«Â‘≈√ È≈Ò «È¡ª ’ √’ª◊∂ ¡Â∂ √‘∆ ÈÂ∆‹∂

’º„ √’ª◊∂, È‘ƒ ª Óπ’ «⁄øÂ’ª Á∆ ◊À «‹øÓ∂Á≈≈È≈ ¡Â∂ Ï⁄’≈È≈ Í‘πø⁄

Á≈ «Ù’≈ ¡Â∂ ’»Û-ÍÃ⁄≈ Á∂ ÍÃÌ≈Ú ÂØ∫ Ï⁄ √’‰≈ ÓπÙ«’Ò ‘ØÚ∂◊≈Õ

¡≈͉∆ «¬√ ◊øÌ∆ «√˪’ ◊ÒÂ∆ Á∂ Ï≈Ú‹»Á Ú∆ √ø√≈ Ó˜Á»

‹Ó≈ Ҭ∆ √‡≈«ÒÈ Á∆ Á∂‰ Ó‘≈È ‘ÀÕ ¿∞‘ Ó‘≈È ÍØÃÒ∂Â≈∆ «¬È’Ò≈Ï∆ √È,

(47)

«‹È∑ª È∂ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ˘ ’Á∂ È‘ƒ ¤º«‚¡≈Õ Ì≈Ú∂∫ «’ ¿∞‘

√Ó≈‹Ú≈Á ˘ «¬’ ÍÛ≈¡ ÂØ∫ ¡◊∂ È‘ƒ «Ò‹≈ √’∂, Í «Èº‹∆ Ó≈Ò’∆ Á∂

’≈˘È∆ »Íª Á≈ ı≈ÂÓ≈ ¡Â∂ ’∂∫Á∆«’à√Ó≈‹Ú≈Á∆ ÔØ‹È≈ÏøÁ∆ Á≈ ‹Ø ’øÓ

¿∞‘Ȫ È∂ ’∆Â≈ ¿∞‘ «ÏÒ’πÒ √‘∆ ¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á ˘ ¡º◊∂ «Ò‹≈‰ Á∆ Ò≈˜Ó∆

Í»Ú Ù √∆Õ «¬È∑ª ’ÁÓª Á∂ ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫ ¡Â∂ «¬√Á∂ ¡Èπ√≈∆ √Ó≈«‹’-

√º«Ì¡≈⁄≈’-«√¡≈√∆ È∆Â∆¡ª Á∂ ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ √ºÂ∑≈ Á≈

ÌΩ«Â’ ¡≈Ë≈ Әϻ ¡Â∂ «Ú√Ê≈ ‘Ø«¬¡≈Õ «’¿∫«’ ¿∞‘Ȫ Á∆ «˜øÁ◊∆

ÁΩ≈È Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∂ ‘ºÊª ”⁄ «√¡≈√∆ √ºÂ∑≈ ӘϻÂ∆ È≈Ò ’≈«¬Ó √∆ ¡Â∂

Ó≈Ò’∆ Á≈ √Ó≈‹Ú≈Á∆ »ÍªÂ‰ ¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÔØ‹È≈ÏøÁ∆ ͺ’∂ ÍÀƒ ‘Ø

⁄πº’∆ √∆ «¬√ Ò¬∆ ◊ÒÂ∆¡ª ˘ Á» ’’∂ «Èø «¬È’Ò≈Ϫ Áπ¡≈≈

√Ó≈‹Ú≈Á ˘ ¡º◊∂ «Ò‹≈‰ Á≈ √Â≈ ÷πº«Ò∑¡≈ ‘Ø«¬¡≈ √∆, Ì≈Ú∂∫ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ

Ï‘≈Ò∆ Ò¬∆ Ïπ‹»¡≈˜∆ Ú∆ ¡≈͉∆ Â≈’ ’≈¯∆ ‘ºÁ º’ ‹ºÊ∂ÏøÁ ’ ⁄πº’∆

√∆Õ «¬√ √øÁÌ ”⁄ Ó‘ºÂÚÍ»È ÂºÂª Á∆ ¡‰Á∂÷∆ ’Á∂ È‘ƒ ’∆Â∆ ‹≈‰∆

⁄≈‘∆Á∆ «’ Á»‹∆ √ø√≈ ‹ø◊ Á∂ Ï≈¡Á «˜¡≈Á≈ Â∂˜≤≤≤≤◊Â∆ È≈Ò, √ØÚ∆¡Â »√

¡≈͉∂ ¡Ê⁄≈∂ ˘ ·∆’ ’’∂ «‹Ú∂∫ ‘∆ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ¿∞√≈∆ Á∂ ’øÓ ”⁄ πº«fi¡≈

¡Â∂ Úº÷-Úº÷ ’ΩÓ∆ ’ΩÓªÂ∆ √Óº«√¡≈Úª Á∂ Ï≈Ú‹»Á, Óπ’≈ÏÒÂÈ Ó˜Ï»Â

√«ÊÂ∆ ”⁄ «‹Ú∂∫ ‘∆ √‡≈«ÒÈ ˘ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆¡ª Á»√ È∆Â∆¡ª ¡Â∂ Ï∆Â∂

Á∂ «È⁄ØÛ Ï≈∂ √Ø⁄‰ Á≈ ÓΩ’≈ «Ó«Ò¡≈, ¿∞Ú∂∫ ‘∆ ¿∞‘Ȫ È∂ ¡≈͉∆ ¿∞ÍØ’Â

«√˪’ ◊ÒÂ∆ ˘ √πË≈È Á∆ «ÁÙ≈ ”⁄ √Ø⁄‰≈ Ùπ» ’ «ÁºÂ≈ √∆Õ AIEB ”⁄

¡≈͉∆ «’Â≈Ï “√ØÚ∆¡Â √øÿ ”⁄ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆¡ª ¡≈«Ê’ √Óº«√¡≈Úª ””«Ú⁄ ¿∞‘Ȫ È∂ √ͺه «Ò«÷¡≈ «’ √ØÚ∆¡Â √Ó≈‹ ”⁄ «‹‰√ ÍÀÁ≈Ú≈ Á≈

„ª⁄≈ ÓΩ‹»Á ‘À ¡Â∂ «¬√∂ Á∂ ¡Èπ»Í ’Á Á∂ «ÈÔÓ ’øÓ ’ ‘∂ ‘ÈÕ «¬‘ «¬’

Â∑ª È≈Ò √ØÚ∆¡Â √Ó≈‹ «Ú⁄ Ïπ‹»¡≈ ºª Á∆ ‘Ø∫Á ˘ Ú∆ ÍÃÚ≈È ’È≈ √∆

‹Ø √‡≈«ÒÈ Á∂ AICF Á∂ ◊Ò √»Â∆’È Á≈ «È÷∂Ë √∆ ¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆

√Ó≈‹ «Úº⁄ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∆ √Óº«√¡≈ ”Â∂ ÈÚ∂∫ «√∂ ”ÂØ∫ √Ø⁄‰ Á∆ Ùπ»¡≈Â

√∆Õ È≈Ò ‘∆ «¬‘ ÂºÊ Ú∆ ÚȉÔØ◊ ‘À «’ ¡≈͉∂ ¡≈ı∆ «ÁȪ «Ú⁄

√‡≈«ÒÈ Í≈‡∆ ”⁄Ø∫ Ïπ‹»¡≈ ºª ˘ ’º„ ’∂ Ï≈‘ ’È Á∆ «Â¡≈∆ ”⁄ «¬’

Ú≈ «Î Òº◊∂ ‘ج∂ √ÈÕ

¡≈͉∆ ¿∞ÍØ’Â ◊ÒÂ∆ Á∂ Ï≈Ú‹»Á √‡≈«ÒÈ È∂ √º⁄∆ ’«Ó¿±«È√‡

Ì≈ÚÈ≈ ¡Â∂ ÍÃØÒ∂Â≈∆ ‹πfi≈»Í‰ Á∂ È≈Ò Í≈‡∆ ¡øÁ Í»ø‹∆Ú≈Á∆-ÓºËÚ◊∆

ºª Á∂ «ÚπºË Ò◊≈Â≈ √øÿÙ ⁄Ò≈«¬¡≈ ¡Â∂ ʺÒ∂ ÂØ∫ ’¬∆ Â∑ª Á∂ ¡øÁØÒÈ

⁄Ò≈ ’∂ Ó˜Á» √ºÂ∑≈ ˘ √π«ÈÙ«⁄ ¡Â∂ Әϻ ω≈«¬¡≈Õ ÌøÈÂØÛ≤≤≤’È

Ú≈Ò∂ ¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á «ÚØË∆ ºª ˘ ’π∞⁄Ò‰ «Ú⁄ ¿∞‘Ȫ È∂ ’ج∆ ’√ Ï≈’∆

(48)

È≈ ¤º‚∆ ¡Â∂ «¬√∂ È≈Ò ¿∞‘ √≈Ó≈‹Ú≈Á ¡Â∂ Î≈«√˜Ó ¿∞µÂ∂ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆

«‹ºÂ ˘ √π«ÈÙ«⁄ ’ √’∂Õ «¬‘∆ ’≈È ‘À «’ ¡º‹ Ïπ‹»¡≈˜∆ √Ó≈‹Ú≈Á

«ÚπºË ¡≈͉∆ Ìø‚∆ ÍÃ⁄≈ Óπ«‘øÓ «Úº⁄ √‡≈«ÒÈ ˘ Óπº÷ «ÈÙ≈È≈ ω≈¿∞∫Á∆ ‘ÀÕ

«¬‘ ÓπÒª’‰ √‘∆ ‘À «’ √Ó≈‹Ú≈Á Á∂ ÁπÙÓ‰≈ ˘ ’π∞⁄Ò‰ Á∆ Íë’«¡≈ «Ú⁄

˜Ï Á≈ Á≈«¬≈ ˜»Â ÂØ∫ Úº‚≈ ‘Ø «◊¡≈ √∆, Í «¬È’Ò≈Ï Á∆ Íë’á≈ ”⁄

¡«‹‘∆¡ª ◊ÒÂ∆¡ª ‘˜≈ Ú≈ Óπ¡≈¯≤≤‘ÈÕ √Ó≈‹Ú≈Á «ÚØË∆ ºª Á∆ √‘∆

ͤ≈‰ Á≈ «√˪ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ «ÚπºË √øÿÙ Á∂ «√˪ Á≈ ÓΩ‹»Á È≈ ‘؉≈

¡Â∂ ¿∞√ ˘ «Ú’«√ È≈ ’ √’‰ Á∆ √«ÊÂ∆ ”⁄ «¬‘ ◊ÒÂ∆¡ª ‘؉∆¡ª ‘∆

√ÈÕ Í ÁπÙÓ‰ª ˘ ’π⁄Ò Á∂‰ Á∆ «¬‘ È∆Â∆ ‹∂’ √‡≈«ÒÈ È∂ È≈ ¡Í‰≈¬∆

‘πøÁ∆ ª Î≈«√˜Ó «ÚØË∆ √øÿÙ «Úº⁄ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆ «‹ºÂ «ÈÙ«⁄ È≈ ‘Ø

√’Á∆, «¬‘ Ïπ‹»¡≈ «¬«Â‘≈√’≈ Ú∆ ÓøÈÁ∂ ‘ÈÕ

«¬‘∆ ’≈È ‘À «’ √‡≈«ÒÈ Á∆ Í»∆ « øÁ◊∆ «Ú⁄ «’ Á∂ ÍÃÂ∆ ÒØ’ª Á≈

¿∞ÂÙ≈‘, ¿∞‘Ȫ Á∆ √Ó»«‘’ Í«‘Ò’ÁÓ∆ ¡Â∂ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∂ ≈‹ È≈Ò

¿∞‘Ȫ Á∆ «¬º’»ÍÂ≈ Ò◊≈Â≈ ω∆ ‘∆ ¡Â∂ ¡È∂’ »Íª ”⁄ ÍÃ◊‡ ‘πøÁ∆ ‘∆Õ

¡«‹‘≈ Í«‘Ò≈ ÍÃ◊‡≈Ú≈ “√πÏØ«Ȓª” Á∂ »Í ”⁄ ÿ∂Ò» ‹ø◊ Á∂ ÁΩ≈È ‘∆

√≈‘Ó‰∂ ¡≈«¬¡≈ √∆Õ «¬‘∆ Ì≈ÚÈ≈ Í«‘Ò∆ Íø‹ √≈Ò≈ ÔØ‹È≈ Á∂ ÁΩ≈È “Ú≈√’∂ëȒ”

(¿∞ÁÔØ◊∆’È Á∂ ÁΩ≈È √ÚÀ-«¬º¤≈ È≈Ò ˙Ú ‡≈¬∆Ó) Á∂ »Í ”⁄ ¡Â∂ “»± ≈È∆

’øÓ ‡ØÒ∆” (shock work team) ¡øÁØÒÈ Á∂ »Í ”⁄ ¡Â∂ «Î AICE «Ú⁄ “√Â≈ı≈ÈØÚ”

¡øÁØÒÈ ¡Â∂ “ÍÏ«Ò’ ‡º◊ Ï؇” Á∆ ÿ‡È≈ Á∂ »Í ”⁄ √≈‘Ó‰∂ ¡≈¬∆Õ √Ó≈‹-

«Ú’≈√ Á∆ «¬√ «ÁÙ≈ ˘ ÓØÛÈ «Úº⁄ ¡Â∂ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∆ Ùπ»¡≈Â

’ √’‰ «Úº⁄ Ïπ‹»¡≈˜∆ √‡≈«ÒÈ Á∂ Ï≈¡Á ‘∆ √¯Ò ‘Ø √’∆Õ

√ØÚ∆¡Â »√ ”⁄ «¬«Â‘≈√ Á∂ Í«‘Ò∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÃÔØ◊ª Á∆¡ª √¯ÒÂ≈Úª-

¡√¯ÒÂ≈Úª, «¬‘Ȫ ‘∆ ‘ª ͺ÷∆-È≈ ͺ÷∆ √≈’≈ÂÓ’-È≈’≈≈ÂÓ’

˜«Ï¡ª Á∂ √øÍ»È ¡«Ë¡ÀÈ «ÚÙÒ∂Ù‰ «È⁄ØÛ≤≤≤Á∂ Ï≈¡Á ¡Â∂ «¬√∂ Í«Í∂÷

«Ú⁄ ⁄∆È ”⁄ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÂÏÁ∆Ò∆ Á∂ ÁΩ≈È Á∂ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙª Á∂ ÈÂ∆«‹¡ª

Á∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂ Ó≈˙ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ «Ú⁄ ‹Ó≈Â∆-«ÚØËÂ≈¬∆¡ª ˘ Ì≈Ò

√’‰ «Úº⁄, ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ˘ √‘∆ „ø◊ È≈Ò Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂

¡Ë∆È √ø⁄≈«Ò ’È Á∂ «ÈÔÓ ¡Â∂ „ø◊ Â∆’∂ Һ̉ «Ú⁄ √¯Ò ‘ج∂Õ

«¬‘Ȫ ˜«Ï¡ª Á∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂ Í≈‡∆ ¡øÁ ‘∂·Ò∆ «¬’≈¬∆ ÂØ∫ ÒÀ ’∂ Í«ØÒ‡-

«Ï¿±Ø º’ ”⁄ ÓΩ‹»Á Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ≈‘◊∆ª Á∆ ¡Â∂ ≈‹ ¡øÁ, Á∂Ù Á∆ ¤Ø‡∆

¡≈«Ê’ «¬’≈¬∆ ¡øÁ ¡Â∂ «√«÷¡≈ ¡Â∂ √º«Ì¡≈⁄≈ Á∂ ÷∂ ”⁄ ÓΩ‹»Á ¡Â∂

ÚºË-ÎπºÒ ‘∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ºª Á∆ Í«‘Ò∆ Ú≈ √ͺه Í«‘⁄≈‰ ’≈«¬Ó ’∆Â∆,

¿∞‘Ȫ «ÚπºË «¬º’ √Úͺ÷∆ Ó‘≈È ÍØÃÒ∂Â≈∆ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï ˘

(49)

‹ÈÓ «ÁºÂ≈ ¡Â∂ Í»ø‹∆ÍÂ∆¡ª ”Â∂ Ò◊≈Â≈ «‹ºÂ ‘≈«√Ò ’Á∂ ‘ج∂ ’«Ó¿±«È˜Ó

Á∆ «ÁÙ≈ ”⁄ ÂÏÁ∆Ò∆ ˘ «ÈÙ«⁄ ’È Á∂ ÎÒ√Î∂ ÂØ∫ Ó˜Á» ‹Ó≈ ˘ ‹≈‰»

’Ú≈«¬¡≈Õ

Ó≈˙-˜∂-Âπø◊ Á≈ √Ó≈«‹’ ÍÃÔØ◊, √Ó≈‹Ú≈Á Á∂ ÷≈√∂ ¡Â∂√Óº«√¡≈Úª Ï≈∂ «⁄øÂÈ ¡Â∂ Ó‘≈È ÍÃØÒ∂Â≈∆ ≤≤≤≤

√º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï≤√Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ ”⁄ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á≈ Í»≈ ÷≈√≈, Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆

Á∂ √≈∂ ¡øÁ»È∆ ı«¡ª ¡Â∂ ¿∞√ ˘ Ø’‰ Á∂ √¯Ò „ø◊ª Á∆ √Ófi Â’ Ó≈˙

’πºfi «ÁȪ ‹ª ’π∞ºfi √≈Òª «Úº⁄ È‘ƒ Í‘øπ⁄∂Õ ¡≈͉∂ Á∂Ù «Úº⁄ ·Ø√ ˜«Ï¡ª Á≈

¡«Ë¡ÀÈ ’Á∂ ‘ج∂ ¡Â∂ √ØÚ∆¡Â √øÿ Á∂ ÍÃÔØ◊ª ÂØ∫ ’ÃÓÚ≈ ¿∞√∂ Í«Í∂÷ ”⁄

ÈÂ∆‹∂ ’º„Á∂ ‘ج∂ ¿∞‘ AIFF º’-Ó‘≈È ÍÃØÒ∂Â≈∆ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï

Á∆ Ùπ»¡≈ Á∂ √Ó∂∫ º’, «¬√ Óπ’≈Ó Âº’ Í‘πø⁄∂Õ Í «¬‘ Íë’á≈ «’√∂ È≈ «’√∂

»Í ”⁄ AIDI ÂØ∫ Í«‘Òª ‘∆ ‹≈∆ √∆ ¡Â∂ AIDI «Úº⁄ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∂ ‘ºÊª

”⁄ √ºÂ∑≈ ¡≈¿∞‰ Á∂ Âπø Ï≈¡Á ‘∆ «¬√ Á∆ ·Ø√ »Í «Úº⁄ Ùπ»¡≈ ‘Ø ⁄πº’∆ √∆Õ

¿∞√ √Ó∂∫ Á∆¡ª ¡Èπ’»±Ò ‘≈Òª È∂ Ó≈˙ ˘ «¬√ Ò¬∆ «¬’ ‘ºÁ º’ ÓΩ’≈ Ú∆

«ÁºÂ≈ «‹√Á∆ ⁄⁄≈ ¡√ƒ Í«‘Òª Ú∆ ’ ⁄π’∂ ‘ªÕ √Ì ÂØ∫ «˜¡≈Á≈, √ØÚ∆¡Â

√øÿ Á∂ Í«‘Ò∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÃÔØ◊ª Á≈ ‹Ï≈ Ú∆ √≈‘Ó‰∂ ÓΩ‹»Á √∆Õ

Ó≈⁄, AIDI «Úº⁄ ‘∆ ‹ÁØ∫ ⁄∆È∆ «¬È’Ò≈Ï ÈÚ ‹Ó‘»∆ «¬È’Ò≈Ï Á∂

ÍÛ≈¡ ÂØ∫ √Ó≈‹Ú≈Á∆ «¬È’Ò≈Ï «Úº⁄ Á≈÷Ò ‘؉ Ú≈Ò≈ √∆, Ó≈˙ È∂ Í≈‡∆

Á∆ √ºÂÚƒ ’∂∫Á∆ ’Ó∂‡∆ Á∂ Á»‹∂ Í»È «¬‹Ò≈√ «Úº⁄ «¬‘ √ͺه ’∆Â≈ √∆ «’

Ó˜Á» ‹Ó≈ Áπ¡≈≈ Á∂Ù Ì «Úº⁄ √ºÂ∑≈ ”Â∂ ¡«Ë’≈ ’ ÒÀ‰ Á∂ Ï≈¡Á Ú∆

Ó˜Á» ‹Ó≈ ¡Â∂ Ïπ‹»¡≈˜∆ «Úº⁄Ò∆ «ÚØËÂ≈¬∆ ‘∆ Óπº÷ «ÚØËÂ≈¬∆ ‘À ¡Â∂

√øÿÙ ‘π‰ Ú∆ ≈‹√ºÂ∑≈ Á∂ √Ú≈Ò ”Â∂ ‘∆ ’∂∫Á ‘ÀÕ «¬√ Á∂ Ï≈Ú‹»Á ¤∂Ú∂∫

Á‘≈’∂ Á∂ Í«‘Ò∂ ¡ºË º’ ⁄∆È Óπº÷ ÂΩ ”Â∂ √ØÚ∆¡Â √øÿ «Úº⁄ √Ó≈‹Ú≈Á∆

¿∞√≈∆ ¡Â∂ «¬È’Ò≈Ï Á∂ √«Â¡ª ˘ ‘∆ ¡≈͉≈ Ó≈‚Ò ÓøÈÁ≈ «‘≈Õ

√Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ ”⁄ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∂ ÷≈√∂, «’√≈Ȫ Á∆ ’∆Ó ”Â∂ ¡≈ø«Ì’

√Ó≈‹Ú≈Á∆ Í»ø‹∆ √ø◊ë‘ Á∆ √Óº«√¡≈, «Íø‚ª ¡Â∂ Ù«‘ª Á∂ ÚËÁ∂ Í≈Û∂ Á∆

√Óº«√¡≈, Ïπ‹»¡≈ ¡«Ë’≈ª Á∆ √Óº«√¡≈, ÍÀÁ≈Ú≈∆ Ù’Â∆¡ª Á∂ «Ú’≈√ Â∂

«˜¡≈Á≈ ‹Ø Á∂‰ Á∆ ◊ÒÂ∆ ¡≈«Á Á∂ Ï≈∂ ”⁄ Ùπ» ÂØ∫ ‘∆ √ͺه √Ófi È‘ƒ √∆Õ

Ùπ» «Úº⁄ ⁄∆È «Úº⁄ Ú∆ Úº‚∂ ¿∞ÁÔØ◊ª «Úº⁄ «¬º’ ÓÀ∫Ï∆ ÍÃÏøËÈ Á∆ È∆Â∆ Ò≈◊»

’∆Â∆ ◊¬∆Õ ÚºË ÂØ∫ ÚºË ’∂∫Á∆«’àÔØ‹È≈ ÏøÁ∆ Á≈ ÍÃÏøË √Ê≈«Í ’∆Â≈

«◊¡≈Õ Í ¤∂Ú∂∫ Á‘≈’∂ Á∂ ¡ºË ÂØ∫ Ó≈˙ È∂ «¬‘Ȫ √Óº«√¡≈Úª ”Â∂ ÈÚ∂∫ «√∂ ÂØ∫

(50)

√Ø⁄‰≈, √ØÚ∆¡Â √øÿ Á∂ ÍÃÔØ◊ª ¡Â∂ ¡Òº◊ ‘≈Òª Á≈ ¡≈ÒØ⁄È≈ÂÓ’ ¡«Ë¡ÀÈ

’È≈ ¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ «¬È’Ò≈Ï Á∆¡ª √Óº«√¡≈Úª ”Â∂ «Ú¡≈Í’ ¡Â∂

Á»ÁÙ∆ Í«Í∂÷ ”⁄ √Ø⁄‰≈ Ùπ» ’ «ÁºÂ≈Õ ’≈÷≈«È¡ª Á∂ «¬º’ ÓÀ∫Ï∆ ÍÃÏøËÈ

Á∆ ʪ Â∂ Í≈‡∆ Á∆ Ì»«Ó’≈ ¡Â∂ Ó˜Á»ª Á∆ ÙÓ»Ò∆¡Â ÚË≈¿∞‰ ”Â∂ ‹Ø «ÁºÂ≈

‹≈‰ Òº«◊¡≈Õ Úº‚∂ ¿∞ÁÔØ◊ª Á∆ ‹◊∑ª ¤Ø‡∂ ¿∞ÁÔØ◊ª ¡Â∂ ÷∂Â∆ ˘ ¡≈Ë≈

ω≈¿∞‰ Á∆ ◊ºÒ ’∆Â∆ ‹≈‰ Òº◊∆ ¡Â∂ √ØÚ∆¡Â Ó≈‚Ò Á∆ ¡øÈ∑∂Ú≈‘ È’Ò

Á∆ ¡≈ÒØ⁄È≈ ’∆Â∆ ‹≈‰ Òº◊∆Õ ⁄∆È Ú◊∂ ͤÛ∆¡ª ÍÀÁ≈Ú≈∆ Ù’Â∆¡ª

¡Â∂ Ï‘π«◊‰Â∆ «’√≈È ¡≈Ï≈Á∆ Ú≈Ò∂ Á∂Ù «Úº⁄ ÷∂Â∆ Á∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ »ÍªÂ‰

˘ Í«‘Ò Á∂‰≈ Ó˜Á» √ºÂ∑≈ Á∆ ӘϻÂ∆ Ò¬∆ ˜»∆ √Ó«fi¡≈ ‹≈‰ Òº◊≈Õ Ó≈˙

È∂ «¬√ ÁΩ≈È Ó˜Á»-«’√≈È ◊º·‹ØÛ≤≤≤≤”Â∂ «ÚÙ∂Ù ˜Ø «ÁºÂ≈, «Íø‚ª ¡Â∂

Ù«‘ª Á∂ ÚºËÁ∂ Í≈Û∂ ˘ √Ó≈‹Ú≈Á Ò¬∆ ‘≈È∆’≈’ Áº«√¡≈ ¡Â∂ “Í«‘Òª

Â’È∆’∆ «Ú’≈√ ¡Â∂ «Î √Ó≈‹Ú≈Á∆ πͪ‰” Á∆ √Ófi ˘ ◊Ò Áº«√¡≈Õ

¿∞‘Ȫ È∂ Áº«√¡≈ «’ «Íø‚ª ¡Â∂ Ù«‘ª Á≈ ÚºËÁ≈ Í≈Û≈ √∆’ «’ ˘

ÿ‡∆¡≈ √Ófi‰ Á∆ ÍëÚÂ∆ ¡Â∂ ¡◊Ú≈¬∆ Á∆ ÈΩ’Ù≈‘≈È≈ ÙÀÒ∆ ˘ ‹ÈÓ Á∂

«‘≈ ‘ÀÕ “Ó‘≈È ¡º◊∂ ÚºÒ ¤≈Ò” (Great leap forward)” Á∂ ÁΩ≈È «¬√ «Ú’√Â

‘Ø ‘∆ √Ófi ˘ ÍÃÔØ◊ª ”⁄ Ò≈◊» ’È Á≈ ÔÂÈ ’∆Â≈ «◊¡≈Õ ‹πÒ≈¬∆ AIEE

«Úº⁄ Ó≈˙ È∂ «¬√ ◊ºÒ ”Â∂ ‹Ø «ÁºÂ≈ «’ Í∂∫‚»± ¡Â∂ Ù«‘∆ ı∂ª Á≈ √Ó≈‹Ú≈Á∆

«Ú’≈√ «¬º’-Á»‹∂ È≈Ò ¡øÂ-√øÏø«Ë ‘À,““¿∞‘ «’√∂ Ú∆ ’∆Ó ”Â∂ ¿∞ÁÔØ◊¡Â∂ ÷∂Â∆, √Ó≈‹Ú≈Á∆ ¿∞ÁÔØ◊∆’È ¡Â∂ ÷∂Â∆ Á∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ πͪ‰ ˘ ÁØ¡Òº◊-¡Òº◊ ⁄∆˜ª «ÏÒ’πÒ È‘ƒ ÓøÈ √’Á∂Õ «’√∂ Ú∆ Â∑ª «¬º’ ”Â∂ «˜¡≈Á≈ ˜ØÁ∂‰≈ ¡Â∂ Á»‹∂ ˘ Ș-¡øÁ≈˜≤≤≤≤’È Á≈ ’øÓ «ÏÒ’πÒ È‘ƒ ’ √’Á∂Õ””(÷∂Â∆

√«‘’≈Â≈ Á∂ √Ú≈Ò ”Â∂)Õ AIEF º’ Ó≈˙ È∂ «¬‘Ȫ √≈∂ √Ú≈Òª ˘ «¬’º·≈

’’∂ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆¡ª √Óº«√¡≈Úª ˘ ∂÷ª«’ ’È≈ ¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆

«Ú’≈√-‰È∆Â∆ Á∂ »Í ”⁄ ¿∞√Á≈ ‘ºÒ Í∂Ù ’È≈ Ùπ» ’ «ÁºÂ≈ √∆Õ

AIEF º’ ⁄∆È «Úº⁄ ÷∂Â∆, Á√Â’≈∆, Úº‚∂ ¿∞ÁÔØ◊ ¡Â∂ ÚÍ≈ Á∂

ı∂ ”⁄ ÍÀÁ≈Ú≈ Á∂ √≈ËȪ Á∆ Ó≈Ò’∆ Á∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ πͪ‰ Á≈ ’øÓ Óπº÷

ÂΩ ”Â∂ Í»≈ ‘Ø ⁄πº’≈ √∆Õ «¬√ Óπ’≈Ó ”Â∂ Í‘πø⁄ ’∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ «¬È’Ò≈Ï ˘

¡º◊∂ ÒÀ ‹≈‰ Á≈ ’øÓ ·Ø√ »Í ”⁄ «¬º’ ÁÓ √≈‘Ó‰∂ ÷Û∑≈ √∆Õ «¬√ Èπ’Â∂ ”Â∂

Í‘πø⁄ ’∂ Ó≈˙ È∂ »√ ”⁄ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ¿∞√≈∆ Á∆¡ª È∆Â∆¡ª Á≈ «¬º’ √øÂπ«ÒÂ

¡«Ë¡ÀÈ ¡Â∂ ⁄∆È ”⁄ √Ó≈‹Ú≈Á∆ «¬È’Ò≈Ï Á∆ «¬º’ ÏÁÒÚƒ ‰È∆Â∆ Í∂Ù

’È∆ Ùπ» ’∆Â∆Õ «¬√ ÈÚ∂∫ Ùπ»¡≈Â∆ Èπ’Â∂ È∂ “Á√ Óπº÷ √øÏø˪ Á∂ Ï≈∂ ”⁄”

«√Ò∂÷ ‘∂·Ò∂ Ò∂÷ ”⁄ √ͺه Ù’Ò ¡÷«Â¡≈ ’∆Â∆ «‹√ «Úº⁄ Ó≈˙ È∂ Úº‚∂

¿∞ÁÔØ◊ª ˘ Í«‘Ò Á∂ ’∂ ¡Â∂ Úº÷-Úº÷ Ì≈◊ª «Úº⁄ (Í«‘Òª ÌΩ«Â’ º’∆ ¡Â∂

(51)

¿∞√Á∂ Ï≈¡Á √Ó≈«‹’ √øÏø˪ ¡Â∂ «Ú⁄≈Ë≈≈ Á≈ πͪ‰) «Ú’≈√ Á∆ ‰È∆Â∆

˘ ºÁ ’Á∂ ‘ج∂ √Ó≈«‹’-«√¡≈√∆ ¡Â∂ ¡≈«Ê’ ÷∂ª «Úº⁄ «¬’Ø Ú∂Ò∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆

»ÍÏÁÒ∆ ”Â∂ Ø «ÁºÂ≈, «’√≈Ȫ Á∆ ’∆Ó ”Â∂ ¿∞‘Ȫ ÂØ∫ Ú≈Ë» ’Á «È⁄ØÛ≤≤≤≤’∂

¿∞ÁÔØ◊ª Á∂ «Ú’≈√ ’È Á∆ ‰È∆Â∆ ˘ √Ó≈‹Ú≈Á «ÚØË∆ ¡Â∂ Úº÷-Úº÷ ÷∂ª

¡Â∂ Úº÷-Úº÷ √Ó≈«‹’ ‹Ó≈ª «Úº⁄ «ÚØËÂ≈¬∆ ÚË≈¿∞‰ Ú≈Ò≈ Áº«√¡≈ ¡Â∂

«¬√Á∂ ÏÁÒ Á∂ ÂΩ ”Â∂ ÷∂Â∆ ¡Â∂ √Ⱥ¡Â∆ ÷∂ Á∆ «’Â-Ù’Â∆ Á∆ ¿∞ÂÍ≈Á’Â≈

ÚË≈ ’∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √ºÈ¡Â∆ ’È ¡Â∂ ÷∂Â∆ Á∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ πͪ‰ Á∆ √ºÓ«√¡≈

˘ «¬º’Ø Ú∂Ò∂ ‘ºÒ ’È Á∆ ‰È∆Â∆ Í∂Ù ’∆Â∆Õ≤

Ó≈˙ AIEF «Úº⁄ «¬√ ÈÂ∆‹∂ ”Â∂ Í‘πø⁄ ⁄πº’∂ √È «’ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ¿∞√≈∆

Á∂ ÁΩ «Úº⁄ «Èº‹∆ Ó≈Ò’∆ Á∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ Ó≈Ò’∆ «Úº⁄ πͪ‰ Á≈ ’øÓ Óπº÷

ÂΩ ”Â∂ Í»≈ ‘؉ Á∂ Ï≈Ú‹»Á √Ó≈‹ ”⁄ Ïπ‹»¡≈ ¡«Ë’≈ª Á∆ ÓΩ‹»Á◊∆ ¡Â∂

«Íø‚ª ¡Â∂ Ù«‘ «Úº⁄, Ó˜Á»ª ¡Â∂ «’√≈Ȫ «Úº⁄ ¡Â∂ √∆’ ¡Â∂ ÏΩ«Ë’

«Ó‘È «Úº⁄ Í≈Û∂ Á∆ ‘Ø∫Á, √Ó≈‹ ”⁄ ‹Ó≈Â∆ «ÚØËÂ≈¬∆¡ª Á∆ ÓΩ‹»Á◊∆ Á≈

Òº¤‰ ‘ÀÕ ¿∞‘ ·Ø√ »Í «Úº⁄ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ «Úº⁄ ͤÛ∆¡ª ÍÀÁ≈Ú≈∆

Ù’Â∆¡ª ¡Â∂ «Ú’√ ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏø˪ «Úº⁄Ò∆ «ÚØËÂ≈¬∆ ˘ ‘∆ Óπº÷ Óøȉ

Á∆ Ë≈È≈ Á∆ ◊ÒÂ∆ ˘ √Ófi ⁄πº’∂ √È ¡Â∂ «Ú‘≈’ Ë≈ÂÒ ”Â∂ Ú∆ «¬√

ÈÂ∆‹∂ ”Â∂ Í‘πø⁄ ⁄πº’∂ √È «’ Ó≈Ò’∆ «Úº⁄ ÂÏÁ∆Ò∆ ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏø˪ «Úº⁄

ÂÏÁ∆Ò∆ Á∂ Ï≈Ï È‘ƒ ‘ÀÕ ÍÀÁ≈Ú≈∆ Ù’Â∆¡ª Á∂ «Ú’≈√ Á∂ «√˪ ˘ ¿∞√

√Ó∂∫ Í≈‡∆ «Úº⁄ ÓΩ‹»Á «Ò¿±-Ù≈˙-⁄∆ Á≈ √ØËÚ≈Á∆ ◊πº‡ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ˘ ºÁ

’È Ú≈Ò∂ «Ú’«√ «√˪ Á∂ »Í ”⁄ Í∂Ù ’ «‘≈ √∆Õ «¬‘ ’ΩÓªÂ∆

’«Ó¿±«È√‡ Ò«‘ «Úº⁄ ÷πÙ⁄∂Ú Á∂ ¿∞Ì≈ ÂØ∫ Ï≈¡Á, √ØËÚ≈Á Á∂ ‘Û∑ Á≈

√Óª √∆ ‹Ø ⁄∆È «Úº⁄ Ú∆ Í≈‡∆ ¡øÁ ‹≈∆ ÁØ-Ò∆‘ª Á∂ √øÿÙ «Úº⁄ √ØËÚ≈Á∆

Ò∆‘ Â≈’ ÏıÙ «‘≈ √∆Õ ¡«‹‘∂ √Ó∂∫ Ó≈˙ È∂ “‹ÈÂ≈ «Úº⁄≈Ò∂ «ÚØËÂ≈¬∆¡ª

˘ √‘∆ „ø◊ È≈Ò ‘ºÒ ’È Á∂ Ï≈∂ “⁄” È≈Ó∆ ¡≈͉∆ ⁄È≈ «Úº⁄ Í«‘Ò∆ Ú≈

«√˪ ¡Â∂ «ÚÚ‘≈ Á∆ «ÁÃÙ‡∆ È≈Ò «¬‘ √ͺه »Í «Úº⁄ Áº«√¡≈ «’ Ó≈Ò’∆

Á∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ πͪ‰ Á≈ ’øÓ Óπº÷ ÂΩ ”Â∂ Í»≈ ‘Ø ‹≈‰ Á∂ Ï≈¡Á Ú∆ ‹Ó≈ª

¡Â∂ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∆ ‘Ø∫Á ω∆ «‘øÁ∆ ‘À ¡Â∂ «¬‘ «’ Ó˜Á» ‹Ó≈ ˘

«¬È’Ò≈Ï ‹≈∆ º÷‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘ÀÕ ¿∞‘Ȫ È∂ ˜Ø Á∂ ’∂ «’‘≈ «’,““ÍÃØÒ∂Â≈∆

¡Â∂ Ïπ‹»¡≈˜∆ «Úº⁄Ò≈ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ,Úº÷-Úº÷ «√¡≈√∆ Â≈’ª «Úº⁄Ò≈

‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ¡Â∂ «Ú⁄≈Ë≈’ ÷∂ «Úº⁄ Ó˜Á» ‹Ó≈ ¡Â∂ Ïπ‹»¡≈˜∆

«Úº⁄Ò≈ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ÒøÏ∂ √Ó∂∫ º’ ‹≈∆ ‘∂◊≈, ‡∂„≈-Ó∂„≈ ‘ØÚ∂◊≈ ¡Â∂ «¬ÊØ∫

º’ «’ √Ó∂∫-√Ó∂∫ Â∂ Ï∂‘ºÁ ◊øÌ∆ Ú∆ ‘Ø ‹≈Ú∂◊≈Õ”” «Ò¿±-Ù≈˙-⁄∆ Áπ¡≈≈ Í∂Ù

ÌπÒ∂÷≈ Í≈¿± Ë≈È≈ Á≈ ÷ø‚È ’Á∂ ‘ج∂ ¿∞‘Ȫ È∂ Áº«√¡≈ «’ √Ó≈‹Ú≈Á ¡Â∂

(52)

Í»ø‹∆Ú≈Á «Úº⁄Ø∫ ’Ω‰ «‹ºÂ∂◊≈, «¬‘ √Ú≈Ò ¡‹∂ Ú∆ ÂÀ¡ È‘ƒ ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ Ó≈˙ È∂

Í«‘Ò∆ Ú≈ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ «Úº⁄ Ïπ‹»¡≈ «Úº⁄≈Ë≈≈ ¡Â∂ ÈΩ’Ù≈‘≈È≈

’øÓ „ø◊ «ÚπºË Ò◊≈Â≈ √øÿÙ ”Â∂ «ÚÙ∂Ù ˜Ø «ÁºÂ≈ ¡Â∂ Áº«√¡≈ «’ ¡≈«Ê’

¡≈Ë≈ Á≈ «Ú’≈√ ¡≈˜≈Á »Í È≈Ò ¡Â∂ ¡≈͉∂ ¡≈Í ¿∞‘Ȫ ‹Ê∂ÏøÁ’ »Íª

˘ ‹ÈÓ È‘ƒ «ÁøÁ≈ ‹Ø «¬È’Ò≈Ï ˘ ¡º◊∂ «Ò‹≈‰ Ò¬∆ ˜»∆ ‘ÈÕ √Ó∂∫-√Ó∂∫

”Â∂ ¿∞µ⁄ ¿∞√≈ Á∆ Ì»«Ó’≈ Á∂ ÎÀ√Ò≈’πÈ ‘Ø ‹≈‰ Á∆ ◊ºÒ Ó≈˙ È∂ Ï‘π ͫ‘Òª

‘∆ «ÚØËÂ≈¬∆¡ª Ï≈∂ «√Ò∂÷ ‘∂·Ò∆ ¡≈͉∆ ⁄È≈ ”⁄ ’∆Â∆ √∆Õ ‘π‰

√Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ «Úº⁄ ¿∞µ⁄ ¿∞√≈ Á∂ Ë≈ÂÒ ”Â∂ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ˘ ÍÀÁ≈Ú≈∆

√øÏø˪ Á∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ »ÍªÂ‰ Ò¬∆ Ò≈˜Ó∆ Áº√Á∂ ‘ج∂ ¿∞‘Ȫ È∂ «¬√ ”Â∂

Ò◊≈Â≈ «˜¡≈Á≈ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ‹Ø Á∂‰≈ Ùπ» ’∆Â≈Õ ““Ó‘≈È ¡º◊∂ ÚºÒ ¤≈Ò”

Á∂ ¡«Ë¡ÀÈ ÁΩ≈È ‘∆ Ó≈˙ È∂ Í≈‡∆ ¡Â∂ ‹ÈÂ≈ Á∂ ¡ø √øÏø˪ ”Â∂ ¡Â∂

«Úº⁄≈Ë≈’-«√¡≈√∆ √øÿÙ «Úº⁄ ‹ÈÂ≈ Á∆ Ì»«Ó’≈ ”Â∂ «˜¡≈Á≈ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈

˜Ø Á∂‰≈ Ùπ» ’∆Â≈Õ Ó≈˙ È∂ ÒØ’ª ˘ √º⁄∂ «¬«Â‘≈√ «√‹’ª Á∂ »Í «Úº⁄

Á∂«÷¡≈ ¡Â∂ Áº«√¡≈ «’ ÒØ’ª Á∆ «√‹‰≈ÂÓ’Â≈, Í«‘Ò’ÁÓ∆ ¡Â∂ ¯À√Ò∂

Á∆ Íë’«¡≈ «Úº⁄ «˜¡≈Á≈ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ÙÓ»Ò∆¡Â Áπ¡≈≈ ‘∆ √Ó≈‹Ú≈Á ˘

¡º◊∂ «Ò‹≈«¬¡≈ ‹≈ √’Á≈ ‘À ¡Â∂ «¬‘ «’ ’«Ó¿±«È√‡ Í≈‡∆ ˘ ÒØ’ª ÂØ∫

«√º«÷¡≈ ÒÀ‰∆ ⁄≈‘∆Á∆ ‘ÀÕ «¬√ Â∑ª Ó≈˙ È∂ Ú∆ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ Á∂ ‹Ó‘»∆

’∂∫ÁÚ≈Á Á∂ √»Í ˘ «˜¡≈Á≈ √ͺه »Í «Úº⁄ Í∂Ù ’∆Â≈ ¡Â∂ È≈Ò ‘∆ «¬‘

Ú∆ Áº«√¡≈ «’ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ‹Ó≈Â∆ √Ó≈‹ «Úº⁄ ’«Ó¿±«È√‡ Í≈‡∆ Ú∆ √Ó∂«’Â

¡Â∂ «¬’ »Í È‘ƒ ‘πøÁ∆Õ ¿∞‘Ȫ È∂ Í≈‡∆ «Úº⁄ ¿∞√ Ú∂Ò∂ ⁄ºÒ ‘∆¡ª ÁØ Ò∆‘ª

Á∂ √øÿÙ Á∂ ˜Ï∂ ÂØ∫ «¬‘ ÈÂ∆‹≈ ’º«„¡≈ «’ ’∂ÚÒ ¡øÂ-Í≈‡∆ ¡≈ÒØ⁄È≈-

¡≈ÂÓ ¡≈ÒØ⁄È≈, ÙπºË∆’È Óπ«‘øÓ ¡Â∂ «Úº⁄≈Ë≈’ ÍÃÂ∆ϺËÂ≈ ‘∆ Í≈‡∆ Á∆

«¬È’Ò≈Ï∆ Ì»«Ó’≈ ˘ ω≈¬∆ º÷‰ Ò¬∆ ’≈¯∆ È‘ƒ ‘ÀÕ Í≈‡∆ Á∂ ¡øÁ Á∆¡ª

«ÚØËÂ≈¬∆¡ª √Ó≈‹ ¡øÁ Á∆¡ª «ÚØËÂ≈¬∆¡ª È≈Ò Ïºfi∆¡ª ‘πøÁ∆¡ª ‘È

¡Â∂ Í≈‡∆ ÒØ’ª Á∂ È≈Ò «¬º’ »Í ‘Ø ’∂ ¿∞√ Á∆ ¡≈ÒØ⁄È≈ ÂØ∫ √Ï’ ÒÀ ’∂ ‘∆

÷πÁ Á≈ √πË≈ ’Á∆ «‘ √’Á∆ ‘ÀÕ «¬√ ˘ Ú∆ Ó≈˙ È∂ ¿∞µ⁄ ¿∞√≈ Á∂ ÷∂Â

«Úº⁄ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∂ «¬’ ˜»∆ »Í Á∂ ÂΩ ”Â∂ Á∂«÷¡≈Õ

«¬√ Â∑ª ¡√ƒ Á∂÷Á∂ ‘ª «’ ¤∂Ú∂∫ Á‘≈’∂ Á∂ ÓºË Âº’ ‘∆ Ó≈˙ Á∆ «⁄øÂÈ-

Íë’á≈ «Úº⁄ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï Á≈ √ø’ÒÍ, ¿∞√Á∆ È∆Â∆ ¡Â∂ ¿∞√Á∂

ÍÃØ◊≈Ó Á∂ ωÂ∆ ¡ø◊ «ÈÙ«⁄ »Í Ë≈È Òº◊ ͬ∂ √ÈÕ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹

”⁄ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∂ ÷≈√∂, Í≈‡∆ ¡øÁ Ïπ‹»¡≈ Ò∆‘ª Á∂ Í∂Ù’Â≈Úª Á∂ »Í

”⁄ Ïπ‹»¡≈ ºª Á∆ ÓΩ‹»Á◊∆, √Ó≈‹Ú≈Á∆ »Í ÏÁÒ∆ «Úº⁄ ¿∞µ⁄ ¿∞√≈ Á∂

ÎÀ√Ò≈’πÈ Ó‘ºÂÚ ¡ø «Ú¡’«Â’ Í≈«Û¡ª ¡Â∂ Ïπ‹»¡≈ ¡«Ë’≈ª ˘ ¡Â∂

(53)

√Ó≈‹ «Úº⁄ ‘ Ë≈ÂÒ ”Â∂ ÓΩ‹»Á ◊À Ï≈Ï∆ ˘ «ÈÔø« ¡Â∂ √∆«Ó ’È

Á∆ ˜»Â, √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ «Úº⁄ ‹≈∆ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ «Úº⁄ «Ú¡≈Í’

‹ÈÂ≈ Á∆ «‘º√∂Á≈∆ Á∆ ˜»Â ¡Â∂ «¬√Á∂ »Í-«¬‘Ȫ √≈∆¡ª ◊ºÒª ”Â∂ Ó≈˙

È∂ ¿∞√ √Ó∂∫ ◊øÌ∆Â≈ È≈Ò √Ø⁄‰≈ ¡Â∂ ÈÂ∆‹∂ ’º„‰∂ Ùπ» ’ «ÁºÂ∂ √ÈÕ «¬√∂

√Ó∂∫ Í»∆ ÁπÈ∆¡ª Á∂ ÍÀÓ≈È∂ ”Â∂ ÷πÙ⁄∂Ú Á∂ ÍÃÌ≈Ú ‘∂· ¡≈Ëπ«È’ √ØËÚ≈Á Á∆

«¬º’ Ò«‘ ⁄ºÒ ͬ∆ √∆ ¡Â∂ «¬√ Á∂ «ÚπºË AIEF ÂØ∫ ÒÀ ’∂ “Ó‘≈È Ï«‘√” º’

Á∂ ÎÀ√Ò≈’πÈ √øÿÙ ⁄Ò≈¿∞‰ Á∂ ‹«Ï¡ª È∂ Ú∆ Ó≈˙ Á∂ «⁄øÂÈ ˘ √ØËÚ≈Á∆,

Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ºª Á∂ «ÚπºË ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ⁄Ò≈¿∞‰ Ï≈∂ ¡Â∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤Ï‘≈Ò∆

Ï≈∂ ˜»∆, ·Ø√ ¡Â∂ ¡ÓÒ∆ «√º«÷¡≈Úª È≈Ò ¡Ó∆ ω≈«¬¡≈Õ Á∂Ù ¡øÁ Ú∆

Í≈‡∆ «Úº⁄ ÓΩ‹»Á ˜ØÁ≈ ÓΩ‹»Á◊∆ Ú≈Ò∂ √ØËÚ≈Á∆¡ª «ÚπºË √øÿÙ ‹≈∆ √∆,

«‹√Á∂ «ÚπºË √Ó≈‹Ú≈Á∆ «¬È’Ò≈Ï Á∆ Í»∆ «ÁÙ≈ ¡Â∂ «¬º’-«¬º’ È∆Â∆ ¡Â∂

«¬º’-«¬º’ ÎÀ√Ò∂ ˘ ÒÀ ’∂ √øÿÙ ’Á∂ ‘ج∂ Ó≈˙ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ “⁄ ‹Ó≈Â∆

√øÿÙ ¡Â∂ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ Ó‘ºÂÚ ¡Â∂ √»Í ˘ «˜¡≈Á≈ ÂØ∫

«˜¡≈Á≈ √ͺه »Í «Úº⁄ √Ófi≈¿∞∫Á∂ ‘ج∂ ’ÁÓ-Á-’ÁÓ ÍØÃÒ∂Â≈∆ √º«Ì¡≈⁄≈’

«¬È’Ò≈Ï Á∆ «√˪’-«Ú‘≈’ «Íº·Ì»Ó∆ «Â¡≈ ’Á∂ ‹≈ ‘∂ √ÈÕ ’ΩÓªÂ∆

ÍºË “Â∂ ÷πÙ⁄∂Ú∆ √ØËÚ≈Á Á∂ «ıÒ≈Î √øÿÙ Á∆ «Â¡≈∆ ¡Â∂ «¬√ Á∆

ÒÛ∆ÏºË Ùπ»¡≈ Ú∆ «¬√ Íë’á≈ «Úº⁄ «È‰≈«¬’ ÂΩ “Â∂ ¡«‘Ó Ì»«Ó’≈

«ÈÌ≈ ‘∆ √∆Õ ÷πÙ⁄∂Ú Áπ¡≈≈ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ «Â¡≈◊ Á∂

Ï≈¡Á ¿∞µÊ∂ ÁπÏ≈≈ √Ê≈«Í ͻø‹∆Ú≈Á∆ √Ó≈‹ Á∆ ¡≈«Ê’-√Ó≈«‹’-√ø⁄È≈,

‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∂ √»Í , «¬√ Á∂ «Ú’≈√ Á∆ «ÁÙ≈ ¡Â∂ ¡Â∆ “⁄ «È«‘Â

«¬√Á∂ Í»Ú ¡Ë≈ª ˘ √Ófi‰ Á∆ Íë’á≈ «Úº⁄ Ó≈˙-˜∂-Âπ∞ø◊ È∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆

ÓπÛ≤≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∂ Ó≈’√-¬∂∫◊Ò˜-ÒÀ«ÈÈ Áπ¡≈≈ Ú≈-Ú≈ ∂÷ª«’ ’∆Â∂ ◊¬∂

÷Â∂ Á∆ ·Ø√ √Ófi ‘≈«√Ò ’∆Â∆ ¡Â∂ «¬√ ˘ Ø’‰ Á∂ ÔÂȪ-√«Â¡ª Á∂

Ï≈∂ “⁄ √Ø⁄Á∂ ‘ج∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ “⁄ «Èø «¬È’Ò≈Ï ‹≈∆ º÷‰ Á∆

Ë≈È≈ ÚºÒ ¡º◊∂ ÚË∂Õ AIEG≤«Úº⁄ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ √º‹∂ ͺ÷∆¡ª Á∂ «ıÒ≈¯≤≤≤⁄Ò≈¬∂

◊¬∂ √øÿÙ ÂØ∫ ÒÀ ’∂ AIEI Á∆ Ò»ÙπÈ Ó∆«‡ø◊ «Úº⁄ Îø◊-Âø◊-‘πÚ≈¬∆ Á∂ Í≈‡∆

«ÚØË∆ ◊πº‡ Á∂ «ÚπºË √øÿ٠º’ ÁØ Ò∆‘ª «Úº⁄ √øÿÙ Á≈ ’∂∫Á «ÏøÁ» «¬‘∆ √∆

«’ √Ó≈‹Ú≈Á∆ «¬È’Ò≈Ï ˘ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∂ ˜∆¬∂ ¡º◊∂ ÚË≈«¬¡≈ ‹≈Ú∂Õ

ÁØ Ò∆‘ª Á≈ «¬‘ √øÿÙ ÷πÙ⁄∂Ú∆ √ØËÚ≈Á Á∂ «ÚπºË Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∂

«ÚπºË Ó‘≈È Ï«‘√ ÁΩ≈È ÷πºÒ∂∑ √øÿÙ Á≈ «Ï◊Ò Úº‹ ¿∞µ·‰ Á∂ Ï≈¡Á

«¬º’ÁÓ Â∂∂˜≤≤‘Ø «◊¡≈Õ AIFD, «Úº⁄ √Ó≈‹Ú≈Á∆ «√º«÷¡≈ Ò«‘ Á∆ Ùπ»¡≈Â

º’ ‘Ø Â∂˜≤≤‘πøÁ≈ ⁄Ò≈ «◊¡≈Õ

‹ÈÚ∆,AIFB «Úº⁄ ’∂∫Á∆ ’Ó∂‡∆ Á∆ ’≈‹’≈∆ Ó∆«‡ø◊ «Úº⁄ Ó≈˙ È∂

(54)

√ØËÚ≈Á Á∂ ıÂ∂ «ÚπºË ⁄Ω’√∆ “Â∂ «ÚÙ∂Ù Ø «ÁºÂ≈ ¡Â∂ ¿∞√∂ √≈Ò≤≤≤≤¡◊√ «Úº⁄

ÍÀÂ≈«¬‘Ø «Úº⁄ ‘ج∆ ’∂∫Á∆ ’Ó∂‡∆ Á∆ Ó∆«‡ø◊ «Úº⁄ ¡Â∂ √ÂøÏ «Úº⁄ ‘ج∂ Í≈‡∆ Á∂

¡º·Ú∂∫ ’∂∫Á∆ ’Ó∂‡∆ Á∂ √øÍ»È «¬‹Ò≈√ «Úº⁄ ¿∞‘Ȫ È∂ Í«‘Ò∆ Ú≈ √Ó≈‹Ú≈Á

Á∂ Í»∂ «¬«Â‘≈«√’ ÁΩ Á∂ Ïπ«È¡≈Á∆ Òº¤‰ª Á∆ ÌÚƒ ⁄⁄≈ ’Á∂ ‘ج∂ «¬√ Í»∂

√Ó∂∫ Ò¬∆ Í≈‡∆ Á∆ Ïπ«È¡≈Á∆ Ò∆‘ Í∂Ù ’∆Â∆Õ ¿∞‘Ȫ È∂ √ø◊ªÁ∆ ÁΩ Á∂ ÁΩ≈È

‹≈∆ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∂ ÒÓ’Ú∂∫ ÷≈√∂, «ÚØËÂ≈¬∆¡ª Á∂ √»Í ¡Â∂ Ò◊≈Â≈

ÓΩ‹»Á Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∂ ı«¡ª Á∆ ⁄⁄≈ ’Á∂ ‘ج∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ «√º«÷¡≈

Á∆ Ò«‘ “Â∂ «ÚÙ∂Ù ˜Ø «ÁºÂ≈ ¡Â∂ «¬√ Â∑ª ¿∞µ⁄ ¿∞√≈ Á∂ Ó‘ºÂÚ ˘

∂÷ª«’Â≤≤≤≤’∆Â≈Õ Ó¬∆, AIFC «Úº⁄ Ó≈˙ Á∆ «È◊≈È∆ «Úº⁄ «Â¡≈ ’∆Â∂ ◊¬∂.“Á√

√»Â∆ ÎÀ√Ò∂” «Úº⁄ √Ó≈‹Ú≈Á∆ «√º«÷¡≈ Ò«‘ Ï≈∂ Í≈‡∆ Á∆ Ò∆‘, ¡√»Ò ¡Â∂

È∆Â∆¡ª «ÈË≈∆ ’∆Â∆¡ª ◊¬∆¡ªÕ Ó≈˙ È∂ √ͺه Áº«√¡≈ «’ ‹∂’ ¡√ƒ

‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ¡Â∂ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ˘ ÌπºÒ ◊¬∂ ª ““Ò≈˜Ó∆ ÂΩ“Â∂ ¿∞Ò‡-«¬È’Ò≈Ï∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ ‘؉ «Úº⁄, Ó≈’√Ú≈Á∆-ÒÀ«ÈÈÚ≈Á∆ Í≈‡∆ Á∂Ò≈˜Ó∆ «¬º’ √ØËÚ≈Á∆ Í≈‡∆ ‹ª «¬’ ¯≈√∆Ú≈Á∆ Í≈‡∆ Ï‰È «Úº⁄ ¡Â∂ √Óπº⁄∂⁄∆È Á≈ «√¡≈√∆ ø◊ ÏÁÒ‰ «Úº⁄, «˜¡≈Á≈ √Óª È‘ƒ Ò◊∂◊≈, Ù≈«¬Á ’πºfi ‘∆√≈Ò Òº◊‰◊∂, ‹ª «¬º’ Á‘≈’≈ Òº◊∂◊≈, ‹ª «˜¡≈Á≈ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ’πºfi Á‘≈’∂Òº◊‰◊∂Õ””≤≤AIFC «Úº⁄ Ó‘≈È Ï«‘√ Á∂ ÁΩ≈È Í∂Ù ¡≈Ó Ò∆‘ √øÏøË∆ «¬«Â‘≈«√’

Á√Â≈Ú∂ ≤≤≤≤≤≤«Úº⁄ Ó≈˙ È∂ «¬º’ Ú≈ «Î √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ «Úº⁄ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ

˘ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ Ï‘≈Ò∆ ˘ Ø’‰ Ò¬∆ ˜»∆ Áº«√¡≈Õ

AIFD «Úº⁄ Ùπ» ‘Ø¬∆ Ó‘≈È √Ó≈‹Ú≈Á∆ «√º«÷¡≈ Ò«‘ ÍÃØÒ∂Â≈∆

√º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï Á∆ Ì»«Ó’≈ √∆Õ Ó≈˙ È∂ «¬√ ÁΩ≈È Í«‘Ò∆ Ú≈ ·Ø√

»Í “⁄ Áº«√¡≈ «’ ““ÚÂÓ≈È Ò«‘ «Úº⁄ ‘ÓÒ∂ Á∂ Óπº÷ «ÈÙ≈È∂ ¿∞‘ ÒØ’ ‘È ‹ØÍ»ø‹∆Ú≈Á∆ √Â≈ ¡Í‰≈ ‘∂ ‘ÈÕ””≤

«¬√ Â∑ª ¿∞‘Ȫ È∂ Í«‘Ò∆ Ú≈ √ͺه ’∆Â≈ «’ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹

«Úº⁄ ÓΩ‹»Á Ïπ‹»¡≈ Â≈’ª Á∆ ÍÃÂ∆«ÈËÂ≈ ’Ω‰ ’Á∂ ‘È ¡Â∂ Ì«Úº÷ «Úº⁄

‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á≈ «√¡≈√∆ »Í ’∆ ‘ØÚ∂◊≈Õ ·∆’ «¬√∂ ÁΩ≈È «√º«÷¡≈ Á∂ È≈Ò

‘∆ √≈«‘Â-’Ò≈-√º«Ì¡≈⁄≈ Á∂ ÷∂ «Úº⁄ Ú∆ Ïπ‹»¡≈ ÍëÚÃÂ∆¡ª-πfi≈Ȫ Á∂

«ÚπºË Â∂˜≤≤≤≤√øÿÙ Ùπ» ‘Ø ⁄πº’≈ √∆Õ

Ó‘≈È ÍØÃÒ∂Â≈∆ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï Ó≈’√ Á∂ √Ó∂∫ ÂØ∫ ‘∆ Ò◊≈Â≈

∂÷ª«’ ’∆Â≈ «◊¡≈ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆¡ª Ïπ«È¡≈Á∆ √Óº«√¡≈Úª Á≈ √‘∆-√‘∆

¡Â∂ «Ú¡≈Í’ „ø◊ È≈Ò ‘ºÒ Í∂Ù ’È Ú≈Ò≈ Í«‘Ò≈ ÔÂÈ √∆Õ «¬‘ «¬º’

√Úͺ÷∆ Ó‘≈È √Ó≈«‹’ «¬È’Ò≈Ï √∆Õ Í«‘Ò∆ Ú≈ Ó˜Á» ‹Ó≈ ˘ Ó≈˙

È∂ ¿∞µ⁄ ¿∞√≈ Á∂ ÷∂ «Úº⁄ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ⁄Ò≈¿∞‰ Á∂ √Â∂ “ÂØ∫ «¬’ ⁄ø◊∆

(55)

Â∑ª ÔØ‹È≈ÏºË «¬È’Ò≈Ï ˘ ⁄Ò≈¿∞‰ Á∂ √Â∂ ÂØ∫ Ú≈«’¯≤≤≤’Ú≈«¬¡≈ ¡Â∂

¿∞√ ˘ ¿∞ÍØ’Â, √Ó≈‹Ú≈Á Á∆¡ª √≈∆¡ª «ÚØËÂ≈¬∆¡ª ˘ «ÈøÂ

«¬È’Ò≈Ϫ È≈Ò ‘ºÒ ’’∂ ’«Ó¿±«È˜Ó ÚºÒ Úˉ ˘ «ÈÙ«⁄ ’È Á∆

’πø‹∆ Á∂ «ÁºÂ∆Õ ¯Ú∆ AIFG «Úº⁄ «¬√Á∂ «¬«Â‘≈«√’ Ó‘ºÂÚ Á∆ ⁄⁄≈ ’Á∂

‘ج∂ ÷πÁ Ó≈˙ È∂ «¬º’ ◊ºÒÏ≈ ÁΩ≈È «’‘≈ √∆, ““¡Â∆ «Úº⁄, ¡√ƒ «Íø‚ª«Úº⁄, ’≈÷≈«È¡ª «Úº⁄, √º«Ì¡≈⁄≈’ ÷∂ «Úº⁄ √øÿÙ ⁄Ò≈«¬¡≈ ¡Â∂ ¡√ƒ√Ó≈‹Ú≈Á∆ «√º«÷¡≈ Ò«‘ Ú∆ ⁄Ò≈¬∆Õ Í «¬‘ ◊ºÒª √Óº«√¡≈ ˘ ‘ºÒ ’È«Úº⁄ ¡√¯Ò ‘∆¡ª,≤≤ «’¿∞∫«’ ¡√ƒ «Ú¡≈Í’ ÍºË “Â∂ ÒØ’ª ˘ ⁄∂ÂÈ ’È Á≈’ج∆ ¡«‹‘≈ „ø◊, ’ج∆ ¡«‹‘≈ Â∆’≈ È‘ƒ ’º„ √’∂, «‹√ È≈Ò ¿∞‘ √≈‚∂ ‘È∂∑∂ͺ÷ Á≈ ÷πºÒÓ-÷πÒ∑≈, ⁄ΩÂÎ≈ »Í “⁄ «ÏÒ’πÒ ÊºÒ∂ ÂØ∫ ÍÁ≈ ¯≈Ù ’ √’‰Õ””’«Ó¿±«È√‡ Í≈‡∆ Á∆ ¡◊Ú≈¬∆ «Úº⁄ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ’≈«¬Ó

‘؉ Á∂ Ï≈Ú‹»Á ≈‹ ¡Â∂ Í≈‡∆ «Úº⁄ ÏÀ·∂ ‹Ø Í»ø‹∆Ú≈Á∆ √Â∂ “Â∂ ⁄ºÒ‰ Ú≈Ò∂

√Ó≈‹Ú≈Á Á∆ º’∆ Á∂ ≈‘ «Úº⁄ ØÛ∂ ω∂ ‘ج∂ √È, Í«‘Ò∆ Ú≈ ¿∞‘Ȫ Á∆

√ÍÙº‡ Í«‘⁄≈‰ ’≈«¬Ó ’’∂ ’ØÛª ÒØ’ª ⁄∂ÂÈ ’’∂ Ïπ‹»¡≈ ‘À‚ ’π¡≈‡

Á≈ «ÚÈ≈Ù ’È Ò¬∆ ¿∞‘Ȫ ˘ √ºÁ≈ «ÁºÂ≈Õ

«¬√ Ó‘≈È «¬È’Ò≈Ï Á≈ Í«‘Ò≈ «Ï◊Ò AF Ó¬∆ AIFF Á∂ √’»Ò È∂

Ï‹≈«¬¡≈ ‹Ø Ó≈˙-˜∂-Âπø◊ Á∆ Íú÷ «È◊≈È∆ ‘∂· «Â¡≈ ’∆Â≈ «◊¡≈ √∆

¡Â∂ «‹√Á∂ Ó≈«Ë¡Ó È≈Ò √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï Á∂ «√˪Â, Ò∆‘, ¡√»Ò,

È∆Â∆¡ª ¡Â∂ ¿∞√Á≈ ÍÃØ◊≈Ó Í∂Ù ’∆Â≈ «◊¡≈Õ Ó≈˙ Á∆ ÍØÃÒ∂Â≈∆ Ò∆‘ Á∆

«È◊≈È∆ «Úº⁄ «ÚÙ≈Ò ÒØ’≈¬∆ «¬È’Ò≈Ï Á∂ Ò≈Ú∂ Á∂ »Í «Úº⁄ ¡º◊∂ ÚË∆,

’∂∫Á∆ ’Ó∂‡∆ Á∂ ¡Ë∆È ’øÓ ’È Ú≈Ò∂ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï ◊πºÍ ‹Ê∂ÏøÁ

’∆Â∂ ◊¬∂, Í∆«’ø◊ Ô»È∆Ú«√‡∆ «Úº⁄ Ùπ» ‘Ø‰ Á∂ Ï≈¡Á Í»∂ Á∂Ù “⁄ «Í¤≈÷Û∆

Í»ø‹∆Ú≈Á∆ «Úº⁄≈ª ¡Â∂ «‘Ϫ Á∆ ¡≈ÒØ⁄È≈ ’È Ú≈Ò∂ Úº‚∂-Úº‚∂ «⁄ºÂª

Ú≈Ò∂ ÍØ√‡ª Á≈ ‘Û∑ «‹‘≈ ¡≈ «◊¡≈ ¡Â∂ Ï‘≈Á ≈‘-Á√∂«¡ª Á∆ Ì»«Ó’≈

¡Á≈ ’È Ú≈Ò∂ “À‚ ◊≈‚˜” Á∂ »Í «Úº⁄ Á∂Ù Á∂ ’ØÛª «¬È’Ò≈Ï∆ ÈΩ‹Ú≈È

‹Ê∂ÏøÁ ‘Ø ◊¬∂Õ Ï≈¡Á Á∂ ÁΩ “⁄ √øÿÙ ˘ √π⁄≈» »Í “⁄ ⁄Ò≈¿∞‰ Ò¬∆

«¬È’Ò≈Ï∆ ’Ó∂‡∆¡ª ω≈¬∆¡ª ◊¬∆¡ªÕ √ºÂ∑≈ ¡Â∂ Í≈‡∆ “⁄ ÍÀ ‹Ó≈¬∆ ÷Û∂∑

«Ò¿∞-Ù≈¿±-⁄∆ Á∆ ¡◊Ú≈¬∆ Ú≈Ò∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ≈‘∆¡ª È∂ «¬√ Ò«‘ ˘ ’π⁄Ò‰

“⁄ ’ج∆ ’√ Ï≈’∆ È≈ ¤º‚∆ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ Á∂ «ÚπºË «¬º’ «Ì¡≈È’ √øÿÙ

«¤Û≤≤≤«◊¡≈Õ ¡◊√ AIFF «Úº⁄ ¡º·Úƒ ’∂∫Á∆ ’Ó∂‡∆ È∂ Íë√ºË ÍÃØ◊≈Ó

√øÏøË∆ Á√Â≈Ú∂˜≤≤≤“√ØÒª √»Â∆ √’»Ò” Í≈√ ’∆Â≈ ¡Â∂ Ïπ‹»¡≈ √Á Óπ’≈Ó

“Â∂ ÏøÏ≈∆ ’È Á∂ Íë√ºË È≈¡∂ Á∂ È≈Ò √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï È∂ ‹∆‰-

ÓÈ Á∂ «¬’ ÈÚ∂∫ √øÿÙ Á∂ «¬’ ÈÚ∂∫ ÁΩ “⁄ ÍÃÚ∂Ù ’∆Â≈ Õ √øÿÙ Á∂ «¬√ ÁΩ

(56)

Á≈ ÈÂ∆‹≈ «Ò˙-Ù≈˙-⁄∆ ˘ √ºÂ∑≈ ÂØ∫ ÒªÌ∂ ’∆Â∂ ‹≈‰ Á∂ »Í “⁄ «È’«Ò¡≈Õ

Ó¬∆, AIFF ÂØ∫ ÒÀ ’∂ AIFI Á∂ ¡≈øÌ Âº’ «¬È’Ò≈Ï Á≈ Í«‘Ò≈ √øÿÙ

¿∞Â≈≈Úª-⁄Û≈Úª Á∂ ’¬∆ ÁΩª ¡Â∂ ‡∂„∂-Ó∂„∂ √«Â¡ª ÂØ∫ ‘Ø ’∂ ◊π˜«¡≈Õ

’¬∆ Ú≈∆ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ º ‹Ú≈Ï∆ ‘ÓÒ≈ ’ ’∂ ÍÃÂ∆’»±Ò Ë≈≈ Ú‘≈¿∞‰ «Úº⁄

√ÎÒ Ú∆ ‘∂ Í ¡ø «Úº⁄ ¿∞‘Ȫ ˘ ‘≈ Óøȉ∆ ͬ∆Õ ÍØÃÒ∂Â≈∆ √º«Ì¡≈⁄≈’

«¬È’Ò≈Ï Á∂ «¬√ Í«‘Ò∂ ÍÃÔØ◊ Á≈ √øÍ»È ¡«Ë¡ÀÈ ¡ÍÃÀÒ AIFI «Úº⁄ Í≈‡∆

Á∆ ÈΩÚƒ ’ª◊√ Á∆ «Í؇ “⁄ Í∂Ù ’∆Â≈ «◊¡≈, «‹√ ˘ Ó≈˙-˜∂-Âπ∞ø◊ Á∆

Íú÷ «È◊≈È∆ ‘∂· «Â¡≈ ’∆Â≈ «◊¡≈Õ

Ó‘≈È ÍÃØÒ∂Â≈∆ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï ÍÃØÒÂ≈∆ «Úº⁄≈Ë≈≈ Á∂ «Ú’≈√

«Úº⁄ ÈÚƒÈÂÓ ¡◊Ò≈ ’ÁÓ ¡Â∂ ’«Ó¿±«È√‡ √Ó≈‹ ÚºÒ Úˉ ÁΩ≈È

’ΩÓªÂ∆ Ó˜Á» ‹Ó≈ Áπ¡≈≈ «‹ºÂ∆ ◊¬∆ √Ì ÂØ∫ ¿∞µ⁄∆ ⁄؇∆ ‘ÀÕ

«¬√ Áπ¡≈≈ «Ú«◊¡≈È’ √Ó≈‹Ú≈Á, Ó≈’√Ú≈Á-ÒÀ«ÈÈÚ≈Á-Ó≈˙-

‹∂-Âπø◊ «Úº⁄≈Ë≈≈ Á∂ ÍÛ≈¡ º’ «Ú’«√ ‘Ø«¬¡≈Õ «¬√ «Íº¤∂ Ó˜Á» ‹Ó≈Â

Á∂ √øÍ»È «¬«Â‘≈«√’ ˜«Ï¡ª Á∂ «È⁄ØÛ≤≤Á≈ ’πºÒ ‹ØÛ≤≤≤≤√∆Õ «¬√ ÍÛ≈¡ “Â∂

Í‘πø⁄ ’∂ Ó≈˙ È∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∂ ÌΩ«Â’ ¡≈Ë≈ª ¡Â∂ √ØËÚ≈Á Á∂

√Ó≈«‹’ ¡≈Ë≈ª ˘ √≈‘Ó‰∂ «Ò¡ªÁ≈Õ ¿∞‘Ȫ È∂ Ïπ‹»¡≈ ¡«Ë’≈ª, ’Á

Á∂ «ÈÔÓ, «‹‰√ ¡Ê⁄≈∂ «Íø‚ ¡Â∂ Ù«‘, «’√≈È ¡Â∂ Ó˜Á» ¡Â∂ √∆’

«Ó‘È ¡Â∂ ÏΩ«Ë’ «Ó‘È «Úº⁄ Í≈Û∂ Á∆ ÓΩ‹»Á◊∆ ¡Â∂ «¬‘Ȫ Á∂ Ó»Ò √ØÓ∂ Á∂

»Í “⁄ ‹Ó≈ª Á∆ ÓΩ‹»Á◊∆ Á∆ ¡Â∂ «¬√ √«ÊÂ∆ ÂØ∫ Ò◊≈Â≈ ÍÀÁ≈ ‘؉ Ú≈Ò∂

Ïπ‹»¡≈ √Ó≈«‹’ √øÏø˪ √ø√Ê≈Úª-«Úº⁄≈ª-ÓπºÒª-Ó≈ÈÂ≈Úª ¡Â∂ √º«Ì¡≈⁄≈

Á∂ ÈÚ∂∫-ÈÚ∂∫ »Íª Á∆ «¬’ √ͺه Í«‘⁄≈‰ Í∂Ù ’∆Â∆ ¡Â∂ Áº«√¡≈ «’ Ó˜Á»

‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ «Úº⁄ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ‹≈∆ º÷‰≈, Ïπ‹»¡≈ ¡«Ë’≈ª ˘

’ÃÓÚ≈ √∆«Ó ¡Â∂ «ÈÔø« ’È≈ ¡Â∂ ’Ò≈-√≈«‘Â-√º«Ì¡≈⁄≈ Á∂ ÷∂Â

«Úº⁄ Ïπ‹»¡≈ ÍëÚÃÂ∆¡ª «ÚπºË Ò◊≈Â≈ √øÿÙ ’’∂ ÈÚª ÍÃØÒ∂Â≈∆ √º«Ì¡≈⁄≈

«Ú’«√ ’È≈ ‘∆ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤Ï‘≈Ò∆ ˘ Ø’‰ Á≈ «¬º’Ø-«¬º’ ‘ºÒ ‘ÀÕ «¬√

Íë’á≈ «Úº⁄ Í≈‡∆ ¡Â∂ ≈‹ «Úº⁄ ÓΩ‹»Á Ïπ‹»¡≈ º Ò◊≈Â≈ π’≈Ú‡ª

ÍÀÁ≈ ’È◊∂ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ Á∂ «ÚπºË «Ú¡≈Í’ ÒØ’-√Ó»‘ª ˘ ⁄∂ÂÈ ’’∂

«√¡≈√∆ √øÿÙ ⁄Ò≈¿∞‰≈ ˜»∆ ‘ØÚ∂◊≈Õ «¬‘ √øÿÙ Ò◊≈Â≈ «¬È’Ò≈Ï

‘ØÚ∂◊≈ ‹Ø ¡≈Ë≈ ¡Â∂ ¿∞µ⁄ ¿∞√≈ Á∂ Ë≈ÂÒ ”Â∂ Ò◊≈Â≈ ˜≈∆ º÷‰≈

‘ØÚ∂◊≈ ¡Â∂ ‘ ’πºfi √≈Òª Á∂ Ú’¯∂ “Â∂ «¬‘ Â∂˜ ¡Â∂ ÷πÒ∂∑ √øÿÙ Á≈ »Í, ÷πºÒ∑∂

«√¡≈√∆ «¬È’Ò≈Ï Á≈ »Í Ë≈È ’Á≈ ‘∂◊≈Õ Ó‘≈È ÍÃØÒ∂Â≈∆ √º«Ì¡≈⁄≈’

«¬È’Ò≈Ï ÁΩ≈È Ó≈˙ È∂ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∆ Ë≈È≈ ˘ ¡Ó∆

¡Â∂ «Ú’«√ ’∆Â≈ ¡Â∂ Ïπ‹»¡≈˜∆ “Â∂ ¿∞µ⁄ ¿∞√≈ Á∂ Á≈«¬∂ √«‘ ‹∆ÚÈ Á∂ ‘

(57)

÷∂ «Úº⁄ √Ú Íº÷∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ˘ Ò≈◊» ’È≈ ˜»∆ Áº«√¡≈Õ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆

Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ ¡Ë∆È «¬È’Ò≈Ï ˘ ‹≈∆ º÷‰ Á≈ «√˪ ¡Â∂ ÍÃØÒ∂Â≈∆

√º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï Áπ¡≈≈ «¬√Á≈ «ÚÚ‘≈ Ó≈’√Ú≈Á ˘ Ó≈˙ Á∆ √Ì ÂØ∫

Ó‘≈È Á∂‰ ‘ÀÕ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï ÁΩ≈È Ó≈˙ È∂ ¡≈Ë≈ ¡Â∂ ¿∞√≈ „ª⁄∂

«Úº⁄ ÁÚøÁ¡≈ÂÓ’ √øÏø˪ Á≈ ÍëÂÌ≈Ù≈Ò∆ «ÚÙÒ∂Ù‰ Í∂Ù ’∆Â≈Õ

Ó≈˙-˜∂-Âπ∞ø◊ È∂ ÁπÈ∆¡ª ˘ ÏÁÒ‰ «Úº⁄ ÒØ’ª Á∆ Ì»«Ó’≈ ˘ ÈÚ∂∫

¡«‘√≈√ È≈Ò ∂÷ª«’ ’∆Â≈ ¡Â∂ Áº«√¡≈ «’ ÏÁÒ≈¡ Á∂ «¬√ Ó‘≈È ÔÂÈ

«Úº⁄ ¡≈͉∆ ÙÓ»Ò∆¡Â È≈Ò ÒØ’ ıπÁ ˘ Ú∆ ÏÁÒ ÒÀ∫ Á∂ ‘ÈÕ ¿∞‘Ȫ È∂

Áº«√¡≈ «’ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï √Ì ÂØ∫ Í«‘Ò≈ ÓºÈπ÷ ˘ ÏÁÒ‰ Á∆ ̺·∆

(crucible) ‘À «¬√ Ò¬∆ √º«Ì¡≈⁄≈’≤≤«¬È’Ò≈Ï ÁΩ≈È ¿∞‘Ȫ È∂ ’«Ó¿±«È√‡ª

˘, Ó˜Á» ‹Ó≈ ˘ ¡Â∂ Í»∆ ‹ÈÂ≈ ˘ √ÚÀ «ÚπºË √øÿÙ ’È Á≈ ¡Â∂ ÈÚ∂∫

ÓÈπº÷ Á≈ «ÈÓ≈‰ ’È Á≈ È≈¡≈ «ÁºÂ≈Õ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï È∂

Í≈‡∆ Á∆ ¡≈◊» Ú≈Ò∆ Ì»«Ó’≈ ¡Â∂ ‹ÈÂ≈ ÂØ∫ Ò◊≈Â≈ «√º÷‰ “Â∂ ‹Ø Á∂ ’∂

¿∞‘Ȫ ˘ «¬º’ Á»√∂ Á≈ Í»’ Áº√ ’∂, Í≈‡∆ ¡Â∂ ‹ÈÂ≈ Á∂ ÁÚøÁ≈ÂÓ’

¡ø √øÏø˪ Á∆ ÚºË ÂØ∫ ÚºË «Ú’«√ ¡Â∂ ·Ø√ √Ófi Í∂Ù ’∆Â∆Õ √º«Ì¡≈⁄≈’

«¬È’Ò≈Ï È∂ ¡‰«’¡≈√∂ ÍºË “Â∂ ÒØ’ª Á∆ «¬È’Ò≈Ï∆ ¿∞‹≈, ¿∞ÂÙ≈‘,

Í«‘Ò’ÁÓ∆ ¡Â∂ «√‹‰≈ÂÓ’Â≈ ˘ Óπ’ ’ «ÁºÂ≈ «‹√ Á∂ ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫

ÈÚ∂∫-ÈÚ∂∫ ÍÃÔØ◊ ‘ج∂Õ ‹Ó≈Â∆ ÿØÒ ÍÀÁ≈Ú≈∆ Ò¬∆ √øÿÙ ¡Â∂ «Ú«◊¡≈È’

˜Ï∂, «¬‘Ȫ «ÂøÈ Ò«‘ª È∂ «√‹‰≈ÂÓ’Â≈ ¡Â∂ ¿∞ÂÙ≈‘ Á∂ «¬’ ÍÃ⁄ø‚

«Ú√Î؇ ˘ ‹ÈÓ «ÁºÂ≈, ÈÚ∂∫-ÈÚ∂∫ ‹Ï∂ ‘ج∂ ¡Â∂ ÍÀÁ≈Ú≈ «Úº⁄ ‹ÏÁ√Â

Ú≈Ë≈ ‘Ø«¬¡≈Õ ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏø˪ «Úº⁄ «¬È’Ò≈Ï∆ ÏÁÒ≈¡ ¡≈¬∂ ¡Â∂ «¬º’

ÓÀ∫Ï∆ ’Ó∂‡∆¡ª Á∂ Ó≈«Ë¡Ó È≈Ò Ó≈«‘ª ÈΩ’Ù≈‘ª Áπ¡≈≈ ÍÃÏøË’ª Á∆ ʪ

Ó˜Á»ª Á∆¡ª «¬È’Ò≈Ï∆ ’Ó∂‡∆¡ª È∂ ÒÀ Ò¬∆Õ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÀÁ≈Ú≈∆ ¿∞µÁÓª

Á∂ «ÏÒ’πÒ ÈÚ∂∫ Ó≈‚Ò √ºÈ¡Â∆ ÷∂ «Úº⁄ “Â≈-«⁄ø◊” ¡Â∂ ÷∂Â∆ Á∂ ÷∂ “⁄

Â≈⁄≈¬∆ Á≈ «ÈÓ≈‰ ‘Ø«¬¡≈Õ Ó≈˙ È∂ «◊¡≈È Á∂ «Ú¡’Â∆◊ ͻø‹∆ ‘؉ Á∂

Ïπ‹»¡≈ ÁÙÈ “Â∂ ‘ÓÒ≈ ’Á∂ ‘ج∂ ÒØ’-√Ó»‘ª ˘ Áº«√¡≈ «’ «◊¡≈È «¬’

√Ó≈«‹’ √Ó≈«¬¡≈ ‘À ¡Â∂ «¬√ “Â∂ ’πºfi ÒØ’ª Á≈ ¡«Ë’≈ Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∆

√ºÂ∑≈ Á≈ «¬’ ‹ÏÁ√ ÌΩ«Â’ ¡≈Ë≈ ‘ÀÕ ÁÚøÁÚ≈Á ¡Â∂ ‘Ø Á≈Ù«È’

«ÚÙ∂ ‹Ø ‘π‰ ÒØ’ª Ò¬∆ «¬’ ¡Û≈¿∞‰∆ ¡Â∂ È≈ √Ófi “⁄ ¡≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ ÓøÈ∂

‹ªÁ∂ √È ¡Â∂ ÒØ’ª Á∆ Í‘πø⁄ ÂØ∫ Ï≈‘ √È, ¿∞‘Ȫ Á≈ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï

Á∂ √Ó∂∫ «Ú¡≈Í’ ÍÃ√≈ ‘Ø«¬¡≈ ¡Â∂ ¡≈Ó «Ó‘ÈÂ’Ù ÒØ’ª È∂ «¬√ ¡≈ÂÓ√≈Â

’’∂ ÁÀ«È’ «Ú‘≈ “⁄ Ò≈◊» ’È Á∆¡ª ⁄ÓÂ’≈∆ «Ó√≈Òª ’≈«¬Ó ’∆Â∆¡ªÕ

⁄∆È∆ ’«Ó¿±«È√‡ Í≈‡∆ Á∆ ÈΩÚƒ ’ª◊√ Áπ¡≈≈ Ó‘≈È ÍÃØÒ∂Â≈∆

(58)

√º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï Á∂ Í«‘Ò∂ Âπ¯≈È Á≈ «È⁄ØÛ≤≤≤Í∂Ù ’È Á∂ Ï≈¡Á Ú∆,

«‹Ú∂∫ «’ Ó≈˙ È∂ Ú≈-Ú≈ Áº«√¡≈ √∆, ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ÈÚ∂∫-ÈÚ∂∫ »Íª “⁄

‹≈∆ «‘≈ ¡Â∂ Ó≈˙ ¡≈͉∂ ¡ø«ÂÓ √≈‘ª º’ Ú∆ «¬√ ‹ØÁ≈ √øÿÙ Á∂ ¡Ω÷∂

ÁΩ “⁄ ‹»fiÁ∂ ‘ج∂ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ ¡◊Ú≈¬∆ ’Á∂ ‘∂Õ ÈΩÚƒ ’ª◊√ Á∂

Âπ∞ø Ï≈¡Á ‘∆ «ÒÈ-«Í¡≈˙ È∂ «¬‘ ’«‘ ’∂ Ó≈˙ Á∆¡ª «√º«÷¡≈Úª Á≈

«ÚØË ’È≈ Ùπ» ’ «ÁºÂ≈ «’ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï ‘π‰ √¯ÒÂ≈ͻڒ

Í»≈ ‘Ø ⁄πº’≈ ‘À ¡Â∂ ⁄∆È “⁄ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆ «‹ºÂ «ÈÙ«⁄ ‘Ø ⁄πº’∆ ‘ÀÕ «¬√

Â∑ª «Èø «¬È’Ò≈Ï Á∆ Íë’«¡≈ ˘ Ø’ ’∂ ¿∞‘ ¡≈͉∂ ÈÚ∂∫ Ïπ‹»¡≈ ◊πº‡

Á∆ √ºÂ∑≈ ˘ Í≈‡∆ “Â∂ ¡Â∂ ≈‹ “Â∂ ÍÃÌ≈Ú∆ ω≈¿∞‰≈ ⁄≈‘πøÁ≈ √∆Õ ÒØ’ª Á∆

‹◊∑≈ ¿∞‘ ÎΩ‹ Á∆ Ì»«Ó’≈ ˘ «È‰≈«¬’ ω≈¿∞‰≈ ⁄≈‘πøÁ≈ √∆ ¡Â∂ Ò≈Ò ÎΩ‹

˘ «¬’ Ïπ‹»¡≈ ÎΩ‹ «Úº⁄ ÏÁÒ Á∂‰≈ ⁄≈‘πøÁ≈ √∆Õ ¿∞‘ «◊¡≈È Á∂ Ïπ‹»¡≈

«√˪ Á≈ ÍÀØ’≈ √∆ ¡Â∂ «¬’ Â∑ª È≈Ò ¿∞◊ ÷ºÏ∂Í÷∆ Ò¯≈˜∆ ’Á∂ ‘ج∂

‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ˘ È‘ƒ, √◊Ø∫ ÍÀÁ≈Ú≈∆ Ù’Â∆¡ª Á∂ «Ú’≈√ ˘ ‘∆ √Ó≈‹Ú≈Á

Á∆ ¡≈Ë≈-’Û∆ ω≈¿∞‰≈ ⁄≈‘πøÁ≈ √∆Õ Í≈‡∆ ¡øÁ ÈΩÚƒ ’ª◊√ Á∂ Ï≈¡Á

ÂØ∫ ‘∆ ¿∞√Á∂ «ÚπºË √øÿÙ Ùπ» ‘Ø ⁄πº’≈ √∆Õ ¿∞√Á∂ ¿∞Ò‡-«¬È’Ò≈Ï∆ ≈‹ÍÒ‡∂

√≈«‹Ù Á∂ ÍÁ≈¯≈Ù Á∂ Ï≈¡Á ⁄∆È “⁄ «ÒÈ -«Í¡≈˙ Á∂ «Úº⁄≈ª Á∂ Ïπ‹»¡≈

⁄«ºÂ Á∂ ÍÁ≈Î≈Ù ’Á∂ ‘ج∂ ¿π√ «ÚπºË «Ú¡≈Í’ Óπ«‘øÓ ⁄Ò≈¬∆ ◊¬∆Õ Í

√øÿÙ È∂ ¡‹∂ Ú∆ ¡Ω÷∂ ÁΩª ⁄Ø∫ ◊π˜È≈ √∆Õ ‹Ó≈Â∆ Â≈’ª Á≈ √øÂπ∞ÒÈ ‘π‰

Ú∆ «È‰≈«¬’ ÂΩ “Â∂ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∂ ͺ÷ “⁄ ’≈«¬Ó È‘ƒ ‘Ø«¬¡≈ √∆,

«¬√Á≈ √Ì ÂØ∫ Úº‚≈ ÍÃÓ≈‰ ¡ÍÃÀÒ AIGC “⁄ ‚∂∫◊-«√¡≈˙-«Íø◊ Á≈ ÁπÏ≈≈

Í≈‡∆ ¡Â∂ ≈‹ Á∂ ¡‘π«Á¡ª “Â∂ Ú≈Í√ ¡≈¿∞‰≈ √∆Õ Í≈‡∆ «Úº⁄ ≈‹ Á∆¡ª

È∆Â∆¡ª Á∂ ÍºË “Â∂ ¡Â∂ ’Ò≈-√≈«‘Â-√º«Ì¡≈⁄≈ Á∂ ÍºË “Â∂ «¬‘ ÁπÏ≈≈

Â∆÷‰ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á≈ «¬’ ÈÚª ÁΩ √∆Õ ¡’Â»Ï AIGE ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ¡ÍÃÀÒ

AIGF Á∂ «Â¡≈È-«¬È-«ÓÈ ⁄Ω’ «Úº⁄ ‘ج∂ ¿∞Ò‡ «¬È’Ò≈Ï∆ Óπ˜≈‘∂ º’ √º‹∂

ͺ÷∆ Â≈’ª È∂ Ò◊≈Â≈ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï Á∆ Ò≈¬∆È ˘ ¡≈͉∂ ‘ÓÒ∂

Á≈ «ÈÙ≈È≈ ω≈«¬¡≈Õ «¬‘ «√Ò«√Ò≈ ‚À∫◊ Á∂ «ÚπºË Á∂Ù «Ú¡≈Í∆ √øÿÙ

¡Â∂ ¿∞√ ˘ ’º„ «ÁºÂ∂ ‹≈‰ Á∂ Ï≈Ú‹»Á Ó≈˙ È∂ Í≈‡∆ Ú’ª ˘ «’‘≈

√∆,““Âπ√ƒ √Ó≈‹Ú≈Á∆ «¬È’Ò≈Ï ’ ‘∂ ‘Ø, «Î Ú∆ «¬‘ È‘ƒ ‹≈‰Á∂ «’Ïπ‹»¡≈˜∆ «’ºÊ∂ ‘ÀÕ «¬‘ ’«Ó¿±«È√‡ Í≈‡∆ Á∂ ¡øÁ ‘∆ ‘ÀÕ ‹Ø √ºÂ∑≈ “⁄ ‘È ¿∞‘∆Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ≈‘ ¡Í‰≈ ‘∂ ‘ÈÕ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ≈‘∆¬∂∂ ‘π‰ Ú∆ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ √Â∂ “Â∂ ‘∆‘ÈÕ””≤≤¡ø«ÂÓ √Ó∂∫ º’ ¿∞‘Ȫ È∂ Ú≈-Ú≈ √≈ÚË≈È ’∆Â≈ «’ ⁄∆È “⁄ ¡‹∂

Ú∆ «¬‘ «‘ È‘ƒ ‘Ø«¬¡≈ ‘À «’ «‹ºÂ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆ ‘ØÚ∂◊∆ ‹ª Í»ø‹∆Ú≈Á Á∆Õ

¿∞‘Ȫ È∂ ⁄∆È ¡Â∂ Í»∆ ÁπÈ∆¡ª Á∂ Ó˜Á»ª ¡Â∂ «Ó‘ÈÂ’Ù ÒØ’ª ˘ ¡Í∆Ò

(59)

’∆Â∆ «’ ‹∂’ ⁄∆È “⁄ Ú∆ Í»ø‹∆Ú≈Á Á∆ ÓπÛ≤≤Ï‘≈Ò∆ ‘Ø ‹ªÁ∆ ‘À ª ¿∞‘ «ÏȪ

π’∂ ¿∞√Á∂ «ÚπºË √øÿÙ Ùπ» ’ Á∂‰Õ

Ó≈˙ Á∆ ÓΩ ÂØ∫ Ï≈¡Á ⁄∆È ”⁄ √ØËÚ≈Á∆¡ª È∂ Í≈‡∆ ¡Â∂ ≈‹ Á∆

¡◊Ú≈¬∆ ÷Ø‘ Ò¬∆, Í «‹Ú∂∫ «’ Ó≈˙ È∂ Ì«Úº÷Ï≈‰∆ ’∆Â∆ √∆, √ºÂ∑≈ “Â∂

’Ï‹≈ ’È ¡Â∂ «¬È’Ò≈Ï Á∆ ¡≈Ú≈˜≤≤≤≤˘ Ï∂«‘Ó∆ È≈Ò ÁÏ≈¿∞‰ Á∂ Ï≈Ú‹»Á

¿∞‘ «¬º’ ÍÒ Ò¬∆ Ú∆ ⁄ÀÈ Á≈ √≈‘ È‘ƒ ÒÀ √’∂ ‘ÈÕ

¡≈Ó ÂΩ Â∂, ’πºfi ‘Ò«’¡ª “⁄ «¬‘ √Ú≈Ò Ú∆ ¿∞·≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ‘À «’

Ó‘≈È ÍØÃÒ∂Â≈∆ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï Á∂ Ï≈¡Á Ú∆ ⁄∆È “⁄ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ

Ï‘≈Ò∆ «’Ú∂∫ √øÌÚ ‘Ø √’∆? «‹Ú∂∫ «’ Ó≈˙ È∂ Ú∆ Ú≈-Ú≈ √ͺه ’∆Â≈ √∆,

«¬√ ÷Â∂ Á≈ Óπ’øÓÒ ‘ºÒ «¬’ ‹ª ÁØ È‘ƒ ÏÒ«’ ’¬∆ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï

¡Â∂ ’¬∆ Í∆Û∆¡ª º’ ‹≈∆ ÒÓ’Ú∂∫ √øÿÙ Á∆ Óø◊ ’Á≈ ‘ÀÕ ⁄∆È Ú◊∂

ͤÛ∆¡ª ÍÀÁ≈Ú≈∆ Ù’Â∆¡ª Ú≈Ò∂ Á∂Ù «Úº⁄ √Ó≈‹Ú≈Á Á∂ ÁΩ «Úº⁄ Í»ø‹∆Ú≈Á∆

ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á≈ ‘Ø «˜¡≈Á≈ Әϻ ¡≈Ë≈ √∆ ¡Â∂ ¿∞√ Á∂ Ò◊≈Â≈ «Ú√Ê≈

Á∆ ¡øÁ»È∆ ◊Â∆ ‘Ø «˜¡≈Á≈ Â∆ı‰ »Í “⁄ ÓΩ‹»Á √∆Õ Á»‹∂, «√˪ ¡Â∂

«Ú‘≈ «Úº⁄ Ó‘≈È ÍØÃÒ∂Â≈∆ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï Á∂ ÍÛ≈¡ º’ Á∆

Ô≈Â≈ ÂÀ¡ ’È «Úº⁄ Ó≈˙ ˘, Ò◊Ì◊ AG √≈Ò Á≈ ÒøÏ≈ √Óª Òº«◊¡≈,

«‹√ ÁΩ≈È Ì≈Ú∂∫ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ ¡Â∂ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ÓΩ‹»Á √∆,

Í Í»ø‹∆Ú≈Á∆ Â≈’ª Ò◊≈Â≈ √Ó≈‹, Í≈‡∆ ¡Â∂ ≈‹ «Úº⁄ ¡≈͉∂ ¡≈Ë≈

¡Â∂ Â≈’ Á≈ «Ú√Ê≈ ’Á∆¡ª ‘∆¡ª √ÈÕ «¬‘∆ È‘ƒ, ‹∂’ ÍØÃÒ∂Â≈∆

√º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï Á∆ Ùπ»¡≈ ÒÀ«ÈÈ ‹ª √‡≈«ÒÈ Á∂ Ú∂Ò∂ Ú∆ ‘Ø ◊¬∆

‘πøÁ∆ ª Ú∆ ‹Ó≈Â∆ Â≈’ª Á∂ ’ΩÓ∆-’ΩÓªÂ∆ √øÂπ∞ÒÈ ˘ Á∂÷Á∂∂ ‘ج∂ √Ó≈‹Ú≈Á

Á∆ «‹ºÂ ˘ «ÈÙ«⁄ ¡Â∂ ¡ø«ÂÓ È‘ƒ π«’‘≈ ‹≈ √’Á≈ √∆Õ ‘ª «¬√ Á∆

√øÌ≈ÚÈ≈ Óπ’≈ÏÒÂÈ ’π∞ºfi «˜¡≈Á≈ ‘Ø √’Á∆ √∆ ‹ª ’π∞ºfi ‘Ø È∂Û∂ ¡≈ √’Á∆

√∆Õ «¬È’Ò≈Ï Á∆ «‹ºÂ ¡Â∂ ¿∞√ Á∆ Ò◊≈Â≈Â≈ «Úº⁄ ¡øÂÓπº÷∆ Â≈’ª Á∆

Ì»«Ó’≈ ˜» Ó‘ºÂÚÍ»È ‘À Í Ï≈‘Óπº÷∆ ‘≈Ò ˘, «¬«Â‘≈√ Á∂ ø◊Óø⁄

Á∆¡ª √∆Ó≈Úª ˘ È’≈«¡≈ È‘ƒ ‹≈ √’Á≈Õ «¬‘ «¬’ ◊À ÁÚøÁ¡≈ÂÓ’

¡Â∂ «Úº⁄≈Ú≈Á∆ Í‘πø⁄ ‘ØÚ∂◊∆Õ «¬‘ Ô≈Á º÷‰≈ »∆ ‘À «’ Ó˜Á» «¬È’Ò≈Ϫ

Á∂ ÷≈√∂ ¡Â∂ ÔπºËÈ∆Â∆ ˘ Á∂÷Á∂ ‘ج∂ ¡’»±Ï «¬È’Ò≈Ï ÂØ∫ ‘π‰ º’ Á∂ ÁΩ ˘

Ùπ»¡≈Â∆ ÍÃÔØ◊ª Á≈ ÍÛ≈¡ ‘∆ «’‘≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ÀÕ È≈Ò ‘∆, «¬‘ Ú∆ «Ë¡≈È

º÷‰≈ ‘ØÚ∂◊≈ «’ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ √ø√≈ «Úº⁄ «¬’ ‹ª ’πfi Á∂Ùª «Úº⁄ ¡Â∂ ÷≈√’

ͤÛ∂ Á∂Ùª «Úº⁄ «¬È’Ò≈Ï Á∆¡ª ¡≈͉∆¡ª ’πfi ‹»∆ √∆Ó≈Úª-√Óº«√¡≈Úª

ÓΩ‹»Á «‘øÁ∆¡ª ‘È, ‹Ø ’¬∆ Ú≈ ‹Ó≈Â∆ Â≈’ª Á∂ √øÂπÒÈ ˘ √ø√≈

Í»ø‹∆Ú≈Á Á∂ ͺ÷ «Úº⁄ ÏÁÒ √’Á∆¡ª ‘ÈÕ √Ó≈‹Ú≈Á Á≈ √øÿÙ «¬’ √ø√≈

(60)

«Ú¡≈Í∆ Ó‘ªÔπºË ‘À ¡Â∂ Í»ø‹∆ Á∂ Óπº÷ «’«Ò¡ª ˘ ÂÏ≈‘ ’È Âº’ Ó˜Á»

‹Ó≈ Á≈ √øÿÙ «˜¡≈Á≈ ¡Ω÷≈ Ï«‰¡≈ ‘∂◊≈Õ

√Ó≈‹Ú≈Á Á≈ ≈‘ ¡‹∂ ’≈¯∆ ÒøÓ≈ ‘À ¡Â∂ √øÿÙ È∂ ¡‹∂ ¡È∂’ª

ÓπÙ«’Òª «Úº⁄Ø∫ ‘Ø ’∂ ◊π˜È≈ ‘À Í ¿∞µÈ∆ ‘∆ Úº‚∆ √º⁄≈¬∆ «¬‘ Ú∆ ‘À «’

√≈Ó≈‹Ú≈Á Á≈ √ø’‡ ‘π‰∂ ÂØ∫ ‘∆ «¬È’Ò≈Ϫ Á∂ ÈÚ∂∫ ÁΩ Á∆ Ùπ»¡≈ Á≈

√ø’∂ Á∂ «‘≈ ‘ÀÕ √ø’‡ ͺ¤Ó “⁄ Ú∆ ‘À ¡Â∂ Í»Ï “⁄ Ú∆Õ «¬‘ √ø√≈ «Ú¡≈Í∆

‘À? Í»Ï∆ Ô»±Í Á∂ Á∂Ùª “⁄ ¡Â∂ »√ “⁄ ÈÚ √Ê≈«Í ͺ¤Ó∆ Í»ø‹∆Ú≈Á∆

„ª«⁄¡ª Á∂ «ÚπºË Ï∂⁄ÀÈ∆ ‘π‰∂ ÂØ∫ ‘∆ ¿∞ÌÈ Òº◊∆ ‘À ¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á Áπ¡≈≈

«ÁºÂ∂ ¡«Ë’≈ª-√‘»Òª Á∆ Ï‘≈Ò∆ Ò¬∆ ¡Ú≈‹ª ¿∞µ·‰ Òº◊∆¡ª ‘ÈÕ ⁄∆È

Á∆ √Ó≈«‹’ Î≈√∆Ú≈Á∆ ‘’»Ó ˘ Ò◊≈Â≈ ÒØ’ª Á∂ «ÚØ˪ Á≈ √≈‘Ó‰≈

’È≈ ÍÀ «‘≈ ‘ÀÕ «¬‘ √≈∆¡ª ÿ‡È≈Úª ¡≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ «ÁȪ «Úº⁄ Â∆‹∆

ÁπÈ∆¡ª Á∂ Á∂Ùª «Úº⁄ √Ó≈‹Ú≈Á∆ «¬È’Ò≈Ϫ Á∂ Îπº‡ ÍÀ‰ Á≈ ¡Â∂ ͺ¤Ó∆

ÁπÈ∆¡ª, »√, Í»Ï∆ Ô»Í ¡Â∂ ⁄∆È «Úº⁄ ¡’Â»Ï «¬È’Ò≈Ï Á∂ Á»‹∂ ¡À‚∆ÙȪ

Á∆ «Â¡≈∆ Á≈ Í»Ú √ø’∂ Á∂ ‘∆¡ª ‘È ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ Á≈ ¡≈Ë≈ ¿∞µÊ∂ Â∂˜∆

È≈Ò «Â¡≈ ‘Ø «‘≈ ‘ÀÕ

√ºÂ∑≈ ”⁄ ’≈«¬Ó «‘‰≈ Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∆ Ó‹∆ “Â∂ «ÈÌ È‘ƒ ’Á≈Õ

«¬«Â‘≈√’ «Ú’≈√ Á∆ ◊Â∆ ¿∞√ Á∆ «¬º¤≈ “Â∂ «ÈÌ È‘ƒ ’Á∆Õ Ó˜Á»

«¬È’Ò≈Ï ¿∞√ Á∂ ⁄≈‘π‰ ¡Â∂ ¿∞√ Á∂ √≈∂ ÔÂȪ È≈Ò Ú∆ È‘ƒ π’ √’Á∂

«’¿∞∫«’ Ï≈‘Óπº÷∆ ‘≈Òª ¿∞√ Ò¬∆ ÁπÏ≈≈ ˜Ó∆È «Â¡≈ ’ ‘∆¡ª ‘È ¡Â∂

«¬√ ÂØ∫ «ÏȪ ‘Ø ’πºfi Ú∆ È‘ƒ ‘Ø √’Á≈Õ ¡≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ «ÁÈ «¬’ Ú≈ «¯

Ò◊≈Â≈ √Ó≈‹Ú≈Á∆ «¬È’Ò≈Ϫ Á∂ ¡πº’ «Ú’≈√ ÍÃÚ≈‘ Á∂ «ÁÈ ‘؉◊∂Õ

Ó˜Á» «¬È’Ò≈Ϫ Á≈ ≈‘ ¡Ω÷≈ ¡Â∂ ‡∂„≈-Ó∂„≈ ‘À,Í ¿∞‘Ȫ Á∆ «‹ºÂ ‘؉∆

‘∆ ‘ÀÕ ÍØÃÒ∂Â≈∆ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï Á∆ ¡«Óº‡ «⁄ø◊≈∆ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∂

√øÿÙ Á≈ ≈‘ πÙÈ≈¿∞∫Á∆ ‘∂◊∆Õ

AIFB “⁄ Ó≈˙-˜∂-Âπø◊ Áπ¡≈≈ ’∆Â∆ ◊¬∆ Ì«Úº÷Ï≈‰∆-¡º‹ Ú∆

«¬«Â‘≈«√’ »Í È≈Ò Ó‘ºÂÚÍ»È, √‘∆ ¡Â∂ ÍÃ√ø«◊’ ‘ÀÕ Ó≈˙ È∂ Áº«√¡≈ √∆,

““‘π‰ ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ¡◊Ò∂ Íø‹≈‘ √Ω √≈Òª º’ Á≈ Ôπº◊ «¬’ ¡«‹‘≈ Ó‘≈È Ôπº◊‘ØÚ∂◊≈ «‹√ «Úº⁄ ÁπÈ∆¡ª Á≈ √Ó≈«‹’ „ª⁄≈ Ïπ«È¡≈Á∆ ÂΩ “Â∂ ÏÁÒ ‹≈Ú∂◊≈,«¬‘ «¬º’ ¡«‹‘≈ »±¯≈È∆ Ôπº◊ ‘ØÚ∂◊≈ «‹√ Á∆ ÂπÒÈ≈ «¬«Â‘≈√ Á∂ «Í¤Ò∂ «’√∂Ú∆ Ôπº◊ È≈Ò È‘ƒ ’∆Â∆ ‹≈ ≤√’∂◊∆Õ «¬º’ ¡«‹‘∂ Ôπº◊ “⁄ «‘øÁ∂ ‘ج∂, √≈˘ ¿∞‘Ȫӑ≈È √øÿÙª “⁄ ‹»fi‰ Ò¬∆ «Â¡≈ «‘‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘À ‹Ø ¡≈͉∆¡ª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª«Úº⁄ ¡Â∆ Á∂ √≈∂ √øÿÙª È≈ÒØ ’¬∆ ¡Êª “⁄ ¡Òº◊ ‘؉◊∂Õ””

Ó¬∆-AII@

(61)

Í»’◊Ø÷Íπ ◊ØÙ‡∆ (F ÂØ∫ A@ ‹»È AII@) «Úº⁄ Í∂Ù ¡≈͉∂ Ò∂÷ «Úº⁄, ◊ØÙ‡∆

Á∂ ÁΩ≈È ⁄ºÒ∆ Í»∆ Ï«‘√ ¡Â∂ ¿∞√Á∂ ∆«Ú¿± Á∆ ΩÙÈ∆ «Úº⁄, ¡√ƒ ’πºfi ‹ØÛÈ

Á∆ ¡Â∂ «¬√ ˘ «Ï‘ ω≈¿∞‰ Á∆ ˜»Â Ó«‘√»√ ’Á∂ ‘ªÕ «¬√∂ ¿∞Á∂Ù

È≈Ò «¬‘ Í»’ Í∂Ù ’∆Â≈ ‹≈ «‘≈ ‘ÀÕ

Ò∂÷ «Úº⁄ ¡√ƒ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆ ‘≈ Á∂ Ï≈‘Óπ÷∆ ’≈Ȫ Á∆-«¬«Â‘≈√ Á∂

ø◊Óø⁄ Á∆¡ª Ï≈‘Óπ÷∆ √∆Ó≈Úª Á∆ «Ú√Ê≈ √«‘ ⁄⁄≈ ’∆Â∆ ‘ÀÕ Ï≈‘Óπ÷∆

’≈Ȫ Á∂ È≈Ò ‘∆ ¡øÂÓπ÷∆ √∆Ó≈Úª-√Óº«√¡≈Úª-¡≈◊»¡ª Á∆¡ª ÌπºÒª,

◊ÒÂ∆¡ª Á∆ √øÂπ«Ò √Ófi ‘≈«√Ò ’È Á∆ ˜»Â Á≈ Úȉ Ú∆ ¡√ƒ

’∆Â≈ ‘À,Í √‡≈«ÒÈ Á∆ «¬º’ Ó‘ºÂÚÍ»È «√˪’ ÌπºÒ ÂØ∫ «ÏȪ ‘Ø ¡øÂÓπ÷∆

ºʪ Á≈ ¡Â∂ Ï≈‘Óπº÷∆ ºʪ Á∂ È≈Ò ¿∞‘Ȫ Á∂ ÁÚøÁ≈ÂÓ’ ¡øÂ√øÏø˪ Á∆

√øÍ»È Í∂Ù’≈∆ Ò∂÷ Á∆¡ª √∆Ó≈Úª ’≈È È‘ƒ ‘Ø √’∆Õ Ì≈Ú∂∫ √≈‚≈ Ș∆¡≈

¡Â∂ √≈‚∆ Í‘πø⁄ √ͺه ‘À, Í «Î Ú∆ «¬√ ÓπºÁ∂ “Â∂ ¡≈͉∆ Íؘ∆ÙÈ ¡√ƒ «¬ºÊ∂

√ø÷∂Í “⁄ Í∂Ù ’ Á∂‰≈ ⁄≈‘πøÁ∂ ‘ª ª «’ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛÏ‘≈Ò∆ Á∂ Ï≈∂ “⁄

«ÈË≈ÈÚ≈Á∆ (determinist) ÈÂ∆«‹¡ª º’ Í‘πø⁄‰ Á∆ ‘ √øÌ≈ÚÈ≈ ıÂÓ ‘Ø

‹≈Ú∂Õ≤

√Ó≈‹Ú≈Á∆ ÂÏÁ∆Ò∆ Á∂ «Í¤Ò∂ Í»∂ ÁΩ “⁄ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∂

«¬º’ ¡≈Ë≈ Á∂ »Í “⁄ Ò◊≈Â≈ ¡«‹‘∆¡ª Ï≈‘Óπº÷∆ √∆Ó≈Úª-√Óº«√¡≈Úª

ÓΩ‹»Á ‘∆¡ª, ‹Ø Ó˜Á» ‹Ó≈ ¿∞√Á∆ Í≈‡∆ ¡Â∂ ¡≈◊»¡ª Á∆ «¬º¤≈ ÂØ∫

¡≈˜≈Á √È ¡Â∂ ¡º◊∂ Ú∆ ÒøÏ∂ √Ó∂∫ º’ «¬‘ √«ÊÂ∆ ω∆ ‘∂◊∆Õ È≈Ò ‘∆

√Ó≈‹Ú≈Á∆ √ø◊êÁ∆ ÁΩ Á∂ «¬È’Ò≈Ï∆ √Ó≈«‹’ ÍÃÔØ◊ª ÁΩ≈È ¡≈◊»¡≈ Á∆¡ª

¡øÂÓπ÷∆ √∆Ó≈Úª ¡Â∂ ÌπºÒª-◊ÒÂ∆¡ª Á∆ Ú∆ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ “⁄

¡«‘Ó Ì»«Ó’≈ ‘∆ ‘ÀÕ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆ ‘≈ Á∂ Ï≈‘Óπº÷∆ ¡Â∂ ¡øÂÓπ÷∆ ’≈È

ÁÚøÁ¡≈ÂÓ’ »Í “⁄ ¡øÂ√øÏø˪ Á∆ √øÂπ«Ò √Ófi Á∆ ¡‰‘Ø∫Á «Úº⁄ √Ó≈‹Ú≈Á

Á∆¡ª √Óº«√¡≈Úª ÍÃÂ∆ È≈ ª «Ú«◊¡≈«È’-ÔÊ≈ÊÚ≈Á∆ Ș∆¡≈

¡Í‰≈«¬¡≈ ‹≈ √’Á≈ ‘À, È≈ ‘∆ ¡Â∆ Á∆¡ª ¡øÂÓπ÷∆ ÌπºÒª-◊ÒÂ∆¡ª Á∆

√ͺه Í«‘⁄≈‰, √‘∆ «È⁄ØÛ≤≤≤¡Â∂ ÍÃÔØ◊ª ÁΩ≈È ¿∞‘Ȫ ˘ Á» ‘∆ ’∆Â≈ ‹≈

√’Á≈ ‘ÀÕ

√Ó≈‹Ú≈Á∆ ÂÏÁ∆Ò∆ ÁΩ≈È ÒøÓ∂∫ √Ó∂∫ º’ «¬«Â‘≈√ Áπ¡≈≈ ÍÃÁ≈È

(62)

Ï≈‘Óπº÷∆ √∆Ó≈Úª ’≈È Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∆ √øÌ≈ÚÈ≈ ω∆ ‘∂◊∆, Í

«¬‘ «√¯≤≤≤√øÌ≈ÚÈ≈ ‘∆ ‘À, ˜»∆ È‘ƒ «’ ˜» ‘ØÚ∂Õ Ï≈‘Óπº÷∆ ’≈‰ª ’’∂

√Ó≈‹Ú≈Á∆ ÂÏÁ∆Ò∆ Á∆ Íë’«¡≈ Á≈ ¿∞Ò‡≈ ◊∂Û≤≤≤˜»∆ ’Á∂ È‘ƒ ‘ÀÕ ‹∂’

Ï≈‘Óπº÷∆ ‘≈Òª Á∆ √≈Í∂÷’ »Í “⁄ «˜¡≈Á≈ √øÍ»È √øÂπ«Ò √Ófi ¡≈◊»¡ª

’ØÒ ‘ØÚ∂ ¡Â∂ ¿∞‘ ◊øÌ∆ ÌπºÒª-◊ÒÂ∆¡ª ÂØ∫ Ï⁄ √’‰ ª Ï≈‘Óπº÷∆ π’≈Ú‡ª

Á∂ Ï≈Ú‹»Á Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ Ï‘≈Ò∆ Á∆ √øÌ≈ÚÈ≈ ÿº‡ ÂØ∫ ÿº‡ ‘Ø √’Á∆ ‘À ¡Â∂

«¬√ ÂØ∫ Ï«⁄¡≈ Ú∆ ‹≈ √’Á≈ ‘À, Ì≈Ú∂∫ Ò∂÷ “⁄ «Ú√Ê≈ √«‘ ډÈ

’∆Â∆¡ª Ï≈‘Óπº÷∆ √∆Ó≈Úª Á∂ «‘øÁ∂ «¬√ ˘ Ú∆ ¡‡ºÒ È‘ƒ «’‘≈ ‹≈ √’Á≈Õ

«¬‘ Ú∆ «¬º’ Â∑ª Á≈ «ÈË≈ÈÚ≈Á ‘∆ ‘ØÚ∂◊≈Õ

‹Á º’ Ó˜Á» «¬È’Ò≈Ï «√¯≤≤≤«¬º’ Á∂٠º’ √∆«Ó √∆, ¿∞ÁØ∫ º’

ª Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ Ï‘≈Ò∆ Á∆ √øÌ≈ÚÈ≈ ˜» ‘∆ Ï‘π «˜¡≈Á≈ √∆Õ Í ÷≈√

’’∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ Á∂Ùª Á∂ «¬º’ Í»∂ ◊πº‡ Á∂ ‘Ø∫Á «Úº⁄ ¡≈¿∞‰ Á∂ Ï≈¡Á Á∆

‘≈Ò «Úº⁄ ‹∂’ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆¡ª Ï≈‘Óπº÷∆ √Óº«√¡≈Úª Á∆ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ ˘

Á» ’È Á∂ „ø◊ª Á∆ «¬º’ Â’√ø◊ √ÓfiÁ≈∆ ÓΩ‹»Á ‘πøÁ∆ ¡Â∂ ’πºfi ◊øÌ∆

◊ÒÂ∆¡ª È≈ ‘ج∆¡ª ‘πøÁ∆¡ª ª Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤≤Ï‘≈Ò∆ ÂØ∫ Ï⁄ √’‰ Á∆

√øÌ≈ÚÈ≈ Ï‘π «˜¡≈Á≈ ‘πøÁ∆Õ »√ ¡Â∂ ⁄∆È Á∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √ø◊ªÁ∆ ÁΩ Á∂

ÍÃÔØ◊ª Á∂ ‘ª ͺ÷∆-Ȫ‘ ͺ÷∆ ˜«Ï¡ª, √‡≈«ÒÈ Â∂ Ó≈˙ Á∆¡ª ÌπºÒª-

◊ÒÂ∆¡ª Á≈ «ÚÙÒ∂Ù‰ «¬√∂ Í«Í∂÷ “⁄ ’∆Â≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘ÀÕ

√ØÚ∆¡Â √øÿ «Úº⁄ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ¿∞√≈∆ Á∂ ˜«Ï¡ª Á≈ ∆«Ú¿± ’Á∂

‘ج∂ Ó≈˙-˜∂-Âπø◊ È∂ √‡≈«ÒÈ Á∆¡ª ÔØ◊Â≈Úª ¡Â∂ ÍÃ≈ÍÂ∆¡ª Á∂ È≈Ò ‘∆

¿∞√ Á∆¡ª ÌπºÒª ¡Â∂ ◊ÒÂ∆¡ª Á≈ Ú∆ √øÂπ«Ò ¡Â∂ √øÍ»È «ÚÙÒ∂Ù‰ Í∂Ù

’∆Â≈, «¬‘Ȫ “⁄Ø∫ «È’Ò‰ Ú≈Ò∂ ˜»∆ ÈÂ∆«‹¡ª-«√º«÷¡≈Úª Á∆ ΩÙÈ∆ «Úº⁄

⁄∆È «Úº⁄ √Ó≈‹Ú≈Á∆ «¬È’Ò≈Ï Á∂ ÍÃÔØ◊ª ˘ Ó‘≈È ÍØÃÒ∂Â≈∆ √º«Ì¡≈⁄≈’

«¬È’Ò≈Ï Á∂ ÍÛ≈¡ º’ ¡º◊∂ ÚË≈«¬¡≈ ¡Â∂ Í«‘Ò∆ Ú≈ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ

Ï‘≈Ò∆ “Â∂ ÎÀ√Ò≈’πÈ Ø’ Ò¬∆ ·Ø√ «√˪ ÍÀÁ≈ ’∆Â∂ ¡Â∂ ¡ÓÒ “⁄ Ú∆

¿∞‘Ȫ ˘ √Ê≈«Í ’È Ò¬∆ ÍÃÔØ◊ª Á∆ Ùπ»¡≈ ’∆Â∆Õ Ó≈˙ Áπ¡≈≈ Í∂Ù

√‡≈«ÒÈ Á∂ ÓπÒª’‰ ¡Â∂ Ó‘≈È ÍØÃÒ∂Â≈∆ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï Á∆ ΩÙÈ∆

«Úº⁄ ‘∆ ÁπÈ∆¡ª Ì Á∂ ’«Ó¿±«È√‡ «¬È’Ò≈Ï∆ √ØÚ∆¡Â √Ó≈‹ «Úº⁄

√Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÃÔØ◊ª Á∆¡ª ¡øÂÓπº÷∆ √Óº«√¡≈Úª ˘ ¡º‹ √ÓfiÁ∂ ‘È ¡Â∂

¿∞‘Ȫ Á≈ «ÚÙÒ∂Ù‰ ’Á∂ ‘ÈÕ

Ï≈‘Óπº÷∆ ¡Â∂ ¡øÂÓπ÷∆ ÂºÊ Ò◊≈Â≈ «¬º’ Á»‹∂ È≈Ò ¡øø«’«¡≈

«Úº⁄ Ϻfi∂ «‘øÁ∂ ‘È ¡Â∂ «¬º’ Á»√∂ ˘ ÍÃÌ≈«Ú ’Á∂ «‘øÁ∂ ‘ÈÕ √‡≈«ÒÈ Á∂

√Ó∂∫ «Úº⁄ ‘ج∆¡ª ÌπºÒª-◊ÒÂ∆¡ª È∂ √Ó≈‹ “⁄ ¡≈ ‘∂ ÏÁÒ≈Úª ˘ «’Ú∂∫

(63)

ÍÃÌ≈«Ú ’∆Â≈, «’Ú∂∫ ¿∞‘Ȫ Á∂ ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫ √Ó≈‹ «Úº⁄ Ïπ‹»¡≈-√Ó≈«‹’-

¡≈«Ê’ √øÏø˪ ¡Â∂ ÈÚ∂∫ Ïπ‹»¡≈ ºª Á≈ ¡≈Ë≈ «Ú√Ê≈«Â ‘؉ «Úº⁄

Ï≈‘Óπº÷∆ »Í «Úº⁄ √‘≈«¬Â≈ «ÓÒ ◊¬∆, √Ó≈«‹’ ω «Úº⁄ ‘Ø ‘∂ «¬‘Ȫ

ÏÁÒ≈Úª È∂ «’Ú∂∫ Í≈‡∆ ¡øÁ √ØËÚ≈Á∆ «Úº⁄≈Ë≈≈, Ò∆‘ ¡Â∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆

√Â∂ “Â∂ ⁄ºÒ‰ Ú≈«Ò¡ª Á∆ √«ÊÂ∆ ˘ Ò◊≈Â≈ Ӌϻ ’∆Â≈ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ Á∂

¡≈Ë≈ ˘ Ò◊≈Â≈ «Ú¡≈Í’ ω≈«¬¡≈ ¡Â∂ «¬‘Ȫ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ≈‘∆¡ª È∂

¡≈◊»¡ª ÂØ∫ ‘ج∆ ‘ ÌπºÒ Á≈ Î≈«¬Á≈ ÒÀ∫Á∂∂ ‘ج∂ «’√ Â∑ª Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ Ï‘≈Ò∆

Á≈ ¡≈Ë≈ ¡Â∂ ‘≈Òª «Â¡≈ ’∆Â∆¡ª-«¬‘Ȫ √≈∂ ͺ÷ª Á≈ «Ú√Ê≈

√«‘ «ÚÙÒ∂Ù‰ Ó≈˙-˜∂-Âπø◊ È∂ ’∆Â≈ ‘ÀÕ «¬√ Â∑ª Í≈‡∆ ¡Â∂ ¡≈◊»¡ª

Á∆¡ª ¡øÂÓπº÷∆ √∆Ó≈Úª, ¡√ÎÒÂ≈Úª, ¡Â∂ ̺πÒª È∂ Ï≈‘Óπº÷∆ √«ÊÂ∆¡ª Á∂

È≈Ò Ò◊≈Â≈ «’á≈-ÍÃÂ∆«’á≈ ’’∂ «¬º’ ¡«‹‘∆ √«ÊÂ∆ ˘ Ӌϻ ω≈¿∞‰

«Úº⁄ ÓÁÁ «ÁºÂ∆, «‹√Á∂ ’≈È «¬«Â‘≈«√’ «Ú’≈√ Á∆ «¬’ Íë’«¡≈ «Úº⁄

√Ó≈‹ «Úº⁄ ¡Â∂ Í≈‡∆ «Úº⁄ ¡Â∂ ≈‹ «Úº⁄ Ïπ‹»¡≈ ºª Á∆ √«ÊÂ∆ Ó‹Ï»Â

‘ج∆ √Ó∂∫ ¡Èπ√≈ ÷πÙ⁄∂Ú Á∂ »Í “⁄ ¿∞‘Ȫ Á≈ ÍÃÂ∆«ÈË∆ √≈‘Ó‰∂ ¡≈«¬¡≈

«‹√È∂ ¡Èπ’»±Ò √«ÊÂ∆ Á≈ Ò≈Ì ÒÀ ’∂ √≈«‹Ù ¡Â∂ «Í¤≈÷Û∆ √ºÂ∑≈ ÂÏÁ∆Ò∆ Á∂

Ï≈¡Á Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ Ï‘≈Ò∆ Á∆ Ùπ»¡≈ ’ «ÁºÂ∆Õ «¬√ Â∑ª √ØÚ∆¡Â √øÿ

«Úº⁄ ‹Ó≈Â∆ Â≈’ª Á≈ √øÂπÒÈ Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∂ ͺ÷ “⁄ ÏÁÒ ‹≈‰ «Íº¤∂

√‡≈«ÒÈ Á∆¡ª √∆Ó≈Úª-¡√¯ÒÂ≈Úª ¡Â∂ ◊ÒÂ∆¡ª Á∆ «¬º’ ¡«‘Ó Ì»«Ó’≈

√∆Õ

«‹ÊØ∫ º’ Ó≈˙ ¡Â∂ ⁄∆È∆ Í≈‡∆ Á∆¡ª ÌπºÒª ◊ÒÂ∆¡ª Á≈ √Ú≈Ò ‘À,

¡º‹ «¬º’ Íͺ’ ’ΩÓªÂ∆ Ò∆‚«ÙÍ Á∆ ¡‰‘Ø∫Á È∂ «¬‘Ȫ Á∂ √‘∆-√øÂππ«ÒÂ

ÓπÒª’‰ Á∂ ’øÓ ˘ ¡«Â¡ø ÓπÙ’Ò Ï‰≈ «ÁºÂ≈ ‘À ¡Â∂ ¡√Ò «Úº⁄ «¬‘Ȫ Á∂

√‘∆-√‘∆ ¡Â∂ ÌÚ∂∫ ÓπÒª’‰ Á≈ ’øÓ Âª ‘∆ ‘Ø √’∂◊≈ ‹ÁØ∫ ¿∞√∂ ÍºË Á≈

√Ó≈«‹’ ÍÃÔØ◊ «’√∂ Á∂Ù «Úº⁄ ‘Ø «‘≈ ‘ØÚ∂ ‹ª ‘Ø ⁄πº’≈ ‘ØÚ∂ ¡Â∂ ¿∞√ÂØ∫ ¿∞µ⁄∂

ÍºË Á∂ √Ó≈«‹’ ÍÃÔØ◊ª Á∆ ÒØÛ ¡Â∂ ¡≈Ë≈ ÓΩ‹»Á ‘ØÚ∂Õ «√¯≤≤≤ª ‘∆ Ó≈˙ Á∂

«ÈÁ∂ÙÈ ¡Â∂ ¡◊Ú≈¬∆ “⁄ ‘ج∂ Ó‘≈È √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÍÃÔØ◊ª Á∆¡ª ’Ó∆¡ª ÂØ∫

√Ï’ ÒÀ ’∂ ÈÚ∂∫ «√˪ «Ú’«√ ’∆Â∂ ‹≈ √’Á∂ ‘È ¡Â∂ √Ó≈«‹’ ÍÃÔØ◊

Áπ¡≈≈ ¿∞‘Ȫ ˘ √‘∆ «√ºË ¡Â∂ ÍÃÓ≈«‰Â ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ÀÕ ’ΩÓªÂ∆

’«Ó¿±«È√‡ Ò«‘ Á∂ «¬«Â‘≈√ ¡Â∂ ¡≈◊»¡ª Á∂ ÓπÒª’‰ ¡Â∂ Ó‘≈È «¬È’Ò≈Ϫ

Á∆¡ª √¯ÒÂ≈Úª-¡√¯ÒÂ≈Úª Ò¬∆ «‹øÓ∂Ú≈ ¡øÂÓπº÷∆ ’≈’ª Á∂ «ÚÙÒ∂Ù‰

«Úº⁄ «√¯≤≤≤«¬‘∆ Ș∆¡≈ ¡Â∂ Í‘πø⁄ √‘∆ ‘Ø √’Á∆ ‘ÀÕ

«¯ Ú∆ ⁄∆È Á∆ ’«Ó¿±«È√‡ Í≈‡∆ Á∆¡ª ’πºfi ¡«‹‘∆¡ª Ó‘ºÂÚÍ»È

◊ÒÂ∆¡ª ‘È, «‹È∑ª Á∆ ⁄⁄≈ ’È≈, «‹È∑ª “Â∂ ◊øÌ∆Â≈Í»È √Ø⁄‰≈-

(64)

«Úº⁄≈È≈ ¡º‹ ˜»∆ ‘ÀÕ «¬‘Ȫ “⁄ Ï‘π √≈∆¡ª ◊ÒÂ∆¡ª ¡«‹‘∆¡ª ‘È,

«‹øȪ Á≈ «È⁄ØÛ≤≤≤√Ó∂∫-√Ó∂∫ “Â∂ ÷πÁ Ó≈˙ È∂ ‘∆ Í∂Ù ’∆Â≈ √∆Õ Ï‘π √≈∆¡ª

◊ÒÂ∆¡ª ˘ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ “⁄ ‹≈∆ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ¡Â∂ «Úº⁄≈Ë≈’

√øÿÙ Á∂ Ï≈∂ “⁄ Ó≈’√ ÂØ∫ ÒÀ ’∂ Ó≈˙ º’ Á∆¡ª «√º«÷¡≈Úª ¡Â∂ Ó‘≈È

ÍØÃÒ∂Â≈∆ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï Á∂ √Ï’ª Á∆ ΩÙÈ∆ “⁄ ¡º‹ √Ó«fi¡≈ ‹≈

√’Á≈ ‘ÀÕ Ï‘π √≈∂ √Ú≈Ò ¡«‹‘∂ ‘È, «‹È∑ª “Â∂ Ì≈Ú∂∫ «’√∂ ÈÂ∆‹∂ “Â∂

Í‘πø«⁄¡≈ È≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ØÚ∂, Í «‹È∑ª Á∂ ‘ºÒ Á∆ «ÁÙ≈ “⁄ ÁπÈ∆¡ª Ì Á∂

’«Ó¿±«È√‡ «¬È’Ò≈Ï∆¡ª ˘ √øÂπ«Ò „ø◊ È≈Ò ¡Â∂ √ø‹Ó È≈Ò ÔÂÈ

’È∂ ‘∆ ‘؉◊∂Õ ¡√ƒ «¬Ê∂ Ó≈˙ Á∆ ¡◊Ú≈¬∆ “⁄ ‘ج∂ Ó‘≈È √Ó≈«‹’ ÍÃÔØ◊ª

Á∂ ÁΩ≈È ‘ج∆¡ª ¡«‹‘∆¡ª ‘∆ ’πºfi ◊øÌ∆ ÌπºÒª-◊ÒÂ∆¡ª Á∆ ⁄⁄≈ ’ª◊∂

«‹È∑ª È∂ ‹Ó≈Â∆ Â≈’ª Á∂ √øÂπÒÈ ˘ Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∂ ͺ÷ «Úº⁄ ÏÁÒ Á∂‰ «Úº⁄

¡Â∂ «Íº¤ÒÓØÛ∂ Á∆ Ë≈≈ ˘ Â≈’ Á∂‰ «Úº⁄ Ó‘ºÂÚÍ»È Ì»«Ó’≈ «ÈÌ≈¬∆Õ

«¬‘Ȫ ¡øÂÓπº÷∆ ’≈’ª È∂ Ï≈‘Óπº÷∆ ‘≈Òª È≈Ò ¡ø«’á≈ ’Á∂ ‘ج∂

√Ó≈‹ «Úº⁄ ÈÚ∂∫ Ïπ‹»¡≈ ºª-Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÍÀÁ≈Ú≈∆ √øÏø˪ ¡Â∂ Ïπ‹»¡≈

¿∞√≈ „ª⁄∂ Á∂ Úˉ-ÎπºÒ‰ Á≈ ÈÚª Ï≈‘Óπº÷∆ ¡≈Ë≈ «Â¡≈ ’∆Â≈ ‹ª «¬√

«Úº⁄ ÓºÁÁ Í‘πø⁄≈¬∆Õ ÁπÏ≈≈ «¬√ Ï≈‘Óπº÷∆ ‘≈Ò È∂ ¡øÂÓπº÷∆ Â≈’ª Á∂

È≈Ò ¡ø«’á≈ ’Á∂ ‘ج∂, Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Í≈‡∆ ¡Â∂ ≈‹ Á∆ ωÂ

¡Â∂ ⁄«Âº ˘ ÍÃÌ≈«Ú ’∆Â≈ ¡Â∂ Í≈‡∆ ¡øÁ Ïπ‹»¡≈ ºª Á∂ Úˉ-

ÎπºÒ‰ Ò¬∆ ¡Èπ’»Ò ÓΩ’≈ ÍÃÁ≈È ’∆Â≈Õ Í≈‡∆ Á∂ ¡øÁÒ∂ «¬‘Ȫ Í»ø‹∆Ú≈Á∆

√Â∂ “Â∂ ⁄Ò‰ Ú≈«Ò¡ª È∂ «¬È’Ò≈Ï∆ Ò∆‚«ÙÍ Á∆ ‘ ÌπºÒ Á≈ Ò≈Ì

¿∞·≈’∂ ¡≈͉∆¡ª È∆Â∆¡ª ˘ ¡º◊∂ ÚË≈«¬¡≈, √Ó≈‹ “⁄ ¡≈͉∂ ¡≈Ë≈ª ˘

Ò◊≈Â≈ «Ú√Ê≈«Â ’∆Â≈ ¡Â∂ Ó≈˙ Á∆ ÓΩ Á∂ Ï≈¡Á «˜¡≈Á≈ ¡Èπ’»±Ò

√«ÊÂ∆¡ª ÍÀÁ≈ ‘πøÁ∂ ‘∆ ¿∞Ò‡-«¬È’Ò≈Ï∆ ≈‹ ÍÒ‡≈ ’È «Úº⁄ ˜≈ Ú∆ Á∂

È‘ƒ ’∆Â∆Õ

Ó‘≈È Ï«‘√ ÁΩ≈È Ó≈˙ È∂ ÁπÈ∆¡ª Ì Á∂ ’«Ó¿±«È√‡ «¬È’Ò≈Ï∆¡ª

Á∆ ¡◊Ú≈¬∆ ’∆Â∆ ¡Â∂ Ó≈’√Ú≈Á-ÒÀ«ÈÈÚ≈Á Á∂ Ïπ«È¡≈Á∆ ¡√»Òª Á∆

«‘¯≈˜Â ’∆Â∆, Í ÷πÙ⁄∂Ú Á∂ ¡≈Ëπ«È’ √ØËÚ≈Á «ÚπºË ÷πºÒ∑∂ √øÿÙ Á∆

Ùπ»¡≈ «Úº⁄ √ºÂ √≈Òª ÂØ∫ Ú∆ ’πºfi ÚºË √Ó∂∫ Á∆ Á∂∆ Á∆ Ì≈∆ ’∆Ó ’ΩÓªÂ∆

’«Ó¿±«È√‡ Ò«‘ ˘ Á∂‰∆ ͬ∆Õ ÒøÏ∂ √Ó∂∫ º’ Ó≈˙ Á∆ «¬‘ ⁄≈‘ ‘∆ «’

’ΩÓªÂ∆ ’«Ó¿±«È√‡ Ò«‘ Á∆ ¬∂’Â≈ ’≈«¬Ó ‘∂Õ «¬√ Ò¬∆ È≈ «√¯≤≤≤÷πÙ⁄∂Ú∆

√ØËÚ≈Á Á∂ «ÚπºË ÷πºÒ∑≈ «Úº⁄≈Ë≈’ √øÿÙ Ùπ» ’È «Úº⁄ Á∂ ’∆Â∆ ◊¬∆,

√◊Ø∫ ’πºfi √Ó∂∫ º’ ¿∞√ È≈Ò √ÓfiØÂ≈ Ú∆ ’∆Â≈ «◊¡≈Õ ÈÚøÏ AIEG ¡Â∂

ÈÚøÏ AIF@ Á∆¡ª Ó≈√’Ø-Ó∆«‡ø◊ª Á∂ Ï≈¡Á ‹≈∆ ¡ÀÒ≈È È≈Ó∂ ¡Â∂ «Ï¡≈È

(65)

√ÓfiØÂ∂ Á≈ Ò≈Ì ‘Ó∂Ùª «Í¤≈÷Û∆¡ª È∂ ‘∆ ¿∞·≈«¬¡≈ ‘À ¡Â∂ “EG,“F@ Á∂

√ÓfiΩ«Â¡ª È≈Ò Ú∆ ¡«‹‘≈ ‘∆ ‘Ø«¬¡≈Õ ÁØ«⁄ºÂ∆ ¡Â∂ ‚≈Úª‚ØÒÂ≈ Á∆ √«ÊÂ∆

“⁄ ÷Û∑∆¡ª «Úº⁄≈Ë≈’ »Í “⁄ ’Ó‹Ø Í≈‡∆¡ª ˘ √‘∆ ¡Â∂ ◊Ò «Úº⁄

√ͺه Úø‚-∂÷≈ «÷º⁄‰ Á∂ Ï≈¡Á ‘∆ √‘∆ Ò∆‘ È≈Ò «Ò¡≈ ÷Û∑≈ ’È Á∆

¿∞Ó∆Á ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆ ‘ÀÕ ‹∂’ √‘∆ «¬È’Ò≈Ï∆ Ò∆‘ ‘∆ √ÓfiØÂ∂ Á∆ √«ÊÂ∆

“⁄ ÷Û∑∆ ‘Ø ‹≈Ú∂ ª ¿∞√Á∂ ¡≈Ò∂-Áπ¡≈Ò∂ «¬È’Ò≈Ï∆ Â≈’ª ˘ ÍÃÌ≈ÚÙ≈Ò∆

„ø◊ È≈Ò Ò≈ÓÏøÁ È‘ƒ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈Õ ÷πÙ⁄∂Ú∆ √ØËÚ≈Á Á∂ «ÚπºË √øÿÙ

“⁄ √ÓfiΩÂ∂ ¡Â∂ Á∂∆ ’≈È «¬‘∆ ‘Ø«¬¡≈Õ ÷πÙ⁄∂Ú ◊πº‡ Áπ¡≈≈ √≈«‹Ùª, ’»Û-

ÍÃ⁄≈, ÌøÈ-ÂØÛ≤≤≤Á∂ Ï≈Ú‹»Á ¡Â∂ ¿∞√ Á∆ √ØËÚ≈Á∆ Ò≈¬∆È Á∂ «¬º’ ÁÓ Èø◊∂

»Í “⁄ √≈‘Ó‰∂ ¡≈ ‹≈‰ Á∂ Ï≈Ú‹»Á ⁄∆È∆ Í≈‡∆ Áπ¡≈≈ √ÓfiΩÂ∂ ’È≈,

Ï«‘√ ˘ ÷πºÒ∑≈ È≈ ’È≈ ¡Â∂ √ØËÚ≈Á Á∂ «ÚπºË √øÿÙ «Úº⁄ ÷πºÒ∑≈ √ººÁ≈ Á∂ ’∂

ÁπÈ∆¡ª Ì Á∂ Ó≈’√Ú≈Á∆¡ª-ÒÀ«ÈÈÚ≈Á∆¡ª ˘ Ò≈ÓÏøÁ ’È «Úº⁄ √ºÂ

√≈Ò ÂØ∫ Ú∆ «˜¡≈Á≈ √Ó∂∫ º’ «¬ø˜≈ ’È≈ «¬º’ ◊øÌ∆ ◊ÒÂ∆ √∆Õ «‹√È∂

»√ «Úº⁄, Í»∂ √ø√≈ “⁄ ¡Â∂ «¬ÊØ∫ º’ «’ ⁄∆È ¡øÁ √ØËÚ≈Á∆¡ª ¡Â∂

Í»ø‹∆Ú≈Á∆ √ÓÊ’ª ˘ Ï≈‘Óπº÷∆ ÂΩ “Â∂ ÓºÁÁ Í‘πø⁄≈¬∆Õ «¬√ È≈Ò √ø√≈

’«Ó¿±«È√‡ Ò«‘ ˘ ◊øÌ∆ Èπ’√≈È ‘Ø«¬¡≈Õ «¬√ «¬«Â‘≈«√’ «Úº⁄≈Ë≈’

√øÿÙ «Úº⁄ √øÿÙ ¡Â∂ Á∂∆ Á∆ ◊ÒÂ∆ ˘ ⁄∆È Á∆ Í≈‡∆ È∂ Ï≈¡Á «Úº⁄ ‹≈

’∂ ÍÃÚ≈È Ú∆ ’∆Â≈ √∆Õ

√≈‚∆ «¬‘ ͺ’∆ ≈«¬ ‘À «’ ‹∂’ ÷πÙ⁄∂Ú∆ √ØËÚ≈Á Á∂ «ÚπºË ÎΩ∆, ÷πºÒ∂

¡Â∂ √ÓfiΩÂ≈‘∆‰ √øÿÙ Á∆ ¡Â∂ ’ΩÓªÂ∆ ’«Ó¿±«È√‡ Ì≈¬∆⁄≈∂ «Úº⁄

“ËπÚ∆’È”≤Á∆ Ùπ»¡≈ ‘Ø ‹ªÁ∆ ª ‘≈Òª ’«Ó¿±«È√‡ «¬È’Ò≈Ï∆¡ª Ò¬∆

«˜¡≈Á≈ ¡Èπ’»±Ò ‘πøÁ∆¡ªÕ ⁄∆È Á∆ ’«Ó¿±«È√‡ Í≈‡∆ Á∆ «¬√ ◊øÌ∆ ÌπºÒ È∂

È≈ «√Î √ø√≈-ÍºË “ √◊Ø∫ ⁄∆È Á∂ ¡øÁ Ú∆ √ØËÚ≈Á∆ Ò∆‘ ¡Â∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆

ÍÃ⁄≈’ª ˘ √‘≈«¬Â≈ «ÁºÂ∆Õ ÚȉÔØ◊ ‘À «’ ·∆’ «¬√∂ √Ó∂∫ ⁄∆È∆ Í≈‡∆ Á∂

¡øÁ Ú∆ ÁØ Ò∆‘ª Á«Ó¡≈È √øÿÙ Â∂˜≤≤≤≤»Í «Úº⁄ ‹≈∆ √∆ ¡Â∂ AIEF Á∆

¡º·Úƒ ’ª◊√ «Úº⁄ ª √ØËÚ≈Á∆ Ò∆‘ ‘≈Ú∆ ‘Ø ‘∆ ◊¬∆ √∆Õ «¬√ÂØ∫ Ï≈¡Á Ú∆

«¬‘ √øÿÙ Ò◊≈Â≈ «Âº÷∂ »Í «Úº⁄ ‹≈∆ «‘≈, «‹√Á∆ ⁄Ó √∆Ó≈ Ó‘≈È

ÍØÃÒ∂Â≈∆ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï √∆Õ «Ò¿±-Ù≈˙-⁄∆ Á∆ ¡◊Ú≈¬∆ Ú≈Ò∂

Í»ø‹∆Ú≈Á∆ √ÓÊ’ ◊πº‡ ˘ ÷πÙ⁄∂Ú∆ √ØËÚ≈Á ÂØ∫ Ò◊≈Â≈ ‘ ÍºË “Â∂ ÓºÁÁ

«ÓÒÁ∆ ‘∆Õ √ø√≈ ÍºË “Â∂ √ØËÚ≈Á Á∂ È≈Ò √Ófiث¡ª Á∂ ÒøÏ∂ ÁΩ È∂ ⁄∆È

«Úº⁄ Ú∆ ’«Ó¿±«È√‡ √Ϊ “⁄ ÌÓ ÍÀÁ≈ ’∆Â≈, ¿∞‘Ȫ «Úº⁄ √ØËÚ≈Á Á∂

Úˉ-κπÒ‰ Á∆ Íë’«¡≈ «Úº⁄ ÓºÁÁ Í‘πø⁄≈¬∆ ¡Â∂ «¬È’Ò≈Ï∆ ¡Â∂ √ØËÚ≈Á∆

Ò≈¬∆Ȫ «Úº⁄Ò∆ Úø‚ ∂÷≈ ˘ ËπøÁÒ≈ ’ «ÁºÂ≈Õ «‹√Á≈ ÌÍ» Ò≈Ì «Ò¿±-

(66)

Ù≈˙-⁄∆, ‚∂∫◊-«√¡≈˙-«Íø◊ ◊πºÍ È∂ ¿∞·≈«¬¡≈Õ≤

«Ú⁄≈Ë≈’ √øÿÙª «Úº⁄ Ó≈’√ ¡Â∂ ÒÀ«ÈÈ Áπ¡≈≈ ¡Í‰≈¬∆ ◊¬∆

Í‘πø⁄ ¡Â∂ „ø◊ «¬√ ÂØ∫ Úº÷∂ √ÈÕ Ó≈’√ È∂ ¡≈͉∂ √Ó∂∫ “⁄ Ó˜Á» Ò«‘ “⁄

Í≈¬∆¡ª Ë≈≈Úª-ÍëÚÂ∆¡ª-πfi≈Ȫ Á∂ √≈‘Ó‰∂ ¡≈¿∞∫Á∂ ‘∆ ¿∞‘Ȫ Á∂ «ÚπºË

÷πºÒ∑≈-√ÓfiØÂ≈ «‘ ¡Â∂ Â∂˜ √øÿÙ ¤∂ÛÈ «Úº⁄ ’Á∂ ÍÒ Ì Á∆ Á∂∆ È‘ƒ

’∆Â∆ √∆Õ ¿∞‘Ȫ È∂ «Úº⁄≈Ë≈’ √ÓfiΩ«Â¡ª Á∆ ’∆Ó Á∂ ’∂ ‹Ê∂ÏøÁ’ ¬∂’Â≈

˘ ’≈«¬Ó º÷‰ Á≈ ÔÂÈ ’Á∂ È‘ƒ ’∆Â≈Õ «Úº⁄≈Ë≈≈ Á∆ «‘¯≈˜Â Ò¬∆ ’ج∆

Ú∆ ¬∂’Â≈ ÂØÛ≤≤≤Á∂‰ ‹ª ‹Ê∂ÏøÁ∆ Ìø◊ ’ Á∂‰ “⁄ ¿∞‘Ȫ È∂ È≈ ª ’Á∂ ’ج∆

«fi‹’ «Á÷≈¬∆ ¡Â∂ È≈ ’Á∂ Á∂ ’∆Â∆Õ ÒÀ«ÈÈ Á∆ Ú∆ «¬‘∆ Í‘πø⁄ ¡Â∂ „ø◊

√∆Õ √ØËÚ≈Á «ÚπºË √øÿÙ “⁄ «¬’ºÒ∂ «‘ ‹≈‰ Á≈ ıÂ≈ ¿∞·≈ ’∂ Ú∆ ÒÀ«ÈÈ

È∂ ‘Ó∂Ù≈ ‘∆ «Âº÷∂ √ÓfiΩÂ≈ «‘ √øÿÙ Á≈ √Â≈ ⁄π«‰¡≈Õ »√ “⁄ Ó≈’√Ú≈Á

Á∂ √ø√Ê≈Í’ ¡Â∂ √Ê≈«Í È∂Â≈ “ÍÒÀ÷≈ÈØÚ” Á∂ «ÚπºË Âπø ‘∆ √øÿÙ Ùπ»

’È “⁄ ¿∞‘Ȫ È∂ ’ج∆ «fiº‹’ È‘ƒ «Á÷≈¬∆ √∆Õ ’ΩÓªÂ∆ ÍºË “Â∂ «È÷∂Û∂ Á≈

ıÂ≈ ¿∞·≈ ’∂ Ú∆ ¿∞‘Ȫ È∂ ’≈¿±‡√’∆ Á∂ √ØËÚ≈Á Á∂ «ÚπºË Óπ«‘øÓ ¤∂Û Á∂‰

“⁄ ˜≈ Ú∆ «fiº‹’ ‹ª Áπ«ÏË≈ È‘ƒ «Á÷≈¬∆ ¡Â∂ ˜≈ Ú∆ Á∂ È‘ƒ ’∆Â∆Õ

Á»√∆ «¬ø‡ÈÀÙÈÒ Á∂ ‡πº‡ ‹≈‰ Á∆ ’∆Ó Á∂ ’∂ Ú∆ ¿∞‘Ȫ È∂ «Úº⁄≈Ë≈≈ Á∆

«‘¯≈˜Â ’∆Â∆Õ «¬«Â‘≈√ È∂ «Úº⁄≈Ë≈≈ Á∆ √Ú¿∞µ⁄Â≈ ¡Â∂ √ÓfiØÂ≈ «‘Â

«Úº⁄≈Ë≈’ √øÿÙ Á∆ ˜»Â ˘ ÈÂ∆«‹¡ª È≈Ò √‘∆ ÍÃÓ≈«‰Â ’ «ÁºÂ≈Õ

Ó≈˙ È∂ Ú∆ Ó‘≈È Ï«‘√ Ùπ» ’È «Úº⁄ ’ج∆ Á∂ Á∆ ◊ÒÂ∆ Á≈ «È⁄ØÛ ’„Á∂

‘ج∂ √≈∆ ÁπÈ∆¡ª Á∂ ’«Ó¿±«È√‡ «¬È’Ò≈Ï∆¡ª ˘ «¬‘∆ √Ò≈‘ «ÁºÂ∆ «’

¿∞‘Ȫ ˘ √ØËÚ≈Á∆¡ª ¡Â∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ≈‘∆¡ª Á∂ «ÚπºË √øÿÙ Ùπ» ’È «Úº⁄

˜≈ Ú∆ Á∂ È‘ƒ ’È∆ ⁄≈‘∆Á∆Õ ÍØÃÒ∂Â≈∆ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï Á∆ «¬‘∆

«√º«÷¡≈ ‘ÀÕ

¤∂Ú∂∫ Á‘≈’∂ Á∂ Í«‘Ò∂ ¡ºË «Úº⁄ Ó≈˙-˜∂-Âπø◊ Á∆ «¬º’ ‘Ø Ó‘ºÂÚÍ»È

È∆Â∆◊ ◊ÒÂ∆ È∂ ‹Ó≈Â∆ Â≈’ª Á∂ √øÂπÒÈ ˘ Ïπ‹»¡≈˜∆, Í≈‡∆ ¡Â∂

≈‹ «Úº⁄ ÓΩ‹»Á Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ≈‘∆¡ª Á∂ ͺ÷ «Úº⁄ ’È «Úº⁄ Ó‘ºÂÚÍ»È

Ì»«Ó’≈ «ÈÌ≈¬∆Õ “ÒØ’ª «Úº⁄Ò∂ ¡øÂ-«ÚØ˪ ˘ √‘∆ „ø◊ È≈Ò ‘ºÒ ’È Ï≈∂

È≈Ó’ ¡≈͉∆ ’Ò≈√’∆ «’ “⁄ Ó≈˙-˜∂-Âπø◊ È∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆ √Ó≈‹ «Úº⁄

‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∆ ÓΩ‹»Á◊∆ ¡Â∂ √ø◊ªÁ∆ ÁΩ Á∆¡ª √Óº«√¡≈Úª Á≈ Â∆÷‰

«ÚÙÒ∂Ù‰ Í∂Ù ’∆Â≈Õ «¬√∂ “⁄ ¿∞‘Ȫ È∂ «¬‘ ◊Ò Ë≈È≈ Ú∆ Í∂Ù ’∆Â∆ «’

⁄∆È “⁄ √Ó≈‹Ú≈Á∆ «¬È’Ò≈Ï Á∂ ÍÛ≈¡ «Úº⁄ Ú∆ ’ΩÓ∆ Ïπ‹»¡≈˜∆ ¡Â∂

Ó˜Á» ‹Ó≈ «Ú⁄Ò∆ «ÚØËÂ≈¬∆ ÒØ’ª «Ú⁄≈Ò∂ «ÚØËÂ≈¬∆ Á∆ ÙÃ∂‰∆ «Úº⁄

¡≈¿∞∫Á∆ ‘À ¡Â∂ «¬√Á≈ ‘ºÒ ÙªÂ∆Í»È Â∆«’¡ª È≈Ò ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ÀÕ

(67)

¿∞‘Ȫ È∂ Áº«√¡≈ «’ √≈‚∆ È∆Â∆ ’ΩÓ∆ Ïπ‹»¡≈˜∆ ÍÃÂ∆ ¬∂’Â≈ ’≈«¬Ó ’È,

¡≈ÒØ⁄È≈ ’È ¡Â∂ «√º«÷¡Â ’È Á∆ ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ‘ÀÕ «¬√ Â∑ª Ó≈˙ Á≈

‹Ø «¬Ê∂ ‹Ó≈ª Á∆ ·Ø√ Ï≈‘Óπº÷∆ √«ÊÂ∆ Â∂ È‘ƒ, ÏÒ«’ ¡øÂÓπº÷∆ «¬º¤≈ Â∂

«˜¡≈Á≈ ‘ÀÕ √Ó≈‹Ú≈Á Á∆ Óπº÷ «ÚØËÂ≈¬∆ «√¯≤≤≤≤«’ ¡Â∂ √Ó≈¬∂ Á∂ «Úº⁄

‘∆ ‘Ø √’Á∆ ‘À ¡Â∂ «¬√ ÁπÙÓ‰≈È≈ «ÚØËÂ≈¬∆ Á≈ ÙªÂ∆Í»È ‘ºÒ «¬’

¡øÂÓπº÷∆ «¬º¤≈ ª ‘Ø √’Á∆ ‘À Í √Ó≈‹ «Ú’≈√ «Úº⁄ Ï≈‘Óπº÷∆ «ÈÔÓ «¬√

˘ ¡√øÌÚ Ï‰≈¿∞∫Á∂ ‘ÈÕ Ïπ‹»¡≈˜∆ Á≈ ’ج∆ «‘º√≈ √Ó≈‹Ú≈Á∆ Á∂ √ø◊ªÁ∆

ÁΩ “⁄ «Ó‘ÈÂ’Ù ‹Ó≈ª Á≈ ÔπºËÈ∆«Â’ √ªfi∆Á≈ ¡Â∂ ÒØ’ª Á≈ «¬’ «‘º√≈

’Á∂ È‘ƒ ‘Ø √’Á≈ «’¿∞∫«’ ’ج∆ Ú∆ Ò؇» ‹Ó≈ √ÚÀ-«¬º¤≈ È≈Ò ¡≈͉∆ ‘Ø∫Á

Á≈ ÷≈ÂÓ≈ ’Ï»Ò È‘ƒ ’ √’Á∆Õ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ¡Â∂ √Ó≈‹Ú≈Á Ï≈∂ Ó≈’√

ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ıπÁ Ó≈˙ º’ Á∆ «¬‘∆ «√º«÷¡≈ ‘ÀÕ ÚȉÔØ◊ ‘À «’ AIEG «Úº⁄ Í∂Ù

Ó≈˙ Á≈ «¬‘ √»Â∆’È ıπÁ ¿∞‘Ȫ Áπ¡≈≈ AIEB «Úº⁄ Í∂Ù Ë≈È≈ Á∂ ¿∞Ò‡

‘À ¡Â∂ Ï≈¡Á «Úº⁄ Ú∆, ÷≈√ ’’∂ ÍÃØÒ∂Â≈∆ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï Á∂

ÁΩ≈È ¿∞‘Ȫ È∂ Ïπ‹»¡≈˜∆ «ÚπºË ‹∆‰ ÓÈ Á≈ √øÿÙ ’Á∂ ‘ج∂ √Ó≈‹Ú≈Á

Á∂ ‹Ó≈Â∆ ◊º·‹ØÛ≤≤≤¡Â∂ ¿∞√ ÁΩ≈È ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ Á∂ ÷≈√∂ Ï≈∂ «¬’ ÂØ∫

«˜¡≈Á≈ Ú≈ ‹Ø Á∂ ’∂ ‹Ø Ë≈È≈ Í∂Ù ’∆Â∆ ¿∞‘ Ú∆ ¿∞‘Ȫ Á∆ AIEG Á∂

◊Ò √»Â∆’È Á≈ «È÷∂Ë Í∂Ù ’Á∆ √∆Õ F ‹»È AIEB ˘ ⁄∆È∆ ’«Ó¿±«È√‡

Í≈‡∆ Á∆ ’∂∫Á∆ ’Ó∂‡∆ Á∂ √ªfi≈ ÓØ⁄≈ «ÚÌ≈◊ Áπ¡≈≈ Í∂Ù «¬’ Á√Â≈Ú∂˜≤≤≤≤Á∂

÷Û∂ “Â∂ ¡≈ÒØ⁄È≈ÂÓ’ «‡ºÍ‰∆ ’Á∂ ‘ج∂ Ó≈˙ È∂ «Ò«÷¡≈ √∆, ““‹◊∆Á≈∆

¡Â∂ ÈΩ’Ù≈‘ Í»ø‹∆ÍÂ∆¡ª Á∆ √ºÂ∑≈ ˘ ¿∞÷≈Û≤≤≤Á∂‰ ÂØ∫ Ï≈¡Á, Ó˜Á» ‹Ó≈Â

¡Â∂ ’ΩÓ∆ Ïπ‹»¡≈˜∆ «Úº⁄Ò∆ «ÚØËÂ≈¬∆ ‘π‰ ⁄∆È Á∆ Óπº÷ «ÚØËÂ≈¬∆ ‘Ø ◊¬∆

‘ÀÕ «¬√ Ò¬∆ ‘π‰ ’ΩÓ∆ Ïπ‹»¡≈˜∆ ˘ ÓºËÚ◊∆ ‹Ó≈ Á∂ »Í “⁄ ÍÃÌ≈«Ù ȑƒ

’∆Â≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈Õ”” (Ó≈˙-˜∂-Âπø◊, ⁄؉Ú∆¡ª «’ª (¡ø◊∂˜∆ √ø√’‰)

√À∫⁄∆ E, ÍøÈ≈ GG)Õ AIEG ÂØ∫ Í«‘Òª «¬’ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ Ú≈ ¿∞‘Ȫ È∂ Áº«√¡≈

√∆ «’ √Ó≈‹Ú≈Á∆ ÂÏÁ∆Ò∆ Á∂ √øÿÙ «Úº⁄ Í»∆ Í»ø‹∆ÍÂ∆ ‹Ó≈ «ÚπºË ÒØ’ª

˘ √øÿÙ ’È≈ ÍÚ∂◊≈Õ Ó‘≈È ÍØÃÒ∂Â≈∆ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï Ùπ» ‘Ø‰ ÂØ∫

Í«‘Òª ¡Â∂ ¿∞√ Á∂ ÁΩ≈È Úº÷-Úº÷ Ò∂÷ª ¡Â∂ Á√Â≈Ú∂˜ª «Úº⁄ «¬√ ◊ºÒ ˘

«¬’ÁÓ √ͺه ¡Â∂ ·Ø√ »Í «Úº⁄ Í∂Ù ’∆Â≈ «◊¡≈Õ «¬√ Â∑ª ÷πÁ Ó≈˙ Á∆¡ª

‘∆ Í«‘Òª ¡Â∂ Ï≈¡Á Á∆¡ª Íؘ∆ÙȪ Á∂ ÍÃÂ∆’»±Ò AIEG Á≈ √»Â∆’È

√Ó≈‹Ú≈Á∆ «¬È’Ò≈Ï Á∂ ‹Ó≈Â∆ ◊º·‹ØÛ Á∆ «¬’ ◊Ò √ÓfiÁ≈∆ ¡Â∂

Í»ø‹∆ÍÂ∆ ‹Ó≈ Á∂ ÍÃÂ∆ «¬’ √ÓfiØÂ∂ Á≈ Ș∆¡≈ Í∂Ù ’Á≈ ‘ÀÕ «¬‘ √Ó≈‹Ú≈Á∆

√ø◊ªÁ∆ ÁΩ «Úº⁄ ‹≈∆ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ÁΩ≈È ’«Ó¿±«È√‡ √¯ª ¡Â∂ Ó˜Á»

‹Ó≈ «Úº⁄ «¬’ Â∑ª Á∆ ¡≈ÂÓ√øÂπÙ‡∆ ¡Â∂ «„ºÒ≈͉ ÍÀÁ≈ ’Á≈ ‘À ¡Â∂

(68)

Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ ÁπÙÓ‰ ÍÃÂ∆ Ø‘ ¡Â∂ Ó˜Á» ‹Ó≈ ¡Â∂

’«Ó¿±«È√‡ª Á∆ «¬È’Ò≈Ï∆ ⁄Ω’√∆ ¡Â∂ √≈ÚË≈È∆ ˘ ’Ó˜Ø ’Á≈ ‘ÀÕ

‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ÁΩ≈È Ò≈˜Ó∆ ÂΩ Â∂ ‘ ¡«‹‘∂ √ÓfiΩÂ∂ Á∆ Í≈¬∆-Í≈¬∆. ºÂ∆-

ºÂ∆ ’∆Ó Á∂‰∆ ÍÀ∫Á∆ ‘À ¡Â∂ ⁄∆È “⁄ Ú∆ ¡«‹‘≈ ‘∆ ‘Ø«¬¡≈Õ ÷≈√ ÂΩ “Â∂

Ó≈˙ È∂ «¬‘ √ÓfiΩÂ≈ ¿∞√ ÁΩ «Úº⁄ ’∆Â≈ ‹ÁØ∫ √ø√≈ ÍºË “Â∂ ÷πÙ⁄∂Ú∆

√ØËÚ≈Á ¡≈͉∆¡ª ‹Ûª ‹Ó≈’∂ ıÂÈ≈’ ‘ÓÒ≈Ú π÷ ¡÷«Â¡≈ ’ ⁄πº’≈

√∆ ¡Â∂ ⁄∆È Á∆ Í≈‡∆ «Úº⁄ Ú∆ √ØËÚ≈Á∆ Ò∆‘ Í≈‡∆ “Â∂ ◊ÒÏ∂ Ò¬∆ ‹∆-ÂØÛ

’Ø«ÙÙ ’ ‘∆ √∆Õ AIEF «Úº⁄ ‘ج∆ ¡º·Úƒ ’ª◊√ ÁΩ≈È Âª Óπº÷ ÂΩ “Â∂

√ØËÚ≈Á∆ Ò∆‘ ‘∆ Í≈‡∆ “Â∂ ‘≈Ú∆ √∆Õ ¡«‹‘∆ √«ÊÂ∆ “⁄ ’ΩÓ∆ Ïπ‹»¡≈˜∆

ÍÃÂ∆ ¬∂’Â≈ ’≈«¬Ó ’È, ¿∞‘Ȫ ˘ √Ófi≈¿∞‰ ¡Â∂ «√º«÷¡Â ’È Á∆ È∆Â∆

È∂ ˜≈«‘≈ ÂΩ “Â∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ≈‘∆¡ª ˘ «¬‘ ÓΩ’≈ «ÁºÂ≈ «’ ¿∞‘ √Ó≈‹Ú≈Á∆

ÂÏÁ∆Ò∆ Á∆¡ª √‘∆ È∆Â∆¡ª Á≈ «ÚØË ’È Ò¬∆, Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∆ «‘¯≈˜Â

Á∂ Ò¬∆ ¡Â∂ ¿∞√˘ Â≈’ Á∂‰ Ò¬∆ «¬√ ◊Ò È∆Â∆ Á≈ ÍÃÔØ◊ ’ÈÕ «¬√

Â∑ª Ó≈˙ Á∆ «¬√ ◊øÌ∆ ÌπºÒ È∂ ‹Ó≈Â∆ Â≈’ª Á∂ √øÂπÒÈ ˘ Ïπ‹»¡≈˜∆ Á∂

ͺ÷ “⁄ ÏÁÒ‰ «Úº⁄ ¡Â∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∆ Ò≈¬∆È Á≈ ¡≈Ë≈

Әϻ ’È «Úº⁄ Ï≈‘Óπº÷∆ ÂΩ “Â∂ ÓºÁÁ Í‘πø⁄≈¬∆Õ

⁄∆È Á∆ ’«Ó¿±«È√‡ Í≈‡∆ Áπ¡≈≈ ÍÃÔØ◊ª ÁΩ≈È ‘ج∆¡ª √≈∆¡ª

◊ÒÂ∆¡ª Á≈ «ÚÙÒ∂Ù‰ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ Ï≈∂ ¡ø«ÂÓ ÈÂ∆«‹¡ª º’ Í‘πø⁄‰≈ ¡º‹

√øÌÚ È‘ƒ ‘À, Í √≈‚∆ √Ófi “⁄ ’πfi ¡«‹‘∆¡ª ◊ÒÂ∆¡ª ˜» ‘∆¡ª ‘È

«‹øÈ∑ª È∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤≤Ï‘≈Ò∆ Á∆¡ª ‘≈Òª «Â¡≈ ’È «Úº⁄ ÓÁÁ

Í‘πø⁄≈¬∆Õ «¬‘Ȫ √≈∆¡ª ◊ÒÂ∆¡ª Á∂ √ت ¡Â∂ ÈÂ∆«‹¡ª Á∆ «Ú√Ê≈

√«‘ ⁄⁄≈ «¬’ Úº÷∂ Ò∂ı≤≤≤Á≈ «ÚÙ≈ ‘ÀÕ È≈Ò ‘∆ «¬‘Ȫ Á∂ Ï≈∂ “⁄ ¡ø«ÂÓ

»Í “⁄ ÈÂ∆«‹¡ª º’ ¡º‹ È‘ƒ Í‘πø«⁄¡≈ ‹≈ √’Á≈ «’¿∞∫«’ Ȫ ª ¿∞√ √Ó∂∫

Á∆¡ª ‘≈Òª Á∂ «Ú√Ê≈«Â ÂºÊ Óπº‘¬∆¡≈ ‘È, È≈ ‘∆ «Ú’«√Â ÍºË Á∂

√Ó≈«‹’ ÍÃÔØ◊ª Á∂ ˜«Ï¡ª “⁄Ø∫ Òøÿ∂ «ÏȪ ¿∞‘Ȫ Ï≈∂ ’ج∆ ¡ÈπÓ≈È Ò≈

√’‰≈ √øÌÚ ‘ÀÕ «Î Ú∆ ’πºfi ¡«‹‘∂ √Ú≈Ò ‘È «‹È∑ª “Â∂ ÁπÈ∆¡ª Á∂

’«Ó¿±«È√‡ «¬È’Ò≈Ï∆¡ª ˘ ◊øÌ∆Â≈ È≈Ò √Ø⁄‰≈ ÍÚ∂◊≈Õ ¡√ƒ «√¯≤≤¿∞‘Ȫ

Á≈ Úȉ ’ª◊∂ ¡Â∂ Ó؇∂ ÂΩ “Â∂ ¿∞‘Ȫ “Â∂ ¡≈͉∂ «Úº⁄≈ √ø÷∂Í “⁄ º÷ª◊∂Õ

Í»∆ «Ú’≈√ Íë’á≈ Á∆ ⁄⁄≈ ¡Â∂ «ÚÙÒ∂Ù‰ Á∂ «ÏȪ «Ú¡’Â∆¡ª Á∂

ÓπÒª’‰ Á∆ ⁄∆È∆ Í≈‡∆ Á∆ «ÚË∆ ˘ ¡√ƒ ◊Ò ÓøÈÁ∂ ‘ªÕ ÁÚøÁÚ≈Á∆-

ÍÉ≈Ò∆ «Ú«◊¡≈È Á≈ «¬‘ Â’≈˜≈ ‘À «’ «’√∂ ÿ‡È≈, ‹ª «Ú¡’Â∆ Á≈

ÓπÒª’‰ ¿∞√Á∆ Í»∆ «¬«Â‘≈«√’ «Ú’≈√ Íë’«¡≈ Á∂ È≈Ò Í∂Ù ’∆Â≈ ‹≈Ú∂Õ

ÍÒÀı≈ÈØÚ ‹ª ’≈¿±‡√’∆ Á≈ ÓπÒª’‰ ÒÀ«ÈÈ «¬√∂ „ø◊ È≈Ò Í∂Ù ’Á∂ ‘ÈÕ

(69)

Í «Ò¿±-Ù≈˙-⁄∆ ‹ª «ÒÈ «Í¡≈˙ Á∂ ÓπÒª’‰ ‹ª ⁄∆È∆ Í≈‡∆ Áπ¡≈≈ Í∂Ù

‘Ø ÓπÒª’‰ «ÚË∆¡ª «Úº⁄ «¬√ Í‘πø⁄ Á∆ ¡‰‘Ø∫Á «Á÷≈¬∆ «ÁøÁ∆ ‘ÀÕ

ÈΩÚƒ ’ª◊√ «Úº⁄ Í≈√ Í≈‡∆ Á∂ √ø«ÚË≈È «Úº⁄ ¡√ƒ «ÒÈ-«Í¡≈˙ ˘

Ó≈˙ Á≈ ÔØ◊-¿∞Â≈«Ë’≈∆ ¡ÀÒ≈È∂ ‹≈‰ Á∂ ÎÀ√Ò∂ ˘ ◊Ò ÓøÈÁ∂ ‘ªÕ «’√∂

Ú∆ «Ú¡’Â∆ ˘ ¿∞Â≈«Ë’≈∆ ¡ÀÒ≈«È¡≈ ‹≈‰≈ Ó≈’√Ú≈Á-ÒÀ«ÈÈÚ≈Á Á∂

¡√»Òª Á∂ È≈Ò Ó∂Ò È‘ƒ ÷ªÁ≈Õ

⁄∆È Á∆ Í≈‡∆ Á≈ Úȉ Í≈‡∆ Á√Â≈Ú∂˜ª ¡Â∂ Ò∂÷ª «Úº⁄ ’¬∆ Ú≈

““Ó‘≈È ◊ΩÚÙ≈Ò∆ ¡Â∂ √‘∆ ⁄∆È∆ ’«Ó¿±«È√‡ Í≈‡∆”” ’«‘ ’∂ ’∆Â≈ «◊¡≈

‘ÀÕ ¿∞√ ˘ Ó‘≈È ¡Â∂ ◊ΩÚÙ≈Ò∆ ’«‘‰≈ «¬’ ◊ºÒ ‘À, Í «’√∂ Ú∆ Í≈‡∆ ˘

√‘∆ ¡ÀÒ≈È Á∂‰≈ ◊À ÁÚøÁ¡≈ÂÓ’ Í‘πø⁄ ¡Â∂ «Úº⁄≈Ú≈Á∆ «ÁÃÙ‡∆’؉ Á≈

Òº¤‰ ‘ÀÕ

«¬’ ÷≈√ ÁΩ «Úº⁄ √ØÚ∆¡Â √Ó≈«‹’ √≈Ó≈‹ Á∂ «ÚπºË ¡≈͉∂ √øÿÙ

«Úº⁄ ‘Ó∂Ù≈ √‘∆ ‘πøÁ∂ ‘ج∂ Ú∆ ¡Òº◊-¡Òº◊ Á∂Ùª “⁄ ⁄Ò ‘∂ √øÿÙª «Úº⁄ ¿∞ÊØ∫

Á∆ Óπº÷ «ÚØËÂ≈¬∆ ¡Â∂ √øÍ»È √«ÊÂ∆ Á∆ ◊Ò Í∂Ù’≈∆ ’≈È ¡Â∂ √ØÚ∆¡Â

√≈Ó≈‹Ú≈Á Á∂ ‘ÓÒ≈Ú ‘؉ ˘ Ï‘π ÚË≈ ⁄Û∑≈ ’∂ ¡ø◊‰ Á∂ ’≈È Ú∆

⁄∆È∆ Ò∆‚«ÙÍ ÂØ∫ ’πºfi ÌπºÒª ‘ج∆¡ªÕ «¬√ «Úº⁄ ÷≈√ ÂΩ “Â∂ ¿∞√ ÁΩ «Úº⁄

¡Ó∆’∆ √≈Ó≈‹Ú≈Á Á∂ ÍÃÂ∆ ÈÓ∆ Ú‰ Á∆ ÌπºÒ ˘ ∂÷ª«’ ’∆Â≈ ‹≈

√’Á≈ ‘ÀÕ

’ΩÓªÂ∆ ‘≈Òª ˘ ¡ø◊Á∂ ‘ج∂ Á»‹∆ √ø√≈ ‹ø◊ Á∂ √Ó∂∫ ˘ ““√≈Ó≈‹Ú≈Á

Á∂ Í»È È≈Ù ¡Â∂ Ó˜Á» «¬È’Ò≈Ϫ Á≈ Ôπ∞º◊”” (Era of total collappse ofImperialism and Proletarian Revolutions) Á∂ »Í “⁄ Í∂Ù ’È≈ Ú∆ ¡√ƒ

◊Ò ÓøÈÁ∂ ‘ªÕ √ø√≈ ‘≈Òª Á∂ Ï≈¡Á Á∂ «Ú’≈√ È∂ Ú∆ «¬√ Í∂Ù’≈∆ ˘

◊Ò «√ºË ’∆Â≈ ‘ÀÕ √≈‚∆ «¬‘ Ë≈È≈ ‘À «’ Á»‹∆ √ø√≈ ‹ø◊ Á∂ √Ó∂∫ «Úº⁄ ’πºfi

¡«Â¡ø ӑºÂÚÍ»È Ïπ«È¡≈Á∆ ÏÁÒ≈¡, √≈Ó≈‹Ú≈Á Á∆¡ª ’πºfi Ó‘ºÂÚÍ»È

‘≈ª ¡Â∂ ◊øÌ∆ ¡øÁ»È∆ √ø’‡ª Á∂ ÈÚ∂∫ ÁΩ Á∆ Ùπ»¡≈ Á∂ Ï≈Ú‹»Á ¡√ƒ ‘π‰

Ú∆ √≈Ó≈‹Ú≈Á ¡Â∂ Ó˜Á» «¬È’Ò≈Ϫ Á∂ Ôπº◊ “⁄ ‹∆ ‘∂ ‘ª, «‹Ú∂∫ «’

ÒÀ«ÈÈ È∂ «¬√ ˘ Í∂Ù ’∆Â≈ √∆Õ «¬√ ˘ √≈Ó≈‹Ú≈Á Á∂ Í»È ÷≈ÂÓ∂ Á∂ «¬’

ÈÚ∂∫ Ôπº◊ Á∂ »Í “⁄ Í∂Ù ’È≈ √‘∆ È‘ƒ ‘ÀÕ

ÒÀ«ÈÈ È∂ ÍÀ«√ ’«Ó¿±È Á∂ Ó≈‚Ò ˘ Ó˜Á» ≈‹ Á∂ ¡≈ÁÙ Á∂ »Í “⁄

Í∂Ù ’Á∂ ‘ج∂ Ò◊≈Â≈ «¬√ ◊ºÒ Â∂ ˜Ø «ÁºÂ≈ √∆ «’ «¬’ ’∂∫Á∆«’à„ª⁄≈

Ó˜Á» ≈‹ Á≈ ¡≈ÁÙ »Í È‘ƒ ‘Ø √’Á≈Õ «¬È∑ª ¡Êª “⁄ ¬∂∫◊Ò˜≤≤≤Á≈ «¬‘

’«‘‰≈ «ÏÒ’πÒ ·∆’ √∆ «’ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ √ı Ù≈Ï«Á’

¡Êª “⁄ ≈‹ È‘ƒ ‘πøÁ≈Õ ÒÀ«ÈÈ È∂ Ú∆ Ó˜Á» ≈‹ «Úº⁄ ¡-≈‹ (no state)

(70)

Á∂ º Á∆ ‘Ø∫Á ˘ ∂÷ª«’ ’∆Â≈ √∆Õ «¬√ Ò¬∆ ÒÀ«ÈÈ Á≈ ˜Ø Ò◊≈Â≈ «¬√

◊ºÒ “Â∂ «‘≈ «’ ÎÀ√Ò∂ ¡Â∂ ≈‹ Á∂ ‘Ø ’øÓª Á∆ Íë’«¡≈ «Úº⁄ «˜¡≈Á≈Â

√øÌÚ √∆Ó≈ º’ «Ú¡≈Í’ «Ó‘ÈÂ’Ù ÒØ’≈¬∆ Á∆ «‘º√∂Á≈∆ ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ‘À

¡Â∂ Í≈‡∆ Á∆ Ì»«Ó’≈ ÚºË ÂØ∫ ÚºË «¬’ «√¡≈√∆ ≈‘-Á√∂∂ ¡Â∂ «√¡≈√∆

¡≈◊» Â≈’ Á∂ »Í “⁄ √∆Ó ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ‘ÀÕ «Ú¡≈Í’ ‹ÈÂ≈ Á∆ ⁄∂ÂÈ≈

¿∞µÈ ‘πøÁ∂ ‹≈‰ Á∂ È≈Ò ‘∆ √π⁄∂ ÔÂȪ Áπ¡≈≈ ¿∞√Á∆ Í«‘Ò ’ÁÓ∆ ¡Â∂

«√‹‰≈ÂÓ’Â≈ ˘ √ø√Ê≈◊ »Í Á∂ ’∂ Ó˜Á» √ºÂ∑≈ Á∂ «Ú¡≈Í’ ¡≈Ë≈ Á≈

«ÈÓ≈‰ ’∆Â≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘ÀÕ ¡«‹‘≈ ’’∂ ‘∆ √ØÚ∆¡Â »√ «Úº⁄ ¿∞√

√Ó∂∫ ’≈«¬Ó Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ «Úº⁄ «È«‘ Ïπ‹»¡≈ Ïπ≈¬∆¡ª ¡Â∂

ÈΩ’Ù≈‘≈È≈ πfi≈Ȫ Á≈ ÒÛ∆ÏºË ÷≈ÂÓ≈ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ √∆Õ «¬√∂ ¿∞Á∂Ù ˘

«Ë¡≈È «Úº⁄ º÷ ’∂ ÒÀ«ÈÈ √ØÚ∆¡Âª ˘ ÍÀ«√ ’«Ó¿±È Á∂ «¬’ ÈÚ∂∫ √ø√’‰

Á∂ »Í «Úº⁄ Á∂÷Á∂ √È ¡Â∂ ¿∞√ ˘ ¯À√Ò∂ ¡Â∂ È∆Â∆ «ÈË≈È Á∆ «˜¡≈Á≈ ÂØ∫

«˜¡≈Á≈ Â≈’ Á∂‰ ¡Â∂ Ó˜Á» √ºÂ∑≈ Á∆ Ïπ«È¡≈Á∆ «¬’≈¬∆ Á∂ »Í «Úº⁄

„≈Ò‰ Á∂ ‘º’ «Úº⁄ √È, «‹Ê∂ ‹ÈÂ≈ Íú÷ »Í “⁄ Ù≈√È ¡≈͉∂ ‘ºÊª “⁄

’ÃÓÚ≈ Â∆’∂ È≈Ò «˜¡≈Á≈ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ‘ºÁ º’ ÒÀ∫Á∆ ⁄Ò∆ ‹≈Ú∂ ¡Â∂

ÒÀ«ÈÈ Á∆ «¬‘ Í‘πø⁄ «√¯≤≤≤≤√ØÚ∆¡Âª Á∂ Ó≈ÓÒ∂ º’ ‘∆ √∆Ó ȑƒ √∆Õ

¿∞‘Ȫ È∂ ª «¬ºÊØ∫ º’ «’‘≈ «’ Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ √ºÂ∑≈ Í»∆ Â∑ª ’≈«¬Ó ‘Ø

‹≈‰ Á∂ Ï≈¡Á º«÷¡≈ ¡Â∂ «ÚÁ∂Ù∆ Ó≈Ó«Ò¡ª Á∂ ’πºfi Ó‘ºÂÚÍ»È Íº÷ª ˘ ¤º‚

’∂ √≈∂ «Ú«Ù¡ª ˘ ‹ÈÂ≈ «Úº⁄ ÷πºÒ≈ ’ Á∂‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘ÀÕ ÎÀ√Ò∂ Á∆ Íë’«¡≈

«Úº⁄ «Ú¡≈Í’ ‹ÈÂ≈ Á∆ Í»È «‘º√∂Á≈∆ ¡Â∂ Í»È ‹Ó‘»∆¡Â Á≈ √‘∆ »Í

«√¯≤≤≤≤ª ‘∆ Ó»Â∆Ó≈È ‘Ø √’Á≈ √∆Õ

«¬‘ «¬’ «Ë¡≈È Á∂‰ ÔØ◊ √Ú≈Ò ‘À «’ ¡≈«÷ «’˙∫ Ó‘≈È ÍØÃÒ∂Â≈∆

√º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï Á∂ ÁΩ Âº’ Í‘πø⁄ ‹≈‰ Á∂ Ï≈¡Á Ú∆ ¯À√Ò∂ Á∆

Íë’á≈ «Úº⁄ ‹ÈÂ≈ Á∆ «¬√ ÍºË Âº’ Á∆ «‘º√∂Á≈∆ Á∂ ¿∞Á∂Ù ˘ ⁄∆È «Úº⁄

¡ÓÒ∆ ‹≈Ó≈ È‘ƒ Í«‘È≈«¬¡≈ ‹≈ √«’¡≈? º«÷¡≈ “Â∂ «ÚÁ∂Ù Ó≈Ó«Ò¡ª Á∂

’πºfi Ó‘ºÂÚÍ»È Íº÷ª ˘ ¤º‚ ’∂ ‘Ø √≈∂ Ó≈Ó«Ò¡ª “Â∂ Ï«‘√ ¡Â∂ ¯À√Ò∂ Á∆

Íë’á≈ ˘ Í»∆ ‹ÈÂ≈ «Úº⁄ ÷πºÒ≈ ’È ¡Â∂ «¬√ «Úº⁄ ¿∞√Á∆ «‘º√∂Á≈∆

ÚË≈¿π∫Á∂ ‹≈‰ Á≈ ’øÓ ⁄∆È Á∆ Í≈‡∆ È∂ «’¿∞∫ È‘ƒ ’∆Â≈, «¬‘ «¬’

«Úº⁄≈ÈÔØ◊ √Ú≈Ò ‘ÀÕ Í «¬øÈ≈ ÂÀ¡ ‘À «’ ¡«‹‘≈ È≈ ’È Á∂ ÈÂ∆‹∂

√Ó≈‹Ú≈Á Á∂ ÍÃÂ∆’»Ò «√ºË ‘ج∂Õ

ÒÀ«ÈÈ È∂ «‹√ Â∑ª ÍÀ«√ ’«Ó¿±È Á∂ ÁΩ≈È √Ê≈«Í ’«Ó¿±Èª Á∂

Ó≈‚Ò ÂØ∫ √ØÚ∆¡Âª Á∆ «¬«Â‘≈«√’ ‘»-Ï‘» Í∂Ù’≈∆ ’∆Â∆ √∆, ¿∞Ú∂∫ ‘∆ Ó‘≈È

ÍØÃÒ∂Â≈∆ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï Á∂ ÁΩ≈È √Ê≈«Í «¬È’Ò≈Ï∆ ’Ó∂‡∆¡ª ˘

(71)

Ú∆ ’«Ó¿±Èª Á∂ Ó≈‚Ò “Â∂ ‘∆ ’≈«¬Ó ’∆Â≈ «◊¡≈ √∆Õ √º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï

ÁΩ≈È ÍÀ«√ ’«Ó¿±È Á∂ Ó≈‚Ò ˘ «Ú¡≈Í’ »Í È≈Ò ¡Â∂ ‹Ø Á∂ ’∂ «¬’

¡≈ÁÙ Á∂ »Í “⁄ ÍÃ⁄≈«Â ’∆Â≈ «◊¡≈ √∆ ¡Â∂ «¬‘ «¬º’ ÁÓ √‘∆ √∆,

«’¿π∫«’ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ÓπÛ≤≤≤≤Ï‘≈Ò∆ ˘ Ø’‰ Á≈ «¬’Ø-«¬’ ’≈◊ „ø◊ Ù≈√È

¡Â∂ ¯À√Ò∂ Á∆ Íë’á≈ «Úº⁄ ‹ÈÂ≈ Á∆ Íú÷ «‘º√∂Á≈∆ «˜¡≈Á≈ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈

’≈«¬Ó ’’∂ Ó˜Á» ≈‹ Á∂ ¡≈Ë≈ª ˘ «Ú√Ê≈«Â ’È≈ ‘∆ ‘Ø √’Á≈ √∆Õ

√º«Ì¡≈⁄≈’ «¬È’Ò≈Ï Á∂ ¡≈ø«Ì’ ÁΩ «Úº⁄ «¬È’Ò≈Ï∆ ’Ó∂‡∆¡ª Á∆ Ì»«Ó’≈

«¬√∂ »Í “⁄ ω ‘∆ √∆, Í Ï≈¡Á “⁄ ¿∞‘Ȫ ˘ ’≈˘È∆ Ó≈ÈÂ≈ Á∂ ’∂

√’≈ Á∆ Ó≈«‘ √ø√Ê≈ «Úº⁄ πͪ« ’ «ÁºÂ≈ «◊¡≈, ‹Ø Ó»Ò ‡∆⁄∂ ÂØ∫

√ͺه »Í «Úº⁄ ̇’‰≈ √∆Õ «¬È’Ò≈Ï∆ ’Ó∂‡∆¡ª ˘ ‘ΩÒ∆-‘ΩÒ∆ √’≈

Á∆¡ª «‹øÓ∂Ú≈∆¡ª «ÁºÂ∆¡ª ‹≈‰∆¡ª √È ¡Â∂ «¬√ Â∑ª Ó˜Á» ≈‹√ºÂ∑≈ Á∂

«¬’ ¡«‘Ó ¡ø◊ Á∂ »Í «Úº⁄ «¬‘Ȫ È∂ √’≈ Áπ¡≈≈ Ó≈ÈÂ≈ ÍÃ≈Í √ø√Ê≈

Á∂ »Í «Úº⁄ ÏÁÒ‰ Á∂ Ï≈¡Á «¬‘ ’Ó∂‡∆¡ª È∆Â∆ «ÈË≈’ √ø√Ê≈ Á∆

Ï‹≈«¬ ÒØ’-√øÍ’ Óø⁄ ω ’∂ «‘ ◊¬∆¡ªÕ «¬√ Á≈ ÌÍ» Ò≈Ì ÓΩ’≈ «ÓÒÁ∂

‘∆ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ≈‘∆¡ª È∂ ¿∞·≈«¬¡≈Õ ¿∞Ò‡ «¬È’Ò≈Ï∆ ≈‹ ÍÒ‡∂∂ Á∂ Ï≈¡Á

‚∂∫◊-«√¡≈˙-«Íø◊ È∂ Í«‘Ò≈ ÓΩ’≈ «ÓÒÁ∂ ‘∆ «¬È’Ò≈Ï∆ ’Ó∂‡∆¡ª ˘ ◊À

’≈˘È∆ ’≈ Á∂ «ÁºÂ≈Õ ‹∂’ «¬‘ ’Ó∂‡∆¡ª √’≈ Á∆¡ª Ó≈«‘ √ø√Ê≈Úª

È≈ ω≈ «ÁºÂ∆¡ª ◊¬∆¡ª ‘πøÁ∆¡ª ª «¬‘ ’øÓ ÓπÙ«’Ò ‘πøÁ≈, Ó˜Á» ‹Ó≈Â

Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á≈ ¡≈Ë≈ «Ú¡≈Í’ ‘؉ Á∂ ’≈È ‹Ó≈Â∆ Â≈’ª Á≈ √øÂπÒÈ

Ïπ‹»¡≈ Â≈’ª Á∂ «¬√ ‘ºÁ º’ ¡Èπ’»±Ò È≈ ‘πøÁ≈ ¡Â∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆¡ª Ò¬∆

¿∞Ò‡-«¬È’Ò≈Ï∆ ≈‹ÍÒ‡≈ Óπ’≈ÏÒÂÈ «˜¡≈Á≈ ÓπÙ«’Ò ‘πøÁ≈, ‹ª ‘Ø √’Á≈

‘À «’ ¡√øÌÚ Ú∆ ‘πøÁ≈Õ ¿∞∫fi «¬‘ «ÚÙ≈ «Ú√Ê≈ ¡Â∂ ‚»øÿ∆ ⁄⁄≈ Á∆ Óø◊

’Á≈ ‘À, Í ’πºÒ «ÓÒ≈ ’∂ √≈‚∆ ≈«¬ «¬‘ ‘À «’ «Ó‘ÈÂ’Ùª ˘ Íú÷ »Í

«Úº⁄ √ºÂ∑≈ √Ω∫Í∂ ‹≈‰, Ù≈√È «√ºË≈ ¿∞‘Ȫ Á∂ ‘ºÊª «Úº⁄ Á∂‰, È∆Â∆ «ÈË≈«’

¡Â∂ ¯À√Ò∂ Á∆ Íë’á≈ «Úº⁄ ¿∞‘Ȫ Á∆ «‘º√∂Á≈∆ ÚË≈¿∞‰ ¡Â∂ «¬√ Â∑ª

Ó˜Á» ‹Ó≈ Á∆ Â≈È≈Ù≈‘∆ Á∂ ¡≈Ë≈ ˘ «Ú¡≈Í’ ω≈¿∞‰ Á∂ ÍÃÔØ◊ «Úº⁄

⁄∆È Á∆ Í≈‡∆ Á∆¡ª ’πºfi √∆Ó≈Úª ¡Â∂ ¡√¯ÒÂ≈Úª ‘∆¡ª ‘ÈÕ ‹∂’

¡«‹‘≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘πøÁ≈ ¡Â∂ ÍÀ«√ ’«Ó¿±È Á∂ ¡≈ÁÙª ˘ ÍÃÌ≈ÚÙ≈Ò∆ „ø◊ È≈Ò

«Ú‘≈ “⁄ πͪ« ’∆Â≈ «◊¡≈ ‘πøÁ≈ ª ’∂∫Á∆ ’Ó∂‡∆ √«‘ ‘Ø ¿∞ÍÒ∆¡ª

’Ó∂‡∆¡ª “⁄ ÏÀ·∂ ‘ج∂ ≈‹ Á∂ ¡«‘Ó ¡‘π«Á¡ª “Â∂ ÏÀ·∂ Óπº·∆ Ì Í»ø‹∆Ú≈Á∆

≈‘∆¡ª Áπ¡≈≈ ¤Ò, √≈«‹Ù ¡Â∂ «Î ≈‹ ÍÒ‡≈ «¬øÈ≈ ¡≈√≈È È≈ ‘πøÁ≈Õ

¡√ƒ «¬’ Ú≈ «Î «¬‘ √ͺه ’ Á∂¬∆¬∂ «’ »√ ¡Â∂ ⁄∆È Á∂ √Ó≈‹Ú≈Á∆

ÍÃÔØ◊ª Á∆¡ª ‘ª ͺ÷∆ ¡Â∂ Ȫ‘ ͺ÷∆ «√º«÷¡≈Úª Á∂ ¡«Ë¡ÀÈ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ

(72)

Á∆¡ª Ï≈‘Óπº÷∆ ¡Â∂ ¡øÂÓπº÷∆ √∆Ó≈Úª-√Óº«√¡≈Úª Á∂ «ÚÙÒ∂Ù‰ Á≈ √≈‚≈

«¬‘ ÔÂÈ «ÎÒ‘≈Ò «¬’ ÁÓ Ùπ»¡≈Â∆ «’‘≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ÀÕ «¬‘Ȫ ”⁄Ø∫ ’πºfi ”Â∂

√≈‚∆ ͺ’∆ ≈«¬ ‘À, ’πºfi ”Â∂ ¡‹∂ ÿº‡ ÚºË «¬’ √Ófi ω∆ ‘À ‹ª ω ‘∆ ‘À ¡Â∂

’πºfi ÓπºÁ∂ «¯Ò‘≈Ò √≈‚∂ √≈‘Ó‰∂ «Úº⁄≈ÈÔØ◊ √Ú≈Òª Á∂ »Í “⁄ ÷Û∑∂ ‘ÈÕ ¡√ƒ

¡≈͉∂ ÔÂȪ È≈Ò ÁπÈ∆¡ª Ì Á∆¡ª Ó≈’√Ú≈Á∆-ÒÀ«ÈÈÚ≈Á∆ Í≈‡∆¡ª-

‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª-«Ú¡’Â∆¡ª ÂØ∫ Ò◊≈Â≈ «√º÷Á∂ ‘ج∂ «¬‘Ȫ √≈∂ Óºπ«Á¡ª “Â∂

¡≈͉∆ √ÓfiÁ≈∆ ‚»øÿ∆ ω≈¿∞‰ Á∂ ÔÂÈ ‹≈∆ º÷ª◊∂ Í ¿∞µÍ Áº√∂ ’≈Ȫ

’’∂ «Î Ú∆ √≈‚∆¡ª √∆Ó≈Úª ω∆¡ª «‘‰◊∆¡ªÕ

«¬’ ‘Ø ◊ºÒ ‹Ø «¬√ Í»’ “⁄ ¡√ƒ √ͺه ’ Á∂‰∆ ⁄≈‘πøÁ∂ ‘ª, ¿∞‘ «¬‘

«’ »√, ⁄∆È, Í»Ï∆ Ô»Í ‹ª Í»∆ ÁπÈ∆¡ª “⁄ «’Â∂ Ú∆ ‹≈∆ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ

√ø√≈ ÍºË “Â∂ ‹≈∆ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ È≈Ò «ÈÙ«⁄ ÂΩ “Â∂ ‹π«Û¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À

¡Â∂ ÁØÚ∂∫ «¬’ Á»√∂ ˘ «¬øÈ∂ ‚»±øÿ∂ »Í “⁄ ÍÃÌ≈«Ú ’Á∂ ‘È «’ «¬‘Ȫ ˘

¡Òº◊ ’ ’∂ È‘ƒ Á∂«÷¡≈ ‹≈ √’Á≈Õ √Ó≈‹Ú≈Á∆ Á∂Ùª “⁄ Í»ø‹∆Ú≈Á∆

ÓπÛ≤≤≤≤Ï‘≈Ò∆ «¬‘Ȫ Á∂Ùª Á∂ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ ¡Â∂ ¡øÁ»È∆ ‹Ó≈Â∆ Â≈’ª Á∂

√øÂπÒÈ «Úº⁄ ÏÁÒ≈¡ Á∂ ¯Ò√»Í ‘ج∆ ‘À, Í √ø√≈ «Ú¡≈Í∆ ‹Ó≈Â∆ √øÿÙ

Á∆ ¡Â∂ √≈Ó≈‹Ú≈Á∆ Â≈’ª Á∆ ÓÁÁ √≈«‹Ù ¡Â∂ ÿπ√ÍÀ· Á∆ ¡Â∂ √ø√≈

Í»ø‹∆Ú≈Á∆ „ª⁄∂ Á∆ ‘≈˜∆ ¡Â∂ ’ΩÓªÂ∆ «ÚºÂ∆ Í»ø‹∆ Á∆ Â≈’ Á∆ «È√øÁ∂‘

«Íº¤Ò ÓØÛ∂ Á∆ Íë’á≈ «Úº⁄ Ó‘ºÂÚÍ»È Ì»«Ó’≈ ‘∆ ‘ÀÕ «’ ¡Â∂ Í»ø‹∆

«Úº⁄Ò≈ √øÿÙ «¬’ ÒÓ’Úª √ø√≈ «Ú¡≈Í∆ Ó‘ªÔπºË ‘À ¡Â∂ Úº÷-Úº÷ Á∂Ùª “⁄

‘؉ Ú≈Ò∂ «¬È’Ò≈Ϫ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ Á∆ ‘≈ «¬√ √ø√≈ «Ú¡≈Í∆ Ó‘ªÔπ∞ºË «Úº⁄

«√¯ ’πºfi ÓØ«⁄¡ª “Â∂ ‘؉ Ú≈Ò∆¡ª «‹ºÂª ¡Â∂ ‘≈ª ‘ÈÕ «¬√ Í»∂ «ÚÙ∂ Á∆

⁄⁄≈ «√¯≤≤≤≤«¬’ ¡Òº◊ Ò∂÷ “⁄ ‘∆ «Ú√Ê≈ È≈Ò √øÌÚ ‘ÀÕ «¬ºÊ∂ «¬øÈ≈

Úȉ ¡√ƒ «¬√ ÓπºÁ∂ “Â∂ «√¯≤≤≤≤¡≈͉∆ √«ÊÂ∆ √ͺه ’È Ò¬∆ ’∆Â≈ ‘ÀÕ≤

JJ