i fldgi ieug m%;s,dn ysńjk fő.j;a j¾okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" y

127
1 I fldgi ieug m%;s,dN ysñjk fõ.j;a j¾Okhla lrd fmrjok 1. .re l:dkdhl;=uks" Y%S ,xldfõ 20 fjks uq o,a wud;Hjrhd jYfhka 71 fjks whjeh fhdackdj,sh 2017 j¾Ih fjkqfjka bÈßm;a lsÍug ,eîu ud ,o Nd.Hhla f,i i,lkjd' rfÜ hym; fjkqfjka kj wd¾Ól iy iudc mßirhla we;s lr,Su i|yd muKla fkdj" ;sridr ixj¾Okh Wfoid o meyeÈ,s m%fõYhla we;s lr .ekS u flfrys hymd,k cd;sl rcfha fojeks whjeh fhduqj ;s fnkjd' w;s.re ckdêm;s ffu;% Smd, isßfiak ue;s;=ud iy .re w.%dud;H rks,a úl% uisxy ue;s;=udf.a ksmqk kdhl;ajh hgf;a ish¿u Y%S ,dxlslhska i|yd jvd;a hym;a fyg Èkhla we;s lr,Su fjkqfjka wm rch fkdief,k lem lsÍulska hq la;j ;jÿrg;a lghq;= lsÍug ne|S isákjd' wmf.a ck;djg iqúfYaIS wd¾Ól m% ;s,dN ,nd§u fjkqfjka wm hk wNsfhda.d;a ul .uka u`. woaú;Sh foa Ymd,k miqìula ;=< iliaj we;s w;r th b,lal.; iuDoaêh lrd msh ke.Sug fnfyúka WmldÍ fõ' 2. m%cd;ka;%jdoh" uQ,sl ñksia whs;sjdislï iy ;s ridr iduhla mj;ajdf.k hdu i|yd wjYH ixj¾Okh" ksoyi fukau cd;Ska w;r ixys|shdj ;jÿrg;a mj;ajd .ekSu i|yd wm lghq;= lrñka isákjd' wfkHdkH f.!rjh yd iïuq;s jdoh mdol fldg" kj ±laula ;=< ;sridr iduhla ia:dmkh lr ,Su Wfoid wm rg fufyhjkq ,nkjd' fuu ;;a ;ajh ;jÿrg;a mj;ajdf.k hdu i|yd iudcSh" foaYmd,ks l" wd¾Ól iy cd;Hka;r in|;d jeks jeo.;a lafIa ;% ish,a, we;=<;a jk mßÈ w;HjYH m%;sixialrK rdYshla wm úiska ilia lr ;sfnkjd' cd;Ska w;r fmdÿ tl`.;djh fukau wdKavql%u jHjia:djg wjYH m%;sixialrK" rg ;=< kS;sh Yla ;su;a lsÍu iy wêlrKfha iajdëk;ajh ;yjqre lr,S u i|yd wmf.a rch flakaø.; jkjd' 3. wmf.a m%uqL mrud¾:h jk rg ixj¾Okh lsÍu fjkqfjka cd;sl jYfhka b;d jeo.;a jk mq¿,a m%;sm;a;s rdYshla we;=,;a jk mßÈ w;s.re ckdêm;s;= ud iy .re w.%dud;H;=ud úiska ,ndfok ksjerÈ kdhl;ajh" Y%S ,xldj wdishdkq l,dmh ;=< by< wdodhï ,nk wd¾Ólhla njg m;a ls Íu i|yd WmldÍ jkjd' rcfha uOHld,Sk Wmdh ud¾.sl ie,eiafï wruq Kq jkafka /lshd wjia:d oi ,laIhla we;s ls Íu" wdodhï uÜgï by< ±óu" .%dóh wd¾Ólh j¾Okh lsÍu" jevlrk j;= ck;dj iy .%dóh ck;dj fuka u uOHu mdka;slhka iy rdcH fiajlhska fj; bvï whs ;sh ,efnk njg iy;s l ùu iy tu.ska jvd Yla ;su;a uOHu mdka;slhka msßila ìyslrùuhs' tfukau" È<s÷lu ÿr,Su i|yd wjYH jk m%;sm;a;s iy jev igyka flfrys iqúfYaIS wjOdkhla 2017 j¾Ih wdrïNfha isgu fhduq lrkq ,nkjd'

Upload: vonga

Post on 14-Feb-2017

217 views

Category:

Documents


2 download

TRANSCRIPT

Page 1: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

1

I fldgi

ieug m%;s,dN ysñjk fõ.j;a j¾Okhla lrd

fmrjok

1. .re l:dkdhl;=uks" Y%S ,xldfõ 20 fjks uqo,a wud;Hjrhd jYfhka 71 fjks

whjeh fhdackdj,sh 2017 j¾Ih fjkqfjka bÈßm;a lsÍug ,eîu ud ,o Nd.Hhla

f,i i,lkjd' rfÜ hym; fjkqfjka kj wd¾Ól iy iudc mßirhla we;s

lr,Su i|yd muKla fkdj" ;sridr ixj¾Okh Wfoid o meyeÈ,s m%fõYhla we;s

lr .ekSu flfrys hymd,k cd;sl rcfha fojeks whjeh fhduqj ;sfnkjd'

w;s.re ckdêm;s ffu;%Smd, isßfiak ue;s;=ud iy .re w.%dud;H rks,a úl%uisxy

ue;s;=udf.a ksmqk kdhl;ajh hgf;a ish¿u Y%S ,dxlslhska i|yd jvd;a hym;a

fyg Èkhla we;s lr,Su fjkqfjka wm rch fkdief,k lem lsÍulska hqla;j

;jÿrg;a lghq;= lsÍug ne|S isákjd' wmf.a ck;djg iqúfYaIS wd¾Ól m%;s,dN

,nd§u fjkqfjka wm hk wNsfhda.d;aul .uka u`. woaú;Sh foaYmd,k miqìula

;=< iliaj we;s w;r th b,lal.; iuDoaêh lrd msh ke.Sug fnfyúka WmldÍ

fõ'

2. m%cd;ka;%jdoh" uQ,sl ñksia whs;sjdislï iy ;sridr iduhla mj;ajdf.k hdu

i|yd wjYH ixj¾Okh" ksoyi fukau cd;Ska w;r ixys|shdj ;jÿrg;a mj;ajd

.ekSu i|yd wm lghq;= lrñka isákjd' wfkHdkH f.!rjh yd iïuq;sjdoh

mdol fldg" kj ±laula ;=< ;sridr iduhla ia:dmkh lr ,Su Wfoid wm rg

fufyhjkq ,nkjd' fuu ;;a;ajh ;jÿrg;a mj;ajdf.k hdu i|yd iudcSh"

foaYmd,ksl" wd¾Ól iy cd;Hka;r in|;d jeks jeo.;a lafIa;% ish,a, we;=<;a

jk mßÈ w;HjYH m%;sixialrK rdYshla wm úiska ilia lr ;sfnkjd' cd;Ska w;r

fmdÿ tl`.;djh fukau wdKavql%u jHjia:djg wjYH m%;sixialrK" rg ;=< kS;sh

Yla;su;a lsÍu iy wêlrKfha iajdëk;ajh ;yjqre lr,Su i|yd wmf.a rch

flakaø.; jkjd'

3. wmf.a m%uqL mrud¾:h jk rg ixj¾Okh lsÍu fjkqfjka cd;sl jYfhka b;d

jeo.;a jk mq¿,a m%;sm;a;s rdYshla we;=,;a jk mßÈ w;s.re ckdêm;s;=ud iy

.re w.%dud;H;=ud úiska ,ndfok ksjerÈ kdhl;ajh" Y%S ,xldj wdishdkq

l,dmh ;=< by< wdodhï ,nk wd¾Ólhla njg m;a lsÍu i|yd WmldÍ jkjd'

rcfha uOHld,Sk Wmdh ud¾.sl ie,eiafï wruqKq jkaafka /lshd wjia:d oi

,laIhla we;s lsÍu" wdodhï uÜgï by< ±óu" .%dóh wd¾Ólh j¾Okh lsÍu"

jevlrk j;= ck;dj iy .%dóh ck;dj fukau uOHu mdka;slhka iy rdcH

fiajlhskaa fj; bvï whs;sh ,efnk njg iy;sl ùu iy tu.ska jvd Yla;su;a

uOHu mdka;slhka msßila ìyslrùuhs' tfukau" È<s÷lu ÿr,Su i|yd wjYH jk

m%;sm;a;s iy jev igyka flfrys iqúfYaIS wjOdkhla 2017 j¾Ih wdrïNfha isgu

fhduq lrkq ,nkjd'

Page 2: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

2

4. .re w.%dud;H;=ud fuu .re iNdfõ§ iúia;rd;aulj yd ukd f,i ú.%y l< mßÈ

rch úiska jd¾Isl wd¾Ól j¾Ok fõ.h ishhg 7 lg jvd jeä w.hla w;am;a lr

.ekSu msKsi Y%S ,xldj f.da,Sh iemhqï yd jdKsc flakaøia:dkhla njg mßj¾;kh

lsÍfuka f,dal jdKsc fufyhqïj, wmf.a l%shdldß;ajh ;yjqre lsÍfï

Wmdhud¾.sl jeo.;alu i,ld wjYH jevigyka Èh;a lrkq we;' fï hgf;a

wfmalaIs; wfkl=;a lreKq Èß.ekaùug wu;rj Ökh" bkaÈhdj" isx.mamQrej jeks

l,dmSh rgj,a iu`. wd¾Ól taldnoaO;d .súiqïj,g t<fUkq we;' jHjidhlhskag

yd jD;a;slhskag äPsg,a wd¾Ólh" ixpdrl l¾udka;h" jdKsc lDIsl¾udka;h

fukau ld¾ólrK l%shdj,sh fõ.j;a lsÍug yelsjk mßÈ w;sf¾l wjia:djka yd

m%fõY ,nd§ug fm!oa.,sl wxYhg we;s yelshdj úfYaIfhka i,ld n,d rdcH yd

fm!oa.,sl wxYhkays wdfhdack i|yd ixj¾Ok l,dm msysgqjkq ,nkjd'

5. fuu m%h;akhka ;=<ska iudcfha ish¿fokd we;=,;a jk mßÈ ;sridr wd¾Ól

ixj¾Okhla we;s lsÍu flfrys b;d Yla;su;a n,mEula we;s lrk w;r 2030 §

w;am;a lr .ekSug lemjqk tlai;a cd;Skaf.a ;sridr ixj¾Ok b,lal jk ksjdi"

wdrlaIs; mdkSh c,h" iy ieug jvd;a by< cSjk ;;ajhla ,nd§u tu.ska iy;sl

lrkq ,nkjd'

6. iEu wxYhlu wd¾Ól lghq;= jvd fyd|ska bgqlsÍu i|yd zjDoaê hka;%hz (Engine

of growth) f,i i,lkq ,nk fm!oa.,sl wxYh úiska bgqlrkq ,nk N+ñldfõ

jeo.;alu iy;sl lrñka yd wjOdrKh lrñka fm!oa.,sl wxYhg myiqlï

ie,iSu yd Èß.ekaùu i|yd ukdj ie,iqï l< l%shdud¾. .kq ,nkjd' mej;sh

yels úúO ndOl bj;a lsÍu u.ska jHdmdr lsÍu i|yd jvd ys;lr yd myiq

mßirhla we;slsÍu msKsi ffk;sl yd wdh;ksl iyfhda.h ie,iSu i|yd rch

úiska blaukska m%;spdr olajñka ;jÿrg;a myiqlï i,ikq we;' wd¾Ól ixj¾Ok

jHdmD;sj,§ rch m%uqL f,i ueÈy;ajkjd fjkqjg rdcH fm!oa.,sl yjq,aldß;ajh

;=<ska tajd isÿlsÍug lghq;= lrkq ,efí'

7. ish¿u Y%S ,dxlslhka i|yd jvd hym;a fyg Èkhla ,ndoSu ;yjqre lsÍu i|yd

iudc" wd¾Ól yd mßird;aul mßj¾;khla we;s lsÍu fï jkúg mj;sk m%Odk

wjYH;djh ù ;sfnkjd' rfÜ <ud mrmqrg" úfYaIfhkau W.;a ;reK mrmqrg"

iqNjd§ wkd.;hla iy;sl lsÍu i|yd ksrka;rfhka isÿflfrk m%;sixialrK

;=<ska zzyß; yd kfjda;amdok mokï lr.;a wd¾Ólhlazz f.dvke.Sug wjYH

cd;sl ixj¾Ok Wmdh ud¾.hla ilia lrkjd'

8. .re l:dkdhl;=uks" f,dal wd¾Ól j¾Okfhka ;=fkka tllg jvd odhl;ajh

imhk bkaÈhdj" Ökh" cmdkh" fldßhdj jeks fj<|fmd,j,a iu`. uOHld,Skj

iïnkaOùfï by< yelshdjla iys;j wm wdishdkq ixj¾Ok l%shdj,sfha flakaø.;j

isákjd' fujeks fj<|fmd,j,a j,g il%Shj m%fõYùug W;aidy lrk w;ru

wdishdkq wd¾Ól l,dmfha iy wka;¾ meis*sla iyfhda.s;d yjqf,a (Trans Pacific

Partneship - TPP) yd Ökfha ztla l,dmhla - tla u`.laz ^One belt - one road& yd

Page 3: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

3

iu`. iïnkaO ù ;jÿrg;a mq¿,a fj<|fmd, wjia:d ,nd .ekSug il%Shj

l%shdlrñka isákjd'

9. Y%S ,xldfõ iEu flfklau we;=,;ajk iudc ixj¾Okhla we;slsÍug myiqlï

ie,iSu i|yd mq¿,a m%;sm;a;shla ilia lrkq ,nkjd' ixj¾Ok l%shdj,shg rfÜ

ieufokdu we;=,;aùu uQ,slj ie,ls,a,g .; hq;= wjYH;djhla' ixj¾Okh i|yd

jk .ufka§ iuia; ck iudcfha iyNd.s;ajh ,nd .ksñka zzieug iudchlaz hk

ixl,amhzz wkqj lghq;= lsÍu fY%aIaG wruqKls' fï wkqj zzieug m%;s,dN ysñjk

fõ.j;a j¾Okhla lrdzz hkak 2017 j¾Ifha fuu cd;sl whjefhys mq¿,a

f;audjhs'

10. zzieug m%;s,dN ysñjk fõ.j;a j¾Okhla lrdzz hk f;audj wkqj l%shd;aul ùfï§

±kg rfÜ hï hï ia:dkj, fldgia jYfhka b;sß ù we;s È<s÷nj uq,skqmqgd

±óug wjYH mshjr .kq ,nkjd' fuu l%shdj,shg wjOdkh fhduq lsÍu i|yd

w;s.re ckdêm;s;=ud úiska 2017 jir È<s÷nj msgq±lSfï j¾Ih f,i kïlr

;sfnkjd' wm úiska fuu m%h;akh id¾:l lr .ekSu ;yjqre lr .ekSu i|yd

w.h l< yels uÜgul wd¾Ól j¾Okhla ,`.d lr .ksñka È<s÷lu ÿr,Sug wjYH

m%;sm;a;s iïmdokh l< hq;=j ;sfnkjd' tuksid fuu b,lal iy wruqKq

idlaId;a lr.ekSu i|yd Yla;su;a wd¾Ól mokula we;slr .ekSug wm úiska

m%h;ak orkq ,nkjd' fï i|yd f;dardf.k we;s ud¾.h yryd .uka lsÍu ÿIalr

jk kuq;a jvd ys;lr wkd.;hla ìys lsÍu i|yd wjYH wä;d,u ±óu 2017

j¾Ifha fuu whjehg moku ù ;sfnkjd'

2017 whjeh i|yd miqìu

11. .re l:dkdhl;=uks" iïuq;sjd§ rcfha l=¿÷,a whjeh 2015 j¾Ifha§ bÈßm;a

lsÍfï jrm%idoh ud ,enqjd' tys§ wd¾Ólh Yla;su;a lsÍu flfrys fmdÿfõ

wjOdkh fhduqlrñka o rdcH uQ,H wxYh j¾Okh lsÍu flfrys úfYaI

wjOdkhla fhduq lrñka o wm úiska fhdackd ud,djla bÈrsm;a lrkq ,enqjd' rfÜ

úYd, ixj¾Ok jHdmD;Ska i|yd bv lv i,id,ñka" foaYSh yd úfoaYSh wdfhdack

jeälsÍu i|yd 2016 j¾Ifha§ rch úiska m%uqL;djh,nd fokq ,enqjd'

12. w;HjYH wdydr øjHj, ñ, wvqlsÍu fukau Lkscf;,a iy .Dyia: .Eia ñ,

.Kka f,dal fj,|fmdf,a ñ, wvqùu;a iu`. wvq lrñka wm úiska ck;djg fokq

,enQ iyk ksid uyckhdg ie,lsh hq;= b;sßhla we;sjQ njg lsisÿ ielhla keye'

tu b;=reï u.ska ck;djf.a fjk;a wjYH;d imqrd .ekSug bvlv ie,iqk njo

meyeÈ,shs'

13. wm úiska ,nd we;s ch.%yK mokï lrf.k ixj¾Ok l%shdj,sh Yla;su;a lrñka

;sridr wkaoñka bÈßhg .uka l< hq;= jkjd' iudc idOdrK;ajfha uQ,O¾u u;

msysgd ±kqu mokï lr.;a iudc fj<|fmd, wd¾Ólhla we;slsÍu i|yd wm úiska

W;aidy orkq ,nkjd' Y%S ,xldj j¾;udkfha § ixj¾Okfha jeo.;a

ikaêia:dkhlg wj;S¾K ù ;sfnkjd' wo Èk bÈßm;a lrk 2017 whjeh rfÜ

wkd.;h iïnkaOj b;d jeo.;a fjkiaùulg u`. fy<s lrkq ,nkjd' by<

Page 4: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

4

/lshd wjia:d i|yd ck;djf.a we;s wfmalaId fukau úl,am jHjidhl wjia:d

ms<sn| wfmalaId mq¿,a fjñka mj;skjd' fuu.ska we;sjk b,a¨u imqrd,Su i|yd

ish¿u wd¾Ól lafIa;%hkays wjYH fjkialï iy m%;sixialrKhka isÿlsÍu

wjYHjkjd'

14. miq.sh rdcH md,kh úiska wmg odhdo l< wys;lr Wreuhkaf.ka ksoyia ùu

i|yd wd¾Ólfha úúO wxYj, m%;sixialrKhka y÷kajd Èh hq;=j ;sfnkjd'

miq.sh rdcH md,kh úiska jHdmdßl mßirhg wys;lr n,mEula we;s lrñka

fndfyda wdh;kj, jdKscuh l%shdldß;ajhkag ydks l< neúka úfYaIfhkau

wl¾ukH ù we;s rdcH jHdmdr kej; k`.d isgqùug iy cd;Hka;r fj<|du

iïnkaO m%;sixialrK y÷kajd §ug mshjr .ekSu b;d jeo.;a jkjd' fun÷

m%h;akhka" Yla;su;a m%;sm;a;s rduqjla ;=< l%shd;aul lsÍu ÈhqKq wd¾Ól

l<ukdlrKhlg WmldÍ jk w;r th miq.sh rch úiska isÿlrk ,o

wl%ñl;dj,g yd;amiska fjkia ;;a;ajhla jkjd'

15. .re l:dkdhl;=uks" j¾;udkfha rdcH jHdmdrhkays mj;sk lK.dgqodhl

;;a;ajh .ek u úiska iúia;rd;aulj lsjhq;= keye' oYl .Kkdjla ;=< tl;= ù

we;s mdvq iy W!K fufyhqï l%shdldß;ajhg" tajdfha whq;= l<ukdlrKh o fya;=

ù we;s nj meyeÈ,sju ms<sìUq jk w;r th NdKavd.drfha iïm;a wmf;a hdug o

fya;=jla ù ;sfnkjd' tuksid fun÷ jHdmdr Yla;su;a fldg jvd M,odhS jHdmdr

njg mßj¾;kh lsÍu i|yd mßmQ¾K m%;sixialrK jevigykla y÷kajd§u

wjYHhs'

16. wmkhk ixj¾Okh wmf.a b;d by< m%uqL;djhla jk w;r" wmkhk ixj¾Okh

i|yd jvd ys;lr jd;djrKhla ks¾udKh lsÍug n,dfmdfrd;a;= jkjd' o<

foaYSh ksIamdÈ;hg idfmalaIj wmkhk fkdlvjdu my; jeà ;sfnkjd' 1990

j¾Ihkays ueo Nd.fha§ o< foaYSh ksIamdÈ;fhka ishhg 30 lg jvd jeä m%;sY;hl

isg j¾;udkh jk úg ishhg 15 muK olajd wmkhk my; jeàu wd¾Ólhg

hym;a ;;a;ajhla we;s lrkafka keye' fujeks ;;a;ajhla hgf;a M,odhs;djh

j¾Okh lsÍu" fj<|fmd, myiqlï jeä lsÍu" oaúmd¾Yùh wd¾Ól iyfhda.s;d

.súiqï we;slr .ekSu" wdfhdack uKav,h m%;sixúOdkh lsÍu" b;d w;HjYH

wdh;k msysgqùu iy úfoaY úksuh md,k bj;alsÍu hkdÈh b,lal lr.;a

fj<|du yd wdfhdack mokï jQ m%;sixialrKhka ienE jYfhkau jvd fyd|

cd;Hka;r fj<| iy wdfhdack jd;djrKhlg fya;= idOl jkjd' we;a;

jYfhkau" wm úiska ksoyia fj<|dula fkdj idOdrK fj<|dula wruqKq lr

.kakd w;r tu.ska Kh we;s fkdlrk úfoaYSh wruqo,a rgg .,d tau;a Èßu;a

lrkjd'

17. flfia fj;;a" wmf.a l%ufõohka" l=i,;djhka" l%shdj,Ska iy M,odhs;djh

j¾Okh lsÍu Tiafia wm wd¾Ólfha ;r`.ldÍ ;;a;ajhka ;jÿrg;a jeäÈhqKq

lr.; hq;=j ;sfnkjd' M,odhs;dj jeä lsÍfuka wd¾Ól j¾Okh fõ.j;a lsÍu

b;d w;HjYH ù ;sfnkjd' wm úiska wfmalaIs; wd¾Ól j¾Okhg b;d wjYH

wx.hka f,i M,odhs;d j¾Okh" f;dr;=re yd ixksfõok ;dlaIKh iy há;,

Page 5: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

5

myiqlïj, ixj¾Okh o y÷kdf.k ;sfnkjd' hdka;%SlrKh" frdfnda ;dlaIKh

yd f;dr;=re iy ixksfõok ;dlaIKh ms,sn| f.da,Sh jYfhka isÿjk ÈhqKqjg

wod,j wmf.a ksmqK;d hdj;ald,Sk úh hq;=hs' wOHdmk lafIa;%h" m¾fhaIK yd

ixj¾Ok lghq;=j, fukau äcsg,alrK há;, myiqlïj, flfrk wdfhdack

u.ska kj wjia:djka .%yKh lr .ekSug wmg yelsjkjd'

18. Y%S ,xldj ¥m;a rdcHhla ùu ksidfjka" id.rh u`.ska Wmojkq ,nk wd¾Ól iïm;a

iïNdrh Wmßu f,i m%fhdackhg .; hq;= jkjd' id.r m¾fhaIK" ixpdrl

jHdmdrh" ëjr iïm;a iy id.r iïm;a u.ska wd¾Ól yelshdjka by< kexùu

flfrys wmf.a úfYaI wjOdkh fhduq fjkjd'

19. fiajd úhqla;s o¾Ylh fï jkúg wvqfjñka mj;skjd' tla milska úúO wd¾Ól

Wm wxYhkays fiajl wjYH;d by< hñka mj;sk w;r wfkla miska b;d iSñ;

ixLHdjla tjeks /lS rlaId i|yd b,a¨ï lrkjd' wm jhia.; fjñka mj;sk

iudchla ùu fya;=fjka Bg wod, ixlS¾K;d ;j;a jeäù ;sfnkjd' fun÷

Wmk;Ska wmf.a jHdmdrhka u; m%n, wNsfhda.hla t,a, lr ;sfnkjd' kj

wjia:djka we;sù ;snqK o mj;sk lïlre kS;s moaO;sj, mj;sk jHdl+,;d u.ska

fujeks wjia:djka j,ska Wmßu m%fhdack .ekSu iSudù we;s w;r lïlre kS;s

m%;sixialrKh lsÍfï wjYH;djh tu.ska ;yjqre lrkjd'

20. b;d by< wd¾Ól j¾Okhla w;am;a lr .ekSu i|yd id¾j wd¾Ól ia:djr;ajhla

mj;ajd .ekSu b;d w;HjYH idOlhla jkjd' ±kg wm rg uqyqKmd ;sfnk id¾j

wd¾Ól wiu;=,s;;djh b;d ie,ls,af,ka hq;=j ks¾udKh lrkq ,nk m%;sm;a;s

;=<ska úi|sh hq;=j ;sfnkjd' fï yd iïnkaO m%;sm;a;s w;r" whjeh ys`.h ±ßh

yels idOdrK uÜgulg wvqlsÍu m%uqL wjYH;djhls' id¾j wd¾Ól ia:djr;ajh

<`.dlr .ekSu ;=<ska WoaOukh yd fmd,S wkqmdú; jeäùu iy úksuh wkqmd;h

wjm%udKh ùu u.ska we;súh yels wkjYH mSvkh wvqlsÍug yd md,kh lsÍu

i|yd wjYH ish¿ m%h;akhka ±ßh hq;=hs' WoaOukh jeäjSu ksid ck;djg ú|Sug

isÿj ;snQ ÿIalr;d wm ±l ;sfnkjd' wm úiska fï jk úg WoaOukh md,kh

lsÍug iu;a ù we;s w;r th wmf.a wd¾Ól l<ukdlrKh ms<sn|j wdvïnr úh

yels ldrKhla' ck;dj mSvdjg m;a fkdlr fuu l%shdoduh iqNjd§j bÈßhg

f.khEug wjYH mshjr wLKavj .kq ,nkjd'

21. f.da,Sh jYfhka isÿjk fjkialï fya;=fjka ie,lsh hq;= uÜgulska m%d.aOk

wdfhdack uE; jirj, msg;g .,d f.dia we;s neúka id¾j wd¾Ól l<ukdlrKh

ÿIalr ù we;' fuu wNsfhda.h ch .ekSug w;sf¾l wdrlaIs; úfoaY úksuh

m%udKhla mj;ajd .ekSu i|yd wjYH iqÿiq m%;sm;a;s y÷kajd §u u.ska wmf.a

wd¾Ólfha ndysr wxYh Yla;su;a l< hq;=fõ'

22. wmf.a b;sßlsÍï jeä lsÍug;a tajd jvd M,odhS wd¾Ól úl,am fj; fhduq lsÍug;a

tu.ska wd¾Ól j¾Ok yelshdj m%idrKh lsÍfï wjYH;djhla ;sfnkjd'

wdfhdackh i|yd jk mßirh jeäÈhqKq lsÍu b;d jeo.;a jk w;r wmf.a

wdfhdack b,lal ksis mßÈ mj;ajdf.k hdu i|yd úfYaI wjOdkhla fhduq lsÍug

wjYHhs' jHdmdr mj;ajdf.k hdu ;yjqre lsÍu i|yd by< wfmalaIdjka iys;

Page 6: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

6

m%;sixialrK jevms<sfj,la y÷kajd §u ;=<ska w¿;ska ìysjk jHjidhlhskag

wdfhdackh lsÍug ys;lr jHdmdßl jd;djrKhla we;s lsÍu fukau kj

fj<|m,j,g msúiSu myiq lr ,Su yd /lS rlaId wjia:d W;amdokh lsÍu wmf.a

wfmalaIdjhs'

23. uQ,sl jYfhka l¾udka; fj; jeä keUqrejla we;s l=vd yd uOH mßudK jHdmdr

wxYh wmf.a wd¾Ólhg b;d Yla;su;a odhl;ajhla ,nd fokjd' fujeks jHdmdr

we;s lsÍug" wdrlaId lsÍug fukau ixj¾Okh lsÍug wjYH uQ,H" wf,ú iy

wfkl=;a wod< myiqlï i,id,ñka tu wxYh ÈhqKq lsÍu flfrys wmf.a wjOdkh

fhduq ù ;sfnkjd' l=vd yd uOH mßudK jHdmdrj,g foaYSh yd úfoaYSh

iïnkaO;d f.dvk`.d .ekSu i|yd wjYH jk fmdÿ myiqlï ÈhqKq lsÍug;a"

cd;Hka;r fj<|m,g msúiSug;a wjYH myiqlï i,ikjd' uQ,H myiqlï ,nd

.ekSu i|yd ±kg we;s ndOdj,g ms<shula f,i uQ,H myiqlï fj; m%fõYùu

myiq lsÍu i|yd wjYH m%;sm;a;s iïmdokh lrkq ,nkjd'

24. f;dr;=re hq.h i|yd m%fõYùfï ia:dkh jk äcsg,alrKh ;=<ska ,nd.; yels

m%;s,dN Y%S ,xldj úiska Wmßu jYfhka ,nd.; hq;= njg ud ;rfha úYajdi

lrkjd' wekf,d.a ^Analogue) bf,lafg%dksl iy hdka;%sl Wmdx.j, isg äcsg,a

;dlaIKh olajd isÿ ù we;s ;dlaIK lafIa;%fha kj m%jK;d ;=<ska isÿjk úYauh

ckl ixj¾Okh is;d .ekSug j;a fkdyels ;rï fjkjd' wm úiska furg

äcsg,alrKh i|yd jQ l%shdj,sh fï jk úg wdrïN lr we;;a tys Wmßu ;,hg

,`.dùug È.= .ukla hd hq;=hs'

25. .re l:dkdhl;=uks" ixj¾Okfha ;sridr nj ;yjqre lr .ekSu msKsi wm úiska

,nd .kakd wd¾Ól j¾Okfha fõ.h muKla fkdj" tys iajNdjh yd rgdj ms<sn|j

o ie,ls,su;a jkjd' fun÷ m%h;akhla u.ska ixj¾Okfha m%;s,dN iudcfha iEu

;,hla fj;u iudkj úys§ hkq we;s njg iy;sl flfrkjd'

26. bvï" ksjdi" wOHdmkh yd fi!LH jeks uQ,sl wjYH;d iïmQ¾K lsÍu i|yd jk

wjYH;djh flfrys wmf.a úfYaI wjOdkh fhduqù ;sfnkjd' tuksid" fuu

l%shdj,sh È.gu mj;ajdf.k hdu ;yjqre lsÍu i|yd wjYH jeäoshqKq lsÍï

wLKavj isÿ lrkq ,nkjd'

27. f.dú ck;djf.a Èú meje;au jeä ÈhqKq lsÍu i|yd jk wfma wNs,dYh ;=< ÈhqKq

;dlaIKh mokï lr.;a mshjr y÷kajd fokq ,nkjd'

28. Y%S ,xldfõ rdcH wxYh uyck ys;ldó" ck;djf.a wjYH;d iy jqjukd iïnkaO

j.úh hq;= jkjd fukau" m%;spdr o ±laúh hq;= jkjd' jvd ld¾hlaIu yd M,odhS

l%shdj,shla ;=<ska ks,OdÍjdoh wvq lsÍfuka jvd uyck ys;ldó rdcH fiajhla

iy;sl lsÍu wmf.a n,dfmdfrd;a;=jhs'

29. wm okakd mßÈ l<ukdlrKfha § Ndú; jk m%Odk ld¾h idOk o¾Yl (Key

Performance Indicators - KPIs) fndfyda rgj,a úiska iqNjd§j ;u wdh;k yd

fiajlhkaf.a ld¾hidOkh we.hSu i|yd fhdod .kakjd' ta wkqj wju jYfhka

Page 7: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

7

rdcH wxYfha m%uqL wdh;k lsysmhlgj;a m%Odk ld¾h idOk o¾Yl y÷kajd§ug

we;s yelshdj wm úiska fidhd n,kq ,nkjd'

30. ´kEu ixj¾Ok l%shdj,shl§ mßirfha ;sridr meje;au b;d w;HjYH wx.hla

jkjd' tneúka Y%S ,xldj f,dalfha wfkla rgj,a o we;=¿j f.da,Sh WIaK;ajh

ms<sn|j meßia .súiqfuys w;aika lrejl= ùfuka fï i|yd we;s wmf.a lemùu

fmkakqï lr ;sfnkjd'

31. Y%S ,xld ck;djf.a cSjk ;;a;ajh Wiia lsÍfï l%shdj,sfha § 2030 jif¾ tlai;a

cd;Skaf.a ;sridr ixj¾Ok kHdh m;%fha we;s jeo.;alu wm rch úiska f;areï

f.k ;sfnkjd' iefjdu we;=,;a jk mq¿,a m%;sm;a;s rduqjla u.ska rfÜ wd¾Ól"

iudcSh yd mßird;aul m%uqL;d" uOHld,Sk yd È.=ld,Sk ixj¾Ok ie,iqï ;=<

we;=,;a lrñka fuu kHdh m;%h l%shd;aul lsÍu iy;sl lrkq we;s'

32. .re l:dkdhl;=uks" w;S;fha§ W;=re iy kef.kysr m%foaYj, ;snQ m%Yak i|yd

fjka fjka jYfhka ms<shï ,nd §ug lghq;= lr ;sfnkjd' W;=re yd kef.kysr

m<d;aj, iy rfÜ wfkl=;a m%foaY w;r mj;sk iudcuh yd wd¾Óluh

wiu;=,s;;djka 2020 jk úg bj;a lsÍug lghq;= lsÍu wmf.a wfmalaIdjhs'

33. .re l:dkdhl;=uks" rcfha Kh nr ms<sn|j fuu rch úfYaI wjOdkhla fhduq

lr ;sfnkjd' wmf.a orejka u; Kh nr ksid we;sù ;sfnk mSvdldÍ nj bj;a

lsÍu i|yd wm rch lemù isákjd' fï iïnkaOfhka rfÜ ixj¾Okhg

iDKd;aul n,mEula we;s fkdjk wdldrhg ilia lrk ,o m%;sm;a;s iy

jevigyka l%shd;aul l< hq;=hs' rch úiska jir 13 la olajd wksjd¾h jk mdi,a

wOHdmkh" jD;a;Sh" ld¾ñl iy úYajúoHd, wOHdmkh i|yd we;s bvlv mq¿,a

lsÍu i|yd .kq ,nk l%shdud¾. o fï i|yd WmldÍ jkq we;'

34. 2017 j¾Ifha whjeh fhdackd ilia lrk ,oafoa úúO uÜgñka woyia úuiSfï

l%ufõohla ;=<sks' fuys§ úfYaIfhkau whjeh iïnkaOfhka uyck woyia úuid

isák ,o nj ud i|yka lsÍug leu;shs' whjeh ilia lsÍfï ld¾hfha§

b;sydifha m<uq j;djg udf.a u`.fmkaùu hgf;a uqo,a wud;HdxYh úiska zz2017

j¾Ih i|yd whjeh ilia lsÍfï§ uyck iyNd.s;ajh ,nd.ekSuzz hk f;audj

hgf;a kejqï uqyqKqjrlska lghq;= l<d'' tfiau fï i|yd úYajúoHd, 12 l isák

Ydia;%{hskaf.a o iyfhda.h ,nd .;a;d' Bg wu;rj" úúO uyck lKavdhï

rdYshla iy ;j;a úYd, msßila fï i|yd úúO whqßka odhl;ajh ,nd ÿka w;r fï

wjia:dfõ§ Tjqka ish¿fokd fj; udf.a lD;{;djh msßkeóug leu;shs' fuu

l%ufõoh ;=<ska wm whjeh ilia lsÍfïoS .ï uÜgfï isák uyck;djf.a woyia

fuu l%shdj,sh ;=<g ,nd .ekSfï wruqfKka lghq;= lrk ,o nj o i|yka lsÍug

leu;shs' tajdhska ie,lsh hq;= fhdackd m%udKhla iqÿiq mßÈ fuu whjeh ;=<g

we;=,;a lr ;sfnkjd'

35. ;ud wdorh lrk wh fj; i;aldr lsÍu Y%S ,dxlslhska w;S;fha isgu mj;ajdf.k

tk hym;a iïm%odhla' fï iïnkaOfhka wm ljr uÜgul isákjdo hkak

zzmß;Hd.h ms<sn| f,dal o¾Ylhzz ^World Charity Index) u.ska ikd: lr

Page 8: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

8

;sfnkjd' wmf.a iudcSh hymeje;au ms,sn|j f,dal m%cdj úiska ukskq ,nk fuu

úYaj ;;a;ajh ;jÿrg;a Yla;su;a lsÍug wm ne|S isákjd' tneúka úúO wruqKq

bgqlr .ekSu fjkqfjka lrkq ,nk iudc fiajd lghq;= kj uqyqKqjrlska

ls%hd;aul lsÍug lghq;= lrkq we;s' iudcfha jvd;a myiqfjka mSvdjg m;aúh yels

fldgiaj, ÿla.ekú<s úi|Su i|yd Yla;su;a iqnidOk jevms<sfj,la w;HjYH nj

wm ms<s.kakjd'

36. ish¿u Y%S ,dxlslhska fj; jvd fyd| fyg ojila Wodlr,Su fjkqfjka wm hk

.ufka§ kj wNsfhda. rdYshlg uqyqK §ug wmg isÿù ;sfnkjd' úfYaIfhkau

jhia .;jk jeäysá mrïmrdj idfmalaIj jeäùu ;=<ska wd¾Ólh iy iudch u;

mekfjk uy;ajQ n,mEu wmf.a úfYaI wjOdkhg fhduqjQ lreKla'

37. odhl;ajhla fkdue;s rcfha úY%du jegqma l%uh bÈß mrïmrd .Kkdjlg mSvkhla

we;s úh yels M, úmdl ,efnk ixlS¾K ;;a;ajhl mj;sk nj i|yka l< hq;=hs'

rcfha whjeh ;=< fuu úY%du jegqma l%uh fjkqfjka ±Íug isÿj we;s jeh nr

m%Odk ia:dkhla .kakjd' ta ;=<ska wkd.;fha§ úY%dñlhska fjkqfjka jvd;a

fyd|ska fiajhla ,nd Èh yels iqÿiq úl,am fhdackd y÷kajd§fï wjYH;djh ±äj

u;= lrkjd'

38. rch úiska fhdackd lrk ,o úúO lafIa;% hgf;a y÷kajd fok ,o m%;sixialrK

l%shdjg kexùfï § fkdfhla wjia:dj,§ w;sfYdala;sfhka lrkq ,enQ úfõpk

ksid iSudjka mek ke.S ;sfnkjd' cd;sl hym; fkd;ld yqfolau foaYmd,k

fjkialï u; úreoaO u; we;s lsÍug W;aidy orK mqoa.,hska ksid rg ;=<

wúksYaÑ; Ndjhka f.dv kef.kjd' mj;sk .eg¿j,g úi÷ï fidhd .ekSug

±laula fkdue;sj foaYmd,k wfmalaId Nx.;ajfhka fkdu`. .sh mqoa.,hska úiska

ck;dj uq,dlrñka úfrdaO;d jevigykaj,g iyNd.s ùu cd;sfha wjdikdjls' Y%S

,dxlslhska fj; jvd hym;a fyg Èkhla Wodlr,Su i|yd wjYH m%;sixialrK

l%shd;aul lsÍu msKsi ish¿ Y%S ,dxlslhska fm< .efikq we;ehs wm wfmalaId

lrkjd'

39. rg ixj¾Okh lsÍu i|yd bÈß ±laula iys; fyd|ska ie,iqï lrk ,o m%;sm;a;suh

rduqjla wm bÈßm;a lrkjd' ±kg mj;akd iy bÈßfha§ u;=úh yels wNsfhda.j,g

uqyqK §ug iy tajd id¾:l f,i l<ukdlrKh lr .ekSug yelshdj we;slr

.ekSu i|yd wm fj; we;s hym;a ±lau l%shdjg mßj¾;kh lr .; hq;= jkjd'

wmg bÈßfha§ .uka l< hq;=j we;s ud¾.h myiq tlla fkdjk nj wms okakjd'

tkuq;a" tfia lsÍug wjYH yelshdj we;s njg wmg ±ä úYajdihla ;sfnkjd' wm

bÈßfha mj;sk .eg¿ msgq±lSug fhda.H kjH l%fudamdhka o we;=,;a lr .ksñka ±ä

lemùulska hq;=j ish¿ wNsfhda.hkag uqyqK fokjd'

40. wmf.a rch fj; fhduq lrk ,o ck;d wfmalaIdjka iy mejreKq ld¾hhka bgq

lsÍug w;s.re ckdêm;s ffu;%Smd, isßfiak ue;s;=ud;a .re w.%dud;H rks,a

úl%uisxy ue;s;=ud;a ±ä wjOdkhlska yd lemùulska hq;=j lghq;= lrkq ,nkjd'

fuu ld¾hNdrh jir 2020 tydg o l%shd;aul fjkjd' fï wkqj 2015 ckjdß 08

Èk ck;dj fjkqfjka jQ fmdfrdkaÿ wms ta whqßkau h:d mßÈ bgq lrkq ,nkjd'

Page 9: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

9

II fldgi

lDIsl¾udka;h

41. .re l:dkdhl;=uks" lDIsl¾udka;hg wfma wd¾Ólfha" wfma iudcfha iy wfma

ckÔú;fha úYd, jeo.;alula ysñfjkjd' tu ksid lDIsld¾ñl wxYhg uq,a ;ek

foñka whjeh fhdackd bÈßm;a lsÍu wdrïN lsÍug ud leu;shs' wdydr ksIamdok

iy lDIsl¾uh wdY%s; ksIamdok wdkhkh i`oyd jd¾Islj remsh,a ì,shk 200 la

muK wm úiska jeh lrkjd' bvï l=vd len,s jYfhka mej;Su" kùk ;dlaIKh

yd lDIsld¾ñl l%ufõo Ndú;hg fkd.ekSu iy ia:djr lDIsld¾ñl m%;sm;a;s

l%shd;aul fkdùu" lDIsld¾ñl wxYh ;ju;a hemqï uÜgfï mej;Sug fya;= ù

;sfnkjd'

42. lDIsld¾ñl wxYfha ksr; ñ,shk 2'5 la muK jk ck;djf.ka jeä fldgilf.a

udisl wdodhu o< jYfhka remsh,a 25"000 la muK jk w;r th rfÜ idudkH

udisl wdodhu jk remsh,a 41"000 g jvd wvqh'

43. .re l:dkdhl;=uks" tla hq.hl fmrÈ. OdkHd.drh jQ rgla fujka ;;a;ajhlg

m;aù ;sîu wmg ms<s.; yels ;;a;ajhla fkdfõ' wvq M,odhS;djla iy wvq wdodhï

iys; iSñ; fNda. m%udKhla u; r`od mj;sk hemqï lDIsl¾udka;h" jdKsc

lDIsl¾udka;hla njg mßj¾;kh lr f.dùkaf.a wdodhï by< kexùug;a iq¿

mßudK ksIamdolhska uyd mßudK uÜgfï lDIs wmkhklrejka olajd ÈhqKq

lsÍug;a iyfhda.h ,nd §ug wmf.a rch n,dfmdfrd;a;= fjkjd' .re

l:dkdhl;=uks" j.d ìï len,s ùfï ;;a;ajh ;=< wmf.a f.dùkag ksIamdokfha

Wmßu m%;sM, ,nd .ekSug wiSre ù we;s w;ru ksIamdok i`oyd m%Yia: ñ,la ,nd

.ekSug fkdyels ù Tjqka w;rueÈhkaf.a f.dÿre njg m;a lr ;sfnkjd' wmf.a

f.dùkag Kh ,nd .ekSu fukau Tjqkaf.a ksIamdok yd fiajd i`oyd fyd`o ñ,la

,nd foñka Tjqkaj iún,.ekaùu f.dú iuQmdldr u.ska isÿ l< yels nj ud

úYajdi lrk w;r ta i`oyd f.dú iuQmdldr we;s lsÍu wm úiska Èß .kajkq

,nkjd'

44. lDIs ksIamdok i`oyd jk w.h odufha (Value Chain) jvd;a ys;lr yd wLKav

meje;aula we;s lsÍu i`oyd l=vd mßudK f.dú ksIamdolhska yd uyd mßudKfha

ñ, § .kakka iys; ndysr f.dùka ,jd ksIamdokh lsÍfï l%ufõoh (out-grower

model) Ndú;d lsÍu ud Èß .kajkjd' .re l:dkdhl;=uks" fï i`oyd ;j ÿrg;a

iydh ùug" Ndú;hg fkdf.k we;s iy wd¾Óluh jYfhka M,odhS;djhla

fkdue;sj fhdodf.k we;s bvï ldIsl¾udka;h i`oyd ksoyia lsÍug;a" kj

;dlaIKh iy kj lDIsld¾ñl l%ufõo Ndú;hg myiqlï ie,iSug;a" jvd M,odhS

f,i bvï Wmfhda.S lr.ksñka by< M,odjla ,nd fok ñY% fnda. j.djka isÿ

lsÍug;a myiqlï ie,isug;a rch n,dfmdfrd;a;= fjkjd' fuu.ska hym;a uQ,H

myiqlï i`oyd yd fj<ofmd< i`oyd f.dùkag m%fõYhka we;s lsÍug o myiqlï

i,ikq ,nkjd' tfiau" fuu myiqlï ie,iSu ;=<ska wdydr iqrlaIs;;djh ;yjqre

Page 10: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

10

lsÍug;aa" ixpdrl lafIa;%fha wfmalaIs; j¾Okh;a iu`. f.dú ksIamdok i`oyd jeä

úh yels b,a¨u imqrd,Sug;a" úfYaIfhka ueofmrÈ. fj<ofmd< ;=< we;s ie,lsh

hq;= wjia:djka m%fhdackhg .ksñka f.da,Sh wdydr ksIamdok l%shdodufha

fldgialrejka ùug;a yels fjkjd'

45. m%Odk wdydr fnda. myla jk w," f,dl= ¿EKq" ñßia" nvbß`.= iy fidahdj,ska Y%S

,xldj iajhxfmdaIs; lsÍfï wruqKska 2016 -2018 cd;sl wdydr ksIamdok jevigyk

wm úiska ±kgu;a wdrïN lr ;sfnkjd'

46. jdKsc lDIsl¾udka;hg mßj¾;kh ùu i`oyd úfYaIfhka hdka;%SlrKh ;=<ska

M,odhS;dj by< kxjk kùk lDIsld¾ñl l%ufõo m%j¾Okh lsÍu" ì`È;s c, yd

úisß c, ;dlaIKh jeks by< jdß ;dlaIKsl l%u Ndú;d lsÍu fukau mqfrdal:k

úYaf,aIK ;=<ska ksjerÈ ;SrK .ekSug bjy,ajk kùk lDIsld¾ñl l%ufõo

fhdod .ekSu jeo.;a jkjd' ta wkqj" ù" m,;=re" t<j¿" OdkH j¾." u,a iy f.j;=

j.djka i`oyd tjeks M,odhS;djh by< kxjk ;dlaIKsl l%ufõo iy Ndú;djka

fhdod .ekSug f.dùka iy f.dú ixúOdk Èßu;a lrkjd' tfiau" w,s.egfmar"

wkakdis" rUqgka" fn,a fmm¾" l=vd ;lald,s (Cherry Tomatoes), .,a ishU,d" fudr

jeks m<;=re yd t<j¿ i`oyd tajdfhys w.h tl;= lsÍï by< kexúh yels lDIs

ieliqï l¾udka; i`oyd jHjidhlhska Èßu;a lrkjd' ta i`oyd f.dùka" f.dú

ixúOdk yd lDIs ieliqï wdh;k i`oyd fukau M,odhS;djh by< kexùu i`oyd

fhdod .kakd ;dlaIKh yd Ndú; l%u i`oyd jk Kh fjkqfjka ishhg 50 l

fmd,S iykdOdrhla ,nd §ug ud fhdackd lrkjd'

47. rg ;=< m%udKj;a ù .nvd myiqlï fkdue;s ùfï .eg¨jg úi`ÿula f,i w;sßla;

ù ksIamdokhla iys; f;dard.;a Èia;%slalj," M,odhS;dj by< kexúh yels

;dlaIKsl l%u yd Ndú;djka fhdod .ksñka wju jYfhka fuá%la fgdka 5"000 l

Odß;djhlska hq;= ihsf,da (Silo) .nvd myiqlï we;s lsÍug wdfhdackh lrk uOH

mßudK iy,a fuda,a ysñhka i`oyd o Èklg wju jYfhka fuá%la fgdka 50 l

Odß;djhlska hq;a ù fuda,a we;=,;a jk mßÈ by; iykodhS Kh fhdackd l%uh ù

j.d wxYh fj; o mq¿,a lsÍug ud fhdackd lrkjd'

48. .re l:dkdhl;=uks" fuu fmd,S iykdOdr jevigyk i`oyd remsh,a ñ,shk 400

la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

49. me<Eá noaO lsÍu" j,a me< fk,Su jeks ld¾hhka i`oyd hka;% iQ;% Ndú;d lsÍu

;=<ska tu ld¾hhka hdka;%SlrKh lsÍug f.dùka iy f.dú iuQmdldr Èßu;a

lrkjd' ta i`oyd wdkhkh u; mkjd we;s tl;= l< w.h u; noao iy f¾.= noao

iy jrdh yd .=jkaf;dgqm, ixj¾Ok noao wfydais lsÍug ud fhdackd lrkjd'

;jo" f.dú iuQmldr i`oyd myiqlï ie,iSu msKsi ishhg 75 l fmd<S

iykdOdrhla o we;s kj Kh fhdackd l%uhla l%shd;aul lsÍu i`oyd remsh,a

ñ,shk 50 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

50. .re l:dkdhl;=uks" wmkhk fj<ofmd, wruqKq lr.kssñka ÈhqKq ;dlaIKsl yd

lDIsld¾ñl l%ufõo fhdod .ksñka jdKsc uÜgfï t<j¿" m<;=re yd m%Odk wdydr

fnda. j¾. my j.d lsÍu i`oyd udÿre Th ol=Kq bjqr iy wfkl=;a m%foaYj,ska

re' ñ' 400

re' ñ' 50

Page 11: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

11

rcfha bvï wlalr 20"000 la ,nd fokjd' fuu jevigyk hgf;a" jdKsc uÜgfï

f.dúfhl= i`oyd §¾>ld,Sk nÿ l%uh hgf;a wju jYfhka wlalr 1"000 l N+ñ

Nd.hla ,nd §ug ud fhdackd lrkjd'

51. .f,kaì`ÿKqjej yd nq;a;, kj OdkH .nvdjkays ±kgu;a l%shd;aul lrkq ,nk

.=oï l=ú;dkais uQ,HlrK l%uh ls,sfkdÉÑh" ukakdru yd weô,smsáfhys o

.vndjka bÈlr l%shd;aul lsÍug lghq;= lrk w;r ta i`oyd ±kgu;a remsh,a

ñ,shk 600 la fjka lr ;sfnkjd'

52. fuu lafIa;%hg ;j ÿrg;a iydhùu i`oyd jhU úYajúoHd,h ;=< wdydr ;dlaIKsl

m¾fhaIK tallhla ia:dmkh lsÍug ud fhdackd lrkjd'

jeú,s wd¾Ólh

53. .re l:dkdhl;=uks" 1992 j¾Ifha § rcfha j;=" m%dfoaYSh j;= iud.ï njg

mßj¾;kh lsÍfï wruqK jQfha j;= iud.ïj, l<ukdlrKh úêu;a lr tu j;=

,dN Wmhk wdh;k njg m;a lsÍuhs' flfia jqjo" kùk lDIsld¾ñl WmlrK yd

Ndú;hka i`oyd m%udKj;a wdfhdackhla isÿ fkdùu iy j;alï wjNdú;h ksid

M,odhS;djh ia:djr uÜgul fkdue;sj m%dfoaYSh jeú,s iud.ïj, ld¾hidOkh

b;d lK.dgqodhl ;;a;ajhl mj;sk nj jir 25 lg miq wo wmg fmfkkakg

;sfnkjd' ta wkqj" jvd;a ld¾hlaIu l<ukdlrKhla i`oyd tla iud.ulg ;nd

.; yels Wmßu bvï m%udKh wlalr 5"000 lg iSud lrk w;r tu iud.ï

taldnoaO lsÍug bvfokq fkd,efí' flfia jqj;a" tu.ska /lshd wysñùula isÿ

fkdjk nj wm ;yjqre lrk w;r bvï fjka lsÍfï § m%;slafIam lsÍfï m<uq

whs;sh m%dfoaYSh jeú,s iud.ï i;= fjkjd'

f;a l¾udka;h

54. wmf.a f;a wmkhkfhka jeä m%udKhla w.h tl;= fkdlrk ,o f;a ùu

fya;=fjka Y%S ,xldfõ f;a i`oyd ,efnk ñ, my< uÜgul mj;skjd' flfia jqjo"

2020 jk úg f;a wmkhkh wefußldkq fvd,¾ ì,shk 5 olajd jeä lsÍug rch

n,dfmdfrd;a;= jk w;r ta i`oyd w.h tl;= l< f;a wmkhkh jeä lsÍu wjYH

jkjd' tneúka" w.h tl;= l< f;a m%j¾Okh lsÍfï m%;sm;a;s wkqj ikakdu

m%j¾Okh (brand promotion) i`oyd foaYSh f;a wmkhklrejkag wefußldkq

fvd,¾j,ska Kh ,nd .ekSug yels jk mßÈ Y%S ,xld f;a uKav,h u.ska wemlr

,nd §ug ud fhdackd lrkjd'

55. f;a l¾udka;lrejkaf.a woyia w;r uq,ska ;shqKq fn§ula mej;sh;a f;a wmkhk

wxYh ,sys,a lsÍfï .eg¿ iïnkaOfhka fï jk úg ie,lsh hq;= l;sldjla

f.dvke.S ;sfnkjd' fï iïnkaO .eg¿ mq¿,aj wOHhkh lsÍu ioyd .re

w.%dud;H;=ud úiska lñgqjla m;a lrkq ,enqjd' wod< ish¨ md¾Yjhka iu.

m%udKj;a l;sldjlska f;drj wm fï iïnkaOfhka wmÍlaIdldÍ f,i lsisÿ

;SrKhla fkd.kakd njg fuu .re iNdjg ud iy;sl fjkjd'

Page 12: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

12

56. .re l:dkdhl;=uks" jvd;a ir, jQ nÿ yd ;Sre nÿ jHqyhka ;=<ska f;a l¾udka;hg

myiqlï ie,iSu i`oyd f;a j, ñ'r'.e (CIF) ñ< u; wh lrk ishhg tll

wdkhk wmkhk md,k .dia;=j wfydais lsÍug;a" f;a weiqreï u; wh lrk .dia;=

bj;a lsÍug yd ixfla; (Logo) ,shdmÈxÑh u; wh lrk .dia;= bj;a lsÍug;a ud

fhdackd lrkjd' Y%S ,xld f;a uKav,fha fuf;la ldKav 6 la hgf;a mej;s

jd¾Isl n,m;% w¨;a lsÍu" úYd, iud.ï i`oyd remsh,a 500"000 l yd l=vd iud.ï

i`oyd remsh,a 50"000 l .dia;=jlg hg;a jk f,i ldKav 2 la hgf;a wh lrk

mßÈ ir, lsÍug;a ud fhdackd lrkjd'

57. ie,lsh hq;= úYd, f.da,Sh fj<`om,la we;s CTC f;a m%j¾Okh Èß .kajkjd' w.h

tl;= lr kej; wmkhkh i`oyd CTC f;a wdkhkhg myiqlï ie,iSu i`oyd f;a

wdkhkh lrk wjia:dfõ § Tjqka uqyqK fok ndOl ,sys,a lsÍug ud fhdackd

lrkjd'

58. j¾;udkfha li, f;a wmkhkh lrk nj ud okakjd' th zisf,daka àZ kduhg

úYd, wys;lr n,mEula we;s lrk neúka li, f;a wmkhkh i`oyd jk ;yku

b;d ±äj l%shd;aul lrk f,i wod< n,OdÍkaf.ka ud b,a,d isákjd' tu

fr.=,dis lvlrkakka u; f;a lsf,dajla i`oyd remsh,a 300 l ov uqo,la mkjk

w;r tu l%shdj,sfhys kshq;= ish¨ fokd ta iïnkaOj j.lSu ±ßh hq;= fjkjd'

rn¾ l¾udka;h

59. rn¾ kej; j.dj" jeä M,odjla iys; me, y`ÿkajd §u" jeys wdjrK ;dlaIKh

jeks f;dr;=re we;=<;a zrn¾ i`oyd jk uyd ie,eiauZ jydu l%shd;aul lsÍug;a Y%S

,xld ma,diaála yd rn¾ wdh;kfhys b;d by< ;dlaIKfhka hq;= Finite Element

Analysis Stimulation uOHia:dkhla msysgqùu i`oyd remsh,a ñ,shk 50 la fjka

lsÍug;a ud fhdackd lrkjd' rn¾ kej; j.dj i`oyd remsh,a ñ,shk 900 la fjka

lrñka rn¾ j.d wxYh i`oyd wdfhdackh wLKavj lrf.k hkjd'

fmd,a l¾udka;h

60. fmd,a j.dlrejkaf.a by, b,a¨ug iß,k fia cdkuh jYfhka m%Yia; by<

M,odjla iys; frdamK øjH ksmoùug ud fmd,a m¾fhaIK wdh;kh Èßu;a

lrkjd' fmd,a m¾fhaIK wdh;kfha fmd,a ieliqï m¾fhaIK wxYh kùlrKh

lsÍug;a fmd,a j.dfõ lDñ ydks me;sreKq uQ,sl m%foaYhka iúia;rd;aulj is;shï

.; lsÍug;a fmd,a m¾fhaIK wdh;kh yd fmd,a j.d lsÍfï uKav,h fj;

remsh,a ñ,shk 75 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

61. rch foaYSh fmd,a l¾udka;h i`oyd m%udKj;a /ljrKhla ,nd § ;snqK o tys

iïmQ¾K M, fk,d .ekSug wiu;a ù ;sfnkjd' .re l:dkdhl;=uks" w.h tl;=

lsÍu u.ska rfgys fmd,a ieliqï l¾udka;h ÈhqKq lsÍfï úYd, bvlvla

mj;skjd' ta i`oyd w.h tl;= lr wmkhkh lsÍug wuqøjH f,i fhdod.; yels

fmd,af;,a ksIamdok wdkhkhg wjir §ug ud fhdackd lrkjd' tu jHdmdrhka"

re' ñ' 50

re' ñ' 75

Page 13: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

13

;u ksIamdok wmkhkh lrk úg Tjqka úiska wod< wuqøjH wdkhkfha § f.jkq

,nk nÿ m%;smQ¾Kh lsÍug iqÿiqlï ,nkjd'

62. ck;d j;= ixj¾Ok uKav,h iy Y%S ,xld rdcH jeú,s ixia:dfõ l<ukdlrKh

hgf;a wlalr 23"400 la muK mj;sk w;r tajd W!k Wmfhdack ;;a;ajfha

mj;skjd' tajdfha idudkH M,odj cd;sl idudkH M,od uÜgug jvd my< uÜgul

mej;Su iy tu.ska È.ska È.gu isÿ ù we;s w,dNhkaf.a úYd,;ajh fya;=fjka

rch u; wêl úhoula megù ;sfnkjd' tfyhska" tu bvï iy wfkl=;a j;alï

f.dú iuQmdldr iy ;reK ixúOdk yryd m%Yia; uÜgñka Wmfhdackh lsÍug

rch n,dfmdfrd;a;= jk w;r ta i`oyd myiqlï ie,iSug ck;d j;= ixj¾Ok

uKav,fha iy Y%S ,xld rdcH jeú,s ixia:dfõ lghq;= 2017 isg m%;sjHqy.;

lrkjd' fuu ;SrKh fya;=fjka lsisÿ /lshd wysñùula isÿ fkdjk njg kej;;a

ud ;yjqre lrk w;r fuu.ska nÿ wdodhñka remsh,a ì,shk 29 l b;sßhla

wfmalaId lrkjd'

63. j¾;udkfha m%Odk fj<o øjH jk f;a" rn¾ iy fmd,a idudkH fjkafoais u.ska

wf,ú lrkq ,nk w;r ta i`oyd úYd, ld,hla .;jk w;ru fufyhúfï

m%dfhda.sl .eg¿ o mj;skjd' tneúka iajhxl%Sh fj<`o NdKav yqjudre

uOHia:dkhla (Commodity Exchange) ÈhqKq lsÍu i`oyd remsh,a ñ,shk 75 la fjka

lsÍug ud fhdackd lrkjd' thg wu;rj Y%S ,xld f;a uKav,h" fmd,a ixj¾Ok

uKav,h iy wmkhk ixj¾Ok uKav,h úiskao Tjqkaf.a fiia wruqo,a fhoùu

u.ska fï i`oyd odhl jkjd we;'

iSks l¾udka;h

64. .re l:dkdhl;=uks" iSks wdkhkh i`oyd jd¾Islj wefußldkq fvd,¾ ñ,shk

250 - 400 la muK jeh lrkq ,nkjd' flfia fj;;a" rg ;=< iSks ksIamdokh

lsÍfï by< yelshdjla mj;sk nj;a tu.ska úfoaY úksuh msg;g .,dhdu

kej;aùu muKla fkdj rg;=< /lshd W;amdokhla isÿ lsÍug o yelsjk nj;aa

lshkak ud leu;shs' tneúka foaYSh f.dùka Wla j.dj i`oyd Èßu;a lsÍu i`oyd

l¾udka;Yd,dfõ ksIamdok msßjeh u; mokï jQ ñ, iQ;%hla u;" Wla o`vq fuá%la

fgdka 1 la i`oyd remsh,a 5"000 l wju ñ,la 2017 ckjdß 1 Èk isg y`ÿkajd §ug

ud fhdackd lrkjd' fudKrd.," uvl,mqj" ls,sfkdÉÑh iy wïmdr hk

Èia;%slalhkays Èklg Wla o`vq fuá%la fgdka 2"000 la weUßh yels iSks

l¾udka;Yd,d msysgqùu i`oyd wdfhdackh lrk f,i foaYSh fukau úfoaYSh

wfhdaclhkag wm wdrdOkd lrkjd' ta i`oyd ndysr f.dùka hgf;a Wla j.d lsÍug

wm rcfha bvï wod< l¾udka;Yd,d fj; ,nd fokjd' tfiau" tu wdfhdack i`oyd

ishhg 100 l m%d.aOk §ukdjla (Capital Allowance) ,nd fokq we;s' tfukau"

jákdlu tl;= lsÍu msKsi wuq iSks leg (Sugar Crystal) wdkhkh Èßu;a lrkq we;'

65. lDñ Wjÿre yd jk w,s fya;=fjka isÿjk j.d ydks iy ñ, WÉPdjpkhkaf.ka isÿ

jk wys;lr n,mEïj,ska Wla f.dùka wdrlaId lr .ekSu i`oyd wdkhksl iSks

re' ñ' 75

Page 14: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

14

u; ishhg 2 l yd wdkhksl t;fkda,a u; ishhg 5 l fiia noaola mekùfuka

,efnk wdodhu u.ska iSks i`oyd ia:dhslrK wruqo,la (Sugar Stabilization Fund)

msysgqùug;a ud fhdackd lrkjd'

lsß l¾udka;h

66. .re l:dkdhl;==uks" foaYSh lsß ksIamdokh ;ju;a uq¿ukskau foaYSh b,a¨u

iemsÍug ;rï m%udKj;a keye' 2015 j¾Ifha § lsrs ksIamdokh ,Sg¾ ñ,shk 375 la

olajd j¾Okh jqjo wm ;ju;a o< jYfhka j¾Ihlg lsßmsá fuá%la fgdka 81"000

la muK wdkhkh lrkjd' ta wkqj rfgys Èhr lsß ksIamdokh jeä lsÍu i`oyd

by, lsß ksIamdokhla iys; Wiia ;;a;ajfha lsß .jhska 15"000 la wdkhkh lsÍug

wm úfoaY rgj,a iu`. idlÉPd lr tl`. ù ;sfnkjd' thska wju jYfhka lsß

.jhska 10 la ne.ska lsß f.dùka fj; ,nd fok w;r tu tla f.dúfhl= wju

jYfhka iuDoaê,dNSka fofofkl=g ;u f.dúfmdf,ys /lshdjka ,nd Èh hq;=

jkjd' lsß .jhska ñ, § .ekSu i`oyd f.dùkag ±ßh yels uqo, yd wdkhksl ñ,

w;r mr;rh rch úiska uQ,Hkh lrkq ,nk w;r ta i`oyd remsh,a ñ,shk 400 la

fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd' úfYaIfhka cd;sl mY= iïm;a ixj¾Ok

uKav,fha f;dard.;a Èia;%slalhkays W!k Wmfhda.S yd Ndú;hg fkd.;a bvïj,

rdcH yd fm!oa.,sl iyNd.S;ajfhka foaYSh lsß f.dú l,dm msysgqùu Èßu;a

lrkjd' tu.ska tu m%foaYhkays wod< lafIa;%fha l¾udka;h we;s jkjd'

67. miq.sh j¾Ifha .%Eï 400 l foaYSh lsß meleÜgqjla remsh,a 295 lg wf,ú lsÍfï

l%ufõohla wm úiska y`ÿkajd fokq ,enqjd' fuh lsß msá i`oyd cd;Hka;r ñ,

by< .sh o foaYSh lsß ksIamdolhska yd mdßfNda.slhskag iydh ùu i`oyd wLKavj

mj;ajdf.k hdug ud fhdackd lrkjd' fï i`oyd remsh,a ñ,shk 200 la fjka

lsÍug fhdackd lrkjd'

ëjr l¾udka;h

68. .re l:dkdhl;=uks" 2015 § wmf.a ëjr yd ëjr wdY%s; wmkhkhka o< jYfhka

wefußldkq fvd,¾ ñ,shk 163 l muK uÜgul mej;=Kd' bÈß jir ;=fka isg

myl ld,h ;=< wju jYfhka mia .=Khlska wmkhk wdodhï by< kexùfï

ie,lsh hq;= yelshdjla mj;sk w;r th ll=¿jka" fmdlsßiaika" fn,a,ka iy

biaika w.h tl;= lsÍfuka f;drj wmkhkfhka muKla fkdj u;aiH ieliqï

iy áka lsÍu jeks w.h tl;= l< ksIamdok f,i wmkhkh lsÍu u.ska isÿ l<

yels fjkjd' ta i`oyd yïnkaf;dg" ukakdru iy uvl,mqj hk Èia;%slalj,

c,Ôù j.d l¾udka; l,dm msysgqùug remsh,a ñ,shk 500 la fjka lsÍug ud

fhdackd lrkjd' nyqÈk ëjr hd;%dj, fufyhqï ld¾hlaIu;djh jeä lsÍfï

wruqKska yd miq wiajkq ydksh wju lsÍu i`oyd kj ;dlaIKh y`ÿkajd §u Èßu;a

lrkjd' ;j ÿrg;a ëjr l¾udka;hg myiqlï ie,iSu i`oyd fuá%la fgdka 1"000

l Odß;djfhka hq;a .nvd myiqlï fm!oa.,sl yd rdcH wxYfha iyNd.S;ajfhka

Èla´úg ëjr jrdfha msysgqùu i`oyd Èßu;a lrkjd' ta w;ru" ëjr jrdhkays há;,

re' ñ' 400

re' ñ' 200

re' ñ' 500

Page 15: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

15

myiqlï fukau kex.=rï myiqlï jeä ÈhqKq lsÍu i`oyd remsh,a ñ,shk 1"350 la

±kgu;a fjka fldg ;sfnkjd' tfiau .kaor ëjr jrdh ixj¾Ok jHdmD;sh

i`oyd remsh,a ñ,shk 100 la fjka lsÍug o ud fhdackd lrkjd'

69. yïnkaf;dg" uvl,mqj iy hdmkh we;=<;a rfgys fjr<dikak Èia;%slal oyhl

l,mq yd fjr<dikak ëjr ksjdi iy Ôjfkdamdh jeä ÈhqKq lsÍu i`oyd remsh,a

ñ,shk 1"200 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

70. ñßÈh ëjr l¾udka;fha ixj¾Okh u.ska" fmdaIK W!k;d wju lsÍu" /lshd

wjia:d we;s lsÍu" l¾udka; jeä ÈhqKq lsÍu jeks nyqúO m%fhdack ,nd fokq

,nkjd' tneúka zjejla iys; .ulaZ jevigyk hgf;a taldnoaO ñßÈh .ïudk 100

la we;s lsÍu i`oyd remsh,a ñ,shk 300 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

71. .re l:dkdhl;=uks" jeä jYfhka úúO j¾.fha u;aiH megjqka iemhSu ;=<ska

l¾udka;h ÈhqKq lsÍug myiqlï iemhsh yels wdldrhg cd;sl c, Ôù ixj¾Ok

wêldßfha l%shdldrlï mq¿,a lsÍug Tjqka Èßu;a lrkjd' ta fjkqfjka remsh,a

ñ,shk 50 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd' tfiau" ëjr l¾udka;h by<

uÜgñka jdKsclrKhg ,la lsÍug iïnkaO m¾fhaIK lghq;= jeä lsÍu i`oyd

cd;sl c,Ôù m¾fhaIK wdh;kh (NARA) Èßu;a lrjkjd'

l=l=¿ l¾udka;h

72. .re l:dkdhl;=uks" nv bß`.= l=l=¿ wdydr ksIamdokh i`oyd wjYH m%Odk

wuqøjHhs' wmf.a uq¿ jd¾Isl nv bß`.= ksIamdokh fuá%la fgdka 225"000" la jk

w;r th foaYSh jd¾Isl nvbß`.= wjYH;djh jk fuá%la fgdka 400"000 imqrd,Sug

m%udKj;a fkdjk nj ud ms<s.kakjd' ta ksid i;aj wdydr ksIamdok l¾udka;h

i`oyd foaYSh nv bß`.=" fj<`om, ;=< ys`.jk wjia:dj,§ tfia wjYH nvbß`.=

m%udKh i;aj wdydr ksIamdolhskag fiia noaola u; wdkhkh lsÍug wjia:djla

,nd fokjd' fuu fiia nÿ l=l=,a uia wmkhkh lrkq ,nk wjia:dfõ§

wmkhkh lrkq ,nk l=l=,a uia m%udKhg idfmalaIj wmkhk nÿ m%;sodkhla

(Export Rebate) f,i ,nd fokjd'

73. flá ld,Sk jYfhka fj<`om, ys`.h mshjd .ekSu i`oyd wdkhk fhdod .;a;o th

§¾> ld,Sk ms<shula jkafka keye' ta wkqj" wju jYfhka ndysr f.dùka 10"000 la

we;=,;a jk mßÈ (Out-Grower System) wlalr 20"000 la j.d lsÍfï jevigyfkys

wdfhdackh lsÍug fm!oa.,sl wxYh Èßu;a lrkjd' fuys § wdfhdaclhska úiska

M,odhS;djh by< kexùug jHdma;s fiajd ,nd §u wjYH jk w;r rch úiska

Tjqkaf.a Kh i`oyd jk fmd,S úhofuka ishhg 50 la orkq ,nkjd' ta i`oyd

remsh,a ñ,shk 350 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

74. .=Kd;aul ;;a;ajfhka hq;= l=l=¿ ksIamdok mdßfNda.slhskag myiqfjka ,nd

.ekSug yels jk mßÈ udi 48 lska mshfjk Kh l%uhlg kj iajhx /lshd,dNS

fjf<`ÿka 15"000 la i`oyd wêYS;lrK ,nd fok f,i ud l=l=¿ ksIamdolhskaf.ka

b,a,d isákjd' fï i`oyd jk Kh fmd<S úhou uq¿ukskau rch úiska orkq ,nk

re' ñ' 100

re' ñ' 1200

re' ñ' 300

re' ñ' 50

re' ñ' 350

re' ñ' 75

Page 16: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

16

w;r ta i`oyd remsh,a ñ,shk 75 la 2017 jir i`oyd fjka lsÍug ud fhdackd

lrkjd'

75. l=l=¿ md,k l¾udka;fha ksr;jkakka iu. lrk ,o idlÉPdj, § fy<s jQfha

l=l=¿ uia u; mkjd we;s Wmßu is,a,r ñ, fuu l¾udka;h fjkqfjka ;j ÿrg;a

wdfhdackh lsÍug m%Odk ndOlh ù we;s njhs' ta wkqj" ±kg mj;sk Wmßu is,a,r

ñ, ,sys,a lrk w;r ksIamdolhskaf.ka ud b,a,d isákafka iïmQ¾K l=l=f,l=f.a

(whole chicken) ñ, lsf,da 1 la i`oyd remsh,a 420 lg wvq uÜgul mj;ajdf.k

hk f,ighs' tfukau uq¿ fj<om, l=l=¿ uia iemhqfuka ishhg 40 la iïmq¾K

l=l=,ka (whole chicken) f,i fj<`om,g iemhsh hq;= fjkjd' flfia jqjo"

wdidOdrK f,i fj<`ÿka ñ, by< kxjkafka kï fj<`om, ñ, md,kh lsÍu

i`oyd l=l=¿ uia wdkhkh lsÍug rch lsisfia;a miqng jkafka keye'

76. ;jo" kj imsß .%dóh Kh fhdackd l%uh hgf;a l=l=¿ megjqka ckk uOHia:dk

we;s lsÍug wmf.a rch úiska fm!oa.,sl wxYh Èß .kajkjd' ta i`oyd remsh,a

ñ,shk 100 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

u,a j.dj yd úis;=re u;aiH l¾udka;h

77. .re l:dkdhl;=uks" j¾Okh jk u,a j.dj Èß.ekaùu i`oyd me, ;jdka 2"000 la

we;s lsÍu fjkqfjka rch úiska ishhg 50 l Kh fmd,S iykhla ,nd §ug

n,dfmdfrd;a;= fjkjd' fï i`oyd remsh,a ñ,shk 50 la fjka lsÍug ud fhdackd

lrkjd' Bg wu;rj" ishhg 50 l fmd,S iykhla ,efnk kj imsß .%dóh Kh

fhdackd l%uh hgf;a Wmßuh remsh,a ,laI 5 la olajd jQ Kh ,nd §u ;=<ska o

thg iyfhda.h ,nd fokq we;' fuu Kh fhdackd l%uh úis;=re u;aiH

l¾udka;hg o jHdma; lrkjd' tu.ska úis;=re u;aiH j.dlrejka iu`. ndysr

j.dlrejkao iïnkaO ùu u.ska (out grower system) jvd jeä úNj;djhlska fuu

l¾udka;h jHdma; lsÍug yels fjkjd' fï i`oyd remsh,a ñ,shk 25 la fjka

lsÍug ud fhdackd lrkjd'

w;=re fnda. j.dj Èßu;a lsÍu

78. rn¾" fmd,a j.djka iu`. fldfldajd" fldams" mqjla iy .ïñßia jeks fnda. w;=re

fnda. f,i j.d lsÍu Èß .kajk w;r fuh l=vd j;= ysñhkaf.a bvï Wmßu

M,odhS f,i fhdod .ksñka wdodhu jeä lsÍug fya;=jkq we;'

jdßud¾. iy uyje,s ixj¾Okh

79. .re l:dkdhl;=uks" fudr.ylkao" Wud Th yd hdka Th jeks W;=re" kef.kysr"

jhU" W!j iy ol=Kq m<d;aj, f.dú mjq,aj,g m%;s,dN ,efnk nyq ld¾h

jdßud¾. jHdmD;s läkñka wjika lsÍug wmf.a rch lghq;= lrkjd' fuu

jHdmD;s u.ska f.dú;ekaj,g ±ä wjYH;djhla jk c, iemhqug wu;rj úÿ,sn,

ksIamdokh fukau mdkSh c, iemhqu o isÿ lrkq ,nkjd' fuu jHdmD;s l%shd;aul

re' ñ' 100

re' ñ' 50

re' ñ' 25

Page 17: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

17

lsÍu i`oyd wm úiska 2017 j¾Ih i`oyd ±kgu;a remsh,a ñ,shk 60"045 la fjka

lr ;sfnkjd'

80. tfiau" fuu m%;smdokh ;=< Wud Th jHdmD;sh i`oyd fjka l< remsh,a ñ,shk

13"000 la we;=<;a fjkjd' .re l:dkdhl;=uks" ;,amsá., c,dYh bÈlsÍu we;=¿

Wud Th my< fldgfia ixj¾Ok lghq;= i`oyd ±kgu;a remsh,a ñ,shk 2"900 la

fjka lr ;sfnkjd'

81. hdka Th jHdmD;sh i`oyd ±kgu;a remsh,a ñ,shk 2"400 la wm úiska fjka lr

;sfnkjd' flfia jqjo" fuu jHdmD;sh u.ska ,efnk m%;s,dN ie,ls,a,g f.k

;j;a remsh,a ñ,shk 1"000 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd' tfiau" my<

u,aj;= Th jdß jHdmD;sh i`oyd ;j;a remsh,a ñ,shk 300 la fjka lsÍug o ud

fhdackd lrkjd'

82. fõ<s wdrlaIK yd c, iïm;a ie,iqïlrK jHdmD;sh i`oyd remsh,a ñ,shk 2"020

la fjka lr ;sfnkjd' úYd, fõ<s 33 la m%;sixialrKh lsÍu fukau ;j;a úYd,

fõ<s 80 lg uQ,sl myiqlï iemfhkjd' c, udml (Hydro Metric) iy lDIs

ld,.=Ksl uOHia:dk (Agro-meteorological Stations) 50 la we;s lsÍu iy

ixj¾Okh lsÍu o fuu jHdmD;sh hgf;a l%shd;aul fjkjd'

83. miq.sh jif¾ § jdßud¾. fomd¾;fïka;=j úiska M,odhS;d ixj¾Ok iy jdß

moaO;s ld¾hlaIu;d l<ukdlrK jHdmD;sh kshuq jHdmD;shla f,i wdrïN l<d'

tu jHdmD;sfha id¾:l;ajh ie,ls,a,g f.k th ;j ÿrg;a mq¿,a lsÍug 2017

j¾Ih i`oyd remsh,a ñ,shk 300 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

84. ñksfma jï bjqre mqkre;a:dmkh i`oyd o wm iyfhda.h ,nd fokjd' uvl,mq

Èia;%slalfha jdßud¾. iy .xj;=r md,kh i`oyd ls;=,ajej iy rE.ïjej taldnoaO

lr úYd, ;ks c,dYhla ks¾udKh lsÍug lghq;= lrkjd' nyqld¾h fhdackd

l%uhla jk l=UqlalkaTh jHdmD;sh fudkrd., Èia;%slalfha l%shd;aul lrk w;r

ukakdru Èia;%slalfha msysá ;drdmqrï jej o m%;sixialrKh lrkjd' fuu jHdmD;s

i`oyd remsh,a ñ,shk 600 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

85. tfiau" w¿;ska j.d l< yels bvï wlalr 1"675 la i`oyd jdß c,h iemhSug iy

±kgu;a j.d lrk bvï wlalr 11"440 la i`oyd wLKavj c, iemhqu ;yjqre

lsÍug yev Th c,dYh iy c,iïmdok jHdmD;sh l%shd;aul lsÍug ud fhdackd

lrkjd' fuu jHdmD;sh u.ska ,dyq.," fmd;=ú,a" mdku iy ishU,dKavqj m%foaYj,

ck;djg mdkSh k, c,h fnod yeÍug n,dfmdfrd;a;= fjkjd' fuu jHdmD;sh

i`oyd weia;fïka;=.; msßjeh remsh,a ì,shk 20 la jk w;r th úfoaY wruqo,a

u.ska uQ,Hkh lrkq ,nkjd'

86. .re l:dkdhl;=uks" j¾Okh jk ñksia l%shdldrlï fya;=fjka N+.; c,h wmú;%

úh yels ;;a;ajhg m;a ù ;sfnkjd' ta wkqj" f;dard.;a Èia;%slalj, N+.; c,fha

;;a;ajh mÍlaId lsÍug kshduk jHdmD;shla l%shd;aul lsÍu ms<snoj jdßud¾.

fomd¾;fïka;=jg m%Yxid lrk w;r th fmdf<dkakrej yd yïnkaf;dg we;=¿j

Èia;%slal 8 la wdjrKh jk f,i jHdma; lsÍug ud fhdackd lrkjd' ta i`oyd

remsh,a ñ,shk 200 la fjka lsÍug fhdackd lrkjd'

re' ñ' 1000

re' ñ' 300

re' ñ' 300

re' ñ' 600

re' ñ' 200

Page 18: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

18

wOHdmk wxYh

87. .re l:dkdhl;=uks" wmf.a ixj¾Ok l%shdodufha flakaøh jkafka wOHdmkhhs'

wm rch n,hg m;ajQ od isg wOHdmkh i`oyd m%udKj;a wruqo,a iemhSu ;yjqre

lrñka wmf.a fmdfrdkaÿ bgq lr ;sfnkjd' we;a; jYfhkau" miq.sh rcfha

wúêu;a rdcH uQ,H l<ukdlrKh fya;=fjka miq.sh jif¾ § W.% rdcH uQ,H

w¾nqohkag ,lajqjo 2014 jif¾ § fuka ;=ka .=Khl m%;smdok wm 2016 j¾Ifha §

fjka lrkq ,enqjd' tfy;a" 2016 j¾Ifha ;=kajk ld¾;=j wjika jk úg wOHdmk

wud;HdxYhg Ndú;d lsÍug yels ù we;af;a remsh,a ñ,shk 38"850 la muKhs' tu

ksid fuu ;;a;ajh ie,ls,a,g .ksñka 2017 jir i`oyd remsh,a ñ,shk 90"000 l

muK m%;smdok fjka lr ;sfnkjd' 2017 jir i`oyd fjka lrkq ,nk m%;smdok

2016 jirg jvd wvq nj ud ms<s.kakd kuq;a" th 2014 jirg jvd ishhg 70 lska

jeä ùula' ;j ÿrg;a wOHdmk lafIa;%h Yla;su;a lsÍu i`oyd remsh,a ñ,shk

17"480 l w;sf¾l m%;smdokhla ,nd §ug;a ud fhdackd lrkjd'

88. wOHdmkh i`oyd fhdað; wdfhdack u.ska ÿ¾j, há;, myiqlï .eg¨j" .=re

mqyqKqj" úIh ud,d ixj¾Okh iy úfYaIfhka mdi,a yerhdu uq¿ukskau ke;s

lsÍu wruqKq lr.;a m%;sixialrK" jir 13 l wksjd¾h wOHdmkh" úoHdj yd

;dlaIKh mokï lr.;a Wiia wOHdmkh fkdlvjd lrf.k hdug úl,amhka

jHdma; lsÍug wjOdkh fhduq lrkjd' wOHdmk lafIa;%h ;=< mQ¾j <ud úh

wOHdmkfha isg m%d:ñl iy oaú;shsl mdi,a wOHdmkh fukau ;D;Shsl wOHdmkh

olajd jk ish¿ wxY fj; wm wjOdkh fhduq lr ;sfnkjd' fuu.ska wmf.a

wOHdmk moaO;sh mQ¾K iy l=i,;djhkaf.ka fyì mqoa.,hka ks¾udKh lsÍug

fm<.iajkq ,nkjd'

89. ckm%sh mdi,a hehs lshd.kakd mdi,aj,g we;s b,a u Bg wod< ish¿u

md¾Yjlrejkag .eg¿ ks¾udKh lr ;sfnkjd' ish¿ fokdgu iudk wjia:djka

we;s lsÍu i`oyd iEu orefjl=gu .=Kd;aul wOHdmkhla ,eîug we;s whs;sh wm

ms<s.kakjd fukau wdrlaId lrkjd' m%d:ñl iy oaú;shsl mdi,aj, uQ,sl myiqlï

iys; mka;s ldur" úoHd.dr iy mqia;ld, bÈlsÍug ñka fmr fkdjQ mßÈ remsh,a

ñ,shk 21"000 la fjka lsÍfukau ta i`oyd jk wmf.a lemùu meyeÈ<s fjkjd'

90. jir 13 l wksjd¾h mdi,a wOHdmk m%;sm;a;sh Yla;su;a lsÍu i`oyd úoHd.dr

WmlrK yd ,S nvq we;=,;aj mdi,aj, há;, myiqlï jeä ÈhqKq lsÍu i`oyd

;j;a remsh,a ñ,shk 5"000 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

91. 2017 jir wjidkh jk úg Èjhsfka mdi,a 1"000 la i`oyd uQ,sl myiqlï jk

c,h" úÿ,sh iy ikSmdrlaIl myiqlïj,ska iukaú; jk nj ;yjqre lsÍfï

wruqKska ±kgu;a remsh,a ñ,shk 3"000 la fjka lr we;s w;r 2016 j¾Ih ;=<

mdi,a 450 l fuu jevigyk wjika lr ;sfnkjd' ;jÿrg;a fuu jevigyk

läkï lsÍu i`oyd 2017 jir i`oyd remsh,a ñ,shk 2"000 l w;sf¾l uqo,la fjka

lsÍug ud fhdackd lrkjd'

re' ñ' 5000

re' ñ' 2000

Page 19: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

19

92. .re l:dkdhl;=uks" wmf.a YsIH m%cdj i`oyd myiqfjka ±kqu ,nd .; yels

mßirhla wm úiska ks¾udKh l< hq;= fjkjd' Tjqkag Wiia ;;a;ajfha mka;s

ldur (Smart Classrooms) ,nd Èh hq;= jk w;r ta fjkqfjka remsh,a ñ,shk

6"500 la ±kgu;a fjka lr ;sfnkjd' fuu jevigyk ;j ÿrg;a id¾:l lr

.ekSu i`oyd 2017 j¾Ifha Wiia fm< mka;sj,g we;=,;a jk isiqka 175"000 lg iy

Wiia fm< .=rejreka 28"000 lg fkdñ,fha Tab mß.Kl ,nd §ug wm úiska

lghq;= lrkjd' fuu jHdmD;sh i`oyd remsh,a ñ,shk 5"000 la fjka lsÍug ud

fhdackd lrkjd' fï i`oyd Wi-Fi in`o;d ,ndfoñka iyfhda.h olajk f,i

ÿrl;k fiajd imhkakkag ud wdrOkd lr isákjd'

93. mdi,a 3"500 l f;dr;=re ;dlaIK myiqlï ;jÿrg;a Yla;su;a lsÍu i`oyd tla

mdi,lg Wmßu jYfhka mß.Kl 50 la ne.ska l=,S mokug ,nd .ekSug fhdackd

lrk w;r ta i`oyd remsh,a ñ,shk 5"000 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

94. .re l:dkdhl;=uks" wOHdmk fmdÿ iy;sl m;% idudkH fm< iy Wiia fm<

úIh Odrdjkag mj;akd úIhhkag wu;rj i;aldr fiajd l<ukdlrKh" fudaia;r

ks¾udKh" äðg,a ;dlaIKh" iemhSï fiajd l<ukdlrKh iy uQ,H idlaIr;dj

jeks úIhhkao y`ÿkajd fokq ,nkjd'

95. .re l:dkdhl;=uks" .=rejreka i`oyd wLKavj .=re mqyqKqj ,nd §fï ixl,amh

miq.sh jif¾ wm úiska y`ÿkajd fokq ,enqjd' cd;sl wOHdmk wdh;kh úiska

wLKav .=re mqqyqKq jevigykla ilia lrñka ;sfnk nj ud i;=áka i`oyka lrk

w;r uOHu rcfha iy m<d;ano mdi,aj, úÿy,am;sjrekaf.a fukau wOHdmk

mßmd,lhskaf.a l<ukdlrK yelshdjka by< kexùug o b,lal lrkjd' fuu

ld¾hhka i`oyd ±kgu;a remsh,a ñ,shk 700 la fjka lr ;sfnkjd'

96. wmf.a rcfha ish¿ wxY we;=,;a ixj¾Ok l%fudamdhkag wkqj ±kgu;a Wiia

;;a;ajhg m;a lr we;s úfYaIfhkau lE.,a, iy nÿ,a, Èia;%slalj, j;= mdi,a 25

g wu;rj ;j;a j;= mdi,a 25 l ;;a;ajh Wiia lsÍu i`oyd remsh,a ñ,shk 250 la

fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

97. .re l:dkdhl;=uks" l%Svd" l,d iy kj ks¾udK jeks úfYaI yelshdjkaf.a isg

úúO iqúfYaIS yelshdjka odhdo lr.;a isiq ore ±ßhka úYd, m%udKhla wm rfÜ

isákjd' Tjqkaf.a olaI;d y`ÿkdf.k Wmldr l< hq;= fjkjd' fujeks yelshdjka

odhdo lr.;a isiqka 1"000 lg iydh ±laùu i`oyd wOHdmk wud;HdxYh úiska

ziqN.Z YsIH;aj jevigyk Èh;a lrkq ,nkjd' fujeks yelshdjka iys;" yh jk

jißka by< YsIHhka i`oyd tla YsIHfhl=g uilg re' 2"500 ne.ska YsIH;aj

m%odkh lrkq ,nk w;r fï i`oyd remsh,a ñ,shk 30 la fjka lsÍug ud fhdackd

lrkjd'

98. isiqka 150"000 lg muK m%d:ñl iy oaú;shsl wOHdmkh i,ik cd;Hka;r mdi,a

iy tajdfha YdLd we;+¿j fm!oa.,sl mdi,a 100 la muK rg ;=< l%shd;aul fjkjd'

fuu mdi,a ixLHdj jeäfjñka mj;sk w;r fuu mdi,a nÿ f.ùulska f;drj

l%shd;aul fjkjd' tu.ska rchg remsh,a ì,shk 10 lg jvd uQ,H n,mEula we;s

re' ñ' 5000

re' ñ' 5000

re' ñ' 250

re' ñ' 30

Page 20: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

20

fjkjd' fuu mdi,aj, .=rejrekaf.a .=Kd;aulNdjh" fN!;sl há;, myiqlï iy

úIh ud,dj, úYd, fjkialï mj;skjd' rchg fuu mdi,aj, l%shdldß;ajhg w;

fmùug wjYH ke;s jqjo ish¿u isiqkag .=Kd;aul wOHdmkhla ,eîug we;s

ysñlu ;yjqre lsÍug wmg j.lSula ;sfnkjd' ta wkqj" tjeks fm!oa.,sl wOHdmk

wdh;kj, .=Kd;aulNdjh iqrlaIs; lsÍu i`oyd iajdëk m%;S;klrK" kshduk"

wëlaIK iy ;;a;aj iy;sl lsÍfï wêldßhla (Accreditation, Regulation,

Monitoring and Quality Assurance Authority), cd;sl m%;sm;a;s yd wd¾Ól lghq;=

wud;HdxYh hgf;a msysgqùug wjYH kj kS;s y`ÿkajd §ug ud fhdackd lrkjd'

99. rcfhka jegqma ,nk w¾O rdcH .Khg .efkk mdi,aj, .=re Nj;=ka i`oyd

w.%ydr rlaIK l%uh" foam< Kh yd wdmod Kh myiqlu ,nd §ug ud fhdackd

lrkjd' ta i`oyd remsh,a ñ,shk 25 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

100. .re l:dkdhl;=uks" YsIH m%cdj ;=< úfYaI wjOdkhg fhduq úh hq;= YsIH

fldÜGdYhla jkafka" l:k wdndê; (Dyslexia), j¾Okfha ÿ¾j,;d (Autism) iys;

iy fjkia yelshdjkaf.ka hq;a úfYaI bf.kqï wjYH;d iys; orejkah' fujeks

úfYaI bf.kqï wjYH;d we;s ore ±ßhka fjkqfjka fjka lrkq ,nk m%;smdok

jeä fjñka mej;=Kd' tfia jqjo" Y%jK iy oDYH wdndê; orejkag Wmldr lsÍu

i`oyd kj ;dlaIKfhka l%shd;aul jk Y%jK iy oDYH wdOdrl iemhSu fukau

úfYaI wOHdmk jevigyka iy wúêu;a wOHdmk jevigyka ixj¾Okh lsÍu b;d

jeo.;a fjkjd' tfiau úfYaI wjYH;djka iys; orejka i`oyd f.jkq ,nk

ffoksl §ukdj remsh,a 50 isg remsh,a 150 olajd jeä lsÍug o ud fhdackd

lrkjd' ta wkqj úfYaI wOHdmkh jeä ÈhqKq lsÍug iy úfYaI wjYH;djka iys;

orejkaf.a ffoksl §ukdj jeä lsÍu i`oyd remsh,a ñ,shk 175 la o fjka lsÍug

ud fhdackd lrkjd'

101. YsIH m%cdj ;=< b;sß lsÍfï mqreoao Èß .ekaùu i`oyd 2017 ckjdß 08 jk Èk iEu

orefjl= i`oydu b;sß lsÍfï .sKqula wdh;ksl yd iudÔh j.lSula (CSR) f,i

i,ld újD; lr fok f,i ish¿ b;sß lsÍfï iy jdKsc nexl= fj;ska ud b,a,d

isákjd'

102. .re l:dkdhl;=uks" wm rch" wmf.a ¥ orejkag Wiia Ôjk ;;a;ajhla iy;sl

lsÍug lem jQ rchla' ta wkqj" wjqreÿ 5 isg 19 olajd jhia ldKavfha miqjk

ñ,shk 4'5 la jQ mdi,a orejka i`oyd iEu orefjl=gu remsh,a ,laI folla jákd

rlaIK wdjrKhla ,efnk rlaIK l%uhla y`ÿkajd §ug wm lghq;= lrkjd' fuh

úma,ùh wdrïNhla f,i i,lkjd' fuu rlaIK wdjrKh u.ska ndysr yd

fkajdisl m%;sldr wdjrKh lrk w;r ndysr m%;sldr i`oyd remsh,a 10"000 la yd

frday,a.;ùul § remsh,a 100"000 lg hg;aj wdjrKh i,ikq we;' rlaIK

jdßlh rch úiska orkq we;s w;r fï i`oyd remsh,a ñ,shk 2"700 la fjka lsÍug

ud fhdackd lrkjd'

103. .re l:dkdhl;=uks" 2016 yd ii`ok úg 2017 j¾Ifha § wOHdmkh i`oyd fjka

l< uqo, wvq njg fndfyda ixjdo yd úfõpk ;sfnk nj ud okakjd' wOHdmk

re' ñ' 25

re' ñ' 175

re' ñ' 2700

Page 21: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

21

lafIa;%h i`oyd ;j ÿrg;a wdfhdack wjYH jqjfyd;a tu wjYH;d tu j¾Ih ;=<

fjka lsÍug ud fuu .re iNdjg ks¾foaY lrkjd'

Wiia wOHdmkh

104. .re l:dkdhl;=uks" j¾I 1995 § 9"245 la jQ úYajúoHd,j,g we;=,;a lr.;a YsIH

ixLHdj 2015 j¾Ih jk úg 26"000 la olajd jeä ù ;sfnkjd' tfy;a" Y%S ,xldfõ

úYajúoHd,j,g isiqka we;=,;a lsÍfï o< wkqmd;h wfkl=;a iudk rgj,a yd

iei§fï § ishhg 17 lg jvd wvq w.hla .kakjd' .re l:dkdhl;=uks" .re

w.%dud;H;=ud uE;l§ fuu iNdj fj; bÈßm;a lrk ,o wmf.a wd¾Ólh ms<sno

bÈß ±lafï i`oyka wdldrhg wmf.a tla b,lalhla jkafka wOHdmkh iy l=i,;d

ixj¾Ok wjia:d jeä lr,Suhs' 2015 j¾Ifha § 26"000 la jQ úYajúoHd, we;=¿

wfkl=;a Wiia wOHdmk wdh;k i`oyd we;=,;a lr.kq ,nk isiqka ixLHdj

fo.=Khla lrñka 2020 § isiqka 50"000 olajd jeä lsÍug wm n,dfmdfrd;a;=

fjkjd'

105. .re l:dkdhl;=uks" wmf.a wOHdmk l%uh iy Y%u fj<`ofmd, w;r ksis

iïnkaO;djhla fkdue;s nj miq.sh Èkj,§ wm úiska Y%u fj<`ofmd, iu`. lrk

,o idlÉPdj,§ fy,s jqKd' Y%u fj<`ofmd, ;=< úfYaIfhka uQ,H" f;dr;=re

;dlaIKh" nexl=" ixpdrl lafIa;%h jeks úúO wxYj,g jD;a;slhska i`oyd jeä

b,a¨ula ;sfnkjd'

106. wmf.a m%;sixialrKj, b,lalh jkafka uQ,slj rfÜ wkd.; mrmqr jk ;reK

;reKshkag /lshd fj<`ofmd,g we;=¿ùu i`oyd wjYH l=i,;djhka by< kexùu

yd /lshd fj,`ofmd, ;=< ±kgu;a mj;sk l=i,;d kj u`.lg fhduq lrñka by<

kexùuhs' nexl=lrKh" wjodkï l<ukdlrKh" jHjydßl ixLHdkh" iu fi!LH

úoHdj" frdfnda úoHdj iy hka;% yd Ôùkaf.a ikaksfõok yd iajhxl%Sh md,k l%u

ms<sno úoHdj (Cybernetic) i;aldr l<ukdlrKh jeks úIhhka we;=,;a fldg

Wmdê úIh Odrdjka úúOdx.SlrKh lsÍu iy ±kg ;sfnk l,d Wmdê úIh

Odrdjg .Ks;h" ixLHdkh yd f;dr;=re ;dlaIKh jeks úIhhka y`ÿkajd §ug

lghq;= lrkjd' fï fjkqfjka foaYkYd,d" úoHd.dr" fydag,a iy wfkl=;a wdY%s;

há;, myiqlï j¾Okh lsÍu i`oyd remsh,a ñ,shk 13"318 l uqo,la ±kgu;a fjka

lr ;sfnkjd'

107. .re l:dkdhl;=uks" reyqKq úYaj úoHd,fha ffjoH mSGhg n`ojd .; yels isiqka

ixLHdj 160 isg 300 olajd jeälr,Sug yelsjk mßÈ uy,a 10 lska hq;=

f.dvke.s,a,la lrdmsáfha ffjoH mSGh ;=< bÈlsÍug lghq;= lrkjd'2017 j¾Ifha

§ fï i`oyd remsh,a ñ,shk 500 l uqo,la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

108. tfukau" Y%S chj¾Okmqr" le<Ksh" reyqK" hdmkh yd fmardfoKsh hk úYaj

úoHd,j, wOHdmkfõoS Wmdê mdGud,d wdrïN lsÍug lghq;= lrkjd'

109. .re l:dkdhl;=uks" wmf.a Wmdê wfmalaIlhskag f,dalfha w;s olaIhska iu`.

;r`. lsÍfï yelshdjla mj;skjd' fï iïnkaOj tlai;a rdcOdksfha mj;ajk ,o

2016 f*da¾ñhq,d YsIH ;r`.hg (Formula Student UK 2016) iyNd.S ù zm<uq mka;sfha

re' ñ' 500

Page 22: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

22

fyd`ou kjlhdZ" zf*da¾ñhq,d YsIH m%odkhg lemùuZ iy zfyd`ou ;ks ßhÿreZ f,i

úreodj,s,;a fudrgqj úYajúoHd,fha Id¾la f¾isx lKavdhug wmf.a m%Yxidj ysñ

fjkjd' tu lKavhug wo Èk fuu iNdjg meñfKk f,i o wdrdOkd lr

;sfnkjd' tjeks úúO jevigyka i`oyd wmf.a úYajúoHd, isiqka iyNd.S ù olaI;d

fmkajk nj ud okakjd' isiqkag olaI;d ÈhqKq lr .ekSug fm!oa.,sl wxYh o

tjeks ;r`. i`oyd lrkq ,nk odhl;ajh ud w.h lrkjd'

110. .re l:dkdhl;=uks" ta wdldrhg wmf.a olaI;u yd §ma;su;au YsIHhskaf.a l=i,;d

j¾Okh fjkqfjka" úYajúoHd, 17 bxðfkare" ffjoH" Ôj úoHd" fN!;sl úoHd"

.KldêlrKh" uQ,H iy kS;sh hk mSGj,ska ìysjk fyd`ou YsIHhska ;sfofkl=g

zydj¾âZ" MIT, Tlaia*¾â" flaïì%Ê iy isx.mamQre cd;sl úYajúoHd,h ^NUS) jeks

f,dj Wiiau úYajúoHd,j, wdpd¾h Wmdêh olajd mdGud,d yeoEÍug yelsjk fia

YsIH;aj l%uhla ia:dms; lsÍug ud fhdackd lrkjd' YsIHhska b,a ï lrkafka kï

fuu YsIH;aj fhdackd l%uh foaYSh úYajúoHd,j, mYapd;a Wmdê mdGud,d yeoEÍu

olajd o fhdod .; yels fjkjd' fï i`oyd remsh,a ñ,shk 500 la fjka lsÍug ud

fhdackd lrkjd'

111. .re l:dkdhl;=uks" le<Ksh úYajúoHd,h ;=< rdcH wxYfha m¾fhaIK yd

wOHhk myiqlï ie,iSug ixj¾Ok wOHhk tallhla msysgqùug ud fhdackd

lrkjd'

112. úYajúoHd, YsIHhkag l%Svd" l,d lghq;= jeks úIh ndysr l%shdldrlïj, kshe,Su

Wkkaÿ lrùu i`oyd remsh,a ñ,shk 100 l uqo,la fjka lsÍug ud fhdackd

lrkjd'

113. cd;sl jD;a;Sh iñ;s fmruqK iu. ud lrk ,o idlÉPdj,§ fhdackd jQfha

úYajúoHd,j, foaYk meje;aùfï ld,h rd;%S 8 olajd §¾> lrk f,ighs' fuu.ska

úYajúoHd,j,g we;=,;a lr.; yels YsIHhska ixLHdj jeä lsÍug fukau iïm;a

Wmßu f,i Ndú;d lsÍug o fya;=jk nj ud úYajdi lrkjd'

114. úYajúoHd,j, wOHhk yd mßmd,k wxY i`oyd YslaIK Ydia;%h (Pedagogical)

we;=,;a ld¾h uKav, ixj¾Ok jevigyka wdrïN lsÍug ud fhdackd lrk w;r

ta i`oyd úfoaY úYajúoHd, iu`. taldnoaOj iyNd.S;aj iïnkaO;d j¾Okh lr

.ekSu o ffO¾hu;a lrkjd'

115. .re l:dkdhl;=uks" ud by;ska i`oyka l< mßÈ" 2015 j¾Ih yd ii`ok úg 2020

j¾Ih jk úg rcfha úYajúoHd, yd wfkl=;a Wiia wOHdmk wdh;k i`oyd n`ojd

.kq ,nk YsIH ixLHdj ishhg ishhlska jeä lr fo.=Khla lsÍug wm lghq;=

lrkjd' ta wkqj" úYajúoHd,j,g we;=,;a lr .kakd isiqka ixLHdj 50"000 olajd

muKla jeä jkq we;' ixLHd o;a; wkqj fy<sjkafka 150"000-200"000 w;r jk

YsIH m%cdjf.ka 35"000 lg wdikak isiqka m%udKhla újD; úYajúoHd,h" úfoaY

úYajúoHd, fyda rcfha fkdjk fm!oa.,sl Wiia wOHdmk wdh;kj, Wiia

wOHdmk myiqlï ,nk njhs' flfia kuq;a wm ±kqfï flakaøia:dkhla ùfï Wmdh

ud¾.hka l%shd;aul lsÍu flfrys ±ä Wkkaÿjla olajk rchla f,i ;reK

re' ñ' 500

re' ñ' 100

Page 23: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

23

;reKshkag Wiia wOHdmk myiqlï ,nd .ekSug ;sfnk wjia:d jeä l< hq;=hs'

fï i`oyd läkï l%shdud¾. .; hq;= fjkjd' wm n,hg meñKs miq wOHdmkh

i`oyd ie,lsh hq;= whqßka wruqo,a jeä lr ;sfnkjd' kuq;a" úYajúoHd,j, Wiia

wOHdmk myiqlï we;s lr,Sug kï wm m%dfhda.sl úh hq;=hs' rchg muKla fuu

wNsfhda.h ch.; fkdyelshs' fm!oa.,sl wxYh o ta i`oyd odhl úh hq;=hs' tneúka

rdcH fkdjk Wmdê msßkuk wdh;k rg;=< we;s lsÍug wjYH myiqlï ie,ish

hq;= fjkjd'

116. j.lsj hq;= rchla jYfhka" wjia:djd§j foaYmd,k u;jdo uq,a lrf.k fmdaiag¾

/f.k yeisfrk lKavdhïj,g rfÜ ixj¾Okh keje;aùug bv ,nd Èh

fkdyelshs' ta iu.u wOHdmkfha .=Kd;aulNdjh Wmßu uÜgñka mj;ajd .ekSuo

b;d jeo.;a' ta i`oyd cd;sl uÜgfï iajdëk ;;a;aj iy;sl lsÍfï iy m%ñ;slrK

uKav,hla we;s lsÍug wjYH kS;s iïmdokh lsÍug ud fhdackd lrkjd'

117. .re l:dkdhl;=uks" b;d iq¿ ,l=Kq m%udKhla wysñ ùu fya;=fjka úYajúoHd,

wOHdmkh u. yereKq YsIH YsIHdjka .Kkdjla isák njg Tn;=udo tl`. jkq

we;' Tjqkaj fkdi,ld yeÍug wmg yelshdjla keye' tuksid Tjqka fjkqfjka

Kh fhdackd l%uhla wdrïN lrkjd' fï hgf;a úYajúoHd, m%;smdok fldñiu

úiska wkqu; lrk ,o rdcH fkdjk Wmdê msßkuk wdh;kj,ska fj<`om,

b,a¨u imqrd,Sug byj,ajk úIhka yeoEÍu i`oyd bfiâ (Z) ,l=Kq u; mokïj"

isiqka 15"000 la i`oyd tla isiqfjl=g mdGud,d .dia;=j,ska remsh,a wg ,laIh

^800"000& olajd jQ Kh uqo,la ,nd oSug fhdackd lrk w;r fuu jevigyk

l%shd;aul lsÍug yelsjk fia 2017 j¾Ih i`oyd remsh,a ñ,shk 300 l uqo,la

fjka lsÍug o ud fhdackd lrkjd'

118. .re l:dkdlh;=uks" úfYaIfhkau .%dóh mdi,aj, úoHdj" .Ks;h" ;dlaIKh iy

bx.%Sis jeks úIhkaj,g by< olaI;d we;s .=rejrekaf.a ys`.h msrùug lghq;= l<

hq;=j ;sfnkjd' ta i`oyd úYajúoHd, m%;smdok fldñIu u.ska wkqu; lrk ,o

rdcH fkdjk úoHdh;kj, .Ks;h" úoHdj" ;dlaIKh" iy bx.%Sis hk úIhkag

wod<j wOHdmkfõ§ Wmdê mdGud,d yeoEÍug isiqka i`oyd remsh,a 500"000 l

ishhg 100 l fmd,S iyk Kh fhdackd l%uhla we;s lsÍug uu fhdackd lrkjd'

ta i`oyd iyNd.S jk isiqka .%dóh mdi,aj, wju jYfhka jir 3 la fiajh l<

hq;=hs' Tjqka jir 3 iïmQ¾Kùug fmr tu mdie,aj,ska bj;a jkafka kï tfia

bj;ajk wjia:dfõ§u wod, Kh uqo, iïmQ¾Kfhkau wdmiq f.úug Tjqkag isÿjkq

we;' fuu Kh fhdackd l%uh u.ska YsIHhska 5"000 lg Kh uqo,a ,nd §u wmf.a

uQ,sl b,lalh jk w;r ta i`oyd remsh,a ñ,shk 100 l uqo,la fjka lsÍug ud

fhdackd lrkjd'

119. rdcH úYaj úoHd, fj;ska iy;sl lrkq ,nk mdGud,d rdcH fkdjk Wiia

wOHdmk wdh;k yryd msßkeóug we;s yelshdj ms<sn`oj wm úiska fidhd ne,sh

hq;= fjkjd' tu.ska rdcH fkdjk Wiia wOHdmk wdh;k fj;ska msßkukq ,nk

Wmdê mdGud,d jvd;a Wiia uÜgfï mdGud,d nj iy;sl flfrkq we;'

re' ñ' 300

re' ñ' 100

Page 24: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

24

120. 2017 j¾Ifha isg l%shd;aul jk mßÈ Y%Su;a fcdaka fld;,dj, wdrlaIl

úYajúoHd,h ;=< msßjeh ms<sìUq lrk .dia;= l%ufõohla y`ÿkajd §ug ud fhdackd

lrkjd'

121. Y%S ,xldfõ wOHdmk lafIa;%h ;=< m%cd úoHd, (Community College) we;s lsÍug we;s

yelshdj" wOHdmk" Wiia wOHdmk" jD;a;Sh wOHdmk n,OdÍkag fidhd n,k

f,i ud wdrdOkd lrkjd'

122. .re l:dkdhl;=uks" wmf.a rg wOHdmk flakaøia:dkhla njg m;alr,Sug we;s

Wkkaÿj iy;sl lrkq jia 2017 j¾Ifha isg Y%S ,xldj ;=< wOHdmkh ,eîug

leue;s úfoaY isiqka i`oyd jir 5 l nyqjdr msúiqï ùid (Multiple Entry Visa) ,nd

Èug ud fhdackd lrkjd' fuh wOHdmk ixpdrl l¾udka;h m%j¾Okh lsÍug o

rel=,la jkq we;'

123. .re l:dkdhl;=uks" wmf.a úYajúoHd, ;=< kjl joh yd isiq wr., iïnkaO

.eg¿ we;s nj Tn;=ud o ielhlska f;drj ms<s.kq we;' tfyhska ia;%S mqreI

iudcNdjh iy idOdrK;ajh" ,sx.sl yd ,sx.sl;ajh mokï jQ ysxik yd kjl joh

msgq±lSu i`oyd uOHia:dkhla msysgqùu i`oyd remsh,a ñ,shk 10 la fjka lsÍug ud

fhdackd lrkjd'

124. .re l:dkdhl;=uks" Tn;=ud fukau fuu iNdj;a ±kqj;a ù we;s mßÈ rcfha

úYajúoHd, wOHdmkh i`oyd b;d wêl uqo,la wm úiska úhoï lrk nj fukau

idudkH ck;djf.ka tl;= lrkq ,nk nÿ uqo,ska fuu isiqkaf.a wOHdmkh i`oyd

fl;rï uqo,la jeh lrkafka o hkak ms<sn`o wjfndaOhla ,nd §ug yelsjk fia

úYajúoHd,hg msúfik wjia:dfõ È ;ud fjkqfjka ork úhou we;=,;a úhoï

úia;rhla iEu isiqfjl=gu ,nd §ug ud fhdackd lrkjd'

l=i,;d ixj¾Okh

125. .re l:dkdhl;=uks" úúO l¾udka;lrejka iu`. lrk ,o idlÉPdj,§ ixpdrl

l¾udka;h i`oyd mqyqKq Y%ñlhska 100"000 la" we.¿ï l¾udka;h i`oyd 60"000 la"

bÈlsÍï l¾udka;h i`oyd 400"000 la muK wjYH jk nj ud fj; okajd isáhd'

l=re`ÿ l¾udka;h i`oyd o tjeks ;;a;ajhla we;s nj wkdjrKh jqkd' miq.sh

whjefhka ta i`oyd fjku mqyqKq wdh;khla msysgqùug fhdackd lrk ,oafoa ta

fya;=fjks' fhdað; ksoyia fj<`o l,dmhka iu`. mqyqKq Y%ñlhska i`oyd b,a¨u

jeä fjñka mj;skjd' meyeÈ<sju l=i,;d mr;rh (Skills Gap) ms<sn`o ;on,

.eg¿jla u;=jk w;r thg läkñka úi`ÿï fiúh hq;=j ;sfnkjd' tu ksid .re

l:dkdhl;=uks" jD;a;Sh mqyqKq m%;sm;a;s rduqjg ie,lsh hq;= m%;sixialrK isÿ

lsÍug ud fhdackd lrkjd' rch hgf;a l%shd;aul jk jD;a;Sh mqyqKq

uOHia:dkj, mdGud,d yeoEÍug n,dfmdfrd;a;= jk iEu wfhl= fj;u

YsIH;ajhla ,nd §ug ud fhdackd lrkjd' fuu.ska Y%S ,xldfõ ish¿ fokd fj;

lsisu úhoulska f;drj jD;a;Sh mqyqKq yelshdjka ,nd .ekSug bvlv ,efnkjd'

.re l:dkdhl;=uks" fuu jevigyk hgf;a YsIH;aj ,nd §u i`oyd remsh,a

ñ,shk 300 l uqo,la fjka lr §ug ud fhdackd lrkjd'

re' ñ' 10

re' ñ' 300

Page 25: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

25

126. fj<`om, yd l¾udka; lafIa;%h ;=< /lshd wjYH;d bgql< yels jkfia ueKsla

l¾udka;h" ueKsla lemSu" wdNrK fudaia;r ks¾udKh" jákd .,a j¾. lemSu yd

Tm ±óu" n;sla" WKnïnq wdY%s; yia; l¾udka; wd§ úIhhka cd;sl jD;a;Sh

iqÿiqlï NVQ uÜgfï mdGud,dj,g we;=,;a jk f,i ;u úIh Odrdjka mq¿,a

lrk f,i jD;a;Sh yd ;dlaIKsl wdh;k Èßu;a lsÍug ud leu;shs'

127. ta iu`.u" we.¿ï" fi!LH myiqlï ,nd §u" wd.ka;=l i;aldr fiajd iy bÈlsÍï

lafIa;%fha mj;sk mqyqKq Y%ñlhskaf.a oeä wjYH;djh ie,ls,a,g f.k mqyqKq

ld,fhka miq l¾udka; lafIa;%h fj; n`ojd .ekSu i`oyd ;reK ;reKshka 10"000

la mqyqKq lsÍu i`oyd ud fm!oa.,sl wxYhg wdrdOkd lrkjd' fm!oa.,sl wxYhg

iydh ùu i`oyd rch úiska iEu mqyqKqlrefjl=g udi 3 l ld,hla i`oyd remsh,a

10"000 la ne.ska jk udisl §ukdjla ,nd foñka fï i`oyd fm!oa.,sl wxYhg

iydh jkq we;' fuu jevigyk i`oyd remsh,a ñ,shk 300 l m%;smdok ,nd §ug

ud fhdackd lrkjd'

128. ud;r c¾udkq ;dlaIKsl mqyqKq mdi, iy fydag,a mqyqKq mdi, jeäÈhqKq lsÍu

i`oyd remsh,a ñ,shk 200 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

129. .re l:dkdhl;=uks" rfÜ iEu ksjdi y;rlgu tla ksjil mß.Klhla we;s

neúka ksjfia isgu mqyqKq mdGud,djka yeoEÍug f;dr;=re ;dlaIKh fhdod .;

yelshs' tneúka zbZ wOHdmk (e-learning) iïm;a uOHia:dkhla le,Ksh

úYajúoHd,hg wkqnoaê;j msysgqùug ud fhdackd lrkjd' fï i`oyd jir foll

ld,hla ;=< remsh,a ñ,shk 250 la jeh lrkjd' remsh,a ñ,shk 125 la 2017 §

fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd' fuu uOHia:dkh fm!oa.,sl wxYfha

iyNd.S;ajh we;sj zbZ mqyqKq úIhOdrdj ks¾udKh lrkq we;' fuu mqyqKq

jevigyka ms<s.; yels m%ñ; iy;slhla ,efnk mßÈ l%shd;aul lrkq we;s w;r

mdGud,dj wjika l< miq ta yd iudk uÜgfï ´kEu mqyqKq wdh;khla ,nd fok

;rï by< uÜgfï iy;slhla ,nd fokq we;'

fi!LHh

130. .re l:dkdhl;=uks" iïm;a ys`. ;;a;ajhla hgf;a jqjo" wmf.a rgg fyd`Èka

l%shd;aul ùug yels jk uÜgfï by< fi!LH fiajdjla" fndfyda úg by< wdodhï

uÜgula mj;sk wfkl=;a rgj, m%Odk fi!LH o¾Ylj, uÜgug jvd by<

;;a;ajhl" mj;ajd .ekSu ms<snoj fi!LH fiajdfõ kshq;= mqoa.,hskaf.a fiajh ud

w.h lsÍug leue;shs' Tjqkaf.a lemùfï m%;sM,hla f,i uef,aßhd iy nrjd

frda.h iyuq,skau msgq±lSu ms<sno f,dal fi!LH ixúOdk iy;slh ,nd .ekSug

wmg yels ù ;sfnkjd' fuh miq.sh j¾I .Kkdjla ;=< fi!LH fiajdfõ ksr;

mqoa.,hska úiska fmkakqï lrk ,o by, jD;a;ShuhNdjh iy lemùu ms<sìUq jk

fyd`ou idlaIshla'

131. miq.sh uy ue;sjrKfha § ys`.hlska f;drj idOdrK ñ,lg T!IO iy ffjoH

WmlrK ,nd §ug jQ fmdfrdkaÿj bgq lrñka cd;sl T!IO kshduk wêldÍ mk;

y`ÿkajd §ug yelsjQ nj fuys § i`oyka lsÍug leu;shs' fuu.ska fï jk úg T!IO

re' ñ' 300

re' ñ' 200

re' ñ' 125

Page 26: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

26

j¾. 48 l ñ, .Kka ishhg 40 lska wvq lsÍug wmg yelshdj ,eî ;sfnkjd' ta

w;ru fi!LH lafIa;%fha l%shdldrlï lsysmhlg jeÜ nÿ iSud lsÍu ksid wmg wysñ

jk wdodhu remsh,a ñ,shk 17"000 la muK fjkjd' .re l:dkdhl;=uks" fï

;uhs j.lsj hq;= rchla lghq;= lrk wdldrh" wm wkjYH f,i uyck;dj u;

nr mgjk rchla fkdfõ' bka wmf.a rch zlshk foa lrk" lrk foa lshkZ

rchla nj ;yjqre fjkjd'

132. .re l:dkdhl;=uks" rfÜ uq¿ urK ixLHdfjka jeä m%udKhlg fya;=jk wfma

m%cd úoHd;aul jix.; frda.j, ixl%ukSh ;;a;ajhka fukau fnda fkdjk frda.

by< hdu wmg kj wNsfhda. /ila we;s lrkjd' fuu kj wNsfhda.j,g .e,fmk

mßÈ" wksjd¾fhkau wmf.a fi!LH fiajd iemhSfï l%ufõohka kj;djhlska

hqla;j Yla;su;a l< hq;= fjkjd' tneúka fi!LH lafIa;%h ;=< l< hqq;=

m%;sixialrK ms<sn`oj rchg Wmfoia ,nd §u i`oyd by< uÜgfï lñgqjla m;a

lsÍug ud fhdackd lrkjd'

133. ud i`oyka l< wdldrhg wmf.a rfÜ iEfyk msßila y`ÿkd fkd.;a ksoka.;

jl=.vq frda.fhka mSvd úÈkjd' fuh fi!LH .eg¿jla muKlau fkdj fï jk úg

iudc .eg¿jla njg o m;aj ;sfnkjd' .re l:dkdhl;=uks" ±kgu;a y`ÿkd

fkd.;a ksoka.; jl=.vq frda. yd iïnkaO .eg¨ úi`§u i`oyd fi!LH

wud;HdxYhg remsh,a ñ,shk 2"225 l m%;smdok fjka lr § we;s w;r ;j;a remsh,a

ñ,shk 750 l m%;smdok 2017 j¾Ih ;=< fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

134. .re l:dkdhl;=uks" 2016 j¾Ih ;=< § ndysr frda.S jdÜgq" yÈis wk;=re jdÜgq"

Y,Hd.dr" úoHd.dr ixlS¾K iy ffjoH WmlrK jeks há;, myiqlï jeä ÈhqKq

lsÍu Wfoid remsh,a ñ,shk 23"147 l m%;smdok ,nd § ;sfnkjd' 2017 j¾Ifha§ o

fi!LH lafIa;%fha há;, myiqlï jeäÈhqKq lsÍu i`oyd wm lghq;= lrkjd' ta

fjkqfjka ±kgu;a remsh,a ñ,shk 25"200 la fjka lr ;sfnkjd' f;dard .;a

m<d;ano frday,aj, idhksl wmøjH l<ukdlrK l%ufõohla we;s lsÍu iy

frda.Skag i;aldr lsÍfï jevigyka Yla;su;a lsÍu i`oyd ;j;a remsh,a ñ,shk

1"000 la oekgu;a ,nd § ;sfnkjd'

135. fyo wNHdi úoHd, jeä ÈhqKq lsÍu i`oyd remsh,a ñ,shk 200 la fjka lsÍug ud

fhdackd lrkjd'

136. .re l:dkdh;=uks" wm ksfrda.S iy cjiïmkak ;reK mrïmrdjla we;s lr.;

hq;= fjkjd' ud f;areï f.k we;s wdldrhg Èhjeähdj" ms<sld" weÿu jeks m%Odk

.Kfha ,d .efkk fnda fkdjk frda. jeäysáhka w;r muKla fkdj <uqka w;r

o by< hk m%jK;djla mj;skjd' kshu fõ,djg y`ÿkd.;fyd;a fnda fkdjk

frda. jeä m%udKhlska wdrlaId ùug" j<lajd .ekSug fyda iïmQ¾Kfhkau md,kh

lsÍug lghq;= l< yelshs' fï iïnkaOj lghq;= lsÍug iEu mdi,a jdrhla ;=<u

Èjhsfka iEu m%d:ñl mdi,lgu fi!LH n,OdÍka meñK mÍlaId lrk l%ufõohla

ia:dms; lrk f,ig fi!LH n,OdÍkaf.ka ud b,a,d isákjd' fï i`oyd remsh,a

ñ,shk 50 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

re' ñ' 200

re' ñ' 750

re' ñ' 50

Page 27: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

27

137. tfiau" Èjhsk ;=< mj;sk jl=.vq frda. iy fnda fkdjk frda.j,g wod<

mßfhaIKj,g wjYH myiqlï ie,iSu i`oyd cd;sl úoHd moku (National Science

Foundation) (NSF) fj; remsh,a ñ,shk 100 l m%;smdok fjka lsÍug ud fhdackd

lrkjd'

138. Y%S ,xldj ;=< <uqka i`oyd úfYaIs; jQ frday,a jkafka fld<U ßÊfõ wd¾hd <ud

frday, iy uykqjr isßudfõ nKavdrkdhl <ud frday, hk frday,a muKhs' iEu

jirlu <uqka 1"000 lg <uqka 9'9 la miafjks jir WmkaÈkh ieuÍug fmr ñh

hk nj uf.a wjOdkhg ,lajqKd' iyY% ixj¾Ok b,lal wkqj jir 5 lg wvq

<ud urK wkqmd;h <uqka 1"000 lg <uqka 4 ls' ;sridr ixj¾Ok b,lalj,

wruqK jkafka <ud urK wkqmd;h Y=kH uÜgug f.k tauhs' .re

l:dkdhl;=uks" ;sridr ixj¾Ok b,lal bgq lr .ekSu i`oyd wmf.a lemùu

iy;sl lrñka <ud frda. j<lajd .ekSu i`oyd lrdmsáh" wïmdr iy hdmkh hk

frday,aj, <ud Ñls;ail ixlS¾K we;s lsÍu i`oyd remsh,a ñ,shk 1"000 la fjka

lsÍug ud fhdackd lrkjd' kskaojQ¾ k.rfha uQ,sl frday,la ia:dms; lsÍug ud

fhdackd lrkjd' ta fjkqfjka remsh,a ñ,shk 200 l uqo,la fjka lsÍug;a

lrdmsáh YslaIK frday, ;=< uqL fi!LH uOHia:dkhla ia:dms; lsÍug;a ta i`oyd

remsh,a ñ,shk 50 la fjka lsÍug;a ud fhdackd lrkjd'

139. ;jÿrg;a ksoyia fi!LH fiajdj rg;=< Yla;su;a lsÍu i`oyd rdcH fm!oa.,sl

iyfhda.S;djh u; 2017 j¾Ifha § kùk ;dlaIKhg wkql+,j ldi,a ùÈh ud;D

frday, remsh,a ñ,shk 3"000 l úhoula ord jeäÈhqKq lrkq ,nkjd'

140. .re l:dkdhl;=uks" ;e,iSñhd" jid.eá;s" ,shqflañhd iy ;j;a tjeks frda.j,g

m%;sldr lsÍu i`oyd uykqjr frday,g wkqnoaOj wegñÿ¨ noaO lsÍfï tallhla

msysgqùug remsh,a ñ,shk 500 l uqo,la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

141. fi!LH wdrlaIdj i`oyd f;dr;=re ;dlaIK Ndú;hg myiqlï ie,ish hq;=hs' tu

ksid f;dr;=re ;dlaIK l¾udka;h iydh we;sj wvq ;rñka f;dard.;a uQ,sl

frday,a mylj;a fg,s fuäiska jevigyk (Telemedicine Programme) jeäÈhqKq

lsÍug Èßu;a lrkjd'

142. .%dóh m%foaYj, fi!LH ;;a;ajh Yla;su;a lsÍu i`oyd uyck fi!LH fyo fiajdj

kej; l%shd;aul lrkjd'

143. ±kg wfma rfÜ fmdaIKfõ§ka iy fi!LH fiajlhska m%udKj;a msßila fkdue;s

nj whjeh ilia lsÍfï idlÉPdfõ § ud yg ±k .ekSug yels jqKd' .re

l:dkdhl;=uks" bÈß jir 3 l ld,h ;=< fi!LH yd fmdaIK l%shdldÍka 300

fofkl= olajd jeä lsÍug ud fhdackd lrkjd' ta i`oyd 2017 j¾Ifha § remsh,a

ñ,shk 50 l uqo,la fjka lsÍug fhdackd lrkjd'

144. fm!oa.,sl wxYh iu. tl;= ù rch u.ska md,kh flfrk frday,aj, f.jk

jdÜgq msysgqùug ud fhdackd lrk w;r rcfha frday,aj, frda. ksYaph lr .ekSfï

ridhkd.dr msysgqùug o fm!oa.,sl wxYhg wdrdOkd lrkjd'

re' ñ' 100

re' ñ' 1000

re' ñ' 200

re' ñ' 50

re' ñ' 500

re' ñ' 50

Page 28: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

28

145. wm rfÜ ,shdmÈxÑ fkdjQ Tiqi,a úYd, m%udKhla ;sfnk w;r iqÿiqlï fkd,enQ

T!IOfõ§ka o ie,lsh hq;= m%udKhla isákjd' fuu m%jK;djh b;d läkñka

wjOdkhg fhduq l< hq;= lreKla' tu ksid ish¿u Tiqi,a cd;sl T!IO kshduk

wêldßfha läkñka ,shdmÈxÑ úh hq;= njg ud fhdackd lrk w;r tfia ,shdmÈxÑ

ùug wfmdfydi;a jk Tiqi,a i`oyd remsh,a 100"000 l ovhla mekùug lghq;=

lrkq ,nkjd'

146. .re l:dkdhl;=uks" úfYaIfhka wdhq¾fõo T!IO iïnkaOj isÿ lrk mÍlaIK yd

ixj¾Okh fjkqfjka wdhq¾fõo mYapd;a Wmdê wdh;kh Yla;su;a lsÍu i`oyd

remsh,a ñ,shk 250 l uqo,la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

147. .re l:dkdhl;=uks" wm rg ;=<" ksoyia fi!LH myiqlï ,nd §ug wm ne`§

isákjd' fï i`oyd wm ksrka;rfhkau fhdojk wruqo,a m%udKh ms<sn`oj idudkH

ck;dj okafka±hs ud ;=< ielhla mj;skjd' tu ksid ish¿u rcfha frday,a úiska

frda.Ska m%;sldr ,ndf.k msgjk wjia:dfõ § Tyq fyda wehf.a m%;sldr i`oyd rch

úiska ork ,o uqo, we;=,;a lr msßjeh m;%hla (cost sheet) ksl=;a lsÍug ud

fhdackd lrkjd'

Y%S ,xldj ;=< jHdmdr lghq;= myiq lsÍu

148. .re l:dkdhl;=uks" jHdmdr wdrïN lsÍu yd mj;ajdf.k hdu i`oyd wjYH

mßirhla we;s lsßug wm rch iy;sl ù ;sfnkjd' ta i`oyd ndOd wju lsÍug

lghq;= lrkjd' fï iïnkaOj we;s o¾Yl meyeÈ<s lsÍug ud leu;shs' ±kg wm rg

jHdmdr wdrïN lsÍug myiq lsÍfï 2015 o¾Ylfha 110 jk ia:dkfha isákjd' wm

rfÜ jHdmdrhla ,shdmÈxÑ lsÍu i`oyd wju jYfhka l%shdj,Ska 8 la iïmQ¾K l<

hq;=hs' fuh iudk rgj, mj;akd ;;a;ajhkag jvd jeä w.hls' 2020 jk úg fuu

l%shdj,s .Kk 05 olajd wvq lr .ekSu wfma wruqKhs' 2018 jk úg fuu o¾Ylfha

by<u rgj,a 70 w;rg meñKSug fuu l%shdud¾. iy fjk;a l%fudamdhka wm

úiska .kq ,nkjd'

149. tu ksid iud.ï ,shdmÈxÑ lsÍfï ld¾hd,h fmdah Èk we;=¨ i;sfha Èk 7 ;=,§u

újD; lr ;eîug;a foaYSh wdodhï fomd¾;fïka;=j Yla;su;a lsÍug;a" lïlre

fomd¾;fïka;=j iïnkaO lghq;= myiq lsÍug;a ud fhdackd lrkjd' tu.ska

jHdmdrhla wdrïN lsÍug .;jk Èk 10 l ld,h Èk 04 olajd wvq lsÍug yelshdj

,efnkjd'

150. ish¿ jHdmdrhka ,shdmÈxÑ lsÍug wjYH jk neúka cd;sl jHdmdr ,shdmÈxÑ

lsÍfï ld¾hd,hla ia:dms; lsÍu ioyd wjYH kS;s y`ÿkajd §ug ud fhdackd

lrkjd' tfiau" rch úiska t<fUk fj<`o .súiqï ksishdldrj kS;s.; lsÍu

;yjqre lsÍu i`oyd cd;sl fj<o meñKs,s fufyhjkafkl= m;a lsÍug wm mshjr

.kakjd' ta wkqj" cd;sl fj<o meñKs,s fufyhùfï ld¾hd,hla iy cd;sl

jHdmdr ,shdmÈxÑ lsÍfï ld¾hd,hla ia:dms; lsÍu i`oyd remsh,a ñ,shk 50 la

fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

re' ñ' 250

re' ñ' 50

Page 29: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

29

151. l=vd iy uOH mßudK jHdmdrj,g Kh .ekSï i`oyd we;s bv m%ia:djka jeä lsÍu

i`oyd iqrlaIs; .kqfokq mk;g wod< ixfYdaOkh y`ÿkajd §ug wm lghq;= lrkjd'

152. .re l:dkdhl;=uks" wdfhdackhka wdl¾Ykh lr .ekSu i`oyd meyeÈ<s bvï

m%;sm;a;shla ;sîu jeo.;a fjkjd' tu ksid iSudiys; fmdÿ idu.ïj,g bvïj,

iskaklalr whs;sh ,nd §u i`oyd kS;s y`ÿkajd §ug ud fhdackd lrkjd' tfiau

jeä fldgia whs;sh úfoaYslhka i;= fm!oa.,sl iud.ï i`oyd §¾> ld,Sk nÿ

moku u; bvï ,nd §ug ud fhdackd lrkjd' ta i`oyd tu iud.ï bvï

jákdlu yer wju jYfhka remsh,a ñ,shk 250 la wdfhdackh l, hq;= w;r wju

jYfhka fiajlhska 250 lg /lshd wjia:d ie,ish hq;= fjkjd' fuu ;;a;ajh

wju jYfhka jir 03 l ld,hla olajd mj;ajdf.k hd hq;= fjkjd' tfia

fkdjkafka kï jir 03 l ld,h ;=< .súiqfï i`oyka fldkafoais iïmQ¾K

fkdlsÍu u; ishhg 100 l nÿ uqo,a tljr f.ùug isÿ fjkjd' wod< nÿ l=,sh

bvfï jdKsc jákdlu u; rcfha ;lafiarelre úiska ;SrKh lrkq ,nkjd'

153. ±kg l%shd;aul jk 2007 wxl 07 ork iud.ï mk; wkqj iNdm;s iy iud.fï

wOHlaI uKav, idudðlhkaf.a jhi wjqqreÿ 70 iïmQ¾K ùfuka miqj wOHlaI

uKav,fha fiajh lsÍug fkdyelshs' flfia jqjo" iud.ïj, whs;sh ysñ iNdm;s

iy wOHlaI uKav, idudðlhskaf.a whs;sh ;j ÿrg;a mj;ajdf.k hdu i`oyd

±kg mj;sk wjqreÿ 70 jhia iSudj bj;a lsÍug ud fhdackd lrkjd'

154. .re l:dkdhl;=uks" uQ,H wxYh i`oyd Yla;su;a kshduk hdka;%Khla fjkqfjka

lemjqjo" wd¾Ól l%shdldrlïj, fh§u widOdrK f,i md,kh fkdl, hq;= njg

ud úYajdi lrkjd' tu ksid uQ,sl Kh iSudj ,laI 05 olajd jQ Khlrejkaf.a

Kh b;sydi f;dr;=re ,nd fkdfok f,i Kh f;dr;=re ld¾hdxYhg uu ks¾foaY

lrkjd'

155. j¾;udkfha mj;sk kùk jHdmdrhkag wkq.; ùugkï nqkaj;anj yd

nxfldf,d;anjg wod< mj;sk kS;s ixfYdaOkh lsÍu wjYHhs' ta wkqj ta i`oyd

WÑ; yd M,odhS kS;s f.k taug wm lghq;= lrkjd'

156. whjeh ilia lsÍu i`oyd mej;s idlÉPdj, § fndfyda fj<ÿka rd;%S 11 olajd j;a

fj<`oie,a újD; lr ;eîu wjYH nj okajk ,§' fï i`oyd rd;%S 11 ka miqj nia

Odjkh lsÍug fm!oa.,sl nia ysñhkaf.a ix.ï iydh olajkafka kï fuh Èßu;a

lsÍug ud leu;shs'

157. úfoaY úksuh md,k mk; fjkqjg úfoaY úksuh yqjudre mk; y`ÿkajd fok w;r

wúêu;a .kqfokq je<elaùfuka úfoaY ixÑ; wdrlaId lsÍu tu.ska ;yjqre lrkq

,nkjd'

iú n,.kakjk ,o iy by< jegqma ,nk Y%u n,ldhla

158. .re l:dkdhl;=uks" Y%un,ldfhka ;=fkka tlla muK úêu;a wxYfha

/lshdjkays fh§ isákakka jk w;r b;sß ;=fkka folla muK jk m%udKh

wúêu;a wxYfha /lshdjkays fh§ isákjd' úêu;a wxYhg kuHYS,S jev meh

.Kkla fkdue;' w¾O ld,Sk jev" meh 45 fyda i;shg ojia my yudrl fiajh

Page 30: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

30

l< hq;= ld,fha fjkila fkdl< yels f,i lïlre kS;sj,ska by< wdrlaIKhla

,nd fokjd' wks;a w;g Y%u n,ldfhka jeä m%udKhla wúêu;a wxYfha

/lshdjkays fh§ isák w;r Tjqkag lïlre kS;s u.ska wdrlaIdjla ,efnkafka

keye' tu ksid Y%u n,ldfhka jeä m%udKhlg wm rfgys mj;akd h,a mek .sh

lïlre kS;sj, m%;s,dN ,efnkafka keye'

159. o< foaYSh ksIamdÈ;fhka ishhg 60 la muK jk bÈß jir 5 ;=< § ixpdrl iy

f;dr;=re ;dlaIK jeks fõ.fhka ÈhqKq jk wxYj, odhl;ajfhka by<u

j¾Okhla <`.d lr .kq we;ehs wfmalaIs; fiajd wxYfhys l%shdldÍ;ajhg wmf.a

lïlre kS;s ;=<ska úYd, jYfhka wNsfhda. t,a, lrkq ,nkjd' kQ;k fiajd

l¾udka; lafIa;%fha wmg we;s jdisodhl ;r`.ldÍ ;;a;ajh ;=< ndysr md¾Yjhka

fj;ska jHdmdr l%shdldrlï lr.ekSfï jHdmdr (BPO), iy ndysr md¾Yjhka

fj;ska ±kqu ,nd .kakd jQ jHdmdr (KPO) yd kS;s l%shdj,sh ndysr md¾Yjhkaf.ka

bgq lr.kakd jQ jHdmdr (LPO) i`oyd wm rg ;=< b;d iqÿiq jd;djrKhla

;sfnkjd' flfia jqj;a" fuu wxY i`oyd kuHYS,s fiajd meh .Kka" rd;%S ld,fha

fiajh lsÍu" w¾Old,Sk fiajd iy ksjfia isg fiajh lsÍug we;s yelshdj o wjYH

fjkjd' ±kgu;a f;dr;=re ;dlaIKh iy ixpdrl wxY idfmalaI jYfhka by<

jegqma ,nk w;r" by< j¾Ok yelshdj fya;=fjka bÈßfha § fuu wxYhka ys jegqma

;,j, wLKav by< hdula isÿjkq we;' ;dlaIKfha j¾Okh;a iu`. fiajd

kshqla;s wjia:d úYd, f,i fjkia ù we;s nj wmsg ms<s.ekSug isÿ fjkjd'

flfia jqjo" ;dlaIKh ksid úfYaIfhka fiajd l¾udka;fha we;s iqúfYaIS jQ

wjia:djka wkqj lïlre ks;Sj,g ixfYdaOkhka tl;= lsÍug wjYH fjkjd' fuu

ixfYdaOk u.ska úfYaIfhka /lshd iqrlaIs;Ndjhg .eg¿jla fkdjk wdldrhg

wfma ;reK ;reKshkag by< jegqmla iys; /lshdjla ,nd fok nj ug ;yjqre

lsÍug yels jkjd' fiajd fhdaclhska yd fiajdodhlhska hk fomd¾Yjhgu

tl`.úh yels lïlre kS;sj, läkï ixj¾Okh i`oyd isÿ l< hq;= fjkialï

fhdackd lsÍfï § cd;sl jD;a;Sh iñ;s fmruqK olajk ,o m%;spdrh ud

ffO¾Hu;a l<d'

^w&' fm!oa.,sl wxYh i`oyd meh 45 la yd i;shg ojia 05 la jQ iy

rcfha fiajlhska ioyd i;shlg meh 40 la jQ kuHYS,S fiajd meh

.Kkla y`ÿkajd §u

^wd&' fldka;%d;a fiajlhskf.a fiajd ld,h udi 6 isg wjqreÿ 1 la olajd

§¾> lsÍu

^we&' ld¾h idOkh u; mokïj jegqma f.ùu'

160. tfiau" ñksia n, fiajd (Manpower) iemhSu fm!oa.,sl wdrlaIl" msßisÿ lsÍï"

wdmkYd,d iy m%jdyk l%shdldrlïj,g muKla iSud lsÍug ud fhdackd lrkjd'

161. .re l:dkdhl;=uks" fiajdkshqla;s Ndr wruqo, (ETF) " fiajl w¾:idOl wruqo,

(EPF), iy lïlre fomd¾;fïka;=j úiska mj;ajdf.k hkq ,nk úúO o;a;

moaO;s ;=< úIu;d mj;sk w;r tajd ie,ls,a,g f.k tu o;a; moaO;s tla lr

Page 31: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

31

ir," ld¾hlaIu tla o;a; moaO;shla ia:dms; lsÍug;a th fhdað; uOHu úY%du

wruqo, msysgqùu iu`. isÿ lsÍug lghq;= lrkq we;'

iq¿ yd uOH mßudK jHjidhlhka

162. wd¾Ólfha ishhg 50 la muK odhl;ajhla ork iq¿ yd uOH mßudKfha

jHjidhlhska wd¾Ól j¾Okfha m%Odk idOlhla fjkjd' iïm%odhsl ixl,am u;

iq/l=ï u; muKla Kh ,nd §ug nexl= úiska ;ju;a lghq;= lsÍu iy jHdmdr

ie,iqï u; uQ,H iïmdokh lsÍug bÈßm;a fkdùu fya;=fjka uQ,H myiqlï fj;

m%fõYùu iSudiys; ùu fya;=fjka iq¿ yd uOH mßudk jHdmdr mq¿,a lsÍu yd

j¾Okh ±ä f,i iSud ù ;sfnkjd' tu ksid iq/l=ï fkdue;sùfï .eg¿jg

úi`ÿula f,i iy iq¿ yd uOH mßudK jHjidhj,g uQ,H myiqlï i`oyd we;s

m%fõYhka myiq lsÍu i`oyd wm úiska ±kgu;a iq¿ yd uOH mßudK jHdmdr Kh

iq/l=ï l%uhla wdrïN lr we;s w;r tys uQ,H m%d.aOkh f,i remsh,a ñ,shk 500

la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd' fuu fhdackd l%ufha id¾:l;ajh u;

wdishdkq ixj¾Ok nexl=j wefußldkq fvd,¾ ñ,shk 100 la imhñka rcfha

lemùug iydh fjkjd' fuhg wu;rj" nexl=j,g Tjqkaf.a Kh l<ôka ishhg 10

la iq¿ yd uOH mßudKfha jHdmdr lafIa;%h i`oyd fjka lsÍug nexl= fhduq

lrjkjd'

163. úfYaIfhkau lDIsl¾uh" ëjr l¾udka;h" mY= iïm;a" u,aj.dj" f.j;= j.dj" ¨yq

bxðfkare" uqøK" ixpdrl jHdmdrh" w;alï yd we.¿ï jeks lafIa;%j, kshq;= iq¿

yd uOH mßudK jHjidhlhska fjkqfjka ta ta jHdmdrfha fj<`o msßjegqï iy

ksIamdokh lrkq ,nk /lshd m%udKh u; mokïj iykodhS Kh fhdackd l%u

,nd §u u.ska myiqlï ie,iSug wm lghq;= lrkjd' fj<`o msßjegqï remsh,a

ñ,shk 25 isg remsh,a ñ,shk 250 w;r iy fiajl ixLHdj 10 ;a 50 ;a w;r jk

jHjidhlhska fjkqfjka ishhg 50 l iykodhS fmd<S wkqmd;hla u; Kh ,nd

fokq we;' fj<`o msßjegqu ñ,shk 250 isg remsh,a ñ,shk 750 w;r jk iy wju

jYfhka /lshd wjia:d 50 ;a 300 ;a w;r m%udKhla W;amdokh lrkq ,nk

jHjidhlhska fjkqfjka ishhg 25 l fmd,S iykhla u; Kh ,nd §u i`oyd

lghq;= lrkjd' fï fjkqfjka remsh,a ñ,shk 750 la fjka lsÍug ud fhdackd

lrkjd'

164. l,lg by;§ b;du;a iuDoaêu;aj meje;s frÈ ms<s iy w;ahka;% l¾udka;hg

kej; Ôjh ,nd §ug ±ä wjYH;djhla wmg ;sfnkjd' fuu ksIamdok i`oyd

ie,lsh hq;= uÜgfï foaYSh fj<`ofmd<la mj;sk w;r fuu.ska ie,lsh hq;= /lshd

wjia:d .Kkla o we;s lrkq we;' ta wkqj" fï i`oyd l¾udka; ixj¾Ok uKav,h

yryd wjYH há;, myiqlï iemhSug iy mqyqKqj ,nd §ug ud ks¾foaY lrkjd'

tfiau" iq¿ mßudK l¾udka; m%j¾Okh i`oyd ;u ±kqu j¾Okh lr .ekSug

wjYH l¾udka;lrejka fj; tu iyfhda.h ,nd §ug lghq;= lrk fuka ld¾ñl

ixj¾Ok uKav,fhka ud b,a,d isákjd' fuu ld¾hh i`oyd remsh,a ñ,shk 500

l uqo,la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

re' ñ' 750

re' ñ' 500

re' ñ' 500

Page 32: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

32

165. ;U" ms;a;, iy merKs hlv l¾udka;fha ;=ka ,laIhlg jvd jeä msßila fh§

isákjd' Tjqkaf.ka jeä fofkl= l=vd mßudKfha jHjidhlfhda fjkjd' úfoaY

ñ, .Kkaj, WÉPdjpkhka fya;=fjka tl;= lrkq ,nk bj; ouk ,o øjH

úl=Kd .ekSfï § Tjqkag ±ä .eg¿jlg uqyqK mEug isÿù ;sfnkjd' tksid" Tjqka

fj; cd;Hka;r ñ, .Kkaj,g iß,k idOdrK ñ,la ,nd fok f,ig foaYSh

hlv ksIamdolhska Èßu;a lrkjd' fuu l¾udka;h yd iïnkaO w.h tl;= lsÍu

Èß .kajkq ,nk w;r tl;= l< hlv wuqøjH f,i wmkhkh lsÍu wffO¾Hu;a

l< hq;= fjkjd'

166. foaYSh l,dlrejkaf.a ksIamdok m%o¾Ykh lsÍfï § ,lai, úiska b;d jeo.;a

ld¾hNdrhla bgq lsÍug m%uqLia:dkhla .; hq;= hehs i`oyka lrkjd' j¾;udkfha

§ fuu foaYSh l,dlrejka ±ä uQ,H .eg¿j,g uqyqK md isákjd' fuu

l¾udka;fha ie,lsh hq;= msßila fiajd kshqla;sj isák neúka ,lai, úiska Tjqka

fj; f.úh hq;= ys`. uqo,a uil ld,hla ;=< f.jd ksoyia lrk f,i ud Wolau

b,a,d isákjd'

167. fld<U k.rfha úfYaIs; w;alï wf,ú uOHia:dkhla rdcH" fm!oa.,sl fo wxYfha

iyfhda.S;aj (PPP) mokñka ia:dms; lsÍug fhdackd lrk w;r tu.ska iq¿ yd

uOH mßudKfha jHjidhlhkag f;d. fj<`odfï" úfYaIfhkau w;alï" frÈms<s yd

mdjyka l¾udka;j, kshe,Sug bv m%ia:d i,id fokjd' 2017 jif¾ fï i`oyd

remsh,a ñ,shk 100 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

168. iDcq iy jl% /lshd wjia:d 375"000 la muK imhkq ,nk W¿ yd ms`.ka .fvd,a

l¾udka;h i`oyd wjYH m%Odk foaYSh wuqøjH jk ueá ,nd .ekSu ms<sn`o m%n,

.eg¿jla mj;skjd' tlsfklg mriamr fr.=,dis mej;Su fuhg uQ,sl fya;=jhs'

fuu .eg¿j úi`§u i`oyd w;s.re ckdêm;s;=ud úiska fhdackd lrk ,o mßÈ fuu

ldrKh iïnkaOfhka Wkkaÿjla olajk ish¿u md¾Yjhka ksfhdackh jk mßÈ

mQ¾K n,;, iys; by< uÜgfï lñgqjla m;alsÍug ud fhdackd lrkjd' tfiau

Tm fkdouk ,o ms`.ka .fvd,a i`oyd w.h tl;= lsÍug yd /lS rlaId W;amdokh

i`oyd noaO jHdmdr lghq;= (Joint Venture) we;s lsÍug we;s yelshdj ms<sn`oj fidhd

ne,Su Èßu;a lrkjd'

169. furg ¥m;la jqj;a wmg wjYH ¨kq wdkhkh lsÍug isÿùu ydiHhg lreKla'

tjekss jgmsgdjla hgf;a jeä wdfhdackhla ,nd .; yelsjk mßÈ fuu l¾udka;h

rdcH iy mqoa.,sl iyfhda.S;aj jHdmdr (PPP) i|yd újD; lsÍug ud fhdackd

lrkjd'

170. fi!Nd.Hd iy iauhs,a (SMILE) jeks Y%S ,xld uy nexl=j úiska l%shd;aul lrkq ,nk

ish¿u iykodhS Kh iy iq/l=ï fhdackd l%u fjk;a Kh fhdackd l%u iu`.

taldnoaO lsÍu i`oyd 2017 ud¾;= 31 Èkg fmr uyd NdKavd.drh fj; udre lrkq

,nkjd' l=vd yd uOH mßudKfha jHdmdr b,lal lr .;a Kh fhdackd l%u

y`ÿkajd §ug wm n,dfmdfrd;a;= fjkjd'

re' ñ' 100

Page 33: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

33

wdfhdack

171. .re l:dkdhl;=uks" wd¾Ól j¾Ok fõ.h hym;aj mj;ajdf.k hdu fjkqfjka

wdfhdack b;d jeo.;a fjkjd' miq.sh oYlh ;=< o< foaYSh ksIamdÈ;fhka ishhg

30'1 la f,i wfhdack mj;ajdf.k .sh o thg jeä odhl;ajhla ,enqfKa rdcH

wxYfhks' tys m%;sM,h jQfha o< foaYSh ksIamdÈ;fhka ishhg 76 lg wdikak

m%udKhl Kh nrla mj;ajdf.k hduhs' fuu m%udKh wmf.a wi,ajeis rgj,g

jvd by<hs' ta iu`.u fm!oa.,sl wxYfha wdfhdack tlu uÜgul mejf;kjd'

flfia kuq;a" rdcH uQ,H iSudjka ;=< wm fj; úYd, Kh nrla megù we;' fuu

;;a;ajh ;j ÿrg;a tf,iskau mj;ajdf.k hdfuka Kh nr ;j;a jeälr,Su

iqÿiq hehs ud is;kafka keye' fï i`oyd úl,amh jkafka fm!oa.,sl wxYfha

wdfhdack m%j¾Okh lsÍu iy rdcH iy fm!oa.,sl wxY w;r yjq,aldÍ;ajhka we;s

ùu i`oyd myiqlï ie,iSuhs' ksIamdok iy w.h tl;= l< /lshd wjia:d we;s

lsÍu ;=<ska wd¾Ól j¾Okh by< kexúh yels lafI;%j, wdfhdackh Èßu;a lsÍu

l< hq;= fjkjd' tfiau" lDIsl¾u" ksIamdok" ëjr l¾udka;h" úis;=re u;aiH

j.dj" iQ¾hn,Yla;s Wmdx. ksIamdokh" ÿïßh ueÈß ksIamdokh" i;a;aj ksIamdokh"

l=l=¿ md,kh" ixpdrl l¾udka;h jeks lafIa;%j, wdfhdackh lrk foaYSh

jHjidhlhska i`oyd wm Wmldr l< hq;=hs'

172. fï i`oyd Y%S ,xldfõ wdfhdack i`oyd jeä ÈhqKq lrk ,o myiqlï we;s lsÍu

msKsi ixj¾Okh i`oyd jQ wdh;khla msysgqjkq ,nkjd' flfia jqjo" wdh;k

iïnkaOfhka ;SrK .ekSug Èk 50 lg jvd jeä ld,hla .;jkafka kï tu

wdfhdack jHdmD;s iïnkaOj bÈß lghq;= lsÍu i`oyd cd;sl m%;sm;a;s yd wd¾Ól

lghq;= wud;HdxYh fj; fhduq l< yelshs'

173. fï w;ru rg ;=< isÿjk m%Odk wdfhdack i`oyd hï lsis Èß §ukdjla ,nd

fokafka kï ixj¾Ok Wmdh ud¾. iy cd;Hka;r fj<`o lghq;= wud;HdxYh

úiska th uyd NdKavd.dr wkque;sh ,nd .ekSu i`oyd ks¾foaY l< hq;= fjkjd'

174. wmf.a rch rfÜ j;alï j¾Okh lsÍu iy wdodhï fn§ hdfï iudkd;au;djh

we;s lsÍu ;yjqre lrk wd¾Ól m%;sm;a;s l%shdfõ fhoùu i`oyd lemù isákjd'

W;=re" kef.kysr" W!j m%foaYj,ska rfÜ o< foaYSh ksIamdokhg wvq odhl;ajhla

,efnk w;r fuu ;;a;ajh ksjerÈ lsÍug ia:dhS l%shdud¾. .ekSug wksjd¾fhkau

wmg isÿ fjkjd' ta wkqj" we' fvd,¾ ñ,shk 3 g jvd jeä uqo,la ^bvï yer&

wdfhdackh lrñka kj /lshd wjia:d 250 lg jvd jeä m%udKhla W;amdokh

lrkq ,nk W;=re m<df;a jHdmdrj, lrkq ,nk wdfhdack i`oyd ishhg 200 l

m%d.aOk §ukdjla iy W!j iy kef.kysr m<d;aj, lrkq ,nk wdfhdack i`oyd

ishhg 100 l m%d.aOk §ukdjla ,nd §ug fyda /lshd wjia:d 500 isg 800 olajd

m%udKhla ckkh lrk jHdmdr i`oyd wjqreÿ 3 isg 5 olajd w¾O jd¾Isl nÿ úrdu

,nd §ug o ud fhdackd lrkjd'

175. .re l:dkdhl;=uks" by< m%;s,dN iys; wdfhdackhka fidhd hdfï § wm

ixj¾Okd;aul Ñka;khla we;sj ie,iqïiy.; wjodkula ±Íug miqng fkdjk

Page 34: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

34

rchla' ta wkqj" wefußldkq fvd,¾ ñ,shk 5 ;a 100 ;a w;r ^bvï jákdlu yer&

500 lg jvd jeä /lshd wjia:d we;s lrkq ,nk yd ishhg 40 lg jvd tl;= l<

jákdlu jeä lrk foaYSh fukau úfoaYSh jHdmdrj, lrkq ,nk wfhdack

fjkqfjka tu wdfhdack jákdlñka ishhg 5 l m%udKhla tjeks jHdmdrhl

fufyhqï wdrïN lr jir 2 la wjidkfha § ,nd fokq we;' fuu ;;a;ajh jir 5

la mqrd mj;ajdf.k .shfyd;a tu jHdmD;sfha uQ,sl wdfhdackfhka ishhg 5 l

m%udKhla rch úiska ;jÿrg;a ,nd fokq we;' tjeks jHdmdr fjkqfjka ;j ÿrg;a

ishhg 100 l m%d.aOk §ukdjla ,nd §ug wm lghq;= lrkjd'

176. wm rfgys mj;sk ;;a;ajh by< kexúh yels wefußldkq fvd,¾ ñ,shk 100 yd

500 w;r jk wfhdack i`oyd iy wefußldkq fvd,¾ ñ,shk 500 blaujkq ,nk

wdfhdack i`oyd nÿ úrdu iys; úfYaI meflachla wm úiska ie,iqï lrkq ,nkjd'

177. tjeks wdfhdaclhska iy Tjqkaf.a úfYaI{ Y%ñlhska i`oyd wjqreÿ 5 lg nyq msúiqï

ùid ksl=;a lsÍug ud fhdackd lrkjd'

178. iS.% j¾Ok m%jk;djla fmkakqï lrk bÈlsÍï l¾udka;h m%j¾Okh lsÍug" fmr

iú wdlD;s i`oyd mkjd ;snQ ishhg 25 fiia noao wfydais lsÍug ud fhdackd

lrkjd'

179. .re l:dkdhl;=uks" wmf.a jHdmdrj, M,odhS;djh by< kxjk hka;%iQ;% yd

WmlrKj, wdfhdackh lsÍu wvq ùu fya;=fjka tys M,odhS;djh wvq ùu fyda §¾>

ld,hla tlu uÜgfï mej;Sug fya;= fjkjd' tu jHdmdrj, Odß;djh j¾Okh

lsÍu i`oyd wê ;dlaIKsl iajxl%Sh hka;% iQ;% yd WmlrK wdkhkhka l¾udka;

yd jdKsc wud;HdxYfha wkque;shg hg;aj jrdh yd .=jkaf;dgqm< .dia;=j,ska

ishhg 75 lau ksoyia lsÍug ud fhdackd lrkjd'

180. wdfhdack uKav,h i;= ±kg mj;sk ksoyia fj<`o l,dmfha ;r`.ldÍ;ajh jeä

lrñka ta i`oyd jákdlula tl;= lrñka tys l<ukdlrKfhys iy imhk

fiajdjka ys ;;a;ajh Wiia lsÍu i`oyd tu ksoyia fj<`o l,dm l<ukdlrKh

i`oyd wm fm!oa.,sl wxYhg wdrdOkd lrkjd'

181. bkaÈhdfõ yd bkaÿkSishdfõ w;a±lSï wOHhkh lsÍfuka miq wju iSudjka iys;j

rg ;=,g fm%aIK .,d taug myiqlï ie,iSu i`oyd bÈßfha § wdfhdack .,d tafï

l<ukdlrK mk; (Investment Inflow Management Act) y`ÿkajd §ug wm

n,dfmdfrd;a;= fjkjd' Y%S ,xldj yd wfkl=;a rgj,a w;r mj;sk fmd<S

fjkialïj, jdish ,nd .kakd fuka úfoaYSh iud.ïj,g wm wdrdOkd lrkjd'

tjeks fj<`o lghq;= i`oyd myiqlï ie,iSu i`oyd cd;Hka;r fjf<`o jHqyhla Y%S

,xldj ;=< ia:dms; lsÍu ;yjqre lrkjd'

182. .re l:dkdhl;=uks" bkaÈhdkq id.rh ;=< § wm fj; ysñ ù we;s Wmdh ud¾.sl

;;a;ajh wm fyd`Èka m%fhdackhg .; hq;=hs' mj;sk foaYmd,k ia:djr;ajh iy

rfÜ ksS;sh yd iduh ia:dms; ùu ;=<ska wka;¾cd;sl wdh;kj, iy jHdmdrj,

m%Odk ld¾hd, wm rg ;=< msysgqùu wdl¾Ykh lsÍu i`oyd úYd, bvlvla

;sfnkjd' fï jk úg;a wdishdkq l%slÜ ljqkais,fha uQ,ia:dkh fld<U msysgqjk

,o nj ud b;d i;=áka fuu iNdjg okajd isákjd' cd;Hka;r ixúOdk iy

Page 35: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

35

jHdmdr Y%S ,xldj fj; wdl¾Ykh lr .ekSu ffO¾Hu;a lsÍu i`oyd Tjqka

wdh;ksl nÿj,ska ksoyia lsÍug ud fhdackd lrkjd'

183. Y%S ,xldfõ ia:dms; lr we;s we.¿ï iud.ïj,g Tjqkaf.a miq.sh j¾I ;=kl o<

wmkhk wdodhñka ishhg 5 la olajd uqo,la fudaia;r ks¾udKh lsÍu iy

ksIamdokfha ksr; úfoaY wdh;kj, wfhdackh lsÍu i`oyd wm bvlv ,nd

fokjd' úfoaYhkays msysgq jkq ,enQ tjeks jHjidhhkaf.ka ,efnk ,dN iy

wdodhï wdfhdackh lrkq ,enQ Y%S ,xld iud.ï fj; ,eìh hq;=h'

184. Y%S ,xldfõ mqrjeisfhl= úiska ndysr wdfhdack .sKqu (Outward Investment Account)

yryd Y%S ,xldfjka msg; lrk ,o wdfhdack i`oyd ,enQ m%d.aOk bmehSïj,ska

ishhg 50 la úfoaYhl wdfhdackh l< yels iSudjkag hg;a fkdù tu ndysr

wfhdack .sKqu yrydu kej; wdfhdackh lsÍug wjir ,nd fokjd' j¾;udkfha

Y%S ,xldjg meñfKk úfoaYslhska /f.k tk wefußldkq fvd,¾ 15"000 jeä

m%udKh m%ldYhg m;a l< hq;= w;r tu iSudj wefußldkq fvd,¾ 40"000 olajd

jeä lsÍug ud fhdackd lrkjd' úksuh yqjudrefõ § mj;akd wjOdku ord

.ekSug hg;a ´kEu iud.ulg ;u fYaI m;%fha Yla;su;aNdjh u; wka;¾cd;sl

jYfhka Kh ,nd .ekSug bv fokq ,nkjd' fuu kS;s lv lsÍula lrkq

,enqjfyd;a th remsh,a ñ,shk 50 l ovhlg hg;a jkq we;' nexl= fkdjk uQ,H

wdh;kj,g ;u fYaI m;%fha uq¿ j;alïj,ska ishhg 35 lg jeäfhka jqjo

Tjkaf.a úfYaI j.lSï m%udKh jeä lr .ekSug fuu wdh;k u; mkjd ;snQ

ndOl bj;a lsÍug ud fhdackd lrkjd'

185. fld<U k.rfha wyia ;,h fjkia lrk úfYaIs; jQ ixêia:dk f.dvke`.s,s

bÈlsÍu i`oyd Y%S ,xld fg,sfldï wdh;kh" Y%S ,xld jrdh wêldßh" foaYSh

wdodhï fomd¾;fïka;=j" kd.ßl ixj¾Ok wêldßh hk wdh;k úiska remsh,a

ì,shk 10 la wdfhdackh lrkq ,nkjd' fuu f.dvke`.s,s wdfhdack iy wd¾Ól

lghq;= i`oyd flakaøia:dk jkq we;' fï i`oyd foaYSh wdodhï fomd¾;fïka;=jg

iy kd.ßl ixj¾Ok wêldßhg 2017 j¾Ifha § remsh,a ñ,shk 500 la fjka

lsÍug ud fhdackd lrkjd'

wmkhk

186. .re l:dkdhl;=uks" wmf.a wmkhk bmhSï uQ,sl jYfhka f,dal fj<|m,

wNsfhda.hka iu`. ne|S ;sfnkjd' meyeÈ,sju" ;r`.ldÍ iSudj ;=< /|S isàug kï

wmf.a l¾udka; iy wmkhk úúOdx.SlrKh lsÍu wjYHu fjkjd' wms f.da,Sh

w.h tl;= lsÍfï oduh ;=<g wj;S¾K úh hq;=h' jákdlï tl;=j" fj<|m,

m%fõYh mq¿,a lsÍu iy kjHlrKh fï i|yd we;s bÈß ud¾.h fjkjd'

isx.mamQrej" Ökh" cmdkh" fldßhdj" nx.,sfoaYh iy ÈhqKq fjñka mj;sk

wm%sldkq fj<|m, we;=¿ jeo.;a fj<|m,j,a iu`. fj<| .súiqïj,g fhduq lrkq

,nk fj<| myiqlï ie,iSu flfrys o wmf.a rch ueÈy;a ù l%shd lrkjd'

hqfrdamd ix.uh mkjd ;snQ u;aiH wmkhk ;yku bj;alr .ekSug yelsùu

fuhg iudk ch.%yKhls' wm úiska GSP + iykh kej; ,nd .ekSu

re' ñ' 500

Page 36: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

36

iïnkaOfhka hqfrdamd ix.uh iu`. lrkq ,nk idlÉPd ;jÿrg;a hqfrdamhg

lrkq ,nk wmkhkhkaf.a wNsjDoaêhg fya;=jk nj ug úYajdihs' cd;Hka;r

fj<| ksfhdacs;dh;kh ^Agancy for International Trade) msysgqùu ;=<ska ksoyia fj<|

.súiqï we;slr .ekSu läkï lr .ekSu iy cd;Hka;r fj<`odu i`oyd m%fõYhla

we;s lsÍug myiqlï ie,fikjd'

187. Yla;su;a wmkhk ld¾h idOkhla mj;ajd f.k hdug kï id¾j wd¾Ól

uQ,O¾uhka Yla;su;a lrñka" úfYaIfhkau ia:djr úksuh wkqmd;hla mj;ajdf.k

hdu iy Yla;su;a ixÑ; m%udKhla mj;ajdf.k hdu w;HjYH fjkjd' flfia

fj;;a" fj<`o lghq;= i`oyd jk f.da,Sh ;;a;ajh ;rula WodiSkj mej;Su

wmkhkhlrejka wNsfhda.ldÍ mßirhlg uqyqK mEug fya;= ù ;sfnkjd' ta

wdldrhg fujeks wia:djr ;;a;ajhkays § fyd|ska lghq;= lrkq ,nk

wmkhklrejka fj; nÿ myiqlï ,ndfoñka Èßu;a lsÍug lghq;= lrkjd' ta

wkqj 2016 j¾Ihg idfmalaIj 2017 j¾Ih jk úg Tjqkaf.a wmkhk wdodhï

ishhg 15 lska j;a jeälr f.k ;sfnkafka kï Tjqka fj; ishhg 25 l nÿ

úrduhla ,efnkjd' tu iykh ,efnkqfha 2016 g idfmalaIj 2017 § iajlSh

wmkhk wdodhï ishhg 15 lska j;a jeälrf.k we;akï muKs' ishhg 7'5 la

wmkhk wdodhu jeä jqjfyd;a ishhg 5 l nÿ úrduhla ,efnkjd'

188. fjkodg jvd wmg wo wdkhk wmkhk nexl=jl ^EXIM Bank) wjYH;djh

fyd|skau ±fkkjd' tneúka tys fufyhqï lghq;= 2017 j¾Ih ;=< wdrïN lsÍug

lghq;= lrkjd' wdkhk wmkhk nexl=fõ uQ,sl m%d.aOkh f,i remsh,a ñ,shk

25"000 la jk w;r fuu nexl=j rch iy l¾udka;lrejkaf.a iyNd.s;ajfhka

msysgqjkq ,nkjd' tys rcfha uQ,sl m%d.aOk odhl;ajh f,i remsh,a ñ,shk 10"000

la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

189. rgg ,efnk iDcq úfoaY wdfhdack" ixpdrl iy wmkhk j¾Okh lsÍu iy Y%S

,xld ikakduh m%p,s; lsÍu i`oyd wm jHqyd;aul jQ;a" Yla;su;a jQ;a f,dal

fj<|m, flakaø lr.;a w,ú m%j¾Ok jevigyka lsÍu jeo.;a fjkjd' fuu

jevigyka l%shd;aul lsÍu i|yd remsh,a ñ,shk 1"000 la cd;sl m%;sm;a;s iy

wd¾Ól lghq;= wud;HdxYh fj; fjkalsÍug ud fhdackd lrkjd'

190. ta iu`.u lekagka" bkaÈhka" c¾uka jeks m%Odk fjf<`o m%o¾Ykj,g jd¾Islj

iyNd.S ùu iy;sl lrk w;r tu.ska jHdmdr iïnkaO;d yd fj<`om, .súiqï

i`oyd myiqlï imhkq ,nkjd'

191. wmkhk ixj¾Ok uKav,hg" Y%S ,xld ixpdrl m%j¾Ok wêldßhg iy Y%S ,xld

f;a uKav,hg wfkl=;a m%j¾Okd;aul wdh;k iy fm!oa.,sl wxYh iu`. tlaj Y%S

,xldfõ ish¿u ksIamdok yd fiajd m%j¾Okh lsÍu Wfoid fld<U m%o¾Yk

(Colombo Fair) kñka jd¾Islj m%o¾Yk ixúOdkh lsÍug ud ks¾foaY lrkjd' fï

i|yd re'ñ,shk 50 l uqo,la fjka lr §ug ud fhdackd lrkjd'

192. .re l:dkdhl;=uks" wms fï rfÜ we;s wêfõ.S ud¾.j,ska ,efnk m%;s,dN

iïmQ¾Kfhkau m%fhdackhg .kakjd lshd ud ys;kafk keye' wd¾Ól lghq;=

ffO¾Hu;a jk wdldrhg wm tu wêfõ.S ud¾.j,ska ,efnk m%;s,dN m%d.aOks;

re' ñ' 10000

re' ñ' 50

re' ñ' 1000

Page 37: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

37

l< hq;=hs' tneúka" wêfõ.S ud¾.j, fomi we;s bvlv m%fhdackhg f.k rch

yjq,alrejl= f,i ueÈy;a fjñka ksoyia fj<| l,dm we;s lsÍug mqoa.,sl wxYh

Èß .ekaúh hq;= nj ud fhdackd lrkjd' fuu ldrKh i|yd wjYH bvï rch

imhk w;r wjYH úÿ,sh yd c,h fj<`o l,dmh olajd ,nd§u i`oyd remsh,a

ñ,shk 1"000 la fjkalsÍug ud fhdackd lrkjd'

193. ta iu`.u" T!IO" rn¾ wdY%s; ksIamdok" frÈms<s ksIamdok" LKsc iïm;a" ridhksl

øjH iy fudag¾ r: l¾udka; wruqKq lr.;a ksoyia fj<|l,dm 4 la l¿;r

^nKavdr.u&" r;akmqr ^weô,smsáh&" jjqkshdj iy mq;a;,u hk Èia;%slalj,

msysgqùug Èßu;a lrkjd'

194. úfYaISlrKh ;=<ska m%;s,dN fk,d .ekSug" rcfha yd mqoa.,sl wxYfha

iyNd.s;ajfhka wmkhk .ïudk 15 la msysgqùug wm n,dfmdfrd;a;= fjkjd'

fuys§ wm uQ,sl jYfhka mß.Kl (IT), frdfnda úoHdj (Robotics)" ú,dis;d ks¾udK

(Fashion Design) by, w.hla .;a we`.¨ï (High End Apparel) iy fndaÜgq ksIamdokh

(Boat Manufacturing) jeks úfYaIs; l¾udka; (Thurst Industries) flfrys jeä

wjOdkhla fhduq lrkq we;'

195. f,dj Wiiau ;;a;ajfha l=re÷ wm ksmojQj;a" ishhg 85 l ;rï m%udKhla

wmkhkh lrkqfha wuqøjH jYfhka jk w;r Lksc l¾udka;fha fukau l=re`ÿ

ksIamdokfha o w.h tl;= lsÍula ^Value addition) isÿjkafka keye' tu ksid" w.h

tl;= l, wmkhk m%j¾Okh i`oyd ud foaYSh ksIamdolhska yd jHjidhlhska

Èß.kajkjd'

196. we`.¿ï iy fmaIl¾u l¾udka; m%Odk úfoaY úksuh Wmojk l¾udka; f,i 2015

j¾Ifha wefußldkq fvd,¾ ñ,shk 4"800 lg wdikak uqo,la bmhQj;a ta i|yd wm

2015 j¾Ih ;=< wefußldkq fvd,¾ ñ,shk 2"296 l muK frÈ wdkhkh lr

;sfnkjd' tuksid wuqøjH jYfhka fhdod .kakd frÈ rg ;=<u ksIamdokh lsÍu

b;d jeo.;a fjkjd' fmaIl¾udka; wxYh kexùu i|yd mqoa.,sl wxYh úiska

m%udK lsÍu ^Sizing), j¾K .ekaùu (dyeing), iy ksuejqï tall (finishing unit)

we;=,;a jk mßÈ frÈms<s l¾udka; wxYhka ia:dms; l< hq;=j ;sfnkjd' fuu

jHdmdrj, wdfhdackh lsÍu i|yd wdfhdack iyk yd m%udKj;a bvlv ,nd

foñka fuu l¾udka;h i|yd rch iyfhda.h olajkjd' fuu l¾udka;fhka

j¾Ihlg wju jYfhka we' fvd,¾ ñ,shk 2"000 l úfoaY úksuh b;=rejla

weia;fïka;= lrkjd'

197. we`.¿ï wmkhk wdodhï i`oyd w;sf¾l uQ,dY%hka ilia lsÍu wruqKq lr .ksñka

ikakï kdu iys; NdKav wdkhkh lsÍug jHdmdrj,g wjir ,nd fokq we;'

jdKsc flakaø fr.=,disj,g wkqj tajd ieliSu isÿ flf¾' jrKd;aul Ndú;hka

fkdue;s rgj,a fj; tjeks we.¿ï wmkhkh lrkjd'

198. úfYaIfhkau" l=vd yd uOH mßudk ksIamdok ms<sn`oj cd;Hka;r fj<`o yd

m%j¾Ok jevuq¿j, flfrk fj<`o m%j¾Ok lghq;= i`oyd jdKsc fomd¾;fïka;=j

fj; remsh,a ñ,shk 50 la fjka lsÍug ud ks¾foaY lrkjd'

re' ñ' 1000

re' ñ' 50

Page 38: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

38

rdcH jHdmdr (SOE)

199. .re l:dkdhl;=uks" wm rch n,hg meñKSfuka miq rch i;= jHdmdrj,

ld¾hidOkh jeäoshqKq lsÍug lemùfuka lghq;= lr we;s w;r NdKavd.drhg

nrla fkdfjñka rch i;= jHdmdr nÿ yd ,dNdxY jYfhka remsh,a ì,shk 65 lska

odhl ù we;s w;r th 2014 j¾Ihg jvd ishhg 50 jeäùuls'

200. .re w.ue;s;=ud i`oyka lr we;s wldrhg rch i;= jHdmdr Wiia ld¾hidOkhla

we;s jHdmdr njg m;a lrkjd' fuu jHdmdr i`oyd msßjeh ms<sìUq jk ñ, jHqyhla

iy fufyhqï iajdëk;ajhla we;s jHdmdr nj ;yjqre lsÍug lghq;= lrkjd'

fuu miqìu ;=< f;dard .;a rch i;= jHdmdrj, m%Odk ld¾hidOl o¾Yl

iïnkaOfhka rch úiska ld¾hidOk .súiqïj,g t<fUkq we;'

201. w;súYd, mdvqjla isÿl, Y%S ,xlka .=jka iud.u iy ñyska ,xld wdh;kh mqoa.,sl

wxYh;a iu`. iïnkaOù kej; m%;sixialrKh lsÍug lghq;= lrñka mj;sk nj

fuu .re iNdjg ±kqï §ug leu;shs' ñyska ,xld iud.fï fufyhqï lghq;=

kj;ajd Y%S ,xlka .=jka iud.u iu`. taldnoaO lrkq ,enqjd'

202. rch i;= jHdmdr m%;sjHqy.; lsÍfï jevigyfka fldgila f,i;a mj;sk

fj<`om, Wmk;Ska wkqj;a i,ld rdcH jdKsc kS;s.; ixia:dj úiska fj<`om,

b,a¨u imqrd,Sug yelsjk fia ish¿u .Dy WmlrK yd fuj,kaj,ska iukaú;

±jka; m%o¾Ykd.drhla msysgqjkq ,nkjd' ta i`oyd remsh,a ñ,shk 100 la fjka

lsÍug ud fhdackd lrkjd'

203. wm 2017 j¾Ih ;=< Hyatt, Grand Oriental Hotel, Waters Edge West Coast, Hilton,

Manthai Salt iy Hambanthota Salt jeks Wmdhud¾.sl fkdjk jdKsc jHdmdr"

,ehsia;=.; lsÍug (listing) n,dfmdfrd;a;= fjkjd' tfia ,ehsia;=.; lsÍfuka wju

jYfhka wefursldkq fvd,¾ ñ,shk 1"000 la rchg ,nd .ekSug bvlv ie,fikq

we;ehs wfmalaId lrkjd' fuu`.ska miq.sh rcfhka wmg Wreu ù we;s wkd¾Ól"

m%Yak iy.; by< fmd<S iys; Kh f.ùug fhdod .kakjd' 2017 j¾Ih ;=< isÿjk

wfkl=;a ,ehsia;=.; lsÍï iïnkaOj md¾,sfïka;=j ±kqj;a lrkq we;'

iuqøSh wd¾Ólh

204. .re l:dkdhl;=uks" wm rg fiao udjf;a uOHfha msysáh;a" iuqøSh wd¾Ól wxYh

u.ska o< foaYSh ksIamdÈ;hg odhl jk m%udKh ishhg 2'5 la muK ùfuka

meyeÈ,s jkafka wm bka ,ndf.k we;s jdis ms,sn| iEySulg m;a úh fkdyels

njhs' wmf.a b,lalh jkafka wdishdfõ m%Odk;u iuqøSh uOHia:dkh njg Y%S

,xldj m;alsÍuhs' fuu miqìu hgf;a" rfÜ cd;sl wd¾Ól j¾Okhg ie,lsh hq;=

odhl;ajhla ,efnk mßÈ iuqøSh wd¾Ólhla i|yd wjYH ys;lr jgmsgdjla we;s

lsÍug rch ;SrKh lr ;sfnkjd' fï i|yd ie,lsh hq;= m%;sixialrK we;s l<

hq;= fjkjd'

205. mqoa.,sl iy rdcH iyNd.s;ajh we;s iuqøSh wêldßhla msysgqùu u.ska ieug

tlf,i lghq;= l< yels mßirhla iy úYajdikSh kshduk l%ufõohla we;s

lsÍug Wkkaÿ lrkjd'

re' ñ' 100

Page 39: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

39

206. Y%S ,xld Och iy keõ f,aLkhla ^Sri Lanka Flag Ship Registry)" iuqøSh rlaIKh"

keõ l<ukdlrKh iy fiajd tkï wdrjq,a fíreï lsÍu ^Arbitration), woañrd,a

Widú ^Admiralty Court) iy kdúl kS;s ^Maritime Law) jeks wdkqYdx.sl fiajd ÈhqKq

lsÍug lghq;= l< hq;=h'

207. fld<U iy ta wdY%s; jdyk ;onoh ,sys,a lsÍug WmldÍ jk mßos úYd, keõ nvq

(Break Bulk Cargo) fld<U jrdfhka msg;g /f.khdug mshjr .;hq;= hehs uu

´kElñka ks¾foaY lrkjd' fuh fld<ôka msg; /lSrlaId we;s lsÍug WmldÍ fõ'

f¾.=fõ iïmQ¾K mÍlaIdj hgf;a LCL (Less than Container Load) wdkhk

y÷kd.kakd nvq m%jdyk ia:dk (Freight Stations) Y%S ,xld jrdh wêldßh" ol=Kq

wdishdkq fodrgq m¾hka;h (SAGT) fld<U cd;Hka;r nyd¨ï m¾hka;h (CICT)

we;=¿j fld<U jrdfhka we;=,; iy msg; úêu;a mßÈ msysgqùug;a tu.ska fld<U

k.rfha jdyk ;onoh wvqlr .ekSug;a" fufyhqï l%shdj,sh ir, lsÍug;a tu.ska

fufyhqï lghq;= jvd ;r`.ldß;ajhla hgf;a isÿ lsÍug;a ud fhdackd lrkjd'

208. tfiau" <`.d jk keõ m%udKh jeä lsÍfï wruqKska keõj,g lrkq ,nk iemhqï

fiajd" nxl¾ myiqlï ^bunkers), keõ ld¾h uKav, udreùï (Crew Changes) jeks

wdkqYx.sl fiajd ,nd .ekSug Wkkaÿ lrùu msKsi fï i|yd msg; kex.=rï .dia;=

meh 12 la i|yd ksoyia lsÍug;a ud fhdackd lrkjd'

209. tfiau úYd, keõ l=,shg .ekSfï .dia;= ^Bulk Chartered Cargo Charges) .dia;= kej

f;la fkdñf,a ^FOB) w.fhka ishhg 15 la fyda idudkH keõ l=,S .dia;= hk

foflka wvq w.hg jydu l%shd;aul jk mßos n,meje;aúh hq;= hehs ud fhdackd

lrkjd

210. wm rg ixpdrlhska f.a .ukdka;hla njg m;aùu;a iu`. u.S fk!ld ^Cruise

Vessel) jeä jeäfhka meñfKkjd' tneúka tjeks u.S fk!ld fufyhùu i|yd

úfYaIs; kej;=ïfmd,la f,i nKavdkdhl ceáh fjkalr jeäoshqKq lsÍug mshjr

.kakjd'

iemhqï fiajd flakaøia:dkh

211. .re l:dkdhl;=uks" Y%S ,xldj jdksc flakaøia:dkhla lsÍu i|yd fkdfhla

idlÉPd lr ;snqk o tu wxYfha l%shdldrlïj, meyeÈ,s m%.;shla ±l.; fkdyels

ù we;af;a fndfyda úfoaYSh yd foaYSh wdfhdack u.ska b;d by< uÜgfï m%;sM,

ckkh lrk l%shdldrlï wdrïN lsÍug wfmdfydi;a ù we;s neúks' wm úiska

flakaøia:dk fufyhqïlrejka ^Hub Operators) jeks md¾Yjlrejka iu`. idlÉPd

.Kkdjla mj;ajd we;s w;r" wmf.a wjOdkhg ,lalr we;s lreKla jkafka ±kg

mj;sk .eg¿ m%dfhda.slj i,ld n,d úiokafka kï wmkhk ld¾hidOkh b;d

iS>% f,i j¾Okh lsÍug we;s bvlv jeä njhs' wjOdkhg fhduqjQ m%Odk .eg¿

jkafka w¿;a jHdmdr msysgqùug yd mj;sk jHdmdr mq¿,a lsÍug fuu wruqK i|yd

y÷kd.;a m%foaYj, wjYH ;rï bvlvï fkdue;s ùu;a" wdfhdack lafIa;%fha

mj;sk ndOdjka yd wjYH ;rï l%shdldÍ ud¾f.damfoaYk fkdue;s ùu wdÈh;ah'

Page 40: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

40

212. fuu .eg¿ úi§u i|yd wjYH;djh wkqj ±kg mj;sk wod, kS;s Í;s ixfYdaOkh

lsÍug ud fhdackd lrkjd' fuu ixfYdaOk ;=<ska cd;Hka;r .=jka f;dgqfmd,

yd jrdhkays isg lsf,da óg¾ 5 l ÿßka wjir,;a fufyhqïlrejkag flakaøSh

lghq;= i|yd iqÿiq m%foaY y÷kd.ekSug bv ie,fikjd' jirl ld,hla ;=<

wdfhdackh l, hq;= ldrl m%d.aOkh yd ia:djr uQ,Okh o wdjrKh jk mßÈ

fuu kS;s Í;sj, we;s wdfhdack wjYH;d ,sys,a lrkjd' ,nd.kq ,nk w;a±lSï

mokï lrf.k fuu lghq;= mq¿,a lrkq ,nk w;r fï iïnkaOj ish¿u wxY

wdjrKh jk mßÈ úfYaIs; fufyhqï ud¾f.damfoaY jyd ksl=;a lrkq ,nkjd'

213. foaYSh jYfhka NdKav tl;= lsÍula rys; nyqúO rgj,a taldnoaOj ^Multi Country

Consolidated& l%shd;aul lrk ny¨ï" m%;s keõ.; ny¨ï f,i ie,flk w;r

m¾hka; fufyhqï .dia;= fujeks ny¨ï i|yd wod, fkdfõ' nyqúO rgj,a

taldnoaOj fufyhjk nyd¨ïj, /f.k tk NdKav f.dvnEu by; .dia;=j,ska

ksoyia lsÍug ud fhdackd lrkjd' fï iïnkaOfhka ´kEu mßhka; l%shdldrejl=

iemhSï yd fiajd flakaøSh fr.=,dis u.ska md,kh jk mßÈ iEu m¾hka;hlu

by; i`oyka nyd¨ïj,ska NdKav f.dvnEu myiqlrùug o ud fhdackd lrkjd'

wka;rd, fjf<`odu

214. iemhqï yd fiajd mßyrK i|yd jQ .dia;= f.jkq ,en we;akï zzúfoaY úksuh

wka;¾.; fkdjQ zzwka;rd, fj,|du (Entreport Trading) wdY%s; wdkhk yd wmkhk

i|yd l%shd;aul ùug bv ,nd fokq we;'

ixj¾Okh msKsi úoHdj" ;dlaIKh iy kfjda;amdokh

215. .re l:dkdhl;=uks" iajhxfmdaIs; wdydr fnda. j.djka$fnda. wdrlaIKh" fi!LH

iïmkak ck ixhq;shla we;slr,Su" f.da,Sh jákdlï oduh (Global Value Chain)

;=< lghq;= lsÍu ;srir ixj¾Ok b,lal ,`.d lr .ekSu iy jvd;a fyd| rdcH

fiajhla ,nd§fï l%uhla we;=¿ wmg iEySulg m;aúh yels wfmau ixj¾Okhla

iy m%;sm;a;s b,lal .ek wmg wjfndaOhla we;s lr .ekSug kï úoHdj"

;dlaIKh iy kfjda;amdok i|yd wm m%udKj;a uqo,la iy iydh;a ,nd§u

jeo.;a hehs ud úYajdi lrkjd' úoHdj ;dlaIKh yd kfjda;amdokh ^STI

spectrum) jeäÈhqKq lsÍu i|yd miq.sh j¾Ih fjkqfjka remsh,a ñ,shk 826 la

fjkalrk ,o w;r fï j¾Ih i|yd remsh,a ñ,shk 1"306 la ±kgu;a fjkalr

we;' rch fï fjkqfjka idudkHfhka ,ndfok uqo,a ms<sn| mj;sk iel ixld

fuu.ska ÿrejk nj ug úYajdihs' wmf.a rch wjodkï iys; m¾fhaIK iy

ixj¾Ok l%shdj,g yjq,alrefjl= ùug leue;af;ka isák njg ug iy;slhla Èh

yelshs' wms úoHdj ;dlaIKh yd kfjda;ajdokh i|yd ux i,ik mßirhlska hq;a

rgla we;s lsÍug lemfjkjd'

216. miq.sh j¾Ifha § kjHlrK fõ.j;a lsÍfï wruqo, Innovation Accelerator Fund

yÿkajd §fï wruqK jQfha kjHlrKfha § wjika wÈhrg wjYH uQ,H iïmdokh

Page 41: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

41

yd tajd jdKsclrKhhs' fuu kj W;amdok wxYh i`oyd wruqo,a iemhSu wvqùu

fya;=fjka tajdg wd¾Ól m%;s,dN ,nd .ekSu wjysr ù we;s nj wm f;areïf.k

we;s w;r kjHlrK jdKsclrKh l< hq;=hs' fuh ir,j lsjfyd;a m¾fhaIK

uqo,a njg mßj¾;kh lsÍuh' tneúka kjHlrK lghq;= ;jÿrg;a lrf.k hdu

i`oyd remsh,a ñ,shk 100 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

217. úfYaIfhka T!IO ksIamdokh cdk ;dlaIK wd§ l¾udka;j, ksr; iud.ïj,g

myiqlï ie,iSu i`oyd Ôj ;dlaIK kjHlrK WoHdkhla wdrïN lrkq ,nkjd'

úoHd" ;dlaIK iy kj ksmehqï i`oyd jk iïnkaëlrK f,alï ld¾hd,h

(COSTI) rdcH iy fm!oa.,sl wxY yjq,aldÍ;ajfhka hq;=j fuu Ôj ;dlaIK

WoHdkh we;s lsÍu i`oyd fmruqK .kakd f,i Èßu;a lrkjd' ta i`oyd rch úiska

bvï" úÿ,sh iy c, myiqlï jeks Wmfhdack fiajd ,nd fokjd' fï i`oyd

remsh,a ñ,shk 100 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

218. bf,lafg%dksl wxYfha úfYaIs; lafIa;% i|yd iud.ï we;s lsÍug iydh ùu i`oyd

fudrgqj úYaj úoHd,fha Wiia bf,lafg%dksl ks¾udK uOHia:dkhg remsh,a

ñ,shk 100 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd' tfukau SLINTEC wdh;kh

i`oyd ;j;a remsh,a ñ,shk 250 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

219. frdfnda ;dlaIKh Ndú;h ms<sno úYsIaG;d uOHia:dkhla (Center for Excellence in

Robotics Applications (CERA) we;s lsrSug wm oekgu;a lghq;= wdrïN lr we;s w;r

tys ld¾hhka ;j ÿrg;a Yla;su;a lsÍug ;j;a remsh,a ñ,shk 50 la fjka lsÍug

ud fhdackd lrkjd' cdk úoHdj ms<sn`o úYsIaG;d uOHia:dkh fjkqfjka ;j;a

remsh,a ñ,shk 50 la fjka lsÍug o ud fhdackd lrkjd'

220. ld¾ñl ;dlaIK wdh;kh ;=< T!IO úoHd.dr myiqlï jeä ÈhqqKq lsÍu i`oyd

remsh,a ñ,shk 150 la fjka lsÍug o ud fhdackd lrkjd'

221. ffcj úoHd;aul Wmfhdack øjH" WmlrK iy ksheÈ wdkhkh lrk úg f¾.=fõ

§ úYd, .eg¿j,g uqyqK mEug isÿjk nj ud f;areïf.k ;sfnkjd' uqo,a

wud;HdxYh" f¾.= fomd¾;fïka;=j iy úÿ,s ixfoaY kshduk fldñIka iNdj

fukau wfkl=;a wod< md¾Yjhkays iyNd.S;ajfhka fuu .eg¿j,g úi`ÿï fiúu

i`oyd w¿;a l%ufõohla l%shd;aul lrkjd' tfiau" uQ,dlD;s ^prototypes) ks¾udKh

lsÍu i`oyd wod< jk f¾.= .dia;= bj;a lrkjd'

222. wm frdfnda ;dlaIKh" i;Hdka;%sl úoHdj (Cybernetics), bf,lafg%dksl wdÈh

iïnkaOfhka ke`.S tk l¾udka;j,g iydh ,nd§u msKsi tjeks l¾udka; i`oyd

nÿ iyk ,nd §ug ud fhdackd lrkjd'

223. jeä jYfhka m¾fhaIK iy ixj¾Ok ffO¾Hu;a lsÍu i`oyd M,odhS f,i wOHhk

ld¾h uKav, Wkkaÿ lrùug;a" úYajúoHd, moaO;sh ;=< Tjqka r`ojd ;nd .ekSug

yels jkfia ya¾fI o¾Ylhg ^Hirsche Index) wkql+, úksúoNdjhlska hq;=

m¾fhaIK u; mokï jQ ld¾h idOk l%ufõohla y`ÿkajd Èh hq;= hehs úYajúoHd,

m%;smdok fldñiug ud fhdackd lrkjd' fuh ±kgu;a f.jk m¾fhaIK

§ukdj,g wu;rj l%shd;aul fõ'

re' ñ' 100

re' ñ' 100

re' ñ' 100

re' ñ' 250

re' ñ' 50

re' ñ' 50

re' ñ' 150

Page 42: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

42

224. .re l:dkdhl;=uks" ksIamdok ie,iqï bxcsfkare úoHdj" Product Design Engineering

(PDE) hkq" ±kg mj;sk ;dlaIKh" tajdfha Wmdx. iy fudähq,hka taldnoaO

fldg NdKav ie,iqï lrk úoHdjhs' fuh m¾fhaIK yd ixj¾Okh fkdfõ'

ksIamdok ie,iqï bxcsfkare úoHdj b,a¨u wkqj ksIamdokh lsÍug bvlv i,ik

w;r" ud úYajdi lrk mßÈ fv%dak ^Drones) jeks hka;% bf,lafg%dksl ksIamdok

±kgu;a we;s ;dlaIKh Ndú;d lrñka ksIamdokh l< yelshs' ta wkqj fuu

l¾udka;hg myiqlï ie,iSug uQ,sl m%d.aOkh remsh,a ì,shk 5 lska hq;a

wruqo,la we;s lsÍug ud fhdackd lrkjd' fuu l¾udka;fha ksr; jHjidhlhskag

Kh iy wemlr ,nd foñka wkq.%yh ±laùu fuu wruqo, u.ska isÿ lrkq we;' fï

i`oyd 2017 j¾Ifha § remsh,a ñ,shk 500 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

225. wfma rg ;=< hym;a f,i kj wdh;k ìysùfï jd;djrKhla ìys ù ;sfnkjd'

fuejks w¿;ska ìysjk wdh;kj,g iydh ùu i`oyd keKi, iu`. iyfhda.S;djh

we;sj Èia;%slal 5 l bkalshqfíg¾ia (incubators) we;s lsÍug ud fhdackd lrkjd'

;jo" j¾I 2020 jk úg Èia;%slal 25 u wdjrKh jk mßÈ fm!oa.,sl yd rdcH wxY

yjq,aldÍ;ajfhka tajd jHdma; lsÍug woyia lrkjd' fï i`oyd remsh,a ñ,shk 100

l uqo,la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

ixpdrl l¾udka;h

226. .re l:dkdhl;=uks" 2015 yd ii`ok úg 2016 uq,a ld¾;= ;=k ;=< furgg

ixpdrlhskaf.a meñKSu ishhg 15 lska jeä ;sfnkjd' ixpdrlhskaf.ka ,efnk

Y=oaO bmehSu jeä lr .ekSfï wNsfhda.hlg wmg uqyqK §ug isÿù we;' fuu

jd;djrKh ;=< rch úiska m%Odk ixpdrl m%foaY jYfhka ;%sl=Kdu,fha isg

mdisl=vd olajd;a" uvl,mqj isg wdre.ïfí olajd;a" fudKrd., we,a, ;Srh;a"

y,dj; isg l,amsáh olajd jQ l,dmh;a iy foaoaÿj jefõ isg wl=r, olajd jQ

m%foaYh;a y`ÿkdf.k ;sfnkjd' tfiau we,a," nKavdrfj, iy ymq;f,a hk m%foaY

mßir ys;ldó ixpdrl ;%sfldaK f,i o y`ÿkdf.k ;sfnkjd' ta i|yd wjYH

há;, myiqlï iemhSu iy kshduk rduqjla we;slsÍu ;=<ska fï i|yd jvd fyd|

mßirhla f.dvke.Sug wm lghq;= lrkafkuq' we;a; jYfhkau" fï jk úg;a wm

nÿ,a, Èia;%slalh ;=< mßir ys;ldó ixpdrl l¾udka;h ÈhqKq lsÍu i`oyd

wNHka;r .=jkaf;dgqm,la msysgqùug we;s yelshdj ms<sn`oj YlH;d wOHhkhla

wdrïN lr ;sfnkjd' thg iu.dój nÿ¨ Èia;%slalh ol=Kq wêfõ.S ud¾.hg

iïnkaO lsÍug wjYH l%shdud¾. .kq ,nkjd'

227. .re l:dkdhl;=uks" 2015 j¾Ifha § wefußldkq fvd,¾ ñ,shk 2"900 la blaujd

.sh wdodhï Wmojñka ixpdrl l¾udka;h j¾Okh fjñka mj;S' fuu l¾udka;h

uOH ld,Skj m%Odk j¾Ok wxYhla jk w;r rfÜ wdodhï ;;a;ajh by< kexùu

iy /lshd W;amdokh i`oyd fï ;=< úYd, bvlvla ;sfnk nj ud úYajdi lrkjd'

re' ñ' 500

re' ñ' 100

Page 43: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

43

wjYH há;, myiqlï iemhSu iy iqÿiq kshduk ;;a;ajhla we;s lsÍu ;=<ska fuu

wxYhg iyfhda.h ,nd §u wmf.a ie,iqu fjkjd'

228. jir 10 lg jeä ld,hla fufyhqï lghq;=j, fh§ isák fydag,a j¾;udkfha §

kùk wjYH;djhkag .e,fmk mßÈ kùlrKh lrñka Wiia lsÍu i`oyd wm úiska

iyfhda.h ,nd fokjd' fï i`oyd remsh,a ì,shk 25 lg wdikak uqo,la jeh jkq

we;' fï fjkqfjka ork ,o úhoï i`oyd fmd,S iyk rch úiska ,nd §ug remsh,a

ñ,shk 500 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

229. fndfyda fofkl= okakd wdldrhg fydag,a ldur" m%jdyk myiqlï wdÈh agoda,

airbnb, bookings.com wdoS wka;¾cd, fjí wvú yryd fjka l< yelshs' f.ùug

kshñ; wod< nÿ m%udKhka iy fiia noao f.ùu u`. yßñka ud¾..; m%jdyk

tacka;jreka (online travel agents) ;u fufyhqï rg ;=< jHdma; lr ;sfnkjd' ud

úiska miq.sh Èkj, fydag,a lafIa;%fha wod, md¾Yjhka iu`. lrk ,o idlÉPdj,

m%;sM,hla jYfhka rg;=< kjd;eka iemhSfï jHdmdrhg fmdÿ ;dlaIKsl

l%ufõohla y`ÿkajd §ug lghq;= lrkjd' fuhgu wd.ka;=l i;aldrhg wod< nÿ

m%;sm;a;shla o we;=,;a lrkq we;' fuu fmdÿ ;dlaIKsl l%ufõoh y`ÿkajd §u;a

iu`. úêu;a lafIa;%hg wod<jk nÿ mekùu i`oyd ud fhdackd lrkjd' fï hgf;a

remsh,a ì,shk 25 l muK wdodhula wfmalaId l< yelsh'

230. ixpdrl l¾udka;hg wod< kshduk rduqj ;jÿrg;a Yla;su;a lsÍu i|yd iy

ixpdrl l¾udka;h ;jÿrg;a by< kexùu msKsi jirlg remsh,a ñ,shk 12 lg

jvd wvq wdodhula iys; jHdmdr fjkqfjka ishhg 0'5 l ixpdrl ixj¾Ok noaola

mekùug ud fhdackd lrkjd'

231. .re l:dkdhl;=uks" ixpdrl l¾udka;h ÈhqKq lsÍu fjkqfjka wd.ñl ksjdvq

Èkj, yer b;sß iEu Èklu ixpdrl m%j¾Ok wruqo, Wmfhda.S lr .ksñka úúO

j¾.fha ixialD;sl ixo¾Yk meje;aùug lghq;= ixúOdkh lrk f,ig ud

ixpdrl m%j¾Ok wêldßfhka b,a,d isákjd'

232. Y%S ,xldjg meñfKk ixpdrlhskag myiqlï ie,iSu fjkqfjka fï jk úg

bf,lafg%dksl ùid l%uh y`ÿkajd § ;sfnkjd' ixpdrlhska Èjhskg f.dvnisk

wjia:dfõ §u ùid ,nd §ug (on arrival) ;jÿrg;a ud fhdackd lrkjd' tfia jqjo"

ùid ld,h bl=;a ù kej;S isákakka yg remsh,a ,laI 5 l ovhla kshu lrkq

,nkjd'

233. ixpdrl l¾udka;fha m%.;sh ;=<ska ta yd ne÷kq l¾udka; we;s lsÍug o

n,dfmdfrd;a;= fjkjd' foaYSh ksIamdok fjkqfjka by< jákdlï ks¾udKh jk

wdldrhg ixpdrl jHdmdrh ;=< tu ksIamdok Ndú;d lsÍu Èßu;a lrkjd'

fuu.ska wd¾Ólfha foaYSh tl;= l< jákdlï oduh Yla;su;a jkq we;' fuh Y%S

,xldj ms<sn| wkkH;djh j¾Okh lsÍug o WmldÍ jkq we;'

234. ixpdrl wdl¾Ykh Èkd .;a mskakj," fmardfoKsh WoaNso WoHdkh" fld<U

fl!;=ld.drh jeks ia:dk iïnkaOfhka bf,lafg%dksl yd uqøs; jYfhka we;s u.

fmkaùï" úia;r m;%sld wdÈh bx.%Sis NdIdfjka muKla mej;Su;a iy tajd h,amek

re' ñ' 500

Page 44: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

44

.sh tajd ùu;a hkak mj;akd fmdÿ fpdaokdjla' tu ksid fuu ;;a;ajh ksjerÈ

lsÍug jydu ksis mshjr .kakd f,i ud wod< wdh;kj,ska b,a,d isákjd' fï

i`oyd remsh,a ñ,shk 10 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

235. .re l:dkdhl;=uks" miq.sh jir lsysmh ;=< § MICE Industry- iïfï,k ia:dk

l¾udka;h i`oyd by< ms<s.ekSula we;s ù ;sfnkjd' Y%S ,xldj ;=< tjeks myiqlï

i`oyd we;s b,a¨u imqrd,Su i`oyd wdik 5"000 lska hq;a MICE iïfï,k

uOHia:dkhla 2019 j¾Ih jk úg fld<U k.rfha bÈlr wjika lsÍug wfmalaIs;

w;r ta i`oyd remsh,a ñ,shk 1"000 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd' ;¾ckhg

,la jQ jk i;aj yd jDlaI,;d i`oyd jk wka;¾cd;sl fj<`odï ms<sn`o iïuq;sh

(CITES Convention) md¾Yjlrejkaf.a /iaùu 2019 j¾Ifha § fld<U § meje;afjk

nj ud i`oyka lsÍug leu;shs' ta iu`.u tjeks MICE uOHia:dk uykqjr"

wkqrdOmqrh" .d,a," uvl,mqj" nÿ,a, hk Èia;%slalj, fm!oa.,sl iy rdcH

wxYfhys yjq,aldÍ;ajfhka (PPP) ia:dms; lsÍug fm!oa.,sl wxYh Èßu;a lrkjd'

236. ixpdrl l¾udka;h ÈhqKq lsÍu i`oyd úYd, bv m%ia:d we;s kef.kysr fjr<

;srfha foaYSh w;alï m%o¾Yk iy wf,ú myiqlï we;s úúO taldnoaO f;dr;=re

,nd .ekSfï myiqlï iys; mqyqKq uOHia:dkhla we;s lsÍug ud fhdackd lrkjd'

ta i`oyd remsh,a ñ,shk 100 la fjka lsÍug o ud fhdackd lrkjd'

237. c, l%Svd i`oyd rg ;=< mj;sk úYd, bvlv ie,ls,a,g f.k uqyqÿ r< u; ,siaid

hk fndaÜgq ^Surf Boards)" c,u; l%Svd lsÍfï nhsisl,a ^Quad Bikes)" úfõlh .;

lsÍu i|yd fndaÜgq ^Leisure Boats), iy fcÜ fndaÜgq ^Jet Skis) fjkqfjka f¾.= nÿ

iyk ,nd §ug ud fhdackd lrkjd'

238. l=vd rej,a keõ Y%S ,xldj ;=< ndOdjlska f;drj m%p,s; lsÍu i`oyd wjYH kS;s

iy fr.=,dis fj<`o kdúl wOHlaI úiska ksl=;a lrkq ,nkjd'

239. Y%S ,xldj ;=< iqj fiajd ixpdrl l¾udka;h i`oyd b;d by< bvlvla mj;S' tfia

jqj;a" by< ;;a;aj md,khka mj;ajd .ekSu i`oyd Yla;su;a kS;s rduqjla yd

iqmÍlaId lsÍï i`oyd hdka;%Khla ;=<ska fuu wxYh m%fõYñka l<ukdlrKh l<

hq;=hs' fï iïnkaOfhka we;s tla .eg¿jla jkafka wdhq¾fõo ffjoH l%uh wmf.a

rlaIK l%ufõoh ;=< wdjrKh fkdlsÍuhs' tuksid úfoaYSh rlaIK iud.ï o ;u

rlaIK wdjrK ,nd §fï § wdjrKh l< yelsj ;sfnk fuu lafIa;%h wdjrKh

fkdlsÍug fya;=jla lr .kS' tneúka ud foaYSh rlaIK iud.ïj,ska b,a,d

isákafka fuu lafIa;%h wdjrKh lsÍug o lghq;= fhdok f,ihs'

240. kd.ßl fydag,aj,g wod<jk wju ldur l=,sfhka isÿúh yels n,mEu ms<sn`oj

rch b;d iómj wëlaIKh lrkq ,nkjd' wju .dia;= l%uh 2018 § ksu lrkjd'

wju .dia;= ;SrKh lsÍu ;=<ska n,dfmdfrd;a;= jQ m%;sM, <`.d lrf.k ;sfí kï

È.= ld,Sk ;r`.ldÍ ñ, m%;sm;a;shla ilia lsÍu i`oyd tu m%;sm;a;s ;SrKh kej;

i,ld n,kjd'

re' ñ' 10

re' ñ' 1000

re' ñ' 100

Page 45: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

45

241. w;s.re ckdêm;s;=ud yd .re w.%dud;H;=ud úiska fok ,o Wmfoia mßÈ uqïgdia

uy,a iy wela,kaâ yjqia rdcH wuq;a;ka fj; kjd;eka imhd Èh yels ;;a;ajfha

w,xldr;ajfhka hq;a mQ¾K l=vd fydag,a njg m;a lsÍug fhdackd lrkjd'

242. Èjhsfka ish¿u Èia;%slal wdjrKh jk mßÈ ixpdrl nx.,d cd,hla wm i;=j

mj;skjd' fuu ixpdrl nx.,d w;=ßka iuyrla b;d fyd`Èka kv;a;= lrk w;r

bka fldgila ±ä f,i fkdi,ld yer we;' tneúka fuu ish¨u ixpdrl nx.,d

tla wêldßhla hg;g m;a lsÍug ud fhdackd lrkjd' ta ;=<ska fïjdfha ;;a;ajh

by< uÜgulska mj;ajdf.k hdug yelshdj ,efnkq we;'

243. ixpdrl l¾udka;fha j¾Okh msKsi ksis wdrlaIdjla imhd §u b;d jeo.;a' .re

l:dkdhl;=uks" tuksid m%Odk ixpdrl ia:dkj," wdrlaIdj ;r lsÍu Wfoid

ixpdrl lghq;= nyq, m%foaYj, ixpdrl fmd,Sis ia:dms; lsÍug ud remsh,a ñ,shk

50 la fjka lsÍug fhdackd lrkjd' fuu mshjr wkqj wod< m%foaYj,

ixpdrlhskaf.a wdrlaIdj ;yjqre jk w;r tu.ska Tjqkaf.a ixpdrh idudldó jkq

we;'

by< in`o;djhla iy ukd ixp,;djla we;=,;a ÈhqKq m%jdyk moaO;shla

244. .re l:dkdhl;=uks" ;sridr jQ taldnoaO m%jdyk Wmdh ud¾.hl wjYH;djhla

ld,hl isg mj;S' m%jdyk há;, myiqlï hkq ixj¾Okfha m%n, o¾Ylhla jk

w;r th wdfhdack m%j¾Okh i`oyd bjy,a jk m%n, idOlhls' m%jdyk myiqlï

ms<sn`oj nyqúO me;s udkhka we;=,;a m%fõYhla wm i;=j we;s w;r uydk.r

ie,eiau hgf;a niakdysr m<d; ;=< mj;sk m%jdyk .eg¿ rdYshla úif`okq we;'

fuhg iu.dój kùlrKh lrk ,o ÿïßh ud¾. moaO;shla" úêu;a m%jdyk

l%ufõohla iy rfÜ ish¿u m%foaY wdjrKh lrk mßÈ wêfõ.S ud¾. moaO;shla

wmf.a Wmdhud¾.j, we;=,;a ù we;'

245. wm rch n,hg m;a jQ od isg wêfõ.S ud¾.j, úhou wvq lsÍug úYd, W;aidyhla

±rE nj ud i`oyka lsÍug leu;shs' wmf.a W;aidyhg m%;sM, ,enqKq nj ±ka ud

m%ldY lrkafka wdvïnrfhka' tu`.ska ishhg 22 la muK úhou wvq lrkak iu;a

jqKq neõ i`oyka lrk w;r tfia fkdjqkdkï tu uqo, kdia;s fjkak ;snqKd' .re

l:dkdhl;=uks" ñka fmfkkafka hy md,kh l%shd;aul fjñka mj;sk nj c,

jHdmD;s" úÿ,s n, iy ksjdi jHdmD;s i`oyd tu l%ufõo wkq.ukh lrñka úhoï

wvq lrk f,i wod< úIhNdr wud;HdxYj,ska iy uyd NdKavd.drfhka ud b,a,d

isákjd'

246. fuu iNdjg ud lshkak leu;shs uOHu wêfõ.S ud¾.h iy rejkamqr wêfõ.S

ud¾.h we' fvd,¾ ì,shk 6 la jehfldg 2019 jk úg iïmQ¾K lsÍug wfmalaIs;

nj' fuh ie,lsh hq;= wd¾Ól yd iudÔh m%;sM, ,nd fok N+ o¾Yk fjkia lrk

wdfhdackhls' ;jo" bÈßfha § lgqkdhl wêfõ.S ud¾.h mq;a;,u olajd §¾> lrkq

,efí' Bg wu;rj ol=Kq wêfõ.S ud¾.h 2018 cQ,s muK jk úg f.dv.u isg

yïnkaf;dg olajd jHdma; lsÍug n,dfmdfrd;a;= jkjd' lvj; isg flrj,msáh

olajd jk msg; jgrjqï ud¾.h 2019 cQ,s jk úg wjika lsÍug wfmalaIs;h'

re' ñ' 50

Page 46: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

46

247. kj le<Ks md,u yd w;=re.sßh hd lrñka Wkak; ud¾.fha ^Elevated) jev lghq;=

o le,Ks md,u isg jrdh olajd Èfjk ud¾.h o wm úiska 2017 jif¾§ wdrïN lr

we;' fld<U k.rfha jdyk ;onoh ,sys,a lsÍu i|yd my; i|yka k.r we;=,;aj

niakdysr m<d; ;=< y÷kd.;a m%fõY fodrgq 7 la Tiafia l%shd;aul jk ieye,a¨

ÿïßh m%jdyk l%uhla o (LRT) wm úiska y÷kajd fokq ,nkjd'

w' fnd/,a, - n;a;ruq,a, - ud,fí

wd' fldÜgdj - ud,fí

we' ud,fí - lvqfj,

wE' mE,shf.dv - lvj;

b' fldgqj - urodk - uÜglal=,sh - mE,shf.dv

B' fougf.dv - lsre,mk - nïn,msáh

t' fldgqj - nïn,msáh - fnd/,a, - urodk

248. .re l:dkdhl;=uks" Y%S ,xld ÿïßh fiajh iy Y%S ,xld .ukd.uk uKav,h

mj;ajdf.k hdu i`oyd wm rch j¾Ihlg remsh,a ì,shk 25 la uQ,Hkh lrkq

,nkjd' m%jdyk fiajd b;d whym;a uÜgulska l%shd;aul jk ksid rgg úYd,

wd¾Ól msßjehla ±Íug isÿ ù ;sfnkjd' tfia jqj;a" fuu wdh;k folu jdKscuh

jYfhka jdisodhl jHdmdr ie,eiaula u; ±kg m%fhdackhg fkdf.k we;s j;alï

fhdodf.k iajhx uQ,HlrK jHdmdr f,i l%shd;aul ùug 2018 j¾Ifhka miqj

yels jkq we;ehs wfmalaId lrkjd'

249. tfiau" Y%S ,xld ÿïßh fiajh iy Y%S ,xld .ukd.uk uKav,h Tjqka i;= niar:

yd ÿïßh m%pdrkh i`oyd ,nd § wu;r wdodhï ud¾. we;s lr .ekSug Èßu;a

lrkjd'

250. fld<U k.r iNdj iy ud¾. ixj¾Ok wêldßh tlaj fmdÿ m%jdyk fiajh

kùlrK jevigyk hgf;a fld<U k.rh iy hdno k.rj, niar: i|ydu

fjkajQ ux;Sre y÷kajd fokq ,nkjd'

251. ta iu`.u fõhkaf.dv isg mdkÿr olajd fld<U iy ;odikak m%foaYj, ÿïßh

Odjkh úÿ,sn,fhka l%shd;aul lsÍu i|yd wjYH YlH;d wOHhkh ±kgu;a isÿ

flfrñka mj;S'

252. fmd,a.yfj, isg l=reKE., olajd fldgfia iy w¿;a.u isg .d,a, olajd

fldgfia;a ÿïßh ud¾. oaú;aj ud¾. lsÍu i|yd wjYH jevlghq;= 2017 j¾Ifha§

wdrïN lrkq we;' fï i|yd remsh,a ñ,shk 1"000 la fjkalrkq ,nkjd' tfukau"

W;=re ÿïßh ud¾.h lkalika;=f¾ isg fmdkakf,a olajd §¾> lsÍug fhdackd

lrkjd' th fv,a*a" lhsÜia" fõ,fkhs" lfrhsk.¾ iy pxldfka hk m%foaYj,

uyckhd fj; .ukd.ukh myiq lrk w;r ta i`oyd remsh,a ñ,shk 50 la fjka

lsÍug fhdackd lrkjd'

253. le,Ksje,s ÿïßh ud¾.h r;akmqrh olajd §¾> lsÍug remsh,a ñ,shk 3"000 la

muK wjYH jk w;r th rdcH fm!oa.,sl yjq,aldÍ;ajh u; isÿ lsÍug wfmalaId

lrkjd'

re' ñ' 1000

re' ñ' 50

Page 47: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

47

254. mq;a;,u isg fld<U olajd iy fld<U isg .d,a, olajd c,dY%s; m%jdyk lghq;=

Èßu;a lrk w;r ta i|yd rch úiska f;dgqfmd,j,a i|yd wdfhdackh lrkq we;'

ta i|yd remsh,a ñ,shk 100 la fjka lsÍug fhdackd lrkjd' uqyqÿ ud¾. Tiafia

m%jdyk lghq;= j¾Okh lsÍug wêfõ.S fndaÜgq iy hdka;%sl fndaÜgq i`oyd

wdfhdackh lsÍug fm!oa.,sl wxYh Èßu;a lrk w;r Tjqka i`oyd nÿ iyk ,nd

§ug fhdackd lrkjd'

255. wmf.a ud¾.j, wo jk úg ñ,shk 1'3 la muK ;%sfrdao r: Odjkh fjkjd'

jeäfhkau wk;=rej,g ,lajkafka tajdhs' tuksid ßhÿrkaf.a iy u.Skaf.a

wdrlaIdj jeälsÍu i|yd ;%Sfrdao r: fjkqjg frdao y;f¾ úoHq;a ld¾ r: y÷kajd

§u Èßu;a lrkjd' fld<U Èia;%slalh ;=< kshuq jHdmD;shla f,i rch úiska

nexl= u.ska l%shd;aul lrk Kh fhdackd l%uhla y÷kajd §u Tiafia úoHq;a ld¾

r: 1"000 la ñ,§ .ekSug Wmldr lrkq we;' fuys§ rch úiska Tjqkg jehjk

fmd,S uqo,ska ishhg 50 la orkq ,nk w;r 2017 jir i`oyd remsh,a ñ,shk 200 la

ta fjkqfjka fjka lsÍug fhdackd lrkjd'

256. mdie,a <uqka m%jdykh lrkq ,nk jEka r: ysñhkag wdik 32 nia r:j,g

udreùug Èß .kajkjd' fï i|yd ishhg 75 l fmd<S iykdOdrhla ,nd §u i`oyd

remsh,a ñ,shk 150 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

257. .re l:dkdhl;=uks" ;%Sfrdao r: .%dóh iy kd.ßl hk fowxYh ;=<u b;d jeo.;a

m%jdyk udOHhla njg m;aj ;sfnkjd' kshduk l%ufõofha ±kg ;sfnk wvqmdvq

ksid fuu l¾udka;fha j¾Okh wl%uj;a f,i isÿfõ' fuu ;;a;ajh mdie,a jEka

r: wxYhg o fmdÿh' meyeÈ<sju ;%Sfrdao r: l%shdlrejka yd mdi,a jEka r:

l%shdlrejka fuu lafIa;%h i`oyd kshduk hdka;%Khla tu l¾udka;fha ÈhqKqj

iy úYajikSh;ajh ;yjqre lsÍu msKsi kshdukhla lsÍug ;%Sfrdao r:lrejka iy

mdi,a jEka r: l%shdlrejka tl`. jkq we;' ta wkqj ;%Sfrdao r: iy mdi,a jEka r:

kshdukh lsÍug wjYH l%ufõohla y`ÿkajd §ug ud fhdackd lrkjd' fuu

kshduk hdka;%Kh ;=< ish¿u ;%Sfrdao r: iy jEka r: ;u fiajd ,nd §ug kï

,shdmÈxÑ úh hq;=h' ta iu`. fuu kshduk wêldßh úiska fuu l¾udka;h ÈhqKq

lsÍug wjYH mqyqKq jevigyka ld,dkQrEmSj ilia lsÍug yd l¾udka;hg wod<

fhda.H;d mÍlaIK o isÿ l< hq;=hs'

258. u.Ska i`oyd by< fiajdjla ,nd §u iy iïm;a ld¾hlaIu f,i Ndú;d lsÍfï

wruqKska Y%S ,xld .ukd.uk uKav,h iy fm!oa.,sl nia r: ix.uh úiska

taldnoaO ld,igyka hgf;a m%jdyk lghq;= isÿl< hq;=h' iïm;aj, by<

Wmfhdackh ;yjqre lrñka fm!oa.,sl iy rdcH wxYfha yjq,aldÍ;ajh we;sj

zkd.ßl m%jdyk ixia:djZ kñka kj wdh;khla msysgqjkq ,nkjd'

259. ud¾. iy ÿïßh m%jdykfhka by< fiajhla ,nd §u i`oyd fmr f.jqï ldâm;a

l%uh y`ÿkajd §ug fhdackd lrkjd' wdodhïys j¾Okh;a iu`. nia ßhÿrka"

fldkafodia;rjreka iy msßisÿ lrkakka fjkqfjka úY%du jegqma l%uhla we;s lrk

f,i m%jdyk fiajd ysñlrejkaf.ka b,a,d isákjd'

re' ñ' 100

re' ñ' 200

re' ñ' 150

Page 48: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

48

.=jka fiajd l¾udka;h

260. tfiau 2017 ud¾;= 31 Èkg m%:u kj wNHka;r .=jka fiajhla wdrïN lsÍug

kshñ;hs' .=jka yuqodj" fydag,a l¾udka;h" ixpdrl ksfhdað;hka yd wfkl=;a

fm!oa.,sl wxYfha md¾Yjlrejka yd tlaj rdcH fm!oa.,sl iyNd.S;aj jHdmD;shla

f,i fuu .=jka fiajh l%shd;aul lsÍug wfmalaId lrkjd' fuys wdrïNl lghq;=

i`oyd remsh,a ñ,shk 50 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

261. .re l:dkdhl;=uks" wfma rgg .=jkafiajd flakaøia:dkhla f,i lghq;= lsÍfï

yelshdjla mj;skjd' fuu ;;a;ajh ;=< .=jka kshuq mqqyqKq lsÍu l¾udka;hla f,i

j¾Okh fjk ;;a;ajhg m;aù ;sfnkjd' ta wkqj" fï i`oyd myiqlï ie,iSug

.=jka hdkd bkaOk ;r`.ldÍ ñ,lg ,nd fok f,i LKsc f;,a ixia:dfjka

b,a,d issákjd' isú,a .=jka fiajd wêldßfha wkque;shg hg;aj .=jka hdkd wu;r

fldgia ish¿u nÿj,ska ksoyia lrkjd'

fmdÿ myiqlï ksis l<ukdlrKh

c,h

262. .re l:dkdhl;=uks" j¾;udkfha § ck.ykfhka ñ,shk 9'6 la fyda ishhg 46 la

fjkqfjka mj;sk wdrlaIs; mdkSh c, iïmdokh 2020 jk úg ck.ykfhka

ishhg 60 la fyda ñ,shk 12'6 la wdjrKh jk mßÈ jeä lrkq we;' fï i`oyd

wu;r jYfhka lshqìla ,Sg¾ 600"000 la Èklg wjYH fõ' wl%uj;a jeis rgd" N+.;

c,h ys`.lu" N+.; c,h wmú;%ùu hk mdßißl .eg¿ c,iïmdok myiqlï

iemhSfï § wNsfhda.hla ù we;' tfukau" bÈß jir ;=k i`oyd wju jYfhka

remsh,a ì,shk 300 l j;a wdfhdackh l< hq;=h' flfia fj;;a" ck;dj i`oyd

msßisÿ c,h ,nd §u fjkqfjka wmf.a rch lemù isákjd' fuhska ;sridr

ixj¾Ok b,lal ,nd lr .ekSu i`oyd ish¿ ukqIHhskaf.a udkqIsl wjYH;d ,nd

§u flfrys wmf.a we;s lemùu fuhska ms<sìUq fjkjd' ta wkqj fï jk úg wm

wdikak jYfhka remsh,a ì,shk 428 la wjYH jk jHdmD;s 35 la muK wdrïN

fldg ;sfnkjd' fuu jHdmD;sj,g wdKuvqj c, jHdmD;sh" le,Ks ol=Kq bjqre

jHdmD;sh" l=Kavid,-ydr.u c, iïmdok jHdmD;sh" wkqrdOmqr W;=r iy hdmkh

ls,sfkdÉÑ c, iïmdok jHdmD;sh we;=,;a fjkjd'

263. fuhg wu;rj" jeä ÿrg;a wdrlaIs; mdkSh c, myiqlï ,nd §u mq¿,a lsÍu yd

läkï lsÍu msKsi bÈlsÍï whs;sh iy l%shd;aul lsÍu ^Build, Own and Operate)

hk l%ufõo hgf;a c,h jHdmD;s lsÍug fm!oa.,sl wxYhg bv ,nd §ug fhdackd

lrkjd' 2017 j¾Ih ;=< fï i`oyd wju jYfhka remsh,a ì,shk 150 la j;a

wdfhdack we;s lsÍug wfmalaId lrkjd'

264. ;%sl=Kdu, Èia;%slalh ;=< mj;akd l¾udka; ixj¾Okh i`oyd úfYaI jQ YlH;d

i,ld wmf.a rch c,h" úÿ,sh jeks fmdÿ myiqlï läkñka ixj¾Okh lsÍug

lghq;= lrkq we;' ta i`oyd remsh,a ñ,shk 600 la ;%sl=Kdu, c, iemhqï jHdmD;sh

jeäÈhqKq lsÍu fjkqfjka fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

re' ñ' 50

re' ñ' 600

Page 49: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

49

265. hdmkh iy mq;a;,u uqyqÿ c,fhka ,jk bj;a lsÍfï tall msysgqùfï YlH;djh

cd;sl c, iïmdok yd c,dmjdyk uKav,h;a fm!oa.,sl wxYh;a tlaj rdcH

fm!oa.,sl iyNd.S;aj jHdmD;shla f,i lghq;= isÿlsÍug Èßu;a lrk w;r ta

i`oyd remsh,a ñ,shk 250 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

n,Yla;s

266. .re l:dkdhl;=uks" ;sridr ixj¾Ok rduqj ;=< n,Yla;sh iqrlaIs; lsÍu rcfha

m%;sm;a;sh fjkjd' tfia jqj;a jeäjk foaYSh b,a¨ug tfrysj bkaOk ñ,

by,hdu iy mdßißl ;;a;ajhka u; mek kef.k wNsfhda.hka meyeÈ,sju

úl,am Wmdh ud¾.j, wjYH;djh u;= lrkjd' kj ;dlaIKsl l%ufõohka iy

úl,am n,Yla;s m%Njhka Ndú;d lsÍu o kj uQ,H l%ufõohka o fuu Wmdh

ud¾.j,g we;=,;a fjkjd'

267. j¾;udkfha rfÜ úÿ,sn, W;amdokh fu.d fjdÜ 4"000 l uÜgul mj;S' j¾Okh

jk jdKsc lDIsl¾udka;h" ixpdrl l¾udka;h" ksIamdok l¾udka; i|yd 2020

jk úg úÿ,sn, W;amdokh fu.d fjdÜ 5"300 olajd o 2025 § fu.d fjdÜ 7"500

olajd o jeä l< hq;= fjkjd' ;jo mßir ys;ldó ;sridr rduqjla ;=< ndOdjlska

f;drj wju msßjehg úÿ,s n,h ,nd§ug o wm ne|S bkakjd'

268. fuu miqìu ;=< rch ish n,Yla;s m%Njhka úúOdx.SlrKh lsÍu i|yd øùlD;

iajNdúl jdhqj ^LNG) iy yß; Yla;s m%Njhka we;=,;a lsÍug l%ufõo fidhñka

isákjd' miq.sh ld,h ;=< úoq,sn, lafIa;%fha wdfhdack fndfyda ÿrg n,Yla;s

ckkh uq,afldg f.k mej;=ks' tuksid n,Yla;s iïfm%aIKh yd fnodyeÍu

i|yd o m%udKj;a wdfhdackhla isÿjk njg iy;sl úh hq;=h' fï i|yd iEu

m<d;la ;=<u iïfm%aIK myiqlï we;s lsÍug fm!oa.,sl wxYfha iyNd.s;ajh o

Èß.kajkq ,nkjd'

269. óg iudka;rj wm úiska fhdacs; há;, myiqlï ixj¾Okh lsÍu o tkï LKsc

f;,a k, moaO;sh iy ,xld Lksc f;,a kS;s.; ixia:dfõ .nvd myiqlï

ixj¾Okh lsÍu o läkï lrkjd' W;=re m<df;a bkaOk wLKavj iemhSu ;yjqre

lsÍug ,xld Lksc f;,a ixia:dj iy ,xld LKsc f;,a .nvd m¾hka; iud.u

(CPSTL) wdh;kh tlaj lkalika;=f¾ msysá f;d. f;,a .nvdj w;am;a lrf.k

ixj¾Okh lrkq we;' tfiau Lksc f;,a kS;s.; ixia:dj iy bkaÈhka Ths,a

iud.u tlaj ;%sl=Kdu,fha by< fldgfia we;s f;,a gexls moaO;sh mqkre;a:dmkh

fldg ixj¾Okh lrkq ,nkjd'

270. .re l:dkdhl;=uks" rg mqrd úÿ,s ixfoaY l=¿Kq 5"200 la muK msysgqjd ;sfnkjd'

iEu f;dr;=re ixksfõok myiqlï imhkafkl=gu fuu iïfm%aIK l=¿Kq

bÈlsÍug úhoula ±Íug isÿù ;sfnkjd' tuksid rdcH fm!oa.,sl iyfhda.S;ajh

hgf;a fuu úÿ,s ixfoaY l=¿Kqj, whs;sh ysñ iud.ula msysgqùug ud fhdackd

lrkjd' j;alï yjqf,a Ndú;d lsÍu u.ska we;sjk ys;lr jd;djrKh ;=<ska

re' ñ' 250

Page 50: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

50

f;dr;=re ixksfõok l¾udka;fha fufyhqï úhoï wvqlr .ekSug yelshdjla iy

úfYaI{;djh;a f.dvkef.kjd'

uQ,H wxYh

271. .re l:dkdhl;=uks" wm rg uQ,H flakaøhla njg m;aùug we;s yelshdj i,ld

fï jk úg;a rch zzfld<U wka;¾ cd;sl uQ,H flakaøhzz msysgqùug wjYH jk

uQ,sl jev lghq;= wdrïN lr ;sfnkjd' fuu fld<U wka;¾ cd;sl uQ,H flakaøh

msysgqùug wjYHjk kS;s blauKska fuu iNdjg bÈßm;a lsÍug lghq;= lrkjd'

óg wu;r jYfhka uQ,H wxYfha j¾Okh iy ia:dhs;ajh iy;sl lsÍu i|yd

wjYHjk kshduk hdka;%Kh Yla;su;a lsÍu ms<sn|j o wjOdkh fhduqlr

;sfnkjd' fï miqìu ;=< my; i|yka fhdackd bÈßm;a lrkjd'

272. ±kg wm rg ;=< mdßfNda.sl uQ,H myiqlï yd fiajd i|yd úksúoNdjh iy

idOdrK;ajh jeäÈhqKq lrk fukau uQ,H .kqfokqlrejka f.a wNs,dYhka wdrlaId

lsÍu i|yd lemjQ wêldÍ wdh;khla fkdue;' fï fya;=j ksid mdßfNda.sl uQ,H

wdrlaIK wêldßhla msysgqùug fhdackd lrkjd' fuu wdh;khg uQ,H

.kqfokqlrejkaf.a whs;Ska iqrlaIs; lsÍu" uQ,H idlaIr;djh j¾Okh lsÍu iy

uQ,H fj,|m, yd wdh;kj, ;r.ldß;ajh we;s lsÍu ;=<ska mdßfNda.sl whs;Ska

wdrlaId lsÍug yelshdj ;sfnkjd' tu.ska uq¿ rfÜu uQ,H moaO;sh ms<sn|

úYajdikSh;ajh j¾Okh jkq we;'

273. kS;Hdkql+, fkdjk ;ekam;= fhdackdl%u i|yd ±kg mj;akd kS;suh m%;smdok

mj;skafka 1988 wxl 30 ork nexl= mk; ;=<h' msróv l%uh jeks kS;Hdkql+,

fkdjk fhdackd l%u uev,Su i|yd mshjr .ekSug fuu mk; u.ska Y%S ,xld uy

nexl=jg wjYH m%udKj;a wêldÍ n,h ,eî ke;' fuu miqìu ;=< uQ,H

lafIa;%fha ia:dhS;djhg fujeks kS;Hdkql+, fkdjk ;ekam;= fhdackd l%u u.ska

we;s lrk wys;lr n,mEu ie,ls,a,g f.k Y%S ,xld uy nexl=jg Yla;su;a kS;s

n,d;aul lsÍfï m%;smdok iys; kj mk;la f.k taug ud fhdackd lrkjd'

tu.ska Y%S ,xld uy nexl=j jvd fyd| uQ,H kshdulhl= jkq we;'

274. .re l:dkdhl;=uks" ±kg 1990 wxl 02 ork Kh wdmiq whlr .ekSfï ^úfYaI

úêúOdk& mk; wod, jkqfha n,m;%,dNS jdKsc nexl=j,g iy n,m;%,dNS úfYaIs;

nexl= lSmhlg muKhs' tuksid nexl= iy uQ,H wdh;kj, Kh wdmiq whlr

.ekSfï l%shdj,sh jeäÈhqKq lsÍu i|yd 1990 wxl 02 ork Kh wdmiq whlr

.ekSfï ^úfYaI úêúOdk& mk; i|yd ish¿ n,m;%,dNS úfYaIs; nexl= iy

n,m;%,dNS uQ,H iud.ïj,g wod, jk mßÈ ixfYdaOk y÷kajd§ug ud fhdackd

lrkjd'

275. .re l:dkdhl;=uks" wm rch Ndr.kakd wjia:dfõoS f.da,avka lS ;ekam;a

lrejkaf.ka iuyre ishÈú kid .kakd ;;a;ajhg m;aj ;snQ w;r ;j;a iuyre

jpkfhka mejish fkdyels ;rï wjdikdjka; ;;a;ajhlg uqyqK md ;snqKd'

j.lsj hq;= rchla f,i wm ±kgu;a l=vd mßudK ;ekam;a lrejkaf.a ;ekam;=

ksrjq,a lr§ ;sfnkjd' bÈßfha§ b;sß f.ùï o ksrjq,a lsÍug lghq;= lrkjd' fï

re' ñ' 3000

Page 51: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

51

i`oyd remsh,a ñ,shk 3"000 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd' f.da,avka lS

iud.fï ish¿ j;alï rchg mjrd .ekSug lghq;= lrkjd'

276. .re l:dkdhl;=uks" fndfyda uQ,H iud.ïj, wh fkdjk Kh fYaI wkqmd; by,

uÜgul mj;sk ksid tu iud.ï iuia: uQ,H lafIa;%hg we;s lrkq ,eìh yels

wúksYaÑ; ydkslr ;;ajhka y÷kdf.k tf,i wid¾:ljk uQ,H iud.ïj,g

iydhùu i|yd miq.sh jif¾§ ud uQ,H j;alï l<ukdlrK tackaishla msysgqùug

fhdackd l<d' ta wkqj w.;shg m;a uQ,H iud.ï m%;sjHqy.; lsÍu i|yd fuu

wdh;kh msysgqùug wdrïNl ialkaO m%d.aOkh f,i remsh,a ñ,shk 10 la

fjkalsÍug o jir 7 lska l,a msfrk remsh,a ì,shk 10 la jákd NdKavd.dr

ne÷ïlrhla ksl=;a lsÍugo ud fhdackd lrkjd'

277. uQ,H lafIa;%fha lghq;= jHdma;s lsÍu i|yd úfoaYSh uqo,a yqjudrelrejka i|yd

n,m;% 200 la ksl=;a lsÍug ud fhdackd lrkjd'

nexl=lrKh

278. .re l:dkdhl;=uks" Y%S ,xldfõ nexl= lafIa;%h ;=< we;s uQ,H j;alï mokñka

ishhg 65 la muK jk remsh,a ì,shk 5"600 l m%udKh" 34 la jk uq¿ nexl=

ixLHdfjka nexl= 6 la jgd flakaø .;ù ;sfnkjd' b;sß nexl= 28 u i;= jkafka

uq¿ j;alï m%udKfhka b;sß ishhg 35 muKs' 2019 j¾Ih jk úg nexl= úiska

zzBasel IIIzz wjYH;djhka imqrd,sh hq;= fyhska uQ,H wdh;k taldnoaO ùu os.=ld,Sk

jYfhka m%;sM,odhS jk nj rcfha úYajdihhs' tuksid úfYaIfhka fm!oa.,sl

wxYfha nexl= iajleue;af;ka taldnoaO ùu ffO¾hu;a lrkjd' tjeks nexl=

taldnoaO ùï u.ska nexl=fõ mßudj úYd, ùu" úúO uQ,H m%Njhkaf.ka wruqo,a

/ia lr .; yelsùu" iy wjodkï ±Ífï yelshdjka j¾Okh ùuo isÿfjkjd'

tfukau tu.ska ±kg jvd jeä m%udKhlska rdcH yd fm!oa.,sl wxYfha

jHdmD;sj,g odhl ùug bv lv ,efnk w;r fufyhqï úhoï wju ùu ;=,ska

jeä jdis w;alr .ekSug o yelshdj ,efnkjd' fï i|yd wmf.a nexl= by<

uÜgulska m%d.aOkSlrKh l< hq;= w;r n,m;%,dNS jdKsc nexl= i|yd wju

m%d.aOkh remsh,a ñ,shk 20"000 la o n,m;%,dNS úfYaIs; nexl= i|yd remsh,a

ñ,shk 7"500 la o m%d:ñl ;e/õldr iud.ï i|yd ^Primary Dealers& remsh,a ñ,shk

1"500 la o olajd jeälsÍug ud fhdackd lrkjd'

279. ksjdi ixj¾Ok uQ,H ixia:d nexl=j ^HDFC nexl=j& yd rdcH Wlia yd wdfhdack

nexl=j taldnoaO fldg tla ksjdi nexl=jla ia:dms; lsÍug lghq;= wdrïN lrkq

we;' fï i|yd m%d.aOkh jYfhka remsh,a ñ,shk 7"500 la fjka lsÍug o ud

fhdackd lrkjd'

280. ;jo" .%dóh wxYfhys laIø Kh §u wruqKq lr.;a Yla;su;a nexl=jla we;slsÍu

i|yd iuQmldr .%dóh nexl= iy Èúke.=u nexl=j taldnoaO lrkq we;'

281. .re l:dkdhl;=uks" ±kg nexl= i|yd ;ks fldgialrejl=f.a whs;sh ishhg 10

lg iSud ù we;' Wmßu jYfhka wOHlaI uKav,fha fiajd l< yelafla wjqreÿ 9 la

ialkaO m%d.aOkh - re' ñ'

10

NdKavd.dr ne`ÿïlr -re' ì' 10

re' ñ' 7500

Page 52: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

52

muKs' fuu lreKq nexl= taldnoaO;djh ms<sn`o w¿;a m%;sm;a;s hgf;a h<s i,ld

ne,sh hq;= fjkjd'

282. nexl=fõ Kh l<U ^Lending Portfolio& ;=< ishhg 10 la lDIsl¾uh i|yd o ishhg

10 la iq¨ yd uOH mßudK wxYh i|yd o" ishhg 10 wmkh i`oyd o" ishhg 10

ixpdrl l¾udka;h i`oyd o" ishhg 5 la ;reK ;reKshka i|yd o ishhg 5 la

ldka;djka i|yd o fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd' tfiau nexl= úiska ish

;ekam;= j,ska ishhg 15 l m%udKhla tu ;ekam;= tl;= lrk ,o m%foaYfha

jHdmdr ixj¾Okh i|yd Kh jYfhka ,ndÈh hq;= hehs ud fhdackd lrkjd'

283. ta w;ru nexl= lafIa;%h iïnkaOfhka mj;akd fmdÿ meñKs,a,la jkafka remsh,a

ñ,shk 05 l Khla mjd ,nd§ug udihlg jeä ld,hla .;jk njhs' remsh,a

ñ,shk 05 lg jvd wvq Khla udihlg wvq ld,hl§ ,nd foñka Kh §fï

l%shdj,sh úêu;a lsÍug fukau rdcH nexl= yryd fuh 2017 ckjdß ui 01 Èk isg

l%shd;aul lrk f,i nexl= fj;ska b,a,d isàug fuu iNdj ud yd tlajk nj

udf.a úYajdihhs'

284. tfukau kQ;k wjYH;djhkag .e,fmk mßÈ nexl= mk;g wjYH ixfYdaOk f.k

taug fhdackd lrkjd'

285. uqo,ska flfrk .kqfokqj, wffO¾hu;a lsÍu msKsi remsh,a ñ,shk 5 g jeäfhka

lrk .kqfokq i`oyd ishhg 2 l .dia;=jla mekùug ud fhdackd lrkjd' fuhg

fplam;a" fg,s.%e*sla .Kqfokq" nexl= uqo,a weKjqï wdÈh wod< fkdjk njg ud

iy;sl lrkjd'

286. jdyk ldKav i|yd ,nd fok Kh iy ;lafiare jákdlï w;r wkqmd;h ^Loan to

Value Ratio) ;%sfrdao r: i`oyd ishhg 25 la" fudag¾ r: iy jEka i`oyd ishhg 50 la

jdKsc jdyk ^f,dß yd nrjdyk& i`oyd ishhg 90 la jk mßos iSud lsÍug ud

fhdackd lrkjd'

rlaIKh

287. .re l:dkdhl;=uks" ±kg lDIsl¾u yd f.dúck rlaIK uKav,fha j.d rlaIK

fhdackd l%uh u.ska wdjrKh jkafka ù j.dj muKs' tneúka cd;sl wdydr

ksIamdok jevigykg myiqlï ie,iSu i|yd j.d rlaIK fhdackd l%uh w,"

f,dl= ÆKq" ñßia" bß`.= iy fidahd i|yd o mq¿,a lsÍug ud fhdackd lrkjd' ;jo"

fuu l%uh wod, jkafka fmdfydr uQ,H iykdOdrh ysñ f.dúuy;=ka i|yd jk

w;r tla whl=g Wmßu jYfhka tl fylaghdrhla i|yd muKs'

288. iuDoaê yd iuQmldr rlaIK iud.ï 2017 ckjdß 01 Èkg fmr taldnoaO lsÍug o

ud fhdackd lrkjd' fuu iud.u ±kg mj;sk rlaIK iud.ï iu`.

iyfhda.fhka lghq;= lrkq we;'

Wlia jHdmdrh

289. Wlia lghq;= wmf.a .%dóh iudch úfYaIfhkau uQ,H wmyiq;dj,§ Wlia .kqfokq

u; hefma' fndfyda ÿrg md,khla rys; Wlia lrejka fuu ñksiqka iQrdlEug

Page 53: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

53

,la lrkq ,nhs' fuu tla Wlia tallhla i|yd jd¾Isl ,shdmÈxÑ .dia;=j remsh,a

100"000 la olajd jeä lsÍug ud fhdackd lrkjd' fuu.ska weia;fïka;=.; wdodhu

remsh,a ñ,shk 1"000 ls'

m%d.aOk fj<|m,

290. .re l:dkdhl;=uks" miq.sh oYlfha m%d.aOk fj<|mf,a ia:djr m%.;shla we;s

ùug ndOdjlaj mej;s uQ,H fj<|mf,a ì| jeà ;snqKq úYajdikSh;ajh h,s;a

;yjqre lrñka fuu j¾Ih ;=< wm úiska tys md,k rduqj yd fufyhqï ld¾hlaIu

;djh jeäÈhqKq lsÍug lghq;= lr we;' ta i|yd wm úiska m%d.aOk fj<|m,

lghq;=j, j¾Okh fõ.j;a lsÍug iy wod, l%fudamdh l%shd;aul lsÍug

u.fmkaúh yels m%Odk md¾Yjlrejkaf.ka ie`ÿï,;a WmfoaYl uKav,hlskao

iukaú; m%d.aOk fj,|fmd, l%fudamdhhla ie,iqï lr we;'

291. wmf.a tu l%fudamdfha fldgila f,i iq/l=ïm;a yd úksuh fldñifï kS;s

n,d;aul lsÍfï yelshdj j¾Okh lrkq ,nk iy tys fufyhqï lghq;= kuHYS,S

lrkakd jQ kj iq/l=ïm;a yd úksuh mk;la 2017 uq,a ld¾;=j ;=, y÷kajd §ug

lghq;= lrkq we;'

292. È.=ld,Sk wjYH;djhlaj mej;s fldgia fj<`om, widuQysl lsÍu je<elaùfï mk;

Demutualization Bill 2017 m,uq ld¾;=j ;=< y÷kajd§ug lghq;= lrkjd we;'

tu.ska fld<U fldgia fj<|m, fldgia ysñlrejka iys; iud.ula njg

mßj¾;kh jk w;r fuh fuu lafIa;%fha jeo.;a fjkila o jkq we;'

293. tfukau nyqúO wdfhdack wjia:d myiq lrjk iq/l=ïlrK mk; ^Securitization

Act) o 2017 j¾Ih ;=< l%shd;aul lrkq we;'

294. wm rfÜ NdKavd.dr ne`ÿïlr fj<`om, úfoaY wdfhdaclhska fj; jvd;a ióm

lrjñka úfYaIfhka jvd ia:djr úfoaY wdfhdack wdl¾IKh lr .ekSu yd tajd

ksrjq,a lsÍfï l%ufõoh l%uj;a lsÍu msKsi 2017 cQks ui 30 Èk jk úg ZEuroclear '

l%uh m%fhdackhg .ekSug ud fhdackd lrkjd' fuu`.ska fj<`om, úksúoNdjh

jeä lrkq we;'

295. rcfha neÿïlr fj<`om, ksl=;a lsÍïj, øjYS,;djh jeä lsÍu i`oyd jir 2" jir

5 iy jir 10 jQ kshu lrk ,o NdKavd.dr ne`ÿïlr y`ÿkajd fokjd'

296. rdcH wdh;kj, wdodhï Wmßu lsÍu i`oyd m<mqreÿ wruqo,a l<ukdlrejkaf.a

iy wjodkï rlaIK l<ukdlrejkaf.a Wmfoia ,nd .eksug ud ks¾foaY lrkjd'

297. foam, fj<|dï wdfhdack Ndrhkays (Real Estate Investment Trusts) mj;akd jeo.;a

úNjh i,ld tall Ndr fla;hkag ^Unit Trust Code& ixfYdaOk y`ÿkajd §ug

iq/l=ï m;a yd úksuh fldñifï lghq;= jvd myiq lrkq ,nkjd'

298. iq¿ yd uOH mßudK jHjidhkag ,sys,a kS;s Í;s iys;j wvq msßjeh hgf;a

m%d.aOkh ,nd .ekSu i`oyd tu jHdmdr ,ehsia;=.; lsÍug fjkuu uKav,hla

y`ÿkajd fokjd'

Page 54: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

54

299. wju jYfhka iud.ï 25 la j;a ,ehsia;=.; lrk f,i fld<U fldgia

yqjudrefjka (CSC) ud b,a,d issákjd' tfiau" fld<U fldgia fj<|mf,ys ,ehsia;=

.; jk f,i úfoaY iud.ïj,g o ud wdrdOkd lrkjd'

ksjila ysñ iudchla we;s lsÍu

300. .re l:dkdhl;=uks" wmf.a rch iEu wfhl=u ksjil whs;slrejl= njg

m;alsÍug lemfjñka wvq yd uOH wdodhï mjq,a i|yd ksjdi 500"000 la ,nd§fï

jevigyk l%shd;aul lsÍug lghq;= lrkjd'

301. fuu jevigyk hgf;a bÈß wjqreÿ ;=k ;=<§ ueÈ wdodhï ldKavh i|yd tallhla

remsh,a ñ,shk 5 ne.ska jk ksjdi tall 100"000 la o wvq wdodhï ldKavh i`oyd

remsh,a ñ,shkhla ne.ska ksjdi tall 250"000 la o 2017 - 2019 j¾I ;=k ;=< we;s

lsÍug fm!oa.,sl wxYhg ud wdrdOkd lrkjd'

302. jeú,s lafIa;%fha o ksjdi wjYH;djh b;d m%n, jk w;r ;ju;a uQ,sl myiqlï

mjd rys;j ,hska ldurj, ÿlaÅ; f,i cSj;ajk wh fï w;r isákjd' tu ksid"

jeú,s lafIa;% i`oyd ksjdi 25"000 la bÈlsÍug lghq;= lrkjd'

303. fuu ksjdi jHdmD;sj,g wod<j wjYH bvï iy wfkl=;a myiqlï rch úiska

fkdñ,fha ,nd fokq we;'

304. cd;sl b;sß lsÍfï nexl=j kj ksjdi nexl=j iu`. tlaj iqÿiqlï ,;a mqoa.,hska

i`oyd ishhg 7 fmd<shla hgf;a jir 25 la olajd ,nd §ug lghq;= lrkq we;'

fuu Kh myiqlï ,nd §u i`oyd remsh,a ì,shk 370 l muK uqo,la cd;sl b;sß

lsÍfï nexl=j /ia lr.kq we;'

305. W;=re yd kef.kysr m%foaYj, ±ä ksjdi ys`.hla mj;sk w;r fï iïnkaOj

blaukskau wjOdkh fhduq l< hq;=j we;' ksjdi 50"000 la bÈlsÍfï ld¾hh

läkï lrkq ,nk w;r ta i`oyd remsh,a ñ,shk 5"000 la fjka lsÍug ud fhdackd

lrkjd'

306. ;u ksjdi mqM,a lsÍug wjYHj isák tfy;a uQ,H ÿIalr;d ksid tfia lsÍug

fkdyels whf.a .eg¿ o wm úiska i,ld ne,sh hq;= fõ' ta wkqj ìï j¾.M,h

j¾. wä 750 wvq jk ksjdi mq¿,a lsÍu fyda iïmQ¾K lr .ekSug wjYHjk whg

jdKsc nexl= u.ska remsh,a 200"000$- ne.ska ksjdi 100"000 la i|yd Kh myiqlï

imhkq ,nk w;r rch u.ska fmd,S uqo, u; ishhg 50 l iykdOdrhla ,nd fokq

we;' fï i|yd remsh,a ñ,shk 1"000 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

307. wjqreÿ 15 lg jvd rcfha ksjdij, mÈxÑlrejkag tu ysñlu ;jÿrg;a ;yjqre

lsÍu msKsi rcfha ksjdi fhdackdl%uj, ksjdi whs;sh ,nd§u i|yd wjYH mshjr

.kq we;' fï jev ms<sfj, 2017 ckjdß ui 01 Èk isg wdrïN lrkq we;'

308. wd¾Ólh Yla;su;a lsÍu i`oyd j;=j, jevlrk ck;dj b;d jeo.;a ld¾hNdrhla

bgq lrkq ,nkjd' fudjqkaf.a Ôjk ;;a;ajh ,hska ldurj,ska Wiia lsÍfï

wruqKska msßisÿ Tmamq iys; m¾pia 7 l bvula ,hska ldurj, ðj;a jk ck;djg

,nd §ug fhdackd lrkjd'

re' ñ' 5000

re' ñ' 1000

Page 55: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

55

309. .re l:dkdhl;=uks" fndfyda rcfha ksjdi fhdackdl%u rcfha bvïj, msysgd we;'

tuksid tajdfha mÈxÑj isák whg fuu ksjfia whs;sh ,nd .ekSug yelshdjla

fkdue;' rcfha m%;sm;a;sh fuu ksjdij, whs;sh tys ysñlrejka mejÍu neúka

rcfha bvï mejÍuo úêu;a l< hq;=j we;' fï moku u; ish¿ rcfha bvïj,

whs;sh i;= bvï nexl=jla kd.ßl ixj¾Ok wêldßfha " cd;sl m%;sm;a;s iy

wd¾Ól lghq;= wud;HdxYfha yd uyd NdKavd.drfha iyfhda.S;ajfhka hq;=j

ia:dms; lsÍug ud fhdackd lrkjd'

310. Y%S ,xld jrdh wêldßh i;=j b;d jeo.;a ia:dkj, mj;sk jákd foam, jdKsc

mrud¾: i|yd fhdod .kq we;'

311. b;d wk¾:ldÍ mk;la jQ f.j,a l=,S mk; fya;=fjka ksjdi l=,shg ,nd §fï

l¾udka;h ÈhqKq ù ke;' tu ksid fuu mk; wj,x.= lsÍug lghq;= lrkq

,nkjd' ta ;=<ska fuu ksjdij, isák l=,S ksjeishkaf.a whs;sjdislï ;yjqre jkq

we;s w;r ta ;=<ska Tjqkaf.a Ôjk ;;a;ajh Wiia jkq we;' tf,iskau fuu mk;

wj,x.= lsÍug ksjdi l¾udka;fha ÈhqKqjg bjy,a jk njg ud úYajdi lrkjd'

312. .re l:dkdhl;=uks" rfÜ iydêm;H ^Condominium& lafIa;%h úfoaY wdfhdack

i|yd Yla;s iïmkakj j¾Okh jk wxYhls' tjeks wdfhdack ;jÿrg;a Èß.ekaùu

i|yd ìïuy, i|yd jk ysñldß;aj whs;sfha we;s iSudjka bj;a lsÍug lghq;=

lrkq we;' uy,a ksjdi ñ,§ .kakd úfoaYslhkayg jákdlñka ishhg 40 la foaYSh

nexl=jlska ,nd .ekSug bv fokq we;' tfia jqjo tys Kh fiajdlrKh úfoaY

uqo,aj,ska úh hq;=h'

313. .re l:dkdhl;=uks" bÈlsÍï l¾udka;h i|yd b;d fyd| wjia:d mj;sk w;r

tys bÈß j¾I 05 i|yd weia;fïka;= .; wdfhdack jákdlu remsh,a ì,shk 6"500

la jkq we;' fï i|yd wju jYfhka je,s >k óg¾ ñ,shk 10 la j;a wjYH fõ'

flfia jqjo mßirhg isÿjk ydksh ksid .x`.dj, je,s lekSï iSudù we;' fï

fya;=j ksid je,s ys`.hg uqyqK§u i|yd fm!oa.,sl wxYfha iud.ïj,g hdka;%sl

uqyqÿje,s lekSï yd f;dard.;a ia:dkj, tu je,s fia§u Èß.kajkjd'

314. bÈlsÍï l¾udka;hg je,s" mia yd l¿.,a i`oyd jk b,a¨u i,ld" je,s yeÍu" mia

lemSu iy .,a leãu i`oyd n,m;% wod< mßir kS;sÍ;sj,g wkql+,j läkñka

,nd fok fuka N+ úoHd yd m;,a lekSï ld¾hdxYfhka b,a,d isákjd'

315. miq.sh j¾Ifha bÈlsÍï l¾udka;h i`oyd wjYH wuqøjH fjkqfjka úl,am

f.dvke.s,s øjH fidhd .kakd f,ig ffO¾Hu;a lrk ,§' b;d Wiia bÈlsÍï

wuqøjHhla jk *hsn¾.a,dia fhdod wdlD;s ksIamdokh lsÍu Y%S ,xldj ;=< wdrïN

lrkq ,nk nj i;=áka okajd isákjd' fuu.ska bÈlsÍï i`oyd hk úhoï wvq lr

.ekSug yelsfjkjd'

316. fldka;%d;a;rejka i`oyd kshñ; ld,hg f.ùï lrkq ,nk njg iy;sl lrkq

msKsi wdrjq,a úi§fï úêu;a l%ufõohla we;s lsÍug fhdackd lrkjd'

317. .re l:dkdhl;=uks" kshñ; fõ,djg wod< f.ùï ,nd .ekSu ms<sn`o .eg¿j,g

bÈlsÍï l¾udka;h uqyqK md ;sfnkjd' Tjqkaf.a meje;au wvd, lsÍug fuu

Page 56: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

56

;;a;ajh n,md ;sfnkjd' ta ksid Tjqkag ksis f.ùï ,nd .ekSug m%udKj;a mßÈ

wdjrKh lsÍu i`oyd f.ùï iqrlaIK wdrlaId mk; y`ÿkajd §ug ud fhdackd

lrkjd'

È,s÷ njg tfrys wr.,h iy Yla;su;a iudc iqnidOk cd,h

318. .re l:dkdhl;=uks" ksoyiska miq mej;s rchka úiska ÿmam;alu ;=rka lsÍu

i|yd úúO jevigyka wdrïN lr we;' wo jk úg ck.ykfhka ishhg 7 l

m%udKhla Èklg wefußldkq fvd,¾ 1'25 lg wvq wdodhula ,nk nj ud

ms,s.kakjd' flfia jqjo ck.ykfhka ishhg 20 la muK Èklg wefußldkq

fvd,¾ 2 lg wvq wdodhula Wmhhs' tfia wvq wdodhï ,nk whg iyk ie,iSu

i|yd j¾Ihlg remsh,a ì,shk 221 la muK jákd .Dyia: fm%aIK fhdackd l%u

lSmhla rch úiska l%shd;aul lrkq ,nk w;r mjq,a ñ,shk 1'5 lg muK fi;

ie,fik ziuDoaê jHdmdrhZ fuys úYd,;u fhdackd l%uh fjkjd' flfia jqjo"

fuu iqNidOk fhdackd l%uj, mßmd,kuh ÿ¾j,;d ksid iïm;a wmf;a hdï iy

oaú.Kkhùï isÿù we;s nj wOHhkhka u.ska fmkajd § ;sfnkjd' fuys m%;sM,hla

f,i È<s`ÿ ck;dj È.ska È.gu ÿ.S Ndjfha woDYHudk yia;hg yiqù cSj;a fjkjd'

319. Èklg wefußldkq fvd,¾ 2 lg jvd wvq wdodhï ,nk ck.ykfhka ishhg 50

la fyda ñ,shk 2'1 la muK ck;dj j¾I 2020 jk úg by, wdodhï ;,hlg f.k

tau wmf.a b,lalhhs' /lshd fj<`om, wjia:d jeä m%udKhla we;s lr

iuDoaê,dNSkaf.a wdodhu jeä lsÍu wm úiska ;yjqre lrkjd' wmf.a b,lal lrd

hdug iqÿiq Wmdh ud¾.sl l%ufõohla we;s lsÍu ;yjqre lrk w;r fï ms<sn`oj

fidhd ne,Sug ld¾hidOl n,ldhlao m;a lrkjd' ta wkqj" iuDoaê jHdmdrh

zck biqrZ f,i kï lsÍug ud fhdackd lrkjd'

320. ta iu`.u jvd M,odhS b,lal.; yd úia;SrK iudc iqNidOk fhdackd l%uhla

idlaId;a lsÍu msKsi wm úiska ±kgu;a iqNidOk m%;s,dN uKav,h wdrïN lr

we;' tu.ska kùk ;dlaIKh y÷kajd§u ;=<ska úúO jQ fhdackd l%u taldrdYS

lsÍug lghq;= lrkjd' kj ;dlaIKh y÷kajd§u ;=<ska iudc wdrlaIK cd,

fhdackd l%uhkays isÿúh yels b;=reï mSvdjg m;ajQ ish,a,kau wdjrKh jk mßos

ÿ.S nj ;=rka lsÍug Ndú;d lrkjd'

321. .re l:dkdhl;=uks" wm wmf.a rKúrejka wdrlaId lsÍug ;j ÿrg;a lemù

isákjd' w;s.re ckdêm;s;=ud iy .re w.%dud;H;=udf.a Wmfoia mßÈ mj;sk

úIu;d bj;a lsÍug mshjr .kajd' ta wkqj" Tjqkaf.a wu;r §ukd f.ùug zrKúre

iq/l=ï §ukdjZ f.ùu i`oyd remsh,a ñ,shk 3500 la fjka lsÍug ud fhdackd

lrkjd'

322. 2016 ckjdß udifha isg rdcH wxYfha úY%du jegqma ysñ ;k;=re orkakkayg

w.%ydr fhdackd l%uh jhi wjqreÿ 70 olajd §¾> l<d' fuu rlaIK wdjrKh

uq¿ cSú; ld,h i|yd §¾> lsÍug ud fhdackd lrkjd' úY%dñlhd úiska jhi

wjqreÿ 70 jQ miq udihlg re'600 l odhl uqo,la f.úh hq;=h' ;jÿrg;a wmf.a

fcHIaG mqrjeishka yg iydh ùu i`oyd fcHIaG mqqrjeis b;ssß lsÍï l%uh 2017

re' ñ' 3500

Page 57: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

57

j¾Ihg o §¾> lrkjd' fuu fhdackd l%uh u.ska remsh,a ñ,shk 1'5 olajd ishhg

15 l fmd<S wkqmd;hla f.ùug lghq;= lrkjd'

323. ck ixhq;sfha isÿjk fjkialï wkqj úY%du jegqma fhdackd l%u foi ±ä

ie,ls,a,lska ne,sh hq;=h' .re l:dkdhl;=uks" uúiska ñka fmro m%ldY lr we;s

mßÈ wruqo,a imhd fkdue;s rcfha úY%du jegqma fhdackdl%uh msmsÍug wdikak

ld,fndaïnhls' meyeÈ,sju wm ;j;a l,a fkdoud odhl;aj úY%du jegqma fhdackd

l%uhlg udre úh hq;= fjkjd' 2016 whjeh l:dfõ § mejiQ mßÈ odhl úY%du

jegqma l%uhla wdrïN lsÍug meyeÈ<s mshjr f.k we;s w;r ta i`oyd remsh,a

ñ,shk 1"000 la fjka lsrSug ud fhdackd lrkjd' th rchla ckm%sh úYajdihkag

m%;súreoaOj j.lSï j,ska bj;aùug lghq;= lsÍula fkdj j.lsjhq;= rchl

ld¾hNdrh uekúka bgq lsÍug mshjr .ekSula fjkjd'

324. rdcH fkdjk wxY u.ska l%shd;aul lrk úY%du jegqma wruqo,a o fndfyduhla we;'

fiajd kshqla;slhkaf.a Ndr wruqo, yd fiajl w¾:idOl wruqo, we;=¿j

fm!oa.,sl úY%du wruqo,a kshdukh lsÍu i|yd uOHu úY%du jegqma wruqo,la

wdrïN lsÍug wjYH kS;s Í;s y÷kajd§ug fhdackd lrkjd'

325. j¾;udkfha § fiajl w¾:idOl wruqof,a idudðlhskag ;u odhl;ajhg tfrysj

ksjdi Khla ,nd .ekSug wjia:d i,id § ;sfnkjd' th tu wruqo, msysgqùfï

wruqKg fkd.e,fmk l%shdjls' tys m%;sM,h idudðlhskaf.a úY%du Èúhg

wjdisodhl n,mEula we;s lrkjd' tu ksid tu m%;smdok bj;a lsÍug ud fhdackd

lrkjd' flfia jqj;a" Tjqkg Kh ,nd .ekSu i`oyd úúO jQ Kh fhdackd l%u

y`ÿkajd § ;sfnkjd'

;reK ;reKshka yd ldka;djka iún, .ekaùu

326. rfÜ iuia; wd¾Ól j¾Okhla ,`.dlr .ekSfï§ ldka;djka yd ;reK

;reKshkaf.a odhl;ajh b;d jeo.;afõ' ck.ykfhka ishhg 52 la ldka;djka

jk w;r thska jhi 19 yd 34 w;r jhia ldKavhg wh;a ldka;djka ixLHdj

ck.ykfhka ishhg 25 la fõ' ixLHdf,aLk wkqj 2041 jkúg wfma

ck.ykfhka ishhg 25 la jhi wjqreÿ 60 jeä msßia fõ' tuksid wmf.a

m%;sm;a;Ska ck.yk ixhq;sfha m%;sM, fk,d .ekSug fhdod .ekSug fï iqÿiqu

ld,hhs'

327. fuu ;;ajh ;=< .re l:dkdhl;=uks" .re ckdêm;s;=ud iy .re w.ue;s;=ud

úiska meyeÈ,sj m%ldY lr we;s mßÈ wm úiska wOHdmkh" Wiia wOHdmkh iy

wdfhdack wxYh o iys;j ksmqK;d ixj¾Okh i|yd mßmQ¾K yd m%dfhda.sl

ie,eiaula ilia lr ;sfnkjd' wmf.a wruqK wfma ;reK ;reKshka iy

ldka;djka i|yd wjYH ±kqu iy ksmqK;djhka ,nd§ tu.ska Tjqka rfÜ ixj¾Ok

l%shdj,shg odhl lr .ekSuhs' fuu wruqK u; wm úiska ksoyia ;dlaIK

wOHdmkh ,nd§u i|yd jk m%;sm;a;s o y÷kajd § ;sfnkjd'

328. ta iu`.u wm úiska miq.sh jif¾ wdrïN l< tla m%dfhda.sl jHdmD;shla bÈßm;a

lrk úYajúoHd, WmdêOdÍka i|yd kj iud.ula wdrïN lsÍug remsh,a ñ,shk

re' ñ' 1000

Page 58: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

58

1'5 l Kh uqo,la ,nd§fï fhdackd l%uh ;jÿrg;a bÈßhg f.k hkq we;' fuu

myiqlï rdcH úYajúoHd,j, wju jYfhka WmdêOdÍka 1"000 la i|yd ,nd fokq

we;' Kh uqo, wjqreÿ 10 l ld,hl§ f.úh hq;=h' fï i|yd ishhg 100 l fmd,S

iykdOdrhla ,nd§ug 2017 j¾Ifha remsh,a ñ,shk 150 la fjka lsÍug ud fhdackd

lrkjd'

329. .re l:dkdhl;=uks" jD;a;Sh mqyqKq mdGud,d yeoEÍug wfmalaIdfjka isák ;reK

;reKshkag wjYH uQ,sl mqyqKqj ,nd .ekSu i`oyd cd;sl ;reK fiajd iNdj iy

fhdjqka fiakdxlhg remsh,a ñ,shk 4"000 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

330. .re l:dkdhl;=uks" fuu .re iNdj ud iu`. tl`. jkjd we;s wmf.a ;reK

mrmqr u;a Wjÿßka wdrlaId lr .ekSug wm úiska laIKsl iy m%fõ.ldÍ mshjr

.;hq;= fjkjd' fï iïnkaO l%shdud¾. fkdf.k isàu bÈß mrïmrd .Kkdjlgu

b;du;a wk¾:ldÍ m%;sM, f.kfokq we;' ta wkqj" u;a øjH ksjdrK lghq;= i`oyd

fukau u;a øjHj,g weíneysjQjka mqkre;a:dmkh lsÍu i`oyd Y%S ,xld fmd,sSishg

remsh,a ñ,shk 150 la o" cd;sl ;reK fiajd iNdjg remsh,a ñ,shk 50 la o fjka

lsÍug ud fhdackd lrkjd' ÿïmdkh wffO¾Hhu;a lsÍu i`oyd jk m%pdrk

jHdmdrh bÈßhg f.k hdu i`oyd ÿïfld< Ndú;h wvq lr .ekSu i`oyd jQ f,dal

fi!LH ixúOdkfha m%;sm;a;s yd Y%S ,xldj tl`. ù we;'

331. fï wkqj" ÿïjeá úfrdaë ckdêm;s ld¾hidOk n,ldfha m%fhdackh i`oyd remsh,a

ñ,shk 500 la ckdêm;s wruqo, fj; mß;Hd. lrk f,i Y%S ,xld ÿïfld<

iud.fuka ud b,a,d isákjd'

332. iajhx /lshdj, kshq;= ;reK ;reKshka wju jYfhka mkylskaj;a hq;=

lKavdhula úiska wdrïN lrk iq¿ mßudKfha jHdmdrj,g uQ,H myiqlï iemhSu

i`oyd Èia;%sla ixj¾Ok lñgq yryd fmd,S rys; Kh fhdackd l%uhla l%shd;aul

lsÍu i`oyd tla .%duks,OdÍ fldÜGdYhlg remsh,a ñ,shkhla ne.ska fjka lsÍug

ud fhdackd lrkjd' fuu lKavdhï Èia;%sla ixj¾Ok lñgqj, ,shdmÈxÑ ù isáh

hq;=h' tjeks jHdmD;sj,g lDIsl¾udka;h" w;alï" ìïu,a j.dj" fj<`odu" úis;=re

u;aiH j.dj" u,a j.dj iy WoHdk w,xlrKh jeks jHdmD;s we;=,;a fõ' fuu

jev ms<sfjf,ys fjkqfjka uQ,sl wÈhr i`oyd remsh,a ñ,shk 7"000 la fjka

lsÍug ud fhdackd lrkjd' fuu.ska úfYaIfhka ;reK ;reKshka i`oyd

iajhx/lshd wjia:d 350"000 la ks¾udKh fjkjd' rcfha /lshd ñ,shkhla we;s

lsÍfï jevigykg fuu.ska ie,lsh hq;= odhl;ajhla ,efnkq we;'

333. Y%u n,ldfha ldka;d iyNd.s;ajh fï jk úg ishhg 36 la muKs' fufia ù

we;af;a úYajúoHd, WmdêOdÍkaf.ka ishhg 50 ldka;djka ù ;sìh§h' rcfha

m%;sm;a;sh jkafka 2020 j¾Ih jk úg ldka;d Y%u iyNd.s;ajh wju jYfhka

ishhg 40 olajd jeälsÍuh' wOHhkhla u.ska fmkajd§ we;af;a Y%u n,ldfha

ldka;d iyNd.s;ajh wvqùug tla m%Odk fya;=jla jkafka .=Kd;aul núka by,

<ud iq/l=ï yd jeäysá iq/l=ï uOHia:dk fkdue;s ùuhs' ta wkqj fiajlhska 500

g jeä ish¿ iud.ï wjYH myiqlï iys; <ud iq/l=ï uOHia:dk we;sl, hq;=

njg ud fhdackd lrkjd' ;j;a iud.ï yd tl;=j o tjeks uOHia:dk wdrïN

re' ñ' 150

re' ñ' 4000

re' ñ' 200

re' ñ' 7000

Page 59: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

59

l< yelsh' fuu jHdmD;sh i|yd ld¾ñl úoHd, yd wfkl=;a jD;a;Sh mqyqKq

wdh;k yd tlaj <ud iq/l=ï yd jeäysá iq/l=ï mqyqKq jevigyka wdrïN lsÍug

lghq;= lrk f,i ldka;d yd <ud lghq;= wud;HdxYfhka ud b,a,d isákjd'

tu.ska ±ä iudc m%Yakhla njg m;aj we;s kqmqyqKq Y%ñl ldka;djka /lshd fidhd

ueo fmrÈ. hdu je,elaùu b,lal fldg f.k fuu jevigyk l%shd;aul l<

yel'

wd.u" ixialD;sh yd l,dj

334. .re l:dkdhl;=uks" Y%S ,xldj 2017 j¾Ifha uehs ui tlai;a cd;Skaf.a ks,

fjila W;aijh i|yd i;aldr imhkakd f,i lghq;= lrkq we;' w;s.re

ckdêm;s;=ud fuu jevigyk ixúOdkh lsÍfï ld¾hhka i|yd kdhl;ajh f.k

lghq;= lrhs' fuu W;aijh i|yd ol=Kq wdishdkq iy Bidk È. wdishdkq

l,dmfhka fjk fjku úfoaYSh wuq;a;ka rdYshla iyNd.s ùug wfmalaIs;h' fuu

ld¾h i|yd iydh ±laùula jYfhka remsh,a ñ,shk 250 la fjka lsÍug ud

fhdackd lrkjd'

335. tfukau ckdêm;s f,alï ld¾hd,h u.ska wd.ñl lghq;= ixj¾Okh i|yd

remsh,a ñ,shk 50 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

336. Bg wu;r jYfhka wd.ñl ia:dk mqkre;a:dmkh i|yd remsh,a ñ,shk 25 la fjka

lsÍug ud fhdackd lrkjd'

337. u,aj;= yd wia.sß uyd ksldhkaj, w;s mQcH uyd kdhl ysñjreka iu`. mj;ajk

,o idlÉPdj,g jeäuk;a jYfhka furg msßfjkaj, fmdÿ myiqlï jeä lsÍug;a

msßfjka .=rejrekaf.a l=i,;d j¾Okh lsÍug;a remsh,a ñ,shk 150 la fjka lsÍug

ud fhdackd lrkjd' fï iu`.u msßfjka wOHdmkh ,nk ish¿u

NslaIQkajykafia,d i`oyd uilg remsh,a 2"500 l YsIHdOdrhla ,nd §ug remsh,a

ñ,hk 50 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

338. .re l:dkdhl;=uks" Y%S ,xldfõ ;sr.; jQ wdpd¾h f,iag¾ fcaïia mSßia ue;s;=ud

úiska wOHlaIKh lrk ,o zzf¾Ldjzz yd zzksOdkhzz jeks b;d jeo.;a Ñ;%mg

;jÿrg;a kerôh fkdyels uÜgug úkdY ù we;s njg Tn;=ud ±kqj;aù we;ehs

lshd ud úYajdi lrkjd' fuu miqìu u; Ñ;%mg ixrlaIK yd m%;sIaGdmkh

lsÍfï tallhla cd;sl Ñ;%mg ixia:dfõ jydu wdrïN lsÍug ud fhdackd lrkjd'

ta i|yd remsh,a ñ,shk 50 la fjka lsÍug o ud fhdackd lrkjd'

339. .re l:dkdhl;=uks" i;shlg muK fmr wdpd¾h mKaä;a ví,sõ ã wurfoaj Y+Íka

wm cd;sfhka iuq.;a;d' wmg mqrdjD;a;hla fukau cd;sl jia;=jla wysñ jqkd' .re

ckdêm;s;=ud úiska Wmfoia § we;s mßÈ wurfoaj Y+Íka úiska cd;shg isÿl<

w;súYsIaG fiajhg .re lsÍula jYfhka ke`.S tk ix.S;{hkag úYd, wkqn,hla

úh yels zmKaä;a wurfoaj ix.S; wdY%uhZ msysgqùu i`oyd remsh,a ñ,shk 25 la

fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

340. Ñ;%mg l¾udka;fha fhfok l,dlrejka iy ld¾ñl Ys,amSkaf.a yelshd j¾Okh

isÿ lsÍu fndfyda l,l isg wjYHj meje;s njg ud úYajdi lrk neúka cd;sl

re' ñ' 250

re' ñ' 50

re' ñ' 25

re' ñ' 50

re' ñ' 150

re' ñ' 50

re' ñ' 25

Page 60: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

60

Ñ;%mg wOHhk wdh;khla we;s lsÍug remsh,a ñ,shk 50 la fjka lsÍug ud

fhdackd lrkjd'

341. Y%S ,xld /.=ï md,l uKav,fha lghq;= myiq lsÍu msKsi kùk ;dlaIKh iys;

kj f.dvke.s,a,la bÈlsÍug remsh,a ñ,shk 50 la fjka lsÍug ud fhdackd

lrkjd'

342. foaYSh l¾udka;lrejka úiska flan,a iy ieg,hsÜ rEmjdyskS u.ska úfoaYSh

ksIamdok ms<sn| fj<| ±kaùï .dia;= f.ùulska f;drj m%pdrh lsÍu ms<sn|j

f;dr;=re bÈßm;a lr ;sfnkjd' ta wkqj iudk ;r`.ldß;ajhla we;s lsÍu msKsi

flan,a iy ieg,hsÜ rEmjdyskS fiajd u.ska m%pdrh lrkq ,nk úfoaYSh ksIamdok

ms,sn| fj<| ±kaùï i|yd jk ;;amr 30 l ±kaùulg remsh,a 50"000 l noaola

mekùug ud fhdackd lrkjd'

343. Ñ;%mg ksIamdolhka yd foaYSh l,dlrejka úiska isxy, yd fou< yv ljk ,o

úfoaYSh Ñ;%mg yd fg,skdgH úldYkh lsÍu ms<sn|jo f;dr;=re o bÈßm;a lr

we;' ta wkqj úkdä 30 l fldgila i|yd ±kg mj;sk remsh,a 90"000 l nÿ uqo,

remsh,a 300"000 olajd jeä lsÍug fhdackd lrkjd' tfia tl;= lrkq ,nk uqo,

foaYSh Ñ;%mg l¾udka;h ÈhqKq lsÍug fhdod .ekSug wfmalaId lrkjd'

344. k¿jka" .dhlhka" ix.S;{hka o we;=¿j l,dlrejka i|yd ±kg mj;sk rlaIK

fhdackd l%uh mq¿,a lsÍu yd Yla;su;a lsÍug remsh,a ñ,shk 50 la fjka lsÍug ud

fhdackd lrkjd'

345. md¾,sfïka;= m%;sixialrK yd ckudOH wud;HdxYfha ,shdmÈxÑ ú we;s b;d ÿIalr

;;a;ajhka hgf;a m%jD;a;s ,nd fok jd¾;dlrejkag wjYH udOH WmlrK ,nd

.ekSu i`oyd remsh,a 300"000 l Wmßuhlg hg;aj ishhg 100 la fmd<S

iykdOdrhla rch u.ska ,nd fok nexl= Kh ,nd .ekSfï l%ufõohla y`ÿkajd

§ug lghq;= lrkjd' ckudOH wud;HdxYfha ,shdmÈxÑ ù we;s wfkl=;a

udOHlrejkaf.a jD;a;Sh i`oyd wjYH jk WmlrK jeä ÈhqKq lr .ekSug wjYH

remsh,a 150"000 l Wmßuhlg hg;aj Kh myiqlï ,nd .ekSfï § ishhg 50 l

fmd<S iykdOdrhla rch úiska ,nd foñka Tjqkag iyfhda.h olajkq we;'

úfYaIfhka W;=re kef.kysr m%foaY o we;=,;a jk mßÈ fï i`oyd remsh,a ñ,shk

25 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

346. úfYaIfhka W;=re kef.kysr we;=¿ úúO ckfldgia w;r iyfhda.h" iduh yd

ixys`Èhdj jeä lsÍu b,lal lr .ksñka Èh;a lrk jevigyka Èß .ekaùu

fjkqfjka remsh,a ñ,shk 180 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

l%Svd

347. .re l:dkdhl;=uks" fuu j¾Ih Y%S ,dxlSh l%Svd lafIa;%fha ch mrdch ñY%

j¾Ihls' wmf.a l%slÜ lKavdhu ´iafÜ%,shdjg tfrysj ;=kg ìkaÿjla jYfhka

fgiaÜ ;r`.dj,sh ch.;a w;r th fM;sydisl ikaêia:dkhls' fcHIaGhka

úY%duhEu iu`. we;sjQ ys±i msrùug kjlhka fmruqK .kakd nj wm ÿgqjd'

wmf.a u,, l%Svlhka id*a l%Svd Wf<f,a§ fyd`Èka l%Svd l<d' ßfhda ys mej;s merd

T,sïmsla l%Svd Wf<f,a§ msßñ fy,a, úis lsÍfï l%Svdfõ§ f,dalv molalu Èkd

re' ñ' 50

re' ñ' 50

re' ñ' 50

re' ñ' 25

re' ñ' 180

Page 61: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

61

.;a;d' tfy;a mqreÿ mßÈ fuu j¾Ifha§ o T,sïmsla l%Svd Wf<f,a§ tl molalula

fyda ,nd.; fkdyels jqKd' fï jk úg meyeÈ,sju l%Svd lafIa;%h i|yd wmg

fjkia m%fõYhla .ekSug isÿù ;sfnkjd' ksielju olaI;uhska iu`. ;r`. l<

yels fndfyda wh .ïj, isák w;r wm úiska Tjqka fidhd .; hq;= fjkjd'

348. .re l:dkdhl;=uks" fuu moku u; orejka yd ;reK ;reKshka w;r olaI;d

y÷kd .ekSfï jevigyka wdrïN lr ;sfnkjd' wm úiska Tjqka y÷kd .ekSfuka

miq Tjqkaf.a olaI;d ÈhqKq lsÍu i|yd l%Svd mdie,a fj; fhduq lsÍug lghq;=

lrkjd' fuu.ska wo fyda fyg m%;sM, fkd,enqk;a bÈß wjqreÿ 5 - 10 ld,h ;=<

m%;sM, ,efnk nj wmg úYajdihla ;sfnkjd' fï i`oyd iydh ±laùu msKsi 2017

j¾Ifha§ remsh,a ñ,shk 50 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

349. .re l:dkdhl;=uks" rcfha È.= ld,Sk ie,eiaug ;jÿrg;a iydh ±laùu msKsi

Èh.u l%Svdx.khg wkqnoaOj cd;sl l%Svd wOHdmk wdh;khla wdrïN lsÍug ud

fhdackd lrkjd' fï i`oyd remsh,a ñ,shk 100 la fjka lsÍug ud fhdackd

lrkjd' fuh w;s kùk WmlrKj,ska iy by<u uÜgfï l%Svd mqyqKqlrejkaf.ka

iukaú; jkq we;' tfukau wmf.a cd;sl ;,fha l%Svlhkag úfoaYSh ;r`. j,g

iyNd.sùug myiqlï ie,iSu msKsi remsh,a ñ,shk 100 la fjka lsÍug ud

fhdackd lrkjd'

350. iq.;odi .Dyia: yd t<suyka l%Svdx.k b;d msßyqK ;;ajhl mej;sks' 2016

j¾Ifha§ remsh,a ñ,shk 175 la ta i`oyd fjka lrk ,o w;r fuu jHdmD;sh ksu

lsÍu i|yd remsh,a ñ,shk 250 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

351. wm rg i;= l%Svd mdi,a .Kk 24 ls' tu mdi,a ;jÿrg;a ÈhqKq yd Yla;su;a lrkq

we;s w;r fuu l%Svd mdie,a fpia" iafldIa" b,lalhg fjä;eîu" ÿKq ú§u wd§

l%Svd i|yd fhduq lsÍug woyia flf¾' fuu l%Svd i|yd remsh,a ñ,shk 100 fjka

lsÍug fhdackd lrkjd' tfukau" l%Svd mqyqKqlrejka úksYaphlrejkaf.a Odß;d

j¾Okh i`oyd remsh,a ñ,shk 50 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd' ta iu`.u

m<d;ano l%Svd ixlS¾K 3 la i|yd lD;su Odjk m: tl ne.ska ,nd§ug yelsjk

mßÈ remsh,a ñ,shk 250 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

352. .re l:dkdhl;=uks" l%Svd ffjoH wdh;kfha udkj ld¾hidOk

mÍlaIKd.drhla we;s lsÍu i|yd remsh,a ñ,shk 100 la fjkalsÍug o ud fhdackd

lrkjd'

353. wka;¾cd;sl l%Svlhka úiska Tjqkaf.a ld¾hlaIu;djh j¾Okh msKsi uqyqÿ

uÜgfuka by< m%foaYj,§ ,ndfok mqyqKqj iudfhdackh lrkq we;' flfia jqjo

wm rfgys ish¿ WmlrK iys; tjka mqyqKq wdh;khla fkdue;' tu ksid

kqjrt,sfha fujeks mqyqKq wdh;khla we;s lsÍug remsh,a ñ,shk 500 la fjka

lsÍug ud fhdackd lrkjd'

354. .re l:dkdhl;=uks" wmf.a cd;sl l%slÜ lKavdhfï by, olaI;d fmkajk l%Svd

;re fndfyduhla msg m<d;a mdie,a j,ska ìys jQ wh fõ' ta wkqj tjka olaI;d

iys; ;reKhka cd;sl lKavdhug tlaùu m%j¾Okh lsÍug msg m<d;a mdie,a 1"000

re' ñ' 50

re' ñ' 100

re' ñ' 100

re' ñ' 250

re' ñ' 100

re' ñ' 50

re' ñ' 250

re' ñ' 100

re' ñ' 500

re' ñ' 250

Page 62: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

62

l l%slÜ l%Svdj kexùug wOHdmk wud;HdxYh yd tlaj lghq;= lsÍu i`oyd remsh,a

ñ,shk 250 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

355. .re l:dkdhl;=uks" je,ajeá;=f¾ l=ud¾ wdkkaoka msyskqï ;gdlh bÈlsÍu i`oyd

remsh,a ñ,shk 25 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

úfoaY /lshd

356. .re l:dkdhl;=uks" ueo fmrÈ. fjkiajk ;;a;ajhka ueo jqjo úfoaY /lshdj,

kshqla;slhkaf.ka wefußldkq fvd,¾ ì,shk 7 l muK fm%aIK ,eî ;sfnkjd'

357. fuu úfoaY /lshdj, kshqla; fiajlhkag idOdrKhla lsÍu i`oyd kqmqyqKq

Y%ñlhkaf.a wju jegqm uilg wefußldkq fvd,¾ 350 o mqyqKq Y%ñlhkaf.a jegqm

uilg wefußldkq fvd,¾ 450 o úh hq;= njg fhdackd lrkjd' úfoaY /lshd

i`oyd msgj hk ish¿u fiajlhka i`oyd by; jegqm ,efnk njg úfoaY fiajd

kshqla;s ld¾hdxYh ;yjqre l< hq;= fjkjd'

358. .re l:dkdhl;=uks" tfiau úfoaY /lshdj, kshqla;slhkag iu.dój odhl;aj

úY%du jegqma l%uhla o fhdackd lrkjd' thg l=fõÜ wruqo, yryd fiajlhka

úiska lrk odhl;ajh yd iudk odhl;ajhla rch úiska ,ndfoa' jhi wjqreÿ 60

§ úY%du m%;s,dN ysñfõ'

jvd hym;a rdcH fiajhla ie,iSu

359. .re l:dkdhl;=uks" rdcH wxYfha fiajd iemhSu wjOdkhg ,laúh hq;= lreKla

ù we;' by< uyck wfmalaIdjka iy mj;sk iïm;aj, ys`.;djh uOHfha Tjqka

úiska b;d ÿIalr ;;a;ajhka hgf;a ish fiajd bgq lrkq ,nk nj uu ms,s.kakjd'

rdcH wxYfha m%;sixúOdkhl yÈis wjYH;djhla mj;sk nj m%:ufhkau rdcH

wxYfha idudcslhska ud iu`. tl`. jk nj ug úYajdihs' úfYaIfhkau rdcH

wxYfha M,odj jeälr.ekSu wruqKq lr.ksñka" ld¾h idOkh mokï lr.;a

we`.hSï l%uhla" fukau jD;a;slhlaf.a olaI;d j¾Okh lsÍfï yd úfYaIfhkau

úYaj úoHd,j,ska ìysjk úYsIaGhska w;ßka úYsIaGhska wdl¾IKh lr .; yels

mßÈ fuu m%;sixúOdkh ilia úh hq;= fõ'

360. rdcH fiajh ld¾hlaIu lsÍu - fï i`oyd b;d mßmQ¾K m%;sixúOdk fhdackd

l%uhla ks¾foaY lsÍu i|yd by< uÜgfï lñgqjla m;a lsÍug ud fhdackd lrkjd'

fuu lñgqj ld,Sk wjYH;djhlaj mj;sk ks,OdÍjdoh wfydais lsÍu ms<sn`o

fidhd n,kjd we;'

361. rdcH wxYfha ld¾hlaIu;djh j¾Okh lsÍu yeu fokdf.au wfmalaIdjhs' fyd`o

rdcH fiajlhska b;du;a fyd`o rdcH fiajlhska njg m;aùug Èß .ekaùu i`oyd

hï lsis mqoa.,fhl= rcfha wdh;khlska b,a¨ï lrk wjirm;a" n,m;% wdÈh

i`oyd jk b,a,Sïj,g wu;r f;dr;=re wjYH;djh u; yereKq úg i;s folla

we;=,; tajd ksl=;a fkdl<fyd;a th ksl=;a l<d fia i,ld lghq;= l< hq;= njg

re' ñ' 25

Page 63: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

63

ud fhdackd lrkjd' fuu.ska úhoï wvq lsÍu" ld¾hlaI;djh by< kexùu iy

jHdmdr lghq;= myiq lsÍu isÿ fõ hehs ud úYajdi lrkjd'

362. rchg ixj¾Ok jevigyka fõ.j;a lsÍug w;a±lSï iys; jD;a;slhka wjYHhs'

by<u ;,hkays tjeks yelshdj we;s whf.a ys`.hla olakg ,efnkjd' ta wkqj"

wêlrK lafIa;%h iy úYajúoHd, m%cdj we;=¿ tjeks jeo.;a ks,OdÍka úY%du

hdfï jhiska miqj kej; fiajfha fhdojd .ekSug yelsjk mßÈ hdka;%Khla

ilia lsÍug ud fhdackd lrkjd' Tjqkaf.a úY%du .ekaùu wjqrd ;nkq we;' tfiau

Tjqkaf.a jegqma" fiajd ld,h ;=< wLKavj ,efnkq we;' óg wjYH lrk kS;suh

ixfYdaOk fuu .re iNdjg blaukska bÈßm;a lsÍug lghq;= lrkjd'

363. ±kg cd;sl jegqma fldñifï OQr ld,h jir 3 lg iSud fjhs' tfy;a wLKavj

rdcH fiajfha mj;sk úúOdldr ld¾h uKav, yd jegqma iïnkaO .eg¿ ms<sn`oj

i,ld n,d w;s.re ckdêm;s;=ud úiska lrkq ,enQ ks¾foaY u; tu fldñiu iaÓr

yd ia:djr fldñiula f,i 2017 ckjdß 1 Èk n,d;aul jk mßÈ isg m;a lrkq

we;'

364. wmf.a Kh m%udKh remsh,a á%,sshk 9 lg u`ola jeä m%udKhla .kakd w;r" thska

úfoaY KhjrKh uq¿ Kh m%udKfhka ishhg 43 la jk ksid ta iïnkaOj läkï

mshjr .; hq;=j we;' úplaIK Kh l<ukdlrK l%uhla i|yd jQ wmf.a lemùu

wkqj m%;s ñ,§ .ekSu yd mj;sk Kh m%udK kej; ksl=;a lsÍu jeks úúO úl,am

iys; j.lSï l,ukdlrK hdka;%Khla y÷kajd§u i|yd lghq;= lrkjd' ud fï

.re iNdjg ±kqï fokak leu;shs" wud;H uKav,h úiska ±kgu;a iajdëk Kh

l<ukdlrK ld¾hd,hla uqo,a wud;HdxYfha msysgqùug ;SrKh lr we;s nj' fuu

ld¾hd,h úiska foaYSh yd úfoaYSh Kh ksl=;a lsÍu yd Kh l<ukdlrKh ms<sn|j

j.lSu orkq we;' fï l%shdj,sh myiq lsÍu i|yd wjYH kS;sÍ;s y÷kajd§ug lghq;=

lrkq we;'

365. .re l:dkdhl;=uks" w;s.re ckdêm;s;=ud iy .re w.%dud;H;=udf.a lemùu u;

ck;djf.a Ôjk ;;a;ajh Wiia lsÍug lghq;= lrkq we;' flfia jqjo" wmg Wreu

ù we;s wêl Kh m%udKh uQ,H lghq;= flfrys úYd, n,mEula we;s lrkjd' Kh

fiajdlsÍu i`oyd 2017 j¾Ihg remsh,a ì,shk 1"480 la muK wjYH fõ hehs

weia;fïka;= lr we;' wfma wruqK jkqfha tu Khj,g wod< fmd<S msßjeh

remsh,a ì,shk 90 lska wvq lr .ekSuhs' fï i`oyd foaYSh fmd<S wkqmd;h wju

jYfhka ishhg 1'5 lska j;a wvq lsÍu wjYH fjkjd' wfma Kh nr u; jk msßjeh

wju lsÍu i`oyd kj hdka;%Khla fhdodf.k tys m%;s,dN ck;dj fj; ,nd §ug

wm úiska lghq;= lrkjd'

366. ±kg úúO fomd¾;fïka;= iy jHjia:dms; wdh;k hgf;a wruqo,a .Kkdjla

l%shd;aulj mj;S' jydu l%shd;aul jk mßÈ úY%du wruqo,a yer ish¿ wruqo,a

taldnoaO wruqo,g udre lsÍug ud fhdackd lrkjd' NdKavd.drh úiska wjYH;djh

wkqj b,a¨ï lrk úg§ fuu wruqo,a uqod yßkq we;'

367. .re l:dkdhl;=uks" rcfha ixj¾Ok jevigyka m%udo ùug n,mdk tla m%Odk

fya;=jla jkafka bvï iy foam,j, uQ,sl we.hSu i|yd wjYH rcfha

Page 64: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

64

;lafiarelrejka m%udKj;a ixLHdjla fkdue;s ùuhs' m<d;a md,k wdh;k i|yd

ksis ;lafiare jákdlï ,nd.; fkdyels ùfuka ish wdodhï wysñ ùugo fuh

fya;=jla ù we;' fïksid kj Wiiaùï l%uhla y÷kajd§fuka yd kj

;lafiarelrejka 400 la 2017 jir ;=< § n|jd .ekSu u.ska ;lafiare

fomd¾;fïka;=j Yla;su;a lsÍug ud fhdackd lrkjd'

368. m%Odk jYfhkau rcfha j;alï yd msßjeh l<ukdlrKh wëlaIKh lsÍfï

j.lSu mjrñka uqo,a wud;HdxYh hgf;a fldïmafg%d,¾ ckrd,a ld¾hd,hla

ia:dms; lsÍug fhdackd lrkjd' ish¿u rcfha j;alï we;=¿jk mßos j;alï

f,aLkhla we;slsÍug o fhdackd lrkjd'

369. rdcH uQ,H l<ukdlrKh uqyqKfok ixlS¾K wNsfhda. yuqfõ rdcH fiajfha

olaI;d j¾Okh lsÍu i|yd rdcH uQ,H lafIa;%fha m¾fhaIK yd mqyqKqj flfrys

ióm wjOdkhla fhduqúh hq;=j we;' tuksid NdKavd.drh iy uQ,H wOHhkh

i|yd jQ ñf,daod wdh;kh ióm iïnkaO;djhla we;súh hq;= njg fhdackd

lrkjd'

370. .re l:dkdhl;=uks" ±kg ñ,shk 1'4 muK jk rdcH fiajlhska ixLHdjla rdcH

fiajh ;=< isà' fuh idudkHfhka mqrjeishka 15 fofkl=g tla rdcH ks,Odßfhl=

f.a ;;a;ajhg meñK we;' fujeks úYd, ixLHdjla jQ rdcH fiajlhka isáh;a

mdie,aj," wdfrda.HYd,dj, úfYaIfhkau .%dóh m%foaYj, rdcH fomd¾;fïka;=j,

ld¾h uKav, ys`.hlg wm uqyqK § isákjd' tuksid NdKavd.drh úiska rdcH

fiajd iemhqu m%iia: lsÍu i|yd ld¾h uKav, úu¾IKhla l<hq;= njg fhdackd

lrkjd'

371. rdcH fiajh ;=< úOdhl fkdjk ks,OdÍka ishhg 94 muK isákjd' úêu;a

olaI;d j¾Okh lsÍfï l%uhla fkdue;s neúka úOdhl fkdjk ks,OdÍkag mqyqKq

wjia:d wysñ ù we;' tuksid wju jYfhka wjqreÿ 3 lg jrlaj;a mqyqKqùfï

wjYH;djh wksjd¾h lrñka rdcH mßmd,k wud;HdxYh u.ska úOdhl fkdjk

ks,OdÍka i|yd mqyqKq jevigykla y÷kajd fok f,i b,a,d isákjd'

372. bvï" f.dvke.s,s" iïuka;%KYd,d iy wdmkYd,d jeks rdcH wxYfha j;alï

Wmßu jYfhka m%fhdackhg fkdf.k we;s nj ksÍlaIKh lrkjd' tuksid tjeks

j;alï fm!oa.,sl iud.ïj,g iy uyck;djg l=,shg §u u.ska jvd Wiia

m%fhdackhla ,nd .ekSug fhdackd lrkjd' m%fhdackhg fkdf.k we;s yd W!K

Wmfhdacs; jdyk wmyrKh lsÍu i|yd läkï mshjr .; hq;= njg fhdackd

lrkjd'

373. ish¿u rdcH wdh;kj, ld¾hh uKav,h meñKSu igyka lsÍu i|yd we`.s,s

i,l=Kq hka;% Ndú;d l<hq;= njg ud fhdackd lrkjd'

374. .re l:dkdhl;=uks" fydag,a mj;ajdf.k hdu bÈlsÍï lghq;= jeks jdKsc

lghq;=j, ;%súO yuqodj kshe,S isà' fuu ish¿ jdKsc lghq;= taldnoaO lrñka kj

iud.ula msysgqùug fhdackd lrk w;r fuu lghq;= hd;%d bÈlsÍï yd .=jka hdkd

kv;a;=j olajd jHdma; lsÍug ud fhdackd lrkjd'

Page 65: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

65

375. .re l:dkdhl;=uks" .%dóh m%foaYj, cSj;ajk ck;djg rdcH fiajh ,nd.ekSu

i|yd ;ekska ;ekg hdug isÿùfuka rdcH fiajd iemhSu wm%idohg m;aù we;'

tuksid .%duks,OdÍ" iuDoaê ks,OdÍ" mjq,a fi!LH fiaúld iy lDIsl¾u m¾fhaIK

yd ixj¾Ok ks,OdÍka tla mshilg f.k zzfiajd mshizz tall 1"000 msysgqùug

fhdackd lrñ' fï i|yd remsh,a ñ,shk 1"500 fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

376. úúO md¾Yjhka ud iu`. mej;s idlÉPdjkays§ u;= lrk ,o tla lreKla jkafka

zzfudag¾ r: i|yd wdodhï n,m;% ,nd .ekSu" .uka n,m;%hla ,nd .ekSu jeks

fiajd ,nd .ekSfï§ wkq.ukh l,hq;= l%shdud¾.h ms<sn| ±kqu wju ùuhs'

zztuksid ck;djf.a ck cSú;h myiq lsÍu i|yd ish¿u rdcH wdh;k fujeks

fiajd ,nd.ekSfï§ wkq.ukh l< hq;= l%ufõohla NdId ;=fkkau b;d meyeÈ,sj

;u fjí wvúj, wka;¾.; l<hq;= nj ud fhdackd lrkjd'

377. ±kg mj;sk m%iïmdok l%ufõoh bf,lafg%dksla m%iïmdok ^E Procument) yß;

m%iïmdok ^Green Procument)"iaúia pef,akaca ^Swiss Challenge& jeks kùk l%u u.ska

ÈhqKq l< hq;= nj ksÍlaIKh lrkjd' ta i|yd 2017 m,uqjk ld¾;=j ;=< fuu

kùk l%ufõohka y÷kajdÈh hq;= njg iajdëk m%iïmdok fldñiu fj; okajd

isákjd'

378. fuu l%ufõohka y`ÿkajd §u;a iu`. m%iïmdokh i`oyd .;jk ld,h i;s 54 isg

i;s 17 olajd wvq lsÍug wfmalaId lrk w;r fuu.ska jHdmD;s l%shd;aul lsÍu

läkï lsÍug;a rfgys ixj¾Ok lghq;= by< kexùug;a yelsjkq we;'

379. fndfyda wud;HdxY hgf;a l%shd;aul jk jHdmD;sj, msßjeh ie,lsh hq;=

m%udKhlska weia;fïka;= uqo, blaujd hk wjia:d ms<sn`oj wmg jd¾;d fjkjd'

ishhg 10 lg jvd weia;fïka;= msßjeh blaujk jHdmD;s i`oyd fidhd ne,Sug

uyd NdKavd.dr fcHIaG ks,Odßfhl=f.a iNdm;s;ajfhka hq;a ia:djr lñgqjla m;a

lsÍug ud fhdackd lrkjd'

380. uOHu m%iïmdok tallhla ia:dms; lsÍug fhdackd lrk w;r tu.ska rdcH wxYh

i`oyd wjYH ish¿u ,sms øjH" ld¾hd, WmlrK wdÈh m%iïmdokh lrkq we;' fuu

l%ufõoh ;=<ska j¾Ihlg remsh,a ñ,shk 4"000 la muK uq,a wjia:dfõ§u b;sß fõ

hehs wfmalaId lrkjd'

381. ishhg 35 lg jvd w.h tl;= lrñka foaYSh iud.ï úiska lrkq ,nk ksIamdok

i`oyd rcfha m%iïmdok l%shdj,sfha § ishhg 5 l jdishla ysñjkq we;'

382. wud;HdxY úiska l%shd;aul lrkq ,nk ish¿u uQ,Ok jHdmD;s iy tu wud;HdxY

úiska t,U we;s .súiqïj, úia;r 2017 ckjdß ui 01 od isg wod, wud;HdxYhkays

fjí wvúj, m%o¾Ykh lrkq we;'

383. .re l:dkdhl;=uks" wm úiska ck;djf.a cSú; myiq l, hq;=j we;' fï i|yd

rcfha frday,aj, ndysr frda.S wxY fiajdj rd;%S 10'00 olajd oS¾> lsrSug fhdackd

lrkjd' tfiau fudag¾ r: m%jdyk fomd¾;fïka;=j" mqoa.,hka ,shdmÈxÑ lsÍfï

fomd¾;fïka;=j" wd.uk yd ú.uk fomd¾;fïka;=j wd.ñl ksjdvq Èkj, yer

i;sfha Èk 7 u újD; lr ;eîug fhdackd lrkjd' tfiau nexl= úiska wju

re' ñ' 1500

Page 66: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

66

jYfhka Èia;%slalhlg tla YdLdjla j;a wd.ñl ksjdvq Èk yer i;sfha Èk 7 u

újD; lr ;eîug Wkkaÿ lrkjd'

384. wd.uk kS;s l%shd;aul lsÍu i`oyd wd.uk fmd,sishla ia:dms; lsÍug remsh,a

ñ,shk 25 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

385. Y%S ,dxlsl mqoa.,hskaf.a úfoaYSh l,;%hka i`oyd jir 5 la i`oyd ùid ,nd §ug o

ud ks¾foaY lrkjd'

wd¾Ólh äcsg,alrKh lsÍu

386. .re l:dkdhl;=uks" miq.sh jif¾ äcsg,a wd¾Ólhla lrd jQ wmf.a .uk wdrïN

lf<uq' fj,|m,j,g yd ;dlaIKhg läkï m%fõYhla ie,iSu myiq lrñka

ñksia wld¾hlaIu;djh yd whq;= wd¾Ól m%;s,dN ,nd.ekSfï mqreÿ u`.yrjd ,ñka"

rdcH md,kh úksúoNdjh yd rdcH fiajd iemhSu ÈhqKq lsÍu i|yd Y%S ,xldj jeks

ueÈ wdodhï rgla i|yd äcsg,alrKh hym;a mokula imhhs' äcsg,alrKh

;=<ska kj woyia bÈßm;aùfï fõ.h jeäùu" kj fidhd.ekSï yd M,odhs;d

j¾Okho tu.ska ;r`.ldÍ miqìula ilia ùuo isÿfõ' fun÷ miqìula hgf;a wm

úiska 2017 yd bka Tíng wjYH há;, myiqlï iemhSu i|yd wjYH lghq;=

ie,iqï lr ;sfnkjd'

387. fuu 2017 i|yd jQ whjeh taldnoaO NdKavd.dr l<ukdlrK f;dr;=re moaO;sh

yd wdodhï mßmd,k yd l<ukdlrK f;dr;=re moaO;sh ;=<ska l%shd;aul lsÍug

,eîu iïnkaOfhka ud i;=gg m;afjkjd' wdodhï mßmd,k l<ukdlrK moaO;sh

rcfha wdh;k 23 iu`. icSùj iïnkaO ù we;' iEu jHdmdrhlgu tl yd

iudkj jHdmdr lghq;= lrf.k hdug wjYH miqìula ilia lsÍug;a fj<|m,

;=< mj;akd fjkialï ke;slsÍug;a yelsjk mßos nÿ mßmd,kh iy nÿ moku

jHdma; lsÍu i|yd fuu f;dr;=re l%uh u.ska foaYSh wdodhï fomd¾;fïka;=jg

yelshdj ,efnkq we;' fuu moaO;sh nÿ f.jkakka i|yd B ,smsf.dkq yd B f.ùï

wka;¾.; w;;ah ld¾hd,hla ks¾udKh ^Virtual office) lsÍug myiqlï imhkq

we;'

388. .re l:dkdhl;=uks" f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIK tackaish ^ICTA) úiska ±kg

l%shd;aul lrf.k hkq ,nk cd;sl äcsg,a ye÷kqïm; u.ska ish¿u mqoa.,hkag

jHdmdßl ia:dkj,g yd rchg wdrlaIdldÍ f,i äcsg,a mßirfha .kqfokq l<

yel' mqoa.,hka yd jHdmdr ksYaÑ;j y÷kd.; yels mßos ish¿ rcfha wdh;k

úiska fuu cd;sl äcsg,a ye÷kqïm; Ndú;d lrkq we;' iudcfha wjOdkh

fhduqúh hq;= lKavdhï i|yd iudc /ljrK yd jvd M,odhS yd ld¾hlaIu iudc

wdrlaIK l%uhla i,id§u i|yd o fuh m%fhdackhg .; yel'

389. iEu mqrjeisfhl=gu f,aLk w;aika lsÍu i|yd äcsg,a w;aikla ,ndfokq we;'

th rfÜ fj<| lghq;= m%j¾Okh i|yd o WmldÍ jkq we;'

390. f;dr;=re ;dlaIK ikaksfõok tackaish u.ska cd;sl f.ùï fõÈldjlao ^National

Payment Platform) l%shd;aul lrkq we;' ta u.ska mqoa.,hkag jHdmdßlhkag yd

re' ñ' 25

Page 67: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

67

rchg wka;¾ f.ùï" NdKav yd fiajd i|yd jQ f.ùï" mß.Kl yd cx.u ÿrl:k

Ndú;h ;=<ska ud¾..; (on line) f.ùfï myiqlï i,ikq we;' 2017 j¾Ifha wm

úiska cd;sl f;dr;=re uOHia:dkh wdrïN lsÍug lghq;= lrkjd'

391. f;dr;=re ;dlaIK ikaksfõok tackaish úiska cd;Hka;rj l%shd;aul jk

r:jdyk md,kh lsÍu i|yd ud¾. .dia;= whlsÍfï l%uhla o l%shd;aul lrkq

we;'

392. .re l:dkdhl;=uks" äcsg,a wd¾Ólh i|yd myiqlï ie,iSug läkï mshjr

.kakd w;r;=r ihsn¾ wdrlaIdj o Yla;su;a lrkq we;' ta wkqj f;dr;=re ;dlaIK

ikaksfõok tackaish f;dr;=rej, foaYSh tald.%;djh íf,dlafÉka ;dlaIKh

Ndú;d lrñka o úfYaIs; f,aLk wdrlaIs; h;=rla Ndú;fhka o o;a;j, wdrlaIdj

jeäÿrg;a ;yjqrelr .kqfokq i|yd ck;djg Wmßu wdrlaIdj yd myiqlï imhkq

we;' ihsn¾ wmrdO je,elaùu yd f;dr;=re yd o;a; j, wdrlaIdj ;yjqre lr

.ekSu i|yd wmf.a cd;Hka;r yjq,a lrejka f.a iyfhda.fhka o lghq;= lrkq

we;'

393. ish¿u rcfha wud;HdxY fomd¾;fïka;= yd wdh;k ùäfhda iïuka;%K l%uhla

u.ska iïnkaOlr jvd hym;a wka;¾ iïnkaO;djhla rdcH wdh;k w;r we;slsÍu

i|yd wjYH ld¾hlaIu;djh iy myiqj jeäÈhqKq lrkq we;' rdcH fiajh

ie,iSfï§ jvd by, úksú|Ndjhla yd ld¾hlaIu;djhla we;s lrùu i|yd wjYH

wka;¾ rdcH äcsg,a f,aLko l%shd;aul lrkq we;' fuu`.ska mßirh /l.ekSuo

wfmalaId flf¾'

394. by; fhdackd myiqfjka l%shd;aul lsÍu ;yjqre lsÍu i|yd remsh,a ñ,shk 15"000

la fjkalsÍug ud fhdackd lrkjd'

iqrlaIs; mßirhla ks¾udKh lsÍu

395. .re l:dkdhl;=uks" wm úiska Ndr.kq ,enQfõ iqÿ jEka ixialD;sh rfÜ kS;sh jQ

kS;sfha wdêm;Hh fkdmej;=kq rgls' flfia fj;;a idudkH mqrjeishkayg lsisÿ

ìhla ke;sj cSj;aùug yelsjk mßÈ kS;sh yd idufha ie,lsh hq;= fjkila

m%Óia:dms; jQ rgla wo ±lsh yel'

396. §¾> ld,Skj meje;s .eg¿jla jQ ;%súO yuqodfõ iy fmd,Sisfha jegqma úIu;d bj;a

lsÍug lghq;= lrk nj i`oyka lsÍug leu;shs'

397. j¾I 2016 § fmd,sia fomd¾;fïka;=j iy fjk;a wod, rdcH wdh;k

iïm%odhdkql+, ùÈ wmrdO uev,Sfuka Tíng f.dia ihsn¾ yd uQ,H wmrdO uev,Su

i|yd Yla;su;a lsÍug lghq;= wdrïN lr we;'

398. .re l:dkdhl;=uks" fï .re iNdfõ isák ish¿ fokdu;a wfma ud¾.j, úkh

nrm;, f,i msßyS we;s njg ud iu`. tl`. jk nj ug úYajdihs' 2015 jir ;=<

muKla 40"000 muK wk;=re isÿù we;s w;r urK 2"800 la jd¾;d ù we;' ta

iu`.u ck;dj ud¾. kS;s j,g .re lsÍu m%udKj;a fkdùu ksid ud¾. ;onoh

jeä ù we;s w;r tu.ska ie,lsh hq;= wd¾Ól mdvqjla ù we;' tuksid wju ud¾.

re' ñ' 15000

Page 68: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

68

kS;s lvlsÍï i|yd jQ ovh remsh,a 2"500$- olajd jeälsÍug fhdackd lrk w;r

wfkl=;a ov o ta wkqj ixfYdaOkh lsÍug fhdackd lrkjd'

399. r:jdyk iïnkaO .eg¿ ksid rchg ±Íug isÿjk msßjeh b;d by, uÜgula .kS'

fï miqìu hgf;a wk;=rej,g Ndckh ù rcfha frday,aj,g we;=Mjk

;=jd,lrejka fjkqfjka jeh jk fi!LH úhofuka remsh,a 25"000 l uqo,la

wk;=r isÿ lrk ,o jdykfha rlaIK wdjrKfhka wh lr .ekSug ud fhdackd

lrkjd' tfia tl;= lrk ,o uqo,a rcfha frday,aj, myiqlï jeä ÈhqKq lsÍu

i`oyd fhdojkq we;' fuh uyck;dj u; mkjk .dia;=jla fkdjk nj

ldreKslj i,lk f,i ±kqï §ug leu;shs'

400. jvd fhda.H kS;sh l%shd;aul lsÍula i|yd fmd,sia fomd¾;fïka;=j kùk WmlrK

j,ska ikakoaO lr Odß;djh jeälsÍu wfmalaId lrhs' ta i|yd 2017 whjeh ;=<ska

remsh,a ñ,shk 5"000 la fjkalsÍug ud fhdackd lrkjd'

kS;s rduqj jeä ÈhqKq lsÍu

401. .re l:dkdhl;=uks" foaYmd,k w;fmùïj,ska f;dr iajdëk wêlrK moaO;shla

iy;sl lsÍu ksid ck;dj úiska wm fj; ;nk ,o úYajdihg f.!rj lrk nj

wdvïnrfhka i|yka lrkjd' fï iïnkaOj" wm úiska wêlrKh iy wfkl=;a

wod< wdh;k Yla;su;a lsÍug wjYH ish¿ l%shdud¾. .kq we;' Wiia Ôjk

;;a;ajhla mj;ajd .; yels iy wdfhdack wdl¾Ykh lr .; yels rgla njg wm

rg m;a lsÍu i`oyd kS;s iy wêlrK moaO;sfha l< yels m%;sixialrK ms<sn`o

ks¾foaY bÈßm;a lrk f,i w.% úksYaphldr;=ud we;=¿ wêlrK moaO;shg wm

wdrdOkd lrkjd'

402. fndfyda l,l isg mej;s w.úksiqre;=udo we;=¿j fYaIaGdêlrKh"

wNshdpkdêlrKh iy uydêlrK iy wfkl=;a wêlrK idudðlhkaf.a jegqma

úIu;djhka o 2016 j¾Ifha § ksjerÈ lsÍug lghq;= lrk ,§'

403. wêlrK fiajd fldñIka iNdj úiska lrkq ,enQ b,a,Sug m%;spdr jYfhka rch

úiska fYaIaGdêlrK úksiqrejrfhl=g m¾fhaIK ks,OdÍka fofofkl=

wNshdpkdêlrK úksiqre jrfhl=g m¾fhaIK ks,OdÍka tla wfhl= m;alsÍu

wkqu; lr we;' fï i`oyd remsh,a ñ,shk 10 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

404. ±kg rdcH fiajfha kS;s ks,OdÍkag wod, jD;a;Sh §ukdj ;%súO yuqodj, kS;s

ks,OdÍka olajd §¾> lsÍug fhdackd lrk w;r ta i|yd remsh,a ñ,shk 20 fjka

lrkq ,efí'

405. wêlrKj, fmdÿ myiqlï ÈhqKq lsÍfï wjYH;djh iy úksYaphlrejkag

fjkalr we;s myiqlï y÷kd .ksñka wm úiska .d,a," fydaud.u" j;a;," .,f.or"

ud;r" rejkaje,a," .ïfmd," miair" uq,;sõ iy udkal=,ï ys wêlrK ixlS¾K

bÈlsÍï iïmQ¾K lsÍu" úksiqrejrekaf.a fkajdisl myiqlï iemhSu i|yd fukau

kS;sm;s fomd¾;fïka;=fõ m%Odk ld¾hd, bÈlsÍï i|yd ±kgu;a re' ñ,shk 1"757

la fjkalr ;sfnkjd'

re' ñ' 5000

re' ñ' 10

re' ñ' 20

Page 69: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

69

406. tfiau wm úiska jdKsc wdrjq,a úi|Su läkï lsÍu i|yd jdKsc wêlrK 4 la

ia:dms; lsÍug remsh,a ñ,shk 100 la fjkalrkq we;' ;jÿrg;a wjYH há;,

myiqlï iemhSu wruqKq lrf.k wkqqrdOmqr" ud;f,a" hdmkh" fmdf,dkakrej

wêlrK ixlS¾K bÈlsÍu iy úksiqrejka i|yd fkajdisl myiqlï iemhSu fukau

wêlrK iajhxl%ShlrKh lsÍu i|yd remsh,a ñ,shk 600 fjka lsÍug ud fhdackd

lrkjd'

mßirh

407. .re l:dkdhl;=uks" w;s.re ckdêm;s;=ud úiska fokq ,nk kdhl;ajh wkqj Y%S

,xldj foaY.=K úm¾hdi i|yd jQ meßia iïuq;shg fuu jif¾§ tl`.;djh m,lr

we;' wmf.a rch ixj¾Okh idlaId;a lr .ekSfïoS mßirh iy mßir ixj¾Okh

mrÿjg fkd;nk nj fuu iNdjg iy;sl lsÍug leu;shs' fï iïnkaOj flá

ld,hl § ;sridr ixj¾Ok iNd mk;a flgqïm; md¾,sfïka;=jg wm úiska y÷kajd

fokq we;' tu.ska ;sridr ixj¾Okh iïnkaO cd;sl m%;sm;a;sh yd Wmdhud¾.h

úiska rcfha ;SrK .ekSfï§ mdßißl wd¾Ól yd iudcSh lrekq iïnkaO taldnoaO

m%fõYhla ;yjqre lrkq we;'

408. >k wmøjH .eg¿ ;=<ska we;sjk wm úiska uqyqK fok m%YaK ms,sn|j ud úiska

§¾> jYfhka l:dl, hq;=o hkak ieliys;h' fï i|yd §¾>ld,Sk úi÷ul

wjYH;djh iu`. tl`. fjkjd' tuksid fm!oa.,sl wxYh >k wmøjH

l<ukdlrKh i|yd iyNd.sùu ffO¾hu;a lsÍug ishhg 50 muKla jQ wod,

wdh;ksl nÿ wkqmd;slh fuu jHdmdrfha kshef,k wdh;kj,g ,nd§ug fhdackd

lrkjd' tfiau fuu m%;s,dNh rcfha zzjiúi ke;s rgla zzhk m%;sm;a;shg yd

msßisÿ mßirhla ks¾udKh lsÍug lemjk" ldnksl fmdfydr ksIamdokh

lrkakkag o myiqfjka Èrdhk fmd,s;Ska ksIamdokh lrkakkag o ishhg 75 l

fmd<S iykdOdrhla ,nd §u u.ska jHdma; lsÍug fhdackd lrkjd' fï i`oyd

remsh,a ñ,shk 100 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

409. .re l:dkdhl;=uks" yß; n,Yla;s iïnkaO wmf.a rcfha m%;sm;a;sh meyeÈ,sh'

f,dalfha b;d fõ.fhka ÈhqKqjk Carbon fj<|fmd,g Y%S ,xldj úiska m%udKj;a

f,i msúi ke;' tuksid jHdmdßl fufyhqïj,g yß; n,Yla;s m%Njhla Ndú;h

;=<ska fj<|fmd,g msúiSug Wkkaÿ lrkjd'

410. ta iu.u j¾I 2 la ;=< ish¿u rcfha f.dvke.s,s iQ¾h n,Yla;s jeks yß;

n,Yla;s uQ,dY%hkag mßj¾;khla lsÍug fhdackd flf¾' ta wkqj fuu jHdmD;sh

id¾:lj l%shd;aul lsÍu i|yd jQ uQ,sl odhl;ajh f,i remsh,a ñ,shk 350 ud

fhdackd lrkjd'

411. udisl úÿ,s ì,am; re' 2"000$- g jeä ksjdi i|yd n,Yla;s wjYH;djh iQ¾h

n,Yla;shg mßj¾;kh lsÍu ffO¾hj;a lsÍu i|yd Kh fhdackd l%uhla

y÷kajd§ug nexl= Èßu;a lrkq we;' fï i|yd Kh ,nd.ekSfï§ re' 150"000 olajd

f.úh hq;= nexl= fmd<sfhka ishhg 50 la rch úiska orkq we;' fuu wruqK i|yd

remsh,a ñ,shk 1"500 fjkalsÍug ud fhdackd lrkjd'

re' ñ' 100

re' ñ' 600

re' ñ' 100

re' ñ' 350

re' ñ' 1500

Page 70: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

70

wdmod l<ukdlrKh yd iajNdúl wdmod

412. .re l:dkdhl;=uks" 2016 m%:u Nd.h ;=< wmf.a rg ;o jeis ksid we;sjQ .xj;=r

yd kdhhEï j,ska úkdYhg m;ajQ nj wm ÿgqjd' uu leu;shs udf.a id;sYh

ixfõ.h ksjdi cSú; yd ckcSú;h wysñ jQ whg m%ldY lsÍug' bÈßfha § fujeks

fÄockl ;;ajhka kej; isÿ fkdùu ;yjqre lsÍu i|yd wjYH je,elaùfï mQ¾j

l%shdud¾. .; hq;=h'

413. .re l:dkdhl;=uks" fuu miqìu ;=< remsh,a ì,shk 31 fld<U kd.ßl ixj¾Ok

jHdmD;shg fjka lr we;' tu.ska fld<U Èia;%slalfha .xj;=rg f.dÿre úh yels

fndfyda m%foaYj, .xj;=r md,kh lsÍu isÿ lrkq we;' tfiau foaY.=K úm¾hdi

msgq±lafï jHdmD;sh i|yd remsh,a ì,shk 22 fjkalr we;' fuu jHdmD;sh u.ska

uykqjr yd ud;f,a Èia;%slalj, kdhhEï wju lsÍu i|yd jQ jevms,sj, b;d

id¾:lj l%shd;aul lrñka mj;S'

414. wdmod l<ukdlrK uOHia:dkh i|yd me;,s m;=, iys; fndaÜgq (Flatbed boats)

25 la ñ,§ .ekSug wjYH myiqlï i,ik w;r m<d;a md,k wdh;k i|yd

.sksksjk tall ñ,§ .ekSu i|yd remsh,a ñ,shk 250 la fjkalsÍug ud fhdackd

lrkjd'

415. úm;a wju lr .ekSu yd j,lajd .ekSu i|yd iy tjeks wjia:dj,§ wjYH mshjr

.ekSu i|yd rcfha wdh;k yuqod" mdie,a yd úYajúoHd, jeks md¾Yjlrejka

mqyqKqlsÍug me,auvq,a, k.rfha wdmod l<ukdlrK mqyqKq uOHia:dkhla bÈlrkq

we;' fuu mqyqKq uOHia:dkh bÈlsÍu i|yd remsh,a ñ,shk 50 fjkalsÍug ud

fhdackd lrkjd'

416. .re l:dkdhl;=uks" miq.sh jif¾ wm úiska iajNdúl wdmod iy yÈis iyk

fhdackd l%uhla cd;sl rlaIK Ndr wruqo, iu`. remsh,a ì,shk 10 la fhdod

wdrïN lrk ,È' fuys m%;sM,hla f,i uE; .xj;=r iy kdhhEï j,§ cd;sl

rlaIK Ndrldr uKav,h úiska remsh,a ñ,shk 3"000 rchg f.jk ,o w;r tlS

uqo,ska ,laI 4 muK wdmodjkag yiqjQ ck;djg iyk ie,iSug yels úh' óg

wu;rj wdmodjg m;a ksjdi kej; bÈlsÍu yd m%;sIaGdmkh lsÍug fuu rlaIK

fhdackd l%uh hgf;a wruqo,a ksoyia lrkq ,enqjd' fuu.ska uE;§ we;sjQ .xj;=r

yd kdhhEï ksid jQ yÈis iyk msßjeh rdcH uQ,H fufyhqï u; wkjYH n,mEula

we;s fkdjk mßÈ ord .ekSug yelsúh' fuu lñgq fhdackdfõ id¾:l;ajh i,ld

rlaIK wdjrKh remsh,a ì,shk 15 olajd jeälsÍug fhdackd lrk w;r tys

Odß;d msßjeh ±Íu i|yd remsh,a ñ,shk 200 fjka lsÍug o fhdackd lrñ' fuu

l%ufõoh kjH hdka;%Khla f,i f,dal nexl=j úiska iqmÍlaIKh lrk nj ud

okakjd'

ixj¾Okh úuOH.; lsÍu - .fuka rg youq'

417. .re l:dkdhl;=uks" ixj¾Okfha m%;s,dN niakdysr m<df;a ke;fyd;a kd.ßl

l,dmj, Ôj;ajk ck;dj muKla N=la;s úÈh hq;= ke;' th ixj¾Okh ksid

u;=jk wjia:djka fj; m%fõY ùug bvlv iys; iEu mqrjeisfhl= úiskau odhl

re' ñ' 250

re' ñ' 50

re' ñ' 200

Page 71: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

71

úh hq;= lreKls' tjka wjia:dj, meje;au niakdysr m<d;g flakaø.; ù we;'

wmf.a l%ufõoh jkafka uyk.r ixj¾Okh u.ska niakdysr m<d; ÈhqKq lrk

w;ru Bg iudka;rj yïnkaf;dg yd ;%sl=Kdu, Èia;%slalj, mj;akd myiqlï

jeä ÈhqKq lsÍuhs' fláfhka lsjfyd;a fld<U mdol lr.;a talflakaø ixj¾Okh

nyqflakaø ixj¾Okhla njg mßj¾;kh lsÍuhs' tfukau" uykqjr yd hdmkh

Èia;%slal ixj¾Okh i`oyd iïm;a ,nd fokq we;'

418. fndfyda m<d;a md,k wdh;k uQ,sl fiajdjka tkï" li< tl;= lsÍu iy neyer

lsÍu" l%Svdx.k" i;sfmd<" mqia;ld, iy fmdÿ jeisls<s we;=¿ fmdÿ ia:dk kv;a;=

lsÍu jeks lghq;=j,§ wid¾:l njla fmkakqï lrk w;r wfmalaIs; uÜgul

fkdmj;S' fuu m<d;a md,k wdh;kj, jevlghq;= mq¿,a lsÍug wruqo,a fidhd

.ekSu m%Odk ndOlhlaj mj;sk w;r tu wdh;k úYd, jYfhka uOHu rcfha

wruqo,a u; hefmkjd'

419. fuu ;;ajh hgf;a m<d;a md,k wdh;k úiska Tjqkaf.a jßmkï iEu j¾I 3 lgu

jrla WoaOukhg wkqrEmSj ixfYdaOkh lsÍug Wkkaÿ lrjñ' wm úiska ;lafiare

fomd¾;fïka;=fõ Odß;djh j¾Okh lsÍug mshjr .kakd neúka fuu ld¾h jvd

myiq fõ hhs ud ksÍlaIKh lrkjd'

420. le<sli, tl;= lsÍu yd neyer lsÍu fi!LH m%YaKh fukau iudc m%YaKhla njg

m;aù we;s neúka läkï l%shdud¾. w;HdjYH ù we;' fïksid jdKscuh jYfhka

fhda.H le,sli, tl;= lsÍfï yd neyer lsÍfï l%ufõohka wfkl=;a m<d;a md,k

wêldÍka iu`. tlaj fyda ;ks ;ksj l%shd;aul l< hq;= njg uúiska m<d;a md,k

wdh;kj,g fhdackd lrkq ,efí' fuh rdcH yd fm!oa.,sl iyNd.S;ajh ;=,ska

jqjo l%shd;aul lsÍfï yelshdj we;' rch úiska jdKscuh jYfhka fhda.H

jHdmdrhlg remsh,a ñ,shk 20 l Wmßuhlg hg;aj Wmldr lrkq we;' fï

i|yd remsh,a ñ,shk 500 fjka lrkq we;'

421. .%dóh uÜgfï há;, myiqlïj, mj;sk W!K;djhka ke;slsÍu tys Èú

f.jkakkaf.a iudc hymeje;au j¾Okh lsÍu .%dóh wxYfha wd¾Ól l%shdj,Ska

Yla;su;a ùug fya;=jkq we;' fï iïnkaOfhka remsh,a ñ,shk 4"500 l úhoñka

lsf,da óg¾ 1000 È.= .%dóh ud¾. ixj¾Okh lsÍug fhdackd lrkjd' .%dóh

ck;djg fuu W;aidyhg odhlù tys fldgia lrejka jk f,ig fhdackd

lrkjd'

422. l=vd jeõ 1"500 m%;sIaGdmkh lsÍu" m%;sixialrKh yd frdkauv bj;alsÍu i|yd

remsh,a ñ,shk 3"000 fjkalrkq ,nkjd'

423. rfÜ myiqlï wvq m%foaYj, mj;sk k.r yd l=vd k.r ixj¾Okh lsÍfï wjYH;d

wjOdrKh lrkjd' k.r ie,iqï yd c,iïmdokh ms,sn| wud;HdxYh úiska iEu

k.rhlu kùk myiqlï iudkj ixj¾Okh lsÍug wjYH l%shd;aul ie,iqula

ieliSug lghq;= l,hq;= nj fhdackd lrkjd' fï i|yd remsh,a ñ,shk 3"000 la

fjka lsÍug fhdackd lrkjd' w;s.re ckdêm;s;=udf.a u`. fmkaùu u; fld<U

cd;sl mqia;ld,h i`oyd kj f.dvke`.s,a,la bÈlsÍug remsh,a ñ,shk 500 la fjka

lsÍug ud fhdackd lrkjd'

re' ñ' 500

re' ñ' 4500

re' ñ' 3000

re' ñ' 3000

re' ñ' 500

Page 72: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

72

424. cd;sl iyÔjkh yd ixjd`o jeä ÈhqKq lsÍu" NdIdj m%p,s; lsÍu u.ska isÿ lsÍu

i`oyd remsh,a ñ,shk 300 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

425. ol=Kq m<df;a .%dóh ikSmdrlaIl myiqlï" lDIsld¾ñl l¾udka;" lDIsl¾uh

wdY%s; fiajd" jeä ÈhqKq lsÍu i`oyd remsh,a ñ,shk 1"000 la fjka lsÍug ud

fhdackd lrkjd'

426. .re l:dkdhl;=uks" fm!oa.,sl jHdmdrj,g Tjqkaf.a l%shdldrlï W;=re m%foaYhg

jHdma; lsÍu i|yd ñY% ixj¾Okh i|yd jQ isria f.dvke.s,a,l ld¾hd, myiqlï"

úfkdaoùfï myiqlï yd fjkia wjYH myiqlï iys;j bÈlsÍug fhdackd lrk

w;r ta i|yd remsh,a ñ,shk 1"000 la fjkalsÍug fhdackd lrkjd'

427. kef.kysr m<df;a iuka;=f¾ iy l,auqfka taldnoaO k.r ixj¾Okh i|yd m%Odk

ie,eiau ilia lsÍug remsh,a ñ,shk 200 la fjkalsÍug fhdackd lrkjd' c,h

neihdfï myiqlïj, W!K;djh ksid fndfyda k.r yd .ï jeis ld,fha§ ÿIalr

;djhkag uqyqK fokq we;' tuksid kef.kysr m<df;a ukd c,h neihdfï

l%uhla ixj¾Okh lsÍu i|yd re'ñ,shk 100 fjka lsÍug fhdackd flf¾'

428. kef.kysr m<df;a f.dùka iy l=vd yd uOHu mßudKfha jhdmdßlhkag Tjqkaf.a

ksIamdokj,g m%pdrkh;a iu`. fj,|fmd, wjia:djka ,nd§ug yd wju jYfhka

mqoa.,hka 1"000 /lshd wjia:d we;slr.ekSug yelsjk mßÈ uOHu m<df;a úfYaIs;

wd¾Ól uOHia:dkhla we;s lsÍug fhdackd lrkjd' remsh,a ñ,shk 300 fjka

lsÍug o fhdackd lrkjd'

429. iq¿ yd uOH mßudkfha u;aiH iy lDIs ksIamdolhkag ;u ksIamdok wf,ú lsÍug

myiqlï iemhSu i`oyd rgmqrd i;sfmd,j,a yd u;aiH fj<`om,j,a 250 la ia:dms;

lsÍug lghq;= lrkjd'

430. ud;r .`.n`v ixj¾Ok lghq;= wdrïN lsÍug remsh,a ñ,shk 200 la fjka lsÍug

ud fhdackd lrkjd'

431. w;s.re ckdêm;s;=ud úiska wdrïN lrk ,o ;%sl=Kdu, Èia;%sla ixj¾Ok

jevigyk jk zisßir msúiquZ ;%súO yuqodj" isú,a wdrlaIl n,ldh iy wfkl=;a

md¾Yjlrejkaf.a iyNd.S;ajfhka há;, myiqlï ixj¾Ok lghq;= l%shd;aul

jkjd' fï i`oyd remsh,a ñ,shk 1"000 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

432. hdmkh Èia;%slalh ;=< ;eme,a cd,h jeä ÈhqKq lsÍu i`oyd remsh,a ñ,shk 10 la

fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

433. .%dóh kdhlhka Yla;su;a lsÍug remsh,a ñ,shk 300 la fhdod cd;sl m%;sm;a;s yd

wd¾Ól lghq;= wud;HdxYh hgf;a fmdÿ wruqo,la we;s lsÍug ud fhdackd lrkjd'

fuu wruqo, u.ska .%dóh ixj¾Ok lghq;= i`oyd remsh,a ,laI 5 Wmßuhlg

hg;aj Kh ,nd §fï l%ufõohla we;s lrkjd'

434. ta iu`.u idudkH ck;dj ckdêm;s ld¾hd,h yd w.ue;s ld¾hd,fha wjOdkhg

fhduq lrk .eg¿ ksrdlrKh lsÍu i`oyd remsh,a ñ,shk 100 ne.ska fjka lrkjd

re' ñ' 300

re' ñ' 1000

re' ñ' 1000

re' ñ' 200

re' ñ' 100

re' ñ' 300

re' ñ' 200

re' ñ' 1000

re' ñ' 10

re' ñ' 300

re' ñ' 200

Page 73: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

73

cSjk úhoï iydh

435. .re l:dkdhl;=uks" wm rch n,hg m;a jQ ld,fha ish wm úiska ieu úgu

uyck;dj` uqyqK fok Ôjk nr ieye,a¨ lsÍug W;aidy .;a;d' .;dkq.;sl

m%;sm;a;sh jQ ñ< wvq lsÍfï ms<sfj;ska fjkia ù wd¾Ólfha jHqyd;aul fjkialï

lrkq ,enqjd' tu.ska ,efnk m%;s,dNh flá ld,fha § muKla fkdj È.=ld,Sk

jYfhka o m%;sM, ,efnkjd' fuu miqìu hgf;a my; i`oyka fhdackd bÈßm;a

lrkjd'

436. w;HdjYH mdßfNda.sl NdKav i|yd ñ, ia:dhS;djh we;s lsÍug ,laif;di úiska

b;d jeo.;a ld¾hhka bgqlrkq we;' tuksid Tjqkaf.a is,a,r fj,|ie,a cd,h

kj fj,|ie,a 100 rgmqrd bÈlsÍu u.ska jHdma; lsÍug fhdackd lrkjd' fï

i|yd tla is,a,r fj,|ie,lg remsh,a ñ,shk 5 ne.ska ñ,shk 500 fjkalsÍug

fhdackd lrkjd' ,laif;di lghq;= ;jÿrg;a jHdma; lsÍug iy iudcfha

wjOdkh fhduqúh hq;= fldgia i|yd tlS fiajdj mqM,a lsÍug ,laif;di

ksfhdacs; fj,|ie,a 8000 w;HjYH NdKav 25 iu`. ,laif;di úiska imhd ñ,

kshu lsÍu moku u; l%shd;aul lsÍug fhdackd lrkjd' fuu ld¾hhg msgqjy,la

f,i tl fj,|ie,lg tla uilg re'10"000$- ne.ska fjkalsÍug iy ta iudkju

Tiqi, ksfhdacs; wdh;k fj,|ie,a 1000 i`oyd uilg remsh,a 2"500 ne.ska f.ùu

i`oyd 2017 j¾Ih i|yd remsh,a ñ,shk 1"000 fjkalsÍug fhdackd lrkjd'

437. wêfõ.S ud¾.j, .dia;= rd;%S 9 isg WoEik 5 olajd ld,hg remsh,a 50 lska wvq

lrkjd'

438. tla iuDoaê,dNsfhl=g uilg iy,a lsf,da 5 ne.ska ,nd§ iuDoaê,dNSka fj; iydh

olajkq we;' fuu mssßjeh iuDoaê §ukdfjka wvq lrkjd we;'

439. Wmßu is,a,r ñ,

uqxweg lsf,da .%Eï 1 l ñ, remsh,a 15 lska o

mßmamq lsf,da .%Eï 1 l ñ, remsh,a 10 lska o

w¾;dm,a lsf,da.%Eï 1 l ñ, remsh,a 5 lska o

yd,aueiaika lsf,da .%Eï 1 l ñ, remsh,a 5 lska o

iqÿ iSks lsf,da .%Eï 1 l ñ, remsh,a 2 lska o

N+ñf;,a ,Sgrhl ñ, remsh,a 5 lska o

.Dyia; .Eia is,skavrhl ñ, remsh,a 25 lska o

wvq lsÍug ud fhdackd lrkjd' fuu NdKav i`oyd tl;= l< w.h u; nÿ wod<

fkdjk nj i`oyka lrkak leu;shs'

440. óg wu;rj foaYShj ksIamdokh lrk lsß msá .%Eï 400 l ñ, remsh,a 295 la iy

foaYShj ksIamdokh lrk áka ud¿ .%Eï 425 l ñ, remsh,a 125 la f,i ;jÿrg;a

mj;ajdf.k hdug ud fhdackd lrkjd'

441. 2015 ckjdß 08 jk Èk iy 2016 fkdjeïn¾ 10 Èk w;r ñ, .Kkaj,

ikaikaokd;au; jd¾;djla uu fï .re iNdjg bÈßm;a lrkak leu;shs'

re' ñ' 1000

re' ñ' 500

Page 74: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

74

fj<|fmdf,a is,a,r ñ, ikaikaokh-2015 ckjdß 08 yd 2016 fkdjeïn¾ 10

uQ,dY%h : mdßfNda.sl fiajd wêldßh" ck yd ixLHd f,aLk fomd¾;fïka;=j" fylag¾ fldínElvqj lDIsld¾ñl m¾fhaIK yd mqyqKq wdh;kh" ,xld Lksc f;,a kS;s.; ixia:dj

# mdßfNda.sl NdKav whs;uh

2015 ckjdß 08 ñ, re'

j¾;udk fj<|fmd, ñ, 2010'11'10 Èkg

re'

fj<|fmdf,a ñ, fjki

^wvqùu$jeäùu& re'

ñ, fjki m%;sY;hla f,i

^%)

w;HjYH wdydr øjH

1 w¾;dm,a - wdkhksl ^ls'.%E'1& 116.80 115.00 (1.80) (1.5)

2 f,dl= ÆKq - wdkhksl ^ls'.%E'1& 122.40 78.00 (44.40) (36.3)

3 iqÿ iSks - ^ls'.%E'1& 102.50 93.00 (9.50) (9.3)

4 iy,a - iïnd ^ls'.%E'1& 92.77 90.00 (2.77) (3.0)

iy,a - r;= lel=¿ - ^ls'.%E'1& 91.90 75.00 (16.90) (18.4)

5 úh<s ñßia - l=vq fkdl< - fkdweUrE ^ls'.%E'1&

271.50 385.00 113.50 41.8

6 uhsiQ¾ mßmamq - ^ls'.%E'1& 171.20 159.00 (12.20) (7.1)

7 úh<s yd,aueiaika - wdkhksl ^ls'.%E' 1& 698.50 480.00 (218.50) (31.3)

8 lrj, - lÜgd ^ls'.%E'1& 997.50 1,000.00 2.50 0.2

9 lrj, - id,hd ^ls'.%E' 1& 503.80 425.00 (78.80) (15.6)

10 ;sß.= msá - ^ls'.%E'1& 97.50 87.00 (10.50) (10.8)

11 iïmQ¾K fhdoh iys; lsß msá - .%Eï 400 - wdkhksl

386.00 325.00

(61.00) (15.8)

iïmQ¾K fhdoh iys; lsß msá ^ls'.%E' 1& wdkhksl

962.00 810.00 (152.00) (15.8)

iïmQ¾K fhdoh iys; lsß msá .%Eï 400 - foaYSh

325.00 295.00 (30.00) (9.2)

iïmQ¾K fhdoh iys; lsßmsá - ls'.%E' 1 - foaYSh

775.00 735.00 (40.00) (5.2)

12 áka ud¿ wdkhksl - .%Eï 425 áka ud¿ foaYSh - .%Eï 425

230.00

230.00

140.00

125.00

(90.00)

(105.00)

(39.1)

(45.6)

13 wYs YS; l< fyda YS; l< l=l=,a uia ^iïmQ¾K l=l=,d& iu iys; ^ls'.%E'1&

457.00 410.00

(47.00) (10.3)

14 ì;a;r 12.78 11.00 (1.78) (13.9)

15 fld;a;u,a,s ^ls'.%E' 1& 423.61 363.42 (60.19) (14.2)

16 uqx weg ^ls'.%E' 1& 292.75 205.00 (87.75) (29.9)

17 fmd,a f;,a ^ñ,s ,Sg¾ 750& 210.75 199.14 (11.61) (5.5)

18 Wïn,lv ^ls'.%E'1& 1,812.90 1,500.00 (312.90) (17.2)

wfkl=;a w;HjYH NdKav

19 .Eia ls'.%E' 12'5 is,skavrh 1,896.00 1,320.00 (576.00) (30.3)

20 isfuka;s ^ls'.%E' 50& wiqrKh 940.00 930.00 (10.00) (1.0)

21 fmg%,a 92 TmafÜka ,Sg¾ 1& 150.00 117.00 (33.00) (22.0)

22 fmg%,a 95 Tmafgka ,Sg¾ 1&) 158.00 128.00 (30.00) (18.9)

23 ,xld Tfgda ãi,a ,Sg¾ 1 111.00 95.00 (16.00) (14.4)

24 ,xld iqm¾ ãi,a ,Sg¾ 1 133.00 110.00 (23.00) (17.3)

25 N+ñf;,a - ,Sg¾ 1 81.00 44.00 (37.00) (45.6)

weuqKqu - 7

Page 75: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

75

wdodhï

442. .re l:dkdhl;=uks" miq.sh j¾I .Kkdj ;=<§ nÿ wdodhu o< foaYSh ksIamdÈ;fha

m%;sY;hla f,i wvqù ;sfnkjd' Y%S ,xldj yd iudk rgj,a iu`. ii|k úg nÿ

l%ufhys ld¾hlaIu;djh wvq uÜgul mj;S' ixlS¾K nÿ jHqyh nÿ mßmd,kh flfrys

wys;lr f,i n,md we;s w;r" úYd, jYfhka mj;sk nÿ w;ayeÍï iy nÿ úrdu

fya;=fjka nÿ mokula mgqù ;sfí'

443. .re w.%dud;H;=ud úiska i|yka lr we;s mßÈ nÿ ms<sn| wmf.a m%;sm;a;sh jkafka iDcq

nÿ m%;sY;h j¾;udkfha mj;sk ishhg 20 isg ishhg 40 olajd jeä lsÍug;a jl% nÿ

m%;sY;h ishhg 80 l muK isg ishhg 40 olajd wvqlr .ekSuhs'

444. Y%S ,xldfõ wdfhdack isÿlsÍu i|yd hym;a jd;djrKhla we;s lsÍu msKsi nÿlrKfha

mj;akd f¾.= nÿ yer mkjd we;s wfkl=;a nÿ ^Para Tariff) l%ufhka wvqlsÍug lghq;=

lrkq we;' foaYSh iud.ï i|yd iudk ;r`.ldÍ jd;djrKhla we;s lsÍug m%;dmk nÿ

úfrdaë ^Anti Dumping) yd m%;sf;da,k nÿ ^Countervelling) y÷kajd §ug rch lghq;= lr

;sfnkjd'

445. fuu miqìu ;=< rdcH wdodhu by< kexùu i|yd ud úiska my; i|yka l%shdud¾.

fhdackd lrkjd'

wdodhï noao

446. rfÜ wdodhï nÿ l%uh wju nÿ ksoyia lsÍï iy mq¿,a nÿ mokula iys;j jvd;a

ir, wdodhï nÿ jHqyhla ks¾udKh lsÍfï wruqK we;sj h<s i,ld nef,a' rfÜ

wdodhï nÿ l%uh /lshd W;amdokh" ksYaÑ; m%foaY ;=< ia:djr j;alï u; flfrk

wdfhdack" mrsir ys;lr n,Yla;s iy kjHlrKh hk lreKq muKla nÿ iyk

,ndoSu i|yd i,ld n,d we;'

ixia:dms; wdodhï noao

447. ixia:dms; wdodhï nÿ wkqmd; ishhg 14" ishhg 28 yd ishhg 40 f,i ldKav 3la

hgf;a m%;sjHqy.; lsÍug fhdackd lrkjd' uOHidr" ÿïfld<" TÜgq yd iQÿ i|yd

whlrkq ,nk ishhg 40 l wdodhï nÿ m%;sY;h ;jÿrg;a wLKavj mj;ajdf.k

hkq ,efí' iq`M iy uOH mßudK l¾udka;" NdKav yd fiajd wmkhkh"

lDIsld¾ñl wxYh" wOHdmk wxYh ishhg 14 l my< wkqmd;hg hg;a jkq we;'

nexl=" uQ,H fiajd" ksIamdok yd fj<odu we;=`M wfkl=;a ish¨ flaIa;% ishhg 28 l

wkqmd;hg hg;a jkq we;' wruqo,a" ,dNdxY" NdKavd.dr ì,am;a yd ne÷ïlr u;

±kg whlrkq ,nk ishhg 10 l wdodhï nÿ m%;sY;h ishhg 14 olajd by< kxjkq

,efí' l=vd yd uOHu mßudK jHdmdr ;d¾lsl mokula u; h,s ks¾jpkh flf¾'

448. wdfhdack wdodhï i|yd jk nÿ ksoyia lsÍï fya;=fjka" rfgys iuia; wd¾Ól

lghq;= j¾Okh ixia:dms; wdodhï noaog hg;a fkdjk w;r fuh ixia:dms;

wdodhï nÿ moku mgqùu i|yd fya;= ú we;' tneúka" ,ehsia;=.; iq/l==ï" ,dNdxY"

tall Ndr iy fjk;a wdfhdack u.ska ,efnk wdodhï i|yd jq nÿ ksoyia lssßï

Page 76: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

76

bj;a lsÍug fhdackd lrñ' oaú;sl fj<ofmdf,ys iq/l=ïm;a .kqfokq i|yd mkjd

;snq u;sud;% nÿ nero (Notional Tax Credit) bj;a lrkq ,efí'

449. hkaf;%damlrK iy f.dvke.s,s i|yd m%d.aOk j;alï laIhùfï ld,iSudj

ixfYdaOkh lrkq ,efí'

450. wmkhklrejka i|yd" 2015$16 j¾Ihg idfmalaIj 2016$17 j¾Ifha§ 15] lg

fkdwvq úfoaY úksuh bmehqï j¾Okhla we;s úg tu w;sßla; wdodhug wod, jk

nÿ m%udKfhka ishhg 75 lg iudk m%odkhla ,ndfokq we;'

451. .re l:dkdhl;=uks" fldgia yqjudre fj<|m< ;=< iud.ï ,hsia;=.; ùu wm

úiska ffO¾Hhu;a lrkq ,efí' ta fjkqfjka fuf;la ,ndoS we;s nÿ iykhka

bosßhg;a wLKavj l%shd;aul lrkq ,nk w;r 2017$18 j¾Ih ;=< fld<T fldgia

yqjudrej ;=< w¨f;ka ,hsia;=.; lrk iud.ï i|yd 2017 ,ehsia;=.; lsÍug

fmrd;=j j¾I ;=kl f.jQ uq¿ wdodhï noafoka ishhg iudk m%odkhla ysñ fõ'

mqoa., wdodhï nÿ

452. Wmhk úg f.ùfï noao we;=`M mqoa., wdodhï nÿ wkqmd; ixfYdaOkh lsÍug

fhdackd lrk w;r" ta wkqj Wmßu wkqmd;h ishhg 24 la jkq we;' nÿ ksoyia

iSudj blaujq bmehSï i|yd iEu uÜguulg re' 600"000 ne.ska jk iudk ldKav

iys;j ishhg 4 isg ishhg 24 olajd jeäjk wkqmd; hgf;a nÿ whlrkq we;'

453. fmd,S wdodhu u; jk rojd .ekSfï nÿ wkqmd;h ishhg 5 olajd jeä lrk w;r"

jirlg fmd,S wdodhu re' 60"000 lg wvq b;=reï .sKqï i|yd ,nd § ;snq nÿ

ksoyi bj;a lrkq ,efí' udihlg re' 50"000 blaujk ksYaÑ; f.ùï i|yd jQ

r`ojd .ekSfï noao kej; y÷kajd fokq ,efí' fcHIaG mqrjeishka i|yd jirlg

re' ñ,shk 1'5 la tkï udihlg re' 125"000 la olajd jq fmd,S wdodhu" wdodhï

noafoka ksoyia lrkq ,efí'

Wmhk úg f.ùfï noao ^PAYE)

454. mqoa., wdodhï nÿ wkqmd; yd iu`.dój Wmhk úg f.ùfï nÿ wkqmd;hka o

ixfYdaOkh lrk w;r úúO ldKav i|yd ,nd § ;snq ish¨u nÿ ksoyia lsÍï

bj;a lrkq ,efí' ta fjkqjg" iEu fiajd kshqla;slfhla i|ydu fiajd wdodhu u;

uilg re' 100"000 la jq nÿ ksoyia iSudjla mkjkq ,efí' fojk fiajd wdodhu

i|yd" uilg re' 50"000 olajd ishhg 10 la o" re' 50"000 blaujkafka kï ishhg

20 l o" Wmhk úg f.ùfï nÿ ^PAYE) wkqmd;hla mkjkq ,efí'

455. rch i;= jHdmdr iy fjk;a rdcH wdh;k j, fiajlhkaf.a Wmhk úg f.ùfï

nÿ tu fiajlhdf.a mäkä j,ska wvq l,hq;= w;r" th tu wdh;kh úiska f.ùu

fkdl, hq;=h'

wd¾Ól fiajd .dia;= (ESC)

456. wd¾Ól fiajd .dia;= i|yd hg;a iSudj ld¾;=jlg re' ñ,shk 12'5 olajd wvq lrk

w;r" fudag¾ r: wdkhkh u; wd¾Ól fiajd .dia;=j f¾.=fõ§ wh lrkq ,efí'

Page 77: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

77

tl;= l< w.h u; noao ^VAT&

457. mßir ys;ldñ n,Yla;s Ndú;h Èßu;a lsÍu i|yd rch f.k we;s m%;sm;a;suh

;SrKh wkqj hñka mqk¾ckkSh n,Yla;sh i|yd f.kajkq ,nk hkaf;%damlrK

VAT noafoka ksoyia lrkq ,efí' úÿ,sn, W;amdokh" iïfm%aIKh yd fnodyeÍu

i|yd Y%S ,xld úÿ,sn, uKav,h úiska wdkhkh lrkq ,nk hkaf;%damlrK o

noafoka ksoyia flf¾'

458. jeäysá /ljrK fiajd" we;eï úÿ,s iy bf,lafg%dksl NdKav" lsßmsá yer

foaYshj ksIamdokh lrk wfkl=;a lsß wdydr VAT noafoka ksoyia lsÍug o ud

fhdackd lrkjd'

459. r;%ka iy wdNrK wdkhkh we;=`Mj" jákd f,day wdkhkh lsÍu VAT nÿ i|yd

hg;a lrkq ,efí'

460. SVAT l%uh ir, nÿ l%uhla f,i yeÈkaùu wiSreh' foaYsh wdodhï fomd¾;fïka;=j

;=< iajhxl%Sh moaO;shla ia:dms; lsÍu;a iu`." VAT nÿ mßmd,k lghq;= tu

;dlaIKsl l%ufõoh u`.ska ld¾HlaIuj iy iqugj isÿjk neúka" SVAT l%uh

;jÿrg;a mj;ajdf.k hfï wjYH;djhla u;= fkdfõ' ta ksid th bj;a lsÍug uu

fhdackd lrkjd'

461. Èk 30 lg fkdjeä ld,hla Y%S ,xldj ;=< /§ isák úfoaYslhka i|yd" Tjqka Y%S

,xldfõÈ ñ,§ .;a NdKav fjkqfjka f.jq VAT, jrdfha§ iy .=jkaf;dgqmf,a§

wdmiq f.ùfï l%ufõohla y÷kajd fokq ,efí'

cd;sh f.dvke.Sfï noao (NBT)

462. .re l:dkdhl;=uks" wm nÿ moku mq`M,a lsÍug lghq;= lrñka isákjd' ta wkqj"

we;eï whs;u iy fiajd i|yd ,nd§ ;snq NBT nÿ ksoyia lsÍï ;d¾lSlrKh

lsÍug ud fhdackd lrkjd'

uQq,H .kqfokq noao ^FTL)

463. .re l:dkdhl;=uks" nexl= iy wfkl=;a uQ,H iud.ï u`.ska isÿflfrk “BIS

leIA”(Easy cash) o we;= uqo,a .kqfokq i|yd uQ,H .kqfokq .dia;=j kñka re'

10"000 lg re' 5$- l kj noaola y÷kajdÈug fhadckd lrkjd' fuu noao iudc

ixj¾Okh i|yd odhl;ajhla ,ndoSu i|yd whlrkq ,nhs' wdodhï nÿ .Kkh

lsÍfïoS tu w.h úhoula f,i wvqlsÍug bv fokq ,nkjd'

úÿ,s ixfoaY fiajd .dia;=

464. wfkl=;a úÿ,s ixfoaY fiajd j,g iu.dñj" wka;¾cd, fiajd i|yd jk úÿ,s

ixfoaY fiajd .dia;=j ishhg 25 olajd jeä lrkq ,efí'

Page 78: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

78

465. rfÜ äcsg,alrK l%shdj,shg odhl ùu i|yd" ish¨ cx.u ÿrl:k l%shdlrejka yg

wju jYfhk 3G wdjrKh iemhSug yelsjk mßÈ Tjqkaf.a há;, myiqlï

jeäÈhqKq lr.ekSug udi 6l ld,iSudjla ,nd fokq ,efí' fuu ld,iSudj ;=<

fuh l%%shd;aul lsßug wfmdfydi;a jk l%shdlrejka yg Èia;%slalhlg re'ñ,shk

100 la ne.ska jq ov uqo,la wh lrkq ,efí' 2018 cqks ui 30 jk úg ish¨ kd.ßl

l,dm 4G i|yd mßj¾:kh lsÍu wjYH fõ'

466. udislj isï ldâ 150"000 lg jeä ixLHdjla ksl=;a lrk nj fmkS hhs' jxpd iy

idmrdê l%shd i|yd ;djld,slj cx.u ÿrl:k iïnkaO;d Ndú;d lssßu wffO¾h

lsrSug isï ldâm;la l%shd;aul lsÍfï .dia;=j f,i re' 200 la wh lsÍug fhdackd

lrkjd'

467. jd¾Isl j¾Kdj,s n,m;% .dia;= ie,lsh hq;= ld,hlska ixfYdaOkh lr fkdue;' ta

wkqj" 2017 ckjdß 01 osk isg jd¾Isl j¾Kdj,s n,m;% .dia;=j ishhg 25 lska jeä

lsÍug ud fhdackd lrkjd'

468. ndysr msúiqï l%shdlrejka úiska foaYSh l%shdlrejka fj; imhkq ,nk fiajd VAT

iy NBT nÿ j,ska ksoyia lrkq ,efí'

u;ameka u; nÿ

469. .re l:dkdhl;=uks" rg ;=< kS;s úfrdaë iy wkjir u;ameka ixirKh wju

lsÍug rch úiska úúO l%shdud¾. f.k we;' miq.sh whjeh u`.ska m%ldY l< mßÈ

rg ;=< wkjir u;ameka ixirKh md,kh lsÍfï iy nÿ wysñ ùï md,kh

lsÍfï wruqKska wdrlaIs; iaál¾ l%ufõoh y÷kajd § ;sfí' fï i|yd ,xiq le|ùï

l%shdj,sh ±kgu;a wjika lr we;s w;r" wdrlaIs; iaál¾ l%ufõoh 2017 §

l%shd;aul lsÍug kshñ;h'

470. t;fkda,a ksIamdokfha§ tajd jdIamùfuka isÿjk ydks i|yd ,nd § ;snq ishhg 1.5

l §ukdj ishhg 0'5 olajd wvq lsÍug ud fhdackd lrkjd' ;dlaIKh ÈhqKq ùu;a

iu." .nvd lsßfï§ iy m%jdykfha§" jdIamSlrKfhka isÿjk ydks wvq ù ;snqko"

fuu m%;sY;h jir 10 lska muK ixfYdaOkh lr ke;'

471. t;fkda,a ksIamdokh i|yd Ndú; lrk wuqøjH m%udKh u; ksIamdok nÿ y÷kajd

§ug ud fhdackd lrkjd' i;H jYfhkau ksIamdokh lrk t;fkda,a m%udKh

fidhd .ekSug fuh Wmldr jkq we;'

472. foaYShj ksIamdokh lrk iam%S;= i|yd jvd fyd| ñ,la ,nd §u i|yd wdkhksl

t;fkda,a i|yd mkjd ;snq nÿ jeä lrkq ,efí' foaYSh ksIamdolhka i|yd iyh

,nd§ug" wdkhksl mdkSh fkdjk uOHidr (non– potable) i|yd ,Sgrhlg re' 25

l ksIamdok noaola y÷kajd §ugo ud fhdackd lrkjd'

473. wdkhksl ìh¾ lEka i|yd ksIamdok ^úfYaI úêúOdk& nÿ y÷kajd fok w;r" ñ,s

,Sg¾ 325 g wvq lEka tlla i|yd re'10 la o" ñ,s ,Sg¾ 325 g jeä lEka tlla i|yd

re'15 la whflfrkq we;'

Page 79: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

79

ldnka nÿ

474. .re l:dkdhl;=uks" bkaOk u`.ska Odjkh jk ish¨ jdyk i|yd ldnka noaola

yÿkajd §ug ud fhdackd lrkjd' jdhq úfudapk mÍlaIK .dia;= o ldnka noaog

we;=,;a jkq we;' fudag¾ r: m%jdyk fomd¾;fïka;=j u`.ska ldnka noao tl;=

lsÍu isÿ lrkq we;' jdykfha jdhq úfudapk mßlaIK .dia;=j fomd¾;fïka;=j

úiska fiajd imhkakd fj; f.jkq we;' tneúka jdyk ysñlre jdhq úfudapk

mßlaIK .dia;= f,i wu;r .dia;=jla f.úh hq;= fkdfõ'

fudag¾ jdyk

475. .re l:dkdhl;=uks" miq.sh whjefha§ fudag¾ r: i|yd tkacska Odß;dj u;

mokï jq tall wkqmd; l%uhla hgf;a ksIamdok nÿ .Kkh lsÍfï l%uhla

y÷kajdfokq ,enqjd' ta ksid" tkacska Odß;dj u; mokïj ksIamdok nÿ wh lsÍfï

l%uh h;=re meÈ i|ydo fhdod .ekSug ud fhdackd lrkjd' .re l:dkdhl;=uks"

mßir ys;ldñ n,Yla;s Ndú;h Èßu;a lsÍug rch lem ú isákjd' fudag¾ n,

Odß;dj 100 KW hg wvq bf,laá%la ld¾ i|yd ksIamdok noao wvq lsÍug ud

fhdackd lrkjd'

476. foaYSh l¾udka; Èßu;a lsÍu i|yd mdúÉÑ lrk ,o f,dß iy Odß;dj fgdka 5 g

jeä YS;lrK iys; g%la r: wdkhkfhaos mkjd ;snq ld, iSudj wjqreÿ 10 olajd

§¾> lsÍug ud fhdackd lrkjd' tfukau" nÿ jHqyfha mej;s úIu;d ksjerÈ lsÍug

o ixfYdaOk lsysmhla isÿflfrkq we;' fuu ixfYdaOk wo Èk uOHu rd;%sfha isg

l%shd;aul jkq we;'

477. .re l:dkdhl;=uks" fudg¾ r: iïnkaOj ie,lSfï È u.S wdrlaIdj w;sYh

jeo.;a fõ' wdrlaIl l%ufõo Èßu;a lsÍfï uq,a mshjr jYfhka fudg¾ r: i|yd

SRS, air bags" ABS iy wdik má wksjd¾h lrkq ,efí'

478. jdyk ysñlï .dia;=j" ±kg Khjr ,sms wdrïN lrk wjia:dfõ§ nexl=j fj;

f.ùu isÿ lrhs' fuu l%uh fjkia lsÍug ud fhdackd lrkjd' fuu .dia;=j

jdykh ksoyia lrk wjia:dfõ § f¾.=fõ§ wh lsÍug lghq;= flfrkq we;' .dia;=

f.jk wjia:dfõ § wdkhkh l< jdykfha úia;r iys; iy;sl m;la ksl=;a

flfrkq we;'

479. ñ,shk 6lg jeä jdyk ixLHdjla rg ;=< mj;sk w;r fuhskaa ie,lsh hq;=

m%udKhla b;d merKs jdyk jk w;r tu.ska mdßißl .eg`M rdYsshla we;sù ;sfí'

fï ksid" wjqreÿ 5 lg jeä jdyk wmkhkh lsÍfïÈ nÿ iykhla ,nd§ug ud

fhdckd lrkjd' .re l:dkdhl;=uks" ta wkqj uq`M jákdlu we'fvd' 200"000 g

wvq fkdjk mßÈ" wju jYfhka jdyk 20 la wmkhkh lrkafka kï" we'fvd'

50"000 g fkdjeä CIF jákdlula iys; jdykhla wdkhkh lsÍfïÈ f.úh hq;=

ksIamdok noafoka ishhg 50 l nÿ iykhla ,ndfokq ,efí'

keõ ke.Sfï$.=jka.; ùfï .dia;=

480. u.sfhla i|yd whlrk keõ ke.Sfï$.=jka.; ùfï .dia;=j we'fvd' 50 olajd jeä

lsÍug ud fhdackd lrkjd' fuhska we'fvd' 35 la taldnoaO wruqo,g nerfjkq we;'

Page 80: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

80

m%d.aOk nÿ

481. ksYap, j;alï neyer lsÍfï§ ,efnk ,dN i|yd ishhg 10 l m%;sY;hla hgf;a

m%d.aOk noao 2017 wfm%a,a ui 1 osk isg mkjkq ,efí' fuh rg ;=< wdodhï

mr;rh iukh lsÍug bjy,a jk w;r oßø;djh ÿre lsÍfï rcfha jevms<sfj,g

o iyh ,nd fokq we;ehs wfmalaIs;hs'

wdkhk nÿ

482. lsßmsá wdkhkfhaÈ whlrkq ,nk wdkhk noao lsf,da.%Euhlg re' 100 olajd wvq

lrk w;r mdkSh uOHidr (Potable) wdkhkfhaÈ whlrk wdkhk noao ,Sgrhlg

re' 500 isg ,Sgrhlg re' 800 olajd jeä lrkq ,efí'

fiia

483. .re l:dkdhl;=uks" úfoaY fj<|du i|yd jk wmf.a nÿ jHqyh PAL" fiia" iy

;Sre nÿ jeks foaYisud nÿ j¾. j,ska iukaú; fõ' fuu nyqúO foaYisud nÿ jHqyh

cd;Hka;r fj<| nÿ uQ,O¾u j,g mgyeksh' ta wkqj" cd;Hka;r fj<|fmd<

;r`.ldß;ajh mj;ajd .ekSug kï" fj<| lghq;= u; jk tjeks nÿ ir, l,

hq;=h' ta ksid" wdkhk fiia nÿ j,ska l%ñlj bj;aùug ud fhdackd lrkjd' tys

m%:u mshjr jYfhka whs;u 100 l fiia nÿ bj;a lsÍug ud fhdackd lrkjd'

484. foAYShj w.h tl;= l< ksIamdok wmkhkhka Èßu;a lsÍu i|yd rn¾ wmkhkh

lsÍfï§ whlrk fiia noao lsf,da.%Euhg re' 15 olajd jeä lrkq ,efí'

fjk;a .dia;= iy nÿ

485. Widú .dia;=$kvq f.dkq lsÍfï .dia;= -kvq úYd, ixLHdjla úNd.hg .ekSu i|yd

tAlrdYs ú ;sîu iuia; wêlrK moaO;shu uqyqKmdK úYd, .eg¨jls' kvq úYd,

m%udKhla mej;Su wêlrK l%shdj,sh m%udo ùugo" hqla;sh mis|,Sug m%udo ùugo

fya;= fõ' tfukau" th rchgo úYd, .eg`Mjla ù we;' ta ksid" ´kEu mqoa.,fhla

Widúfha kvqjla f.dkq lsÍfï § ta i|yd kvq mejÍfï .dia;=jla whlsÍug ud

fhdackd lrkjd'

486. ud¾. kS;s W,a,x>kh i|yd whlrk ov uqo,a jeä lsÍu' ud¾. wk;=re fya;=fjka

Èkm;d cSú; .Kkdjla wysñ fõ' fndfyduhla wk;=re j,g fya;=j ud¾. kS;s

W,a,x>kh lsÍuhs' ud¾. kS;s W,a,x>kh i|yd jk wju ov uqo, re' 2"500 olajd

jeä lsÍug ud fhdackd lrkjd'

487. ufyaia;%d;a Widú j, kvq talrdYS úug ms<shula jYfhka" ±kg Widúfha§ muKla

ov whlrkq ,nk jerÈ ia:dkSh ovj,g hg;a l, yels jk mßÈ fudag¾ r: jdyk

kS;sh fjkia lsÍug ud fhdackd lrkjd' fudag¾ r: ßhÿrka yg ov uqo,a cx.u

ÿrl:k u`.ska f.úh yels jk l%ufõohla y÷kajd fokq ,efí'

488. ùid .dia;= o ixfYdaOkh flfrkq we;'

Page 81: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

81

489. fg,s kdgH .dia;= wdkhkh lrkq ,nk y`vlejq fg,skdgH u`.ska foaYSh

fg,skdgH l¾udka;hg jk n,mEu ie,ls,a,g .ksñka" isxyf,ka" fouf<ka fyda

fjk;a NdIdjlska y`vlejq úfoaYSSh fg,skdgH i|yd whlrkq ,enq fg,skdgH

.dia;=j jeä lrkq ,efí'

490. îä fld, wdkhkh lsÍfï n,m;%h îä fld, wdkhkh lsÍu i|yd n,m;% ksl=;a

lsÍug ud fhdackd lrk w;r ta i|yd j¾Ihlg re' ñ,shk 5 l n,m;% .dia;=jla

whlr lrkq we;'

491. wdkhk n,m;% .dia;= ,sysis f;,a" ìsgquka iy r;%ka wdkhkh i|yd .dia;=jla u;

wdkhk n,m;% ksl=;a lrkq ,efí'

492. .sks wú n,m;% i|yd jd¾Isl .dia;= .sks wú i|yd re' 20"000 l jd¾Isl n,m;%

.dia;=jla wh flfrkq we;' lDIsld¾ñl lghq;= j,§ Ndú;d lrk .sks wú fuu

.dia;=jg hg;a fkdfõ' fuu n,m;% w`M;a lsÍulska f;drj .sks wú Ndú;d lrk

´kEu mqoa.,fhla re' ñ,shk 5 l ovhlg hg;a jkq we;'

493. fmd;a wdkhk i|yd nÿ wNHdi fmd;a yer wfkl=;a fmd;a" i`.rd" iy c¾k,a

PAL, NBT iy VAT nÿ j,ska ksoyia lrkq ,efí'

494. 2017.01.01 osk isg ,sysis f;,a fj<odfïoS ,sysis f;,a .súiqï u; f.úh hq;= oaú

jd¾Isl ,shdmosxÉ .dia;=j re' ñ,shk 2'5 la fyda uq¿ ì,a m;a jákdlfuka ishhg

0'75 hk foflka by< w.h f,i ixfYdaOkh lrkq ,nhs'.re l:dkdhl;=uks"

fï i|yd j¾;udkfha Ndú; jk by< iSudj bj;a lsÍugo ud fhdackd lrkjd'

nÿ mßmd,kh iïnkaO m%;sixialrK

foAYSh wdodhï fomd¾;fïka;=j

495. foaYSh wdodhï mk; kej; flgqïm;a lsÍfï lghq;= iïmQ¾K lrkq ,nk w;r

wkql+,;djh iy nÿ moku mq`M,a lsÍu yd iïnkaO m%;sm;a;s thg we;=,;a

flfrkq we;' nÿ meyeryßkakka iy nÿ kS;sh W,a,x>kh lrkakka iïnkaOj

±ä ls%hdud¾. .kq ,efí' tfiau nÿ ld¾h ix.%yh o m%ldYhg m;a flfrkq we;'

496. foaYiSud yryd isÿ flfrk .kqfokq fya;=fjka bf,lafg%dksla jdksc lghq;= nÿ

mßmd,kh flfrys ±ä wNsfhda.hla ù we;' fuu .kqfokq i|yd nÿ whlsÍug

l%ufõohla ilia flfrkq we;'

497. nÿ n,Odßka nÿ f.jkakkag iómj lghq;= l< yelsjk mßÈ foAYSh wdodhï

fomd¾;fïka;= mßmd,kh úuOH.; flfrkq we;' foaYSh wdodhï fomd¾;fïk=

ks,Odßka ckao fldÜGdY uÜgfuka fhoùu u.ska nÿ yd .dia;= ksisf,i

tl;= lsÍu ;yjqre lrkq ,efí' uyd NdKavd.drh ;=< wodhï wëlaIK tallhla ta

i|yd ia:dms; flfrkq we;'

498. .re l:dkdhl;=uks" m%dfoAYSh uÜgfuka ksis mßÈ tl;= lsÍu isÿfkdjk .dia;= yd

nÿ úYd, ixLHdjla mj;S' ta ksid oekgu;a m%dfoaYSh f,alï ld¾hd, j,g

wkqhqla; lr we;s ks,OdÍka u.ska fuu wdodhu /ia lsÍug ud fhdackd lrkjd'

Page 82: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

82

499. RAMIS moaO;sh iïmq¾Kfhka ls%hd;aul lrkq ,nk w;r nÿ f.jkakka iy

foaYSh wdodhï ks,Odßka w;r uqK.eiSï wju lrkqjia kj ld¾hd, ixl,amhka

wkqj foaYSh wdodhï fomd¾;fïka;=fõ lghq;= isÿflfrkq we;'

500. ;lafiare ±kaùï" wNshdpkd" iy Widú l%shdud¾. i|yd jk ld,iSudj wvq flfrk

w;r idudcsl ixLHdj jeälsÍu yd mqrmamdvq msrùu u`.ska nÿ wNshdpkd fldñiu

Yla;su;a lsÍug lghq;= flfrkq we;'

501. 2002 j¾Ifha§ l%shd;aul lrkq ,enq jeÜ ^VAT) mk; miq.sh uq`M ld,h mqrd

taldnoaO fldg fkdue;s neúka Ndú;d lrkakkag th f;areï .ekSug wmyiq

;;ajhla mj;S' ta ksid" fï olajd lrkq ,enq ixfYdaOk we;=,;a lr jeÜ ^VAT)

nÿ mk; taldnoaO lsÍug lghq;= lrkq ,efí'

502. jeÜ ^VAT) wdmiq f.ùï iïnkaOj nexl= wemlr ;nd.ekSu yd miq ú.Kkhka

isÿ lsÍu u.ska jeÜ ^VAT) wdmiq f.ùï l%shdj,sfha m%udo ùï wju lsÍug lghq;=

flf¾'

503. jeÜ ^VAT) i|yd ,shdmÈxÑ mqoa.,hkayg úlsKqï wjia:dfõ§ Ndú;d l< yels jk

mßÈ iaudÜ B-bkafjdhsia (Smart e- Invoice) WmlrK y÷kajd fokq ,efí' fuu.ska

jeÜ ^VAT) tl;= lsÍfï l%shdj,sh ir, yd ld¾hlaIu jkq we;' fuu l%ufõoh

iqrdnÿ fomd¾;fïka;=jg o wod< flfrkq we;'

504. cd;sl nÿ ljqkais,h msysgqjk w;r md¾,sfïka;= mk;la u.ska nÿ Tïnqâiauka

;k;=r we;s lrkq we;' fï ;=<ska nÿ f.jkakkaf.a ÿla .ekú,s úioSug lghq;=

flfrk w;r nÿ f.jkakd ;=< nÿ l%uh ms<sn| úYajikSh;ajh by< kexùug iy

kvq lghq;= j,lajd .ekSug lghq;= flfrkq we;'

505. miq.sh whjefhka fhdackd l< mßÈ jrm%ido,;a nÿ f.jkakka y÷kd.ekSug yd

Tjqkag úfYaI jrm%ido ,nd§ug wjYH lghq;= isÿlrk w;r Tjqka i|yd ma,eákï"

f.da,aâ" iy is,aj¾ hkqfjka jrm%ido ldâm;a j¾. 3 la ksl=;a lrkq ,efí'

Y%S ,xld f¾.=j

506. .re l:dkdhl;=uks" wm f,dal fjf<o ixúOdkfha (WTO) fj<| lghq;= i|yd

myiqlï iemhSfï .súiqug ne§ isákjd' fuu.ska cd;Hka;r fj<o lghq;=

blaukska iy ld¾hlaIuj isÿlsÍug wjia:djla Wod ù we;s w;r th fjf<o úhoï

wvq lr.ekSug;a j¾;udk cHd;Hka;r fj<odfï ,laIKhla jk f.da,Sh

w.hoduhg iyNd.sùug we;s yelshdj j¾Okh lrhs' myiqlï ie,iSsfï l%shdj,sh

iudf,dapkh lsÍug cd;sl fj<| myiqlï iemhSfï lñgqj m;a lr we;' óg

wu;rj" f¾.= ld¾h mámdáh l%uj;a lsÍu i|yd wjYHjk kS;suh ixfYdaOk

y÷kajd oSug my; l%ufõohka y÷kajd fokq we;'

507. ish¨u wdkhklrejka f¾.= fomd¾;fïka;=j hgf;a ,shdmÈxÑ lsÍu u.ska NdKav

ksoyia lsÍfï l%shdj,sfha§ Tjqkag ksis myiqlï i,ikq ,efí' fuh 2017 ckjdß

01 isg n,meje;afjkq we;'

Page 83: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

83

508. wjodkï iys; wdkhk lrejka y÷kd.ekSu u.ska wvq wjodkula iys; wdkhk

lrejka yg NdKav ksoyia lr.ekSu blaukska isÿlr .ekSug wjia:dj ,nd fokq

,efí'

509. NdKav ,`.dùug fmr ieliqï l%shdj,sh we;=¨j wdkhk ,sms f,aLk iy f;dr;=re

bosßm;a lsÍu u.ska jrdhg ,.d jQ NdKav blauKska ksoyia lsÍu iy;sl lrkq

we;' fuh wkql+,;djh olajk wdkhk lrejkayg NdKav ksis fõ,djg ,ndoSug

wjYH mßirh ilikq we;'

510. NdKav ksYaldYKh lr.ekSug yd ksoyia lr.ekSug .;jk idudkH ld,h

wfmalaIs; mßos lghq;= isÿlsÍu iy;sl lrkq jia" wdkhk yd wmkhk f,aLk

ieliqï i|yd .;jk idudkH ld,h iy NdKav ksoyia lr .ekSug .;jk

idudkH ld,h m%ldYhg m;a lsÍu i|yd f¾.= fomd¾;fïka;=j Wmßu W;aidyh

.kq we;' wmkhk myiqlï iemhSfï uOHia:dkhg bosßm;a lr meh folla ;=<oS

keõ .; lsÍu i|yd wmkhk f,aLk iy nyd¨ï f¾.=j úiska ilia lrk njg

iy;sl fõ' wdkhk f,aLk meh ;=kla ;=< ilia lrk njg o nyd¨ï meh 48 la

;=< ksIaldYkh lrk njg o wm iy;sl fõ'

511. f.dvìï jrdh ksIaldYk lghq;= mqoa.,sl rdcH yjq,aldr;aj moku u; f.dvìï

jrdhka we;s lsÍug we;s bvlv wm fidhd n,kjd

512. ;lafiare o;a; moaO;sh - f,dal fjf<| ixúOdkfha ;lafiare .súiqu wkqj

wdkhkh l< NdKavhkays f¾.= nÿ ld¾hh i|yd .KkfhaÈ mokï lr.kq

,nkafka NdKav yqjudre jákdluhs' ta wkqj wdkhkh lrkq ,enq NdKavhkaf.a

kshu yqjudre jákdlu ,nd.ekSu i|yd taldldr l%ufõohla wkq.ukh lrkq

,efí' f¾.= fomd¾;fïka;=j úiska wdkhksl NdKav ksIaldYkh i|yd fhdod.;

yels f,i 2017 ckjdß 01 jkod isg l%shd;aul jk mßÈ wod< wju jákdlï iys;

wdkhk NdKav j¾. 700 lg wod,j Ndú; l< yels wju w.hka iys; o;a;

moaO;shla ia:dms; flfrkq we;'

513. mQ¾j ksfhda. NdKv wdkhkfha§ f.jkq ,nk nÿ mqfrdal:kh lsÍu iy;sl lsÍu

i|yd f¾.=j úiska" NdKav uQ,dY%h wdjrKh jk mßÈ mq¾j kshuhka ksl=;a lrkq

we;'

514. wkql+,;djh olajk fjf<kaoka i|yd jrm%ido ,ndoSu - wkql+,;djh olajk

fjf<kaÿkaf.a NdKav mßlaId lsÍfï§ iy f,aLk mßlaId lsÍfï§ f¾.=j úiska

jrm%ido msúiqula ,ndfokq we;'

515. m%ldYk iy f;dr;=re ,nd.ekSfï myiqlu - f¾.= l%shdj,sfha iy th wkq.ukh

lrkq ,nk kS;sj, úksúo Ndjh ;yjqre lsÍu i|yd f¾.= fomd¾;fïka;=j úiska

cd;sl fjf<o f;dr;=re fhduqjla l%shd;aul flf¾'

516. nyqúO ld¾hhka i|yd jQ ;ks ljq`Mj -fjf<kaÿkag wdkhkfha§ iy wmkhkfhaos

fyda NdKav úoHq;a udOHfhka yqjudre lsÍu i|yd wjYH jk f,aLk fyda o;a;

bÈßm;a lsÍug yels nyqúO ld¾hhka i|yd jQ ;ks ljq`Mjla ieliSfï uQ,sl mshjr

±kgu;a f.k we;'

Page 84: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

84

517. rdcH wdodhu tl;= lr .eksu jeäÈhqkqq lsÍu iy m%udoh wju lr .ekSu i|yd"

jrdfha§ iy .=jka f;dgqmf,a§" lkafÜk¾ iy nvq ndysrdÈh ksoyia lr.ekSfï

l%shdj,sh ld¾hlaIuj yd M,odhsj isÿlsÍug" lkafÜk¾ ialEka moaO;shla ia:dmkh

lrkq ,efí'

518. id.rh yryd isÿjk kS;s úfrdaë wdkhkhka uev,Su i`oyd f¾.=fõ id.r wxYh

kej; l%shd;aul lsÍug mshjr .kakjd' tneúka f¾.= fomd¾;fïka;=j Yla;su;a

lsÍu i`oyd uqr ixpdr fndaÜgq 6 la ñ< § .ekSu i`oyd remsh,a ñ,shk 250 la fjka

lrkjd'

519. wka;¾cd, u.ska isÿlrk .kqfokq

;dlaIKfha ÈhqKqj;a iu`. wka;¾cd,h yryd isÿjk .kqfokq ±kg b;d ckm%sh ù

;sfnkjd' th fj<| yd uQ,H .kqfokqj, § idudkHfhka wod< jk nÿ iy .dia;=

u. yeßh yels l%uhla njg m;aj ;sfnkjd' jrdfha§" .=jka f;dgqmf,a § ;eme,a

ld¾hd,j,§ fukau l=ßh¾fiajd u.ska NdKav furgg we;=,ajk wjia:dj, § wod<

nÿ ksis mßÈ wh fkdjk neúka fuu.ska rchg ie,lsh hq;= wdodhula wysñ jkjd'

tuksid ICTA wdh;kh úiska weuika" Bfí jeks fmdÿ wka;¾cd, fõÈldjka yryd

Y%S ,xldj ;=< isÿ flfrk .kqfokq j,ska rchg whúh hq;= nÿ whlsÍug yelsjk

l%ufõohla ilia lrkjd' fuu fmdÿ fõÈldj uyd NdKavd.drh u.ska wëlaIKh

lrkq ,nkjd'

rcfha újD; iyfhda.s;djh

520. 2016 j¾Ifha§ fuu .re iNdj úiska wkqu; l< f;dr;=re ±k .ekSfï mK; 2017

fmnrjdß udifha isg n,d;aul jkjd' ta wkqj tu n,d;aul lsÍu id¾:l lr

.ekSug remsh,a ñ,shk 25 la fjka lsÍug ud fhdackd lrkjd'

521. .re l:dkdhl;=uks" hymd,kh iy ;sridr ixj¾Okh i|yd jQ Y%S ,xld rcfha

lemùu h,s ;yjqre lrñka fuu jif¾ rcfha újD; yjq,s ld,Skj m%fõYh wdrïN

lrk ,È' tuksid .re l:dkdhl;=uks" fuu whjeh fi!LH" wOHdmk" f;dr;=re

iy ikaksfõok ;dlaIKh" m<d;a md,kh" ldka;djka" foaYmd,k ldka;d

iyNd.s;ajh" w,a,ia yd ¥IK iy f;dr;=re ±k .ekSug we;s whs;sh ms<sn| wmf.a

lemùfï m%udKh ;=< nj mjikafka i;=áks' wfma rdcH md,k rduqj ;jÿrg;a

Yla;su;a lsÍug lghq;= lrk w;r tu.ska ienE újD; rchla ìysjkq we;'

522. .re l:dkdhl;=uks" rdcH uQ,H j.lSï mkf;a úêúOdk wkqj wdodhï iy úhoï

iu`. úia;rd;aul fhdackd ud iNd.; lrkjd'

whjeh l%shd;aul lsÍu

523. .re l:dkdhl;=uks" wm wdodhï yd úhoï hk fowxYfhau mqfrdal:khkays§ b;d

iqmßlaIdldÍ jQjd' wmf.a wdodhï weia;fïka;=j,g iDKd;aulj n,mdkq ,nk

ndysr wxYfha isÿjk wúksYaÑ;;djhka ms,sn| wm wjfndaOfhka isákjd' rdcH

uQ,H ms<sn| md¾,sfïka;=j i;= md,kh ;yjqre lsÍu i|yd iEu ld¾;=jla

wjidkfhau uila we;=<; wdodhï iy úhoï ms<sn| jd¾;d lsÍug lghq;= lrkq

we;' flfia jqjo wmf.a rdcH uQ,H taldnoaO lsÍfï udj;lg fhduqù we;' ta

Page 85: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

85

wkqj wdodhfï úhyels wvqùula fuu iNdfõ wkque;sh iys;j úhou iu`. kej;

.e,mSug lghq;= lrkq ,nkjd'

524. .re l:dkdhl;=uks" whjeh M,odhS f,i l%shd;aul lsÍu wm úiska m%ldY lr

we;s m%Odk wd¾Ól j¾Ok b,lal lrd ,`.dùu iy;sl lsÍug ;=vq fok m%Odk

idOlhls' fï wkqj whjeh l%shd;aul lsÍu fidhdne,Sug rdcH yd fm!oa.,sl

wxYfha idudcslhkaf.ka iukaú; lñgqjla m;alsÍug ud fhdackd lrkjd'

525. wm úiska wrUd we;s .uk ;ksj hd fkdyel' fuu W;aidyfha§ fm!oa.,sl wxYh

wm yd iyfhda.Sj lghq;= l< hq;=h' ta wkqj ud b,a,d isákjd iuyr úfYaIs;

jHdmD;s l%shd;aul lsÍu i|yd Y%S ,xldfõ isák úYd,;u iud.ï 100 g fï i|yd

odhl jk f,i' fuu jHdmD;sj, fmd,S úhou rch u`.ska orkq we;'

526. fuu whjeh iqNidOk lghq;= i|yd muKla wruqKq lr.;a iïm%odhl whjeh

j,ska neyer jQjls' fuu whjeh jvd fyd| jegqma iys; /lshd wjia:d Wodlrk

jvd fhda.H há;, myiqlï imhk Y%S ,dxlslhskaf.a whs;sjdislï wdrlaId lrk

ys;ldó mßirhla f.dvke.Sfï wruqKq lrf.k we;' fï ish,a,gu jvd ish¿u

Y%S ,dxlslhska n,d;aul lsÍu wruqKq fldg we;'

527. uyckhd fj; nÿ mkjd mSvdjg m;a lsÍug lsisÿ uqo,a wud;Hjrfhl=g wjYH

jkafka kE' iEu uqo,a wud;Hjrfhl=gu wjYH jkafka uyckhdg iyk ,nd§

Tjqkaf.a cSjk ;;a;ajh k.d isgqùughs' flfia jqjo wm jeà isák Kh W.=f,ka

.e,ùug wmg ksrka;r igkla lsÍug isÿù ;sfnkjd' fuys§ w;s.re

ckdêm;s;=udf.ka iy .re w.ue;s;=udf.ka ,efnk u`.fmkaùu ueksh fkdyels

;rï' flfia jqjo *S,aâud¾I,a ir;a f*dkafiald uy;d úiska m%ldY lr we;s zzuu

fï hqoaOh ó,`. yuqodm;sjrhdg Ndr§ug bv fkd;nñ'zz hkak isysm;a lrkjd' ta

wkqj" fuu iNdjg iy wfma mqrjeishkag ud m%ldY lrkakg leu;shs zzwmf.a rch

fuu wd¾Ól hqoaOh wkd.; mrïmrdj,g Wreu fkdlsÍugzz lghq;= lrk nj'

528. ish,a,kagu fi!Nd.Hu;a hq.hla Wodlr §ug jrula ,enQ miq.sh jif¾ ckjdß 08

Èk isg wm úiska fndfyda ÿr .uka lr we;' fï i|yd ish,a,kaf.au iyfhda.h

wjYH ù we;' ug fuh mjikak bv fokak' wm ,`. úúO u;jdo we;' tajd

bÈßm;a lsÍug o wmsg whs;shla we;' th m%cd;ka;%jdofha wmQ¾j ,laIKhla fõ'

kuq;a wmf.a wjidk j.lSu jkafka wm fjkqfjka Pkaoh m%ldY l< wmf.a

ck;dj fj;hs' wmg wkd.;h ms<sn| is;d n,d lghq;= lsÍu fyda w;S;h iaurKh

lrñka isáh yel' úkaika p¾Ñ,a m%ldY l< mßÈ w;S;h iaurKh lsÍfï wk;=r

jkafka zzwm úiska w;S;h yd j¾;udkh w;r wdrjq,la we;s lr .; fyd;a wfma

wkd.;h wm úiskau wysñ lr .;a nj mila lr .ekSug isÿ ùuhs' ug úYajdihs"

wm lsisfjl=;a wkd.;h wysñ lr .ekSug wlue;s nj' wm wmf.a ck;dj i|yd

iy bÈß mrïmrdjg iqrlaIs; wkd.;hla ks¾udKh lr §u i|yd lghq;= lrkjd'

529. fuu whjeh ilia lsÍu i|yd odhl jQ w;s.re ckdêm;s;=udg" .re w.ue;s;=udg"

wud;H uKav,fha udf.a ys; ñ;=rkag" NdKavd.dr f,alï;=udg" uyd

NdKavd.drfha ish¿u ks,OdÍkag udf.a lD;{;djh m, lsÍug fuh wjia:djla

Page 86: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

86

lr .kakjd' tfukau whjeh fhdackd bÈßm;a l< ieug úfYaIfhka ia;=;s

lsÍug ud fuh wjia:djla lr .kakjd'

wmf.a uõìug ;=Kqrejkaf.a wdYs¾jdoh ksr;=reju ,efíjd!

foúhka jykafia ish by<u wdYs¾jdoh wm uõìug ,ndfoajd!

Page 87: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

87

rdcH uQ,H m%;sm;a;s fomd¾;fïka;=j úiska ilik ,§'

wdodhï fhdackd -2017 whjeh

fhdackd re' ñ,shk

1 ixia:dms; nÿ ixfYdaOkh lsÍu 32,000

2 r`ojd .ekSfï nÿ ixfYdaOkh lsÍu 26,000

3 Wmhk úg f.ùfï nÿ ixfYdaOkh lsÍu 2,500

4 úÿ,s ixfoaY .dia;= ixfYdaOkh ;sÍu 5,000

5 isïm;a il%Sh lsÍfï .dia;= l%uh;a y`ÿkajd §u 200

6 fudag¾ jdyk i`oyd ksIamdok nÿ ixfYdaOkh lsÍu 14,000

7 wdkhkh lrk ,o fudag¾ jdyk i`oyd wd¾Ól fiajd .dia;= l%uh;a y`ÿkajd §u 500

8 .=jka ixprK .dia;= ixfYdaOkh lsÍu 4,500

9 uqo,a .Kqfokq u; uQ,H .Kqfokq noao y`ÿkajd §u 8,000

10 iam%S;= jdIamùu fjkqfjka bvfokq ,nk wvqlsÍï ixfYdaOkh lsÍu 600

11 t;fkda,a u; iqrd nÿ ^wd{d mk;& ixfYdaOkh lsÍu 5,000

12 fudag¾ jdyk u; ldnka noaola y`ÿkajd §u 4,000

13 kvqj;a f.dkqlsÍu i`oyd Widú .dia;= l%uh;a y`ÿkajd §u' 7,500

14 cd;sh f.dvke.Sfï nÿ ixfYdaOkh lsÍu 1,700

15 mdkSh fkdjk uOHidr u; iqrd nÿ mekùu ixfYdaOkh lsÍu 3,500

16 m%d.aOk ,dN u; nÿ 5,000

17 rdcH wdh;k j, Wm,íê fkdjQ iuqÉÑ; wruqo,a udre;sÍu 20,000

tl;=j 140,000

weuqKqu I

Page 88: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

88

whjeh fhdackd j.lSu ork rdcH wdh;kh wod< NdKavd.dr fomd¾;fïka;=j

m%;smdok ^re' ñ,shk&

lDIsl¾udka;h f.dùka" f.dú ixúOdk iy lDIs ieliqï

wdh;k fj; 50] l fmd,S iykdOdrhla hgf;a Kh iemhSu'

lDIsl¾u wud;HdxYh$uqo,a wud;HdxYh

ixj¾Ok uQ,H fomd¾;fïka;=j

400

lDIsl¾udka;h hdka;%SlrKh jeäÈhqKq lsÍu i`oyd fmd,S iykdOdr Kh fhdackd l%uhla ieliSu

lDIsl¾u wud;HdxYh$uqo,a wud;HdxYh

ixj¾Ok uQ,H fomd¾;fïka;=j

50

jeú,s l¾udka;h cd;sl wxY= ud;% mßñ; fiajdlrK

uOHia:dkhla ( National Finite Element

Simulation Center) Y%S ,xld ma,diaála yd rn¾ wdh;kfha msysgqùu

jeú,s l¾udka; wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

50

cdkuh jYfhka Wiia ;;a;ajfhka hq;a jeä M,odjla ,ndfok fmd,a j.d frdamK øjH ksIamdokh lsÍu

jeú,s l¾udka; wud;HdxYh$ fmd,a m¾fhaIK wdh;kh iy fmd,a j.d lsÍfï uKav,h

ixj¾Ok uQ,H fomd¾;fïka;=j

75

iajhxl%ShlrK lrk ,o fjf<`o NdKav yqjudre moaO;shla ks¾udKh lsÍu

Y%S ,xld f;a uKav,h" fmd,a ixj¾Ok wêldßh" wmkhk ixj¾Ok uKav,h

ixj¾Ok uQ,H fomd¾;fïka;=j

75

mY= iïm;a ixj¾Ok by< lsß ksIamdokhla ,ndfok Wiia

;;a;ajfhka hq;a lsß t<fokqka f.dùkag ,nd§u

lDIsl¾u wud;HdxYh ixj¾Ok uQ,H fomd¾;fïka;=j

400

foaYSh lsßmsá ksIamdok wvq ñ,g iemhSu .%dóh wd¾Ól lghq;= wud;HdxYh ixj¾Ok uQ,H fomd¾;fïka;=j

200

ëjr l¾udka;h yïnkaf;dg" ukakdru yd uvl,mqj

Èia;%slalhka ys c,cSù j.d l¾udka; l,dm msysgqùu

ëjr iy c,c iïm;a wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

500

.kaor ëjr jrdh ixj¾Ok jHdmD;sh ëjr iy c,c iïm;a wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

100

yïnkaf;dg" hdmkh iy uvl,mqj we;=`Mj fjr< wdY%s; Èia;%slal 10 l ëjr .ïudk jeäÈhqKq lsÍu

ëjr iy c,c iïm;a wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

1"200

taldnoaO ñßÈh ëjr .ïudk msysgqùu - “jejla iys; .ula jevigyk”

ëjr iy c,c iïm;a wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

300

cd;sl c,c iïm;a ixj¾Ok wêldßfha fufyhqï moaO;sh mq`M,a lsÍu

ëjr iy c,c iïm;a wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

50

l=l=`M md,kh fm!oa.,sl wxYfha wdfhdaclhkag ndysr l=l=`M

f.dùka osrs.ekaùug ishhg 50 l fmd,S iykdOdrhla iemhSu'

.%dóh wd¾Ól lghq;= wud;HdxYh ixj¾Ok uQ,H fomd¾;fïka;=j

350

iqq`M mrsudK l=l=`M md,kfha fhfok jHdmdrslhkag YS;lrK ,nd§u'

.%dóh wd¾Ól lghq;= wud;HdxYh ixj¾Ok uQ,H fomd¾;fïka;=j

75

kj imsß .%dóh Kh fhdackd l%uh hgf;a wNsckk uOHia:dk msysgqùu

.%dóh wd¾Ól lghq;= wud;HdxYh ixj¾Ok uQ,H fomd¾;fïka;=j

100

u,a j.dj iy úis;=re uiqka l¾udka;h u,ame< ;jdka 2"000 lg ishhg 50 l fmd,S

iykdOdrhla hgf;a Kh myiqlï iemhSu lDIsl¾u wud;HdxYh$uqo,a wud;HdxYh

ixj¾Ok uQ,H fomd¾;fïka;=j

50

úis;=re u;aiH l¾udka;h i`oyd ishhg 50 fmd,S iykdOdr hgf;a Kh myiqlï iemhSu

lDIsl¾u wud;HdxYh$uqo,a wud;HdxYh

ixj¾Ok uQ,H fomd¾;fïka;=j

25

jdßud¾. iy uyje,s ixj¾Ok hdka Th jHdmD;sh jdßud¾. yd c, iïm;a

l<ukdlrK wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

1"000

my< u,aj;= Th ixj¾Ok jdßud¾. jHdmD;sh jdßud¾. yd c, iïm;a l<ukdlrK wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

300

M,odhs;dj by< kexùu yd jdßud¾. moaO;s ld¾HlaIu;d l<ukdlrK jHdmD;sh

jdßud¾. yd c, iïm;a l<ukdlrK wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

300

ñKsfma jï bjqr iy ls;=,a iy wdre.ï" uqkafoks wdre iy ;rdmqrï jeõ m%;sixialrKh lsÍu

jdßud¾. yd c, iïm;a l<ukdlrK wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

600

fmdf<dkakrej" ukakdru" jjqkshdj" fudKrd.," wïmdr" yïnkaf;dg" wkqrdOmqrh iy uvl,mqj hkdÈ m%foaYhkays N+.; c,h wëlaIKh lsÍu i`oyd kshuq jHdmD;s l%shd;aul lsÍu

jdßud¾. yd c, iïm;a l<ukdlrK wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

200

wOHdmk wxYh úoHd.dr WmlrK iy .Dy NdKav iemhSu

we; =Mj há;, myiqlï ixj¾Okh wOHdmk wud;HdxYh cd;sl whjeh

fomd¾;fïka;=j 5"000

úhoï fhdackd - 2017 weuqKqu II

Page 89: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

89

ish`Mu mdie,a i`oyd úÿ,sh" c,h iy ikSmdrlaIl myiqlï jeks uQ,sl myiqlï ,nd§u

wOHdmk wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

2"000

w'fmd'i' ^W'fm'& .=rejreka iy mdie,a isiqka i`oyd fkdñf,a “geí” ^tabs&,nd§u

wOHdmk wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

5"000

tla mdie,lg Wmßu f,i mß.Kl 50 la l=,S moku u; ,nd§u

wOHdmk wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

5"000

j;=lrfha mdie,a 25 k.d isgqùu wOHdmk wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

250

iqNd. YsIH;aj fhdackd l%uh hgf;a mdie,a isiqka 1"000 lg ;Hd. ,nd§u'

wOHdmk wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

30

w.%ydr rlaIK m%;s,dN" foam< Kh iy wdmod Kh myiqlu w¾O rdcH mdie,a j,g jHdma; lsÍu

wOHdmk wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

25

úfYaI wOHdmkh jeäÈhqKq lsÍu iy wdndê; mdie,a isiqka yg ,ndfok ffoksl §ukdj by< kexùu

wOHdmk wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

175

isiqka i`oyd re' 200"000 l fi!LH rlaIKdjrKhla

wOHdmk wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

2"700

Wiia wOHdmkh reyqKq úYaj úoHd,fha ffjoH mSGfha ;Ügq 10

lska hq;a f.dvke.s,a,la bÈlsÍu Wiia wOHdmk yd uydud¾. wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

500

rcfha úYajúoHd,hka ys by< ld¾h idOkhla fmkajk wfmalaIlhkayg f,dalfha by< uÜÜfï mj;sk úYajúoHd, i`oyd we;=`Mùug YsIH;aj l%uhla ilia lsÍu

Wiia wOHdmk yd uydud¾. wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

500

úYaj úoHd, isiqka úIh ndysr l%shdldrlï i`oyd Èß.ekaùu

Wiia wOHdmk yd uydud¾. wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

100

rcfha úYaj úoHd, m%fõYh i`oyd iqÿiqlï fkd,nk isiqkag Kh fhdackd l%uhla msysgqùu

Wiia wOHdmk yd uydud¾. wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

300

úYaj úoHd, m%;smdok fldñIka iNdj úiska wkqu; rdcH fkdjk wdh;k j, wOHdmkfõ§ Wmdê mdGud,d ye±Íug isiqka 5"000 lg Kh fhdackd l%uhla l%shd;aul lsÍu

Wiia wOHdmk yd uydud¾. wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

100

kjl joh iy ia;%S mqreI wiudk;djh u; we;s jk joysxid iy ,sx.sl wvïf;aÜgï je,elaùu iy iudkd;au;djh iy ia;%S mqreI iudkd;au;djh we;s lsÍï uOHia:dkhla msysgqùu

Wiia wOHdmk yd uydud¾. wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

10

ksmqK;d ixj¾Ok rcfha jD;a;Sh mqyqKq wdh;k j, mqyqKq

mdGud,d ye±Íug isiqka fj; YsIH;aj msßkeóu

ksmqK;d ixj¾Ok yd jD;a;Sh mqyqKq wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

300

we.`Mï" fi!LH" wd.ka;=l i;aldrh iy bÈlsÍï hkdÈh lafIa;%hkays fm!oa.,sl wxYh u.ska mqyqKq lrkq ,nk ;reK whj¨ka 10"000 lg hemqï §ukdjla ,nd§u

ksmqK;d ixj¾Ok yd jD;a;Sh mqyqKq wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

300

ud;r c¾udkq ;dlaIKsl mqyqKq mdie, iy fydag,a mqyqKq mdie, k.d isgqùu

ksmqK;d ixj¾Ok yd jD;a;Sh mqyqKq wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

200

bf,lafg%dksl b.ekqï iïm;a uOHia:dkhla le<Ksh úYaj úoHd,fha msysgqùu

ksmqK;d ixj¾Ok yd jD;a;Sh mqyqKq wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

125

fi!LH jl=.vq frda. je<elaùu fi!LH fmdaIK iy foaYSh

ffjoH wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

750

fyo mqyqKq mdie,a k.d isgqùu fi!LH fmdaIK iy foaYSh ffjoH wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

200

ish`Mu m%d:ñl mdie,a fi!LH n,OdÍka úiska wëlaIKh lsÍu

fi!LH fmdaIK iy foaYSh ffjoH wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

50

jl=.vq frda. iy wfkl=;a fnda fkdjk frda. u; lrk m¾fhaIK i`oyd

cd;sl úoHd moku cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

100

lrdmsáh" wïmdr iy hdmkh frday,a j, úfYaIs; <ud frda. m%;sldr tallhka msysgqùu

fi!LH fmdaIK iy foaYSh ffjoH wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

1"000

kskaojQ¾ ys uq,sl frday,la ia:dms; lsÍu fi!LH fmdaIK iy foaYSh ffjoH wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

200

lrdmsáh YslaIK frdayf,a uqL fi!LH uOHia:dkhla ia:dms; lsÍu

fi!LH fmdaIK iy foaYSh ffjoH wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

50

uykqjr uyfrdayf,a wegñÿ`M noao lsÍfï tallhla ia:dms; lsÍu

fi!LH fmdaIK iy foaYSh ffjoH wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

500

wjqreÿ 03 la we;=,; fmdaIKfõ§ka 300 la olajd jeä lsÍu

fi!LH fmdaIK iy foaYSh ffjoH wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

50

Page 90: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

90

wdhq¾fõo ffjoH mYapd;a Wmdê wdh;kh Yla;su;a lsÍu

fi!LH fmdaIK iy foaYSh ffjoH wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

250

Y%S ,xldj ;=< jHdmdr lsÍfï myiqlï jeäÈhqKq lsÍu cd;sl jHdmdr we;=,;a jk kdudj,shla yd

fjf<`o .eg`M úi§fï ld¾hd,hla msysgqùu l¾udka; yd jdKsc lghq;= wud;HdxYh

fjf<`o yd wdfhdack m%;sm;a;s fomd¾;fïka;=j

50

l=vd yd uOH mßudK jHjidhlhka l=vd yd uOH mßudK jHdmdßlhkag Kh

wemlr fhdackd l%uhla l%shd;aul lsÍu uqo,a wud;HdxYh ixj¾Ok uQ,H

fomd¾;fïka;=j 500

l=vd yd uOH mßudK jHdmdßlhkag iykodhS Kh fhdackd l%uhla

uqo,a wud;HdxYh ixj¾Ok uQ,H fomd¾;fïka;=j

750

ld¾ñl ixj¾Ok uKav,h ;=<ska fmaI l¾udka;fha fhfok jHjidhlhka mqyqKq lsÍu iy w;HdjYH há;, myiqlï ,nd§u iy ld¾ñl ckmo k.d isgqùu

l¾udka; yd jdKsc lghq;= wud;HdxYh$ l¾udka; ixj¾Ok uKav,h

rdcH jHdmdr fomd¾;fïka;=j

500

rdcH fm!oa.,sl yjq,aldÍ;aj jevigyk ;=<ska fld<U Èia;%lalfha wdfõKsl l,d ks¾udK úl=Kqï uOHia:dkhla msysgqùu

l¾udka; yd jdKsc lghq;= wud;HdxYh$ l¾udka; ixj¾Ok uKav,h

ixj¾Ok uQ,H fomd¾;fïka;=j

100

wdfhdack kd.ßl ixj¾Ok wêldßh iy foaYSh wdodhï

nÿ fomd¾;fïka;=j úiska wdfõKsl jQ iqjfYaIs f.dvke.s,s bÈlsÍu

uyd k.r iy niakdysr ixj¾Ok wud;HdxYh$ uqo,a wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

500

wmkhk Y%S ,xldfõ wdkhk wmkhk nexl=jla

msysgqùu cd;sl m%;sm;a;s yd wd¾Ól lghq;= wud;HdxYh

PEMS tallh" uqo,a wud;HdxYh -

10"000

wmkhk iy iDcq úfoaY wdfhdack by< kexùug f.da,Sh m%j¾Ok jevigykla l%shd;aul lsÍu

cd;sl m%;sm;a;s yd wd¾Ól lghq;= wud;HdxYh

fjf<`o yd wfhdack m%;sm;a;s fomd¾;fïka;=j

1"000

fld<U fjf<`o m%o¾Ykh wmkhk ixj¾Ok uKav,h$Y%S ,xld ixpdrl m%j¾Ok ld¾hdxYh$Y%S ,xld f;a uKav,h

fjf<`o yd wfhdack m%;sm;a;s fomd¾;fïka;=j

50

wêfõ.S ud¾. msúiqï j, msysá fm!oa.,sl ksoyia fjf<`o l,dm j,g bvï" úÿ,sh yd c, myiqlï iïmdokh

ixj¾Ok Wmdhud¾. yd cd;Hka;r fj<`o wud;HdxYh

fjf<`o yd wfhdack m%;sm;a;s fomd¾;fïka;=j

1"000

fjf<`o m%j¾Ok l%shdldrlï l¾udka; yd jdKsc lghq;= wud;HdxYh

fjf<`o yd wfhdack m%;sm;a;s fomd¾;fïka;=j

50

rch i;= jHdmdr ^SOE& rdcH jdKsc kS;s.; ixia:dj u.ska úYd,

mßudKfha m%o¾Ykd.drhla ia:dms; lsÍu l¾udka; yd jdKsc lghq;= wud;HdxYh

rdcH jHdmdr fomd¾;fïka;=j

100

úoHd" ;dlaIK yd m¾fhaIK kfjda;amdok fõ.j;a lsÍfï wruqo,la

msysgqùu úoHd" ;dlaIK yd m¾fhaIK wud;HdxYh

cd;sl l%uiïmdok fomd¾;fïka;=j

100

rdcH fm!oa.,sl yjq,aldÍ;aj jevigyka mokï lr .ksñka ffcj ;dlaIKsl kfjda;amdok WoHdkhla msysgqùu

úoHd ;dlaIKsl iy kjHlrKh i`oyd jQ iïnkaëlrK f,alï ld¾hd,h ^COSTI&

cd;sl l%uiïmdok fomd¾;fïka;=j

100

fudrgqj úYajúoHd,fha Wiia bf,lafg%dksl ie,iqï uOHia:dkhla bÈlsÍu

uyd ud¾. yd Wiia wOHdmk wud;HdxYh

cd;sl l%uiïmdok fomd¾;fïka;=j

100

Y%S ,xld kefkda ;dlaIKsl wdh;kh úoHd" ;dlaIK yd m¾fhaIK wud;HdxYh

cd;sl l%uiïmdok fomd¾;fïka;=j

250

frdfnda ;dlaIKfha fh§ï i`oyd jQ uOHia:dkhla msysgqùu

úoHd" ;dlaIK yd m¾fhaIK wud;HdxYh

cd;sl l%uiïmdok fomd¾;fïka;=j

50

cdk úoHd;aul uOHia:dkhla msysgqùu úoHd" ;dlaIK yd m¾fhaIK wud;HdxYh

cd;sl l%uiïmdok fomd¾;fïka;=j

50

ksIamdok ie,iqï bxcsfkare fiajd wruqo, úoHd yd ;dlaIK wud;HdxYh $úoHd ;dlaIKsl iy kjHlrKh i`oyd jQ iïnkaëlrK f,alï ld¾hd,h ^COSTI&

cd;sl l%uiïmdok fomd¾;fïka;=j

500

keKi< uOHia:dk iu. Èia;%slal 05 l bkalsHqfígr ia:dms; lsÍu

úoHd" ;dlaIK yd m¾fhaIK wud;HdxYh

cd;sl l%uiïmdok fomd¾;fïka;=j

100

ld¾ñl ;dlaIKsl wdh;kfha T!IO ksIamdok úoHd.drh mq`M,a lsÍu

úoHd" ;dlaIK yd m¾fhaIK wud;HdxYh

cd;sl l%uiïmdok fomd¾;fïka;=j

150

ixpdrl ixpdrl fydag,a i`oyd iyk fmd,S moku u;

Kh fhdackd l%uhla msysgqùu ixpdrl yd l%sia;shdks wd.ñl lghq;= wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

500

uqøs; yd bf,lafg%dksl ixpdrl fmd;am;a hdj;ald,Sk lsÍu iy ixpdrlhska wdl¾Ykh lr.ekSu i`oyd ud¾f.damfoaYlhka fhoùu

ixpdrl yd l%sia;shdks wd.ñl lghq;= wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

10

wdik 5000 lska hq;a MICE iïuka;%K Yd,djla fld<U Èia;%slalfha bÈlsÍu

ixpdrl yd l%sia;shdks wd.ñl lghq;= wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

1"000

kef.kysr m<df;a mqyqKq uOHia:dkhla yd k.r ie,iqï yd c, iïmdok cd;sl whjeh 100

Page 91: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

91

ukd iïnkaO;djh iy .ukd.ukh jeä ÈhqKq lsÍu fmd,a.yfj, - l=reKE., iy w`M;a.u -

.d,a, oaú;aj ÿïßh ud¾. olajd mqM,a lsÍu m%jdyk yd isú,a .=jka fiajd wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

1"000

lkalika;=f¾ isg fmdkak,dhs yxÈh olajd ÿïßh ud¾.h jHdma; lsÍu

m%jdyk yd isú,a .=jka fiajd wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

50

c, ud¾. m%jdykh i`oyd jk ceá i`oyd wdfhdackh

ixpdrl ixj¾Ok yd l%sia;shdks wd.ñl lghq;= wud;HdxYh

rdcH jHdmdr fomd¾;fïka;=j

100

bf,lafg%dksl ld¾ l=,S r: f,i m%j¾Okh lsÍu i`oyd 50] fmd<S iykdOdr hgf;a Kh myiqlï iemhSu'

m%jdyk yd isú,a .=jka fiajd wud;HdxYh

rdcH jHdmdr fomd¾;fïka;=j

200

mdie,a <uqka m%jdykh lrk jEka r: kùlrKh lsÍu i`oyd 50] fmd<S iykdOdr hgf;a Kh myiqlï iemhSu

m%jdyk yd isú,a .=jka fiajd wud;HdxYh

rdcH jHdmdr fomd¾;fïka;=j

150

.=jkafiajd rdcH yd fm!oa.,sl iyNd.S;ajfhka kj

foaYSh .=jka fiajhla y`ÿkajd §u m%jdyk yd isú,a .=jka fiajd wud;HdxYh

rdcH jHdmdr fomd¾;fïka;=j

50

c,h ;%sl=Kdu, c, iemhqï fhdackd l%uh j¾Okh

lsÍu k.r ie,iqï iy c, iïmdok wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

600

rdcH yd fm!oa.,sl iyNd.S;ajh hgf;a hdmkh iy mq;a;,u hk m%foaY j, c,fha ,jK;djh bj;alsÍfï uOHia:dk ia:dms; lsÍu

k.r ie,iqï iy c, iïmdok wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

250

uQ,H wxYh f.da,avka lS ;ekam;alrejka i`oyd f.ùu cd;sl m%;sm;a;s yd wd¾Ól lghq;=

ms<sn`o wud;HdxYh/ Y%S ,xld uy nexl=j

NdKavd.dr fufyhqï fomd¾;fïka;=j

3"000

wid¾:l nexl= fkdjk uQ,H wdh;k k.d isgqùu i`oyd uQ,H j;alï l<ukdlrK ksfhdacs;dh;khla msysgqùu

uQ,H j;alï l<ukdlrK wdh;kh-uqo,a wud;HdxYh

uQ,H j;alï l<ukdlrK ksfhdacs;dh;kh - uqo,a wud;HdxYh

10"010

nexl=lrKh ksjdi nexl=jg wjYH m%d.aOkh fhoùu rdcH jHdmdr ixj¾Ok

wud;HdxYh rdcH jHdmdr fomd¾;fïka;=j

7"500

ieug ksjila W;=re yd kef.kysr m<d;a j, ksjdi 50"000

bÈlsÍu läkï lsÍu ksjdi yd bÈlsÍï wud;HdxYh cd;sl whjeh

fomd¾;fïka;=j 5"000

re' 100"000 isg re' 200"000 la olajd 50] l fmd<S iykdOdrhla iys; Kh fhdackd l%u iemhSu

uqo,a wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

1"000

È<s`ÿlu msgq±lSu iy Yla;su;a iudc iqn idOk cd,h wdndê; rKúrejka i`oyd úY%du jegqma

m%odkh lsÍu wdrlaIl wud;HdxYh cd;sl whjeh

fomd¾;fïka;=j 3"500

odhl;aj úY%du jegqma wruqo, rdcH mßmd,k wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

1"000

;reKhska yd ldka;djka iún, .ekaùu rcfha úYaj úoHd, j, wju jYfhka Wmdê

wfmalaIlhka 1"000 la fjkqfjka jHdmdr wdrïN lsÍu i`oyd fmd,S iykdOdr hgf;a tla wfhl=g re' ñ,shk 1'5 la iemhSu

Wiia wOHdmk yd uyd ud¾. wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

150

cd;sl ;reK fiajd iNdj iy fhdjqka n,ldh hgf;a jD;a;Sh mqyqKq jevigyka

cd;sl m%;sm;a;s iy wd¾Ól lghq;= wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

4"000

u;aøjH je,elaùu yd u;aøjH i`oyd weíneys jQjka mqkre;a:dmkh

Y%S ,xld fmd,Sish/ cd;sl ;reK fiajd iNdj

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

200

iEu md¾,sfïka;= uka;%Sjrfhla i`oydu" f;dard.;a ;reKhska fj; fmd,S rys; Kh ,nd§u i`oyd .%du ks<OdÍ fldÜGdihlg ñ,shk 1 l ne.ska iemhSu'

cd;sl m%;sm;a;s iy wd¾Ól lghq;= wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

7"000

wd.u" ixialD;sh iy l,dj cd;Hka;r fjila osk ieureu nqoaOYdik wud;HdxYh cd;sl whjeh

fomd¾;fïka;=j 250

ckdêm;s f,alï ld¾hd,h u.ska wd.ñl ia:dk ixj¾Okh

ckdêm;s f,alï ld¾hd,h cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

50

wd.ñl ia:dk mqkre;a:dmkh i`oyd myiqlï ie,iSu

ixpdrl yd l%sia;shdks wd.ñl lghq;= wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

25

taldnoaO f;dr;=re uOHia:dkhla msysgqùu wud;HdxYh fomd¾;fïka;=j ixpdrl l,dmj, ixpdrl fmd,sia tall

jHdma; lsÍu ixpdrl ixj¾Ok iy l%sia;shdks wd.ñl lghq;= wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

50

Page 92: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

92

msßfjka há;, myiqlï ixj¾Okh lsÍu iy msßfjka .=rejrekaf.a yelshdjka ixj¾Okh lsÍu

nqoaOYdik wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

50

msrsfjkays wOHdmkh ,nk ish,qu NslaIQka jykafia,d i`oyd uilg re' 2500 l YsIHdOdrhla y`oqkajd oSu'

nqoaOYdik wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

150

Y%S ,xld cd;sl Ñ;%mg ixia:dfõ Ñ;%mg ixrlaIKd.drh yd m%;sixia:dmk tallh msysgqùu'

md¾,sfïka;= m%;sixialrK yd ckudOH wud;HdxYh

rdcH jHdmdr fomd¾;fïka;=j

50

—mKaä;a wurfoaj ix.S; wdY%uh˜ msysgqùu md¾,sfïka;= m%;sixialrK yd ckudOH wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

25

cd;sl Ñ;%mg úoHdh;kh msysgqùu wNHka;r lghq;=" jhU ixj¾Ok yd ixialD;sl lghq;= wud;HdxYh

rdcH jHdmdr fomd¾;fïka;=j

50

iólaIK uKav,fha l%shdldrlï i`oyd myiqlï ie,iSu

wNHka;r lghq;=" jhU ixj¾Ok yd ixialD;sl lghq;= wud;HdxYh

rdcH jHdmdr fomd¾;fïka;=j

50

l,dlrejka i`oyd mj;akd rlaIK l%uh m%idrKh yd Yla;su;a lsÍu

wNHka;r lghq;=" jhU ixj¾Ok yd ixialD;sl lghq;= wud;HdxYh

rdcH jHdmdr fomd¾;fïka;=j

50

udOH fiajl uvq,a,g Tjqkaf.a WmlrK kùlrKh lr.ekSu i`oyd Kh myiqlï ,nd .ekSug fmd,S iykdOdrhla ,nd§u

md¾,sfïka;= m%;sixialrK yd ckudOH wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

25

rfÜ úúO ckj¾. w;r iduh yd iu.sh wruqKq lr jevigyka i`oyd myiqlï iemhSu

wNHka;r lghq;=" jhU ixj¾Ok yd ixialD;sl lghq;= wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

180

l%Svd orejka yd ;reK msrsi w;r olaI;d y`ÿkd

.ekSfï jevigyka l%Svd wud;HdxYh cd;sl whjeh

fomd¾;fïka;=j 50

Èh.u uyskao rdcmlaI l%Svdx.khg wkqnoaOj cd;sl l%Svd úoHdmSGhla msysgqùu

l%Svd wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

100

cd;Hka;r ;r`.j,§ Y%S ,xldj ksfhdackh lsÍug cd;sl uÜgfï u,, l%Svlhskag iydh ùu

l%Svd wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

100

iq.;odi .Dyia; yd t<suyka l%Svdx.kh kùlrKh lsÍu

l%Svd wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

250

l%Svd mdie,a j, myiqlï j¾Okh lsÍu l%Svd wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

100

lD;Su Odjk m:hla iys; m<d;a l%Svd ixlS¾K msysgqùu'

l%Svd wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

250

l%Svd mqyqKq lrejkaf.a yd WmfoaYlhskaf.a yelshd ixj¾Okh lsÍu

l%Svd wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

50

udkj ld¾hidOk úoHd.drh msysgqùu l%Svd wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

100

kqjrt<sfha ish`M myiqlï iys; Wkak;dxY mqyqKq uOHia:dkhla msysgqùu

l%Svd wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

500

msgm<d;a mdie,a 1"000 l l%SlÜ l%Svdj m%j¾Okh lsÍu

l%Svd wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

250

fj,afjÜá;=frhs l=ud¾ wdkkaoka msysKqï ;gdlh bÈlsÍu

l%Svd wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

25

jvd;a Wiia rdcH wxYfha fiajdjka ,nd§u —fiajd mshi˜ uOHia:dk 1"000 la msysgqùu' rdcH mßmd,k yd l<ukdlrK

wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

1"500

wd.uk fmd,Sish msysgqùu wNHka;r lghq;=" jhU ixj¾Ok yd ixialD;sl lghq;= wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

25

wd¾Ólh äcsg,alrKh lsÍu cd;sl äcsg,a ye`ÿkqïm; úÿ,s ixfoaY yd äcsg,a há;,

myiqlï wud;HdxYh/ f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIK ksfhdacs;dh;kh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

15"000 cd;sl f.ùï ;,h

cd;sl o;a; uOHia:dkhla msysgqùu jdyk ;onoh wju lsÍu i`oyd .dia;=

whlsÍfï l%uhla y`ÿkajd §u íf,dlafÉka ;dlaIKh y`ÿkajd §u wud;HdxY i`oyd ùäfhda iïuka;%K myiqlï

iemhSu iqrlaIs; jgmsgdjla ilia lsÍu

jvd;a n,d;aul lsÍu i`oyd fmd,sia fomd¾;fïka;=jg kùk WmlrK ,nd§u

kS;sh yd iduh ms<sn`o wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

5"000

kS;s rduqj jeäÈhqKq lsÍu fYaIaGdêlrK yd wNshdpkd wêlrK i`oyd

m¾fhaIK ks<OdÍka n`ojd .ekSu wêlrK wud;HdxYh cd;sl whjeh

fomd¾;fïka;=j 10

;%súO yuqod j, kS;s ks<OdÍka i`oyd jD;a;Suh §ukd

wêlrK wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

20

wkqrdOmqr" ud;f,a" hdmkh iy wêlrK wud;HdxYh cd;sl whjeh 600

Page 93: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

93

fmdf,dkakrej hk m%foaY j, wêlrK ixlS¾K msysgqùu iy úksYaphldrjreka i`oyd ks, ksjdi myiqlï iemhSu

fomd¾;fïka;=j

jdKsc wêlrK 4 la msysgqùu wêlrK wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

100

mßirh ji úi ke;s rgla uyje,s ixj¾Ok iy mßir

wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

100

rdcH wxY f.dvke.s,s yß; n,Yla;shg mßj¾;kh lsÍu

úÿ,sn, yd mqk¾ckkSh n,Yla;s wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

350

udisl úÿ,s mdßfNdackh re' 2"000 g jeä .Dyhka i`oyd iQ¾h n,Yla;shg udreùu fjkqfjka fmd<S iykdOdrhla ,nd§u

úÿ,sn, yd mqk¾ckkSh n,Yla;s wud;HdxYh

rdcH jHdmdr fomd¾;fïka;=j

1"500

wdmod l<ukdlrKh yd iajdNdúl jHjik wdmod l<ukdlrKh i`oyd m<d;a md,k

wdh;khkays .sks ksjk yuqod tall i`oyd *e,eÜfnâ fndaÜgq 25 la ñ,§ .ekSu

wdmod l<ukdlrK wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

250

me,auvq,a," wdmod l<ukdlrK mqyqKq uOHia:dkhla msysgqùu

wdmod l<ukdlrK wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

50

re' ì,shk 15 olajd iajNdúl úm;a wdjrKh yd yÈis iykodhS fhdackd l%uh jeä lsÍu

cd;sl m%;sm;a;s yd wd¾Ól iïnkaO;d wud;HdxYh$ cd;sl rlaIKNdr wruqo,

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

200

ixj¾Okh úuOH.; lsÍu m,d;a md,k wdh;khkays wmo%jH

l<ukdlrKh m<d;a iNd iy m<d;a md,k wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

500

.%dóh ud¾. ls'ó' 1000 olajd ixj¾Okh lsÍu m<d;a iNd iy m<d;a md,k wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

4"500

l=vd jeõ 1500 la m%;sIGdmkh" mqkre;a:dmkh yd ,jK bj;a lsÍu

lDIsl¾u wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

3"000

k.r ixj¾Okh i`oyd mq`M,a ie,eiau cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

3"000

fm!oa.,sl jHdmdr i`oyd myiqlï ie,iSug yd Tjqkaf.a ls%hdldrlï W;=re m<d; olajd mq`M,a lsÍug ld¾hd, wjldYh" l%Svd myiqlï" yd úfkdao myiqlï jeäÈhqKq lsÍu

m<d;a iNd iy m<d;a md,k wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

1"000

iuka;=f¾ iy l,auqfKa k.r ifudaOdks; lsÍu

k.r ie,iqï yd c, iïmdok wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

200

kef.kysr m<df;a c,dmjyk moaO;sh jeäÈhqKq lsÍu

m<d;a iNd iy m<d;a md,k wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

100

kef.kysr m<df;a wd¾Ól uOHia:dkhla msysgqùu

m<d;a iNd iy m<d;a md,k wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

300

ud;r .xbjqre ixj¾Okh uyd k.r iy niakdysr ixj¾Ok wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

200

hdmkh Èia;%slalfha ;eme,a cd,h jeäÈhqKq lsÍu

;eme,a fiajd wud;HdxYh cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

10

m%dfoaYSh kdhlhka n, .ekaùu i`oyd úfYaI wruqo,a l%uhla ia:dms; lsÍu

cd;sl m%;sm;a;s iy wd¾Ól lghq;= wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

300

olaISK ixj¾Okh kS;sh yd iduh iy olaIsK ixj¾Ok wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

1"000

m%dfoaYSh uÜgfï m%Yak úi`§u ckdêm;s f,alï ld¾hd,h cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

200

—isßir msúiqu˜ jevigyk ;%sl=Kdu,h Èia;%slalfha l%shd;aul lsÍu

ckdêm;s f,alï ld¾hd,h cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

1"000

fld<U uyck mqia;ld,h ixj¾Okh lsÍu ckdêm;s f,alï ld¾hd,h cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

500

cd;sl iycSjkh yd rdcH NdId m%j¾Okh lsÍu

cd;sl iycSjk ixjdo yd rdcH NdId wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

300

cSjk úhoï wvqlsÍu

,laif;di is,a,r cd,h m%idrKh lsrSu l¾udka; yd jdKsc lghq;= wud;HdxYh

rdcH jHdmdr fomd¾;fïka;=j

500

Page 94: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

94

,la if;di iy Tiqi, n,h,;a fj<`oie,a mq`M,a lsÍu

l¾udka; yd jdKsc lghq;= wud;HdxYh

rdcH jHdmdr fomd¾;fïka;=j

1"000

újD; rdcH yjq,a jHdmdr

f;dr;=re ±k.ekSfï flgqïm; md¾,sfïka;= m%;sixialrK yd ckudOH wud;HdxYh

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j

25

f¾.= mßmd,kh

kdúl uqr ixpdr i`oyd fndaÜgq ñ,§ .ekSu uqo,a wud;HdxYh Y%S ,xld f¾.= fomd¾;fïka;=j

250

tl;=j 139"905

Page 95: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

95

weuqKqu III

o< Kh .ekSfï wjYH;d -2017

^.sKqïlrK lghq;= i`oyd m%;smdok&

whs;uh re' ì,shk

uq`M wdodhï ,eîï iy m%odk 2,049

Kh wdmiq f.ùï o we;=<;aj uq`M f.ùï 3,469

w;a;sldrï .sKqï lghq;= i`oyd m%;smdok 5

wjodkï i`oyd fjkalsÍï 50

wkfmalaIs; j.lSï i`oyd fjka lsÍï 34

foaYSh Kh iq/l=ïm;aj, fmd;a w.h i`oyd .e,mqï 70

rdcH .sKqï i`oyd uq`M Kh .ekSfï wjYH;djh 1,579

thska iuia; Kh wdmiq f.ùï 800

cd;sl whjeh fomd¾;fïka;=j iy NdKavd.dr fufyhqï fomd¾;fïka;=j úiska ilik ,§'

Page 96: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

96

whjeh idrdxYh1

re' ì,shk

whs;uh 2013 2014 2015 2016 2017

whjeh

uq`M wdodhï iy m%odk 1,204 1,264 1,515 1,658 2,098

uq`M wdodhu 1,188 1,254 1,509 1,648 2,088

nÿ wdodhu 1,006 1,050 1,356 1,432 1,821

wdodhï nÿ 206 198 263 236 335

NdKav yd fiajd u; nÿ 572 616 804 854 1,086

úfoaY fj<`odu u; nÿ 228 236 289 342 400

nÿ fkdjk wdodhu 132 145 99 144 189

m<d;a iNd nÿ wdodhu ^rcfha wdodhï mejreï o we;=<;ah& 51 59 54 72 78

m%odk 16 9 6 10 10

uq`M úhou 1,720 1,855 2,345 2,328 2,723

j¾;k úhou 1,256 1,382 1,756 1,842 2,024

jegqma yd fõ;k ^m<d;a iNd o we;=<;aj& 432 486 604 645 675

fjk;a NdKav yd fiajd ^m<d;a iNd o we;=<;aj& 104 141 197 170 202

fmd<S f.ùï 444 436 527 603 680

iykdOdr iy mejreï 276 318 428 424 467

rdcH wdfhdack 481 487 603 500 708

wOHdmk iy fi!LH 56 78 90 115 141

há;, myiqlï 425 408 513 385 567

wfkl=;a -17 -14 -14 -14 -9

wdodhï w;sßla;h ^¬&$ ys`.h ^-& -68 -128 -247 -194 64

m%d:ñl w;sßla;h ^¬&$ ys.h ^-& -72 -155 -302 -67 55

whjeh w;sßla;h ^¬&$ ys`.h ^-& -516 -591 -830 -670 -625

uq`M uQ,Hkh 516 591 830 670 625

uq`M úfoaY uQ,Hkh 88 316 369 395 272

o< úfoaY Kh .ekSï 183 423 556 540 450

jHdmD;s iy jevigyka Kh 187 225 263 220 230

úfoaY jdKsc Kh -4 198 293 320 220

Kh wdmiq f.ùï -95 -107 -187 -145 -178

uq`M foaYSh uQ,Hkh 428 276 460 275 353

nexl= fkdjk uQ,Hkh 257 193 197 341 261

NdKavd.dr ì,am;a iy ne`ÿïlr u; úfoaY wdfhdackh 140 21 223 -100 60

nexl= Kh .eksï 31 62 41 34 32

wdodhï iy m%odk $o'foa'ks' ^]& 12.6 12.1 13.5 13.5 15.5

uq`M wdodhu $o'foa'ks' ^]& 12.4 12.0 13.5 13.4 15.5

nÿ wdodhu$o'foa'ks' ^]& 10.5 10.1 12.1 11.6 13.5

nÿ fkdjk wdodhu$o'foa'ks' ^]& 1.4 1.4 0.9 1.2 1.4

m<d;a iNd nÿ wdodhu ^rcfha wdodhï mejreï o we;=<;aj& o'foa'ks' ^]& 0.5 0.6 0.5 0.6 0.6

m%odk $o'foa'ks' ^]& 0.2 0.1 0.1 0.1 0.1

uq`M úhou $o'foa'ks' ^]& 17.9 17.8 21.0 18.9 20.2

j¾;k úhoï$o'foa'ks ^]& 13.1 13.2 15.7 15.0 15.0

fmd<S fkdjk$o'foa'ks' ^]& 8.5 9.1 11.0 10.1 10.0

fmd<S$o'foa'ks' ^]& 4.6 4.2 4.7 4.9 5.0

rdcH wdfhdack$o'foa'ks' ^]& 5.0 4.7 5.4 4.1 5.2

wdodhï w;sßla;h ^¬&$ys`.h ^-&$o'foa'ks'^]& -0.7 -1.2 -2.2 -1.6 0.5

m%d:ñl w;sßla;h ^¬&$ys`.h ^-&$o'foa'ks'^]& -0.8 -1.5 -2.7 -0.5 0.4

whjeh w;sßla;h ^¬&$ ys`.h ^-&$ o'foa'ks'^]& -5.4 -5.7 -7.4 -5.4 -4.6

rdcH uQ,H m%;sm;a;s fomd¾;fïka;=j úiska ilik ,§'

1 1 m<d;a iNdj,g mejrE wdodhï iy úhoï o we;=<;aj

weuqKqu IV

Page 97: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

97

nÿ úhoï m%ldYh

rdcH nÿ úhou hkq úfYAI nÿ ner ,ndoSï" jdis iy.; nÿ wkqmd; ,ndoSï fyda nÿ neoshdj w;aysgqùu i|yd nÿ moku bj;a lsÍu" ksoyia lsÍu fyda wvq lsÍu f,iska mq`:,a f,i w¾: oelaúh yelsh'

fuu m%ldYh u.ska by; mßos ,nd § we;s ksoyia lsÍï iy bj;a lsÍï ms<sn`oj ixlaIsma; woyila imhkq ,nhs' hymd,kh" j.ùu iy úksúoNdjh hk uQ,O¾u mokï lr.ksñka fujeks m%ldYhla Y%S ,xldfõ whjeh jd¾;djlg we;=,;a lrkq ,nk m%:u j;dj fõ' tfiau fujeks m%ldYhla whjeh jd¾;djkays we;=,;a lsÍu cd;Hka;rj ms<s.;a l%ufõohla jk w;r ta wkqj hñka cd;Hka;rj wruqo,a imhk wdh;k fj; j.lSï iy;slhla ,nd foñka fuu m%ldYh bosßm;a lrkq ,nhs'

Wml,amk

fuu nÿ úhoï jd¾;dj my; i`oyka Wml,amk u; ilid we;'

w' wdodhï nÿ jd¾;d wkql+,;djh 100% f,i i,ld fuu .Kkh lsÍï isÿ lr we;'

wd' ;lafiare lsÍfï .eg¨" ld¾hmámdá.; fodaI" mejreï ñ, iy nÿ wkkql+,;dj fya;=fjka we;s jk wdodhu wvq ùu fkdi,ld we;'

we' nÿ wkqmd; fjkiaùï" nÿ ksoyia lsÍï" bj;a lsÍï iy 2017 j¾Ifha whjefhys § i,ld n,k ,o wfkl=;a wNsu;dkqidÍ fhdackd i|yd .e,mSï isÿ lr we;'

wE' nÿ ksoyia iSudfjka my< fldgi nÿ úhoula f,i i,lkq fkd,nhs' ^WodyrK jYfhka udisl mä kä i`oyd re' 100"000 la jk Wmhk úg f.ùï nÿ iSudj" ld¾;=jla i`oyd re' ñ' 12'50 la jk f;d. iy is,a,r fjf<`odfï nÿ ksoyia iSudj nÿ úhoula f,i i,lkq fkd,nhs&'

b' úfoaY fjf<`odu iïnkaO nÿ úhou úúO fjf<`o .súiqï iu. iïnkaO jk neúka jrdh iy .=jka f;dgqm< ixj¾Okh i`oyd jk nÿ" fiia nÿ" wdkhk nÿ hkdÈh nÿ úhou .Kkh lsÍfï § i,lkq fkd,nhs'

B' m<d;a iNdj,g mjrd we;s msßjegqï nÿ fjkqfjka y`ÿkajd ÿka cd;sh f.dv ke.Sfï noao m<d;a iNd iu. yqjudre lr.kakd neúka th nÿ úhou .Kkh lsÍu i`oyd fhdod fkd.kakd ,§'

W' wd¾:sl fiajd .dia;=j wdodhï nÿ i|yd ys,jq flfrk neúka wd¾:sl fiajd .dia;=j nÿ úhou .Kkh lsÍfïoS fkdi,ld yer we;'

W!' rch u.ska fkdñ,fha imhk fiajd i|yd jk nÿ úhou .Kkhka i|yd we;=,;a lr fkdue;'

t' 2015 j¾Ifha nÿ jd¾;d u; bosßm;a l< o;a; Ndú;d lrñka 2017 jir i`oyd wd¾Ól mqfrdal:khka .Kkh lr we;'

t' my; nÿ j¾. i<ld nÿ úhou .Kkh lr we;'

i. ixia:dms; nÿ

ii. mqoa., wdodhï nÿ

iii. tl;= l< w.h u; nÿ

ixia:dms; nÿ

2006 wxl 10 ork foaYSh wdodhï mk; hgf;a nÿ mkjd we;s ixia:dms; nÿ" ishhg 40" ishhg 28 yd ishhg 14 f,i wkqmd; ;=kla f,i mj;S' fuys iïu; wkqmd;h ishhg 28 ls' iïu; wkqmd;hg jvd wvq nÿ wkqmd;hka nÿ úhou f,i i,lkq ,efí' flfia fj;;a" iïu; wkqmd;hg jvd jeä wkqmd;hka ÿïjeá" uOHidr jeks iSñ; whs;u lsysmhlg mkjd we;' tneúka th fuu .Kkh lsÍu i`oyd wod,lrf.k ke;'

weuqKqu V

Page 98: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

98

ixia:dms; nÿ u; jk nÿ úhou iïnkaO jk f;dr;=re my; mßos fõ'

m%;sY;hka nÿ úhofuys m%;sY;hla f,i 40] nÿ úhoula fyda ,dNhla fkdue; 28] iïu; wkqmd;h neúka nÿ wm.ukhla fkdue; 14] nÿ úhou 14] ^28]-14]&

ksoyia nÿ úhou 28] ixia:dms; nÿ úhou ms<sn| úia;r j.=j 1 ys oelafõ'

mqoa., wdodhï nÿ

mqoa., wdodhï nÿ u; jk nÿ úhou .Kkh lsÍu ixia:dms; nÿ .Kkh lsÍu yd iudk fõ'

2006 wxl 10 ork foaYSh wdodhï nÿ mk; hgf;a fuu nÿ mkjd we;' wkql%ñl nÿ wkqmd;hkays isÿjk ´kEu wm.ukhla nÿ úhoula f,i ie,fla' WodyrKhla jYfhka lDIsld¾ñl wxYfha wdodhug hg;a jk mqoa., wdodhï nÿ wdodhu jd¾Islj re' ñ,shk 5 la jk úg lDIsld¾ñl wxYfha nÿ wkqmd;h ishhg 14 la jk

w;r" tys fjki ^24%-14%& jk ishhg 10 nÿ úhou f,i ie,lkq ,efí' fuys .Kkh my; mßos fõ'

wkql%ñl nÿ wkqmd;h wdodhï mrdih nÿ úhofuys m%;sY;hla f,i 14] jd¾Isl re' 2,300,000 - re'5,000,000w;r nÿ úhou 10] ^24]-14]& 12] jd¾Isl re' 1,700,000 - re'2,300,000w;r 14] wkqmd;hg wvq neúka nÿ

úhoula fkdue;' 8] jd¾Isl re' 1,100,000 - re'1,700,000w;r 14] wkqmd;hg wvq neúka nÿ

úhoula fkdue;' 4] jd¾Isl re' 500,000 - re'1,100,000w;r 14] wkqmd;hg wvq neúka nÿ

úhoula fkdue;' ksoyia re' 500,000- jd¾Isl ^nÿ ksoyia iSudj& Wml,amkh l< mßÈ nÿ úhou

i<lkq fkd,efí' mqoa., wdodhï nÿ úhou ms<sn| úia;r j.=j 2 ys oelafõ'

tl;= l< w.h u; nÿ

2002 wxl 14 ork tl;= l< w.h u; nÿ mk; hgf;a tl;= l< w.h u; nÿ mkjkq ,nhs' ishhg 15 l ;ks nÿ wkqmd;hla wh lrkq ,nhs' tl;= l< w.h u; nÿ j,ska ksoyia " úfYaI fj<| NdKav noaog hg;a whs;u iy ksIamdok ^úfYAI úêúOdk& noaog hg;a whs;u nÿ úhou .Kkh lsÍu i`oyd wod, lr fkd.kakd ,o w;r" thg fya;= jkafka fuu nÿ tl;= l< w.h u; nÿ fjkqjg mkjd we;s fyhsks' nexl= iy uQ,H fiajd wxYhka uQ,H fiajd u; tl;= l< w.h u; nÿ wh lrk neúka" nÿ úhou .Kkh lsÍfïoS th fhdod fkd.kS'

tl;= l< w.h u; nÿ úhou ms<sn| úia;r j.=j 3 ys oelafõ'

nÿ úhou

j.=j I

ixia:dms; nÿ úhou

wxYh

lDIsld¾ñl l¾udka; fiajd tl;=j

ixia:dms; wdodhï nÿ 550 26,150 50,550 77,050 ksoyia wdodhu 20 13,700 32,000 45,720 iqÿiqlï ,eîfï oSukd u;

110 1,800 4,200 6,110

iykodhS wkqmd;

420 10,650 14,150 25,220

o'foa'ks' m%;sY;hla f,i 0.4% 0.2% 0.4% 0.6%

Page 99: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

99

j.=j II

re' ñ,shk

mqoa., wdodhï nÿ úhou

wxYh

lDIsld¾ñl l¾udka; fiajd tl;=j

mqoa., wdodhï nÿ - 3 7 10 ksoyia wdodhu - 2.5 3.5 6.0 iqÿiqlï ,eîfï oSukd u;

- - - -

iykodhS wkqmd;

- 0.5 3.5 4.0

o'foa'ks' m%;sY;hla f,i - 0% 0% 0%

j.=j III

tl;= l< w.h u; nÿ úhou

by; nÿ úhoïys tl;=j re'ñ,shk 212,360 ls ^tkï o' fo'ks' 1.6% fõ&'

wxYh

re' ñ,shk

o'foa'ks' m%;sY;hla

f,i foaYSh 92,700 0.7% lDIsl¾uh 2,900 úÿ,sh 4,700 m%jdykh 1,800 wOHdmkh 1,260 wdydr yd fjk;a 14,400 rlaIKh 3,750 bÈlsÍï 9,460 fydag,a iy wdmkYd,d 950 .Dyia: .Eia 5,050 wfkl=;a ksIamdokhka 16,300 wfkl=;a fiajd 32,130 wdkhk 42,600 0.3%

tl;=j 135,300 1.0%

Page 100: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

100

,xld if;di fjf<|ie,a yryd iyk ñ,g úlsKSug fhdacs; wdydr øjH ,ehsia;=j

1' iSks

2' uhsiQ¾ mßmamq

3' ;sß`.= msá

4' yd,aueiaika

5' áka ud¿

6' Wïn,lv

7' w¾;dm,a

8' f,dl= ¿EKq

9' úh<s ñßia

10' uqx weg

11' yd,a

12' lrj,

13' iqÿ ¿EKq

14' lv,

15' jÜgdkd mßmamq

16' msá

17' <ore lsß msá

18' iqÿ lõms

19' r;= lõms

20' l=l=¿ uia

21' ì;a;r

22' fmd,a f;,a

23' ÆKq

24' fld;a;u,a,s

25' yd,amsá

weuqKqu - VI

Page 101: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

101

Page 102: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

102

Page 103: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

103

Page 104: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

104

Page 105: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

105

Page 106: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

106

Page 107: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

107

Page 108: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

108

Page 109: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

109

Page 110: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

110

Page 111: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

111

Page 112: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

112

Page 113: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

113

Page 114: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

114

Page 115: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

115

Page 116: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

116

Page 117: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

117

Page 118: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

118

Page 119: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

119

Page 120: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

120

Page 121: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

121

Page 122: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

122

whjeh fhdackd - 2017 nÿlrKh 1 wdodhï noao ^2006 wxl 10 ork foaYSh wdodhï mk;g ixfYdaOk& 1'1 wdfhdack nÿ iyk

´kEu fjf<`odul fyda jHdmdrhl ( 1'1'1 we' fvd,¾ ñ,shk 3 lg fkdwvq ia:djr j;alï u; lrkq ,nk wdfhdackhlska

wju jYfhka fiajd kshqla;slhka 250 lg /lshd wjia:d Wmoaojk jHdmdrhl tu wdfhdack u; ishhg 100 l m%d.aOk §ukdjla ,nd foa'

1'1'2 by; i`oyka jk fldkafoais hgf;a W;=re m<df;a lrkq ,nk wdfhdackhka u; ishhg 200 l m%d.aOk §ukdjla ,nd foa'

1'1'3 we' fvd,¾ ñ,shk 5 lg fkdwvq ia:djr j;alï u; lrkq ,nk wdfhdackhlska wju jYfhka fiajd kshqla;slhka 300 lg /lshd wjia:d Wmoaojkafka kï tu wdfhdack jákdlñka ishhg 100 l m%d.aOk §ukdjla iy jHdmdr lghq;= wdrïN lr fojk j¾Ifha § wdfhdack jákdlñka ishhg 5 l nÿ nerla,nd foa'

1'1'4 úfYaIs; nÿ iyk ´kEu jHdmdrhl fyda fjf<`odul (

- we' fvd,¾ ñ,shk 100 lg fkdwvq wdfhdackhla iu`. wju jYfhka fiajd kshqla;slhka 500 lg /lshd wjia:d Wmoaojk wjia:djl ¦ fyda

- we' fvd,¾ ñ,shk 500 lg fkdwvq wdfhdackhla lrkq ,nk wjia:djl" úfYaIs; nÿ iyk ,nd foa'

1'1'5 wmkhk i`oyd nÿ iyk úfoaY uqo,ska ,nk wmkhk u; jk ,dN 2015$2016 ;lafiare j¾Ihg idfmalaIj 2016$2017 ;lafiare j¾Ih ;=, ishhg 15 lska fyda Bg jeä m%;sY;hlska jeä jk wjia:djl" tu jeä jk ,dNh u; f.jk wdodhï noafoka ishhg 75 la m%;sodkhla f,i ,nd foa'

1'2 m%d.aOk §ukd m%;sY;hka ixfYdaOkh m%d.aOk §ukd m%;sY;hka my; mßÈ ixfYdaOkh flf¾'

- hkaf;%damlrK fyda WmlrK ±kg mj;akd ishhg 33 1$3" ishhg 50" ishhg 100 jk m%d.aOk §ukd m%;sY;hka ishhg 20 la f,i ixfYdaOkh flf¾' ^iudk jdßlhka 5 la&

- f.dvke.s,s ±kg mj;akd ishhg 10 la jk m%d.aOk §ukd m%;sY;h ishhg 5 la f,i ixfYdaOkh flf¾' ^iudk jdßlhka 20 la&

1'3 ld, lvbu iïnkaO úêúOdk ixfYdaOkh 1'3'1 ;lafiarejla ksl=;a lsÍu'

;lafiarejla ksl=;a lsÍug ±kg mj;akd ld,iSudj udi 18 la jk w;r th udi 9 la olajd wvq flf¾'

1'3'2 wNshdpkd - flduidßia ckrd,ajrhd fj; lrkq ,nk wNshdpkhla úi`§ug±kg

mj;akdudi 24 l ld,iSudj udi 6 la olajd wvq flf¾' - nÿ wNshdpkd fldñiu fj; lrkq ,nk wNshdpkhla úi`§ug ±kg

mj;akd udi 24 l ld,iSudj udi 6 la olajd wvq flf¾' 1'4 wdodhï nÿlrKh ir, lsÍu wju nÿ ksoyia lsÍï m%udKhlaiy nÿ moku mq`:,a lsÍu u.ska wdodhï nÿ ;ka;%h ir, lsÍu

i`oyd my; ±lafjk mshjrhka .kq ,efí' (i) iud.ï nÿ" ishhg 14 l wvq nÿ wkqm%udKh"ishhg 28 l iïu; nÿ wkqm%udKh

iy ishhg 40 l by< nÿ wkqm%udKh f,i nÿ wkqm%udK 3 lg my; mßÈ ixfYdaOkh flf¾'

^w&ishhg 14 l wvq nÿ wkqm%udKh my; i`oyka jk ,dN iy wdodhï u; wod, flf¾'

- iq`: yd uOH mßudK jHdmdr

- NdKav yd fiajd wmkhk

- lDIsld¾ñl jHjidh

Page 123: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

123

- wOHdmk fiajd fuu ld¾hh i`oyd —iq`: yd uOH mßudK jHdmdr˜" jirlg Wmßu msßjegqï iSudj re' ñ,shk 500 la f,iúfYaIs; ks¾Kdhlhla hgf;a ks¾jpkh flf¾'

^wd&by< nÿ wkqm%udKh jk ishhg 40" my; i`oyka ,dN iy wdodhï i`oyd wod, fõ'

- TÜgq yd iQÿ

- u;ameka

- ÿïfld< ^we&iïu; nÿ wkqm%udKh jk ishhg 28" nexl= yd uQ,H jHdmdr" rlaIK" l,anÿ

iy wdY%s; l%shdldrlï we;=`:j wfkl=;a ish`:u wxYj, ,dN iy wdodhï u; wh flf¾'

(ii) wruqo,a ^fiajl w¾: idOl" fiajl Ndrldr jeks&" mqKHdh;k" ,dNdxY" NdKavd.dr ne`ÿïlr" NdKavd.dr ì,am;a iy wfkl=;a ish`:u wxYhkays ,dN iy wdodhï u; whlrkq ,nk ishhg 10 l nÿ wkqm%udKh ishhg 14 olajd jeä flf¾'

(iii) mqoa., wdodhï nÿ wkqm%udK jHQyh my; mßÈ ixfYdaOkh flf¾' ^w& fiajd kshqla;sfhka ,nk ,dN iy wdodhï

- fiajd kshqla;slhka i`oyd ±kg mj;akd jd¾Isl nÿ ksoyia §ukdj re'750"000$-isg re' ñ,shk 1'2 la olajd jeä flf¾' ta wkqj" fiajd kshqla;slhka i`oyd ysñ jk iqÿiqlï ,nk f.ùu wvq lsÍu ixfYdaOkh flf¾'

- fojk fiajd kshqla;sfhys fhfok wjia:djl wod, jk nÿ wkqm%udK my; mßÈ ixfYdaOkh flf¾'

- f.ùu uilg re'50"000$- la fkdblaujkafka kï ishhg 10'

- f.ùu uilg re'50"000$-blaujkafka kï ishhg 20' ^wd& wkql%ñl nÿ wkqm%udK ishhg 4 isg ishhg 24 olajd tla tla LKavhla i`oyd

re'600"000$- l iudk nÿ LKav f,i ixfYdaOkh flf¾' (iv) fiajd kshqla;sfhka ,nk ,dN iy wdodhï u; jk nÿ ksoyia lsÍï bj;a lsÍu'

my; i`oyka fiajd kshqla;sfhka ,nk ,dN iy wdodhï u; jk ksoyia lsÍï bj;a flf¾'

- ±kg mj;akd m%jdyk myiqlï ksoyia lsÍu'

- úfYaI ldKav hg;g .efkk rdcH fiajd kshqla;slhkag ,ndfok we;eï úfYaIs; §ukd'

1'5 wksl=;a nÿ ksoyia lsrSï bj;a lsÍu (i) we;eï ,dNdxY iy ,ehsia;=.; iq/l=ïm;a ^idx>ñl Kh iq/l=ïm;a jeks& iy

fjk;a idOk m;% u; wdfhdackhkaf.ka ,nk fmd,S fyda ,dN i`oyd oekg mj;akd ksoyi bj;a flf¾'

(ii) tall Ndrhl fyda wfkHdkHwruqo,l wdfhdackh lrkq ,nk tall orkafkl=g ±kg mj;akd ksoyi" ixia:dms; wxYh i`oyd bj;a flf¾'

(iii) b;sßlsÍï .sKqï u; ,nk fmd,sh i`oyd uilg re'5"000$- la olajd jk nÿ ksoyi bj;a flf¾'

(iv) fcHIaG mqrjeishkaf.a nexl= ;ekam;= u; ,nk fmd,sh i`oyd ±kg mj;sk nÿ ksoyi" jirlg re' ñ,shk 1'5 l iSudjlg hg;afõ'

1'6 r`ojd .ekSfï noao ^r'.e'n'& (i) fmd,sh u; r`ojd .ekSfï noao ishhg 5 la olajd jeä flf¾'

(ii) uilg re'50"000$-la blaujk ksYaÑ; .dia;= i`oyd ishhg 5 l r`ojd .ekSfï noaola y`ÿkajd fokq ,efí'

1'7 u;sud;% nÿ ner u;s ud;% nÿ ner bj;a lrkq ,nk w;r ksl=;a lrk wjia:dfõ§ r`ojd .ekSfï noaog hg;a jk NdKavd.dr ì,am;a" ne`ÿïlr" fyda idx>ñl Kh iq/l=ïm;a u; ,ndfok Y=oaO fmd,sh wdodhï noaog hg;a lrkq ,efí'

Page 124: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

124

1'8 2016 whjeh i`oyd fhdacs; fjkialï ^miqj lrk ,o Èk fjkialsÍï j,g hg;aj& by; ,ehsia;=.; fhdackd iu`. l%shd;aul lrkq ,efí ^by; i`oyka lrk ,o nÿ wkqm%udK fjkialsÍï yer&'

2 tl;= l< w.h u; noao ^2002 wxl 14 ork tl;= l< w.h u; nÿ mk;g ixfYdaOk& 2'1 ir, lrk ,o tl;= l, w.h u; nÿ l%uh wjika lrkq ,efí' 2'2 Èk 30 lg fkdjeä ld,hla ,xldfõ /`§ isák úfoaYslhka úiska ñ,§ .kq ,nk NdKav u;

jk tl;= l, w.h u; noao" Tjqka ,xldfjka msgjk wjia:dfõ§ wdmiq f.ùu i`oyd l%ufõohla y`ÿkajd fokq ,efí'

2'3 my; ±lafjk iemhqï" tl;= l, w.h u; noafoka ksoyia lrkq ,efí'

- my; i`oyka ixfhdacs; j¾.SlrK ixfla; wxl hgf;a y`ÿkd.;a mqk¾ckkSh n,Yla;s W;amdokh i`oyd jk msßh;" hkaf;%damlrK iy Wmdx.'

ixfhdacs; j¾.SlrK ixfla; wxl 8454.10, 8501.31.10, 8503.00.10, 8503.00.20,

8503.00.90, 8504.10.10, 8504.10.90, 8504.21.10, 8504.21.90, 8504.22.10,

8504.22.20, 8504.22.30, 8504.22.90, 8504.23.90, 8504.31.10, 8504.31.90,

8504.32.10, 8504.32.90, 8504.33.10, 8504.33.90, 8504.34.90, 8504.40.10,

8504.40.20, 8504.40.30, 8504.40.90, 8504.50.10 , 8504.50.90,

8504.90.10,8504.90.90,8513.10.10, 8539.31.20, 8541.40, 9032.89.10, 9405.10.10,

9405.10.20, 9405.20.10, 9405.20.20, 9405.40.30, 9405.40.40

- ndysr msúiqï l%shdlrejka úiskafoaYSh l%shdlrejka fj; imhkq ,nk cd;Hka;r úÿ,s ixfoaY fiajdjka'

- jeäysáhka fyda l=vd <uhskaf.a /ljrKh i`oyd wod, fiajd iemhSu'

- my; i`oyka ixfhdacs; j¾.SlrK ixfla; wxl hgf;a y`ÿkd.kq ,nk වදල NdKav'

ixfhdacs; j¾.SlrK ixfla; wxl 8516.40, 8516.72, 8527.21, 8527.29, 8527.91,

8527.92, 8528.72.41, 8528.72.91, 9101.11, 9101.19, 9101.19.10, 9101.19.90, 9101.21,

9101.29, 9101.91, 9101.99, 9102.11, 9102.12, 9102.19, 9102.21, 9102.29, 9102.91,

9102.99, 9105.11, 9105.19, 9105.21, 9105.29, 9105.91, 9105.99

- mqj;am;a yer ixfhdacs; j¾.SlrK ixfla; wxl 4901.10, 4901.91, 4901.99,

4901.99.10, 4902.10.10, 4902.90.10hgf;a y`ÿkd.;a i`.rd" c¾k,a" jdr i`.rd wdÈh'

- ixfhdacs; j¾.SlrK ixfla; wxl 8421.29.10 hgf;a y`ÿkd.;a ffjoH WmlrK 2'4 my; ±lafjk ksoyia lsÍï bj;a lrkq ,efí'

- my; i`oyka ixfhdacs; j¾.SlrK ixfla; wxl hgf;a y`ÿkd.;a rka ldis" w.kd f,day iy w.kd .,a j¾.'

7101, 7102, 7103, 7104, 7105, 7106, 7107, 7108, 7109, 7110, 7111,

7113, 7114, 7116, 7118.90.10.

- wdNrK wdkhkh fyda iemhSu'

- foaYShj ksෂmdokh lrkq ,nk lsßmsá' 3 cd;sh f.dvke.Sfï noao ^2009 wxl 9 ork cd;sh f.dvke.Sfï nÿ mk; i`oyd ixfYdaOk& 3'1 my; i`oyka ksoyia lsÍï bj;a lrkq ,efí'

- Y%S ,xlka thd,hska ,sñgâ" ñyska ,xld ^m%hsfjÜ& ,sñgâ fyda thd¾ ,xld flagßka i¾úia ,sñgâ hk iud.ï i`oyd cd;Hka;r m%jdyk ld¾hhka i`oyd wjYH jkakd jQ hï NdKav'

- 1972 wxl 5 orK iuQmldr iñ;s mk; fyda m<d;a iNd j, tjeks iudk m%{ma;shla hgf;a ,shdmÈxÑ jQ iuQmldr iñ;shla fyda 2007 wxl 7 orK iud.ï mk; hgf;a ,shdmÈxÑ fldg we;s ,la if;di iud.u wdkhkh fyda úlsKSu lrkq ,nk NdKav'

- hï .uka ksfhdacs;hl= Y%S ,xld ixpdrl ixj¾Ok wêldßh fj; ,shdmÈxÑ ù we;akï"

Page 125: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

125

rg we;=<; ixpdr iïnkaOfhka tu ;eke;a;d úiska i,ikq ,nk fiajd'

- Wm fldka;%d;alre úiska imhk fiajd we;=`:j" bÈlsÍï fiajd iemhSu'

- mÈxÑh i`oyd ksjdi ixlS¾K úlsKSu'

- 1972 wxl 5 orK iuqmldr iud.ï mk; fyda m<d;a iNd j, tjeks iudk m%{ma;shla hgf;a ,shdmÈxÑ jQ iuQmldr iñ;shla fyda 2007 wxl 7 ork iud.ï mk; hgf;a ,shdmÈxÑ fldg we;s ,la if;di iud.u úiska i,ikq ,nk fiajd'

3'2 my; i`oyka oE ksoyia lrkq ,efí'

- ndysr msúiqï l%shdlrejka úiska foaYSh l%shdlrejka fj; imhkq ,nk cd;Hka;r úÿ,s ixfoaY fiajd'

- mqj;am;a yer ixfhdacs; j¾.SlrK ixfla; wxl 4901.10, 4901.91, 4901.99,

4901.99.10, 4902.10.10, 4902.90.10hgf;a y`ÿkd.;a uqøs; fmd;a" i`.rd" c¾k,a" jdr i`.rd wdÈh'

- my; i`oyka ixfhdacs; j¾.SlrK ixfla; wxl hgf;a jk iQ¾h fldaI mek, iy Wmdx.'

ixfhdacs; j¾.SlrK ixfla; wxl - 8454.10, 8501.31.10, 8513.10.10, 8539.31.20,

8541.40, 9032.89.10, 9405.10.10, 9405.10.20, 9405.20.10, 9405.20.20, 9405.40.30,

9405.40.40

4 TÜgq yd iQÿ noao^1988 wxl 40 ork TÜgq yd iQÿ nÿ mk; i`oyd jk ixfYdaOk&' 4'1 iQÿ jHdmdrh mj;ajdf.k hdu fjkqfjka ±kg j¾Ihlg wh lrkq ,nk .dia;=j re' ñ,shk

250 olajd jeä flf¾' 4'2 by; i`oyka jd¾Isl .dia;=j ixfYdaOkh lsÍu iu`.u 2016 whjeh u.ska fhdacs; fjkialï o

l%shd;aul lrkq ,efí' 5 wd¾Ól fiajd .dia;=j ^2006 wxl 13 ork wd¾Ól fiajd .dia;= mk;g lrkq ,nk ixfYdaOk&' 5'1 ±kg mj;sk wd¾Ól fiajd .dia;=jg hg;ajk msßjegqfï iSudj jk ld¾;=jlg re' ñ,shk 50"

ld¾;=jlg re' ñ,shk 12'5 olajd wvq flf¾' 5'2 wdkhksl jdyk i`oyd jk wd¾Ól fiajd .dia;=j i`oyd w;a;sldrï r`ojd .ekSfï noaola

y`ÿkajd fokq ,efí' 5'3 by; i`oyka fhdackd iu`." 2016 whjeh u`.ska fhdacs; fjkialï ^miqj lrk ,o fjkialï

j,g hg;aj& l%shd;aul flf¾' 6 f¾.= ;Sre nÿ

(i) lsß msá u; ;Sre= nÿ lsf,da.%Euhg re'35$- lska wvq flf¾'

(ii) mdkSh uOHidr u; ;Sre= nÿ ,Sgrhlg re'800$- olajd jeä flf¾'

(iii) foaYSh l¾udka; yd fj<`odu i`oyd myiqlï ie,iSfï wruqKska ld¾ñl wuqøjH i`oyd jQ ;Sre nÿ wvqlr we;'

(iv) f,dal fj<`o ixúOdkh yd tl`. ù we;s mßÈ ;Sre nÿ whs;u 96 l ;Sre nÿ ixfYdaOkh lr we;'

7 úfYaI fj<`o NdKav nÿ

iqÿ iSks i`oyd wod, jk úfYaI fj<`o NdKav noao lsf,da .%Euhg re'2$- isg re'7$- olajd ixfYdaOkh lr we;'

8 jrdh iy .=jka f;dgqm, ixj¾Ok noao ^2011 wxl 18 orK jrdh iy .=jka f;dgqm, ixj¾Ok nÿ mk;g ixfYdaOk&

8'1 uqøs; fmd;a" i`.rd" c¾k,a iy jdr i`.rd u; jrdh iy .=jka f;dgqm, noao bj;a flf¾' 8'2 3926'90'80" 9602'00'10 ixfhdacs; j¾.SlrK ixfla; wxl hgf;a jk T!IO ksIamdok u; jrdh

iy .=jka f;dgqm, noao 2'5] olajd wvq flf¾' 9 iqrd nÿ wd{d mk; hgf;a iqrd nÿ

9'1 uOHidr ksmoùfï§ ±kg mj;sk" wmf;a hdï iy jdIamSlrK §ukdj my; mßÈ ixfYdaOkh flf¾'

Page 126: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

126

- wmf;a hdï 0'10]

- jdIamSlrKh 0'05] 9'2 îä fld, wdkhklrejka u; re' ñ,shk 5 l jd¾Isl n,m;% .dia;=jla mkjkq ,efí' 9'3 wdkhkh lrk ,o mdkSh fkdjk uOHidr u; ,Sgrhlg re'25$- l iqrd noaola y`ÿkajd fokq

,efí'

9'4 t;fkda,a ksIamdokh i`oyd Ndú;d lrkq ,nk wuqøjH u; my; mßÈ iqrd noaola mkjkq ,efí' wuqøjH j¾.h fhdacs; noao re' blaIqmdl ,Sgrhg re'20$- fmd,a rd ,Sgrhg re'10$- bß`.= lsf,da.%Euhg re'20$- iy,a lsf,da.%Euhg re'20$- wfkl=;a lsf,da.%Euhg re'20$-

9'5 iqrd nÿ i`oyd wod, fjkialï .eiÜ lrkq ,efí' 10 ksIamdok ^úfYaI úêúOdk& noao 10'1 my; oE u; ksIamdok ^úfYaI úêúOdk& noao mkjkq ,efí'

- ìh¾ lEka u;"

- ñ,s ,Sgr 350 g fkdjeä lEka tlla i`oyd re'10$-"

- ñ,s ,Sgr 350 g jeä lEka tlla i`oyd re'15$- iy

- f,d;/hs álÜ m;a i`oyd álÜ m;lg re'5$- 10'2 (i) uq`: jákdlu we'fvd' 200"000 lg fkdwvq" wju jYfhka jdyk 20 la wmkhkh lrkq

,nk ;eke;af;l= fj; msßjeh" rlaIKh iy .e,a l=,sh (CIF w.h) we'fvd' 50"000 lg fkdjeä fudag¾ ld¾ r:hla wdkhkh lsÍfï§ f.úh hq;= ksIamdok noao i`oyd 50] l wvq lsÍula ,nd foa'

(ii) fudag¾ jdyk u; ksIamdok nÿ ixfYdaOkh flf¾' 10'3 ksIamdok ^úfYaI úêúOdk& noao i`oyd wod, fjkialï .eiÜ lrkq ,efí' 11 fiia

(i) fiia noao" - rn¾ u; lsf,da.%Euhlg re'15$- olajd o" - ixfhdacs; j¾.SlrK ixfla; wxl 3215'11 iy 3215'19 hgf;a y`ÿkd.;a uqøK ;Ska;

i`oyd lsf,da.%Euhg re'30$- olajd o" jeä flf¾'

(ii) whs;u 100 la i`oyd fiia noao bj;a lrkq ,efí' 12 uqo,a mk;a j,g ixfYdaOk 12'1 2015 wxl 10 ork uqo,a mk;ska y`ÿkajd fok ,o tla jrla muKla f.úh hq;= nÿ h:dj;a

lsÍu i`oyd tu mk; ixfYdaOkh flf¾' 12'2 iqfLdamfNda.S yd w¾O iqfLdamfNda.S fudag¾ jdyk noao ^1995 wxl 16 ork mkf;a ii jk

fldgig ixfYdaOkh& ixfYdaOkh flf¾' 12'3 nexl= iy uQ,H wdh;k u.ska isÿ lrk .kqfokq i`oyd tu .kqfokq j,uq`: w.h u; ishhg

0'05 l uQ,H .kqfokq noaola y`ÿkajd fokq ,efí' 12'4 iud.ï u; jd¾Isl n,m;% .dia;=jla iy iafjÉPdfjka wEjr lsÍfï .dia;=jla mkjkq ,efí' 12'5 2016'01'01 Èk isg wod, jk foaYSh wdodhï flduidßia ckrd,a úiska ±kg wh lrkq,nk

jdyk ysñlï .dia;=j 2017'01'01 Èk isg f¾.= wOHlaI ckrd,a úiska whlrkq ,efí' 12'6 rg ;=<g f.kajkq ,nk iy isxy," fou< fyda fjk;a NdIdjlska y`v ljkq ,nkúfoaYSh

fg,skdgH u; wod, jk fg,skdgH noao jeä lrkq ,efí' 12'7 .=jka f;dgqm,ska msgùfï noao weursldkq fvd,¾ 50 olajd jeä lrkq ,efí' 12'8 Widúfha kvq i`oyd .dia;= $ kvq mejÍfï .dia;= ( hï ;eke;af;l= úiska Widúfha kvqjla

mejÍfï §" mejreï .dia;=jla mkjkq ,efí' 12'9 .sks wú u; jd¾Isl n,m;% .dia;=j (

lDIsld¾ñl lghq;= i`oyd Ndú;d lrkq ,nk .sks wú yer wfkl=;a .sks wú u; re'20"000$- l

Page 127: I fldgi ieug m%;s,dN ysńjk fő.j;a j¾Okhla lrd fmrjok .re l:dkdhl;=uks" Y

127

jd¾Isl n,m;% .dia;=jla mkjkq ,efí' n,m;% .dia;=j fkdf.jd Ndú;d lrkq ,nk .sks wú u; re' ñ,shk 5 l ovhla wh lrkq ,efí'

12'10 wdkhk n,m;% .dia;=j ( ,sysis f;,a" ;dr iy r;a;rka wdkhkh u; n,m;% .dia;=jla wh flf¾'

13 úÿ,s ixfoaY .dia;= 13'1 wka;¾cd, fiajd u; úÿ,s ixfoaY .dia;=j 25] la olajd jeä flf¾' 13'2 isï ldâ u; re'200$- l il%Sh lsÍfï .dia;=jla mkjkq ,efí' 13'3 äcsg,alrKh lsÍu'

- ish`:u cx.u ÿrl:k l%shdlrejka fj; Tjqkaf.a há;, myiqlï" 3G myiqlï iemhSu i`oyd mßj¾;kh lsÍug udi 6 l ld,hla ,ndfok w;r tu udi 6 l ld,h we;=,; 3G myiqlï iemhSug wfmdfydi;a jk fiajd imhkakka u; Èia;%slalhlg re' ñ,shk 100 l wêNdrhla mkjkq ,efí'

- ish`:u k.r iSud ;=, fiajdjka 2018 cqks 30 jk úg 4G ;;a;ajhg mßj¾;kh flf¾'

13'4 ±kg mj;sk jd¾Isl j¾Kdj,s .dia;=j" 25] lska jeä flf¾' 14 m%d.aOk ,dN noao

ksYap, foam, neyer lsÍfï § Wm,íê jk ,dN u; 10] l m%d.aOk ,dN noaola mkjkq ,efí' 15 wfkl=;a .dia;= iy nÿ 14'1 r: jdyk jerÈ i`oyd wh lrkq ,nk ov ixfYdaOkh lsÍu'

r: jdyk jerÈ" ia:dksl ov f,i l%shd;aul lsÍu i`oyd kej; j¾.SlrKh lrkq ,nk w;r wju ovh re'2"000$- la olajd jeä lrkq ,efí'

14'2 úoHq;a fudag¾ r: yd g%elag¾ yer wfkl=;a jdyk u; ldnka noaola mkjkq ,efí' fï olajd whlrkq ,enQ jdhq úfudapk mÍlaIK .dia;=j ofuys we;=,;a fõ'

16

fjk;a ixfYdaOk

wdkhklrefjl= úiska Tyqg wod, NdKav Tyqg wh;a fk!ldjla u.ska wdkhkh lrkq ,nk úg fyda wdkhklrefjl= úiska ;ks NdKavhla l=,S moku u; ,nd.;a fk!ldjla u.ska f;d.hla f,i

wdkhkh lrkq ,nk úg tlS NdKavh i`oyd jQ fk!Ndr .dia;=j" kej f;la jákdlñka (FOB) 15] la f,i .Kkh lsÍu i`oyd jQ .eiÜ m;%h ksl=;a lrkq we;'

17 ;dlaIKsl fodaI iy mßmd,k m%;smdok ksrdlrKh nÿ mßmd,kh h:dj;a lsÍu i`oyd 2006 wxl 10 ork foaYSh wdodhï mk;" 2002 wxl 14 ork tl;=

l< w.h u; nÿ mk;" 2009 wxl 9 o rk cd;sh f.dvke.Sfï nÿ mk;" 2006 wxl 13 ork wd¾Ól fiajd .dia;= mk;" uqo,a mk;a iy uqo,a ^ixfYdaOk& mk;a" 1988 wxl 40 ork TÜgq yd iQÿnÿ mk;" 2010 wxl 16 ork meyer yers nÿ wh lr .ekSfï ^úfYaI úêúOdk& mk;" 2011 wxl 21 ork úÿ,s ixfoaY nÿ mk;" 2011 wxl 18 ork jrdh iy .=jkaf;dgqm, ixj¾Ok nÿ mk; " 2011 wxl 23 ork nÿ wNshdpkd fldñika iNd mk; " 1969 wxl 1 ork wdkhk iy wmkhk ^md,k& mk; " 2006 wxl 12 ork uqoaor nÿ ^úfYaI úêúOdk& mk; iy 2014 wxl 38 ork bvï ^iy;slh mejÍu iSud lsÍfï& mk; hk mk;aj, we;eï úêúOdkhkays úIu;djhka iy wkfmalaIs; m%;sM,hla ^mßj¾;k fjkialï o we;=¿j&ksfodia lsÍu i`oyd wjYH ixfYdaOkhka lrkq we;'

18 fhdackd l%shd;aul jk Èkhka fjk;a wdldrhlg i`oyka lr fkdue;af;a kï fhdackd l%shd;aul jk Èkhka my; i`oyka mßÈ fõ

(i) wdodhï nÿ iy wd¾Ól fiajd .dia;= iïnkaOfhka jk fhdackd 2017 wfma%,a 1 jk Èk isg fõ' (ii) tl;= l< w.h u; noao iy cd;sh f.dvke.Sfï noao" TÜgq yd iQÿ noao ^2016'01'01 Èk isg

n,meje;afjk iuyr ixfYdaOk yer& iïnkaOfhka jk fhdackd 2017 ckjdß 01 Èk isg fõ' (iii) fiia" jrdh yd .=jkaf;dgqm, ixj¾Ok noao" f¾.= nÿ" ksIamdok ^úfYaI úêúOdk& nÿ" iqrd nÿ

iy iuyr wdkhksl whs;u u; tl;= l< w.h u; nÿ yd cd;sh f.dvke.Sfï nÿ jydu n,meje;afjk mßÈ l%shdjg kxjkq ,efí'