TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH SÁCH

ĐẠI HỌC TỰ CHỦ VÀ LUẬT GIÁO DỤC MỚI

VỚI CÔNG TÁC BỔ SUNG TÀI LIỆU

TẠI THƯ VIỆN TẠ QUANG BỬU

ThS. Phạm Thị Lan

Thư viện Tạ Quang Bửu

Trường Đại học Bách khoa Hà Nội

NỘI DUNG

1. Tự chủ đại học

2. Tự chủ ở Đại học Bách khoa Hà Nội

3. Những thay đổi của Thư viện với việc Đại học Bách

khoa Hà Nội được tự chủ và áp dụng Luật Giáo dục

4. Công tác bổ sung tài liệu trong giai đoạn hiện nay

1. TỰ CHỦ ĐẠI HỌC

1.1. Xu thế tự chủ của các trường đại học

❖Trên thế giới: Giáo dục đại học đang trong giai đoạn chuyển

biến rất mạnh mẽ với những nét đặc trưng:

• Đại chúng: đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng và ngày càng thực tế hơn

của người học và của thị trường lao động

• Tự chủ và tự chịu trách nhiệm

• Đa dạng hóa và quốc tế hóa.

1. TỰ CHỦ ĐẠI HỌC (TIẾP)

• Là quyền của cơ sở giáo dục đại học:

• Tự quyết định sứ mạng

• Tự xây dựng chương trình hoạt động

• Tự chịu trách nhiệm trước xã hội và pháp luật

• Phản ánh sự biến đổi mối tương quan giữa nhà nước

và cơ sở đào tạo theo tinh thần:

• Phát huy truyền thống tự do học thuật của đại học

• Giảm bớt sự can thiệp trực tiếp của cơ quan công quyền vào

quản trị đại học

1. TỰ CHỦ ĐẠI HỌC (TIẾP)

❖Tại Việt Nam

• Khái niệm “tự chủ” mới xuất hiện và phát triển trong quá trình

đổi mới quản lý nhà nước đối với cơ sở giáo dục đại học

• Tự chủ đại học ở Việt Nam luôn là tự chủ có điều kiện, gắn với

tự chịu trách nhiệm và được thể chế hóa từng phần.

1. TỰ CHỦ ĐẠI HỌC (TIẾP)

• 2012: Tái khẳng định quyền tự

chủ các trường đại học

• Nghị quyết 77/NQ-CP: thí điểm

đổi mới cơ chế hoạt động với

cơ sở giáo dục đại học công

lập (2014 -2017)

• 2005: Luật Giáo dục ghi nhận

Quyền tự chủ của trường đại

học

1. TỰ CHỦ ĐẠI HỌC (TIẾP)

➢Các thành tố trong tự chủ đại học: tự chủ về tổ chức, tự chủ

về tài chính, tự chủ về nhân lực.

➢Luật Giáo dục đã được thông qua ngày 14 tháng 6 năm

2019. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7

năm 2020. Theo nội dung của Luật, vấn đề tự chủ đại

học chính thức được Luật hóa.

2. TỰ CHỦ Ở ĐH BÁCH KHOA HÀ NỘI

• Tháng 3.2011, thí điểm thực hiện quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm

một số nội dung về hoạt động đào tạo, tổ chức bộ máy, biên chế và

tài chính

• Năm 2016, thực hiện cơ chế tự chủ toàn diện trong các hoạt động:

- Đào tạo

- Khoa học công nghệ

- Tổ chức bộ máy

- Nhân sự và tài chính

2. TỰ CHỦ Ở ĐH BÁCH KHOA HÀ NỘI

➢Thực hiện cơ chế tự chủ: Trường cam kết thực hiện trách nhiệm

giải trình, cam kết nâng cao chất lượng đào tạo và dịch vụ với

người học và xã hội.

2. TỰ CHỦ Ở ĐH BÁCH KHOA HÀ NỘI

➢Khi Nhà nước không tiếp tục bao cấp kinh phí chi thường xuyên

và chi đầu tư, Nhà trường phải xây dựng một lộ trình tăng học

phí hợp lý

➢Cam kết sử dụng toàn bộ phần kinh phí gia tăng hằng

năm để đầu tư tăng cường cơ sở vật chất và các điều kiện

đảm bảo chất lượng đào tạo.

2. TỰ CHỦ Ở ĐH BÁCH KHOA HÀ NỘI

➢Tổ chức bộ máy nhân sự:

- Bố trí lại đội ngũ cán bộ tại các đơn vị

- Giảm tỉ lệ cán bộ phục vụ giảng dạy, tăng yêu cầu tuyển dụng

giảng viên;

- Tiến hành cải cách hành chính

- Chuẩn hóa toàn bộ hệ thống và quy trình quản lý…

3. NHỮNG THAY ĐỔI CỦA THƯ VIỆN

• Năm học 2016-2017, Thư viện Tạ Quang Bửu thực hiện thí điểm tự chủ.

• Thư viện Tạ Quang Bửu thay đổi trong phương pháp quản lý: quản lý

theo vị trí việc làm.

A. XÂY DỰNG ĐỀ ÁN VỊ TRÍ VIỆC LÀM

GIẢI QUYẾT CÁC KHÓ KHĂN

• Thu nhập của cán bộ (hay việc chi trả lương) vẫn chủ yếu dựa

vào bậc lương (tăng theo thâm niên công tác),

• Chưa có các tiêu chí đánh giá để khuyến khích cán bộ cống hiến

hay nỗ lực để hoàn thành khối lượng công việc vượt trội;

• Vai trò của lãnh đạo Thư viện chưa được coi trọng trong việc tổ

chức quản lý, đánh giá năng lực và kết quả hoàn thành công

việc của các thành viên trong đơn vị

MỤC TIÊU

• Nâng cao chất lượng và hiệu quả công việc:

• Xác định vị trí việc làm

• Bố trí cơ cấu nhân sự phù hợp

• Đổi mới phương thức đánh giá cán bộ theo KPI.

• Quản lý hiệu quả nguồn nhân lực, nguồn học liệu và các hoạt

động dịch vụ thông tin thư viện

MỤC TIÊU

• Tạo được động lực làm việc

• Nâng cao chất lượng đời sống cán bộ.

• Đảm bảo thu nhập công bằng, xứng đáng

MỤC TIÊU

• Thực hiện đánh giá hiệu quả làm việc qua KPI

B. THAY ĐỔI QUY TRÌNH CHUYÊN MÔN NGHIỆP VỤ

• Xây dựng các quy trình nghiệp vụ theo các chuẩn tiên

tiến, nghiên cứu những vấn đề mới áp dụng vào thư

viện:

▪Xây dựng quy trình bổ sung

▪Xây dựng quy trình tiếp nhận và xử lý tài liệu số

▪Xây dựng quy trình quản trị hệ thống thông tin

▪Xây dựng hồ sơ nghiệp vụ

4. CÔNG TÁC BỔ SUNG TÀI LIỆU

4.1. Quan niệm bổ sung

• Nghiên cứu luật Giáo dục và nội dung tự chủ đại học:

• Luật Giáo dục đã được thông qua ngày 14 tháng 6

năm 2019.

• Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm

2020.

• Theo nội dung của Luật, vấn đề tự chủ đại học chính

thức được Luật hóa.

LUẬT GIÁO DỤC

• Điều 60. Nhiệm vụ và quyền hạn của nhà trường có ghi “Công

bố công khai mục tiêu, chương trình, kế hoạch giáo dục, điều

kiện bảo đảm chất lượng giáo dục, kết quả đánh giá và kiểm

định chất lượng giáo dục; hệ thống văn bằng, chứng chỉ của nhà

trường”

ĐIỀU 60

Khoản 2. Việc thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, nhân

sự và tài chính của trường công lập được quy định như

sau:

a. …

b. Cơ sở giáo dục nghề nghiệp, cơ sở giáo dục đại học

thực hiện quyền tự chủ, trách nhiệm giải trình

theo quy định của Luật Giáo dục nghề nghiệp,

Luật Giáo dục đại học và quy định khác của pháp

luật có liên quan.

ĐIỀU 83. QUYỀN CỦA NGƯỜI HỌC

Khoản 7. Được sử dụng cơ sở vật chất, thư viện,

trang thiết bị, phương tiện phục vụ các hoạt động học tập,

văn hóa, thể dục, thể thao của cơ sở giáo dục.

THAY ĐỔI VỀ QUAN NIỆM

➢Nhiệm vụ của nhà trường được luật qui định rất rõ ràng:

▪ Phải công khai điều kiện đảm bảo chất lượng giáo

dục.

▪ Có trách nhiệm giải trình với xã hội, người học, cơ

quan quản lý.

▪ Thực hiện quyền tự chủ, trách nhiệm giải trình

▪ Người học có quyền sử dụng thư viện để đảm bảo

mục đích học tập.

THAY ĐỔI VỀ QUAN NIỆM (TIẾP)

• Việc bổ sung vốn tài liệu nhằm nâng cao chất lượng giáo

dục sẽ cần được quan tâm.

Lý do: Một trong những điều kiện để đảm bảo chất lượng

giáo dục đó chính là nguồn học liệu

Do đó: Công tác bổ sung cũng có những khó khăn cần

vượt qua:

• Chứng minh tính hiệu quả khi được đầu tư

• Thay đổi căn bản công tác bổ sung tài liệu

THAY ĐỔI VỀ QUAN NIỆM (TIẾP)

• Thư viện cần bổ sung vốn tài liệu đủ mạnh để giúp cho

Trường hoàn thành nhiệm vụ của mình khi công khai và

giải trình trước các bên liên quan chứ không phải thư

viện lo không có kinh phí bổ sung.

→ Nhiệm vụ của thư viện là lựa chọn được các tài liệu

phù hợp và chứng minh được hiệu quả đầu tư.

4.2. XÁC ĐỊNH RÕ CÁC TIÊU CHÍ

Tính phù hợp, tính khoa học:

• Thứ tự ưu tiên như sau:

• Bổ sung giáo trình và tài liệu bám sát chương trình

đào tạo.

• Bổ sung tài liệu chuyên khảo của từng lĩnh vực

4.2. XÁC ĐỊNH RÕ CÁC TIÊU CHÍ (TIẾP)

• Bổ sung tài liệu tra cứu cho từng chuyên ngành

• Bổ sung tài liệu phổ cập kiến thức.

4.2. XÁC ĐỊNH RÕ CÁC TIÊU CHÍ (TIẾP)

Tính đáng tin cậy:

• Ưu tiên lựa tài liệu của các nhà xuất bản, nhà phát hành

nổi tiếng.

Tính cập nhật:

• Tài liệu phải đảm bảo tính mới về mặt khoa học.

4.3 ĐA DẠNG HÓA VIỆC TIẾP CẬN BẠN ĐỌC

• Chủ động tiếp cận tới bạn đọc thông qua các kênh liên

lạc: trực tiếp gặp gỡ, gọi điện, thư điện tử, phiếu bổ

sung bản cứng hoặc phiếu bổ sung online, lấy ý kiến

online

• Hàng năm, tổ chức hội nghị lấy ý kiến bạn đọc về công

tác bổ sung

4.4 ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ

• Thống kê cơ sở dữ liệu mượn trả để tìm hiểu nhu cầu

của bạn đọc

• Khảo sát online về nhu cầu của bạn đọc

• Đưa danh mục các nhà cung cấp tới bạn đọc

NHẬN XÉT

a. Khó khăn

➢Trình độ cán bộ thư viện:

• Kiến thức khoa học

• Ngoại ngữ

• Kỹ năng CNTT

NHẬN XÉT (TIẾP)

➢ Sự quan tâm của bạn đọc đến Thư viện

• Bạn đọc luôn luôn bận rộn với các công việc của họ

• Bạn đọc đưa yêu cầu nhưng không phù hợp với các

tiêu chí của thư viện

• Chứng minh hiệu quả của thư viện để bạn đọc quan

tâm phối hợp

NHẬN XÉT (TIẾP)

b. Thuận lợi

• Đã có Luật Giáo dục mới

• Trường ĐH Bách khoa Hà Nội đã được tự chủ toàn diện

• Công tác bổ sung có bề dày kinh nghiệm.

• Đã xây dựng được cơ chế phối hợp bổ sung thông tin

KẾT LUẬN

• Nguồn học liệu đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong công

tác đào tạo của các nhà trường.

• Các thư viện phải nỗ lực nhiều hơn trong công tác bổ sung.

• Làm tốt công tác này, các thư viện sẽ khẳng định được vai trò

cần thiết, quan trong của minh trong trong các cơ sở giáo dục.