i ti panabiag ni lam-ang
DESCRIPTION
(ANG BUHAY NI LAM-ANG) Ma. Angelica L. Garcia • Unang naisulat noong 1640 ni Pedro Bucaneg • Panitikang pangrehiyon ng Pilipinas • Sikat na epiko ng mga Ilokano • Binibigkas sa wikang Iloko • Linikha bago dumating ang mga Kastila • Ang pananalita at panunugma ay payak (mula sa depinisyon ni Alejenadro, at Pineda)TRANSCRIPT
![Page 1: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/1.jpg)
I TI PANABIAG NI LAM-ANG (ANG BUHAY NI LAM-ANG)
Ma. Angelica L. Garcia
![Page 2: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/2.jpg)
![Page 3: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/3.jpg)
• Panitikang pangrehiyon ng Pilipinas
• Sikat na epiko ng mga Ilokano
• Binibigkas sa wikang Iloko
• Linikha bago dumating ang mga Kastila
• Ang pananalita at panunugma ay payak
• Unang naisulat noong 1640 ni Pedro Bucaneg
![Page 4: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/4.jpg)
Ano nga ba ang epiko? (mula sa depinisyon ni Alejenadro, at Pineda)
• Pamana ng mga ninuno sa kasalukuyang lahi• Pinakamataas na uri ng tulang nagsasalaysay sa mga gawa
ng isang bida• Kadalasan ang bida ay may anting-anting na nagbibigay siya
ng kapangyarihan na gumawa ng kababalaghan• May katayugan sa uri, tema, kaisipan at pagkayari• Palipat-lipat sa mga sanlahi at hindi gawa ng isang
manunulat(grupo/lipi/bansa)• Hango ang paksa sa kasaysayan, relihiyon, alamat o
mitolohiya• Nagtataglay ng mga damdaming pagkapoot,
paghihiganti.paninibugho, adhika o pag-ibig.
![Page 5: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/5.jpg)
Ayon kay Rufino Alejandro:
“ Sa buong Pilipinas, ang panitikang Ilokolamang ang maaaring pumapangalawa sapanitikang Tagalog kung sa kayamanan atkataasan ng uri ang angking katularan. Ito aynagpapahayag ng tayog ng damdamin ng mgataga-roon”
![Page 6: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/6.jpg)
Ang mga Ilokano
• Mga tao sa hilagang Luzon ( Ilocos Sur, IlocosNorte, Abra at La Union)
• Sinasaklaw rin ang mga taong gumagamit ngwikaing Iloko bagaman hindi sakop ng apat naprobinsiya.
![Page 7: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/7.jpg)
Iloko
Mga bagay na nauukol sa mga Ilokano
– wikang Iloko, damit Iloko, sukang Iloko atbp.
Minsan napagpapalit sa paggamit ang Iloko at Ilokano.
![Page 8: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/8.jpg)
Sa Kasalukuyan:
• Ang kaalaman ukol sa epiko na ito ay limitadona lamang sa mga unang henerasyon
• Ang pagsasalin sa iba’t-ibang wika ay nagdulotng pagkakaiba sa pagkakasunod ng mgapangyayari at mga pangalan ng tauhan
• Bersyon ng mga magsasaka at bersyon niLeopoldo Yabes
![Page 9: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/9.jpg)
• Ang unang nailathalang bersiyon ay ang kayPropesor Leopoldo Yabes noong 1935
-The Ilocano Epic
-bawat taludturan ay linapatan niya ngnararapat sa wikang Ingles
![Page 10: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/10.jpg)
Paghahalintulad ng dalawang bersyonBERSYON NG MGA MAGSASAKA NERSYON NI YABES
208 TALUDTOD 305 TALUDTOD
Dona Milliang ang pangalan ng ina niLam-ang
Namongan ang pangalan ng ina niLam-ang
Namongan ang pangalan ng ina ni Ines Kannoyan
Unnayan ang pangalan ng ina ni Ines Kannoyan
Utos sa paghahanda sa panganganak kayLam-ang ay mula kay Don Juan
Utos sa paghahanda sa panganganak kayLam-ang ay mula kay Namongan
May pakikipaglaban sa ahas Wala
Natagpuan ni Lam-ang ang bungo ng amasa simbahan
Natagpuan ang bungo ng ama sa isa salu-salo ng mga Igorot
Ang pakikipaglaban ni Lam-ang sa buwayaay naganap pagkatapos nila magkita niInes
AnAng pakikipaglaban ni Lam-ang sabuwaya ay naganap bago sila magkita niInes
![Page 11: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/11.jpg)
MGA TAUHAN(bersyon ni Yabes)
DON JUAN NAMONGAN UNNAYAN ?
LAM- ANG INES KANNOYAN
SARIDANDAN SUMARANG
![Page 12: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/12.jpg)
Si Lam-ang
-Lam-ang: mula sa isang salitang Malayan na angibig sabihin ay “big sword”
-sinanlalaki: ibig sabihin “may kapangyarihan” o malakas.
![Page 13: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/13.jpg)
BUOD
![Page 14: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/14.jpg)
Pinanganak ang anak ni Don Juan at Namongan sabayan ng Nalbuan. Sinabi niya na Lam-ang angipangalan sa kanya.
![Page 15: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/15.jpg)
Pagkalipas ng 9 na buwan, naglakbay parahanapin ang ama. Natagpuan sa isangsalu-salo ng mga Igorot sa Makayangyang.
![Page 16: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/16.jpg)
Nakipaglaban sa mga igorot na burikan. Pinatay ang mga ito maliban sa isa.
![Page 17: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/17.jpg)
Umuwi si Lam-ang sa ina at sinabi angkaranasan. Nagpaalam na aalis mulipara pumunta kay Ines Kannoyan saKalanutian.
![Page 18: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/18.jpg)
Napadaan sa Amburay. Nakita ng mga dalaga. Hinugasan ang buhok niya.
![Page 19: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/19.jpg)
May lumapit na buwaya sa kanila. Linabanan niLam-ang.
![Page 20: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/20.jpg)
Nakita si Sumarang. Sinabihan na huwagna siya tumuloy kay Ines. Nag-away sila.
![Page 21: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/21.jpg)
Nakita ang dalagang si Saridandan
![Page 22: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/22.jpg)
Dumating na kina Ines Kannoyan.Tinulungan ng alagang aso at manok.Hiningi na ang kamay ni Ines.
![Page 23: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/23.jpg)
Inasikaso ang kasal. Madaming bisita. Maraming handa.
![Page 24: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/24.jpg)
Parte ng tradisyon na kailangan humili niLam-ang ng isdang rarang.
![Page 25: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/25.jpg)
Sa kasamaang palad, sa pangalawa niyangsubok ay dumiretso siya sa bibig ngmalaking isda na Berkakan.
![Page 26: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/26.jpg)
Tinawag si Lakay Marcos. Kinolekta ang mgabuto ni Lam-ang na itinae ng isda. Binalot ngtela ni Kannoyan. Tumilaok ang manok,tumahol ang aso at gumalaw ang buto.Nabuo muli ito at nabuhay si Lam-ang.
![Page 27: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/27.jpg)
Mga tunggalian
• Lam-ang laban sa mga igorot
• Lam-ang laban kay Sumarang
• Lam-ang laban sa buwaya at Berkakan
![Page 28: I TI PANABIAG NI LAM-ANG](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042423/568c4d1b1a28ab4916a2aeb5/html5/thumbnails/28.jpg)
QUIZ
1. Sino ang unang sumulat ng I ti biag ni
Lam-ang?
2. May dalawang bersyon ng epiko ang pinag-aralan, ang bersyon ni Yabes at bersyon ngmga ____________.
3. Anong ibig sabihin ng sinlalaki?
4. Sino ang babaeng pinakasalan ni Lam-ang?
5. Paano namatay si Lam-ang?