Vspi ; :<rs,| r m : - è>•

^ ^ •■ : s

i-v;.’ Vr'*>-- : • ’ ' . ' ' '.;: _ .îy i , - . . v i ^ V ; , * , /

N • Í ' * - . <• s »

. . . • .-"• ̂' . ^ ̂ - . v*j 't ' 1*V. '.; ■ : •; ■ • *■

•■ ; - ' \;c»-l.i'-'‘'- ''; \- - ‘; ' ■■ '-'j- . , ' » / , •' r

» '• jA'V*“' A'- .,i •'• Tt'. ••-'• • . - •• . V . -F-Í •'

1» .• 1.; Y-* ■ 7 V,

:n2? •M*r 1 ■ ■ ' . . . . , Vi. ' P‘ '. * '»'•■/’e-.*-A'-V-.-.; f/,-Í.- Ç

i-S«̂•■“,1 'a' y

. r> T. Y-.

Lisíí -

■ 'Ì**

v IJ N C Ü â CUÆ C* PESmiSCESBA

VlVUTAT». s * f A C f U 'í^ íK

J î à l i î f 4L

IN HEGIA U^IVERStTATS yAL%lÍTt^«.

x\ "t.vL vor. im a itnccrjofne.

A J O â E P H O C A S T E X - L E t« S k im ,

- . . . . ) . , . - A Í -

' . i-/ ..

m è m ( m A t m m u mAftm HjMXc m A

r

L I N G U A G R ^ C ^ P E R D ISC E N D .E

UT I I i l TA T E ET F ACI LI TATE.

H A B I T A

IN REGIA U N I V E H S I T A T E V AL ENTINA

XV. KAL. NOV. ANN! M.DCCC.XXVIIL

A J O S E P H O C A S T E L L E Te ^ocie tah SÌe<fu.

VALENTI/E EDETANORUMs

m OFFICINA BENEDICTI MONFORT,ANNO M.DCCC.XXIX,

i f ;

«

. , 9

z i i O P i a ^ á i a-.D a.H O a . ú o z u

[4ïivT iJ ïO A 'î x a 'iiA 'ruii 'x 'iî

/ . T í rr M I

A î r r r ' ■* r / / : r t / H>*'T / îr^ T.n '.'T

' _ I 3 T 8 A D 0 H ‘] ? I 8 0 I /

•îir:V‘ '■ ̂ '■*■/,r. .• '¡.'■t'.n;^-t:

.m . . . - * Â N

C u m in superiore studiorum curricu lo Ju v en tu - tem Valenlinam Gri3ecis ac Latinis litteris infor- m andi niunus mihi fuisset in ju n c tu m , magno sine dolore videre non potui, quan to anim orum fastidio, quan to potius dicam odio , prseclarissimam illam greecanicam linguam nostrarum Divi Pauli Schola- ru m auditores condiscebant. I ta enim praejudiciis eorum animi in hoc studii genus a rrep ti e ra n t , at- que aversi ex iis, quae á quibusdam falso au tum an- tibus au d iv e ra n t , u t ñeque auctoritas M agistrorum dissuadere conan tium , neque rationes et argum en­ta ab ipsis opportune aliata, á pernicioso hoc errore dimovere possent. Ego qu idem non sem el, hujus praeclarae linguas subsidia ad severiores disciplinas, u t par e s t , delibandas opportuna simul et ne­cessaria esse ostendens, nonnullo rum voces au ­d iv i , qu i vel omnígenas utilitatis expertem illam, vel difficillimam conjicientes, minime expetendam esse susurrabant. A tque adeo in dies illorum pro3- judicata opinio crescebat, u t quos ad hanc linguam excolendam necessarios labores libenter antea sus- c e p e ra n t , jam jam deterriti nonnulli recusare co- naren tu r. I ta q u e , Auditores am plissim i, ne alie- nu m vobis v ideatur , si in hac vestra hom inum litteratissimorum frequen tia , qui et exquisitissimis scientiarum quaestionibus mentes vestras enutrire, et elegantissimo stilo aures recreare assuevistis ; non id ego argum enti genus sumam, quod et nobilitate, et splendore audientiam sibi face re t , vobisque om­nibus gratam ac jucundam auscultandi praeberet

maleriam. Quinimo de illius linguae studio verba fac iam , quam pauci e x c o lu n t , rari ca l le n t , p lu r i ­m i vero au t negligunt, au t contem nunt. Attainen nonnum quam egregia alicujus rei prsestantia, non ex aestimatione au t despectione, quam aliquo vel te m p o re , vei loco apud homines consecuta fuerit, judieanda. A liquando enim vitia efFeruntur, depri- m u n tu r virtutes. Sed nemo sanae mentis dixerit ilia m a g n i , has parvi esse faciendas. Qua de causa nec oblivione, cui apud nos haec lingua eruditissima pene data es t, nec prsejudicio, quo aliqui fortasse astantium sint im b u ti , d e te rr i tu s , prasstantissimae lingu83 graecae perdiscendae utilitatem et facilitatem vobis dem onstraturus accedo : máximos inde atqiie ubérrim os rem litterariam fructus sperans captu- r a m , si falsam opinionem , quas apud pJurimos in dedecus Academiarum in v a lu it , arguraentorum vi, pondereque rationum au t m inuere , au t tollere fue- r im assecutus. Quod m e , si ves tra , qua praediti estis comitate, prosequimini, exsecuturum confido.

M ihi in mentem revocanti m ultitudinem ar- t i u m , e t scientiarum splendorem , quibus p re c la ­rissima Graecia olim eiFulsit, a tque e n i tu i t , et re- centiores disciplinas, quae magis in pretio sunt ao deliciis, a pu lcherrim a illa A thenarum arce suam ducere originem historiarum monumentis compe- r ie n t i , cernere tu n c videor rem lit te rariam uni- versam , veluti feracem agrum ac luxurian tem , q u i ubérrim as segetes, arbusta frondosa, et p ian taria selecta ferens, omnem fertilita tem et copiam un i refert acceptam scaturig in i, cujus aquae perennes eum longe , lateque irr igant a tque foecundant. Haee omni doctrinarum cu ltu ra fiorentissima gens A r- ch itec tu ram , P ic tu ram , S cu lp tu ram , Musicam ex-

óc o lu i t , d o c u it , perpolivit. Haec Mathesim , haec Philosophiarn universam et magni h a b u i t , et firmo pede ejus ady ta penetravit. Haec m origerandi cives norm am in s t i tu i t , M edicinam in lucem revocavit, E loquentiam et Poéáim ad perfectíonis fastigium perduxit. Haec deníque omnis elegantis an im orum informationis summa cum laude magistra evasit, ct veluti sol splendens diíTudit lum en cognitionum auarum p er omnes te r ra ru m orbis nationes. Sed, o miseram re rum hum anarum conditionem ! o fatalem firmioris, etiam ac solidioris Reipublicae vicissitudinem ! o vim belli pertim escendam , quae vel remotissimas regiones adoritu r! Cecidit Grascia: im perium ejus in frac tu m , d e tu rb a tu m , eversum: auctoritas coarctata fuit, et restricta. Sed, quod ins­ta r porten ti est, ejus sapientia nec de tu rb a ta est, nec coarc ta ta , nec restricta. Postquam enim capta sexto urbis conditae saeculo ferum cepit victorem, in agreste La tium artes in tu lit óptimas. Romani, qu i ad base usque tem pora barbari fue ru n t et ru - des, mollire p r im um ánim os, e t feritatem depone- re coeperunt. Cum vero se graecis Scriptoribus le- gendis et imitandis dedissent, et asperitatem latinae linguae m itigarunt, et leniorem, am pliorem que effe- cerunt. Sic prosperis fortuna; ventis rei litterarise mercem praetervehebant, cum Terentius reliquam incompti latin i sermonis d u r i t ie m , graeci degan - t i a , lepore , ac suavitate commutavit. Q uid vero dicam de toto temporis decursu a Terentio ad Ci- ceronis usque aetatem delapso , quo Romani tara a c r i , inflammatoque studio graecis litteris incubue- r u n t? Videte Romanos vehem enti, quo flagrabant, desiderio perdiscendi incensos , a rd u u m ite r in Graeciam arripientes. Videte Romanos hum aniorum

l i t te rarum expertes , tam quam párvulos et ignaros, Græcorum scholas summa aviditate fréquentantes. Videte Romanos magna scientiarum supellectile onustos, Romam immenso civium suorum plausu m axim oque rei litterariæ emolumento lætissimos redeuntes: quos in ter vel saltem num erare velim Scipiones, Lælios, F u r io s , N igidios, Varrones, P i­sones, B ru tos , Cicerones, T orquatos , Velejos, At- ticos, quos Græcia in form avit, a tque celeberrimos effecit.

Sed nem ini vestrum supervacaneum hujus lo- cupletissimæ linguae s tad ium v id ea tu r , postquam R o m an i, om nium que astatum scriptores egregias, selectioresque Græcorum cognitiones hauserunt, m onum entisque suis consignarunt. Quaenam vero a r s , quænam scientia est, ad quam hæc lingua non sum m opereconférât? N u m q u id illa m irabilis , om- n ium que praestantissima scientia, quæ sacra d ic itu r Theologia? Vos a lloquor, hujus ex im iæ , divinae- que scientiæ cultores, qu i etsi Vulgatam Versionem u t ver i , piique Catholici p lurim i facitis, eamque certam fidei, m orum que regulam ab cecumenico Tridentino Concilio propositam et habetis, et p ro- pu g n a tis ; non tamen inficias ibitis sanctam illam Synodum omnibus optionem dedisse, u t sacros fon­tes ad iren t , purosque latices ex ipsis peterent. Qui­nimo linguæ graecae notitiam ad genuinum sæpe sensum , segniori Theologo a b d itu m , r im andum , et ad verita tem , ex ipso excerp tam , asserendam, cunctam que Religionem, hæreticorum fallaciis exa- g ita tam , tu e n d a m , longe sane utilissimam esse fa- teb im in i, his præsertim tem poribus , quibus hete- rodoxis ad exemplaria græca provocare solemne est. Quanto enim perfidi Gatholicæ Religionis hos-

tes linguai hujus cognitionem sibi v indicantes, ea ad sanctissima verae M e i m onum enta depravanda insolentius a b u tu n tu r ; tan to nos acrius ortodoxos in ejusdem intelligentiam oporte t incum bere , u t eorum arm a in ipsorum perniciem convertamus. Pudeat ig itu rnos remissiores ad veritatem illustran- d a m , quam haereticos ad earn obscurandam esse videri. Sed quamvis in his locis Dei providentia constituti sim us, ub i nulla cum acatholicis dispu- tand i occasio, nu lla verbalis contentio ; tamen h u ­jus linguae peritia facem praefert clarissim am , u t p lures simul catholicos, qu i aliquando in p ro to ty- pis sunt sensus, accipiam us, u t innatam proprieta- t e m , magnam que emphasim graecarum dictionum, quas eermo latinus reddere non v a le t , explicemus, u t phrases et proverbia hujus idiomatis propria cal- leam us, u t ea quae latine minus aperte translata sunt, intelligamus, u t amphibologias denique la tin i sermonis evitem us, et m enda corrigamus. Si vero oecumenica Concilia ad disciplinas scita sunt viro Theologo perpendenda, si Sanctorum P a tru m scrip- ta suo pondere destringenda, si argum enta veterum h istoriarum ex monumentis Graecorum enuclean- d a , si orationes dem um Basilii, Ghrysostomi, Gre- gorii au rium judicio ponderandae; quid congruen- t iu s , quid ap t iu s , qu id prasstabilius grascas linguae cognitione inveniri potest?

Q uid vero ad jus civile expediat , vos q u i adestis, peritissimi hujusce rei v ir i , judicate. V u l­gata N ovellarum Justiniani Imperatoris versio la­t ina barbaro quidem stilo fac ta , graeca vocabula, quibus nu lla in terdum adjicitur significatio, in scriptoribus inspersa, phrases graeca?, quibus sca­ten i in te rp re tum opera 5 e t nonnulla graeco sermo-

n e e x a r a la , nonne supervacaneam et injucundam reddent hujus linguæ eognitioneni? Illius auxilio destitutes nullos Antonios Augustinos Hispanien- ses, nullos Budæos, nullos Cujacios, nullos Fabros nullos denique juris principes haberemus. Sed ne antiques dum taxat Jurisconsultos dem irem ur, mag­n u m ilium Galliæ Cancellarium d ’ Aguescau politi­ce sub Ludovico XIV. c la ru m , et scrip tis , in q u i­bus passim erud ita rum linguarum studium et pe- rit ia e lucet, c la rio rem , recordamini.

Medicinæ vero Alumnis longe expeditissimam ac necessariam esse convincunt turn m orborum , €t m edicam entorum , et corporis hum ani par- t ium nomina á Græcis p e t i ta ; turn principis ac pa- tris Medicinæ H jp o cra tis opera in fonte ipso prœ- libanda. Quibus rationibus adducti i i , quorum fuit legem îuniversis Academiis adhibendam condere, hujus linguæ notitiam cum medicis institutionibus injungendam esse decreverunt.

Quot vero qu am q u e præclaros ac summos Ora- tores, qu i ad eloquentiæ metam breviter contin- gendam viam nobis a p e r ia n t , hæc ofterat lingua, longum sane esse d inum erare eorum que v irtu tes recensere. E gred ia tu r tan tum eloquentissimus ille, et potentissïmus hum ani cordis a rb ite r Demosthe­nes , quern non percelebres litte ra torum hom inum coetus ad eu n tem , sed densissimas in te r silvas et opacas arbores c ircum ductum cuneta subsidia, quæ ad patriæ libertatem vindicandam n a tu ra sibi pa­rare posset, ap tan tem , intuemini. Ex h aca rb o ru m densa solitudine acris i l la , et vehemens dicendi vis et facultas e ru p i t , qua P h ilippum patriæ liberta- tis acerrim um insidiatorem invectus concussit, re- p ress it, dejecit. H inc nervosa ilia dicendi copia.

et lepore condita dexteritas et peritia evassit, q u a populurn saspius concitatum te m p e ra v i t , abjec- tu m erexit, to tam que civium voluntatem devinxit, Hinc.... Sed qu id p lu ra com m em oro? Ipsum ro­manas facundias P rin c ip em , eum summis laudibua extollentem , et tam quam perfectae eloquentiae exem plar p roponen tem , aud ite : Oratorem^ a i t , et cui nihil admodum d es it , Demosthenem facile d ixe- ris. N ih il acute inveniri potuit ̂ nihil subdole^, nihil versu te , quod ille non viderit ; nihil subtiliter dici^ nihil presse , nihil enucleate , quod fie ri possit ali'- quid limatius ; nihil contra g ra n d e , nihil concitatum^ nihil orna tum , vel verborum gravita te vel senten- tia ru m , quo quidquam esset elatius.

Si quis vero lenium M usarum studii am antior es t, is nu lla m ora , rectaque via tendat in Graeciam.

Graiis ingen ium , Graiis dedit ore ro tundoMusa loqui praeter laudem nullius avari,

H ic foscundissimus ager in n ú m ero s , praestantis- simosque tu l i t Poetas, quos duces in omni poe- m atum genere L a tino rum Principes sunt secuti, e t sequi oportet eos, q u i in hac re prasstare studue- r in t. Q uid a liud Virgilium principem poematis epi­ci constitu it , nisi quod Hom erum aemulari in egre* già ilia et num quam satis laudanda E n e id e cona- tus fu e r i t? Quo studia H oratii sp ec ta ru n t , nisi ufc Cygnum T h e b a n u m , aliosque Grascos Liricos imi- ta re tu r ? Quid Pisonibus ipse com m endai, nisi u t nocturna d iu rnaque m anu exem plaria grseca per* Yolvant?

Sed ne adolescentes in G ym natium Regii Semi^ narii Divi P au li confluentes, quo rum causam sus- cipiendam ab initio dec rev i, oblivioni prorsus m an­dare alicui v id ea r , n o n n u lla p ro coronide primag

îstius ïucubrationis partis percurrere opportunum duxi. Q ui enim Societatis Jesii Studiorum rationi ûbsecundantes simul cum inslitutione latina græ- Gam con jungun t, perfectam æque latini sermonis ac græcanici intelligentiam u n o , eodemque tempo­re sine labore asseqmmtur. Quinimo dimidia ilia pars h o ræ , quæ in Scholis Sociorurn Jesu vespere græcis t r ib u i tu r , exercitationis m utatione aniinum ré c ré â t , et ad pensa latina viani sternit. Si enim quam plurim æ latinæ dictiones a græcis t ra h u n t etymologiam, si latin i Auctores, poetæ præsertim, inflexiones græcas nonnum quam re t in e n t, si in- te rd u m hellenismis u tu n tu r ; græca exercitatione la tinam p lu rim u m adjuvari necesse est. Quin po- tius perfectam latinæ linguæ peritiam ex notione græcæ pendere , quam m atrem agnoscit, et a qua s tru e tn ra m , suav ita tem , co p iam , atque splendo- rem accepit, nemo est qu i non videat.

Quibus rebus expositis inutilem a rb i tre r nemi- neni d ic tu rum eam linguam , quæ latinam dootam, suavem ac facundam red d id it ; quæ recentiores lo- cup le tav it; quæ artes disciplinasque trad id it ; quæ scientiis inventisque omnibus vocabula subminis- trav it ; quæ tot tam que egregiis monumentis sæcu- la omnia illustravit ; quæ dem um Scriptorum om­n ium principes consulendos et imitandos proposuit.

M ulta hactenus pro b o n o , u tilitateque rei græ­cæ strenue vindicanda ex variis argum entorum fontibus hausta me percurrlsse videtis; sed omnes m ihi labores a tque industriæ fructus perdidisse vi- d eb o r , immo totius temporis jac tu ram facera , nisi nonnu lla pro facilitate oculis adolescentium subji* cienda susceperim. Brevi exped iam , u t qua perspi* cuitate expensum a me argum entum accepistis, ea-

dem aïterum d ilucidandum m ente assequaminì.L a tinam in ter ac græcam linguam tan ta in ter-

cedit s im ilitude , et cognatio , u t quem adm odura hispanam linguam a latina præsertim originem du- xisse v idetis , ita latinos græcam m atrem et magis- tram agnovisse facile comperietis. Si enim na tu ram u triusque linguæ spectemus, in omnibus fere gram - maticæ partibus præceptiones in te r se communica­re reperiemus. N e græcas inflexiones, q u a ru m con^ cordiam facile quis v ide t , in m edium aiFeramus, arctissimis ita vinculis nom inum genera connexa sunt et conjugata, u t latinas régulas optime callen- tibus inutilia ju d ic e n tu r , a tque ex omnibus pene grammaticis libris ablegentur. Hic addere non alie- n u m esse v id e tu r , sex tan tu m esse p ræ terito rum leges apud G ræcoset brevissimas, etfacillimas, nu l- lisque subjectas exceptionibus. Laborem ig itur quo in g e n e r ib u s , et præ teritis ac supinis L a tinorum ediscendis insudatur, apud Græcos sublatum omni- no esse videtis. In syntaxi vero tan ta est convenientia græcæ constructionis cum latina, u t quos peculiares illius linguæ loquendi modos putaveris, hos fere L a ­tin i Græcos æm ulati monumentis suis in texuerunt, quos hellenismosappellamus. Quis non videt latinæ quantita tis p ræ c e p ta , quæ frequenter cum græcis consen tiun t, græcæ prosodiæ legibus maxime con- s u le r e ,c u m ex septem præsertim vocalibus duas in te r longas, cæteras vero p lerum que in ter breves re fe ran tu r? A bundan t præ terea d ip h th o n g i , qua­ru m quantitates notæ sunt. Quid vero dicam de pe- d ib u s , de versificandi r a t io n e ,d e necessitate me­t r ic a , de licentia poetica , de ilguris et speciebus metaplasini, de patronimicis nominibus? N onne hæc omnia non sunt Græcis cum Latinis com m unia?

N on dee run t tanien q u i hujus sapientissimae linguæ omnino expertes, au t rud im entorum pri- mordiis tan tum m odo salutatis , et in cu rricu li in i­tio defatigati terga dantes , m etam que optatain contingere respuentes, u rbem dicant esse inexpug- nabilem. 0 niilites in re litte raria turn ignavissi- mos turn stultissimos! Qui levi ac perexigua vallum ru m p e n d i, propugnacula dem oliendi, muros sub- vertendi difficultate de te rr i t i , prædam, qua oppug- natione p o t i r i , d ivitias, quibus affluere, dom ina- t io n e m , q u a pollere, e t bona quibus fru i po terun t, non considérant. Sed qu id ob jic ian t , audiamus. N os quidem non l a t e t , in q u iu n t adversarii , græ- canicam l in g u am , licet omnino pulclierrim am et venustissimam omnes sanæ mentis homines merito fa te a n tu r , m ultip lici tam en tam que difficili re ru m varictate sparsam esse et o rn a ta m , u t plures labo- ris etiam patientes d e te rrea t , pedem que sæpius re- ferre constringat. Quis e n im , a ju n t , cum in tan- tam verborum segetem, tam operosam vocum mo- d o rum que m ultitud inem , tam que diversam accen- tu u m perm utationem oculos in te n d a t , magnam difficultatis speciem iis omnibus præ se ferre nega- b i t , q u i hæc memoria sepire , ordine vero digesta re tinere con tenderin t? Quis non videt non unam, sed plures illis esse linguas devorandas, qui eos pervo lu ta re s tuduerin t græcæ linguæ auctores, q u o ru m alios A tticorum vestigia p rem entes , ilio- ru m perelegantem dicendi modum fuisse persecu- to s , Æ olicum alios, alios vero vel D oricum , vel lonicum stilum sibimet vindicasse, deprehendimus? Quod si vero in cæteras G ram m aticæ partes oculos c ircum volvam us, quos æstus, p roh Deus im m orta­lisi quos erroris fluctus, quas tenebras in græcis

litteris tironem expertu rum esse arb itram ini ? Sed esto sane. E t licet minime refellendos, qu i ita sen- se r in t , existimem, non possum tamen qu in eos ali- qua ignominias nota inustos reprehendam . Perfi- c iunt enim, u tha ic in graecos opinio crebris usurpa­ta sermonibus magis in dies e m a n e t , magnoque cum reipublicas detr im ento in teneros juvenum ánimos disseminetur. V ellem , Auditores amplissi­m i, u t aliquam hi hom ines, qu i tam moleste que- r u n t u r , e tenebris educeren t l in g u am , quae iis- dem graecae linguae ornamentis i l lu s t ra ta , jejunis- que pracceptorum adminiculis expedita, facillimum cunctis ad itum patefaceret. Hoc vero opus , hic labor. P lures enim vidi hom ines, qu i novi a liqu id a longo saepius tem poris intervallo ab humanis ocu- lis semotum et reconditum in m eridianam lucem t ra d u c e re n t , qu i vero novam linguam om nium ru - d im entorum expertem afferrent a rb itro r vidisse ne- minem. Sed u t haec objicientibus aliquo modo oc- cu r ra m u s , nullus dubito unica tan tu m barytono- ru m conjugatione , quae casteris facem praefert, memoriae commendata, facile quem quam assecutu- r u m , u t infinitam illam verborum varietatem d i­lucide perv idea t , animoque singilatim complecta- tu r . N eque tan tu m difficultatis, quan tum dic titan t, in dialectis investigandis passuros a rb itro r adoles­cen tes , si unam A tticorum extitisse consideramus, quam principes aureae aetatis oratores et poetse in suis scriptis effuderunt. Consulite Demosthenem, perpendite Hom erum , Chrysostomum, aliosque be­ne multos in memoriam revocate : quos omnes etsi non unam , eamdemque tenuissent semper scriben- di ra tionem , A tticorum tamen venustissimum lo- quendi m odum in deliciis habuisse nullo negotio

Hánimadvertetis. Quis ig itu r Atticam bene deliban- tibus in reliquis cognoscendis adhibendus est la­b o r? quæ molestia perferenda? quod onus subeun- d u m ? Missa facio tot accentuum varie ta tem , qua­ru m scientiam non tantam ju d ic o , u t hac orbata juvenes græcis fontibus a p p ro p in q u a re , floresque pulcherrim os h u e , illuc in tot præstantissimis vo- lum inibus sparsos colligere non valeant. Accentus enim non qu id intelligendum; sed quomodo legen- du m sit dem onstrant: non quomodo græcæ linguæ studiosus in illius reconditos sinus serpens divitias e rua t occultas; sed qu id temporis in legendis voci- bus conterendum manifestant. N on est igitur vo­b i s , Adolescentes o p t im i , tam .p e rp o li tæ linguæ s tu d iu m , contem nendum , ne desides p o tin s , et otio nimis indulgentes, quam imbecilles, difficul- ta tibus jam jam enodatis, videamini. Quod quidem facile quis posset conficere, cum in ter tan tam Le- xicorum præsertim Schrevelii, H esiod i, a liorum - que cop iam , quæ vos und ique c ircu m stan t , quæ- que p lu rim um ad verborum na tu ram investigan- d a m , sensusque perscrutandos i l lu s t ra n t , ab hoc perutilissimo labore in alios fortasse inopportunos m entem vos transtulisse deprehendet.

Fac ilen ï, s tratam que viam iis , qu i cacumÎna m ontium arduo diiTicilique ascensu linguam græ­cam existimantes, studium aversan tu r , ostendisse confido. Quam vero facile ejus studium , quam com- niodum sit illis, qu i latinam et græcam linguam te ­naci nexu conjunctam excolere sibi suscipiunt, clarissimorum virorum duplex testimonium extra dubitationis aream constituet. Q uorum prim um suppeditabit noster Ludovicus Vives, v ir in hac V alentina Academia præstantissimus, et in hum a-

nîoribiis litteris d in m u ltum que versalus, qu i te r­tio de Disciplinis tradendis libro studium latinæ et græcæ linguæ commendans u tram que conjunctam eadem opera , eodemque labore perdisci affirmat. S i quis la tina lingule ̂ in q u i t , gracam acljimxerit ex ambahus m ulta reliquarum artium semina acci^ piet. Deinde subjungit : E t eadem opera gracam la- tinamque linguam cognoscet, A lterum vero testem profero P e tru m Simonem A p ri le u m , optime de re l it te raria raeritum : A d gracam ̂ in q u i t , linguam quod attinet^ constat apud doctissimos viros ad per^ fectam rerum graviorum. notitiam in scientiis asse- quendam esse pernecessariam..., Itaque doctissimi Rhetoris Quintiliani sententiam utramque simul lin ­guam perdiscendam sentientis^ non solum prudentis- simam ; sed ab omnibus laborem oleumque perdere nolentibus firm iter amplectendam esse existim avi.

M ulta miiii videor complexus argum enta ex præceptis Grammaticæ d ep ro m p ta , ex quibus je ­juna, et veluti frigida fuit oratio reddenda, u t faci­litas linguæ græcæ perdiscendæ altius m en te , ani- misque omnium defigeretur. Me longiora et valida adhuc p a ran tem , tim or qu idam ingratam et inju- cundam orationem faciendi perterre t, a tque percel- lit. Si vero in a lte ru tro peccandum malim videri nimis timidus quam parum prudens. Hoc tenens homines linguæ græcæ infensos mea oratiuncula. conterendos vel elingues reddendos animo non præ- sentire non possum. I llud amplectens, summatim- que argum enta nuper spensa repetens, vos tœdio fastidioque non aifecturus videbar.

His ergo om nibus, optimi Adolescentes, ad auctores in terpretandos expositis auxiliis atque ad- ju m en tis , hac græcarum institu tionum cum latinis

convenîentia , illa etiam ad disciplinas omnes per- discendas u t i l i ta te , et ad quasdam necessitate , in græcam linguam , romanas eloquenliæ fontem, doctarum M usarum sedem , ingenuarum cogni­tionum scaturiginem , clarissimorum sapientum parentem , auctorum princ ipum genitricem , et eruditissim orum virorum delicias incum bite , glo- riæ vestræ consulite , prospicite patriæ emolumen­to , Academias splendorem d ilig ite , et Iliterarios curriculos eo decore p rosequ im in i, u t exterorum adm irationem devinciatis, eorum que in nos et stu- d iu m et amorem incendatis, et foveatis. Vos autem hujus percelebris Academias Doctores præstantissi- mi 5 quibus p e r doctrinam, sapientiam , facundiam, et pietatem etiam in n u tu residet a u c to r i ta s , qua juvenum ánimos in quam cum que vultis partem deflectitis, vos, in q u a m , pueros, adolescentulosque hortam in i, u t Latinorum vestigiis inhasrentes se lo­tos grascis t r a d a n t , u t sapientissimam hanc et e ru - ditissimam linguam om nium scientiarum et a r t ium magislram excolentes, pris linum V alenlinorum no- men re t inean l, paratiores ad severiores disciplinas accédant, majoresque in eis progressus fac ian t

D I X L

Im prim atur; Ludovicus Exarque^

Univ. Rector.

. - .'F»: • T ■”" /'■'• •’‘■i>'-ii;' /. ■■•'■̂«<̂' '

f u' -̂ ~ ■"

'-'«ÌÌ-S

i . ' '̂ *r T .̂'. ’

•H'':

IBC.-î̂

.'A .3h»Jk̂

'áwietín'!a :: i m c a tn li*;4 òci«riH ii; P I ,

-:V»,

(wCwlViVl'.¡ìttwerìdhi

íftfWUíM »4 ei^jifi-

tv>,. ar t[decori^ i.i- : T'

«íniLcítl kwi^to deír-mcitt h , í«r ar > ■<li«ir. ïff art*arem i«ccn¿áf!^ «t iovfsf;?, v. s -»Kr:;, iii^Uft i^fceiftbrtt Dbrtorçs piws»t»iy*#*'»’

^ j ~ .>

t ' tV o f!^ ¿ 9 o^ , p í » r ^iî-îr T íWÍíjK a t Lffíundni*ñ y«títgi» tclMnre*ftesfe.to- i ‘ ,.. ; t t s ^.rawknl, m » ^ 9i t ^ m a m i m i ^ ^ ' isfo*

!-.»': i rM m m :: .......... Iliw

^r - m

......

Í ^-•: ; '-■■>■'• { ' . ' . Ç '? ? ':■ ' :Î - í - r i - v . • ; • • » ,« • v .^ - • • • • .- .- -■ '• r* ^ V . - . . . >5-- -

'• '<■ ■ ’Y' '

V

. -V

i.-‘ ;■ •' V' •'•'■ ■ ■*. ''

. . / r . . ^Vv*

-' ...1 '• '•'. - *'• ■■ -

f'

,- . ’f- ' ,. ‘ Í ■ ' -'

• ' ■ r

’¿■4 : •

*-v!

?V-' •V“r ^

e;í!.

. ' ,

’ /

\ ' ' .-Í -* <

;- ;ç '.‘ • t ' ’ ,

'

-\

« * J**, . • r '*' ^I ■

• ' , • . . . ** *

" . ,

.' ' ' 1 r

' M

* • *• • ' ,

; N ■

;■. , . , r _ ’ - " ^ ■;• ':

■_%> .

' ‘ ■ '•S

/ .•

' '

.-H i- ,.; — • n 4 * *>

./' *• i< > - '<■

j‘*.1

'. Ai ■. • ‘: . C'

- ■Î' '«fc '•?. r̂ > ? ‘->.̂ ■11

t>.' -r'i. - -s.'"' '• "V-''.

' - - í ■

vVJt

.* V .y. 1