„Natura“ d.o.o.Magistralni put bb Štrpci

BUSINESS PLAN

Proizvodnja i prodaja 100% prirodnih salata, džemova i kompota

Autori projekta:

Đorđe Jovičić

Broj indeksa 9/14

Draško Jakovljević

Broj indeksa 28/14

Spasenija Ilić

Broj indeksa 13/14

Sanja Radulović

Broj indeksa 157/14

Isidora Duronjić

Broj indeksa 158/14

Marijana Perać

Broj indeksa 141/14

2N a t u r a D. o. o.

SADRŽAJ

UVOD.............................................................................................................................................4

REZIME.........................................................................................................................................5

1. OPIS PREDUZETNIČKE IDEJE...........................................................................................7

1.1 Evolucija preduzetničke ideje................................................................................................7

1.2. Vizija.....................................................................................................................................7

1.3. Misija.....................................................................................................................................7

1.4. Ciljevi....................................................................................................................................8

2. PROIZVIOD..............................................................................................................................9

2.1. Opis proizvoda.......................................................................................................................9

2.2. Inovativni aspekti.................................................................................................................11

2.3. Potrebna tehnologija za uspostavljanje biznisa..................................................................11

2.4. Mikro i makro lokacija.........................................................................................................14

2.5. Dodatna korist za kupce.......................................................................................................15

3. TRŽIŠTE..................................................................................................................................17

3.1. Tržišni mikro i makro podaci..............................................................................................17

3.2. Obim tržišta i tržišni potencijal............................................................................................17

3.3.Segmentacija tržišta..............................................................................................................18

3.4. Istraživanje tržišta................................................................................................................18

3.5.Glavni kupci i dobavljači......................................................................................................18

3.6. Konkurencija........................................................................................................................19

3.7. Pozicioniranje na tržištu......................................................................................................19

4. MARKETING.........................................................................................................................20

4.1. Koncept marketinga.............................................................................................................20

4.2. Marketing miks....................................................................................................................20

4.2.1. Proizvod.......................................................................................................................20

4.2.2. Cijene..........................................................................................................................21

4.2.3. Distribucija..................................................................................................................21

4.2.4. Promocija....................................................................................................................22

4.3. Marketing plan......................................................................................................................22

3N a t u r a D. o. o.

5. MENADŽMENT.....................................................................................................................23

5.1. Eksterna i interna analiza....................................................................................................23

5.2. SWOT analiza.....................................................................................................................24

5.3. Poslovna strategija...............................................................................................................24

5.4. Poslovni ciljevi....................................................................................................................25

5.5. Organizaciona šema............................................................................................................25

5.6. Struktura menadžmenta i zaposlenih..................................................................................26

5.7. Terminski plan implementacije preduzetničkog projekta..................................................28

6. PRAVNI ASPEKTI................................................................................................................29

6.1. Institucionalni oblik organizacije........................................................................................29

6.2. Unutrašnja organizacija......................................................................................................29

6.3. Statut...................................................................................................................................29

6.4. Opšti i posebni propisi koji se primjenjuju u vezi sa proizvodom......................................30

7. FINANSIJE.............................................................................................................................31

7.1. Potrebna ulaganja...............................................................................................................31

7.2. Izvori finansiranja...............................................................................................................32

7.3. Amortizacioni plan.............................................................................................................32

7.4. Projekcija plana prodaje.....................................................................................................34

7.5. Plan izdataka.......................................................................................................................38

7.6. Bilans uspjeha.....................................................................................................................39

7.7. Izvještaj o novčanim tokovima gotovine............................................................................40

7.8. Ocjena tržišne rentabilnosti................................................................................................41

7.9. Ocjena društvene rentabilnosti...........................................................................................41

7.10. Procjena rizika..................................................................................................................42

8. RAST I RAZVOJ PREDUZEĆA..........................................................................................43

8.1. Pravci rasta.........................................................................................................................43

8.2. Metode rasta.......................................................................................................................43

9. PRILOZI.................................................................................................................................44

4N a t u r a D. o. o.

UVOD

Odlukom grupe preduzetnika, koji su ujedno i vlasnici preduzeća, došli smo na ideju da

osnujemo preduzeće „Natura“ koje se bavi proizvodnjom i distribucijom domaćih džemova i

salata. Godina osnivanja preduzeća je 2015. na lokaciji Magistralni put bb Štrpci, a preduzeće je

organizovno kao doo. Natura zapošljava 87 radnika, a glavni cilj nam je zadovoljenje osnovne

djelatnosti poslovanja. Naši proizvodi su: džem od šljiva, kompot od višanja, kiseli krastavci i

kisele paprike. Primarno tržište je banjalučka regija, a udio na tržištu na godišnjem nivou je 5%,

tj. 620 tona proizvoda. Glavni kupci su marketi, restorani i pekare, a konkurenti Kiroga Doo,

Vitaminka, Sava Semberija, Bakina tajna, Podravka i drugi. Ukupna imovina kojom raspolažemo

je 2 135 000 KM od cega je neto imovina 1 635 000 KM, kredit iznosi 500 000 KM. Planirani

profit za godinu dana je 200 000 KM.

5N a t u r a D. o. o.

REZIME

Preduzeće „Natura“ biće jedno od vodećih kako na domaćem tako i na inostranom tržistu.

Način na koji planiramo ostvariti viziju a u skladu postojeće tehnologije i mogućnosti koje su

nam na raspolaganju uložićemo sve potrebne resurse kako bi u maksimalno mogućoj mjeri

zadovoljili zahtjeve nasih kupaca, zadražali postojeće i stekli nove.

Godišnje težimo ka proizvodnji 1.200.000,00 proizvoda, u roku od 5 godina nastojimo da

uvodimo inovacije za svaki proizvod.

Naše preduzeće se razlikuje od ostalih po tome što mi proizvodimo 100% organsku hranu.

Proizvodi ne sadrže konzervanse, vještačke arome i šećere, pa su pogodni za kozumaciju od

strane najmlađih potrošača upravo zbog svojih karakteristika.

Naš proizvodni pogon smješten je na adresi Magistralni put b.b. Štrpci.

Zemljište je veličine 9 500 m2.

Pod mikro tržištem našeg preduzeća podrazumijevamo banjalučku regiju koja se nalazi u širem

središtu Bosne i Hercegovine, a kasnije sa razvojem kompanije, naše proizvode ćemo

distribuisati na tržište zemalja regiona.

Naše preduzeće, svojom početnom proizvodnjom, bi moglo da zadovolji 5% tržišta BiH.

Glavni kupci salata i džemova koje proizvodi naša kompanije su veliki trgovački lanci i

supermarketi, resotrani, pekare...

Naš koncept marketinga ogleda se u tome da kupcima u što je moguće većoj mjeri obezbijedimo

domaće proizvode i omogućimo im da vode zdrav život što predstavlja zajednički cilj svih ljudi.

U našem asortimanu nudimo proizvode od 350g i 700g.

Cijene konkurentskih proizvoda igraju jako bitu ulogu, jer ljudi uvijek teže nabavci što jeftinijih

a kvalitetnijih proizvoda, pa tako uvijek treba pratiti cijene istih ili sličnih proizvodjača.

6N a t u r a D. o. o.

U budućosti želimo povećati proizvodnju naših proizvoda koja bi terbala da raste iz godine u

godinu, a to ćemo postići tako što čemo naše kupce u potpunosti zadovoljiti kako kvalitetom tako

i cijenama naših proizvoda.

Eksterni faktori našeg preduzeća su: povjerenje kupaca u organsku hranu, lak pristup novim

tržištima, mogućnost lakog pribavljanja eksternih izvora finansiranja, rizik od mogućih elementarnih

nepogoda, niska kupovna moć stanovništva, kao i ekonomska kriza koja je zadesila svijet,

zakonski propisi, konkurencija, uticaj štetočina na kvalitet voća i povrća koji su potrebni za

proizvodnju...

Interni faktori su 100% prirodni proizvodi, visoko kvalifikovani radnici, obezbjeđivanje savremene

tehnike i tehnologije, cijene, nemogućnost skladištenja proizvoda na duži vremenski period...

Naše preduzeće iskoristiće u maksimalno mogućoj mjeri snage koje imamo na raspolaganju u

cilju nastojanja da ostvarimo i održimo lidersku poziciju na tržištu.

Preduzeće zapošljava 87 radnika.

Prema Statutu osnivački ulog vlasnika iznosi 1.635. 000 KM od čega je u novcu 1.335.000 KM,

a 300.000 KM u stvarima.

Izvori finansiranja su kombinovani, dio koji se odnosi na vlastiti kapitali prikuplja se od šest

suvlasnika u vidu njihovih uloga. Ostatak, koji je manji od 23,41%, biće prikupljen kreditom od

banke.

Planirana neto dobit iznosi približno 200.000,00 KM.

Vijek povrata na uložena sredstva se dobije recipročnom vrijednošću pokazatelja ROA.

Vrijednosti od ovog pokazatelja od 10-15 godina ocjenjuju se kao srednje rentabilnim.

Stabilnost našeg poslovanja u ovom trenutku prilično je velika s obzirmo da je stopa učešća

sopstvenog kapitala 76,5%.

Preduzće će se razvijati horizontalno. Postojeću proizvodnju planiramo proširiti za 30%,

U planu je da naš prodajni asortiman proširimo sa proizvodnjom dva nova proizvoda: „Kompot

od kruške“ i „Pekmez od šipka“. Postojećoj ambalaži od 350g i 700g planiramo dodati tegle od

2kg.

7N a t u r a D. o. o.

1. OPIS PREDUZETNIČKE IDEJE

1.1. Evolucija preduzetnicke ideje

Ideja o pokretanju preduzeća nastala zajedničom odlukom grupe preduzetnika Đorđe

Jovičić, Draško Jakovljević, Spasenija Ilić, Isidora Duronjić, Sanja Radulović, Marijana Perać

koju su osnovali preduzeće ,,Natura” (preduzeće za proizvodnju i distribuciju domaćih džemova

i salata). Ponuda ovih namirnica je na tržištu svakako zastupljena, ali ono sto nas je podstako na

ovu ideju jeste da ljudi nisu zadovoljni postojećim, previše vjestačkim i nezdravim proizvodima.

S obzirom da je hrana osnovna životna namirnica bez koje bi život ljudi na zemlji bio

nezamisliv, tako smo i došli na ideju da omogućimo ljudima neke od proizvoda koji su bazirani

na 100% prirodnoj proizvodnji od kojih izdvajamo džem od šljiva, kompot od višanja, kisele

krastavce i kisele paprike. Odlučili smo se za ove proizvode iz razloga što se koriste skoro u

svim domaćinstvima i na našim prostorima se uzgajaju pa tako i garantujemo za prirodan

kvalitet.

1.2. Vizija

Preduzeće „Natura“ biće jedno od vodećih kako na domaćem tako i na inostranom tržistu.

S obzirom da raspolažemo savremenom tehnologijom i naravno kvalitetnim inputima

proizvodnje u prilici smo da ostvarimo veoma dobre rezultate što predstavlja našu viziju.

Optimizam nas pokreće a spoj kvaliteta i volje daje upravo taj rezultat „lideri na tržištu“.

1.3. Misija

Način na koji planiramo ostvariti viziju a u skladu postojeće tehnologije i mogućnosti

koje su nam na raspolaganju uložićemo sve potrebne resurse kako bi u maksimalno mogućoj

mjeri zadovoljili zahtjeve naših kupaca, zadražali postojeće i stekli nove. Nastojaćemo da

dovedemo menadžere profesionalce koji će u najboljoj mogućoj mjeri istražiti tržište, urediti

unutrašnju organizaciju preduzeća. Značajnu pažnju posvetićemo funkciji marketinga, kreirajući

što bolju reklamu za naše proizvode.

8N a t u r a D. o. o.

1.4.Ciljevi

Ono što je glavana odlika cilja preduzeća jeste da bude precizan, jasan i ostvarljiv, pa

shodno tome ciljevi našeg preduzeća su sledeći: proizvodnja kvalitetnih proizvoda (godišnje

težimo ka 1.200.000 proizvoda), zastupljena podjela rada u cilju ostvarenja dugoročne

likvidnosti, osvajanje novih tržišta u roku od 5 godina, uvođenje inovacija u proizvodnji kako bi

zadovoljili postjeće kupce, i naravo pridobili nove, ostvarenje godišnjeg profita za godinu dana

je približno 200.000, sa tendencijom rasta iz godine u godinu.

9N a t u r a D. o. o.

2. PROIZVOD

2.1. Opis proizvoda

Djelatnost preduzeća kao i način proizvodnje je veliki izazov koji stoji pred osnivačima u

uslovima velike konkurencije koja vlada na tržištu. Selektivna funkcija tržišta dovodi do

razdvajanja preduzeća na dobre i loše, odnosno omogućava napredaovanje onima koji uspiju da

se izbore sa konkurencijom, dok oni koji to ne uspiju neminovno propadaju. Brojna preduzeća se

bave preradom voća i povrća. Naše preduzeće se razlikuje od ostalih po tome što mi proizvodimo

100% organsku hranu. Proizvodi ne sadrže konzervanse, vještačke arome i šećere, pa su pogodni

za kozumaciju od strane najmlađih potrošača upravo zbog svojih karakteristika.

Za naše proizvode garantujemo da su 100% prirodni i da pri proizvodnom procesu nisu

izgubili hranljive sastojke. U našoj ponudi se nalaze kiseli krastavci, kisela paprika, džem od

šljiva i kompot od višnje. Krastavce i paprike proizvodimo u sopstvenim plastenicima. Povrće se

ručno obrađuje i bere. U plastenicima imamo ugrađeno podzemno grijanje i sistem

navodnjavanja. Voda ne smije da bude zagađena organskim kiselinama, bazama i solima.

Zalivanjem “kap po kap” sistemom u staklenicima biljkama se daje po jedan litar vode na dan

dok ne odrastu do prve žice, a poslije toga po dva litra. Pored ovoga, primjenjuje se i

navodnjavanje brazdama. Troši se 25 - 30 litara vode po m2. Zemlja na kojoj se nalazi plastenik,

prije proizvodnje je ispitivana od strane stručnih lica. Za proizvodnju smo se odlučili tek kad

smo nakon dobivenih rezultata uvidjeli da je postotak vještačkih materija u zemljištu neznatan.

Višnje i šljive nabavljamo sa plantaža naših saradnika. Prije nego što smo se odlučili na

saradnju sa njima, takođe smo ispitali uslove pod kojima oni proizvode pomenuto voće.

Naši proizvodi pružaju bogatstvo ukusa. Prirodni proizvodi imaju brojne zdravstvene

prednosti, a s obzirom da potrošači sve češće ove namirnice uvrštavaju u svakodnevnu ishranu,

mi čuvamo sve hranljive materije iz voća i povrća kako bismo zadovoljili njihove potrebe.

Krastavci: Sastoji se od 97% vode, ima 9,7 kalorija

na 100 grama. Bogat je vitaminima i mineralima. Krastavac

je izuzetno bogat mineralima, a posebno kalijumom. Zato je

odlična namirnica ljeti da se nadoknadi ovaj mineral koji se

gubi znojenjem, kao i za one kojima je zbog povišenog

10N a t u r a D. o. o.

pritiska preporučeno da izbjegavaju natrijum, a unose više kalijuma. Podstičući izlučivanje vode,

krastavac potpomaže i izlučivanje otrovnih sastojaka iz organizma, pa ga treba uvrstiti u ishranu

onih koji povremeno žele da detoksikuju svoj organizam. Pošto je izuzetno dijetalna namirnica,

preporučuje se i osobama sklonim gojenju. Kora krastavca sadrži i silicijum, rijedak mineral

veoma važan za zdravlje kostiju.

Paprika: Njeni sastojci na ljudski organizam djeluju kao antidepresiv, antiseptik, diuretik

i moćan afrodizijak. Paprika pomaže u uklanjanju i liječenju

avitaminoza, alergije, anemije, astme, ateroskleroze, angine

pektoris, infarkta… U paprikama, ma koje vrste i veličine

nalaze se i značajne količine vitamina B, među kojima se

posebno ističu vitamini B1 i B2. Sadrži i vitamin E kojem se

pripisuju antikancerogena svojstva, vitamin A, pantotensku

kiselinu, a od minerala ima najviše kalijuma, fosfora i gvožđa.

Količina vode koju posjeduje približno je oko 89%.

Šljiva: Od vitamina ima najviše beta-karotena (provitamin A), vitamina C, vitamina E,

folne kiseline, niacina i vitamina B6, te obilje minerala:

prvenstveno kalija, zatim fosfora, kalcijuma, magnezijauma,

natrijuma, gvožđa i bakra. Šljiva sadrži i topljiva dijetna

vlakna (pektin) koja djeluju blagotvorno kod sniženja

holesterola u krvi i zatvora. Šljive sadrže i pigment

antocijana koji je važan u prevenciji anemije. Pored toga u

šljivama ima dosta ugljenih hidrata, glukoze 51%, fruktoze 14% i saharoze 31%.

  Višnja: Antocijani u višnjama imaju moćna

antiinflamatorna svojstva, pa prema tvrđenjima Američkog

hemičarskog društva, ukoliko dnevno pojedemo 20 višanja ili

istu količinu soka od višanja, to ima isto djelovanje na

smanjenje bola kao i da smo uzeli aspirin ili ibuprofen. Višnje

su odlične za dijabetičare, jer ne samo da imaju nizak

glikemijski indeks, već mogu i da pomognu da se snizi nivo šećera u krvi.

11N a t u r a D. o. o.

2.2. Inovativni aspekti

Uz svaki proizvod naši kupci dobijaju posebno dizajniranu “Natura” kašiku uz džem od

šljiva i kompot od višanja, odnosno viljušku uz kisele paprike i kisele krastavce gratis, što daje

bolji estetski izgled i izdvaja naš proizvod od konkurentskih. Takođe je moguće putem našeg

sajta www.naturadoo.weebly.com da naruče proizvode ukoliko nisu u mogućnosti da to urade

lično.

2.3. Potrebna tehnologija za uspostavljanje biznisa

Proces proizvodnje na prvi pogled izgleda jednostavan, ali je zapravo riječ o

kompleksnom postupku dobijanja kvalitetnog rezultata. Naše preduzeće posjeduje postrojenje za

punjenje tegli, sa kapacitetom od 200 tegli od 700g na sat, kao i dva postrojenja za punjenje tegli

od 350g pakovanja. Kapacitet linije je 300 tegli na sat.

Mašina za sortiranje voća i povrća

Ova mašina je idealna za sortiranje raznih vrsta voća i povrća. Napravljena je u

potpunosti od nehrđajućeg čelika. Cijevi koje predstavljaju ključni dio mehanizma su presvučene

posebnim slojem nehrđajućeg čelika što im uveliko produžava vijek trajanja.

Slika 2.1.-Mašina za sortiranje voća i povrća

12N a t u r a D. o. o.

Mašina za pranje voća i povrća

Sastoji se od posude za pranje, visokotlačnog centrifugalnog ventilatora, sekcije za

prskanje oprane robe čistom vodom, sapnica za rasprskavanje vode i potrebne armature za

punjenje, pražnjenje i rasprskavanje vode. Pranje se vrši postupkom barbotiranja, odnosno

miješanja robe zrakom koji se upuhuje na dnu posude s vodom. Nakon pranja roba se prska

čistom vodom iz vodovoda, čime se s površine uklanjaju ostaci nečistoća, te istresa u mlin.

Slika 2.2.-Mašina za pranje voća i povrća

Mlin za voće

Režuće površine su izmjenjive, čime se omogućava mljevenje voća na različitu finoću

samljevene mase, kako bi se, obzirom na zrelost i tehnološke značajke voća postigla najbolja

iskoristivost pri kasnijoj preradi.

Slika 2.3.-Mlin za voće

13N a t u r a D. o. o.

Mašina za pakovanje

Nudi automatske i poluautomatske mašine sa okruglim stolom za pakovanje u formiranu

ambalažu. Ove mašine rade sa različitim formatima ambalaže i lako su prilagodljive za svaki od

njih. Poluautomatska mašina podrazumeva sledeće radnje: volumetrisko doziranje, zagrijavanje

galona, zatvaranje galona…

Slika 2.4.-Mašina za pakovanje

Tehnologija proizvodnje i obuka: U cijenu linije uključena je obuka za standardizovanu

tehnologiju proizvodnje kiselih salata, kompota i džemova. Obuku izvodi jedan od najvećih

evropskih stručnjaka za voćarstvo i povrtarstvo i tehnologije prerade voća i povrća. Korekcija

(finalizacija) se danas odvija po savremenim tehnološkim postupcima u namjenski izgrađenim

odjeljenjima sa automatskim (računarskim) upravljanjem. Osnovne komponente se precizno

odmjeravaju i doziraju, a finalni proizvod automatski kontroliše, čime se obezbjeđuje ujednačen

zahtijevani kvalitet. Naši proizvodi se pune u galone od 350g, 700g.

Za punjenje salata, džemova i kompota koristimo mašinu Monoblock M2 V11.

Slika 2.5.-Mašina Monoblock M2 V11

14N a t u r a D. o. o.

Tehnološki postupak proizvodnje odvija se kroz sljedeće faze:

- prerada voća i povrća do poluproizvoda,

- korekcija poluproizvoda

- punjenje u pripremljenu ambalažu.

Tehnološki postupak

Proizvodnja salata, kompota i džemova odvija se po usklađenom tehnološkom postupku:

1. Proizvodnja sirovina – Posjedujemo sopstvene plastenike u kojima uzagajamo paprike i

krastavce. Proizvodimo bez dodavanja vještačkih đubriva i pesticida.

2. Izbor sirovine – Kada biramo sirovinu za ,,NATURA“ d.o.o. uzima se najbolje iz prirode,

neoštećeno voće i povrće u punoj tehnološkoj zrelosti  gajeno na  padinama brežuljaka, uz

minimalnu primjenu agrotehničkih mjera.

3. Prijem sirovine – Pri prijemu sirovine vrši se rigorozna kontrola kvaliteta, jer je dobar kvalitet

sirovine preduslov dobrog kvaliteta organskog proizvoda.

4. Pranje - Nakon prijema vrši se obavezno pranje voća i povrća čistom, pijaćom vodom.

5. Inspekcija – kontrola i odabir - Obavlja se ručno, na inspekcionim trakama, odvajaju se truli

plodovi i druge zaostale nečistoće.

6. Mljevenje – Nakon što se odvoje čisti i zdravi plodovi pristupa se dezintegraciji plodova, tzv.

mljevenju. Procesu mljevenja pristupamo pri proizvodnji džema od šljiva.

7. Kuvanje – Šljive se kuvaju na temperaturi od 100 stepeni dok ne postignu određenu gustinu.

8. Punjenje u tegle se vrši mašinskim putem.

9. Pasterizacija

10. Testiranje zdravstvene ispravnosti

11. Etiketiranje i distribucija na tržište.

2.4. Mikro i makro lokacija

Naš proizvodni pogon smješten je na adresi Magistralni put b.b. Štrpci. Građevinski

objekti su izgrađeni na vlastitom zemljištu površine 9500 km2, koje posjeduje svu potrebnu

dokumentaciju i infrastrukturne priključke (struja, voda, kanalizacija, telefon) kao i potvrdu o

15N a t u r a D. o. o.

dopuštenosti gradnje. Karakteristike zemljišta su pogodne za razvoj naše djelatnosti. Do fabrike

se dolazi uredjenim prilaznim putem. U blizini je glavne saobraćajnice, Prnjavor - Derventa što

predstavlja povoljnu lokaciju za obavljanje djelatnosti preduzeća.

Slika 2.6.-Satelitski snimak lokacije zemljišta

2.5. Dodatna korist za kupce

Naši proizvodi osim što se razlikuju od konkurentskih po tome što su 100% prirodni,

odlučili smo da uz svaki proizvod poklanjamo i posebno dizajniranu “Natura” kašiku i viljušku

koja se može koristiti ne samo prilikom konzumacije naših proizvoda već svakodnevno u

domaćinstvu. Takođe, kupcima iz inostranstva smo omogućili da kupuju naše proizvode putem

interneta. Kao što i sami znamo vrijeme je novac, pa se njihova dodatna korist ogleda u

smanjenju vremena potrebnog za dolazak kao i novac koji bi potrošili za put.

16N a t u r a D. o. o.

Slike 2.7. i 2.8.-Slike plastenika našeg preduzeća

Slike 2.9. i 2.10.-Slike plantaža naših dobavljača

17N a t u r a D. o. o.

3. TRŽIŠTE

3.1. Tržišni mikro i makro podaci

Tržište našeg preduzeća se dijeli na makro i mikro. Mikro je manji dio makro tržišta na

kojem su naši proizvodi najzastupljeniji.

Pod mikro tržištem našeg preduzeća podrazumijevamo banjalučku regiju koja se nalazi u

širem središtu Bosne i Hercegovine, prostire se na površini od 1.230 km2 i u kojoj živi oko

700.000 stanovnika, te prema tome predstavlja povoljan položaj za distribuciju proizvoda na šire

tržište.

Naš prvobitan cilj je da se plasiramo na tržište Bosne i Hercegovine da bi uspostavili

stabilno poslovanje našeg preduzeća, a kasnije sa razvojem kompanije, naše proizvode ćemo

distribuisati na tržište zemalja regiona, kao što su Srbija, Hrvatska i Crna Gora. Dugoročni plan

je i plasman na tržište Evropske unije.

Prema statističkim podacima, prosječna potrošačka korpa u našoj državi iznosi 1569,33

KM, od čega se 1/3 izdvaja za hranu, što znači da će i naši proizvodi biti zastupljni u

svakodnevoj potrošnji.

3.2. Obim tržišta i tržišni potencijal

Broj osoba koje konzumiraju džemove i salate je veliki. Tržišni potencijal potrošnje

salata u Bosni i Hercegovini iznosi oko 8 miliona kilograma godišnje, dok tržišni potencijal BiH

u potrošnji džemova iznosi 5 miliona kilograma. Naše preduzeće, svojom početnom

proizvodnjom, bi moglo da zadovolji 5% tržišta BiH.

Svakodnevno praćenje dešavanja na našem tržištu svjedoči zadovoljavajućoj situaciji za

našu kompaniju. Jedan od razloga što je to tako, jeste što mi voće i povrće, koje koristimo u

proizvodnji ne uvozimo, te samim tim imamo smanjene troškove nabavke i prevoza. Osim toga

sigurni smo u kvalitet voća i povrća, te možemo da garantujemo da će i naši proizvodi biti,

prvenstveno zdravi, a i ukusni.

18N a t u r a D. o. o.

3.3. Segmentacija tržišta

Koncentracija naših proizvoda je najveća u banjalučkoj regiji. U ciljanu grupu kupaca

salata i džemova spadaju supermarketi, prodavnice, restorani i menze studentskih i đačkih

domova.

Opredjeljenje kupaca za naše salate i džemove je, prvenstveno zbog kvaliteta proizvoda.

Zbog toga naši proizvodi imaju široku primjenu u svakodnevnoj ishrani svih kategorija

stanovništva.

Garancija kvaliteta i ekološka ispravnost voća i povrća, koje se koristi u proizvodnji naših

proizvoda, obezbjeđuje njihovu primjenu i u ustanovama u kojima borave i najosjetljivije

kategorije stanovništva, kao što su bolnice, vrtići, škole...

Zbog brzog načina života svojstvenog za današnjicu, sve veći broj ljudi je primoran da

svoje obroke upražnjava proizvodima iz pekara, koje za proizvodnju lisnatih tijesta, kroasana i

drugih sličnih proizvoda koriste naše džemove, a za pripremu sendviča salate.

3.4. Istraživanje tržišta

Naše preduzeće je angažovalo agenciju za istraživanje tržišta „Custom Concept“.

Istraživanje se vršilo putem anketnih listova. Grupa stanovništva koja je anketirana je starosne

dobi od 25 do 55 godina.

Istraživanje je pokazalo da 77,2% stanovništva konzumira salate, dok 61,8% džemove.

Zainteresovanost kupaca za ove proizvode ogleda se u njihovom kvalitetu i pružanju sigurnosti

da se potrošači hrane zdravo, te da takve proizvode, koji mogu da traju, kupuju po pristupačnim

cijenama.

Takođe, istraživanje je pokazalo da je konzumacija naših proizvoda mnogo veća u

zimskom periodu u odnosu na ljetni.

3.5. Glavni kupci i dobavljači

Glavni kupci salata i džemova koje proizvodi naša kompanije su veliki trgovački lanci i

supermarketi, kao što su Konzum, HiperKort, Tropic, Fis, Moj Market... Pored marketa, tu su i

19N a t u r a D. o. o.

restorani: Citadela Banja Luka, Stara Ada Banja Luka, Zlatna kruna Laktaši, Solun

Aleksandrovac, Mala stanica Banja Luka itd. Imamo sklopljene ugovore sa pekarama Klas Banja

Luka i Manja Banja Luka, te mnogo manjih prodavnica i samoposluga.

Naši najvažniji dobavljači su: Gostuša Šroki Brijeg, Voćni Rasadnik Srebrenik, Agropodrinje

Goražde, Mapex Maglaj i Radobolja Mostar.

Krastavce i paprike koristimo sa vlastitih plantaža, a u slučaju manjka povrća, dodatne

zalihe nabavljamo od domaćih proizvođača kao što su: Gostuša Široki Brijeg i Radobolja

Mostar. Šljive i višnje nabavljamo od Voćni Rasadnik Srebrenik, Agropodrinje Goražde i Mapex

Maglaj. Nabavku vršimo sopstvenim vozilima a i posredstvom dobavljača.

3.6. Konkurencija

Ponuda salata i džemova na našem tržištu je poprilično velika, međutim ono što izdvaja

naše proizvode od ostalih jeste zdravo i ekološki ispravno voće i povrće koje koristimo u procesu

proizvodnje, te cijene koje su pristupačne svima u poređenju sa cijenama ostalih organskih

proizvoda zbog čega postajemo glavni konkurenti ostalim proizvođačima. Zbog našeg prvobitno

niskog učešća na tržištu Bosne i Hercegovine, koje iznosi 5%, nećemo imati negativan uticaj na

poslovanje ostalih proizvođača.

Naši konkurenti su: Kiroga Doo, Vitaminka, Sava Semberija, Bakina tajna, Podravka i

drugi. Za našeg najvećeg konkurenta smatramo Vitaminku, koja dugi niz godina predstavlja

vodeću firmu u ovoj oblasti. Naš cilj je da u budućnosti se razvijamo i preuzmemo njihovu

ulogu.

3.7. Pozicioniranje na tržištu

Naše učeće na tržištu ne može da bude veliko zato što smo ga tek osnovali. Naš cilj je da

se prvo pozicioniramo na tržištu Bosne i Hercegovine, a godinama usavršavamo i razvijemo

prizvodnju tako da budemo među vodećim proizvođačima slata i džemova ne samo u BiH, već i

u zemljama regiona, kao što su Vitaminka sa 36,8% učešća i Podravka 29,4%.

20N a t u r a D. o. o.

4. MARKETIG

4.1. Koncept marketinga

Odluka da proizvodimo domaće proizvode nastala je kao potreba sve veće svijesti ljudi o

nezdravom načinu na koji se hrane i pretjeranim okidansima koji se nalaze u skoro svim

proizvodima koji su ljudima neophodni za život. Naši proizvodi su jedna od glavnih namirnica

skoro u svim domaćinstvima pa smo tako odlučili da oni budu ljudima, koji ih koriste, prije

svega izvor zdravog života, vitamina i minerala, a takođe da cijene budu u skladu sa životnim

standardom stanovnika. Naš koncept marketinga ogleda se u tome da kupcima u što je moguće

većoj mjeri obezbijedimo domaće proizvode i omogućimo im da vode zdrav život što predstavlja

zajednički cilj svih ljudi. Naše uže područje prodaje obuhvata Banjalučku regiju, a šire, naravno

cijelu Bosnu i Hercegovinu kao i izvoz na insotrano tržište u bliskoj budućnosti.

4.2. Marketing miks

4.2.1.Proizvod

Naši proizvodi pripadaju osnovnim životnim namirnicama koje se svakodnevo koriste, pa

shodno tome smo smatrali da našim korisnicima pružimo sledeći asortiman: džem od šljiva

veliko pakovanje 700g; malo pakovanje 350 g, kompot od višanja veliko pakovanje 700g; malo

pakovanje 350g, kiseli krastavci veliko pakovanje 700g; malo pakovanje 350g, kisele paprike

veliko pakovanje 700g; malo pakovanje 350 g. Kao što se iz ambalaže moze vidjeti našim

korisnicima smo omogućili pakovanja koja se najčešće koriste. U četveročlanim porodicama

700g kao i za ljude koji samotalno žive: studenti, djaci, radnici ili penzioneri 350g, koji svakako

troše manje.

21N a t u r a D. o. o.

4.2.2. Cijene

Ono što je najbitnije prilikom izbora cijena jesu naravno: kupovna moć stanovništva,

mogućnost nabavke supstituta, troškovi poslovanja, kao i cijene konkurentskih proizvoda.

Kupovna moć je jako bitna jer niko ne želi kupovati niti sebi može priuštiti proizvode sa

previsokim cijenama. Takođe one ne treba ni da idu ispod minimum koji je neophodno ostvariti

kako bi preduzeće upješno poslovalo. Takodje pažnju treba usmjeriti i na mogućnost nabavke

supstituta što može dovesti do smanjenje tražnje za osnovnim proizvodom kao i pada njegove

cijene. Cijene konkurentskih proizvoda igraju jako bitu ulogu, jer ljudi uvijek teže nabavci što

jeftinijih a kvalitetnijih proizvoda, pa tako uvijek treba pratiti cijene istih ili sličnih proizvodjača.

I na kraju možda čak i najbitnija stavka jesu troškovi poslovanja koje preduzeće prodajom

proizvoda treba pokriti kao i ostvariti pozitivan finasijski rezultat, pa cijene treba prilagoditi

troškovima polovanja. Ono što će naši kupci moći očekivati jesu svakao akcije i posebni popusti

za najvjernije kupce.

Tabela 4.1.-Pregled proizvoda i cijena

Džem od šljiva veliko pakovanje 700 g 4,50 KM

Džem od šljiva malo pakovanje 350 g 3,35 KM

Kompot od višanja veliko pakovanje 700 g 4,05 KM

Kompot od višanja malo pakovanje 350 g 2,95 KM

Kiseli krstavci veliko pakovanje 700 g 3,50 KM

Kiseli krastavci malo pakovanje 350 g 2,75 KM

Kisele paprika veliko pakovanje 700 g 4,35 KM

Kisele paprika malo pakovanje 350 g 3,50 KM

4.2.3.Dsitribucija

S obzirom da su naši poizvodi prehrambeni i koriste se svakodnevno stoga je neophodo

kontinuirano obavljati proizvodnju istih kako bi svi naši kupci bili na vrijeme i u potrebim

količinama snabdjeveni postojećim proizvodima. Što se tiče distribucije dio proizvoda

prodavaćemo velikim trgovačkim centrima: Konzum, HiperKort, Tempo, Fis, Moj Market koji

čine naše primarne kupce s obzirom na količinu koju otkupljuju, takođe planiramo snabdjevati

22N a t u r a D. o. o.

male trgovačke radnje i pekare, a naravno jedan dio distribuiraćemo u svom distribucionom

centru.

Naši dobavvljači su: Gostuša Šroki Brijeg, Voćni Rasadnik Srebrenik Srebrenik,

Agropodrinje Goražde, Mapex Maglaj i Radobolja Mostar.

4.2.4.Promocija

Način na koji planiramo promovisati naše proizvode a koji će zasigurno uticati na kupce

jeste naravno reklama. Novac koji smo spremni izdvojiti za reklamu jeste 300 KM po sekundi na

RTRS televizji u običnim terminima. Svakako promciju ćemo organizovati putem raznih letaka,

bilborda po gradu, kataloga i sl. Ono što će biti glavni cilj reklame jete promocija 100%

prirodnih proizvoda, što bi trebalo da privuče najveću pažnju kupaca. Takođe svi naši proizvodi

kao i informacije o nama moći ćete naći na zvaničnoj web stranici www.naturadoo.weebly.com

4.3.Marketing plan

Naš primarni cilj je osvajanje kupaca na području banjalučke regije, a zatim i BiH. U

budućosti želimo povećati proizvodnju naših proizvoda koja bi terbala da raste iz godine u

godinu, a to ćemo postići tako što ćemo naše kupce u potpunosti zadovoljiti kako kvalitetom tako

i cijenama naših proizvoda. Ono što smatramo našim glavnim adutom za napredovanje jeste

upravo promocija zdravog života, a način ostvarenja istog jeste naravno uz naše proizvode koji

će postati vodeći brend i izboriti se za svoje mjesto na tržištu.

Zahvaljujući savremenoj tehnologiju ostvarićemo dosta niže troškove , pa ćemo biti u

prilici da našim kupcima odobrimo i specijalne popuste. Na taj način ćemo zadržati postojeće a i

privući nove kupce I tako povećati kako prodaju tako i proizvodnju.

23N a t u r a D. o. o.

5. MENADŽMENT

5.1. Eksterna i interna analiza

S obzirom da naši proizvodi spadaju u red prehrambenih tako postoji i dosta preduzeća

koji se bave istom ili sličnom djelatnošću i ujedno predstavljaju našu konkurenciju. U „trci“ da

budemo uvijek korak ispred konkurencije, potrebno je da pratimo promjene koje se dešavaju u

okruženju. Ono što predstavlja našu glavnu prednost u odnosu na druge, jeste 100% prirodni

proizvod.

Eksterni faktori su faktori na koje preduzeće ne može uticati, ali se mora prilagoditi

njima. Da bi na najbolji mogući način mogli poslovati trebamo iskoristiti šanse koje nam stoje

na raspolaganju. Neke od njih su: povjerenje kupaca u organsku hranu, lak pristup novim

tržištima, mogućnost lakog pribavljanja eksternih izvora finansiranja. I pored konkurencije, naš

glavni adut su 100% prirodni proizvodi, zbog tog što je mentalitet ljudi u našoj zemlji takav da

su više privrženiji domaćoj, prirodnoj proizvodnji nego genetski modifikovanoj hrani i upotrebi

hemijskih sredstava u proizvodnji. Opasnosti za naše preduzeće su: rizik od mogućih

elementarnih nepogoda, niska kupovna moć stanovništva, kao i ekonomska kriza koja je zadesila

svijet, zakonski propisi, konkurencija, uticaj štetočina na kvalitet voća i povrća koji su potrebni

za proizvodnju...

Interni faktori su faktori koji se nalaze unutar preduzeća i na koje preduzeće može

direktno da utiče. Naši proizvodi se proizvode na prirodan način, a sirovine koje koristimo

uzimamo direktno sa naših plantža, a ostatak nabavljamo od provjerenih, domaćih proizvođača.

Finansijska situacija kojom raspolažemo je dovoljno optimistična za trenutno i buduće

poslovanje, što predstavlja jedan od presudnih faktora u poslovanju. Kvalitet proizvoda

predstavlja presudan tržišni diferencirajući faktor u svim preduzećima, a s obzirom da mi

proizvodimo domaće proizvode imamo veliku prednost nad ostalom konkurencijom. Detaljnom

analizom naša eventualna slabost bi mogla biti cijena proizvoda koja neminovno mora biti veća

da bi mogli pokriti troškove poslovanja, a ujedno napraviti razliku između naših prirodnih i

konkurentskih proizvoda, nemogućnost skladištenja proizvoda na duži vremenski period…

24N a t u r a D. o. o.

5.2. SWOT analiza

Svako preduzeće treba da obrati pažnju na uticaj internih i eksternih fakora kao i način na

koji ćemo im se prilagoditi u svrhu ostvarenja što bolje pozicije na tržištu. Najbitnije je uočiti ih

na vrijeme kao i posjedovati alternativna rješenja u cilju eliminisanja istih. Na sledećoj tabeli je

prikazan pregled i poredjenje naših snaga, slabosti, šansi i prijetnji.

SNAGE

100% prirodni proizvodi

osvajanje novih tržišta

inovacije u proizvodnji

obezbjeđivanje savremene tehnike i

tehnologije

visoko kvalifikovani radnici

SLABOSTI

cijena

nemogućnost skladištenja proizvoda na

duži vremenski period

ŠANSE

povjerenje kupaca u organsku hranu

lak pristup novim tržištima

mogućnost lakog pribavljanja eksternih

izvora finansiranja

PRIJETNJE

rizik od mogućih elementarnih

nepogoda

niska kupovna moć stanovništva

ekonomska kriza

konkurencija

zakonski propisi

uticaj štetočina na kvalitet voća i

povrća

Na osnovu SWOT analize smo zaključili da u budućnosti imamo veoma povoljne uslove za dalji

razvoj i napredovanje preduzeća.

25N a t u r a D. o. o.

5.3. Poslovna strategija

Da bi ostvarili ciljeve poslovanja u uslovima sve veće tržišne nestabilnosti ključni faktor

predstavlja detaljno razrađena strategija preduzeća koja je utvrdjena u eksternoj i internoj analizi

kao i SWOT analizi našeg preduzeća. Promjene koje dolaze sa tržišta često su nepredvidljive i

lako mogu uticati na gubljenje liderske pozicije preduzeća na tržištu, pa shodno tome treba imati

alternativna rješenja kako bi rješili iste i održali konkurentsku prednost.

Naše preduzeće iskoristiće u maksimalno mogućoj mjeri snage koje imamo na

raspolaganju u cilju nastojanja da ostvarimo i održimo lidersku poziciju na tržištu, prvo

domaćem a kasnije i inostranom, takođe planiramo proširiti proizvodni asortiman kao i uvesti

neke inovacije u skladu sa željama naših potrošača a naravno i našom finansijskom situacijom.

Dobro razrađena marketinška strategija pomoći će nam da što više ljudi sazna za naše

proizvode kao i da ih ubijedi da koriste iste, sve u cilju pridobijanja novih kupaca i širenja naše

pozicije na tržištu, naš adut jeste prirodna proizvodnja što nas razdvaja i stavlja u prednost u

odnosu na konkurenciju.

5.4. Poslovni ciljevi

Ciljevi poslovanja:

- povećanje tržišnog učešća sa 5% na 10% u roku od 5 godina

- otvaranje dva nova pogona za punjenje i pakovanje

- kupovina novih mašina za punjenje i pakovanje

5.5. Organizaciona šema

Preduzeće „Natura“ d.o.o. je organizovano po predmetnom principu departmanizacije. Sastoji se

iz četiri profitna centra. Proizvodnja kiselih krastavaca, kiselih paprika, džema od šljiva i

kompota od višanja.

26N a t u r a D. o. o.

5.6. Struktura menadžmenta i zaposlenih

Menadžersku strukturu čini 5 menadžera raspoređenih u 2 organizaciona nivoa. Na čelu

se nalazi top-menadžer, a njemu su podređena 4 menadžera nižeg nivoa.

Preduzeće zapošljava 82 radnika, od tog broja 5 radnika čine zaposleni sa visokom stručnom

spremom, 21 radnik je zaposlen sa srednjom stručnom spremom, 42 radnika su kvalifikovana, a

14 je nekvalifikovano.

Direktor

Sektor marketinga Sektor računovodsstva

Sektor finansija Proizvodnja

Proizvodnja kiselih paprika

Projektovanje

Nabavka

Proizvodnja

Proizvodnja kiselih krastavaca

Projektovanje

Nabavka

Proizvodnja

Proizvodnja džemova

Projektovanje

Nabavka

Proizvodnja

Proizvodnja kompota

Projektovanje

Nabavka

Proizvodnja

27N a t u r a D. o. o.

Menađer i zaposleni

Broj izvršilaca po kvalifikacionoj strukturi  

Stepen stručne spreme

UkupnoVisoka

stručna

sprema

Srednja

stručna

sprema

Kvalifik.Nekvalifik

.

Menadžment 5       5

Direktor 1       1

Menadžer finansija 1       1

Menadžer marketinga 1       1

Menadžer proizvodnje 1       1

Menadžer distribucionog centara 1       1

Zaposleni 5 21 42 14 82

Zaposleni u finansijama 1 1     2

Zaposleni u računovodstvu 1 2     3

Zaposleni u marketingu 1 2     3

Proizvodnja 2 12 40 10 64

Projektovanje   3     3

Nabavka     4   4

Tehnolog 2       2

Proizvodnja salata,džemova i kompota   4 16 7 27

Punionica staklene ambalaže   5 20   25

Održavanje higijene       3 3

Distribucioni centar   4 2 4 10

Nabavka   1 2   3

Radnici na kasi   2     2

Radnici u skladištu   1   3 4

Održavanje higijene       1 1

Ukupno 10 21 42 14 87

5.7.Terminski plan implementacije preduzetničkog projekta

28N a t u r a D. o. o.

Plan implementacije preduzetničkog projekta odvijaće se realizacijom aktivnosti kako je

prikazano u tabeli:

Aktivnost

Mjesec

1 2 3 4 5 6 7 8

Jan.                Fab.                Mar.                Apr.                Maj                Jun                Jul                

Avg.                Sep.                Okt.                Nov.                Dec.                

Aktivnost 1. Prikupiti vlastita sredstva i identifikovati dodatni izvor kapitala

Aktivnost 2. Izraditi potrebnu dokumentaciju za realizaciju preduzetničkog projekta.

Aktivnost 3. Prikupiti ponude i odabrati najpovoljnijeg dobavljača

Aktivnost 4.Aktivirati izvore kapitala za ulaganja u stalna sredstva-opremu.

Aktivnost 5. Nabaviti, izvršiti montažu i staviti opremu u upotrebu

Aktivnost 6. Nabaviti potreban sitan inventar i dr. neophodne materijale

Aktivnost 7 . Zaposliti potrebne radnike.

Aktivnost 8. Otpočeti proizvodnju sa novim mašinama

6. PRAVNI ASPEKTI

29N a t u r a D. o. o.

6.1. Institucionalni oblik organizacije

,,Natura” d.o.o. je organizovano na osnovu Odluke o osnivanju društva sa ograničenom

odgovornošću. Odluku su donijeli preduzetnici – osnivači: Đorđe Jovičić, Draško Jakovljević,

Isidora Duronjić, Spasenija Ilić, Sanja Radulović i Marijana Perać. Privredno društvo je

registrovano kod Višeg suda u Banjoj Luci 06.01.2014. godine pod brojem U/I-05/15, a sa radom

će početi od decembra 2015. godine.

6.2. Unutrašnja organizacija

Upravu društva čini lice koje je imenovano na funkciju top menadžera (direktora).

Statutom je predviđeno da će privredno društvo biti organizovano po funkcionalnoj

organizacijskoj strukturi. Mješovita organizacijska struktura predviđa postojanje tri profitna

centra: proizvodnja sirovina, proizvodnja kiselih salata, džemova od šljiva, kompota od višanja, i

distribucija.

6.3. Statut

Statut je najvažniji pravni akt u privrednom društvu pa on sadrži i određene odredbe iz

kojih se izvode drugi pravni akti: odluke i pravilnici. Prema Statutu osnivački ulog vlasnika

iznosi 1.635. 000 KM od čega je u novcu 1.335.000 KM, a 300.000 KM u stvarima. U dijelu

Statuta koji reguliše vođenje poslova i zastupanje društva određeno je da poslovanje društva vodi

uprava društva. U osnivačkoj Odluci su istaknuti podaci: o vlasniku privrednog društva, firmi,

sjedištu i djelatnosti društva, osnovnom kapitalu i visini udjela, povećanju i smanjenju osnovnog

kapitala, pravima i obavezama člana društva, načinu izmirivanja troškova osnivanja, imenovanja

uprave, zastupanja društva i registracije, vrijeme na koje se društvo osniva i završne odredbe.

Pored Odluke o osnivanju donešen je i Statut društva u okviru koga su detaljnije razrađeni

pojedini dijelovi iz Odluke o osnivanju društva sa ograničenom odgovornošću.

6.4. Opšti i posebni propisi koji se primjenjuju u vezi sa proizvodom

30N a t u r a D. o. o.

Preduzeće će obavljati poslove iz domena proizvodnje i trgovine. Shodno tome na

njegovo poslovanje će imati direktan uticaj zakonski i podzakonski propisi (uredbe, pravilnici,

rješenja, odluke) , propisi koji regulišu poslovanje privrednih subjekata koji obavljaju pomenutu

djelatnost doneseni na nivou Republike Srpske, u gradu Banja Luka i opštini Prnjavor.

Važniji opšti propisi koji regulišu pomenutu oblast su:

• Zakon o porezu na promet proizvoda i usluga

• Zakon o trgovini

• Zakon o registraciji poslovnih subjekata u Republici Srpskoj

• Zakon o kontroli cijena

• Zakon o zaštiti potrošača

7. FINANSIJE

31N a t u r a D. o. o.

7.1. Potreba ulaganja

Potrebna ulaganja za početak rada preduzeća „Natura“ d.o.o. Banjaluka ogledaju se u

ulaganjima u obliku stvari prava i novca i imaju strukturu kao u sljedećoj tabeli:

Tabela 7.1.-Pregled potrebnih ulaganja u preduzeće „Natura“d.o.o. Banjaluka ( u KM )

ELEMENTI IZNOSSTALNA SREDSTVA 1.693.000,00

I Nematerijalna imovina 3.500,00Licence 3.500,00 II Osnovna sredstva 1.682.000,00

Zemljište 125.000,0

0

Građevinski objekti 798.000,0

0

Postrojenja 650.000,0

0

Oprema 119.000,0

0 TEKUĆA IMOVINA 442.000,00

I Zalihe 399.500,0

0

Materijal 180.000,0

0

Roba 212.000,0

0 III Gotovina i gotovinski ekvivalenti 87.000,00

Poslovni račun 77.000,0

0

Blagajna 10.000,0

0 UKUPNO 2.135.000,00

7.2. Izvori finansiranja

32N a t u r a D. o. o.

Izvori finansiranja su kombinovani. Dio koji se odnosi na vlastiti kapitali prikuplja se od

šest suvlasnika u vidu njihovih uloga,a ostatak, koji je manji od 23,41%, biće prikupljen

kreditom od banke. Izvori finansiranja imaju sljedeću strukturu:

Tabela 7.2.-Pregled strukture izvora finansiranja prema iznosima ( u KM )

ELEMENTI IZNOS

VLASNICI 1.635.000,00

Đorđe Jovičić 272.500,00

Draško Jakovljević 272.500,00

Spasenija Ilić 272.500,00

Sanja Radulović 272.500,00

Marijana Perić 272.500,00

Isidora Duronjić 272.500,00

OBAVEZE 500.000,00

I Krediti 500.000,00

UKUPNO 2.135.000,00

7.3. Amortizacioni plan

Preduzeće „Natura“ d.o.o. dio sredstava će prikupiti iz kredita NLB banke koji glasi na

500.000 KM, a ima rok dospijeća za pet godina od datuma podizanja. Kredit je obračunat po

stopi od 8% godišnje. Otplata kredita traje od 1.1. 2016. do 1.12. 2021. godine. Obračun kredita

vrši se po principu jednakih anuiteta i nejednakih otplata, amortizacioni plan prikazan je u

sljedećoj tabeli:

Tabela 7.3.- Amortizacioni plan preduzeća „Natura“ d.o.o. za 60 mjeseci ( u KM )

33N a t u r a D. o. o.

Rata Anuitet Otplata Uplata kamate Stanje kredita

1   10.138,20 6.804,86 3.333,33 493.195,14

2   10.138,20 6.850,23 3.287,97 486.344,91

3   10.138,20 6.895,90 3.242,30 479.449,01

4   10.138,20 6.941,87 3.196,33 472.507,14

5   10.138,20 6.988,15 3.150,05 465.518,99

6   10.138,20 7.034,74 3.103,46 458.484,25

7   10.138,20 7.081,64 3.056,56 451.402,62

8   10.138,20 7.128,85 3.009,35 444.273,77

9   10.138,20 7.176,37 2.961,83 437.097,40

10   10.138,20 7.224,21 2.913,98 429.873,18

11   10.138,20 7.272,38 2.865,82 422.600,81

12   10.138,20 7.320,86 2.817,34 415.279,95

13   10.138,20 7.369,66 2.768,53 407.910,28

14   10.138,20 7.418,80 2.719,40 400.491,49

15   10.138,20 7.468,25 2.669,94 393.023,24

16   10.138,20 7.518,04 2.620,15 385.505,19

17   10.138,20 7.568,16 2.570,03 377.937,03

18   10.138,20 7.618,62 2.519,58 370.318,41

19   10.138,20 7.669,41 2.468,79 362.649,01

20   10.138,20 7.720,54 2.417,66 354.928,47

21   10.138,20 7.772,01 2.366,19 347.156,46

22   10.138,20 7.823,82 2.314,38 339.332,64

23   10.138,20 7.875,98 2.262,22 331.456,66

24   10.138,20 7.928,49 2.209,71 323.528,18

25   10.138,20 7.981,34 2.156,85 315.546,83

26   10.138,20 8.034,55 2.103,65 307.512,28

27   10.138,20 8.088,12 2.050,08 299.424,17

28   10.138,20 8.142,04 1.996,16 291.282,13

29   10.138,20 8.196,32 1.941,88 283.085,81

30   10.138,20 8.250,96 1.887,24 274.834,86

31   10.138,20 8.305,96 1.832,23 266.528,89

32   10.138,20 8.361,34 1.776,86 258.167,55

33   10.138,20 8.417,08 1.721,12 249.750,47

34N a t u r a D. o. o.

34   10.138,20 8.473,19 1.665,00 241.277,28

35   10.138,20 8.529,68 1.608,52 232.747,60

36   10.138,20 8.586,55 1.551,65 224.161,05

37   10.138,20 8.643,79 1.494,41 215.517,26

38   10.138,20 8.701,42 1.436,78 206.815,84

39   10.138,20 8.759,42 1.378,77 198.056,42

40   10.138,20 8.817,82 1.320,38 189.238,60

41   10.138,20 8.876,61 1.261,59 180.361,99

42   10.138,20 8.935,78 1.202,41 171.426,21

43   10.138,20 8.995,36 1.142,84 162.430,85

44   10.138,20 9.055,32 1.082,87 153.375,53

45   10.138,20 9.115,69 1.022,50 144.259,83

46   10.138,20 9.176,46 961,73 135.083,37

47   10.138,20 9.237,64 900,56 125.845,73

48   10.138,20 9.299,23 838,97 116.546,50

49   10.138,20 9.361,22 776,98 107.185,28

50   10.138,20 9.423,63 714,57 97.761,65

51   10.138,20 9.486,45 651,74 88.275,20

52   10.138,20 9.549,70 588,5 78.725,50

53   10.138,20 9.613,36 524,84 69.112,14

54   10.138,20 9.677,45 460,75 59.434,69

55   10.138,20 9.741,97 396,23 49.692,73

56   10.138,20 9.806,91 331,28 39.885,82

57   10.138,20 9.872,29 265,91 30.013,52

58   10.138,20 9.938,11 200,09 20.075,42

59   10.138,20 10.004,36 133,84 10.071,06

60   10.138,20 10.071,06 67,14 0

7.4. Projekcija plana prodaje

Projekcija plana prodaje izvršena je sa ciljem da se pruži realna osnova za povjerenje

kreditora. Plan prodaje projektovan je za sve proizvode preduzeća Natura d.o.o. prema cijeni,

količini i vrijednosti za tri godine.

35N a t u r a D. o. o.

Tabela 7.4.-Plan prodaje za prvu polovinu 2015. godine ( u KM )Pr

oizv

odi

Pako

vanj

e MJESECIUkupno

kolicina

Ukupno

vrijednostCijena

Janua

r Februar Mart April Maj Jun

Kras

tavc

i

700g 3,5 13000 13400 12250 11450 10800 10000 70900 248150

350g 2,75 11500 11350 12000 8950 6500 8000 58300 160325

Papr

ike 700g 4,35 14800 13400 13300 12650 12300 11100 77550 337342,5

350g 3,5 13500 12250 10450 8500 8350 7000 60050 210175

Pekm

ez

od sl

ijva700g 4,5 15200 14350 13800 13800 10000 9870 77020 346590

350g 3,35 13000 11050 12500 11350 10100 10100 68100 228135

Kom

pot

od v

isnje700g 4,05 14000 13400 11000 11400 12500 13000 75300 304965

350g 2,95 13600 13100 13000 14300 14500 15000 83500 246325

UKUPNO 570720 2082007,5

Tabela 7.5.-Plan prodaje za drugu polovinu 2015. godine ( u KM )

Proi

zvod

i

Pako

vanj

e MJESECIUkupno

kolicina

Ukupno

vrijednostCijen

aJul Avgust Septembar Oktobar Novembar

Decemba

r

Kras

tavc

i

700g 3,5 12900 12400 12900 13500 13600 15450 80750 282625

350g 2,75 10350 11350 12000 8950 10330 11000 63980 175945

Papr

ike 700g 4,35 12100 13400 13300 12650 12300 13300 77050 335167,5

350g 3,5 11900 12250 10450 8500 8350 9900 61350 214725

Pekm

ez o

d

slijv

a700g 4,5 13300 14350 13800 13800 10000 12700 77950 350775

350g 3,35 9900 11050 12500 11350 10100 10100 65000 217750

Kom

pot

od v

isnje700g 4,05 14500 13400 11000 11400 12500 12100 74900 303345

350g 2,95 14100 13100 13000 14300 14500 14400 83400 246030

36N a t u r a D. o. o.

UKUPNO 584380 2126362,5

Tabela 7.6.-Plan prodaje za prvu polovinu 2016. godine ( u KM )Pr

oizv

odi

Pako

vanj

e MJESECI Ukupn

o

kolicin

a

Ukupno

vrijednos

tCijena Januar Februar Mart April Maj Jun

Kras

tavc

i

700g 3,5 13300 13400

1225

0

1145

0

1080

0 9800 71000 248500

350g 2,75 12200 11350

1200

0 8950 6500 8000 59000 162250

Papr

ike 700g 4,35 14800 13400

1330

0

1265

0

1230

0 8700 75150 326902,5

350g 3,5 14400 12250

1045

0 8500 8350 6500 60450 211575

Pekm

ez o

d sli

jva

700g 4,5 15200 14350

1380

0

1380

0

1000

0 9000 76150 342675

350g 3,35 13200 11050

1250

0

1135

0

1010

0

1010

0 68300 228805

Kom

pot o

d v

isnje

700g 4,05 14000 13400

1100

0

1140

0

1250

0

1300

0 75300 304965

350g 2,95 13600 13100

1300

0

1430

0

1450

0

1500

0 83500 246325

UKUPNO568850

2071997,

5

Tabela 7.7.-Plan prodaje za drugu polovinu 2016. godine ( u KM )

Proi

zvod

i

Pako

vanj

e MJESECIUkupno

kolicina

Ukupno

vrijednostCijen

aJul Avgust Septembar Oktobar Novembar

Decemba

r

Kras

tavc

i

700g 3,5 11000 10800 12900 13500 14500 15500 78200 273700

350g 2,75 10350 11350 12000 8950 10330 12200 65180 179245

37N a t u r a D. o. o.

Papr

ike 700g 4,35 12100 13400 13300 12650 12300 13000 76750 333862,5

350g 3,5 11900 12250 10450 10400 13200 13200 71400 249900

Pekm

ez o

d

slijv

a700g 4,5 11000 14350 13800 13800 15500 12700 81150 365175

350g 3,35 9900 11050 12500 11350 10100 10100 65000 217750

Kom

pot

od v

isnje700g 4,05 14500 13400 11000 11400 12500 12100 74900 303345

350g 2,95 14100 13100 13000 14300 14500 14400 83400 246030

UKUPNO 595980 2169007,5

Tabela 7.8.-Plan prodaje za prvu polovinu 2017. godine ( u KM )

Proi

zvod

i

Pako

vanj

e MJESECIUkupno

kolicina

Ukupno

vrijednostCijenaJanua

r Februar Mart April Maj Jun

Kras

tavc

i

700g 3,5 14600 15300 13200 13100 12220 11900 80320 281120

350g 2,75 12200 11350 12000 11000 11500 10200 68250 187687,5

Papr

ike 700g 4,35 14800 13400 13300 12650 12300 8700 75150 326902,5

350g 3,5 14400 12250 10450 10600 10400 9800 67900 237650

Pekm

ez

od sl

ijva700g 4,5 15200 14350 13800 13800 10000 9000 76150 342675

350g 3,35 13200 11050 12500 11350 10100 10100 68300 228805

Kom

pot

od v

isnje700g 4,05 14000 13400 11000 11400 12500 13000 75300 304965

350g 2,95 13600 13100 13000 14300 14500 15000 83500 246325

UKUPNO 594870 2156130

Tabela 7.9.-Plan prodaje za drugu polovinu 2017. Godine ( u KM )

Proi

zvod

i

Pako

vanj

e MJESECIUkupno kolicina

Ukupno vrijednost

Cijena Jul Avgust Septembar Oktobar Novembar Decembar

Kras

tavc

i 700g 3,5 12200 12400 12900 13500 14500 15500 81000 283500350g 2,75 11000 11350 12000 13300 14040 15300 76990 211722,5

38N a t u r a D. o. o.

Papr

ike 700

g 4,35 12100 13400 13300 12650 12300 13000 76750 333862,5350g 3,5 11900 12250 11500 12330 13400 14400 75780 265230

Pekm

ez o

d sli

jva

700g 4,5 11000 14350 13800 13800 15500 12700 81150 365175350g 3,35 10500 11050 12500 11350 10100 10100 65600 219760

Kom

pot o

d vi

snje

700g 4,05 14500 13400 11000 11400 12500 12100 74900 303345350g 2,95 14100 13100 13000 14300 14500 14400 83400 246030

UKUPNO 615570 22286257.5. Plan izdataka

Tabela 7.10.-Pregled godišnjih izdataka po godinama ( u KM )

ELEMENTIIZNOS

2015. 2016. 2017.

Troškovi poslovanja 52.53

0,00 56.530

,00 68.330

,00 Materijalni troškovi i amortizacija 826.350,00 830.350,00

845.000,00

Troškovi sirovina i materijala 891.250,00 895.250,00 911.750,

00

Troškovi energije 181.450,00 186.450,00 191.250,00

Troškovi rezervnih dijelova 70.850,00 75.850

,00 88.450

,00

Troškovi sitnog inventara 22.74

0,00 27.740

,00 35.555

,00

Amortizacija 138.200,00 121.353,00 112.453,

00

Troškovi zaposlenih 1.739.620,00 1.750.150,

00 1.777.230,

00

Troškovi usluga 31.000,00 31.000,00 31.000,00

UKUPNO 3.953.990,00 3.974.673,00 4.061.018,00

39N a t u r a D. o. o.

7.6. Bilans uspjeha

Tabela 7.11.-Bilan uspjeha preduzeća „Natura“ d.o.o.

ELEMENTIZNOS

2015. 2016. 2017.

A. PRIHODI 4.213.070,00 4.257.105,00 4.410.055,00

I Poslovni prihodi 4.208.370,00 4.241.005,00 4.384.755,00

Prihodi od prodaje 4.208.370,00 4.241.005,00 4.384.755,00

II Finansijski prihodi 3.500,00 10.200,00 13.300,00

IIIOstali prihodi 1.200,00 5.900,00 12.000,00

B. RASHODI 4.041.294.95 4.054.223.00 4.138.183,98

I Poslovni rashodi 3.953.990,00 3.974.673,00 4.061.018,00

Troškovi poslovanja 52.530,00 56.530,00 68.330,00

Materijalni troškovi 826.350,00 830.350,00 845.000,00

Troškovi sirovina imaterijala 891.250,00 895.250,00 911.750,00

Troškovi energije 181.450,0 186.450,00 191.250,00

Troškovi rezervnih dijelova 70.850,00 75.850,0

0 88.450,00

Troškovi sitnog inventara 22.740,00 27.740,0

0 35.555,00Amortizacija 112.453,00

40N a t u r a D. o. o.

138.200,00 121.353,00

Troškovi zaposlenih 1.739.620,00 1.750.150,0

0 1.777.230,00

Troškovi usluga 31.000,00 31.000,00 31.000,00

II Finansijski rashodi 51.304,95 39.950,80 35.665,98

III Ostali rashodi 36.000,00 39.600,00 41.500,00

Bruto dobit 171.775,05 202.882,00 271.871,02

Porez na dobit 17.177,50 20.288,20 27.187,10

Neto dobit 154.597,55 182.594,00 244.684,027.7. Izvještaj o novčanim tokovima gotovine

Elementi 2015. 2016. 2017.

I PRIMICI (1+2+3+4) 4.213.070,00 4.257.105,00 4.410.055,001. Prihodi od prodaje 4.208.370,00 4.241.005,00 4.384.755,002. Izvori finansiranja 2.135.000,00 2.205.279,95 2.203.528,18 2.1. Vlastita sredstva 1.635.000,00 1.790.000,00 1.880.000,00 2.2. Krediti 500.000,00 415.279,95 323.528,18

3. Finansijski prihodi 3.500,00 10.200,00 13.300,00

4. Ostali prihodi 1.200,00 5.900,00 12.000,00II IZDACI (5+6+7+8+9+10+11) 4.041.295,95 4.054.223,00 4.138.183,985. Ulaganja u stalna srestva 1.446.250 1.325.000,00 1.222.000,006. Ulaganja u tekuća sredstva 426.000,00 540.000,00 698.000,007. Troškovi poslovanja 52.530,00 56.530,00 68.330,007.1. Materijalni troškovi i amortizacija 826.350,00 830.350,00 845.000,007.1.1. Troškovi sirovina i materijala 891.250,00 895.250,00 911.750,00

7.1.2. Troškovi energije 181.450,00 186.450,00 191.250,00

7.1.3. Troškovi rezervnih dijelova 70.850,00 75.850,00 88.450,00

7.1.4. Troškovi sitnog inventara 22.740,00 27.740,00 35.555,007.2. Amortizacija 138.200,00 121.353,00 112.453,008. Troškovi zaposlenih 1.739.620,00 1.750.150,00 1.777.230,009.Troškovi usluga 31.000,00 31.000,00 31.000,0010. Vanredni rashodi 36.000,00 39.600,00 41.500,00

Bruto obrt 171.775,05 202.882,00 271.871,02

Porez na dobit 17.177,50 20.288,20 27.187,10Neto obrt (neto dobit) 154.597,55 182,594.00 244.684,02

41N a t u r a D. o. o.

7.8. Ocjena tržišne rentabilnosti

Tabela 7.14.-Vrijednosti pokazatelja uspješnosti poslovanja preduzeća

POKAZATELJVRIJEDNOST POKAZATELJA

2015. 2016. 2017.

Povrat na aktivu 7,24% 8,55% 11,46%

Povrat na kapital 9,45% 11,16% 14,96%

Neto profitna marža 3,67% 4,30% 5,58%Vijek povratka uloženih sred.(u godinama)

14,63

15,04

14,10

Najznačajniji pokazatelj rentabilnosti poslovanja preduzeća jeste povrat na aktivu (engl.

Return On Assets – ROA). Ovaj pokazatelj se dobije odnosom neto dobiti sa ukupnom vrijednosti

sredstava, odnosno aktive. Korištenje ovog pokazatelja je pogodno jer se može porediti sa

pasivnom kamatnom stopom koja predstavlja oportunitetni trošak poslovanja preduzeća, tj.

ulaganja vlasnika u preduzeće. Povrat na kapital predstavlja odnos dobiti i vlastitog kapitala, a

neto profitna marža se dobije odnosom između profita i prihoda od prodaje.

Vijek povrata na uložena sredstva se dobije recipročnom vrijednošću pokazatelja ROA.

Vrijednosti od ovog pokazatelja od 10-15 godina ocjenjuju se kao srednje rentabilnim.

7.9. Ocjena društvene rentabilnosti

Preduzeće „Natura“ d.o.o. se bavi proizvodnjom 100% prirodnih džemova i salata, te kao

takvo nastoji da podstakne svijest potrošača o značaju zdravog života. Samim tim i sami se

osjećamo odgovornim da preduzmemo sve mjere kako bismo zaštitili prirodnu sredinu.

42N a t u r a D. o. o.

Mjere koje smo poduzeli u smislu zaštite životne sredine su: pridržavanje svjetskih

standarda o kvalitetu ambalaže, regulaciji otpadnih voda i materijala. Isto tako bitan aspekt našeg

poslovanje je zapošljavanje 87 radnika u okruženju gdje smo smješteni. Stabilnost našeg

poslovanja u ovom trenutku prilično je velika s obzirom da je stopa učešća sopstvenog kapitala

76,5%.

7.10. Procjena rizika

Analizom planskih premisa došli smo do zaključka da u kraćoj budućnosti ne postoje

predvidivi rizici za našu strategiju i branšu poslovanja, s obzirom da poslujemo u stabilnoj branši

koja ulazi u krug egzistencijalnih potreba. Kao i činjenica da smo se odlučili za „zelenu

strategiju“ kojom smo orjentisani ka zaštiti životne sredine i zaštite zdravlja potrošača naših

proizvoda. Sve ove činjenice ukazuju da postoji tendencija našeg potencijalnog učešća i rasta.

43N a t u r a D. o. o.

8. RAST I RAZVOJ PREDUZEĆA

8.1. Pravci rasta

Zbog velike konkurencije, kako na domaćem tako i na ino-tržištu, neophodno je

obezbijediti stabilan rast da bi preduzeće opstalo i polako se razvijalo. Preduzeće će se razvijati

horizontalno. Postojeću proizvodnju planiramo prosiriti za 30%. Nabavićemo dodatnu

najmoderniju opremu koja će zahtjevati zapošljavanje određenog broja eksperata koji će obučiti

postojeće radnike i 40 novih radnika koje planiramo zaposliti za rad na novoj opremi. U planu je

da naš prodajni asortiman proširimo sa proizvodnjom dva nova proizvoda: „Kompot od kruške“ i

„Pekmez od šipka“. Postojećoj ambalaži od 350g i 700g planiramo dodati tegle od 2kg.

Efikasnost proizvodnje će biti povećana, zahvaljujući novoj tehnologiji troškovi proizvodnje će

biti smanjeni pa će cijene naših proizvoda biti pristupačnije kupcima. Nedostatak ovog plana su

visoki troškovi koji bi mogli dovesti do finansijskih problema, kao i tehnološke promjene, koje

se brzo odvijaju u 21-om vijeku, koje bi dovele do brzog zastarjevanja nove opreme.

8.2. Metode rasta

Kombinovane metode rasta našeg preduzeća ogledaju se u sledećem: 40% profita

planiramo uložiti u nove investicije što predstavlja oko 80.000KM na godišnjem nivou, na

sjednici vlasnika preduzeća donešena je odluka da svaki vlasnik unese 30.000KM novog kapitala

odnosno 180.000KM. U slučaju da ovi izdaci ne budu dovoljni za realizaciju svega navedenog

preduzeće će uzeti novi kredit od banke u visini do 100.000KM.

44N a t u r a D. o. o.

9. Prilozi

Ambalaža:

Web stranica: www.naturadoo.weebly.com

45N a t u r a D. o. o.

46N a t u r a D. o. o.

47N a t u r a D. o. o.

S T A T U T„Natura“ d.o.o.

I OPŠTE ODREDBE

Član 1.

Statutom Natura uređuju se:

firma i sjedište Preduzeća,

djelatnost,

osnovni kapital i visina udjela,

fond rezervi

vođenje poslovanja i zastupanje Preduzeća,

način utvrđivanja i diobe dobiti i pokrića gubitka,

prava i obaveze osnivača

organizacija Preduzeća

organi Preduzeća, njihov izbor, opoziv i nadležnosti

način izvještavanja o poslovanju Preduzeća

planiranje poslovanja i poslovne knjige Preduzeća

poslovna tajna

zaštita životne sredine

nedopuštene i ograničene aktivnosti Preduzeća

zabrana konkurencije

promjena oblika i prestanak Preduzeća

48N a t u r a D. o. o.

postupak izmjena i dopuna statuta

II FIRMA I SJEDIŠTE

Član 2.

Društvo posluje pod firmom: Natura preduzeće za proizvodnju 100% prirodnih džemova i salata

d.o.o. Magistralni put bb Štrpci

U svome poslovanju preduzeće koristi firmu u punom, kako je i upisana u sudskom registru.

Član 3.

Sjedište društva je Štrpci.

Sjedište može biti izmijenjeno odlukom Nadzornog odbora uz saglasnost Osnivača. Promjena

sjedišta mora biti upisana u sudski registar.

Član 4.

Preduzeće ima svoj pečat, štambilj i žig.

Pečat Preduzeća je okruglog oblika, prečnika 25 mm, po čijem obodu je ispisan sljedeći tekst:

„Natura“ d.o.o. U sredini pečata je znak Preduzeća

Upotrebi, čuvanju, broju pečata, se posebnim aktom Uprave.

Član 5.

Preduzeće ima svoj znak čiji sadržaj je uređen posebnim aktom kojeg donosi Uprava.

III DJELATNOSTI PREDUZEĆA

Član 6.

49N a t u r a D. o. o.

Preduzeće obavlja djelatnosti, usklađene sa Standardnom klasifikacijom djelatnosti, kako slijedi:

Upisati djelatnost iz osnivačkog akta, a koja mora biti u skladu sa Zakonom o standardnoj

klasifikaciji djelatnosti u Republici Srpskoj («Slžbeni glasnik» 6/95)

IV OSNOVNI KAPITAL I VISINA UDJELA

Član 7.

Osnovni kapital Preduzeća iznosi 1 625 000,00 KM.

Član 8.

Povećanje i smanjenje osnovnog kapitala vrši se na osnovu odluke osnivača, a u skladu sa

Zakonom o privrednim društivma i osnivačkim aktom.

V FOND REZERVI

Član 9.

Preduzeće formira obavezne rezerve.

U obavezne rezerve se svake finansijske godine od dobiti koju preduzeće ostvari unosi najmanje

5%, dok rezerve ne dostignu 20% od ukupnog osnovnog kapitala preduzeća.

VI VOĐENJE POSLOVANJA I ZASTUPANJE PREDUZEĆA

Član 10.

Preduzeće zastupa Uprava. Uprava organizuje rad i rukovodi poslovanjem, zastupa i predstavlja

Preduzeće i odgovara za zakonitost poslovanja.

Lica ovlaštena za zastupanje upisuju se u registar društava i mogu poduzimati sve radnje i

obavljati poslove u ime i za račun Preduzeća, u okviru datih ovlaštenja.

50N a t u r a D. o. o.

VII NAČIN UTVRĐIVANJA I DIOBE DOBITI I POKRIĆA GUBITKA

Član 11.

Utvrđivanje prihoda, rashoda i rezultata poslovanja vrši se godišnjim obračunom, u skladu s

važećim propisima.

Podjeli neto dobiti pristupa se nakon što se pokriju gubici iz ranijih godina. Iz preostale neto

dobiti izdvaja se iznos koji po ugovoru o angažmanu pripada Upravi, a može se izdvojiti dio za

rezerve i dio u akumuliranoj dobiti.

Neto dobit raspoređena u smislu stava 1 ovog člana Statuta, iskazuje se u apsolutnim iznosima i

u procentu.

Dobit se raspoređuje odlukom osnivača za svaku poslovnu godinu u kojoj je ostvarena.

Odluka se donosi nakon usvajanja godišnjeg obračuna na istoj Sjednici.

Prijedlog odluke o raspoređivanju dobiti priprema Uprava. Prilikom pripreme prijedloga za

raspoređivanje dobiti vodiće se računa o visini izdvojenih sredstava u rezerve, stanje

akumulirane dobiti, stanje na tržištu i tekuće poslovanje.

Odluka o utvrđivanju i raspoređivanju dobiti donosi se u Sjednici većinom glasova prisutnih.

Ukoliko Preduzeće na kraju godine iskaže gubitak, isti se može pokriti:

iz obaveznih rezervi Preduzeća,

iz dobiti u narednoj godini

povećanjem ili smanjenjem osnovnog kapitala

te na druge načine utvrđene zakonom, a u skladu s odlukom osnivača.

Član 12.

Likvidnost preduzeća može se u toku poslovne godine postizati iz zajma i kredita.

Zajam se ne može uzimati po kamati koja je iznad tržišnih uslova.

51N a t u r a D. o. o.

Odluku o pokriću gubitka donose osnivači, većinom glasova prisutnih.

Član 13.

Smanjenje osnovnog kapitala, radi pokrića gubitka u poslovanju, poduzima se kao posljednje

sredstvo.

VIII ORGANIZACIJA PREDUZEĆA

Član 14.

Preduzeće je organizovano u pogone, sektore, službe u okviru kojih funkcionišu odjeli, jedinice

kao niži organizacioni oblici.

Cjelovita i detaljna unutrašnja organizacija i sistematizacija radnih mjesta uređuje se posebnim

normativnim aktom, kojeg donosi Uprava.

IX ORGANI PREDUZEĆA, NJIHOV IZBOR, OPOZIV I NADLEŽNOSTI

Član 15.

Organi u Preduzeću su:

Skupština

Nadzorni odbor i

Uprava, kao organi upravljanja i

Odbor za reviziju

Skupština

Član 16.

52N a t u r a D. o. o.

Skupština Preduzeća odlučuje o:

donošenju statuta, njegovim izmjenama i dopunama

raspodjeli godišnje dobiti i pokriću gubitka

povećanju i smanjenju osnovnog kapitala

osnivanju novih preduzeća

planu poslovanja i investiranju

Etičkom kodeksu i Poslovniku Skupštine

imenovanju i razrješenju Nadzornog odbora i Odbora za reviziju

usvajanju godišnjeg izvještaja Preduzeća koji uključuje finansijski izvještaj i izvještaj

revizora, Nadzornog odbora i Odbora za reviziju

promjeni oblika i podjeli Preduzeća (Uz saglasnost osnivača)

naknadama članovima Nadzornog odbora i Odbora za reviziju

ostalim pitanjima u skladu sa važećim propisima.

Nadzorni odbor

Član 17.

Nadzorni odbor je nadležan i odgovoran da:

nadzire rad Uprave i poslovanje Preduzeća

priprema i predlaže Etički kodeks, poslovnike i druge akte koje usvaja Skupština

imenuje i razrješava članove Uprave

vrši izbor kandidata Odbora za reviziju i podnosi Skupštini prijedlog za imenovanje

utvrđuje prijedlog cijene i način plaćanja komunalne usluge, u skladu sa Zakonom o

komunalnim djelatnostima

utvrđuje cijenu pratećih usluga koje Preduzeće obavlja

razmatra i nadzire postupak javnih nabavki

daje mišljenje Skupštini o prijedlogu Uprave za raspodjelu dobiti,

daje upute Upravi za provođenje mjera i aktivnosti prilikom uočenih nepravilnosti

nadzire Upravu u primjeni preporuka Odbora za reviziju i vanjskog revizora

53N a t u r a D. o. o.

donosi Planove poslovanja

odlučuje o ostalim pitanjima u skladu sa zakonom.

Sastav Nadzornog odbora, te uslovi i način imenovanja članova i načina rada Nadzornog odbora

regulisani su osnivačkim aktom i Poslovnikom o radu.

Uprava

Član 18.

Upravu Preduzeća čini direktor i 4 menadžera.

Uprava je nadležna i odgovorna za:

- organizaciju i vođenje poslovanja preduzeća,

- izvještavanje Nadzornog odbora preduzeća na njegov zahtjev,

- provedbu Statuta, Etičkog kodeksa i drugih akata Preduzeća

- izradu i nadgledanje realizacije planova poslovanja,

- osiguranje provedbe propisa za postupak javnih nabavki

- izradu kalkulacije cijene i načina plaćanja komunalne usluge,

- donosi Pravilnik o radu i akt o načinu utvrđivanja odgovornosti zaposlenika za

povrede radne obaveze, kao i ostale opće akte

- priprema prijedloga o raspodjeli dobiti ili pokriću gubitka,

- zapošljavanje i otpuštanje zaposlenika prema Pravilniku o radu i važećim propisima,

- zastupanje preduzeća prema trećim licima,

- staranje i odgovornost za zakonitost rada preduzeća,

- implementacija Etičkog kodeksa u preduzeću,

- primjenu preporuka Odbora za reviziju,

- osiguranje uslova za rad Odjela za internu reviziju u pogledu prostora i cjelovitog

uvida u evidenciju Preduzeća potrebne za njihovo obavljanje poslova.

- druge aktivnosti neophodne za nesmetano poslovanje preduzeća.

Uprava je dužna i odgovorna za primjenu preporuka Odbora za reviziju.

54N a t u r a D. o. o.

Član 19.

Osim nadležnosti i odgovornosti iz prethodnog člana, članovi Uprave su nadležni i odgovorni za

sljedeće:

Direktor preduzeća:

Predsjedava Upravom, rukovodi poslovanjem, zastupa i predstavlja Preduzeće

Organizuje i rukovodi procesom rada i samostalno donosi odluke

Utvrđuje razvojnu i poslovnu politiku

Zaključuje ugovore i poduzima i druge pravne radnje, zastupa Preduzeće pred sudovima i

drugim organima i u odnosima sa trećim licima

Odgovara osnivaču za zakonitost rada Preduzeća

Poduzima radnje vezano za registraciju Preduzeća.

Direktor preduzeća može putem prokure prenijeti ovlaštenje na druga lica u Preduzeću ili van

njega, u skladu sa Zakonom o privrednim društvima.

Član 20.

Upravi nije dopušteno da izdvaja za rezerve iznose veće od jedne polovine neto dobiti

raspoloživog za raspodjelu.

X PLANIRANJE POSLOVANJA I POSLOVNE KNJIGE PREDUZEĆA

Član 21.

Preduzeće planira svoje poslovanje i razvoj i odlučuje o vršenju, vrsti i sadržini planova

poslovanja i razvoja preduzeća.

55N a t u r a D. o. o.

Preduzeće planiranjem poslovanja i razvoja prilagođava ciljevima radi kojih je osnovano i

uslovima djelovanja zakonitosti tržišta.

Član 22.

Uprava preduzeća, koristeći se dobrom poslovnom praksom, a u skladu sa Zakonom o javnim

preduzećima će planirati razvoj javnog preduzeća pripremom trogodišnjeg plana poslovanja.

Preduzeće će usaglašavati trogodišnji plan poslovanja sa kretanjima uslova poslovanja, odnosno

vršiti revidiranje trogodišnjeg plana na godišnjem nivou.

Član 23.

Plan poslovanja preduzeća će obavezno sadržavati:

- predviđanje prihoda i rashoda,

- kapitalne izdatke predviđene za period obuhvaćen planom,

- izvor finansija za previđene kapitalne izdatke,

- sve zajmove i kredite čije uzimanje planirano u periodu koji plan poslovanja

obuhvata,

- garnacije čije uzimanje predloženo za osiguranje zajmova, odnosno kredita,

- prijedloge za osnivanje ili kupovinu drugih preduzeća, uključujući i kadrovske

potrebe u slučaju osnivanja, odnosno kupovine preduzeća,

- prijedloge za korištenje dobiti, prihoda u periodu obuhvaćenom planom,

- predviđene finansijske i druge izvještaje,

- zapošljavanje i kao i predviđene troškove za to.

Član 24.

O radu i poslovanju preduzeća vode se poslovne knjige u skladu sa Zakonom. Preduzeće je

dužno za svaku poslovnu godinu, u skladu sa važećim zakonskim propisima sastaviti periodični

obračun i završni račun

56N a t u r a D. o. o.

XI POSLOVNA TAJNA

Član 25.

Poslovnom tajnom smatraju se isprave i podaci utvrđeni opštim aktom, čije bi saopštavanje ili

davanje na uvid neovlaštenom licu, bilo protivno poslovanju preduzeća i štetilo njegovim

interesima i poslovnom ugledu.

Član 26.

Isprave i podatke koji se smatraju poslovnom tajnom, može drugim licima saopštavati Uprva

preduzeća, a pojedine vrste isprava i podataka rukovodeći zaposlenici, kao i lica određena opštim

aktom o poslovnoj tajni.

Član 27.

Poslovnu tajnu su dužni čuvati svi zaposlenici preduzeća, Uprava i Nadzorni odbor, ukoliko na

bilo koji način saznaju za ispravu ili podatak koji se smatra poslovnom tajnom.

Dužnost čuvanja poslovne tajne traje i poslije prestanka radnog odnosa zaposlenika u preduzeću,

odnosno prestanka članstva u upravi ili Nadzornom odboru.

XII ZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE

Član 28.

Prilikom obavljanja poslova u okviru djelatnosti preduzeća potrebno je poduzimati sve mjere

zaštite i unapređenja životne sredine u skladu sa važećim propisima.

XIII ZABRANA KONKURENCIJE

Član 29.

Zaposlenicima preduzeća zabranjeno je obavljanje poslova za svoj račun iz okvira registrovane

djelatnosti preduzeća, bez odobrenja Uprave.

57N a t u r a D. o. o.

XIV PROMJENA OBLIKA I PRESTANAK PREDUZEĆA

Član 30.

Preduzeće može promijeniti oblik u dioničko društvo samo na osnovu Odluke osnivača, a u

skladu sa Zakonom o privrednim društvima

Član 31.

Preduzeće može prestati postojati

- Odlukom osnivača

- U slučajevima predviđenim Zakonom o privrednim društvima

XV POSTUPAK IZMJENA I DOPUNA STATUTA

Član 32.

Izmjene i dopune ovog Statuta predlaže Uprava kada takva obaveza nastaje po Zakonu ili je

opravdana radi utvrđivanja odnosa u preduzeću.

Član 33.

Izmjene i dopune Statuta stupaju na snagu danom donošenja.

XVI PRIJELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Član 34.

Ovaj Statut stupa na snagu danom donošenja od strane Skupštine preduzeća.