ibadah semasa sakit
DESCRIPTION
Dr Basri Ibrahim, Pensyarah UDMTRANSCRIPT
![Page 1: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/1.jpg)
PENGURUSAN IBADAH PENGURUSAN IBADAH SEMASA SAKIT & SEMASA SAKIT &
PERANAN DOKTOR DAN PERANAN DOKTOR DAN PARAMEDIK DALAM PARAMEDIK DALAM
MENGHADAPI PESAKIT MENGHADAPI PESAKIT NAZAKNAZAK
![Page 2: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/2.jpg)
OLEHOLEH
DR. BASRI BIN IBRAHIMDR. BASRI BIN IBRAHIMFAKULTI PENGAJIAN KONTEMPORARI FAKULTI PENGAJIAN KONTEMPORARI
ISLAM ISLAM UNIVERSITI DARUL IMAN MALAYSIAUNIVERSITI DARUL IMAN MALAYSIA
KAMPUS KUSZAKAMPUS KUSZA21300 KUALA TERENGGANU21300 KUALA TERENGGANU
![Page 3: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/3.jpg)
PENDAHULUANPENDAHULUAN
Matlamat Manusia diciptakan untuk ibadahMatlamat Manusia diciptakan untuk ibadah
Firman Allah SWT:Firman Allah SWT:( ل�يع�ب�د�ون�ي إ�ال �نس واإل� ن ال�ج� ت� لق� خ ا )وم ل�يع�ب�د�ون�ي إ�ال �نس واإل� ن ال�ج� ت� لق� خ ا م�( 5656وم ن�ه� م� ر�يد�
أ� ا م�( م ن�ه� م� ر�يد�أ� ا م
( ي�ط�ع�م�ون�ي أن� ر�يد�أ� ا وم ق% ر�ز� )م�ن� ي�ط�ع�م�ون�ي أن� ر�يد�أ� ا وم ق% ر�ز� ((5757م�ن�
Maksudnya; Dan )Ingatlah( Aku Tidak Menciptakan Maksudnya; Dan )Ingatlah( Aku Tidak Menciptakan Jin Dan Manusia Melainkan Untuk Mereka Jin Dan Manusia Melainkan Untuk Mereka Menyembah Dan Beribadat Kepadaku. Aku Tidak Menyembah Dan Beribadat Kepadaku. Aku Tidak Sekali-kali Menghendaki Sebarang Rezeki Pemberian Sekali-kali Menghendaki Sebarang Rezeki Pemberian Dari Mereka, Dan Aku Tidak Menghendaki Supaya Dari Mereka, Dan Aku Tidak Menghendaki Supaya Mereka Memberi Makan Kepadaku. ) Al-Zariyat: 56-57 Mereka Memberi Makan Kepadaku. ) Al-Zariyat: 56-57 (.(.
![Page 4: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/4.jpg)
KEPENTINGAN IBADAH KEPENTINGAN IBADAH SEMASA SAKITSEMASA SAKIT
Menghapuskan Dosa Menghapuskan Dosa Memantapkan Kesabaran Menghadapi UjianMemantapkan Kesabaran Menghadapi Ujian Membuktikan Kecintaan Kepada AllahMembuktikan Kecintaan Kepada Allah Membuktikan Kebenaran Beriman Kepada Membuktikan Kebenaran Beriman Kepada
Allah Allah Mengangkat Darjat Di sisi Allah Mengangkat Darjat Di sisi Allah
Mengharapkan Keampunan Dosa Daripada Mengharapkan Keampunan Dosa Daripada AllahAllah
Memantapkan Tawakal Kepada AllahMemantapkan Tawakal Kepada Allah
![Page 5: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/5.jpg)
KEPERLUAN MELAKUKAN KEPERLUAN MELAKUKAN IBADAH KEPADA PESAKITIBADAH KEPADA PESAKIT
Wajib Melakukan Ibadah Selagi WarasWajib Melakukan Ibadah Selagi Waras
Rasulullah Rasulullah ) s.a.w ( ) s.a.w ( pernah pernah bbersabda:ersabda: Pokok segala perkara ialah Islam. Tiangnya adalah solat. Manakala Pokok segala perkara ialah Islam. Tiangnya adalah solat. Manakala
tonggaknya ialah jihad di jalan Allah. Hadis riwayat al-Tirmizi.tonggaknya ialah jihad di jalan Allah. Hadis riwayat al-Tirmizi. Dilaksanakan Berdasarkan KemampuanDilaksanakan Berdasarkan Kemampuan
Dalam sebuah hadis yang diriwayatkan oleh Imran bin Husain, Dalam sebuah hadis yang diriwayatkan oleh Imran bin Husain, katanya:katanya:
Saya mengidap penyakit buasir. Saya bertanya nabi ) s.a.w ( tentang Saya mengidap penyakit buasir. Saya bertanya nabi ) s.a.w ( tentang kewajipan melaksanakan solat? Baginda ) s.a.w ( bersabda: kewajipan melaksanakan solat? Baginda ) s.a.w ( bersabda: Tunaikanlah solat dalam keadaan bersiri. Jika anda tidak mampu, Tunaikanlah solat dalam keadaan bersiri. Jika anda tidak mampu, hendaklah dalam kedaan duduk dan jika tidak mampu hendaklah hendaklah dalam kedaan duduk dan jika tidak mampu hendaklah dilakukan di atas lambung anda. Hadis Riwayat al-Bukhari, Abu dilakukan di atas lambung anda. Hadis Riwayat al-Bukhari, Abu Dawud dan lain-lain.Dawud dan lain-lain.
![Page 6: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/6.jpg)
ANCAMAN KERAS KERANA ANCAMAN KERAS KERANA MENINGGALKAN IBADAHMENINGGALKAN IBADAH
Hadis yang diriwayatkan menerusi Abdullah bin Hadis yang diriwayatkan menerusi Abdullah bin Amru bin al-'As ) r.a ( daripada nabi ) s.a.w (:Amru bin al-'As ) r.a ( daripada nabi ) s.a.w (:
Satu hari baginda ) s.a.w ( menyebut tentang solat. Satu hari baginda ) s.a.w ( menyebut tentang solat. Baginda berkata: Sesiapa yang menjaga solat, akan Baginda berkata: Sesiapa yang menjaga solat, akan memperolehi cahaya, hujjah dan keselamatan pada memperolehi cahaya, hujjah dan keselamatan pada hari kiamak kelak. Sesiapa yang tidak menjaga solat, hari kiamak kelak. Sesiapa yang tidak menjaga solat, tidak akan memperolehi cahaya, hujjah dan juga tidak akan memperolehi cahaya, hujjah dan juga keselamatan. Pada hari kiamak kelak, akan bersama keselamatan. Pada hari kiamak kelak, akan bersama dengan Qarun, Fir'aun, Haman dan Ubai bin Khalaf. dengan Qarun, Fir'aun, Haman dan Ubai bin Khalaf. Hadis riwayat al-Tirmizi, ibn Majah al-Hakim dan lain-Hadis riwayat al-Tirmizi, ibn Majah al-Hakim dan lain-lain.lain.
![Page 7: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/7.jpg)
PANDUAN BERSUCI BAGI PANDUAN BERSUCI BAGI PESAKITPESAKIT
Bersuci Dari Hadas – Spt Mandi, Bersuci Dari Hadas – Spt Mandi, Berwuduk Atau BertayammumBerwuduk Atau Bertayammum
Bersuci Dari Najis – Samada Pada Bersuci Dari Najis – Samada Pada Badan, Pakaian Dan TempatBadan, Pakaian Dan Tempat
![Page 8: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/8.jpg)
TATA CARA BERWUDUKTATA CARA BERWUDUK
Niat Niat Membasuh MukaMembasuh Muka Membasuh Dua Tangan Hingga SikuMembasuh Dua Tangan Hingga Siku Menyapu KepalaMenyapu Kepala Membasuh Dua Kaki Hingga Buku LaliMembasuh Dua Kaki Hingga Buku Lali Tertib Iaitu TeraturTertib Iaitu Teratur
![Page 9: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/9.jpg)
TATA CARA BERTAYAMMUMTATA CARA BERTAYAMMUM
NiatNiat Tepukan Pertama Untuk Sapu MukaTepukan Pertama Untuk Sapu Muka Tepukan Kedua Untuk Sapu Dua Tepukan Kedua Untuk Sapu Dua
TanganTangan
![Page 10: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/10.jpg)
MENEPUK TANGAN PADA DEBU MENEPUK TANGAN PADA DEBU KALI PERTAMAKALI PERTAMA
![Page 11: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/11.jpg)
MENYAPU MUKAMENYAPU MUKA
![Page 12: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/12.jpg)
MENEPUK TANGAN PADA DEBU MENEPUK TANGAN PADA DEBU KALI KEDUAKALI KEDUA
![Page 13: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/13.jpg)
MENYAPU TANGANMENYAPU TANGAN
![Page 14: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/14.jpg)
MENYAPU ATAS PEMBALUTMENYAPU ATAS PEMBALUT
Pembalut Digunakan Pada Bahagian Pembalut Digunakan Pada Bahagian LukaLuka
Menggunakan Air Lalu Menyapukannya Menggunakan Air Lalu Menyapukannya Ke Atas Pembalut Ke Atas Pembalut
![Page 15: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/15.jpg)
BALUTAN PADA MATABALUTAN PADA MATA
![Page 16: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/16.jpg)
PESAKIT BIASAPESAKIT BIASA
Mengambil Wuduk Seperti BiasaMengambil Wuduk Seperti Biasa
![Page 17: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/17.jpg)
PESAKIT BERBALUT ANGGOTA PESAKIT BERBALUT ANGGOTA WUDUKWUDUK
Yang Boleh Dibuka PembalutnyaYang Boleh Dibuka Pembalutnya Yang Tidak Boleh Dibuka PembalutnyaYang Tidak Boleh Dibuka Pembalutnya
![Page 18: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/18.jpg)
TANGAN DICUCUK JARUMTANGAN DICUCUK JARUM
![Page 19: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/19.jpg)
YANG BOLEH DIBUKA YANG BOLEH DIBUKA PEMBALUTNYAPEMBALUTNYA
Wajib Membuka BalutanWajib Membuka Balutan Menyempurnakan Wuduk Sepertimana Menyempurnakan Wuduk Sepertimana
BiasaBiasa
![Page 20: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/20.jpg)
YANG TIDAK BOLEH DIBUKA YANG TIDAK BOLEH DIBUKA PEMBALUTNYAPEMBALUTNYA
Misalnya:Misalnya:
Muka Ditampal Dengan PlasterMuka Ditampal Dengan Plaster Hidung Dipasang Alat Ryles TubeHidung Dipasang Alat Ryles Tube Branula Dipasang Di Tangan Bagi Pesakit Branula Dipasang Di Tangan Bagi Pesakit
Yang Memerlukan Bekalan Air DripYang Memerlukan Bekalan Air Drip Traction Dipasang Secara Berterusan Bagi Traction Dipasang Secara Berterusan Bagi
Kepatahan TulangKepatahan Tulang Tangan Kiri BerbalutTangan Kiri Berbalut Tangan Kanan BerbalutTangan Kanan Berbalut
![Page 21: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/21.jpg)
TANGAN YANG BERBALUTTANGAN YANG BERBALUT
![Page 22: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/22.jpg)
KATEGORI PESAKIT YANG TIDAK KATEGORI PESAKIT YANG TIDAK BOLEH DIBUKA PEMBALUTNYABOLEH DIBUKA PEMBALUTNYA
Dalam Keadaan BerhadasDalam Keadaan Berhadas Dalam Keadaan SuciDalam Keadaan Suci
![Page 23: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/23.jpg)
DALAM KEADAAN BERHADASDALAM KEADAAN BERHADAS
Basuh Sendiri Semua Anggota Wuduk Yang Basuh Sendiri Semua Anggota Wuduk Yang Tidak BerbalutTidak Berbalut
Jika Tidak Mampu Boleh Minta Bantuan Jika Tidak Mampu Boleh Minta Bantuan Orang LainOrang Lain
Anggota Wuduk Yang Berbalut Disapu Anggota Wuduk Yang Berbalut Disapu Dengan AirDengan Air
Kemudian BertayammumKemudian Bertayammum Kemudian Menunaikan SolatKemudian Menunaikan Solat Solat Itu Sah Dan Tidak Perlu Diulangi Solat Itu Sah Dan Tidak Perlu Diulangi
KembaliKembali
![Page 24: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/24.jpg)
DALAM KEADAAN SUCIDALAM KEADAAN SUCI
Mengambil Wuduk Sendiri Seperti BiasaMengambil Wuduk Sendiri Seperti Biasa Jika Tidak Mampu Boleh Minta Bantuan Jika Tidak Mampu Boleh Minta Bantuan
Orang LainOrang Lain Anggota Wuduk Yang Berbalut Disapu Anggota Wuduk Yang Berbalut Disapu
Dengan AirDengan Air Menunaikan SolatMenunaikan Solat Solat Itu Sah Dan Tidak Perlu Diulangi Solat Itu Sah Dan Tidak Perlu Diulangi
KembaliKembali
![Page 25: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/25.jpg)
PESAKIT YANG TIDAK BOLEH PESAKIT YANG TIDAK BOLEH TERKENA AIRTERKENA AIR
Misalnya Seluruh Anggota Wuduk Misalnya Seluruh Anggota Wuduk BerbalutBerbalut
Menyapu Air Di Atas PembalutMenyapu Air Di Atas Pembalut Hendaklah BertayammumHendaklah Bertayammum Minta Bantuan Untuk BertayammumMinta Bantuan Untuk Bertayammum Kemudian Menunaikan SolatKemudian Menunaikan Solat Tidak Perlu Ulangi Kembali SolatTidak Perlu Ulangi Kembali Solat
![Page 26: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/26.jpg)
PESAKIT YANG TIDAK BOLEH PESAKIT YANG TIDAK BOLEH TERKENA AIR DAN DEBU TANAHTERKENA AIR DAN DEBU TANAH
Tidak Perlu BerwudukTidak Perlu Berwuduk Tidak Perlu BertayammumTidak Perlu Bertayammum Menunaikan Solat Dalam Keadaan Menunaikan Solat Dalam Keadaan
Tidak SuciTidak Suci Ganti Semula Selepas SembuhGanti Semula Selepas Sembuh
![Page 27: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/27.jpg)
PESAKIT SENTIASA BERHADASPESAKIT SENTIASA BERHADAS
Seperti Seperti Continuos Bladder Drainage Dipasang Continuos Bladder Drainage Dipasang
Pada Pesakit Yang Tidak Boleh Pada Pesakit Yang Tidak Boleh Kencing Kerana TersumbatKencing Kerana Tersumbat
Colostomy Bag Dipasang Pada Pesakit Colostomy Bag Dipasang Pada Pesakit Yang Tidak Boleh Buang Air Besar Yang Tidak Boleh Buang Air Besar Secara NormalSecara Normal
![Page 28: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/28.jpg)
PERUT DITEBUK DAN DIPASANG SALURAN NAJIS PERUT DITEBUK DAN DIPASANG SALURAN NAJIS
ATAUATAU IPASANG TIUB PADA SALURAN KENCINGIPASANG TIUB PADA SALURAN KENCING
![Page 29: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/29.jpg)
CARA-CARA BERWUDUKCARA-CARA BERWUDUK
Tanggal Atau Buka Bag Plastik Berisi NajisTanggal Atau Buka Bag Plastik Berisi Najis Bersih Tempat Keluar Najis Bersih Tempat Keluar Najis Gantikan Dengan Plastik BaruGantikan Dengan Plastik Baru Berwuduk Sendiri Seperti Biasa Atau Minta Berwuduk Sendiri Seperti Biasa Atau Minta
Bantuan Orang LainBantuan Orang Lain Berwuduk Setelah Masuk Waktu SolatBerwuduk Setelah Masuk Waktu Solat Wuduk Sah Untuk Satu Solat Fardu SahajaWuduk Sah Untuk Satu Solat Fardu Sahaja Teruskan Solat Walaupun Najis KeluarTeruskan Solat Walaupun Najis Keluar Solat Tersebut Sah Solat Tersebut Sah Tidak Perlu Ulangi KembaliTidak Perlu Ulangi Kembali
![Page 30: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/30.jpg)
MENUNAIKAN SOLAT BAGI MENUNAIKAN SOLAT BAGI PESAKITPESAKIT
Menutup AuratMenutup Aurat Mengadap KiblatMengadap Kiblat Pakaian BersihPakaian Bersih
![Page 31: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/31.jpg)
CARA-CARA MENUNAIKAN CARA-CARA MENUNAIKAN SOLATSOLAT
Pesakit Yang Boleh Menunaikan Solat Pesakit Yang Boleh Menunaikan Solat Secara BiasaSecara Biasa
Boleh BerdiriBoleh Berdiri Wajib Tunaikan Solat Secara Biasa Wajib Tunaikan Solat Secara Biasa
Bermula Dari Niat Berdiri, Baca Al-Bermula Dari Niat Berdiri, Baca Al-Fatihah Dan Rukun-rukun Yang Lain.Fatihah Dan Rukun-rukun Yang Lain.
![Page 32: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/32.jpg)
MUKA DITAMPAL PEMBALUTMUKA DITAMPAL PEMBALUT
![Page 33: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/33.jpg)
PESAKIT TIDAK BOLEH BERDIRIPESAKIT TIDAK BOLEH BERDIRI
Tunaikan Solat Secara DudukTunaikan Solat Secara Duduk Seeloknya Duduk Secara Iftirasy Seeloknya Duduk Secara Iftirasy
) Tahiyyat Awal () Tahiyyat Awal ( Mengadap KiblatMengadap Kiblat Lakukan Ke Semua Rukun Solat, Jika Lakukan Ke Semua Rukun Solat, Jika
MampuMampu Jika Tidak Mampu Rukuk Dan Sujud, Jika Tidak Mampu Rukuk Dan Sujud,
Isyarat Dengan KepalaIsyarat Dengan Kepala
![Page 34: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/34.jpg)
CARA TUNAI SOLAT PESAKIT CARA TUNAI SOLAT PESAKIT TIDAK BOLEH BERDIRITIDAK BOLEH BERDIRI
Contoh 1Contoh 1
![Page 35: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/35.jpg)
Contoh 2Contoh 2
![Page 36: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/36.jpg)
Contoh 3Contoh 3
![Page 37: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/37.jpg)
Contoh 4Contoh 4
![Page 38: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/38.jpg)
Contoh 5Contoh 5
![Page 39: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/39.jpg)
Contoh 6Contoh 6
![Page 40: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/40.jpg)
Contoh 7Contoh 7
![Page 41: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/41.jpg)
SAKIT JANTUNG DAN LAIN-LAIN SERTA ADA WAYARSAKIT JANTUNG DAN LAIN-LAIN SERTA ADA WAYAR
DAN PLASTER DI TANGAN DAN BADAN DAN PLASTER DI TANGAN DAN BADAN
![Page 42: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/42.jpg)
KAKI DIPOTONGKAKI DIPOTONG
![Page 43: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/43.jpg)
PESAKIT TIDAK MAMPU DUDUKPESAKIT TIDAK MAMPU DUDUK
Solat Secara Mengiring Pada Lambung Solat Secara Mengiring Pada Lambung KananKanan
Jika Tidak Mampu Pada Lambung KiriJika Tidak Mampu Pada Lambung Kiri Seluruh Badan Mengadap KiblatSeluruh Badan Mengadap Kiblat Lakukan Rukun Yang Mampu DilakukanLakukan Rukun Yang Mampu Dilakukan Yang Tidak Mampu Gunakan IsyaratYang Tidak Mampu Gunakan Isyarat
![Page 44: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/44.jpg)
CARA SOLAT PESAKIT TIDAK CARA SOLAT PESAKIT TIDAK MAMPU DUDUKMAMPU DUDUK
Contoh 1Contoh 1
![Page 45: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/45.jpg)
Contoh 2Contoh 2
![Page 46: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/46.jpg)
KEPALA, MUKA DAN TANGAN KEPALA, MUKA DAN TANGAN DIBALUTDIBALUT
![Page 47: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/47.jpg)
PESAKIT TIDAK BOLEH PESAKIT TIDAK BOLEH MENGIRINGMENGIRING
Tunaikan Solat Secara TerlentangTunaikan Solat Secara Terlentang Kedua Kaki Mengadap KiblatKedua Kaki Mengadap Kiblat Lakukan Rukun Solat Yang Boleh Lakukan Rukun Solat Yang Boleh
Dilakukan Dilakukan Yang Tidak Mampu Gunakan IsyaratYang Tidak Mampu Gunakan Isyarat
![Page 48: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/48.jpg)
PERUT DITEBUK
![Page 49: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/49.jpg)
BERBARINGBERBARING
![Page 50: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/50.jpg)
PESAKIT BERBALUT DAHI PESAKIT BERBALUT DAHI SAHAJASAHAJA
Lakukan Solat Secara Biasa Dalam Lakukan Solat Secara Biasa Dalam Keadaan BerdiriKeadaan Berdiri
Lakukan Ke Semua Rukun SolatLakukan Ke Semua Rukun Solat Apabila Sujud Boleh Sujud Di Atas Apabila Sujud Boleh Sujud Di Atas
PembalutPembalut Solat Sah Dan Tidak Perlu DiulangiSolat Sah Dan Tidak Perlu Diulangi
![Page 51: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/51.jpg)
BEBERAPA CONTOH PELAKSANAAN SOLAT BEBERAPA CONTOH PELAKSANAAN SOLAT BAGI PESAKIT MENGIKUT JENIS PENYAKITBAGI PESAKIT MENGIKUT JENIS PENYAKIT
Perut Ditebuk ) Memakai Colostomy Bag (Perut Ditebuk ) Memakai Colostomy Bag (
Solat Mengikut KemampuanSolat Mengikut Kemampuan BerdiriBerdiri Jika Tidak Mampu, DudukJika Tidak Mampu, Duduk Jika Tidak Mampu, Berbaring Atau Terlentang Di Jika Tidak Mampu, Berbaring Atau Terlentang Di
Atas KatilAtas Katil Kaki Mengadap KiblatKaki Mengadap Kiblat Kepala Diangkat Tinggi SedikitKepala Diangkat Tinggi Sedikit Jika Tidak Mampu Juga, Ikut Keupayaan Jika Tidak Mampu Juga, Ikut Keupayaan Isyarat Mata Atau KepalaIsyarat Mata Atau Kepala
![Page 52: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/52.jpg)
KAKI DIBALUTKAKI DIBALUT
Jika Tidak Dapat BergerakJika Tidak Dapat Bergerak Solat Dalam Keadaan Kaki Mengadap Solat Dalam Keadaan Kaki Mengadap
KiblatKiblat Kepala Diangkat Tinggi SedikitKepala Diangkat Tinggi Sedikit Jika Tidak Mampu, Ikut KeupayaanJika Tidak Mampu, Ikut Keupayaan Dengan Isyarat Mata Atau KepalaDengan Isyarat Mata Atau Kepala
![Page 53: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/53.jpg)
KAKI BERBALUTKAKI BERBALUT
![Page 54: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/54.jpg)
KAKI DAN TANGAN BERBALUTKAKI DAN TANGAN BERBALUT
Solat Dalam Keadaan DudukSolat Dalam Keadaan Duduk Boleh Duduk Di Atas Kerusi Mengadap Boleh Duduk Di Atas Kerusi Mengadap
KiblatKiblat Isyarat Kepala Ketika Rukuk Dan SujudIsyarat Kepala Ketika Rukuk Dan Sujud
![Page 55: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/55.jpg)
KAKI DAN TANGAN BERBALUTKAKI DAN TANGAN BERBALUT
![Page 56: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/56.jpg)
BALUTAN PADA TANGAN KIRI DAN BALUTAN PADA TANGAN KIRI DAN KAKI KIRIKAKI KIRI
Solat Dalam Keadaan DudukSolat Dalam Keadaan Duduk Boleh Duduk Atas Kerusi Mengadap KiblatBoleh Duduk Atas Kerusi Mengadap Kiblat Isyarat Ketika Rukuk Dan SujudIsyarat Ketika Rukuk Dan Sujud Jika Tidak Dapat Duduk, Solat Dalam Jika Tidak Dapat Duduk, Solat Dalam
Keadaan BaringKeadaan Baring Kaki Mengadap KiblatKaki Mengadap Kiblat Kepala Diangkatkan Sedikit.Kepala Diangkatkan Sedikit.
![Page 57: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/57.jpg)
BALUTAN PADA TANGAN KIRI BALUTAN PADA TANGAN KIRI DAN KAKI KIRIDAN KAKI KIRI
![Page 58: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/58.jpg)
JAMAK SOLATJAMAK SOLAT
Dalam Mazhab Al-Syafi’i, Pesakit Boleh Dalam Mazhab Al-Syafi’i, Pesakit Boleh Melakukan Jamak SuriMelakukan Jamak Suri
Bagi Ulama Mazhab Maliki, Hanbali Dan Bagi Ulama Mazhab Maliki, Hanbali Dan Sebahagian Ulama Mazhab Al-Syafi’i Sebahagian Ulama Mazhab Al-Syafi’i Seperti Al-Qadi Husain Dan Al-Seperti Al-Qadi Husain Dan Al-Mu’tawalli, Boleh Jamak Takdim Dan Mu’tawalli, Boleh Jamak Takdim Dan TakhirTakhir
![Page 59: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/59.jpg)
PESAKIT TIDAK SEDARKAN DIRIPESAKIT TIDAK SEDARKAN DIRI
Cara BerwudukCara Berwuduk
Tiada kewajipan ke atasnya ketika itu. Tiada kewajipan ke atasnya ketika itu. Jika sedar dan jika tidak boleh terkena air, hendaklah Jika sedar dan jika tidak boleh terkena air, hendaklah
bertayammum. bertayammum. Jika tidak dapat juga, tiada kewajipan ke atasnya. Jika tidak dapat juga, tiada kewajipan ke atasnya.
Cara bersolat:Cara bersolat: Tiada kewajipan ke atasnya ketika itu dan tidak perlu ganti Tiada kewajipan ke atasnya ketika itu dan tidak perlu ganti
ibadat di dalam keadaan tidak sedar.ibadat di dalam keadaan tidak sedar. Jika sedar, solatlah dalam keadaan berbaring atau mengikut Jika sedar, solatlah dalam keadaan berbaring atau mengikut
keupayaan. keupayaan.
![Page 60: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/60.jpg)
TIDAK SEDARTIDAK SEDAR
![Page 61: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/61.jpg)
PERANAN DOKTOR DAN PARAMEDIK PERANAN DOKTOR DAN PARAMEDIK DALAM MENGHADAPI PESAKIT NAZAKDALAM MENGHADAPI PESAKIT NAZAK
Doktor Dan Paramedik Sebahagian Doktor Dan Paramedik Sebahagian Daripada Makhluk AllahDaripada Makhluk Allah
Bertanggungjawab Merawat PesakitBertanggungjawab Merawat Pesakit Bertangungjawab Menghadapi Akhir Bertangungjawab Menghadapi Akhir
Hayat PesakitHayat Pesakit Bertanggungjawab Tentang Bertanggungjawab Tentang
Pengurusan Selepas Kematian PesakitPengurusan Selepas Kematian Pesakit
![Page 62: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/62.jpg)
TANDA-TANDA KEMATIANTANDA-TANDA KEMATIAN
Mata Terbuka Dan Tidak BerkelipMata Terbuka Dan Tidak Berkelip Hidung Condong Ke Sebelah Kiri Atau Kanan Hidung Condong Ke Sebelah Kiri Atau Kanan Terkulai Rahang BawahTerkulai Rahang Bawah Berhenti Denyutan JantungBerhenti Denyutan Jantung Badan Sejuk Secara KeseluruhanBadan Sejuk Secara Keseluruhan Kaki Kanak Berada Di Atas Kaki Kiri Dan Kaki Kanak Berada Di Atas Kaki Kiri Dan
SebaliknyaSebaliknya Mati OtakMati Otak
![Page 63: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/63.jpg)
SEBELUM MENINGGAL DUNIASEBELUM MENINGGAL DUNIA
Meminta Pesakit Berbaik Sangka Kepada Meminta Pesakit Berbaik Sangka Kepada AllahAllah
Meminta Pesakit Memperbanyakkan Istighfar, Meminta Pesakit Memperbanyakkan Istighfar, Solawat, Baca Al-Qur’an Dan BerzikirSolawat, Baca Al-Qur’an Dan Berzikir
Mengadapkan Pesakit Ke Arah KiblatMengadapkan Pesakit Ke Arah Kiblat Mengangkat Sedikit Kepala Pesakit Ke Arah Mengangkat Sedikit Kepala Pesakit Ke Arah
KiblatKiblat Mengajarkan Pesakit Dua Kalimah SyahadahMengajarkan Pesakit Dua Kalimah Syahadah Membaca Yasin Atau Meminta Waris Pesakit Membaca Yasin Atau Meminta Waris Pesakit
Membaca YasinMembaca Yasin
![Page 64: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/64.jpg)
1. 1. Mengucapkan Salam Dan Berjabat Tangan. Mengucapkan Salam Dan Berjabat Tangan. 2. Duduk Di Sisi Kepala Pesakit Dan Berdoa Serta Meletakkan 2. Duduk Di Sisi Kepala Pesakit Dan Berdoa Serta Meletakkan Tapak Tangan Ke Atas Dahi Pesakit. Tapak Tangan Ke Atas Dahi Pesakit.
)Riwayat Al-bukhari & Muslim( )Riwayat Al-bukhari & Muslim( Maksudnya: "Hilangkanlah Segala Penyakit Dan Maksudnya: "Hilangkanlah Segala Penyakit Dan Sembuhkanlah Ia Wahai Tuhan Pencipta Manusia, Engkaulah Sembuhkanlah Ia Wahai Tuhan Pencipta Manusia, Engkaulah Sahaja Sahaja ) Ya Allah ( Penyembuh Segala Penyakit , Tiada ) Ya Allah ( Penyembuh Segala Penyakit , Tiada Kesembuhan Kecuali Dari-mu Sahaja )Ya Allah! Iaitu ( Kesembuhan Kecuali Dari-mu Sahaja )Ya Allah! Iaitu ( Kesembuhan Yang Tidak Akan Dihinggapi Kesembuhan Yang Tidak Akan Dihinggapi Penyakit Lagi." Penyakit Lagi."
3. Bertanya Khabar Tentang Dirinya 3. Bertanya Khabar Tentang Dirinya 4. Kurangkan Bercakap Atau Membuat Bising 4. Kurangkan Bercakap Atau Membuat Bising 5. Berbicara Dengan Pesakit Dengan Ungkapan Yang Baik 5. Berbicara Dengan Pesakit Dengan Ungkapan Yang Baik 6. 6. Memendekkan Masa Lawatan Dengan Tidak Duduk Lama Memendekkan Masa Lawatan Dengan Tidak Duduk Lama Disisi Pesakit. Disisi Pesakit.
![Page 65: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/65.jpg)
SELEPAS MENINGGAL DUNIASELEPAS MENINGGAL DUNIA
Menutut Kedua Matanya Jika MeninggalMenutut Kedua Matanya Jika Meninggal Mengikat Dua Dagunya Dengan KainMengikat Dua Dagunya Dengan Kain Melembutkan Sendi-sendinyaMelembutkan Sendi-sendinya Mencabut Pakaian Yang Dipakai Semasa MeninggalMencabut Pakaian Yang Dipakai Semasa Meninggal Meletakkannya Di Atas Katil Dan SeumpamanyaMeletakkannya Di Atas Katil Dan Seumpamanya Meletakkan Sesuatu Di Atas PerutnyaMeletakkan Sesuatu Di Atas Perutnya Menutup Badan Si Mati Dengan KainMenutup Badan Si Mati Dengan Kain Meminta Orang Hadir, Bercakap Perkara Yang Baik Tentang Si Meminta Orang Hadir, Bercakap Perkara Yang Baik Tentang Si
MatiMati Meminta Warisnya Menyelesaikan Hutangnya Jika AdaMeminta Warisnya Menyelesaikan Hutangnya Jika Ada Meminta Waris Segera Melaksanakan WasiatnyaMeminta Waris Segera Melaksanakan Wasiatnya Menyegerakan Prosedur Yang Berkaitan Dengan Menyegerakan Prosedur Yang Berkaitan Dengan
Penyelenggaraan JenazahnyaPenyelenggaraan Jenazahnya
![Page 66: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/66.jpg)
KEWAJIPANKEWAJIPAN TERHADAP WARIS SI TERHADAP WARIS SI MATIMATI
Meminta Waris Banyak BersabarMeminta Waris Banyak Bersabar Meminta Waris Yang Hadir, Bercakap Perkara Meminta Waris Yang Hadir, Bercakap Perkara
Yang Baik Tentang Si MatiYang Baik Tentang Si Mati Meminta Waris Menyelesaikan Hutangnya Meminta Waris Menyelesaikan Hutangnya
Jika AdaJika Ada Meminta Waris Segera Melaksanakan Meminta Waris Segera Melaksanakan
WasiatnyaWasiatnya Menyegerakan Prosedur Yang Berkaitan Menyegerakan Prosedur Yang Berkaitan
Dengan Penyelenggaraan JenazahnyaDengan Penyelenggaraan Jenazahnya
![Page 67: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/67.jpg)
KESIMPULANKESIMPULAN
Ibadah Semasa Sakit Perlu Diketahui Ibadah Semasa Sakit Perlu Diketahui Oleh Setiap Orang IslamOleh Setiap Orang Islam
Doktor Dam Paramedik Perlu Doktor Dam Paramedik Perlu Memainkan Peranan Terhadap Pesakit Memainkan Peranan Terhadap Pesakit NazakNazak
Konsep Hospital Mesra Ibadah Perlu Konsep Hospital Mesra Ibadah Perlu Dihayati Dalam Erti Kata Yang Dihayati Dalam Erti Kata Yang SebenarnyaSebenarnya
![Page 68: Ibadah Semasa Sakit](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081416/5571f21249795947648c165b/html5/thumbnails/68.jpg)
SEKIANSEKIAN
TerimakasihTerimakasih
SyukranSyukran
Thank YouThank You