İÇmesuyu aritma yÖntemlerİ Şehnaz Özcan Şube md

İÇMESUYU ARITMA YÖNTEMLERİİÇMESUYU ARITMA YÖNTEMLERİ

Şehnaz ÖZCAN Şehnaz ÖZCAN Şube Md. Şube Md.

Çevre Müh. Çevre Müh. İller Bankası A.Ş.İller Bankası A.Ş.

Proje Geliştirme Dairesi BaşkanlığıProje Geliştirme Dairesi Başkanlığıİçmesuyu Arıtma Proje Şube Müdürlüğüİçmesuyu Arıtma Proje Şube Müdürlüğü

Sozcan

Sosyal ve ekonomik gelişme ile birlikte Sosyal ve ekonomik gelişme ile birlikte yaşam standartlarının yükselmesi, kişi yaşam standartlarının yükselmesi, kişi başına içme ve kullanma suyu başına içme ve kullanma suyu gereksinmelerini arttırmaktadır. gereksinmelerini arttırmaktadır.

Ayrıca su kaynaklarındaki mevsimsel Ayrıca su kaynaklarındaki mevsimsel azalmalar, içmesuyu dağıtım azalmalar, içmesuyu dağıtım şebekelerindeki önemli orandaki kayıp ve şebekelerindeki önemli orandaki kayıp ve kaçak kullanımlar nedeniyle içmesuyu açığı kaçak kullanımlar nedeniyle içmesuyu açığı ortaya çıkmaktadır. ortaya çıkmaktadır.

Hızlı nüfus artışı, kentleşme ve Hızlı nüfus artışı, kentleşme ve sanayileşme sonucu günlük su sanayileşme sonucu günlük su tüketimlerinin artışının yanısıra kaynak ve tüketimlerinin artışının yanısıra kaynak ve yeraltı su rezervlerinin azalması sonucu yeraltı su rezervlerinin azalması sonucu içmesuyunun yüzeysel su kaynaklarından içmesuyunun yüzeysel su kaynaklarından sağlanmasını zorunlu hale getirmiştir. sağlanmasını zorunlu hale getirmiştir.

İÇMESUYU ARITMA YÖNTEMLERİİÇMESUYU ARITMA YÖNTEMLERİ

Yüzeysel su kaynaklarının kullanımı ise Yüzeysel su kaynaklarının kullanımı ise içmesuyu arıtma tesislerinin yapımını içmesuyu arıtma tesislerinin yapımını gündeme getirmiştir.gündeme getirmiştir.

Yeraltı sularının çeşitli dış etkenlerden Yeraltı sularının çeşitli dış etkenlerden yeterince korunamaması sonucunda yeterince korunamaması sonucunda kirlenmesi, veya jeolojik yapının su kirlenmesi, veya jeolojik yapının su kalitesini bozması gibi nedenlerden dolayı kalitesini bozması gibi nedenlerden dolayı yeraltı sularının da arıtılması zorunluluğu yeraltı sularının da arıtılması zorunluluğu ortaya çıkmaktadır. ortaya çıkmaktadır.

SU KALİTE SINIFLARI VE ARITMA SU KALİTE SINIFLARI VE ARITMA YÖNTEMLERİYÖNTEMLERİ

““İçmesuyu Elde Edilen veya Elde İçmesuyu Elde Edilen veya Elde Edilmesi Planlanan Yüzeysel Suların Edilmesi Planlanan Yüzeysel Suların Kalitesine Dair Yönetmelik” Kalitesine Dair Yönetmelik”

20.11.2005 tarih ve 25999 sayılı resmi 20.11.2005 tarih ve 25999 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

““İçmesuyu Elde Edilen veya Elde İçmesuyu Elde Edilen veya Elde Edilmesi Planlanan Yüzeysel Suların Edilmesi Planlanan Yüzeysel Suların

Kalitesine Dair YönetmelikKalitesine Dair Yönetmelik” ” Bu yönetmelik; içmesuyu temini amacıyla Bu yönetmelik; içmesuyu temini amacıyla

kullanılan ya da kullanılması planlanan, kullanılan ya da kullanılması planlanan, yüzeysel sular ile ilgili esasları, kalite yüzeysel sular ile ilgili esasları, kalite kriterlerini ve bu suların içme suyu amaçlı kriterlerini ve bu suların içme suyu amaçlı kullanılabilmesi için uygulanması gereken kullanılabilmesi için uygulanması gereken arıtma tiplerini belirlemek amacıyla arıtma tiplerini belirlemek amacıyla hazırlanmıştır. hazırlanmıştır.

İçmesuyu Elde Edilen veya Elde Edilmesi İçmesuyu Elde Edilen veya Elde Edilmesi Planlanan Yüzeysel Suların Kalitesine Planlanan Yüzeysel Suların Kalitesine

Dair YönetmelikDair Yönetmelik

Bu yönetmelikte; içme-kullanma suyu Bu yönetmelikte; içme-kullanma suyu temininde kullanılabilecek yüzeysel sular, temininde kullanılabilecek yüzeysel sular, yönetmelik ekinde yer alan tablodaki yönetmelik ekinde yer alan tablodaki parametrelerin belirlenen sınır değerlerine parametrelerin belirlenen sınır değerlerine göre üç farklı kategoriye ayrılmış ve her göre üç farklı kategoriye ayrılmış ve her kategori için arıtma tipleri belirlenmiştir.kategori için arıtma tipleri belirlenmiştir.

SULARIN SINIFLANDIRILMASISULARIN SINIFLANDIRILMASI

Kategori A1:Kategori A1: Basit fiziksel arıtma ve Basit fiziksel arıtma ve dezenfeksiyon ile içilebilir suları dezenfeksiyon ile içilebilir suları

Kategori A2:Kategori A2: Fiziksel arıtma, kimyasal Fiziksel arıtma, kimyasal arıtma ve dezenfeksiyon ile içilebilir sularıarıtma ve dezenfeksiyon ile içilebilir suları

Kategori A3:Kategori A3: Yoğun fiziksel ve kimyasal Yoğun fiziksel ve kimyasal arıtma, ileri arıtma ve dezenfeksiyon ile arıtma, ileri arıtma ve dezenfeksiyon ile içilebilir suları ifade etmektedir.içilebilir suları ifade etmektedir.

ARITMA NEDİR?ARITMA NEDİR?

Mevcut su kaynaklarımızın bir kısmı, içme-Mevcut su kaynaklarımızın bir kısmı, içme-kullanma suyu ihtiyaçlarımızı karşılamak kullanma suyu ihtiyaçlarımızı karşılamak için doğrudan kullanmaya uygun değildir. için doğrudan kullanmaya uygun değildir. Bu nedenle suların kullanma amaçlarına Bu nedenle suların kullanma amaçlarına göre çeşitli işlemlerden geçirilmesine göre çeşitli işlemlerden geçirilmesine arıtmaarıtma denir. denir.

ARITMA PROSES SEÇİMİARITMA PROSES SEÇİMİ

Arıtma prosesinin seçimine etki eden Arıtma prosesinin seçimine etki eden faktörler;faktörler;

Suyun özellikleriSuyun özellikleri Tesis Yeri SeçimiTesis Yeri Seçimi Arıtma Tesisi Yapılacak Beldenin Arıtma Tesisi Yapılacak Beldenin

Sosyo-Ekonomik YapısıSosyo-Ekonomik Yapısı


A. Suyun özellikleriA. Suyun özellikleri a. Su Kaynağının Türü,a. Su Kaynağının Türü, b. Su Kaynağının Kalitesib. Su Kaynağının Kalitesi


B.Tesis Yeri SeçimiB.Tesis Yeri Seçimi a. Arıtma tesisinin su kaynağı ve şebeke a. Arıtma tesisinin su kaynağı ve şebeke

depoları ile hidrolik bağlantısı,depoları ile hidrolik bağlantısı, b. Arıtma yerinin topografyası,b. Arıtma yerinin topografyası, c.Arıtma yerinin zemin şartları,c.Arıtma yerinin zemin şartları, d. Arıtma tesisi yerinin konumu,d. Arıtma tesisi yerinin konumu,

Arıtma ProsesleriArıtma Prosesleri

Yüzeysel sularda moleküller;Yüzeysel sularda moleküller; iyonlar (çapı 10iyonlar (çapı 10-6-6 mm’ den küçük olanlar ), mm’ den küçük olanlar ),

kolloidler (çapı 10kolloidler (çapı 10-6-6 ile 10 ile 10-3-3 mm arasında mm arasında

olanlar), olanlar), askıdaki maddeler ( çapı 10askıdaki maddeler ( çapı 10-3-3 mm’den mm’den

büyük olanlar ) halinde bulunur.büyük olanlar ) halinde bulunur.

Arıtma prosesleriArıtma prosesleri

Başlıca üç tip arıtma vardır;Başlıca üç tip arıtma vardır; 1. Fiziksel Arıtma1. Fiziksel Arıtma ; ; Sudaki kirliliğin fiziksel Sudaki kirliliğin fiziksel

özelliğine bağlıdır. Partikül büyüklüğü, özelliğine bağlıdır. Partikül büyüklüğü, özgül ağırlık, viskozite gibi. Bu tip özgül ağırlık, viskozite gibi. Bu tip işlemlerin tipik örnekleri ızgara, çökeltme, işlemlerin tipik örnekleri ızgara, çökeltme, filtrasyon ve gaz transferidir.filtrasyon ve gaz transferidir.


2. Kimyasal Arıtma2. Kimyasal Arıtma ; ; Kirliliğin kimyasal Kirliliğin kimyasal özelliğine bağlıdır. İlave edilecek kimyasal özelliğine bağlıdır. İlave edilecek kimyasal maddelerin özelliklerinden yararlanılır. maddelerin özelliklerinden yararlanılır. Koagülasyon, flokülasyon, çökeltme, hızlı Koagülasyon, flokülasyon, çökeltme, hızlı filtre, iyon değişimi.filtre, iyon değişimi.


3. Biyolojik Arıtma3. Biyolojik Arıtma;; Çözünebilir ve Çözünebilir ve kolloid organik kirleticileri gidermek için kolloid organik kirleticileri gidermek için biyokimyasal reaksiyonlardan yararlanılır. biyokimyasal reaksiyonlardan yararlanılır. Örnek olarak biyolojik filtrasyon gibi.Örnek olarak biyolojik filtrasyon gibi.

Fiziksel ArıtmaFiziksel Arıtma en basit arıtma tipidir. Bu en basit arıtma tipidir. Bu arıtma tipi ile yaklaşık partikül büyüklüğü arıtma tipi ile yaklaşık partikül büyüklüğü 1010-2 -2 mm.'ye kadar olan askıdaki ve yüzen mm.'ye kadar olan askıdaki ve yüzen maddeler tutulur.maddeler tutulur.

Kimyasal ArıtmaKimyasal Arıtma ile askıdaki ve yüzen ile askıdaki ve yüzen maddelerden başka partikül büyüklüğü maddelerden başka partikül büyüklüğü 1010-6 -6 mm. olan küçük kolloid askıdaki katı mm. olan küçük kolloid askıdaki katı maddeler tutulabilir.maddeler tutulabilir.

Biyolojik ArıtmaBiyolojik Arıtma ile partikül büyüklüğü ile partikül büyüklüğü 1010-8 -8 mm.'ye kadar olan organik maddeleri mm.'ye kadar olan organik maddeleri tutabilir.tutabilir.

Arıtma BirimleriArıtma Birimleri İçmesuyu arıtma tesisi dizayn debisi (tesis İçmesuyu arıtma tesisi dizayn debisi (tesis

içi yük kayıplarının %5 olduğu içi yük kayıplarının %5 olduğu düşünülerek) içmesuyu ihtiyacı % 5 düşünülerek) içmesuyu ihtiyacı % 5 arttırılarak bulunur ve bu debiye göre arttırılarak bulunur ve bu debiye göre üniteler boyutlandırılır. Ayrıca dizayn üniteler boyutlandırılır. Ayrıca dizayn debisi %20 arttırılarak yada çoklu debisi %20 arttırılarak yada çoklu ünitelerde 1 ünitenin devre dışında ünitelerde 1 ünitenin devre dışında kalması durumuna göre ünitelerin bu kalması durumuna göre ünitelerin bu debiyi kaldırıp kaldırmadığı tahkik edilir. debiyi kaldırıp kaldırmadığı tahkik edilir.

Arıtma BirimleriArıtma Birimleri Proses YapılarıProses Yapıları (Giriş yapısı, Havalandırma (Giriş yapısı, Havalandırma

yapısı, Hızlı karıştırma yapısı,Yavaş Karıştırma yapısı, Hızlı karıştırma yapısı,Yavaş Karıştırma yapısı, Çökeltme yapısı, Filtre yapısı, klor temas yapısı, Çökeltme yapısı, Filtre yapısı, klor temas tankı, temiz su deposu)tankı, temiz su deposu)

Yardımcı yapılarYardımcı yapılar (Çamur yoğunlaştırıcı, (Çamur yoğunlaştırıcı, kurutma yatakları / filtre press, Kimya Binası, kurutma yatakları / filtre press, Kimya Binası, Klor Binası, Geri yıkama suyu tutma tankı)Klor Binası, Geri yıkama suyu tutma tankı)

Tali yapılarTali yapılar (İdare binası, Lojman Binası, Isı (İdare binası, Lojman Binası, Isı Merkezi, Trafo ve Jenaratör Binası) Merkezi, Trafo ve Jenaratör Binası)

Klasik İçmesuyu Arıtma Tesisi Akım Şeması

Örnek Kimyasal Arıtma Akış Örnek Kimyasal Arıtma Akış Diagramı Diagramı

Proses YapılarıProses Yapıları

Giriş YapısıGiriş Yapısı Tesise gelen suyun basıncını kırmak ve Tesise gelen suyun basıncını kırmak ve

özellikle birden fazla kaynaktan su özellikle birden fazla kaynaktan su geliyorsa kalitesini düzenlemek ve/veya geliyorsa kalitesini düzenlemek ve/veya gerektiğinde ön klorlama amacıyla suya gerektiğinde ön klorlama amacıyla suya verilen klora yeterli temas süresi sağlayan verilen klora yeterli temas süresi sağlayan bir ünitedir. bir ünitedir.

Proses YapılarıProses Yapıları Arıtma tesislerinde tesisi korumak amaçlı Arıtma tesislerinde tesisi korumak amaçlı

ve sudaki demir , mangan,uçucu organik ve sudaki demir , mangan,uçucu organik maddeler v.b. maddelerin oksidasyonu için maddeler v.b. maddelerin oksidasyonu için havalandırmadan önce ön klorlama yada havalandırmadan önce ön klorlama yada ön ozonlama yapılır.ön ozonlama yapılır.

Havalandırma YapısıHavalandırma Yapısı Suya oksijen kazandırarak demir ve Suya oksijen kazandırarak demir ve

manganın oksidasyonu, manganın oksidasyonu, Amonyumun giderilmesi, Amonyumun giderilmesi, Karbon dioksit, hidrojen sülfür, metan, Karbon dioksit, hidrojen sülfür, metan,

uçucu yağlar ve uçucu organik maddelerin uçucu yağlar ve uçucu organik maddelerin giderilmesinde kullanılır.giderilmesinde kullanılır.

Havalandırma YapısıHavalandırma Yapısı

İçmesuyu arıtımında kullanılan İçmesuyu arıtımında kullanılan havalandırıcıları 3 sınıfta toplamak havalandırıcıları 3 sınıfta toplamak mümkündür.mümkündür.

a) Cazibeyle çalışanlar(kaskat)a) Cazibeyle çalışanlar(kaskat) b) Püskürtücülerb) Püskürtücüler c)Basınçlı hava ile havalandırmac)Basınçlı hava ile havalandırma (difüzörler)(difüzörler)

Hızlı Karıştırma Yapıları-Hızlı Karıştırma Yapıları-KoagülasyonKoagülasyon

Ham suyun içinde bulunan çökelmeyen Ham suyun içinde bulunan çökelmeyen kolloidal maddeler ve yavaş çöken askıda kolloidal maddeler ve yavaş çöken askıda katı maddeleri hızlı çökelen floklara çevirmek katı maddeleri hızlı çökelen floklara çevirmek için suya kimyasal madde eklenir.için suya kimyasal madde eklenir.

Suya kimyasal madde katılarak hızlı Suya kimyasal madde katılarak hızlı karıştırılmasına, kolloidal ve askıda katı karıştırılmasına, kolloidal ve askıda katı maddelerin destabilize edilmesine ve maddelerin destabilize edilmesine ve destabilize edilmiş katı maddelerin destabilize edilmiş katı maddelerin birleşmesine koagülasyon denir.birleşmesine koagülasyon denir.

Hızlı KarıştırmaYapıları-2Hızlı KarıştırmaYapıları-2

Kimyasal maddelerin suya karıştırıldığı ve Kimyasal maddelerin suya karıştırıldığı ve uniform dağılımın yapıldığı yapılardır. uniform dağılımın yapıldığı yapılardır. Mekanik veya hidrolik olarak karışımın Mekanik veya hidrolik olarak karışımın sağlanması mümkündür. Ancak karışımın sağlanması mümkündür. Ancak karışımın verimliliği, yaratılan türbülansla doğrudan verimliliği, yaratılan türbülansla doğrudan ilgili olduğundan en az güç tüketimi ile ilgili olduğundan en az güç tüketimi ile maksimum türbülans sağlanmalıdır.maksimum türbülans sağlanmalıdır.

Flokülasyon -Yumaklaştırma Havuzları Flokülasyon -Yumaklaştırma Havuzları Flokülasyon, koagülasyon işlemi Flokülasyon, koagülasyon işlemi

sonucunda destabilize edilmiş küçük sonucunda destabilize edilmiş küçük flokların yavaş karıştırılarak birleşmesi flokların yavaş karıştırılarak birleşmesi ve hızlı çökebilen büyük flokların ve hızlı çökebilen büyük flokların oluşması işlemidir. oluşması işlemidir.

Flokülasyon yapıları-2Flokülasyon yapıları-2

Yavaş karıştırma işlemi, mekanik Yavaş karıştırma işlemi, mekanik karıştırma, havalı karıştırma veya hidrolik karıştırma, havalı karıştırma veya hidrolik karıştırma işlemleriyle yapılır.karıştırma işlemleriyle yapılır.

En çok mekanik karıştırıcılar tercih En çok mekanik karıştırıcılar tercih edilmektedir. Mekanik karıştırıcılardan en edilmektedir. Mekanik karıştırıcılardan en yaygın olanı pedallı dairesel karıştırıcılar yaygın olanı pedallı dairesel karıştırıcılar olup türbin ve pervaneli karıştırıcılar da olup türbin ve pervaneli karıştırıcılar da kullanılır. kullanılır.

Çökeltme tankları-DurultucularÇökeltme tankları-Durultucular

İçmesuyu arıtma tesislerindeki çökeltim İçmesuyu arıtma tesislerindeki çökeltim tankları, suda bulunan askıdaki çökebilen tankları, suda bulunan askıdaki çökebilen katı maddelerin miktarlarının katı maddelerin miktarlarının azaltılmasında kullanılır. Bu iki biçimde azaltılmasında kullanılır. Bu iki biçimde yapılır:yapılır:

Basit çökeltmeBasit çökeltme suda bulunan çökebilen suda bulunan çökebilen maddeleri sudan uzaklaştırabilmek için maddeleri sudan uzaklaştırabilmek için kullanılır. Bu tanklar genellikle kullanılır. Bu tanklar genellikle bulanıklığı çok fazla olmayan sularda, bulanıklığı çok fazla olmayan sularda, suyun içine herhangi bir kimyasal suyun içine herhangi bir kimyasal madde verilmeden suyun belli bir madde verilmeden suyun belli bir sürede, belli bir hızla ve belli bir alandan sürede, belli bir hızla ve belli bir alandan geçirilmesi sırasında, sudaki kirletici geçirilmesi sırasında, sudaki kirletici parametrelerin yerçekimi kuvveti ve parametrelerin yerçekimi kuvveti ve kendi özgül ağırlıkları yardımıyla kendi özgül ağırlıkları yardımıyla çökeltilmesi esasına göre çalışırçökeltilmesi esasına göre çalışır

Çökeltme tankları-1Çökeltme tankları-1 İçme suyu arıtımında yavaş karıştırma İçme suyu arıtımında yavaş karıştırma

ünitesinden çıkan suyun içindeki flokların ünitesinden çıkan suyun içindeki flokların sudan ayrılmasında uygulanır.sudan ayrılmasında uygulanır.

Çökeltme havuzları dairesel, kare ve Çökeltme havuzları dairesel, kare ve dikdörtgen şeklindedir. dikdörtgen şeklindedir.

Dikdörtgen havuzlarda dibe çöken çamur Dikdörtgen havuzlarda dibe çöken çamur işletme giderlerini minimum seviyede tutmak işletme giderlerini minimum seviyede tutmak için hidrolik olarak eğimli tabandan çamur için hidrolik olarak eğimli tabandan çamur toplama bölümüne geçer. Daha büyük toplama bölümüne geçer. Daha büyük tesislerde ise dipteki çamur zincirli paletler tesislerde ise dipteki çamur zincirli paletler vasıtasıyla çamur toplama bölümüne sıyrılır. vasıtasıyla çamur toplama bölümüne sıyrılır.

Çökeltme tankları-2Çökeltme tankları-2 Dairesel çökeltme havuzlarıda havuz tabanı eğimli Dairesel çökeltme havuzlarıda havuz tabanı eğimli

olup, tabana çöken çamurlar havuz üstünde devamlı olup, tabana çöken çamurlar havuz üstünde devamlı dönen sıyırıcı köprü vasıtasıyla sıyırılıp havuz dönen sıyırıcı köprü vasıtasıyla sıyırılıp havuz merkezindeki çamur konisinde toplanır. merkezindeki çamur konisinde toplanır.

Dairesel çökeltme havuzlarının bir tipinde ise Dairesel çökeltme havuzlarının bir tipinde ise merkezde hızlı karıştırma ve yavaş karıştırma merkezde hızlı karıştırma ve yavaş karıştırma bölümleri olup bütün koagülasyon, flokülasyon ve bölümleri olup bütün koagülasyon, flokülasyon ve çökeltme işlemleri aynı havuzda olmaktadır.Bu tip çökeltme işlemleri aynı havuzda olmaktadır.Bu tip çökeltim tankları reaktör durultucu, dekantör olarak çökeltim tankları reaktör durultucu, dekantör olarak da adlandırılmaktadır. da adlandırılmaktadır.

Çökeltme tankları-3Çökeltme tankları-3 Yer problemi olan bazı tesislerde ise plakalı Yer problemi olan bazı tesislerde ise plakalı

durultucular kullanılır. Bu havuzlarda yüzey durultucular kullanılır. Bu havuzlarda yüzey alanı plakalar vasıtasıyla arttırıldığından alanı plakalar vasıtasıyla arttırıldığından çökeltme verimi daha yüksek olur ve havuz çökeltme verimi daha yüksek olur ve havuz daha az alan kaplar.daha az alan kaplar.

Çamur Battaniyeli Durultucularda; su Çamur Battaniyeli Durultucularda; su havuzun dibinden yukarı doğru yükselirken, havuzun dibinden yukarı doğru yükselirken, belli bir yükseklikte çamur battaniyesi belli bir yükseklikte çamur battaniyesi (süspanse çamur) oluşur. Oluşan bu çamur (süspanse çamur) oluşur. Oluşan bu çamur floklar için tutunma ortamı yaratır ve etkin floklar için tutunma ortamı yaratır ve etkin durultma işlemi sağlanır.durultma işlemi sağlanır.

Filtre YapılarıFiltre Yapıları

Filtrasyon suyun gözenekli bir ortamdan Filtrasyon suyun gözenekli bir ortamdan geçirilmesi işlemidir. Bu işlem esnasında geçirilmesi işlemidir. Bu işlem esnasında sudaki asılı ve kollaidal maddelerin sudaki asılı ve kollaidal maddelerin tutulması, bakteri ve diğer organizma tutulması, bakteri ve diğer organizma sayılarının azalması, organik maddelerin sayılarının azalması, organik maddelerin okside olmasının sağlanması gibi okside olmasının sağlanması gibi nedenlerle su kalitesinde iyileşme sağlanır. nedenlerle su kalitesinde iyileşme sağlanır.

Filtre YapılarıFiltre Yapıları Filtreler filtrasyon hızlarına göre; Filtreler filtrasyon hızlarına göre; yavaş yavaş

filtreler ve hızlı filtrelerfiltreler ve hızlı filtreler akım şartlarına göre; akım şartlarına göre; cazibeli ve basınçlı cazibeli ve basınçlı

filtrelerfiltreler filtre malzemesine göre; filtre malzemesine göre; tek ortamlı ve tek ortamlı ve

çok ortamlı filtreler çok ortamlı filtreler olarak çok farklı sınıflandırılabilirler.olarak çok farklı sınıflandırılabilirler.

Filtre YapılarıFiltre Yapıları Yavaş Kum FiltreleriYavaş Kum Filtreleri Su, yerçekimi ile ve düşük hızla ince kum Su, yerçekimi ile ve düşük hızla ince kum

taneciklerinden oluşan kum tabakasından taneciklerinden oluşan kum tabakasından geçirilir. Filtrasyon hızı 0.1 -0.2 mgeçirilir. Filtrasyon hızı 0.1 -0.2 m33 /m /m22 saat saat arasında seçilir.arasında seçilir.

Genellikle bulanıklık değeri 30 NTU’yu Genellikle bulanıklık değeri 30 NTU’yu aşmayan, alg ve renk problemi olmayan aşmayan, alg ve renk problemi olmayan sularda ve işletme için kalifiye eleman sularda ve işletme için kalifiye eleman bulmanın zor olduğu durumlarda kullanılır.bulmanın zor olduğu durumlarda kullanılır.

YAVAŞ KUM FİLTRESİYAVAŞ KUM FİLTRESİ

Yavaş filtrelerde kum yatağının üstünde Yavaş filtrelerde kum yatağının üstünde ince bir biyolojik tabaka oluşur ve süzme ince bir biyolojik tabaka oluşur ve süzme işleminin büyük bir kısmı bu tabakada işleminin büyük bir kısmı bu tabakada gerçekleşir. Zamanla bu tabaka kirlendiği gerçekleşir. Zamanla bu tabaka kirlendiği için tıkanma olur. Tıkanma, üstten kirli kum için tıkanma olur. Tıkanma, üstten kirli kum kazınarak giderilir ve yeniden devreye kazınarak giderilir ve yeniden devreye alırken birkaç gün filtre devre dışına alınır alırken birkaç gün filtre devre dışına alınır ve bu tabakanın oluşması sağlanır.ve bu tabakanın oluşması sağlanır.

YAVAŞYAVAŞ KUM FİLTRESİKUM FİLTRESİ Yavaş kum filtrelerinde kum kalınlığı 1-1.5 Yavaş kum filtrelerinde kum kalınlığı 1-1.5

m. ile altındaki çakıl tabakası ise 30-40 m. ile altındaki çakıl tabakası ise 30-40 cm. arasında değişmektedir. cm. arasında değişmektedir.

Filtre yatağı çapı 0.15- 0.35 mm arasında Filtre yatağı çapı 0.15- 0.35 mm arasında değişen ince kum taneciklerinden oluşur.değişen ince kum taneciklerinden oluşur.

Filtre tabanında, beton tuğlalardan oluşan Filtre tabanında, beton tuğlalardan oluşan bir drenaj sistemi bulunur.bir drenaj sistemi bulunur.

Soğuk iklimlerde donmadan korumak için Soğuk iklimlerde donmadan korumak için üzeri kapatılmalıdır. üzeri kapatılmalıdır.


Yavaş kum filtrelerinin başlıca dezavantajı; Yavaş kum filtrelerinin başlıca dezavantajı; büyük alan ihtiyacına bağlı olarak yapı ve büyük alan ihtiyacına bağlı olarak yapı ve

kum hacminin daha büyük olması ve bununda kum hacminin daha büyük olması ve bununda ilk yatırım maliyetini yükseltmesi, renk ve alg ilk yatırım maliyetini yükseltmesi, renk ve alg sorunu olan sularda iyi verim alınamaması,sorunu olan sularda iyi verim alınamaması,

bulanıklığı fazla olan sularda filtre bulanıklığı fazla olan sularda filtre tabakasında daha sık tıkanıklık oluşması tabakasında daha sık tıkanıklık oluşması nedeniyle temizlik aralıklarının sıklaşması ve nedeniyle temizlik aralıklarının sıklaşması ve işletme güçlüğü gibi nedenlerdir. işletme güçlüğü gibi nedenlerdir.

YAVAŞ KUM FİLTRESİYAVAŞ KUM FİLTRESİAvantajları ise;Avantajları ise; dizayn ve inşaatının kolaylığı,dizayn ve inşaatının kolaylığı, ekipman ve işletiminin kolaylığı,ekipman ve işletiminin kolaylığı, daha az kontrol gerektirmesi,daha az kontrol gerektirmesi, genellikle kimyasal ön arıtmaya ihtiyaç genellikle kimyasal ön arıtmaya ihtiyaç

olmaması, olmaması, işletme giderlerinin azlığı,işletme giderlerinin azlığı, hastalık yapıcı organizmaların mükemmel hastalık yapıcı organizmaların mükemmel

şekilde ortadan kaldırılması,şekilde ortadan kaldırılması, enerji giderinin az olması gibi sıralayabiliriz enerji giderinin az olması gibi sıralayabiliriz


Yavaş filtrelerde, filtre yüzeyinden her Yavaş filtrelerde, filtre yüzeyinden her seferinde yaklaşık 5 cm olacak şekilde kirli seferinde yaklaşık 5 cm olacak şekilde kirli kum kazınarak kum yıkama havuzlarına kum kazınarak kum yıkama havuzlarına alınır. Kum kazıma işlemi kum yatağı alınır. Kum kazıma işlemi kum yatağı kalınlığı 65 cm’ye düşene kadar devam kalınlığı 65 cm’ye düşene kadar devam edilebilir.Filtre ünitesi yanında bir kum edilebilir.Filtre ünitesi yanında bir kum yıkama havuzu ve yıkanan kumları yıkama havuzu ve yıkanan kumları depolayacak bir kum depolama ünitesi depolayacak bir kum depolama ünitesi projelendirilir projelendirilir

Yavaş Kum Filtresi Şematik Yavaş Kum Filtresi Şematik GösterimiGösterimi

Hızlı Kum FiltreleriHızlı Kum Filtreleri İçmesuyu arıtma tesislerinde;İçmesuyu arıtma tesislerinde; a)Tek arıtma birimi olarak; derin yeraltı a)Tek arıtma birimi olarak; derin yeraltı

sularında, demir ve manganın sularında, demir ve manganın giderilmesindegiderilmesinde

b)Yavaş filtrelerden önce kullanılmasıb)Yavaş filtrelerden önce kullanılması c)Yüzeysel suların arıtımında c)Yüzeysel suların arıtımında

koagülasyon, çökeltmeden sonra ve koagülasyon, çökeltmeden sonra ve son arıtma ünitesi olarak dizayn edilirson arıtma ünitesi olarak dizayn edilir

HIZLI KUM FİLTRELERİHIZLI KUM FİLTRELERİ Hızlı filtrelerde filtrasyon hızı 5-15 m3/m2.sa Hızlı filtrelerde filtrasyon hızı 5-15 m3/m2.sa

arasında değişmektedir.arasında değişmektedir. Hızlı filtrelerde filtre ortamı olarak genellikle Hızlı filtrelerde filtre ortamı olarak genellikle

silika kumu kullanılır.silika kumu kullanılır. Kum kalınlığı 0.9- 1.5 m. arasında ve kum Kum kalınlığı 0.9- 1.5 m. arasında ve kum

dane çapı 0.8- 1.2 mm. alınır, çakıl kalınlığı 30 dane çapı 0.8- 1.2 mm. alınır, çakıl kalınlığı 30 cm. kalınlığında 3 tabaka olarak 1.6- cm. kalınlığında 3 tabaka olarak 1.6- 2.5mm. ,2.5- 5.6mm., 5.6-12.5 mm. alınır.2.5mm. ,2.5- 5.6mm., 5.6-12.5 mm. alınır.

Filtre taban yapısında, beton plakalar üzerine Filtre taban yapısında, beton plakalar üzerine ( yaklaşık 1m2’lik alan üstünde 25-75adet ( yaklaşık 1m2’lik alan üstünde 25-75adet olacak şekilde) nozullar yerleştirilir. olacak şekilde) nozullar yerleştirilir.

HIZLI KUM FİLTRELERİHIZLI KUM FİLTRELERİ Hızlı filtrelerde yavaş filtrelere göre Hızlı filtrelerde yavaş filtrelere göre

yükleme daha fazla olduğundan ve katı yükleme daha fazla olduğundan ve katı maddeler filtre yatağının iç kısımlarına maddeler filtre yatağının iç kısımlarına kadar girdiğinden tıkanma daha hızlıdır. kadar girdiğinden tıkanma daha hızlıdır. Temizleme filtrasyon hızından çok daha Temizleme filtrasyon hızından çok daha yüksek bir hızla geri yıkama şeklinde yüksek bir hızla geri yıkama şeklinde yapılır. Alttan yukarı doğru çıkan su akımı yapılır. Alttan yukarı doğru çıkan su akımı filtre ortamını akışkan bir hale getirir ve filtre ortamını akışkan bir hale getirir ve biriken yabancı maddeleri yıkayarak dışarı biriken yabancı maddeleri yıkayarak dışarı atar. atar.

HIZLI KUM FİLTRELERİHIZLI KUM FİLTRELERİ

Geri yıkama işlemi, önce hava ve sonra su Geri yıkama işlemi, önce hava ve sonra su ile, veya sadece su ile yapılabilir. Geri ile, veya sadece su ile yapılabilir. Geri yıkama suyu filtre tabanından girince filtre yıkama suyu filtre tabanından girince filtre yatağı kabarmaya başlar. Filtre yatağının yatağı kabarmaya başlar. Filtre yatağının gereğinden fazla kabarması istenmez. Bu gereğinden fazla kabarması istenmez. Bu oran genellikle %5- %25 arasındadır. Geri oran genellikle %5- %25 arasındadır. Geri yıkama suyu tutma tankına alındıktan yıkama suyu tutma tankına alındıktan sonra suyu tekrar geri kazanabilmek için sonra suyu tekrar geri kazanabilmek için tesis başına buradan geri basılır. tesis başına buradan geri basılır.

BASINÇLI FİLTRELERBASINÇLI FİLTRELER

Basınçlı FiltrelerBasınçlı Filtreler Basınçlı filtrelerde de gravite tipi hızlı Basınçlı filtrelerde de gravite tipi hızlı

filtrelerdeki prensipler geçerlidir. Tek fark filtrelerdeki prensipler geçerlidir. Tek fark bunlarda filtre yatağı, filtre tabanı ve filtre bunlarda filtre yatağı, filtre tabanı ve filtre yatağı üzerindeki hamsu su geçirmez çelik yatağı üzerindeki hamsu su geçirmez çelik bir silindir içine alınır. bir silindir içine alınır.

Filtrelerin çalışması için gerekli basınç=30-Filtrelerin çalışması için gerekli basınç=30-50 m arasında değişmektedir.50 m arasında değişmektedir.

BASINÇLI FİLTRELERBASINÇLI FİLTRELER Böylece elde edilen kapalı sistem hamsuyun Böylece elde edilen kapalı sistem hamsuyun

atmosferik basınçtan daha büyük bir basınçla filtre atmosferik basınçtan daha büyük bir basınçla filtre yatağından geçirilmesini sağlar. Filtrasyon hızı 5-20 yatağından geçirilmesini sağlar. Filtrasyon hızı 5-20 m3/m2.sa arasında değişmektedir. Kum çapı 0.9-1 m3/m2.sa arasında değişmektedir. Kum çapı 0.9-1 mm arasındadır. Kum, antrasit kalınlığı (0.6- 0.76 m.) mm arasındadır. Kum, antrasit kalınlığı (0.6- 0.76 m.) arasındadır. Alt yatak kalınlığı ise 0.38- 0.60 m. dir.arasındadır. Alt yatak kalınlığı ise 0.38- 0.60 m. dir.

İn-line koagulasyon uygulanan sistemlerde çökeltim İn-line koagulasyon uygulanan sistemlerde çökeltim tankı kullanılmaz, doğrudan hatta dozlama yapılır.tankı kullanılmaz, doğrudan hatta dozlama yapılır.

Seri bağlanan (double filtation) basınçlı filtreler Seri bağlanan (double filtation) basınçlı filtreler kullanılmaktadır. kullanılmaktadır.

Paket Arıtma tesisinin seçimi için Paket Arıtma tesisinin seçimi için öncelikli faktörleröncelikli faktörler

• İhiyaç debisinin düşük olması İhiyaç debisinin düşük olması • Su KalitesiSu Kalitesi• Tesis için ayrılan alanın büyüklüğüTesis için ayrılan alanın büyüklüğü• İşin aciliyetiİşin aciliyeti• Maliyet ve yapım süresinin azlığı Maliyet ve yapım süresinin azlığı • Mevcut tesislerin arıtım Mevcut tesislerin arıtım

kapasitesinin yetersiz kalması kapasitesinin yetersiz kalması

Paket Arıtma TesisleriPaket Arıtma Tesisleri

Paket arıtma tesisleri,kimyasal dozlama, Paket arıtma tesisleri,kimyasal dozlama, mikserler,flökülatör, çökaltim tankları, mikserler,flökülatör, çökaltim tankları, filtreler gibi arıtma prosesinin tüm filtreler gibi arıtma prosesinin tüm elemanlarının küçük bir alanda bir gurup elemanlarının küçük bir alanda bir gurup haline getirilmesiyle oluşturulan ünitelerdir.haline getirilmesiyle oluşturulan ünitelerdir.

Paket sistemler standart tasarımlar Paket sistemler standart tasarımlar kullanılarak fabrikada imal edilip müşteriye kullanılarak fabrikada imal edilip müşteriye ulaştırılan sistemlerdir. ulaştırılan sistemlerdir.

Paket tesislerPaket tesisler

Ancak bu durum paket tesislerin saha Ancak bu durum paket tesislerin saha uygulamalarında arıtma ünite ve uygulamalarında arıtma ünite ve ekipmanlarının yasarım kriterlerinin ilgili ekipmanlarının yasarım kriterlerinin ilgili mühendisler tarafından değerlendirilmesi mühendisler tarafından değerlendirilmesi zorunluluğunu ortadan kaldırmazzorunluluğunu ortadan kaldırmaz

Basınçlı FiltrelerBasınçlı Filtreler

Dezenfeksiyon ve Klor Temas TankıDezenfeksiyon ve Klor Temas Tankı

Suda bulunan hastalık yapıcı Suda bulunan hastalık yapıcı mikroorganizmaların giderilmesi işlemine mikroorganizmaların giderilmesi işlemine dezenfekesiyon denir. Suların dezenfekesiyon denir. Suların dezenfeksiyonu, klor, ozon, klordioksit, dezenfeksiyonu, klor, ozon, klordioksit, gibi kimyasal madde ilavesiyle veya gibi kimyasal madde ilavesiyle veya ultraviyole ışınları ile yapılır . ultraviyole ışınları ile yapılır .

Dezenfeksiyon ve Klor Temas TankıDezenfeksiyon ve Klor Temas Tankı

Klor Temas Tankı piston akım (plug flow) Klor Temas Tankı piston akım (plug flow) koşullarında ve kısa devreyi önleyecek koşullarında ve kısa devreyi önleyecek şekilde projelendirilerek, dezenfektan şekilde projelendirilerek, dezenfektan madde ile gerekli temas süresi sağlanır.madde ile gerekli temas süresi sağlanır.

Temiz Su DeposuTemiz Su Deposu

Temiz su deposu arıtılmış suyu bir süre Temiz su deposu arıtılmış suyu bir süre depolamak amacıyla ve tesisteki kimya depolamak amacıyla ve tesisteki kimya binası , idare binası, lojman, gibi yerler için binası , idare binası, lojman, gibi yerler için düşünülen servis suyu ile filtrelerin geri düşünülen servis suyu ile filtrelerin geri yıkama suyunu veya geri doldurma yıkama suyunu veya geri doldurma suyunu depolayacak şekilde dizayn edilir. suyunu depolayacak şekilde dizayn edilir.

Arıtılmış Su KalitesiArıtılmış Su Kalitesi

Arıtma tesisinden çıkan suyun kalitesi Arıtma tesisinden çıkan suyun kalitesi 17.2.2005 tarih ve 25730 sayılı resmi 17.2.2005 tarih ve 25730 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında “İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında yönetmelik”yönetmelik” te belirtilen kriterlere uygun te belirtilen kriterlere uygun olmalıdır.olmalıdır.

Yardımcı YapılarYardımcı Yapılar Çamur Susuzlaştırma ile ilgili yapılarÇamur Susuzlaştırma ile ilgili yapılar

a)Çamur yoğunlaştırıcı havuzlara)Çamur yoğunlaştırıcı havuzlar b)Çamur kurutma yataklarıb)Çamur kurutma yatakları c)Filtre preslerc)Filtre presler d) Santrifüj dekantörler d) Santrifüj dekantörler

Çamur yoğunlaştırıcı havuzlarÇamur yoğunlaştırıcı havuzlar

Çökeltim havuzları tabanında çökeltilen Çökeltim havuzları tabanında çökeltilen ve % 0.5- 1.5 arasında katı madde içeren ve % 0.5- 1.5 arasında katı madde içeren çamur, çamur yoğunlaştırıcı tanklarına çamur, çamur yoğunlaştırıcı tanklarına iletilir. Yoğunlaştırma tankına gelen sulu iletilir. Yoğunlaştırma tankına gelen sulu çamur, belli bir süre bekletilir ve böylece çamur, belli bir süre bekletilir ve böylece çamur çökelerek yoğunlaşır (yaklaşık %3).çamur çökelerek yoğunlaşır (yaklaşık %3).


Bu tankların gravite prensibine göre Bu tankların gravite prensibine göre çalışanları olmakla beraber karıştırıcı çalışanları olmakla beraber karıştırıcı ekipmanlı olanları da bulunur. ekipmanlı olanları da bulunur.


Çamuru yoğunlaştırmak için karıştırıcılı Çamuru yoğunlaştırmak için karıştırıcılı olanlarda polielektrolit ve kireç gibi kimyasal olanlarda polielektrolit ve kireç gibi kimyasal maddeler kullanılabilir. Çökelen çamur, maddeler kullanılabilir. Çökelen çamur, çamur kurutma yataklarına yada filtre press çamur kurutma yataklarına yada filtre press ünitelerine veya santrifüj dekatörlere, üstten ünitelerine veya santrifüj dekatörlere, üstten alınan durulmuş su ise tesis başına hızlı alınan durulmuş su ise tesis başına hızlı karıştırma yapısına basılır. Çamur yoğunluğu karıştırma yapısına basılır. Çamur yoğunluğu %3 - 10 arasına çıkartılır. %3 - 10 arasına çıkartılır.

Çamur kurutma yataklarıÇamur kurutma yatakları

Çamur yoğunlaştırıcıdan alınan çamur Çamur yoğunlaştırıcıdan alınan çamur kuruması için çamur kurutma yataklarına kuruması için çamur kurutma yataklarına alınır. Çamur kurutma yatakları 20- 40 cm alınır. Çamur kurutma yatakları 20- 40 cm kum serili geniş havuzlardır.Bu havuzların kum serili geniş havuzlardır.Bu havuzların altında çamur suyunun süzülmesi için delikli altında çamur suyunun süzülmesi için delikli borular döşeli bir drenaj sistemi vardır.borular döşeli bir drenaj sistemi vardır.

Sıcak iklimlerde,yeterli alanın olması Sıcak iklimlerde,yeterli alanın olması durumunda enerji maliyetinin olmaması durumunda enerji maliyetinin olmaması nedeniyle tercih edilirler.nedeniyle tercih edilirler.

Filtre preslerFiltre presler Kimyasal madde katılarak mekanik çamur Kimyasal madde katılarak mekanik çamur

yoğunlaştırma havuzlarından çıkan çamuru yoğunlaştırma havuzlarından çıkan çamuru susuzlaştırmak için özellikle soğuk iklimlerde susuzlaştırmak için özellikle soğuk iklimlerde ve arazi sorunu olan büyük tesislerde ve arazi sorunu olan büyük tesislerde kullanılır. Filtre preslerde polielektrolit ilave kullanılır. Filtre preslerde polielektrolit ilave edilmiş çamur, sentetik elyaftan yapılmış iki edilmiş çamur, sentetik elyaftan yapılmış iki bant veya elyaftan geçirilerek yüksek basınç bant veya elyaftan geçirilerek yüksek basınç uygulanır. Geçirgen elyaftan sulu kısmı uygulanır. Geçirgen elyaftan sulu kısmı ayrılan çamur % 30’a yakın katı madde ihtiva ayrılan çamur % 30’a yakın katı madde ihtiva edebilir. edebilir.

Santrifüj dekantörlerSantrifüj dekantörler

İçmesuyu arıtma tesislerinde çamuru İçmesuyu arıtma tesislerinde çamuru susuzlaştırmak için kullanılmaktadırlar. susuzlaştırmak için kullanılmaktadırlar. Santrifüj Dekantörler merkezkaç kuvveti ile Santrifüj Dekantörler merkezkaç kuvveti ile çamuru sudan ayırma prensibi ile çamuru sudan ayırma prensibi ile çalışmaktadırlar. Bu makineler yüksek çalışmaktadırlar. Bu makineler yüksek devirlerde (2500-4000 dev/dak) dönerek devirlerde (2500-4000 dev/dak) dönerek çamuru tambur çeperine doğru savurarak çamuru tambur çeperine doğru savurarak sudan ayırmaktadır.sudan ayırmaktadır.

Kimya BinasıKimya Binası

Kimyasal maddelerin depolandığı, Kimyasal maddelerin depolandığı, kimyasal çözeltilerin hazırlanarak dozlama kimyasal çözeltilerin hazırlanarak dozlama noktalarına iletilmesini sağlayan noktalarına iletilmesini sağlayan ekipmanların yer aldığı binadır. Genel ekipmanların yer aldığı binadır. Genel olarak depolama ve çözelti hazırlama-olarak depolama ve çözelti hazırlama-dozlama bölümleri olmak üzere iki dozlama bölümleri olmak üzere iki bölümden oluşurbölümden oluşur

İçmesuyu Arıtımında Yaygın İçmesuyu Arıtımında Yaygın Olarak KullanılanOlarak Kullanılan

Kimyasallar;Kimyasallar; Aliminyum Sülfat (Alum)Aliminyum Sülfat (Alum) Demir 3 klorürDemir 3 klorür PolialiminyumklorürPolialiminyumklorür PolielektrolitPolielektrolit Potasyum permanganatPotasyum permanganat Kireç, sodaKireç, soda Sülfürik asitSülfürik asit Gaz klor, ozon,sodyum hipoklorit vb.Gaz klor, ozon,sodyum hipoklorit vb.

Kimyasal çözelti tanklarıKimyasal çözelti tankları

Klor BinasıKlor Binası

Arıtılmış suda 0.1-0.5 mg/lt bakiye klor Arıtılmış suda 0.1-0.5 mg/lt bakiye klor kalacak şekilde, arıtma tesisinde ön ve kalacak şekilde, arıtma tesisinde ön ve son klorlama yapılmalıdır. Klor binası son klorlama yapılmalıdır. Klor binası içinde klor cihaz odası, klor tüpü/tankları içinde klor cihaz odası, klor tüpü/tankları depolama odası, kumanda-kontrol odası, depolama odası, kumanda-kontrol odası, yedek malzeme odası, tuvalet-duş odası yedek malzeme odası, tuvalet-duş odası olmalıdır. olmalıdır.

Klor BinasıKlor Binası Klorlama ünitesinin odaları ve depoları dış Klorlama ünitesinin odaları ve depoları dış

etkenlere karşı iyi tecrit edilmiş ve yeterli etkenlere karşı iyi tecrit edilmiş ve yeterli derecede ışıklandırılmış olmalıdır.derecede ışıklandırılmış olmalıdır.

Tank ve cihazlar ayrı bölümlerde Tank ve cihazlar ayrı bölümlerde konumlandırılır ve dışarıya açılan kapıları konumlandırılır ve dışarıya açılan kapıları bağımsız tasarlanır. Her bölümde kaçak kloru bağımsız tasarlanır. Her bölümde kaçak kloru bina dışına almak için aspiratörler veya bina dışına almak için aspiratörler veya havalandırma kanalları olmalıdır.havalandırma kanalları olmalıdır.

Yaklaşık 30 günlük ihtiyaç ile %5O Yaklaşık 30 günlük ihtiyaç ile %5O yedekleme dikkate alınarak bina büyüklüğü yedekleme dikkate alınarak bina büyüklüğü belirlenir.belirlenir.

Tali YapılarTali Yapılar

Arıtma tesisinin işletilmesine yönelik;Arıtma tesisinin işletilmesine yönelik; İdari bina;İdari bina; bürolar, laboratuvar, ana bürolar, laboratuvar, ana

kontrol panosu, yemekhanekontrol panosu, yemekhane Bekçi binası, atölye, ısı merkeziBekçi binası, atölye, ısı merkezi, , depo,depo,

işletme personelinin barınacağı işletme personelinin barınacağı lojmanlojman gibi üniteler tali yapılar olarak tesis içinde gibi üniteler tali yapılar olarak tesis içinde yer almalıdır. yer almalıdır.

MEMBRAN TEKNOLOJİSİNİN İÇMESUYU MEMBRAN TEKNOLOJİSİNİN İÇMESUYU ARITIMINDA KULLANIMIARITIMINDA KULLANIMI

Deniz suyundan içmesuyu elde edilmesiDeniz suyundan içmesuyu elde edilmesi Tuzluluk değeri tatlı su ile deniz suyu Tuzluluk değeri tatlı su ile deniz suyu

arasıda olan sular (Brackish Water)arasıda olan sular (Brackish Water) Sülfat, sertlik, TDS(total dissolved Sülfat, sertlik, TDS(total dissolved

solids),nitrat vb. maddelerin giderilmesisolids),nitrat vb. maddelerin giderilmesi

İÇMESUYU ARITIMINDA İÇMESUYU ARITIMINDA Membran TeknolojileriMembran Teknolojileri

Çalışma prensibiÇalışma prensibi :: Yarı geçirgen membran arasından Yarı geçirgen membran arasından ozmotik basınçtan daha yüksek bir basınç uygulanarak ozmotik basınçtan daha yüksek bir basınç uygulanarak suyun geçirilerek istenmeyen maddelerin filtre edilmesidir.suyun geçirilerek istenmeyen maddelerin filtre edilmesidir.

Arıtma ÜniteleriArıtma Üniteleri: : Ön Arıtma üniteleri( klorlama, kum filtrasyonu/UF, kartuş Ön Arıtma üniteleri( klorlama, kum filtrasyonu/UF, kartuş

fitreler )fitreler ) Yüksek basınç pompalarıYüksek basınç pompaları Membran modülleri (RO-Ters ozmoz,NF-Nano filtrasyon)Membran modülleri (RO-Ters ozmoz,NF-Nano filtrasyon) Son arıtma (deminarilizasyon, pH nötralizasyonu, klorlama)Son arıtma (deminarilizasyon, pH nötralizasyonu, klorlama) Kimyasallar (H2SO4-pH düşürmek için, Sodyum Kimyasallar (H2SO4-pH düşürmek için, Sodyum

metabisülfit-klorun zararını engellemek, antiskalant-metabisülfit-klorun zararını engellemek, antiskalant-membranın tıkanmasını engellemek için) membranın tıkanmasını engellemek için)

Membran TeknolojileriMembran Teknolojileri Mikro-filtrasyonMikro-filtrasyon (Askıdaki katı maddelerin ve (Askıdaki katı maddelerin ve

mikroorganizmaların giderimi- mikroorganizmaların giderimi- mol.Büyüklüğü 0.1-10 um )mol.Büyüklüğü 0.1-10 um )

Ultra-filtrasyonUltra-filtrasyon (Askıdaki katı maddelerin, (Askıdaki katı maddelerin, organik madde ve mikroorganizmaların organik madde ve mikroorganizmaların giderimi - mol. Büyüklüğü 0.01- 0.1 um)giderimi - mol. Büyüklüğü 0.01- 0.1 um)

Nano-fitrasyonNano-fitrasyon ( Ca, Mg,SO4 gibi iyonlar, ( Ca, Mg,SO4 gibi iyonlar, organik madde ve THM, pestisit giderimi)organik madde ve THM, pestisit giderimi)

Ters ozmozTers ozmoz (inorganik iyonlar,toplam (inorganik iyonlar,toplam çözünmüş katı madde ,ağır metaller ve nitrit, çözünmüş katı madde ,ağır metaller ve nitrit, nitrat ve amonyum giderimi)nitrat ve amonyum giderimi)

Membran TeknolojileriMembran Teknolojileri

Avşa Ön arıtma üniteleriAvşa Ön arıtma üniteleri

Ön arıtma üniteleriÖn arıtma üniteleri

Avşa-kartuş filtrelerAvşa-kartuş filtreler

Pompa odasıPompa odası

ARSENİK STANDARTLARIARSENİK STANDARTLARI İçmesularında ilk arsenik standardı 1942 yılında İçmesularında ilk arsenik standardı 1942 yılında

ABD’de 50 ABD’de 50 µµg/l olarak kabul edilmiştir.g/l olarak kabul edilmiştir. 1993’te dünya Sağlık Örgütü (WHO) arsenik için 10 1993’te dünya Sağlık Örgütü (WHO) arsenik için 10

µµg/l değerini tavsiye edilen limit olarak belirlemiştir.g/l değerini tavsiye edilen limit olarak belirlemiştir. 1998’de AB2nin 15 ülkesi içme suyunda arsenik için 1998’de AB2nin 15 ülkesi içme suyunda arsenik için

10 10 µµg/l’yi zorunlu standart olarak kabul etmiştir.g/l’yi zorunlu standart olarak kabul etmiştir. Ülkemizde ise 17 Şubat 2005 tarihinde yürürlüğe Ülkemizde ise 17 Şubat 2005 tarihinde yürürlüğe

giren İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında giren İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelikte daha önce Yönetmelikte daha önce 50 50 µµg/l kabul edilen arsenik g/l kabul edilen arsenik değeri 10 değeri 10 µµg/l’ye indirilmiştir. g/l’ye indirilmiştir.

ARSENİK GİDERİM YÖNTEMLERİARSENİK GİDERİM YÖNTEMLERİ Klasik fiziko-kimyasal arıtma Klasik fiziko-kimyasal arıtma

.Koagülasyon/flokülasyon/filtrasyon.Koagülasyon/flokülasyon/filtrasyon . Kireçle yumuşatma. Kireçle yumuşatma Membran TeknikleriMembran Teknikleri İyon değiştirmeİyon değiştirme ElektrodiyalizElektrodiyaliz Fe ve/veya Mn ile birlikte çöktürme Fe ve/veya Mn ile birlikte çöktürme Adsorpsiyon yöntemiAdsorpsiyon yöntemi Adsorpsiyon (media) malzeleri; Adsorpsiyon (media) malzeleri; Aktif Alümina (AlAktif Alümina (Al²²OO33)) MnOMnO²² içerikli ortamlariçerikli ortamlar Demir oxi-hidroksit (O=Fe –OH) içerikli ortamlar;Demir oxi-hidroksit (O=Fe –OH) içerikli ortamlar; GEH, Bayoxide E33, Filtroflo As GEH, Bayoxide E33, Filtroflo As

ÖN ARITMA ÜNİTELERİÖN ARITMA ÜNİTELERİBAFRA SU ARITMA TESİSİBAFRA SU ARITMA TESİSİ

TERS OZMOZ ÜNİTESİ POMPA GRUBU

BAFRA SU ARITMA TESİSİBAFRA SU ARITMA TESİSİ

TERS OZMOZ ÜNİTESİ POMPA+ KARTUŞ F. GRUBU


TERS OZMOZ ÜNİTESİ KARTUŞ FİLTRELER


BAFRA SU ARITMA TESİSİBAFRA SU ARITMA TESİSİTERS OZMOZ

ÜNİTELERİ

Kırıkkale içmesuyu ilave arıtma Kırıkkale içmesuyu ilave arıtma tesisi arıtma tesisitesisi arıtma tesisi

İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM…EDERİM…

İÇmesuyu aritma yÖntemlerİ Şehnaz Özcan Şube md

Documents