ict inclusief - onderzoek.khk.beonderzoek.khk.be/domein_gerontologie/documents/6jodaemstraind… ·...
TRANSCRIPT
ICT INCLUSIEF Een ‘train de trainer’-pakket voor
het aanleren van computervaardigheden
Jo Daems K-point, onderzoekscentrum ICT en Inclusie, K.H.Kempen – Geel
16 februari 2012
1
Situering
Antwoord op vraag van leraren en begeleiders BO en dagcentra
• ICT competent?
• Computervorming ‘op maat van de cliënt’
Samenwerking opleidingen
• Ergotherapie
• Toegepaste Informatica
2
Train de trainerpakket
Twee luiken:
• ICT-competentieprofiel voor leraren en begeleiders
• 9 stappenplan voor het ontwikkelen van een programma op maat
3
Je bent als leraar/begeleider ICT-competent indien …
5 basiscompetenties
• Positieve houding t.o.v. ICT uitstralen
• ICT-vaardig zijn
• Voorbereiden met kennis van de doelgroep
• Didactisch vaardig zijn
• ICT kunnen integreren
5
Competentieprofiel
Elke basiscompetentie heeft deelcompetenties op 4 verschillende niveaus
De kerncompetenties zijn deze van niveau 1
Niveau 2 tot 4 zijn differentiërende competenties
Twee versies: lijst en mindmap
6
jaa 2
Nut van het ICT-competentieprofiel voor de trainer
Instrument voor zelfevaluatie
Actie voorzien bij elke competentie zodat de trainer weet hoe en waar die competentie kan verworven worden
13
Enkele voorbeelden:
Betekenisvol, sluit aan bij interessewereld Een grondige analyse van de taak: kritische stappen,
wijze van uitvoeren, wijze van ondersteuning Leren is een actief proces: al doende leren ingebed in
een betekenisvolle context Differentiëren: aanbod, instructie en ondersteuning op
maat, rekening houdend met leerstijl Stappenplannen voor het trainen van vaardigheden Ruimte voor herhalen en experimenteren in diverse
contexten Spreiding in de tijd: meerdere korte sessies in plaats
van enkele lange sessies ...
17
Stap 1: Wat wil de cliënt leren?
Welke ICT vaardigheid wil de cliënt leren? • Wat wil de cliënt leren aan de computer?
• Wat wil de cliënt doen met het geleerde?
http://www.debellekens.be
http://www.duffel.be/
http://www.kirstenenelieninbolivia.blogspot.com/
20
Stap 2: Analyse
Wat moet de cliënt kunnen om deze vaardigheid uit te voeren? • Technische analyse: Uit welke deelhandelingen
bestaat deze vaardigheid?
• Hiërarchie: Welke handelingen vormen de basis voor andere handelingen?
• Routine versus Niet Routine: Welke handelingen zijn eerder routinematig?
21
Stap 3: Afbakenen
Zal de cliënt het volledige programma leren gebruiken of een deel ervan? • Kan de vaardigheid binnen een voor de cliënt
‘haalbare’ periode verworven worden?
• Zijn er aspecten (omgeving, cliënt, taak) die pleiten om niet te kiezen voor een hele taakbenadering of het aanleren van het volledige programma?
25
Stap 4: Bepalen van taakklassen
Welke handelingen liggen aan de basis van de uit te voeren vaardigheid, welke leiden tot verdieping en welke vervolledigen het verwerven van de complexe vaardigheid?
• Welke handelingen vormen de basis voor het volledig uitvoeren van de complexe vaardigheid in zijn eenvoudigste vorm? – (verkennen)
• Welke handelingen dienen geleerd en/of gecombineerd te worden voor het zelfstandig uitvoeren van de complexe vaardigheid binnen de leeromgeving? - (verdiepen)
• Welke handelingen dienen verworven te worden voor het zelfstandig uitvoeren van de complexe vaardigheid buiten de leeromgeving? –
(verruimen)
26
4.1 Verkennend
Taakklasse 1 Verkennend
Computer aan en uitzetten
Website/programma openen en sluiten
Navigeren door ‘eenvoudige’ website
Informatie vinden op ‘eenvoudige’ website
Scrollen doorheen een pagina
…
27
4.2 Verdiepend
Taakklasse 2 Verdiepend
Navigeren doorheen ‘complexere’ websites (horizontale en verticale knoppen)
Navigeren op meerdere niveaus (uitklapbaar)
Informatie zoeken ‘zoekfunctie’
28
4.3 Verruimend
Taakklasse 3 Verruimend
Verkennen van nieuwe websites
Gebruik van Google
Navigeren en informatie zoeken op nieuwe websites
…
29
Stap 5: Ontwerpen van leertaken
Met welke taken kan ik werken om de verschillende stappen aan te leren?
• Welke accenten ga ik leggen? Geef ik telkens de hele taak en werken we één aspect dieper uit, of werken we aan de hele taak in een verkorte versie die telkens uitgebreid wordt?
• Hoeveel leertaken zal ik nodig hebben om tot het zelfstandig uitvoeren van de vaardigheid te komen?
30
Stap 6: Informatie en ondersteuning
Welke theoretische bagage is er nodig om de vaardigheid uit te voeren?
Hoe kan deze informatie aangeboden worden?
Hoe kan de zelfsturing door de cliënt opgebouwd worden?
Handleiding? Hulpkaart? Stappenplan?
31
Stap 7: Ontwerpen van deeltaakoefeningen
Welke vaardigheden moeten nog geautomatiseerd worden?
• Zijn er nog routinevaardigheden die specifiek moeten ingeoefend worden?
32
Stap 8: Randvoorwaarden
Welk materiaal en hulpmiddelen zijn er nodig?
• Zijn er naast de computer nog omgevingseisen?
• Zijn er specifieke hulpmiddelen (ICT en ondersteunend) nodig?
33
Stap 9: Evalueren en bijsturen van opzet en aanpak
Verloopt het aanleren van de vaardigheid zoals verwacht? • Werd het niveau van taakklasse/leertaak/ondersteuning/
deeltaakoefeningen goed ingeschat?
• Kunnen de voorbereide activiteiten uitgevoerd worden binnen het voorziene tijdsbestek?
• Zijn er elementen die de uitvoering van de handeling belemmeren?
• Zijn er steeds weerkerende elementen/momenten waarbij de activiteit ‘vastloopt’ of waarbij extra hulp nodig blijft?
34
Pilootprojecten studenten ergo
Versturen van een e-mail
Muziek downloaden en een eigen cd maken
Fotoalbum maken op Facebook
Een PowerPointpresentatie maken
…
35
Besluit
Het ontworpen ICT-competentieprofiel stelt de leraar/begeleider eerder gerust. Wie beschikt over competenties op niveau 1 kan aan de slag gaan met de cliënt en ICT.
36
Besluit
Voor de beginnende trainer vergt het inwerken in het 9-stappenplan enige tijd.
De gevorderde trainer kan op eerdere ervaringen en inzichten terugvallen. Analyses voor cliënt 1 zijn ook bruikbaar voor cliënt 2. Deelaspecten van een analyse zijn bruikbaar bij analyses van andere vaardigheden.
37
Besluit
Door het principe van de hele taakbenadering te bewaken, in te spelen op de interesses van de cliënt en oog te hebben voor variatie in de aangeboden taken, mondt elke leertaak uit in een unieke succeservaring voor de cliënt.
38
Workshop
Train de trainerpakket wordt verspreid via workshops http://gc.cello.be/
• 15 maart 2012 Gent
• 19 april 2012Geel
• Op vraag
Contact: [email protected]
39
Meer info?
Publicaties: Daems, J., Torfs, E., Hannes, A. (2011), Ontwikkelen van een
ICT-competentieprofiel voor leerkrachten buitengewoon onderwijs en begeleiders van volwassenen met een verstandelijke beperking. Jaarboek ergotherapie. Leuven: Acco.
Daems, J., Torfs, E., Hannes, A., De Boeck, J., Dekelver, J. (2011), ICT-Inclusive, a train-the-trainer package to support teaching ICT-skills to pupils with intellectual disabilities. In Accessibility Reaching Everywhere, Aegis conference proceedings. p325 – 333.(www. aegis-conference.eu)
Website www.k-point.be
40