ict kansen bij krimp presentatie sdnl 5 maart
TRANSCRIPT
Kansen bij krimpOplossingsrichtingen bij teruglopende leerlingaantallen met ICT
Sandra ter Horst
Krimpregio’s en anticipeergebieden
Krimpcijfers in relatie tot onderwijs
• Zeer manifest in het PO
Tot 2015: daling 67.000 kinderen
In 2020: totale afname 100.000 leerlingen (daling van 6,6% t.o.v.
2012)
Daling komende 3 jaar in 326 van de 415 gemeenten.
In 208 gemeenten zware krimp: tenminste 10%
• VO en MBO nog beperkt tot krimpgebieden
In de komende twintig jaar zal het voortgezet onderwijs echter in vrijwel
alle regio’s met matige tot sterke krimp te maken krijgen.
Gevolgen van krimp voor onderwijs
• Leerlingenaantallen lopen terug
• Minder inkomsten
• Exploitatieproblemen (5% overcapaciteit -> 12% extra
exploitatiekosten)
• Een groter aandeel personele kosten
• Instroom jonge docenten vertraagt
• Kwaliteit van onderwijs staat onder druk
Boze ouders bezetten school Visvliet
Boze ouders bezetten school Visvliet
Wet- en regelgeving kleine scholen
• Lumpsum: personeelsbudget is gebaseerd op een bedrag per
leerlingen
• < 145: kleine scholen toeslag
• < 23: zeer klein scholen toeslag
• Opheffingsnorm: hangt af van # inwoners per vierkante kilometer in
een gemeente (23 – 200)
• Compensatie met scholen uit ander bestuur
• 3 jaar onder opheffingsnorm: dan bekostiging stop
• Maar: < 23 dan volgend jaar opgeheven
• Uitzonderingen mogelijk op <23: discretionaire bevoegdheid minister
Grenzen aan kleine scholen (Onderwijsraad)
Aanbeveling 2: steun experimentele initiatieven van scholenAangezien wetswijzigingen de nodige tijd vergen, bepleit de raad een optimale toepassingvan de wettelijke experimenteerruimte, zodat scholen op korte termijn de gevolgen van dalendeleerlingaantallen kunnen aanpakken. Voorwaarde is dat de experimenten bijdragen aan deversterking van de onderwijskwaliteit op de lange termijn en pluriformiteit waar mogelijk blijvengaranderen. Dit geldt voor zowel het basisonderwijs als het voortgezet onderwijs.
Initiatieven
Kansen met ICT
• Krimpvraagstuk:
mogelijkheden met ICT
• begeleidingstrajecten: PO
(Friesland), MBO (Zeeland)
• Oplossingsrichting: integrale
benadering, gericht op
betaalbaar houden van het
onderwijs en op het
introduceren van meer
flexibiliteit in het onderwijs
zelf.
http://vastgoedpro.blogspot.nl/2010/11/krimp.html
Onderwijs in krimpregio’s
financieel
schaal
huisvestingpersoneel
Effe
cte
n v
oo
r sc
ho
len
Be
tro
kke
ne
n
Op
loss
ing
sric
htin
ge
n
Inric
hte
n v
an
pro
cess
en
On
de
rste
un
d m
et
ICT
Onderwijs in krimpregio’s
Betaalbaar organiserenFlexibeler onderwijs
Vergroten competentiesleerkrachten
Slimmer, flexibelerplannen en roosteren
Vergrotenschaal van organiseren
Variëteit en flexibiliteit in het onderwijs
Effe
cte
n v
oo
r sc
ho
len
Be
tro
kke
ne
n
Op
loss
ing
sric
htin
ge
n
Inric
hte
n v
an
pro
cess
en
On
de
rste
un
d m
et
ICT
Leerling Leerkracht Schooldirectie SchoolbestuurOuders
financieel
schaal
huisvestingpersoneel
Onderwijs in krimpregio’s
Betaalbaar organiserenFlexibeler onderwijs
Vergroten competentiesleerkrachten
Slimmer, flexibelerplannen en roosteren
Vergrotenschaal van organiseren
Variëteit en flexibiliteit in het onderwijs
Effe
cte
n v
oo
r sc
ho
len
Be
tro
kke
ne
n
Op
loss
ing
sric
htin
ge
n
Inric
hte
n v
an
pro
cess
en
On
de
rste
un
d m
et
ICT
Leerling Leerkracht Schooldirectie SchoolbestuurOuders
financieel
schaal
huisvestingpersoneel
Op groepsniveauDoor effectief klassenmanagement de leerlingen maatwerk bieden.Optimaal gebruik maken van de moderne ICT-mogelijkheden op het gebied van:• plannen (flexibele organisatie in relatie tot flexibel aanbod)• leren en begeleiden van leerlingen• communicatie
Onderwijs in krimpregio’s
Betaalbaar organiserenFlexibeler onderwijs
Vergroten competentiesleerkrachten
Slimmer, flexibelerplannen en roosteren
Vergrotenschaal van organiseren
Variëteit en flexibiliteit in het onderwijs
Effe
cte
n v
oo
r sc
ho
len
Be
tro
kke
ne
n
Op
loss
ing
sric
htin
ge
n
Inric
hte
n v
an
pro
cess
en
On
de
rste
un
d m
et
ICT
Leerling Leerkracht Schooldirectie SchoolbestuurOuders
financieel
schaal
huisvestingpersoneel
Op leerlingniveau:Krachtige ICT-omgeving die leidt tot:• Leerstofaanbod in leerlijnen (leermiddelenmagazijn)• Reflectie op leren en leerbehoeftes• Samenwerking op leerlingniveau• Digitale samenwerkingsstructuur op leerling niveau
Doorlopen proces
Kennis/kunde optimaal inzettenVerwachtingen managenSamen optrekken en aanvullen
Wat is er al?Bestaande
situatie schetsen en toekomst ontwerpen
Stap voor stap behoeften en
gewenste onderwijsproces
schetsen
Programma van eisen; acties
benoemen per handeling
planning, fasering
Inschrijven
Inschrijven leerling
Vaststellen kenmerken en
behoeftes
Plannen komende roosterperiode
Vaststellen schoolrooster
Vaststellen onderwijs- en bedrijfsregels
Inschrijven personeel
Vaststellen rooster
leerkracht
Uitvoeren tactische planning
Vaststellen leertraject
komende periode
Plannen korte termijn
Vaststellen leeractiviteiten
Inplannen leeractiviteiten
Publiceren planning
Registreren aan-en afwezigheid
Vaststellen en reserveren resources
CommunicerenVastleggen afsprakenCommuniceren
Leren en begeleiden
Klaarzetten leermiddelen
Uitvoeren leeractiviteit
Beoordelen resultaat
Vaststellen observaties
Vaststellen voortgang
Inzien notities en afspraken
Summatieftoetsen
Beheren en arrangeren
Beheren beschrijving
leermiddelen
Beheren digitale leermiddelen
Beheren arrangementen
Onderwijs catalogus
Onderwijs Magazijn
Mini-stap Dotco
msc
hool
Cito L
OVS
MM
S Dot
com
scho
olSc
hatk
ist re
kene
nSc
hatk
ist le
zen
Veilig
lere
n lez
enM
aatw
erk
Ambr
asoft
Reke
ntuin
Taalz
eeTa
al op
maa
tTa
al in
beeld
Spell
ing op
maa
tSp
elling
in be
eldLe
kker
leze
nTa
ke it
easy
Nieu
wsbe
grip
XLPr
owise
pres
ente
rDr
. Digi
digib
ords
oftwa
reKla
ssen
assis
tent
Veil
ig ler
en le
zen
MS O
utloo
k mail
MS O
utloo
k age
nda
MS O
utloo
k ged
eelde
agen
daM
icros
oft O
utloo
k ged
eelde
take
nLiv
e@ed
u ged
eelde
docu
men
ten
Intra
net o
nder
wijsg
roep
Fier
1 Beheren beschrijving leermiddelen2 Beheren arrangementen3 Beheren digitale leermiddelen4 Inschrijven leerling5 Inschrijven personeel6 Vaststellen kenmerken en behoeftes7 Vaststellen onderwijs- en bedrijfsregels8 Vaststellen schoolrooster9 Vaststellen rooster leerkracht
10 Vaststellen leertraject komende periode11 Uitvoeren tactische planning12 Vaststellen leeractiviteiten13 Inplannen leeractiviteiten14 Publiceren planning15 Vaststellen en reserveren resources16 Registreren aan- en afwezigheid leerling17 Registreren aan- en afwezigheid leerkracht18 Klaarzetten leermiddelen19 Uitvoeren leeractiviteit20 Beoordelen resultaat21 Vastleggen observaties22 Vaststellen voortgang23 Inzien notities en afspraken24 Summatief toetsen25 Communiceren26 Vastleggen afspraken
ICT-systeem
Pro
cess
tap
Opb
reng
st
2.6 Vaststellen behoeftes en kenmerken van
de leerling
2.1 De leerkracht kan per leerling beschrijven
wat de voorkeur-leerstijl is, in termen die
matchen op de in de
Leermiddelencatalogus gehanteerde
beschrijvingen voor Leermiddelen.
2.2 De leerkracht kan van elke leerling
registreren, welk Leertraject deze
eventueel al op een andere school heeft
doorlopen en welke Leerdoelen dus reeds
zijn behaald.
Droom
Huidige situatie
Plateau 1
Communicatie
Primair proces
Logistiek
Administratief
Website Communityvoor docenten
Elektronischeleeromgeving
Digitaal / adaptief leermateriaal
Leerling-volgsysteem
Planning enroostering
Leerlingadministratie
Onderwijscatalogus
Nieuwe media
Functionaliteiten - systeemgebieden
Koppeling met leerlingvolgsysteem
Geïntegreerde leeromgeving
Analyse van aanwezige systemen
Mini-stap Dot
com
scho
ol
Cito
LO
VS
MM
S D
otco
msc
hool
Scha
tkis
t rek
enen
Scha
tkis
t lez
en
Veili
g le
ren
leze
n
Maa
twer
k
Ambr
asoft
Reke
ntui
n
Taal
zee
Taal
op
maa
t
Taal
in b
eeld
Spel
ling
op m
aat
Spel
ling
in b
eeld
Lekk
er le
zen
Take
it e
asy
Nie
uwsb
egrip
XL
Prow
ise
pres
ente
r
Dr.
Dig
i dig
ibor
dsoft
war
e
Klas
sena
ssis
tent
Vei
lig le
ren
leze
n
MS
Out
look
mai
l
MS
Out
look
age
nda
MS
Out
look
ged
eeld
e ag
enda
Mic
roso
ft O
utlo
ok g
edee
lde
take
n
Live
@ed
u ge
deel
de d
ocum
ente
n
Intr
anet
ond
erw
ijsgr
oep
Fier
1 Beheren beschrijving leermiddelen2 Beheren arrangementen3 Beheren digitale leermiddelen4 Inschrijven leerling5 Inschrijven personeel6 Vaststellen kenmerken en behoeftes7 Vaststellen onderwijs- en bedrijfsregels8 Vaststellen schoolrooster9 Vaststellen rooster leerkracht
10 Vaststellen leertraject komende periode11 Uitvoeren tactische planning12 Vaststellen leeractiviteiten13 Inplannen leeractiviteiten14 Publiceren planning15 Vaststellen en reserveren resources16 Registreren aan- en afwezigheid leerling17 Registreren aan- en afwezigheid leerkracht18 Klaarzetten leermiddelen19 Uitvoeren leeractiviteit20 Beoordelen resultaat21 Vastleggen observaties22 Vaststellen voortgang23 Inzien notities en afspraken24 Summatief toetsen25 Communiceren26 Vastleggen afspraken
ICT-systeem
Droom
Huidige situatie
Plateau 1
Tijdspad
ICT kansen bij krimp: adaptief leermateriaal
Inspelen op individuelebehoeftes van leerlingen
ICT kansen bij krimp: flip de klas
Meer tijd voor interactie in de klas
ICT kansen bij krimp: Afstandsleren MBO
Leerprestaties vergelijkbaar met ‘reguliere’ wijze
ICT kansen bij krimp: webinar
Via web, op afstand instructie geven, vragen stellen
Rijdende school: mix op afstand, op locatie
Criteria onderwijstijd
• Docent: activiteit valt onder pedagogisch-didactische
verantwoordelijkheid van docent
• Onderwijsprogramma: activiteit draagt bij aan te realiseren onderwijsdoelen
• Leerling: activiteit is uitdagend, inspirerend, leerzaam
Registratie: adequate administratie van deelname/participatie
Verantwoordelijkheid: instelling beschikt over mogelijkheden om kwaliteit te
controleren en indien nodig in te grijpen
Huidige casuïstiek gericht op:
leren en instructie op afstandstand
adaptief digitaal leermateriaal
Zie: http://onderwijstijd.kennisnet.nl/
Tips voor aanpak
• Integrale aanpak vanwege complexiteit en urgentie
• Programma van Eisen helpt dit inzichtelijk maken en
scherpe vragen aan leverancier te stellen
• Inventariseer wat je al hebt en plot dit op het PvE
• Digitaal leermateriaal en leerling volgsysteem
uitermate belangrijk.
• Niet alles tegelijk maar wacht niet af!
Stappen voor vervolg
• Nieuwe begeleidingstrajecten
• Webdossier: kennisnet.nl/kansenbijkrimp
• Vervolgactiviteiten:
Themasessies
Samenwerkingsverbanden, expertisecentrum krimp PO-Raad
Inventariseren MBO en VO
Cases verzamelen, oplossingsrichtingen
verder uitwerken en onderzoeken
Bedankt voor uw aandacht!
Sandra ter Horst- programmamanager e-mail: [email protected]: @sandraterhorst
Kennisnet.nl
twitter: @kennisnet