Bu kitap, ideCAD Mimari 5 Enterprise programnn kullanm ile ilgili aklamalar iermektedir. Kullanm hakk, ideYAPI Ltd. ti. ile yaplan anlamalar dorultusunda kazanlr. Programa ait dokmanlarn (el kitab, cd, disket vb.) izinsiz olarak kopyalanmas, oaltlmas, oklu lisans anlamalar dnda, birden fazla bilgisayarda kullanlmas yasaktr. Bu kitabn ierii haberli/habersiz yalnz ideYAPI Ltd. ti. Tarafndan deitirilebilir. Bu kitap, Microsoft Word 2003 ile yazlmtr. Kitapta kullanlan, Windows ve Microsoft Word, Microsoft Corporation isim ve ticari markalardr. Bu kitabn basm hakk, 5846 sayl Fikir Ve Sanat Eserleri Koruma Kanunu'nca gvence altna alnmtr.

Eyll 2005 (Ver 5.487) ideYAPI BLGSAYAR DESTEKL TASARIM MHENDSLK DANIMANLIK TAAH. LTD. T. www.idecad.com.tr

Fevzi akmak Cad. Fatih Apt. NO:57/5 16050 Osmangazi/BURSA Tel Faks :(0 224) 220 67 17 :(0 224) 223 13 71

Barbaros Bulvar Dalbudak Sk. Snmez Apt. 2/4 Beikta/STANBUL Tel Faks :(0 212) 236 38 46 :(0 212) 236 38 49

NDEKLERBlm 1 Giri_________________________________________________________________ 1Programn altrlmas ve lk Ekran _______________________________________________________1 Kullanc Etkileimi _____________________________________________________________________2 Arayz ______________________________________________________________________________2 Men _______________________________________________________________________________3 Toolbarlar ve konlar ___________________________________________________________________4 KsaYollar ____________________________________________________________________________7 Bilgi Satr ____________________________________________________________________________9 Obje Bilgilerini Gster _________________________________________________________________11 Mesaj Satr __________________________________________________________________________11 Diyaloglar ___________________________________________________________________________11 Pencereler __________________________________________________________________________12 Kat Pencereleri_______________________________________________________________________12 Grn, Perspektif ve Aksonometrik Perspektif Pencereleri __________________________________14 Plan Pencereleri ____________________________________________________________________14 Grn Pencereleri ________________________________________________________________14 Perspektif Pencereleri _______________________________________________________________16 Aksonometrik Perspektif Pencereleri ___________________________________________________19 Kesit ve Grn Pencereleri ___________________________________________________________21 2B Pencereler________________________________________________________________________26 allan pencereyi deitirmek (Pencere semek) ___________________________________________27

Blm 2 Programn zelletirilmesi ____________________________________________ 29Toolbar , Men zelletirme ve Ksa yol Tanmlama _________________________________________29 Obje Niteliklerinin zelletirilmesi _______________________________________________________31 Genel Ayarlar ________________________________________________________________________33

Blm 3 Temel Konular ______________________________________________________ 39Obje Seimi _________________________________________________________________________39 Komut ve Bilgi Girii___________________________________________________________________43 lek ______________________________________________________________________________45 Girdi Birimleri________________________________________________________________________47 Orijin ve Koordinat Kutusu _____________________________________________________________49 izim Snr __________________________________________________________________________53 Izgara Sistemi ________________________________________________________________________54 Dm Noktas ve Obje _______________________________________________________________58 Obje Bamllk _______________________________________________________________________62 Dm Noktas lemleri _______________________________________________________________65 Kat ve Kat Tanmlar___________________________________________________________________69

I

indekiler Grnt____________________________________________________________________________ Plan lek Ayarlar ___________________________________________________________________ Katman ____________________________________________________________________________ Objelerin Katlardaki Grnrl________________________________________________________ Obje Kontur izimi___________________________________________________________________ Network zerinden proje paylam ______________________________________________________ ideCAD Teamin altrlmas ___________________________________________________________ Projeyi paylama amak _______________________________________________________________ Servera Balanmak ___________________________________________________________________ Serverdan Balanty Kesmek ___________________________________________________________ Paylamdaki projeye ortak olmak________________________________________________________ Kullanc Haklar______________________________________________________________________ Obje Yardmc Toolbarlar _____________________________________________________________ Obje Ayarlar Diyaloglar _______________________________________________________________ Geometri kon Destei ________________________________________________________________ Mimari Plan-Kalp Plan ________________________________________________________________ Vazgeme Metodlar __________________________________________________________________ mleler ____________________________________________________________________________ Dik Metodu ________________________________________________________________________ Dik Referans _______________________________________________________________________ Paralel Referans_____________________________________________________________________ En Yakn Nokta _____________________________________________________________________ Orta Nokta ________________________________________________________________________ Lokal Nokta Tanmla_________________________________________________________________ Lokal Koordinat Sistemi Tanmla________________________________________________________ Obje Bul __________________________________________________________________________ Nesne Ekle ________________________________________________________________________ Aks_______________________________________________________________________________ Duvar_____________________________________________________________________________ Kap / Pencere ______________________________________________________________________ Kap / pencere izim yardmclar _______________________________________________________ Kolon _____________________________________________________________________________ Kolon Bal _______________________________________________________________________ Kiri ______________________________________________________________________________ 73 76 77 81 83 85 85 86 88 89 89 89 91 92 94 96 98 99

Blm 4 Paylam ____________________________________________________________85

Blm 5 izim Teknikleri _____________________________________________________91

Blm 6 Destek Komutlar __________________________________________________ 101101 102 103 104 104 104 105 105 106 107 123 152 152 169 199 204

Blm 7 ideCAD Mimari Objeleri ____________________________________________ 107

II

indekiler Panel ______________________________________________________________________________220 Tekil temel _________________________________________________________________________233 Srekli temel________________________________________________________________________244 Mahal _____________________________________________________________________________255 Deme ___________________________________________________________________________269 Radye Deme ______________________________________________________________________289 Tarama ____________________________________________________________________________299 llendirme _______________________________________________________________________315 Ktphane _________________________________________________________________________331 at _______________________________________________________________________________338 at izimi__________________________________________________________________________351 Merdiven __________________________________________________________________________366 Yaz _______________________________________________________________________________411 Yaz izim teknikleri __________________________________________________________________413 izgi ______________________________________________________________________________415 Eri _______________________________________________________________________________419 ember ___________________________________________________________________________424 Yay _______________________________________________________________________________427 Elips ve Eliptik ekiller ________________________________________________________________430 Resim _____________________________________________________________________________436 Kontur izgileri ______________________________________________________________________438 Geometri Kontrol___________________________________________________________________439

Blm 8 Kopyalama _________________________________________________________ 443Kopyalama ilemleri __________________________________________________________________443 Kat kopyala _______________________________________________________________________443 Kopyala ve yaptr _________________________________________________________________444 Klonla ___________________________________________________________________________446 Obje oalt _______________________________________________________________________446 Gelimi obje oalt ________________________________________________________________447 Kontur kopyala ve kontur yaptr _____________________________________________________448 Dosyaya kopyala___________________________________________________________________449 Dosyadan yaptr __________________________________________________________________449 Arivleme ________________________________________________________________________450 Kopyalama teknikleri _________________________________________________________________450 Katlar aras kopyalama ______________________________________________________________450 Bir projeden baka bir projeye kopyalama_______________________________________________450 2B-3B pencereler aras kopyalama ilemleri _____________________________________________450 2B-2B pencereler aras kopyalama ilemleri _____________________________________________450

Blm 9 Proje ______________________________________________________________ 453 III

indekiler Kaydetme lemleri __________________________________________________________________ Projeyi kaydet ____________________________________________________________________ Projeyi farkl kaydet________________________________________________________________ Sktrarak kaydet _________________________________________________________________ 3DS export ______________________________________________________________________ DXF export ______________________________________________________________________ DWG export _____________________________________________________________________ DWF export _____________________________________________________________________ VRML export_____________________________________________________________________ IFC export _______________________________________________________________________ Ayarlar kaydet ___________________________________________________________________ ablon projesi oluturmak ___________________________________________________________ Ekran Grnts Kaydet____________________________________________________________ Otomatik kayt ___________________________________________________________________ Proje yedei______________________________________________________________________ Rapor kaydet _____________________________________________________________________ Ykleme lemleri ___________________________________________________________________ Yeni proje _______________________________________________________________________ Proje A_________________________________________________________________________ 3DS mport ______________________________________________________________________ Dxf mport_______________________________________________________________________ Dwg mport______________________________________________________________________ IFC mport_______________________________________________________________________ Ayarlar ykle_____________________________________________________________________ Proje yedeklerinin yklenmesi _______________________________________________________ ideCAD Mimari 5 versiyonu ncesi dosyalarn yklenmesi _________________________________ Kaydedilmi raporun yklenmesi _____________________________________________________ Yazdrma/izdirme lemleri___________________________________________________________ Kalem kalnlklar ve renk ayarlar _____________________________________________________ Projeyi yazcya/iziciye gnderme ____________________________________________________ ideCAD Wrep ____________________________________________________________________ Baka CAD programlar ile veri alverii _______________________________________________ Prn/Plt dosyas olarak yazdrma ______________________________________________________ Raporlarn yazdrlmas _____________________________________________________________ Kamera ___________________________________________________________________________ Kamera ayarlar ___________________________________________________________________ Kamera tanmla ___________________________________________________________________ Ik kayna ________________________________________________________________________ Noktasal Ik Kayna Ayarlar ________________________________________________________ 453 453 453 454 454 454 455 456 457 457 458 458 459 460 460 461 461 461 462 463 463 464 465 465 465 465 466 466 466 468 469 469 470 470 471 471 471 472 472

Blm 10 3-B Grn ve Perspektif__________________________________________ 471

IV

indekiler Ynlendirilmi Ik Kayna Ayarlar ____________________________________________________473 Spot Ik Kayna Ayarlar ____________________________________________________________474 Noktasal k ______________________________________________________________________475 Ynlendirilmi k__________________________________________________________________476 Spot k _________________________________________________________________________476 Materyaller _________________________________________________________________________477 Bileik materyaller _________________________________________________________________477 Bileik materyalin herhangi bir objeye atanmas___________________________________________477 Bileik materyal editr diyalogu ______________________________________________________478 Materyal (yzey dokusu) tanm _______________________________________________________479 Materyal diyalogu __________________________________________________________________479 Materyalin herhangi bir objeye atanmas ________________________________________________481 3B Perspektif ve Kat Modelleme________________________________________________________481 Perspektif - Grn Pencereleri ve Grnt Konfigrasyonu _______________________________481 Grn Pencereleri _______________________________________________________________484 Perspektif Pencereleri ______________________________________________________________486 Aksonometrik Perspektif Pencereleri __________________________________________________489 Render ____________________________________________________________________________491 Radiosity zm oluturma _________________________________________________________491 Render grnt oluturma ___________________________________________________________492 ideCAD Rendera aktarma ___________________________________________________________493

Blm 11 2-Boyut___________________________________________________________ 4952B obje (ilkel obje) ilemleri____________________________________________________________495 lkel objeler_______________________________________________________________________495 Blok yap _________________________________________________________________________495 Obje parala ______________________________________________________________________495 Uzat ____________________________________________________________________________495 Trim ____________________________________________________________________________496 Break ___________________________________________________________________________497 lekle (Scale) ____________________________________________________________________497 Fillet ____________________________________________________________________________498 Chamfer _________________________________________________________________________498 Simetri (mirror) ___________________________________________________________________499 Ofset____________________________________________________________________________499 Ta _____________________________________________________________________________500 Teet ___________________________________________________________________________500 Alan ve evre _____________________________________________________________________500 Uzaklk __________________________________________________________________________501 A______________________________________________________________________________501 2B izimleri ________________________________________________________________________501

V

indekiler 2B izim pencereleri_______________________________________________________________ Kesit____________________________________________________________________________ Grn_________________________________________________________________________ 2B izim Olutur__________________________________________________________________ Vektr izim Olutur ______________________________________________________________ Vaziyet plan _____________________________________________________________________ Pafta Dizayn _______________________________________________________________________ Yeni Pafta Olutur _________________________________________________________________ Pafta Ayarlar _____________________________________________________________________ Pafta Blou Oluturma _____________________________________________________________ Pafta Blou Ayarlar ________________________________________________________________ Pafta Blou Ekle___________________________________________________________________ Pafta Blou Gncelle _______________________________________________________________ Detaylandrlm Yap Metraj __________________________________________________________ Birimler _________________________________________________________________________ Malzemelerin Tanm_______________________________________________________________ Tanmlanan yap bileenlerin kayt edilmesi______________________________________________ Kayt edilmi yap bileenlerin yklenmesi_______________________________________________ Yap malzemelerin objelere atanmas __________________________________________________ Yap Bileenleri Metraj Raporlar ______________________________________________________ Maliyet Raporlarnn Hazrlanmas_____________________________________________________ DIN227 standartna gre metraj oluturulmas___________________________________________ II BV standartna gre metraj oluturulmas _____________________________________________ Duvar, Sva ve Tavan Svas Metraj ____________________________________________________ Metraj raporu oluturmak ___________________________________________________________ Metraj raporunun ierii ____________________________________________________________ ideCAD Rapor program ______________________________________________________________ 501 502 502 503 504 504 505 505 505 506 508 509 509 511 511 512 513 513 513 536 536 538 538 538 538 539 539

Blm 12 Metraj ___________________________________________________________ 511

Blm 13 Proje Nasl Yaplr? ________________________________________________ 541Programn Balatlmas _______________________________________________________________ 541 aptan Proje Konturunun Belirlenmesi __________________________________________________ 541 Kat Tanmlar _______________________________________________________________________ 543 izime Balanmas___________________________________________________________________ 543 Mahal Tanmlama ___________________________________________________________________ 543 Kap/Pencere _______________________________________________________________________ 543 Tefri _____________________________________________________________________________ 544 Merdiven __________________________________________________________________________ 544 llendirme ______________________________________________________________________ 544 Kolonlar___________________________________________________________________________ 545

VI

indekiler Yeni Katlarn ve izilmi Bir Katn Kopyalanmas____________________________________________545 Kesit ve Grn ____________________________________________________________________546 2 Boyutlu Mdahale __________________________________________________________________546 izdirme___________________________________________________________________________546 Genel _____________________________________________________________________________546

Blm 14 Render ve Animasyon ______________________________________________ 549ideCAD Mimari den ideCAD Render a proje aktarm ______________________________________549 ideCAD Render alma ekran _________________________________________________________549 Materyallerle alma _________________________________________________________________550 Ik kaynaklar _______________________________________________________________________555 Kameralar __________________________________________________________________________556 Radiosity zm oluturma ___________________________________________________________557 Otomatik dzelt _____________________________________________________________________558 Render grnt oluturma _____________________________________________________________558 Animasyon _________________________________________________________________________560 Bir projeye 3ds izimler import etme ____________________________________________________561 Temel konular ______________________________________________________________________562 Obje zel noktalar___________________________________________________________________566 Edit ilemleri________________________________________________________________________567 Dosya ilemleri ______________________________________________________________________572 Ktphane oluturma _________________________________________________________________576 Hazr objeler________________________________________________________________________576 rneklerle ktphane oluturma________________________________________________________593 rnek_1 : Sehpa Oluturma __________________________________________________________593 rnek_2: Koltuk Oluturma ___________________________________________________________596

Blm 15 ideCAD ODT Kap-Pencere Oluturmak ______________________________ 599Dio zerine ________________________________________________________________________599 Proje ______________________________________________________________________________600 Dizayn Ayarlar ______________________________________________________________________601 Grnm __________________________________________________________________________603 3B Grnm________________________________________________________________________605 Seim _____________________________________________________________________________606 Ortogonal __________________________________________________________________________606 Undo______________________________________________________________________________607 Redo ______________________________________________________________________________607 Atlayclar __________________________________________________________________________607 Koordinat Sistemi ____________________________________________________________________609 zelletirme________________________________________________________________________610 Ara Yz____________________________________________________________________________610

VII

indekiler Obje izimleri ______________________________________________________________________ Spline _____________________________________________________________________________ Obje Edit __________________________________________________________________________ Transformasyonlar __________________________________________________________________ Kasalar ____________________________________________________________________________ Materyal___________________________________________________________________________ Parametreler _______________________________________________________________________ Profil _____________________________________________________________________________ Adm Adm Pencere Oluturmak _______________________________________________________ Ayrclar izmek ___________________________________________________________________ 1. Pencerenin Devam Olarak 2. Pencereyi Tanmlayalm ____________________________________ Adm Adm Kap Oluturmak __________________________________________________________ 613 621 629 630 633 637 638 640 645 650 653 658

Blm 16 Tm Komutlar ____________________________________________________ 681 ndeks _______________________________________________________________________ i

VIII

Blm 1 Giri Programn altrlmas ve lk EkranProgram kurulduktan sonra bilgisayar kapatlr. Kilit (dangle) lpt1 portunun zerine taklr. Birden fazla kilit kullanlyorsa, kilitler st ste taklabilir. Printer kablosu kilidin zerine taklr. Bilgisayar tekrar alr ve program altrlr. Program altrldnda kullanc hasp key not found hasp donanm kilidi bulunamad- mesaj ile karlaabilir. Bu mesaj ile karlamamak iin u ilemler yaplabilir. Kullanlan kilit, altrlan programa ait olmayabilir. Doru program altrlmaldr. Kilidin zerinde programn ad yazldr. ideCAD Statik program yanlzca ideCAD Statik kilidiyle, ayn ekilde ideCAD Mimari program sadece ideCAD Mimari kilidi ile alr. Kilit yerine tam oturmam olabilir. Kilit donanmnn bilgisayara tanmlanmasnda kullanlan program(src), ideCAD kurulumu srasnda doru yklenmemi olabilir. Bu sorunu amak iin; program kurduunuz klasrn altnda drivers klasrne bakn. Bu klasrn ierisinde hdd32.exe dosyasn bulacaksnz. Bu dosyay altrn ve kurulumu tamamlayn. Bylece kilit donanmn bilgisayarnza tanmlam olacaksnz. Sorun alamazsa ideYAPI teknik servisine bavurun. Program altrld anda Proje A ve Yeni Proje komutlar aktif, dierleri aktif deildir. Program ilk kez altrldnda kullanc ya yeni bir projeye balar ya da mevcut bir projeyi aar. Yeni proje amak iin Yeni Proje ikonu tklanr. Yeni proje diyalogu alr. Yeni Proje diyalogunda, proje ayarlarn belirleyen seenek bulunmaktadr. Son ayarlar kullanarak balat: Bu seenek iaretlenirse, program bir nceki aamada alan projenin ayarlarn yeni projede aktif hale getirir. Bu seenek altnda ayrca En son kullanlan mateyaller ve En son kullanlan bileik materyaller eklinde iki seenek daha mevcuttur. Bu seenekler iaretlenirse, bir nceki aamada alan projenin materyalleri ve bileik materyalleri yeni projede aktif hale gelir. Varsaylan kullanarak balat(Ayarlar ilk hale getir): aretlenirse, program varsaylan(default) ayarlarla yeni bir proje aar. ablon kullanarak balat: aretlenirse, hazrda bulanan proje ablonlarndan birini seerek yeni bir proje alr. Drt adet klasrde drt tane ablon bulunmaktadr. Yeni projenin ayar olarak kullanlmak istenen ablon, sol tu ile tklanr. Uygun bir seenek seilerek A butonu tklanr. Bylece programda dier komutlar da aktif duruma gelir. Proje yklemek iin Proje A ikonu tklanr. Proje Ykle diyalogunda gerekirse klasr deitirilir.

1

Giri Alacak proje tklanr. n grnt satr aktif ise projenin grnts diyalogda izlenir. A butonu tklanarak seilen proje alabilir. Daha nce kullanc bir proje kaydetmi olabilir. Bu durumda program altrldnda, program, en son kayt edilen projeyi otomatik aabilir. Projenin otomatik almas, Ayarlar/Genel Ayarlar diyalogunda yer alan Alta Son Projeyi Ykle seeneine baldr. Bu seenek iaretli ise, son kayt edilen proje, program altrldnda yukarda bahsedildii gibi otomatik alr. Son kayt edilen projenin, balangta otomatik yklenmesi istenmiyorsa, bu seenein iareti kaldrlr. Bu durumda kullancnn Proje/A ile projeyi amas gerekecektir. Bunlara ek olarak, programda allan son drt proje, proje mens altnda tutulur. Proje mensnden ilgili projenin adnn yer ald satr tklanarak ilgili proje alabilir. Bu olanak, kullancy proje dizinini arama zahmetinden kurtarr.

Kullanc EtkileimiArayzProgram altrldnda karmza gelen ekran programn arayz diye adlandracaz. Ekrann en st ksmnda program Title Bar yer alr. Buras program ad ve zerinde allan projenin yazl olduu satrdr. Bunun hemen altnda menler yer alr. Programdaki komutlar menlerde yer alr. Menlerin altnda ve ekrann sol tarafnda toolbarlar bulunur. Toolbarlar, komutlara tek tklamada ulamay salayan komut ikonlarndan oluur. Yeni bir proje aldnda ekranda zemin kat plan penceresi ve bu pencerenin sanda, n, sa ve perspektif pencereleri yer alr. Burada bilgi girileri kat plan penceresinde yaplr. Kat plannda girilen boyutlu objeler ezamanl olarak grnt pencerelerinde grntlenirler. Grnt pencerelerinde yeni bilgi girii yaplamaz. Ancak, plan penceresinde girilen objeler, grnt pencerelerinden herhangi birinde seilip bu objelerin zellikleri (ayarlar) deitirilebilir. Ekrandaki grnt dzeni iin programda farkl seenekler mevcuttur. Farkl grnt konfigrasyonlar iin Grnt/Grnt Konfigrasyonu satrn tklayn. Alan diyalogdan farkl bir konfigrasyon sein. Tamam butonuna tklayarak diyalogdan ktnzda grnt konfigrasyonu deiecektir. Herhangi bir grnty tam ekran olarak grmek isterseniz, ilgili grntnn sa st kesindeki ok eklindeki butona tklayn. lgili grnt ekran kaplayacaktr. Tekrar nceki duruma dnmek iin sa st kedeki butona tekrar tklayn. Grnt pencerelerindeki grnty deitirmek de mmkndr. Bunun iin, ilgili pencere zerinde farenin sa tuu tklanr. Alan mendeki Grnt Deitir alt mensnden alt, st, sol, sa, n, arka seeneklerinden biri tklanr. Yine ayn yerdeki Aksonometrik Grntler altmensnden tanml bir aksonometrik grnt seilebilir. lgili satr tklandktan sonra ilgili pencere seilen grnty gsterir.

2

Giri

MenMenler, komutlarn belirli bir mantk erevesinde gruplara ayrlp listelendii blmdr. Men balklar, ilgili mennn ierdii komutlar hakknda fikir verir. rnein; aks, kolon kiri, izgi vb. obje izim komutlar iz mensnde, ta, dndr, fillet, trim, obje zellikleri vb. projede baz deiiklikler yapmak iin kullanlan komutlar Deitir mensnde yer alr.

Menlerdeki komutlar altrmak iin; fare imleci men satrna gtrlr ve farenin sol tuu tklanr. Fare imleci men zerinde kaydrlr. stenilen komut satr zerine gelindiinde sol tu tklanr. Yukarda da deinildii gibi, menlerdeki komutlar belirli bir mantk erevesinde gruplandrlmlardr. Fakat, kullanc isterse bu dzeni kendi istekleri dorultusunda deitirebilir. ideYAPI menleri zelletirilebilir menlerdir. Aralar/zelletir altndan zelletir tklanr. zelletir diyalou ekrana gelir. Bu diyalog ekranda iken menlerdeki komutlar almaz. Fare imleci deitirilmek istenen men zerine gtrlr ve sol tu tklanr. Men listesi alr. Listeden komut kartlacaksa, imle ilgili komut satrnn zerine getirilir. Farenin sol tuu tklanr, basl tutularak imle izim alan zerine getirilir ve braklr. lgili komut satrnn artk mende yer almad grlr. Menye komut eklemek iin; zelletir diyaloundaki kategori kutucuunun sandaki aa ok butonu farenin sol tuu ile tklanr. Alan komut kategori listesinden, komut kategorisi sol tu ile tklanarak seilir. Seilen kategoriye ait komut ikonlar, yandaki Dmeler blmnde grntlenir. konlar tklandnda, ikon hakkndaki aklama Tanmlama blmnde grntlenir. stenilen dmenin zerine farenin sol tuu tklanr. Tu basl tutularak imle men zerine kaydrlr. Men zerine gelindiinde, imlele birlikte bir izginin de men zerinde hareket ettii grlr. Farenin sol tuu serbest brakldnda, zelletir diyaloundan alnan komut menye

3

Giri eklenir. Kapat butonu tklanarak zelletirme diyaloundan klr. zelletirilen menler, tekrar programdaki orijinal haline getirilmek istenirse; zelletir diyaloundaki Toolbarlar sekmesine geilir. Buradaki Meny Sfrla butonu farenin sol tuu ile tklanr. Ekrana gelen Meny gerekten sfrlamak istiyor musunuz? sorusuna Evet butonu tklanarak yant verilirse, yaplan deiiklikler iptal olur. Menler programdaki orijinal haline dnr. zelletir diyalogunda herhangi bir komut farenin orta tuuna atanabilir. Baka bir deyile, farenin orta tuunu kullanarak, herhangi bir komutu altrabilirsiniz. Herhangi bir komut farenin orta tuuna atanmak istenirse; zelletir diyalogunda, atama yapmak istediniz komutun ikonunu dmeler blmnden sein. Fareye ata butonunu tklayn. zelleitir diyalogunu kapatn ve farenin orta buuna basn. Atadnz komut alacaktr.

Toolbarlar ve konlarkon, komutu temsil eden simgedir. Toolbarlar ise, zerinde ikonlarn yer ald ara ubuklardr. Toolbarlar kullancnn komutlara eriiminde kolaylk salar. Menlerde komut aramak yerine, komutlara toolbardan tek tklama ile ulamak nemli zaman tasarrufu ve almada akclk salar.

Programdaki toolbarlar, Sabit Toolbarlar ve Yzer Toolbarlar olmak zere iki ksma ayrlabilir. Sabit toolbarlar ekran kenarlarnda srekli olarak yer alrlar. Bu toolbarlarda programda sk kullanlan komut ikonlar yer alr. Yzer toolbarlar, baz komutlar aktif iken ekranda beliren, ilgili komut modundan kldnda tekrar kaybolan toolbarlardr. Bu toolbarlarda, ilgili mod ile ilikili komutlar yer alr. rnein; duvar izim modu aktif iken ekrana gelen Duvar toolbarnda, Srekli Duvar, Drtgen Duvar ve Duvar Ayarlar gibi komut ikonlar yer alr. Toolbarlar ve ikonlar, programda kullanlma sklklarna ve komutlarn birbirleri ile olan ilikilerine gre dzenlenmilerdir. Ancak bunlar kullanc tarafndan zelletirilebilir. Kullanc istedii ikonlar toolbarlara ekleyip kartabilir, programa yeni toolbarlar ilave edebilir, toolbarlar ap kapatabilir. Toolbar zelletirmek iin;

4

Giri Aralar/zelletir/zelletir tklanr. zelletir diyalou ekrana gelir. Bu diyalog ekranda iken men ve toolbarlardaki komutlar almaz. Toolbarlara yeni komut ikonu eklemek iin; zelletir diyaloundaki kategori kutucuunun sandaki aa ok butonu farenin sol tuu ile tklanr. Alan komut kategori listesinden, komut kategorisi sol tu ile tklanarak seilir. Seilen kategoriye ait komut ikonlar, yandaki Dmeler blmnde grntlenir. konlar tklandnda, ikon hakkndaki aklama Tanmlama blmnde grntlenir. stenilen dmenin zerine farenin sol tuu tklanr. Tu basl tutularak imle istenilen toolbar zerine kaydrlr. Toolbar zerine gelindiinde, imlele birlikte bir izginin de toolbar zerinde hareket ettii grlr. Farenin sol tuu serbest brakldnda, zelletir diyaloundan alnan komut toolbara eklenir. Toolbarda mevcut bir komut ikonunu toolbardan kartmak iin; mle ilgili ikon zerine getirilir. Farenin sol tuu tklanp basl tutularak izim alan zerine kaydrlr ve sol tu braklr. Toolbarlardaki ikonlar kopyalamak da mmkndr. Fare imleci kopyalanacak ikon zerine kaydrlr. Klavyeden Ctrl tuu basl tutularak sol tu tklanr ve basl tutularak ikonun kopyalanaca toolbar zerine kaydrlr. Tu serbest brakldnda ikonun bir kopyasnn daha olutuu grlr. Ayn ilem Ctrl tuuna baslmadan yaplrsa, ikon bulunduu yerden baka bir yere tanr. Yzer toolbarlara ikon eklemek iin nce bu toolbarlar ekrana getirmek gerekir. zelletir diyalounda Toolbarlar sekmesine geilir. Buradaki Toolbarlar listesinden, ilgili toolbarn adnn nndeki kutucuk farenin sol tuu ile tklanarak iaretlenir. Toolbar ekranda belirir. Tekrar Komutlar sekmesine geilir ve ikon ekleme ilemi yukarda anlatlan ekilde gerekletirilir. Programa yeni Toolbar eklemek iin;

5

Giri Toolbarlar sekmesine geilir. Yeni butonu farenin sol tuu ile tklanr. Alan diyaloa yeni yaratlan toolbar iin bir isim yazlr. Tamam butonu tklandnda diyaloun ortasnda bo bir toolbar belirir. Toolbara verilen isim de listede yerini alr. Bu aamadan sonra Komutlar diyalouna geilir ve yeni yaratlan toolbara komut ikonlar eklenir. Yaratlan toolbar dier sabit toolbarlar gibi ekran kenarlarna yerletirilebilir. Fare imleci toolbar zerine getirilir. Sol tu tklanp basl tutulur ve imle ekran kenarna kaydrlr. Tu brakldnda toolbar ilgili kenara yerleir. Yaratlan toolbar silinmek istenirse; zelletir mensnden toolbarlar sekmesine geilir. Toolbarlar listesinden ilgili toolbar farenin sol tuu ile tklanarak seilir. Sil butonu farenin sol tuu ile tklanr. ..... toolbarn silmek istediinizden emin misiniz? sorusuna Evet butonu tklanarak yant verildiinde, toolbar silinir. Programdaki mevcut (orijinal) toolbarlar silinemez. Ancak bunlar zerinde yaplan deiiklikler geri alnabilir. Sfrla butonu tklanrsa, Toolbarlar listesinde seili bulunan toolbardaki deiiklikler, Hepsini Sfrla butonu tklanrsa, btn toolbarlarda yaplan deiiklikler geri alnr. Sfrlanan toolbarlar programdaki orijinal hallerine geri dnerler. Ekranda toolbarlarn oalmas, kullanlabilir izim alann daraltr. Bunu engellemek iin toolbarlarn bazlarn kapatarak izim alann geniletmek yerinde olur. Proje yapmnn baz aamalarnda baz komutlar hi kullanlmaz ya da ender olarak kullanlr. Buna gre, kullanlmayan ya da az kullanlan komutlarn yer ald toolbarlar kapatlabilir. Gerekirse bu toolbarlar yine alabilir. Toolbarlar kapatp amak iin; Fare imleci ekranda grnen toolbarlarn ya da men ubuunun bo bir blgesine kaydrlr ve farenin sa tuu tklanr. Alan mende, programda bulunan sabit toolbarlarn isimleri ve zelletir komut satr yer alr.

6

Giri Ak toolbar isimleri iaretli, kapal toolbar isimleri iaretsizdir. Fare imleci men zerinde kaydrlr ve almak ya da kapatlmak istenen toolbar zerine gelindiinde sol tu tklanr. Toolbar ak ise kapanr, kapal ise alr. rnek komutlar ve ikonlar: Komut Proje Kaydet Aks Yeni Proje kon

KsaYollarKsa Yollar, komutlarn klavye ile altrlmasn salar. rnein Ctrl ve W tuuna ayn anda baslrsa Zoom Pencere komutu iletilir. Programda varsaylan ksayol tular aadaki gibidir. Komut izdir En Yakn Nokta Geri Al Hepsini Se Hibirini Seme Hzl izim modu leri Al Mimari Plan/ Kap plan Kopyala Obje zellikleri Ksayolu Ctrl + P F6 Ctrl + Z Ctrl + A Ctrl + D Ctrl + H Ctrl + Y Shift + Tab Ctrl + C Ctrl + E

7

Giri Orta Nokta nceki Pencere Proje A Projeyi Kaydet Seimi Kaydet Seimi Hatrla Sil Sonraki Pencere Yaptr Yardm Yeni Proje Yeniden Olutur Zoom izim Zoom Pencere F5 Alt + Down(Aa Ok) Ctrl + O Ctrl + S Ctrl+Shift+C Ctrl+Shift+V Delete Alt + Up(Yukar ok) Ctrl + V F1 Ctrl + N F4 Ctrl + X Crtl + W

Kullanc, ksa yol tularn istedii ekilde ayarlayabilir. Aralar/zelletir/zelletir komutuyla zelletir diyalogunu aar. Ksa yol Tanmlama sekmesinde tm komutlar listelenecektir. Kullanc istei komutu seer ve klavyeden atamak istedii tu veya tulara basar. Program atanan ksa yol tuunun baka komutla akp akmad bilgisini kullancya iletir. Ksa yol akmas varsa, akan komutlara ait ksa yol tular deitirilir. zelletir ksa yol tular diyalogunda bulunan Sfrla butonu, ksa yollar varsaylan durumuna dndrr. Sil butonu ise atanan bir ksa yolu iptal eder. Komutlara ksa yol atarken A,B,D,1,3.9 vb. tek tular atamamak gerekir. nk, bu tular programda yaz yazarken ya da rakam girerken srekli kullanlan tulardr. Bu durumda, rnein; yaz yazarken bu

8

Giri karakterler kullanldnda program yaz modundan kacak, tua bal komut alacaktr. Bunun yerine ksa yol olarak Ctrl+A, Alt+G vb. ift tular kullanmakta fayda vardr.

Bilgi SatrBilgi satr

Bilgi satr programn sol alt kesindedir. Fare imleci obje zerine geldiinde, obje ile ilgili bilgiler burada kullancya iletilir. Bu bilgiler, obje geometrik zellikleri ve obje isimleridir. Obje Ad Aks Duvar Kap/Pencere Kolon Kiri Panel Tekil Temel Srekli Temel Mahal Deme Basit Tarama Bitmap Tarama Bilgi Satr Ad/Orijine Olan Uzaklk Genilik/ykseklik Ad Genilik/Ykseklik Ad 1.boyut/2.boyut Ad Genilik/Ykseklik Duvar Yk Ad Genilik/Uzunluk Ad 1.boyut/2.boyut/Kalnlk Ad Genilik/Ykseklik/Ampatman genilii Mahal Ad (Mahal ad verilmemise Mahal) Ad Ykseklik Zati Yk Hareketli Yk Tarama Tarama rnek 1 120 , 2 100 , A 350 vb 20/230 P1 120/150 S1 50/25, S10 25/70 K10 25/50 325 P1 25/550 T3 200/150/30 TK1 60/80/120 Salon, Parke, Mahal D1 d=12 G=450 Q=200

Kullanc Tanml Tarama

9

Giri Tarama D llendirme llendirme Serbest llendirme Kesiim llendirme Etiket Kesit Kot Ktphane at Merdiven Yaz izgi Bezier, Bezier Nurbs, Nurbs D l

l Serbest l

Blok

Etiket Kesit Kot Ktphane at Merdiven Yaz izgi Kapal Eri

Kapal Eri

Serbest izgi ember Yay Bitmap Noktasal Kayna

Serbest izgi ember Yay Bitmap Ik Ik

10

Giri Ynlendirilmi Ik Kayna Spot Ik Kayna Kamera Ik

Ik Kamera

Kullanc imlecin obje zerinde olduunu, objeyi seebileceini ve obje ile ilgili ilem yapabileceini bilgi satrndan anlar.

Obje Bilgilerini GsterAyarlar/Genel Ayarlar/Obje Bilgilerini Fare zerinde Gster seenei aktif ise fare imleci obje zerine geldiinde, obje ile ilgili bilgiler bir kutu ile kullancya gsterilir. Bu bilgiler, obje geometrik zellikleri ve obje isimleridir.

Mesaj SatrProgramn alt ksmnda bulunur. Yaplan ile ilgili bilgiler kullancya bu satrda iletilir.Mesaj satr

Mesaj satrnda yazlan bilgileri iki gruba ayrabiliriz. Komutlarn iletilmesi srasnda ne ilem yaplaca bilgisi; Ktphanenin yerletirilecei noktay belirleyin. gibi. Uyarlar; Balang ve biti noktalar ayn olamaz gibi.

DiyaloglarDiyaloglar; parametreleri, bilgileri ve seenekleri ekrana getiren aralardr. Kullanc, parametreleri ve seenekleri diyaloglarda izleyebilir ve/veya deitirebilir. Diyaloglarda parametrelerin snflandrld sekmeler vardr. Diyaloglarda bir parametreye ulamak iin nce diyalog alr, sonra sekme tklanr. Aada Ayarlar/Obje Ayarlar/Aks Ayarlar diyalogu grlmektedir.

11

Giri

Aks ayarlar diyalogunda Genel Ayarlar, Etiket Ayarlar, Bilgi Yazs, Birimler sekmeleri bulunmaktadr. Kitapta sekmeler diyaloglarla beraber alt izgili ve italik gsterilecektir. Aks Ayarlar/Genel Ayarlar, Aks Ayarlar/leri Ayarlar gibi. Aks Ayarlar/Genel Ayarlar sekmesinde ndis, Ad ve Nmerik olarak grnen satrlar parametrelerdir. Bu parametreler; parametre(men/diyalog/sekme) biiminde alt izgili ve italik eklinde gsterilecektir. rnein ndis parametresi iin ndis(Ayarlar/Obje Ayarlar/Aks Ayarlar/Genel) veya Nmerik parametresi iin Nmerik(Ayarlar/Obje Ayarlar/Aks Ayarlar/Genel) gibi. Son kullanlan sekmeyi hatrla (Ayarlar/Genel Ayarlar) seenei iaretli deilse, diyaloglara her girite ilk sekme aktif hale gelir. Son kullanlan sekmeyi hatrla (Ayarlar/Genel Ayarlar) seenei iaretli ise, diyaloglarda her zaman son tklanan sekme aktiftir.

PencerelerPencereler: -Kat pencereleri -Kesit ve grn pencereleri -2 boyut pencereleri olarak snflandrlabilir. Kullanc pencereleri kullanarak proje zerindeki hakimiyetini arttrr.

Kat PencereleriKat pencereleri objelerin tanmlanp, objeler zerinde her trl deiikliklerin yaplabildii pencerelerdir. Program altrlp, yeni proje aldnda zemin kat olarak adlandrlm bir kat penceresi otomatik oluur. Kullanc dier kat pencerelerini Ayarlar/Kat Genel Ayarlar diyalogunda oluturur. Projenin herhangi bir aamasnda kullanc istedii kadar kat ekleyebilir veya kartabilir. Bu pencereleri zemin kat, bodrum kat, 1. Kat vb gibi mimari terimlerle adlandrabilir. Bir projede binann

12

Giri kat says kadar kat penceresi bulunur. Kat Genel Ayarlar diyalogunda Aa Ekle, Yukar ekle butonlar ile yeni katlar alr. A butonu ile imlecin bulunduu kat alr. Sil butonu ile imlecin bulunduu kat silinir. 0 (sfr) no'lu kat master kat olduu iin silinemez. Kot ve ykseklik ilikisi master kat referans alnarak ayarlanr. Tamam butonu ile diyalogtan klr. Kat pencereleri arasndaki iliki program tarafndan otomatik olarak ayarlanr. Katlarn yksekliklerini veya kotlarn kullanc projenin herhangi bir aamasnda Kat Genel Ayarlar diyalogunda deitirebilir. Kat veya kot deitirildiinde kolon ykseklikleri, kiri ve statik deme kotlar otomatik olarak dzenlenir. Kat pencerelerinin alma alan sonsuzdur. Projeye balarken kullanc izim Snrlar komutuyla binann plan grntsn kapsayan bir izim alan (pafta) tanmlamas almay kolaylatrr. Bunun iin, Ayarlar/Genel Ayarlar/Izgara ve Snrlar tklanr. izim Snrlar alannda bulunan parametreler unlardr. Sol Alt Ke X ve Y : Paftann sol alt kesinin koordinatlardr. Sa st Ke X ve Y : Paftann sa st kesinin koordinatlardr. Kat pencerelerinde otomatik katman ynetimi vardr. Her bir kat penceresi, her bir katn plann temsil eder. Kat iinde bulunulduu dnlrse plana iki ekilde baklabilir. stten alta doru bak; baka bir deyile mimari bak, bu programda mimari plan modu olarak adlandrlr. Alttan ste doru bak baka bir deyile statik bak, bu programda kalp plan modu olarak adlandrlr.

Kat Tavan

Kalp Plan Modu 1. Kat Mimari Plan Modu

Kat Taban

13

Giri Kullanc mimari plandan, kalp planna veya kalp planndan mimari plana klavyeden Shift + Tab tuuna basarak veya toolbardan Mimari Plan/Kalp Plan ikonunu tklayarak geebilir. Mimari veya kalp plan modundayken baz objeler grnr, bazlar grnmez, baz objeler ise silik izgilerle grnr. Mimari plan modundayken kiriler, statik demeler grnmedii gibi grnmeyen objelere ait komutlar da aktif deildir. Buna karlk, mimari plana ait btn objeler grnr. Temeller dahil btn mimari objeler mimari plan modundayken tanmlanabilir. Kalp plan modundayken kiri ve statik demeleri tanmlayabilirsiniz. Katn ve st katn duvarlar silik izgilerle grnr. Kalp plan modundayken duvarlar, kirileri tanmlamak iin referans olurlar. st ve alt kat objelerin dier katlardaki grnrlk durumu, Ayarlar/Objelerin Katlardaki Grnrl diyalogunda belirlenir. Bu diyalogta, st katn, alt katn ve iinde bulunulan katn iindeki objelerin plandaki grnm renkleri ve hangi izgi tipinde izilecei ayarlanr. Baz objelere ait komutlar hem mimari plan modunda hem de kalp plan modunda aktiftir.

Grn, Perspektif ve Aksonometrik Perspektif Pencereleri3-Boyutlu kat pencereleri seilen grnt konfigrasyonuna gre eitli ksmlardan oluur. Bu ksmlara pencere iinde pencere de diyebiliriz. Bu pencereleri drt ana gruba ayrabiliriz: Plan pencereleri Grn pencereleri Perspektif pencereleri Aksonometrik Perspektif pencereleri

Plan PencereleriPlan pencereleri her trl veri giriinin zerinde yapld pencerelerdir. Her trl 3-boyutlu (duvar, kiri, ktphane, deme, mahal vs.) ve 2-boyutlu (izgi, ember, yay vs.) obje veri girii bu pencerelerden yaplabilir, izilen objelerin zellikleri deitirilebilir. Veri girilerinde kullanlan mimari mod/kalp plan modu mant Kat Pencereleri bal altnda anlatlmtr.

Grn PencereleriKat pencereleri iinde yeralan grn pencereleri, izilen projeyi n, arka, sol, sa cephelerden ve st ve alttan kubak grntlemek iin kullanlr. izim alanna girilen her trl 3-boyutlu obje ayn anda grn pencerelerinde de (ilgili bak asndan grnyorsa) grntlenir. Bu pencerelerde bulunan objeleri Tel ereve, Sakl izgi ve Kat Model grnt teknikleri ile grmek mmkndr.

14

Giri Tel ereve grnt tekniinde grntler sadece izgiler eklinde grntlenirler. Sakl izgi seilirse, grntye giren obje yzeyleri, ilgili obje ayarlarnda seilen obje izim renkleri ile doldurulurlar. Kat model seilmesi halinde, grntye giren objeler, ilgili objelere atanm materyal dokular ile doldurulurlar. Objelere materyal atanmamsa, objeler kendi izgi renkleri ile kat grnt haline getirilirler. Grntleme tekniini deitirmek iin; lgili grn penceresi zerinde farenin sa tuunu tklayn. Alan mende fare imlecini Detay Dzeyi satr zerine getirin. Burada alan alt menden Tel ereve, Sakl izgi ya da Kat satrlarndan istediinizi farenin sol tuu ile tklayn. lgili grnt penceresi seilen detay dzeyine gelecektir. Bu teknik dnda, kat model grntleme ayarlar istenirse kullanc tarafndan belirli parametrelere mdahale edilmek sureti ile ayarlanabilir. Byle bir ayarlama yapmak istiyorsanz; lgili grn penceresi zerinde farenin sa tuunu tklayn. Alan mende fare imlecini Detay Dzeyi satr zerine getirin. Burada alan alt menden leri Ayarlar satrn farenin sol tuu ile tklayn. Karnza gelen Render Ayarlar diyalounda gerekli deiiklikleri yapn ve Tamam butonunu tklayarak diyalogdan kn. Render Ayarlar diyaloundaki parametrelerle ilgili aklamalar bu kitapta 3B Perspektif ve Kat Modelleme / Perspektif - Grn Pencereleri ve Grnt Konfigrasyonu bal altnda bulabilirsiniz. Grn pencerelerinin sa st kesinde buton bulunur. Bu butonlardan; En sadaki (ok iaretli) farenin sol tuu ile tklanrsa, ilgili grn penceresi ekrann tamamn kaplar. Ayn buton tekrar tklandnda grn penceresi eski byklk ve pozisyonuna geri dner. Ortadaki buton tklanrsa, buton zerindeki N harfi 1e dnr. Bir daha tklannca 1 rakam tekrar N harfine dnr. Buton zerinde N harfi varsa, ilgili grn penceresinde projedeki tm katlar grntlenir. Eer buton zerinde 1 rakam varsa, ilgili grn penceresi sadece ilgili kat gsterir. Soldaki buton ilgili pencerede sadece seilen objeleri ya da tm objeleri grntlemek iin kullanlr. Default olarak bu butonun zerinde A harfi grlr. Buton farenin sol tuu ile tklandnda zerindeki harf Sye dnr. Butonun zerinde A harfi varken, planda girilmi tm 3-boyutlu objeler ilgili pencerede grlr. Sadece belirli objeler seilip, sadece bu objelerin grntelenmesi isteniyorsa ilgili objeler plan ya da dier pencerelerden seilir ve buton tklanr.

15

Giri lgili grn penceresinde seili olmayan objeler gizlenir ve sadece seili objeler grntlenir. Seili obje yoksa hibir obje grntlenmez. Grn pencerelerindeki grntleri direkt olarak yazcya/iziciye gndermek mmkn deildir. Ancak buradaki grnlerin vektrel izimleri oluturularak, bunlarn izim ktsn almak mmkndr. Grnleri vektr izime dntrmek iin; lgili grn penceresi zerinde farenin sa tuunu tklayn. Alan mende Vektr izimi Olutur satrn tklayn. Vektr izim Olutur diyalou karnza gelecektir. Buradan Tamam butonunu tklayn. Yeni bir 2-boyutlu pencere alacak ve ilgili grn penceresindeki grn burada vektrel olarak oluturulacaktr. Bu izime iki boyutlu olarak mdahale edebilir, izim ktsn alabilirsiniz. Vektr izimi olutur diyalogunda, Kesit listesi : Tanmlanm kest izgileri burada listelenir. stenilen kesit izgisi sol tu ile seilir. lem seilen kesit izgisine uygulanacaktr. Kesit ile trimle : Bu seenek iaretli ise seilen kesit hatt ile kesilen objeler, vektr izimde kesilen yzeyleri ile gsterilirler. Objeyi yzeylerini keserek 3 boyutlu vektrel izim almak istiyorsanz, bu seenei iaretleyin. Aksi durumda iaretlemeyin. Kesit ynn deitir : Seilen kesit hattnn bak ynn deitirmek iin iaretleyin. Seenek iaretli ise kesit hattnn n arka, arkas n; sa sol, solu sa olarak kullanlacaktr. izgi rengi : Oluturulacak vektr izimde kesilmeyen objelerin izgi rengini belirler. izgi rengi (kesilenler) : Oluturulacak vektr izimide kesilen objelerin izim rengini belirler. Grn pencereleri herhangi bir anda baka bir grn, plan, perspektif ya da aksonometrik perspektif penceresine dntrlebilir. Bunun iin; lgili grn penceresi zerinde farenin sa tuunu tklayn. Alan mende fare imlecini Grnt Deitir satr zerine getirin. Burada alan alt menden istediiniz grnt tipi zerine farenin sol tuu ile tklayn. lgili grn penceresi deiecektir.

Perspektif PencereleriKat pencereleri iinde yer alan perspektif pencereleri, izilen projeyi herhangi bir bak asndan 3boyutlu olarak grntlemek iin kullanlr.

16

Giri izim alanna girilen her trl 3-boyutlu obje ayn anda perspektif pencerelerinde de grntlenir. Bu pencerelerde bulunan objeleri Tel ereve, Sakl izgi ve Kat Model grnt teknikleri ile grmek mmkndr. Tel ereve grnt tekniinde grntler sadece izgiler eklinde grntlenir. Sakl izgi seilirse, grntye giren obje yzeyleri, ilgili obje ayarlarnda seilen obje izim renkleri ile doldurulur. Kat model seilmesi halinde, grntye giren objeler, ilgili objelere atanm materyal dokular ile doldurulurlar. Objelere materyal atanmamsa, objeler kendi izgi renkleri ile kat grnt haline getirilirler. Grntleme tekniini deitirmek iin; lgili grn penceresi zerinde farenin sa tuunu tklayn. Alan mende fare imlecini Detay Dzeyi satr zerine getirin. Burada alan alt menden Tel ereve, Sakl izgi ya da Kat satrlarndan istediinizi farenin sol tuu ile tklayn. lgili grnt penceresi seilen detay dzeyine gelecektir. Bu teknik dnda, kat model grntleme ayarlar istenirse kullanc tarafndan belirli parametrelere mdahale edilmek sureti ile ayarlanabilir. Byle bir ayarlama yapmak istiyorsanz; lgili grn penceresi zerinde farenin sa tuunu tklayn. Alan mende fare imlecini Detay Dzeyi satr zerine getirin. Burada alan alt menden leri Ayarlar satrn farenin sol tuu ile tklayn. Karnza gelen Render Ayarlar diyalounda gerekli deiiklikleri yapn ve Tamam butonunu tklayarak diyalogdan kn. Render Ayarlar diyaloundaki parametrelerle ilgili aklamalar bu kitapta 3B Perspektif ve Kat Modelleme / Perspektif - Grn Pencereleri ve Grnt Konfigrasyonu bal altnda bulabilirsiniz. Perspektif pencerelerinin sa st kesinde buton bulunur. Bu butonlardan; En sadaki (ok iaretli) farenin sol tuu ile tklanrsa, ilgili grn penceresi ekrann tamamn kaplar. Ayn buton tekrar tklandnda grn penceresi eski byklk ve pozisyonuna geri dner. Ortadaki buton tklanrsa, buton zerindeki N harfi 1e dnr. Bir daha tklannca 1 rakam tekrar N harfine dnr. Buton zerinde N harfi varsa, ilgili grn penceresinde projedeki tm katlar grntlenir. Eer buton zerinde 1 rakam varsa, ilgili grn penceresi sadece ilgili kat gsterir. Soldaki buton ilgili pencerede sadece seilen objeleri ya da tm objeleri grntlemek iin

17

Giri kullanlr. Default olarak bu butonun zerinde A harfi grlr. Buton farenin sol tuu ile tklandnda zerindeki harf Sye dnr. Butonun zerinde A harfi varken, planda girilmi tm 3-boyutlu objeler ilgili pencerede grlr. Sadece belirli objeler seilip, sadece bu objelerin grntelenmesi isteniyorsa ilgili objeler plan ya da dier pencerelerden seilir ve buton tklanr. lgili grn penceresinde seili olmayan objeler gizlenir ve sadece seili objeler grntlenir. Seili obje yoksa hibir obje grntlenmez. Perspektif pencerelerinde yap modelini, farkl bak alarndan bakarak incelemek mmkndr. nteraktif Kamera ve Uu Modu komutlar bu amala gelitirilmitir. nteraktif Kamera komutu ile perspektif grnty incelemek iin; lgili perspektif penceresi zerinde farenin sa tuunu tklayn. Alan menden nteraktif Kamera satrn tklayn. Fare imleci el haline dnecektir. Perspektif penceresi zerinde farenin sol tuunu tklayp basl tutarak imleci hareket ettirin. Perspektif dnecek, bak as deiecektir. Farenin sa tuunu tklayp basl tutarak imleci yukar aa hareket ettirin. mlecin yukar doru hareketinde grnt yaknlaacak, aa doru hareketinde uzaklaacaktr. Farenin sol tuunu basl tutup, ayn zamanda klavyeden Ctrl tuunu da basl tutar ve fare imlecini saa-sola hareket ettirirseniz, grnt saasola kayacaktr. Bu durumda imleci yukar-aa hareket ettirirseniz grnt ileri-geri kayacaktr. Farenin sa tuunu basl tutup, ayn zamanda klavyeden Ctrl tuunu da basl tutar ve fare imlecini yukar-aa hareket ettirirseniz, grnt yukar-aa kayacaktr. nteraktif Kamera modundan kmak iin ilgili perspektif penceresi zerinde fareyi ift tklayn ya da klavyeden Esc tuuna basn. Uu Modu komutu ile perspektif grnty incelemek iin; lgili perspektif penceresi izerinde farenin sa tuunu tklayn. Alan menden Uu Modu satrn tklayn. Fare imleci kaybolacaktr. Fareyi hareket ettirin. Perspektif grnt fare hareketine bal olarak deiecektir. Bu srada klavyeden sa ve sol ok tularn kullanarak grnty saa-sola, Page Up ve Page Down tularn kullanarak da yukar-aa kaydrabilirsiniz. Yukar ve aa ok tular ile de grnty yaklatrp uzaklatrabilirsiniz. Hareket hzn klavyeden ve + tularna basarak ayarlayabilirsiniz. tuuna bastnzda hareket yavalayacak, + tuuna bastnzda hareket hzlanacaktr. Bilgi satrnda da hareket hznn ne olduu yazlacaktr.

18

Giri Uu modundan kmak iin fareyi ift tklayn ya da klavyeden Esc tuuna basn. Perspektif pencerelerindeki grntleri direk olarak yazcya/iziciye gndermek mmkn deildir. Ancak buradaki perspektiflerin vektrel izimleri oluturularak, bunlarn izim ktsn almak mmkndr. Perspektifleri vektr izime dntrmek iin; lgili grn penceresi zerinde farenin sa tuunu tklayn. Alan mende Vektr izimi Olutur satrn tklayn. Vektr izim Olutur diyalou karnza gelecektir. Buradan Tamam butonunu tklayn. Yeni bir 2-boyutlu pencere alacak ve ilgili grn penceresindeki grn burada vektrel olarak oluturulacaktr. Bu izime iki boyutlu olarak mdahale edebilir, izim ktsn alabilirsiniz. Perspektif pencereleri herhangi bir anda grn, plan ya da aksonometrik perspektif penceresine dntrlebilir. Bunun iin; lgili grn penceresi zerinde farenin sa tuunu tklayn. Alan mende fare imlecini Grnt Deitir satr zerine getirin. Burada alan alt menden istediiniz grnt tipi zerine farenin sol tuu ile tklayn. lgili grn penceresi deiecektir. Projede eitli noktalara kameralar yerletirilip, bu kameralardan da perspektif grntleri incelemek mmkndr. iz/Kamera Tanmla komutu ile plan penceresinde kamera tanmladktan sonra herhangi bir pencere zerinde farenin sa tuunu tklayn. Alan mende fare imlecini Grnt deitir satr zerine srkleyin. Burada alan alt mende tanml kameralarn da isimleri grlecektir. stediiniz kamera satrn tklayn. lgili pencereye seilen kamera bak asndan perspektif grnt gelecektir. Kamera perspektiflerinde de yukarda anlatld gibi nteraktif Kamera ya da Uu Modu komutlar ile kamera bak asn deitirerek perspektifi inceleyebilir, ayn ekilde vektr izim de oluturabilirsiniz.

Aksonometrik Perspektif PencereleriPerspektif pencereleri yapy boyutlu olarak incelemek iin gelitirilmi pencerelerdir. Bu pencerelerdeki grntlerin vektrel izimini oluturup ktsn almak da mmkndr. Ancak

19

Giri perspektif pencerelerinden oluturulacak vektr ktlarnda bak ynn ve lei belirlemek zordur. Bu amala programda Aksonometrik Perspektif Pencereleri gelitirilmitir. Aksonometrik perspektif pencerelerine gemek iin; Herhangi bir pencere zerinde farenin sa tuunu tklayn. Alan mende fare imlecini Aksonometrik Grntler satr zerine srkleyin. Alan alt menden istediiniz aksonometrik perspektif satrn tklayn. lgili pencere seilen aksonometrik grntye geecektir. Programda Gneydou, Kuzeybat, Monometrik Taban vs. gibi standart aksonometrik grntler mevcuttur. Ancak kullanc isterse yeni aksonometrik grntler de tanmlayabilir ya da mevcut aksonometrik grntlere mdahale edip istedii deiiklikleri yapabilir. Bu ilemler iin; Herhangi bir aksonometrik perspektif penceresi zerinde farenin sa tuunu tklayn. Alan menden Aksonometrik Grnt Ayarla satrn tklayn. Alan diyalogda gerekli deiiklikleri yapn ve tamam butonunu tklayarak diyalogdan kn. Diyalogda yeralan parametreler unlardr: n Ayarlar: Tanml aksonometrik grntler bu tabloda listelenir. Listeye yeni aksonometrik grntler ekleyebilir ya da mevcut grnt tiplerini listeden kartabilirsiniz. Yeni grnt eklemek iin bu pencere zerinde farenin sa tuunu tklayn ve alan menden Ekle satrn tklayn. Yeni bir satr alacaktr. Uygun bir isim girin ve parametreleri ayarlayn. lgili grntnn sa tu mensnde yer almasn istiyorsanz, popup stunundaki kutucuu iaretleyin. Herhangi bir grnty listeden silmek iin ilgili grnt ad zerinde farenin sa tuunu tklayn ve alan menden sil satrn tklayn. Orijinallere Geri Dn: Varsaylan aksonometrik grnt tiplerini ngrnt listesine ekler. Normal: Bu buton basl iken grntnn bak asna mdahale edebilirsiniz. Farenin sol tuunu basl tutarak imleci sadaki koordinat n grnt penceresi zerinde kaydrn. Buradaki koordinat sistemi ve ilgili grnt penceresindeki aksonometrik grnt dnecektir. Bak asn aadaki X, Y ve Z kutucuklarna derece cinsinden a deeri girerek de ayarlayabilirsiniz. Serbest izgi: Bu buton basl iken grntnn leine mdahale edebilirsiniz. mleci sadaki koordinat ngrnt penceresi zerine getirin. X/Y/Z koordinat eksenlerinden birinin zerine farenin sol tuunu tklayn ve tuu basl tutarak imleci srkleyin. lgili koordinat ekseninin ve ilgili penceredeki objelerin lei deiecektir. lek ve bak asn aadaki X, Y, Z a (derece) ve lek kutucuklarna deer girerek de ayarlayabilirsiniz.

20

Giri lek: lgili aksonometrik grnt penceresindeki objelerin X, Y ve Z ynndeki lek deerlerini girin. rnein; grnt penceresinde 4x4x4 boyutlarnda kp eklinde bir obje olsun. X iin 1, Y iin 0.5, Z iin 2 girelim. Bu ayarlamadan sonra ilgili aksonometrik grnt penceresinden vektr izim alalm ve boyutlar lelim. X boyutu 4 , Y boyutu 2 , Z boyutu da 8 olacaktr. A: Grntnn X, Y ve Z alar (derece). Sfrla: Varsaylan a ve lek deerlerini geri yklemek iin tklayn. Sa el sistemi: Sa el sistemi alar ile almak iin iaretleyin. Aksonometrik Perspektif pencerelerindeki grntleri direkt olarak yazcya/iziciye gndermek mmkn deildir. Ancak buradaki perspektiflerin vektrel izimleri oluturularak, bunlarn lekli olarak izim ktsn almak mmkndr. Vektr izime dntrmek iin; lgili grn penceresi zerinde farenin sa tuunu tklayn. Alan mende Vektr izimi Olutur satrn tklayn. Vertr izim Olutur diyalou karnza gelecektir. Buradan Tamam butonunu tklayn. Yeni bir 2-boyutlu pencere alacak ve ilgili grn penceresindeki grn burada vektrel olarak oluturulacaktr. Bu izime iki boyutlu olarak mdahale edebilir, izim ktsn alabilirsiniz. Aksonometrik Perspektif pencereleri herhangi bir anda grn, plan ya da perspektif penceresine dntrlebilir. Bunun iin; lgili grn penceresi zerinde farenin sa tuunu tklayn. Alan mende fare imlecini Grnt Deitir satr zerine getirin. Burada alan alt menden istediiniz grnt tipi zerine farenin sol tuu ile tklayn. lgili grn penceresi deiecektir.

Kesit ve Grn PencereleriKesit ve grn pencerelerinde projenin kesit ve grnleri grntlenir. Kesit hatt zerindeki objeler kesilen, bak dorultusundaki dier objeler ise grnendir. Kesit izmek iin iz/Kesit satr veya toolbardan Kesit ikonu tklanr. Kullanc iki nokta tklayarak kesit hattn izer. Bu anda imle yukar aa ynde kaydrlarak kesit hatt krkl izilebilir. Kesit hattnn bak yn iin, nce klavyeden enter tuuna baslr, sonra baklacak yne doru imle kaydrlr ve tklanr. Bu aamada Kesit Ayarlar diyalogu alr.

21

Giri Kesit Ayarlar diyalogunda bulunan parametreler unlardr.

Genel Ayarlar Sekmesi Kesit Ad: Kesit penceresini sol st kesinde grnr. Kesit buraya yazlan terimle listelenir. Sol Yan Grn, A-A Kesiti, Arka Cephe gibi terimler yazlabilir. Kesit Tanm: Kesitin hatt izgisinin balangcnda ve bitiinde yazlan ve planda grnen addr. 1, 2, A, a vb Aktif Kat Al: Seildiinde sadece allan kata ait objelerin kesit ve grn alnr. Seilmezse tm projeye ait objelerin kesit ve grn alnr. Tm Projeyi Al: Seildiinde tm proje ait objelerin kesit ve grn alnr. Seilmezse sadece allan kata ait objelerin kesit ve grn alnr. Kesit Hattn iz: aretlenirse planda kesitin getii yeri belirleyen izgi grnr. Kesit hattnn zellikleri Plan(iz/Kesit) sekmesinde ayarlanabilir. Kesilecek Objeler: Seilen objelerin kesiti alnr. Obje seilmezse ve o obje tanmlanmsa, objenin kesitteki yeri bo braklr ve arkasnda kalan dier objeler grnr. Bu seenek deneysel kesitlerde kullancya projeyi daha salkl inceleme imkan verebilir. Kesite girecek objelerin listesi aadaki gibidir. Kesilecek objeler

22

Giri Duvarlar Kolonlar Kiriler Mahaller Demeler Radye temeller atlar Ktphaneler Temeller Sadece Seilen Objeleri Al: Projede objeler seildikten sonra, bu seenek aktif hale getirilirse, sadece seilen objelerin kesiti alnr. Obje seilmezse ve yine de bu seenek iaretlenirse ekrana uyar gelir. Plan Sekmesi Kesit izgisinin plandaki grnts ayarlanr. Kesit izgisinin izgi tipi ve rengi, kesit adnn yaz tipi, ykseklii ve rengi, kesit hattnn ucuna konulan imlecin ekli ve rengi belirlenir. Yaz Tipi: Kesit hattnn balang ve bitiminde yazlan yaznn -Kesit Tanm(iz/Kesit/Genel Ayarlar) satrnda tanmlanabilir- yaz tipidir. Yaz tipi (Arial yazsnn stnde) tklandnda Yaz Tipi Ayarlar diyalogu alr. Bu diyalogda listelenen true type yaz tiplerinden biri seilir. Seilen yaz tipinin n grnts rnek kutusunda izlenebilir. Kaln, italik, izgi ortada ve alt izgili efektleri iaretlenerek kullanlabilir. Yaz Tipi Ykseklik: Kesit hattnn balang ve bitiminde yazlan -Kesit Tanm(iz/Kesit/Genel Ayarlar) satrnda tanmlanabilir- yaznn yksekliidir. mle: Kesitin bak ynn belirleyen ekildir. Kesit imleci, planda kesit hattnn ucunda izilir. Ykseklik:Kesit imlecinin bykln belirler. mlecin tepe noktasnn kesit hattna olan mesafesidir. Ykseklik bydke/kldke kesit hattna olan mesafe ve imle boyutlar belirli bir oranda bytlr/kltlr. Yaz Kotu:Kesit hattnn balang ve bitiminde yazlan -Kesit Tanm(iz/Kesit/Genel Ayarlar) satrnda tanmlanabilir- yaznn kesit hattna olan mesafesidir. Sfr deeri ile yaz kesit izgisiyle ayn hizadadr. Deer bydke yaz, kesit hattnn bak ynne doru kesitten uzaklar.

23

Giri izgi Tipi: Kesit hattnn plandaki grnts iin kullanlan izgi tipleridir. izgi tiplerinin grntleri aada tablo halinde verilmitir. Uygun izgi tipi sol tu ile seilir.

izgi Tipi Continuous Border Border Border2 Border4 Center Center Center2 Center4 Dashdot Dashdot Dashdot2 Dashdot4 Dashed Dashed Dashed2 Dashed4 Dot Dot Dot2 Dot4 Hidden Hidden Hidden2

Grnts

24

Giri Hidden4 Phantom Phantom Phantom2 Phantom4 Kesit Rengi: Kesit hattnn rengidir. Renk semek iin, renk butonu farenin sol tuu ile tklanr ve sol tu baslyken, alan renk paletinde fare srklenir. Uygun renk zerinde farenin sol tuu braklr. Yaz Rengi: Kesit hattnn balang ve bitiminde yazlan yaznn rengidir. Renk semek iin, renk butonu farenin sol tuu ile tklanr ve sol tu baslyken, alan renk paletinde fare srklenir. Uygun renk zerinde farenin sol tuu braklr. Kesit Sekmesi Kesilenler: Kesit hattnn zerinde bulunan objeler kesilen objelerdir. Kesilenler parametresiyle, kesilen objelerin d kenarlarnn rengi ayarlanr. Objenin rengi planda ne olursa olsun, kesit penceresinde, kesilen ksmlar, kesilenler rengi ile grnecektir. Renk semek iin, renk butonu farenin sol tuu ile tklanr ve sol tu baslyken, alan renk paletinde fare srklenir. Uygun renk zerinde farenin sol tuu braklr. Bu diyalogta Duvarlar, atlar, Temeller, Kap/Pencereler, Beton, Temeller ve bunlarn dnda kalan dier objeler iin kesilenler rengi ayr ayr tanmlanabilir. Grnenler: Kesit hattnn bak ynnde kesit hatt zerinde kalmayan ksmlar, grnenlerdir. Grnenler parametresiyle bu ksmlarn rengi ayarlanr. Objenin rengi planda ne olursa olsun, kesit penceresinde grnen ksmlar, grnenler rengi ile grnecektir. Renk semek iin, renk butonu farenin sol tuu ile tklanr ve sol tu baslyken, alan renk paletinde fare srklenir. Uygun renk zerinde farenin sol tuu braklr. Grnenler Uzak: Belirli bir uzaklktan itibaren grnen objelerin rengi ve uzaklk deeridir. Bu seenek daha uzakta bulunan objelerin grnen rengini farkllatrmak iin kullanlr. rnein Grnenler Uzak deeri 10 metre ise, 10 metreye kadar Grnenler rengi, 10 metreden sonra Grnenler Uzak rengi kullanlr. Renk semek iin, renk butonu farenin sol tuu ile tklanr ve sol tu baslyken, alan renk paletinde fare srklenir. Uygun renk zerinde farenin sol tuu braklr. Grnenler kap/pencere: Belirli bir uzaklktan itibaren grnen kap/pencerenin rengi ve uzaklk deeridir. Bu seenek daha uzakta bulunan kap/pencerenin grnen rengini farkllatrmak iin kullanlr. rnein Grnenler Uzak deeri 10 metre ise, 10 metreye kadar Grnenler rengi, 10 metreden sonra Grnenler kap/pencere rengi kullanlr. Renk semek iin, renk butonu farenin sol tuu ile tklanr ve sol tu baslyken, alan renk paletinde fare srklenir. Uygun renk zerinde farenin sol tuu braklr. Beton Taramas: Beton konstrksyonu taramasnn rengidir. Beton kostrksyonunu oluturan elemanlar kesilen statik demeler ve kirilerdir. Tarama bu elemanlarn iine yaplr. Diyalogun alt ksmnda bulunan Tarama/Beton seenei iaretli ise kullanlacaktr. Renk semek iin, renk butonu

25

Giri farenin sol tuu ile tklanr ve sol tu baslyken, alan renk paletinde fare srklenir. Uygun renk zerinde farenin sol tuu braklr. Duvar Taramas: Duvar taramasnn rengidir. Diyalogun alt ksmnda bulunan Tarama/Duvarlar seenei iaretli ise kullanlacaktr. Renk semek iin, renk butonu farenin sol tuu ile tklanr ve sol tu baslyken, alan renk paletinde fare srklenir. Uygun renk zerinde farenin sol tuu braklr. at Taramas: at taramasnn rengidir. Diyalogun alt ksmnda bulunan Tarama/atlar seenei iaretli ise kullanlacaktr. Renk semek iin, renk butonu farenin sol tuu ile tklanr ve sol tu baslyken, alan renk paletinde fare srklenir. Uygun renk zerinde farenin sol tuu braklr. Temel Taramas: Temel taramasnn rengidir. Diyalogun alt ksmnda bulunan Tarama/Temeller seenei iaretli ise kullanlacaktr. Renk semek iin, renk butonu farenin sol tuu ile tklanr ve sol tu baslyken, alan renk paletinde fare srklenir. Uygun renk zerinde farenin sol tuu braklr. Vektr: STY uzantl dosyalarn bulunduu kutucuk tklanr, liste aldktan sonra dosya tklanr. Seilen dosya vektr tarama iin kullanlacak dosyadr. Beton ksmlar, duvarlar, temeller ve atlar her biri iin ayr seim yaplabilir. Bitmap: Varsaylan bitmap taramann n grntsdr. Kutucuk tklanr, Tarama Seenekleri diyalogu alr. stenilen tarama sol tu ile tklanr. Taramann n grnts Aktif Tarama kutusunda belirir. Tamam butonu tklanarak Tarama Seenekleri diyalogundan klr. Seilen tarama bitmap tarama iin kullanlacaktr. Beton ksmlarn, duvarlarn, temellerin ve atlarn her biri iin ayr seim yaplabilir. Kullanc, istedii sayda kesit hatt izebilir. Kesit hatlarn grntlemek iin Aralar/Kesit Grntle satr tklanr. Kesit Grntle diyalogu alr. Bu diyalogda izilmi kesit hatlarnn adlar bulunmaktadr. lem yaplmak istenen kesit hatt tklanr. Deitir butonu ile kesit hattnn yukarda anlatlan zellikleri deitirilebilir. Sil butonu ile kesit hatt silinir. Grntle butonu tklandnda 3B objeler paralel projeksiyonla 2B izgilere ve taramalara dntrlrler. Kesit ayr bir pencerede (kesit grn, penceresi) grntlenir.

2B Pencereler3B objelerin paralanp 2B objelere dntrld pencerelerdir. atlar, ktphaneler, duvarlar gibi btn 3B objeler, i d llendirme gibi akll objeler, izgilere, taramalara ve basit yazlara dntrlrler. Aralar/2B izim Olutur komutuyla 2B pencerelerini oluturabilirsiniz. Proje izdirilmeden nce gerekebilecek son dzeltmeler bu pencerelerde yaplabilir. 2B pencereleri proje modellerinin oluturulduu ortamdan tamamen bamsz pencerelerdir. Bunun yannda 2B pencerelerle kat pencereleri ve kesit pencereleri arasnda Kopyala ve Yaptr komutlar kullanlarak bilgi aktarm yaplabilir. 2B pencereleri istediiniz anda ve istediiniz sayda kullanabilirsiniz.

26

Giri Aralar/2B izim Olutur satr tklandnda 2B izim Oluturma Oluturma Seenekleri bulunmaktadr. Seilmi Objeler: Sadece seilen objelerin 2 boyuta aktarlmasn salar. Kesit izgileri: Kat penceresinde Kesit komutu ile tanmlanm kesit izgilerinin de 2 boyuta aktarlmasn salar. aretlenmezse kesit izgileri aktarlmaz. Aktarlma sonucunda, kesit izgileri, izgi objesine dntrlr. Katlar aras grnen obje izimleri: Ayarlar/Objelerin Katlardaki Grnrl diyalogunda ayarlanabilen izgilerin 2 boyuta aktarlp aktarlmayacan belirleyen parametredir. aretlenirse, bu izgiler 2 boyuta aktarlr. aretlenmezse aktarlmaz. Taramalar Parala: aretlenirse, kullanc tanml ve parametrik tarama objeleri izgi objelerine dntrlerek 2 boyuta aktarlr. aretlenmezse tarama objeleri tarama objesi olarak 2 boyuta aktarlr. Bitmap tarama objeleri her koulda bitmap tarama objesi olarak 2 boyuta aktarlr. Ktphaneleri Parala: aretlenirse, ktphane objeleri izgi objelerine dntrlerek 2 boyuta aktarlr. aretlenmezse ktphane objeleri ktphane objeleri olarak 2 boyuta aktarlr. Merdivenleri Parala: aretlenirse, merdiven objeleri izgi objelerine dntrlerek 2 boyuta aktarlr. aretlenmezse merdiven objeleri merdiven objeleri olarak 2 boyuta aktarlr. Proje/Yeni 2B Penceresi komutuyla bo 2B penceresi oluturabilir ve bu pencerede 2 boyutlu izimler yapabilirsiniz. diyalogu alr. Bu diyalogta

allan pencereyi deitirmek (Pencere semek)Ekrann altnda bulunan mesaj satrnda sa klik yapn. Mevcut btn pencereler listelenir. Listeden istediiniz pencereyi farenin sol tuu ile tklayarak sein. Setiiniz pencere kapal ise pencere otomatik alacaktr. Ya da; Pencere/izim satrn tklayn. Mevcut pencereler kategorilerine gre sekmelere ayrlmtr. Kat planlar, 2B Pencereler, Kesitler, Paftalar vb. Hangi kategoriye ait pencereyi semek istiyorsanz, o kategoriye ait sekmeyi tklayn. Listeden istediiniz pencerenin stnde farenin sol tuunu ift tklayn. Pencere alacaktr. Listede herhangi bir pencere zerinde farenin sa tuuna basn. Bir men alacaktr. Bu mende, Adlandr , A ve Sil komutlar bulunmaktadr. Adlandr komutu, pencerenin adnn

27

Giri deitirilmesini salar. Ayn ilemi pencere yazsnn stnde tek tklama ile de yapabilirsiniz. A, pencereyi ne getirir(aar). Sil, penceyi siler. (Silme ilemini geril almak mmkn deilldir. Eer bir pencere silinirse, o pencerede tanmlanm btn objeler de silinirler). Bir obje izerken(obje modundayken) baka bir pencere setiniz ve ilem yaptnz. Herhangi bir anda pencereye tekrar geri dndnzde obje modu devam edecektir ve bylece izime kaldnz yerden devam edebilirsiniz. Pencere/nceki Pencere satr tklanrsa, program bir nceki pencereyi seer. Ayrca klavyeden Alt ve Down(Alt ok tuu) tularna ayn anda baslrsa nceki pencere seilir. Pencere/Sonraki Pencere satr tklanrsa, program bir sonraki pencereyi seer. Ayrca klavyeden Alt ve Up(st ok tuu) tularna ayn anda baslrsa sonraki pencere seilir.

28

Blm 2 Programn zelletirilmesiToolbar , Men zelletirme ve Ksa yol TanmlamaKullanc zelletirme ile kendi dzenini programa yanstabilir. Toolbarlar ve menleri istedii gibi dzenler. Yeni toolbar oluturabilir, ikon ekleyebilir veya kartabilir. Menlere komut ekleyebilir veya kartabilir. zelletirme ilemi aabilir. zelletirme diyalogunda yaplr. Kullanc zelletirme diyalogunu iki ekilde

Aralar/zelletir/zelletir tklar veya Herhangi bir toolbarn zerinde farenin sa tuuna basar. Alan menden zelletir satrn tklar.

Diyalogda sekme bulunmaktadr. Komutlar Komutlar sekmesinde, kategoride komutlar men dzeninde listelenmitir. Bu kategorilerde de, ilgili menye ait komutlar bulunmaktadr. Ayrca tm komutlarn listelendii Tm Komutlar kategorisi de bulunmaktadr.

29

Programn zelletirilmesi Seilen kategoriye gre sa tarafta dmeler (ikonlar) otomatik deimektedir. konlar tklandnda Tanmlama blmnde ikonun ne olduu ve ne i yapt yazar. Toolbarlar Toolbarlar bu sekmede listelenir. Listede baz toolbarlar iaretlidir. aretli olan toolbarlar programda grnr. Aksi durumda grnmez. Ayrca programda otomatik toolbar ynetimi de vardr. allan komuta gre baz toolbarlar otomatik grnr, bazlar grnmez. rnein duvar modunda iken Duvar toolbar program tarafndan alr. Moddan ktktan sonra kapatlr. Kullanc toolbarlar istedii zaman aar, istedii zaman kapatr. Yeni butonu ile yeni toolbarlar oluturulabilir. Sil butonu ile toolbar silebilir. Sfrla butonu ile default bir toolbar zerinde yaplan deiiklikler iptal edilebilir. lk haline getirilir. Hepsini Sfrla butonu ile default toolbarlar zerinde yaplan btn deiikler iptal edilirler. lk haline getirilirler. Meny Sfrla butonu ile mende yaplan btn deiiklikler iptal edilir. lk haline getirilir. Kullanc yeni bir toolbar tanmlamak iin Yeni butonunu tklar ve bir isim verir. Toolbar nce ikonsuz oluturulur. Kullanc komutlar sekmesine geer. Kategori seer. Kategoriye gre listelenen dmelerden(ikonlardan) istedii ikonu srkleyip, yeni toolbara brakr. Ayn ilemi dier komutlar iin de yapabilir. konlar mevcut toolbarlara veya menlere de srklenip braklabilir. zelletirme diyalogu akken ikon veya men zerinde farenin sa tuuna baslrsa bir men alr. Bu mende u komutlar bulunmaktadr. Sil: Tklanan komutu menden veya toolbardan kartr. Resim: Toolbarda komutun ikon olarak grnmesini salar. Yaz: Toolbarda veya mende komutun yaz olarak grnmesini salar. Resim ve Yaz: Toolbarda veya mende komutlarn hem yaz olarak hem de ikon olarak grnmesini salar. Yeni Grup Balat: Menye veya toolbara ayrc koyar.

30

Programn zelletirilmesi Toolbarlar sekmesinde Yardmlar Gster iaretli ise toolbarda bir sre herhangi bir ikonun zerinde beklenince oluan yardm grlebilecektir. Toolbarlar tamak iin toolbar srkleyip istediiniz yere brakn. Toolbarn kenarlarn ekitirerek toolbar farkl boyutlara getirebilirsiniz. zelletir diyalogunda herhangi bir komut farenin orta tuuna atanabilir. Baka bir deyile, farenin orta tuunu kullanarak, herhangi bir komutu altrabilirsiniz. Herhangi bir komut farenin orta tuuna atanmak istenirse; zelletir diyalogunda, atama yapmak istediniz komutun ikonunu dmeler blmnden sein. Fareye ata butonunu tklayn. zelletir diyalogunu kapatn ve farenin orta buuna basn. Atadnz komut alacaktr Ksa yol tanmlama Ksa yol tanmlama sekmesinde tm komutlarn listesi ekrana getirilir. Kullanc istedii komutu seer ve klavyeden atamak istedii tu veya tulara basar. Atanan ksa yol tuunun baka komutla akp akmad bilgisini program kullancya iletir. Ksa yol tuu akmas varsa, akan komutlara ait ksa yol tular deitirilebilir. zelletir ksa yol tular diyalogunda bulunan Sfrla butonu ksa yollar varsaylan durumuna dndrr. Sil butonu is atanan bir ksayolu iptal eder.

Obje Niteliklerinin zelletirilmesiProgramda kullanlan objeler kalnlk, ykseklik, renk, tarama, yaz tipi, yzey dokusu vb. nitelikler tarlar. Objeler bu niteliklerini ilgili obje ayarlarndan alrlar. Obje ayar diyaloglarna girilip herhangi bir deiiklik yaplmazsa, yeni izilen objelerde programdaki varolan ayarlar kullanlr. Programda ilk defa allyorsa bu ayarlar programn varsaylan (default) ayarlardr. Eer programda daha nce allmsa, yeni proje aldnda en son kaydedilen projede kullanlan ayarlar default olarak kullanlacaktr. Byle bir durumda programn varsaylan (default) ayarlarna geri dnlmek istenirse; Ayarlar/Ayarlar lk Haline Getir satr tklanr. Ayarlar ilk haline gelecek. Emin misiniz? sorusu ekrana gelir. Tamam butonu tklanrsa ayarlar program default ayarlarna dnr. izilecek objelerin niteliklerini istenilen biimde ayarlamak iin, ilgili objenin ayarlarna girmek gerekir. Ayar diyaloglarn aan komutlar Ayarlar mensnde yer alr. rnein; aks ayarlarn deitirmek iin: Ayarlar/Obje Ayarlar/Aks Ayarlar tklanr. Aks Ayarlar diyalou ekrana gelir.

31

Programn zelletirilmesi Diyalog zerinde istenilen deiiklikler yaplr. Tamam butonu tklanarak diyalogdan klr. Bundan sonra izilecek akslar iin yeni ayarlar kullanlr. Diyalogdaki parametreler hakknda aklayc bilgiler almak iin, fare parametre yazlarnn zerine gtrlr ve sa tu tklanr. Alan Bu Nedir? yada Whats this? yazsnn zerine farenin sol tuu ile tklandnda ilgili yardm aa kacaktr. Programdaki btn diyaloglarda bu yardmlar mevcuttur. Obje ayarlarna girmenin bir baka yolu da; Toolbardan obje ikonu tklandnda, ekranda obje ile ilgili dier komutlar ieren toolbar gelir. Bu toolbardan obje ayarlar butonu tklanr. Obje ayarlar diyalou ekrana gelir. Yukarda aks iin yaplan ilemler, dier objeler iin de benzer biimde yaplr. Bu ekilde yaplan ayarlar, yeni izilecek objeler iin geerlidir. Mevcut (daha nce izilmi) objelerin zellikleri deimez. Bir projedeki mevcut objelerin de ayarlarn deitirmek mmkndr. Mevcut bir objenin ayarlarn deitirmek iin; Deitir/Obje zellikleri tklanr. Deien fare imleci, deitirilecek obje zerine getirilir. Farenin sol tuu tklandnda, ilgili obje ayarlar diyalou ekrana gelir. Burada yaplmak istenen deiiklikler yaplr. Tamam butonu farenin sol tuu ile tklanarak diyalog kapatlr. lgili objenin zelliklerinin deitii grlr. Birden fazla objenin zelikleri ayn anda deitirilmek istenirse; objeler farenin sol tuu ile tklanarak seilir. izim alanndaki tm ayn tip objeler ayn anda deitirilmek istenirse, obje seim ilemi daha pratik bir biimde yaplabilir. rnein, tm akslar deitirilmek isteniyorsa; iz/Objeler/Aks/Aks satr veya Aks ikonu tklanr. Hemen ardndan Dzen/Hepsini Se tklanr. izim alanndaki tm akslar seilmi olur. Objeler seildikten sonra Deitir/Obje zellikleri tklanr. Alan Ayarlar diyalounda gerekli deiiklikler yaplr. Tamam butonu tklanarak diyalogdan klr. Gncellenen ortak nitelikler seilen btn objelere uygulanr.

32

Programn zelletirilmesi Farkl tip objeler seilip Deitir/Obje zellikleri tklanrsa, bu objeye ait ayar diyalou ekrana gelir. Bu diyalogda deiiklikler yaplp tamam butonu tklandktan sonra, ilgili diyalog kapanr tekrar Deitir/Obje zellikleri komutu tklanrsa seilmi baka bir obje ya da objelere ait diyalog ekrana gelir. Her obje tipi iin ayarlar ayr ayr yaplr.

Genel AyarlarGenel Ayarlar diyalogu, programn genel durumuna ait zelliklerin zelletirildii diyalogtur. Bu diyalogta dm noktas atlama faktrnden, birimlere, zgara ayarlarndan izim snrlarna kadar bir ok seenek ayarlanabilir. Genel Ayarlar diyaloguna, Ayarlar mens altnda Genel Ayarlar satr tklanarak altrlr. Bu diyalogta bulunan seeneklerin aklamalar yledir: Genel ayarlar sekmesi Renkler blm: Seilmi: Seilmi objelerin zerinde, seildiini gstermek amacyla izler oluturulur. Bu seenekte, bu izlerin rengi ayarlanr. Hangi renk ayarlandysa, obje seildiinde, o renge brnr. Arka plan: alma dzleminin rengi ayarlanr. Mouse duyarll blm: D.N. Atlama faktr : D.N. (Dm noktas) seimi srasnda, tklama ileminin ne kadar uzaa yaplabilecei ayarlanr. Farenin imleci, dm noktas yaknndayken d.n. atlama faktr evresinde bulunuyorsa, dm noktasn sol tuu tklayarak seebilirsiniz. mle dm noktas zerine getirildiinde, imlecin ekli deiir. Bu durumda dm noktas seilebilir. (birimi pikseldir) Seme uzakl: Obje seimi srasnda, tklama ileminin ne kadar uzaa yaplabilenecei ayarlanr. Farenin imleci, objenin seme uzakl ayar evresinde bulunuyorsa, objeyi seebilirsiniz. Burada girilen deer ayrca seme zorluunu/kolayln etkiler. (birimi pikseldir) Obje Seimi; izim srasnda oluturduunuz her bir eleman(kiri, kolon, deme v.b), obje olarak adlandrlr. Objeler zerinde deiiklik yapmak istendiinde, farenin imleci obje zerine getirilir ve sol tu ile tklanr. Bu ileme obje seimi denir. Otomatik kayt : Programn belirtilen aralkta, projenin otomatik yedeini almas iin kullanlr. lemi aktif hale getirmek iim Otomatik kayt satrn iaretleyin ve Arala dakika cinsinden bir deer girin. Proje, alma srasnda otomatik olarak diske kayt edilecektir. Projenin kayt edilecei klasr, program klasr altnda autosave klasrdr. Projeyi, daha nce kayt etmiseniz, verdiiniz isimle kayt edilir. Henz isim verilmediyse, isimsiz adyla kayt edilir. Kolon akslarn iz : Duvar izim hattn, kolon major ynn ve kirilerin izim hattn gsteren izginin rengi ayarlanr. Seenek iaretlenirse, bu hat planda gsterilir. aretlenmezse grsterilmez.

33

Programn zelletirilmesi Mahal alan hesab : Mahal yerletirilirken, mahal iinde duvar, merdiven veya kolon objesi varsa, mahal alan hesaplanrken, bu objelerin alanlarnn toplamn, mahal toplam alanndan kartlmas ilemi iin kullanlr. Kolonlar dikkate al iaretliyse, MahalAlanNet = MahalAlan MahalindekiKolonlarnAlan Merdivenleri dikkate al iaretliyse, MahalAlanNet = MahalAlan MahalindekiMerdivenlerinAlan Duvar iaretliyse, MahalAlanNet = MahallAlan MahalindekiDuvalarnAlan Seeneklerin biri veya birka ayn anda iaretlenebilir. Kayt ederken yedekle (*.bak) : Programn, kayt ilemi srasnda, kayt edilen projenin bir nceki halinin yedeini otomatik oluturmas iin kullanlr. Seenei aktif hale getirerek, projeyi kayt ilemi srasnda projenin bir nceki halinin bak uzantl bir kopyasn oluturursunuz. Eer projeyi kayt ettiiniz andaki almanzn hatal olduunu dnyorsanz, projenin kayt edilmemi nceki haline ".bak" dosyasn aarak ulaabilirsiniz. Bak dosyasn amak iin, Proje/A tklayn. Dosya tipleri satrndan Yedeklenmi projeler (*.bak) seeneini sein. Tamam butonunu tklayn. Yedek dosyas alacaktr. Alan yedek dosyasn farkl isimde kayt etmeniz ve yeni bu oluan proje ile almay srdrmeniz daha doru olacaktr. Proje/Farkl Kaydet tklayn. Dosya ismi verin Tamam butonunu tklayn. Son sekmeyi hatrla : Diyaloglarda, zellikleri ayarlamak iin eitli sekmeleri setiniz ve ktnz. Tekrar ayn diyaloa girdiinizde, diyalogu, diyalogtan ktnz pozisyonda grmek istiyorsanz, bu seenei iaretleyin. rnein, kiri ayarlarn an ve ileri ayarlar sekmesini tklayn. Tamam butonunu tklayarak diyalogtan kn. Son kullanlan sekmeyi hatrla seenei iaretli ise kiri ayarlarna girdiinizde, ileri ayarlar sekmesini karnzda bulacaksnz. Alta son projeyi ykle: aretlenirse, son allan proje, program aldnda otomatik olarak yklenir. aretlenmezse yklenmez.

34

Programn zelletirilmesi Sa tu men gster: Bu seenek iaretli ise sa men, farenin sa tuuna basld zaman alr. Fareyi herhangi bir objenin zerine getiriniz. Farenin sa tuuna basnz. O obje ile ilgili, en ok kullanlan komutlarn listesi alacaktr. Bylece her defasnda, menlere ve ikonlara fareyi kaydrarak zaman kaybetmezsiniz. izim alannda bo bir yeri sa tula tkladnzda, zum ilemleri gibi objelerden bamsz komutlarn listesine ulaabilirsiniz. Seenek iaretli deilse, farenin sa tuu komut tekrar olarak alacaktr. izim yapaken ctrl tuuna basl tutarak farenin sa tua basarsanz, bu seenein ilevine gre tersinin almasn salarsnz. rnein, seenek iaretli olsun. izim srasnda ctrl tuuna basl turarak farenin sa tuuna bastnz komut tekrar alr. mport ederken zel karakterleri tercme et: Text import ile yazy arrken, text dosyasnda kullanlan Trke karakterlerin, Trke olarak ekrana gelmesi isteniyorsa, iaretlenir. Obje bilgilerini fare zerinde gster: aretli ise, fare obje zerine getirilip bir sre bekletildiinde, program obje ile ilgili bilgileri ekranda bir kutu ierisinde gsterir. Ayarlar btn izim pencerelere uygula: altnz izim penceresinde objeler iin yaptnz ayarlarn o anda ak olan dier pencereler iin de geerli olmasn istiyorsanz, yazy iaretleyin. izim sekmesi Dm noktalarn gster : Dm noktalarnn planda grnp grnmemesini salar. aretlenirse, dm noktalar planda grnr, iaretlenmezse grnmez. Yarap : Dm noktalarnn gsterildii durumda, planda grnen apnn ayar bu satrda yaplr. Birimi pikseldir. Renk : Dm noktalarnn gsterildii durumda, planda grnen renginin burada yaplr. Kilitlenme ayarlar blm: Izgaraya kilitlen: mlecin zgara izgilerinin kesiim noktalarn yakalamas iin kullanlr. Kilitleme olana iin satr iaretleyin. Dm noktas kilitlen: mlecin dm noktalarna atlamas(yakalamas) iin kullanlr. Kilitleme olana satr iaretleyin. Izgaray dm noktas gibi yakala: Obje modunda iken imlecin zgara noktalarn yakalamasn istiyorsanz iaretleyin. Dik (ortho) aktif: Dik modunu amak isterseniz iaretleyin. Dik modu, objelerin 0 ve 90 derecede izilmesi iin kolaylk salar. Hzl izim modu: aretli deil ise hzl izim modu kapaldr. Bu durumda program tarafndan isimlendirilen objelerin isimlerini, izim annda deitirebilirsiniz. Hzl izim modu akken(iaret kaldrlrsa), program tarafndan isimlendirilen objelerin isimlerini, izim annda deitiremezsiniz. Bunun amac, obje isimleri nemsizse veya obje isimlendir ile daha sonra objeler isimlendirilecekse,

35

Programn zelletirilmesi daha az i yapmaktr. izim annda Ctrl ve H tularna birlikte basarak da hzl izim modunu ap, kapatabilirsiniz. Hzl izim modunun ak veya kapal olduunu, alt satrda kullancya iletilir. Srekli izim modu : Bu seenek iaretli ise komut uygulandnda, program komutu sonlandrmaz. Ayn komut ierisinde ilem yapmanz bekler. Komut ancak ESC tuuna basldnda sonlanr. Satr iaretli deilse, komut uygulandnda program komuttan kar ve tekrar komutu altrmanz bekler. Obje yaptrrken koordinat al: Yaptrrken, bloklanan objelerin, kopyalarken sahip olduu koordinatlarna gre mi yerletirilecei ya da kullancnn ekstra koordinatlar m verecei (iaretli ise) ayarlanr. Genel geometri kontrl : Otomatik olarak genel geometri kontrol yaplmas iin iaretleyin. izim yaparken karlalabilecek olas hatalar(geometrik hatalar) annda nlemek iin satrn iaretli kalmas nerilir. Otomatik kontur objesi izimi : Ktphane, merdiven gibi boyutlu objeleri, daha hzl alabilmek amacyla (byk projelerde izimin yenilemesi srasnda zaman kaybn nlemek iin), sadece drtgen bir ereve haline otomatik dntrme ilemidir. Bu ilem sonucunda objeler, persperspektif penceresinde, tama dndrme ilemleri srasnda detaylar gsterilmeden drtgen bir kutu eklinde gsterilirler. Izgara ve Snrlar Sekmesi Detaylar iin kitapta Izgara Sistemi ve izim Snrlar balklarn inceleyiniz. Aks snr : Aks snr izgisinin izim alannda grnp grnmemesini istiyorsanz, iaretleyin. Aks snr, izilen akslarn aks ekran zerindeki snrn belirler. Kontur izgileri : Detaylar iin kitapta Kontur izgileri baln inceleyiniz. Girdi Birimleri Sekmesi Detaylar iin kitapta Girdi Birimleri baln inceleyiniz.

36

Programn zelletirilmesi

37

Programn zelletirilmesi

38

Blm 3 Temel KonularObje Seimiizim alanna izeceiniz her ey (aks, kolon, duvar, kiri, izgi, ember vb.) obje olarak adlandrlr. Objeleri silmek, tamak, dndrmek, zelliklerini deitirmek gibi ilemler iin ncelikle ilgili objeleri semek gerekir. Bu ileme de Obje Seimi ad verilir. Programda obje seme ilemi iin eitli yntemler mevcuttur: Farenin sol tuu ile seim: Fare seilecek obje zerine kaydrlr ve farenin sol tuu tklanr. lgili obje seilmi olur.

Obje zerine fare ile tkla

Obje seildi

Obje seimi srasnda, tklama ileminin objenin ne kadar uzana tklanarak yaplabilecei Seme Uzakl(Ayarlar/Genel Ayarlar/Genel Ayarlar) kutucuuna deer girilerek ayarlanabilir. Varsaylan deer 5 pikseldir. Fare imleci, objenin seme uzakl menzilinde bulunuyorsa, fare tklandnda obje seilir. Seme uzaklna girilen deer bydke obje daha uzak mesafeden seilebilir. Deer kldke, seim yapmak iin imleci, objeye daha fazla yaklamak gerekecektir. Ekrann sol alt kesindeki bilgi kutusunda seilmek istenen objenin ad grnr. Bu anda imle seme uzakl menzilindedir. Bu aamada farenin sol tuu tklanrsa, obje seilecektir. Pencere(Window) seim: izim alannda bo bir noktaya farenin sol tuu ile tklanr. Fare srklendiinde bir erevenin de fare ile birlikte hareket ettii grlr. Seilecek objeler bu ereve iine alnr ve farenin sol tuu tekrar tklanr. Tamam ereve iinde kalan objeler seilecektir. Crossing seim: izim alannda bo bir noktaya farenin sol tuu ile tklanr. Fare srklendiinde bir erevenin de fare ile birlikte hareket ettii grlr. Seilecek objeler bu ereve iine alnr ya da ereve tarafndan kestirilir (ereve izgisi objelere temas eder). Klavyeden shift tuu basl tutularak fare kaydrlr.