idee, państwo, polityka społeczna
TRANSCRIPT
![Page 1: Idee, państwo, polityka społeczna](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062313/558c4671d8b42ad5348b46e1/html5/thumbnails/1.jpg)
Nowa polityka: idee, państwo,
polityka społeczna.
dr Wojciech Wierzejski
Centrum Rozwoju Społecznego i Obywatelskiego Warszawa, 10.11.2012 r.
![Page 2: Idee, państwo, polityka społeczna](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062313/558c4671d8b42ad5348b46e1/html5/thumbnails/2.jpg)
Plan wystąpienia
1. Nowe podziały ideowe: wykres Nolana.2. Zmodyfikowany wykres Nohlana.
3. Budowanie państwa (za Fukuyamą).4. Siła a zakres funkcji państwa.
5. Polityka społeczna – typologie.6. Nowa polityka społeczna: komunitarno-
subsydiarna – cechy.
![Page 3: Idee, państwo, polityka społeczna](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062313/558c4671d8b42ad5348b46e1/html5/thumbnails/3.jpg)
Nolan Chart (Wykres Nolana)
![Page 4: Idee, państwo, polityka społeczna](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062313/558c4671d8b42ad5348b46e1/html5/thumbnails/4.jpg)
A variant of the Nolan chart using traditional political color coding (red leftism versus blue rightism).
![Page 5: Idee, państwo, polityka społeczna](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062313/558c4671d8b42ad5348b46e1/html5/thumbnails/5.jpg)
Zmodyfikowana propozycja prof. B. Wolniewicza.
![Page 6: Idee, państwo, polityka społeczna](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062313/558c4671d8b42ad5348b46e1/html5/thumbnails/6.jpg)
J. M. Bocheńskiego wykres obrazujący zakres możliwych stopni wolności. Dziedziny wolności odkłada się na rzędnej (0-A), a jednostki na odciętej (0-D). Które społeczeństwo bardziej wolne: B – trzy czwarte dziedzin, ale jedna czwarta obywateli, czy E – trzy czwarte obywateli, ale jedna czwarta dziedzin?
![Page 7: Idee, państwo, polityka społeczna](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062313/558c4671d8b42ad5348b46e1/html5/thumbnails/7.jpg)
Budowanie państwa
Def. Budowanie państwa – tworzenie nowych instytucji i wzmacnianie już istniejących.
Tezy: (1)Słabe lub nie wywiązujące się ze swych funkcji państwa
stanowią źródło wielu najbardziej dotkliwych problemów narodowych, społecznych i międzynarodowych.
(2)Instytucje państwowe większości krajów rozwijających się są zbyt słabe.
(3)Słabe państwa pogłębiają niestabilność i podkopują zasadę suwerenności (w wymiarze międzynarodowym).
![Page 8: Idee, państwo, polityka społeczna](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062313/558c4671d8b42ad5348b46e1/html5/thumbnails/8.jpg)
Zakres aktywności państwa a siła państwa
Odróżnić:1. Zakres aktywności państwa, czyli zbiór
rozmaitych funkcji i celów realizowanych przez rząd (od bezpieczeństwa, poprzez opiekę zdrowotną, edukację, po stymulację rynków, a nawet redystrybucję dóbr)
2. Siłę władzy państwowej, czyli zdolności państwa do planowania i realizowania polityki oraz egzekwowania prawa w sposób jasny i dla wszystkich zrozumiały (capacity – potencjał państwa i jego instytucji)
![Page 9: Idee, państwo, polityka społeczna](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062313/558c4671d8b42ad5348b46e1/html5/thumbnails/9.jpg)
Potencjał państwa (hipotetyczny)
![Page 10: Idee, państwo, polityka społeczna](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062313/558c4671d8b42ad5348b46e1/html5/thumbnails/10.jpg)
![Page 11: Idee, państwo, polityka społeczna](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062313/558c4671d8b42ad5348b46e1/html5/thumbnails/11.jpg)
![Page 12: Idee, państwo, polityka społeczna](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062313/558c4671d8b42ad5348b46e1/html5/thumbnails/12.jpg)
Polityka społ. – typologia Titmussa (Social policy. An introduction, London 1974)
Ze względu na typ wzajemnych relacji między polityką społ. a gospodarka rynkową:
1. Rezydualny (marginalny) – zakłada istnienie dwu naturalnych kanałów właściwego zaspakajania potrzeb indywid. tj. rynek prywatny i rodzina. Tylko jeśli one zawodzą, może wkraczać polityka społ., a i to doraźnie.
2. Motywacyjny (wydajnościowy) – programy socjalne to ważny dodatek do gospodarki, pełniący wobec niej funkcję służebną. Priorytet zasług i wydajności pracy.
3. Instytucjonalno-redystrybucyjny - polityka społ to integralna instytucja w ramach społeczeństwa, gwarantująca powszechny dostęp do świadczeń i usług wg kryterium potrzeb.
![Page 13: Idee, państwo, polityka społeczna](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062313/558c4671d8b42ad5348b46e1/html5/thumbnails/13.jpg)
Typologia Esping-Andersena(The three worlds of welfare capitalism, Cambridge 1990).
Reżimy:1. Liberalne (USA, Kanada, Japonia, Szwajcaria).2. Konserwatywno-korporacyjne (Francja, Włochy,
Niemcy, Belgia, Austria)3. Socjaldemokratyczne (nordyckie i Holandia).
Kryteria:1)stopień „dekomodyfikacji” dostępu do świadczeń, tzn.
czy bezwarunkowo, czy uzależnione od składek, dochodów, wydajności pracy itp.
2)wpływ świadczeń na stratyfikację społ.3)relacje między państwem a rynkiem w ubezpieczeniach
prywatnych.
![Page 14: Idee, państwo, polityka społeczna](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062313/558c4671d8b42ad5348b46e1/html5/thumbnails/14.jpg)
Typologia właściwa
Modele:1. Liberalny – doraźna pomoc biednym i
wykluczonym dla legitymizacji status quo.2. Socjaldemokratyczny – totalizująca „pomoc”
wszystkim zgodnie z ideą powszechnej egalitaryzacji.
3. Komunitarno-subsydiarny (prorodzinny) – instytucjonalna polityka wspierania rodzin przy wykorzystaniu trzech poziomów dystrybucji świadczeń (państwowego, samorządowego i NGO).
![Page 15: Idee, państwo, polityka społeczna](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062313/558c4671d8b42ad5348b46e1/html5/thumbnails/15.jpg)
Cechy modelu komunitarno-subsydiarnego.
1. Komunitarny – oparty na naturalnych więzach wspólnot: parafialnych, sąsiedzkich, gminnych, lokalnych, regionalnych oraz na aktywności tychże wspólnot.
2. Subsydiarny – „każdy szczebel władzy powinien realizować tylko te zadania, które nie mogą być skutecznie zrealizowane przez szczebel niższy lub same jednostki działające w ramach społeczeństwa”.
3. Radykalnie prorodzinny – wspierający model monogamiczny, dwa plus dwa z mocną progresją.
4. Wykorzystujący poziom samorządowy i NGOsy (także parafie), a nie tylko instytucje państwowe.
5. Zakładający wieloletnie strategie rozwoju demograficznego opracowane na poziomie rządowym.
![Page 16: Idee, państwo, polityka społeczna](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062313/558c4671d8b42ad5348b46e1/html5/thumbnails/16.jpg)
WNIOSKI
1. Nowe ujęcie podziałów ideowo-politycznych.
2. Nowe rozumienie suwerennego państwa.
3. Nowa koncepcja polityki społecznej.