Idiomau a phriod-ddulliau

Y Sgiliau Allweddol

• Cyfathrebu

• Meddwl

• Y Cwricwlwm Cymreig

Byddwch chi’n datblygu’r sgiliau yma:

Deilliannau Dysgu:

Erbyn diwedd y wers byddwch chi’n gwybod: • beth ydy idiom neu briod- ddull.• beth fydd yn rhaid i chi wneud yn yr

arholiad gyda’r idiomau.• faint o idiomau fydd yn rhaid i chi eu

dysgu.• y grŵp cyntaf o idiomau/priod-ddulliau.

Beth ydy idiom neu briod-ddull?

• Idiom – ydy ffordd arbennig neu unigryw o ddweud rywbeth mewn iaith.

• Mae defnyddio idiom neu briod-ddull yn cyfoethogi llenyddiaeth.

Papur CA3: Cwestiwn 1

• Yng nghwestiwn 1 yn y papur arholiad Defnyddio’r Iaith a Barddoniaeth bydd rhaid i chi ysgrifennu brawddegau yn cynnwys idiomau. Bydd yna 5 neu 6 wedi ei ysgrifennu ar y papur arholiad.

• Felly bydd rhaid i chi wybod beth maen nhw’n golygu a sut i’w defnyddio mewn brawddeg.

Faint o idiomau / priod-ddulliau

fydd angen eu dysgu?• Mae angen dysgu 43 i gyd. Ond

peidiwch â phoeni byddwn ni’n eu dysgu nhw mewn grwpiau bach.

• Rydyn ni’n mynd i ddysgu’r 11 sy’n dechrau gyda’r llythyren ‘A’ heddiw.

1. ail law 1. second hand

2. ar ben 2. all over, finished

3. ar ben ei gilydd 3. on top of each other / crammed in

4. ar ei ben ei hun 4. on his own

5. ar gael 5. available

6. arllwys y glaw 6. pouring rain

7. ar y blaen 7. in front, ahead

8. ar bob cyfrif 8. certainly

9. ar bigau’r drain 9. on tenterhooks, on edge

10. ar ei golled 10. worse off, losing out

11. a’i wynt yn ei ddwrn 11. out of breath

ail law

second handsecond hand

ar ben

all over / finishedall over / finished

ar ben ei gilydd

on top of each otheron top of each other

ar ei ben ei hunar ei phen ei

hun

on his/her ownon his/her own

ar gael

availableavailable

arllwys y glaw

pouring pouring rainrain

ar y blaen

in front / aheadin front / ahead

ar bob cyfrif

certainlycertainly

ar bigau’r drain

on tenterhookson tenterhooks

ar ei golledar ei cholled

worse off / losing out worse off / losing out

a’i wynt yn ei ddwrn

a’i gwynt yn ei dwrn

out of breathout of breath

Beth ydy’r idiom?• ar bob cyfrif

• ar gael

• ail law

Asesu ar Gyfer Dysgu / AfL

DEWIS O ATEBION

CHOICE OF ANSWERS

A -B -C -

ail law

second handsecond hand

• ar ei golled/cholled

• ar bigau’r drain

• a’i (g)wynt yn ei (d)dwrn

Beth ydy’r idiom?

ar bigau’r drain

on tenterhookson tenterhooks

Beth ydy’r idiom?• ar ei b(ph)en

ei hun

• a’i (g)wynt yn ei (d)dwrn

• ar y blaen

ar y blaen

in front / aheadin front / ahead

Beth ydy’r idiom?• ar ben

• arllwys y glaw

• a’i (g)wynt yn ei (d)dwrn

out of breathout of breath

a’i wynt yn ei ddwrn

a’i gwynt yn ei dwrn

Beth ydy’r idiom?• arllwys y glaw

• ar ben

• ar ei g(ch)olled

arllwys y glaw

pouring pouring rainrain

Beth ydy’r idiom?• ar ei b(ph)en

ei hun

• ar ben ei gilydd

• ar bob cyfrif

ar bob cyfrif

certainlycertainly

Beth ydy’r idiom?• ar ei g(ch)olled

• ar ben

• ar ben ei gilydd

ar ei golledar ei cholled

worse off / losing out worse off / losing out

Beth ydy’r idiom?• ar ei b(ph)en

ei hun

• ar ben ei gilydd

• ar ben

ar ben ei gilydd

on top of each otheron top of each other

Beth ydy’r idiom?• a’i (g)wynt yn

ei (d)dwrn

• ar ben ei gilydd

• ar ei b(ph)en ei hun

ar ei ben ei hunar ei phen ei

hun

on his/her ownon his/her own

Beth ydy’r idiom?• ail law

• ar ei g(ch)olled

• ar ben

ar ben

all over / finishedall over / finished

Beth ydy’r idiom?• ail law

• ar gael

• ar ben ei gilydd

ar gael

availableavailable

Beth ydy’r idiomau?1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

9. 10. 11.

Edrychwch ar yr idiomau:

1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

9. 10. 11.

ADBORTH

Pa un sy ar goll?1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

9. 10. 11.

ar ei golledar ei cholled

worse off / losing out worse off / losing out

Edrychwch ar yr idiomau:

1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

9. 10. 11.

Pa un sy ar goll?1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

9. 10. 11.

ar ben

all over / finishedall over / finished

Edrychwch ar yr idiomau:

1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

9. 10. 11.

Pa un sy ar goll?1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

9. 10. 11.

ar ei ben ei hunar ei phen ei

hun

on his/her ownon his/her own

Edrychwch ar yr idiomau:

1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

9. 10. 11.

Pa un sy ar goll?1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

9. 10. 11.

ail law

second handsecond hand

Edrychwch ar yr idiomau:

1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

9. 10. 11.

Pa un sy ar goll?1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

9. 10. 11.

arllwys y glaw

pouring pouring rainrain

Edrychwch ar yr idiomau:

1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

9. 10. 11.

Pa un sy ar goll?1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

9. 10. 11.

ar bigau’r drain

on tenterhookson tenterhooks

Edrychwch ar yr idiomau:

1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

9. 10. 11.

Pa un sy ar goll?1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

9. 10. 11.

ar y blaen

in front / aheadin front / ahead

Edrychwch ar yr idiomau:

1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

9. 10. 11.

Pa un sy ar goll?1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

9. 10. 11.

a’i wynt yn ei ddwrna’i gwynt yn ei dwrn

out of breathout of breath

Edrychwch ar yr idiomau:

1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

9. 10. 11.

Pa un sy ar goll?1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

9. 10. 11.

ar bob cyfrif

certainlycertainly

Edrychwch ar yr idiomau:

1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

9. 10. 11.

Pa un sy ar goll?1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

9. 10. 11.

ar gael

availableavailable

Beth ydy idiom neu briod-ddull?

• Idiom – ydy ffordd arbennig neu unigryw o ddweud rywbeth mewn iaith.

• Mae defnyddio idiom neu briod-ddull yn cyfoethogi llenyddiaeth.

Ydych chi’n cofio?

Ydw i wedi dysgu…?

• beth ydy idiom neu briod-ddull?

• beth fydd yn rhaid i fi wneud yn yr arholiad gyda’r idiomau?

• faint o idiomau fydd yn rhaid i fi eu dysgu?

• y grŵp cyntaf o idiomau/priod-ddulliau?