ies mariñas

Departamento de Economía As Mariñas

Página 1 de 130

IES Mariñas

Programación do Departamento de ECONOMÍA 2020-21


Página 2 de 130

INDICE:

1. Introducción.

2. Obxetivos.

3. Competencias.

4. Pogramacións e contidos é estándares de aprendizaxe

5. Procedementos e instrumentos xerais de avaliación para todas as materias

ou ámbitos adscritos a este departamento. e criterios de cualificación,

promoción é grado mínimo de consecución para superar a materia.

6. Actividades complementarias.


Página 3 de 130

1. INTROCUCCIÓN

Materias do departamento e cursos

MATERIAS ESO/ESA BACHARELATO RO/RA

Curso Grupos Curso Grupos

Economía 4º 1 1º 2

2º 2

Iniciación a

actividad

empresarial

4º 1

Fundamentos

de Adm y

Xestión de

Empresas

2º 1

Estructura e composición do departamento

PROFESORADO CON

DESTINO DEFINITIVO

CARGO

PROFESORADO CON

DESTINO

PROVISIONAL

CARGO

Manuel F. López Díaz Xefe de Dpto

NOTA: As materias do bacharelato de adultos é impartido por dona Monica Edreira Viqueira

MATERIAIS E RECURSOS DO DEPARTAMENTO :

Libro de texto recomendados:

4º ESO ECONOMÍA: Editorial Mac Graw Hill

4º ESO INICIATIVA: Editorial Mac Graw Hill

1º BACH 1ºEconomía : Editorial Mac Graw Hill

2º BACH ECONOMÍA EMPRESA: Editorial Mac Graw Hill

2º BACH Fundamentos de Administración e Xestión: Editorial Mac Graw Hill


Página 4 de 130

Páxinas web que poden resultar interesantes para o alumnado é coa traballaremos

na aula: banco de España, CNMV, UEM, aprendeconomía, economía en dos

tardes, economía fácil, blog d`economia….

2. OBXETIVOS Economía Introdución A formación en economía faise necesaria nun contexto globalizado, no que

as relacións entre os axentes económicos e sociais son cada día máis complexas. A consideración do

comportamento económico das persoas na procura da satisfacción das súas necesidades, así como

da produción e da organización dos bens e os servizos necesarios, e da distribución dos recursos

escasos facilitan a compresión da realidade social. Calquera persoa necesita coñecer as regras

básicas que explican os acontecementos económicos e a linguaxe específica utilizada por

economistas e medios de comunicación para analizar eses feitos. O estudo da economía axuda a

percibir e a coñecer o mundo, e posibilita analizar e afondar nas relacións humanas, facilita a

comprensión dos conceptos utilizados habitualmente na análise económica e empresarial, serve para

potenciar destrezas de razoamento, abstracción e interrelación, e proporciona ferramentas para

examinar de xeito crítico a sociedade. E contribúe tamén a desenvolver a curiosidade intelectual, a

capacidade analítica, o rigor e a amplitude de perspectivas á hora de indagar no coñecemento de

variables como o crecemento, a pobreza, a educación, a saúde, a riqueza, o ambiente, etc.

Proporciona importantes coñecementos matemáticos e estatísticos, habilidades de comunicación

oral e escrita para explicar e transmitir ideas e conclusións, con argumentos e evidencias empíricas,

sentido da ética e respecto polo ser humano, así como unha intensa capacidade de traballo, tanto

individual como en equipo.

2.1OBXETIVOS ESO a) Exercer a cidadanía democrática, desde unha perspectiva global, e adquirir unha conciencia

cívica responsable, inspirada polos valores da Constitución española e do Estatuto de autonomía de

Galicia, así como polos dereitos humanos, que fomente a corresponsabilidade na construción dunha

sociedade xusta e equitativa e favoreza a sustentabilidade.

b) Consolidar unha madureza persoal e social que lle permita actuar de forma responsable e

autónoma e desenvolver o seu espírito crítico. Ser quen de prever e resolver pacificamente os

conflitos persoais, familiares e sociai

c) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres, analizar e

valorar criticamente as desigualdades e discriminacións existentes e, en particular, a violencia

contra a muller, e impulsar a igualdade real e a non discriminación das persoas por calquera

condición ou circunstancia persoal ou social, con atención especial ás persoas con discapacidade.

d) Afianzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina, como condicións necesarias para o eficaz

súa expresión oral como na escrita, a lingua galega e a lingua castelá.

f) Expresarse con fluidez e corrección nunha ou máis linguas estranxeiras.

g) Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxías da información e da comunicación.

h) Coñecer e valorar criticamente as realidades do mundo contem-poráneo, os seus antecedentes

históricos e os principais factores da súa evolución. Participar de xeito solidario no

desenvolvemento e na mellora do seu contorno social.


Página 5 de 130

i) Acceder aos coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais, e dominar as habilidades

básicas propias da modalidade elixida.

l) Comprender os elementos e os procedementos fundamentais da investigación e dos métodos

científicos. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e da tecnoloxía ao cambio

das condicións de vida, así como afianzar a sensibilidade e o respecto cara ao medio ambiente e a

ordenación sustentable do territorio, con especial referencia ao territorio galego.

m) Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa, traballo

en equipo, confianza nun mesmo e sentido crítico.

n) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria, así como o criterio estético, como fontes de

formación e enriquecemento cultural.

ñ) Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social, e

impulsar condutas e hábitos saudables.

o) Afianzar actitudes de respecto e prevención no ámbito da seguridade viaria.

p) Valorar, respectar e afianzar o patrimonio material e inmaterial de Galicia, e contribuír á súa

conservación e mellora no contexto dun mundo globalizado.

2.2 OBXETIVOS BACHARELATO

2.2.1 DIURNO:

a) Exercer a cidadanía democrática, desde unha perspectiva global, e adquirir unha conciencia

cívica responsable, inspirada polos valores da Constitución española e do Estatuto de autonomía de

Galicia, así como polos dereitos humanos, que fomente a corresponsabilidade na construción dunha

sociedade xusta e equitativa e favoreza a sustentabilidade.

b) Consolidar unha madureza persoal e social que lle permita actuar de forma responsable e

autónoma e desenvolver o seu espírito crítico. Ser quen de prever e resolver pacificamente os

conflitos persoais, familiares e sociais.

c) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres, analizar e

valorar criticamente as desigualdades e discriminacións existentes e, en particular, a violencia

contra a muller, e impulsar a igualdade real e a non discriminación das persoas por calquera

condición ou circunstancia persoal ou social, con atención especial ás persoas con discapacidade.

d) Afianzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina, como condicións necesarias para o eficaz

aproveitamento da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.

e) Dominar, tanto na súa expresión oral como na escrita, a lingua galega e a lingua castelá.

f) Expresarse con fluidez e corrección nunha ou máis linguas estranxeiras.

g) Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxías da información e da comunicación. h)

Coñecer e valorar criticamente as realidades do mundo contemporáneo, os seus antecedentes

históricos e os principais factores da súa evolución. Participar de xeito solidario no

desenvolvemento e na mellora do seu contorno social.

i) Acceder aos coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais, e dominar as habilidades

básicas propias da modalidade elixida.


Página 6 de 130

l) Comprender os elementos e os procedementos fundamentais da investigación e dos métodos

científicos. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e da tecnoloxía ao cambio

das condicións de vida, así como afianzar a sensibilidade e o respecto cara ao medio ambiente e a

ordenación sustentable do territorio, con especial referencia ao territorio galego.

m) Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa, traballo

en equipo, confianza nun mesmo e sentido crítico.

n) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria, así como o criterio estético, como fontes de

formación e enriquecemento cultural.

ñ) Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social, e

impulsar condutas e hábitos saudables.

o) Afianzar actitudes de respecto e prevención no ámbito da seguridade viaria.

p) Valorar, respectar e afianzar o patrimonio material e inmaterial de Galicia, e contribuír á súa

conservación e mellora no contexto dun mundo globalizado.

2.2.2 ADULTOS:

a) Formar unha imaxe adecuada de si mesmos; das súas características e posibilida-

des, valorando a súa experiencia, o esforzo e a superación das dificultades.

b) Mostrar actitudes solidarias e tolerantes, valorando as situacións en que se deben

realizar proxectos comúns e rexeitando todo tipo de discriminacións debidas á ra-za, ao

sexo, á clase social, ás crenzas e a outras características individuais, sociais e culturais.

c) Analizar os mecanismos e valores que rexen o funcionamento das sociedades, en

especial os relativos aos dereitos e deberes dos cidadáns, elaborar xuízos e crite-rios

persoais, con liberdade de pensamento e iniciativa.

d) Valorar criticamente as crenzas, actitudes e valores básicos da nosa tradición e pa-

trimonio e doutros existentes, discernindo a súa validez.

e) Desenvolver e consolidar hábitos de estudo e traballo individual e en equipo, como

condición necesaria para unha realización eficaz das tarefas de aprendizaxe e co-mo

medio de desenvolvemento persoal.

f) Desenvolver ou consolidar o espírito emprendedor e a confianza en si mesmo, a

participación, o sentido crítico, a iniciativa persoal e a capacidade para aprender a

aprender, planificar, tomar decisións e asumir responsabilidades.

g) Comprender e producir mensaxes orais e escritas con propiedade, autonomía e

creatividade nas linguas galega e castelá e nunha lingua estranxeira, utilizándoas para a

participación activa e plena na sociedade.


Página 7 de 130

h) Interpretar e producir con propiedade, autonomía e creatividade mensaxes que uti-

licen códigos artísticos, científicos e técnicos, co fin de enriquecer as súas posibili-

dades de comunicación tanto no ámbito cultural como laboral.

i) Obter e seleccionar información utilizando as diferentes fontes en que esta se ato-pa,

incluídas as que proporcionan as tecnoloxías da información e da comunica-ción,

tratala de forma autónoma e crítica, e transmitila de maneira organizada e in-telixible.

j) Utilizar estratexias de identificación e resolución de problemas nos diversos cam-pos

de coñecemento e de experiencia, mediante procedementos intuitivos e de ra-zoamento

lóxico, contrastándoas e reflexionando sobre o proceso seguido.

k) Analizar os mecanismos básicos que rexen o funcionamento do medio físico, valo-

rar as repercusións que sobre el teñen as actividades humanas e contribuír activa-mente

á súa defensa, conservación e mellora, como elemento determinante da ca-lidade de

vida.

l) Coñecer e valorar o desenvolvemento científico e tecnolóxico, as súas aplicacións e

a incidencia no medio físico e social.

m) Coñecer e apreciar o patrimonio natural e cultural, especialmente o de Galicia, e

contribuír activamente á súa conservación e mellora.

n) Entender a diversidade lingüística e cultural como un dereito dos pobos e dos indi-

viduos á súa identidade, e desenvolver unha actitude de interese e respecto para o

exercicio deste dereito, en especial no referente ao uso da lingua galega.

o) Valorar as consecuencias dos actos e decisións persoais na saúde individual e co-

lectiva, e os beneficios que supoñen os hábitos saudables.

p) Combinar a cualificación técnica e profesional adquirida cun comportamento social

e coa capacidade de afrontar e solucionar problemas.


Página 8 de 130

3. COMPETENCIAS:

Comunicación lingüística

(CCL)

A Economía tamén contribúe, como o resto das materias, á

adquisición da COMPETENCIA EN COMUNICACIÓN

LINGÜÍSTICA, ao ofrecer gran variedade de intercambios

comunicativos, do uso das normas que os rexen e do

vocabulario específico da materia. A adquisición da

competencia en comunicación lingüística prodúcese nos

intercambios comunicativos como exposicións ou

comentarios de textos, así como nos cuestionarios sobre

compresión dos audiovisuais empregados como recursos

didácticos.

Débese salientar o incremento de vocabulario específico a

manexar polo alumnado, e o seu uso correcto.

Competencia matemática e

competencias básicas en

ciencia e tecnoloxía

(CMCCT)

A aprendizaxe de elementos e razoamentos matemáticos e

científicos, incidindo na súa utilización para a resolución de

problemas en situacións cotiás propias das relacións

economómicas. Desenvolveráse realizando e analizando

cálculos; utilizando números; interpretando informacións,

datos. gráficas e elaborando argumentacións; realizando

razoamentos de lóxica matemática sobre orden, secuencias,

cantidades, ou outras nocións matemáticas, estatísticas, … A

competencia en ciencia está desenvolvida am-pliamente en

outros contidos relacionados coa ecoloxía, a economía

sustentable, os recursos naturais e as enerxías renovables.

Competencia dixital (CD) A materia de Economía contribúe á competencia dixital co

uso de TICs para a elaboración de traballos, actividades e

partindo do uso da aula virtual tanto na aula como fóra dela.

Aprender a aprender

(CAA)

A área contribúe á COMPETENCIA PARA APRENDER A

APRENDER mediante o coñecemento de si mesmo e das

propias posibilidades e carencias. Isto permite o esta-

blecemento de metas alcanzables cuxa consecución xera

autoconfianza.

Os alumnos realizarán traballos individuais e en grupo sobre

noticias de pren-sa,estatísticas, audiovisuais e películas nas

que terán que desenvolver a capacidade de indagación e

autonomia na aprendizaxe.

Competencias sociais e

cívicas (CSC)

Mediante a educación en valores tratada de xeito transversal

educaremos na tolerancia, respecto, no espíritu crítico...Así

como no uso colectivo de materiales públicos e no

mantemento e coidado

Sentido de iniciativa e

espírito emprendedor

(CSIEE)

A través das actividades de debate e de traballos de busca de

información na rede e comentario de artigos xornalísticos

fomentaremos a iniciativa e autonomía na toma de decisións,

así como unha asunción da iniciativa e un coñecemento do

perfil do emprende-dor.

Conciencia e expresións Esta área contribúe nalgunha medida á adquisición da


Página 9 de 130

culturais (CCEC) CONCIENCIA E EXPRESIÓNS CULTURAIS. Á

apreciación e comprensión do feito cultural, e á valoración

da súa diversi-dade, o fai mediante o recoñecemento das

manifestacións culturais específicas como distintas culturas

ou a historia da economía.

Sentido de iniciativa e

espírito emprendedor

(CSIEE)

A través das actividades de debate e de traballos de busca de

información na rede e comentario de artigos xornalísticos

fomentaremos a iniciativa e autonomía na toma de decisións,

así como unha asunción da iniciativa e un coñecemento do

perfil do emprende-dor.

4. PROGRAMACIÓNS E CONTIDOS É ESTÁNDARES

DE APRENDIZAXE


Página 10 de 130

4º ESO

Iniciación á Actividade Emprendedora e Empresarial

4º ESO Iniciación á Actividade Emprendedora e Empresarial

1º. Introdución

O espírito emprendedor é un concepto que abrangue valores persoais tales como a creatividade, a disposición positiva para a innovación e o cambio, a confianza en si mesmo/a, a motivación de logro, o liderado, a aceptación do fracaso como fonte de experiencia, e as actitudes de cooperación e de traballo en equipo. Todas as persoas terán que emprender na súa vida persoal e laboral, terán que innovar e procurar novas respostas, no mundo globalizado e cambiante ao que se enfrontan, aínda que non todas logran levar a cabo un proxecto empresarial propio.

Formar cidadáns e cidadás capaces de asumir riscos, ser innovadores/as, con posibilidade de negociación e pensamento estratéxico, e con capacidade para o emprendemento constitúe o reto desta materia. Inclúe aspectos teóricos e prácticos orientados a preparar o alumnado para unha cidadanía responsable e para a vida profesional; axuda ao coñecemento das actividades e das necesidades das persoas emprendedoras,


Página 11 de 130

persegue que poidan responsabilizarse da súa propia carreira e do seu camiño persoal de formación, e da toma das decisións clave na súa vida, ademais da posibilidade de crear un negocio propio ou actuar como innovadores/as no traballo dentro dunha organización.

A estrutura desta materia consta de tres grandes bloques: o primeiro, titulado "Autonomía persoal, liderado e innovación", está centrado na descrición das calidades e as destrezas persoais asociadas á iniciativa emprendedora, no repaso das decisións sobre o itinerario vital e a actuación como futuro/a traballador/a; no segundo bloque, "Proxecto de empresa", repásanse as principais áreas e funcións da empresa co obxecto de pór en marcha o proxecto empresarial xurdido da idea de negocio xerado previamente; e para finalizar, un bloque que baixo o título de "Finanzas" analiza as alternativas con que conta a empresa para elixir a súa forma xurídica, as fontes de financiamento do seu proxecto empresarial,a necesidade de planificar as necesidades financeiras e as obrigas fiscais e prever a evolución do negocio, garantindo a súa viabilidade.

Esta materia contribúe ao desenvolvemento, ademais, da competencia de sentido de iniciativa emprendedora e espírito emprendedor, que incide na consecución do benestar económico e social da comunidade, así como das competencias de comunicación lingüística e matemática, e das competencias básicas en ciencia e tecnoloxía, dixital, sociais e cívicas, e a competencia de aprender a aprender.

2º. Obxetivos: En relación cos contidos propostos para a ESO, establecemos para a materia Iniciación á actividade

emprendedora e empresarial no curso de 4º de ESO os seguintes obxectivos:

- Obj.IE.1. Comprender e valorar a figura do emprendedor como axente do cambio social, do

desenvolvemento e da innovación, fomentando a creatividade como motor de emprendemento nos

nosos mozos na sociedade actual.

- Obj.IE.2. Percibir os trazos que caracterizan á persoa emprendedora mediante exemplos reais de

emprendedores.

- Obj.IE.3. Identificar as propias capacidades e intereses para a toma de decisións sobre estratexias

persoais de formación e inserción socio-laboral, @teniendo en cuenta as características da súa

contorna.

- Obj.IE.4. Fomentar a actuación como futuro traballador responsable, coñecendo os dereitos e

deberes laborais.

- Obj.IE.5. Recoñecer o papel do Estado como garante social #ante as continxencias que poidan

xurdir nas relacións laborais.

- Obj.IE.6. Valorar a importancia da prevención dos riscos laborais.

- Obj.IE.7. Desenvolver capacidades para detectar necesidades non satisfeitas e constituír unha

organización lucrativa ou non lucrativa, detallando a súa estrutura organizativa e as súas funcións,

así como a súa función social.

- Obj.IE.8. Obter, seleccionar e interpretar información sobre os aspectos socioeconómicos,

financeiros e humanos relevantes que afecten o proxecto. - Obj.IE.9. Presentar as posibilidades do

traballo na rede e a sociedade dixital que facilitan a posta en marcha dun proxecto e o coñecemento

dos organismos e institucións que brindan axuda ao emprendedor.

- Obj.IE.10. Analizar e valorar a importancia da elección da forma xurídica, así como os trámites

necesarios para a posta en funcionamento da empresa. - Obj.IE.11. Describir as posibles fontes

financeiras ás que teñen acceso a través de exemplos prácticos, e optar pola máis adecuada.

- Obj.IE.12. Analizar a viabilidade económico-financeira do proxecto.

- Obj.IE.13. Coñecer as obrigacións fiscais das organizacións lucrativas e non lucrativas, valorando

a achega que supoñen aos orzamentos públicos. Para alcanzar os obxectivos desta materia, exporase

un proceso de ensino e aprendizaxe eminentemente práctica, de tal modo que se forme ao alumno

coas capacidades e coñecementos necesarios para que poida entender a realidade económica e

empresarial que nos rodea, ademais de ser crítico con ela. Teranse en conta, para iso, as seguintes


Página 12 de 130

recomendacións: relacionar o proceso de ensino-aprendizaxe coa vida real, facilitar a construción de

aprendizaxes significativas, relacionando o que o alumno xa sabe cos novos contidos, favorecer a

capacidade de aprender a aprender e crear un clima de aceptación e cooperación fomentando o

traballo en grupo. A metodoloxía utilizada combinará estratexias de exposición e de indagación ou

descubrimento, que dependerá do tipo de contido. Así, a aprendizaxe dos contidos farase a través de

didácticas concretas que poden ser moi variadas, como a realización de traballos de investigación

tanto persoal como grupal e a súa posterior exposición, o estudo de casos reais, realización de

debates sobre temas económicos de actualidade ou visitas a empresas e organismos económicos. Na

materia cobra gran importancia a realización de pequenos proxectos empresariais onde o alumno

pode poñer en práctica o aprendido en cada unidade, así como axudar ao fomento do seu espírito

emprendedor como proxecto de futuro. O estudo de casos de emprendedores de éxito na contorna

do alumno e a incorporación das TIC formarán tamén parte esencial da metodoloxía de traballo .

3º. As competencias clave

Entendemos por competencias clave aquelas capacidades que debe desenvolver o

alumno ao finalizar o ciclo para aplicar de modo integrado os contidos da materia e

asimilalos á súa propia realización persoal. As competencias clave contribuirán ao

exercicio dunha cidadanía activa, a incorporarse á vida adulta de maneira satisfactoria e,

en definitiva, desenvolver no alumno unha aprendizaxe permanente durante toda a súa

vida. Cada unha das materias contribúe ao desenvolvemento de diferentes competencias

e, ao mesmo tempo, cada unha das competencias clave admite ser traballada desde

diferentes materias. A materia de Iniciación á actividade emprendedora e empresarial na

Educación Secundaria Obrigatoria contribúe xunto ao resto a que o alumno adquira as

capacidades que se buscan con cada competencia clave, pero tería especialmente a

finalidade de desenvolver as competencias matemática, social e cívica, iniciativa e

espírito emprendedor, ademais da competencia financeira que se engade de modo

extracurricular. Aínda que cada materia contribúe de maneira distinta á adquisición

destas competencias básicas, o currículo de Iniciación á actividade emprendedora e

empresarial para 4.º ESO contribúe especialmente ao seu desenvolvemento desta

maneira: a) Competencia en comunicación lingüística. Todas as materias deben

contribuír á consecución desta competencia por parte do alumno. A lectura, ademais de

ser fonte de pracer, facilita a interpretación e comprensión permitindo facer uso da

lingua falada e escrita. a finalidade da materia de Iniciación á actividade emprendedora e

empresarial para 4.º ESO radica primordialmente en alcanzar un dominio na

competencia comunicativa dos alumnos, para que ao termo da etapa educativa haxan

adquirido a capacidade de entender noticias básicas relacionadas coa economía en xeral

e o emprendemento en particular da prensa xeneralista, así como recibir, entender e

emitir mensaxes de contido empresarial correctamente. Tal desenvolvemento

permitiralles construír o pensamento e expresar opinións fundadas sobre as mesmas. O

proxecto curricular para Iniciación á actividade emprendedora e empresarial para 4.º

ESO contribuirá á adquisición da competencia lingüística mediante a introdución de

distintas lecturas ao longo de todos os temas: conto inicial, actividades resoltas, proxecto

emprendedor, comentarios de texto, ou a confección de actividades específicas de

procura de información, de debate e análise. O alumnado aprenderá tamén terminoloxía

económica e empresarial presente nos medios de comunicación e en diferentes tipos de


Página 13 de 130

documentos relacionados co mundo da empresa.

b) Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía. A

adquisición destas competencias por parte do alumno supoñerá que teña a capacidade de

poñer en práctica procesos de razoamento que lle leven á solución de problemas da vida

cotiá. A competencia levará tamén a que poida razoar os problemas para extraer

información, sendo capaz de identificar a validez dos razoamentos e dos resultados

obtidos. O proxecto contribúe á adquisición destas competencias coa introdución nas

distintas unidades de ferramentas matemáticas e estatísticas para a resolución de

problemas, ademais da lectura e interpretación de gráficos e a resolución de problemas

baseados na aplicación de expresións matemáticas para distintos cálculos da empresa nos

proxectos emprendedores propostos como os custos, punto morto, rátios etc.

c) Competencia dixital. Os contidos, criterios e estándares de avaliación oficiais da

materia incorporan o coñecemento e uso das principais aplicacións informáticas: os

sistemas de tratamento de textos, bases de datos, almacenamento e xestión de

información, correo electrónico, etc. O proxecto curricular procura desenvolver no

alumnado a capacidade de buscar, obter e tratar a información, así como de utilizala de

maneira crítica e sistemática, avaliando a súa pertinencia e diferenciando entre

información real e virtual. Outro obxectivo do proxecto é o de utilizar ferramentas

informáticas para producir, presentar e comprender información de complexidade

progresiva e permitir aos alumnos adquirir a habilidade necesaria para acceder a servizos

baseados na internet. Ao mesmo tempo, preténdese que alcancen a capacidade de saber

como empregar as Tecnoloxías da Información e a Comunicación en apoio do

pensamento crítico, a creatividade e a innovación en proxectos empresariais. O proxecto

curricular axudará á consecución desta competencia nos distintos bloques de contido por

canto o alumno deberá investigar con medios telemáticos sobre diferentes áreas de

actividade profesional no deseño do seu itinerario laboral persoal, así como para o

coñecemento dos seus dereitos e obrigacións como traballador en relación coa

Seguridade Social. O alumno tamén utilizará aplicacións informáticas para a xestión

financeira e comercial, o seguimento de provedores e clientes, a transmisión de

información entre áreas, a creación de materiais para a difusión do plan de

comercialización, a presentación do estudo de viabilidade económico-financeiro, e na

relación da empresa coas Administracións Públicas a través de medios telemáticos.

d) Competencia para aprender a aprender. A adquisición desta competencia debe

permitir ao alumno poder iniciar, organizar e persistir na aprendizaxe. O proxecto para a

materia busca que o alumno teña a capacidade para motivarse por aprender, que á súa

vez depende de que se xere a curiosidade e a necesidade desa aprendizaxe. O proxecto

presentado busca, a través do modo en que se presentan os contidos e do tipo de

actividades expostas, que o estudante senta protagonista do proceso e do resultado da súa

aprendizaxe e, finalmente, de que chegue a alcanzar as metas propostas. A metodoloxía

utilizada no proxecto é eminentemente práctica, buscando que o alumno aplique os

contidos aprendidos a diferentes situacións sociais e persoais. Moitas das actividades

presentadas en cada unidade mostran tamén ese carácter competencial que permite a

aprendizaxe permanente (actividades de debate, procura de información, comentarios de

texto, proxecto emprendedor, etc.)


Página 14 de 130

e) Competencia social e cívica. A competencia social e cívica ten como obxectivo que o

alumno logre un desenvolvemento persoal e profesional que lle permita unha eficaz

incorporación á sociedade e a unha contorna laboral real. Neste sentido, a economía e a

actividade emprendedora que desenvolven as empresas son unha ferramenta poderosa

para a interpretación do mundo e poder abordar os fenómenos e problemas sociais en

distintos contextos. Para poder participar plenamente na sociedade democrática, é

fundamental adquirir os coñecementos que permitan comprender e analizar de maneira

crítica as opinións e comportamentos dos demais, respectando a diversidade. Por outra

banda, a sociedade reclama cada vez máis a presenza de persoas emprendedoras con

ideas propias e iniciativa, que, de forma responsable estean dispostas a participar e

implicarse en procesos de mellora esa sociedade. Teniendo en cuenta todo o anterior, o

proxecto para a materia busca formar un espírito crítico e reflexivo no alumno sobre os

problemas éticos e sociais que en ocasións presentan as empresas coa súa actividade. A

programación aborda o coñecemento do papel do empresario e o seu rol na xeración de

traballo e benestar social, así como o estudo das posibilidades que a contorna ofrece en

canto ás aspiracións persoais e empresariais do alumno. Ao longo das distintas unidades

didácticas desenvolvidas na programación, exponse, dentro dos contidos, actividades e

proxectos de emprendemento presentados, conceptos claramente relacionados con esta

competencia clave como son as normas e institucións que interveñen no mercado

laboral, os dereitos e obrigacións derivados das relacións laborais en materia de

Seguridade Social e de prevención de riscos laborais, a necesidade de incluír obxectivos

sociais derivados da responsabilidade social da empresa ou a obrigación de facer fronte

ás obrigacións fiscais dunha forma ética e responsable.

f) Sentido de iniciativa e espírito emprendedor. É a competencia máis directamente

relacionada coa materia. A consecución da competencia nos alumnos permitirá

conseguir futuros cidadáns emprendedores que participen e melloren a sociedade de

modo activo. O deseño da programación da materia de Iniciación á actividade

emprendedora e empresarial para 4.º ESO pretende formar ao alumnado sobre diferentes

contidos moi relevantes para o desenvolvemento desta competencia. Introdúcense

coñecementos científicos para a planificación, organización, execución e avaliación de

proxectos tanto de emprendemento persoal como empresarial que permitan xerar

emprego e benestar. O proxecto inclúe coñecementos e destrezas relacionados co mundo

do traballo, a educación económica, a financeira e a organización empresarial.,

presentando os contidos e as actividades de modo que se fomente a capacidade de

pensamento creativo do alumno, aspecto este fundamental para o nacemento dos

emprendedores. Ao longo das distintas unidades didácticas cobra gran importancia as

actividades incluídas dentro do “proxecto emprendedor” que axudarán ao alumno ao

seguinte:

f.1) No primeiro trimestre o alumno poderá expor un proxecto emprendedor persoal que

desenvolva a súa futura carreira profesional a través da reflexión sobre as súas calidades

persoais e as posibilidades que lle ofrece a súa contorna.

f.2) No segundo e terceiro trimestre os alumnos poderán ampliar os seus coñecementos

sobre o funcionamento das sociedades empresariais, tanto desde o punto de vista do seu

funcionamento e obxectivos económicos, como desde o punto de vista ético e de


Página 15 de 130

responsabilidade social. Os alumnos aprenderán tamén a desenvolver o seu propio

proxecto empresarial seguindo as pautas que se expoñen nas diferentes unidades.

g) Conciencia e expresións culturais. Aínda que non é unha competencia directamente

relacionada coa materia, o ensino da mesma tamén debe contribuír a conseguila desde o

punto de vista da valoración das diferentes manifestacións culturais e artísticas que teñen

a súa repercusión tamén no mundo da empresa e do emprendemento. O proxecto

curricular para Iniciación á actividade emprendedora e empresarial en 4.º ESO inclúe

esta competencia en distintas actividades do proxecto emprendedor como son a creación

de materiais de difusión e publicidade dos produtos e/ou servizos do proxecto, o plan de

comunicación na internet e en redes sociais, ou a importancia de adaptar o produto á

cultura de cada tipo de consumidor. Ao longo de toda a programación pretendeuse tamén

fomentar valores e actitudes de tolerancia e respecto cara á diversidade cultural e a

liberdade de expresión. Fíxose énfase no desenvolvemento da creatividade para a

procura de necesidades no consumidor e posteriormente a súa transformación en ideas

emprendedoras, Tendo en conta o respecto ás diferenzas sociais e culturais da sociedade.

4º.Aspectos didácticos e metodolóxicos Os contidos non han de ser interpretados como unidades temáticas, nin, por tanto,

necesariamente organizados tal e como aparecen no Real Decreto. A organización dos

contidos do currículo en bloques non ten como finalidade establecer a orde e a

organización das actividades de aprendizaxe na aula, senón os compoñentes da

educación lingüística e literaria. Así mesmo, o feito de expoñer de modo diferenciado os

contidos non debe ocultar a interconexión que hai entre o uso oral e o escrito e a

interrelación que se dá en moitas actividades sociais entre usos orais e escritos. Ao longo

de 12 unidades didácticas e os repasos trimestrais, o presente proxecto de Iniciación á

actividade emprendedora e empresarial para 4.º ESO está estruturado da seguinte

maneira:

• Desenvolvemento dos contidos da unidade de maneira clara e concisa.

• Ao longo de cada unidade ofrécense tamén unhas Actividades resoltas (actividades

con solución que permiten asegurar a adquisición dos contidos máis complexos da

unidade).

• Actividades ao final de cada apartado para comprobar se o alumno asimilou

correctamente os contidos de cada epígrafe coas que se poderá traballar os estándares de

aprendizaxe e competencias fixados na programación de aula.

• Exponse gran variedade de actividades, nas seccións finais de cada unidade, mediante

as cales se axuda ao alumnado para reforzar e consolidar os contidos estudados.

• Dentro de cada unidade o alumno atopará distintas iconografías (Sabías que…,

Importante, Reflexión, Vocabulario, etc.) que axudan a interpretar as distintas seccións

do libro e a súa utilidade.

• A unidade termina con tres tipos de actividades: Actividades finais teóricas e prácticas

(que permiten ao alumno comprobar se adquiriu os coñecementos básicos da unidade,

Proxecto emprendedor I, II e III (para traballar paso a paso, trimestre a trimestre no


Página 16 de 130

proxecto de empresa de cada alumno) e o Test de repaso (un rápido repaso de conceptos

clave da unidade). 5º. Nota: a temporalizacion esta suxeta a modificacions, que quedaran reflexada nas actas das

reunions do departamento

Materia

Iniciación á Actividade Emprendedora

e Empresarial

TEMPORALIZACION Ponderacion

Bloque 1. 1.1 Iniciativa emprendedora 1.2 Carreira profesional e búsqueda

de emprego 1.3 O traballo e as relación laborais 1.4 A S:social e os riscos laborais

1º trimestre(temas 1,2 3 e

4 do libro de texto

recomendado)

Unidade 1: 25 %

Unidade 2: 25%

Unidade 3: 25%

Unidade 4: 25%

Bloque 2. a. Idea de negocio e os

elementos da empresa b. Plan de empresa c. A información na

empresa d. Producción,

comercialización e marketing

2º trimestre(temas 5,6,7 e

8 do libro de texto

recomendado)

Unidade 5: 25%

Unidade 6: 25%

Unidade 7%: 25

Unidade 8: 25 %

Bloque 3. Finanzas 3.1 Formas xurídicas da empresa 3.2 Inversión e financiación 3.3 Os impostos na empresa 3.4 Balance de situación e viabilidade na empresa

3º trimestre(temas 9,10,11

e 12 do libro de texto

recomendado)

Unidade 9: 25%

Unidade 10 :25%

Unidade 11: 25%

Unidade 12: 25%

6. Bloques de contido: - Bloque I: Autonomía persoal, liderado e innovación.

- Bloque II: Proxecto de empresa.

- Bloque III. Finanzas.

En canto á repartición dos contidos do currículo en relación co libro, propoñemos a seguinte secuenciación:

- Primeira avaliación: unidades 1-4 (Bloque I).

- Segunda avaliación: unidades 5-8 (Bloque II).

- Terceira avaliación: unidades 9-12 (Bloque III).

7º. Criterios de avaliación e cualificación por avaliacións e por bloques de contido:


Página 17 de 130

Unidade 1: LA INICIATIVA

EMPRENDEDORA Estándares de aprendizaxe Ponderación

Describir as calidades persoais e destrezas asociadas á iniciativa emprendedora analizando os requirimentos dos distintos postos de traballo e actividades empresariais

Identifica as calidades persoais, actitudes, aspiracións e formación propias das persoas con iniciativa emprendedora, describindo a actividade dos empresarios e o seu rol na xeración de traballo e benestar social.

25%

Unidade 2: CARRERA PROFESIONAL Y BÚSQUEDA

DE EMPLEO

Estándares de aprendizaxe

Ponderación

.

Describir as calidades persoais e destrezas asociadas á iniciativa emprendedora analizando os requirimentos dos distintos postos de traballo e actividades empresariais.

Investiga con medios telemáticos as diferentes áreas de actividade profesional da contorna, os tipos de empresa que as desenvolven e os diferentes postos de traballo en cada unha delas razoando os requirimentos para o desempeño profesional en cada un deles

10%

Tomar decisións sobre o itinerario vital propio

comprendendo as posibilidades de emprego,

autoemprego e carreira profesional en relación coas

habilidades persoais e as alternativas de formación e

aprendizaxe ao longo da vida.

Deseña un proxecto de carreira profesional propia relacionando as posibilidades da contorna coas calidades e aspiracións persoais valorando a opción do autoemprego e a necesidade de formación ao longo da vida.

15%


Página 18 de 130

Unidade 3: EL TRABAJO Y LAS RELACIONES

SOCIALES

Estándares de aprendizaxe Ponderación

Actuar como un futuro traballador responsable coñecendo os seus dereitos e deberes como tal, valorando a acción do Estado e da Seguridade Social na protección da persoa empregada así como comprendendo a necesidade de protección dos riscos laborais.

Identifica as normas e institucións que interveñen nas relacións entre persoas traballadoras e persoas empresarias relacionándoas co funcionamento do mercado de traballo.

10%

Distingue os dereitos e obrigacións que se derivan das relacións laborais comprobándoos en contratos de traballo e documentos de negociación colectiva.

15%


Página 19 de 130

Unidade 4: LA SEG. SOCIAL Y LOS RIESGOS LABORALES


Actuar como un futuro traballador responsable coñecendo os seus dereitos e deberes como tal, valorando a acción do Estado e da Seguridade Social na protección da persoa empregada así como comprendendo a necesidade de protección dos riscos laborais.

Describe as bases do sistema da Seguridade Social, así como as obrigacións de persoas traballadoras e persoas empresarias dentro deste, valorando a súa acción protectora #ante as distintas continxencias cubertas e describindo as prestacións mediante procuras nas webs institucionais.

10%

. Identifica as situacións de risco laboral máis habituais nos sectores de actividade económica máis relevantes na contorna indicando os métodos de prevención legalmente establecidos así como as técnicas de primeiros auxilios aplicables en caso de accidente ou dano.

15%


Página 20 de 130

Unidade 5: LA IDEA DE NEGOCIO Y LOS ELEMENTOS DE LA EMPRESA


Ponderación

Crear un proxecto de empresa na aula describindo as características internas e a súa relación coa contorna así como a súa función social, identificando os elementos que constitúen a súa rede loxística como provedores, clientes, sistemas de produción e comercialización e redes de almacenaxe entre outros

Determina a oportunidade dun proxecto de empresa identificando as características e tomando parte na actividade que esta desenvolve.

8%

Identifica as características internas e externas do proxecto de empresa así como os elementos que constitúen a rede desta: mercado, provedores, clientes, sistemas de produción e/ou comercialización, almacenaxe, e outros.

10%

Realizar actividades de produción e comercialización propias do proxecto de empresa creado aplicando técnicas de comunicación e traballo en equipo

Recompila datos sobre os diferentes apoios á creación de empresas tanto da contorna próxima como do territorial, nacional ou europeo seleccionando as posibilidades que se axusten ao proxecto de empresa exposto

7%

Unidade 6: EL PLAN DE EMPRESA Estándares de aprendizaxe

Ponderación

Crear un proxecto de empresa na aula describindo as

características internas e a súa relación coa contorna así como a

súa función social, identificando os elementos que constitúen a súa

rede loxística como provedores, clientes, sistemas de produción e

comercialización e redes de almacenaxe entre outros.

Describe la relación del proyecto de empresa con su sector, su estructura organizativa y las funciones de cada departamento identificando los procedimientos de trabajo en el desarrollo del proceso productivo o comercial.

25 %


Página 21 de 130

Unidade 7: LA INFORMACIÓN EN LA EMPRESA


Identificar e organizar a información das distintas áreas do proxecto de empresa aplicando os métodos correspondentes á tramitación documental empresarial.

Manexa como usuario a nivel básico a aplicación informática de control e seguimento de clientes, provedores e outros, aplicando as técnicas básicas de contabilidade, xestión financeira e comercial e administración de persoal para a organización da información do proxecto de empresa.

17 %

Transmite información entre as distintas áreas e a clientes internos e externos do proxecto de empresa recoñecendo e aplicando técnicas de comunicación e negociación e aplicando o tratamento protocolario adecuado mediante medios

telemáticos e presenciais.

8%

Unidade 8. El área de producción, el

área comercial y el marketing


Realizar actividades de produción e comercialización propias do proxecto de empresa creado aplicando técnicas de comunicación e traballo en equipo.

Crea materiais de difusión e publicidade dos produtos e/ou servizos do proxecto de empresa incluíndo un plan de comunicación na internet e en redes sociais aplicando os principios do márketing.

10%

Desempeña tarefas de produción e/ou comercialización no proxecto de empresa tomando decisións, traballando en equipo e cumprindo os prazos e obxectivos e propoñendo melloras segundo un plan de control prefijado.

15%


Página 22 de 130

Unidade 9. Formas jurídicas de las empresas


Describir las diferentes formas jurídicas de las empresas relacionando con cada una de ellas las responsabilidades legales de sus propietarios y gestores así como con las exigencias de capital.

Distingue as diferentes formas xurídicas das empresas relacionándoo coas esixencias de capital e responsabilidades que é apropiado para cada tipo.

12%

Enumera as administracións públicas que teñen relación coa posta en marcha de empresas recompilando por vía telemática os principais documentos que se derivan da posta en funcionamento.

8%

Valora as tarefas de apoio, rexistro, control e fiscalización que realizan as autoridades no proceso de creación de empresas describindo os trámites que se deben realizar.

5%

Unidade 10. Inversión y financiación Estándares de aprendizaxe Ponderación

Identificar as fontes de financiamento das empresas propias de cada forma xurídica incluíndo as externas e internas valorando as máis adecuadas para cada tipo e momento no ciclo de vida da empresa.

Determina os investimentos necesarios para a posta en marcha dunha empresa distinguindo as principais partidas relacionadas nun balance de situación.

8%

Caracteriza de forma básica as posibilidades de financiamento do día a día das empresas diferenciando o financiamento externo e interna, a curto e a longo prazo así como o custo de cada unha e as implicacións na marcha da empresa.

10%

Comprender as necesidades da planificación financeira e de negocio das empresas ligándoa á previsión da marcha da actividade sectorial e económica nacional.

Analiza os produtos financeiros máis adecuados de entre as entidades financeiras da contorna para cada tipo de empresa valorando o custo e o risco de cada un deles e seleccionando os máis adecuado para o proxecto de empresa

7%


Página 23 de 130

Unidade 11. Los impuestos y la empresa Estándares de aprendizaxe Ponderación


Identifica as obrigacións fiscais das empresas segundo a actividade sinalando o funcionamento básico de IAE, IVE/IVE, IRPF e IS indicando as principais diferenzas entre eles e valorando a achega que supón a carga impositiva á riqueza nacional.

25%

Unidade 12. Balance de situación y viabilidad de la

empresa Estándares de aprendizaxe Ponderación

Identificar as fontes de financiamento das empresas propias de cada forma xurídica incluíndo as externas e internas valorando as máis adecuadas para cada tipo e momento no ciclo de vida da empresa.

Determina os investimentos necesarios para a posta en marcha dunha empresa distinguindo as principais partidas relacionadas nun balance

10%


Presenta un estudo de viabilidade económico financeiro a medio prazo do proxecto de empresa aplicando condicións reais de produtos financeiros analizados e previsións de vendas segundo un estudo da contorna mediante unha aplicación informática tipo folla de cálculo manexando cocientes financeiros básicos

15%

8º. Obxetivos

Iniciación á Actividade Emprendedora e Empresarial. 4º de ESO

Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave

Bloque 1. Autonomía persoal, liderado e innovación

e

g

B1.1. Autonomía e autocoñecemento. A iniciativa emprendedora e o/a empresario/a na sociedade.

B1.2. Intereses, aptitudes e motivacións persoais para a carreira profesional.

B1.1. Describir as calidades persoais e as destrezas asociadas á iniciativa emprendedora, analizando os requisitos de distintos postos de traballo e actividades empresariais.

IAEEB1.1.1. Identifica as calidades persoais, as actitudes, as aspiracións e a formación propias das persoas con iniciativa emprendedora, e describe a actividade dos/das empresarios/as e o seu papel na xeración de traballo e benestar social.

CSIEE

CAA

IAEEB1.1.2. Investiga con medios telemáticos as áreas de actividade profesional do seu contorno, os tipos de empresa que as desenvolven e os postos de traballo en cada unha, razoando os requisitos para o desempeño profesional en cada

CD

CAA

CSIEE


Página 24 de 130



un deles.

b

g

B1.3. Itinerarios formativos e carreiras profesionais. Proceso de procura de emprego en empresas do sector. Autoemprego. Proceso de toma de decisións sobre o itinerario persoal.

B1.2. Tomar decisións sobre o itinerario vital propio comprendendo as posibilidades de emprego, o autoemprego e a carreira profesional, en relación coas habilidades persoais e as alternativas de formación e aprendizaxe ao longo da vida.

IAEEB1.2.1. Deseña un proxecto de carreira profesional propia relacionando as posibilidades do ámbito coas calidades e as aspiracións persoais, e valorando a opción do autoemprego e a necesidade de formación ao longo da vida.

CAA

CSIEE

a

c

g

m

B1.4. Dereito do traballo.

B1.5. Dereitos e deberes derivados da relación laboral.

B1.6. Contrato de traballo e negociación colectiva.

B1.7. Seguridade Social. Sistema de protección. Emprego e desemprego.

B1.8. Protección do/da traballador/a e beneficios sociais.

B1.9. Riscos laborais. Normas. Planificación da protección na empresa.

B1.3. Actuar como futuro/a traballador/a responsable coñecendo os seus dereitos e deberes como tal, valorando a acción do Estado e da Seguridade Social na protección da persoa empregada, e comprendendo a necesidade de protección dos riscos laborais.

IAEEB1.3.1. Identifica as normas e as institucións que interveñen nas relacións entre os/as traballadores/as e as empresas, en relación co funcionamento do mercado de traballo.

CSC

CSIEE

IAEEB1.3.2. Distingue os dereitos e as obrigas que se derivan das relacións laborais, e compróbaos en contratos de traballo e documentos de negociación colectiva.

CSC

CSIEE

CMCCT

IAEEB1.3.3. Describe as bases do sistema da Seguridade Social e as obrigas dos/das traballadores/as e dos/das empresarios/as dentro deste, así como as prestacións mediante procuras nas web institucionais, valorando a súa acción protectora ante as continxencias cubertas.

CCL

CSC

CSIEE

IAEEB1.3.4. Identifica as situacións de risco laboral máis habituais nos sectores de actividade económica máis salientables no ámbito, e indica os métodos de prevención legalmente establecidos, así como as técnicas de primeiros auxilios aplicables en caso de accidente ou dano.

CSIEE

CAA

CMCCT

Bloque 2. Proxecto de empresa

d

g

B2.1. Idea de proxecto de empresa. Avaliación da idea. O contorno e o papel social da empresa.

B2.2. Elementos e estrutura da empresa.

B2.3. Plan de empresa.

B2.4. Planificación na empresa.

B2.1. Crear un proxecto de empresa na aula e describir as características internas e a súa relación co contorno, así como a súa función social, identificando os elementos que constitúen a súa rede loxística como provedores/as, clientela, sistemas de produción e comercialización, redes de almacenaxe, etc.

IAEEB2.1.1. Determina a oportunidade dun proxecto de empresa, identificando as características e tomando parte na actividade que a empresa desenvolve.

CSIEE

CAA

IAEEB2.1.2. Identifica as características internas e externas da empresa en proxecto, así como os elementos que constitúen o

CSIEE

CMCCT

CD


Página 25 de 130



contono específico desta (mercado, provedores/as, clientela, sistemas de produción e/ou comercialización, almacenaxe, etc.).

IAEEB2.1.3. Describe a relación da empresa proxectada co seu sector, a súa estrutura organizativa e as funcións de cada departamento, e identifica os procedementos de traballo no desenvolvemento do proceso produtivo ou comercial.

CSIEE

CCL

CMCCT

IAEEB2.1.4. Elabora documentos para a planificación das funcións da empresa en proxecto, tanto a longo como a curto prazo.

CCL

CSIEE

CMCCT

b

g

h

B2.5. Información na empresa. Información contable. Información de recursos humanos. Documentos comerciais de cobramento e pagamento. Arquivo.

B2.2. Identificar e organizar a información das áreas da empresa en proxecto aplicando os métodos correspondentes á tramitación documental empresarial.

IAEEB2.2.1. Manexa como usuario/a de nivel básico aplicacións informáticas de control e seguimento de clientela, provedores/as e outros, aplicando as técnicas básicas de contabilidade, xestión financeira e comercial e administración de persoal, para a organización da información da empresa proxectada.

CD

CMCCT

CAA

IAEEB2.2.2. Transmite información entre as áreas e a clientela da empresa en proxecto, recoñecendo e aplicando técnicas de comunicación e negociación, e aplicando o tratamento protocolario axeitado mediante medios telemáticos e presenciais.

CCL

CSIEE

CD

CMCCT

g

h

l

B2.6. Actividades na empresa. Función de produción. Función comercial e de márketing.

B2.7. Axudas e apoio á creación de empresas.

B2.3. Realizar actividades de produción e comercialización propias da empresa proxectada, aplicando técnicas de comunicación e traballo en equipo.

IAEEB2.3.1. Crea materiais publicitarios e para a difusión dos produtos e/ou servizos obxecto do proxecto, e elabora un plan de comunicación en internet e en redes sociais, aplicando os principios do márketing.

CCL

CSIEE

CD

CMCCT

IAEEB2.3.2. Desenvolve tarefas de produción e/ou comercialización na empresa en proxecto segundo os plans de control prefixados: simulando a toma de decisións para cumprir os prazos e os obxectivos establecidos e propondo melloras, mediante o traballo en

CSIEE

CMCCT

CD

CAA


Página 26 de 130



equipo.

IAEEB2.3.3. Compila datos sobre os apoios á creación de empresas tanto do contorno próximo como do territorial, estatal ou europeo, e selecciona as posibilidades que se axusten ao proxecto de empresa formulado.

CD

CMCCT

CSIEE

Bloque 3. Finanzas

a

d

g

h

l

ñ

B3.1. Tipos de empresa segundo a súa forma xurídica.

B3.2. Elección da forma xurídica.

B3.3. Trámites de posta en marcha dunha empresa.

B3.1. Describir as formas xurídicas das empresas en relación coas responsabilidades legais dos/das seus/súas propietarios/a e xestores/as, así como coas esixencias de capital.

IAEEB3.1.1. Distingue as formas xurídicas das empresas e indica as esixencias de capital e responsabilidades propias de cada tipo.

CSIEE

CMCCT

IAEEB3.1.2. Identifica e enumera as administracións públicas implicadas na posta en marcha de empresas, e compila por vía telemática os principais documentos necesarios para a posta en funcionamento.

CD

CMCCT

CSIEE

IAEEB3.1.3. Valora as tarefas de apoio, rexistro, control e fiscalización que realizan as autoridades no proceso de creación de empresas, e describe os trámites que se deben realizar.

CSC

CMCCT

IAEEB3.1.4. Selecciona a forma xurídica máis axeitada en cada caso segundo a actividade que se vaia desenvolver, o número de emprendedores/as, o alcance da responsabilidade que se vaia asumir, a complexidade organizativa, a dispoñibilidade financeira e a fiscalidade.

CAA

CSIEE

CMCCT

b

f

g

B3.4. Fontes de financiamento das empresas: externas (bancos, axudas e subvencións, e crowdfunding) e internas (accionistas, investidores/as e aplicación de beneficios).

B3.5. Produtos financeiros e bancarios para pequenas e medianas empresas (PME): comparación.

B3.2. Identificar as fontes de financiamento das empresas propias de cada forma xurídica, incluíndo as externas e internas, e valorar as máis axeitadas para cada tipo e momento no ciclo de vida da empresa.

IAEEB3.2.1. Determina os investimentos necesarios para a posta en marcha dunha empresa, e distingue as principais partidas relacionadas nun balance de situación.

CSIEE

CMCCT

CD

IAEEB3.2.2. Caracteriza de xeito básico as posibilidades de financiamento das empresas, diferenciando o financiamento externo e o interno, a curto e a longo prazo, así como o custo de cada unha e as implicacións na marcha da empresa.

CMCCT

CD

CSIEE


Página 27 de 130



b

f

g

l

ñ

B3.6. Planificación financeira das empresas. Estudo de viabilidade económico-financeira. Proxección da actividade. Instrumentos de análise. Razóns básicas.

B3.7. Impostos que afectan as empresas. Calendario fiscal.

B3.3. Recoñecer a necesidade de planificar o negocio das empresas ligándoa á previsión da evolución do sector e da economía nacional, así como da planificación financeira e fiscal.

IAEEB3.3.1. Presenta un estudo de viabilidade económico-financeiro a medio prazo do proxecto de empresa, aplicando condicións reais de produtos financeiros analizados e previsións de vendas, segundo un estudo do ámbito mediante unha aplicación informática tipo folla de cálculo, manexando razóns financeiras básicas.

CD

CSIEE

CAA

CMCCT

IAEEB3.3.2. Analiza os produtos financeiros máis axeitados de entre as entidades financeiras do ámbito para cada tipo de empresa, valorando o custo e o risco de cada un, e selecciona os máis acaído para o proxecto de empresa.

CAA

CSIEE

CMCCT

CD

IAEEB3.3.3. Identifica as obrigas fiscais das empresas segundo a súa actividade e a súa forma xurídica, sinala o funcionamento básico do IAE, IVE, IRPF e IS, e indica as principais diferenzas entre eles.

CMCCT

CD

CSIEE

IAEEB3.3.4. Valora a achega que supón a carga impositiva das empresas á riqueza nacional e ao sostemento das cargas do Estado.

CSC

CAA

8º. Elementos transversais

Os elementos transversais, que non son materias engadidas, senón un conxunto de coñecementos, hábitos,

valores, etc., deben entrar a formar parte do desenvolvemento de todas e cada unha das materias básicas en

que se organiza o currículo. A educación ten por finalidade capacitar aos individuos para que se desenvolvan

no seu medio de forma autónoma e para iso contribúe a desenvolver nos alumnos/ as aquelas capacidades

que lles van a proporcionar se cidadáns plenos. Pero hai cuestións transcendentais que non se abordan de

forma exclusivamente académica como o traballo do desenvolvemento e construción persoal. Atopámonos

coa necesidade de educar aos alumnos/ as en valores e axudarlles a aprender a vivir, adoptando unha forma

de vida que sexa posible soster, para crear cidadáns libres, autónomos e con principios para enfrontarse de

forma crítica na sociedade que lles acolle. Esta sociedade demanda que non só se transmitan coñecementos,

senón que as escolas formen a persoas que sexan capaces de vivir e convivir no respecto, a liberdade e os

principios democráticos. Os temas transversais son contidos basicamente actitudinais que van influír no

comportamento conductual do noso alumnado. Son valores importantes tanto para o desenvolvemento

integral e persoal do noso alumnado, como para o desenvolvemento dunha sociedade máis libre,


Página 28 de 130

democrática, respectuosa co medio e tolerante. O Real Decreto 1105/2014, do 26 de decembro, determina

que en Educación Secundaria Obrigatoria, estes elementos son:

- Comprensión lectora e expresión oral e escrita.

- Comunicación audiovisual.

- Uso das Tecnoloxías da Información e a comunicación.

- Emprendemento.

- Educación cívica e constitucional.

Traballaremos a educación en valores de forma transversal e continua, ao longo de todo o proceso de ensino-

aprendizaxe, e facémolo cun carácter interdisciplinar e dunha forma atrayente para o alumnado,

especialmente nos periscopios, seccións finais de unidade e de trimestre.


Página 29 de 130

4º de ESO ECONOMÍA


Página 30 de 130

4º de ESO ECONOMÍA

1º. Introducion.

A materia de 4º de ESO distribúese en seis bloques que permiten o estudo da economía como ciencia e do

papel dos axentes económicos. No bloque 1 ("Ideas económicas básicas") recóllense aspectos relativos aos

principios económicos, á terminoloxía propia e á metodoloxía da ciencia económica. No bloque 2 ("Economía

e empresa") analízase o papel e o funcionamento do/da axente de empresas na economía. O seguinte bloque

("Economía persoal") está dedicado ao estudo da transcendencia das decisións económicas na vida das

persoas. O cuarto bloque ("Economía e ingresos e gastos do Estado") repasa o papel estatal no

funcionamento económico a través da análise dos seus ingresos e gastos. No quinto bloque ("Economía e

tipos de xuro, inflación e desemprego") repásanse os aspectos máis salientables da economía financeira e a

súa repercusión na actividade económica e o nivel de emprego. E para rematar, o bloque de "Economía

internacional" fai un breve repaso do funcionamento do sector exterior da economía con especial fincapé nas

repercusións da integración económica e a globalización.

2º. Obxectivos da área de Economía

En relación cos contidos propostos para a ESO, establecemos para a área de Economía no curso de 4º de

ESO os seguintes obxectivos:

- Obj. EC.1. Integrar o concepto de economía como ciencia da elección. Identificar os principais axentes

económicos, a súa actuación e as relacións entre eles. Valorar críticamente o impacto das accións dos

axentes económicos sobre a contorna.

- Obj. EC.2. Adquirir e empregar vocabulario económico con precisión e rigor, de modo que permita coñecer,

valorar e interpretar a realidade económica e social que nos rodea.

- Obj. EC.3. Describir a importancia da empresa e o emprendemento no proceso de creación de riqueza

dunha sociedade.

- Obj. EC.4. Identificar as consecuencias das actividades empresariais para a propia empresa, os seus

traballadores e a sociedade no seu conxunto.

- Obj. EC.5. Coñecer, controlar e xestionar as variables de ingresos e gastos dun orzamento persoal e saber

decidir con racionalidade entre distintas alternativas económicas da vida persoal e relacionalas co benestar

propio e social.

- Obj. EC.6. Analizar o papel do diñeiro no funcionamento da sociedade. Valorar o aforro como medio para

alcanzar logros persoais.

- Obj. EC.7. Explicar o papel do sector público, como garante do marco de actuación e como axente

económico. Valorar críticamente os efectos da súa actuación ou ausencia de actuación respecto a a

igualdade e o benestar dunha sociedade.

- Obj. EC.8. Diagnosticar os efectos da inflación como elemento distorsionador das decisións que toman os

axentes económicos nunha sociedade.


Página 31 de 130

- Obj. EC.9. Analizar as características principais do mercado de traballo, as políticas de emprego e valorar

as oportunidades que presenta.

- Obj. EC.10. Coñecer e valorar as vantaxes que supuxo o comercio internacional, así como os custos que

implicou no desenvolvemento dalgúns países. Valorar o potencial da integración económica e as perspectivas

da economía aragonesa no marco da internacionalización económica.

- Obj. EC.11. Buscar, seleccionar, comprender e valorar noticias económicas procedentes de distintas fontes.

- Obj. EC.12. Realizar tarefas en grupo e participar en debates cunha actitude construtiva, crítica e tolerante,

fundamentando adecuadamente as opinións e valorando o diálogo como unha vía necesaria para a solución

dos problemas económicos.

Para alcanzar os obxectivos desta materia, exporase un proceso de ensino e aprendizaxe eminentemente

práctica, de tal forma que se forme ao alumno coas capacidades e coñecementos necesarios para que poida

entender a realidade económica que nos rodea e ser crítico con ela. Teranse en conta, para iso, as seguintes

recomendacións: relacionar o proceso de ensino-aprendizaxe coa vida real, facilitar a construción de

aprendizaxes significativas, relacionando o que o alumno xa sabe cos novos contidos, favorecer a capacidade

de aprender a aprender e crear un clima de aceptación e cooperación fomentando o traballo en grupo. A

metodoloxía utilizada combinará estratexias de exposición e de indagación ou descubrimento, que dependerá

do tipo de contido. Así a aprendizaxe dos contidos farase a través de didácticas concretas poden ser moi

variadas, como a realización de traballos de investigación tanto persoal como grupal e a súa posterior

exposición, o estudo de casos reais, realización de debates sobre temas económicos de actualidade ou

visitas a empresas e organismos económicos. Neste sentido, os estudos de casos e a incorporación das TIC

formarán parte esencial da metodoloxía da materia así como o seguimento dos principais medios de

comunicación ao alcance do alumnado.

3º. As competencias clave Entendemos por competencias clave aquelas capacidades que debe desenvolver o alumno ao finalizar o ciclo para aplicar de modo integrado os contidos da materia e asimilalos á súa propia realización persoal. As competencias clave contribuirán ao exercicio dunha cidadanía activa, a incorporarse á vida adulta de maneira satisfactoria e, en definitiva, desenvolver no alumno unha aprendizaxe permanente durante toda a súa vida. Cada unha das materias contribúe ao desenvolvemento de diferentes competencias e, ao mesmo tempo, cada unha das competencias clave admite ser traballada desde diferentes materias. A materia de Economía na Educación Secundaria Obrigatoria contribúe xunto ao resto a que o alumno adquira as capacidades que se buscan con cada competencia clave, pero tería especialmente a finalidade de desenvolver as competencias matemática, social e cívica, iniciativa e espírito emprendedor, ademais da competencia financeira que se engade de modo extracurricular. Aínda que cada materia contribúe de maneira distinta á adquisición destas competencias básicas, o currículo de Economía contribúe especialmente ao seu desenvolvemento desta maneira: a) Competencia en comunicación lingüística. Todas as materias deben contribuír á consecución desta competencia por parte do alumno. A lectura, ademais de ser fonte de pracer, facilita a interpretación e comprensión permitindo facer uso da lingua falada e escrita. a finalidade da materia de Economía radica primordialmente en alcanzar un dominio na competencia comunicativa dos alumnos, para que ao termo da


Página 32 de 130

etapa educativa haxan adquirido a capacidade de entender noticias básicas relacionadas coa economía na prensa xeneralista, así como recibir, entender e emitir mensaxes de contido económico correctamente. Tal desenvolvemento permitiralles construír o pensamento e expresar opinións fundadas sobre as mesmas. O proxecto curricular para Economía en ESO contribuirá á adquisición da competencia lingüística mediante a introdución de lecturas ao longo de todos os temas (conto inicial, “ periscopios”, taller de prensa, etc.), comentarios de texto xornalístico ou a confección de actividades específicas de procura de información, de debate e análise. b) Competencia matemática. A adquisición desta competencia por parte do alumno supoñerá que teña a capacidade de poñer en práctica procesos de razoamento que lle leven á solución de problemas da vida cotiá. A competencia levará tamén a que poida razoar os problemas para extraer información, sendo capaz de identificar a validez dos razoamentos e dos resultados obtidos. O proxecto contribúe á adquisición da competencia coa introdución nas distintas unidades de ferramentas matemáticas para a resolución de problemas, ademais da lectura e interpretación de gráficos e a resolución de problemas baseados na aplicación de expresións matemáticas. c) Competencia no tratamento da información e competencia dixital. A nosa materia contribúe a potenciar esta competencia polo feito de ter como obxectivo proporcionar coñecementos e destrezas para a procura e selección de información fundamentalmente en prensa escrita. A procura desta información require o uso adecuado de bibliotecas, hemerotecas ou o dominio das novas tecnoloxías da información para obter o máximo aproveitamento na fase de documentación á hora de realizar traballos de investigación. A realización guiada destas procuras constituirá un medio para o desenvolvemento da competencia dixital; a iso tamén contribúe, o uso que esta materia fai dos novos medios de comunicación dixitais que implican un uso social e participativo que os alumnos deben coñecer, valorar e utilizar de modo crítico e responsable. A LOMCE específica a este respecto que, «en canto á competencia dixital, os contidos, criterios e estándares de avaliación da materia incorporan o coñecemento e uso das principais aplicacións informáticas: os sistemas de tratamento de textos, bases de datos, almacenamento e xestión de información, correo electrónico, etc. Tamén se procura desenvolver no alumnado a capacidade de buscar, obter e tratar a información, así como de utilizala de maneira crítica e sistemática, avaliando a súa pertinencia e diferenciando entre información real e virtual. Outra capacidade potenciada é a de utilizar ferramentas informáticas para producir, presentar e comprender información de complexidade progresiva e ter a habilidade necesaria para acceder a servizos baseados na internet, buscalos e utilizalos; pero, ao mesmo tempo, tamén a capacidade de saber como empregar as Tecnoloxías da Información e a Comunicación en apoio do pensamento crítico, a creatividade e a innovación. Nesta materia, a utilización das Tecnoloxías da Información e a Comunicación require unha actitude crítica e reflexiva en relación coa información dispoñible». d) Competencia para aprender a aprender. A adquisición desta competencia debe permitir ao alumno poder iniciar, organizar e persistir na aprendizaxe. O proxecto para a materia busca que o alumno teña a capacidade para motivarse por aprender, que á súa vez depende de que se xere a curiosidade e a necesidade desa aprendizaxe. O proxecto presentado busca, a través do modo en que se presentan os contidos e do tipo de actividades expostas, que o estudante senta protagonista do proceso e do resultado da súa aprendizaxe e, finalmente, de que chegue a alcanzar as metas propostas. Tentouse presentar unha serie de contidos de carácter práctico para achegar ao alumno á realidade que lle rodea con capacidade crítica e reflexiva. Moitas das actividades presentadas en cada unidade mostran tamén ese carácter competencial que permite a aprendizaxe permanente (actividades de debate, procura de información “ periscopios”, etc.) e) Competencia social e cívica. A competencia social e cívica ten como obxectivo que o alumno logre un desenvolvemento persoal e profesional que lle permita unha eficaz incorporación á sociedade e a unha contorna laboral real. Neste sentido, a Economía é unha ferramenta poderosa para a interpretación do mundo e poder abordar os fenómenos e problemas sociais en distintos contextos. Para poder participar plenamente na sociedade democrática, é fundamental adquirir os coñecementos que permitan comprender e analizar de maneira crítica as opinións e comportamentos dos demais, respectando a diversidade. Por outra banda, a sociedade reclama cada vez máis a presenza de persoas emprendedoras con ideas propias e iniciativa, que, de forma responsable estean dispostas a participar e implicarse en procesos de mellora esa sociedade.


Página 33 de 130

Tendo en cuenta todo o anterior, o proxecto para a materia busca formar un espírito crítico e reflexivo no alumno sobre os problemas económicos da nosa sociedade (paro, inflación, etc.) e o modo de resolvelos. Ademais, os contidos dalgunhas unidades expoñen algúns dilemas éticos relacionados coa globalización e o medio ambiente que farán reflexionar ao alumno. Exponse tamén actividades finais de contido competencial (exercicios de debate, textos xornalísticos e propostas de audiovisuais) f) Sentido de iniciativa e espírito emprendedor. É a competencia máis directamente relacionada coa materia. A consecución da competencia nos alumnos permitirá conseguir futuros cidadáns emprendedores que participen e melloren a sociedade de modo activo. O proxecto inclúe coñecementos e destrezas relacionados co mundo do traballo, a educación económica, a financeira e a organización empresarial. Os contidos presentados no proxecto buscan no alumno fomentar a súa capacidade de pensamento creativo, aspecto este fundamental para o nacemento dos emprendedores., así como o coñecemento do funcionamento das sociedades empresariais desde o punto de vista ético e de responsabilidade social. Buscando a consecución desta competencia, púxose especial coidado na elaboración das actividades, tentando sempre cubrir as diferentes formas de abordar a aprendizaxe por parte dos alumnos. As actividades de análises, debate, traballo en grupo, autoavaliación, resolución de problemas e de toma de decisións son unha constante en todos os temas. g) Conciencia e expresións culturais. Aínda que non é unha competencia directamente relacionada coa materia, o ensino da materia tamén debe contribuír a conseguila desde o punto de vista da valoración das diferentes manifestacións culturais e artísticas que teñen a súa repercusión tamén na economía. Dentro dos contidos propostos abórdase o tema da globalización que tamén ten un compoñente cultural que esixe por parte do alumno unha actitude crítica e reflexiva.

4º. Aspectos didácticos e metodolóxicos

Os contidos non han de ser interpretados como unidades temáticas, nin, por tanto, necesariamente

organizados tal e como aparecen no Real Decreto. A organización dos contidos do currículo en bloques non

ten como finalidade establecer a orde e a organización das actividades de aprendizaxe na aula, senón os

compoñentes da educación lingüística e literaria. Así mesmo, o feito de expoñer de modo diferenciado os

contidos non debe ocultar a interconexión que hai entre o uso oral e o escrito e a interrelación que se dá en

moitas actividades sociais entre usos orais e escritos. Ao longo de 12 unidades didácticas e os repasos

trimestrais, o presente proxecto de Economía para 4.º ESO está estruturado da seguinte maneira:

• Desenvolvemento dos contidos da Unidade de maneira clara e concisa.

• Actividades ao final de cada apartado para comprobar se o alumno asimilou correctamente os con tidos de

cada epígrafe.

• Ao longo de cada unidade ofrécense dous tipos máis de actividades: Periscopios (actividades prácticas que

requiren un maior nivel de reflexión) e Actividades resoltas (actividades con solución que permiten asegurar a

adquisición dos contidos máis complexos da unidade).

• Exponse gran variedade de actividades, nas seccións finais de cada unidade, mediante as cales se axuda

ao alumnado para reforzar e consolidar os contidos estudados.

• Dentro de cada unidade o alumno atopará distintas iconografías (Sabías que…, Importante, Reflexión, etc.)

que axudan a interpretar as distintas seccións do libro e a súa utilidade.


Página 34 de 130

• A unidade termina con 5 tipos de actividades: Actividades finais teóricas e prácticas (que permiten ao

alumno comprobar se adquiriu os coñecementos básicos da unidade, Talleres de prensa (para traballar na

procura de información e a comprensión e reflexión sobre noticias de prensa), Vocabulario (para lembrar as

definicións traballadas na unidade), test de repaso (un rápi

5º. Nota: a temporalizacion esta suxeta a modificacions, que quedaran reflexada nas

actas das reunions do departamento

Materia

Economía de 4º ESO TEMPORALIZACION PONDERACIÓN Bloque 1. Ideas económicas básicas Bloque 2. Economía e empresa

1º trimestre (temas 1,2,3 e 4

do libro de texto

recomendado)

Unidade 1: 25%

Unidade 2: 25%

Unidade 3: 25%

Unidade 4: 25% Bloque 3. Economía persoal Bloque 4. Economía e ingresos e gastos do Estado Bloque 5. Economía e tipos de xuro, inflación e desemprego

2º trimestre( temas 5,6 7 e 8

do libro de texto

recomendado)

Unidade 5: 25%

Unidade 6: 25%

Unidade 7: 25%

Unidade 9: 25%

Bloque 5. Economía e tipos de xuro, inflación e desemprego Bloque 4. Economía e ingresos e gastos do Estado Bloque 6. Economía internacional

3º trimestre(temas9,10,11 e

12 do libro de texto

recomendado)

Unidade 9: 25%

Unidade 10: 25%

Unidade 11: 25%

Unidade 12: 25%

6º. Contidos

O texto elaborado para cuarto curso de ESO profunda nos seguintes bloques de contido:

- Bloque I: Ideas económicas básicas.

- Bloque II: Economía e empresa.

- Bloque III. Economía persoal.

- Bloque IV. Economía e ingresos e gastos do Estado.

- Bloque V. Economía e tipos de interese, inflación e desemprego.

- Bloque VI. Economía internacional.


Página 35 de 130

7º. Criterios de avaliación e cualificación por avaliacións e por bloques de contido:

Unidade 1. Economía, la ciencia útil Estándares de aprendizaxe Ponderación

Explicar a Economía como ciencia social valorando o

impacto permanente das decisións económicas na

vida dos cidadáns económicas básicas cos

condicionantes de recursos e necesidades.

Recoñece a escaseza de recursos e a

necesidade de elixir e tomar decisións

como as claves dos problemas básicos

de toda economía e comprende que toda

elección supón renunciar a outras

alternativas e que toda decisión ten

consecuencias

5%

. Diferencia formas diversas de abordar e

resolver problemas económicos e

identifica as súas vantaxes e

inconvenientes, así como as súas

limitacións.

5%

. Coñecer e familiarizarse coa terminoloxía económica

básica e co uso dos modelos económicos.

Comprende e utiliza correctamente

diferentes termos da área da

Economía.

5%

Diferenza entre Economía positiva e

Economía normativa.

5%

Tomar conciencia de los principios básicos de la

Economía a aplicar en las relaciones económicas

básicas con los condicionantes de recursos y

necesidades

Aplica razoamentos básicos para

interpretar problemas económicos

provenientes das relacións

económicas da túa contorna.

5%

Unidade 2. Producción y crecimiento Estándares de aprendizaxe Ponderación

Analizar as características principais do proceso

produtivo.

Indica os distintos tipos de factores produtivos e

as relacións entre produtividade, eficiencia e

tecnoloxía.

6%

. Identifica os diferentes sectores económicos,

así como os seus retos e oportunidades.

6%

Coñecer e familiarizarse coa terminoloxía económica

básica e co uso dos modelos económicos.

Comprende e utiliza correctamente diferentes

termos da área da Economía 4,5%


Página 36 de 130

. Representa e analiza gráficamente o custo de

oportunidade mediante a Fronteira de

Posibilidades de Produción

4,5%

Tomar conciencia dos principios básicos da Economía

para aplicar nas relacións económicas básicas cos

condicionantes de recursos e necesidades.

Aplica razoamentos básicos para interpretar problemas económicos provenientes das relacións económicas da túa contorna

4%

Unidade 3. Mercados y

empresa


Tomar conciencia dos

principios básicos da

Economía para aplicar nas

relacións económicas

básicas e cos condicionantes

de recursos e necesidades.

Representa las relaciones que se

establecen entre las economías

domésticas y las empresas.

8%

Analizar as características

principais do proceso

produtivo.

Indica los distintos tipos de factores

productivos y las relaciones entre

productividad, eficiencia y

tecnología.

8%

Determinar para un caso

sinxelo a estrutura de

ingresos e custos dunha

empresa, calculando o seu

beneficio.

Diferencia los ingresos y costes

generales de una empresa e

identifica su beneficio o pérdida,

aplicando razonamientos

matemáticos para la interpretación

de resultados

9%


Página 37 de 130

Unidade 4. La empresa en su contexto


Decribir os diferentes tipos de empresas e

formas xurídicas das empresas relacionando

con cada unha delas as súas esixencias de

capital e as responsabilidades legais dos seus

propietarios e xestores así como as

interrelacións das empresas a súa contorna

inmediata.

Distingue as diferentes formas xurídicas das

empresas e relaciónaas coas esixencias

requiridas de capital para a súa constitución e

responsabilidades legais para cada tipo.

5%

Valora as formas xurídicas de empresas máis

apropiadas en cada caso en función das

características concretas aplicando o razoamento

sobre clasificación das empresas.

4%

Identifica os diferentes tipos de empresas e

empresarios que actúan na súa contorna así

como a forma de interrelacionar co seu ámbito

máis próximo e os efectos sociais e ambientais,

positivos e negativos, que se observan.

4%

Identificar as fontes de financiamento das

empresas

. Explica as posibilidades de financiamento do día

a día das empresas diferenciando o

financiamento externo e interna, a curto e a longo

prazo, así como o custo de cada unha e as

implicacións na marcha da empresa.

5%

. Diferenciar os impostos que afectan as

empresas e a importancia do cumprimento das

obrigacións fiscais.

. Identifica as obrigacións fiscais das empresas

segundo a actividade sinalando o funcionamento

básico dos impostos e as principais diferenzas

entre eles.

4%

Valora a achega que supón a carga impositiva á

riqueza nacional. 3%


Página 38 de 130

Unidade 5. Planificación

financiera Estándares de aprendizaxe Ponderación

Realizar un orzamento persoal

distinguindo entre os diferentes tipos de

ingresos e gastos, controlar o seu grao

de cumprimento e as posibles

necesidades de adaptación.

Elabora e realiza un seguimento a un orzamento

ou plan financeiro personalizado, identificando

cada un dos ingresos e gastos. 5%

Utiliza ferramentas informáticas na preparación

e desenvolvemento dun orzamento ou plan

financeiro personalizado.. 4%

Manexa gráficos de análises que lle permiten

comparar unha realidade personalizada coas

previsións establecidas. 4%

Decidir con racionalidade #ante as

alternativas económicas da vida persoal

relacionando estas con o benestar

propio e social.

Comprende as necesidades de planificación e

de manexo dos asuntos financeiros ao longo da

vida. Dita planificación vincúlase á previsión

realizada en cada unha das etapas de acordo

coas decisións tomadas e a marcha da

actividade económica nacional.

6%

Expresar unha actitude positiva cara ao

aforro e manexar o aforro como medio

para alcanzar diferentes obxectivos.

Coñece e explica a relevancia do aforro e do

control do gasto. 6%


Página 39 de 130

Unidade 6. Salud financiera Estándares de aprendizaxe Ponderación

Decidir con racionalidade ante as

alternativas económicas da vida persoal

relacionando estas con o benestar propio

e social.

Comprende as necesidades de

planificación e de manexo dos asuntos

financeiros ao longo da vida. Dita

planificación vincúlase á previsión

realizada en cada unha das etapas de

acordo coas decisións tomadas e a

marcha da actividade económica

nacional.

.

6%

Expresar unha actitude positiva cara ao

aforro e manexar o aforro como medio

para alcanzar diferentes obxectivos.

Coñece e explica a relevancia do aforro

e do control do gasto. 6%

Analiza as vantaxes e inconvenientes do

endebedamento valorando o risco e

seleccionando a decisión máis adecuada

para cada momento

7%

. Coñecer o concepto de seguro e a súa

finalidade.

Identifica e diferencia os diferentes tipos

de seguros segundo os riscos ou

situacións adversas nas diferentes

etapas da vida

6%


Página 40 de 130

Unidade 7. El dinero y sus

formas Estándares de aprendizaxe Ponderación

Recoñecer o funcionamento básico

do diñeiro e diferenciar os diferentes

tipos de contas bancarias e de

tarxetas emitidas como medios de

pago valorando a oportunidade do

seu uso con garantías e

responsabilidade.

Comprende os termos fundamentais e describe

o funcionamento na operativa coas contas

bancarias. 7%

. Valora e comproba a necesidade de ler

detidamente os documentos que presentan os

bancos, así como a importancia da seguridade

cando a relación prodúcese por internet.

6%

Recoñece o feito de que se poden negociar as

condicións que presentan as entidades

financeiras e analiza o procedemento de

reclamación #ante as mesmas.

5%

Identifica e explica as distintas modalidades de

tarxetas que existen, así como o esencial da

seguridade cando se opera con tarxetas.

7%

Unidade 8. Producción y

precios Estándares de aprendizaxe Ponderación

Diferenciar as magnitudes de tipos

de interese, inflación e

Describe as causas da inflación e valora as súas

principais repercusións económicas e sociais.

9%


Página 41 de 130

desemprego, así como analizar as

relacións existentes entre elas. .

Explica o funcionamento dos tipos de interese e

as consecuencias da súa variación para a marcha

da Economía.

9%

Interpretar datos e gráficos

vinculados cos conceptos de tipos

de interese, inflación e

desemprego.

Valora e interpreta datos e gráficos de contido

económico relacionados cos tipos de interese,

inflación e desemprego.

7%

Unidade 9. El mercado de

trabajo Estándares de aprendizaxe Ponderación

Valorar diferentes opcións de

políticas macroeconómicas para

facer fronte ao desemprego.

Describe as causas do

desemprego e valora as súas

principais repercusións

económicas e sociais.

10%

Analiza os datos de desemprego

en España e as políticas contra o

desemprego.

7%

Investiga e recoñece ámbitos de

oportunidades e tendencias de

emprego.

8%

Unidade 10. Las cuentas del

Estado Estándares de aprendizaxe Ponderación


Página 42 de 130

Recoñecer e analizar a

procedencia das principais fontes

de ingresos e gastos do Estado así

como interpretar gráficos onde se

mostre dita distribución.

Identifica as vías de onde proceden os ingresos

do Estado así como as principais áreas dos

gastos do Estado e comenta as súas relacións. 6%

. Analiza e interpreta datos e gráficos de contido

económico relacionados cos ingresos e gastos

do Estado. 4%

Distingue nos diferentes ciclos económicos o

comportamento dos ingresos e gastos públicos

así como os efectos que se poden producir ao

longo do tempo. 5%

Diferenciar e explicar os conceptos

de débeda pública e déficit público.

Comprende e expresa as diferenzas entre os

conceptos de débeda pública e déficit público,

así como a relación que se produce entre eles. 5%

Determinar o impacto para a

sociedade da desigualdade da

renda e estudar as ferramentas de

redistribución da renda.

Coñece e describe os efectos da desigualdade

da renda e os instrumentos de redistribución da

mesma. 5%

Unidade 11. El comercio

internacional y la Unión

Europea



Página 43 de 130

Valorar ou impacto dá

globalización económica, do

comercio internacional e dous

procesos de integración económica

na calidade de vida dás persoas e

ou medio ambiente

Valora o grao de interconexión das diferentes

Economías de todos os países do mundo e

aplica a perspectiva global para emitir xuízos

críticos.

9%

Explica as razóns que xustifican e inflúen no

intercambio económico entre países. 8%

Coñece e enumera vantaxes e inconvenientes

do proceso de integración económica e

monetaria da Unión Europea. 8%

Unidade 12. La globalización

y los desequilibrios de la

economía mundial


Valorar o impacto da globalización

económica, do comercio

internacional e dos procesos de

integración económica na calidade

de vida das persoas e o medio

ambiente

Analiza acontecementos

económicos contemporáneos no

contexto da globalización e o

comercio internacional.

15%

Reflexiona sobre os problemas

ambientais e a súa relación co

impacto económico internacional

analizando as posibilidades dun

desenvolvemento sostible.

10%

Economía. 4º de ESO


Bloque 1. Ideas económicas básicas


Página 44 de 130



a

d

f

B1.1. Economía como ciencia: actividade económica e sociedade.

B1.2. Principios na toma de decisións económicas.

B1.3. Escaseza, elección e asignación de recursos. Custo de oportunidade.

B1.1. Explicar a economía como ciencia social e valorar o impacto permanente das decisións económicas na vida das persoas.

ECB1.1.1. Recoñece a escaseza de recursos e a necesidade de elixir e tomar decisións como as claves dos problemas básicos de calquera economía, e comprende que todas as eleccións supoñen renunciar a outras alternativas e que todas as decisións teñen consecuencias.

CCL

CSC

ECB1.1.2. Distingue formas de analizar e resolver problemas económicos, e identifica as súas vantaxes, os seus inconvenientes e as súas limitacións.

CAA

CD

f

h

o

B1.4. O método na economía: modelos económicos.

B1.5. Fronteira de posibilidades de produción.

B1.2. Identificar a terminoloxía económica básica e o uso dos modelos económicos, e familiarizarse con eles.

ECB1.2.1. Comprende e utiliza correctamente termos da área da economía.

CCL

ECB1.2.2. Diferencia entre economía positiva e economía normativa.

CAA

CSC

ECB1.2.3. Representa e analiza graficamente o custo de oportunidade mediante a fronteira de posibilidades de produción.

CD

CMCCT

a

f

B1.6. As relacións económicas básicas e a súa representación.

B1.3. Tomar conciencia dos principios da economía para aplicar nas relacións económicas básicas cos condicionantes de recursos e as necesidades.

ECB1.3.1. Representa as relacións que se establecen entre as economías domésticas e as empresas.

CMCCT

CSC

ECB1.3.2. Aplica razoamentos básicos para interpretar problemas económicos provenientes das relacións económicas do seu contorno.

CMCCT

CSC

Bloque 2. Economía e empresa

a

b

e

m

B2.1. A empresa e o/a empresario/a.

B2.2. Elementos, funcións e obxectivos da empresa.

B2.3. Clases de empresas.

B2.4. Formas xurídicas da empresa.

B2.1. Describir os tipos de empresas e as formas xurídicas das empresas, e relacionar con cada unha coas súas esixencias de capital e as responsabilidades legais dos/das propietarios/as e xestores/as, así como as interrelacións das empresas no seu contorno inmediato.

ECB2.1.1. Distingue as formas xurídicas das empresas e relaciónaas coas esixencias de capital para a súa constitución e coas responsabilidades legais para cada tipo.

CMCCT

CSIEE

ECB2.1.2. Identifica e valora as formas xurídicas de empresas máis apropiadas en cada caso, en función das características concretas, aplicando o razoamento sobre clasificación das empresas.

CAA

CD

ECB2.1.3. Distingue os tipos de empresas e de empresarios/as que actúan no seu ámbito, así como a forma de interactuar co

CSIEE

CSC


Página 45 de 130



seu contorno máis próximo e os efectos sociais e ambientais, positivos e negativos, que se observan.

a

f

e

B2.5. Proceso produtivo e factores produtivos.

B2.6. Sectores da actividade económica.

B2.2. Analizar as características principais do proceso produtivo.

ECB2.2.1. Analiza os tipos de factores produtivos e as relacións entre produtividade, eficiencia e tecnoloxía.

CMCCT

CSC

ECB2.2.2. Identifica os sectores económicos, así como os seus retos e as súas oportunidades.

CD

CSC

e

f

B2.7. Fontes de financiamento das empresas. Novas formas de financiamento.

B2.3. Identificar as fontes de financiamento das empresas.

ECB2.3.1. Explica as posibilidades de financiamento das empresas e diferencia o financiamento externo e o interno, a curto e a longo prazo, así como o custo de cada unha e as implicacións na marcha da empresa.

CCL

CD

CMCCT

e

f

B2.8. Ingresos e custos da empresa: clasificación.

B2.9. Resultados da empresa.

B2.4. Determinar, para un caso sinxelo, a estrutura de ingresos e custos dunha empresa, calculando o seu beneficio.

ECB2.4.2. Distingue os ingresos e os custos dunha empresa, calcula o seu beneficio ou a súa perda, aplicando razoamentos matemáticos, e interpreta os resultados.

CD

CMCCT

a

e

f

B2.10. Obrigas fiscais das empresas.

B2.5. Diferenciar os impostos que afectan as empresas e a importancia do cumprimento das obrigas fiscais.

ECB2.5.1. Identifica as obrigas fiscais das empresas segundo a súa forma xurídica e as actividades, e sinala o funcionamento básico dos impostos e as principais diferenzas entre eles.

CD

CMCCT

ECB2.5.2. Valora a achega que para a riqueza nacional supón a carga impositiva que soportan as empresas.

CSC

Bloque 3. Economía persoal

d

e

f

B3.1. Orzamento persoal. Control de ingresos e gastos.

B3.2. Xestión do orzamento. Obxectivos e prioridades.

B3.1. Realizar un orzamento persoal distinguindo entre os tipos de ingresos e gastos, e controlar o seu grao de cumprimento e as posibles necesidades de adaptación.

ECB3.1.1. Elabora un orzamento ou plan financeiro persoal, identificando os ingresos e os gastos integrantes, e realiza o seu seguimento.

CAA

CD

CMCCT

ECB3.1.2. Utiliza ferramentas informáticas na preparación e desenvolvemento dun orzamento ou plan financeiro personalizado.

CAA

CD

CMCCT

ECB3.1.3 Manexa gráficos de análise que permiten comparar unha realidade personalizada coas previsións establecidas.

CAA

CD

CMCCT


Página 46 de 130



a

d

m

B3.3. Planificación económico-financeira: necesidades económicas nas etapas da vida.

B3.2. Decidir con racionalidade ante as alternativas económicas da vida persoal, e relacionalas co benestar propio e social.

ECB3.2.1. Comprende as necesidades de planificación e do manexo de asuntos financeiros ao longo da vida. Esa planificación vincúlase á previsión realizada en cada etapa, de acordo coas decisións tomadas e a marcha da actividade económica nacional.

CAA

CSIEE

a

f

B3.4. Aforro e endebedamento. Os plans de pensións.

B3.5. Risco e diversificación.

B3.3. Expresar unha actitude positiva cara ao aforro, e empregar o aforro como medio para alcanzar diversos obxectivos.

ECB3.3.1. Recoñece e explica a relevancia do aforro e do control do gasto.

CAA

CSC

ECB3.3.2. Analiza as vantaxes e inconvenientes do endebedamento, valorando o risco e seleccionando a decisión máis axeitada para cada momento.

CAA

CSC

a

b

e

f

g

B3.6. O diñeiro.

B3.7. Contratos financeiros: contas e tarxetas de débito e crédito.

B3.8. Relacións no mercado financeiro: información e negociación.

B3.9. Implicacións dos contratos financeiros. Dereitos e responsabilidades dos/das consumidores/as no mercado financeiro.

B3.4. Recoñecer o funcionamento básico do diñeiro e diferenciar os tipos de contas bancarias e de tarxetas emitidas como medios de pagamento, e valorar a oportunidade do seu uso con garantías e responsabilidade.

ECB3.4.1. Comprende os termos fundamentais e describe o funcionamento das contas na operativa bancaria.

CCL

CMCCT

ECB3.4.2. Valora e comproba a necesidade de interpretar as cláusulas dos contratos bancarios para coñecer os dereitos e as obrigas que se derivan delas, así como a importancia de operar en condicións de seguridade cando se empregan procedementos telemáticos.

CCL

CAA

CD

ECB3.4.3. Recoñece a capacidade de negociación coas entidades financeiras e analiza os procedementos de reclamación ante estas.

CAA

CD

ECB3.4.4. Identifica e explica as modalidades de tarxetas bancarias, así como os elementos e os procedementos que garanten a seguridade na súa operativa.

CCL

CD

CMCCT

e

f

g

B3.10. O seguro como medio para a cobertura de riscos. Tipoloxía de seguros.

B3.5. Coñecer o concepto de seguro e a súa finalidade.

ECB3.5.1. Identifica, describe e clasifica os tipos de seguros segundo os riscos ou as situacións adversas nas etapas da vida.

CAA

CCL

CMCCT

Bloque 4. Economía e ingresos e gastos do Estado

a

b

e

B4.1. Orzamentos públicos: ingresos e gastos do Estado.

B4.1. Recoñecer e analizar a procedencia das principais fontes de ingresos e gastos do Estado, e interpretar gráficos

ECB4.1.1. Identifica as vías de onde proceden os ingresos do Estado, así como as principais áreas dos gastos do Estado, e

CMCCT

CSC


Página 47 de 130



f

g

ñ

onde se amose esa distribución. comenta as súas relacións.

ECB4.1.2. Analiza e interpreta datos e gráficos de contido económico relacionados cos ingresos e os gastos do Estado.

CD

CMCCT

ECB4.1.3. Distingue nos ciclos económicos o comportamento dos ingresos e dos gastos públicos, así como os efectos que se poden producir ao longo do tempo.

CMCCT

CSC

ECB4.1.4. Describe o contido dos orzamentos públicos e argumenta a necesidade de prever os ingresos e os gastos, e controlar a súa execución.

CCL

CSC

a

e

f

B4.2. A débeda pública e o déficit público.

B4.2. Diferenciar e explicar os conceptos de débeda pública e déficit público.

ECB4.2.1. Comprende e expresa as diferenzas entre os conceptos de débeda pública e déficit público, así como a relación que se produce entre eles.

CCL

CMCCT

a

c

d

e

f

B4.3. Desigualdades económicas e distribución da renda.

B4.3. Determinar o impacto para a sociedade da desigualdade da renda e estudar as ferramentas de redistribución da renda.

ECB4.3.1. Coñece e describe os efectos da desigualdade da renda e os instrumentos de redistribución desta.

CCL

CMCCT

CSC

ECB4.3.2. Interpreta gráficos representativos da distribución da renda

CAA

CD

CMCCT

Bloque 5. Economía e tipos de xuro, inflación e desemprego

a

c

e

f

B5.1. Tipos de xuro.

B5.2. Inflación.

B5.3. Consecuencias dos cambios nos tipos de xuro e inflación.

B5.4. Desemprego: clasificación e consecuencias.

B5.1. Diferenciar as magnitudes de tipos de xuro, inflación e desemprego, analizar as relacións entre elas e interpretar datos e gráficos vinculados con esas magnitudes.

ECB5.1.1. Describe as causas da inflación e valora as súas principais repercusións económicas e sociais.

CCL

CSC

ECB5.1.2. Explica o funcionamento dos tipos de interese e as consecuencias da súa variación para a marcha da economía.

CCL

CMCCT

CSC

ECB5.1.3. Valora e interpreta datos e gráficos de contido económico relacionados cos tipos de xuro, inflación e desemprego.

CD

CMCCT

a

c

e

f

B5.5. Causas do desemprego e políticas contra o desemprego. O desemprego en Galicia.

B5.6. Perspectivas da ocupación.

B5.2. Valorar opcións de políticas macroeconómicas para facer fronte ao desemprego.

ECB5.2.1. Describe as causas do desemprego e valora as súas principais repercusións económicas e sociais.

CCL

CMCCT

CSC

ECB5.2.2. Analiza os datos de desemprego en España e as

CD


Página 48 de 130



políticas contra o desemprego. CSC

ECB5.2.3. Investiga e recoñece vieiros e tendencias de emprego.

CAA

CD

Bloque 6. Economía internacional

a

e

f

m

B6.1. Globalización económica.

B6.2. Comercio internacional.

B6.3. Integración económica e monetaria europea.

B6.4. Economía e ambiente: sustentabilidade.

B6.1. Valorar o impacto da globalización económica, do comercio internacional e dos procesos de integración económica na calidade de vida das persoas e no ambiente.

ECB6.1.1. Valora o grao de interconexión das economías de todos os países do mundo e aplica a perspectiva global para emitir xuízos críticos.

CAA

CSC

ECB6.1.2. Explica as razóns que xustifican o intercambio económico entre países e que inflúen nel.

CCL

CSC

ECB6.1.3. Analiza e presenta acontecementos económicos contemporáneos no contexto da globalización e o comercio internacional.

CAA

CD

CSC

ECB6.1.4. Recoñece e enumera vantaxes e inconvenientes do proceso de integración económica e monetaria da Unión Europea.

CCL

CD

CSC

ECB6.1.5. Reflexiona sobre os problemas ambientais e a súa relación co impacto económico internacional, e analiza as posibilidades dun desenvolvemento sustentable.

CAA

CSC

8º. Elementos transversais













Página 49 de 130




que en Educación Secundaria Obrigatoria, estes elementos son:

- Comprensión lectora e expresión oral e escrita.

- Comunicación audiovisual.

- Uso das Tecnoloxías da Información e a comunicación.

- Emprendemento.

- Educación cívica e constitucional.

Traballaremos a educación en valores de forma transversal e continua, ao longo de todo o proceso de ensino-

aprendizaxe, e facémolo cun carácter interdisciplinar e dunha forma atrayente para o alumnado,

especialmente nos periscopios, seccións finais de unidade e de trimestre.


Página 50 de 130

ECONOMÍA 1º BACHARELATO

ECONOMÍA 1º BACHARELATO

1º. Introdución

A materia de Economía de 1º de bacharelato emprega un esquema mixto de presentación, herdado

de deseños curriculares anteriores e baseado principalmente na análise da economía como ciencia,

do papel dos axentes económicos e do funcionamento das principais institucións económicas e os

seus elementos. Estrutúrase en sete bloques: no primeiro abórdase a o principal problema orixe da

ciencia económica, a economía e a escaseza, continuando coa organización da actividade


Página 51 de 130

económica para estudar a estrutura dos sistemas económicos; nun segundo bloque ("A actividade

produtiva") descríbese a produción como principal actividade económica; no terceiro ("O mercado e

o sistema de prezos") repásase a principal institución na fixación de prezos e asignación de

recursos; o seguinte bloque ("A macroeconomía") céntrase na medición da actividade económica e

no estudo do mercado de traballo; no quinto ("Aspectos financeiros da economía") faise un repaso

da vertente financeira da actividade económica; o sexto ("O contexto internacional da economía")

aborda a análise do sector exterior e dos fenómenos de integración económica e globalización; e,

finalmente, no bloque titulado "Desequilibrios económicos e o papel do Estado na económica",

reflexiónase sobre o carácter cíclico da actividade económica e o papel do Estado para mitigar e

corrixir os desequilibrios xurdidos do funcionamento económico.

A grande transcendencia social da economía queda reflectida na súa contribución ao fomento da

mellora na calidade de vida, ao progreso e ao benestar social. Os coñecementos económicos teñen

cada día mías valor, pola importancia de contar cunha cidadanía formada e pola relevancia dunha

boa administración dos recursos públicos.

O estudo da economía proporciona, xunto coa formación técnica, competencias lingüísticas e de

comunicación, matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía, sociais e cívicas, así

como sentido da iniciativa e espírito emprendedor.

2º Obxetivos da área:

Obxectivos da área de Economía En relación cos contidos propostos para Bacharelato,

establecemos para a área de Economía no curso de 1.º de Bacharelato os seguintes

obxectivos:

- Obj. EC.1. Identificar o ciclo da actividade económica. Distinguir os diferentes

sistemas económicos e formar un xuízo persoal acerca das vantaxes e inconvenientes de

cada un deles.

- Obj. EC.2. Identificar a interdependencia entre diferentes variables macroeconómicas

nos ámbitos rexional, nacional e internacional.

- ObjEC.3. Adquirir, coñecer, comprender e utilizar o vocabulario económico con

precisión e rigor, para que a súa incorporación ao vocabulario habitual aumente a

precisión no uso da linguaxe e mellore a comunicación e á vez, permita coñecer, valorar

e interpretar a realidade económica e social.

- Obj. EC.4. Coñecer o funcionamento das empresas, as súas funcións e capacidade

produtiva. Analizar as principais características diferenciadoras do sector produtivo

español respecto a a media da UE.

- Obj. EC.5. Describir o funcionamento, tipos e límites do mercado, formulando un

xuízo crítico do sistema e do papel regulador do sector público.

- Obj. EC.6. Analizar e valorar as repercusións que o crecemento económico ten no

medio ambiente e na calidade de vida, así como o distinto grao de desenvolvemento das

distintas rexións. Reflexionar sobre a necesidade de lograr un desenvolvemento sostible.

- Obj. EC.7. Examinar as características principais do mercado de traballo e da súa

evolución a partir dos factores crave que o definen. Establecer os seus trazos


Página 52 de 130

diferenciadores, diagnosticar a súa sustentabilidade e valorar as oportunidades de

empregabilidade.

- Obj. EC.8. Comprender a estrutura básica, situación e perspectiva da economía

española no contexto europeo e de leste no mundo.

- Obj. EC.9. Abordar de forma autónoma e razoada problemas económicos da contorna

utilizando os procedementos de indagación das ciencias sociais e diversas fontes e

medios de información, en especial as tecnoloxías da información e comunicación.

- Obj. EC.10. Formular xuízos críticos acerca dos feitos económicos, políticos e sociais

da actualidade mundial, relacionándoos entre si e argumentar con puntos de vista

propios, aceptando a discrepancia como vía de enriquecemento persoal. Trasladar esa

reflexión ás situacións cotiás da contorna en que se desenvolve o alumnado.

- Obj. EC.11. Buscar, seleccionar, comprender, relacionar, tratar e comunicar de

maneira organizada, información verbal, escrita, gráfica e estatística, procedente de

diversos medios de comunicación, ou redes sociais, sobre desaxustes económicos e das

medidas de política económica adoptadas para a súa resolución.

- Obj. EC.12. Realizar tarefas en grupo e participar en debates cunha actitude

construtiva, crítica e tolerante, fundamentando adecuadamente as opinións e valorando

do diálogo como unha vía para a solución dos problemas económicos. Para alcanzar os

obxectivos desta materia, exporase un proceso de ensino e aprendizaxe eminentemente

práctica, de tal forma que se forme ao alumno coas capacidades e coñecementos

necesarios para que poida entender a realidade económica que nos rodea e ser crítico con

ela. • Teranse en conta, para iso, as seguintes recomendacións:

• Relacionar o proceso de ensino-aprendizaxe coa vida real,

• Facilitar a construción de aprendizaxes significativas, relacionando o que o alumno xa

sabe cos novos contidos,

• Favorecer a capacidade de aprender a aprender

• Crear un clima de aceptación e cooperación fomentando o traballo en grupo. A

metodoloxía utilizada combinará estratexias de exposición e de indagación ou

descubrimento, que dependerá do tipo de contido. Así a aprendizaxe dos contidos farase

a través de didácticas concretas poden ser moi variadas, como a realización de traballos

de investigación tanto persoal como grupal e a súa posterior exposición, o estudo de

casos reais, realización de debates sobre temas económicos de actualidade ou visitas a

empresas e organismos económicos. Neste sentido, os estudos de casos e a incorporación

das TIC formarán parte esencial da metodoloxía da materia así como o seguimento dos

principais medios de comunicación ao alcance do alumnado.

3º. As competencias clave

Entendemos por competencias clave aquelas capacidades que debe desenvolver o

alumno ao finalizar o ciclo para aplicar de modo integrado os contidos da materia e

asimilalos á súa propia realización persoal. As competencias clave contribuirán ao

exercicio dunha cidadanía activa, a incorporarse á vida adulta de maneira satisfactoria e,

en definitiva, desenvolver no alumno unha aprendizaxe permanente durante toda a súa

vida. Cada unha das materias contribúe ao desenvolvemento de diferentes competencias


Página 53 de 130

e, ao mesmo tempo, cada unha das competencias clave admite ser traballada desde

diferentes materias. A materia de Economía de 1.º Bacharelato contribúe xunto ao resto

a que o alumno adquira as capacidades que se buscan con cada competencia clave, pero

tería especialmente a finalidade de desenvolver as competencias matemática, social e

cívica, iniciativa e espírito emprendedor. Aínda que cada materia contribúe de maneira

distinta á adquisición destas competencias básicas, o currículo de Economía contribúe

especialmente ao seu desenvolvemento desta maneira: a) Competencia en comunicación

lingüística. Todas as materias deben contribuír á consecución desta competencia por

parte do alumno. A lectura, ademais de ser fonte de pracer, facilita a interpretación e

comprensión permitindo facer uso da lingua falada e escrita. a finalidade da materia de

Economía radica primordialmente en alcanzar un dominio na competencia comunicativa

dos alumnos, para que ao termo da etapa educativa haxan adquirido a capacidade de

entender noticias básicas relacionadas coa economía na prensa xeneralista, así como

recibir, entender e emitir mensaxes de contido económico correctamente. Tal

desenvolvemento permitiralles construír o pensamento e expresar opinións fundadas

sobre as mesmas. O proxecto curricular para Economía en Bacharelato contribuirá á

adquisición da competencia lingüística mediante a introdución de lecturas, comentarios

de texto xornalístico ou a confección de actividades específicas de procura de

información, de debate e análise.

b) Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía. A

adquisición desta competencia por parte do alumno supoñerá que teña a capacidade de

poñer en práctica procesos de razoamento que lle leven á solución de problemas da vida

cotiá. A competencia levará tamén a que poida razoar os problemas para extraer

información, sendo capaz de identificar a validez dos razoamentos e dos resultados

obtidos. O proxecto contribúe á adquisición da competencia coa introdución nas distintas

unidades de ferramentas matemáticas para a resolución de problemas, ademais da lectura

e interpretación de gráficos e a resolución de problemas baseados na aplicación de

expresións matemáticas.

c) Competencia dixital. A nosa materia contribúe a potenciar esta competencia polo feito

de ter como obxectivo proporcionar coñecementos e destrezas para a procura e selección

de información fundamentalmente en prensa escrita. A procura desta información

require o uso adecuado de bibliotecas, hemerotecas ou o dominio das novas tecnoloxías

da información para obter o máximo aproveitamento na fase de documentación á hora de

realizar traballos de investigación. A realización guiada destas procuras constituirá un

medio para o desenvolvemento da competencia dixital; a iso tamén contribúe, o uso que

esta materia fai dos novos medios de comunicación dixitais que implican un uso social e

participativo que os alumnos deben coñecer, valorar e utilizar de modo crítico e

responsable. A LOMCE específica a este respecto que, «en canto á competencia dixital,

os contidos, criterios e estándares de avaliación da materia incorporan o coñecemento e

uso das principais aplicacións informáticas: os sistemas de tratamento de textos, bases de

datos, almacenamento e xestión de información, correo electrónico, etc. Tamén se

procura desenvolver no alumnado a capacidade de buscar, obter e tratar a información,

así como de utilizala de maneira crítica e sistemática, avaliando a súa pertinencia e

diferenciando entre información real e virtual. Outra capacidade potenciada é a de


Página 54 de 130

utilizar ferramentas informáticas para producir, presentar e comprender información de

complexidade progresiva e ter a habilidade necesaria para acceder a servizos baseados

na internet, buscalos e utilizalos; pero, ao mesmo tempo, tamén a capacidade de saber

como empregar as Tecnoloxías da Información e a Comunicación en apoio do

pensamento crítico, a creatividade e a innovación. Nesta materia, a utilización das

Tecnoloxías da Información e a Comunicación require unha actitude crítica e reflexiva

en relación coa información dispoñible».

d) Competencia para aprender a aprender. A adquisición desta competencia debe

permitir ao alumno poder iniciar, organizar e persistir na aprendizaxe. O proxecto para a

materia busca que o alumno teña a capacidade para motivarse por aprender, que á súa

vez depende de que se xere a curiosidade e a necesidade desa aprendizaxe. O proxecto

presentado busca, a través do modo en que se presentan os contidos e do tipo de

actividades expostas, que o estudante senta protagonista do proceso e do resultado da súa

aprendizaxe e, finalmente, de que chegue a alcanzar as metas propostas. Tentouse

presentar unha serie de contidos de carácter práctico para achegar ao alumno á realidade

que lle rodea con capacidade crítica e reflexiva. Moitas das actividades presentadas en

cada unidade mostran tamén ese carácter competencial que permite a aprendizaxe

permanente.

e) Competencia social e cívica. A competencia social e cívica ten como obxectivo que o

alumno logre un desenvolvemento persoal e profesional que lle permita unha eficaz

incorporación á sociedade e a unha contorna laboral real. Neste sentido, a Economía é

unha ferramenta poderosa para a interpretación do mundo e poder abordar os fenómenos

e problemas sociais en distintos contextos. Para poder participar plenamente na

sociedade democrática, é fundamental adquirir os coñecementos que permitan

comprender e analizar de maneira crítica as opinións e comportamentos dos demais,

respectando a diversidade. Por outra banda, a sociedade reclama cada vez máis a

presenza de persoas emprendedoras con ideas propias e iniciativa, que, de forma

responsable estean dispostas a participar e implicarse en procesos de mellora esa

sociedade. Tendo en cuenta todo o anterior, o proxecto para a materia busca formar un

espírito crítico e reflexivo no alumno sobre os problemas económicos da nosa sociedade

e o modo de resolvelos. Ademais, os contidos dalgunhas unidades expoñen algúns

dilemas éticos relacionados co consumo ou a publicidade, por exemplo, que farán

reflexionar ao alumno.

f) Sentido de iniciativa e espírito emprendedor. É a competencia máis directamente

relacionada coa materia. A consecución da competencia nos alumnos permitirá

conseguir futuros cidadáns emprendedores que participen e melloren a sociedade de

modo activo. O proxecto inclúe coñecementos e destrezas relacionados co mundo do

traballo, a educación económica, a financeira e a organización empresarial. Os contidos

presentados no proxecto buscan no alumno fomentar a súa capacidade de pensamento

creativo, aspecto este fundamental para o nacemento dos emprendedores., así como o

coñecemento do funcionamento das sociedades empresariais desde o punto de vista ético

e de responsabilidade social. Buscando a consecución desta competencia, púxose

especial coidado na elaboración das actividades, tentando sempre cubrir as diferentes

formas de abordar a aprendizaxe por parte dos alumnos. As actividades de análises,


Página 55 de 130

debate, traballo en grupo, autoavaliación, resolución de problemas e de toma de

decisións son unha constante en todas as unidades.

g) Conciencia e expresións culturais. Aínda que non é unha competencia directamente

relacionada coa materia, o ensino desta tamén debe contribuír a conseguila desde o

punto de vista da valoración das diferentes manifestacións culturais e artísticas que teñen

a súa repercusión tamén na economía. Dentro dos contidos propostos abórdase o tema da

publicidade que esixe por parte do alumno unha actitude crítica e reflexiva.


Os contidos non han de ser interpretados como unidades temáticas, nin, por tanto,

necesariamente organizados tal e como aparecen no Real Decreto. A organización dos

contidos do currículo en bloques non ten como finalidade establecer a orde e a


educación lingüística e literaria. Así mesmo, o feito de expoñer de modo diferenciado os

contidos non debe ocultar a interconexión que hai entre o uso oral e o escrito e a

interrelación que se dá en moitas actividades sociais entre usos orais e escritos. Ao longo

de 14 unidades didácticas, o presente proxecto de Economía para 1.º de Bacharelato está

estruturado da seguinte maneira:



correctamente os contidos de cada epígrafe.

• Actividades resoltas ao longo de toda a unidade tanto numéricas como de análises.

• Desenvolvemento de contidos que se pretenden ampliar ou destacar incluídos dentro

dos « Periscopios» de cada unidade.

• Exponse gran variedade de actividades, nas seccións finais de cada unidade, mediante

as cales se axuda ao alumnado para reforzar e consolidar os contidos estudados.

• Mapa conceptual resumo cun esquema ao fina da unidade, no que se resumen os

contidos tratados.

• Exercicios tipo test ao final de cada unidade.

• Propostas de debate en cada tema na sección denominada «O dilema».

• Inclúese un espazo dedicado á economía no seu sentido máis práctico dentro da

apartado «Economía en acción», no que se analizan datos, gráficos e sucesos reais da

economía española e mundial

• Propostas de cinema adaptadas aos contidos de cada tema e a idade do alumno.

5º. Nota: a temporalizacion esta suxeta a modificacions, que quedaran reflexada nas actas das reunions do departamento

Materia

Economía de 1º Bacharelato TEMPORALIZACION Ponderación


Página 56 de 130

Bloque 1. Economía e

escaseza. A organización da

actividade económica

Bloque 2. A actividade

produtiva

Bloque 3. O mercado e o

sistema de prezos

1º trimestre( temas 1,2,3,4,

5 e 6 do libro de texto

recomendado)

Unidade 1:10%

Unidade 2:10%

Unidade 3:20%

Unidade 4:20%

Unidade 5:20%

Unidade 6:20%

Bloque 4. A macroeconomía

Bloque 5. Aspectos

financeiros da Economía

2º trimestre(temas 7,8,9,10

e 11 do libro de texto

recomendado))

Unidade 7:20%

Unidade 8: 20%

Unidade 9:20%

Unidade 10. 20%

Unidade 11: 20%

Bloque 6. O contexto

internacional da economía.

Bloque 7. Desequilibrios

económicos e o papel do

Estado na economía

3º trimestre(temas 12, 13, e

14 do libro de texto

recomendado))

Unidade 12: 40%

Unidade 13: 20%

Unidade 14: 40%

6º. Contidos:

Bloques de contido: - Bloque I: Economía e escaseza. A organización da actividade económica. - Bloque II: A actividade produtiva. - Bloque III. O mercado e o sistema de prezos. - Bloque IV. A macroeconomía. - Bloque V. Aspectos financeiros da Economía. - Bloque VI. O contexto internacional da Economía. - Bloque VII. Desequilibrios económicos e o papel do estado na Economía. En canto á repartición dos contidos do currículo en relación co libro, propoñemos a seguinte secuenciación: - Primeira avaliación: unidades 1-6. - Segunda avaliación: unidades 7-1. - Terceira avaliación: unidades 12-14.

Unidade 1 ECONOMÍA: LA CIENCIA DE LAS

DECISIONES


Explicar o problema dos recursos escasos e as necesidades ilimitadas

Recoñece a escaseza, a necesidade de elixir e de tomar decisións, como os elementos máis determinantes a afrontar en todo sistema económico.

4%


Página 57 de 130

Explicar as razóns do proceso de división técnica do traballo

Indica as diferentes categorías de factores produtivos e as relacións entre produtividade, eficiencia e tecnoloxía

4%

Comprender o método científico que se utiliza na área da Economía, así como identificar as fases da investigación científica en Economía e os modelos económicos

Distingue as proposicións económicas positivas das proposicións económicas normativas.

2%

Unidade 2 CRECIMIENTO Y ORGANIZACIÓN


Explicar o problema dos recursos escasos e as necesidades ilimitadas

Recoñece a escaseza, a necesidade de elixir e de tomar decisións, como os elementos máis determinantes a afrontar en todo sistema económico

2%

Reflexionar sobre o impacto do crecemento e as crises cíclicas na Economía e os seus efectos na calidade de vida das persoas, o medio ambiente e a distribución da riqueza a nivel local e mundial

. Identifica e analiza os factores e variables que inflúen no crecemento económico, o desenvolvemento e a redistribución da renda.

2%

Analiza los diferentes planteamientos y las distintas formas de abordar los elementos clave en los principales sistemas económicos

2%

Observar os problemas económicos dunha sociedade, así como analizar e expresar unha valoración crítica das formas de resolución desde o punto de vista dos diferentes sistemas económicos.

Relaciona y maneja, a partir de casos concretos de análisis, los cambios más recientes en el escenario económico mundial con las circunstancias técnicas, económicas, sociales y políticas que los explican.

2%

Compara diferentes formas de abordar la resolución de problemas económicos, utilizando ejemplos de situaciones económicas actuales del entorno internacional.

2%

Unidade 3 LA PRODUCCIÓN


Analizar as características principais do proceso produtivo.

Expresa unha visión integral do funcionamento do sistema produtivo partindo do estudo da empresa e a súa participación en sectores económicos, así como a

2%


Página 58 de 130

súa conexión e interdependencia

Explicar as razóns da división técnica do traballo

Relaciona o proceso de división técnica do traballo coa interdependencia económica nun contexto global.

2%

Indica as diferentes categorías de factores produtivos e as relacións entre produtividade, eficiencia e tecnoloxía.

2%

Identificar os efectos da actividade empresarial para a sociedade e vida das persoas.

Estuda e analiza as repercusións da actividade das empresas, tanto nunha contorna próxima como nunha contorna internacional

2%

Expresar os principais obxectivos e funcións das empresas, utilizando referencias reais da contorna próxima e transmitindo a utilidade que se xera coa súa actividade.

Analiza e interpreta os obxectivos e funcións das empresas.

2%

Explica a función das empresas de crear ou incrementar a utilidade dos bens.

2%

Relacionar e distinguir a eficiencia técnica e a eficiencia

Determina e interpreta a eficiencia técnica e económica a partir dos casos expostos

2%

Calcular e manexar os custos e beneficios das empresas, así como representar e interpretar gráficos relativos aos devanditos conceptos.

Comprende e utiliza diferentes tipos de custos, tanto fixos como variables, totais, medios e marxinais, así como representa e interpreta gráficos de custos.

2%

Analiza e interpreta os beneficios dunha empresa a partir de supostos de ingresos e custos dun período.

2%

. Analizar, representar e interpretar a función de produción dunha empresa a partir dun caso dado.

Representa e interpreta gráficos de produción total, media e marxinal a partir de supostos dados.

2%

Unidade 4. EL MERCADO Estándares de aprendizaxe Ponderación

Interpretar, a partir do funcionamento do mercado, as variacións en cantidades demandadas e ofertadas de bens e servizos en función de distintas

Representa gráficamente os efectos das variacións das distintas variables no funcionamento dos mercados

7%


Página 59 de 130

variables. (Bloque III) Expresa as claves que determinan a oferta e a demanda.

7%

Analiza as elasticidades de demanda e de oferta, interpretando os cambios en prezos e cantidades, así como os seus efectos sobre os ingresos totais.

6%

Unidade 5. TIPOS DE MERCADO Estándares de aprendizaxe Ponderación

Analizar el funcionamiento de mercados reales y observar sus diferencias con los modelos, así como sus consecuencias para los consumidores, empresas o Estados

Analiza y compara el funcionamiento de los diferentes tipos de mercados, explicando sus diferencias.

7%

Aplica el análisis de los distintos tipos de mercados a casos reales identificados a partir de la observación del entorno más inmediato.

7%

Valora, de forma crítica, los efectos que se derivan sobre aquellos que participan en estos diversos mercados.

6%

Unidade 6. EL MERCADO DE TRABAJO



Página 60 de 130

Valorar a estrutura do mercado de traballo e a súa relación coa educación e formación, analizando de forma especial o desemprego.

Valora e interpreta datos e gráficos de contido económico relacionados co mercado de traballo.

5%

Valora a relación entre a educación e formación e as probabilidades de obter un emprego e mellores salarios.

5%

Investiga e recoñece ámbitos de oportunidades e tendencias de emprego.

5%

Estudar as diferentes opcións de políticas macroeconómicas para facer fronte á inflación e o desemprego. Est..

Analiza os datos de inflación e desemprego en España e as diferentes alternativas para loitar contra o desemprego e a inflación

5%

Unidade 7. EL PAPEL DEL ESTADO


Diferenciar e manexar as principais Valora, interpreta e comprende as 5%


Página 61 de 130

magnitudes macroeconómicas e analizar as relacións existentes entre elas, valorando os inconvenientes e as limitacións que presentan como indicadores da calidade de vida

principais magnitudes macroeconómicas como indicadores da situación económica dun país.

Explicar e ilustrar con exemplos significativos as finalidades e funcións do Estado nos sistemas de Economía de mercado e identificar os principais instrumentos que utiliza, valorando as vantaxes e inconvenientes do seu papel na actividade económica.

Comprende e explica as distintas funcións do Estado: fiscais, estabilizadoras, redistributivas, reguladoras e provedoras de bens e servizos públicos.

5%

Identifica os principais fallos do mercado, as súas causas e efectos para os axentes intervenientes na Economía e as diferentes opcións de actuación por parte do Estado.

5%

. Reflexionar sobre o impacto do crecemento e as crises cíclicas na Economía e os seus efectos na calidade de vida das persoas, o medio ambiente e a distribución da riqueza a nivel local e mundial. (Bloque VII)

Identifica e analiza os factores e variables que inflúen no crecemento económico, o desenvolvemento e a redistribución da renda.

5%

Unidade 8. INDICADORES Y EQUILIBRIO MACROECONÓMICO



Página 62 de 130

Diferenciar e manexar as principais magnitudes macroeconómicas e analizar as relacións existentes entre elas, valorando os inconvenientes e as limitacións que presentan como indicadores da calidade de vida

Valora, interpreta e comprende as principais magnitudes macroeconómicas como indicadores da situación económica dun país.

4%

Relaciona as principais macromagnitudes e utilízaas para establecer comparacións con carácter global.

3%

Analiza de forma crítica os indicadores estudados valorando o seu impacto, os seus efectos e as súas limitacións para medir a calidade de vida.

4%

Interpretar datos e indicadores económicos básicos e a súa evolución.

Utiliza e interpreta a información contida en táboas e gráficos de diferentes variables macroeconómicas e a súa evolución no tempo.

3%

. Valora estudos de referencia como fonte de datos específicos e comprende os métodos de estudo utilizados polos economistas.

3%

. Manexa variables económicas en aplicacións informáticas, analízaas e interpreta e presenta as súas valoracións de carácter persoal.

3%

Unidade 9. LAS CUENTAS DEL ESTADO Estándares de aprendizaxe Ponderación

Explicar e ilustrar con exemplos significativos as finalidades e funcións do Estado nos sistemas de Economía de mercado e identificar os principais instrumentos que utiliza, valorando as vantaxes e inconvenientes do seu papel na actividade económica.

Comprende e explica as distintas funcións do Estado: fiscais, estabilizadoras, redistributivas, reguladoras e provedoras de bens e servizos públicos.

20%

Unidade 10. EL DINERO Y LA POLÍTICA MONETARIA


Recoñecer o proceso de creación Analiza e explica o funcionamento 3%


Página 63 de 130

do diñeiro, os cambios no seu valor e a forma en que estes se miden

do diñeiro e do sistema financeiro nunha Economía.

Diferenciar e manexar as principais magnitudes macroeconómicas e analizar as relacións existentes entre elas, valorando os inconvenientes e as limitacións que presentan como indicadores da calidade de vida.

Relaciona as principais macromagnitudes e utilízaas para establecer comparacións con carácter global.

3%

Analiza de forma crítica os indicadores estudados valorando o seu impacto, os seus efectos e as súas limitacións para medir a calidade de vida

3%

3Describir as distintas teorías explicativas sobre as causas da inflación e os seus efectos sobre os consumidores, as empresas e o conxunto da Economía

Recoñece as causas da inflación e valora as súas repercusións económicas e sociais.

3%

Analizar os diferentes tipos de política monetaria

Razoa, de forma crítica, en contextos reais, sobre as accións de política monetaria e o seu impacto económico e social.

3%

Identificar o papel do Banco Central Europeo, así como a estrutura da súa política monetaria

. Identifica os obxectivos e a finalidade do Banco Central Europeo e razoa sobre o seu papel e funcionamento.

2%

Describe os efectos das variacións dos tipos de interese na Economía.

3%

Unidade 11. EL SISTEMA FINANCIERO. LA BOLSA


Recoñecer o proceso de creación do diñeiro, os cambios no seu valor e a forma en que estes se miden.

Analiza e explica o funcionamento do diñeiro e do sistema financeiro nunha Economía.

12%

Explicar o funcionamento do sistema financeiro e coñecer as características dos seus principais produtos e mercados

Valora o papel do sistema financeiro como elemento canalizador do aforro ao investimento e identifica os produtos e mercados que o compoñen.

8%


Página 64 de 130

UNIDAD 12. COMERCIO INTERNACIONAL


Analizar os fluxos comerciais entre dúas economías.

Identifica os fluxos comerciais internacionais.

30%

Analizar e valorar as causas e consecuencias da globalización económica, así como o papel dos organismos económicos internacionais na súa regulación.

Expresa as razóns que xustifican o intercambio económico entre países

10%

Unidade 13. UNIÓN EUROPEA Y GLOBALIZACIÓN


Examinar os procesos de integración económica e describir os pasos que se produciron no caso da Unión Europea

Explica e reflexiona sobre o proceso de cooperación e integración económica producido na Unión Europea, valorando as repercusións e implicacións para España nun contexto global.

10%

Analizar e valorar as causas e consecuencias da globalización económica, así como o papel dos organismos económicos internacionais na súa regulación.

Describe as implicacións e efectos da globalización económica nos países e reflexiona sobre a necesidade da súa regulación e coordinación.

10%

Unidade 14. DESEQUILIBRIOS DE LA ECONOMÍA MUNDIAL



Página 65 de 130

Reflexionar sobre o impacto do crecemento e as crises cíclicas na Economía e os seus efectos na calidade de vida das persoas, o medio ambiente e a distribución da riqueza a nivel local e mundial

Identifica e analiza os factores e variables que inflúen no crecemento económico, o desenvolvemento e a redistribución da renda.

7%

Diferencia o concepto de crecemento e de desenvolvemento.

5%

Recoñece e explica as consecuencias do crecemento sobre a repartición da riqueza, sobre o medioambiente e a calidade de vida.

6%

Analiza de forma práctica os modelos de desenvolvemento dos países emerxentes e as oportunidades que teñen os países en vías de desenvolvemento para crecer e progresar.

5%

. Reflexiona sobre os problemas ambientais e a súa relación co impacto económico internacional analizando as posibilidades dun desenvolvemento sostible.

6%

Desenvolve actitudes positivas en relación co medioambiente e valora e considera esta variable na toma de decisións económicas.

6%

. Identifica os bens ambientais como factor de produción escaso, que proporciona inputs e recolle refugallos e residuos, o que supón valorar os custos asociados.

5%


Página 66 de 130

Economía. 1º de bacharelato


Bloque 1. Economía e escaseza. A organización da actividade económica

i

l

B1.1. Escaseza, elección e asignación de recursos. Custo de oportunidade.

B1.1. Explicar o problema da escaseza: recursos escasos e necesidades ilimitadas.

ECB1.1.1. Recoñece a escaseza e a correspondente necesidade de elixir entre decisións alternativas, como problema máis determinante para afrontar en todo sistema económico.

CAA

CMCCT

a

h

i

l

B1.2. Mecanismos de asignación de recursos.

B1.3. Análise e comparación dos sistemas económicos.

B1.2. Observar os problemas económicos dunha sociedade, así como analizar e expresar unha valoración crítica das formas de resolución desde o punto de vista dos sistemas económicos.

ECB1.2.1. Analiza as respostas ás preguntas clave sobre a organización dos principais sistemas económicos.

CSC

CMCCT

CD

ECB1.2.2. Relaciona, para a súa interpretación, os cambios máis recentes no escenario económico mundial coas circunstancias técnicas, económicas, sociais e políticas que os explican, a partir de casos concretos de análise.

CSC

CD

CAA

ECB1.2.3. Compara sistemas económicos, utilizando exemplos actuais do ámbito internacional.

CAA

CD

CSC

i

l

B1.4. Economía como ciencia: actividade económica e sociedade.

B1.5. Principios na toma de decisións económicas.

B1.6. Modelos económicos. Economía positiva e normativa.

B1.7. Información económica: interpretación de datos e gráficos.

B1.3. Comprender o método científico que se utiliza na área da economía, así como identificar as fases da investigación científica en economía e os modelos económicos.

ECB1.3.1. Distingue as proposicións económicas positivas das proposicións económicas normativas.

CAA

CMCCT

ECB1.3.2. Interpreta os modelos de representación da realidade económica, e emprega os termos e a metodoloxía apropiados para analizar problemas económicos concretos.

CCL

CMCCT

CD

Bloque 2. A actividade produtiva

i

l

m

p

B2.1. Proceso produtivo e factores de produción.

B2.1. Analizar as características principais do proceso produtivo.

ECB2.1.1. Expresa unha visión integral do funcionamento do sistema produtivo partindo do estudo da empresa e a súa participación en sectores económicos, así como a súa conexión e interdependencia.

CAA

CCL

CSC

i

l

B2.2. División técnica do traballo, produtividade e interdependencia.

B2.2. Explicar as razóns do proceso de división técnica do traballo.

ECB2.2.1. Relaciona o proceso de división técnica do traballo coa interdependencia económica nun contexto global.

CSC

CMCCT

ECB2.2.2. Clasifica e define os factores produtivos, e describe as relacións entre produtividade,

CMCCT

CCL


Página 67 de 130



eficiencia e tecnoloxía.

a

h

i

l

m

B2.3. Globalización: cambios no sistema produtivo ou na organización da produción.

B2.3. Identificar os efectos da actividade empresarial para a sociedade e a vida das persoas.

ECB2.3.1. Analiza para explicar as repercusións da actividade das empresas, tanto nun ámbito próximo coma nun ámbito internacional.

CSIEE

CCL

a

h

i

m

B2.4. Empresa: obxectivos e funcións. B2.4. Expresar os obxectivos e as funcións principais das empresas, utilizando referencias reais do ámbito próximo e transmitindo a utilidade que se xera coa súa actividade.

ECB2.4.1. Distingue e interpreta os obxectivos e as funcións das empresas.

CSIEE

CAA

ECB2.4.2. Explica a función creadora de utilidade dos bens das empresas.

CD

CCL

i

l

m

B2.5. Eficacia, eficiencia e efectividade.

B2.6. Eficiencia na produción: eficiencia técnica e económica.

B2.5 ECB2.4.2. Explica a función creadora de utilidade dos bens das empresas

ECB2.5.1. Determina e interpreta a eficiencia técnica e económica a partir dos casos formulados.

CD

CMCCT

i

l

m

B2.7. Custos de produción. Cálculo e análise dos custos de produción e dos beneficios.

B2.6. Calcular e controlar os custos e os beneficios das empresas, e representar e interpretar gráficos relativos a eses conceptos.

ECB2.6.1. Calcula, clasifica e utiliza diversos tipos de custos, fixos e variables, totais, medios e marxinais, e representa e interpreta gráficos de custos.

CMCCT

CD

ECB2.6.2. Calcula, analiza e interpreta os beneficios dunha empresa a partir de supostos de ingresos e custos dun período.

CMCCT

CD

i

l

m

B2.8. Función de produción. B2.7. Analizar, representar e interpretar a función de produción dunha empresa a partir dun caso dado.

ECB2.7.1. Representa e interpreta gráficos de produción total, media e marxinal, a partir de supostos dados.

CMCCT

CD

Bloque 3. O mercado e o sistema de prezos

i

l

m

B3.1. Curva de demanda. Movementos ao longo da curva de demanda e desprazamentos na curva de demanda. Elasticidade da demanda.

B3.2. Curva de oferta. Movementos ao longo da curva de oferta e desprazamentos na curva da oferta. Elasticidade da oferta.

B3.3. Equilibrio do mercado.

B3.1. Interpretar, a partir do funcionamento do mercado, as variacións en cantidades demandadas e ofertadas de bens e servizos en función de distintas variables.

ECB3.1.1. Representa graficamente os efectos das variacións das variables no funcionamento dos mercados.

CMCCT

CD

ECB3.1.2. Define e expresa matematicamente as variables que determinan a oferta e a demanda.

CMCCT

CCL

ECB3.1.3. Analiza as elasticidades de demanda e de oferta, interpretando os cambios en prezos e cantidades, así como os seus efectos sobre os ingresos totais.

CMCCT

CD

a

h

i

l

m

B3.4. Estruturas de mercado e modelos de competencia.

B3.5. Competencia perfecta. Competencia imperfecta. Monopolio. Oligopolio. Competencia monopolística.

B3.2. Analizar o funcionamento de mercados reais e observar as súas diferenzas cos modelos, así como as súas consecuencias para os/as consumidores/as, as empresas ou os estados.

ECB3.2.1. Analiza e compara o funcionamento dos tipos de mercados, e explica as súas diferenzas.

CMCCT

CCL

ECB3.2.2. Aplica a análise dos tipos de mercados a casos reais identificados a partir da observación do ámbito máis inmediato.

CAA

CSC


Página 68 de 130



ECB3.2.3. Valora de forma crítica os efectos que se derivan sobre os axentes intervenientes nos diversos mercados.

CSC

Bloque 4. A macroeconomía

g

h

i

l

B4.1. Macromagnitudes: produción. Renda. Gasto.

B4.2. Equilibrio macroeconómico: demanda e oferta agregadas.

B4.3. Inflación e tipos de xuro.

B4.4. Os vínculos dos problemas macroeconómicos e a súa interrelación.

B4.1. Distinguir as principais magnitudes macroeconómicas, operar con elas e analizar as súas interrelacións, valorando os inconvenientes e as limitacións que presentan como indicadores da calidade de vida.

ECB4.1.1. Mide, interpreta e expresa as principais magnitudes macroeconómicas como indicadores da situación económica dun país.

CMCCT

CD

CSC

CCL

ECB4.1.2. Relaciona as principais macromagnitudes e utilízaas para establecer comparacións con carácter global.

CAA

CSC

ECB4.1.3. Analiza de forma crítica os indicadores estudados e valora o seu impacto, os seus efectos e as súas limitacións para medir a calidade de vida.

CSC

g

i

l

B4.5. Indicadores do desenvolvemento da sociedade: as macromagnitudes e as súas limitacións.

B4.2. Interpretar datos e indicadores económicos básicos e a súa evolución.

ECB4.2.1. Utiliza e interpreta a información contida en táboas e gráficos de variables macroeconómicas e a súa evolución no tempo.

CMCCT

CD

ECB4.2.2. Considera investigacións e publicacións económicas de referencia como fonte de datos específicos, e recoñece os métodos de estudo utilizados por economistas.

CAA

CD

ECB4.2.3. Opera con variables económicas mediante aplicacións informáticas, analízaas e interprétaas, e presenta as súas valoracións de carácter persoal.

CD

CMCCT

a

h

i

l

m

B4.6. Mercado de traballo. Desemprego: tipos e causas.

B4.3. Valorar a estrutura do mercado de traballo e a súa relación coa educación e a formación, analizando de xeito especial o desemprego.

ECB4.3.1. Examina e interpreta datos e gráficos de contido económico relacionados co mercado de traballo.

CMCCT

CD

ECB4.3.2. Valora a relación da educación e a formación coas probabilidades de obter un emprego e mellores salarios.

CSC

CAA

ECB4.3.3. Investiga e recoñece vieiros de ocupación e tendencias de emprego.

CAA

CD

a

g

h

i

l

p

B4.7. Políticas contra o desemprego. O desemprego en Galicia.

B4.4. Estudar as opcións de políticas macroeconómicas para facer fronte á inflación e ao desemprego.

ECB4.4.1. Analiza os datos de inflación e desemprego en España e as alternativas para loitar contra o desemprego e a inflación.

CD

CSIEE


Página 69 de 130



Bloque 5. Aspectos financeiros da Economía

i

l

B5.1. O diñeiro na economía: tipoloxía e funcionamento.

B5.2. Proceso de creación do diñeiro.

B5.1. Recoñecer o proceso de creación do diñeiro, os cambios no seu valor e a forma en que estes se miden.

ECB5.1.1. Analiza e explica o funcionamento do diñeiro e do sistema financeiro nunha economía.

CSC

CMCCT

CD

CCL

a

d

h

i

l

B5.3. Teorías explicativas da inflación. B5.2. Describir as teorías explicativas sobre as causas da inflación e os seus efectos sobre os/as consumidores/as, as empresas e o conxunto da economía.

ECB5.2.1. Recoñece as causas da inflación e valora as súas repercusións económicas e sociais.

CSC

CD

i

l

B5.4. Sistema financeiro. Novas formas de financiamento.

B5.3. Explicar o funcionamento do sistema financeiro e coñecer as características dos seus principais produtos e mercados.

ECB5.3.1. Valora o papel do sistema financeiro como elemento canalizador do aforro ao investimento, e identifica os produtos e os mercados que o compoñen.

CAA

CSC

CD

a

d

h

i

l

B5.5. Política monetaria: instrumentos. B5.4. Analizar os tipos de política monetaria.

ECB5.4.1. Razoa de forma crítica, en contextos reais, sobre as accións de política monetaria e o seu impacto económico e social.

CAA

CMCCT

CSC

i

l

a

h

i

l

B5.6. Banco Central Europeo.

B5.7. Mecanismos da oferta e demanda monetaria: efectos sobre os tipos de xuro.

B5.5. Identificar o papel do Banco Central Europeo e a estrutura da súa política monetaria.

ECB5.5.1. Identifica os obxectivos e a finalidade do Banco Central Europeo, e razoa sobre o seu papel e o seu funcionamento.

CSC

CMCCT

CD

ECB5.5.2. Describe os efectos das variacións dos tipos de xuro na economía.

CMCCT

CCL

Bloque 6. O contexto internacional da economía

g

i

l

B6.1. Comercio internacional: causas e teorías.

B6.2. Balanza de pagamentos, con especial referencia á española.

B6.1. Analizar os fluxos comerciais entre dúas economías.

ECB6.1.1. Identifica e describe os fluxos comerciais internacionais.

CSC

CCL

CMCCT

a

i

l

B6.3. Cooperación e integración económica.

B6.4. Unión Europea (UE).

B6.2. Examinar os procesos de integración económica e describir os pasos que se produciron no caso da Unión Europea.

ECB6.2.1. Explica o proceso de cooperación e integración económica producido na Unión Europea, e reflexiona para valorar as repercusións e as implicacións para España nun contexto global.

CSC

CCL

a

b

h

i

l

p

B6.5. Globalización económica e financeira: causas e consecuencias.

B6.6. Organismos económicos internacionais: mecanismos de regulación.

B6.3. Analizar e valorar as causas e as consecuencias da globalización económica, así como o papel dos organismos económicos internacionais na súa regulación.

ECB6.3.1. Expresa as razóns que xustifican o intercambio económico entre países.

CSC

CCL

ECB6.3.2. Describe as implicacións e os efectos da globalización económica nos países e reflexiona sobre a necesidade da súa regulación e da súa coordinación.

CAA

CD

CMCCT

CSC

Bloque 7. Desequilibrios económicos e o papel do Estado na economía


Página 70 de 130



a

b

c

i

l

B7.1. Ciclos económicos: crises na economía.

B7.2. Políticas macroeconómicas de crecemento, estabilidade e desenvolvemento.

B7.3. Ambiente: recurso sensible e escaso.

B7.4. Pobreza e subdesenvolvemento: causas e posibles vías de solución.

B7.1. Reflexionar sobre o impacto do crecemento e as crises cíclicas na economía e os seus efectos na calidade de vida das persoas, o ambiente e a distribución da riqueza a nivel local e mundial.

ECB7.1.1. Identifica e analiza os factores e as variables que inflúen no crecemento económico, no desenvolvemento e na redistribución da renda.

CSC

CMCCT

CD

ECB7.1.2. Diferencia os conceptos de crecemento e de desenvolvemento.

CCL

CMCCT

ECB7.1.3. Recoñece e explica as consecuencias do crecemento sobre a repartición da riqueza, sobre o ambiente e sobre a calidade de vida.

CSC

CCL

ECB7.1.4. Analiza de forma práctica os modelos de desenvolvemento dos países emerxentes e as oportunidades que teñen os países en vías de desenvolvemento para crecer e progresar.

CAA

CSC

CD

ECB7.1.5. Reflexiona sobre os problemas ambientais e a súa relación co impacto económico internacional analizando as posibilidades dun desenvolvemento sustentable.

CSC

CMCCT

ECB7.1.6. Desenvolve actitudes positivas en relación co ambiente e valora a consideración da protección do ambiente na toma de decisións económicas.

CSC

CAA

ECB7.1.7. Identifica os bens ambientais como factor de produción escaso, que proporciona inputs e recolle refugallos e residuos, o que supón valorar os custos asociados.

CSC

CMCCT

ECB7.1.8. Recoñece a evolución cíclica da actividade económica, describe as fases, as representa graficamente e considera as súas consecuencias sociais.

CMCCT

CSC

a

c

i

l

B7.5. Política fiscal e orzamentos públicos.

B7.6. O Estado na economía: funcións.

B7.7. Os fallos do mercado e a intervención do sector público.

B7.8. Redistribución de renda e riqueza: igualdade de oportunidades.

B7.2. Explicar e ilustrar con exemplos significativos as finalidades e as funcións do Estado nos sistemas de economía de mercado, e identificar os principais instrumentos que utiliza, valorando as vantaxes e os inconvenientes do seu papel na actividade económica.

ECB7.2.1. Distingue e explica as funcións do Estado: fiscais, estabilizadoras, redistributivas, reguladoras e provedoras de bens e servizos públicos.

CCL

CMCCT

ECB7.2.2. Identifica os principais fallos do mercado, as súas causas e os seus efectos para os axentes que interveñen na economía, e as opcións de actuación por parte do Estado.

CSC

CMCCT

CD

ECB7.2.3. Clasifica e describe os elementos integrantes dos orzamentos públicos e argumenta a necesidade de prever os ingresos e os gastos, e

CAA

CMCCT

CD


Página 71 de 130



controlar a súa execución.

7º. Citerios para a avaliación

A información que proporciona a avaliación debe servir como punto de referencia para a actualización

pedagóxica. Deberá ser individualizada, personalizada, continua e integrada. A dimensión individualizada

contribúe a ofrecer información sobre a evolución de cada alumno, sobre a súa situación con respecto ao

proceso de aprendizaxe. O carácter personalizado fai que a avaliación tome en consideración a totalidade da

persoa. O alumno toma conciencia de si, responsabilízase. A avaliación continuada e integrada no ritmo da

clase informa sobre a evolución dos alumnos, as súas dificultades e progresos. A avaliación do proceso de

aprendizaxe, é dicir, a avaliación do grao en que os alumnos e alumnas van alcanzando os obxectivos

didácticos, pode realizarse a través dunha serie de actividades propostas ao ritmo do desenvolvemento da

aprendizaxe de cada unidade, é dicir, a través do control da realización de actividades, a súa corrección en

clase ou entrega das mesmas ao profesor, preguntas directas aos alumnos, intervención destes completando

parte da explicación ou lembrando contidos xa estudados, etc. As actividades que se ofrecen ao final das

explicacións teóricas de cada epígrafe, van especialmente destinadas a guiar ao profesor na avaliación do

proceso de aprendizaxe. O grao de consecución final obtido polos alumnos respecto a os obxectivos

didácticos expostos en cada unidade, pódese avaliar a través das probas de avaliación que se estime


Página 72 de 130

necesario aplicar e a través das actividades correspondentes. A avaliación realizarase considerando os

seguintes instrumentos:

• Observación: do traballo individual do alumno, a súa actitude fronte ao traballo en equipo, a posta en común

da información solicitada, as súas explicacións e participación en clase ou nas actividades realizadas fóra do

centro, os hábitos de traballo, a súa iniciativa, autoconfianza e interese. Algunhas destas observacións

pódense realizar mediante as actividades presentes no texto.

• As probas de avaliación: nas que se valorarán os coñecementos, grao de comprensión, capacidade de

aplicación dos coñecementos a novas situacións e a habilidade para analizar e sintetizar informacións e

datos. Estas probas poden ser de diferentes tipos:

- Avaliación inicial, mediante preguntas, que permita saber de que grao de coñecementos parten os alumnos,

antes da explicación de cada unidade e ao principio de curso.

- Exercicios onde o alumnado aplique os coñecementos adquiridos en clase. Estes poden ser as actividades

ou tarefas presentes no libro e ser corrixidos en clase.

- Presentación de traballos e comentarios de texto.

- Controis periódicos.

• Autoavaliación: que será unha reflexión crítica que cada alumno debe facer sobre a súa propia aprendizaxe

e o profesor sobre o seu método de ensino.

8º.Elementos transversais















que en Bacharelato a programación docente comprenderá unha serie de elementos ou ensinos transversais

que as administracións educativas fomentarán:

• Desenvolvemento da igualdade efectiva entre homes e mulleres.


Página 73 de 130

• Prevención da violencia de xénero, contra persoas con discapacidade ou calquera tipo de violencia. •

Fomento de valores inherentes ao principio de igualdade de trato e non discriminación por calquera condición

ou circunstancia persoal ou social.

• Prevención pacífica de conflitos.

• Fomento de valores que sustentan a liberdade, igualdade, pluralismo político, paz, democracia e respecto

aos Dereitos Humanos.

• Desenvolvemento sostible e protección ambiental.

• Evitaranse comportamentos e contidos sexistas e estereotipos que supoñan discriminación.

• Fomento do espírito emprendedor, o traballo en quipo a creatividade e a igualdade de oportunidades.


Página 74 de 130

2º BACHARELATO:

Economía da Empresa

2º BACHARELATO: Economía da Empresa

1 Introduccion

Economía da Empresa trata de explicar a realidade empresarial, como unha rama da economía

especializada nun determinado suxeito económico: a empresa. Trátase dunha ciencia que, por unha


Página 75 de 130

banda, procura a explicación do fenómeno económico da empresa e, por outra, a actuación sobre ela

para alcanzar certos fins. A tendencia actual diríxese a tratar de converter esta disciplina nun corpo

de coñecementos interdisciplinarios que traten calquera problema que se formule na empresa.

A empresa é un axente esencial da actividade económica. As empresas constitúen as células

elementais de produción que integran o organismo económico a través das cales se conseguen os

obxectivos macroeconómicos e, por iso, ocupan a atención dos/das economistas. É na economía

contemporánea onde acha a súa plenitude, xa que a división do traballo, a especialización, o

desenvolvemento do sistema monetario e a amplitude do mercado crearon o clima necesario para

que se dea con precisión e características peculiares a unidade autónoma de produción, que

constitúe o obxecto real da economía da empresa. Nesta materia traballaranse cuestións como a

razón da existencia das empresas, as súas características, os tipos de organización e de

funcionamento, e os factores que inflúen na toma de decisións.

A materia, que emprega un enfoque de presentación baseado na análise de distintas áreas e funcións

da empresa, estrutúrase nos bloques seguintes: "A empresa", no que se describen os seus elementos,

as súas funcións e os seus obxectivos; "Desenvolvemento da empresa", onde se fai unha análise das

decisións de dimensión e localización, e das estratexias de crecemento; "Organización e dirección

da empresa", no que se explica a planificación, a organización e a xestión dos recursos da empresa;

"A función produtiva", para analizar os procesos produtivos e a estrutura de ingresos e custos

derivada deles; "A función comercial da empresa", que repasa as principais decisións da empresa na

comercialización dos seus produtos e/ou servizos; "A información na empresa", para comprender a

importancia de contar con datos e información relevante e precisa na toma de decisións e no

cumprimento das obrigas fiscais; e finalmente "A función financeira", onde se trata de analizar os

aspectos salientables das decisión de investimento e financiamento na empresa.

A empresa ten un significado social (crea emprego), canaliza a renda e, conseguintemente, constitúe

un elemento de redistribución da renda nacional. O desenvolvemento da actividade empresarial e a

acción do/da empresario/a deben estar guiados pola responsabilidade social e o comportamento

ético, máis alá da procura duns resultados.

A materia ha permitir o fomento dunha cultura e dun xeito de pensar empresarial, onde se exerciten

e medren a creatividade e o espírito de innovación, e se incentive a elaboración de reflexións

persoais e a toma de decisións fundamentadas, así como a concepción do erro como fonte de

progreso e aprendizaxe. Tamén ha contribuír ao desenvolvemento da competencia matemática e das

competencias básicas en ciencia e tecnoloxía, de comunicación lingüística e dixital, da capacidade

de aprender a aprender, e do sentido da iniciativa e o espírito emprendedor.

5. Obxectivos da área de Economía da empresa

En relación cos contidos propostos para Bacharelato, establecemos para a área de Economía da

empresa no curso de 2.º de Bacharelato os seguintes obxectivos: -


Página 76 de 130

Obj. EOE.1. Analizar as características máis relevantes dos distintos tipos de empresas e

identificar os seus compoñentes, funcións, obxectivos, organización e as interrelacións que

existen entre elas.

- Obj. EOE.2. Apreciar o papel das empresas na satisfacción de necesidades dos consumidores e

no aumento da calidade de vida e benestar, así como elaborar xuízos ou criterios persoais sobre

as súas disfuncións. Recoñecer a empresa como motor do benestar colectivo, que debe asumir

unha responsabilidade social baseada en criterios éticos. –

Obj. EOE.3. Valorar a importancia que para as empresas e a sociedade teñen a investigación,

innovación, as tecnoloxías da información e comunicación e as redes sociais, así como a

globalización económica en relación coa competitividade, o crecemento e a localización.

- Obj. EOE.4. Analizar o funcionamento de organizacións e grupos en relación coa aparición e

resolución de conflitos.

- Obj. EOE.5. Tomar decisións a partir da análise de situacións reais ou imaxinarias, entre

distintas alternativas que se expoñen nas distintas áreas funcionais da empresa.

- Obj. EOE.6. Analizar as distintas políticas de márketing que adoptan as empresas segundo os

mercados aos que se dirixen, valorando os límites éticos que ditas políticas deben considerar.

Comprender a necesidade de adoptar un márketing social para que os obxectivos das empresas

sexan compatibles cos da sociedade, aumentando o seu benestar.

- Obj. EOE.7. Interpretar de modo xeral estados de contas anuais das empresas, identificando os

seus posibles desequilibrios económicos e financeiros e propoñer medidas correctoras.

- Obj. EOE.8. Obter, seleccionar e interpretar información sobre aspectos socioeconómicos e

financeiros que afectan á empresa, nos ámbitos internacional, nacional e local, tratala de forma

autónoma, utilizando no seu caso, medios informáticos e aplicala á toma de decisións

empresariais.

- Obj. EOE.9. Coñecer e valorar o sector empresarial aragonés, as súas características, potencial

e expectativas, así como identificar as súas oportunidades e retos, aproveitando o potencial da

loxística e a excelencia empresarial.

- Obj. EOE.10. Afianzar o espírito emprendedor a través do fomento das calidades

emprendedoras e creativas. Para alcanzar os obxectivos desta materia, exporase un proceso de

ensino e aprendizaxe eminentemente práctica, de tal forma que se forme ao alumno coas

capacidades e coñecementos necesarios para que poida entender a realidade económica que nos

rodea e ser crítico con ela. Teranse en conta, para iso, as seguintes recomendacións: relacionar o

proceso de ensino-aprendizaxe coa vida real, facilitar a construción de aprendizaxes

significativas, relacionando o que o alumno xa sabe cos novos contidos, favorecer a capacidade

de aprender a aprender e crear un clima de aceptación e cooperación fomentando o traballo en

grupo. A metodoloxía utilizada combinará estratexias de exposición e de indagación ou

descubrimento, que dependerá do tipo de contido. Así a aprendizaxe dos contidos farase a través

de didácticas concretas poden ser moi variadas, como a realización de traballos de investigación


Página 77 de 130

tanto persoal como grupal e a súa posterior exposición, o estudo de casos reais, realización de

debates sobre temas económicos de actualidade ou visitas a empresas e organismos económicos.

Neste sentido, os estudos de casos e a incorporación das TIC formarán parte esencial da

metodoloxía da materia así como o seguimento dos principais medios de comunicación ao

alcance do alumnado.

3. As competencias clave

Entendemos por competencias clave aquelas capacidades que debe desenvolver o alumno ao

finalizar o ciclo para aplicar de modo integrado os contidos da materia e asimilalos á súa propia

realización persoal. As competencias clave contribuirán ao exercicio dunha cidadanía activa, a

incorporarse á vida adulta de maneira satisfactoria e, en definitiva, desenvolver no alumno unha

aprendizaxe permanente durante toda a súa vida. Cada unha das materias contribúe ao

desenvolvemento de diferentes competencias e, ao mesmo tempo, cada unha das competencias

clave admite ser traballada desde diferentes materias. A materia de Economía da empresa de

Bacharelato contribúe xunto ao resto a que o alumno adquira as capacidades que se buscan con cada

competencia clave, pero tería especialmente a finalidade de desenvolver as competencias

matemática, social e cívica, iniciativa e espírito emprendedor (ademais da competencia financeira

que se engade de modo extracurricular). Aínda que cada materia contribúe de maneira distinta á

adquisición destas competencias básicas, o currículo de Economía da empresa contribúe

especialmente ao seu desenvolvemento desta maneira:

a) Competencia en comunicación lingüística. Todas as materias deben contribuír á consecución

desta competencia por parte do alumno. A lectura, ademais de ser fonte de pracer, facilita a

interpretación e comprensión permitindo facer uso da lingua falada e escrita. a finalidade da

materia de Economía da empresa radica primordialmente en alcanzar un dominio na

competencia comunicativa dos alumnos, para que ao termo da etapa educativa haxan adquirido

a capacidade de entender noticias básicas relacionadas coa economía na prensa xeneralista, así

como recibir, entender e emitir mensaxes de contido económico correctamente. Tal

desenvolvemento permitiralles construír o pensamento e expresar opinións fundadas sobre as

mesmas. O proxecto curricular de Economía da empresa en Bacharelato contribuirá á

adquisición da competencia lingüística mediante a introdución de lecturas, comentarios de

texto xornalístico ou a confección de actividades específicas de procura de información, de

debate e análise.

b) Competencia matemática. A adquisición desta competencia por parte do alumno supoñerá

que teña a capacidade de poñer en práctica procesos de razoamento que lle leven á solución de

problemas da vida cotiá. A competencia levará tamén a que poida razoar os problemas para

extraer información, sendo capaz de identificar a validez dos razoamentos e dos resultados

obtidos. O proxecto contribúe á adquisición da competencia coa introdución nas distintas

unidades de ferramentas matemáticas para a resolución de problemas, ademais da lectura e

interpretación de gráficos e a resolución de problemas baseados na aplicación de expresións

matemáticas.

c) Competencia no tratamento da información e competencia dixital. A nosa materia contribúe

a potenciar esta competencia polo feito de ter como obxectivo proporcionar coñecementos e


Página 78 de 130

destrezas para a procura e selección de información fundamentalmente en prensa escrita. A

procura desta información require o uso adecuado de bibliotecas, hemerotecas ou o dominio

das novas tecnoloxías da información para obter o máximo aproveitamento na fase de

documentación á hora de realizar traballos de investigación. A realización guiada destas

procuras constituirá un medio para o desenvolvemento da competencia dixital; a iso tamén

contribúe, o uso que esta materia fai dos novos medios de comunicación dixitais que implican

un uso social e participativo que os alumnos deben coñecer, valorar e utilizar de modo crítico e

responsable. A LOMCE específica a este respecto que, «en canto á competencia dixital, os

contidos, criterios e estándares de avaliación da materia incorporan o coñecemento e uso das

principais aplicacións informáticas: os sistemas de tratamento de textos, bases de datos,

almacenamento e xestión de información, correo electrónico, etc. Tamén se procura

desenvolver no alumnado a capacidade de buscar, obter e tratar a información, así como de

utilizala de maneira crítica e sistemática, avaliando a súa pertinencia e diferenciando entre

información real e virtual. Outra capacidade potenciada é a de utilizar ferramentas informáticas

para producir, presentar e comprender información de complexidade progresiva e ter a

habilidade necesaria para acceder a servizos baseados na internet, buscalos e utilizalos; pero, ao

mesmo tempo, tamén a capacidade de saber como empregar as Tecnoloxías da Información e a

Comunicación en apoio do pensamento crítico, a creatividade e a innovación. Nesta materia, a

utilización das Tecnoloxías da Información e a Comunicación require unha actitude crítica e

reflexiva en relación coa información dispoñible».

d) Competencia para aprender a aprender. A adquisición desta competencia debe permitir ao

alumno poder iniciar, organizar e persistir na aprendizaxe. O proxecto de para a materia busca que o

alumno teña a capacidade para motivarse por aprender, que á súa vez depende de que se xere a

curiosidade e a necesidade desa aprendizaxe. O proxecto presentado busca, a través do modo en que

se presentan os contidos e do tipo de actividades expostas, que o estudante senta protagonista do

proceso e do resultado da súa aprendizaxe e, finalmente, de que chegue a alcanzar as metas

propostas. Tentouse presentar unha serie de contidos de carácter práctico para achegar ao alumno á

realidade que lle rodea con capacidade crítica e reflexiva. Moitas das actividades presentadas en

cada unidade mostran tamén ese carácter competencial que permite a aprendizaxe permanente

(actividades de debate, procura de información, Consellos para o teu exame, etc.) Co

desenvolvemento da competencia de aprender a aprender propoñemos traballar e potenciar tres

tipos de habilidades:

• Habilidades de pensamento: Que se? Que quero saber?

• Habilidades de aprendizaxe: Como o aprendín?

• Avaliación do proceso: Canto aprendín? Como me sentín? Traballamos de maneira específica esta

competencia en dous momentos de cada unidade didáctica: ao comezo e ao final, a través dunhas

preguntas detonadoras que permitan traballar cos alumnos as seguintes estratexias:

• Ao comezo: Que se? Que quero saber?

• Ao final: Como aprendín? Canto aprendín? Como me sentín? e) Competencia social e cívica. A

competencia social e cívica ten como obxectivo que o alumno logre un desenvolvemento persoal e

profesional que lle permita unha eficaz incorporación á sociedade e a unha contorna laboral real.

Neste sentido, a Economía é unha ferramenta poderosa para a interpretación do mundo e poder

abordar os fenómenos e problemas sociais en distintos contextos. Para poder participar plenamente

na sociedade democrática, é fundamental adquirir os coñecementos que permitan comprender e

analizar de maneira crítica as opinións e comportamentos dos demais, respectando a diversidade.

Por outra banda, a sociedade reclama cada vez máis a presenza de persoas emprendedoras con ideas


Página 79 de 130

propias e iniciativa, que, de forma responsable estean dispostas a participar e implicarse en procesos

de mellora esa sociedade. Tendo en cuenta todo o anterior, o proxecto d para a materia busca formar

un espírito crítico e reflexivo no alumno sobre os problemas económicos da nosa sociedade e o

modo de resolvelos. Ademais, os contidos dalgunhas unidades expoñen algúns dilemas éticos

relacionados co consumo ou a publicidade, por exemplo, que farán reflexionar ao alumno.

f) Sentido de iniciativa e espírito emprendedor. É a competencia máis directamente relacionada coa

materia. A consecución da competencia nos alumnos permitirá conseguir futuros cidadáns

emprendedores que participen e melloren a sociedade de modo activo. O proxecto inclúe

coñecementos e destrezas relacionados co mundo do traballo, a educación económica, a financeira e

a organización empresarial. Os contidos presentados no proxecto buscan no alumno fomentar a súa

capacidade de pensamento creativo, aspecto este fundamental para o nacemento dos

emprendedores., así como o coñecemento do funcionamento das sociedades empresariais desde o

punto de vista ético e de responsabilidade social. Buscando a consecución desta competencia,

púxose especial coidado na elaboración das actividades, tentando sempre cubrir as diferentes

formas de abordar a aprendizaxe por parte dos alumnos. As actividades de análises, debate, traballo

en grupo, autoavaliación, resolución de problemas e de toma de decisións son unha constante en

todas as unidades.

g) Conciencia e expresións culturais. Aínda que non é unha competencia directamente relacionada

coa materia, o ensino desta tamén debe contribuír a conseguila desde o punto de vista da valoración

das diferentes manifestacións culturais e artísticas que teñen a súa repercusión tamén na economía.

Dentro dos contidos propostos abórdase o tema da publicidade que esixe por parte do alumno unha

actitude crítica e reflexiva.

4.Aspectos didácticos e metodolóxicos

Os contidos non han de ser interpretados como unidades temáticas, nin, por tanto,

necesariamente organizados tal e como aparecen no Real Decreto. A organización

dos contidos do currículo en bloques non ten como finalidade establecer a orde e a


educación lingüística e literaria. Así mesmo, o feito de expoñer de modo

diferenciado os contidos non debe ocultar a interconexión que hai entre o uso oral

e o escrito e a interrelación que se dá en moitas actividades sociais entre usos

orais e escritos. Ao longo de 11 unidades didácticas, o presente proxecto de

Economía da empresa para 2.º de Bacharelato está estruturado da seguinte

maneira: • Desenvolvemento dos contidos da unidade de maneira clara e concisa.

• Ao comezo da unidade móstrase un caso real de emprendemento e lánzanse

unhas preguntas sinxelas que sirvan de detonante antes de abordar a unidade.


correctamente os contidos de cada epígrafe.


Página 80 de 130

• Ao longo de cada unidade ofrécense outro tipo de actividade: os Exemplos

(actividades con solución que permiten asegurar a adquisición dos contidos máis

complexos da unidade).

• Exponse gran variedade de actividades, nas seccións finais de cada unidade,

mediante as cales se axuda ao alumnado para reforzar e consolidar os contidos

estudados.

• Dentro de cada unidade o alumno atopará distintas iconografías (Sabías que…,

Importante, Reflexión, Vocabulario, etc.) que axudan a interpretar as distintas

seccións do libro e a súa utilidade.

• A unidade termina con 4 tipos de actividades e un esquema final de repaso da

unidade (Infografía): Exercicios (que permiten ao alumno comprobar se adquiriu

os coñecementos básicos da unidade), Consellos para o teu exame (con útiles

recomendacións para superar o exame de acceso á universidade), Test de

autoavaliación (un rápido repaso de conceptos clave da unidade) e Exame

proposto. Procuramos así que sexa o alumno quen constrúa parte da súa

aprendizaxe, partindo sempre da base firme dos contidos previamente facilitados.

Preténdese con iso, fomentar especialmente a competencia en aprender a

aprender, mediante actividades iniciais e finais denominados semáforos de

metacognición, que permitan ao alumnado reflexionar sobre as súas propias

aprendizaxes.

• Algunhas actividades do libro están deseñadas explicitamente no libro do

alumno para ser traballadas en grupo como metodoloxías de traballo cooperativo.

• En calquera caso, entendendo que o desenvolvemento dunha metodoloxía

cooperativa na aula é unha decisión de Centro e se non hai máis remedio dos

docentes que impartan a materia, as actividades poderán realizarse seguindo ou

non este tipo de metodoloxías e estruturas cooperativas, en agrupamentos

tradicionais ou individualmente por parte do alumnado.

• En conclusión, exponse unha metodoloxía activa e participativa e flexible na que

o profesorado poida atopar ferramentas que se adapten á súa práctica docente e á

realidade concreta do seu alumnado.


Página 81 de 130


Materia

Economía de 2º BACH TEMPORALIZACION Ponderacion A empresa e o empresario Clases de empresas e formas xurídicas O patrimonio e as contas Análise económica- financeiro e fiscalidade da empresa

El desarrollo de la e

1º trimestre

Unidade 1

Unidade 2

Unidade 9

Unidade 10

16%

15%

37%

32%

Produción, produtividade e custos A función comercial O márketing mix O investimento na empresa O financiamento da empresa A xestión dos recursos humanos A función de aprovisionamento

2º trimestre

Unidade 6

Unidade 8

Unidade 11

Unidade 5

34%

29%

33%

4%

Dirección e organización A empresa e a súa contorna A función de aprovisionamento O desenvolvemento da empresa

3º trimestre

Unidade 4

Unidade 7

Unidade 3

30%

20%

50%

6º Contidos.


Página 82 de 130

- Bloque I: A empresa.

- Bloque II: Desenvolvemento da empresa.

- Bloque III. Organización e dirección da empresa.

- Bloque IV. A función produtiva e de aprovisionamento.

- Bloque V. A función produtiva e de aprovisionamento.

- Bloque VI. A función comercial da empresa.

- Bloque VII. A información na empresa.

- Bloque VIII. A función financeira.


Página 83 de 130

Unidade 1. A Empresa e o

empresario Estándares de aprendizaxe Ponderación

Describir e interpretar os

diferentes elementos da

empresa, as clases de empresas

e as súas funcións na Economía,

así como as distintas formas

xurídicas que adoptan

relacionando con cada unha

delas as responsabilidades

legais dos seus propietarios e

xestores e as esixencias de

capital.

Describe e interpreta os diferentes elementos da

empresa, as clases de empresas e as súas funcións

na Economía.

2%

Distingue as diferentes formas xurídicas das

empresas e relaciónaas coas esixencias de capital e

responsabilidades para cada tipo

3%



características concretas aplicando o razoamento

sobre clasificación das empresas.

3%

Analiza, para un determinado caso práctico, os

distintos criterios de clasificación de empresas:

segundo a natureza da actividade que desenvolven,

a súa dimensión, o nivel tecnolóxico que alcanzan,

o tipo de mercado no que operan, a fórmula

xurídica que adoptan, o seu carácter público ou

privado

2%

Identificar e analizar os trazos

principais da contorna no que a

empresa desenvolve a súa

actividade e explicar, a partir

deles, as distintas estratexias e

decisións adoptadas e as

posibles implicacións sociais e ambientais da súa actividade.

Identifica os diferentes tipos de empresas

empresarios que actúan na súa contorna así

como a forma de interrelacionar co seu

ámbito máis próximo.

2%

Analiza a relación empresa, sociedade e

medioambiente. Valora os efectos, positivos

e negativos, das actuacións das empresas

nas esferas social e ambiental.

2%

Analiza a actividade das empresas como elemento

dinamizador e de progreso e valora a súa

creación de valor para a sociedade e para os

seus cidadáns.

2%

Unidade 2. Clases de empresas Estándares de aprendizaxe Ponderación


Página 84 de 130

. Describir e interpretar os

diferentes elementos da

empresa, as clases de empresas

e as súas funcións na Economía,

así como as distintas formas

xurídicas que adoptan

relacionando con cada unha

delas as responsabilidades

legais dos seus propietarios e

xestores e as esixencias de

capital

. Distingue as diferentes formas xurídicas das

empresas e relaciónaas coas esixencias de

capital e responsabilidades para cada tipo

5%



características concretas aplicando o

razoamento sobre clasificación das empresas.

5%

Analiza, para un determinado caso práctico,

os distintos criterios de clasificación de

empresas: segundo a natureza da actividade

que desenvolven, a súa dimensión, o nivel

tecnolóxico que alcanzan, o tipo de mercado

no que operan, a fórmula xurídica que

adoptan, o seu carácter público ou privado.

5%

Unidade 9. Estados financierios

da empresa e a fiscalidade

empresarial


. Identificar os datos máis

relevantes do balance e de a

conta de perdas e ganancias,

explicando o seu significado,

diagnosticando a situación a

partir de a información obtida e

propoñendo medidas para a súa

mellora.

Recoñece os diferentes elementos

patrimoniais e a función que teñen asignada.

9,25%

. Identifica e manexa correctamente os bens,

dereitos e obrigacións de a empresa en masas

patrimoniais.

9,25%

Recoñecer a importancia do

cumprimento das obrigacións

fiscais e explicar os diferentes

impostos que afectan as

empresas.

Interpreta a correspondencia entre

investimentos e o seu financiamento.

9,25%

Identifica as obrigacións fiscais das empresas

segundo a actividade, sinalando o

funcionamento básico de os impostos e as

principais diferenzas entre eles. Valora a

achega que supón a carga impositiva á

riqueza nacional.

9,25%


Página 85 de 130

Unidade 10. Análise dos

estados financeiros da empresa Estándares de aprendizaxe Ponderación

. Identificar os datos máis

relevantes do balance e de a

conta de perdas e ganancias,

explicando o seu significado,

diagnosticando a situación a

partir de a información obtida e

propoñendo medidas para a súa

mellora.

.Interpreta a correspondencia entre

investimentos e o seu financiamento.

6%

Detecta, mediante a utilización de cocientes,

posibles desaxustes en o equilibrio

patrimonial, solvencia e apancamento da

empresa.

5%

Propón medidas correctoras adecuadas en

caso de detectarse desaxustes.

5%

.Recoñece a importancia do dominio das

operacións matemáticas e procedementos

propios das ciencias sociais como

ferramentas que facilitan a solución de

problemas empresariais.

5%

Recoñece a conveniencia dun patrimonio

equilibrado.

6%

. Valora a importancia da información na

toma de decisións

5%


Página 86 de 130

Unidade 6. Área de produción Estándares de aprendizaxe Ponderación

.Analizar diferentes procesos

produtivos desde a perspectiva

da eficiencia e a produtividade,

recoñecendo a importancia da

I+D+i

. Realiza cálculos da produtividade de

distintos factores, interpretando os resultados

obtidos e coñece medios e alternativas de

mellora da produtividade nunha empresa.

4%

Analiza e valora a relación existente entre a

produtividade e os salarios dos traballadores.

4%

Reflexiona sobre a importancia, para a

sociedade e para a empresa, da investigación

e a innovación tecnolóxica en relación coa

competitividade e o crecemento.

3%

Determinar a estrutura de

ingresos e custos dunha

empresa, calculando o seu

beneficio e o seu limiar de

rendibilidade, a partir dun

suposto exposto.

Diferencia os ingresos e custos xerais dunha

empresa e identifica o seu beneficio ou perda

xerado ao longo do exercicio económico,

aplicando razoamentos matemáticos para a

interpretación de resultados.

6%

. Manexa e calcula os distintos tipos de

custos, ingresos e beneficios dunha empresa e

represéntaos gráficamente.

6%

.Recoñece o limiar de vendas necesario para

a supervivencia da empresa.

6%

Analiza os métodos de análises custo

beneficio e análise custo eficacia como

medios de medición e avaliación, de axuda

para a toma de decisións.

5%


Página 87 de 130

Unidade 8. Área comercial. O

márketing Estándares de aprendizaxe Ponderación

Analizar as características do

mercado e explicar, de acordo

con elas, as políticas de

márketing aplicadas por unha

empresa ante diferentes

situacións e obxectivos

Caracteriza un mercado en función de

diferentes variables, por exemplo, o número

de competidores e o produto vendido.

5%

Identifica, e adapta a cada caso, en concreto,

as diferentes estratexias e enfoques de

márketing.

5%

Interpreta e valora estratexias de márketing,

incorporando nesa valoración consideracións

de carácter ético, social e ambiental

5%

Comprende e explica as diferentes fases e

etapas da investigación de mercados

6%

Aplica criterios e estratexias de segmentación

de mercados en distintos casos prácticos

6%

. Analiza e valora as oportunidades de

innovación e transformación co

desenvolvemento da tecnoloxía máis actual

aplicada ao márketing.

2%


Página 88 de 130

Unidade 11. Área de

financiamento e investimento Estándares de aprendizaxe Ponderación

Valorar distintos proxectos de

investimento, xustificando

razonadamente a selección da

alternativa máis vantaxosa, e

diferenciar as posibles fontes de

financiamento nun determinado

suposto, razoando a elección

máis adecuada.

.Coñece os métodos estáticos (prazo de

recuperación) e dinámicos (criterio do valor

actual neto) para seleccionar e valorar

investimentos.

5%

Explica as posibilidades de financiamento das

empresas diferenciando o financiamento

externo e interna, a curto e a longo prazo, así

como o custo de cada unha e as implicacións

na marcha da empresa.

5%

Analiza nun suposto concreto de

financiamento externo as distintas opcións

posibles, os seus custos e variantes de

amortización.

5%

Analiza e avalía, a partir de unha necesidade

concreta, as distintas posibilidades que teñen

as empresas de recorrer ao mercado

financeiro.

5%

Valora as fontes de financiamento da

empresa, tanto externas como internas.

5%

Analiza e expresa as opcións financeiras que

mellor se adaptan a un caso concreto de

necesidade financeira.

5%

Aplica os coñecementos tecnolóxicos á

análise e resolución de supostos.

3%

Unidade 5. Xestión dos recursos

humanos Estándares de aprendizaxe Ponderación


Página 89 de 130

Explicar a planificación,

organización e xestión de os

recursos de unha empresa,

valorando as posibles

modificacións a realizar en

función da contorna no que

desenvolve a súa actividade e

dos obxectivos expostos.

Valora a importancia dos recursos humanos

nunha empresa e analiza diferentes maneiras

de abordar a súa xestión e a súa relación coa

motivación e a produtividade.

4%

Unidade 4. Dirección e

organización da empresa Estándares de aprendizaxe Ponderación


Página 90 de 130

Explicar a planificación,

organización e xestión de os

recursos de unha empresa,

valorando as posibles

modificacións a realizar en

función da contorna no que

desenvolve a súa actividade e

dos obxectivos expostos.

Reflexiona e valora sobre a división técnica

do traballo en un contexto global de

interdependencia económica.

6%

Describe a estrutura organizativa, estilo de

dirección, canles de información e

comunicación, grao de participación na toma

de decisións e organización informal de a

empresa.

6%

Identifica a función de cada unha das áreas de

actividade de a empresa: aprovisionamento,

produción e comercialización, investimento e

financiamento e recursos humanos, e

administrativa, así como as súas

interrelacións.

6%

Analiza e investiga sobre a organización

existente en as empresas de a súa contorna

máis próxima, identificando vantaxes e

inconvenientes, detectando problemas a

solucionar e describindo propostas de

mellora.

6%

Aplica os seus coñecementos a unha

organización concreta, detectando problemas

e propoñendo melloras.

6%

Unidade 7. Área de

aprovisionamento Estándares de aprendizaxe Ponderación


Página 91 de 130

Analizar diferentes procesos

produtivos desde a perspectiva

da eficiencia e a produtividade,

recoñecendo a importancia da

I+D+i

Valora a relación entre o control de

inventarios e a produtividade e eficiencia

nunha empresa.

6%

Describir os conceptos

fundamentais do ciclo de

inventario e manexar os

modelos de xestión.

Identifica os custos que xera o almacén e

resolve casos prácticos sobre o ciclo de

inventario.

7%

Valora as existencias en almacén mediante

diferentes métodos.

7%


Página 92 de 130

Unidade 3. Estratexia e desenvolvemento

empresarial Estándares de aprendizaxe Ponderación


Página 93 de 130

. Identificar e analizar os trazos principais da

contorna no que a empresa desenvolve a súa

actividade e explicar, a partir deles, as distintas

estratexias e decisións adoptadas e as posibles

implicacións sociais e ambientais da súa

actividade.

Analiza a relación empresa, sociedade e

medioambiente. Valora os efectos, positivos e

negativos, das actuacións das empresas nas esferas

social e ambiental.

5%

Analiza a actividade das empresas como elemento

dinamizador e de progreso e valora a súa creación

de valor para a sociedade e para os seus cidadáns

4%

Identificar e analizar as diferentes estratexias de

crecemento e as decisións tomadas polas

empresas, tomando en consideración as

características do marco global no que actúan.

Describe e analiza os diferentes factores que

determinan a localización e a dimensión dunha

empresa, así como valora a transcendencia futura

para a empresa das devanditas decisións

6%

Valora o crecemento da empresa como estratexia

competitiva e relaciona as economías de escala coa

dimensión óptima da empresa.

5%

Explica e distingue as estratexias de

especialización e diversificación.

6%

Analiza as estratexias de crecemento interno e

externo a partir de supostos concretos.

6%

Examina o papel das pequenas e medianas

empresas en o noso país e valora as súas estratexias

e formas de actuar, así como as súas vantaxes e

inconvenientes.

6%

Describe as características e as estratexias de

desenvolvemento da empresa multinacional e

valora a importancia de a responsabilidade social e

ambiental.

6%

Estuda e analiza o impacto da incorporación da

innovación e das novas tecnoloxías na estratexia da

empresa e relaciónao coa capacidade para competir

de forma global.

6%


Página 94 de 130

2º de bacharelato

Economía da Empresa. 2º de bacharelato


Bloque 1. A empresa

a

d

i

l

m

B1.1. A empresa e o/a empresario/a.

B1.2. Elementos, funcións e obxectivos da empresa.

B1.3. Clases de empresas.

B1.4. Marco xurídico da actividade empresarial.

B1.1. Describir e interpretar os elementos da empresa, as clases de empresas e as súas funcións na economía, así como as formas xurídicas que adoptan, e relacionar con cada unha as responsabilidades legais dos/das propietarios/as e xestores/as, e as esixencias de capital.

EEB1.1.1. Distingue as formas xurídicas das empresas e relaciónaas coas esixencias de capital e coas responsabilidades para cada tipo.

CD

CMCCT

CSIE

EEB1.1.2. Identifica e valora as formas xurídicas de empresa máis apropiadas en cada caso en función das características concretas, aplicando o razoamento sobre clasificación das empresas.

CD

CMCCT

EEB1.1.3. Analiza, para un determinado caso práctico, os criterios de clasificación de empresas: segundo a natureza da actividade que desenvolven, a súa dimensión, o nivel tecnolóxico que alcanzan, o tipo de mercado en que operan, a fórmula xurídica que adoptan, e o seu carácter público ou privado.

CAA

CD

CMCCT

EEB1.1.4. Describe os elementos da empresa en relación coas funcións que desenvolven e os obxectivos que procuran dentro do sistema.

CCL

CSIEE

a

d

h

i

l

m

p

B1.5. Contorno da empresa.

B1.6. Responsabilidade social e ambiental da empresa.

B1.7. Funcionamento e creación de valor.

B1.2. Identificar e analizar os trazos principais do contorno en que a empresa desenvolve a súa actividade e explicar, a partir deles, as estratexias e as decisións adoptadas, e as posibles implicacións sociais e ambientais da súa actividade.

EEB1.2.1. Identifica os tipos de empresas e de empresarios/as que actúan no seu contorno, así como a forma de relacionar co seu contorno máis próximo.

CD

CMCCT

CSC

CSIEE

EEB1.2.2. Analiza a relación entre empresa, sociedade e ambiente, e valora os efectos positivos e negativos das actuacións das empresas nas esferas social e ambiental.

CD

CSC

CSIEE

EEB1.2.3. Analiza a actividade das empresas como elemento dinamizador de progreso, estimando a súa creación de valor para a sociedade e para a

CSC

CSIEE


Página 95 de 130



cidadanía.

Bloque 2. Desenvolvemento da empresa

d

i

l

m

B2.1. Localización e dimensión empresarial.

B2.2. Estratexias de crecemento interno e externo.

B2.3. Pequenas e medianas empresas: estratexias de mercado.

B2.4. Importancia das pequenas e medianas empresas (PME) na economía.

B2.5. Internacionalización, competencia global e tecnoloxía.

B2.6. Empresa multinacional: aspectos positivos e negativos do seu funcionamento.

B2.1. Identificar e analizar as estratexias de crecemento e as decisións tomadas polas empresas, tendo en consideración as características do marco global en que actúan.

EEB2.1.1. Describe e analiza os factores que determinan a localización e a dimensión dunha empresa, e valora a transcendencia futura para a empresa desas decisións.

CCL

CMCCT

EEB2.1.2. Valora o crecemento da empresa como estratexia competitiva e relaciona as economías de escala coa dimensión óptima da empresa.

CD

CMCCT

CSIEE

EEB2.1.3. Identifica e explica as estratexias de especialización e diversificación.

CCL

CMCCT

CSIEE

EEB2.1.4. Analiza as estratexias de crecemento interno e externo a partir de supostos concretos.

CAA

CD

CMCCT

EEB2.1.5. Examina o papel das pequenas e das medianas empresas no noso país, e valora as súas estratexias e as súas formas de actuar, así como as súas vantaxes e os seus inconvenientes.

CSC

CSIEE

EEB2.1.6. Describe as características e as estratexias de desenvolvemento da empresa multinacional, e valora a importancia da responsabilidade social e ambiental.

CCL

CSC

CMCCT

EEB2.1.7. Estuda o impacto da incorporación da innovación e das novas tecnoloxías na estratexia da empresa, e relaciónao coa capacidade para competir de xeito global.

CD

CMCCT

CSC

Bloque 3. Organización e dirección da empresa

d

i

l

m

p

B3.1. División técnica do traballo e necesidade de organización no mercado actual.

B3.2. Funcións básicas da dirección.

B3.3. Planificación e toma de decisións estratéxicas.

B3.4. Organización formal e informal da empresa: deseño e análise da súa estrutura.

B3.1. Explicar a planificación, a organización e a xestión dos recursos dunha empresa, valorando as posibles modificacións para realizar en función do ámbito en que desenvolve a súa actividade e dos obxectivos formulados.

EEB3.1.1. Reflexiona sobre a división técnica do traballo nun contexto global de interdependencia económica para valorar as súas consecuencias sociais.

CMCCT

CSC

EEB3.1.2. Describe a estrutura organizativa, o estilo de dirección, as canles de información e de comunicación,

CCL

CMCCT

CSIEE


Página 96 de 130



B3.5. A xestión dos recursos humanos e a súa incidencia na motivación.

B3.6. Os conflitos de intereses e as súas vías de negociación.

o grao de participación na toma de decisións e a organización informal da empresa.

EEB3.1.3. Identifica a función de cada área de actividade da empresa (aprovisionamento, produción e comercialización, investimento e financiamento, recursos humanos e administrativa), así como as súas interrelacións.

CD

CMCCT

CSIEE

EEB3.1.4. Investiga sobre a organización nas empresas do seu ámbito máis próximo e identifica vantaxes e inconvenientes, detecta problemas para solucionar, e describe propostas de mellora.

CAA

CD

CSC

CSIEE

EEB3.1.5. Aplica os seus coñecementos a unha organización concreta, para detectar problemas e propor melloras.

CAA

CMCCT

CSIEE

EEB3.1.6. Valora a importancia dos recursos humanos nunha empresa e analiza diferentes maneiras de abordar a súa xestión e a súa relación coa motivación e a produtividade.

CAA

CSC

CSIEE

Bloque 4. A función produtiva

a

i

l

m

B4.1. Produción e proceso produtivo.

B4.2. Función de produción. Produtividade e eficiencia

B4.3. Investigación, desenvolvemento e innovación (I+D+i) como elementos clave para o cambio tecnolóxico e a mellora da competitividade empresarial.

B4.1. Analizar procesos produtivos desde a perspectiva da eficiencia e a produtividade, e recoñecer a importancia da I+D+i.

EEB4.1.1. Realiza cálculos da produtividade de distintos factores e interpreta os resultados obtidos, coñecendo medios e alternativas de mellora da produtividade nunha empresa.

CD

CMCCT

EEB4.1.2. Analiza e valora a relación entre a produtividade e os salarios dos/das traballadores/as.

CMCCT

CSC

EEB4.1.3. Reflexiona sobre a importancia para a sociedade e para a empresa da investigación e da innovación tecnolóxica en relación coa competitividade e o crecemento.

CAA

CMCCT

CSC

i

l

m

B4.4. Custos: clasificación e cálculo dos custos na empresa.

B4.5. Cálculo e interpretación do limiar de rendibilidade da empresa.

B4.2. Determinar a estrutura de ingresos e custos dunha empresa, calculando o seu beneficio e o seu limiar de rendibilidade, a partir dun

EEB4.2.1. Distingue os ingresos e os custos dunha empresa, calcula o seu beneficio ou a súa perda xerados ao longo do exercicio económico, aplicando razoamentos matemáticos, e

CD

CMCCT


Página 97 de 130



suposto formulado. interpreta os resultados.

EEB4.2.2. Identifica e calcula os tipos de custos, ingresos e beneficios dunha empresa, e represéntaos graficamente.

CD

CMCCT

EEB4.2.3. Calcula o limiar de vendas (de rendibilidade) necesario para a supervivencia da empresa.

CD

CMCCT

EEB4.2.4. Analiza os métodos custo beneficio e custo eficacia como instrumentos de medida e avaliación que axudan á toma de decisións.

CMCCT

CSIEE

i

l

m

B4.6. Os inventarios da empresa e os seus custos. Modelos de xestión de inventarios.

B4.3. Describir os conceptos fundamentais do ciclo de inventario e manexar os modelos de xestión.

EEB4.3.1. Identifica os custos que xera o almacén e resolve casos prácticos sobre o ciclo de inventario.

CD

CMCCT

EEB4.3.2. Valora as existencias en almacén mediante diferentes métodos.

CD

CMCCT

EEB4.3.3. Valora a relación entre o control de inventarios e a produtividade e a eficiencia nunha empresa.

CMCCT

CSIEE

Bloque 5. A función comercial da empresa

d

h

i

l

m

B5.1. Departamento comercial da empresa

B5.2. Concepto e clases de mercado.

B5.3. Técnicas de investigación de mercados.

B5.4. Comportamento do/da consumidor/a e segmentación de mercados.

B5.5. Variables do márketing-mix e elaboración de estratexias.

B5.6. Estratexias de márketing e ética empresarial.

B5.7. Tecnoloxías da información e das comunicacións e márketing.

B5.1. Analizar as características do mercado e explicar, de acordo con elas, as políticas de márketing aplicadas por unha empresa ante diferentes situacións e obxectivos.

EEB5.1.1. Caracteriza un mercado en función de diferentes variables como, por exemplo, o número de competidores e o produto vendido.

CSIEE

EEB5.1.2. Identifica e adapta a cada caso concreto as estratexias e os enfoques de márketing.

CAA

CD

CMCCT

EEB5.1.3. Interpreta e valora estratexias de márketing, incorporando nesa valoración consideracións de carácter ético, social e ambiental.

CD

CMCCT

CSC

CSIEE

EEB5.1.4. Comprende e explica as fases e as etapas da investigación de mercados.

CCL

CMCCT

EEB5.1.5. Aplica criterios e estratexias de segmentación de mercados en casos prácticos.

CD

CMCCT

EEB5.1.6. Analiza e valora as oportunidades de innovación e

CD

CMCCT


Página 98 de 130



transformación do márketing que xorden co desenvolvemento das tecnoloxías da información e da comunicación.

CSC

EEB5.1.7. Describe a organización e o funcionamento do departamento comercial da empresa.

CCL

CMCCT

EEB5.1.8. Determina as necesidades da clientela en relación coas características dos produtos ou dos servizos ofrecidos pola empresa.

CD

CMCCT

CSC

Bloque 6. A información na empresa

d

g

h

i

l

m

B6.1. Obrigas contables da empresa.

B6.2. A composición do patrimonio e a súa valoración.

B6.3. Resultados da empresa.

B6.4. As contas anuais e a imaxe fiel.

B6.5. Elaboración do balance e da conta de perdas e ganancias.

B6.6. Análise e interpretación da información contable.

B6.1. Identificar os datos máis salientables do balance e da conta de perdas e ganancias, explicar o seu significado, diagnosticar a situación a partir da información obtida e propor medidas para a súa mellora.

EEB6.1.1. Recoñece os elementos patrimoniais e a función que teñen asignada.

CMCCT

CSIEE

EEB6.1.2. Identifica, valora e clasifica os bens, os dereitos e as obrigas da empresa en masas patrimoniais.

CMCCT

EEB6.1.3. Interpreta a correspondencia entre os investimentos e o seu financiamento.

CAA

EEB6.1.4. Detecta posibles desaxustes no equilibrio patrimonial, na solvencia e no apancamento da empresa, mediante a utilización de rateos.

CMCCT

EEB6.1.5. Propón medidas correctoras axeitadas en caso de se detectar desaxustes patrimoniais ou financeiros.

CAA

CSIEE

EEB6.1.6. Recoñece a importancia do dominio das operacións matemáticas e dos procedementos propios das ciencias sociais como ferramentas que facilitan a solución de problemas empresariais.

CMCCT

CD

EEB6.1.7. Recoñece a conveniencia do equilibrio económico, patrimonial e financeiro da empresa.

CMCCT

CSIEE

EEB6.1.8. Valora a importancia da información na toma de decisións.

CAA

CSIEE

EEB6.1.9. Calcula o resultado CD


Página 99 de 130



do exercicio económico da empresa, empregando os criterios de imputación aplicables.

CMCCT

EEB61.10. Identifica, interpreta e clasifica os elementos do resultado da empresa.

CD

CMCCT

CSIEE

a

c

d

h

i

l

m

B6.7. Fiscalidade empresarial: principais figuras impositivas e elementos clave do súa estrutura e do seu funcionamento.

B6.2. Recoñecer a importancia do cumprimento das obrigas fiscais e explicar os impostos que afectan as empresas.

EEB6.2.1. Identifica as obrigas fiscais das empresas segundo a súa organización e a actividade que desenvolvan.

CMCCT

CSIEE

EEB6.2.2. Describe o funcionamento básico dos impostos que recaen sobre as empresas e destaca as principais diferenzas entre eles.

CCL

CMCCT

EEB6.2.3. Valora a achega que supón para a riqueza nacional a carga impositiva que soportan as empresas.

CSC

Bloque 7. A función financeira

d

g

i

l

m

B7.1. Estrutura económica e financeira da empresa.

B7.2. Concepto e clases de investimento.

B7.3. Valoración e selección de proxectos de investimento.

B7.4. Fontes de financiamento interno e externo da empresa. Novas formas de financiamento.

B7.5. Ciclos da empresa.

B7.6. Período medio de maduración.

B7.1. Valorar proxectos de investimento, xustificar razoadamente a selección da alternativa máis vantaxosa, diferenciar as posibles fontes de financiamento nun determinado suposto e razoar a elección máis axeitada.

EEB7.1.1. Coñece e enumera os métodos estáticos (prazo de recuperación) e dinámicos (criterio do valor actual neto) para seleccionar e valorar investimentos.

CD

CSIEE

CMCCT

EEB7.1.2. Aplica métodos estáticos (prazo de recuperación) e dinámicos (valor actual neto), nun suposto concreto de selección de alternativas de investimento para unha empresa.

CD

CMCCT

EEB7.1.3. Explica as posibilidades de financiamento das empresas diferenciando o externo e o interno, a curto e a longo prazo, así como o custo de cada un e as implicacións na marcha da empresa.

CCL

CMCCT

EEB7.1.4. Analiza, nun suposto concreto de financiamento externo, as opcións posibles, os seus custos e as variantes de amortización.

CAA

CD

CMCCT

EEB7.1.5. Analiza e avalía, a partir dunha necesidade concreta, as posibilidades que teñen as empresas de recorrer ao mercado financeiro.

CAA

CMCCT

CSIEE


Página 100 de 130



EEB7.1.6. Valora as fontes externas e internas de financiamento da empresa.

CMCCT

CSIEE

EEB7.1.7. Analiza e expresa as opcións financeiras que mellor se adaptan a un caso concreto de necesidade financeira.

CAA

CMCCT

EEB7.1.8. Aplica os coñecementos tecnolóxicos á análise e á resolución de supostos.

CD

CMCCT

EEB7.1.9. Identifica e describe os ciclos da actividade da empresa e as súas fases.

CCL

CMCCT

CSIEE

EEB7.1.10. Calcula, para un determinado suposto práctico, os períodos de maduración da empresa, e distingue as súas fases.

CMCCT

CAA

CD

7º. Criterios para a avaliación A información que proporciona a avaliación debe servir como punto de referencia para a actuación do profesor. Deberá ser individual, personalizada, continua e integrada. A avaliación do grao en que os alumnos van alcanzando os obxectivos didácticos pode realizarse a través do control da realización de actividades, a súa corrección en clase ou a súa entrega ao profesor, preguntas directas aos alumnos, intervención destes completando parte da explicación ou lembrando contidos xa estudados, etc. As actividades que se ofrecen ao final das explicacións teóricas de cada epígrafe, van especialmente destinadas a guiar ao profesor na avaliación do proceso de aprendizaxe. O grao de consecución final obtido polos alumnos respecto a os obxectivos didácticos expostos en cada unidade, pódese avaliar a través das probas de avaliación que se estime necesario aplicar e a través das actividades correspondentes. A avaliación realizarase considerando os seguintes instrumentos: • Observación: do traballo individual do alumno, a súa actitude fronte ao traballo en equipo, a posta en común da información solicitada, as súas explicacións e participación en clase ou nas actividades realizadas fóra do centro, os hábitos de traballo, a súa iniciativa e interese. Algunhas destas observacións pódense realizar mediante as actividades presentes no texto. • • As probas de avaliación: nas que se valorarán os coñecementos, grao de comprensión, capacidade de aplicación dos coñecementos a novas situacións e a habilidade para analizar e sintetizar informacións e datos. Estas probas poden ser de diferentes tipos: - Avaliación inicial, mediante preguntas, que permita saber de que grao de coñecementos parten os alumnos, antes da explicación de cada unidade e ao principio de curso. - Exercicios onde o alumnado aplique os coñecementos adquiridos en clase. Estes poden ser as actividades ou tarefas presentes no libro e ser corrixidos en clase. - Presentación de traballos e comentarios de texto. - Controis periódicos. .


Página 101 de 130

8º. Elementos transversais Os elementos transversais son un conxunto de coñecementos, hábitos, valores, etc., que deben formar parte do desenvolvemento das materias en que se organiza o currículo. A educación ten por finalidade capacitar aos individuos para que se desenvolvan no seu medio de forma autónoma, e para iso contribúe a desenvolver nos alumnos aquelas capacidades que lles van a permitir ser bos cidadáns. Atopámonos coa necesidade de educar aos alumnos en valores e axudarlles a ser persoas con bos valores e principios, para enfrontarse de forma crítica na sociedade. Esta sociedade demanda que non só se transmitan coñecementos, senón que as escolas formen a persoas que sexan capaces de vivir e convivir no respecto e a liberdade. O Real Decreto 1105/2014, do 26 de decembro, determina que en Educación Secundaria Obrigatoria, estes elementos son: - Comprensión lectora e expresión oral e escrita. - Comunicación audiovisual. - Uso das Tecnoloxías da Información e a Comunicación. - Emprendemento. - Educación cívica e constitucional. Traballaremos a educación en valores de forma transversal e continua, ao longo de todo o proceso de ensino-aprendizaxe. Esta materia contribúe ao desenvolvemento de elementos transversais como son: o respecto ao Estado de Dereito e aos dereitos e deberes fundamentais recollidos na Constitución Española, as competencias persoais e as habilidades sociais para o exercicio da participación cidadá, a educación para a convivencia e o respecto nas relacións interpersoais, a competencia emocional, a autoestima, os valores e as actuacións necesarias para o impulso da igualdade entre mulleres e homes, así como a prevención da violencia contra as persoas con discapacidade; a tolerancia e o recoñecemento da diversidade e a convivencia intercultural, a consideración ás vítimas do terrorismo, o rexeitamento e a prevención da violencia terrorista e de calquera forma de violencia e racismo, o perfeccionamento das habilidades para a comunicación interpersoal, a capacidade de escoitar, a empatía, a capacidade para dialogar, a utilización crítica das tecnoloxías da información e a comunicación, e de forma especial polos contidos da materia, a adquisición de competencias para a creación e desenvolvemento dos diversos modelos de empresas, a valoración do crecemento económico sostible, a utilidade social da empresa, o respecto aos emprendedores, a ética empresarial e o fomento da igualdade de oportunidades.


Página 102 de 130


Página 103 de 130

2º Bach. Fundamentos de Administración e Xestión


Página 104 de 130

Fundamentos de Administración e Xestión

1º. Introdución

A administración é un proceso consistente nas actividades de planeamento, organización, execución e control, desempeñadas para determinar e alcanzar os obxectivos sinalados co uso de recursos produtivos. Como ciencia trata de planificar e organizar as relacións entre as funcións, os niveis e as actividades, coa finalidade de lograr a máxima eficiencia dentro dos plan e os obxectivos sinalados pola empresa. Por xestión entendemos a realización de dilixencias enfocadas á obtención dalgún beneficio, empregando os recursos activos da empresa para o logro dos obxectivos Trátase, xa que logo, de estimular entre o alumnado as destrezas e as habilidades que permitan pór en marcha e manter un proxecto empresarial a través do estudo das variables que determinan a súa viabilidade.

Constitúe obxecto de estudo desta materia o conxunto de áreas e funcións nas que se divide a actividade da empresa, tanto no nivel de planificación e definición de obxectivos como no nivel de xestión diaria dos recursos e as actividades da empresa que permitan alcanzar o obxectivo de consolidación dun proxecto empresarial, todo isto enmarcado dentro da idea de fomentar o espírito emprendedor na educación secundaria.

Préstase especial atención ao desenvolvemento da creatividade e o espírito de innovación para resolver situacións en diferentes ámbitos, así como a relevancia de valorar e percibir o erro de xeito positivo. Incentívase a elaboración de reflexións persoais e a toma de decisións fundamentadas, con independencia do resultado final, promóvese o traballo en equipo, mantendo unha comunicación fluída entre as persoas autoras do proxecto compartido, e dáselle un especial impulso á utilización de ferramentas informáticas e audiovisuais que axuden á difusión efectiva do proxecto.

Serán desenvolvidas as capacidades e as habilidades propias da competencia clave de sentido da iniciativa e o espírito emprendedor, ademais de outras vinculadas coa comunicación lingüística, a competencia matemática e as competencias básicas en ciencia e tecnoloxía, a competencia dixital, as competencias sociais e cívicas, e a de aprender a aprender.

A materia estrutúrase en nove bloques: "Innovación empresarial. A idea de negocio: o proxecto de empresa", "A organización interna da empresa. Forma xurídica e recursos", "Documentación e trámites para a posta en marcha da empresa", "O plan de aprovisionamento", "Xestión comercial e márketing na empresa", "Xestión dos recursos humanos", "Xestión da contabilidade da empresa. Investimento e xestión financeira", "Viabilidade da empresa" e "Presentación da idea de negocio".

2º. Obxectivos da área de FAX

En relación cos contidos propostos para Bacharelato, establecemos para a área de Fundamentos de

Administración e Xestión no curso de 2º de Bacharelato os seguintes obxectivos:

Obj. FAD.1. Fomentar a iniciativa emprendedora, desenvolvendo competencias empresariais: autonomía,

creatividade, aprendizaxe continua, cultura do esforzo e da recompensa, espírito de traballo en equipo,

liderado, motivación, ética empresarial, pensamento crítico e responsabilidade social.

Obj. FAD.2. Obter unha visión práctica do funcionamento dunha empresa. Comprender e manexar as técnicas

básicas que se utilizan nas diversas áreas ou departamentos en que se estrutura.

Obj. FAD.3. Coñecer as distintas formas de constitución dunha sociedade, os trámites necesarios para posta

en marcha, diferenciando os tipos de sociedades existentes e responsabilidade en cada caso.

Obj. FAD.4. Identificar, utilizar e arquivar os distintos documentos que xera o desenvolvemento da actividade

empresarial.


Página 105 de 130

Obj. FAD.5. Comprender o concepto de patrimonio e o seu rexistro contable, introducindo ao alumno na

actividade contable da empresa.

Obj. FAD.6. Iniciarse no coñecemento e utilización das tecnoloxías da información e a comunicación

aplicadas ás funcións de xestión e administración de empresas.

Obj. FAD.7. Coñecer as fontes onde localizar as normas xurídicas e calquera tipo de información que afecte á

empresa.

Obj. FAD.8. Ser capaz de elaborar un proxecto de creación de empresas de forma simulada, desde a súa

constitución e posta en marcha, analizando a súa viabilidade comercial (estudo de mercado, plan de

márketing e análise DAFO), económica (limiar de rendibilidade), financeira (criterio do VAN, plan de

investimento e financiamento e previsión de tesourería) e outros criterios diversos, como a súa viabilidade

tecnolóxica, xurídico-legal e ambiental.

Obj. FAD.9. Expoñer publicamente o plan de empresa, que debe incluír a identificación e presentación dos

promotores, selección da idea de negocio, análise da contorna, definición da estratexia competitiva,

legalización e trámites, nome e logotipo, localización, organización e recursos humanos, descrición e estudo

das distintas áreas de actividade e viabilidade do proxecto nos termos descritos anteriormente Para alcanzar

os obxectivos desta materia, exporase un proceso de ensino e aprendizaxe eminentemente práctica, de tal

forma que o alumno adquira as capacidades e coñecementos necesarios para entender a realidade

económica e ser crítico con ela. Teranse en conta, para iso, as seguintes recomendacións: relacionar o

proceso de ensino-aprendizaxe coa vida real, facilitar a construción de aprendizaxes significativas, favorecer

a capacidade de aprender a aprender e crear un clima de aceptación e cooperación fomentando o traballo en

grupo. A metodoloxía combinará estratexias de exposición e de indagación, dependendo do tipo de contido.

Así a aprendizaxe dos contidos farase a través de didácticas concretas poden ser variadas, como a

realización de traballos de investigación, individuais ou en grupo, e a súa posterior exposición. Dedicarase

especial atención á realización do proxecto de creación dunha empresa. Neste sentido, os estudos de casos

prácticos e o uso das TIC formarán parte esencial da metodoloxía da materia

3º. As competencias clave.

Entendemos por competencias clave aquelas capacidades que debe ter o alumno ao finalizar o ciclo, para

saber aplicar, de modo integrado, os contidos da materia, e asimilalos á súa propia realización persoal. As

competencias clave contribuirán ao exercicio dunha cidadanía activa, a incorporarse á vida adulta de maneira

satisfactoria e, en definitiva, a desenvolver no alumno unha aprendizaxe permanente durante toda a súa vida.

Cada unha das materias contribúe ao desenvolvemento de diferentes competencias e, ao mesmo tempo,

cada unha das competencias clave admite ser traballada desde diferentes materias. A materia de

Fundamentos de Administración e Xestión contribúe xunto ao resto a que o alumno adquira as capacidades

que se buscan con cada competencia clave, pero tería especialmente a finalidade de desenvolver as

competencias matemática, social e cívica, iniciativa e espírito emprendedor (ademais da competencia

financeira que se engade de modo extracurricular). Aínda que cada materia contribúe de maneira distinta á

adquisición destas competencias básicas, o currículo de Fundamentos de Administración e Xestión contribúe

especialmente ao seu desenvolvemento desta maneira:

a) Competencia en comunicación lingüística A actividade empresarial implica un gran número de relacións

persoais e sociais. A interacción entre os membros da empresa e con persoas e organismos externos, tales

como provedores e clientes, e con representantes de organismos e institucións públicos e privados, fai


Página 106 de 130

necesario que os estudantes adquiran actitudes e destrezas que faciliten a comunicación no mundo

empresarial. A materia busca que os alumnos saiban elixir as fórmulas e formatos de comunicación máis

adecuados a cada contexto e que adquiran as destrezas para participar nunha comunicación activa e eficaz

no mundo empresarial. Así mesmo, os traballos de investigación, procura e utilización de información

especializada, e a adquisición de novos coñecementos económicos e financeiros, promoverán a capacidade

de comprensión lectora dos estudantes.

b) Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía Esta materia desenvolve

emprega as ferramentas do razoamento matemático para avanzar no coñecemento e a práctica de múltiples

fenómenos económicos e empresariais. Principalmente, na interpretación de datos numéricos e gráficos nas

investigacións de mercados, na planificación e cuantificación das necesidades financeiras, as previsións de

vendas e o estudo de viabilidade do proxecto de empresa, na comprensión e posta en práctica dos sistemas

de fixación de prezos, na aplicación da técnica contable, a elaboración de nóminas e no coñecemento do

funcionamento do sistema tributario e de Seguridade Social.

c) Competencia dixital A utilización das tecnoloxías da información e a comunicación faise imprescindible para

a adquisición de actitudes e destrezas que permitan o manexo de ferramentas e programas informáticos, e na

correcta utilización de software específico de xestión empresarial. Tamén se pretende que os alumnos usen

estas ferramentas na procura e selección de información, especialmente, para elaborar o proxecto

empresarial.

d) Competencia de aprender a aprender Esta competencia está relacionada coa responsabilidade do

individuo de ter unha aprendizaxe permanente ao longo da vida. Débese fomentar no alumno unha actitude

activa na toma de decisións sobre o proceso de aprendizaxe, individualmente e en grupo. Para iso, o traballo

baseado en proxectos constitúe unha gran axuda, xa que permite que sexa o estudante o que deseñe e

responsabilícese dalgúns dos aspectos cruciais do proceso. Tamén se contribúe á adquisición desta

competencia nos labores de análises e investigación de mercados, cando os resultados desas actividades

promoven a innovación empresarial.

e) Competencia sociais e cívicas Estas competencias implican a capacidade para utilizar coñecementos e

habilidades que permitan interactuar con diferentes persoas e grupos relacionados coa empresa, para

elaborar respostas, tomar decisións, establecer lazos de comunicación e resolver conflitos desde o respecto

mutuo e as conviccións democráticas. A adquisición das competencias sociais e cívicas trabállanse nalgúns

dos elementos que configuran o currículo desta materia, como o fomento dos valores e actitudes relacionados

co respecto ao medio ambiente, a análise do labor social do emprendedor e o empresario, a importancia do

traballo en equipo e colaborativo, o respecto e a comprensión da diversidade humana e social como algo

necesario para establecer lazos de cooperación económica, e a importancia da actitude responsable #ante as

obrigacións de carácter público das empresas e os cidadáns.

f) Competencia de sentido de iniciativa e espírito emprendedor Esta competencia desenvólvese non só pola

formulación baseada na importancia das figuras do emprendedor e o empresario e a relevancia do fomento

da innovación, senón tamén porque implica a capacidade de transformar as ideas en actos. Gran parte do

traballo que se vai a expor na aula relaciónase coa planificación, programación, elaboración e comunicación

dos resultados dun proxecto de negocio. Para poder levar a cabo esta tarefa con éxito débense desenvolver

múltiples aspectos relacionados con esta competencia, como son a autonomía e a responsabilidade dos

estudantes no proceso de desenvolvemento do proxecto, a asunción de responsabilidade, o fomento da

iniciativa, a creatividade e a procura de oportunidades, a asunción de riscos, a capacidade de liderado e o


Página 107 de 130

pensamento crítico.

g) Competencia de conciencia e expresións culturais Esta competencia está presente despois de que implica

coñecer e valorar críticamente as manifestacións culturais das sociedades, desenvolvendo valores e actitudes

de tolerancia e respecto cara á diversidade cultural e a liberdade de expresión. Tamén supón a capacidade

para detectar necesidades, analizar o mercado e establecer criterios de segmentación, aspectos todos eles

dependentes dos valores culturais vixentes na sociedade.


Ao longo de 10 unidades didácticas, o presente proxecto de Fundamentos de Administración e Xestión para

2º de Bacharelato está estruturado da seguinte maneira:


• Actividades ao final de cada apartado para comprobar se o alumno asimilou correctamente os contidos de

cada epígrafe.

• Ao longo de cada unidade ofrécense exercicios resoltos que permiten asegurar a adquisición dos contidos

máis complexos da unidade.

• Exponse gran variedade de exercicios, nas seccións finais de cada unidade, mediante as cales se axuda ao

alumnado para reforzar e consolidar os contidos estudados.

• Dentro de cada unidade o alumno atopará distintas iconografías (Sabías que…, Importante, Reflexión,

Vocabulario, etc.) que axudan a interpretar as distintas seccións do libro e a súa utilidade.

• A unidade termina con actividades, un mapa conceptual, un test de repaso, consellos para o exame e

simulacións de casos prácticos para aplicar os contidos aprendidos a situacións reais.



Página 108 de 130

Materia

Fundamentos de Administración e Xestión

TEMPORALIZACION Ponderacion

Bloque 1. Innovación empresarial. A idea de negocio: o proxecto de empresa

Bloque 2. A organización interna da empresa. Forma xurídica e recursos Bloque 3. Documentación e trámites para a posta en marcha da empresa


y 4 do libro de texto

recomendado)

Unidade 1 50%

Unidade 2 25%

Unidade 3 15 %

Unidade 4 10%

Bloque 4. O plan de aprovisionamento Bloque 5. Xestión comercial e márketing na empresa Bloque 6. Xestión dos recursos humanos Bloque 7. Xestion da contabilidad na empresa.


y 8 do libro de texto

recomendado)

Unidade 5 24%

Unidede 6 30%

Unidade 7 26%

Unidade 8 20%

Bloque 8. Investimento e xestión financeira. Viabilidade da empresa Bloque 9. Presentación da idea de negocio

3º trimestre(temas 9 y 10

do libro de texto

recomendado)

Unidade 9 72%

Unidade 10 28%

6º.Contidos

- Bloque I: A idea, o emprendedor e o plan de negocio.

- Bloque II: A organización interna da empresa: forma xurídica e recursos

- Bloque III. Documentación e trámites para a posta en marcha da empresa

- Bloque IV. O plan de aprovisionamento

- Bloque VI. Xestión comercial e de márketing na empresa

- Bloque VII. Xestión dos recursos humanos


Página 109 de 130

- Bloque VIII. Xestión e a contabilidade da empresa - Bloque IX: Xestión das necesidades de investimento e

financiamento. viabilidade da empresa

- Bloque X: Elaboración plan de empresa e exposición pública do desenvolvemento da idea de negocio

En canto á repartición dos contidos do currículo presenta a seguinte secuenciación: - Primeira avaliación:

unidades 1-4.

- Segunda avaliación: unidades 5-8. –

Terceira avaliación: unidades 9-10.

Unidade 1: LA IDEA, EL

EMPRENDEDOR Y EL PLAN DE

NEGOCIO


Relacionar os factores da innovación

empresarial coa actividade de creación de

empresas. argumentando de forma técnica a

elección

Identifica os diferentes aspectos da innovación

empresarial e explica a súa relevancia no

desenvolvemento económico e creación de

emprego.

5%

Recoñece diversas experiencias de innovación

empresarial e analiza os elementos de risco que

levan aparelladas

5%

Valora a importancia da tecnoloxía e da internet

como factores crave de innovación e relaciona a

innovación coa internacionalización da empresa

Analiza, para un determinado caso práctico, os

distintos criterios de clasificación de empresas:

segundo a natureza da actividade que

desenvolven, a súa dimensión, o nivel

tecnolóxico que alcanzan, o tipo de mercado no

que operan, a fórmula xurídica que adoptan, o

seu carácter público ou privado.

5%

Analizar a información económica do sector de

actividade empresarial no que se situará a

Analiza o sector empresarial onde se

desenvolve a idea de negocio.

5%


Página 110 de 130

empresa Realiza unha análise do mercado e da

competencia para a idea de negocio

seleccionada.

5%

Seleccionar unha idea de negocio, valorando e

argumentando de forma técnica a elección 50

Explica as diferentes perspectivas da figura

do emprendedor desde o punto de vista

empresarial

5%

Avalía as repercusións que supón elixir unha

idea de negocio.

5%

Analiza as vantaxes e inconvenientes de

diferentes propostas de ideas de negocio

realizables.

5%

Expón os seus puntos de vista, mantén unha

actitude proactiva e desenvolve iniciativa

emprendedora.

5%

Traballa en equipo mantendo unha

comunicación fluída cos seus compañeiros

para o desenvolvemento do proxecto de

empresa

5%

Unidade 2: LA ORGANIZACIÓN INTERNA DE LA

EMPRESA: FORMA JURÍDICA Y RECURSOS


Ponderación


Página 111 de 130

Analizar a organización interna da empresa, a forma xurídica, a

localización, e os recursos necesarios, así como valorar as

alternativas dispoñibles e os obxectivos marcados co proxecto

Recoñece os

diferentes

obxectivos e fins da

empresa e

relaciónaos coa

súa organización

5%

Proporciona

argumentos que

xustifican a

elección da forma

xurídica e da

localización da

empresa.

5%

Comprende a

información que

proporciona o

organigrama dunha

empresa e a

importancia da

descrición de

tarefas e funcións

para cada posto de

traballo.

5%

Realiza unha

previsión dos

recursos

necesarios

5%

Reflexiona sobre o

papel da

responsabilidade

social corporativa e

valora a existencia

dunha ética dos

negocios.

5%


Página 112 de 130

Unidade 3: DOCUMENTACIÓN Y TRÁMITES PARA LA

PUESTA EN MARCHA DE LA EMPRESA


Ponderación

Analizar os trámites legais e as actuacións necesarias para crear

a empresa.

Identifica os

diferentes trámites

legais necesarios

para a posta en

marcha dun negocio

e recoñece os

organismos ante os

cales han de

presentarse os

trámites.

5%

Xestionar a documentación necesaria para a posta en marcha

dunha empresa

Comprende e sabe

realizar os trámites

fiscais, laborais e de

Seguridade Social e

outros para a posta

en marcha.

5%

Valorar a relevancia

do cumprimento dos

prazos de tempo

legais para efectuar

os trámites e crear o

negocio.

5%

Unidade 4: INTRODUCCIÓN A LA

CONTABILIDAD DE LA EMPRESA



Página 113 de 130

Contabilizar os feitos contables derivados

das operacións da empresa, cumprindo cos

criterios establecidos no Plan Xeral de

Contabilidade ( PGC)

Manexa os elementos

patrimoniais da empresa,

valora a metodoloxía contable

e explica o papel dos libros

contables.

5%

Analiza e representa os

principais feitos contables da

empresa

5%

Unidade 5::EL PLAN DE

APROVISIONAMIENTO


Establecer os obxectivos e as necesidades de

aprovisionamento. s

Deseña unha planificación

das necesidades de

aprovisionamento da

empresa

4%

Realizar procesos de selección de provedores

analizando as condicións técnicas

Identifica os distintos tipos

de documentos utilizados

para o intercambio de

información con provedores.

3%

Utiliza diferentes fontes para

a procura de provedores

online e offline.

3%


Página 114 de 130

Relaciona e compara as

distintas ofertas de

provedores, utilizando

diferentes criterios de

selección e explicando as

vantaxes e inconvenientes

de cada unha.

3%

.Planificar a xestión das relacións cos

provedores, aplicando técnicas de negociación e

comunicación.

Coñece técnicas de

negociación e comunicación

3%

Recoñece as diferentes

etapas nun proceso de

negociación de condicións

de aprovisionamento.

3%

Contabilizar os feitos contables derivados das

operacións da empresa, cumprindo cos criterios

Analiza as obrigacións

contables e fiscais e a

documentación

correspondente á

declaración-liquidación dos

impostos.

2%

Unidade 6: GESTIÓN COMERCIAL Y DE

MARKETING EN LA EMPRESA

Desenvolver a comercialización dos produtos ou

servizos da empresa e o márketing dos mesmos

Analiza o proceso de

comercialización dos

produtos ou servizos da

empresa.

4%


Página 115 de 130

Explica as

características dos

potenciais clientes da

empresa, así como

identifica o

comportamento dos

competidores da

mesma.

4%

Aplica procesos de

comunicación e

habilidades sociais en

situacións de atención

ao cliente e operacións

comerciais.

4%

Realiza unha previsión

de vendas

4%

Fixar os prezos de comercialización dos produtos ou

servizos e comparalos cos da competencia.

4%

Analizar as políticas de márketing aplicadas á xestión

comercial.

8%



establecidos no Plan Xeral de Contabilidade ( PGC).

2%

Unidade 7: GESTION DE LOS RECURSOS HUMANOS Estándares de aprendizaxe Ponderación

Planificar a xestión dos recursos humanos. Avalía as necesidades da empresa

e analiza e describe os postos de

traballo.

4%

Identifica as fontes de recrutamento

así como as diferentes fases do

proceso de selección de persoal.

4%

Xestionar a documentación que xera o proceso de

selección de persoal e contratación, aplicando as

normas vixentes

Analiza e aplica para a empresa as

formalidades e diferentes

modalidades documentais de

contratación.

4 %


Página 116 de 130

Identifica as subvencións e

incentivos á contratación.

4%

. Recoñece as obrigacións

administrativas do empresario ante

a Seguridade Social

4%

Analiza os documentos que

proveñen do proceso de retribución

do persoal e as obrigacións de

pagos

4%



establecidos no Plan Xeral de Contabilidade ( PGC).

Analiza as obrigacións contables e

fiscais e a documentación

correspondente á declaración-

liquidación dos impostos

2 %

Unidade 8: GESTION DE LA CONTABILIDAS DE LA EMPRESA Estándares de aprendizaxe Ponderación

Contabilizar os feitos contables derivados das operacións da

empresa, cumprindo cos criterios establecidos no Plan Xeral de

Contabilidade ( PGC).

Analiza e representa os

principais feitos contables da

empresa.

4%

. Comprende o concepto de

amortización e manexa o

seu rexistro contable.

4%


Página 117 de 130

Analiza e asigna os gastos e

ingresos ao exercicio

económico ao que

correspondan con

independencia das súas

datas de pago ou cobranza.

4%

Comprende o

desenvolvemento do ciclo

contable, analiza o proceso

contable de peche de

exercicio e determina o

resultado económico obtido

pola empresa.

4%

Analiza as obrigacións

contables e fiscais e a

documentación correspondente á

declaración-liquidación dos

impostos

4%

Unidade 9: ESTADOS GESTIÓN DE LAS NECESIDADES DE

INVERSIÓN Y FINANCIACIÓN. VIABILIDAD DE LA EMPRESA


Determinar o investimento necesario e as necesidades

financeiras para a empresa, identificando as alternativas de

Elabora un plan de

investimentos da empresa, que

inclúa o activo non corrente e o

corrente.

8%


Página 118 de 130

financiamento posibles. Analiza e selecciona as fontes

de financiamento da empresa.

8%

Recoñece as necesidades de

financiamento da empresa.

8%

. Analiza e comproba a viabilidade da empresa de acordo a

diferentes tipos de análises

Determina e explica a

viabilidade da empresa, tanto a

nivel económico e financeiro,

como comercial e ambiental

8%

Aplica métodos de selección de

investimentos e analiza os

investimentos necesarios para a

posta en marcha.

8%

. Elabora estados de previsión

de tesourería e explica

diferentes alternativas para a

resolución de problemas

puntuais de tesourería.

8%

Valora e comproba o acceso ás fontes de financiamento para a

posta en marcha do negocio

Valora as fontes de

financiamento, así como o custo

do financiamento e as axudas

financeiras e subvencións.

8%

Comprende o papel que

desempeñan os intermediarios

financeiros na actividade cotiá

das empresas e na sociedade

actual.

8%

Valora a importancia, no mundo

empresarial, de responder en

prazo os compromisos de pago

adquiridos.

8%

Unidade 10: EXPOSICIÓN PÚBLICA DEL DESARROLLO DE

LA IDEA DE NEGOCIO.


Elaborar un plan de empresa Inclúe todos os pasos e

apartados que se indican

para elaborar un plan de

9 %


Página 119 de 130

empresa.

Expoñer e comunicar publicamente o proxecto de empresa. Utiliza habilidades

comunicativas e técnicas

para atraer a atención na

exposición pública do

proxecto de empresa.

10 %

Utilizar ferramentas informáticas que apoian a comunicación e

presentación do proxecto.

Manexa ferramentas

informáticas e audiovisuais

atractivas que axudan a

unha difusión efectiva do

proxecto.

9 %

Fundamentos de Administración e Xestión. 2º de bacharelato

Obxectivos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave

Bloque 1. Innovación empresarial. A idea de negocio: o proxecto de empresa

g

h

m

B1.1. Innovación, desenvolvemento económico e creación de empresas.

B1.2. Idea de negocio.

B1.1. Relacionar os factores da innovación empresarial coa actividade de creación de empresas.

FAXB1.1.1. Identifica os aspectos da innovación empresarial e explica a súa relevancia no desenvolvemento económico e na creación de emprego.

CSC

CSIEE

FAXB1.1.2. Recoñece experiencias de innovación empresarial e analiza os elementos de risco que levan aparelladas.

CSIEE

CAA

FAXB1.1.3. Valora a importancia da tecnoloxía e de internet como factores clave de innovación e relaciona a innovación coa internacionalización da empresa.

CD

CSIEE

i

l

m

B1.3. Relación da empresa co contorno. Análise do sector.

B1.2. Analizar a información económica do sector de actividade empresarial no que se situará a empresa.

FAXB1.2.1. Analiza o sector empresarial onde se desenvolve a idea de negocio.

CMCCT

CSIEE

FAXB1.2.2. Realiza unha análise do mercado e da competencia para a idea de negocio seleccionada.

CSIEE

CAA

CD

b

i

l

B1.4. Emprendedor e idea de negocio.

B1.3. Seleccionar unha idea de negocio, e valorar e argumentar tecnicamente a

FAXB1.3.1. Explica desde diferentes perspectivas a figura do/da emprendedor/a de

CCL

CSIEE

CSC


Página 120 de 130



m elección. negocios.

FAXB1.3.2. Avalía as repercusións que supón elixir unha idea de negocio.

CSIEE

CSC

CAA

FAXB1.3.3. Analiza as vantaxes e os inconvenientes de propostas de ideas de negocio realizables.

CAA

CSIEE

CMCCT

FAXB1.3.4. Expón os seus puntos de vista, mantén unha actitude proactiva e desenvolve iniciativa emprendedora.

CSIEE

CCL

FAXB1.3.5. Traballa en equipo mantendo unha comunicación fluída cos seus compañeiros e coas súas compañeiras para o desenvolvemento do proxecto de empresa.

CCL

CSIEE

Bloque 2. A organización interna da empresa. Forma xurídica e recursos

a

g

b

i

l

m

B2.1. Planificación empresarial e obxectivos. Organización interna. Responsabilidade social da empresa.

B2.2. Forma xurídica da empresa.

B2.3. Dimensión e localización

B2.1. Analizar a organización interna da empresa, a forma xurídica, a localización e os recursos necesarios, e valorar as alternativas dispoñibles e os obxectivos marcados co proxecto.

FAXB2.1.1. Recoñece os obxectivos e os fins da empresa, e relaciónaos coa súa organización.

CSIEE

CMCCT

FAXB2.1.2. Reflexiona sobre o papel da responsabilidade social corporativa, e valora a existencia dunha ética dos negocios.

CSC

CSIEE

FAXB2.1.3. Proporciona argumentos que xustifican a elección da forma xurídica e da localización da empresa.

CCL

CSC

CMCCT

FAXB2.1.4. Interpreta a información que proporciona o organigrama dunha empresa e a importancia da descrición de tarefas e funcións para cada posto de traballo.

CSIEE

CMCCT

CD

FAXB2.1.5. Realiza unha previsión dos recursos necesarios para o desenvolvemento do proxecto de empresa.

CSIEE

CAA

Bloque 3. Documentación e trámites para a posta en marcha da empresa

a

b

i

B3.1. Trámites para a creación e posta en marcha dunha empresa.

B3.1. Analizar os trámites legais e as actuacións necesarias para crear a empresa.

FAXB3.1.1. Identifica os diferentes trámites legais necesarios para a posta en marcha dun negocio e

CSC

CMCCT

CD


Página 121 de 130



l

m

recoñece os organismos ante os cales han de presentarse os trámites.

CSIEE

a

b

i

l

m

p

B3.1. Trámites para a creación e posta en marcha dunha empresa.

B3.2. Xestionar a documentación necesaria para a posta en marcha dunha empresa.

FAXB3.2.1. Interpreta e sabe realizar os trámites fiscais, laborais, de Seguridade Social e outros para a posta en marcha.

CAA

CMCCT

CD

FAXB3.2.2. Valora a necesidade do cumprimento dos prazos legais para efectuar os trámites de creación dun negocio.

CSC

Bloque 4. O plan de aprovisionamento

b

e

g

i

l

m

B4.1. Plan de aprovisionamento.

B4.2. Xestión de inventarios.

B4.1. Establecer os obxectivos e as necesidades de aprovisionamento.

FAXB4.1.1. Deseña un plan de aprovisionamento da empresa.

CAA

CMCCT

CD

FAXB4.1.2. Aplica métodos de valoración de existencias.

CMCCT

CD

b

e

g

i

l

m

B4.3. Selección de provedores.

B4.2. Realizar procesos de selección de provedores analizando as condicións técnicas.

FAXB4.2.1. Identifica os tipos de documentos utilizados para o intercambio de información con provedores.

CCL

CMCCT

CD

FAXB4.2.2. Utiliza diferentes fontes para a procura de provedores en liña e offline.

CD

CMCCT

FAXB4.2.3. Relaciona e compara as ofertas de provedores, utilizando diversos criterios de selección, e explica as vantaxes e os inconvenientes de cada unha.

CAA

CMCCT

CD

b

e

g

i

l

m

B4.4. Xestión de compras. B4.3. Planificar a xestión das relacións con provedores, aplicando técnicas de negociación e comunicación.

FAXB4.3.1. Identifica e aplica técnicas de negociación e comunicación.

CCL

CSIEE

FAXB4.3.2. Recoñece as etapas nun proceso de negociación de condicións de aprovisionamento.

CAA

CSIEE

CMCCT

Bloque 5. Xestión comercial e márketing na empresa

b

e

g

h

i

l

m

B5.1. Xestión comercial na empresa. Plan de márketing. Márketing-mix.

B5.2. Análise do mercado e do comportamento do/da consumidor/a. Atención á clientela.

B5.1. Desenvolver a comercialización dos produtos ou servizos da empresa e o plan de márketing.

FAXB5.1.1. Analiza o proceso de comercialización dos produtos ou servizos da empresa.

CSIEE

CMCCT

FAXB5.1.2. Explica as características da clientela potencial da empresa e identifica o comportamento

CCL

CMCCT


Página 122 de 130



dos competidores desta.

FAXB5.1.3. Aplica procesos de comunicación e habilidades sociais en situacións de atención á clientela e operacións comerciais.

CCL

CSC

CMCCT

CD

FAXB5.1.4. Realiza unha previsión de vendas a curto e a medio prazo, manexando a folla de cálculo.

CD

CMCCT

g

h

i

l

m

B5.3. Produto e prezo B5.2. Fixar os prezos de comercialización dos produtos ou os servizos, e comparalos cos da competencia.

FAXB5.2.1. Reflexiona sobre as estratexias de prezos tendo en conta as características do produto ou do servizo, e argumenta sobre a decisión do establecemento do prezo de venda.

CAA

CMCCT

CSIEE

a

e

g

h

i

l

m

p

B5.4. Publicidade e promoción.

B5.5. Distribución dos produtos e dos servizos da empresa.

B5.3. Analizar as políticas de márketing aplicadas á xestión comercial.

FAXB5.3.1. Elabora un plan de medios onde se describan as accións de promoción e publicidade para atraer a clientela potencial, facendo especial fincapé nas aplicadas en internet e dispositivos móbiles.

CCL

CCEC

CMCCT

CD

FAXB5.3.2. Valora e explica as canles de distribución e venda que pode utilizar a empresa.

CSIEE

CCL

CMCCT

Bloque 6. Xestión dos recursos humanos

c

e

g

h

i

l

m

B6.1. Planificación dos recursos humanos.

B6.2. Recrutamento e selección de persoal.

B6.1. Planificar a xestión dos recursos humanos.

FAXB6.1.1. Avalía as necesidades da empresa, e analiza e describe os postos de traballo.

CSIEE

CMCCT

CD

FAXB6.1.2. Identifica as fontes de recrutamento, así como as fases do proceso de selección de persoal.

CSIEE

CMCCT

a

c

e

g

h

i

l

m

B6.3. Xestión laboral, contratación, Seguridade Social e nóminas.

B6.2. Xestionar a documentación que xera o proceso de selección e contratación de persoal, aplicando as normas vixentes.

FAXB6.2.1. Analiza e aplica para a empresa as formalidades e as modalidades documentais de contratación.

CAA

CMCCT

CD

FAXB6.2.2. Identifica as subvencións e os incentivos á contratación.

CMCCT

CD

FAXB6.2.3. Recoñece as obrigas administrativas do/da empresario/a ante a Seguridade Social.

CSC

CSIEE


Página 123 de 130



FAXB6.2.4. Analiza os documentos do proceso de retribución e cotización do persoal e de xustificación do pagamento.

CMCCT

CD

Bloque 7. Xestión da contabilidade da empresa

g

i

l

m

B7.1. Fundamentos de contabilidade financeira.

B7.2. Plan Xeral de Contabilidade.

B7.3. Ciclo contable.

B7.4. Fiscalidade da empresa: liquidación e rexistro contable.

B7.1. Contabilizar os feitos contables derivados das operacións da empresa, cumprindo os criterios establecidos no Plan Xeral de Contabilidade (PXC).

FAXB7.1.1. Opera cos elementos patrimoniais da empresa, valora a metodoloxía contable e explica o papel dos libros contables.

CAA

CMCCT

CD

FAXB7.1.2. Analiza e representa os principais feitos contables da empresa.

CSIEE

CD

CMCCT

FAXB7.1.3. Identifica o concepto de amortización e procede ao seu rexistro contable.

CMCCT

CD

FAXB7.1.4. Analiza e asigna os gastos e os ingresos ao exercicio económico ao que correspondan, con independencia das súas datas de pagamento ou cobramento.

CMCCT

CD

CSIEE

FAXB7.1.5. Distingue as fases do ciclo contable, analiza o proceso contable de pechamento de exercicio e determina o resultado económico obtido pola empresa.

CMCCT

CD

FAXB7.1.6. Analiza as obrigas contables e fiscais, e a documentación correspondente á declaración-liquidación dos impostos.

CSC

CMCCT

CD

FAXB7.1.7. Manexa a nivel básico unha aplicación informática de contabilidade, onde realiza todas as operacións necesarias e presenta o proceso contable correspondente a un ciclo económico.

CD

CMCCT

Bloque 8. Investimento e xestión financeira. Viabilidade da empresa

g

i

l

m

B8.1. Estrutura económica e financeira da empresa. Equilibrio patrimonial.

B8.2. Planificación financeira da empresa. Novas formas de

B8.1. Determinar o investimento necesario e as necesidades financeiras para a empresa, identificando as alternativas de financiamento posibles.

FAXB8.1.1. Elabora un plan de investimentos da empresa, que inclúa o activo non corrente e o corrente.

CSIEE

CAA

CMCCT

FAXB8.1.2. Analiza e CMCCT


Página 124 de 130



financiamento. selecciona as fontes de financiamento da empresa.

CD

FAXB8.1.3. Recoñece as necesidades de financiamento da empresa.

CSIEE

a

g

h

i

l

m

B8.3. Métodos de selección e valoración de investimentos.

B8.4. Análise da viabilidade da empresa.

B8.5. Solvencia e liquidez na empresa. Previsións de tesouraría.

B8.2. Avaliar a viabilidade da empresa, de acordo con diferentes tipos de análise.

FAXB8.2.1. Determina e explica a viabilidade da empresa, tanto a nivel económico e financeiro como a nivel comercial e ambiental.

CSIEE

CSC

CCL

FAXB8.2.2. Aplica métodos de selección de investimentos e analiza os investimentos necesarios para a posta en marcha.

CSIEE

CMCCT

CD

FAXB8.2.3. Elabora estados de previsión de tesouraría e explica alternativas para a resolución de problemas puntuais de tesouraría.

CMCCT

CD

a

b

g

h

i

l

m

p

B8.6. Custo e selección de fontes financeiras. Axudas á creación de empresas en Galicia.

B8.7. Morosidade empresarial.

B8.3. Analizar e verificar o acceso ás fontes de financiamento para a posta en marcha do negocio.

FAXB8.3.1. Valora as fontes de financiamento, así como o custo do financiamento e as axudas financeiras e subvencións.

CAA

CMCCT

CD

FAXB8.3.2. Comprende o papel dos intermediarios financeiros na actividade cotiá das empresas e na sociedade actual.

FAXB8.3.3. Distingue o papel dos intermediarios financeiros na actividade cotiá das empresas e na sociedade actual.

CSC

CMCCT

CD

FAXB8.3.4. Valora a importancia, no mundo empresarial, de responder en prazo aos compromisos de pagamento adquiridos.

CSC

CSIEE

1. Financiación.

2. Fuentes de financiación.

4. El coste de la financiación.

b B9.1. Expor e comunicar publicamente o proxecto de

FAXB9.1.1. Utiliza habilidades comunicativas e técnicas para

CCL


Página 125 de 130



e

g

i

l

m

empresa. atraer a atención na exposición pública do proxecto de empresa.

CD

CSIEE

b

d

e

g

i

l

m

3. Apoyo al

emprendimiento.

B9.2. Utilizar ferramentas informáticas que apoian a comunicación e a presentación do proxecto.

FAXB9.2.1. Manexa ferramentas informáticas e audiovisuais atractivas que axudan a unha difusión efectiva do proxecto.

CD

CCL

CMCCT

6.2. Análisis de la

vialbilidad.

7º. Criterios para a avaliación A información que proporciona a avaliación debe servir como punto de referencia para a actuación do profesor. Deberá ser individual, personalizada, continua e integrada. A avaliación do grao en que os alumnos van alcanzando os obxectivos didácticos pode realizarse a través do control da realización de actividades, a súa corrección en clase ou a súa entrega ao profesor, preguntas directas aos alumnos, intervención destes completando parte da explicación ou lembrando contidos xa estudados, etc. As actividades que se ofrecen ao final das explicacións teóricas de cada epígrafe, van especialmente destinadas a guiar ao profesor na avaliación do proceso de aprendizaxe. O grao de consecución final obtido polos alumnos respecto a os obxectivos didácticos expostos en cada unidade, pódese avaliar a través das probas de avaliación que se estime necesario aplicar e a través das actividades correspondentes. A avaliación realizarase considerando os seguintes instrumentos: • Observación: do traballo individual do alumno, a súa actitude fronte ao traballo en equipo, a posta en común da información solicitada, as súas explicacións e participación en clase ou nas actividades realizadas fóra do centro, os hábitos de traballo, a súa iniciativa e interese. Algunhas destas observacións pódense realizar mediante as actividades presentes no texto. • • As probas de avaliación: nas que se valorarán os coñecementos, grao de comprensión, capacidade de aplicación dos coñecementos a novas situacións e a habilidade para analizar e sintetizar informacións e datos. Estas probas poden ser de diferentes tipos: - Avaliación inicial, mediante preguntas, que permita saber de que grao de coñecementos parten os alumnos, antes da explicación de cada unidade e ao principio de curso. - Exercicios onde o alumnado aplique os coñecementos adquiridos en clase. Estes poden ser as actividades ou tarefas presentes no libro e ser corrixidos en clase. - Presentación de traballos e comentarios de texto. - Controis periódicos. .


Página 126 de 130

8º. Elementos transversais Os elementos transversais son un conxunto de coñecementos, hábitos, valores, etc., que deben formar parte do desenvolvemento das materias en que se organiza o currículo. A educación ten por finalidade capacitar aos individuos para que se desenvolvan no seu medio de forma autónoma, e para iso contribúe a desenvolver nos alumnos aquelas capacidades que lles van a permitir ser bos cidadáns. Atopámonos coa necesidade de educar aos alumnos en valores e axudarlles a ser persoas con bos valores e principios, para enfrontarse de forma crítica na sociedade. Esta sociedade demanda que non só se transmitan coñecementos, senón que as escolas formen a persoas que sexan capaces de vivir e convivir no respecto e a liberdade. O Real Decreto 1105/2014, do 26 de decembro, determina que en Educación Secundaria Obrigatoria, estes elementos son: - Comprensión lectora e expresión oral e escrita. - Comunicación audiovisual. - Uso das Tecnoloxías da Información e a Comunicación. - Emprendemento. - Educación cívica e constitucional. Traballaremos a educación en valores de forma transversal e continua, ao longo de todo o proceso de ensino-aprendizaxe. Esta materia contribúe ao desenvolvemento de elementos transversais como son: o respecto ao Estado de Dereito e aos dereitos e deberes fundamentais recollidos na Constitución Española, as competencias persoais e as habilidades sociais para o exercicio da participación cidadá, a educación para a convivencia e o respecto nas relacións interpersoais, a competencia emocional, a autoestima, os valores e as actuacións necesarias para o impulso da igualdade entre mulleres e homes, así como a prevención da violencia contra as persoas con discapacidade; a tolerancia e o recoñecemento da diversidade e a convivencia intercultural, a consideración ás vítimas do terrorismo, o rexeitamento e a prevención da violencia terrorista e de calquera forma de violencia e racismo, o perfeccionamento das habilidades para a comunicación interpersoal, a capacidade de escoitar, a empatía, a capacidade para dialogar, a utilización crítica das tecnoloxías da información e a comunicación, e de forma especial polos contidos da materia, a adquisición de competencias para a creación e desenvolvemento dos diversos modelos de empresas, a valoración do crecemento económico sostible, a utilidade social da empresa, o respecto aos emprendedores, a ética empresarial e o fomento da igualdade de oportunidades.


Página 127 de 130

5. CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN, PROMOCIÓN E GRADO MINIMO DE CONSECUCION PARA SUPERAR LA MATERIA E PROMOCION DE CURSO.

. 5.1 MÍNIMOS ESIXIBLES Todos os estándares teñen a consideración de mínimos, e polo tanto esixibles Os estándares se desenrolan seguindo o establecido nos libros de texto recomendados ou nos apuntes suministrados, polo profesor/a. As rubricas son as actividades e exercicios desnvolvidos nos libros recomendados de cada materia. En 2º Bach na materia de Economía da Empresa os estándares mínimos son os establecidos na Ciuga en “ ORIENTACIÓNS DO GRUPO DE TRABALLO PARA AS PROBAS DE AVALIACIÓN DO BACHARELATO PARA O ACCESO Á UNIVERSIDADE”.

O tipo de exame sera o modelo que siguse na ABAU, sempre que sexa posible. 5.2.PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS XERAIS DE AVALIACIÓN PARA TODAS AS MATERIAS OU ÁMBITOS ADSCRITOS A ESTE DEPARTAMENTO Se a avaliación constitúe un proceso flexible os procedementos deberán ser variados. Para recoller datos podemos servirnos de diferentes procedementos de avaliación: • Traballos e/ou tarefas de investigación —de tipo individual ou grupal— para os temas (unidades temáticas) e grupos nos que sexa factible e indicado o seu uso. A súa proposta farase tendo en conta a dispoñibilidade de tempo libre do alumnado, o facilidade para o acceso a bibliotecas, a redes sociais,… en especial na educación de adultos, onde moito alumnado traballa con horarios non fixos e son de procedencia moi dispersa, tanto pola formación previa como polo lugar de residencia ou de traballo. • Probas escritas. Dentro das probas escritas, e na medida das posibilidades do departamento, usaranse parcialmente probas de características similares ás que se usarán nas avaliacións externas ou reválidas (ABAU) para a materia de Economía da Empresa, para que o alumnado se habitue á súa realización. Para o resto das materias, básicamente, se usarán as actividades e exercios desenvolvidos nos libros recomendados.

• Valorar a actitude, a claridade dos conceptos e os procedementos.

mailto:ciuga

mailto:ciuga


Página 128 de 130

5.3. CRITERIOS XERAIS DE PROMOCIÓN PARA TODAS AS MATERIAS OU ÁMBITOS ADSCRITOS A ESTE DEPARTAMENTO Para poder promocionar hai que ter avaliación positiva en calquera das materias/ámbitos asignados a este departamento, o alumnado deberá:

- Ter entregados traballos, se é o caso, en prazo e valorados positivamente todos os traballos requeridos para a superación da materia no caso de que o profesorado así o demande. O profesorado deberá comprobar polos métodos que considere máis axeitados a orixinalidade dos mesmos (para garantir que non son copiados nin feitos por outras persoas). No caso contrario non se poderá ter avaliación positiva na convocatoria ordinaria.

Os traballos individuais —ou colectivos— que se propoñan ao alumnado ponderarán un máximo do 5% da cualificación do tema ou unidade temática na que se propoñan; en cada traballo que se propoña indicarase a porcentaxe da cualificación do tema ou proba que representa.

- Cada avaliacion constara como mínimo de dous exames escritos, sempre que a materia da avaliacion o permita. Para facer media de cada avaliación se tera enconta as notas de cada examen, sempre que nota do exame non sexa inferior a tres puntos.

- Para aprobar cada avaliacion es necesario ter una nota de 5 sobre 10 o seu quivalente, contando os exames e a nota dos traballos..

- Cada avaliacion tera su correspondente recuperación é será una proba única que engloba as distintas pobras escritas nas que constou a citada avaliacion.


Página 129 de 130

No caso de que os traballos encargados non se entreguen en prazo, haxa dúbidas razoables da súa

autoría ou orixinalidade ou non acaden a calidade pedida, en función da materia e do grupo o

profesor deberá indicar a forma na que o alumnado debe subsanar esa deficiencia. Se non a subsana,

en forma e prazo, non poderá superar a materia na convocatoria ordinaria.

O alumnado que non superou a materia na convocatoria ordinaria deberá presentarse a unha proba

extraordinaria (nos prazos que a normativa vixente indique) que abarcará todos os contidos da

materia. Tamén deberá presentar correctamente realizados os traballos que, eventualmente, o

profesorado lle demande. A non presentación á proba ou a resolución insatis-factoria da mesma

implica que a materia non terá avaliación positiva na convocatoria extraordinaria. A non entrega

dos traballos demandados no prazo establecido, ou incorrectamente feitos ou que produzan dúbidas

razoables da súa autoría ou orixinalidade implica que a materia non terá avaliación positiva na

convocatoria extraordinaria.

- As matizacións destas normas xerais que en cada curso realice o profesorado deberán comunicarse

ao alumnado nas pri-meiras sesións de clase e incluírse nas correspondentes programacións de aula

o anexos particulares a está programación xeral.

5.4 AVALIACIÓN DO ALUMNADO CON MATERIAS PENDENTES DE CURSOS

ANTERIORES Ao alumnado con materias pendentes de cursos anteriores o docente que lle imparte clase no

presente curso proporalle activida-des ao longo do curso e, se é posible, deberá asistir ás clases de

recuperación que se podan impartir con tal fin; realizará as tarefas que se lle indiquen e fará as

probas que co fin de superar as materias pendentes propoña o docente que no presente curso lle

imparte clase.

En todo caso, antes do remate do mes de maio o alumnado con materias pendentes de cursos

anteriores, deberá ser avaliado das mesmas, mediante unha proba extraordinaria onde se recollan os

contidos pendentes de superación.

Esta proba non será obrigatoria —salvo que algunha disposición legal indique o contrario— se o

docente que no presente curso lle imparte clase considera, en función dos traballos e outras probas

xa realizadas polo alumnado, que acadou os obxectivos para a superación das materias pendentes.

Segundo a normativa vixente(DOG 29 de xuño de 2015 Páx. 26924), para as materias adscritas ao

departamento de economía, non é necesario ter superada a materia dos cursos anteriores para

poder aprobar a materia no presente curso.

5.5 CONSIDERACIÓNS PARA O ALUMNADO QUE PERDEU O DEREITO Á

AVALIACIÓN CONTINUA

- Para os estudos nos que está contemplado a perda do dereito á avaliación continua por faltas

de asistencia reiteradas ás actividades lectivas, a avaliación do alumnado farase mediante unha

proba global da materia ou ámbito ao remate do perí-odo lectivo.

Para os estudos nos que está contemplado a perda do dereito de asistencia á clase e á avaliación

continua por faltas de asistencia reiteradas, o profesorado valorará a conveniencia de permitirlle o

acceso clase e a realización de probas parciais de avaliación. En todo caso, o alumnado deberá

realizar unha proba global da materia ou ámbito ao remate do período lectivo.

- Dependendo do número de probas ou exames ou temas superados no momento no que o

alumnado perde o dereito á ava-liación continua, o profesorado poderá eximilo de realizar

na proba global da da materia citada no punto anterior os apartados valorados positivamente

antes de perder o dereito á avaliación continua.

5.6 ATENCIÓN Á DIVERSIDADE E ADAPTACIÓNS CURRICULARES


Página 130 de 130

Os alumnos de bacharelato adoitan ter un perfil máis homoxéneo que os de ESO; iso non quere

dicir que non nos atopemos unha gran diversidade de alumnado, cada un con características e

necesidades particulares.

Se coa práctica docente diaria observásese na aula a existencia de alumnos con especiais

características tales que requirisen formulacións particulares, ofrecerase a estes alumnos, co apoio e

asesoramento do Departamento de Orientación, vías adaptadas ás súas necesidades. Estas vías

específicas buscarían o máximo desenvolvemento das súas capacidades para que puidesen acceder a

metas iguais ás propostas aos seus compañeiros.

Algunhas medidas para adoptar polo Departamento serían:

- Realización de actividades de reforzo; facilitarase aos alumnos que o requiran exercicios

extra.

- Clases extraordinarias para os alumnos que o requiran cando as disposicións horarias

permítano.

- Repaso diario da clase anterior

- Novos procedementos de avaliación

- Cambio de lugar dos alumnos na aula

- Aumento da variedade de recursos didácticos empregados

Se as dificultades que mostrase o alumno fosen superiores, exporase xunto co resto de

Departamentos e a coordinación do Departamento de Orientación do centro as correspondentes

adaptacións curriculares

6. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS

En 4º ESO, na materia de Economía, vaise a realizar unha actividade que impartirase pola

xerencia de PROEM. A actividade consiste en crear unha empresa (sempre que sexa posible

no situación actual).

Esta pendente o remate da actividade do curso anterior, sempre que sexa posible.

NOTA: No caso de ensino semipresencial ou telemático todos os estándares teñen a

consideración de mínimos, e polo tanto esixibles. Os medios telemáticos a utilizar

serán os establecidos pola administración.

ies mariñas

Documents