E. M. LIJADU,A lu fa A jih in rcrc- l9 J ^ , O ndo.

-

IFA:

IMOLE RE

TI ISE

IPILE ISIN NI ILE YORUBA

NIPA

E. M. LIJADU

Alufa Ajihinrere-lofe

ODE ONDO.

C o p y r ig h t .

Printed by

OMOLAYO STANDARD PRESS OF NIGERIABox 3, Ado Ekiti.

1st

2nd

3rd4th5th

Impression 1898

1908191419231972

(c o p y r ig h t r e s e r v e d )

111 Ha

AKIYESI

Awon baba wa mpa owe pe, Ogun ki iri ehin oguii. Bi a ko ba ri idi ibi ti agbara ota gbe wa, a ko le egun won. Bi o ti ri nipa ogun ti aiye, beeni o ri ninii ogun ti emi.

Bi awa Kristian ko ba nip idi isin awon Keferi ati awon Imale, a ki yio le gbe ihinrere Kristi siwaju won li ona ti yio fi ka won lara.

Olprun fi apeere otitp yi lele fun wa ninu itan Bibeli. Nigbati O fe yan Mose lati yp awpn pmp Israeli kuro ni Egipti, O se ilana ohun gbogbo tobee ti a li kp Mose ninu gbogbo pgbpn av/pn ara Egipti (Ise vii., 22) ki o to here ise re.

Beeni o si ri niti Paulu. Iba ma se pe on ti kp gbogbo ekp ilana isin awpn Ju labe Gamalieli, ati ti gbogbo pgbpn awpn Greeki ni ile ekp Tarsu, iwasu ihinrere re ki ba ni iru ipa ti o ni kakiri aiye nigbanaa.

Sugbpn awa ti nja ogun ati-fi ihinrere Kristi mule ni ile wa laiwa idi isin atpwpdpwp awpn baba wa ti o ni agbara tobee lori awpn Keferi. Nitorinaa ni iwaasa wa ko ni agbara tobee lori wpn. Omiran ninu wpn ro pe aimp ni o je ki awa maa sp ispkusp si isin wpn.

Awpn onise Olprun ni India wa idi isin ti Bhudu ti o gbile kikan nibe. Sugbpn awa fi oju kekere wo awpn keferi ti ile wa nitoripe nwpn ko ni iwe. Beeni awa mp pe o ni iye

yckp ti enia nkp ki a to gba a bi babalawo. Ede Ifa iinle . / gidigidi. Gbogbo wa ni iba dupe Ipwp Alufa E. M. Lijadu ^ tioT p lw e yi fun aayan ti o fi wa awpn Odu Ifa ti o si to wpn

sile li oroori.

Iwe yi yio se rere ni ile wa li pna meji:

Ekini: Nigbati awpn ti o nkp Ifa sori ba mp pe, nwpn le ka Odu Ifa ninu iwe, mo ro pe yio si wpn lori lati kp iwe kika, ati lati fi prp inu Bibeli we ti Odu Ifa. Nwpn yio si ri eyi ti o san ju fun ara wpn.

Ekeji: Iwe yi yio je iranlowo pupp fun awpn oniwasu I prp Ojorun, nitoripe nwpn yio tubp mp bi a ti mu ninu prp

Ifa lati fi otitp inu iwe Olprun ban dajudaju.

Adura mi ni pe ki ibukun Olprun ki o le pelu iwe yi, tobee ti yio je ki a ri idi isin ile wa dajudaju.

Alufa Lijadu pe gbogbo wa li ogun. Ki Olprun le fi si pkan wa lati tubp wa idi isin ati itan ise ile wa siwaju.

Lo n d o n , July 28th, 1897.

C. PHILLIPS, Asst. Bp. in W. C. Africa

SI AWON OLUFE ILE IBI WONEnyin Olufe,

Bi ojo se ng gori gjo, ti ose ng yi lii gse, ti igba si ng tele ra wgn: be e Igdun ori iwe yi ng di pupg to be e ti a ko ba ri eni-bi-eni enia-bi-enia fgwgsowgpg se atunse ati atunte iwe na ki nwgn si ran a sode fun ifihan ati kika gbogbo enia yio di igbagbe larin wa, iranti ki yio si si fun un mg Iorile ede wa yi i.

Pe Olgrun gbe awgn olufe ile ibi wgn dide ni sa a yi, ti nwgn si nli tgkan tara ng fe ki asa ati itan ile ibi wgn wa ni pipe sansan je ohun ayg ati iwuri fun mi. Awgn sa a li o rg mi lati ygda atunte awgn iwe mefa ti baba mi agba Ologbe Alufa E.M. Lijadu se: a.n.: (1) Aribiloso (2)^ Ifa (3) Ode Gaga Ara Ilujugbe (4) Gramma Yoriiba (5) Orunmla ati (6) Sobo-Aro-bi Odu Apa 1 & II ati awgn iwe miran ti koi ti fi oju kan erg itewe.

Nigbati ohun wa si ti sgkan lori eto yi, a da egbe kan sile ti a pe ni Egbe Oludabobo Asa Yoruba. kje egbe yi ni lati ma a ran enikeni ti o ba ni ife asa ile Yoruba Igwg. Egbe na a yio ma se iranlgwg fun tite iwe ti o ba niyc lori ti yio si se ile wa yi ni rere, bakanna a ni yio ma sa gbogbo agbara re Ignakgna lati ri pe awgn ohun abgba ile wa ti o sgwgn ko po o ra mg wa loju bikosepe a lo wgn fun ire, ogo ati igbekele orile - ede wa. Nitori idi eyi..................

Mo juba Olgrun Eleda, Eniti o fi apakan ggbgn re ta wa Igre. Mo si dupe gidigidi Igwg awgn enia wgnyi ti wgn ba mi pile egbe yi ti wgn si se akojg owo fun atunse ati atunte awgn iwe na a. e.n. Oloye S. A. Fawehinmi. (2) lyaafin Fgla Fasida (3) Ogbeni Dgtun Odunuga. Ibere li eyi, a ni igbagbg wipe e o tewg gba awgn iwe na bi wgn ba se njade li gkggkan gege bi awgn baba wa .se gba wgn taygtayg nisaaju. Mo si ni ireti pe lehin eyi, e o gbiyanju lati darapg mg wa ninu Egbe Oludabobo Asa Yoruba. Mo ki yin o enyin ara: Mo juba yin o enyin agba, ki Olgrun ma fi eyi se asemo fun wa o. Ase.

Ajinhinrere-lgfe House, 64, Lokun Street,P. O. Box 76, Telephone 85,OdeOndo.

Emi ni Tiyin Nitotg, Enigwg E. A. LIJADU, Oniporisan Keta,Alufa AJihinrere-lgfe, Ondo.10 : 12 : 71.

IWE IFA

O d u n ori Iwe yi di mokania kikun loni, sugbpn awon olitp li a (ihan ninu re je aboba nigbati awa koi tii de inu aiye, iivvpn yio si v/a bakannaa lati iran de iran lehin igbati awa ba ti I'alaisi: adura mi ni pe ki iwe yi le maa sise eri naa ti a fi-su II I'lm ainiye odun si i.

Qpo ninu awon ti iwe yi ti wulo fun nibi ise won bi uiiiwasu laarin awon enia ile Yoruba li o ti kowe iyin re M mi; opp enia li o si mbeere akoko ti a o ran Iwe Keji ti a ti se ileri fun wpn jade.

Ogbeni J. W. Thomas ti o ti nse oniwaasu lati iv/pn Pgbpn pdun wa kaakiri ile Ondo, Ekiti, ati Ijebu, jerisi iranwp (i iwe I. yi ti se bayi pe:

Mo dupe pupp Ipwp re fun iwe Ifa ti o se. Nigbati a ba ri babalawo ti a waasu fun wpn, nwpn a wi fun wa pe Olprun li o fi le awpn Ipwp lati maa se Ifa; ati pe Esu ni ojise wpn si pdp Olprun. Sugbpn nigbati a ba fi itump na han wpn lati inu Iwe Ifa yi wa, enu wpn a pamp, oju a si ti elomiran ninu wpn, otitp ti Olprun a si han si wpn lesekannaa

Alufa E. A. Kaypde, Oniwasu ni Ile-Ife kpwe tire bayi pcMo nireti pe o ti beresi ise Iwe Keji Ifa. Ng ko le saisp fun p pe iwe naa ti se ire nlanla larin awpn Ijp mi nihin (Modakeke ati Ile - Ife). Opplppp ninu wpn li o nfi ikara ati iye-inu taara ka a.

Iru isiri bawpnyi li a ti fi fun mi niha gbogbo; nitorinaa Iagbara Oluwa ngo sakun ati-ran Iwe II. naa jade ti a o maa pe ni ORUNMLA ki pdun yi to pari: Mo si bebe sile funojurere nyin sori iwe ti mbpwa naa gege bi e ti se sori eyiyi.

Iwe I. yi ni mo tun-wo jale ni Ipwplpwp yi, awpn asite ti mbe ninu re ni mo si gbe-gun, nipa bee mo tanmaa pe pwp titun yi yio rprun ika ju ti atijp Ip.

L o n d o n , July 28th 1908.E. M. LIJADU,

Alufa Ajihinrere-lpfe.

IWE I.

IPILE ISIN NI ILE YORUBA.

Ki a wa li aini isinkisin ko si ninu ero enia ni He Yoruba.

Nigbati a ba ri enikan ti ko ni ohunkohun ti on ifi okan isin juba, opin ero oluware ni pe Olorun ko si.

Iru enia ti o ni ero bee po kakiri ibomiran li aiye, ninu awon ti nwpn tile gbon, ti nwon si moran julo, ti nwon si ti ni itan gdun pipe sehin: sugbpn iru enia elero bee ko woppnihin. Ebi ile v/a ko si ninu aini Olprun ti a mbp bikose ninu aimp Olprun otitp ati bibp Re. isina keferi ko si ninu aini isin, bikose ninu aini isin otitp.

Li enu awpn baba-nla wa li a ba prp pgbpn yi pe, Eniti o ba wipe, Olprun ko si, oluware paapaa ni ko si. Nje a le wipe pgbpn ati ero wiwa Olprun ni ipile isin li pkan enia gbo- gbo? Sugbpn bi ko ti si isin kan ti o pe laini ohun meta wpnyi ninu, e.n.* (1) Imp Olprun otitp, (2) Ifihan prpOlprun otitp, ati (3) Emi ododo ninu isin. Mo ngbiyanju ninu iwe yi lati gba pna meteta wpnyi fihan bi isin ti a ba Ipwo awpn baba wa ti kuna to.

*e.n. jasi akpm ona eyini ni.

I . /.v//( / / a ba lowo awon baba wa ko duro lori imo Olonm otito.

Ori I.

Niiui ese-ifa to tele wonyi a le ri iye imo ti awon baba wa ni sipa Qlpnin. Mo yan awon ese to tile dara julp.

1, Eke a maa pa eleke, odale a maa pa odale;ohun ti mbe nisale ile ojii Olodumare ni ito o, a da a fun aniookun sole ti o wipe oba aij'e ko le ri on. Bi oba aiye ko ri o, iwp ko mo pe ojii Oba orun nri o? Ogudabede.

Akiyesi: Ninu ese yi, a fi orukp meji pe Olprun; e.n. "Olodumare ati Oba orun. Ko si eniti ekini ye bikose eniti \i}C olubori gbogbo ipa ati agbara, ko si eniti ekeji ye bikose eniti ise akoso ati ikori gbogbo ola ti mbe li orun. Nipa orukp ekini ni Olprun fi ara Re han fun Abrahamu.

Gen. xvii., I. Oluwa farahan Abramu, O si wi fun u pe, Emi li Olprun Olodumare. Si v/o Psalmu x., 16 Oluwa li pba lai ati lailai, ati Nehemiah i., 4, 5. Mo si gbadura niwaju Olprun - prun mo si wipe, Emi mbebe ipdp Re, Oluwa Qlprun-prun, ti o tobi, ti o si li eru.

2. Anikansun, bi o ba sun si aburadi, Olprunnikan ni iji i loju orun; a da a fun ajeji ti o Ip si eluju Ip iduro. Ajeji de inu eluju, o di eru kale,o wo iwa, ko ri enikan, o wo ehin, ko ri enikan,o ni, eru yi ma di eru Olprun o! Nje Efuufulele,

*Ede yi, O lodu m are je ede jijulo. Ede ajulo yi a lo o fun O lorun Baba nihin, nitori titobi O lprun li o bori ohun gbogbo ti mbe li orun ati li aiye. Ohun gbogbo ti o ba tobi ni a nlo odu fun. Ikoko ti o tobi, a npe e li odu ikoko. Qya ti o tobi, a npe li odu o ya . Awon ti n ta ayo a si m aa lo ede naa pe awpn nkun odir, a si m aa pe eyiti o ba kun akunju li odu ik a re .

Nje itum p ede naa O lodu m are ni pe O lprun ju li ohun gbogbo: Eni pip? ju lp ati Eni pipe Julp. Fam boni.

10

ba mi gbe eru yi de ori, Efuufulele! Enyin ko mo pe, eniti ko ni ara, Olorun ni agbojule oluware?Osa-Rete.

Akiyesi: Ko si ohun igbekele kan lati so keferi mo Olorun nigbati amoti ba de ba gbogbo igbekele ti nwpn ni si ibomiran.

/ 3. Gbogbo ola omi ti mbe ni ile aiye ko le to tokun;gbogbo odo ti o se loke, iyi won ko to tosa; a da a fun Obatala Oseere-igbo nijo ti yio je Alabalase ti gbogbo irun-male ni nwon yio gba pkan ninu oriki re, ti Orunmla yehun, ti Elegbara tele e. Ko sifa ti iniyi koja Eji-ogbe, alae li a ifase fun; Eji-ogbe, iwo ma ma li oba gbogbo won o! Gbogbo odo kekere ti o ba wipe, ti Olokun ico si, gbogbo won a gbe gbeugbeu, ki papa ko to ijo, eekuru a kii gbeugbeu loju won.Mo toro ola Ipwp Olpsa ibikeji odo, mo ri-je, ng ko yo, mo tprp pla Ipwp Olokun Jeniade ti i?e olori gbogbo omi, mo ri-je beni ko yo mi. Tani ko mp pe ola Olorun nikan lo to ni ije dojo iku eni? -Eji-ogbe.

Akiyesi: Orukp titun ti a ri ninu ese yi ni Obatala On kanna ni awpn baba wa npe ni Orisanla. Awpn ohun pataki ami isin re ni asp funfun, efun, ati ileke see-efun. Lehin Olodumare ati Orunmla, ko si pla orisa to tun tobi loju awpn baba wa bi ti Obatala. Li pkan wpn, ipo Obatala ga tobee ti o li ba Olprun pin ninu dida enia: nwpn t o o bayi pe Olorun li o se akojp ohun elo ti a fi mp ara enia, Orunmla se eleri ipin enia, o duro Ipdp Olprun lati gbp gbogbo ise ti Olprun nran ori enia Ipjp ti 6 da a; Obatala tabi Orisa-nia li o wa ya pna oju, imu, ati gbogbo eya ara ti o ku si enia lara!

Ko si ohun ti gbogbo eyi ndii lati farawe bikose imole 11 o wfi iiinu Gen. i., 26-30. Olorun si wipe, je ki a da enia II aworan wa, gege bi iri wa, ki nwon ki o si joba lori eja okun, :ili lori ciye oju orun, ati lori eranko, ati lori gbogbo ile, ati lori olum gbogbo ti nrako lori ile. 28. Olorun si sure fun wpn pc, E maa bi si i, ki e si maa re, ki e si gbile, ki e si se ikawQ re, ki e si maa joba lori eja okun, ati lori eiye oju orun, ali lori ohun alaaye gbogbo ti nrako lori ile a.i.* Gen. II. /. Oluwa Olorun si fi erupe ile mo enia; o si mi eemi iye si ilio imu re; enia si di alaaye okan.

11

Ekini mo ngbo teregungun mo ni kini se? Nwon ni, Irete nte Wori. Ekeji mo ngbo teregun gun, mo ni kini se? Nwon ni Irete nte Wori. Ifa ni alaba, Orisa ni alase. Ase agbe Iagbe ifi dudu iyin eyin funfun, ase aluko Ialuko ifi pupa iyin eyin funfun: a da a fun Agbonniregun, nwon ni enu re li a o maa gbo ase. Nje Ifa dalaba dalase. Awo gberewu se ila, awo.Irete-Wori.

Akiyesi: Ninu ese ti isiwaju a ri pe Obatala li o je oriki yi Alabalase; ati pe nigbati gbogbo irunmale ndimolu lati gba okan ninu oriki re naa, nwon fi lo Orunmla, Orunmla yehun; nwon fi lo Esu, o yehun pelu. Lati igbana ni apa gbogbo irunmale ti rp ti nwon ko fi le je alabalase, nwon si jpwp oriki naa patapata fun Obatala.

Sugbon ninu ese yi a tun wa ka pe Ifa ni alaba, Orisa ni alase. Gbog'oo ifihan pro ti o ba ti enu Orunmla jade li a npe ni Ifa; Obatala li a si pe li orisa nihin. Owp ti awpn baba wa bu fun prp ti o ti enu Orunmla jade tobi tobe, ti wpn fere saifi iyatp saarin on ati prp re, nwpn a si ma foribale nigbati babalawo ba nka prp naa leti wpn.

* a .i. jasi akpoigna ati iyokun.

Okan ninu oriki Orunmla ni Agbonm'regun, I'tumo on'ki yf ko ye-ni rere, sugbon lye ti a mo ninu itutno na, a o so o ninu I'we yi.

Msisi'yl yio yam'lenu pe ninu ese mejeji yi, a ko daruko Olorun tabi Oiodumare, bikose Obatala ti a pe ni orisa pelu. Tani ha ni enikansoso na ti idaba ti isi ise? Eyini ni pe, tani eni na ti aba re je ase bikose Olorun Oiodumare? Isa. xlvi., 9-11. E ranti nkan isaju atijo: niton' Emi li Olorun, ko si si eniti o dabi emi. Eniti nso opin lati ipilese wa, ati nkan ti ko ti ise lati igbaani wa, wipe, Imo mi yio duro emi o si se gbogbo ife mi. Eniti npe idi lati ila-oorun wa, okonrin na ti o mu imo mi se lati ile jijin wa; looto, emi ti so p, emi o si mu u se; emi ti pinnu re emi o si se e pelu.

Dan. iv 32. Gbogbo awpn araiye li a si ka si bi ohun asan, on a si maa se gege bi o ti wu u ninu ogun prun, ati laarin awpn araiye: ko si eniti ida pwp re duro, tabi eniti iwi fun u pe, kini iwp nse ni!

Ewe, a si tun wi ninu ese-ifa ikehin yi pe, Ifa di alaba di alasee.n. Orunmla di alaba di alase. Ki a sami si i pe, awpn ohun ti a o fe mp nihin, ni pe (a j Etise ti a ko darukp Olprun Oiodumare niliin, (b ) Sugbpn ti a darukp Obatala ati Orunmla bi alabalase? A o dahun ibeere wpnyi niwaju.

12

5^. Iku pe arugbo, arugbo kp, arugbo ni on ko je; Iku pe pmp kekere o nmu wpn Ip: a da a fun Obatala Osere-igbo ti ko si eniti yio le pe e ran lise ninu gbogbo irun-male, afi bi gbogbo nwpn dawpjp wa jise fun u. Ejinghe.Afefe ni iteri eweko oko, efufulele ni iteri erowa pdan bale li arpkuro ojo: bi pmp ba teriba fun baba re, ohun gbogbo ti o ba nnawple a maa gun rere, iwa re a si maa tutu pese-pese; bi aya ba teriba fun pkp a si jere bp: a da a fun Obatala Osere-igbo nijp ti gbogbo irun-male yio kp isin re, ti nwpn ni o darugbo, kini iba le se?Okanran-Ate

Akiyesi A ri m'hin pe I'po Obatala ga tobee ti (a) ko si alase fun u ninu gbogbo irun-male; (b) gbogbo irun-male ndawojo wa jise fun u.

13

Bi_oio fku awon abara-meji ba dara faiye, ehin iwa won ko ni isan Iorun: a d a ^ fun E iio^e ton tObatala nijo ti nwon yio na ado omobibi ti awon enikan yio ma fi-je. Nwon ni gbogbo eran eniti e je, ototo enia ni yio ma da lati rojo, ototo enia.Ejiogbe. Ahon Ia fi itele ohun, ki a to itorp ohun lowo eni, enia ko le fi tulasi gba ohun apo eni warawara; a da a fun Obatala Oseere-igbo nigba nwon yio maa rawo-rase toro omo lowo re; nwon ni eetise? O ni nje enyin ko mo pe Obatala Oseere-igbo ki ita omo re Iopo? Ogbe-Di.

Akiyesi: A ri nihin pe Ejiogbe ati Obatala li o ni ase omo bibi, Orunmla li a si pe ni Ejiogbe nihin.Awon baba wa gbagbo pe awon aje a maa yo omo paje ninu aboyun, ati pe eyi ni ima mu obirin senu, tabi ki o bi oku omo nigbamiran. Obinrin loyun nipa ase ti Orunmla ati Obatala

,.na si i lara, obirin senu tabi o bi oku omo nipa pipa ti aje pa omo je mo o ninu.Eyi ni were ti igbagbo av/on baba wa kp wpn. Sugbpn pataki akiyesi ti mo fe se nihin ni pe;

(a) Bi Obatala ba na ado pmpbibi, ti awpn aje si pa pmp na Faiye, (b) Obatala tun ni ase ati pla lati mu awpn aje na wa si idajp Iprun. Tani ha ni enikansoso na ti yio pe oluku- luku enia si idajp li prun lehin iku bikose Olprun Olodumare? Gen. xviii, 25. O dari, ti iwp yio fi se bi iru eyi, lati runolododo pelu enia buburu:...............o dari, Onidajp gbogboaiye ki yio ha se eyi ti o tp? Oniwasu xi., 9. Maa yp, iwp pdpmpde ninu ewe re; ki o si je ki pkan re ki o mu p laraya li pjp ewe re, ki o si maa rin nipa pna pkan re ati nipa iri oju re; sugbpn iwp mp eyi pe, nitori nkan wpnyi Olprun yio mu p wa si idajp. xii 14. Nitoripe Olprun yio. mu olukuluku ise wa si idajp, ati olukuluku ohun ikpkp, iba se rere iba se buburu.

7. Oni a wijp, e ni Oturuppn-Di To jebi; pla a wijp, e ni Ela ko se aiye rere; o mu pdundun spba ewe, o mu ']

14

tete sosorun re: o mokun se oba omi', o mosa sosorun ^re; sibesibe e nwipe Ela ko saiye rere. Asehinwa- asehinbo Ela takun o rorun: nje Ela, jowo takun ki o wa gbure, Ela! Oturuppn-E>i.

Akiyesi: A pe enikan nl Ela ni'nu ese yi, oluware wa slnu ai'ye lati fi aiye si eto, sugbon arai'ye kote mo p, nwpn si korira re, nwpn ko fpkan re bale laan'n wpn, titi o fi takun ti o goke re prun.

Nje a ko le se aibeere pe.

(a ) Tani a pe ni Ela nihin?(b ) Ki si ni itump orukp na?

I d a h u n : - (a ) Odudua ni.

/

Awpn babalawo a maa te orukp re pe ni Odii.Odu yi kanna ni Odudua:Odudua kanna si ni Obatala. Isln ati ibp Odu je pna

ti awpn babalawo fi njuba Obatala. Awo Odu ie awo pataki ^ n Iptp laan'n awon babalawo: sasa si ni awon eniti iwa ninu egSe awo na. Enia ko le ni Odii li aiti ite Ifa, sugbon^ a le je babalawo laini_Odu.

Okan ninu adura si Odu wi bayi pe.Odii, eru waari, (4) Ela, sogbo-sogbo, (4) Ela satp-satp, (4)Iwa mi, daji, (4)Bi a ba ku Iaiye Ohun gbogbo ti a ni Omp eni li a ifun. (4)

Ki a kiyesi nihin pe, eniti a pe nihin ni Odii ninu ila ekini, on li a pe ni Ela ninu ila ekeji ati eketa; on kanna li a si pe ni Iwa ni ila ekerin. Nje itump Odudua ni (a ) Eni nla ti o da iwa, tabi (b ) Eni nla ti o da wa.

Tani orukp yi ha ye bikose Olprun Olodumare nikan?

15

Eksod. iii., 14. Olprun si \vi fun Mose pe: EMI NI ENITI O WA: o si wipe bayi ni ki o wi fun awon pmo Israeli pe, EMI NI li o ran mi si nyin.

John V., 26. Baba ni iye ninu ara re.

Id a h u n L - I5EItumo ti Ela ni m'hin ni Eniti ila-ni e.n. Olugbala. ^ ^ - r

OciM. trv* X i \ > ^Awon baba wa gbagbo pe gbogbo ati titp emi enia lati

owo Odudua wa n i: njtQriJia_awon eni nla won hi oba tabi iioye ki isaide igba Odu sinu ile won: evi ni nwon imaa bo fun gbigbo ati tito emiratTfun gbigM ati ara ati emi won la nigba gbogbo kuro ninu gbogbo ewu ti o le iamba ara ati emi. Sugbon nijp ti buburu~kan ba ba wpn, ti ibanuje ba pp fun- wpn li appju, tobe ti aiye ko wu wpn mp, nwpn a wple tp igba-Odii wpn Ip ikanna ti a npe ni igba-iwa, nwpn a si si i wo, lesekanna tabi lojukanna'nwpn a ku.

Ela tabi Olugbala yi ni nwpn gbagbp pe o ti wa si aiye lati tun aiye yi to. Sugbpn nigbawo li o wa si aiye; kini eto na ti o se; iru pta wo lo kpte mp p; bi o ti se ti o fi takun re prim; iwpnyi ni ibeere ti a o wadi re nigbose.8. Ebiti pa ago wisin o dpbale gbpprp, o pa gbogbo ,

nla eku o dpbale gbpprp, o wa wo sori igbin ko le pa a;o di pjp metadilogun ti ebiti ti npa igbin ti ko le pa a, kokoko li ara igbin le labe re: a da a fun Qbatala Oseere-igbo ti iwa re yio rp pesepese, ti yio fi gbe aiye ju gbogbo irunmale Ip. Nwpn ni etiri? O ni, enyin ko mp pe psiinsun ki irp irp atori ko fi je beleje? Nje eseesp ma ni ti Qbatala o, eseesp ni elepo irin bi ile ba nyp; eseesp. Ika-meji. _

Akiyesi: Iku li a pe ni ebiti nihin, gbogbo oluin ti iku ipa ii a si npe li eku pelu: nje a fi ese yi wipe, iku ko ni agbara lori Qbatala.

Pataki iwa ti awon baba wa imaa te rnp Qbatala ni iwa pesepese; nitorina ni nwpn se yan igbin ti ko ni egungun rara bi aayo eran re. N je ki a kiyesii nihin pe awpn baba wa , gbagbo pe, (u) ObataTa ki vio ku, (b ) Gbogbo irun-male yio ku.

y

16 'W ^9. Nwon ki I'yp eyin adie ninu omi lati owuro ki o dl ale

ki o to I'gbe, bi awon jowolo ogede ba pe ni'nu omi nwon ko le I'gbe boro; a foo ni'nu eji a ko n' oorun sa a, kl o to i'gbe o di owuro ola; a da a fun Akoda ti nko gbogbo ai'ye ni Ifa, a bii fun Aseda ti nko gbogbo agba ni impran, a ni ki awpn mejeji rubp ki nwpn ma ba ja titi aiye, ati ki orukp wpn ma ba ra ni ile aiye. Nje iba Akpda, iba Aseda, gbogbo pmp awo ni ki o maa juba wpn. Nje, iba ni ti oniba! pmp awo ti ko ba juba Akpda, ifa re ko ni ise, iba ni ti oniba! awo ti ko ba juba Aseda, ebp re ko ni ida: iba ni ti oniba! Emi juba Akpda ati Aeda o, ohun gbogbo ti mo wi ni ko maa se. Ogbe-Ka.

Akiyesi: Nihin a gbp orukp meji, e.n. Akpda ati Aseda: ekini ni nkp gbogbo aiye ni Ifa, ekeji ni nkp gbogbo agba ni impran: a si ka a pe, awpn mejeeji yi ti rubp Id nwpn mase j^ titi aiye, ati ki nwpn le ni pmp pupp ti yio maa juba wpn. Tani Akoda vi. ta si ni AsMa? Orunmla ni ekini, Obatala Obatala si ni ekeji. Nitori (a) a ti sakiyesi ninu ese 4 ti ori yi pe, awpn mejeji wpnyi, ati awpn nikan li a mpe ni Alabalase: a si ri ka nihin pe, Qmp awo ti ko ba juba Akpda, Ifa re ko ni ise; pmp awo ti ko ba juba Aseda, ebp re ko ni ida; iba ni ti Oniba! Emi juba Akpda ati Aseda o! ohun gbogbo ti mo v/i ni ki o maa ?e.

A si mp pe .siwaju ki babalawo kan to iki Ifa larin av/pn agba awo, on ko je se aijuba Akpba ati aseda, lehin na on a juba gbogbo awpn agba awo ti o joko ti Ifa. Eyiyi je ise kan pataki laarin awpn awo. Nje tani babalawo iba maa fi pla bee fun bikose em'ti nwpn ro pe ise orisun Ifa ati Imp?

Ati pelupelu (b) a ri ese kan ninu Irosu-Obara ti o wipe Orunmla lo we ori 401 male (pkanleniriin male) ti o si te gbogbo wpn ni Ifa. Mo sare titi mo ko Oliiwo. o nfi osu te ile wanranranran, mo ni tani nip inu igbo? o ni awpn pmp awo ti ori wpn ko mp li on nre iwe ri wpn fun wpn: mo si rin rin gbere mo ko Araba nfosu te ile wanranranran, mo ni tani nip ni inu igbo? o ni awpn pmp awo ti ori wpn ko mp li on nre iv/e ri wpn fun wpn: a da a fun Orunmlati yio we ori pkanlenirinwo male, ti o ni tani yio ha we ti on fun on?

17

oiuwa ati Araha ove I'pn pHnf ati I'pn plcpji nfrm egh^ habalawo titi fi di oni: nje eyi fi oran na ye-ni pe Orunmla alT ybatalaTmAkoda ati Aseda na ti a ti nso lati oni; bio ba si se pe awon mejeji yi ni awon awo njuba fun ase ninu orp ati aba ati imoran won, nje ipo Olorun Olodumare ni awon mejeji na wa li pkan awon baba-nia wa. Ao tubo ka ese meji si i nipa ti planla Obatala.

10. Awon tolotolo ti kekere pmpde fii irungbpn sewiirii:- a da a fun Obatala Oseere-igbo ti nwpn ni ki o wa joye nile Ifon. Obatala kp, o ni on ko je, ki nwpn sa fi on je Baba-Arugbo. Nje Obatala Oseere-igbo, Arugbo ile Ifpn! bi o darugbo tan ise wo Io tun le se ti ebi ki ifi ipa O? O ni gbogbo ise ti Orunmla ba se ni gbogbo agbaka aiye, ije mi ma ma mbe nibe; e ma ma je ki ebi ko pa Arugbo lie Ifpn o, Obatala ki ise-ku, Obatala ki isokunrun, aba ti mo ba da ni Ifa yio se! Ogbe-Di.

11. Oka gbe ile baba re o ni oro tire lenu, ere gbe ile baba re ni pwun. Ola ti a fi fun erin ti ko fi ga, ni pwp-ija re fi giin gbpgbprpgbp, eyp ma ni ti mariwo! Ohun to ga ti pwp erin ko to, pwp-ija erin a te e, eyp ma ni ti mariwo ppe! a da a fun Obatala Oseere-igbo ti yio joko si ibikan ti gbogbo irun-male yio maa wa nkan si i lenu. O ni bi on ba pase fun pkan ti ko gbp gbogbo awpn egbe re iyoku a dawpjp ba a wijp. Irete-tutu.

O ye ki a se aropp gbogbo akiyesi ti a ti mu jade ninu cse-ifa wpnyi.

Ekini ni pe, awpn baba wa mp, nwpn si ni imp na li cro nigbagbogbo, nwpn ko si nse tabitabi ki nwpn to jewp imp yi pe Enikan mbe ti ise Eleda ohun gbogbo, ti ise Oiuwa ohun gbogbo, ti o si ni ipa, pla ati agbara gbogbo, Oluware na yi ni nwpn mpe li Olprun Olodumare tabi Oba prun.

Ekeji ni pe ninu planla Olprun ti enia ko le mp titobi re yi, Olodumare ti fi Enikan se ibikeji ara Re, On a si maa pe Oluware si imp ninu ohun gbogbo. On a si maa fi ohun gbogbo han a. On si fi i se eleri ara-Re ninu ohun gbogbo, lobe ti ko si ohun ti Olodumare mp ti Oluware na ko mp.

ko si si ohun ti Olodumare ri ti On ko ri. Eni na ni nwon mpe ni Orunmla, Eleri ipin, Ibikeji Olodumare. Lgdo eni yi nikan ni nwon si gbagbo pe enia le gbo ododo ohiin enu ati ife inu Olodumare.

18

Eketa ni pe ninu planla Olorun ti enia ko le mo titobi re yi, Olodumare ti fi Enikan se ibiketa ara Re, On a si ma ran a lati mu gbogbo ero, aba ati ipinnu On se; ati pe Olodumare fi gbogbo ile isura erg-ise sabe gwg ati ase Oluware na, fun ati maa mu gbogbo ero, aba, ati ipinnu Re se. Oluware na ni nwgn mpe ni Obatala Oseere-igbo Alabalase.

Ekerin nipe Olgrun Olodumare ko le ku, ko si ni iku, ko tile si gna ti On fi sunmg wa rara, ti a fi le ro iku si i. Be gege ni Orunmla ko le ku, beni ko si ni iku; sugbgn o ti sun- rag enia leekan ri tobe ti o wa si aiye yi lati wa fi aiye si eto, araiye si gbero iku le e lori, nwgn kgte mg g, nikehin o binu ta okun ti o ba goke pada Ig si grim. Be gege ni Obatala ko le ku, beni ko si ni iku, a ko ri on paapaa laarin enia ri, sugbgn a ri ise re ninu gna gbogbo ti ase re ba ba Ig; bi ninu mimu eda titun wa si aiye ninu iygnu re ni o, tabi ninu wiwo ohun ti o ti wa ri pale ninu ibinu.

Ekarun ni pe awgn meteta yi, Olgrun, Orunmla, ati Obatala, li a npe ni Orisa; sugbgn Obatala li o ni orukg na ni pataki. Awgn ohunkohun ti o ba kii ti enia mbg lehin awgn meta yi li a npe ni Male tabi Imale.

Latinu akiyesi wgnyi o ye ki a fi ohun we ohun, ki a fi grg we grg, ki a le mg daju bi o ba se pe awgn babanla wa ti ja gna img Olgrun otitg nipa mlmg ati bibg Olodumare, Orunmla ati Obatala, bi Olgrun.

Ifiwe 1. A ko le wipe awgn baba-nla wa sina ninu ero wiwa Enikan ti ise Heda ohun gbogbo, ti o si je Oluwa ohun gbogbo, ti o si ni ipa, gla ati agbara gbogbo, tobe tl a fi le pe Oluware na ni Olgrun Olodumare Oba grun. A tile le yin aapgn ati ifiyesile ti o mu wgn ni ero ati img yi: paapaa bi nwgn ti se ga tobee ninu ero de ibiti nwgn fi pinnu pe Olgrun Olodumare ko le saini ori-eya ninu iwa-Olgrun Re aiyeraiye. Qrg mimg Olgrun ninu Bibeli ti wipe eyi yio ri bee fun awgn keferi. Romu i., 19, 20.

19

Niton ohun ti a mo niti Olorun o han ninu won; nitoriti Qlorun ti fi i han fun won. Niton ohun Re ti o se alaihan nigba ati ojo iwa, a ri won nigbamgba, a nfi ohun ti a da mo o, ani agbara ati iwa-Olorun re aiyeraiye, beni nwon wa li airiwi.

Sugbon lati inu imo won yi, ati latinu aajo ati-ka ori-eya Qlorun pe sansan ni isina won wa here. Romu i., 2123.

Nitori igbati nwpn mo Olorun, nwon ko yin i logo bi Qlorun, beni nwon ko si dupe; sugbon nwon wa idi asan ni ironu won, ati aiya were won si di okunkun. Nwon 'npe ara-won li plogbon, nwpn di asiwere; nwpn si pa ogo Qlprun (i ki idibaje da si ere ti a se bi enia ti idibaje, ati bi eiye, ati bi eranko elese merin ati bi ohun ti nrako.

Awpn baba wa ro pe niwpn bi awpn ba ti ni imale pp to, nwpn bee ni nwpn mbuyin fun Oiodumare pp to: nwpnko ro pe o bu Qlprun li pla kii lati ni elekeji ti mba a perb, li yi o si maase ohun Re, sugbpn sibesibe ti ki yio je Qlprun kanna pelu Re; tabi lati ni eleketa ti yio ma mu gbogbo aba ati ase Re se ninu iseda ohun gbogbo ati ninu iparun ohun gbogbo. Nwpn ko ro pe o bu Qlprun li pla ku lati da ti On ti Esu pp ninu impran-kimpran tabi isekise. Nwpn ko ro pe o bu Qlprun li pla ku lati mu ninu orukp ati oriki Re ti o daniloju pe ko tp si enikan lehin Qlprun, fun awpn clomiran ti o daniloju pe nwpn ki ise Qlprun. Gbogbo ero ati imp ati isin wpn dibaje patapata nigbati nwpn ypri re si pe ko se abiiku si Qlprun bi a pa ogo Re da si ere ti a se bi enia ti idibaje, ati bi eiye ati bi eranko elese merin, ati bi ohun ti nrako. Nitorina ni Qlprun si se fi wpn fun iwa ceri nitori ifekufe pkan wpn, li aibpwp fun ara wpn ninu ara- wpn: eniti o pa otitp Qlprun da di eke, nwpn si nteriba, nwpn si nsin eda ju Eleda Ip, eniti ise Olubukun aiye ainipe- kun. Amin. "Romu i, 24, 25. Ka ese Ifa ti o tele ila wpnyi, ki o si fi wo bi otitp tabi aspdun ni gbogbo ohun ti a ti nsp lati oni.

12. Qse-Tura Olure! kplpbp ti enu mi wa gbitree, / kpipbp! Ki atikun ki o ti-kun, ki ayp-kere yp kere:- V/ a da a nijp Oiodumare dijp ase fun gbogbo iriinmale,o ni ki nwpn ma je, ki nwpn ma mu wa foju kan On nisalii orun. Ose-Tura.

20

J

Ki a mu ese-ifa yi wasi egbe 2 Kor. vi. 14 16.

Nitori idapo kini ododo ni pelu aisododo? Idapo kiniimple si ni pelu okunkun? Irepo kini Kristi ni pelu Beliali.......Irepo kini tempeli Olorun ni pelu orisa?

Nje bi ko ba se ohun eeri fun Olodumare ti awon baba wa nsin lati se ase fun gbogbo irun-male lati wa je, dajudaju awa mo pe nwon ko ti mo otito Eniti Olorun Olodumare ise, beni nwpn ko ti iwa a ri.

13. Igiin to bayi ko Iogbe sori, akalamaigbo to bayi kofi jpjp sprun: a da a fun Orunmla nijp gbogbo irunmalenip sodo Olodumare Ip gba atenuje. Iwori-Oka.

Ki a mu ese-ifa yi wa si egbe Jobu xxxiv., 10 ati Jak. i, 13. Nje nitorina e fetisile si mi, enyin enia amoye: o lodi fun fun Olprun ti iba fi huwa buburu, ati fun Olodumare ti yio fi se aisedeede

Nigbati a ba dan enikeni wo, ki o mase wipe lati pwp Olprun wa li a ti dan mi wo; nitori ti a ko le fi buburu dan Olprun wo; beni ki idan enikeni w6.

Nje bi ko ba se ohun eeri fun Olodumare ti awpn baba wa nsin lati fi atenuje fun enikeni, dajudaju awa mp pe nwpn ko iti mp otito Eniti Olprun Olodumare ise, beni nwpn ko iti iwa a ri.

v /

14. Ko si ibiti afeefe ki ife de, ko si ibiti efuufulele ko le ja re; a da a fun ikp ti Olodumare nran lise, nwpn ni, eniti o ran nyin lise Ieo maa purp mp jeun lailai: sugbpn Oluwa nyin ki irajo, ojukanna li Oluwa nyin igbe ti ohun gbogbo ti mba nfe iba a. Nje enikeni ti o wu to fidan, ti o ni ise ti e je ko sian, ti o ba ni oiii li on ifoju kan Olodumare, ti o ba Ip ko ni iwa mp, ero-ehin ni yio ma gba ejp re ro, ero-ehin! Nje enia kan ki ija irp mi lehin; irp ti mo ba pa mp pba ni ngo maa fi jeun. Eniti o ba si wipe, on ko ni saija irp mi, ero-ehin ni yio gba ejp re ro, ero-ehin. Eji-Ogbe.

Mu ese-ifa yi wa si egbe Iwe Owe vi, 17. Ete-eke li Oluwa korira. Ati xiii., 5. Olododo korira etan. Ati xix; 9. Eleri eke ki yio lo laijiya, eniti o nseke yio segbe. Ati XX ., 17. Oiije etan dun mo enia; sugbon nikehin, enu fe li ao fi tara kiin. Ati xxi., 6. Ini isura nipa ahon eke, o je eemi ti a nti sihin ti sphun Ipwp awon ti nwa iku kiri.

Nje bi o ba se ohun ti o rorun fun Olodumare ti awon baba wa nsin lati fi iru awon ti a ka ninu ese-ifa ni se ikp ati ojie Re, dajudaju awa mp pe nwpn ko ti imp otitp Eniti (ilprun Olodumare ise, beni nwpn ko ti iwa a ri.

15. Ekeregbe jeun midemule, adifa fun pkpnrin* ti ori re a kaiye nre ese Olodumare Ip gbiwa bp; a ni ki o rii akara kansoso pelu pgbp kanla, o gbp, o ru; Elegbara mu akara na Ip iduro si pna-pfun Olodumare.Ose-Rosu.

Bikosepe enia fi itan yi se erin rin, ki o si kuku dake jeje. Sugbpn nigbati awa ka Psalmu cxlv., 9. Oluwa seun fun pni gbogbo; iypnu Re si mbe lori ise Re gbogbo. Ati xxiii,I, 5. Oluwa, li Olusp-agutan mi, emi ki yio se alaini..Iwp te tabili onje sile niwaju mi loju awpn pta mi; iwp da ororo si mi lori; ago mi si kun akunwpsile. Ati Ise xvii., 28. Nitori Ipdp Re li awa gbe wa li aaye, ti awa nru, ti awa si li

21

*Itan okonrin na !p bayi pe nigbati o rubo yi tan, o Ip siwaju Olodum are, o ba a, akara na nfun u Iprun Ipwp, o yara kunie, on ni "O lodum are, m o m a si nip sode aiye w a n a o , sugbpn O lodum are fi ori dahun pe On gbp; pkpnrin yi dahun o ni, Bi mo ti nip yi, ngo nowo iiowo n ow o; O lodum are fi ori dahun. Bi mo ti nip yi, ngo naya ii'aya naya, O lodum are fi ori dahun pe beeni. Bi mo ti nlo yi, ngo himp, bim p O lodum are fi ori dahun. Bi m o ti nip yi, ngo pe titi, lili, titi, O lodum are fi ori dahun ni idahun eniti ara nni pe ki o jpw p dide ki o m aa Ip wayi. Bi pkpnrin yi ti kpja orere prun tan ni akara yi hp sisale kuro Ipna pfun Olodum are, oju re si wale, o si beere Ipwp ,iwpn ti o joko yi i ka pe, esi wo li on fi fun pkpnrin ti o dide Ip nisisiyi? Nwpn dahun pe, ko si. O lodum are ke H a! N w pn ni nwpn yio '.arc Ip pe pkpnrin na pada. O dahun, o ni, E m a yp ara nyin lenu, iiitoriti ki ise pran re: nigbati ng ko ti le da a lohun ki o to idide Ip kuro iiiwaju m i; e jpw p re bee: bi yio ti ri fun u li aiye li o wi ni. Beni pkpnrin ti ori re a kaiye jad e Ip sinu aiye, o nowo, n owo, nowo; onaya, Iiaya, n aya; o bimp, bim p, bimp bim p: o pe titi, titi, titi, ko si si ohun kan ti o ku ti pkpnrin na fe ti ko ni. Ohun kan ko si baje ninu ohun gbogbo ti o ni titi o fi fi aiye sile.

22

emi wa. Ati Romu. viii., 28, 32. Awa si mo pe ohun gbogbo li o nsise po si rere fun awon eniti nfe Olorun, awoneni ipe nipa ipinnu tire.......Eniti ko da Omo Re si, sugbonti o li i fun gbogbo wa, yio ha ti se ti ki yio fun wa li ohun gbogbo lofe pelu Re?

Mo ni, nigbati awa ka iru orp wgnyi ninu iwe mimo Olorun, a ni igboiya lati bi awon baba wa leere pe, nje Olodumare ko ma je fi. rere fun enikan wa aiye laijepe oluware na kebp koogun ti i o? 6 daju li eyini pe nwon ko ti imo otito Eniti Olodumare ise, beeni nwon ko ti iwa a ri.

Ifiwe ekeji: A ko le wipe awon baba-nla wa sina ninu ero wiwa Enikan ti ie Oludamoran pelu Olorun, ti isi ise Eleri gbogbo ipinnu ti Olorun ji kutu se lori eda Re gbogbo; Eniti Olorun Olodumare ki iro ohunkohun laifi imo re si i, tobee ti a fi le pe oluware na ni, Eleri-ipin, Ibikeji Olodumare. A tile le yin aapon ati afiyesile ti o mu won ni ero ati imo yi, Paapaa bi nwon ti se ga tobee ninu ero de ibiti nv/on fi pinnu pe, Eniti ise ibikeji Olodumare ko le se aima ni iwa re lati gbogbo igba ati akoko ti Olodumare tikarare ti wa, ati pe eniti ise eleri ipin gbogbo eda ko le saima je ohun fun Olodumare. Orp mimp Olprun ninu Bibeli wipe bee dandan ni nkan nwpnyi ri. (a) Ninu Gen. i., 26 a ri Olprun ba enikan gbimpran nigba dida enia, a si ri ipin ti o yan fun enia nibe pelu.

(b ) Ninu iwe Owe viii., 22-25 a ri pe enikan ti ise Qgbpn Olprun ti ni iwa Re pelu Olprun lati aiyeraiye wa.

( d ) Ninu Isa. ix., 6. A pe orukp oluware na ni Oludamp- ran.

(e) Ninu John v., 20. A ri pe ko si ohun kan ti Olprun nse laifi han Kristi.

(e) Ninu Heb. i., 1-2 A ri pe Olprun fi Kristi se ohim lati ba awa pmp araiye sprp li pjp ikehin wpnyi.

Ko si eniti o le fi ibarale to gbogbo ese wpnyi si egbe ero ti awpn baba wa ni sipa ti ipo Orunmla li egbe Oludumare, ki o ma wipe, dajiidaju awpn Keferi ti ni imp wiwa Jesu Kristi.

Emi pelu ko le wipe, nwpn ko ni ireti iru enikan ti yio ri, ati ti yio se bi Bibeli ti so fun-ni pe Jesu Kristi ri, ti o si ti e. Nitori a gbg nwpn e ireti^enikan.Ompliworogto. lati wa f / itun aiye se; nwpn si wipe Oiuware kansp4P_na.,yip^je OmoJ AjSmye ali Omp Ajalprun. I

Sugbpn pataki ohun ti mo fe tenump nihia ni pe Orunmla ni oju gbogbo awpn baba wa nwo bi eni na ti mbp wa itun aiye se. Ipo ti nwpn to o si li egbe Olprun jeri si eyi. O kii ki a fi ban pe, Orunmla kima lati dahun gbogbo ireti ti nwpn ni si ati-ni atunse aiye ati igbala emi nipase re: lehin na, ki a wa si oju igbagbp ati ireti wpn kuro lati ara Orunmla Ip si ara Jesu Kristi.

Ka ese-ifa ti o tele ila wpnyi, ki o si fi wo bi otitp tabi aspdim ni gbogbo ohun ti a ti nsp lati oni.

16. Awpn olotitp, awpn Olpmpran, awpn Areegesian pmp Ewi, ni ns pmp awo Orunmla nijp ti o nsaisan, ti o nweni ran Ip ibeere Ipwp Olodumare. O ran Olotitp Ip,o gbp ebp, sugbpn o ba ibomiran Ip, ko pada wa jise fun Orunmla: o ran awpn Olpmpran; nwpn Ip, nwpnko pada wa jise fun Orunmla; o ran Areegesian, o Ip ko pada wa jise. Nigbana ni Esu wa ke ppa le Orunmla* ** Ipwp, o si ti i lehin Ip ifoju kan Olodumare o si gba imularada bp*, ibe.Ogbe-Guda.

Ki a mu ese-ifa yi wa si egbe 2 Kor. vi., 14-16, Irepp kini Kristi ni pelu Beliali? Atilehin wo ni Kristi

iba reti Ipwp esu? Dajudaju, awa mp pe Orunmla ki ise Kristi na.

23

* N igbati O runm la ntogegee lo sodo O lodum are, o nkorin bay! pe: A fe ni a o r eni,Enia wpn o, enia:A w pn Olotitp,E nia won o, e n ia :Awpn O lpm pran, Enia wpn o, Enia;Awpn Areegesian pm p Ewi, Enia won o, Enia.

** lyokun itan n a wipe, nikehin O runm la pada wa si ile aiye, o la, o lu. Awpn pdale pm p awo re m eteta ni gbp okiki re nibiti nwpn wa, nwpn si pada w a wipe, awpn tun fe bp spdp re. $ugbpn O runm la kp wpn, o ni, Sebi e ti ro pe ngo k u ni? Iwaju rere ni ki p m aa sawo ti nyin Ip.

17. Ekiti bababa adifa f Orunmla ntu wo eni jp laiwi fun Esu.*Iwori-Turupon.

Ko si onigbagbp kan ti eyi ki yio ri lara, lati gbp pe Esu mba eniti a npe ni alatunse aiye wi pe, eese ti ko fi pran re le on Ipwp Id on le ba a se e; nitorina ni a se iwipe, ki ise Kristi ti wa ni Orunmla awon baba wa.

24

18. Otiiruppnkanran, Otiiruppnkanran adifa f Orunmla pta meji nro Iidi esu de e lati pa.*,^-Oturuppn-kanran.

O ya-ni-lenu pe, eniti a npe ni Ibikeji Olodumare, le ma gbe ebp Ip si idi Esu Ip iwure: nitorina ni a se wipe, Orunmla ki ise Olugbala tooto na.

* A so itan yi !o bayi pe, ni ijp keta ti O runm la ra ru yi, ni eru naa fo sanle ti o k u ; O runm la ati gbogbo ile re fi igbe ta, nwon si nsokun. Esu wole wa beere Ipwp O runm la pe, E se ti o fin sp k u n . O runm la dahun pe, pru ti on ra ni ijpta li o ku. Esu dahun o ni, Tani iwp O runm la tile wi fun ki o to Ip ira eru? Y ara Ip imu ewure kan wa fun mi. - O runm la fi ewurp kan fun Esu lojukanna. Esu wa gbe oku eru na Ip, o we e daradara; o ro o li asp, o ta ori fun u, o gba a Ipja daradara, o gbe e ip ijoko si ikorita, o fl orin si i lenu, o gbe ate sara siwaju re. Ojp na je pjp ti gbogbo ero nwp Ip si p ja ; bi nwpn ti nkpja, ti nwpn nki oku yi lati ba a ra sara, ti on ko si dahun, olukuluku wpn nsare kpja. N ikehin ni Aje nkpja Ip si pja, on ati pkanlerugba eru ti imaa ru igba pja re. Bi o ti de pdp oku yi ti o nfe ra sara, o ki i titi ko dahun, o beere elo ni sara re, sugbpn ko dahun sibe; inu wa bi Aje, o gba igi kan Ipwp awpn eru re o fi lu oku yi, on si subu lulp. Beni Esu fo jade inibiti o ti sa pam p si, o si ke pe, H a! Aje, o pa eru O runm la! Aje here si ibebe titi. sugbpn Esu ko fe; Aje fi lati pru kan titi de ikpkanlerugba be: Esu kp ko fe, o ni afi bi Aje ba fi ara-rp pplu se ikeji-lerugba pru fun O runm la: bpni Aje pplu eru re 201 siwaju, ti Esu tele gbogbo wpn Ip si ile Orunm la. Esu pe Orunm la, o ni, m o ri pniti o pa pru rp si pna pja, ni m o ko wpn wa fun p, ki o ko wpn sile o. Ati ijp na ni Aje ti ise pru Orunm la.

O runm la ru akeregbe 2, agbebp adip 2, ati 480 owo pyp, o so akeregbe 2 wpnyi kp apa Ip iwure nidi Esu. Bi o si ti m bp ni awpn akeregbe mejeji niu ara, nwpn nro pe M a pO kanran, m a pO turuppn, ma pO kanran, mapO turuppn. M a pO kanran. Awpn p ta mejeji ti o ti nieri de e nidi Esu gbp iro yi, nwpn sebi a ra ija ti Q runm la ti m u si wpn li p pp tobee; nitorina nwpn yara salp, nwpn nwipe. Eniti ko tilp ti iri wa ti o leri to yi, nigbati o ba Ip iri wa nkp? Beni nwpn salp, O runm la si segun wpn.

19. Awo rere To da f Orunmla nigba awon araiye nseke si i, ti nwon ji ikiin kan lo ninu ifa ire: Orunmla rubo si* Esu, Esu ni ki o lo ifpkanbale, yio ri ohiin re pada. Oturupoii-Rete.

Gbogbo ohun ti o wa ninu ese-ifa yi li o lodi si ireti ti a ni si Orunmla, biosepe on ni Olugbala tooto na. Bi iyoku ko daniloju rere, pkan daniloju pe eniti nfi obi ran ara ile re lo ijo ni idi Esu ko ye li eniti a ba maa wo fun igbala wa kuro lowo Esu. .

20. Okan sa sa lo da fun Ifa nigbati gbogbo aiye yio ma wipe Ifa sa: a ni ki o wa enikeji kunra, o yara yihiln- pada, o ni Owo sa, Owo sa. Oguda-Sa.

Biosepe lotitto ni Orunmla mo ara-re ni ibikeji Olodumare, o ha je wipe owo sa ni enikeji on? Nitorina ni awa se mp daju pe Orunmla ki ise Olugbala na ti pmp araiye iba gbekele lo sodo Olorun.

'25

21. Mo sare titi mo ko Oluwo o nfosu tele wanraanraan, mo ni, tani nip inn igbo? O ni awpn pmp-awo ti ori wpn ko mp Ton nre iwe ri wpn fun wpn; mo si rin rin gbere mo ko Araba o nfosu tele wanranran, mo ni, tani nip inu igbo? O ni , awpn pmp-awo ti ori wpn ko mp Ton nre iweri wpn fun wpn:- a da a f Orunmla ti yio weri pkan-lenirunmale, to ni tani yio ha we to n f on? Irosu-bara.

*Ko pe lehin ti O runm la rubp si Esu tan ni E legbara bi pniti awpn araiye ran ip iji ikiin O runm la, o Ip if? pkan n inu awpn aya O runm la pelu. N igbati prp awpn raejeji nclun, pkpnrin na ko m p igbati on jewp ole na fun obirin yi o si fi ikiin na fun u. Obirin na si mu ikiin na wa fi fun pkp re. N ijp na ni O runm la mu egbinrin obin kan le aya re na Ipwp, o si wipe, ki o Ip fi ba on yin Awo rere nidi Esu ni ita. Obirin de idi E ju o nkprin bayi p e :- Jo ko mi o gbobi, Av/o rere.

II m : .d, m ld.,d: I,11 jo ko mi 1 o gbo-bi, II m : .m,m 1 d.,d: 1,1 11 Jo ko mi ogbo-bi.

1 r : .r, r,l r : I A - wo re-re:

1 d : . d, did : A- wo re-re.

Eniti o je ibikeji Olodumare nitooto ha je fowosowopo pelu awon irunmale lati fi won joye-koye kan sabe ara re?

Ifiwe eketa: A ko le wipe awon baba-nla wa sina ninu ero wiwa enikan ti ise owo fun Olorun lati se eda ohun gbogbo, ati lati mu gbogbo ibinu Olorun se si ara awon ota Olorun. Ipa ati ola re po tobe ti nwon fi mpe e ni Oba-nla tabi Obatala. A tile le yin aappn ati afiyesile ti o mu won ni ero ati imo yi. Paapaa bi nwon ti e ga tobee ninu ero de ibiti nwon fi pinnu pe, Eniti ise agbara nla Olodumare ko le saije Agba ninu ojo, ninu iwa-tutu, ati ninu iwa-mimo.

- p I: i*-i _ I't O dara nigbati nwon wipe, Agba-arugbo ni. A ka nmu

ese kan Ose 2 bayi pe, Sanda ni isawo Eleriipe, Ire-ko- seje m is'awo Iledidi, ikin were-were owo otun igba obi-ifin ni ije, ikin werewere owo osin igba obipa ni ije: eiye mefu-mefii, mefii-mefu ringindin to tinu pgan dide ni ije igba atare; a da a fun Obatala Oseere-igbo a ni ko rubp nitori arugbo ni, ki iya ko ma ba je e. Obatala gbp, o rii. Nje ori ki ifp ahun, aiya ki idim igbin, ojojo ki isokuta ti mbe ni isale omi, Obatala ko darugbo ailedide. _

Ka eyi mp ese ti o wa ninu ipin 10 ninu ori yi kanna. Fi gbogbo eyi si egbe Dan. vii., 9, 10

Mo si wo titi a fi sp ite wpnni kale, titi eni agba pjp na fi joko; asp eniti o fun gege bi egbpn owu, irun ori re si dabi irun agutan ti o mp: ite re je pwp ina, ayika-kekc re si je jijo ina, Isan ina nseyp, o si ntii jade lati iwaju re wa; awpn egbegberun-egberun nse iranse fun u, ati awpn egbegbaarun nigba egbaarun duro niwaju re: awpnonidajp joko, a si si iwe wpnni sile.

O dara pupp nigbati nwpn nwipe oniwatutu ni Obatala. A ka ninu ipin 8 ori kanna yi pe, iwa re rp pesepese ati bayi pe, eseso ma ni tObatala o, eseesp ni elepo irin bi ile ba nyp, eseesp. Fi gbogbo eyi si egbe Isa. xliv., 2, 4. Nitori emi yio da omi lu eniti ongbe ngbe, ati isan omi si ile gbigbe: emi 0 da emi mi si iru re, ati ibukun mi si iru pmp re. Nwpn o si Ml soke laarin koriko, bi igi willo led ipado.

26

O dara pupo nigbati nwon ba wipe oniwamimo ni: gbogbo wa li o si mo pe, iwa mimo yi ni nwon nfi aso funfun se apeere re. Ese kan ninu Oturatutii wi bayi pe, Epo kete ilia kete lo difa fun Obatala Oseere-igbo (bi a ba ko asp rere sile a ko gbodp fonna si i), nti ode Iranje lo gunwa lode aiye. Ki eyi we Dan. vii., 9, 10.

Sugbpn pataki ohun ti mo fe tenumo nihin ni pe Obatala ni oju gbogbo awpn enia ile wa nwo bi pwo Olprun ti nmu gbogbo ipinu se fun Olprun, iba sc si rere, iba se si ibi, gege bi Olprun ba ti nfe e, eniti o ba si ti ri i, o ri Olprun. Ipo li nwpn to o mp li egbe Olprun jeri si eyi. O ku ki a fihan pe Obatala naa pelu kuna lati dahun gbogbo ireti ti a ba ni si iru eniti o ri bi a ti se apeere Obatala si.

Ka ese-ifa ti o tele ila wpnyi:

22. Kuriikuru boju opopd ijokun tMa bole: a difa fOba-nla Ogiribajigbo; Nwpn be Obanla titi, pdun kpkanlelogim li a ri afin; nwpn ni eetiri? O ni itanna on ni eyi: nje enyin kb mp pe afin ni itanna orisa? Iretete-Gbe.Bi o ba sepe Qlprun Olodumare paapa ni awpn enia ile

wa fi Obatala se apejuwe re, ese yi fihan bi nwpn ti ro Olprun iia si asoro-ibe ati onroro, bi o ba si se pe alagbawi lasan ni nwpn fi Obatala se Ipdp Olprun, eru ki yio ha ba-ni, nigbati a li pdun mpkanlelogun bebe pran Ipdp alagbawi, sibesibe ti o si na-ni dandan, melomelo nigbati a ba fojukan eniti a se liaapaa.

Fi ese ifa yi si egbe Eksodu xxxiv., 6, 7. Oluwa si rekpja niwaju Re, o si nke pe, Oluwa, Oluwa, Olprun alaanu ati Oloore pfe, onipampra, ati eniti o pp li oore ati otitp; eniti o mpa aanu mp fun egbegberun, ti o si ndari aisedeede ati irekpja, ati ese ji; ati nitotp ti ki ije ki elebi Ip li aijiya; a maa l)p ese awpn baba wo lara awpn pmp, ati lara aw'pn pmp-pmp lati irandiran eketa ati ekerin. Ati Joeli ii., 13. E si fa aiya nyin ya, ki isi ise asp nyin, e si yipada si Oluwa Olprun iiyin, nitoriti o pp li oore-pfe o si kun fun aanu, o Ipra lati binu, o si seun pupp. O si ronupiw'ada ati-se buburu. Ati

m u li, 17. Ebp Olprun ni irobinuje pkan; irobinuje ora aiya, Olprun, on ni iw'p ki yio gan.

27

23. Epo kete, k \a kete; To difa f Obatala Oseere-igbo (bi a ba ko aso rere sile, a ko gbodo fon na si ij, nti ode Iranje lo gunwa lode aiye. O f aso funfun bora, o memu yd tan, epo fo si i Iaso. Oturatutu.Nje epo iba ma fo si Obatala li aso, on ki ba ma mo pe emu

amupara kd dara?24. Arugbo gbd-gbo-gbo o ni, on ko le sise mo, o ni,

eyiti on ti nse nigba on ni eje Iomi sorosoro bee Ton ko si la; o ni, sugbon bi on ti gbo to yi, on nfoso on 6 nmo gaara, beni pkonrin ko le fpsp re girigiri: a da fu Obatala Oseere-igbo nijp ti o ni on ki yio sare kiri mp. Nwpn ni ki Obatala rubp ibujoko, Obatala ru ekuru ton tori o fi bp prim re.A ko le ka ese yi ki a ma beere iru ibujoko wo ni iru Obatala

iba maa rubp re? Ta si ni prun re ti o nfi ebp wpnni bp?

25. Eni to kunle to gbinka, ori onika nika ihu le:a da a fun Orunmla* nijp ti o nip te Ogun nifa.Irosu-Addka.Gbogbo ohun ti a sp nihin si Orisa ko ye eniti a pe li Oba

nla rara, bio basepe awpn keferi ni imp ti o la gaara nipa eniti Olprun tootp ise.

* N igbati Ogun Ip itpfa lodo Orunm la, ko ni ohunkohun li owo re lati fi rubo, bikose ida kansoso n a ti m be Ipwp re ti isi ima fi se pkunrin kiri. O runm la gba ida kansoso na yi Ipwp ogun, o fi rubp na. O runm la si fi ida na ti si kprp kan ni yara ile re. N igbati Ogun ko ni ida m p, o nip ise jpeje kakiri, o si bprp si isere bi iwere kakiri ode, aw pn pm p were a ti agbalagba si nwp to p Iphin: nwpn ko tun sa fun u m p bi ti atijp. N ijp ti Ogun sere bayi de pdp prisa ti on ti pwp enia lehin re, ni Orisa bi Ogun leere pe, kini ba iwere ise ka ode ba a? Ogun dahun pe, airikansekan li o b a eyi ba o n ; nigbati O runm la ti yan ida kansoso pwp on li ebp, ti on si ti fi fun u, ko si ipa kan ti on tun le se m p. Orisa ti o ti ni ibinu si O runm la ri, kp Ogun pe ki o yara Ip gba ida re Ipwp O runm la, tabi ko m p pe iporun re ni ndan? Beni Ogun pada tp O runm la Ip beere ida re, O runm la si m u u fun u. Bi Ogun ti Ip tan O runm la yara gbe Ifa sile, o b i i lere ohun ti on le se ki pwp Ogun m a ka on ; Ifa ni ki o fi akukp kansoso ti o ni ati ig b in lb ru b p . O runm la gbp o ru. O g u n y a lp sp d p Orisa o si fi ida re ban a, nigbana ni Orisa tubp kp Ogun pe ki o !p gbesan lara Orunm la, ki o Ip kplu oko O runm la ti o w a leti oko ti on. Ogun ni on ko m p ibiti oko na wa, Orisa ni ko si elom iran ti o ba awpn mejeji mu oko si pna ibe, bi Ogun ba ti nip li akukp, ibikibi ti o ba kp gbp kikp akukp, ki o ya sibe, nitori oko Orunm la ni akpkan. Beni Ogun fpn le pna, sugbpn ko gbp ohun akukp titi o fi kpja oko Orunrnla, nitori akukp

28

29

26. Koko aso sereke, Ijireege-ijigee, adifa f Orisa nlo si ilu Akoko, nwon ni ko ru igbin meji ko maa te bo ohun. Orisa kp orisa ko ni, o dphun tan a pa, pa a, pa a, a ka a Iehin, a ga a, Iese: Orisa wa pada de awpn awo ni eru goke, gbogbo ohun di merinmerin, Orisa ru; Esu ni on yio sivvaju re lo si ilu Akoko, o ni, sugbpn ki Orisa fi aso funfun bora patapata ki o gba ok,e oju prun yp. Esu de ilu Akoko, o ni, ki gbogbo ilu maa )p gbe pna ni pdpo ehin odi ilu, gbogbo ilu jade Ip igte pna: Esu ni ki nwpn woke, nwpn gboju soke nv/pn rialaspfunfun; Esu ni Tani ni? E ho inp p nwpn ho mp p wipe, Obatala 6! Orisa dahun loke wipe, Obatala kini e ri lara mi? se emi ti e pa-pa-pa ni ijeta ni yi? Esu ni, e je pohiinda ki e maa da igbin mejimeji. Nwpn da a nitootp ile kun, Esu si fi ba w'pn be Orisa. Orisa ^ni bi nwpn ba wipe ki on gbp, ehin on ti nw'pn ka, ki nwpn si ma ka tiwpn bee geege, ese pn ti nwpn ga; ki nwpn si maa ga tiwpn bee gege, bi nwpn ba nse bee,^ pmp ko ni wpn lehin v/pn; sugbpn bi nwpn ko ba se bee, to abariwpn! nwpn ko ni iri pmp bi lai. Gbogbo ilu Akoko dahun pe O se Atijpnaa ni a ti nwipe, Aki ir Akoko aiwphin, a ki iri Akoko aigase.Ogbe-Wpnrin.A ko le ka ese yi ki a ma beere pe eetiri ti o fi je pe Esu

li o si nwa tun pna se fun Orisa. Esu li o si di eniti o mba Orisa te awpn enia ba labe ese re! Dajudaju eyi ki ise iru Olprun ti yio gba-ni Ipwp Esu.

Ninu ori ti o tele eyi, ao wadi bi a ri ohunkohun tio jp ifihan Crp Olprun otitp ninu isin ti awpn enia ile wa fi njuba Olprun.kansoso na ni O runm la ti fi rubp. Ogun de iwaju tan o gbp akukp kp, o ya sibe, o si kplu tokunrin t obirin, t aja t eran ti o wa li oko Orisa, o si ko gbogbo wpn m bpwa si ile: ninu gbogbo eyi o sebi oko Orunm la ni on ko. K i o to de ilu ni O runm la pa igbin 16 na rubp, o si fi karahun wpn kp si enu pna ita re: bi Ogun ti m bp ti o ri karahun igbin wpnrii, o sebi ile Orisa ni, o si bpresi iyin Orisa pe, o seun ebo on ti o ti nru de on, pe ki nkan m a se on nibiti on Ip. Ogun fi gbogbo ikogun ti o ko li oko lele iii ita O runm la o wa sare Ip kplu ile Orisa, o sebi ti O runm la ni; O pa aja o pa eran, o ko gbogbo enia ibe ni igbesin, Orisa tikararc ja lu igbo, o nke wipe, Emi ni rno sika m p a ra mi bayi! Lati pjp na niati nwipe, A ni k ogun m a j Q ja o j Oja, a ni k ogun m a j Ewisi o j Ewisi, a ni k ogun ma j lreje o j lreje ile Orisa. N igbati O runm la gbp id! gbogbo nkan w pny i, o wa bp sode o nkprin jo kiri wipe, Ireje Togun ja o, ogun ko m a j Qwp ni ile O runm la, Ireje Iogun ja o i

30

Ori II

Isin ti a ba Igwo awgn baba wa ko ni ifihan Org Olorun otito lati duro le.

Gege bi ko ti si ninu ero awpn enia ni ile wa lati wipe Olorun ko si, beeni ko si ninu ero won lati wipe Olorun ti mbe ko ni ohiin tabi Ifihan-Oro.

Sugbon ko si ifiihan-Oro ti a le ni igbekele si pe o je ti Olp- run otitp bikose a ba ri eri pupp ninu re lati mu ki o daniloju pe, ifihan-Orp ti Olprun ni nitotp. Nje ibeere yi ko le saiwa nihin pe Kini a le pe ni Ifihan-Orp Olprun? Ki si ni eri ti a le fi mp p yatp si prp miran?

Orp Olprun ni eyiti a ba le jeri pe Olprun tikarare li o sp p fun gbigbp tabi ti o kp p sile fun kika awa enia. Lehin eyi,Orp Olprun ni eyiti enikeni sp, tabi ti o kp sile, ibaa se nipa ase, tabi nipa imisi Olprun tikarare. Nje li pna mejeji yi ni prp ifi ije prp Olprun:

Ona 1. Biobasepe Olprun tikarare li o sp p ti a gbp, tabi ti o fi ika re kp p sile ti a ka a.

Ona 2. Biobasepe enia kan li Olprun fi prp na ran lati sp p fun gbigbp enia, nipa ase on tikarare, tabi lati kp p fun kika enia, nipa imisi on tikarare.

Sibesibe pna mejeji yi ko wipe, ki pmp araiye mase wadi ohunkohun ti a ba pe fun wpn li prp Olprun: nitori ki enia le wadi ohun gbogbo li Olprun se fun u li agbara ero: yio si je ebi ti ara-re bi on ba se pie ati-wadi ohun, tabi bi on ko ba mu berebere ninu ero re tobe ti a fi fi aiyederu ohun fun u bi oju-owo nkan.

Awon eri pataki ti a nreti ki a to gba oro kan bi oro Olorun ni nwpnyi:

() Oro ti ao gba bi pro Olprun yio sp ododo bi Olprun ati iwa-Olprun ti ri fun enia.

(b) Orp ti ao gba bi prp Olprun yio sp ododo bi Olprun ati iwa-Olprun ti ri si araiye fun enia.

( d ) Orp ti ao gba bi prp Olprun yio sp ododo bi enia ati iwa enia ti ri fun-ni.

(e) Orp ti ao gba bi prp Olprun yio fi ododo isin Olprun ban enia.

(/) Orp ti ao gba bi prp Olprun yio kun fun apeere eso rere wpnyi: otitp, ife, ife si Olprun, ife si pmpnikeji eni, iwa mimp, ati wiwa ogo Olprun.

Ninu gbogbo pna v/pnyi ni Ifa kiina si ohun ti a ba pe li prp Olprun: nitori a ri i daju pe, Ifa ko sp ododo bi Olprun ati bi iwa Olprun ti ri fun-ni; kaka bee ohun ti ko ni laari miran li a ngbp ninu re nigbagbogbo si orukp ti o je ti Olprun: bi iru eyi:

27. Akasp fara file f ara file, agbpn f idi ta, adifa fOdudua Oluwa mi Aterigbeji, nwpn ni ki o ru agbo kan ati egbaampkanla ki o ba le ni gbogbo pmp ti mbe nile aiye. Odudua gbp o ru. Ayaani a ngbp Pelel o, pmp Odudua! Ofu-Di.

28. Bi a ba dupe oore ana a gba omiran: a da a fori nip tprp Ola pmp Olodumare saya. Odi-meji.

31

29. Palaka ese li o difa f akukp nijp ti tonti irunmale nip spdp Olodumare Ip tprp Arege pmp re saya Owonrin-Rete.

Gbogbo ese nwpnyi ati iru bee miran fihan pe, ko si imp ti o daju pato niti eniti ise Omp Olprun ni pataki.

30. Osa wo o, Iwori wo o. a da a fan Igiin, gbogbo aiye p^cTnfe je e, nwon fan Oomo* Ig si isalu orun Ig bee- re wa.Osa-Wori.

Iru img wo li enia le ni sipa Olodiimare bikose img ti o relejulg. Eleya ni gbogbo itan yi: Olodumare nfe obi ifi se, ko ni, Oomg Ig gbe ti ojumjebg wa fun Olodumare, Olodumare ko si mg; bikose nigbati igun ti o wa iki Olodumare mg obi li obi tire! Iru Olodumare wo ni eyi e jare?

31. Ifa ni Ajgwo, mo ni Ajgwo, o ni ohun a ba jg wo ni igim : a da a fun Ogiin, Olodumare nranse pe e lode grun pe ki o yara wa wo ohun kan: Ogiin ni on ko ma le nikan Ig grun o! O ya Igna, o pe Ota ni ile Ado, o pe Erinmi li ode Owg, o pe Pepe li ode Asin, o pe gbogbo male ti mbe Igna grun. Ogiin ko gbogbo wgn ya si ile Orunmla, o ni ki Bara Agbgnni- regiin jgwg ba wgn kalg re iwo ohun kan Igdg Olodu- mare. Ogbe-Sa.

32

*Itan na lo bayi pe gbogbo aiye pejo nijp kan ngbimp bi nwpn iba m aa pa avvpn eiye igun je : sugbpn nigbati imp wpn ko spkan si titp ati aitp na, nwpn ran O om p (Om pran) Ip si isalu prun Ip ibere wa. Igun ti o ti gburo imp buburu ti a m pa ti on, ko aarun itpni ati eji adibo, o di pdp babalawo, ohun ti on iba se ki on le spgun awpn ti npimp ti on yi. A o r:,,a ri Osawori, a ni ki Igun ru egbinrin obi kan, ki o gbe e Ip spna prun. Igun gbp ebp o rubp. Nigbati O om p de prun, o Jisp ti awpn araiye ran a tan; O lodum are ni on ko ti ri aye dahun nitori on nse nkan Ipwp, on si nwa obi lati fi se nkan na pari, ki Oom p jpw p wa obi Ip fun on wa. Oom p yara pada m bpwa si aiye lati wa iwa obi fun O lprun, bi o ti de ikorita aiye on prun, be li o ba egbirin obi ti Igun ti gbe w a ibe, o gbe e Ip fun O lprun, O lprun si dupe. O pp dip Iphin eyi ni Igun tikararp wa sode prun, wa ki O lodum are. O lodum are si m u ninu obi yi se e li alejo. Bi Igun ti yp obi yi wo, o ni H a! sa wo bi obi yi ti jp ninu obi ti m o fi spbp si ikorita prun lana! O lodum are Jiyan pe tire kp, Igun ntpnump p pe ti on ni. N igbana ni O lodum are ransp pe O om p nibiti a fi wp si o si bi i leere pe, N gbp, nibo lo ti ri egbinrin obi yi m u v/a fun mi lana? Oom p dahun pe ni ikorita aiye t on tprun ni on ti ri i. N igbana ni inu wa bi O lodum are ti o si wipe, NJe pbp ni iwp tile ko wa fl fun mi ri? Bi o m p pe iwp ko le de inu aiye ka obi fun ara-re, iwp ki isp fun mi? Njp ng ko tun gbpdp ri p Ipna ile aiye mp, iwp Igun, m aa pada Ip sinu ile a iye: ko si pniti o gbpdp pa p jp li aiye. Ati-pjp na li a ti nwipe

Igun wa ni ile aiye, Oom p wa nisalu p ru n : a ko ri Oom p a ba jp Igun.

35.

Ninu itan yi Ogun kofere gbon jii Oloduniarebayi? Nitoripe . a gbo pe Olodumare ti o gbo iwa ika ti Ogun nliu ni i!e aiye, o ti gbe ofin nla sile de e, o te eni daradara bo o tan, o wa.de igba funfun kan sori eni na. Nigbati gbogbo irimmale de ode orun, nwon ki Olodumare tan, nwon ni, nwon ira de o. Olodumare ni Ogun ni on pe ki o wa wo ohun ti on de sinu igba lohim yi. Ogun dide, o darb si awgn male egbe re wipe Ajowo! Awon si dahun wipe; Ohun ti a ba jo wo ni igun! Beni gbogbo nwon dide nigbakanna, nwon jumo rindeeti eni na, sugbpn nwon ko ti ese won kdn a , . gbogbo nwon ga oriin si gkankan igba na patapata, nwon si wi lohun kanna pe, Ha! 0-6-6-6, ma-ii-a-a gun-iin-un6- 0 - 5 !

Gbogbo nwon si pada Ip ijoko. Beni pwp Olodumare ko te Ogun ni ijo na si.

.32. Ifa kikp ni imiini imp ifa, pna sisi ni imuni imp na;. ona ti a ko ba rin ri ni ise ni ni sibasibo: a da a fun Osanyin nijp ti Olodumare degba sile npe Orunmla ki o wa ik Ifa si i,* ti Osanyin ni on ka-sai ba a Ip, ti a- ni ki o joko, Oran wa Iprun re; sugbpn ti ko gbp. Okanran-T uruppn.

(a) Ko si eniti o le ka ese-ifa yi, ki o ma fe imp tani im Olodumare yi ti a nyan ebp aja ati ewure fun? Iru Olodumare wo ni eyiti o ni obirin? Ero awon baba wa sipa ti Olprun rele gidigidi!

(b) Ifa ko sp ododo bi Olprun ati iwa Olprun ti ri si enia. Eyini ni pe Ifa ko sp ododo ibatan ti o wa laarin Olprun

*Itan yi wi siwaju ps O lodum are fi aba owu funfun ba cj? a ra obirin re o si de aba owu na sinu igba funfun, o gbe e ka ori eni li gkankan, o si ni ki O runm la ki o wa ik Ifa si i. O runm la gbe Ifa lele, a ri O kanran- Turupgn: o si ki i titi o fi m g ohun ti m b? ninu igba n a : enu si ya O lodum are. O runm la yan aja kan ati ewure kan li ebg, o mu mejeji jade l?sekanna. N igbati Osanyin ti fi oju kan awgn eran mejeji wgnyi, ara here si iha a papa, o ni on yio pa aja na nibe: O runm la k.p fun u, sagbgn Osanyin ko fe ig'og, bi o si ti nfi ihara m u aja na kitikitikiti, gbe gwg re b a a li ese, ogbc nla si lanu. Osanyin subu lule ko le dide mg, nigbana ni O runm la ni ki nwon gbe e Ig si ile de on. N igbana ni Osanyin to wa fi a ra bale wg g sabc itoju Orunm la. Es? Osanyin san, sugbgn ko si se isise file ra ra : nitorina ni O runm la se saanu r? nfun li ogoogun ewe Ifa ki o le m aa fi se oogun ta jeun. Bayi ni Osanyin ti .se di elewe.

ati enia. Awpn keferi ko mo Olorun li Eleda paapaa laisi elomiran li aarin. Nigbati a ba soro kan eleda loju awon keferi ile \va, okan won ko mo enikan paid ti iba dimii nimi awon eni meji ti nwpn mpe li Olorun Olodumare ati Obatala. Nitori ero olanla ati ov/o ti nwpn ni si Olprun Olodumare, pkanna gan ni nwpn ni si Obatala; nitori pipin ti nwpn ro pe awpn mejeji pin eda enia se. Nitori eyi kanna ni nwpn se ro pe ko si pna kan ti nwpn tun le fi sin Olprun Eleda won ju nipa sisin Obatala. Nwpn ka a si pe, ohunkohun ti Obatala ba ti fi fun wpn ni Olprun fun wpn, ohunkohun ti awpn na ba si fi juba Obatala, o de pwp Olprun.

34

{d ) Ifa ko sp ododo bi enia ati iwa enia ti ri fun-ni.

Ko han si awpn keferi ile wa pe, a da enia li aworan ati ewa Olprun: li aworan Olprun e.n. lati jpba lori gbogbo ise pwp Olprun ti mbe li aiye li orukp ati fun ogo Olprun. Psalmu viii,. 4-6. Nipa ewa Olprun, e.n. li ododo ati li otitp iwa mimp. Efes. iv, 24.

Kaka ki nwpn mp eyi, nwpn sp ara wpn di erii lati maa bp awpn eda wpnyi. Iwa enia bi elese ko han si keferi li pna ti o to taara.

(e) Ifa ko fi ododo isin Olprun han fun enia, beni

(/) Awpn apeere inu re ko tp enia si ododo iwa hihu bi ife, ife si Olprun, ife si pmpnikeji eni, iwamimp ati wiwa pgo Olprun.

Enikeni ti o ba ka ese ifa ti o tele ihinyi yio mp otitp gbogbo ohun ti a ti nsp bp wpnyi, mo tile sa ninu awpn ese ti o dara julp ti Babalawo imaa fi isogo bi ofin iwa hihii:

Abe33. Ogbe wa te kara kd rp wpn! Mo gba mo te niregun

ifa; nigbati mo gba, baba mi te mi. Ainpgbpn ninu.

35

aimero, ainiwarere ni imu ni wo igbodu Ierinmeta;oran esu ma ma ku. Bi a te fa, ti a de du, ti a gelegbara se keta, oran esu ma ma ku o! Eese ti oran esu ha fi kii? Bi a ba te fa tan, a ki ife birin awo, a ko gbodo gbaya isegun, a ko gbodo mu obirin alufaa wple kelekele lo ife, a ko gbodo bobirin imule eni sika: ^ .oiuwo eni ki npe-ni bi li oran ki a se, Oran esu ma m ak iio !Koriko ti erin ba te ki itiin gbe ri mo: enia lo te Akoda,enia lo te Aseda, enia lo te Araba Oiuwo Iode Ife nifa: Orunmla Osingbo Olojo-Ibgn nikansoso Ia ko mo eniti o te e. Nie bi a ba te mi ngo tun ra mi te,eewo ti a ba ka fun mi hgo" gBo; tite Ia te mi, ngo tun ra mi te.

34. Ise owo eni a maa pa-ni, bi a ba gbojule ara-eni,iwa tutu a si gba-ni la:a da a f Orunmla nsawo rOkun Apa, o ni on nre itiin iwa Olokun se. Orunmla dohiin,o yan ebo nigbanigba fun Olokun, Elegbara ni ko ni riri ibi ko gbogbo re de Oke Itase. Orunmla nse Agbe gbe mi de le, ng ko ma ma jeru; kohun Olokun maa g& inu Olokun o, ng ko ma jeru o; nijo ti ng ba fe je eja, ma ranse si Olokun, ng ko ma jeru o! Ki ohun maa gbe inu Olokun o, ng ko ma j eru o. Enyin ko mo pe eniti o ba mo wura li a ita a fun! Orunmla nikan ti o mo wura ni Olokun gbe e fun nijo to ko ti ko jeru Olokun.

35. Ako ori ki ifo boroboro, adifa fun yangi a bu f ota omi, a ni ki awon mejeji f obuko kookan bo ori won;ota omi ru, yangi ko ru, Nje:

Oyigiyigi ota omi o, /Oyigiyigi Ota omi; x /Oyigiyigi ng ko ku mo,Oyigiyigi ota omi.* _____

II ni. 1, 1 : m. d. I m. m : m.> r- -- I Io-yi--gi- y i- gi 0--- tSL 0 - mi o

II d. m, m : d. 1, I d. d: d: IIO -yi -g i- yi- gi o-ta o - mi

II d. m. m : d. 1, I d, 1, r, r : - - IIO--yi -g i- y i- gi ng ko ku mo

II d. m, m : d. 1, I d. d: d. IIO -yi -gi -yi-gi I O ta o mi

36. Igongo gbe aatan jo wiiyewuye, adifa fun itale ti yio maa gbe abe eni je-ni: a ni itale fi ida ati asere rii ki o le maa je onje-olonje lehin re.

37. Ori rere li o difa fun Oba Iode Ibini, Apo-okiin lo difa fun Oni Alakan-esuru, Ore-geereege lo difa fun Orun-eja lode Ijesa; Bi mo ba rin titi ki ng ma nil lo difa f Obaloyo ajori, nwon ni nje omo Obaloyo

1^ ki yio nil lailai.

j 8. Ogbe wa te kara ko ro won! Eniti o nv/a iwakuwa, -r ni iri irikuri lo difa f apon* ** ti o f ailobirin nile nlo

36

? i toro omo lowo Orisa.39. Ogbe wa te kara ko ro won; a da fun Yemowo ti

yio saya Obatala nijo ti yio ko gbogbo obirin sehin nlo si Ilu okgnrin; a ni ki o ru owa mewa, eiyele mewa ati egbaawa, ki gbogbo okonrin le maa wa won nigbati nwon ba de ohun. Yemowo*,. gbo o ru.Nje, tani ife-ni? Oko ni ife aya, obirin ki isare lo ifoko: bi obirin ba Iawun okonrin, a fi sinu ara-re; bi okonrin ba Tawiin obirin a wi lenu ara-re; pko ni ife aya, obirin ki isare Ig ife gkg:

* A ppn kan a m aa m u orp ppglppp Ip ibp O batala nigba atijp : nigbati Orisa ba si bi i lere pe kirii o nfe Ipwp on, appn a dahuri wipe on nfe ki Orisa m a sai fun on li pm p. N igbati O rija ri pe appn yi ko ye iwa tprp pm p bayi, o na ado oyun si i lara, beni inu appn si bpresi itobi, aisan oyun si ber? si igbo o gidigidi. A ppn berpsi egbogi oke-ile ije, ugbpn inu rp ko ye iwu, ara re yipada di funfun, erpkp re si tubp di fupfup. N igbati aisan yi pp tan ni awpn prp re Ip gba Ifa fun u, ti nwon gbe e Ip si igbodu Ip itp nifa. Ifa appn li a da wo, li a ri Ogbe-Atp. Awpn babalaw o wa gbo ewe-ifa fun u m u, ni oyun yi wa fo. N igbati oju appn walp, awpn babalawo ni ki o Ip bp O batala idile re, o ni on ko fi igba kan saibp p. Nwon bi i leere, kini ima tp rp Ipwp orisa: o ni pm p ni. N igbana ni nwon wa kp p pe, obirin rere ni ki o kp Ip itprp, Iphin na li a itprp pm p. O Ip e bpp; o ni obirin o si birap: aw pn pm p appn ijpkini ni nje, A kala, Salakp, Bamgbala, Talabi.

** Yem owo ni obirin ekini ti o kp wa laiye, on si ni olori gbogbo obirin atijp. Ilu pkpnrin wa kete, ilu obirin si wa kete, nigba atijp ; sugbpn

37

40. Ogbe wa te kara ko ro won! Mo gba mo te niregun Ifa, a je a mu niregun eniti o ba nawo fun-ni:a da a fun Aje Osina pmo Asebidare, ti yio fi ainii ti gbogbo aiye yio maa wa a. Nje gbogbo aiye ni nwa Aje kiri o ! Enia sasasa li Aje imaa wa kiri, enia sasasa. Eniti Aje ba wa kiri ni aiye isan.

41. Ara-ile eni, bi o ba se elenini eni, bi o ba nfi enu re so isokuso si-ni, ti nkan ero oja Iona ti ko dabo, ti nlo sinu igbe pelu ti nwi teni lo bee:a da a fun ore meji, ti njija fun mi ng ko fun o ti yio di ti agufon. Nje ara ile eni ni ironi fun ero oja, ero pja ni ironi fun agufpn, agufpn ni imu wpgbe Ip isp, a ni, prp re! prp re! prp re! prp re!A.mu gbogbo ese lati 33 de 41 ti inu Odu ti a mpe ni Ogbe-

/Me_wa. Ese ti o tele eyi a imnafriruTOdu ti a npe m Iwon-Ate.

42. Iwori tejump him ti ise-ni, bi o ba tefa tan, ki o tun ye re te. Iwori tejump him ti ise-ni, awo ma ma fi eja igba gun ppe. Iwori tejump hun ti ise-ni, awo ma ma fi aimpwe wp omi. Iwori tejump hun ti ise-ni awo ma ma fi ibinu yp pbe. Iwori tejump hun ti ise-ni, awo ma ma san bante awo. Iwori tejump him ti ise-ni.

Ogbe-Ate ni Odu-ifa ti awpn babalawo gbekekle pupp fun_atiTspueilia di ommTTrte hipa ekp inu re. Sugbpn wo awpn ese ti a ka wpnyi, bi nwpnti ba enia sprp bi enipe igbekele enia mbe ninu ara-re, lati tikarare fe, ati lati se ohun ti o dara.

nigbati a ra awon obirin ko gba lati m aa nikan gbe, Yemovvo ru ebo yi tan, o ko gbogbo obirin l?hin nlo si ilu okpnrin. Bi gbogbo nwpn ti de phin odi ilu na , Yemowo ati aw on mesan ti o mu pwa n a Ipwp na a si ilu, bpni awpn pkpnrin wa nypju wo won lati ori odi, nwpn nfi pwp pe wpn ki nwpn wple wa, awpn obirin si nfpwp pe awpn pkpnrin pe ki awpn pkpnrin jad e wa. Bayi ni nwpn nse titi a ra awpn pkpnrin ko gba a mp (nwpn ko ti iri araiye ti o dara bi iru wppnni ri), nw pn tu si chin odi. Awpn obirin sare pada wp inu igbo Ip isa pam p si: ibe li awpn pkpnrin ti nsise Ip imu li pkppkan tipatipa, ti wpn si fi agbara be wpn pe ki nwpn kalp sinu Ilu pkpnrin. N igbati a ko gbogbo wpn de pdp Q batala lo m u Yem owo, ti o si pin obirin fun olukuluku pkpnrin. Lati pjp na ni pkpnrin ki iti le fi ife obirin pam p sinu, sugbpn ti im a wi i jade li ?nu tire: bi o si ti wu ki obirin fe e to, yio fi pam p sinu.

38

Gbogbo wa li a sa ti e, awa si di abuku si ogo Olorun ko si ninu Ifa, ki isi ise eko inu re pelu; ninu Ifa ko si imo ese, ko si imoraeni lielese, kosi si ikerora lati bo kuro lowoese, ko si ireti Olugbala kan ti ise re je ti emi: gbogbo inoga ati inontoto okan keferi kiile si ara, aiye, ati ohun igba isisiyi nikan. Nigbamiran a maa ri ijewo kookan, ugbon ko to taara to lati fi ese olukuluku enia gun u loju, bi o ti to ti pro Olorun iba se. Ka ese yi.43. Aro mo titi inu aro ko dara, isale re dipete; okeere

li enia gbe niyi, okeere li ara gbe sian; ara ko dara de inu: okeere Ienia gbe niyi.Ogbe-Sa.Iwo ko gbodo ni Olorun miran pelu mi, ko si ninu Ifa,

beeni ofin Olorun ti o wipe, Iwo ko gbpdp ya erekere fun ara re ko ban fun babalawo kan ri; nitoripe ko ban fun enikan won ri pe o je abuku si Olorun Olodumare lati maa bo male, orisa, tabi olorun miran pelu Re. Nwpn ro o pe o tubp gbe Olorun ga nigbati nwpn ba wipe awpn male a maa sin, nwpn a si maa fi ori fun Olprun, sugbpn awa enia yio maa sin a o si ma juba awpn male. Ka ese yi.

44. Okun san rere o Ip si ile Okun, Osa san rere o Ip si ile Osa, O ku temi-tOpe meribi-gbegbasi. Ma se mp jeure: o nse

Me iwo, me iwo,Oju ppe ni me iwo;E ma sowo me iwo Oju ppe ni me iwo;E ma saya me iwo,Oju ppe ni me iwo;E ma spmp me iwo,Oju ppe ni me iwo;Me iwo me iwo,Oju ppe ni me iwo.Iworib-Ogbe.

Okun ati Osa je apeere ppplppp prp. Ese yi fi inu pkan eniti o tile se plpkan diduro~sinsin julp ninu awpn keferi ban. Nwpn ko je fi ogo fun Olprun, nigbati nwpn ba wa ninu prp ati alafia, nitori ori rere wpn ni nwpn ro pe o mu wpn ni prp ati alafia; o di ehin igbati okun ba san rere, ti o Ip si ile okun, ti psa ba san rere ti o Ip si ile psa, ki nwpn to je mp ara-wpn li osi ati are ati afpju.

45. Popomla afeso jinwenne adifa fun Orunmla nsawo lo Apa ehin Okun; nwon ni ki o ru ewiire kan, o ko ko ru, o lo o de ohun o se se se ko noju lodo Olokun lodo Olosa, o binu bo wa lie. O wa mu ewure kan, o pa a bo ori re: o mu itan kan o fi spwo si Oni Alakan- esuru; Oni gbe egbaawa sowo si i. 6 mu itan keji o fi sowo si Ejiwd, Ejiwo gbe egbaarun sowp si i. O mu apa kan o fi spwp si Oruntp, Oruntp gbe egbaarun spwp si i, O mu apa keji o fi spwp si Alpran, Alpran gbe egbaarun spwp si i. Beeni Orunmla tun se eran keji ti o pin si gbogbo kekere Ife ati agba Ife, beni owo nti pdp gbogbo wpn wple wa ba Orunmla, ile kun, pna bo tititi fun owo, owo de ko ye-ni. Orunmla wa mekun se ekun igbe, o mohun se ohun iyere, o nkprin jo kiri wipe, Lowo wa o,Ara enia Iowo wa o, ara enia.O dpwp Ope o dpwp Edii o;Ara enia Iowo wa o, ara enia.Bi ko sOpe ki mo ba se?Ara enia Iowo wa o, ara enia.A ba pa mi, pa mi, a jasu ori mi;Ara enia Iowo wa o, ara enia.O dpwp Esu, o dpwp Aje o;Ara enia Iowo wa o, ara enia.O dpwp Orunmla neponikete o;Ara enia Iowo wa o, ara enia.Egbe: Ope, mu mi mpra,

Ma yiin mi nti:Iyere ara igi ki iwpn-nu.Irosu-Wpnrin.

Ninu orin yi, Orunmla dupe Ipwp Ope ati Edii (e.n. Ifa), o dupe Ipwp Esu, o dupe Ipwp Aje, o dupe Ipwp enia mafoo sugbpn ko si ppe fun Olprun. Eyi ko ye ifilian ti a gbekele lati to-ni sodo Olorun.

39

46. Ohun ti mbe ninu a ko le ri i, a fi Orisa afi Olodumare; Ohun ti o si mbe nisale ile a ko le mp iwa ti nhii: ohun ti mbe niwaju Olodumare a fi ojo ba rp li a iri ikp Olodumare: a da a fun aya Olpfin ti o ni on ko ri ohun ara on, ti nwpn ni ki o rubp yio fi inu re bimp. Irosuv/a-Se.

Bi o ba se pe Obatala ni a pe li Orisa nihin, a ti ri i ninu eko wa atehinwa pe, Obatala ko ye li eniti a ba dapo mo Olorun sin. (Ka ipin 22-26.)

47. Awon oko ko le fi ara-won roko, afi awa enia ti iseelegb6 lehin won, afi awa enia: aake ko le gbiyanju tefetefe, afi awa enia ti ise elegbe lehin re, afi awa enia: awon ada ko le fi ara won san inu igbo lo, awa enia ni ise elegbe lehin won, awa enia: a mu isu wa ile, oddko le tikarare giin u niyan, afi awa enia ti ise elegbe lehin re, afi awa enia. Nje kini ise elegbe lehin enia? Afi Ajalorun afi enia:a da a fun erin, a bii fun enia; nwpn ni ki erin ru ki enia ma le mu u. Erin ko ko ru; enia gbo, enia ru.Okanran-Sa.

Bi oro nwonyi ti dara to bi a ba nwo won ninu arawpn! Sugbpn nigbati a ba nfi awojiji prp Olprun otitp wo wpn, ewa inu wpn tan. Biosepe prp Olprun otitp ni, ko je to enia mp Olprun ninu ohunkohun wipe, afi Ajalprun afi enia.

Wo Psalmu cxlvi., 3-7. E mase gbeke nyin le awpn pmp-alade tabi le pmp enia, Ipwp eniti ko si iranlpwp. Emi re jade Ip, o pada si erupe re, li pjp na gaan, iro inu re run. Ibukun ni fun eniti o ni Olprun Jakpbu fun iranlpwp re, ireti eniti mbe Ipdp Oluwa Olprun re. Eniti o da prun on aiye, okun ati ohun gbogbo ti o wa ninu wpn, eniti o pa otitp mp titi aiye: Eniti o nse idajp fun eni inilara; eniti o nfionje fun eniti ebi npa: Oluwa tii awpn ara tubu sile.

Wo Isa. ii., 22. E simi lehin enia, emi eniti o wa ni iho imu re, nitori ninu kini a le ka a si?

48. Ompde ilu tal e o gbe? Akeregbe Ia o gbe. Nje gtjogbo aiye ndawpjp hwpn ngb'ejp mi ro, Eniti aiye ba fe ni nwpn ndawpjp igbe; bi nwpn ba gbe p si owo, nwpn a gbe p si aya, Olprun nikan ni igbe-ni si pmp:- a da a fun pja ti gbogbo aiye yio ma dajp re li are.Irete-Agbe.

Ninu ese yi, gege bi a ti ri i ninu ipin 45; igbekele awpn keferi Ip si ara pmp enia ninu ohun gbogbo ti nwpn ro pe ipa enia ka lati se ojurere fun wpn; owo, aya, oye, ati bee Ip

40

Afi nigbati nwon ba mo o ti lodo enia gbogbo li nwon gbekele, ni nwon to iranti Olorun (ip. 44). Kaka ki Ifa ko enia pe Qlorun ni orisiin ati ibere gbogbo alafia, o inu ni juba male ati enia pe titi jinajina. Fi ese yi si egbe Iwe Owe xix.,14. He ati pro li ogun awpn baba: sugbon amoye aya lati odp Oluwa wa ni. Beni Psalmu Ixxv., 6-8. Nitoriti igbeleke ko ti ila-oorun wa, tabi ni iwo-ooriin, bety ki ise lati gusii wa. Sugbon Olpran ni onidajp; o so okan kale, o gbe elomiran leke. Nitoripe li pwp Oluwa li ago kait wi, oti-waini naa si pon; o kun fun adalu:

Iwo ko gbpdo pe orukp Oluwa Olorun re lasan kb si ninu Eko Ifa. Ete eke ki ise ohun irira fun Ifa. Apeere eke sise ati ijeri eke kun inu Ifa tete. Ka die yi:/ I Q / - I U I ,49. Gbogbo aiye ni nwa ohun rere si ara-wpn; nje temi "

iba dara, tire iba dara; gbogbo aiye ni nwa ohun rere ti ara-won; Eni-eleni ni iwa ohun burukii fim-ni:a da a f onisowo ti yio sepe-irp, ti nwpn ni ki o rubp ki epe itp ma ba pa a; Onisowo gbp, onisowo rii. Nje bi onisowo ba purp fun-ni tan, o dim bi oyin, irp onisowo ko ja bprpbprp: onisowo ti rubp eke. Obara-Kanran.

50. _A ja ide, a sode lo difa fun ero Ode nlo sodo: a ni ko ru obukp kan, ampru kan ti a so akim lara mp Iprim, ki odo ti o nip le san a; ero Ode gbp o ru, o Ip Ode, Ode san a bp. Okanran-Ode.

Bawo ni Ode ti se siin a b o ^ Itan na wipe nigbati pkpnrin na nip, o ko gbogbo akisa ti pwp re ba jp, o di wpn lerii-leru; o si mii igi ewe lara, o sin i bi akiin bi akun, o ko o sinu awpn erii akisa na gbogbo: o wa fi gbogbo eru wpnyi se alaaruwp ilu Ode li psan. O di ale pjp na Esu te ina bp ile, ina jo glDogbo akisa ati akun lara wpnyi. Nigbati ile mp, pkpnrin yi gbe ajpku nkan wpnyi Ip spdp Oba ilu, o ni, igba aso ati igba ikarun akun ti Oba ile on fi ran on si gbogbo Oba etido ni awpn ara Ode ma fi ina si ile ti nwpn jd-nii patapata o. O ni, on yio maa kpja Ip sp fun gbogbo pba etido, ki nwpn le wa ibeere ohun wpn Ipwp awpn ara Ode. Nigbana ni aiya Oba ja, o si pe gbogbo ilu jp, nwpn si da igba asp ati igba ikarun akun fun pkpnrin na, o si fi di iye erii kanna ti o dl wp ilu, o si fi se alaaru bp wa ile, o nkprin o njo bp wipe:

41

42

Ode san tabi e san o? Mimijo. Isu ta meji seran. Mimijo. Bi a ba todo bo, a j epo. Mimijo.Bi a ba todo bo, a johun.* Mimijo.Ode san tabi e san o. Mimijo.

ItoT yi kanna ni iru e^iti a wipe Esu tikarare ?e ki o to di I oba*'li Ketu. ese ifa ti a ka i'tan~na mo nje OyeEubetula,

p

^ 51. Qpon nla fori sadc, ija orogiin meJi ko rp: a da a fElegbara nip ile Ketu, nwpn ni bi o ba de phiin a di pba.

Nigbati Elegbara nip, o so ileke lara gbedere kpriin, o wpsp daradara, o di eru kan fun alaaru, o wp ilu Ketu Ipsan. O di oru ijp na o Ip tinabp ile, o wa seke ni ijp keji pe eru ileke iyiin ni on ru wp ilu li o Jona si ilu wpn. Nwpn dawodawo, Esu nwipe ko to, nikehin o ni ki nwpn kuku li on Jpba, ki nwpn maa sin on titi; awpn ara Ketu si fi i Jpba. Owo ileke yi ni Esu si ngba ni Ketu di oni.

Tani le ka itan wpnyi (ati ipin 17) ki otitp Orp Olprun ma sp si i Ipkan, eyiti Jesus sp nipa ti Esu wipe: Apania ni ise lati atetekpse wa, ko ti iduro ninu otitp ri, nitoriti ko si otitp ninu re. Nigbati o ba seke; a se e bi nkan tire: nitori onni eleke, on si ni baba re. John viii., 44. Tabi eyi:

52. Owpnrinba-Tiira adifa pjp kan f AtamaJu-bara*,^ aya alagbede ngbpkp Ip ita li pja EJigbo mekun nibiti

* O hun ni orukp ti a m pe iyg nigbaani.

Itan n a wipe, A tam ajubara gbe okp wa si g ja yi to igba m eta siwaju sugbgn ko ta gkansoso, n igbana ni o Ig ibeere Igwg awgn babalawo, a yan gbg fun u, o rubg. Bi o kuku ti de gja, bgni E$u de ti o w a ygwo gkg Igwg rg. Egbggbaa ni nwgn n ta gkg, sugbgn Esu ygwo titi de ookan, sugbgn obirin yi ko binu, o nda a lohun pe ki o wa m u u. Esu ra gkg kansoso na li ookan, o ba tire Ig: titi ile fi su obirin yi ko ta ohunkohun m g, sibe o rg ju ko binu. N i ijg keji bi obirin yi ti sg igba kale li gja, bggli Esu de, o ni, Iwg obirin yi, m o ti ba g raja li ana, m o de lati ba g ta ja li oni. Beli o 5? biri ti o jo k o ti obirin yi. Bi gnikan ba si ti de lati ygwo gkg, E?u a da a lohun pe ggbggbggdogun ni jale , nwgn ki si le ygwo rg nigbati nwgn ba nwo oju rg ti o npgn sasa, nwgn a si yara da owo silg. Bayi ni esu se ba obirin na ta gbogbo gkg rg tan li gjg na.

a ina ti a ki ibo fere; a ni okonrin kan yio ba a yowo oko li oja ti o nlo yi iyekiye ti o ba san ni ki 6 ma gba o. Qwpnrinba-Tura.

53. Mo-gbon-fen'feri omo Orunmla; Mo-sese-nkpgbon pmp Orunmla; Mee-ti-gbpn-gede-gede* pmp Orunmla; awpn meteta yi ni nse pmp Orunmla nijp ti yio ran wpn Ip ike igi li oko Iku. Ogbe-Tura.

Nigbati obirin yi nfe dup?, Esu ni ko m a ti idup? nitori on ko ti se e loore tan. Li pja yi kanna ni Aje nna; Esu kp obirin yi pe ki o Ip ira obi wa lori at? Aje lerikini laisanwo, Aje dake. Esu wa kp A tam ajubara pe ki o to Aje Ip, ki o di i m u pe, eru baba on ni ie; o ni bi o ba jiyan, ki o pe ki Aje tusp, nitori apa ami ti baba re sa si i lara wa li itan re ptun. A tam ajubara Ip nitotp, o gba Aje mu ni idi igba at? re, o ke wipe ki gbogbo pja wa o, on ri ?ru baba on ti o ti salp o! Aje bu si ?rin ?l?ya, o ni ki nwpn wa gba on Ipwp asinwin yi o! G bogbo pja wpjp, nkan na kuro ni ere, o di otitp patapata. N igbati a bi A tam ajubara pe, ami wo ni o fi m p eru tir?? O dahun wipe, eru baba on ni oju pgb? n la kan ni itan re ptun. Aje ti o da loju pe on ko ni iru apa b??, o yp, o wipe bi apa na ba wa li a ra on, on yi o m a ba obirin yi Ip, sugbpn bi a ko ba ri iru apa b?? ni itan on, obirin yi di eru on. Asp m pkanlerugba ni Aje ro wa si pja,0 b?re si itu u Ipkpkan, bi o ti ku asp kansoso, b?ni Esu na ado pgb? si1 lara, apa na si ri m pnrim pn ni itan re ptun. N igbati o tu asp ik?hin, ti gbogbo pja ri apa yi n itootp, nwpn ho yee m p Aje pe ?ru A tam ajubara ni p nitotp o, Aje! m aa ba oluwa re Ip o, Aje. B?ni A tam ajubara ko igba ninu asp ti Aje ro, o jpw p ikpkanlerugba fun u, o si di gbogbo owo ti Aje pa li pja na le igba ?ru r? lori, o si fi Aje se ikpkanlerugba, o ti wpn siwaju, o njo Ip si ile.

* Itan yi wipe: O runm la ji kutu ni ijp kan, o ran M ogbpn-feriferi Ip ke igi w a; bi o ti nip, o ya si oko Iku, o b?r? si igi ike. Iku gbp pwp aake, o beere pe, tani nke igi li oko on ; pm p na dahun pe, on M o-gbpn pm p O runm la ni. Iku dahun, o ni, o j? kuro ninu oko mi j?j? ki ng m a pa p j? l Bi M o-gbpn ti gbp eyi, o sa pada Ip sile. O runm la beere pe eetiri, M o-gbpn ko ihin o ro fun u, O runm la dak?. O pe di?, o ran Mo-s?s?- nkpgbpn bakanna: eyini tun ya Ip si oko Iku, Ik u 'd ? ru ba a , o sa bp vya ile bakanna. N ik?hin, o ran Me-tigbpn-gedegede; bi o ti de oko Iku ti o nke igi, Iku d?ru ba a bi o ti se awpn ti isaaju, ugbpn M eti-gbpn dahun o ni ko si ohun ti on M eti-gbpn pm p O runm la m p, bi on ko ke igi yi tan, on ko ni kuro li oko, bi o ba le wa pa on j?, ki o jpw p wa pa on j? o. Iku binu jade tp p wa, o ni ki o nso li abule, ki on Ip pa a j? : Meti- gbpn si m ba a Ip li aib?ru. Bi nwpn ti de abule, M eti-gbpn taju kan, o ri obukp kan lori iso, b?ni o dahun, o ni H a! sa wo obukp yi bi o ti jp ti baba mi ti mbi m ?tam?ta Ipdppdun na! Iku ni kini o ti wi nla! Meti- gbpn tun wi bakanna. B?ni iku gbagbe pe pipa ni on m u pm p na wa ipaj?, awpn mejeji si joko , nwpn jum p nsprp obukp O runm la ti m bi m ?tam eta Ipdppdun.

Nik?hin prp wpn, Iku Ip tu obukp na wa fun M eti-gbpn ki o jpw p m u u Ip flfun O runm la, ki o m aa ba on sin i, bi o ba di am pdun, ki on wa ko pm p m ?ta ti yio bi. M eti-gbpn si fa obukp Iku wa silej o seleri fun u pe, ki iku m aa bp li am odun lati wa ko ?ran m ?ta ti obukp naa yio bi!

43

44

Tru apere eke sise bayi ti a ri ni ohun ti Ifa tile nfi sogo bi ogbpn ti o pe, ko le saikp awon eniti o tele Ifa li arekereke ati iwa etan gbogbo. O soro lati gba Ifa bi Qrp Olorun otitg.

Gbogbo male ati orisa lo ni pjg Ipdp awpn keferi, sugbpn o se ajeji si wpn lati gbp pe pjp kan je pjp Olprun.54. Atampara li a ifi ipa bi Ipganjp, adifa f Agbpnniregim

nip rpjp mererin Ieru; Orisanla lo kp pjp mu, Orunmla mu sikeji, Ogun mu siketa, Sango mu sikerin. Ogbe-Fii.Nigbati keferi nse pse fun Orisa-nla ati Orunmla, nwon ro

pe nwpn mbpla fun Eleda ati Eleri ipin wpn, sugbpn bakan- na ni nwpn mbpla fun Ogiin ati Sango* awpn onise ipanirun.

Nigbati M eti-gbon de ile, o rohin gbogbo nkan wonyi fun Orunm la. O runm la yg, o m u obukg na, o pa a, gbogbo wgn je e.

N igbati Orunm la m g pe gjg nsunm g etile ti nwgn da fun Iku, o b? wgn li gpg ijara-okun; ati gpg eekan, o kan eekan n a mglg lo titi lode aafin re, o si so awgn ijara-okun na m g eekan wgnni Ig titi bi enipe a wa fi agbara ja eran li ori iso. O w a je pe akoko yi ni awgn ara lie Ife ngben gna opopo ilu wgn Ig titi de gbogbo argko. O runm la ko gbogbo akeku ijara wgnyi pelu gpglgpg egungun eran ti a ti pa li gdun pipe, o nig dana kakiri gbogbo opopo gna ti o Ig si lie Ifg o nsun wgn n ib i.

N igbati Iku de, O runm la jo ki i, o yg ki i; o pe nwgn wa bgrg si grg obukg yi isg. Q runm la ni ohun ti on ri li gnu ijg m eta yi ko ma kere. O m u Iku bg sode aafin re o nfi gbogbo eekan eran wgnni ban a, o ni, eran ti obukg Iku bi li on so mg ibe gbogbo, oni, sugbgn ii ojiji ni on ri ti Oni van ogun ti lie Ifg wa ija gbogbo gran na Ig, U a v/ipe nitori on ko wa ba wgn gbg gna opopo iki. Iku fi gv/g m enu, o ni, tabi gran na ni nwgn sun je Igna Ig nibiti nwgn da ina gbogbo! Iku ni o dara, ki O runm la sa dakg, on nig si lie Ife wa, yio gburo on nigbati on ba de ohun, beni Iku Ig si lie Ife ti o npa wgn jg, Ighin igbati o ba ti gba obukg re Igwg wgn tan , a tun pa wgn sibesibe. Lati igbana bi a fi ogoji gran fun ik u a wipe, gran ti obukg on bi ni a si nfi fun on, asghinwa-asghinbg, a pa oiuwarg jg ki o to ye.

* Itan yi wipe nigbati gjg ko kari awgn orija , ti 0un ko ri gjg mu, o kuku Ig ise aya O runm la ki o ba le ma ba a pin ninu gjg; a gbg pe Osun mu ohun glgje Ig rubg, O m nm la si ko ggrindiiogun fun u ninu owo ti nwgn fi ndibo, o si fi gbg sekele kan ie e Igwg pglu. Ob? sekele na ni awgn keferi gbagbg pe 0?u n nlo lati m u ohun osoosu awgn obirin wa si a ra wgn; gjg m arun ti ohun na iwa li a ra wgn je ti 0un. Bayi ni Osun se ni gjg, ggrindiiogun ti a ko fun u yi ni a si fi nda orisa Osun (e.n. ti a fi mbeere Igwg re) titi di oni-oloni. N ihin pglu, a ri pe n inu kika gjg ggge bi ilo ilg wa gjg mgrin ni o wa ninu gsg kan, grggrun ni ipade si mbc nidi orisa kgkan, bgrg lati gse O batala. Njg a ka gjg Qsg bayi: Os? Q batala, Os? Ifa, Os? Ogun, ati Os? Sango.

Lati ihin pglu ni dida gjg ti w a e.n. O run, isan, itala, itadogun, gjg m gkanlelogun, gjg m gdggbgn, gjg m gkandilggbgn ti isc osu kan ni ilg wa.

O daniloju pe, gbogbo isin nwon yi ko le se itewogba lodo Olprun, nitori abuku ni, nigbati a mu irin ati aara lasan ba Olprun Olodumare dogba.

55. Ala-ko-neri awo Alara, eiiia ko se wonranwonran ko toro ese enikeji re se wonranwonran,-a da a fOriin- mla nijo ti nlo toro ojo lowo Olodumare, ki apa on le ka ojo. Nwon ni ki o ru adie merindilogun, igbin merindilogun, ewure merindilogun, ati egbaa merin- dilogun. Orunmla gbo o ru. Olodumare ni on ko ma ni le fi ojo fun u o, sugbon, on yio je ki o maa moruko gbogbo ojo.*Oturupon-Tura.

56. Afefe ko le gbe erupe de ori iroko to ba ga gogorogo, (nje bakanna ni gbogbo re ri) ko si le gbe koto nil? ki o gba irawe da si i; a da a fun Orunmla nijo ti o ni on tile fe imo ire ti gbogbo irun-male yio fi san on fun ojo ti on gba bowa fun won lati odo Olodumare. Gbogbo irun-male ni ko si ire ti owo awon ka lati fi san Orunmla ju pe ki nwon maa wa beere lowo re,ojo wo ni yio dara lati se ohunkohun ti awon ba ni ise.Oturupon-T ura.

Bowo fun baba on iya re a.i.*,;, dun mo awon agba ile wa lenu nitori o ba won du ti ara-won; Sugbon ko si eko fun av/on baba nipa ise tiwon si omo won. Nwon tile ro o pe, ogo ti baba ni lati jeki iya omo maa nikan jiya ati-toju omo (Ka ipin 57). Oju ko tile ti baba miran lati fi emi ti omo re ra ti ara re sile. (Ka ip. 58.)

Sugbon gbogbo ohun ti yio maa mu omo teriba fan obi re li a tenumo ti a si gbesoke ninu Ifa. Gbogbo itan ti yio mu ori omode ya lati maa farada ise ati iya nitori awon obi won, li a kojo sinu Ifa pelu.

45

* Awon babalawo ni oorun ni O lodum are wipe on ko le fifun Orunm la a sa ma pe oorun ni gjp.

a.i. jasi a t i iyoku .

57. Oju eni meta ki isise oir.o afi bi obirin ba sagberejina ti ko mo iye agbere: a da a fun aya, a bu f oko nijo awon mejeji yio maa sise omo, ti okan yio maa jiya. Nje, afi bi erii ba pelerii li a o to iran a, nijo buburu rokonrin to igbaja omo, ti obirin ma ma niya. Nje, okonrin ma ma ni, okonrin ma ma tu o, ara gini ma ni tiwon: emi ma ti we awenu, mo ti we iha ekii, aragini ma ni tokonrin.Bi a ba fi erii se fun alaarii, bi o ba ru u de oju lekim eni, a so o; eyi ti ko mero ni iru aruka eru: a da a fawon okokan ti ko rii ninu obirin. Nje nijo o ti bimo Iara emi ma ti mo o, ara mimo ni ise refe, emi ti we awenu, mo ti we ha eku: ara gini ni tokonrin.Irete-Di.

58. Ara-nla* nsOlofin, ekure dasigba babalawo ni bi a pe kOlofin ma ku, ki a yara mu akpra-erii re pkon- rin Ip ibp Iroko-Olojudo. A de ile a wi fun Olpfin pe aicpbi pmp re pkpnrin Iebp mu. Olpfin*. .^ ni o dara, on ha le tori pmpkansoso ku bi? Idi-Kanran.

46

* A ra-nia ni oruko ti a mpe aisan.

A kpra eru re ni Olpfin ran Ip igbp ebp wa Ipdp babalaw o; babalaw o ko mp eru na, o kan yan pbp sa bi o ti wa. A kpra-eru na dake, o pa a m pra, ugbpn nigbati o de ile, o jisp pe akpbi-pm p Olpfin ni ebp mu. ly a pm p na ko si nile, ki o to de li a ti fi igi ha pm p rb li enu, a si ti nfa a Ip idi Iroko-O lojudo Ip ifi sebp. lya re de, o gbp, o si fi itara nla sare !p spdp babalawo ti o yan ebp na, o ni, G bp, Reremide pm p mi abilagba OlpfinIo yan Iebp?

Babalawo ni H a! akpra-pru Olpfin ni m o yan ; nigbawo Iebp di ti pm p Olpfin? Beni iya yi si kan , o f ori le pna idi Iroko Olojudo, o nkprin bayi bi o ti nsare Ip:

Reremide pm p mi duro de mi o, Rerem ide:A m aa m pm p ibp Roko O lojudo o, Rerernide:Fru la m a m u bp R oko Olojudo o, Rerem ide: ,Reremide plpgbara owo-idi o Rerem ide:Reremide oli-seseki ikan o, Rerem ide: .A m aa nipm p ibp Roko Olojudo o, Rerem ide: IReremide pm p mi duro de mi o, Rerem ide.

Oke meje ati petelp meje ni a idajpka ki a to ide im uroko O lojudo; iya yi wa lori oke keje nigbati ori nwpn fa pm p re yi idi iroko na ka, nwure i gbogbo iba ti nwpn imaa se fun iroko na. Iya na tubp sare o ba wpn bi nwpn ti nfe pa a, o ko tirp o ro fun wpn pe ki ise pm p on ni ebp mu, |

47

59. Ma yun oko ma yodo li a da fun Elesiye* pwo, a bii fun gbogbo obakan pelu re, a ni baba won gba agbo kookan lowo won titi ojp meje, sugbpn ki nwpn yara mu emp kppkan wa ijeje agbo bi nwpn yio ba yoko yodo titi pjp meje.Ele?iye nikan li o rii ninu gbogbo wpn.Oturarodemi.

o n ,' O fiA ./'-e^ crv t 60. Bi pmpde kekere ba nsowo ogboju, bi o ba ko ogbo

Oju ,awpn alaigbpran ti iwipe, ko si enit o le mu wpn. Eetiri? Enyin ko mp pe ajepe aiye ko si fun pmp ti nna ogbo awo, atelepe ko wa f awpn ti nna agba isegun; pmp ti nna agba alufa nibiti o gbe nkirun, iku ara re li o nwa; warawara ma ni iku idin, warawara. Ika-Di.

bikose akora-eru Qlpfin. Beni nwpn tu pm p sile pe ki o m a ba iya re Ip sile: pm p s u ka wpn ori, o ni, o bp, on ko tun le fi oju kan baba on m o lai. N i iya re kunip ti o mbp e, bpni pm p yi pojuda biri, o gbpn apa mcjeji pipi, o di piye agbe o si fo piriri sori iroko na o nke wipe, Q ran ti ba mi fi se mi lu ko ko ko ko . A tijp na ni agbe ti nke bee.

* Itan yi wipe Elesiyp nikan lo fpran baba re tinutinu lati kekere re wa, on lo si jpsin ju fun baba re nigba aiye r6. N igbati baba ku, awpn egbpn rp jogun ohunkohun ti pwp wpn ba, nwpn ko m u ohunkohim fun Elesiy? ti o jp aburo Iphin wpn. O wa di pjp ti nwpn da Ifa baba wpn, ti a ri O turaori-Ogbe (ti awpn awo a m a pe ni O turaro-dem i nigbati o ba fp ire o\yo), avypn babalaw o pasp pe ki gbogbo pm p-inu b a te yi mase Ip ibikibi titi pjp meje, pniti yio ba Ip, ki o m u eku pmp kan wa ijpjp agbo fun baba re ki o to ilp, awpn iyokun ti o se agba, nwpn gbp, nwpn ni tani ki o duro sile pjp meje, nibo ni ki awpn ti ri agbo nigbati awpn ko ba jad e Ip sip? N igbati baba n a wa li aiye, kini awpn ri gba Ipwp rp ti o fi m bere agbo kppkan Ipwp wpn? Bppni olukuluku wpn binu Ip pna oko ati pna owo wpn. ugbpn Elesiyp nikan ko kuro n inu ile, o ni, bi on ko tilp ri agbo, on o m aa wa em p kiri ninu pgba phinkule baba on. O sisp titi Ipjp mpfa ko ri ohunkohun. Lpjp keje, bi o ti ngbe iho pmp kan ni pmp sa jade Ip iwp iho kekere kaii li pba ile iya Elesiyp. Om p yi dahun, o ni, ibiti o wu ki pmp kansoso ti on ri yi w(>, on yio ba a wp p, bppni o bprp si iho na igbp, titi ilp fi su iho yi nip titi, Elesiyp tan ina, o si ngbp iho yi Ip. Lojiji ni o wa ja si aja ilp ram uram u kan ti o kun fun owo, asp, ilpke oniruuru, li a ti nfi pam p sibp lati aiyebaiye, o si bprp si iko o dipdie sinu ile iya rp, bpp lo se di plprp si, ti gbogbo awpn pgbpn re pada wa fi ori fun u, nigbati nwpn nri pe ohun agba gbogbo wa Ipwp rS. K o to pdun, ko to osu Iphin eyi, ni gbogbo ilu peropp, ti nwpn si wa m u u le oye baba re.

61. A san pa otun sehin, kasan gan a; a ju tosin bin, ejirin fa a; a jii firi pe a o ja ona, a fi ese ko, omodmriti fo san-lo fiiri sinu igbo; a here giri pe a o kunle ese, a fi enu gbiin pta, gbogbo ehin tan li enu: ada a fun adiiwahii ti mbe larin ota.

48

baba re ko re ko feran re. awon ore imule mba o v/pnOku, eniti mba o gbe nu ile ko fe~tire: S ^ nara baba ti o ni nrankiin iku, awpn imule re gbe pfin sile, alabagbele pojubo okiin lati pa-ni: bi o ba ko sinu pfin, o ko ni itun aiye wa mp lailai: a da a fun afpigbp, ti ifpwp ajawiri bomi mu.Ovvpnri-Wori.

62. Orofin nspmp Odudua, Orofe nspmp Odudua; awpn mejeji ni imaa duro ti baba wpn nile-pdun lode Ife Ooyelagbo. O di ijp ti pdun jp, ti Odudua ndaro airi ohun e pdun leti wpn, nwpn bp sigbo, a wa wpn titi a ko ri wpn. Odudua ni on ko spdun bi on ko ri wpn, gbogbo ilu daamu. Nigbati idaamu pp, awpn pmp mejeji na wa seti ile, nwpn si ngbp bi gbogbo ero- pna ti ndaro wpn I