1. hracata Ynelik Pazar Aratrmalarnda nternet Kullanm 1

2. 2 3. indekiler * hracata ynelik pazar aratrmalarnn olmazsa olmazlar 1 - rnlerinizi tanmlayn a. rnleriniz ve faaliyetlerinizin snflandrmasn renin b. rnlerinizi tanmlayan anahtar kelimeleri belirleyin, arama olanaklarndan faydalann. 2 n deerlendirme yaparak olas hedef pazarlarnz belirleyin * ITC Trademap ile hedef lke analizi 3 Deerlendirme ve hedef pazar seimi a. lke profilleri b. Gmrk vergi oranlar, kotalar ve d ticaret prosedrleri c. Dviz kurlar d. Fuarlar 4 Sektr bilgileri 5 - Olas mteriler a. Arama motorlar b. Blgesel veya dikey arama motorlar ve firma rehberleri c. lgili kurum ve kurulularla irtibat * Avrupa Birliine ynelik Pazar Aratrmalarnzda AYM hizmetlerinden faydalann * Avrupa letmeler A Enterprise Europe Network Nedir? 3 4. hracata ynelik pazar aratrmalarnn olmazsa olmazlar Pazar aratrmas, bir firmann rnn doru pazar ve mteriye ulatrmak iin izleyecei ilk admdr. Etkin bir pazarlama yapmak isteyen firmalarn rnlerinin doru kitleye ulatndan emin olmak, rnlerinin pazardaki konumlandrlmasnn ve fiyatlandrmann ne kadar isabetli olduunu kontrol etmek iin hem mevcut hem de hedef pazarlarda srekli pazar aratrmas yapmas gerekmektedir. Bu yayn pazarlama faaliyetlerinde pazar aratrmas yapmann ne kadar nemli olduunun altn izmek ve ihracata ynelik masa ba aratrmalarnn eitli aamalar kapsamnda faydal olabilecek internet kaynaklarna eriim iin baz neriler sunmak amacyla hazrlanmtr. Pazar bilgilerinizi belli aralklarla gncelleyin. Sat yapan bir firmann sahip olduu pazar bilgilerini mutlaka belirli aralklarla gncellemesi ok nemlidir. rnlerin kar karya kald koullar hakkndaki gelimelerin belli aralklarla kontrol edilmesi, derlenen bilgilerin kada dklmesi etkin pazarlama faaliyetleri asndan ok doru bir alkanlktr. Bu alkanlk piyasann daha iyi tannmasna izin verecei gibi gelecein daha etkin bir ekilde ngrlmesine, gelien koullara daha hzl bir ekilde uyum salanmasna ve rakiplerden bir adm nde olunmasna yardmc olacaktr. Edindiiniz bilgilerin kalitesine dikkat edin. Pazar aratrmas yaparken bir firmann ulat bilgiler ok eitlidir. Bilgi kalitesi asndan bunlar iki temel grupta toplamak mmkndr. En kaliteli ve en deerli bilgi ilk elden alnan veya zel sipari zerine edinilen, firma iin zel olarak hazrlanan ve derlenen birincil bilgilerdir. rnein, bir firma yetkilisinin hedef pazarn bulunduu lkeye gnderilerek piyasada aratrma yapmas firmann birincil bilgiler edinmesini salayacaktr. Doal olarak, bu tr bilgileri edinmenin maliyeti daha yksek olmaktadr. Basl, kamuya ak veya herhangi benzer kaynaklardan elde edilen ve ikincil bilgi adyla anlan verilere ulamak ok daha kolaydr. Herhangi bir ikincil kaynaktan elde edilen ve vereceiniz kararlarda etkili olacak kadar nemli bilgilerin mutlaka bir sonraki aamada test edilmesi, ilk elden temin edilecek bilgilerle gvenirliinin teyit edilmesi nemlidir. kincil bilgilere ulamak iin genellikle daha az zaman ve maliyet gerekirken, daha gvenilir veya daha uzmanlam bilgilere hzl bir ekilde ulamak kayda deer bedeller gerektirmektedir. Dolaysyla, firma iin hangi durumlarda hangi kaynaklardan faydalanlmasnn uygun olaca ve hangi alanlarda bedel denmesinin veya aratrmalarn dorudan kendisinin gerekletirmesinin gerektii firma yetkilileri tarafndan dikkatle deerlendirilmelidir. Pazar aratrmalarnza bte ayrn. Kulaktan dolma, cretsiz ve genel bilgiler ieren kaynaklardan elde edilen ikincil bilgiler faydal olsa da bazen nemli bilgilere zamannda ulamak iin uzmanlam aratrma irketlerinden faydalanmak ve bunun iin belli hizmet bedellerinin denmesi gerekebilmektedir. Her ne kadar bunlara ilikin maliyetler ilk bakta yksek grnse de verileri ilk elden edinmek iin yaplacak harcamalardan ok daha dk meblalarn sz konusu olduunu gz ard etmemek gerekir. Devlet tarafndan Pazar aratrmas ve Pazarlama Destei kapsamnda bu tr harcamalarn belli bir oranda destekleniyor olmas bu kaynaklardan alnacak hizmet almn daha da cazip klmaktadr. 4 5. Pazar aratrmas faaliyetlerine yatrm gzyle bakn. Firmanz iin hayati olan bilgilerin hangileri olduunu tespit etmeniz, bunlar iin demeye hazr olduunuz bedeli saptamanz ve yaplan bu deerlendirme sonucunda pazar aratrmas iin uygun bir bte ayrmanz gerekmektedir. Pazar aratrmalarnzda devlet desteklerinden faydalann hracata ynelen firmalarn Pazar aratrmas ve pazarlama faaliyetlerinin getirdii yk hafifletmek, ihracat faaliyetlerinde olmazsa olmaz bir bilgi edinme ve pazarlama kanal olarak ne kan internetin kullanmn tevik etmek zere devletin sunduu hizmetler ve mali destekler bulunmaktadr. DTM hracat Gelitirme ve Etd Merkezi (GEME) tarafndan yrtlen Pazar Aratrmas ve Pazarlama Destei bu yaynda ad geen birok kayna kapsamakta olup pazar aratrmas btenizi rahatlatacak nitelikte bir destektir. Pazar Aratrmas ve Pazarlama Destei (2006/6): lkemizde uygulanan ihracatta devlet yardmlar kapsamnda GEMEnin uygulaycs olduu Pazar Aratrmas ve Pazarlama Desteinden faydalanarak, stlendiiniz pazar aratrmas maliyetlerinin bir blmn geri almanz mmkndr. Pazar Aratrmas ve Pazarlama Destei Hakkndaki 2006/6 sayl Tebli'in desteklenecek faaliyetler blmnde belirtildii gibi 4 farkl faaliyet destek kapsamndadr. Bu balamda irketler ve/veya sektrel d ticaret irketlerine ait; 1. rnleri ve/veya sektrleriyle ilgili olarak gerekletirilen pazar aratrmas projeleri, 2. Yurtdna ynelik pazarlama stratejileri ve eylem planlarnn oluturulabilmesi amacyla D Ticaret Mstearlnca uygun grlen pazar aratrmas hizmeti veren kurum ve/veya kurululardan satn alacaklar pazar aratrmas raporlar ve istatistikler, 3. D Ticaret Mstearl tarafndan koordine edilen ve tek bir sektr baznda gerekletirilen sektrel nitelikli ticaret heyeti programlarna itirak, 4. rnlerinin yurtdna ynelik olarak elektronik ortamda pazarlanabilmesi amacyla D Ticaret Mstearlnca uygun grlen ve nihai tketiciye ynelik olmayan e-ticaret sitelerine yelik giderleri desteklenmektedir. GEME'den n onay alm e-ticaret siteleri listesine, GEME internet sitesinden ulamak mmkndr (www.igeme.org.tr). Marmara ve Ege Blgesi'nde yerleik firmalar, Pazar Aratrmas ve Pazarlama Destei bavurularn dorudan GEME Marmara Blge ve Ege Blge Mdrlne yapabilmektedirler. Kaynak/daha fazla bilgi iin: www.igeme.org.tr/devYar/index.cfm 5 6. Pazar Aratrmalarnda internet kullanm Pazar aratrmalarnzda internetten maksimum fayda salayn. Eldeki bilgileri tazelemek isteyen firma yetkililerinin ilk ii kukusuz masa ba aratrmas yapmak olacaktr. Masa ba aratrmalar, temel verilerin ve zellikle ikincil bilgilerin toplanmasna ynelik en hzl aratrma yntemidir. Bunun sebebi, gnmzde artk masa ba pazar aratrmalarn eskisine nazaran son derece etkin klan ve neredeyse sonsuz bir bilgi deryasna eriim salayan bir platformun mevcut olmasdr: nternet. nternet artk masamzdan kalkmadan saysz bilgi ve belgeye ulamamza olanak veren vazgeilmez bir mecradr. Uygun bir bte ve ikincil bilgileri test etmeye ynelik pheci bir yaklam ile beraber internetin etkin kullanm, pazarlama faaliyetlerine byk katk salamaktadr. nternet aadaki ekilde ad geen, pazar aratrmalarnn ounda aranan bilgi eitlerine ilikin birok faydal veriye eriim salamaktadr. Artk aratrmacy ou zaman zorlayan nde gelen unsur bilgi eksikliinden ok olas kaynaklarn bolluu ve bunlar arasnda bir seim yapmann zorluu olmaktadr. Pazar aratrmalarnda aranan bilgi tr rnekleri 6 7. Her firmann ve her aratrmacnn ihtiyalarna hizmet edecek internet kaynaklar farkl olsa da aada internet araclyla yaplacak aratrmalarda kullanlabilecek evrimii ara ve adreslerden baz rnekler ve internetin ihracata ynelik aratrmalarnda daha etkin kullanmna ynelik ipular nerilmektedir. Aada ad geen birok internet kayna, GEMEnin internet sitesine (www.igeme.gov.tr) cretsiz ye olunarak eriilmesi mmkn olan Ticari Bilgi Kaynaklar Rehberinde listelenen 1.100 benzer kaynak arasnda yer almaktadr. Bu siteler aratrmalarnzda faydal birer balang noktas olarak ne kmaktadr. 1 - rnlerinizi tanmlayn rnleriniz ve faaliyetlerinizin snflandrmasn renin Dnya apnda retilen rn trleri ve eitli kurulularn srdrd faaliyetlerin says neredeyse sonsuzdur ve ne yazk ki belli bir rn veya faaliyeti yeterince net ve standart bir ekilde tanmlamak her zaman yeterli olamamaktadr. Belli rnler veya firmalar hakknda veri toplayan ve takip eden istatistik kurumlar, gmrk ilemlerini gerekletiren kurumlar ve rn-firma veritabanlar gelitiren eitli kurulular bu soruna zm getirmek amacyla rnleri snflandrma yoluna gitmi; faaliyetlerin, rn grubu ve eitlerinin standart bir ekilde tanmlanmasna izin veren eitli rn kod cetvelleri gelitirmitir. Herne kadar bu tarz snflandrma yntemleri ok eitli olsa da, uluslararas alanda kullanlan baz standart kod cetvelleri bulunmaktadr. rnein, faaliyetlerin snflandrlmas iin Kanada, Meksika ve ABDnde NAICS faaliyet kodu, Birlemi Milletler tarafndan tutulan istatistiklerde ISIC kodlamas kullanlmaktadr. D ticaret alannda kullanlan temel snflandrmalar arasnda SITC (Standart Uluslararas Ticaret snflamas), HS (Dnya Gmrk Organizasyonu snflandrmas), AB lkelerinin d ticaret verilerinin toplanmas amac ile kullanlan CN kodlamas ve bu snflandrmaya sadk kalnarak ve 4 basamak ekleyerek gelitirilen ulusal GTP (Gmrk Tarife statistik Pozisyonu) bulunmaktadr. Yabanc ierikli site ve evrimii aralarda HS kodunun belirtilmesi gerektii yerlerde rnlerinizin GTP kodunu kullanmanz istenecektir. D ticaret ile yakn ilgisi bulunmas sebebiyle bu alandaki kaynaklarn bir ou, HS veya Gmrk Tarife statistik Pozisyonunu (GTP) kodlamasn temel almaktadr ve rnlerinizle ilgili d ticaret verilerine ulamak iin bu kodlar bilmeniz gerekecektir. Firmanzn halihazrda ihracat yapyor olmas durumunda rnlerinize ilikin GTP kodlarn firmanzn hizmet ald gmrk mavirinden edinmeniz mmkndr. GTP numarasn renmek iin kullanlabilecek dier kaynaklar arasnda TKin, T.C. Babakanlk Gmrk Mstearlnn ve GEMEnin internet siteleri bulunmaktadr (www.igeme.gov.tr/KKS/ GTIP/index.cfm?sec=reh). GTP ve NACE kodlarnn tamamn edinmek iin TK Snflama Sunucusunu kullanabilir, GTP ve dier 7 8. kodlar arasnda dnm yapmak iin buradaki uygulamalardan faydalanabilirsiniz (tuikapp.tuik.gov.tr/DIESS/). Avrupa Birlii kaynakl veritabanlarndaki bilgiler NACE faaliyet kodlarna gre snflandrlmtr. Aratrmalarnz esnasnda firmanzn ve hedef kitleniz kapsamndaki olas firmalarn faaliyet kodlarn da nceden belirlemi olmanz size vakit kazandracaktr. NACE faaliyet kodlarnn listesi TK Snflama Sunucusundan edinilebilmekte, (ec.europa.eu/comm/competition/mergers/ cases/index/ nace_all.html) adresinden veya Trke olarak (tinyurl.com/abm-nace-tr) adresinden elde edilebilmektedir. rnlerinizi tanmlayan anahtar kelimeleri belirleyin, arama olanaklarndan faydalann. Arama motorlar. Aratrmann ilk aamasnda son derece faydal olan arama motorlar, doru bir ekilde kullanldklar zaman aranan bilgilere ulamak iin olduka etkin aralardr. Arama motorlarnn ounun gelimi arama seeneklerine sahip olmas aratrmalarn daha hzl yaplmasna olanak salamaktadr. Baz arama motorlar internet genelinde arama yaplmasn mmkn klar (rn.: Google (www.google.com.tr), Yahoo! (www.yahoo.com), Gigablast (gigablast.com), AllTheWeb (www.alltheweb.com), Cuil (www.cuil.com), Alta Vista (www.altavista.com), Ask (www.ask.com), Lycos (www.lycos.com)). Dier yandan belli konulara veya belli bir corafyaya odaklanan arama motorlar da mevcuttur. Search Engine Guide sitesinde eitli kategorilere ayrlm birok arama motorunun yer ald kapsaml bir rehber bulunmaktadr (www.searchengineguide.com/ searchengines.html). Bu rehberden blgesel ve konu odakl arama motorlarna erimek mmkndr ve ticarete ynelik ksmnda birok sektr, firma, rn baznda arama yaplabilen siteler listelenmektedir. Anahtar kelimeler. nternette yaplan aramalarn ounda anahtar kelimeler kullanlmaktadr. Google veya Yahoo! gibi arama motorlar, eitli firma veya rn veritabanlar ve e-ticaret siteleri vb. internet platformlarnda rn veya alclarnzla ilgili bilgilere ulamak iin kelime bazl arama aralarndan faydalanabilirsiniz. Dolaysyla rnlerinizi ve olas mterilerinizi tanmlayan kelimelerin eanlamllarn ieren bir liste hazrlamanz faydal olacaktr. nternette bulunan kaynaklarn birounun ngilizce olmas sebebiyle rnlerinizin ngilizce tanmn, hatta aratrmalarnzn daha ileri aamalarnda hedeflediiniz pazarlarda kullanlan dillerdeki karln renmeniz de faydal olacaktr. Bu aamada sektrnz ve rnleriniz ile ilgili terminolojiyi iyi bilen bir uzmandan destek almanz doru anahtar kelimeleri belirlemenize yardmc olacaktr. 2 n deerlendirme yaparak olas hedef pazarlarnz belirleyin Hedef pazarlarnz belirlemek iin rnlerinize ynelik en ok talebin hangi lkelerde bulunduunu tespit etmeniz nemlidir. Firma stratejiniz kapsamnda, rnlerinize ynelik talebin artt, pazar hacminin yeterince byk olduu pazarlara ynelmek istediinizde, ilk olarak rnlerinizin ait olduu rn grubunu etkileyen makroekonomik eilimleri bilmek, hangi pazarlarda talebin arttn ve zellikle Trkiyenin daha gl olduunu tespit etmek iin d ticaret istatistiklerinin incelenmesi iyi bir balang olacaktr. 8 9. Trkiyenin d ticaret verilerini GTP kodlamas baznda TK, GEME veya bal bulunduunuz ihracat birliinden temin etmeniz mmkndr. Trkiyenin d ticaret verilerinin yan sra dier lkelere dair ticaret bilgilerine ve istatistiki verilere ulamak iin nemli bir kaynak, Global Trade Atlas (www.gtis.com/gta) veri tabandr. nternetten eriilebilen ancak cretli bir kaynak olan bu uygulama, GEME ktphanesinde firmalarn kullanmna aktr. Dier yandan, Birlemi Milletler Ticaret statistikleri Veritaban (UN Comtrade comtrade.un.org), barndrd ticaret verilerine cretsiz eriim salamaktadr. Bu aamada, Avrupa Birlii, Dnya Ticaret rgt, OECD ve dier uluslararas rgtlerin yaynlad ve internet zerinden eriim salad verilerden de faydalanmak mmkndr. Genel bilgi ve istatistik araylar kapsamnda yararlanlabilecek uluslararas kurumlarn resmi sitelerinden baz faydal rnekler unlardr: Avrupa Birlii: europa.eu.int EUROSTAT: ec.europa.eu/eurostat AB hracat Yardm sayfas: export-help.cec.eu.int/ Dnya Ticaret rgt (www.wto.org) Dnya Bankas: www.wb.org ; rru.worldbank.org (yatrm, i yapma, yasal engeller vd.), www.doingbusiness.org Birlemi Milletler: www.un.org Birlemi Milletler - statistikler: unstats.un.org/unsd/default.htm APEC (Asya Pasifik Economik birlii Kurumu): www.apec.org COMESA- (Dou ve Bat Afrika Ortak Pazar, 20 lke): www.comesa.int Dnya Tarm rgt: www.fao.org Uluslararas Ticaret Merkezi-ITC: (www.intracen.org) UNCTAD: www.unctad.org OECD: www.oecd.org lkeler ve rnler asndan ticaret analizlerinde faydal bir dier ara ise Dnya Ticaret Merkezinin Interactive Trademap uygulamasdr (www.trademap.org). Anlalr ve sade bir arayze sahip ngilizce ierikli bir ara olan Trademap, GTP kodu baznda rnlerin dnya piyasalarndaki arz-talep dengesi, talebin youn olduu lkeler, hangi pazarlarda talebin artmakta olduu gibi stratejik ngrleri oluturmanza yardmc olacak verilere hzl eriim salamaktadr. 2008 ylnn bandan bu yana cretsiz eriim olana salayan Interactive Trademap sitesine sadece kayt olarak uygulamadan faydalanmanz mmkndr. 9 10. ITC Trademap ile hedef lke analizi Dnya Ticaret Merkezinin ITC Trademap uygulamas rnnzn ihracatmzdaki yerini, ilgilenilen rn iin dnya piyasalarndaki talep durumunu ve hedeflenen pazarlarda hangi lkelerden alm yapldn hzl bir ekilde analiz etmenize yardmc olabilecek nitelikte bir aratr. Trademap veritaban, kaytl lkelerin gmrk idareleri tarafndan beyan edilen ticaret verilerini temel almaktadr. rnein belli bir trdeki ayakkablar (GTP kod: 640399) svee pazarlamay dnen bir firmann, Trademap aracn aadaki ekilde kullanmas mmkndr. 1 www.trademap.org adresinden Trademapa cretsiz ye olup siteye giri yapldnda alan ekranda bulunan ilk kutucua GTP kodu girilir. kinci kutucua lkenin (Trkiye) ad girilir, yukarda bulunan Exports seenei seilir ve Trade Indicators butonuna tklanr. 2 Yeni sayfa yklendiinde nceki ekranda belirtilen ve benzer GTP kodlarndaki rnlere ilikin ticaret ak bilgilerinin zetlendii bir tablo sunulmaktadr. Bu ekranda Trkiyeden ihra edilen ve sz konusu GTP kaleminde bulunan rnn balca ihra pazarlar, rnn konumu ve ilgili trendler hakknda nemli bilgiler verilmektedir. 10 11. 3 Trademap, yukardaki tabloda sz konusu olan verilerin resmini ekmenizi salayan aralara sahiptir. Ekranda tablonun sol st kesinde bulunan Graph sekmesine tklandnda Bubble Map ad verilen grafik almaktadr. Sekmelerin altnda alan kutudaki seili seenek Bubble graph on prospect for market diversification olmaldr. Bu ekran Trkiyenin bu rn kalemine ilikin pazarlarnn fotorafn ekmektedir. Aadaki grafik incelendiinde yatay eksenin Trkiyenin (bu kalemdeki) ihracatnda partner lkenin % pay, dikey eksende ise partner lkenin (bu kalemdeki) ithalatnn yllk byme oran gsterilmektedir. 11 12. Buna gre, yukarda rnei bulunan ekilden 2007 yl iin aadaki sonulara varmak mmkndr: - ekildeki dairelerin konumuna bakldnda, bir daire ne kadar yukardaysa sz konusu lkedeki pazar o kadar hzl bymektedir. Dikey eksende sfr noktasnn altnda bulunan lkelerde pazarda daralma yaanmaktadr. Bu rnekte en hzl byyen pazarlar arasnda Rusya Federasyonu, Romanya, Bulgaristan ve Slovakyann bulunduu grlmektedir. - Bir daire ne kadar sada gsteriliyorsa, temsil ettii lkedeki pazarn Trk ihracatndaki nemi o kadar byktr. Buna gre Trkiyenin bu kalemde en nemli ihra pazarlar arasnda ngiltere, Romanya, Yunanistan, Hollanda, Rusya Federasyonu ve Bulgaristan bulunmaktadr. - Trkiyenin bu kalemde yapt ihracattaki bymenin, sz konusu lkeye tm dnyadan yaplan ihracatnn daha az byd lkeler sar olarak gsterilmektedir (Fransa, Rusya Federasyonu, srail, Slovakya). Bu lkeler, Trkiyenin pazar paynn dier lkelere nazaran dt lkelerdir. - Trkiyenin bu kalemde yapt ihracattaki bymenin, sz konusu lkeye tm dnyadan yaplan ihracattan daha hzl byd lkeler mavi olarak gsterilmektedir (ngiltere, Romanya, Bulgaristan, spanya, talya). Bu lkeler, Trkiyenin pazar payn dier rakip lkelere gre daha hzl artrd pazarlardr. - lkeleri ifade eden dairelerin bykl, bu kalemdeki greceli pazar bykln ifade etmektedir. Bu rnekte en byk pazarlar ABD, Almanya, ngiltere ve talyadr. rnekteki sonulara gre Trkiyenin bu rndeki ihracatnda nemli paya sahip lkeler arasnda: - Romanya, Bulgaristan ve ngiltere Trkiyenin dier rakiplerine nazaran pazar payn daha hzl artrd byyen pazarlar olarak ne kmaktadr. - Rusya Federasyonu, Yunanistan ve Hollanda son yllarda gelien, ancak Trkiyeden yaplan ihracatn dier lkelerden yaplan ihracata nazaran daha yava artt lkelerdir. Dier lkelere bakldnda ise: - Hzl byyen ancak Trkiyenin daha az ihracat yapt pazarlar arasnda Slovakya, spanya, talya ve Polonya gibi lkelerin bulunduu ve bunlarn arasnda zellikle spanya ve talyaya Trkiyeden yaplan ihracatn rakiplere oranla hzl bir byme gsterdii gzlemlenmektedir. - Bu veriler zellikle Romanya ve Bulgaristann hzla bymeye devam eden pazarlar olarak cazip olabileceine iaret etmektedir. Rusya Federasyonu ve Hollandann da benzer ekilde cazip pazarlar olduklar ancak bu lkelerde Trk rnlerinin 2007 ylnda ciddi bir rekabete maruz kald pazarlar olduu grlmektedir. Doal olarak bu verilerden yola karak edinilen bu ngrnn baka kaynaklardan teyit edilmesi ve mevcut durumun nedenleri hakknda aratrma yaplmas ok nemlidir. Hedef lke seimi esnasnda rekabetin hangi lkelerden kaynaklandn ve nde giden rakiplerin bu pazarlarda hangi avantajlara sahip olduunu anlamaya alarak bu avantajlar firmanzn hangi oranda salayp salayamayacan deerlendirmeniz gerekecektir. rnein, Romanya pazarn Trademap araclyla incelemek iin karlama ekrannda imports seeneini tkladktan sonra rn kodunu ve lke kutucuunda Romanyay (Romania) seerek alan yeni ekranda Graph sekmesi tklandnda aadaki grafik grntlenecektir: 12 13. Yeni ekilde beliren dairelerin ap, sz konusu lkenin dnya ihracat pazarndaki bykln gstermektedir. Her lke dairesi iin mavi renk ihracatn dier lkelerin ortalamasndan daha hzl artm olduunu, sar kreler ise ihracat artnn ortalamadan daha dk olduunu gstermektedir. Sz konusu grafikten anlald zere, Romanya ayakkab pazarnda Trkiyenin en byk rakiplerinin talya, Moldovya, Almanya ve in olduu, ancak Trkiyenin bu pazarda 3. srada yer ald grlmektedir. Trk rnlerinin Romanya pazarndaki rekabet gcn incelemek iin sekmelerin altnda bulunan alr kutuda Bubble graph on Romania import growth vs. partner growth seeneine tklandnda yeni bir grafik alacaktr: 13 14. Yeni grafik Trk rnlerinin Romanya pazarnda 2003-2007 yllar arasndaki performans hakknda bilgiler iermektedir. Grafikte ihracatn Romanyaya daha hzl artrm lkeler Trkiyenin sanda bulunmaktadr. Bu lkeler (rn. Hollanda, Hindistan, Yunanistan vb.) Romanyada 2003-2007 yllar arasnda yldz ykselen lkelerdir. Ayn analizin olas hedef pazar olarak seilmesi dnlen her lke iin tekrar edilmesi, hem rakipler hem de pazarn zellikleri hakknda ngrler edinilmesini salayacaktadr. Ayn ekilde Rusya Federasyonu pazarndaki rekabete bakldnda en nemli rakiplerin in, talya, Vietnam ve Almanya olduu gzlemlenmektedir. Romanya ve Rusya Federasyonu grafikleri karlatrldnda (zellikle fiyat asndan avantajl olmas sebebiyle) in rnlerinin Rusya Federasyonunda 2007 ylnda daha baarl olduu, Romanyada ise talyan rnlerinin daha nemli bir paya sahip olduu grlmektedir. talya pazarna ilikin Table (tablo) sekmesindeki veriler de bu gzlemi destekler niteliktedir: tabloda talyadan ithal edilen rnlerin 2007 ylnda ton bana ortalama fiyatnn 19,912 ABD Dolar, inden ithal edilen rnleri iinse bu rakamn 4,807 ABD Dolar olduu grlmektedir. Ancak ikinci grafikler araclyla trendlere bakldnda 2003-2007 yllar arasnda Rusya Federasyonunda talyan rnlerine talebin ok daha hzl artm olduu anlalmaktadr. 14 15. ncelemeyi yapan firmann, kendi rnlerinin dier lkelerin ihra ettii rnlere gre hangi rekabet avantajlarna sahip olduunu, Trademap araclyla yaplan gzlemler nda hangi pazarda rekabet stnl salayabileceini anlamaya almas ve hedeflemesini buna gre tanmlamas gerekecektir. rnein, firmann rnleri talyan rnlerinin zelliklerine sahip, daha yksek fiyatla baarl tasarmlar raflara tayan rnler olmas durumunda Romanya pazarnn ksa vadede daha cazip olma olasl daha yksektir. Aksine, firmann fiyat zerinden rekabet eden rnlere sahip olmas durumunda ksa vadede Rusya Federasyonu bir nebze daha baarl satlara yol aacaktr. Doal olarak, ok faydal bir ara olan Trademapn veritabanna dahil olan lkelerin gmrkleri tarafndan beyan edilen verileri ieriyor olduunu, tm istatistiklerde olabilecei gibi verilerdeki olas eksikliklerin, eitli lkelerdeki uygulama farkllklarndan doan tutarszlklarn olabileceini gzard etmemek, bu uygulama araclyla oluacak gzlemlerin ve sebep-sonu ilikilerinin baka kaynaklarn aratrlmasyla teyit edilmesi ve tamamlanmas gerektiini unutmamak gerekir. Her ekilde, Trademaps araclyla incelenebilen tablo ve grafikler olas ihra pazarlar hakknda birok ngry annda gz nne sererek, ihra rnleriniz iin hedef lke seme aamasnda rnlerinizin hangi pazarda ne durumda olduunu, bu pazarlardaki rekabetin durumu hakknda burada sz edilen deerli bilgilere (ve daha fazlasna) hzl bir ekilde ulamanz salayacaktr. 3 Deerlendirme ve hedef pazar seimi Olas hedef pazarlarnzn hangileri olabileceini belirledikten sonra gelinen aamada semi olduunuz pazarlar hakknda daha detayl bilgilere ulaarak aratrmanz derinletirmeniz gerekecektir. Bu aamada pazarn genel bir deerlendirmesini yapmanz, pazardaki genel durum, makroekonomik koullar ve istikrar, sosyopolitik durum, kltrel unsurlar, corafi koullar gibi genel verilere dayanarak genel bir deerlendirmede bulunmanz faydal olacaktr. a. lke profilleri lkeler hakknda gncel bilgilerin aratrlmas iin kullanabileceiniz ana kaynak, birok faydal bilgi kaynan internet zerinden eriime sunan D Ticaret Mstearl olacaktr. Trkiyenin ticari ve diplomatik ilikide bulunduu lkelerin byk ounluunda ticaret mavirlii ofislerinden oluan geni bir yurtd tekilat bulunan Mstearlk, bu ofisler tarafndan ilk elden retilen gncel bilgileri Mavirlikler Web Sitesinde (www.musavirlikler.gov.tr) yaynlamaktadr. Her bir mavirliin bulunduu lke hakkndaki bilgileri, raporlar, faydal kaynak listelerini derleyerek yaynlad sitede ayrca ilgili ticaret mavirinin irtibat bilgileri de mevcuttur. Dier yandan, D Ticaret Mstearl tarafndan ynetilen GEMEnin internet sitesine ye olduunuz takdirde de birok detayl ve gncel lke raporuna ulamanz mmkn olacaktr. nternette, Trke dndaki dillerde de ok geni bilgiler mevcuttur. rnein, her lke iin genel bilgilerin bulunduu CIA World Factbook (www.odci.gov/cia/ publications/factbook/) sitesi veya aada sunulan dier siteler faydal birer balang noktas oluturan kaynaklardr. Dier yandan, Uluslararas Ticaret Birlikleri Federasyonunun (FITA) sitesinde (fita.org) blge ve lke baznda 15 16. genel bilgiler, pazara giri bilgileri, lke riski, i yapma yntemleri, vergiler vb. hakknda birok faydal bilgi bulunmaktadr. lke bilgileri aratrmalarnz kapsamnda faydalanabileceiniz baz rnek siteler yledir: GEME lke Profilleri: www.igeme.gov.tr D Ekonomik likiler Kurulu (DEK) lke ve kili likiler Raporlar: www.deik.org.tr DTM Pazar Giri Servisi: www.dtm.gov.tr/dtmpazaragiris/index.cfm Mavirlikler Web Sitesi: www.musavirlikler.gov.tr The Economist Intelligence Unit Country Reports: db.eiu.com FITA: www.fita.org/ GlobalEdge: globaledge.msu.edu/countryInsights/ ABD Tarm Bakanl: www.fas.usda.gov-faostat.fao.org/ ABD Ticaret Bakanl-Trade Information Center (TIC): www.ita.doc.gov, dataweb.usitc.gov/ The National Trade Data Bank: www.stat-usa.gov/tradtest.nsf Country Library of Tradeport (lke profilleri): www.tradeport.org/ts/ countries/index.html Eurasianet Orta Asya lke ve Pazar bilgileri: eurasianet.org Avrupa lkeleri hk. sektrel pazar bilgileri : www.cbi.nl Tradepartners: www.tradepartners.gov.uk Kanada kaynakl: www.strategis.ic.gc.ca, www.infoexport.gc.ca Avustralya Ticaret Komisyonu: www.austrade.gov.au/ svire thalat Tantm Program: www.sippo.ch Japonya: www.jetro.go.jp BDT lkeleri ve Rusya: www.itaiep.doc.gov/bisnis, www.bisnis.doc.gov in: www.stats.gov.cn, www.chinaonline.com, www.setc.gov.cn Aratrmanz ilerledike belirlenen lkelerdeki genel durumdan ziyade, ticari koullar hakknda daha ayrntl bilgiler ieren kaynaklara ynelmeniz gerekecektir. Bu tarz lke bilgilerine ulamak iin Trkiyede veya yurt dnda bulunan Ticaret ve Sanayi Odalar, devlet kurumlar, iadam dernekleri, ticaret tantm merkezleri, aratrma kurumlar, niversiteler gibi rapor ve eitli bilgiler reten kurumlara ait internet sitelerinden faydalanmanz nerilir. Bunlarn byk bir blmne Dnya Ticaret rgt tarafndan yaynlanan Ticaret Tantm Kurumlar ve Dier Ticaret Destei Kurumlar Rehberi (www.intracen.org/tpo) araclyla ulamanz mmkndr. Dnya apnda firmalarn d ticaret faaliyetlerine destek veren ve bilgi kayna olarak faydalanabileceiniz 1200 akn devlet kuruluu ve bakanlk, ticareti destekleme kurumu, ticaret odas ve ticarete ynelik birlik ve federasyon gibi uluslararas, ulusal ve blgesel kurumun irtibat bilgileri ve internet sitesi balantlar bulunmaktadr. b. Gmrk vergi oranlar, kotalar ve d ticaret prosedrleri nternet sayesinde ilgilendiiniz hedef lkelerde rnlerinize uygulanacak gmrk oranlarn masanzdan kalkmadan edinmeniz mmkndr: ABDnde uygulanan gmrk vergisi oranlarna ulamak iin ABD Uluslararas Ticaret Komisyonu sitesini (www.dataweb.usitc.gov) ziyaret edebilirsiniz, 16 17. Avrupa Birliinde uygulanan gmrk vergisi oranlar iin AB Pazara Giri Veritabanndan yararlanabilirsiniz (mkaccdb.eu.int). ABye ithalat ve ihracatta uygulanan gmrk tarifeleri ve d ticaret mevzuat ile ilgili bilgilere TARIC veritabanndan erimek mmkndr (ec.europa.eu/taxation_customs/ common/databases/taric/index_en.htm). Gelimekte olan lkelerden ABye yaplan ihracata destek vermek iin kurulan EU Helpdesk (exporthelp.europa.eu) sitesinde 3. lkelerden yaplan ithalatta ABnde uygulanan gmrk oranlarna ve ithalat prosedrlerine ilikin bilgilere GTP ve ihracat lke baznda ulamanz mmkndr. Asya-Pasifik lkelerinde uygulanan gmrk vergisi oranlarna Apectariff (www.apectariff.org) sitesinden eriebilir, Dnya Gmrk Kurumu (www.bitd.org) ve Uluslararas Gmrk Vergileri Ofisi sitelerinden faydalanabilirsiniz. Uluslararas Gmrk Organizasyonu (http://www.wcoomd.org/tariff/) sitesi birok lkenin gmrk ilemleri ile ilgili sayfalarna erimek iin pratik bir ara sunmaktadr. MendelOnline (www.mendel-online.eu) sitesinden belli bir yllk abonelik creti karlnda gmrk vergi oranlar, ithalat prosedrleri, mene kurallar ve ilgili gncel verilere ulamak mmkndr. Dnya Ticaret Merkezinin Market Access Map (www.macmap.org) arac, bir lkeden dierine yaplan ticarette geerli olan d ticaret rejimini HS (GTP) kodu baznda renmenize, herhangi iki lke arasnda geerli mene ve vergilendirme kurallarn tespit etmenize olanak vermektedir. c. Dviz kurlar lgilendiiniz lkelerin dviz kurlar konusunda bilgi edinmek iin de faydalanlacak birok kaynak bulunmaktadr. Doal olarak, dviz kurlar sz konusu olduunda lkemizde en sk bavurulan kaynak T.C. Merkez Bankas (TCMB) sitesidir. Merkez Bankasnn yaynlad gnlk kur bilgilerine www.tcmb.gov.tr/kurlar/today.html adresinden ulamak mmkndr. TCMBnn sitesinde ve yaynlanan verilerin aynsn daha sade bir ekilde sunan www.doviz.com sitesinde mevcut olmayan dviz kurlar konusunda fikir edinmek iin Yahoo! Dviz Dntrcs (finance.yahoo.com/ currency), Xe.com (www.xe.com /ucc) veya Oanda (www.oanda.com/convert/classic) adreslerinde bulunan aralara bavurmak mmkndr. Oanda sitesinde farkl dviz kurlarn takip etmenizi ve kyaslamanz iin eitli aralar da sunulmaktadr (www.oanda.com/channels/products/ products.html). 17 18. Aratrmalarnz esnasnda bilmediiniz yabanc dilde yaynlanm sayfalara rastlamanz olasdr. Tercme sitelerini kullanarak bilmediiniz ama yaygn bir dilde yayn yapan bir sitedeki bilgilerden faydalanmanz mmkn olacaktr. rnein ince bilmeseniz de ince veya Rusa bir sayfada yazanlarn ngilizce veya bildiiniz baka bir yaygn dildeki evirisi sayesinde anlam konusunda bir fikriniz olabilecektir. evrimii eviri aralar arasnda otomatik metin veya internet sitesi evirisi sunan faydal sitelere aadaki siteler rnek olarak verilebilir: Google Translate (translate.google.com/translate_t), Windows Live Translator (www.windowslivetranslator.com) Babelfish (babelfish.yahoo.com), FreeTranslation (www.freetranslation.com), Promt Translator (www.online-translator.com/text_Translation.aspx), World Lingo (www.worldlingo.com/en/products_services/ worldlingo_translator.html) ngilizce-Trke kelime evirisi konusunda tannm bir site olan Zargan (www.zargan.com) da faydal siteler arasnda yer almaktadr. evrimii tercme aralar yaynlanan bilgiler hakknda fikir edinme asndan faydal olsa da bu sitelerce yaplan tercmelerin otomatik olduu ve yaplan evirilerde anlam kaymalar ve eviri hatalarnn olabilecei gz ard edilmemelidir. d. Fuarlar lgilendiiniz pazara salam adm atmak, bilgi edinmek ve olas ibirlii partnerleriyle tanmak iin uygun ortam yaratan fuarlar ihracatlar iin nemli aralardr. nternet, hedeflediiniz pazarlardaki fuarlar hakknda bilgi edinmek iin faydalanabileceiniz veritabanlarn barndrmaktadr. Laman Fuarclk Derneinin internet sitesi Auma Messen zerinde lke ve fuar tipine gre arama yapmak mmkndr (www.auma- messen.de/_pages/MesenWeltweit/MesenWeltweit.aspx?sprache= e). Ayn ekilde, Expodatabase (www.expodatabase.com) sitesinde tm dnyada faaliyet gsteren fuar organizasyon irketlerinin bilgilerine ulamak ve planlanan fuarlar sektr ve lke baznda listelemek mmkndr. Dnya apnda 8,000 fuarn bilgisini ieren Expocentral (expocentral.com) ve Trkiye odakl olup birok yurtd fuarn da ieren Fuarplus (www.fuarplus.com) dier faydal siteler arasnda yer almaktadr. 4 Sektr bilgileri Yukarda sz konusu olan rnek sitelerin birounda sektr baznda bilgi, rapor ve istatistiklere rastlamak mmkndr. Ancak zellikle internet zerinden cretsiz bir ekilde ulalabilen bu tr bilgiler ou zaman yeterince gncel veya yeterince detayl olmayabilmektedir. 18 19. Nitelikli bilgilere erimek iin temel faaliyeti retim olan ortalama bir firmann sahip olamayaca bilgi kaynaklarna sahip kurum veya danmanlardan faydalanlmas yararl olacaktr. nternet, pazar aratrmas alannda uzmanlam ve tannm birok danmanlk firmas hakknda bilgi edinmenize ve firmanzn ihtiyalarna en doru cevap verebilecek firmay tespit etmenize yardmc olacaktr. Doal olarak, deerli bilgilere erimek iin cret denmesi sz konusudur. Ancak denecek bedel ou zaman oluturulan doru ve etkin sat stratejilerinin firmaya salad getirinin yannda nemsiz olacaktr. Sektrel pazar bilgileri aratrmalarnz kapsamnda faydalanabileceiniz tannm, uzman kurulularn sitelerinden baz rnekler: ACNielsen Trends and Insights: www.acnielsen.com Arab Net: www.arab.net Datamonitor: www.datamonitor.com, productscan.com Dun & Bradstreet (Profiles): www.dnb.com.tr Economist Intelligence Unit: db.eiu.com Euromonitor GMID: www.euromonitor.com Frost & Sullivan: www.frost.com GfK, Growth from knowledge: www.gfk.com CMAI Gloabl: www.cmaiglobal.com (petro-kimya) ICIS Pricing: www.icislor.com (petro-kimya fiyat bilgileri) ICON Group International: www.icongrouponline.com IMRI: www.imriresearch.com IST: www.internationalbusinessstrategies.com ISA-World: www.isa-world.com Kelly Search: www.kellysearch.com MarketResearch.com: www.marketresearch.com (oklu) Research and Markets: www.researchandmarkets.com (oklu) Snapdata: www.snapdata.com IRI Information Resources: www.infores.com Mintel: www.mintel.com (Avrupa, ABD, ngiltere tketim rnleri pazar) Nielsen Netratings: www.nielsen-netratings.com Reuters: Deiik medya kaynaklarndan annda bilgi, zel sanayi raporlar Synovate, Research Reinvented: www.synovate.com Textiles Intelligence: www.textilesintelligence.com (Tekstil) WorldGlobalStyleNetwork: www.wgsn.com (Moda) Zawya: www.zawya.com (Ortadou) LuxuryBoard: www.luxuryboard.com (lks rn ve hizmetler) Bizminer: www.bizminer.com OneSource.com: www.onesource.com 5 - Olas mteriler Semi olduunuz hedef pazarn uygun olduuna karar verdikten sonra sra, olas mterilerin tespit edilmesine gelir. Bu durumda, ilgilendiiniz sektrde faaliyet gsteren, alc konumunda bulunan (distribtr veya retim safhasnda rettiiniz rn girdi olarak kullanan) firmalara ulamanz gerekecektir. nternet, bu aamada da faydalanabileceiniz birok ara sunmaktadr. 19 20. a. Arama motorlar Google (www.google.com.tr), Yahoo! (www.yahoo.com), Search (www.search.com), Ask.com (www.ask.com) vb. genel arama motorlar, interneti oluturan milyarlarca sayfann ok byk bir blmn tarar ve anahtar kelime baznda arama yaplmasna izin verir. rnleriniz hakknda nceki admlarda belirlemi olduunuz anahtar kelimeler ve ilgilendiiniz hedef pazar tanmlayan kelimeler araclyla bu alanda faaliyet gsteren birok firmann sayfalarna ve bilgilerine erimek mmkndr. Arama motorlarnda yaplan aramalarda genellikle en ok karlalan sorun listelenen sonularn ok olmas ve bu sonular arasnda asl ilgilenilen balantlarn ayklanmas gereidir. Arama motorlarn etkin bir ekilde kullanmak iin arama motorlarnn ounda sunulan gelimi arama seeneinden faydalanarak sonular snrlandrmak, dolaysyla zamandan tasarruf salamak mmkndr. Arama motorlarnn gelimi arama olanaklarndan faydalann! ou kii internetteki bilgilere genellikle Yahoo!, Google vb. gibi arama motorlar araclyla erimektedir. Ancak pek az kii bu aralarn sahip olduu olanaklardan tam anlamyla faydalanmaktadr. rnein gnmzn en popler arama motoru olan Googleda arama yapldnda genellikle sadece yaplan aratrmayla ilgili anahtar kelimeyi veya kelimeleri yazldktan sonra "Ara" butonuna tklamakla yetinilmektedir. Byle bir aramada elde edilen sonular, Googleun veritabannda bulunan milyonlarca internet sayfas arasnda bu kelimeleri ieren ilgili ilgisiz tm sayfalar kapsamaktadr. Bu yntemle arama yapldnda aranlan bilgilere, listelenen yz binlerce sayfa arasndan eleme yaparak ulalmaktadr. Aslnda arama motorlarnn ou ok daha etkin, gelimi arama aralarna sahiptirler. rnein Googleda elde edilen arama sonularnn daha sonu odakl olmasn salamak iin arama kutucuunda kullanlabilecek basit komutlar bulunmaktadr. Aada listelenen baz temel pf noktalar Google aramalarnz kolaylatracak ve vakit kazanmanza yardmc olacak unsurlardan sadece birkadr: Kesin ifadeler () Birden fazla kelime ieren ifadeler arandnda genellikle arama kutucuuna aranan unsura ilikin anahtar kelimeleri yazmakla yetinilmektedir. rnein Fransa hakknda lke raporlar arandnda Fransa, lke, raporu kelimeleri yazlmaktadr. Arama byle gerekletirildiinde Google bize "fransa", "lke" ve "raporu" kelimelerini ayr ayr ieren tm sayfa ve belgeleri de listeler ve sonular arasna "Cezayir lke raporu" gibi sonularla da karlalmaktadr. Sadece "Fransa lke raporu" ifadesini ieren sayfalara erimek iin arama kutucuuna birbirinden ayrlmas istenmeyen kelimeleri trnak (") iine alarak yazmak yeterli olacaktr: Fransa lke raporu stenmeyen kelimeler Arama kutucuuna talya "mobilya fuar" yazldnda sonular arasnda stanbuldaki fuarlar hakkndaki sayfalarn da listelendiini grlmektedir. Bunun nne gemek ve "stanbul" kelimesini iermeyen sonular elde etmek iin istenmeyen "stanbul" kelimesinin nne eksi (- ) eklenmesi gerekmektedir: Mutlaka ierilmesi istenen kelimeler 20 21. Arama sonularnda kan sayfalarn metninde kesinlikle bulunmas istenen bir kelime bulunduu taktirde arama kutucuunda sz konusu kelimenin nne "+" iaretinin eklenmesi yeterli olacaktr: Joker kelimeler Yaplan aramann sonularnda arama metnindeki iki kelime arasnda bir veya daha fazla kelime ieren ifadelerin dahil edilmesinin arzuland durumlarda bu iki kelime arasna "*" iareti konmaldr: Yukardaki rnek aramada "Trkiye otomotiv sanayi raporu", "otomotiv sektr raporu", "otomotiv ve yan sanayi" raporu gibi sonular da arama sonularna dahil edilecektir. Benzer kelimeler ve eanlamllar zellikle faydal olan bir baka gelimi arama arac "~" karakteridir. ngilizce bir arama metninde bir kelimenin nne bu karakter eklendiinde o kelimenin benzerleri ve eanlamllar da arama sonularna dahil edilmektedir. u veya bu kelime Yaplacak aramada iki kelimenin herhangi birini ieren sonular listelemesi iin "OR" operatrn (veya "|" karakterini) kullanmak mmkndr: Yukardaki her iki rnek aramada da talya veya Fransa kelimelerinden herhangi birini ieren tm sayfalar listelenecektir. Say aral Yaplacak aramann sonularnn belli bir say aralndaki saylar ieren sayfalar listelemesi istendiinde alt ve st limit rakamlar arasna "" koyarak aradaki tm rakamlarn sonulara dahil olmasn salayabilirsiniz. Aadaki ilk rnek, 1950 ile 1990 arasndaki tm saylar (1950, 1951, 1952, , 1989, 1990) ve tebli kelimesini ieren sayfalar listeleyecek, 1950 ile 1990 arasnda kan ve internette yaynlanan teblilere ulamanz salayacaktr. Belli belge trleri Sadece belli (rnein MS Word dokman, Adobe Acrobat dokman, Excel dosyas) belge trlerine ait belgeler arand durumlarda arama metnine "filetype:" yazarak ardndan aranan dokman trnn uzantsn yazmak istenen sonulara kolay eriim salamaktadr. 21 22. Yukardaki rnek, otomotiv ve rapor kelimelerini ieren Adobe Acrobat belgelerini listeleyecektir. Aramalarda rnein MS Excel dokmanlar iin "xls", MS Word dokmanlar iin "doc", MS Powerpoint sunumlar arasnda arama yapmak iin "ppt" uzantlarn kullanabilirsiniz. Aramay tek bir siteye snrlandrmak Sadece belli bir tek sitenin ieriinde arama yapmak istendiinde aranan anahtar kelimelerin nne "site:" yazarak sitenin adresi yazlmaldr. rnein sadece DTM sitesinde arama yapmak iin arama kutucuuna yazlmas gerekenler yledir: Bu basit pf noktalar uygulamaya konduklar andan itibaren Google arama motoru zerinden yaplacak aratrmalara etkinlik katarak internet zerinden yaplan aratrmalarda zaman kazandracaktr. Aratrmalarda ska kullanlan ve tercih edilen arama motorlarnn gelimi arama zelliklerini renmek iin harcanan birka dakika, daha sonra yaplacak aratrmalarda saatler kazanlmasn salayacaktr. b. Blgesel veya dikey arama motorlar ve firma rehberleri nternette bulunan tm bilgileri bnyesine katmaya gayret eden genel arama motorlarnn yan sra belli konularda uzmanlam dikey arama motorlar ve belli corafi blgeleri kapsayan blgesel arama motorlar da mevcuttur. Bu arama motorlarnn sadece belli alanlardaki veya belli blgelerdeki ierie odaklanmalar aratrmac iin zamandan tasarruf salamaktadr. rnein, FTA Europages Directory, Avrupada faaliyet gsteren 600,000 firmann bilgilerini barndrmaktadr (fita.org/europages.html). FITA (fita.org) sitesinin eitli blmlerinde farkl blge ve lkeye odaklanan birok bilgi kaynana ulamak mmkndr. Dikey arama motorlarnn bir blm firma veritabanlarn temel almakta olup sadece firma bilgilerine odaklanan firma rehberleri niteliindedir. Birou profesyonel hizmetlerini belli bir cret karl veriyor olsa da, firma rehberleri olas alclar belirlemede zamandan byk lde tasarruf edilmesini salamaktadr. Bu ynde hizmet veren ok fazla sayda internet sitesi bulunmakta olup, corafi blgelere ve ya belli sektrlere odaklanan evrimii firma arama aralar da mevcuttur. rnein, FirmaFrance (www.firmafrance.com) sitesi sadece Fransz ihracat firmalara odaklanmaktadr. Dier yandan LeatherDirectory (www.leatherdirectory.com) deri sektrnde faaliyet gsteren firmalar arasnda arama yaplmasna olanak vermektedir. Geni kapsaml firma veritabanlar arasnda yer alan Kompass (www.kompass.com veya dorudan Trke versiyonuna erimek iin www.kompass.com.tr) veritaban, gncelliiyle tannan ve kullanm en yaygn olan firma veritabanlarndan biridir. 70 lkede bulunan ofisleri araclyla firma bilgilerini srekli gncelleme gayretinde bulunan Kompass veri tabannda 2,4 milyon firmann bilgisi barndrlmaktadr. cret demeksizin baz bilgilere ulamann mmkn olduu Kompass sitesinde lke, blge, firma faaliyet alan (alm, satm, ithalat, ihracat) vb. kriterler zerinden detayl arama yapmak veya Excel formatnda liste ekmek iin kredi satn almak gerekmektedir. 22 23. Yukarda sz konusu olan FITA sitesinde (fita.org) her lkeye ayrlan blmn Useful Links (Faydal balantlar) ksmnda Business Directories (Firma Rehberleri) bal altnda sz konusu lkede faaliyet gsteren firmalarn yer ald evrimii rehberlerin sitelerine balantlar bulunmaktadr. Dier tannm firma veritabanlar arasnda Thomas Global (www.thomasglobal.com), Hoovers (www.hoovers.com), Kellysearch (www.kellysearch.com), Corporate Information (www. corporateinformation.com) ve Avrupa odakl Europages (www.europages.com) sitelerini saymak mmkndr. c. lgili kurum ve kurulularla irtibat lgilendiiniz lkelerde bulunan olas alc veya tedariki firmalarn listelerine ulamann bir dier yolu ise, dier konularda olduu gibi ilgili kurum ve kurulularla irtibat salamak olacaktr. Ticari Tantm Merkezleri, Ticaret ve Sanayi Odalar vb. kurulular, yelerinin listelerini talep zerine veya internet siteleri zerinden salamaktadr. Geni bir veritaban olan Dnya Ticaret rgt Ticaret Tantm Kurumlar ve Dier Ticaret Destei Kurumlar Rehberi (www.intracen.org/tpo) araclyla, arama motorlarndan arama yaparak veya internet zerinden bulunan rehberlerden (rnein: ChamberFind.Com www.chamberfind.com) bu tarz kurululara ulamanz mmkndr. Avrupa Yenilikilik ve Destek Merkezleri A (AYM) gibi KOBlere destek sunan ve bu tarz kurulularn biraraya getirdii i destek alar da bu tarz bilgiler iin deerli birer kaynaktrlar. ABde bulunan bu tarz alarn bir listesine (http://ec.europa.eu/enterprise/ sme/support_en.htm) adresinden erimek mmkndr. AYM dahil olmak zere bu tarz kurulu ve alarn byk bir blm kendilerine ulatrlan ibirlii taleplerini e-posta listeleri, internet siteleri ve dnemsel yaynlar araclyla veritabanlarnda bulunan firmalara ve yelerine bildirerek eitli alanlarda ibirlii orta araylarna destek vermekte ve hzl sonu alnmasna yardmc olmaktadr. ____________________ Avrupa Birliine ynelik Pazar Aratrmalarnzda AYM hizmetlerinden faydalann Avrupa Yenilikilik ve Merkezleri, Soru-Cevap ve KOBleraras ibirlii hizmetleriyle KOBlerimizin masa ba aratrmalarna cretsiz olarak destek vermektedir. Birincil bilgi araylarnzda; AYMin organize ettii ve yabanc i adamlar heyetlerinin katld ikili grmelere katlarak ilgilendiiniz pazarda yer alan firma yetkilileriyle i balantlar oluturmanz ve pazar hakknda hayati bilgiler edinmeniz mmkndr. AYMin yurtdna ynelik dzenledii iadam heyetleriyle yurtd gezilerine katlabilir, gezi programnda yer alan ikili grmelere ve fuar/firma ziyaretlerine katlarak hem pazarla ilgili hayati veriler toplayabilir, hem nemli i balantlar kurabilirsiniz. 23 24. kincil bilgi ve masa ba aratrmalarnzda, rnleriniz iin pazarn seimi ve deerlendirilmesi, pazarn tanmlanmas, mteri bilgileri ve potansiyel mterileri belirlemek iin ihtiya duyduunuz verilere ulamak iin sunulan hizmetlerden AYMi ziyaret ederek veya masanzdan ayrlmakszn internet sitemiz, e-posta ve telefon gibi iletiim aralar araclyla talepte bulunarak faydalanmanz mmkndr: AYM, Avrupa Birliindeki tm lkelerin her blgesini kapsayan bir merkezler topluluunun paras olarak ilgilendiiniz blgedeki merkezlerle dorudan iletiim kurarak ihtiyacnz duyduunuz (pazar ve mevzuat bilgileri, olas ibirlii partneri firmalarn listesi vb.) bilgilere sizin iin kaynandan ulaabilmektedir. AYM ann sahip olduu i ortakl veri taban araclyla ticari araylarnzn AYM programna dahil olan ve ilgilendiiniz lkelerde yaynlanmas mmkndr. Bu sayede ibirlii talebinizin olas i ortaklarnza ulamas kolaylaacaktr. Hedeflediiniz lkelerdeki rn/hizmet alcs ve tedarikisi firmalarn iletiim bilgilerine AYMin Kompass Veritaban abonelii araclyla ulaarak size iletmesini talep etmeniz mmkndr. AYMin moderasyonunda faaliyet gsteren D Ticaret Forumu e-posta listesine ye olarak forumdaki dier d ticaret uzman yelerine danmanz, bilgi paylamn takip etmeniz araylarnz kolaylatracaktr (groups.yahoo.com/group/disticaretforumu). Ksacas, pazar aratrmalarnz kapsamnda ve/veya sonuca ulaamadnz noktalarda AYMden destek talep ederek aradnz cevaplara ulaabilir, bilgi alabileceiniz adresleri ve veri kaynaklarn renebilirsiniz. Avrupa letmeler A Enterprise Europe Network Nedir? AYM, Avrupa Komisyonunun KOBlere daha kapsaml hizmet sunmak amacyla Avrupa Bilgi Merkezleri (ABM) ve Yenilikilik Aktarm Merkezleri (IRC) faaliyetlerini tek at altnda toplayan Avrupa apnda bir merkezler adr. 2003 ylndan bu yana Trkiyede faaliyet gsteren Avrupa Bilgi Merkezleri KOBleri Avrupa Birlii mevzuat, politikalar, hibeleri, kredileri ve ihaleleri konusunda bilgilendirmi, ticari ibirlikleri gelitirmeleri amacyla firmalar aras ikili grmeler, lke gnleri, d ticaret eitimleri dzenlemitir. 2008 ylndan itibaren ABMler KOBlere teknoloji transferi ve AR&GE almalar alannda bilgi veren ve teknolojik altyaplarnn gelitirilmesi ynnde faaliyet gsteren Yenilikilik Aktarm Merkezleri ile AYM ats altnda bulumutur. AYM sayesinde artk firmalar hem Avrupa Birlii ve ticari ibirliklerine dair bilgiye hem de teknoloji transferi konusundaki destee ayn noktadan ulaabilmektedirler. Avrupa letmeler A 41 lkede faaliyet gstermektedir. Avrupa letmeler A, Avrupa Birliinin 27 ye lkesi, Trkiye, Hrvatistan, Makedonya ve Norve, zlanda, srail, svire, ili, Msr, Rusya, ABD, Suriye, Karada ve Ermenistanda olmak zere toplam 41 lkede, 4000e yakn deneyimli uzmanyla KOBlere hizmet vermektedir. 24 25. Trkiyenin 7 blgesinde sanayi ve ticaret odalar, KOSGEB ve niversitelerin ibirlii ile kurulan ve Avrupa Yenilikilik ve Merkezleri (AYM) adyla faaliyetlerine balayan Avrupa letmeler A KOBleri AB mevzuat, politikalar, standartlar ve ticari ibirlii olanaklar konusunda bilgilendirmenin yan sra KOBlere yeni teknolojiler ve teknoloji transferi alannda da destek salamaktadr. stanbul-Trakya: ST-BUSNNOVA Ege: EBC-EGE Uluda: EMN Karadeniz: BBSC Anadolu: BSN-ANATOLA Akdeniz: BSN-MED GAP Blgesi: GAPSUN stanbul ve Trakya blgesinde hizmet veren IST- BUSINNOVA konsorsiyumu faaliyetlerini KOSGEB Boazii Teknoloji Merkezi koordinasyonunda ve stanbul Sanayi Odas, KOSGEB-MES ve Sabanc niversitesi ibirliinde yrtmektedir. Konsorsiyum Edirne, Krklareli, erkezky, orlu ve Tekirda Ticaret ve Sanayi Odalarnda ve kitelli Sanayi blgesinde bulunan irtibat ofisleriyle tm blgeye hizmet gtrmektedir. Avrupa Yenilikilik ve Merkezlerinin KOBlere sunduu hizmetler Bilgilendirme ve Danmanlk Seminerler: Avrupa Birlii mevzuat ve politikalar ile ilgili dzenlenen seminerler rn: Fikri Mlkiyet Haklar, evre Mevzuat, Sosyal Politika, Gmrk Birlii. Atlye almalar: Avrupa Birliine Proje Yazma Teknikleri gibi konularda uygulamal eitimler, Soru-cevap hizmeti: AB mevzuat, politikalar, fonlar, kredileri ve ihalelerine ilikin sorulara AYM danmanlar tarafndan danmanlk hizmeti, Dnemsel bltenler: AB mevzuatna uyum almalar, ABdeki son gelimelere ilikin gncel haberler, E-posta duyurular (haberler, ihaleler, fonlar, ticari heyetler, alm-satm teklifleri, vb.), Firmam AB mevzuat ile ne kadar uyumlu? Firma ve sektr baznda AB mevzuatna uyum tespit analizi, KOBler Aras Ticari birlikleri & Uluslararaslama: Firmaya zel ticari ortak aray, Firmalar aras kili grmeler: KOBler arasnda gvenilir i ortaklklar, 25 26. Ticari ibirlii veri taban: Avrupa letmeler A veri tabanna dahil olan tm firmalara ulama imkan, D ticaret eitim programlar, lke gnleri, lke profilleri & rn konumlandrma (ITC Trademap) analizleri, Sanal Fuar. Yenilikilik: Teknoloji alannda KOBlere destek: Ar-Ge htiyalarnn belirlenmesi ve teknoloji transferleri Firma ziyaretleri ve teknoloji tespit/deerlendirme faaliyetleri, Teknoloji izleme bltenleri, Teknoloji transferi anlamalar, Teknoloji Pazar aktiviteleri (yurtii/yurtd), Teknoloji ve ortak arama hizmetleri, Ar-Ge ve 7. P fonlarna ynelik destek, Proje hazrlama destei, Seminerler, bilgilendirme gnleri, sektrel grup toplantlar, Eitim faaliyetleri, nternet sitesi araclyla bilgi ve deneyimlerin paylam. BZE ULAIN! KOSGEB B TEKMER Boazii niversitesi Kuzey Kamps B Kaps - R. Hisarst - 34342 stanbul Tel.: +90 212 287 45 86 Faks: +90 212 287 45 93 nternet sitesi:www.tekmer.boun.edu.tr STANBUL SANAY ODASI Merutiyet Cad. No:62 Tepeba - 34430 stanbul Tel.: +90 212 252 29 00 Faks: +90 212 249 50 84 nternet sitesi: www.iso.org.tr KOSGEB MES MES San. Sit. C Blok 308. Sok. N: 46 Y. Dudullu - 34776 stanbul Tel.: +90 216 540 14 22 Faks: +90 216 540 14 21 nternet sitesi: www.imes.kosgeb.gov.tr SABANCI UNVERSTES IMES San. Sit. C Blok 308. Sok. No: 46 Orhanl - Tuzla - 34956 stanbul Tel.: +90 216 483 90 10 Faks: +90 216 483 90 11 nternet sitesi: www.sabanciuniv.edu stanbul Avrupa Yenlikilik ve Merkezi, SO, KOSGEB ve Sabanc niversitesi ortaklnda yrtlen ve ksmen Avrupa Komisyonu tarafndan finanse edilmekte olan bir giriimdir. Bu yayn stanbul AYM tarafndan hazrlanm olup Avrupa Komisyonu ve dier Avrupa Birlii kurumlarnn resmi grlerini yanstmak zere hazrlanmamtr. Bu yaynn hazrlanmas esnasnda bata GEME olmak zere eitli kurumlardan elde edilen bilgiler kullanlmtr. Bu yaynda ad geen internet siteleri ele alnan konulara rnek tekil etmeleri asndan dile getirilmi olup bu sitelerde yaynlanan ieriinin doruluu ve objektifliinin AYM tarafndan garanti edildii veya bu sitelerde beyan edilen fikirlerin desteklendii anlamna gelmemektedir. 26