1

Netwerkanalyse

Marcel Boogers

Februari 2013

2

Opzet

• Introductie

• Netwerkpraktijk in het publieke domein

• Consequenties voor openbaar bestuur

• Netwerken als denk- en werkframe

• Oefening

• Uitdagingen in een netwerkrealiteit

3

Netwerkpraktijk

• Netwerk: de praktijk

• Groeiende complexiteit en meervoudigheid

• Zonder samenwerking: geen publieke taak/ zaak (overheid is onmachtig dit alleen te doen...)

Hoe worden netwerken gevormd?

• Taakuitvoering: bedrijfsvoering

• Beleidsvorming en uitvoering: wetgeving

• Strategische beleidsontwikkeling: machtscoalities

4

Bedrijfsvoering/werkprocessen

• Ketenbenadering

5

Voorbeeld: jeugdwet

• Gemeenten

• Bureau jeugdzorg

• Kinderbescherming, jeugdreclasering, onderwijs, polititie, GGD, etc.

6

Voorbeeld: veiligheidshuizen

7

Strategieontwikkeling

• Coalities rondom beleidsthema’s

• Wisselwerking tussen beleidsthema en deelnemers

• Regime politics, policy networks

• Verbinding politiek met netwerken

• Informeel en duurzaam

8

11

Condities voor netwerken

• Wederkerigheid• Interdependentie• Gemeenschappelijke doelen• Gemeenschappelijke waarden• Vertrouwen• Leiderschap• Investeren en onderhoud• ???

12

Consequenties voor het openbaar bestuur

• Democratische sturing, verantwoording en controle

• Eigenaarschap en verantwoordelijkheid zijn verdeeld

• Idee: is eigenlijk altijd zo geweest, maar hebben we ‘weggedacht’ uit de praktijk van het openbaar bestuur

13

Netwerkanalyse

• Doel• Samenstelling• Aansturing• Machtsrelaties • Begrenzing• Formalisering• Bestaansduur

14

15

Nieuwe adviespraktijken

16

Sturing: de cockpitbenadering

17

18

19

Sturing

20

21

Sturing: de zwermbenadering

22

23

Oefening

• Maak quick scan van een netwerk dat jou bekend is

• Wie zijn partners (aantal, type)?

• Wat houdt het netwerk bij elkaar: operationele/ tactische/strategische doelen?

• Is het een stabiel of dynamisch netwerk?

• Kent het netwerk en duidelijke structuur?

• Wat is de positie van de overheid?

24

Een kleine problematisering

Complexiteit, meervoudigheid en hybriditeit in netwerken verstoren de illusie diesturing heet.

Netwerkrealiteit staat ver af van praktijk van organisatie-, HRM en beleid.

We moeten (samen) op zoek naar nieuwe vormen van sturing en management.