راﺪﻳ ﺔ ي ﻲ :ناﺮﻳا - jitm.ut.ac.ir · journal of information technology management...

Journal of Information Technology Management ناوری اطالعات د

مديريت دانشگاه تهران ةدانشكد 1 ة، شمار8 ةدور

1395 بهـار 155 -176 .ص

در بخش بهداشت و اياش نترنتيا يفناور يكاربردها يبند تياولو داريپا ةتوسع يبرا يمحرك: رانيدرمان ا

4 ، محمدرضا اكبري جوكار3 حسين صفري ،2 ، علي محقر1اله قاسمي روح

فناوري اينترنت اشـيا . پايدار در كشورهاستتوسعة هاي زمينهتوجه به سالمت يكي از :چكيدههـدف ايـن پـژوهش . اسـت نشـده در اين بخش كاربردهاي متنوعي دارد كه در ايران بررسـي

ةتوسـع به دستيابيبراي مان ايران دربندي كاربردهاي اينترنت اشيا در بخش بهداشت و اولويت ،گـردآوري اطالعـات ابـزار حـاظ لو از اسـت از نظر هدف كاربردي پژوهش روش . پايدار است

در ميان )مراتبي فازي سلسلهفرايند تحليل (پژوهش روش به با توجه و رود شمار مي بهتوصيفي هـاي مـاتريس آوري جمـع پـس از . مقطعـي اسـت تـك ـ توصيفي از نوع پيمايشيهاي پژوهشو اولويـت كاربردهـاي فنـاوري ها وزني اختصاص يافـت ، به شاخصزوجي توافقيهاي مقايسه

هاي كاميـابي اقتصـادي و كيفيـت شاخص ،هاي پژوهش يافتهاساس بر. اينترنت اشيا تعيين شدپايدار اينترنـت اشـيا در بخـش سـالمت ايـران توسعة ترتيب بيشترين اهميت را براي بهزندگي ايـران بـراي اسـتفاده از فنـاوري در اولويـت تـرين مهم ،اساس نتايج پژوهش برهمچنين . دارند

،»هـاي مـزمن بيمـاري مديريت «كاربردهاي ترتيب بهاينترنت اشيا در بخش بهداشت و درمان، .شناخته شدند »تشخيص افتادن« و »كنترل آلودگي« ،»نظارت بر بيماران«

. مراتبي فازي سلسلهپايدار، سالمت هوشمند، فرايند تحليل توسعة اينترنت اشيا، :كليدي هاي واژه

دانشجوي دكتري مديريت توليد و عمليات، دانشكدة مديريت، دانشگاه تهران، تهران، ايران. 1 دانشيار گروه مديريت صنعتي، دانشكدة مديريت دانشگاه تهران، تهران، ايران. 2 صنعتي، دانشكدة مديريت دانشگاه تهران، تهران، ايراندانشيار گروه مديريت . 3 رانيتهران، ا ف،يشر صنعتي دانشگاه عيصنا يمهندس ةاستاد دانشكد. 4

13/04/1394 :مقاله افتيدر خيتار 21/09/1394 :مقاله يينها رشيپذ خيتار

اله قاسمي روح :مقاله مسئول ةسندينوE-mail: [email protected]

ناوری اطالعات ــــ ــــــــــــــــــــــــــــــ 156 1395 ، بهار1 ةشمار ،8دورة ،د

مقدمهتواننـد تمـام ابعـاد مـي هـا فنـاوري اي از تـازه انـواع هاي اخير نشـان داد دههانقالب اينترنت در

هـاي فنـاوري كمـك بهامروزه ). 1999پريمكومار و رابرتز، (كارها را تحت تأثير قرار دهند و كسبشـده پـذير امكـان جـايي ارتباطات همه ،سيم و سنسورهاي آن بينوين مانند اتصاالت، ارتباطات

نيز كه Web2و كرده است عبور صفحات ثابتبه بيان ديگر يا WWW1 اينترنت از مدل. است مكـاني همـه هـاي پردازشدنياي همان يا Web3به سوي ،هاي اجتماعي است شبكه معروف به ).2013گابي، بويا، ماروسيك و پاالنيسوامي، (كند حركت مي را آنانـد و كـرده مـنعكس را بسـياري مطالـب »اشـيا اينترنت« از نيز كارها و كسب صاحبان

بـراي اينترنـت اشـيا و معتقدنـد دنـ دان مي ICT(2( اطالعات و ارتباطات در فناوري تازه راهكارياسـاس بـر ). الـف 1394، 3مركـز تحقيقـات مخـابرات ايـران ( دارد خـوبي پتانسـيلي درآمد كسب ة، در چرخ)2014 جواليدر منتشر شده ( 4تحقيقات فناوري اطالعات گارتنر ةسسؤهاي م تخمينسال آينده به تكامل برسد 10تا 5بين 6رود فناوري اينترنت اشيا ميانتظار 5هاي نوظهور فناوري

).2014، نن و تويتهونگ، فـ لي( هـر و چيـزي هـر بـا ،مكان و زمان هر در اتصال براي اشيا سازي توانمند اشيا اينترنت هدف اشـيا اينترنـت . نـد ك مي استفاده آل ايده صورت هب خدمت و مسير يا شبكه هر از است كه شخصي محيطـي نافـذ به حضـور كه است جديدي فناوري اشيا اينترنت. است اينترنت از جديدي تكامل .دپـرداز مـي يكـديگر با محاوره به دار سيم و سيم بي اتصاالت با ييچيزها تنوع از و كند مي توجه همكـاري يكديگر با مشترك اهداف به دستيابي و جديد كاربردها يا خدمات ايجاد براي اشيا اين جهاني. روند شمار مي به بزرگ و هوشمند جهاني ايجاد براي توسعه هاي چالش در واقعكنند و مي همگـرا ،هوشمند هاي محيط گيري شكل سمت بهاست و مجازي و ديجيتال واقعي، شكل به كهـ را ديگـر بسياري و سالمت، شهرها ونقل، حمل انرژي، هوشمندتر هاي حوزه و شوند مي وجـود هب؛ تان و 2010؛ ساندمايكر، گويليمين، فرايسس، و وولفله، 2010آتزوري، ايرا و مورابيتو، (آورند مي

.)2011؛ ورمسان و همكاران، 2010وانگ،

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. World Wide Web 2. Information and communications technology (ICT) 3. Iran Telecommunication Research Center (ITRC) 4 .Gartner, Inc. 5. Hype Cycle of Emerging Technologies 6. Internet of things (IoT)

157 ــــــــــــــــــــــــ... در بخش بهداشت اياش نترنتيا يفناور يكاربردها يبند تياولو

براي اي را نوآورانهمتنوع خدمات و كاربردها شده و خارجاينترنت اشيا از دوران كودكي اكنونپژوهشـي هـاي سازمانو پژوهشگران از اين رو .فراهم كرده است ها، دولت و افراد كارها، و كسب ،چالمتلكميوراندي، ( اند كردهانقالب بعدي فناوري اطالعات و ارتباطات معرفي آن راالمللي بين

، زاسالوسـكي، كريسـتين، و پـررا ؛ 2013؛ ورمسـان و همكـاران، 2012سيكاري و دپيليگرينـي، گيري هاي چشم پيشرفتحقيقت در كاربرد نيز اينترنت اشيا دراما ، )الف: 2014جئورگاكوگولوس،

شـده از كاربردهـاي فنـاوري منـد بهرهبيشترين صنايع ). 2012لي، هويو، ليو، و ليو، (داشته است ؛ تسـاي، الي، چيانـگ و يانـگ، 2011ورمسـان و همكـاران، (هاي انرژي حوزهاينترنت اشيا در

، )2014، و همكـاران ؛ آتـزوري 2013آلتورجمن، الفقيه، الصـالح و حسـنين، ( 1نقل و حمل، )2014، )2014؛ دا خـي، هـي و لـي، 2011ريل، بيستيكيان و موفتـاح، ـ ژنگ، سيمپالت( 2فروشي خرده 4و بهداشـت و درمـان )2013؛ ورمسان و همكاران، 2012، و همكاران ميوراندي( 3هوشمندخانة

.شده استگزارش ) 2014؛ گالهاك و همكاران، 2014، و همكاران آتزوري(چـالش آمريكـاي ةپـروژ (آمريكـا متحـدة جملـه ايـاالت ازكشورهاي مختلـف در عمل نيز،

اروپـايي پژوهشـي خوشـة (اروپا اتحادية ، )2015، 6چين ياينترنت اشيا(، چين )2015، 5هوشمندهاي متفاوت از گسترش فناوري اينترنت اشيا انگيزهبا ) 2015ديتي، ( و هند) 2015، 7اينترنت اشيا

.كنند ميحمايت ةبـراي توسـع ، سـه محـرك )IERC( اروپـا ياينترنت اشيا پژوهشي ةخوشاساس گزارش بر

و 9، افزايش كيفيـت زنـدگي 8هاي كاميابي اقتصادي شاخصدستيابي به ،در كشورهااينترنت اشيا توجـه به آنهـا پايدار توسعة كه در ادبيات )232: 2012اسميت، (است 10حفاظت از محيط زيست

).2011كارتر و استون، ( شده استمعدودي اهميت اين موضوع پژوهشي ها و مراكز دانشگاهاز سوي ديگر تا كنون در ايران تنها

در 1393شـهريور 24در اشـيا المللي اينترنت بينهمايش براي نمونه كنفرانس . اند كردهرا درك پژوهشـي ةبرگزار شد و مركز تحقيقات مخابرات ايران نيز در قالـب چنـد پـروژ دانشگاه اصفهان

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. Transportation 2. Retailing 3. Smart home 4. Healthcare 5. The SmartAmerica Challenge 6. China Internet of Things 7. IoT European Research Cluster (IERC) 8. Economic Prosperity 9. Quality of Life 10. Environmental Protection

ناوری اطالعات ــــ ــــــــــــــــــــــــــــــ 158 1395 ، بهار1 ةشمار ،8دورة ،د بررسي ها، بازار، شبكه، امنيت و كاربردها وسيلهدر ابعاد حاكميت، فناوري، را موضوع اينترنت اشيا

و پتانسـيل اينترنـت اشـيا در ايـران اهميـت توان گفـت هنـوز مي ها بررسياساس اين بر. دندكرو يا ) M2M( 1ي اينترنت اشيا به ارتباطات ماشين با ماشيندرستي درك نشده است و كاربردها به

مركز تحقيقات مخابرات ( شود ميمحدود 2هاي مبتني بر شناساگر فركانس راديويي فناوري ةتوسعب، مركـز تحقيقـات مخـابرات ايـران، 1394الف؛ مركز تحقيقات مخابرات ايـران، :1394ايران، ).ج 1394

يراه اينترنت اشيانقشة براي ترسيم ي كهاساس پيمايش بردر مركز تحقيقات مخابرات ايران، ،، صنعت بهداشـت و درمـان انجام شد 1404انداز چشمدستيابي به جايگاه مناسب در براي ايران

مركز تحقيقات مخابرات ايران، ( اينترنت اشيا شناسايي شده است ةاولويت اصلي ايران براي توسعه هيچ اولويتي از كاربردهاي اينترنت اشيا در اين صنعت مشخص نشدهنوز حال اين با). الف 1394تعريـف و بـه رسد استفاده از فناوري اينترنت اشيا در بخش بهداشت و درمـان ميو به نظر است

هايي از كاربرد اينترنت حوزهبندي اولويت ،ديگر بياني به .نياز داردهاي كاربردي حوزهبندي اولويتپايـدار بخـش بهداشـت و درمـان در توسعة اشيا در بخش بهداشت كه بيشترين پتانسيل را براي

.است ضروريايران دارند، بوده پژوهشگران نظر د هاي نوين همواره م فناورينوآورانة كاربرد است در ايران، شايان ذكر

امـا تـا كنـون ) 1390؛ خداداد حسيني و فتحـي، 1387محقر، لوكس، حسني، علي منشي، (است ) ويژه در بخـش بهداشـت و درمـان هب(اينترنت اشيا در ايران كاربردهاي فناوري ةپژوهشي دربار

فناوري اينترنت اشيا ةهاي كاربردي توسع زمينهبندي اولويت ،هدف اين پژوهش. است اجرا نشدهسـالمت را ةدستيابي به پايداري در حوزكه اي گونه به است؛ در بخش بهداشت و درمان در ايران

:زير است هاي لسؤابه به دنبال پاسخحاضر پژوهش رو ايناز .ندكتسهيل هاي كاميابي اقتصـادي، كيفيـت زنـدگي و حفاظـت از محـيط شاخصوزن هر يك از .1

اشيا در بخش بهداشت و درمان ايـران چقـدر زيست، براي ارزيابي كاربردهاي اينترنت است؟

اولويت هر يك از كاربردهاي اينترنت اشيا در بخش بهداشت و درمـان ايـران بـه چـه .2 ترتيب است؟

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. Machine to Machine (M2M) 2. Radio-frequency identification (RFID)


پژوهش ةپيشين فناوري اينترنت اشيا

و جهـاني را توصـيف كار برد به 1999كوين اشتون در سال بار اولينبراي را عبارت اينترنت اشيا، )هـا ماشـين ماننـد ( جان بي ياشياحتي شامل افراد، حيوانات، گياهان و كرد كه در آن هر چيزي

ا را سـازماندهي و نهـ اجـازه دهنـد آ هـا رايانـه براي خود هويت ديجيتال داشته باشند و به بتوانند ولي با اينترنت اشيا تمام ،كند ميمردم را به هم متصل ةهماينترنت در حال حاضر . مديريت كنند

و هوشـمند هـاي تلفـن درهاي موجـود اپليكيشن كمك هب توان ميو شوند مياشيا به هم متصل مفهومي جديد در دنياي اينترنت اشيا واقع در ).2009اشتون، (كرد كنترل و مديريت آنها را ،تبلت

هـاي مدرن قابليت ارسـال داده از طريـق شـبكه اي فناوري عنوان بهفناوري و ارتباطات است كه كنـد مـي فـراهم ) يـا اشـيا انسان، حيوان( چيزيبراي هر را ارتباطي، اعم از اينترنت يا اينترانت،

شـدت بـه كارها و كسب ). 2012؛ فاكس، كامبوروگاموف، و هارتمن، 2010چيوئي، الفلر و رابرتز، (شـده منجـر 1كارهـاي الكترونيـك و كسبتوسعة به اين موضوع و اند توجه كرده رنت اشياتبه اينو در بسياري از موارد مديريت روابط بـا مشـتريان از ) 2011يوكلمن، هريسون و ميكائيلز، (است

اينترنـت اشـيا واقـع در). 2010شاكونگ و جيدونگ، ( شود آسان ميطريق اين فناوري اطالعاتي ودهـد را ارتقا ميي با انسان، و انسان با شي پذيري بين شي با شي، ش تعاملرويكردي است كه

. )2012، و همكـاران ميورانـدي ( رويكردي خدمات جديدي ظهـور خواهنـد كـرد چنين كمك هباقتصـاد كـار و و كسبافزايش هوشمندي در زندگي، ،اينترنت اشيا اصلي اهداف همچنين يكي از

).2010تان و وانگ، (است

2اي اينترنت اشيا اليهمعماري به طراحي معماري ،ارتباطات حوزة در جهاني مراجع از يكي ITU(3( ارتباطات المللي بين اتحادية، )اپليكيشـن ( 4كاربردهـا هـاي بـا اليـه معمـاري ايـن .كـرده اسـت اقدام )1شكل ( اشيا اينترنتبا استفاده از كاربردهاي و امنيتيهاي مديريتي و قابليت كمك به 7ها وسيلهو 6ها شبكه، 5پشتيباني

نقل هوشمند، ساختمان هوشـمند، انـرژي هوشـمند، و حملشهر هوشمند، ةاينترنت اشيا به توسع .كند ميصنعت هوشمند، سالمت هوشمند و زندگي هوشمند كمك

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. Electronic Business (e-Business) 2. IoT layered architecture 3. International Telecommunication Union (ITU) 4. Application layer 5. Service and application support layer 6. Network layer 7. Device layer


سان و فرايسس، (اي معماري اينترنت اشيا اليهمدل . 1شكل

رم

)ITU، به نقل از 15: 2014و

شود، كاربردهـاي اينترنـت اشـيا ميطور كه در اين مدل معماري اينترنت اشيا مشاهده همان .شوند منجر به افزايش هوشمندي سالمت در جامعه توانند مي

سالمت هوشمندخـدمات سـالمت الكترونيـك و صـنعت ةداري در حوز آينده ةبازار بالقو ،كاربردهاي اينترنت اشيا

توانـد بـا افـزايش مـي اينترنـت اشـيا .)64: 2014ورمسان و فرايسس، (ارتباطات از راه دور دارد كنـد آسـان بـه بيمـاران را رسـاني خدمت، ها و مراكز درماني بيمارستانكار در و كسبهوشمندي

هـاي بهبـود سـالمتي و پيشـگيري از زمينـه همچنين اينترنت اشيا ). 2011رومان، ناجرا و لوپز، (ورمسـان (كند ميفراهم يا مستعد بيماري هاي مداوم بر فعاليت افراد عادي نظارتها را با بيماري

شهر هوشمند

و نقل حمل هوشمند

ساختمان هوشمند

انرژي هوشمند

صنعت هوشمند

سالمت هوشمند

زندگي هوشمند

هاي قابليت :امنيتي هاي قابليت

عمومي امنيتي

هاي قابليت ويژة امنيتي

هاي قابليت :مديريتي

هاي قابليت

عمومي مديريتي

هاي قابليت

ويژة مديريتي

:كاربرد الية كاربردهاي اينترنت اشيا

: پشتيبان كاربرد و خدمات ةاليپشتيباني عمومي، پشتيباني ويژه

:شبكه ةالي هاي انتقال سازي، قابليت هاي شبكه قابليت

: ها وسيله الية ها ها، وسيله درگاه


تر شوند و توانمند كند ميبه بيماران كمك ).2011باندياوپادهياي و سن، ؛62: 2014و فرايسس، نوعي هم به. جديد را از آن خود كنندنوآورانة از اين بازار توانند سود اقتصادي ميكارها نيز و كسب

و كيفيـت شـود مـي تر برطرف راحت ،مشكالت اجتماعي بيماران و افراد نگران نسبت به سالمتبـه رونـق اقتصـادي در و هـم ) 2009هالل، كوك و اسچمالز، ( يابد مينوعي بهبود بهشان زندگي

همچنين با كمك ). 2009هالر، كارنوسكوس و اسچروث، ( كند ميبخش بهداشت و درمان كمك مانند توليد و از بين بـردن (زيست هاي بيمارستاني بر محيط فعاليتتأثيرات توان مياين فناوري

پـررا، (را بهتـر مـديريت كـرد و بـه محـيط زيسـت نيـز كمتـر صـدمه زد ) هاي بيمارستاني زبالهتواننـد بـه مـي كاربردهاي اينترنت اشـيا ). ب: 2014زاسالوسكي، كريستين، و جئورگاكوگولوس،

اي نوآورانـه خدمات ،نجامند كه با افزايش هوشمندي سالمتبي) هايي فرم پلت( 1هاييسكو ةتوسعهاي پزشكي فراهم كنند و عالوه بر بهبود كيفيت زنـدگي مراقبترا براي بيماران و نيازمندان به

بـه ارتقـاي سـالمت، امنيـت، دسترسـي آسـان بـه خـدمات پزشـكي اضـطراري، ،مردم جامعـه ).63: 2014ورمسان و فرايسس، (پشتيباني سريع بپردازند هاي مداوم و مراقبت

هاي كاربردي اينترنت اشيا در بخش بهداشت و درمان حوزهران بخش بهداشت و درمان در كشورها همـواره در پـي اگذو مراكز درماني و سياست ها بيمارستانـ زفيـر، برنـدر، بيواسـكارت، و منـاجر ـ وسكارتبي( اند بودههاي جديد اطالعاتي فناورياستفاده از رن، آبرامسـون، 2011؛ جوه، گائو و آگـاروال، 2006همكاران، و ؛ پونو 1997دپريستر، ر، كـ ؛ آنكـخود را در بخـش ويژة جايگاه ،اطالعاتي نوظهور فناوري عنوان بهاينترنت اشيا ). 2012كايوشال،

فناوري اينترنت اشيا در بخش بهداشت و درمـان .است دست آورده به) سالمت(بهداشت و درمان ؛ لـين و همكـاران، 2002اكيلديز، سـو، سانكاراسـوبرامانيام و كـاييركي، (كاربردهاي متنوعي دارد

؛ آلتورجمن، الفقيه، الصالح و حسـنين، 2012، و همكاران ؛ ميوراندي2011؛ لي و همكاران، 2009 ). 2014؛ گالهاك و همكاران، 2014، و همكاران ؛ آتزوري2013، و همكاران ؛ گابي2013

هـاي كـاربرد زمينـه بـراي بندي جـامعي دسته) IERC(اروپا ياينترنت اشياپژوهشي خوشة برخـي . كرده استارائه )سالمت(اينترنت اشيا براي سالمت هوشمند در بخش بهداشت و درمان

كاربردهـاي اينترنـت اشـيا در بخـش .محصـول هسـتند برخي از نـوع خدمت و از نوعكاربردها :زند اا عبارت) سالمت هوشمند(بهداشت و درمان

و در پي كمك به زنـدگي است متمركز بر افراد مسن و ناتوان اين كاربرد :2تشخيص افتادن • ؛ مستقل زندگي كنند طوري كه بتوانند به ،ستانهآ

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. Platforms 2. Fall detection

ناوری اطالعات ــــ ــــــــــــــــــــــــــــــ 162 1395 ، بهار1 ةشمار ،8دورة ،د هـاي فعاليـت تـوان مـي با نصب ادواتي خاص : 1هاي فيزيكي افراد سالمند فعاليتنظارت بر •

در ايـن صـورت . را رصـد كـرد )ويژه افراد سـالمند هب(فيزيكي و وضعيت فيزيولوژيكي افراد به تحليل آنها پرداخت؛و آورددست ي را در طول زمان از اين افراد بهيها دادهتوان مي

هـاي ارگانيـك المنـت برخي: 2)ها كننده محافظتكنترل دماي دروني (هاي پزشكي يخچال • خـوبي بهتواند مياينترنت اشيا .شوندداري خاص نگه) دمايي(هايي با شرايط محفظهبايد در

؛تعامل اشيا را ايجاد كند و اين وظيفه را برعهده گيرد

گيري وزن، خواب، تمـرين، وزن، فشـار اندازهخصوص دراين كاربرد : 3مراقبت از ورزشكاران • رود؛ كار مي به اي حرفهخون و ديگر پارامترهاي مهم براي ورزشكاران

در يـا مراقبـت )ويژه سالمند هب(از راه دور ،بيمارستاني دروننظارت براي : 4نظارت بر بيماران • رود؛ بيماران به كار ميمنزل

بدون نياز به حضور در ،هاي مزمن بيماريبا مراقبت از بيماران : 5هاي مزمن بيماريمديريت •كمتـر، هزينـة آن نتيجة و دهد را كاهش ميها بيمارستانحضور افراد به اين فناوري .محل

را ) حتي كاهش مصـرف سـوخت (و كاهش رفت و آمدها كاهش زمان اقامت در بيمارستان به دنبال دارد؛

سـاختن افـراد از اينكـه بـه مطلـع مـاوراي بـنفش و اشعة گيري اندازه: 6ماوراي بنفشاشعة •ماوراي بـنفش اشعة گرفتن در معرض قراريا در ساعاتي خاص از مناطقي خاص وارد نشوند

؛خودداري كنند

شـده طراحـي هـاي RFIDبا اتصال ادواتي ماننـد : 7)كنترل بهداشت دست(كنترل آلودگي • ؛يا دست و بدن را شناسايي كردتوان آلودگي محيطي ميها، آلودگيگيري اندازهبراي

را ... و ، فشـار خـون عالئمي مانند ضـربان قلـب ،با اتصال به فردوسايلي كه : 8كنترل خواب • ؛دكرتحليل آوري گردرا پس از ها دادهتوان اين ميد و ننك ميطي زمان خواب شناسايي

هاي هوشمند تلفنهاي اپليكيشنهاي مجهز به بلوتوث كه با كمك مسواك: 9سالمت دندان •زدن فرد را مسواكتوان عادات مياساس آن بركنند و ميزدن افراد را ثبت مسواكاطالعات

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. Physical activity monitoring for aging people 2. Medical fridges 3. Sportsmen care 4. Patient surveillance 5. Chronic disease management 6. Ultraviolet radiation 7. hygienic hand control 8. Sleep control 9. dental health


بـه اشـتراك گذاشـت ندانپزشـك دهـا را بـا آمـار عنوان اطالعات شخصي بررسي كرد يا به ).32-33: 2014س، سورمسان و فراي(

اينترنت اشيا در بخش بهداشت و درمان هاي پايداري شاخصي كنـوني ازهـا يرفـع ن دنبال به كه كردتعريف مفهومي را 2يداريپا )1987( 1سازمان ملل متحد

از طرفي، پورتر .است يشانازهايرفع ن يبرا آتي هاي نسل يها ييتواناانداختن خطربدون به بشركارهـا عامـل اصـلي و كسـب هـاي اخيـر، كردند كه در سـال بيان خود مقالة در ) 2011(و كرامر

كـار و كسـب كاهش اعتمـاد بـه . شوند شناخته ميمحيطي و اقتصادي زيستمشكالت اجتماعي، پذيري و رشـد رقابتتدوين كنند كه موجب تضعيف هايي مشي شود رهبران سياسي خط ميسبب

وجود آورد كـه بـين هاخير اين تصور را بدهة هايي در چند مشي چنين خطگزينش . شود اقتصادي دولـت بايـد مـديريت بـه . عكـس وجـود دارد رابطة » پيشرفت اجتماعي«و » كارايي اقتصادي«

كند، نه آنكـه جلـوي را آسان هايي را بياموزد كه خلق ارزش مشترك اجتماعي و اقتصادي روشمتمركز زمان بر ارتباط پيشرفت اجتماعي و اقتصادي طور هم هخلق ارزش مشترك ب. ردآن را بگي

بـا ) 2014(كرين، پاالزو، اسپنس و مـاتيين . و قدرت ترغيب موج بعدي رشد جهاني را دارد استمشترك نقـش دولـت را خلق ارزش ايدة كردند كه بيان پورتر و كرامر، ةشد مطرحبررسي مفهوم

. كند ميپايدار شفاف توسعة گويانه نسبت به در رفتارهاي پاسخ

هاي كاربردي فناوري اينترنت اشـيا در بخـش بهداشـت و حوزهدر اين پژوهش براي ارزيابي هاي كاميابي اقتصادي، افـزايش كيفيـت زنـدگي و حفاظـت از محـيط شاخصدرمان در ايران از

اينترنـت پژوهشـي ةخوشرا ها شاخصاشاره شد، اين طور كه قبال همان. دشو ست استفاده ميزي اسـت معرفـي كـرده در كشورها اينترنت اشيا ةتوسعهاي محركعنوان به، )IERC( اروپا ياشيا

). 2011كارتر و استون، ( شود نيز به آن توجه ميپايدار توسعة در ادبيات و )232: 2012اسميت، (، )2005بانسـال، (اقتصادي ةكاميابي اقتصادي در حوز هاي نيز، شاخصپژوهش در ادبيات نظري

ةزيسـت در حـوز حفاظت از محيط و ) 2001بايود و همكاران، (اجتماعي ةكيفيت زندگي در حوز كيفيـت نيز كاميابي اقتصادي را در كنـار ) 2001(دياكين . قرار دارد) 2008ژانگ و ون، (محيطي بـراي ) 2003(پـورتني . نقـل ضـروري دانسـت و حملپايدار در بخش توسعة زيست براي محيط

اقتصـادي و ةو توسـع زنـدگي آمريكا، توجه بـه كيفيـت متحدة داشتن شهرهاي پايدار در اياالت .محيطي را مهم تلقي كرد زيست

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. United Nations 2. Sustainability


مدل مفهومي پژوهشاساس آن كاربردهـاي فنـاوري اينترنـت اشـيا در بخـش برمراتبي اين پژوهش كه سلسلهنمودار

شـوند، بـا مـي بنـدي اولويـت پايدار اينترنت اشيا ة هاي توسع شاخصبهداشت و درمان با توجه به :زير است به شكل »FAHP(1( مراتبي فازي سلسلهفرايند تحليل «توجه به منطق روش

مراتبي پژوهش سلسلهنمودار . 2شكل

شناسي پژوهش روشگردآوري چگونگياز نظر ،گيرد هاي كاربردي قرار مي در دسته پژوهشاز نظر هدف پژوهش اين

آنجـا ازو شـود محسوب مـي غير آزمايشي ـ كمي از نوع توصيفيهاي پژوهشاطالعات در ميان سـالمت (بندي كاربردهاي اينترنت اشيا در بخش بهداشت و درمـان اولويتدهي و براي وزنكه

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. Fuzzy Analytic Hierarchy Process (FAHP)

ها شاخص كاميابي اقتصادي كيفيت زندگي حفاظت از محيط زيست

هدف كلي در بخش بهداشت و درمان ايران IoTانتخاب كاربردهاي

تشخيص افتادن

نظارت بر هاي فعاليت

فيزيكي سالمندان

هاي يخچال پزشكي

مراقبت از ورزشكاران

..... سالمت دندان

ها گزينه


هـاي پـژوهش ، در ميان شود مي استفاده) FAHP(مراتبي فازي از فرايند تحليل سلسله) هوشمند .مقطعي است تكـ توصيفي از نوع پيمايشي

حفاظـت از محـيط زيسـت و كيفيت زنـدگي ، كاميابي اقتصاديهاي شاخصابتدا هر يك از اينترنت اشيا كاربردهايهر يك از ، 1زوجي ةمقايس ةپرسشنامسپس در قالب سه . دهي شدند وزن

نهايت ماتريس درو مقايسه شدندطور جداگانه هب شاخصاساس هر بر در بخش بهداشت و درماناستفاده شد و اجزاي 3براي سنجش روايي پرسشنامه، از روش روايي محتوا .دست آمد هب 2تصميم

سـالمت ةنفـر از خبرگـان حـوز را پـنج هـاي تصـميم گزينهها و شاخصماتريس تصميم شامل .تأييد كردند هوشمند و اينترنت اشيا

همكـاري سـابقة است كـه آماري پژوهش شامل خبرگان آشنا با فناوري اينترنت اشيا ةجامعاسـتفاده از زمينـة ها و مراكز بهداشتي و درمـاني در بيمارستانخدمات يا مشاوره به ارائة تجاري، برفـي اسـتفاده گلولـه بودن تعداد خبرگـان از روش محدودبا توجه به . داشتندرا هاي نوين فناوري

عنـوان پيشـگام بـه ،پس از مراجعه بـه مركـز تحقيقـات مخـابرات ايـران ؛ به اين ترتيب كهشد يمشتركجلسة .شدندبهداشت و درمان شناسايي ةتحقيقات اينترنت اشيا در ايران، خبرگان حوز

نفـر از 12از برگزار شـد و زوجيهاي مقايسههر يك از دربارة رسيدن به توافق برايبا خبرگان هـاي پرسشـنامه نفـر در ايـن جلسـه شـركت كردنـد و 5خبرگان دعوت به عمل آمد كـه تنهـا

.ها قرار گرفت دادهآمده، مبناي محاسبات و تحليل دست بهزوجي توافقي هاي مقايسه

يمراتبي فاز سلسلهفرايند تحليل 5پرفسـور سـاعتي كه است 4اي شاخصه چندگيري تصميمروش ،مراتبي سلسلهمدل فرايند تحليل

چيني با نـام چانـگ پژوهشگري 1996در سال ).1998ساعتي، (كرد مطرح آن را 1970در دهة چانـگ، (اي مطـرح كـرد توسعهاساس روش تحليل برمراتبي فازي را سلسله تحليل روش فرايند

بويوكوزكان، (و منطق فازي توسعه داده شد AHPاساس روش بر FAHPواقع روش در). 1996فضـاي . هسـتند 6در اين روش اعداد مثلثـي فـازي شده استفاده اعداد). 2011سيفكي و گولريوز،

:آمده است 3اي در محيط فازي در شكل مجموعههندسي چنين

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. Pair-Wise Comparison Questionnaire 2. The Decision Matrix 3. Content validity 4. Multi Attribute Decision Making (MADM) 5. Thomas L. Saaty 6. Triangular Fuzzy Number


N يك عدد فازي مثلثي،. 3شكل 2011، و همكارانبويوكوزكان : منبع

. است 1در اين روش تابع عضويت و تعريف مقياس فازي به شرح جدول

تابع عضويت و تعريف مقياس فازي .1 جدول 1تابع عضويت تعريف اعداد فازي شدت اهميت

)EMI( )10،9،8( 2بي نهايت مهمتر 9 9 )VSI( )8،7،6( 3تر خيلي مهم 7 7 )SI( )6،5،4( 4تر مهم 5 5 )MI( )4،3،2( 5 نسبتا مهم 3 )EI( )2،1،1( 6اهميت برابر 1

2011، همكارانو بويوكوزكان : منبع

:به شرح زير است FAHPروش اجراي مراحل هاي پايداري و كاربردهـاي اينترنـت بررسي ادبيات نظري پژوهش براي تعيين شاخص .1

؛)سالمت هوشمند(اشيا در بخش بهداشت و درمان

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. Membership function 2. Extremely more importance (EMI) 3. Very strong importance (VSI) 4. Strong importance (SI) 5. Moderate importance (MI) 6. Equal importance (EI)

Nn2 n3 n1 0

1

~


؛تشكيل تيم تصميم براي بررسي روايي پرسشنامه .2

زوجي توافقي با واژگـان فـازي هاي مقايسههاي ماتريسها و تشكيل پرسشنامهع يتوز .3 ؛ براي هر پرسشنامه

هـا بـا شـاخص ها در هر يك از گزينهيك از هر و تعيين امتياز ها شاخصدهي به وزن .4 ؛ FAHPاستفاده از روش

.FAHPبندي كاربردهاي اينترنت اشيا در بخش بهداشت و درمان با روش رتبه .5بندي كاربردهاي اولويتها و شاخصبراي رسيدن به وزن FAHPمحاسبات مربوط به روش

.است انجام شده) 1996(اينترنت اشيا در بخش بهداشت و درمان نيز با روش چانگ

هاي پژوهش يافته ها در هر شاخص گزينهها و امتياز شاخصهاي وزنتعيين

يـك (زوجـي ةمقايسـ پرسشنامة چهار ،توافقيپرسشنامة كردن پرپس از برگزاري جلسات براي كاربردهـاي مقايسـة و سه پرسشـنامه بـراي ها با يكديگر شاخصزوجي مقايسة براي پرسشنامه

بـا (كلمات فازي كمك به) ها شاخصاساس هر يك از براينترنت اشيا در بخش بهداشت و درمان هـاي مقايسـه هـاي مـاتريس هـا از شاخص، وزن FAHPو به روش شد تكميل ) 1كمك جدول .دست آمد هب 4ها به شرح شكل شاخصزوجي توافقي

هاي پايداري شاخصوزن . 4شكل

روش هـا بـا اسـتفاده از شـاخص هـا در هـر يـك از گزينـه به همين ترتيب امتياز هر يك از FAHPگرفتشكل 2صورت جدول ه، محاسبه شد و ماتريس تصميم ب.

ناوری اطالعات ــــ ــــــــــــــــــــــــــــــ 168 1395 ، بهار1 ةشمار ،8دورة ،د شاخص براي هرها گزينههر يك از ةشد نرمالآمده از وزن دست بهماتريس تصميم . 2جدول

ها گزينه كاميابي اقتصادي كيفيت زندگي حفاظت از محيط زيست تشخيص افتادن 0837/0 1924/0 0

فيزيكي افراد سالمندهاي فعاليتنظارت بر 0 0 0 هاي پزشكي يخچال 0 0 0 مراقبت از ورزشكاران 0 0 0 نظارت بر بيماران 2989/0 2130/0 0

هاي مزمن بيماريمديريت 2352/0 5003/0 1764/0 ماوراي بنفشاشعة 0 0 4118/0 كنترل آلودگي 2770/0 0944/0 4118/0 كنترل خواب 0 0 0 سالمت دندان 1053/0 0 0

FAHPها با استفاده از روش گزينهبندي رتبهو مـاتريس ) 4 شـكل (پايـدار ةهاي توسـع شاخصآمده براي دست بههاي وزنكمك هنهايت ب در

نهايي هر يك از كاربردهـاي فنـاوري اينترنـت اشـيا در بخـش رتبة ، امتياز و )2جدول ( تصميم .آيد ميدست ه ب 3به شرح جدول FAHPبهداشت و درمان ايران در روش

امتياز و اولويت هر يك از كاربردهاي فناوري اينترنت اشيا در بخش بهداشت و درمان ايران .3جدول

ها گزينه اولويت امتياز هاي مزمن بيماريمديريت 1 3532/0 نظارت بر بيماران 2 2529/0 كنترل آلودگي 3 1980/0 تشخيص افتادن 4 1306/0 سالمت دندان 5 0553/0 ماوراي بنفشاشعة 6 0100/0 هاي فيزيكي افراد سالمند فعاليتنظارت بر 7 0 مراقبت از ورزشكاران 7 0 كنترل خواب 7 0 هاي پزشكي يخچال 7 0


گيري و پيشنهادها نتيجهعنوان انقالب بعدي در بخـش فنـاوري اطالعـات و بهدنيا از اينترنت اشيا پژوهشي مراكز بزرگ

گـذاري در ايـن فنـاوري را سـرمايه يافته و درحال توسعه توسعهارتباطات ياد كردند و كشورهاي گرفتـه صـورت هـاي تـالش در ايـران . شان در اولويت قرار دادندوري و نوآوري بهرهبراي افزايش

در ،اينترنت اشيا ةمتولي پژوهش در حوز ،محدود بوده است و تنها مركز تحقيقات مخابرات ايراناز منـدي بـراي بهـره راه ايران براي رسيدن به جايگاه مناسب نقشة مطالعات مقدماتي به ترسيم تحقيقـاتي، براساس نتايج مطالعات ايـن مركـز . پرداخته است 1404فناوري اينترنت اشيا تا سال

مخـابرات مركـز تحقيقـات (سـت اينترنت اشياتوسعة اولويت اصلي ايران براي » بخش سالمت« ). الف 1394ايران،

فناوري اينترنت اشيا در بخش بهداشت و نوآورانة بندي كاربردهاي اولويتهدف اين پژوهش بـا توجـه بـه نتـايج پـژوهش، . پايدار اينترنت اشيا بـود ةهاي توسع شاخصاساس بردرمان ايران

شـاخص كاميـابي ،پايدار اينترنت اشيا در بخش بهداشت و درمان ةترين شاخص براي توسع مهمدرصد در 05/45افزايش كيفيت زندگي با وزن درصد است و پس از آن 52/52اقتصادي با وزن

اينترنـت ةخبرگان وزن شاخص حفاظت از محيط زيست را بـراي توسـع . اولويت بعدي قرار دارد . درصد برآورد كردند 43/2اشيا در بخش سالمت هوشمند

هـاي فنـاوري ةشـود، در توسـع ميبهداشت و درمان توصيه ة رو به سياستگذاران حوز ايناز ماننـد (جمله فناوري اينترنت اشيا در بخش سالمت بيش از همه بر معيارهـاي اقتصـادي ازنوين سـپس بـه معيارهـاي . تمركـز كننـد ) زايـي درآمـد زايي، جلوگيري از خروج ارز از كشـور، اشتغال

مانند افزايش رفاه بيماران و شهروندان و افزايش رضـايت كاركنـان مراكـز درمـاني در (اجتماعي تــأثيرات همچنــين در بخــش محــيط زيســت . توجــه داشــته باشــند) اســتفاده از ابــزار پزشــكي

مانند تشعشات احتمـالي، امـواج راديـويي مضـر، جلـوگيري ايجـاد (ها فناوريي اين محيط زيست .كردفراموش را نبايد ) آب پسپسماند و

ترتيب كاربردهاي به، اگر تنها شاخص كاميابي اقتصادي مد نظر باشد، 2اساس نتايج جدول برهـاي بيمـاري مـديريت «، »كنتـرل آلـودگي «، »راننظارت بـر بيمـا «هاي حوزهاينترنت اشيا در

در اولويت هستند و بيشترين كاميابي اقتصـادي » تشخيص افتادن«و » سالمت دندان«، »مزمناساس همين نتايج بر .هاي سالمت در جامعه به دنبال دارند هزينهرا چه از نظر درآمدي يا كاهش

هـاي حـوزه ترتيب كاربردهـاي اينترنـت اشـيا در بهاگر تنها افزايش كيفيت زندگي در نظر باشد، در » كنترل آلـودگي «و » تشخيص افتادن«، »نظارت بر بيماران«، »هاي مزمن بيماريمديريت «

.دهند ميفيت زندگي شهروندان را بهبود كي ،هاي كاربردي حوزهو بيشتر از ساير قرار دارنداولويت

ناوری اطالعات ــــ ــــــــــــــــــــــــــــــ 170 1395 ، بهار1 ةشمار ،8دورة ،د ترتيب كاربردهاي اينترنت اشيا بهتنها شاخص حفاظت از محيط زيست در نظر باشد، نهايت اگر در

در » هـاي مـزمن بيمـاري مـديريت «و » مـاوراي بـنفش اشعة «، »كنترل آلودگي«هاي حوزهدر هـاي كـاربردي اينترنـت اشـيا در بخـش سـالمت حـوزه و بيشتر از سـاير گيرند قرار مياولويت

.كنند ميهوشمند، به بهبود حفاظت از محيط زيست كمك شان بر انتخاب كاربردهاي اينترنـت اساس اهميت برحال آنكه در اين پژوهش هر سه شاخص

نظـر مبتني بركه FAHPروش بهبندي رتبهنتايج . مؤثرنداشيا در بخش بهداشت و درمان ايران زوجي كاربردهاي اينترنت اشيا در بخـش بهداشـت و درمـان بـا هاي مقايسهاساس بر و خبرگان

دهد مينشان )3جدول (دست آمد بهپژوهش شده در مطرحپايداري ةگان سههاي شاخصتوجه به كاربردهاي فناوري اينترنت اشيا در بخـش بهداشـت و درمـان ايـران بـا اسـتفاده از بندي اولويتكنترل «، »نظارت بر بيماران«، »هاي مزمن بيماريمديريت «ترتيب بهپايدار ةهاي توسع شاخصهـاي حـوزه . اسـت » سـالمت دنـدان «و » بـنفش مـاوراي اشعة «، »تشخيص افتادن«، »آلودگي

كنتـرل «، »ورزشـكاران مراقبـت از «، »هاي فيزيكـي افـراد سـالمند نظارت بر فعاليت«كاربردي .هاي آخر قرار دارند در رتبه» هاي پزشكي يخچال«و » خواب

هاي حوزهشود از كاربردهاي اينترنت اشيا در ميتوصيه ربط ذيبه دولت و نهادهاي ،بنابراينزيـرا ؛حمايـت كننـد » كنتـرل آلـودگي «، »نظارت بـر بيمـاران «، »هاي مزمن بيماريمديريت «

كنتـرل . هاي بعدي قرار دارند اولويتها نيز در حوزهساير . بيشترين منافع پايداري را به دنبال داردبـر نظـارت همچنـين . دهـد ميهاي مزمن بسياري از مشكالت بخش را كاهش بيماريمديريت دهـد و مـي كنـد و خطاهـاي پرسـتاران را كـاهش مـي آسان كار كاركنان بيمارستان را ،بيماران

هـا هـم بـراي آلودگينهايت كنترل در. خواهد شد تر آسودهعالوه خيال بيماران و همراهانشان به . ها و مراكز درماني، هم براي شهروندان مفيد خواهد بود بيمارستان

مـا را بـا ،دهـد فنـاوري اينترنـت اشـيا افـزايش مـي بـارة نتايج اين پژوهش آگاهي مـا را در ةبـراي توسـع ،كنـد مـي آشنابهداشت و درمان حوزة كاربردهاي نوآورانه از اين فناوري جديد در

فناوري اطالعاتي و ارتباطي تأكيد نوعيعنوان بهخدمات جديد با استفاده از فناوري اينترنت اشيا بـا . كنـد مـي هاي نوين را تشـويق فناوريپايدار در استفاده از ةهاي توسع شاخصدارد و توجه به

كه فناوري اينترنت اشيا در كشـور آنجا ازهايي نيز دارد، براي مثال محدوديتوجود اين پژوهش ممكن است ،در بخش بهداشت و درمان محدود است آنكاربردي هاي هو تجربهنوز رشد نكرده

مطالعـات گرفته را تحت تأثير قرار دهد كه بندي صورت اولويتاساس برگذاري سرمايههاي انگيزههمچنين . كند مياين كاربردها ضروري توسعة سازي پيادهسنجي فني و اقتصادي را قبل از امكانكننـدگان و توليدكننـدگان مصرفحاكميت اينترنت اشيا، تنظيم مقررات آن، حقوق از دولتهنوز


اسـتفاده زمينة آتي در هاي پژوهش اجراي وضوعمتواند مي مسئله، بنابراين اين كند پشتيباني نمي .از فناوري اينترنت اشيا در كشور باشد

References Akyildiz, I. F., Su, W., Sankarasubramaniam, Y. & Cayirci, E. (2002). A survey

on sensor networks. Communications magazine, IEEE, 40(8): 102-114.

Al-Turjman, F.M., Al-Fagih, A.E., Alsalih, W.M. & Hassanein, H S. (2013). A delay-tolerant framework for integrated RSNs in IoT. Computer Communications, 36(9): 998 - 1010.

Ancker, J. S., Kern, L. M., Abramson, E., & Kaushal, R. (2012). The Triangle Model for evaluating the effect of health information technology on healthcare quality and safety. Journal of the American Medical Informatics Association,19(1): 61-65.

Ashton, K. (2009). That ‘internet of things’ thing. RFiD Journal, 22(7): 97-114.

Atzori, L., Iera, A. & Morabito, G. (2010). The internet of things: A survey.Computer networks, 54(15): 2787-2805.

Atzori, L., Iera, A. & Morabito, G. (2014). From" smart objects" to" social objects": The next evolutionary step of the internet of things. Communications Magazine, IEEE, 52(1): 97-105.

Bandyopadhyay, D. & Sen, J. (2011). Internet of things: Applications and challenges in technology and standardization. Wireless Personal Communications, 58(1): 49-69.

Bansal, P. (2005). Evolving sustainably: a longitudinal study of corporate sustainable development. Strategic management journal, 26(3): 197- 218.

Baud, I. S. A., Grafakos, S., Hordijk, M. & Post, J. (2001). Quality of life and alliances in solid waste management: contributions to urban sustainable development. Cities, 18(1): 3-12.

Beuscart-Zephir, M. C., Brender, J., Beuscart, R., & Menager-Depriester, I. (1997). Cognitive evaluation: how to assess the usability of information technology in healthcare. Computer methods and programs in biomedicine, 54(1): 19-28.

ناوری اطالعات ــــ ــــــــــــــــــــــــــــــ 172 1395 ، بهار1 ةشمار ،8دورة ،د Büyüközkan, G., Çifçi, G. & Güleryüz, S. (2011). Strategic analysis of

healthcare service quality using fuzzy AHP methodology. Expert Systems with Applications, 38(8): 9407-9424.

Carter, C. R. & Easton, P. L. (2011) Sustainable supply chain management: evolution and future directions, International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 41(1): 46 - 62.

Chang, D. Y. (1996). Applications of the extent analysis method on fuzzy AHP. European journal of operational research, 95(3): 649-655.

China Internet of Things. [online] http://iot.cqna.gov.cn/ (Accessed 25 June 2015).

Chui, M., Löffler, M. & Roberts, R. (2010). The internet of things. McKinsey Quarterly, 2: 1-9.

Crane, A., Palazzo, G., Spence, L. J. & Matten, D. (2014). Contesting the value of “creating shared value”. California management review, 56(2): 130-153.

Da Xu, L., He, W. & Li, S. (2014). Internet of things in industries: A survey, IEEE Transactions on Industrial Informatics, 10(4): 2233 - 2243.

Deakin, E. (2001). Sustainable development and sustainable transportation: strategies for economic prosperity, environmental quality, and equity. IURD Working Paper Series. Available in: http://escholarship.org /uc/ item/ 0m1047 xc#page-1.

Deity (Department of Electronics & Information Technology). [online] http://deity.gov.in/content/draft-internet-thingsiot-policy/ (Accessed 8 March 2015).

Fox, G. C., Kamburugamuve, S. & Hartman, R. D. (2012). Architecture and measured characteristics of a cloud based internet of things. In Collaboration Technologies and Systems (CTS), 2012 International Conference on. pp. 6-12). IEEE.

Gluhak, A., Krco, S., Nati, M., Pfisterer, D., Mitton., N. & Razafindralambo, T. (2014). A Survey on Facilities for Experimental Internet of Things Research. IEEE Communications Magazine, 49(11): 58 - 67.

Goh, J. M., Gao, G. & Agarwal, R. (2011). Evolving work routines: Adaptive routinization of information technology in healthcare. Information Systems Research, 22(3): 565-585.


Gubbi, J., Buyya, R., Marusic, S. & Palaniswami, M. (2013). Internet of Things (IoT): A vision, architectural elements, and future directions. Future Generation Computer Systems, 29(7): 1645-1660.

Haller, S., Karnouskos, S. & Schroth, C. (2009). The internet of things in an enterprise context (pp. 14-28). Springer Berlin Heidelberg.

Helal, A., Cook, D. J. & Schmalz, M. (2009). Smart home-based health platform for behavioral monitoring and alteration of diabetes patients. Journal of diabetes science and technology, 3(1): 141-148.

IERC (European Research Cluster on the Internet of Things). [online] http://www.internet-of-things-research.eu/about_iot.htm (Accessed 20 June 2015).

ITRC (2015:a). Investigating Market and Business of Internet of Things In Iran, Tehran: Iran Telecommunication Research Center, Institute of Policy and Strategic Management in ICT. (in Persian)

ITRC (2015:b). Analysis of security challenges in Internet of Things In Iran, Tehran: Iran Telecommunication Research Center. Institute of ICT Security Research in ICT. (in Persian)

ITRC (2015:c). Identification and Analysis of Relevant Technologies and Orientations In Internet Of Things, Tehran: Iran Telecommunication Research Center, Institute of Information Technology. (in Persian)

Khodadad Hosseini, S. H. & Fathi, S. (2011). The Relationship between Country e-Readiness and Effectiveness of Applying Information Technology in Firms using Meta-Analysis Approach, Journal of Information Technology Management, 3(8): 81-96. (in Persian)

LeHong, H., Fenn, J. & Toit, R. (2014). Hype Cycle for Emerging Technologies 2014, Gartner.

Li, X., Lu, R., Liang, X., Shen, X., Chen, J. & Lin, X. (2011). Smart community: an internet of things application. Communications Magazine, IEEE, 49(11): 68-75.

Li, Y., Hou, M., Liu, H., & Liu, Y. (2012). Towards a theoretical framework of strategic decision, supporting capability and information sharing under the context of Internet of Things. Information Technology and Management, 13(4): 205-216.

ناوری اطالعات ــــ ــــــــــــــــــــــــــــــ 174 1395 ، بهار1 ةشمار ،8دورة ،د Lin, X., Lu, R., Shen, X., Nemoto, Y. & Kato, N. (2009). SAGE: a strong

privacy-preserving scheme against global eavesdropping for ehealth systems.Selected Areas in Communications, IEEE Journal on, 27(4): 365-378.

Miorandi, D., Sicari, S., DePellegrini, F.and Chlamtac, I. (2012). Internet of things: Vision, applications and research challenges’, Ad Hoc Networks, 10(7): 1497-1516.

Mohaghar, A., Lucas, C., Hosseini. F. & Alimaneshi, A. (2008). Use of Business Intelligence as a Strategic Information Technology in Banking: Farud Discovery & Detection. Journal of Information Technology Management, 1(1): 105-120. (in Persian)

Perera, C., Zaslavsky, A., Christen, P. & Georgakopoulos, D. (2014:a). Context aware computing for the internet of things: A survey, IEEE Communications Surveys & Tutorials, 16(1): 414 - 454.

Perera, C., Zaslavsky, A., Christen, P. & Georgakopoulos, D. (2014:b). Sensing as a service model for smart cities supported by internet of things. Transactions on Emerging Telecommunications Technologies, 25(1): 81-93.

Poon, E. G., Jha, A. K., Christino, M., Honour, M. M., Fernandopulle, R., Middleton, B., ... & Kaushal, R. (2006). Assessing the level of healthcare information technology adoption in the United States: a snapshot. BMC medical informatics and decision making, 6(1): 1.

Porter, M. E. & Kramer, M. R. (2011) Creating shared value, Harvard business review, 89 (1/2): 62 - 77.

Portney, K. E. (2003). Taking sustainable cities seriously: Economic development, the environment, and quality of life in American cities (Vol. 67). Cambridge, MA: MIT Press.

Premkumar, G. & Roberts, M. (1999). Adoption of new information technologies in rural small businesses. Omega, 27(4): 467-484.

Roman, R., Najera, P. & Lopez, J. (2011). Securing the internet of things. Computer, 44(9): 51-58.

Saaty, T. L. (1988). What is the analytic hierarchy process? (pp. 109-121). Springer Berlin Heidelberg.


Smith, I.G. (2012). The Internet of Things 2012 New Horizons. [online] European Research Cluster on the Internet of Things, Halifax, UK. http://www.internet-of-things-research.eu/pdf/IERC_Cluster_Book_2012_WEB.pdf (Accessed 16 April 2015).

Sundmaeker, H., Guillemin, P., Friess, P. & Woelfflé, S. (2010). Vision and challenges for realising the Internet of Things, CERP- IoT – Cluster of European Research Projects on the Internet of Things.

Tan, L., & Wang, N. (2010, August). Future internet: The internet of things. InAdvanced Computer Theory and Engineering (ICACTE), 2010 3rd International Conference on. 5: V5-376. IEEE.

The SmartAmerica Challenge. [online] http://smartamerica.org/news/u-s-government- promoting-development-of-the-internet-of-things/ (Accessed 22 June 2015).

Tsai, C.W., Lai, C.F., Chiang, M.C. & Yang, L.T. (2014). Data mining for internet of things: A survey, IEEE Communications Surveys & Tutorials, 16 (1): 77 - 97.

Uckelmann, D., Harrison, M. & Michahelles, F. (2011). Architecting the internet of things. Springer Science & Business Media.

United Nations (UN); UN Documents: Gathering a body of global agreements. (1987) Report of world commission on Environment and Development: One Common Future. [online] United Nations (UN), General Assembly document A/42/427. http://www.un-documents.net/wced-ocf.htm (accessed 19 June 2015).

Vermesan, O. & Friess, P. (Eds.). (2014). Internet of Things-From Research and Innovation to Market Deployment. River Publishers.

Vermesan, O., Friess, P., Guillemin, P., Gusmeroli, S., Sundmaeker, H., Bassi, A., Jubert, I.S., Mazura, M., Harrison, M., Eisenhauer, M. and Doody, P. (2011) Internet of Things Strategic Research Roadmap, in Vermesan, O. and Friess, P. (Eds.), Internet of Things - Global Technological and Societal Trends, River Publishers, Denmark, pp.9–52.

Vermesan, O., Friess, P., Guillemin, P., Sundmaeker, H., Eisenhauer, M., Moessner, K., Gall, F.L. and Cousin, P. (2013). Internet of Things Strategic Research and Innovation Agenda, in Vermesan, O. and Friess, P. (Eds.),Internet of things: converging technologies for smart

ناوری اطالعات ــــ ــــــــــــــــــــــــــــــ 176 1395 ، بهار1 ةشمار ،8دورة ،د environments and integrated ecosystems, River Publishers, Denmark, 7 – 152.

Xiaocong, Q. & Jidong, Z. (2010, November). Study on the structure of “Internet of Things (IOT)” business operation support platform. In Communication Technology (ICCT), 2010 12th IEEE International Conference on (pp. 1068-1071). IEEE.

Zhang, K. M and Wen, Z. G. (2008) Review and challenges of policies of environmental protection and sustainable development in China, Journal of environmental management, 88(4): 1249 - 1261.

Zheng, J., Simplot-Ryl, D., Bisdikian, C. & Mouftah, H. T. (2011). The internet of things. Communications Magazine, IEEE, 49(11): 30-31.