ii++1+od+jerihona+do+marija

7/25/2019 II++1+Od+Jerihona+do+Marija

1/25

Smisao poesisa materijalnosti

II Al secco1. Od Jerihona do Mrija

1.

Od Jerihona do Mrija: mezopotamska zidna tehnika1.2. Bli

1.3. Kljune steevine

1.1.Mezopotamska zidna tehnik

injenica jeste, da je Mezopotamija kolijevka umjetnosti fresko slikaslikarstva utjecala je na bizantsku umjetnost zidnog slikanja III AlGoyinog uda san Antonija. ) Ipak, uvena zidna slika u Mriju spazidnog slikanja.

Ali, crte, pogotovo na centralnom, monumentalnom dijelu slike, kojsvjeu buku - al fresco !Dakle, iako je crte djelomino urezivan u svjeu buku, samo slikantehnici koju primjenjuju i Egipani, pomou pigmenata vezanih tempTEMPERNO SLIKANJE mjeavinom raznih pigmenata i veziva).Zidna slika u Mriju - Ustolienje kralja - nastala je oko 1.800 pr

vladao kralj Zimri Lim ( koji se sa Hamurabijem zduno dopisivapripojeno Babilonu.) . Slika prikazuje kako kralj iz ruku boginje ItaU donjem pojasu su boginje sa posudama, u kojima tee vjena voda Sve okruuje drvee...Dijelovi freske su uLouvreu, ali je donji fragmentPrizor rtvovanja

1/ 1. Mrij:Prizor rtvovanja, detalj


2/25


3/25



1.2.

Blie odreenje mezopotamske umjetnosti zidnog slikanja

1.2.3. Mezopotamski

1.2.1. Od Jerihona do atal-Hyka

Tragovi ljudi koji nisu vie nomadi, tragovi koji imaju individualna obiljeja , javljaju se na prijelazu iz paleolitika u neolitik.Naunici misle da postoji jedno obimno poglavlje u razvoju umjetnosti koje je za nas izgubljeno.

Naime, neolitski stvaraoci esto su radili u drvetu ili drugim tronim materijalima, koji nisu preivjeli do naeg doba.Ipak, sauvane jerihonske glave - stvarne rekonstrukcije u gipsu, imaju ve i individualna obiljeja

PEENI KRE,kako smatraju mnogi istraivai, nalazi se ve u

kamenom zidu u JERIHU.Naime , tu se nalazi najstariji kameni zid iz 9.000 /. Na istom mjestu , iz vremena 7.000 / nalaze se ostaci kvadratnih kompleksnih graevina,

zidova nabaenih vapnenevom bukom i ponekad, ak i obojenih ( jedna od kua, kako izgleda, imala je ak i neto slino kunom oltaru sa kultnimkamenom na postamentu u udubljenju zida...)1/ 2. Jerihon Jerihon( 7.000 do 6.000 /; arapski 'irh, u oazi u Jordanu ; dolina, 244 m ispod razine mora). :

Rano neolitski zid i kula; 7000/.

1/ 3. Alalakh; tlocrt: VII sloj do nedavno se mislilo da se najstarije sauvano al fresco slikanje nalazi u Alalkhu, u Maloj Aziji i potie iz 1800. godine / ; prikazan je motivtrava na vjetru , kakav moemo nai kasnije u Kretskom slikarstvu


4/25



1/ 4. Sjeverna Sirija; najstarija zidnaslika

nedavno pronaene slike pronaene na sjeveru Sirije (Djade al Mugarha) vratile su nas jo vie hiljadagodina unazad, u 11. stoljee / u kui za vjerskeobrede i okupljanja naslikano prirodno bijelom,

crvenom i crnom1/ 5. atal-Hyk; rekonstrukcija:Prizori

U atal-Hyku, u Anadoliji, otkrivene su ned

1/ 6. atal-Hyk; Segmenti zidne slike


5/25



1/ 7. atal-Hyk; Leopardi sa reljefnim segmentima

MJESTO: svetilite VII.14; iznenaujui prikaz samog grada sa dva stoca koji predstavljaju erupciju vulkana iznad grada; gusto zbijeni pravokutnici kua gleprofilu...zastraujua erupcija vulkana za stanovnitvo je predstavljala boansku mo...TEHNIKA: vjerojatno samoPRAVA FRESKA- kasnije nazvana buon fresco BUON FRESCOje zidna slikarska tehnika izvoena na svjei zid u kreni mistom vodom, ili eventualno sa krenim mlijekom, te fiksirani na intonacoili badigeon de chaux kreni premaz i uvreni tako zvanom karbonatizacijompreciznija terminologija navodi pravu fresku kao fresque pure ista freska, ili la fresque la chaux svjee slikanje u kre.


6/25



1/ 8. atal-Hyk:Pogled na grad i vulkanModa je prirodno nalazite mulja sa veom koliinom krenjaka, kao i praiskonsovom gorskom podruju, podruju znaajnih otkria vezanih i za obradu metalaprimitivnom vidumoda je prirodno nalazite mulja sa veom koliinom krenjaka, kao i praiskonskovom gorskom podruju - podruju znaajnih otkria vezanih za obradu metala -primitivnom vidu...;

evidentan je bitan napredak u samoj koncepciji ovih freski ( u odnosu napiljsko slikarstvo...).

1/ 9. atal-Hyk, svetilite A. III. 1.:Lov na ivotinje(skica prema Melortu ; originalna slika: 68,5 x 1,65 cm).

1/ 10. atal-Hyk: detalj

na prikazanoj rekonstrukciji je igra lovaca;


7/25



1/ 11. atal-Hyk:Prizori ritualnog plesa; detalj o

1/ 12. atal-

Hyk: detalji


8/25


9/25


10/25


11/25


12/25



1/ 17. Zidna slika u Mriju:Kralj Zimrilim prima znamenje kralje

MJESTO: danas: Pariz,Louvre; inae je Mrij danas Tell Hariri, u IrakuOve zidne slike raene su direktno na zidu, izravnanom samo slojem mulja ( kao to jei sjeckane slame prekrivenom sa tankim slojem gipsa ( dvorane 42,43,46)4u tehnici, kospomenute u atal-Hyku.

1/ 18. Zidna slikau Mriju:

Prizor rtvovanja...;detalj

MJESTO: danas: Sirija,Alepski muzej; inae jeMrij danas Tell Hariri, uIraku

DATACIJA: 1.800 /; vladala neposredno nakon akadske vladavine...TEHNIKA: boje ovih slika, raene temperom, zadrale su prvobitnu ljepotu; otmjenost crteapotvruje podatke koji su zapisani na ploicama iz dvorskog arhiva, a govore o vezama scivilizacijom koja je u tim stoljeima cvala na otoku Kreti...

4Paolo et Laura Mora:La Conservation des Peintures murales , Bologna, 1977 / s.92


13/25



komparacija egZa razliku od Egipta, u MEZOPOTAMIJI kod tehnike secco slikanja postoji vie varijacija same gradnje, pogotovo kada je u pitanju vrsta zidne podloge

Iako je primjer pronaen u Saqqarahu mnogo stariji od primjera iz Mrija, ne smijemo zaboraviti da se kod Egipana sama tehnika nije mijenjala sve do heleni

1/19. 1/20.1/ 19. Mri:rtvovanje, detaljPariz,Louvre; TEMA: zadnji kralj Marija Zimri-Lim prisustvuje ritualima; na detalju je prizor rtvovanja; u prvom planu je bogat kostim jednog Sirijca koji namanjih dimenzija i bljee; TEHNIKA: secco zidna tehnika , u ovom sluaju na (suhoj) buci od mulja;1/ 20. SAQQARAH: Trojica slugu nose hranu i ivotinje, detaljPLITKI RELJEF: tehnika koloriranog bareljefa, evidentna je u kontinuitetu vie od dva milenija.Boja je samo dopuna reljefu i skulpturi; o tome, kako se dopunjuju slikani i reljefni elementi ukazuje oslikavanje ljudskih i ivotinjskih nogu u pliaku: voda jedok su noge samo naslikane...


14/25


15/25


16/25



Figure straara u sveanim tunikama , rasporeene u kontinuiranom ritmu koji potencira zimskog dvorca Darija I.

U plitkom reljefu oblikovane, a zatim emajlom obogaene figure straara rasporeene su ,monumentalnost. Tu su i fantastine ivotinje:MJESTO: Suze (Perzija) zimski dvorac Daria I ;d.Louvre, Paris;DATACIJA: 528-485 /;DIMENZIJE: visina friza sa ratnicima : 1,47 m;TEHNIKA: emajl-boja na terakoti, obogaenoj reljefom;

emajl-boja ima isti sastav kao i staklo spominjano u receptima...SMALTUM, lat. termin za emajl, je mjeavina glinene supstance , kvarca i odreenih oksid(odnosno glazuru) su olovna gle, minij, olovno-bijela, soda, salitra (kalijev ili natrijev nitr

fino proprana, kvalitetna glina, iscrtana, urezana i reljefnooblikovana, peena je kao terakota...

saznanja o mezopotamskoj civilizaciji obogaena su nakonotkria 30.000 svezaka(glinenih ploica) Asurbanipalove biblioteke (klju itanja ovogklinastog pisma otkrio je Nijemac Grotefend).

1/ 24. SUZE:Dekoracije zidina Darijeve palae, detalji


17/25



1/ 25. Asirska vladavina:Historijska karta

Figure straara u sveanim tunikama na dekoracijama u Suzi, rasporeene ukontinuiranom ritmu , imaju, u cjelini strogu kompoziciju, ali - u uokvirenomdetalju oruja, titova , kaciga, uvojaka ispod kaciga i slinih detalja, prisutna jeslobodnija stilizacija.

1/ 26. SUZE:Dekoracije zidina Darijeve palae, detalj

Dakle , mezopotamska i egipatska umjetnost je tokom tisuljea zadrala onu tipinu monumentalnost, ali i dekorativnooblastima likovnog izraza. Ve monumentalni stil zidne slike u Mriju, nastale vie od tisuljea ranije od friza u Sustilizaciju.Anonimni umjetnik je stvarao prema striktnim uputama svojih dirigenata tvorei od sitnih segmenata konanu zvu


18/25



1.3.Kljune steevine, spoznaje, i sazn

Mrij: Ustolienje k

1.3.1. uvodne napomene

Iako zidna slika u Mriju spada u grupu tako zvanoje pronaao A. Parrot 1935. godineU samoj gradnji ima i urezivanja u svjeu buku - inIpak, slikano je na suhom zidu, pomou mjeavine ve

1/ 27. Zidna slika u Mriju:Ustolienje kralja Zimri Lima; detalj(dvor 1

DATACIJA: 1800 /;TEMA: scena ustolienja: kralj Zimri-Lim iz ruku bo

kraljevske asti; u donjem pojasu su boginje sa posudivota... sve okruuje drvee...MJESTO: danas:Louvre, Paris;DIMENZIJE: visina: 1,75 m, irina: 2,50 m;TEHNIKA: secco zidna tehnika , u ovom sluaju na graviranog crtea i secco slikanja5; u pitanju je rad u

dekoracijama u Egiptu:

5Parrot, A.:Mission archeologique de Mari, vol.II, Le Palais: Peintures Murales. P. Genthner, 1958, str. 53-65


19/25



koliko je rad gravera toliko i slikara;na slici je evidentna mjeavina dvije tehnike dva stila:

- stil slobodno nacrtanih figura, skiciranih crnom bojom, samou- monumentalni stil samog ustolienja, vjerojatno diktiran temabuku, nego slikan).

1/ 28. Zidna slika u Mriju: cjelina

1/ 29. Mri:L'Ordonnateur de sacrifice, detaljPariz,Louvre;TEMA: zadnji kralj Marija Zimri-Lim prisustvuje ritualima; nadetalju je prizor rtvovanja; u prvom planu je bogat kostim jednogSirijca koji nareuje... ; rtvovanje u drugom planu je manjih

dimenzija i bljee;


20/25



1.3.2. princip gradnje

SECCO TEHNIKA je slikanje na suhoj buci, odnosnosuhu podlogu ( direktno na stijenu, stijenu izravnanu nekommasom ili premazom, na zid premazan gustom bojom,odnosno na osueni zid obukan slojevima buke sa

kreem, danas esto i na zid obukan cementnombukom...).

1/ 30. Zidna slika u Mriju (Aleppo) : detalj

Slikanje na suhu buku mogue je pomou pigmenata iveziva izmijeanih u boje;esto je to u prolosti bila tzv. krena tempera pigmenti ikreno mlijeko ili neka druga tempera, koju prof. Mora, zarazliku od krene nazivaPeinture sec

/njem.Seccomalerei /ital. A secco /- secco slikanjejeslikanje na suho uz dodatak veziva, drukijeg od krea,obino tradicionalnih emulzija na bazi tutkala, jaja, kazeinai drugih...

Prof. Mora opredijelio se za terminpeinture la chaux slikanje na suhi kreni malter /njem.Kalkseccomalerei /engl.Lime-pain

slikanje na suhi kreni malter, ve karbonatiziran, koritenjem pigmenata mijeanih sa krenom vodom ili krenim mlijekom. Malterkako bi slikanje bolje prianjalo.Mora smatra da je termin fresco secco , kao naziv za ovaj vid rada kontradiktoran i da samo zapetljava terminologiju.


21/25

Smisao poesisa materijalnostiII Al secco

1. Od Jerihona do MrijaKod krene temperese ne radi o migraciji krea iz intonaca, kao to je to sluaj kod

prave freske, ve o vezivanju onog krea izmijeanog u samu boju;

ipak, neki pigmenti ne podnose kre, pa su vezani i drugim sredstvima, a neke partijesu i pozlaene...( o tome pie Cennini u Poglavlju 101).princip gradnje zasnivao se na sljedeim fazama gradnje:

1.3.2.1. pripremni radovi1.3.2.2. nosilac

1.3.2.4. pod slikanje1.3.2.5. slikanje1.3.2.1. pripremni radoviskice i studije; sigurno su postojali pripremni crtei i skice( svi navodi koji se odnose na izabrani primjer analize,kao kljuni moment, oznaeni su posebnom oznakom ) .

dakle, kao i kod Egipana, i ovdje su prije slikanja esto motivi skicirani nakrhotinama kamenih ploa; ponekad su to skice, na kojima se tek trai konana forma;1/ 31. Egipat:priprema na kamenu:Skica borbe bikova

( svi primjeri, koji su navedeni kao analogije izabranom kljunom primjeru,oznaeni su posebnom oznakom ).

skica nastaje oko 1.300-1200/ d. New York.

1.3.2.2. nosilac:po opem miljenju prvi materijal koji je ljudima sluio za pisanje bio jepijesak ili usitnjena zemljapo kojoj se pisalo prstom ili tusitnjenom zemljom morala je biti na neki nain omeena ( Grci i Rimljani su koristili oiviene podloge od drveta ili od bakarnog l


22/25


1. Od Jerihona do Mrija zidne slike u Mariju raene su direktno na zidu, izravnanom samo slojem mulja ( kao to od mulja i sjeckane slame prekrivenom sa tankim slojem gipsa ( dvorane 42,43,46)6;

kao to smo ve napomenuli, sa sigurnou moemo rei, da je Mezopotamija kolijevka umjeslika u Mriju spada ugruputzv. SECCO zidnog slikanja, urezivanja u svjeu buku ali mjeavine veziva tempere ;tehnikazidnog slikanjaje u Mezopotamiji, za razliku od Egipta, razliita:

postoji vie varijacija formula, kako koritenja gline, naslijeenog jo iz neolitskog perioda, kkoristi mnogo prije nego u Egiptu;ve smo napomenuli, da je pe za kre otkrivena u Chafadje pored Bagdada ( Forbes, R.J./voiz perioda 2.500/); dakle, ove zidne slike raene su direktno na zidu izravnanom samo slojem mulja ( kamulja i sjeckane slame prekrivenom sa tankim slojem gipsa ( dvorane 42,43,46)7u tehnici koja predstavlja direkHyku.

1/ 32. Mri: palaaZimri-Lim, detalj

1.3.2.3. iscrtavanje

pored iscrtavanja slue se i urezivanjem crtea u svjeu buku; dakle, u pitanju je rad u dekoracijama u Egiptu: u cjelini gledano, slika je kompleksna: koliko je rad gravera toliko i slikara; i inae je na naoj izabranoj stehnike dva stila: - stil slobodno nacrtanih figura, skiciranih crnom bojom, samouvjereno i direktno i monumentalni stil samog usto

; ( bareljef vie urezan u svjeu buku, nego slikan);

1.3.2.4. pod slikanje

na precizan crte, ponegdje urezan, nanose se nijanse zemljanih tonova od crnih, sivih, smeih i oker;

6Paolo et Laura Mora:La Conservation des Peintures murales , Bologna, 1977 / s. 927Paolo et Laura Mora:La Conservation des Peintures murales , Bologna, 1977 / s. 92


23/25


1. Od Jerihona do Mrija1.3.2.5. slikanje

prekopod slikanjadolazi kao kontrast bijelo uzdizanje , ne toliko u funkcijimodeliranja, ve u funkciji vee dekorativnosti i ivostiprizora; nain prikazivanjalikova je realistiniji nego onaj u Egiptu, iako su i ovdje figure u profilu, odnosnoslino izlomljene...

1/ 33. Zidna slika u Mriju: Ustolienje kralja Zimri Lima; detalj(dvor 106; d.Louvre)

1/ 34. Zidna slika u Mriju:Ustolienje kralja Zimri


24/25

S i i t ij l ti


25/25


1. Od Jerihona do Mrija1.3.3.3. alatke i priborpo opem miljenju prvi materijal koji je ljudima sluio za pisanje bio jepijesak ili usitnjena zemljapo kojoj se pisalo

-

prstom ili- tapiemtaj materijal je morao biti prije upotrebe do neke mjere oblikovan, bar poravnan

prilikom kreacije koriteni su ve spomenuti najstariji alati, koje su koristili ve peinski slikari:tako su konture ojaane urezanim crteom ( urezivali su

- dlijetimakoja su za vrijeme rada i- brusili, ili su urezivali indirektno,- naporednim kuckanjem, crtkano postepenim markiranjem dlijetima, dubljenjem

-

drvenim alatkamau naknadnim- bruenjem pijeskom,da dobiju brazde) ; ponekad su forme doraivane i reljefnim bruenjem kontura ( kao kasnije u Egiptu); prekrivanje velikih plo- puhanjem kroz tubu kao i nanoenje pigmenta- konim tamponomna vlanu povrinu ;- kistovi; slikaju ipomou kistova nainjenih od pera ili od istanjenih prutia ; moda su kistovi ve tada bili i od krzna ili dobiveni vakanjem nekih bi

kako to rade i Egipani

ii++1+od+jerihona+do+marija

Documents