قتل عام شده زندانيان سياسی ديگر ازگور دسته جمعی کشف دو

اهواز و بندرماهشهراشيه گورستان سيدامير در حومه در ح

٦٧سال قتل عام شدگان محل دفنتازه از مستندات . افرادی که آنها را به قتل رسانده اند اسامیو

عباس بختياری

در خوزستان، اکنون ۶٧فاجعه ی پنهان مرتبط با اعدام های سراسری زندانيان سياسی سال

. افشا می شودفجيع قتل عامپس از سی سال به کوشش تعدادی از بازماندگان آن

گورهای دسته جمعی زندانيان سياسی زندان کارون اهواز در کنار پادگان روح هللا سپاه ٢٨

در حاشيه ی امامزاده ی -که امروز پادگان شهيد درويش ناجا اهواز ناميده می شود-داران پاس

در حومه ی شهر اهواز، و ) گورستان سيد امير(متروکه و گورستان قديمی مردم عرب زبان

گورهای جمعی زندانيان سياسی قتل عام شده ی زندان ناوا بندر ماهشهر در کنار گورستان

. قرار دارند) ماهشهر قديم (نههماهشهر ک

تعدادی از زندانيان سياسی زندان کارون اهواز در پادگان شهيد درويش متعلق به سپاه

مسلحی که از زندان اهواز با توسط افراد،۶٧ تابستانان اهواز، در يکی از شب های پاسدار

ی تيرباران سپرده به پادگان آورده شده بودند به جوخه ) دادستان سابق اين شهر(» مغززتي«

. می شوند

سمت چپ در ورودی پادگان درويش(فاصله ی محل گور دسته جمعی زندانيان تا محل پليس )

۶٠٠ماهشهر -از پليس راه تا سه راه جاده ی اهواز. متر است١٣٠٠) باسکول(راه اهواز

و محل دفن زندانيان، ن راهی تا جلوی در پادگامتر و از سه . ت متر اس٧٠٠

سی تن از زندانيان سياسی قتل عام شده ی زندان کارون اهواز به طور دسته جمعی و نيز

اين . اند دفن شده-متعلق به سپاه پاسداران-پراکنده در سمت چپ در ورودی پادگان درويش

حاکم شرع » اراکی«ه، دکه سال ها در سمت دادستان اهواز بو» مغزز تي«زندانيان به فرمان

از شکنجه گران زندان اهواز، و » نامدار«هر، اين ش از سربازان آموزشی » نقيب آلبوغبش«

ز تي« اطالعات جمع آوری شده نشان می دهد تير خالص زندانيان را. سپاه، قتل عام شده اند

. به سر زندانيان شليک کرده اند»نقيب آلبوغبش« و »مغز

به سپاه ٦٧ سال که) ناجا( پادگان درويش در کنار٦٧محل دفن قتل عام شدگان تابستان بر مزار ٦٧محل سيمان شده که مادر يکی از قربانيان قتل عام . پاسداران تعلق داشته است

از قتل عام شدگان به نام های بهرام کارگرفر، شاپور توکلی، تن آنان نشسته است متعلق به پنج . استيقعظيم دمحمزاده رضايی، سياوش صالحی زاده و شاپور ال

دو ،در پشت تصوير محل سيمان شده. ٦٧ قتل عام تعدادی از خانواده ها بر مزار جانباختگان زندانيان قتل عام شده تعدادی ديگر ازدفن آنجا محل . نفر در کنار درخت کنار ديده می شوند

.ده ها بر مزار قربانيان نشسته اندخانوا ی ازاست که دو تن از اعضای يک

»سيدامير« در حاشيه گورستان متروکه دفن زندانيان قتل عام شدگانمحل

سنگ قبر او بارها توسط عوامل حکومت ايران شکسته و . سنگ قبر سياوش صالحی زاده

. اين تازه ترين سنگ قبر او است.تخريب شده است

ر عکسهای زير محل گورهای دسته جمعی زندانيان سياسی زندان کاورن اهواز در کنا : گورستان متروکه سيدامير در حومه اهواز

بسياری از درخت کنار محل گور دسته جمعیيکی از خانواده های جانباختگان در کنار

اهواز کارونزندانيان سياسی زندان

زندان اهواز در کنار پادگان درويش ناجا٦٧محل دفن زندانيان قتل عام شده تابستان

:زندانيان سياسی جمع آوری شده از چگونگی قتل عام اطالعات

من و «: را اين گونه شرح می دهد سياسیيکی از سربازان سپاه در آن دوره، قتل عام زندانيان

آن شب وقت کشيک ما در حياط پادگان بود. چند سرباز سپاه آن شب آنجا بوديم زندانيان را با . آنها را که چشم بسته و چسبيده کنار . نه ی دلخراشی بودصح. چند مينی بوس به پادگان آوردند

فرمانده ی ما از ما خواست تا برويم جلو و تير . هم بودند در حياط پادگان به رگبار بستندمن و چند سرباز ديگر سپاه به او . حالم بد شده بود و بدنم می لرزيد. خالص به سرشان بزنيم

بعد همان طور . خوشبختانه در اين جنايت شريک نشديمگفتيم که جسارت اين کار را نداريم واما نقيب که فرد تندخويی بود قبول کرد، و . آنها را ريختند توی وانت ها و بردند بيرون پادگان

وقتی اجساد را با همان وانت ها به بيرون بردند تا در کنار پادگان خاک کنند، همراه تيزمغز تير خالص را به سر زندانيان شل نقيب آلبوغبش که متولد و سال ها ساکن سربندر . يک کردند

بود شناسنامه اش را تغيير داد و با اسم ديگری اهواز را ترک کرد و معلوم ) بندر امام خمينی(خبر شديم چند نفر ديگر از زندانيان را هم تيرباران بعدها با. نيست االن کجا زندگی می کند

البته نمی دانم آنها . واز سوسنگرد برده اند و آنجا خاک کرده انداهجاده کرده اند و به گورستان » .را در کجا تيرباران کرده اند

در زندان ناوا بند ۶٣تيزمغز، جالد معروف خوزستان، کسی است که پيش از اين در سال ساله که هوادار ٢۴» مسعود رهبر«ماهشهر تير خالص را به سر يکی از زندانيان سياسی

شليک می کند و برای ايجاد » علی کوهی«مجاهدين خلق بود و نيز يک زندانی عادی سازمان . رعب و وحشت با کفش های خونين به داخل سلول ها تردد می کند

گرفته، ) محل دستگيری شيراز(در ميان قتل عام شدگان، از جنگ زدگان فعال سياسی آبادان شوشتر و دزفول و شيراز و مسجد سليمان و تا زندانيان سياسی بندر ماهشهر و بندرشاهپور و

هنوز تعدادی از خانواده هايی که فرزندان شان . اهواز، با تعلقات سياسی متفاوت ديده می شوداز شوشتر، دزفول، شيراز و مسجد سليمان به زندان کارون اهواز منتقل شده بودند به دنبال

ند و متاسفانه به رغم تالش های بسيار يافتن اطالعاتی درباره ی سرنوشت عزيزان شان هست . تا کنون از سرنوشت فرزندان و همسران شان بی اطالع هستند

زندان کارون اهواز به شرح ۶٧اسامی تعدادی از جان باختگان قتل عام زندانيان سياسی سال : زير است

) علق سازمانیبدون ت(شاهپور، گرايشات مارکسيستی ساله، متولد بندر٢٣» بهرام کارگرفر«

ساله، متولد بندر شاهپور، هوادار سازمان مجاهدين خلق ٢٧» سياوش صالحی زاده« ساله، متولد بندر شاهپور، هوادار سازمان مجاهدين خلق ٢۵) رضايی(» عظيم دمحمزاده«

ساله، متولد بندر شاهپور، هوادار سازمان مجاهدين خلق ٢۵» شاپور توکلی« ساله، متولد بندر شاهپور، هوادار سازمان مجاهدين خلق ٢۴» شاپور اليق«

شاپور اليق، شاپور توکلی، سياوش صالحی زاده، عظيم دمحمزاده و بهرام کارگرفر در يک به » نارک«گور، و ساير جانباختگان در فاصله ی چند متری همديگر و در کنار يک درخت

. خواب ابدی رفته اند درويش از زمان اين جنايت تا کنون از طريق برجک های سربازان بخش آموزشی پادگان

ساخته شده روبروی محل گورهای زندانيان، به بهانه ی مراقبت از پادگان، ترددهای خانواده ها را تحت کنترل دارند و در پاره ای از موارد از جمله گرفتن عکس توسط خانواده ها بر سر

مده و با پاک کردن عکس ها از دوربين ها و موبايل مزار عزيزان شان، از برجک ها پايين آمنوعيت حضور بر مزار قربانيانم(ها، آنها را تهديد نموده . و از گورستان بيرون کرده اند)

خانواده های قربانيان در اکثر موارد از سوی سربازان آموزشی سپاه مورد توهين و فحاشی البته سربازانی نيز بوده اند که با سکوت و ابراز اندوه با خانواده ها همدردی . قرار گرفته اند

. کرده اندتير خالص آنها را که نزديک «: کت ساختمانی صحنه را چنين تصوير می کندنگهبان يک شر

سی نفر بودند در بيابان همان جا شليک کردند و بعد اجساد روی هم ريخته شدند و بر روی سگ های آنجا، شب ها اطراف گورها جمع می شدند و تا صبح زوزه می . آنها خاک ريختند

گروهی آمده بودند و با وسايلی که آورده بودند گور را با دو هفته بعد، در يک روز . کشيدند. دو خانواده سه ماه بعد آمدند که ديگر سيمان ها خشک شده بود. ميل گرد و سيمان پوشاندند

مادر سياوش صالحی زاده يکی از جان باختگان قتل عام، وقتی به محل می رسد شوکه می بيابان چرا؟ مگر گورستان کم : ه باشند و می گويدشود و باور نمی کند زندانيان اينجا خاک شد

» .داريم؟ و بعد بارها دور گور می چرخد و برای همه ی قتل عام شدگان مرثيه می خواندمسئولين زندان مدام می . نمی دانستيم فرزندان مان را اعدام کرده اند«: مادر سياوش می گويد

آنقدر . مه همين طور سه ماه سرگردان بوديمبا گفتن اين کل. گفتند ممنوع المالقات هستندپيگيری کرديم و فشار آورديم تا خبر دادند بياييد برويد فرزندتان حکم آزادی گرفته و او را از

سياوش را به زندان اهواز منتقل کرده بودند و کمی . زندان ناوا بندر ماهشهر تحويل بگيريداما . لباس های پسرم سياوش را به من دادندوقتی رسيدم زندان ناوا، تنها ساک و. عجيب بود

را از اين جنايت )بندر امام خمينی (چون هر روز در شهر فرياد می زدم و مردم بندر شاهپورخبردار می کردم، بارها به خانه ی ما حمله کردند و با توهين و الفاظ رکيک، من و خانواده را

روزی ماموران جلوی در خانه با . وش کنندنمی توانستند صدای مرا خام. آزار و اذيت کردند » .ماشين مرا زير گرفتند و پايم شکست و به بيمارستان منتقل شدم

در محل دفن زندانيان در کنار پادگان، پيش از اين دختری را که زندانی سياسی بوده و اعدام «و پنج نفر قبر او در فاصله ی چند متری محل دفن بهرام کارگرفر . شده، دفن کرده بودند

گور او و سايرين که به صورت تک تک دفن شده . ديگری بود که با هم خاک کرده بودندچهار تا از انگشتان دست راستش از . بودند هنوز سيمان کاری نکرده و ميل گرد نزده بودند

که گور آنها معلوم بود. ده تا پانزده سانتی متر از موهايش کنده شده بود. خاک بيرون زده بودخانواده . خانواده ی ديگر در فاصله ی دو نوبت خاک روی آن ريختيمما و يک. عمق ندارد

از شيراز منتقل . اش پس از ماه ها تازه خبردار شدند و می گفتند نمی دانستيم اعدامش کرده اند

اسم خيلی ها را نمی . شده بود به اين زندان و هوادار سازمان چريک های فدايی خلق اقليت بودبه غير از اين دختر، چند تن از هواداران سازمان . کسانی هستند که می دانند البته،نيمدا

چريک ها هم جزو قتل عامی هستند که در پارک شيراز سال ها قبل از آن در مخالفت با جنگ » .اعالميه پخش کرده بودند و دستگير شده بودند که بدبختانه تيرباران شان کردند

شايد هم . اداران فدايی خلق را با عجله و در عمق کمی از خاک دفن کردندنمی دانيم چرا هو«به خانواده ی آنها که از راه دور می آمدند و همين طور خانواده ی ما در ابتدا . اتفاقی بوده باشد

سربازان از برجک های . بيشتر از پنج دقيقه حق نشستن روی مزار عزيزان مان را نمی دادنداجازه نمی دادند . ی زدند و به ما اخطار می کردند که فورا محل را ترک کنيممراقبت فرياد م

چند بار آنها را شکستند و بعد . بدون اجازه برايشان سنگ قبر می گذاشتيم. سنگ قبر بگذاريم. در ابتدا کسی حق گريه و شيون نداشت و می گفتند زود بايد اينجا را ترک کنيد. خسته شدند

» .يقه حق داشتيميعنی فقط بيست دقما سه خانواده بوديم که بارها به شهرداری اهواز مراجعه کرديم و خواستيم تا شهرداری «

را در کنار پادگان سپاه به عهده ) محل دفن عزيزان مان(مسئوليت اداره گورستان سيد امير شهرداری ينليکی از مسئو. نگ قبر تهيه کنندبگيرد تا خانواده ها بتوانند برای اعدام شدگان س

اهواز قول داد تا به سپاه پاسداران نامه ای کتبی بنويسند و درخواست کنند مسئوليت گورستان به نامه ی ارسالی مکتوب اما سپاه . گيردقيه گورستان ها شهرداری به عهده را مثل ب

شهرداری اهواز هم اعالم کردند محل دفن آنها در ليستنمسئوال. شهرداری، پاسخ منفی داد » .شهرداری ثبت شده است» آرامستان های غير رسمی«

تعدادی از زندانيان زندان ناوا را هم گروهی تيرباران کرده و شبانه در تابستاندر همان بازجو و » عبدالزهرا طرفی«فرماندهی کشتار را . گورستان ماهشهر کهنه خاک کرده بودند

. شکنجه گر زندان ماهشهر به عهده داشته است ساله، متولد بندر شاهپور، هوادار سازمان مجاهدين خلق، در جريان ٢٢» مود اکرامیمح«

لين قربانيان وهشهر انتقال داده می شود و جزو اقتل عام ها از زندان کارون اهواز به ناوا ما است که در اين زندان همراه تعدادی از زندانيان ۶٧فتوای آيت هللا خمينی در مرداد ماه سال

زندان ناوا گورستان متروکه ای ن در پی تالش خانواده ها، مسئوال.تيرباران می شودسياسی و ساير زندانيان سياسی اعالم می اکرامی در کنار گورستان ماهشهر کهنه را محل دفن محمود

.کنند

در ايران و حمايت از ۶٧انتشار گزارش مربوط به قتل عام زندانيان سياسی تابستان سال به عنوان يک . ه های بی پناه قربانيان اين جنايت تاريخی يک وظيفه ی انسانی استخانواد

به گزارشکنم در مورد اين هنرمند ايرانی از سازمان ها و نهادهای بين المللی درخواست می .ه ی آن را به اطالع عموم برسانندتحقيقات پرداخته و نتيج

گر ويژه گزارشار با ديددر عکس و اسناد،توضيحات کتبی و شفاهی بيشتر همراه با ارائه . ارائه می گردد ،مور ايرانحقوق بشر سازمان ملل در ا

: رونوشت

٦٧خانواده های قربانيان قتل عام تابستان مادران خاوران

مادران پارک الله ايرانی آقای احمد منتظری، منتشر کننده ی نوار صوتی جلسه ی آيت هللا حسينعلی منتظری با اعضا

» کميسيون مرگ«هيئت برگزيده از سوی آيت هللا خمينی موسوم به

Mr. António Guterres, Secretary-General of the United Nations Miss Asemeh Jahangir, Special Rapporteur for Human Rights in Iran Mr, Michel Forst, United Nations Special repporteur on situation Mr. José Guevara, Chair-Rapporteur of Working Group on Arbitrary

Detention Mr. Filippo Grandi, United Nations High Commissioner for Refugee Mr. Tony League, Director of the United Nations Children's Fund

(UNICEF) Ms. Federica Mogherini, High Representative of the European Union

for Foreign Affairs Copy to: - EU Commission on Human Rights - The Redress Team - Amnesty International - Human Right Superviser - Front Line Defenders - The Olaf Foundation - Martin Ennals Foundation - National Commission for Human Rights of France

١٣٩٦ شهريور ماه ٤ – ٢٠١٧ اوت ٢٦ شنبه –پاريس