iklimlendirme sistemlerindeki soğutma gruplan...
TRANSCRIPT
![Page 1: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/1.jpg)
TESKON 1 KLİ-015
MMO, bu makaledeki ifadelerden, fikirlerden, toplantıda çıkan sonuçlardan ve basım hatalarından sorumlu degildir.
iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan Tipinin Seçim Esasları
BElli KORUN
FORM A.Ş. Balmumcu Bağdadi Sk. No: 1 BEŞIKTAŞ -ISTANBUL
MAKINA MÜHENDiSlERi ODASI iZMiR ŞUBESi. ALl ÇETINKAYA BUL V ARI NO: 12 KAT: 1 ALSANCAK-lZMlR
BilDIRi
![Page 2: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/2.jpg)
İKLİMLENDİRME SİSTEMLERİ SO(; TİPİNİN SEÇiM ESASl"A
Bedi KORUN
ÖZET
UP LARI
İklimlendirme sistemlerinin ana cihazlarını Soğutma Gruplan teşkil eder. Soğutma grup~ lannın sistemleıiııe uygun seçimi ise;
- Sistemin çalışma ömrü,
- Enerj-i kazanımı,
- İşletme kolaylığı,
~ Bakım rahatlığı ve çalışma emniyeti bakımından önemlidir.
Aşağıda bugünkü tatbikatlarda en fazla kullanılan sistemlere uygun soğutma gruplarının tercih kıstasları belirlilmeye çalışılmıştır.
1. SEÇİM KIST ASLA RI
Kullamlması düşünülen soğutma gruplannın seçimi aşağıdaki dummlam uygun olarak pro-jeci tarafından belirlenir.
- Dış m aha l şartları
- İç m aha! şartlan
- Kullanım gayesi
Tatbikat imkanları
- Tesis maliyeti
- İşletme maliyeti
- Bakım kolaylığı
- Çalışma emniyeti
2. UYGULANAN SİSTEMLER
a. Pencere tipi apercy ler (Şekil l)
1 "- Yanlız soğutma
2°- Soğutma ve Heat pumplı ısıtma
3°- Soğutma ve Elektrikli ısıtma
Bu cihazlar müslakil oda ve hacimlerde kullanılır. Tesis masruHarı ucuz, işletme masraflan yüksektir.
307
![Page 3: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/3.jpg)
Pencere Tipi Klima
.Şekil 1
\ \~
\
Split Kl i.ma Cihazı (Kanalsız)
.Şekil 2
Sp li t Klima Cihn/ 1 \[\dı'" l 1 ı !
.Şekil 3
308
r \
"1) ( 1
![Page 4: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/4.jpg)
Typicııl Applicalioıı
TYPICAl REFRIGERANT PIPiNG
Şekil 4
ZONE 1-EVAPORATOR
UNIT
Split Klima Cihazı (Birden fazla evaparatörlü)
309
![Page 5: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/5.jpg)
b. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4)
1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör 1 ii sistemler
- Kanalsız sistem (Ductiess Blower coil)
- Kanallı sisten1
2'- Tek kondenser ve birden fazla Evaparatör lü sistemler
- Kaııalsız sistem
- Karıallı sistem
Bu sistemlerde (a) şıkkmda olduğu gibi; Yalnız soğutma, Heat pump ve Elektrikli ısıtma tatbikatlan yapılmaktadır. Bu sistemler daha ziyade ufak ve miinferit tatbikatlarda kuliaııı!ımıktjıdır. Evler, villalar, mağazalar, restoranlar vs.
c. Paket Terminal dlıazlan (şekil 5)
(Packaged terminal Air conditioniııg nniı)
- Soğntmalı ve Elektrik ısıtıcılı
·· Soğutmah ve Heat pump lı
Bu dhazlar (a) ve (b) şıkkındaki cihaziann kullamldığı yerlerde kullanılır. Sessiz çalışırlar tesis ve işletme maliyetleri diğerlerine göre daha düşüktür.
d. Paket tipi klima cihazıarı (şekil 6,7)
1'- Hava soğııtmalı
- Soğutmalı ve veya serpaııtin ısıtıcılı ·
- Soğntmalı ve Heat pump ısıtıcılı
2' .. Su soğııtmalı cilıazlar
Bu dhaı.lar temiz hava ve rutubet koııtrolııım gerektiren müstakil mahal vekatlarm klima edilmesinde kullamhr. Bilhassa Bankalar, sinemalar, iş yerleri ve miistakil evler gibi
e- Merkezi soğuk su sistemleri (clıitler) (şekil 8,9,10)
1 '· Su soğııtmalı sistemler
2'· Hava soğutmalı sistemler
3'- Evaporatif soğutıııalı sistemler
Bu sistemler büyük ve yaygın binalar için kullanılır. Tesis ve işletme maliyetleri diğer sistemlere göre daha düşliktiir. lş!ıaıılan, oteller, resmi daireler, hastaneler vs. binalar gibi
f. Merkezi direkt genişlemeli sistemler (şekil!!, 12, 13)
310
![Page 6: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/6.jpg)
Srt·d Sfeeı·e (1/ld Clw.ı.1"is wiıfı {(ıllim•f mav he mırdımnl """! insfafled · .ıtagcd capitııi
\-ı,ııı,fıınl, tii'O pnsifum, l'rıiıı!ol, extwd~:·d ,ı/ımıimmı air «riile ,!, !ln·ı.~ ah !5 ~r 45a lt • 1111 ralicdi
Emi!)' acreHrd }i ffer alfoın-.fi!ler .\erııidııg wiffıoıır nıhiııef remowıf
DımıMt. sam'ı·h rç.ıf.>'ltıın' nu• ta! uıMııd /'('lltain.·;
aıtrocth·e jin· _}'l'm·s i{!l ııse
)
Cfwice of .wrmped fmn·a or <Wdıifecıımıl i1mı·er hı desig11er·nıf1ır.v
Cmıfm{ pmıd w/rfr('s.n·.t tfıe Ameı·iums with Oi.tıılıiiirfn Act
Re{rigermıf tftn·.n f'll/'1
nilll(lfie.f ıdılı t'I/IÜoıım, rı/rı/ rcg11l11timı.ı· mıd rı·rluı n mtıinteıımııT ı·ı1.\IJ
Ciimıllr'.'ı'nıi(r ı
Spaı·m f'ıorid,·.\ u·i11ıl ımı!
iı!filmHiı•ıı
Oprimwllıı.wfıırirın l'ackrıKf' tın·rı·ll/.1 /ı, di from fl'.RIIjlillg oıad, ,,,ı ı during ndı/wr·rıthı ı
S fide in Cfıa.ui.\ fits mo.1t .rtrmdard .t!t·ert·s of all major lırmıd.l·_(tır ;-,,pid rftmjir
Paket Term.i.m.1l K1:ims Cihazı
Hoıban~~~ 1~1dnj ?>npp!y >md fhı~ı>m Alt
lıı~roll~tlcırı w1rı\ OAD 11\ Q"j'~onr Ah· ıı~">rııır~.
Ouwrı-ntl S<ırıpty ""'ri fhı!um Alı ın~!i>l!nı:,,, wl~h ltiMrHı f\ool Mmınllnu l'rmm"
Hnva Şoğutmalı Paket Klima Cihazı
Şekil 6
![Page 7: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/7.jpg)
CONT~O!. Ci!?:WO!:f'Q -Mkroptç~rıssor Cnnfıotlı'ı wHh ~tıpply fı.1r $(!n sor ımd hlı<gnıtm1 log!c
~"lflf"'I"Hl.I\TOR ·- Coppl"fr Tube ll!n"'ı"""' rln fyp{'! Co!! W!!h !.'loh~
'''"''"'"' nfN-ırt Clrcu!llng For Full ı 'H""'"' ııp<>ıııllon
w rı lff'i COOl~D CONOf:N§lH'l -,_~, • h:<ınir·ally CI!Cfltıtıb!e Shell snd ·,ot~· ... n ... ~ıgrı Slıed For Full f)<""l"riııwn
CA®INF.J 1"nlly !nsu!ııtr:rl. S Gmıgı; fntm0 ,;ınrJ !0 G:ıllq(? Grı51wted f'tHlf>l« wHfı n.-.ıv:Hılıı~d
Stı;>~l unr! tJıık,ıf FrıAim'l rin!~lı
OW'HON'At iNt.\'"'1 VAN~l:S- Ooll'l, lnw f'ı!"'fı~mı~ Ornp t"lr!tlgn wllh Opl!onn! f!nd Corılrol
MOTOR MOUNT!HQ - Hetıvy Duty Sh-'Pf B n~':! wl! h Ef1~y Broll. teııslon /;.Ojırstm~m~
SI'UHHNOS- S~IH\Iiq•ıl•·çı rı"' Bt>rır!ngs St>lecltHf Foı Av,..r:-or Setvlcf! In E:ncesıı ol 200.fl'lf' 11 '"' ·
COMf'R!I!!'!SO~ - Rn!ıuy Scr~w or A Pıılr ol l Speed necırrocııllng Type
llatm::ı UN@: ASSEM~l'f- Thıııml'll
E~rıln'llrın Vrı!v~. Slghl Glıı•:~/MDI~l\H& lnrllcl'ltm. ~ol~ııniô Vtdv\:', Shırl OH Vıı!ve Chrtıçlrıg Vrılve, ;md Op!lc:ımıl ı lot Oa!ı R}'l'f!S~
Şc~k:U l -- Su So~utıııalı Paket RHma Cihazı
Soğutmalı Chiller
Şekil 8
![Page 8: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/8.jpg)
VEATICAL scnıı::w
COMPRESSOR
Hava oo~utmnlı Chiller
Şekil 9
stJCl!ON ... Evaporatıf Soğutmalı Chiller
Şekil 1 rı
313
![Page 9: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/9.jpg)
DXSYSTEM2W WATER COOLED
~-A111212122!2122iil22122ill122122122
Oıılsid~~
!\ir Dıırnper -::r----·-
-·""'"' ' ı t
RelumAir
Waler Cooled
Duct .•
t ı SupplyAir SupplyAk Supply Alr
Su Soğutnıalı Direkt Genişlemeli Soğutma Sistemi
Şekil ll
314
![Page 10: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/10.jpg)
DX SYSTEM 311 Alil COOI.ED
Return Air ran ------ı__5---~ __ [ --
VI\V Box f~IIV Box VII V !lo,;ı ~]~J ·g'J
ReturnAir Supp!y Air
Hava Soğı.ıtmalı Di.rekt Genişlemeli Soğutma Sistemi
Şekil 12
315
ı t Supply /\ir Supply /\ir
![Page 11: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/11.jpg)
Ou!side
/\ır Dampe: r-rıolief -,--~
Dan'!;':'_ ı 4 t
®~-r] t
Reıurn 1\ir Suppfy /\Ir Supply Alı
Şekil 13 Evaporatif Soğutım'llı Di.rekt Genişlemeti
Soğutma SistE-mi
Supı~yAir
![Page 12: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/12.jpg)
" " ' > ' <? ~
,,, ,. "
' ~ +: '
~ ' ;:;:
' ~ '
' "- ~ " ~ 5 ~ o
t:J o OQ< lll f-'
çı
ııı N f-' ,_.
s: [/) <{JJ o ro '"' :>;"' 'ö ,_., rt f~ ,_., § f-'
-ı:-f-' <= :ı:: ro ııı rt 'D §
'"Cl
o ""' :::r' Ol N
'"
317
![Page 13: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/13.jpg)
1'- Su soğutmalı sistemler
2'- Hava soğutmalı sistemler
J'. Evapoı·atif soğutmah sistemler
Genelde tek klima santralının kulanılması gereken yerler için kullanılır. Tesis ve işletme masraflan en dUşük sistemleddr.
g. Absorption'lı.ı sistemler (şekil 14)
Yüksek kapasiteli sistemlerde soğutma elde etmek için atık buhar ve sıcak su kullamlmak!f!dır.
Son gelişmelerde doğ.al gaz ve kullanan düşük kapasiteli cihazlar yapılmaktadır. Doğal gazlı soğutnıa gnıplannm çevreye olumlu katkısından dolayı yaygınlaşması beklenmektedir.
lı. Isı Geri Kazammlı Sistemler (!leat recovery-Hcat Pump) (şekil 15, 16, !7) (Tablo l)
l'· Havadan havayaBiR
2'- Sudan suya J-1/R
3'- Sudan suya ısı pompahın (Heat Pump)
Isı geri kazanım sistemlerinde atılım eksoz havasının ısı ve rutubetinin, alman dış havaya verilmesi ile büyük miktar,da enerji geri kazanımı sağlanır.
Sulu sistemlerde ise soğutma kulesi ile atmosferc atılan cneı:ji geri alınarak enerji tasaımfu sağlamr. Eğer malmide nehir ve deniz bııhmuyorsa bu ortamlar kullamlarak enerji ta-sarrufu daha da yüksek mi kırıra çıkan labilir.
Heat pumplı sistemlerde ise, soğutulan suyun göl,
yazın soğuk su, kışm ise sıcak su elde edilir. Ancak kışın yer altına verilmesi gerekmektedir.
3. PROJELENDİRJ\lEIJEKİ KlSTASLAR
318
![Page 14: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/14.jpg)
·CTOR
c;ıutd~ -15~ce:---v
ail:
DR UNI'l'
CASING
Havadmı-havaya Isı geri kazanım c.ihazı
Şekil 15
319
exlıaust
![Page 15: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/15.jpg)
--
. -
l' M .
---c:
G- ------ ----
~ '" , __
Yl V"
. <(·
"' r: :o "' :;ı
Vl
![Page 16: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/16.jpg)
"' "' -
Klima Santralların~""--------------------<--------~-------------1 Sıcak su
• !- • pampaları Sıcak su
tankı
~·. . ~ ı ~Eşanjör HRG
..__-!·- SSG ----~-----, SSG. 1--ı
Deniz suyu Eşanjörü
1 .KD ~ KD ı- w .~~
ı o · ı HRD ı l : ı ·-1-•--4@-f<+,
~
r---------ı
. ı 1 KandenSer 1
1 . 1 - 1 1
~~ L ______ :._ı
,------ı
~ Kondenser pompası:
1.-
·c:ı
.~ Heat ilecovery f : 1 Deniz .. s~yu H/R ı . ı EşanJoru
~
Pompası ı f_..!.ı _____ ...L.. ______ +.,rf-1 Evaporatar ı L _______ j
. 550--.J
SSD
c:ı
"' Cl
·-~-
ı-ı ISI GER! KAZANIMLI VE .DEN!Z SUYU SOCUTMALI HEAT PUMP S!STEM!
Şekil l7
'--
Deniz suvu pomoası Tl ---·-----------
![Page 17: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/17.jpg)
BEYTUR OTEL ECONOV~T KL!MA !St GER! KAZANIM HESAPLARI
-----·vAZ KOSUL.L..AR,I {37 C :O!S -HAVA)---- ----KI$ KOStJU..AR!. C-i-3 C OIS HAVA)----
TAZE HAVA E!CONOVENT Vl!F!Y!i ODA EKONQVENT EKONOVENT EKONOVENT TASARRUF ODA El<ONOV!? .. "iT EKONOVENT EJ<QNOVENT KAZANÇ UN ITE tM:S/h) MODEL \%) ÇIK1S.t OLı"ıADAN i:1-E (KW/h) ÇIKIS! OLı"'!ADAN !LS' (!<W/h}.
ıcı i KW/i'"d (!(W/hi <CJ {K't\1/h) (K"#/h}
-- --- - ----- -- -----AÇı 46{)0 1350 77 24 ::~~ .~ 31c02 10~01. 21 .. 01 22 17~0 :P.23 14.53 22.70
t>/C2 lo:s:lO 1'?00 76 :ı.• :ı:!. o &9 .. 80 z:ı:.""' %.77 22 17 .. 4-- 63". 76 ::>.S.37 ~o~~
""'" 13600 2150 77 24 2:!.5 93.07 30.01 63 .. 0#- 22 1:.7./!iJ ır:t:.bS «l". 6·0 .;!f.oe
""'"'" !1644 2'900 76~5 :.ı 25 .. 5 78.65 25.40 52.9'9 22 17.5 94.3S 37 7'7 57.16 .. "' AC6. ta:z.oo 1900 78 24 25.3 oa. 79 2L07 47. ı.:z 22 t7.3 ea.z ::n~s7 S0.96 " '
AC 7 1.5000 2400 7" 24 ZS .. 2 105.:::1 32.35 n. so :::;: ta. o ı.:zo.zs 47.2~ 79.9&
V 2 4300 ı::::ıo 77 24 :ıs.s 29 .. 00 9.;:;:ı 1.9 .. b5 n 17 .. 0. 34 .. 90 t3 .. 5'9 %1$'21..
ll :ı: SS()()· 1500 79 30 30.0 25". o/7 .,,:;;:4 16 .. 73 30 ::4 .. 1 :39 • .:5 :0.2'i' 39.00
V S :=soo 4:'?00 78 24 25.3 1:51.74 47.90 10::!:' .. 94 22 17.3 1a2.oqı [ııı;' .tıı!5 l.l2 .. 44
\! 7 :ıoooo = "' 2 .. 25 .. 3- . 13'4.88 42.49 '?'2.39 22 t7.a llııl. S6ı ô1. .. 9t <?'!'. 9S
V'?. :50000 4ôOO 77 24 :ıs.s 337.21 108.75 Z.ZS.46 22 17.b 404s QS ı:rr .. 9!:1 246 .. 0.7 ---- -u::s .. .::4 :;.:ıo .. .:.:ı 765 KW/Iı 1::78 .. .!aO ~1.00 848 KW/h
5"ay • !5' s4at/Q:ün çalı ş~aada. =:ı o KW 7av • 5 saatigün çalış•adA 889f1'80 ""' TCPt..AM YILJ..IK KAZANÇ : 1469~0 KW ---------------
-..
![Page 18: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/18.jpg)
![Page 19: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/19.jpg)
b. Ci haz tipine göre
Hava soğutmalı grup
Evaporatif soğutımılı grup
Su soğutmalı gmp
Absorptioıı grup
Kapasite ton frigo
c. Kapasite performansı na göre (tablo 2)
1°- EER (Eııergy Efficieııcy Ratio) Encıji verimlilik oranı
EER=Q_ p
q= Devamlı çalışmadaki harcanan soğutma yükü (B TU/h)
p= Sistemin çalışmasında kompresör, fan ve pompalar için gerekli toplam enerji (W)
EER qeğerleri cilıazm max soğutma kapasitesindeki perfoımaıısını belirler bu del1;er ne kadar yUksek olursa o cihazııı verim perfomıaıısmm o kadar yüksek olduğu anlaşılır. EER hesaplamasında max kapasideki değer esas alındığından kısmi yüklerdeki del1;erler dikkate alııımaz bn nedenle EER kaba bir verim değerleııdirmesidir.
ı•. COP (Coefficiem of performaııce) Performans kat sayısı
Elde edilen eııeıji (W)
Harcanan enerji (W)
Bu katsayı birimsiz olup soğutma ve özellikle ısıtma kapasitesi perfonuansını belirler. Değerler bUyiidükçe verim artac
3'-IPLV (lntegrated Part l oad value) (şekil 1 8)
IPLV=f).l ( A+B l + 0.5 Oh.C) + 0.3 ( C+D) +O.!D
2 2 2
A= K w/Ton % 100 Kapasitede
B= K w/Ton % 7 5 Kapasitede
C=Kwffon % 50 Kapasitede
D= Kwffon % 25 Kapasitede
324
![Page 20: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/20.jpg)
Bu değerlerin mukayesesı ARI standartma göre 85-95 °F kondenser, 54-44 °F Evap su sıcaklıklan ve .0005 kirlilik oranına göre yapılmaktadır.
4'· APL V (Application partload value) Tatbiki kısmi yük değeri (şekil 19) (Tablo 3)
APL V= IPL V ıLKyv/lillı.ımıJ~ . .gılış_rııa~G.ri K wffoıı ARI standart değeri
IPL V ve APLV değerlerini kullanarak oransal kapasite kontrollu kompresörlü Chiller soğutma gruplarmda mukayesesi yapılır ve bu rakkamlar grup tercihlerinde eko-nomik kullanım açısından en mühim faktörü oluşturur.
Tablo 3 de belirtilen bir görüleceği gibi santrifüj gnıbumm EER değeri vidalı gruptan daha yüksek olnıası bu gnıbıın daha az enerji harcadığmı göstennez. Bu grupların muhakkak IPL V ve APL V değerierini ımıkayesc etmek gerekir. Tablodan da görüldüğü gibi Vidalı gnıbun IPL V değeri hayli diişükWr ve kısmi yiiklerde daha az enerji harcar. Nitcim Tablo 4 de Santrifuj ve Vidalı gnıplarm kısmi yüklerdeki enerji harcamasına bakıldığında 600 Ton 1 frigo kapasitesindeki soğutma gmbıırıda Vi dalı grub tm !32.907 K w daha az eneıji harcadığı gürül ür.
d. Çalişma maliyetine göre crablo 4 ve 5)
C (Cost of Operaı.ioıı) çalışma maliyeti
C= Rx H x K w
C= Çalışma (TL)
R= Ortalama maliyeti (TUKwh)
H= Çalışma süresi (saat)
K w= Harcanan
Tablo 4 de değişik kompresör!ii soğutma gnıplarmm bir mevsim (4035 saat) çalışma anmdaki enerji sarfiyatılll ve enerji tasarnıfunclan dolayı çalışma maliyet farkını
göstermektedir.
Tablo 5 de lıir tatbikat için kullamlacak soğutma gnıbımun Hava veya su soğutmalı olması halinde işletmedeki enerji maliyetinin ktircccği !Inans harcamasım göstermektedir. Enerji maaliyeüne göre sistemlerin seçimi daha kolayiaşmış olmaktadır.
Yukanda verilen değişik yaklaşımlar dikkate alınarak en uygun ve ekonomik sistem seçiminin yapılması gerekmektedir. Bu seçimin isabetli olması, Proje mühendisinin veya Müşaviriııin tecrülıesine, sistemler arası Enerji tasarruf mukayese cetvellerinin titizlikle bazırlamnasma ve hu mııkayesclerde bulunacak tesis ve işletme ve bakım maliyetlerinin neticesine bağlıdır.
325
![Page 21: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/21.jpg)
!s_W Ton
,, '
.4
10
WCX·-·A .... Total Energy Savings The red line shows !he new three compressor
WCX-A series compared wilh typical compelition models
20 30 40 50 60 Percen! (%) Full-load
70 80 90
ABI lntegrated Part-Load Valve (IPLV) From ARI 550-86
IPLV=.528 1-...----~---------
Şekil 18
Iüsmi YUk Enerji Kazaının Mukayesesi
326
100
![Page 22: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/22.jpg)
(f) w U) w t
~ J ~ j [ lU
z w Y. J t
\J J.
-
'
o o rı
"., ...... ___ .,..
"""· '" '·,, 1', '
"'··
'
ı 1
"· .... '>-, '\
...... ,\
"": 1~ ' '"-,~\~
\". \ ::~- ----
\ '· \ " ı, 'lo, \,
'•\\
1--- \. \ '\
il--·
\ ' " --·-------
-
---- .
o 'ii
.
o If)
327
\ \
1
"\.~
\ '• ' •,
1"1
'•
' \,~,
\ ıı.\
--
\*\ \::.,
\ 1\ -~ \
\
o N
\ ':ı.
\
\
o o ri
o Ol
o 'li
o "ııı
f-ı ı-ı o 1/)
'ii< fıı
g~ ~
o i
o -- (1\
1\ o N
o rı
o o
H
J < n H
>
t ı-,
~ llı H <11
~"' fi: z •rl ~Cl.
.t,Ji. ' vı
t h
,J J z o f-ı (~ H
(4
f
![Page 23: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/23.jpg)
o o
J 1
" 'l) o i<--
... (ı)
~ ı .ı o o \
z r c \ıl
o
t ~
r:ı o
1 ~) ~
t:z ~~ 1-" ı-l
"' ~ o-.,
\ ı--- '
\-" \ \
lı: \
\ --------
'll h c (ı) O '-----·
lı "' ~
t [li" o
~ ... o tıJ
~ o
... \0 o
;.ı
o o
'---
\
\
KW ENERJI HARCAMASI
ı-ı
o o
\\ \. l \\ '··\ \\
"'"' \\ \\,
-,~\
'\ ~
'\,'-_ '\ ·,_
'~·. " \.:\ ·~
'\:.>·~.
328
-~ -~~---~~-~----~---
' '•
-
-. ••
1
'\ c --
'
-
![Page 24: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/24.jpg)
(%)
IJ\F'ASt TE
KlSMI YUK ENERJI MUKAYESESI
Pl:STDNLU Sr~tHR 1 FlJ.J (%) O<VJ> <%) <f<W)
VtDALI (%) (K\~)
-·-------------**********************------------------~****************~ 5 14 ,..,.~ ..,
.::. ...• ~ •.) 24 32H8 6 8.6 l.O J.4 >-'\..,. .,.
.::. ·-~ ~ ._\ 24 32~8 6 8.6 15 ~7 .. ::·-' 37 .. 6 24 ~!.2 ~ 8 8 1 1 o 5 20 23 37~6 24 32~8 l.1 15.8 25 23 .37. 6 24 32~8 14 20~ 1 30 33 54~3 28 3B~3 18 25~8
35 3:3 54 .. 3 32 4:3.7 21 30~2
40 48 79.8 7~ . ..:•-..) 47.8 25 35~9
45 48 79.8 40 54 .. 7 30 43~ 1 50 48 79.8 44 60. 1 36 5 ı~ 7 55 64 105s5 47.5 64.9 42 60.3 60 64 1.05$5 52 71. 1 46 66. 1 65 75 124~2 57 77.9 51 73~2
70 7= d 1.24~2 62 84.8 57 8!.9 75 75 124o2 67 91 .6 64 91.9 80 86 142 .. 5 72~ 5 99. ı 69 99. ı 85 86 142u5 79 108.0 74 106. ~" 90 1.00 165.9 86.5 ı 18.2 80 !.14.9 95 100 165.9 93 127. 1 B7 124.9
' l.OO l.OO 165.9 1.00 l.36. 7 ı.oo 1.43.6
i•:: AP AS 1: TE <TON) = 199,5 199.0 19!. B
FNEF\Jt YüKü = 165.9 l.36. 7 143.6
EEH <BTUH/WAfTl - 14.43 17.47 16.0.)
C OF' <l•JATT /l1ATTl = 4023 5e 12 4.70
IPLIJ "" 0~625 o .. 55(
'• '
Tablo 3
329
![Page 25: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/25.jpg)
"' "' o
~sc
• LOAD PROFILE COMPARISON •
on ıı Ton Water Chı1ler, Operatlng 4035 Hrn. per Year, in lndiarıapofis, !N
CONDlTIONS i CEI\'TRIFUGAL CHILLER 1 ROTARY SCREW CHfLLERl . REO'D i o/o \. 100% % KW 1 'i 100% ı % i0iv 1 -:-"1
, OAT 1 HOURS 1 LOAD 1 KW lNPUJ REOUIRED . K'NHR KW JNPUT REOUIRED J KWHR ı i 95 i 93 1 iOO \ 420 j 100 j 39,060. j 420 j 100 i 3:3.060
93 1 90 ı 95 ' 91 90 1 90 1 -,~V
1 """ ' ~,V&V 1 .. """' ' .GQ """""~'-1.1'">"
' ' ı 89 90 1 85 1 420 .ss 1 32,130 420 .82 30,996
87 i 93
ı so ' 420 1 .80 • 1
31~248 ,420 1
.76 29,686 ' 135
1
93 75 420 1
~- 24,295 420 .70 . 27,342 .ro ' 83 186 70 42()
1 .71 55,465 420
1
.65 ' 50,778 81 186 ' 65
1 420
ı .68 53,122 420 .60 45,872
79 279 1 60 420 .63 1
73,823 420 .55 64,449 1
1 1 Tl 93 ı:;• 420 ı .61 23,827 420 .50 ıs,s:,ıo ~o
75 366 50 420 .60 92,232 420 .46 70,711 73 180 45 420 .55 41,580 420 .41 30,996 71 366 40 420 .50 76,860 420 .38 58,414 69 279 35 420 .45 52,731 420 .35 41,013 67 276 30 420 .40 46,369 42() .31 35,93:5 65 273 25 420 .30 34,776 420 Zl 30,958 63 366 20 420 .30 . 46,116 420 .25 38,430 61 270 15 420 .30 34,020 420 . 23 25,082 59 273 10 420
1
.30 34,398 420 20 2.2,932 57 93 5 420 .30 11,718 420 ı 20 7,812
'fOTAL~NUAL KILOWATI HRS._ L CENTRIFUGAL 873,699 ı ROTARY SCREW 740,792 --- ---- .. -- -- -----
ÇOST OF OPERATJON;
- CENTRIFUGAL CHILLER ··- 873,699. J<W HR.x $0.04_CQST/!\WJ:iR .::!_$34,947 ,96 ANNuAL FOWER COST K:W HR ;ı: $0.04 COST.rı<Y/ HR • $29 631 68 ANN!JAL POWER COST
$ 5,31 6.28 COST D!FF. PEl'> YEAR ROTARY SCREW CHILLER ·-·-·-- 740,792
CHILLED WATEFl 44° LWT
K ISMI
COND. WAI:::R 85" EWT • 95" LWT .. · Tablo 4
YUK ~JKAYESE TABLOSU
![Page 26: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/26.jpg)
ll!WA S05UTMA VE SU fJ05UTt1AL1 S 1 STEt1LHU N MUKAYESES l:
Sistemler 171 aylık bir sezon baz alınarak deşerlendirllmlştir.
YATIRIM MIKTARLARI
Al Su Soşutmalı Sistem
al Soğutma grubu bl Boşutma Kulesi cl Kule pompaları
2 X 63.000.-$ X 7.600.-TL/$ = 957.600. (l(H). -ll i i(l, 000. (l(H). -- ]1
48. ooo. ooo. --rı
81 Hava Soşutmalı Sistem
2 X 55~000~000.-TL 4 X 12~00()~000.-TL
Toplam = ı. • ı. ı. 5. 600. 000. --· ll
al Boşutma grubu 2 H 75.600.-$ x 7.600.-TI_/$ = 1.149.120.000.-TI
FtiEH.J .! Mllf<AYESES .t
ll ) Bu Soğut.malı Si st. em
E;) t<ompre~ör ~ H 45!..980 h~ .:~
b) Kule Fanlar·ı ~ N 30 kıA$ !{ 5.018 saat .. ::
c) F'omp al e.r 4 N !.5 h~ )·t 5.01.8 saat
Top le. m
B) J~Ava So§utmalı Sistem
a) KompresHr 2 x 780.822 kw b) VorıdensE:r" Fanlt::ı.l'*ı~ (4 H 7 .. 5 kt>J) :< 2 H 5 .. 018
Top 1 ,~m
l SLEH1E 1'1ASHAF 1 1 V IL.L HO
{)) Stj So§utmalı Grup
88!..127.000.-TL/Yıl
81 Hava Boşutmalı Grup
1.862.725 kw x 650.-TL/kw = 1.210.771.200.-TL/Yıl
t <c:LETI-1E FARI<l 329.644.200.-TL/Yıl
··:rıt·IUÇ
= --=
9033960 !·'\•1
301~080 !· t·.J
1.50~540 I·'H
1.. 355~ 580 l·:ıJ
l..561.645 ""' 301 ~ 080 l::t\1
1. 862~ 725 !~q
ll0r iki sistemin mukayesesinde yatırım miktarları hemen hemen aynı nldu§u halde su su§utmalı sistem llletme maliyeti olarak lıer sene f11ıgi.inH\ fiyatlara göre 329.644.200.-TL ekernemi getirmektedir-.
Tablo 5
331
![Page 27: iklimlendirme Sistemlerindeki Soğutma Gruplan …mmoteskon.org/wp-content/uploads/2014/12/1993-15.pdfb. Sp !it Klima Ci hazlan (şekil 2,3, ve 4) 1' Tek kondenser ve tek Evaporaıör](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040604/5ea628739f8f017e3711e403/html5/thumbnails/27.jpg)
KAYNAKLAR:
l- ASHRAE Handbook Fuııdameııtals
2- Duııham Buslı Ine. USA teknik ııeşriyat
3- Leııııox Ine. USA teknik neşriyat
4- Robur Ga. USA teknik neşriyat
ÖZGEÇMİŞ
1953 yılmda YILDIZ TEKNIK ÜNİVERSlTESI'ıı den Makina Mühendisliği, 1964 yılmda THE CITY UNIVERSiTY OF NEWYORK da Master derecesi aldı. Nato ve Emekli Sandığı Otel Inşaatlarmda Kontrol Mühendisi olarak çalıştı. 1965 yılında FORM A.Ş. ni kurdu. Halen Soğutma, Havalandırma, Nemlendiıme ve Nem alma konulannda Taahüt, Mümessillik ve lmıılat yapmakta olan bu şirketin idarecisi olarak çalışınalarına devam etmektedir.
332