I N S P I R A C J E

K S I Ę G A M E N E D Ż E R A

I N S P I R A C J EI K O N Y S K O J A R Z E Ń

PAWEŁ TRYBALSKI

Continuum, 1998

Kolekcja niezwykłych przedmiotów inspirujących malarza Pawła Trybalskiego powstała dzięki podarunkom przyjaciół, znajomych oraz osób kupujących jego obrazy.

S T Y C Z E Ń

S T YC ZEŃ

1

2Paweł Trybalski

S T YC ZEŃ

3

4

Złoty samorodek, 1993

ANDY

Podobizna Indianina z obszaru dzisiejszego Peru

Hiszpański ksiądz Miguel Cabello de Balboa (1535–1608) spisał opowiadane przez Indian andyjskich legendy. Głoszą one, że Nayalamp przybył ze swoimi wojow-nikami na czele flotylli łodzi i wylądował u ujścia rzeki Lambayeque do Oceanu Spokojnego. Był obcym władcą, który budował świątynie i miasta, a one stały się podstawą kultury Indian Chimu. Gdzieś pomiędzy VIII a X w. n.e. Przed panowa-niem Inków.

S T YC ZEŃ

5

6

S T YC ZEŃ

7

8

Jeszcze raz się udało, 1994

AMAZONIA

Miseczka chicha

Naczynie, z którego Indianie południowoamerykańscy pili napój chicha, jest rów-nie toporne jak piękne, a sam napój powstawał w paskudny dla nas sposób, choć myślę, że równie piękny i toporny jak czarka. Tradycyjnie przygotowanie chichy to obowiązek kobiet. Przeżute ziarna kukurydzy lub bulwy manioku wypluwały do wielkiego wspólnego dla wioski naczynia. Tak zebrana pulpa fermentowała i po kilku dniach opijała mężczyzn.

S T YC ZEŃ

9

10

S T YC ZEŃ

11

12

Wieczór z Wolszczanem, 1998

AMAZONIA

Flet naczyniowy

Instrument naśladował kiedyś głosy amazońskich ptaków i uspokajał lęki słucha-jących go ludzi. Niestety ta okaryna nie gra w wyniku nieudanej rekonstrukcji zrobionej przez poprzedniego właściciela. Współczesne peruwiańskie okaryny można kupić za kilkanaście złotych: grają, są bogato zdobione, ale zwykle pozba-wione historii. Egzemplarz, który dotarł do Pawła Trybalskiego, jest wyjątkowy dzięki swojej historii rozpoczynającej się ok. VII w. n.e. To dzięki znajomości historii eksponatów ze swojej kolekcji Trybalski może powiedzieć, że zbiera wiedzę, a nie przedmioty. Opowieści snuje tylko w swojej pracowni, dlatego wytrwałych i cie-kawych zaprasza do Michałowic.

S T YC ZEŃ

13

14

S T YC ZEŃ

15

16

Sanatorium dla zawałowców, 1974

JAPONIA

Papierowe szablony

Katagami, szablony służące do nanoszenia wzorów na kimona, pochodzą z XIX w. i choć są typowe, patrząc na wzór, urzeka niezwykła precyzja ich wykonania. Papie-rowa zegarmistrzowska robota.

Jedyny portret, jaki Paweł Trybalski namalował na zamówienie, jest portretem Japonki, której los nie pozwolił odebrać zamówionego obrazu. Malarz ma go do dzi-siaj i czasem może porozmawiać ze wspomnieniami, patrząc na dawną znajomą.

S T YC ZEŃ

17

18

S T YC ZEŃ

19

20

Sygnały z Galapagos i, 1994

ANTARK T YDA

Meteoryt

Ten, znaleziony w śniegu Antarktydy, jest maleńki, jeśli porównać go z najwię-kszym: znalezioną w Afryce 60-tonową bryłą rodzimego żelaza z zaświatów.

Najmniejsze ciała niebieskie, jakimi są meteoroidy, zderzają się ze sobą w prze-strzeni i jeśli po zderzeniu dostają się w obszar przyciągania Ziemi, pojawiają się nad nami jako meteor, czyli ognista smuga na niebie. Odnajdywane na Ziemi po-zostałości po meteoroidach to właśnie meteoryty.

S T YC ZEŃ

21

22

S T YC ZEŃ

23

24

Pokaz mody, 1998

WYSPA KRÓLA JERZEGO

Skrzydełko pingwina

Natura dała pingwinom łuskowate pióra pozwalające nurkować i pływać. Łuski na brzegach piór doskonale widać przez mikroskop. Można poczuć zimno Antarktyki, bliskość Ameryki Południowej, zachwycić się pięknem Nowej Zelandii czy pomy-śleć o Galapagos.

S T YC ZEŃ

25

26

S T YC ZEŃ

27

28

Żółw elektryczny, 1996

STREFA RÓWNIKOWA

Puklerz, czyli grzbietowa część pancerza żółwia

Pancerz żółwia ma dwie części: grzbietową, zwaną karapaksem lub puklerzem, i brzuszną, nazywaną plastronem. Żółw nie siedzi w środku. Pancerz jest jego ży-jącą częścią – choć odporniejszą na zewnątrz, nie znaczy, że niezniszczalną. Dla żółwia morskiego ma to takie sobie znaczenie. Oddycha powietrzem, mimo że wędruje w oceanach. Dlatego gdy wpada w sieci i nie może się wynurzyć, by zaczerpnąć powietrza, ginie. Jest tylko gadem, w dodatku jadalnym, i to drugi powód obecności puklerza żółwia zielonego z ciepłych, podrównikowych wód w polskich Sudetach.

S T YC ZEŃ

29

30

S T YC ZEŃ

31Sygnały z Galapagos ii, 1996

L U T Y

LU T Y

1

2

LU T Y

3

4

Granica czasu ii, 2000

PÓŁWYSEP JUKATAN

Ząb rekina

Skamielina zęba rekina, którą Paweł Trybalski ma w swojej kolekcji, ma ok. 200 mln lat i została znaleziona podczas poszukiwań śladów kultury Majów. Najstarsze szczątki rekina znalezione przez człowieka mają ok. 400 mln lat.

LU T Y

5

6

LU T Y

7

8

Granica czasu i, 1996

KRE TA

Lampka oliwna

Oliwki były zbierane na Krecie już 3500 lat p.n.e. Lampki oliwne, w Polsce nazwane kagankami, służyły na początku swego istnienia starożytnym Grekom do oświet-lania domów. Chrześcijanie, zarówno katoliccy jak i prawosławni, tworząc liturgię i obyczaje nowej wiary, zaczęli używać oliwnych lampek do oznaczania miejsca przechowywania Ciała i Krwi Pańskiej w swoich świątyniach.

LU T Y

9

10

LU T Y

11

12

Poza czasem, 2000

PÓŁWYSEP INDOCHIŃSKI

Szczątek z reliefu świątyni Angkor Wat

Zbudowana w XII w. jest jednym ze średniowiecznych cudów świata, a przede wszystkim największym w świecie obszarem poświęconym religii. Od kilku wie-ków dżungla pochłania miasto i świątynie. W czasach średniowiecza, ok. X w., obszar Angkor był największym miastem świata. W jego murach żyło kilkaset ty-sięcy ludzi, a z okolicznymi wioskami stanowiło milionową aglomerację.

Współcześnie to teren Kambodży.

LU T Y

13

14

LU T Y

15

16

Jaśniejący praświatłem, 1995

PÓŁWYSEP APENIŃSKI

Renesansowy talerzyk

Czas odrodzenia sztuki i nauki. Powrót do przeszłości, czyli próba dorównania starożytnym. We Włoszech okres używania na co dzień naczyń fajansowych z Ur-bino, Pesaro i Gubbio. Szkliwo na ceramice barwione tlenkami metali znane było w starożytności. Czy to, że ściągali od prymusów, pomniejsza dokonania ludzi re-nesansu? Nie, było to raczej świadectwo inteligencji.

LU T Y

17

18

LU T Y

19

20

Endemia galaxis, 1996

WARSZAWA

Książka z 1779 r.

Kiedy w Warszawie drukowano tę książkę, w świecie działo się to co zwykle. W Afryce Południowej Burowie zaatakowali Bantu, w Europie Hiszpanie rozpo-częli z Anglikami wojnę o Gibraltar, w Ameryce Północnej poległ w bitwie pod Savannah konfederat barski Kazimierz Pułaski, uznany za bohatera wojny o niepod-ległość Stanów Zjednoczonych, na Hawajach tubylcy zabili i zjedli Jamesa Cooka w czasie jego trzeciej wyprawy dookoła świata. A w Warszawie drukiem Księ- garni Królewskiej ukazał się popularny plan miasta autorstwa profesora Henne- quina ze Szkoły Rycerskiej.

LU T Y

21

22

LU T Y

23

24

Armeńska tajemnica, 1986

SAMARKANDA

Szczątek ceramiki

Kafelek jest okruchem z ceramiki zdobiącej grób astronoma Uług Bega, a właś-ciwie sułtana Muhammada Taragaja, który zajmował się w XV w. matematyką i astronomią. W Samarkandzie założył obserwatorium astronomiczne.

Samarkanda jest rówieśniczką miast starożytnej Europy. Była elementem szlaku handlowego łączącego Chiny z Europą, który, mimo wojen i terytorialnych zmian na mapie świata, był nietykalny dopóty, dopóki pozwalał na zyski z handlu po-między różnymi kulturami.

LU T Y

25

26

LU T Y

27

28

Galaktyka, 1992

SANTORYN

Tuf wulkaniczny

Współczesne budownictwo istnieje dzięki spoiwom, z których podstawowym jest wynaleziony 200 lat temu cement portlandzki. Odpowiedź na pytanie, jak bu-dowali starożytni, można znaleźć, poznając tuf z wyspy Santoryn. Grecy używali ziemi santoryńskiej, a Rzymianie tufów znad Zatoki Neapolitańskiej.

Tuf, czyli osad wulkaniczny, zmielony i zmieszany z wapnem, piaskiem i wodą pozwalał budować starożytnym na miarę ich wyobraźni.

LU T Y

29